-
060923 – “Yoluxucu xəstəliklər” ixtisası üzrə rezidenturada
həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan
minimum dövlət tələbləri 060923
1
Azərbaycan Respublikası
Səhiyyə Nazirliyinin Kollegiyasının
26.09.2011-ci il tarixli,
37 nömrəli qərarı ilə təsdiq
edilmişdir
ALİ TİBB TƏHSİL PİLLƏSİNİN DÖVLƏT STANDARTI
REZİDENTURA SƏVİYYƏSİ ÜZRƏ 060923- “YOLUXUCU XƏSTƏLİKLƏR”
İXTİSASININ
TƏHSİL PROQRAMI
1. ÜMUMİ MÜDDƏALAR
1.1. Rezidentura səviyyəsinin 060923 - «Yoluxucu xəstəliklər»
ixtisası üzrə Təhsil Proqramı (bundan
sonra ixtisas üzrə Təhsil Proqramı) «Təhsil haqqında» Azərbaycan
Respublikasının Qanununa,
Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinin müvafiq
qərarları ilə təsdiq olunmuş «Ali təhsil
pilləsinin dövlət standartı və proqramı» tələblərinə,
«Rezidentura təhsilinin məzmunu və təşkili
Qaydaları”na və “Rezidenturada həkim-mütəxəssis hazırlığı
aparılan ixtisasların Təsnifatı”na
uyğun hazırlanmışdır.
1.2. 060923 - «Yoluxucu xəstəliklər » ixtisası üzrə Təhsil
Proqramı tabeliyindən və mülkiyyət
formasından asılı olmayaraq Azərbaycan Respublikasında fəaliyyət
göstərən və həmin ixtisas
üzrə rezidentura proqramını həyata keçirən bütün təhsil, elm və
tibb müəssisələri üçün
məcburidir.
1.3. İstifadə olunan işarələr:
İTP–ixtisas üzrə təhsil proqramı
ÜFR – ümumi fənnlər, rotasiyalar
PFR – peşə fənnlər, rotasiyalar
ÜHM – ümumi hazırlığı mövzuları
PHM – peşə hazırlığı mövzuları
MH – Mühazirə (auditoriya saatı)
SM – Seminar (auditoriya saatı)
TM – Təcrübə məşğələ(auditoriya saatı)
As - assistentlik (prosedurların ya əməliyatların yerinə
yetirilməsi)
P - sərbəst yerinə yetirilməsi (prosedurların ya əməliyatların
yerinə yetirilməsi)
İ - nəticələrin interpretasiyası (prosedurların ya əməliyatların
yerinə yetirilməsi)
S - simulyasiya (prosedurların ya əməliyatların yerinə
yetirilməsi)
1.4. 060923 – “Yoluxucu xəstəliklər” ixtisasının
xarakteristikası
-
060923 – “Yoluxucu xəstəliklər” ixtisası üzrə rezidenturada
həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan
minimum dövlət tələbləri 060923
2
İTP-nin mənimsənilməsinin normativ müddəti və məzunlara verilən
ixtisas dərəcəsi:
İxtisasın şifri və adı Verilən həkim- mütəxəssis ixtisası Təhsil
müddəti Kreditlərin sayı
060923-Yoluxucu xəstəliklər Həkim-infeksionist 4 il 240
2. HƏKIM-İNFEKSİONİSTİN IXTISAS XARAKTERISTIKASI VƏ
SƏRIŞTƏLILIYI
(KOMPETENSIYASI)
2.1. Həkim-infeksionistin ixtisas xarakteristikası
Yoluxucu xəstəliklər – insan yoluxucu xəstəliklərinin
diaqnostikası, müalicə və profilaktikasına yönəlmiş
tibbi elm sahəsidir. Həkim-infeksionist dərin fundamental və
kliniki peşə hazırlığı tələb edən fəaliyyətə, o
cümlədən, elmi-tədqiqat işi aparmağa və pedaqoji fəaliyyətə
hazır olmalıdır.
2.2. Proqramın mənimsənilməsi nəticəsində rezidentin
kompetensiyasına qoyulan tələblər
2. 2. 1 Həkim-infeksionist aşağıdakı ümummədəni kompetensiyalara
yiyələnməlidir:
ÜFR-01. BAZA TƏHSİLİ
Ümumi bilik və bacarıqları:
ÜFR-01.1. Cəmiyyətdə qəbul edilmiş əxlaq və hüquq normaları
çərçivəsində səlahiyyətlərini icra
etməyə hazır olmalı və praktiki tibbi fəaliyyət göstərməyi
bacarmalı, həkimlik etikası
qaydalarına, məxfi informasiya ilə işləmək haqqında qanunlara və
normativ hüquqi aktlara
riayət etməli, həkimlik sirrini qorumalıdır;
ÜFR-01.2. Sosial əhəmiyyət kəsb edən məsələləri və prosesləri
təhlil etməyi bacarmalı, öz
professional iş fəaliyyətinə humanitar, tibbi-bioloji və digər
klinik elmlərin müxtəlif
metodlarını tətbiq etməyi bacarmalıdır;
ÜFR-01.3. Səhiyyə haqqında qanunvericiliyin əsasları, tibbi
yardım və yoluxucu xəstəliklər üzrə
xidmət göstərən müəssisələrin fəaliyyətini təyin edən əsas
normativ sənədləri bilməlidir;
ÜFR-01.4. Səhiyyə qanunvericiliyi ilə nəzərdə tutulmuş və
müalicə müəssisəsi üzrə daxili əmrlərlə
təsdiq olunmuş tibbi sənədləşməni aparmalıdır;
ÜFR-01.5. Məntiqi və əsaslandırılmış təhlil etməyə hazır olmalı,
müzakirələr və mübahisələr
aparmağı, professional məzmunlu mətnləri redaktə etməyi
bacarmalı, əməkdaşlıq etməli,
mübahisələrin həllində tolerantlıq göstərərək tərbiyəvi və
pedaqoji fəaliyyət göstərməlidir;
ÜFR-01.6. İdarəçilik üsullarını və metodlarını bilməli, müxtəlif
tərəddüdlü vəziyyətlərdə öz
professional peşə səriştəliliyi çərçivəsində lazımi məsul
idarəçilik qərarını verməyi
bacarmalıdır;
ÜFR-01.7. Tibbdə və infektologiyada etika və deontologiya
əsasları;
ÜFR-02. FIZİOLOGİYA
Ümumi bilikləri:
ÜFR-02.1. Orqanizmin normal fiziologiyasını bilməlidir;
ÜFR-02.2. Orqan sistemlərin fiziologiyası
ÜFR-02.2.(a) Qidalanma və metabolizm
ÜFR-02.2.(b) Hemostaz və koaqulyasiya
ÜFR-02.2.(c) Su-elektrolit mübadiləsi
ÜFR-02.2.(d) Hüceyrə bölünməsi, diferensasiyası və apoptoz
-
060923 – “Yoluxucu xəstəliklər” ixtisası üzrə rezidenturada
həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan
minimum dövlət tələbləri 060923
3
ÜFR-02.2.(e) İmmun sistem
ÜFR-02.2.(f) Hamiləlik
ÜFR-02.2.(g) Homeostaz
ÜFR-02.3. Yoluxucu xəstəlıklərin etiologiyanı, patogenezini və
patofiziologiyasını bilməlidir.
ÜFR-02.4. Yoluxucu ümumi patoloji proseslərin mexanizmlərini
bilməlidir;
ÜFR-02.4.(a) Yara sağalması və iltihab
ÜFR-02.4.(b) Ağrı
ÜFR-02.4.(c) Onkogenez
ÜFR-02.4.(d) Sepsis
ÜFR-02.4.(e) İmmün pozulmalar
ÜFR-02.4.(f) Şok
ÜFR-02.5. Yaşla əlaqədarı fizioloji dəyişiklikləri
bilməlidir.
ÜFR-02.6. Çox istifadə olunan klinik testlərin normal
dəyərlərini və yaşla əlaqədar dəyişiklikləri
bilməlidir.
ÜFR-02.7. Müalicə və monitorizasiya üçün vacib olan fizioloji
bilikləri əldə etmək.
Ümumi bacarıqları:
ÜFR-02.8. Fizioloji biliklər əsasında klinik və laborator
sınaqları izah edə bilməlidir;
ÜFR-02.9. Hamilələrin və yaşlıların fizioloji xüsusiyyətlərini
müalicə planlarında nəzərə almaq
ÜFR-03. KLİNİK BİOKİMYA
ÜFR-03.1. ÜMUMİ BİOKİMYA
Ümumi bilikləri:
ÜFR-03.1.1. Yoluxucu xəstəliklər zamanı qan, sidik, beyin-onurğa
beyin mayesində aşkar olunan
biokimyəvi dəyişiylikləri bilməlidir;
ÜFR-03.1.2. Likvorun və boşluqlar mayelərin biokimiyəvi
əlamətlərinini və onlarındəyişiylikləri
bilməlidir;
ÜFR-03.1.3. Ağciyərin və qaraciyərin biokimiyəvi əlamətlərinini
və onlarındəyişiylikləri bilməlidir;
ÜFR-03.1.4. Mədə, bağırsaq, öd, mədəaltı vəzi ifrazatının və
sekretinin əsas biokimyəvi
göstəricilərini, onların diaqnostik əhəmiyyətini bilməlidir;
ÜFR-03.1.5. Qanın əsas biokimyəvi və eləcə də qan, sidik və
nəcis göstəricilərinin təyini üsullarını,
kriteriyalarını, qan, sidik və nəcis analizatorlrından istifadə
qaydalarını mənimsəməlidir.
ÜFR-03.2. SU – ELEKTROLİT VƏ TURŞU – QƏLƏVİ HOMEOSTAZI
Ümumi bilikləri:
ÜFR-03.2.1. Normal su-elektrolit və turşu-qələvi tarazlığını
bilməlidir.
ÜFR-03.2.1(a) Orqanizmin maye mühitlərini bilməlidir.
ÜFR-03.2.1(b) Maye mühitləri arasında su mübadiləsinin
fiziologiyasını bilməlidir və bunun
əhəmiyyətini qavramaq.
ÜFR-03.2.2. Su-elektrolit homeostazında yaşla əlaqədar
dəyişiklikləri bilməlidir.
Ümumi bacarıqları:
ÜFR-03.2.3. Su və elektrolit pozulmalarının diaqnostikasını və
korreksiyasını bacarmalıdır.
-
060923 – “Yoluxucu xəstəliklər” ixtisası üzrə rezidenturada
həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan
minimum dövlət tələbləri 060923
4
ÜFR-03.2.4. Turşu-qələvi pozulmalarının diaqnostikasını və
düzəldilməsini bacarmalıdır.
Həkim-İnfeksionist üçün rezidentura vaxtında aparılan minimal
bacarıqların miqdarı:
ÜFR-03.2.5. Su-elektrolit korreksiyasının hesablanması 15 (P) 10
(As)
ÜFR-03.2.6. Turşu-qələvi korreksiyasının planlaşdırması 15 (P)
10 (As)
ÜFR-03.3. METABOLİZM
Ümumi bilikləri:
ÜFR-03.3.1. Enerji metabolizmını bilməlidir;
ÜFR-03.3.2. Bədən temperaturunun tənzimini bilməlidir;
ÜFR-03.3.3. Metabolizmin hormonal tənzimini bilməlidir;
ÜFR-03.3.4. Aralıq metabolizmı bilməlidir;
ÜFR-03.3.5. Metabolizmdə yaşla əlaqədar ortaya çıxan
dəyişiklikləri bilməlidir;
Ümumi bacarıqları:
ÜFR-03.3.6. Reanimasion xəstələrin gündəlik enerji ehtiyaclarını
təyin etmək
ÜFR-03.3.7. Reanimasion xəstələrdə azot mübadiləsini hesablaya
bilməlidir;
ÜFR-04. QİDALANMA
Ümumi bilikləri:
ÜFR-04.1. Xəstələrin qidalanma vəziyyətlərini qiymətləndirmək
üçün biliklərə sahib olmaq
ÜFR-04.2. Qidalandırma üsullarını bilməlidir;
ÜFR-04.3. Cərrahi xəstəliklərin qidalanmaya təsirini və
qidalandırılması vacib olan xəstəlikləri
bilməlidir;
ÜFR-04.4. Yaşla əlaqədar qidalanmada ortaya çıxan dəyişiklikləri
bilməlidir;
Ümumi bacarıqları:
ÜFR-04.5. Xəstələrin qidalanma vəziyətini qiymətləndirmyi
bacarmalıdır;
ÜFR-04.6. Qidalandırma üsullarının seçimini bacarmalıdır;
ÜFR-04.7. Enteral və pareneral qidalandırma kateterlərini
yerləşdirməyi bacarmalıdır;
ÜFR-04.8. Qidalandırmalı olan xəstələrdə qida ehtiyaclarını
hesablamağı bacarmalıdır;
ÜFR-04.9. Parenteral qidalandırmada enerji və vitamin
pozulmalarını təyin etməyi və aradan
qaldırmağı bacarmalıdır;
ÜFR-04.10. Enteral və parenteral qidalandırmada ağırlaşmaların
təyinini və müalicəsini bacarmalıdır;
Həkim-İnfersionist üçün rezidentura vaxtında aparılan minimal
bacarıqların miqdarı:
ÜFR-04.11. Zondla qidalanması 10 (P) 20 (As)
ÜFR-04.12. Ümumi parenteral qidalanma gündəlik hesablanması 15
(P) 10 (As)
ÜFR-05. HEMATOLOGİYA
Ümumi bilikləri:
ÜFR-05.1. Hematopoezin və qan komponentlərinin funksiyalarını
bilməlidir;
ÜFR-05.2. Çox rast gələn hematoloji pozulmaların yoluxucu
xəstələrə təsirini bilməlidir;
-
060923 – “Yoluxucu xəstəliklər” ixtisası üzrə rezidenturada
həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan
minimum dövlət tələbləri 060923
5
ÜFR-05.3. Sternal punksiyanı, əsas hematoloji göstəricilərin
təyini və qiymətləndirilməsi
metodikasını, analizatorlardan istifadə qaydalarını
mənimsəməlidir;
ÜFR-05.4. Hemostazın, koaqulyasiyanın və fibrinolizisin
fiziologiyasını və patofiziologiyasını
bilməlidir;
ÜFR-05.5. Hiperkoaqulyasiya vəziyyətlərini və bunların yoluxucu
xəstələrə təsirini bilməlidir;
ÜFR-05.6. Qanın, qan komponentlərinin və qan əvəzedici
məhlulların transfuziyasını, göstərişləri və
ağırlaşmalarını bilməlidir;
Ümumi bacarıqları:
ÜFR-05.7. Çox rast gələn qan xəstəlikləri olan cərrahi
xəstələrin aparılmasını bacarmalıdır;
ÜFR-05.8. Transfuziya reaksiyalarının təyinini və müalicəsini
bacarmalıdır;
ÜFR-05.9. Antikoaqulyant müalicəsi alan planlı cərrahi xəstələri
aparmağı bacarmalıdır;
ÜFR-05.10. Tromboz riski olan xəstələri aşakarlamağı və
profilaktikasını bacarmalıdır;
ÜFR-05.11. Anemiyası, neytropeniyası və koaqulopatiyası olan
xəstələrdə damar yolu açmağı
bacarmalıdır və risklərini bilməlidir;
Həkim-İnfersionist üçün rezidentura vaxtında aparılan minimal
bacarıqların miqdarı:
ÜFR-05.12. Qanın, qan komponentlərinin transfuziyasıyası 10 (P)
20 (As)
ÜFR-05.13. Sternal punksiyası və punktatın müayinaısi 10 (P) 20
(As)
ÜFR-06. ANESTEZİOLOGİYA VƏ REANIMATOLOGIYA
ÜFR-06.1. ANESTEZİOLOGİYA
Ümumi bilikləri:
ÜFR-06.1.1. Ağrının patofiziologiyasını və müalicəsini
bilməlidir;
ÜFR-06.1.2. Yerli, regional və ümumi anesteziyada istifadə
olunan dərmanların farmakologiyasını və
istifadə qaydalarını bilməlidir;
ÜFR-06.1.3. Yerli, regional və ümumi anesteziyanın
prinsiplərini, metodlarını, göstəriş, əks-göstəriş
və ağırlaşmalarını bilməlidir;
Ümumi bacarıqları:
ÜFR-06.1.4. Anesteziya vaxtı xəstənin monitorizasyasınu
bacarmalıdır;
ÜFR-06.1.5. Tənəffüs yolunu açıq tutma tədbirlərini
bacarmalıdır;
ÜFR-06.1.6. İntubasiya və ekstubasiyanı bacarmalıdır;
Həkim-İnfersionist üçün rezidentura vaxtında aparılan minimal
bacarıqların miqdarı:
ÜFR-06.1.7. Ağciyərlərin süni ventilyasiyası 10 (P) 20 (As)
ÜFR-06.1.8. Endotraxeal intubasiyanın üsulları 15 (P) 20
(As)
ÜFR-06.1.9. Periferik damarların punksiyası 50 (P)
ÜFR-06.2. KRİTİK VƏZİYYƏTLƏRDƏ REANİMASİYA
Ümumi bilikləri:
ÜFR-06.2.1. Kritik vəziyyətlərin mexanizmlərini, həyatqurtarma
tədbirlərinin prinsiplərini,
ardıcıllığını və hədəf göstəricilərini bilməlidir;
ÜFR-06.2.2. Ürək dayanmasının səbələrini və mexanizmlərini
bilməlidir;
-
060923 – “Yoluxucu xəstəliklər” ixtisası üzrə rezidenturada
həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan
minimum dövlət tələbləri 060923
6
ÜFR-06.2.3. Ürək dayanmasında istifadə olunan dərmanların
farmakologiyasını bilməlidir;
ÜFR-06.2.4. Mexaniki ventilyasiyanın tənəffüs və ürək-damar
sisteminə təsirini bilməlidir;
ÜFR-06.2.5. Ürək dayanmasının xəstələrin monitorizasiyasında
istifadə edilən üsulları bilməlidir;
ÜFR-06.2.6. Beyin ölümünün kriteriyalarını bilməlidir;
Ümumi bacarıqları:
ÜFR-06.2.7. Kritik vəziyyətlərdəki xəstələrdə həyatqurtarma
tədbirlərini ardıcıllıqla yernə yetirməyi
bacarmalıdır;
ÜFR-06.2.8. Tənəffüs yollarının keçiriliciyini bərpa etmək;
ÜFR-06.2.9. Oksigenasiya;
ÜFR-06.2.10. Periferik damarların punksiyası;
ÜFR-06.2.11. Mərkəzi Damar Təzyiqinin ölçülməsi;
ÜFR-06.2.12. Arteriyaseksiya və veneseksiya edilməsi.
ÜFR-06.2.13. Ürək dayanması və aritmiyaların diaqnostikasını
bacarmalıdır;
ÜFR-06.2.14. Ürək masajı və defibrilyator istifadəsini
bacarmalıdır;
ÜFR-06.2.15. Tənəffüs yollarının tıxanmasının diaqnostikasını və
müalicəsini bacarmalıdır;
ÜFR-06.2.16. Endotraxeal və nazotraxeal intubasiyanı
bacarmalıdır;
ÜFR-06.2.17. Mexaniki ventilyatorlardan istifadə etməyi
bacarmalıdır;
ÜFR-06.2.18. Körpücükaltı, vidaci və bud venalarına kateter
qoymağı bacarmalıdır;
ÜFR-06.2.19. Beyin ölümü diaqnozunu qoymağı bacarmalıdır;
Həkim-İnfersionist üçün rezidentura vaxtında aparılan minimal
bacarıqların miqdarı:
ÜFR-06.2.20. Tənəffüs yollarının keçiriliciyini bərpa etmək 15
(P) 20 (As)
ÜFR-06.2.21. Oksigenasiya üsulları aparmaq; 25 (P) 20 (As)
ÜFR-06.2.22. Elektrik Defibrillyasiya 10 (P) 20 (As)
ÜFR-06.2.23. Ürəyin qapalı masajı 10 (P) 20 (As)
ÜFR-06.2.24. Mərkəzi Damar Təzyiqinin ölçülməsi 10 (P) 10
(As)
ÜFR-07. DAXİLİ XƏSTƏLIKLƏR
Ümumi bilikləri:
ÜFR-07.1. Terapiya bölməsində rezident daxili xəstəliklərin
propodevtikasını, EKQ-nın icrası və
qiymətləndirilməsini, mədə və 12 b. bağırsaq zondu, sidiklik və
nazoqastral zondlardan istifadə
qaydalarını mənimsəməlidir.
Ümumi bacarıqları:
ÜFR-07.2. Reaktiv hepatit diaqnostikası və müalicəsi
ÜFR-07.3. Autoimmun hepatitdiaqnostikası və müalicəsi
ÜFR-07.4. Toksiki hepatit diaqnostikası və müalicəsi
ÜFR-08. CƏRRAHİYYƏ
Ümumi bilikləri:
-
060923 – “Yoluxucu xəstəliklər” ixtisası üzrə rezidenturada
həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan
minimum dövlət tələbləri 060923
7
ÜFR-08.1. Cərrahiyyə bölməsində rezident traxeotomiya,
traxeostomiya, arterial və venoz qanın
götürülməsi, mərkəzi venoz kateterin taxılması əməliyatlarının
icra texnikasını və onların tətbiqinə
göstəriş və əks göstərişləri öyrənməlidir.
Ümumi bacarıqları:
ÜFR-08.2. Kəskin qarındiaqnostikası və müalicəsi
ÜFR-08.3. Kəskin xolesistopankreatitdiaqnostikası və
müalicəsi
Həkim-infeksionist üçün rezidentura vaxtında aparılan minimal
bacarıqların miqdarı:
ÜFR-08.4. Krikotirotomiya və traxeostomiyanı bacarmalıdır; 20
(As), 20 (P)
ÜFR-08.5. Arteriyaseksiya və veneseksiya edilməsi 10 (P) 20
(As)
ÜFR-09. DERMATOLOGİYA
Peşə bilikləri:
ÜFR-09.1. Birincili və ikincili morfoloji elementlərin
növləri;
ÜFR-09.2. Dermatoloji və CYKİ-lı xəstələrin obyektiv müayinə
prinsipləri. Mono- və polimorfizm
haqqında anlayış;
ÜFR-09.3. İnfeksion və parazitar dermatozlar (epidemiologiya,
etiopatogenez, klinika, diaqnostika,
differensial diaqnostika);
ÜFR-09.4. Sadə və allergik dermatitlər, toksidermiyalar, peşə
dermatozları, neyrodermatozlar
(epidemiologiya, etiopatogenez, klinika, diaqnostika,
differensial diaqnostika);
ÜFR-09.5. Mantu, lepromin testləri interpretasiyası;
ÜFR-09.6. Nikolski, Asbo-Hansen, “qadın kabluku”, “alma jelesi”,
“zond”, Benye-Meşerskiy,
“alovlanma” , “knopka”, psoriatik triada simptomlarının təyin
edilməsi;
ÜFR-09.7. Vud lampası altında tüklərin və zədələnmiş dərinin
müayinə edilməsi;
Peşə bacarıqları:
ÜFR-09.8. Dermatoloji xəstələrin xüsusi müayinə metodlara
yiyələnmək (palpasiya, qrattaj,
diaskopiya);
ÜFR-09.9. Dermatoqrafizmin təyin edilməsi;
ÜFR-09.10. Dəri artımlarının xəstəlikləri və piqment
əmələgəlməsi pozulmuş müayinəsi;
Həkim-infeksionist üçün rezidentura vaxtında aparılan minimal
bacarıqların miqdarı
ÜFR-09.11. İnfeksion və parazitar dermatozlu xəstələrin
müayinəsi 100 (P)
ÜFR-09.12. Sadə və allergik dermatit, toksidermiya xəstələrin
müayinəsi 40 (P)
ÜFR-10. NEVROLOGİYA
Ümumi bilikləri:
ÜFR-10.1. Nevrologiya və yoluxucu xüsusi tədqiqat üsulları
(rentgenoloji, ultrasəs, biokimyəvi,
angioqrafik və s. );
ÜFR-10.2. Nevroloji xəstəliklərdə farmakoterapiyanın əsasları, o
cümlədən, əsas dərman maddələri
qrupunun təsir mexanizmi, dərman tətbiqi zamanı baş vermiş
fəsadlar;
Ümumi bacarıqları:
ÜFR-10.3. Beyində qabığında baş verən (meninqit) infeksion
proseslərə profilaktik, diaqnostik və
müalicə taktikasını aparmaq;
-
060923 – “Yoluxucu xəstəliklər” ixtisası üzrə rezidenturada
həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan
minimum dövlət tələbləri 060923
8
ÜFR-10.4. Beyində baş verən diffuz və ocaqlı (ensefalit)
infeksion proseslərə profilaktik, diaqnostik
və müalicə taktikasını aparmaq;
ÜFR-10.5. Reanimasiya tədbirlərinin həcmi və ardıcıllığını təyin
etmək;
ÜFR-10.6. Zəruri təcili yardımın göstərilməsi;
ÜFR-10.7. Xəstəlik haqqında obyektiv informasiyanı almaq;
ÜFR-10.8. Aparıcı sindromu və xəstəliyin etiologiyasını aşkar
etmək;
ÜFR-10.9. Lazım olan əsas və əlavə müayinə üsullarının həcmini
təyin etmək;
ÜFR-10.10. Xəstə və onun ailəsi ilə düzgün münasibət qurmaq;
ÜFR-10.11. Xəstələrdən, ailəsindən, ətrafdan müvafiq məlumatları
toplamaq və onlarla işləmək;
ÜFR-10.12. Müvafiq məlumatları xəstələrlə, onların ailə üzvləri
və şöbənin işçiləri ilə müzakirə
etmək.
Həkim-İnfersionist üçün rezidentura vaxtında aparılan minimal
bacarıqların miqdarı:
ÜFR-10.13. Lumbal punksiyası eləmək 50 (P/İ)
ÜFR-11. KARDİOLOGİYA
Peşə bilikləri:
ÜFR-11.1. Ürək qan-damar sistemi xəstəliyi olan xəstələrə psixi
amillərin təsirlərini, eləcə də bu
pasiyentlərdə profilaktika və reabilitasiya tədbirlərinin
əhəmiyyətini;
ÜFR-11.2. Ürəyin anatomiyası, fiziologiyası, hemodinamikası,
patologiyasını;
ÜFR-11.3. Ürək qan-damar sistemi xəstəliklərinin (aritmiyalar,
infeksion miookardit, infeksion
endokardit, infeksion perikardit, ürək qüsurları,
kardiomiopatiyalar, hemodinamik
ağciyərin ödemi, agciyər ürəyi, sistem xəstəliklərin ürək
ağırlaşmaları daxil olmaqla)
epidemiologiyası, etiologiyası, patogenezi, diaqnostikasını;
ÜFR-11.4. Xəstəni intensiv terapiya şöbəsində klinik müşahidə
etməyi və həyati funksiyaların
saxlanılma üsullarını
ÜFR-11.5. Elektrik keçiriciliyi sisteminin anatomiyası və
fiziologiyasını başa düşməlidir;
ÜFR-11.6. Ürək qapaqları və damarları üzərində aparılmış
əməliyyatlar və kardiostimulyatorların
implantasiyasından sonra xəstələrin müalicə və reabilitasiya
həcmini təyin etmək;
Peşə bacarıqları:
ÜFR-11.7. İnfeksion miookardit, infeksion endokardit, infeksion
perikardit, taxiaritmiyalar,
keçiriciliyin pozulması və bradiaritmiyalar kimi fəsadlarının
diaqnostikası və müalicəsi;
ÜFR-11.8. Ürəyin funksiyasında baş verən keyfiyyət, kəmiyyət,
regional və qlobal dəyişiklikləri
qiymətləndirməyi;
ÜFR-11.9. Əsas xəstəlik çərçivəsində ürək probleminin
qiymətləndirilməsi;
ÜFR-11.10. Digər patologiyaları (ürək işemik xəstəliyi, kəskin
koronar sindromu, stenokardiya,
miokardın infarktı, ürək-ağciyər çatışmazlığı, hipertonik kriz,
ürək mənşəli bayılmalar,
aorta anevrizmasının cırılması) olan xəstələrin müalicəsi:
ÜFR-11.11. Sağlam şəxslər və xəstələr arasında keyfiyyətli tibbi
maarifləndirmə işini aparmağı.
Həkim-İnfersionist üçün rezidentura vaxtında aparılan minimal
bacarıqların miqdarı:
ÜFR-11.12. EKQ interpretasiyası 250 (P/İ)
ÜFR-11.13. Miokarditin, endokarditin, perikarditin tam müayinəsi
və müalicəsi 20 (P/İ) 50 (As)
-
060923 – “Yoluxucu xəstəliklər” ixtisası üzrə rezidenturada
həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan
minimum dövlət tələbləri 060923
9
ÜFR-11.14. Kəskin koronar sindromu inkin ixtisasli yardımı
göstərmək 15 (P) 25 (As)
ÜFR-12. GİNEKOLOGİYA
Ümumi bilikləri:
ÜFR-12.1. Qadın cinsiyyət orqanlarının anatomiyası və
fiziologiyası;
ÜFR-12.2. Hamiləlikdə, menapauzada orqanizmdəki
dəyişikliklər;
ÜFR-12.3. Ginekologiyada müayinə üsulları;
Ümumi bacarıqları:
ÜFR-12.4. Genital orqanların klinik müayinəsi;
ÜFR-12.5. Uşaqlıq yolların qanaxmasının qabağını almaq;
ÜFR-12.6. Təcili ginekoloji əməliyyatları bacarmalıdır;
Həkim-İnfersionist üçün rezidentura vaxtında aparılan minimal
bacarıqların miqdarı:
ÜFR-12.7. Həmiləlik müddəti müəyyən etməyi 20 (P) 20 (As)
ÜFR-12.8. Cinsiyyət yolların iltihablı proseslərin müayinəsi və
müalicəsi 20 (P) 50 (As)
ÜFR-13. UROLOGİYA
Ümumi bilikləri:
ÜFR-13.1. Sidik-ifrazat və kişi cinsiyyət orqanlarının
anatomiyası və fiziologiyası
ÜFR-13.2. Sidik-ifrazat və kişi cinsiyyət orqanlarının yoluxucu
xəstəliklərinin etiologiya,
patogenezi, diaqnostika, diferensial diaqnostikası və müalicə
prinsipləri
ÜFR-13.3. Urologiyada müayinə üsulları
Ümumi bacarıqları:
ÜFR-13.4. Sidik-ifrazat və kişi cinsiyyət orqanlarının klinik
müayinəsini bacarmalıdır;
ÜFR-13.5. Sidik kisəsi kateterizasiyasını və punksiyası
bacarmalıdır.
ÜFR-13.6. Tomoqrafiya və uroqrafik müayinələrin nəticələrini
izah etməyi bacarmalıdır;
ÜFR-13.7. Təcili uroloji əməliyyatları bacarmalıdır;
Həkim-İnfersionist üçün rezidentura vaxtında aparılan minimal
bacarıqların miqdarı:
ÜFR-13.8. Sidik kisəsi kateterizasiyası 25 (P)
ÜFR-13.9. Sidik kisəsi punksiyası 5 (P)
ÜFR-14. DIAQNOSTİK VƏ TERAPEVTIK RADİOLOGİYA
Ümumi bilikləri:
ÜFR-14.1. Görüntüləmə üsullarının biofizikasını və zərərlərini
bilməlidir;
ÜFR-14.2. Yoluxucu xəstəliklərdə diaqnostik və terapevtik
radiologiyanın məntiqli, faydalı və
ekonomik istifadəsini bilməlidir;
ÜFR-14.3. Görüntüləmə üsullarının tətbiqinə göstərişləri,
əks-göstərişləri və əlavə təsirlərini
bilməlidir;
Ümumi bacarıqları:
ÜFR-14.4. Yoluxucu xəstəlıklərin aparılmasında radiologiyanın
düzgün istifadəsini bacarmalıdır;
ÜFR-14.5. Cətin klinik hallarda radioloqlarla koordinasiyanı
bacarmalıdır;
-
060923 – “Yoluxucu xəstəliklər” ixtisası üzrə rezidenturada
həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan
minimum dövlət tələbləri 060923
10
ÜFR-14.6. Transkutan və əməliyyatdaxili ultrasəs müayinəsini
bacarmalıdır;
ÜFR-14.7. USM və KT altında biopsiya, punksiya və drenajları
bacarmalıdır;
Həkim-İnfersionist üçün rezidentura vaxtında aparılan minimal
bacarıqların miqdarı:
ÜFR-14.8. Həzm sistemin rentgeni (skopiya, grafiya, kontrast) 60
(As/I)
ÜFR-14.9. Bədənin tomoqrafiyası (KT, NMR ya PET) 100 (As/I)
ÜFR-14.10. Ultrasəs müəyinəsi, ExoKQ daxil olmaqla 100 (P/İ) 80
(İ)
ÜFR-15. PATOHİSTOLOJİ MÜAYİNƏLƏR
Ümumi bilikləri:
ÜFR-15.1. Youluxucu xəstəliklərin patogenezini bilməlidir;
ÜFR-15.2. Orqanların patologiyalarını bilməlidir;
ÜFR-15.3. Youluxucu patologiyaların prisiplərini bilməlidir;
ÜFR-15.4. Youluxucu xəstələrin preparatların işlənməsini
bilməlidir;
ÜFR-15.5. Klinik və laborator məlumatların youluxucu
xəstəliklərin diaqnostikasında istifadəsini
bilməlidir;
Ümumi bacarıqları:
ÜFR-15.6. İncə iynə aspirasion biopsiyasını, eksiziyonal və
insizional biopsiyanı, kəsici iynə
biopsiyasını bacarmalıdır;
ÜFR-15.7. Klinik, laborator məlumatların youluxucu xəstələrin
diaqnostikası, müalicəsi və sonrası
aparılmasında tətbiqini bacarmalıdır;
ÜFR-15.8. Youluxucu xəstələrin aparılmasında patolohistoloq ilə
işbirliyini bacarmalıdır;
ÜFR-16. TİBBİ STATİSTİKA VƏ İNFORMATİKA
Ümumi bilikləri:
ÜFR-11.1. Ümumi epidemiyoloji prinsipləri bilməlidir;
ÜFR-11.2. Klinik və ekspeimental tədqiqatların
planlaşdırılmasını və statistikasını bilməlidir;
ÜFR-11.3. İnsan üzərində tədqiqatların prinsiplərini
bilməlidir;
ÜFR-11.4. Ən yaxşı klinik tətbiqləri bilməlidir;
ÜFR-11.5. BXK-10-nun strukturanı və hissələri bilməlidir;
ÜFR-11.6. Sübutlu təbabətin prinsiplərini bilməlidir;
Ümumi bacarıqları:
ÜFR-11.7. Dərman və cihaz firmalarının təqdim etdiyi məlumatlara
tənqidi yanaşmağı bacrmaq;
ÜFR-11.8. Tibbi biliklərə yiyələnməyi, tənqidi yanaşmağı və
tətbiqində sübutlu təbəbətin
prinsiplərinə əsaslanmağı bacarmalıdır;
ÜFR-11.9. Klinik və eksperimental tədqiqatları planlaşdırmağı,
aparmağı, nəticələrini təqidim
etməyi və yazmağı bacarmalıdır;
ÜFR-11.10. Databaz proqramları və statistika proqramları ilə
işləməyi bacarmalıdır;
2. 2. 2. Həkim-infeksionist aşağıdakı peşə kompetensiyalarına
yiyələnməlidir:
PFR-01. MİKROBİOLOGİYA
Peşə bilikləri və bacarıqları:
-
060923 – “Yoluxucu xəstəliklər” ixtisası üzrə rezidenturada
həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan
minimum dövlət tələbləri 060923
11
PFR-01.1. Mikrobiologiya bölməsində rezident müxtəlif
materialların (qan, sidik, nəcis, öd, irin,
yara möhtəviyyatları, əsnək yaxması və s. ) bakterioloji
müayinəsi, PZR, seroloji
müayinə (QDHR, HATR, KBR, İFA və s. ) və həmçinin virusoloji
müayinə
göstəricilərinin təyini metodikasını, nəticələrin
qiymətləndirilməsini,
antibiotikoqrammanı və eyni zamanda immunologiyanın nəzəri
əsaslarını
serodiaqnostikanın əsas prinsip və metodlarını
mənimsəməlidir.
PFR-02. PARAZİTOLOGİYA
Peşə biliklərivə bacarıqları:
PFR-02.1. Parazitologiya bölməsində rezident daha çox təsadüf
olunan tibbi parazitar xəstəliklərə
aid nəzəri kursu, bu xəstəliklərin stasionar müalicə üsullarını,
parazitoloji laboratoriyanın
iş prinsipini, laborator göstəricilərin kriteriyalarını və
parazitlərin aşkar olunması
qaydalarını öyrənməli və bacarmalıdır.
PFR-03. ZOONOZ LABORATORİYA
Peşə bilikləri və bacarıqları:
PFR-03.1. Zoonoz laboratoriya bölməsində rezident zoonoz
infeksiyalara aid əsas laborator
göstəricilərin kriteriyalarını, nəticələri qiymətləndirməyi
mənimsəməli və bu laborator
müayinələr aparmağı bacarmalıdır.
PFR-04. EPİDEMİOLOGİYA
Peşə bilikləri:
PFR-04.1. Epidemiologiya bölməsində rezident bu bölməyə aid
nəzəri kursu, epidemik
göstəricilərin kriteriyalarını, epidemioloji təhlili, epidemik
situasiyanı qiymətləndirməyi
mənimsəməlidir.
Peşə bacarıqları:
PFR-04.2. Əhali arasında sanitar-gigyenik, əks epidemik
tədbirləri aparmağı,
PFR-04.3. Sağlam şəxslər və xəstələr arasında keyfiyyətli tibbi
maarifləndirmə işini aparmağı.
PFR-05. FARMAKOLOGİYA, FARMAKOTERAPİYA
Peşə biliklərı və bacarıqları:
PFR-05.1. Farmakologiya, farmakoterapiya bölməsində rezident
yoluxucu xəstəliklərin kimyəvi
dərman müalicəsinə dair ən müasir məlumatları (kimyəvi
terapiyanın növləri, kimyəvi
preparatların xarakteristikası, antibiotikoterapiya,
seroterapiya, vaksinoterapiya,
faqoterapiya, bazis terapiya, kompleks terapiya, yeli müalicə və
müalicəvi imalə
preparatları, preparatların klinik-farmokoloji xüsusiyyətləri,
təsir mexanizmi, işlədilmə
qaydası, dərmanların müalicəvi təsirinin qiymətləndirilməsi,
göstəriş və əks-göstərişləri,
dərman müalicəsinin əlavə təsirləri, ağırlaşmaları, dərman
xəstəliyi və onların müalicəsi
öyrənilməlidir.
PFR-06. YOLUXUCU XƏSTƏLİKLƏRİN QƏBULU
Peşə bilikləri:
PFR-06.1. Yoluxucu xəstəliklərin qəbulu bölməsində rezident
yoluxucu xəstəliklərin qəbulu
qaydalarını, xəstə qəbulu ilə bağlı sənədləşdirmə məsələlərini,
qəbul şöbəsində xəstələrin
-
060923 – “Yoluxucu xəstəliklər” ixtisası üzrə rezidenturada
həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan
minimum dövlət tələbləri 060923
12
saxlanılma şərtlərini, infeksion xəstəliyə şübhə zamanı vacib
kriteriyaları və xəstələrin
şöbələrə göndərilmə qaydalarını mükəmməl öyrənməlidir.
Peşə bacarıqları:
PFR-06.2. PFR-10. 02. Yoluxucu xəstəliklərin nozoloji formaları
ilə tələb olunan qaydalara müvafiq
qəbulunu
PFR-07. BAĞIRSAQ İNFEKSİYALARI
Peşə bilikləri:
PFR-07.1. Nozoloji formaların aid etiopatogenetik, epidemioloji,
patomorfoloji, klinik formaların
təsnifatı və klinik gedişi xüsusiyyətlərini, ağırlaşmaları,
diferensial-diaqnostikanı,
kompleks diaqnostik və müalicə üsullarını, həmçinin vacib
profilaktik tədbirləri
mənimsəməlidir.
PFR-07.2. А, В, С, D, Е, G, TTV, SEN virus hepatitlərinin klinik
–laboratorxüsusiyyətləri. Etioloji
strukturu. Onların yoluxma yolları vəprofilaktika üsulları.
PFR-07.2.1. B, С, D, Е, G, F, TTV, SEN (XVH ) xroniki virus
hepatitləri. Xroniki virus hepatitlərin
müasir təsnifatı. XVH etiopatogenezi, klinik mənzərəsi və
müalicə prinsipləri.
PFR-07.2.2. XVH müalicəsində istifadə olunan əsas dərman
preparatları. Sanator –kurort müalicəsinə
ümumi göstəriş.
Peşə bacarıqları:
PFR-07.3. Kliniki, anamnestik, laborator və instrumental
müainələrinnəticələri əsasında infeksion
VH qeyri infeksion hepatitlərdən diferensə etmək, mikstlərin
xarakterinivə etiologiyasını
dəqiqləşdirmək. Stasionar, ambulator və profilaktik müalicənin
aparılması.
PFR-07.4. Virus hepatitlərinin laborator diaqnostikası. Virus
hepatiti markrlərinin əhəmiyyətinin
öyrənilməsi. Klinikada virusun kəmiyyət göstəricisinin təyin
edilməsi (ZPR). Sağalmanın
kriteriyaları.
PFR-07.5. Xroniki virus hepatit diaqnozunu, xəstəliyin
aktivliyini və prosesin mərhələsini təyin
etməyibacarmalıdır, xəstənin müalicə taktikasını
müəyyənləşdirmək.
PFR-07.6. Dərman təyinində xəstəliyin etiologiyasını,
aktivliyinivə mərhələsini nəzərə almaqla ,
Azərbaycan Respublikası SəhiyyəNazirliyinin tələblərinə müvafiq
respetləri yazılmasını
bacarmalıdır.
PFR-07.7. Xroniki virus hepatitli xəstələrin dinamikimüşahidə
proqramını tərtib etmək və xəstələrin
sanator –kurort müalicəsini bacarmalıdır.
PFR-07.8. Tibbi sənədlərlə :ambulator kartalar, statistik talon,
hospitalizasiya üçün göndərişlər
(ambulator xəstənin xəstəlik tarixindən çıxarışlar), sanator
–kurort kartaları ilə və s.
işləməyi bacarmalıdır.
PFR-07.9. QARIN YATALAĞI VƏ PARATIFLƏR.
Peşə bilikləri:
PFR-07.9.1. Qarin yatqlağı. Etiologiya- törədicinin formaları və
onların xəstəliyin patogenezində
əhəmiyyəti. Epidemiologiya. Patogenez və patoloji anatomiya.
Residivlərin patogenezi.
PFR-07.9.2. Klinika. Xəstəliyin erkən əlamətləri. Xəstəliyin
qızğın dövrünün simptomları. Ürək-
damar, sinir, və mədə-bağırsaq sistemlərində olan dəyişikliklər.
Səpginin xarakteri, onun
-
060923 – “Yoluxucu xəstəliklər” ixtisası üzrə rezidenturada
həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan
minimum dövlət tələbləri 060923
13
əmələ gəlmə müddəti. Qanda olan dəyişikliklər. Temperatur
əyrilərinin növləri. Peyvənd
olunmuşlarda qarin yatalağının gedişxüsusiyyətləri.
PFR-07.9.3. Xəstəliyin ağırlaşmaları. Ağırlaşmaların erkən
əlamətləri. Residivlər.
PFR-07.9.4. A və B Paratifləri. Etiologiya, epidemiologiya və
klinikası. Diaqnoz və diferensial
diaqnoz. Müalicəsi. Profilaktikası.
Peşə bacarıqları:
PFR-07.9.5. Qarın yatalağı. Diaqnoz və onun laborator təsdiqinin
üsulları. Diferensial diaqnoz.
Müalicəsi. Xəstəliyin nəticələrii. Xroniki bakteriya
gəzdiricilik. Onun yaranma şərtləri.
PFR-07.9.6. Qarın yatalağını kliniki oxşar infeksion
xəstəliklərdən (qrip, səpgili yatalaq, pnevmoniya,
vərəm və vərəm meningiti, sepsis, infeksion mononukleoz,
meningit, bruselloz, angina)
fərqləndirənvacib diferensial –diaqnostik əlamətləri aşkar
etməyi bacarmalıdır.
Hemokultura, urinokultura, koprokultura, miyelokultura və
bilikultura analizləri üçün
materialıngötürülməsi.
PFR-07.9.7. Materialın toplanması. Sanitar-epidemioloji
organların təcili xəbərdar edilməsi. Qarın
yatalağının diaqnozu vəmüalicəsi üçün qızdırmalı xəstələrin
müayinə planını tərtib
etmək. Qarın yatalaqlı xəstələrin stasionardan yazılma qaydaları
:normal temperaturun
21-23 gündən tez olmayaraq ,nəcisin 3 dəfə bakteriolojimənfi
cavabını aldıqda, ödün 1
dəfə müayinəsi, Vİ hemaqlütinasiya reaksiyasının mənfi
cavabı.
PFR-07.9.8. Digər sahənin mütəxəsissləri ilə (cərrahi)sıx
əməkdaşlığı bacarmalıdır.
PFR-07.10. VƏBA VƏ AQLÜTINASİYA ETMƏYƏN VİBRİON İNFEKSİYASI
Peşə bilikləri:
PFR-07.10.1. Vəba. Etiologiyası. Törədicinin biotipləri.
Törədicinin vacibbioloji xüsusiyyətləri.
PFR-07.10.2. Dünyada vəbanın endemik ocaqları.
Epidemiologiyası.
PFR-07.10.3. Patogenez və patoloji anatomiyası. Su-elektrolit
balansının pozulması.
PFR-07.10.4. Klinikası. Klinik təsnifati.
PFR-07.10.5. Patogenetik terapiyanın rolu. Etiotrop terapiya.
Ağırlaşmalar.
PFR-07.10.6. Aqlütinasiya etməyən vibrion infeksiyası.
Etilogiya. Klinika
Peşə bacarıqları:
PFR-07.10.7. Vəbanın diaqnozu. Diferensial diaqnozu. Xəstəliyin
surətləndirilmiş (eksepress) laborator
diaqnoz üsulları. Müalicəsi.
PFR-07.10.8. Nəticələri. Vəba ilə xəstələnələrin evə yazılma
qaydaları. Vibriongəzdiricilik.
PFR-07.10.9. Materialın toplanması. Sanitar-epidemioloji
organların təcili xəbərdar edilməsi.
Epidemiya əleyhinə tədbirlər. Ocaqda tibbi yardımın təşkili.
Vəba hospitalı.
PFR-07.10.10. Aqlütinasiya etməyən vibrion infeksiyası. Diaqnoz.
Müalicə.
PFR-07.11. DIGƏR DİAREYALI XƏSTƏLİKLƏR VƏ
TOKSİKOİNFEKSIYALAR.
Peşə bilikləri:
PFR-07.11.1. Qida toksikoinfeksiyaları. Qida
toksikoinfeksiyalarınin tərifi. Etiologiya,
epidemiologiya, patogenez və patoloji anatomiyası. Şərti-patogen
mikrobların
rolu,epidemik prosesin xüsusiyyətləri. Qida
toksikoinfeksiyalarıvə botulizmin klinikası,
-
060923 – “Yoluxucu xəstəliklər” ixtisası üzrə rezidenturada
həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan
minimum dövlət tələbləri 060923
14
diaqnostikası və müalicəsi. Materialın toplanması.
Sanitar-epidemioloji organların təcili
xəbərdar edilməsi.
PFR-07.11.2. Botulizm. Etiologiya. Epidemiologiyanın
xüsusiyyətləri. Patogenez. Klinik gedişatın
variantları. Ağırlaşmalar. Bioloji, bakterioloji və seroloji
müayinələrin müqaisəli
qiymətləndirilməsi.
PFR-07.11.3. Salmonelloz. Etioloji strukturu. Epidemiologiyası.
Patogenezı. Kliniktəsnifatı. Klinikası.
Uşaqlarda. “hospital ”ştamla törədilmişsalmonellozungedişinin
xüsusiyyətləri.
PFR-07.11.4. Şigelloz. Etiologiyası. Törədicilərinin təsnifatı.
Epidemiologiyası. Patogenezi.
Bağırsaqda pataloji anatomik dəyişikliklər. Klinikası. Qızğın
dövrünün simptomları.
Klinik təsnifatı. Xəstəliyin gedişi. Yaşlılarda və erkən yaşlı
uşaqlarda törədicinin
növündən asılı olaraq klinik gedişin. Xroniki dizenteriya.
Patogenezi. Klinik formaları.
PFR-07.11.5. Eşerixiozlar. Enteropatogen,enterotoksigen,
enterinvaziv, enteroadgezivvə
enterohemorragik bağırsaq çöpləri. Mənbəyi və yoluxma
yolları.
Peşə bacarıqları:
PFR-07.11.6. Qida toksikoinfeksiyaları. Diaqnostika. Diferensial
diaqnoz. Müalicə. Profilaktika.
PFR-07.11.7. Botulizm. Sorğu aparmaq,epidemioloji anamnez
toplamaq, xəstəni müayinə etmək. QTİ
diaqnozu qoymaq, müayinə və müalicə planını tərtib etmək. QTİ və
botulizmdə ilk
yardım göstərmək və bağırsağın yuyulmasını trəşkil etmək. QTI ni
və şərti patogen
mikroblarla törədilmiş zəhərlənmələrin bir biri ilə,
qastroenterit sindromu ilə və ya
intoksikasiya əlamətləri ilə gedən digər bağırsaq infeksiyaları
(salmonelyoz, kəskin
şigelloz, bağırsaq yersiniozu, vəba və s.),zəhərli göbələklərlə
zəhərlənmələrlə diferensə
edilməsi. Antitoksik zərdabın yeridilməsi zamanı həssaslıq
sınağınınqoyulmasını
bacarmalıdır. Spesifik və patogenetikmüalicə. Reanimasion
terapiyanın prinsipləri.
Profilaktika.
PFR-07.11.8. Salmonelloz. Müayinə, sorğu aparmağı, salmonellozu
n diaqnozunu qoymağı, müainə və
müalicə planını tərtib etməyi, mədənin yuyulması vətəmizləyici
imalə
etməyibacarmalıdır. Vəba, şigelloz, bağırsaq yersiniozu,
paratiflər, qida
toksikoinfeksiyalıarı, eşerixiozlar, kəskin xolesistit, kəskin
apendisit, pankreatit,
mezenteral venaların trombozu, uşaqlıqdan kənar hamiləlik,
adneksit , miokardın infarktı
və s. xəstəliklərlə diferensasiya etməyi bacarmalıdır.
Bakterioloji müayinə üçün mədə və
bağırsaq yuyuntusu, qusuntukütləsi , nəcisin düzgün
götürülməsi.
Diaqnozunlaboratortəsdiqüsulları. Generalizə olunan formaların
müalicə xüsusiyyətləri.
Profilaktika.
PFR-07.11.9. Şigelloz. Diaqnoz. Laborator vəalətlə müayinə
üsulların ilə diaqnozun təsdiqi. Şigelloz
zamanı endoskopiya. Diferensial diaqnoz. Şigellozun və qeyri
spesifik xoralı kolitin
diferensial diaqnostikası. Şigelloluxəstələrin kurasiyası,
müxtəlif ağırlıq dərəcəli
xəstələrin təhlili vərektoromonoskopiyaya göstərişlər. Müalicə.
Etiotrop müalicənin
prinsipləri. Patogenetik və simptomatikpreparatlar. Xroniki
dizenteriyanın
gedişininxüsusiyyətləri. Evə yazılma qaydaları.
Profilaktika.
PFR-07.11.10. Eşerixiozlar. Diaqnoz. Diferensial diaqnoz.
Müalicə. Profilaktika.
PFR-07.12. DİGƏR BAĞIRSAQ İNFEKSİYALARI.
Peşə bilikləri:
PFR-07.12.1. Kampilobakterioz. Etiologiya. Epidemiologiya.
Patogenez.
PFR-07.12.2. Listerioz. Etiologiya. Epidemiologiya.
Patogenez.
-
060923 – “Yoluxucu xəstəliklər” ixtisası üzrə rezidenturada
həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan
minimum dövlət tələbləri 060923
15
PFR-07.12.3. Yersinioz. Etiologiya. Epidemiologiya. Patogenez.
Klinik təsnifat. Etiologiya və təbii
ocaqlıq məsələləri. Klinik sindromlar : enterokolit, dəri
səpgilərinin və qızdırmalasrın
xarakteri. Törədici haqqında əsas məlumatlar. Yersiniozların
təbii ocaqlığı. Xəstəliyin
mənbəyi, yalançı vərəmin və bağırsaq yersiniozunun klinikası.
Xəstəliyin
qastrointestinal, abdominal, generalizəedən və ikincili ocaqlı
formaların klinik mənzərəsi.
PFR-07.12.4. Yalançı vərəm. Etiologiya. Epidemiologiya.
Yalançıvərəmin klinik təsnifatı. Müxtəlif
klinik formaların və variantların klinik mənzərəsi.
Peşə bacarıqları:
PFR-07.12.5. Kampilaobakterioz. Klinika. Müalicə.
Profilaktika.
PFR-07.12.6. Listerioz. Klinika. Formalar. Hamilə qadınlarınvə
yenidoğulmuşlarınlisteriozu. Müalicə.
Profilaktika.
PFR-07.12.7. Yersinioz. Xəstəliyin qastrointestinal, abdominal,
generalizəedən və ikincili ocaqlı
formalarınınklinik mənzərəsi. Diaqnoz və diferensial diaqnoz.
Laborator diaqnoz
üsulları( bakterioloji, seroloji). Xəstəliyin müxtəlifklinik
formalarınmüalicə
xüsusiyyətləri. Etiotrop və patogenetik müalicə.
Profilaktika.
PFR-07.12.8. Qastrointestinal və generalizəedən formaların
gedişı və simptomları. İkincili –ocaqlı
zədələnmələr. Residivlərin vəkəskinləşmələrinklinikası.
Ağırlaşmalar. Proqnoz. Klinik
diaqnoz. Bakterioloji, seroloji və immunoloji müainələr. Müalicə
və profilaktika.
PFR-07.12.9. Bağırsaq və bağırsaqdan kənarəlamətlərlə, allergik
vəziyyətlə, sistem xəstəliklərlə, gedən
xəstəliklərlə diferensial diaqnoz.
PFR-07.12.10. Yalançı vərəm. Xəstəliyin müxtəlif klinik
formalarının və variantlarının klinik
mənzərəsi. Diaqnoz və diferensial diaqnoz. Müxtəlif formalarının
müalicəsi. Etiotrop və
patogenetik terapiya. Profilaktika.
PFR-08. VİRUS HEPATITLƏRI.
Peşə bilikləri:
PFR-08.1. А, В, С, D, Е, G, TTV, SEN virus hepatitlərinin klinik
–laboratorxüsusiyyətləri. Etioloji
strukturu. Onların yoluxma yolları vəprofilaktika üsulları.
PFR-08.1.1. B, С, D, Е, G, F, TTV, SEN (XVH ) xroniki virus
hepatitləri. Xroniki virus hepatitlərin
müasir təsnifatı. XVH etiopatogenezi, klinik mənzərəsi və
müalicə prinsipləri.
PFR-08.1.2. XVH müalicəsində istifadə olunan əsas dərman
preparatları. Sanator –kurort müalicəsinə
ümumi göstəriş.
Peşə bacarıqları:
PFR-08.2. Kliniki , anamnestik, laborator və instrumental
müainələrinnəticələri əsasında infeksion
VH qeyri infeksion hepatitlərdən diferensə etmək, mikstlərin
xarakterinivə etiologiyasını
dəqiqləşdirmək. Stasionar, ambulator və profilaktik müalicənin
aparılması.
PFR-08.3. Virus hepatitlərinin laborator diaqnostikası. Virus
hepatiti markrlərinin əhəmiyyətinin
öyrənilməsi. Значение и интерпретация исследований маркеров
вирусных
гепатитов. Klinikada virusun kəmiyyət göstəricisinin təyin
edilməsi (ZPR). Sağalmanın
kriteriyaları.
PFR-08.4. Xroniki virus hepatit diaqnozunu, xəstəliyin
aktivliyini və prosesin mərhələsini təyin
etməyibacarmalıdır, xəstənin müalicə taktikasını
müəyyənləşdirmək.
-
060923 – “Yoluxucu xəstəliklər” ixtisası üzrə rezidenturada
həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan
minimum dövlət tələbləri 060923
16
PFR-08.5. Dərman təyinində xəstəliyin etiologiyasını,
aktivliyinivə mərhələsini nəzərə almaqla,
Azərbaycan Respublikası SəhiyyəNazirliyinin tələblərinə müvafiq
respetləri yazılmasını
bacarmalıdır.
PFR-08.6. Xroniki virus hepatitli xəstələrin dinamikimüşahidə
proqramını tərtib etmək və xəstələrin
sanator –kurort müalicəsini bacarmalıdır.
PFR-08.7. Tibbi sənədlərlə :ambulator kartalar, statistik
talonhospitalizasiya üçün göndərişlər (
ambulator xəstənin xəstəlik tarixindən çıxarışlar), sanator
–kurort kartaları ilə və s.
işləməyi bacarmalıdır.
PFR-08.8. A VƏ E VİRUS HEPATİTLƏRI.
Peşə bilikləri:
PFR-08.8.1. A virus hepatiti. Etiologiya. Epidemiologiya.
Patogenezin xüsusiyyətləri. Klinika. A
virus hepatitinin diaqnozuvə təsnifatı.
PFR-08.8.2. E virus hepatiti. Etiologiya. Epidemiologiya.
Klinika. Hamilələrdə gedişın
xüsusiyyətləri.
Peşə bacarıqları:
PFR-08.8.3. A virus hepatiti. Diferensial diaqnoz. Müalicə. A
virus hepatitinın spesifik profilaktika
məsələləri.
PFR-08.8.4. Е virus hepatiti. Müalicə. Profilaktika.
PFR-08.9. В VİRUS HEPATİTİ
Peşə bilikləri:
PFR-08.9.1. Etiologiya. Epidemiologiya. Patogenezin
xüsusiyyətləri. Klinika. B virus
hepatitininuzunsürən və xroniki formalarının xüsusiyyətləri.
Ağırlaşmalar. Qaraciyərin
kəskin və yarımkəskin distrofiyası. Diaqnozu. Klinik –laborator
müayinə metodlarının
əhəmiyyəti. B virus hepatitininmarkerlərinin təyini. Diferensial
diaqnoz. Müalicə.
Xəstəliyin proqnozu. Nəticələri.
Peşə bacarıqları:
PFR-08.9.2. İlkin diaqnoz qoymaq,diferensasiya aparmaq klinik –
biokimyəvi və
immunolojimetodlarına əsasən sondiaqnozu qoymağı bacarmalıdır və
müalicə planını
tərtib etmək.
PFR-08.9.3. B virus hepatitinin müalicə üsullarının istifadə
etməyi bacarmalıdır.
PFR-08.9.4. B virus hepatitininvəkəskin qaraciyər
çatışmazlığının intensiv terapiyanın prinsip və
üsullarından istifadə etməyi bacarmalıdır.
PFR-08.9.5. B virus hepatitininxroniki formalarının interferon
preparatları ilə müalicə üsullarını
seçməyi bacarmalıdır.
PFR-08.9.6. A virus hepatitinın spesifik profilaktika
məsələləri.
PFR-08.10. C VƏ D VİRUS HEPATİTLƏRI.
Peşə bilikləri:
-
060923 – “Yoluxucu xəstəliklər” ixtisası üzrə rezidenturada
həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan
minimum dövlət tələbləri 060923
17
PFR-08.10.1. Viruis hepatiti C. Etiologiya. Epidemiologiya.
Klinik mənzərə. Nəticələr.
Hepatosellyular kartsinoma. Xəstəliyin proqress etməsinə səbəb
olan faktorlar. Xroniki
virus hepatiti C ninİİV-infeksiyası ilə birgə gedişi.
PFR-08.10.2. Patogenez. Kəskin və xroniki virus hepatitləri
zamanı C və D virusunu hepatositlərə
təsirinin xüsusiyyətləri.
PFR-08.10.3. Sarılıq önü dövrün xüsusiyyətləri. Sarılıq dövrünün
klinik xüsusiyyətləri. Sarılıqsız və
silinmiş formalar. Xroniki C virus hepatitixüsusiyyətləri.
Nəticələr. C virus hepatitinin
diaqnozu.
PFR-08.10.4. Delta virus hepatiti. Etiologiya. Patogenezin
xüsusiyyətləri. Klinika. Nəticələr. Müalicə.
Profilaktika.
PFR-08.10.5. Patogenez. Kəskin və xroniki virus hepatitləri
zamanı D virusununhepatositlərə təsirinin
xüsusiyyətləri.
PFR-08.10.6. Sarılıq önü dövrün xüsusiyyətləri. Sarılıq dövrünün
klinik xarakteristikası. Sarılıqsız və
silinmiş formalar. D virus hepatitininsuper və
koinfeksiyaformalarınınklinikası.
Nəticələr. D virus hepatitinin diaqnostikası.
Peşə bacarıqları:
PFR-08.10.7. C, D Virus hepatiti viruslarının
qurluşuhaggındamüasir təsəvvürlər.
PFR-08.10.8. C, D virus hepatitin yayılma xüsusiyyətləri. C
virus hepatitininnarkomaniya ilə əlagəsi ,
C və D hepatitlərin qaraciyər sirrozu və xroniki hepatitin
inkişafında rolu.
PFR-08.10.9. Xəstəliyin mənbəyi: sağlam və xəstə gəzdiricilər.
Sarılıqsız formaların əhəmiyyəti.
Hemotransfuziyaın vəqan preparatlarının köçürülməsi,dəridən və
cinsi yolla yoluxmanın
əhəmiyyəti. Risk qrupları.
PFR-08.10.10. Klinik-epidemioloji və laborator nəticələrin
əsasında C,D virus hepatiti C, D diaqnozunu
müəyyən edilməsi, müayinəvə müalicə planını tərtibi.
PFR-08.11. DİGƏR VİRUS HEPATİTLƏRI VƏ MİKST HEPATITLƏR.
PFR-08.11.1. G virus hepatiti. Etiologiya. Epidemiologiya.
Klinikixüsusiyyətləri.
PFR-08.11.2. TTV-infeksiyası. Etiologiya. Epidemiologiya.
Klinika.
PFR-08.11.3. SEN virus hepatiti. Etiologiya. Epidemiologiya.
Klinik mənzərə.
PFR-08.11.4. Mikst-hepatitlər. Etiologiya. Epidemiologiya.
Klinik mənzərəninxüsusiyyətləri.
Müalicə. Proqnoz. Nəticələr.
PFR-08.12. VIRUS ENTERİTLƏRİ
Peşə bilikləri və bacarıqları:
PFR-08.12.1. Rotavirus qastroenteriti. Etiologiya.
Epidemiologiya. Patogenez. Klinika. Diaqnoz və
diferensial diaqnoz. Laborator diaqnostika. Müalicə.
PFR-08.12.2. Qarışıq yoluxma mexanizmi ilə olan virus enteriti
(koronoviruslar, astroviruslar,
kaliseviruslar). Epidemiologiya. Klinika. Müalicə.
PFR-08.12.3. Enterovirusxəstəlikləri.
PFR-08.12.3.a. Poliomielit. Etiologiya. Epidemiologiya.
Patogenez. Gedişınklinik variantları.
Diaqnoz və diferensial diaqnoz. Laborator diaqnoz. Terapiya. Ağ
ciyərlərinsüni
-
060923 – “Yoluxucu xəstəliklər” ixtisası üzrə rezidenturada
həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan
minimum dövlət tələbləri 060923
18
ventilyasiyası. Fizioterapevtik müalicə metodlarının istifadəsi.
Nəticələr. Profilaktika.
Spesifik profilaktikanın əhəmiyyəti.
PFR-08.12.3.b. Koksaki virus xəstəlikləri. Etiologiya.
Epidemiologiya. Xəstəliyin formaları və
onlarınklinikn mənzərəsi. Diaqnoz və diferensial diaqnoz.
Laborator diaqnostika.
Müalicə.
PFR-08.12.3.c. ECHO viruslarıtərəfindən törədilən xəstəliklər.
Etiologiya. Epidemiologiya.
Xəstəliyin formaları vəklinik mənzərəsi. Diaqnoz və diferensial
diaqnoz. Laborator
diaqnostika. Müalicə.
PFR-09. PARAZİTAR XƏSTƏLİKLƏR.
PFR-09.1. İBTİDAİLƏR.
Peşə bilikləri və bacarıqları:
PFR-09.1.1. Amebiaz. Etiologiya. Amebun inkişaf mərhələləri.
Epidemiologiya. Patogenez. Patoloji
anatomiya. Klinika. Bağırsaq və bağırsaqdan kənar amebiaz.
Bağırsaq amebiazının
ağırlaşmaları. Ağ ciyərlərinvə qaraciyərinameb absessləri.
Diaqnoz və diferensial
diaqnoz. Müalicə. Sistgəzdiricilik. Profilaktika.
PFR-09.1.2. Balantidiaz. Etiologiya. Epidemiologiya. Patogenez.
Patoloji anatomiya. Klinika.
Diaqnstika. Müalicə. Profilaktika.
PFR-09.1.3. Lyamblioz. Etiologiya. Lyambliyaların morfoloji və
bioloji xüsusiyyətləri. Patogenezin
müasir nəzəriyyəsi. Klinika. Lyambliozla xəstələnmə və
gəzdiricilik tezliyi. Diaqnostika.
Müalicə. Profilaktika.
PFR-09.1.4. Toksoplazmoz. Etiologiya. Epidemiologiya. Klinika.
Qazanılmış toksoplazmozun
klinikiformaları. Diaqnoz. Müalicə. Profilaktika.
İİV-infeksiyalı xəstələrdə
toksoplazmozun xüsusiyyətləri.
PFR-09.2. BAĞIRSAQ HELMİNTOZLARI.
Peşə bilikləri və bacarıqları:
PFR-09.2.1. Helmintozlar. İnsan patologiyasında helmintlərin
rolu. Helmintlərin sistemləşdirilməsi.
Helmintozların epidemioloji təsnifatı. Geohelmintlər,
biohelmintlər.
Kontagiozhelmintlər. Mikrob florasının keçiricisi kimi
helmitlərin rolu. Helmitozlarda
immunitet. Helmintozlarla mübarizə. İnsanorqanizminə helmitlərin
təsir mexanizmi.
Helmintozların klinik təsnifatı.
PFR-09.2.2. Nematodlar sinifi (askaridoz, enterobioz,
trixosefalyoz). Helmintlərin biologiyası.
Epidemiologiyası. Klinikası. Diaqnozu. Müalicəsi.
Profilaktikası.
PFR-09.2.3. Sestod sinifi (difilobotrioz, tenioz, teniarixoz,
himenolipidoz, exinokokkoz,
alveokokkoz). Bilojixüsusiyyətləri. Epidemiologiya. Klinika.
Diaqnostika. Müalicə.
Profilaktika.
PFR-09.2.4. Trematodlar sinifi (opistorxoz, klonorxoz,
fassioloz). Törədicilər və onların
biologiyası- son ,aralıq və əlavəsahiblər. Yoluxmanınyolları və
mexanizmi. Patogenez.
Klinika. Klinik formalar. Xəstəliyin kəskin və xroniki
fazalarınınxüsusiyyətləri. Diaqnoz
və diferensial diaqnoz. Nəticələr. Profilaktika.
PFR-09.3. DIGƏR INVAZIYALAR.
-
060923 – “Yoluxucu xəstəliklər” ixtisası üzrə rezidenturada
həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan
minimum dövlət tələbləri 060923
19
PFR-09.3.1. Şistosomozlar. Etiologiya. Yayılma arealı.
Epidemiologiya. Xəstəliyin klinikasıformaları
və gedişi. Diaqnostika. Diferensial diaqnoz. Müalicə.
PFR-09.3.2. Filariatozlar. Etiologiya. Yayılma arealı.
Epidemiologiya. Klinika. Diaqnostika.
Müalicə.
PFR-10. TƏNƏFFÜS İNFEKSIYALARI
Peşə biliklərı və bacarıqları:
PFR-10.1. Angina. Ümumi anlayış. Anginaların etiologiyası.
Epidemiologiya. Angina aparıcı
sindrom və müxtəlif xəstəliklərin bir simptomu kimi.
Etiologiyasına görə anginanın
kliniki mənzərəsi. Diaqnoz. Diferensial diaqnoz. Laborator
müayinə üsulları və onların
təsdiqi. Ağırlaşmalar. Anginalı xəstələrin müalicə
xüsusiyyətləri. Proqnoz. Profilaktika.
PFR-10.2. Qrip. Epidemiyaların proqnozlaşdırılması və beynəlxalq
nəzarəti. Etiologiya. Qrip
viruslarının quruluşunun dəyişkənliyi. Patoloji anatomiya.
Ağırlaşmamış qripin klinik
xüsusiyyətləri. diferensial diaqnoz. ağırlaşmalar. laborator
diaqnoz. ekspress diaqnostika
üsulları. Qrip və onun ağırlaşmalarınınmüalicəsi. Xəstələrin
rejimi və onlara qulluq.
Qripin ağır formalarında intensiv terapiyanın prinsipləri.
Zərdabların, interferon
preparatlarının vaksinlərin praktik əhəmiyyəti. Poliklinika
vəsahələrdə
epidemiyaəleyhinətədbirlərin təşkili.
PFR-10.3. Paraqrip. Etiologiya. Patogenez. Xəstəliyin klinik
gedişinin xüsusiyyətləri. Diaqnostika.
Diferensial diaqnoz. Müalicə.
PFR-10.4. RS-virusla törənən kəskin respirator xəstəliklər.
Klinik xarakteristika. Diaqnostika.
Müalicə. Profilaktika.
PFR-10.5. Rinoviruslarla törənən kəskin respirator xəstəliklər.
Klinik xarakteristika. Diaqnostika.
Müalicə. Profilaktika.
PFR-10.6. Adenovirus infeksiysı. Etiologiya. Epidemiologiya.
Patogenez. Xəstəliyin əsas klinik
formaları. Ağırlaşmalar. Diaqnoz. Lüminssent rinositoskopiya və
immunflüoressent
üsülların tətbiqi. Müalicə. Profilaktika.
PFR-10.7. Qızılca. Etiologiya. Epidemiologiya. Patogenez və
patoloji anatomiya.
Xəstəliyinklinikası. Yaşlılarda onun xüsusiyyətləri. Virusun
persistə olunması.
Ağırlaşmalar. Diaqnoz və diferensial diaqnoz. Müalicə. Proqnoz.
Profilaktika.
PFR-10.8. Məxmərək. Etiologiya. Epidemiologiya. Patogenez.
Klinika. Ağırlaşmalar. Hamilələrdə
məxmərək. Diaqnoz və diferensial diaqnoz. Müalicə. Proqnoz.
Profilaktika.
PFR-10.9. Epidemik parotit. Etiologiya. Epidemiologiya.
Patogenez. İmmunitet. Klinika.
Yaşlılarda onun xüsusiyyətləri. Ağırlaşmalar. Diaqnoz və
diferensial diaqnoz. Müalicə.
Proqnoz. Profilaktika.
PFR-10.10. Sulu çiçək. Etiologiya. Patogenez. İmmunitet.
Klinika. Səpginin xarakteri və
onuninkişafının xüsusiyyətləri. Diaqnoz və diferensial diaqnoz.
Müalicə. Proqnoz.
Profilaktika.
PFR-10.11. Meymun çiçəyi. Etiologiya. Epidemiologiya. Patogenez.
Klinika. Diaqnoz. Müalicə.
Profilaktika.
PFR-10.12. Təbii çiçək. Etiologiya. Müasir epidemioloji
vəziyyətvə bioloji silah kimi istifadə
olunma ehtimalı . Patogenez. Klinika. Diaqnoz. Müalicə.
Profilaktika.
PFR-10.13. Xlamidiozlar. Ornitoz. Psittakoz. Etiologiya.
Epidemiologiya. Patogenez. Klinika.
Klinik gedişin variantları. Diaqnoz və laborator üsullarla onun
təsdiq olunması. Müalicə.
Profilaktika.
-
060923 – “Yoluxucu xəstəliklər” ixtisası üzrə rezidenturada
həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan
minimum dövlət tələbləri 060923
20
PFR-10.14. Xlamidiya infeksiyası. Etiologiya. Epidemiologiya.
Xəstəliyin klinik formaları.
Diaqnoz. Müalicə. Profilaktika.
PFR-10.15. İnfeksion mononukleoz. Etiologiya. Epidemiologiya.
Patogenez. Klinika. Kliniki
formaları. Ağırlaşmalar. Diaqnoz və diferensial diaqnoz.
Müalicə. Antibiotikvə
kortikosteroidlərin istifadəsinə göstəriş. Proqnoz.
Profilaktika.
PFR-10.16. Legionelloz. Etiologiya. Törədicinin ekologiyası.
Epidemiologiyası. Xəstəliyin əsas
klinikiformaları. Kəskin respirator xəstəliklərin klinikası.
Pnevmoniyaların klinikası.
Xəstəxana daxili infeksiya kimilegionollozun əhəmiyyəti.
Diaqnoz. Diferensial diaqnoz.
Laborator müayinə. Müalicə.
PFR-10.17. Mikoplazma infeksiyası. Etiologiya. Epidemiologiya.
Klinika. Diaqnostika. Müalicə.
Profilaktika.
PFR-10.18. Menimqokokk infeksiyası. Etiologiya. Epidemiologiya.
Patogenez və patoloji
anatomiya. Klinik təsnifat. Yeli və generalizəolunmuşformalar. B
qrup
meninqokokklarıntörətdiyixəstəliyin xüsusiyyətləri. Diaqnoz və
diferensial diaqnoz.
Müalicə. Nəticələr. Profilaktika.
PFR-10.19. Digər etiologiyalı meningitlər. Diferensial
diaqnostik nəzərdən irinli və seroz
meningitlər. Göbələk etiologiyalı meninqoensefalitlərin
xüsusiyyətləri. Qısa klinik
səciyyəsi. Müalicə.
PFR-10.20. Difteriya. Etiologiya. Epidemiologiya. Patogenez və
patoloji anatomiya. Klinika.
Gedişin klinik variantları. Difteriyanın ağırlaşmaları. İnaq.
Yaşlılardamüasir difteriyanın
xüsusiyyətləri. Diaqnoz və onun laborator təsdiqi. Diferensial
diaqnoz. Müalicə. Proqnoz.
Profilaktika.
PFR-10.21. Skarlatina. Etiologiya. Epidemiologiya. Patogenez.
Patoloji anatomiya. Klinika.
Yaşlılardaxəstəliyin xüsusiyyətləri. Diaqnoz və diferensial
diaqnoz. Müalicə. Proqnoz.
Profilaktika.
PFR-10.22. Göy öskürək. Etiologiya. Epidemiologiya. Patogenez və
patoloji anatomiya. Klinika.
Yaşlılardagöy öskürəyin xüsusiyyətləri. Diaqnozvə diferensial
diaqnoz. Müalicə.
Proqnoz. Profilaktika.
PFR-10.23. Pnevmosistoz. Etiologiya. Epidemiologiya. Patogenez.
Klinika. Diaqnostika. İİV-
infeksiyalı şəxslərdə xəstəliyin xüsusiyyətləri.
PFR-11. TRANSMISSIV INFEKSION XƏSTƏLIKLƏR.
Peşə biliklərı və bacarıqları:
PFR-11.1. Epidemik səpgili yatalaq və Bril xəstəliyi.
Etiologiya. Epidemiologiya. Patogenez və
patoloji anatomiya. Klinika. Bril xəstəliyinin gedişinin
xüsusiyyətləri. Peyvənd olunmuş
şəxslərdə xəstəliyin xüsusiyyətləri. Erkən diaqnozvə onun
epidemioloji əhəmiyyəti.
Diaqnozun laborator təsdiqi. Müalicə. Ağırlaşmalar. Proqnoz.
Profilaktika.
PFR-11.2. Qayalı dağların ləkəli qızdırması. Etiologiya.
Epidemiologiya. Yayılma arealı.
Patogenez. Klinik mənzərə. Ağırlaşmalar. Proqnoz. Diaqnozvə
diferensial diaqnoz.
Müalicə. Profilaktika.
PFR-11.3. Marsel qızdırması. Etiologiya. Epidemiologiya.
Xəstələnmə arealı. Patogenez. Klinika.
Diaqnozvə diferensial diaqnoz. Müalicə. Proqnoz.
Profilaktika.
PFR-11.4. ŞimaliAsiyanın gənə ensefaliti. Etiologiya.
Epidemiologiya. MDB ölkələrində təbii
ocaqların yayılması. Patogenez. Klinika. Diaqnostika. Müalicə.
Profilaktika.
-
060923 – “Yoluxucu xəstəliklər” ixtisası üzrə rezidenturada
həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan
minimum dövlət tələbləri 060923
21
PFR-11.5. Vezikulyoz və ya çiçəyəbənzər rikketsioz. Etiologiya.
Epidemiologiya. Yayılma arealı.
Patogenez. Klinika. Diaqnostika. Müalicə.
PFR-11.6. Tsutsuqamuşi qızdırması. Etiologiya. Epidemiologiya.
Xəstələnmə arealı. Patogenez.
Klinika. Residivlər. Diaqnozun laborator təsdiqi. Müalicə.
Profilaktika.
PFR-11.7. Volın və ya beşgünlük qızdırma. Etiologiya.
Epidemiologiya. Patogenez. Klinika.
Diaqnostika. Müalicə. Profilaktika.
PFR-11.8. Taun. Etiologiya. Dünyada yayılması. Epidemiologiya.
Patogenez. Patoloji anatomiya.
Klinika. Klinikiformalar və onların təsviri. Xəstəliyin gedişi.
Proqnoz, nəticələr.
Diaqnozun laborator təsdiqi. İnfeksion materialın götürülmə və
laboratoriyaya
göndərilmə qaydaları. Diferensial diaqnoz. Müalicə. Evə yazılma
qaydaları. Profilaktika.
Ocaqda epidemiyaəleyhinətədbirlər. Müalicəyardımın təşkili.
Hospitalın təşkili. İş rejimi.
PFR-11.9. Leptospiroz. Etiologiya. Sarılıqlı və
sarılıqsızleptospirozun epidemiologiyası.
Patogenezvə patoloji anatomiya. Klinika (klinik-patogenetik
təsnifat), ağırlaşmaların
klinikası. Xəstəliyin nəticələri. İmmunitet. Klinik-epidemioloji
və laborator diaqnostika.
Xəstəliyin erkən və qızğın dövrlərinin təzahürləri. Sarılıqlı və
sarılıqsız formaların
gedişinin xüsusiyyətləri. Leptospiroz meningiti. Diaqnozun
laborator təsdiqi. Virus
hepatiti, sepsis, sarı qızdırma ,qayıdan yatalaq, səpgili
yatalaq, meningit, tulyaremiya,
hemorragik qızdırma ilə diferensial diaqnoz. Leptospiroz
əleyhinə spesifik
qammaqlobulinlə müalicə. Müalicə. Profilaktika.
PFR-11.10. Bruselloz. Etiologiya. Epidemiologiya. Patogenez və
patoloji anatomiya. Klinika. Klinik
təsnifat. Kəskin brusellozun klinikigedişi. Xroniki brusellozun
klinikası və fəsadları.
Diaqnoz. Diferensial diaqnoz. Etiotrop, patogenetik və
simptomatik terapiya.
İmmunterapiyaya göstəriş və onun üsulları. Dispanser müşahidə.
Proqnoz. Profilaktika.
PFR-11.11. Tulyaremiya. Etiologiya. Epidemiologiya. Patogenez və
patoloji anatomiya. Klinika.
Xəstəliyinklinik formaları,onların səciyyəsi. Diaqnoz və
diferensial diaqnoz. Müalicə.
Profilaktika.
PFR-11.12. Avropa (bit) qayıdan yatalağı. Etiologiya.
Epidemiologiya. Patogenez vəimmunitetin
xüsusiyyətləri. Klinika və xəstəliyin gedişi. Ağırlaşmalar.
Diaqnozun laborator təsdiqi.
Diferensial diaqnoz. Müalicə. Profilaktika.
PFR-11.13. Gənə qayıdan yatalağı. Etiologiya. Epidemiologiya.
Patogenez və patoloji anatomiya.
Klinika. Avropa qayıdan yatalağıilə oxşar və fərqli cəhətlər.
Laborator diaqnostika.
Müalicə və profilaktika.
PFR-11.14. Borrelozlar. Laym xəstəliyi. Etiologiya.
Epidemiologiya. Klinika. Diaqnostika.
PFR-11.15. Malariya. Etiologiya. Malyariya plazmodilərinin növü
və ştamları, onların inkişaf sikli,
coğrafiyayılması. Epidemiologiya. Patogenez. Tropik malyariyanın
patogenezinin
xüsusiyyətləri. İmmunitet. Etioloji amildən asılı olaraq
malyariyanın klinik səciyyəsi.
Residivlər. Parazitgəzdiricilik. Xəstəliyin bədxassəli
formaları. Uşaqlarda və hamilə
qadınlarda malyariya. Diaqnoz. Diferensial diaqnoz. Müalicə.
Malyariyanın
törədicilərinin kimyəvi preparatlara rezistentliyi və onun
praktik əhəmiyyəti. Malyariya
komasının müalicəsi. Malariya əleyhinə preparatlarla müalicə
zamanıdərman xəstəliyi.
Proqnoz. Malyariya ilə mübarizəninəsas prinsipləri.
Profilaktika.
PFR-11.16. Afrika triponosamozu(yuxu xəstəliyi). Etiologiya.
Epidemiologiya. Patogenez.
Triponosomaların insan orqanizmində lokalizasiyası. Klinika.
Laboratordiaqnostikanın
xüsusiyyətləri. Parazitgəzdiricilik. Diferensial diaqnoz.
Xəstəliyin müxtəlif fazalarının
müalicə. Profilaktika.
-
060923 – “Yoluxucu xəstəliklər” ixtisası üzrə rezidenturada
həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan
minimum dövlət tələbləri 060923
22
PFR-11.17. Amerika triponosamozu(Şaqas xəstəliyi). Etiologiya.
İnsan
orqanizmindəlokalizasiyasından asılı olaraq törədicinin
morfoloji xüsusiyyətləri.
Epidemiologiya. Patogenez. Klinika. Kəskin stadiya. Xroniki
stadiya. Diaqnozvə
diferensial diaqnoz. Müalicə. Profilaktika.
PFR-11.18. Visseral leyşmanioz. Etiologiya. Epidemiologiya.
Yayılma arealı. Patogenez. Parazitin
inkişaf mərhələləri. Klinika. Epidemilogiya və klinik gedişin
xüsusiyyətləri.
Ağırlaşmalar. Diaqnoz. Diferensial diaqnoz. Müalicə.
Profilaktika. İİV-xəstəliyi zamanı
xəstəliyinklinik epidemiolojixüsusiyyətləri.
PFR-11.19. Sarı qızdırma. Etiologiya. Yayılma arealı. Yaşayış
yerləri və cəngəlliklərdə sarı
qızdırma. Patogenez və patoloji anatomiya. İmmunitet. Klinika.
Xəstəliyin faza və
formaları. Ağırlaşmalar. Diaqnoz. Diferensial diaqnoz. Müalicə.
Profilaktika.
PFR-11.20. Moskit qızdırması (papataçi qızdırması). Etiologiya.
Epidemiologiya. Yayılma arealı.
Patogenez. Klinika. Müalicə. Profilaktika.
PFR-12. HEMORRAGIK QIZDIRMALAR.
Peşə biliklərı və bacarıqları:
PFR-12.1. Hemorragik nefroznefrit(BSHQ). Etiologiya.
Epidemiologiya. Yayılması. Patogenez
və patoloji anatomiya. Klinika. Ağırlaşmalar. Rekonvalessensiya
dövrününxüsusiyyətləri.
Diaqnozvə diferensial diaqnoz. Müalicə. Proqnoz.
Profilaktika.
PFR-12.2. Omsk hemorragik qızdırması və Kiassanur meşə
xəstəliyi. Etiologiya.
Epidemiologiya. Yayılması. Patogenez və patoloji anatomiya.
Klinika. Hemorragik
sindromun təsviri. Diaqnoz. Müalicə. Proqnoz. Profilaktika.
PFR-12.3. Krım hemorragik qızdlırması. Etiologiya.
Epidemiologiya. Yayılması. Klinika.
Diaqnoz. Diferensial diaqnoz. Müalicə. Profilaktika.
PFR-12.4. Marburq qızdırması. Etiologiya. Epidemiologiya.
Klinika. Diferensial diaqnoz.
Müalicə. Epidemiya əleyhinətədbirlər.
PFR-12.5. Ebol qızdırması. Etiologiya. Epidemiologiya. Klinika.
Diferensial diaqnoz. Müalicə.
Epidemiya əleyhinətədbirlər.
PFR-12.6. Lassaqızdırması. Etiologiya. Epidemiologiya. Klinika.
Diferensial diaqnoz. Müalicə.
Profilaktika.
PFR-12.7. Argentina hemorragik qızdırması. Etiologiya.
Epidemiologiya. Klinika. Diferensial
diaqnoz. Müalicə. Profilaktika.
PFR-12.8. Boliviya hemorragik qızdırması. Etiologiya.
Epidemiologiya. Klinika. Müalicə.
Profilaktika.
PFR-12.9. Denge qızdırması. Epidemiologiya. Klinika.
Diaqnostika. Müalicə. Proqnoz.
PFR-12.10. Limfositar xoriomeningit. Etiologiya. Epidemiologiya.
Klinika. Xəstəliyin formaları.
Diaqnoz . Müalicə. Profilaktika.
PFR-12.11. Ensefalitlər. Ensefalitlərin ümumi kliniki səciyyəsi
və əsas təzahürləri. Birincili və
ikincili ensefalitlər.
PFR-12.12. Yaz-yay gənə ensefaliti (tayqa). Etiologiya.
Epidemiologiya. Patogenez. Klinik gedişin
xüsusiyyətləri. Diaqnostika. Spesifik və qeyri spesifik müalicə.
Profilaktika.
PFR-12.13. Yay-payız ensefaliti (yapon). Etiologiya.
Epidemiologiya. Klinika. Diaqnozvə müalicə.
Nəticələr. Profilaktika.
-
060923 – “Yoluxucu xəstəliklər” ixtisası üzrə rezidenturada
həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan
minimum dövlət tələbləri 060923
23
PFR-13. DƏRİDƏN YOLUXAN INFEKSIYALAR
Peşə biliklərı və bacarıqları:
PFR-13.1. Qızıl yel (erizepiloid). Etiologiya. Epidemiologiya.
Patogenez. Kliniki formaları.
Diferensial diaqnoz. Müalicə. Nərticələr. Proqnoz.
Profilaktika.
PFR-13.2. Xoşxassəli limforetikuloz. Etiologiya. Patogenez.
Simptomları və gedişı. Diferensial
diaqnoz. Diaqnoz. Müalicə. Proqnoz. Profilaktika.
PFR-13.3. Tetanus. Etiologiya. Epidemiologiya. Klinika.
Ağırlaşmalar. Diaqnozvə diferensial
diaqnoz. Xəstəyə qulluğun təşkili. Müalicə. İntensiv və
reanimasion terapiyanın
prinsipləri. Proqnoz. Profilaktika.
PFR-13.4. Qara yara. Etiologiya. Epidemiologiya. Patogenez və
patoloji anatomiya. İmmunitet.
Klinika. Qara yaranın kliniki formaları. Diaqnozun laborator
təsdiqi. Diferensial diaqnoz.
Müalicə. Proqnoz. Profilaktika.
PFR-13.5. Quduzluq. Etiologiya. Epidemiologiya. Patogenez və
patoloji anatomiya. Klinika.
Diaqnozvə diferensial diaqnoz. Nəticələr. Profilaktika. Quduzluq
əleyhinə peyvəndlər.
PFR-13.6. Manqo. Etiologiya. Epidemiologiya. İnsanın həssaslığı.
Patogenez və patoloji anatomiya.
Klinika. Diaqnozun laborator və allerqoloji təsdiqi. Müalicə.
Proqnoz. Xəstələrə qulluğun
xüsusiyyətləri. Profilaktika.
PFR-13.7. Melioidoz. Etiologiya. Epidemiologiya. Patogenez və
patoloji anatomiya. Klinika. Klinik
gedişin variantları. Nəticələr. Diaqnoz. Müalicə.
Profilaktika.
PFR-13.8. Sodoku. Etiologiya. Epidemiologiya. Patogenez.
Klinika. Diaqnozvə diferensial diaqnoz.
Müalicə. Profilaktika.
PFR-13.9. Cüzam. Etiologiya. Epidemiologiya. İnsanınhəssaslığı.
Patogenez. Simptomlarıvə gedişi.
Ağırlaşmalar. Diaqnozvə diferensial diaqnoz. Müalicə. Proqnoz.
Profilaktika.
PFR-13.10. Dabaq. Etiologiya. Epidemiologiya. Patogenez.
Klinika. Xəstəliyin erkən əlamətləri.
Səpgilərin xarakteri və lokalizasiyası. Nəticələr. Müalicə.
Profilaktika.
PFR-14. DIGƏR INFEKSION XƏSTƏLIKLƏR.
Peşə biliklərı və bacarıqları:
PFR-14.1. İİV-infeksiya. Etiologiya. Epidemiologiya. Patogenez.
Xəstəliyin mərhələləri. İstifadə
olunan təsnifatlar. Klinika. Diaqnoz. Profilaktika. Müalicə
prinsipləri. Virus əleyhinə
preparatlaragöstəriş. İkincilixəstəliklər, oportunisti
infeksiyalar.
PFR-14.2. Sitomeqalovirus infeksiyası. Etiologiya.
Epidemiologiya. Klinika. Diaqnoz. Müalicə.
İİV-infeksiyalı şəxslərdə xəstəliyin xüsusiyyətləri.
PFR-14.3. Kəskin infeksion eritemalar. Ümumi anlayış. Klinika.
Diaqnoz. Müalicə. Profilaktika.
PFR-14.4. Kandidoz. Etiologiya. Patogenez və patoloji anatomiya.
Klinika. Kliniki formaları. İİV-
infeksiyalı şəxslərdə xəstəliyin xüsusiyyətləri. Diaqnozun
laborator təsdiqi. Müalicə.
Proqnoz. Profilaktika.
PFR-14.5. Aspergilloz. Etiologiya. Patogenez və patoloji
anatomiya. Klinika. Kliniki formaları.
İİV-infeksiyalı şəxslərdə xəstəliyin xüsusiyyətləri. Diaqnoz.
Müalicə. Profilaktika.
PFR-14.6. Mukormikoz. Etiologiya. Patogenez və patoloji
anatomiya. Klinika. Kliniki formaları.
İİV-infeksiyalı şəxslərdə xəstəliyin xüsusiyyətləri. Diaqnoz.
Müalicə. Profilaktika.
-
060923 – “Yoluxucu xəstəliklər” ixtisası üzrə rezidenturada
həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan
minimum dövlət tələbləri 060923
24
PFR-14.7. Koksidiodomikoz. Etiologiya. Patogenez və patoloji
anatomiya. Klinika. Ağ ciyərlərin ,
dərinin zədələnməsi. İİV-infeksiyalı şəxslərdə xəstəliyin
xüsusiyyətləri. Diaqnoz,
diferensial diaqnoz. Müalicə. Nəticələr. Profilaktika.
PFR-14.8. Histoplazmoz. Etiologiya. Epidemiologiya. Patogenez və
patoloji anatomiya. Xəstəliyin
kliniki formaları. Diaqnoz vədiferensial diaqnoz Müalicə.
Proqnoz. Profilaktika.
PFR-14.9. Kriptokokkoz. Etiologiya. Patogenez ,patoloji
anatomiya. Klinika. Xəstəliyin əsas
formaları. Diaqnoz, diferensial diaqnoz. Müalicə. Profilaktika.
İİV-infeksiyalı şəxslərdə
xəstəliyin xüsusiyyətləri.
PFR-14.10. Sepsis. Tərifi. Xəstəliyin polietioloji olması.
Sepsisin patogenezi. Klinika. Diaqnoz,
diferensial diaqnoz. Müalicə. Sepsisin profilaktikası.
PFR-14.11. Kapoşi sarkoması. Etiologiya. Patogenez. Patoloji
anatomiya. İİV-infeksiyası ilə
əlaqəsi. Klinika. Ağırlaşmalar. Müalicə.
PFR-14.12. Ləng virus infeksiyaları. Əsas anlayış. Xəstəliyin
ləng infeksiyalara aid edilmə
kriteriyaları. Etioloji strukturu. Kliniki gedişin
xüsusiyyətləri. Müalicə. Proqnoz.
PFR-14.13. Xəstəxanadaxili (nozokomial) infeksiyaları. Əsas
anlayış. Əhəmiyyət kəsb edən
xəstəxanadaxiliinfeksiyalarının klinikası və diaqnostikası.
Müalicə prinsipləri.
PFR-15. UŞAQ INFEKSİYALARI
Peşə bilikləri:
PFR-15.1. Uşaq infeksiyaları bölməsində rezident bu
infeksiyaların (qızılca, epidemik parotit, su
çiçəyi, məxmərək və s. ) böyük yaşlarda klinik gedişinin
özəlliklərini mənimsəməlidir.
Peşə bacarıqları:
PFR-15.2. İnfeksion patologiyalı uşaqlara tibbi yardımın
təşkili.
PFR-15.3. Uşaqlara təxirəsalınmaztibbi yardımın təşkili.
PFR-15.4. Uşaq poliklinikasında peyvənd kabinetinin təşkili.
PFR-15.5. Uşaqlarınpeyvəndlənməsininmilli təqvimi. Vaksinasiyaya
müvəqqəti və tam
əksgöstərişlər.
PFR-15.6. Uşaq infeksion şöbəsində qeydiyyat və
hesbatlarınaparılması. Uşaq infeksion şöbəsinin
işinin statistik üsullarla qiymətləndirilməsi.
PFR-15.7. Uşaq infeksion şöbəsinin quruluşuvə avadanlıqla
təchizatı. Infeksion xəstələr üçün
intensiv terapiya və reanimasiya blokunun avadanlıqla
təmini.
PFR-15.8. Əsas nozoloji formalara əsasən şöbədəişin
qiymətləndirilməsi. Ağırlaşmaların və onların
səbəblərinin təhlili. Alınan məlumatların statistik təhlili.
Sanitariya – maarifişin təşkili,
formaları və üsulları.
PFR-15.9. Evdə müalicə alan infeksion xəstələrə
sanitar-gigiyenik tövsiyələr.
PFR-16. POLIKLİNİKA, İNFEKSION KABİNET
Peşə biliklərı və bacarıqları:
PFR-16.1. Poliklinika, infeksion kabinet bölməsində rezident bu
kabinetin rolu və fəaliyyəti ilə bağlı
müasir əsasnaməni, mövcud qaydaları,təlimatları, əmr və
sərəncamları, provizor
yoxlamalar və xəstələrin qəbulu, təcili bildiriş vərəqələrinin
göndərilməsi və
dispanserizasiya qaydalarını öyrənməlidir.
PFR-16.2. İnfeksion patologiyalı uşaqlarda tibbi yardımın
təşkili.
-
060923 – “Yoluxucu xəstəliklər” ixtisası üzrə rezidenturada
həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan
minimum dövlət tələbləri 060923
25
PFR-17. İnfeksion xəstələnmə barəsində məlumatın yığılması və
təhlili.
PFR-17.1. İnfeksion xəstələnmənin və ölümün strukturu, infeksion
xəstələnmə və ölümə təsir
edənfaktorlar.
PFR-17.2. Uşaqlar arasında infeksion xəstəliyin və ölümün
azalmasına səbəb olan sosialvə
epidemioloji amillər
PFR-17.3. Əksepidemik profilaktik tədbirlər sistemi
PFR-17.4. Yaşlılar üçün peyvənd otağında işin təşkili
PFR-17.5. İnfeksion kabinetin işinin sənədləşməsi. İnfeksion
kabinetin işinin statistik
qiymətləndirilməsinin üsulları.
PFR-17.6. Tibbi və gigiyenik biliklərin təlimatlandırılmasının
təşkili
PFR-17.7. Əsas nozoloji formalara əsasən şöbənin işinin
qiymətləndirilməsi. Ağırlaşmaların və
onların səbəbinin analizi. Alınan məlumatların statistik
təhlili. Sanitariya maarif işin
təşkili, formaları və üsulları.
PFR-17.8. İnfeksion xəstələrə ambulator -poliklinik yardımın
təşkili, onların aşkarolunması,
qeydiyyatı və poliklinikada müalicəsi
PFR-17.9. Rekonvalessentlərindispanser
müşahidəsi,poliklinikaların stasionarla vəsanepidxidmətlə
əlaqəli işi.
PFR-17.10. Evdə müalicə alan infeksion xəstələrə
sanitar-gigiyenik tövsiyələr.
PFR-17.11. Əhalinin və infeksion xəstələrin
dispanserizasiyasının təşkili
PFR-18. ENDOSKOPİYA
Peşə bilikləri:
PFR-18.1. Müasir endoskopiyanın əsaslarını, rektoromanoskopiya,
kolonofibroskopiya, punksion
biopsiya, qastroskopiya, larinqoskopiya və s. icra texnikasını,
onların tətbiqinə göstəriş
və əks-göstərişləri, xəstələrin müayinəyə hazırlanma qaydalarını
bilməlidir;
PFR-18.2. Xəstələrin endoskopiyanın müayinəyə hazırlanma
qaydalarını bilməlidir;
Peşə bacarıqları:
PFR-18.3. Otoskopiyanı bacarmalıdır;
PFR-18.4. Rinoskopiyanı bacarmalıdır;
PFR-18.5. Ezofaqoqastroskopiyanı bacarmalıdır;
PFR-18.6. Larinqoscopiyanı bacarmalıdır;
PFR-18.7. Riqid rektoromanoskopiyanı bacarmalıdır;
PFR-18.8. Sol kolonoskopiyanı bacarmalıdır;
PFR-18.9. Bronxoskopiyanı bacarmalıdır;
PFR-18.10. Endoskopik olaraq görünən patologiyaları ayrıd etməyi
və biopsiya almağı bacarmalıdır;
Həkim-İnfersionist üçün rezidentura vaxtında aparılan minimal
bacarıqların miqdarı:
PFR-18.11. Otoskopiyanı etməyi 50 (P/İ) 50 (As/İ)
PFR-18.12. Rinoskopiyanı etməyi 50 (P/İ) 50 (As/İ)
PFR-18.13. Larinqoskopiyanı etməyi 20 (P/İ) 20 (As/İ)
-
060923 – “Yoluxucu xəstəliklər” ixtisası üzrə rezidenturada
həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan
minimum dövlət tələbləri 060923
26
PFR-18.14. Riqid rektoromanoskopiyanı etməyi 50 (P/İ) 50
(As/İ)
PFR-18.15. Fibrosigmoskopiyanı etməyi 50 (P/İ) 50 (As/İ)
PFR-18.16. Ezofaqoqastroskopiyanı etməyi 10 (P/İ) 50 (As/İ)
PFR-18.17. Kolonoskopiyanı etməyi 20 (As/İ)
PFR-18.18. Bronxoskopiyanı etməyi 20 (As/İ)
PFR-18.19. Skopiya zamanı punksion biopsiyanı etməyi 10 (P/İ) 50
(As/İ)
PFR-19. İNTENSİV TERAPİYA VƏ TƏHLÜKƏLİ VƏZİYYƏTLƏR
PFR-19.1. İNTENSİV TERAPİYA
Peşə bilikləri:
PFR-19.1.1. Orqanizmin yoluxucu aqressiyaya verdiyi reaksiyaları
bilməlidir;
PFR-19.1.2. İntensiv terapiya şöbəsindəki profilaktik tədbirləri
bilməlidir;
PFR-19.1.3. İntensiv terapiyada çox istifadə olunan dərmanların
farmakologiyasını bilməlidir;
PFR-19.1.4. İntensiv terapiya alan xəstələrdə qidalandırmaya
göstərişləri və üsullarını bilməlidir;
PFR-19.1.5. Mexaniki ventilyasiyanın göstərişlərini və
ağırlaşmalarını bilməlidir;
PFR-19.1.6. Mexaniki ventilyasiya vaxtı tənəffüsün
fiziologiysını bilməlidir;
PFR-19.1.7. İntensiv terapiya bölümündə infeksiyaları və
bunların aparılmasını bilməlidir;
PFR-19.1.8. İntensiv terapiyda monitorizasiyanı bilməlidir;
PFR-19.1.9. Yaşlı intensiv terapiya xəstələrində problemləri və
bunların həllli yollarını bilməlidir;
PFR-19.1.10. İntensiv terapiya xəstələrində nevroloji
problemləri və onların həlli yollarını bilməlidir;
PFR-19.1.11. Sepsis və onun rasional antibiotikoterapiyanı
bilməlidir;
PFR-19.1.12. Antibiotik resistent və nosokomial infeksiya aşkara
çıxartmağasını bilməlidir;
PFR-19.1.13. Xəstələrə qayğının təşkilini bilməlidir;
Peşə bacarıqları:
PFR-19.1.14. İntensiv terapiya şöbəsində daxili və xarici
koordinasiyanı bacarmalıdır;
PFR-19.1.15. İntensiv terapiya şöbəsinə yatışa və çıxışa
göstərişləri təyin etmək
PFR-19.1.16. Perikardiosentezi, plevral drenajı və təcili
torakotomiyanı bacarmalıdır;
PFR-19.1.17. İntesiv terapiya xəstələrinin konservativ və
cərrahi aparılmasını bacarmalıdır;
PFR-19.1.18. İntensiv terapiya xəstələri üçün tədbirlərin
müasirliyini təmin etmək
PFR-19.1.19. İntensiv terapiya xəstələrində invaziv və
qeyri-invaziv monitorizasiya üsullarını bacarma
PFR-19.1.20. İntensiv terapiya xəstələrinin yaxınları ilə etik
ünsiyyətləri qurmağı bacarmalıdır;
PFR-19.1.21. Sepsisin intensiv terapiyanı və rasional
antibiotikoterapiyanı aparmağa bacarmalıdır;
PFR-19.1.22. Antibiotik resistent və nosokomial infeksiyaların
rasional
antibiotikoterapiyasınıbacarmalıdır;
Həkim-infeksionist üçün rezidentura vaxtında aparılan minimal
bacarıqların miqdarı:
PFR-19.1.23. Perikardiosentezi edilməsi 20 (P) 20 (As)
-
060923 – “Yoluxucu xəstəliklər” ixtisası üzrə rezidenturada
həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan
minimum dövlət tələbləri 060923
27
PFR-19.1.24. Torakosentezi edilməsi 20 (P) 20 (As)
PFR-19.1.25. Plevral drenajı edilməsi 20 (P) 20 (As)
PFR-19.1.26. Laporosentezi edilməsi 20 (P) 20 (As)
PFR-19.2. ŞOK VƏ REANİMASİYA
Peşə biliklər
PFR-19.2.1. Şokun patofizyologiyasını, etiyologiyasını və
təsnifatını bilməlidir;
PFR-19.2.2. Kritik vəziyyətlərin mexanizmlərini, həyatqurtarma
tədbirlərinin prinsiplərini,
ardıcıllığını və hədəf göstəricilərini bilməlidir;
PFR-19.2.3. Şokda istifadə olunan dərmanların farmakologiyasını
bilməlidir;
PFR-19.2.4. Mexaniki ventilyasiyanın tənəffüs və ürək-damar
sisteminə təsirini bilməlidir;
PFR-19.2.5. Şokdakı xəstələrin monitorizasiyasında istifadə
edilən üsulları bilməlidir;
Peşə bacarıqlar
PFR-19.2.6. Şokda xəstələrdə həyatqurtarma tədbirlərini
ardıcıllıqla yernə yetirməyi bacarmalıdır;
PFR-19.2.7. Pulmonar arteriyaya kateter qoymağı və nəticələri
qiymətləndirməyi bacarmalıdır;
PFR-19.2.8. Şokda monitorizasiya etməyi bacarmalıdır;
PFR-19.3. EMBOLİYA VƏ KOAQULOPATİYALAR
Peşə biliklər
PFR-19.3.1. Koagulopatiyaları səbələrini və mexanizmlərini
bilməlidir;
PFR-19.3.2. Disseminə intravaskulyar koagülasiyanin səbəblərini
və mexanizmlərini bilməlidir;
PFR-19.3.3. Ağciyər arteriyanin emboliyanı klinik şəkili
bilməlidir;
PFR-19.3.4. İri arteriyanin və venaların emboliyanı klinik
şəkili bilməlidir;
Peşə bacarıqlar
PFR-19.3.5. Koagulopatiya baş verəndə yardım göstərməyə
bacarmalıdır;
PFR-19.3.6. Dissemine intravaskulyar koagülasiya baş verəndə
yardım göstərməyə bacarmalıdır
PFR-19.3.7. Ağciyər arteriyanin emboliya baş verəndə yardım
göstərməyə bacarmalıdır;
PFR-19.3.8. İri arteriyanin və venaların dərin emboliya baş
verəndə yardım göstərməyə bacarmalıdır;
PFR-19.3.9. Trombolitik terapiyanın aparılması bacarmalıdır;
PFR-19.4. KƏSKİN ORQAN ÇATMAMAZLIĞI
Peşə biliklər
PFR-19.4.1. Kəskin serebral çatmazlığın patofizyologiyasını və
müxtəlif etiyolojı komaları bilməlidir;
PFR-19.4.2. Kəskin ürək çatmazlığın patofizyologiyasını
bilməlidir;
PFR-19.4.3. Kəskin ağciyər çatmazlığın patofizyologiyasını
bilməlidir;
PFR-19.4.4. Kəskin qaraciyər çatmazlığın patofizyologiyasını
bilməlidir;
PFR-19.4.5. Kəskin böyrək çatmazlığın patofizyologiyasını
bilməlidir;
PFR-19.4.6. Ağciyərin ödemi və kəskin kardial astma p