ژماره بیست و سێی رۆژنامهی بهیان رۆژی سێشهممه کهوته بهردیدی خوێنهرانی
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
له گه ڵ ئه وه ی ساڵی پار بڕیار سه رده می زیانلێكه وتووانی بوو بكرێنه وه قه ره بوو به عس رژێمی و بودجه یه كی تایبه تی بۆ دیاریكرا، به اڵم پاره كه نه گه یشته هاوواڵتیان. بۆ جارێكی دیكه ش له پرۆژەیاسای بڕەپاره یه ك ئه مساڵیشدا بودجه ی
بۆ هه مان مه به ست دانراوه ته وه .ئه ندامی له تیف، شێخ حاكم پ��ه رل��ه م��ان��ی ع��ێ��راق، وت��ی »به بۆ یاسایه ی ده رچووه ئه و گوێره ی وه كو پاره بڕێك قه ره بووكردنه وه ، ساڵی پار دانراوه بۆ قه ره بووی ئه و له به ركه وتووه زیانیان شوێنانه ی كاتی رژێمی به عسدا، به اڵم وادیاره چۆن ساڵی پار درۆ بوو، ئه مساڵیش
كوردستان هه رێمی هاوواڵتیانی له ناو ب���اوب���ووه وه ك��ه ئ���ه و خ��ێ��زان��ان��ه ی كاول كه بوون ئه و شوێنانه نیشته جێی قه ره بوو به عسدا، سه رده می له كراون
بودجه وه ، ناو خراوه ته ئه مساڵ به اڵم جێبه جێ پار ساڵی بوو هۆیه وه به و
نه كرا«.ئه وه ش ده نگۆی راب��ردوو ساڵی
دانراوه بۆ ماده ی 140 كه بڕەكه ی 172 پاره یه ی ئه و ئه مساڵ. بۆ دیناره ملیارد كه م ماده یه ، ئه و بۆ دانرابوو پار ساڵی بوو. ساڵی پار نه چووبووه ناو بودجه وه ،
خێزانانه ئه و هه موو ده كرێنه وه ، الیه نه به پێشكه ش مامه ڵه كانیان و كرد حكومه ت په یوه ندیداره كانی
هیچ ئه نجامێكی لێنه كه وته وه .له بوو بڕیار به وه ی سه باره ت پاره یه ك بڕە نه وت، زیاده ی پاره ی الیه ن له بۆچی هاوواڵتیان، بدرێته ن��ه ك��را؟ جێبه جێ ح��ك��وم��ه ت��ه وه »ساڵی رایگه یاند نه جیب نه جیبه فیدراڵ دادگ��ای له حكومه ت پار تانه ی لێدا و جێبه جێی نه كرد، له به ر بودجه دا پرۆژەیاسای له ئ��ه وه ی خراوه ته ئه مساڵ به اڵم دانه نرابوو، ناو بودجه وه ، حكومه ت له سه ریه تی له ئێمه ب��ك��ات. جێبه جێی ك��ه به اڵم ده كه ین، په سه ندی په رله مان بكات، جێبه جێی ده بێت حكومه ت
له سه ر بڕیاری ئه و ماوه ته وه «.
پێده چێت هه روا ده ربچێت. به شاراوه یی به ده ستی حكومه ت دیاریكراوه ، بۆی خۆیه تی كه بیدات یان نه یدات. ئه وه ی به غدا بۆ زیانلێكه وتووانه ، بۆ قه ره بووی و هه ڵه بجه وه ك ناحیه كان و ق��ه زا زیاتر هه رێم ده بێت دیكه ، شوێنه كانی ده یدات بیدات، به غدا پێبدات. گرنگی كیمیایین چه كی به ركه وتووی به وانه ی یان زه ره رمه ند بوون، قه ره بووی هه موو دانیشتووانی ئه و قه زا و ناحیانه ی خاپور
بوون كاتی خۆی، ئیشی هه رێمه «.لیژنه ی ئه ندامی سه لیم، سه میر ده ڵێت كوردستان په رله مانی له دارایی »له په رله مانی كوردستان هیچ باس له وه زیانلێكه وتووانی قه ره بووی نه كراوه
ده ستی رژێم بكرێته وه «.لیژنه ی ئه ندامی نه جیب، نه جیبه دارایی په رله مانی عێراقیش وتی »بودجه
له بڕیاریدا دواج��ار به رهه مه كانی، یاسایی سكااڵیه كی ك��ه الر دادگ��ای )چاوی ده زگ��ای به رپرسی دژی له به رپرسی هه مانكاتدا له كه خۆر( ده زگای ڕاگه یاندن و ڕۆشنبیریی لقی دیموكراتی پارتی گه رمیانی 22ی
هه ڵیگرێت، تر مانگی نۆ بۆ ده بێت ئینجا ده چ��ێ��رێ��ت��ه وه . گ��ه ن��م ك��ات��ێ كاتی كه جۆرێكه به هاوكارییه كانیش به سه رچووه ، هاوكاریكردنه كه ی جوتیار ڕشاندنه ده رمان كاتی ئێستا منوونه بۆ دوای بڕیاره كه چی ب��ژار، نه مانی بۆ بیده ن، كاتی دروونه وه . تر سێ مانگی ده بوو ده مانده نێ ، ئێستا په ینه ی ئه و پێامن، دراب��ا ئێستا پێش مانگ چوار له ب��ك��ات؟ ل��ێ چ��ی جوتیار ئێستا بازرگانه كان، به ده یفرۆشێته وه بازاڕ پایز بۆ خۆیانن هه ر بازرگانه كانیش
ره فعه ت محه مه د. گه رمیان
گه رمیان، ناوچه ی شاعیرێكی ب��ۆ وه رگ���رت���ن���ه وه ی م��اف��ی خ��ۆی چاپدانی ل��ه تێچوونی پ���اره ی ك��ه كه الر دادگای له به رهه مه كانیه تی، عومه ر دژی له یاسایی سكااڵیه كی شه ریف، به رپرسی ده زگای ڕاگه یاندن
ڕاپۆرت: زریان جه وهه ر
ده شته له یه كێكه بیتوێن ده شتی خاوه نی سااَڵنه كوردستان، به پیته كانی كشتوكاڵییه ، زۆری به روبومێكی هاوكاریی كه مرتین حكومه ت ب��ه اڵم كشتوكاڵی جوتیارانی ده ڤه ره كه ده كات له جوتیاره . ه��ه زار ده ژم��اره ی��ان كه به ڕێوه به ریتیی ڕابردوودا رۆژی چه ند كشتوكاڵی رانیه هه ستا به دابه شكردنی په ینی كیمیایی به سه ر جوتیاراندا، هه ر جوتیارێك هه زار كگم گه منی چاندبێت، كیمیایی په ینی كیلۆ 100 حكومه ت زۆری نیگه رانیی ئه مه ش پ��ێ��داون،
جوتیارانی ده ڤه ره كه ی لێكه وته وه .گوندی جوتیارێكی عه بدوڵا، زرار ناوبراو بیتوێنه ، ناوچه ی قه رسۆكی بوو نیگه ران زۆر ئ��ه وه ی س���ه ره ڕای »ئه و وت��ی كشتوكاڵ، وه زاره ت���ی له ره متان ده درێ��ت پێامن هاوكارییه ی شایه نی تا نییه هیچ چونكه ك��رده وه ، به هه رێم حكومه تی بێت. باسكردن پشتگوێ ئێمه ی شێوه یه ك هه موو خستووه ، نه پالنی هه یه ، نه هاوكاریی ده پرسین حكومه ته له و ئێمه هه یه. هه زار بۆ كیمیایی په ینی كیلۆ 100حكومه ت بكه ین؟ لێ چی گه نم كلیۆ به ره وپێش كشتوكاڵ كه رتی نایه وێت تا خه ڵك كشتوكاڵ بكات پشت بچێت، به خۆی ببه ستێت، بۆ ئه وه ی هه موومان
له به رده ستدا به رهه مم 30 كاتێك به ڵێنی شه ریف عومه ر ك��اك ب��وو، خۆر چاوی ده زگای لۆگۆی كه پێدام بده م به رهه مه م 30 ئه و له سه رجه م ئه ستۆ له له چاپدانی ئه ركی تاوه كو به ڵێنه ئ��ه و ل��ه س��ه ر منیش ب��گ��رن، بۆ كرد خه رج دینارم ملیۆن 25 بڕی تیراژی به به رهه مه كانم له چاپدانی كه به رهه مێكم، هه ر بۆ دانه 500
هه ڵیده گرن، پایز به نرخێكی گرانرت هه ر به جوتیاره كه خۆیی ده فرۆشنه وه ، بۆیه كه رتی كشتوكاڵ الی حكومه ت چوار پله
له ژێر سفردایه «.لقی به رپرسی محه مه د، ساڵح س��ه ره ڕای بیتوێن، كشتوكاڵی رانیه ی رێ��ژەی كه میی له دووپ��ات��ی ئ��ه وه ی وتیشی ك��ردووه ، جوتیاران هاوكاریی جوتیاران هاوكاریی به ر پشكه ی »ئه و چاو له كه مه پشكێكی ده ك��ه وێ��ت، ئه وه نده ی هه ر ت��ردا، وه زاره ته كانی %10 رێ���ژەی ب��ه ئێمه پێده كرێت،
ده گ��ات��ه 15 ه��ه زار دان��ه . ل��ه و 30 به وه ئاماژەشی ناوبراو به رهه مه م«. ده ستی به رپرسه ئه و ساڵه »دوو دا ده ڵ��ێ ه��ه ر و پێده كات ده ستیم پێم من مه كه ، په له و به چ��اوه ڕێ وایه ئه و به رپرسه نیازی نییه پاره كه م بداته وه ، یاخود ده یه وێ ئه و كێشه یه منیش بچێته وه . بیر له و ببێت كۆن ده ڵێم و ناكه م سازش خۆم مافی له
ئه و ده ك��ه ی��ن، جوتیاران هاوكاریی ئێمه ش ناكات، هیچ به شی رێژەیه ش كه مه ی ب��ڕە ئ��ه و ل��ه س��ه ر تێبینامن وه زاره ت دیاره به اڵم هه یه ، هاوكاری پێنج پالنه له و هه یه ، تری پالنێكی ساڵییه وه زاره ت ده یه وێت زیاتر كه رتی دیاره بواره دا، له و بدات، هان تایبه ت و كه مبكه نه وه هاوكاری ده یانه وێت له ئێمه بكه ن، زیاد كشتوكاڵی قه رزی جوتیارمان هه زار 10 بیتوێن سنووری هه یه ، 35 هه زار كیلۆ په ینی كیمیاییامن په ینی كیلۆ هه زار 35 تۆ هاتووه ، بۆ جوتیار ه��ه زار 10 دابه شی كیمیایی نیوی و كیلۆ سێ جوتیاره هه ر بكه ، سااڵنه هاوكارییه ش ئه و به رده كه وێت. داه��ات��وو ساڵی ره ن��گ��ه ده گ��ۆڕێ��ت، هه زار ده ئێمه ئینجا قڕكه ر. ببێته جوتیار ته نیا هیچی هه یه ، جوتیارمان جوتیارییان پیشه ی هه موویان نییه ، هه ربۆیه دووه م، پیشه ی كردووه ته سێكته ری وه ك كشتوكاڵ حكومه ت هاوكارییش بۆیه ناكات، سه یر یه كه م
نافه وتێت. به اڵم ده بێت، كۆن قه رز دادگا بۆ په نام ئەو مەبەستە بۆ بۆیه
بردووه و پارێزه رێكم گرتووه «.به رپرسی بۆچوونی زانینی بۆ رۆشنبیریی و ڕاگه یاندن ده زگ��ای دیموکراىت پارتی گه رمیانی 22ی لقی کوردستان، چه ند جارێك په یوه ندیامن به ن��اوب��راوه وه ك��رد، ب��ه اڵم وه اڵم��ی
نه دایه وه . په یوه ندییه كامنانی
دووپات كرده وه كه زۆربه ی به رپرس و سیاسیی هه م واڵته ئه و سیاسییه كانی ئه گه ر بازرگانیشن، ه��ه م حكومین، بچێت، به ره وپێش كشتوكاڵ كه رتی له ده ست بازرگانییان ك��اری ئ��ه وان به روبومی به پشت خه ڵكی ده چێت، هاوكارییه ش ئ��ه و ده ب��ه س��ن. ناوخۆ زۆر بڕێكی ده كرێت، جوتیاران بۆ كه درێژخایه نه كه شی شكستی پالنه كه مه.
خوارد«.الوازیی هۆكاری په رله مانتاره ئه و گێڕایه وه ئه وه بۆ كشتوكاڵی لیژنه ی پارتی به سه ر لیژنه كه »سه رۆكی كه ده سه اڵته و نایه وێت وه زیری كشتوكاڵ یان بكه ین پ��ه رل��ه م��ان بانگهێشتی ته نیا كشتوكاڵی بواری له بین، چاالك رێگه یه ك له به ر ده ستدا دەبێت، ئەویش هۆی به ئه ویش ئیمزایه ، كۆكردنه وه ی ڕێگری په رله مان س��ه رۆك��ی ئ��ه وه ی كشتوكاڵ. وه زی��ری هاتنی بۆ ده ك��ات كشتوكاڵ كه رتی نایه وێت حكومه تیش چ��وار ته نانه ت بچێت، ب��ه ره وپ��ێ��ش زیاده ڕۆیی گێڕانه وه ی بڕیاری ساڵه حكومه ت ده رچووه ، كشتوكاڵی زه ویی
جێبه جێى ناكات«.ده ست زانیارییانه شی ئه و به پێی )به یان( كه وتووه ، له سنوری بیتوێن 500 ئاژەڵیان له وه ڕگای و مه رعه هاوواڵتی ئیجرائاتێكی هیچ ده س��ه اڵت كێاوه ،
له باره وه نه كردووه .
گه رمیانی 22ی لقی رۆشنبیریی و تۆمار كوردستان دیموكراتی پارتی
كرد.الوه شاعیرێكی ن��ه دار، س��ۆران به رهه می 60 له زیاتر خاوه نی و به تایبه تن زۆربه یان كه شیعرییه، بێئومێد ئه وه ی دوای مندااڵن. بواری پاره یه ی ئه و وه رگرتنه وه ی له بوو له چاپدانی ل��ه ك��ردب��وو خ��ه رج��ی
ببینه چه كدار و پۆلیس، ئه وكات چۆنی ویست به و شێوه یه به كارمان بێنێت «.
لیژنه ی به رپرىس كه لكانی، باپیر »به و وتی بیتوێن، جوتیارانی رانیه ی ئێستا ك��ه كشتوكاڵییه ی سیاسه تی ده ك��ات، په یڕەوی هه رێم حكومه تی ده چێت، له ناوچوون به ره و كشتوكاڵ نه ك بووژانه وه به خۆوه ببینێت«. ئه مه سه ره ڕای ئه وه ی ناوبراو زۆر نیگه رانه له كه میی ئه و هاوكارییه ی كه ده درێت به به حه وت هه زار »ئێمه جوتیاران، وتی جوتیار 85 هه زار كیلۆ په ینی كیمیاییامن نازانین هه فته یه كه ماوه ی هاتووه ، بۆ چی لێ بكه ین. حكومه ت هیچ سیاسه ت كه رتی بووژانه وه ی بۆ نییه پالنێكی و كشتوكاڵ. ئێمه ی جوتیار تا ئێستا نازانین ئه و وه زاره ته ی كشتوكاڵ بۆچی دانراوه ، بۆ بزانێ وه زی��ران ئه نجومه نی مه گه ر كوا خزمه تی؟ كوا چییه . كاری و چییه له هاوكاریی؟ كوا درێژخایه نی؟ پالنی سایلۆیه كی سلێامنی پارێزگای هه موو نییه كه بتوانێ هه موو گه منی جوتیاران
بۆیه من له ڕێگای ڕۆژنامه كه ی ئێوه وه ده كه م كه ركووك دانیشتوانی له داوا خۆپیشاندان ڕێك بخه ن دژ به به غدا«. سه رۆكی جێگری تاڵه بانی، ڕێبوار كه ركووكیش پارێزگای ئه نجوومه نی باری ئاڵۆزبوونی كاتی له وایه پێی له سه ر مه ترسی و عێراق سیاسیی كه ركووك دووباره به رژەوه ندییه كانی، وه ك كارتێكی فشار به كارده هێنێرت له ده كرێت«. دژایه تی ناوه نده وه الیه ن به غدا بۆ ده نێرین »لیژنه یه ك وتیشی
بۆ چاره سه ركردنی گرفته كه «.
بكرێت سه ربازییه وه فڕۆكه خانه یه كی دواتر مه ده نی، فڕۆكه خانه یه كی به وه زیری گواستنه وه و گه یاندن و سه رۆك وه زیرانی عێراق ڕەزامه ندییان ده ربڕی، مه رامێكی پ��اش��گ��ه زب��وون��ه وه ش��ی��ان فڕۆكه خانه كانی چونكه سیاسییه ، مه ده نی، به كران نه جه ف و كه ربه ال
ئه ی بۆ كه ركووك ناكه ن؟!«.عه لی مه هدی، له به ره ی توركامنی »حكوومه تی ڕاگه یاند )به یان(ی به دژایه تیی ب��ه رده وام��ی ب��ه ن��اوه ن��د ده كات، كه ركووك پارێزگای ئیداره ی
شڤان جه باری
هه وڵ و كۆششه كانی ئه نجوومه نی به مه ده نیكردنی بۆ كه ركووك پارێزگای هێنا، شكستی كه ركووك فڕۆكه خانه ی عێراق وه زیرانی مالكیی سه رۆك نوری گواستنه وه وه زی��ری عامری، هادی و شاری بۆ كردنیاندا سه ردان كاتی ،له به مه ده نیكردنیان به ڵێنی كه ركووك، بڕیارێكی ب��ه ئ��ه ن��ج��ام��دا ل��ه و دا به رگریی وه زیری الیه ن له كه وزاری ع��ێ��راق��ه وه ئ��اڕاس��ت��ه ی ب��ه ڕێ��وه ب��ه ری
مالیکى لە بەڵێنەکەى پاشگەزبووەوە
به مه ده نیكردنی فڕۆكه خانه ی كه ركووك شكستی هێنا
زریان جه وهه ر
په روه رده وه زاره تی ئه وه ی دوای راگه یاند، خوێندنی نوێی سیستمی كه كۆنفراس راسپارده كانی له یه كێك ده بوو حكومه ته كابینه ی سێ ماوه ی مامۆستای نه مانی بكرایه ، جێبه جێ خ���اوه ن ب��ڕوان��ام��ه ی دب��ل��ۆم ب��وو له به گۆڕینیان و خوێندن ناوه نده كانی به كالۆریۆس به شێوازی كردنه وه ی دوو خول له وه رزی هاوین بۆ مامۆستاكان،
به ڕێوه به رایه تیی له سه رچاوه یه ك ڕاگه یاند )به یان(ی به دیاله پۆلیسی »ل���ه الی���ه ن چ��ه ن��د چ��ه ك��دارێ��ك��ی نه نارساوەوه له شارۆچكه ی میقدادیه ی سه ر به پارێزگای دیاله ، ژنێك ده درێته ده كوژرێت«. و گولله ده ستڕێژی به ر به ژن��ه »ئ��ه و وتیشی س��ه رچ��اوه ك��ه
پرۆگرامێكی پێشنیاری ئێمه راستیدا ئێستا ب���ه اڵم ك�����ردووه ، ت��ای��ب��ه مت��ان نه بووه ره زامه ند وه زیران ئه نجومه نی و كۆتایی نه هاتووه بۆ ئه وه ی ئه وانه ی كه بڕەخسێرنێت بۆ ب��واری��ان دبلۆم هه مان دوات��ر و بخوێنن س��اڵ دوو ئیمتیازاتی به كالۆریۆسیان هه بێت، نه ك ئه وه ش به اڵم به كالۆریۆس، بروانامه ی كه كاتێك بڕیار، نه ك پێشنیاره ، هه ر باڵوی ڕاگه یاندن له كۆتایی، گه یشتینه
ده كه ینه وه «.
و زی��ان��ی م��اددی��ش ب���ه ر ه��ه ن��دێ شوێنی نزیك له هاوواڵتییان خانووی سه باره ت ده ك��ه وێ��ت، ته قینه وه كه پۆلیسی سه رچاوه كه ی ك��اره ش به م خراپیی له به ر خێزانه »ئه و وتی دیاله بوون ئاواره ناوچه كه ئه منیی ڕەوشی س��ه ر گه ڕاونه ته وه ماوه یه ك دوای و الیه ن له به اڵم خۆیان، حاڵی و ماڵ به و و ئامانج كراونه ته تیرۆریستانه وه ده ست له گیانی ژنه ئه و هۆیه شه وه
له دیاله دوو ژن گیان له ده ست ده ده نبه اڵم دواتر گۆڕدرا به خوێندنی ئێواران نزیكه ی تیایدا ساڵ، چوار ماوه ی بۆ به پێی وه گیرا. مامۆستا ه��ه زار دوو وه زاره ت ئێستا )به یان(، زانیارییه كانی له په شامنبوونه وه دایه هه وڵی له به و به كالۆریۆس بڕوانامه ی پێدانی نیازه بڕوانامه كان وه ك خۆی بهێڵێته وه ،
به اڵم به ئیمتیازی به كالۆریۆس.وه زی���ری م��ح��ه م��ه د، عیسمه ت بڕیاری ئێستا »ت��ا وت��ی پ����ه روه رده ، له به اڵم نه دراوه ، شێوه یه له و فه رمیی
و ساڵه 20 ته مه نی و عه ره به ڕەگه ز الیه ن له خۆیاندا ماڵه كه ی به رده م له گولله ی ده ستڕێژی چه كدارانه وه ئه و لێكراوه و ده ستبه جێ گیانی له ده ست داوه ، تا ئێستا بۆمان ڕوون نه بووه ته وه چی ب��ۆ كوشتنه كه ی ه��ۆك��اری ك��ه
ده گه ڕێته وه «.ئه نجامی له له الیه كی دیكه وه و له چ��ێ��رناو بۆمبێكی ت��ه ق��ی��ن��ه وه ی پارێزگای به سه ر وه جیهه ی شاره دێی ده دات ده ست له گیان ژنێك دیاله ،
ده بێت كراوه ، كه ركووك فڕۆكه خانه ی سه ربازی بۆ ته نیا فرۆكه خانه یه ئه م به رپرسانی بدرێته و به كاربهێرنیت ن��اوه ك��ه ش��ی ب��ه رگ��ری، ئ��اس��امن��ی و ئاسامنیی ب��ن��ك��ه ی ب��ۆ ده گ���ۆڕێ���ت
كه ركووك.ئ��راه��ی��م خ��ه ل��ی��ل، ئ��ه ن��دام��ی ك��ه رك��ووك پ��ارێ��زگ��ای ئه نجوومه نی »ل��ه دوای كه ب��ه وه ده ك��ات ئ��ام��اژە له ئه مه ریكا هێزه كانی كشانه وه ی پارێزگادا، ئه نجوومه نی دانیشتنی ب��ه ك���ۆی ده ن����گ ب��ڕی��ارم��ان��دا له
له ڕێگه ی كۆمپانیای كۆكردنه وه ی خاشاكه وه سیدی باڵوده كه نه وه
شڤان جه باری
له ڕاب��ردوودا ڕۆژی چه ند له ڕزگ��اری، شۆریجه ، گه ڕەكه كانی په نجا ع��ه س��ك��ه ری، ڕاپ���ه ڕی���ن، گه ڕەكێكی چه ند و دۆمیز عه لی، ناو شاری كه ركووك، چه ند دیكه ی »به كه ك��ران، ده ستگیر كه سێك دانیشتوانی ترساندنی ئامانجی نێو ده خسته )سیدی(یان شاره كه چاالكیی و ك��ار كه ماڵه كانه وه ، تێكده ره كانیان و چه كدار گرووپه
چ��اودێ��ری��ی��ان ب��ك��ه ن، دوات���ر له بكه ن ده ستگیریان هه ڵمه تێكدا چوار له بوون بریتی بانده كه ش و موسڵ شاره كانی خه ڵكی كه كه س ڕاگه یاندنی به رپرسی به سڕەن«. و ئاسایشی كه ركووك ئه وه شی خسته ڕێگای ل��ه ب��ان��ده »ئ��ه و ك��ه ڕوو و كۆكردنه وه ی خۆڵ كۆمپانیایه كی خاشاكه وه ئه م كاره یان ئه نجامداوه له به ر كارگوزارییان جلوبه رگی و كردووه و به شه و له كاتی هه ڵگڕتنی خستویانه ته خاشاكه كان و خۆڵ و م��اڵ��ه ك��ان��ه وه ح��ه وش��ەی نێو چه ند كه ناوه دا ب��ه وه ش دانیان بوون پشتیانه وه له كه سێكی دیكه نیازیش به كردوون، هاوكارییان و دیكه ش گه ڕەكێكی چه ند له بوون به و بده ن كاره به م به رده وامی
سه دان سیدیی تریان پێ گیراوه «.
پارێزگای كه ركووك ئه و بڕیاره به باش كاردانه وه ی ئ��ه وه ی له به ر نازانین، ده بێت شاره كه دۆخی له سه ر خراپی و كێشه ش له نێوان نه ته وه كانی شاری له به ر ده ك��ات، دروس��ت كه ركووكدا نه ته وه ی له ته نیا سه حوه ئ��ه وه ی
عه ره ب دروست ده كرێت«.
ن��وێ��ن��ه ران��ی ده وڵ��ه ت��ه و م��س��وڵ��امن هاریكاریی ڕێكخراوی ئیسالمییه كان، ئیسالمییه كانی ڕێكخراوه ئیسالمی، وه زاره ت ئیسالمی، واڵتانی دیكه ی جامیعه ی ڕاگه یاندن، ده زگاكانی و ئ��ه زه��ه ر و چ��ه ن��دی��ن ڕێ��ك��خ��راو و هاوكات جیهانیی، دیكه ی دامه زراوه ی
دژی ئه م هه وڵه وه ستاونه ته وه .
عومه ر ئاواره
ح��ك��وم��ه ت��ی ع��ێ��راق ب��ڕی��اری��دا كه ركووك بۆ سه حوه ه��ه زار چ��وار پاراستنی بیانووی به دامب��ه زرێ��ن، بۆرییه نه وتییه كان و كۆمپانیای نه وتی
باكوور.
به یان. ئاژانسه كان
زان��ای��ان��ی جیهانیی ده س��ت��ه ی ئیسالمی، جیهانیی رابیته ی له مسوڵامن به رهه مهێنانی كۆمپانیایه كی دژی وه ستان���ه وه ، ئێرانی سینه مایی فیلمی پێغه مبه ر )درودی تیایدا كه سایه تیی كه به رجه سته تێدا بێت(ی له سه ر خوای
عومه ر ئاواره
ب��ه رف��راوان��ی هه ڵمه تێكی ل��ه سه ر بۆ موسڵ پارێزگای هێزه كانی هێزه كانی سه ربازییه كانی بنكه كارتۆن 12 به سه ر ده ست قاعیده ،
سه ر كوردستانی قوتابیانی یه كێتیی سااڵنه كوردستان، دیموكراتی پارتی به له خوێندن، رێساكانی و یاسا بێگوێدانه فه رمیی ده وامی دامه زراندنیدا، ساڵیادی خوێندن راده گرێت، ئه مه ش ناڕەزایی الی رێكخراوه كان و خوێندكاران و قوتابیان الیه نه و حكومه ت ك��ردووه ، دروس��ت هه ڵوێستێكیان هیچ په یوه ندیداره كانیش
نییه له باره ی ئه و پێشێلكارییانه وه .رێكخراوی راگه یه نراوێكیاندا، له
كه ركووك له سه حوه ئه ندامی هه زار دامبه زرێن«.
س�����ه رچ�����اوه ك�����ه وت��ی��ش��ی »دام��ه زران��دن��ی ئ��ه و چ��وار ه��ه زار حكومه ته كه ی الی��ه ن له سه حوه یه له تایبه تی مه به ستێكی مالكییه وه ، ئه نجومه نی وه كو ئێمه ش پشته وەیە،
ده سته ی ب��اڵوك��ردن��ه وه ی«. له ده ب��ن كه ده ك��ه ن��ه وه ل��ه وه جه خت ناوبراو پێشرتیش ئاگاداری دراوه له سه ر ئه وه ی كه سایه تیی نه توانێت كه سێك هیچ ئه و بكات، به رجه سته پێغه مبه ران هه ڵده سنت ك���اره ب��ه و ك��ه س��ان��ه ش��ی
»تاوانبارن«.زان��ای��ان��ی جیهانیی ده س��ت��ه ی
چوار هه زار ئه ندامی سه حوه بۆ كه ركووك داده مه زرێن
ده سته ی جیهانیی زانایان ئیدانه ی فیلمێكی ئێرانی ده كات
دوانزه كارتۆن بیره له سه ربازگه یه كی قاعیده ده ستی به سه ردا گیرا
قوتابیانی پارتی ده وامی خوێندن راده گرن
ئه نجومه نی له س��ه رچ��اوه ی��ه ك پ��ارێ��زگ��ای ك��ه رك��ووك ه��ه واڵ��ه ك��ه ی )به یان(ی به و ك��رده وه پشتڕاست بیانووی پارێزگاری كردن ڕاگه یاند »به و بێجی نێوان نه وتییه كانی بۆرییه له باكوور، نه وتی كۆمپانیای و كه ركووك چوار دا بڕیاری عێراق حكومه تی
ده كرێت.باره گاكه یان كه ناوبراو ده سته ی باڵویان به یاننامه یه كدا له مه ككه یه ، له ئێرانی حكومه تی له »داوایان كرده وه كردووه كه وێنه گرتنی ئه و فیلمه ڕابگرن هه موو ب��اڵوك��ردن��ه وه ی له ڕێگه ش و واڵتی له ئه وه ی له به ر بگرن، گرته كانی ئه واندا وێنه ده گیرێت و ئه وان به رپرس
»هێزەكامنان ڕاگه یاند )به یان(ی به و له ده ره وه ی شاری موسڵ هه ڵمه تێكی قاعیده چه كدارانی به دژ فراوانیان ئه نجامدا له داوه ، ئه نجام سنوره له و و بیره ك��ارت��ۆن 12 ب��ه س��ه ر ده س��ت زیاتر و جۆراوجۆر چه كی ژماره یه ك و تی ئێن تی م��ادده ی ته ن دوو له بۆمبێكی چێرناو له گه ڵ دوو ئۆتۆمبیلی ئه نجامدانی بۆ كه گیرا، بۆمبڕێژكراودا
كاری تیرۆرستی ئاماده كرابوون«.
ئه و ئیدانه ی KSO كوردستان قوتابیانی جۆره پێشێلكارییانه ده كه ن و له به شێكی راگه یه نراوه كه دا كه وێنه یه كی بۆ )به یان( نێردراوه، هاتووه »رێكخراوه كانی سه ر به ده سه اڵت سااڵنه بێگوێدانه به رژەوه ندیی كاریان خوێندن، ره وش��ی و قوتابیان بووه ته راگرتنی ده وامی خوێندن، ئه وه ی كرده وه یه ئه و ئێمه یه نیگه رانیی جێی الیه نه و ده ب��ێ��ت��ه وه دووب���اره س��ااڵن��ه هه ڵوێستێكی هیچ په یوه ندیداره كانیش له رێگه و ل��ه س��ه ری نییه جددییان
به سه ر خۆیدا نامێنێت، كه دووچاری ته نگژە یه كی ده روونیی توند، یان
له كاركه وتنی به شێىك مێشكی ده بێت. واش پێده چێت كه حكومه ته كه ی ئێمه ،
رووبه ڕووی ته نگژە یه كی له وشێوه یه بووبێته وه .
زۆرجار نه خۆشی به نیشانه كانیدا ده نارسێته وه ، نیشانه كانی نه خۆشییه
ده روونییه كه ی حكومه ته كه شامن، ئه وه یه كه هه ندێك هه ڵسوكه وت
ده نوێنێت، ده بنه مایه ی دروستبوونی رق و دڕدۆنگی له دژی خۆی.
چیرت هیچ به هانه نه ماوه بۆئه وه ی حكومه ت ئه و كه سانه قه ده غه بكات
كه ده یانه وێت له پارێزگاكانی وه كو ئه نبار و سه اڵحه ددین و موسڵه وه
بڕۆن بۆ پایته خت. هیچ به ڵگه یه كیش به ده سته وه نه ماوه بۆ قه ده غه كردنی
ئه و گه شتیارانه ی به غدا رووه و ئه نبار به جێده هێڵن، هه روه ها هیچ به هانه یه كیش نه ماوه بۆ داخستنی
ناوچه ی )ئه عزه مییه (ی به غدا بۆ ماوه ی چه ند رۆژێك و مامه ڵه كردن
له گه ڵ دانیشتوانه كه یدا، وه ك مامه ڵه ی داگیركه ر له گه ڵ دانیشتوانه نامۆكاندا.حكومه ت كۆمه ڵێك رێوشوێنی ئه منیی زۆر زیاتر له پێویستی گرتنه
به ر، كه پێشرت ئاشكراى نه كردن، باسی له هۆكاره كانیش نه كردووه ، به اڵم ئێمه وا تێگه یشتین كه ئه مه بۆ بوونی ترس له رێكخستنی خۆپیشاندان له به غدا و دزه كردنی قاعیده و پاشاموه كانی
رژێمی پێشوو بۆ نێویان، ده گه ڕێته وه .به ر له دووساڵ حكومه ت هه وڵیدا
قه ده غه ی رێكخستنی خۆپیشاندان له به غدا و چه ند شارێكی تر بكات، هێزی زیاد له پێویستیشی به كارهێنا. ئه وكات
حكومه ت ئه و هه ڵوێسته تونده ی به بیانووی رێگرتن له دزه كردنی قاعیده
و به عسییه كان بۆ ناو خۆپیشاندانه كان نواند، به اڵم ده ركه وت كه ئه وه
به هانه یه كی دروستكراوه ، دواجار ناچاربوو دان به نیشتامنپه روه ریی
خۆپیشانده ران و ره وایه تیی ئه و جموجووڵه و دروشمه كانیشیاندا
بنێت. هه نووكه ش له وه ده ترسین كه حكومه ت كه وتبێته هه مان وه همه وه .
له هه موو حاڵه ته كاندا، هۆكاره كانی پشت سه پاندنی ئه و
رێوشوێنه ئه منییانه هه رچییه ك بن، پێویسته كه ده سه اڵته په یوه ندیداره كان
ئاشكرایان بكه ن، تاوه كو خه ڵكی بزانن چی ده كه ن و چۆن كاره كانیان
رێك ده خه ن. ده ستوور ئازادیی بۆ خه ڵكی مسۆگه ر كردووه ، ئه وه شی بۆ
مسۆگه ر كردوون كه بزانن بۆچی و تاكه ی داموده زگاكانی حكومه ت، له
بارودۆخێكدا ناچار ده بن ئه و مافه یان لێ كه م بكه نه وه .
ئه و كاره ی حكومه ت كردوویه تی له گرتنه به ری ئه و رێوشوێنه ئه منییانه ی
ئازادی به رته سك ده كه نه وه و به بێ راگه یاندنی ماوه یه ك به ر له وه ،
بێڕێزییكردنە به كه رامه تی خه ڵكی، جگه له وه ی پێشێلكردنی بنه ما و
حوكمه كانی ده ستووریشه . پێویسته ئه و شێوازی بیركردنه وه باوه گۆڕانكاریی به سه ردا بێت، كه پێیوایه حكومه ت
گه وره یه و فه رمان ده كات و به گوێی ده كرێت، گه لیش پاشكه وته یه و
بوو 2005 ساڵی له جبوری مشعان لیستی له عێراق په رله مانی ئه ندامی به )املصالحة والتحریر(، كه زیاتر كۆنه به عسی و عه ره به شۆڤێنییه كانی له خۆی گرتبوو. له )ی��زن(، ناوی به كوڕێكی و مشعان گرێبه ستێكی 2005 و 2004 سااڵنی بۆ ده ستكه وت به رگرییان وه زاره ت���ی فه وجێكی چه ند بۆ خۆراك دابینكردنی له و هه ر نه وتییه كان. كۆمپانیا پاراستنی و گه ندڵی تۆمه تی چه ندین گرێبه سته دا دزی ئاڕاسته ی خودی مشعان و كوڕە كه ی )15( به غداش شاری دادگایه كی كران. سه پاند، ناوبراودا به سه ر زیندانیی ساڵ به اڵم به ر له وه ی ده زگا ئه منییه كان خۆی له ئه وان بكه ن، ده ستگیر كوڕەكه ی و به ره و كوردستانه وه هه رێمی ڕێگه ی له 2007وه ساڵی له و هه اڵتن سوریا
دیمه شق نیشته جێ بوون.دیمه شق ل��ه ج��ب��وری م��ش��ع��ان )ال��رأي( ن��اوی به ئاسامنیی كه ناڵێكی قه زافی موعه ممه ر دارایی كۆمه كی به دامه زراند. ئه ركی ئه و كه ناڵه هێرشكردن ك��ه ن��داو، حاكمه كانی س��ه ر ب��ۆ ب��وو به تایبه تیش قه ته ر و سعودیه . له هه مان
به یان. تایبه ت
گۆڕە پانی راب����ردوودا رۆژان���ی له كوردستان، هه رێمی و عێراق سیاسیی ب��ه رچ��اوی��ان و ف���راوان جموجوڵێكی له و مه به ست بینی، خ��ۆی��ان��ه وه ب��ه هه وڵدان و تاووتوێكردن جموجواڵنه ش، قه یرانی چاره سه ری دۆزینه وه ی بۆ بوو له گه ڵ تایبه تیش به عێراق، ئه مدواییه ی
هه رێمی كوردستان.په ره سه ندنانه شی ئه و دیارترینی له خۆیه وه به عێراق سیاسیی گۆڕە پانی الیه نه گوتاری خاوبوونه وه ی بینیونی، ده وڵه تی لیستی به شیعه كانه ، سیاسییه و لێدوان هه موو جۆرێك به یاساشه وه ، جموجوڵێكیان به ئاڕاسته ی چاره سه ركردنی له ئه مدواییه یه . ته نگژە كانی و كێشه
بۆ ب��وو مینبه رێك كه ناڵه ئ��ه و كاتدا حه ماسی گۆرانیی و وتار په خشكردنی كاتی له حكومه ته كه ی. و قه زافی بۆ واڵته له و سه ربازیی گورزی وه شاندنی كه ناڵه كه ی ناتۆوه ، هێزه كانی الیه ن له به لیبیای شۆڕشگێڕانی هه میشه مشعان
به كرێگیراوی ئه مریكا له قه ڵه م ده دا.له و قه زافی رژێمی رووخانی پاش مانگی كانوونی یه كه می ساڵی 2011، به )الرأي( بڕیاری حكومه تی سوریا، كه ناڵی مایه ی بووه ته ئه وه ی هۆی »به داخرا،
په رله مانتاری شابه نده ر، ع��ززه ت لیستی ده وڵه تی یاسا و نزیك له مالیكی، چه ند لوبنانه ، واڵت��ی نیشته جێی كه له گه ڵ نهێنیی په یوه ندییه كی ساڵێكه ناوبراو دروستكردووه . جبوری مشعان كاتێك زانیویه تی باری ماددی و ده روونیی ده ڕوات، خراپی ب��ه ره و زۆر مشعان به رده می خستووەته ئ��ه وه ی بیرۆكه ی كه بگه ڕێته وه بۆ عێراق و له به غدا ئه و ئه وه ی ناوبراو به اڵم بكاته وه ، كه ناڵه ی فه رمانی كه ڕاگه یاندووه شابه نده ر به ناتوانێ و ده رچ��ووه بۆ ده ستگیركردنی
نێو كوتله كانی سه رجه م وه فدی الیه ك به شیعه كان نیشتامنیی هاوپه یامنیی سه ردانێكی چه ند رۆژە گه شتنه شانشینی ئه و رازیكردنی مه به ستی به سعودیه ، خۆپیشاندانی به كۆتاییهێنان بۆ واڵته تریش، الیه كی له سوننییه كان. ناوچه سه ردانییكردنی چه ند وه فدێكی شیعه كان سه رۆكی بارزانیی مه سعود الی بۆ دێت مه به ستی ب��ه ك��وردس��ت��ان، هه رێمی و هه رێم كێشه كانی چاره سه ركردنی
ناوه ند و گفتوگۆكردن له وباره یه وه .ئه ندامی عوسامن، مه حمود دكتۆر هاوپه یامنی له نوێنه ران ئه نجومه نی هۆكاره كانیی به سه باره ت كوردستانی، عێراق، سیاسییه ی جموجوڵه ئه و پشت »هۆكاری رایگه یاند )به یان( به تایبه ت فشاری و ئێران فشاری بۆ نه رمییه ئه و
بگه ڕێته وه بۆ عێراق.مه ترسییانه ی ئ��ه و به رامبه ر له شابه نده ر خ��ودی ج��ب��وری��دا، مشعان ئه وه بوو كردووه. ناوبراو بۆ كارئاسانیی سه ردانی و عێراق بۆ گه ڕایه وه مشعان به غدای پایته ختی كرد، بێئه وه ی كه س له گوڵ كاڵرتی پێ بڵێت. ته نانه ت شابه نده ر ئامێره خۆی كه ده كات به وه وه شانازی ته كنیكییه كانی كه ناڵه كه ی هیناوه ته وه بۆ به غدا و ماڵه كه ی خۆیشی بۆ په خشكردنی
كه ناڵه كه ته رخان كردووه .سیاسی پێشهاته ب��ه م س��ه ب��اره ت چه ند )به یان( ئه منییه ، و یاسایی و خالید په رله مانتار ئاڕاسته ی پرسیارێكی له یاسایی لیژنه ی سه رۆكی شوانی،
عێراق شیعه ی ئاینییه كانی مه رجه عه ل��ه وه ی ده ترسن ئ��ه وان ده گ��ه ڕێ��ت��ه وه ، شیعه دا و كورد نێوان له زیاتر كێشه ی ده ی��ان��ه وێ��ت ئ���ه وان ببێت، دروس���ت ئه و و ببنه وه ئاسایی په یوه ندییه كان له الی��ه ك، له ئه مه نه مێنن. گرژییانه الیه كی تریش هه ر ئه و الیه نانه فشاریش بۆئه وه ی ده كه ن، دروست كورد له سه ر هه وڵ بده ن ئه و كێشانه به گفتوگۆ له گه ڵ
الیه نی عێراقی چاره سه ر بكه ن«.هه رێمیشه ، به سه باره ت هه رچی ئێران، رووبه ڕووی چه ند له فشاری جگه ئه وروپاش واڵتانی و ئه مریكا داوایه كی دۆزی��ن��ه وه ی مه به ستی به ب��ووەت��ه وه ، له گه ڵ كێشه كانی بۆ رێگه چاره یه ك ئه ندامی مه شیخه تی قاسم ن��اوه ن��د. هاوپه یامنیی له نوێنه ران ئه نجومه نی
كرد. عێراق نوێنه رانی ئه نجومه نی له »مه به ست پێیوایه شوانی خالید هێنانه وه ی مشعان جبوری و كردنه وه ی دژایه تیكردنی به غدا، له كه ناڵه كه ی و مالیكی ل��ه پشتگیركردن و ك��ورد لیستی عه ره به كانی دژایه تیكردنی دروستكردنی و الوازكردنیان و عێراقیه تایبه تیش به نێوانیاندا، له دووبه ره كییه پله ی عێراقیه لیستی كه شارانه ی له و وه ك به ده ستهێنا، تیایاندا یه كه می ناوبراو ئه نبار«. و دیاله و تكریت وتیشی »ئێستا خۆتان ده یبینن كه چۆن ئاشكراكردنی ناوی به جبوری مشعان نه یارانی به سووكایه تی گه نده ڵییه وه مالیكی ده كات، به تایبه ت سه ركرده كانی
كوردستانی، به ئاژانسی هه واڵی مۆسكۆی هه ولێر مانگه ئه م »كۆتایی راگه یاندووه ده گرێت، له خۆ عێراقی كۆنگره یه كی سیاسییه كان ره وت��ه و كوتله تیایدا كه له ئه وانه ی تایبه تیش به كۆده بنه وه ، به ب��ه ش��دارن، په رله مان و حكومه ت مه به ستی چاره سه ركردنی قه یرانی ئێستای عێراق«. ناوبراو هه روه ها ئاماژە شی به وه داوه كه ئه و كۆنگره یه به ده ستپێشخه ریی بارزانی و له سه ر داوای ستیڤن بیكرۆفت، ده بێت. عێراق، له ئه مریكا باڵیۆزی ب��اره ی ل��ه ع��وس��امن مه حمود دك��ت��ۆر )به یان( بۆ كۆنگره یه وه ئه و ناوه رۆكی كه وتراوه هه ڵه به »ئه وه كرد ئاشكرای ده بێت. شێوه یه له و ده ستپێشخه رییه كی راسته كه فشار له سه ر هه رێم هه یه ، به اڵم ده به سرتێت، مانگه ئه م كۆتایی ئه وه ی
لیستی عێراقیه «.داخستنی ئه گه ری به س��ه ب��اره ت »بڕیاری وتی شوانی خالید كه ناڵه كه ش، هۆیه كی چه ند كه ناڵه ئه و داخستنی ئێستا مۆڵه تی ره سمییان تا له وانه هه یه ، كه ناڵه ئ��ه و دوات��ری��ش وه رن��ه گ��رت��ووه ، ئاڕاسته كانی له ده ره وه ی یاسان و هه وڵ بۆ دروستكردنی ئاژاوه ده دا، بۆیه ناكرێ له پرۆسه ی سیاسیی ئه مڕۆی عێراقدا ڕێگه هه ڕەشه مایه ی كه بدرێت كه سانێك به عێراقییه كان ئه منیه تی س��ه ر ب��ۆ ب��ن و بكه ن سیاسی پرۆسه ی دژای��ه ت��ی و نه یارانی دژایه تیی بۆ بده ن خه ڵ هانی
حكومه ته كه ی مالیكی«.سه رۆكی لیژنه ی یاسایی ئه نجومه نی »هه ر راشیگه یاند عێراق نوێنه رانی كه ناڵه، ئ��ه و داخستنی مه به ستی به فه رمانده یی هێزێكی جارێك چه ند ئۆپه راسیۆنه كانی به غدا چوونه ته به رده م مالیكی هه ڕە شه ی نوری به اڵم كه ناڵه كه ، كه ك��ردووه هێزێك هه ر و هێزانه له و داخستنی. بۆ كه ناڵه كه بینای ناو بچنه پێشێلكارییه ئه و س��ه ره ڕای ئێستاش تا به رده وامه )الشعب( كه ناڵی یاساییانه ، عێراقیه لیستی و كورد دژایه تیكردنی له و فه رمانی ده سته ی ئیتیسااڵتی عێراقیش
جێبه جێ ناكرێت«.
نه یاری الیه نه كانی نێوان كۆبوونه وه ی مالیكییه ، وه كو لیستی عێراقیه و ئه حمه د چه له بی و ره وتی سه در، تیایدا باسی ئه م بارودۆخه ده كه ن كه ئایا چۆن چاره سه ری سه رۆكی ئایا هه روه ها بدۆزرێته وه ؟ بۆ نا؟ یان بكات ده ستپێشخه ریی هه رێم
ئه وكاته بڕیار ده درێت«.ئه وه ی شایانی باسه ، كۆبوونه وه كه ی هه ولێر له ساڵی 2010 كه رێكه وتننامه ی هه مان ب��ه ل��ێ��ك��ه وت��ه وه ، ه��ه ول��ێ��ری به و ئه مریكا داوای ل��ه س��ه ر ش��ێ��وه به اڵم ب��وو، ب��ارزان��ی ده ستپێشخه ریی خ��وارد به رهه مه كه ی مالیكی دوات���ر بڵێی ت��ۆ ن��ه ب��وو. پ��اب��ه ن��د پ��ێ��ی��ه وه و كه ئه مجاره ش ده ستپێشخه رییه كه ی هه یه ، پێشووی ئه وه ی سه ره تای هه مان
هه مان كۆتاییشی نه بێت؟!
مشعان جبورى عززەت شابەندەر
ئاساییبوونه وه ی په یوه ندییه كانی نێوان نوری مالیكی و مشعان جبوری، به الی زۆرێك له چاودێرانی سیاسییه وه جبوری مشعان چونكه بوو، چاوه ڕواننه كراو هه نگاوێكی به پێشووتری، رۆژانه سوكایه تی له هه ردوو كه ناڵه كه ی له و رۆژێكیش هه موو ده كرد، حكومه ته كه ی و مالیكی ده كرد تیرۆریستییه كانی كاره په خشی كه ناڵه وه دوو ده خسته چاالكییه كانیانی و به یاننامه و هه ڵوێست و هه ردوو نێوان په یوه ندیی مانگێكه چه ند ماوه ی روو. مشعان ئێستا شێوه یه ك به بووەته وه ، ئاسایی هێنده ال جبوری كه ناڵی )الشعب(ى بۆ داكۆكیكردن له مالیكی و حكومه ته كه ی ته رخان كردووه ، مالیكیش پشت و په نای داوه له به غدا و له هه وڵی ئه وه شدایه سزا یاساییه كه شی له سه ر هه ڵبگیرێت و ڕێگه ی پێبدات له هه ڵبژاردنه كانی
هاوكار،بۆهاوكارییبریندارانیسووریاگیانیبهخشیگه نجه كه ی شاری سلێامنی بۆ خوێندن ڕۆیشت بۆ هیندستان و له سووریا شه هید كرا
جێبهێڵێت پزیشكی كۆلێجی ناكات مرۆڤ وه ك هاوكار جه نگ. ب��ه ره ی ناو بڕواته و گه نجێكی پڕ حه ماسی شوێنكه وتووی ڕێبازی پێغه مبه ر )دروودی خوای لێبێت(، دیاره به سووریا ڕژێمی زۆره ی كوشتاره ئه و بینینی ئیامنیی هه ستی واڵته ، ئه و مسوڵامنانی له به ر«. جوواڵوه و ڕێگه ی جیهادی گرتووه ته ئه و له گه ڵ دوادی��داری��ه وه له باره ی هه ر هاوڕێیه ی، زه ڵمی ده ڵێت »كۆتا شه وی یه كرت ماڵئاوایی هه ڵسوكه وت به هاوكار بینینامن كرد ماچ یه كامن كاتێك ئه گه رچی لێكردم، و من گه ڕامه وه كوردستان، به هیوای یه كرت بینینه وه له یه كرت جیابووینه وه ، به اڵم هاوكار ئه و شه وه زۆر شتی وت، هه ڵسوكوته كانی له كاتی گواستنه وه ی كه لوپه له كه ی ماڵی ئێمه سێ به كه خۆیان، ناوخۆییه كه ی به شه بۆ گواستامنه وه، بچووكه كه ئۆتۆمبێله كاروانی كوڕێكی هاوكار ده دا.. ماڵئاواییان په یامی گه وره بوو، گه نجێكی ورد و ڕەوشتبه رز بوو«.خانه واده ی هاوكار له گه ڕەكی خه بات له شاری سلێامنی نیشته جێن و له گه ڵ ئه وه ی كوڕەكه یان بۆ خوێندن بۆ واڵتێك ڕۆشتووه و كه چی له واڵتێكی دیكه كوژراوه. به اڵم زۆر خانه واده ی قه ده ره ، به و ڕازیین و ئارام به محه مه د خانه قینی بۆ ڕۆژنامه ی به یان وتیان »هاوكار یه ك ساڵه ڕۆشتووه بۆ خوێندن له واڵتی هیندستان. ئێستاش كه شه هید بووه ،
دزیوه و له یاده وه رییه كانیدا نووسیویه تی«.نووسینه كانی به پێی هاوكار شه هید ئ��ه وه تایبه تییه كه یدا، الپ���ه ڕە ل��ه خ��ۆی به منداڵیی قۆناغی ئه و كه ده رده كه وێت خواردنی له حه زی زانیوه . قۆناغ خۆشرتین قارچك بووه . لیۆ میسیی به باشرتین یاریزان به وه باوه ڕی زانیوه . پێدا تۆپی مێژووی له هۆی ده بێته پاڕانه وه و دوعا كه هه بووه
گۆڕینی ڕووداوه كان.هاوڕێی زه ڵمی، مومئین ڕۆژنامه نووس نزیكی هاوكار بووه و یاده وه ریی شیرینی ئه و تاعه تی و دینداری الیه نی ڕوو. ده خاته وه ئه و باس ده كات كه چۆن بینویه تی له یه كێك سه رقاڵی به نگه لۆر شاری مزگه وته كانی له هه میشه هه روه ها ب��ووه. پ��اڕان��ه وه و نزا پیشان كوردێتیی خۆی داوه سیامی هه وڵی ئه و بێت. جامانه یه كیش به ئه گه ر بدات ده ڵێت »ده یان جار ده میبینی له نوێژەكانیدا ئارامی و ته قوا و خشوعی لێ ده باری، چه ند ڕۆژێك كاتێك كاتژمێر ده ی سه رله به یانی ڕێم به كوڵ ده كه وته مزگه وت، هاوكارم ده بینی ده موچاوی ده سته كانی به و ده كرد دوعای بچووك ده كرده وه . له دوایین نوێژی ته راویح كه پێكه وه له مزگه وتی )یوسف( ئه نجامامن دا، كه چه ند ڕۆژێك دوای ئه وه كۆتا دیداری من و هاوكار بوو، هاوڕێیان هه موو شاهیدی خشوعی زۆری هاوكاریان له نوێژەكانیدا دەدا.
هاوكار چیرۆكێكی شیرین بوو له ده ستنوێژ و زیكر و نزا... جامه دانییه كورده وارییه كه ی سیامیه كی جوانی كوردی و هه ستێكی ڕۆشنی
نیشتیامنپه روه رییان پێدابوو«.ئه سه د به شار ڕژێمی سته می كاتێك ت��ه واوی و ده بێت ب��ه رب��او شێوه یه ب��ه و ڕۆژانه كه ده كات، داگیر جیهان میدیاكانی دیمه نی سه دان و هه زاران كوژراو و بریندار له ناخی ئیرت ئه وه کاریگەریى باوده بنه وه ، ئه و خوێندكاره ی به شی ده رمانناسیدا ده كات ته واوكردنی پاش ده جووڵێنێت، ویژدانی و كۆرس و پێدانی ماوه ی پشوو، هاوكار خۆی ده پێچێته وه و له ژیانی ناو زانكۆ و خوێندنه وه به ره و ناو ئاگر و بارووت ده ڕوات، ئەمه ش له تا مرۆڤایه تی، و ئایینی ئه ركێكی وه ك سووريا تیامری ئه و هه موو برینداره بكات كه
ڕۆژانه له میدیاكانه وه ده یبنین.»ئ��اگ��ادری ده ڵ��ێ��ت زه ڵ��م��ی مومئین س��ه ف��ه ری ن��ه ب��ووم ب��ۆ س��وری��ا، ب��ه اڵم له ماڵی له كه بینینه كامندا یه كرت زۆرب��ه ی یاخود و خۆیان به شه ناوخۆیی یان ئێمه ده بینی، یه كامن مزگه وت به رده رگای له ده كرد. یه ك به ڕاوێژمان ده ك��را هێنده ی باسی سه فه رێكی تری بۆ كردبووم بۆ یه كێك به بوو نیاز به كه ئه ورووپییه كان واڵته له سه فه رێكی یه ك مانگی بڕوات، كه چی بۆی دوو كه ئه وه ی له به ر به اڵم نه كه وت. ڕێك
من سووریا بۆ ئه و سه فه ری پێش مانگ گه ڕابوومه وه كوردستان و له كاتی سه فه ریدا بۆ سووریا له یه ك دووربووین، ئاگاداری ئه و
سه فه ره ی نه بووم«. ڕۆژنامه ی بۆ هاوكار شه هید برایه كی ده ڵێت بهێنین، ناوی نه یویست كه به یان خاوه نی منداڵییه وه له هه ر برام »هاوكاری چه ندین ب��وو، ئینسانی زۆر هه ستێكی له خۆمان ماڵی الی ه���ه ورازه ی له م جار پاڵ پیاوێك كاتێك ده یبینی گه ڕەكی خه بات هاوكاریی ده چوو ده نێت، عه ره بانه یه كه وه بوو، خۆی ناوه كه ی هه ڵگری ئه و ده ك��رد. سووریای خوێنڕێژییه ی ئه و كاتێك بۆیه بینی، بڕیاری دا وه ك هه ستێكی مسوڵامنانه و ئینسانانه بچێت بۆ سووریا و تیامری ئه و بریندارانه بكات. شه هیدی برام زۆر دڵناسك بوو، زۆر حه زی به هاریكاريی خه ڵك بوو. له ناوه ڕاستی مانگی یازده ی ساڵی ڕابوردووه وه له وێ خه ریكی ئه و ئه ركه ئینسانییه ی خۆی بوو تا ڕۆژی 2/12 به ده ستی ڕژێمی سووریا
شه هید كرا«.هاوكار ڕۆشتنی پاڵنه ری به سه باره ت بۆ ناو مه ترسی و ئاگر و ئاسنی ژێر ده ستی ڕژێمی به شار ئه سه د، مومئین زه ڵمی ده ڵێت »ئه وه پرسیارێكی ساده یه و وه اڵمێكی ڕوونی هه یه ، چونكه جگه له هه ستێكی ئینسانی و پاڵنه رێكی ئیامنی، هیچ هۆكارێكی تر وا له
پەیجور: سه اڵح ساالر
له ،2013/2/12 سێشه ممه ڕۆژی ئه سه دی به شار سه ر فڕۆكه كانی هێرشی فڕۆكه خانه ی بۆسه ر سووریا سه رۆككۆماری گه نجێكی )حه له ب(، ش��اری له )الجراح( هاوكار ناوی به سلێامنی شاری دانیشتووی
محه مه د خانه قینی، گیانی له ده ست دا.كوژرانی هاوكار له تۆڕەكانی ئینته رنێتدا چیرۆكی به به اڵم دای��ه وه ، زۆری ده نگۆی هه وااڵنه ی له و زۆرێك كه جیاواز. جیاواز مایه ی بوونه نه كرابوو، تێدا ورده كارییان
نیگه رانیی بنه ماڵه ی شه هید هاوكار. 1988 س��اڵ��ی م��ح��ه م��ه د، ه��اوك��ار له دایكبووه ، له منداڵییه وه قوتابیی مزگه وت ئیسالمه وه به ت��ه واوی پابه ندی و ب��ووه هه بووه. له زانكۆی سلێامنی، كۆلێژی زانست، به شی فیزیا، دوو قۆناغی بڕیوه . دواتر وازی شاری له هیندستان بۆ ڕۆشتووه و هێناوه به نگه لۆر له زانكۆی )راجیڤ غاندی( ده ستی
به خوێندن كردووه له به شی ده رمانسازی.له مومئین زه ڵمی، خوێندكاری ماسته ر له بانگه لۆر زانكۆی له ئینگلیزی ئه ده بیاتی بۆ محه مه د هاوكار ده رب��اره ی هیندستان، ڕۆژنامه ی )به یان( ده ڵێت »هاوكار چیرۆكێكی
شیرین بوو له ده ستنوێژ و زیكر و نزا...له نیوه ی دووه می ساڵی 2011 كاتێك به مه به ستی خوێندن گه شتینه شاری به نگه لۆری لێكردین كورده كان هیندستان، غه ریبی وای هه موومان له گه ڕەكێكی ئه و شاره به ناوی )كالیاناگار( كۆ ببینه وه. یه كێك له و ئێوارانه ی هاوكار كۆبووبووینه وه ، یه ك ده وری له كه دوو یه ك باسی ناساند، خۆی و الم هاته ئێواره ئه و بوون. كه هاوڕێی من كرد برای یه كه مین و یه كه مین دیداری من و هاوكار
ئاشنایه تی و نزیكایه تیامن بوو«.له كه چۆمانی، كه مال ڕۆژنامه نووس هه مان شار خوێندکاری ماسته ره له ئه ده بیاتی ده رب��اره ی به نگه لۆر، زانكۆی له ئینگلیزی بۆ هاوكار شه هید هه ڵسوكه وتی و ناسین كوڕێكی »ئه و ده ڵێت )به یان( ڕۆژنامه ی ژیانی زۆر ده كرد بوو، هه ستم خوێنشیرین خۆشده وێ و هیوا و خه ونی زۆری هه بوو. و قژ مۆدێلی له حه زی زۆر ده كرد باوه ڕم جلی مۆدێله . به ڕاستییش وابوو، هه م زۆر قۆز بوو، به رده وام قژی جوان و جلی مۆدێل جوان
و هه میشه ئوتووكراوی له به ردا بوو«. دووپاتی زه ڵمی مومئین ڕۆژنامه نووس ئه وه و ده كاته وه چۆمانی ده ربڕینه كانی به رز ئاكار كه هاوكار كوڕێكی ڕوو ده خاته »ئه و ده ڵێت زه ڵمی بووه . شیرین داڵ له و ڕەوش��ت و شه رمن و خۆشڕوو كوڕێكی هه موو بینینی به هه ر یانی ب��وو، ج��وان كه ده بوون دروست ال جوانه كانت هه سته هاوڕێیه كی، له خۆشه پێی مرۆڤێك هه ر هه بن. ئازیزێكیدا یاخود دۆستێكی یان یه كرت نێوان له كه م ماوه یه كی ئه گه رچی به اڵم تێپه ڕی، دیدارماندا كۆتا و ناسین هاوكار خۆی سه ملاند. هاوكار كوڕێكی له داڵ شیرین بوو، ڕووخسارێكی جوان و پرچێكی درێژ و زۆربه ی جار كابۆیه كی له پێدا بوو و
جامه دانییه كی له گه ردنی ده ئااڵند«.هاوكار محه مه د له تۆڕی كۆمه اڵیه تی فه یسبووك الپه ڕەیه كی تایبه تی هه بوو، له وێ گوزراشت و ده ربڕینه كانی باوكردوونه ته وه ، كه له گه ڵ هه مان وته كانی زه ڵمی و چۆمانی خۆیدا واڵه ی له و منوونه بۆ یه كده گرنه وه . هه ر »له نووسیویه تی و داناوه پۆستێكی شوێنێك سته ملێكراوێك هه بێت، ئه وێ واڵتی
منه «.له باره ی به سوعبه ته وه له كۆمێنتێكدا خاوه نی قسه كه وه ، نووسیویه تی »هی خۆمه ، كاتی خۆیشی چێ گیڤارا ئه و قسه ی له من
ئێمه شانازيی پێوه ده كه ین، چونكه ئه و وه كو مسوڵامنێك و وه كو كوردێك ڕۆشتووه بۆ كاری تیامری ئ��ه وه ی بۆ خێرخوازی، و ئینسانی برینداره كان بكات كه دژی سته مكاریی به شار هه موو موڵكی هاوكار ڕاپه ڕیون. ئه سه د كوردێك و هه موو مسوڵامنێكه ، موڵكی هیچ حزب و الیه نێكی دیاریكراو نییه ، چونكه ئه و
سه ر به هیچ حزبێك نه بووه «.زۆری باسێكی هاوكار وه سێتنامه كه ی ناو میدیاكانه ، برایه كی هاوكار بۆ ڕۆژنامه ی به یان، ئه و كاته ی ئه و قسه ی ده گێڕایه وه له ناخه وه ده كواڵ و به دڵی پڕ و پاش كه مێك فرمێسكێك، دڵۆپه و دڵته نگی و بێده نگی بۆ ته له فۆنی له ماوه یه ك به ر وتی »هاوكار ماڵه وه كردووه و وتویه تی: خه ونم بینیوه من شه هید ده بم، وه سێتم وایه نه بۆم بگرین، نه بكه ن، بۆ ڕەشپۆشییم نه دابنێن، بۆ پرسه م ڕابووردووتر سێشممه ی ڕۆژی به وشێوه یه 2/12 له فڕۆكه خانه ی )الجراح( له )حه له ب(
به زمانی به ڕۆژووه وه شه هید كرا«.به شار دژی سووریا شۆرشی په یجی األسد( بشار ضد السوریة )الثورة ئه سه د محه مه دی هاوكار شه هیدكرانی هه واڵی شه هیدبوونی نووسیبووی: و باوكرده وه محه مه د، هاوكار ناوی به كورد گه نجێكی كه وازی لە خوێندنه كه ی هێنا بۆ چاره سه ری
برینداران هاته سووریا، لێره شه هیدكرا«.خۆی تایبه تییه كه ی الپه ڕە له هاوكار له باره ی فه یسبووك، كۆمه اڵیه تیی تۆڕی له ئ��ه وه ی ژی��ان چیی ف��ێ��رك��ردووه ، وه اڵم��ی ژیان له بم »سه ربه رز ده ڵێت و داوه ت��ه وه و ته نیا له خودا برتسێم، ته نیا پشت به خوا به دێ��ڕەی چه ند ئه م هه روه ها ببه ستم«. زمانی عه ره بی نووسیوه ، كه چه یجی شۆڕشی الطريق »إن كردووه ته وه ، باوی سووریاش طويل، وأثنا ء السري عىل هذا الطريق ميّل من ميَل، ويسقط من يسقط، ويرتاجع من يرتاجع، وييأس من ييأس، وتبقى حفنه مؤمنة؛ تصرب ومشقة الطريق، وا ء ل��الَ وتصمد ربها، اَلمر عباده، عىل فتح الله؛ شاء إذا حتى الجهاد،
وهو خري الفاتحني«.وه ك محه مه د ه��اوك��ار ه��ه روه ه��ا گ��وزراش��ت��ێ��ك ب��ه ڕووب���ه ڕووب���وون���ه وه ی كه ڤه ری وێنه ی 2012/9/24 له سته مكاران )هاوه اڵنی به ك���ردووه فه یسبووكه كه ی ئه شكه وت( و له دوای ئه و واده یه وه هیچی دیكه ی دانه بزاندووه . دواین وێنه ی خۆیشی له سه فاره تی عێراق له هیندستان دابه زاندووه
له 2012/8/16«.به یان ڕۆژنامه ی بۆ هاوكار برایه كی وتی »هاوكاری برام ساڵی 1988 له دایكبووه و زۆر پابه ندی ئایینی ئیسالم بووه و هه میشه پێنجشه ممه یه ك و شه ممه دوو هه موو به ڕۆژوو بووه ، ته نانه ت ئه و سێشه ممه یه ش
كه شه هید كرا، هه ر به ڕۆژوو بوو«. ده ڵێت چۆمانی كه مال ڕۆژنامه نووس یان ده بینی. یه كرتمان رۆژانی جومعه »زۆر ده بینی، یه كرتمان سوپه رماركێت و بازاڕ له به ڕاستی به اڵم نه مده ناسی، باش زۆر من زۆر ئ��ه و مه رگی ه��ه واڵ��ی خوێندنه وه ی لێره م، نیوێكه و ساڵ ئه وه من دام. ئازاری زۆر هه واڵی مردنم بیستوون، به اڵم بیستنی بوو، كاریگه ر زۆر دۆسته ئ��ه و هه واڵی له خۆزگه ده ڵێم: ئه وه نده هه ر ئێستا من
نزیكه وه مبناسییایه «.»ته مه ننا ده ڵێت زه ڵمییش مومئین ده كه م ئه وه ی دڵی ده یویست پێی گه شتبێت، دی��داری ب��ه گه شتنی و ش��ه ه��اده ت ك��ه شه هیدان بوو، خوای گه وره لێت خۆش بێ و پله ی به رزی شه هاده تت به نسیب بووبێ هاوكار گیان ... ئینشائه ڵا له و گه نجانه یت له ڕۆژی دواییدا له ژێر سایه ی ڕەحمه تی خوادا
»به هۆی یه ك عه لی مه حموود ناوه وه ، نزیکەى 150 کەس له پاسپۆرت بێبه ش كراون«
ئه وه ی ناوی عومه ر سه لیم بێت، له پاسپۆرت سه لیم نابێت
نه زاهه ده س��ت��ه ی ده ت��ده ی��ن��ه ی��ه ك��ه م ئ��ه وه ی بۆ به عس( )ڕیشه كێشكردنی به عسدا حكومه تی سه رده می له بزانین سه رباز بووه ، جاش بووه ، ده ستی هه بووه ، تاوانه كانت بااڵی دادگای ڕەوانه ی له وێ ئیشه كه ت به كۆتایی ل��ه وێ ده كه ین، دێت، به اڵم ئه وه ته نیا به زاره كی خۆشه «. هۆی به كه ده ك��ات له وه باس ناوبراو توانیویه تی كه سه وه هه ندێك هاوكاریی كه بكات، كێشه كه ی بۆ ب��ه دواداچ��وون ڕەنگه ئه گه ر ئه و كه سانه ی نه ناسیایه ، به ته واوی بێسه ر و شوێن ده بوو، وه ك خۆی ده ڵێت »كه سانێك بوون زۆر به ده ممه وه نیزام، بوون و هاوكار بوون، وه ك حاجی به ڕێوه به ر له وه زاره تی كۆچ و كۆچبه ران، كاك یاسین حه سه ن له كۆمه ڵی ئیسالمی، له ب��ووه ، ده وڵ��ه ت وه زی��ری پێشرت كه گشتیی به ڕێوه به ری ئه وانیشه وه ڕێگه ی
دادگای بااڵی تاوانه كان«.كه سانه ی ئه و قسه كردنی به سه باره ت بینیوه ، ن���اوب���راوی���ان دۆس��ی��ه ك��ه ی سه لیم عومه ر بووه ، چۆن هه ڵوێستیان و لێكراوه زوڵمت تۆ »ده یانوت ده ڵێت به م نه ك بكرایتایه ته وه ، قه ره بوو ده بوو گێڕانه وه ی درێ��ژەی له بێت«. شێوه یه ده كات به وه ئاماژە به سه رهاته كه شیدا له زیندانی ڕۆژ ش��ه ش دوای ل��ه ك��ه لێكۆڵینه وه ی وه زاره تی ناوخۆ، فایله كه یان
په یجور: محه مه د جه مال
مه ال به نارساو عه بدوڵاڵ، سه لیم عومه ر شاری دانیشتووی هاوواڵتییه كی خالید، ناوی له یه كچوونی هۆی به سلێامنییه ، دوانیی له گه ڵ كه سێكی دیكه كه بڕیاری سلێامنی له ده رچووه ، بۆ له سێداره دانی ڕێگه ی ده ركردنی پاسپۆرتی لێده گیرێت و له سه ردانی پاسپۆرتی به غدایشدا ده ستگیر له )2/11 تا 1/22( رۆژ 22 و ده كرێت وه زاره ت��ی لێكۆڵینه وه ی به ندیخانه ی ساڵحیه ، پۆلیسی به ندیخانه ی و ناوخۆ خۆی سه رگوزشته ی ناوبراو ده مێنێته وه. به ڕێوه به ری ده گێڕێته وه. )به یان( بۆ پاسپۆرتی سلێامنیش ده ڵێت »هه وڵامن بۆ
چاره سه ركردنی ئەو كێشانه داوه «.ڕووداوه ك��ه ی چیرۆكی سه لیم، عومه ر ده وروب��ه ری »له گێڕایه وه شێوه یه به م پاسپۆرت مانگی 12 خه ریكی ده رهێنانی شوێنی دوایین له سلێامنی، له ب��ووم وتم پێیان بوو، سێ ژووی كه جه وازات چاره سه ری وتم موشابیهه ، ناوه كه ت ب��ه ڕێ��وه ب��ه ر، الی ب��ۆ ن��اردی��ان��م چییه ؟ به ڕێوه به ریش نووسی بۆ به شی یاسا هه ر داوای له وێش سلێامنی، جه وازاتی له ناو سوره ت قه یدی باوكم و خۆمیان لێكردم.
دوای بردنی سوره ت قه ید، وتیان: خۆمان 15 نزیكی دوای ده كه ینه وه . ئاگادارت پاسپۆرته كه ی چووبوو خێزانم ڕۆژێ��ك، یاسا، به شی بۆ چووبوو و وه ربگرێته وه به اڵم هاتووه ته وه ، مامه ڵه كه ی وتبوویان سه ردانی ده بێت ن���وورساوه له سه ری جه وازاتی گشتی بكات له به شی )منع( له ده زانن ئه گه ر وتبووی خێزانیشم به غدا، وتبوویان شتێكی ناچێت. تێدایه ، شتێكی وا نییه ، به ڵگه كانی خۆی ته سلیم ده كات، ناوه كه ی له گه ڵ ده كه ن به راودی پاشان ده گه ڕێته وه. و دێت كۆتایی و دیكه دا
وه كاله تێك ده توانێت وتبوویان ته نانه ت بۆ كه سێك بكاته وه و خۆی نه چێت«.
ناوبراو درێژەی به باسه كه دا و وتی »له چوومه 1/22 له به غدا، بۆ چووم 1/21له وێش ج���ه وازات، به ڕێوه به رایه تیی كۆتا له و كرد شوێنێكم چه ند سه ردانی فایلی له شته كانیان هه موو شوێندا نوورساوێكیان و لێكرده وه جه وازه كه م ناوخۆ(، كاروباری )ئاسایشی بۆ پێدام ئه وێ ل��ه وه ی بێئاگا ئ��ه وێ، چوومه كه خۆت ئیرت وتیان بوو، ڕاگرتنم سه ره تای بتبه ین«. ده بێت خۆمان بڕۆیت، ناتوانی له و هه ر ده ك��ات ب��ه وه ئاماژە عومه ر وه زاره تی لێكۆڵینه وه ی ڕەوانه ی ڕۆژەدا »له وێش ده شڵێت ك��ردووه ، ناوخۆیان ده ركه وت زۆر، لێكۆڵینه وه یه كی دوای عومه ر له سه ر داوای هه ولێر له كه سێك هه ر ته نیا كردووه ، تۆمار ناوێك سه لیم ئه و دوو ناوه شی زانیوه كه له هه ولێره و گوایه ده ستی هه یه له ئه نفالیان، زانیاریی لێكۆڵینه وه ش نه درابوو، له سه ر زیاتری ته نیا ئه وه نده یان ده زانی، ده یانوت ئێمه تۆ ناناسین، تۆ عومه ر سه لیمیت. ئه و نه موالیدی هه بوو، نه دایكی هه بوو، ناوی موتابه قه ناو دوو چۆن وتم له وێش من ده كرێت، ئه وه به هه زاران كه س تووشی سێیه می ن��اوی نابێت ده ك���ات، كێشه ده س��ه اڵت��ی ل��ه ئ��ه وه وت��ی��ان هه بێت؟ نییه و حاكم فه رمانی ده ركردووه ئێمه دا فه رمانه كه ش و غیابی به 2008دا له
له سێداره دانه «.ڕاگرتنه. ئ��ه و دوای ئ��ه وه ی ب��اره ی له درێ��ژەی چ��ۆن و ك��راوه به رانبه ر چی ئه و داوه ؟ كێشه كه ی چ��اره س��ه ری به دوو »وتیان ده ڵێت ك��ورده هاوواڵتییه ناوه كه ت، الچوونی بۆ هه یه ڕێگات
ڕەوانه ی ده سته ی نه زاهه كردووه ، له وێش دادگایی كردن، بۆ پۆلیس بۆ ناردوویانه ده شڵێت »دوای شه ش حه وت ڕۆژیش له پۆلیس، ته سلیمی دادگای بااڵی تاوانه كان حاكم له وێ، لێكۆڵینه وه یش پاش كرام، به م ده رك���رد، منی بێتاوانیی ب��ڕی��اری له 1985ە وه له من یه كه م: به ڵگانه ، له ڕژێم ڕووخانی دوای تا بووم ده ره وه كوردستاندا. دووه م: ئه و ناوه ی بڕیاره كانی له سه ر ده ركراوه ، تۆمه تبار بووه به جاش به ری له وانه ش من ئه وانه ، و سه رباز و بووم. سێیه م: له نه زاهه ش پاك بووم. بۆیه دادگای بااڵی تاوانه كانیش فه رمانی الدانی ڕەوانه ی و ده ركرد سه فه ره كه ی ڕێگریی به ڕێوه به رایه تیی گشتی پاسپۆرتیان كرد و
گه ڕامه وه بۆ سلێامنی«.ل�������ه ب�������اره ی
مامه ڵه كردنی پ��ۆل��ی��س و به رپرسانی ئ����������ه و نه ی ێنا شون��اوب��راوی ل��ێ��ب��ووه ،
ع����وم����ه ر ده ڵ�����ێ�����ت
»مامه ڵه كردنم ل���ه وه زاره ت�����ی
دوو هه فته ی ده ك��رد، ته له فونیان بوو، ڕۆژ سه ردانییان هه بوو، نانیان بۆ ده هات.له لێكۆڵینه وه ی وه زاره تی ناوخۆش باسی خراپ زۆر پێشرت كه ده ك��رد ئ��ه وه ی��ان بووه ، ئه وه ی به عه قڵی مرۆڤدا نه هاتووه مردوویی به هه بووه خه ڵك داوه . ڕووی باشه ، ئێستا به اڵم ده ره وه ، براوه ته لێره هه ر بوون، به رپرس لیوایه ی ئه و چونكه هه موویان گۆڕاون، به اڵم ئێستاش سه ردان
و ته له فون نییه «.ته نیا كه سه لیم عومه ر كۆتاییشدا له له گه ڵ ناوه كه ی ب��ووه ، ئ��ه وه تۆمه تی وتی ب��ووه ، هاوشێوه دیكه كه سێكی دوو له یه كچووی ئێمه واڵت��ه ی »ئ��ه م عومه ر ئه م به تایبه ت تێدایه ، زۆر ناوی ده كرێت، زوڵمێكه ئ��ه وه ش سه لیمه ، قورسی به زۆر بگیرێت. كه سێك هه ر ڕزگاری ناڕەحه ت و ده كه وێت له سه ری ده بێت، ته نیا چاره یه كیش رزگاری بكات، ده سته ی له بێت پاك یه كه م: شته ، دوو نه زاهه و به شداریی جاشیه تی و سه ربازی كابرای دووه م: نه بێت. به عسییه تی و سكااڵكار بانگ بكه ن، كه ئه مه ئه و عومه ر به له وانه یه ئه مه ش نا؟ یان سه لیمه یه ، هه ركه سێك بۆیه نه بێت. ته واو ساڵێك بدات ه��ه وڵ با سه لیمه ، عومه ر ن��اوی تێی نه زانی به به اڵم بكات، چاره سه ری
بكه وێت، به ڕاستی زۆر مه ترسیداره «.
ب��ه ڕێ��وه ب��ه ری ب��وو، ب��اش زۆر ن��اوخ��ۆ لێكۆڵینه وه كه سێك بوو به ناوی موقه ده م جێگره كه ی بوو، باش كه سێكی به شار، ڕێگه یان ده ك��ردم، له گه ڵ لێكۆڵینه وه ی پۆلیسی ل��ه ب��ك��ه م. ت��ه ل��ه ف��ون ده دا ساڵحیه ش شه وان ڕێگه یان ده دا ته له فون له لیژنه ته نانه ت بكه م، م��اڵ��ه وه بۆ ئه نجومه نی وه زیرانه وه هات بۆ سه ردانی به ندییه كان و له مه سه له كانیان ده پرسی، له منیشیان پرسی، كه بۆم باسكردن، وتیان راشبگیرێیت. نییه ئه وه حه قی ته نانه ت بانگ به ندیخانه كه شی ب��ه ڕێ��وه ب��ه ری له گه ڵ مامه ڵه ی به ندیی وه ك وتی كرد، خه ڵكانه شی به و سه باره ت مه كه ن«. »له وتی بینیونی، به ندیخانانه له و كه چه ندین ناوخۆ وه زاره ت��ی لێكۆڵینه وه ی جۆری به ندكراوی تێدا بوو، له وانه تۆمه تی سه ربازییه وه جلی به قاعیده ، )تیرۆر، ئه وه ی به اڵم هتد(، ڕفاندن.. خه ڵك به ندكراوه كانی زۆری به پۆلیس لیوا له ب��وو، ن��ه زاه��ه ده س��ت��ه ی به هتد .. و نه قیب و عه قید و كه مته رخه می و به رتیل تۆمه تی له دیكه «. تۆمه تی چه ندین و به ندكراوه كانی بارودۆخی باره ی دی��ك��ه ش��ه وه ، ئ��ام��اژەی ب��ه وه دا له »ب���ارودۆخ���ی���ان باش پۆلیس
)به یان(دا، به دواداچوونی درێ��ژەی له پاسپۆرتی به ڕێوه به رایه تیی سه ردانی عوسامن، ساڵح عه مید كرد، سلێامنیامن ڕاگه یاندین پێی پاسپۆرت، به ڕێوه به ری كێشه كانی له یه كێكه له یه كچوو »ناوی كاتێك ئ���ه وه ش پ��ارێ��زگ��اك��ان، ه��ه م��وو موتابیقه ناوێك كه ده بێت دروس��ت كه ن��اوه ش ئ��ه و ن��او، چه ندین له گه ڵ ڕووی له ل��ه س��ه ره س��ه ف��ه ری ڕێگریی ڕێگه ی سیستمه كه واده ك��ات یاساوه ، كه ئه وه ی هۆكاری له باره ی پێنادات«. شێوازه ب��ه و ده توانێت عێراق بۆچی ساڵح عه مید بكات؟ ناوانه له و ڕێگریی پارێزگاكانی هه موو »سێرڤه ری وت��ی و به غدایه له سه فاره ته كانیش و عێراق یه ك بانكی زانیاری هه یه ، له وێش به شی له ئێمه كه هه یه ، سه فه ر قه ده غه ی به ڕێوه به ره كان فه رمیی كۆبوونه وه ی قسه مان كردووه ، چه ند جاریش ئاگاداری به غدامان كردووه ، ئه و كێشانه چاره سه ر ب��ك��ه ن، ئ���ه وه ش ب��ه ه��ۆی ئ���ه وه ی له ته واوه زانیاریی به ناوه كان دادگاكان نانێردرێن، جگه له ناوی سیانی، پێویسته مانگه وه و ڕۆژ به موالید و دایك ناوی داخڵ شێوه یه به و ئه وه ی بۆ هه بێت، تر ناوه كانی له گه ڵ كاته ئه و بكرێت،
له یه كچوو نابێت«.له باسی سلێامنی پاسپۆرتی به ڕێوه به ری هه وڵه كانیان كرد، بۆ ڕێگریی له و حاڵه تانه و وتی »ئێمه وه ك پاسپۆرتی سلێامنی هیچ زانیارییه ك وه رناگرین، ئه گه ر ناوی سیانی نه بێت. ت��ه واو زانیارییه كانی و نه بێت فه رمانگه هه موو بۆ ن��وورساوی��ش��امن به اڵم ك���ردووه ، سلێامنی دادگاكانی و سه فه ری قه ده غه ی به غداوه له ئه وه ی ده ڵێن له سه ره و خراوه ته سێرڤه ره كه وه ، بكه ین، چاره سه ری خه ریكین ئێمه ش به اڵم تا ئێستا چاره سه ر نه كراوه «. ناوبراو منوونه یه كی دیكه ی هێنایه وه ، كه هه مان وتی هه یه ، ن��اوی لێكچوونی كێشه ی منوونه بۆ الیه ، دیكه شامن ناوی »ئێمه ئه ندامی ع��ه زاوی��ی��ه ، مه حمود عه لی به عسی حزبی هه رێمیی سه ركردایه تیی هه ڵوه شاوه یه ، كه ئه سڵی به عقوبه یه ، من زۆربه ی مه حموده ، عه لی الیه ناوم 150له ب��وون بێبه ش هۆیه وه به و زۆری��ان
پاسپۆرت«.پێشووی وه زی����ری ح��ه س��ه ن، یاسین سه ركردایه تیی ئه ندامی و ده وڵ���ه ت یه كێك كوردستان، ئیسالمیی كۆمه ڵی بۆ داوه هه وڵی كه سانه ی ل��ه و ب��ووه سه لیم عومه ر كێشه ی چاره سه ركردنی سه لیم عومه ر »ئه و ده ڵێت عه بدوڵاڵ، بوو، له سه ر سه فه ری ڕێگریی كه ناوه ی كاری چه ند ئه نجامدانی به تاوانباره خه ڵكی كوردی كه سێكی كه تێكده رانه ، لێكچوونێك ته نیا ناوه كه ی هه ولێره ، به اڵم كردنه وه ، ئاگادارمان ئێمه ب��وو. به ر، گرته یاساییان ڕێوشوێنی ئ��ه وان به ندیخانه له ماوه یه ئه و داخ��ه وه به بااڵی دادگای چووه كێشه كه ی مایه وه ، بۆ به دواداچوومنان عێراق، تاوانه كانی له و ناوخۆ وه زاره تی چوومه خۆم كرد، به رپرسێكی چه ند و وه زیر وه كیلی ڕێی كردن، له گه ڵ قسه م وه زاره ت��ه وه ، بااڵی وتیان ئه م پیاوه بێتاوانه ، ته نیا ئه وه نده یه كه ناوه كه ی لێکچووه ، به اڵم مه سه له كه ی زۆر هه وڵێكی دوای كێشا، درێ���ژەی كۆمه ڵی به رپرسه ی ئ��ه و ب��وو«. ئ��ازاد زانی سه رنج جێی به ئ��ه وه ی ئیسالمی له و هه ن زۆر دیكه ی »خه ڵكانێكی كه كێشه ی هه مان ڕەنگه به ندیخانانه ن، حه وت هه یه ب��ه اڵم هه بێت، ئ��ه وی��ان
هه شت مانگه لێی نه پررساوه ته وه «.
نووسراو و بڕیارەکانى
دادگاى بااڵى تاوانەکانى عێراق
تایبەت بە مەسەلەى عومەر
سەلیم عەبدوڵاڵ
ژماره )23(، سێشه ممه 2013/2/19، ساڵی یەکەم
9www.bayanpress.net
كه ناری هێمن، زه ریای له هاوای دورگه ی گۆڕی مێژووی رێڕە وی ئه و هێرشه گرتبوو. له ئه مریكا به شدارییكردنی مایه ی بووه و
جه نگی دووه می جیهانییدا.ژم��اره ی��ه ك ل��ه جگه هێرشه، ئ��ه م ف��ڕۆك��ه ش 353 ب��چ��ووك، ژێ��رده ری��ای��ی له كه زیانه كانی ك��رد. تێدا به شدارییان ئه مریكاش كه وتن، بریتیبوون له نغرۆبوونی تێكشكانی له گه ڵ جه نگی، پاپۆڕی چوار تێكشكاندنی هه روه ها تر، پاپۆڕی چوار 188 فڕۆكه ، ئه مه جگه له وه ی بووه مایه ی
»من ده ڵێت ب��ووه ، له دایك نابینایی و له شاخ پێكهاتوه كه ونه ئه م ده زانم
ده ریا و مرۆڤ و ئاژە ڵ و..هتد، ڕە نگی ئ��اژە ڵ ن��ازان��م ب��ه اڵم
چۆنه و قه باره كه ی چه نده ، ته نها گوێم له ده نگیان بووه ،
ئاژە ڵ كه دامناوه ش��ێ��وه ی��ه ك��ه، ژم��اره ی��ه ك��م له سه ر داناوه ، شاخ ده زان��م ش��ت��ێ��ك��ی
نه جواڵوه، ب������ه اڵم
نوێی و ج��وان خاڵی دۆزی��ن��ه وه ی �ده توانێت یه كه مدا له ساڵی هاوسه ره كه ت
ببێته سه ره تایه كی باش. كه سی و خزم له نزیكبوونه وه لێك �ئه وی دیكه به ڕادده یه ك كه ئولفه تیان پێوه
بگرێت. � نابێت هیچ الیه كیان بیه وێت ئه وه ی ئه وه ی وه كو و بگۆڕێت ته واوی به دیكه
ده یه وێت.سێكسی، گه رموگوڕی په یوه ندیی �ده ب��ێ��ت ه�����ه ردووال ه��ه وڵ��ب��ده ن ئ��ه و ده ستگیرانی س��ه رده م��ی ڕۆمانسیه ته ی
بپارێزن.� ده بێت باسوخواسی حاڵوباڵی خۆیان
ده رده كه وێت، وێنه كه دا له ئ��ه وه ی پاپۆڕی )یو ئێس ئێس ئه ریزۆنا(ی ئه مریكییه دوای له كه ه��ارب��ه ر، پێرڵ ب��ه ن��ده ری له س��ه ری، بۆ یابانییه كان كتوپڕی هێرشی
تێكوپێك شكێرنا و ئاگری تێبه ربوو.ئه و هاربه ر، پێرڵ سه ر هێرشكردنه هێزی كه بوو كتوپڕە ئاسامنییه هێرشه رۆژی له یابانی ئیمپراتۆریه تی ده ریایی كردیه كتوپڕ شێوه یه كی به 1941/12/7سه ر ئه و كه شتیگه له ئه مریكییه ی له بنكه ی له ه��ارب��ه ر، پێرڵ ب��ه ن��ده ری له ده ری��ای��ی
كه ئاسایی مرۆڤێكی ه��ه ر به دن��ی��ا و بێت چ��او خ��اوه ن��ی ئیرت ببینێت، خ��ۆی جوانییه كه ی ڕۆژ به كه شتانه ی هه موو ئ��ه و تۆمار له مێشكدا ده یانبینێت، دووباره خه وندا له دواتر و ده بن ده یانبینێته وه ، به اڵم نابینایه ك كه به كوێری له دایك ده بێت، ئه وا بێگومان خه وی ئه و جۆرێكی دیكه یه ، چونكه تۆمار هزریدا له ژیانه ئه م وێنه ی به نابینا زانایه كی وه ك هه ر نییه . به هه ر كه تارابیها( )سیسال ناوی
ب��ه س��ه رب��ردن��ی پ��اش م��ێ��رد و ژن تووشی ده ش��ێ��ت هه نگوینی، م���اوه ی له گه ر ئه مه ش ببنه وه ، کێشە هه ندێك و ده گ��رن خۆیان رێگای نه بیت، بیریدا یه كه می ساڵی به ده ست ده بن. گه وره ده بێته جوانی، به بگره هاوسه رگیرییه وه
گره نتی ژیانێكی خۆشچه ند ك��ۆم��ه اڵی��ه ت��ی پ��س��پ��ۆڕان��ی رێگایه گت ده ده نێ بۆ مامه ڵه كردن له گه ڵ
ساڵی یه كه مدا:تۆخكردنه وه ی له دوركه وتنه وه �
خاڵه الوازه كانی به رامبه ر.
كوژرانی 2402 كه س و برینداربوونی 1282ی تر. له به رانبه ریشدا زیانه كانی یابان زۆر كه م بوون، كه بریتیبوون له تێكشكانی 29 فڕۆكه و چوار ژێرده ریایی بچووك، له گه ڵ كوژران و
برینداربوونی 65 سه رباز به ته نها.ب��ووه كتوپڕە هێرشه ئ��ه م دواج���ار به ئه مریكا له رایگشتی ئ��ه وه ی هۆكاری جه نگی له راسته وخۆ به شدارییكردنی الی دووه می جیهانییدا بشكێته وه ، به وهۆیه شه وه ئه مریكا له رۆژی دواتر، واته له 1941/12/8،
جه نگی راگه یاند.
گه اڵڵه له ال شاخم واقیعیی وێنه ی ژماره یه كم و بۆیه شێوه یه ك نه بووه ، خه و كاتێك بۆیه دان���اوه ، ش��اخ بۆ ده بینم، شاخه وه یا ئ��اژە ڵ، به ن���اڕوون و لێڵ شتێكی ده بینم، چونكه نازانم شاخ حیساباتی به هه ر چۆنه ، هزری له وێنه م خۆم
بابه ت زۆرترین خێزانانه ی ئه و بكه ن، كێشه ترن بێ باسده كه ن یه كرت بۆ
له وانه ی كه له گه ڵ یه كرتدا وشكن.
وێنە
جیهانییەکان
زیاتر، سه عات 38 له بكه ن نهێنییه كان ده یدركێنن، نهێنییه كه كاته ئه و دوای كه ك��ه س��ان��ه ش ئ���ه و الی ت��ه ن��ان��ه ت په یوه ندیدار نین. هه روه ك لە رۆژنامه ی
سه فیری لوبنانیدا ئاماژە ی پێكراوه .مامۆستای ب���اول(ی )م��ارگ��ری��ت زانستی كۆمه ڵناسی له زانكۆی میشیگانی دووپاتی توێژینه وه یه كدا له ئه مریكی، به م ناونیشانه كه ی ك��ه ده ك��ات��ه وه ، شێوه یه یه : )ژن، پێشكه وتووترین ئاژانسی
هه واڵی جیهان(. 500 له سه ر كه توێژینه وه یه ئه م
ته مه نیان كه ئاماده كراوه میرسیی ژنی ب��ووه ، س��اڵ��ی��دا 60 ت��ا 18 ن��ێ��وان ل��ه ب��ه وه دا دانیان 25% كه ده ریخستووه ناتوانن گشتی به شێوه یه كی كه ناوه و تایبه ت زۆر بپارێزن، هه رچه ند نهێنی
ترسناكیش بێت.كه روونیكردووه ته وه توێژینه وه كه الی له نهێنی زۆری به میرسی ژنانی په یوه ندییان كه ده كه ن باس كه سانێك بازنه یه كی له یان نییه ، باسه كه وه به كۆمه اڵیه تیی تردان. سه رباری ئه وه ش كه له 10 كچ نۆیان خۆیان به شایانی متامنه
ده زانن، به اڵم هه میشه نهێنی له سه ر یه ك باڵوده كه نه وه . تاوان به هه ست ژنان سێی باس نهێنییه ك كاتێك ده كه ن
ئه و ن��وێ توێژینه وه یه كی ده س��ت��ه واژە ی��ه ی س��ه مل��ان��دووه ك���ه ده ڵ���ێ���ت: ژن����ان ك��ه م��رت الی ب��ه ده پ���ارێ���زن. نهێنی الی زانیارییه ئ��ه م ك��ه م��ه وه باوه ڕپێكراوە. میرسییه كان ئ����ه م ت��وێ��ژی��ن��ه وه ی��ه ژنانی سه ملاندوویه تی م���ی���رسی ن���ات���وان���ن پ����ارێ����زگ����اری ل��ه
دایكیشی ده كات، یه كجاره كی ماڵئاوایی خوێنده وارییش )دی��اره وه زع��ه وه به و په رستارێك به ر ده باته په نا ناچار نییه (، و مۆبایله كه ی ده داتێ و ده ڵێ: »به ساقه خوای ئه مری پ��ورت بڵێ كوڕە كه م به كردووه «، په رستاره كه ش ده ڵێ »كوڕە كه ت )ئیسامعیل(، ده ڵێ دایه چییه ؟«، ناوی ده ی خۆ ڕوونه كه س ناو و ژماره ی خۆی له مۆبایلی خۆیدا نانووسێت، له هه موو ڕۆژنامه نووسه )ئیسامعیل( هه ستیارتر و وه زیر ناوی له پڕپڕە مۆبایله كه ی و په رستاره كه شتانه .. ئه م و به ڕێوه به ر ده گه ڕێت )ئیسامعیل( ناوێك ده بینێته وه و به و سه عات چواری به ره به یانه په نجه ی
پیاده نێت و )توووت تووت(له گشتییه به ڕێوه به رێكی تومه ز
هه ولێر. � خوایه به م شه وه خێر بێت.. ئه لوو
ئ��ی��س��امع��ی��ل ب���ۆ خ��ۆم��ی ده گێڕایه وه :
دایكم له الی پورم مابووه وه ، پورم نه خۆش بوو له نه خۆشخانه ی كه ئێواره سلێامنی. فریاكه وتنی به جێم هێشنت، وتم: دایه گیان من دوو مۆبایلم هه یه ، ئه مه یه كێكیان با الی تۆ بێت، خوانه خواسته شتێك بكه . بۆ ته له فۆنم یه كڕاست بوو ڕێكوپێك ئێواره وتی: ئیسامعیل كاتی تا م��اڵ��ه وه ، بۆ گ��ه ڕام��ه وه خه وتن هه ر خۆم په یوه ندیم پێوه
ده كردن و وه زع له باشیدا بوو.تومه ز به ره به یان سه عات )4(، پوری به ره حمه تی خوا ده چێت و
+ ئێوه چنوور خانن؟� به ڵێ، ئه وم.
ق��ه زاوب��ه اڵی پ��ورت��ان ده ی +نه خۆشخانه ی له و بردووه ئێوه ی
فریاكه وتنه له سلێامنی.+ ئاخر خوشكێ، من هه ر پورم نییه له ئه سڵدا، ئه مه چۆن ده بێت؟
به و نه یه شێنم سه رتان ئیرت ش��ه وه ه��ه ر ب��ه و ج��ۆره ت��ا كاكه بۆ ته له فۆن ده دۆزنه وه ، ئیسامعیل حكومه ته ئه م مه سئوله كانی نیوه ی ده كه ن و پێی ده ڵێن: پورتان ئه مری
خوای كردووه .سا خوای مه زن عه فوی بكات و
جێگای به هه شت بێت.
تێبینی: ڕووداوه كه ڕاسته قینه یه و ناوه كان خوازراون.
به ڵێ.+ ئێوه كاك ئیسامعیلن؟
� به ڵێ، فه رموو.خوای ئه مری پورتان كاكه وه اڵ +فریاكه وتنه نه خۆشخانه ی له و كردووه
له سلێامنی.من و ده بێت چۆن ئه مه ئاخر -پورم لێره یه له هه ولێر و ساغ و سه لیمه .
ده رن��ه چ��وو، ئ��ه و هیچ ئه مه یان ناوی گیان دای��ه ده ڵ��ێ: په رستاره كه ده ڵێ: دایه ش بڵێ، پێ ترتم منداڵێكی بكه ، كچم )چنوور(ی بۆ ته له فۆن ده ی و مۆبایله كه دا به ده گه ڕێت ئه ویش ئه مجار ده دۆزێ��ت��ه وه ، ناوێك چنوور )ت��ووت.. ده رچ��وو په رله مانێك ئه ندام
تووت(.خێر به چاوی خه واڵوه وه ، خوایه �
بێت.. ئه لوو.
ئه و شه وه ی پوری نیوه ی ئه م حكومه ته مرد..!
پێشكهوتووترینئاژانسیههواڵژنان ناتوانن بۆ 38 سه عات زیاتر نهێنییه كه بپارێزن
تاكه ببێته ته نها به ئ��ه وه ی بۆ بااڵده ستی هێڵی ناوه ڕاست، ئه و ناوچه یه ی كه پێشرت قه ده غه بوو بۆی كاتێك ده ستی به یاری كردن
كرد، چونكه ئه و جۆره راهێنه رانه ئه و بخه نه ئه و ده توانن كه كه من
شوێنه ، ئه وان وا ده ڕوانن له تواناكانی كه سوودی لێ وه رده گیرێت له الكاندا بێت
یاخود له قه راغه كاندا.هه موو ئیسپانییه ئه ستێره ئ��ه م لێهاتووه وای تاكو وه رگرتووه ، وانه كانی هه ر بتوانن تواناكانی و تۆپه كانی كه بكات، جێبه جێ پالندانان رێنامییه كی بێت. چۆنێك هه ر پالنه ئه و رسوشتی به ئینێستا یاریگاشدا، ناوه ڕاستی له به ده رده ك��ه وێ��ت، چاكه كه یه وه وێنه ئه وپه ڕی بگاته ده توانێت تۆپه كه یه وه یارییه كه ی له وه ك دیاریكراو، سنووری قسه كردنیش ب��ی��ن��ی��امن، خیتافیدا ته نها به ئه گه ر ده بێت، به رده وامیی
له سه ر ئه و یارییه ش بێت.
دوانزه ته مه ن منداڵێكی كه ته لۆنییه كان ب��ووه ، پشتیوانی ب���ه رده وام ب��وو، س��اڵ پێ هه ستی و ناكات بیری له جه ماوه ر و ده وێت خۆشیان شێتانه كه ده ك��ات، یانه كه به ڕێوه به رایه تی كه هیوادارن به م نزیكانه گرێبسته كه ی نوێ بكه نه وه ، 30ی له ئێستای گرێبه سته كه ی كه
حوزه یرانی 2015 كۆتایی دێت. گرێبه سته كانی نوێكردنه وه ی دوای چاڤی و پویۆڵ و میسی له هه ریه كه له سه ر تیپه كه ، سه ركرده ی دوو هه ر كه پێویسته یانه كه به ڕێوه به رایه تیی دوای بكاته وه ، ئینێستادا به الی ال ئێستا ئه وه ی سه ركه وتوو نه بوو بگاته ڕێكه وتن كه گۆڵچی، ڤاڵدێزی فیكتۆر له گه ڵ
ئه وانیش دوو سه ركرده ی ترن.له سه ر كاتیش، به تێپه ڕبوونی ئینێستا پێویسته كه یه كێكه له ره مزه كانی رۆڵه له و الیه نێك به رشه لۆنه ، ئێستای بگرێته ده ست كه چاڤی و پویۆڵ به جێی ده هێڵن، له به رئه وه ی ته مه نیان گه وره تره ،
بكات، پێشكه ش الواز كردنی جێبه جێ یاریزانه ئه م رسوشتییه شتێكی به ڵكو هه بێت. دره وشانه وه ی جێبه جێكردنی راب���وردوودا یاریی چه ند له ه��ه روه ك ده رك���ه وت، له داه��ات��ووش��دا چ��اوه ڕی ده كرێت جێبه جێ كردنی باشرت پێشكه ش
بكات و ئه وه ی پێشوو له بیربچێته وه .یارییه چاكه زۆرانه ی ئه و سه رباری له پاڵ ده ك���ات، پێشكه شی ئینێستا كه هكه شانێك له ئه ستێره له به رشه لۆنه دا، ئه وه ی پێشكه شی ده كات له یاده وه ریدا له م ساته باشرتی بۆ نامێنێته وه كه ئێستا
باسی لێوه ده كه ین.ل���ه گ���ه ڵ ئ����ه و ك��ه س��ای��ه ت��ی��ی��ه به و ك��ردن هه ست پارێزكارییه یدا، جێبه جێی و ده یبینێت ك��ه رۆڵ���ه ی ده ك���ات ل��ه ب��ه رش��ه ل��ۆن��ه دا، ئ��ه وا ئه م له ساڵی 1996 كه یاریزانه )الماسیا( گه شتووه ته
دروس��ت��ك��ه ری ی ئ��ه س��ت��ێ��ره ی
تۆپ داوای هه میشه كه ی��اری��زان��ه ی نابێت و ده كات، ئه وه ی كه هه رگیز ون هه وڵ ده دات بۆ به رژە وه ندیی گشتی. له به ئه میشدا، هاوڕێیانی زۆری هه یه پاڵ باشرت به یه كێكیان به اڵم ئاست، هه مان داده نرێت له وانی تر له رۆحی تیپه كه دا،
ئه ویش ئینێستایه .له به رشه لۆنه ، له سه ر ئاستی تیپه كه ، كه ته لۆنیا خێزانی یان جه ماوه ر، یان نییه گومانێك هیچ هه موویانه وه ، به له تاكێكیان ه��ه ر ت��وان��ای ده رب���اره ی به زیاتر میسی به رده وامیش تیپه كه دا. نیمچه كۆده نگییه كی به ده زانرێت باش ئه م كه س هه ندێ هه رچه نده ت��ه واو، چاڤی، و ئینێستا به ده ده ن پێگه یه ش زه حمه ت یه كێكیشیان ه��ه ر له سه ر به وێنه یه ك بۆ گرنگرتین ده بێت كه بنب خه اڵتی تۆپی پێ له جیهاندا، به درێژایی ئه رژه نتینییه كه یاریزانه دره وشانه وه ی
وه ك ئێستا ده یكات.زۆر به كه می ده بینیت كه ئینێستا
وریا عه لی
به پێچه وانه ی ئه و بۆچوونانه وه میسی ب��ه به رشه لۆنه ده ڵ��ێ��ن ك��ه كۆتایی میسی به و ده ستپێده كات له درێ���ژ لیستێكی ئ���ه وا دێ���ت، له کە هه یه ، هه ڵبژارده یاریزانانی كه ده یسه ملێنن یارییه كدا هه موو له پێكهاتووه كه ته لۆنیا تیپه كه ی ئه گه ر ته نانه ت ئه ستێره یه ك، چه ند )كێچه ( ئ��ه وه ن��ده ی هه مووشیان یه كێك به قه د یان ئه رژە نتینییه كه ، كۆمه ڵه كه ت��ری بلیمه ته كانی له ن���ه دره وش���ێ���ن���ه وه ، ی��ەک��ێ��ک ل��ەو ئه ندریاس له بریتییه ئەستێرانەش
ئینێستا.به سه ر سه ركه وتن ئه گه رچی ئینێستاش ئ��ه وا زه حمه ته ، میسیدا هه بێت. ه��اووێ��ن��ه ی ن��ات��وان��رێ��ت خاڵی له برتییه ئه رژە نتینییه كه ئه و گۆڵكار، جوان، پاسی ده سپێك،
سیتی مانچسته ر دووه مدا وه رزی له كێشه نه هێشتنی پێناو له ناچاربوو كه مرت نرخێكی به ڕیزه كانیدا، له میالنیش ئینته ر ب��وو، ده ستبه رداری بیكڕێته وه هه بوو بۆی هه رچه نده وه ك و مافی خۆی، به اڵم ئه وه ی نه كرد له پێناو دروست نه كردنه وه ی كێشه له
ریزه كانیدا.له بالۆتێلیش سێهه می قۆناغی ده ستی ئه مساڵه وه یه كی مانگی پێكرد، دوای په یوه ندی كردن به یانه ی
به ل��ه وه ی جگه هه بووه. یانه كه یدا ژیانی پیشه گه ر و تێپه ڕاندنی هه ندێك ئه وه ی ده توانێت هه رزه كاری قۆناغی بوو، چه سپی ه��ان��ده ران الی پێرش بۆخۆی تر وێنه یه كی و بیسڕێته وه بكات، دروس��ت رۆسۆنێریدا له گه ڵ هه موو به میالن هانده رانی چونكه گه وره یان ئومێدی عه شقێكیانه وه چه ندین شوێنی ده یانه وێت و پێیه تی له م كه بگرێته وه بۆ ئه ستێره یان
سااڵنه دا یانه كه یان به جێهێشت.
یانه ی میالن، ڕێگایه كی تری هه ڵبژارد، و ئیتاڵیا له ده ره وه چوونه ئه ویش كه میالن بۆ ب��وو گ��ه ڕان��ه وه پاشان و هه روه ك بووە منداڵیشیی خه ونی خۆی راگه یاندووه له چه ند بۆنه یه كدا.
مانچسته ر له گه ڵ هه رچه نده ئاستێكی وه رز یه كه م بالۆتێلی سیتی به رده وام به اڵم كرد، پێشكه ش به رزی مانشێتی ه��ه ڵ��س��وك��ه وت��ه ك��ان��ی دروستكردنی دوای بووه . رۆژنامه كان ئاستی دابه زینی و گرفتێكیش چه ند
به ده كرێت قۆناغه ئه م كه میالنه وه . ئه م ژیانی ڕێ��ڕە وی له سه رده مێكی كه جۆرێك به بكرێت، سه یر یاریزانه بوون ئه فسانه و ئه ستێره بوون به ره و
هه نگاو بنێت.خۆ ق��ۆن��اغ��ی ل��ه م��ی��الن ئێستا بووەته ئه ویش و نوێكردنه وه دایه نوێیه پ��ڕۆژە ئه و بناغه ی له یه كێك له دوور به ورده ورده په ناوه له و ده ستی گرفت، و كێشه دروستكردنی دوای��ی��ه ی ئ��ه م سه ركه وتنه كانی ل��ه
سه رنجی نامۆكانی ره فتاره به یاریزانه خولی و ئیتاڵیا هانده رانی له زۆرێك راكێشابوو. خۆیدا ب��ه الی كالچیۆی
له گه ڵ یاریزانه یش ئه م ره فتاره كانی یانه ی ئینته ر زۆر به روونی دیار بوو، كه نه یده ویست له و یانه یە مبێنێته وه ، زۆر میالن له الیه نگیری ئاشكرا به جاریش ئه وه ی سه ره ڕای ده دا هانی و ده كرد
ركابه رێكی سه رسه ختی یانه كه ی بوو.ئ���ەوەى دوای ی��اری��زان��ه ئ���ه م بچێته میالنه وه ئینته ر له نه یده توانی
دارا حسێن
یانه ی له گه ڵ بالۆتێلی ماریۆ به ئینگلیزی سیتیی مانچسته ر به ت��ێ��پ��ه ڕی، س��ه خ��ت��دا قۆناغێكی توانی تا رۆژنامه كاندا، له گه ڵ تایبه ت بگه ڕێته وه بۆ ئیتاڵیا و په یوه ندی بكات و ئیتاڵیا پێناویدا له كه یانه ی به و
ئینته ر میالنی به جێهێشت.یانه ی بچێته بالۆ ئ��ه وه ی پێش ئه م ئینگلیزییه وه، سیتیی مانچسته ر
كه ڤالیكانۆ رایۆ به رامبه ر مه درید ریاڵ یارییه كه ی دوای گۆڵی دوو به هات كۆتایی مه درید ریاڵ یانه ی به رژەوه ندی له كه ناڵ پرسیارێكی وه اڵمی له مۆرینۆ یارییه كه پاش بێبه رامبه ر، راهێنه رایه تی ئەرکی وه رگرتنی باره ی له له و فه ره نسی پڵه سی سان پاریس یانه ی »راهێنه رایه تی وتی جێرمان سان پاریس یانه ی ئه وه كه ی روو ده دات، بڵێم ئێستا ناتوانم ئه گه ری هه یه ، جێرمان
به اڵم هه موو شتێك ئه گه ری هه یه «.یه وه كردبوو ره تی پێشرت كاتێكدایه له مۆرینۆ وتانه ی ئه م راهێنه رایه تی یانه ی پاریس سان جێرمان بكات و به دووری زانی بوو
شتی له و شێوه رووبدات.
له تێنسی سه رزه وی یاریگاكانی بۆ نادال پاش گه رانه وه ی رافایل دووه م به شداریكردنی له پاڵه وانه تییه كاندا توانی نازناوه كه به رێته وه .
دوه می پله ی چیللی له ن��ادال پێشوو هه فته ی ئ��ه وه ی پاش یاریی له له حه وت مانگ دوور كه وتنه وه زیاتر به ده ست هێنا دوای كردن، له م هه فته دا به شداریی له پاڵه وانێتی ساوپاوڵۆی به رازیلی كرد ئه رجه نتینی یاریزانی رووبه ڕووی پاڵه وانه تییه كه دا كۆتایی له یاریی و
ده یڤید ناڵباندیان بوو یه وه .ده ركه وت به رزه وه ئاستێكی به یارییه كه دا له ئه مجاره یان نادال 3-6 6-2و بێبه رامبه ری كۆمه ڵه ی به دوو یارییه كه ئه نجامی توانی و
له به رژە وه ندی خۆی كۆتایی پێبێنێت.
ئیدسۆن كاڤانی هێرشبه ری ئۆرۆگوایی و یانه ی ناپۆلی ئیتاڵی ئه وه ی بۆ هه بێت گفتوگۆی یانه یه ك هیچ له گه ڵ كرده وه ره تی ته نها ئێستادا له بكات و وتیشی پێوه په یوه ندی وه رزی داهاتوو یانه ی بێت، الی بیری و بكات خه ریك پێوه خۆی كه شتێیه ك ناپۆلی و به ده ستهێنانی ئه نجامه كانه له گه ڵ ئه و یانه یه دا نه ك هیچ
شتێیه كی تر.كاڤانی وتی »من له ئێستادا له و په ڕی هێواشیدا كات به سه ر ده به م و گوێ بۆ پڕ و پاگه نده كان ناگرم چونكه ته نها قسه ن و هیچ
بنه مایه كیان نییه و دورن له راستییه وه «.
ته نها بیر له ناپۆلی ده كاته وه مۆرینۆ ئاماده یه بۆ پاریس سان جێرمان نادال نازناوێكی به ده ستهێنا
له ئ��اف��ره ت��ان ب��ه دژ توندوتیژی به و هه ڵكشاندایه له كەركووك شاری پۆلیسی به ڕێوبه رایه تیی ئامارێكی پێی كه وتووه ، به یان ده ستی كه كه ركووك تاوانی 116 2012دا و 2011 ساڵی له گه وره دژ به ئافره تان كراوه و له كانوونی توندوتیژیی جۆر 40 2013شدا دووه می ئاماره كه ی له هه ر ئه نجامدراون. تر كه ركووكدا پۆلیسی به ڕێوبه رایه تیی ڕابوردوودا ساڵی دوو ماوه ی له هاتووه 202 تاوانی جۆراوجۆر له الیه ن ئافره تانی
شاری كه ركووكه وه ئه نجامدراون.لیژنه ی سه رۆكی حه سه ن، ج��وان له ئافره تان ك��اروب��اری و م��رۆڤ مافی ئاماژە كەركووك، پارێزگای ئه نجوومه نی له سه ر هه یه تێبینییان كه ده كات به وه ئاماره كه و ده ستنیشان نه كردنی جۆره كانی تاوانی توندوتێژی دژ به ئافره تان له الیه ن كەركووكه وه. پۆلیسی به ڕێوبه رایه تیی به له م شێوه ی ئامارێكی بوونی هاوكات ترسناك وه سف كرد. مامۆستا عه بدولستار قه ره داغیی، بانگخواز، باسی له وه كرد كه كردووه وردی��ان لێكۆڵینه وه ی چه ندین
ك��ه م ت��ه م��ه ن��م زۆر ئ���ه وك���ات بوو بڕیار كه ده زان��م ئه وه نده بوو، له ئه مه بخوازێت. ژن براگه وره كه م كورد گه وره كه ی ڕاپه رینه ده وره به ری ماڵه وه مانی كاروباری برایه م ئه و بوو. ئیشێكی چه ند ته نیا هه ر ئه وكات كه س��اده ب��وو، ب��ه ڕێ��وه ده ب���رد. ب��اوك و له سه ر ب��وون ك��ۆك دای��ك��م ه��ه م��وو ئه وه ی ڕۆژێك پێش زه ماوه ندی براكه م خۆمان هی كه باخه ی ئه و ناو بچینه بۆ كه كۆنه دار، كۆكردنه وه ی بۆ بوو،
شاییه كه ی پێویست بوو. وه ك ب��وو خ��ۆش پێامن ئێمه ش به شداربین بتوانین ئه و خێزانه منداڵی له هاوكاریی براكه م، به اڵم باوكم ڕێگه ی برا بكه ین. كاره ئه و هه موومان نه دا گه وره كه م خۆی و برایه كی له و بچووكرت بڕیاریان پێكه وه باوكم و و خوشكێكم ڕۆژی پێش خۆشی به یانییه كی له دا خۆمان باخه كه ی ناو بۆ زه مانده كه به ترم برایه كی ئه وه بوو به ڕێبكه ون. به اڵم ئ��ه وان، شوێنی كه وته دزییه وه
باوكم لێیدابوو و گه ڕایه وه ماڵه وه . ئه وه بوو ئه و قه ده ری وادیاربوو كه نابێت له گه ڵ ئه وان بێت، چ ئێستا ناوباخه كانی هه تاهه تایه ش! بۆ و زه مه نه دا له و زۆربه یان هه ورامانیش به ر كه وتبوونه تر شوێنه كانی وه ك كرابوون پڕ و به عس ڕژێمی هێرشی
به دژ توندوتیژییه كان به س��ه ب��اره ت ئافره تان و له ده رئه نجامیشدا ده ركه وتووه الیه ن له توندوتیژییه كان كه می به زۆر و دۆزه خ كه ئه نجامدراون ئ��ه وان��ه وه به هه شت له یه ك جیاده كه نه وه . ئه وانه ی توندوتیژی ئه نجامده ده ن خوای گه وره یان له بیر نییه ، چونكه ئایینی پیرۆزی ئیسالم بایه خێكی تایه تی به ئافره ت داوه و مافی
بۆ داناوه .لقی به رپرسی نه جمه دین، شاناز كەركووكی خوشكانی یه كگرتوو، به گرنگی كۆڕ رێگای له به رده وامی به كه زانی بخرێنه توندوتیژییه كان سیمیناره وه و هوشیار لێ كۆمه ڵگای تاوه كو باس، به ر
بكرێته وه .به پێی و تره وه الیه كی له هاوكات البردنی بۆ په نا سه نته ری ڕاپرسییه كی هاوكاریی به مێینه له سه ر توندوتیژی ڕێكخراوی وادی ئه ڵامنی، له ڕاپرسییه كدا ئافره تانی 38%ی كه كردووه ته وه باڵویان ئه مه ش كراون. خه ته نه كەركووك شاری له لێكه وتووه ته وه زۆری نیگه رانییه كی الیه ن به شێك له ڕێكخراوه كانی ئافره تان و لیژنه ی مافی مرۆڤ و كاروباری ئافره تان كەركووك، پارێزگای ئه نجوومه نی له ڕۆژنامه وانیدا كۆنگره یه كی له بۆیه هه ر
له مین. سوپای كه ئێمه ش شوێنه ی ئه و ئێرانی پێدا تێپه ڕیبوو، ئێستاش نووسینی ماوه . پێوه به رده كان له سه ر فارسی ئێمه چاوه ڕی بووین ئه وان به كۆمه ڵێك بگه ڕێنه وه . المان بۆ داره وه و چیلكه زه ماوەند ێكی ساده ، هیوایه كی خۆش بۆ داهاتوو، خه ونی دروستكردنی خێزان و
به ره وپیریی ژیان كه وتن، هه موویان له و به یانییه چاوه ڕواننه كراوه دا تیاچوون.
ه��ه م��وو چ���اوه ڕی ب��ووی��ن، هه ر كاتێك نه هات. گه ڕانه وه یان هه واڵی به سه ر باخه كه دا له ناو ئه وان زانیامن، تۆڕێكی میندا كه وتوون و هه ر چواریان ماڵئاواییان له ژیان كردووه . ئه و چیرۆكه
لێره وه ئیرت گۆڕدرا به شتێكی تر.
ڕەتده كه نه وه ئاماره ئه م كه ڕایانگه یاند: و پێیان وایه كه ئه م جۆره ڕاپرسییانه ته نیا بۆ كاری بازرگانییه ، چونكه هیچ پێوه رێك بۆ ده ستنیشانكردنی ئافره تی خه ته نه كراو
نییه له كۆمه ڵگای ئێمه دا.ئاماژەیان ڕاگه یه نراوه یاندا له و هه ر ته مه نه كانی ڕاپرسییه ئه و کە داوە بەوە نێوان له هه روه ها ن��ه ك��ردووه ، دی��اری ئه نجام ڕاپرسییه ئه و ئافره تدا 1300دراوه ، چۆن ده كرێت بسه پێرنێت به سه ر له كه ركووكدا؟! شاری ئافره تانی هه موو كاتێكدا به پێی ئامارێكی به ڕێوبه رایه تیی ڕەگه زی 703 و 587 كه ركووك، ئاماری مێینه له كەركووك و ده وروبه ری هه یه «.
ن��وری، ئ��اوێ��زان به رانبه ریشدا له به رپرسی به شی پڕۆژەكانی سه نته ری په نا »ئێمه ڕاگه یاند )به یان(ی ڕۆژنامه ی به ئامانجامن بازرگانی كردن نییه به پڕۆژەی كاری ڕێكخراوه ییه وه ، به ڵكو ئه نجامدانی ئه م توێژینه وه ش به شێوه یه كی زانستییانه ڕاپرسییه كه مان كه ڕێژەیه ش ئه و و بووه منوونه یه كه وه ك ئه نجامداوه، له گه ڵ له گه ڵ ناكرێت خۆ توێژینه وه كه مان، بۆ كه ركووكدا مێینه ی ڕەگ���ه زی هه موو له توانیومانه ئێمه بكه یت! ڕاپرسی نێو له و كه ركووك شاری گه ڕەكه كانی
ناحیه كان و قه زا و كچان قوتابخانه كانی به كه ركووك، ده وروب��ه ری گونده كانی و كورد و عه ره ب و توركامنه وه ، توێژنه وه كه ڕێگای له و ڕاسته وخۆ چاوپێكه وتنی به تایبه ته وه ئه نجام بده ین. بۆشامن فۆرمی 15س��اڵ خ��وار ته مه نی كه ده رك���ه وت له ڕێ��ژەی به و ك��راون خه ته نه كه مرت درێژەی له ناوبراو هه روه ها 15%ی��ه «. لێدوانه كه یدا بۆ به یان وتی »له ئێستاشدا ئه نجوومه نی گه یاندووه ته پڕۆژەكه مان ده كه ن له سه ر كاری و عێراق نوێنه رانی بۆ به رنگاربوونه وه ی یاسایه كی تاوه كو ده ربكرێت. ده بوو خودی سه رۆكی لیژنه ی مافی مرۆڤ به شداربوایه له دانیشتنه كان و چاوپێكه وتنه ڕاسته وخۆكان و پشتگیریی
بكردینایه «. مافی لیژنه ی ڕەخنه كه ی ده رباره ی مرۆڤ و كاروباری ئافره تان له ئه نجومه نی پارێزگای كه ركووك، ئاوێزان نووری ده ڵێت كۆنگره كه یان ئه نجامدانی له »ئامانج نه یه ته ڕەخنه كه ب��وو ئ��ه وه بۆ ته نیا سه ریان به وه ی كه نه یانتوانیوه كه یسێكی به ڵكو عێراق، په رله مانی بگه یه ننه ژنان م��ه ده ن��ی ك��ۆم��ه ڵ��گ��ەی ڕێكخراوێكی ئه نجوومه نی گه یاندویه تیه ڕاسته وخۆ
نوێنه ران«.
له و كه بوو به عس ڕژێمی ئه وه جوانییه كانی هه موو یستی و شوێنانه كه چیرۆكانه ی ئه و سه رجه م ژی��ان، بۆنی ژیان و داهاتوویان لێوه ده هات، هه موویان بكوژێت. ئه وه ئه وان بوون كه به رله وه ی ویستی كوشتنی ئێمه یان كوشتنی كه وتنه زوو ه��ه ر هه بوو، و دایكم و خۆم ماینه وه جوانییه كان.
خوشكێك و برایه كی له خۆم گه وره تر. ئێمه منداڵ بووین. ماینه وه بۆ خه می تا بێت خۆش لێی خوا دایكم ژی��ان. خۆی، هه میشه یی كۆچكردنی ساتی ناخۆشه ڕووداوه له و بیری به رده وام و خۆشی ساتی ل��ه ك��ه ده ك����رده وه براگه وره كه مدا ئاهه نگی ئاماده بوونی ئه و تا هاتبوو. ماڵه وه ماندا به سه ر
م��ای��ه ی ه���ه م ئێمه ب��ۆ ئ���ه وه ئازاریش مایه ی ه��ه م و خۆشحاڵی خه م ده بینی، ئه ومان كه هه ر بوو. چیرۆكه مان ئه و چونکە دایده گرتین، بیرده هاته وه . هه ندێ جاریش بۆ ئێمه خۆشحاڵییه كه ی ئه وه بوو كه ده مانزانی هه ر خه ریكه ئێمه خێزانی چیرۆكی ده ستپێده كاته وه . و نایه ت دوای��ی براكه ی له منداڵی 4 براژنه كه م ئێستا ترم هه یه و دایكیشم به هۆی خه م و ئازاری زۆره وه كۆچی دوایی كردووه و له خێزانی ئێمه دوو خوشك و سێ برا
ماوینه ته وه .
باشرت ئێستا ڕاسته ئێمه ژیانی كه ئێستا به اڵم نییه ، كێشه مان و بووه ده چمه وه بۆ ناو باخه كه ، ده بینم باوكم نه ماوه ده ستی به سه ردا بهێنێت، دایكم نه ماوه كه جوانیی پێ ببه خشێت، ئه وه چیرۆكی چه نده ها ئیرت ده مكوژێت. وه ك ترسناكن ئازارن، به هه ن تریش پێویسته به اڵم ئێمه ، ژیانی چیرۆكی
فیكری ش��اره زای و نووسه ر عه لی« »عومه ر وت��اره دا له م ئیسالمی تیشك ده خاته سه ر هۆكاری ترسی عه لمانییه كان له زێڕینی سه رده می وایه پێی ئه و ئیسالمی، ره وتی پرۆرژه ی عه لمانییه كان له واڵتی ئیسالمیی له گه ڵ ده ستپێكردنی راپه ڕینه ئیسالمییه كان وایه پێشی كرد، گوزه ری جه ماوه رییه كاندا پێویستیان به وه هه یه له سه ر بنه مای پرۆژه ی نووسراو جه ماوه ر
فەرامۆشکردنی شەقام و پێشێلکردنی مافی مرۆڤ نیشانەیەکی پێشوەختی هەڵگیرسانی
شەڕ و توندوتیژین
پەرلەمانتارانی دەسەاڵت بەو هەڵوێستانەیان هیچ متمانەیەکیان الی
خەڵک بۆ خۆیان نەهێشتەوە
په سه ندکردنی بوجه و ئاکامە چاوەڕوانکراوەکانی
شه تاو پێنجوێنی
و جاروبار به سااڵچووان 45%ی هه یه . پرخه یان به رده وامی به 25%یان پیاوان و كه سانی قه ڵه ودا ناو له پرخه زیاتره و له گه ڵ ته مه ندرێژییدا زیاتریش له هه یه زۆریشی كاریگه ریی و ده بێ
ژیاندا.پرخه ده نگی ناخۆشی هه ناسه دانه بۆ ه��ۆك��اره ك��ه ی خه وتندا. كاتی له گه روو و ل��ووت گیرانی و ته نگبوون هه ناسه دان بۆرییه كانی و ده م و له ته نیا بۆچی ب��ه اڵم ده گ��ه ڕێ��ت��ه وه . كاتی له دێ؟ پرخه مان خه وتندا كاتی كه كاتێكدا له تایبه ت به و خه وتندا خه ومان قووڵه ، ماسوولكه كانی ده زگای هه ناسه دان شل ده بن، ئه وه ش یه كێكه به شه كانی داخرانی هۆكارانه ی له و
هه ناسه دان و پرخه پرخی به دواوه یه .تووشی هه یه ، پرخه یان ئه وانه ی وه ستانی هه ناسه ده بن له كاتی خه ودا، كه به »ئاپنه « نارساوه . له باره ی ئه وه ی ته ندروستی بۆ زیانی پرخه ئاخۆ كه ه��ه ی��ه ی��ان ن��ا؟ ب��ی��روب��ۆچ��وون��ه ك��ان
توێژە ران زۆری��ن��ه ی ب��ه اڵم ج��ی��اوازن، تووشبوون هه ڕە شه ی پرخه وایه پێیان هه ناسه دان و دڵ نه خۆشییه كانی به هه ناسه وه ستانی ده كات. زیاد سی و بێت، ئه گه ر ماوه كه ی درێژ تایبه ت به بێگومان مه ترسیداره . له كاتی خه وتندا تووشی ج��ار چه ندین كه سانه ئ��ه و وه ستانی هه ناسه ده بن، ئه گه ر زیاتر له 10 له زیاتر ماوه كه یشی و بێ جار 5چركه درێژە بكێشێت، ئه وه هه ڕە شه یه
بۆ سه ر ته ندروستیی مرۆڤ.ك��ه س��ان��ێ��ك ه����ه ن ل���ه ه��ه ر جار 30 بۆ 20 له زیاتر سه عاتێكدا هه یه ج��ار ده وه س��ت��ێ، هه ناسه یان خوله ك 2 بۆ وه ستانه كه یان م��اوه ی مه رگی ئه وه مه ترسیی ده بێته وه . درێژ هه روه ها خ��ه ودا. كاتی له له ناكاوه و خوێن پاڵه په ستۆی به رزبوونه وه ی جه ڵته ی دڵ و ده ماغ و نه خۆشییه كانی سی و هه ناسه دان، مه ترسییه كانی تری
پرخه كردنن.هه روه ها ئه و كه سانه ی له شه و و كاتی خه وتندا پرخه یان هه یه ، خه ویان و ماندوو رۆژ به بۆیه نییه ، ت��ه واو
هه ینی. ڕۆژان��ی سه رخۆشی مرۆڤ�ی باوكانی و پیاوان ماڵه وه له هه روه ها بۆ گ��ه وره ی��ان دۆزه خێكی سه رخۆش خێزانیان دروستكردووه ، ڕێژە ی ته اڵق و نێوان هاوسه ران، و شه ڕی جیابوونه وه ئه م ده رئه نجامی و منوونه باشرتین خراپانه ی ئاكامه ئه و په تاییه ن. دیارده دروستیكردون، قێزه ونه ك��رده وه ئه م لێكۆڵینه وه ی به پێویستی و گه لێكن گرنگرتینیان له به اڵم هه یه ، مه یدانی
كاتی به سه ربه رێت، كه ره ستانه وه ئه قڵ و هۆش بۆ ده مێنێته وه چیی كار بۆ زارۆكه كانی؟ بۆ په روه رده كردن و خزمه تگوزارییه كانی؟ بۆ به رنامه ڕێژی و پ��رۆگ��رام��دان��ان؟ ب��ۆ پ��اس��ه وان��ی و ژیان كردنی ئاسوده تر بۆ شه ونخونی؟
و نیشتامنی؟!دی��ارده ی��ه ئ��ه م ك��ه بێگومان زۆری گرفتی و نییه ت��ه ن��دروس��ت خوێندن له وازهێنان دروستكردووه ،
و ده بێ په رێشان فیكریان و شه كه تن ئه گه ری ئه وه هه یه له كاتی لێخوڕینی ئۆتۆمبیلدا خه ویان لێبكه وێ و ئه وه ش
ئه نجامی ترسناكی لێبكه وێته وه .و پرخه مندااڵندا توێژی له ناو خه وتندا كاتی له هه ناسه وه ستانی كاتی له منداڵ بۆئه وه ی هۆكارێكه
خه ودا میز به خۆیدا بكات.چی پرخه زیاتر ده كات؟
ده كه ن، زیاتر پرخه شتانه ی ئه و قه ڵه ویی، به سااڵچوویی، له : بریتین ئاڵێرژی، بوونی بۆماوه یی، هۆكاری جگه ره كێشان، خواردنی كوحوالت و ئه و به كارده هێرنێن، خه وتن بۆ ده رمانانه ی
خه وتن له سه ر پشت.بۆ كه مكردنه وه ی پرخه چی بكه ین؟
ل����ه چ���اره س���ه ك���ان���ی���ش ب��ۆ كه مكردنه وه ی پرخه : دابه زاندنی كێشی خواردنی له دووره پ��ه رێ��زی��ی ل��ه ش، چێشتی زۆر و فره خۆریی پێش خه وتن، جگه ره كێشان ل��ه دووره پ��ه رێ��زی��ی ده رم��ان��ه و ك��وح��والت و خ��واردن��ی له سه ر خه وتن، پێش ئارامبه خشه كان
پشت نه خه وتن.
خوێن فشاری به رزبوونه وه ی و خوێن )ته شه موع(ی و خوێن چه وریی و ئه وه شامن دانراوه. ئاده میزاد جگه ری خواردنه وه ی حوكمی به نه چێت بیر ئاشكرا و ئازادیی باوكان له نێو خێزاندا، فێری ك��وردس��ت��ان زۆری گه نجێكی نێرگه له و جگه ره و مه یخواردنه وه مادده و تریاك به كارهێنانی و كێشان زۆر ئاكامی كه ب��وون، هۆشبه ره كان و ده ب��ێ��ت ئایینده مان ب��ۆ خراپیان كۆمه ڵگه ی سبه ینێ له وه ی ئه مڕۆ باشرت
و ئاسوده تر و بێوه یرت نابێت. ئ��ه م��ان��ه ش ئ��اس��ت��ی وی����ژدان و ئیشدا و كار له به كارهێنانی دڵسۆزی پابه ندبوون ئاستی كه مكردووه ته وه ، به و ژیان به و واڵت به ئیلتیزامی و به و خۆشه ویستی ب��ه و ك��ارك��ردن و كه م تاكه كانی نێوان متامنه بوونی پێویسته حكومه ت كه مرت كردووەته وه ، زۆرینه ی و هۆشیاربكاته وه خه ڵك كه ره سته به م ئالووده بوونی به خه ڵك ئه مڕۆ ڕابگه یه نێت. هۆشبه رانه وه ئه وروپی داموده زگایه كی هه موو له و به كارهێنان كحول ڕۆژاوای��ی��دا، و ده ستیان و قه ده غه ن جگه ره كێشان خۆش بێت، چونكه ئه وان به رنامه ڕێژن پێشكه وتنی پێناوی له م��ان��دون و ئاسوده تركردنی و كۆمه ڵگه كه یان به نوغرۆكردنیان نه ك مرۆڤ�دا، ژیانی هاوواڵتییه مه ستكردنی و سه رخۆشی ئیدی سارده كانیان! هه ناسه و بێنه وا نوغرۆبوون بۆ سنور تۆش پێویسته و مه ستی دابنێیت، بوونت ئیفلیج و و یه كن برای گه نده ڵی و جه هاله ت
نوغرۆت ده كه ن.
حه مه ی ئه حمه د ره سوڵ
ئ��اس��ووده ب��وون بۆ ك��ورد تاكی و ك��ات��ه ك��ان��ی ب���ه س���ه رب���ردن���ی و ژیان سه رئێشه ی له دووركه وتنه وه ی و گوزه رانی خۆی، په نای بۆ زۆركرده وه بردووه ، له وانه ش مه ی، جگه ره ، نێرگه له ئه م كرده وه السایی تریاكیش. ره نگه و خۆشكردووه ڕێیان كۆنه وه له ئامێزه هاوینان خۆشكراوه . بۆ زه مینه یان و سه راپا واڵت��ه ئه م هه ینی، ڕۆژان��ی و سه رخۆشن ئه قڵ و زانست و مه عریفه و خولیا و ژی��ان دیكه ی ماناكانی و بۆ كورتكردووه ته وه مرۆڤی ئاره زووی
شه هوانیات و كحولیات.به پێشكه وتوو، واڵتانی له ڕاسته حوكمی به خواردنه وه ڕۆژاوا تایبه ت ئازادیی ئایینه كه یان به حه رام نه هاتووه ، ئاو خواردنه وه وه كو ئه وان به اڵم الی ئاریشه ی ساڵه وه چه ندین له و وایه كۆمه اڵیه تی و ئابووری لێكه وتووه ته وه ، كۆمه اڵیه تی گ��ه وره ی كێشه ی لێره ش و چایخانه دیمه نی دروستبووه ، لێوه و پاش خواردنه وه بازاڕ و ده شتوده ری گۆشت برژاندن، نارشینرتین و پیسرتین بازاڕی دونیادا، له ژینگه ن و رسوشت پڕ له فیلته ر و بۆگه ن و بوتڵی شكاو و عه الگه ڕە شی دڕاو و خاشاك و به رماوه ی له واڵت��ه ی ئه م ژینگه ی سه رخۆشان،
كه الوه ی ڕزیو نزیك كردووه ته وه .ك��اره س��ات��ی ل��ه بێجگه ئ��ه م��ه پ��ێ��ك��دادان و وه رگ����ه ڕان و م��ردن و چه نده ها سه قه تبوونی و برینداربوون
ئه وه یه كه ئیدی ورده ورده خه ڵكی له هوشیاركردنه وه ی و خۆڕۆشنبیركردن ئاستی به رزكردنه وه ی و كۆمه اڵیه تی دوورده كه ونه وه ، مه عریفی و زانستی خۆی ڕۆڵ���ی ڕۆشنبیری و زان��س��ت و كتێب جیاتی له ل��ه ده س��ت��ده دات، كحول و نیكۆتین به پاره كڕین، گۆڤار
ده درێت و نۆشده كرێت.ت���ۆ ب��ی��ه��ێ��ن��ه ره پ��ێ��ش چ���اوت، به م ته مه نی نیوه ی كابرایه ك ئه گه ر
و ڕێ���ژەی ب���ه رزی ده رن���ه چ���وون و س��ه رن��ه ك��ه وت��ن��ی ن����ه وه ی ن���وێ له سه رخۆشی ه��ه روه ه��ا خ��وێ��ن��دن��دا، و ه��اوواڵت��ی بێسنوری مه ستیی و كارمه ندانی و وه زی��ران و به رپرسان گرنگه كانی هۆكاره له كوردستانه ، ئه م و ئه مه گه نده ڵین. ب��اوب��وون��ه وه ی باره ی له خراپه كانی ئاكامه له بێجگه له یه كێك به كه ته ندروستییه وه، خه ستبوونه وه ی و جه ڵته هۆكاره كانی
بارزانیودهستپێشخهرییهنوێیهكهیماوه ی چه ند رۆژێكه ده ستپێشخه رییه كی دیكه ی بارزانی، سه باره ت به بارودۆخی عێراق و رزگاركردنی له و ته نگژەیه ی تێیكه وتووه ، له میدیاكانه وه باسی لێوه ده كرێت. ئه مه ش دوای چه ند مانگێك له ملمالنێ و ناكۆكیی توندی نێوان الیه نه عێراقییه كان، به
تایبه تیش دوای ئه وه ی بارزانی سه ركه وتوو نه بوو له وه ی مالیكی له سه ر كار البدات.له ده ساڵی رابردووی دوای رووخانی به عسدا، بارزانی و تاڵه بانی و حیزبه كانیان دانوستانیان داوه ، بڕیاریان هه موان جیاتی له بوون، كورد نوێنه ری خۆیانوته نی، كردووه ، پۆست و پله وپایه یان له به غدا وه رگرتووه ، ده ستكه وت و داهاتی كوردیان له به غدا و هه رێم ته خشان و په خشان كردووه. دواجاریش خۆیان به سه ركرده ی حه كیم و كاریزما و بێهه ڵه ناودێر كردووه ، له وه شدا ده زگای راگه یاندنی زه به الحیان خسووه ته به ئه و ده زگایانه ئێستاشدا له بۆ كردووه ، ئاماده سازییان له رووداوه كان به ر كار و گرنگییه وه باس له ده ستپێشخه رییه كی نوێی بارزانی بۆ چاره سه ی دۆزی عێراق ده كه ن.
نییه ، روون ناوه رۆكه كه ی هێشتا كه بارزانی ئه مجاره ی ده ستپێشخه رییه كه ی سه رۆكی له گه ڵ دیدارێكی له كه عێراق، له ئه مریكایه باڵیۆزی پێشنیازی له سه ر هه رێم خستوویه تیه ڕوو. هاوكات وه فدێكی شیعه كانیش سه ردانی هه ولێریان كردووه بارزانی ده ستپێشخه رییه كی بۆ ئێرانیشیان و شیعه مه رجه عه كانی پشتیوانیی و
دووپاتكردووه ته وه .له ئێستادا ئێران نیگه رانه له نزیكبوونه وه ی بارزانی و توركیا و خۆپیشاندانه كانی سوننه و ده ستێوه ردانی واڵتانی عه ره بی له ناوخۆی عێراق، بۆیه ده خوازێت جارێكی به درێژە بێت، ماوه یه كیش بۆ ئه گه ر كۆبكاته وه ، گفتوگۆ مێزی له سه ر تر هه موان هه ژموونی خۆی له سایه ی حوكمڕانیی مالیكیدا بدات. ئه مریكاش كه تا ئێستا به دیلی له وه ئه مریكا ره نگه بهێڵێته وه . وه كو خۆی دۆخه كه مه به ستیه تی نییه ، مالیكی بۆ له جۆره كان رێخۆشكه ر به جۆرێك برتسێت درێژەكێشانی خۆپیشاندانه كانی سوننه ،
بێت بۆ گه ڕانه وه ی رێكخراوی قاعیده و ئیسالمیی جیهادیی نه یار به ئه مریكا.ئه وه ی له م دۆخه دا ئامانجێكی روونی له و ده ستپێشخه رییه نییه، كورده. هه ڵبه ته چ بزانن بێئه وه ی بێت، بارزانییه وه الی و بێت ده ستپێشخه ریی ناوی هه ر پارتی خواستێكی كورد دێنێته دی، به شانوباڵیدا هه ڵده ده ن و به گرنگ و مێژوویی وه سفی ده كه ن. یه كێتیش له غیابی تاڵه بانی و ملمالنێی سه ركرده كانیدا، جگه له شوێنكه وته یی پارتی، هیچی تری لێ چاوه ڕوان ناكرێت. به اڵم گرنگه ئه مجاره ئۆپۆزسیۆن وه ك سێ ساڵ له مه وبه ر، هه روا به ساده یی و بێ لێكدانه وه ی ورد، تێكه ڵ به و ده ستپێشخه رییه نه بن، كه نازانرێت چی بۆ كورد به دیدێنێت، چونكه دوور نییه وه كو جارانی تر، پاش ماوه یه ك له سه ر تێكگیرانی به رژەوه نییه كانیان، هه ردوو حیزبی حوكمڕانی كوردستان و ناوه ند جارێكی تر بكه ونه وه به ره له یه كرت گرتن، ئه وساش جگه له كات به فیڕۆدان و خوالنه وه له بازنه یه كی بۆشدا، هیچی بۆ كورد لێ سه وز نابێت، براوه ی یه كه میش له و