1 Hyrje - rks-gov.net · Web viewBukurit e shumta natyrore dhe pejisazhet natyrore i dhurojnë mundësinë që ky qytet të veçohet si qytet turistik, i gjelbër dhe vital. Zhvillimi

Republika e Kosovës - Republika Kosova - Republic of Kosova

KOMUNA PEJË - OPŠTINA PEC - MUNICIPALITY OF PEJA

DREJTORIA PËR PUNË KOMUNALE DHE SHËRBIME PUBLIKE

Plani i Mirëmbajtjes së Hapësirave të Hapura Publike në Komunën e Pejës, 2016-2020

Nëntor, 2016

1

Falënderimet

Plani për mirëmbajtjen dhe plani për investime ne hapësirat e hapura publike është përgatitur nga grupi punues i komunës së Pejës në bashkëpunim të ngushtë me grupin koordinues si dhe me përkrahjen e projektit DEMOS, i cili financohet nga Zyra Zvicerane për Bashkëpunim në Kosovë (SCO-K) dhe zbatohet nga Helvetas-Swiss Intercooperation (HSI).

Grupi Punues:

Mirjeta Rizvanolli – Drejtoria për Urbanizëm dhe Mbrojtje të Mjedisit – Kryesuese e grupit.

Modest Gashi - Drejtoria për Urbanizëm dhe Mbrojtje të Mjedisit, anëtar.

Virtyt Morina - Drejtoria për Zhvillim Ekonomik, anëtar.

Ilir Lulaj - Drejtoria për Punë Komunale dhe Shërbime Publike, anëtar.

Merita Luzha Kuraja – Drejtoria për Urbanizëm dhe Mbrojtje të Mjedisit, anëtar.

Grupi Koordinues:

Uke Selimaj - Drejtor i Drejtorisë për Punë Komunale dhe Shërbime Publike, anëtar.

Edmond Shala – Drejtor i Drejtorisë për Çështje Pronësoro - Juridike, anëtar.

Jeton Abazaj - Drejtor i Drejtorisë për Buxhet Financa, anëtar.

Ekipi përkrahës:

Bajram Shefkiu - këshilltar lokal.

Teuta Jaha-Hoxha - zyrtare e projektit DEMOS/HSI.

Majlinda Jupolli - zyrtare e projektit DEMOS/HSI.

2

Përmbajtja1 Hyrje............................................................................................................................................. ......6

1.1 Profili i Komunës së Pejës..................................................................................................................6

1.2 Funkcionet e HHP..............................................................................................................................7

1.3 Fushëveprimi i PMHHP.....................................................................................................................8

1.3.1 Ndarja dhe kategorizimi i HP ne PMHHP....................................................................................91.3.2 Hapsirat publike të përfshira......................................................................................................91.3.3 Kodimi.......................................................................................................................................10

1.4 Parimet udhëheqëse........................................................................................................................10

1.5 Dokumentet referuese....................................................................................................................11

2. Situata aktuale dhe analiza e HHP...................................................................................................11

2.1 Gjendja e tanishme e HHP...............................................................................................................13

2.2 Te dhenat mbi siperfaqet aktuale te HHP....................................................................................142.2.1 Hapsirat për rekreacion pasiv dhe aktiv....................................................................................14

2.3 Cilesia dhe ndërlidhja e hapsirave të HHP ekzistuese......................................................................15

2.4. Shfrytezimi i HHP ekzistuese...........................................................................................................16

2.5. Analiza e mirembajtjes aktuale e HHP............................................................................................17

2.6 Planifikimi i mirembajtjes se HHP ne periudhen afatmesme 2016 - 2020.......................................17

2.7 Aktivitetet e pergjithshme ne fusha te ndryshme te planifikimit te mirembajtjes..........................24

3. Vizioni, objektivat dhe strategjia mbi HHP.......................................................................................24

3.1 Synimet dhe objektivat specifike.....................................................................................................25

4. Plani Financiar i Mirëmbajtjes së HHP.............................................................................................25

4.1. Nevoja për buxhet për mirëmbajtje...............................................................................................27

4.2.Kostot e planifikuar e mirëmbajtjes se HHP për periudhën 2016-2020...........................................31

4.3. Rrjedha e parasë i kostove te mirëmbajtjes e përllogaritja e sezonit te kostove mirëmbajtjes......33

5. Ndergjegjesimi publik........................................................................................................................0

5.1 Strategjia komunale dhe aktivitetet me komunitetin........................................................................0

5.2 Ndërgjegjësimi për mejdisin nëpërmjet edukimit.............................................................................0

5.3. Fletepalosje, punime artistike, fushata mediale, etj.........................................................................0

5.4. Akcione dhe fushata të përbashketa me shoqerinë civile................................................................1

6. Monitorimi dhe rishikimi...................................................................................................................2

6.1 Plotesimi dhe revidimi i PMHHP........................................................................................................3

Shtojca 3, Forma e monitorimit te HHP.................................................................................................0

Formulari i afateve kohore per monitorimin e aktiviteteve te mirembajtjes........................................2

Shtojca 4, Pershkrime teknike tipike per mirembajtjen e HHP..............................................................0

3

Lista e shkurtesave:

DEMOS Decentralization and Municipal Support

HSI Helvetas-Swiss Intercooperation

SDC Swiss Agency for Development and Cooperation

GIS Geographical Information System

KKP Kuvendi Komunal Pejë

KP Komuna Peje

HHP Hapësirat e Hapura Publike

PMHHP Plani i Mirëmbajtjes se Hapësirave te Hapura Publike

PIHHP Plani i Investimeve ne Hapësirat e Hapura Publike

PZhK Plani Zhvillimor Komunal

PZhU Plani Zhvillimor Urban

PRrU Plani Rregullues Urban

ZU Zona Urbane

4

Lista e tabelave:Tab. 1: Tipologjite dhe kodet e HHP.....................................................................................................................10Tab. 2: Lista e HHP ekzistuese ne qytetin e Pejes.................................................................................................12Tab. 3: Rekapitulim i te gjitha hapesirave te hapura publike sipas tipologjive....................................................14Tab. 4: Sipërfaqet e HHP për rekreacion pasiv dhe aktiv (zona urbane)..............................................................14Tab. 5: Shpenzimet operative per mirembajtjen e HHP në periudhën 2013 – 2015.............................................16Tab. 6: Siperfaqet dhe shpenzimet operative per mirembajtjen e parqeve (2016 – 2020)...................................17Tab. 7: Siperfaqet dhe shpenzimet operative per mirembajtjen e hapes. te gjelberta (2016 – 2020)..................18Tab. 8: Siperfaqet dhe shpenzimet operative per mirembajtjen e shesheve (2016 – 2020).................................20Tab. 9: Siperfaqet dhe hpenzimet operative per mirembajtjen e stereneve sportive (2016 – 2020)....................21Tab. 10: Siperfaqet dhe hpenzimet operative per mirembajtjen e varrezave (2016 – 2020)................................21Tab. 11: Rekapitulimi i shpenzimeve operative per mirembajtjen e HHP (2016 – 2020)......................................22Tab. 12: Tabela permbledhese e mirembajtjes se HHP........................................................................................26Tab. 13: Mirëmbajtja ne baze kategorive kryesore për vitin 2016.......................................................................27Tab. 14: Mirembajtja e HHP sipas quartaleve.....................................................................................................28Tab. 15: Mirëmbajtja ne baze kategorive Kryesore (Mujore )..............................................................................29Tab. 16: Mirëmbajtja ne baze kategorive Kryesore (Kuartale )............................................................................29Tab. 17: Mirëmbajtja ne baze kategorive kryesore(gjysmën-vjetore)..................................................................29Tab. 18: Mirëmbajtja ne baze kategorive kryesore për vitin 2016.......................................................................30Tab. 19: Mirëmbajtja ne baze kategorive Kryesore ne €uro................................................................................31Tab. 20: Mirëmbajtja ne baze te kategorive te HHP-ve për periudhën 2016-2020..............................................31Tab. 21: Hapesirat e mirembajtura nga pala e trete...........................................................................................32Tab. 22: Kostot vjetore te mirëmbajtës HHP e bazuat ne muaj...........................................................................33Tab. 23: Rrjedha e parasë e bazuar ne projekte (1-15)........................................................................................34Tab. 24: Rrjedha e parasë e bazuar ne projekte (16-29)......................................................................................35Tab. 25: Rrjedha e parasë e bazuar ne projekte (30-43)......................................................................................36

Lista e figurave:Fig. 1: Procesi i hartimit të PMHHP........................................................................................................................8Fig. 2: Harta me HHP në qytetin e Pejës..............................................................................................................12Fig. 3: Raporti i sipërfaqeve ekzistuese të HHP në qytetin e Pejës ne përqindje...................................................14Fig. 4: Raporti i sipërfaqeve ekzistuese të HHP në qytetin e Pejës në m2.............................................................14Fig. 5: Raporti i sipërfaqeve të HHP per rekreacion pasiv dhe aktiv.....................................................................15Fig. 6: Raporti ne perqindje i HHP per rekreacion pasiv dhe aktiv........................................................................15Fig. 7: Shtigjet e gjelberta dhe bulevardet...........................................................................................................16Fig. 8: Grafiku i shpenzimeve operative per mirembajtjen e HHP ne tre vjeçarin e kaluar...................................17Fig. 9: Raporti i siperfaqeve. te parqeve ekzistuese.............................................................................................18Fig. 10: Raporti i shpenzimeve operative per mirembajtjen e parqeve ne perqindje...........................................18Fig. 11: Paraqitja grafike e siperfaqeve. te hapesirave gjelberuese ekzistuese...................................................19Fig. 12: Shpenzimeve operative per mirembajtjen e hapesirave gjelberuese ne €uro..........................................20Fig. 13: Raporti i siperfaqeve. te shesheve ekzistuese ne perqindje.....................................................................21Fig. 14: Raporti i shpenzimeve operative per mirembajtjen e shesheve ne perqindje..........................................21Fig. 15: Raporti i siperfaqeve. te tereneve sportive ekzistuese ne perqindje........................................................21Fig. 16: Raporti i shpenzimeve operative per mirembajtjen e tereneve sportive ne perqindje.............................21Fig. 17: Varrezat - raporti i sipërfaqeve ekzistuese në përqindje.........................................................................22Fig. 18: Raporti i shpenzimeve operative për mirëmbajtjen e varrezave ne përqindje.........................................22Fig. 19: Mirembajtja e pergjithshme e HHP sipas tipologjive per periudhen 2016 - 2020....................................23Fig. 20: Raporti ne perqindje i mirembajtjes se HHP, 2016 -2020, sipas tipologjive.............................................23Fig. 21: Mirembajtja ne baze te kategorive per vitin 2016..................................................................................28Fig. 22: Kosto e mirembajtjes ne kuartale...........................................................................................................29Fig. 23: Kostot e Mirembajtjes-2016 ne baze te kategorive.................................................................................30Fig. 24: Kostot e mirëmbajtjes për kategoritë e HHP për vitin 2016....................................................................31Fig. 25: Kosto e planifikuara te mirëmbajtjes për periudhën 2016-2020.............................................................32Fig. 26: Levizja e kostove e bazuar ne muaj pre vitin 2016..................................................................................33Fig. 27: Organogrami per monitorim dhe rishikim...............................................................................................39

5

1 Hyrje

Çdo ditë e jetës së një qytetari të Pejës fillon me shfrytëzimin e hapësirave të hapura publike përfshirë trotuaret, sheshet, parqet, hapësirat e gjelbërta, terrenet sportive, varreza e të cilat është me rëndësi që të mirëmbahen me një kujdes të posaçëm.

Banorët e komunës së Pejës i shfrytëzojnë këto hapësira për rekreacioni, sport apo për ecje, për ti dërguar fëmijët në shkollë, për të shkuar në punë apo edhe për një ecje të relaksuar duke vizituar dyqanet dhe duke kaluar kohën e lirë në një ambient të bukur. Andaj kjo tregon se sa të rëndësishme janë këto hapësira për banorët, pjesëmarrjen e tyre aktive në zhvillimin e këtyre hapësirave, vendimmarrjen për zhvillimin e hapësirave në bashkësitë lokale ku jetojnë e sidomos krijimi i sigurisë së lëvizjes përgjatë këtyre hapësirave në bazë të standardeve.

Ky dokument i hartuar nga komuna e Pejës, financohet nga Qeveria Zvicerane, i mbështetur nga programi DEMOS - Helvetas Swiss Intercooperation, ka për qëllim që HHP t’i bëjë më të afërta dhe më tërheqëse për qytetarët e Pejës të cilët po ashtu do të jenë pjesë e procesit të vendimmarrjes për të ardhmen e shëndoshë të qytetit dhe për mirëqenien e banorëve dhe vizitorëve të tij.

1.1 Profili i Komunës së Pejës

Komuna e Pejës shtrihet në veri perëndim të Kosovës dhe radhitet ndër qytetet kryesore të Kosovës‐ me madhësi të territorit 603km2 si dhe popullsi prej 96,450 banor, me dendësi prej 160 banorë për km2, popullsi urbane 48,962, popullsi rurale 47,488 dhe me gjithsej 79 vendbanime. Lartësia mbidetare e qytetit të Pejës është 530m ndërsa pika më e lartë është maja e Gurit të Kuq, 2,522m. Njihet si vendbanim qysh nga kohërat Ilire dhe këtë e dëshmojnë gjetjet arkeologjike të shtrirjes së qytetit në territorin Dardan. Gjatë historisë, Pejën e hasim me emra të ndryshëm; në kohën antike Iliro Romake është quajtur “Siparantum” kurse gjatë mesjetës quhej Pech (Pekë,P(j)ekë), Peka, Pentza dhe Forno. Dokumenti më i vjetër i ruajtur ku Peja haset me emrin Latin Pechi është i vitit 1202. Peja si Siparant Dardan përmendet në hartën Gjeografia e Ptolemeut në shekullin III-IV (nën sundimin e Romakëve), civilizimi i të cilit arrin shkallën më të lartë të lulëzimit dhe ka pasur statusin e Municipiumit. Andaj Peja ka trashëgiminë kulturore me të cilën ajo posaçërisht veçohet.

Është qyteti më i njohur në Kosovë për nga pasuritë e tij natyrore e sidomos me pjesën malore të Rugovës dhe luginën e Drinit të Bardhë të cilat janë bukuri të veçanta jo vetëm në Kosovë por edhe në Evropë. Bukurit e shumta natyrore dhe pejisazhet natyrore i dhurojnë mundësinë që ky qytet të veçohet si qytet turistik, i gjelbër dhe vital.

Zhvillimi hapësinor i Pejës ka filluar që nga pjesa e njohur Gradina në kohën Ilire duke vazhduar në veri-perëndim në të dy anët e lumit Lumbardh, ndërsa Planifikimi hapësinor dhe Urban në Pejë në periudha të ndryshme ka pasur trendë të zhvillimit si pozitive ashtu edhe negative. Vizionet e “Ipek şehir plani”, “Varos”, PGJU-ve (Plani Gjeneral Urbanistik) dhe se fundi Plani Zhvillimor Komunal – PZHK dhe Plani Zhvillimor Urban – PZHU kanë lenë gjurmët e veta të zhvillimit në periudhat dhe sistemet e ndryshme administrative. Planet hapësinore dhe urbane që ekzistojnë në Komunën e Pejës datojnë nga viti 1925 ndërsa plani i fundit i hartuar në vitin 2006 është ende aktual.

6

1.2 Funksionet e HHP

Përjetim i natyrës: një mundësi për qytetarët që të përjetojnë mjediset e pasura dhe natyrore, kulturore, arkeologjike, etj.

Rekreacion: ofrim i mundësive të llojllojshme për rekreacion në mjedise natyrore; ecje, vrapim, biçiklizëm, tubime shoqërore, ngjarje kulturore.

Edukim: HHP mund të shërbejnë edhe si klasa natyrore me mundësi mësimi dhe hulumtimi me nxënës dhe fëmijë të grup moshave të ndryshme.

Projektim urban: mjediset përgjatë HP karakterizohen me kufizime në zhvillimet ndërtimore dhe ofrojnë peizazhe dhe vizura të mira, definojnë kufijtë urban, si dhe dekurajojnë zgjerimet e pakontrolluara urbane.

Krijimi i trashëgimisë; ruajtja e tipareve të rëndësishme të mjedisit natyror të qytetit të Pejës është prioritet i lartë për qytetarët dhe për ambiciet programore lidhur me shtretërit e lumenjve, korridoret e gjelbërta, ato hekurudhore, rrugore, etj.

Organizime kulturore, edukim i publikut për ruajtjen e natyrës, ambientit dhe ngritjen e ndërgjegjes qytetare.

Funksionet rregulluese klimatike, ruajtja e llojllojshmërisë së florës dhe faunës, balancim i CO2, motivim dhe inspirim për kulturë, art, etj.

Procesi i hartimit të PMHHP dhe fazat kryesore te tij mund të përshkruhen si në vijim:

Inicimi i projektit për përpilimin e planit për menaxhimin e hapësirave publike,

Përzgjedhja e grupit koordinues, grupit punues dhe grupit te zgjeruar jo formal,

Mbështetja në dokumentet dhe rregulloret strategjike ekzistuese,

Hulumtimet dhe të gjeturat ekzistuese,

Planifikimi i mirëmbajtjes dhe i investimeve në të ardhmen,

Planifikimi i buxhetit vjetor,

Hartimi i draftit të parë të planit,

Mbajtja e dëgjimeve publike për draft planin për menaxhimin e hapësirave publike,

Hartimi i dokumentit final,

Aprovimi i planit,

Monitorimi dhe raportimi periodik.

Bartëse e procesit të hartimit të dokumentit është komuna e Pejës, hartues të projektit janë grupet e formuara me vendim të kryetarit të komunës me mbështetje nga ekspertët e projektit DEMOS.

7

Fig. 1: Procesi i hartimit të PMHHP

8

1.2 Fushëveprimi i PMHHP

Ky plan momentalisht përfshin HHP në zonën urbane me tendencë që në të ardhmen të zgjerohet edhe në territorin e gjerë të komunës së Pejës dhe në bazë të këtij plani 5vjeçar mendohet të realizohet një menaxhim i suksesshëm dhe i qëndrueshëm për hapësirat e hapura publike.

Me hapësira të hapura publike (HHP) te përfshira ne këtë plan nënkuptohen të gjitha sipërfaqet publike me rëndësi për zhvillimin e jetës shoqërore dhe publike ne qytetin e Pejës si: parqet, sheshet, hapësirat për parkim automjetesh, trotuaret, varrezat dhe hapësirat për rreth objekteve sakrale dhe monumentale, përfshirë ndriçimin publik brenda tyre.

Zonat apo fushat e mirëmbajtjes se HHP të konsideruara në këtë dokument mund të përditësohet më tej gjatë cikleve të ardhshme të projektit, e të cilat janë:

Mirëmbajtja e gjelbërimit (të ulët, të mesëm, të lartë).

Mirëmbajtja e ambienteve të ndërtuara (sheshe, shtigje për këmbësorë dhe sipërfaqe të shtruara).

Mirëmbajtja e sipërfaqeve për parkim automjetesh.

Mirëmbajtja e rrethojave te HHP.

Mirëmbajtja e ndriçimit publik ne kuadër te HHP.

Mirëmbajtja e varrezave, etj.

Përshkrime standarde ne forme te specifikimeve teknike për fusha te ndryshme të mirëmbajtjes se HHP janë pjese përbërëse e këtij dokumenti (Shtojca 4).

1.3.1 Ndarja dhe kategorizimi i HP ne PMHHP

Nga hapësirat e tërësishme të hapura publike me të cilat mbulohet territori i komunës së Pejës prej 603km2, prej të cilit 51% janë zonë malore, 44% zonë rurale dhe rreth 5% urbane, me qëllim të menaxhim më të mirë, ndarjen e territorit e kemi klasifikuar në tri zona hapësinore:

- Zona Urbane që përfshin vetëm pjesën e qytetit

- Zona Sub-urbane që përfshin edhe rrethinën e qytetit

- Zona Komunale,i gjithë territori i komunës përfshirë zonat rurale

Duhet të theksojmë se hapësirat e hapura publike mund të zhvillohen në tre nivele të cekura ma lartë por bazuar në strategjinë e boshteve të buta të tre këto nivele kanë lidhshmëri në mes veti prandaj në periudhat afat-mesme ndodh që procesi i punës për zbatimin e hapësirave të reja të hapura publike të jetë i ndryshëm ndërsa mirëmbajtja të jetë e ndarë edhe në mes të nivelit lokal dhe atij qendror.

9

1.3.2 Hapësirat publike të përfshira

Duke iu referuar planeve të miratuara nga niveli komunal, urban dhe rregullues urban grupi punues gjatë procesit të punës ka bërë klasifikimin e hapësirave të hapura publike të cilat përfshihen në të tri këto nivele territoriale, e ato janë:

1. Parqet, 2. Hapësirat e gjelbërta, 3. Bulevardet, 4. Sheshet, 5. Varrezat, 6. Rrugët dhe trotuaret, 7. Lumenjtë dhe kanalet e hapura, 8. Zonat – shtigjet rekreative, 9. Hapësirat pranë objekteve edukative (niveli parashkollor - universitar), 10. Parkingjet publike, 11. Hapësirat pranë objekteve kulturore, sportive dhe rinore.

Për këtë fazë të planifikimit, hapësirat e përmendura më poshtë e që i përkasin vetëm zonës urbane janë përfshirë në plan dhe vetëm tipologjitë si:

i. Parqet.

ii. Hapësirat e Gjelbërta.

iii. Sheshet.

iv. Terrenet Sportive.

v. Varrezat.

1.3.3 Kodimi

Me qëllim të organizimit dhe efikasitetit më të mirë në punë, hapësirat publike i kemi koduar si në vijim:

Tab. 1: Tipologjite dhe kodet e HHP

Nr. Lloji i HHP Kodi referues1 Parqet P2 Sheshet SH3 Bulevardet B4 Hapësirat e Gjelbërta HGJ5 Parkingjet PA6 Rrugë dhe Trotuare RRT7 Lumenj dhe Kanale të Hapur LK8 Zonat – Shtigjet Rekreative ZSHR9 Hapësirat pranë Objekteve Edukative HE

10 Hapësirat pranë Objekteve Kulturore, Sportive dhe Rinore HKSR11 Varrezat V

1.3 Parimet udhëheqëse

Parimet për krijimin e hapësirave të hapura publike i bazojmë kryesisht në planet e miratuara, dokumentet e hartuara me politika zhvillimore të qëndrueshme dhe programet tjera ndër sektoriale. Me planin për mirëmbajtjen e hapësirave publike synohet që të gjitha veprimet ndër sektoriale ne

10

komunën e Pejës po ashtu edhe të akterëve tjerë me interes që të harmonizohen dhe të planifikohen në një dokument të vetëm duke krijuar pasqyre të qartë të veprimeve afat mesëm dhe afat gjatë.

1.4.1 Parimet e planit të hapësirave të hapura publike:

Disa nga parimet udhëheqëse për menaxhimin dhe mirëmbajtjen e HHP si procese ligjore dhe te planifikimit te komunitetit bazuar ne strategjinë mbi HP si pjesë vitale e kornizës se zhvillimit lokal me qellim te përmirësimit dhe ruajtjes se karakterit te hapësirave ne te cilat qytetaret jetojnë, veprojnë dhe kalojnë kohen e tyre te lire:

Mirëmbajtja e te gjitha HP ne gjendje te mire dhe funksionale,

Shpërndarja e njëtrajtshme e HP në të gjitha vendbanimet, qofshin ato formale apo jo-formale,

Adresimi i drejte i të gjitha çështjeve projektuese dhe operative lidhur me nevojat për mirëmbajtjen e HP,

Standardizimi i mirëmbajtjes se rregullt. Në të ardhmen e afërt mund pritet që sistemi ekzistues te avancohet në një stad relativisht të arritshëm dhe i njëjti të adaptohet qoftë për: planifikim, rishikim te kërkesave plotësuese ne mirëmbajtje apo për zhvillimin e hapësirave te reja publike.

1.4 Dokumentet referuese

Plani i mirëmbajtjes së hapësirave të hapura publike është produkt i cili bazohet në dokumentet bazë të komunës së Pejës, në ligjet e miratuara nga kuvendi i Kosovës dhe në dokumente tjera relevante si ato të më poshtë:

i. Plani Zhvillimor Komunal 2006 – 2025;

ii. Plani Zhvillimor Urban 2006 – 2025;

iii. Planet Rregulluese Urbane;

iv. Ligji Nr. 03/L-040 për Vetëqeverisjen Lokale, Gazeta Zyrtare e RK / Prishtine: viti III / Nr. 28 / 04 Qershor 2008, Neni 17, paragrafi p, ofrimi dhe mirëmbajtja e parqeve dhe hapësirave publike;

v. Ligji për Planifikim Hapësinor (Ligji nr. 04/L-174, 31 korrik 2013);

vi. Ligji për Mbrojtjen e Mjedisit Nr. 03/L-025 (Ligji Nr. 03/ L-025, 26 shkurt 2009);

vii. Korniza Afatmesme Buxhetore Komunale 2016-2020, Vendimi nr 32/2016, i aprovuar në kuvendin e Komunës me datën 29 Qershor 2016

viii. Plani Lokal i Veprimit në Mjedis, si dhe dokumentet evropiane si

ix. Green Infrastructure strategy

x. EU Strategjia 2020 për biodiversitet

xi. Rrjeti “Natura 2000”

xii. Agjenda 21

11

2. Situata aktuale dhe analiza e HHP

Me qëllim të paraqitjes së një pasqyre reale të zhvillimeve të fundit nga sektori i mirëmbajtjes së hapësirave të hapura publike dhe për të plotësuar me të dhëna të standardizuara planin për menaxhimin e hapësirave të hapura publike është bërë një përmbledhje dhe inventarizim detaj i të gjitha projekteve të realizuara nga ky sektor për hapësirat publike. Për mbledhjen, identifikimin dhe plotësimin e këtyre të dhënave është përdorë programi QGIS i cili shfrytëzohet nga komuna e Pejës për përgatitjen e të dhënave informative për hapësirat e hapura publike.

Fig. 2: Harta me HHP në qytetin e Pejës

Kjo pjesë e të dhënave përmban informata të ndryshme dhe analizat e nevojshme për realizimin e punës si: llojin e hapësirës publike, sipërfaqen e trajtuar, llojin e trajtimit, fushën e trajtimit, standardet etj.

Në tabelet në vijim do ti gjeni edhe detajet rreth çdo lloji të hapësirës dhe aktivitetet e paraqitura për një mirëmbajtje të standardizuar dhe të qëndrueshme.

Tab. 2: Lista e HHP ekzistuese ne qytetin e Pejës

Nr. Emërtimi Kodi Sip. në m2 Gjendja Pronësia1 Administrata HHP-HGJ-1 1440 E mirë Komunale2 Adrian Krasniqi HHP-HGJ-2 2422 E mirë Komunale3 Fidanishtja (Ambulanca) HHP-HGJ-3 1390 E mirë Komunale4 Bulevardi Zatra HHP-HGJ-4 5021 E mirë Komunale5 Çarshia e Gjatë HHP-HGJ-5 339 E mirë Komunale

12

6 Fakulteti I Biznesit HHP-HGJ-6 496 E mirë Komunale7 Fidanishte HHP-HGJ-7 15248 E mirë Komunale8 Haxhi Zeka HHP-HGJ-8 927 E mirë Komunale9 Jusuf Gërvalla HHP-HGJ-9 470 E mirë Komunale10 Shkëlzen Haradinaj HHP-HGJ-10 1693 E mirë Komunale11 Korza Skenderbeu HHP-HGJ-11 609 E mirë Komunale12 Korza “Nënë Tereza” dhe “Tefik Çanga” HHP-HGJ-12 935 E mirë Komunale13 Korza Pikolino HHP-HGJ-13 1258 E mirë Komunale14 Te Kajnaku HHP-HGJ-14 1353.32 E mirë Komunale15 Kalaja HHP-HGJ-15 1659 E mirë Komunale16 Karagaqi HHP-HGJ-16 593 E mirë Komunale17 Lapsat HHP-HGJ-17 2477.97 E mirë Komunale18 Rreth rrotullimi te Rrokaqielli HHP-HGJ-18 243 E mirë Komunale19 Rreth rrotullimi te OSBE HHP-HGJ-19 248.35 E mirë Komunale20 Rreth rrotullimi te Stacioni i Trenit HHP-HGJ-20 92.2 E mirë Komunale21 Rreth rrotullimi te Dulia HHP-HGJ-21 315 E mirë Komunale22 Porta Jugore HHP-HGJ-22 318 E mirë Komunale23 Porta Veriore HHP-HGJ-23 727 E mirë Komunale24 Te Berdakiqt HHP-HGJ-24 1150 E mirë Komunale25 Te Stadiumi HHP-HGJ-25 7853 E mirë Komunale26 Kroni HHP-HGJ-26 112 E mirë Komunale27 Trafo (Kapeshnicë) HHP-HGJ-27 438 E mirë Komunale28 H.Gj. “Tonny Blair” HHP-HGJ-28 491 E mirë Komunale29 Ura e Zallit HHP-HGJ-29 1287 E mirë Komunale30 Xhamia e Kuqe HHP-HGJ-30 248 E mirë Komunale31 Parku “Karagaq” HHP-P-1 117886.43 E mirë Komunale32 Parku “Varezat e Gjata” HHP-P-2 8498 E mirë Komunale33 Parku “Ibrahim Rugova” HHP-P-3 3566.22 E mirë Komunale34 Sheshi “Korzo” HHP-SH-1 6297.39 E mirë Komunale35 Sheshi “Skënderbeu” HHP-SH-2 3875.37 E mirë Komunale36 Sheshi “Çarshia Gjatë” HHP-SH-3 8370 E mirë Komunale37 Terren Sportiv “ Studioni” HHP-TS-1 5505 E mirë Komunale

38Terren Sportiv “Fusha e hapur e basketit” HHP-TS-2 900 E mirë Komunale

39 Terren Sportiv “Tenisi” HHP-TS-3 1576 E mirë Komunale40 Terren Sportiv “Karagaqi/Partizani” HHP-TS-4 1308 E mirë Komunale41 Varrezat” Kakariqit” HHP-V-1 24796 E mirë Komunale42 Varrezat”Austro Hungareze” HHP-V-2 3625 E mirë Komunale43 Varrezat Katolike dhe Ortodokse HHP-V-3 55298 E mirë Komunale44 Varrezat Myslimane HHP-V-4 32398 E mirë Komunale

Gjithsej HHP ne Qytetin e Pejës 325,753.25

2.1 Gjendja e tanishme e HHP

Rezultatet e inventarizimit janë paraqitur në hartat e krijuara në aplikacionin QGIS si dhe në formë tabelare (shtojca 1 dhe ajo 2 në këtë dokument), të punuara gjatë fazës se inspektimit. Në të njëjtat

13

janë paraqitur HP me atributet sipas tipologjisë, madhësisë, kualitetit, si dhe sipas frekuentimit nga ana e qytetareve.

Gjatë procesit të hartimit të planit për mirëmbajtjen e hapësirave të hapura publike në komunën e Pejës dhe duke u mbështetur në klasifikimin e hapësirave të cilat i kemi marur për bazë kemi arritur në rezultatet si më poshtë:

Hapësira e përgjithshme publike e trajtuar në plan në zonën urbane në komunën e Pejës është 345,752.25 m2, nga territori prej 603 km2 sa ka komuna e që për kokë banori është 7.06 m2.

2.2 Të dhënat mbi sipërfaqet aktuale te HHP

Në tabelën më poshtme, sipas tipologjisë kemi paraqitur hapësirat publike sipas për kokë banori.

Tab. 3:Hapësirat e hapura publike sipas tipologjive

Nr. HP sipas tipologjisë Sipërfaqja ne m2Nr. i banorëve (zona urbane)

Sipërfaqe e HP në m2/ban.

1 Hapësirat e gjelbërta 51,853.84 48,962 0.97

2 Parqet 129,950.65 48,962 2.65

3 Sheshet 18,542.76 48,962 0.37

4 Terrenet sportive 9,289.00 48,962 0.18

5 Varrezat 136,116.00 48,962 2.78

Gjithsejtë 345,752.25 48,962 7.06

38%

15%5%

3%

39%

Raporti i sip. të HHP në përqindje

Parqe Hapësira te gjelbra

Sheshe Terrene Sportive

Varreza

Fig. 3: Raporti i sipërfaqeve ekzistuese të HHP në qytetin e Pejës ne përqindje

Parqe

Hapësira te gjelbra

Sheshe

Terrene Sportive

Varreza

129,950.65

51,853.84

18,542.76

9,289.00

136,116.00

Siperfaqet aktuale te HHP sipas tipologjive

Siperfaqja ne m2

Fig. 4: Raporti i sipërfaqeve ekzistuese të HHP në qytetin e Pejës në m2

2.2.1Hapësirat për rekreacion pasiv dhe aktiv

Në tabelën e më poshte jane paraqitur të dhena mbi ofertën e hapesirave të hapura publike për rekracion pasiv dhe aktiv ne qytetin e Pejes:

Tab. 4: Sipërfaqet e HHP për rekreacion pasiv dhe aktiv (zona urbane)

Nr. ren. HP sipas tipologjisë Sipërfaqja në

m2Nr. i banoreve(zona urbane) Sip. në m2/ban.

1 Hapësira të gjelbërta 51,853.84 48,962 0.97

14

2 Parqe 129,950.65 48,962 2.653 Sheshe 18,542.76 48,962 0.374 Terrenet sportive 9,289 48,962 0.18 Gjithsejtë HHP për rekreacion në zonën urbane 209,636.25 48,962 4.28

Siç shihet nga tabela mësipërme oferta aktuale e hapësirave të hapura publike për rekreacion pasiv dhe aktiv për koke banori është 4.28 m2 e që është dukshëm me e vogël nga standardi i synuar prej 11m2/banor.

Në të vërtetë, treguesi mbi sipërfaqet në dispozicion për rekreacion do ti afrohet standardit të synuar kur të jenë përfshirë edhe hapësirat të cilat në këtë moment janë në trajtim e sipër, si: bulevardi te Mulliri i Haxhi Zekës, hapësirat gjelbëruese me shtigjet për këmbësorë dhe biçikleta rreth Lumbardhit, shtegu i shendetit dhe panorama (zonë malore), bulevardi i trenit etj.

Hapesira të gjelbërta

Parqe

Sheshe

Terrenet sportive

51,853.84

129,950.65

18,542.76

9,289.00

Raporti i sipërfaqeve te HHP për rekreacion pasiv dhe aktiv

Sip. e HHP

Fig. 5:Raporti i sipërfaqeve të HHP për rekreacion pasiv dhe aktiv

25%

62%

9%

4%

HHP rekreative dhe raporti i sipërfaqeve në përqindje

Hapesirat e gjelberta Parqe Sheshet

Terrenet sportive

Fig. 6:Raporti ne përqindje i HHP per rekreacion pasiv dhe aktiv

2.3 Cilësia dhe ndërlidhja e hapësirave të HHP ekzistuese

Komuna e Pejës është duke vazhduar me realizimin e planeve hapësinore ku vend te rëndësishëm zënë edhe hapësirat publike për rekreacion pasiv dhe aktiv për të cilat synohet arritja e standardi të pretenduar. E gjithë kjo po behet duke ndjekur vizionin e qytetit “Peja qytet i gjelbër dhe vital” ku me zhvillimin e boshteve (Lindje - Perëndim dhe Veri – Jug) dhe korridoreve të gjelbërta do të avancohet edhe ndërlidhja e hapësirave publike dhe standardi i planifikuar lidhur me to.

Lidhja fillon ne pjesën lindore nga stacioni hekurudhor dhe vazhdon me bulevardin e Haxhi Zekës, Çarshinë e Vjetër e deri tek sheshi “Haxhi Zeka” për të vazhduar më tej përgjatë lumit Lumbardh me daljen qe do te krijohet tek Gryka e Rugovës gjegjësisht tek vendi i quajtur te Sharra.

Kjo pastaj do të plotësohet edhe me zhvillimin e shtegut “Panorama” i cili do te lidhe qendrën me parkun “Karagaqi” dhe me zonën tek Sharra, pastaj Levoshën – Maja Zezë, duke u kthyer serish qendër të qytetit.

Dhe një tjetër zhvillim, i treti, përfshin shtegun nga Maja e Zezë duke e lidhur atë me zonën turistike të Radacit.

Pra të tri këto zhvillime pritet të ndikojnë në mirëqenien qytetare dhe forcimin e imazhit dhe identitetit te Pejës si një qytet modern turistik. Disa nga këto projekte janë në realizim e sipër ndërsa te tjerat pritet te fillojnë se shpejti.

15

Fig. 7:Shtigjet e gjelberta dhe bulevardet

2.4. Shfrytëzimi i HHP ekzistuese

Nga gjetjet e inventarizimit është arritur të krijohet një pasqyrë me e qartë rreth HHP të cilat mirëmbahen nga komuna e Pejës ndërsa nga analiza e gjendjes aktuale të tyre janë nxjerrur përfundimet si ne vijim:

Sipërfaqja prej gjithsejtë 345,752.25 m2 të HHP nga tipologjitë e përfshira në këtë e cila mirëmbahet gjatë tërë vitit kalendarik.

Mirëmbajtja e HHP që nga paslufta e tutje është bërë nga ndërmarrja publike lokale “Ambienti”, të cilës gjatë këtij viti (2016), i skadon kontrata e mirëmbajtjes. Në kontratën e deritashme nuk specifikohen në detaje aktivitetet e mirëmbajtjes por megjithatë të njëjtat mirëmbahen sipas planeve vjetore të hartuar nga Drejtoria për punë komunale dhe shërbime publike dhe menaxhohen nga zyrtari përgjegjës për menaxhimin e HHP-ve.

Sipas zyrtarëve përgjegjës dhe po ashtu pas vizitave të bëra në terren, është vlerësuar se hapësirat e përmendura e sidomos parqet dhe hapësirat e gjelbërta mirëmbahen mjaft mirë dhe në të gjitha sezonet.

Qasja ne HHP është e mirë dhe ato janë të arritshme edhe nga personat me nevoja të veçanta e po ashtu edhe nga shërbimet emergjente. Shfrytëzuesit janë të moshave të ndryshme përfshire te moshuarit, te rinjtë dhe te gjitha grup moshat e fëmijëve sportistet, etj. Ndërsa nevojitet një studim i veçante për të vlerësuar se sa të njëjtat ne detaje plotësojnë kërkesat sipas standardeve aktuale.

2.5. Analiza e mirëmbajtjes aktuale e HHP

Ne tabelën nr. 5, janë paraqitur shpenzimet operative për mirëmbajtjen e hapësirave publike në tre vitet e kaluara gjegjësisht në periudhën 2013 – 2015.

16

Tab. 5:Shpenzimet operative për mirëmbajtjen e HHP në periudhën 2013 – 2015

Nr. ren. HP sipas tipologjisë Shpenzimet në

vitin 2013Shpenzimet në

vitin 2014Shpenzimet në

vitin 20151 Parqe / hapësira te gjelbërta publike 64.000.00 64.000.00 64.000.00

2 Sheshe / Rrugë dhe trotuare 160.000.00 160.000.00 80.000.00

3 Varreza 40.000.00 40.000.00 0.00

4 Ndriçim publik 30.000.00 30.000.00 30.000.00

Gjithsej shpenzime operative nëpër vite 294.000.00 294.000.00 174.000.00

Shpenz. Op. në vitin 2013



0.0020,000.0040,000.0060,000.0080,000.00

100,000.00120,000.00140,000.00160,000.00180,000.00

Shpenzimet operative per mirembajtjen e HHP 2013-2016

Parqe / hapsira te gjelbëra publike

Sheshe / Rrugë dhe tro-tuare

Vareza

Ndriçim publik

Vle

ra n

e E

uro

Fig. 8: Grafiku i shpenzimeve operative për mirëmbajtjen e HHP ne tre vjeçarin e kaluar

Siç shihet në grafikun më lart, trendi vlerave buxhetore të alokuara për mirëmbajtjen e HHP është negativ. Ne këtë moment nuk mund te pohohet nëse i njëjti është reflektuar apo jo si ulje të nivelit të mirëmbajtjes së hapësirave publike.

2.6 Planifikimi i mirëmbajtjes se HHP ne periudhën afatmesme 2016 – 2020

Bazuar në inventarizimin e përmendur të HHP-ve në qytetin e Pejës dhe analizën të cilën grupi punues e ka bërë për përcaktimin e gjendjes aktuale te tyre, është planifikuar mirëmbajtja në detaje për të gjitha tipologjitë e HHP-ve. Plane të veçanta janë bërë në formë gantogrami, në format excel etj për secilën hapësire në veçanti.

Një përmbledhje e të dhënave mbi ofertën aktuale te HHP dhe mbi mirëmbajtjen e planifikuar në mënyrë të përmbledhur sipas tipologjive janë paraqitur në forme tabelare dhe në mënyrë grafike këtu ne vijim:

1) Mirëmbajtja e parqeveTab. 6: Sipërfaqet dhe shpenzimet operative për mirëmbajtjen e parqeve (2016 – 2020)

Nr. ren. Emri i Parkut

Sipërfaqjanë m2

Mirëmbajtja në €/m2 Çmimi nj. €/m2

17

1 Karagaqi 117886.43 22,507.60 0.19

2 Varrezat e gjata 8498.00 4,899.39 0.58

3 Ibrahim Rugova 3566.22 4,560.26 1.28

Gjithsejtë për parqe 129,950.65 31,967.25 0.25

91%

7%3%

Parqet - raporti i sip. të hapësirave

Karagaqi Varrezat e gjata

Ibrahim Rugova

Fig. 9: Raporti i sipërfaqeve të parqeve ekzistuese

70%

15%

14%

Parqet raporti i mirembajtjes ne perqindje

Karagaqi

Varrezat e gjata

Ibrahim Rugova

Fig. 10: Raporti i shpenzimeve operative për mirëmbajtjen e parqeve në përqindje

2) Mirëmbajtja e hapësirave e gjelbërta

Tab. 7:Sipërfaqet dhe shpenzimet operative për mirëmbajtjen e hapes. te gjelberta (2016 – 2020)

Nr.ren. Emri i HHP Sipërfaqja ne m2 Mirëm. në

€/m2Çmimi për njësi €/m2

1 Lapsat 2477.97 3,079.60 1.24

2 Ura e Zallit 1287 1,076.28 0.84

3 Fakulteti I biznesit 496 947.62 1.91

4 Korza (Shkëlzen Haradinaj) 1693 1,876.25 1.11

5 Korzo (pikolino) 1258 895.68 0.71

6 Kalaja 1659 1,708.37 1.03

7 Jusuf Gervalla 470 1,062.12 2.26

8 Stadiumi 7853 3,748.70 0.48

9 Ambulanca (Fidanishte) 1390 621.70 0.36

10 Karagaqi 593 916.91 1.55

11 Haxhi Zeka 927 1,507.90 1.63

12 Adrian Krasniqi 2422 4,140.18 1.71

13 Administrata 1440 1,745.76 1.21

14 Bulevardi Zatrat 5021 3,927.85 0.78

15 Çarshia e Gjatë 339 468.35 1.38

16 Fidanishte 15248 13,929.03 0.91

17 Korza (Skënderbeu) 609 1,748.57 2.93

18 Kajnaku 1353.32 1,728.27 1.28

19 Tonny Blair 491 1,617.82 3.29

20 Xhamia e Kuqe 248 157.40 0.63

21 Korza (Nëna Terez& T.Ç) 935 1,774.95 1.90

22 Rreth rrotullimi Rrokaqielli 243 mir. priv. - 23 Rreth rrotullimi OSBE 248.35 mir. priv. -

18

24 Rreth rrotullimi stacioni trenit 92.2 mir. priv. -25 Rreth rrotullimi Dulia 315 mir. priv. -26 Rreth rrotullimi porta jugore 318 mir. priv. -27 Rreth rrotullimi porta veriore 727 mir. priv. -28 Te Kroni 112 mir. priv. - 29 Te Trafo - Kapeshnicë 438 mir. priv. - 30 Bardakiqi (Përballë) 1150 mir. priv. -

Gjithsejtë për hapësirat e gjelbërta 51,853.84 48,679.31 0.93

Në tabelën e mësipërme janë përfshirë të gjitha hapësirat e gjelbëruara ndërsa në llogaritje të mirëmbajtjes janë përfshirë vetëm ato të cilat realizohen me buxhet komunal ndërsa ato të cilat mirëmbahen nga kompanitë private nuk janë të përfshira.

19

LapsatFakullteti I biznesit

Korzo (pikolino)Jusuf Gervalla

Ambulanca (Fidanishte)Haxhi Zeka

AdministrataÇarshija e Gjatë

Korza ( Skenderbeu)Tonny Blair

Korza ( Nëna Terez& T.Ç)Rethrotullimi OSBERethrotullimi Dulia

Rethrotullimi porta verioreTe Trafo ( Kapeshnicë)

0 2000 4000 6000 8000 10000 12000 14000 16000 180002477.97

1287496

16931258

1659470

78531390

593927

24221440

5021339

15248609

1353.32491

248935

243248.350000000001

92.2315318

727112

4381150

sipërfaqja në m2Fig. 11: Paraqitja grafike e sipërfaqeve. te hapësirave gjelbëruese ekzistuese

20

Lapsat

Fakullteti I biznesit

Korzo (pikolino)

Jusuf Gervalla

Ambulanca (Fidanishte)

Haxhi Zeka

Administrata

Çarshija e Gjatë

Korza ( Skenderbeu)

Tonny Blair

Korza ( Nëna Terez& T.Ç)

3,079.601,076.28

947.621,876.25

895.681,708.37

1,062.123,748.70

621.70916.91

1,507.904,140.18

1,745.763,927.85

468.35

13,929.031,748.571,728.271,617.82

157.401,774.95

Mirembajtja e hapesirave gjelbëruese ne EuroVlera e mirembajtjes ne Euro

Fig. 12: Shpenzimeve operative për mirëmbajtjen e hapësirave gjelbëruese ne €uro

3) Mirëmbajtja e shesheveTab. 8 Sipërfaqet dhe shpenzimet operative për mirëmbajtjen e shesheve (2016 – 2020)

Nr.ren. Emri i sheshit Sipërfaqja në m2 Mirëmbajtja në

€/m2Çmimi njësinë

€/m2

1 Korzo 6297.39 15,569.72 2.47

2 Skënderbeu 3875.37 9,401.33 2.43

3 Çarshia e Gjatë 8370 10,099.27 1.21

Gjithsejtë për sheshe 18542.76 35,070.32 1.89

21

34%

21%

45%

Sheshet - raporti i hapësirave ne përqindje

Korzo Skenderbeu

Çarshija e Gjatë

Fig. 13: Raporti i siperfaqeve. te shesheve ekzistuese ne perqindje

44%

27%

29%

Sheshet - shpenzimet operative për mirëmbajtje në përqindje

Korzo Skenderbeu

Çarshija e Gjatë

Fig. 14: Raporti i shpenzimeve operative per mirembajtjen e shesheve ne perqindje

4) Mirëmbajtja e terreneve sportive

Duke ditur se janë vetëm 4 terrene sportive gjithsej dhe duke pasur parasysh shfrytëzimin e larte te tyre, qe te gjitha konsiderohet te jene me prioritet te larte për mirëmbajtje rutinore.

Tab. 9: Sipërfaqet dhe shpenzimet operative për mirëmbajtjen e stereneve sportive (2016 – 2020)

Nr.ren

.Emri i terrenit sportiv Sipërfaqja

në m2Mirëmbajtja në

€/m2Çmimi njësi

në€/m2

1 Stadioni 5,505.00 1,581.61 0.28

2 Fusha e hapur e basketit 900.00 298.90 0.33

3 Tenisit 1,576.00 1,092.10 0.69

4 Karagaqi/Partizani 1,308.00 1,134.47 0.86

Gjithsejtë Terrene Sportive 9,289.00 4,107.08 0.45

59%

10%

17%

14%

Terenet Sportive - raporti sipas madhësisë në përqindje

Stadiumi Tenisit

Karagaqi/Partizani

Fig. 15: Raporti i sipërfaqeve. te terreneve sportive ekzistuese ne përqindje

39%

27%

28%

Terenet Sp. - shpenzimet op. për mirëmbajtje në përqindje

Stadiumi Tenisit

Karagaqi/Partizani

Fig. 16: Raporti i shpenzimeve operative për mirëmbajtjen e terreneve sportive ne përqindje

,

5) Mirëmbajtja e varrezaveGjithsej 4 HHP me sipërfaqe te përgjithshme prej 9,289.00 m2 brenda zonës urbane te qytetit te cilat do te mirëmbahen sipas këtij plani.

22

Tab. 10: Sipërfaqet dhe shpenzimet operative për mirëmbajtjen e varrezave (2016 – 2020)

Nr.ren. Emri i varrezave Sipërfaqja


€/m2Çmimi njësi në

€/m2

1 Kakariqit 24,796.00 3,199.46 0.13

2 Austro Hungareze 3,625.00 1,542.85 0.43

3 Katolike dhe ortodokse 55,297.00 5755.35 0.10

4 Myslimane 52,398.00 7157.15 0.14

Gjithsej varreza 136,116.00 17,654.81 0.13

18%

3%

41%

38%

Varrezat - raporti sipas madhësisë në përqindje

Kakariqit

Austro Hungareze

Katolike dhe ortodokse

Muslimane

Fig. 17: Varrezat - raporti i sipërfaqeve ekzistuese në përqindje

18%

9%

33%

41%

Varrezat - shpenzimet operaive per mirembajtje në përqidnje

Kakariqit

Austro Hungareze

Katolike dhe ortodokse

Muslimane

Fig. 18: Raporti i shpenzimeve operative për mirëmbajtjen e varrezave ne përqindje

Gjate analizës se kontratave te tre vjetarit te kaluar është gjetur se arsye për mos përfshirjen e kësaj tipologjie te HHP ne mirëmbajtje për vitin 2015 shkurtimet e mëdha buxhetore. Siç mund te vërehet nga analiza e mirëmbajtjes se HHP në periudhën e kaluar tre vjeçare, tab. 5, shpenzimet operative për mirëmbajtjen e HHP për vitin 2015 ishin për 40.8% me to vogla ne krahasim me vitin 2014. Prandaj edhe mirëmbajtja e këtyre hapësirave kishte mbetur nen kujdesin vullnetar te komuniteteve gjegjëse.

Është synim i komunës se Pejës që për rendësin historike që kanë Varrezat Austro-Hungareze të cilat datojnë qe nga viti 1902, ato tek Çarshi Xhamia, tek Xhamia e Kurshumlisë, dhe varrezat tek Xhamia e Tefterdarit, si hapësira te ndodhura ne listën e monumenteve te Institutit për Mbrojtjen e Monumenteve, ti jepet prioritet i posaçëm gjate planifikimit mirëmbajtjes se HHP në të ardhmen.

Tab. 11: Rekapitullimi i shpenzimeve operative për mirëmbajtjen e HHP (2016 – 2020)

Nr.ren. Emri i HHP Sipërfaqja


€/m2Çmimi njësi në

€/m2

1 Parqe 129,950.65 31,967.25 0.25

2 Hapësira të gjelbra 51,853.84 48,679.31 0.94

3 Sheshe 18,542.76 35,070.32 1.89

4 Terrene Sportive 9,289.00 4,107.08 0.44

5 Varreza 136,116.00 7,157.15 0.05

Gjithsej HHP 345,752.25 126,981.11 0.37

23

Parqe Hapësira te gjelbra

Sheshe Terrene Sportive Varreza0.00

20,000.00

40,000.00

60,000.00

80,000.00

100,000.00

120,000.00

140,000.00

160,000.00

Mirëmbajtja e HHP sipas tipologjive

Sip

ërf

aq

ja d

he

vle

ra e

mir

ëm

ba

jte

s

Fig. 19: Mirëmbajtja e përgjithshme e HHP sipas tipologjive për periudhën 2016 - 2020

25%

38%

28%

3%

6%

Raporti në përqindje për mirembajtjen e HHP

Parqe Hapësira të gjelbra

Sheshe Terrene Sportive

Varreza

Fig. 20: Raporti në përqindje i mirëmbajtjes se HHP sipas tipologjive për periudhën 2016 -2020,

2.7 Aktivitetet e përgjithshme në fusha të ndryshme të planifikimit të mirëmbajtjes

Me qëllim të arritjes së një organizimi dhe menaxhim më të suksesshëm planifikimi është bërë në detaje dhe për secilën hapësire veçmas. Planifikimi është bërë në format tabelar në formë gantogrami, në excel faqe në të cilën janë dhënë përshkrime të shkurtra të aktiviteteve dhe frekuenca e zhvillimit te tyre ne baza mujore sipas sezoneve. Te njëjtat janë bashkangjitur ne shtojcën 3. Ndërsa përshkrime komplete të specifikuara në detaje dhe për fusha te ndryshme te mirëmbajtjes janë dhënë në shtojcën 4 të këtij dokumenti.

Mirëmbajtja është planifikuar në tri fusha kryesore gjegjësisht në pastrimin e hapësirave publike, mirëmbajtjen e gjelbërimit dhe në atë të ambientit te ndërtuar, përmbajtja e të cilave është përshkruar ne vijim:

a) Në aktivitetet e pastrimit përfshihen: grumbullimi dhe largimi i mbeturinave, gjetheve, pastrimi i kanaleve te kullimit, pastrimi e grafiteve, i shtigjeve dhe sipërfaqeve te ndërtuara (me kubëza betoni, asfalt, beton, fontana dhe vepra arti, etj).

b) Në aktivitetet e hortikulturës përfshihen: ujitja, kositja, mbjellja, plehërimi, ajrosja, dezinfektimi, mirëmbajtja e gjelbërimit të ulët, të mesëm, të lartë, etj.

c) Në aktivitetet e mirëmbajtjes se ambientit të ndërtuar në kuadër të HHP siç janë: mirëmbajtje/riparime të vogla ne shtigje, sipërfaqe të ndërtuara, mobilieri urbane, kënde për lojëra

24

fëmijësh, fontana, sisteme të ujitjes, mirëmbajtje për skulptura dhe vepra të tjera arti, mirëmbajtje e ndriçimit publik, etj.

3. Vizioni, objektivat dhe strategjia mbi HHP

3.1 Vizioni i Komunës se Pejës për HHP

Komuna e Pejës është njëra nga komunat e Kosovës e cila shquhet për përqindjen e madhe të territorit me gjelbërime si dhe jetë mjaft vitale të banoreve te saj. Andaj edhe vizioni “Peja qytet i Gjelbër dhe Vital” i cili buron nga Plani Zhvillimor Komunal, i përshtatet mjaft mirë ky vizion, dhe edhe më tutje do të zhvillohet për të ruajtur dhe përparuar një komunë vitale dhe funksionale me të gjitha sektorët aktive për një mirëqenie më të mirë të qytetareve.

Ne mënyrë që të ofrojë vizionin për HHP në qytetin e Pejës, grupi punues ne bashkëpunim me grupin koordinues ka zhvilluar objektivat e përgjithshme të përmendura me poshtë si dhe strategjinë për arritjen e tyre:

1) Të ofrojë Hapësira Publike me qasje të mirë, të ndërlidhura mirë, shumë funksionale dhe të dallueshme/identifikuese.

2) Te menaxhojë me kualitetin e HHP në mënyrë që të sigurojë që ato të jenë tërheqëse dhe të sigurta për të gjithë shfrytëzuesit.

3) Të mbështesë dhe të promovoje në mënyre aktive partneritetin dhe përfshirjen e komunitetit.

3.1 Synimet dhe objektivat specifike

Synimi1: Përmirësimi i nivelit të mirëmbajtjes se HHP në qytetin e Pejës

Objektivi 1: Aplikimi i mirëmbajtjes se HHP sipas planit të sapo hartua

Objektivi 2: Revitalizimi i gjelbërimit në HHP ekzistuese; përpunimi i sipërfaqeve me shenja

degradimi si sipërfaqet me bar tek parku i vogël ne qytet, renovimi i këndit të lodrave tek parku

Karagaq, riparimet ekstezive të mobilerisë urbane të degraduar në të njëjtin park për të

vazhduar pastaj me mirëmbajtje rutinore.

Objektivi 3: Përfshirja e hapësirave te reja nga zona urbane dhe ajo rurale ne planin e

mirëmbajtjes.

Synimi 2:Promovimi i vazhdueshëm i HHP

Objektivi 1: Sensibilizimi i qytetareve, komunitetit dhe shoqërisë civile për mirëmbajtjen e HHP

ne periudhën afatmesme te planifikuar.

Objektivi 2: Publikimi i planeve te hartuara dhe mbledhja e ideve, kërkesave dhe propozimeve

nga ana e qytetareve lidhur me mirëmbajtjen e HHP.

25

Objektivi 3: Përgatitja e përshkrimeve standarde dhe e specifikimeve teknike për mirëmbajtjen e

HHP dhe atë ne te gjitha fushat e mirëmbajtjes në mënyrë që të shërbejnë si udhëzime dhe si

kritere matëse për vlerësimin e mirëmbajtjes se aplikuar.

4. Plani Financiar për Mirëmbajtjen e HHP

Plani vjetor i mirëmbajtjes është i bazuar ne buxhetet aktuale për krijimin e mundësisë për të ofrohen cilësi ne nivel te kënaqshëm te HHP. Pikënisja e planit financiar është të mundësohet mbulimi i kostove të mirëmbajtjes për aktivitetet e planifikuara vjetore te mirëmbajtjes. Plani për mirëmbajtjes për periudhën e planit 2016-2020 përfshin të gjitha hapësirat publike ekzistuese po ashtu edhe te gjitha kostot e mirëmbajtjes se HHP te cilat do te ndërtohen ose investimet e reja n ë hapësirat si pjesë e planit Investiv për periudhën e planit. Hapësirat e reja të investuara do të përfshihen në planin e mirëmbajtjes në periudhën e planifikuar.

Hapësirat hapura publike në vitin 2016:

Sipërfaqet e HHP aktuale përbehen prej 348.564 m2;

Numri i hapësirave hapura publike janë 43;

Vlera e përllogaritur e kostove vjetore e hapësirave te mirëmbajtura ja 146.948.00 €uro;

Vlera mesatare mujore e kostove të mirëmbajtjes për një HHP janë 12.246.00 €uro;

Ambienti i ndërtuar e kostove te mirëmbajtjes janë në vlerë prej 16.227.00 €uro, (11.0 % nga totalit te kostove vjetore);

Aktivitetet e Pastrimit e kostove të mirëmbajtjes janë ne vlerë prej 62.154.00 €uro (42.3 % nga totalit te kostove vjetore);

Aktivitetet e Hortikulturës e kostove të mirëmbajtjes janë në vlerë prej 68.567.00 €uro (46.7% nga totalit te kostove vjetore).

26

Tab. 12: Tabela përmbledhëse e mirëmbajtjes se HHP

Tabela përmbledhëse e mirëmbajtjes e HHP

Numri I Hapësirave 43 Vlera e vjetore e mirëmbajtjes 146,948 Vlera e mesatare mujore e mirëmbajtjes 12,246

Ndarja e mirëmbajtjes ne kategori Euro Në % Euro m² Në % m² Numri HPP Në %Numri

HPPGjelbërim 60,269 41.0% 54,666 15.7% 29 67.4%Park 31,967 21.8% 129,951 37.3% 3 7.0%Shesh 33,030 22.5% 18,542 5.3% 3 7.0%T.Sportive 4,027 2.7% 9,289 2.7% 4 9.3%Varreza 17,655 12.0% 136,116 39.1% 4 9.3%

Total 146,948 100.0% 348,564 100.0% 43 100%

Kosto mesatare per 1 m² Gjelbërim Park Shesh T.Sportive VarrezaKosto per 1 m² 1.10 0.25 1.78 0.43 0.13

Kosto Vjetore - 2016 Q1 Q2 Q3 Q4 Total Ne %Gjelbërim 11,719 31,236 13,087 4,227 60,269 41.0%Park 8,840 14,341 5,516 3,270 31,967 21.8%Shesh 4,272 15,430 9,613 3,715 33,030 22.5%T.Sportive 75 2,927 918 108 4,027 2.7%Varreza 3,907 6,770 4,165 2,812 17,655 12.0%Total 28,813 70,704 33,298 14,132 146,948 100%Ne % 19.6% 48.1% 22.7% 9.6% 100.0%

Sipërfaqeve te mirëmbajtura Ne Euro Në m² Per njesi/ m²/ Jan-Qersh/2016

Korik-Dhjetor/2016

Jan-Qersh/2016

Korik-Dhjetor/2016

AN-Ambienti I ndërtuar 16,227 212 76.54 15,607 620 96.2% 3.8%AP-Aktivitetet e Pastrimit 62,154 699,297 0.09 34,769 27,385 55.9% 44.1%H-Aktivitetet e Hortikulturës 68,567 1,026,481 0.07 49,142 19,425 71.7% 28.3%

Total 146,948 1,725,990 0.09 99,517 47,431 67.7% 32.3%

Kosto e mirëmbajtjes -2016-2020 2016 2017 2018 2019 2020Gjelbërim 60,269 62,077 63,939 65,858 67,833 Park 31,967 32,926 33,914 34,931 35,979 Shesh 33,030 34,021 35,041 36,093 37,175 T.Sportive 4,027 4,148 4,272 4,400 4,533 Varreza 17,655 18,184 18,730 19,292 19,871 Total 146,948 151,356 155,897.12 160,574 165,391 Norma e rritjese 3.0% 3.0% 3.0% 3.0%

4.1. Nevoja për buxhet për mirëmbajtje

Kostot e mirëmbajtjes se HHP janë të bazuara në bazë të aktiviteteve të domosdoshme dhe të nevojshme për mirëmbajtjen e tyre . Te gjitha hapësirat janë të vlerësuara individualisht me të gjitha veçoritë e hapësirave duke aplikuar kostimin e të gjithë faktorëve me ndikim në mirëmbajtje.

Për planifikimin e kostove të mirëmbajtjes janë përcaktuar tre grupe e kostove, të cilat mundësojnë njohjen dhe kontrollin e kostove te HHP-ve.

Kostot e bazuara ne grupe janë :

27

AN-Ambienti i ndërtuar.

AP-Aktivitetet e Pastrimit.

H-Aktivitetet e Hortikulturës.

Kostot e mirëmbajtjes të bazuara në kategori për vitin 2016:

AP-Aktivitetet e Pastrimit – janë kosto të cilat marrin pjesë në vlerë prej 16.227.00 €uro e shprehur në përqindje 11.0%.

AP-Aktivitetet e Pastrimit –janë më të përfaqësuara në kuadër të grupit në vlerë 62.154.00

€uro, e shprehur në përqindje 42.3% nga totali i shpenzimeve për vitin 2016. Kostot e pastrimit kanë pjesëmarrje më të madhe në kostot e përgjithshme.

H-Aktivitetet e Hortikulturës. Kostot e hortikulturës janë më të përfaqësuara në kuadër të grupit në vlerëë 68.5678.00 €uro e shprehur ne përqindje 46.7% nga totali i shpenzimeve për vitin 2016. Rrjedha e parasë e kësaj kategorie është intensive ne periudhat mars-shtator.

Tab. 13: Mirëmbajtja ne baze kategorive kryesore për vitin 2016

Kategoria Total Ne %

AN-Ambienti I ndërtuar 16,227 11.0%

AP-Aktivitetet e Pastrimit 62,154 42.3%

H-Aktivitetet e Hortikulturës 68,567 46.7%

Total 146,948 100.0%

AN-Ambienti I ndërtuar/ 11.0% AP-Aktivitetet e Pastrimit/ 42.3% H-Aktivitetet e Hortikulturës/ 46.7%

16,227

62,154 68,567

Mirëmbajtja ne baze kategorive Kryesore për vitin 2016

Fig. 21: Mirëmbajtja në bazë të kategorive për vitin 2016

Kostot e mirëmbajtjes, të shprehura në muaj ofrojnë informacione të shpërndarjes së tyre në baze të kategorive dhe shprehin efektet e sezonalitetit, e në veçanti grupi i kostove të mirëmbajtjes së Hortikulturës.

Kuartali i Parë i kostove të mirëmbajtjes është 28.813.00 €uro, i shprehur në përqindje të vlerës totale të shpenzimeve vjetore është 19.6%.

Kuartali i Dytë i kostove të mirëmbajtjes është 70.704.00 €uro, i shprehur në përqindje vlerës totale te shpenzimeve vjetore është 48.1%

28

Kuartali i Tretë i kostove të mirëmbajtjes është 33.298.00 €uro, i shprehur në përqindje vlerës totale të shpenzimeve vjetore është 22.7%.

Kuartali i Katërt i kostove të mirëmbajtjes është 14.132.00 €uro, i shprehur në përqindje vlerës totale të shpenzimeve vjetore është 9.6%.

Tab. 14: Mirëmbajtja e HHP sipas quartaleve

Kategoria Q1 Q2 Q3 Q4 Total Gjelbërim 11,719 31,236 13,087 4,227 60,269 Park 8,840 14,341 5,516 3,270 31,967 Shesh 4,272 15,430 9,613 3,715 33,030 T.Sportive 75 2,927 918 108 4,027 Varreza 3,907 6,770 4,165 2,812 17,655 Total 28,813 70,704 33,298 14,132 146,948Ne % 19.6% 48.1% 22.7% 9.6% 100.0%

Q1/19.6% Q2/48.1% Q3/22.7% Q4/9.6%

28,813

70,704

33,298

14,132

Fig. 22: Kosto e mirëmbajtjes bazuar në kuartale për vitin 2016

Tab. 15: Mirëmbajtja ne baze kategorive Kryesore(Mujore)

Kategoria 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 Total Ne % AN-Ambienti i ndërtuar 15 15 2,690 1,057

11,695 135 135 135 305 15 15 15 16,227 11.0%

AP-Aktivitetet e Pastrimit

4,551

2,884 4,061 7,501 3,185

12,588 5,757 4,928 3,567

5,129

4,589

3,416 62,154 42.3%

H-Aktivitetet e Hortikulturës - -

14,597 20,923 7,240 6,381 5,890 5,951 6,632 953 - - 68,567 46.7%

Total 4,56

62,89

921,34

8 29,48222,11

919,10

411,78

211,01

310,50

36,09

74,60

43,43

1146,94

8 100%

Ne % 3.1% 2.0% 14.5% 20.1% 15.1% 13.0% 8.0% 7.5% 7.1% 4.1% 3.1% 2.3% 100.0%

Nga analiza e kostove të mirëmbajtjes në bazë të kuartaleve, mund të vërejmë se kostot janë më të përqendruara në periudhat e Kuartalit 1-rë dhe 2-të të vitit, meç’rast vlera e kostove për ketë periudhe është 99.517.00 €uro, ose e shprehur ne përqindje 67.7% nga kostot e përgjithshme në nivel vjetor.

Tab. 16: Mirëmbajtja ne baze kategorive Kryesore(Kuartale )

Kategoria Q1/2016

Q2/2016

Q3/2016

Q4/2016 Total Ne %

AN-Ambienti i ndërtuar 2,720 12,887 575 45 16,227 11.0%

29

AP-Aktivitetet e Pastrimit 11,496 23,273 14,251 13,134 62,154 42.3% H-Aktivitetet e Hortikulturës 14,597 34,544 18,472 953 68,567 46.7% Total 28,813 70,704 33,298 14,132 146,948 100.0%

Analiza e kostove te mirëmbajtjes në nivel gjysmë vjetor janë të përqendruara në pjesën e parë të vitit në vlerë 94,346.00 €uro e shprehur në përqindje 69.6%.

Ndikimi buxhetor nuk ka ndonjë rol me rendësi në mbulimin e kostove sepse pjesa më e madhe e kostove të mirëmbajtjes janë në kuartalin e dytë e të tretë e cila nënkupton mundësinë e përmbushjes se obligimeve financiare nga buxheti komunal i planifikuar (tabela 4).

Tab. 17: Mirëmbajtja ne baze kategorive kryesore(gjysmën-vjetore)

KategoriaJan-

Qersh/2016

Korik-Dhjetor/

2016Total Ne %

AN-Ambienti I ndërtuar 15,607.00 620.00 16,227.00 11.0% AP-Aktivitetet e Pastrimit 34,769.00 27,385.00 62,154.00 42.3% H-Aktivitetet e Hortikulturës 49,142.00 19,425.00 68,567.00 46.7%

Total 99,517.00 47,431.00146,948

.00 100%Në % 67.7% 32.3% 100.0%

AN-Ambienti I ndërtuar AP-Aktivitetet e Pastrimit H-Aktivitetet e Hortikulturës

15,607

34,769

49,142

620

27,385

19,425

Jan-Qersh/2016 Korik-Dhjetor/2016

Fig. 23: Kostot e Mirëmbajtjes-2016 ne bazë të kategorive

Kostot e mirëmbajtje e HHP-ve janë të ndikuara nga sipërfaqet dhe nga aktivitet e ndërmarra në kuadër të mirëmbajtjes së tyre. Ne nivele te komunës janë 348.564 m2 të HHP-ve të të gjitha kategorive, e të cilat i nënshtrohen mirëmbajtjes te financuara nga buxheti komunal.

Gjelbërimi ka sipërfaqe prej 54.666 m2, e shprehur ne përqindje 15.7% nga totali i sipërfaqeve të mirëmbajtura , kanë kosto vjetore prej 60,269.00 €uro dhe me kosto mesatare për metër katror në vlerë prej 1.10 €uro.

Parqet kanë sipërfaqe prej 129.951 m2, e shprehur ne përqindje 37.3% nga totali i sipërfaqeve të mirëmbajtura, kanë kosto vjetore janë 31,967.00 €uro dhe me kosto mesatare për metër katror në vlerë prej 0.25 €uro.

30

Sheshet kanë sipërfaqe prej 18.542 m2, e shprehur ne përqindje 5.3% nga totali i sipërfaqeve të mirëmbajtura, kanë kosto vjetore prej 33,030.00 €uro dhe kosto mesatare për metër katror në vlerë prej 1.78 €uro.

Terrenet sportive kane sipërfaqe prej 9.289 m2, e shprehur në përqindje 2.7% nga totali i sipërfaqeve të mirëmbajtura, kanë kosto vjetore prej 4,027.00 €uro dhe kosto mesatare për metër katror në vlerë prej 0.49 €uro.

Varrezat kane sipërfaqe prej 136.116 m2, shprehur në përqindje 39.1% nga totali i sipërfaqeve të mirëmbajtura, kanë kosto vjetore në vlerë prej 17,655.00 €uro dhe kosto mesatare për metër katror prej 0.13 €uro.

Tab. 18: Mirëmbajtja në bazë të kategorive kryesore për vitin 2016

Kategoria Ne €uro Sipërfaqe m²

Kosto-1 m²

Sipërfaqe m²/në %

Në €uro%

Gjelbërim 60,269.00 54,666 1.10 15.7% 41.0%Park 31,967.00 129,951 0.25 37.3% 21.8%Shesh 33,030.00 18,542 1.78 5.3% 22.5%T. Sportive 4,027.00 9,289 0.43 2.7% 2.7%Varreza 17,655.00 136,116 0.13 39.1% 12.0%Total 146,948.00 348,564 0.42 100% 100%

Gjelbërim/41.0% Park/21.8% Shesh/22.5% T.Sportive/2.7% Varreza/12.0%

60,269

31,967 33,030

4,027

17,655

Fig. 24: Kostot e mirëmbajtjes për kategoritë e HHP për vitin 2016

Tab. 19: Mirëmbajtja ne baze kategorive Kryesore ne €uro

Kategoria Gjelbërim Park Shesh T.Sportive Varreza Total Ne % AN-Ambienti I ndërtuar 9,075.00 3,250.00 1,227.00 75.00 2,600.00 16,227.00 14.7% AP-Aktivitetet e Pastrimit 17,408.00 8,246.00 29,768.00 1,528.00 5,205.00 62,154.00 29.5% H-Aktivitetet e Hortikulturës 33,786.00 20,472.00 2,035.00 2,424.00 9,850.00 68,567.00 55.8% Total 60,269.00 31,967.00 33,030.00 4,027.00 17,655.00 146,948.00 100%Ne % 41.0% 21.8% 22.5% 2.7% 12.0% 100.0%

4.2. Kostot e planifikuar e mirëmbajtjes se HHP për periudhën 2016-2020

Kostot e planifikuar te mirëmbajtjes për periudhën e planit janë te bazuara në kostot e vlerësuara për vitin 2016, e të cilat janë bazë për projektimin e kostove në periudhën e planit. Norma e rritjes së

31

kostove për periudhën e planit është vlerësuar 3% në nivel vjetor në të cilën përfshihen të gjitha kostot të cilat në periudhën e planit do shënojnë rritje të bazuar në rritjen e nevojës për mirëmbajtje më cilësore të HHP-ve.

Tab. 20: Mirëmbajtja ne baze te kategorive te HHP-ve për periudhën 2016-2020

Kategoria 2016 2017 2018 2019 2020 Gjelbërim 60,269.00 62,077.00 63,939.00 65,858.00 67,833.00

Park 31,967.00 32,926.00 33,914.00 34,931.00 35,979.00

Shesh 33,030.00 34,021.00 35,041.00 36,093.00 37,175.00

T. Sportive 4,027.00 4,148.00 4,272.00 4,400.00 4,533.00

Varreza 17,655.00 18,184.00 18,730.00 19,292.00 19,871.00

Total 146,948

.00 151,356.00155,897

.00 160,574.00165,39

1.00

2016 2017 2018 2019 2020

146,948

151,356

155,897

160,574

165,391

Fig. 25: Kosto e planifikuara te mirëmbajtjes për periudhën 2016-2020

Disa hapësira publike (gjithsejtë 6 – gjashtë), me sipërfaqe të gjithmbarshme prej 2.100 m 2 e kosto vjetore të mirëmbajtjes, të përllogaritur në vlerë prej 3,378.00 €uro, mirëmbahen nga palët e treta dhe të njëjtat nuk janë të përfshirave në buxhetet e mirëmbajtjes së HHP-ve. Kosto e mirëmbajtjes së tyre nuk kanë pasuar efektet në vitin 2016, dhe të njëjtat janë përfshirë në planin e mirëmbajtjes për periudhën e planit.

Tab. 21: Hapësirat e mirëmbajtura nga pala e tretë

Nr. Projektet Kategoria Kosto/Vjetore

Aktivtetet

Sipërfaqja në m2

1 Rreth rrotullimi te Rrokaqielli Gjelbërim 2,125.00 74 2432 Rreth rrotullimi te OSBE Gjelbërim 135.00 69 2483 Rreth rrotullimi te Stacioni I Trenit Gjelbërim 174.00 65 2484 Rreth rrotullimi te Dulia Gjelbërim 238.00 65 3155 Porta Jugore Gjelbërim 238.00 65 3186 Porta Veriore Gjelbërim 469.00 61 727

Total 3,378.00 2,100

32

4.3. Rrjedha e parasë i kostove te mirëmbajtjes e përllogaritja e sezonit te kostove mirëmbajtjes

Rrjedha e para e HHP-ve është bazuar në aktivitetet e planifikuara, të nevojshme për plotësimin e kërkesave për mirëmbajtje. Rrjedha e parasë është e peshuar me buxhetet e aprovuar për këtë kategori të kostove të cilat janë përllogaritur me metodën e kostove mesatare për aktivitetet e planifikuara te mirëmbajtjes se HHP-ve.

Analiza e rrjedhëse se parasë ofron informacion për lëvizjen e kostove të ndikuara nga sezoni i mirëmbajtjes se HHP-ve. Njohja e lëvizjeve së kostove në bazë të kategorive të përcaktuara të HHP-ve mundëson që rrjedha e parasë të planifikohet konform buxheteve të alokuara si dhe monitorimin e kostove të planifikuara.

Tab. 22: Kostot vjetore te mirëmbajtës HHP e bazuat ne muaj

Kategoria Janar Shkurt Mars Prill Maj Qersh. Korrik Gusht Shtat. Tetor Nënt. Dhjet. Total

Kostot Vjetore e Miremb.

4,566 2,899 21,348

29,482

22,119 19,104 11,782 11,01

310,50

3 6,097 4,604 3,431 146,948

Ne % 3.11% 1.97% 14.53% 20.06% 15.05% 13.00% 8.02% 7.49% 7.15% 4.15% 3.13% 2.34% 100.00%

Janar-3.1%

Shkurt-2.0%

Mars-14.5%

Prill-20.1%

Maj-15.1%

Qersh.-13.0%

Korrik-8.0%

Gusht-7.5%

Shtat.-7.1%

Tetor-4.1%

Nënt.-3.1%

Dhjet.-2.3%

4,5662,899

21,348

29,482

22,119

19,104

11,782 11,013 10,503

6,0974,604 3,431

Fig. 26: Lëvizja e kostove e bazuar ne muaj pre vitin 2016

33

Tab. 23: Rrjedha e parasë e bazuar ne projekte (1-15)


Kosto mirembajtje 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12

1 Administrata Gjelbërim 1,746 1.13 24 18 212 191 442 197 197 197 204 38 16 122 Adrian Krasniqi Gjelbërim 4,925 3.19 157 63 759 1,589 913 148 338 338 229 173 126 923 Fidanishtja (Ambulanca) Gjelbërim 695 0.45 19 17 82 88 64 78 133 133 50 8 2 194 Bulevardi Zatra Gjelbërim 4,892 3.17 1,012 405 397 1,017 841 137 156 156 143 163 60 4055 Çarshia e Gjatë Gjelbërim 468 0.30 - - 48 11 236 42 42 42 28 13 6 -6 Fakulteti I Biznesit Gjelbërim 1,055 0.68 - - 523 22 255 62 62 62 42 17 12 -7 Fidanishte Gjelbërim 13,929 9.03 - - 2,104 3,463 5,248 684 684 684 864 122 76 -8 Haxhi Zeka Gjelbërim 1,786 1.16 63 25 308 676 222 56 104 104 99 55 48 259 Jusuf Gervalla Gjelbërim 1,062 0.69 1 1 129 231 236 55 90 90 104 62 52 12

10 Korza Shkelzen Haradinaj Gjelbërim 3,180 2.06 238 95 344 626 358 188 232 232 245 241 234 14611 Korza Skenderbeu Gjelbërim 1,785 1.16 - - 135 736 328 73 109 109 103 90 84 1812 Te Korza Nënë Tereza dhe Tefik Çanga Gjelbërim 1,775 1.15 3 1 172 392 292 115 171 171 162 138 129 2913 Korza Pikolino Gjelbërim 1,839 1.19 - - 210 249 229 152 228 228 171 186 174 1314 Kajnaku Gjelbërim 1,728 1.12 11 6 305 337 356 55 199 91 307 34 20 815 Kalaja Gjelbërim 1,868 1.21 43 43 164 437 699 84 117 117 92 20 10 43

34



Kosto mirembajtje 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12

16 Karagaqi Gjelbërim 967 0.63 80 32 8 257 279 26 102 102 38 10 - 3217 Lapsat Gjelbërim 3,248 2.11 38 15 330 481 646 397 397 397 336 125 72 1518 Rrethrrotullimi te Rrokaqielli Gjelbërim 2,125 1.38 1 1 918 8 17 17 1,117 17 17 3 3 319 Rrethrrotullimi te OSBE Gjelbërim 135 0.09 1 1 10 10 18 18 18 18 18 15 3 3

20 Rrethrrotullimi te Stacioni I Trenit Gjelbërim 174 0.11 1 1 68 8 18 18 18 18 18 3 1 1

21 Rrethrrotullimi te Dulia Gjelbërim 238 0.15 2 2 103 10 23 23 23 23 23 4 2 222 Porta Jugore Gjelbërim 238 0.15 2 2 103 10 23 23 23 23 23 4 2 223 Porta Veriore Gjelbërim 469 0.30 4 4 152 38 52 52 52 52 52 4 4 -24 Berdakiqt Gjelbërim 1,975 1.28 - - 148 1,300 348 41 41 41 43 9 5 -25 Stadiumi Gjelbërim 4,361 2.83 541 541 177 834 545 241 339 339 241 24 - 54126 Trafo (Kapeshnicë) Gjelbërim 750 0.49 - - 59 316 308 15 15 15 16 3 2 -27 Tonny Blair Gjelbërim 1,618 1.05 - - 69 909 339 74 74 74 64 9 5 -28 Ura e Zallit Gjelbërim 1,076 0.70 54 22 44 184 188 133 133 133 101 42 22 2229 Xhamia e Kuqe Gjelbërim 163 0.11 - - 48 8 59 13 13 13 8 - - -

35



Kosto mirëmbajtje 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12

30 Parku Karagaqi Park 22,508 14.59 480 480 5,454 6,006 3,216 1,261 748 1,123 1,261 1,415 825 240

31 Ibrahim Rugova Park 4,560 2.96 75 45 468 440 1,263 488 619 424 368 161 128 81

32 Parku Kajnaki Park 4,899 3.18 160 80 1,598 690 679 299 376 376 222 153 153 114

33 Sheshi Korza Shesh 15,550 10.08 651 462 757 838 960 6,538 1,478 1,548 737 473 456 651

34 Sheshi Skenderbeu Shesh 9,401 6.09 398 282 674 560 672 3,503 903 935 471 327 278 398

35 Sheshi Çarshia e Gjatë Shesh 8,079 5.24 505 254 288 248 736 1,376 1,376 1,376 790 204 422 505

36 VAREZAT "KAKARIQ" Varreza 3,199 2.07 - - 348 882 242 484 74 - 558 363 248 -

37 VAREZAT "Austro- Hungareze" Varreza 1,543 1.00 - - 975 241 - 63 10 32 105 79 38 -

38 VAREZAT "KATOLIKE" Varreza 5,755 3.73 - - 1,070 1,114 - 759 114 570 873 685 570 -

39 VAREZAT "Muslimane" Varreza 7,157 4.64 - - 1,514 1,312 662 1,010 157 505 1,167 514 314 -

40 Terreni Sportiv "Terrenet te Stadiumi" T.Sportive 1,542 1.00 - - 75 822 57 57 362 57 57 57 - -

41 Terreni Sportiv "Tenisi" T.Sportive 1,092 0.71 - - - 1,064 5 5 5 5 5 5 - -

42 Fusha e hapur e basketit T.Sportive 299 0.19 - - - 213 3 3 73 3 3 3 - -

43 Terrenet te Stadiumi T.Sportive 1,094 0.71 - - - 612 44 44 262 44 44 44 - -

Total 146,948 4,566 2,899 21,348 29,482 22,119 19,104 11,782 11,013 10,503 6,097 4,604 3,431

36

5. Ndërgjegjësimi publik

5.1 Strategjia komunale dhe aktivitetet me komunitetin

Përfshirja e komunitetit, shoqërisë civile dhe e publikut në përmirësimin e menaxhimit me HHP në përgjithësi është e rëndësishme dhe ndikimi i pjesëmarrësve është me interes të përgjithshëm në ruajtjen dhe promovimin e HHP. Ato të gjitha njohin dhe dallojnë rëndësinë që kanë HHP-të për identitetin lokal dhe mirëqenien qytetare.

Të gjithë në jemi të njohur mirë me rëndësinë e procesit të lidhjes së energjisë tek bimët, të quajtur fotosinteza, gjatë të cilit absorbohet dyoksidi i karbonit (CO2) dhe lirohet oksigjeni (O2). Efektet e këtij procesi në balancimin e ndotjes mund t'i rikujtohen qytetareve nëpërmjet fletëpalosjeve me porosi simbolike dhe figurative, nëpërmjet aktiviteteve dhe ngjarjeve vetë dijesuese të organizuara me fëmijë të shkollave të ulëta por edhe me të rijnë të tjerë, në shkolla të mesme, në institucione parashkollore, në ambiente të hapura, etj.

Në këtë kontekst, departamentet gjegjëse në institucionin komunal bashkë me komunitetin dhe me shoqatat e përmendura, mund të planifikojnë ngjarje të ndryshme vetëdijesuese në data të caktuara si dita e pranverës, dita e tokës, etj, të cilat do të përkujtonin njohurit themelore dhe do të nxisnin vëmendjen tek publiku lidhur me mjedisin në të cilin qytetarët kalojnë kohën e tyre të çmueshme.

5.2 Ndërgjegjësimi për mjedisin nëpërmjet edukimit

Ligjërata/prezantime në shkolla me fokus në vlerat e ambientit dhe në kontributin të cilin fëmijët mund të japin në këtë aspekt.

Organizim i ngjarjeve kulturore, sportive, shoqërore, të përcjellura me aktivitete pastrimi, mbjellje fidanësh, rregullime të ndryshme hapësinore, etj.

5.3. Fletëpalosje, punime artistike, fushata mediale, etj.

Do të shfrytëzohet roli i mediave lokale nëpërmjet programeve të dedikuara HHP, publikimit të organizimeve të ndryshme qytetare, intervistave me të rijnë e të moshuar, programeve të ndryshme arsimore, promovime të ideve dhe projekteve, etj.

Publikime në media do t’i paraprijnë ngjarjeve dhe aktiviteteve kulturore të planifikuara në ditë të caktuara si ato që u përmenden më lartë, duke ftuar qytetaret në pjesëmarrje dhe që të gjithë të japin kontributin e tyre në vlerësimin, planifikimin dhe mirëmbajtjen e hapësirave të përbashkëta.

5.4. Aksione dhe fushata të përbashkëta me shoqërinë civile

Udhëheqësit komunal lokal dhe përfaqësuesit e lagjeve mund të ftojnë në organizime të aksioneve të përbashkëta me komunitetet lidhur me pastrimin e HP, të përkrahur nga institucionet dhe bizneset lokale.

Fillimi i sezonit pranveror mund të shënohet me aktivitete të organizuara në pastrimin dhe rregullimin e qytetit. Aktivitetet e komunitetit, shoqërisë civile, rinisë shkollore, mund të planifikohen më parë në baza vjetore dhe në fusha të ndryshme si:

Aksione në pastrimin e parqeve dhe hapësirave të gjelbëruara (të njëjtat mund të përcillen me ndonjë aktivitet kulturor).

Aksione në rregullimin dhe pastrimin e terreneve sportive (të cilat pastaj mund të përcillen me ndonjë aktivitet sportiv).

Përkujdesje kushtuar gjelbërimt ekzistues (largim i degëve të thara, rregullim dhe krasitje, ujitje, rimbjellje, etj.). Këtu mund të ndihmojnë bizneset me mjete transportuese, duke dhuruar fidane apo mjete pune dhe elemente ndihmese etj.

Me qellim të nxitjes së ndërgjegjësimit publik, në organizimet e tilla mund të parashihen shpërblime simbolike si psh.:

Epitete për parkun apo hapësirën më të mirëmbajtur, për lagjen me hapësirat me te mirëmbajtura, por mund te ndahen epitete ndoshta edhe për lagjet me hapësirat më të pa-mirëmbajtura në mënyrë që komunitetet të nxiten në përmirësimin e HHP.

Ngjarje te tilla mund të mbajnë të zgjuar kureshtjen dhe vëmendjen, dhe të jenë nxitje për komunitetet që në vitin vijues të jenë fitues të epitetit “më të mirët”, apo që eventualisht të lirohen nga epitet ndëshkuese të “fituara” në vitin paraprak.

Eventualisht mund të ndahen epitete të tjera stimuluese apo identifikuese për hapësira të dalluara si:

i. për nga destinomi,

ii. për nga atraktiviteti,

iii. për nga komoditeti dhe mundësitë për pushim.

Aktivitete të shoqërisë civile apo organizatave joqeveritare, shoqatave të të gjelbërve etj, në promovimin e projekteve natyrore si:

i. promovimi i ekosistemit përreth lumenjve; me krijimin e shtigjeve natyrore për ecje, mirëmbajtje e drunjtëve ekzistues, mbjellje dru-rendesh të reja, etj.

ii. krijim i korridoreve të gjelbërta përgjatë qytetit me tamponë gjelbërimi, dru-rende, shtigje për këmbësorë dhe biçikleta, etj.

1

6. Monitorimi dhe rishikimi

Komuna e Pejës ka të përcaktuar zyrtarin për menaxhimin e hapësirave të hapura publike për rekreacion aktiv dhe pasiv i cili merret me zhvillimin e planit vjetor si dhe monitorimin dhe rishikimin e punës dhe projekteve dhe aktiviteteve konform planit të aprovuar. Përmes këtij plani menaxhues zyrtarit do ti ofrohet një mundësi që të veproj në mënyrë më profesionale dhe monitorimi të zhvillohet në mënyrë më të suksesshme.

Monitorimi mund të përshkruhet si në vijim:

1. Përcaktimi i aspekteve zbatuese të planit i cili monitorohet/përcillet nga ana zyrtarit përgjegjës.

2. Përpilimi i formularëve për regjistrimin e të dhënave në bazë të të cilave vlerësohet progresi në zbatimin e planit.

3. Gjetjet dhe sistematizimi i tyre gjatë përcjelljes së ciklit të parë të realizimit të PMHHP, përfshire gjetjet, kritikat dhe komentet e pjesëmarrësve në zbatimin e planit si dhe sistematizimi i të dhënave nga analiza e raporteve periodike dhe atyre përfundimtare nga na e organit/zyrtarit mbikëqyrës.

4. Identifikimi i shkaqeve dhe i pasojave eventuale, i vështirësive, përfshirë analizën e materialeve të aplikuara, pajisjeve të përdorura, metodologjisë, si dhe vlerësimin e performances dhe fuqisë punëtore të angazhuar në zbatimin e planit.

5. Identifikimi dhe evidentimi i lëshimeve në planin paraprak, përfshirë përshkrimin e punëve, paramasat dhe parallogaritë, detajet teknike, si dhe kontrollin e kualitetit dhe sigurinë e kualitetit gjatë ciklit të parë të zbatimit të planit.

6. Raportet periodike dhe ato përfundimtare me gjetjet gjatë realizimit të ciklit paraprak të planit, përcaktimi i defekteve eventuale dhe përcaktimi i periudhës për përmirësimin e tyre.

7. Vizitat dhe inspektimet pasuese për të dëshmuar përmirësimin e defekteve eventuale, vlerësimi i projekteve të zbatuara. Mendimi i përfituesve dhe i komunitetit gjithashtu mund të jetë me rëndësi për ndryshimet dhe plotësimet të cilat mund të bëhen në plan pas përfundimit të ciklit të parë të projektit gjegjësisht PMHHP.

2

Fig. 27: Organogrami per monitorim dhe rishikim

6.1 Plotësimi dhe revidimi i PMHHP

Plotësimi i planit i referohet ndryshimeve të vogla në plan të cilat mund të zënë vend pas ciklit të parë të projektit. Revidimi i referohet ndryshimeve të mëdha dhe substanciale në PMHH si pasojë e ndryshimeve thelbësore të qëllimeve dhe objektivave. Revidimi është proces interaktiv dhe konsiston në hapat e njëjtë, si ata të aplikuar gjatë përpilimit të planit origjinal/fillestar për mirëmbajtjen e HHP.

a) Disa nga fushat të cilat janë lëndë e plotësimit të planit:

i. Ndryshime të vogla në objektiva, strategji dhe politika të planifikimit dhe mirëmbajtjes

ii. Ndryshime eventuale në standardet e ofrimit të shërbimeve, etj.

b) Metodologjia dhe hapat për tu ndjekur në rast të plotësimit të PMHP:

3

i. Përgatitja e propozimit për plotësimin e planit. I njëjti mund të përgatitet nga zyrtari përgjegjës për monitorimin e PMHP, nga shoqëria civile, komuniteti, qytetaret, etj.

ii. Propozimi shqyrtohet dhe analizohet nga ana e departamenteve përgjegjës, në këtë rast Drejtoria për Punë Komunale dhe Shërbime Publike dhe Drejtoria e Urbanizmit. Një raport i dalur pas shqyrtimit të përmendur i paraqitet komitetit për planifikim (apo direkt kryetarit të komunës së Pejës) duke vu në pah implikimet e përgjithshme të sqaruara në detaje përfshirë:

Natyrën e plotësimit të PMHP.

Qëllimin e plotësimit të planit.

Përcaktimin dhe përshkrimin e pjesës së planit të propozuar për ndryshim.

Arsyetimet mbi plotësimin e planit.

Metodologjinë e propozuar për ndryshimet dhe plotësimet në PMHHP.

Shtojcat:

Shtojca 1: Hartat Tematike

Shtojca 2: Inventarizimi - Planet e Mirëmbajtës se HHP veç e veç - Format Tabelare

Shtojca 3. Forma e monitorimit te HHP

Shtojca 4: Specifikimet Teknike / Standardet për Mirëmbajtën e HHP

4

Shtojca 1: Hartat Tematike

Shtojca 2: Invetarizimi - Planet e Mirembajtes se HHP veç e veç - Format Tabelare

1

Shtojca 3, Forma e monitorimit te HHPFormulari i afateve kohore për monitorimin e aktiviteteve te mirëmbajtjesAkt. Janar Shkurt Mars Prill Maj Qershor Korrik Gusht Shtator Tetor Nentor Dhjetor Kodi 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4AP Grumbullimi i gjetheve AP Pastrimi i kanaleve te kullimit AP Pastrimi i grafiteve AP Pastrimi i fontanave AP Pastrimi i shtigjeve H Ujitje H Kositje e barit H Mbjellje e gjelbërimit të ulët/barit H Mihje e gjelbërimit të ulet-luleve H Mihje për gjelbërim të lartë H Mbjellja e gjelbrimit te lartë -

drunjtëve të rinj

H Mbjellje e luleve H Mirëmbajtje e gjelbërimit të mesëm

(shkurre)

H Mirëmbajtje e gjelbërimit të larte/krasitje e drunjëve

H Dezinfektim AN Rregullim i shtyllave për flamuj me

baze betoni

AN Vendosje e flamujve AN Mirëmbajtje e sistemit te ujitjes AN Mirëmbajtje e mobilierisë urbane -

ulëse

AN Mirëmbajtje e mobilierisë urbane-shporta nga druri

AN Ndërrimi i shportave te dëmtuara AN Mirëmbajtja e mobilierisë urbane-

shporta nga metali

AN Mirëmbajtje e fontanave AN Mirëmbajtje e rrethojave AN Mirëmbajtje e shtigjeve me kubëza AN Mirëmbajtje e shtigjeve me zhavorr AN Mirëmbajtje e këndit të lodrave për

fëmijë

AN Mirëmbajtje e ndriçimit (ndërrimi i poçave)

AN Mirëmbajtja e skulpturave dhe përmendoreve

ARr Rregullimi i shtratit te lumit

2

Shtojca 4, Përshkrime teknike tipike për mirëmbajtjen e HHP

Investues: Komuna e Pejës

Projekti: Mirëmbajtja e Hapësirave te Hapura Publike

Formulimi i një sistemi gjithëpërfshirës i cili do ti shërbeje drejtorive komunale përgjegjëse për

mirëmbajtjen e HP është parë si nevoje aktuale. Për të mbështetur komunën ne definimin e një

qasjeje standarde ne nivelin lokal, dy modele/nivele tipike të mirëmbajtjes janë propozuar për

aplikim. Modele dhe elemente te tjera mund te shtohen me tej në mënyrë që të bëhet një

program i mirëmbajtjes bazuar në të cilin do të ishte përgatitur edhe buxheti për mirëmbajtjen e

HHP-ve.

Ndryshimi midis këtyre dy të ashtuquajtura klasa/nivele të mirëmbajtjes qëndrojnë në qasjen

drejt mirëmbajtjes se HP, në intensitetin e mirëmbajtjes dhe në frekuencën e aktiviteteve.

Disave nga HHP mund ti përgjigjet me sakte apo me pak njeri nga opsionet e përshkruara.

Çmimet njësi për mirëmbajtje mund të ndryshojnë nga vendi në vend apo nga modeli në model

për shkak të fuqisë së angazhuar punëtore, çmimit të materialeve në treg, nivelit të projektit,

kohëzgjatjes sezonale, lagështisë së ambientit, intensitetit të shfrytëzimit te HHP, etj.

Do të ishte e preferueshme që të përcaktohen vlera standarde për mirëmbajtje me qellim të

normalizimit të tyre gjatë cikleve përsëritëse të planit. Përshkrimet standarde të përmendura

mund të na shërbejnë në te ardhmen edhe si kritere matëse për vlerësimin dhe monitorimin e

mirëmbajtjes së HP.

Nr. rend. Përshkrimi i aktiviteteve te mirëmbajtjes

1. Modeli I:Mirëmbajtje e aplikuar në peisazhet me cilësi të lartë dhe të llojllojshme, referuar zonave urbane me qarkullim të lartë, të tilla si sheshet publike, qendrat, hapësira qeveritare apo parqe me frekuencë të larte vizitash.

1.1. Sipërfaqet me bar - Lartësia e barit sipas llojit/varietetit. Kositja se paku një herë në pesë ditë apo edhe me shpesh (në tri ditë). Ajrosja sipas nevojës, por jo me pak se dy herë në vit. Rimbjellja sipas nevojës. Kontrolli i barishtave të këqija ashtu qe prezenca e tyre te jetë jo më shume se 5% e sipërfaqes.

1.2. Plehërimi- sipas kërkesave optimale për llojin e caktuar dhe ashtu që të siguroj ushqyeshmërinë e mjaftueshme gjatë tërë vitit. Përqindja e azotit, fosforit dhe e kaliumit, sipas rekomandimeve për shërbimet gjegjëse. Drunjte, shkurret dhe lulet të plehërohen sipas nevojës për rritje optimale.

1.3. Ujitja - me spërkatje automatike apo manuale mund te jete adekuate. Frekuenca e aplikimit sipas nevojës dhe varësisht nga reshjet, temperaturat, dhe kushteve sezonale.

1.4. Mbledhja e plehrave/bërllokut - Se paku një herë në ditë, 7 ditë në javë. Në hapësira të vizituara me intenzitet të lartë edhe me shpesh. Pikat e grumbullimit dhe koshet të jenë të mjaftueshëm për të pranuar plehrat pa kapërderdhje evidente.

1.5. Krasitja- Frekuenca diktohet sipas llojit dhe varietetit të drunjëve dhe shkurreve, kërkesat e projektit (të formësuara apo natyrale). Krasitja në periudhat e vegjetacionit të pushuar.

1.6. Kontrolli ndaj insekteve dhe sëmundjeve - Mund te jete: 1) preventive; sipas ndonjë programi të paracaktuar. 2) Korrektuese; me mjete kimike apo mekanike për të eliminuar probleme të vërejtura. 3) pa aplikim të ndonjë mase të caktuar përderisa nuk janë vërejtur dëmtime konkrete në drunjë e po gjelbërime apo përderisa insekte të ndryshme nuk irritojnë dukshëm. Parashihet që problemet të parandalohen apo të vërehen dhe të evitohen në fazë të hershme.

1.7. Largimi i bores - duhet te filloje menjëherë pasi të jetë akumuluar në trashësi prej 5cm. Assesi nuk lejohet që bora të mbuloje rrugët, shtigjet dhe hapësirat për parkim te automjeteve me gjatë se në drekën e ditës pasuese nga pushimi i reshjeve. Aplikimi i kripërave dhe rërës konsiderohet i përshtatshëm për të zvogëluar rrezikun e lëndimeve nga rrëshqitja.

1.8. Ndriçimi- Mirëmbajtja duhet të sigurojë qëllimin e projektit. Sisteme të dëmtuara duhet të riparohen menjëherë pasi të jenë vërejtur. Ndërrimi i poçeve duhet te behet ditën e parë të punës pas raportimit të prishjes.

1.9. Sipërfaqet- Fshirja, pastrimi dhe larja e sipërfaqeve duhet të bëhet ashtu që akumulime të rërës, ndyrësisë dhe/apo gjetheve në asnjë kohë të mos krijojnë përshtypje të pakëndshme apo të pasigurisë në hapësire. Fshirja, ngjyrosja e njollave ne strukturat ekzistuese duhet te aplikohet sa herë që sipërfaqet shihen të dëmtuara nga ndikimet atmosferike apo të konsumuara më kohë. Ngjyrosjet e sipërfaqeve të punuara me dru bëhen së paku një herë (ndoshta dy?) në vit. Njollat nga sipërfaqet e shtruara duhet të largohen/pastrohen apo të ngjyrosen brenda pesë ditësh nga momenti i identifikimit.

1.10. Riparimet - Riparimet e të gjitha elementeve përbërëse duhet të bëhen menjëherë pasi të jenë vërejtur po që se pjesët zëvendësuese dhe punëtoret janë në dispozicion. Kur riparimet janë kritike dhe mund te paraqesin pengesa për shfrytëzuesit, të njëjtat mund të shtyhen për një periudhë më të përshtatshme.

1.11. Inspektimi- Inspektimet e hapësirave nga personi përgjegjës duhet të jenë të përditshme.

1

1.12. Lulet / shtretër lulesh - Kujdesi me ujitje, plehërim, kontroll ndaj sëmundjeve dhe barishtave të këqija është patjetër i nevojshëm dhe atë se paku një herë në javë. Standardi i dëshirueshëm duhet të jetë gjendja e luleve të freskëta dhe pa barishta të këqija.

1.13. Hapësirat e mbuluara për pushim - Jo gjithmonë pjesë të projekteve por aty ku ekzistojnë, atyre duhet ti kushtohet kujdes i veçantë dhe pastrim i përditshëm, sidomos ditëve me frekuentim tepër të lartë.

1.14 Përmbajtje te posaçme - Elemente si fontana, kroje me ujë të pijshëm, skulptura, vepra arti, shtylla flamujsh, barriera kontrolluese etj, mund të jenë pjese të projekteve integrale dhe të njëjtat po ashtu kërkojnë mirëmbajtje e cila për hapësirat e klasit të parë mund të jenë të rendeve ralitivishtë të larta.

2 Modeli II:

Nivel mesatar i mirëmbajtjes i ndërlidhur me lokacionet me zhvillim mesatar apo të ulët, të vizituara me frekuence mesatare apo të ulët, me kapacitete të kufizuara buxhetore për mirëmbajtje

2.1. Sipërfaqet me bar - Lartësia e barit sipas llojit/varietetit. Kositja se paku një here në 10 ditë. Ajrosja nuk aplikohet përveç nëse kualiteti i dobët i sipërfaqes nuk imponon atë apo plehërimin e hapësirës. Rimbjellja vetëm kur vërehen sipërfaqe të mëdha të zhveshura. Masa kontrolli kundrejt barishtave te këqija atëherë kur më shume se 50% e sipërfaqeve të vogla e mbuluar me to apo kur 15% e më tepër nga sipërfaqja e përgjithshme e mbuluar me kualitet te dobët.

2.2. Plehërimi- vetëm atëherë kur bari nuk ka fuqi te zhvillohet normalisht. Plehërim i rralle, një herë në vit. Norma e sugjeruar, gjysma e sasisë së parapare për hapësirat e klasit të parë.

2.3. Ujitja - Varësisht nga klima mbizotëruese. Hapësirat mbështeten në reshjet atmosferike me ujitje eventuale plotësues gjatë periudhave të thata. Kur ajo është e nevojshme, frekuenca e normuar do te ishte një deri në dy herë (apo ndoshta, dy deri ne tri herë) në javë.

2.4. Mbledhja e plehrave/bërllokut - Se paku dy deri në tri here në javë. Frekuenca më e madhe e përdorimit mund te diktoje mirëmbajtje më të shpeshtë gjatë periudhave të nxehta sezonale.

2.5. Krasitja- Kur shihet e nevojshme për arsye shëndetësore apo për efekte të pamjes dhe vizurave. Për shumicën e drunjëve dhe shkurreve jo me shpesh se një herë në dy apo tre vite.

2.6. Kontrolli ndaj insekteve dhe sëmundjeve - Vetëm në rast të ndonjë epidemie apo ne bazë të ankesave serioze. Masa kontrolli mund të aplikohen kur ekzistenca e drunjëve është e kërcënuar apo ku komoditeti i shfrytëzuesve vije ne pyetje.

2.7. Largimi i borës - bazuar ne kërkesat sipas ligjeve lokale por në përgjithësi duhet të jetë aplikuar në ditën pas reshjeve te borës. Disa nga sipërfaqet apo shtigjet

2

mund të mos pastrohen farë.

2.8. Ndriçimi- Ndërrimi i çoqeve kur vërehen me prishje/djegie apo pasi qe prishjet te jene raportuar.

2.9. Sipërfaqet- Fshirja në bazë të ankesave. Riparimi apo zëvendësimi varësisht nga buxheti në disponim.

2.10. Riparimet - Kurdo qe siguria apo funksioni të jetë vu në pyetje.

2.11. Inspektimi -një herë ne javë.

2.12. Lulet / shtretër lulesh - Vetëm mirëmbajtje e bimëve shumëvjeçare.

2.13. Hapësirat e mbuluara për pushim - Kur ato ekzistojnë, mirëmbahen se paku dy herë në javë. Sipas rasteve edhe me shpesh.

2.14 Përmbajtje të posaçme - Mirëmbajtje minimale duke pasur parasysh funksionin dhe sigurinë e shfrytëzuesve.

3

1 Hyrje - rks-gov.net · Web viewBukurit e shumta natyrore dhe pejisazhet natyrore i dhurojnë mundësinë që ky qytet të veçohet si qytet turistik, i gjelbër dhe vital. Zhvillimi

Documents