20150521 dirk lauwers over slimme bereikbaarheid

Naar een slimme bereikbaarheid van Antwerpen Lezing 17de Horta avond 22 mei 2015 Ademloos en Straten Generaal Prof. Dirk Lauwers (in eigen naam) Onderzoeksgroep Stedelijke Ontwikkeling Faculteit Ontwerpwetenschappen – UA Afdeling Mobiliteit en Ruimtelijke Planning Faculteit Ingenieurswetenschappen en Architectuur - UGent

prof. Dirk Lauwers 17DE HORTA AVOND Slimmer omgaan met de bereikbaarheid van Antwerpen

Antwerpen, 21 mei 2015

Het probleem… ter inleiding Bereikbaarheidsprobleem wordt meestal gelijkgeschakeld met fileproblematiek Filmpje: een andere kijk op files: filedier



Het probleem Bereikbaarheidsprobleem wordt meestal gelijkgeschakeld met fileproblematiek



Het probleem

Bereikbaarheidsprobleem wordt meestal gelijkgeschakeld met fileproblematiek ‘slachtoffers’ vragen: overheid los dit op (m.a.w. belastingsbetaler los mijn probleem op)



Huidige aanpak op de goede weg?

Toch neemt politiek neemt verantwoordelijkheid...




Andere inspiratie: bv. Asian Development Bank




Stedelijke snelwegen: een oude remedie Plan ‘group Structures’ + C. De Pauw voor Brussel Noordwijk + Min. Jos De Saeger Kruising snelwegen Parijs-Amsterdam en Oostende-Keulen (60m breed) + P. Van den Boeynants Bron: De Meulemeester K., 2006




Stedelijke snelwegen: een oude remedie die de stad kapot maakt




Stedelijke snelwegen: een oude remedie die files niet oplost: wetensch. geaccepteerd inzicht ‘fundamentele file-wet’ (fundamental law of traffic congestion) Geformuleerd door Anthony Downs in 1962:

“Amerikaanse steden hebben te kampen met de fundamentele file-wet, d.w.z. op stadssnelwegen stijgt tijdens het piekuur de verkeerscongestie tot op het niveau van de maximale wegcapaciteit.”




Stedelijke snelwegen: een oude remedie die files niet oplost: wetensch. geaccepteerd inzicht ‘fundamentele file-wet’ (fundamental law of traffic congestion) Meer en meer bewijsmateriaal o.a. Turner & Duranton (2011): o.a. onderzoek 1983-2003 verband extra wegcapaciteit – extra verkeersgebruik

“a 10 percent increase in road capacity meant, on average, a 10 percent increase in vehicle miles”




Stedelijke snelwegen: een oude remedie die files niet oplost: wetensch. geaccepteerd inzicht ‘latente vraag’ Mc Kinsey introduceerd begrip in Nederland in 1986 (0,4= 4% extra autokm bij 10% meer capaciteit rijstrookkm) bron KIM




Stedelijke snelwegen: een oude remedie die files niet oplost: internat. geaccepteerd inzicht




Stedelijke snelwegen ‘old school’ hebben hun tijd gehad ook in US (en Azie?)




Stedelijke snelwegen: een oude remedie die files niet oplost: ook Oosterweel niet… (zie MER) overbelaste wegvakken en knopen 2020 mét Oosterweel + modal shift auto max 50%(bron Verkeerscentrum)



Wat werkt wel

Stadstol (road congestion charging) bv. London Ingevoerd in ‘gepusht’ door burgemeester na 12 jaar breed draagvlak 11,5 Pond/ bewoners 10%

Ook parkeerbeleid Maximum parkeernorm bij bouwvergunning



Wat werkt wel





Wat werkt wel





Wat werkt wel

Stadstol (road congestion charging) bv. London Ondertussen 30% wegcapaciteit minder in London centrum ten voordele van OV voet- en fietspaden en pleinen



Wat werkt wel

Inzetten op ruimte-efficiëntie infrastructuur (bron ADB)



Wat werkt wel

Inzetten op ruimte-efficiëntie infrastructuur (bron UITP)



Wat werkt wel

Inzetten op ruimte-efficiëntie Betekent: ‘modal shift’ of ook: STOP principe



Wat werkt wel

Snelheidsmanagement op stadsnelweg Vb. Parijs



Wat werkt wel

Vraaggericht beleid: filerijder uit de file halen? Vb. Rotterdam – de verkeersonderneming



Wat werkt wel




Wat werkt wel




Wat werkt wel

Vraaggericht beleid: filerijder uit de file halen? Vb. Rotterdam – de verkeersonderneming Inspelen op wat ‘mobilist’ kan overtuigen Reeds 6000 auto’s uit de file



Wat werkt wel

Ruimtelijk beleid: neem openbaar als ruggengraat (eerst verder uitbouwen natuurlijk! => GEN A. !) Zie bv. Kopenhagen



Wat werkt wel

Ruimtelijk beleid: neem fietsinfrastructuur als ruggengraat (eerst verder uitbouwen natuurlijk!)



Wat werkt wel

Ruimtelijk beleid: nabijheid = beste garantie voor bereikbaarheid



Tot slot

L. Mumford Bron: L. Mumford, 1963



Tot slot II

Selectieve bereikbaarheid i.p.v. stimuleren autoverkeer in functie van duurzaamheid

Actions are necessary for: 1.To reduce the need for transport – substitute travel 2.Traffic and transport measures - modal shift 3.Spatial planning – reduce travel distances 4.Technological innovation – increase efficiency Bron : Banister, D., 2009



Tot slot III

Slimme mobiliteit van de toekomst = nieuwe technologie + organisatie + nieuwe

mobiliteitscultuur (dus nu geen domme dingen doen!)



Tot slot IV … het gaat om kwaliteit

20150521 dirk lauwers over slimme bereikbaarheid

Government & Nonprofit