54 (3111) 2014-05-20

-

-

-

--

54 20

–

–

-

Еліміздің саяси партия-л а р ы м е н і р і қ о ғ а м д ы қ ұйымдарынан құралған ко-алиция аса өзекті мәселелер бойынша әралуан мүдделерді тоғыстырып, мемлекеттік

басқару орындарының ашық талқылауын қамтамасыз ететін, сол арқылы елдің бірлігі мен тұрақтылығына қызмет ететін бірден-бір пікірлесу инсти-туты екені белгілі. Бауыр-

жан Қыдырғалиұлы осыған дейінгі отырыстарда «Қазақстан-2050» стратегиясының іске асырылу тетіктері, ауылдық деңгейдегі әкімдер сайлауы, жергілікті өзін-өзі басқару жүйесі, кәсіподақтар про-блемалары, кәсіптік-техникалық білім беру кешенінің бүгіні мен ертеңі сияқты бірқатар көкейкесті мәселелердің қаралып, кейінірек үкімет орындауына жолданғанын жеткізді.

1994 жылы Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев Мәскеу мемлекеттік университеті қабырғасында Еуразия кеңістігінде интеграциялық бірлестік құру жөнінде бастама көтерген еді. Сол уақыттан бергі аралықта Мемлекет басшысының стратегиялық идеясы кезең-кезеңімен баршамыздың көз алдымызда нәтижелі түрде жүзеге асырылды.

(Жалғасы 3-бетте)

6-9

4www.astana-akshamy.kz

E-mail: [email protected]

Бүгінге дейін Қазақ елі де, Ресей мен Бе-ларусь Республикасыда жоспарлы эконо-микадан нарықтық экономикаға көшудің күрделі де қайшылықты кезеңдерінен өтті. Жиырма жылдың ішінде әр ел өз бетінше әлемдік деңгейдегі сауда-экономикалық байланстар түзіп, дүние жүзі экономика-сында өз орнын табуға ұмтылды. Бірақ көз ілеспес жылдамдықпен дамып жатқан әлемдік өркениетке жекедара жүріп ілесу оңай еместігін қай ел де түсінген жайы бар. Экономикалық одақ құруға біз енді кіріскелі жатқанымыз болмаса, дүние жүзіндегі күллі мемлекет баяғыда бір-бірімен одақтасып өмір сүріп жа-тыр. Ресми мәліметке сүйенсек, төрткүл дүниеде 300-ге тарта сауда-экономикалық одақ, еркін сауда айналымы мен ортақ рыноктар бар екен.

Еуразиялық интеграция – қазіргідей дағдарыстың қауіп-қатерінен құтылудың, жаһандану үдерісіне жұтылып кетпей, әзірлікпен кірігудің бірден-бір ұтымды жолы болып тұр. «Біз ХХІ ғасырда бірге технологиялық секіріс жасау үшін экономикалық одақ құрмақпыз. Үш ел жаһандық бәсекелестікке төтеп беруде бір-біріне көмектесу үшін интеграци-яланатын болады. Оның қатаң болаты-нына ешқандай күмән жоқ. Мен ХХІ ғасырда еуразиялық интеграцияға басқа стратегиялық тиімді балама жоқтығына сенімдімін» деген еді Елбасы.

Елбасы жиырма жыл бұрын М.Ло мо-носов атындағы Мәскеу мем ле кет тік

«Қазақстанның өңдеуші өнеркәсібіне тартылған инвестициялар көлемінің ұлғаюы республиканың Кеден одағы және Бірыңғай экономикалық кеңістік бойынша серіктес елдермен тауар айналымына оң ықпал етуде. Айталық, Қазақстанның серіктес ел-дермен тауар айналымы 2009 жылдан 2013 жылға дейін 88,3 пайызға өсіп, 24,2 млрд долларға жетті» дейді ҚР Экономика және бюджеттік жоспарлау министрлігі Халықаралық экономикалық интегра-ция департаментінің директоры Ернар Бакенов.

Оның айтуынша, соңғы жылдары Кеден одағы елдерінде экспорт көлемі 62,7 пайызға ұлғайғаны байқалып отыр. Кеден одағы елдерінде жалпы экс-порт көлеміндегі өңделген тауарлардың үлесі 44,9 пайыздан 54,6 пайызға дейін өсті (2013 жылы 3,2 миллиард доллар).

Сонымен қатар, дайын тауарларды жеткізу көлемі 1,2 миллиард долларға дейін, яғни, екі есе артуы есе-бінен өңделген тауарлардың жалпы экспорт көлемі 2010 жылмен салыстырғанда 10,3 пайызға өсті.

Еуразиялық экономикалық комиссияның монопо лия-ға қарсы реттеу департаменті монополияға қарсы заңдардың сақталуын қадағалау бөлімі бастығының орынбасары Алеся Абраменконың айтуынша, Бела-русь шекарасынан Ресей немесе

Қазақстанға шыққандағы ұялы байланыс тарифтерінің қымбатшылығы негізсіз. «Нарықтың олигополистикалық құрылымы БЭК аясында байланыс операторларының бәсекелестікке қарсы әрекеттерін тудырып отыр, - деп атап өткен ол: – Соның салдарынан ұялы байланыс операторларының халықаралық қоңыраулары мен роу-минг арқылы байланыс тарифтерінің айырмашылығы 2 мен 16,8 есе аралығында, - дейді.

ЕЭК зерттеулерінің мәліметтері бойынша, Ресейге шыққанда Беларустардың «Life» абонементі роуминг арқылы таңдап алған тарифіне қарай Br5520-ден Br39540-қа дейін шығындалады, ал МТС абонементі – Br9660-ден Br31812-ге дейін, «Velcom» – Br11760-тан Br30000-ға дейін шығандап кетеді. Ресей азаматтары Беларусь Респу-бликасына келіп хабарласса да осындай жағдай.

Мұндай жағдайға себеп болып отырған жайттардың бірі – БЭК елдерінің ұялы байланыс операторларына тариф орнату мәселесі жөніндегі заңнамаларының әрқилылығы. Мәселен, Ресейде ұялы байланыс опера-торлары тарифтерді өздігінен белгілесе, Беларусь пен Қазақстанда ол мемлекет арқылы реттеліп отырады.

Сағи ОРАЛ

университетінің қабырғасында алғаш рет уақыт талабына сай жаңа ин тегра-циялық бірлестік – Еуразиялық эко-но ми калық одақ құру туралы идеяны ұсынғаны белгілі.

Интеграцияның алғашқы қадамы Кедендік одақтың құрылуы болды. Соның нәтижесінде үш елдің ішкі сауда қарым-қатынасы белсенді да-мыды. Әлемдік экономика деңгейінің төмендеуіне қарамастан, былтыр Кедендік одақ аясындағы тауар айна-лымы 64,1 миллиард теңгеге өсті.

Ал, былтыр басталған Бірыңғай экономикалық кеңістіктің құрылуы бірлескен кәсіпорындардың көбейіп, кәсіпкерлердің бір-бірімен тәжірибе алмасып, қажетті кадрларды, жаңа жоба лар ды бірге дайындауына жол ашты. Айталық, Ресейден Қазақстанға зауыттар келіп, қолайлы кәсіпкерлік орта қалыптастыруға септігін тигізді.

Ал, қазақстандық капитал Ресейге қарай бет бұрып, осы елдің құрылысын, логистика саласын инвестициялай бас-тады. Беларустар да қарап қалмай, Ресейдің тамақ өнеркәсібін дамы туға өзіндік үлес қосса, Қазақ еліне меди-ци налық техника, трактор мен авто кө-лік тер шығаратын өндіріс орындарын салып жатыр.

Енді жаңа одақ құрылғаннан кейін қазақстандық кәсіпкерлерге Ресей мен Беларустың мемлекеттік сатып алуларына қатысуға жол ашылады. Оның көлемі 200 миллиард долларды құрайды.

Түйіндей айтқанда, Қазақстан үшін Еуразиялық ынтымақтастықтың маңыз ды лығы зор. Мұнда үш елді экономикалық мүдде тоғыстырады.

Қымбат ТОҚТАМҰРАТ

– Е р к і н с а у д а ай на лымы. Мұн-да ешбір тариф, шек теу лер сіз та-

уар айна лы мының ауқымы артады. Мәселен, одақ ішіндегі мем ле кет-тер дің импортына қосымша баж салығын салмасақ, дүкендеріміздегі тауардың құны да 10-20% пайызға арзан болады. Бұл халыққа пайдалы. Сәйкесінше, Ресей, Беларусь нарығына шығарылып жатқан қазақстандық

өнімге де кедендік төлем болмайды. Бұдан аңғаратынымыз, құны жағынан отандық бизнестің бәсекеге қабілет-тілігі артады. Тағы бір маңызды жайт, көрші елдегі туыстарына тұрғындар оңай жетіп, іскер азамат-тар шекарадан еркін өте алатын болады.

Сондай-ақ, одақтас мемлекет-термен арадағы экономикалық бай-ла ны сымыз ел егемендігіне нұқсан кел тір меуі тиіс. Кедендік Одақ, ЕЭО

аясында қарым-қатынас ор нат қан -дар дың бәрі геосаяси, саяси мақсатты емес, экономикалық пай да лылығын ескеруі қажет және бұл кеңіс тікте әрбір қатысушы тарап тың ұлттық құндылықтары, қызы ғу шы лығы ескерілуі керек. Бұдан бөлек, Еуразиялық экономикалық одақ үш елдің ғана ара-сында қалып қоймай, алдағы уақытта Қыр ғыс тан, Тәжікстан және Кавказ аймағының елдерін де қатарға қосады деген үміт бар.



Арғы-бергі орыстың артық туған ақыны Александр Сергее-вич Пушкиннің өзі осылайша ода арнаған Санкт-Петербургтің сән-салтанатын суреттеуге тіл жетпейді. Әр тасында өткен тарих өрнектері таңбаланған шежірелі шаһар бүгінде ашық аспан астындағы мұражайға айналған. Самаладай патша сарайлары, қабырғалары ертеде қаланған ескі қамалдар, ғажайып көне ғимараттар, елдіктің белгісіндей ескерткіштер еріксіз көз тартып, көңіл толқытады.

Мұнда біздің қазақтың да та-лай марғасқаларының табан ізі қалған. Олардың бәрін бірдей түгендемей-ақ, ел білетін есімдерді атасақ та біраз жерге барарымыз анық. Ақыл-ойымен айналасы-нан ат оздырған оқымыстылар Шоқан Уәлиханов пен Мұхамед-Салық Бабажанов, оқалы генерал Ғұбайдолла Жәңгіров, алғашқы заңгерлеріміздің бірі Барлыбек Сыртанов пен Думаның депутаты болған Бақытжан Қаратаев, Алаш арыстары Әлихан Бөкейханов, Мұхамеджан Тынышбаев, Мұстафа

Шоқай, Халел Досмұхамедов, әдебиетіміздің алыбы Мұхтар Әуезов, ғұлама ғалым Әлкей Марғұлан, батыр қызымыз Әлия Молдағұлова және басқа жақсы-жайсаңдарымыздың осында әр жылдары оқып, білім алғаны әмбеге аян. Ал, кейбір қандастарымыз Н е в а ж а ғ а л а у ы н а т ү б е г е й л і

тұрақтап, елеулі еңбектерімен ел-жұртының құрметіне бөленді. Он-дай отандастарымыздың қатарына кезінде Мария театрының при-ма-балеринасы атанып, кейіннен А.Ваганова атындағы орыс ба-лет академиясының көркемдік жетекшісі дәрежесіне көтерілген Ресейдің халық әртісі Алтынай

Асылмұратованы, ұзақ жылдар бойы Поляр академиясының ректо-ры болып, Францияның «Құрметті легион» орденімен марапатталған Азургет Шәукенбаеваны, тарих ғылымының докторы Тұрсын Сұлтановты, Санкт-Петербург Теңіз фасадының президенті Серік Жүсіповті жатқызсақ жарасар еді.

Бүгінде Санкт-Петербургтегі түрлі жоғары оқу орындарын-да білім алып жатқан қаракөз ұлдарымыз бен қыздарымыз өте көп көрінеді. Бұлардың арасы-нан да айтулы азаматтар шығып, Қазақстанның қарыштап дамуына қомақты үлес қосарына сеніміміз мол.

Санкт-Петербургтегі Астана күндері Смольныйдағы екі қала басшыларының ресми кездесуімен басталды. Алқалы жиынды ашқан Санкт-Петербург губернато-ры Г.С.Полтавченко алыстан ат арытып келген қазақстандық қонақтардың қадамына құтты болсын айтып, ойға алған ортақ м а қ с а т т а р д ы ң о р ы н д а л у ы н а тілектестігін білдірді.

« А с т а н а д а ғ ы а л ғ а ш қ ы кездесуімізден бері алты айдан асса да, әдемі әсерден әлі арыла қойғанымыз жоқ. Ең бастысы, сол жолы да жеткізілген уағдаларға байланысты біраз шаруаның басы қайырылды. Әсіресе, медицина, бизнес өкілдері арасында белсенді іс-қимылдар байқалады. Ендігі жерде тұрған үй-коммуналдық шаруашылық саласындағы байла-ныстарды жандандыруға күш салу-ымыз керек секілді. Бізде су, жылу, энергетика мәселелерін шешудің о ң т ә ж і р и б е с і қ а л ы п т а с қ а н . Сіздердегі игі істермен таныссақ, тіпті, дұрыс болар еді. Қаланың тіршілігіне қажет коммуналдық техника түрлерін бірлесіп шығару да көкейдегі көп ойдың бірі екенін айта кеткім келеді.

7www.astana-akshamy.kzE-mail: [email protected]

Айрықша атап өтерлік тағы бір жайт, Санкт-Петербургтегі жоғары оқу орындарының рек-торлары астаналық әріптестерімен жан-жақты байланыс жасағанды жөн санайды.

Оларды, әсіресе, Назарба-ев университетінің тәжірибесі қ ы з ы қ т ы р а д ы . С а н к т -П е т е р б у р г Р е с е й д е г і о р д а -лы оқу орталықтарының бірі болғандықтан, үйренетін үрдістері жетерлік екені белгілі. Бұрыннан жолға түскен дәстүрлі бағыттар бойынша бірлескен іс-әрекеттер к ө к ж и е г і к е ң е й е б е р е т і н і н е күмән келтірмеймін» деп ойын түйіндеген Георгий Сергеевич сөзінің соңында қазақ тамырла-рына қалжыңдауды да ұмытпады: «Сіздерге қолайлы болуы үшін та-маша ауа райына тапсырыс бердік. Аспан ашық, күн жылы. Қаламызда алаңсыз аунап-қунауларыңызға әбден болады».

Біз келерден бір күн бұрын ғана жаңбыр жауып, суық жел соғып, мазаны кетірген мамыр мінезі расымен де мамыражай қалыпқа түскен шуақты шақ еді бұл.

Жарқын қабақпен жадырай қарсы алған петерборлықтарға ш ы н ж ү р е к т е н ш ы қ қ а н алғысын білдірген Астана әкімі И.Тасмағамбетов тиісті құжаттарға қол қойылғаннан кейін екі тарапта да жұмыстың жандана түскенін атап көрсетті. Осы ойының айғағы ретінде астаналықтар делегациясы құрамында республика аумағында және халықаралық деңгейде жемісті жұмыс істеп жүрген отыз-дан аса кәсіпорынның басшылары келгенін және олардың бұл жақтағы әріптестерімен ықпалдаса әрекет етуге мүдделі екенін білдірді. Тіпті, «КазСтройСтекло» және «Глас-кек Санкт-Петербург» компания-лары меморандумға қол қойып үлгерген көрінеді. Оның ойынша, мәдени-гуманитарлық салада да ілгерілеуге жол ашатын ілкімді іс-әрекеттер байқалады. Мәселен, делегациямыз халықаралық Жас-тар жиынына, сондай-ақ «Үлкен қалалар экологиясы» форумы-на қатысқан. Қазіргі таңда ауа-ны көк түтінге көміп ластайтын көліктердің, зауыт-фабрикалардың көбеюі қала біткеннің басына қара бұлт үйіретіні белгілі. Алайда, Астанада экологиялық ауыр ахуал тудыратын ірі өндіріс орындары жоқ. Аймақтық жалпы өнім шығару үлесі шағын және орта бизнеске тиесілі. Соған қарамастан, эко-логия проблемасы ұдайы назар аударуды қажет етеді. Сондықтан халықаралық форумдардың бұл ретте берер пайдасы мол. Оның үстіне қазір «ЭКСПО-2017» көрмесіне қызу дайындық жүріп ж а т ы р . А л , о н ы ң т а қ ы р ы б ы «Болашақтың энергиясы» екені өздеріңізге мәлім, ЭКСПО-ға дайындық жұмыстары тек пави-льондар салумен шектелмейтіні түсінікті. Демек, экологиялық түйіндерді тарқатудың тың техно-логияларын меңгеру мақсатында

беделді басқосуларға қатысып, ба-йыпты байлам жасаудың пайдасы зор.

Губернатор Г.Полтавченконың т ұ р ғ ы н ү й - к о м м у н а л д ы қ шаруашылығына байланысты орам-ды ойына қатысты орнықты пікірін айтқан Иманғали Нұрғалиұлы екі жақтың білікті мамандарынан бірлескен жұмыс тобын құрып, көп кешікпей келелі іске кірісу керектігін алға тартты. Климаты, жер жағдайы біршама ұқсастау болғандықтан, қос қалаға ортақ оңтайлы жобалардың орай келіп жатса, әрине, жаман емес.

Астана әкімі білім саласында да бірлесе атқарар жұмыстардың аз еместігін айта келе, Санкт-П е т е р б у р г т е г і ә л е м г е ә й г і л і ғ а л ы м д а р д ы ң к ө м е г і ә л і ж а с елорданың оқу орындарына аса қажет деген қорытынды жасады.

Ол, сондай-ақ, осыдан бірер ай бұрын гастрольдік сапармен кел-ген «Астана Опера» театрының әртістеріне қамқорлық көрсеткені үшін Санкт-Петербург басшыла-рына ризашылығын білдіруді де ұмытқан жоқ.

Салиқалы сұхбат үстінде Георгий Полтавченко Санкт-Петербургте т ә п - т ә у і р к о м м у н а л д ы қ т е х -никалар құрастырылатынын, ал баяғы Киров трактор зауытын-да астаналықтардың назарын аударуға тұрарлық заманауи ав-тобустар шығарылатынын ай-тып қалды. Мәселенің мәнісін ұға қойған Иманғали Тасмағамбетов те айтар сөзден жаңылмай, жауа-бын берді: «Біз де біраз шетелді көріп болдық. Олардың көбі бізге әріптес емес, нарық нысаны ретінде қарайды. Кейбір өнімдеріміздің сапасы ешкімнен кем емес. Бағалары әлдеқайда төмен. Ендеше, неге алыстан арбалағанша, жақыннан дорбаламаймыз. Егер Санкт-Петербургтің автобустары талғам талаптарына сай болса, бағасы аспандап тұрмаса, соны сатып алғанымыз жөн емес пе? Ақылға салып қарасақ, тұрғындарының саны онша емес қалада автобус шығаратын бірлескен кәсіпорын ашудың қажеті қанша? Ендеше, бірімізде жоқты бірімізден алып, жыртығымызды бүтіндегеніміз жөн болар. Ертең Еуразиялық экономикалық одақ шеңберінде бұл ойымызды жүзеге асыруға кең жол ашылатыны өзінен-өзі белгілі».

К е з д е с у с о ң ы н а қ а р а й « Ұ р п а қ т а р ғ а ж о л д а у » а т т ы қ ұ ж а т қ а қ о л қ о й ғ а н А с т а -на әкімі И.Тасмағамбетов пен Санкт-Петербург губернаторы

Г.Полтавченко журналистермен жүздесті. Екіжақты келісімнің н ә т и ж е л е р і т у р а л ы с а у а л ғ а Иманғали Нұрғалиұлы былайша жауап берді:

« Қ а з а қ с т а н м е н Р е с е й д і ң э к о н о м и к а л ы қ , м ә д е н и , гуманитарлық байланыстары ертеден үзілген емес. Әйтсе де, тәуелсіздік алғаннан кейінгі жылда-ры Астана мен Санкт-Петербургтің арасындағы барыс-келіс сиреп, алыс-беріс азайып кетті. Оның өзіндік себептері бар. Кеңес өкіметі құлағаннан кейін әрқайсысымыз ет-петтеген экономикамыздың еңсесін көтерумен айналысып кеттік. Осын-

дай қиын кезеңде Қазақстан астана-сын ауыстырды. Жас елорданы жайнату оңай емес еді. Елбасымыз Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың ерлігіне баланған іргелі іс абы-роймен жүзеге асты. Кемелімізге келген соң ғана айналамызға қарай

бастадық. Сөйтіп, міне, қарым-қатынас өрісі күннен-күнге кеңейіп келеді. Астана – қарқынды даму үстіндегі қала. Жылына бір жарым миллион шаршы метр тұрғын үй салынады. Санкт-Петербургтің жо-балау институттарының қызметін пайдалануға мүдделілік таныта-мыз. Басқа да бірлесе атқаратын ауқымды істер баршылық».

Смольныйдағы кездесуден кейін Иманғали Тасмағамбетов пен Г.Полтавченко және делегация мүшелері Санкт-Петербургтің айшықты ауданындағы «Астана» сауда-іскерлік кешенінің іргетасы қаланатын жерге капсула қою сал-танатына қатысты.

Б ұ л н ы с а н қ а з а қ с т а н д ы қ кәсіпкерлердің қаржысына са-лынады. Нарықтың заңы солай. Қазақшалап қайырсақ, «Киіз кімдікі болса, білек соныкі». Іс адамдары қаржыны қажет деп тапқан жеріне салады. Негізі, бұл мәселе осыдан он шақты жыл бұрын көтеріліпті. Сәті енді түсетін сыңайлы. Ал, ресейліктер Астанадан жер алып, « С а н к т - П е т е р б у р г » д е й т і н іскерлік орталығын ілгеріде салып алған.



Бірінші Петр салдырған Санкт-Петербургтің іргетасы болып қаланған Петропавл қаласының жанында, Нева өзенінің жасыл шалғынды жағасында қоныс теп-кен Қазақ ауылы Астана күндерінің ажарын аша түскендей болды. Қаз-қатар тігілген ақшаңқан үйлерге аң-таң боп қараған жергілікті т ұ р ғ ы н д а р к ө ш п е н д і л е р д і ң т ұ р м ы с - с а л т ы м е н т а н ы с ы п , таңғажайып өнерін тамашалады. Несін айтасыз, не қызықтың бәрі осында. Ертегідей этноауыл ежелгі бабаларымыздың тыныс-тіршілігін елестетеді.

Астана әкімі И.Тасмағамбетов пен Санкт-Петербург губернаторы Г.Полтавченко бастаған мәртебелі меймандарды шашу шашып қарсы алған қыз-келіншектердің қызыл камзолдары қырмызыдай жайнап, көздің жауын алады. Еңсегей бойлары екі метрге жуық ба-тырлар аяқтарын балпаң-балпаң басады. Бастарындағы дулығасы, үстеріндегі сауыты, белдеріндегі бес қаруы өңдеріне өзгеше айбат бергендей. Әйтсе де, ақ түндер қаласының аспанкөз арулары солардың айналасын төңіректеп, ескерткішке суретке түсіп әлек. Көпшіліктің көзінше алтынмен аптап, күміспен күптеп әйелдердің әшекей-үшекей бұйымдарын жасаған зергерлердің шеберлігіне бас шайқамауың мүмкін емес.

Ж а н - ж а ғ ы н а н а н т а л а ғ а н а д а м д а р д ы ң ж ү р і с - т ұ р ы с ы н жақтырмай қиғылық салып жатқан қыранның иесімен қысқа ғана тіл қатыстық.

– Аты-жөніңізді айтсаңыз. – Күнтуғанұлы Базарбек . – Қайдансың? – Астанадан. – Құсыңмен аң қағып тұрасың

ба? – Әрине. – Қанжығаңды қандап жүрсің бе?

– Бұйырғанын алып жүрміз. – Қалай, бүркітіңе қызығушылар

көп пе? – Суретке түсушілер көп. Соған

қарағанда... Қолындағы қыраны қайта-қайта

қанатын қағып, мазасыздана бер-ген соң әңгімені амалсыз үзуімізге тура келді.

Анадайда алтыбақан теуіп алқынған қыз-келіншектерге қ ы з ы ғ а қ а р а п т ұ р ғ а н қандастарымызды байқап қалдық.

– С і з д е р , с і р ә , С а н к т -Петербургтің қазақтары болар-сыздар.

– Айна-қатесіз айтасыз. – Өздеріңізді таныстырып

өтсеңіздер. – Менің есімім – Гүлшат. Күйеуім

Аманғали екеуіміз жиырма екі

жылдан бері осында тұрамыз. Өзім балабақшада жұмыс істеймін. Күйеуім – құрылыс компаниясын-да. Үш баламыз бар. Жағдайымыз жақсы. Көп балалы отбасы ретінде губернаторымыз былтыр төрт бөлмелі үй берді. Астана күндері өтетінін естіп, қатты қуандық. Кешке концерттеріңізге де ба-рамыз.

– Ал, бауырым, сен кімсің, бұл жақта неғып жүрсің?

– Д а р х а н д е г е н і н і ң і з б і н . Жетісудың жігітімін. Осындағы Михайлов артиллерия акаде-миясында оқимын. Қорғаныс министрлігінің жолдамасымен келгенмін.

– Д ұ р ы с е к е н . О қ у ы ң д ы ойдағыдай бітіріп, еліңе адал қызмет етуіңе тілектеспін!

А ң ш ы л а р ү й і н д е а р ғ ы аталарымыздың тыныс-тіршілігін бейнелейтін таңбалы тастағы су-реттер қойылған.

Он екі қанатты Ақ орда қазақ хандарының абыройын асқақтатып тұрғандай көрінеді. Ән әуелеп, күй күмбірлеп, ұлтымызды ұлықтаған көркем композициялар көпке дейін көз алдымыздан кетпей қойды.

Смольныйда өткен Астана әкімдігі мен Санкт-Петербург үкіметі арасындағы іскерлік байланыстар кеңесінің бірінші м ә ж і л і с і н д е м ә н д і м ә с е л е талқыланды.

Басқосуда сөз сөйлеген Астана әкімі Иманғали Тасмағамбетов қ а з а қ т ы ң к і н д і к қ а л а с ы н ы ң қарышты дамып келе жатқанын, енді аз уақытта тұрғындарының саны миллиондық межеден аса-тынын айтты. Елорданың эконо-микасында кәсіпкерлікті қолдау мен шетелдік инвестицияны көп тартуға айрықша көңіл бөлінеді. Сондай-ақ, қаланы тұрақты түрде өркендетуге, инфрақұрылымды жетілдіруге, еңбек нарығын білікті кадрлармен қамтамасыз етуге жете мән беріледі. Астана ұзақ уақыт бірлесе жұмыс істеу мақсатында инвесторларға мол мүмкіндіктер туғызады.

«Астана – жаңа қала» еркін экономикалық аймағы қолайлы инвестициялық ахуал тудырып, салық салудың жеңілдетілген түрін ұсынады.

Бүгінде Астананың алдын-да әлемдегі 50 ақылды қаланың қатарына кіру міндеті тұр. Ол үшін экономиканың инновациялық және жоғары технологиялық са-

лаларын одан әрі дамытуымыз қажет. Біз Астананың өркениет өріне беттеуіне қомақты үлес қосқысы келетін инвесторларды қолдаймыз. Жарқын келешекке бас-тайтын жаңа жобалар үшін есігіміз әрдайым ашық.

Е к і ж а қ т ы т и і м д і келісімшарттардың бұдан былай көбейетініне сенім артқан әкім кеңестің алдағы жұмыстарына сәттілік тіледі.

Кеңес отырысына қатысқан іскерлік орта өкілдері өздерінің өзекжарды ойларын ортаға салып, ұтымды ұсыныстарын білдірді.

Астаналықтар атынан сөйлеген Денсаулық сақтау басқармасының басшысы Айгүл Сегізбаева, «Аста-на – жаңа қала» ЕЭА әкімдендіру басқармасының басшысы Ме-дер Маселов, кәсіпкерлік және өндіріс басқармасының басшысы Мәлика Бектұрова петерборлық әріптестерімен бірлесіп атқаратын жұмыстар жөнінде жан-жақты әңгіме қозғады.

Іскерлік кеңес отырысының с о ң ы н д а б і р қ а т а р м а ң ы з д ы келісімдерге қол қойылды.

Михайлов театрының сахнасында өткен гала-концерт талғамы жоғары Санкт-Петербург көрермендері көңілінен шыққанын бірден айтуға тиіспіз. Қазақстанның халық әртістері – Айман Мұсақожаева, Р о з а Р ы м б а е в а , Н ұ р ж а м а л Үсенбаева сахна төріне шыққанда алақандар аямай соғылып, гүл шоқтары «жауғанын» көргенде кеудемізді мақтаныш сезімі кернеді. Республикалық конкурстардың лауреаттары Айгүл Қосанова, Пе-ризат Тұрарова, Данияр Мұқан


және Секен Сыздықовтың «Ән шашуы» қалың көпшіліктің қанын қыздырып, арқасын қоздырды. Белгілі скрипкашы Жәмила Сер-кебаева мен сыбызғышы Еділ Құсайыновтың қосыла орындаған

«Бозторғайы» алқалаған әлеуметті бейжай қалдырмағаны анық. Түркештің «Көңілашары» мен Құрманғазының «Сарыарқасын» күмбірлеткен Астана мемлекеттік филармониясының халық аспап-тар оркестрі жиналғандарға күй құдіретін бір сездірді десек, артық айтқандық емес.

Тыңдарманның құлақ құрышын қандырған әдемі кештен кейін С а н к т - П е т е р б у р г т і ң з и я л ы көрермендері, әсіресе, аға буын өкілдері асқан ризашылықтарын білдіріп, көпке дейін залдан кетпей жүріп алғанына куә болдық.

Концертке жергілікті қазақтар және осы қалада оқып жатқан қаракөз студенттеріміз көп келді.

Г а л а - к о н ц е р т б а с т а л а р д а астаналық өнерпаздарға ақ жол тілеген Санкт-Петербург губерна-торы айтқан бір сөз құлағымызда қалып қойды. «Жарты жыл бұрын қалаларыңызға барғанымызда «Астана Опера» театрының ғажайып ғимаратын көріп таң қалдым. Іші-сырты бірдей сәулет сұлулығына тұнып тұрған мұндай театрды мен өмірімде көрген емеспін» деген еді ол ағынан жарылып. Астана күндері ая-сында сондай-ақ «Астана ба-лет» бишілері мен «Солистер академиясының» әртістері өз өнерлерін көрсетті.

Астаналық делегация Санкт-Петербургтегі Жамбыл Жабаев ескерткішіне гүл шоқтарын қойды.

Ұлы Отан соғысының қиын-қыстау кезеңінде:

Ленинградтық өренім, Мақтанышым сен едің. Нева өзенін сүйкімді, Бұлағымдай көремін... Уа, қаһарман өренім, Мақтанышым, беделім!.. -

деп өлең арнаған жыр алыбын мұндағылар аса қадірлейді. Оның бұл жыр шумақтары Ленинградты қорғаған майдангерлерге парақшаға басылып тарағанын үлкендер аңыз қылып айтады.

Шағын митингіде сөз алған Астана қалалық мәслихатының хатшысы Сансызбай Есілов Жам-был атамыздың сол патриоттық сезімін, интернационалдық рухын кейінгі ұрпаққа жеткізу керектігіне тоқталды.

С а н к т - П е т е р б у р г т і ң 3 0 0 жылдығына қазақстандықтар тар-ту еткен бұл ескерткіш айналасы абаттандырылып, күтімге алынғаны аңғарылады. Соны көріп, көңіліміз жібіп қалғанын жасыра алмаймыз...

... «Жусан иісі» атты көркемсурет көрмесі де Солтүстік Пальмирасы-на қазақтың рухын әкелгендей бол-ды. «Құланшы» қазіргі заман өнері орталығының директоры Ләйла Махат ұйымдастырған бұл көшпелі көрме бұған дейін Нью-Йоркте, Берлинде, БҰҰ секретариатында табысты өткендігі жөнінде талай жазылды. Бұл жолы келушілер назарына Әділғали Баяндин, Ақтоты Смағұлова, Жанар Аман-

таева, Лилия Ким, Шалқар Қабдеш секілді қылқалам шеберлерінің түрлі тақырыптағы туындылары ұсынылыпты.

Сонымен Санкт-Петербургтегі Астана күндері аяқталды. Ресейдің мәдени астанасы екі күн бойы қазақ өнерінің қайталанбас нақыштарына қанықты. Іскерлік орта өкілдері өздеріне лайық серіктестерін та-уып, тиімді уағдаластықтарға қол жеткізді.

Сарсүйек Санкт-Петербург жас Астананы құшақ жая қарсы алып, қимастық сезіммен қинала қоштасты.

Қайта айналып келгенше аман-сау бол, ақ түндер қаласы!

Талғат БАТЫРХАН,Астана- Санкт-Петербург-

Астана

Сұлтан СЕЙІТ


«Әдемі-Ай» өнер мұражайының жинақтарына енетін аталмыш көрме Қазақстанның тарихи-мәдени мұрасын наси-хаттап, көпшілікке жария ету мақсатында ұйымдастырылып отыр. Бұған дейін елбасы Нұрсұлтан Назарбаев коллекция иесі, «Әдемі-Ай Plus» компаниясының президенті Бахаргүл Төлегенмен кездесіп, оның қазақ халқының мәдени мұрасын сақтау мен зерттеу қызметіне жоғары баға берген болатын.

2011 жылы белгілі өнертанушы Бахаргүл Төлегеннің ба-стамасымен ашылған өнер мұражайында бүгінде 1000-нан астам жәдігер бар. Көрмеге сол экспозициялардан біздің заманымыздан бұрын ІІІ-І ғасырларға жататын Кушан патшалығының археологиялық артефактілері мен VІ-ХІІ ғ. жататын тарихи құнды дүниелер қойылған. Сонымен бірге, «Әдемі-Ай» компаниясының сәндік-қолданбалы өнер бұйымдары мен қазақтың ұлттық кәдесыйларын тамашалауға зор мүмкіндік бар.

Мәдина ЖАҚЫП

Күйшінің мерейтойына арналатын осы кеште сонау Кетбұға бабамыздан бастап, Тәттімбет, Құрманғазы, Дәулеткерей, Қазанғап, Сүгір, Дина, Нұрғиса сынды қазақ күй өнері жауһарларының ең таңдаулы, ең танымал күйлері шертілмек. Концертте Қазақ халық аспаптар ансамблі, «Шалқыма» халық биі ансамблі, Гүлзира Бөкейханова, Эльмира Жаңабергенова, Ғазиза Жұмакенова сынды өнер майталмандары өнер көрсетеді. Сондай-ақ, кешке Анардың әкесі, белгілі күйші Айтбай Мұздаханов қатысады. Ол кісі бүкіл Қостанай өңірін дүрілдеткен күйші. Әкесінің 40 күйі мен 20-дан аса әні бар. Өнерлі орталарда, көпшілік алдында сол шығармаларды насихаттауға бел шеше кіріскен Анар келе-келе өзі де күй шығаратын болған. 1985 жылы «Жігер» фестиваліне қатысып, әкесінің «Бабалар үні» циклынан «Тархан баба», «37-інші жыл», «Бозтайлақ» күйлерін күмбірлеткен.

Репертуарында бүгінде 200-ге тарта шығарма бар Анар қазақ тың Алтай-Тарбағатай, Арқа, Жетісу, Қаратау күйшілік мектептерінен де хабардар. Дәулескер бабалардың күйлерін бабына келтіре,өзіндік өрнек сала орындайды. Ол Франция, Англия, Венгрия, Индия, Германия, Түркия елдерінде өнер көрсетті.

Еркежан СӘТІМБЕК

Мұражай ісі елімізде жанданып келеді. Былтырғы ақпан айында «Ата-мекен» Қазақстан картасы» этно-мемориалдық кешенінің негізінде «ИКОМ Қазақстан» халықаралық ұйымы құрылған болатын. Оның құрамына еліміздегі 235 мұражайдың 70-і кірді. Астана қаласы әкімдігінің қолдауымен этно-мемориалдық ке-шен жанынан «ИКОМ Қазақстан. Қазақстан мұражайларының мұрасы» және «Астана қаласының мәдени мұрасы» республикалық ғылыми-танымдық журналдары шыға бастады. Биыл Астана күні мерекесі кезінде ҚР Ұлттық мұражайының да есігі айқара ашылмақ.

Дөңгелек үстел барысында болашақ Бозоқ қаласының маңында ашық аспан астындағы мұражай салу идеясы ортаға тасталды. Мұндай ой иесі – К.Ақышев атындағы археологиялық ғылыми-зерттеу институтының директоры Марал Хабдуллина: «Бозоқ қалашығы Астана тарихын мыңжылдықтарға жыл-жытады. Астананың атасы – осы қала. Сондықтан, Астана туралы айтқанда да Бозоқты естен шығармауымыз керек. Ежелгі қаладан сыр шертетін мұражай салынса, ұтылмаймыз» деді.

Осы қаланы ашқан қазақ археология ғылымының негізін қалаушылардың бірі Кемел Ақышевтың 90 жылдығы екені, ғалымның мерейтойы атаусыз қалмауы қаперге салынды.

Аймақтардан келген мұражай ма-мандары өздері атқарып жатқан жұмыс жайында әңгімеледі. Әсіресе, Алматы облысындағы жұмыс қомақты екен. Мәселен, облыстық М. Тынышпаев атындағы тарихи-өлкетану мұражайы «Алтын адам керуені» жылжыма-лы көрмесін биылғы көктемде киелі Түркістан қаласынан бастап, Атырауда жалғастырды. Күз айларында аталмыш көрме Өскемен, Павлодар, Қарағандыға баруы тиіс.

Әрине, Астана мұражайлары да өзгелерден олқы соғып тұрған жоқ.

Оған дәлел – дөңгелек үстел бары-сында «ИКОМ Қазақстан» атынан Қазіргі заман өнер мұражайының ди-ректоры Нелли Шивринаның және ҚР Тұңғыш Президенті мұражайы директорының орынбасары Ботакөз Қайыпованың, белгілі реставратор Қырым Алтынбековтің марапатталуы.

Марапатталғандардың арасында Алматы қаласындағы С.Мұқанов және Ғ.Мүсіреповтің мемлекеттік әдеби-мемориалдық мұражай кешенінің ди-ректоры Әділғазы Қайырбеков те болды. Одан мұражайдың тыныс-тіршілігі және жаңалықтары жайында сұрағанымызда, ол: «Әдеби-мемориал-дық мұражайлардың ерекшелігі – жазушының ғұмыр кешкен дәуірінің тынысын сезіндіреді. Жазушылардың сол кездегі кітаптары, қолжазбалары, жұмыс кабинеттері, кітапханалары сақталған.

Сәбит Мұқанов көзі т ірісінде «Жұмбақ жалауды», кейін «Ботакөз», «Адасқандарды» біраздан соң «Мөлдір махаббат» қылып шығарды. Сол сияқты біраз шығармалар бірнеше нұсқада жарық көрді. Соның қолжазбалары бар бізде. Қандай өзгерістер болды, салысты-ра зерттедік. Кейбірі таптық көзқарасқа байланысты өзгерген екен. Мысалы, «Адасқандарды» жұрт қатты іздейтін. Бұл Сәбит Мұқановтың алғашқы романы ғой, онда идеологияның бояуы онша жоқ еді. «Шіркін-ай, сол «Адасқандарды» қайта басып шығарса, дұрыс болар еді. Кейінгі басылымдарда цензураға ұрынды» деген елдің пікірін естіп жүріп, оқырмандардың сұранымына орай Астанадан «Адасқандардың» алғашқы нұсқасын басып шығардық» деп жауап берді.

Аманғали ҚАЛЖАНОВ

Бұны мәдениет және өнер майтал-ман да рының еңбегі өз деңгейінде

еленіп, осы қайраткерлердің қоғам-дағы рөлін айшықтаған оқиға ретінде қабылдадым. Олай дейтінім, респуб ли-калық мәдениет, спорт және ақпарат қызметкерлері кәсіподағының Аста-на қалалық филиалының төрайымы ретіндегі қызметім арқылы осы саланың әлеуметтік жағы маған өте жақын екенін айтқым келеді.

Алдымен, мәдениет, өнер қызмет ке-рі нің кім екенін анықтап алайық. Оның негізгі кәсіби қызметі – мәдени құн ды-лықтарды сақтаумен, дамытумен, наси-хаттаумен байланысты екені бәрімізге мәлім. Олар жас ұрпақты өнерге ба-улып, адам жанын әдемілікке, рухани үйлесімділікке үйрететін жандар деп бағалағанымыз жөн. Руханиятымызды

байытып, мәдени құндылықтарды қайта түлету, дамыту, сондай-ақ осы асыл қазынамызға бұқараны тарту жөніндегі қызметі де ерекше.

Рас ол егін екпейді, жер қазбайды немесе мал бағып, сауда-саттықпен де айналыспайды. Оған қарап олардың еңбегін олқысынуға болмайды. Біле білсек, мәдениет саласындағы бүкіл әлеуметтiк маңызы бар iс-шаралар олардың қатысуынсыз өтпейді. Олар – еліміздің өркениетінің өлшемі. Олардың талантымен адамзаттың ру-хани биігі өлшенеді. Олар қазақ деген халықтың имиджін, бет-бейнесін сом-дайды. Сол себепті де еңбегінің бәсі жоғары болмақ.

Елордада республикалық маңызы бар нысандармен қоса есептегенде 69 мәдениет ошағы бар. Оның ішінде 7 мұражай, 7 театр, 24 кітапхана, 3

концерттік зал, 1 цирк, бірнеше ки-нотеатр, 4 көркем сурет галереясы бар. Осы өнер ордаларында мыңдаған жан еңбек етеді, қарапайым адамдарға білінбейтін ұшы-қиыры жоқ, үлкен істің бір шетінде жүреді. Ал, жеке өнер адамының өзі үнемі ізденіс үстінде жүріп, талантын ұштап, халық көңілінен шығатын биікте табылуы орасан еңбек пен сүйіспеншіліктің арқасында екенін айтуымыз керек.

Еңбектеріңіз жана берсін, құрметті мәдениет майталмандары!

Светлана ИМАНҚҰЛОВА, Республикалық мәдениет,

спорт және ақпарат қызметкерлерінің кәсіподағының

Астана қалалық филиалының төрайымы



5678 21.05.2010

5679 24.05.20105680 24.05.2010

5681 24.05.2010

5682 24.05.2010

5683 24.05.2010

5684 24.05.2010

5685 24.05.2010

5686 24.05.2010

5687 25.05.2010

5688 25.05.2010

5689 25.05.2010

5690 25.05.2010

5691 26.05.2010

5692 26.05.2010

5693 26.05.2010

5694 26.05.2010

5695 26.05.2010

5696 26.05.2010

5697 26.05.2010

5698 26.05.2010

5699 26.05.2010

5700 27.05.2010

5701 27.05.2010

5702 27.05.2010

5703 27.05.2010

5704 27.05.2010

5705 27.05.2010

5706 27.05.2010

5707 28.05.20105708 28.05.2010

5709 28.05.2010

5710 28.05.20105711 31.05.2010

5712 31.05.2010

5713 31.05.2010

5714 31.05.2010

5715 31.05.20105716 31.05.2010

5717 31.05.2010

5718 31.05.20105719 31.05.2010

5720 31.05.2010

5721 31.05.2010

5722 31.05.2010

5723 01.06.2010

5724 01.06.2010

5725 01.06.2010

5726 01.06.2010

5727 01.06.2010

5728 01.06.2010

5729 01.06.2010

5730 01.06.20105731 01.06.20105732 02.06.2010

5733 02.06.2010

5734 02.06.2010

5735 02.06.2010

5736 02.06.2010

5737 02.06.2010

5738 02.06.2010

5739 02.06.20105740 02.06.2010

5741 03.06.2010

5742 03.06.2010

5743 03.06.2010

5744 03.06.2010

5745 03.06.2010

5746 03.06.2010

5747 03.06.2010

5748 03.06.2010

5749 03.06.2010

5750 03.06.2010

5751 03.06.2010

5752 03.06.2010

5753 03.06.2010

5754 03.06.2010

5755 03.06.2010

5756 04.06.2010

5757 04.06.2010

5758 07.06.2010

5759 07.06.2010

5760 07.06.2010

5761 07.06.2010

5762 07.06.2010

5763 07.06.2010

5764 08.06.2010

5765 08.06.20105766 08.06.2010

5767 08.06.2010

5768 10.06.2010

5769 10.06.2010

5770 10.06.20105771 10.06.2010

5772 10.06.2010

5773 10.06.2010

5774 10.06.2010

5775 10.06.20105776 11.06.2010

5777 14.06.2010

5778 14.06.2010

5779 14.06.2010

5780 14.06.2010

5781 14.06.20105782 14.06.2010

5783 14.06.20105784 14.06.2010

5785 14.06.2010

5786 14.06.2010

5787 15.06.2010

5788 15.06.2010

5789 15.06.2010

5790 15.06.2010

5791 15.06.2010

5792 15.06.2010

5793 15.06.2010

5794 15.06.2010

5795 16.06.2010

5796 16.06.2010

5797 16.06.2010

5798 16.06.2010

5799 16.06.20105800 16.06.2010

5801 16.06.2010

5802 16.06.2010

5803 16.06.2010

5804 17.06.2010

5805 17.06.2010

5806 17.06.2010

5807 17.06.2010

5808 18.06.2010

5809 21.06.20105810 21.06.20105811 21.06.2010

5812 22.06.2010

5813 22.06.2010

5814 22.06.2010

5815 22.06.20105816 22.06.20105817 22.06.2010

5818 23.06.20105819 23.06.2010

5820 23.06.2010

5821 23.06.2010

5822 24.06.2010

5823 24.06.2010

5824 24.06.2010

5825 25.06.2010

5826 25.06.2010

5827 25.06.2010

5828 28.06.2010

5829 28.06.2010

5830 28.06.2010

5831 28.06.2010

5832 28.06.2010

5833 28.06.2010

5834 28.06.2010

5835 28.06.2010

5836 29.06.2010

5837 29.06.20105838 30.06.2010

5839 30.06.2010

5840 30.06.2010

5841 30.06.2010

5842 30.06.2010

5843 30.06.2010

5844 30.06.2010

5845 01.07.2010

5846 01.07.20105847 01.07.2010

5848 01.07.2010

5849 01.07.2010

5850 02.07.2010

5851 02.07.2010

5852 02.07.2010

5853 02.07.2010

5854 02.07.2010

5855 02.07.2010

5856 02.07.2010

5857 02.07.2010

5858 02.07.2010

5859 02.07.2010

5860 03.07.2010

5861 03.07.2010

5862 03.07.2010

5863 03.07.2010

5864 03.07.2010

5865 03.07.2010

5866 03.07.2010

5867 07.07.2010

5868 07.07.2010

5869 07.07.2010

5870 07.07.20105871 07.07.2010

5872 08.07.2010

5873 08.07.2010

5874 08.07.2010

5875 08.07.2010

5876 08.07.2010

5877 09.07.2010

5878 09.07.20105879 09.07.2010

5880 09.07.2010

5881 12.07.2010

5882 12.07.2010

5883 12.07.2010

5884 12.07.20105885 12.07.2010

5886 12.07.2010

5887 12.07.2010

5888 12.07.2010

5889 12.07.2010

5890 12.07.2010

5891 12.07.20105892 13.07.2010

5893 13.07.20105894 13.07.2010

5895 14.07.2010

5896 14.07.2010

5897 14.07.2010

5898 14.07.2010

5899 14.07.2010

5900 15.07.2010

5901 15.07.20105902 15.07.2010

5903 15.07.2010

5904 15.07.20105905 15.07.2010

5906 15.07.2010

5907 15.07.2010

5908 15.07.2010

5909 15.07.2010

5910 15.07.2010

5911 15.07.2010

5912 15.07.2010

5913 15.07.2010

5914 15.07.2010

5915 16.07.2010

5916 16.07.2010

5917 16.07.20105918 16.07.2010

5919 16.07.2010

5920 16.07.2010

5921 16.07.2010

5922 16.07.2010

5923 16.07.2010

Т.А.Ж Кезекке қою күні Санаты

(Жалғасы. Басы газетіміздің №53 (3110) санында)


5924 16.07.2010

5925 16.07.20105926 19.07.2010

5927 19.07.2010

5928 19.07.2010

5929 19.07.2010

5930 19.07.2010

5931 19.07.2010

5932 19.07.2010

5933 20.07.2010

5934 20.07.2010

5935 20.07.2010

5936 20.07.2010

5937 20.07.2010

5938 20.07.2010

5939 20.07.20105940 21.07.2010

5941 21.07.2010

5942 21.07.2010

5943 21.07.2010

5944 21.07.2010

5945 21.07.2010

5946 21.07.2010

5947 21.07.2010

5948 21.07.2010

5949 21.07.2010

5950 21.07.2010

5951 22.07.2010

5952 22.07.2010

5953 22.07.2010

5954 22.07.2010

5955 22.07.2010

5956 22.07.20105957 23.07.2010

5958 23.07.2010

5959 23.07.2010

5960 23.07.2010

5961 26.07.2010

5962 26.07.2010

5963 26.07.2010

5964 26.07.2010

5965 26.07.2010

5966 26.07.2010

5967 26.07.2010

5968 26.07.2010

5969 26.07.2010

5970 26.07.2010

5971 26.07.20105972 27.07.20105973 27.07.2010

5974 27.07.2010

5975 27.07.2010

5976 27.07.2010

5977 28.07.2010

5978 28.07.2010

5979 28.07.2010

5980 28.07.2010

5981 28.07.2010

5982 29.07.2010

5983 29.07.2010

5984 29.07.2010

5985 29.07.2010

5986 29.07.2010

5987 30.07.2010

5988 30.07.2010

5989 30.07.2010

5990 30.07.2010

5991 30.07.2010

5992 30.07.2010

5993 30.07.2010

5994 30.07.2010

5995 02.08.2010

5996 02.08.2010

5997 02.08.2010

5998 02.08.2010

5999 02.08.2010

6000 02.08.2010

6001 02.08.2010

6002 02.08.2010

6003 02.08.20106004 02.08.2010

6005 02.08.2010

6006 02.08.20106007 02.08.2010

6008 02.08.2010

6009 03.08.2010

6010 03.08.2010

6011 03.08.20106012 03.08.2010

6013 03.08.2010

6014 04.08.2010

6015 04.08.2010

6016 04.08.2010

6017 04.08.2010

6018 04.08.20106019 04.08.20106020 04.08.2010

6021 04.08.2010

6022 04.08.2010

6023 04.08.2010

6024 05.08.2010

6025 05.08.2010

6026 05.08.2010

6027 05.08.2010

6028 05.08.2010

6029 05.08.2010

6030 06.08.2010

6031 06.08.2010

6032 06.08.2010

6033 06.08.2010

6034 09.08.2010

6035 09.08.2010

6036 09.08.2010

6037 09.08.2010

6038 09.08.20106039 09.08.2010

6040 09.08.2010

6041 09.08.2010

6042 09.08.2010

6043 09.08.2010

6044 09.08.2010

6045 10.08.2010

6046 10.08.2010

6047 10.08.2010

6048 10.08.2010

6049 10.08.2010

6050 10.08.2010

6051 11.08.2010

6052 11.08.20106053 11.08.2010

6054 11.08.2010

6055 11.08.2010

6056 11.08.2010

6057 11.08.2010

6058 12.08.2010

6059 12.08.2010

6060 12.08.2010

6061 12.08.2010

6062 12.08.2010

6063 12.08.2010

6064 12.08.2010

6065 13.08.2010

6066 13.08.2010

6067 13.08.2010

6068 13.08.2010

6069 13.08.2010

6070 13.08.2010

6071 13.08.2010

6072 13.08.2010

6073 13.08.2010

6074 13.08.2010

6075 13.08.2010

6076 16.08.2010

6077 16.08.2010

6078 16.08.2010

6079 16.08.2010

6080 16.08.2010

6081 16.08.2010

6082 16.08.2010

6083 16.08.2010

6084 16.08.2010

6085 16.08.2010

6086 16.08.2010

6087 16.08.2010

6088 16.08.2010

6089 16.08.2010

6090 17.08.2010

6091 17.08.2010

6092 17.08.2010

6093 17.08.2010

6094 17.08.2010

6095 17.08.2010

6096 17.08.2010

6097 17.08.2010

6098 17.08.2010

6099 17.08.2010

6100 18.08.2010

6101 18.08.2010

6102 18.08.2010

6103 18.08.20106104 19.08.2010

6105 19.08.2010

6106 19.08.2010

6107 19.08.2010

6108 19.08.2010

6109 19.08.2010

6110 19.08.2010

6111 19.08.2010

6112 20.08.2010

6113 20.08.2010

6114 20.08.20106115 20.08.2010

6116 20.08.2010

6117 20.08.2010

6118 20.08.2010

6119 20.08.2010

6120 20.08.2010

6121 20.08.2010

6122 20.08.2010

6123 23.08.2010

6124 23.08.2010

6125 23.08.2010

6126 23.08.2010

6127 23.08.2010

6128 23.08.2010

6129 23.08.2010

6130 23.08.2010

6131 23.08.2010

6132 23.08.20106133 24.08.2010

6134 24.08.2010

6135 24.08.2010

6136 24.08.2010

6137 24.08.2010

6138 24.08.2010

6139 24.08.2010

6140 24.08.20106141 24.08.20106142 24.08.2010

6143 24.08.2010

6144 25.08.2010

6145 25.08.2010

6146 25.08.2010

6147 25.08.2010

6148 25.08.2010

6149 25.08.2010

6150 25.08.2010

6151 25.08.2010

6152 25.08.2010

6153 26.08.2010

6154 26.08.2010

6155 26.08.2010

6156 26.08.2010

6157 26.08.2010

6158 26.08.2010

6159 26.08.20106160 26.08.2010

6161 26.08.2010

6162 26.08.2010

6163 26.08.2010

6164 26.08.20106165 26.08.2010

6166 27.08.2010

6167 27.08.2010

6168 27.08.20106169 27.08.2010

6170 27.08.2010

6171 27.08.2010

6172 27.08.20106173 27.08.2010

6174 27.08.2010

6175 27.08.2010

6176 31.08.2010

6177 31.08.2010

6178 31.08.2010



I ТАРАУ – МҮЛІК САЛЫҒЫАғымдағы жылдан бастап тұрғын

үй және саяжайларға салық ставка-сын есептеу барысында қолда ны ла-тын базалық салық ставкасы шаршы метр үшін 30 000 теңгеден 60 000 теңгеге ұлғайды. Нәтижесінде, 2014 жылға есептелген мүлік салығының сомасы алғашқы жылға есептелген сомадан көбірек.

Сонымен қатар, жеке тұлға лар дың мүлік салығының сомасын анық тай-тын ставкалары қайта қаралды.

Мысалы:2013 жылда пәтердің салық салу

мақ са тындағы құны 2 000 000 тең гені құрады (1 ш.м. базалық құны - 30 мың теңге), 2014 жылда 4 000 000 теңге ( 1 ш.м.базалық құны - 60 мың теңге). 2013 жылда мүлік салығының сомасы– 1 300 теңге, 2014 жылға – 2 600 теңге.

Бұдан бөлек, 2014 жылда (Салық кодексіне 2013 жылдан бастап енгі-зіл ген өзгертулерге сәйкес) мүлік салығы эксплуатацияға енгізілген (қоныстанған) аяқталмаған (әділет органдарында тіркелмеген) құры-лыс объектілері бойынша есеп те леді. Бұндай объектілердің құны салық органдарымен бір шаршы метр-дің базалық ставкасы және жалпы алаңын негізге ала отырып жүзеге асырылады.

II ТАРАУ – ЖЕР САЛЫҒЫ Салық кодексінің 387-бабына

енгі зіл ген өзгертулерге сәйкес, әр түр лі нысандарды салу үшін бөлін-ген, пайдаланылмаған жер телім-де ріне, тұрғын үй құрылысы үшін бөлінген жер телімдерін қосқанда, жер салығының 10 есе ұлғайтылған салық ставкакалары салынады.

Бұл ретте, мақсатына сәйкес пай да-ланылмайтын немесе ҚР заңды лығын бұза пайдаланылатын жер телімдерін анықтау тәртібі ҚР Үкіметімен тағайындалады. Бұндай жер телімдері бойынша салық органдарына ақпаратты жер ресурстарын басқару саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган жолдайтын болады. Жер салығының базалық ставкасын 10 есе ұлғайту міндеттемесі аталған норма-дан екі жыл мерзімнен кейін, яғни, 2016 жылдың 1 қаңтарынан бастап туатынын атап өту қажет.

III ТАРАУ – КӨЛІК ҚҰРАЛДАРЫНЫҢ САЛЫҒЫКөлік құралдарының салығы бой-

ынша негізгі толықтырулар Салық кодексінің 365 және 367 баптарын қамтыды. 2014 жылдың 1 қаңтарынан бастап Салық кодексінің 365 бап, 3 тармағының 4) – 6) тармақшаларында көрсетілген жеке тұлғалардың кейбір

санаты үшін двигателінің көлемі 4000 текше см. асатын, 2013 жылдың 31 желтоқсан айынан кейін уәкілетті органда тіркелген (қайта тіркелген) жеңіл автокөлік құралдары үшін жеңілдіктердің күші жойылды.

Жеңіл автокөлік құралдарының жаңа ставкалары двигателінің көлемі 3000 ш.см. асатын, жаңадан әкелінген (жасалған немесе жинақталған), Қазақстанда 2013 жылдың 31 жел-тоқ са нынан кейін шығарылған, немесе Қазақстанның аумағына 2013 жылдың 31 желтоқсанынан кейін кіргізілген автокөлік иелеріне тиесілі. 2014 жылдың 1 қаңтарынан жеңіл көліктерге жаңа салық став-калары бойынша салық салынады. Атап айтқанда: двигателінің көлемі 3000-нан 3200 ш.см-ге дейін қоса алғанда – 35 АЕК, 3200-ден 3500 – 46 АЕК, 3500-ден 4000 – 66 АЕК, 4000-нан 5000 – 130 АЕК, 5000 ш.см. асса – 200 АЕК. Бұл ретте салық сомасы двигательдің аталған көлемінен асып түскен әрбір бірлік үшін 7 теңгеге ұлғайтылады.

Қазақстан Республикасының аумағында бұрын пайдаланылған көлік құралдарына салықты есептеу және төлеу бұрынғы ставкалар бой-ынша сақталады.

Мысалы:Қазақстан Республикасының ау ма-

ғына 2013 жылдың 31 жел тоқ са нына дейін әкелінген двигателінің көлемі 3500 т.см. құрайтын жеңіл көлік құралына 2014 жылға есептелген көлік салығы – 31 280 теңгені құрайды.

Двигателінің көлемі тап осылай, алайда Қазақстан Республикасының аумағына 2013 жылдың 31 жел тоқ-санынан кейін әкелінген жеңіл көлік құралына 2014 жылға есептелген көлік салығы – 87 292 теңгені құрайды.

Астана қаласы бойыншаСалық департаменті

15100Ò

ÄÈÐÅÊÒÎÐ-ÁÀÑ ÐÅÄÀÊÒÎÐ

ÀÑ ÄÈÇÀÉÍÅÐ

Ò

—

15100Ò

ÄÈÐÅÊÒÎÐ-ÁÀÑ ÐÅÄÀÊÒÎÐ

Ò

—

Аст

ана қ

алас

ы әк

імді

гінің

«Ж

ұмыс

пен қ

амт

у орт

алығ

ы»

КМК-

ге ха

барл

асың

ыз! М

екен

жайы

: Аст

ана қ

алас

ы,

Брус

илов

ский

көш

есі, 1

7/3,

Биз

нес-о

ртал

ық ғи

мара

тын

ың

2-қа

бат

ы. 10

4,5,

14,3

4 авт

обус

тар

ымен

келу

ге бо

лады

. Ан

ықт

ама а

лу т

елеф

оны:

57-8

8-88

.

15



ПАЛУАНҚЫЗДАРЫМЫЗДЫҢ ҰПАЙЫ ТҮГЕЛ

МАДРИД ЕКІГЕ БӨЛІНЕТІН ТҮН

ҚАЗА

Қ ҚЫ

ЗЫ Қ

АРА

ҚҰРЛ

ЫҚТ

Ы М

ОЙЫ

НДАТ

ТЫ

ЕР ЖӘНІБЕК ЖҮЛДЕСІ САРАПҚА САЛЫНДЫ

Атап айтар болсақ, 44 келі сал мақ-тағы ағайынды Эльвира және Эльми-ра Әбілқайыровалар екінші, үшінші орындарға тұрақтады. Олардың алдын тек қана Болгария елінің өкілі Елена Селишка орап кетті.

Сонымен қатар, 55 келі салмақ дәрежесінде қазақстандық Айгүл

Нұрәлім ақтық сында жергілікті палу-ан Бедия Гүнге жол берсе, жерлесіміз Эмма Тесина қолаға қанағат етіп қайтты. Ал 59 келіде өнер көрсеткен Мәдина Бекбергенова өз салмағы бойынша халықаралық жарыстың үшінші үздік спортшысы атанды.

Соңғы турда «Ноу Камп» стадионы-на келіп, чемпионаттың тағдырын

шешкен мадридтік «Атлетико» биылғы маусымда әйгілі «Барселона» мен «Реал Мадридті» шаң қаптырып кеткен еді. Осылайша жыл бойына кезекпе-кезек озып келген үш мықтының мәселесі соңғы сәтте ғана шешілген болатын. Каталониялықтар – екінші орында, ал Анчелотти шәкірттері қолаға қанағат етуге мәжбүр болды. Бұл – «Атлетико» жанкүйерлері үшін көптен күткен той. Енді оларды тағы бір белес тосып тұр. Диего Симеоненің командасы УЕФА чемпиондар лигасының финалында өз жерлестерімен кездеседі. Алайда, Арда Туран, Диего Коста секілді шешуші

ойыншыларының жарақаты жазылмаса, ақтық сында оларға шынымен қиын соғатын түрі бар.

Ал екінші мадридтік команда «Реал Мадрид» үшін де бұл маусым сәтті бол-ды деуге негіз бар. Өйткені, олар ішкі біріншілікте үшінші орында қалса да, Испания королінің кубогын жеңіп алды. Жартылай финалда «Атлетиконың» тас-талқанын шығарған олар ақтық кезеңде «Барселонадан» басым түсіп, өздерінің тура жолда екендерін дәлелдеген. Оның үстіне, әлемнің үздік футболшысы Криш-тиану Роналду Луис Суарезпен бірге жақында ғана Еуропаның үздік сұрмергені атанды. Португалиялық футболшының чемпиондар лигасы тарихындағы тағы

бір рекордты бұзғанын бәріміз білеміз. Ол финалға дейін 16 гол соғып, өзінің алдында болған мықтыларды әп-сәтте басып озды. Тіпті финалдың Лиссабон-да өтетінін ескерсек, Криштианудың «өз үйім – өлең-төсегіме» салатынын сезе беруге болатын сияқты. Тек «Реал Мадридтің» бір осал тұсы «пастың профессоры» атанған Хаби Алонсоның финалдан сырт қалғаны болмақ. Ол сары қағаздарының көптігі кесірінен Лиссабон-да ойнау құқығынан айырылған болатын.

Сонымен голландиялық қазы Бьорн Куйперстің төрелігімен өтетін чемпион-дар лигасының ақтық матчы 24 мамыр күні Астана уақытымен 00:45-те басталмақ. Ол түні Мадрид екіге бөлінеді...

Әлемнің 15 елінен 85 ш а х м а т ш ы қ а т ы с қ а н жарыстың ашылу салта-

натына ФИДЕ президенті Кирсан Илюмжинов пен Тунис елінің президенті Монсеф Марзуки қатысып, қатысушыларға сәттілік тіледі.

22 шахматшы сынға түскен әйелдер категориясында біздің Ди-нара 9 турдың нәтижесі бойынша 8,5 ұпай жинап, қарсыластарынан оқ бойы ұзап кетті. Екінші орынға 7,5 ұпайы бар Моңғолия спортшы-сы Энкхтуул Алтанулзии тұрақтаса, үздік үштікті 6 ұпаймен алжирлік

Амина Мезиуд қорытындылады. Ал, ерлер арасындағы бәсекеде Станислав Новиков Ресейдің үмітін ақтады.

Динара Сәдуақасова бұған дейін-ақ, яғни 2012 жылы халықаралық гроссмейстер атағын алған бола-тын. Өзі – жасөспірімдер арасында әлемнің бірнеше дүркін жеңімпазы.

Айта кетейік, Рида Белькади – қара құрлықтан шыққан тұңғыш халықаралық дәрежедегі гросс-мейстер және Тунис шахмат федерациясының негізін қалаушы азаматша. Турнир соның құрметіне арналды.

Астана қаласы іргесіндегі Қоянды ауылы орта мектебінде қазақтың біртуар ұлына арналған жарыс ресми түрде Целиноград ауданының балалар мен жасөспірімдер арасындағы VI ашық біріншілігі болып есептеледі.

Аталған шараны киокушинкай-кан карате федарациясы мен Қоянды орта мектебі бірлікте ұйымдастырып, сайысқа Ақмола облысы және Астана қаласынан 200-ден аса балғын спортшылар қатысты. Жас ерекшеліктеріне қарай үш түр бойынша өткен жарыста 66 жүлдегерлерге алтын, күміс, қола медалдардан бөлек Ер Жәнібек атындағы төсбелгі мен басқа да марапаттар тапсырылды.

Шараға қатысушылар ерлер рухы арқылы ел мерейін көтерудің жарқын үлгісі болған осын-дай бас қосудың бұдан кейін де жалғаса беруіне тілеулес болып, шынайы алғыстарын білдірді.

Жандос ЕСЕНАМАНОВ,Сағай АРМАН

Дайындаған: Нұрислам ҚҰСПАНҒАЛИ

54 (3111) 2014-05-20

Documents