Nederland, land van... Investeringen van gas en olie sector in NL 2005-2015 1,6 MRD euro per jaar Aardgas 74% Elektriciteit 19% Biomassa 4% Warmte 3% Winning op zee Gas 14,0 miljard m 3 Olie 8,18 miljoen vaten Aardgas 34% Olie 20% Elektriciteit 17% Kolen 15% Warmte 11% Biomassa/gas 4% Olie 85% Aardgas 15% Aardgas 38% 32 % Olie 37% 41% Kolen 17% 13% Hernieuwbare energie 4% 14% Nucleair 1% 1% Overig 3% -1% Industrie 1187PJ (46%) Grondstoffunce 562 PJ Energiefunce 625 PJ Verkeer en vervoer 489PJ (19%) Olie 96% Biobrandstof 3% Elektriciteit 1% Aardgas 42% Kolen 35% Wind 7% Biomassa 4% Nucleair 4% Zon 1% Overig 7% Elektriciteit Ca. 600 producerende puen op zee Ca. 800 producerende puen op land 155 plaormen op zee 2500 uitgeproduceerde/ opgeruimde puen 200 producelocaes op land Gasvelden Olievelden Gas en olievelden in Nederland Energieverbruik Energiewinning Nederland is een land van energie. We verbruiken veel energie, maar we winnen ook heel veel in ons eigen land. De belangrijkste energiebron van Nederland is aardgas. Sinds de ontdekking van het grote Groningen gasveld in 1959 zijn er door mijnbouwbedrijven nog honderden kleine velden ontdekt die nog steeds worden aangeboord en waarvan het gas in ons energiesysteem wordt gebruikt. Maar we gebruiken nog veel andere energiebronnen zoals olie, kolen, hernieuwbare energie en kernenergie. Deze infographic geeſt inzicht in de winning en het verbruik van energie in Nederland en geeſt een doorkijkje naar de toekomsge energievoorzie- ning waar hernieuwbare energie een steeds grotere rol zal spelen. • Cijfers zijn van 2015 tenzij anders aangegeven. • Exclusief voorraadmutaes en bunkering voor internaonale scheep- en luchtvaart. * Deel van het totaal eindverbruik van energie ** Neo levering van elektriciteit aan het net *** Handel, diensten, overheid, waterbedrijven en afvalbeheer 4 gasopslagen Gas en olievoorraden Rest. voorraad gas 891 mrd m 3 Groningen 665 mrd m 3 Kleine velden 226 mrd m 3 Op land 109 mrd m 3 Op zee 117 mrd m 3 Rest. voorraad olie 199 mln vaten Op land 129 mln vaten Op zee 70 mln vaten Gas en oliewinning Winning van gas 49,7 mrd m 3 Groningen 28,1 mrd m 3 Kleine velden 21,6 mrd m 3 Op land 7,5 mrd m 3 Op zee 14,0 mrd m 3 Winning van olie 10,69 mln vaten Op land 2,52 mln vaten Op zee 8,18 mln vaten Gas en olieboringen Aantal boringen 35 Waarvan opsporing 11 Waarvan succesvol 8 Succespercentage 73% % succes afg. 10 jr 64% 253 producerende gasvelden Geologie en technologie Duur van een boring tot 4 km 2 maanden Diepte van aardgasvelden 2-4 km Produceduur van een klein veld 5-30 jaar Primaire Energie mix. Totale energiegebruik 2015 3144 PJ / 2030 2986 PJ (vastgesteld en voorgenomen beleid) Gebruik aardgas 76% Direct gebruik 17% Elektriciteitsopwekking 7% Grondstof Energieverbruik Aardgas 42% Elektriciteit 35% Biomassa/gas 12% Overig 10% Olie 1% Overige sectoren *** 345 PJ (13%) Schoonebeek Grootste olieveld in Nederland Powered by EBN 24% Gas in Groningenveld t.o.v. oorspronkelijke hoeveelheid 477 gasvelden ontdekt Huishoudens 429 PJ (17%) Aardgas Olie Kolen Hernieuwbare energie Nucleair Nederlandse energie (on)aankelijkheid per bron PJ 1800 1350 900 450 0 Winning in Nederland 1.621 1.202 95 1.138 0 462 136 138 0 39 Verbruik in Nederland 2016 Aardgas 89% Biomassa/gas 8% Warmte 5% Olie 1% Elektriciteit -3% ** Land- & tuinbouw 136 PJ (5%) (De)centrale opwekking 396 PJ Importsaldo 32 PJ 17% * 5% 19% 46% 13% Primair energieverbruik Olie 37% Hernieuwbare energie 4% Overig 3% Kolen 17% Nucleair 1% Gas 38% Energiewinning in Nederland Olie 5% Hernieuwbare energie 7% Overig 4% Gas 84% Bron: Naonale Energieverkenning 2016, ECN, PBL, CBS, RVO 10825_1 - 2016 / ontwerp & realisatie: a-design.nl 891 miljard m 3 Resterende voorraad 199 miljoen vaten Gas Olie Bron: hoewerktgaswinnen.nl Bron: Jaarverslag Delfstoffen en Aardwarmte 2015, TNO Bron: CBS Nominale inkomsten uit winning van gas en olie in mrd € Aardgasbaten: 280 mrd euro sinds 1966 10,4 10,3 5,3 10,7 12 14,5 15 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Bron: CBS IPCC 5th Assessment, 2014: Levenscyclusanalyse “Min” waarden Broeikasgasuitstoot bij opwekking van elektriciteit (generieke data) gCO2eq / kWh 800 600 400 200 0 Aardgas Kolen Wind Zon PV (dak) Import 11328 PJ Export 9292 PJ 1927 PJ 3144 PJ