1 ตุลาคม 2553 - 31 ธันวาคม 2555

รายงานสรปกจกรรมการตรวจคณภาพงานสอบบญชรอบแรก1 ตลาคม 2553 – 31 ธนวาคม 2555

บทน�ำ

คณะทปรกษำดำนกำรสอบบญชเกยวกบกำรควบคมคณภำพงำนสอบบญช

กำวแรกอยำงมนใจ

กจกรรมทเกยวของกบการยกระดบคณภาพงานสอบบญช

ผลการตรวจคณภาพงานสอบบญชโดยสรป

กำวตอไปอยำงมนคง

บทสรป

ขอมลสถตทส�ำคญ

3

4

7

8

13

31

33

34

สารบญ

2ส�านกงานคณะกรรมการก�ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย

บทน�า

ส�านกงานคณะกรรมการก�ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย(“ก.ล.ต”)ไดกอตงขนเมอปพ.ศ.2535มฐานะเปนนตบคคลทจดตงขนตามพระราชบญญตหลกทรพยและตลาดหลกทรพย พ.ศ. 2535 โดย ท�าหนาทหลก ในการก�ากบดแลตลาดทนไทยทงนภารกจหลกขององคกรคอ“ก�ากบและพฒนาตลาดทนของประเทศใหมประสทธภาพ ยตธรรมโปรงใสและนาเชอถอ”ดงนนเพอรกษาความเปนธรรมในระบบตลาดทนและสรางความเชอมนใหผลงทน ก.ล.ต. จงไดตดตามและตรวจสอบการด�าเนนงานของผทอยภายใตการก�ากบดแลอยางใกลชดและเพอใหมนใจวา ผลงทนไดรบความคมครองอยางเหมาะสม และมขอมลทถกตองและเพยงพอตอการตดสนใจ ทงน หนงในงานส�าคญท ก.ล.ต. ผลกดน คอ การยกระดบคณภาพของการรายงานทางการเงน ก.ล.ต. จงก�ากบดแลผสอบบญช ทตรวจสอบ และแสดงความเหนตองบการเงนของกจการในตลาดทน โดยอาศยอ�านาจตามมาตรา 61 แหง พระราชบญญตหลกทรพยและตลาดหลกทรพยพ.ศ.2535ออกประกาศส�านกงานคณะกรรมการก�ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพยทสช.39/2553เรองการใหความเหนชอบผสอบบญชในตลาดทนลงวนท23กนยายน2553 ซงก�าหนดใหผ สอบบญชทไดรบความเหนชอบจาก ก.ล.ต. ตองปฏบตงานสอบบญชเพอแสดงความเหนตอ งบการเงนดวยความรบผดชอบตามจรรยาบรรณวชาชพบญช ตามขอก�าหนดของกฎหมายวาดวยวชาชพบญช และขอก�าหนดเพมเตมตามประกาศทออกตามกฎหมายวาดวยหลกทรพยและตลาดหลกทรพยรวมถงสงกดส�านกงาน สอบบญชทมระบบควบคมคณภาพงานสอบบญชเปนไปตามมาตรฐานวาดวยการควบคมคณภาพงานสอบบญช ทก�าหนดโดยInternationalFederationofAccountants(“IFAC”)ดงนนก.ล.ต.จงตรวจสอบเพอใหมนใจวา ผสอบบญชทไดรบความเหนชอบจาก ก.ล.ต. และส�านกงานสอบบญชทผสอบบญชดงกลาวสงกดมคณสมบตเปนไปตามทประกาศวาดวยการใหความเหนชอบผสอบบญชในตลาดทนก�าหนด

รายงานฉบบนจะอธบายถงกจกรรมทเกยวของกบการยกระดบคณภาพงานสอบบญช ผลการตรวจคณภาพ งานสอบบญชโดยสรปแผนการตรวจในรอบทสองและขอมลสถตทส�าคญ

3รายงานสรปกจกรรมการตรวจคณภาพงานสอบบญชรอบแรก

1 ตลาคม 2553 - 31 ธนวาคม 2555

คณะทปรกษาดานการสอบบญช เกยวกบการควบคม คณภาพงานสอบบญช

1.นายนนทพล นมสมบญต�ำแหนง• กรรมการผทรงคณวฒ ส�านกงานคณะกรรมการก�ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย

• กรรมการธนาคารแหงประเทศไทยประวตกำรท�ำงำน• ผอ�านวยการส�านกงานตรวจเงนแผนดน• นายกสมาคมนกบญชและ ผสอบบญชรบอนญาตแหงประเทศไทย

กำรศกษำ•MBA,UniversityofIowa,U.S.A.(ทนรฐบาลไทย)• ดษฎบณฑตกตตมศกดทางการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร

2.ศาสตราจารยหรญ รดศรต�ำแหนง• กรรมการผทรงคณวฒมหาวทยาลยธรรมศาสตร• กรรมการผทรงคณวฒสภาวชาชพบญช ในพระบรมราชปถมภ

• ประธานคณะกรรมการทดสอบผสอบบญชภาษอากรกรมสรรพากร

•ประธานอนกรรมการศนยพฒนาการก�ากบดแลกจการบรษทจดทะเบยน ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย

• กรรมการในคณะกรรมการจดท�าบญชรายชอกรรมการรฐวสาหกจกระทรวงการคลง

ประวตกำรท�ำงำน • ประธานบรษทไพรซวอเตอรเฮาสเอบเอเอสจ�ากด• กรรมการตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย

1

7

2

8

3

9

5

4

10

6

4ส�านกงานคณะกรรมการก�ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย

รายงานการปฏบตงานป 2555

• กรรมการผทรงคณวฒคณะกรรมการควบคม การประกอบวชาชพสอบบญชกระทรวงพาณชย

• นายกสมาคมนกบญชและผสอบบญชรบอนญาต แหงประเทศไทย

•ประธานกรรมการสมาคมสงเสรมสถาบนกรรมการบรษทไทย

กำรศกษำ•MBA,WhartonSchool, UniversityofPennsylvania,U.S.A.

• ดษฎบณฑตกตตมศกดทางการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร

3.ศาสตราจารยวโรจน เลาหะพนธต�ำแหนง• ประธานกรรมการตรวจสอบ บรษทศรไทยซปเปอรแวรจ�ากด(มหาชน)

ประวตกำรท�ำงำน• อธบดกรมธนารกษ• อธบดกรมสรรพากร• อธบดกรมศลกากร• อธบดกรมสรรพสามตกำรศกษำ•MBA(Taxation),TheAmericanUniversityWashington,D.C.,U.S.A.

•พณ.บ.,น.บ.,มหาวทยาลยธรรมศาสตร• ประกาศนยบตรชนสงทางการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร

4.ศาสตราจารยธวช ภษตโภยไคยต�ำแหนง• ประธานคณะกรรมการ บรษทเสถยรสเตนเลสสตลจ�ากด(มหาชน)

ประวตกำรท�ำงำน• กรรมการตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย

•นายกสมาคมนกบญชและผสอบบญชรบอนญาต แหงประเทศไทย

กำรศกษำ• ExecutivePrograminBusiness Administration,UniversityofColumbia, NewYork,U.S.A.

• ดษฎบณฑตกตตมศกดทางการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร

5.นายณฐเสกข ฉมโฉมต�ำแหนง• ทปรกษาคณะกรรมการมาตรฐานการสอบบญช สภาวชาชพบญชในพระบรมราชปถมภ

ประวตกำรท�ำงำน• หนสวนและประธานส�านกงาน ไพรซวอเตอรเฮาสคเปอรส

• อาจารยคณะพาณชยศาสตรและการบญชจฬาลงกรณมหาวทยาลย

กำรศกษำ• FellowoftheInstituteofChartered AccountantsinEnglandandWales

6.ศาสตราจารยกตตคณสภาพรรณ รตนาภรณต�ำแหนง• ศาสตราจารยกตตคณจฬาลงกรณมหาวทยาลยประวตกำรท�ำงำน• อาจารยประจ�าคณะพาณชยศาสตรและการบญชจฬาลงกรณมหาวทยาลย

กำรศกษำ•MBA(Accounting), MichiganStateUniversity,U.S.A.

• บญชบณฑต(เกยรตนยม)จฬาลงกรณมหาวทยาลย• ผสอบบญชรบอนญาต

5รายงานสรปกจกรรมการตรวจคณภาพงานสอบบญช

1 ตลาคม 2533 - 31 ธนวาคม 2555

7.นางสาวจงจตต หลกภยต�ำแหนง• รองผอ�านวยการศนยบรการวชาการและ ฝกอบรมคณะพาณชยศาสตรและการบญชจฬาลงกรณมหาวทยาลย

ประวตกำรท�ำงำน• อาจารยคณะพาณชยศาสตรและการบญชจฬาลงกรณมหาวทยาลย

กำรศกษำ• บญชมหาบณฑตมหาวทยาลยธรรมศาสตร• บญชบณฑตจฬาลงกรณมหาวทยาลย

8.นายปกรณ เพญภาคกลต�ำแหนง• กรรมการสภาวชาการมหาวทยาลยรฐบาล2แหง• อาจารยพเศษมหาวทยาลยรฐบาลและเอกชนประวตกำรท�ำงำน• หนสวนส�านกงานสอบบญชไพรซวอเตอรเฮาส• เลขาธการและกรรมการหลายคณะในสมาคม นกบญชและผสอบบญชรบอนญาตแหงประเทศไทย

• กรรมการสภาวชาชพบญชในพระบรมราชปถมภดานการศกษาและเทคโนโลยการบญชสองวาระ

กำรศกษำ• บญชบณฑตจฬาลงกรณมหาวทยาลย• ผสอบบญชรบอนญาต

9.นายสามารถ บรณวฒนาโชคต�ำแหนง• ประธานกรรมการตรวจสอบธนาคารไทยเครดต• กรรมการตรวจสอบส�านกงานคณะกรรมการ ก�ากบกจการพลงงาน

ประวตกำรท�ำงำน• ประธานคณะกรรมการจดการ บรษทบรหารสนทรพยกรงเทพพาณชยจ�ากด

• ประธานกรรมการตรวจสอบ บรษทตลาดรองสนเชอทอยอาศย

• ผชวยผวาการสายก�ากบสถาบนการเงน ธนาคารแหงประเทศไทย

กำรศกษำ•MasterofManagementสถาบนบณฑตบรหารธรกจศศนทรจฬาลงกรณมหาวทยาลย

• AdvancedManagementProgram, HarvardBusinessSchool,U.S.A.

• บญชมหาบณฑตจฬาลงกรณมหาวทยาลย

10.นางปราณ ภาษผลต�ำแหนง• ทปรกษาสภาวชาชพบญชในพระบรมราชปถมภ• ทปรกษาสมาคมประกนวนาศภยประวตกำรท�ำงำน• รองอธบดกรมการประกนภย• รองอธบดกรมพฒนาธรกจการคา• หวหนาผตรวจราชการกระทรวงพาณชยกำรศกษำ• บญชมหาบณฑตมหาวทยาลยธรรมศาสตร• บญชบณฑต(เกยรตนยม)มหาวทยาลยธรรมศาสตร

6ส�านกงานคณะกรรมการก�ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย

กาวแรกอยางมนใจ

สบเนองจากวกฤตเศรษฐกจทงในสหรฐอเมรกา และในสหภาพยโรป รวมถงกรณการตกแตงบญชของบรษท จดทะเบยนในตางประเทศ(กรณEnronและWorldcom)ท�าใหเกดการเปลยนแปลงแนวทางการก�ากบดแลผสอบบญช จากเดมซงเปนระบบทใหผประกอบวชาชพก�ากบดแลกนเอง (Self-Regulatory Organization: SRO) มาเปน การก�ากบดแลอยางเขมงวดโดยหนวยงานทางการทเปนอสระจากผประกอบวชาชพซงก.ล.ต.เหนความจ�าเปนท ตลาดทนไทยตองมการเปลยนแปลงไปในแนวทางเดยวกน โดยในชวง 3 ปทผานมา ก.ล.ต. ไดปรบปรงแนวทาง การก�ากบดแลผ สอบบญชใหเขมขนขนตามมาตรฐานสากล โดยเนนการควบคมคณภาพงานสอบบญชทงกระบวนการทงในระดบส�านกงานสอบบญชและงานสอบบญชจนปจจบนก.ล.ต.ไดรบการยอมรบในเรองคณภาพ การก�ากบดแลผสอบบญชในตลาดทน ทงจากสหภาพยโรป ธนาคารโลก และหนวยงานก�ากบดแลผสอบบญชใน อาเซยน นอกจากน ก.ล.ต. ยงไดเขารวมเปนสมาชกองคกรความรวมมอระหวางประเทศทจดตงขนเพอสงเสรม ความรวมมอระหวางหนวยงานอสระทท�าหนาทก�ากบดแลผสอบบญช(InternationalForumofIndependent Audit Regulators: “IFIAR”) และเปนสมาชกขององคกรความรวมมอระหวางหนวยงานก�ากบดแลระหวาง ประเทศในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต(ASEANAuditRegulatorsGroup:“AARG”)อกดวยซงการก�ากบดแลผสอบบญชใหเขมขนตามมาตรฐานสากลและการเปนทยอมรบจากองคกรนานาชาตน ท�าใหการเปดเผยขอมลทางการเงนของบรษทไทยเปนทนาเชอถอและชวยใหการระดมทนจากตางประเทศสามารถท�าไดสะดวกขน ตวอยาง เชนบรษททตองการออกและเสนอขายหลกทรพยในประเทศสมาชกสหภาพยโรปสามารถใชผสอบบญชของไทยไดโดยผสอบบญชไมตองขนทะเบยนกบหนวยงานก�ากบดแลของประเทศนนอก ความเชอมนทมาจาก การปฏบต และการก�ากบดแลทไดมาตรฐานสากลนน�ามาซงการเพมศกยภาพในการแขงขนของตลาดทน และประเทศไทยโดยรวม

7รายงานสรปกจกรรมการตรวจคณภาพงานสอบบญชรอบแรก

1 ตลาคม 2553 - 31 ธนวาคม 2555

กจกรรมทเกยวของกบการยกระดบคณภาพงานสอบบญช

ก.ล.ต. สนบสนนใหมการพฒนาความรความสามารถของเจาหนาทสายตรวจอยางตอเนอง ซงไดรบการสนบสนนเปนอยางดจากธนาคารโลก โดยเจาหนาทสายตรวจไดรบการอบรมทงภาคทฤษฎ ภาคปฏบต และเขารวมอบรม เชงปฏบตการกบองคกรระหวางประเทศหลายองคกรดงตอไปน

การจดอบรมภายในใหแกเจาหนาทสายตรวจ

• การอบรมเชงปฏบตการใหกบเจาหนาทสายตรวจ เกยวกบการตรวจกระดาษท�าการของผสอบบญชของธนาคารและสถาบนการเงน รวมถง แบงปนเกยวกบประเดนปญหาทตรวจพบโดยผเชยวชาญจากFinancialReportingCouncil:FRCของประเทศองกฤษ

• การอบรมเชงปฏบตการใหกบเจาหนาทสายตรวจเกยวกบประสบการณ ในการตรวจคณภาพงานสอบบญช ขอก�าหนดและบทลงโทษผสอบบญชและส�านกงานสอบบญชโดยผเชยวชาญจากประเทศสหรฐอเมรกา

• การศกษามาตรฐานการสอบบญชระหวางประเทศทออกใหม (clarified International Standard of Audits: “ISAs”) ผานระบบonline ซงเจาหนาทสายตรวจทกคนไดศกษา ท�าแบบทดสอบ และผานหลกสตร the 1-year certificate ICAEW (Institute of Chartered AccountantsinEnglandandWales)trainingprogramonISAsแลว

การเปนสมาชกองคกรระหวางประเทศ การเขารวมประชม และการฝกอบรมกบองคกรระหวางประเทศ

เพอเปนการพฒนากระบวนการตรวจสอบและเปนทยอมรบจากสากลก.ล.ต. ไดสมครเปนสมาชกขององคกรระหวางประเทศหลายองคกร ดวยกน รวมถงเขารวมประชมเพอแสดงความคดเหนทเปนประโยชนตอ ตลาดทนไทยและภมภาค

• เดอนเมษายน2555และตลาคม2555ก.ล.ต.เขารวมประชมIFIARPlenarymeetingณ เมองปซาน ประเทศเกาหล และ กรงลอนดอน ประเทศองกฤษ ตามล�าดบ โดย ก.ล.ต. ไดเขารวมประชม IFIAR อยางสม�าเสมอทกปเรมตงแตป2553ทก.ล.ต.ไดรบการยอมรบใหเปนสมาชกIFIAR ซงมสถานะเปนองคกรความรวมมอระหวางประเทศทจดตงขน เพอแลกเปลยนความรและประสบการณเกยวกบการก�ากบดแลผสอบบญช

เดอนเมษายน2555Mr.JimVessey ผเชยวชาญในการตรวจคณภาพการสอบบญชของUK’sFinancialReportingCouncil

ไดมาใหการอบรมเกยวกบ การตรวจสอบธนาคารและสถาบนการเงน

เดอนเมษายน2555ก.ล.ต. ไดเขารวมประชมIFIARPlenaryMeeting

ณเมองปซานประเทศเกาหล

8ส�านกงานคณะกรรมการก�ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย

และส�านกงานสอบบญช สงเสรมความรวมมอระหวางหนวยงานอสระ ทท�าหนาทก�ากบดแลผ สอบบญช และเป นช องทางในการตดต อ และประสานงานกบหนวยงานระหวางประเทศทมความสนใจในเรอง การควบคมคณภาพงานสอบบญชหรอใชผลงานของผสอบบญชโดยการเปนสมาชกIFIARท�าใหประเทศไทยไดรบการยอมรบวาก.ล.ต.เปนหนวยงานทมความเปนอสระจากผประกอบวชาชพบญชในการท�าหนาท และระบบการก�ากบดแลผสอบบญชของประเทศไทยสอดคลองกบแนวทางสากล จงชวยยกระดบมาตรฐานวชาชพบญช และสงผลใหผลงทนมความเชอถอในระบบการรายงานทางการเงนของตลาดทนไทยมากยงขน

• ก.ล.ต. ไดเขารวมประชม AARG และสมมนา ASEAN Audit InspectionWorkshop รวมกบMalaysia Audit Oversight Board(“AOB”)และSingaporeAccountingandCorporateRegulatory Authority (“ACRA”) อยางสม�าเสมอ โดย AARG ไดกอตงขนโดย ความรวมมอของAOBACRAและก.ล.ต.ซงเปนองคกรอสระทท�าหนาทก�ากบดแลการสอบบญชในอาเซยน ซงมความเหนรวมกนทจะจดใหม ความรวมมอระหวางหนวยงานก�ากบดแลการสอบบญชของประเทศอาเซยนเพอยกระดบคณภาพงานสอบบญช โดยจะจดประชมรวมกนอยางสม�าเสมอ เพอเปนชองทางในการแลกเปลยนขอมล ความร และประสบการณในการก�ากบดแลการสอบบญช รวมถงเปดโอกาสใหมความรวมมอในรปแบบตาง ๆ ระหวางองคกรก�ากบดแลการสอบบญช ในอนาคต อกทงยงเปนการสนบสนนแผนการเชอมโยงตลาดทนใน กล มประเทศอาเซยนและการเสนอขายหลกทรพย ข ามประเทศ ในอนทจะท�าใหมาตรฐานการเปดเผยขอมลทางการเงนมมาตรฐาน ทใกลเคยงกน

• เจาหนาทสายตรวจเขารวมการอบรมเชงปฏบตการเกยวกบกรณ ศกษาเกยวกบการตรวจ รวมถงการแบงปนประสบการณเกยวกบ การก�าหนดบทลงโทษซงจดขนโดยUSPublicCompanyAccounting Oversight Board (US PCAOB) ณ ประเทศสหรฐอเมรกา ในเดอนพฤศจกายน2555

• ก.ล.ต. ไดสงผแทนเขารวมเปนสมาชกของ Committee1 ภายใต InternationalOrganisationofSecuritiesCommissions(“IOSCO”)ซง Committee1 เปนคณะท�างานทท�าหนาทตดตามพฒนาการของมาตรฐานวชาชพบญชระหวางประเทศ และแสดงความคดเหนไปยง หนวยงานทเกยวของซงการเขารวมเปนสมาชกถอเปนโอกาสอนดทนอกจาก จะไดรบทราบขอมลขาวสารเกยวกบพฒนาการของมาตรฐานวชาชพ

เดอนมกราคม2555ตวแทนจากก.ล.ต. ไดเขารวมAARGAuditInspection

Workshopครงท1ณประเทศสงคโปร

เดอนพฤษภาคม2555ก.ล.ต. เขารวมประชมAARGMeeting

ณกรงกวลาลมเปอรประเทศมาเลเซย

เดอนธนวาคม2555ก.ล.ต.จดงานสมมนาประจ�าปเกยวกบขอบกพรองทพบจาก การตรวจทานระบบการควบคมคณภาพ งานสอบบญชและสมมนาเชงอภปราย

เกยวกบแนวทางการแกไขปญหา ทรพยากรบคคลในวชาชพสอบบญช

9รายงานสรปกจกรรมการตรวจคณภาพงานสอบบญชรอบแรก

1 ตลาคม 2553 - 31 ธนวาคม 2555

ในระดบสากล ยงเปนชองทางในการแสดงความเหนตอรางมาตรฐานวชาชพบญชระหวางประเทศและน�าเสนอปญหาอปสรรคของประเทศไทยในการปฏบตตามมาตรฐานสากลใหหนวยงานทเกยวของไดรบทราบ

การมสวนรวมในการยกระดบวชาชพและบคคลทเกยวของกบตลาดทน

ก.ล.ต.มงเนนทจะยกระดบมาตรฐานทางวชาชพสอบบญชรวมถงยกระดบตลาดทนไทยใหมศกยภาพทดเทยมสากล ก.ล.ต. จงมการจดอบรมใหกบ ทงผสอบบญชในตลาดทน และผทเกยวของกบการรายงานทางการเงน อนๆในตลาดทนดงตอไปน

• ในเดอนมกราคม2555และธนวาคม2555ก.ล.ต.ไดจดงานสมมนา ใหกบหวหนาส�านกงานสอบบญชและผสอบบญชในตลาดทน ภายใตหวขอ “ขอบกพรองทพบจากการตรวจทานระบบการควบคมคณภาพงานสอบบญชของส�านกงานสอบบญช” นอกจากน งานสมมนาเดยวกนในเดอนธนวาคม 2555 ยงมการสมมนาเชงอภปรายโดยผทรงคณวฒ จากส�านกงานสอบบญชขนาดใหญและขนาดเลก รวมถงผทรงคณวฒทางการศกษา เพอรวมอภปรายเรองแนวทางการแกไขปญหาทรพยากรบคคลในวชาชพสอบบญช

• ในเดอนกนยายน 2555 ก.ล.ต. ไดออกแนวทางการคดเลอก ผสอบบญชทมคณภาพและไดจดสมมนาใหกรรมการตรวจสอบเพอเนนถง ความส�าคญของบทบาท และหนาทของผสอบบญชทจะชวยสนบสนนงานของกรรมการตรวจสอบบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพย แหงประเทศไทย (“บรษทจดทะเบยน”) ซงจะชวยยกระดบคณภาพ งานสอบบญชและการรายงานทางการเงนและสงผลใหมาตรฐานการก�ากบดแลกจการดขนอนจะน�ามาซงความเชอมนของผลงทนตอตลาดทนไทย

• ก.ล.ต. และส�านกงานการตรวจเงนแผนดน (“สตง.”) ไดลงนามบนทกความรวมมอในการสงเสรมใหการสอบบญชของรฐวสาหกจทเปนบรษทจดทะเบยน มคณภาพ และเปนไปตามมาตรฐานการสอบบญช โดยการด�าเนนการดงกลาวไดรบการสนบสนนจากธนาคารโลกในการสง ผเชยวชาญเกยวกบมาตรฐานการสอบบญชระหวางประเทศมาใหความรกบเจาหนาท สตง. และสนบสนนคาใชจายในการลงทะเบยนเรยนมาตรฐานการสอบบญชระหวางประเทศซงเปนหลกสตรของสมาคมนกบญชองกฤษ

เดอนกนยายน2555ก.ล.ต.จดงานสมมนา เพอเผยแพรความรใหกบคณะกรรมการ ตรวจสอบของบรษทจดทะเบยนในตลาด หลกทรพยภายใตหวขอ“ผสอบบญชทม

คณภาพชวยกรรมการตรวจสอบไดอยางไร”

เดอนกนยายน2555ก.ล.ต.และสตง. รวมลงนามบนทกความรวมมอในการยกระดบ

การสอบบญชของรฐวสาหกจทเปนบรษท จดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย

ใหเขมขนและเปนสากล

เดอนตลาคม2555ก.ล.ต.รวมกบ ธนาคารโลกจดการฝกอบรมเชงปฏบตการ

ใหกบเจาหนาทของส�านกงานตรวจเงนแผนดนภายใตหวขอ“ClarifiedISAstraining”

10ส�านกงานคณะกรรมการก�ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย

พรอมกนนน ก.ล.ต. ไดประสานงานกบส�านกงานสอบบญชตนสงกดของผ สอบบญชในตลาดทน เพอให เจาหนาท สตง. ไปปฏบตงานกบส�านกงานสอบบญชในตางประเทศทอยในเครอขายเดยวกบส�านกงานสอบบญชดงกลาว ซงเจาหนาท สตง. จะมโอกาสแลกเปลยนความรและประสบการณเกยวกบการสอบบญชในทางปฏบตนอกจากน ก.ล.ต. และ สตง. จะท�างานรวมกนอยางใกลชด โดยจะมการแลกเปลยนความรและประสบการณระหวางกนเพอยกระดบการสอบบญชบรษทจดทะเบยนใหเขมงวดยงขนทงระบบ ทงน รฐวสาหกจทเปนบรษท จดทะเบยนลวนเปนกจการขนาดใหญ ซงมความส�าคญอยางยงตอตลาดทนไทย ดงนน ความรวมมอดงกลาว จงเปนการเพมความเชอมนในคณภาพของการรายงานทางการเงนของตลาดทนไทย ซงจะชวยเพมศกยภาพใน การแขงขนของตลาดทนไทยใหเปนทนาสนใจของนกลงทนทวโลก

การเปนทยอมรบในระดบสากล

• สหภาพยโรปยอมรบมาตรฐานการก�ากบดแลผสอบบญชในตลาดทนไทย โดยไดจดใหประเทศไทยอยใน กลมประเทศทเรมด�าเนนการก�ากบดแลผสอบบญชในตลาดทน (transitional phase) เปนผลให ผสอบบญช ของไทยยงไมตองขนทะเบยนกบหนวยงานก�ากบดแลผสอบบญชของประเทศสมาชกสหภาพยโรปทบรษท จดทะเบยนไทยไปเสนอขายหลกทรพยไดชวคราว และปจจบนสหภาพยโรปอยระหวางการพจารณายกระดบประเทศไทยใหอยในกลมประเทศทมมาตรฐานเทาเทยมกน (equivalent) อนจะท�าใหประเทศสมาชกสหภาพยโรปและประเทศไทยสามารถใหความไววางใจซงกนและกนในการตรวจสอบการท�างานของส�านกงานสอบบญช ทด�าเนนการโดยอกฝายหนงได(mutualreliance)เปนผลใหบรษทไทยทประสงคจะไประดมทนในประเทศสมาชกสหภาพยโรปสามารถท�าไดสะดวกยงขน

• AsianCorporateGovernanceAssociation (ACGA)และCLSAAsia-PacificMarkets ไดมการออกรายงานการประเมนการก�ากบดแลกจการของตลาดทนในเอเชย จ�านวน 11 ประเทศ โดยประเทศไทยมอนดบ ดขนมาอยทอนดบ 3 รองจากสงคโปรและฮองกง เมอเทยบกบการประเมนครงกอนทอยอนดบ 4 การประเมน ครงน ไทยไดคะแนนดขน 4 หมวด (CG rules & practices Enforcement IGAAP และ CG culture) จาก 5 หมวด และคะแนนเทาเดม 1 หมวด คอ Political & regulatory โดยหมวดทไทยไดคะแนนดขนมาก คอ เรองการจดท�าบญชและการสอบบญช (IGAAP) ไดคะแนน 80% จากเดม 73% ซงไทยไดคะแนนเปนอนดบ2 รองจากสงคโปร ซงเปนผลจากการทประเทศไทยมระบบการก�ากบดแลผสอบบญชโดยหนวยงานอสระ เนองจาก ก.ล.ต. แสดงบทบาท ดานการก�ากบดแลอยางเขมงวดในการยกระดบคณภาพงานสอบบญชจนเปนทยอมรบ ในระดบนานาชาตรวมทงไดท�าการประเมนคณภาพส�านกงานสอบบญชสวนใหญตามมาตรฐานสากลแลว

11รายงานสรปกจกรรมการตรวจคณภาพงานสอบบญชรอบแรก

1 ตลาคม 2553 - 31 ธนวาคม 2555

(%)

Market category scores

Note : Category scores above are rounded. However, total scores are an average of the category scores to the second decimal place. Source : ACGA

TOTAL CG RULES &PRACTICES

POLITICAL &REGULATORY IGAAP CG

CULTUREENFORCEMENT

1. Singapore

2. Hong Kong

3. Thailand

4. = Japan

4. = Malaysia

6. Taiwan

7. India

8. Korea

9. China

10. Philippines

11. Indonesia

69

66

58

55

55

53

51

49

45

41

37

68

62

62

45

52

50

49

43

43

35

35

73

71

54

52

63

56

56

56

46

44

33

87

75

80

70

80

77

63

75

70

73

62

54

53

50

53

38

46

43

34

30

29

33

64

68

44

57

39

35

42

39

33

25

22

(%)

Thailand CG macro category scores - Current compared to 2010

CG rules &practices

Enforcement

Previous

Current

90

80

70

60

50

40

30

20

10

0Political &regulatory

TotalIGAAP CG culture

Source : ACGA, CLSA Asia-Pacific Markets

12ส�านกงานคณะกรรมการก�ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย

ผลการตรวจคณภาพงานสอบบญชโดยสรป

ก. ระดบส�านกงานสอบบญช

ก.ล.ต.บรรลเปาหมายในการตรวจคณภาพงานสอบบญชของส�านกงานสอบบญชครบทง26ส�านกงานในป2555 โดยผลการตรวจพบวา ส�านกงานสอบบญชสวนใหญทมเททรพยากรอยางเตมทในการพฒนา และปรบปรง ระบบงานโดยทกแหงมการวางระบบการควบคมคณภาพงานสอบบญชเปนไปตามทมาตรฐานวชาชพก�าหนดแลว แมวาการปฏบตตามขอก�าหนดในบางเรองอาจยงตองปรบปรง เนองจากมาตรฐานดงกลาว เปนเรองใหมเพงเรม มผลบงคบใชในประเทศไทย นอกจากน พบวา ดวยระบบควบคมคณภาพทไดมาตรฐานท�าใหงานสอบบญช โดยรวมมคณภาพมากขนดวย

ขอสงเกตทส�าคญจากการตรวจสอบ

1. ความรบผดชอบของผน�าตอคณภาพภายในส�านกงาน

จากการตรวจเรองความรบผดชอบของผน�าตอคณภาพภายในส�านกงานพบวา นโยบายเกยวกบการก�าหนดใหน�า ผลการพจารณาคณภาพการท�างานมาเปนสวนส�าคญทใชในการประเมนผลการปฏบตงานการก�าหนดคาตอบแทนการเลอนต�าแหนงของส�านกงานสอบบญชบางแหงอาจยงไมสามารถสรางวฒนธรรมในองคกรใหพนกงานตระหนกวาคณภาพงานส�าคญกวาธรกจ นอกจากน การน�านโยบายเรองการควบคมคณภาพไปปฏบตยงไมสม�าเสมอ ซงอาจเกดจากการสอสารไปยงพนกงานในเรองคณภาพยงไมชดเจนเพยงพอ หรอไปไมถงบคลากรทเกยวของกบงานสอบบญชในทกระดบของส�านกงาน ท�าใหบคคลากรดงกลาว ยงไมใหความส�าคญกบคณภาพของ งานสอบบญชเทาทควร

ตวอยำงท1 ส�านกงานสอบบญชไมไดก�าหนดแบบฟอรมการประเมนผลและไมมการประเมนผลงานในระดบหนสวน โดยก�าหนดหลกเกณฑการจายผลตอบแทนใหแกหนสวนเปนอตราคงทตอชวโมงการท�างาน หรอจาย ผลตอบแทนเปนอตรารอยละของรายไดคาธรรมเนยมจากการสอบบญชของหนสวนแตละทาน โดยไมไดค�านง ถงปจจยเชงคณภาพ และไมพบการก�าหนดเงอนไขการปรบลดอตราผลตอบแทนในกรณทพบขอบกพรองจาก การปฏบตงาน

ตวอยำงท2 หวหนาส�านกงานสอบบญชไมไดก�าหนดคณสมบตของผทท�าหนาทดแลและควบคมคณภาพงานสอบบญชของส�านกงานสอบบญช หรอไมไดใหอ�านาจหนาท และก�าหนดความรบผดชอบใหชดเจน รวมถง ยงไมไดมจดทมงานรบผดชอบในเรองดงกลาว

2. ขอก�าหนดดานจรรยาบรรณทเกยวของ

จากการตรวจเรองขอก�าหนดดานจรรยาบรรณทเกยวของพบวา ผสอบบญชสวนใหญยดมนในการปฏบตตาม จรรยาบรรณวชาชพและส�านกงานสอบบญชสวนใหญไดก�าหนดนโยบายวธปฏบตรวมถงคมอพนกงานใหสอดคลอง กบจรรยาบรรณวชาชพบญชแลว แตยงตองปรบปรงระบบการตดตามเพอใหแนใจวาบคลากรภายในส�านกงาน

13รายงานสรปกจกรรมการตรวจคณภาพงานสอบบญชรอบแรก

1 ตลาคม 2553 - 31 ธนวาคม 2555

สอบบญชไดปฏบตตามขอก�าหนดดานจรรยาบรรณวชาชพบญชอยางเครงครดโดยเรองทยงตองปรบปรงสวนใหญคอ การหมนเวยนผสอบทานการควบคมคณภาพงาน (EngagementQuality Control Reviewer: “EQCR”) การรบงานบรการอนทไมใชงานสอบบญช (“non-audit service”) การรบงานสอบบญชสวนตวของพนกงาน และการตดตามเรองความเปนอสระเปนตน

ตวอยำงท1 ส�านกงานสอบบญชไมไดก�าหนดนโยบายการหมนเวยนEQCRและการก�าหนดระยะเวลาเวนวรรคการท�างาน(“cooling-offperiod”)ของEQCRและผสอบบญช

ตวอยำงท2 ส�านกงานสอบบญชไมมการบนทกผลการสอบถามขอมลnon-auditserviceจากบรษทในเครอ อยางเปนลายลกษณอกษร นอกจากน ส�านกงานสอบบญชบางแหงยงไมมนโยบายในการตรวจสอบเรอง ความเปนอสระในขนตอนการพจารณาการตอบรบงานวาลกคาสอบบญชเปนบรษททเกยวของกบลกคาทใชบรการ non-auditserviceของบรษทในเครอซงอาจท�าใหเกดความขดแยงทางผลประโยชนหรอไม

ตวอยำงท3 ส�านกงานสอบบญชไมมขอหามเรองการรบงานสอบบญชของพนกงานในนามสวนตว และไมม ขอก�าหนดใหพนกงานรายงานการรบงานสอบบญชในนามสวนตวอยางเปนลายลกษณอกษรนอกจากนยงไมพบหลกฐานการสอบทานความขดแยงทางผลประโยชนทอาจเกดจากการรบงานในนามสวนตวดงกลาว

ตวอยำงท4 หนงสอยนยนความเปนอสระและความขดแยงทางผลประโยชนยงไมครอบคลมถงสมาชก ในครอบครวของพนกงาน รวมถงไมไดระบตวอยางความสมพนธทอาจท�าใหพนกงานขาดความเปนอสระ เพอเปนแนวทางใหพนกงานรายงานความขดแยงทางผลประโยชนไดครบถวนมากยงขน

ตวอยำงท5 ส�านกงานสอบบญชไมไดก�าหนดนโยบายเปนลายลกษณอกษรเกยวกบการยนยนความเปนอสระและการรกษาความลบของบคคลทไมใชพนกงานแตมสวนเกยวของกบงานตรวจสอบ เชน ทปรกษา ผเชยวชาญภายนอกผสอบบญชภายนอกทไดรบการวาจางจากส�านกงานสอบบญชและนกศกษาฝกงานเปนตน

ตวอยำงท6 ส�านกงานสอบบญชไมไดก�าหนดนโยบายเปนลายลกษณอกษรเกยวกบการด�าเนนการ ในกรณ ทพนกงานลาออกเพอไปท�างานในบรษทลกคา

ตวอยำงท7 ส�านกงานสอบบญชไมไดก�าหนดใหพนกงานยนยนความเปนอสระและการปฏบตตามจรรยาบรรณในแตละงานสอบบญชทพนกงานปฏบตงานตรวจสอบ

ตวอยำงท8 ส�านกงานสอบบญชมรายไดคาธรรมเนยมการสอบบญชจากกลมบรษทใดบรษทหนงเปนจ�านวนทสงเมอเปรยบเทยบกบรายไดรวมซงอาจมผลตอความเปนอสระ(“feedependency”)แตไมพบมาตรการลดหรอขจดขอกงวลดงกลาว

3. การตอบรบงานและการคงไวซงความสมพนธกบลกคา

จากการตรวจกระบวนการตอบรบงานพบวากระบวนการตอบรบงานในภาพรวมของส�านกงานสอบบญชสวนใหญเปนไปตามทมาตรฐานการควบคมคณภาพก�าหนดแลว แตมส�านกงานสอบบญชบางแหงทจ�าเปนตองปรบปรง เรองการจดบนทกขอมลการตอบรบงานสอบบญชใหมความชดเจนยงขน เนองจากการพจารณาตอบรบงานตองอาศยดลยพนจและประสบการณของผประเมนเปนหลก โดยยงไมมหลกเกณฑทละเอยดและชดเจนเพยงพอ

14ส�านกงานคณะกรรมการก�ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย

นอกจากนส�านกงานสอบบญชบางแหงยงเรยงล�าดบขนตอนการตอบรบงานไมเหมาะสมอาจท�าใหเกดความเสยงในการพจารณาตอบรบงานลกคาไดเนองจากยงพจารณาไมครอบคลมคณสมบตทส�าคญของลกคาอยางครบถวน

ตวอยำงท1 ส�านกงานสอบบญชไมมเอกสารประกอบการประเมนการตอบรบงานทเพยงพอและเหมาะสม หรอแบบประเมนเปนการตอบวา“ใช”“ไมใช”หรอ“ไมเกยวของ”แตไมมการบนทกเหตผลประกอบวาเหตใดจงตอบเชนนน

ตวอยำงท2 การออกหนงสอตอบรบงานสอบบญชกอนทจะประเมนการรบงานเสรจสน

ตวอยำงท3 แบบประเมนความเสยง ยงไมครอบคลมประเดนทส�าคญในบางเรอง เชน ประวตทางธรกจของ ผถอหนหลกและผบรหารคนส�าคญ ขอบงชเกยวกบการถกจ�ากดขอบเขตการปฏบตงาน การพจารณาความร ความสามารถและความเพยงพอของทมตรวจสอบในอตสาหกรรมของลกคาการพจารณาความเสยงจากการเปนหรอมแผนทจะเปนกจการทมสวนไดเสยสาธารณะความซบซอนของระบบสารสนเทศทลกคาใช การตรวจสอบ งบการเงนของกลมกจการและคาสอบบญชคางจายเปนตน

ตวอยำงท4 รายงานการสอบบญชปกอนของลกคาทส�านกงานสอบบญชรบงานเปนปแรก เปนแบบไมแสดงความเหน เนองจากขอบเขตการตรวจสอบถกจ�ากด และบรษทใหขอมลแกส�านกงานสอบบญชวา เหตทเปลยน ผสอบบญชใหม เนองจากผสอบบญชรายเดมไมเสนอราคาปตอไป แตไมพบหนงสอตอบกลบจากผสอบบญช รายเดมเกยวกบการสอบถามมรรยาทในเอกสารประกอบการตอบรบงานและในกระบวนการประเมนความเสยงไมพบการพจารณาปจจยการเปลยนแปลงผสอบบญช และการทรายงานการสอบบญชงวดกอนเปนแบบไมแสดงความเหนโดยส�านกงานสอบบญชยงคงสรปผลการประเมนความเสยงวามระดบปานกลาง

ตวอยำงท5 ส�านกงานสอบบญชไมไดก�าหนดวธการตอบสนองความเสยงในกรณทความเสยงทประเมนไดอยในระดบสงกวาปกตแตยงพจารณารบงาน

ตวอยำงท6 ส�านกงานสอบบญชไมมแนวทางปฏบตในการสรปผลทไดจากการประเมนความเสยงจาก การตอบรบงานลกคารายใหมวากรณใดบางทความเสยงจากการตอบรบงานถงระดบสงกวาปกตเพอใหการประเมนความเสยงเปนมาตรฐานเดยวกนและเพอลดการใชดลยพนจของผประเมน

4. ทรพยากรบคคล

จากการตรวจเรองทรพยากรบคคลพบวามขอสงเกตคอนขางนอยเมอเปรยบเทยบกบองคประกอบอนอยางไรกดมบางประเดนทตองไดรบการปรบปรงเชนหลกสตรการอบรมการตดตามใหพนกงานเขาอบรมใหครบถวนและการก�าหนดเกณฑการประเมนผลเปนตน

ตวอยำงท1 ส�านกงานสอบบญชไมไดก�าหนดนโยบายทเปนลายลกษณอกษรในการก�าหนดจ�านวนชวโมง การฝกอบรมขนต�าของพนกงานแตละระดบ รวมถงไมพบหลกฐานการจดฝกอบรมใหแกพนกงานทรบผดชอบ งานสอบบญชทมลกษณะเฉพาะ เพอใหมนใจวาพนกงานทกคนมความรและความสามารถเพยงพอตอการปฏบตงาน สอบบญช

15รายงานสรปกจกรรมการตรวจคณภาพงานสอบบญชรอบแรก

1 ตลาคม 2553 - 31 ธนวาคม 2555

ตวอยำงท2 ส�านกงานสอบบญชไมไดเกบขอมลการอบรมของพนกงานใหครบถวนทกหลกสตรจงท�าใหส�านกงานสอบบญชขาดขอมลทจะใชในการประเมนผลและพฒนาพนกงาน

ตวอยำงท3 ส�านกงานสอบบญชไมไดตดตามและด�าเนนการกบพนกงานทเขาอบรมไมครบตามจ�านวนชวโมงขนต�าทก�าหนด

ตวอยำงท4 การประเมนผลการปฏบตงาน ไมไดแบงกลมเรองปจจยดานคณภาพงาน และไมไดก�าหนด น�าหนกในการใหคะแนนในแตละปจจยอยางชดเจนเปนผลใหบคลากรของส�านกงานสอบบญชอาจไมตระหนกถงหรอไมใหความส�าคญในเรองคณภาพงานอยางทควรจะเปน

ตวอยำงท5 ส�านกงานสอบบญชไมไดจดท�า KPI เพอเปนแนวทางใหพนกงานทราบความคาดหวงและใชใน การประเมนผลการปฏบตงานหรอไมมการสอสารใหพนกงานรบทราบถงKPIทจะใชเปนเกณฑในการประเมนผล การปฏบตงานเพอใหพนกงานตระหนกถงความคาดหวงของส�านกงานสอบบญชอยางชดเจน

ตวอยำงท6 ส�านกงานสอบบญชไมไดน�าขอสรปจากการประเมนผลการปฏบตงานสอบบญชแตละงาน ไปใชในการพจารณาปรบเงนเดอนและจายผลตอบแทนแกพนกงานอยางเหมาะสม และไมมหลกเกณฑทชดเจน ในการพจารณาปรบเงนเดอนและจายผลตอบแทนส�าหรบพนกงานแตละระดบ

ตวอยำงท7 ส�านกงานสอบบญชไมไดก�าหนดนโยบายทเกยวของกบการควบคมคณภาพงานของทมตรวจสอบภายนอก

5. การปฏบตงาน

จากการตรวจเรองการปฏบตงานพบวา มขอสงเกตทส�านกงานสอบบญชบางแหงตองปรบปรงในเรอง คมอ การสอบบญชและแนวการตรวจสอบทยงไมเปนปจจบนและไมครอบคลมถงธรกจเฉพาะทส�านกงานสอบบญช ใหบรการตรวจสอบวธการวางแผนการตรวจสอบและการประเมนความเสยงทยงไมเหมาะสมการทดสอบการควบคมภายในการประเมนผลกระทบจากการแสดงขอมลทขดตอขอเทจจรงซงยงไมไดรบการแกไขกระบวนการสอบทานคณภาพงานของส�านกงานสอบบญชหลายแหงยงไมเพยงพอโดยพบวาEQCRไมไดสอบทานกระดาษท�าการทส�าคญ บางเรอง หรอใชเวลาในการสอบทานงานสอบบญชแตละงานคอนขางนอยเมอเปรยบเทยบกบเวลาทใชใน การสอบบญชทงหมด นอกจากน การก�าหนดนโยบายและวธปฏบตในการจดเกบกระดาษท�าการทยงไมชดเจนรวมถงการปรกษาหารอในเรองทยากและซบซอน

ตวอยำงท1 ส�านกงานสอบบญชไมไดจดท�าคมอการปฏบตงานตรวจสอบ(“auditmanual”)ท�าใหการตรวจสอบ แตละงานสอบบญชมขอบเขตการตรวจสอบและวธการเลอกตวอยางไมเปนไปในแนวทางเดยวกน

ตวอยำงท2 ส�านกงานสอบบญชใชauditmanualของส�านกงานเครอขายซงยงไมมการปรบปรงใหเหมาะสมกบประเทศไทย

ตวอยำงท3 ส�านกงานสอบบญชไมม audit programme ในบางเรอง เชน การระบและประเมนความเสยงจากการทจรตและการตอบสนองความเสยงดงกลาวและการตรวจสอบการควบคมทวไปของเทคโนโลยสารสนเทศ(generalITcontrol)รวมถงการตรวจสอบธรกจทมลกษณะเฉพาะ

16ส�านกงานคณะกรรมการก�ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย

ตวอยำงท4 disclosure checklist ทใชในการตรวจสอบความครบถวนของการเปดเผยขอมลไมครอบคลม ถงประกาศของหนวยงานทเกยวของเชนก.ล.ต.และกรมพฒนาธรกจการคา

ตวอยำงท5 ส�านกงานสอบบญชใชเพยงchecklistในการท�าความเขาใจระบบการควบคมภายในหรอประเมนเรองตางๆโดยไมมค�าอธบายเหตผลของการประเมนเชนการท�าความเขาใจระบบสารสนเทศระบบคอมพวเตอรการประเมนความเหมาะสมของขอสมมตเรองการด�าเนนงานตอเนองเปนตน

ตวอยำงท6 ส�านกงานสอบบญชไมไดระบทมาของการก�าหนดขอบเขตและการเลอกรายการทงส�าหรบ การทดสอบการควบคมและการทดสอบเนอหาสาระไวในกระดาษท�าการ นอกจากน จ�านวนรายการทเลอกมาทดสอบไมเปนไปตามคมอการตรวจสอบของส�านกงานหรอรายการทเลอกทดสอบไมครอบคลมทงปรวมถงไมไดแบงกลมประชากรตามลกษณะความเสยงจากการแสดงขอมลทขดตอขอเทจจรงอนเปนสาระส�าคญ

ตวอยำงท7 ผสอบบญชไมไดน�าผลการประเมนความเสยงของการแสดงขอมลทขดตอขอเทจจรงทมสาระส�าคญในสวนทเปนความเสยงสบเนองและความเสยงจากการควบคมไปใชในการก�าหนดลกษณะระยะเวลาและขอบเขตของวธการตรวจสอบทแตกตางกนในแตละระดบความเสยง

ตวอยำงท8 กระดาษท�าการสรปขอมลทขดตอขอเทจจรงทยงไมไดรบการแกไข(“summaryofuncorrected misstatements”) ในปปจจบน ไมไดรวมรายการขอมลทขดตอขอเทจจรงทยงไมไดรบการแกไขจากปกอน และพจารณาเพยงจ�านวนเงนของรายการทไมไดปรบปรงโดยไมพบการพจารณาเกยวกบองคประกอบดานคณภาพ

ตวอยำงท9 การลงลายมอชอในกระดาษท�าการไมครบถวน ผสอบทานงานในระดบผจดการ และผสอบบญชไมไดลงลายมอชอในกระดาษท�าการทส�าคญ

ตวอยำงท10 EQCRมประสบการณคอนขางนอยเมอเปรยบเทยบกบengagementpartnerรวมถงส�านกงานสอบบญชยงก�าหนดอ�านาจหนาททจ�าเปนของบคคลทจะท�าหนาทEQCRไมชดเจนเพยงพอ

ตวอยำงท11 ไมไดก�าหนดแนวปฏบตเกยวกบชวงเวลาในการเขามามสวนรวมของ EQCR โดย พบวา EQCR ไมไดเขามามสวนรวมในกระบวนการตรวจสอบตงแตขนตอนการวางแผนการตรวจสอบและในระหวางการตรวจสอบ

ตวอยำงท12 กระบวนการปรกษาหารอไมมหลกเกณฑเบองตนทก�าหนดวาเรองใดเปนเรองทยาก ซบซอน หรอตองใชดลยพนจซงตองมการปรกษาหารอกบกลมผเชยวชาญ(“technicalcommittee”)

ตวอยำงท13 ไมมระเบยบวธปฏบตในการจดเกบกระดาษท�าการ การเขาถง การเบกใช และการอนมตทเปน ลายลกษณอกษร

6. การตดตามผล

จากการตรวจเรองการตดตามผลพบวาส�านกงานสอบบญชบางแหงเพงเรมก�าหนดนโยบายและวธปฏบตเกยวกบการตดตามผล จงยงน�าไปใชไมครบถวน การเลอกตวอยางยงไมเหมาะสม รวมถงการสอสารและการบนทกผล ยงไมชดเจนเพยงพอ

17รายงานสรปกจกรรมการตรวจคณภาพงานสอบบญชรอบแรก

1 ตลาคม 2553 - 31 ธนวาคม 2555

ตวอยำงท1 ส�านกงานสอบบญชยงไมมการสอสารขอบกพรองทพบไปยงพนกงาน รวมถงยงไมมการจดท�าแผนการแกไข และน�าผลไปก�าหนดนโยบายและวธปฏบตของส�านกงานสอบบญชเกยวกบการใหความรและ การฝกอบรม

ตวอยำงท2 ส�านกงานสอบบญชยงไมมระบบการตดตามผลในระดบส�านกงานสอบบญชในสวนทส�าคญ หลายประการ เชน การประเมนวาการสอสารนโยบายทก�าหนดโดยหวหนาส�านกงานสอบบญชมประสทธภาพและลงไปถงบคคลากรเกยวกบการสอบบญชทกระดบชนหรอไม การสอบทานวานโยบายและแนวทางปฏบต ของส�านกงานสอบบญชถกปรบปรงใหเปนปจจบนตามมาตรฐานทางวชาชพอยางสม�าเสมอ การตรวจสอบเรอง การหมนเวยนผ สอบบญช และ EQCR วาสอดคลองกบนโยบายของส�านกงานสอบบญช การทดสอบวา ผสอบบญชไดประเมนความเสยงจากการตอบรบงานเหมาะสมแลวหรอไม การตรวจทานเรองการรวบรวม แฟมงานของงานสอบบญชภายในระยะเวลาทก�าหนด การตดตามวาผลประเมนการปฏบตงานของพนกงาน สะทอนถงเรองคณภาพงานสอบบญชหรอไม และการพจารณาถงความเหมาะสมของเนอหาของหลกสตร ทจดอบรมวาเหมาะสมส�าหรบผทเขาอบรมหรอไมเปนตน

ตวอยำงท3 การตดตามผลในระดบงานสอบบญชเปนเพยงการตรวจสอบความครบถวนของการจดท�า กระดาษท�าการเทานน ท�าใหการประเมนการควบคมคณภาพงานสอบบญชอาจไมบรรลวตถประสงค กลาวคอ ส�านกงานสอบบญช ไมไดตรวจสอบถงเนอหาสาระและคณภาพของกระดาษท�าการ หากแตตรวจเพยงวา งานสอบบญชนนไดมการจดท�ากระดาษท�าการเพอทดสอบในแตละเรองแลวหรอไมเทานน

ตวอยำงท4 ส�านกงานสอบบญชไมมการก�าหนดขอบเขตของการตดตามผลทเปนลายลกษณอกษรและเกณฑการเลอกงานสอบบญชขนมาสอบทาน รวมทงไมพบการเลอกงานสอบบญชทมความเสยงสงมาสอบทาน เชน บรษทจดทะเบยนและงานทตองอาศยความเชยวชาญเฉพาะดาน

ตวอยำงท5 แบบประเมนทใชในการตดตามผล ทงในระดบงานสอบบญช และส�านกงานสอบบญช ระบเพยง ค�าตอบวา“ใช”หรอ“ไมใช”โดยไมพบกระดาษท�าการทเกยวของทแสดงใหเหนวาขอบเขตการตดตามและเอกสารหลกฐานของการตดตามเปนไปตามนโยบายและแนวปฏบตของส�านกงานทไดก�าหนดไว

18ส�านกงานคณะกรรมการก�ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย

ข. ระดบงานสอบบญช

ในการตรวจรอบแรกนนก.ล.ต.ไดตรวจงานสอบบญชของผสอบบญชทงสน91คนโดยเปนผสอบบญชรายใหม ทยนขอความเหนชอบ 30 คน และเปนผทขอตออายการใหความเหนชอบ 61 คน ซงผสอบบญชสวนใหญ ผานการตรวจสอบ โดยมผสอบบญชรายใหมทยนขอความเหนชอบ2 ราย ทไมไดรบความเหนชอบ ทงน จาก การตรวจสอบพบขอสงเกตในประเดนตางๆโดย6อนดบแรกคอ

การรบร�รายได�

การวางแผนและการประเมน

ความเสยง

0% 5% 10% 15% 20%

การสรปงานสอบบญช

การตรวจสอบสนค�าคงเหลอ

การระบและประเมนความเสยงจากการทจร�ต

และการตอบสนองความเสยง

การทดสอบการควบคมภายใน

6%

8%

9%

12%

13%

16%

หมายเหต:อตรารอยละค�านวณจากขอสงเกตทตรวจพบทงหมดในรอบการตรวจแรก

1. การทดสอบการควบคมภายใน

ขอสงเกตสวนใหญทพบในเรองการทดสอบการควบคมภายใน เชน การก�าหนดขอบเขตการตรวจสอบไมเพยงพอ และเหมาะสมการเลอกตวอยางไมครอบคลมระยะเวลาทเหมาะสม และตวอยางไมเปนตวแทนทเหมาะสม ของประชากรเปนตน

19รายงานสรปกจกรรมการตรวจคณภาพงานสอบบญชรอบแรก

1 ตลาคม 2553 - 31 ธนวาคม 2555

การเลอกรายการไมเหมาะสม

ตวอยำงท1 การตรวจสอบบญชในธรกจธนาคารและสถาบนการเงน พบวา ผสอบบญชก�าหนดขอบเขต การทดสอบระบบการจดการหลกประกน (collateralmanagement) โดยเลอกรายการทมมลคาหลกประกน สงสดจ�านวน 5 รายการ ซงการเลอกรายการดงกลาว ยงไมบรรลวตถประสงคการทดสอบ เนองจากรายการทม ความเสยงในการไมปฏบตตามระบบไมไดมเพยงรายการทมมลคาหลกประกนสง ทงน ผลการทดสอบ ความมประสทธผลของระบบดงกลาวมผลตอการก�าหนดขอบเขตการตรวจสอบเนอหาสาระในเรองความเพยงพอ ของคาเผอหนสงสยจะสญ ซงหลกเกณฑของธนาคารแหงประเทศไทยก�าหนดใหธนาคารตองประมาณการ คาเผอหนสงสยจะสญในอตรารอยละส�าหรบหนแตละชนจากเงนใหสนเชอสทธหลงจากหกมลคาหลกประกน รวมถงมลคาของเงนใหสนเชอทไมกอใหเกดรายได (NPL) ทมความเสยงสงจากการไมไดรบช�าระหน ธนาคาร จงตองมระบบการควบคมทมประสทธผลในการทบทวนมลคาหลกประกนอยางสม�าเสมอและเปนปจจบน

ตวอยำงท2 ไมพบการบนทกในกระดาษท�าการถงขอบเขต และวธการเลอกตวอยางรายการทน�ามาทดสอบระบบการควบคมภายใน

ตวอยำงท3 การเลอกตวอยางไมเพยงพอทจะเปนตวแทนทเหมาะสมของกลมประชากรทงหมดได เชน การเลอกตวอยางไมไดเลอกตามลกษณะความเสยงและวตถประสงคในการตรวจสอบหรอเลอกตวอยางในปรมาณทนอยเกนไป

ตวอยำงท4 ผสอบบญชเลอกแหลงขอมลในการทดสอบการควบคมตนทนการพฒนาอสงหารมทรพยจาก ใบส�าคญซอ ซงเปนรายการทไดรบการบนทกบญชแลวเทานน จงไมครอบคลมถงรายการซอหรอคาใชจายอน ทมสาระส�าคญแตยงไมไดบนทกบญชอยางครบถวน

ตวอยำงท5 ผสอบบญชวางแผนเลอกตรวจรายการรายไดทกจด รวมถง การช�าระหนจ�านวน 24 รายการ แตในขนตอนการรบช�าระหน ตรวจเพยง 11 รายการ จาก 24 รายการ เนองจากบรษทยงไมไดรบช�าระหน โดยไมพบการตรวจเพมเตมตอนสนงวดหรอการเลอกตวอยางอนทไดรบช�าระหนแลวขนมาทดแทน

ตวอยำงท6 ในขนท�าความเขาใจการควบคมภายในของระบบการผลตนน ผสอบบญชท�าความเขาใจระบบ การผลต โดยใชวธอธบายดวย flow chart และการบรรยาย อยางไรกด ไมพบการระบวา การควบคมใดเปน การควบคมหลก(keycontrol)ของกจการรวมถงไมไดระบเกยวกบสงทผบรหารไดใหการรบรอง(assertions) ทไดในแตละการควบคมนน นอกจากน ไมพบการทดสอบระบบการควบคมภายในของระบบผลต มเพยง การทดสอบการควบคมเรองการรบวตถดบและการตดสนคาคงเหลอเทานน โดยไมพบการวางแผนการตรวจสอบวา ความจรงแลวผสอบบญชวางแผนทจะตรวจอะไรบางทเกยวของกบการควบคมภายในของระบบดงกลาว

การทดสอบการควบคมไมครอบคลมจดควบคมทส�าคญ

ตวอยำงท7 ในการตรวจสอบธรกจธนาคารไมพบกระดาษท�าการทดสอบจดควบคมทส�าคญประเภทmanualcontrol เชน การบนทกปรบปรงขอมลเงนใหสนเชอ (วงเงน อตราดอกเบย เงอนไขการจายช�าระ) การบนทก ขอมลหลกประกน การทดสอบระบบการค�านวณดอกเบยรบเมอมการปรบอตราดอกเบย การรบร รายได และการหยดรบรรายไดรวมถงการปรบปรงอตราดอกเบยในระบบตามประกาศธนาคารแหงประเทศไทยเปนตน

20ส�านกงานคณะกรรมการก�ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย

ตวอยำงท8 ในการตรวจสอบธรกจคาปลกตามสาขา ซงมวธการช�าระเงนหลายประเภท โดยมการควบคม ทแตกตางกนเชนการขายเงนสดและผอนช�าระซงมการควบคมทแตกตางกนเชนการตรวจสอบประวตลกคาการเรยกเกบคาซอสนคาแตไมพบการทดสอบจดควบคมทส�าคญดงกลาวแยกจากกน

ตวอยำงท9 ในการทดสอบการควบคมภายในทใหความเชอมนอยางสมเหตสมผลวารายการฝากขายได ถกบนทกอยางเหมาะสม ผสอบบญชตรวจสอบรายไดจากการฝากขายจากรายงานการเบกสนคาจากคลงสนคา ภายนอกทไมไดบรหารจดการโดยบรษท แตไมพบวาผสอบบญชไดตรวจสอบความเชอถอไดของรายงานดงกลาว แตอยางใด นอกจากน รายงานดงกลาว ไดถกน�าไปใชในการตรวจรายละเอยดรายการในขนตอนการตรวจสอบ เนอหาสาระในเรองความมอยจรงของสนคาฝากขาย

ตวอยำงท10 ในการทดสอบการควบคมภายในวงจรรายไดของธรกจพฒนาอสงหารมทรพย(อาคารชด)เพอขายซงรบรรายไดเมอโอนกรรมสทธหองชดใหแกผซอพบวาผสอบบญชไมไดทดสอบรายการถงจดทบรษทรบรรายได(โอนกรรมสทธหองชด) นอกจากน ราคาตามสญญาจะซอจะขายของรายการทเลอกมาทดสอบไมตรงกบ pricelistแตไมพบการตดตามหาสาเหตของผลตางทเกดขน

ตวอยำงท11 ผสอบบญชไมไดทดสอบการควบคมทเกยวของกบการรบรรายไดตามขนความส�าเรจของงาน (“percentageofcompletion”)แตใชวธการตรวจสอบเนอหาสาระเพยงอยางเดยวและผสอบบญชก�าหนดขอบเขต การตรวจสอบเนอหาสาระของการรบรรายไดตามวธ percentage of completion โดยเลอกเฉพาะโครงการ ทมยอดตามสญญาเกนกวา5ลานบาทมผลใหบางโครงการทมมลคาตามสญญาไมถง 5ลานบาทแตมการรบร รายไดในปปจจบนเกนกวาระดบสาระส�าคญไมไดถกตรวจสอบ

ตวอยำงท12 ในการตรวจสอบรายไดจากการขายในประเทศ ไมพบการตรวจสอบทส�าคญในหลายประเดน เชน การตรวจสอบลายเซนผมอ�านาจอนมตการขาย ลายเซนผรบสนคา และราคาขาย รวมถง การตรวจสอบ ความถกตองของรายงานสรปยอดขายประจ�าเดอนและใบสรปยอดขายและยอดรบเชคสวนการตรวจสอบรายได จากการขายในตางประเทศไมพบการตรวจสอบเงอนไขการขายและเอกสารการสงออกเชนbilloflading

การใชผลงานของผตรวจสอบภายใน

ตวอยำงท13 ผสอบบญชอางองผลการตรวจสอบของผตรวจสอบภายในของกจการ แตไมพบวา ผสอบบญช ไดพจารณาความเทยงธรรมและความเปนอสระของผตรวจสอบภายใน รวมทงไมพบการพจารณาวา ขอบเขต การทดสอบและวธการตรวจสอบของผตรวจสอบภายในเพยงพอและเหมาะสมเพอวตถประสงคของผสอบบญชและสามารถน�ามาใชเปนหลกฐานการสอบบญชไดในเรองใดบาง

การไมขยายขอบเขตการทดสอบเมอพบขอผดพลาดจากการทดสอบการควบคมภายใน

ตวอยำงท14 ผสอบบญชพบขอบกพรองของการควบคมภายในเชนผแกไขค�าสงซอของลกคาซอขายหลกทรพยและผอนมตรายการเปนคนเดยวกนผอนมตรายการไมเปนไปตามทระบในระเบยบการปฏบตงานมการท�ารายการซอขายหลกทรพยของพนกงานโดยไมไดขออนมตจากผบงคบบญชาเปนตนแตไมพบการขยายขอบเขตการทดสอบและยงคงสรปผลการทดสอบวาการควบคมภายในมประสทธผล

21รายงานสรปกจกรรมการตรวจคณภาพงานสอบบญชรอบแรก

1 ตลาคม 2553 - 31 ธนวาคม 2555

การทดสอบการควบคมไมครอบคลมทงป

ตวอยำงท15 ขอบเขตการทดสอบการควบคมภายในของวงจรรายไดและขายไมครอบคลมทงป โดยไมม การอธบายเพมเตมในกระดาษท�าการวาจะสามารถเชอมนในความมประสทธผลของรายการขายทเกดขนในชวงเดอน ทเหลอและจะสามารถสรปผลวาการควบคมภายในมประสทธผลอยทงปไดอยางไร

การทดสอบการควบคมภายในควบคกบการตรวจสอบรายละเอยดของรายการและยอดคงเหลอ (Dual purpose testing)

ตวอยำงท16 ผสอบบญชทดสอบการควบคมภายในควบคไปกบการตรวจสอบรายละเอยดของรายการและ ยอดคงเหลอ(“testofdetails”)ในขนตอนการตรวจสอบเนอหาสาระอยางไรกดวตถประสงคของการทดสอบการควบคมอาจแตกตางจากวตถประสงคของการตรวจสอบรายละเอยดของรายการและยอดคงเหลอแตไมพบการก�าหนดวธการทดสอบในแตละวตถประสงคแยกจากกน เพอใหมนใจวา ขอบเขตการทดสอบ กลมตวอยาง วธการตรวจสอบทใชบรรลวตถประสงคดานการทดสอบการควบคมภายในและดานการทดสอบเนอหาสาระแลว โดยในการตรวจสอบเนอหาสาระ ผ สอบบญชท�าเพยงการวเคราะหเปรยบเทยบและการตรวจตดยอด ในการตรวจสอบเนอหาสาระเพมเตมเทานน

2. การระบและประเมนความเสยงจากการทจรตและการตอบสนองความเสยง

จากการตรวจสอบพบวา ผสอบบญชมขอบกพรองในเรองการระบและประเมนความเสยงจากการทจรต และ การตรวจสอบสมดรายวนทวไป(“JV”)

ตวอยำงท1 กระดาษท�าการทดสอบ JV มไดเชอมโยงวธการตรวจสอบกบความเสยงของการแสดงขอมลทาง การเงนทขดตอขอเทจจรงอยางมสาระส�าคญซงเปนผลมาจากการทจรต เนองจากไมพบการท�าความเขาใจระบบ การบนทกรายการผานJVของกจการและผสอบบญชไมไดแยกประเภทของJVระหวางรายการปกตและรายการไมปกตหรอก�าหนดปจจยในการเลอกรายการทอาจสงสยวาเปนรายการทอาจขดตอขอเทจจรงอยางมสาระส�าคญอนเนองมาจากการทจรตหรอการแทรกแซงโดยผบรหารโดยพบวารายการทเลอกทดสอบสวนใหญเปนรายการปกต

ตวอยำงท2 ผสอบบญชบนทกในขนตอนการวางแผนการตรวจสอบวาบรษทอาจมความเสยงจากการทจรต เกยวกบการทผ บรหารเขาแทรกแซงการควบคม (“management override of control”) แตพบวา ในการตรวจสอบ JV ผสอบบญชก�าหนดขอบเขตการตรวจสอบโดยการเลอกรายการทเกดขนเพยงเดอนสดทาย ของงวดบญช และเลอกรายการทมจ�านวนมากกวาระดบสาระส�าคญ โดยไมพบการสอบทาน JV ในระหวางป เพอหารายการผดปกตตามทไดระบไวในขนวางแผนการตรวจสอบ

ตวอยำงท3 ผสอบบญชเลอกตรวจ JV ระหวางป เฉพาะรายการทเกนระดบสาระส�าคญ โดยรายการทเลอกตรวจบางรายการไมมเอกสารประกอบรายการผสอบทานและผอนมตรายการแตผสอบบญชสรปผลวารายการดงกลาวเปนรายการปกตธรกจและถกตองตามควร

ตวอยำงท4 กระดาษท�าการตรวจสอบJVระบขอสงเกตทท�าใหสงสยวามรายการผดปกตแตไมพบการตดตามหาสาเหตและการด�าเนนการตรวจสอบเพมเตมเชนกจการไมมการเรยงล�าดบเลขทJVอยางเหมาะสมJVทเปน การโอนเงนระหวางบญชสวนมากขาดเอกสารประกอบรายการ JV สวนหนงขาดการตรวจสอบจากผมอ�านาจ เปนตน

22ส�านกงานคณะกรรมการก�ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย

ตวอยำงท5 ไมพบกระดาษท�าการทดสอบความครบถวน(“completeness”)ของJV

ตวอยำงท6 ไมพบการท�าความเขาใจระบบการบนทกรายการผาน JV และไมพบการแยกประเภท JV หรอก�าหนดปจจยในการเลอกรายการโดยรายการทเลอกทดสอบสวนใหญเปนJVทวไป

ตวอยำงท7 กระดาษท�าการท�าความเขาใจธรกจระบวา บรษทตงเปาในการท�าก�าไรเปนอตรารอยละตอรายได ของโครงการ ซงเปนเปาหมายทก�าหนดไวสงกวาปทผานมามาก จงอาจเปนแรงกดดนใหผ บรหารพยายาม ท�าตวเลขก�าไรใหสงกวาทเปนจรงนอกจากนในปดงกลาวบรษทไดยนขออนญาตเสนอขายหลกทรพยแกประชาชนเปนครงแรก (IPO) แตในกระดาษท�าการการตรวจสอบเพอตอบสนองความเสยงจากการทจรต ไมไดประเมน ความเสยงทอาจเกดทจรตหรอการตกแตงตวเลขในงบการเงนจากปจจยเสยงดงกลาวแตอยางใด

ตวอยำงท8 บรษทมคาออกแบบและเขยนแบบสถาปตย แตผออกแบบขอใหบรษทสงจายเปนคาบรการใหแกบคคลอน และใชชอบคคลอนในการหกภาษณทจาย จงเปนขอสงเกตวารายการดงกลาว เปนรายการไมปกตท อาจเขาขายเปนการทจรตแตไมพบกระดาษท�าการตรวจสอบรายการดงกลาวเพมเตมและไมพบกระดาษท�าการบนทกการสอสารรายการผดปกตดงกลาวกบผมหนาทก�ากบดแลของบรษทหรอการสอบถามและพจารณาเหตผลของการท�ารายการดงกลาว

3. การตรวจสอบสนคาคงเหลอ

จากการตรวจสอบพบวาผสอบบญชบางรายยงมขอบกพรองเกยวกบการตรวจสอบสนคาคงเหลอในบางเรองเชนการสงเกตการณการตรวจนบสนคาคงเหลอ การทดสอบตนทนสนคาตอหนวย การทดสอบมลคาสทธทคาดวา จะไดรบคนการตรวจสอบสมมตฐานและนโยบายบญชทผบรหารใชเปนตน

การสงเกตการณการตรวจนบสนคาคงเหลอ และการกระทบยอดสนคาคงเหลอจากวนทตรวจนบไปยงวนทในงบแสดงฐานะการเงน

ตวอยำงท1 ไมพบการส มทดสอบรายการเคลอนไหวของสนคาคงเหลอจากวนทตรวจนบไปยงวนทใน งบแสดงฐานะการเงนกบเอกสารหลกฐานแตอยางใดกรณมการตรวจนบสนคาคงเหลอกอนหรอหลงวนสนงวดบญช

ตวอยำงท2 การกระทบยอดสนคา (roll forward) จากวนทตรวจนบสนคาไปถงวนสนงวดบญชไมเพยงพอ เนองจากผสอบบญชตรวจสอบกบรายงานขาย รายงานการผลต และรายงานการใชวตถดบ โดยไมไดตรวจสอบความถกตองครบถวนของรายงานดงกลาวหรอสมตรวจสอบกบเอกสารตนทาง(sourcedocument)

ตวอยำงท3 บรษทจดเกบสนคาคงเหลอไวทบรษทคลงสนคาทรบจางดแลสนคาใหกบลกคา แตไมพบ การทดสอบจดควบคมของระบบการเบกจายสนคาทจดเกบไวทคลงสนคาดงกลาวและไมพบการตรวจสอบความม ตวตนของสนคาคงเหลอทอย ทบรษทคลงสนคา และสญญาวาจางบรษทคลงสนคาดงกลาว รวมถงไมได เขาสงเกตการณการตรวจนบสนคาคงเหลอดงกลาว แตใชวธการสงหนงสอยนยนยอดสนคาคงเหลอไปยงบรษทลกคาแทน โดยผตอบกลบเปนบรษทคลงสนคา ซงตอบกลบเปนจดหมายอเลกทรอนกส และผสอบบญชไมได ใชวธการตรวจสอบเพอใหมนใจวาผตอบจดหมายอเลกทรอนกสเปนผทมอ�านาจและมาจากบรษทคลงสนคาจรง

ตวอยำงท4 ไมพบวาผสอบบญชไดใชความเสยงทประเมนไวในขนตอนการวางแผนวา มความเสยงสงมาเปนขอมลการเลอกตวอยางในการสงเกตการณการตรวจนบสนคาคงเหลอรวมทงไมพบการประเมนแผนการตรวจนบและวธการทผบรหารใชในการบนทกและควบคมการตรวจนบสนคาคงเหลอของกจการ

23รายงานสรปกจกรรมการตรวจคณภาพงานสอบบญชรอบแรก

1 ตลาคม 2553 - 31 ธนวาคม 2555

ตวอยำงท5 ผสอบบญชบนทกในกระดาษท�าการวาผสอบบญชไมสามารถตรวจนบงานระหวางท�าไดเนองจากเปนกระบวนการตอเนอง และไมสามารถตรวจนบวตถดบทอยในถงเกบขนาดใหญได จงใชวธการดจากหนาจอคอมพวเตอรของบรษทแทน(ระบบคอมพวเตอรเชอมโยงกบเครองจกรและสามารถค�านวณไดวามสนคาคงเหลออยรอยละเทาใด) อยางไรกด ไมพบวา ผสอบบญชไดหาหลกฐานการสอบบญชสนบสนนความนาเชอถอระบบ ดงกลาวของบรษท

ตวอยำงท6 ในการตรวจสอบสนคาทอย นอกคลงสนคาซงฝากอยทบคคลภายนอก ผสอบบญชไมไดเขาสงเกตการณการตรวจนบสนคาคงเหลอแตผสอบบญชใชวธสงหนงสอยนยนยอดทดแทนโดยมหลกฐานเปนส�าเนา และไมมขอความระบใหบคคลภายนอกตอบกลบมายงผ สอบบญชโดยตรง ซงบคคลภายนอกดงกลาวไดม การตอบกลบมาทลกคาของผ สอบบญช จงมขอสงเกตวาวธการสงและรบหนงสอยนยนยอดไมเหมาะสม เนองจากไมไดสงและรบกลบมาโดยตรงรวมถงไมพบการทดสอบจดควบคมของระบบการเบกจายสนคาทจดเกบไว ทคลงสนคาภายนอกเพอใหไดความมนใจในความมอยจรง

ตวอยำงท7 รายงานสนคาทใชในการตรวจนบระบวนทไมตรงกบวนทตรวจนบสนคา และผสอบบญชไมได ตรวจสอบความถกตองและความนาเชอถอของรายงานดงกลาว ดงนน การน�ารายงานดงกลาวมาใชอางอง ในวนทเขาตรวจนบสนคาอาจไมเหมาะสมนอกจากน ไมพบกระดาษท�าการตรวจสอบการตดยอดสนคาคงเหลอณวนทสงเกตการณการตรวจนบสนคาคงเหลอ

การทดสอบตนทนสนคาตอหนวย (unit cost) และ ตนทนมาตรฐาน (standard cost)

ตวอยำงท8 ไมพบการทดสอบตนทนสนคาตอหนวยของสนคาคงเหลอสนงวดบญช โดยผสอบบญชใชเพยง วธการวเคราะหเปรยบเทยบตนทนสนคาตอหนวยของสนคาคงเหลอระหวางปปจจบนและปกอนเทานน

ตวอยำงท9 ไมพบการทดสอบความถกตองและความนาเชอถอของขอมลในรายงานทน�ามาใชในการทดสอบการค�านวณตนทนสนคาตอหนวยเชนรายงานสรปเวลาทใชในการผลตรายงานจ�านวนสนคาทผลตไดเปนตน

ตวอยำงท10 ไมพบการทดสอบการค�านวณและการทดสอบความสมเหตสมผลของตนทนมาตรฐานทใชรวมถงการปนสวนผลตางระหวางตนทนมาตรฐานกบตนทนจรงวาถกตองหรอไม

ตวอยำงท11 บรษทมผลตางระหวางตนทนมาตรฐานกบตนทนจรงเปนจ�านวนมากส�าหรบโรงงานใหมซงบรษทไดปนสวนผลตางดงกลาว เปนสวนหนงของตนทนสนคาคงเหลอณ วนสนงวด ทงน อตราผลตางทสงกวาปกต เกดจากหลายสาเหต เชน การมของเสยจากการผลตเกนกวาปกต หรอก�าลงการผลตนอยกวาปกต ซงในกรณ ดงกลาว อาจไมควรน�าผลตางมารวมเปนตนทนของสนคาคงเหลอ แตไมปรากฏในกระดาษท�าการวาผสอบบญช ไดพจารณาประเดนดงกลาวแตอยางใด

ตวอยำงท12 ไมพบการทดสอบความสมเหตสมผลของตนทนมาตรฐานโดยผสอบบญชทดสอบเพยงการสอบยน ยอดตนทนตอหนวยระหวางรายงานสนคาคงเหลอกบสตรการผลต(billofmaterials)และการทดสอบการปนสวน ผลตางแตไมพบการทดสอบความเหมาะสมขององคประกอบตางๆทก�าหนดในตนทนมาตรฐานเชนตนทนซอตนทนแปลงสภาพและการปนสวนคาใชจายการผลตคงทเขาสตนทนแปลงสภาพซงพบเพยงการชนยอดคาใชจายการผลตทจดท�าโดยบรษทแตไมพบการทดสอบความถกตองของขอมลทบรษทน�ามาใชค�านวณดงกลาว

24ส�านกงานคณะกรรมการก�ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย

การทดสอบมลคาสทธทจะไดรบ (“NRV”)

ตวอยำงท13 ในการค�านวณคาใชจายทท�าใหสนคาขายไดผสอบบญชค�านวณจากรอยละของยอดขายของปกอน นอกจากน ผสอบบญชไมไดน�าคานายหนาซงมสาระส�าคญ มารวมเปนสวนหนงคาใชจายทท�าใหสนคาขายได จงอาจท�าใหNRVทค�านวณไดไมถกตอง

ตวอยำงท14 บรษทมสนคาทคางนานโดยบรษทค�านวณNRVจากราคาขายระหวางปทมราคาสงกวาราคาทน แทนทจะใชราคาหลงวนสนงวด โดยตนทนของสนคาคงเหลอดงกลาว ทขายไดระหวางปคดเปนรอยละ 8 ของ ยอดคงเหลอณสนปจงอาจไมเพยงพอทจะสะทอนNRVได

ตวอยำงท15 ผสอบบญชสมตรวจสอบ NRV เฉพาะสนคาส�าเรจรปและอะไหล โดยพบรายการสนคาส�าเรจรปและอะไหลทตนทนสงกวาNRVจ�านวน3.3ลานบาทจากรายการททดสอบแตไมพบวาผสอบบญชไดพจารณาน�าคาใชจายทท�าใหสนคาขายไดมาพจารณา และไมพบเหตผลทผสอบบญช ไมเลอกวตถดบ และงานระหวางท�า มาทดสอบNRVทงทมขอบงชวาNRVอาจต�ากวาราคาทนเนองจากมสนคาส�าเรจรปและอะไหลทตนทนสงกวาNRV

ตวอยำงท16 ผสอบบญชไมไดตรวจสอบมลคาสทธทจะไดรบของสนคาคงเหลอโดยใหเหตผลเพยงวาบรษทผลตและขายสนคาตามใบสงซอและมการขายสนคาภายใน1สปดาห

การตรวจสอบขอสมมตหรอนโยบายของผบรหารหรอความนาเชอถอของรายงาน

ตวอยำงท17 ผสอบบญชบนทกวา สดสวนการปนสวนตนทนคาแรง คาเสอมราคา และคาใชจายการผลตเปน ตนทนของแตละกระบวนการผลต คอ รอยละ 75 ส�าหรบกระบวนการผลตขนแรก และรอยละ 25 ส�าหรบกระบวนการผลตขนทสอง แตไมพบการบนทกการทดสอบความเหมาะสมของเกณฑการปนสวนดงกลาว ในกระดาษท�าการ

ตวอยำงท18 ไมพบการตรวจสอบขอสมมตและการใชวจารณญาณในการสงเกตและสงสยเยยงผประกอบวชาชพบญชในการประมาณการคาเผอการลดราคาสนคาคงเหลอเนองจากการเสอมสภาพ

ตวอยำงท19 ผสอบบญชบนทกในกระดาษท�าการวา บรษทใชตนทนมาตรฐานส�าหรบการบนทกบญชตนทน การผลตทางออมและตนทนแปลงสภาพอยางไรกดไมพบการตรวจสอบความสมเหตสมผลของการก�าหนดตนทนมาตรฐานทผบรหารใช และไมพบการท�าความเขาใจเกยวกบสวนประกอบของคาโสหยการผลตทน�ามาค�านวณตนทนตอหนวยของสนคา

ตวอยำงท20 ผสอบบญชน�ารายงานแยกอายสนคาคงเหลอมาใชในการพจารณาตงคาเผอสนคาลาสมยและเคลอนไหวชา อยางไรกด ไมพบวา ผสอบบญชไดทดสอบความนาเชอถอของรายงานแยกอายสนคาคงเหลอ ดงกลาวกอนน�ามาใช

ตวอยำงท21 ไมพบกระดาษท�าการตรวจสอบความเหมาะสมของนโยบายการรบคนสนคาทบรษทก�าหนดขนและอตรารอยละทน�ามาค�านวณคาเผอการรบคนสนคา นอกจากน บรษทมการเปลยนเงอนไข การรบคนสนคาจากบรษททเกยวของกน แตไมพบการปรบนโยบายการตงประมาณการคาเผอการรบคนสนคา และไมพบวา ผสอบบญชไดน�าปจจยดงกลาว และใชวจารณญาณในการสงเกตและสงสยเยยงผประกอบวชาชพประกอบ การสอบทานการตงคาเผอการรบคนสนคาตามทบรษทค�านวณ

25รายงานสรปกจกรรมการตรวจคณภาพงานสอบบญชรอบแรก

1 ตลาคม 2553 - 31 ธนวาคม 2555

การตรวจสอบเนอหาสาระรายการ

ตวอยำงท22 ผสอบบญชท�าเครองหมายการตรวจสอบราคาวตถดบงานระหวางท�าและสนคาส�าเรจรปวาตรวจกบใบแจงหนลาสด ทงทงานระหวางท�า และสนคาส�าเรจรปเปนสนคาทบรษทผลตตอเอง จงไมนาจะตรวจสอบกบเอกสารใบแจงหนได นอกจากน ไมพบการอางองกบกระดาษท�าการอนวา ไดตรวจตนทนของงานระหวางท�า และสนคาส�าเรจรปแลว

ตวอยำงท23 ในการตรวจสอบการซอสนคาคงเหลอระหวางป ผสอบบญชไมไดทดสอบการปนสวน คาขนสง คาอากร และคาใชจายในการน�าเขาใหแกสนคาแตละประเภททซอมาพรอมกน แตทดสอบเฉพาะสนคาทซอมา ครงสดทายตอนสนป ซงมมลคาไมเปนสาระส�าคญ นอกจากน ผสอบบญชไมไดตรวจสอบวา ขอมลในรายงาน ซอสนคาคงเหลอไดบนทกเขาบญชแยกประเภทอยางครบถวนถกตอง ทงทระบบรายงานซอสนคาคงเหลอ และระบบบญชแยกประเภทไมไดเชอมโยงกนอยางอตโนมต

4. การรบรรายได

จากการตรวจเรองการรบรรายได พบขอบกพรองเกยวกบการรบรรายไดส�าหรบธรกจทมลกษณะเฉพาะ และ ขอบกพรองในภาพรวมดงน

ธรกจกอสรางและพฒนาอสงหารมทรพย

ตวอยำงท1 ไมพบการใชวจารณญาณในการสงเกตและสงสยเยยงผประกอบวชาชพในการตรวจสอบ และ ไมพบการตรวจสอบความสมเหตสมผลและความนาเชอถอของอตราขนความส�าเรจของงานโครงการกอสราง ทวศวกรประเมนทงนพบเพยงรปถายจากการไปตรวจโครงการเทานน

ตวอยำงท2 กระดาษท�าการสงเกตการณความคบหนาของโครงการแสดงใหเหนวา อตราขนความส�าเรจ ของงานของฝายบญชกบของวศวกรมความแตกตางกนมากแตไมพบการตดตามหาสาเหตของผลตางดงกลาว

ธรกจหลกทรพย

ตวอยำงท3 ในการตรวจสอบบรษทหลกทรพยแหงหนง ไมพบการตรวจสอบเพอใหมนใจในความถกตอง ของราคาหน และจ�านวนหนทลกคาซอขาย ซงใชเปนฐานในการค�านวณคานายหนา และไมพบการทดสอบวา ขอมลทน�ามาใชในการค�านวณทงหมดครบถวนหรอไม

ตวอยำงท4 ไมพบการทดสอบเงอนไขการรบรรายไดคาทปรกษาทางการเงนส�าหรบรายการทเลอกขนมาทดสอบ ทงน ลกษณะของการใหบรการ การสงมอบงาน และเงอนไขอนในสญญากบลกคาแตละรายมความแตกตางกน แตผสอบบญชไมไดตรวจสอบรายละเอยดของสญญาเพอพจารณาวาบรษทรบรรายไดจากรายการดงกลาวถกตองเหมาะสมหรอไม นอกจากน ไมพบกระดาษท�าการทดสอบการตรวจตดยอดรายได และการตรวจรายการภายหลง วนทในงบการเงนเพอพจารณาวามรายไดสวนใดทยงไมไดบนทกรายการณวนสนงวดหรอไม

ธรกจฝากขาย

ตวอยำงท5 ผสอบบญชตรวจสอบรายไดจากการฝากขายสนคาแฟชน โดยสอบยนกบรายงานการขายประจ�าเดอนทสงมาจากหางสรรพสนคา แตไมไดตรวจสอบความถกตองและความนาเชอถอของรายงานการขาย

26ส�านกงานคณะกรรมการก�ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย

ดงกลาวอยางเพยงพอ โดยการทดสอบจ�ากดอยเพยงแคสนคายหอหนง จากหางสรรพสนคาแหงเดยวเทานน และวธการตรวจสอบท�าโดยเปรยบเทยบการตดยอดสนคาคงเหลอระหวางปกบรายงานการขายจากหางสรรพสนคา และตรวจการรบช�าระเงนเฉพาะยอดขายเดอนสดทายของปเทานน

ธรกจซอลกหนดอยคณภาพมาบรหารและตดตามเรยกเกบเงน

ตวอยำงท6 ไมพบกระดาษท�าการทดสอบนโยบายบญช เรองการหยดรบรรายไดตามทระบไวในหมายเหตประกอบงบการเงนวาจะหยดรบรรายไดจากลกหนตามสญญาโอนสทธเรยกรองทยงไมดอยคณภาพทคางช�าระ เกนกวา3เดอน

ตวอยำงท7 ไมพบกระดาษท�าการทแสดงใหเหนวา ผสอบบญชใชวจารณญาณในการสงเกตและสงสยเยยง ผ ประกอบวชาชพและไดพจารณาความสมเหตสมผลของขอสมมตทบรษทใชในการประมาณการกระแส เงนสดรบในอนาคตจากเงนลงทนในลกหน

ตวอยำงท8 กระดาษท�าการระบวา บรษทจะปรบอตราดอกเบยทแทจรงทใชในการรบรรายไดเมอพบวา กระแสเงนสดทเกดขนจรงสงกวาประมาณการกระแสเงนสดมากกวารอยละ 3 หรอต�ากวาประมาณการ กระแสเงนสดมากกวารอยละ 25 อยางไรกด ไมพบกระดาษท�าการประเมนความสมเหตสมผลของหลกเกณฑ ดงกลาว ทบรษทน�ามาใช นอกจากน ถงแมวาผลแตกตางจากประมาณการกระแสเงนสดจะไมเกนกวาเกณฑ ทบรษทก�าหนดไวแตอาจสงกวาระดบความมสาระส�าคญทผสอบบญชก�าหนดไวแตไมพบการประเมนผลกระทบดงกลาวในกระดาษท�าการ

ขอสงเกตทพบทวไป

ตวอยำงท9 ไมพบกระดาษท�าการตรวจสอบรายการสวนลดขาย(salediscount)ซงมสาระส�าคญตอยอดขาย

ตวอยำงท10 ผสอบบญชไมไดทดสอบการควบคมระบบขายและรบช�าระเงน โดยใชการตรวจสอบเนอหาสาระของรายการเพยงอยางเดยวแตวธการก�าหนดขอบเขตการตรวจสอบรายการขายไมครอบคลมสาระส�าคญของบญชโดยรายการทเลอกตรวจสอบค�านวณไดเพยงรอยละ10ของยอดขายรวมเทานน

ตวอยำงท11 วธการตรวจสอบรายได ซงเปนบญชหลกทมสาระส�าคญ มเพยงการวเคราะหเปรยบเทยบซง ไมเปนไปตามมาตรฐานการสอบบญช โดยไมพบการตรวจสอบเนอหาสาระ เชนการทดสอบรายละเอยดรายการ(testofdetails)หรอการวเคราะหเปรยบเทยบในเนอหาสาระเชงลก“substantiveanalyticalprocedures” ซงผสอบบญชตองก�าหนดคาคาดหวง และก�าหนดผลตางทสามารถยอมรบได (threshold) โดยเมอพบจ�านวนผลแตกตาง หรอแนวโนมทผดปกตของรายการทวเคราะห ผสอบบญชจะตองตรวจสอบเพมเตม อยางไรกด ในบางกรณแมวาผสอบบญชพบวา ยอดสวนลดและสนคารบคนเพมสงขนมาก แตผสอบบญชกลบด�าเนนการ เพยงการอธบายสาเหตของรายการผดปกตดงกลาว แตไมพบการตรวจสอบเอกสาร หรอใชวธการตรวจสอบอนเพอใหมนใจในค�าอธบายทไดรบจากฝายบรหารของบรษทรวมทงไมพบการก�าหนดวาผลแตกตางขนาดเทาใดจะตองตรวจสอบเพมเตม

ตวอยำงท12 การก�าหนดขอบเขตการตรวจตดยอดขายไมครอบคลมความเสยงทพบจากการทดสอบการควบคมภายใน

27รายงานสรปกจกรรมการตรวจคณภาพงานสอบบญชรอบแรก

1 ตลาคม 2553 - 31 ธนวาคม 2555

ตวอยำงท13 ผสอบบญชไดทดสอบการควบคมเกยวกบการรบเงนปนผลจากเงนลงทนในหลกทรพย โดยสรป ผลการทดสอบวา บรษทบนทกรายไดเงนปนผลรบณ วนทมการประกาศจายเงนปนผล และสรปผลวาระบบ ดงกลาว ถกตองและเหมาะสมแลว ทงท ตามมาตรฐานการบญช ฉบบท 18 เรอง รายได ก�าหนดใหเงนปนผล ตองรบรเมอผถอหนมสทธไดรบเงนปนผลซงวนทบรษทมสทธตามกฎหมายทจะไดรบเงนปนผลคอวนทก�าหนดรายชอผมสทธไดรบเงนปนผล(recorddate)ไมใชวนทมการประกาศจายเงนปนผล

5. การสรปผลการตรวจสอบ

จากการตรวจสอบพบวา ผสอบบญชบางรายยงคงมขอบกพรองในบางประเดน เชน การปรบปรงรายการ การสอบทานงานและการสรปผลการตรวจสอบเปนตน

การแสดงขอมลทขดตอขอเทจจรงทพบจากการตรวจสอบ

ตวอยำงท1 บรษทรบรรายไดจากบตรโดยสารแบบจายลวงหนาทงจ�านวนเมอผใชบรการแตะบตรผานประต ออกไปในคราวแรก ซงไมเปนไปตามทมาตรฐานการบญชก�าหนด เนองจากบรษทยงมภาระผกพนทจะตอง ใหบรการตอไป จงท�าใหบรษทรบรรายไดเรวไป แมรายการดงกลาว ต�ากวาระดบสาระส�าคญทก�าหนดแตไมพบการน�ารายการดงกลาว มาบนทกในกระดาษท�าการสรปรายการขอเทจจรงทไมไดรบการแกไข (summary of uncorrectedmisstatements)และแจงใหบรษททราบรวมถงไมพบวาผสอบบญชไดบนทกเหตผลการพจารณารายการดงกลาวในกระดาษท�าการ

ตวอยำงท2 ผสอบบญชพบขอผดพลาดจากการบนทกตนทนงานกอสรางคางจาย รายไดคางรบ และการรบร รายไดตามอตราสวนของงานทแลวเสรจ ซงมผลกระทบใกลเคยงกบระดบความมสาระส�าคญ โดยผสอบบญช ไดสรปรายการผลตางดงกลาวในกระดาษท�าการสรปรายการขอเทจจรงทไมไดรบการแกไขแตไมน�ารายการผลตาง ทไมปรบปรงของปกอนมาพจารณารวมดวย ซงหากรวมผลกระทบของรายการผลตางของการบนทกตนทน งานกอสรางคางจายและรายไดคางรบของปกอนแลวจะท�าใหผลกระทบสงกวา ระดบสาระส�าคญทผสอบบญชก�าหนดไว ทงน การไมพจารณาผลกระทบจากการแสดงขอมลทขดตอขอเทจจรงซงยงไมไดรบการแกไขของ งวดกอนอาจไมเปนตามมาตรฐานการสอบบญชรหส450เรองการประเมนการแสดงขอมลทขดตอขอเทจจรงทพบระหวางการตรวจสอบ

การสอบทานงาน

ตวอยำงท3 ผสอบบญช และ EQCR ลงนามสอบทานในกระดาษท�าการบางสวน ภายหลงวนทในรายงาน การสอบบญชเชนกระดาษท�าการสรปความเหนของผสอบบญชกอนออกรายงานการสอบบญชกระดาษท�าการสรป รายการทตองท�าการตรวจสอบเพมเตม ซงใชสอสารระหวางผสอบทานงานกบทมสอบบญช จงแสดงใหเหนวา ผสอบบญชแสดงความเหนตองบการเงนกอนทจะสรปไดวา งบการเงนโดยรวมปราศจากการแสดงขอมลท ขดตอขอเทจจรงอนเปนสาระส�าคญ

การสงหนงสอยนยนคดความ

ตวอยำงท4 บรษทมคดถกฟองรองจากการไมยอมจายเงนค�าประกนผลงานคนเจาหนแตไมพบวาผสอบบญช ไดสงหนงสอสอบถามทนายความเกยวกบคดฟองรองณวนสนงวดเพอใชในการประเมนผลของคดความทเกดขนแลว

28ส�านกงานคณะกรรมการก�ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย

และการฟองรองทอาจจะเกดขนหรอด�าเนนอยเพอประมาณการผลกระทบทางการเงนรวมทงไมพบวาผสอบบญช มการขอใหผบรหารใหค�ารบรองเกยวกบคดฟองรองในหนงสอรบรองจากผบรหาร(managementrepresentation letter)

การรวบรวมกระดาษท�าการ

ตวอยำงท5 กระดาษท�าการทผสอบบญชจดเกบในรปแบบอเลกทรอนกสไมตรงกบกระดาษท�าการทจดเกบ ในรปกระดาษในกรณใชทง2ระบบควบคกน

ตวอยำงท6 ผสอบบญชระบในกระดาษท�าการวาไดสงหนงสอยนยนยอดโดยตรงไปยงลกคา และไดรบตอบกลบทกราย แตในแฟมกระดาษท�าการกลบไมพบหนงสอตอบกลบจ�านวนหนง ซงมยอดรวมทมสาระส�าคญ และ ไมพบการใชวธการตรวจสอบอนเพมเตม

เหตการณภายหลงวนทในงบการเงน

ตวอยำงท7 ไมพบกระดาษท�าการทผ สอบบญชใชบนทกการปฏบตงานตรวจสอบเหตการณภายหลงวนท ในงบการเงนจนถงวนทในรายงาน โดยพบเพยงค�ารบรองของผบรหารวา ไมคาดวาบรษทจะมหนสนทอาจจะ เกดขนในภายหนา หรอเหตการณหลงวนทในงบการเงนทจ�าเปนตองน�ามาปรบปรงงบการเงนหรอตองเปดเผย ไวในหมายเหตประกอบงบการเงน

ตวอยำงท8 ไมพบการบนทกขอบเขต วธการตรวจสอบ และหลกฐานการตรวจสอบเหตการณภายหลงวนท ในงบการเงน โดยพบเพยงแนวการสอบบญชทระบใหสอบทานวา มเหตการณภายหลงรอบระยะเวลารายงาน ทตองปรบปรงหรอเปดเผยในงบการเงนหรอไมซงผสอบบญชตอบวา“สอบทานแลวไมม”โดยไมไดใหรายละเอยดของทมาของขอสรปนน

หนงสอรบรองจากผบรหาร

ตวอยำงท9 หนงสอรบรองจากผบรหารยงไมครอบคลมในประเดนส�าคญ หรอยงมความไมเหมาะสมในบางประเดนเชน

• ไมไดปรบปรงหนงสอรบรองจากผบรหารใหเหมาะสมกบงานตรวจสอบแตละงาน

• ไมพบการใหผ บรหารของบรษทรบรองเกยวกบผลกระทบจากการแสดงขอมลทขดตอขอเทจจรง ซงยงไมไดรบการแกไข

• ในกรณทผสอบบญชแสดงความเหนตองบการเงนรวม ผสอบบญชมไดขอหนงสอรบรองจากผบรหารใหครอบคลมความรบผดชอบในการจดท�างบการเงนรวมและความครบถวนของขอมลเกยวกบ งบการเงนรวมทใหแกผสอบบญช

• ไมพบการใหผ บรหารของบรษทรบรองเกยวกบขอมลทค�านวณโดยนกคณตศาสตรประกนภย ในหนงสอรบรองของผบรหาร

• ไมไดระบรายงานการประชมคณะกรรมการบรหารใหครบถวนในหนงสอรบรองของผบรหาร

29รายงานสรปกจกรรมการตรวจคณภาพงานสอบบญชรอบแรก

1 ตลาคม 2553 - 31 ธนวาคม 2555

6. การวางแผนและการประเมนความเสยง

จากการตรวจพบขอสงเกตเกยวกบกระบวนการวางแผนการตรวจสอบและประเมนความเสยง เชน การบนทก ขอมลการวางแผนไมชดเจนและแนวทางการค�านวณระดบความมสาระส�าคญยงไมเหมาะสมเปนตน

ระดบความมสาระส�าคญ

ตวอยำงท1 ผ สอบบญชค�านวณระดบความมสาระส�าคญ จากประมาณการก�าไรกอนภาษเงนได โดยใชตวเลขจากงบการเงนครงป อยางไรกดพบวาก�าไรกอนภาษเงนไดส�าหรบปมจ�านวนลดลงจากทประมาณการไว ท�าใหคาระดบความมสาระส�าคญลดลง และอาจท�าใหขอบเขตการตรวจสอบไมเพยงพอ โดยไมพบการบนทก ผลการพจารณาผลกระทบตอความเพยงพอของการรวบรวมหลกฐานการสอบบญช

ตวอยำงท2 ผสอบบญชก�าหนดระดบความมสาระส�าคญส�าหรบรายการขอมลทขดตอขอเทจจรงซงไมไดรบ การแกไข (“uncorrectedmisstatements”) โดยไมมเกณฑในการค�านวณทชดเจน และเมอพบรายการ ขอผดพลาดซงมจ�านวนเงนเกนกวาuncorrectedmisstatementsทก�าหนดไวแตไมพบการพจารณารวมรายการดงกลาวในsummaryofuncorrectedmisstatements

ตวอยำงท3 บรษทมก�าไรจากการด�าเนนงาน แตผสอบบญชใชฐานรายไดรวมในการค�านวณระดบ ความมสาระส�าคญ ทงทก�าไรเปนปจจยหลกทผใชงบการเงนใชในการตดสนใจเชงเศรษฐกจ ดงนน การใชก�าไรเปนฐาน ในการค�านวณระดบความมสาระส�าคญจงมความเหมาะสมกวา ทงน ระดบความมสาระส�าคญทค�านวณไดจาก ก�าไรกอนภาษมมลคาต�ากวาทค�านวณจากฐานรายไดรวมมาก จงมความเสยงทผสอบบญชอาจตรวจไมพบขอ ผดพลาดทมผลตอการตดสนใจของผใชงบการเงนและอาจสรปผลการสอบบญชไมถกตองเนองจากก�าหนดขอบเขตการตรวจสอบไมเหมาะสม

การประเมนความเสยง

ตวอยำงท4 ผสอบบญชมไดระบความเสยงในระดบทเกยวกบสงทผบรหารไดใหการรบรองส�าหรบแตละบญชทประเมนวามความเสยง และมไดระบวตถประสงคการตรวจสอบในระดบทเกยวกบสงทผบรหารไดใหการรบรองส�าหรบวธการตรวจสอบในแตละบญช

ตวอยำงท5 ไมพบการประเมนความเหมาะสมของการใชขอสมมตเกยวกบการด�าเนนงานตอเนองในการจดท�า งบการเงน ทงทมขอบงชวา ขอสมมตดงกลาว อาจไมเหมาะสม เชน เงนทนหมนเวยนตดลบ กระแสเงนสด จากการด�าเนนงานตดลบหนสนสงกวาสนทรพยและมขาดทนสทธ

30ส�านกงานคณะกรรมการก�ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย

กาวตอไปอยางมนคง

ในการตรวจสอบรอบทสอง (1 มกราคม 2556 – 31 ธนวาคม 2558) ก.ล.ต. วางแผนทจะพฒนาคณภาพ งานสอบบญชและยกระดบมาตรฐานการปฏบตงานสอบบญชใหมคณภาพมากยงขนอยางตอเนอง โดย ก.ล.ต. จะเขาตรวจส�านกงานสอบบญชใหครบทง 26 แหงภายในเวลา 3 ป โดยส�านกงานสอบบญช ทมผลกระทบ ตอตลาดทนสงและมความเสยงสง ก.ล.ต. จะเขาตรวจถกวา ส�านกงานสอบบญชทมผลกระทบต�าและ มความเสยงต�าทงนก.ล.ต.วางแผนจะเขาตรวจส�านกงานสอบบญชปละประมาณ15แหงนอกจากนก.ล.ต. มงมนทจะพฒนาคณภาพทงในระดบส�านกงานสอบบญชและแตละงานสอบบญชดงตอไปน

ส�านกงานสอบบญช

ในการตรวจรอบทสอง ก.ล.ต. ก�าหนดใหส�านกงานสอบบญชทไดรบผลการประเมนในระดบทตองมการปรบปรงตองวเคราะหหาสาเหตของปญหาทแทจรง และท�าแผนการแกไขในแตละประเดนทมขอบกพรอง และน�าสงใหก.ล.ต.พจารณาความเหมาะสมโดยแผนดงกลาวตองประกอบไปดวย

• ขอบกพรองทตองไดรบการปรบปรงอยางเรงดวน• การวเคราะหถงสาเหตทแทจรงของขอบกพรอง• แผนการปรบปรงขอบเขตงานและกระบวนการปรบปรง• ระยะเวลาในการปรบปรงและวนทคาดวาจะแลวเสรจ• ผรบผดชอบ• ผลทคาดหวงและเกณฑทใชในการวดผล

ส�านกงานสอบบญชตองน�าสงแผนปรบปรงตอก.ล.ต.ภายในสามเดอนนบแตวนทไดรบรายงานผลการตรวจสอบ หลงจากนน ก.ล.ต. และส�านกงานสอบบญชจะพจารณารวมกนเพอใหส�านกงานสอบบญชปรบปรงแกไข ขอบกพรองอยางมคณภาพและไปในทศทางทถกตอง ซง ก.ล.ต. จะเขาตรวจส�านกงานสอบบญชอกครง เพอ ประเมนวาส�านกงานสอบบญชไดปฏบตตามแนวทางการปรบปรงแลวและประเมนความมประสทธผลของการปรบปรง ดงกลาววาสามารถแกไขตนเหตของปญหาไดหรอไม

31รายงานสรปกจกรรมการตรวจคณภาพงานสอบบญชรอบแรก

1 ตลาคม 2553 - 31 ธนวาคม 2555

งานสอบบญช

จากผลการตรวจทผานมา ก.ล.ต. พบวาผสอบบญชยงคงมขอบกพรองในเรองตางๆ ดงทไดกลาวถงในสวนหนา ของรายงาน ดงนน ในการตรวจรอบทสอง ก.ล.ต. จงจะใหความส�าคญกบคณภาพการตรวจสอบในเรองทเปนสาเหตหลกของขอผดพลาดดงตอไปน

• การรบรรายได• การใชวจารณญาณเยยงผประกอบวชาชพ• ความเสยงจากการทจรต• การบนทกผลการตรวจสอบ

ก.ล.ต. เหนวา เรองดงกลาว สงผลกระทบตอความถกตองและคณภาพของงบการเงน ผสอบบญชจงควรม ความระมดระวงในการปฏบตงานตรวจสอบเปนพเศษ โดยส�านกงานสอบบญชควรใหการอบรมแกพนกงาน ทรบผดชอบ วางแผนการท�างานอยางมประสทธภาพ ซงรวมถงการจดสรรทรพยากรอยางเพยงพอและเหมาะสมก.ล.ต. จงหวงเปนอยางยงวาส�านกงานสอบบญชและผสอบบญชจะพฒนาคณภาพงานสอบบญชในเรองดงกลาวใหสอดคลองกบมาตรฐานการสอบบญชตอไป

32ส�านกงานคณะกรรมการก�ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย

บทสรป

จากการท ก.ล.ต. ไดรเรมเปลยนแปลงระบบการก�ากบดแลผ สอบบญชจากระบบการก�ากบดแลกนเอง เปนการก�ากบดแลโดยก.ล.ต.ซงเปนหนวยงานอสระจากผประกอบวชาชพเปนผลใหประเทศไทยไดรบการยอมรบจากหนวยงานตางๆในระดบสากลเชนสหภาพยโรปยอมรบมาตรฐานการก�ากบดแลผสอบบญชในตลาดทนไทย (transitional phase) และยอมรบใหผ สอบบญชไทยสามารถสอบบญชบรษทไทยทประสงคจะเสนอขาย หลกทรพยในสหภาพยโรปได นอกจากน รายงานการประเมนการก�ากบดแลกจการของตลาดทนในเอเชย ทออกโดยACGAและCLSAAsia-PacificMarketsนนประเทศไทยถกจดอนดบดขนเปนอนดบท3รองจากสงคโปรและฮองกง โดยหมวดทไดคะแนนดขนมากคอ เรอง การจดท�าบญชและการตรวจสอบ (IGAAP) ซงเปน เรองทประเทศไทยถกจดอนดบดขนเปนอนดบ2

ทงน ผลการตรวจคณภาพงานสอบบญชในรอบแรกทผานมานน มผลเปนทนาพงพอใจ กลาวคอ ส�านกงาน สอบบญชทกแหงทไดรบการตรวจมการวางระบบการควบคมคณภาพงานสอบบญชทเปนไปตามมาตรฐานเกยวกบ การควบคมคณภาพแลวอยางไรกดส�านกงานสอบบญชบางแหงยงคงมประเดนทตองปรบปรงเนองจากส�านกงานสอบบญชดงกลาวเพงเรมวางระบบการควบคมคณภาพไดเพยง1-2ปและเรองดงกลาวถอเปนเรองใหมส�าหรบ ส�านกงานสอบบญชในประเทศไทย โดยเฉพาะอยางยงส�าหรบส�านกงานสอบบญชทไมมเครอขายกบส�านกงาน สอบบญชในตางประเทศ ซงเพงวางระบบการควบคมคณภาพงานสอบบญชเปนครงแรก นอกจากน ในสวนท เกยวกบคณภาพงานสอบบญชในระดบงานสอบบญชนน ยงมขอบกพรองอยบาง สวนหนงนาจะมสาเหตมาจากการเปลยนแปลงของมาตรฐานการบญช และอกสาเหตหนงคอผสอบบญชขาดการใชวจารณญาณในการสงเกต และสงสยเยยงผประกอบวชาชพ โดยสาเหตทส�าคญประการหนงมาจากปญหาการขาดแคลนทรพยากรบคคล ก.ล.ต. ไดเลงเหนถงปญหาดงกลาว ก.ล.ต. จงไดจดสมมนาเพอใหความรไมเพยงแตผสอบบญชเทานน แตยงครอบคลมไปถงนกบญช ผบรหาร กรรมการตรวจสอบ นกลงทน เพอใหผทมสวนเกยวของกบรายงานทาง การเงนมความรความเขาใจทถกตองเกยวกบมาตรฐานวชาชพบญชความส�าคญของการจดท�างบการเงนทถกตองและบทบาทหนาทของตนเอง นอกจากน ก.ล.ต. มแผนทจะรวมมอกบสภาวชาชพบญชในการยกระดบคณภาพ ของนกบญชอกดวย

ในการตรวจรอบทสองน ก.ล.ต. ตงเปาหมายทจะยกระดบวชาชพสอบบญชไทยใหมการพฒนาใหทดเทยม กบมาตรฐานสากลมากยงขน โดย ก.ล.ต. จะรวมมอกบส�านกงานสอบบญชในการวเคราะห และหาแนวทางใน การแกไขปญหาทส�านกงานสอบบญชประสบ และรวมมอกบองคกรอสระระหวางประเทศในการแลกเปลยนขอมลและความรตาง ๆ เพอเสรมสรางความเขมแขงในการก�ากบดแลผสอบบญช และส�านกงานสอบบญชใหม ความเขมแขงและกอใหเกดความเขมแขงตอตลาดทนในระดบภมภาคในอนาคต

33รายงานสรปกจกรรมการตรวจคณภาพงานสอบบญชรอบแรก

1 ตลาคม 2553 - 31 ธนวาคม 2555

ขอมลสถตทส�าคญ

ส�านกงานสอบบญช

• ประเภทและจ�านวนส�านกงานสอบบญช

ประเภทส�ำนกงำนสอบบญช จ�ำนวนส�ำนกงำนสอบบญช (ส�ำนกงำน)

Big-4 firms 4

International firms* 4

Local firms 18

รวม 26

หมำยเหต :Internationalfirmsหมายถงส�านกงานสอบบญชทใชนโยบายและแนวปฏบตของส�านกงานสอบบญชตางประเทศรวมถงไดรบ การตดตามผลจากส�านกงานสอบบญชตางประเทศอยางสม�าเสมอแตไมรวมถงbig-4firmsสามารถหารายละเอยดเพมเตมไดทhttp://market.sec.or.th/public/orap/PublishAccountantAuditor.aspx?lang=th

• สดสวนลกคาของแตละส�านกงานสอบบญชตามผลกระทบตอตลาดทน

อนๆ

Ernst & Young

PwC

Deloitte

KPMG

40%

24%

20% 8%

8%

34ส�านกงานคณะกรรมการก�ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย

• ผลคะแนนซงแสดงชวงคะแนนสงสดและต�าสดทแตละส�านกงานสอบบญชไดรบ ในแตละองคประกอบของ ISQC 1 และคะแนนเฉลยถวงน�าหนกตามผลกระทบตอตลาดทน

LD

ดมาก

ช�วงผลคะแนน

ไม�ผ�าน

ER A&C HR EP MR

0

1

2

3

4

1.671.24

1.901.61

2.62

1.49

5

คะแนนเฉลยถ�วงนำหนกตามผลกระทบตลาดห�น

LD : Leadership responsibilitiesER : Ethical requirementsA&C : Client acceptance and continuanceHR : Human resourcesEP : Engagement performanceMR : Monitoring

จากภาพแสดงใหเหนวาชวงคะแนนทแตละส�านกงานสอบบญชไดรบมความแตกตางกนไปในแตละองคประกอบของISQC1โดยทกสวนประกอบจะมผลคะแนนตงแตดมาก(ระดบ1)จนถงตองปรบปรงอยางเรงดวน(ระดบ4)ยกเวนเพยงการปฏบตงานสอบบญชทไมมส�านกงานสอบบญชใดไดผลคะแนนดมากเลย

• การกระจายตวของผลคะแนนตามสวนประกอบของ ISQC 1

1. ผความรบผดชอบของผน�าตอคณภาพภายในส�านกงาน

ต�องปรบปรง

ตำ สง

ดมาก

ระดบผลคะแนน

ผลกระทบต�อตลาดทน

35รายงานสรปกจกรรมการตรวจคณภาพงานสอบบญชรอบแรก

1 ตลาคม 2553 - 31 ธนวาคม 2555

2. ขอก�าหนดดานจรรยาบรรณทเกยวของ

ต�องปรบปรง

ตำ สง

ดมาก

ระดบผลคะแนน

ผลกระทบต�อตลาดทน

3. การตอบรบงานและการคงไวซงความสมพนธกบลกคา

ต�องปรบปรง

ตำ สง

ดมาก

ระดบผลคะแนน

ผลกระทบต�อตลาดทน

4. ทรพยากรบคคล

ต�องปรบปรง

ตำ สง

ดมาก

ระดบผลคะแนน

ผลกระทบต�อตลาดทน

36ส�านกงานคณะกรรมการก�ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย

5. การปฏบตงาน

ต�องปรบปรง

ตำ สง

ดมาก

ระดบผลคะแนน

ผลกระทบต�อตลาดทน

6. การตดตามผล

ต�องปรบปรง

ตำ สง

ดมาก

ระดบผลคะแนน

ผลกระทบต�อตลาดทน

• ผลการตรวจสอบในระดบส�านกงานตามเกณฑการประเมนความเสยง

ผลกระทบต�อตลาดทน

ระดบผลคะแนนดมาก

ตำ

สง

ไม�ผ�าน

RBA ResultsEvery Year

Wtthin 2 yearsWtthin 3 years

H 3 1

1

1

4

2

6

5

MHML

Notpass

L1 2 3 4

1 2

5

H : มผลกระทบโดยรวม ตอตลาดทนสงMH : มผลกระทบโดยรวม ตอตลาดทนปานกลาง คอนไปทางสงML : มผลกระทบโดยรวม ตอตลาดทนปานกลาง คอนไปทางต�าL : มผลกระทบโดยรวม ตอตลาดทนต�า

37รายงานสรปกจกรรมการตรวจคณภาพงานสอบบญชรอบแรก

1 ตลาคม 2553 - 31 ธนวาคม 2555

งานสอบบญช

• ผลการตรวจการปฏบตงานสอบบญชของผสอบบญชรายบคคลแบงแยกตามประเภท การใหความเหนชอบ

ให�ความเหนชอบ โดยไม�มข�อสงเกตหร�อมข�อสงเกตน�อยมาก

ให�ความเหนชอบ โดยกำชบให�ปรบปรงการปฏบตงานตามข�อสงเกต

ให�ความเหนชอบ โดยมเง�อนไขให�ผ�สอบบญช จดส�งกระดาษทำการสำหรบงวดบญชถดไป

ไม�ให�ความเหนชอบ

2%

44% 25%

29%

• สดสวนประเภทของธรกจแบงตามผลกระทบตอตลาดทน

ธรกจการเง�น

ทรพยากร

บร�การ

อสงหาร�มทรพย� และก�อสร�าง

เกษตรและอตสาหกรรมอาหาร

สนค�าและอตสาหกรรม

สนค�าอปโภคบร�โภค

อน ๆ

เทคโนโลย

1%

21% 20%

17%

15%11%

6%

6%2%

38ส�านกงานคณะกรรมการก�ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย

• รอยละของงานสอบบญชทสมเลอกตามประเภทธรกจและแสดงใหเหนถงอตรารอยละ ของผลกระทบตอตลาดทน

เทคโนโลย

ไม�ได�ตรวจ

ตรวจ25%

72%15%

70%48%

52%

8% 35%

26% 16%

15%

20%

10%

5%

0%

ผลก

ระทบ

ต�อ

ตลา

ดทน

ธรกจการเง�น

ทรพยากร บร�การ อสงหาร�มทรพย�

และก�อสร�าง

เกษตรและอตสาหกรรม

อาหาร

สนค�าและอตสาหกรรม

อน ๆสนค�าอปโภคบร�โภค

• ผลการตรวจรอบแรกในระดบงานสอบบญชค�านวณจากจ�านวนงานสอบบญชทสมตรวจทงหมด

ไม�พบข�อบกพร�อง

พบข�อบกพร�อง17%

18% 82%

• ผลการตรวจรอบแรกในระดบงานสอบบญชตามขอสงเกตทพบ

การวางแผนและการประเมนความเสยง

การสรปงานสอบบญช

การรบร�รายได�

การตรวจสอบสนค�าคงเหลอ

การทดสอบการควบคมภายใน

การระบและประเมนความเสยงจากการทจร�ตและการตอบสนองความเสยง

อนๆ

36%16%

13%

12%9%8%

6%

หมายเหต:สามารถอานรายละเอยดขอบกพรองในหวขออนๆไดทตารางสรปขอสงเกตอนๆ

39รายงานสรปกจกรรมการตรวจคณภาพงานสอบบญชรอบแรก

1 ตลาคม 2553 - 31 ธนวาคม 2555

ตารางสรปขอสงเกตอน ๆ

หวขอในการตรวจสอบ สรปผลการตรวจสอบ

กำรเปดเผยขอมลใน หมำยเหตประกอบงบกำรเงน(disclosure)

• เมอมการเปลยนแปลงวธการจดประเภทรายการจากปกอน ขอมลเปรยบเทยบมไดมการจดประเภทรายการใหมใหสอดคลองกน

• เปดเผยรายการเฉพาะปปจจบนท�าใหผใชงบการเงนเขาใจผด

• เปดเผยขอมลในหมายเหตประกอบงบการเงนในสวนทมสาระส�าคญไมครบถวนตามทมาตรฐานการบญชก�าหนดไว ซงไมเพยงพอตอ การตดสนใจของผใชงบการเงนเชนไมไดเปดเผยลกษณะและผลกระทบ ของการเปลยนแปลงประมาณการ เปดเผยคาใชจายตามลกษณะ นอยกวารอยละ 50 ของยอดรวมรายการ เปดเผยนโยบายการบญช ไมครบถวนและเปดเผยนโยบายการบญชเรองเงนลงทนในบรษทยอยวาแสดงในงบการเงนรวมตามวธสวนไดเสยซงไมเปนไปตามมาตรฐานการบญชเรองงบการเงนรวมเปนตน

กำรบนทกขอมลใน กระดำษท�ำกำร (documentation)

• บนทกขอมลในกระดาษท�าการบางเรองไมถกตองหรอไมชดเจนจง ไมสามารถประเมนไดวาขอบเขตการตรวจสอบเพยงพอและเหมาะสมหรอไมเชนบนทกค�าอธบายวธการตรวจสอบไมชดเจนไมบนทกวธการเลอกรายการเปนตน

กำรวดมลคำยตธรรม (fairvalue)

• ไมพบการตรวจสอบความสมเหตสมผลของราคาตลาด ขอสมมตใน การประเมนมลคาและวธการประมาณการทน�ามาใชเชนการประเมนมลคาหลกประกน การประมาณการตนทน การประเมนราคาทดนอาคารและอปกรณเปนตน

กำรด�ำเนนงำนตอเนอง (goingconcern)

• นอกเหนอจากการพจารณาตวเลขและอตราสวนทางการเงน รวมถงการสอบถามผบรหาร พบวาผสอบบญชมไดตรวจสอบกระแสเงนสดในอนาคต การสอบทานประมาณการกระแสเงนสด ความเปนไปไดของแผนธรกจของกจการหรอใชวธตรวจสอบอนใด ซงเปนหลกฐานทส�าคญทใชในการพจารณาถงความสามารถในการด�าเนนงานตอเนองของกจการ เชน ผสอบบญชตรวจสอบขอสมมตเรอง การด�าเนนงาน ตอเนองโดยใชเพยงวธสอบถามฝายบรหารและวเคราะหขอมลอตราสวน ทางการเงน แลวสรปวาขอสมมตเรอง การด�าเนนงานตอเนอง เหมาะสมโดยไมมขอสงสยเกยวกบความสามารถในการด�าเนนงานตอเนอง

• ในกรณทบรษทมขอบงชในเรองปญหาการด�าเนนงานตอเนอง เชน เงนทนหมนเวยนตดลบกระแสเงนสดจากการด�าเนนงานตดลบมหนสนสงกวาสนทรพยหรอมขาดทนสทธแตผสอบบญชสรปผลวาขอสมมตเรองการด�าเนนงานตอเนองเหมาะสมโดยไมมหลกฐานสนบสนนอยางเพยงพอ

40ส�านกงานคณะกรรมการก�ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย

หวขอในการตรวจสอบ สรปผลการตรวจสอบ

กลมกจกำร (groupaudit)

• ไมพบกระดาษท�าการค�านวณตวเลขความมสาระส�าคญ(materiality) ในระดบงบการเงนรวมและกล มกจการ ซงจ�าเปนตอการก�าหนดแผนการตรวจสอบ ขอบเขตการตรวจสอบ และการก�าหนดตวเลข ความมสาระส�าคญของแตละบรษทยอย เพอใหมนใจวาขอมลของบรษทยอยทน�ามาเปนสวนหนงของงบการเงนรวมมความเพยงพอ และเหมาะสม

• การตรวจสอบกลมกจการไมเพยงพอเชนไมไดสอบทานกระดาษท�าการของผสอบบญชบรษทรวม

• ไมพบกระดาษท�าการก�าหนดกลยทธการตรวจสอบกลมกจการ

• ผสอบบญชมไดจดท�ากระดาษท�าการเปรยบเทยบความแตกตางของนโยบายการบญชของแตละบรษทในกลมบรษทเพอประกอบการจดท�าและเปดเผยนโยบายการบญชในงบการเงนรวม

• ผสอบบญชมไดจดท�าแผนการประเมนความเสยงและแผนการตรวจสอบ โดยรวมของทงกลมบรษท

• ผ สอบบญชมไดน�าขอเทจจรงทไมไดรบการแกไข (uncorrected misstatements) ของบรษทยอยมารวมกบบรษทแมเพอพจารณา ผลกระทบตองบการเงนรวม

• ไมมการวเคราะหเปรยบเทยบการเพมขนหรอลดลงของรายการใน งบการเงนในระดบกลมกจการ

• ไมพบกระดาษท�าการตรวจสอบรายการระหวางกนและการตดรายการระหวางกนในกระดาษท�าการตรวจสอบงบการเงนรวม

• ไมพบการสรปรายการขอมลทขดตอขอเทจจรงอนเปนสาระส�าคญ(misstatement) และขอเทจจรงทไมไดรบการแกไข (uncorrectedmisstatements)ของบรษทยอยและบรษทรวม

41รายงานสรปกจกรรมการตรวจคณภาพงานสอบบญชรอบแรก

1 ตลาคม 2553 - 31 ธนวาคม 2555

หวขอในการตรวจสอบ สรปผลการตรวจสอบ

กำรทดสอบ ดำนเทคโนโลยสำรสนเทศ (ITtesting)

• ไมพบกระดาษท�าการทแสดงวาผสอบบญชทดสอบความนาเชอถอของการควบคมทวไปของเทคโนโลยสารสนเทศ(generalITcontrol)และการควบคมระบบงาน(applicationcontrol)โดยท�าเพยงการประเมนสภาพแวดลอมการควบคม

• การประเมนและทดสอบเรองสภาพแวดลอมการควบคมของการน�าระบบ คอมพวเตอรมาใชไมเพยงพอ เนองจากไมพบการประเมนการควบคมทวไปของเทคโนโลยสารสนเทศการประเมนการควบคมระบบงานและการจดท�ารายงานวาเหมาะสมหรอไม

• ผสอบบญชพบขอบกพรองจากการทดสอบการควบคมระบบคอมพวเตอร ในระดบการควบคมทวไปของเทคโนโลยสารสนเทศหลายประเดน แตไมพบการประเมนผลกระทบจากขอบกพรองทอาจมตองบการเงน หรอวธการตรวจสอบอน เพอลดความเสยงจากการแสดงขอมล ทางการเงนทขดตอขอเทจจรงอยางมสาระส�าคญและไมพบการสอสาร ขอบกพรองดงกลาวไปยงผมหนาทในการก�ากบดแลของกจการ

กำรใชวจำรณญำณ ในกำรสงเกตและสงสยเยยง ผประกอบวชำชพ (professionalskepticism)

• ผสอบบญชไมไดใชวจารณญาณในการสงเกตและสงสยเยยงผประกอบวชาชพในการตรวจสอบความสมเหตสมผลของขอสมมตและทมา ของตวเลขหรออตราทใชเชน

– รายการระหวางบคคลและบรษททเกยวของกน

– การประเมนภาระผกพนผลประโยชนพนกงาน

– ประมาณการตนทน

– เงนกยมระยะยาวจากบคคลอน

– อทธพลอยางมนยส�าคญในบรษทรวม เนองจากมกรรมการทมอ�านาจในการควบคมรวมกน

– ความเพยงพอของการตรวจสอบคาเผอหนสงสยจะสญ

บคคลหรอกจกำรท เกยวของกน (relatedparty)

• ไมพบกระดาษท�าการตรวจสอบราคาซอขายระหวางบรษททเกยวของกน เชน ไมพบกระดาษท�าการเปรยบเทยบราคาซอวตถดบกบราคาตลาดวามความแตกตางกนอยางมสาระส�าคญหรอไม

• ไมมการสงหนงสอยนยนยอดระหวางบรษททเกยวของกน

• ไมพบการเปดเผยขอมลเกยวกบบรษททเกยวของกนในหมายเหตประกอบงบการเงน เชน ขอมลการกยมเงนจากกรรมการของบรษท ทเกยวของกน

• ไมพบการตรวจสอบรายการระหวางบรษททเกยวของกนตามขนตอน ทก�าหนดไวในแนวการสอบบญช

42ส�านกงานคณะกรรมการก�ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย

หวขอในการตรวจสอบ สรปผลการตรวจสอบ

กำรใชผลงำนของผเชยวชำญ (useofexperts)

• ไม พบกระดาษท�าการทดสอบขอสมมตและไม พบการทดสอบ ความครบถวนถกต องของแหลงทมาของข อมลเรมต นท ใช ใน การประมาณการทนกคณตศาสตรประกนภยใชในการประมาณการ หรอค�านวณมลคา เช น ไม พบกระดาษท�าการในการประเมน ความสมเหตสมผลของขอสมมตและวธการทใช ในการค�านวณ ผลประโยชนพนกงาน และการประเมนระยะเวลาการใหประโยชน และมลคาคงเหลอของสนทรพยถาวร

• ไมพบกระดาษท�าการประเมนความสามารถ ความเทยงธรรมและ ความเหมาะสมของผเชยวชาญและผลงานของผเชยวชาญ

กรณอนๆ(others) • บรษทมความเสยงทจะบนทกบญชผดงวดผดประเภทหรอไมถกตองแตไมพบการตรวจสอบเพมเตม หรอก�าหนดวธการตรวจสอบเนอหาสาระเพอใหตรวจสอบขอผดพลาดทมสาระส�าคญ การตรวจสอบรายการอาจไมเพยงพอ เชน การตรวจสอบภาระผกพนไมครบถวน เนองจากไมไดรบหนงสอยนยนยอดตอบกลบจากธนาคาร หรอได ตอบกลบเปนจดหมายอเลกทรอนกส ซงเปนหลกฐานการสอบบญช ทใหความเชอมนนอยและสามารถปลอมแปลงไดงาย

• ไมพบกระดาษท�าการตรวจสอบความสมเหตสมผลของขอสมมตท บรษทใชในการเปลยนแปลงประมาณการ เชน การประมาณการอาย การใหประโยชนของอาคารและอปกรณ

• การตรวจสอบยอดยกมาไมเพยงพอ เชน ไมไดสอบทานกระดาษท�าการของผสอบบญชคนกอน ไมไดสงหนงสอยนยนยอดธนาคาร เพอตรวจสอบยอดยกมา หรอไมพบเอกสารหลกฐานการตรวจสอบความครบถวนถกตองของราคาทนของยอดยกมาจากบญชทดนอาคารและอปกรณ

• การตรวจสอบเนอหาสาระไมเพยงพอ เชน ไมพบการขยายขอบเขต การตรวจสอบหรอการตรวจสอบรายละเอยดรายการทมขนาดใหญและมผลกระทบอยางมสาระส�าคญตองบการเงน

• การประเมนความเหมาะสมของการเปลยนนโยบายการบญช ไมเพยงพอ เชน กจการมการเปลยนนโยบายบญช แตไมพบวา ผสอบบญชไดประเมนความเหมาะสมของการเปลยนนโยบายการบญช

• ตรวจสอบเหตการณภายหลงวนทในงบการเงนไมเพยงพอ เชน ตรวจเอกสารใบส�าคญตาง ๆ หรออานรายงานการประชมไมถงวนทออกรายงานการสอบบญช

43รายงานสรปกจกรรมการตรวจคณภาพงานสอบบญชรอบแรก

1 ตลาคม 2553 - 31 ธนวาคม 2555