Lectoraat ICT & Onderwijsinnovatie Inge Strijker, najaar 2009 Onderzoek Ketenintegratie in het onderwijs
Lectoraat ICT & OnderwijsinnovatieInge Strijker, najaar 2009
Onderzoek Ketenintegratie in het onderwijs
Lectoraat ICT & OnderwijsinnovatieOnderzoeksonderwerpen: Afstandsleren (Virtuele werelden) ICT voor competentieleren Kwaliteit van e-learning IT-governance ICT-architectuur Ketenintegratie in het onderwijs
Ook onderzoek in opdracht op gebied van ICT en onderwijsinnovatie
Aanleiding onderzoek ketenintegratie
Veel initiatieven ketenintegratie in onderwijs Problematiek onderwijs Onderwijsdoelen politiek en onderwijssector Vernieuwing in onderwijs (opleider passant op
leerloopbaan van student) Mogelijkheden technologie
Toch: onderzoek naar ketenintegratie in het onderwijs is een onontgonnen gebied
Start ontginning
Start ontginning
Probleemstelling: Overzicht over initiatieven ter verbetering van onderwijsketen ontbreekt.
Waarom is dit een probleem? Macro: overlap en lacunes, richting geven is lastig.
→ risico: gestuurd door technologie en/of brandhaarden Meso-micro: wat te doen in specifieke cases?
→ risico’s: wiel opnieuw uitvinden, geen oplossing (terwijl die er wel is), verkeerde oplossing
1. Welke modellen zijn er te onderkennen in de onderwijsketen in Nederland?
2. Welke initiatieven met ICT-component worden genomen om de schakels en ketenknooppunten in de onderwijsketen beter te laten functioneren?
3. Wat is de dekking van initiatieven over de onderwijsketen, welke overlap en/of lacunes bestaan er?
Onderzoeksvragen
1. Welke modellen zijn er te onderkennen in de onderwijsketen in Nederland?
2. Welke initiatieven met ICT-component worden genomen om de schakels en ketenknooppunten in de onderwijsketen beter te laten functioneren?
3. Wat is de dekking van initiatieven over de onderwijsketen, welke overlap en/of lacunes bestaan er?
Onderzoeksvragen
Ketenintegratie logistiek
“Demand and Supply Chain Management (DSCM) is the management of a network that links customers and suppliers as one ‘single entity’ with the objectives to create value and reduce waste through the voluntary integration and coordination of the objectives of three or more – and ideally, all the – independent parties in the network.”
Van: Center for Supply Chain Management, universiteit van Nijenrode
OurOrganisation
Second TierSuppliers
First TierSuppliers
First TierCustomers
Second TierCustomers
Upstream Downstream
SELL SIDEBUY SIDE
Prim
ary
m
an
ufa
ctu
rers
En
d c
ust
om
ers
INSIDE
SUPPLY CHAIN MANAGEMENT
Elementen keten frisdrankfabriek
Element in keten Invulling keten frisdrankfabriek
Leverancier Leveranciers grondstoffenLeveranciers verpakkingsmaterialen
Producent Frisdrankfabriek
Bewerking Produceren en bottelen van frisdrank
Product Frisdrank in fles
Afnemer / klant GroothandelDetailhandelConsument die frisdrank consumeert
Geen theoretische modellen onderwijsketen voorhanden
Wel verwachting dat ketenintegratie (DSCM) actueel wordt in dienstverlenende industrie
Gaat om diensten i.p.v. producten
Onderwijsketen
Dienst Product
klantenwens is niet volledig te specificeren
klantenwens is goed te beschrijven met technische specificaties
klant is onderdeel van het productieproces
fabricageproces kan worden ontkoppeld van de klant
productie en consumptie vallen samen
goederen worden geproduceerd, gecontroleerd en eventueel opgeslagen voor later gebruik
subjectieve waardering objectieve waardering
resultaat is persoonsgebonden resultaat is organisatie/techniek gebonden
ontastbaar resultaat tastbaar resultaat
Dienst vs. product
Model 1 onderwijsketen
Model 1 elementen onderwijsketen
Element in keten Invulling onderwijsketen
Leverancier Onderwijsinstelling van voorliggende opleidingMaatschappij
Producent Onderwijsinstelling die opleiding aanbiedt
Bewerking Onderwijs geven waarmee student zich kwalificeert
Product De gekwalificeerde student is het eindproductDe student start als “ruw materiaal”Toelichting: De student kan na kwalificatie opnieuw als halffabrikaat in de volgende onderwijsinstelling starten.
Afnemer / klant Onderwijsinstelling van vervolgopleidingMaatschappij en werkveld
Model 2 onderwijsketen
Model 2 elementen onderwijsketen
Element in keten Invulling onderwijsketen
Leverancier Uitgeverij, leermiddelenfabrikantLerarenopleiding en andere opleidingen die onderwijsmateriaal leverenKennisinstellingen
Producent Onderwijsinstelling
Bewerking Transformatie data naar informatie naar kennis, door o.a.:OnderwijsontwikkelingTentamen- en toetsontwikkelingDoceren
Product Eindproduct is kennis bij studentTussenproduct informatie, in de vorm van: leerstof (= content), tentamens en toetsenRuw materiaal is data, gebruikt door leverancier om te komen tot informatie
Afnemer / klant Student met kennis
1. Welke modellen zijn er te onderkennen in de onderwijsketen in Nederland?
2. Welke initiatieven met ICT-component worden genomen om de schakels en ketenknooppunten in de onderwijsketen beter te laten functioneren?
3. Wat is de dekking van initiatieven over de onderwijsketen, welke overlap en/of lacunes bestaan er?
Onderzoeksvragen
• Lopend of blijvende voorziening gebracht 1-1-08• Gevonden via sites organisaties als
SURFfoundation, Kennisnet, OCW, grote onderwijsinstellingen
• Gesproken met projectleiders grote initiatieven, ketendeskundigen SURFfoundation, Kennisnet en OCW
• Beschrijving volgens format
Initiatieven
a. Informatiestroom rondom student (bijv. ELD en E-portfolio)
b. Informatie-overdracht aan studenten over doorstroom (bijv. BaMas en Studiekeuze123)
c. Kennis-overdracht aan studenten ter verbetering van doorstroom bijv. d.m.v. assessments en bijspijkerprogramma’s (bijv. NKBW 2 en Kansrijk Doorstromen)
d. Afstemming onderwijsinhoud en/of -organisatie (bijv. AlaBama)
Initiatieven model 1
Model 1: van kleuter tot (gekwalificeerd) beroepsbeoefenaar PO VO MBO HBO WOA. Informatiestroom rondom studentDigitaal Onderwijsdossier XElektronisch Leerdossier X X X X XE-portfolio X X X X XStudielink X XVerzuimregistratie XB. Ond. doorstr. door info-overdracht aan studenten over doorstroomBaMaS X XCONNECTICUT X XPortaal leren en werken XStudiekeuze123 X X XVensters voor Verantwoording XC. Ond. doorstroom door assessments en bijspijkerprogramma’sIntuit X X XKansrijk doorstromen X X XNKBW 2 (Nationale Kennisbank Basisvaardigheden Wiskunde) X X XSchakelzone Recht X XSuccesvolle doorstroom X XWebspijkeren 2 X XWriting Studio X XD. Ond. doorstr. door afstemming onderwijsaanbod en/of -organisatieAlaBama Noord X XMultiprofessioneel leren met behulp van ICT (MPL) X XNETlab X XNetwerkleren voor LifeLongLearners XSamen Leren van de Werkplek XTriple A X
a. Kenniscirculatie/kennisontwikkeling (bijv. Lorenet, (varianten van) Darenet)
b. Gezamenlijke ontwikkeling digitale leermiddelen (bijv. Educatieve contentketen van Kennisnet)
Initiatieven model 2
Model 2: van data tot kennis PO VO MBO HBO WOA. Kenniscirculatie/kennisontwikkeling m.b.v. repositoriesBouwen aan Kennis Regie Stedelijke Vernieuwing XDAREnet en Narcis XDavindi X X XDigischool X XDigitale Didactiek X XDigitale school / leermiddelendatabase X X XEducatheek X XEdurep X X XHBO-kennisbank X XJapanologie X XKennislink X X XKRUL (Klinisch Redeneren in Universitair Lijnonderwijs) XLeermiddelenplein X XLOREnet X XMusicBase XPastel XSCALE XSKI Database X XTeleblik X X XThesaurus X XZOEP X XB. Gezamenlijke ontwikkeling van digitale leermiddelenDe onderwijsvernieuwingscoöperatie XDidigewijs XDigitale opleidingsschool X X X X XDividossier X XEducatieve contentketen (ECK) X X XEduwave XVraaggestuurde, longitudinale feedback van landelijke voortgangstoetsen X
1. Welke modellen zijn er te onderkennen in de onderwijsketen in Nederland?
2. Welke initiatieven met ICT-component worden genomen om de schakels en ketenknooppunten in de onderwijsketen beter te laten functioneren?
3. Wat is de dekking van initiatieven over de onderwijsketen, welke overlap en/of lacunes bestaan er?
Onderzoeksvragen
Overlap:• Model 1a/c: bijv. ELD en DOD / NKBW en Webspijkeren• Model 2a: samenwerking bij repositories mogelijk?
Lacunes:• Model 1c: bijspijkerprogramma’s mn voor wiskunde en
taal, hoe zit het met andere vakken?• Model 1d: landelijk geen afstemming tussen
onderwijsaanbod en –organisatie• Model 2b: samenwerking bij ontwikkeling digitale
leermiddelen mn op gebied educatie, minder op specifieke vakgebieden
Gevonden overlap en lacunes
Er zijn zowel lacunes als overlap gevonden Overlap wordt soms aangepakt, niet altijd Lacunes op gebied vakonderwijs, regionale ipv
landelijke dekking, en mono-sectorale dekking Regie lijkt te ontbreken Onderzoeksterrein ligt braak
Conclusies
Hoe vindt de besturing van de keten plaats? Hoe passen de ontwikkelde initiatieven daarin? Hoe kan samenwerking worden bevorderd? Moet meer bewust op bepaalde doelen gestuurd worden? Zijn er best cases te onderkennen? Kan er iets geleerd worden van het bedrijfsleven? Hoe moeten de ontwikkelde producten en services
beheerd en onderhouden worden? Hoe effectief zijn deze keteninitiatieven in het onderwijs?
Leiden ze inderdaad tot betere doorstroom, minder studie-uitval en kwalitatief beter onderwijs?
Vragen onderzoeksterrein
Herkennen jullie de modellen en de indelingen onder de modellen?
Herkennen jullie de conclusies? Is centrale regie over de ontwikkeling gewenst? Zo ja,
waar zou die moeten liggen? Is centrale regie over het beheer gewenst? Zo ja, waar zou
die moeten liggen? Wordt in de toekomst model 3 actueel waarbij student
prosumer is? Hoe ziet dit model eruit?
Discussie