УЛС ТӨР ZGM DAILY НИЙГЭМ НИЙТЛЭЛЧИЙН БУЛАН FULL … · нэр дэвших боломжгүй 01348Гэрэл зургийг Ж.Гэрэлчулуун

2020.04.27, ДАВАА~№069 (1348) ~ ИРГЭН БАЯН БОЛ УЛС БАЯН ~

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ

Энэ дугаарт

УЛС ТӨР ZGM DAILY

Сахил авсан биш бүр дордов гэгчээр малчдын орлогыг хямралын үед нулимав

FULL ENGLISH PAGE INSIDE

2

20-21

НИЙГЭМ

Тамхины иш шидсэний улмаас гал алдсан байж болзошгүй

6

НИЙТЛЭЛЧИЙН БУЛАН

7

Тойроггүй үлдсэн гишүүд бие даан нэр дэвших боломжгүй

Гэрэл зургийг Ж.Гэрэлчулуун

2020 оны эрчүүдийн үс засалтын трэнд

Хүүхэдтэйгээ өнгөрүүлэх цаг бүтээмжтэй байх нь чухал

Бүсгүй хүний гоо төрхийг тодотгогч М.Хасгоо

16

22

17

0 1 3 4 8

Өнөөдөр Маргааш

25°C 21°C

8°C 9°C

Мөнгө бол илүү ихийг бүтээх арга хэрэгсэл ч хэзээ ч эцсийн зорилго байх ёсгүй.

#294 $6.5 тэрбум

Фрэнк Лови, Westfield корпорацын захирал асан

4

Энх цагт нялх хүүхэд өлбөрч үхсэн бол монголчууд арчаагүй үндэстэн юм

Хямралыг давах ажлыг МҮХАҮТ-аар удирдуулъя

Өсвөр насны хүүхдэд өөрийгөө том болсон гэдгээ мэдрэх, бие даасан шийдвэр гаргах хэрэгцээ чухал байдаг.

Үс сайхан бол зүс сайхан гэдэг. Эрчүүдийн гадаад төрхийг тодотгох 2020 оны үс засалтын чиг хандлагыг Fashionbeans сайт дараах байдлаар тодорхойлжээ.

8

2785.62 393.29 37.33 2.26

АМ.ДОЛЛАР РУБЛЬТӨМРИЙН ХҮДЭР

610.006.15%

1735.600.56%

АЛТ ЮАНЬ ВОНЗЭС НЕФТЬ

14.2176.73%

5139.500.41%

ХУРАЛДАЙ БОНД САМУРАЙ БОНД

102.18

ЧИНГИС БОНД

92.15 100.58

ГЭРЭГЭ БОНД

92.70

Хэрэв танхимын санаачилга биеллээ олбол эдийн засаг одоогийнхоос даруй 2.5 дахин тэлэх боломж байна.

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ02 2020.04.27, ДАВАА~№069 (1348)

УЛС ТӨР

АН-ыг шүүмжлээд байсан МАН юу болох нь энэ вэБ.Сэлэнгэ, ЗГМ сонин

Б.Энх, ЗГМ сонин

НАМУУД

ТӨСӨЛ

СОНГУУЛЬ

ПАРЛАМЕНТ

Сахил авсан биш бүр дордов гэгчээр малчдын орлогыг хямралын үед

нулимав

Засгийн газрын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулна

Аудитын байгууллагад 27 нам хандивын тайлангаа өгчээ

Манай орон улс төрийн намын санхүүжилтийн асуудлыг хуулиар нэг мөр тодорхойлж чадалгүй олон жилийг үдэж байна. Үндсэн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлтийн хүрээнд энэ асуудал сөхөгдсөн ч цаасан дээр батлагдаж чадахгүй явсаар бас нэгэн парламентын бүрэн эрхийн хугацаа дуусах дөхөв. Үндэсний аудитын газар нам, эвслийн сонгуульд зарцуулах зардлын дээд хэмжээг 5.9 тэрбум төгрөг гэж тогтоосон. Гэвч сонгууль хаяанд ирсэн энэ үед

хуулийн цоорхойг ашигласан хууль бус байж болох үйлдлүүд гарсаар байна.

Тухайлбал, МАН УИХ-ын сон-гуульд нэр дэвших хүсэлтэй гишүүдээсээ хөндлөнгийн судал-гаа хийлгэх нэрээр тус бүр 50 сая төгрөг авсан талаарх баримт, мэдээллүүд гарч эхлэв. Нийт 300 орчим гишүүнээс уг татварыг авсан гэх агаад нийт 15 тэрбум төгрөгийн асуудал энд яригдаж байна.

“Харин хоёр, гурав дахь шатанд оролцогчдын зарцуулсан нийт мөнгөн дүн нь хэдэн хүн тухайн

Ноолууран эдлэ-лийн үйлд вэрлэл, экспортыг нэмэг-дүүлэх зорилгоор Засгийн газраас

авч хэрэг жүүлж буй арга хэмжээний талаар УИХ-ын Ш.Раднаасэдийн тавьсан асуулгын хариуг баасан гарагт УИХ-ын чуулганаар сонслоо.

ХХААХҮ-ийн сайд Ч.Улаан “Энэ жил Монгол Улс 10 мянган тонн ноолуур бэлтгэнэ. Үүнээс 30 хувийг нь дотоодын нөөц болол -цоондоо бэлтгэж байгаа бол үлдсэн 70 хувийг гаднын хөрөнгө оруу лагчдын дэмжлэгээр боловс руулахаар тооцож байна. Үнэ ханшийн асуудлыг төрийн бодлогоор зохицуулж, аймаг бүрээр өмнөх жилүүдийн дундаж түвшинг харьцуулан, доод түвшинг тогтоосон. Зүүн аймгуу-даас ноолуур бэлтгэж эхэлсэн. Өмнөд хөршийн ноолуур бэлтгэж байгаа үнэ манайхаас 20-30 хувиар үнэтэй байгаа тул гаднын хөрөнгө оруулагчид орж ирэхэд таатай нөхцөл бүрдүүлнэ гэж үзэж байгаа” гэв.

Харин гишүүд ид ноолуур бэлтгэлийн цагаар уг бүтээгдэ-хүүний дотоодын ханш унаснаас үүдэн малчид орлогогүй, мөнгөгүй болох нөхцөлд орсныг салбарын сайдад нь сануулж, ихээхэн шүүмжлэв.

Ё.Баатарбилэг: 300 тэрбум төгрөгөөр ноолуур бэлтгэхдээ аймгуудад хувь тэнцүүлж,

шатанд тунаж үлдсэнээс хамаарч буурна” гэж эх сурвалжуудад мэдээлсэн байна.

Өөрөөр хэлбэл, уг судалгааг гурван шаттай, рейтинг өндөртэй хүнийг нь тодруулж шигших зарчмаар явуулсан байна. Иймд гурван шатны судалгаанд тунаж үлдсэн өндөр рейтингтэй гарч буй хүн тус бүр нь зөвхөн судалгаа хийлгэхэд 150 сая төгрөг зарцуулсан байх магадлалтай.

Эх сурвалжуудын мөн мэдээлж буйгаар гурав дахь шатны судалгаанд 80 гаруй хүн тунаж үлдсэн аж. █

Үндсэн хуульд оруулсан нэмэлт, өөрчлөлтөд хууль, тогтоомжуудыг нийцүүлэх ажлын хүрээнд Засгийн газ рын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах төслийг Хэрэг эрхлэх газрын дарга Л.Оюун-Эрдэнэ УИХ-д өргөн барьжээ. Төсөлд: ● Сонгуулийн дүнгээр аль ч

нам, эвсэл олонхын суудал аваа гүй тохиолдолд улс төрийн нам, эвсэл заавал олонх бүрдүүлж, Ерөнхий сай дад нэр дэвшүүлэх шаардлагыг оруулах

● Ерөнхий сайд Засгийн газ-рын бүтцийн тухай болон Засгийн газрын бүрэл дэ-хүү ний тухай хуулийн төс-лийг Ерөнхийлөгчтэй зөв-шил цөн Улсын Их Хуралд өргөн мэдүүлэх, зөвшилцөж чадаагүй тохиолдолд өөрөө өргөн мэдүүлэх

● Ерөнхий сайд болон Засгийн газрын гишүүдийн дөрвөөс илүүгүй нь Улсын Их Хур-лын гишүүн байж болох зохицуулалтыг,

● Ерөнхий сайд Улсын Их Хурал, Ерөнхийлөгчид та-нил цуулсны үндсэн дээр Засгийн газрын гишүүнийг томилох, чөлөөлөх, огцруу-лах зохицуулалтыг, Ерөнхий сайдыг огцруулах, Ерөнхий сайд огцорвол Засгийн газар бүрэлдэхүүнээрээ огцрох талаарх зохицуулалтыг,

● Ерөнхий сайд улсын төсвийн болон бодлогын тодорхой асуудлаар өөрт нь итгэл хүлээлгэх тогтоолын төс-лийг Улсын Их Хуралд өргөн мэдүүлэхээр,

● Улсын Их Хурал тогтоолыг баталсан бол Ерөнхий сайдад итгэл үзүүлж, тухайн асуудлыг дэмжсэнд тооцохоор, тогтоолыг бат-лаа гүй бол Ерөнхий сайдыг огцорсонд тооцох зохи-цуулалтыг тус тус нэмэхээр тусгажээ. Мөн Засгийн газар гэсэн нэршил, Засгийн газрын бэлгэдлийг иргэн, хуулийн этгээд хэрэглэхийг хориглох заалт нэмсэн байна. █

Төрийн аудитын байгуул-лагад УИХ-ын ээлжит сон-гуульд оролцохоор 27 нам хандивын тайлан хүргүүлсэн бөгөөд ҮАГ тус намуудын 2019 оноос энэ оны гуравдугаар сарын 1-ний өдөр хүртэлх хугацаанд иргэн, хуулийн этгээдээс авсан хандивын

талаарх мэдээллийг нягталсан байна. Дээрх хугацаанд 19 нам иргэн, хуулийн этгээдээс хандив аваагүй, найман нам хандив хүлээн авсан тухай тайлан гаргасныг ҮАГ хянан баталгаажуулж, холбогдох дүгнэлтийг өнгөрсөн лхагва гарагт СЕХ-д хүргүүлжээ. █

ЗАЛРУУЛГАХотын стандарт, орчны аюулгүй байдлын хяналт, зохи-

цуулалтын газрын “Үерээс хамгаалах барилга байгууламжийн стандарт, орчны аюулгүй байдлын хяналт зохицуулалтын баримт бичиг”-ийг боловсруулах зөвлөх үйлчилгээний тухай зарлалд мэдүүлгээ ирүүлэхийг сонирхсон этгээд мэдээллийг 2020.04.29-ний 11 цаг 00 минут хооронд авч болно гэснийг 2020.05.05-ны 11 цаг 00 минут, мэдүүлгээ Худалдан авах ажиллагааны цахим систем (www.tender.gov.mn) хаягаар 2020.04.30-ны 12 цаг 00 минут гэснийг 2020.05.06-ны 12 цаг 00 минут болгон залруулж байна.

Монгол Улс, Улаанбаатар хот, Чингэлтэй дүүрэг, 1-р хороо, Ц.Жигжиджавын гудамж -7/1, Хангарьд ордон, 9 давхар,

908 тоот өрөө, Утас: 70118060 Веб хаяг: www.standard.ub.gov.mn

Гэрэл зургийг ЗГМ

жигдэлж болоогүй юм уу. Зүүн аймагт 100 мянган төгрөгөөр 10 гаруй ААН-тэй хамтран ноолуур бэлтгэсэн гэж байна.

Д.Тогтохсүрэн: Дэлхийн зах зээлд ноолуурын үнэ унасан. Үйлдвэрүүд хаагдаж байна. БНХАУ-ын зах зээл ямар байгаа билээ. Гэтэл ийм нөхцөлд ноолуу-рын ханшийг хэт өндөр тавьсан байна. Улс даяар дунджаар кг-ийг нь 100 мянган төгрөгөөр авна гэсэн. Гэтэл Өвөр хангай аймагт 85 мянгаар босго тогтоосон ч 52 мянган төгрөг л байна.

Д.Хаянхярваа: Бид юмыг шударга ярих хэрэгтэй. Дэлхий дахинд ноос, ноолуурын үнийг өсгөх биш хүнсний хэрэглээгээ яая гэж байхад худлаа мэдээлэл өгөхөө боль. Малчдын гол орлого олдог ноолуураар улс төр хийж болохгүй. Зах зээлийн зарчмаараа явах ёстой.

Ж.Мөнхбат: Ноолуурын үнийг 100 мянган төгрөгөөс буулгахгүй байж чадах юм уу. Үүн дээр баталгаа гаргаж өгөөч. Архангайн ноолуур 100 мянган төгрөг хүрэх юм уу, хүрэхгүй бол та хариуцлага хүлээх юм уу. Хэзээ хүртэл ноолуураа дарах юм бэ.

Ш.Раднаасэд: Бодлогын гэрээ хийсэн хэдэн компани байгаа вэ. Нэмж хэдэн компани хийх юм. Гэрээ хийсэн ч зээлээ авч чадаагүй компаниуд байна. Засгийн газрын шийдвэр бодитоор хэрэгжихгүй замхраад байна.

Харин ХХААХҮ-ийн сайд Ч.Улаан 300 тэрбум төгрөгөөр бэлтгэх ноолуурыг аймаг бүр дээр хувь тэнцүүлж, хэрэгжүүлэх боломжгүй гэв. Мөн дэлхийн зах зээлийг урьдчилан тооцоод, зээл авч ноолуур авч буй компаниуд эрсдэлээ өөрсдөө хүлээж байна гэсэн юм.

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | НИЙГМИЙН СОНИН 03 2020.04.27, ДАВАА~№069 (1348)

Эрт цагийн энгүй х ү ч и т м о н г о л эрчүүдийн түүчээ болсон Ц.Гантулга өнгөрсөн баасан

гарагт нэгэн содон амжилтын эзэн болжээ. Тэрбээр “Зорчигч тээврийн нэгтгэл” компанид данстай нийслэлчүүдэд “Угсраа автобус” гэдгээр танил болсон МАЗ маркийн 215067 загварын автобусыг шүдээрээ чирж, 30 метр орчим зайг туулав. Уг автобус нь 28 тоннын даацтай, 18.7 метр урт, 2.55 метр өргөнтэй юм. Түүний эл үйлдэл сошиал ертөнцөд багагүй шуугиан тарив. Уг автобусыг хөдөлгөсөн Ц.Гантулга нь нэг жилийн өмнө 100 орчим зорчигчтой нийтийн тээврийг чирж олны танил болсон билээ. Баянхонгор аймгийн Өлзийт сумын иргэн Ц.Гантулга угсраа автобусыг чирснийхээ дараа “Энэ

үзүүлбэрийг тэнгэрт хальсан эмээгийнхээ дурсгалд зориуллаа. Миний тогтоосон амжилт бол дэлхийд цор ганц юм. Одоогоор 28 тонн даацтай автобус чирсэн хүн дэлхийд байхгүй” гэв. Түү ний хувьд коронавирусийн тар халт нэмэгдэж буй энэ үед өөрийн чаддаг зүйлээрээ иргэдээс хан-

див цуглуулж, Ул-сын онцгой комисст хүлээл гэн өгөх давхар зорилго агуулснаа ярь сан юм. Тэрбээр 2017 оноос хойш 20 гаруй амжилт тог тоо-сон бөгөөд 25 тонн даацтай автобус чирж байв. Тэгвэл энэхүү амжил таа

гурван тонноор ахиуллаа. Түүний дараагийн сорилт нь онгоц байх гэнэ. Эхний ээлжинд “Хүннү Эйр”, “Аэро Монголиа”-д санал тавьж, амжилттай болбол “Боинг” чирэх хүсэлтэй байгаа ажээ.

Угсраа автобусыг шүдээрээ 30 метр чирлээ

Б.Мөнхзул, ЗГМ Сонин

Түүний дараагийн сорилт нь онгоц байх гэнэ. Эхний ээлжинд “Хүннү Эйр”, “Аэро Монголиа”-д санал тавьжээ.

Энэхүү эмгэнэлт мэдээлэл үнэн, худал аль нь ч бай, нийгмийн халамжийн үйлчилгээ жинхэнэ эздэдээ хүрч чаддаг эсэхийг дахин хөндөхөд хүргэв

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ04 2020.04.27, ДАВАА~№069 (1348) ЗГМ: СЭДЭВ

Э.Батцэцэг, ЗГМ сонин

Ой хүрээгүй балчир үрээ алдсан ээж, аавын шаналан дээр “хүүхэд нь өлбөрч үхсэн”

гэх зүрх зүсэм мэдээлэл дагалдав. Нийгмийг цочроосон уг шалтгааныг нэгэн эмч батлан ярилцлага өгсөн ч цагдаагийн байгууллагаас ташаа мэдээлэл хэмээн залруулж, хариуцлага тооцно гэв. “МАН-ыг эрх ба-рих үед хүүхэд өлбөрч үхсэн” гэж харлуулахын тулд ийм мэдээлэл тараасан бол ха-рам салтай. Гэтэл үнэхээр эмзэг бүлгийн хүүхдүүд өлсөж, харангадаж үхэхийн наагуур өдөр хоногийг өнгөрөөж байгаа бол бүр аймшигтай.

Улстөрчдийн масст таалагдах гэсэн шийдвэрийн жин дарах нэг зүйл нь нийгмийн халамжийн тэт гэмж, хөнгөлөлт байдаг. Учир нь хүн амын 30 орчим ху вийг ядуу өрх эзэлдэг ба 40 гаруй хувь нь ядуурлын ирмэг дээр дэнжигнэдэг тул дийлэнх хэсэгт зориулсан “дусал мөнгө” улстөрчдийн өгсөх замд улаан хивс болон дэлгэгддэг болсоор удлаа. COVID-19 вирусийн нөлөөгөөр аж ахуйн нэгжүүд хүнд байдалд орж, ажилгүйдэл ихэссэн сүү-лийн 2-3 сард дээрх 40 ху вийн

Энх цагт нялх хүүхэд өлбөрч үхсэн бол монголчууд арчаагүй үндэстэн юм

2020 ОНЫ ЭХНИЙ ГУРВАН САРЫН БАЙДЛААР ДАВХАРДСАН ТООГООР ХОЁР САЯ 90 МЯНГА 882 ХҮНИЙГ ТЭТГЭВЭР, ТЭТГЭМЖ, ХӨНГӨЛӨЛТ, ТУС ЛАМЖИД ХАМРУУЛАХАД 202.9 ТЭРБУМЫГ ЗАРЦУУЛСАН БАЙНА.

“МАН-ыг эрх ба-рих үед хүүхэд өлбөрч үхсэн” гэж харлуулахын тулд ийм мэдээлэл тараасан бол ха-рам салтай. Гэтэл үнэхээр эмзэг бүлгийн хүүхдүүд өлсөж, харангадаж үхэхийн наагуур өдөр хоногийг өнгөрөөж байгаа бол бүр аймшигтай.

Гэрэл зургийг С.Батсайхан

РЕДАКЦ ЗАР СУРТАЛЧИЛГАА ХАЯГ ДУГААРЫН УДИРДАГЧ

ЦАХИМ ХУВИЛБАР

ТУЗ-ийн даргаЭрдэнэбаатарын ДОЛГИОН

Ерөнхий эрхлэгч Баатарын Дуламхорлоо

ЗөвлөхШатарбалын Даваадорж

Орлогч эрхлэгчЛхагважавын Сугармаа Утас: 99903584

Улс төр, нийгэм, эрэн сурвалжлах мэдээллийн алба

Эдитор Б.ЭнхжаргалУтас: 99901621

Эдийн засаг, уул уурхайн мэдээллийн албаЭдитор Б.БаяртогтохУтас: 99901532

Цахим контент, бүтээлч үйлдвэрлэлийн албаЭдитор Г.БаярсайханУтас: 99903574

Утас: 99903581

99903578

99907843

Улаанбаатар хот, Сүхбаатар дүүрэг,

I хороо, Энхтайваны өргөн чөлөө,

“Блю Скай тауэр” 407 тоот

Улсын бүртгэлийн дугаар. 1024

Утас: 70103131,

Факс: 70106065

Г.Баярсайхан

zgm.mn

ubinfo.mn

ТОДРУУЛГА & ЗАЛРУУЛГА Уншигч та манай сонины мэдээ,

нийтлэл, сурвалжилгатай холбоотой тодруулж, залруулах шаардлагатай санал,

хүсэлт байвал› [email protected]

Утас: 99903584 хаягаар бидэнтэй холбогдоно уу.

амьжиргаа хэр унасныг тоо цоол-сон судалгаа хараахан гараагүй байна.

Энэхүү эмгэнэлт мэдээлэл

үнэн, худал аль нь ч бай, нийг-мийн халамжийн үйлчилгээ жинхэнэ эздэдээ хүрч чаддаг эсэхийг дахин хөндөхөд хүргэв.

2020 оны эхний гурван сарын байдлаар давхардсан тоогоор хоёр сая 90 мянга 882 хүнийг тэтгэвэр, тэтгэмж, хөнгөлөлт,

тус ламжид хамруулахад 202.9 тэрбумыг зарцуулсан ту хай-гаа Хөдөлмөр, Халамжийн Үйлчилгээний Ерөнхий Газрын (ХХҮЕГ) тайланд дурджээ. Энэ нь өнгөрсөн оны мөн үеийнхээс 27.8 тэрбум төгрөгөөр өссөн үзүүлэлт. Ахмад настнуудын хөнгөлөлт, “Насны хишиг”, “Алдарт эх” одонгийн мөнгө, хөгж лийн бэрхшээлтэй иргэ-дийн тэтгэмж гээд 69 төрлийн халамж үзүүлдэг уг багцаас нэн ядуу болон эмзэг бүл-гийнхэнд 41.4 тэрбум төгрөг нь зарцуулагддаг. Өөрөөр хэл бэл, олон хүүхэдтэй, өрх толгойлсон эцэг, эхэд болон нэн ядуу өрхөд хүнс тэжээлийн дэмжлэг нэрээр дээрх дөч гаруй тэрбумыг тараадаг бай-на. Үүнээс хүнс тэжээлийн дамжлэгт 14.4 тэрбумыг зар-цуулсан аж. Ингэхдээ сард 16 хүртэлх насны хүүхдэд 8000, насанд хүрсэн хүнд 16 мянган төгрөгийн үнийн дүнтэй хүнсний бүтээгдэхүүн авах эрхийн талон олгодог. Долоон ам бүлтэй айл ойролцоогоор 72 мянган төгрөгөөр сарын хүнсээ залгуулах юм.

Хүнсний талонд хамрагдахын тулд ХХҮЕГ-т ажилгүй гэдгээ бүртгүүлэх ёстой. Энэ журам гарснаас хойш ажилгүй, ядуу иргэдийн тоо дөрөв дахин өссөн аж. Тухайлбал, Орхон аймагт 2014 онд 479 өрх хүнсний талон авдаг байсан бол дөрвөн жилийн дараа 2029 болж өссөн байна. Түүнчлэн Сүхбаатар дүүргийн арван хорооны хэмжээнд 70 орчим өрх хүнсний талоноор үйлчлүүлдэг байснаа 2018 оны байдлаар ганцхан хорооноос 140 гаруй өрх “талонддог” болсон байна.

Эдгээр баримтаар нэн ядуу өрхийн тоог бодитоор гаргаж, тэдэнд хүрэх үйлчилгээ эзнээ олсон гэж дүгнэвэл эндүүрэл болно. Учир нь танил талаараа, эсвэл хороо, сум, багийн ажилтнуудын хамаарал бүхий өрхүүд, түүнчлэн сонгуульд идэвхтэй зүтгэсэн иргэдээ шагнадаг хэлбэр нь болсон

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | 05 2020.04.27, ДАВАА~№069 (1348)ЗГМ: СЭДЭВ

МЭДЭЭЛЭЛД ОЙР, ТАНИЛ ТАЛ ТАЙ ХЭ СЭГ НЬ ОЛОН ТӨРЛИЙН ХА ЛАМ ЖИЙН МӨН-ГӨӨР ХЭТЭВЧЭЭ ЗУ -ЗААТГАСААР БАЙ ХАД УУЛЫН ЭН ГЭРИЙН БОР ОВОО ХОЙД ХО НО ГИЙН ХООЛГҮЙ БҮЛТЭЛЗЭН СУУГАА ХҮҮХДҮҮДЭД ТӨРИЙН ҮЙЛЧИЛГЭЭ ХҮРЧ ЧАДДАГГҮЙ ШУДАРГА БУС БАЙД-ЛЫГ ӨӨРЧ ЛӨХ ТУХАЙ БОДОХ Ч ҮГҮЙ НЬ ХАРАМСАЛ ТАЙ.

Хүнсний талоноор импортын бүтээгдэхүүн авч болохгүй, зөвхөн хоногийн хоолоо залгах хэмжээний хүнс авдаг.

Харуусах ч багадах энэ мэдээллийн дараа халуун сэтгэлээр нэгдсэн иргэд л бодит мэдээллийн мөрөөр явж эмзэг хэсгийнхнийг олж тусалж чадна.

гэх хардлага байнга явдаг. Хэдийгээр талонд хамрагддаг иргэд банкны зээл ч авах боломжгүй гэдэг ч өрхийн өр, орлогын харьцаа нь шалгуур хангадаг тул хүнсний талон авагсад байр, машины лизингтэй байх нь олон гэх.

Түүнчлэн ХХҮЕГ-ын дарга нар төсвийн мөнгө идсэн хэргээр хомроглон шалгагдаж байсан нь ч дээрх хардлагыг батална. “Халамжийн салба-рын юуг нь нуух вэ, улстөрчид, улс төрийн бодлогоос их хамааралтай” гэж нэгэнтээ ярьж суусан Д.Баярсайхан дарга 4.5 тэрбумыг хувьдаа завшсан хэргээр шалгагдаж байв. Тэд төрөөс үзүүлдэг тэтгэмжийг өөрсдийн ТББ-уудад хуваарилах болон “дансны аргаар” завшиж байсныг илрүүлсэн. Төрийн бодлогыг хэрэгжүүлэгч шатандаа ингэж их хэмжээгээр “цусалж” байхад доод шатандаа хүнсний талон, эмзэг өрхүүдэд дэмжлэг үзүүлэх төсөл хөтөлбөр зэргээр завшигсад тоо томшгүй. Үүний цаана өдөр хоногоо өл залгах төдий өнгөрөөж буй эмзэг бүлгийнхэн, тэр дундаа өсөж буй хүүхдүүд

хэрэгцээт шим тэжээлээ авч чадахгүй, өвчин тусвал л үхэлд хүрэх хэмжээний хүнсний хомсдолтой амьдарч байна.

Гуравхан сард 200 гаруй тэрбумыг “хаядаг” халамж, хөнгөлөлтийн бодлого нь жинхэнэ эздэдээ хүрч чадаж байгаа эсэхэд хяналт тавихыг эрх баригчид хүсэхгүй байна. Мэдээлэлд ойр, танил тал тай

хэ сэг нь олон төрлийн ха лам -жийн мөн гөөр хэтэвчээ зу -заатгасаар бай хад уулын эн гэ рийн бор овоо хойд хо-но гийн хоолгүй бүл тэлзэн суугаа х ү ү х д ү ү д э д төрийн үйлчилгээ хүрч чаддаггүй шударга бус байд лыг өөрч лөх тухай бодох ч үгүй нь харамсал тай. Зүгээр байсан

замын бродюр солих, гарцан дээр сарайсан төмөр босгох, талбайн урд усан оргилуур барих зэрэг үр ашиггүй ажилд тэрбум тэрбумыг хаяхыг нь зогсоож чадахгүй ч халамжийн хэдэн төгрөгийг нь завшиж, авах ёстой эмзэг бүлгийнхний алтан амиар дэнчин тавьж тохуурхахтай нь эвлэрч чадахгүй.

Баянзүрх дүүрэгт “11 сартай

хүүхэд өлбөрч үхсэн” гэх мэдээллийн дараа хэсэг эмч нар нэгдэж, дүүргийнхээ нэн ядуу

Эх сурвалж: Хөдөлмөр, халамжийн үйлчилгээний ерөнхий газар

2019 оны I улирал


Зарцуулсан хөрөнгийн хэмжээ(тэрбум.төг)

өссөн нь

174.2 202.9 16.5% ₮27.8



Хамрагдсан хүний тоо(сая.хүн)

өссөн нь

1.8 2.0910.9% 0.2

1,113,047

239,934197,932

Хүүхдийн мөнгө Хүнс тэжээлийн дэмжлэг

Олон хүүхэдтэй, өрх тол гойлсон

эх, эцгийн тэтгэмж

төсөв төсөв төсөвхүний тоо хүний тоо хүний тоо

₮66.5

₮14.4₮27

Халамжид зарцуулдаг хөрөнгө ₮27.8 тэрбумаар өсжээ

Нийгмийн халамжийн зарим үйлчилгээ(2020 оны I улирал, тэрбум.төг)

өрхүүдэд туслахаар “Хүнстэй богц” аяныг эхлүүлсэн. Энэ аян хөдөө орон нутагт ч үргэлжлэв.

Хил хаагдсанаар амьжиргаагаа бүрэн алдсан Сэлэнгэ аймгийн Алтанбулаг сумын иргэдэд туслахаар иргэд идэвхжсэн бол цаашид бусад аймгуудад ч хүчтэй давалгаалах бололтой. Харуусах ч багадах энэ мэдээллийн дараа халуун сэтгэлээр нэгдсэн иргэд л бодит мэдээллийн мөрөөр явж, эмзэг хэсгийнхнийг олж тусалж чадна.

УИХ-д сонгогдох санаатай “улигт үлгэр”-ээ ярьсаар ирэх эрхэм гишүүдийн өмнөөс “Хүнстэй богц” аянд оролцогсод нийгмийн бодит байдлаа “хүчтэй багц” болгон сөргүүлж, өөрсдөд нь дүн тавих цаг тун удахгүй. █

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ06 2020.04.27, ДАВАА~№069 (1348) НИЙГЭМ

Төрийн өмчийн бодлого, зохицуулалтын газрын 2020 оны 3 дугаар сарын 31-ний өдрийн 105 дугаар тогтоолын дагуу “Монсам” ХХК-ийн үндсэн хөрөнгөд бүртгэлтэй дараах хөрөнгийг багцлан нээлттэй дуудлага худалдаагаар худалдана.

Дуудлага худалдаа 2020 оны 05 дугаар сарын 13-ны өдрийн 10.00 цагт Төрийн өмчийн бодлого зохицуулалтын газрын Хурлын танхимд явагдана. Дуудлага худалдаанд тавих дэнчин болох 6,000,000.00 (зургаан сая) төгрөгийг Төрийн өмчийн бодлого зохицуулалтын газрын кассанд тушаана.

Дуудлага худалдаанд оролцох хүсэлтийг 2020 оны 05 дугаар сарын 12-ны өдрийн 15.00 цаг хүртэл Засгийн газрын 9 дүгээр байрны 101 тоот буюу Төрийн өмчийн бодлого зохицуулалтын газрын бичиг хэргийн өрөөнд хүлээн авна. Хугацаа хоцорсон хүсэлтийг хүлээн авах боломжгүйг анхаарна уу.

Дуудлага худалдаанд оролцох хувь хүн албан байгууллага дуудлага худалдаанд оролцох хүсэлтийн маягт, дэнчин төлснийг нотлох баримт, иргэний үнэмлэх, /хуулийн этгээдийн хувьд улсын бүртгэлийн гэрчилгээ/-ний хуулбар зэрэг баримтуудыг бүрдүүлж авчирна.

Дуудлагаар худалдах хөрөнгийг 99684429 дугаарын утсаар холбогдон үзэж болох бөгөөд дуудлагын худалдааны журам, бүртгэх хугацаа хөрөнгийн талаарх мэдээллийг Төрийн өмчийн бодлого зохицуулалтын газрын 267030 дугаарын утсаар авна уу.

ТӨРИЙН ӨМЧИЙН БОДЛОГО, ЗОХИЦУУЛАЛТЫН ГАЗАР

ДУУДЛАГА ХУДАЛДААНЫ ЗАР

Өчигдөр өглөө Богд хаан ууланд гал гарч, онцгой байдлын ал ба хаагчид гур ван цагийн турш

ажиллаж байж унтраав. Галын шалтгаан, нөхцөл байдлын талаар шуурхай удирдлагын төвийн зарлан мэдээлэх төвийн оператор Г.Пүрэвжаваас тод рууллаа.

-Богд хаан ууланд гарсан галын шалтгааныг тогтоосон уу?

-Өглөө 10:26 цагт Хан-Уул дүүр-гийн XI хороо, Зайсангийн аманд модон дотор хөрсний шар өвс шатаж байна гэх дуудлага ирсэн. Дуудлагын дагуу онцгой байдлын албан хаагчид очиж ажилласан. Одоогоор галын шалтгааныг нарийн тодор хойлоогүй ч тамхиа дутуу унтрааж, хаяснаас болсон байж болзошгүй гэж таамаглаж байна.

-Онцгой байдлын хэчнээн алба хаагч, ямар баг бүрэл дэ-хүүнтэй ажилласан бэ?

ОХУ-аас ир-сэн оюутнаас гурав дахь удаа гийн шин-жил гээгээр ко-ро на вирусийн халдвар илэр-чээ. Улмаар Мон гол Ул-сад COVID 19 халд варын 38 дахь тохиолдол бүрт-гэг дэж байна. Москва хотоос нийт 32 оюутан ирсэн бөгөөд тэдний 21-ээс нь

коронавирус илрээд байна. Ө ч и г д р и й н байд лаар есөн хүн эдгэрч, 29 хүн эмчлүүлж байна. Түүнчлэн тандалтын зо -рилгоор хий сэн 209 шинжил-

гээ нээс коронавирус илрээгүй бөгөөд Дорноговь аймгийн сэжигтэй тохиолдлын хариу сөрөг гарчээ. █

Улсын онц гой ко миссын шуур хай штаб тав дугаар сарын 2-нд Франк фуртээс ни сэх тусгай үүргийн нис лэгт багтах 31 иргэний нэрийг хү лээн авжээ. Үүнд бага нас ны хүүхэдтэй 16, жирэмсэн 11, эрүүл мэндийн шалтгаантай дөрвөн

иргэн байна. Австралиас дөрөвдүгээр сарын 30-

наас өмнө Сөүл шууд орох онгоц байх гүй, дамжиж очих нь өндөр өртөгтэй уч раас Австралиас буцах иргэдийг Франк-фуртээр авахаар шийд вэрлэсэн аж. █

Тамхины иш шидсэний улмаас гал алдсан байж болзошгүй

О.Даваасүрэн, ЗГМ сонин

МЭДЭЭ МЭДЭЭЛЭЛ

Коронавирусийн халдвар авсан есөн хүн эдгэрлээ

Австралиас буцах иргэдийг Франкфуртээр авахаар болжээ

-Эхлээд 34 албан хаагч, 11 авто-машин очиж ажилласан. Галын тархац хурдтай байсан учир нэ-мэлт хүч явуулсан. Нийтдээ та ван ангийн 70 албан хаагч, 16 ав то-

машинтай очиж ажиллалаа. 13:20-д галыг цурманд нь оруулсан.

-Нийт хэчнээн га талбай газар шатсан бэ?

-Гал 2.3 га талбайг хамарсан.

-Саяхан Соёмботой ууланд мөн түймэр гарсан. Улирлаас шалтгаалаад галын дуудлага их байна уу?

-Хуурайшилт их байгаа боло-

хоор галын дуудлага нэмэгдэж бай на. Цаг агаар, уур амьсгалаас гадна иргэд хог шатаах, тамхины ишээ ил задгай хаях зэргээс бо-лоод түймэр дэгдэх эрсдэлтэй байна.

Онцгой байдлын албанаас дээрх тодруулгыг авсны дараа буюу 15:17 цагт Яармагийн Арцатын ам орчимд түймэр гарсан талаарх дуудлага онцгой байдлын албанд иржээ. Энэ талаар холбогдох албаныхан “Галыг унтраахаар ажиллаж байна. Богд хаан ууланд гарсан галыг цурманд нь оруулаад удаагүй байтал дахин түймэр гарлаа” гэх тайлбар өгсөн юм. Тус түймрийг унтраахаар онцгой байдлын таван анги, Уул уурхайн аврах анги, Үндэсний аврах бригад, хөдөлгөөнт эргүүлийнхэн, Богдхан уулын дархан цаазат газрын хамгаалалтын захиргаа болон сайн дурын иргэд нийлсэн 304 хүн 14 автомашин техник хэрэгсэлтэйгээр ажиллаж байна. Өчигдөр 17 цагийн үед галыг цурманд оруулж чадаагүй байв. █


П.Батбөх, ЗГМ Сонин

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | 07 2020.04.27, ДАВАА~№069 (1348)

НИЙТЛЭЛЧИЙН БУЛАН

Тойроггүй үлдсэн гишүүд бие даан нэр дэвших боломжгүй

Хуульд орсон өөрчлөлтөөр АН-ын лидерүүд хожиж, МАН-ын гишүүд хохирно

УИХ-ын сонгуульд бие даан нэр дэвшигчийн тоо

1992 онд 18

1996 онд 32

2004 онд 15

2000 онд 27

2008 онд 45

2020 онд ?

2012 онд 26

2016 онд 69

Өнгөрсөн долоо хо-ногт сонгуульд орол цох нам, эвс-лийг СЕХ бүртгэж дууссанаас гадна

бие даан нэр дэвших иргэдийн мөрийн хөтөлбөрийг аудитын байгууллага хүлээн авч дууссан нь УИХ-ын гишүүн болохоор горилогчдыг хөдөлгөөнд оруулав. СЕХ-нд 15 нам, дөрвөн эвсэл УИХ-ын сонгуульд оролцохоо илэр-хийлсэн бол аудитын байгуул-лагад 20 хүрэхгүй бие даагч мөрийн хөтөлбөртөө дүгнэлт гар гуулахаар хандсан дуулдаж байна. Ингэснээр намууд нэр дэвшигчийн судалгаагаа эцэслэх, бие даагчид 801 хүний гарын үсэг цуглуулах ажилдаа шамджээ. Харин гологдсон улстөрчдөд “гомдоллох” боломж олдохгүй нь.

Өнгөрсөн онд эрх баригчид УИХ-ын сонгуулийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулахдаа бие даан нэр дэвшигчийн мөрийн хө-төлбөрөө аудитын байгууллагад хүр гүүлэх хугацааг намууд нэр дэв шигчээ тодруулахаас өмнө тог тоохоор хууль чилсан нь араа бод сон, далд зо рилготой шийдэл байжээ. Өм нөх сонгуулиудаар намаасаа тойрог авч чадаагүй улс төрчид бие даан өрсөлдөж хон зонгоо тайлдаг байсан бол энэ удаагийн сонгуулиас эхлэн намдаа “го логд сон” улстөрчдөд чин гэж шантаажлах боломж олдохгүй.

Өөрөөр хэлбэл, намаасаа нэр дэвших эрх олж чадаагүй бол бие даан “гомдоллох” боломжгүй гэсэн үг. Тиймдээ ч зарим улс-төрч бие даан нэр дэвших болом-жоо алдахгүйн тулд өнгөрсөн баа сан гарагт аудитад мөрийн хө төлбөрөө хүргүүлж намдаа “гомд лоо илэрхийллээ”. АН-ын даргаар ажиллаж байсан Н.Алтанхуяг, нийслэлийг удирдаж асан Э.Бат-Үүл, АН-ын дэд дарга Б.Дэлгэрмаа, Сангийн сайд асан С.Баярцогт зэрэг олон улстөрч АН-ын гол өрсөлдөгч болохоо зар лалаа. Энэ нь АН-ын хувьд сонгуулийг таагүй эхлүүлсэн үйл явдал болов. Сонгуулиар АН-ын угшилтай бие даан нэр дэвшигчид намынхаа лидерүүдтэй халз тулах “дуэль” зарлаад байгаа нь ч үүний тодорхойлолт юм. Тухайлбал, бие даан нэр дэвшихээр аудитад мөрийн хөтөлбөрөө өгсөн Э.Бат-Үүл АН-ын даргын зөвлөх З.Энхболдын дэвшсэн тойрогт очихоо мэдэгдээд байгаа юм.

Уг нь АН-ын лидерүүд бие даах сургаар тус намын удирдлага хэд хо ногийн өмнө тэдэнд хандан үзэл баримтлалдаа үнэнч байж, тойрог, мандатаа тохиролцъё гэ-сэн уриалга гаргасан ч “урилгыг” хүлээн авсангүй. Үүнийг тохирол-цох нэрээр бие даагчийн мөрийн хөтөлбөрөө өгөх хугацааг өнгө-рөөх заль байсан гэж зарим улс төрч үзсэн нь тэр аж. Мөн АН-ын даргын зөвлөх З.Энхболд 20 мандатад “өөрийн хүнээ” нэр дэвшүүлэх санал гаргасан нь намын лидерүүдийг ийн бие даан нэр дэвших шийдвэр гар-гахад нөлөөлсөн бололтой. Ямар боловч энэ удаагийн сон гуульд АН-ын санал нэлээд хэ дэн тойрогт хуваагдах нь ойл-гомжтой болов. Нэр дэвшүү-лэх ажиллагааны дараа хэдэн улстөрч намдаа гом доллохыг бас таашгүй. Ард чилсан нам доторх энэ хуваагдал тус намыг сон гуульд ялагдуулах гол шалт-гаан ч болж мэднэ. Цаа шилбал сон гуулийн дараа тус намын зад-рал туйлдаа хүрч, “гомдсон” ли-дерүүд “өрх тус гаарлах” нөхцөл бай дал ч үүсэх эрсдэл ойрхон байна.

Харин УИХ-ын сонгуулийн ту хай хуульд оруулсан дээрх өөрч лөлт МАН-д ашигтайгаар нөлөөлнө. МАН-ын улстөрчдөөс бие даан нэр дэвшихээр мөрийн хөтөлбөрөө өгсөн хүн байхгүй нь ашигтай туссаны тод илрэл. Нэр дэвшүүлэх ажиллагааны дараа бужигнадаг уламжлалыг нарийн тооцсон хуулийн өөрчлөлт ийн биеллээ олов.

УИХ-ын сонгуулийн тухай хуульд орсон шинэ өөрчлөлтөөр

БИЕ ДААХ БОЛОМЖ НЭГЭНТ ҮГҮЙ БОЛСОН УЧРААС МАН-ААС ТОЙРОГ ГОРИЛОГЧИД НАМЫН ҮҮРЭЭ “НАЙРАХААР” ХӨДӨӨ ТИЙШ ХҮЛГИЙН ЖОЛОО ЗАЛЖЭЭ.

ХУУЛИАР НАМУУД АЛБАН ЁСНЫ ГИШҮҮНЭЭ НЭР ДЭВШҮҮЛЭХ ЗААЛТТАЙ УЧИР БИЕ ДААГЧИДАД НАМААСАА ГАРАХААС ӨӨР БОЛОМЖ ҮЛДСЭНГҮЙ.

намууд ирэх сарын 10-16-ны дотор нэр дэвшигчдээ тодруулах ёстой. Хуулийн энэ хугацааг хэрэгжүүлэхэд хоёрхон долоо хоног үлдээд байгаа энэ үед МАН-аас нэр дэвших хүсэлтэй улстөрчдөд хамгийн завгүй өд-рүүд үргэлжилж байна. МАН сон гуульд сойх хүмүүсийнхээ су дал гааг энэ долоо хоногт дуус-гах үүднээс намын үүрүүдээс эц-сийн байдлаар хүсэлтийг нь авч эхэлсэн нь УИХ-ын гишүүд, го-ри логчдыг өнгөрсөн амралтын өдрөөр тойрогт нь “уяжээ”. Нэр дэвших эрхээ авахын тулд орон нутгийн намын хорооноос өндөр үнэлгээ авах зорилго өвөрлөсөн улстөрчид тойрогтоо ажиллаж буй нь тэр. Мөн орон нутгийн намын хороодод хандив өгсөн байдлыг хар галзан нэр дэвшигчийг тод-руу лах учраас намдаа мөнгө өгөх зорилгоор хөдөөг зорьсон улс-

төрчид цөөнгүй байгаа аж. Харин МАН-ын удирдлага нэр дэвшигчид үүнээс өөр цензур тавихаа ил далд мэдэгдсээр байгаа. Өнгөрсөн долоо хоногт МАН-ын дарга У.Хү рэлсүх “Би намаа, төр засгаа цэ вэрлэнэ” гэж хэлсэн. “Миний бод лого, зорилго хэрэгжиж бай-гаа. Цаашдаа ч үүнийг бүрэн төгс хэрэгжүүлэхийн төлөө явна. Би Монгол Улсын парламентад хул-

гайч хүмүүс бүү сонгогдоосой гэж бодож байна.Тиймээс намын даргын хувьд би өөрийнхөө багийг сонгуульд авч орно” гэсэн. Энэ нь МАН-ын бүлэг дээр илэрхийлсэн өмнөх байр сууриа бататгасан үг гэж дүгнэж болохоор. Өөрөөр хэл бэл, ЖДҮХС, концесст нэр хол богдсон, элдэв байдлаар ол ны дургүйг хүргэсэн хүмүүст тойрог олгохгүй гэсэн зорилготой мэ дэгдэл байлаа. Тэр тусмаа бие даан нэр дэвших боломжит хугацааны сүүлийн өдөр ийн мэ-дэгдсэн нь тойрог горьдож байсан олон хүнд цохилт болсон биз. Тийм ч учраас олон улстөрч намын хороогоо “найрахаар” хөдөө тийш хүлгийн жолоо залжээ.

Хуулийн хүрээнд АН, МАН-аас тойрог авч чадаагүй улс-төрч, УИХ-ын гишүүдэд бусад на маас нэр дэвших боломж бий. Сонгуулийн ерөнхий хо-роонд бүртгүүлсэн 13 нам, дөр вөн эвсэл тэдний сүүлчийн бо ломж. Гэхдээ хуулиар өөр намын гишүүнийг намаасаа нэр дэвшүүлэхийг хо риглосон заалт-тай учраас тэ дэнд намаасаа гарч нэр дэвших намдаа албан ёсоор бүртгүүлэхээс өөр зам үлдэхгүй. Энэ тохиолдолд хоёр том нам тэрс лэгчдэд бо ломж олгох нь юу л бол. Намын гишүүнчлэлээс албан ёсоор хасалгүй “боох”, горьд лого төрүүлэх тактикаар нэр дэв шигч-дийн нэрсийг сонгуулийн хороонд бүртгүүлэх хуулийн хугацаанд тулгах зэргээр “шоглох” нь энүү-хэнд. Ийм л учраас АН, МАН-аас нэр дэвших эрх олж чадаагүй улс-төрчдөд “гомдоллох” боломж ол-дохгүй гэж тодорхойлоод бай гаа маань энэ. █

Гэрэл зургийг С.Батсайхан

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ08 2020.04.27, ДАВАА~№069 (1348)

ЭДИЙН ЗАСАГ

ЗГМ: ТОВЧХОН

АРИЛЖАА

18 Компани. Монголын хөрөнгийн бирж баасан гарагийн үнэт цаасны арилжаагаар 18 компанийн 362,772 ширхэг хувьцаа арилжлаа. Энэ өдөр дөрвөн компанийн хувьцааны ханш өсөж, 11 компанийнх буурав.

ИНДЕКС

2.14 Хувь. ТОП 20 индекс 2.14 хувиар буурч, зах зээлийн үнэлгээ 2.38 их наяд төгрөг боллоо.

САНХҮҮГИЙН БОЛОВСРОЛ“Ятгах тусам нягтал” аяны үргэлжлэл болгон “Нягтлах тусам аюулгүй” аяныг хоёр сарын хугацаатай зохион байгуулахаар боллоо.

ДУУДЛАГА ХУДАЛДАА

955.6 Сая ам.доллар. Төв банк энэ он гарснаас хойш гадаад валютын дуудлага худалдаагаар нийт 955.6 сая ам.доллар зах зээлд нийлүүлжээ.

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙ

373.1 Сая төгрөг. Хөдөө аж ахуйн бирж өнгөрсөн долоо хоногт 373.1 сая төгрөгийн түүхий эд арилжлаа. Ингэснээр дөрөвдүгээр сар гарснаас хойш тус биржид 2.4 тэрбум төгрөгийн түүхий эд арилжаад байна.

УУЛ УУРХАЙ

3.86 Тэрбум ам.доллар. “Тавантолгой” төслийн бүтээн байгуулалтын хүрээнд 3.86 тэрбум ам.долларын санхүүжилт шаардлагатай гэсэн тооцоог “Эрдэнэс Тавантолгой” компани гаргажээ.

ХӨРШ

1.8 Хувь. БНХАУ-ын эдийн засаг энэ онд хоёр хүрэхгүй хувиар өснө гэж Bloomberg-ийн эдийн засагчид таамаглаж байна. Голч таамаг нь 1.8 хувь гэж гарчээ. Хэрэв энэхүү таамаг биеллээ олбол 1976 оноос хойших хамгийн тааруу өсөлтөд тооцогдох юм.

10

10

11

11

Эдийн засгийн хүндрэлийн үед төсвийн хяналтыг чангаруулах нь чухал

Дэлхийн банк газрын тосны үнийн таамгаа бууруулав

Мах хомсдох сургаар уураг үйлдвэрлэгчийн хувьцаа өслөө

Цагаачтай гэрлэсэн америкчуудад $1200 өгөөгүйг эсэргүүцэв

Хэрэв танхимын санаачилга биеллээ олбол эдийн засаг одоогийнхоос даруй 2.5 дахин тэлэх боломж байна

Б.Баяртогтох, ЗГМ сонин

Эх сурвалж: МҮХАҮТ


Covid-19 вирусийн халдвараас сэргийлэх арга хэмжээ нь танай гэр бүлийн орлогод нөлөөлсөн үү?

Та эсвэл танай гэр бүлийн аль нэг гишүүн ажлаас халагдсан тохиолдолд танай гэр бүл өөрсдийн хадгаламжаар ямар хугацаанд амьдрах вэ?

Улсын хэмжээнд ажилгүйдэл нэмэг-дэж, иргэдийн худал-дан авах чад вар сүүлийн хоёр сарын

хугацаанд эрс буурлаа. Үндэс-ний статистикийн хорооны мэдээлснээр ажилгүйдлийн түвшин огцом өсөж, дотоодын хөрөнгийн зах зээл 300 орчим тэрбум төгрөгөөр агшжээ. Биз несүүд ганхаж, бараа бүтээгдэхүүний борлуулалт хумигдах болов. Аж ахуйн нэгжүүд эргэлтийн хөрөнгөгүй болж, импортын худалдаанд тасал дал үүсэв. Оны эхэн үетэй харьцуулахад эдийн засаг ташраараа унаж, ажлын байрууд хэдийн хүндэрч эхэллээ. Бизне-сийн салбарыг төлөөлж буй МҮХАҮТ-ын олон удаагийн судал-гаа нөхцөл байдлыг улам бодитой өгүүлэх аж.

Тэр тусмаа хувираа бизнес эрхлэгчид COVID-19 цар тахлын хөл хорио тогтоосон энэ үед хамгийн их хохирол амсаж байна. Тэдний 90 гаруй хувийнх нь үйл ажиллагаа доголдож, орлого нь буурчээ. Тодруулбал, нэг сая хүн амьдралаа залгуулдаг хувийн хэвшил урьд өмнө учирч байгаагүй гүн хямралтай нүүр тулаад байна. Монголын үндэсний худалдаа аж үйлдвэрийн танхимаас түүврийн аргаар 10 гаруй мянган иргэнийг хамруулан хийсэн “Ажлын байрнаас хамаарах иргэдийн орлогын өөрчлөлтийн

НЭГЭНТ ОРЛОГОГҮЙ, ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА НЬ ДОГОЛДСОН, АЖИЛТНАА ЦОМХОТГОСОН КОМПАНИД НИЙГМИЙН ДААТГАЛ ТӨЛНӨ ГЭСЭН ОЙЛГОЛТ БАЙХГҮЙ.

судалгааны дүн илтгэнэ. Иргэдийн орлогыг хамгаалах

чиглэлээр УИХ, Засгийн газраас гаргасан шийдвэрүүд нь иргэдийн орлогод хэрхэн нөлөөлж байгаа талаар тодруулахад, судалгаанд оролцсон иргэдийн 45 хувь нь ор-логод нөлөөлөхгүй гэж хариулсан бол 30 хувь нь гарсан шийдвэрийн талаар тодорхой мэдээлэлгүй байна. Эрх баригчид зөв хөн сонгуулийн оноо цуг луулж, бусдад таалагдах гэж асар их мөнгийг үр дүнгүй цацаж буй нь эндээс харагдана. Харин үүний оронд бизнесээ, хувийн хэвшлийнхнээ, аж ахуйн нэг-жүү дээ хамгийн сайн мэддэг МҮХАҮТ-д хямралын эсрэг авах арга хэмжээг удирдах эрх мэдэл ол го вол илүү сайн үр дүнд хүрэх байх.

COVID-19 цар тахлын хөл хорио ноос үүдэн эдийн засагт бий болж буй эрсдэлд тооцоо судалгаатай хандаж, арга замыг нь хамгийн бодитой тодорхойлж буй байгууллага бол өнөөдөр танхим л байна. Улс төрийн үзэмжээр бус, бизнесийн зарчмаар асуудалд хандаж, ажлын байрыг хадгалах боломж, гарцыг ажил хэрэгчээр эрэлхийлж байгаагаас нь үүнийг харж болох юм. Мөнгөний бодлогын хүүг бууруулахыг удаа дараа шаардаж, 2020 оны сонгууль угтсан төсвийг тодотгох учиртайг МҮХАҮТ үргэлж сануулж буй. Бодлогын хүү хоёр нэгж хувиар буурч, есөн хувь болов. Харин төсөвт өөрчлөлт гарсангүй. Төр данхар зардлаа танахгүй байгаа

Маш их нөлөөлсөн

Дунд зэрэг нөлөөлсөн

Бага нөлөөлсөн

Нөлөөлөөгүй

73%

72%

14%

8%

2%

1%

0.4%2%

21%

5%

2%

Хадгаламж байхгүй

1 хүртэл сар

2-3 сар

3-6 сар

6-12 сар

12 сараас дээш

Мэдэхгүй

судалгаа”-гаар иргэдийн 73 хувьд COVID-19 цар тахлын хөл хорио маш их нөлөөлжээ. Өөрөөр хэлбэл, 10 өрх тутмын долоо нь хүндхэн байдалтай байна.

Судалгаанд оролцогсдыг насны ангиллаар авч үзвэл, 40-49 насны иргэдийн 76 хувь нь коронавирус тэдний амьдралд маш их нөлөөлсөн гэж хариулсан байна. 400 мянга хүртэлх орлоготой иргэдэд хөл хорио илүү хүнд тусжээ. Хувиараа бизнес эрхлэгчдийн 90 хувийнх нь өрхийн орлогод хөл хорио шууд нөлөөлсөн бол олон улсын байгууллага, төрийн байгууллагад

ажилладаг иргэдийн хувьд орлогын нөлөө харьцангуй бага байгааг

ХЯМРАЛЫГ ДАВАХ АЖЛЫГ МҮХАҮТ-ААР УДИРДУУЛЪЯ

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | 09 2020.04.27, ДАВАА~№069 (1348)ЭДИЙН ЗАСАГ

нь хямралыг улам хурцатгахаар байна.

Засгийн газрын гаргаж буй шийд-вэрүүд ажлын байрыг хадгалах, борлуулалтын орлогыг нэмэхэд бус зөвхөн иргэдийн саналыг худалдаж авахад чиглэх болов. Танхимын зүгээс таван багц бүхий 21 санал хүргүүлсэн боловч хариу санал болгосон шийдэл нь зөвхөн улс төрийн хожил, сонгуулийн ялалт руу хазайжээ. Өөрөөр хэлбэл, иргэдээ ажилтай, орлоготой байлгахад бус нүд хуурах төдий арга хэмжээ авсан болоод өнгөрлөө. Долоон асуудал нь хувийн хэвшлийн үйл ажиллагааг тэлэх, дэмжихэд чиглэсэнгүй. Компаниуд том, жижиггүй үйл ажиллагаа нь дээсэн дөрөөн дээр байна. Нэгэнт орлогогүй, үйл ажиллагаа нь доголдсон, ажилтнаа цомхотгосон компанид нийгмийн даатгал төлнө гэсэн ойлголт байхгүй. Цомхотголд өртсөн ажилтан Засгийн газрын шийдвэрийн ач тусыг ч хүртэхгүй гэсэн үг. Эдийн засгийг цаашид зөв залахгүй бол ирж буй хямрал руу бид өөрсдөө гүйгээд орох нь.

МҮХАҮТ-аас эдийн засгийг эрчимжүүлэх нэгж байгуулах саналыг Засгийн газарт хүргүүлсэн ч өнөөдрийг хүртэл ямар нэгэн


гаргах гэх мэтээр цаг алдалгүй хурд тай ажиллахгүй бол эдийн засаг бүхэлдээ сэхээний тасагт шилжихээр байна.

МҮХАҮТ-ын ерөнхийлөгч О.Амартүвшин “Үндэсний томоо хон компаниудаа зөв зохион байгуулалтад оруулаад, танхим, хувийн хэвшлийн ил тод манлайллаар хямралыг давж чадна” хэмээн мэдэгдсэн. Улстөрч дөд биш хувийн хэвшил-дээ итгэж, найдах цаг өнөөдөр ирлээ. Хэрэв танхимын дээрх санаачилга биеллээ олбол эдийн засаг одоогийнхоос даруй 2.5 дахин тэлэх боломж байна. Улс төрд ойрхон, эзэд нь улстөрчидтэй нөлөө бүхий холбоо хамааралтай болсон цөөн хэдэн компани л ашигтай ажиллах нь чухал биш. Харин олон компани ажлын байраа хадгалж үлдэх нь нэн тэргүүнд анхаарлаа хандуулах асуудал болоод байна. Хэрэв мэргэжлийн байгууллагын дуу хоолойг сонсож, тэдний санал, зөвлөгөөг бодит амьдралд хэрэгжүүлбэл Монгол Улс хямралыг хохирол багатай даван туулах боломжтой. Өөрсдөө хийж чадахгүй юм бол ядаж чаддаг нэгэнд нь энэ ажлыг даалгаж яагаад болохгүй гэж. █

чимээ сураг гарсангүй. Гол төслүүдээ хөдөлгөх, далайцтай бүтээн байгуулалт өрнүүлэх, ипотекийн зээл олголтоо нэмэгдүүлэх, жижиг, дунд үйлдвэрлэлийг дэмжих зээлийн

сангийн хөрөнгийг зузаатгаж, зээл олголтыг сайжруулах, тендер, сонгон шалгаруулалтыг ил тод шударга, шуурхай, хүртээмжтэй явуулах, компани, аж ахуйн нэг-жид төр өөрөө батлан даалт

МҮХАҮТ-аас эдийн засгийг эрчимжүүлэх нэгж байгуулах саналыг Засгийн газарт хүргүүлсэн ч ямар нэгэн чимээ сураг гарсангүй.



Иргэдийн орлогыг хамгаалах чиглэлээр УИХ,ЗГ-аас гаргаж байгаа арга хэмжээ таны болон танай гэр бүлийн орлогод хэрхэн нөлөөлөх вэ?

Та эсвэл танай гэр бүлийн аль нэг гишүүн ажлаас халагдсан тохиолдолд танай гэр бүл өөрсдийн хадгаламжаар ямар хугацаанд амьдрах вэ?(гэр бүлийн орлогын түвшин)

Орлогод нөлөөлөхгүй

Орлого нэмэгдэнэ

Мэдэхгүй

45%

25%

30%

700 мянган төгрөг хүртэл

701 мянгаас 1 сая төгрөг

1-2 сая төгрөг

5 саяас төгрөг

2-5 сая төгрөг

1 хүртэл сар 2-3 сар 3-6 сар

82% 11% 5%

72% 16%

57% 18% 15%

8%

43% 1%

41% 15% 19%

10%

2020.04.27, ДАВАА~№069 (1348) ЭДИЙН ЗАСАГ10

Мөнгөгүй атлаа өндөр дүнтэй хөтөлбөр хэрэгжүүлбэл эдийн засаг бүхлээрээ унах аюултай

Дэлхийн зах зээлд газрын тосны ханш савлагаатай байгаа нь ма найд хэрхэн нөлөөлөх болон бу сад салбарын эдийн засгийн нөх цөл байдлын талаар МУИСийн Эдийн засгийн тэнхимийн профессор Б.Эрдэнэбаттай ярилц лаа. Тэрбээр тодорхойгүй ху га цаагаар үргэлжлэх эдийн зас гийн хүндрэлийн үед төс вийн хяналтаа сайжруулахыг чу халчлав.

-Газрын тосны зах зээлд түү хэнд байгаагүй савлагаа үүссэнийг шинжээчийн хувьд хэрхэн дүгнэж байна вэ?

-Дэлхийн газрын тосны зах зээлд үүсээд буй нөхцөл байдал ойрын ирээдүй бүрхэг байгааг харуулж байна. Өдөрт 100 сая баррель нийлүүлдэг байсан бол одоо эрэлт 29 сая баррелиар буур сан. Гэвч ОПЕК болон бусад улс ердөө 9.7 сая баррелиар нийлүүлэлтээ багасгасан. Эрэл-тийн бууралттай дүйцэх хэм-жээний нийлүүлэлтийн таналт гарч чадахгүй байгаа учраас дэл хийн зах зээлд газрын тос-ны үнэ унаж байна. Үүнээс гадна агуулах савнууд дүүрсэн зэргээс шалтгаалаад тавдугаар сард фьючерс үнэ -37 ам.доллар хү-рэхээр байна.

-Энэхүү үнийн уналт нийлүү-лэгч орнуудын өрсөлдөөнөөс

Т.Элиса, Шинжээч мөн шалгаалж байна гэдэг. Энэ тал дээр та ямар байр суурьтай байна?

-Саудын Араб, ОХУ-ын үнийн дайн цаашид нэлээд үргэлжлэх байх. Энэ нь Монгол Улсын Газ-рын тос боловсруулах үйлд вэр-лэ лийн тө сөлд ч хүндээр тусаж бай гаа. Манайд 2017-2022 он хүр-тэл үргэлжлэх, жилдээ 1.5 сая баррель газ рын тос бо ловс руу лах хүчин ча дал тай үйлд вэрийг 1.3 тэрбум ам.дол ларын өртгөөр ба -рих төсөл эхэл чихсэн бай хад энэ уналт хүнд байдалд оруулж байна.

-Брент төрлийн газрын тосны үнийн уналт Монголын эдийн засагт нөлөөлөх үү?

-Манай улсад ОХУ болон Хята-даас орж ирж буй шатахууны үнэ дэлхийн зах зээл дэх түү-хий эдийн үнэтэй холбоотой. Мон голд жижиглэнгийн үнэд хам гийн их нөлөөлдөг зүйл нь им порт логч хоорондын өрсөл-дөөн байдаг. Мөн ОХУ-ын экс-порт, хилийн үнэ нөлөөлнө. Яг ямар нө лөө үзүүлэхийг импортын бү тээг дэхүүн дээр хараад сайн мэ дэхгүй байна. Харин бид өөрс-дөө түүхий эд экспортолдог ул-сын хувьд хүнд байдалтай байгаа юм. 2020 оны гуравдугаар сарын ста тистикаас харахад Там са гаас Хятад руу гарч байгаа түү хий газ-рын тосны хэмжээ эрс ба гас сан. Цааш даа ч үнэ нь нэлээд буурч, экс портын орлого багасах болов уу.

-Экспортын орлого тасалд-вал бид ямар арга хэмжээ авах вэ. Энэ орон зайг нөхөх боломж байгаа юу?

-Дэлхийн эдийн засагт маш том хэмжээний шок ороод ир чих сэн байхад экс пор тын хэм жээг ба-

гасгахгүй байх арга хэм жээ ав на гэдэг хэцүү. Зөвхөн газ рын тосны салбарт бус, бу сад экс портод ч нөлөөлнө. Энэ нь цааш лаад аж ахуйн нэгжээс авах татвар буурна гэсэн үг. ААНОАТ-ын 50 хувь нь уул уур хайн компаниудаас орж ирдэг. Тэ гэхээр орлогын энэ тасалдалд ямар хариу үзүүлэх, хэрхэн дасан зохицох тооцоо судалгаа хийх хэрэгтэй.

-Засгийн газар COVID-19-ийн нөлөөнөөс ААН-үүдээ хам гаа-лах хүрээнд НДШ-ээс чө лөөлөх зэрэг шийдвэр гар гасан. Энэ нь хэр оновчтой шийдвэр вэ?

-Нэг талаас халамжийн арга хэм жээг ойлгож байгаа ч нөгөө талаас бидэнд ийм хэмжээний санхүүгийн чадамж байгаа эсэ-хийг тооцоолох шаардлагатай. Хэрэв мөнгөгүй хэрнээ эдийн зас гийг тэтгэх өндөр дүнтэй хө төлбөр хэрэгжүүлбэл эдийн засаг бүхлээрээ унах аюултай. Үүн дээр анхаарах шаардлагатай байна. Ялангуяа энэ цар тахлын үргэлжлэх хугацаа тодорхойгүй, хамгийн өөдрөг төсөөлөл нь 12-18 сар гэж үзэж байна.

Манайд уул уурхайн түүхий эдийн үнэ унасан энэ үед хүнд-рэл хэр удаан үргэлжлэхийг тоо цох нь чухал. Үүнд анхаарал хан дуулах нэг зүйл нь төрөөс хэрэгжүүлж буй ажлыг дагасан авлигын асуудлыг хөндөх хэрэг-тэй. Хэрэгжүүлж буй мөнгө бүх-лээрээ зорилтот эдийн засагт ту сахгүй, өөр данс руу ордог үзэг дэл газар авсан. Тиймээс эдийн засгийн хүндрэлийн үед төс вийн хяналтыг сайжруулах нь илүү чухал. █

Эдийн засгийн хүндрэлийн үед төсвийн хяналтыг чангаруулах нь чухал

Б.Төгсбилиг, Шинжээч

ҮЙЛДВЭРЛЭЛ

Volkswagen-ий Герман дахь үйлдвэр хэвийн

ажиллаж эхэллээ

ТӨЛӨВ

М.Золбоо, Шинжээч

Шинэ төрлийн корона ви -русийн хямралаас үүдэл-тэй таваарын зах зээлийн шок цаашдаа үргэлжлэх тө лөвтэй гэж Дэлхийн банк үзэж байна. Тухайлбал, эр чим хүчний салбарын түү хий эдийн үнэ 2019 оных той харьцуулахад 40 хувиар доогуур байна гэж тооцоолжээ. Энэ онд вирусийн хямралаас шалт-гаалж газрын тосны үнэ түү-хэндээ анх удаа хасах руу

орсон юм. Харин гүн унал тын дараах сэргэлт мөн л түүхэнд байгаагүй удаан бөгөөд сулхан байх тө лөвтэй. Энэ нь цар тах лын сөрөг үр дагавар та ваа рын зах зээлийн эрэлт, ний лүүлэлтэд урт хугацаанд нөлөөлөх шинжтэй байгааг онцолжээ. Улмаар Дэлхийн банк газрын тосны үнийн таамгаа бууруулж, 2020 онд 35 ам.доллар орчим байна гэж тооцоолж байна. Харин ирэх 2021 онд 42 ам.доллар болж бага зэрэг өснө гэж төсөөлжээ. █

Дэлхийн банк газрын тосны үнийн таамгаа бууруулав

8001-1919, 9102-1919, 9522-2120

Олон жилийн туршлагатай хивс, хивсэнцэр, дрож цэвэрлэгээний компани нь зориулалтын төхөөрөмжөөр

бохирдол нян бактерийг 99% устгагчтай бодисоор хивсний цардуул гэмтээхгүй, шалба норгохгүй цэвэрлэнэ.

Байгууллага, оффис, хувь хүмүүстэй хамтран ажиллана.

Мкв үнэ: 3000-2000 төгрөг болж хямдарлаа.Та өвчлөл ихтэй энэ үед хивс дрожоо бүтэн нян бактери

устгагчтай бодисоор угаалгахыг зөвлөж байна.

Volkswagen компани Гер-маны Цвиккау дахь цахил-гаан автомашины гол үйлд-вэрээ эргэн нээсэн байна. Та ван долоо хоног орчим үүдээ бариад байсан энэхүү үйлдвэрийг холбогдох жур-муудыг хэрэгжүүлсэн тохиол-долд нээх эрхийг ХБНГУ-ын Засгийн газар олгосон аж. Журмын дагуу үйлдвэрийн ажилчид хамгаалах хэрэгсэл,

амны хаалт зүүхээс гадна хоо рондоо 1.5 метрээс хол зайд ажиллах шаардлагыг биелүүлэн ажиллах юм. Тус компани одоогоор хүчин чад-лынхаа 30 хувьд буюу өдөрт 50 орчим автомашин үйлд-вэрлэхээр төлөвлөжээ. █

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | 11 2020.04.27, ДАВАА~№069 (1348)ЭДИЙН ЗАСАГ

Цагаачтай гэрлэсэн америкчуудад $1200 өгөөгүйг эсэргүүцэв

АНУ-ын тагнуулынхан Ким Чен Уныг амьд гэж таамаглажээ

Роберт Барнсон

Натан Крүкс

Макс Рейес

Мах хомсдох сургаар уураг үйлдвэрлэгчийн

хувьцаа өслөө

Махны хомсдол үүсэж болзошгүй гэсэн таамаг газар авсан

үед технологийн аргаар уураг үйлдвэрлэгч Beyond Meat компанийн хувьцааны үнэ эрс дээшилжээ. Эдний хувьцаа өнгөрсөн долоо хоногт 41 хувиар өссөнөөр өнгөрсөн оны мөн үеэс хойш хамгийн их өсөлттэй нээлттэй хувьцаа болжээ. Oppenheimer & Co фирмийн хүнсний ахлах шинжээч Рупеш Парик “Зах зээл хэдийн

хомсдол үүссэн мэт хариу үйлдэл үзүүлж байна. Beyond Meat эндээс ашиг олох байх” хэмээн дүгнэв. Зай барих, гэртээ тусгаарлах журмын улмаас зоогийн газар хийгээд хүнсний үйлчилгээ огцом унасан нь тус компанийн орлогод нөлөөлсөн боловч саяхны чиг хандлагаас харвал буцаад сэргэх төлөвтэй байна.

Өнгөрсөн долоо хоногийн өсөлтийг үл харгалзан Be-yond Meat-ын хувьцаа оны дээд хэмжээнд хүрэхгүй тул Bloomberg-ийн 19 шинжээчээс

авсан санал

асуулгаар дөнгөж гурав нь эдний хувьцааг худалдан авахыг зөвлөжээ. Нөгөө талаас тус компани Stars-bucks-тай хамтран Хятадад бүтээгдэхүүнээ гаргахаа зарласан явдал хөрөнгө оруулагчдын сэтгэл санаанд нөлөөлсөн бололтой. Beren-berg Capital фирмийн шинжээч Доналд МкЛи “Олон улсад уургийн бүтээгдэхүүний зах зээл тэлэх хүлээлт дээр уламжлалт махны дутагдал илэрч буй учир эднийд өсөлтийн цонх нээлээ” хэмээн дүгнэжээ.

Коронавирусийн үед америк чуудад олгож байгаа 1200 ам.долларын тэтгэм-жийг нийгмийн даатгалын дугааргүй цагаач иргэнтэй гэрлэсэн хүмүүст өгөхгүй хэмээн журамласан учир Ерөн хийлөгч Дональд Трам -пыг шүүхэд өгсөн байна. Иллинойс муж улсын оршин суугч Жон Доу гэгч ийм байдалд орсон бүх хүнийг төлөөлөн шүүхэд гомдол мэдүүлжээ. Тэрбээр хэнтэй гэрлэхээ сонгосны төлөө тус ламжийн багцаас гадуур-хан ялгаварлаж бай гааг эсэргүүцэхээ мэдэгдэв. Өнгөрсөн сард конгрессоор батлагдсан хоёр тэрбум ам.долларын тусламжийн төсвөөс 75000-аас доош

орло готой татвар төлөгчдөд 1200, хүүхэд бүрт 500 ам.дол ларын чек өгөхөөр тусгагдсан.

Гэвч үүнд хамрагдахын тулд гэр бүлийн хоёр хам-тарсан татварын буцаан олговрын хуудас бөглөхийн тулд нэг нь цэргийн алба хаагч биш бол хоёулаа

нийг мийн халамжийн дугаар тай байх ёстой. Ийм үндэслэлээр 1.2 сая америк иргэн тэтгэмжээс хасагдаж байгааг Чикаго дахь холбооны шүүхэд ирүүл сэн заргын бичигт он-цолсон байна.

Хойд Солонгосын удир-дагч Ким Чен Уны эрүүл мэндийн асуудалд зөвлөгөө өгүүлэхээр Бээжингээс Пхеньянд Хятадын эмч нарын баг илгээсэн талаар “Ройтерс” агентлаг учир мэдэх хүмүүсийн үгийг эш татан мэдээллээ. Ноён Ким зүрхний мэс засал хийлгэсний дараа бие нь муудсан гэж Америкийн эх сурвалжууд өнгөрсөн долоо хоногт бичсэн. Гэхдээ одоо бие нь ямар байгаа талаар тодорхой мэдээлэл алга байна. Умардын удирдагч энэ сарын 15-нд болсон өөрийн өвөө Ким Чен Ирийн төрсний ойн баярт оролцоогүй юм. Тэрбээр 11-нд улс төрийн товчооны хурлыг даргалснаас хойш олон нийтийн өмнө үзэгдсэнгүй.

Хойд Солонгосын албан

ёсны мэдээллийн хэрэгслүүд их удирдагч Кимийн талаар байнга мэдээлдэг авч үнэн байдлыг илэрхийлэх нь ховор. “Ройтерс”-ийн мэдээнд Хятадын Коммунист намын гадаад харилцааны өндөр албаны хүмүүс Пхеньянд очсоныг дурдав. Хойд Солонгосын удирдагчийн эрүүл мэндийн асуудал маш өндөр нууцлалтай агаад ойрын хүрээний цөөн хүн мэднэ. “Ройтерс” АНУ-ын тагнуулын мэдээг эш татан Ким амьд бөгөөд удахгүй олны өмнө гарах байх хэмээн таамаглажээ.

Малайз улс хөл хорионоос өдөрт $550 саяыг алдаж байна

Коронавирус дахин халдаж болохыг ДЭМБ анхааруулав

Цар тахлын улмаас хөл хорьсон үед Малайзын эдийн засаг өдөрт 2.4 тэрбум ринггит буюу 550 сая ам.доллар алдаж буйг шинжээчид тооцжээ. Тус улсын Ерөнхий сайд Мухияддин Яссин ажлаа алдсан иргэд ба жижиг бизнесийг дэмжихийн тулд 260 тэрбум ринггитийн д э мжлэгийн х ө төлбөр хэрэгжүүлэхээ зарлав. Үүний сацуу тус улс цахим эдийн

COVID-19-өөр нэгэнт өвдсөн бол хамгаалалттай болдог гэсэн ойлголт буруу байж болзошгүйг ДЭМБ анхаарууллаа. Энэ нь коронавирусээр өвдөж эдгээд ажилдаа иртэл дахиад вирус илэрч болзошгүй гэсэн үг юм. Тус байгууллагын мэдэгдэлд дурдсанаар “COVID-19-өөр өвчлөөд эдгэрсэн хүмүүст

засгийг хөгжүүлэх боломжийг түргэн ашиглах ёстой гэсэн байна. Тэрбээр хөдөлгөөнийг хянах журам хүмүүсийн амьдрал болон эдийн засагт асар том нөлөө үзүүлэхийг анхааруулав.

эсрэг биет үүсэж, хоёр дахь халдвараас сэргийлдэг гэсэн баталгаа байхгүй” гэжээ. Засгийн газрууд эсрэг биеттэй болсон гэх иргэдэд дархлааны паспорт буюу эрсдэлээс чөлөөтэй гэсэн бичиг олгож, ажилд нь буцаан оруулахаас гадна аялал жуулчлалыг зөвшөөрөх талаар яригдсаны дараа ДЭМБ уг

Малайзад тавдугаар сарын 12 хүртэл иргэдийн хөдөлгөөнийг хориглосон боловч мусульман шашны рамадан баярын үеэр зарим хөнгөлөлт үзүүлэхээр болжээ. Энд хөл хорио гуравдугаар сарын 18-наас эхэлж, сар гаруй үргэлжилж байна. Хэдийгээр халдварын тархалтыг намдааж чадсан ч өдөртөө коронавирусийн 90 шахам тохиолдол илэрч байгааг Малайзын Эрүүл мэндийн яам мэдээллээ.

мэдэгдлийг гаргалаа. Ийм бичиг авсан хүмүүс

нийтийн эрүүл мэндийн удирдамжийг зөрчин халдвар тараах эрсдэлийг нэмэгдүүлж болзошгүй юм. Чили улсад анх дархлааны карт олгохоор төлөвлөсөн авч шинжилгээ найдвартай бус байгаа, зарим хүн карт авахын тулд албаар

Аниса Шукри

өвдөнө гэх мэт шүүмжлэлтэй тулгарсан. Үүнээс гадна хүний вирус дахин дахин халдах нь элбэг байдаг. АНУ болон бусад орнууд энэ хувилбарыг судалж байгаа аж. Коронавирусийн цар тахлыг хазаарлах гол арга зам нь сүргийн дархлаа гэгчийг бий болгох явдал гэдгийг нийтээр хүлээн зөвшөөрдөг.

Kakebo аргын үндсэн давуу тал бол ил тод байдал. Гэхдээ хамгийн чухал нь таны өөрийн дүгнэлт. Эхний сарын дараачаас л та дараах дүгнэлтийг хийж чадна. Өнгөрсөн сарын хуримтлалын төлөвлөгөөг биелүүлж чадсан уу. Юунд, ямар хэмжээний мөнгө зарцуулсан бэ. Ямар салбарт таны санхүү илүү зарцуулагдаж байгааг та тодорхой харж чадна. Мөн хэрхэн засаж залруулах боломж ч харагддаг. Эсвэл бүр эсрэгээрээ та өөртөө хэтэрхий бага мөнгө зарцуулдаг ч байж болно. Тиймээс нэмэх боломж байж болох юм. Магадгүй та төлөвлөснөөсөө бага мөнгө зарцуулсан бол үлдэгдэл мөнгийг хуримтлалдаа хийж болно.

Хуримтлал үүсгэхдээ бүхэл тоогоор худалдан авалт хийсэн гэж тооцно. Жишээ нь 47,500 төгрөгийн худалдан авалт хийлээ гэж бодъё. Тэгвэл 2500 төгрөгийг хуримтлалд хийнэ. Өөрийгөө 50,000 төгрөг зарцуулсан гэж бодоорой. Хэрэв та ихэвчлэн бэлэн мөнгө бус карт ашигладаг бол өөр аргыг сонгож болно. Тухайлбал, картанд 255,600 төгрөг байна гэж бодъё. Тэгвэл 5600 төгрөгийг хуримтлалд хийгээд 250 мянган төгрөгөөр борлуулалт хийгээрэй. Өдөр тутмын бага дүнтэй мөнгө сарын турш хуримтлагдсаар багагүй мөнгө болно.

Тухайн сард зарцуулах мөнгөн дүнг дөрвөн долоо хоногт хуваана. Долоо хоногийн сүүлээр төсөвлөсөн мөнгөнөөс үлдсэн дүнг шууд хуримтлалд

хийнэ. Ингэхийн тулд өөртөө торгууль бодож ол. Тухайлбал, бэлтгэлээ тасалсан, хэн нэгэнтэй маргалдсан, төлөвлөгөөгөө биелүүлж чадаагүй зэрэг өөрийнхөө дүрмийг зөрчсөн гэж санаагаар унахын оронд өөртөө торгууль төлж хуримтлал үүсгэ. Тэр хуримтлалыг дараа нь өөр ямар нэгэн өөрт хэрэгтэй зүйлд хөрөнгө оруулж болох юм. Яаралтай бус худалдан авалтыг сараар хойшлуул. 30 хоногийн дараа тэр эд барааг худалдан авах хүсэл байгаа бол танд үнэхээр хэрэгтэй зүйл байна гэж ойлгоё. Хэрэв худалдаж авах хүсэл байхгүй болсон бол худалдан авалтад зориулахаар хадгалж байсан тухайн үнийн дүнг бүхэлд нь эсвэл нэг хэсгийг нь хуримтлалдаа хийгээрэй.

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ12 2020.04.27, ДАВАА~№069 (1348) БАЯЖИХ УХААН

Та сар бүр авдаг цалингаа юунд зарцуулдаг вэ. Хэрхэн зарцуулсан нь

мэдэгдэхгүй нэг л мэдэхэд дуусаж, дараагийн цалин буух өдрөө хүлээдэг юм биш биз. Хэрвээ тийм бол орлого, зарлагаа хянах аргад суралцах хэрэгтэй. Японд энэ асуудлыг шийдэх нэгэн энгийн системийг боловсруулжээ. Энгийн бөгөөд үр дүнтэй байсан тул тус орны ард түмэн идэвхтэй ашиглаад зогсохгүй сүүлийн жилүүдэд бусад орны иргэд ч өргөнөөр ашиглах болсон байна. Ингээд таны үрэлгэн занг засаж, мөнгөн хуримтлал бий болгох kakebo аргыг танилцуулж байна.

Ka-ke-bo гэдэг нь “гэрийн эдийн засгийн ном” гэсэн утгатай. The Journal of Japan Studies сэтгүүлд бичсэнээр kakebo гэдэг ойлголтыг Японы анхны эмэгтэй сэтгүүлч Хани Макото боловсруулжээ. Kakebo бол төсөв дээрээ тууштай байж, хадгаламжийн зорилгодоо хүрэхэд тань туслах хөрөнгөө гар аргаар хянах систем юм. Уг аргыг хэрэгжүүлэхэд маш энгийн. Та хүснэгтэнд орж байгаа орлого, гарч байгаа зарлагаа бичнэ. Ингээд сарын дараа та цалингаа хаашаа дэмий үрэгдэж байгааг харах болно. Санхүүгээ ийм байдлаар хянах нь өөрийгөө мөнгөний зөв хэрэглээтэй болгон дадлагажуулахад тусалдаг. Мөн үүний үр дүнд мөнгөө дэмий үрэх буруу дадал зуршлаас салах юм.

С.Дөлгөөн, ЗГМ сонин

Орлого, зарлагаа тооцох

Та том, жижиг хоёр тэм-дэг лэлийн дэвтэр хөтлөх хэрэгтэй. Том дэвтэрт нь орлого, зарлага, хуримт-лалыг төлөвлөх юм. Харин жижиг дэвтэрт өдөр тутмын

зарлагаа бичиж байх зорилготой учир байнга өөртөө авч явах ёстой. Том болон жижиг дэвтэртээ бичих зүйлсийг илүү дэлгэрэнгүй тайлбарлаж өгье.

ТОМ ДЭВТЭРТ

ЖИЖИГ ДЭВТЭРТ

ОРЛОГОЦалин, нэмэлт

орлого, бэлэг, хэн нэгэнд зээлсэн

мөнгө гэх мэт. Яг тодорхой өдөр л тэмдэглэгээ хийнэ. Харин

урьдчилан тооцоогүй орлогыг өөр өнгийн балаар

нэмж бичнэ.

ЗАРЛАГАЗайлшгүй бөгөөд

урьдчилан мэдэгдэж байгаа зарлагыг бичих.

Тухайлбал, байрны төлбөр,

орон сууцны зээл, утасны төлбөр,

сургалт, томоохон худалдан авалт гэх мэтчилэн.

ХУРИМТЛАЛТухайн сард хуримтлалд

хийх гэж байгаа

хэмжээгээ бичнэ.

Хуримтлал тань үндсэн

орлогынхоо 10 хувиас багагүй байх хэрэгтэй.

Энэхүү дэвтэрт бичих зүйлийг дараах дөрвөн төрөлд хувааж болох юм. Тодруулбал, Ахуйн (хоол хүнс, хувцас, ахуйн жижиг сажиг зүйлс, хүүхдүүдэд гаргах зардал) Соёл, урлаг (музей, үзэсгэлэн үзэх, өөрийгөө боловсруулах, ном, сургалт) Амралт болон зугаа цэнгэл (ресторан, клуб, аялал, найз нартайгаа уулзах) Форс-мажор (ихэвчлэн урьдчилан төлөвлөх боломжгүй зарлага байдаг, жишээ нь, засвар, эмчилгээ) гэсэн төрлүүдэд хуваагдана. Сар бүр авах цалингийнхаа нийт дүнг бичээд, өөрийн төлөвлөгөөн дээр үндэслэн дөрвөн хэсэгт хуваана. Ингээд өдөр тутам гарсан зардлыг тэр дор нь бичиж явна. Мэдээж ямар төрөлд хамаарахыг мөн дурдах хэрэгтэй. Ингэхдээ худалдан авалт хийсэн баримтаараа бүртгээд явах нь илүү амар байдаг аж.

Хамгийн чухал нь дүгнэлт

Хуримтлал үүсгэх арга

Орлого, зарлагаа

хянах kakebo

арга

ДАХИН АМЬДРАЛ ЗОХИОХООС ЭМЭЭГЭЭД

БАЙНА

-Би 36 настай. Нөхрөөсөө салаад найман жил болж байна. Шинээр амьдрал зохиох гэхээр таарч тохирох хүнтэйгээ учрахгүй юм. Үүнээс гадна дахин амьдрал зохиохоос эмээ-гээд байна. Мөн улам зожиг болоод байх юм. Яавал дээр вэ?

13ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | 2020.04.27, ДАВАА~№069 (1348)СЭТГЭЛ ЗҮЙ

Би нөхрөө эхнэр,

хүүхэдтэй гэдгийг нь мэдэлгүй жирэмсэн болчихсон

Хүн ганц бие байх тусам зожгирч, ганцаардах, бусад хүнтэй таарахгүй

өөрийнхөөрөө байх хандлага их ажиглагддаг.

“Засгийн газрын мэдээ” сонин мэргэжлийн сэтгэлзүйчтэй хамтран бэлтгэдэг ээлжит зөвлөгөөгөө хүргэж байна.

Энэ удаа “Хамтдаа төв” ТББын тэргүүн, сэтгэл судлалын

докторант Ш.Галбадрах уншигчдын асуултад

хариуллаа. Хэрэв танд сэтгэл зүйн тулгамдсан асуудал

байвал манай сонинд хаяглан ирүүлээрэй.

Г.Санжааханд, ЗГМ Сонин

-Та нөхрөөсөө салаад багагүй хугацаа өнгөрсөн байна. Иймд дараагийн амьдралаа зохиох нь маш зөв. Хүн насны эцэст ганцаараа байна гэдэг хэцүү. Тиймээс нас залуу дээрээ өөрт тохирох, насан туршийн ханиа сонгох нь хамгийн чухал. Аливаа зүйлд хандах хандлага, аль өнцгөөс харах нь таны мэдрэмжийн асуудал. Тэгэхээр судалж буй хүндээ өөрт тань мөн чанараа харуулах боломж олгох хэрэгтэй. Дахин амьдрал зохиохдоо эмээх нь зөв ч ийм зүйл хүний амьдралд зөндөө тохиолддог шүү дээ. Хүн ганцаараа байх тусам эмзэг, өөнтөгч болж, аливаа зүйлд шүүмжлэлтэй ханддаг болчихдог. Хүн хосоороо байхын жаргалыг мэдэрнэ гэдэгт итгэлтэй байх нь чухал шүү.

ХОЙД ЭЭЖЭЭС БОЛООД АМИА ХОРЛОМООР

САНАГДДАГ

-Намайг долоон настай байхад ээж маань хорт хавдрын улмаас бурхан болж, жилийн дараа хойд ээжтэй болсон юм. Хойд ээж яагаад ч юм надад үнэхээр муухай ханддаг. Үүнээс нь болоод амиа хорлох талаар нэг биш удаа бодож байлаа. Надад үнэхээр хэцүү байна. Би яах ёстой вэ?

-Та хэдий төрсөн ээжгүй өссөн

ч гэсэн аав нь чамайг ээжтэй өсгөж, өөрөө хань ижилтэй байх гэж энэхүү сонголтыг хийсэн гэж бодож байна. Тэгэхээр хойд ээж гэсэн хандлагаар биш түүний төрүүлсэн хүүхэд мэт ээждээ хайр энэрлээр дүүрэн харц, халуун дулаан мэдрэмжээр хандаад нэг үзэхэд гэмгүй. Хүнийг хайрлаж байж тэр хүнээс хайр хүртэх нь хорвоогийн жам юм. Одоо чи том хүн болсон учир өөрийнхөө амьдралыг өөрөө зохиох боломж чамд нээлттэй байна. Хамгийн гол нь өөрийн гэсэн мэргэжил боловсролтой, амьдралаа аваад явах ажил, орлоготой, орон гэртэй болохын төлөө завгүй хөдөлмөрлөх хэрэгтэй. Хүн завгүй, өөрийн гэсэн зорилго тэмүүлэлтэй байснаар сайн сайхан амьдрах үүд хаалга нээгддэг.

НӨХӨР МААНЬ ХУУЧИН ЭХНЭРТЭЙГЭЭ

АМЬДАРНА ГЭНЭ

-Би долоон сартай жирэмсэн. Манай хүн ажилдаа явлаа гэж гараад утсаа салгаад алга болдог. Яагаад ингээд байгааг нь асуутал “Би хүүхэдтэй. Хүүхэдтэйгээ уулзсан юм” гэж хариулсан. Тэгээд цаашид хуучин эхнэртэйгээ амьдарна гэнэ. Би яах вэ?

-Та гэр бүлээ зөв төлөвлөөгүй, хань болох хүнээ сайн судалж таниагүй бололтой. Тэр хүн чинь цаанаа амьдралтай, өөрийн гэсэн үр хүүхэдтэй учраас гэр бүлээ гэх нь зөв шүү дээ. Та хоёр хүүхэдтэй болох, гэр бүл зохиох талаараа хоорондоо сайн ярилцаж байсан бол ийм зүйл болохгүй байсан.

Одоо та жирэмсэн, хүүхэд нь төрөх дөхсөн учраас өөртөө маш сайн анхаарал тавьж, үзлэг шинжилгээнд хамрагдаж, эсэн мэнд амаржих нь хамгийн чухал. Та сэтгэл санаагаар унахгүй, маш тайван, агаар салхинд гарч, амин дэмтэй хоол хүнс хэрэглэх, ном унших, хөгжим сонсох, сайхан унтаж амрах хэрэгтэй. Цаашид хуучин эхнэртэйгээ амьдарна гэж танд хэлсэн болохоор сэтгэлийн тэнхээтэй байж, асуудлыг аль болох хурдан шийдвэрлэх хэрэгтэй.

ГЭР БҮЛТЭЙ БОЛОХЫН ТУЛД ЮУГ АНХААРАХ ВЭ

-Би 31 настай, эрэгтэй. Өдий насалчихаад эхнэр, хүүхэд ч байхгүй. Өмнө нь нэг бүсгүйтэй амьдрах гээд бүтээгүй. Уг нь ганц бие байдалдаа дасаад байтал энэ жилээс гэр бүлтэй болохыг хүсдэг боллоо. Миний насны хүн гэр бүлтэй болохын тулд юунд анхаарах ёстой вэ?

-Та эрэгтэй хүн учраас оройтсон гэж өөрийгөө буруутгаж болохгүй. Хүн ганц бие байх тусам зожгирч, ганцаардах, бусад хүнтэй таарахгүй өөрийнхөөрөө байх хандлага их ажиглагддаг. Харин та өөрөө гэр бүлтэй болохыг хүсэж байгаа нь хамгийн чухал. Та гэр бүлтэй болохын тулд эхнэр болох хүнээ зөв таньж сонгох, амьдралд чинь хань болох хүн мөн эсэх талаар маш сайн судалж дахин бүтэлгүйтэхгүй байхад анхаарч шийдвэрээ гаргах хэрэгтэй.

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ14 2020.04.27, ДАВАА~№069 (1348) СУРТАЛЧИЛГАА

ТЕНДЕРИЙН УРИЛГА

ТЕНДЕРИЙН УРИЛГА INVITATION FOR BID

Огноо: 2020 оны 04 дүгээр сарын 27-ны өдөр

ТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН НЭР: Түлхүүр гардуулах гэрээний нөхцөлтэй Соёлын ордны барилга 850 хүний суудалтай /НД/ ажил ТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН ДУГААР: НХААГ-20/0098

Нийслэлийн Худалдан авах ажиллагааны газар эрх бүхий тендерт оролцогчдоос Түлхүүр гардуулах гэрээний нөхцөлтэй Соёлын ордны барилга 850 хүний суудалтай /НД/ ажлыг гүйцэтгэх тухай цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.

Энэхүү ажлын тендер шалгаруулалт нь Төрийн худалдан авах ажиллагааны цахим системээр зарлагдаж байгаа цахим тендер тул www.tender.gov.mn хаягаар орж дэлгэрэнгүй мэдээлэл болон цахим тендерийн баримт бичгийг авна уу.Тендерт оролцогч нь тендерийн баримт бичгийг илгээхийн өмнө 50,000 (тавин мянга) төгрөгийг цахим систем ашиглан төлсөн байх ёстой.Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс хойш 30 хоногийн туршид хүчинтэй байна.Тендерт оролцогч нь санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд: 1. Байгууламжийн зураг, төсөл боловсруулах, барих, түүний тоног төхөөрөмжийг хүргэх, суурилуулах ажлын нийт мөнгөн дүнгийн дундаж үзүүлэлтийг нь тооцох жилийн тоо: Сүүлийн 3 жил буюу 2017, 2018, 2019 онуудын борлуулалтын орлогын дундаж нь төсөвт өртгийн 30 хувиас багагүй байна.2. Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: Төсөвт өртгийн 30 хувиас багагүй байх.3. Сүүлийн гурван жилд хэрэгжүүлсэн ижил төстэй ажлын өртөг:Сүүлийн 3 жил буюу 2017, 2018, 2019 оны аль нэг жилд төсөвт өртгийн 30 хувиас багагүй үнийн дүнтэй ижил төстэй ажлыг доод тал нь нэг удаа гүйцэтгэсэн байх.4. Санхүүгийн тайлан ирүүлэх жилийн тоо: Санхүүгийн тайлан ирүүлэх шаардлагагүй бөгөөд Захиалагч цахим системээр дамжуулан тендерт оролцогчдын 2017, 2018, 2019 онуудын санхүүгийн тайлангийн шаардлагатай мэдээллийг тендер нээсэн өдрийн байдлаар хүчин төгөлдөр байхаар тооцож шалгана.Тусгай зөвшөөрөл шаардлагатай бол тусгай зөвшөөрөл ирүүлэх эсэх: ТиймЗураг төсөл боловсруулах байгууллага нь дараах тусгай зөвшөөрөл ирүүлнэ. Барилга, хот байгуулалтын яамнаас олгодог:1.2.1. 1-10 хүртэл давхар барилга байгууламжийн барилга архитектур, орчны ерөнхий төлөвлөгөө, тохижилт, өндөржилт, барилга бүтээцийн зураг төсөл, барилгын зохион байгуулалтын зураг төсөл (БЗБТ, АГТ, ҮЗБТ) түүнээс дээш1.2.4 Дотор усан хангамж, ариутгах татуурга, халаалт, салхивч агаар сэлгэлт, хөргөлтийн систем, гадна салбар шугам сүлжээ, түүнтэй холбогдох барилга байгууламжийн технологийн зураг төсөл түүнээс дээш1.2.5 Дотор гэрэлтүүлэг, цахилгаан хангамж, гадна салбар шугам сүлжээ, түүнтэй холбогдох барилга байгууламжийн технологийн зураг төсөл (10кВ хүртэл), дотор радио холбоо, галын болон бусад дохиоллын систем, дохиолол, мэдээллийн байгууламжийн зураг төсөл, хамгаалалтын систем, түүнтэй холбогдох барилга байгууламжийн технологи, компьютер хангамжийн дотоод сүлжээ, гадна салбар шугам сүлжээний зураг төсөл, орон сууц, олон нийт, үйлдвэрийн барилгын болон тоног төхөөрөмжийн хянах, хэмжих хэрэгсэл /КИП/, автоматикийн зураг төсөл түүнээс дээш1.2.6 Техник, эдийн засгийн үндэслэл, барилгын төсөв түүнээс дээш эсхүлЗТ-3.1 Архитектур, барилга бүтээц, барилгын зохион байгуулалтын зураг төсөл түүнээс дээшЗТ-8.1 Орчны ерөнхий төлөвлөгөө, тохижилт, өндөржилтийн зураг төсөл түүнээс дээшЗТ-6.1 Барилга байгууламжийн дотор ус хангамж, ариутгах татуургын систем, гадна салбар шугам сүлжээ,түүнтэй холбогдох барилга байгууламжийн технологийн зураг төсөл түүнээс дээшЗТ-6.2 Барилга байгууламжийн дотор халаалт, салхивчийн систем, гадна салбар шугам сүлжээ, түүнтэй холбогдох барилга байгууламжийн технологийн зураг төсөл түүнээс дээш

ЗТ-6.3 Барилга байгууламжийн дотор гэрэлтүүлэг, цахилгаан хангамжийн систем, гадна салбар шугам сүлжээ, түүнтэй холбогдох барилга байгууламжийн технологийн зураг төсөл Орон сууц, олон нийт, үйлдвэрийн барилгын болон тоног төхөөрөмжийн хянах, хэмжих хэрэгсэл /КИП/, автоматикийн зураг төсөл түүнээс дээш3Т-6.4 Барилга байгууламжийн дотор радио холбоо, галын болон бусад дохиоллын систем, мэдээллийн байгууламжийн зураг төсөл, хамгаалалтын систем, түүнтэй холбогдох барилга байгууламжийн технологи, компьютер хангамжийн дотоод сүлжээ, гадна салбар шугам сүлжээний зураг төсөл түүнээс дээшЗТ-11.1 Барилга байгууламжийн техник эдийн засгийн үндэслэл, төсөв болон түүнээс дээш.

Ажил гүйцэтгэх байгууллага нь дараах тусгай зөвшөөрөл ирүүлнэ. Барилга, хот байгуулалтын яамнаас олгодог:2.1.1. Барилгын засвар, засал чимэглэл, орчны тохижилт түүнээс дээш2.1.2. Цутгамал болон угсармал төмөр бетон, мод ба өрөгт бүтээцэн барилгын угсралт, өргөтгөл, шинэчлэлийн ажил /1-5 давхар хүртэл/ түүнээс дээш2.2.1. Барилгын дотор халаалт, салхивч, ус хангамж, ариутгах татуургын шугам сүлжээ, тэдгээрийн тоног төхөөрөмж, гадна салбар шугам сүлжээний угсралт түүнээс дээш2.2.2. Барилгын дотор гэрэлтүүлэг, цахилгаан хангамж, холбоо дохиолол, интернет сүлжээ, гал унтраах болон галын аюулын дохиоллын системийн угсралт, тэдгээрийн тоног төхөөрөмж, тухайн барилгын гадна салбар шугам сүлжээний угсралт болон түүнээс дээшэсхүлБА-8.1 Барилга байгууламжийн засвар, засал чимэглэл, интерьер, орчны тохижилтын ажил түүнээс дээшБА-2.1 Цутгамал болон угсармал төмөр бетон, мод ба өрөгт бүтээцэн барилгын угсралт, өргөтгөл, шинэчлэлийн ажил түүнээс дээшБА-6.1 Барилга байгууламжийн дотор ус хангамж, ариутгах татуургын шугам сүлжээ, тэдгээрийн тоног төхөөрөмж, гадна салбар шугам сүлжээний угсралт түүнээс дээшБА-6.2 Барилга байгууламжийн дотор халаалт, салхивчийн шугам сүлжээ, тэдгээрийн тоног төхөөрөмж, гадна салбар шугам сүлжээний угсралт түүнээс дээшБА-6.3 Барилга байгууламжийн дотор гэрэлтүүлэг, цахилгаан хангамжийн угсралт, тэдгээрийн тоног төхөөрөмж, тухайн барилгын гадна салбар шугам сүлжээний угсралт болон түүнээс дээшБА-6.4 Барилга байгууламжийн дотор холбоо дохиолол, интернэт сүлжээ, гал унтраах болон галын аюулын дохиоллын системийн угсралт, тэдгээрийн тоног төхөөрөмж, тухайн барилгын гадна салбар шугам сүлжээний угсралт болон түүнээс дээшТендерийн баталгааны үнийн дүн: 150,000,000 /нэг зуун тавин сая/ төгрөг

Тендерийг 2020 оны 05 дугаар сарын 29-ний өдрийн 09 цаг 10 минутаас өмнө системд ирүүлэх ба нээлтэд оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2020 оны 05 дугаар сарын 29-ний өдрийн 09 цаг 20 минутад Нийслэлийн Худалдан авах ажиллагааны газрын 1012 тоот өрөөнд нээнэ.

Гадаадын этгээд тендер ирүүлэх эрхтэй.Дотоодын давуу эрх тооцно.

Сонирхсон этгээд тендерийн баримт бичиг болон холбогдох бусад материалыг www.tender.gov.mn, www.ub-procurement.mn цахим хуудаснаас, бусад мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.

Улаанбаатар хот, Чингэлтэй дүүрэг, 4 дүгээр хороо, Бага тойруу-15,Нийслэлийн Засаг захиргааны 4 дүгээр байр, 10 дугаар давхар, Нийслэлийн Худалдан авах ажиллагааны газар, Утас: 75757810

Огноо: 2020 оны 04 дүгээр сарын 27-ны өдөр

ТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН НЭР: Хүүхдийн шүдний кабинет /Улаанбаатар, Чингэлтэй дүүрэг, 39, 57 дугаар сургууль/ засвар, тоног төхөөрөмж нийлүүлэх ажил цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна. ТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН ДУГААР: НХААГ-20/0101

Энэхүү ажлын тендер шалгаруулалт нь Төрийн худалдан авах ажиллагааны цахим системээр зарлагдаж байгаа цахим тендер тул www.tender.gov.mn хаягаар орж дэлгэрэнгүй мэдээлэл болон тендерийн баримт бичгийг авна уу.

Тендерт оролцогч нь тендерийн баримт бичгийг илгээхийн өмнө 50 000 (тавин мянга) төгрөгийг банкны цахим төлбөр тооцооны системийг ашиглан төлсөн байх ёстой.

Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс эхлэн 30 хоногийн дотор хүчинтэй байна.Тендерт оролцогч нь туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд:

1. Борлуулалтын хэмжээ: Сүүлийн 3 жил буюу 2017, 2018, 2019 онуудын борлуулалтын орлогын дундаж нь төсөвт

өртгийн 50 хувиас багагүй байна.2. Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: Төсөвт өртгийн 30 хувиас багагүй байх.3. Аудитаар баталгаажуулсан санхүүгийн тайлан ирүүлэх жилийн тоо: Санхүүгийн тайлан ирүүлэх шаардлагагүй бөгөөд Захиалагч цахим системээр дамжуулан

тендерт оролцогчдын 2017, 2018, 2019 онуудын санхүүгийн тайлангийн шаардлагатай мэдээллийг татаж үзнэ.

4. Ижил төстэй ажил гэрээгээр гүйцэтгэсэн туршлагын мэдээлэл ирүүлэх жилийн тоо: Сүүлийн 3 жил буюу 2017, 2018, 2019 оны аль нэг жилд төсөвт өртгийн 30 хувиас багагүй

үнийн дүнтэй ижил төстэй барааг доод тал нь нэг удаа нийлүүлсэн байна. Тендерийн баталгааны үнийн дүн: 3,000,000 /Гурван сая/ төгрөгийн үнийн дүнтэй тендерийн баталгаа ирүүлнэ.

Тендерийг 2020 оны 05 дугаар сарын 27-ны өдрийн 11 цаг 00 минутаас өмнө системд ирүүлэх ба нээлтэд оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2020 оны 05 дугаар сарын 27-ны өдрийн 11 цаг 30 минутад Нийслэлийн Худалдан авах ажиллагааны газрын 1012 тоот өрөөнд нээнэ.

Гадаадын этгээд тендер ирүүлэх эрхтэй.Дотоодын давуу эрх тооцно.

Сонирхсон этгээд тендерийн баримт бичиг болон холбогдох бусад материалыг www.tender.gov.mn, www.ub-procurement.mn цахим хуудаснаас, бусад мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.

Улаанбаатар хот, Чингэлтэй дүүрэг, 4 дүгээр хороо, Бага тойруу-15,Нийслэлийн Засаг захиргааны IV байр, 10 дугаар давхар,

Нийслэлийн Худалдан авах ажиллагааны газар,Утас: 75757810.

Цахим хаяг: www.tender.gov.mn, www.ub-procurement.mn

Date: 27 April, 2020

BID NAME: Repair and Supply of Equipments for Kid’s dental department /39, 57th school of Chingeltei district, Ulaanbaatar/

BID REFERENCE NUMBER: NKHAAG-20/0101

The Procurement agency of Capital City would like to invite the eligible bidders to submit their sealed bids : Repair and Supply of Equipments for Kid’s dental department /39, 57th school of Chingeltei district, Ulaanbaatar/

This bid of goods is being advertised through e-procurement system, thus the detailed information and electronic bidding document may be obtained from www.tender.gov.mn 50.000 tugrugs (fifty thousand) should be paid by the interested eligible bidders through e-banking system prior to submission of their bids.Bid shall be valid for 30 days from the date of bid opening.

Bid documents shall consist of the following:Interested bidders should meet with the following financial and work experience requirements:

1. Sales revenue: Avarage sales revenue of last 3 years (2017, 2018, 2019) should not be less than 50 percent of

the budget.2. The amount of easily convertible assets and the available loan: It should not be less than 30 percent of the budget.3. The confirmed by Audit financial report’s year: Bidder should not to submit financial reports with your bid and We will download required infor-

mation from your financial reports of 2017, 2018 and 2019 by the e-procurement system. 4. The cost of Similar work performed of last 3 years: Bidder should have experience of supplying similar goods which has value of not less than 30

percent of the budget for any one year for last 3 years (2017, 2018, 2019).

The amount of Bid confirmation: 3,000,000 (three million) tugrugs Bids must be delivered to the address of e-procurement system prior 11:00 am on 25 May, 2020 and will be publicly opened in the presence of interested bidders’ designated representatives, at 11:30 am 27 May, 2020 in Bid opening room 1012 of the Procurement Agency of Capital city.

Foreign bidder is eligible to submit a bid.Margin of domestic preference shall be applied.

Interested eligible bidders may obtain further information from the following address:

The Procurement agency of the Capital City, 10th floor, Capital governing office building-4, Sambuu street, Bagatoiruu 15, Chingeltei district, Ulaanbaatar, Mongolia

Phone: 75757807

Email address: www.tender.gov.mn, www.ub-procurement.mn

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | ТЕХНОЛОГИ 15 2020.04.27, ДАВАА~№069 (1348)

Хүний биеийн байдлыг хянах “ухаалаг” хувцас

Wi-Fi технологид анх удаа дамжуулах зурвас нэмэгдлээ

COVID-19 цар тахлын үед бусдаас зай барихад тустай бугуйв чийг Ант-верпен хотын усан

боомтын захиргаа ирэх сараас ажилчдадаа туршихаар шийдлээ. Тус бугуйвчийг үйлдвэрлэсэн Белгийн Rombit компани урьд нь ч Антверпений боомтын захир-гаанд тээврийн хэрэгсэл ойртох үед, хөлөг онгоцны тавцангаас хүн усанд унах үед анхааруулах, ажлын тусгай бүсэд нэвтрэх хүмүүсийг хянах чадвартай бугуйн зүүлт нийлүүлж байжээ.

Хүний эрүүл мэндийг хяна-хын тулд арьсанд наалтаар тогтоож хэрэглэдэг төрөл бүрийн сенсор-мэдрэгч хэрэгсэл эрчимтэй хөгжиж байна. Гэхдээ хүний биеийн олон хэсэгт сенсор наах нь хэрэглээний хувьд то-хи ромжгүй байгааг Мас-са чусетсын тех ноло гийн их сургууль өөр аргаар шийдлээ.

Орчин үеийн “ухаалаг” хувц санд ашиглах цахим мэд-рэгчтэй Е-TeCS бөс даавууг эрдэмтэд полиэстерээр

хийжээ. Ус нэвтрүүлдэггүй чип бүхий туузыг бөс даавуунд гаргасан зориулалтын ховил дотор шургуулахад мэдрэгч элемент нь хүний арьсанд хүрэх шаардлагатай хэмжилт хийж, мэдээлэл цуглуулах юм.

Бөс даавууны цахим хэсэг нь өгөгдөл боловсруулах

процессор, литий-полимер зай хураагуур, bluetooth утасгүй холболт бүхий туузан модультай. Хувцсыг угаах, угаалгын машинд хийхийн өмнө цахим модулийг хувцаснаас сугалж авах ёстой. Сугалж авсан цахим модулийг өөр хувцсанд ашиглах боломжтой.

Массачусетсын техно-логийн их сургуулийн ин-жене рүүдийн бүтээсэн “ухаа лаг” цамц хүний биеийн 30 өөр хэсгээс температур, хөдөл гөөний

идэвх, зүрх ний цохилт, амьсгалын давтам жийг хэмжин бүртгэх чад вартай.

Одоогоор туршилтын шатан даа яваа энэхүү бичил төхөө рөмжийг цаашид цэрэг дайчин, тамирчин, эмнэлэгт хэвтэж буй өвчтөний төрөл бүрийн хувцсанд ашиглахаар төлөвлөж байна. █

Утасгүй холбооны Wi-Fi технологи анх үүссэн 1998 оноос хойших хөгжлийн 20 жилийн түүхэндээ анх удаа дорвитой шинэчлэгдэхээр боллоо. Орчин үеийн Wi-Fi холболт нь 2.4 болон 5 ГГц-ийн давтамжийн хоёр зурваст ажилладаг.

АНУ-ын Холбооны Харил-цаа Холбооны Комисс (FCC - Federal Communications Com-mission) 6ГГц-ийн зурвасыг Wi-Fi холбоонд зориулсан лиценз шаарддаггүй зурвас болгож буйг зарлав. Хол-боо ны давтамжийн зур вас гурав болсноор холбол-тын хурд удаашрах, тасрах,

гацах хүндрэл эрс багасна. Туршилтаас үзвэл 6ГГц-ын давтамжийн зурваст өгөгд-лийг хоёр милли секундын хүлээгдэл, 2Гбит/с-ийн хурд тай дамжуулж болж байгаа юм. Шинэ 6ГГц-ийн давтамжийн зурвас дэмждэг Wi-Fi 6E стан-дартын дамжуулагч төхөө-рөмж энэ оны эцсээр худал-даанд гарч, ирэх жилээс нийтийн хэрэглээ болно. Одоо гоор зөвхөн АНУ-д зөв шөө рөл олгоод байгаа шинэ зурвасын стандартыг дэлхийн бусад бүс нутаг, улс орнууд ч хүлээн зөвшөөрч хэ-рэг лээнд нэвтрүүлэх ёстой. █

Бельги улс зай барих хяналтын бугуйвч туршина

Шинэ бугуйвчийн программ хангамж нь хэрэглэгч аюулгүйн зай барьж буй эсэхийг байнга хянаж явна. Жишээ нь ажилтан бусадтай 1.5 метрээс ойртох тохиолдолд дуут дохио өгч анхааруулах юм. Бугуйвчийг ашиглан хэрэглэгч ямар хүмүүс-тэй ойр зайд харилцсаныг ч илрүүлж болно хэмээн хөгжүүлэгчид нь тайлбарлаж байна. Боомтын ажилтнаас коронавирусийн халдвар илрэх тохиолдолд компани юм уу эрүүлийг хамгаалах байгууллага тухайн хүн ажлын долоо хоногт хэн хэнтэй контакт үүсгэснийг бугуйвчных нь мэдээллээр

тодорхойлох боломжтой. Антверпений боомтын 60 мянга орчим ажилтан, ажилчид Rombit компанийн хяналтын бугуйвчийг коронавирусийн цар тахлаас ч өмнө ашиглаж ирсэн. Өдгөө цар тахлын нөхцөлд ажилчдын бугуйвчны программ хангамжид бусдаас зай барих хяналтын функц нэмж суулгаад турших юм. Бугуйвчийг компаниуд ажилч-даа хаа байгааг хянах, илрүүлэх үүднээс ашиглахгүй гэдгийг Rombit-ын ерөнхий захи рал Жон Бекелманс тайл барлав. Уг бугуйвч интернэт болон төвлөрсөн серверээр дамжихгүйгээр шууд хоорондоо харилцдаг. █

О.Мишээл, ЗГМ Сонин

БНХАУ-ын дрон хөгжүү-лэлт, үйлдвэрлэлийн EHang компани автомат жолоод логотой нисэх төхөөрөмжийн дэлхийн анхны өртөө буудлыг байгуулахаар шийдлээ.

Тус компани Хята дын өмнөдөд орших хоёр сая хүн амтай Хөжоу хотод жуулч дад зориулсан дроны нисэх буудал байгуулах юм. Нийт 2,500 ам метр талбайтай, гурван

Автомат нисэх төхөөрөмжид зориулсан дэлхийн анхны өртөө байгуулна

давхар терминалын барилгын дээвэр дээр нисдэг тээврийн хэрэгсэл бууж, хөөрөх болно. Барилгын дотор талыг зорчигчдын буух, хөөрөх, хүлээх танхимууд болгон төхөөрөмжилнө.

Төслийн зорилго нь Хята-дын өмнөд бүс нутгийн илүү алдартай газруудыг зорь дог жуулчдыг урсгалыг Хөжоу хот руу чиглүүлэх яв дал. Шинээр байгуулах

тер минал нь одоогоор нэгд сэн стандарттай болж амжаа гүй байгаа автомат нисэх төхөөрөмжийг арилжаа ны зорилгоор ашиглах тур шил тын талбар болох юм. Нисдэг таксины туршилтаа саяхан амжилттай дуусгасан EHang компани Норвеги улсад хоёр хүний суудалтай, цахилгаан хөдөлгүүр бүхий нисдэг аппарат турших зөвшөөрөл аваад байна. █

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ16 2020.04.27, ДАВАА~№069 (1348) ЗАГВАР

Н.Сийлэн, ЗГМ сонин

Цэрэг засалт моодноос гараагүй хэвээр байна

Үс сайхан бол зүс сайхан гэдэг. Эрчүүдийн гадаад төрхийг тодотгох 2020 оны үс засалтын чиг хандлагыг Fashionbeans сайт дараах байдлаар тодорхойлжээ.

УУСАЛТТАЙ БОГИНО ЗАСАЛТ Peaky Blinders цувралын трэнд болгосон

эл засалт 2020 оны загварт хүч түрэн орж ирж байна. Орой хэсгийн үсийг үлдээж уусган засах энэ хэв маяг таныг залуухан бас цоглог харагдахад тусална. Та орой хэсгийн үсээ хүссэнээрээ янзалж, өөр өөр хэв маягийг бүрдүүлэх боломжтой учир энэ зун загварлаг харагдана гэдэгтээ итгэлтэй байж болно. Гэхдээ орой хэсгийн үсээ эмх замбараагүй янзлахад тохирохуйц урттай засуулахаа мартуузай.

2020 ОНЫ ЭРЧҮҮДИЙН

ҮС ЗАСАЛТЫН ТРЭНД

ФРАНЦ МАЯГИЙН БОГИНО ЗАСАЛТ

Энэ засалтын гол онцлог нь нарийн заагласан шугам бөгөөд энэ шугам нь таны нүүрний хэлбэрийг тодотгож, эршүүд, хүчирхэг, спортлог харагдуулах болно. Зөвхөн хүчирхэг төрх бүрдүүлээд зогсохгүй ямар ч нүүрний хэлбэрт зохицдог тул та өөртөө зоригтой шинэчлэл хийх боломжтой. Жигд урттай болон тэгш хэмт засалт гэсэн хоёр төрөл бий учраас өөрийн имиждээ тохируулан сонгоорой.

QUIFF АНУ-ын Ерөнхийлөгч асан Жон Кеннедигийн

трэнд болгосон энэ загвар хамгийн сонгодог, ажил хэрэгч засалтад тооцогддог. Энэ засалтыг хийхдээ үсээ хувааж, нэг хэсгийг нь хажуу тийш нь унжуулдаг ба нөгөө талыг нь жигд самнана. Quiff засалт нь сонгодог эсвэл орчин үеийн гэсэн хоёр хэлбэртэй бөгөөд толгойн ар, хажуу хэсгүүдийн үс оройн хэсгийн үснээс харьцангуй урт байдаг. Харин орчин үеийн засалтад ар ба хажуу хэсгийг богино тайрч, орой хэсгийн үсээ урт үлдээх хандлага зонхилдог.

БОБ ТАЙРАЛТ Халуухан, хүчирхэг харагдуулах энэ засалт

танаас багагүй тэвчээр шаардана. Гэхдээ зорилгодоо хүрсний дараа та хүссэн хэв маягаа төвөггүй бүрдүүлж чадна. Энэ засалтын гол нууц жигд бус хэмд оршдог бөгөөд бага зэрэг долгион оруулж янзлаарай.

ЦЭРЭГ ЗАСАЛТ Эрчүүдийн хувьд богино үс засалт хамгийн

дур булаам, халуухан үс засалтанд тооцогддог.Ул тавьж, нимгэн үс үлдээсэн цэрэг маягийн

энэ тайралт бол хэзээ ч моодноос гардаггүй. Гэхдээ энэ засалт зөвхөн тэгш хэм бүхий

нүүртэй эрчүүдэд сайхан зохидог учир сонголт хийхдээ сайтар бодож үзээрэй.

17ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | 2020.04.27, ДАВАА~№069 (1348)ГОО САЙХАН

Бүсгүй хүний гоо төрхийг

тодотгогч

М.Хасгоо

Энэ удаагийн “Гоо сайхан” буландаа make up artist М.Хасгоог онцолж байна. Нягтлан бодогч мэргэжилтэй тэрбээр гурван жилийн өмнөөс make up artistаар ажиллаж буй бөгөөд сурсан зүйлээ Youtube хуудсаараа дамжуулж бусадтай хуваалцдаг. Түүнийг цахим хэрэглэгчид Hasgoo qn нэрээр нь хэдийн мэддэг болжээ.

Э.Энхлүүн, ЗГМ Сонин

Биеийн өндөр: 168 см Биеийн жин: 50 кг Төрсөн он, сар, өдөр:

1993.07.15 Орд: Мэлхий Үсний өнгө: Хар Нүдний өнгө: Хар Төгссөн сургууль: Мандах

бүртгэл Ажил: Нягтлан бодогч, make

up artist Идэх дуртай хоол: Солонгос

хоол Үзэх дуртай кино: Сэтгэгдэл

үлдээж чаддаг кинонд дуртай Дуртай өнгө: Цайвар,

гэгээлэг өнгөнд дуртай Зорилго: Чадварлаг артист

болох Хобби: Аялах, хэл сурах,

тэмдэглэл бичих, нүүрний будаг цуглуулах

Баримталдаг зарчим: Хувийн зохион байгуулалттай байх, цаг баримтлах

Багын хоч: Африка Дуртай сүрчиг: Boss, Chanel Хэлэх дуртай үг: Тууштай

хийгээд байгаарай Хасгоо Жингээ хэрхэн барьдаг вэ:

Дасгал хийж, хоолны дэглэм барьдаггүй

Гоо сайхны ямар бүтээгдэхүүн хэрэглэдэг вэ: Солонгос гоо сайхны бүтээгдэхүүн хэрэглэдэг

Instagram: hasgoo_qn

Б.Хонгорзул: Эцэг, эхчүүд хүүхдээ дагуулаад галерейд

очдог болмоор байна

Нум, саадаг агссан хаан тэсгим хүйтнийг сөрөн шандаст хүлгээр хурдлах агаад

түүний араас гоо үзэсгэлэнт хатан нь явна. Харин хатны араас баатрууд яваа харагдах нь реалист уран зураач Б.Хонгорзулын туурвиж буй Хүннүгийн сэдэвт бүтээлүүдийнх нь нэг хэсэг. Зураач Б.Хонгорзулын хүүхдийн сэдэвт бүтээлд хүмүүс дуртай. Харин сүүлийн үед тэрбээр түүхийн сэдэвт анхаарлаа хандуулах болжээ. Монголчуудынхаа эртний түүхийг уран зургаар өгүүлж, хойч үедээ өвлүүлэх үүднээс сонирхон оролдох болсноо зураач дуулгасан юм. Бид түүнийг энэ удаагийнхаа зочноор урилаа.

-Таны Хүннүгийн сэдэвт бүтээл хараанд шууд өртөж байна. Морины хазаарын чимэглэл нь тун чамин хийцтэй юм. Та энэ бүхнийг хэрхэн дүрсэлж гаргасан бэ. Судалгаа нэлээд хийж байж зурав уу?

-Реалист зурагт бодит үнэнийг өгүүлэх ёстой. Би хоёр жилийн өмнөөс түүхийн сэдэвт бүтээл туурвиж байна. Зураач найз нартайгаа энэ сэдвээр бүтээл хийе гэж дөрвөн жилийн өмнө ярилцаж байлаа.

Монголын түүх хязгаар нь үл харагдах далай тэнгис адил агуу баялаг. Тэгээд ч сүүлийн үед эртний олдворууд ихээр олдож,

Б.Гандолгор, ЗГМ сонин эрдэмтэн судлаачид судлан нийтэд дэлгэж, өвөг дээдсийн минь тухай түүхийн мэдлэгийг улам нэмж, өөрчилж байна. Улс үндэстэн, газар нутаг, тусгаар тогтнолын төлөө дайн тулаан хийхийн зэрэгцээ ард олон аж төрж, ахуйн хэрэглээнээс гадна оюуны болон урлаг соёлын өвийг бүтээж байсан нь мэдээж.

Хүн үүссэн 400 мянган жилтэй харьцуулахад 2000 жил гэдэг тийм ч эрт үе биш. Энэ хугацаанд хүмүүсийн дүр төрх генийн хувьд тэгтлээ их өөрчлөгдөөгүй. Хүннүчүүд гэхээр зэрлэг балмад хүмүүс байсан мэтээр төсөөлж, араатанлаг шинжтэй байсан гэж ойлгох нь баатарлаг дайчин гэж харуулах санаа байж болох ч арай хэтрүүлэгтэй байх. Тэр үед зөн билэг, антропологи, анагаах ухаан, одон орон судлал, гар урлал, технологи их өөр түвшинд хөгжсөн байжээ гэдэг нь түүхчид, угсаатан судлаачдын бүтээлээс харагддаг юм билээ. Хүннүчүүд бэлгэдлийн дүрслэлтэй, урлаг, гоёл чимэглэлийн хийц, загвар хөгжсөн, тансаг хэрэглээтэй байжээ.

“Улаанбаатар” их сургуулийн музейд байдаг Архангай аймаг дахь Гол мод хэмээх газрын Хүннүгийн язгууртны булшнаас гаргасан морины тоноглолуудыг би үзсэн. Археологич Д.Эрдэнэбаатар тухайн үед судалгааны экспедицийг удирдаж энэ ховор олдворыг олсон юм билээ. Эдлэл хэрэглэл, морины тоноглолыг

л байна. Санаагаар болдог бол хурдан дуусгамаар байна. Ямар ч байсан наадмаас өмнө дуусгана аа. Том хэмжээний бүтээл зурахад дор хаяж 3-4 сар болдог. Мэдээж өдөр бүр нухаж чадахгүй. Дунд нь амрангаа өөр жижиг зургууд хийнэ.

-Ганц эвэрт билэгт гөрөөсийг дангаар нь томоор дүрсэлсэн байна. Энэ гөрөөсний талаар ярихгүй юу?

-Хүннүгийн язгууртны булшнаас олдсон морины хазаарын тоноглол дээр байсан дүрсийг томруулж зурсан юм. Дөрвөн см-ийн хэмжээтэй дугуй дээрх дүрс нь ганц эвэртэй билэгт гөрөөс, нэг эвэрт ирвэс байдаг. Тэгэхээр хүннүчүүд ирвэс шүтдэг байжээ. Нэг эвэртэй байдаг нь тэнгэр шүтдэгтэй холбоотой. Судлаачдын тайлбарласнаар ганц эвэрт билэгт гөрөөс нь сарны бэлгэдэл. Нэг эвэрт ирвэс нь нарны бэлгэдэл юм байна. Хүннүчүүд өглөө наранд, үдэш саранд мөргөдөг байжээ. Язгууртан хатад нь гоо сайхан болгодог хэмээн 15-ны сарыг шүтэж, сүү өргөн мөргөдөг байсан тухай тэмдэглэсэн байдаг. Ийм их учир утгатай бэлгэдлийг морины хазаар дээр уран нарийнаар дүрсэлнэ гэдэг аугаа том соёл. Энэ

чимэглэл болоод Хүннүгийн үеийн булшны олдворын фото зураг намайг ховсдож буй мэт л татсан. Тиймээс би хазаарынх нь чимэглэлийг томоор зурсан юм.

-Та Хүннүгийн сэдэвт бүтээлээ хэчнээн цуврал болгож байж үзэсгэлэнгээ дэлгэх вэ?

-Одоо тодорхой хэлэхэд эрт байна. Ямар ч байсан өөрийнхөө чадах хэмжээнд хэдэн зураг зурна гэж төлөвлөсөн. Арай хожуу үеийн, бидний сайн мэдэхгүй бүрхэг байдаг Сяньби, Тоба, Уйгур улсуудыг ч судлах шаардлагатай юм билээ. Санаа нийлдэг хэдэн зураач нөхөдтэйгээ хамтраад хэдэн сайхан бүтээл хийчих яриа бий.

-Хашаан дээр сууж буй алаг шаазгай, түүний хажууд буй хүү, охин хоёр бүхий энэ зургийг харахаар байгаль, хүн, тэр дундаа хүүхдийн шүтэлцээ харагдах юм. Энэ зураг таны цуврал бүтээлүүдийн тань нэг үү?

-2002 онд олон хүүхэд хоорондоо үг дамжуулж тоглож буй тухай “Бор шувуунууд” гэдэг зураг зурсан юм. Бид хүүхэд байхдаа хоорондоо үг дамжуулж тоглоод л, буруу хэлснийгээ шоолж инээлдэн, хөгжилддөг байлаа. Тэр үеийг

Өвөг дээдсийнхээ түүхийг уран зургаар дүрсэлж хойч үедээ үлдээхээр Хүннүгийн үеэс эхлээд зурж байгаа

УРЛАГИЙН БҮТЭЭЛЭЭР ХҮНИЙГ ТАЙВШРУУЛЖ БОЛНО, ГАЛЗУУРУУЛЖ Ч БОЛНО. И.РЕПИНИЙ “ДОГШИН ИВАН ХҮҮГЭЭ АЛСАН НЬ” ГЭДЭГ ЗУРАГ БОЛ ХҮНИЙ СЭТГЭХҮЙД МАШ ХҮНД ТУСДАГ.

энэ хэвээр нь улсын соёлын өвд албан ёсоор бүртгүүлээд ном, тайлбартай нь хүлээлгэж өгсөн байдаг. Д.Эрдэнэбаатар археологич хүнлэг, эх оронч их сайхан хүн. Би энэ хүнтэй танилцаж, зөвлөгөө авсан. Ингээд өөрсдийнх нь сэргээж номонд оруулсан бүтээлийг нь баяжуулан зурж байна.

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ18 2020.04.27, ДАВАА~№069 (1348) ЗГМ: ЗОЧИН


-Бүтээлдээ нэр өгч амжсан уу. Хэзээ дуусгах вэ?

-Нэр өгөөгүй ээ. 2х3 метрийн хэмжээтэй бүтээл. Хараахан дуусаагүй, дөнгөж эхлээд л явж байна. Уран зураг учраас өгүүлэмжтэй байх ёстой. Эхлээд хаан, хатан хоёрыг цасан дундуур давхиж яваа байдлаар эскиз хийтэл аятайхан болсон шиг санагдахаар нь томруулах гээд л явж байна. Эхлэх амархан, дуусгах хэцүү байдаг. Заримдаа анхны дүрслэлээсээ муудах ч тохиолдол гарна. Зурах явцад засаж янзлах зүйл гарч ирж

ЗГМ: ЗОЧИН

ХҮННҮЧҮҮД ӨГЛӨӨ НАРАНД, ҮДЭШ САРАНД МӨРГӨДӨГ БАЙЖЭЭ. ЯЗГУУРТАН ХАТАД НЬ ГОО САЙХАН БОЛГОДОГ ХЭМЭЭН 15-НЫ САРЫГ ШҮТЭЖ, СҮҮ ӨРГӨН МӨРГӨДӨГ БАЙСАН ТУХАЙ ТЭМДЭГЛЭСЭН БАЙДАГ.

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | 13 2020.04.27, ДАВАА~№069 (1348)

бодоход одоо амьд харилцаа алга болчихоод байна. Би зургийнхаа гол баатруудыг үүлэн дунд байгаагаар зурдаг. Орчинг заавал тоочиж зурах шаардлагагүй. Өөрийнхөө өгүүлэх гэж зорьсон дүрслэлээ л тод гаргахыг хичээдэг. Үүлэн дунд зурахаар гэгээлэг, гоё өнгөтэй болдог. Үүлэн дунд яг ийм сэдэвтэй зурсан хоёр зураг бий. Нэг нь Лондонд, нөгөө нь ХӨСҮТ-ийн эрчимт эмчилгээний тасагт байгаа. Хүүхдийн сэдэвт зургуудаа цаашид ч үргэлжлүүлнэ. Бид үргэлж л монгол хүн гэдгээ санаж явах ёстой.

-Таны ярианаас уран зургийн реалист чиглэл нэлээд сайж хөгжиж байна гэж ойлголоо?

-Удахгүй бүх зүйл сэргэн мандаж хөгжиж эхэлнэ. Бумбын эрин эхэллээ гэж хүмүүс яриад байгаа нь үнэний ортой. Би үүнд итгэдэг. Түүх, оюун ухаан, анагаах, одон орон гээд бүх салбарт шинэ үе цэцэглэж байна. Дүрслэх урлагийн салбарт ч гэрэлтэй сайхан ирээдүй бий. Нэлээн орхигдох хандлагатай байсан реалист чиглэлээр бүтээл хийдэг чадвартай уран бүтээлч олон болсонд баярладаг. Бид хэдийгээр өөрсдийгөө харанхуй бурангуй байна гэж шүүмжилдэг

ч шинэ үе маш сайн бэлтгэгдэж буй нь анзаарагддаг. Удахгүй улсын хөгжил арай өөр түвшинд хүрэх гэрэл гэгээ харагдаж л байна. Мэдээж улс орон л болсон хойно хар бараан зүйл байгааг үгүйсгэхгүй. Гэхдээ оюуны хоосрол, ядуурал, нийгмийн буртаг бол цаг зуурын юм.

-Зураачийн бүтээл тухайн цаг үедээ анзаарагдахгүй өнгөрсөн ч гэсэн хэдэн зуун жилийн дараа үнэ хүрэх тохиолдол олон. Иймээс будаг, материалын хувьд удаан хадгалагдах чанартай байх ёстой юу?

-Юунд зориулж зурах нь тийм

өсөөд байх шиг санагддаг. Уг нь урлагт ойр байвал хүнлэг, хүмүүжил сайтай өсдөг шиг. Хойч үеийнхнийг урлагаар хүмүүжүүлэх талд дутагдалтай байгаа нь танд анзаарагддаг уу?

-Яг тийм. Урлагаар хүмүүжүүлэх арга ухаан дутагдаж байна. Боловсролын байгууллага, цаашлаад улс бодлогодоо энэ талаар тусгах шаардлагатай. Хүүхдүүдийг төрсөн цагаас нь хойш урлагтай ойр байлгах хэрэгтэй. Жишээлбэл, соёлтой орнуудад музей, галерей үзэж явахад хүүхдүүд шалан дээр нь мөлхөөд байж байдаг. Оросууд хүүхдээ ийм багаас нь музей

үзүүлдэг юм билээ. Эрмитажид хүүхдэд ойлгомжтойгоор тайлбарладаг тусгай бэлтгэгдсэн тайлбарлагч ажилладаг юм байна. Оросын алдарт зураач И.И.Шишкиний ойн дунд гол урсаж байгаа зурагны өмнө хүүхдүүдийг суулгачихаад, “Энэ том зурагт нэг амьтан байгаа. Түүнийг олоорой” гэж тайлбарлагч нь асууж байсан. Харж суусан хүүхдүүд жижигхэн хоёр эрвээхэйг нь олж хараад, шаагилдана. Түрүүлж харсан хүүхдүүдийг тухайн зурагтай ил захидлаар шагнаж байгаа юм. Музей ингэж үзсэн хүүхэд хэзээ ч тэр зургийг мартахгүй шүү дээ. Хүүхдүүдэд сонирхолтой байдлаар урлагийн мэдлэг, гоо зүйн таашаал өгмөөр байна. Орчин үеийнхэн зурагт, интернэтээс холдож чадахаа байлаа. Эцэг, эхчүүд ч гэсэн хүүхдээ урлаг, гоо зүйн амьд мэдрэмжтэй болгох талд анхаарах хэрэгтэй. Гол нь боловсролын байгууллагууд мэргэжлийн хүмүүстэй хамтраад

байгаа учраас нийт хүмүүсийн соёлын түвшин доошлоод байна. Бодлогоор дэмжээд өгвөл маш хурдан сэргэнэ. Уран зургийн галерей гэхэд л зориулалтын байр алга. Бид сэтгэл зүрхээ зориулаад чадлаараа зураад л, бүтээгээд л байдаг. Хэрэглэгчтэй холбох хүн байдаггүй, ойлгож, үнэ цэнтэй байлгах, үзэж харж таашаал авдаг, худалдаж авдаг хүн ч цөөн.

Бодлого боловсруулагч нарт уран бүтээлчид бид өөрсдийн дуу хоолойгоо хүргэдэг, ойлгуулдаг, тэднээс нэг хүнийг ч гэсэн уран зурагт дуртай болгомоор байдаг. Зураач нар өөрсдөө дуугарахгүй болохоор хэн бидний төлөө дуугарах вэ дээ. Хэтэрхий даруухан байдаг алдаа бас бий. Зураачдыг дэмжихийн тулд багаас нь хэрэглэгчийг нь бэлтгэх хэрэгтэй. Ингээд ярихаар нөгөө л боловсролтой холбогдоно. Музейн хувьд шинээр барьж байгаа нь зөв л дөө. Мэдээж илүү сайхан үзмэрийн газар болох нь тодорхой. Музей, галерейд бага ч гэсэн анхаарч байгаа нь чухал алхам.

-Зураачид бүтээлээ туурвиад байдаг. Маш их цаг хугацаа зарцуулж байж үзэсгэлэнгээ гаргадаг. Гэтэл олох орлого нь гаргасан зардлынхаа талд ч хүрдэггүй. Ер нь уран зургийн үнэлэмж хэр байна вэ?

-Уран бүтээлчид зөвхөн зураад амьдарна гэдэг хүнд л дээ. Зургаа худалдаад сайхан, өөрөөр хэлбэл санаснаараа амьдрах боломж ховор. Худалдан авагч, хэрэглэгчээ бодлогын чанартай бэлтгэхийн тулд түрүүн ярьсанчлан хүүхдүүдийг багаас нь галерей, музей үзүүлж заншмаар байна. 10 жилийн дараа уран зураг ойлгодог, дурладаг хүнтэй болохын тулд өнөөдрөөс ажиллах хэрэгтэй. Багаас нь гоо зүй, урлагийн боловсрол олговол амьдрах орчин, хэрэглээний соёл, барилга, архитектур ч гэсэн гоё сайхан болно. Зарим оронд барилга барихдаа нийт өртгийнх нь хоёр хувийг урлагийн бүтээлд зарцуулах ёстой гэсэн хууль байдаг юм билээ. Манайд ийм байдлаар урлагийг дэмжих бодлого байвал сайхан л байна.

-Хүүхдийн сэдэвт зурагт түлхүү анхаардаг уран бүтээлчийн хувьд явуулын галерей ажиллуулж болохгүй юу?

-Ямар ч юманд өөрийн гэсэн орон зай, орчин байх ёстой. Галерей гэж нэрлэсэн бол тэр нь галерейн шаардлага, стандартад нийцсэн байх хэрэгтэй. Галерейн чийгшил, гэрэлтүүлэг, орчин, таазны өндрийн хэмжээг нь хүртэл нарийн заасан стандарт байдаг. Бас урлагаас таашаал авч, орчноо болон бусдаас гоё, сайхныг мэдрэхийн тулд өөрийгөө болон уран бүтээлийг хүндэлж сайхан хувцаслаж, цаг заваа тооцож очих ёстой. Тэгэхээр зориулалтын галерейн тоог л нэмэх хэрэгтэй.

“Эзэн” нэртэй энэхүү бүтээлээ өнгөрсөн жил туурвижээ.

Хүннүгийн сэдэвт бүтээлүүдийнх нь нэг хэсэг.

оронд очиж үзэсгэлэн гаргахад хэцүү юм билээ. Зураг араасаа мөөгөнцөртөх, грунт сунах, будаг ховхрох тохиолдол бий. Тиймээс дараа нь энэ зургийн хувь тавилан ямар байх вэ гэдгийг бодолцож, зураг зурах тос, материалаа сонгодог.

-Гэрэл зурагчид заримдаа тавилттай зураг авах шаардлага тулгардаг. Гэтэл тэр нь зориуд зохион байгуулсан нь мэдэгдээд байдаг. Уран зурагт ч гэсэн тавилттай дүрслэл нь бодитоос асар ялгаатай харагддаг байх, тийм үү?

-Зураач нар харааны ой тогтоолт өндөр хөгжсөн хүмүүс байдаг. Тиймдээ ч гэрэл зураг харж зурсан, байгалийн жинхэнэ натур дүрслэл хоёрыг хараад л ялгадаг. Тэр байтугай тухайн зургийг ямар камераар авсныг нь хүртэл хараад мэддэг. Гэрэл зураг хуулсныг шууд л мэднэ. Тавилттай зураг мэргэжлийн хувьд ч, мөн чанарын хувьд ч сайн биш л дээ.

-Шинэ үеийнхэн урлагаас хол

ч чухал биш л дээ. Хүн өөрөө байгалийн, нийгмийн ч амьтан болохоор тухайн цаг үеэ л буулгадаг.

Жишээлбэл, бид хэдэн жилийн өмнө Урчуудын эвлэлийн фондыг хамтарч цэгцэлсэн юм. Энэ үед Баянхонгор аймгийн Санжид гэдэг дээхнэ үеийн зураачийн усан будгийн бүтээлүүд гарч ирсэн. Үнэхээр гайхалтай бүтээлүүд байсан. Одоо ч усан будгаар тэгж зурсан бүтээл байхгүй. Жалганы сүүдэрт хэвтэж буй хэдэн ямаа зурсан жижигхэн судалбар одоо ч нүдэнд харагддаг. Агуулгаас гадна өнгө, цаг хугацаа, агаар орон, билиг танхай авьяас, хандлага гээд бүх юм үнэн харагдсан. Энэ бол реалист зургийн үнэ цэн юм. Урчуудын эвлэл санаачлаад Санжид агсны хүүхдүүдтэй хамтарч фондод байсан зургуудаар нь үзэсгэлэн гаргасан. Жижигхэн цаасан дээр зурсан судалбарууд мөртлөө их баялаг, гоё үзэсгэлэн гарсан. Өөрөөр хэлбэл, үнэнийг зурсан байсан. Үнэн сэтгэлээ зориулж зурсанд үнэ цэн нь оршдог болов уу. Материал , хадгалалтын хувьд гэвэл уран зураг удаан хугацаанд хадгалагдах ураас орчны чийгшлээс болгоомжлох ёстой. Жишээлбэл, халуун

ажилламаар байна. -Сүүлийн үед эрүүл мэндийн

байгууллагууд урлагаар эмчлэх аргыг нэвтрүүлж эхэлж байгаа. Тэгэхээр зураг зурах нь нэг төрлийн засал болдог юм болов уу?

-Урлагийн хүмүүсийн сэтгэл зүрх их цэвэр байдаг. Зураач нар цайлган, гэгээлэг хүмүүс. Урлагийн бүтээлээр хүнийг тайвшруулж болно, галзууруулж ч болно. И.Репиний “Догшин Иван хүүгээ алсан нь” гэдэг зураг бол хүний сэтгэхүйд маш хүнд тусдаг. Энэ зургийг харахад тархи базаад байгаа мэт сэтгэгдэл төрдөг. Третьяковын галерейд хоёр жилийн өмнө энэ зураг руу нэгэн хүн дайрч гэмтээсэн байдаг. Гэтэл Рембрандтын “Тэнэмэл хүү эргэж ирсэн нь” гэдэг зураг маш их далд утга илэрхийлдэг. Аавынх нь хоёр гар өөр байдаг. Зүүн гар нь энэрэнгүй, нигүүлсэнгүй, эмэгтэйлэг байх жишээтэй. Уран зургаар дамжуулж хүмүүсийн сэтгэлийг хөдөлгөж байх ёстой.

-Зураач, уран бүтээлчдийг үзэгчтэй холбодог гүүр нь галерей, музей. Гэтэл манайхан нураагаад байна. Энэ талаар та ямар бодолтой явдаг вэ?

-Үнэт үзмэр, урлагийн бүтээлийг улс анхаарахгүй

Image by Gerelchuluun.J

Frankfurt charter flight to commence on May 2The Embassy of Mongolia in Australia has issued a statement for citizens who have applied to return to Mongolia on the charter flight.

COVID-19 cases in Mongolia rise to 38A total of 167 citizens were retested for COVID-19 and one of them was detected with coronavirus after the third test.

ZGM DAILY| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ20 2020.04.27, MONDAY~№069 (1348)

World Bank approves USD 53 million to support sustainable livelihoods in

MongoliaThe Ulaanbaatar Heating Sector Improvement Project will finance essential

investments to expand transmission capacity

The World Bank on Friday approved USD 53 million for the Ulaanbaatar Heating Sector Improvement

Project and Additional Financing of the Third Sustainable Livelihoods Project, according to the bank’s country office in Mongolia.

The USD 41 million Ulaanbaatar Heating Sector Improvement Project will finance essential investments to expand transmission capacity and improve

Aminaa.U, ZGM Daily the efficiency of the district heating network to meet the increasing demand for heating services and improved air quality. The project will help upgrade and expand the district heating network, replace poorly insulated and leaking pipes and expansion loops, and modernize the pumping stations. It will also support policy and institutional reforms in the medium to long term and strengthen the capacity of the Ulaanbaatar District Heating Company, a state-owned enterprise responsible for heat

transmission.Building on the two previous

phases of the Sustainable Development Program, the third phase has helped support participatory approaches in rural development through the Local Development Fund (LDF), a key source from the budget for investment funding for provinces and soums. The new financing will continue to support the LDF at the soum level through performance-based grants based on the results of annual performance assessments, the

report said.“The Local Development Fund

serves as an important means of fiscal decentralization, allowing people and local authorities to prioritize investments at province and soum levels to improve citizen’s wellbeing,” said Andrei Mikhnev, World Bank Country Manager for Mongolia. “This additional financing will scale up investments in needed infrastructure with increased emphasis on public participation, transparency, and accountability at the soum level.”

BUILDING ON THE TWO PREVIOUS PHASES OF THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT PROGRAM, THE THIRD PHASE HAS HELPED SUPPORT PARTICIPATORY APPROACHES IN RURAL DEVELOPMENT THROUGH LDF.

POLITICSThe Parliament passes draft law on the ratification of the cooperation agreement between the Government of Mongolia and the Green Climate Fund (GCF). The Fund annually spends USD 100 billion for climate change mitigation.

ECONOMYMongolian Agricultural Commodity Exchange (MCE) traded commodities worth MNT 373.1 million last week. In connection with the COVID-19, no cashmere was traded in March and April.

During the week of April 20, 2020, to April 24, 2020 MNT 237,506,610.01 worth of securities were traded through 5 trading sessions on the MSE. Top 20 index falls 2.14 percent, to 16,153.12 points. MSE A index decreases 1.5 percent, to 7,504.81 points. MSE B index drops 0.53 percent, to 7,380.43 points. Market cap stands at MNT 2.38 trillion.

SOCIETY As part of a pilot program worth USD 490 000 to provide cash assistance for all children living in the remote rural areas prone to extreme weather shocks, all children aged 0-5 living in four soums of Zavkhan province received cash worth of MNT 40,000 through the existing national system for delivery of the Government’s Child Money Program.

ZGM: HIGHLIGHTS

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | ZGM DAILY 21 2020.04.27, MONDAY~№069 (1348)

SOCIETY

Mongolia has recorded 38 cases of coronavirus as of April 26, all of which were imported. Director of National Center for Communicable Disease (NCCD), Nyamkhuu Dulmaa announced the current conditions of COVID-19 during the daily briefing of the Ministry of Health (MoH). He said, “A total of 167 citizens were retested for COVID-19 and one of them was detected with coronavirus after the third test while the remaining 166 tested negative, bringing the total number of confirmed cases in Mongolia to 38.”

In addition, 209 people tested negative for COVID-19 at diagnostic centers in Darkhan-Uul province

COVID-19 cases in Mongolia rise to 38

Frankfurt charter flight to commence on May 2

INVITATION FOR BIDBid name: Supply of Complex constraction for Cultural center building with 850 person’s

seat /Nalaikh district/

Bid reference: NKHAAG-20/0098The Procurement agency of Capital City would like to invite the eligible bidders to submit their

electronic bids for Supply of Complex constraction for Cultural center building with 850 person’s seat /Nalaikh district/

This bid of goods is being advertised through e-procurement system, thus the detailed information and electronic bidding document may be obtained from www.tender.gov.mn for free.

50.000 (fifty thousand) tugriks should be paid by the interested eligible bidders through e-banking system prior to submission of their bids.

The bid shall be valid for 30 days from the date of the bid opening.Interested bidders should meet with the following financial and professional experience requirements:Average amount year to Installation, supply of equipments, build, process of building design:

Average sales revenue of the last 3 years (2017, 2018 and 2019) should not be less than 30 percent of the total budget.

The amount of easily convertible assets and the available loan: It should not be less than 30 percent of the total budget for each package.

The amount of similar work experience: Bidder should have experience of supplying similar goods which has value of not less than 30 percent of the total budget in any one of the last 3 years (2017, 2018 and 2019).

The financial statement year: Bidder should not to submit your financial statements with your bid, and we will download the required information from the financial statements for the last 3 years, 2017, 2018 and 2019, through the e-procurement system as bid opened day

Submission of special license if necessary: Necessary

Required by the Ministry of Construction and Urban Development: /Organization to process building design/

1.2.1. 1-10 floors Building architecture, Environmental general plan, landscaping, Elevation, Building structure design, Building organizational design (BZBT, AGT, VZBT) and more 1.2.4. Indoor water supply, Sewerage, Heating, Ventilator, Freezing system, External network as Building technical design and more 1.2.5. Indoor lighting, power supply, External network as Building technical design (until 10 kb), Indoor radio communication, fire and other alarms system, Alarm and information building design, security system as Technology, indoor network of computer supply, design of External network, department, public, measuring instrument, equipment control of industry and building /KIP/, Automatic design and more1.2.6. Technical, Economic grounds, Building budget and more than orZT-3.1 Architecture, Building structure, Building organizational design and moreZT-8.1 Environmental general plan, landscaping, Elevation design and moreZT-6.1 Indoor water supply of building, Sewerage system, External network as building technical design and moreZT-6.2 Indoor heating of building, Ventilator system, External network as building technical design

and moreZT-6.3 indoor lighting of building, power supply system, External network as building technical design, department, public, measuring instrument, equipment control of industry and building /KIP/ Automatic design and moreZT-6.4 Indoor radio communication, fire and other alarms system, Alarm and information building design, security system as Technology, indoor network of computer supply, External network design and moreZT-11.1 Technical, Economic grounds, Building budget and more

Required by the Ministry of Construction and Urban Development: / Basic Organization /2.1.1. Construction, decoration and environmental improvement 2.1.2. Castings and pre-cast reinforced concrete, wood and plasterboard construction, extension and renovation works (1-5 floors) and above 2.2.1. Heating, ventilator, water supply, sewerage network, their equipment, installation of external network and more, 2.2.2 Installation of indoor lighting, power supply, Communication, Internet, fire extinguishers and fire alarm system installation, their equipment, installation of branch and network installation and more

ORBA 2.1 Cast assembly and pre-cast reinforced concrete, wood and plastering construction, extension and renovation worksBA 6.1 Installation of water supply and sewerage networks within their buildings and their equipment and installation of external branch lines.BA 6.2 Heating, ventilator line, their equipment and external installationBA 6.3 Installation of lighting, power supply assemblies, their equipment and installationBA 6.4 Installation of lighting, power supply, communication signaling, internet network, fire alarm and fire alarm system installation, their equipment and installation of branch network. BA 8.1 Construction, interior decoration, interior design and more

The following amount of bid security should be submitted with the bid: 150,000,000 (one hundred fifty million) MNT;Bids must be delivered to the address of e-procurement system prior to 09:10 am on 29 May, 2020

and will be publicly opened in the presence of interested bidders’ designated representatives at 09:20 am on 29 May, 2020 in Bid opening room of the Procurement Agency of Capital city.

Foreign bidder is Eligible to submit a bid.Margin of domestic preference shall be applied.Interested eligible bidders may obtain electronic bidding document and relevant files from www.

tender.gov.mn, www.ub-procurement.mn and further information from the following address:

The Procurement agency of the Capital City, 10th floor, Capital governing office building No4, Bagatoiruu-15,

4th sub district, Chingeltei district, Ulaanbaatar, MongoliaCell: 75757810

and NCCD. The virus was not found in nine samples for surveillance as well. One patient recovered and transferred to take an observation on Saturday. In other words, the number of recovered patients totaled to nine. Currently, 29

The Embassy of Mongolia in Australia has issued a statement for citizens who have applied to return to Mongolia on the charter flight. In addition, urgency headquarters of State Emergency Commission (SEC) received the names of a total of 31 citizens who decided to fly on a charter flight from Frankfurt

on May 2. Among them are 16 citizens with small children, 4 citizens with health concerns, 11 pregnant women respectively. In terms of elder people, SEC decided to over 75 aged seniors will be included in the charter flight this time.

Moreover, the embassy will be contacted to people who included

the charter flight and give guidance. The Embassy received a total of 1,177 requests from March 15 to April 23 and submitted 792 applications, requests, and evidence to the SEC on April 23. Applications from 385 people who did not engage in the relevant category were also submitted.

COMMODITY MARKET

WTI Crude Oil (Nymex)(USD/bbl.)

IV/24 16.94Mar 22

Mar 22

Mar 22

Apr 24

Apr 24

Apr 24

Gold Spot(USD/t oz.)

IV/24 1,729.6000

IV/24 5118

1720.00001700.00001680.00001660.00001640.00001620.00001600.00001580.0000

Copper (LME)(USd/lb.)

520051005000490048004700

20.0010.000.00-10.00-20.00-30.00

Bayartsetseg.D, ZGM Daily

Date: 27 April, 2020

people are being treated at NCCD. Furthermore, the symptoms of

a French national have completely disappeared, the indicators are positive and the physical condition is improving dramatically, said NCCD.

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ22 2020.04.27, ДАВАА~№069 (1348) ЗГМ ЗӨВЛӨЖ БАЙНА

Хүүхэдтэйгээ өнгөрүүлэх цаг бүтээмжтэй байх нь чухал

Т.Намуунболор, ЗГМ Сонин

Онцгой байдлын ерөнхий газрын харьяа давтан сургалт, сургалт сэргээн заслын төв-113 анги нь сонгогдсон эрх бүхий тендерт оролцогчдоос давтан сургалт, сургалт сэргээн заслын төв-113 ангид эм бэлдмэл, эмнэлгийн хэрэгсэл нийлүүлэх тухай үнийн санал ирүүлэхийг урьж байна.

Тендерийн дугаар: ОБЕГ/202004083

Онцгой байдлын ерөнхий газрын харьяа ДСССЗТөв-113 ангид эм бэлдмэл, эмнэлгийн хэрэгсэл нийлүүлэх үнийн санал ирүүлэхийг урьж байна.

Үнийн санал ирүүлэх барааны техникийн тодорхойлолт болон холбогдох бусад материалыг 99367878, 88953121 дугаарын утсаар ОБЕГ-ын харьяа ДСССЗТөвийн аж ахуй эрхлэгч, дэслэгч Г.Лхагвасүрэнтэй холбогдож авна уу.

Багцтай эсэх: 2

Үнийн саналыг 2020 оны 05 дугаар сарын 05-ний өдрийн 11:00 цагаас өмнө www.tender.gov.mn цахим худалдан авах ажиллагааны сайтаар илгээх.

Үнийн саналыг нээлтэд оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан 2020 оны 05 дугаар сарын 05-ний өдрийн 11:30 цагт Улаанбаатар хот, СБД, 1-р хороо ОБЕГ 2 давхарт нээнэ.

ТЕНДЕРИЙН УРИЛГА2020.04.27

Өсвөр нас бол хүний амьдралын шил жилтийн үе. Энэ үед хүүхдийн бие махбод,

сэтгэл зүйд өөрчлөлт орж, эцэг, эхчүүд хүүхэдтэйгээ харилцах харилцаандаа анхаарах шаардлагатай болдог. Түүнчлэн вирусийн халдварын улмаас хөл хорио тогтоож, хүүхдүүд ихэнх цагийг гэртээ өнгөрүүлж буй нь бэрхшээл дагуулах, ганцаардах зэрэг сэтгэл зүйн асуудлууд үүсгэх сөрөг талтай. Тиймээс өсвөр насныхны онцлог, тэдэнтэй харилцах арга барилын талаар боловсрол судлаач, Багшийн хөгжлийн институ тийн захирал Ж.Болормаатай ярилцлаа.

-Өсвөр насны хүүх дүүдийн онцлог шинж нь юу вэ. Орчин үеийн хүүхдүүдийн бэлгийн бойжилт эрт эхлэх болсон нь юутай холбоотой вэ?

-Өсвөр нас бол хүний амьд-ралын завсрын үе. Орчин үед өсвөр насны хүүхдийн бие махбод, оюун санааны хөгжил хурдсаж, охидын бэлгийн бой-жилт 11-12 насанд, хөвгүү-дийнх 12-13 насанд эхэлдэг болоод байна. Судлаа чид өсөлт хурд саж буй гол шалтгааныг удамшил, нийгмийн орчин нөхцөл өөрчлөгдөж байгаатай холбон тайлбарладаг. Өсвөр насны хүүхдэд бэлгийн бойжилт хурдан явагдаж байгаа нь бие махбодод төдийгүй сэтгэл зүйд шууд нөлөөлдөг. Энэ насыг сэтгэл санааны тогтворгүй, харилцааны хэв маяг нь “давлагаатай үе” гэж нэрлэдэг. Ийм үед санаа сэтгэл нь тогтворгүй, ааш зан нь хувирах шинж тэмдгүүд илэрдэг. Жишээ нь, эцэг эхээсээ хөндийрөх, найз нөхөдтэйгөө хамт байхыг илүүд үзэх, ирээдүйдээ санаа зовж эхлэх, гадаад үзэмждээ анхаарал тавих нь ихсэх, бусдаас өөрийгөө дээгүүр тавьж, өвөрмөц гэдгээ бататгахыг оролдох, хэн нэгнийг шүтэн дуурайх, олны анхаарлын төвд байхыг эрмэлзэх гэх мэт шинж тэмдгүүд энэ насанд илэрдэг. Мөн эсрэг хүйсийнхэндээ татагдах шинэ мэдрэмждээ тавгүйтэж, ичиж, тайван байдлаа алдаж эхэлдэг.

-Тэгвэл энэ үед нь хүүхэд-тэйгээ хэрхэн харилцах ёстой вэ?

-Хамгийн гол нь хүүхэдтэйгээ маргахгүй байхыг чухалчлах хэрэгтэй. Хэлэлцэх, ярилцах, харилцан буулт хийх нь харил-цааны шилдэг арга. Энэ нь эцэг, эхчүүд хүүхдэдээ буулт хийж,

Өсвөр насны хүүхдэд өөрийгөө том болсон гэдгээ мэдрэх, бие даасан шийдвэр гаргах хэрэгцээ чухал байдаг

сул талаа харуулж байгаа зүйл биш, зарим талаар бие даасан байдлаа тогтоож, амьдралдаа өөрийн шийдвэрийг гаргах гэсэн хүүхдийнхээ хэрэгцээг хүлээн авч байна гэсэн үг. Хүүхдэдээ өсөх, бие даах боломж олгохгүйгээр байнга хянаж, цагдах юм бол уур бухимдалтай, эцэг эхийнхээ үгийг хүлээж авдаггүй хүн болж төлөвшдөг.

Ер нь харилцааны зөрчил хүүхэд өөрийгөө том болсон гэж үзэж байхад эцэг эхчүүд жаахан хүүхэд гэж үздэгээс голлон шалтгаал-даг. Эцэг, эхчүүдэд хүүхдэдээ зориулсан бүтээмжтэй цаг чухал. Жишээлбэл, хүсэл мөрөөдлийг нь сонсож, хүндэтгэх, найз нөхдийг нь гэртээ урих, хамтдаа ямар нэг зүйл хийж дурсамж бүтээх гэх мэт.

-Эцэг эхчүүд хүүхэдтэйгээ харилцахдаа ямар алдаа түгээмэл гаргадаг вэ. Зарим эцэг, эхчүүдээс “бидний үед ийм байгаад болоод л ирсэн” гэх хандлага анзаарагддаг.

-Эцэг эхчүүд хүүхдэдээ шаард-лага тавихдаа өөрийн бага насны амьдрал, өсөж хүмүүжсэн арга барилаар үзэл бодлоо тулгадаг нь тэдний зүгээс эсэргүүцэлтэй тулгарч, зөрчилддөг. Мөн үглэх, бусадтай харьцуулах гэх мэт алдааг түгээмэл гаргадаг. Улмаар эцэг эхээсээ хүсэн хүлээсэн харилцаагаа авч чадаагүй хүүхэд гэр орноосоо зугтах, гадуур сэлгүүцэх, гэмт хэрэгт өртөх, архи, тамхи хэрэглэх, эрт бэлгийн харилцаанд орох гэх мэт асуудлуудтай нүүр тулдаг.

-Хөл хорионы улмаас бага насны хүүхдүүд бүх л цагаа гэртээ өнгөрөөж байна.

Өсвөр насны хүүхдээс гадна бага насны хүүхэдтэй хэрхэн харилцах вэ?

-Эцэг, эхчүүд ажлаа хүүх-дээсээ илүүд үзэж, хүүхэд-тэйгээ хамт байх, тэднийг санхүүгийн асуудалгүй байл-гах нь өөрийн гол үүргээ гэж ойлгодог. Тиймээс харилцаанд нь ямар учраас асуудал үүсэж буйг ойлгодоггүй. Бага насны хүүхдүүд гэртээ байгаа энэ өдрүүдэд хүүхдэдээ аль болох их цаг гаргаж, ярилцах, хамт тоглох нь чухал. Хүүхэд 18 сартайгаасаа өөрийгөө хувь хүн гэдгээ ойлгож, мэдэрч эхэлдэг учраас биеэ дааж, хийхийг оролдож буй зүйлсийг нь дэмжих хэрэгтэй. Хүүхэд

ямар нэг зүйл хийж байх, тоглож байхад нь албадан зогсоож, загнаж зандчих, “Юмаа хураа боль, явж унт” гэхийн оронд “Алив үүнийгээ хамтдаа дуусгая, хоол идэх цаг болох гэж байна” гэх зэргээр эергээр харилцах хэрэгтэй. Мөн хүүхэдтэйгээ илүү их цагийг хамт өнгөрүүлж байгаа учраас эцэг, эхчүүд хүүхдээ хориглох, аюултай гэж үзсэн зүйлээ битгий хий гэх нь түгээмэл байдаг. Гэхдээ хүүхдийг үргэлж “Битгий хүр, боль, болохгүй” гэж хорих, зандрах нь сайн зүйл биш. Бүх зүйлийг сонирхон хийхийг хүсэж байдаг хүүхдийн хүсэл нь мохож, өөртөө итгэх итгэл нь багасах нөлөөтэй. █

ЭЦЭГ ЭХЧҮҮДЭД ХҮҮХДЭДЭЭ ЗОРИУЛСАН БҮТЭЭМЖТЭЙ ЦАГ ЧУХАЛ. ЖИШЭЭЛБЭЛ, ХҮСЭЛ МӨРӨӨДЛИЙГ НЬ СОНСОЖ, ХҮНДЭТГЭХ, НАЙЗ НӨХДИЙГ НЬ ГЭРТЭЭ УРИХ, ХАМТДАА ЯМАР НЭГ ЗҮЙЛ ХИЙЖ ДУРСАМЖ БҮТЭЭХ ГЭХ МЭТ.

ХӨНДЛӨНГӨӨР:

3. Хөгжмийн нот5. Юмны үндэс язгуур8. Саарал9. Анх Спирт завод

нэртэйгээр байгуулагдаж байсан компани (товчилсон нэр)

11. Цохих, дэлдэх зэвсэг14. Малын чихэн дэх таних

тэмдэг15. Өвөрхангай аймгийн Тарагт

сумын уугуул улсын начин17. Хэнтий аймгийн Дархан

сумын нутаг дахь хайлуур жоншны уурхай

18. Омог, омогшил20. Цөмийн зэвсгийн түүхий эд21. Өмнөд Азийн нэгэн

үндэстэн23. Монголчуудын сонсох

дуртай, 1980-аад оны эхээр мандаж байсан Узбекистаны хамтлаг

24. Монголд ирж үзүүлбэр үзүүлсэн ОХУ-ын нисэх онгоц

25. Францын гоо сайхны бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэдэг алдартай компани ... Рошье

ЗГМ: ҮГИЙН СҮЛЖЭЭ

ЭНЭ ӨДРИЙН ЗУРХАЙ ДОРНЫН ЗУРХАЙ

Арслангийн ордынхон гэнэтийн орлого олно

Үс засуулбал: Бие эрхтний хүч сайжирнаНаран ургах, шингэх: 05:41-19:59 цагБарилдлага: Үл зохилдохШүтэн барилдлага: ХурьцахуйСуудал: Гал

Аргын тооллын дөрөвдүгээр сарын 27, Сумъяа гараг. Билгийн тооллын 4, гөрөөсөн толгой одтой, цагаан хулгана өдөр.

Өдрийн наран 05:41 цагт мандан, 19:59 цагт жаргана. Тухайн өдөр луу, бич жилтнээ аливаа үйлийг хийхэд эерэг сайн. Эл өдөр архи уух, тамхи татах, сэтгэл муутантай нөхөрлөх зэргийг цээрлэх хэрэгтэй ба лус тахих, хүүхэд үрчлэн авах, урлан бүтээхэд сайн. Улааны үйл, төлгө тавих, морь уралдуулах, сэтгэлд сэвтэй газар очиход муу. Өдрийн сайн цаг нь хулгана, үхэр, туулай, морь, бич, тахиа болой. Хол газар яваар одогсод зүүн урагш мөрөө гаргавал зохистой. Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулбал бие эрхтний хүч сайжирна.

Үс засуулахад бие эрхтний хүч сайжирна

Өмнөх дугаарын хариу 04.24

ЗГМ: СҮДОКҮ

327964518

98

458129637

8

4

895713426

12

7

146852379

29

4

271638945

57

1

9

639547281

3

6

52

783295164

4

56

564381792

7

95

912476853

72

Өмнөх дугаарын хариу

БОСООГООР:

1. Хөхөө Намжилын бүтээсэн гэгддэг хөгжмийн зэмсэг

2. Юмыг хатгах, сүлбэх хэрэгсэл4. Хүн, амьтны махны дотуурх

тулгуур хатуу эд5. Нийслэл хотын товчилсон нэр6. Сонгодог урлагийн нэгэн

төрөл7. Төв аймгийн Эрдэнэ сумын

нутаг дахь уул даваа

10. Хүн амьтны мөр, шуу хоёрыг холбосон гарын хэсэг

12. Хамгийн өндөрт нисдэг шувуудын нэг, нүүдлийн шувуу

13. Сүхбаатар аймгийн сум16. Хурдан хүлэг морь19. Мужааны багаж21. ОХУ-ын нисэх онгоц22. Жаахан хүүхдийг ойлгож

хэлдэг үг аялга

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | ӨДРИЙН ХЭМНЭЛ 23 2020.04.27, ДАВАА~№069 (1348)

Хонь /III.21-IV.19/ Мэлхий /VI.22-VII.22/ Жинлүүр /IX.23-X.22/ Матар /XII.22-I.19/

Үхэр /IV.20-V.20/ Арслан /VII.23-VIII.22/ Хилэнц /X.23-XI.22/ Хумх /I.20-II.18/

Хамтатгах /V.21-VI.21/ Охин /VIII.23-IX.22/ Нум /XI.22-XII.21/ Загас /II.19-III.20/Албан томилолтоор явах, зочлох

зэрэг нь таны таашааж хийх ажлын хэсэгт орж чадахгүй. Танд суурин байж амжуулах ажил маш их байгаа тул хэсэгтээ л явах ажлыг хойшлуулсан нь дээр.Арилжаа наймааны амжилт зэргээс таны санхүүгийн байдал сайжирна. Хамтрагчдаа өндөр шаардлага тавих хэрэггүй.

Ажлын ачаалал их байх тул сэтгэл санаагаа тайван байлга. Хувийн харилцаанд эсрэг тэсрэг байдал холилдох өдөр. Хүсээгүй уулзалт болж, таагүй мэдээ ирэх магадлалтай. Зарим бодлогогүй алхам санхүүгийн алдагдалд оруулж магадгүй гэж од эрхэс сэрэмжлүүлж байна. Ганц бие хүмүүсийн шинэ харилцаа удаан үргэлжлэхгүй бололтой. Энэ бүхний эцэст та гомдол, буруутгалтай л үлдэж мэднэ.

Өөрт тулгарсан бүхий л асуудлыг үр өгөөжтэй, ашигтайгаар шийдвэрлэхийг хичээ. Санхүү, мөнгөтэй холбоотой ажлууд худалдаа наймааны ажил нэн таатай байна. Тооцоо санхүүтэй холбоотой ажилд туйлын болгоомжтой, хянуур хандахыг зөвлөж байна. Та эргэн тойрны хүмүүсээс илүү их туршлага, зөвлөгөө авах болно.

Энэ өдөр эрчүүдийн хувьд маш таатай өнгөрнө. Тэдний сэтгэл татам байдал болон зургаа дахь мэдрэхүй дээд зэрэгтээ байна. Гэвч ажлын тал дээр амжилт дунд зэрэг, төлөвлөсөн төлөвлөгөөнийхөө талд нь л хүрч чадна. Ганц бие бүсгүйчүүдийн хувьд эрчүүдийн анхаарлыг татаж чадах бөгөөд таныг шохоорхсон, сонирхсон хүн ганц нэгээр тогтохгүй.

Өнөөдөр нийтийг хамарсан арга хэмжээ зохион байгуулахад өндөр амжилт гаргана. Ажил хэрэгч хүмүүсийн хувьд ашигтай санал хүлээн авч магадгүй учир цаг зуурын багахан бэрхшээлээс болж татгалзсаны хэрэггүй. Уйгагүй хөдөлмөрч, ухаалаг чанар таны амжилттай ажиллах гол түлхүүр нь байх болно. Оройдоо та хамгийн энгийн асуудлыг шийдвэрлэж чадахгүйд хүрч, эрч хүч доройтно.

Таны сэтгэл хөдлөл, амьдралын эрч хүч тань ойр дотнын хүмүүсийг гайхшируулж дуусахгүй. Таны дотоод ертөнцийг баяжуулж өгөх шинэ танил, найз нөхөдтэй болж чадна. Ирээдүйн төлөвлөгөөгөө ойр дотнын хүнтэйгээ гаргаж чадна. Гэхдээ цаг хугацаа, хөрөнгө хүч, мөнгө санхүү шаардах тул хүлээцтэй байж, аажмаар урагшилна гэдгийг бүү мартаарай.

Амьдралын эрч хүч тийм ч өндөр байхгүй бололтой. Энэ үед гэр бүлийн дотоод зөрчил үүсэх магадлалтай. Ажлын түншүүдтэй үүсэх асуудлыг яаран шийдэх хэрэггүй. Хэтэрхий түргэн зан эсвэл гэнэн, итгэмтгий байдлаас тань болж аливаа харилцаанд үл ойлголцол үүсч болзошгүй.

Өнөөдөр та олон зүйл рүү самгар-дах хэрэггүй. Чухал шаардлагатай зүйл дээрээ бүхий л анхаарлаа төвлөрүүлэн ажилла. Ингэснээр ямар нэг асуудлыг төвөггүй шийдвэрлэж чадна. Таныг өнөөдөр гэнэтийн бэлэг эсвэл шинэ танил хүлээж байж магадгүй. Хувийн амьдралд тань бодитой өөрчлөлт гарна гэж одод танд хэлж байна.

Өнөөдөр та бүхий л зүйлийг өөр өнцгөөс харахыг хичээнэ. Энэ нь таны ертөнцийг үзэх үзэлд өөрчлөлт орсонтой холбоотой юм. Танд шинэ шинэ санаанууд хөвөрнө. Санхүүгийн хувьд таны бодож байгаагүй гэнэтийн орлого орж магадгүй. Энэ нь таны хичээл зүтгэлийн үр дүн тул баярлан хүлээн ав. Шинээр танилцах хүнээ сайтар таньж, мэд.

Ажил төрлийн хувьд бүх зүйл таны толгой дээр бөөгнөрнө. Та олон хүнийг удирдан залах авьяасаа шавхах хэрэг гарч мэднэ. Байгаа нөхцөл байдалдаа дасан зохицож, илүүд шунахгүй байхыг зөвлөж байна. Бүх зүйлд бүтээлч сэтгэлээр хандаж чадвал өнөөдрийн ажил тань төвөггүй, гарын аясаар бүтэх болно.

Нийгмийн бухимдлыг өөртөө гүн гүнзгий тусгаж авсны хэрэггүй. Танд тэртээ тэргүй асуудал мундахгүй байгаа тул зарим нэг таагүй зүйлээс өөрийгөө чөлөөл. Таны төлөвлөсөн зарим ажилд хүч ухаан дутагдаж магадгүй тул хүчирхэг нэгнээс тусламж авахдаа нэрэлхэх хэрэггүй. Ашиг орлого тань зарлагатайгаа тэнцэнэ. Ирээдүйд үрэлгэн зангаа засах хэрэгтэйг танд зөвлөж байна.

Хэт их ажлын ачаалал танд дарамт мэдрүүлнэ. Эсвэл гэнэт ирсэн мэдээнээс болж таны тайван байдал алга болно. Хийх үйлдлээ хөндлөнгийн хүний нүдээр харахыг оролд. Мэргэжлийн чиг хандлагаа яаран өөрчлөх нь алдаа байж болзошгүй. Хайрын сонирхолтой учрал тохиовол зугаатай байна. Ганцаар үдшийг өнгөрөөх хэрэггүй бололтой.

О О

А

А

Н

И Н Ч

А

Н

У

Г

Р

У

ОТ

О А

З

Ү

Ч

Х

А

Г

Н

Р

А

А

Б

Л

Я

В Х

У

И

А

Х

Ө

А

АУ

С

У

Л

У

Я

Р

А

Н Х

Г ӨЛ

Ө

А

Б

У

Г

У

А

Н

Л

М

З

А

И

1

8 9 10 11

12 13

14 15

16

17 18

19

23

25

2221

24

20

2 3 4 5 6 7

ӨНДӨГ, УЛААН ЛООЛЬТОЙ ШӨЛ

Хаяг: 1. Их Монгол үйлчилгээний төвийн 3 давхарт2. Сөүлийн гудамж Калифорниа 1 ресторанFacebook: California Их Монгол Төв

Утас: 7777-0909

Эрхэм үйлчлүүлэгч та “Калифорниа 2” рестораныг гэр бүл болон найз нөхдийн хамт зорин очиж, тав тухтай орчинд 90 гаруй төрлийн хоол, 40 төрлийн сушинээс сонголтоо хийн гайхалтай өвөрмөц амтыг мэдрээрэй.

Тусгай арга хэмжээний заал буюу Ballroom, том шилэн цонх бүхий VIP зааланд нийтдээ 250 хүн хүлээн авах хүчин чадалтай.

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ24 2020.04.27, ДАВАА~№069 (1348) ГАЛ ТОГОО

Энэ удаагийн “Гал тогоо” буланд Caferante рестораны ахлах тогооч Ч.Гэрэлмаагийн өндөг, улаан лоольтой шөл хийх жорыг хуваалцаж байна.

ОРЦ:Өндөг-3 шУлаан лооль-200 грЯсны шөл-1 лСаримс-2 хумсЦардуул-1 а/хШар бууцгийн соус-2 а/хНогоон сонгино-20 грШар буурцгийн тос Давс-амталгаагаарПерец-амталгаагаар

ХЭРХЭН ХИЙХ ВЭ:Шар буурцгийн тосондоо саримс, улаан лоолио хийж давс, хар перецээр амтлаад 2-3 минут хуурна. Хуурсан ногоон дээрээ ясны шөлөө хийж, буцалгасных нь дараа өндгөө сайтар хольж хийнэ. Шар буурцгийн соусандаа цардуулаа хийж, сайтар хольсны дараа шөл рүүгээ хийгээд 10 минут буцалгана. Шөлөө гаргахын өмнө ногоон сонгино хийж, хоолоо чимэглээрэй.

ШИМ ТЭЖЭЭЛИЙН МЭДЭЭЛЭЛ:Нийт калори: 185 ккалУураг: 146 грНүүрс ус: 96 грӨөх тос: 5 гр

УЛС ТӨР ZGM DAILY НИЙГЭМ НИЙТЛЭЛЧИЙН БУЛАН FULL … · нэр дэвших боломжгүй 01348Гэрэл зургийг Ж.Гэрэлчулуун

Documents