¸²ìÆ æ²Ø²Èڲܠ· 2017. 3. 7. · ¸²ìÆ æ²Ø²ÈÚ²Ü Âàôðø-²¸ð´ºæ²Ü²Î²Ü ìî²Ü¶À ºì вڲêî²ÜÆ ²Üìî²Ü¶àôÂÚ²Ü...

¸²ìÆÂæ²Ø²ÈÚ²Ü

Âàôðø-²¸ð´ºæ²Ü²Î²Üìî²Ü¶À ºì вڲêî²ÜÆ

²Üìî²Ü¶àôÂÚ²ÜÐÆØܲÊܸÆðܺðÀ

ºðºì²ÜÆ äºî²Î²Ü вزÈê²ð²Ü貼زì²ð²Î²Ü кàîàôÂÚàôÜܺðÆ ¶Ð Ȳ´àð²îàðƲ

¸³ íÇÃ æ³ Ù³É Û³Ý

Âáõñù-³¹ñ µ» ç³ Ý³ ϳÝ

íï³Ý ·Á ¨ г Û³ë ï³ ÝÇ

³Ýí ï³Ý ·áõà ۳Ý

ÑÇ٠ݳËÝ ¹Çñ Ý» ñÁ

ºñ¨³ÝºäÐ Ññ³ï³ñ³ÏãáõÃÛáõÝ

2016

Ðî¸ 32.001¶Ø¸ 66.0æ 240

Հրատարակության է երաշխավորել ԵՊՀ հայագիտական հետազոտությունների

ինստիտուտի գիտական խորհուրդը

Խմբագիր՝Ա.Աղաբաբյան

¸³ íÇÃ æ³ Ù³É Û³Ýæ 240 Âáõñù-³¹ñ µ» ç³ Ý³ Ï³Ý íï³Ý ·Á ¨ г Û³ë ï³ ÝÇ ³Ýí ï³Ý-

·áõÃ Û³Ý ÑÇ٠ݳËÝ ¹Çñ Ý» ñÁ/¸. æ³Ù³ÉÛ³Ý: -ºñ., ºäÐ Ññ³ï., 2016, 70 ¿ç:

Գրքումանդրադարձ էկատարվածհայ-թուրքականհակամար-տության«ցիկլային»բնույթինևդրապատճառներին,հայ-թուրքա-կանէթնոքաղաքականշահերիհակասությանևթուրք-ադրբեջանա-կանհանրույթներումառկահայատյացությանխնդիրներինևայդհամաշարումՀայաստանիանվտանգությանըսպառնացողգործոն-ներին:ԳրքումհանգամանորեններկայացվածեննաևԱդրբեջանիհետհիմնախնդրի կարգավորման հարցումտարածքային զիջում-ներիբացառումըհիմնավորողիրավաքաղաքականփաստարկնե-րը՝համահունչհայկականերկուհանրապետություններիորդեգրածքաղաքականությանը:

Ðî¸ 32.001¶Ø¸ 66.0

ISBN 978-5-8084-2172-1

© ºäÐ Ññ³ï., 2016© æ³ Ù³É Û³Ý ¸. ì., 2016

3

л ÕÇ Ý³ ÏÇ ÏáÕ ÙÇó

Ðñ³ ¹³ ¹³ ñÇ Ñ³ë ï³ ïáõ ÙÇó Ç í»ñ ѳ Û³ë-ï³Ý Û³Ý Ñ³Ý ñ³ ÛÇÝ ·Ç ï³Ï óáõà ÛáõÝ Ñ»ï¨á-Õ³ ϳ Ýá ñ»Ý Ý»ñ ÙáõÍ í»É ¿ ²¹ñ µ» ç³ ÝÇ Ñ»ï ѳ-ϳ Ù³ñ ïáõà Ûáõ ÝÁ ï³ ñ³Í ù³ ÛÇÝ ½Ç çáõÙ Ý» ñáí ϳñ ·³ íá ñ» Éáõ ·³ Õ³ ÷³ ñÁ: ì»ñ çÇÝë Ù»ñ ѳÝñáõà ۳ ÝÁ Ý»ñ ϳ Û³ó í»É ¿ áñ å»ë ϳñ ·³ íáñ

Ù³Ý ÙÇ³Ï Ñݳ ñ³ íáñ ëϽµáõÝù, áñ å»ë ³Ý Ëáõ

ë³ ÷» ÉÇ ÙÇ µ³Ý:

γ ñ» ÉÇ ¿ ³ é³ÝÓ Ý³ó Ý»É ³éÝ í³½Ý »ñ Ïáõ` ûµ Û»Ï ïÇí ¨ ëáõµ Û»Ï ïÇí å³ï ׳éÝ»ñ, û ÇÝ-ãáõ ÑÇ ñ³ íÇ ÇÝù ݳ Ïáñ Í³Ý ³Ûë ·³ Õ³ ÷³ ñÁ ïÇ-ñ³ å» ïáÕ ¹³ñ Ó³í ų Ù³ ݳ ÏÇ Ñ³ Û³ë ï³Ý Û³Ý ù³ Õ³ ù³ Ï³Ý Õ» ϳ í³ ñáõÃ Û³Ý ßñç³ ÝáõÙ:

² é³ çÇÝ` ûµ Û»Ï ïÇí å³ï ׳-éÁ Ñ³Û ù³ Õ³ ù³ ·Ç ï³ Ï³Ý ÙïùÇ ïѳ ëáõà ÛáõÝÝ ¿ñ, Ýñ³ ë³Õ٠ݳ-ÛÇÝ íÇ ×³ ÏáõÙ ÉÇ Ý» ÉÁ:

²Ý ϳ Ëáõà Ûáõ ÝÇó ³Ý ÙÇ ç³ å»ë Ñ» ïá, ûµ-Û»Ï ïÇí Ñ³Ý ·³ Ù³Ýù Ý» ñáí å³Û Ù³ ݳ íáñ í³Í, г Û³ë ï³ ÝáõÙ ¹»é¨ë ½³ñ ·³ ó³Í ã¿ñ §Ñ³ Û³ë-ï³ Ý³ Ï»Ýï ñáݦ ù³ Õ³ ù³ ·Ç ï³ Ï³Ý ÙÇï ùÁ, Ñëï³Ï ѳ Û» ó³ ϳñ ·³ ÛÇÝ ï»ë ùáí ß³ ñ³¹Áñ-í³Í ã¿ÇÝ å³ï Ï» ñ³ óáõÙ Ý» ñÁ г Û³ë ï³Ý å»-ïáõÃ Û³Ý é³½ Ù³ í³ ñ³ Ï³Ý Ýå³ ï³Ï Ý» ñÇ, ³Û¹ Ýå³ ï³Ï Ý» ñÇÝ Ñ³ë Ý» Éáõ Ù³ñ ï³ í³ ñ³ Ï³Ý áõ ÕÇ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ: ²ÛÉ Ï»ñå ³ ë³Í` ãϳñ ù³ Õ³-

ì»ñ çÇÝë Ù»ñ Ñ³Ý ñáõà ۳ ÝÁ Ý»ñ ϳ Û³ó í»É ¿ áñ å»ë ϳñ-

·³ íáñ Ù³Ý ÙÇ³Ï Ñݳ ñ³ íáñ ëϽµáõÝù, áñ å»ë ³Ý Ëáõ ë³ ÷»-

ÉÇ ÙÇ µ³Ý:

4 Âáõñù-³¹ñ µ» ç³ Ý³ Ï³Ý íï³Ý ·Á ¨ г Û³ë ï³ ÝÇ ³Ýí ï³Ý ·áõÃ Û³Ý ÑÇ٠ݳËÝ ¹Çñ Ý» ñÁ

ù³ ·Ç ïáõà ÛáõÝ, á ñÁ ëå³ ë³ñ Ï»ñ г Û³ë ï³ ÝÇ å» ï³ Ï³Ý ß³ Ñ» ñÁ, ¹ñ³Ýù ÑÇ٠ݳ íá ñáÕ ï»-ëáõà ÛáõÝ Ý»ñ Ó ̈ ³ íá ñ»ñ: ÆÝ ãá±õ ûµ Û»Ï ïÇ íá ñ»Ý, á ñáí Ñ»ï¨ ï³ë Ý³Ù Û³Ï Ý» ñ ß³ñáõÝ³Ï Ñ³ Ûáó å» ï³ Ï³ ÝáõÃ Û³Ý µ³ ó³ ϳ ÛáõÃ Û³Ý å³Û Ù³Ý Ý»-ñáõ٠ѳ Û³ë ï³ Ý³ Ï»Ýï ñáÝ ù³ Õ³ ù³ ·Ç ï³ Ï³Ý ÙÇïù ½³ñ ·³ Ý³É å³ñ ½³ å»ë ã¿ñ ϳ ñáÕ: ´³-óÇ ³Û¹, Ñ³Ý ·³ Ù³ Ýá ñ»Ý áõ ëáõ٠ݳ ëÇñ í³Í ã¿ÇÝ Ý³¨ ÝÙ³ ݳµ ÝáõÛà ѳ ϳ Ù³ñ ïáõà ÛáõÝ Ý» ñÇ Ï³ñ-·³ íáñ Ù³Ý Ñ³ Ù³ß Ë³ñ ѳ ÛÇÝ ÷áñÓÝ áõ 1918-1920 ÃÃ. ² é³ çÇÝ Ð³Ý ñ³ å» ïáõÃ Û³Ý ¹Ç í³ Ý³-·Ç ï³ Ï³Ý, ù³ Õ³ ù³ Ï³Ý å³ï Ùáõà Ûáõ ÝÁ: ºí ûñ¨ë ³ Ù» ݳ ϳñ¨á ñÁ` í» ñ³Ç Ù³ë ï³ íáñ í³Í ã¿ñ ѳÛ- Ãáõñ ù³ Ï³Ý Ñ³ ñ³ µ» ñáõà ÛáõÝ Ý» ñÇ ÷áñ-ÓÁ: سë ݳ íá ñ³ å»ëª ³ÏÝ Ñ³Ûï ¿, áñ Ýá ñ³Ý-Ï³Ë Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ µ³ñÓ ñ³ ·áõÛÝ ù³ Õ³ ù³ Ï³Ý Õ» ϳ í³ ñáõà ÛáõÝÝ Áëï ¿áõÃ Û³Ý Ñëï³ Ïá ñ»Ý ã¿ñ ·Ç ï³Ï óáõ٠ѳ Ûáõà ۳Ý` áñ å»ë ѳ í³ ù³ ϳ-ÝáõÃ Û³Ý Ó³ Ëá ÕáõÙ Ý» ñÇ é³½ Ù³ ϳÝ, ¹Ç í³ Ý³-·Ç ï³ Ï³Ý, Ñá ·» µ³ ݳ Ï³Ý å³ï ׳é Ý» ñÁ, ÇÝ ãÁ ãÇ Ï³ ñ» ÉÇ ³ ë»É é³½ Ù³ Ï³Ý Õ» ϳ í³ ñáõÃ Û³Ý Ù³ ëÇÝ:

ºñÏ ñáñ¹` ëáõµ Û»Ï ïÇí å³ï ׳éÝ ³ÛÝ Å³ Ù³-Ý³Ï í³ ù³ Õ³ ù³ Ï³Ý Õ» ϳ í³ ñáõÃ Û³Ý ë» ÷³ Ï³Ý áõ Å» ñÇ Ñ³Ý ¹»å û ñ³ ѳ í³ ïáõà ÛáõÝÝ ¿ñ, á ñÇó ¿É ³ ͳÝó Û³É ¿ÇÝ Ñ³ Ù³ñ Ó³Ï ·³ Õ³ ÷³ñ Ý»ñ Ñ Õ³-ݳ Éáõ Ýñ³Ýó ³Ý ϳ ñá Õáõà ÛáõÝÝ áõ, ÇÝãÝ ³ é³ í»É íï³Ý ·³ íáñ ¿, Ãáõñ ùÇÝ ÑáÕ ½Ç ç» Éáí, ³½ ·³ ÛÇÝ ÝíÇ ñ³ Ï³Ý ·³ Õ³ ÷³ñ Ý» ñÇó Ç ß³Ñ Ãáõñ ùÇ Ññ³-ųñ í» Éáõ ·Ýáí ˳ Õ³Õ Ñ» é³Ý ϳñ ѳë ï³ ï»-Éáõ å³ï ñ³Ý ùÇÝ ïñí» ÉÁ: àñ å»ë ѻ勉Ýù` ï³-ñ³Íù Ý»ñ ãѳÝÓ Ý» Éáõ ·³ Õ³ ÷³ ñÁ á ñ³Ï íáõÙ ¿ñ

5

áñ å»ë Í³Û ñ³ Ñ» Õ³ ϳ Ýáõà ÛáõÝ ¨ ³ñ ϳ ͳËݹ-ñáõà ÛáõÝ, ÇëÏ ³Û¹ ·³ Õ³ ÷³ ñÇ ÏñáÕ Ý» ñÁ` áñ å»ë ϳ°Ù éá Ù³Ý ïÇÏ Ý»ñ, ϳ°Ù µ³Ë ï³ËÝ ¹Çñ Ý»ñ: öá ˳ ñ» ÝÁ` å³ñï íá Õ³ ϳ Ýáõà Ûáõ ÝÁ Ý»ñ ϳ-Û³ó íáõÙ ¿ñ áñ å»ë åñ³· Ù³ ïǽÙ:

ºí ³ ѳ, áÕç í» ñÁ Ýßí³ ÍÇ Ñ»ï¨³Ý ùÁ » Õ³í ³ÛÝ, áñ Ññ³ ¹³ ¹³ ñÇ Ñ³ë ï³ ïáõ ÙÇó Ñ»-ïá г Û³ë ï³ ÝÇ Ý³Ë ÏÇÝ ù³ Õ³ ù³ Ï³Ý Õ» ϳ-í³ ñáõà ÛáõÝÝ Ç ½á ñáõ ã» Õ³í ï³ ñ³Íù ã½Ç ç» Éáõ ·³ Õ³ ÷³ ñÇ Ñ»Ý ùÇ íñ³ Ó ̈ ³ íá ñ»É ѳ ϳ Ù³ñ-ïáõÃ Û³Ý Ï³ñ ·³ íáñ Ù³Ý ÑÇ ñ³ íÇ Ñ³ Û³Ý å³ëï é³½ Ù³ í³ ñáõà ÛáõÝ: ¸³ Çñ Ñ»ñ ÃÇÝ Ñ³Ý ·»ó ñ»ó Ýñ³Ý, áñ Ù» ½³ ÝáõÙ ï ̈ ³ ϳ Ýá ñ»Ý ã¿ñ ï³ñ íáõÙ å» ï³ Ï³ Ýá ñ»Ý Ñá í³ Ý³ íáñ íáÕ ·Ç ï³ Ñ» ï³ ½á-ï³ Ï³Ý ³ß ˳ ï³Ýù` ï³ ñ³Íù Ý»ñ ãѳÝÓ Ý» Éáõ Ç ñ³ í³ ù³ Õ³ ù³ Ï³Ý ÷³ë ï³ñÏ Ý» ñÇ Ó ̈ ³ Ï»ñå-Ù³Ý Ýå³ ï³ Ïáí:

²Ûë ï³ ñÇ Ý» ñÇÝ ï³ ñ³Í ù³ ÛÇÝ ½Ç çáõÙ Ý» ñÇ ·³ Õ³ ÷³ ñÁ û¨ ѳ Ù³ Ï»ó Ù»ñ ѳ ë³ ñ³ ÏáõÃ-Û³Ý á ñáß Ù³ ëÇÝ, ë³ Ï³ÛÝ ³Û¹ å»ë ¿É ïÇ ñ³ å»-ïáÕ ã¹³ñ Ó³í: ² í» ÉÇݪ ï³ ñÇ Ý»ñ ß³ ñáõ Ý³Ï Ñ³ Û³ë ï³Ý Û³Ý Ñ³ ë³ ñ³ ÏáõÃ Û³Ý ÙÇ ½·³ ÉÇ Ñ³ï í³ ÍÁ, ·Ç ï³Ï ó» Éáí ï³ ñ³Í ù³ ÛÇÝ ½Ç çáõÙ-Ý» ñÇ áÕç íï³Ý ·³ íá ñáõà Ûáõ ÝÁ Ù»ñ Ñ³Û ñ» ÝÇ ùÇ Ñ³ Ù³ñ, Áݹ ¹Ç Ù³ ÝáõÙ ¿ñ ³Û¹ ·³ Õ³ ÷³ ñÇÝ: ²Û¹ Áݹ ¹Ç Ùáõà ÛáõÝÝ ³ñ ï³ Ñ³Ûï íáõÙ ¿ñ ÙÇ³Ý ·³-Ù³ÛÝ ³ éáÕç ³ÛÝ Ñ³ ϳ ÷³ë ï³ñ Ïáí, û ïÕ»ñ ùÇ ³ñ Û³Ùµ ³ ½³ ï³·ñ í³Í Ñ³Û ñ» ÝÇ ùÁ ë³ Ï³ñ Ï» ÉÇ ã¿: ²Û¹ ѳ ϳ ÷³ë ï³ñ ÏÁ, û¨ ÉÇ Ý» Éáí Ñá ·» µ³-Ýá ñ»Ý ³ éáÕç, ³Û ¹áõ Ñ³Ý ¹»ñÓ, ³ñ ï³ Ñ³Û ïáõÙ ¿ñ ËݹñÇ ÙdzÛÝ µ³ ñá Û³ Ï³Ý ÏáÕ ÙÁ:

î³ ñ³Í ù³ ÛÇÝ ½Ç çáõÙ Ý» ñÇ ³Ý ÃáõÛ É³ï ñ» ÉÇ ÉÇ-

6 Âáõñù-³¹ñ µ» ç³ Ý³ Ï³Ý íï³Ý ·Á ¨ г Û³ë ï³ ÝÇ ³Ýí ï³Ý ·áõÃ Û³Ý ÑÇ٠ݳËÝ ¹Çñ Ý» ñÁ

Ý» Éáõ Ñ³Ý ñ³ ÛÇÝ ¹Çñ ùá ñá ßáõÙÝ ³ í» ÉÇ ³Ù ñ³åÝ-¹» Éáõ, ³ÛÝ Ñ³ Ù³ ï³ ñ³Í ¹³ñÓ Ý» Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ñ Ñ³Ý ñ³ ÛÇÝ ÁÝ Ï³ ÉáõÙ Ý» ñáõ٠ѳ-ëáõ ݳó Ý»É §áã ÙÇ Ãǽ ÑáÕ¦ ëϽµáõÝ ùÁ ÑÇ٠ݳ íá-ñáÕ ÷³ë ï³ñÏ Ý» ñÁ: ºí ³ ѳ, í»ñ çÇÝ ï³ ñÇ Ý»-ñÇÝ Ñ³ Ûáó ù³ Õ³ ù³ ·Ç ï³ Ï³Ý ÙÇï ùÁ ëï»Õ Í»ó ³Û¹ åÇ ëÇù: ²ñ¹ ÛáõÝ ùáõÙ Ù»ñ ѳ ë³ ñ³ Ïáõà ÛáõÝÝ ³Û ëûñ ³ é³ í»É ù³Ý »ñµ¨¿ ³Ý Ñ³Ý ¹áõñ ÅáÕ ¿ ï³-ñ³Íù ѳÝÓ Ý» Éáõ ·³ Õ³ ÷³ ñÇ Ñ³Ý ¹»å. ³ÛÝ ³ÛÅÙ ÁÝ Ï³É íáõÙ ¿ áñ å»ë Í³Û ñ³ Ñ» Õ³ ϳ Ýáõà ÛáõÝ: ²ÏÝ Ñ³Ûï ¿, áñ ï³ ñ³Íù ѳÝÓ Ý» Éáõ ÏáÕ٠ݳ ÏÇó-Ý» ñÁ Ù» ½³ ÝáõÙ ³ÝÝ ß³Ý ÷áù ñ³ Ù³ë Ýáõà ÛáõÝ »Ý ϳ½ ÙáõÙ: àõ û¨ Ý»ñ ϳ ÛáõÙë ³ í» ÉÇ áõ ³ í» ÉÇ Ù»Í Ãíáí Ù³ñ ¹ÇÏ »Ý §Ñ³ÝÓ Ýá Õ³ ϳݦ ï» ë³ Ï»ïÝ ÁÝ Ï³ ÉáõÙ áñ å»ë ³ ÝÁÝ ¹áõ Ý» ÉÇ, Í³Û ñ³ Ñ» Õ³ ϳÝ, ³ í» ÉÇݪ §Ñ³ÝÓ Ýá Õ³ ϳݦ ï» ë³ Ï» ïÇ ÏáÕ٠ݳ-ÏÇó Ý» ñÁ, í³ Ë» ݳ Éáí í³ñ ϳ µ»Ï í» Éáõó, ѳÏ-í³Í »Ý Ññ³ å³ ñ³ ϳí ã³ñ ï³ Ñ³Û ï» Éáõ Ç ñ»Ýó ³Û¹ ¹Çñ ùá ñá ßáõ ÙÁ, ³Û ¹áõ Ñ³Ý ¹»ñÓ, ѳñ ϳ íáñ ¿ ϳ ÛáõÝ å³ñ µ» ñ³ ϳ Ýáõà ۳ٵ ³ å³ óáõ ó»É §áã ÙÇ Ãǽ ÑáÕ¦ ·³ Õ³ ÷³ ñÇ Ï»Ý ë³ Ï³Ý Ýß³ ݳ-Ïáõà ÛáõÝ áõ Ý» ݳ ÉÁ Ù»½ ѳ Ù³ñ: Ø³Ý ñ³ Ù³ë Ý»Ýù:

§àã ÙÇ Ãǽ ÑáÕ¦ ¹Çñ ùá ñá ßáõ ÙÁ Ñ³Ý ñ³ ÛÇÝ ·Ç ï³Ï óáõÃ Û³Ý Ù»ç ³Ù ñ³åÝ ¹» Éáõ áõÕ Õáõà ۳ٵ ³ß ˳ ï³Ýù Ý» ñÁ å»ïù ¿ ï³ñ í»Ý ³ ÝÁݹ ѳï, ³ é³ çÇÝ Ñ»ñ ÃÇݪ Ñ»ï¨Û³É Ýå³ ï³ Ïáí: ´³ÝÝ ³ÛÝ ¿, áñ ï³ ñ³Í ù³ ÛÇÝ ½Ç çáõÙ Ý» ñÇ Ñ³Ý ¹»å Ñ³Ý ñ³ ÛÇÝ Ñ³ Ù³ ï³ ñ³Í ÅËïá Õ³ ϳ Ýáõà Ûáõ-ÝÁ ù³ Õ³ ù³ Ï³Ý ³ÛÝ Éñç³ ·áõÛÝ é» ëáõñëÝ ¿, á ñÁ ѳñ ϳ íáñ ¿ Ó ̈ ³ íá ñ»É »ñÏ ñÇ é³½ Ù³ ù³ Õ³-ù³ Ï³Ý µ³ñÓ ñ³ ·áõÛÝ Õ» ϳ í³ ñáõÃ Û³Ý Ñ³ Ù³ñ` ËݹñÇ Ë³ Õ³Õ Ï³ñ ·³ íáñ Ù³ÝÝ áõÕÕ í³Í µ³-

7

Ý³Ï óáõà ÛáõÝ Ý» ñáõÙ å» ï³ Ï³Ý ß³ÑÝ ³ é³ í»É ¹Ûáõ ñÇÝ å³ßï å³ Ý» Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí: Ð³Ý ñáõÃ-Û³Ý ßñç³ ÝáõÙ áñ å»ë ѳ ϳ Ù³ñ ïáõÃ Û³Ý Ï³ñ-·³ íáñ Ù³Ý ÙÇ³Ï ÁÝ ¹áõ Ý» ÉÇ å»ïù ¿ ÁÝ Ï³É íÇ Ñ»ï¨Û³É ï³ñ µ» ñ³ ÏÁ. ²ñ ó³ ËÁ å»ïù ¿ Ùݳ ѳ Û³ å³ï

Ï³Ý Çñ Ý»ñ ϳ ÛÇë ë³Ñ Ù³Ý Ý»

ñáõÙ, ù³Ý ½Ç ѳ ϳ Ù³ñ ïáõà ÛáõÝÝ

²¹ñ µ» ç³ ÝÇ Ñ»ï áõ ÝÇ ³ ÝÁݹ ѳï

µÝáõÛÃ, ¨ Áëï ³Û¹Ù` ÙdzÛÝ

²ñ ó³ ËÇ Ý»ñ ϳ ï³ ñ³ÍùÝ ¿ Ñáõ

ë³ ÉÇ Ë³ Õ³ ÕáõÃ Û³Ý » ñ³ß ËÇ ùÁ: г Û³ë ï³Ý-Û³Ý Éë³ ñ³ ÝÇ Ñ³ Ù³ñ å»ïù ¿ ³ Ý»ñÏ µ³ ÉÇ ÝÇ, áñ ³Ý¹ñ Ïáí ϳë óÇ Ãáõñ ù» ñǪ ³Ûë å»ë Ïáã í³Í ³¹ñ µ» ç³Ý óÇ Ý» ñÇ1 ϳÛë ñ³ Ï³Ý ÝÏñïáõÙ Ý»-ñÁ ï» ÕÇ ã»Ý ïí»É, ¨ áñ ϳñ ·³ íá ñáõÙ ³ ë» Éáíª Ýñ³Ýù ѳë ϳ ÝáõÙ »Ý í» ñ³ ¹³ñÓ 1988 Ã. Ç ñá-Õáõà ÛáõÝ Ý» ñÇÝ: гï ϳ å»ë Áݹ· Í»Ýù, áñ ³Ý ½Ç-çáõÙ ³ é³ í» É³ å³ß ï³ Ï³Ý ¹Çñ ùá ñá ßáõÙ Ý» ñÁ ÙÇßï µÝá ñáß »Ý » Õ»É ³¹ñ µ» ç³ Ý³ Ï³Ý Ñ³Ý ñáõÛ-ÃÇ ×ÝßáÕ Ù» ͳ Ù³ë Ýáõà ۳ ÝÁ, ³ ÉÇ¨Û³Ý ù³ ñá½-ãáõà Ûáõ ÝÝ ÁÝ ¹³ Ù» ÝÁ ëñ»É ¿ ¹ñ³Ýù:

²Ûë ³ éáõ Ùáí ѳï ϳ å»ë ϳñ¨áñ ¿ ³ß ˳-ï³Ý ùÁ » ñÇ ï³ ë³ñ ¹áõÃ Û³Ý Ñ»ï: гñÏ ¿ » ñÇ ï³ ë³ñ¹ Ý» ñÇ ³Ï ïÇ íáõà Ûáõ ÝÁ, ѳ Ù³ñ Ó³Ï

1 Ø» Ãá ¹³ µ³ Ýá ñ»Ý ëË³É ¿ ų Ù³ ݳ ϳ ÏÇó ²¹ñ µ» ç³ ÝÇ ïÇ-ñ³ å» ïáÕ ¿Ã ÝÇ Ï³ Ï³Ý Ùdz íá ñÇÝ ³Ý í³ Ý»É §³¹ñ µ» ç³Ý óÇ-Ý»ñ¦, ù³Ý ½Ç ÝÙ³Ý ¿Ã ݳ Ýáõ Ýáí ¿Ã ÝÇ Ï³ Ï³Ý Ñ³Ý ñáõÛà å³ñ-½³ å»ë ·á Ûáõà ÛáõÝ ãáõ ÝÇ: îíÛ³É ¹»å ùáõÙ ËáëùÝ ÁÝ ¹³ Ù» ÝÁ Ãáõñ ù³ Ï³Ý ¿Ã ÝÇ Ï³ Ï³Ý Ùdz íá ñÇ ³ é³Ý ÓÇÝ ×Ûáõ ÕÇ Ù³ ëÇÝ ¿: ²ÛÉ Ñ³ñó ¿, áñ ų Ù³ ݳ ϳ ÏÇó ²¹ñ µ» ç³ ÝáõÙ Ñ»ï¨á Õ³-ϳ Ýá ñ»Ý ï³ñ íáõÙ ¿ ³¹ñ µ» ç³Ý óÇ Ý» ñǪ áñ å»ë ³ é³Ý ÓÇÝ ¿Ã ÝÇ Ï³ Ï³Ý Ñ³Ý ñáõÛ ÃÇ §ÇÝù ÝáõÃ Û³Ý Ï³ Û³ó ٳݦ ù³ Õ³-ù³ ϳ Ýáõà ÛáõÝ, ÇÝãÝ ³ é³Ý ÓÇÝ Ñ» ï³ ½á ïáõÃ Û³Ý ËݹÇñ ¿:

²ñ ó³ ËÁ å»ïù ¿ Ùݳ ѳ Û³-å³ï Ï³Ý Çñ Ý»ñ ϳ ÛÇë ë³Ñ-

Ù³Ý Ý» ñáõÙ, ù³Ý ½Ç ѳ ϳ Ù³ñ-ïáõà ÛáõÝÝ ²¹ñ µ» ç³ ÝÇ Ñ»ï

áõ ÝÇ ³ ÝÁݹ Ñ³ï µÝáõÛÃ, ¨ Áëï ³Û¹Ù` ÙdzÛÝ ²ñ ó³ ËÇ Ý»ñ ϳ ï³ ñ³ÍùÝ ¿ Ñáõ ë³ ÉÇ Ë³ Õ³-

ÕáõÃ Û³Ý » ñ³ß ËÇ ùÁ:

8 Âáõñù-³¹ñ µ» ç³ Ý³ Ï³Ý íï³Ý ·Á ¨ г Û³ë ï³ ÝÇ ³Ýí ï³Ý ·áõÃ Û³Ý ÑÇ٠ݳËÝ ¹Çñ Ý» ñÁ

·³ Õ³ ÷³ñ Ý»ñ ³ñ ï³ Ñ³Û ï» Éáõ Ýñ³Ýó Ý»ñ ùÇÝ Ó·ïáõÙÝ áõÕ Õáñ ¹»É §áã ÙÇ Ãǽ ÑáÕ¦ ·³ Õ³ ÷³ ñÁ ï³ ñ³ Í» Éáõ áõÕ Õáõà ۳ٵ:

ºí ³Ûë å»ë. ²¹ñ µ» ç³ ÝÇ Ñ»ï ѳ ϳ Ù³ñ ïáõÃ Û³Ý Ý»ñ ϳ ÷áõ-ÉáõÙ, »ñµ µ³ Ý³Ï ó³ ÛÇÝ ·áñÍÁÝ-ó óÇ ³ é³ñ Ï³Ý Ï³ñ ·³ íáñ Ù³Ý ÑÇ٠ݳ ñ³ñ ëϽµáõÝù Ý»ñÝ »Ý, Ñ³Û Ï³ Ï³Ý »ñ Ïáõ ÏáÕ Ù» ñÇ Ñ³-Ù³ñ ËÇëï ³ñ ¹Ç³ Ï³Ý ¿ ¹³é ÝáõÙ

³Û¹ ϳñ ·³ íáñ Ù³Ý ·á Ûáõà ÛáõÝ áõ Ý» óáÕ Ù» Ãá-¹³ µ³ ÝáõÃ Û³Ý ³ñ Ù³ ï³ Ï³Ý ÷á ˳ Ï»ñ åáõ ÙÁ: ²Û¹ ÷á ˳ Ï»ñ åáõ ÙÁ å»ïù ¿ ë³ ÑáõÝ ³Ý óáõÙ ÉÇ ÝÇ ï³ ñ³Íù Ý»ñ ½Ç ç» Éáí ѳ ϳ Ù³ñ ïáõà Ûáõ ÝÁ ϳñ ·³ íá ñ» Éáõ ëó» ݳ ñÇó ï³ ñ³Íù Ý»ñ ãѳÝÓ-Ý» Éáí ϳñ ·³ íá ñ» Éáõ ëó» ݳ ñÇÝ: ì» ñÁ Ýßí³ ÍÁ, ³Ý ßáõßï, µ³ñ¹, ë³ Ï³ÛÝ Ç ñ³ ϳ ݳ ݳ ÉÇ ËݹÇñ ¿: ² í» ÉÇݪ ³Û¹ ËÝ¹Ç ñÁ Ù»Ýù ëïÇå í³Í »Ýù Éáõ-Í»É, ù³Ý ½Ç Ù»½ ѳ Ù³ñ ï³ ñ³Íù Ý»ñ ãѳÝÓ Ý» Éáõ ëó» ݳ ñÇ ³Û ÉÁÝï ñ³Ýù ëϽµáõÝ ùá ñ»Ý ãϳ:

²Ûë ѳ Ù³ ï»ùë ïáõ٠ϳ ï³-ñ»Ýù Ñ»ï¨Û³É ѳñ ó³¹ ñáõ ÙÁ. ³ñ¹ Ûá±ù µ³ Ý³Ï óáõà ÛáõÝ Ý» ñÇ

³ é³ñ ϳ Ñ³Ý ¹Ç ë³ óáÕ §Ù³¹

ñǹ Û³Ý ëϽµáõÝù Ý» ñǦ Ñ»Ý

ùÇ íñ³ Çë ϳ å»ë Ñݳ ñ³ íáñ

¿ ϳñ ·³ íá ñ»É ѳ۳¹ñ µ» ç³

ݳ Ï³Ý Ñ³ ϳ Ù³ñ ïáõà Ûáõ ÝÁ:

Ø»ñ ѳ Ùὠٳٵª å³ ï³ë ˳ÝÝ ³ÏÝ Ñ³Ûï ¿ª áã. Ù³¹ ñǹ Û³Ý ëϽµáõÝù Ý» ñáí ³ÝÑ Ý³ ñÇÝ »Ý µ³ éÇ µáõÝ Ç Ù³ë ïáí ϳñ ·³ íá-ñ»É ѳÛ-³¹ñ µ» ç³ Ý³ Ï³Ý Ñ³ ϳ Ù³ñ ïáõà Ûáõ ÝÁ:

²ñ¹ Ûá±ù µ³ Ý³Ï óáõà ÛáõÝ Ý» ñÇ ³ é³ñ ϳ Ñ³Ý ¹Ç ë³ óáÕ §Ù³¹-ñǹ Û³Ý ëϽµáõÝù Ý» ñǦ Ñ»Ý ùÇ íñ³ Çë ϳ å»ë Ñݳ ñ³ íáñ ¿ ϳñ ·³ íá ñ»É ѳÛ-³¹ñ µ» ç³ Ý³-Ï³Ý Ñ³ ϳ Ù³ñ ïáõà Ûáõ ÝÁ:

...Ù³¹ ñǹ Û³Ý ëϽµáõÝù Ý» ñÁ íï³Ý ·áõÙ »Ý ѳ Û³ å³ï Ï³Ý Ð³ Û³ë ï³ ÝǪ ÐÐ -Ç ¨ ²ñ ó³ ËÇ ³Ýí ï³Ý ·áõà Ûáõ ÝÁ ¨ ѳ ϳ-Ù³ñ ïáõÃ Û³Ý Ï³ñ ·³ íáñ Ù³Ý ¨ ˳ Õ³Õ ³ å³ ·³ ÛÇ ÷á ˳ ñ»Ý ѳ ëáõ ݳó ÝáõÙ Ýáñ å³ ï»-ñ³½ÙÁ:

9

س¹ ñǹ Û³Ý ëϽµáõÝù Ý» ñÇ Ï»Ý-ë³ ·áñÍ Ù³Ý ¹»å ùáõÙ ÁÝ ¹³ Ù»-ÝÁ Ï÷á ÷áË í»Ý Ý»ñ ϳ é³½ Ù³-ù³ Õ³ ù³ Ï³Ý Ç ñá Õáõà ÛáõÝ Ý» ñÁ, ëï³ ïáõë–ù íáÝ: ²Û¹ ÷á ÷á ËáõÃ-Ûáõ ÝÁ, ë³ Ï³ÛÝ, ѳ ϳ Ù³ñ ïáõÃ-Û³Ý Ï³ñ ·³ íá ñáõÙ ³Ý í³ Ý»É ãÇ Ï³ ñ» ÉÇ, ù³Ý ½Ç ³Û¹ å³ ñ³ ·³-ÛáõÙ Ñ³Û Ï³ Ï³Ý ÏáÕ ÙÁ ß»ß ï³ ÏÇá ñ»Ý ÏÃáõ ɳ ݳ, á ñáí ³¹ñ µ» ç³ Ý³ Ï³Ý é³½ Ù³ Ï³Ý ³· ñ» ëdz ÛÇ Ñ³ Ù³ñ ËÇëï µ³ ñ»Ý å³ëï å³Û Ù³Ý Ý»ñ Ïëï»ÕÍ í»Ý: Àëï ³Û¹Ùª Ù³¹ ñǹ Û³Ý ëϽµáõÝùÝ» ñÁ íï³Ý ·áõÙ »Ý ѳ Û³ å³ï Ï³Ý Ð³ Û³ë ï³

ÝǪ ÐÐÇ ¨ ²ñ ó³ ËÇ ³Ýí ï³Ý ·áõà Ûáõ ÝÁ ¨ ѳ

ϳ Ù³ñ ïáõÃ Û³Ý Ï³ñ ·³ íáñ Ù³Ý ¨ ˳ Õ³Õ

³ å³ ·³ ÛÇ ÷á ˳ ñ»Ý ѳ ëáõ ݳó ÝáõÙ Ýáñ å³

ï» ñ³½ ÙÁ: л勉 µ³ñ` г Û³ë ï³Ý å» ïáõÃ Û³Ý Ï»Ý ëáõ ݳ Ïáõà Ûáõ ÝÁ Ñݳ ñ³ íáñ ¿ ³ å³ Ñá í»É

ÙÇ ÙdzÛÝ ³ ½³ ï³·ñ í³Í ²ñ ó³ ËÇ 11.432 ù³

é³ Ïáõ ëÇ ÏÇ Éá Ù»ïñ ï³ ñ³Í ùÇ Ñ³ Û³ å³ï ϳ

ÝáõÃ Û³Ý ¹»å ùáõÙ:

êáõÛÝ ³ß ˳ ï³Ý ùáõÙ Ù»Ýù ÏÝ»ñ ϳ Û³ó Ý»Ýù ï³ ñ³Í ù³ ÛÇÝ ½Ç çáõÙ Ý» ñÇ µ³ ó³ éáõ ÙÁ ÑÇ٠ݳ-íá ñáÕ Ç ñ³ í³ ù³ Õ³ ù³ ϳÝ, é³½ Ù³ ù³ Õ³ ù³-ϳÝ, ¿Ã Ýá ù³ Õ³ ù³ ϳÝ, ¿Ã Ýá Ñá ·» µ³ ݳ Ï³Ý ³ é³Ýó ù³ ÛÇÝ ÷³ë ï³ñÏ Ý» ñÁ:

г Û³ë ï³Ý å» ïáõÃ Û³Ý Ï»Ý ëáõ ݳ Ïáõà Ûáõ ÝÁ Ñݳ ñ³-

íáñ ¿ ³ å³ Ñá í»É ÙÇ ÙdzÛÝ ³ ½³ ï³·ñ í³Í ²ñ ó³ ËÇ 11.432

ù³ é³ Ïáõ ëÇ ÏÇ Éá Ù»ïñ ï³-ñ³Í ùÇ Ñ³ Û³ å³ï ϳ Ýáõà ۳Ý

¹»å ùáõÙ:

10 Âáõñù-³¹ñ µ» ç³ Ý³ Ï³Ý íï³Ý ·Á ¨ г Û³ë ï³ ÝÇ ³Ýí ï³Ý ·áõÃ Û³Ý ÑÇ٠ݳËÝ ¹Çñ Ý» ñÁ

1. гÛ- Ãáõñ ù³ Ï³Ý Ñ³ ϳ Ù³ñ ïáõÃ Û³Ý §óÇÏ É³ ÛÇݦ µÝáõÛ ÃÁ

Êݹñá ³ é³ñ ϳ ÛÇ Ñ³ Ù³ ï»ùë ïáõ٠ϳ ï³-ñ»Ýù Ñ»ï¨Û³É »ñ Ïáõ ѳñ ó³¹ ñáõ ÙÁ.

³) ³ñ¹ Ûá±ù ѳ ÛáõÃ Û³Ý ¨ ³Ý¹ñ Ïáí ϳë óÇ Ãáõñ ù»ñ ÙÇç¨ Ñ³ ϳ Ù³ñ ïáõÃ Û³Ý ÙÇ³Ï å³ï

׳éÝ ²ñ ó³ËÝ ¿,

µ) ï³ ñ³Í ù³ ÛÇÝ ½Ç çáõÙ Ý» ñÇ ëó» ݳ ñáí ³ñ ó³Ë Û³Ý Ñ³ ϳ Ù³ñ ïáõÃ Û³Ý Ï³ñ ·³ íáñ

ٳٵ ³ñ¹ Ûá±ù Ï í» ñ³ ݳ г Û³ë ï³ ÝÇ ¨ ²¹ñ µ»

ç³ ÝÇ ¿Ã Ýá ù³ Õ³ ù³ Ï³Ý ß³ Ñ» ñÇ ÙÇç¨ ³é ϳ

ѳ ϳ ëáõà Ûáõ ÝÁ, ³ñ¹ Ûá±ù »ñ Ïáõ å» ïáõà ÛáõÝ Ý»

ñÇ ÙÇç¨ Ïѳë ï³ï íÇ Ë³ Õ³Õ, µ³ ñǹ ñ³ ódz

Ï³Ý Ñ³ Ù³ ·áñ Í³Ï óáõà ÛáõÝ:

Ø»ñ ѳ Ùὠٳٵª ëϽµáõÝ ùá ñ»Ý ëË³É ¿ ²ñ ó³ ËÇ ï³ ñ³Í ùÁ ¹Ç ï³ñ Ï»É áñ å»ë ѳ ÛáõÃ Û³Ý ¨ ³Ý¹ñ Ïáí-ϳë óÇ Ãáõñ ù» ñÇ ÙÇç¨ ³é ϳ ѳ-ϳ Ù³ñ ïáõÃ Û³Ý ÙÇ³Ï å³ï ׳é:

êϽµáõÝ ùá ñ»Ý ëË³É ¿ ݳ¨ ³ÛÝ ï» ë³ Ï» ïÁ, û ï³ ñ³Í ù³-ÛÇÝ ½Ç çáõÙ Ý» ñÇ ³ñ¹ ÛáõÝ ùáõÙ Ó»éù µ»ñ í³Í ѳ Ù³ Ó³Û ÝáõÃ-Û³Ùµ ѳ ÛáõÃ Û³Ý ¨ ³Ý¹ñ Ïáí-ϳë óÇ Ãáõñ ù» ñÇ ÙÇç¨ ³é ϳ ¿Ã Ýá ù³ Õ³ ù³ Ï³Ý Ñ³ ϳ ëáõÃ-ÛáõÝ Ý» ñÁ Ïí» ñ³ ݳÝ: ² í» ÉÇݪ Ù»ñ ѳ Ùὠٳٵª ³Ý ·³Ù ²¹ñ µ» ç³ ÝÇ

³) ²ñ¹ Ûá±ù ѳ ÛáõÃ Û³Ý ¨ ³Ý¹ñ-Ïáí ϳë óÇ Ãáõñ ù»ñ ÙÇç¨ Ñ³ ϳ-Ù³ñ ïáõÃ Û³Ý ÙÇ³Ï å³ï ׳éÝ ²ñ ó³ËÝ ¿,µ) ï³ ñ³Í ù³ ÛÇÝ ½Ç çáõÙ Ý» ñÇ ëó» ݳ ñáí ³ñ ó³Ë Û³Ý Ñ³ ϳ-Ù³ñ ïáõÃ Û³Ý Ï³ñ ·³ íáñ ٳٵ ³ñ¹ Ûá±ù Ïí» ñ³ ݳ г Û³ë ï³ ÝÇ ¨ ²¹ñ µ» ç³ ÝÇ ¿Ã Ýá ù³ Õ³ ù³ Ï³Ý ß³ Ñ» ñÇ ÙÇç¨ ³é ϳ ѳ ϳ ëáõÃ-Ûáõ ÝÁ, ³ñ¹ Ûá±ù »ñ Ïáõ å» ïáõÃ-ÛáõÝ Ý» ñÇ ÙÇç¨ Ïѳë ï³ï íÇ Ë³ Õ³Õ, µ³ ñǹ ñ³ ódz Ï³Ý Ñ³ Ù³ ·áñ Í³Ï óáõà ÛáõÝ:

11гÛ- Ãáõñ ù³ Ï³Ý Ñ³ ϳ Ù³ñ ïáõÃ Û³Ý §óÇÏ É³ ÛÇݦ µÝáõÛ ÃÁ

³ é³ í» É³ å³ß ï³ Ï³Ý ÝÏñïáõÙ-Ý» ñÇ Édz ϳ ï³ñ µ³ í³ ñ³ñ ٳݪ ²ñ ó³ËÝ ²¹ñ µ» ç³ ÝÇÝ Ñ³ÝÓ Ý» Éáõ ¹»å ùáõÙ2 г Û³ë ï³ ÝÇ ¨ ²¹ñ µ»-ç³ ÝÇ ÙÇç¨ ³é ϳ ¿Ã Ýá ù³ Õ³ ù³-Ï³Ý Ñ³ ϳ ëáõà ÛáõÝ Ý» ñÁ áã ÙdzÛÝ ã»Ý í» ñ³ ݳ, ³ÛÉ Áݹ ѳ ϳ é³ ÏÁª à ̈ ³ Ïá Ë» Éáí Ýáñ ÷áõɪ ¿°É ³ í» ÉÇ ÏËá ñ³ ݳÝ: öáñ Ó»Ýù ÑÇ٠ݳ íá-ñ»É ³Ûë ï» ë³ Ï» ïÁ:

²ñ ó³Ë Û³Ý Ñ³ ϳ Ù³ñ ïáõÃ

Ûáõ ÝÁ ѳñÏ ¿ ¹Ç ï³ñ Ï»É Çµñ¨ ѳÛ

Ãáõñ ù³ Ï³Ý ¿Ã Ýá ù³ Õ³ ù³ ϳÝ

³ñ Ù³ ï³ Ï³Ý Ñ³ ϳ ëáõà ÛáõÝ

Ý» ñÇ Ù³ë ݳ íáñ ¹ñë ̈ á ñáõÙ, áñÝ ³ñ ¹Ç³ Ï³Ý ¿

ïíÛ³É å³ï Ù³ Ï³Ý Å³ Ù³ ݳ ϳ ѳï í³ ÍáõÙ:

Àݹ á ñáõÙª Çñ Ñ»Ýó ³Û¹ ³ñ Ù³ ï³ Ï³ Ýáõà ۳Ý

å³ï ׳ éáí Ñ³Û Ãáõñ ù³ Ï³Ý Ñ³ ϳ Ù³ñ ïáõÃ

ÛáõÝÝ áõ ÝÇ ß³ ñáõ ݳ ϳ Ï³Ý µÝáõÛà ¨ ų Ù³

Ý³Ï ³é ų Ù³ Ý³Ï §óÇÏ É³ ÛÇݦ ïñ³ Ù³ µ³

Ýáõà ۳ٵ ³ÛÅ Ù»³ Ï³Ý ¹³é ݳ Éáõ ϳ ÛáõÝ

ÙÇ ïáõÙ:

γ ñ» ÉÇ ¿ ³ é³ÝÓ Ý³ó Ý»É Ñ³Û- Ãáõñ ù³ Ï³Ý Ñ³ ϳ Ù³ñ ïáõÃ Û³Ý óÇÏ É³ ÛÇÝ µÝáõÛ ÃÁ å³Û Ù³-ݳ íá ñáÕ »ñ Ïáõ ÑÇ٠ݳ Ï³Ý å³ï ׳é` ¿Ã Ýáù³ Õ³ ù³ Ï³Ý ß³ Ñ» ñÇ ³ñ Ù³ ï³ Ï³Ý Ñ³ ϳ

ë³ Ï³ Ýáõà Ûáõ ÝÁ ¨ ѳ Û» ñÇ áõ Ãáõñ ù» ñÇ ÙÇç¨

ù³ Õ³ ù³Ïñ ó Ï³Ý ³Ý ѳ Ù³ ï» Õ» ÉÇáõà Ûáõ ÝÁ:

²Ù µáÕ ç³ó Ý» Éáí áÕç í» ñÁ Ýßí³ ÍÁª Ñ³Ý ·áõÙ »Ýù Ñ»ï¨áõÃ Û³Ý ³é ³ÛÝ, áñ ѳÛÃáõñ ù³ ϳÝ

2 ´Ý³ ϳ ݳ µ³ñ, ³Û¹ ëó» ݳ ñÇ Ï»Ý ë³ ·áñ Íáõ ÙÁ ãÇ Ï³ ñ» ÉÇ Ñ³ Ù³ ñ»É ϳñ ·³ íá ñáõÙª µ³ éÇ µáõÝ Ç Ù³ë ïáí:

²ñ ó³Ë Û³Ý Ñ³ ϳ Ù³ñ ïáõà Ûáõ ÝÁ ѳñÏ ¿ ¹Ç ï³ñ Ï»É Çµñ¨ ѳÛ

Ãáõñ ù³ Ï³Ý ¿Ã Ýá ù³ Õ³ ù³ Ï³Ý ³ñ Ù³ ï³ Ï³Ý Ñ³ ϳ ëáõà ÛáõÝ

Ý» ñÇ Ù³ë ݳ íáñ ¹ñë ̈ á ñáõÙ, áñÝ ³ñ ¹Ç³ Ï³Ý ¿ ïíÛ³É å³ï Ù³ ϳÝ

ų Ù³ ݳ ϳ ѳï í³ ÍáõÙ: Àݹ á ñáõÙª Çñ Ñ»Ýó ³Û¹ ³ñ Ù³ ï³Ï³ ÝáõÃ Û³Ý å³ï ׳ éáí ѳÛ

Ãáõñ ù³ Ï³Ý Ñ³ ϳ Ù³ñ ïáõà ÛáõÝÝ áõ ÝÇ ß³ ñáõ ݳ ϳ Ï³Ý µÝáõÛà ¨

ų Ù³ Ý³Ï ³é ų Ù³ Ý³Ï §óÇÏɳ ÛÇݦ ïñ³ Ù³ µ³ Ýáõà ۳ٵ

³ÛÅ Ù»³ Ï³Ý ¹³é ݳ Éáõ ϳ ÛáõÝ ÙÇ ïáõÙ:

12 Âáõñù-³¹ñ µ» ç³ Ý³ Ï³Ý íï³Ý ·Á ¨ г Û³ë ï³ ÝÇ ³Ýí ï³Ý ·áõÃ Û³Ý ÑÇ٠ݳËÝ ¹Çñ Ý» ñÁ

ѳ ϳ ëáõà ÛáõÝ Ý» ñÇ ³ñ Ù³ ï³

ϳ Ýáõà Ûáõ ÝÁ, ß³ Ñ» ñÇ Ç ñ³ ñ³

Ù»ñ Åáõà Ûáõ ÝÁ, ù³ Õ³ ù³Ïñ ó

Ï³Ý ³Ý ѳ Ù³ ï» Õ» ÉÇáõà ۳ٵ

å³Û Ù³ ݳ íáñ í³Í Ãßݳ Ù³Ý ùÇ

ϳ ÛáõÝ ÉÇ Ý» ÉÁ å³Û Ù³ ݳ íá

ñáõÙ »Ý ѳ ϳ Ù³ñ ïáõÃ Û³Ý óÇÏ

É³Û Ýáõà Ûáõ ÝÁ: ²Ûë ѳ Ù³ ï»ùë

ïáõÙ ²ñ ó³ ËÇ ï³ ñ³Í ùÁ ѳñÏ ¿

¹Ç ï³ñ Ï»É áñ å»ë Ñ³Û Ãáõñ ù³

Ï³Ý Ñ³ ϳ Ù³ñ ïáõÃ Û³Ý Ñ»ñ ó

Ï³Ý óÇÏ ÉÇ å³ï ׳é: л勉

µ³ñª ³Ûë Ç ñá Õáõà Ûáõ ÝÇó »É Ý» Éáí

³ÏÝ Ñ³Ûï ¿ ¹³é ÝáõÙ Ñ»ï¨Û³ ÉÁ.

²ñ ó³ ËÇ ï³ ñ³Í ùÇÝ ïÇ ñ³ å»

ï» ÉÁ ѳ ϳ Ù³ñ ïáÕ ÏáÕ Ù» ñÇó

Ûáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõ ñÇÝ ï³ ÉÇë ¿ ų

Ù³ ݳ ÏÇ Ù»ç »ñ ϳ ñ³Ó· í³Í

ѳ ϳ Ù³ñ ïáõà Ûáõ ÝáõÙ ¹Ç Ù³

óÇ ÝÇ Ñ³Ý ¹»å §Ùñó³Ï ó³ ÛÇÝ

é³½ Ù³ í³ ñ³ Ï³Ý ³ é³ í» Éáõà Ûáõݦ:

îíÛ³É ¹»å ùáõÙ §Ñ³Û-Ãáõñ ù³ ϳݦ Ó ̈ ³-Ï»ñå Ù³Ý Ù»ç Ù»Ýù Ý» ñ³ éáõÙ »Ýù ݳ¨ ²¹ñ µ»-ç³ ÝÇ Ñ»ï ³é ϳ íÇ ×³ ѳ ñáõÛó ËݹÇñ Ý» ñÁ, ù³Ý ½Ç »É ÝáõÙ »Ýù ³ÛÝ Ñ³ Ùá½ ÙáõÝ ùÇó, áñ Âáõñ-ùdz ÛÇ ¨ ²¹ñ µ» ç³ ÝÇ ¿Ã Ýá ù³ Õ³ ù³ Ï³Ý Ñ» é³-ѳñ ß³ Ñ»ñÝ áõ é³½ Ù³ í³ ñ³ Ï³Ý Ýå³ ï³Ï Ý»-ñÁ ÝáõÛ Ý³ Ï³Ý »Ý: ²Û¹ å»ë ¿, ù³Ý ½Ç 98 ï³ñ í³ å³ï Ùáõà ÛáõÝ áõ Ý» óáÕ ²¹ñ µ» ç³Ý å» ïáõà ÛáõÝÝ ÁÝ ¹³ Ù» ÝÁ Ãáõñ ù³ Ï³Ý Ý³ ˳ ·ÇÍ ¿, Ãáõñ ù³ Ï³Ý Ñ» é³ Ñ³ñ Ýí³ ×á Õ³ Ï³Ý ÝÏñïáõÙ Ý» ñÇ Ç ñ³ ϳ-ݳó Ù³Ý ÙÇ ÷áõÉ: ºí ù³ ÝÇ ¹»é ²¹ñ µ» ç³Ý å»-

...ѳÛ-Ãáõñ ù³ Ï³Ý Ñ³ ϳ ëáõÃ-ÛáõÝ Ý» ñÇ ³ñ Ù³ ï³ Ï³ Ýáõà Ûáõ ÝÁ, ß³ Ñ» ñÇ Ç ñ³ ñ³ Ù»ñ Åáõà Ûáõ ÝÁ, ù³ Õ³ ù³Ïñ ó Ï³Ý ³Ý ѳ Ù³-ï» Õ» ÉÇáõà ۳ٵ å³Û Ù³ ݳ íáñ-í³Í Ãßݳ Ù³Ý ùÇ Ï³ ÛáõÝ ÉÇ Ý» ÉÁ å³Û Ù³ ݳ íá ñáõÙ »Ý ѳ ϳ-Ù³ñ ïáõÃ Û³Ý óÇÏ É³Û Ýáõà Ûáõ ÝÁ: ²Ûë ѳ Ù³ ï»ùë ïáõÙ ²ñ ó³ ËÇ ï³ ñ³Í ùÁ ѳñÏ ¿ ¹Ç ï³ñ Ï»É áñ å»ë Ñ³Û - Ãáõñ ù³ Ï³Ý Ñ³ ϳ-Ù³ñ ïáõÃ Û³Ý Ñ»ñ ó Ï³Ý óÇÏ ÉÇ å³ï ׳é: л勉 µ³ñª ³Ûë Ç ñá-Õáõà Ûáõ ÝÇó »É Ý» Éáí ³ÏÝ Ñ³Ûï ¿ ¹³é ÝáõÙ Ñ»ï¨Û³ ÉÁ. ²ñ ó³ ËÇ ï³ ñ³Í ùÇÝ ïÇ ñ³ å» ï» ÉÁ ѳ-ϳ Ù³ñ ïáÕ ÏáÕ Ù» ñÇó Ûáõ ñ³-ù³Ýã Ûáõ ñÇÝ ï³ ÉÇë ¿ ų Ù³ ݳ ÏÇ Ù»ç »ñ ϳ ñ³Ó· í³Í ѳ ϳ Ù³ñ-ïáõà Ûáõ ÝáõÙ ¹Ç Ù³ óÇ ÝÇ Ñ³Ý ¹»å §Ùñó³Ï ó³ ÛÇÝ é³½ Ù³ í³ ñ³-Ï³Ý ³ é³ í» Éáõà Ûáõݦ:

13гÛ- Ãáõñ ù³ Ï³Ý Ñ³ ϳ Ù³ñ ïáõÃ Û³Ý §óÇÏ É³ ÛÇݦ µÝáõÛ ÃÁ

ïáõÃ Û³Ý ïÇ ñ³ å» ïáÕ ¿Ã ÝÇ Ï³ Ï³Ý Ñ³Ý ñáõÛ ÃÁ Ý³Ë ÏÇÝ Ïáí ϳë Û³Ý Ã³ óñ Ý» ñÁ ϳ٠³Ý¹ñ Ïáí-ϳë óÇ Ãáõñ ù»ñÝ »Ý, ²¹ñ µ» ç³ ÝÇ ¨ Âáõñ ùdz ÛÇ ÙÇç¨ Ï³ ñáÕ »Ý ÉÇ Ý»É ÙdzÛÝ Ù³ñ ï³ í³ ñ³ Ï³Ý µÝáõÛ ÃÇ Ñ³ ϳ ëáõà ÛáõÝ Ý»ñ: àõë ïǪ Âáõñ ùÇ³Ý å³ Ï³ë ß³ ѳ·ñ·é í³Í ã¿ ²ñ ó³ ËÇ ï³ ñ³Í ùÇ ½³íà ٳٵ, ³ÛÉ Ï»ñåª Ãñù³ó ٳٵ, ù³Ý å³ß-ïá ݳ Ï³Ý ´³ ùáõÝ: Üß»Ýù, áñ é³½ Ù³ í³ ñ³-Ï³Ý µÝáõÛ ÃÇ ¾Ã Ýá ù³ Õ³ ù³ Ï³Ý ß³ Ñ» ñÇ µ³ ËáõÙ Âáõñ ùdz ÛÇ ¨ ²¹ñ µ» ç³ ÝÇ ÙÇç¨ Ñݳ ñ³ íáñ ¿ ÙdzÛÝ ³ÛÝ ¹»å ùáõÙ, »ñµ ²¹ñ µ» ç³ ÝÇ ùñ¹³ó Ù³Ý ·áñ ÍÁÝ Ã³ óÁ, áñª ëÏǽµ ¿ ³ é»É ³ ÉÇ¨Û³Ý Ïɳ ÝÇ Çß Ë³ ÝáõÃ Û³Ý û ñáù ¨ Ý»ñ ϳ ÛáõÙë ѳ ñ³ ×áõÝ ï»Ù å» ñáí ß³ ñáõ Ý³Ï íáõÙ ¿, ѳë ÝÇ ³ÛÝ åÇ ëÇ Ù³ëß ï³µ Ý» ñÇ, áñ ¿³ å»ë ÷á ËÇ ³Û¹ å» ïáõÃ-Û³Ý ¿Ã ÝÇ Ï³ Ï³Ý ¹Ç Ù³ ·Ç ÍÁ: ²Û ëûñ, ë³ Ï³ÛÝ, ²¹ñ µ» ç³ ÝÇ ¿Ã ÝÇ Ï³ Ï³Ý ¹Ç Ù³ ·Ç ÍÁ Ãáõñ ù³ Ï³Ý ¿` ¹ñ³ ÝÇó µËáÕ µá Éáñ Ñ»ï¨áõà ÛáõÝ Ý» ñáí ѳÝ-¹»ñÓ:

²ÛÅÙ Ñ³Ý ·³ Ù³ Ýá ñ»Ý ³Ý¹ ñ³ ¹³é ݳÝù ѳۖ Ãáõñ ù³ Ï³Ý Ñ³ ϳ Ù³ñ ïáõÃ Û³Ý óÇÏ É³ ÛÇÝ µÝáõÛ-ÃÁ å³Û Ù³ ݳ íá ñáÕ å³ï ׳é Ý» ñÇó Ûáõ ñ³ ù³Ýã-Ûáõ ñÇÝ:

14 Âáõñù-³¹ñ µ» ç³ Ý³ Ï³Ý íï³Ý ·Á ¨ г Û³ë ï³ ÝÇ ³Ýí ï³Ý ·áõÃ Û³Ý ÑÇ٠ݳËÝ ¹Çñ Ý» ñÁ

1.1. ¾Ã Ýá ù³ Õ³ ù³ Ï³Ý ß³ Ñ» ñÇ Ñ³ ϳ ë³ Ï³ Ýáõà Ûáõ ÝÁª ѳÛ-Ãáõñ ù³ ϳÝ

ѳ ϳ Ù³ñ ïáõÃ Û³Ý óÇÏ É³Û ÝáõÃ Û³Ý å³ï ׳é

гÛ- Ãáõñ ù³ Ï³Ý Ñ³ ϳ Ù³ñ ïáõÃ Û³Ý óÇÏ É³Û-ÝáõÃ Û³Ý ³Ï ݳ éáõ ³ å³ óáõÛó Ý» ñÇó ¿, ³Ûë å»ë Ïáã í³Í, §Ü³ ËÇ稳 ÝÇ ·áñ Íá ÝÁ¦:

²ÏÝ Ñ³Ûï ¿, áñ ²¹ñ µ» ç³Ý å» ï³ Ï³Ý Ï³½Ù³ íáñ Ù³Ý é³½ Ù³ í³ ñ³ Ï³Ý Ýå³ ï³Ï Ý» ñÇó

Ù» ÏÁ ܳ ËÇ稳 ÝÇ ³ÝÏ É³ í³ ÛÇÝ íÇ ×³ ÏÁ í»

ñ³ó Ý»ÉÝ ¿: л勉 µ³ñª å³ß ïá ݳ Ï³Ý ´³ù-íÇ Ý»ñ ϳ ÛÇë ³ é³ í» É³ å³ß ïáõà Ûáõ ÝÁ µÝ³í ãÇ ë³Ñ Ù³ ݳ ÷³Ï íáõÙ áÕç ³ ½³ ï³·ñ í³Í ²ñ ó³-

ËÇÝ í» ñ³ ïÇ ñ³ ݳ Éáõ ó³Ý ÏáõÃ-Û³Ùµ: ì»ñ çÇÝë »Ý Ã³¹ ñáõÙ ¿ ݳ¨ ÐÐ ê Ûáõ ÝÇ ùÇ Ù³ñ ½Ç µéݳ-½³í ÃáõÙª ܳ ËÇ稳 ÝÁ Ñáõ ë³-ÉÇ ó³ Ù³ ù³ ÛÇÝ Ï³ åáí §Ù³Ûñ¦ ²¹ñ µ» ç³ ÝÇÝ Ùdz íá ñ» Éáõ Ýå³-

ï³ Ïáí: ²Û ëûñ ³Û¹ Ù³ ëÇÝ µ³ó ï»ùë ïáí ¹»é¨ë ãÇ Ëáë íáõÙ: Ü»ñ ϳ ÛáõÙë ³ ÉÇ¨Û³Ý í»ñ ݳ ˳-íÁ ¹»é¨ë ÷áñ ÓáõÙ ¿ ÑÇ٠ݳ íá ñ»É êÛáõ ÝÇ ùÇ íñ³ ²¹ñ µ» ç³ ÝÇ §å³ï Ù³ ϳݦ ѳ í³Ï Ýáõà ÛáõÝ Ý»-ñÁ: ê³ Ï³ÛÝ ²ñ ó³ ËÁ ϳ٠Ýñ³ª ë³Ñ Ù³ ݳ¹ ñá-ñ»Ý ³Ù ñ³·ñ í³Í ï³ ñ³Í ùÇ ÙÇ Ù³ ëÁ ëï³ Ý³ Éáõ å³ ñ³ ·³ Ûáõ٠ܳ ËÇ稳 ÝÇ ³ÝÏ É³ í³ ÛÇÝ íÇ-׳ ÏÁ í» ñ³ó Ý» Éáõ Ýå³ ï³ ÏÁ Ϲ³é ݳ Ç ñ³ ϳ-ݳ ݳ ÉÇ, ѻ勉 å»ëª ³ñ ¹Ç³ ϳÝ: л勉 µ³ñª ܳ ËÇ稳 ÝÇ ·áñ Íá ÝÝ ³ÝÑ Ý³ ñÇÝ ¿ ¹³ñÓ ÝáõÙ

²ñ ó³ ËÇ ë³Ñ Ù³ ݳ¹ ñá ñ»Ý ³Ù ñ³·ñ í³Í ï³

ñ³Íù Ý» ñÇ á ñáß Ù³ ëÇ ½Çç Ù³Ý ·Ýáí ѳ۳¹ñ

µ» ç³ Ý³ Ï³Ý Ñ³ ñ³ µ» ñáõà ÛáõÝ Ý» ñÇ Ï³ñ ·³ íá

...²¹ñ µ» ç³Ý å» ï³ Ï³Ý Ï³½ Ù³-íáñ Ù³Ý é³½ Ù³ í³ ñ³ Ï³Ý Ýå³-ï³Ï Ý» ñÇó Ù» ÏÁ ܳ ËÇ稳 ÝÇ ³ÝÏ É³ í³ ÛÇÝ íÇ ×³ ÏÁ í» ñ³ó-Ý»ÉÝ ¿:

15гÛ- Ãáõñ ù³ Ï³Ý Ñ³ ϳ Ù³ñ ïáõÃ Û³Ý §óÇÏ É³ ÛÇݦ µÝáõÛ ÃÁ

ñáõ ÙÁ µ³ éÇ µáõÝ Ç Ù³ë ïáí: Àݹ á ñáõÙª áñ ù³Ý ß³ï ÉÇ Ý»Ý ³Û¹ ï³ ñ³Í ù³ ÛÇÝ ½Ç çáõÙ Ý» ñÁ, ³ÛÝ-ù³Ý ³ í» ÉÇ Ç ñ³ ï» ë³ Ï³Ý Ï¹³é ݳ ܳ ËÇ稳 ÝÇ ³ÝÏ É³ í³ ÛÇÝ íÇ ×³ ÏÁ í» ñ³ó Ý» Éáõ ²¹ñµ»ç³ÝÇ ëó» ݳ ñÁ:

γñ ÍáõÙ »Ýù, áñ ݳ¨ ³Ûë ѳ Ù³ ï»ùë ïáõÙ ¿ ѳñ ϳ íáñ ¹Ç ï³ñ Ï»É ²¹ñ µ» ç³ ÝÇ ½ÇÝ í³Í áõ Å» ñǪ ܳ ËÇ稳 ÝáõÙ ï» Õ³-Ï³Û í³Í 5-ñ¹ µ³ ݳ ϳ ÛÇÝ ½á ñ³-Ùdz íá ñáõ ÙÁ áñ å»ë ³ é³Ý ÓÇÝ Ñ³ Ù³ ½á ñ³ ÛÇÝ µ³ Ý³Ï í» ñ³-ϳ½ Ù³ íá ñ» ÉÁ: Àݹ á ñáõÙª ïíÛ³É ¹»å ùáõÙ ·áñÍ áõ Ý»Ýù áã û ½áõï ³Ý í³ Ý³ ÷á Ëáõà ۳Ý, ³ÛÉ Ü³ ËÇ稳 ÝáõÙ ³ í» ÉÇ Ù» ͳ ù³ Ý³Ï ½Ç ÝáõÅ áõ Ý»-ݳ Éáõ Ýå³ ï³ ÏÇ Ñ»ï: ²ñ ¹»Ý ³Û ëûñ ܳ ËÇ稳-ÝÁ í» ñ³Í í»É ¿ ÐÐ -Ç ¹»Ù ³· ñ» ëdz ÛÇ åɳó-¹³ñ ÙÇ, ÇÝ ãÇ íϳ Ûáõà ÛáõÝÝ ³ÛÝ ï»Õ Ñ» é³ Ñ³ñ Ëáó Ù³Ý Ññ» ï³ Ý³ ÛÇÝ ÙÇ çáó Ý» ñÇ ï» Õ³ ϳ ÛáõÙÝ ¿: ² í» ÉÇݪ å»ïù ¿ ³ÏÝ Ï³ É»É, áñ ³ é³ çÇ Ï³ ÛáõÙ Ý³Ë ÏÇÝ ½á ñ³ Ùdz íáñ Ù³Ý Ëá ßá ñ³ó Ù³Ý Ýå³-ï³ Ïáí ï» ÕÇ Ïáõ Ý» Ý³Ý Ñ³ Ù³ å³ ï³ Ë³Ý Ï³½Ù-ѳë ïÇ ù³ ÛÇÝ ÷á ÷á ËáõÃ-ÛáõÝ Ý»ñ:

ºÉ Ý» Éáí ܳ ËÇ稳 ÝÇ ·áñ Íá-ÝÇóª áõñ í³·Í íáõÙ ¿ ݳ¨ ³ñ ó³Ë-Û³Ý Ñ³ ϳ Ù³ñ ïáõÃ Û³Ý Ï³ñ ·³-íáñ Ù³Ý Ù» Ãá ¹³ µ³ Ýáõà Ûáõ ÝÁ: سë ݳ íá ñ³ å»ëª ³ñ ó³Ë Û³Ý Ñ³ ϳ Ù³ñ ïáõÃ Û³Ý Ï³ñ ·³ íáñ

Ù³Ý ³ñ¹ ÛáõÝ ùáõÙ »ñµ¨¿ ãå»ïù ¿

ëï»ÕÍ í»Ý ³ÛÝ åÇ ëÇ ³ß ˳ñ ѳ

...ܳ ËÇ稳 ÝÇ ·áñ Íá ÝÝ ³ÝÑ-ݳ ñÇÝ ¿ ¹³ñÓ ÝáõÙ ²ñ ó³ ËÇ

ë³Ñ Ù³ ݳ¹ ñá ñ»Ý ³Ù ñ³·ñ í³Í ï³ ñ³Íù Ý» ñÇ á ñáß Ù³ ëÇ ½Çç-

Ù³Ý ·Ýáí ѳÛ-³¹ñ µ» ç³ Ý³ Ï³Ý Ñ³ ñ³ µ» ñáõà ÛáõÝ Ý» ñÇ Ï³ñ ·³-íá ñáõ ÙÁ µ³ éÇ µáõÝ Ç Ù³ë ïáí:

...³ñ ó³Ë Û³Ý Ñ³ ϳ Ù³ñ ïáõÃ-Û³Ý Ï³ñ ·³ íáñ Ù³Ý ³ñ¹ ÛáõÝ-

ùáõÙ »ñµ¨¿ ãå»ïù ¿ ëï»ÕÍ í»Ý ³ÛÝ åÇ ëÇ ³ß ˳ñ ѳ ù³ Õ³-ù³ Ï³Ý å³Û Ù³Ý Ý»ñ, á ñáÝù ܳ ËÇ稳 ÝÇ ³ÝÏ É³ í³ ÛÇÝ

íÇ ×³ÏÝ áõ ų ÛÇÝ ëó» ݳ ñáí í» ñ³ó Ý» Éáõ Ññ³ åáõ ñ³Ýù ϳ-

é³ ç³ó Ý»Ý ²¹ñ µ» ç³ ÝÇ é³½ Ù³-ù³ Õ³ ù³ Ï³Ý Õ» ϳ í³ ñáõà ۳Ý

Ùáï:

16 Âáõñù-³¹ñ µ» ç³ Ý³ Ï³Ý íï³Ý ·Á ¨ г Û³ë ï³ ÝÇ ³Ýí ï³Ý ·áõÃ Û³Ý ÑÇ٠ݳËÝ ¹Çñ Ý» ñÁ

ù³ Õ³ ù³ Ï³Ý å³Û Ù³Ý Ý»ñ, á ñáÝù ܳ ËÇ稳 ÝÇ

³ÝÏ É³ í³ ÛÇÝ íÇ ×³ÏÝ áõ ų ÛÇÝ ëó» ݳ ñáí í»

ñ³ó Ý» Éáõ Ññ³ åáõ ñ³Ýù ϳ é³ ç³ó Ý»Ý ²¹ñ µ»

ç³ ÝÇ é³½ Ù³ ù³ Õ³ ù³ Ï³Ý Õ» ϳ í³ ñáõà ۳Ý

Ùáï:

ØÇÝã ¹»é ï³ ñ³Í ù³ ÛÇÝ ½Ç çáõÙ Ý» ñÇ ¹»å ùáõÙ ³Û¹ Ñ» é³Ý ϳ ñÁ ¹³é ÝáõÙ ¿ ÙÇ³Ý ·³ Ù³ÛÝ Ç ñ³-ϳÝ: Ü»ñ ϳ ÛÇë Ç ñá Õáõà ÛáõÝ Ý» ñÁ ÝÙ³Ý ½³ñ ·³-óáõÙ Ý» ñÁ ¹³ñÓ ÝáõÙ »Ý ³ ÝÇ ñ³ ϳ ݳ ݳ ÉÇ ¨ Ñ»Ýó ³Û¹ ³ éáõ Ùáí ¿É Ñáõ ë³ ÉÇ Ë³ Õ³ Õáõà ÛáõÝ »Ý ³ å³ Ñá íáõÙ: л勉 µ³ñª ²ñ ó³ ËÇ ë³Ñ Ù³-ݳ¹ ñá ñ»Ý ³Ù ñ³·ñ í³Í ï³ ñ³Íù Ý» ñÇ ÙÇ Ù³-

ëÇ, ³ é³ í»É ¨ë áÕç ²ñ ó³ ËÇ Ñ³ÝÓ Ýáõ ÙÁ ÙÇ ÙdzÛÝ ÏËó ÝÇ Ñ³Û-³¹ñ µ» ç³ Ý³ Ï³Ý Ñ³ ϳ Ù³ñ-ïáõà Ûáõ ÝÁª Ç í»ñ çá Ñ³Ý ·»ó Ý» Éáí Ýáñ å³ ï» ñ³½ ÙÇ: л勉 µ³ñª

ï³ ñ³Í ù³ ÛÇÝ ½Ç çáõÙ Ý» ñÇ ïñ³ Ù³ µ³ Ýáõà Ûáõ ÝÁ ϳ ñ» ÉÇ ¿ µÝá ñá ᯐ áñ å»ë §Ù»Ï ù³ÛÉ ÁÝ ¹³ é³ç ¹»åÇ å³ ï» ñ³½ ÙÁ¦: Æ ¹»å, ³Ûë ï» ÕÇó ³ Í³Ýó íáõÙ ¿ Ù»Ï ³ÛÉ Ï³ñ¨áñ Ñ»ï¨áõà ÛáõÝ ¨ë. ܳ ËÇ稳ÝÇ Ãñù³ å³ï ϳ Ýáõà ÛáõÝÝ Ç ñ³ í³Ùµ ϳ ñ» ÉÇ ¿

á ñ³ Ï»É áñ å»ë г Û³ë ï³ ÝÇ ³Ýí ï³Ý ·áõà ۳Ý

ëå³é ݳ ÉÇù:

²Ûë åÇ ëáíª »É Ý» Éáí ѳÛ-Ãáõñ ù³ Ï³Ý Ñ³ ϳ-Ù³ñ ïáõÃ Û³Ý ß³ ñáõ ݳ ϳ ϳ ÝáõÃ Û³Ý Ç ñá ÕáõÃ-Ûáõ ÝÇóª Ñ³Ý ·áõÙ »Ýù Ñ»ï¨áõÃ Û³Ý ³é ³ÛÝ, áñ ³ñ ó³Ë Û³Ý Ñ³ ϳ Ù³ñ ïáõÃ Û³Ý Ï³ñ ·³ íáñ

Ù³Ý, ³Ûë å»ë Ïáã í³Í, §Ñ³ÝÓ Ýá Õ³ ϳݦ ϳÙ

§÷áË ½Ç çáõ Ù³ ÛÇݦ ëó» ݳñ Ý» ñÁ ã»Ý ϳ ñáÕ

Ñ³Ý ·»ó Ý»É ÐÐ Ç ¨ ²¹ñ µ» ç³ ÝÇ ÙÇç¨ Ñ³ß ïáõÃ

Û³Ý: ² í» ÉÇÝ` ³Û¹ ëó» ݳñ Ý» ñÇ Ï»Ý ë³ ·áñÍ Ù³Ý

ܳ ËÇ稳 ÝÇ Ãñù³ å³ï ϳ-Ýáõà ÛáõÝÝ Ç ñ³ í³Ùµ ϳ ñ» ÉÇ ¿ á ñ³ Ï»É áñ å»ë г Û³ë ï³ ÝÇ ³Ýí ï³Ý ·áõÃ Û³Ý ëå³é ݳ ÉÇù:

17гÛ- Ãáõñ ù³ Ï³Ý Ñ³ ϳ Ù³ñ ïáõÃ Û³Ý §óÇÏ É³ ÛÇݦ µÝáõÛ ÃÁ

¹»å ùáõÙ ³ é³ çÇÝ åÉ³Ý ÏÙÕíÇ Ñ³ÛÃáõñ ù³¹ñ

µ» ç³ Ý³ Ï³Ý Ñ³ ϳ Ù³ñ ïáõÃ Û³Ý ß³ ñáõ ݳ ϳ

ϳ ÝáõÃ Û³Ý Å³ Ù³ ݳ ϳ ÛÇÝ ³ éáõ Ùáí ѳ çáñ¹ª

§Ý³ ËÇç¨³Ý Û³Ý¦ óÇÏ ÉÁ:

²Ûë åÇ ëáí` Ù³¹ ñǹ Û³Ý ëϽµáõÝù Ý» ñÇ Ï»Ý ë³-·áñÍ Ù³Ý ¹»å ùáõÙ ³ÝÑ Ý³ ñÇÝ ÏÉÇ ÝÇ ³ å³ Ñá í»É ²ñ ó³ ËÇ Ñ³ Û³ å³ï ϳ Ýáõà Ûáõ ÝÁ. ²ñ ó³ ËÁ ݳË-ÏÇÝ ÈÔÆØ-Ç ë³Ñ Ù³Ý Ý» ñáõÙ Ï»Ý ëáõ Ý³Ï ÉÇ Ý»É ãÇ Ï³ ñáÕ: ²¹ñ µ» ç³ Ý³ Ï³Ý µ³ ݳ ÏÇ Ý»ñ ϳ ÛÇë ëå³ é³ ½Ç ݳ Ï³Ý åá ï»Ý ódz ÉÁ Ñ³ß íÇ ³é Ý» Éáí` ³Û¹ åÇ ëÇ ë³Ñ-Ù³Ý Ý» ñáí ²ñ ó³ ËÁ å³ßï å³-Ý»ÉÝ ¿³ å»ë ϵ³ñ ¹³ ݳ:

² ñ³ù ëÇ Ñáí ïÇ Ïáñë ïáí Ãáõñù-³¹ñ µ» ç³ Ý³ Ï³Ý é³½ Ù³-Ï³Ý ³· ñ» ëÇ³Ý Ïëå³é ݳ êÛáõ-ÝÇ ùÇ Ù³ñ ½ÇÝ, ù³Ý ½Ç Ýå³ë ï³-íáñ å³Û Ù³Ý Ý»ñ Ïëï»ÕÍ í»Ýª ܳ ËÇ稳 ÝÇ ³ÝÏ É³ í³ ÛÇÝ íÇ ×³-ÏÁ í» ñ³ó Ý» Éáõ ѳ Ù³ñ:

ÐÐ -Ç ï³ ñ³Í ùÇ, Ù³ë ݳ íá-ñ³ å»ëª êÛáõ ÝÇ ùÇ Ù³ñ ½Ç Ñ³Ý ¹»å ²¹ñ µ» ç³ ÝÇ Ý³ ˳ ·³ ÑÇ Ù³ ϳñ-¹³ Ïáí ÑÝã»ó íáÕ Ñ³ í³Ï Ýáõà ÛáõÝ Ý» ñÁ, ½áõ ·³-Ñ» é³ µ³ñ` ܳ ËÇ稳 ÝÇ ÆÝù ݳ í³ñ Ð³Ý ñ³ å»-ïáõà Ûáõ ÝáõÙ é³½ Ù³ Ï³Ý Ý» ñáõÅÝ ³ í» É³ó Ý» ÉáõÝ áõÕÕ í³Í Ñ»ï¨á Õ³ Ï³Ý ç³Ý ù»ñÝ áõ ëå³ é³ ½Ç-Ýáõà ÛáõÝ Ý» ñÇ Ïáõ ï³Ï Ù³Ý Ñ³ ñ³ ×áõÝ ï»Ù å»-ñÁ Éñç³ ·áõÛÝë íï³Ý ·áõÙ »Ý ÐÐ -Ç é³½ Ù³ Ï³Ý ³Ýí ï³Ý ·áõà Ûáõ ÝÁ ¨ ѻ勉 µ³ñ` ³ÝÑ Ý³ ñÇÝ áõ ³Ý ÃáõÛ É³ï ñ» ÉÇ ¹³ñÓ ÝáõÙ áñ¨¿ ï³ ñ³Í ù³ ÛÇÝ ½Ç çáõÙ:

...³ñ ó³Ë Û³Ý Ñ³ ϳ Ù³ñ ïáõÃ-Û³Ý Ï³ñ ·³ íáñ Ù³Ý, ³Ûë å»ë

Ïáã í³Í, §Ñ³ÝÓ Ýá Õ³ ϳݦ ϳ٠§÷áË ½Ç çáõ Ù³ ÛÇݦ ëó»-ݳñ Ý» ñÁ ã»Ý ϳ ñáÕ Ñ³Ý ·»ó-

Ý»É ÐÐ -Ç ¨ ²¹ñ µ» ç³ ÝÇ ÙÇç¨ Ñ³ß ïáõà ۳Ý: ² í» ÉÇݪ ³Û¹

ëó» ݳñ Ý» ñÇ Ï»Ý ë³ ·áñÍ Ù³Ý ¹»å ùáõÙ ³ é³ çÇÝ åÉ³Ý ÏÙÕíÇ

ѳÛ-Ãáõñ ù³¹ñ µ» ç³ Ý³ Ï³Ý Ñ³ ϳ Ù³ñ ïáõÃ Û³Ý ß³ ñáõ ݳ-

ϳ ϳ ÝáõÃ Û³Ý Å³ Ù³ ݳ ϳ-ÛÇÝ ³ éáõ Ùáí ѳ çáñ¹ª §Ý³-

ËÇç¨³Ý Û³Ý¦ óÇÏ ÉÁ:

18 Âáõñù-³¹ñ µ» ç³ Ý³ Ï³Ý íï³Ý ·Á ¨ г Û³ë ï³ ÝÇ ³Ýí ï³Ý ·áõÃ Û³Ý ÑÇ٠ݳËÝ ¹Çñ Ý» ñÁ

1.2. г Û» ñÇ ¨ Ãáõñ ù» ñÇ ÙÇç¨ ù³ Õ³ ù³Ïñ ó Ï³Ý ³Ý ѳ Ù³ ï» Õ» ÉÇáõà ۳Ý

ÑÇ٠ݳËÝ ¹ÇñÝ áõ ѳÛ-Ãáõñ ù³ Ï³Ý Ñ³ ϳ Ù³ñ ïáõÃ Û³Ý óÇÏ É³Û Ýáõà Ûáõ ÝÁ

² é³ í»É ù³Ý ³ÏÝ Ñ³Ûï ¿, áñ ѳ Û» ñÇ ¨ ³Ý¹ñÏáí ϳë óÇ Ãáõñ ù» ñÇ ÙÇç¨ ³é ϳ ¿ µ³ ó³ ѳÛï

ù³ Õ³ ù³Ïñ ó Ï³Ý ³Ý ѳ Ù³ ï» Õ» ÉÇáõà ÛáõÝ: ²ã ùÇ ½³ñ ÝáÕ, µ³ ó³ ѳÛï ¿Ã ÝÇ Ï³ Ï³Ý ³Û¹ ³Ý ѳ Ù³ ï» Õ» ÉÇáõà ÛáõÝÝ áõÕ Õ³ ÏÇ ³ÝÑ Ý³ ñÇÝ ¿ ¹³ñÓ ÝáõÙ ³Ûë »ñ Ïáõ ¿Ã ÝÇ Ï³ Ï³Ý Ñ³Ý ñáõÛà ݻ ñÇ Ñ³ Ù³ ï»Õ ·á Û³Ï óáõà Ûáõ ÝÁ ÙǨÝáõÛÝ å» ïáõÃ Û³Ý ë³Ñ Ù³Ý Ý» ñáõÙ:

îíÛ³É ¹»å ùáõ٠ѳñÏ ¿ ß»ß ï»É, áñ Ç óáõÛó ¹Ý» Éáí ù³ Õ³ ù³Ïñ ó Ï³Ý ³Ý ѳ Ù³ ï» Õ» ÉÇáõÃ-

Û³Ý ÷³ë ïÁª Ù»Ýù ÁÝ ¹³ Ù»ÝÝ Áݹ· ÍáõÙ »Ýù ³Ûë »ñ Ïáõ ¿Ã ÝÇ Ï³-Ï³Ý Ñ³Ý ñáõÛà ݻ ñÇ ³ß ˳ñ ÑÁÝ-Ï³É Ù³Ý, ¿Ã ÝÇ Ï³ Ï³Ý Ñá ·» Ï»ñï-í³Í ùÇ ï³ñ µ» ñáõà ÛáõÝ Ý» ñÁ, ï³ñ µ» ñáõà ÛáõÝ Ý»ñ, á ñáÝù ÃáõÛÉ

ã»Ý ï³ ÉÇë ³Ûë »ñ Ïáõ Ñ³Ý ñáõÛà ݻ ñÇÝ Édzñ Å»-ùá ñ»Ý ÇÝ ï»·ñ í»É ÙǨÝáõÛÝ å» ïáõÃ Û³Ý Ù»ç, ѳ Ù³ ï»Õ Ó ̈ ³ íá ñ»É Áݹ ѳ Ýáõñ Ñ³Ý ñáõà ÛáõÝ: ² é³ í»É ù³Ý ³ÏÝ Ñ³Ûï ¿, áñ Ãáõñ ù» ñÇ ëï»ÕÍ³Í å» ï³ Ï³Ý Ï³½ Ù³ íáñ Ù³Ý Ù»ç » û ³Ý

·³Ù ѳ Ûáõà Ûáõ ÝÁ ·á Ûáõà ÛáõÝ áõ Ý» ݳ, ³ å³

ÙdzÛÝ áñ å»ë ³½ ·³ ÛÇÝ ÷áù ñ³ Ù³ë Ýáõà ÛáõÝ,

³Û ëÇÝùݪ áõÕ Õ³ ѳ Û³ó ¿Ã ÝÇ Ï³ Ï³Ý Ñ³ ñ³ µ»

ñáõà ÛáõÝ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ ϳñ ·áõÙ ëïá ñ³ ¹³ë í³Í

¹Çñ ùáõÙª »Ý óñÏ í» Éáí ³ Ù» ݳ ï³ñ µ»ñ ïÇ åÇ

Ëïñ³ ϳ Ýáõà ÛáõÝ Ý» ñǪ Áݹ Ñáõå ÙÇÝ㨠ýÇ ½Ç

...ѳ Û» ñÇ ¨ ³Ý¹ñ Ïáí ϳë óÇ Ãáõñ ù» ñÇ ÙÇç¨ ³é ϳ ¿ µ³ ó³-ѳÛï ù³ Õ³ ù³Ïñ ó Ï³Ý ³Ý ѳ-Ù³ ï» Õ» ÉÇáõà ÛáõÝ:

19гÛ- Ãáõñ ù³ Ï³Ý Ñ³ ϳ Ù³ñ ïáõÃ Û³Ý §óÇÏ É³ ÛÇݦ µÝáõÛ ÃÁ

ϳ Ï³Ý µéÝáõà ۳Ý3: ÆëÏ, ÇÝã-å»ë ·Ç ï»Ýù, ų Ù³ ݳ ϳ ÏÇó ëá ódz ɳ Ï³Ý ·Ç ïáõà ÛáõÝ Ý» ñáõÙ §³½ ·³ ÛÇÝ ÷áù ñ³ Ù³ë Ýáõà Ûáõݦ »½ ñáí µÝá ñá ßáõÙ »Ý áñ¨¿ å» ïáõÃ-Û³Ý Ï³½ ÙáõÙ ·ïÝíáÕ ¿Ã ÝÇ Ï³ Ï³Ý Ñ³Ý ñáõÛ ÃÇ á°ã û ù³ ݳ ϳ å»ë ÷áù ñ³ ÃÇí ÉÇ Ý» Éáõ ÷³ë ïÁ, ³ÛÉ áõÕ Õ³ ѳ Û³ó ¿Ã ÝÇ Ï³ Ï³Ý Ñ³-ñ³ µ» ñáõà ÛáõÝ Ý» ñÇ ³ë ïÇ ×³ ݳ-ϳñ ·áõÙ ëïá ñ³ ¹³ë í³Í ¹Çñù áõ Ý» ݳ Éáõ Ñ³Ý ·³ Ù³ÝùÁ` áõ Áëï ³Û¹Ù` ï³ ñ³µ ÝáõÛà Ëïñ³ ϳ Ýáõà ÛáõÝ Ý» ñÇ »Ý óñÏ í» ÉÁ:

3 ²ë í³ ÍÇ í³é ³ å³ óáõÛó Ý» ñÇó ¿ ³ÛÝ, áñ û¨ Ý»ñ ϳ ÛÇë Ñ³Ý ñ³ å» ï³ Ï³Ý Âáõñ ùdz ÛáõÙ ·á Ûáõà ÛáõÝ áõ ÝÇ áñ å»ë Ïñá ݳ Ï³Ý Ñ³ Ù³ÛÝù ·ñ³Ýó í³Í ѳ Ûáõà ÛáõÝ, ³Û ¹áõ ѳÝ-¹»ñÓ, Âáõñ ùdz ÛÇ ½ÇÝ í³Í áõ Å» ñÇ Ñ³ Ù³ ϳñ ·áõÙ ãϳ ·»Ã Ù»Ï Ñ³Û, áí Ͻµ³ Õ»ó Ý»ñ µ³ñÓñ ¨ å³ ï³ë ˳ ݳ ïáõ ½ÇÝ-íá ñ³ Ï³Ý å³ß ïáÝ: îíÛ³É ¹»å ùáõÙ Ù»Ýù ÙÇ ïáõ٠ݳ íáñ »Ýù áñ å»ë û ñÇ Ý³Ï µ» ñáõÙ Ñ»Ýó Âáõñ ùdz ÛÇ ½ÇÝ í³Í áõ Å»-ñÁ, ù³Ý ½Ç ³Ûë ï»Õ ³ í³Ý ¹³ µ³ñ ½ÇÝ íá ñ³ ϳ Ýáõà ÛáõÝÝ ÁÝ-Ï³É í»É ¿ áñ å»ë µ³ñÓñ ëá ódz ɳ Ï³Ý ¹Çñ ùÇ ÏñáÕ: Ðá ñÇ ½á-ݳ ϳÝ, ³Û ëÇÝùݪ Ç ñ³ í³ Ñ³ í³ ë³ñ ¿Ã ÝÇ Ï³ Ï³Ý Ñ³ ñ³ µ»-ñáõà ÛáõÝ Ý» ñÇ ³é ϳ ÛáõÃ Û³Ý ¹»å ùáõÙ ³Û¹ ѳñ ·Ç ϳ éáõÛ óÇÝ ³Ý ¹³ Ù³Ï ó» Éáõ åá ï»Ý óÇ³É Ñݳ ñ³ íá ñáõà ÛáõÝ ÁÝ Ó»é íáõÙ ¿ ݳ¨ ïíÛ³É »ñ ÏÇ ñáõÙ µÝ³ ÏíáÕ ³ÛÉ ³½ ·» ñÇ Ý»ñ ϳ Û³ óáõ-óÇã Ý» ñÇÝ, ÙÇ µ³Ý, áñ ų Ù³ ݳ ϳ ÏÇó Âáõñ ùdz ÛáõÙ ³Ý ·³Ù å³ï Ï» ñ³ó Ý»ÉÝ ¿ ³ÝÑ Ý³ ñÇÝ: ØÇÝã ¹»é ÙÇ ß³ñù ³ÛÉ »ñÏñ-Ý» ñáõÙ, áñ ï»Õ ÝáõÛÝ å»ë ·á Ûáõà ÛáõÝ áõ ÝÇ Ñ³Û Ñ³ Ù³ÛÝù, µ³Ûó áñ ï»Õ í»ñ çÇÝë ÉÇá íÇÝ ÇÝ ï»·ñ í³Í ¿ ïíÛ³É »ñÏ ñÇ Ñ³ ë³ ñ³ Ïáõà Ûáõ ÝáõÙ ¨ ½µ³ Õ»ó ÝáõÙ ¿ Ñá ñÇ ½á ݳ ϳݪ Ç ñ³-í³ Ñ³ í³ ë³ñ ¿Ã ÝÇ Ï³ Ï³Ý ¹Çñù, û ñÇ Ý³Ïª èáõ ë³ë ï³ ÝáõÙ, ÈÇ µ³ ݳ ÝáõÙ, âÇ ÉÇáõÙ, ³½ ·áõà ۳ٵ ѳ Û» ñÁ, ãóùó Ý» Éáí ë» ÷³ Ï³Ý ³½ ·³ ÛÇÝ å³ï ϳ Ý» ÉÇáõà Ûáõ ÝÁ, ½µ³ Õ»ó ÝáõÙ »Ý µ³ñÓñ ½ÇÝ íá ñ³ Ï³Ý å³ß ïáÝ Ý»ñ:

...Ãáõñ ù» ñÇ ëï»Õ Í³Í å» ï³-Ï³Ý Ï³½ Ù³ íáñ Ù³Ý Ù»ç » û

³Ý ·³Ù ѳ Ûáõà Ûáõ ÝÁ ·á Ûáõà ÛáõÝ áõ Ý» ݳ, ³ å³ ÙdzÛÝ áñ å»ë

³½ ·³ ÛÇÝ ÷áù ñ³ Ù³ë Ýáõà ÛáõÝ, ³Û ëÇÝùݪ áõÕ Õ³ ѳ Û³ó ¿Ã ÝÇ-

ϳ Ï³Ý Ñ³ ñ³ µ» ñáõà ÛáõÝ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ ϳñ ·áõÙ ëïá ñ³ ¹³ë-í³Í ¹Çñ ùáõÙª »Ý óñÏ í» Éáí

³ Ù» ݳ ï³ñ µ»ñ ïÇ åÇ Ëïñ³-ϳ Ýáõà ÛáõÝ Ý» ñǪ Áݹ Ñáõå

ÙÇÝ㨠ýÇ ½Ç ϳ Ï³Ý µéÝáõà ۳Ý:

20 Âáõñù-³¹ñ µ» ç³ Ý³ Ï³Ý íï³Ý ·Á ¨ г Û³ë ï³ ÝÇ ³Ýí ï³Ý ·áõÃ Û³Ý ÑÇ٠ݳËÝ ¹Çñ Ý» ñÁ

Âáõñ ù» ñÇ Ñ»ï ù³ Õ³ ù³Ïñ-ó Ï³Ý ³Ý ѳ Ù³ ï» Õ» ÉÇáõÃ Û³Ý Ñ³Ý ·³ Ù³Ý ùÁ Ýå³ ï³ Ï³ ѳñ-Ù³ñ ¿ µÝá ñá ᯐ §ù³ Õ³ ù³Ïñ Ã³Ï³Ý µ³ ËáõÙ¦ »½ ñáí:

ºíë Ù»Ï Ï³ñ¨áñ Ñ³Ý ·³-Ù³Ýù. » û Ù»½` ѳ Û» ñÇë ѳ Ù³ñ Ãáõñ ù» ñÇ Ñ»ï ù³ Õ³ ù³Ïñ ó Ï³Ý ³Ý ѳ Ù³ ï» Õ» ÉÇáõà ÛáõÝÝ ÇÝù ÝÁë ïÇÝù Û³Ý Ñ³ë ϳ ݳ ÉÇ ¿, ³ å³ ³ß ˳ñ ÑÇÝ ³Ûë ³ Ý»ñÏ µ³ ×ßÙ³ñ ïáõà ÛáõÝÝ ³Ï ݳ éáõ ¹³ñÓ-Ý» Éáõ ѳ Ù³ñ ³ÛÝ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ ÷³ë ï³ñÏ í³Í ÑÇ٠ݳ íá ñ»É: àñ å»ë ³Û¹ åÇ ëÇ ÑÇ٠ݳ íá ñáõÙ` ï» ÕÇÝ ¿ µ» ñ»É ²¹ñ µ» ç³ ÝáõÙ ³é ϳ ѳ Û³ï Û³óáõÃ Û³Ý ¨ Ù³ë ݳ íá ñ³ å»ë` è³ ÙÇÉ ê³ ý³ ñá

íÇ Ñ» ñá ë³ó Ù³Ý ÷³ë ïÁ` áñ å»ë ÐÐ Ç ¨ ²ñ ó³

ËÇ Ñ³Ù³ñ ëå³é ݳ ÉÇù ÉÇ Ý» Éáõ û ½Á:

г Û³ï Û³ óáõà Ûáõ ÝÁ ëá óÇá Éá ·Ç³ ϳÝ

ïíÛ³É Ý» ñáõÙ

²¹ñ µ» ç³ ÝáõÙ ³é ϳ ѳ Û³ï Û³ óáõÃ Û³Ý ÙÃÝá-Éáñ ïÇ í» ñ³ µ»ñ Û³É Ñëï³Ï å³ï Ï» ñ³ óáõ٠ϳ-ñ» ÉÇ ¿ ϳ½ Ù»É 2005 Ã. л ï³ùÝ ÝáÕ Éñ³· ñáÕ Ý»-ñÇ §è» ·Çáݦ Ñ» ï³ ½á ï³ Ï³Ý Ï»Ýï ñá ÝÇ ÏáÕ ÙÇó Ññ³ å³ ñ³Ï í³Í §Àðìåíèÿ è Àçåðáàéä æàí íà ïåðåïóòüå «íè ìè ðà, íè âîé íû»» áõ ëáõ٠ݳ ëÇ-ñáõà ۳ ÝÁ ͳ Ýá ó ݳ ÉÇë: ²Ûë ï»Õ µ»ñ í³Í »Ý Ñ» ï³ùñ ùÇñ ïíÛ³É Ý»ñ »ñ Ïáõ ѳ ë³ ñ³ ÏáõÃ-ÛáõÝ Ý» ñÇ ÷á ˳ ¹³ñÓ Ñ³Ý ¹áõñ Åá Õ³ ϳ ÝáõÃ-Û³Ý Ù³ ϳñ ¹³ ÏÇ í»ñ³µ»ñÛ³É: ²Û¹ Ýå³ ï³ Ïáí ѳñ óáõÙ Ý»ñ »Ý ³Ýó ϳó í»É ¨° ²¹ñ µ» ç³ ÝáõÙ, ¨°

...²¹ñ µ» ç³ ÝáõÙ ³é ϳ ѳ Û³ï-Û³ óáõÃ Û³Ý ¨ Ù³ë ݳ íá ñ³ å»ë` è³ ÙÇÉ ê³ ý³ ñá íÇ Ñ» ñá ë³ó Ù³Ý ÷³ë ïÁ` áñ å»ë ÐÐ -Ç ¨ ²ñ ó³ ËÇ Ñ³Ù³ñ ëå³é ݳ ÉÇù ÉÇ Ý» Éáõ...

21гÛ- Ãáõñ ù³ Ï³Ý Ñ³ ϳ Ù³ñ ïáõÃ Û³Ý §óÇÏ É³ ÛÇݦ µÝáõÛ ÃÁ

г Û³ë ï³ ÝáõÙ: Úáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõñ »ñÏ ñáõ٠ѳñó-Ù³Ý ¿ »Ý óñÏ í»É 1000-³ Ï³Ý Ù³ñ¹:

ä³ñ½ íáõÙ ¿, áñ ²¹ñ µ» ç³ Ýáõ٠ѳñó Ù³Ý 1000 Ù³ë ݳ ÏÇó Ý» ñÇ 93,5%-Á г Û³ë ï³ ÝÁ ѳ Ù³ ñáõÙ ¿ Ãßݳ ÙÇ »ñ ÏÇñ: ä³ñ½ í»É ¿ ݳ¨, áñ ѳñó Ù³Ý Ù³ë ݳ ÏÇó Ý» ñÇ 85,1%-Á ѳ Û»-ñÇÝ ³ñ ѳ Ù³ñ ÑáõÙ ¿, 76,9%-Á ѳ Û» ñÇ Ñ³Ý ¹»å ѳ Ù³Ï í³Í ¿ ½³Û ñáõÛ Ãáí, ÇëÏ 41,6%-Áª ³Ý ó-ùáõÛó ³ ï» Éáõà ۳ٵ4: ²Ý ó»É ¿ ï³ëÝ Ù»Ï ï³ ñÇ, ¨ ²¹ñ µ» ç³ Ýáõ٠ϳñ Í»ë û á ãÇÝã ãÇ ÷áË í»É. ѳ۳ï Û³ óáõÃ Û³Ý ù³ ñá½ ãáõà Ûáõ ÝÁ ß³ ñáõ ݳÏ-íáõÙ ¿ ÝáõÛÝ Ã³ ÷áí, ÇÝ ãÁ Ýß³ ݳ ÏáõÙ ¿, áñ ³Ý¹ñ-Ïáí ϳë óÇ Ãáõñ ù» ñÇ Ùáï ѳ Û³ï Û³ óáõÃ Û³Ý ¹Çñ-ùá ñá ßáõÙ Ý»ñÝ ³ í» ÉÇ »Ý ³ñ Ù³ ï³ íáñ í»É:

²Ûë ï»Õ ѳ ïáõÏ áõ ß³¹ ñáõÃ Û³Ý ¿ ³ñ ų ÝÇ Ñ³ñó Ù³Ý Ù³ë ݳ ÏÇó Ý» ñÇ 85,1%-Ç ÏáÕ ÙÇó ѳ-Û» ñÇÝ ³ñ ѳ Ù³ñ Ñ» Éáõ ÷³ëïÁ:

² å³ óáõó í³Í ¿, áñ ³ñ ѳ Ù³ñ Ñ³Ý ùÁ ѳ ×³Ë ³ é³ ç³ ÝáõÙ ¿ á°ã û ³ é³Ý ÓÇÝ, Ù» Ïáõ ë³ó í³Í, ³ÛÉ Ï³°Ù ½³Û ñáõÛ ÃÇ, ϳ°Ù ½½í³Ý ùÇ ¨ ϳ°Ù ¿É »ñ Ïáõ ëÇ Ñ»ï Ùdz ų Ù³ ݳÏ: ²Ûë » ñ»ù ÑáõÛ ½» ñÇ ËáõÙ µÁ Ñá ·» µ³Ý Ý»ñÝ ³Ý í³ ÝáõÙ »Ý §Ãßݳ Ù³-Ï³Ý »é ۳Ϧ: л勉 µ³ñ` í» ñÁ Ýßí³Í Ñ» ï³ ½á-ïáõÃ Û³Ý ³ñ¹ ÛáõÝù Ý» ñÝ ³ÏÝ Ñ³Û ïá ñ»Ý íϳ ÛáõÙ »Ý, áñ ³¹ñ µ» ç³ Ý³ Ï³Ý Ñ³ ë³ ñ³ ÏáõÃ Û³Ý ×ÝßáÕ Ù» ͳ Ù³ë Ýáõà Ûáõ ÝÁ ѳ ÛáõÃ Û³Ý Ñ³Ý ¹»å ѳ Ù³Ï-í³Í ¿ Ãßݳ Ù³Ý ùáí: Æ ¹»å, áõ ß³¹ ñáõÃ Û³Ý ¿ ³ñ ų ÝÇ ÑáõÛ ½» ñÇ Ñá ·» µ³ ÝáõÃ Û³Ý ³ Ù» ñÇÏ Û³Ý ³Ý í³ ÝÇ Ñ» ï³ ½á ïáÕ ø» ñáÉ Æ ½³ñ ¹Ç Ñ»ï¨Û³É

4 Àðìåíèÿ è Àçåðáàéäæàí íà ïåðåïóòüå “íè ìèðà, íè âîé-íû”, Åðåâàí, Èññëåäîâàòåëüñêèé öåíòð “Ðåãèîí” Æóðíà-ëèñòîâ-ðàññëåäîâàòåëåé, 2005.

22 Âáõñù-³¹ñ µ» ç³ Ý³ Ï³Ý íï³Ý ·Á ¨ г Û³ë ï³ ÝÇ ³Ýí ï³Ý ·áõÃ Û³Ý ÑÇ٠ݳËÝ ¹Çñ Ý» ñÁ

ѳ Ùá½ ÙáõÝ ùÁ, áñ §µá Éáñ, ³Ûë å»ë Ïáã í³Íª §ë³é-ݳëñ ïá ñ»Ý¦ ϳ ï³ñ í³Í ëå³ Ýáõà ÛáõÝ Ý»ñÝ ³ñ ѳ Ù³ñ Ñ³Ý ùÇ Ñ»ï¨³Ýù »Ý¦5:

гٳӳÛÝ ø» ñáÉ Æ ½³ñ ¹Ç Ñ» ï³ ½á ïáõà ÛáõÝ-Ý» ñǪ å³ñ½ í»É ¿, áñ ³ñ ѳ Ù³ñ Ñ³Ý ùÁ ë»ñ ïá ñ»Ý ϳå í³Í ¿ ·» ñ³ ½³Ý óáõÃ Û³Ý ½·³ óá ÕáõÃ Û³Ý Ñ»ï: ´³ÝÝ ³ÛÝ ¿, áñ » û Ù³ñ¹ ³ñ ѳ Ù³ñ ÑáõÙ ¿ áñ¨¿ Ù» ÏÇÝ, ³ å³ í»ñ çÇ ÝÇë ѳ Ù³ ñáõÙ ¿ ó³Í ñ³-ϳñ·, Ù³ñ¹ ϳ ÛÇÝ á ñ³Ï Ý» ñÇó ½áõñÏ Ù» ÏÁ, á ñÇÝ íݳ ë» Éáõ Ù»ç ¹³ ï³ å³ñ ï» ÉÇ á ãÇÝã ãÇ ï»ë-ÝáõÙ: ²ñ ѳ Ù³ñ Ñ³Ý ùÁ ¹Ûáõ ñ³ó ÝáõÙ ¿ µéÝáõÃ Û³Ý ·áñ ͳ¹ ñáõ ÙÁ, Ñá ·» µ³ ݳ Ï³Ý ï³ ñ³ Íáõà ÛáõÝ ëï»Õ ÍáõÙ ³· ñ» ëá ñÇ ¨ ½á ÑÇ ÙÇç¨` ³ ½³ ï» Éáí ³· ñ» ëá ñÇÝ Çñ µéݳ ñ³ñ ùÇ Ñ³ Ù³ñ µ³ ñá Û³ Ï³Ý ³å ñáõÙ Ý» ñÇó ³ é³ çÇÝ Ñ»ñ ÃÇÝ` Ù»Õ ùÇ ¨ ³ Ùá ÃÇ ½·³ óáõÙ Ý» ñÇó: ä³ ï³ Ñ³ Ï³Ý ã¿, áñ ÑÇï É»ñ-Û³Ý ù³ ñá½ ãáõà Ûáõ ÝÁ Ññ»³ Ý» ñÇÝ, ëɳ íáÝ Ý» ñÇÝ, ·Ýãáõ Ý» ñÇÝ Ñéã³ ÏáõÙ ¿ñ §»Ý ó Ù³ñ ¹ÇϦ, ó³Í-ñ³ ϳñ· é³ë ë³` ³Û¹ Ï»ñå ·»ñ Ù³ ݳ Ï³Ý Ñ³-ë³ ñ³ ÏáõÃ Û³Ý ¨ µ³ ݳ ÏÇ ³ÝÓ Ý³ ϳ½ ÙÇ Ùáï ËáñÝ ³ñ ѳ Ù³ñ ѳÝù ³ é³ ç³ó Ý» Éáí Ýñ³Ýó Ñ³Ý ¹»å: л勉 µ³ñ` ³ñ ѳ Ù³ñ Ñ³Ý ùÁ í³Û-ñ³ ·áõÃ Û³Ý Ñá ·» µ³ ݳ Ï³Ý Ý³ ˳¹ñ Û³É Ý» ñÇó ¿: ºí áõ ñ»ÙÝ` Ãßݳ Ù³Ý ùÁ, ³Ý Ï³Ë ³ÛÝ µ³ ÝÇó, û áõÙ ¹»Ù ¿ ³ÛÝ áõÕÕ í³Í, Ñáõ ½³ Ï³Ý µ³ñ ¹áõÛà ¿, ½·³ó ÙáõÝù, á ñÇ Ï³ éáõó í³Í ù³ ÛÇÝ µ³ Õ³¹ ñÇã-Ý» ñÇó Ù» ÏÝ ³ñ ѳ Ù³ñ ѳÝùÝ ¿: ²ÛÉ Ï»ñå ³ ë³Íª áñ¨¿ Ù» ÏÇ Ñ³Ý ¹»å í³é ³ñ ï³ Ñ³Ûï í³Í ³ñ ѳ-Ù³ñ Ñ³Ý ùÁ íϳ ÛáõÙ ¿ Ýñ³ Ñ³Ý ¹»å Ãßݳ Ù³Ý ùÇ ³é ϳ ÛáõÃ Û³Ý Ù³ ëÇÝ: ²Ûë åÇ ëáí` Ñ»ï¨áõà Ûáõ ÝÁ

5 Êåððîë Ý. Èçàðä, Ïñèõîëîãèÿ ýìîöèé, ÑÏá, 1999, ñòð. 290.

23гÛ-Ãáõñ ù³ Ï³Ý Ñ³ ϳ Ù³ñ ïáõÃ Û³Ý §óÇÏ É³ ÛÇݦ µÝáõÛ ÃÁ

Ù»ÏÝ ¿. ³Ý¹ñ Ïáí ϳë óÇ Ãáõñ ù» ñÇ Ñ³Ý ñáõà Ûáõ-ÝÁ å³ï ñ³ëï ¿ ÏñÏÝ»É êáõÙ ·³ÛÇ ÃÇ ç³ñ ¹» ñÁ, » û, Ç Ñ³ñ Ï», ѳ Ûáõà Ûáõ ÝÁ Ãáõ ɳ ݳ ¨ Ïáñó ÝÇ Çñ ½·á Ýáõà Ûáõ ÝÁ:

г Û³ï Û³ óáõÃ Û³Ý ¹ñë ̈ á ñáõÙ Ý»ñÝ ³Ý¹ñ Ïáí ϳë óÇ Ãáõñ ù» ñÇ

µ³ Ý³Ñ Ûáõ ëáõà Ûáõ ÝáõÙ

Äá Õáíñ ¹³ Ï³Ý µ³ Ý³Ñ Ûáõ ëáõà ÛáõÝÝ ³½ ·Ç Ñá-·» Ï»ñï í³Í ùÇ Ñ³ Û» ÉÇÝ ¿: ² ë³ó í³Íù Ý» ñÁ Åá-Õáíñ ¹³ Ï³Ý µ³ Ý³Ñ Ûáõ ëáõÃ Û³Ý Ù³ëÝ »Ý ϳ½ ÙáõÙ: ij Ù³ ݳ ϳ ÏÇó Ñá ·» µ³ ݳ Ï³Ý ·Ç ïáõÃ Û³Ý ¹Çñ-ù» ñÇóª ³ ë³ó í³ÍùÝ ¿Ã ÝÇ Ï³ Ï³Ý ¹Çñ ùá ñáß Ù³Ý ï» ë³Ï ¿: ÆëÏ ¿Ã ÝÇ Ï³ Ï³Ý ¹Çñ ùá ñá ßáõÙ ³ ë» Éáí ѳñÏ ¿ ѳë ϳ Ý³É ³ÛÝ åÇ ëÇ Ñá ·» µ³ ݳ Ï³Ý Ï³½ Ù³ íá ñáõÙ, á ñÁ µÝá ñáß ¿ ïíÛ³É Ñ³Ý ñáõÛ ÃÇ ³Ý ¹³Ù Ý» ñÇ Ù» ͳ Ù³ë Ýáõà ۳ ÝÁ, ϳ½ Ù³ íá ñáõÙ, á ñÁ ݳ Ëáñ ¹áõÙ ¿ ·áñ Íáõ Ý»áõà ۳ ÝÁ, å³Û Ù³ ݳ-íá ñáõÙ, áõÕ Õáñ ¹áõÙ Ýñ³ ÁÝ Ã³ó ùÁ, Ç Ù³ë ï³ íá-ñáõÙ ¿ ³ÛÝ: ² ë³ó í³Íù Ý» ñáõ٠ϳ ñ» ÉÇ ¿ ï»ë Ý»É ³½ ·Ç ÇÕ Ó» ñÁ, Ýå³ ï³Ï Ý» ñÁ: ÆÝã å»ë ÙÛáõë µá-Éáñ ¹Çñ ùá ñá ßáõÙ Ý»ñÁ, ³ ë³ó í³Íù Ý» ñÁ Ùá ïÇ-í³ó ÝáõÙ ¨ Ï³Ý Ëá ñá ßáõÙ »Ý ³½ ·Ç Ù»Í Ù³ ëÇ ·áñ Íáõ Ý»áõà Ûáõ ÝÁ: ² ë³ó í³Í ùÁ` ǵñ¨ ¿Ã ÝÇ Ï³-Ï³Ý ¹Çñ ùá ñá ßáõÙ, Ùdz ų Ù³ Ý³Ï Ý³¨ ¿Ã ÝÇ Ï³-Ï³Ý ëá ódz ɳ ϳ ݳó Ù³Ý ÙÇ çáó ¿, ³ÛÝ Ó ̈ ³ íá-ñáõÙ ¿ ³ß ˳ñ ѳ Û³óù, ѳ Ùá½ ÙáõÝù Ý»ñ: Æ Ù³ Ý³É ïíÛ³É ¿Ã Ýá ëÇ Åá Õáíñ ¹³ Ï³Ý µ³ Ý³Ñ Ûáõ ëáõà Ûáõ-ÝÁ, ³ ë³ó í³Íù Ý» ñÁ Ýß³ ݳ ÏáõÙ ¿ Ï³Ý Ë³ ï»-ë»É ³Û¹ ¿Ã Ýá ëÇ Ý»ñ ϳ Û³ óáõ óÇã Ý» ñÇ Ñݳ ñ³ íáñ

24 Âáõñù-³¹ñ µ» ç³ Ý³ Ï³Ý íï³Ý ·Á ¨ г Û³ë ï³ ÝÇ ³Ýí ï³Ý ·áõÃ Û³Ý ÑÇ٠ݳËÝ ¹Çñ Ý» ñÁ

í³ñ ùÁ ï³ñ µ»ñ Ëݹñ³ ѳ ñáõÛó Ç ñ³ íÇ ×³Ï Ý»-ñáõÙ:

ä³ï Ï» ñ³ó Ý» Éáõ ѳ Ù³ñ, û ÇÝã Ëá ñÝ ³ñ Ù³ï Ý»ñ áõ ÝÇ Ñ³ Û³ï Û³ óáõà Ûáõ ÝÁ Ãáõñ ù³-ϳÝ, ݳ¨ ³Ý¹ñ Ïáí ϳë óÇ Ãáõñ ù» ñÇ Ñá ·»-Ï»ñï í³Í ùáõÙ, ѳñ ϳ íáñ ¿ áõ ëáõ٠ݳ ëÇ ñ»É ѳ Û» ñÇ í» ñ³ µ»ñ Û³É Ýñ³Ýó ³ ë³ó í³Íù Ý» ñÁ: êïáñ¨ Ïѳ Ù» Ù³ ï»Ýù Ãáõñ ù» ñÇ Ù³ ëÇÝ Ñ³ Ûáó

³ ë³ó í³Íù Ý» ñÁ ѳ Û» ñÇ Ù³ ëÇÝ Ãáõñ ù» ñÇ ³ ë³ó í³Íù Ý» ñÇ Ñ»ï: ÜÙ³Ý Ñ³ Ù» Ù³ ï³ Ï³Ý Ñ» ï³ ½á-ïáõà Ûáõ ÝÁ ÃáõÛÉ ¿ ï³ ÉÇë Ç ñ³ ï»-ë³ Ï³Ý å³ï Ï» ñ³ óáõ٠ϳ½ Ù»É Ù»ñ ¨ Ãáõñ ù» ñÇ ù³ Õ³ ù³Ïñ ó-Ï³Ý ³Ý ѳ Ù³ ï» Õ» ÉÇáõÃ Û³Ý Ù³-ëÇÝ:

гñ Ûáõ ñ³Ù Û³Ï Ý» ñáí Ãáõñ ù» ñÇ Ñ»ï ѳ ñ³-µ»ñ í» Éáõ Ï»Ý ë³ ÷áñ ÓÁ, Ãáõñ ùÇ Ù³ ëÇÝ å³ï Ï»-ñ³ óáõÙ Ý» ñÁ Ñ³Û ¿Ã ÝÇ Ï³ Ï³Ý Ñ³Ý ñáõÛ ÃÇ Ñá ·»-Ï»ñï í³Í ùáõÙ µÛáõ ñ» Õ³ ó»É »Ý Ýñ³Ýó Ù³ ëÇÝ ÙÇ ß³ñù ³ éáÕç ¹Çñ ùá ñá ßáõÙ Ý» ñáõÙ, á ñáÝù Ï»Ý-ó³ ÕáõÙ ¹ñë ̈ áñ íáõÙ »Ý ³ ë³ó í³Íù Ý» ñÇ ï»ë-ùáí: ì»ñ çÇÝ Ý»ñë ѳ ÛáõÃ Û³Ý Ñá ·» Ï»ñï í³Í ùáõÙ ³ ϳ Ù³ ³Ï ïÇ í³ ÝáõÙ »Ý Ù»ñ Ñ³Ý ¹»å ³¹ñ µ»-ç³ Ý³ Ï³Ý ³· ñ» ëdz ÛÇ Ñ»ñ ó Ï³Ý ¹ñë ̈ á ñáõ ÙÇó Ñ» ïá: гï Ï³Ý ß³ Ï³Ý Ñ³Ý ·³ Ù³Ýù. Ù» ½³ ÝáõÙ Ãáõñ ù» ñÇ Ñ³Ý ¹»å ³é ϳ ³ ë³ó í³Íù Ý» ñáõÙ ãÏ³Ý ³· ñ» ëÇí-³Ý Ñ³Ý ¹áõñ Åá Õ³ ϳÝ, Ýí³ ×á-Õ³ Ï³Ý µá í³Ý ¹³ Ïáõà ÛáõÝ: ÖÇßï ѳ ϳ é³ ÏÁ` ³Ûë ï»Õ ³é ϳ ¿ ³ éáÕç å³ßï å³ Ý³ Ï³Ý ¹Çñ ùá-ñá ßáõÙ:

г ÛáõÃ Û³Ý ßñç³ ÝáõÙ Ãáõñ-ùÇ Ñ³Ý ¹»å ï³ ñ³Í í³Í ³ ë³ó í³Íù Ý» ñÝ ³ë»ë Ãáõñ-ùÇ Ñ³ñ¨³ Ýáõà ۳ٵ ³ å³ Ñáí ³å ñ» ÉáõÝ, Ýñ³ µéÝáõÃ Û³Ý ½á ÑÇ ãí» ñ³Í í» ÉáõÝ áõÕÕ í³Í ѳ ÛáõÃ-Û³Ý Ñ³ñ Ù³ñ íá Õ³ Ï³Ý é³½ Ù³-í³ ñáõà ÛáõÝ ÉÇÝ»Ý:

25гÛ-Ãáõñ ù³ Ï³Ý Ñ³ ϳ Ù³ñ ïáõÃ Û³Ý §óÇÏ É³ ÛÇݦ µÝáõÛ ÃÁ

г ÛáõÃ Û³Ý ßñç³ ÝáõÙ Ãáõñ ùÇ Ñ³Ý ¹»å ï³

ñ³Í í³Í ³ ë³ó í³Íù Ý» ñÝ ³ë»ë Ãáõñ ùÇ Ñ³ñ¨³Ýáõà ۳ٵ ³ å³ Ñáí ³å ñ» ÉáõÝ, Ýñ³ µéÝáõà ۳Ý

½á ÑÇ ãí» ñ³Í í» ÉáõÝ áõÕÕ í³Í

ѳ ÛáõÃ Û³Ý Ñ³ñ Ù³ñ íá Õ³ ϳÝ

é³½ Ù³ í³ ñáõà ÛáõÝ ÉÇÝ»Ý: ì»ñ-çÇÝ Ý» ñÇë Ûáõ ñ³ ѳ ïáõÏ Ëï³-óáõ ÙÁ å»ïù ¿ ѳ Ù³ ñ»É §ÃáõñùÁ ÙÝáõÙ ¿ Ãáõñù¦ ³ ë³ó í³Í ùÁ: гï ϳ å»ë Áݹ· Í»Ýù, áñ í»ñ-çÇÝë áã û ϳñÍ ñ³ ïÇå ¿, ³ÛÉ ³ ë³ó í³Í ùÇ ï»ëù áõÝ»óáÕ Ï»Ý ë³ ÷áñÓ, ³Û ëÇÝùݪ ûµ Û»Ï ïÇí Ç ñ³ ϳ ÝáõÃ Û³Ý ³ñ ï³ óá Éáõ٠ѳ Ûáó Ñá ·» Ï»ñï-í³Í ùáõÙ: ºñµ Ù»Ýù ³ ëáõÙ »Ýù §Ãáõñ ùÁ ÙÝáõÙ ¿ Ãáõñù¦, ÁÝ ¹³ Ù» ÝÁ ѳë ϳ ÝáõÙ »Ýù, áñ ÃáõñùÝ

³ Ù»Ý í³ÛñÏ Û³Ý Ï³ ñáÕ ¿ ßÇÝ Íáõ, Ï»ÕÍ µ³ñ Û³

ó³ ϳ Ùáõà Ûáõ ÝÇó ³Ýó Ý»É µéÝáõà ÛáõÝ Ý» ñÇ: ØÇÝã ¹»é ѳ Û» ñÇ Ù³ ëÇÝ Ãáõñ ù» ñÇ, ³Û¹

ÃíáõÙ ¨ ³Ý¹ñ Ïáí ϳë óÇ Ãáõñ ù» ñÇ Ùáï ³é ϳ

³ ë³ó í³Íù Ý» ñÁ ѳ ·» ó³Í »Ý ³· ñ» ëdz Ûáí:

Àëï ¿áõà ۳Ý, ¹ñ³Ýù ³ÏÝ Ñ³Ûï ³Ý Ñ³Ý ¹áõñ Åá

Õ³ ϳ Ýáõà ÛáõÝ ë»ñ Ù³ ÝáÕ Ï³ñÍ ñ³ ïÇ å»ñ »Ý:

ú ñÇ Ý³Ïª ³Ý¹ñ Ïáí ϳë óÇ Ãáõñ-ù» ñÇ Ùáï ï³ ñ³Í í³Í ¿ Ñ»ï¨Û³É ³ ë³ó í³Í ùÁ, á ñÁ óñ· Ù³Ý-íáõÙ ¿ª §Ð³ ë³Ý-г ë³Ý µá Û³-ë³Ý, ¿ñ Ù» ÝÇÝ ùÛá ùÁ ùÛ³ ë³ ë³Ý¦` §Ð³ ë³Ý-г ë³Ý Ù» ͳ óÇñ, ѳ ÛÇ ³ñ Ù³ ïÁ ÏïñÇñ¦6: ÜáõÛ Ý³ Ï³Ý ¿

6 Ô³ ñ³ Ë³Ý Û³Ý È., ¾Ã ÝÇ Ï³ Ï³Ý ëï» ñ»á ïÇ å» ñÇ å³ßï-å³ Ý³ Ï³Ý ýáõÝÏ ódzÝ, Ã»Ï Ý³ Íá õ³ Ï³Ý ³ ï» Ý³ Ëá ëáõÃ-ÛáõÝ, ºñ¨³Ý, 2009:

...§Ãáõñ ùÁ ÙÝáõÙ ¿ Ãáõñù¦, ÁÝ ¹³ Ù» ÝÁ ѳë ϳ ÝáõÙ »Ýù, áñ ÃáõñùÝ ³ Ù»Ý í³ÛñÏ Û³Ý Ï³ ñáÕ

¿ ßÇÝ Íáõ, Ï»ÕÍ µ³ñ Û³ ó³ ϳ-Ùáõà Ûáõ ÝÇó ³Ýó Ý»É µéÝáõà ÛáõÝ-

Ý» ñÇ:

...ѳ Û» ñÇ Ù³ ëÇÝ Ãáõñ ù»-ñÇ, ³Û¹ ÃíáõÙ ¨ ³Ý¹ñ Ïáí-

ϳë óÇ Ãáõñ ù» ñÇ Ùáï ³é ϳ ³ ë³ó í³Íù Ý» ñÁ ѳ ·» ó³Í »Ý

³· ñ» ëdz Ûáí: Àëï ¿áõà ۳Ý, ¹ñ³Ýù ³ÏÝ Ñ³Ûï ³Ý Ñ³Ý ¹áõñ-

Åá Õ³ ϳ Ýáõà ÛáõÝ ë»ñ Ù³ ÝáÕ Ï³ñÍ ñ³ ïÇ å»ñ »Ý:

26 Âáõñù-³¹ñ µ» ç³ Ý³ Ï³Ý íï³Ý ·Á ¨ г Û³ë ï³ ÝÇ ³Ýí ï³Ý ·áõÃ Û³Ý ÑÇ٠ݳËÝ ¹Çñ Ý» ñÁ

³ñ¹ Ûá±ù Çñ µá í³Ý ¹³ Ïáõà ۳ٵ ³Ûë ³ ë³ó í³Í ùÁ Ù» ½³ ÝáõÙ ï³ ñ³Í í³Í §Ãáõñ ùÁ ÙÝáõÙ ¿ Ãáõñù¦-Ç Ñ»ï: Æ Ñ³ñ Ï» á°ã, ù³Ý ½Ç ³Ûë ï»Õ ³é ϳ »Ý ïá-ï³É ³Ý Ñ³Ý ¹áõñ Åá Õ³ ϳ Ýáõà ÛáõÝ ¨ Ç é³ óÇá Ý³É ³· ñ» ëdz ÍÝáÕ Ý³ ˳ å³ ß³ñ ÙáõÝù:

Äá Õáíñ ¹³ Ï³Ý ³Ûë åÇ ëÇ µ³-Ý³Ñ Ûáõ ëáõÃ Û³Ý ³é ϳ Ûáõà Ûáõ ÝÁ ÑÇ٠ݳ íá ñáõÙ ¿ ³ÛÝ ×ßÙ³ñ ïáõÃ-Ûáõ ÝÁ, áñ ѳ Û» ñÇ ¨ ³Ý¹ñ Ïáí ϳë-óÇ Ãáõñ ù» ñÇ Ñ³ Ù³ Ï» óáõà Ûáõ ÝÁ ÙǨÝáõÛÝ å» ïáõÃ Û³Ý ßñç³ Ý³Ï-Ý» ñáõÙ ³ÝÑ Ý³ ñÇÝ ¿: Àݹ á ñáõÙ`

³Ûë ³ ë³ó í³ÍùÝ Çñ µÝáõÛ Ãáí » ½³ ÏÇ ã¿: ²Ý¹ñ-Ïáí ϳë óÇ Ãáõñ ù» ñÇ Åá Õáíñ ¹³ Ï³Ý µ³ Ý³Ñ Ûáõ-ëáõà Ûáõ ÝÁ Ý»ñÍÍ í³Í ¿ ѳ Û³ï Û³ óáõà ۳ٵ, áñÁ ¹Åí³ñ ¿ µ³ ó³ï ñ»É ½áõï ¿Ã Ýá ù³ Õ³ ù³ Ï³Ý ß³-Ñ» ñÇ µ³Ë ٳٵ, ѳ Û³ï Û³ óáõà ÛáõÝ, áñ ûñ¨ë áõ ÝÇ ½áõï Ñá ·» µ³ ݳ Ï³Ý Í³ ·áõÙ` ϳå í³Í,

³ Ù» ݳÛÝ Ñ³ í³ Ý³ ϳ Ýáõà ۳ٵ, ¿Ã ÝÇ Ï³ ϳÝ

û ñ³ñ Å» ùáõÃ Û³Ý µ³ñ ¹áõÛ ÃÇ Ñ»ï:

ÜÙ³Ý Åá Õáíñ ¹³ Ï³Ý µ³ Ý³Ñ Ûáõ ëáõà ÛáõÝÝ ¿ å³ñ µ» ñ³ Ï³Ý ¹³ñÓ ñ»É ѳ Ûáó Ñ³Ý ¹»å µéÝáõÃ-Ûáõ ÝÁ ų Ù³ ݳ ϳ ÏÇó ²¹ñ µ» ç³ ÝÇ ·á ÛáõÃ Û³Ý ï³ñ µ»ñ ų Ù³ ݳ ϳ ѳï í³Í Ý» ñáõÙ, µéÝáõÃ-ÛáõÝ, á ñÁ Ñ»Ýó ÝÙ³Ý ³ ë³ó í³Íù Ý» ñÇ ßÝáñ ÑÇí Ç ëϽµ³ Ý» ëï³ ó»É ¿ ½³Ý· í³ Í³ ÛÇÝ µÝáõÛÃ: ²ÛÉ Ï»ñå ³ ë³Í` ÝÙ³Ý ³ ë³ó í³Íù Ý»ñÝ »Ý Ñá ·» µ³-Ýá ñ»Ý ݳ ˳ å³ï ñ³ë ïáõ٠ѳ Û» ñÇ Ïá ïá ñ³-ÍÁ, ¹Ûáõ ñ³ó ÝáõÙ ¨ ѳ í³ Ý³ Ï³Ý ¹³ñÓ ÝáõÙ ³ÛÝ ó³Ý ϳ ó³Í å³ ÑǪ Ó»ñ µ³ ½³ ï» Éáí ³Ý¹ñ Ïáí-ϳë óÇ Ãáõñ ùÇÝ Ï³ ï³ ñ³ ÍÇ Ñ³ Ù³ñ µ³ ñá Û³ Ï³Ý ³å ñáõÙ Ý» ñÇó:

...ѳ Û³ï Û³ óáõà ÛáõÝ, áñ ûñ¨ë áõ ÝÇ ½áõï Ñá ·» µ³ ݳ Ï³Ý Í³-·áõÙª ϳå í³Í, ³ Ù» ݳÛÝ Ñ³-í³ Ý³ ϳ Ýáõà ۳ٵ, ¿Ã ÝÇ Ï³ Ï³Ý Ã» ñ³ñ Å» ùáõÃ Û³Ý µ³ñ ¹áõÛ ÃÇ Ñ»ï:

27гÛ-Ãáõñ ù³ Ï³Ý Ñ³ ϳ Ù³ñ ïáõÃ Û³Ý §óÇÏ É³ ÛÇݦ µÝáõÛ ÃÁ

гï Ï³Ý ß³ ϳÝÝ ³ÛÝ ¿, áñ ³Ûë ³ ë³ó í³Í ùÁ Ñëï³ Ïá ñ»Ý áõÕ Õáñ¹ í³Í ¿ ³Ý¹ñ Ïáí ϳë óÇ Ãáõñ-ù» ñÇ Ù³ ï³Õ ë»ñÝ ¹ÇÝ: Üñ³ Ýáí ³Ý¹ñ Ïáí ϳë óÇ Ãáõñ ù» ñÇ ë» ñáõݹ Ý»ñ »Ý Ó ̈ ³ íáñ í»É, ¨ Ýá ñ»ñÝ »Ý Ó ̈ ³ íáñ íáõÙ: ²Ûë ³ ë³ó í³Íù Ý» ñÇ ÙÇ çá óáí ³ ï» Éáõà Ûáõ ÝÁ ѳ Û»ñÇ Ñ³Ý ¹»å ÷á ˳Ýó íáõÙ ¿ ë»ñÝ ¹» ë» ñáõݹ: лÝó ³Ûë ³ ë³ó í³Íù Ý» ñÇ å³ï ׳ éáí ¿É Ãáõñ ùÁ ÙÝáõÙ ¿ Ãáõñù:

²Ûë ï»Õ ï» ÕÇÝ ¿ ³Ý¹ ñ³ ¹³é Ý³É ³ Ù» ñÇÏ Û³Ý ëá ódz ɳ Ï³Ý Ñá ·» µ³Ý Ý» ñÇ ¨ Ù³ñ ¹³ µ³Ý Ý»-ñÇ Ñ» ï³ ½á ïáõà ÛáõÝ Ý» ñÇÝ, ѳ Ù³ Ó³ÛÝ á ñáÝó` Ù³ñ¹ ϳÝó Ù» ͳ Ù³ë Ýáõà Ûáõ ÝÁ ݳ ˳ å³ ß³ñ-ÙáõÝù Ý» ñÁ å³ï ñ³ë ïÇ Ó ̈ áí Ûáõ ñ³ó ÝáõÙ ¿ Ù³-ÝáõÏ Ñ³ ë³ ÏáõÙ` ³Û¹ åÇ ëáí ãáõ Ý» ݳ Éáí ëï³ó-í³Í ï» Õ» Ïáõà ۳ ÝÁ ùÝݳ ¹³ ï³ µ³ñ Ùá ï» Ý³ Éáõ Ñݳ ñ³ íá ñáõà ÛáõÝ: л ï³ ·³ ÛáõÙ, Ù³ ݳ í³Ý¹ 9-11 ï³ ñ» Ï³Ý Ñ³ ë³ ÏáõÙ, Ù» ͳ ѳ ë³Ï Ý» ñÇ ³½ ¹» óáõÃ Û³Ý ï³Ï ³Û¹ ݳ ˳ å³ ß³ñ ÙáõÝù-Ý»ñÝ ¿°É ³ í» ÉÇ »Ý ϳñÍ ñ³ ÝáõÙ, ÇÝ ãÇ ³ñ¹ ÛáõÝ-ùáõÙ ¹ñ³Ýó ÷á÷áËáõÃÛáõÝÁ ¹³é ÝáõÙ ¿ ·ñ» û ³ÝÑ Ý³ ñÇÝ: ÆÝã å»ë ѳÛï ÝÇ ¿ ϳñÍ ñ³ ïÇ å»ñÝ áõ ݳ ˳ å³ ß³ñ ÙáõÝù Ý» ñÁ ïíÛ³É Ñ³Ý ñáõÛ ÃÇ ÇÝù ݳ ·Ç ï³Ï óáõÃ Û³Ý ÙÇ Ù³ëÝ »Ý: ²Û¹ ¿ å³ï-׳ éÁ, áñ ѳ ϳ Ñ³Û Ï³ Ï³Ý Ï³ñÍ ñ³ ïÇ å³ó í³Í ³· ñ» ëÇí ³ ë³ó í³Íù Ý» ñÁ ϳ ÛáõÝ »Ý, ³ÛÝ ù³Ý ϳ ÛáõÝ, áñ ãí» ñ³ ó³Ý ³Ý ·³Ù ËáñÑñ ¹³ ÛÇÝ Çß-˳ ÝáõÃ Û³Ý ÏáÕ ÙÇó å³ñ ï³¹ñ í³Í »Õ µ³Û-ñáõÃ Û³Ý 68 ï³ ñÇ Ý» ñÇ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ: ì»ñ çÇÝ ï³ ñÇ Ý» ñÇ Ñ³ Û³ï Û³ óáõÃ Û³Ý ù³ ñá½ ãáõÃ Û³Ý ³ñ¹ ÛáõÝ ùáõÙ ¹ñ³Ýù ¿É ³ í» ÉÇ ³Ù ñ³åݹ í³Í ÏÉÇ-Ý»Ý, ³Ý¹ñ Ïáí ϳë óÇ Ãáõñ ù» ñÇ Ñ³Ý ñáõÛ ÃÇ Ùáï: Æ ¹»å, í» ñÁ ÑÇ ß³ ï³Ï í³Í §è» ·Çáݦ Ï»Ýï ñá ÝÇ

28 Âáõñù-³¹ñ µ» ç³ Ý³ Ï³Ý íï³Ý ·Á ¨ г Û³ë ï³ ÝÇ ³Ýí ï³Ý ·áõÃ Û³Ý ÑÇ٠ݳËÝ ¹Çñ Ý» ñÁ

Ñ» ï³ ½á ïáõÃ Û³Ý Ñ³ Ù³ Ó³Ûݪ ²¹ñ µ» ç³ Ýáõ٠ѳ-ÛáõÃ Û³Ý Ñ³Ý ¹»å ³ ï» Éáõà ۳ٵ ³ é³ çÇÝ Ñ»ñ ÃÇÝ ³ã ùÇ ¿ ÁÝÏ ÝáõÙ » ñÇ ï³ ë³ñ ¹áõà Ûáõ ÝÁ: ºí ³ñ Å»± ³ñ¹ Ûáù ½³ñ Ù³ ݳÉ, áñ ²¹ñ µ» ç³ ÝáõÙ è³ ÙÇÉ ê³-ý³ ñáí Ý»ñ »Ý ÍÝíáõÙ, áñ Ñ»Ýó è³ ÙÇÉ ê³ ý³ ñáí-Ý»ñÝ »Ý ÁÝ Ï³É íáõÙ áñ å»ë Ñ» ñáë: ²ÛÝ ï»Õ ê³-ý³ ñáí Ý» ñÁ å³ Ñ³Ýç í³Í »Ý:

è³ ÙÇÉ ê³ ý³ ñá íÇ Ñ» ñá ë³ó Ù³Ý ÷³ë ïÁª ù³ Õ³ ù³Ïñ ó Ï³Ý ³Ý ѳ Ù³ ï» Õ» ÉÇáõà ۳Ý

³ å³ óáõÛó

ä³ß ïá ݳ Ï³Ý ´³ù íÇ Ñ»ï¨á Õ³ Ï³Ý ç³Ý-ù»ñÁª áõÕÕ í³Í è³ ÙÇÉ ê³ ý³ ñá íÇ ³ñ ï³ Ñ³ÝÓÝ-Ù³ ÝÁ, ³ å³ Ý³¨ Ýñ³ ³ñ ¹³ ñ³ óáõÙÝ áõ Ëñ³-Ëáõ ëáõ ÙÁ Ñ»ñ ó Ï³Ý ³Ý ·³Ù Ç óáõÛó ¹ñ» óÇÝ Ù»ñ Ñ³Ý ¹»å ²¹ñ µ» ç³ ÝÇ7 Ãßݳ Ù³ Ï³Ý Ï»ó í³Í ùÁ: ²ÏÝ Ñ³Ûï ¿, áñ ï» ÕÇ áõ Ý» ó³ ÍÁ ѻ勉ÝùÝ ¿ ²¹ñ µ» ç³ ÝáõÙ Ó ̈ ³ íáñ í³Í ³Û ɳ ë»ñ í³Í ³ñ Å»-ù³ ÛÇÝ Ñ³ Ù³ ϳñ ·Ç, ÇÝ ãÇ ³ñ¹ ÛáõÝ ùáõ٠ѳ Û³ï-Û³ óáõà ÛáõÝÝ ³Û¹ »ñÏ ñáõÙ ëï³ ó»É ¿ ³Ë ï³ µ³-ݳ Ï³Ý ï»ëù: Ødz ų Ù³ Ý³Ï ³Ûë ³Ý Ý³ ˳ ¹»å, ë³ Ï³ÛÝ ³Ý¹ñ Ïáí ϳë óÇ Ãáõñ ùÇ ï» ë³ ÏÇÝ ÙÇ³Ý ·³ Ù³ÛÝ µÝá ñáß ÷³ë ïÁ å»ïù ¿ ѳ Ù³ ñ»É ѳ۳ï Û³ óáõÃ Û³Ý å» ï³ Ï³Ý ù³ Õ³ ù³ ϳ ÝáõÃ-

7 ²¹ñ µ» ç³ ÝÁ ãÇ Ï³ ñ» ÉÇ ¹Ç ï³ñ Ï»É Çµñ¨ ¿Ã ÝÇ Ï³ Ï³Ý ³ éáõ-Ùáí Ùdz ï³ññ å» ï³ Ï³Ý Ùdz íáñ: ²¹ñ µ» ç³ ÝÇ ï³ ñ³Í-ùáõÙ µÝ³Ï íáõÙ »Ý ÙÇ ß³ñù µÝÇÏ ³½ ·»ñ, á ñáÝó Ý»ñ ϳ Û³-óáõ óÇã Ý» ñÇó ß³ ï» ñÁ ѳ Ûáõà ۳ ÝÁ ã»Ý ÁÝ Ï³ Éáõ٠ǵñ¨ Ç ñ»Ýó Ãßݳ ÙÇ: îá ï³É ¨ Ç é³ óÇá Ý³É Ñ³ Û³ï Û³ óáõà Ûáõ ÝÁ µÝá ñáß ¿ ÑÇ٠ݳ ϳ ÝáõÙ ³Ý¹ñ Ïáí ϳë óÇ Ãáõñ ù» ñÇÝ ¨ ²¹ñ µ» ç³ ÝÇ µÝÇÏ ³½ ·» ñÇ ³ñ ¹»Ý Ãáõñ ù³ ó³Í ѳï í³ ÍÇÝ:

29гÛ-Ãáõñ ù³ Ï³Ý Ñ³ ϳ Ù³ñ ïáõÃ Û³Ý §óÇÏ É³ ÛÇݦ µÝáõÛ ÃÁ

Û³Ý µ³ñÓ ñ³ Ï»ïÝ áõ ¹ñ³ Ýáñ ÷áõ ÉÇ Ù»Ï Ý³ñ ÏÁ:îíÛ³É ¹»å ùáõ٠ϳñ¨áñ ¿ Áݹ· Í»É, áñ è³ ÙÇÉ

ê³ ý³ ñá íÇ û ñÇ Ý³ ÏÁ á°ã û µ³ ó³ éáõà ÛáõÝ ¿, ³Ûɪ û ñÇ Ý³ ã³ ÷áõà ÛáõÝ: è³ ÙÇÉ ê³ ý³ ñáíÝ ³Ý¹ñ Ïáí-ϳë óÇ Ãáõñ ù» ñÇó Ù»ÏÝ ¿ ÙdzÛÝ, ÇëÏ Ýñ³ ϳ ï³-ñ³Í í³Û ñ³ ·áõà Ûáõ ÝÁ ¨ í»ñ çÇ ÝÇë Ñ» ñá ë³ óáõ ÙÁª Ñ»ñ ó ϳÝÝ ²¹ñ µ» ç³ ÝáõÙ: ÐÇ ß»ó Ý»Ýùª Ýá ñûñ Û³ ²¹ñ µ» ç³ ÝáõÙ ³½ ·³ ÛÇÝ Ñ» ñá ëÇ Ïáã Ù³Ý »Ý ³ñ ų-ݳ ó»É Ù³ñ¹ ÏáõÃ Û³Ý ¹»Ù Ñ³Ý ó³Ýù ·áñ ͳÍ, ˳-Õ³Õ, ³Ý å³ßï å³Ý Ñ³Û µÝ³Ï ãáõÃ Û³Ý Ñ³Ý ¹»å ³ñ ï³ éáó ¹³ ų Ýáõà ۳ٵ ³ã ùÇ ÁÝ Ï³Í Ý» ñÁ: гñÏ ¿ Ñëï³Ï ·Ç ï³Ï ó»É, áñ ê³ ý³ ñá íÁ Ù»ÏÝ ¿ ÙÇ ÉÇá ݳ íáñ Ý» ñÇó, Ýñ³ ³ ñ³ñ ùÁ Ñ» ñá ëáõà ÛáõÝ Ñ³ Ù³ ñáÕ Ý» ñÁ ÝáõÛÝ å»ë åá ï»Ý óÇ³É ê³ ý³ ñáí-Ý»ñ »Ý: ²¹ñ µ» ç³ ÝáõÙ Ñ³Û ëå³ Ý» ÉÁ í» ñ³Í í»É ¿ å» ï³ Ï³Ý ·³ Õ³ ÷³ ñ³ Ëá ëáõà ۳Ý: Ð³Ý ñ³-ѳÛï ¿, áñ ³Ý¹ñ Ïáí ϳë óÇ Ãáõñ ù» ñÇ ßñç³ÝáõÙ Ñ³Û ëå³ Ý» ÉÁ »ñµ¨¿ ãÇ ¿É ѳ Ù³ñ í»É Ñ³Ý ó³ ·áñ-Íáõà ÛáõÝ: ²ÛÅÙ, ë³ Ï³ÛÝ, ³Û¹ §ã·ñí³Í û ñ»Ý ùÇݦ ïñí»É ¿ É» ·Ç ïÇÙ ï»ëù: гï ϳ å»ë Áݹ· Í»Ýù, áñ ËÝ¹Ç ñÁ ÙdzÛÝ ³ÛÝ ã¿, áñ ²¹ñ µ» ç³ ÝÇ Ý»ñ ϳ ÛÇë Õ» ϳ í³ ñáõà Ûáõ ÝÁ Ñ³Û ëå³ Ý» ÉÁ í» ñ³ Í»É ¿ å»-ï³ Ï³Ý ·³ Õ³ ÷³ ñ³ Ëá ëáõà ۳Ý: ² é³ í»É Ùï³-Ñá ·ÇãÝ ³ÛÝ ¿, áñ ³Û¹ ·³ Õ³ ÷³ ñ³ Ëá ëáõà ÛáõÝÝ ÁÝ Ï³ É» ÉÇ ¨ ÁÝ ¹áõ Ý» ÉÇ ¿ ³Ý¹ñ Ïáí ϳë óÇ Ãáõñ-ù» ñÇ Ñ³Ý ñáõÃ Û³Ý ÏáÕ ÙÇó: Æ ¹»å, ² ÉÇ¨Û³Ý Ïɳ-ÝÁ ݳ ËÁÝï ñ³ Ï³Ý ßñç³ ÝáõÙ, ³ÛÝ ¿É ѳ ñ³ ×áõÝ Ý»ñ ùÇÝ ×·Ý³ ų ÙÇ å³Û Ù³Ý Ý» ñáõÙ å³ñ ½³ å»ë ã¿ñ Ñ» ñá ë³ó ÝÇ ê³ ý³ ñá íÇ Ï»ñ å³ ñÁ, » û ³Û¹ ù³ÛÉÝ ³ ÝÁÝ ¹áõ Ý» ÉÇ ÉÇ Ý»ñ ³Ý¹ñ Ïáí ϳë óÇ Ãáõñ-ù» ñÇ Ñ³Ý ñáõÃ Û³Ý Ñ³ Ù³ñ: ² ÉǨÁ íëï³Ñ ¿ñ, áñ ù³ Õ³ ù³ Ï³Ý ³ éáõ Ùáí Çñ ³Û¹ ù³ÛÉÝ Ç ñ»Ý ¹Ç íÇ-

30 Âáõñù-³¹ñ µ» ç³ Ý³ Ï³Ý íï³Ý ·Á ¨ г Û³ë ï³ ÝÇ ³Ýí ï³Ý ·áõÃ Û³Ý ÑÇ٠ݳËÝ ¹Çñ Ý» ñÁ

¹»Ýï Ý»ñ ϵ» ñÇ, íëï³Ñ ¿ ݳ¨, áñ ûñ¨ë µ³ óÇ Ù»Í å³ ï» ñ³½Ù ë³Ý Ó³ ½»ñ Í» Éáõó, ³ß ˳ñ ÑÇ §Ù» ͳ Ù» Í»ñݦ Çñ ó³Ý ϳ ó³Í ѳ ϳ Ñ³Û Ï³ Ï³Ý ù³ÛÉ Ý» ñ» Éáõ »Ý: ÜÙ³Ý Ç ñ³ íÇ ×³ ÏáõÙ ³¹ñ µ» ç³-ݳ Ï³Ý ³· ñ» ëdz ÛÇ åáéà ÏáõÙ Ý» ñÁ å»ïù ¿ ѳ-Ù³ ñ»É û ñÇ Ý³ ã³÷:

ê³ Ï³ÛÝ Ñ³ Û³ï Û³ óáõà Ûáõ ÝÁ ÙdzÛÝ ³ ÉÇ¨Û³Ý Çß Ë³ ÝáõÃ Û³Ý Ù» Ý³ß Ýáñ ÑÁ ã¿, ¨ Ñݳ ñ³ íáñ Çß-˳ ݳ ÷á Ëáõà ÛáõÝÝ ²¹ñ µ» ç³ ÝáõÙ ³Û¹ ³ éáõ Ùáí á ãÇÝã ãÇ ÷á ËÇ: ²¹ñ µ» ç³ ÝáõÙ å³ñ ½³ å»ë ãϳ

ÙÇ ³ÛÝ åÇ ëÇ ù³ Õ³ ù³ Ï³Ý áõÅ, ³ÛÝ åÇ ëÇ Ñ³Ý ñ³ ÛÇÝ ·áñ ÍÇã, áõÙ ¹Çñ ùá ñá ßáõÙ Ý» ñÁ ëϽµáõÝ ùá-ñ»Ý ï³ñ µ»ñ í»Ý ³ ÉÇ¨Û³Ý Ïɳ ÝÇ ¹Çñ ùá ñá ßáõ ÙÇó: ²· ñ» ëÇí ͳ í³-ɳ å³ß ïáõà ÛáõÝÝ áõ ѳ Û³ï Û³-óáõà Ûáõ ÝÁ µÝá ñáß »Ý ²¹ñ µ» ç³ ÝÇ ù³ Õ³ ù³ Ï³Ý ¹³ß ïÇ ³ÝË ïÇñ µá Éáñ ¹» ñ³ ϳ ï³ñ Ý» ñÇÝ: ²Ûë-ï»Õ ï³ ñû ñÇ Ý³Ï á ãÇÝã ãϳ, ù³Ý ½Ç ÇÝã å»ë ³ñ ¹»Ý í» ñÁ Ýᯐ »Ýù, ³Û¹ ¹Çñ ùá ñá ßáõÙ Ý» ñÁ µÝá-

ñáß »Ý ³Ý¹ñ Ïáí ϳë óÇ Ãáõñ ù» ñÇ áÕç Ñ³Ý ñáõÛ-ÃÇÝ: Àݹ á ñáõÙ` ³Û¹ ¹Çñ ùá ñá ßáõÙ Ý» ñÇ Ëáñ ù³ ÛÇÝ ÷á ˳ Ï»ñå Ù³Ý áñ¨¿ ݳ ˳¹ñ Û³É ³Û ëûñ ãϳ: ²ù ñ³Ù ²Û ÉÇë ÉÇ Ý»ñÝ ³Ûë åÇ ëÇ Ñ³ ë³ ñ³ Ïáõà Ûáõ-ÝáõÙ » ½³ ÏÇ µ³ ó³ éáõà ÛáõÝ Ý»ñ »Ý: л勉 µ³ñª ãϳ ݳ¨ áñ¨¿ ÑÇÙù ϳñ Í» Éáõ, û ²¹ñ µ» ç³ ÝÇ §Åá Õáíñ ¹³ í³ ñ³ó ٳݦ ³ñ¹ ÛáõÝ ùáõÙ ³ñ ó³Ë-Û³Ý ÑÇ٠ݳËݹ ñÇ Ï³ñ ·³ íáñ Ù³Ý ·áñ ÍÁÝ Ã³ó-Ý» ñÁ ϳ ñ³ ·³ ݳÝ: àõë ïǪ Ç°Ýã Çß Ë³ Ýáõà ÛáõÝ ¿É áñ ÉÇ ÝÇ ´³ù íáõÙ, á°í ¿É áñ ÷á ˳ ñÇ ÝÇ ² ÉǨÇÝ, ãÇ í³ ñ³ ÝÇ Ñ³ ·áõñ¹ ï³É Çñ ѳ Û³ï Û³ óáõà ۳ ÝÁ,

...Ù»Ýù ¹³ ï³ å³ñï í³Í »Ý ѳ ñ³ ×áõÝ ï»Ù å» ñáí µ³½ Ù³-å³ï Ï»É Ù»ñ å³ßï å³ Ý³ Ï³Ý Ý» ñáõ ÅÁ, ù³Ý ½Ç ¹³ ²ñ ó³ ËÇ Ý»ñ ϳ å» ï³ Ï³Ý ë³Ñ Ù³ ÝÇ ÏáÝ ýÇ ·áõ ñ³ ódz ÛÇ Ñ»ï Ùdz ëÇÝ ³ÛÝ Ï³ ÛáõÝ » ñ³ß ËÇùÝ ¿, áñÝ ³ÝÑ Ý³ ñÇÝ ¿ ¹³ñÓ ÝáõÙ ³¹ñ µ»-ç³ Ý³ Ï³Ý ³· ñ» ëdzݪ ³Ý Ï³Ë ³ÛÝ Ñ³Ý ·³ Ù³Ý ùÇó, û ÇÝã Çß Ë³ Ýáõà ÛáõÝ ÏÉÇ ÝÇ ²¹ñ µ» ç³-ÝáõÙ:

31гÛ-Ãáõñ ù³ Ï³Ý Ñ³ ϳ Ù³ñ ïáõÃ Û³Ý §óÇÏ É³ ÛÇݦ µÝáõÛ ÃÁ

» û ½·³, áñ áõ ÝÇ ³Û¹ Ñݳ ñ³ íá ñáõà Ûáõ ÝÁ: г ϳ Ù³ñ ïáõà Ûáõ ÝÁ Ù»ñ ¨ ³Ý¹ñ Ïáí ϳë-

óÇ Ãáõñ ù» ñÇ ÙÇç¨ ãÇ Ï³ñ ·³ íáñ íáõÙ Ñ»Ýó ³ÛÝ å³ï ׳ éáí, áñ ѳ Û³ï Û³ óáõà Ûáõ-ÝÁ Ýñ³Ýó ³ñ Å» ù³ ÛÇÝ Ñ³ Ù³ ϳñ-·Ç ÙÇ Ù³ëÝ ¿ ¨ ÷á ˳Ýó íáõÙ ¿ ³Ý¹ñ Ïáí ϳë óÇ Ãáõñ ù» ñÇ Ñ»ñ ó-Ï³Ý ë»ñÝ ¹ÇÝ ¿Ã ÝÇ Ï³ Ï³Ý ëá ódz-ɳ ϳ ݳó Ù³Ý Ù» ˳ Ýǽ٠ݻ ñÇ ÙÇ çá óáí: ²¹ñ µ» ç³ Ý ³Ý¹ñ Ïáí ϳë óÇ Ãáõñ ù» ñÇ å» ïáõà ÛáõÝÝ ¿, á ñÇ Ãßݳ Ù³ Ï³Ý Ï»ó í³Í ùÁ Ù»ñ Ñ³Ý ¹»å Ç ñ³ ϳ Ýáõà ÛáõÝ ¿` »ñ ϳ ñ³Ó· í³Í ų-Ù³ ݳ ÏÇ Ù»ç: ²Ûë ï» ÕÇó ¿É Ñ»ï¨áõà ÛáõÝ. Ù»Ýù ¹³ ï³ å³ñï í³Í »Ý ѳ ñ³ ×áõÝ ï»Ù å» ñáí

µ³½ Ù³ å³ï Ï»É Ù»ñ å³ßï å³ Ý³ Ï³Ý Ý» ñáõ ÅÁ,

ù³Ý ½Ç ¹³ ²ñ ó³ ËÇ Ý»ñ ϳ å» ï³ Ï³Ý ë³Ñ Ù³

ÝÇ ÏáÝ ýÇ ·áõ ñ³ ódz ÛÇ Ñ»ï Ùdz ëÇÝ ³ÛÝ Ï³

ÛáõÝ » ñ³ß ËÇùÝ ¿, áñÝ ³ÝÑ Ý³ ñÇÝ ¿ ¹³ñÓ ÝáõÙ

³¹ñ µ» ç³ Ý³ Ï³Ý ³· ñ» ëdzݪ ³Ý Ï³Ë ³ÛÝ

Ñ³Ý ·³ Ù³Ý ùÇó, û ÇÝã Çß Ë³ Ýáõà ÛáõÝ ÏÉÇ ÝÇ

²¹ñ µ» ç³ ÝáõÙ:

àÕç í» ñÁ Ýßí³ÍÝ ²¹ñ µ» ç³ ÝÇÝ ï³ ñ³Í ù³ ÛÇÝ ½Ç çáõÙ Ý» ñÁ µ³ ó³ é» Éáõ ÑÇ٠ݳ íáñ ÷³ë ï³ñÏ-Ý» ñÇó ¿: Ø³Ý ñ³ Ù³ë Ý»Ýù:

ê³ ý³ ñá íÇ Ñ» ñá ë³ó Ù³Ý í» ñ³ µ»ñ Û³É Ù»ñ »ñÏ ñÇ Ý³ ˳ ·³ ÑÁ Ñ³Û ï³ ñ³ ñ»É ¿, áñ ÷³ é³ µ³ Ý» Éáí è³ ÙÇÉ ê³ ý³ ñá íÇݪ ²¹ñ µ» ç³ÝÝ Çñ ÇëÏ Ó»é ùáí Ç ñ»Ý í» ñ³ Í»É ¿ Ñ³Ý ó³ ·áñ ÍáõÃ-Û³Ý Ñá í³ Ý³ íá ñÇ: л勉 µ³ñª ѳñ ϳ íáñ ¿ Ý³Ë ½³ñ ·³ó Ý»É ³ñ ï³ ùÇÝ ù³ Õ³ ù³ Ï³Ý ßñç³ Ý³-éáõÃ Û³Ý Ù»ç ³ñ ¹»Ý ÇëÏ Ý»ñ¹ñ í³Í

...§³ñ ó³ ˳ ѳ Ûáõà Ûáõ ÝÁ ãÇ Ï³ ñáÕ ÉÇ Ý»É ³Ýí ï³Ý· ³ é³Ýó

²ñ ó³ ËÇ Ý»ñ ϳª ÷³ë ï³ óÇ ë³Ñ Ù³Ý Ý» ñǦ:

...§²ñ ó³ ËÁ ãÇ Ï³ ñáÕ ³ÛÉ¨ë »ñµ¨¿ ÉÇ Ý»É ²¹ñ µ» ç³ ÝÇ Ù³ë, ù³Ý ½Ç ÙǨÝáõÛÝ å» ïáõÃ Û³Ý Ï³½ Ùáõ٠ѳ ÛÇ áõ Ãáõñ ùÇ Ñ³-

Ù³ Ï» óáõà ÛáõÝÝ ³ÝÑ Ý³ ñÇÝ ¿¦...

32 Âáõñù-³¹ñ µ» ç³ Ý³ Ï³Ý íï³Ý ·Á ¨ г Û³ë ï³ ÝÇ ³Ýí ï³Ý ·áõÃ Û³Ý ÑÇ٠ݳËÝ ¹Çñ Ý» ñÁ

û ½Á, û §²ñ ó³ ËÁ ãÇ Ï³ ñáÕ ³ÛÉ¨ë »ñµ¨¿ ÉÇ Ý»É ²¹ñ µ» ç³ ÝÇ

Ù³ë, ù³Ý ½Ç ÙǨÝáõÛÝ å» ïáõÃ

Û³Ý Ï³½ Ùáõ٠ѳ ÛÇ áõ Ãáõñ ùÇ

ѳ Ù³ Ï» óáõà ÛáõÝÝ ³ÝÑ Ý³ ñÇÝ

¿¦, ³ å³ Ý³¨ ßñç³ Ý³ éáõÃ Û³Ý Ù»ç ¹Ý»É Ýáñ û½, ³ÛÝ ¿ª §³ñ ó³Ë³ ѳ Ûáõà Ûáõ ÝÁ ãÇ Ï³ ñáÕ ÉÇ Ý»É

³Ýí ï³Ý· ³ é³Ýó ²ñ ó³ ËÇ Ý»ñ

ϳª ÷³ë ï³ óÇ ë³Ñ Ù³Ý Ý» ñǦ:

ê³ ý³ ñá íÇ Ï»ñ å³ ñÇ Ñ»

ñá ë³ óáõ ÙÁ ËáñÑñ ¹³Ý ß³ Ï³Ý Ç ñ³ ¹³ñ Óáõà ÛáõÝ ¿: ²ÛÝ Ý»ñ ϳ

ÛÇë ²¹ñ µ» ç³ ÝáõÙ å» ï³ Ï³Ý Ù³ ϳñ ¹³ Ïáí

ϳ½ Ù³ Ï»ñå í³Í ѳ Û³ï Û³ óáõÃ Û³Ý ù³ ñá½

ãáõÃ Û³Ý ïÇ å³ Ï³Ý û ñÇ Ý³Ï ¿ ¨ µÝá ñá ßáõÙ ¿

Ù» ñûñ Û³ ²¹ñ µ» ç³ ÝáõÙ ïÇ ñ³ å» ïáÕ ³· ñ» ëÇí

³ñ Å» ù³ ÛÇÝ Ñ³ Ù³ ϳñ ·Á, Ç óáõÛó ¹Ýáõ٠ѳ

ÛáõÃ Û³Ý ¨ Ãáõñ ù» ñÇ ÙÇç¨ ³é ϳ

ù³ Õ³ ù³Ïñ ó Ï³Ý µ³ Ëáõ ÙÁ:

Àëï ³Û¹Ù` ²¹ñ µ» ç³ ÝáõÙ å»ï³ ϳ Ýá ñ»Ý ϳ½ Ù³ Ï»ñå í³Í

ѳ Û³ï Û³ óáõÃ Û³Ý ÙÃÝá Éáñ

ïáõÙ ë» ñáõݹ Ý»ñ »Ý Ù» ͳ ó»É,

ѻ勉 µ³ñ` ³¹ñ µ» ç³ Ý³ ϳÝ

Ñ³Ý ñáõÃ Û³Ý Ãßݳ Ù³Ý ùÁ г

Û³ë ï³ ÝÇ áõ ѳ ÛáõÃ Û³Ý Ñ³Ý

¹»å Ó»éù ¿ µ» ñ»É ϳ ÛáõÝ

µÝáõÛÃ, ÇÝãÝ ³ÝÑ Ý³ ñÇÝ ¿ ¹³ñÓ

ÝáõÙ Ñáõ ë³ ÉÇ Ë³ Õ³ ÕáõÃ

Û³Ý Ñ» é³Ý ϳ ñÁ ï³ ñ³Í ù³ ÛÇÝ

½Ç çáõÙ Ý» ñÇó Ñ» ïá: ²Û¹ ϳ ÛáõÝ

ê³ ý³ ñá íÇ Ï»ñ å³ ñÇ Ñ» ñá-ë³ óáõ ÙÁ ËáñÑñ ¹³Ý ß³ Ï³Ý Ç ñ³ ¹³ñ Óáõà ÛáõÝ ¿: ²ÛÝ Ý»ñ ϳ-ÛÇë ²¹ñ µ» ç³ ÝáõÙ å» ï³ Ï³Ý Ù³ ϳñ ¹³ Ïáí ϳ½ Ù³ Ï»ñå í³Í ѳ Û³ï Û³ óáõÃ Û³Ý ù³ ñá½ ãáõÃ-Û³Ý ïÇ å³ Ï³Ý û ñÇ Ý³Ï ¿ ¨ µÝá-ñá ßáõÙ ¿ Ù» ñûñ Û³ ²¹ñ µ» ç³ ÝáõÙ ïÇ ñ³ å» ïáÕ ³· ñ» ëÇí ³ñ Å»-ù³ ÛÇÝ Ñ³ Ù³ ϳñ ·Á, Ç óáõÛó ¹Ýáõ٠ѳ ÛáõÃ Û³Ý ¨ Ãáõñ ù» ñÇ ÙÇç¨ ³é ϳ ù³ Õ³ ù³Ïñ ó Ï³Ý µ³ Ëáõ ÙÁ:

²¹ñ µ» ç³ ÝáõÙ å» ï³ Ï³ Ýá ñ»Ý ϳ½ Ù³ Ï»ñå í³Í ѳ Û³ï Û³-óáõÃ Û³Ý ÙÃÝá Éáñ ïáõÙ ë» ñáõݹ-Ý»ñ »Ý Ù» ͳ ó»É, ѻ勉 µ³ñ` ³¹ñ µ» ç³ Ý³ Ï³Ý Ñ³Ý ñáõÃ Û³Ý Ãßݳ Ù³Ý ùÁ г Û³ë ï³ ÝÇ áõ ѳ-ÛáõÃ Û³Ý Ñ³Ý ¹»å Ó»éù ¿ µ» ñ»É ϳ ÛáõÝ µÝáõÛÃ, ÇÝãÝ ³ÝÑ Ý³ ñÇÝ ¿ ¹³ñÓ ÝáõÙ Ñáõ ë³ ÉÇ Ë³ Õ³-ÕáõÃ Û³Ý Ñ» é³Ý ϳ ñÁ ï³ ñ³Í-ù³ ÛÇÝ ½Ç çáõÙ Ý» ñÇó Ñ» ïá: ²Û¹ ϳ ÛáõÝ Ãßݳ Ù³Ý ùÇ ýá ÝÇÝ ï³ ñ³Í ù³ ÛÇÝ ½Ç çáõÙ Ý»ñÝ áõÕ-Õ³ ÏÇ ³Ýï ñ³ Ù³ µ³ ݳ Ï³Ý ¨ ³ ÝÁÝ ¹áõ Ý» ÉÇ »Ý:

33²¹ñµ »ç ³Ý ³Ï ³Ý ù³ñ á½ã áõÃÛ áõÝÝ Áݹ¹ »Ù Ð³Û ³ëï ³Ý Ç

Ãßݳ Ù³Ý ùÇ ýá ÝÇÝ ï³ ñ³Í ù³

ÛÇÝ ½Ç çáõÙ Ý»ñÝ áõÕ Õ³ ÏÇ ³Ýï

ñ³ Ù³ µ³ ݳ Ï³Ý ¨ ³ ÝÁÝ ¹áõ Ý» ÉÇ

»Ý: ÆÝ ãá±õ å»ïù ¿ ²ñ ó³ ËÁ ½Ç çÇ Çñ ï³ ñ³Íù Ý» ñÁ ÙÇ å» ïáõà ۳Ý, á ñÇ Ñ³ ë³ ñ³ Ïáõà Ûáõ ÝÁ Ãßݳ Ù³-µ³ñ ¿ ïñ³ Ù³¹ñ í³Í Çñ Ñ³Ý ¹»å: ƱÝã ïñ³ Ù³ µ³ Ýáõà ۳ٵ å»ïù ¿ ²ñ ó³ ËÁ ½Ç çÇ Çñ ³Ýí ï³Ý-·áõÃ Û³Ý ³ é³ç ݳ ÛÇÝ » ñ³ß ËÇùÝ Ç ñ»Ý áãÝ ã³ó Ý» Éáõ å³ï ñ³ëï ²¹ñ µ» ç³ ÝÇÝ, áñ ï»Õ ѳ Û³ï Û³-óáõà Ûáõ ÝÁ í» ñ³Í í»É ¿ å» ï³-Ï³Ý ·³ Õ³ ÷³ ñ³ Ëá ëáõà ۳Ý, áñ ï»Õ Ñ³Û ëå³-Ý» ÉÁ Ù³ ïáõó íáõÙ ¿ ǵñ¨ Ëñ³ Ëáõ ë» ÉÇ ³ ñ³ñù, áñ ï»Õ ³Û¹ ³ Ù» ÝÇÝ ½áõ ·³ Ñ»éª Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ Ð³Ý ñ³ å» ïáõà Ûáõ ÝÁ Ý»ñ ϳ Û³ó íáõÙ ¿ ǵñ¨ ²ñ¨ÙïÛ³Ý ²¹ñ µ» ç³Ý: ºí ³ Ù» ݳ ϳñ¨á ñÁ` DZÝã ÷³ë ï³ñÏ Ý» ñáí å»ïù ¿ ³ß ˳ñ ÑÁ ÷áñ ÓÇ Ñ³-Ùá ½»É å³ß ïá ݳ Ï³Ý êï» ÷³ ݳ Ï»ñ ïÇÝ ¹»Ù ·Ý³É ë» ÷³ Ï³Ý Åá Õáíñ ¹ÇÝ:

Ø»ñ ̈ ³Ý¹ñ Ïáí ϳë óÇ Ãáõñ ù» ñÇ ÙÇç¨ ù³ Õ³

ù³Ïñ ó Ï³Ý ³Ý ѳ Ù³ ï» Õ» ÉÇáõà Ûáõ ÝÁ ÷³ëï

¿: ºí áõ ñ»ÙÝ` ëï»ÕÍ í³Í å³Û Ù³Ý Ý» ñáõÙ Ñáõ

ë³ ÉÇ Ë³ Õ³ Õ³ ÕáõÃ Û³Ý ·ñ³ í³ Ï³ ÝÁ Ù»ÏÝ

¿. ³Ý¹ñ Ïáí ϳë óÇ Ãáõñ ù» ñÇ ÁÝ Ï³ ÉáõÙ Ý» ñáõÙ

å»ïù ¿ Ñëï³Ï ÉÇ ÝǪ Ç ñ»Ýó ѳ Û³ï Û³ óáõà ۳ ÝÁ

ѳ ·áõñ¹ ï³ Éáõ Ûáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõñ ÷áñÓ Ïáõ Ý» ݳ

³ Õ» ï³ ÉÇ Ñ»ï¨³Ýù Ý»ñ, ÇÝ ãÇ ³ é³ç ݳ ÛÇÝ ·ñ³

í³ Ï³ÝÝ ²ñ ó³ ËÇ Ý»ñ ϳ ï³ ñ³ÍùÝ ¿:

Ø»ñ ¨ ³Ý¹ñ Ïáí ϳë óÇ Ãáõñ-ù» ñÇ ÙÇç¨ ù³ Õ³ ù³Ïñ ó-Ï³Ý ³Ý ѳ Ù³ ï» Õ» ÉÇáõà Ûáõ ÝÁ ÷³ëï ¿: ºí áõ ñ»ÙÝ` ëï»ÕÍ-í³Í å³Û Ù³Ý Ý» ñáõÙ Ñáõ ë³ ÉÇ Ë³ Õ³ Õ³ ÕáõÃ Û³Ý ·ñ³ í³ Ï³ ÝÁ Ù»ÏÝ ¿. ³Ý¹ñ Ïáí ϳë óÇ Ãáõñ-ù» ñÇ ÁÝ Ï³ ÉáõÙ Ý» ñáõÙ å»ïù ¿ Ñëï³Ï ÉÇ ÝǪ Ç ñ»Ýó ѳ Û³ï-Û³ óáõà ۳ ÝÁ ѳ ·áõñ¹ ï³ Éáõ Ûáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõñ ÷áñÓ Ïáõ Ý» ݳ ³ Õ» ï³ ÉÇ Ñ»ï¨³Ýù Ý»ñ, ÇÝ-ãÇ ³ é³ç ݳ ÛÇÝ ·ñ³ í³ Ï³ÝÝ ²ñ ó³ ËÇ Ý»ñ ϳ ï³ ñ³ÍùÝ ¿:

34 Âáõñù-³¹ñ µ» ç³ Ý³ Ï³Ý íï³Ý ·Á ¨ г Û³ë ï³ ÝÇ ³Ýí ï³Ý ·áõÃ Û³Ý ÑÇ٠ݳËÝ ¹Çñ Ý» ñÁ

2. î³ ñ³Í ù³ ÛÇÝ ½Ç çáõÙ Ý» ñÇ µ³ ó³ éáõ ÙÁ ÑÇ٠ݳ íá ñáÕ

Ç ñ³ í³ ù³ Õ³ ù³ Ï³Ý ÷³ë ï³ñÏ Ý» ñÁ

2.1 ì×éá ñáß ËáëùÝ ²ñ ó³ ËÇÝÝ ¿

² é³ í»É ù³Ý ³ÏÝ Ñ³Ûï ¿, áñ ѳ Û³ë ï³Ý-Û³Ý Ñ³Ý ñáõÃ Û³Ý ßñç³ÝáõÙ ³é ϳ ¿ Ù³¹ ñǹ Û³Ý ëϽµáõÝù Ý» ñÇ íï³Ý ·³ íáñ ÉÇ Ý» Éáõ ·Ç ï³Ï-óáõÙÁ: ² í» ÉÇݪ ²ñ ó³ ËÇ é³½ Ù³ ù³ Õ³ ù³ Ï³Ý Õ» ϳ í³ ñáõà ÛáõÝÝ ³Û¹ Ù³ ëÇÝ Ñ³Û ï³ ñ³ ñáõÙ ¿ µ³ ó³ ѳÛï ¨, ÇÝ ãÁ ïíÛ³É ¹»å ùáõ٠ѳï ϳ å»ë ϳñ¨áñ ¿ ß»ß ï»É, ³ñ ï³ Ñ³Û ïáõÙ ¿ ³ñ ó³ ˳-ѳ ÛáõÃ Û³Ý Ñ³ í³ ù³ Ï³Ý Ï³Ù ùÁ:

²Ý ßáõßï, ÷³ëï ¿, áñ ³Ûë ï³ ñÇ Ý» ñÇÝ Ù³¹ñǹ Û³Ý ëϽµáõÝù Ý» ñÇ Ñ»Ý ùÇ íñ³ ѳ Ù³ Ó³Û

ÝáõÃ Û³Ý Ó»éù µ» ñáõ ÙÁ Ó³ ËáÕ í»É ¿ å³ß ïá

ݳ Ï³Ý ´³ù íÇ ³· ñ» ëÇíͳ í³ É³ å³ß ï³ Ï³Ý

¹Çñ ùá ñáß Ù³Ý å³ï ׳ éáí: ÆëÏ ÇÝã å»±ë í³ñ í»É, » û ݳ ˳ ·³Ñ Æ. ² ÉǨÁ Ñ³Ý ¹»ë µ» ñÇ ³ é³ í»É ßñç³ Ñ³ Û³ó, ×ÏáõÝ Ùá ï» óáõÙ ¨ ѳ Ù³ Ó³Û ÝÇ ÁÝ-¹áõ Ý»É Ù³¹ ñǹ Û³Ý ëϽµáõÝù Ý» ñÁ: ⿱ áñ ³Û¹

¹»å ùáõÙ ³¹ñ µ» ç³ Ý³