คู่มือกฎหมาย

สารบญ

�

ความเปนมาของโครงการนำรองศนยขอมลและใหคำปรกษาทางกฎหมาย “โครงการนำรองศนยขอมลและใหคำปรกษาทางกฎหมาย”[LegalAssistanceCenter(LAC)PilotProj-ect]ขององคการอนเตอรเนชนแนลเรสควคอมมตตหรอไออารซ [InternationalRescueCommittee(IRC)]ซงไดรบการสนบสนนทางการเงนจากสำนกงานขาหลวงใหญผล ภยแหงสหประชาชาต สำนกงานภมภาคประจำประเทศไทย กมพชา ลาวและเวยดนามหรอสำนกงานยเอนเอชซอาร และโดย“คณะอนกรรมการควบคมผหนภยการสรบจากพมา” ไดมมตเหนชอบใหจดตงโครงการดงกลาวภายใตการกำกบดแลและสนบสนนจาก “คณะทำงานทปรกษาโครงการนำรองศนยขอมลและใหคำปรกษาทางกฎหมาย” ซ งประกอบดวยผแทนจากสภาความมนคง แหงชาต สำนกงานอยการสงสด กระทรวงมหาดไทย กระทรวงยตธรรม สำนกงานตำรวจแหงชาตกรมการปกครอง สำนกงานยเอนเอชซอารและองคการไออารซโดยไดรเรมโครงการสงเสรมการใหความรเกยวกบหลกยตธรรมตามกฎหมายหรอหลกนตธรรมและสทธในการเขาถงความยตธรรมในพนทพกพงชวคราวสำหรบผหนภยการสรบจากพมาตามแนวชายแดนไทย-พมาซงองคการไออารซไดดำเนนการจดตงศนยขอมลและใหคำปรกษาทางกฎหมายในพนทพกพงชวคราวฯบานใหมในสอย อำเภอเมองแมฮองสอน พนทพกพงชวคราวฯ บานแมสรนอำเภอขนยวมจงหวดแมฮองสอนและในพนทพกพงชวคราวฯบานแมหละอำเภอทาสองยางจงหวดตากเพอเปนการเพมพนความรทางดานกฎหมาย ศนยขอมลและใหคำปรกษากฎหมายดงกลาวจะทำหนาทใหคำปรกษาและคำแนะนำทางกฎหมายเปนรายบคคลแกผหนภยการสรบจากพมาในพนทพกพงชวคราวฯ ทเปนผเสยหายของอาชญากรรมหรอผทถกนำไปพวพนกบอาชญากรรม นอกจากนศนยขอมลฯยงทำหนาทเปนศนยกลางในการแลกเปลยนและเผยแพรขอมลขาวสารตางๆ และขอมลเกยวกบกระบวนการทางกฎหมายเพอการปกปองคมครอง พรอมทงการฝกอบรมและเสรมสรางศกยภาพของผทเกยวของในดานกฎหมาย และชวยสรางใหเกดระบบทนาเชอถอไดในการสงคดรายแรงตางๆใหเขาสกระบวนการยตธรรมของไทย คมอทางกฎหมายฉบบนเปนงานขนตนสวนหนงของโครงการนำรองศนยขอมลและใหคำปรกษาทางกฎหมายทไดรบการจดทำขนจากขอมลทไดจากการวจยภาคสนามและการศกษาเอกสารตางๆท เคยมการผลตข นมาโดยฝายกฎหมายและขอมลของโครงการนำรองฯทประจำอยในพนทจงหวดแมฮองสอนจงหวดตากและกรงเทพมหานครโดยฝายกฎหมายและขอมลดงกลาวไดสมภาษณเจาหนาทรฐทปฏบตงานอยในพนทดงกลาวเพอใหเกดความมนใจวาขอมลขาวสารเกยวกบนโยบายและกฎระเบยบตางๆของรฐยงมผลใชบงคบอยในชวงเวลาจดทำคมอฯฉบบน

บทท๑อารมภบทและคำแนะนำในการใชคมอทางกฎหมาย

หมวดท ๑ อารมภบทและหลกกฎหมายเบองตน

�

จดประสงคของคมอทางกฎหมาย คมอฯ ไดจดทำขนโดยมจดประสงคเพอใชเปนแนวทางในการดำเนนกจกรรมและการดำเนนงานตางๆของโครงการนำรองศนยขอมลและใหคำปรกษาทางกฎหมายในพนทพกพงชวคราวฯทง ๓ แหง ซงจะชวยสนบสนนและเปนเครองมอสำหรบเจาหนาทโครงการนำรองศนยขอมลฯ องคการกศลเอกชน (Non-GovernmentalOrganization-NGOs)องคกรชมชน(CommunityBasedOrganization-CBOs) ผนำชมชนและประชากรในพนทพกพงชวคราวฯโดยทวไป เจาหนาทฝายกฎหมายและขอมลของโครงการนำรองศนยขอมลฯจะใชคมอฯฉบบนเปนแนวทางในการใหคำแนะนำเกยวกบกฎหมายนโยบายและกฎระเบยบตางๆของไทยคมอฯจะชวยใหเจาหนาทของโครงการนำรองศนยขอมลฯสามารถตรวจสอบความถกตองของขอมลดานกฎหมายไดอยางสะดวกและรวดเรวเมอตองใหคำแนะนำรายวนแกคนในชมชน และเจาหนาทดงกลาวจะสามารถใชขอมลในคมอฯ ในการใหความเหนเบองตนทเปนประเดนทางกฎหมายทวๆไปได คมอฯฉบบนยงจะเปนเอกสารสนบสนนสำหรบเจาหนาทฝกอบรมของโครงการนำรองศนยขอมลฯในการจดทำคมอการอบรมทางกฎหมาย เมอผนำชมชนและประชากรในพนทพกพงชวคราวฯ ไดเขารวมการอบรมเกยวกบความรทางกฎหมาย พวกเขาเหลานนจะสามารถอางองถงคมอฯ ดงกลาวสำหรบคำอธบายซงมรายละเอยดมากขนสำหรบหวขอการฝกอบรมแตละหวขอทงในระหวางและภายหลงการอบรมได

สงทคมอทางกฎหมายไมไดครอบคลม คมอฯฉบบนมไดถกจดทำขนเพอใชเปนขอมลอางองทสมบรณถงกฎหมายไทยทเกยวของแตเพอใหความรเบองตนในสวนทเปนจดสำคญดงนนผใชคมอฯนจะตองอางองถงตวบทกฎหมายและตำรากฎหมายกฎระเบยบและเอกสารทางนโยบายตางๆโดยตรงเชนในประเดนทเหนวาเปนสงทจำเปนในการใหคำปรกษาสำหรบกรณตางๆทมความซบซอนหรอคดทเกยวของกบกฎหมายหรอนโยบายทไมมปรากฎในคมอฯ คมอฯฉบบนมไดจดทำขนเพอเปนแนวทางสำหรบเจาหนาทกฎหมายและขอมลในการดำเนนการหรอสงตอคดตางๆและมไดเปนแนวทางในการใหคำปรกษาทางกฎหมายแตอยางใดและมไดเปนตำรากฎหมายในทางกลบกนเอกสารฉบบนไดปรบเปลยนเนอหากฎหมายทมความซบซอนใหมาเปนภาษาทสามารถเขาใจไดงาย

ผทควรจะใชคมอ ดงทกลาวมาแลวขางตนคมอฯฉบบนสำหรบเจาหนาทของโครงการนำรองศนยขอมลฯเพอใชในการปฏบตหนาทอยางไรกตามกลมเปาหมายแรกและสำคญทสดของคมอฯคอชมชนผหนภยการสรบจากพมาดงนนระดบของภาษาและคำอธบายศพทกฎหมายไดถกเลอกและจดทำขนเพอใหผอานหรอผฟงทเปนคนธรรมดาสามารถรบรและเขาใจกฎหมายเบองตนได

�

“หลกยตธรรมตามกฎหมายหรอหลกนตธรรม”มความหมายอยางไรและทำไมจงมความสำคญ “หลกยตธรรมตามกฎหมายหรอหลกนตธรรม” เปนกฎเกณฑทกำหนดวาบคคลทกคนและสถาบนทกสถาบน(รวมถงรฐบาล)ตองปฏบตตามกฎหมาย เมอหลกยตธรรมตามกฎหมายหรอหลกนตธรรมมผลบงคบใชกฎหมายตางๆกจะถกนำออกมาใชบงคบดวยความโปรงใสและสมำเสมอๆ เพอทำใหเกดความมนใจวาบคคลทกคนไดรบการปฏบตอยางเทาเทยมกนและดวยความยตธรรมการสงเสรมใหหลกยตธรรมตามกฎหมายหรอหลกนตธรรมมผลบงคบใชจรงสามารถกระทำไดโดยการดำเนนการตามแนวทาง๔ประการดงนคอ ๑. โดยใหหลกประกนวา กฎเกณฑ(หรอกฎหมายตางๆ)ทใชปกครองสงคมไดถกประกาศใหสาธารณชนไดรบทราบกอนทจะนำออกมาใชบงคบการดำเนนการเชนวามเพอใหโอกาสแกคนในสงคมไดรบรและหลกเลยงการกระทำทไมถกตอง อกทงยงเปนการปองกนเจาหนาทของรฐมใหกำหนดกฎเกณฑขนเพอผลประโยชนของตนและพวกพองและผลกภาระไปสชมชน ๒. โดยใหหลกประกนวา กฎเกณฑตางๆ ซ งนำออกมาใชบงคบน นยตธรรม กฎเกณฑตางๆไมควรทจะเลอกปฏบต ไมวาจะเปนการเลอกปฏบตดวยเหตผลทางเพศหรอกลมชาตพนธ เปนตนกฎเกณฑทมการเลอกปฏบตอาจจะทำใหกลมคนเหลานตองสญเสยอำนาจในการรกษาสทธมนษยชนของเขาได ๓. โดยใหหลกประกนวากฎเกณฑตางๆจะถกนำไปใชบงคบโดยสมำเสมอทงนเพอเปนการปองกนเจาหนาทของรฐในการเลอกใชกฎเกณฑตางๆเพอสนองความคดตามอำเภอใจและอารมณของตนและการบงคบใชกฎเกณฑตางๆจะตองเปนไปตามแนวทางทอาจคาดการณได ๔. โดยใหหลกประกนวา ระเบยบตางๆจะถกบงคบใชกบทกคนโดยเทาเทยมกนบรรดาผมอำนาจทกระทำความผดตองถกลงโทษเชนเดยวกบบคคลอนๆพวกเขาเหลานนไมมสทธพเศษใดๆทจะไปทำรายผอนได ๕. โดยใหหลกประกนวา กฎเกณฑตางๆนำออกมาใชบงคบดวยความโปรงใส เหตผลของการบงคบใชกฎเกณฑตางๆในแนวทางใดแนวทางหนงตองถกประกาศในทสาธารณะเพอใหสาธารณชนไดรบทราบทงนเพอเปนการปองกน เจาหนาทของรฐมใหตดสนใจดำเนนการใดๆ เพอเออประโยชนใหแกบคคลใดบคคลหนงโดยไมเปนธรรมตอบคคลอน

ผทรณรงคสงเสรม “หลกยตธรรมตามกฎหมายหรอหลกนตธรรม” สามารถบรรลวตถประสงคของตนไดโดยการมงสรางจตสำนกทางกฎหมายใหเกดในชมชนและโดยสงเสรมและกระตนใหเจาหนาทดำเนนการอยางยตธรรมโปรงใสและรวดเรวในกรณทมการฝาฝนหลกแหงความยตธรรมตามกฎหมายหรอหลกนตธรรม

บทท๒กฎหมายกบชมชน

�

การเขาถงความยตธรรมหมายความวาอยางไร การเขาถงความยตธรรมเปนสวนทสำคญอยางย งของหลกนตธรรมตามกฎหมายซงหมายความวาทกคนท มปญหาทางกฎหมายสามารถท จะนำปญหาดงกลาวไปส ผ ท มอำนาจในการตดสนใจเร องราวไดเพอใหคนสามารถเขาถงกระบวนการยตธรรมไดบคคลนนจะตองรเนอหาของกฎหมายทเกยวของรโครงสรางทมอยสำหรบคมครองสทธของตนหรอตดสนปญหาของตนบคคลสามารถทจะไดรบความชวยเหลอหรอไดรบผลทเปนธรรมจากโครงสรางเหลานและสามารถทจะเขาใจถงเหตและผลของการตดสนใจดงกลาวตวอยางเชน หากรถจกรยานยนตของบคคลหนงถกขโมยไป การเขาถงความยตธรรมยอมหมายถง การทบคคลนนตองรวาการขโมยเปนอาชญากรรมอยางหนง และบคคลผถกขโมยรถจกรยานยนตไปยอมมสทธนำปญหานเขาสกระบวนการยตธรรมตามระบบของศาล ซงหากบคคลหนงถกกลาวหาวาขโมยรถจกรยานยนตและถกจบกมการเขาถงความยตธรรมยอมหมายความวาบคคลผนนรวาทำไมเขาถงถกจบและรถงสทธทเขาพงมหลงจากถกจบกมแลว การเขาถงความยตธรรม ตามปกตจะเรมตนเมอทานรกฎหมายหรอสามารถขอคำแนะนำเกยวกบปญหาจากบคคลใดกไดทรกฎหมาย เชน นกกฎหมายหรอทนายความ ถามบางสงบางอยางเกดขนตอตวทานการรกฎหมายจะชวยใหทานรวาเมอใดททานจะมสทธไดรบการแกไขเยยวยาทางกฎหมายและทานจะสามารถไปขอรบความชวยเหลอในการเยยวยานนไดจากทใด หากมบคคลใดกลาวหาวาทานกออาชญากรรม การรกฎหมายหรอไดรบคำแนะนำจากผรกฎหมายจะชวยใหทานรวาทานจะไดรบความคมครองอยางไรบางเพอทำใหทานมนใจวาการตดสนใจในทางกฎหมายนนมความเปนธรรม เพยงแครกฎหมายยอมไมเพยงพอการเขาถงความยตธรรมยงหมายถงการสามารถขอรบความชวยเหลอเมอประสบปญหาและมสทธอยางเตมทเชนเดยวกบคนอนๆในการขอความชวยเหลอนนซงหมายความวาหากมใครบางคนชกทานทานยอมมสทธเตมทในการไปแจงความรองทกขตอเจาหนาทตำรวจไทยเชนเดยวกบคนไทยทถกชกและทานยอมมสทธทจะไดรบการปฏบตอยางเทาเทยมกน หากทานถกกลาวหาวากระทำความผดอาชญากรรมการเขาถงความยตธรรมยงหมายถงการททานรวาทานพงมสทธอะไรบางและทานจะคมครองสทธนนอยางไรซงตามปกตหมายความถงสทธททานจะสามารถมทนายความหรอผรกฎหมายมาใหคำแนะนำแกทานวาจะดำเนนการทางกฎหมายอยางไร และยงหมายความวาทานควรสามารถทจะรบรและเขาใจวาทานถกกลาวหาดวยขอหาอะไรไดรบทราบและเขาใจวาจะเกดอะไรขนในระหวางการพจารณาคดในชนศาล(ถาหากมความจำเปนตองใชลามแปลตองมลามชวยแปลใหฟงดวย)และทราบและเขาใจถงกฎเกณฑทใชในการพจารณาและตดสนคดเมอเปนเชนวานทานจะทราบไดวาการพจารณาตดสนคดกระทำดวยความเปนธรรมหรอไมหากการพจารณาตดสนคดกระทำโดยความไมเปนธรรมทานจะตองทราบวาทานจะสามารถขอความชวยเหลอเพมเตมไดจากทใด

�

ในสงคมใดสงคมหนงทปกครองดวยหลกแหงความยตธรรมตามกฎหมายหรอหลกนตธรรมทกคนควรมสทธเขาถง ความยตธรรมแตใชวาทกคนจะโชคดไปเสยทงหมด ยงมคนจำนวนมากทไมอาจเขาถงความยตธรรมไดดวยสาเหตงายๆบางประการเชนบคคลดงกลาวไมรวาจะไปขอความชวยเหลอไดจากทใดไมมยานพาหนะนำพาไปสถานทนน หรอเขาใจวาการทเขาพดภาษานนไมได เขาอาจไดรบการปฏบตตออยางไมเปนธรรมเนองจากเหตผลดงกลาวน คนจำนวนมากจงมความรสกวาไมมใครทจะชวยเหลอแกปญหาทเขาประสบอยได การเรยนรกฎหมายและทราบวาจะไปขอความชวยเหลอไดจากทใดจงทำใหมคนจำนวนมากขนทสามารถปกปองสทธการเขาสกระบวนการยตธรรมและคมครองหลกแหงความยตธรรมตามกฎหมายหรอหลกนตธรรมในชมชนของตนเองได

สถาบนทรบผดชอบและการยดหลกกฎหมายในสงคม กฎเกณฑระเบยบขอบงคบ ขอผกพนและสทธตางๆประกอบกนขนเปนตวบทกฎหมายทจำเปนเพอทจะรกษาความสงบเรยบรอยของสงคมในประเทศไทยสภานตบญญตหรอรฐสภาเปนหนวยงานททำหนาทในการบญญตกฎหมายรางกฎหมายจะไดรบการพจารณาโดยสภาผแทนราษฎร จากนนรางกฎหมายกจะเขาสการกลนกรองของวฒสภาและสมาชกวฒสภากจะมการลงคะแนนเสยงวาจะเหนชอบหรอไมเหนชอบกฎหมายทไดรบการเหนชอบจะถกสงไปยงนายกรฐมนตรเพอนำขนทลเกลาถวายเพอทจะใหพระมหากษตรยทรงลงพระปรมาภไธยในขนสดทายนอกจากนยงมกฎเกณฑ สทธ และหนาทตางๆ อกเปนจำนวนมากทกำหนดระเบยบของสงคม แตไมมการเขยนขนอยางเปนทางการกฎเกณฑอยางไมเปนทางการนบางครงกปรากฏเปนสวนหนงของขนบธรรมเนยมประเพณทถอปฏบตกนสบตอกนมาตามปกต ยงมสถาบนอนๆอกมากมายทงทเปนทางการและไมเปนทางการทไดทำงานรวมกนเพอใหหลกประกนวาผคนเคารพและปฏบตตามกฎหมาย เมอระเบยบทางสงคมถกสนคลอนเพราะกฎหมายบางเรองถกละเมด ขอพพาทและความไมเขาใจซงกนและกนกจะเกดขนดงนนสถาบนตางๆทสามารถพจารณาตดสนโดยสนตวธวามการละเมดกฎหมายหรอไมและจะดำเนนการเชนไรตอบคคลทละเมดกฎหมายจงเปนสวนสำคญในการรกษาระเบยบของสงคม ในหลายสงคมศาลเปนสถาบนซงไดรบอำนาจในการไกลเกลยและยตขอพพาทบรรดาผพพากษาจะอำนวยความยตธรรมโดยตดสนวาบคคลหรอฝายใดเปนฝายผดอนเนองมาจากการละเมดกฎหมายผพพากษายงพพากษาลงโทษเมอผคนฝาฝนกฎหมายมาตรการการลงโทษดงกลาวมขนเพอปองกนไมใหคนละเมดกฎหมายละเมดซำอกผพพากษามหนาทในการพจารณาการจายคาชดเชยใหแกผรองทกขสำหรบความเสยหายหรอการทำละเมดตอผรองทกขศาลบางแหงมความเชยวชาญเฉพาะและพจารณาหาขอยตสำหรบขอพพาททางกฎหมายเฉพาะเรองเทานน ตวอยางเชน ศาลแรงงานในประเทศไทยจะทำหนาท ไกลเกลยกรณพพาทดานแรงงานและรบเรองราวรองทกขเกยวกบนายจาง

�

นอกจากศาลตางๆ แลวยงมองคกรทางการปกครองตางๆ อกเปนจำนวนมากทดำเนนการไกลเกลยขอพพาทอยางไมเปนทางการ ในชมชนหลายแหงผคนสามารถใชศาลเปนทพงไดนอยมากเนองจากระยะทางทหางไกลหรอภาระดานคาใชจายดงนนผคนจงไปขอความชวยเหลอจากเจาหนาทสวนทองถนเชนนายกเทศมนตรนายอำเภอหรอผวาราชการจงหวดเพอใหชวยแกไขปญหาทตนกำลงประสบอยและหากเปนระดบทองถนจรงๆประชาชนกจะไปหาผอาวโสในหมบานผนำชมชนและผนำทางศาสนาเพอขอความชวยเหลอในการทำการประนประนอมยอมความเมอเกดกรณพพาทขน เนองจากผนำเหลานอยในชมชนซงกลไกในการหาขอยตขอพพาทอยางไมเปนทางการนจงนบวาเปนหนทางทสำคญในการเขาถงความยตธรรม เจาหนาทตำรวจเปนผมบทบาทหลกในการบงคบใชกฎหมายและรกษาความสงบสข ความปลอดภยและระเบยบของสงคม เพอการปฏบตงานดงกลาวเจาหนาทตำรวจจงไดรบมอบอำนาจเฉพาะบางอยาง เชน อำนาจจบกมและควบคมตวผถกกลาวหาวาไดกระทำความผดหรอสงสยวาไดกระทำความผดและยงมอำนาจในการสอบสวนผถกกลาวหากระทำความผดและสบสวนการกระทำความผดตางๆ นอกจากนยงมอำนาจในการควบคมตวบคคลทคกคามความสงบสขของชมชน ในระดบชมชนเจาหนาทตำรวจจะเปนสถาบนแรกทโดยปกตแลวประชาชนจะเขาแจงความรองทกขหรอรายงานการกอความไมสงบได เพอใหการปฏบตงานของเจาหนาทตำรวจเกดประสทธผล เจาหนาทตำรวจจะตองมสถานทคมขงเพอควบคมตวผกระทำผดบคคลอาจถกควบคมตวดวยเหตทเขาเหลานนเปนภยตอคนในชมชนหรอเปนการลงโทษเนองจากการละเมดกฎหมายผตองขงม๒ประเภทประเภทแรกไดแกผตองขงซงถกควบคมตวระหวางการพจารณาคดในศาลและประเภททสองไดแกผตองขงซงถกลงโทษใหจำคกโดยคำพพากษาวาไดกระทำความผด

ธรรมาภบาลและกฎหมาย คำวา ธรรมาภบาล หมายถงกระบวนการในการจดการกจการสาธารณะ ฉะนนธรรมาภบาลจงเกยวของกบการจดการความสมพนธระหวางกลมคนและองคกรตางๆ และกระบวนการจดการนเกยวของกบการใหบรการการกำกบดแล และการประสานงานทเกยวกบหนาทของสวนตางๆ ของรฐบาลและสงคม ลกษณะเฉพาะทเปนเเรงขบเคลอนในการจดการดงกลาวไดแกความเปนผนำและการตดตอสอสาร ธรรมาภบาลทดประกอบดวยการตดสนใจท โปรงใส มความรบผดชอบและมความเปนธรรม ความโปรงใสเกดจากกระบวนการตดสนใจท เปดเผยเพ อท จะใหสาธารณชนไดอภปรายเร องขอดและขอดอยในการตดสนใจในเร องตางๆหนาท ความรบผดชอบเปนพนธกรณของรฐบาลทตองแสดงความรบผดชอบตอการดำเนนงานและการตดสนใจทงหมดของตน

�

ทงความโปรงใสและหนาทความรบผดชอบจะไดรบการสงเสรมเมอหลกการฯไดรบการคมครองใหพนจากการใชอำนาจในทางทผดจากผนำซงจะเกยวของกบสรางกลไกการตรวจสอบความสมดลของโครงสรางของผนำการควบคมตรวจสอบทเปนอสระและการทบทวนอยางสมำเสมอเปนกลไกการตรวจสอบปกตของการปองกนการโกงกนหรอคอรปชนโดยทวไปแลว อำนาจของรฐบาลจะทำใหเกดความสมดลไดโดยการมกลไกทแยกออกมาเปนอสระจากการควบคมของรฐบาลเพอใหทำหนาทแตกตางกนไปเชนฝายนตบญญตเปนฝายออกกฎหมายและฝายตลาการเปนผตความและบงคบใชกฎหมายเปนตน ลกษณะอนๆทสำคญของธรรมาภบาลทดคอการมสวนรวมในการตดสนใจทสำคญอยางยงคอประโยชนของสงคมตองไดรบการพจารณาและคำนงถง ในการตดสนใจใดๆกตามการมสวนรวมจะไดรบการยกระดบขนเมอประชาชนไดรบขาวสารทถกตองเกยวกบการดำเนนงานของรฐบาล นอกจากนนรฐบาลควรจะมวธการทชดเจนและมประสทธภาพสำหรบประชาชนในการตดตอสอสารกบรฐบาลเพอใหรฐบาลไดรบรถงปญหาและขอกงวลของประชาชน ดงนนธรรมาภบาลทดจงเกยวของกบการสอสารสองทางระหวางคนในสงคมและรฐบาลทงในระดบทองถนภมภาคและระดบชาต การยกระดบธรรมาภบาลทโปรงใส ความเทยงธรรม ความรบผดชอบ และการบรหารประเทศแบบมสวนรวมสามารถทำไดโดยวธการตางๆหลายวธไดแก o ทำใหเกดความมนใจวามชองทางการตดตอสอสารทเปดเผยและชดเจนระหวางรฐบาลกบชมชน o องคกรของรฐจะตองไดรบการตรวจสอบโดยผสงเกตการณอสระการตดตามประเมนผลดงกลาว ควรจะใหชมชนมสวนรวมดวย o โครงสรางการหาขอยตกรณพพาทตองถกตรวจสอบไดอยางสมำเสมอเพอใหมนใจวาการพจารณา เปนไปดวยความยตธรรม o เจาหนาทควรจะไดรบการฝกอบรมในกระบวนการดำเนนงานเพอแกไขขอวตกกงวลและขอพพาท อยางมประสทธภาพ

�

หวขอท๑ความรเบองตนเกยวกบศาลไทย “ศาล”เปนสถาบนทใชอำนาจตลาการเพอทำหนาทวนจฉยชขาดขอพพาททงหลายทเกดขนทางแพงและอาญาเนองจากเปนเจตนารมณของรฐทตองปองกนไมใหคกรณระงบขอพพาทกนเองดวยวธการใชกำลงหรอวธการอนไมชอบใดๆอนกอใหเกดความเดอดรอนวนวายไปทวจงเปนภาระหนาทของรฐทจะตองเขาไปดำเนนการดงกลาวเพอทจะกอใหเกดความเปนธรรมแกทกฝายและใหเกดความสงบเรยบรอยในสงคม ระบบศาลและพระธรรมนญศาลยตธรรมนนประกอบดวยการจดตงศาลและเขตอำนาจศาลวาดวยอำนาจและหนาทในการพจารณาพพากษาคดความตางๆซงถอไดวามความสำคญอยางยงตอการดำเนนกระบวนการยตธรรมตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความเพราะถาหากไมมความรความเขาใจเพยงพออาจกอใหเกดความผดพลาดในทางปฎบตเชนการพจารณาคดโดยศาลทไมมอำนาจเหนอคดนนหรอการใชอำนาจโดยมชอบจนอาจกอใหเกดความเสยหายแกคดนนๆไดตวอยางเชนโจทกนำคดแพงไปยนฟองตอศาลอาญาศาลอาญายอมไมรบฟองเพราะศาลอาญาไมมอำนาจในการพจารณาคดแพงเปนตน โครงสรางของศาลยตธรรมนนไดแบงออกเปนสองสวน คอ ฝายบรหารและและฝายตลาการ ซงในอดตเมอกอนวนท ๒๐ สงหาคม ๒๕๔๓ กระทรวงยตธรรมเปนผมอำนาจรบผดชอบในการดแลฝายบรหารของศาลทงหมด โดยมบทบาทหลกในดานการบรหาร สนบสนนฝายตลาการ งบประมาณ บคลากร และวสดสำนกงานทงน เพอใหการปฏบตงานเปนไปอยางมประสทธภาพในปจจบนนสำนกงานศาลยตธรรมไดแยกเปนองคกรอสระซงมอสระในการบรหารงานบคคล และเปนองคกรเดยวทรบผดชอบงานดานธรการจดการใหแกศาลและระบบศาลโดยมจดประสงคทจะทำใหระบบยตธรรมไทยเปนอสระจากการแทรกแซงทางการเมอง

อำนาจและหนาทของศาลตามกฎหมายไทยศาลปกครอง ศาลปกครองมอำนาจหนาท ในการพจารณาพพากษาคดท เป นขอพพาทระหวางหนวยราชการหนวยงานของรฐ รฐวสาหกจหรอสวนราชการทองถน หรอเจาหนาทของรฐทอยในบงคบบญชา หรอขอพพาทกนเองจากการกระทำหรองดเวนการกระทำทหนวยงานของรฐ เจาหนาทของรฐทตองรบผดชอบในการปฏบตหนาทตามกฎหมาย โครงสรางประกอบดวย ศาลปกครองสงสด และศาลปกครองชนตน ไดแก ศาลปกครองกลางและศาลปกครองในภมภาคเชนภาคเหนอจะมศาลปกครองจงหวดเชยงใหมรบผดชอบ ผเสยหายสามารถรองเรยนศาลปกครองไดโดยตรงโดยตองเขยนเปนหนงสอรองเรยน

หมวดท ๒ นโยบาย กฎหมายสารบญญต และกฎหมายวธพจารณา

บทท๑ระบบศาลไทย

�

ศาลทหาร ศาลทหารมอำนาจหนาท ในการพจารณาพพาษาคดอาญาทหารหรอผกระทำผดตอกฎหมายทหารซงสวนใหญไมเกยวของกบประชาชนทวไป ยกเวนผ น นไปทำผดกฎหมายทหาร เชน การหนทหาร หรอการไมไปคดเลอกทหารเปนตนศาลยตธรรม ศาลยตธรรมมอำนาจหนาทในการพจารณาคดของประชาชนทวไปซงมทงคดอาญาและคดแพงทวไปและทกคดทไมอยในเขตอำนาจตดสนของศาลอน เมอมคดพเศษใดๆการดำเนนคดจะตองเปนไปตามขนตอนของแตละประเภทของศาล

ศาลยตธรรมแบงออกเปน๓ชนไดแกศาลชนตนศาลอทธรณและศาลฎกาศาลชนตน ศาลช นตนมอำนาจหนาท ในการพจารณาคดของประชาชนท วไปซ งมท งคดอาญาและคดแพงรวมถงยงทำหนาทอนๆ เชนออกหมายตางๆ เชนหมายจบหมายคนหมายขงฯลฯและยงทำหนาทในการรบอทธรณหรอฎกาจากคความทงสองฝายดวย พนทรบผดชอบของศาลชนตนซงเปนศาลทวไปจะมอยทกทองททวราชอาณาจกรเพออำนวยความสะดวกแกประชาชน ในสวนการดำเนนคดในศาลชนตนทเกยวของกบผหนภยจากการสรบจากพมาทอยในพนทพกพงชวคราวฯตามแนวชายแดนของประเทศไทยนนหากเปนคดแพงหรอคดอาญาทวไปกใหขนศาลจงหวดในพนทเชนพนทพกพงชวคราวฯบานแมหละอำเภอทาสองยางจงหวดตากกตองขนพจารณาทศาลจงหวดแมสอดซงมเขตอำนาจศาลในพนทอำเภอทาสองยางอำเภอแมสอดอำเภอแมระมาดอำเภอพบพระและอำเภออมผางจงหวดตากหรอพนทพกพงชวคราวฯในพนทจงหวดแมฮองสอนกใหเปนอำนาจหนาทของศาลจงหวดแมฮองสอนเปนตน

ศาลพเศษ เปนศาลทตงขนเพอพจารณาคดทมลกษณะพเศษตางจากคดธรรมดาทวไปทตองอาศยความสามารถและเทคนคเฉพาะดานในการพจารณาคดไดแก

ศาลเยาวชนและครอบครว ศาลเยาวชนและครอบครวมหนาทในการพจารณาคดทเกยวของกบเดกและเยาวชนรวมทงคดทมผลตอครอบครว เชน การสมรส การหยาราง สทธในการปกครองบตร เปนตน และหากมการคดคานการพพากษาคดนนจะถกอทธรณไปยงศาลอทธรณเยาวชนและครอบครวกลางตอไป

�0

พนทรบผดชอบหากเปนคดทมเดกและเยาวชนทกระทำความผดเปนผตองหาหรอจำเลยในคดอาญาเชนหากคดเกดขนในพนทรบผดชอบของศาลจงหวดแมสอด จงหวดตาก ซงศาลจงหวดแมสอดไมมศาลเยาวชนและครอบครว กใหศาลจงหวดแมสอดดำเนนการในเบองตนและโอนคดใหแกศาลจงหวดตากแผนกคดเยาวชนและครอบครว เปนผรบผดชอบในการพจารณาคด โดยมสถานพนจและคมครองเดกท อำเภอแมสอด จงหวดตากเปนผมหนาทควบคมดแลเดกและเยาวชนทกระทำความผดและอยระหวางการพจารณาคด

ศาลชำนาญพเศษ ศาลชำนาญพเศษมอำนาจหนาทพจารณาพพากษาคดทเปนเรองพเศษโดยเฉพาะ ตองมผพพากษามความรความเขาใจในเรองนนๆเปนพเศษมอย๔ศาลดวยกนคอ ๑. ศาลแรงงาน ๒. ศาลภาษอากร ๓. ศาลทรพยสนทางปญญาและการคาระหวางประเทศ ๔. ศาลลมละลาย การกอตงศาลชำนาญพเศษเพอใหมนใจวาคดทมลกษณะพเศษไดรบการพจารณาโดยผทมความร ความเขาใจในเร องน นๆเปนอยางด การพพากษาในศาลชำนาญพเศษน นเปนการพจารณาคดโดยบคคลผมทกษะความรในเฉพาะดาน พนทรบผดชอบของศาลชำนาญพเศษแตละแหงนนมอยทกรงเทพมหานครเทานนยกเวนศาลแรงงานซงมการตงศาลในตางจงหวดและในภมภาคตางๆ

ศาลอทธรณ ศาลอทธรณมอำนาจพจารณาคดแพงและอาญาทมการอทธรณคดคานคำสงหรอคำพพากษาของศาลชนตน ขณะเดยวกนศาลอทธรณในแตละภาคกจะรบพจารณาคดทมการอทธรณคำสงหรอคำพพากษาของศาลชนตนในเขตอำนาจศาลในพนทรบผดชอบการอทธรณในประเดนเกยวกบปญหากฎหมายนนเรองทอทธรณจะตองกำหนดใหชดเจน และประเดนทเปนปญหาขอเทจจรงทมการคดคานนน ตองเปนการกระทำความผดทมโทษจำคกตงแตสามปขนไปหรอมขอกำหนดยกเวนใหอทธรณไดในแตละกรณไปในการพจารณาคดชนอทธรณนจะไมมการเรยกสอบพยานหรอหลกฐานใดๆอก เปนเพยงการพจารณาจากสำนวนเทานน เพราะถอวาขอมลเอกสารหรอหลกฐานขอเทจจรงตางๆตองมการแสดงตอศาลชนตนไปหมดแลว พนทรบผดชอบของศาลอทธรณมอยประจำแตละภาค การอทธรณ คำสงหรอคำพพากษาของศาลชนตนเชนหากคดเกดขนในพนทเขตอำนาจของศาลจงหวดแมสอดกใหอทธรณไปยงศาลอทธรณภาค๖ซงตงอยทจงหวดพษณโลกโดยมเขตอำนาจศาลในพนทจงหวดกำแพงเพชรจงหวดตากจงหวดสโขทยจงหวดนครสวรรคจงหวดพจตรจงหวดพษณโลก จงหวดอตรดตถและจงหวดอทยธาน สวนศาลจงหวดแมฮองสอนกใหอทธรณไปทศาลอทธรณภาค๕จงหวดเชยงใหมเปนตน

��

ศาลฎกา ศาลฎกาเปนศาลสงสดการขอใหศาลฎกาพจารณาคดเรยกวาการฎกาและศาลฎกามอำนาจพจารณาคดทมการคดคานคำพพากษาหรอคำสงของศาลอทธรณ คดทฎกาขนไปยงศาลฎกาโดยตรงจากศาลชนตนเชนคดแพงทมแตเฉพาะปญหาขอกฎหมายหรอคดทอทธรณจากศาลชำนาญพเศษเนองจากศาลชำนาญพเศษมความร ความเชยวชาญในเรองทเกยวของในคดนนๆ อยแลวหากจำเลยคดคานการตดสนคดของศาลชำนาญพเศษกใหสงเรองมาพจารณาทศาลฎกาทถอเปนศาลสงสดไดโดยตรง คดทกฎหมายบญญตใหฟองรองและดำเนนคดในศาลฎกาโดยไมตองผานการพจารณาของศาลชนตนดวย ซงเปนคดทมความรายแรงมผลตอคนหมมากซงตองอาศยความเรงดวนและความเดดขาดในการตดสนคดเชนคดอาชญากรสงครามหรอคดอาญาของผดำรงตำแหนงทางการเมองเปนตน เมอศาลฎกาตดสนชขาดอยางไรยอมถอเปนทสดนอกจากนคำพพากษาศาลฎกายงถอเปนบรรทดฐานในการวนจฉยคดอนๆตอไปและในการแปลบทบญญตของกฎหมายอกดวย พนทรบผดชอบของศาลฎกามอยศาลเดยวทกรงเทพมหานคร โดยมอำนาจพจารณาคดครอบคลมทวราชอาณาจกร นอกจากนภายในศาลฎกายงแบงเปนแผนกตางๆ อกดวยซงแผนกทตงขนเหลานมอำนาจพจารณาคดบางประเภททมลกษณะพเศษโดยในปจจบนศาลไดตงแผนกคดขนดงน ๑. แผนกคดแรงงาน ๒. แผนกคดลมละลาย ๓. แผนกคดภาษอากร ๔. แผนกคดอาญาของผดำรงตำแหนงทางการเมอง ๕. แผนกคดเยาวชนและครอบครว ๖. แผนกคดพานชยและเศรฐกจ ๗. แผนกคดทรพยสนทางปญญาและครอบครว ๘. แผนกคดสงแวดลอม

��

หวขอท๒การดำเนนคดอาญาในศาลเยาวชนและครอบครว

เดกและเยาวชนทกระทำความผดโดยทวไปสภาพปญหาจะแตกตางจากการกระทำความผดของผใหญเนองจากเดกและเยาวชนนนถอไดวาเปนผทมรางกายและจตใจยงขาดความรสกรบผดชอบในการประพฤตปฏบตตางๆ กลาวคอยงหยอนในเรองสตปญญาและความรผดชอบมประสบการณชวตหรอทกษะในการดำรงชวตนอยกวาผใหญบางครงกเกดจากสภาวะจตใจของเดกเอง เชน เดกและเยาวชนทเปนวยรน เปนวยทมอารมณรนแรงคกคะนองฉนเฉยวขาดความอดทนตอสงเราหรอสภาพแวดลอม ความอยากร อยากเหน อยากผจญภย อยากลอง หรอการไดรบอทธพลจากสภาพแวดลอมและสงคมภายนอกซงอาจหลอหลอมสภาพจตใจของเดกและเยาวชนนนใหเหนผดเปนชอบหรอเขาใจคานยมของสงคมผดไปดงกลาวนจงอาจเปนสาเหตใหเดกและเยาวชนกระทำความผดหรอถกชกจงใหกระทำความผดไดงาย ฉะนนกฎหมายไมไดมงทจะลงโทษเดกและเยาวชนเพอเปนการแกแคนหรอลงโทษเพอใหเปนเยยงอยางแกผอนเชนคดทผใหญกระทำความผดแตจะมการพจารณาเปนกรณไปวาควรจะลงโทษหรอใชวธการอยางใดเพอจะใหเดกและเยาวชนกลบตวเปนคนดไดตอไปในอนาคตเมอจะพจารณาโทษทางอาญาหรอนำวธการใดมาใชกบเดกและเยาวชนจงตองมการจดตงศาลทจะทำหนาทพจารณาพพากษาคดทเกยวกบเดกและเยาวชนขนเปนการเฉพาะ ในป พ.ศ. ๒๕๓๔ จงไดมการจดตงศาลเยาวชนและครอบครวและมการกำหนดวธพจารณาคดเยาวชนและครอบครวข น โดยมเจตนารมณเพ อม งค มครองความปลอดภยและอนาคตของเดกและเยาวชนซงควรจะไดรบการ ฝกอบรม สงสอนและสงเคราะหใหกลบตนเปนพลเมองดมากกวาการทจะลงโทษ และในการพจารณาคดนนใหศาลคำนงถงบคลก ลกษณะ สขภาพและภาวะแหงจตใจของเดกและเยาวชนซงแตกตางกนเปนคนๆไป และลงโทษหรอเปลยนโทษ หรอใชวธการสำหรบเดกและเยาวชนใหเหมาะสมตอพฤตการณในแตละเรองแมวาเดกและเยาวชนจะไดกระทำความผดรวมกนกตาม

ความหมายของคำวา“เดกและเยาวชน” เดกหมายถงผทอายเกน๗ปบรบรณแตยงไมเกน๑๔ปบรบรณสวนเยาวชนหมายถงผทอายเกน๑๔ปบรบรณแตยงไมถง๑๘ปบรบรณ

การพจารณาคดเบองตน การตดสนวาเดกคนใดควรไดรบการพจารณาคดโดยศาลเยาวชนและครอบครว ใหดทอายเดกและเยาวชนนนในวนทไดกระทำความผดเปนหลกคอตองมอายยงไมครบ๑๘ปบรบรณ อย างไรก ตามสำหร บการทำความผดเล กน อยท เป นความผดท ม โทษจำคกไม เก นหน งเด อนปรบไมเกนหนงพนบาทหรอทงจำทงปรบหากพนกงานสอบสวนพจารณาเหนวาเดกไมสมควรตองไดรบการลงโทษอาจเพราะเดกไมไดตงใจทจะทำผด หรออาจดวยเหตผลอนทเหนวาไมจำเปนตองฟองเดกและเยาวชนนนตอศาลพนกงานสอบสวนจะใหเดกเสยคาปรบเทานนและถอวาคดสนสดแลวไมตองฟองคดตอศาล

��

การจบกมเดกและเยาวชน ๑. ห ามไม ให จ บก มเด กเว นแต เด กได ทำความผ ดซ งหน าหร อม หมายจ บท ออกโดยศาลสวนการจบกมเยาวชนใหเปนไปตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา

ดรายละเอยดเพมเตมในหมวดท๒บทท๓หวขอท๑เรองความรเบองตนเกยวกบกระบวนการยตธรรมทางอาญา(รวมถงการแจงความอาญาการประกนตวและกระบวนการทางศาล)

๒. เมอมการจบกมเดกและเยาวชน เจาหนาทตำรวจตองรบแจงไปยงผอำนวยการสถานพนจ รวมทงพอแมผปกครองหรอคนทเดกและเยาวชนอาศยอยดวย ๓. เมอพนกงานสอบสวนถามคำถามเดกและเยาวชนเกยวกบเรองทเกดขนเสรจแลว จะตองสงใหผอำนวยการสถานพนจมารบตวเดกและเยาวชนไปควบคมดแลหรอจะปลอยตวเดกและเยาวชนเปนการชวคราวโดยใหพอแมผปกครองมารบไปกไดหรอจะมอบใหกบบคคลหรอองคกรทเหนสมควรกได ๔. ในการสอบสวนหรอถามคำถามเดกนนตองใหเสรจภายใน๒๔ชวโมงเจาหนาทตำรวจจะควบคมตวใหเดกอยนานเกนกวานไมได

การควบคมตวเดกและเยาวชน การควบคมเดกและเยาวชนของเจาหนาทตำรวจ หากเปนไปไดหามไมใหควบคมตวเดกและเยาวชนไวในหองขงปะปนกบผตองหาทเปนผใหญ การสอบสวนคดอาญากรณเดกและเยาวชน พนกงานสอบสวนกบผอำนวยการสถานพนจตองทำงานรวมกนโดยทผอำนวยการสถานพนจจะตองดำเนนการดงตอไปนคอ ๑. ใหพนกงานคมประพฤตสบหาขอมลเกยวกบเดกและเยาวชน เชน อาย ประวต ความประพฤตสตปญญาการศกษาอบรมฯลฯ ๒. ทำรายงานเกยวกบขอมลเดกและเยาวชนทไดมาพรอมทงแสดงความเหนเกยวกบสาเหตทเปนเหตใหเกดการกระทำผดขน แลวสงใหพนกงานสอบสวนหรอพนกงานอยการเพอใหพนกงานอยการใชเปนขอมลประกอบการตดสนใจวาจะฟองตอศาลหรอไมและหากพนกงานอยการตดสนใจฟองจะตองสงรายงานและความเหนนตอศาลดวย

ความเหนของพนกงานอยการและการฟองคดตอศาล o หลงจากพนกงานสอบสวนสงขอมลทงหมดเกยวกบการทำความผดของเดกและเยาวชนมาทพนกงานอยการ เพอใหพจารณาและมความเหนวาจะฟองตอศาลหรอไม การมความเหนและสงฟองจะมระเบยบวธการปฏบตเหมอนคดอาญาของผใหญ

��

o สำหรบคดทมโทษสงสดไมเกน๕ปหากผอำนวยการสถานพนจพจารณาถงอายประวตความประพฤตสตปญญาการศกษาอบรมสขภาพนสยอาชพฐานะตลอดจนสงแวดลอมและลกษณะคดแลวเหนวาเดกและเยาวชนอาจกลบตวเปนคนดไดโดยไมตองฟองคดตอศาลโดยเดกและเยาวชนนนยนยอมทจะอยในสถานพนจใหผอำนวยการสถานพนจแจงไปยงพนกงานอยการ หากพนกงานอยการเหนดวยกจะสงไมฟองเดกและเยาวชนนนตอศาลคดกจะสนสดลง o สำหรบคดเดกและเยาวชนกรณอนๆพนกงานอยการอาจมคำสงไมฟองเดกและเยาวชนนนตอศาลกไดโดยพนกงานอยการตองพจารณาขอมลเกยวกบเดกและเยาวชนและลกษณะคดทไดมาจากพนกงานสอบสวนและพนกงานคมประพฤตอยางรอบคอบและประสานกบศาลรวมทงผอำนวยการสถานพนจดวย o การฟองคดอาญาเดกและเยาวชนเปนหนาทของพนกงานอยการหามผเสยหายฟองเองนอกจากจะไดรบอนญาตจากผอำนวยการสถานพนจซงจะดำเนนการหาขอมลเกยวกบคดเพอดวาการกลาวหานนมความเปนไปไดวาจะเปนเรองจรงหรอไมสมควรอนญาตใหผเสยหายฟองหรอไมแตทงนผเสยหายกสามารถทจะรองขอตอศาลใหสงอนญาตฟองคดได o การฟองคดอาญาเดกและเยาวชนตองฟองภายใน๓๐ วนนบแตวนทเดกและเยาวชนถกจบกมกลาวคอภายใน ๓๐ วนนบจากวนทเจาหนาทตำรวจจบกมเดกและเยาวชน ซงตองสอบสวนถามขอมลจากเดกและเยาวชนรวมทงหาขอมลจากพยานและหลกฐานตางๆรวบรวมเปนรายงานเพอสงใหพนกงานอยการพจารณาวาสมควรฟองเดกและเยาวชนนนตอศาลหรอไมแตถาเจาหนาทตำรวจเหนวาไมสามารถทำใหเสรจภายใน๓๐วนตองทำเรองขอขยายเวลากบศาลหรอหากเกน๓๐วนไปแลวการฟองจะตองขออนญาตจากอยการสงสด o การถอนฟองคดอาญาเดกและเยาวชนการยกเลกคดโดยกอนทศาลจะอนญาตใหถอนฟองศาลตองแจงใหผอำนวยการสถานพนจทราบกอนซงหากผอำนวยการสถานพนจพจารณาแลวเหนวาเพอความปลอดภยและอนาคตของเดกและเยาวชนนนสมควรใหมการคมประพฤตกจะเสนอความเหนตอศาลเพอใหศาลสงใหมการคมประพฤตเดกและเยาวชน

ดรายละเอยดเพมเตมในหมวดท๒บทท๓หวขอท๑เรองความรเบองตนเกยวกบกระบวนการยตธรรมทางอาญา(รวมถงการแจงความอาญาการประกนตวและกระบวนการทางศาล)

การคมประพฤตคอการคอยควบคมดแลตดตามพฤตกรรมของเดกและเยาวชนตลอดจนการหาวธทำใหเดกเปลยนแปลงแกไขพฤตกรรมไปในทางทดขนเชนใหเดกมารายงานตวตอเจาพนกงานคมประพฤตทก๒เดอนหรอจะมเจาพนกงานคมประพฤตไปตรวจเยยมทบานเพอคอยดวาเดกและเยาวชนไดหวนกลบหรอมแนวโนมทจะหวนกลบไปทำความผดอกหรอไม เดกมปญหาอะไรบาง ฯลฯ นอกจากนกอาจใหเดกและเยาวชนไปทำงานบำเพญประโยชนหรอไปฝกอบรมวชาชพดวยกได

��

การพจารณาคดอาญาเดกและเยาวชน เปาหมายของการดำเนนคดเดกและเยาวชนกเพ ออบรมส งสอนและแกไขปรบปรงพฤตกรรมของเดกและเยาวชน การพจารณาคดจงเปนไปดวยความเรยบงายและไมมพธการใดๆมากนก ในระหวางทยงมการพจารณาคดในศาลอยคดยงไมเสรจสนเดกจะถกควบคมตวไวทสถานพนจและคมครองตามปกตหามไมใหใชเครองพนธนาการเชนกญแจมอหรอโซตรวนในระหวางการควบคมตวเดกและเยาวชน ในการพจารณาคดศาลอาจสงใหเดกและเยาวชนไปอยในสถานพนจหรออาจใหกลบไปอยกบพอแมผปกครอง ดงนนบคคลเหลานจงมสวนสำคญอยางมากในการอบรมดแล ชวยใหมพฤตกรรมทดขน ในการพจารณาคดอาญาของเดกและเยาวชนศาลจงมอำนาจสงการใหผอำนวยการสถานพนจพอแมผปกครองหรอบคคลทเดกพกอาศยอยดวย มานงฟงการพจารณาดวยกไดเพอเขารวมรบฟงปญหาและสถานการณของเดกและเยาวชนเพอการดแลในอนาคตตอไป กอนทศาลจะตดสนคด ศาลมอำนาจเรยกเดกและเยาวชนนนมาพดคยเปนการสวนตวเพอสอบถามถง ความจรงทเปนสาเหตใหเดกและเยาวชนนนทำผด รวมทงเพอทศาลจะไดมโอกาสพจารณาบคลก ลกษณะทวงท วาจาและอนๆ ของเดกและเยาวชนนนทจะเปนประโยชนตอการพจารณาพพากษาคดได แตตองทำในหองทมความเปนสวนตวทเหมาะสมซงมใชหองพจารณาคดในคดทวไป ในการพจารณาคดอาญาเดกและเยาวชนตองไมใชหองทพจารณาคดตามปกตทวไปแตตองใชหองทจดไวสำหรบพจารณาคดเดกและเยาวชนโดยเฉพาะซงหากจำเปนทจะตองใชกตองแยกไมใหปะปนกบการพจารณาคดธรรมดาทวไป การพจารณาคดอาญาเดกและเยาวชนตองพจารณาเปนการลบคอไมใหคนทวไปทไมเกยวของเขามารวมรบฟงทงนเพอปกปองชอเสยงและอนาคตของเดกและเยาวชน ในคดอาญาเดกและเยาวชน จะไมใหมทนายความแกตางคด เพราะศาลจะเปนผถามคำถามเดกโดยตรงเดกและเยาวชนจะเปนคนพดเองทกอยางโดยไมตองมทนายมาพดแทน แตใหมทปรกษากฎหมายได ถาไมมกใหศาลตงทปรกษากฎหมายใหทงนอยในดลพนจของศาล

การพพากษาคดอาญาเดกและเยาวชน ในคดอาญาเดกและเยาวชนศาลอาจไมมการตดสนลงโทษแตอาจมคำสงใหมการประกนตวเดกและเยาวชนหรอใหสงไปควบคมตวไวท สถานพนจเปนการชวคราวหรออาจใชวธสำหรบเดกและเยาวชนโดยเฉพาะเชนการบำเพญสาธารณะประโยชน การรายงานตวตอเจาหนาทคมประพฤตตามเวลาทกำหนด การสงไปฝกอาชพเปนตน การอานคำพพากษาตองกระทำเปนการลบคอไมเผยแพรตอสาธารณชนใหรบร คำพพากษาหรอคำสงคดอาญาเดกและเยาวชน อาจมการแกไขเปลยนแปลงเกยวกบโทษหรอวธการสำหรบเดกภายหลงไดหากศาลเหนวาสมควร

��

องคคณะของผพพากษาในคดอาญาเดกและเยาวชนผพพากษา ผพพากษาทไดรบการโปรดเกลาแตงตงใหมาดำรงตำแหนง ในศาลคดเดกและเยาวชน ตองเปนผทมคณสมบตเฉพาะตวพเศษ นนคอตองเปนผทมนสยและความประพฤตทเหมาะสมตอการปกครองและอบรม สงสอนเดกและเยาวชนรวมทงตองเปนผทมความรความเขาใจเกยวกบปญหาครอบครวเปนอยางด

ผพพากษาสมทบ ในการตดสนคดอาญาของเดกและเยาวชนจำเปนตองใชมมมองและดลพนจทหลากหลายในการพจารณาคดเพอใหไดมาซงคำตดสนหรอวธการทเปนประโยชนสงสดสำหรบเดกและเยาวชน โดยภายในศาลเยาวชนและครอบครวนอกจากจะมผพพากษาตามปกตในการพจารณาคดแลวยงตองมผพพากษาสมทบอกเพอรวมกนพจารณาคดดวย ผพพากษาสมทบมจำนวน ๒ คน ซงหนงในสองคนนตองเปนผหญง ๑ คน คำพพากษาหรอคำสงตองทำเปนองคคณะหมายถงผพพากษาและผพพากษาสมทบตองรวมกนพจารณาคดและรวมกนลงรายมอชอในคำพพากษาหรอคำสงดงกลาว

ผพพากษาสมทบจะตองเปนผมคณสมบตคอตองเปนผมอายไมนอยกวา๓๐ปเปนผทมบตรหรอเคยมบตรมาแลวหรอเคยทำงานเกยวของกบการสงเคราะหหรออบรมเดกและเยาวชนมาแลวไมนอยกวา๒ปกบทงตองมนสยและความประพฤตทเหมาะสมแกการพจารณาคดเยาวชนและครอบครวเชนเดยวกบผพพากษาประจำศาลเยาวชนและครอบครวอกดวย

��

หวขอท ๑ คณะกรรมการระดบจงหวดในการพจารณาอนญาตใหผหนภยการสรบจากพมาเขาไปอาศยอยในพนทพกพงชวคราวสำหรบผหนภยการสรบจากพมา

สบเนองจากปญหาความขดแยงภายในประเทศสหภาพพมาทำใหประชาชนอพยพหนภยการสรบระหวางชนกลมนอยตางๆภายในประเทศหรอมความขดแยงอนๆกบรฐบาลจนมอาจอยในประเทศสหภาพพมาไดจงหลบหนเขามาอาศยอยในประเทศไทยเปนจำนวนมากซงการดำเนนงานดงกลาวมคณะกรรมการระดบจงหวด(ProvincialAdmissionBoard-PAB)เปนผรบผดชอบในการคดเลอกผทจะไดเขาไปอยในพนทพกพงชวคราวฯอนเปนหนงในขนตอนทสำคญในการใหความชวยเหลอดานมนษยธรรมของประเทศไทย คณะกรรมการระดบจงหวด หมายถง คณะกรรมการทไดรบแตงตงจากกระทรวงมหาดไทย ใหเปนคณะกรรมการทมอำนาจหนาทพจารณาอนมตใหชาวพมาทหนภยจากการสรบในประเทศสหภาพพมาใหเขาไปอยในพนทพกพงชวคราวฯ

สมาชกประกอบไปดวยใครบาง? คณะกรรมการระดบจงหวดประกอบไปดวยผวาราชการจงหวดฝายทหารฝายตำรวจและเจาหนาทจากสำนกงานขาหลวงใหญผลภยแหงสหประชาชาตสำนกงานภมภาคประจำประเทศไทยกมพชาลาวและเวยดนาม(สำนกงานยเอนเอชซอาร)จำนวนทงสนประมาณ๑๐คน

๑.ขนตอนการพจารณา กลมทหนภยการสรบจากพมา o เจาหนาทรฐทรบผดชอบในการปองกนชายแดนเขาไปควบคมและแจงใหทราบถงกระบวนการพจารณาในการเขาไปอยในพนทพกพงชวคราวฯ o ชดปฏบตการสอบสวนแยกประเภทและลงทะเบยนประวตบคคลเบองตน o คณะกรรมการระดบจงหวดพจารณาวาควรมสถานะเชนไร กลมทหนมาดวยสาเหตอยางอน o เจาหนาทสำนกงานยเอนเอชซอารจะนำไปรายงานตวกบชดปฏบตการสอบสวน o ชดปฏบตการสอบสวนแยกประเภทและลงทะเบยนประวตเบองตน o คณะกรรมการระดบจงหวดพจารณาวาควรมสถานะใด

บทท๒สถานะทางกฎหมายของคนตางดาวในประเทศไทย

��

๒.ผลจากการพจารณา ก.ผานการพจารณา เมอผานการพจารณาแลวจะคดแยกออกเปน๒ประเภทตามสถานะทจะใหคอ ใหสถานะเปนผหนภยการสรบจากพมา o ไดหนภยจากการสรบในประเทศสหภาพพมาจรงๆ o ไดรบอนญาตใหเขาไปอยในพนทพกพงชวคราวฯ o รอการผลกดนกลบประเทศสหภาพพมาซงเปนภมลำเนาเดมของตน ใหสถานะเปนผพลดถน(DisplacedPerson) o มเหตผลทางการเมองทำใหกลบประเทศสหภาพพมาไมได o ไดเขาไปอยในพนทพกพงชวคราวฯ o รอการพจารณาเพอสงไปประเทศทสามข.ไมผานการพจารณา o ถกนำตวไปไวในพนทพกรอ(HoldingArea)เพอรอการผลกดนกลบประเทศสหภาพพมา o ยนอทธรณกบคณะกรรมการอทธรณไดภายใน๗วน หากอทธรณผานจะไดสถานะเปนผหนภยการสรบจากพมาหรอผพลดถน(DisplacedPerson)แลวนำไปอยในพนทพกพงชวคราวฯ หากอทธรณไมผานผลกดนกลบประเทศตามพระราชบญญตคนเขาเมองพ.ศ.๒๕๒๒หรอใหไปอยในพนทพกรอ(HoldingArea)เพอรอการผลกดนกลบประเทศสหภาพพมาตอไป

การใหความชวยเหลอในพนทพกพงชวคราวฯ ๑. กระทรวงมหาดไทย รวมกบสำนกงานยเอนเอชซอาร จดทำทะเบยนประวตผหนภยการสรบจากพมาและผผลดถน(DisplacedPerson) ๒. กระทรวงมหาดไทยจะอนญาตใหองคการกศลเอกชน(NGOs)เขาไปชวยเหลอดานตางๆเทาทจำเปนเพอยงชพตามหลกมนษยธรรม

สรปใจความสำคญ๑. คณะกรรมการระดบจงหวด(ProvicialAdmissionBoard-PAB)คอคณะกรรมการทมหนาทพจารณาชาวพมาทหนภยการสรบใหเขาไปอยในพนทพกพงชวคราวฯ๒. คณะกรรมการระดบจงหวดประกอบดวยผวาราชการจงหวดฝายทหารฝายตำรวจและเจาหนาทสำนกงานยเอนเอชซอารจำนวนทงสนประมาณ๑๐คน๓. หากไดรบพจารณาใหสถานะเปนผ หนภยการส รบจากพมาจะใหเขาไปอย ในพ นท พกพงช วคราวฯหรอหากมสถานะเปนผพลดถน(DisplacedPerson)จะพจารณาใหสงไปประเทศทสาม๔. หากใครทไมผานการพจารณา จะตองไปอยในพนทพกรอ (Holding Area) เพอรอการผลกดนกลบประเทศสหภาพพมาหรอทำการอทธรณโดยสามารถอทธรณตอคณะกรรมการอทธรณไดภายในเวลา๗วน

��

หวขอท ๒ สถานะทางกฎหมายของคนตางดาวตามกฎหมายคนเขาเมองของไทย (แรงงานตางดาวหลบหนเขาเมองสญชาตพมาลาวและกมพชาและผหนภยการสรบจากพมาทอาศยอยในพนทพกพงชวคราวสำหรบผหนภยการสบจากพมา) การเดนทางของบคคลเขาไปยงประเทศอนๆ นอกประเทศทตนเองถอสญชาตอย ยอมตองปฏบตตามขอกำหนดของกฎหมายคนเขาเมองของประเทศนน สำหรบประเทศไทยกเชนเดยวกน มการกำหนดใหคนตางดาวทจะเดนทางเขาเมองไทยจะตองปฏบตตามขอกำหนดตามกฎหมายคนเขาเมองของไทย

กฎหมายทเกยวของกบการเขาเมองของคนตางดาว การเดนทางเขาสประเทศไทยหรอเรยกอกอยางวา “การเขาเมอง” น นมกฎหมายกยวของในเรองนโดยเฉพาะ คอ พระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ.๒๕๒๒ ซงเปนกฎหมายทเกยวกบกรณคนทไมมสญชาตไทยเดนทางเขามาการอาศยอยหรอการเดนทางออกจากประเทศไทยความหมายของคนเขาเมอง พระราชบญญตคนเขาเมองพ.ศ.๒๕๒๒ไดใหความหมายของคนเขาเมองวา“คนเขาเมอง”คอคนทไมมสญชาตไทยทเขามาในประเทศไทย

แผนผงแสดงสถานะทางกฎหมายการเขาเมองของคนตางดาว

�0

วธการเขาเมองไทยสามารถทำไดอยางไร?วธการเขาเมองอาจแบงออกไดเปน๒ประเภทดงตอไปน๑.รปแบบปกต o การเขาเมองทถกกฎหมายเปนการเขาเมองทตองมลกษณะพรอมกน๒อยางคอการเขาตามชองทางทกฎหมายกำหนด และตามเวลาทกำหนด และมหนงสอเดนทางและไดรบการประทบตราอนญาตใหเขามาและอยในประเทศไทย o การเขาเมองทผดกฎหมาย เปนการเขาเมองทตองมลกษณะพรอมกน๒อยาง คอการไมเขาตามชองทางทกฎหมายกำหนด และตามเวลาทกำหนด และไมมหนงสอเดนทางและไมไดรบการประทบตราอนญาตใหเขามาและอยประเทศไทย๒.รปแบบพเศษ เปนการเขาเมองโดยไดรบการอนมตจากรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยในการใหคนตางดาวคนใดเขามาอยในประเทศไทยเปนกรณพเศษเฉพาะเรอง

โทษของการมสถานะเปนคนเขาเมองผดกฎหมายเปนอยางไร? ตามกฎหมายคนเขาเมองผดกฎหมายไดกำหนดโทษสำหรบคนตางดาวท ไมปฏบตในการเขาเมองจะมโทษจำคกไมเกน๒ปและปรบไมเกน๒๐,๐๐๐บาท(เจาหนาททมอำนาจจบกม เชน เจาหนาทตำรวจเจาหนาทตรวจคนเขาเมองเปนตน)หากศาลพจารณาคดและลงโทษและหากไดรบโทษแลวเจาหนาทตรวจคนเขาเมองจะผลกดนกลบประเทศสหภาพพมา

ตารางเปรยบเทยบสถานะทางกฎหมายของคนตางดาว๒กลมในประเทศไทย(แรงงานตางดาวหลบหนเขาเมองสญชาตพมาลาวและกมพชาและผหนภยการสรบจากพมาทอาศยอยในพนทพกพงชวคราวฯ)

��

��

สาระสำคญ๑. คนตางดาวทเขาเมองผดกฎหมายและอยอาศยในประเทศไทยผดกฎหมายหรอกรณทผหนภยการสรบจากพมาทอาศยอยในพนทพกพงชวคราวฯหากออกมานอกพนทพกพงชวคราวฯโดยไมไดรบอนญาตจะมความผดขอหาหลบหนเขาเมองและอยอาศยในประเทศไทยผดกฎหมายตามพระราชบญญตคนเขาเมองพ.ศ.๒๕๒๒๒. หากผใดใหคนตางดาวทเขาเมองผดกฎหมายพกอาศย ซอนเรน ซงเปนความผดทระวางโทษจำคกไมเกน๕ปและปรบไมเกน๕๐,๐๐๐บาท๓. หากเปนผใดใหคนตางดาวชาวพมาทเขาเมองผดกฎหมายและไมไดลงทะเบยนกบกระทรวงมหาดไทยพกอาศย ซอนเรน ภายในพนทพกพงชวคราวฯ ซงเปนความผดทระวางโทษจำคกไมเกน ๕ ป และปรบไมเกน๕๐,๐๐๐บาท (คนตางดาวชาวพมาทไมไดลงทะเบยนกบกระทรวงมหาดไทยใหเขาไปอยในพนทพกพงชวคราวฯยงคงมสถานะเขาเมองและอยอาศยในประเทศไทยผดกฎหมาย)๔. หากใครพบเหนหรอทราบวาคนตางดาวชาวพมาทเขาเมองผดกฎหมายและไมไดลงทะเบยนกบกระทรวงมหาดไทย เขาไปอาศยอยในพนทพกพงชวคราวฯ ใหแจงเจาหนาทไทยหรอปลดอำเภอปฏบตหนาทหวหนาพนทพกพงชวคราวฯทราบ๕. คนตางดาวชาวพมาทหลบหนเขาเมองและไมไดลงทะเบยนกบกระทรวงมหาดไทยเขาไปอาศยอยในพนทพกพงชวคราวฯ โดยไมไดรบอนญาตจะถกจบกมในขอหาหลบหนเขาเมอง ซงเปนความผดทระวางโทษจำคกไมเกน๒ปและปรบไมเกน๒๐,๐๐๐บาท๖. คนตางดาวชาวพมาทไมไดลงทะเบยนกบกระทรวงมหาดไทยและเขาไปอาศยอยในพนทพกพงชวคราวฯจะไมมสทธไดรบการแจกจายอาหารหรอสงของอนๆ๗. ผใดรบคนตางดาวทไมไดรบอนญาตใหทำงานเขาทำงาน ซงเปนความผดทระวางโทษจำคกไมเกน ๓ ปหรอปรบไมเกน๖๐,๐๐๐บาทหรอทงจำทงปรบ๘. ผใดรบคนตางดาวทมลกษณะหรอเงอนไขในการทำงานแตกตางไปจากทระบไวในใบอนญาตทำงานหรอเขาทำงานซงเปนความผดทระวางโทษจำคกไมเกน๓ปหรอปรบไมเกน๖๐,๐๐๐บาทหรอทงจำทงปรบ๙. คนตางดาวทำงานโดยไมไดรบอนญาตซงเปนความผดทระวางโทษจำคกไมเกน๓เดอนหรอปรบไมเกน๕,๐๐๐บาทหรอทงจำทงปรบ๑๐. คนตางดาวทำงานทมลกษณะเงอนไขในการทำงานแตกตางจากทระบไวในใบอนญาตทำงาน ซงเปนความผดทระวางโทษจำคกไมเกน๑เดอนหรอปรบไมเกน๒,๐๐๐บาทหรอทงจำทงปรบ

��

หวขอท๑ความรเบองตนเกยวกบกระบวนการยตธรรมทางอาญา(รวมถงการแจงความการประกนตวและกระบวนการทางศาล) การกระทำความผดทางอาญา ตามหลกกฎหมายทวไปถอวาเปนการกระทำความผดตอความสงบสขของรฐในการปองกนและปราบปรามการกระทำผดจงตกเปนภาระหนาทโดยตรงของรฐ และรฐจงไดกอตงสถาบนตางๆขนมาดำเนนการมเจาพนกงานของรฐเชนเจาหนาทตำรวจหรอพนกงานสอบสวนเพอจบกมผกระทำผดและสบสวนสอบสวนหาตวผกระทำความผดโดยมพนกงานอยการตรวจสอบสำนวนและฟองรองผกระทำความผดตอศาลเพอใหศาลพจารณาความผดตลอดจนกำหนดโทษแกผกระทำความผด กฎหมายวธพจารณาความอาญา คอ กฎหมายทบญญตถงวธการจบกม การสอบสวนและพจารณาความผดในคดอาญา ซงเปนวธการทจะนำเอาตวผกระทำความผดเพอมาพจารณาความผด ตลอดจนการกำหนดโทษเปนตนโดยใชวธดำเนนการทจะนำกฎหมายอาญามาบงคบใชใหเปนผลความผดในคดอาญาสามารถแบงออกไดเปน๒ประเภทคอ ความผดท สามารถยอมความได (ความผดอาญาตอสวนตว) เปนความผดท กฎหมายบญญตวาสามารถยอมความได คอ หากผ เสยหายไมตดใจเอาความกสามารถยกเลกการดำเนนคดตอผกระทำผดไดหรอหากมการดำเนนคด ตามกฎหมายอยกสามารถตกลงกนใหคดนนยตลงได กระบวนการยตธรรมทางอาญาในความผดประเภทนจะเรมตนเมอผเสยหายจากการกระทำความผดอาญาแจงความรองทกขตอเจาหนาทตำรวจภายในระยะเวลา๓เดอนนบแตรเรองการกระทำความผดและรตวผกระทำความผดมฉะนนจะทำใหคดขาดอายความหรอผเสยหายอาจฟองคดเองโดยตรงตอศาลกได ความผดทไมสามารถยอมความได(ความผดอาญาตอแผนดน)เปนความผดทกฎหมายบญญตวาไมสามารถยอมความได คอ ผเสยหายไมสามารถยกเลกการดำเนนคดตอผกระทำผดได กระบวนการยตธรรมทางอาญาในความผดประเภทน จะเรมเมอผเสยหายมาแจงความรองทกขกบเจาหนาทตำรวจ และหากผเสยหายไมแจงความรองทกข ภายในระยะเวลา๓ เดอนกไมทำใหคดขาดอายความ(แตตองอยภายในระยะเวลาการฟองคดซงสามารถดเพมเตมไดในประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา)หรอแมผเสยหายไมไดแจงความรองทกขแตเจาหนาทตำรวจททราบหรอเหนการกระทำความผดเกดขนกสามารถสบสวนสอบสวนและนำตวผกระทำความผดมาลงโทษไดการดำเนนคดอาญาอาจแบงได๓ชนดงตอไปน๑.ชนเจาหนาทตำรวจ เมอเจาหนาทตำรวจไดรบแจงจากผเสยหายหรอทราบวามการกระทำผดอาญาเกดขน (ใหดประกอบในรายละเอยดท กลาวมาขางตนในสวนของความผดอาญาท สามารถยอมความไดและความผดอาญาท ไมสามารถยอมความไดวาความผดใดทผเสยหายตองแจงความรองทกขกอนหรอความผดใดทผเสยหายไมจำเปนตองแจงความรองทกขกอนซงจะเกยวของกบอำนาจของเจาหนาทตำรวจในการสบสวนสอบสวนและจบกมผกระทำความผดมาลงโทษ)

บทท๓กฎหมายอาญาไทย

��

ผมอำนาจในการแจงความรองทกข ตวผเสยหายเอง หรอเปนผมอำนาจจดการแทนผเสยหายกได หรอเปนผอนทไมมความเกยวของกบผเสยหายแตทราบวามการกระทำความผดเกดขนเปนผมาแจงกได (หากเปนผอนทไมเกยวของมาแจงเจาหนาทตำรวจกฎหมายเรยกวา“การกลาวโทษ”) ผมอำนาจจดการแทนผเสยหาย หมายถง ผทมสวนเกยวของกบผเสยหาย เชน ผปกครอง พอแม สามภรรยาหรอบตรของผเสยหายเฉพาะกรณผเสยหายถกทำรายถงตายหรอบาดเจบจนไมสามารถดำเนนการแจงความรองทกขดวยตวเองได

แจงความรองทกขไดทไหน? การแจงความรองทกขนน ตองแจงตอเจาหนาทตำรวจทเปนผรบผดชอบในพนทซงความผดอาญานนเกดขน หรอหากไมทราบวาสถานทเกดเหตอยในพนทรบผดชอบของสถานตำรวจใด กใหไปแจงทสถานตำรวจซงอยใกลทเกดเหตใวกอน หลงจากเจาหนาทตำรวจไดรบการแจงความรองทกขแลวกจะดำเนนการสบสวนสอบสวนหาพยานหลกฐาน เพอทจะใหรถงรายละเอยดของความผดวาเปนมาอยางไร กระทำการอยางใดและใครเปนผกระทำความผดและตดตามจบกมตวผกระทำความผดมาดำเนนคดตอไป

การจบกมผกระทำผดหรอผตองหา การจบกมผกระทำความผดนนผทมอำนาจในการจบกมกคอเจาหนาทตำรวจหรอเจาพนกงานฝายปกครองเชน กำนน ผใหญบานปลดอำเภอ ฯลฯ ซงในคดอาญาการจะจบกมผใดนนตองมหมายจบซงออก โดยศาลหรอหากไมมหมายจบกตองเปนในกรณทบคคลนนไดกระทำความผดซงหนาซงมบคคลใดบคคลหนงกำลงกระทำความผดอยตอหนาหรอเชอไดวาพงทำความผดมาแลวสดๆรอนๆหรอเมอมคนวงหนโดยมผไลตามและสงเสยงเอะอะกสามารถจบคนทกำลงถกไลจบไดหรอเมอเจอใครทเชอวาไดกระทำความผดมาในบรเวณใกลเคยงกบทเกดเหตและมสงของทไดมาจากการทำความผดหรอมอาวธทใชกระทำความผดรวมถงมรองรอยเปนทสงเกตไดจากเนอตวหรอเสอผาของคนๆนนวาตองเพงไดกระทำความผดมาอยางแนนอน อกสวนหนงทเจาพนกงานสามารถทจะจบกมผใดไดโดยไมตองมหมายจบจากศาลนนกคอเมอพบใครทกระทำอยางใดอนเปนการนาสงสยวาจะทำอนตรายตอคนอนหรอทรพยสนของคนอน ดวยการมอาวธหรอเครองมอวตถใดๆ ทอาจใชในการทำความผด หรอเมอเจาพนกงานพบคนทกระทำความผดมาแลวและไมสามารถขอใหศาลออกหมายจบไดทนเวลาเนองจากกำลงจะหลบหนหรอกำลงจะไปทำลายพยานหลกฐานทไดกระทำความผดมาเชนนสามารถจบได หรออกกรณหนงกคอ เปนการจบตวผตองหาหรอจำเลยทหนไปแลวหรอกำลงจะหลบหนในระหวางการประกนตวกสามารถจบกมได สวนประชาชนทวไป การจะจบผกระทำความผดนน ตองเปนกรณทเจาพนกงานขอความชวยเหลอใหชวยจบหรอจบคนกระทำความผดซงหนา(เหนการกระทำความผดเกดข นตอหนา)และความผดนนตองเฉพาะความผดทรายแรงเทานนเชนการทำรายรางกายการขมขนกระทำชำเราการวงราวทรพยเปนตน

��

หลงจากจบกมผกระทำความผดแลวตองปฏบตดงตอไปน ๑. แจงขอกลาวหาและสทธตามกฎหมายใหแกผถกจบกมทราบ ๒. ใหผถกจบกมตดตอกบพอแมผปกครองญาตหรอใครกตามทผถกจบไวใจเพอแจงใหทราบวาตน ถกจบกม ๓. ใหรบนำตวของผถกจบไปสงททำการของเจาพนกงานในทนท หากผไดรบบาดเจบจากเหตใดกตาม ใหนำไปรกษาพยาบาลกอนได ๔. เจาพนกงานผจบหรอรบตวผถกจบไวสามารถคนตวผถกจบกมและยดเอาสงของตางๆทอาจใชเปนพยาน หลกฐานไดการคนนนจะตองทำโดยสภาพหากผถกจบกมเปนผหญงกตองใหผหญงดวยกนเปนผคนตว ๕. ในการควบคมตวผถกจบกมขณะเดนทางไปททำการของเจาพนกงานใหใชวธควบคมตวพอสมควร แกเหตเพยงเพอปองกนมใหหลบหนเทานนเชนไมถงขนาดตองใชโซตรวนมาลามขาหรอจบมดมอ ไพลหลงแลวใหผตองหานอนลงบนรถเปนตน

การควบคมตวผตองหา การควบคมตวของผตองหาในคดอาญานนหมายถงเจาพนกงานควบคมตวหรอกกขงผตองหาวากระทำความผดไวในระหวางการสบสวนและสอบสวน(การหาพยานหลกฐานเกยวกบความผดทเกดขนเพอรวบรวมเปนขอมลในการฟองผตองหาตอศาล)

กรณทผ ตองหาไมไดรบการประกนตวเจาพนกงานมอำนาจควบคมตวผตองหาไดเพยง๔๘ชวโมงจากนนตองนำตวผตองหาไปสงใหพนกงานอยการ เพ อนำตวไปฟองคดท ศาล แตถามเหตสดวสยหรอเหตจำเปน เชน ยงสอบสวนไมเสรจสน พนกงานสอบสวนหรอพนกงานอยการตองขอตอศาลในการการยดเวลาการกกขงผตองหานนออกไป โดยศาลอาจเรยกพนกงานอยการหรอพนกงานสอบสวนมาชแจงถงเหตจำเปนของการขอขยายเวลาออกไป หรอขอดพยานหลกฐานในคดจากเจาหนาท ตำรวจเพ อประกอบการพจารณากได โดยมข อกำหนดดงน ๑. หากเปนความผดอาญาทไดกระทำมอตราโทษจำคกอยางสงไมเกน๖เดอนหรอปรบไมเกน๕๐๐บาท ศาลมอำนาจสงขงไดครงเดยวมกำหนดไมเกน๗วน ๒. หากเปนความผดอาญาทมอตราโทษจำคกอยางสงมากกวา๖เดอนแตไมถง๑๐ปหรอปรบเกนกวา ๕๐๐บาทหรอทงจำทงปรบศาลมอำนาจสงขงหลายครงตดๆกนไดแตครงละตองไมเกน๑๒วน รวมกนทงหมดตองไมเกน๔๘วน ๓. หากเปนความผดทมโทษจำคกตงแตสบปขนไปศาลจะสงขงตดๆกนหลายครงไดครงละไมเกน๑๒วน รวมแลวตองไมเกน๘๔วน เมอครบกำหนดการฝากขงแลวหากพนกงานอยการหรอพนกงานสอบสวนอางเหตจำเปนยนคำรองตอศาลขอขยายการขงผตองหาออกไปอกกตองแสดงถงเหตจำเปนและพยานหลกฐานมาใหศาลพจารณากอนซงในการพจารณาของศาลน ผตองหามสทธในการแตงตงทนายความหรอรองขอใหศาลแตงตงทนายความมาเพอแถลงขอคดคานการขอยดเวลาการควบคมตวผตองหาออกไป

��

การคน การคนของเจาพนกงานถอเปนมาตรการทสำคญอยางหนงในอนทจะทำใหการสบสวน จบกม สอบสวนการไตสวนมลฟอง การพจารณาและการบงคบใหเปนไปตามคำพพากษาของศาลบงเกดผล สมความมงหมายไดเชน การคนหาวตถสงของทใชในการกระทำความผด หรอมไวเปนความผดหรอคนหา ตวบคคลเพอจบกมในฐานะผกระทำความผดเปนตน

การคนมอย๒ประเภทคอ๑.การคนสถานท การคนสถานทนนตองมหมายคนซงออกโดยศาล(หนงสอคำสงอนญาตใหทำการคนสถานทนนได)แตกมขอยกเวนใหทำการคนไดโดยไมตองมหมายคนจากศาลคอ ๑. เมอมเสยงรองใหชวยหรอสงทบงบอกวามเหตรายเกดขนในสถานทนน ๒. เมอเหนวามการกำลงกระทำความผดเกดขนในสถานทนน ๓. เมอมคนทกระทำความผดซงหนาโดยถกไลจบและหลบหนเขาไปซอนตวอยในสถานทนน ๔. ในสถานทนนมผกระทำความผดทเปนเจาของบานและมหมายจบอยแลว ๕. มพยานหลกฐานทเชอไดวาในสถานทนนจะตองมสงของทไดใชมไวหรอไดมาโดยการกระทำความผด และถาหากตองรอหมายคนจากศาลสงของนนอาจจะถกโยกยายหรอทำลายไปเสยตางๆเหลาน สามารถคนไดโดยไมตองใชหมายคน โดยการคนสถานทนตองเรมคนในเวลากลางวนเทานน แตถายงคนไมเสรจกสามารถคนตอในเวลากลางคนไดแตถามเหตฉกเฉนเรงดวนจรงๆกสามารถเรมคนในเวลากลางคนไดแตตองเปนคดทรายแรงเทานน

๒.การคนตวบคคลเจาพนกงานสามารถคนตวบคคลในทสาธารณะทวไปไดเมอ ๑. มเหตอนควรสงสยไดวาบคคลนนมสงของทไดมาจากการกระทำความผดหรอมสงผดกฎหมายหรอม อาวธเพอจะใชในการทำความผด ๒. คนตวผทขดขวางไมใหมการคนสถานท ๓. คนตวผตองหาทถกจบกม

โดยในการเขาตรวจคน เจาพนกงานจะตองแสดงความบรสทธโดยตองมพยานอยในขณะทำการคนดวยและ เมอคนเสรจแลวตองทำการบนทกรายละเอยดตางๆรวมถงสงของทคนไดนนดวย พรอมทงนำไปยงสถานททำการของเจาพนกงานผนน

��

การประกนตวผตองหาหรอจำเลย ผทตกเปนผตองหาในคดอาญาจะถกควบคมตวโดยเจาหนาทตำรวจเพอจะทำการสบสวนสอบสวนหาขอเทจจรงเก ยวกบความผดท เกดข น และหากผ ต องหาถกฟองคดตอศาลกจะถกขงเพอรอการพจารณาคดของศาล แตโดยหลกกฎหมายยงไมถอวาบคคลนนเปนผกระทำความผดจนกวาศาลจะพพากษาวาผนนทำผดจรงและกำหนดโทษ ดงนนจงมการอนญาตใหผตองหาหรอจำเลยไดรบการปลอยตวไปกอนชวคราว หรอเรยกวาการประกนตวนนเอง ซงอำนาจในการอนญาตใหประกนตวนนกอยทการพจารณาของเจาหนาทตำรวจและศาลโดยขนอยทวาในขณะนนผตองหาหรอจำเลยอยในความควบคมของใคร

การปลอยตวชวคราวนนแบงออกได๓ประเภทคอ ๑. การปลอยตวโดยไมตองทำสญญาประกน(การทำสญญาเปนหนงสอกบเจาหนาทตำรวจหรอศาลวา จะมาตามทนดหรอเรยก)หรอเพยงแตใหผตองหาหรอจำเลยตองสาบานหรอปฏญานตววาจะมาตาม กำหนดนดหรอตามการเรยกของศาลหรอพนกงานสอบสวนสวนใหญจะใชในความผดทมโทษเพยงเลกนอย ๒. ปลอยโดยมสญญาประกนหมายถงผตองหาหรอจำเลยเองหรอนายประกนเขาทำสญญาตอ เจาหนาทตำรวจหรอศาลวาจะมาตามทนดหรอเรยกหรอนายประกนจะนำตวผตองหาหรอจำเลย มาสงตามทไดนดหรอเรยกมา ๓. ปลอยโดยมสญญาประกนและมหลกประกนเชนเงนสดโฉนดทดนพนธบตรสลากออมสนตวเงน ธนาคารหรอใชบคคลทนาเชอถอมารบรองแทนวาผตองหาหรอจำเลยจะมาตามทนดหรอหมายเรยก

หลกเกณฑในการอนญาตใหผตองหาหรอจำเลยไดรบการประกนตว ๑. ความหนกเบาของขอหาวาเปนอยางไรบาง ๒. มพยานหลกฐานปรากฏแลวมากนอยเพยงใด ๓. คดมลกษณะอยางไร ๔. ความนาเชอถอผขอประกนและหลกประกน ๕. ผตองหาหรอจำเลยเมอไดรบการประกนตวแลวจะหลบหนหรอไม ๖. จะมอนตรายและความเสยหายเกดขนหรอไมหากอนญาตใหประกนตวไป ๗. หากมคำคดคานการประกนตวจากพนกงานสอบสวนพนกงานอยการโจทกหรอผเสยหายศาลตอง รบพจารณาประกอบการพจารณาอนญาตใหประกนตว

หากผตองหาหรอจำเลยไมไดรบอนญาตใหประกนตว ผนนสามารถยนคำรองใหมไดอกหรออาจอทธรณอกครง(การรองขออกครงตอศาลอทธรณเมอไดรบการปฏเสธจากศาลชนตนมาแลวครงหนง)คำสงของศาลชนตนทไมอนญาต ใหประกนตวไปยงศาลอทธรณกได อยางไรกตามเงนประกนหรอทรพยสนทใชประกนตวไปนายประกนจะไดรบคนเมอคดถงทสดเสรจสนเรยบรอยแลว

��

การสอบสวนของพนกงานสอบสวน โดยทวไปพนกงานสอบสวนมอำนาจและหนาทในการสอบสวนคดอาญาทเกดขนทงหมดแตหากเปนคดความผดตอสวนตว เชน คดบกรกธรรมดา คดฉอโกง หรอคดอนใดทกฎหมายกำหนดใหเปนคดความผดตอสวนตวและสามารถยอมความตอกนได พนกงานสอบสวนจะดำเนนการสอบสวนไดกตอเมอไดรบการแจงความรองทกขจากผเสยหายเสยกอนหากไมมผมาแจงความรองทกขทางเจาหนาทตำรวจไมสามารถดำเนนคดได o ในคดทผเสยหายเปนเดกและเยาวชน กใหใชระเบยบตามกฎหมายทใชกบเดกและเยาวชนมาดำเนนการสอบสวน

ดรายละเอยดเพมเตมในหมวดท๒บทท๓หวขอท๙เรองสทธและหนาทขนพนฐานของผตองหาหรอจำเลย

o สวนในคดทมคนตายพนกงานสอบสวนตองตรวจสอบศพเพอใหทราบวาผตายเปนใครตายทไหนเมอใดและดวยสาเหตใดอาจเรยกวาการชนสตรพลกศพเสยกอนทกครง o ในการสอบสวนผตองหา พนกงานสอบสวนตองแจงขอกลาวหา แจงสาเหตหรอขอหาทจบวาผถกจบกมทำผดเรองอะไรใหทราบโดยละเอยด o ผตองหามสทธใหทนายความหรอคนทตนไวใจเขารวมฟงการสอบสวนไดหรอมสทธทจะตอบคำถาม หรอไมตอบคำถามกได เพราะขอมลผตองหาตอบไป ทางพนกงานสอบสวนสามารถใชอางเปนพยานหลกฐานในชนศาลได o เมอพนกงานสอบสวนทำการสอบสวนคดเสรจสนแลว ใหสงสำนวนการสอบสวน(ขอมลในคด)ไปใหพนกงานอยการ คดดงกลาวกจะอยในอำนาจของพนกงานอยการเพอพจารณาวาควรจะฟองคดหรอไมหรอมความเหนในคดอยางไร หากพนกงานอยการเหนวาหลกฐานมไมเพยงพอซง พนกงานสอบสวนกตองไปหาหลกฐานเพมหรอไปสอบสวนเพมเตมเปนตน

๒.ชนพนกงานอยการ พนกงานอยการเปนผมอำนาจหนาทในการพจารณาสำนวนขอมลเอกสารหลกฐานตางๆทพนกงานสอบสวนรวบรวมมาทงจากการถามผเสยหายผตองหาพยานหรอหลกฐานในทเกดเหตฯลฯเพอสงการในคดวาควรฟองหรอไมฟองผตองหาตอศาล หรออาจสงใหพนกงานสอบสวนทำการสอบสวน หาหลกฐานหรอสอบพยานเพมเตมและยงมหนาทในการวนจฉยดวยวาควรอนญาตใหผตองหาไดรบการประกนตวหรอไมหรอควรใหควบคมหรอขงไวดวย ในคดอาญาเมอพนกงานอยการมคำสงเดดขาดไมฟองคดใดแลว ใหแจงกลบไปยงพนกงานสอบสวนรบทราบและหากไมมความเหนขดแยงของพนกงานอยการ ถอไดวาคดอาญานนสนสดลงแลว หามไมใหมการสอบสวนในเรองเดมอกเวนแตจะไดหลกฐานใหมอนสำคญของคดมากสามารถรองขอรอฟนคดนนขนมาไดอกทงนไมตดสทธของผเสยหายทจะฟองคดอาญาตอศาลไดโดยตรง

��

ผมสวนไดเสยในคด เชนผเสยหายหรอผตองหามสทธขอทราบความเหนของพนกงานสอบสวนหรอพนกงานอยการในการสงฟองหรอสงไมฟองไดตามระเบยบทกำหนด สำหรบคดทพนกงานอยการมความเหนสงฟองพนกงานอยการจะยนสำนวนคดและเอกสารทงหมดใหแกศาลเพอพจารณาคดตอไป

๓.ชนศาล เมอพนกงานอยการไดสงฟองผตองหาตอศาลแลวผตองหานนกตกเปนจำเลยในคดอาญาดงกลาวศาลจะประทบรบฟอง(การรบพจารณาคด)โดยจะกำหนดวนไตสวนมลฟองหรอไมกไดข นอยกบดลพนจของศาลแตหากผเสยหายเปนโจทยฟองคดอาญาเอง(หากผเสยหายฟองโดยตรงตอศาลเองโดยไมผานทางเจาหนาทตำรวจและพนกงานอยการศาลตองไตสวนมลฟองเสมอ) o ในคดทจำเลยใหการรบสารภาพวาไดกระทำความผดจรงศาลกจะรบพจารณาคด o หากจำเลยปฏเสธขอกลาวหาศาลกจะนดวนพจารณาคดดวยการเรยกพยานทงฝายโจทกและจำเลยมาใหการตอศาลรวมทงตรวจพสจนหลกฐานตางๆทเกยวของในคด o ในคดอาญาทมอตราโทษจำคกตงแตหาปขนไปหรอมโทษหนกกวานน แมจำเลยจะบอกวาตนเองเปนผกระทำผดจรง ศาลกจะตองพจารณาขอเทจจรงตางๆใหแนชดเสยกอนเสมอ จนกวาจะพอใจและเพอใหแนใจไดวาจำเลยไดกระทำความผดจรงๆ o หากจำเลยหรอพยานเปนเดกและเยาวชน กใหใชระเบยบวธการเกยวกบเดกและเยาวชนมาใชในการกระบวนการสบพยานและดำเนนการในสวนทเกยวของเชนการควบคมตวตองควบคมทสถานพนจฯเปนตน

ดรายละเอยดเพมเตมในหมวดท๒บทท๓หวขอท๙เรองสทธและหนาทขนพนฐานของผตองหาหรอจำเลย

o หากศาลเหนวาจำเลยไมไดกระทำความผดหรอการกระทำของจำเลยไมผดกฎหมายหรอมเหตอนใดทจำเลยไมสมควรไดรบโทษศาลจะพพากษายกฟองและปลอยตวจำเลยพนขอกลาวหาไป o กรณทจำเลยในคดอาญาไมไดรบความเปนธรรมหรอศาลพพากษายกฟองจากเหตทตนเองไมไดกระทำความผด จำเลยมส ทธ ย นคำร องขอรบเง นชดเชยจากรฐ ในกรณท ตนเองถกคมขงในระหวางกระบวนการดำเนนคดอาญาหรอระหวางพจารณาคดไดเชนเงนชดใชรายไดทสญเสยไปหรอเงนไดจากการทำงานของตนหรอการสญเสยรายไดทพงจะไดรบเปนตน o คำพพากษาของศาลถอเปนการสนสดซงทกฝายตองยอมรบและปฏบตตามเวนแตคดนนสามารถอ ทธรณหร อฎ กาได หากฝ ายโจทกหร อจำเลยไม พอใจในคำต ดส นก สามารถไปร องต อศาลอ ทธรณหรอศาลฎกาตอไปไดตามเงอนไขทกำหนดไวในเรองการอทธรณหรอฎกาทจะกลาวตอไปน

�0

การอทธรณ การอทธรณ คอ การคดคานคำพพากษาหรอคำสงของศาลชนตน โดยโจทกหรอจำเลยสามารถ ยนเรองรองขอตอศาลอทธรณใหพจารณาคดใหม โดยการยนเรองตอศาลชนตนภายในหนงเดอนนบตงแตวนอานหรอถอวาไดอานคำพพากษาหรอคำสงของศาลชนตนซงผตองขงหรอตองจำคกในเรอนจำกสามารถยนอทธรณไดโดยใหยนผานพศดเรอนจำไปยงศาลการอทธรณทเก ยวกบขอกฎหมายนนจะตองกำหนดใหชดเจนวาไมเหนดวยตามกฎหมายในเรองใดสวนหากไมเหนดวยในเรองทเปนขอเทจจรงจากเหตการณหรอพยานหลกฐานในการกระทำความผดตองเปนการกระทำความผดทมโทษจำคกตงแตสามปขนไป หรอมขอกำหนดยกเวนใหอทธรณไดในแตละกรณไปในการพจารณาคดชนอทธรณนจะไมมการเรยกสอบพยานหรอหลกฐานใดๆอกเปนเพยงการพจารณาจากสำนวนทใชพจารณาในศาลชนตนเทานน เพราะถอวาขอมลเอกสารหรอหลกฐาน ขอเทจจรงตางๆไดมการแสดงตอศาลชนตนไปหมดแลว

การฎกา การฎกาคอการคดคานคำพพากษาหรอคำสงของศาลอทธรณโดยโจทกหรอจำเลยสามารถยนเรองตอศาลฎกาใหพจารณาคดใหม โดยการยนเรองตอศาลอทธรณภายในหนงเดอนนบตงแตวนอานหรอถอวาไดอานคำพพากษาหรอคำสงของศาลอทธรณ ผตองขงหรอตองจำคกทอยในเรอนจำกสามารถยนฎกาได โดยใหยนผานพศดไปยงศาลอกทหนงเชนเดยวกบการอทธรณทงนตองอยในเงอนไขของการสามารถยนฎกาไดตามทกำหนดไว

��

��

หวขอท๒ขอบเขตการลงโทษในคดอาญา

กฎหมายไทยไดกำหนดโทษไวสำหรบคดอาญาเพอใหเหมาะสมกบประเภทของความผด๕ประเภทคอ(๑)ประหารชวต(๒)จำคก(๓)กกขง(๔)รบทรพยสน(๕)ปรบ/ใหทำงานบรการสงคมนอกจากนยงไดกำหนดการเพมโทษการลดโทษซงขนอยกบความหนกเบาของความผดและการพจารณาของศาลดวย

๑.โทษประหารชวต ประหารชวต คอ การทำใหตาย โดยตามกฎหมายไทยในปจจบนเปนวธการประหารชวตโดยใชยาหรอสารพษฉดเขาไปในรางกายของนกโทษนนเมอศาลมคำพพากษาใหประหารชวตแลวศาลจะสงตวจำเลยใหกรมราชทณฑซงจะเปนผดำเนนการประหารชวตโดยจะตองปฏบตตามวธการทกฎหมายกำหนดไวคอจะไมมการประหารชวตโดยทนท จะตองใหโอกาสจำเลยถวายฎกาขออภยโทษตอพระมหากษตรย โดยการถวายฎกาผานรฐมนตรวาการกระทรวงยตธรรมเสยกอน โดยทกรมราชทณฑซงเปนผดแลนกโทษจะจดการใหและจะรอผลการถวายฎกาภายใน๖๐วนซงในระหวางนจะยงไมมการประหารชวต

๒.โทษจำคก การจำคกคอการขงไวทเรอนจำซงเปนโทษสำหรบผกระทำความผดในทางอาญาทเบากวาโทษประหารชวตโดยวธการจำคกขนอยกบประเภทของการกระทำผดและความเหมาะสมของโทษนนๆโดยสามารถแบงได๒ประเภทคอ o โทษจำคกตลอดชวตใชในกรณทจำเลยถกลงโทษประหารชวตแตจำเลยใหการหรอใหขอมลทเปนประโยชนตอคด หรอจำเลยรบสารภาพตามทถกฟอง ศาลอาจจะพพากษาจากโทษประหารชวตเปนจำคกตลอดชวตกได o โทษจำคกทมกำหนดเวลาเชนจำคก๖เดอน๑ปและการนบระยะเวลาใหเรมนบตงแตถกจำคกนบเปนหนงวนโดยไมตองนบเปนชวโมงเชนถกจำคกเวลาบายโมงของวนท๓๑ตลาคมตามกฎหมายใหนบเปนหนงวนระยะเวลาทศาลลงโทษเปนเดอนใหนบ๓๐วนเปน๑เดอนเชนศาลลงโทษจำคก๖เดอนใหเอา๓๐คณ๖กจะไดจำนวนวนทตองถกจำคกกเทากบตองถกจำคก๑๘๐วน กรณทศาลสงลงโทษเปนปกคำนวณเปนปตามปฏทนราชการ คอ ๑ ปม ๑๒เดอนหากปใดม ๓๖๕ วนกลงโทษจำคกตามนนหากปใดม๓๖๖วนกจะถกจำคก๓๖๖วนและเมอครบกำหนดแลวจะถกปลอยตวในวนถดไปหลงจากครบวนทตองโทษจำคก สถานทจำคกกคอ เรอนจำทอยจงหวดนนเฉพาะในคดทเปนความผดทโทษไมหนก เชนลกทรพยแตในกรณทโทษหนก เชนในกรณฆาคนตาย กมการสงตวไปทเรอนจำทสวนกลาง เชน เรอนจำกลางบางขวางทกรงเทพฯซงเปนเรอนจำทใชคมขงนกโทษคดอกฉกรรจ หรอคดทมโทษประหารชวตหรอทมอตราโทษจำคกตงแต๓๐ปขนไปจนถงโทษประหารชวต

��

๓.โทษกกขง การกกขงคอการควบคมไวในสถานททไมใชเรอนจำหรอสถานททอยในเรอนจำแตไดแยกตางหากไมไดมการขงรวมกบนกโทษเนองจากยงไมอยในสถานะนกโทษ กรณทศาลไดตดสนลงโทษจำเลยใหจำคกไมเกนสามเดอนหากปรากฎวาจำเลยไมเคยไดรบโทษจำคกมากอนหรอปรากฎวาไดรบโทษจำคกมากอนแตเปนโทษทไดกระทำโดยประมาทหรอความผดลหโทษ (ความผดเลกนอยคอความผดทมโทษจำคกไมเกนหนงเดอน หรอปรบไมเกน ๑,๐๐๐บาท) ศาลจะพพากษาใหลงโทษกกขงไมเกนสามเดอนแทนโทษจำคกนนกไดแตหากปรากฎวาจำเลยไดรบโทษหรอกำลงรบโทษจำคกอยในคดอนไมวาคดนนศาลจะพพากษาถงทสดแลวหรอไมกดกเรยกวาจำเลยเคยไดรบโทษจำคกมากอนเชนกน โทษกกขงนนตองมการกำหนดเวลาเทากบโทษจำคกทศาลจะลงโทษไมเกน๓เดอนเชนศาลพพากษาใหจำคก๒เดอนกตองกกขง๒เดอนแทนโทษจำคกนน๔.โทษปรบ การปรบคอการใหชดใชเงนโดยศาลจะกำหนดคาปรบภายในขอบเขตทกฎหมายกำหนดไวซงตามกฎหมายจะกำหนดจำนวนเงนคาปรบไวตามลกษณะความผดนนๆเวนแตในความผดนนมอตราโทษขนตำและขนสงไวกตองเปนไปตามทกำหนดนน กรณโทษปรบทกฎหมายกำหนดไวพรอมกบโทษจำคก ศาลจะจำคกอยางเดยวโดยไมปรบดวยกไดเวนแตความผดนนรายแรงหรอมเหตอนอนควรลงโทษทงจำทงปรบหรอมกรณทจะยกโทษจำคกเหลอปรบอยางเดยวหรอศาลจะรอการลงโทษจำคกเอาไวกอนแตเหนควรลงโทษปรบจำเลยกได

การใชโทษปรบ o จะตองชำระเงนตามจำนวนทกำหนดไวในคำพพากษา o ตองชำระคาปรบภายใน๓๐วนนบแตวนทมคำพพากษาหากไมชำระศาลจะยดทรพยสนเพอใชแทนคาปรบ o หากไมมเงนเสยคาปรบตองถกกกขงแทนคาปรบเวนแตจะนำหลกทรพยเชนสมดบญชธนาคารทมเงนไมนอยกวาเงนคาปรบมายนตอศาลหรอใหขาราชการมารบรองเพอเปนการประกนวาจะนำเงนคาปรบมาชำระตามวนทศาลกำหนดกไดหากศาลอนญาต

การกกขงแทนคาปรบ o เมอไมชำระคาปรบภายในกำหนด o การกกขงใหนบเวลาหนงวนเทากบเงนคาปรบ๒๐๐บาทและหามกกเกน๑ปเวนแตกรณทศาลสงปรบตงแตแปดหมนบาทขนไปศาลสงกกขงเกน๑ปกไดแตไมเกน๒ป o ใหนบวนเรมกกขงแทนคาปรบรวมเขาดวยและใหนบเปนวนโดยไมตองคดเปนรายชวโมงเชนวนเรมกกขงเปนตอนบายกใหนบเปนหนงวนเลย

��

o กรณทผตองโทษปรบถกกกขงกอนศาลมคำพพากษาใหหกจำนวนวนทถกคมขงนนออกจากจำนวนเงนคาปรบเชนการถกควบคมตวโดยเจาหนาทตำรวจหรอการกกขงโดยศาลระหวางทเจาพนกงานสอบสวนรวบรวมพยานหลกฐานในคด

๕.โทษรบทรพยสน การรบทรพยสน คอ การทกฎหมายกำหนดไววาสงของใดทผดกฎหมายหรอสงของทมไวใชในการกระทำความผดใหรบไดโดยทรพยสนทศาลมอำนาจสงใหรบคอ ๑. ทรพยทใชในการกระทำผด ๒. ทรพยทไดมาจากการกระทำความผด ๓. ทรพยสนทมอบใหหรอรบไวสำหรบเจาพนกงานในการปฏบตหนาทโดยมชอบเปนการมอบทรพยสนใหแกเจาหนาทรฐเพอใหกระทำสงทจะเปนประโยชนแกบคคลทใหทรพยสนนน

สงทควรทราบเกยวกบการรบทรพยสน ๑. ทรพยสนทศาลสงใหรบศาลอาจสงใหทำลายเสยกได ๒. ทรพยสนทศาลสงใหรบหากเจาของมไดรเหนในการกระทำความผดดวยจะรองขอคนทรพยสน ตอศาลไดภายใน๑ปนบแตศาลไดมคำพพากษาใหรบทรพยนน ๓. ผทศาลสงใหรบทรพยสนไมสงทรพยใหภายในเวลาทกำหนดศาลยอมมอำนาจดงน o ยดทรพยสนนนหรอยดทรพยสนอนชดใชแทน o ใหกกขงผไมสงทรพยสนแทนจนกวาจะสงทรพยสนหรอเสยเงนในจำนวนเทากบทรพยสนท จะรบ o ทรพยสนทใชในการกระทำความผดหรอไดมาจากการกระทำผดศาลมอำนาจสงรบทรพยสน นนแตศาลจะไมรบทรพยสนของผอนซงมไดรเหนกบการกระทำความผด

เหตในการเพมโทษบรรเทาโทษลดโทษและรอการลงโทษ นอกจากกฎหมายจะไดกำหนดโทษสำหรบผทกระทำความผดดงทกลาวมาแลวกฎหมายกยงไดกำหนดใหมการเพมโทษบรรเทาโทษลดโทษและการรอลงโทษเพอเปนการกำหนดโทษใหเหมาะสมกบพฤตกรรมและลกษณะการกระทำความผดของจำเลยแตละคนโดยทศาลจะเปนผพจารณา

เหตเพมโทษการกระทำทเปนเหตใหมการเพมโทษมดงน๑. ทำความผดอยางเดยวอาจผดหลายกฎหมายหลายขอหากฎหมายกำหนดใหลงโทษขอหาทมโทษหนกทสด

��

๒. ทำความผดหลายกระทง (หลายความผด) กฎหมายกำหนดใหลงโทษทกความผดเปนรายกระทงความผดไปเชนลกทรพยเจาของบานเดยวกนเปนกรรมเดยวแตหากฆาเจาของทรพยสนและลกทรพยเปนความผดสองกระทง เมอปรากฏวาจำเลยไดกระทำการอนเปนความผดหลายอยางตางกน ใหศาลลงโทษผนนทกเรองเปนรายความผดไปแตทงนเมอรวมทกเรองแลวโทษจำคกทงสนตองไมเกนกำหนดตอไปน o หากโทษทมหนกทสดคอจำคกไมเกนสามปเมอศาลพพากษารวมโทษทงหมดแลวตองไมเกน ๑๐ป o หากโทษทมหนกทสดคอจำคกเกนสามปแตไมเกนสบปเมอศาลพพากษารวมโทษทงหมดแลวตอง ไมเกน๒๐ป o หากโทษทมหนกทสดคอจำคกสบปขนไปเมอศาลพพากษารวมโทษทงหมดแลวตองไมเกน๕๐ป

กระทำความผดซำ ในระหวางทยงตองรบโทษอยหรอภายในระยะเวลากำหนดหลงพนโทษ จำเลยไดกระทำความผดซำโดยทโทษครงกอนมโทษจำคกไมนอยกวา ๖ เดอน เมอกระทำผดซำจะตองถกเพมโทษมากกวาเดมทเคยไดรบเชนหากทำผดแบบเดมภายใน๓ปจำเลยตองไดรบโทษเพมอกครงหนงของอตราโทษปกตและหากกระทำผดแบบเดมภายใน๕ปตองไดรบโทษเพมอกหนงในสามของอตราโทษปกตเพราะถอวาจำเลยไมมความหลาบจำและไมเกรงกลวกฎหมาย

ขอสงเกตหากผกระทำความผดอายไมเกน๑๗ปและความผดนนเปนการกระทำโดยประมาท(ไมไดตงใจเพยงแตกระทำผดโดยไมไดใชความระมดระวงเพยงพอ)หรอเปนความผดเลกๆนอยหากไดกระทำผดซำไมตองมการเพมโทษ

เหตทจะไดรบการบรรเทาโทษ การจะไดรบการบรรเทาโทษหรอไม ศาลจะพจารณาวาลกษณะความผดและพฤตกรรมของจำเลยเปนคนอยางไร เชน เปนผโฉดเขลาเบาปญญาอยในความทกขอยางสาหส มคณความดมากอน รถงความผดและพยายามบรรเทาผลรายหรอใหความจรงแกศาลอนเปนประโยชนแกการพจารณาหรอมเหตอนๆทสมควรไดรบการบรรเทาโทษ

เหตทจะไดรบการลดโทษ เหตทจะไดรบการลดโทษเปนเหตทศาลอาจลงโทษสถานเบาไดการไดรบการลดโทษศาลจะพจารณาดงน o ศาลเชอวาบคคลนนไมรกฎหมายเชนการเขาไปตดไมในเขตปาสงวนและถกจบโดยไมรวาการตดไมในพนทเขตปาสงวนเปนความผดเมอศาลเชอวาคนนนไมรกฎหมายจรงๆศาลอาจจะลดโทษลงกได

��

o การกระทำโดยบนดาลโทสะ คอ กระทำความผดในขณะทกำลงโกรธ โดยถกขมเหงอยางรายแรงจงกระทำตอผขมเหงในเวลานนทนท เชน ถกชายอนกระทำชำเราภรยาของตนตอหนา จงไดใชปนยงชายคนนนตายในเวลานนทนทเปนความผดฆาคนตายและมโทษหนกแตอาจจะไดรบการลดหยอนโทษกได o กระทำผดตอบพการกบผสบสนดาน หรอพนองทการกระทำความผดเกยวกบทรพย เชนเดกขโมยเงนพอแมแตอาจจะไมตองรบโทษหรอไดรบโทษเลกนอย o กรณโทษจำคกทผกระทำความผดจะตองรบมกำหนดเวลาสามเดอนหรอนอยกวาศาลจะลงโทษจำคกใหนอยลงอกกไดหรอหากโทษดงกลาวมโทษปรบดวยศาลจะยกโทษจำคกคงใหปรบแตอยางเดยวกได

การรอลงอาญา การรอลงอาญา คอ การรอการลงโทษไวก อน ศาลจะใหรอลงโทษภายในระยะเวลาทกำหนดสวนใหญจะเปน ๒ ป ซงจำเลยยงไมตองรบโทษแตหากจำเลยไปกระทำผดแบบเดมอกภายในเวลา๒ปหรอเวลาทศาลกำหนดใหรอลงอาญา จะตองรบโทษทนทและจะมการบวกโทษของเกาเพมเขาไปดวย เหตทศาลจะใหรอการลงโทษไวกอนคอ o โทษทไดรบไมใชโทษหนกคอศาลตดสนใหลงโทษจำคกไมเกน๓ป o จำเลยไมเคยกระทำความผดมากอน o สาเหตอนๆซงควรไดรบการบรรเทาโทษเชนไมเคยมประวตทำความผดมากอนความผดเปนการกระทำโดยประมาทซงมไดตงใจกระทำความผดเปนตน

ตวอยาง ๑ นายมหมองเปนผอาวโสของบานเปนคนทกนเหลา เมอเมาแลวมกจะอาละวาดทำรายผคนทำลายทรพยสนจนถกฟองคดตอศาล ศาลพจารณาแลวเหนวาจำเลยนนเคยมคณงามความดมากอนจงพพากษาลงโทษจำคก ๖ เดอน โทษจำคกใหรอไวกอน ใหรอลงอาญา ๒ ป กหมายความวา นายมหมอง จะไมถกจำคกและไดรบการปลอยตวไป ในระหวางนนจะตองทำตามทศาลไดกำหนดไวเชน จะตองมารายงานตวตอเจาหนาทตำรวจ และจะไปทำความผดในระหวางรอลงอาญา ๒ ป นนไมได หากไมมารายงานตวกจะมความผดหรอไดทำความผดนนอกกจะตองรบโทษตามกฎหมายโดยจะมการบวกโทษของคราวทแลวเพมเขาดวยกน

ตวอยางท ๒ นายพากอเขาไปตดไมในปา ปรากฎวาถกเจาหนาทปาไมจบตวได และถกดำเนนคดตามกฎหมายปรากฎวาศาลไดพจารณาแลววานายพากอไมเคยทำผดมากอนศาลใหรอการลงโทษไวกอนโดยไดมคำสงใหนายพากอ มารายงานตวตอศาลทกเดอน หากภายในกำหนดเวลาน นายพากอไดเขาไปตดไมอกหรอกระทำความผดอยางอนและถกจบกมตวไดเมอศาลตดสนลงโทษตามกฎหมายศาลจะบวกโทษทไดทำผดในครงกอนมารวมดวย

หมายเหตการเพมโทษบรรเทาโทษลดโทษและการรอลงโทษขนอยกบดลยพนจของศาลโดยการบรรเทาโทษลดโทษจะลดไดไมเกนครงหนงของโทษปกตทศาลตดสนไปแลว

��

หวขอท๓ความผดอาญาตอชวตรางกายและเสรภาพ

มนษยทกคนมสทธในเนอตวรางกายของตนนนคอ สทธทจะมชวตอยรอดโดยปลอดภยและสทธในการเคลอนไหวรางกายของตนอยางอสระเสร และสทธนยอมไดรบการคมครองโดยกฎหมาย ซงกฎหมายไดกำหนดไมใหมการทำอนตรายตอมนษยโดยใชความรนแรงทกรปแบบไดแก๑. การฆาคนตาย๒. การทำรายรางกาย๓. การขมขจตใจผอน๔. การกกขงหนวงเหนยวหรอทำใหผอนไมมเสรภาพ๕. การพรากตวไปหรอนำตวเดกไปจากผปกครอง๖. การเรยกคาไถ๗. การทำแทง๘. การทอดทงเดกคนเจบคนชรา

การกระทำเหลาน เปนการกระทำผดอาญาทถอวารายแรงและหากใครกระทำผดตามทกลาวมาแลวจะตองไดรบการลงโทษตามทกำหนดไวในกฎหมายอาญา

การกระทำททำใหตองรบโทษหนกขน การกระทำผดอาญาตอบคคลบางประเภทหรอการกระทำผดอาญาโดยลกษณะหรอวธการกระทำบางอยางทแสดงใหเหนวาผกระทำไดทำไปโดยไมไดเกรงกลวกฎหมาย ซงกฎหมายกำหนดใหผกระทำตองรบโทษหนกกวาปกตอนไดแก ๑. การกระทำตอ พอ แม ป ยา ตา ยายและทวดของตนเอง อนมสายเลอดเดยวกนโดยไมรวมพอแมบญธรรมผใดทกระทำอนตรายตอคนเหลานจงเปนคนอกตญญสมควรถกลงโทษอยางหนก ๒. การกระทำตอเจาพนกงานของรฐ (เจาพนกงานของรฐ เชน ปลดอำเภอ เจาหนาทตำรวจเปนตน) ขณะปฏบตงานตามหนาท เชน เจาหนาทตำรวจกำลงจบคนราย หากคนรายยงเจาหนาทตำรวจจะตองไดรบโทษหนกขนตามน แตถาการทำรายนนมไดเกดเพราะการปฏบตงานตามหนาทของเจาพนกงานคนนน ไมถอวาผดตามนจะไดรบโทษตามปกตเทานน เชน นายซอลานงกนเหลาอยกบนายแดงซงเปนเจาพนกงานของรฐภายหลงทงคทะเลาะกน นายซอลาจงหยบมดของตนมาแทงนายแดง ถอวานายซอลามความผดฐานทำรายผอนตามปกตทวไปเพราะขณะนนนายแดงไมไดอยในระหวางการปฏบตหนาท ๓. การเตรยมการหรอการวางแผนในการกระทำผดไวลวงหนาถอเปนการกระทำผดทมโอกาสไตรตรองทบทวนกอนการกระทำผดและไดตดสนใจในทางทจะทำใหบคคลอนเสยหายเชนมการตระเตรยมอาวธหรอรถเพอไปทำรายผอนหรอจางใหผอนไปทำรายแทนตนเปนตน

��

๔. การกระทำดวยวธการใดๆทำใหผถกกระทำไดรบความทรมาน คอ การทำใหไดรบความเจบปวดอยางมากหรอการกระทำดวยวธททารณโหดราย ๕. การกระทำเพอเปนการเตรยมการ ท จะทำความผดอยางอนตอหรอเพอความสะดวกในการกระทำความผดอยางอน เชนขณะทนายซอซกำลงลากนางสาวเดมบอไปทปาเพอจะมเพศสมพนธนายซอกอซงเปนพอของนางสาวเดมบอมาเหนพอดจงขดขวางนายซอซจงใชมดแทงนายซอกออนเปนการทำรายเพอทตนเองจะไดทำการรวมเพศกบนางสาวเดมมบอเชนนนายซอซจะไดรบโทษหนกขน ๖. การกระทำผดอาญาอกครงหลงจากทไดทำความผดอยางอนไวกอนหนานแลวเพอจะเอาหรอรกษาไวซงผลประโยชนทไดจากการทตนเองไปรวมกบผอนกระทำผดอยางอนมาเปนของตนเชนการรวมกนปลนเอาเงนมาจากรานคาดวยกน แลวไมไดรบสวนแบงนน จงฆาพวกเดยวกนเพอจะเอาสวนแบงหรอฆาเจาของรานคาทมาทวงเอาเงนทปลนไปคนเพราะไมอยากใหเงนคน หรอเพอปกปดความผดของตน หรอเพอไมใหตนเองตองรบผดในความผดทตนไดกระทำไวเชนฆาเจาของรานคาทตนไปปลนมาซงกำลงจะไปแจงความกบเจาหนาทตำรวจ

๑.การฆาคนตาย การฆาตวตายไมวาดวยวธการใดซงรวมถงการไมทำตามหนาทของตนจนเปนเหตใหคนอนตายดวยเชนแมไมยอมใหนมหรอใหอาหารแกลกจนลกหวตายบทลงโทษการลงโทษขนอยกบผลของการฆาดงน o หากผถกฆาตายผทฆาตองไดรบโทษประหารชวตจำคกตลอดชวตหรอจำคกตงแตสบหาปถงยสบป หรอหากผถกฆาตายและเปนการกระทำททำใหรบโทษหนกขน๖ประการทกลาวมาขางตน(การ กระทำททำใหตองรบโทษหนกขน) o ผทฆาตองไดรบโทษประหารชวต o ผถกฆาไมตายเมอไดลงมอฆาแลวแตไมสามารถฆาไดสำเรจเชนปนยงไมออกผฆาตองรบโทษหนง ในสามของโทษทกฎหมายกำหนดการฆาผอนตายโดยทางออม นอกจากนยงมกรณทผกระทำไมไดฆาดวยตนเองแตการกระทำนนเปนการทำใหผอนตายโดยทางออมไดแก (๑) การกระทำทารณกบคนทตองพงพาตน เชน เฆยนต ใหอดหลบอดนอน ใหทำงานหนก หรอโดยวธการทคลายกนหากผถกทารณไดฆาตวตายหรอไดมการพยายามฆาตวตายเกดขนผกระทำทารณตองไดรบโทษจำคกไมเกนเจดปและปรบไมเกนหนงหมนสพนบาท เชน นางนอวามาทำงานทโรงงานแหงหนง เจาของโรงงานใหทำงานทงวนใหพกเพยงวนละ๓ชวโมงและกนขาววนละ๑มอจนนางนอวาทนไมไหวจงฆาตวตายเจาของโรงงานมความผดดงกลาว(๒)ผใดชวยเหลอหรอยยงบคคลตอไปนใหฆาตวตายผกระทำตองไดรบโทษจำคกไมเกนหาปหรอปรบไมเกนหนงหมนบาทหรอทงจำทงปรบ

��

o เดกอายยงไมเกน๑๖ปเชนเดกอยากฆาตวตายกหายาพษมาใหเดกกน o ผทไมรวาสงทตนทำจะเปนอนตรายตอตวเองเชนคนสตไมดหรอคนทไมสามารถบงคบตวเองได เชนคนบาจหากมใครบอกใหทำอะไรกจะทำตามนนหากมคนบอกใหโดดลงแมนำบคคลเหลาน กจะกระโดดนำตามทบอกเปนตน

๒.การทำรายรางกายหรอจตใจ การทำรายรางกายหรอจตใจคอการทำใหคนอนไดรบบาดเจบทงทางรางกายหรอทางจตใจรวมถงการงดเวนไมกระทำตามหนาทของตนดวยเชนพเลยงเดกไมดแลเดกจนเดกตกบนได o การบาดเจบทางรางกายเชนคางแตกขาหก o การบาดเจบทางจตใจเปนภาวะทจตทำงานไมปกต

การลงโทษขนอยกบผลของการทำรายดงน o ผถกทำรายไมถงกบไดรบอนตรายตอรางกายหรอจตใจเชนแผลถลอกรอยขดขวนรอยชำ รอยแดงทรกษาไมกวนกหายหรอไมมบาดแผลเลยผทำรายตองไดรบโทษจำคกไมเกนหนงเดอน หรอปรบไมเกนหนงพนบาทหรอทงจำทงปรบ o ผถกทำรายไดรบอนตรายตอรางกายหรอจตใจเชนเปนแผลแตกเลอดไหลหรอมผลตออวยวะภายใน เชนเอาเหดมพษใหกนจนมอาการคลนไสและคลายคนเปนบาอยหลายชวโมงและตกใจจนชอค (แตไมรวมถงความรสกเจบใจแคนใจซงถอเปนเพยงอารมณความรสกไมใชการบาดเจบทางจตใจ) ผทำรายตองไดรบโทษจำคกไมเกนสองปหรอปรบไมเกนสพนบาทหรอทงจำทงปรบ o ผถกทำรายไดรบอนตรายสาหสผทำรายตองไดรบโทษจำคกตงแตหกเดอนถงสบป o ผถกทำรายไดรบอนตรายสาหสและเปนบคคลหรอกระทำดวยวธการทกฎหมายกำหนดโทษทหนก ขนตามทกลาวไว๖ประการขางตนผทำรายตองไดรบโทษจำคกตงแตสองปถงสบป

อนตรายสาหสหมายถง ๑. ตาบอดไมสามารถมองเหนไดอยางถาวร หหนวกไมไดยนเสยงเลย ลนขาดทงหมดหรอบางสวนหรอดมไมไดกลน ๒. เสยอวยวะสบพนธ คอ อวยวะในการสบพนธเสยหายหรอถกทำลายหรอความสามารถสบพนธเชนทำใหเปนหมน ๓. เสยแขนขามอเทานวหรออวยวะอนๆทมความสำคญเหมอนแขนขามอเทานวเชนฟนหกหมดทงปากจนไมสามารถใชงานไดตามปกต ๔. หนาเสยความงามบนใบหนาอยางถาวร เชน ใบหนาบดเบยว เปนแผลเปนสงเกตเหนไดชดใบหขาดกะโหลกศรษะยบเปนตน

�0

๕. แทงลกทำใหเดกในทองของผถกทำรายตายและคลอดออกมาในลกษณะทไมมชวต ๖. จตใจไมอยในสภาพปกตฟนเฟอนไมสมประกอบ ๗. ไมสามารถใชสวนหนงสวนใดของรางกายไดตามปกตหรอเจบปวยเรอรงซงอาจถงตลอดชวต

อาการทพพลภาพคอการทำรายทเปนผลทำใหผถกทำรายไมสามารถใชอวยวะหรอสวนหนงสวนใดของรางกายไดตามปกตสวนเจบปวยเจบเรอรงหมายความวาปวยเจบชนดทไมสามารถรกษาใหหายขาดไดและการทพพลภาพหรอการเจบปวยเรอรงนตองสามารถคาดคะเนไดวาอาจเปนตลอดชวต

ตวอยางนายซอกอใชมดฟนนายซอวาททองแขนแผลกวาง๒เซนตเมตรยาว๘เซนตเมตรเสนเอนขางหลงแขนขาดตอไมไดสนทอยางเดม ในทสดทำใหแขนขางนนลดกำลงลงไปประมาณครงหนงเชนนถอวานายซอวาตองเปนคนทพพลภาพแนนอน

๘. ทพพลภาพหรอปวยเจบดวยอาการทกขเวทนาเกนกวายสบวนหรอจนไมสามารถใชรางกายทำงานไดตามปกตเกนกวายสบวน

ตวอยางท๑ผเสยหายถกทำรายกะโหลกราวตองใชเวลารกษาประมาณ๑ปครงกระดกจงจะเชอมตดกนไดและแขงแรงพอจะมอาการปวดศรษะในระยะ๑เดอนแรกไมสามารถนงขายของไดตามปกตเกน๒๐วน

ตวอยางท๒ถกฟนทตนแขนปลายแขนและขอมอลกทำใหตดเสนประสาทใชแขนไมได๒เดอนจงทำงานหนกไมไดยกของหนกไมได

หมายเหตหากผถกทำรายถงแกความตายผททำรายตองไดรบโทษจำคกตงแตสามปถงสบหาปแตหากผถกทำรายถงแกความตายและเปนการกระทำททำใหรบโทษหนกขนตามทกลาวไว๖ประการทกลาวขางตน(การกระทำททำใหตองรบโทษหนกขน)ซงผททำรายตองไดรบโทษจำคกตงแตสามปถงยสบป

การชลมนตอส การชลมนตอสเปนการใชกำลงตอสของบคคลตงแตสามคนขนไปและทำใหมผบาดเจบหรอตายจากการชลมนตอสนนซงถอเปนความผดอาญาเชนกนบทลงโทษการลงโทษขนอยกบผลของการชลมนตอสดงตอไปน ๑. มคนตายเพราะการชลมนตอสนน ผเขารวมชลมนตอสทกคนตองไดรบโทษจำคกไมเกนสองปหรอปรบไมเกนสพนบาท หรอทงจำทงปรบ เวนแตจะรตววาใครเปนผกระทำหรอเปนผทไปหามการชลมนตอสนนหรอกระทำไปเพอปองกนตวผนนไมตองรบโทษ

��

๒. มคนไดรบอนตรายสาหสเพราะการชลมนตอสนน ผเขารวมชลมนตอสทกคนตองไดรบโทษจำคกไมเกนหนงปหรอปรบไมเกนสองพนบาท หรอทงจำทงปรบ เวนแตจะรตววาใครเปนผกระทำหรอเปนผทไปหามการชลมนตอสนนหรอกระทำไปเพอปองกนตวผนนไมตองรบโทษ

การกระทำโดยประมาท การกระทำโดยประมาทเปนการทำรายผอนเชนกนแตไมไดตงใจจะทำราย แตผกระทำทำไปโดยไมไดระมดระวง (ประมาท)หรอไมไดทำตามหนาททควรทำ เชนมหนาทเปนพเลยงเดกดแลเดกแตไมไดสนใจดเดกจนเดกวงไปทถนนถกรถชนบทลงโทษการลงโทษขนอยกบผลทเกดจากการกระทำโดยประมาท o กรณทำใหผอนไดรบอนตรายตอรางกายหรอจตใจผกระทำตองไดรบโทษจำคกไมเกนหนง เดอนหรอปรบไมเกนหนงพนบาทหรอทงจำทงปรบ o กรณทำใหผ อ นไดรบอนตรายสาหสผ กระทำตองไดรบโทษจำคกไมเกนสามปหรอปรบไม เกนหกพนบาทหรอทงจำทงปรบ o กรณทำใหผอนตายผกระทำตองไดรบโทษจำคกไมเกนสบปและปรบไมเกนสองหมนบาท

๓. การขมขจตใจผอนการขมขเปนการกระทำใหผอนตกใจหรอกลวโดยผกระทำคดรายตอผถกขมขดงตอไปน ๑. การขมขซงทำใหผอนกลวหรอตกใจ เชน ขวาจะฆาหรอขวาจะทำราย อาจขดวยการใชกำลงหรออาวธหรอขดวยคำพดกไดผกระทำจะไดรบโทษจำคกไมเกน๑เดอนหรอปรบไมเกนหนงพนบาทหรอทงจำทงปรบ ๒. การบงคบจตใจผอ นใหทำหรอไมใหทำหรอใหยอมในสงทเขาไมสมครใจดวยวธการทำใหเขากลวหรอการใชกำลงผกระทำตองไดรบโทษจำคกไมเกนสามปหรอปรบไมเกนหกพนบาทหรอทงจำทงปรบแตหากการทำความผดนทำโดยมอาวธผกระทำตองไดรบโทษหนกขน

๔.การกกขงหนวงเหนยวหรอทำใหผอนไมมเสรภาพ การกกขงหนวงเหนยวคอการทำใหเขาไมมอสระเชนจบมดไวในบานขงไวในบานขงไวในโรงงานขงไวในหองมดเปนตนบทลงโทษ ผกระทำตองรบโทษจำคกไมเกนสามปหรอปรบไมเกนหกพนบาทหรอทงจำทงปรบแตหากผถกหนวงเหนยวหรอกกขงตายหรอไดรบอนตรายสาหส ผกระทำตองไดรบโทษเชนเดยวกบกรณทำรายรางกายเปนเหตใหผอนถงแกความตายหรอไดรบอนตรายสาหส หรอหากการหนวงเหนยวหรอกกขงทำไปเพอบงคบใหคนอนทำสงใดสงหนงใหตนผกระทำตองไดรบโทษหนกขน

��

กระทำดวยความประมาท หากผ กระทำไดกระทำโดยประมาท ซ งทำใหผ อ นถกหนวงเหน ยวหรอถกกกขงหรอไมมเสรภาพผกระทำตองไดรบโทษจำคกไมเกนหนงปหรอปรบไมเกนสองพนบาทหรอทงจำทงปรบเชนเจาหนาทตำรวจสงใหควบคมตวผ ตองหาไว แลวลมปลอยตวไปจนเกนเวลาทจะควบคมตวไวได คอ เกนกวา๔๘ชวโมง ถอวาเจาหนาทตำรวจมไดตงใจจะควบคมตวไวนานเกนแตทำไปเพราะลมซงถอเปนความประมาทเจาหนาทตำรวจตองไดรบโทษตามน

ดรายละเอยดเกยวกบอำนาจในการควบคมตวผตองหาเพมเตมในหมวดท๒บทท๓หวขอท๙เรองสทธและหนาทขนพนฐานของผตองหาหรอจำเลย

๕.การจบตวไปเรยกคาไถ การจบตวไปเรยกคาไถ หมายถง เอาตวผอนไปเพอใหไดทรพยสนหรอสงใดๆ เปนการแลกเปลยนกบตวผถกเอาไป o การกระทำตอเดกอายไมเกน๑๕ปเปนการเอาตวเดกไปเพอเรยกเอาเงนหรอสงใดกตามแมวาเดก จะสมครใจไปกตามถอวากระทำผดขอหาเรยกคาไถแลวตองไดรบโทษ o การกระทำตอคนทอาย๑๕ปขนไปเปนการเอาตวคนทอาย๑๕ปขนไปผกระทำใชอบายหลอก ลวงการขเขญการใชกำลงหรอดวยวธการใดๆหรอทำดวยวธการหนวงเหนยวหรอกกขงตอผทเอา ตวไปจงจะถอวาผกระทำผดขอหาเรยกคาไถเพราะถอวาผทถกพาตวไปไมสมครใจไปบทลงโทษ โดยทวไปผกระทำตองไดรบโทษจำคกตงแตสบหาปถงยสบปและปรบตงแตสามหมนบาทถงสหมนบาทหรอจำคกตลอดชวตหรอประหารชวตแตหากผทถกพาตวไปเรยกคาไถถงแกความตายหรอไดรบอนตรายสาหสหรอถกกระทำดวยวธการทรมาน ทารณโหดราย ทำใหไดรบอนตรายแกกายหรอจตใจ ผกระทำตองไดรบโทษหนกขน

๖. การพรากเดกไปจากผปกครอง คอ การเอาเดกไป หรอพาเดกไป หรอแยกเดกจากผทปกครองดแลเดกโดยไมมเหตผลอนสมควร o การพรากเดกอายไมเกน๑๕ปผกระทำตองไดรบโทษจำคกตงแตสามปถงสบหาปและปรบตงแต หกพนบาทถงสามหมนบาท o การพรากบคคลอายเกนกวา๑๕ปแตไมเกน๑๘ปโดยผนนไมเตมใจผกระทำตองไดรบโทษจำคก ตงแตสองปถงสบปและปรบตงแตสพนบาทถงสองหมนบาท o การพรากบคคลอายเกนกวา๑๕ปแตไมเกน๑๘ปโดยผนนเตมใจผกระทำตองไดรบโทษจำคก ตงแตสองปถงสบปและปรบตงแตสพนบาทถงสองหมนบาท

๗. การทำใหแทงลก หมายถง การทำใหเดกทอยในทองของแมตายแลวคลอดออกมา ไมวาดวยวธกนยา ฉดยากดทองผาตดใชเครองมอสอดเขาไปในมดลกเชนการกระทำดงตอไปน

��

o ผหญงมครรภทำใหตนเองแทงลกหรอยอมใหผอนทำใหตนเองแทงลกตองไดรบโทษจำคกไม เกนสามปหรอปรบไมเกนหกพนบาทหรอทงจำทงปรบ o ผอนทำใหผหญงแทงลกโดยผหญงยนยอมตองไดรบโทษจำคกไมเกนหาปหรอปรบไมเกนหนงหมน บาทหรอทงจำทงปรบหากการทำแทงนทำใหผหญงไดรบอนตรายสาหสหรอตายผกระทำตองไดรบ โทษหนกขน o ผอนทำใหผหญงแทงลกโดยผหญงไมยนยอมเชนถกบงคบถกหลอกลวงผกระทำตองไดรบ โทษจำคกไมเกนเจดปหรอปรบไมเกนหนงหมนสพนบาทหรอทงจำทงปรบหากการทำแทงนทำใหผ หญงไดรบอนตรายสาหสหรอตายผกระทำตองไดรบโทษหนกขน

ขอยกเวนทผกระทำไมตองรบผด (๑) กรณทำแทงโดยผหญงทำเอง หรอยนยอมใหผอนทำ แตไมแทงลก ผกระทำอาจไมตองรบโทษเชนกนยาขบเพอทำใหตนแทงลกแตไมแทง (๒) การทำแทงทถกกฎหมายยอมทำไดโดยไมมความผดหากเปนการกระทำโดยแพทยซงผหญงนนยนยอมใหทำแทงเพอความจำเปนดงน o จำเปนตองทำเพราะสขภาพของผหญงเชนผหญงเปนโรครายแรงเดกในทองตายแลว o ผหญงทองเพราะถกขมขนหรอกรณเดกอายไมเกน๑๕ปไดมการรวมเพศเพศสมพนธไมวาเดกจะยนยอมหรอไมกตาม

๘.การทอดทงหรอทารณตอเดกคนเจบปวยหรอคนชรา การทอดทงหมายถงการละเลยไมเอาใจใสไมดแลเชนนำเดกไปทงนำเดกไปปลอยหรอปลอยใหอยในสถานททอนตรายอาจไดรบเชอโรคหรอสถานททอาจทำใหเจบปวยไดเชนลกษณะการกระทำดงตอไปน o การทอดทงเดกอายยงไมเกน๙ปไวณทใดๆทำใหเดกนนปราศจากผดแลเชนทงเดกไวท โรงพยาบาลทงเดกไวขางทางผทอดทงตองไดรบโทษจำคกไมเกนสามปหรอปรบไมเกนหกพนบาท หรอทงจำทงปรบ o การทอดทงผทมหนาทตามกฎหมายหรอตามสญญาทตองดแลผทพงพาตนเองไมไดจนเปนเหตให ผทถกทอดทงไดรบอนตรายแกชวตผทอดทงตองรบโทษจำคกไมเกนสามปหรอปรบไมเกนหกพน บาทหรอทงจำทงปรบเชนนายซอบลมพอทแกมากและเจบปวยซงลกเดนไมไดนายซอบลม หนาทตองดแลเลยงดซงเปนหนาทตามกฎหมายแตนายซอบลกลบทงพอของตนอยบานคนเดยว ปลอยใหอดอาหารและนำจนปวยหนกลงจนใกลจะตายการกระทำเชนนนายซอบลมความผด ตองไดรบโทษ o หากการทอดทงเปนเหตใหผถกทอดทงตายหรอรบอนตรายสาหสผกระทำจะตองไดรบโทษเชน เดยวกบกรณทำรายแลวทำใหเกดความตายหรอไดรบอนตรายสาหส(ดอนตรายสาหสตามขอ๑และ๒) o การกระทำทารณโหดรายตอเดกอายยงไมเกน๑๕ปคนเจบปวยหรอคนชราซงตองพงพาผกระทำ ผดตองรบโทษจำคกไมเกนหนงเดอนและปรบไมเกนหนงพนบาทหรอทงจำทงปรบเชน ผทรบอปการะเดกใชเดกทตนรบเลยงทำงานทงวนทงคนไมใหพกหรอนายจางใชคนแกแบกของหนกๆหรอ เฆยนตเปนตน

��

หวขอท๔ความผดเกยวกบการลกทรพย

การลกทรพยคอการเอาทรพยของผอนไปโดยมเจตนาทจรตและเจาของทรพยไมอนญาตซงทรพยกคอเงนหรอสงของตางๆทสามารถตคาตราคาเปนเงนได

บทลงโทษ กฎหมายไดกำหนดไววาหากศาลพสจนไดวาผนนไดขโมยทรพยสนของคนอนไปจรงผนนจะตองถกตดสนลงโทษจำคกไมเกนสามปหรอปรบเปนเงนไมเกนหกพนบาท

เจตนาทจรต ในการพจารณาวาการกระทำอยางไรถอวาเปนการลกทรพยนน จะตองดวาผกระทำผดมเจตนาในการเอาทรพยนนไปหรอไมหรอทเรยกวากระทำโดยมเจตนาทจรต กคอ มเจตนาเอาไปทำอะไรเพอใหตวเองหรอคนอนไดประโยชนเชนลกเอาสรอยทองทเขาเกบไวไปขายเพอใหไดเงนมาใชหรอเอาหมของคนอนทเขาเลยงไวมากนขโมยเอาไกทเขาเลยงไปใหเพอนตมกนอยางนเปนตน แตหากไมมเจตนาหรอไมไดตงใจทจะเอาทรพยของผอนไปหรอเอาทรพยสนทไมมใครเปนเจาของหรอของทเขาไมใชแลวทงแลวกไมมความผดเชนนายซอลาไปเกบเอากระตกนำรอนของนางสาวนอกอมาจากถงขยะในชมชนอยางนนายซอลาไมมความผด เพราะถงแมวากระตกนำรอนจะเปนของนางสาวนอกอ แตนางสาวนอกอไมใชแลวแต เมอเหนนายซอลาไปเหนและเกบเอามาซอมแซมใชได นางสาวนอกอจะบอกวานายซอลาไดขโมยกระตกของตวเองไปอยางนไมไดเปนตน กรณเปนทรพยสนทคนอนเปนเจาของรวมอยดวยหมายถงวาทรพยสนนนมผอนเปนเจาของรวมอยดวยคนทเอาไปถงแมตนเองจะมสวนในการเปนเจาของในทรพยสนทเอาไปดวยกตาม ถอวามความผดฐานลกทรพยเชนเดยวกน ตวอยางเชนนายซอลากบนางสาวนอกอเปนเพอนกนโดยไดตกลงทจะลงทนคาขายดวยกนโดยจะไปรบเอาผกและผลไมขายทตลาดโดยไดไปซอรถเขนผกเพอมาใชในการคา๑คนราคา๖๐๐บาททงสองคนออกเงนกนคนละครงหนงคอนายซอลาออกเงน๓๐๐บาทนางสาวนอกอออกอก๓๐๐บาทรวมเปน๖๐๐บาทดงนแสดงวารถเขนผกนนทงนายซอลาและนางสาวนอกอเปนเจาของรวมกนอยตอมาอก๑เดอนนายซอลาไมมเงนใชจงไดนำรถเขนผกคนนนไปขายใหนายซอวา เมอนางสาวนอกอทราบเรองจงไปแจงความรองทกขกบเจาหนาทตำรวจ วานายซอลาไดขโมยเอารถเขนดงกลาวไปขายแลว นายซอลากจะมความผดขอหาลกทรพย เพราะรถเขนผกคนนนถงแมวาจะเปนของนายซอลา แตกไมใชของนายซอลาคนเดยว แตนางสาวนอกอกเปนเจาของดวยเนองจากไดรวมกนออกเงนเพอซอมาใชในการคาขายดวยกนอยางนเปนตน

��

การกระทำททำใหตองรบโทษหนกขน การลกทรพยนน ผทำความผดจะตองไดรบโทษหนกขน หากวาไดลกทรพยทมการกระทำหรอลกษณะดงตอไปนคอ ๑. การลกทรพยในเวลากลางคนซงจะมโทษหนกกวาลกทรพยในเวลากลางวนเพราะเวลากลางคนจะลกขโมยไดงายและสะดวกกวาเวลากลางวนอกทงเจาของกไมไดระมดระวงมากนกในเวลากลางคน ๒. การลกทรพย ในขณะทหรอบรเวณทเกดไฟไหมหรอกำลงมนำทวมหรอในตอนทคนอนกำลงตนตกใจจากอนตรายตางๆทเกดขน กฎหมายจะลงโทษหนกขนกวาปกตเพราะวาคนทเขาไปลกทรพยในขณะนนยอมทำไดโดยสะดวกและถอวาไดทำอยางไมมศลธรรมโดยไมนกถงความทกขยากของคนอน ๓. การลกทรพย โดยการทำลายเครองกดขวางตางๆเพอจะเขาไปขโมยเอาทรพยสนของคนอน เชนงดประตเขาไปในบานเขาเพอขโมยสงของหรอรอประตคอกหมเพอเขาไปขโมยหมเปนตน ๔. การลกทรพยโดยเขาไปในบานคนอนโดยไมไดเขาทางประตเชนเขาทางหนาตางหรอทางหลงคาหรอวามคนทรเหนเปนใจใหเขาไปขโมยทรพยโดยการแกลงเปดประตทงไวใหเขาไปไดโดยสะดวกเปนตน ๕. การลกทรพย ดวยการปลอมตวเปนคนอน เชน ปลอมตวเปนเพอนของเจาของทรพย เพอใหเจาของทรพยตายใจและไมไดระมดระวงมากนก ๖. การลกทรพย โดยหลอกวาเปนเจาพนกงานของรฐ เชนปลอมตวเปนเจาหนาทของกรมประมงและเขาไปตรวจฟารมเลยงกงกลาดำพอเจาของฟารมเผลอจงขโมยกงกลาดำในฟารมไปขาย ๗. การลกทรพย โดยมอาวธไปดวย กฎหมายบอกวาตองรบโทษหนกขน เพราะถาหากมคนเหนกอาจจะเอาอาวธทตดตวไปทำรายคนทเหนนนไดเพอปกปดความผดตวเอง ๘. การลกทรพย ในบานคนอนหรอสถานทราชการหรอสถานทจดไวเพอใหบรการสาธารณะ เชนการเขาไปลกทรพยในบานคนอนหรอแอบเขาไปซอนตวอยในโรงเรยน พอไมมใครอยกลกทรพยในโรงเรยนเปนตน ๙. การลกทรพยในวดโบสถสเหราทจอดรถโรงเกบของหรอโกดงเกบของเปนตน ๑๐. การลกทรพย ทมไวใชทำประโยชนใหกบชมชนโดยทวไป เชน ขโมยหวโยกนำหรอทอประปาของชมชนขโมยสายไฟฟาของชมชนขโมยปายบอกทางหรอปายจอดรถของราชการเปนตน ๑๑. การลกทรพยของนายจางกฎหมายถอวาเปนการกระทำผดโดยอาศยโอกาสจากหนาทความรบผดชอบของตนซงตองรบโทษหนกขน ๑๒. การลกทรพย ซงมไวเพอการทำไรไถนาหรอไดมาจากการทำการเกษตรของชาวบาน เชนขโมยเมลดพนธพชผกเคยวเกยวขาวเปนตน

ตวอยางท ๑ เมอเวลาประมาณ สามทม นายซอลารวมกบนายซอวา ไดรวมกนเขาไปขโมยเกาอไมสกทอยในโบสถครสเตยน และไดนำไปขายแลวนำเงนมาแบงกน ตอมาเมอมการแจงความรองทกขกบเจาหนาทตำรวจถอไดวานายซอลาและนายซอวาจะมความผดฐานลกทรพยผอน

��

ตวอยางท ๒ นางสาวนอบอเปนลกจางของนางนอกอ ตอมาตอนเชาเวลาประมาณแปดโมงเชานางสาวนอกอยงไมตนนอนนางสาวนอบอไดงดหนาตางและปนเขาไปในบานนางนอกอและไดเขาไปขโมยเนอหมทอยในตเยนไปขายใหนายซอลา เม อนางสาวนอบอถกเจาหนาท ตำรวจจบกมในขอหาลกทรพยของนายจางซงจะไดรบโทษหนกขน

การลกทรพยทมโทษรายแรง o การลกทรพยทเปนววควายหรอเครองมอทใชในการทำไรไถนาขนาดใหญของชาวไรชาวนาจะตองโทษจำคกเชนเดยวกนหมายเหตเฉพาะผเสยหายทมอาชพเปนเกษตรกรทำไรทำนาเทานนจงมโทษรายแรงตามนแตหากผเสยหายเปนเพยงคนธรรมดาทวไปไมไดทำไรไถนาเปนอาชพเพยงแตปลกพชผกสวนครวเลกๆ นอยไว เกบกนเอง ถอวาเปนเพยงการลกทรพยธรรมดา เพราะเจตนาของกฎหมายกคอ เพอปกปองชาวไรชาวนา เกษตรกร ซงสวนใหญมฐานะคอนขางยากจนอกทงยงเปนผปลกขาวปลกผกใหคนในประเทศไดมกน

o การลกทรพย ทเปนพระพทธรปหรอวตถทางศาสนาอนๆ ทเปนทเคารพบชาของชมชน เชน ขโมยรปปนพระเยซครสตตรงไมกางเขนของครสตศาสนกชนไป แตหากเขาไปขโมยสงทกลาวมานในวด มสยด โบสถครสตสถานทราชการหรอพพธภณฑของชาตมโทษหนกขนไปอกo การลกทรพย ดวยการแตงตวใหคลายหรอดเหมอนวาเปนเจาพนกงานของรฐ หรอลกทรพยโดยมปนหรอระเบดตดตวไปดวยรวมถงการทเมอลกทรพยมาแลวไดใชรถยนตหรอพาหนะอยางอนเพอการหลบหนและนำเอาทรพยนนไปใหพนจากการถกจบกมจากเจาหนาทตำรวจ มโทษจำคกหรอปรบเงนหนกกวาทกฎหมายกำหนดไวในเรองนนๆอกครงหนงขอยกเวน แมการลกทรพยจะมบทลงโทษตามทกลาวมาแตกฎหมายกยงใหความเหนใจและเขาใจถงความทกขยากลำบากของคนททำความผดขอหาลกทรพยในลกษณะนทจะตองไดรบโทษหนกขนจงไดกำหนดไววาหาก๑. ไดทำดวยความจำเปนอยางมากเพราะวายากจนอยางยง๒. และทรพยสนทขโมยไปนนไมมราคามากมายนก ตวอยาง หากผทลกทรพยเปนผททกขยากลำบาก ศาลจะตดสนลงโทษจำคกหรอปรบเงนเทากบการลกขโมยทรพยสนตามธรรมดากได เชน นายซอดไดหลงทางในเวลากลางคน กำลงหวโหย ไมพบเจาของบานอยทบานจงปนหนาตางเขาไปในบานเอาอาหารมากนจะเหนไดวานายซอดไดทำความผด๒กรณคอขโมยอาหารของผอนในเวลากลางคน และไดปนหนาตางเขาไปขโมยอาหารในบาน เมอเจาของบานกลบมาพบนายซอด จงไดชวยกนจบตวสงใหเจาหนาทตำรวจ ซงปกตศาลจะตดสนลงโทษใหหนกขนแตเมอมเหตทจะลดโทษใหเชนน ศาลอาจลงโทษในกรณการลกทรพยธรรมดาไดนนเอง

��

หวขอท๕ความผดทางเพศและการลงโทษ ความผดทางเพศทถอเปนการกระทำทผดกฎหมายไทยและผเสยหายทกคนไมวาจะเปนใครยอมไดรบการคมครองโดยกฎหมายไทยไดแกการขมขนกระทำชำเราการอนาจารและความรนแรงภายในครอบครว

๑.การขมขนกระทำชำเรา ลกษณะความผด คอ การทผชายมบงคบใหผหญงมเพศสมพนธกบตน โดยทผหญงคนนนมไดเตมใจและทงสองมใชสาม ภรรยากน ซงตามกฎหมายไทยไดแบงประเภทความผดกรณการขมขนกระทำชำเราเปนสองกรณตามอายดงน

การขมขนกระทำชำเราผหญงอายสบหาปขนไป องคประกอบความผดดงตอไปน ๑.ผชายมเพศสมพนธกบผหญงโดยทผหญงไมยนยอมและสมครใจ ๒.ชายและหญงคนนมใชสามภรรยากน ๓.มการขเขญหรอใชกลอบายดวยวธการตางๆเชน

o การใชกำลงประทษราย ตวอยาง นายซอวาไดแอบเขาบานของนางสาวนอลาโดยใชกำลงทำรายทบตนางสาวนอลาและนางสาวนอลาสแรงนายซอวาไมไดจงถกทำรายจนสลบและนายซอวาไดมเพศสมพนธกบนางสาวนอลากรณนนางสาวนอลาสามารถแจงความเพอใหดำเนนคดกบนายซอวาฐานขมขนกระทำชำเราได

o การทำใหผหญงอยในสภาพทไมสามารถขดขนไดตวอยางท ๑ นายซอดไดทำการขมขนนางนอวาขณะนางนอวาเมาสราหมดสตอยในภาวะทไมสามารถขดขนไดนายซอดจงไดมเพศสมพนธดวยกบนางนอวาตวอยางท ๒ นายซอดแอบเขาไปในบานนางนอวาและขนางนอวาวาหากไมยอมมเพศสมพนธกบตนจะฆาใหตายนางนอวาไมกลาขดขนนางซอดจงไดมเพศสมพนธดวยกบนางนอวาทงสองกรณนางสาวนอวาสามารถแจงความเพอใหดำเนนคดกบนายซอดฐานขมขนกระทำชำเราได

o การทำใหผหญงเขาใจผดวาเปนบคคลทผหญงจะยนยอมมเพศสมพนธดวยเชนนายซอสแอบเขาไปในบานนางนอบอตอนกลางคนและเขาไปหองนอนนางนอบอซงขณะนนนางนอบอปดไฟและกำลงจะหลบแลวนายซอสแอบใสชดนอนของนายซอวาซงเปนสามของนางนอบอและไปนอนบนเตยงท นางนอบอนอนอยโดยทำใหนางนอบอคดวาเปนสามและนายซอสกมเพศสมพนธกบนางนอบอโดยนางนอบอเขาใจวาเปนนายซอวาสามตนจรงจงไมขดขนแตอยางใด เชนนนางสาวนอบอสามารถแจงความเพอใหดำเนนคดกบนายซอสฐานขมขนกระทำชำเราได

��

การกระทำททำใหตองรบโทษหนกขนหากทำการขมขนกระทำชำเราอนมลกษณะดงตอไปนผกระทำจะตองไดรบโทษหนกกวาปกต๑. มอาวธปนหรอวตถระเบดหรอมการใชอาวธ๒. มคนตงแตสองคนขนไปรมขมขนกระทำชำเราผหญงอายเกนกวาสบหาป โดยผลดกนขมขนผหญง คนนนและผหญงมไดเตมใจดวยการขมขนกระทำชำเราเดกหญงทอายตำกวาสบหาป การกระทำทชายมเพศสมพนธกบเดกหญงอายตำกวาสบหาปซงมใชภรรยาของตน ไมวาเดกจะยนยอมหรอไมกตาม ถอเปนความผดฐานขมขนกระทำชำเราหมด แตหากผถกขมขนเปนเดกหญงอายตำกวาสบหาปกฎหมายไดกำหนดโทษไวหนกกวาปกตและหากเดกคนนนอายตำกวาสบสามปโทษกจะหนกขนไปอกตวอยางนายซอลามเพศสมพนธกบเดกหญงเดมกออาย๑๒ปตอมาพอแมของเดกหญงเดมกอรเรองดงกลาวพอแมของเดกหญงเดมกอสามารถแจงความเพอใหดำเนนคดกบนายซอลาฐานกระทำชำเราตอเดกไดแมวาเดกนนจะยนยอมมเพศสมพนธกบนายซอลากตามและโทษทนายซอลาจะไดรบกหนกกวาปกตดวย

การกระทำททำใหตองรบโทษหนกขนหากทำการขมขนกระทำชำเรามลกษณะดงตอไปนผกระทำจะตองไดรบโทษหนกกวาปกต ๑. มอาวธปนหรอวตถระเบดหรอมการใชอาวธ ๒. มคนตงแตสองคนขนไปรมขมขนกระทำชำเราเดกหญงอายตำกวาสบหาป โดยผลดกนขมขนกระทำชำเราโดยเดกหญงนนไมยนยอม

หมายเหต หากผกระทำผดมหรอใชอาวธปนหรอวตถระเบด หรอเปนการกระทำผดตงแตสองคนขนไปขมขนกระทำชำเราหญงทอายเกน ๑๕ ปหรอเดกหญงทอายตำกวา ๑๕ ปและทำใหผถกขมขนกระทำชำเราบาดเจบสาหส ผกระทำตองโทษประหารชวตหรอจำคกตลอดชวตหรอหากผถกขมขนกระทำชำเราตาย ผกระทำตองโทษประหารชวต

การขมขนคนทอยในความปกครอง การขมขนกระทำชำเราตอลกหลานเหลนของตนหรอผทเปนครอาจารยขมขนกระทำชำเราตอเดกนกเรยนทอยในความดแลหรอทตนสอนอยเปนประจำซงกรณเหลานถอเปนความผดรายแรงมากจะตองไดรบโทษหนกขนกวาเดมหนงในสาม

๒.การกระทำอนาจาร ลกษณะการกระทำ คอ การกระทำทไมสมควรทางเพศตอเนอตวของผอน เปนการกระทำทขดตอจารตประเพณหรอกาลเทศะโดยทอกฝายไมยนยอมเชนการจบกนจบหนาอกกอดจบจบตองอวยวะเพศของอกฝายหรอบงคบใหอกฝายจบอวยวะเพศของตนโดยขเขญดวยวธการตางๆหรอโดยใชกำลงทำรายหรอโดยทำใหอกฝายไมสามารถอยในภาวะทขดขนไดหรอโดยทำใหบคคลนนเขาใจผดวาตนเปนบคคลอน

��

ตวอยางท ๑ นายซอวา เดนตามหลงนางสาวนอบอ ขณะทนางสาวนอบอกำลงเลอกซอของอยในตลาดและนายซอวาไดจบหนาอกนางสาวนอบอ กรณนนางสาวนอบอ สามารถแจงความรองทกขเพอใหดำเนนคดกบนายซอวาฐานกระทำอนาจารได

ตวอยางท๒นายซอดแอบเขาไปในบานนางสาวนอกอขณะทนางสาวนอกอกำลงนงเลนและนายซอดบอกกบนางสาวนอกอวาหากไมยอมใหกอดและจบนายซอดจะใชมดกรดหนาใหเสยโฉมทำใหนางสาวนอกอตองยอมใหนายซอดกอดจบกรณนนางสาวนอกอสามารถแจงความรองทกขเพอใหดำเนนคดกบนายซอดฐานกระทำอนาจารได

ตวอยางท ๓นายซอซเขาไปในหองนอนนางนอกอขณะนนนางนอกอกำลงอาบนำอยในหองนำนายซอซ เคาะประตหองนำโดยทนายซอซ บอกวาเปนนายซอก ซงเปนสามของนางนอกอ โดยทนางนอกอกเขาใจวาเปนสามตนจรงจงเปดประตหองนำให จากนนนายซอซจงเขาไปในหองนำและกอดจบนางนอกอ ขณะทนางนอกอยนหนหลงใหโดยคดวาเปนสามตนจงยอมใหนายซอซกอดจบกรณนนางนอกอสามารถแจงความรองทกขเพอใหดำเนนคดกบนายซอซฐานกระทำอนาจารได

ขอสงเกตการกระทำทไมสมควรในทางเพศหากการกระทำอนาจารตอเดกอายตำกวาสบหาปไมตองคำนงถงวาเดกนนจะยนยอมหรอสมครใจหรอไมกตามถอเปนความผดฐานกระทำอนาจารทงสน

๓.ความรนแรงภายในครอบครว ความรนแรงภายในครอบครวหมายถงการกระทำทเปนการทำรายสมาชกในครอบครวใหไดรบบาดเจบหรอความเจบปวดทงทางรางกายและจตใจรปแบบความรนแรงเหลานไดแกการทำรายจตใจการมงจะทำรายรางกายและการทำรายรางกายโดยเปนพฤตกรรมทพอหรอผททำหนาทเปนหวหนาครอบครวไดทำรายภรรยาหรอคสมรสลกและสมาชกในครอบครวเปนสำคญแตในทนจะพดเฉพาะสงทเกดขนบอยๆและถอเปนการทำผดกฎหมายไทยนนคอ การทำรายรางกายระหวางสามภรรยา เชนการทบต เตะ ตอยตบหนา จกผม ดงหฯลฯหรอการทำรายรางกายดวยวธใดๆกตาม แมวาการกระทำดงกลาวจะเปนการกระทำของผเปนสามของตวเองหรอภรรยาของตวเองกฎหมายไทยถอวาเปนความผดฐานทำรายรางกายผอนทงสน บทลงโทษของความผดฐานทำรายรางกายผอนจะมากนอยลดหลนไปตามลกษณะผลทเกดจากการถกทำรายรางกายนนดงน (ก) การทำรายโดยไมถงกบกอใหเกดอนตรายแกรางกายหรอจตใจของผถกทำรายผลจากการถกทำรายรางกายไมรายแรงมาก คอ เปนเพยงแผลรอยถลอก ขดขวน รอยชำบวม รอยชำแดง รกษาไมกวน กหาย เชนตอยมรอยเขยวตรงเบาตาหรอตบมรอยแดงทแกมรกษา๕วนกหาย บทลงโทษผกระทำมโทษจำคกไมเกนหนงเดอนหรอปรบไมเกนหนงพนบาทหรอทงจำทงปรบ

�0

(ข)การทำรายจนกอใหเกดอนตรายแกกายหรอจตใจของผถกทำรายลกษณะการกระทำรนแรงและบาดแผลทเกดขนรายแรงตองใชเวลารกษาหลายวน อนตรายทางรางกาย มแผลแตก ฉกขาด ตวอยางเชน ถกตดวยไมตะพดมบาดแผลทหนาผากบวมชำเลอดไหลซม อนตรายทางจตใจคอสภาพทจตใจทำงานไมปกตเปนเวลานานเชนมอาการสตฟนเฟอนจตใจหวาดผวาหมดสตเปนเวลานานเปนตน บทลงโทษผกระทำมโทษจำคกไมเกนสองปหรอปรบไมเกนสพนบาทหรอทงจำคกและปรบ (ค) ผลจากการถกทำรายรางกายอยางสาหส ผลจากการถกทำรายทำใหผเสยหายเขาลกษณะอยางหนงอยางใดตอไปน คอ ตาบอด หหนวก ลนขาด หรอความสามารถในการดมกลน เสยอวยวะสบพนธหรอความสามารถสบพนธหรอเสยแขนขามอเทานวหรอสญเสยอวยวะทสำคญทมความสำคญตอรางกายเปนตน บทลงโทษผกระทำมโทษจำคกตงแตหกเดอนถงสบป

ดรายละเอยดอนตรายสาหสอนตรายแกกายหรอจตใจในหมวดท๒บทท๓หวขอท๓เรองความผดตอชวตรางกายและเสรภาพ

การหยาขาดหรอขอแยกกนอยชวคราว นอกจากน กฎหมายไทยยงใหผ ท ถ กสามหร อภรรยาของตนทำรายสามารถขอเลกจากการเปนสามภรรยากนหรอจะขอแยกกนอยชวคราวกได

การชดเชยคาเสยหาย ผเสยหายทงในคดขมขนกระทำชำเราคดอนาจารและคดถกทำรายรางกายโดยสามของตนสามารถฟองรองเรยกคาเสยหายจากผกระทำผดได

��

��

��

หวขอท๖ความผดเกยวกบยาเสพตด

ยาเสพตดนอกจากจะเปนอนตรายตอผเสพแลวยงเปนอนตรายตอผอนและสงคมดวยกฎหมายไทยจงไดกำหนดโทษสงสดสำหรบทผกระทำความผดเกยวกบยาเสพตดไวถงประหารชวตแตการกระทำความผดเกยวกบยาเสพตดกยงคงเพมจำนวนมากขนเรอยๆดงนนจงมการกำหนดวธการแกไขปญหาเกยวกบยาเสพตดในหลายๆดานซงในดานกฎหมายจะมการลงโทษผกระทำความผดอยางเดดขาด

ความหมาย ยาเสพตดคอสงทกนดมสบฉดหรอนำเขาสรางกายดวยวธการใดๆกตามแลวทำใหเกดผลแกรางกายและจตใจดงนคอตองเสพจำนวนมากขนและบอยขนเมอไมไดเสพจะมอาการอยากเสพอยางรนแรงทงรางกายและจตใจโดยอาจมอาการมอสนหรอหงดหงด สขภาพของผเสพทรดโทรมลงซงสงทเปนยาเสพตดอาจเปนพชหรอสวนตางๆของพชทเปนยาเสพตด หรออาจเปนสารเคมทปกตไมเปนยาเสพตด แตสามารถนำไปใชในการผลตยาเสพตดได

ประเภทของยาเสพตด ยาเสพตดสามารถแบงไดหลายประเภท เชน แบงตามกฎหมาย แบงตามชนดและประเภทแบงตามรปแบบการเสพการแบงประเภทของยาเสพตดแบงตามความรายแรงจากอนตรายของยาเสพตดนอกจากนประเภทของยาเสพตดยงเปนตวกำหนดโทษทตางกนดวยในทนจะกลาวถงยาเสพตด๒ประเภทคอ

๑.ยาเสพตดใหโทษตามพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษพ.ศ.๒๕๓๕มจำนวน๕ประเภทซงแบงประเภทตามความรายแรงทมผลตอผเสพคอ ๑. ประเภท๑ยาเสพตดใหโทษชนดรายแรงซงเปนยาเสพตดทไมมประโยชนในทางการแพทยมจำนวน๓๒ชนดเชนเฮโรอนแอมเฟตามนเมทแอมเฟตามนหรอทเรยกวายาบายามาแอลเอสดยาอหรอยาเลฟ ๒. ประเภท๒ยาเสพตดใหโทษทวไปซงสามารถนำมาใชเพอประโยชนทางการแพทยไดแตตองใชภายใตการควบคมของแพทยและใชเฉพาะกรณทจำเปนเทานนมจำนวน๑๐๐ชนดเชนมอรฟนโคคาอนโคเดอนฝนทผานการปรงเพอใชเปนยาเมทาโดน ๓. ประเภท๓ยาเสพตดใหโทษทมลกษณะเปนตนตำรบยาคอกรณทมยาเสพตดใหโทษในประเภท๒ผสมอยดวยตามกฎหมายสามารถใชไดเฉพาะในทางการแพทยเทานนเชนยาแกไอทมโคเคอนยาแกทองเสยทมฝนผสมอยดวยยาฉดระงบอาการปวดตางเชนมอรฟน ๔. ประเภท๔สารเคมทใชในการผลตยาเสพตดใหโทษประเภท๑หรอประเภท๒ไมนำมาใชในการรกษาโรคมจำนวน๑๕ชนดเชนสารอาเซตกแอนไฮไดรดสารอาเซตลคลอไรดทใชในการเปลยนมอรฟนเปนเฮโรอนสารคลอซไดอเฟครนทใชในการผลตยาบา

��

๕. ประเภท ๕ ยาเสพตดใหโทษทไมไดอยในประเภท ๑ ถงประเภท ๔ มจำนวน ๔ ชนด เชนทกสวนของตนกญชาทกสวนของตนกระทอมตนเหดขควายทกสวนของตนฝนเชนพนธฝนเมลดฝนกลาฝนฟางฝนเปนตน

๒.สารระเหย สารระเหย หมายถงสารเคมหรอผลตภณฑทถกประกาศวาเปนสารระเหย ไดแก ทนเนอร แลคเกอรกาวชนดตางๆลกโปงวทยาศาสตรหรอลกโปงพลาสตกนำมนชกเงายาทาเลบสเปรยชนดตางๆนำมนเบนซนนำมนไฟแชกนำมนกาด สารระเหยเหลานปกตผลตมาเพอใชประโยชนในดานตางๆเชนงานเฟอรนเจอรซงไมผดกฎหมายแตหากนำสารระเหยไปใชเพอเปนยาเสพตดจะมโทษทางกฎหมาย

รปแบบการกระทำผดเกยวกบยาเสพตด นอกจากประเภทของยาเสพตดจะเปนตวกำหนดโทษวาผกระทำจะตองไดรบโทษมากนอยเทาไหรแลวรปแบบการกระทำผดกเปนตวกำหนดโทษดวยซงมดงตอไปน ๑.เสพหมายถงการนำยาเสพตดเขาสรางกายไมวาโดยวธใดเชนกนฉดสบสดดม ๒.ผลตไดแกลกษณะหนงลกษณะใดดงตอไปน o เพาะหรอปลกพชทเปนยาเสพตดเชนเพาะหรอปลกตนฝนตนกญชาตนกระทอม o ทำผสมปรงแปรสภาพเปลยนรปสงเคราะหทางวทยาศาสตรทำใหกลายเปนยาเสพตดเชนการนำฝนมาสกดใหเปนผงเฮโรอนการนำผงซงมสวนผสมของแอมเฟตามนมาอดเปนเมด o บรรจแบงหรอรวมบรรจ คอ การนำยาเสพตดมาแบงแยกจำนวนลงในภาชนะเพอสะดวกในการนำไปจำหนายเชนใสในหลอดดดหอกระดาษใสถงใสถง ๓.จำหนายหมายถงการทำใหยาเสพตดกระจายออกไปแกผอนซงไมใชผขายดวยกนไมวาผทจำหนายจะไดรบสงตอบแทนหรอไมเชนการทขายกวยเตยวทมกญชาเปนสวนผสมเปนการจำหนายยาเสพตดใหผซอกวยเตยวแลวไดแก o ขายคอการนำเงนมาแลกหรอซอยาเสพตด o แลกเปลยนคอการนำสงของอนมาแลกยาเสพตด o จายแจกใหคอการแบงยาเสพตดใหแกผอนอาจเปนคนเดยวหรอหลายคน ๔.ครอบครองหมายถงมยาเสพตดอยในความดแลรกษาไมวามอยกบตวหรอเกบไวทอนเชนเกบในบานในรถและไมวาจะครอบครองไวเพอตวเองหรอเพอคนอน ๕.นำเขาหมายถงนำเขาหรอสงเขามาในประเทศไทย(สงยาเสพตดมาจากนอกประเทศเพอนำเขามาในประเทศไทย) ๖. สงออก หมายถง นำออกหรอสงออกนอกประเทศไทย (นำยาเสพตดจากในประเทศไทยไปทประเทศอน)การนำเขาหรอสงออกไมวาโดยวธใดเชนขนทางรถเครองบนเรอหรอใชคนหรอสตว

��

บทลงโทษยาเสพตดใหโทษทพบวามการกระทำความผดบอย ไดแก แอมเฟตามน (ยาบา) เฮโรอน กญชาและพชฝนซงมโทษตามกฎหมายดงน

��

��

หวขอท๗กฎหมายเกยวกบสรา

สราเปนเครองดมทมสวนผสมของแอลกอฮอลซงเมอผใดดมเขาไปอาจสงผลใหความสามารถในการควบคมตวเองลดนอยลงซงอาจสงผลใหกระทำในสงตางๆทเปนอนตรายตอตนเองและบคคลอนไดจากการสำรวจพบวาประชากรในพนทพกพงชวคราวฯจำนวนรอยละ๗๕.๓มความกงวลวาผลจากการดมสราจะเปนภยคกคามและมผลกระทบตอความปลอดภยของพวกเขา ดงนนการรบรถงโทษและบทลงโทษของผทด มสราแลวสรางความเดอดรอนอนตรายแกผอนมวาอยางไรบางจงเปนสงสำคญอยางยงตอการสรางความสงบสขใหกบคนในชมชน สราคอเครองดมทมเอทลแอลกอฮอล(ETHYLALCOHOL)ผสมอยในปรมาณไมเกน๖๐%ซงถอวาอยในเกณฑทคนสามารถใชดมได(เปนเกณฑกำหนดสากลทวไปแตคนไทยครอบคลมถงปรมาณไมเกน๘๐%)เอทลแอลกอฮอลเปนสารทเสพตดไดและยงหมายความรวมถงวตถทงหลายหรอของผสมทมแอลกอฮอลซงสามารถดมกนไดเชนเดยวกบนำสราหรอซงดมกนไมไดแตเมอไดผสมกบนำหรอของเหลว อยางอนแลวสามารถดมกนไดเชนเดยวกบสรา แอลกอฮอลเปนของเหลวไมมสแอลกอฮอลในเครองดมมนเมาเชนเหลาเบยรวสกบรนดจะมปรมาณของเอธลแอลกอฮอลแตกตางกนซงมาจากการแปรรปพชจำพวกแปงและนำตาลเชนออยขาวขาวโพดมนสำปะหลงฤทธในทางเสพตดของแอลกอฮอลคอออกฤทธกดประสาทมการเสพตดทงทางรางกายและจตใจทงเบยรและสราเปนเครองดมทมแอลกอฮอล มคณคาทางอาหารตำแตมแคลอรสง เบยรแตกตางจากสราทปรมาณแอลกอฮอลและกรรมวธในการผลตเบยรทำโดยการหมกขาวบารเลยโดยไมไดกลนมปรมาณแอลกอฮอลนอยประมาณ๔-๖%โดยปรมาตรสวนสราชนดตาง เชนวสกบรนดวอดกาแมโขง เปนเหลาชนดกลนมปรมาณแอลกอฮอลสงกวาประมาณ๔๐-๕๐%โดยปรมาตร กฎหมายทเกยวของ พระราชบญญตสรา พ.ศ.๒๔๙๓ เปนกฎหมายทใชในการบรหารงานการจดเกบภาษของ กรมสรรพสามตทเกยวกบการทำสรา การนำเขาสรา การใชสราทำสนคา การขนสรา การขายสราการทำและขายเชอสรา รวมทงกำหนดวธการและเงอนไขตางๆ เพอควบคมปองกนการรวไหลของภาษ ซงผทจะดำเนนกจการตามทกลาวมาขางตนตองไดรบอนญาตจากกรมสรรพสามตผ ใดฝาฝนจะไดรบโทษตามพระราชบญญตน แมกฎหมายฉบบนจะไมคอยเกยวของกบผอยอาศยในพนทพกพงชวคราวฯเทาใดนก แตผลของการกระทำอนเกยวกบสรากสามารถทำใหบคคลผนนตองรบโทษทางกฎหมายอนๆไดเชนกน

��

โทษของการเมาแลวขบขรถมอะไรบาง? การหามไมใหผใดขบขรถในขณะทเมาสราประเทศไทยไดกำหนดมาตรการในการตรวจจบผขบขรถหรอยานพาหนะอนๆ ขณะทเมาสรา ซงหากมระดบแอลกอฮอลในเลอดทเกน ๕๐ มลลกรมเปอรเซนตถอวาเปนการฝาฝนกฎหมาย จะตองรบโทษจำคกไมเกนสามเดอนหรอปรบตงแตสองพนบาทถงหนงหมนบาทหรอทงจำทงปรบ นอกจากนในประมวลกฎหมายอาญากไดกำหนดไววาหากผใดเมาสราแลวไปขบรถหรอยานพาหนะอนๆ และทำใหผอนไดรบอนตรายบาดเจบสาหส ตองระวางโทษจำคกไมเกนสามป หรอปรบไมเกนหกพนบาทหรอทงจำทงปรบและหากผอนถงแกความตายจากผลของการเมาสราแลวขบรถหรอยานพาหนะอนๆกตองรบโทษจำคกไมเกนสบปและปรบไมเกนสองหมนบาท

เจาหนาทฝายปกครองมอำนาจอยางไรบาง? เจาหนาทฝายปกครองของไทยทดแลพนทพกพงชวคราวฯเชนปลดอำเภอสมาชกอส.กมอำนาจในการจบกมผกระทำผดเกยวกบการผลตสราผดกฎหมายหรอผททำผดกฎหมายอนเนองมาจากการดมสรามาลงโทษได

��

หวขอท๘ความผดเกยวกบอาวธปนเครองกระสนปนและวตถระเบด

โดยปกตเปนททราบอยโดยทวไปวาอาวธปนและระเบดนนเปนอาวธชนดหนงทมอนตรายมอานภาพรนแรงสามารถทจะนำไปทำรายรางกายหรอฆาคนอน ใหไดรบบาดเจบสาหส (ไดรบบาดเจบอยางรนแรงหรอบาดเจบอยางหนก)หรอถงแกความตายไดความหมายของคำทเกยวของ อาวธหมายถงสงทโดยสภาพแลวใชทำใหเปนอนตรายแกรางกายบาดเจบสาหสหรอถงแกความตายไดเชนปนมดดาบหอกระเบดธนหนาไมเปนตนแตทงนยงหมายความรวมไปถงสงทโดยปกตแลวไมไดใชนำไปทำอนตรายแกคนอนแตมเจตนาทสามารถนำไปใชทำรายรางกายคนอนอยางอาวธเชนกรรไกรไขควงขวานผาไมเคยวเกยวขาวอยางนเปนตน อาวธปน ตามกฎหมายนน หมายถงอาวธทมหวกระสนหรอลกกระสนวงออกมาจากลำกลองโดยใชการระเบดหรอกำลงดนของแกสหรออนๆเปนแรงขบดนและใหหมายความรวมถงอปกรณทใชประกอบเปนอาวธปนดวยเชนลำกลองเครองลกเลอนเครองลนไกเครองสงกระสนหรอซองใสกระสน(แมกกาซน) เครองกระสนปนหมายถงลกกระสนปนทกชนดลกระเบดมอจรวดสำหรบยงระเบดเปนตน (ใหสงเกตวาลกระเบดและจรวดรวมอยในความหมายของเครองกระสนปนดวย) อาวธปนและเครองกระสนปน (แยกตามกฎกระทรวงมหาดไทย ฉ.๑๑ พ.ศ.๒๕๒๒) ยงสามารถแบงแยกยอยไปไดอกอธบายใหเหนภาพงายๆกลาวคอ ๑. อาวธปนและเครองกระสนปนทนายทะเบยนทองทสามารถออกใบอนญาตใหไดเชนอาวธปนและเครองกระสนปนสวนบคคล(ปนพกสนปนลกซองยาวปนลกกรดปนอดลมรวมทงลกกระสนทใชกบปนเหลานแตควบคมจำนวนลกกระสนเปนตน) ๒. อาวธปนและเคร องกระสนปนท นายทะเบยนทองท ไมสามารถออกใบอนญาตใหไดเช นอาวธปนสงครามปนกลยงเรว(เอม๑๖ปนอาการปนครกปนยงระเบดM.๗๙)ลกระเบดมอลกระเบดขวางหรอกบระเบดตางๆเปนตน

วตถระเบดหมายถงวตถทสามารถสงแรงดนอยางรนแรงตอสงทหอหมโดยทนทเมอเกดการระเบดขนและรวมตลอดถงเชอปะทและอปกรณตางๆทใชในการประกอบระเบดดวยเชนฝกแคดนปนฯเปนตน

ขอสงเกต ในกรณวตถระเบดน เปนคำอธบายเชงความหมาย นายทะเบยนทองทยอมไมสามารถออกใบอนญาตให กบบคคลธรรมดาไดอยแลว ยกเวนกรณ สำหรบนตบคคลเพอประกอบธรกจสมปทานเหมองแรหรอการระเบดหนเพอการอตสาหกรรมเปนตน

�0

เมอไดรถงวตถประสงคของกฎหมายทจะควบคมดแลและจำกดการมและใชอาวธปนรวมถงความหมายของอาวธปนและวตถระเบดแลวกมาดถงเรองฐานความผดและบทลงโทษในเรองดงกลาวเฉพาะทมความสำคญและพบบอยๆซงเพยงพอเหมาะสมกบการใหความรแกผหนภยการสรบจากพมาทอาศยในพนทพกพงชวคราวฯตามสมควรโดยพยายามทจะประมวลจากเหตการณและสถานการณทอาจเกดขนจากขอเทจจรงไดโดยประมาณดงน ๑. หามมใหผใดทำซอมใชหรอนำเขาอาวธปนหรอเครองกระสนปนเวนแตจะไดรบใบอนญาตจากนายทะเบยนทองท หากมอาวธปนไวในความครอบครองโดยไมไดรบอนญาต จะมความผดตองระวางโทษจำคกหนงปถงสบปและปรบสองพนถงสองหมนบาทหากเปนปนมทะเบยนหรอใบอนญาตแตเปนของผอ น(ผดมอ)มความผดตองระวางโทษจำคกไมเกนสบปหรอปรบไมเกนสองหมนบาทหรอทงจำทงปรบกรณเปนอาวธปนสงครามหรอลกระเบด ฐานความผดหรอขอหาคอ มอาวธปนทนายทะเบยนทองทไมสามารถออกใบอนญาตใหไดไวในความครอบครองมความผดตองระวางโทษจำคกตงแตหนงถงสบปหรอปรบสองพนถงสหมนบาทดงนเปนตน

ขอสงเกตหากเปนการมเพยงสวนหนงสวนใดของอาวธปนหรอลกกระสนปนหรอซองกระสนปนแตไมมตวอาวธปนมความผดตองระวางโทษปรบไมเกนสองหมนบาทจำคกไมเกนสองป(ไมไดกำหนดโทษขนตำไว)และหากมเพยงดนปนหรอทำดนปนไวใชเองมความผดตองระวางโทษปรบไมเกนหนงพนบาท

๒. อกฐานความผดท มกพบบอยคอการพกพาอาวธปนและเคร องกระสนปนไปในท สาธารณะโดยไมไดรบอนญาตหรอไมมเหตอนจำเปนเรงดวนมความผดตองระวางโทษจำคกไมเกนหาปหรอปรบไมเกนหนงหมนบาทหรอทงจำทงปรบแตถากรณใดกตามหากพกพาไปโดยเปดเผยหรอพกพาไปในทชมชนทไดจดใหมการนมสการทางศาสนา งานรนเรง การมหรสพหรอการอนใด มความผดตองระวางโทษจำคกตงแตหกเดอนถงหาปและปรบหนงพนถงหนงหมนบาท

ขอสงเกตหากผทพกพาเปนเปนเจาของอาวธปนและเครองกระสนปนซงนายทะเบยนทองทไดอนญาตใหมและใชอาวธปนและเครองกระสนปนแตไดพกพาอาวธปนและเครองกระสนปนไปในทสาธารณะจะมความผดตองระวางโทษจำคกไมเกนหนงปปรบไมเกนสองพนบาทซงการพกพาอาวธปนและเครองกระสนปนนมขอยกเวนสำหรบเจาพนกงานฝายปกครองเจาหนาททหารเจาหนาทตำรวจซงอยระหวางการปฏบตหนาทการปองกนประเทศการรกษาความสงบเรยบรอยของประชาชนหรอรกษาทรพยสนของรฐรวมถงประชาชนหรออาสาสมครทไดรบมอบใหมและใชอาวธปนและเครองกระสนปนซงอยในระวางการชวยเหลอราชการตามเหตจำเปน

๓. ผใด ทำ ประกอบ ซอมแซม สง นำเขา จำหนาย อาวธปนและเครองกระสนปน (สวนบคคล)โดยไมไดรบอนญาตจะมความผดตองระวางโทษจำคกตงแตสองปถงยสบปและปรบตงแตสพนบาทถงสหมนบาทหากเปนอาวธปนและเครองกระสนปนทนายทะเบยนทองทไมสามารถออกใหไดหรอวตถระเบด ผใดทำ ประกอบซอมแซมใชสงนำเขาจะมความผดตองระวางโทษจำคกสองปถงตลอดชวตและหากจำหนายจะมความผดตองระวางโทษจำคกยสบปถงจำคกตลอดชวต

��

๔. ผใดใชอาวธปนและเครองกระสนปนทนายทะเบยนทองทไมสามารถออกใบอนญาตใหไดหรอวตถระเบดในการกระทำความผดฐานฆาคนตายจบคนไปเรยกคาไถกรรโชกทรพยชงทรพยหรอปลนทรพยจะมความผดตองระวางโทษจำคกตลอดชวตหรอประหารชวต

หมายเหต กฎหมายยงไดกำหนด บทเฉพาะกาล ไวในกรณท มผ นำอาวธปน เคร องกระสนปนหรอวตถระเบด ไมวาชนดใด ขนาดใด ท งท นายทะเบยนทองท สามารถอนญาตใหไดและอนญาตใหไมไดมามอบคนใหแกทางราชการโดยไมมความผดอกดวยโดยเฉพาะอยางยงอาวธปนทใชในการสงครามเนองจากในปจจบนมการนำอาวธปนดงกลาวไปประกอบอาชญากรรมเพมขนเปนลำดบซ งอาวธดงกลาวมอานภาพการทำลายสงกอใหเกดความหวาดกลวแกประชาชนทวไป

��

หวขอท๙สทธขนพนฐานของผเสยหาย

เม อมการกระทำความผดเกดข นยอมตองมผ ไดร บความเดอดรอนจากการกระทำน นโดยตรงซ งเราเรยกวาผเสยหายดงนนเพอเปนการปกปองคมครองและชดเชยความเสยหายใหแกผเสยหายกฎหมายจงไดกำหนดสทธของผเสยหายเอาไว

ผเสยหายคอใคร? ผ เสยหายคอคนทไดรบความเสยหายจากการทำความผดอาญาของผ อ นโดยทตนไมไดมสวนในการกระทำผดน นดวย ซ งเม อตนไดตกเปนผ เสยหายแลวกฎหมายไดใหสทธในการเรยกรองใหมการนำตวผ กระทำความผดมาลงโทษโดยการฟองตอศาลผ เสยหายในทน แบงไดเปน๒ประเภทไดแก ๑.ผเสยหายคอคนทไดรบความเสยหายเนองจากการกระทำผดกฎหมายของบคคอนซงเปนผเสยหายโดยตรงจากการกระทำความผดนนเชนนางนอลาถกนายซอซใชไมทบตนางนอลาจงเปนผเสยหายในความผดกรณทำรายรางกาย นอกจากน ในการดำเนนคดตามกฎหมายอาญากฎหมายไดกำหนดใหคนทเกยวของกบผเสยหายโดยตรงสามารถเปนผเสยหายตามกฎหมายไดดวยไดแก o กรณทผลของการกระทำความผดเกดกบภรรยาสามสามารถฟองคดไดเมอไดรบความยนยอมจาก ภรรยาแลว o พอแมผปกครองในกรณทความผดทางอาญาเกดกบผเยาวทอยในความดแลของตน o ลกหลานพอแมปยาตายายทวดหรอสามภรยากรณทผเสยหายถกทำรายถงตายหรอบาดเจบจนไม สามารถดำเนนคดเองได o ผแทนเฉพาะคดทศาลตงใหเมอผเยาวทไมมพอแมหรอผปกครองหรอมแตไมสามารถจดการไดหรอ มผลประโยชนขดกน ๒.พนกงานอยการซงเปนตวแทนรฐในฐานะผเสยหายทำหนาทฟองคดแทนรฐสทธของผเสยหายในการดำเนนคดกรณผเสยหายเปนผใหญ๑. ผเสยหายมสทธแจงความรองทกขแตในกรณความผดทสามารถยอมความกนไดการแจงความรองทกขจะตองกระทำภายใน๓เดอนนบแตผเสยหายรวาความผดเกดขนและรวาใครเปนผกระทำไมอยางนนคดจะขาดอายความทำใหไมสามารถทจะดำเนนคดกบผกระทำความผดได๒. ผเสยหายมสทธเปนโจทกฟองคดตอศาลไดเองหรอหากพนกงานอยการเปนผฟองคดกสามารถเขารวมเปนโจทกกบพนกงานอยการได เพอวาหากพนกงานอยการถอนฟองคดนนแตผเสยหาย ยงตองการทจะดำเนนคดตอไปกสามารถดำเนนคดเองตอไปไดเลย

��

๓. ผเสยหายมสทธทจะถอนฟองคด คอเมอฟองไปแลวพอคดดำเนนไปไดระยะหนงผเสยหายอาจตกลงไกลเกลยกบจำเลยได หรออาจเพราะไมยากตดใจเอาความแลวกขอยกเลกการฟองคดกบศาลกได ยกเวนแตในความผดทไมสามารถยอมความไดเชนคดฆาคนตายขมขนกระทำชำเราเดกเปนตน๔. ผเสยหายมสทธยอมความในความผดทสามารถยอมความได๕. ผ เส ยหายมส ทธ ขอด หร อค ดลอกบนท กการแจ งความร องท กข ของตนจากเจ าหนาท ตำรวจเพอเปนประโยชนในการเตรยมขอมลเพอฟองผกระทำความผดตอศาล๖. สทธในการแตงตงทนายความเมอพนกงานอยการไดยนฟองคดตอศาลแลวผเสยหายมสทธทจะแตงทนายความของตนเขารวมเปนโจทกกบพนกงานอยการได๗. ผเสยหายและพยานในคดอาญามสทธไดรบความคมครองและการปฏบตท เหมาะสมในการค มครองไดแก การอารกขา การจดใหอยในสถานททปลอดภยหรอการปกปดขอมลทสามารถระบถง ตวผเสยหายหรอผทเปนพยานไดเปนตน๘. มสทธจะไดรบการจดหาลามใหโดยไมชกชาไมวาจะเปนลามภาษาพดหรอลามภาษามอหากไมสามารถหาลามไดเองเจาหนาทตำรวจกตองจดหาลามใหแตหากเปนไปไดควรจะนำคนทรจกหรอใวใจมาดวย

กรณทผเสยหายเปนเดกหรอพยานทเปนเดก สทธของผเสยหายทเปนเดก จะมสทธเหมอนกบสทธของผ เสยหายทเปนผ ใหญ แตการปฏบตตอผเสยหายท เปนเดกจะแตกตางจากกรณทเปนผใหญ เนองจากภาวะความเปนเดก ทำใหเดกอาจจะได รบผลทกระทบกระเทอนตอจตใจได บางกรณเดกอาจใหพอแม หรอผปกครองเปนผจดการแทนดำเนนคดแทนตนกไดหรอกรณทไมมพอแมหรอผปกครองหรอญาตหรอผทมประโยชนเกยวของอาจจะรองตอศาลใหแตงตงผแทนใหกได

ส ทธ ในการท จะตองมบ คคลท กฎหมายกำหนดเข าร วมในการถามคำถามเดกของพนกงานสอบสวนการชตวผกระทำผดและในการพจารณาคดจะตองจดใหมคนเหลานนงรวมกบเดกดวยเชน ๑.นกจตวทยาหรอนกสงคมสงเคราะห ๒.พนกงานอยการ ๓.บคคลทเดกรองขอหรอไวใจเชนพอแมผปกครองเปนตน

หมายเหตหากไมมบคคลเหลานรวมอยดวยในการถามปากคำเดกศาลจะไมรบพจารณาคดเวนแตในกรณจำเปนเรงดวนอยางยงซงมเหตทไมอาจรอนกจตวทยาหรอนกสงคมสงเคราะหบคคลทเดกรองขอและพนกงานอยการเขารวมในการถามปากคำพรอมกนได (ใหพนกงานสอบสวนถามปากคำเดกโดยมบคคลใดบคคลหนงดวยกได แตตองบนทกเหตทไมอาจรอบคคลดงกลาวไวในสำนวนการสอบสวน และมใหถอวาการถามปากกาคำผเสยหายหรอพยานซงเปนเดกทไดกระทำไปแลวนนเสยไปยงคงใชไดอย)

��

๑. สทธ ในการไดร บการสอบสวนในลกษณะเปนพเศษ เน องจากผเสยหายทเปนเดกมกจะเกดความกลวหรอประหมา ซงทางพนกงานสอบสวนตองจดหองสอบถามใหเหมาะสมสำหรบเดกโดยแยกหองเปนสดสวนทเหมาะสมและมการบนทกภาพและเสยงไวเปนพยานดวย เพอเดกจะไดไมตองพดถงเรองเดมทอาจกระทบกระเทอนจตใจเดกซำๆหลายครง๒. สทธในการทจะไมตองเผชญหนากบผตองหาหรอจำเลยในการชตวผกระทำผด พนกงานสอบสวนตองจดใหมหองชตวสำหรบเดกคอมการแยกหองเปนสดสวนและมกระจกทมองเหนดานเดยวกนซงผเสยหายมองเหนผตองหาสวนผตองหามองไมเหนผเสยหายเพอไมใหผตองหาเหนตวเดกทเปนผเสยหาย๓. สทธในการทจะไดรบการพจารณาในหองพจารณาพเศษในการพจารณาคดในชนศาลทางศาลจะจดใหมหองพจารณาคดสำหรบเดกเพอวาเดกจะไดไมตองเผชญหนากบจำเลยและเดกจะมบคคลทเดกรองขอและนกสงคมสงเคราะหหรอนกจตวทยาอยดวยและตองจดใหมทววงจรปดเพอถายทอดและบนทกเทปการพจารณาคดไวโดยตลอดการบนทกเทปกเพอใชเปนขอมลในการพจารณาคดของศาลไมตองมการถามเดกเรองเดมหลายๆครง อนอาจจะสงผลกระทบกระเทอนใจตอเดกและเพอเปนหลกฐานวาไดมการจดการพจารณาคดสำหรบเดกตามทกฎหมายกำหนด๔. สทธในการทจะมลามสอภาษาใหในกรณทเดกไมเขาใจภาษาไทยศาลจะจดหาลามแปลภาษาให

สทธของผเสยหายดานอนคาตอบแทนผเสยหาย บคคลใดไดรบความเสยหายถงแกชวตหรอแกรางกายเนองจากการกระทำความผดอาญาของผอนโดยตนไมไดมสวนเกยวของกบการกระทำความผดนนผเสยหายมสทธไดรบคาตอบแทนจากรฐได ประเภทของความผดทผเสยหายอาจขอรบคาตอบแทนไดไดแก ๑.ความผดเกยวกบเพศ ๒.ความผดเกยวกบชวตและรางกาย o ความผดตอชวต o ความผดตอรางกาย o ความผดฐานทำใหแทงลก o ความผดฐานทอดทงเดก คนปวยเจบ หรอคนชรา เฉพาะในกรณทเดก คนปวย หรอคนชราถกทอดทงไปจรงๆไมใชในลกษณะชวคราวเชนผดแลไปทำงานเพยงชวคราวเปนตน

ต วอย าง เช น ถ กคนเมายาบาจ บเป นต วประก นและถกทำใหตายซงเปนผเสยหายทเกดจากการกระทำของคนอนโดยตนไมไดมสวนเกยวของกบการกระทำนนจงสามารถทจะขอรบคาตอบแทนไดแตจะรบไดมากนอยเพยงใดนนขนอยกบหลกเกณฑวธการและการพจารณาของคณะกรรมการพจารณาคาตอบแทนผเสยหาย

��

สถานท ย นคำขอกรณในสวนกลางใหย นไดท สำนกงานชวยเหลอทางการเงนแกผ เส ยหายและจำเลยในคดอาญา กรมคมครองสทธและเสรภาพ กระทรวงยตธรรม หากในตางจงหวด ใหยนขอทสำนกงานบงคบคดจงหวดทกจงหวดโดยนำเอกสารทเกยวของเชนสำเนาบตรประจำตวประชาชนสำเนาทะเบยนบานหลกฐานคาใชจายใน การรกษาพยาบาล หลกฐานคาใชจายในการฟนฟสมรรถภาพ หลกฐานในการประกอบอาชพหรอรายไดใบมรณะบตร(กรณเสยชวต)เปนตนสวนหลกฐานทสำคญคอสำเนาบนทกแจงความประจำวนและสำเนารายงานการสอบสวนของเจาหนาทตำรวจ

ประเภทของคาตอบแทน o คาตอบแทนกรณผเสยหายถงแกความตาย o คาใชจายทจำเปนในการรกษาพยาบาล o คาฟนฟสมรรถภาพทางรางกายและจตใจ o คาขาดประโยชนทำมาหาไดในระหวางทไมสามารถประกอบการงานไดตามปกต o คาจดการศพกรณถงแกความตาย o คาขาดอปการะเลยงดกรณทไมมผอปการะเลยงด

ใครบางมสทธยนคำขอรบคาตอบแทน o ผเสยหายหรอทายาทซงไดรบความเสยหายกรณทผเสยหายถงแกความตายกอนทจะไดรบคาตอบ แทน o ผแทนโดยชอบธรรมหรอผอนบาลพอแมลกสามหรอภรยา(กรณทผเสยหายเปนผเยาวหรอผ ไรความสามารถหรอไมสามารถยนคำรองขอรบคาตอบแทนดวยตนเองได) o บคคลซงไดรบการแตงตงเปนหนงสอจากผเสยหายหรอทายาทเมอมเหตจำเปนตามระบยบทกำหนด

��

หวขอท๑๐สทธและหนาทขนพนฐานของผตองหาหรอจำเลย

เจาหนาทตำรวจมอำนาจในการนำหรอจบกมผทสงสยวากระทำความผดเพอหาขอมลหรอหลกฐานทนาเชอไดวาผนนไดกระทำความผด หากเจาหนาทตำรวจจะตงขอหาวากระทำผดกฎหมาย ผนนกจะกลายเปนผตองหาตอจากนนพนกงานสอบสวนจะสอบสวนแลวกสงสำนวนการสอบสวนไปใหพนกงานอยการเพอฟองผตองหาตอศาลเมอฟองคดตอศาลผนนกจะกลายเปนจำเลยซงจะมการพจารณาคดในศาลเพอใหผพพากษาศาลพจารณาวาจำเลยผดจรงหรอไมสมควรไดรบโทษแบบใดอยางไรกตามกฎหมายไดใหสทธแกผทเปนผตองหาและจำเลยในเรองตางๆ

สทธของผตองหาหรอจำเลยจะเกดขนเมอใด? สทธตามกฎหมายของผตองหาหรอจำเลย จะเกดขนทนทนบตงแตเจาหนาทตำรวจตงขอหาวาไดกระทำความผดอยางใดอยางหนงหรอพนกงานอยการไดฟองคดตอศาลหรอผเสยหายเปนโจทกฟองคดเองผนนกมสทธตามกฎหมายในฐานะจำเลยในความผดนน ตวอยาง เชน มการลกทรพยเกดขนแตไมรใครเปนคนขโมย เจาของทรพยทถกขโมยจงไปแจงความรองทกขกบเจาหนาทตำรวจ ทางเจาหนาทตำรวจทำการสบสวนสอบสวนหาคนลกทรพยนน ปรากฎวา นายพาโพถกสงสยวาเปนคนขโมย และเจาหนาทตำรวจไดขอหมายจบจากศาลเพอจบกมนายพาโพ หลงจากนายพาโพถกเจาหนาทตำรวจจบกมในความผดขอหาลกทรพยสทธของนายพาโพกจะเกดทนท ตวอยางนายดำถกสงสยวาเปนคนทลกทรพยแตไมมใครเหนในขณะกระทำผดแมจะเชอวานายดำเปนคนขโมยจรงๆ กไมสามารถทจะจบกมนายดำไดแมผจบจะเปนเจาหนาทตำรวจกตาม เนองจากไมเปนความผดซงเหนในขณะทนายดำกำลงขโมยจงยงไมสามารถทจะทำการจบกมตวได กรณนเจาหนาทตำรวจจะตองขอหมายคนจากศาล เพอตรวจคนบานของนายดำได และนายดำตองใหความรวมมอในการตรวจคนของเจาหนาทตำรวจซงหากนายดำ เปนผบรสทธจรง และกลววาจะถกกลนแกลงกสามารถขอใหคนอนมาเปนพยานในการตรวจคนของเจาหนาทตำรวจได และหากเจาหนาทตำรวจคนเจอสงของทขโมยไป เจาหนาทตำรวจสามารถทจะทำการจบกมไดทนทโดยไมมหมายจบกได

สทธของผตองหาในชนเจาหนาทตำรวจกรณทผตองหาเปนผใหญ ๑. สทธทจะไมถกจบกมหากไมม หมายจบ เว นแตความผดน นเกดขนตอหนาเจาหนาทตำรวจหรอพบเหนในขณะทกระทำความผดนน ๒.สทธทไดรบการแจงจากเจาหนาทตำรวจผทจบกมวาถกจบในเรองอะไรและมสทธทจะไดรบการแจงจากเจาหนาทตำรวจวาสทธของผถกจบมอะไรบาง

��

๓.สทธทจะไมใหรายละเอยดทเกยวกบคดในการสอบสวนอาจเนองจากบรรยากาศทอดอดในการสมภาษณหรอตอบไมถกไมวาจะดวยเหตผลใดกตามเวนแตคำถามทถามชอทอยของบคคลทถกจบ ๔. สทธทจะไมถกบงคบ ขเขญ ทรมาน หรอใชวธหลอกใหรบสารภาพตามทถกกลาวหาหรอตอบคำถามทเปนผลเสยแกตนเองเชนถกบงคบใหรบสารภาพหรอหลอกวาหากรบสารภาพแลวจะไมถกลงโทษเปนตน ๕. สทธในการขอประกนตว และสำหรบคาประกนตวเจาหนาทตำรวจจะเรยกสงเกนกวาทกฎหมายกำหนดไมได ๖. สทธทจะถกควบคมตวหรอขงไดเฉพาะทโรงพกได ไม เก น ๔๘ ช วโมงและทศาลมคำสงใหขงไดเทานนเวนแตหลงการจบกมนนเจาหนาทตำรวจไมสามารถทจะนำตวผถกจบนนไปทสถานตำรวจในทนทไดเนองจากมเหตฉกเฉนจนไมสามารถทจะหลกเลยงไดเชนสถานตำรวจอยไกลไมสามารถนำตวไปไดภายในกำหนดหรอมภยพบตเกดขนทำใหเกดความลาชาในการนำสงตวเปนตน ๗. สทธทจะไดรบการรกษาพยาบาลกอนจะทำการสอบสวน เชน ไดรบบาดเจบในระหวางการจบกมจะตองไดรบการรกษาพยาบาลกอนหลงจากนนจงจะสามารถทจะทำการสอบสวนได ๘.ส ทธ ในการได ร บสวบสวนโดยเร วต อเน องเพ อป องก นการก กข งผ ต องหาไว นานเก นไปและมความเปนธรรมคอเจาหนาทตำรวจจะตองสอบสวนใหแลวเสรจภายใน๔๘ชวโมงหากไมแลวเสรจภายในเวลาดงกลาวการจะกกขงตอไปไดจะตองขออนญาตจากศาลกอน ๙. สทธในการทจะแกขอกลาวหาในเรองทตนโดนกลาวหาวากระทำผด การกลาวอางถงเหตผลตางๆหรอขอเทจจรงตางๆรวมทงแสดงหลกฐานยนยน ๑๐. สทธในการทจะมทนาย เวนแตวาจะไมตองการทนาย โดยทวไปผทถกกลาวหาวาเปนผกระทำความผดจะตองหาทนายมาเองยกเวนกรณทเปนความผดทมโทษประหารชวตรฐจะตองจดหาทนายใหโดยไมคดคาใชจายหากผตองหาไมสามารถทจะจดหาทนายมาเองได ๑๑.สทธในการมลามมาแปลภาษาใหหากไมเขาใจภาษาไทย ๑๒.ผตองหามสทธจะแจงใหครอบครวหรอญาตของตนทราบถงการจบกมและไดรบการเยยมเทาทควร ๑๓.มสทธทจะมทนายมารวมนงฟงการสอบสวนของพนกงานสอบสวนในกรณทเจาพนกงานสอบสวนจดหาทนายความให กรณจำเปนเรงดวนหากทนายความไมอาจมาพบผตองหาได โดยไมแจงเหตขดของใหพนกงานสอบสวนทราบหรอเหตอนททนายไมสามารถมาไดพนกงานสอบสวนทำการสอบสวนผตองหาไปไดโดยไมตองรอทนายแตตองบนทกเหตทไมมทนายนนไวในสำนวนการสอบสวน ๑๔. สทธทจะไดรบการตรวจคนตวโดยผหญงหากผตองหาทเปนหญง ซงจะเปนเจาหนาทตำรวจทเปนผหญงหรอผหญงอนๆทเจาหนาทตำรวจขอใหชวยในการคนตวกได

กรณทผตองหาเปนเดกและเยาวชนสทธโดยทวไปของเดกจะเหมอนกบกรณสทธของผใหญแตกรณของเดกจะมสทธพเศษเพมเตมเชน๑. ในระหวางการถามปากคำเดก กฎหมายกำหนดใหนกจตวทยา พนกงานอยการ นกสงคมสงเคราะหและพอแมผปกครองหรอคนทเดกรองขอเขารบฟงการถามปากคำเดกดวย

��

๒. หลกการจบกมเดกและเยาวชนเจาหนาทตำรวจตองรบแจงผอำนวยการสถานพนจฯและพอแมหรอคนทเปนผปกครองหรอบคคลทเดกและเยาวชนนนอาศยอยใหทราบถงการจบกมดวย ๓. มสทธทจะถกควบคมตวไวเพอสอบปากคำไมเกน๒๔ชวโมงจากนนตองปลอยตวเดกไปหรอนำไปฝากไวทสถานพนจฯหลงการสอบสวนเดกและเยาวชนมสทธทจะไดรบการสงตวไปยงสถานพนจฯหรอจะปลอยตวชวคราวโดยมอบเดกใหพอแมผปกครองโดยจะมประกนหรอไมกได ๔. สทธทจะไมตองถกคมขงรวมกบผใหญ

หนาทของผตองหานอกจากสทธแลวผตองหากมหนาทเชน ๑. หนาท ในการตอบคำถามของพนกงานสอบสวนซ งอาจจะถามช อท อย อาชพผ ต องหาตองตอบคำถามเหลาน นหากไมบอกช อท อย หรอแกลงบอกช อเปนเทจจะมความผดตามกฎหมาย ๒. ตองยอมใหจบและควบคมตวหากขดขนหรอตอสมโทษจำคกไมเกนหนงปหรอปรบไมเกนหนงพนบาท หรอทงจำทงปรบ แตการยอมใหจบกม และยอมใหควบคมเฉพาะกบเจาหนาทตำรวจหรอเจาหนาทซงมอำนาจจบกมตามกฎหมายเทานน เชน ในกรณทเราทำผดกฎหมาย เจาหนาทตำรวจมหมายคนและหมายจบในบานเราโดยถกตองเราตองยอมใหความรวมมอกบเจาหนาทตำรวจ ๓. ตองยอมใหคนตว แตหากผตองหาเปนผหญง จะตองใหผหญงดวยกนคนเพอหาหลกฐานตางๆโดยผหญงนนอาจจะไมใชเจาหนาทตำรวจกไดแตอาจจะเปนคนทเจาหนาทตำรวจขอใหชวยตรวจคน ๔. ยอมใหเจาหนาทตำรวจยดของทเจาหนาทตำรวจคนเจอและยอมใหเกบไวเพอใชในการดำเนนคดจนกวาศาลจะไดตดสนคด

สทธของผตองหาในชนพนกงานอยการกรณเปนผใหญ ผตองหามสทธทจะขอดบนทกการตอบคำถามของตน รวมทงพยานหลกฐานตางๆท เจาหนาทตำรวจรวบรวมมาไดเพอสนบสนนขอกลาวหาของเจาหนาทตำรวจ(สำนวนการสอบสวน)ทสงมายงพนกงานอยการเพอประโยชนในการเตรยมตวของผตองหาในการแกตวตอศาลในชนพจารณาคด

กรณทเปนเดกและเยาวชน การจะฟองคดท เดกและเยาวชนเปนจำเลยจะตองไดรบการเหนชอบจากผ อำนวยการสถานพนจฯทเดกและ เยาวชนนนอยกอน เนองจากผอำนวยการสถานพนจฯ จะสามารถบอกไดวาเดกและเยาวชนม ความพรอมหรอไมในการดำเนนคดในชนศาลหรอวาเดกและเยาวชนนนสามารถทจะปรบปรงตวไดโดย ไมจำเปนตองมการฟองตอศาลเพอลงโทษเปนตน

��

สทธทเดกจะมทปรกษากฎหมายเพอชวยใหคำปรกษาจนกวาคดจะเสรจโดยรฐตองเปนผจดหาใหโดยไมเสยคาใชจายเวนแตเดกและเยาวชนทตกเปนจำเลยนนไมตองการทปรกษากฎหมายและศาลเหนวาทปรกษากฎหมายไมจำเปนแกคด

สทธของจำเลยในชนศาล ๑. มสทธแตงตงทนายความเพอตอสคดไดซงทนายความของจำเลยจะทำหนาทเปนตวแทนจำเลยในการแกขอกลาวหาและการดำเนนการตางๆเชนการตดตามความคบหนาของคดการขอดบนทกรายละเอยดของเหตผลสนบสนนการกลาวหาจำเลยวากระทำความผดและผดกฎหมายในขอไหนบางเปนตน ๒. มสทธทจะพดจาปรกษากบทนายความหรอผทจะเปนทนายความสองตอสองได ๓. มสทธทจะตรวจดสำนวนฟองของศาล ศาลมหนาทตองใหจำเลยด และจำเลยสามารถขอคดลอกเอกสารไดแตตองเสยเงนเปนคาธรรมเนยม ๔. สทธในการขอตรวจดสงของทเปนพยานหลกฐานตางๆทฝายโจทกไดแสดงตอศาลและคดลอกเอกสารเกยวกบหลกฐานนนเพอนำมาใชในการเตรยมขอมลแกขอกลาวหา ๕. มสทธทจะรองขอทนายความตอศาลได กรณจำเลยไมมทนายความและตองการทนายความซงในคดทมโทษ สงสดถงประหารชวต กอนเรมตนพจารณาคด ศาลตองถามจำเลยวามทนายหรอไมกอนหากจำเลยยงไมมทนายความศาลตองจดหาทนายความใหกบจำเลย ๖. มสทธทจะขอประกนตวจากศาลไดแตการอนญาตใหประกนตวขนอยกบประเภทของความผดและดลยพนจของศาลหรอมเหตผลทนาเชอวาจำเลยจะไมหลบหนไมไปขมขทำใหพยานกลวหรอทำลายพยานหลกฐานและไมมผใดคดคานศาลกอาจจะอนญาตใหประกนตวไปได

กรณจำเลยเปนเดก ๑. มสทธทจะไมถกฟองคดรวมกบผใหญกลาวคอในกรณทมคดเกดขนซงมทงเดกและผใหญถกกลาวหาวาเปนผกระทำผด เดกจะไมถกสงไปฟองทศาลอาญาทวไปรวมกบผใหญ เพราะเดกจะตองไดรบการพจารณาคดโดยศาลทพจารณาคดของเดกและเยาวชนโดยเฉพาะซงเรยกวาศาลเยาวชนและครอบครว ๒. สทธทจะไมถกควบคมโดยเครองควบคมหรอพนธนาการเชนโซตรวนหรอกญแจมอในระหวางการพจารณาคดของศาล ๓. สทธในการทจะไดรบการพจารณาคดในหองพจารณาคดทจดไวพเศษสำหรบเดกคอจะไมมคนทไมเกยวของในการพจารณาคดอยทนนเลยเพอเปนการปองกนความเสยหายตอเดก ๔. สทธทจะไดรบการพจารณาคดเปนการลบและไมมการเปดเผยใหสาธารณชนรบร ๕. มสทธขอใหบคคลทตนไววางใจเขารวมในการพจารณาไดซงอาจเปนพอแมหรอญาตหรอใครกไดทเดกไวใจและอยากใหอยดวย

�0

๖. สทธจะไดรบการปฎบตทมความเหมาะสมสำหรบเดกการพจารณาคดจะไมดำเนนการอยางเครงครดหรอมระเบยบแบบแผนเหมอนกบศาลผใหญเชนพอแมผปกครองมสทธทพดถงความจรงความรสกและความคดเหนของตนและสามารถถามผทเปนพยานในระหวางทพจารณาคดได ๗. มสทธทจะปฏเสธตอคำกลาวหาตางๆพรอมทงใหพยานซงอาจเปนคนทรจกเดกดหรอเปนคนทอยกบเดกตอนเกดเหตหรอใครกตามทสามารถยนยนวาเดกไมมสวนเกยวของในการทำความผด ใหพดเพอยนยนความบรสทธของเดกตอศาลได ๘. มสทธทจะมทนายความเพอทำหนาทใหคำปรกษาดานกฎหมายหากไมมศาลตองจดหาใหเวนแตจำเลยนนไมตองการทปรกษาดานกฎหมายและศาลเหนวาทปรกษากฎหมายไมจำเปนแกคดโดยไมมขอกำหนดในกฎหมายวากรณอยางใดจำเปนแกคดหรอไมแตในทางปฏบตคดทมอตราโทษอยางสงตามกฎหมายใหจำคกไมเกนสามปหรอปรบไมเกนหกหมนบาทหรอท งจำท งปรบหากจำเลยใหการรบสารภาพตามฟองตลอดขอหาไมมขอโตเถยงใดๆและผอำนวยการสถานพนจฯสงใหงดการสบเสาะขอเทจจรงอกทงเดกและเยาวชนทเปนจำเลยไมตองการทปรกษากฎหมายศาลมกจะไมแตงตงทปรกษากฎหมายใหโดยศาลเหนวาไมจำเปนแกคด ๙. มสทธทจะขอประกนตวจากศาลโดยมหรอไมมเงนประกนกไดแตการอนญาตใหประกนตวขนอยกบประเภทของความผดและดลยพนจของศาล หรอมเหตผลทนาเชอวาจำเลยจะไมหลบหน และไมมผใดคดคานศาลกอาจจะอนญาตใหประกนตวได ๑๐. มสทธทจะไมถกบนทกภาพ แพรภาพ หรอการบนทกเสยงของเดกและเยาวชนทเปนจำเลยเพราะอาจทำใหไดรบความเสยหายไดสทธการไดรบเงนทดแทนและคาใชจายแกจำเลยในคดอาญา ในกรณทมคดความเกดขนและมการฟองรองกนนน ยอมทำใหผทถกฟองหรอจำเลยไดรบความเสยหาย เชน กนเชนตองเสยเวลาในการไปศาลขาดรายไดทควรจะไดรบจากการทำงานเสยเงนคาใชจายในการแตงตงทนายความเพอสคด จำเลยจงมสทธในการทจะไดรบเงนทดแทนและคาใชจายแกจำเลยในคดอาญา หากจำเลยไมไดเปนผกระทำ ความผด ซงสทธกรณน จะเกดขนเมอศาลตดสนวาจำเลยไมไดเปนผกระทำความผดและยกฟองคดจงจะสามารถขอรบเงนทดแทนและคาใชจายได

ผมสทธไดรบคาทดแทนและคาใชจาย เปนจำเลยในคดอาญาทถกพนกงานอยการฟองคดตอศาลและถกคมขงในระหวางการพจารณาคดตอมาปรากฎขอเทจจรงวาจำเลยไมไดกระทำความผดมการถอนฟองระหวางการพจารณาคดนนหรอศาลพจารณาแลววาขอเทจจรงทปรากฎจำเลยไมไดกระทำความผดและมคำพพากษาอนถงทสดใหยกฟองจำเลย

หมายเหตการไดรบคาทดแทนและคาใชจายในกรณนจะไดรบจำนวนมากนอยเทาใดขนอยกบการพจารณาของคณะกรรมการพจารณาคาตอบแทนความเสยหาย

��

ตวอยาง ตวอยางท๑นายพาโพถกเจาหนาทตำรวจจบกมในขอหาวาเปนคนฆานายพาชหลงจากการจบกมนายพาโพมสทธทจะแจงให ญาตของตนรวาตนถกเจาหนาทตำรวจจบกม มสทธนำทนายความมารวมรบฟงในการสอบสวนของพนกงานสอบสวนได และมสทธทจะใหรายละเอยดตางๆ ทเกยวกบคดหรอไมกได และมสทธทจะยนขอประกนตวตอเจาหนาทตำรวจไดหากเจาหนาทตำรวจไมอนญาตใหประกนตว กรณพนกงานสอบสวนสามารถทจะควบคมนายพาโพทสถานตำรวจไดแตไมเกน ๔๘ ชวโมง หากการสอบสวนยงไมเสรจแตพนกงานสอบสวนยงตองการควบคมตวนายพาโพ ไวพนกงานสอบสวนจะตองรบนำตวนายพาโพไปยงศาลเพอขอฝากขงโดยทนทหากสอบสวนเสรจแลวและมหลกฐานเหนวานายพาโพเปนคนฆานายพาชจรงกตองสงสำนวนการสอบสวนไปใหพนกงานอยการเพอพจารณาสงฟองคดตอศาล หากพนกงานอยการและมความเหนวาควรฟองนายพาโพตอศาล เมอศาลรบฟองคดไวและในระหวางการพจารณาคดหากนายพาโพยงถกควบคมตวอยกสามารถทจะขอประกนตวโดยยนคำรองตอศาลไดและสามารถทจะตงทนายความแกตางคดได แตหากไมมทนายความกขอใหศาลจดหาใหไดหากภายหลงการพจารณาปรากฎตอศาลวานายพาโพฆานายพาชจรงกตองไดรบโทษตามกฎหมายแตหากศาลตดสนวานายพาโพไมไดเปนคนฆานายพาชและศาลพพากษาใหพนขอกลาวหาและใหปลอยตวไปนายพาโพสามารถยนเรองขอรบคาทดแทนและคาใชจายแกจำเลยในคดอาญาได ตวอยางท๒จากตวอยางท๑หากนายพาโพเปนเดกและเยาวชนเมอมการจบกมเจาหนาทตำรวจจะตองแจงการจบกมใหผอำนวยการสถานพนจฯ พอแมหรอผปกครองทราบ และในการสอบสวนของพนกงานสอบสวนจะตองมนกจตวทยาหรอนกสงคมสงเคราะหพนกงานอยการพอแมหรอผปกครองของนายพาโพนงอยดวยเวนแตบคคลเหลานนจะไมสามารถมาไดและเจาพนกงานสอบสวนตองบนทกเหตผลทบคคลเหลานนไมมาไวดวยและในการควบคมตว และเจาหนาทตำรวจจะไมสามารถควบคมตวนายพาโพไวไดเกน ๒๔ ชวโมง หลงจากนนกตองสงตวไปทสถานพนจฯ ซงผอำนวยการสถานพนจฯ จะปลอยตวชวคราวโดยสงนายพาโพกลบไปใหพอแมหรอผปกครองโดยไมมการประกนหรอมกได เมอพนกงานสอบสวนเหนวาควรฟองและไดสงสำนวนการสอบสวนใหพนกงานอยการเพอสงฟองคดตอศาลแตจะตองไดรบอนญาตจากผอำนวยการสถานพนจฯกอน

หมายเหต ในศาลเยาวชนและครอบครว ศาลจะตงทนายเปนท ปรกษากฎหมายเพ อทำหนาท คลายกบทนายความแตไมมหนาท ในการแกต างคดให ส วนในการพจารณาคดศาลจะจดหองเฉพาะสำหรบเดกไวการควบคมตวไปศาลกจะไมรวมกบจำเลยทเปนผ ใหญหากศาลพพากษาวาจำเลยไมมความผดกจะปลอยตวไป แตหากมความผดผดกสงตว เขาฟนฟ ปรบปรง อบรมนสย ทสถานพนจฯ หรอในกรณทไมไดเปนความผดทรายแรงเกนไปศาลอาจจะสงใหผปกครองกลบทำการอบรมสงสอนโดยยงไมถกสงตวเพอไปฝกอบรมทสถานพนจฯกได

��

หวขอท๑๑การควบคมตวการกกขงและการจำคก

๑.การควบคมตว ในการดำเนนคดอาญา การควบคมตวผ ตองหาหรอจำเลยในระหวางการดำเนนคดเปนเรองสำคญและจำเปนอยางมาก เน องจากหากไมมการควบคมตวผตองหาไวในระหวางการดำเนนคดของเจาหนาทตำรวจหรอไมขงผตองหาหรอจำเลยไวในระหวางการพจารณาคดของศาลแลวการดำเนนคดหรอการพจารณาคดกไมสามารถทจะดำเนนการได เพราะไมมตวผตองหาหรอจำเลยเสยแลว การปลอยตวผตองหาหรอจำเลยไปเฉยๆนนยอมเปนไปไมได เพราะอาจจะหลบหน หรออาจไปยงเกยวกบพยานหลกฐานทเกยวเนองกบการกระทำความผดของตนเองเพอเปนการปกปดความผดหรออาจจะไปกอเหตรายอนใดอก

วตถประสงคหลก๓ประการสำหรบการควบคมตวคอ ๑. เพอใหการสอบสวนดำเนนไปดวยความเรยบรอย ๒. เพอเปนการรบประกนวามตวผตองหาหรอจำเลยแนนอนและ ๓. เพอเปนการรบประกนไดวาหากผตองหาหรอจำเลยไดกระทำความผดจรงตองไดรบการลงโทษ

การควบคมตว เมอผตองหาทถกจบกมตวมาถงททำการของพนกงานฝายปกครองหรอเจาหนาทตำรวจแลวกฎหมายจะหามไมใหทำการควบคมตวเกนกวาเหต หรอเกนแกความจำเปนโดยการควบคมตวกตองทำตามสมควรทจะปองกนไมใหหลบหนเทานน เชน ในคดความผดเลกนอย เจาพนกงานเอาโซลามผตองหาหรอใสกญแจมอ โดยมเจตนาทำใหเขาอบอายหรอเอาตวควบคมไวในหองขงแลว ยงใสกญแจมอไวอกดวย เปนตนถอวาเปนการควบคมตวทเกนกวาเหตเจาพนกงานอาจมความผดฐานทำใหเสอมเสยเสรภาพได

กฎหมายไดกำหนดอำนาจของเจาหนาทตำรวจใหสามารถควบคมตวผตองหาเพอทำการสอบสวน ณททำการของพนกงานสอบสวนไดไมเกน ๔๘ ชวโมง หากทำการสอบสวนไมเสรจสน จะตองนำตวผตองหาไปขออำนาจศาลใหออกหมายขง(หนงสออนญาตใหขงผตองหาตอไปอกออกใหโดยศาล)ผตองหาไวเสยกอนโดยมระเบยบกำหนดไว

ดรายละเอยดเกยวกบการฝากขงผตองหาในหมวดท๒บทท๓หวขอท๑เรองความรเบองตนเกยวกบกระบวนการยตธรรมทางอาญา(รวมถงการแจงความอาญาการประกนตวและกระบวนการทางศาล)

��

๒.การกกขง เมอเปนคำสงของศาลการควบคมตวผตองหานนเปลยนเปนเรยกวา“การกกขง”และหากพนกงานสอบสวนยงดำเนนการสอบสวนไมเสรจ จะตองดำเนนการฝากขงผตองหาตอศาล และศาลจะอนญาตใหกกขงไดเปนแตละครงๆ ไป โดยไมไดสงกกขงไปคราวเดยวจนกวาพนกงานสอบสวนจะดำเนนการสอบสวนเสรจสน กลาวคอศาลจะอนญาตใหขงผตองหาตามทพนกงานสอบสวนรองขอครงละ๑๒วนรวม๗ครงเปนเวลาตอเนองคอ๘๔วนเมอศาลไดสงขงจนครบกำหนดแลวจะขอใหศาลสงขงอกไมไดทงนเพอเปนการเรงรดคดไมใหพนกงานสอบสวนดำเนนการ สอบสวนลาชาจนเกนไปเพราะเปนการจำกดเสรภาพของผถกขง ซงหากพนกงานสอบสวนไมสามารถหาหลกฐานทจะ แสดงผถกกลาวหาเปนคนทำผดมาเพมเตมไดภายในเวลาทกำหนด กตองปลอยตวผถกกลาวหาไป แตในทางกลบกน หากภายในชวงระยะเวลาดงกลาว พนกงานสอบสวนเจอหลกฐานพยานแวดลอมตางๆทยนยนการทำผดของผตองหามา เพมเตมได กแสดงวาผตองหามความเปนไปไดทอาจจะเปนผกระทำความผดจรง พนกงานสอบสวนกสามารถรวบรวมพยานหลกฐานเอกสารตางๆนำสงใหพนกงานอยการตรวจพจารณาเพอฟองคดตอศาลตอไป แตหากมเหตสดวสย หรอเหตจำเปน เชน การสอบสวนยงไมเสรจสน กใหพนกงานสอบสวนหรอพนกงาน อยการทำคำรองยนตอศาลใหออกหมายขงผตองหานนไวกอน โดยศาลอาจเรยกพนกงานอยการหรอพนกงานสอบสวน มาชแจงถงเหตจำเปนดงลาวหรอเรยกพยานหลกฐานมาเพอประกอบการพจารณากไดโดยมขอกำหนดดงน

๑. หากเปนความผดทมโทษจำคกไมเกน๖เดอนหรอปรบไมเกน๕๐๐บาทศาลมอำนาจสงขงไดครงเดยวไมเกน๗วน ๒. หากเปนความผดทมโทษจำคกมากกวา๖เดอนแตไมเกน๑๐ปหรอปรบเกนกวา๕๐๐บาทขนไปศาลมอำนาจสงขงหลายครงไดตดๆกนไดครงละไมเกน๑๒วนรวมแลวตองไมเกน๘๔วน ๓. หากเปนความผดต งแต ๑๐ ปข นไป ศาลจะส งขงตดตอกนได ๗ คร ง คร งละ ๑๒ วนรวมแลวตองไมเกน ๘๔ วน เม อครบกำหนดแลวหากพนกงานอยการหรอพนกงานสอบสวนอางเหตจำเปนโดยยนคำรองตอศาลขอขยายการขงผตองหาออกไปอกกตองแสดงถงเหตจำเปนและพยานหลกฐานมาใหศาลไตสวนกอนจนเปนทพอใจแกศาลซงในการไตสวนของศาลนผตองหามสทธในการหาทนายความหรอรองขอใหศาลแตงตงทนายความมาเพอแสดงขอคดคานและซกถามพยานได หมายขงของศาลจะมผลจนกวาศาลจะมคำส งยกเลกหรอมหมายอยางอ น(คำส งอ น)มาแทนเชนหมายปลอยตว หรอหมายจำคก แตหากศาลทราบวาผตองหาหรอจำเลยนนมอายยงไมถง ๑๘ ป หรอเปนหญงกำลงตงครรภ หรอเพงคลอดบตรมาไมเกน ๓ เดอน หรอเปนบคคลทเจบปวยหากตองขงอาจจะถงแกความตายไดศาลอาจจะออกหมายปลอยตวผตองหาหรอจำเลยซงถกขงอยนนกไดหรอศาลอาจจะสงใหผนนอยในความดแลของเจาพนกงานหรอบคคลใดทยอมรบผ น นไว ซ งบคคลทยอมรบผตองหาไวจะรบประกนวาผตองหาหรอจำเลยผนนจะไมหลบหนไปไหนและปฏบตตามคำสงของศาลหากไมเปนไปตามทไดตกลงไวนนบคคลทรบผตองหาหรอจำเลยไวจะตองมความผดหรอศาลจะกำหนดวธการอยางหนงอยางใดเพอปองกนไมใหหลบหนกได

��

สวนในเรองของการกระทำความผดอาญา ทมผตองหาเปนเดกและเยาวชน ใหใชวธการควบคมเดกและเยาวชนมาใชในการสอบสวนและการควบคมตว โดยเมอมการจบกมผตองหาทเปนเดกและเยาวชนมายงททำการของเจาหนาทตำรวจแลวเจาหนาทตำรวจมหนาทแจงไปยงผอำนวยการสถานพนจฯในพนททรบผดชอบตลอดจนพอแมหรอผปกครองของเดกและเยาวชนใหทราบโดยไมชกชา การสอบสวนเดกและเยาวชนนนใหดำเนนการสอบสวนหรอถามคำใหการไดเพยงในกำหนดระยะเวลา๒๔ชวโมงเทานน และจะตองมผทเกยวของ เชน นกสงคมสงเคราะห พนกงานอยการ เจาหนาทสถานพนจฯ และพอแมหรอผปกครองของเดกรวมในการสอบสวนของพนกงานสอบสวนดวยและเมอครบกำหนดเวลาดงกลาวแลวตองสงตวไปยงสถานพนจฯหรอจะปลอยตวชวคราวกไดซงในระหวางดำเนนการสอบสวนนนหามไมใหควบคมตวเดกไวปะปนกบผตองหาทเปนผใหญอกดวย

ดรายละเอยดเพมเตมในหมวดท๒บทท๑หวขอท๒เรองการดำเนนคดอาญาในศาลเยาวชนและครอบครว

การกกขงแทนการจำคก หากศาลลงโทษจำเลยใหจำคกไมเกน๓เดอนและปรากฎตอศาลวาจำเลยไมเคยตองโทษใหถกจำคกมากอนหรอเคยตองโทษจำคกมากอนแตมลกษณะทเปนการกระทำความผดโดยประมาทหรอความผดลหโทษ(ความผดทตองระวางโทษทจำคกไมเกนหนงเดอนหรอปรบไมเกนหนงพนบาทหรอทงจำทงปรบ)ศาลจะตดสนใหลงโทษกกขงไมเกน๓เดอนแทนการลงโทษจำคกกไดซงสถานทในการกกขงแทนโทษจำคกม๒ประเภทคอ ๑. สถานทกกขงซงจดไวเฉพาะทไมปะปนกบนกโทษทวไป ๒. ทอาศยของผตองโทษกกขงนนเองหรอทอยอาศยของผอ นทยนยอมรบตวไวหรอสถานทอ นๆทอาจใชกกขงจำเลยได

สทธและหนาทของผตองโทษกกขง ๑. สทธทจะไดรบการเลยงดจากสถานทนน ๒. สทธทจะไดรบอาหารจากภายนอกโดยคาใชจายของตนเอง ๓. สทธทจะใชเสอผาของตนเอง ๔. สทธทจะไดรบการเยยมอยางนอยวนละ๑ชวโมง ๕. สทธทจะรบและสงจดหมายได ๖. มหนาทตองทำงานตามระเบยบและขอบงคบแตหากผตองโทษกกขงตองการจะทำงานอยางอนกตองอนญาตใหทำงานตามประเภททสมครใจแตตองไมขดตอระเบยบและขอบงคบและมความปลอดภยตอสถานทนน หากในระหวางทผตองโทษกกขงถกกกขงอยและไดทำการฝาฝนระเบยบขอบงคบวนยของสถานทกกขงหรอผตองโทษกกขงไมปฏบตตามเงอนไขทศาลกำหนด ศาลจะเปลยนจากโทษกกขงไปเปนโทษจำคกอยางเดมกไดแตตองไมเกนระยะเวลาทกำหนดใหทำการกกขง

��

การกกขงแทนคาปรบ คดทศาลพพากษาลงโทษจำเลยโดยการใหจายเงนคาปรบแตเพยงอยางเดยวโดยไมมโทษจำคกหรอกกขงหรอมโทษจำคกแตใหรอการลงอาญาไวกอน แตจำเลยไมชำระคาปรบดงกลาวภายใน ๓๐ วนนบแตวนทมคำพพากษา ศาลอาจจะสงใหกกขงแทนคาปรบกได โดยมอตรา ๒๐๐ บาทตอ ๑ วน แตหามไมใหทำการกกขงแทนคาปรบเกนกวา ๑ ป แตหากศาลพพากษาใหปรบเกนกวา ๘๐,๐๐๐ บาท ศาลจะสงใหกกขงแทนคาปรบเกนกวา ๑ ปกไดแตไมใหเกน ๒ ป เมอผตองโทษกกขงแทนคาปรบครบกำหนดแลวกใหปลอยตวไปหรอหากนำเงนมาชำระคาปรบครบแลวกให ปลอยตวไป การกกขงแทนคาปรบนจะกกขงไวทพกอาศยของ ผตองกกขงเองไมไดตองเปนสถานทอนๆเทานน

๓.การจำคก เมอศาลตดสนคดใหจำเลยตองรบโทษจำคกศาลกจะออกหมายจำคกซงเปนเอกสารทแสดงคำสงของศาลใหจำเลยรบโทษจำคกสงไปใหเจาพนกงานราชทณฑเพอใหนำตวจำเลยหรอผตองโทษไปจำคกซงโทษจำคกแบงออกได๒ประเภทคอ ๑. โทษจำคกตลอดชวต ๒. โทษจำคกโดยมกำหนดระยะเวลา กรณท ศาลพพากษาจำคกจำเลยการคำนวณระยะเวลาจำคก ใหเร มนบต งแตวนท มคำพพากษาหากระยะจำคกเปนเดอนใหนบ๓๐วนเปน๑เดอนหากจำคกเปนปใหนบตามปปฏทนของราชการซงหากจำเลยถกคมขงมากอนศาลพพากษาคดนน เชน การถกควบคมตวโดยเจาหนาทตำรวจหรอการกกขงโดยศาลระหวางทเจาพนกงานสอบสวนดำเนนการสอบสวน ตองหกวนทถกคมขงออกจากระยะเวลาจำคกตามคำพพากษาแตไมใหนบรวมวนทจำเลยไดรบการปลอยตวชวคราวหรอการประกนตวไปมาหกออกจากระยะเวลาจำคกเมอจำเลยถกจำคกครบกำหนดแลวใหปลอยตวไปในวนถดไป

��

หวขอท๑๒การยอมความในคดอาญา

การยอมความคอการทผเสยหายและผกระทำความผดตกลงไมเอาเรองกนอาจตกลงยอมความโดยการไมการดำเนนคดทางอาญากบผ กระทำความผดหรอหากกำลงดำเนนคดทางอาญากนอย ก สามารถตกลงกนใหคดนนยตหรอสนสดลงได

ดรายละเอยดเกยวกบลกษณะความผดทสามารถยอมความไดและความผดทไมสามารถยอมความได ในหมวดท๒บทท๓หวขอท๑เรองความรเบองตนเกยวกบกระบวนการยตธรรมทางอาญา(รวมถงการแจงความดำเนนคดทางอาญาการประกนตวและกระบวนการทางศาล)

ตวอยางความผดทางอาญาทสามารถยอมความไดเชน ๑. การหนวงเหนยวกกขงซงม๒กรณคอ o กรณหนวงเหนยวหรอกกขงผอนหรอกระทำดวยประการใดทำใหผอนไมมเสรภาพในรางกาย และตองไมทำใหผถกหนวงเหนยวกกขงตายหรอไดรบอนตรายสาหส o กรณทำใหผอนถกหนวงเหนยวกกขงหรอไมมเสรภาพในรางกายโดยประมาทและตองไมทำใหผถกหนวงเหนยวกกขงตายหรอไดรบอนตรายสาหส ๒. การเปดเผยความลบซงไดแกการเปดหรอเอาจดหมายโทรเลขหรอเอกสารของผอนทปดผนกไวไปเพอจะไดรขอความหรอเพอนำขอความนนออกเปดเผยจนนาจะเกดความเสยหายแกผหนงผใด o กรณแพทยเภสชกรคนจำหนายยาคนทำคลอดพยาบาลนกบวชผทใหคำปรกษาทางกฎหมายทนายความหรอผสอบบญชรวมถงผชวยในการประกอบอาชพเหลานและผทรบการศกษาอบรมในอาชพทไดรความลบจากการอบรมศกษาไดรหรอไดความลบของผอนมาแลวเปดเผยความลบนนจนนาจะเกดความเสยหายแกผหนงผใด o กรณเปดเผยความลบทเปนทรพยสนทางปญญา เชน กรณร ความลบเก ยวกบอตสาหกรรมการคนพบหรอการคดคนในทางวทยาศาสตรของผอนมาจากการทตนมตำแหนงหนาทหรออาชพทเปนทไววางใจและไดเปดเผยหรอใชความลบนนเพอประโยชนแกตนเองหรอผอน ๓. การหมนประมาท คอ การใสความผอนตอบคคลทสามซงนาจะทำใหผอนเสยชอเสยง ถกดหมนหรอถกเกลยดชง o กรณใสความคนตายตอบคคลทสาม โดยนาจะทำใหบดา มารดา สามภรรยา หรอลกของผตายเสยชอเสยงถกดหมนหรอถกเกลยดชง o กรณหมนประมาทดวยการโฆษณาดวยเอกสารภาพวาดภาพระบายสภาพยนตรภาพหรอตวอกษรททำใหปรากฏไมวาดวยวธใดแผนเสยงสงบนทกเสยงบนทกภาพหรอบนทกตวอกษรไมวาจะกระทำดวยการกระจายเสยงกระจายภาพการปาวประกาศดวยวธอนใด

��

๔. การฉอโกง ซงไดแก การฉอโกงธรรมดา เปนกรณหลอกลวงผอนโดยทจรต ดวยการแสดงขอความทเปนเทจ หรอปกปดขอความจรงทควรบอกใหแจง ซงจากการหลอกลวงนทำใหไดทรพยสนจากผถกหลอกลวงหรอจากบคคล อน หรอทำใหผถกหลอกลวงหรอผอนทำ ถอน หรอทำลายเอกสารสทธโดยการหลอกลวงนตองไมไดกระทำตอประชาชนอนเปนความผดฐานฉอโกงประชาชน o การฉอโกงแรงงานโดยหลอกลวงผ อ นต งแต ๑๐ คนข นไป ใหทำงานใหกบตนหรอผ อ นโดยจะไมจายคาแรงงานหรอคาจางหรอโดยจายคาแรงงานหรอคาจางแกบคคลเหลานนตำกวาทตกลงกน o การฉอโกงคาอาหารเครองดมหรอคาทพกในโรงแรมดวยการสงซอและบรโภคอาหารหรอเครองดมหรอเขาอยในโรงแรมโดยรวาตนเองไมสามารถชำระเงนคาอาหารคาเครองดมหรอคาทพกในโรงแรมได o การชกจงผมจตออนแอหรอเบาปญญาใหจำหนายทรพยสนโดยทผถกชกจงเสยเปรยบจากการจำหนายนนหรอเพอจะเอาทรพยสนของผอนมาเปนของตนหรอบคคลทสาม o การฉอโกงประกนภยโดยการแกลงทำใหเกดความเสยหายแกทรพยสนทเอาประกนภยเพอใหตนเองหรอผอนไดรบประโยชนจากการประกนภยนน ๕. การโกงเจาหน ซงไดแกกรณโกงเจาหนผรบจำนำโดยเอาทรพยทตนจำนำไวไปหรอทำใหทรพยนนเสยหายทำลายทำใหเสอมคาหรอทำใหไรประโยชนซงกระทำเพอใหผรบจำนำไดรบความเสยหายกรณโกงเจาหนเพอไมใหเจาหนไดรบชำระหนโดยยายซอนเรนหรอโอนทรพยไปใหแกผอนหรอแกลงเปนหนซงไมเปนความจรง ๖. การยกยอกทรพย ซงไดแกกรณเบยดบงเอาทรพยทตนครอบครอง ซงเปนทรพยของผอนหรอทผอนเปนเจาของรวมอยดวยเอามาเปนของตนเองหรอเอามาเปนของคนอนโดยเจตนาทจรต o กรณกระทำผดหนาททไดรบมอบหมายใหจดการทรพยสนของผอนหรอทรพยทผอนเปนเจาของรวมอยดวยโดยเจตนาทจรตทำใหเกดความเสยหายแกประโยชนในทางทรพยสนของผเปนเจาของนน o กรณเบยดบงโดยเกบเอาสงหารมทรพยทมคาซงซอนไวหรอฝงไวโดยพฤตการณทไมมใครอางเปนเจาของไดมาเปนของตนเองหรอของคนอน ๗. การบกรกซงไดแก o การบกรกธรรมดาเปนกรณเขาไปในอสงหารมทรพยของผอนเพอครองครองอสงหารมทรพยนนทงหมดหรอบางสวนหรอเขาไปกระทำการใดทเปนการรบกวนการครอบครองอสงหารมทรพยโดยปกตสขของผอน o การบกรกโดยยายเครองหมายของอสงหารมทรพยเปนกรณยายหรอทำลายเครองหมายบอกเขตแดนของอสงหารมทรพยนนทงหมดหรอบางสวนเพอจะเอาอสงหารมทรพยของผอนมาเปนของตนหรอของบคคลอน

��

o การบกรกโดยเขาไปซอนตวในอาคารของคนอนเปนกรณเขาไปหรอซอนตวอยในเคหสถานอาคารเกบรกษาทรพยสนหรอสำนกงานในความครอบครองของผอนโดยไมมเหตผลอนสมควรหรอไมยอมออกไปจากสถานทตามทกลาวมาขางตนนโดยไมมเหตผลอนสมควรซงเมอผมสทธทจะหามไมใหเขาไปไดไลใหออกไปแลว

หมายเหตการบกรกทงสองกรณทกลาวมาขางตนนนจะตองไมไดกระทำโดยมอาวธหรอใชกำลงประทษรายหรอบกรกในเวลากลางคน

ตวอยางความผดทางอาญาทไมสามารถยอมความได ๑. ความผดทเกยวกบความมนคงของประเทศเชนความผดตอพระมหากษตรยพระราชนความผดตอความมนคงทงภายในและนอกราชอาณาจกร ๒. ความผดทเกยวกบการกอการราย ๓. ความผดทเกยวกบการปกครอง เชน ความผดกรณเจาพนกงานทำผดตอตำแหนงหนาทของตนความผดกรณบคคลอนกระทำตอเจาพนกงาน ๔. ความผดทเกยวกบศาสนา ๕. ความผดทเกยวกบความสงบสขของประชาชนเชนความผดกรณเปนสมาชกองยหรอซองโจร ๖. ความผดทเกยวกบการกอใหเกดภยนตรายตอประชาชน เชน ความผดกรณวางเพลงเผาทรพยของผอนกรณทำใหเกดระเบดทำใหเกดไฟไหม ๗. ความผดทเกยวกบการปลอมและแปลงเชนความผดกรณปลอมแปลงเงนปลอมแปลงเอกสาร ๘. ความผดทเกยวกบบตรอเลกทรอนกส ๙. ความผดทเกยวกบเพศเชนความผดเกยวกบเพศตอเดกทมอายไมถง๑๕ป ๑๐. ความผดทเกยวกบการคา ๑๑. ความผดทเกยวกบชวตและรางกายเชนความผดกรณฆาคนตายทำรายรางกายการชลมนตอสความผดกรณทำใหแทงลกความผดกรณทอดทงเดกคนเจบปวยหรอคนชรา ๑๒.ความผดทเกยวกบชอเสยงและเสรภาพเชนความผดกรณเอาตวไปเพอเรยกคาไถการพรากผเยาว ๑๓.ความผดทเกยวกบทรพยเชนความผดกรณลกทรพยวงราวทรพยกรรโชกรดเอาทรพยชงทรพยปลนทรพยทำใหเสยทรพยฉอโกงประชาชนกรณเปนความผดอาญาตอแผนดนแตกฎหมายใหเปนความผดทสามารถยอมความได ความผดทสามารถยอมความไดนนกฎหมายจะบญญตไวในมาตรานนหรอในสวนทายของหมวดนนแตบางความผดกฎหมายจะไม ได บ ญญต ให เป นความผดท สามารถยอมความไดหากเปนการกระทำท บพการกระทำตอผสบสนดานผสบสนดานกระทำตอบพการหรอพหรอนองรวมพอแมเดยวกนกระทำตอกนซงม๖ฐานความผดไดแก

��

๑. การลกทรพยทไมใชทรพยทเปนพระพทธรปหรอวตถในทางศาสนาทเปนทสกการะบชาของประชาชนหรอเกบรกษาไวเปนสมบตของชาตหรอสวนหนงสวนใดของพระพทธรปหรอวตถดงกลาวและไมไดกระทำโดยแตงเครองแบบทหารหรอเจาหนาทตำรวจ หรอแตงกายใหเขาใจวาเปนเจาหนาททหารหรอ เจาหนาทตำรวจหรอโดยมหรอใชอาวธปนหรอวตถระเบดหรอโดยใชยานพาหนะเพอสะดวกแกการกระทำผดหรอสะดวกในการพาทรพยนนไปหรอเพอใหพนจากการจบกม ๒. การวงราวทรพยทไมไดทำใหผอนไดรบอนตรายแกกายหรอจตใจไดรบอนตรายสาหสหรอตายและไมไดกระทำโดยแตงเคร องแบบทหารหรอตำรวจ หรอแตงกายใหเขาใจวาเปนเจาหนาท ทหารหรอเจาหนาทตำรวจหรอโดยมหรอใชอาวธปนหรอวตถระเบดหรอโดยใชยานพาหนะเพอสะดวกแกการกระทำผดหรอสะดวกในการพาทรพยนนไปหรอเพอใหพนจากการจบกม ๓. การฉอโกงประชาชน ฉอโกงดวยการแสดงขอความทเปนเทจตอประชาชน หรอปกปดความจรงทควรบอกใหแจงแกประชาชน ๔. การรบของโจรหากเปนกรณชวยซอนเรนชวยจำหนายชวยพาเอาไปเสยซอรบจำนำหรอรบไวโดยประการใดซงทรพยทไดมาจากการกระทำความผดฐานลกทรพยวงราวทรพยกรรโชกรดเอาทรพยชงทรพยปลนทรพยฉอโกงยกยอกหรอเจาพนกงานยกยอกทรพย ๕. การทำใหเสยทรพย ทรพยทใชหรอมไวเพอสาธารณประโยชน พระพทธรปหรอวตถในทางศาสนาทเปนทเคารพบชาของประชาชนหรอเกบรกษาไวเปนสมบตของชาต หรอเปนสวนหนงสวนใดของพระพทธรปหรอวตถดงกลาวทประดษฐาน อยในวด สำนกสงฆ สถานอนเปนทเคารพในทางศาสนา โบราณสถานอนเปนทรพยสนของแผนดนสถานทราชการหรอพพธภณฑสถานแหงชาต ๖. การบกรกกรณทไดกระทำโดยมอาวธหรอใชกำลงประทษรายหรอบกรกในเวลากลางคน

เงอนไขและวธดำเนนการในคดทสามารถยอมความได o ผเสยหายจะตองแจงความรองทกขตอเจาหนาทตำรวจภายใน๓ เดอนมฉะนนคดขาดอายความซงทำใหผเสยหายไมมสทธนำคดอาญาเรองดงกลาวมาฟองได o พนกงานสอบสวนจะมอำนาจสอบสวนได เม อม การแจ งความร องท กข จากผ เส ยหายกรณทผเสยหายไมไดแจงความรองทกขทางพนกงานอยการกไมสามารถฟองคดนนไดแตผเสยหายยงคงมสทธฟองรองดำเนนคดไดเองภายในกำหนดอายความ๓เดอน o แมวาผเสยหายจะไดรองทกขตอพนกงานสอบสวนใหดำเนนคดอาญาแกผกระทำความผดแลวผเสยหายยงคงมสทธทจะถอนการรองทกขนน (จะถอนคำรองทกขเมอใดกได)แตเมอถอนคำรองทกขแลวผเสยหายจะไมมสทธทจะนำคดอาญาเรองนนมาฟองไดอกและทำใหอำนาจของเจาหนาทตำรวจและพนกงานอยการในการดำเนนคดอาญาเรองนนหมดลงดวย o เมอมการยอมความกนในคดอาญาแลวผเสยหายไมมสทธทจะนำคดเรองนนมาฟองไดอกแตผเสยหายยงคงสามารถฟองรองเรยกคาสนไหมทดแทนทางแพงได

�0

วธการยอมความในคดอาญา(กรณความผดทสามารถยอมความได) การยอมความในคดอาญาแตกตางจากการยอมความในคดแพงการยอมความในคดอาญานนกฎหมายไมไดกำหนดหลกเกณฑของการยอมความไวแตอาจสรปไดดงน๑. ความผดท สามารถยอมความไดน นตองเปนความผดท กฎหมายกำหนดไวชดเจนวาเปนความผดท ยอมความได หากไมใชความผดทสามารถยอมความได แมผเสยหายและผกระทำความผดจะตกลงกนวาจะไมมการดำเนนคดทางอาญาเจาหนาทตำรวจและพนกงานอยการกสามารถดำเนนคดกบผเสยหายได๒. การยอมความตองเปนการตกลงกนระหวางผเสยหายกบผกระทำความผดดงนนหากเปนการตกลงของบคคลอนไมถอเปนการยอมความกนตามกฎหมายเชนนางนอวาทบทำลายทำใหตมนำของนายซอซเสยหายผทสามารถตดสนใจวาจะยอมความหรอไมคอนายซอซกบนางนอวาเทานนดงนนหากแมของนายซอซมาตกลงวาจะใหเงนชดใชจำนวน๑๐บาทโดยทนายซอซไมตกลงดวยไมเปนการยอมความตามกฎหมาย๓. กฎหมายไมไดกำหนดวธการยอมความไวการยอมความอาจทำโดยการตกลงกนดวยคำพดหรออาจจะทำเปนเอกสารกไดโดยตกลงกนวาจะไมเอาเรองกนหรออาจทำดวยการตกลงกนวาจะถอนแจงความรองทกขหรอการถอนฟอง๔. การยอมความตองเปนการยอมความทไมมเงอนไขใหผกระทำความผดตองปฏบตอยางใดอยางหนง เชนนางนอวาถกนายซอซทำอนาจารจงตกลงกบนายซอซวาหากตอจากนไปนายซอซไมจบหนาอกของเธออกกจะไมดำเนนคดกบนายซอซซงหากการยอมความนนมเงอนไขเชนนกฎหมายไมถอวาเปนการยอมความทงนหากเปนการยอมความทไมมเงอนไขแลวสทธการนำคดอาญานนมาฟองกสนสดลงทนทนบตงแตเวลาทตกลงกนเชนหากนายซอซยอมขอโทษนางนอวาและนางนอวากจะยกโทษใหเมอนายซอซไดขอโทษนางนอวาแลวคดอาญานกสนสดลงทนท ผลของการยอมความคอเมอการยอมความเปนไปตามหลกเกณฑทกลาวมาแลวทำใหผเสยหายรวมถงพนกงานอยการไมมอำนาจฟองรองคดนนไดอก และทำใหสทธทจะนำความผดอาญาเรองนนมาฟองหมดไปแตยต เฉพาะคดอาญาเทานน คกรณยงคงมสทธเรยกคาเสยหายทางแพงได (การตกลงยอมความกนในทางแพงจะมรปแบบในการยอมความ) ดงนนการตกลงประนประนอมยอมความกนในคดแพงนอกศาลโดยไมไดกลาวถงคดอาญาจะไมทำใหคดอาญานนระงบไป

��

กฎหมายเกยวกบการอนรกษปาไมและคมครองสตวปา

๑.การอนรกษปาไม สบเน องจากการท พ นท พกพงช วคราวสำหรบผ หนภยการส รบจากพมาต งอย ตามแนวชายแดนซงสวนใหญ เปนเขตปาทถกกำหนดขนมาใหเปนปารปแบบเฉพาะ และมระเบยบขอหามตางๆทเแตกตางกนออกไปการอาศยอยในเขตพนทปาตางๆดงกลาว จงจำเปนตองทราบถงระเบยบขอกำหนดในพนทนนๆเพอจะไดอาศยอยไดอยางสงบสขไมกระทำการอนเปนการฝาฝนกฎหมายซงจะมบทลงโทษตางๆตามมาในทสด

ประเภทพนทปาซงเปนทตงของพนทพกพงชวคราวฯจงหวดแมฮองสอนo พนทพกพงชวคราวฯบานใหมในสอยอำเภอเมองแมฮองสอนตงอยในพนทปาสงวนแหงชาตปาแมปาย ฝงขวาo พนทพกพงชวคราวฯบานแมสรนอำเภอขนยวมตงอยในพนทปาสงวนแหงชาตปาแมสรนจงหวดตากo พนทพกพงชวคราวฯบานแมหละอำเภอทาสองยางตงอยในพนทปาสงวนแหงชาตปาทาสองยางo พนทพกพงชวคราวฯบานอมเปยมอำเภอพบพระตงอยในพนทเขตปาสงวนแหงชาตปาแมสอดo พนทพกพงชวคราวฯบานนโพอำเภออมผางตงอยในพนทเขตรกษาพนธสตวปาอมผางภายในเขตปาสงวน ปาแมกลอง-อมผาง

กฎหมายใดบางทเกยวของและมสาระสำคญอยางไร? กฎหมายดานการอนรกษปาไมและทรพยากรธรรมชาตทสามารถนำมาปรบใชไดคอ o พระราชบญญตปาไมพทธศกราช๒๔๘๔เปนกฎหมายทดแลรกษาปาไมทวประเทศไทยโดยเนนการรกษาทรพยากรทางเศรษฐกจทหายากโดยมการกำหนดใหเปนไมหวงหามชงม๒ประเภทคอ(๑)ไมหวงหามธรรมดาเชนไมสกไมยาง(๒)ไมหวงหามพเศษเชนจนทรชะมดจนทรหอมและของปาหวงหาม o พระราชบญญตปาสงวนแหงชาต พ.ศ.๒๕๐๗ เปนกฎหมายทบญญตเพอรกษาปาไม ของปาหรอทรพยากรธรรมชาตอนโดยออกกฎกระทรวงกำหนดเปนปาสงวนแหงชาต o พระราชบญญตสงวนและคมครองสตวปาพ.ศ.๒๕๓๕เปนกฎหมายทประกาศใชเพอการคมครองรกษาสตวปาหายากและใกลสญพนธ โดยไดแบงเปนสตวปาสงวนและสตวปาคมครอง นอกจากนนยงไดมการตราพระราชกฤษฎกากำหนดเขตรกษาพนธสตวปาเพอเปนทอยอาศยของสตวปาโดยปลอดภยเพอรกษาไวซงพนธสตวปา

บทท๔ปาไมและสตวปา

��

การปรบใชกฎหมาย กฎหมายทง ๓ ฉบบอาจมพนททบซอนกนได โดยมพนทตามพระราชบญญตปาไมพทธศกราช ๒๔๘๔พนทปาสงวนแหงชาตตามพระราชบญญตปาสงวนแหงชาต พ.ศ. ๒๕๐๗ และพนทเขตรกษาพนธสตวปา ตามพระราชบญญตสงวนและคมครองสตวปาพ.ศ.๒๕๓๕ทบซอนในพนทเดยวกนกอาจจะเปนไปไดและหากมการกระทำความผดในพนทดงกลาวกสามารถปรบใชกฎหมายทง๓ฉบบในคราวเดยวกนไดถอเปนการกระทำความผดกรรมเดยวผดกฎหมายหลายบทตองลงโทษบทหนกทสดตามหลกเกณฑของกฎหมายอาญา

กฎหมายแตละฉบบมรายละเอยดอยางไรบาง?

๑.พนทปาโดยทวไปพนทปาหมายความวาอยางไร? ตามความเขาใจของบคคลทวไปคำวา“ปา”หมายถงพนททมตนไมขนจำนวนมากซงเปนความเขาใจของคนทวไปทแบงความเปนปา โดยอาศยสภาพความหนาแนนของตนไมทขนในบรเวณนนๆเปนหลกแตความหมายตามพระราชบญญตปาไมพทธศกราช๒๔๘๔บญญตวา“ปา”หมายความวาทดนทยงมไดมบคคลไดมาตามกฎหมายทดนดงนนคำวา“ปา”จงขยายขอบเขตครอบคลมทงทดนทมตนไมขนหนาทบบรเวณทดนซงไมมตนไมขนโดยทดนดงกลาวยงไมมใครไดมาตามกฎหมายทดนสงใดบางทหามทำและสามารถทำไดในพนทปา?๑. หามทำไมหวงหามไดแกทำไมเจาะสบหรอเผาหรอทำอนตรายดวยประการใดๆยกเวนจะไดรบอนญาตจากพนกงานเจาหนาทหรอไดรบสมปทานตามความในพระราชบญญตปาไมพทธศกราช๒๔๘ทงนรวมถงไมสกและไมยางทขนในทดนอนมกรรมสทธดวย๒. หามมใหผใดกนสรางแผวถางหรอเผาปาหรอกระทำดวยประการใดๆอนเปนการทำลายปาหรอเขายดถอหรอครอบครองปาเพอตนเองหรอผอนเวนแตจะกระทำภายในเขตทไดจำแนกใวเปนประเภทเกษตรกรรมและรฐมนตรไดประกาศในราชกจจานเบกษาหรอโดยไดรบอนญาตจากพนกงานเจาหนาท๓. หามมใหผใดคาหรอมไวในครอบครองซงของปาหวงหามเกนปรมาณทรฐมนตรประกาศกำหนด(ของปาหมายความวา บรรดาของทเกดหรอมขนในปาตามธรรมชาต และของปาอยางใดในทองทใดจะใหเปนของปาหวงหามใหกำหนดโดยพระราชกฤษฎกา)ของปาหวงหามสามารถมใวในครอบครองเพอใชสอยในครวเรอนแหงตนไดไมเกนทรฐมนตรประกาศในราชกจจานเบกษาเชนกลวยไมปาทกชนดสามารถมไวในครอบครองไดไมเกน๒๐ตนถานไมทกชนดไมเกน๑๓๐กโลกรมยางสนยางรกและหวายทกชนดไมเกนชนดละ๑๐กโลกรมเปนตนหากตองการครอบครอง มากกวานนตองไดรบอนญาตจากพนกงานเจาหนาทเสยกอน หากเปนไปเพอวตถประสงคอนแมจะมใวในครอบครองนอยกวาอตราทรฐมนตรประกาศกำหนดกจะตองไดรบโทษ

��

๒.พนทปาสงวนแหงชาตปาสงวนแหงชาตหมายความวาอยางไร? พระราชบญญตปาสงวนแหงชาตพ.ศ.๒๕๐๗ไดบญญตความหมายของคำวา“ปาสงวนแหงชาต”หมายความวาปาทไดกำหนดใหเปนปาสงวนแหงชาตตามพระราชบญญตนปาสงวนแหงชาตตางจากปาอยางไร? โดยหลกการแลวปาสงวนแหงชาตกคอปาเพยงแตเปนปาทถกกำหนดเพอรกษาสภาพปาไมของปาหรอทรพยากรธรรมชาตอนเพอความอดมสมบรณของทรพยากรธรรมชาต แตอยางไรกตาม กยงเปดโอกาสใหประชาชนเขาไปทำประโยชนไดเชนการทำไมการเกบของปาหรอเพอการศกษาวจยทงนตองไดรบอนญาตเสยกอน สาระสำคญบางสวนของพระราชบญญตปาสงวนแหงชาต พ.ศ.๒๕๐๗ ทบญญตไวแตกตางจากพระราชบญญตปาไม พทธศกราช ๒๔๘๔ คอ การใหความคมครองทรพยากรทกชนด ไมไดกำหนดวาเปน ไมหวงหามหรอของปาหวงหาม หากเปนไมหรอของปาชนดใดกตามในเขตปาสงวนแหงชาต การตดหรอการเกบไปโดยไมไดรบอนญาตยอมมความผดสงใดบางทสามารถทำได/หามทำในเขตปาสงวนสงวนแหงชาต? ๑. หามทำไมหรอเกบของปา แตอาจมการอนญาตใหทำไมหรอของปาในเขตปาสงวนแหงชาต ได ๒ประเภท(๑)ไมหรอของปาหวงหามตองขออนญาตตามพระราชบญญตปาไมพทธศกราช๒๔๘๔(๒)มใชไมหรอของปาหวงหามขออนญาตตามพระราชบญญตปาสงวนแหงชาตพ.ศ.๒๕๐๗ ๒. หามยดถอครอบครองทำประโยชนหรออยอาศยในทดน กอสราง แผวถาง เผาปา เชนการเขาไปสรางบานเรอนการกระทำดงกลาวเปนความผด ๓. หามกระทำการใดๆอนเปนการเสอมเสยแกสภาพปาสงวนแหงชาต ขอหามดงกลาวมความหมายกวางครอบคลมการกระทำใดๆกตามทจะทำใหปาสงวนแหงชาตเสอมเสย

��

๓.การคมครองสตวปา

ประเภทของสตวปา “สตวปา”หมายความวาสตวทกชนดไมวาสตวบกสตวนำสตวปกแมลงหรอแมงซงโดยสภาพธรรมชาตยอมเกดและดำรงชวตอยในปาหรอในนำและใหหมายความรวมถงไขของสตวปาเหลานนทกชนดดวยแตไมหมายความรวมถงสตวพาหนะทไดจดทะเบยนทำตวรปพรรณตามกฎหมายวาดวยสตวพาหนะ สตวปาทพระราชบญญตสงวนและคมครองสตวปาพ.ศ.๒๕๓๕ใหความคมครองเปนกรณพเศษ(ทายพระราชบญญตสงวนและคมครองสตวปาพ.ศ.๒๕๓๕)ไดแก o สตวปาสงวนคอสตวปาทไดกำหนดทายพระราชบญญตสงวนและคมครองสตวปาพ.ศ.๒๕๓๕ซงมทงหมด๑๕ชนดเชนนกเจาฟาหญงสรนธรแรดกระซความปาละองหรอละมงเปนตน o สตวปาคมครอง คอ สตวปาทกำหนดโดยกฎกระทรวงและโดยความเหนชอบของคณะกรรมการสงวนและคมครองสตวปาสงวนแหงชาตใหเปนสตวปาคมครองเชนนกเขาไฟกวางเสอโครงกระตายปาชางเปนตน

สงทไมสามารถทำไดเกยวกบสตวปาสงวนและสตวปาคมครองรวมทงซากของสตวปาดงกลาวดวย(ไมวาจะอยในพนทปาใดกตาม)หามการลาการเพาะพนธการครอบครองและการคา กฎหมายหามการลา เชน การดก จบ ยง ฆา การเพาะพนธ การครอบครองและการคา หากเปนการกระทำทไมไดรบอนญาตยอมมความผดตามกฎหมายเขตรกษาพนธสตวปา พนทดงกลาวกำหนดใหเปนทอยอาศยของสตวปาโดยปลอดภย เพอรกษาพนธสตวปา (ไมเฉพาะสตวปาสงวนและสตวปาคมครอง)เพอเปนพนทพเศษเพอใหเปน“บาน”ของสตวปาเหลานน

��

สงทหามกระทำในเขตรกษาพนธสตวปา ในพ นท ด งกลาว หามไมใหผ ใดยดถอหรอครอบครองทดนหรอปลก หรอกอสรางสงใด แผวถางเผาทำลายตนไมทำใหนำในลำนำลำหวยเหอดแหงเปนพษหรอเปนอนตรายตอสตวปา

��

โครงสรางระบบบรหารราชการทางปกครองในระดบจงหวดและอำเภอ รวมทงบทบาทและหนาทของหนวยงานราชการ

ก.หนวยงานราชการในระดบจงหวด จงหวดเปนเขตพนทบรหารงานราชการระดบสวนภมภาคทใหญทสดโดยมอำเภอหรอกงอำเภอเปนหนวยงานราชการในระดบรองลงมาจงหวดมฐานะเปนนตบคคลซงหมายความวามสทธหนาทตามกฎหมายเหมอนคนธรรมดาทวไปในบางเรองประกอบดวยหลายๆอำเภอ/กงอำเภอมารวมกนเปนหนงจงหวดมผวาราชการจงหวดเปนหวหนาในการบรหารงานภายในจงหวดทตนเองรบผดชอบ โครงสรางหนวยงานราชการในระดบจงหวดแบงเปน๒สวนคอสำนกงานจงหวดและสวนราชการประจำจงหวดบทบาทและหนาทของหนวยงานราชการทงสองสวนสามารถสรปไดดงตอไปน๑.สำนกงานจงหวด เปนหนวยงานราชการททำหนาทเสมอนเลขานการทคอยสนบสนนการทำงานของผวาราชการจงหวด รบผดชอบงานตามคำสงหรอนโยบายของผวาราชการจงหวด หรองานราชการอนทวไป โดยมหวหนาสำนกงานจงหวดเปนผบงคบบญชา๒.สวนราชการประจำจงหวด เปนหนวยงานราชการยอยจากกระทรวงหรอหนวยงานอสระจากสวนกลางทไดรบมอบหมายใหมาปฏบตงานในระดบภมภาคเพอดำเนนการและบรหารจดการในระดบจงหวดโดยมหวหนาสวนราชการประจำจงหวดเปนผดแลงานในภาพรวมของหนวยงานในสงกดตนทงในระดบจงหวดและหนวยงานทแยกยอยลงไปในระดบอำเภอประกอบดวยหนวยงานใดบางและมบทบาทหนาทอยางไรสามารถแบงไดออกเปน๒ประเภทตามโครงสรางการบรหารงานระดบภมภาคดงน๒.๑หนวยงานทไมอยภายใตสายการบงคบบญชาของผวาราชการจงหวด เปนหนวยงานในระดบจงหวดท ม ความเปนอสระและไมอย ภายใตอำนาจการบงคบบญชาของผวาราชการจงหวดซงจะมผบงคบบญชาในหนวยงานของตนโดยตรงไดแก๒.๑.๑ศาลจงหวด เปนศาลยตธรรมชนตน ทตงประจำในแตละจงหวดหรออำเภอ ในบางจงหวดสามารถมศาลจงหวดไดมากกวาหนงศาลมอำนาจพจารณาพพากษาคดแพงและคดอาญาทงหมดทไมไดอยในอำนาจของศาลยตธรรมอนกลาวคอเปนศาลทพจารณาและชขาดตดสนคดเปนครงแรกในกรณทมการยนฟองคดตอศาลจงหวดและคดนนเกดขนในเขตของศาลอนและอยในอำนาจของศาลอนศาลจงหวดนนตองมคำสงโอนคดไปยงศาลทมเขตอำนาจนนศาลจงหวดเปนศาลยตธรรมเหมอนกบศาลอน มความเปนอสระ ไมขนอยกบหนวยงานใด สามารถสรปอำนาจหนาทหลกๆของศาลจงหวดไดดงน

บทท๕ระบบบรหารราชการทางปกครอง

��

o พจารณาพพากษาคดแพงและคดอาญา o ตรวจรบคำฟองคำรองคำขอคำแถลงคำคความในเบองตน o เกบรกษาสำนวนคดคำพพากษาเอกสารและของกลางในสารระบบความ o เผยแพรความรทางกฎหมายใหแกประชาชน๒.๑.๒สำนกงานอยการจงหวด “พนกงานอยการ” เปนขาราชการซงรบราชการในสำนกงานอยการสงสดมอำนาจหนาทในการดำเนนคดตามกฎหมายหรอเปนทนายแผนดน กลาวคอ เปนผฟองผตองหาในคดอาญาตอศาล สามารถสรปอำนาจหนาทของพนกงานอยการไดดงน o เป นผ พ จารณาหล กฐานในการทำสำนวนการสอบสวนท พน กงานสอบสวนเสนอมาแลววนจฉยสงคดตลอดจนการดำเนนคดอาญาทางศาลในฐานะทนายแผนดน o พจารณาและใหคำปรกษาในดานกฎหมายแกสวนราชการและหนวยงานตางๆของรฐตลอดจนดำเนนคดในศาลแทนรฐบาล o คมครองสทธและชวยเหลอทางกฎหมายแกประชาชนตลอดจนการเผยแพรความรทางกฎหมายแกประชาชนทวไป นอกจากน สำนกงานอยการสงสดยงไดมโครงการเกยวกบการสงเสรม เผยแพรความรทางดานกฎหมายใหกบประชาชน โดยตงเปนหนวยงานหนงแยกตางหากจากงานทางดานคด มชอวา“สำนกงานคมครองสทธและชวยเหลอทางกฎหมายแกประชาชน”(สคช.)มอำนาจหนาทดงน o รบผดชอบการดำเนนการเกยวกบการคมครองสทธมนษยชน การคมครองสทธเสรภาพและผลประโยชนของประชาชนการใหความชวยเหลอทางกฎหมาย การเผยแพรความรทางดานสทธมนษยชนและความรทางกฎหมายแกประชาชน o ปฏบตงานรวมกบหรอสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานอนทเกยวของหรอทไดรบมอบหมาย๒.๒หนวยงานทอยภายใตสายการบงคบบญชาของผวาราชการจงหวด เปนหนวยงานในระดบจงหวดทถงแมจะไดรบการแบงอำนาจจากกระทรวงหรอหนวยงานของตนจากสวนกลางมาบรหารงานในระดบภมภาคตามนโยบายหรอแผนงานโดยมหวหนาสวนราชการจงหวดเปนผบงคบบญชาแลวนน ยงคงตองอยภายใตอำนาจการบงคบบญชาของผวาราชการจงหวดโดยตรงในการบรหารงานภายในจงหวดหนวยงานดงกลาวขางตนไดแก๒.๒.๑ททำการปกครองจงหวด เปนหนวยงานทมหนาท ในการดแลงานดานการปกครองภายในจงหวด โดยมลกษณะเปนการกำกบดแลนโยบายในภาพรวม สนบสนนการทำงานของททำการปกครองอำเภอ และประสานงานกบหนวยงานตางๆภายในจงหวดหนาทรบผดชอบหลกมดงน o งานดานการปกครองทวไปเชนสนบสนนดานการเลอกตงดแลทกขสขของประชาชนเปนตน o งานดานความมนคงภายในจงหวดเชนงานบรเวณชายแดนงานชนกลมนอยและผหนภยการสรบจากพมาเปนตน

��

o งานดานการทะเบยนราษฎรขอมลประชากรภายในจงหวด

๒.๒.๒สำนกงานยตธรรมจงหวด เปนหนวยงานทตงขนมาเพอเปนศนยกลางการใหบรการดานกระบวนการยตธรรมและการประสานงานระหวางหนวยงานสงกดกระทรวงยตธรรมทตงอยในจงหวดนนๆเชนสำนกงานคมประพฤตสำนกงานบงคบคดสถานพนจและคมครองเดกและเยาวชนและเรอนจำโดยมหนาทรบผดชอบหลกดงน o เปนศนยกลางการใหคำปรกษาทางกฎหมายแกประชาชนภายใตโครงการคลนกยตธรรม o เปนสถานทรบแจงเรองราวรองทกขและประสานงานไปยงหนวยงานอนทเกยวของ o ทำงานดานการสงเสรมประชาสมพนธและใหความรทางกฎหมายแกชมชน๒.๒.๓สำนกงานคมประพฤต เปนหนวยงานทมหนาทดานการแกไขปรบปรงและการฟนฟความประพฤตเพอใหผกระทำผดสามารถกลบไปอยในสงคมไดตามปกต การคมประพฤตจงเปนการเปลยนแนวคดจากวธการลงโทษมาเปนการบำบดฟนฟหนาทรบผดชอบหลกมดงน o สบเสาะหาขอเทจจรงและภมหลงผกระทำผดในชนศาลเพอใชประกอบการพจารณาลงโทษในทางทเหมาะสมรวมทงการเสนอตอคณะกรรมการเพอพจารณาพกโทษเมอถกจำคกในเรอนจำ o ควบคมดแลและสอดสองพฤตกรรมของผถกคมประพฤต o สงเสรมการปรบปรงดานพฤตกรรม๒.๒.๔สถานพนจและคมครองเดกและเยาวชน เปนหนวยงานทมหนาทดแลผกระทำผดทเปนเดกและเยาวชนทอายตงแต๗ปบรบรณแตไมถง๑๘ปบรบรณหนาทรบผดชอบหลกมดงน o สงเสรมการพทกษคมครองสทธและสวสดภาพเดกและเยาวชน o ดำเนนการดานการสบเสาะขอเทจจรงคดอาญาคดครอบครวและกำกบดแลทรพยสนและสทธประโยชนของผเยาวตามคำพพากษาหรอคำสงศาล o ดำเนนการควบคมเดกและเยาวชนทเปนผตองหาหรอจำเลยทงระหวางสอบสวนหรอการพจารณาคดหรอตามคำสงของศาลo สงเคราะหและบำบดเดกและเยาวชนทอยในระหวางการควบคมหรอภายหลงการปลอยตว๒.๒.๕เรอนจำจงหวด เปนหนวยงานทมอำนาจหนาทในการจำคกปรบปรงและพฒนานสยผตองขงใหเปนคนดเพอสามารถกลบคนสสงคมตามปกตในงานทเกยวกบดานคดอาญาสำนกงานเรอนจำมหนาทรบฝากขงผกระทำความผดทอยในระหวางการพจารณาของศาลจำคกผกระทำความผดทศาลมคำพพากษาลงโทษแลว นอกจากนนเรอนจำ ยงมหนาทใหความร และอบรมอาชพใหกบผตองขงในระหวางทถกกงขงดวย ทงนเพอใหผตองขงสามารถออกมาใชชวตในสงคมไดตามปกตหลงจากพนโทษแลวใหสามารถมอาชพการงานและไมกระทำความผดซำอก

��

๒.๒.๖สำนกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เปนหนวยงานทรบผดชอบในการรกษา อนรกษทรพยากรธรรมชาต ไดแก ปาไม ตนไม สตวปา และทรพยากรธรรมชาตอนนอกจากนสำนกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมยงมหนวยงานพเศษซงตงขนในแตละจงหวด เรยกวา “ศนยปฏบตการปองกนและปราบปรามการบกรกทำลายทรพยากรธรรมชาต” โดยมอำนาจหนาทในการปองกนและปราบปรามการกระทำตางๆ ทเปนการทำลายทรพยากรธรรมชาตในพนทของแตละจงหวดรวมทงประสานงานกบหนวยงานทเกยวของในการดำเนนคดตามกฎหมาย๒.๒.๗ดานตรวจคนเขาเมอง เปนหนวยงานทรบผดชอบเกยวกบการเขาเมองของคนตางดาว ตรวจสอบคนตางดาวทอยอาศยในพนทหนาทรบผดชอบหลกมดงน o งานบรการคนเขาเมองเชนการขอมถนทอยในราชอาณาจกรการตรวจสอบออกใบสำคญถนทอยการอนญาตเขามาในราชอาณาจกร การอนญาตอยตอในราชอาณาจกรเปนการชวคราวการจดทำหลกฐานการแจงออกไปนอกราชอาณาจกรเพอกลบเขามาอกและสลกหลงใบสำคญถนทอยเปนตน o งานสบสวนปราบปรามเกยวกบการเขาเมอง เชน การสบสวนและปองกนปราบปรามผกระทำผดตามกฎหมายวาดวยคนเขาเมองและกฎหมายวาดวยการคาหญงและเดกเปนตน๒.๒.๘สำนกงานสาธารณสขจงหวด เปนหนวยงานทมหนาทเกยวกบงานดานสาธารณสขและการสงเสรมสขอนามยทดแกประชาชนโดยมหนวยงานภายใตการกำกบดแลคอ โรงพยาบาลประจำจงหวด โรงพยาบาลประจำอำเภอ สำนกงานสาธารณสขอำเภอและสถานอนามย หนาทหลกเปนงานดานการวางแผนนโยบายสาธารณสขและการดแลหนวยงานในสงกดในระดบจงหวดและอำเภอโดยมหนาทรบผดชอบดงน o ดำเนนการและประสานงานทเกยวของกบงานสาธารณสขในจงหวด o ควบคมมาตรฐานบรการและการปฏบตงานของหนวยงานสาธารณสข o คมครองผบรโภคดานบรการและผลตภณฑสขภาพ๒.๒.๙โรงพยาบาลประจำจงหวด เปนหนวยงานทมหนาทเกยวกบงานดานสาธารณสข มหนาทหลกเกยวกบการใหบรการดานการรกษาพยาบาลแกประชาชนใหบรการแกประชาชนในการรกษาพยาบาลโรงพยาบาลประจำจงหวดนนมหนาทไมตางจากโรงพยาบาลประจำอำเภอ เพยงแตเปนโรงพยาบาลทมบคลากรและอปกรณทางการแพทยทมศกยภาพในการใหบรการและการรกษาโรคทมความซบซอนและหลากหลายมากกวาหนาทรบผดชอบโดยทวไปดงน o งานใหการรกษาพยาบาลและการบรการทางการแพทยอนๆ o ใหบรการบำบดและฟนฟสขภาพใหแกผปวยและสงเสรมใหประชาชนมสขภาพอนามยทด o ควบคมและปองกนการแพรระบาดของโรคตางๆ o ใหบรการทเกยวของกบการประกนสงคม

�0

๒.๒.๑๐สำนกงานจดหางานจงหวด เปนหนวยงานทรบผดชอบเกยวกบการจางแรงงาน การใชแรงงานในเขตพนทนน โดยมหนาทรบผดชอบดงน o สงเสรมการมงานทำดวยการจดหางานและประชาสมพนธตำแหนงงานวางใหแกประชาชนโดยทวไป o ควบคมการทำงานของคนตางดาวโดยการพจารณาการขออนญาตและตอใบอนญาตการทำงาน รวมทงการจดทำทะเบยนประวตการทำงานของคนตางดาว o รบเรองราวรองทกขพรอมทงใหคำปรกษาเกยวกบกฎหมายแรงงาน o แนะแนวอาชพเพอใหประชาชนมงานทำทเหมาะสมกบความรความสามารถและความถนด ไมถกหลอกลวงตลอดจนไดรบสทธประโยชนทเหมาะสมและเปนธรรม๒.๒.๑๑สำนกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย เปนหนวยงานทดแลดานความเปนธรรมความเสมอภาคในสงคมรวมทงการสงเสรมพฒนาคณภาพและความมนคงในชวตสถาบนครอบครวและชมชนหนาทรบผดชอบมดงน o การใหความคมครองเดกเชนจดหานกจตวทยานกสงคมสงเคาระหเขารวมในการสอบสวนของเจาหนาท ตำรวจ และการพจารณาคดของศาล หรอการชวยเหลอเดกท ประสบปญหาความเดอดรอนยากจนหรอถกทอดทง o ใหความชวยเหลอเดกและสตรทตกเปนเหยอการคามนษยเชนรบแจงเหตประสานงานกบหนวยงานภาครฐและใหความชวยเหลอดานสงคมสงเคราะหเบองตนทเหมาะสม o เปนศนยกลางการประสานงานหนวยงานตางๆในการคมครองเดกเยาวชนผหญงผสงอายและคนพการเปนตน๒.๒.๑๒สำนกงานเขตพนทการศกษา เปนหนวยงานทรบผดชอบเก ยวกบการศกษาภาคบงคบข นพ นฐานในเขตพ นท โดยแตละจงหวดสามารถแบง จำนวนเขตพนท การศกษาโดยรวมอำเภอตางๆไวในเขตเดยวกนตามความเหมาะสมของพนทและมหนาทรบผดชอบโดยมดงน o จดทำนโยบายและแผนพฒนาการศกษาในเขตทรบผดชอบ o สงเสรมการศกษาคณภาพการจดการศกษาทเหมาะสม o ตดตามการพฒนาหลกสตรกระบวนการเรยนรวดและประเมนผลการศกษา๒.๒.๑๓สำนกงานการศกษานอกโรงเรยน เปนหนวยงานทดแลเรองการศกษานอกระบบเพอสงเสรมและเพมโอกาสทางการศกษาใหกบประชาชนทไมมโอกาสเขารบการศกษาตามปกตในรปแบบการจดการศกษาทงสายสามญและสายอาชพในรปแบบตางๆเพอเปนการกระจายความรสชมชนใหมากขน ทงนสำนกงานการศกษานอกโรงเรยนประจำจงหวด เปนศนยกลางการบรหารงานและการควบคมดแลหนวยงานในสงกดทไดกระจายอยตามอำเภอตางๆใหมทศทางการบรหารงานและแนวทางการจดการศกษาใหเปนไปในทศทางเดยวกน

��

๒.๒.๑๔กองบงคบการตำรวจภธรจงหวด เปนหนวยงานทมหนาทรบผดชอบในระดบจงหวด โดยเปนศนยกลางการบรหารงาน ประสานงานกบสถานตำรวจภธรอำเภอในจงหวดนนๆหนาทรบผดชอบหลกจะเปนการรบนโยบายจากสวนกลางและระดบภาคมาปรบใช โดยจะกำกบดแลและมอบหมายใหสถานตำรวจภธรอำเภอนำไปปฏบตใชใหเหนผลเปนรปธรรมนอกจากนนแลวยงดแลแผนกำลงพลและการบรการจดการในภาพรวมของจงหวดภาระหนาทของกองบงคบการตำรวจภธรจงหวดยงสามารถครอบคลมดานตางๆดงตอไปน o งานดานปองกนปราบปรามลดปญหาอาชญากรรมรวมถงการประสานงานรวมกบสถานตำรวจ ในเขตพนทอนดวย o งานดานการสบสวนสอบสวนในคดอาญารวมทงประสานงานกบหนวยงานอนทเกยวของเชน ศาลสำนกงานอยการโรงพยาบาลเปนตน o งานดานการจราจรเชนควบคมและสงเสรมเกยวกบระเบยบการใชรถใชถนนลดปญหาอบตเหต ทางรถยนต

ข.หนวยงานราชการระดบอำเภอ อำเภอ เปนหนวยงานราชการในระดบรองลงมาจากจงหวด เปนสวนหนงของจงหวด บรหารงานราชการของสวนทองถนในอำเภอมนายอำเภอเปนหวหนาในการบรหารงานราชการระดบอำเภอทงหมดทแยกยอยมาจากสวนราชการระดบจงหวดโดยมปลดอำเภอเปนผชวยเหลองานในดานตางๆและมสวนราชการในระดบอำเภอดงน๑.ททำการปกครองอำเภอ เปนหนวยงานสงกดกระทรวงมหาดไทยภายใตการกำกบและมอบหมายงานจากนายอำเภอหนาทรบผดชอบบางสวนอาจคลายคลงกบงานของททำการปกครองจงหวด เนองจากโครงสรางการทำงานหลกจะเปนการนำนโยบายหรอคำสงจากระดบจงหวดมาปฏบตในพนทหนาทรบผดชอบหลกมดงน o งานดานการปกครองทวไปดแลความสงบเรยบรอยภายในพนท o งานดานความมนคงเชนงานดานผอพยพงานสมาชกกองอาสารกษาดนแดน(สมาชกอส.)เปนตน o งานการทะเบยนราษฎรบตรประจำตวประชาชนและขอมลประชากรตางๆ o งานอนๆตามทไดรบมอบหมายจากนายอำเภอหรอหนวยงานทเกยวของ๒.โรงพยาบาลประจำอำเภอ เป นหน ว ย ง านท ท ำหน า ท ด า นส า ธ า รณส ข และกา ร ร กษาพยาบาล ให แ ก ป ร ะช าชนงานของโรงพยาบาลประจำอำเภอจะมทงดานการรกษาพยาบาลและงานดานการปองกนโรคตางๆโดยหนาทรบผดชอบมดงน o ใหการรกษาพยาบาลและใหบรการทางการแพทยอนๆ o สงเสรมงานดานสขภาพอนามยและการปองกนโรคตางๆแกประชาชน o งานควบคมการแพรระบาดของโรคตางๆ

��

๓.สาธารณสขอำเภอ เปนหนวยงานทางดานสาธารณสขทรบผดชอบงานและนโยบายมาจากสำนกงานสาธารณสขจงหวดโดยหนาทสวนใหญจะเนนทางดานการสงเสรมสขภาพการปองกนและควบคมโรค ซงเปนการทำงานในเชงประชาสมพนธและการจดกจกรรมรณรงคตางๆ โดยไมไดเกยวของกบการรกษาโรคโดยตรงเหมอนโรงพยาบาล หนาททรบผดชอบหลกมดงน o ใหบรการสาธารณสขแกชมชน o สงเสรมสขภาพอนามยแกชมชนในทองท o ใหความรความเขาใจแกประชาชนในการรกษาสขภาพ๔.สถานอนามย เปนหนวยงานทางดานสาธารณสขทรบผดชอบงานทเนนดานการสงเสรมและปองกนโรคมากกวาการรกษาพยาบาล เชน การใหความรทางสาธารณสข การสงเสรมสขอนามยของประชาชนหรอการฉดวคซนใหประชาชนสวนการรกษาพยาบาลนนเนนการรกษาเบองตนโดยไมมการนอนพกรกษาตวในสถานอนามยหากโรคใดมความซบซอนผปวยกจะถกสงตวไปรกษาตอในโรงพยาบาลตอไป๕.สำนกงานการศกษานอกโรงเรยน เปนหนวยงานทมหนาทใหบรการการศกษานอกระบบ โดยรบนโยบายและทศทางการทำงานจากสำนกงานการศกษานอกโรงเรยนประจำจงหวดมาปฏบต เชน การจดการศกษาสายสามญหรอสายอาชพ การบรการหองสมดสำหรบการศกษาหาความรของประชาชน๖.สถานตำรวจภธรอำเภอ เปนหนวยงานทรบนโยบายมาปฏบตในพนท และรายงานผลการปฏบตงานในเรองทไดรบมอบหมายแกกองบงคบการตำรวจภธรจงหวดซ งต องคอยดแลร กษาความสงบเร ยบรอยภายในพ นท ร บผดชอบหนาทรบผดชอบมดงน o งานรกษาความสงบเรยบรอยภายในพนท o งานรบแจงความรองทกขจากประชาชน o งานสบสวนสอบสวนคดตางๆ o งานปองกนและปราบปรามเชนปราบปรามยาเสพตดปราบปรามการพนนเปนตน o งานจราจร

��

หวขอท๑บทบาทและหนาทของปลดอำเภอ

ปลดอำเภอกบงานปกครองทวไป ปลดอำเภอ มฐานะเปนผชวยและผแทนนายอำเภอ มบทบาทหนาทในดานงานปกครองในระดบอำเภอตามทนายอำเภอมอบหมายนอกจากนนปลดอำเภอยงมบทบาทในฐานะเปนพนกงานสอบสวนฝายปกครองทจะคอยชวยเหลอประชาชนใหไดรบความเปนธรรมภายในกรอบของกฎหมาย โดยการปฏบตใหกบทงฝายผเสยหายและผถกกลาวหาวากระทำผด โดยทวไปปลดอำเภอมบทบาทและหนาทดานงานปกครองเปนหลกแตในฐานะเจาพนกงานฝายปกครองจงจำเปนตองทำหนาท อ นในเขตทองท ท ตนรบผดชอบดวย ดงน นจงสามารถสรปบทบาทและหนาทของปลดอำเภอไดดงตอไปน ๑. เปนผ ช วยและผ แทนนายอำเภอโดยทำหนาท บร หารและจดการงานดานการปกครองในระดบอำเภอทรบผดชอบ ๒. เปนเจาพนกงานฝายปกครอง กลาวคอ มบทบาทและหนาทพนกงานฝายปกครองตามกฎหมายกำหนด โดยมอำนาจและหนาทในการรกษาความสงบเรยบรอยของประชาชน เกยวกบการจบกมปราบปรามผกระทำผดกฎหมาย ๓. เปนพนกงานสอบสวนในคดอาญากลาวคอมอำนาจสอบสวนความผดอาญาซงเกดขนทอางหรอเชอไดวาเกดขนภายในเขตอำนาจของตน หรอผตองหามถนทอย หรอถกจบภายในเขตอำนาจของตน รวมทงมอำนาจในการใหความเหนชอบในการออกหมายจบดวย ๔. เปนพนกงานสอบสวนคดปาไมและทรพยากรธรรมชาต รวมถงมอำนาจจบกมผกระทำความผดเกยวกบกฎหมายปาไมและทรพยากรธรรมชาตดวย ๕. เปนพนกงานฝายปกครองในการทำความเหนแยงพนกงานอยการในคด ๖. เปนพนกงานปกครองในการดำเนนคดทละเมดกฎหมายทองถน ๗. เปนพนกงานปกครองผมอำนาจในการชนสตรพลกศพ หากมการตายเกดขนในพนททรบผดชอบปลดอำเภอมอำนาจเขารวมในการชนสตรพลกศพพรอมกบเจาหนาทตำรวจพนกงานอยการและแพทย

หมวดท ๓กฎและระเบยบปฏบตของพนทพกพงชวคราวสำหรบผหนภยการสรบจากพมา

บทท๑บทบาทของเจาหนาทกระทรวงมหาดไทยทเกยวของกบพนทพกพงชวคราวสำหรบผหนภยการสรบจากพมา

��

ปลดอำเภอปฏบตหนาทหวหนาพนทพกพงชวคราวสำหรบผหนภยการสรบจากพมา ปลดอำเภอไดรบการแตงตงจากนายอำเภอใหเปนผทมอำนาจปกครองสงสดในพนทพกพงชวคราวฯดงนนจงมอำนาจทงในดานการบรหารปกครองและจดการในดานตางๆซงสามารถสรปไดดงน ๑. การปกครองทวไปอนไดแกการปกปองคมครองและควบคมใหเกดความสงบในพนทพกพงชวคราวฯสรางความสงบเรยบรอยใหเกดขนในชมชนของผหนภยการสรบจากพมาจดทำทะเบยนประวตประชากรพจารณาและกำหนดบทลงโทษผทกระทำผดหรอฝาฝนกฎระเบยบและขอบงคบของพนทพกพงชวคราวฯ ๒. การรกษาความปลอดภยใหเกดขนในพนทพกพงชวคราวฯโดยมเจาหนาทเรยกวา“ชดปฏบตการควบคมผหนภยการสรบจากพมา”ทำหนาทเปนผดแลสอดสองดแลความสงบเรยบรอยของชมชนในพนทพกพงชวคราวฯอยางใกลชดในการนปลดอำเภอทำหนาทเปนผบงคบบญชาและจะทำรายงานเหตการณตางๆทเกดขนภายในพนทพกพงชวคราวฯเสนอใหผบงคบบญชาทราบโดยสมำเสมอ ๓. การบรหารกจการในพนทพกพงชวคราวฯปลดอำเภอมบทบาทในการเปนหวหนาพนทพกพงชวคราวฯ โดยเปนผนำในการประสานงานกบหนวยงานตางๆ ในการดำเนนกจการสำหรบผหนภยการสรบจากพมาในพนทพกพงชวคราวฯซงไดแกสำนกงานยเอนเอชซอาร(UNHCR)และองคการกศลเอกชน(NGOs)ตางๆและคณะกรรมการฝายตางๆภายในพนทพกพงชวคราวฯ

บทบาทและหนาทซงเกยวกบคดในพนทพกพงชวคราวฯ o เปนพนกงานฝายปกครอง กลาวคอ มบทบาทและหนาทพนกงานฝายปกครองตามกฎหมายกำหนดโดยมอำนาจและหนาทในการรกษาความสงบเรยบรอยของประชาชนเกยวกบการจบกมปราบปรามผกระทำผดกฎหมาย o เปนพนกงานสอบสวนในคดอาญา กลาวคอ มอำนาจสอบสวนความผดอาญาซงเกดขน ทอางหรอเชอไดวาเกดขนภายในเขตอำนาจของตนหรอผตองหามถนทอยหรอถกจบภายในเขตอำนาจของตนรวมทงมอำนาจในการใหความเหนชอบในการออกหมายจบดวย o เปนพนกงานสอบสวนคดปาไมและทรพยากรธรรมชาต รวมถงมอำนาจจบกมผกระทำความผดเกยวกบกฎหมายปาไมและทรพยากรธรรมชาตดวย o เปนพนกงานฝายปกครองในการทำความเหนแยงพนกงานอยการในคด o เปนพนกงานปกครองในการดำเนนคดทละเมดกฎหมายทองถน o เปนพนกงานปกครองผมอำนาจในการชนสตรพลกศพ หากมการตายเกดขนในพนททรบผดชอบปลดอำเภอมอำนาจเขารวมในการชนสตรพลกศพพรอมกบเจาหนาทตำรวจพนกงานอยการและแพทย

��

บทบาทและอำนาจหนาทอยางอนเชน ๑. การเขาและออกพนทพกพงชวคราวฯของผหนภยการสรบจากพมา ๒. การเขาและออกของบคคลภายนอกทประสงคจะเขาไปดำเนนกจการตางๆในพนทพกพงชวคราวฯ ๓. การจดกจกรรมตางๆภายในพนทพกพงชวคราวฯ

เจาหนาทฝายอนๆททำงานเปนผชวยปลดอำเภอในการควบคมพนทพกพงชวคราวฯในดานตางๆเชน

๑. เจาหนาทปกครองดานการบรหารทวไป ๒. เจาหนาทปกครองดานงานทะเบยน ๓. เจาหนาทปกครองดานงานปกครอง ๔. เจาหนาทปกครองดานงานสงเสรมพฒนา ๕. สมาชกกองอาสารกษาดนแดน(สมาชกอส.)

��

หวขอท๒บทบาทและหนาทของสมาชกกองอาสารกษาดนแดน(สมาชกอส.)

ประเภทของสมาชกกองอาสารกษาดนแดนกองอาสารกษาดนแดนม๓ประเภทคอ ๑. ประเภทสำรองคอสมาชกทยงไมไดรบการเขาฝกอบรม ๒. ประเภทประจำกองคอสมาชกทไดรบการฝกอบรมแลวและไดรบการบรรจใหทำงานประจำกองตางๆ ๓. ประเภทกองหนนคอสมาชกทไดปลดจากประจำกอง

หนาทรบผดชอบของสมาชกกองอาสารกษาดนแดน สมาชก อส. เปนชอเรยกของ “สมาชกกองอาสารกษาดนแดน” อยภายใตการกำกบและควบคมดแลของสำนกอำนวยการอาสารกษาดนแดนกรมการปกครองกระทรวงมหาดไทย ซงแบงเปน๒ระดบ คอสวนกลางและสวนภมภาค กองอาสารกษาดนแดนสวนภมภาค ประกอบดวยกองรอยอาสารกษาดนแดนสวนจงหวดและกองรอยอาสารกษาดนแดนสวนอำเภอ

บทบาทและหนาทของสมาชกกองอาสารกษาดนแดน๑.บทบาทและหนาทโดยทวไป ๑. บรรเทาภยทเกดจากธรรมชาตและการกระทำของขาศก ๒. ทำหนาทรกษาความสงบภายในทองทรวมกบเจาพนกงานฝายปกครองหรอเจาหนาทตำรวจ ๓. รกษาสถานทสำคญและการคมนาคม ๔. ปองกนการจารกรรมสอดสองดแลและรายงานขาว ๕. ชวยใหความสะดวกแกฝายทหารตามทฝายทหารตองการและตดทอนกำลงขาศก ๖. เปนกำลงสำรองสวนหนงทพรอมจะเพมเตมและสนบสนนกำลงทหารไดเมอจำเปน ๗. หนาทปฏบตคำสงของผบงคบบญชาโดยเครงครด

๒.บทบาทและหนาทตามกฎหมายอาญา นอกจากหนาทโดยทวไปดงกลาวขางตนแลว สมาชกกองอาสารกษาดนแดน (สมาชก อส.) หากอยในระหวางทำหนาทตามปกต ใหถอวาเปนเจาพนกงานตามกฎหมายอาญาดวย กลาวคอ สามารถทำการจบกมผกระทำความผดตกเตอนหรอสอบสวนผกระทำความผดรวมกบเจาหนาทตำรวจได

��

๓.บทบาทและหนาทในฐานะผปฏบตงานเพอรกษาความสงบเรยบรอยในพนทพกพงชวคราวฯ สมาชกกองอาสารกษาดนแดน(สมาชกอส.)ทประจำอยในพนทพกพงชวคราวฯจะอยภายใตการกำกบดแลของกองอาสารกษาดนแดนสวนอำเภอซงมปลดอำเภอเปนผบงคบบญชาโดยมหนาทดงน ๑. รกษาความสงบเรยบรอยภายในพนทพกพงชวคราวฯเชนกำหนดกฎระเบยบและควบคมการเขาและออกนอกพนทพกพงชวคราวฯของเจาหนาททเกยวของรวมทงควบคมการลกลอบหลบหนเขา-ออกของผหนภยการสรบจากพมา ๒. รกษาความปลอดภยใหกบชมชนภายในพนทพกพงชวคราวฯ ๓. สงเสรมความสมพนธทดระหวางคนในชมชนในพนทพกพงชวคราวฯ ๔. บนทกประวตและจดทำทะเบยนประชากรในพนทพกพงชวคราวฯเชนทำทะเบยนการเกดตายเปนตน ๕. ประสานงานกบหวกลมบาน และคณะกรรมการภายในพนทพกพงชวคราวฯ เพอรบทราบขอมลและแลกเปลยนความคดเหนเกยวกบการดำเนนงานในกจการตางๆภายในพนทพกพงชวคราวฯ

��

หวขอท๑บทบาทและหนาทของคณะกรรมการพนทพกพงชวคราวสำหรบผหนภยการสรบจากพมา

คณะกรรมการพนทพกพงชวคราวฯ (Camp Committee) มบทบาทและหนาทในการชวยเหลอปลดอำเภอผปฏบตหนาทในพนทพกพงชวคราวฯ ในการบรหารและการจดการปกครอง และรายละเอยดคราวๆของคณะกรรมการเหลานนใน๓พนท คอพนทพกพงชวคราวฯบานใหมในสอยอำเภอเมองแมฮองสอนและพนทพกพงชวคราวฯบานแมสรนอำเภอขนยวมจงหวดแมฮองสอนและบานแมหละอำเภอทาสองยางจงหวดตากดงตอไปน

๑. คณะกรรมการพนทพกพงชวคราวฯ บานใหมในสอย อำเภอเมองแมฮองสอนและพนทพกพงชวคราวฯ บานแมสรน อำเภอขนยวม จงหวดแมฮองสอน (มคณะกรรมการพนทพกพงชวคราวฯ ชดเดยวกน)ซงรายละเอยดดงน

โครงสรางคณะกรรมการ ประธานคณะกรรมการ จำนวน๑คน รองประธานคณะกรรมการ จำนวน๑คน เลขานการ จำนวน๒คน หวหนาฝายตางๆเชนฝายการศกษาฝายพฒนาสงคมเปนตนรวมทงหวหนากลมและหวหนาโซนฯลฯประมาณ๑๐คน

บทบาทและหนาทของคณะกรรมการ ๑. ชวยเหลอปลดอำเภอผปฏบตหนาทหวหนาพนทพกพงชวราวฯ ในการควบคมและบรหารระเบยบขอบงคบตางๆภายในพนทพกพงชวคราวฯเพอใหผทอยอาศยในพนทพกพงชวคราวฯปฏบตตามโดยเครงครด ๒. ชวยเหลอปลดอำเภอผปฏบตหนาทหวหนาพนทพกพงคราวฯในการคอยดแลการใหความคมครองและรกษาความปลอดภยของประชากรภายในพนทพกพงชวคราวฯ ๓. ชวยเหลอปลดอำเภอผปฏบตหนาทหวหนาพนทพกพงชวคราวฯในการดแลตรวจสอบเกยวกบการแจกจายปนสวนอาหารในพนทพกพงชวคราวฯใหเปนไปอยางถกตองและเปนธรรม ๔. ชวยเหลอปลดอำเภอผปฏบตหนาทหวหนาพนทพกพงชวคราวฯ ในการคอยตรวจสอบการใหบรการดานสขภาพแกประชากรใหทวถงและมความเพยงพอ

บทท๓บทบาทและหนาทของเจาหนาทและผหนภยการสรบจากพมาทอาศยในพนทพกพงชวคราวสำหรบผหนภยการสรบจากพมา

��

๕. ชวยเหลอปลดอำเภอผปฏบตหนาทหวหนาพนทพกพงชวคราวฯในการทำการจดทะเบยนประชากรภายในพนทพกพงชวคราวฯรวมกบสำนกงานยเอนเอชซอาร ๖. ชวยเหลอองคการกศลเอกชนตางๆ และหนวยงานราชการไทย ในการใหความชวยเหลอและพฒนาชมชนผหนภยการสรบจากพมา ๗. การมสวนรวมในการระงบขอพพาทตางๆ ในชมชนและรวมถงการจดการดานคดและการจดการตางๆใหเปนไปตามผลของการพพากษาคด

๒. โครงสรางบทบาทและหนาทของคณะกรรมการพนทพกพงชวคราวฯ บานแมหละ อำเภอทาสองยางจงหวดตากโครงสรางคณะกรรมการ ประธานคณะกรรมการ จำนวน๑คน รองประธานคณะกรรมการ จำนวน๑คน เลขานการ จำนวน๑คน รองเลขานการ จำนวน๑คน เหรญญก จำนวน๑คน หวหนาฝายตางๆเชนฝายการศกษาฝายสขภาพเปนตนรวมทงหวหนากลมหวหนาโซนหวหนากลมบานและหวหนาสำนกงานรวม๑๐คน

บทบาทหนาทของคณะกรรมการแตละตำแหนง ๑. ประธานทำหนาทปกครองควบคมดแลทกดานเชนดานอาหารการศกษาสขภาพและสงคม ๒. รองประธานทำหนาทชวยหรอทำการแทนประธาน ๓. เลขานการทำหนาทดานเอกสารและขอมล ๔. รองเลขานการทำหนาทชวยดานเอกสารและขอมล ๕. เหรญญกทำบญชรายรบและรายจายในพนทพกพงชวคราวฯทงหมด ๖. หวหนาฝายการศกษาดแลในเรองของการศกษาในพนทพกพงชวคราวฯและทำงานรวมกบองคการกศลเอกชน(NGOs)ดานการศกษา ๗. หวหนาฝายสขภาพ ดแลดานสขภาพ และทำงานรวมกบองคการกศลเอกชน (NGOs)ดานสขภาพ ๘. หวหนาฝายสงคมดแลดานสงคมเกยวกบเรองราวตางๆทเกดขนในพนทพกพงชวคราวฯ ๙. หวหนาสำนกงานดแลงานเอกสารและความเรยบรอยในสำนกงานทงหมด

�00

๑๐. หวหนากลมเยาวชนดแลเยาวชนกฬาใหความรดานการเลยงชพ ๑๑. หวหนากลมสตรดแลสตรอบรมดานการดแลเอาใจใสเดกผหญงแมหมายและเดกกำพรา ๑๒. หวหนากลมรกษาความปลอดภยดแลดานความปลอดภยทงหมดในพนทพกพงชวคราวฯ ๑๓. หวหนาฝายอาหาร ดแลอาหารและสงของทองคการกศลเอกชนจดใหและทำงานรวมกบองคการกศลเอกชน(NGOs)ทเกยวของ ๑๔. หวหนาโซน ควบคมดแลทกดาน เชน ดานอาหาร ดานการศกษา ดานสขภาพ ดานสงคมดานรกษาความปลอดภยการแกไขปญหาทเกดขนภายในโซน ๑๕. หวหนากลมบาน ทำหนาทควบคมดแลทกดาน เชน ดานอาหาร ดานการศกษา ดานสขภาพดานสงคมดานรกษาความปลอดภยการแกไขปญหาทเกดขนภายในกลมบาน

�0�

หวขอท ๒ บทบาทและหนาทคณะกรรมการยตธรรมของพนทพกพงชวคราว สำหรบผหนภยการสรบจากพมา

ก.คณะกรรมการยตธรรมของพนทพกพงชวคราวฯบานใหมในสอยอำเภอเมองแมฮองสอนจงหวดแมฮองสอน คณะกรรมการยตธรรมของพนทพกพงชวคราวฯ เปนคณะกรรมการทมบทบาทและหนาทสำคญในการพจารณา ตดสนคดขอพพาททเกดขนในพนทพกพงชวคราวฯ โดยรายละเอยดของคณะกรรมการยตธรรมในพนทพกพงชวคราวฯบานใหมในสอยอำเภอเมองแมฮองสอนและพนทพกพงชวคราวฯบานแมสรนอำเภอขนยวมจงหวดแมฮองสอนและพนทพกพงชวคราวฯบานแมหละอำเภอทาสองยางจงหวดตากดงตอไปน

พนทพงพงชวคราวฯบานใหมในสอยประกอบดวยศาลชมชน3ระดบซงมบทบาทและหนาทแตกตางกนดงน ศาลชมชนชนตนหรอ“ศาลตำบล”ในพนทพกพงชวคราวฯบานใหมในสอยประกอบดวยผพพากษา๓คน ซงจะตดสนคดขอพพาทโดยใชหลกมตเอกฉนท การไตสวนจะเปดใหสาธารณชนรบฟงได ฝายโจทกและจำเลยมสทธทจะเสนอขอมลของฝายตนและมสทธเรยกพยานมาใหการประกอบการพจารณาคกรณสามารถอทธรณคำตดสนของศาลชนตนทงหมดไดโดยการยนเรองไปยงศาลชมชนระดบทสองไดแตฝายทอทธรณตองยนเรองภายในหนงสปดาห ศาลชมชนระดบทสอง หรอ “ศาลอำเภอ” ประกอบดวยผพพากษา ๓ คนเชนเดยวกน ซงในการพจารณาคำรองอทธรณ ผพพากษาจะรบฟงคำใหการและพจารณาพยานหลกฐานทงหมดอกครง คความสามารถยนเรองคดคานคำตดสนของศาลชมชนระดบทสองตอศาลชมชนระดบสามได แตฝายทยนเรองตองทำภายในหนงถงสองสปดาหทงนขนอยกบความรนแรงของคด ศาลชมชนระดบทสาม หรอ “ศาลสงสด” ซงรบเรองจากศาลชมชนระดบทสอง โดยศาลสงสดยงมอำนาจพจารณาเบองตนในคดแพงซงมลคาของคดขอพพาทเกนกวา๑๐,๐๐๐บาทและคดอาญาทเกยวของกบผทรยศทางการเมองข.คณะกรรมการยตธรรมของพนทพกพงชวคราวฯบานแมสรนอำเภอขนยวมจงหวดแมฮองสอน ศาลชมชนชนตนในพนทพกพงชวคราวฯบานแมสรนประกอบดวยผพพากษา๕คนการตดสนคดทำโดยใชหลกเสยงขางมาก เน องจากเปนศาลชมชนช นตน คดอาญาท งหมดจงถกสงไปท ศาลชมชนระดบทสองใน พนทพกพงชวคราวฯ บานใหมในสอย โดยคความสามารถยนอทธรณคำตดสนของศาลชมชนชนตนในพนทพกพงชวคราวฯบานแมสรนตอศาลชมชนระดบทสองในพนทพกพงชวคราวฯบานใหมในสอยอยางไรกตามนบแตศาลชมชน ดงกลาวไดรบการจดตงขนมาในป ๒๕๔๖ ยงไมมการอทธรณคำตดสนใดตอศาลชมชนระดบทสองในพนทพกพงชวคราวฯบานใหมในสอยเลย

หมายเหต โครงการนำรองศนยขอมลฯ จะมสวนรวมในการสงเสรมใหมการไกลเกลยขอพพาทของศาลชมชนชนตนเพอประกนสทธเสรภาพของคกรณทงสองฝาย กรณฝายหนงฝายใดคดวาตนไมไดรบความยตธรรมจากการตดสนรวมทงกรณพพาททกกรณทเคยอยในความรบผดชอบของศาลชมชนระดบสองและระดบสาม ใหโครงการนำรองศนยขอมลฯชวยเหลอนำกรณพพาทนนเขาสกระบวนการยตธรรมไทย

�0�

ค.คณะกรรมการยตธรรมของพนทพกพงชวคราวฯบานแมหละอำเภอทาสองยางจงหวดตากอำนาจและบทบาทหนาทของคณะกรรมการฝายยตธรรมแตละระดบดงน ๑. คณะกรรมการฝายยตธรรมของผหนภยจากการสรบจากพมา คดความทถกสงมายงคณะผพจารณาคด ตองทำการสอบสวนอยางละเอยด หากจำเปนตองมการคนหาหลกฐานเพมเตมสามารถทำไดตองยอมรบความคดเหน การตดสนใจและการตดสนคดของคณะผพจารณาคด เมอตดสนคดเสรจสนแลวผท เกยวของกบคดทกคนตองลงลายมอชอและปมหวแมมอ ๒. คณะกรรมการฝายยตธรรมของพนทพกพงชวคราวฯคดทระดบเขตสงตอมาตองมการสอบสวนอยางละเอยด หากมการคนหาหลกฐานเพมเตมสามารถปลอยใหเปนเจาหนาทของฝาย พสจนหลกฐาน เมอหลกฐานครบถวนสมบรณแลว คณะผพจารณาคดสามารถดำเนนการพจารณาคดไดผทเกยวของกบคดทกคนตองลงลายมอชอในกรณทเปนคดความผดรายแรง(คดสำคญ)ตองสงคดความตอไปยงคณะกรรมการยตธรรมและผพจารณาคดของผหนภยการสรบจากพมา รวมทงสำนวนคด หมายเลขคด ขอมลเอกสารทงหมดอยางครบถวน ๓. คณะกรรมการฝายยตธรรมของระดบเขต(โซน)เมอเกดปญหาหรอคดตางๆขนมาตองมการตรวจสอบขอมลทงหมดอยางรอบคอบการจดบนทกสามารถทำไดตามอำนาจหนาททไดรบการมอบหมาย ผทเกยวของกบคดน นๆทกคนตองลงลายมอชอ ในกรณทเปนคดความผดรายแรง(คดสำคญ) ตองสงคดความ ตอไปยงคณะกรรมการยตธรรมและผพจารณาคดของผหนภยการสรบจากพมารวมทงสำนวนคดหมายเลขคดขอมลเอกสารทงหมดอยางครบถวน

หลกเกณฑทสำคญเกยวกบการพจารณาคด ๑. กฎระเบยบและขอบงคบของผหนภยการสรบจากพมาฉบบน ไดรบการลงมตใชเมอวนท ๙ กนยายนพ.ศ.๒๕๔๓(ดรายละเอยดในภาคผนวก) ๒.ไดรบการรบรองและนำมาประยกตใชไดเฉพาะในพนทพกพงชวคราวฯเทานน ๓.การพจารณาคดไดพจารณาไวเปนหลกม๒ประเภทคอ o คดทางอาญาคอคดประเภทการกอคดรายแรง o คดแพงคอคดประเภทคดเบาๆ เกยวกบเรองเงนมรดกการเลยงดบตรดแลความเปนอยของภรรยา(อาหารการกนหรอเงนทอง) ๔.อำนาจของผพจารณาคดทยดไวเปนหลกม๓ระดบคอ o คณะกรรมการฝายยตธรรมของผหนภยการสรบจากพมา o คณะกรรมการฝายยตธรรมของพนทพกพงชวคราวฯ o คณะกรรมการฝายยตธรรมในระดบเขต(โซน)หรอผทมอำนาจตามลำดบทสามารถพจารณาคดได

�0�

หวขอท๓สทธและหนาทของผหนภยการสรบจากพมา

ก.สทธ ๑. สทธในการมทอยอาศยในพนทพกพงชวคราวฯตามทราชการไทยกำหนด ๒. สทธในการไดรบปนสวนอาหารตามสมควรเพอการดำรงชพ เมอไดรบสถานภาพผหนภยการสรบจากพมา ๓. สทธในการไดรบการรกษาพยาบาลเมอเจบปวยและรบการบรการดานอนามยทเพยงพอ ๔. สทธในการไดรบการศกษาขนพนฐานตามสมควรในพนทพกพงชวคราวฯ ๕. สทธในการไดรบการจดบนทกทะเบยนประชากรในพนทพกพงชวคราวฯเมอผานการอนมตจากคณะกรรมการระดบจงหวด(ProvincialAdmissionBoard-PAB) ๖. สทธในการยายพนทพกพงชวคราวฯ หากมความจำเปน แตทงนขนอยกบการอนญาตจากผมอำนาจตามระเบยบกระทรวงมหาดไทย ๗. สทธในการไดรบความเปนธรรมและสามารถเขาสกระบวนการยตธรรมตามกฎหมายไทย ๘. สทธในการมสวนรวมในกจกรรมตางๆภายในพนทพกพงชวคราวฯตามความเหมาะสม ๙. สทธในการขอรบการพจารณาเพอไปตงถนฐานใหมในประเทศทสามโดยปราศจากการเลอกปฏบตทางชาตพนธหรอภมหลงดานการศกษาสขอนามยหรอสภาพรางกาย ๑๐. สทธในการไดการกลบสประเทศตนกำเนดหรอประเทศตนทางข.หนาท ๑. เคารพและปฏบตตนตามกฎหมายและระเบยบปฏบตของทางราชการไทยอยางเครงครด ๒. หนาท ในการเป นผ อย อาศ ยท ด ในพ นท พ กพ งช วคราวฯกล าวค อต องปฏบ ต ตามกฎระเบยบและขอบงคบตางๆภายในพนทพกพงชวคราวฯและกฎหมายไทยซงมผลบงคบตอพนทพกพงชวคราวฯทงหมดโดยเครงครด ๓. หนาทในการใหความรวมมอกบเจาหนาทของพนทพกพงชวคราวฯ และเจาหนาทของหนวยงานราชการไทยทเกยวของในเรองการบรหารและปกครองในพนทพกพงชวคราวฯ ๔. หนาทในการดแลปกปองและบำรงรกษาปาไมและทรพยากรธรรมชาตซงผหนภยการสรบจากพมาอาศยอย อกทงจะไมตดไมทำลายปา ลาสตว และทำลายทรพยากรธรรมชาตอนๆ รวมทงชวยเหลอเจาหนาทในการสอดสองดแลเพอหยดยงผกระทำความผดดวย ๕. หนาท ในการรวมกนทำนบำรงพ นท ปาซ งเปนท ต งของพ นท พกพงช วคราวฯใหดข นเชนการปลกตนไมเพมเตมการอนรกษสตวปาการกำจดขยะอยางถกวธเปนตน

�0�

๖. หนาทในการชวยเหลอเจาหนาทในการสอดสองดแลและนำตวผกระทำความผดหรอฝาฝนกฎระเบยบและขอบงคบของพนทพกพงชวคราวฯมาลงโทษหรอวากลาวตกเตอน ๗. หนาทในการอยอาศยในพนททกำหนด หากมความจำเปนทจะตองออกนอกพนทพกพงชวคราวฯและมเหตผลเพยงพอจะตองขออนญาตจากปลดอำเภอปฏบตหนาทหวหนาพนทพกพงชวคราวฯเปนครงคราวไปและตองไดรบอนญาตกอนเทานนจงจะออกไปได ซ งจะตองปฏบตตามระเบยบการเขาและออกนอกพนท พกพงชวคราวฯ ทปลดอำเภอปฏบตหนาทหวหนาพนทพกพงชวคราวฯกำหนด มฉะนนจะตองถกดำเนนคดตามกฎหมายอยางเครงครด ๘. หนาทในการเปนเพอนบานทด กลาวคอ จะตองไมสรางความเดอดรอนใหกบชาวบานในชมชนไทย ทอาศยอยในละแวกใกลเคยง ทงนไมวาโดยตรงหรอโดยออม เชน ไมลกขโมยพชผลทางการเกษตรทชาวบานปลกไวทรพยสนอนๆของชาวบานใกลเคยงหรอสรางความเดอดรอนใดๆ ๙. หนาทในการบำเพญประโยชน ตามทไดรบการประสานงานจากเจาหนาทของรฐหรอองคการกศลเอกชนตางๆ ๑๐. ตองเคารพในธรรมเนยม ประเพณของประเทศไทย รวมทงใหความเคารพตอองคพระบาทสมเดจพระเจาอยหวและพระบรมวงศานวงศอยางสงสด

�0�

หวขอท๔หลกเกณฑการไปตงถนฐานใหมในประเทศทสาม

การไปตงถนฐานใหมในประเทศทสาม(Resettlement) การตงถนฐานใหมในประเทศทสาม เกดจากกรณทผหนภยการสรบจากพมา ประสบความยากลำบากในการดำรงชวตภายในพนทพกพงชวคราวฯและมความจำเปนอยางแทจรงทจะตองไปตงถนฐานใหมทงนตองคำนงถงและพยายามลดผลกระทบทจะเกดขนในสงคมและจตวทยาตอชมชนผหลบหนภยการสรบจากพมาดวยดงนนผหนภยการสรบจากพมาทมความประสงคจะไปกสามารถยนคำขอตอสำนกงานขาหลวงใหญผลภยแหงสหประชาชาตสำนกงานภมภาคประจำประเทศไทยกมพชาลาวและเวยดนาม(สำนกงานยเอนเอชซอาร)เพอรบการพจารณาใหไปตงถนฐานใหมในประเทศทสามโดยมรายละเอยดและหลกเกณฑคราวๆดงตอไปน ๑.คณสมบตของผรองขอ ตองเปนผทไดรบการจดทะเบยนรบรองสถานะเปนผหนภยการสรบจากพมา(ผภร.)จากคณะกรรมการระดบจงหวด (Provincial Admissions Board: PAB) ซงไมวาจะเปนชายหรอหญง เชอชาต หรอศาสนาใดๆ(หากเปนผทมอาย ๑๘ ปขนไปสามารถยนคำรองไดดวยตนเอง) แตสำหรบผหนภยการสรบจากพมาทเขามาใหม (Newarrival) ทยงไมได รบการพจารณาหรออยในระหวางการพจารณารบรองสถานะจากคณะกรรมการระดบจงหวดจะไมสามารถยนคำรองดงกลาวได ๒.ขนตอนการยนคำรอง โดยทวไปการเปดรบสมครการไปตงถนฐานใหมในประเทศทสามจะไมมกำหนดเวลาการรบสมครและจำนวนทแนนอน เนองจากขนอยกบความจำนงของประเทศปลายทางวามความประสงคจะรบผหนภยการสรบจากพมาไปตงถ นฐาน โดยผหนภยการสรบจากพมาสามารถยนคำรองไดโดยเพยงระบช อ อาย เพศเลขท ประจำตวทขนทะเบยน กบกระทรวงมหาดไทยหรอสำนกงานยเอนเอชซอาร ลงในกระดาษตามภาษาทตนเองถนดสงใหกบเจาหนาทสำนกงานยเอนเอชซอาร โดยไมมการกรอกแบบฟอรมใดๆ ซงการยนคำรองนนไมจำเปนตองสงชอหลายครงเพราะขอมลนนจะเกบเปนความลบอยในระบบของสำนกงานยเอนเอชซอารอยแลวและเนองจาก บคคลทเสนอชอนนมจำนวน มากกวาจำนวนทประเทศทสามตองการรบ ดงนนอาจตองรอโดยใชเวลาเปนเดอนหรอปกเปนได เมอไมมการเรยกชอกตองดำเนนชวตประจำวนเหมอนเดมจนกวาจะไดรบการพจารณาโดยสำนกงานยเอนเอชซอารจะเรยกพบและสมภาษณบคคลนนๆและจะตดตอประสานงานและดำเนนการเรองตางๆใหดวย

�0�

หมายเหต โดยหลกการแลว ถงแมผหนภยการสรบจากพมา จะยนคำรองขอไปประเทศทสามตามทมการประกาศในแตละครง แตผหนภยการสรบจากพมากไมมสทธในการเลอกประเทศตามทตนตองการ เพราะในการตดสนใจขนอยกบประเทศปลายทาง ซงมความประสงคจะรบหรอไมรบผหนภยการสรบจากพมาใหเดนทางไปตงถนฐานยงประเทศนนๆ โดยประเทศนนๆอาจสอบถามความคดเหนทางสำนกงานยเอนเอชซอาร ผแทนสวนราชการไทยและองคการกศลเอกชน (Non–Governmental Ogarnization:NGOs) ตางๆ เพอใชเปนแนวทางในการพจารณา โดยใชดลพนจตามความเหมาะสมและคำนงถงปจจยแวดลอมตางๆทเกยวของกบการไปตงถนฐานใหมในประเทศทสาม

๓.การสมภาษณโดยตวแทนรฐบาลของประเทศทสาม เมอไดมการตรวจสอบรายชอ ประวต หรอมการเรยกสมภาษณเพมเตมขอมลทขาดเหลอใหสมบรณยงขนแลวทางสำนกงานยเอนเอชซอารจะรวบรวมขอมลสงไปยงตวแทนของรฐบาลประเทศทสามพจารณาคดเลอกในขนตนโดยผลการคดเลอกดงกลาวจะใชเปนขอมลในการลงมาสมภาษณจรงในพนทพกพงชวคราวฯตอไปเพอใหไดขอมลทถกตองมากทสด ซงผทไมผานการสมภาษณไมสามารถยนคำรองขอใหมไดอก แตทางสำนกงานยเอนเอชซอารจะหาหนทางชวยเหลอดวยการสงรายละเอยดและประวตสวนตวไปยงประเทศทสามอนๆทเหมาะสมตอไป ๔.หลกเกณฑในการพจารณา เพอใหการไปตงถนฐานใหมในประเทศทสามสามารถบรรลวตถประสงคของการชวยเหลอผหนภยการสรบจากพมาในการพจารณาของคณะกรรมการนนจะคำนงถงปจจยตางๆซงแตละประเทศอาจคำนงถงขอกำหนดในรายละเอยดทตางกนออกไป

การยนคำรองตองเสยคาใชจายหรอไม? ในการยนคำรองและการดำเนนการตางๆผสมครไมตองเสยคาใชจายใดๆทงสนใครมอำนาจสงสดในการพจารณา? รฐบาลของประเทศปลายทางมอำนาจสงสดทจะตดสนวาใครบางทสามารถไปตงถนฐานใหมในประเทศนนโดยสำนกงานยเอนเอชซอารจะเปนผสงรายละเอยดของผสมครหรอในบางกรณอาจมการแนะนำบคคลทประสบปญหาและเหนวาจำเปนตองไปอยในประเทศอน แตกเปนเพยงการนำเสนอในเชงขอมลและความคดเหนเทานนซงรฐบาลของประเทศปลายทางอาจเหนดวยหรอไมกได ทงนการพจารณาของรฐบาลประเทศปลายทางถอวาเปนทสดของการตดสนใจ

�0�

๕.การตรวจสขภาพของผผานการพจารณา เมอกระบวนการสมภาษณไดสนสดลงแลว ผหนภยจากการสรบจากพมา ทไดรบการคดเลอกใหไปประเทศทสามจะตองตรวจรางกายและความพรอมดานสขภาพวาเปนไปตามขอกำหนดของประเทศนนๆหรอไมขนตอนการตรวจ รางกายนนบางครงอาจตองใชระยะเวลานานหลายเดอน และหากผลการตรวจไมผานจะตองตรวจซำหรอทำการรกษา ไปในตวจนกวาจะตรวจผานหรอหายเปนปกต โดยมองคการระหวางประเทศเพอการโยกยายถนฐาน(InternationalOrganizationforMigration-IOM)เขามาดแลรบผดชอบ๖.การแนะนำประเพณวฒนธรรมและการใชชวตในประเทศทสาม นอกจากการรบผดชอบดานการตรวจสขภาพแลวองคการ IOM ยงรบผดชอบงานทางดานการเสรมสรางความรและ ทกษะตางๆ ในการไปใชชวตอยในประเทศใหมทผหนภยการสรบจากพมา ยงไมมความคนเคยเพราะการทำความรจกในดานประเพณวฒนธรรมการใชชวตและความเปนอยตางๆเปนเรองจำเปนอนจะชวยสรางความเขาใจเบองตนกอนเดนทางไปเพอใหสามารถเรยนรและปรบตวไดงายในยามเมอไดเดนทางไปตงถนฐานยงประเทศนนแลว

๗.การชวยเหลอเมอไปตงถนฐานใหมในประเทศทสามแลว รฐบาลของประเทศท ร บผ หนภยการส รบจากพมาน นจะเปนผ จ ดหาสถานท สำหรบการอย อาศยเครองอปโภคบรโภคและความตองการตางๆรวมทงจะมหนวยงานอนๆทจะเขามาชวยเหลอเชนการชวยเหลอในปจจยดำรงชวตเบองตน การใหคำปรกษา การใหความรดานภาษาและวฒนธรรม การใหความชวยเหลอทางการแพทยหรอการดแลอนๆเชนในกรณทบางคนมความจำเปนตองไดรบการดแลเปนพเศษเพอฟนฟสภาพจตใจหรอรางกายอนเปนผลมาจากการถกทำทารณตางๆเปนตน

�0�

หวขอท๑ความรทวไปเกยวกบการประนอมขอพพาท การประนอมขอพพาทเปนวธ การหน งในการการยต ป ญหาหรอระงบขอพพาทในคดท เก ดข นโดยไมไดมงเนน การลงโทษและแกแคนทดแทนแตเปนการมงเนนไปทการฟนฟสมพนธภาพระหวางบคคลในสงคมเขาดวยกน ซงหลายหนวยงานทเกยวของกบกระบวนการยตธรรมของไทยพยายามนำวธการนมาปรบใชในการยตปญหาหรอระงบขอพพาทตามบทบาทและหนาทซงหนวยงานนนรบผดชอบเชนการไกลเกลยขอพพาทของสำนกระงบขอพพาทภายใตสำนกงานศาลยตธรรม การประนอมขอพพาทระดบหมบานของสำนกงานคมครองสทธและชวยเหลอทางกฎหมายแกประชาชน(สคช.)ภายใตสำนกงานอยการสงสดการประชมกลมครอบครวและชมชนของกรมพนจและคมครองเดกและเยาวชนภายใตกระทรวงยตธรรมและการประนประนอมขอพพาทของคณะกรรมการระดบหมบานของกรมการปกครองภายใตกระทรวงมหาดไทยเปนตนความหมายของการประนอมขอพพาท การประนอมขอพพาท หมายถงการทคกรณทงสองฝายระงบขอพพาทอนใดอนหนงซงมอยหรอจะมขนใหเสรจไปดวยตางยอมผอนผนใหแกกนและกนหรอการทบคคลหรอองคกรตวแทนเขาเกยวของเขาไปแทรกแซงหรอเขาไปอยตรงกลางระหวางบคคลสองคนหรอสองฝายเพอขจดขอขดแยงหรอสรางความปรองดองทงนโดยไมมการใชอำนาจบงคบไมวาโดยทางตรงหรอทางออมประโยชนของการประนอมขอพพาท การประนอมขอพพาททำใหขอพพาทหรอขอขดแยงทมอยหรอจะมขนยตลง เปนการปองกนมใหมการกระทำผดทรายแรงตามมาและลดคดความทเกดขนซงจะเขาสการพจารณาของศาลใหนอยลงอนจะมผลใหงบประมาณแผนดนในดานกระบวนการยตธรรมลดลงและสามารถนำไปใชพฒนาประเทศในดานอนตอไปไดอกผลทางกฎหมายในการประนอมขอพพาท ในคดแพงการประนอมขอพพาทยอมทำใหขอพพาททมอยหรอจะมขนระงบไปและคกรณไดสทธตามสญญาททำข นใหม ถาเปนสญญาประนประนอมในศาล หากฝายใดผดสญญาอกฝายยอมบงคบไดทนทโดยไมตองฟองคดอกแตถาเปนสญญาประนประนอมยอมความททำกนนอกศาลหากฝายใดผดสญญาอกฝายหนงตองนำคดขนสศาลเพอใหศาลพจารณาพพากษาและบงคบคดแกฝายผดสญญาตอไป สวนคดอาญาประเภททยอมความกนได ถาผ เสยหายถอนคำรองทกข สทธนำคดอาญามาฟองยอมระงบไป

หมวดท ๔ กระบวนการยตธรรมเชงสมานฉนท

บทท๑การประนอมขอพพาทภายใตกฎหมายไทย

�0�

ประเภทคดทประนอมขอพพาทกนได ๑. คดแพงทกประเภท(คดแพงคอคดทกำหนดความสมพนธระหวางเอกชนดวยกนโดยสวนใหญจะเปนเรองเกยวกบความสามารถบคคลทรพยสนนตกรรมสญญาหนสนครอบครวมรดกคดแพงเหลานไมกระทบกระเทอนตอสาธารณชนกฎหมายจงยนยอมใหประนประนอมกนไดเสมอ) ๒. คดอาญาประเภทความผดทยอมความกนได คดอาญาประเภทนกฎหมายบญญตไวโดยเฉพาะให เปนคดอนยอมความกนได คดอาญาประเภทใดกตามแมจะมโทษเลกนอยเกนไป ถากฎหมายมไดบญญตใหเปนคดความผดอนยอมความกนได จะไมสามารถยอมความกนได คดอาญาใดทยอมความกนไดโดยปกตกระทบกระเทอนตอสทธสวนบคคลมไดกระทบกระเทอนสาธารณชน กฎหมายจงยนยอมใหถอนคำรองทกขหรอยอมความกนได

��0

หวขอท๒การประนอมขอพพาทโดยอนญาโตตลาการ

การประนอมขอพพาทโดยอนญาโตตลาการเปนการระงบขอพพาททคกรณไดทำการตกลงกนไวเปนลายลกษณอกษรกอนวาหากมขอพพาทเกดขนจะใชวธการทางอนญาโตตลาการในการตดสนชขาด การประนอมขอพพาทจะอาศยบคคลอนทไมใชศาลมาเปนผพจารณาชขาดตดสน โดยกระบวนการพจารณาคลายกบศาล ทงนคกรณทตองการใหมการระงบขอพพาทตามวธอนญาโตตลาการจะตองเรยกรองเปนลายลกษณอกษรใหคกรณอกฝายหนงทำตามสญญาและแตงตงอนญาโตตลาการเพอระงบขอพพาทตามสญญานนหากคกรณอกฝายหนงไมดำเนนการตามขอเรยกรองและไมแตงตงอนญาโตตลาการคกรณทยนขอเรยกรองสามารถยนคำรองตอศาลทมเขตอำนาจใหดำเนนการแตงตงอนญาโตตลาการได อนญาโตตลาการจะเปดโอกาสใหคกรณนำพยานตางๆมาพสจนเมออนญาโตตลาการมคำชขาดเปนอยางใดแลวคกรณทงสองฝายตองปฏบตตามคำชขาดนนหากฝายใดไมยอมปฏบตตามคกรณอกฝายหนงจะตองฟองตอศาลเพอใหศาลพจารณาพพากษาตามคำชขาดของอนญาโตตลาการตอไป

ผลของการประนอมขอพพาทในคดแพง การประนอมขอพพาททำใหขอพพาทสนสดลงโดยคกรณมสทธและหนาทใหมคอมสทธหนาทตามทกำหนดไวในสญญาประนประนอมยอมความหรอตามคำชขาดของอนญาโตตลาการ

สรปผลดและขอจำกดหรอขอเสยของการประนอมขอพพาทโดยอนญาโตตลาการก.ผลด ๑. คกรณพพาทสามารถแตงตงบคคลทเคารพนบถอใหเปนผตดสนชขาดขอพพาทได ๒. อนญาโตตลาการสามารถดำเนนกระบวนพจารณาตามระเบยบขอบงคบทตกลงกนหรอหากไมมขอตกลงกสามารถดำเนนกระบวนพจารณาตามหลกเกณฑความยตธรรมทอนญาโตตลาการเหนสมควร ๓. ในการดำเนนกระบวนพจารณาอนญาโตตลาการจะกำหนดเวลาสถานทตามทตกลงหรอกำหนดขน ๔. อนญาโตตลาการสามารถจะตดสนชขาดขอพพาทไดโดยเรวและในกรณทคสญญาตกลงใหใชหลกแหงความยตธรรมเปนหลกในการตดสนชขาดขอพพาทไดดวย ๕. เปนวธการระงบขอพพาททประหยดทงเวลาและคาใชจาย

���

ข.ขอจำกดและขอเสย ๑. ประชาชนและนกกฎหมายทวไปยงไมทราบวธการอนญาโตตลาการ ทำใหการดำเนนกระบวนพจารณา และทำคำชขาดของอนญาโตตลาการอาจเกดขอพกพรองไดโดยงาย ซงจะมผลทำให คำชขาดนนไมสมบรณและบงคบใชไมไดตามกฎหมายในบางกรณ ๒. ถงแมคำช ขาดของอนญาโตตลาการนอกจากจะมผลบงคบไดตากฎหมาย แตในกรณท ค กรณไมยอมปฏบตตามคำช ขาดของอนญาโตตลาการ ค กรณอกฝายหนงกตองดำเนนการฟองรองคดตอศาลภายใน๑ปขอใหศาลรบรองและบงคบตามคำชขาดของอนญาโตตลาการเสยกอนเมอศาลมคำพพากษาแลวจงจะสามารถบงคบคดไดตามกฎหมายตอไป ในขณะทการระงบขอพพาทโดยอนญาโตตลาการยงไมเปนทแพรหลายในหมนกธรกจและนกกฎหมายภายในประเทศ แตเปนท นยมใชกนในการทำสญญาระงบขอพพาททางธรกจการคาระหวางประเทศของนกกฎหมายระหวางประเทศ

���

���

���

,

,

,

บรรณานกรม

, ,

, ,,

; , ,

. .

,.

ResettlementInformation,UNHCR

. .

www.moe.go.thwww.doe.go.thwww.dopa.go.thwww.moj.go.thwww.immigration.go.thwww.oncb.go.thwww.probation.go.thwww.fda.moph.go.thwww.environnet.in.thwww.mahathai.comhttp://www.unhcr.org/protect/3b8366bc4.html

รายชอคณะทางานทปรกษาโครงการนารองศนยขอมลและใหคาปรกษาทางกฎหมาย

๑ นางฉตรพร ราษฎรดษด ประธานคณะทางาน

ผแทนกองการตางประเทศ สานกงานปลดกระทรวงมหาดไทย กระทรวงมหาดไทย

๒ นายยงยทธ วระพงศ คณะทางาน ผแทนสานกงานอยการสงสด

๓ นายสงค วเศษพจนกจ คณะทางาน ผแทนสานกงานสภาความมนคงแหงชาต

๔ นางสาวชลธนสรณ พสฐศาสน คณะทางาน ผแทนสานกงานสภาความมนคงแหงชาต

๕ นายทรรศนะ วชยธนพฒน คณะทางาน ผแทนกองการตางประเทศ สานกงานปลดกระทรวงมหาดไทย กระทรวงมหาดไทย

๖ นายดารงค คงสกล คณะทางาน ผแทนกรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย ๗ พนตารวจเอก วระวฒ รตนอดม คณะทางาน ผแทนสานกงานตารวจแหงชาต ๘ พนตารวจตร ชาญวธ เตงสวรรณ คณะทางาน ผแทนสานกงานตารวจแหงชาต ๙ นางสาวปตกาญจน สทธเดช คณะทางาน ผแทนกระทรวงยตธรรม

๑๐ นางสาวนรลกษณ แพไชยภม คณะทางาน ผแทนกระทรวงยตธรรม

๑๑ Ms. Maria Corinna Miguel Quicho

คณะทางาน ผแทนสานกงานขาหลวงใหญผลภยแหงสหประชาชาต สานกงานภมภาคประจาประเทศไทย กมพชา ลาว และเวยดนาม (ยเอนเอชซอาร)

๑๒ นายวรวชญ เธยรชยนนท คณะทางาน ผแทนสานกงานขาหลวงใหญผลภยแหงสหประชาชาต สานกงานภมภาคประจาประเทศไทย กมพชา ลาว และเวยดนาม (ยเอนเอชซอาร)

๑๓ Mr. Joel Harding คณะทางาน ผแทนองคการอนเตอรเนชนแนล เรสคว คอมมตต (ไออารซ)

๑๔ Mr. Shane Scanlon คณะทางาน ผแทนองคการอนเตอรเนชนแนล เรสคว คอมมตต (ไออารซ)

๑๕ นายกานต เสรมชยวงค คณะทางาน ผแทนองคการอนเตอรเนชนแนล เรสคว คอมมตต (ไออารซ)

๑๖ นายชยศกด งามโฉม คณะทางาน ผแทนองคการอนเตอรเนชนแนล เรสคว คอมมตต (ไออารซ)

๑๗ รอยตรสรมงคล มงคละสร คณะทางาน /เลขานการ

ผแทนกองการตางประเทศ สานกงานปลดกระทรวงมหาดไทย กระทรวงมหาดไทย