: ์ - NIDAlibdcms.nida.ac.th/thesis6/2555/b176364.pdfทางการแพ ทย: กรณ ศ กษาโรงพยาบาลกลาง พ ร ฬห พร แสนแพง

การปฏบตงานเวชระเบยนผปวยในกบการเบกชดเชยคาบรการ

ทางการแพทย: กรณศกษาโรงพยาบาลกลาง

พรฬหพร แสนแพง

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร

วทยาศาสตรมหาบณฑต (สถตประยกต) คณะสถตประยกต

สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร 2555

บทคดยอ

ชอวทยานพนธ การปฏบตงานเวชระเบยนผปวยในกบการเบกชดเชยคาบรการ ทางการแพทย : กรณศกษาโรงพยาบาลกลาง

ชอผเขยน นางสาวพรฬหพร แสนแพง ชอปรญญา วทยาศาสตรมหาบณฑต (สถตประยกต) ปการศกษา 2555

การวจยครงนมจดมงหมายเพอศกษาแรงจงใจและความรในการปฏบตงานเวชระเบยนผปวยในทเกยวของกบการเบกชดเชยคาบรการทางการแพทยเพอหาแนวทางในการพฒนาระบบงานเวชระเบยน โดยใชแบบสอบถามในการเกบรวบรวมขอมล จาก แพทย เจาพนกงานเวชสถต และเจาหนาทศนยประกนสขภาพ วเคราะหขอมลโดยใชสถตเชงพรรณาอนไดแก การแจกแจงความถ รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และตารางไขว (Crosstab)

ผลการศกษาในสวนของแรงจงใจและการใหความสาคญเกยวกบการปฏบตงานเวชระเบยนผปวยในพบวาประมาณรอยละ 60 ของแพทยใหความสาคญกบการสรปคาวนจฉยในระดบมาก โดยแพทยสวนใหญใหความสาคญตอภาระงาน คอ งานตรวจรกษา งานสรปคาวนจฉย งานสอนนกศกษาแพทย และงานบรหาร ตามลาดบ รอยละ 80 ของเจาพนกงานเวชสถตใหความสาคญในการใหรหสโรค-รหสผาตดและหตถการ ในระดบมากทสด และมคาตอบแทน เปนแรงจงใจในการปฏบตงานใหรหสโรค-รหสผาตด และหตถการ สวนเจาหนาทศนยประกนสขภาพ รอยละ 60 ใหความสาคญในการสงขอมลชดเชยคาบรการทางการแพทยในระดบมาก และเหนวาการปฏบตงานสงขอมลชดเชยคาบรการทางการแพทยเปนหนาททตองทา

สาหรบความรเรองการเบกจายคาบรการทางการแพทยนนแพทยสวนใหญมความรในระดบมาก พบวาขอทตอบถกมากทสดคอ หากทาการสรปคาวนจฉยลาชา จะทาใหมผลกระทบตอรายรบของโรงพยาบาล แตกยงมแพทยจานวนไมนอยทเขาใจผดวาผปวยสทธตนสงกด ตองสงขอมลเบกชดเชยภายใน 45 วน ซงในความเปนจรงตองสงขอมลใหทนภายใน 30 วนหลงผปวยจาหนาย เจาพนกงานเวชสถต สวนใหญมความเขาใจเกยวกบการเบกจายคาบรการทางการแพทยทกขอ สวนเจาหนาทศนยประกนสขภาพสวนใหญมความรเรองการเบกจายคาบรการทางการแพทยในระดบมาก อยางไรกดกลมทมความรเรองการเบกจายคาบรการทางการแพทยมากทสดคอ เจาพนกงานเวชสถต รองลงมาคอ เจาหนาทศนยประกนสขภาพ

(4)  

ABSTRACT

Title of Thesis Operation on Medical Records of In-Patient and the Request of

Money for the Compensation of Medical Services: Case Study of Bangkok Metropolitan Administration General Hospital

Author Miss Piroonporn Sanpang Degree Master of Science (Applied Statistics) Year 2012

The objective of this research is to study the motivation and knowledge in the

operation on medical records in relation with the request of money for the compensation of medical services. This is for finding the guidelines in developing the operational system of medical records. The research uses questionnaires in collecting the data from doctors, officials of medical statistics, and officials of health insurance center. The collected data is analysis by using the descriptive statistics which are frequency distribution, percentage, standard deviation, and Crosstab.

According to the study on motivation and importance given to the operation on medical records of in-patients, it is found that about 60% of doctors pay attention to the summary of diagnosis in the high level. Most doctors pay attention to the tasks in diagnosing, summarizing the diagnosis, teaching medical students, and administrating, respectively. 80% of officials of medical statistics pay attention to give the disease code-operation code, and surgery in the highest level and the remuneration is the motivation in the operation of giving the disease code-operation code, and surgery. 60% ofofficials of health insurance centerpay attention to send the data compensating for the medical service charges in the high level. They also consider the task in sending the data compensating for the medical service charges is the duty.

Regarding the knowledge on the request of money for the compensation of medical services, most doctors have knowledge in the high level. It is found that the item receiving most correct is that if the summary of diagnosis is conducted in delay, it will affect the hospital income. However, there are some doctors misunderstanding that

(5)  

patients with the rights of original affiliation must send the data compensating for the medical service charges within 45 days. In fact, the data must be sent within 30 days after the patients check out. Most officials of medical statistics have knowledge in all items of money requested for the compensation of medical services. Regarding the officials of health insurance center, most of them have knowledge in the money requested for the compensation of medical services in the high level. However, the group with the most knowledge in money requested for the compensation of medical services is the group of medical statistics officials and the less is the group of officials of health insurance center.

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธเรอง การปฏบตงานเวชระเบยนผปวยในกบการเบกชดเชยคาบรการทางการแพทย : กรณศกษาโรงพยาบาลกลาง สาเรจลลวงไดดเนองจากผวจยไดรบความกรณาและความชวยเหลอเปนอยางยงจากรองศาสตราจารย ดร.เดอนเพญ ธรวรรณววฒน ผซงเปนอาจารยทปรกษาและอาจารยผควบคมวทยานพนธทไดกรณาสละเวลาใหคาปรกษา ขอชแนะ ขอคดเหน รวมทงตรวจสอบแกไขขอบกพรอง อนเปนประโยชนในการทาวทยานพนธในทกขนตอน

ขอกราบขอบพระคณกรรมการสอบวทยานพนธรองศาสตราจารย ดร.พาชตชนต ศรพานช และผชวยศาสตราจารย ดร.ศภวรรณ มโนสนทร ทไดกรณาใหคาแนะนา พจารณา และตรวจสอบวทยานพนธใหถกตองสมบรณยงขน และกราบขอบพระคณคณาจารยคณะสถตประยกตทกทานทประสทธประสาทวชาความรและประสบการณการเรยนการสอนทมคายง

ขอกราบขอบพระคณผทรงคณวฒ นายแพทยณฐเวทย มกล แพทยหญงจฬาภรณ จตปารสทธ ทกรณาตรวจสอบความครบถวนของเนอหา ใหคาแนะนาในการปรบปรงแบบสอบถามทใชในการทาวทยานพนธ ขอกราบขอบพระคณนายแพทยชวทย ประดษฐบาทกา ผอานวยการโรงพยาบาลกลางทใหความกรณาอนญาต สนบสนนและสงเสรมในทกๆเรองททาใหผวจยประสบความสาเรจในการทาวทยานพนธครงนดวยดเสมอมา

ขอขอบคณ พอลลาและเพอนๆ ปรญญาโทสาขาการวจยเพอการบรหารและการจดการ ภาคพเศษ รน 3 ทกทาน ทคอยชวยเหลอเกอกล ขอบคณพหนง นองมก(แกมแดง) นองดา นองเหมยว นองหญง พ-นองเวชสถต พหนอย พโอ นองหยก ฝายวชาการ โรงพยาบาลกลาง ทคอยชวยเหลอและใหกาลงใจผวจยมาโดยตลอด

ทายนขอกราบขอบพระคณพอชศกด แมเพลนใจ แสนแพง และนองสาวสดทรก ศศญานยน แสนแพง ผดแลเอาใจใสชวยเหลอ ใหกาลงใจและเปนแรงบนดาลใจใหผวจยมมานะ อดทน อดกลน ใหสามารถฟนฝาอปสรรคตางๆ

พรฬหพร แสนแพง ตลาคม 2555

(7)

สารบญ

หนา

บทคดยอ (3) ABSTRACT (4) กตตกรรมประกาศ (6) สารบญ (7) สารบญตาราง (9) สารบญภาพ (11) บทท 1 บทนา 1

1.1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา 1 1.2 วตถประสงคของการศกษา 2 1.3 ขอบเขตการศกษา 2 1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 3

บทท 2 แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ 4 2.1 ระบบงานสารสนเทศโรงพยาบาล 4 2.2 ความหมายและความสาคญของเวชระเบยน 9 2.3 ปญหาทพบบอยและแนวทางปองกนการใหรหสโรค รหสผาตด 16 และหตถการ 2.4 หลกเกณฑการจดทาขอมลการใหบรการ การขอรบคาใชจาย 20 และการจายชดเชยคาบรการสาธารณสข ประจาปงบประมาณ 2554 2.5 การจดกลมวนจฉยโรครวม และนาหนกสมพทธ ฉบบท 4 พ.ศ. 2550 25 2.6 แนวคด ทฤษฎเกยวกบการบรหารทรพยากรมนษย 30 2.7 งานวจยทเกยวของ 33

บทท 3 ระเบยบวธวจย 36 3.1 ประชากรทศกษา 36 3.2 นยามปฏบตการ 37 3.3 ตวแปรทใชในการศกษา 38

(8)

3.4 เครองมอทใชในการศกษา 40 3.5 ขอมลและการเกบรวบรวมขอมล 42 3.6 วธการวเคราะหขอมล 42

บทท 4 ผลการวจย 43 4.1 คณลกษณะทวไปของผตอบแบบสอบถาม 45 4.2 แรงจงใจและการใหความสาคญเกยวกบการปฏบตงานเวชระเบยนผปวยใน 46 4.3 ความรเรองการเบกจายคาบรการทางการแพทย 58 4.4 ความคดเหนและขอเสนอแนะ 64

บทท 5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ 66 5.1 สรปผลการศกษา 66 5.2 อภปรายผล 67 5.3 ขอเสนอแนะ 69

บรรณานกรม 71 ภาคผนวก 73 ภาคผนวก ก คมอการปฏบตงานเวชระเบยนผปวยในโรงพยาบาลกลาง 74 ภาคผนวก ข รายนามผทรงคณวฒ 94

ภาคผนวก ค จดหมายขอความอนเคราะหขอมล 95 ภาคผนวก ง เครองมอทใชในการวจย 98 ประวตผเขยน 113

สารบญตาราง

ตารางท หนา

3.1 จานวนประชากรจาแนกตามลกษณะงาน 36 3.2 ตวแปรทใชในการศกษาและการวด 38 3.3 ระดบความคดเหนและระดบคาคะแนน 41 3.4 เกณฑคาเฉลยระดบความคดเหน 41 4.1 ลกษณะทวไปของผตอบแบบสอบถาม 45 4.2 การทางานของผตอบแบบสอบถามจาแนกตามลกษณะงาน 45 4.3 แรงจงใจ และระดบของการใหความสาคญเกยวกบการปฏบตงานเวชระเบยน 46 ผปวยใน 4.4 การใหความสาคญเกยวกบการปฏบตงานเวชระเบยนผปวยในของแพทย 48 4.5 การใหความสาคญเกยวกบการปฏบตงานเวชระเบยนผปวยใน 48 ของเจาพนกงานเวชสถต 4.6 การใหความสาคญเกยวกบการปฏบตงานเวชระเบยนผปวยใน 48 ของเจาหนาทศนยประกนสขภาพ 4.7 เวลาทใชในการสรปเวชระเบยนผปวยในของแพทย 49 4.8 การสรปเวชระเบยนผปวยในของแพทย กรณไปประชม ลาพกผอน ลากจ 49 ตดตอกนเกน 1 สปดาห 4.9 ความคดเหนของแพทยตอการสรปเวชระเบยนผปวยในลาชา 50 4.10 ความคดเหนของแพทยตอภาระงานการสรปเวชระเบยนผปวยใน 50 4.11 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ของความคดเหนเกยวกบปจจยท51 สงผลตอการปฏบตงานการใหรหสโรค รหสผาตดและหตถการ 4.12 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ของความคดเหนเกยวกบปจจยท53 สงผลตอการปฏบตงานการสงขอมลเบกชดเชยคาบรการทางการแพทย 4.13 จานวนและรอยละของเวชระเบยนผปวยในสทธประกนสขภาพถวนหนาทสง 54 ขอมลชดเชยคารกษาพยาบาลทสงทนและลาชาโดยจาแนกเปนรายเดอน 4.14 จานวนวนเฉลยในการปฏบตงานเวชระเบยนผปวยในโดยจาแนกตามอาชพ 56 4.15 ระยะเวลาการปฏบตงานเวชระเบยนผปวยในของแพทย 57

(10)

4.16 ระยะเวลาในการใหรหสโรค รหสผาตด นบตงแตรบเวชระเบยน 58 ผปวยในมาทงานเวชระเบยน 4.17 ระยะเวลาในการสงเวชระเบยนผปวยในปรกษาแพทยโดยจาแนก 58 ตามเวลาทใช 4.18 ระดบความรเรองการเบกจายคาบรการทางการแพทย 59 4.19 ระดบความรเรองการเบกจายคาบรการทางการแพทย (รายขอ) 59 4.20 คะแนนเฉลยความรเรองการเบกจายคาบรการทางการแพทยของแพทย 61 4.21 คะแนนเฉลยความรเรองการเบกจายคาบรการทางการแพทย 62 ของเจาพนกงานเวชสถต

4.22 คะแนนเฉลยความรเรองการเบกจายคาบรการทางการแพทย 63 ของเจาหนาทศนยประกนสขภาพ

(11)

สารบญภาพ

ภาพท หนา

4.1 รอยละของขอมลทสงเบกทนตามกาหนดในชวงระหวาง มกราคม 55 2552 ถง กนยายน 2554

1 

บทท 1

บทนา

1.1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา

เวชระเบยนทมความสมบรณ ถกตอง ครบถวน เปนหวใจสาคญในการจดระบบขอมล

สขภาพ ในแผนพฒนาสขภาพแหงชาตฉบบท 10 ไดกาหนดยทธศาสตร กลวธและมาตรฐานสระบบสขภาพ ซงในปจจบนกระทรวงสาธารณสข ไดเรงพฒนาระบบขอมลเพอการบรการดานการรกษา ปองกน สงเสรมสขภาพ คมครองผบรโภคและวชาการดานสาธารณสข พรอมทงพฒนาระบบขอมลเพอบรหารจดการระบบสาธารณสข ในการรวบรวมขอมลทางการแพทยและสาธารณสขอยางเปนสากล องคการอนามยโลกไดจดทาบญชจาแนกโรคระหวางประเทศ (International Classification of Disease : ICD) เพอใชเปนเครองมอหลกในการจาแนกโรครวมทงสาเหตการบาดเจบและสาเหตการตาย สาหรบประเทศไทยเรมใชบญชจาแนกโรคระหวางประเทศเมอ พ.ศ.2493 โดยเรมใชในสถตการตายของประเทศ ตอมาใชในการจดทาสถตการเจบปวย และปจจบนหนวยงานสาธารณสขยงไดนากลไกการจายเงนหรอจดสรรงบประมาณในการรกษาพยาบาลในสวนของผปวยใน ดวยกลมวนจฉยโรครวม (Diagnosis Related Groups : DRGs) โดยโรงพยาบาลจะตองสงขอมลเพอขอรบคาชดเชยคาบรการทางการแพทยในรปแบบของการใหรหสโรคตามระบบของ ICD

เวชระเบยนเปนเอกสารทางการแพทย ทใชบนทกและเกบรวบรวมประวตและขอมลความเจบปวยของผปวย (แสงเทยน อยเถา, 2551) เวชระเบยนทไดรบการบนทกขอมลโดยแพทยและสหวชาชพทรวมรกษาอยางครบถวนจะเปนแหลงขอมลทสาคญในการจดระบบขอมลสขภาพและสารสนเทศของโรงพยาบาล รวมไปถงใชเปนขอมลในการขอรบคาชดเชยบรการทางการแพทยจากสานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต กรมบญชกลางและสานกงานประกนสงคม เนองจากปจจบนผรบบรการไมไดจายคาบรการใหกบโรงพยาบาลโดยตรง แตเปนการจายผานตวแทน (กองทนหรอ Third Parties) โดยตวแทนเหลานนจะขอขอมลการใหบรการคาบรการเปนแตม โดยใชกลไกกลมวนจฉยโรครวมเปนตวกลางในการคานวณแตม (สานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต, 2553: 1) ซงกระบวนการในการใหรหสโรคและรหสหตถการจะมเจาพนกงานเวชสถต(Coder) เปนผใหรหส

2

จากทผานมาพบวาขอมลเวชระเบยนยงขาดความสมบรณซงมปญหามาจากหลายสาเหต หนวยงานเวชระเบยนเปนหนวยงานทมหนาทในการเกบรวบรวมขอมลในเวชระเบยนเพอใหรหสโรคและรหสหตถการ แตจากทผานมาพบวาในระบบงานยงมปจจยหลายอยางทเปนอปสรรคในการปฏบตงานตงแตบคลากรทเกยวของกบการปฏบตงานดานเวชระเบยน ดงท กนธ สงขวาส (2551: 3) ไดกลาวถงการบนทกเวชระเบยนของแพทย วามแพทยจานวนไมนอยทมองขามความสาคญของการบนทกเวชระเบยน แพทยหลายทานบนทกเวชระเบยนอยางหวนๆ หรอใชลายมอทอานยากจนถงอานไมออก รวมถงปญหาของระบบงานเวชระเบยนเองดวย

ความสมบรณของเวชระเบยนเปนตวชวดคณภาพทสาคญในการใหบรการผปวย เวชระเบยนผปวยเปนแหลงขอมลทมการบนทกการใหการรกษาพยาบาลผปวยอยางตอเนอง ซงแพทยสามารถทจะนามาใชประโยชนในการวางแผนรกษาผปวย ตลอดจนเปนขอมลในการใหรหสโรคและรหสหตถการ เพอขอรบคาชดเชยคาบรการทางการแพทย หากเวชระเบยนทบนทกไมมความสมบรณ ไมมคณภาพกจะสงผลกระทบโดยตรงตอผรบบรการ ในการทจะไดรบการรกษาพยาบาล เพราะถาแพทยผรกษาไดขอมลไมครบถวน ไมถกตอง กอาจทาใหการวางแผนการรกษาทาไดไมเตมประสทธภาพ รวมถงสงผลตอขอมลทจะนามาใชในการใหรหสโรคและรหสผาตด ซงอาจมผลทาใหโรงพยาบาลสญเสยรายไดจากการขอรบชดเชยคาบรการทางการแพทย

จากปญหาดงกลาวขางตน การศกษานจงสนใจทจะทาการศกษาแรงจงใจและการใหความสาคญกบงานเวชระเบยนผปวยใน รวมทงความรเกยวกบงานเวชระเบยนผปวยในของบคลากรทเกยวของ ประกอบกบเรองดงกลาวนยงไมมผใดทาการศกษามากอนเพอกอใหเกดการปรบปรงและเปนแนวทางพฒนาการปฏบตงานเวชระเบยนผปวยในตอไปในอนาคต

1.2 วตถประสงคของการศกษา เพอศกษาแรงจงใจ การใหความสาคญ และความรเกยวกบการปฏบตงานเวชระเบยนผปวยในของบคลากรทางการแพทยทเกยวของ อนไดแก แพทย เจาพนกงานเวชสถต และเจาหนาทศนยประกนสขภาพ 1.3 ขอบเขตการศกษา

1. การศกษานเกบรวบรวมขอมลบคลากร 3 กลมททางานประสานกน เกยวกบงานเวช

ระเบยนผปวยในเพอขอรบชดเชยคาบรการทางการแพทย อนไดแก แพทย เจาพนกงานเวชสถต และเจาหนาทศนยประกนสขภาพ ทปฏบตงานประจาทโรงพยาบาลกลาง ซงอยภายใตการกากบดแลของสานกการแพทย กรงเทพมหานคร โดยบคลากรทเปนผตอบแบบสอบถามจะตองปฏบตงานทเกยวของกบงานเวชระเบยนผปวยในมาแลวไมตากวา 6 เดอน

3

2. ศกษาการปฏบตงานเวชระเบยนเฉพาะในสวนของผปวยใน เนองจากสานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาตไดกาหนดหลกเกณฑและเงอนไขในการจายเงนคาใชจายเพอบรการสาธารณสขกองทนผปวยใน โดยใชกลมวนจฉยโรครวม (DRGs) จงไมไดศกษาในสวนของผปวยนอก เนองจากสานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาตไดจดสรรเปนเงนคาบรการผปวยนอกแบบเหมาจายรายหวตอประชากรทลงทะเบยนในแตละหนวยบรการ

3. การศกษานใชขอมลทงจากแหลงปฐมภมและทตยภม ในสวนของขอมลแหลงปฐมภม ไดทาการเกบรวบรวมขอมลในชวงระหวางเดอนธนวาคม 2554 ถง เดอนกมภาพนธ 2555 และขอมลทตยภมไดทาการศกษาขอมลจากสานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต โดยขอมลทศกษาอยในชวงระหวางเดอนพฤษภาคม – ตลาคม 2554

1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

เปนแนวทางปรบปรงกระบวนการปฏบตงานเวชระเบยนผปวยในเพอขอรบชดเชยคาบรการทางการแพทยใหมประสทธภาพมากยงขน

บทท 2

แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ

ในการวจยเรอง การปฏบตงานเวชระเบยนผปวยในกบการเบกชดเชยคาบรการทางการแพทย : กรณศกษาโรงพยาบาลกลาง ผวจยไดทาการทบทวนวรรณกรรมและรวบรวมแนวคด ทฤษฎ และผลงานวจยทเกยวของโดยครอบคลมเนอหาสาระสาคญ ดงน 2.1 ระบบงานสารสนเทศโรงพยาบาล 2.2 ความหมายและความสาคญของเวชระเบยน 2.3 ปญหาทพบบอยและแนวทางปองกนในการใหรหสโรค รหสผาตดและหตถการ 2.4 หลกเกณฑการจดทาขอมลการใหบรการ การขอรบคาใชจาย และการจายชดเชยคาบรการสาธารณสข ปงบประมาณ 2554 2.5 การจดกลมวนจฉยโรครวม และนาหนกสมพทธ ฉบบท 4 พ.ศ. 2550 2.6 แนวคด ทฤษฎเกยวกบการบรหารทรพยากรมนษย 2.7 งานวจยทเกยวของ 2.1 ระบบงานสารสนเทศโรงพยาบาล

รปแบบของการบรหารจดการในโรงพยาบาลในปจจบน เรมมความสลบซบซอนมากขนจากเดมทมการบรหารมกจะไมจาเปนตองใชขอมลมาประกอบการดาเนนงานหรอการตดสนใจ ขอมลตางๆ ทเกบรวบรวมกยงมจานวนไมมากนก การประมวลผลเพอจดทารายงานตางๆ จงไมยากลาบาก เมอมการนาคอมพวเตอรมาใชในโรงพยาบาลในระยะแรก การใชงานยงมลกษณะประมวลผลแบบ Batch processing ลกษณะของรายงานทพมพออกมายงไมสลบซบซอน ลกษณะการใชงานไมไดเนนในสวนของการใหบรการรกษาพยาบาลแกผปวย (Front end) สวนใหญเปนการใชงานในสวนของงานบรหารทางดานการเงน บคคล งานพสดตางๆ (Back end) การใชงานบรการผปวยในลกษณะ online อยางทใชในปจจบนยงอยในระยะเรมตน ไมมการบนทกขอมลมากมายเหมอนอยางในปจจบน เมอเวลาผานไปพรอมกบการเปลยนแปลงตางๆ ทางดานเทคโนโลยสารสนเทศ มการแขงขนกนในการใหบรการของโรงพยาบาลเอกชน มการนารปแบบของการประกนสงคม ประกนสขภาพ และสวสดการรกษาพยาบาลแกผมรายไดนอยมาใชโดยภาครฐ ตลอดจนแนวคดใหมๆ ทจะผลกดนใหสถานบรการและโรงพยาบาลตางๆ ทง

5

ภาครฐและเอกชน ใหเปนเครอขายประกนสขภาพทมระบบการประกนสขภาพเหมาจายตอคนตอปโดยมเงอนไขทคณภาพของบรการทใหกบผปวยจะตองไดมาตรฐานทดใกลเคยงกน มการสงตอผปวยระหวางโรงพยาบาลเพอการรกษาตอ และสามารถคดคาใชจายระหวางโรงพยาบาลตางๆได จากกระแสการเปลยนแปลงเหลาน ทาใหการบรหารจดการภายในโรงพยาบาลมความสลบซบซอนมากขนจากเดม ระบบขอมลเดมทมอยไมสามารถตอบสนองตอความตองการ และความเปลยนแปลงดงกลาว จาเปนตองเอาเทคโนโลยสารสนเทศและองคประกอบของระบบงานสารสนเทศโรงพยาบาล และขอบเขตความตองการใชงานของระบบงานสารสนเทศโรงพยาบาลมาใช (วณา จระแพทย, 2544: 48)

2.1.1 ระบบสารสนเทศโรงพยาบาลตามมาตรฐาน HA สถาบนพฒนาและรบรองคณภาพโรงพยาบาล (พรพ.) เปนองคกรทมหนาทใหการรบรองโรงพยาบาล คอการรบรองวา โรงพยาบาลมการจดระบบงานทด เออตอการใหบรการไดอยางมคณภาพ ปลอดภย มความมงมนทจะทางานใหมคณภาพและพฒนาคณภาพอยางตอเนองและมการตรวจสอบตนเองอยางสมาเสมอ ในมาตรฐานทเกยวของกบทรพยากร เชน คน สถานท เครองมอ จะเนนหนกในเรองการบรหารจดการทเกยวของกบทรพยากรเหลานน เพอใหมทรพยากรทมคณภาพและพรอมทจะใชงานเพอตอบสนองความตองการของผปวย มากกวาทจะดเฉพาะปรมาณของทรพยากรเพยงอยางเดยว ทงนโดยพจารณาความสมดลของความจาเปนดานคณภาพและขดจากดของโรงพยาบาลแตละแหงควบคกนไป โดยสถาบนพฒนาและรบรองคณภาพโรงพยาบาล (พรพ.) ไดกาหนดแบบประเมนตนเองระดบโรงพยาบาล ในสวนทเกยวกบระบบสารสนเทศโรงพยาบาลระบบสารสนเทศโรงพยาบาลตามมาตรฐาน HA และเกณฑพจารณา : บรณาการภาพรวมระดบโรงพยาบาล ดงน

2.1.1.1 IM.1 การวางแผนและออกแบบระบบ มการวางแผนและออกแบบระบบสารสนเทศทเหมาะสม และตอบสนองความ

ตองการของผใช 1) มการวางแผนการใชสารสนเทศ (IM. 1.1) สาหรบการดแลรกษา

ผปวย การพฒนาคณภาพ การบรการ การศกษาหรอการวจย 2) มการออกแบบระบบสารสนเทศใหสอดคลองกบเปาหมายของแผน

ในขอ IM 1.1 (IM. 1.2) 3) มการออกแบบระบบสารสนเทศโดยใชเทคโนโลยทเหมาะสม (IM.

1.3) 4) บคคลทเกยวของมสวนใหความเหนทเปนประโยชนตอการวางแผน

และการออกแบบระบบสารสนเทศ (IM. 1.4) ประกอบดวย คณะทางานเฉพาะกจและคณะกรรมการเวชระเบยน

6

5) มการจดทาและทบทวนแผนบรหารระบบสารสนเทศ (IM. 1.5) ประกอบดวยมาตรฐานขอมล มาตรฐานเทคโนโลย ขนตอนการดาเนนงานตามลาดบ เกณฑในการเลอกเกบขอมล ระยะเวลา และวธการในการเกบขอมล มเกณฑในการปรบแกขอมลใหทนสมยและเปนจรงอยเสมอ การรกษาความปลอดภยของขอมลและการรกษาความลบของขอมล

2.1.1.2 IM.2 การดาเนนงานระบบสารสนเทศ มการเชอมโยงขอมลและสารสนเทศเพอใชในการบรหาร การดแลผปวย และ

การพฒนาคณภาพ 1) มการเชอมโยงขอมล/สารสนเทศจากแหลงขอมลตางๆ เพอ

ประสทธภาพของการกระจายขอมล/สารสนเทศ หรอเพอลดความขดแยงกนของขอมลอนเกดขนจากความหลากหลายของฐานขอมล (IM. 2.1)

2) มการสงเคราะห แปลผลขอมล/สารสนเทศ เพอประโยชนในการบรหาร การดแลผปวย การพฒนาคณภาพ และการรายงานตอสวนราชการ (IM. 2.2) ประกอบดวย ลกษณะการเสยชวตทพบบอยในโรงพยาบาล และอตราการเสยชวตรายโรค/หตถการ หรอกลมโรค/กลมหตถการ โดยเฉพาะอยางยง ในกลมมารดาทมาคลอดบตร และผปวยผาตด ลกษณะภาวะแทรกซอนทพบบอยในโรงพยาบาล และอตราการเกดภาวะแทรกซอนรายโรค/หตถการ หรอกลมโรค/กลมหตถการ และการกลบมารบบรการซาโดยไมไดวางแผน เชน การนอนโรงพยาบาล ซาภายใน 2 สปดาห การเขารบผาตดซาภายใน 2 วน ตนทนรายโรค/หตถการ และกลมผปวยซงสามารถคดเลอกผปวยทมคาใชจายสงมาวเคราะหเพมเตมได และวนนอนโรงพยาบาลรายโรค/หตถการ หรอกลมโรค/กลมหตถการ ซงสามารถคดเลอกผปวยทมวนนอนโรงพยาบาลนานกวาทควรมาวเคราะหเพมเตมได

3) มการกระจายขอมลและสารสนเทศทเหมาะสมแกผใชอยางถกตอง ทนเวลา โดยมรปแบบและวธการทเปนมาตรฐานและงายตอการใช (IM. 2.3)

4) มการสนบสนนทางเทคนค โดยใหคาปรกษา และ/หรอใหความร/ฝกอบรมแกผใชเทคโนโลยสารสนเทศตามความเหมาะสม (IM. 2.4)

2.1.1.3 IM.3 บรการเวชระเบยน 1) มระบบดชนและระบบการจดเกบซงเออตอการคนหาเวชระเบยนได

อยางรวดเรว ทนความตองการของผใช (IM. 3.1) 2) มบรการคนหาเวชระเบยนตลอด 24 ชวโมง (IM. 3.2) 3) เวชระเบยนผปวยในทกฉบบไดร บการบนทกรหสและทาดชน

ภายในเวลาทกาหนดไว (IM. 3.3) 4) มระบบบนทกเพอใหสามารถสบหาเวชระเบยนทถกยมออกไปจาก

หนวยงานได (IM. 3.4)

7

2.1.2 ขอมลเฉพาะระบบสารสนเทศของโรงพยาบาล 2.1.2.1 โปรดระบเปาหมายของการพฒนาระบบสารสนเทศโรงพยาบาลวาจะ

ชวยในการดแลผปวยอยางมคณภาพไดอยางไร จะชวยในการตดตามระดบคณภาพหรอปญหาคณภาพอยางไร

2.1.2.2 โรงพยาบาลมแนวทางในการรกษาความปลอดภยและความลบของขอมลอยางไร

2.1.2.3 โปรดอธบายแนวทางปฏบตในการเปดเผยขอมลผปวย การใหผปวยดและใชเวชระเบยนของตนเอง

2.1.2.4 โปรดระบรายการขอมลของผปวยในทมการเกบไวในระบบสารสนเทศ การนาขอมลเหลานนมาวเคราะห และการใชประโยชนจากผลการวเคราะห

2.1.2.5 กลมโรคและหตถการทมคาใชจายเฉลยและวนนอนโรงพยาบาลเฉลยสงสด 5 อนดบแรกคออะไร

2.1.2.6 สารสนเทศทตองรายงานใหผบรหารเปนประจาหรอสารสนเทศทผบรหารเรยกใชบอยๆ มอะไรบาง

2.1.2.7 โปรดยกตวอยางกรณทผบรหารระดบสงใชสารสนเทศเปนพนฐานในการตดสนใจ

2.1.2.8 ผบรหารไดดาเนนการอยางไรเพออานวยความสะดวกใหผประกอบวชาชพสามารถบนทกขอมลผปวยอยางสมบรณ

2.1.2.9 เจาหนาทในหนวยเวชระเบยนมสวนในการเพมความสมบรณถกตองของบนทกเวชระเบยนอยางไร 2.1.3 ตรวจสอบลาดบขนของการพฒนาระบบสารสนเทศของโรงพยาบาล

2.1.3.1 การวางแผนและออกแบบระบบ (IM.1) 1) มงตอบสนองความตองการดานบรหาร 2) มขอ (1) และเพอความสะดวกและคลองตวในการใหบรการผปวย 3) มขอ (2) และเพอการประเมน/พฒนาคณภาพ มคณะกรรมการเวช

ระเบยนซงทาหนาทสมบรณ มมาตรฐานและแนวทางการบรหารระบบสารสนเทศครบถวน 4) มขอ (3) และมคณะกรรมการสารสนเทศโรงพยาบาลดแลภาพรวม

ของระบบสารสนเทศทงหมด 5) เปนระบบสาระสนเทศทตอบสนองความตองการของผใชไดอยางม

ประสทธภาพสมควรเปนแบบอยาง 2.1.3.2 การเชอมโยง สงเคราะห กระจายขอมล/สารสนเทศ (IM2)

1) มการสงเคราะหขอมลเพอประโยชนตอการบรหารและการรายงานตอสวนราชการ

8

2) มขอ (1) และการสงเคราะหขอมลเพอประโยชนในการพฒนาคณภาพในบางประเดน

3) มขอ (2) และการสงเคราะหขอมลเพอประโยชนในการพฒนาคณภาพครบถวนทกประเดน มการกระจายขอมลถกตอง ทนเวลา งายตอการใช มการฝกอบรมและใหคาปรกษาแกผใชระบบสารสนเทศ

4) มขอ (3) และมการเชอมโยงขอมล/สารสนเทศจากแหลงตางๆ เพอประสทธภาพลดความผดพลาด

5) เปนระบบสารสนเทศทมการเชอมโยงและสงเคราะหขอมล /สารสนเทศทมประสทธภาพ สมควรเปนแบบอยาง

2.1.3.3 บรการเวชระเบยน (IM.3) การออกแบบระบบสารสนเทศ : การวเคราะหความตองการใช การกาหนดประเภท

ขอมลนาเขา วธการบนทกขอมล วธการประมวลผล วธการเคลอนยายขอมลและสารสนเทศ วธการรายงานขอมลและสารสนเทศ

บทบาทของคณะกรรมการเวชระเบยน : กาหนดมาตรฐานและนโยบายเกยวกบเวชระเบยนผปวย พจารณาแบบฟอรมทใช กาหนดแนวทางปฏบตงานทเหมาะสม ทบทวนคณภาพของการบนทกเวชระเบยนและการบนทกรหส

แผนบรหารระบบสารสนเทศ : ประกอบดวยมาตรฐานขอมล มาตรฐานเทคโนโลย ขนตอนการดาเนนงานตามลาดบ เกณฑในการเลอกเกบขอมล/ระยะเวลาและวธการในการเกบขอมล เกณฑการปรบแกขอมลใหทนสมยและเปนจรง การรกษาความปลอดภยและความลบของขอมล

มาตรฐานขอมล : ชดขอมลขนตาทจะจดเกบ คาจากดความของขอมล การใชรหส การจดกลมคาศพท รปแบบในการจดเกบขอมล

ชดขอมลขนตา : สาหรบผปวยทรบไวนอนในโรงพยาบาล ควรประกอบดวย ขอมลจาเพาะของผปวย การวนจฉยโรค ภาวะแทรกซอน หตถการทผปวยไดรบ สถานภาพจาหนาย คาบรการแยกตามประเภทบรการ

การสงเคราะหขอมล/สารสนเทศ : การนาเขาขอมลตางแหลงตางประเภทมาประมวลผลใหมเพอใหไดสารสนเทศทมความหมายมากขน เชน ตนทนรายโรค ตนทนตามกลมผปวย อตราการเสยชวตหรอเกดภาวะแทรกซอนในผปวยกลมตางๆ วนนอนโรงพยาบาลรายกลมโรค/กลมหตถการ

1) คนหาเวชระเบยนไดเฉพาะในเวลาทาการ 2) คนหาเวชระเบยนไดรวดเรวตลอด 24 ชวโมง สามารถสบหาเวช

ระเบยนทถกยมได

9

3) มขอ (2) และมมาตรการปองกนการสญหายทรดกม มการรกษาความปลอดภยและความลบของขอมล มการบนทกรหสและดชนเวชระเบยนผปวยในทกราย

4) มขอ (3) มระบบชวยใหแพทยสรปเวชระเบยนไดสมบรณภายในกาหนดเวลา มระบบทบทวนความสมบรณของการบนทก

5) มขอ (4) และมนวตกรรมชวยใหมการบนทกเวชระเบยนไดสมบรณครบถวนและมการสกดขอมลจากเวชระเบยนไปใชในการทบทวนคณภาพการดแลผปวย (สกญญา ประจศลป, 2550: 98) 2.2 ความหมายและความสาคญของเวชระเบยน

เวชระเบยน (องกฤษ : Medical Record) หมายถง เอกสารทางการแพทยทกประเภท ทใชบนทกและเกบรวบรวมเรองราวประวตของผปวย ทงประวตสวนตว ประวตครอบครว ประวตแพยา เอกสารการยนยอมใหทาการรกษาพยาบาล ประวตการเจบปวยในอดตและปจจบน ขอมลบงช เฉพาะของบคคล การรกษาพยาบาล คารกษาพยาบาล ผลจากหองปฏบตการ ผลการชนสตรบาดแผลหรอพลกศพ ผลการบนทกคาทงทเปนตวเลข ตวอกษร รปภาพหรอเครองหมายอนใด จากอปกรณ เครองมอในสถานบรการสาธารณสขหรอเครองมอทางการแพทยทกประเภท หรอเอกสารการบนทกการกระทาใดๆ ทเปนการสงการรกษา การปรกษาเพอการรกษาพยาบาล การสงตอผปวยเพอไปรกษาทอน การรบผปวยรกษาตอ การกระทาตามคาสงของผมอานาจในการรกษาพยาบาลตามทสถานบรการสาธารณสขกาหนดไว เอกสารอนๆ ทใชประกอบเพอการตดสนใจทางการแพทย เพอการประสานงานในการรกษาพยาบาลผปวย และเอกสารอนใดททางองคการอนามยโลก หรอสถานบรการสาธารณสขกาหนดไววาเปนเอกสารทางเวชระเบยน หมายรวมถงชอของหนวยงานททาหนาทในการจดทาเอกสารดงกลาว การเกบรวบรวม การคนหา การบนทก การแกไข การใหรหสโรค การจดทารายงานทางการแพทย การนามาจดทาสถตผปวย การนามาเพอการศกษาวจย หรอการอนใดตามทสถานบรการสาธารณสขกาหนด นอกจากนยงรวมถงเอกสารทางการแพทยทอยในรปแบบสอดจตอล หรอระบบอเลคทรอนกส (Electronic Medical Record-EMR) ซงเปนรปแบบของเวชระเบยนทมการพฒนาขนในปจจบน (แสงเทยน อยเถา, 2551)

2.2.1 บนทกเวชระเบยนคอหวใจของการใหรหส การใหรหสการวนจฉยและหตถการเขามารวมมบทบาทในการดแลผปวย และผมารบบรการทางการแพทยมากขนเรอยๆ โดยเฉพาะอยางยงเมอถกนามาใชโดยกองทนทรบผดชอบคารกษาพยาบาล ไมวาจะเปนสานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต กรมบญชกลาง หรอแมแตบรษทประกนภยตางๆ

10

รหสทงของการวนจฉย การผาตด และหตถการลวนไดมาจากขอมลทบนทกไวในเวชระเบยน ดงนนถาตองการใหรหสไดอยางถกตอง สงแรกทโรงพยาบาลพงกระทาคอตองทาใหการบนทกเวชระเบยนถกตองสมบรณเสยกอน ทงในเชงปรมาณและเชงคณภาพ ขอมลในเวชระเบยนทถกตอง ครบถวน ละเอยดและทนสมย จะนามาซงรหสทถกตองและมคณภาพ เพราะรหสไดมาจากการ “วเคราะห” ขอมลทบนทกไวในเวชระเบยน ทตองเนนคาวา “วเคราะห”เพราะแพทยจานวนมากยงเขาใจผดวารหสไดจากการแปลชอโรคทแพทยบนทก แพทยบางทานถงกบเอยปากขอรหสโรคทพบบอย รหสการวนจฉยโรคในระบบ ICD ไมไดเปนไปในแบบ “หนงรหสตอหนงโรค” เสมอไป บางรหสครอบคลมหลายโรค และบางครงโรคเดยวกมไดหลายรหส ขนกบสถานการณทเปลยนไป ผใหรหสจาเปนตองศกษาและวเคราะหขอมลหลายดานประกอบกน ทงขอมลของตวผปวยเองและขอมลของโรคทเปน ขอมลเหลานไดมาจากบนทกเวชระเบยนทมคณภาพ แตนาเสยดายทแพทยจานวนไมนอยมองขามความสาคญของการบนทกขอมลในเวชระเบยน แพทยบางทานเหนวาการบนทกเวชระเบยนเปนการเพมภาระงานโดยไมจาเปน ทงทปญหานอยใหญทพบในเวชระเบยนมกเกดจากแพทยเปนสวนใหญ แพทยหลายทานบนทกขอมลในเวชระเบยนอยางเสยไมได บนทกอยางหวนๆ หรอใชลายมอทไมมใครอานออกแมแตตวทานเอง บอยครงทสะกดผดอยางนาขายหนา ทาใหผใหรหสไมสามารถคนหาขอมลเพมเตมจากในเวชระเบยนได ครนจะสอบถามแพทยผเขยนกไมรจะถามใคร เพราะทานลงนามดวยลายเซนทไมมใครอานออกเชนกน สงเหลานสะทอนใหเหนการขาดความสนใจ ความจรงใจ และความเอาใจใสของแพทย รวมทงความดอยประสทธภาพของระบบแพทยศาสตรศกษาในประเทศไทย (กนธ สงขวาส, 2551: 1)

2.2.2 ICD-10 ICD-10 ยอมาจาก International Classification of Disease and Related Health Problem 10th Revision หรอศพทภาษาไทยโดยกระทรวงสาธารณสขเรยกวา บญชจาแนกโรคระหวางประเทศ ฉบบแกไขครงท 10 เปนระบบทมองคประกอบสาคญ 2 สวนดงน

1. ระบบการจดหมวดหมของโรคและปญหาสขภาพตางๆ ทพบในมนษย 2. ระบบรหสโรคและรหสปญหาสขภาพ

ระบบการจดหมวดหมของโรคใชหลกการของ Nosology หรอศาสตรแหงการจดหมวดหมโรค ในการจบกลมโรคทมลกษณะใกลเคยงกนมาอยในหมวดหมเดยวกน สวนระบบรหสโรคและรหสปญหาสขภาพใช การกาหนดรหสเปนสญลกษณแทนโรคหรอปญหาทางสขภาพ

11

2.2.2.1 ลกษณะของ ICD-10 รหส ICD-10 เปนรหสตวอกษรผสมตวเลข (Alphanumeric code) โดยรหสแตละตวจะขนตนดวยตวอกขระภาษาองกฤษ A-Z แลวตามดวยตวเลขอารบก 0-9 อก 2 ถง 4 ตว จงเปนรหสทมความยาว 3,4 หรอ 5 อกขระ (Character) สาหรบ ICD ตวอยางรหส ICD-10 ไดแก

I10 เปนรหสแทนโรค Hypertension J18.9 เปนรหสแทนโรค Pneumonia M00.91 เปนรหสแทนโรค Pyogenic Arthritis at shoulder

เราจะสงเกตเหนไดวาในรหส ICD-10 ทมความยาว 4 หรอ 5 อกขระ จะมเครองหมายจด (.) คนกลางระหวางรหสตาแหนงท 3 กบรหสตาแหนงท 4 ทาใหอานไดงายขน

2.2.2.2 ประวตความเปนมาของ ICD-10 แนวคดในการจดกลมโรคเปนหมวดหมเรมพฒนาขนมาตงแตในราว ค.ศ. 1785 หรอป พ.ศ. 2328 โดยเรมจากผลงานของ De Lacroix ทองแนวคดของ Linneus ในการจดกลมสงมชวต ตอมา William Farr ชาวองกฤษและ D’espine ชาวสวส ไดทดลองจดกลมโรคทเปนสาเหตการตายเปรยบเทยบกน จนกระทงในป ค.ศ. 1990 หรอ ป พ.ศ. 2443 Bertillon ชาวฝรงเศสไดเสนอแนวคดการจดกลมโรคเพอใชรวมกนในระดบนานาชาตโดยเรมจากประเทศในยโรป 16 ประเทศ ซงผลงานของ Bertillon นอาจถอเปนกาเนดของ International Classification of Disease ฉบบแรก (ICD-1) ทประชมทพจารณาผลงานของ Bertillon ในคราวนน ไดยอมรบหลกการในการจดทามาตรฐานการจดกลมโรครวมกนในระดบนานาชาต ถอวาเปนจดกาเนดของ ICD-1 และทประชมยงไดวางแนวทางการปรบปรงแกไข รายการจาแนกโรคดงกลาวทกๆ 10 ป ทาใหเกด ICD-2 ในป พ.ศ. 2453 จนถง ICD-5 ในป พ.ศ. 2482 ตามลาดบ เมอองคการอนามยโลกถอกาเนดขนมาในชวงหลงสงครามโลกครงท 2 เปนยคทมการใชงาน ICD-5 อย องคการอนามยโลกไดขอใช ICD เปนเครองมอหลกในการใหรหสโรค และไดเรมจดทา ICD-6 โดยรวมโรคอนๆ ทอาจไมรนแรงทาใหเสยชวต และรวมการบาดเจบเขาไปใน ICD ทาให ICD-6 มความสมบรณมากขน แตกยงคงมการดาเนนการปรบปรง ICD ทกๆ 10 ป การพฒนา ICD-10 ไดดาเนนการตอมาจนถงป ค.ศ. 1992 ไดมการจดทา ICD-10 สาเรจ และเรมใชในประเทศตางๆ ทวโลก ตงแตป ค.ศ. 1994 หรอป พ.ศ. 2537 โดยประเทศไทย เดนมารก และเชกโกสโลวะเกย เปน 3 ประเทศแรกทเรมใช ICD-10 หลงจากนน ประเทศอนๆ กทยอยกนเปลยนมาใช ICD-10 จนถงปจจบน จงทาใหรหส ICD-10 เปนรหสโรคทไดมาตรฐานในระดบโลก (วรรษา เปาอนทร, 2553: 5)

12

2.2.3 การเตรยมขอมลผปวยกอนใหรหส กระบวนการใหรหสโรคทปฏบตกนสวนมากในอดต ดาเนนการโดยเปลยนคาทแพทยใช

เรยกชอโรคใหเปนรหสโรค ICD-10 เชน เปลยนคาวา Hypertensive Encephalopathy ใหเปนรหส I67.4 ทาโดยเปดหนงสอดรรชนของ ICD-10 เทยบหารหสทตรงกบชอโรคนนแลวตรวจสอบคาจากดความ ขอยกเวนของการใชรหสดงกลาว จากหนงสอเลมท 1 ของ ICD-10 กอนบนทกรหสลงไปในแบบฟอรมบนทกรหส การใหรหสโรคในแนวทางดงกลาว เปรยบเสมอนการแปลคา (Translation) จากภาษาแพทยเปนภาษา ICD-10 นนเอง ซงการแปลคาลกษณะน มขอจากดอยหลายประการ ขอจากดประการแรกคอ ตองอาศยขอมลทครบถวน ถกตองสมบรณ จากแพทยผรกษาทกประการ ขอจากดตอไปน คอคาทแพทยใชเรยกชอโรคตองสอดคลองกบคาท ICD-10 ใช จงจะเลอกรหสไดถกตอง ในบางประเทศ เชน ออสเตรเลยและสหรฐอเมรกา ผใหรหสโรคจะใชวธการอนๆ ในการใหรหสโรคมากกวาการแปลคา เชน การรวบรวมขอมลเพมเตมจากเวชระเบยน การสอบถามแพทยกรณทสงสย และการปรกษาจากผเชยวชาญ วธการอนๆเหลาน เรยกวา Advance ICD-10 Coding

2.2.4 กระบวนการรวบรวมขอมลเพมเตมกอนใหรหสโรคและรหสหตถการ การรวบรวมขอมลเพมเตมจากเวชระเบยนเปนสงทจาเปนอยางยงหากตองการคณภาพการใหรหสโรคทครบถวน ถกตอง และมรายละเอยดชดเจน เนองจากบางครงแพทยผสรปการรกษาผปวย ใหขอมลไมครบถวน หรอใชคากากวมในการวนจฉยโรค หากไมสบคนขอมลเพมเตมจะทาใหไดรหสโรคทกากวม หรอไดรหสโรคไมครบ มผลตอการจดกลมผปวยในระบบ DRG (Diagnosis Related Group) จะไดกลมผปวยผดไปจากความเปนจรง ผใหรหสควรตรวจสอบขอมลในเวชระเบยนสวนอนๆ นอกเหนอจากขอมลแพทย ไดแกบนทกจาก OPD, บนทกทางการพยาบาล, บนทกการผาตด, ใบสงการรกษาผปวย, ผลการตรวจชนสตรตางๆ ฯลฯ โดยมรายละเอยดดงน

2.2.4.1 บนทกจากหองตรวจโรคผปวยนอก (OPD, ER) เปนแหลงสาคญอยางหนงทจะไดรายละเอยดหลายอยางทแพทยมองขามความสาคญไป ไดแก

1) บนทกบาดแผล ในตาแหนงตางๆ โดยละเอยด เชน กรณแพทยสรปการวนจฉยโรควา Laceration Wound ควรตรวจสอบใหชดเจนวา แผลอยตรงไหน มจานวนกแผล อาจพบวาไดขอมลเพมเตม ทาใหไดรหสโรคเพมหรอไดรหสโรคทชดเจนมากขน

2) ประวตการบาดเจบ เปนขอมลทบางครงแพทยไมบนทกไว เชน ขอมลวาเปนผขบขหรอผโดยสาร ยานพาหนะอะไร ไปเกดอบตเหตไดอยางไร หรอหากเปนบาดเจบอนๆ อาจไดเปนขอมลวาเปนอบตเหต หรอการฆาตวตาย หรอถกทาราย

13

3) โรครวมอนๆ โดยเฉพาะโรคเรอรงทผปวยมารกษาเปนประจา กรณผปวยเขารบการรกษาในโรงพยาบาลในแผนกอนๆ ทนอกเหนอจากแผนกทมารกษาอยบอยๆ แพทยอาจสรปโรคไมครบ เชน ผปวยความดนโลหตสง มาทาผาตดตอกระจกในแผนกตา แพทยผผาตดอาจละเลยหรอหลงลม ไมสรปโรค Hypertension ในรายการสรปการรกษา

4) ประวตการใชยา หรอการรกษาในอดตทเกดผลขางเคยงหรอโรคแทรกซอนในคราวน อนเปนผลทจะทาใหไดรหสโรคทแตกตางไป เชน แพทยวนจฉยโรควา Wound Infection ถาไดขอมลวาเปนตามหลงการผาตดในครงลาสด จะทาใหรหสโรคเปลยนไปได

2.2.4.2 บนทกการผาตด (Operative Note) และบนทกการระงบความรสก (Anesthetic Note)เปนขอมลทสาคญอยางยงในผปวยทไดรบการทาผาตด เนองจากโดยปกต แพทยผทาผาตด มกบนทกชอโรคและการผาตดในบนทกการผาตดอยางละเอยด บางครงมรปภาพประกอบ โดยขอมลทสาคญไดแก

1) ตาแหนงทเปนโรคหรอตาแหนงทบาดเจบ มกมรายละเอยดสงกวาชอโรคทเขยนในใบสรปการรกษา เชน ในใบสรปการรกษา แพทยวนจฉยโรควา Carcinoma of Breast แตในใบบนทกการผาตด จะบนทกละเอยดวาตาแหนงทเปนมะเรงเปนทเตานมซายบรเวณ Upper Outer Quadrant หรอในใบสรปการรกษา แพทยเขยนวา Fracture Femur แตในใบผาตด ระบวา Fracture Shaft of Femur ซงขอมลเพมเตมเหลาน ทาใหไดรหสโรคทชดเจนมากขน

2) รายละเอยดของการผาตด ซงมกจะมขอมลมากกวาในใบสรปการรกษา เชน แพทยสรปในใบสรปการรกษาวา Exploratory Laparotomy แตในใบบนทกการผาตดมรายละเอยดวา ทาผาตด Splenectomy , Small Bowel Resection และ End-to-end Small Bowel Anastomosis ผใหรหสควรใหรหสการผาตดเหลานทงหมดดวย

3) ภาวะแทรกซอนระหวางการผาตด จะมการบนทกไวในบนทกการผาตดและบนทกการระงบความรสกมากกวา ใบสรปการรกษา เชน มการฉกขาดของอวยวะโดยอบตเหต หรอ การมเลอดออกมากในชวงผาตด อณหภมตาลง ทาใหไดรหสโรค Complication มากขน

2.2.4.3 บนทกทางการพยาบาล (Nurses’ Notes) เปนบนทกของพยาบาลผดแลผปวยในแตละชวงเวลาของการทางาน มกมขอมลสาคญบางอยาง ซงแพทยมกละเลยและจดจาไมได แตพยาบาลจะรวบรวมขอมลเหลานไว และบนทกเปนระยะ ไดแก

1) รายละเอยดกลไกการบาดเจบ ซงแพทยทวไปมกไมสนใจบนทกลงในใบสรปการรกษา แตจะพบขอมลในบนทกการพยาบาลเสมอ โดยในบนทกบรรทดแรก พยาบาลทรบผปวยจะทาการซกประวตกลไกการบาดเจบอยางละเอยด และบนทกไวเสมอ เชน แพทยอาจสรปการบาดเจบวาเกดจาก Motorcycle Accident แตพยาบาลซกไดอยางละเอยดวา

14

“ผปวยขบมอเตอรไซดชนกบตนไมขางทาง ระหวางเลกงานเดนทางกลบบาน” นอกจากนน บางครง ยงบนทกบาดแผลไดละเอยดกวาการสรปของแพทยดวย จงควรอาศยขอมลของพยาบาลในการใหรหสกลไกการบาดเจบทด มรายละเอยดสง

2) ภาวะแทรกซอนหรอโรครวมของผปวยในระหวางการรกษา มกเปนขอมลเสรมทพบไดบอยๆ ในบนทกของพยาบาล เชน โรคเรอรงตางๆ ทผปวยเปนอยกอน หรอผลขางเคยงระหวางการรกษา เชน ภาวะ Metabolic Acidosis , Hypokalemia ซงพยาบาลมกจะบนทกไวไดทกภาวะ ในขณะทแพทยผสรปการรกษา อาจหลงลมไป

3) หตถการททาในตกผปวย เชน การเจาะคอ เจาะชองไขสนหลง การใสสายระบายชองทรวงอก เปนสงททาอยในตกผปวย ซงบางครง แพทยหลงลมไป ไมไดบนทกไวในการสรปการรกษา กอาจพบขอมลเหลานได ในบนทกทางการพยาบาล ซงเปนขอมลทนามาเพมเตมรหสหตถการตางๆ ของผปวยแตละรายได

2.2.4.4 ผลการตรวจชนสตร (Lab, X-ray, CT scan ect.) บางครงมผลการวนจฉยโรคอยางละเอยดในใบรายงานผลการตรวจชนสตรตางๆ เชน ผลการตรวจทางหองปฏบตการ ผลการตรวจทางรงสวทยา ซงขอมลในผลตางๆ เหลาน อาจใชประโยชนในการทาใหไดรหสโรคทละเอยดมากขนได เชน แพทยสรปการวนจฉยโรควา CVA (Cerebrovascular Accident) แตมรายงานผลการตรวจ CT scan ทรายงานผลโดยรงสแพทยวา ผปวยเปน Basal Ganglion Hemorrhage มากกวา เพราะคาวา CVA เปนคากากวม หมายความวา ผปวยเปนโรคหลอดเลอดสมองตบตนหรอหลอดเลอดสมองแตกกได สวนคาวา Basal Ganglion Hemorrhage มความชดเจนกวาเพราะบอกวา ผปวยเปนโรคหลอดเลอดสมองแตก และตาแหนงทมกอนเลอดคอตาแหนง Basal Ganglion อนเหนไดชดเจนวาทาใหคณภาพขอมลดกวา CVA ผลการตรวจทางพยาธวทยา จะมประโยชนในการใหรหสโรคอยางมากในกรณผปวยเปนโรคมะเรง หรอเปนเนองอกตางๆ เชน แพทยสรปการวนจฉยโรควา CA Cervix (Carcinoma of Cervix) ควรตรวจสอบผลการตรวจชนเนอ อาจไดขอมลทดกวา เชน ไดวนจฉยโรคเปน Squamous Cell Carcinoma of Endocervix ซงทาใหไดรหสโรคชดเจนยงขนกวาเดม

2.2.4.5 บนทกอนๆ ผใหรหสโรคทด ควรตรวจดขอมลในเวชระเบยนผปวยในทกๆหนาและทกรายงานอยางละเอยดถถวน เพราะบางกรณ อาจมขอมลเพมเตมในบนทกหนาอนๆ เชน ในใบสงการรกษา (Order Form) บางครง พบวา แพทยบางคนเขยนวนจฉยโรคแทรกทเกดขนของผปวยไวในแบบฟอรมน (ซงตามทฤษฎเปนสงทแพทยไมควรกระทา แตในทางปฏบตแพทยหลายคนนยมบนทกโรคหรอภาวะแทรกซอนของผปวยไวในทน) ผใหรหสโรคจงควรทาความเขาใจนสยหรอพฤตกรรมในการทางานของแพทยแตละคนดวย เพอจะสามารถมองหาขอมลเพมเตมในแบบฟอรมทแพทยแตละคนนยมบนทกขอมลสาคญไว

15

2.2.5 การแปลผลขอมลเพอสนบสนนการตดสนใจเลอกรหสทเหมาะสม เมอรวบรวมขอมลเพมเตมจากเวชระเบยนผปวยไดแลว ขนตอนตอไปคอการแปลผลขอมล (Data Interpretation) เพอใหไดขอมลทมคณภาพสนบสนนการตดสนใจตอไป การแปลผลขอมล เปนกระบวนการวเคราะหขอมล (Data Analysis) ซงตองอาศยความรพนฐานเรองโรคตางๆ การใหนาหนกของขอมล ความคนเคยกบพฤตกรรมของแพทยผสรปการรกษา และประสบการณทเพยงพอ ซงมข นตอนการทางานดงตอไปน

2.2.5.1 การตดขอมลทนาเชอถอนอยออกไป บางครงขอมลทไดเพมเตมมามความขดแยงกนเอง หรอขาดความนาเชอถอ อาจจาเปนตองตดบางรายการออกไป ตวอยางเชน

1) กรณการวนจฉยโรคของแพทยหลายคนไมตรงกน คงตองพจารณาวาจะเลอกใชขอมลของแพทยคนใดโดยวดจากประสบการณของแพทย หรอพฤตกรรมของแพทยแลวตดสนใจเลอกขอมลทถกตองกวา เชน ในโรงพยาบาลทมนกศกษาแพทย อาจมบนทกของนกศกษาแพทยบอกวา ผปวยเปน Direct Inguinal Hernia แตอาจารยแพทยสรปการวนจฉยโรควา ผปวยเปน Indirect Inguinal Hernia คงตองเลอกใชขอมลของอาจารยแพทย ในทางตรงกนขาม แพทยอาวโสบางคนอาจมนสยทชอบวนจฉยโรคโดยใชคากากวมอยเสมอๆ ถาแพทยอาวโสสรปการวนจฉยโรควา Head Injury แตแพทยทใชทนเพงจบมาทางานใหมๆ ใชคาวนจฉยโรควา Fracture Skull and Cerebral Concussion กสมควรเลอกคาวนจฉยโรคของแพทยจบใหมจะดกวา

2) ขอมลผลการตรวจทางหองปฏบตการ อาจมนาหนกนอย ซงอาจเกดจากความผดพลาดของการตรวจ คงตองพจารณาวา แพทยไดทาการรกษาตามผลการตรวจทางหองปฏบตการนนหรอไม กอนพจารณาเลอกใหรหสตามนน เชน หลายครงผลการตรวจทางหองปฏบตการ บอกวาผปวยมโลหตจาง หรอระดบโซเดยมตา แตหากแพทยผรกษาไมคดวาสาคญ หรอคดวาผลการตรวจผดพลาด กอาจจะไมไดทาการรกษากได จงควรพจารณาใหด อาจตองปรกษาแพทยผรกษาในกรณทเกดความสงสยวาจะใชผลการตรวจใดๆ มาเพมเตมรหสโรคดหรอไม

3) บนทกทางการพยาบาล อาจมคาวนจฉยโรคทไมเหมอนการสรปการวนจฉยโรคของแพทย อาจตองดวาขอมลใดชดเจนมากกวา แลวเลอกใชเฉพาะบางขอมล เชน บางครง พยาบาลทรกษาผปวยไดรบคาบอกเลาจากแพทยผส งรบตวผปวยไวรกษา วาเปนโรค UTI (Urinary Tract Infection) แตเมอสนสดการรกษาแลวพบวาผปวยเปน Acute Pyelonephritis แตพยาบาลไมทราบขอมลน ทาใหไมเปลยนการวนจฉยโรคใหชดเจนขน กรณน ควรตดขอมลเรอง UTI ออกไป ไมตองนามาใหรหส

2.2.5.2 การเชอมโยงขอมลทมความสมพนธกน โดยใชขอมลจากแหลงตางๆ อาจใหรายละเอยดเสรมจากขอมลจากใบสรปการรกษาได และทาใหไดรหสโรคทมคณภาพมากวา ตวอยางเชน

16

1) ผลการตรวจทางพยาธวทยา อาจใหขอมลเสรมดานเนองอกหรอมะเรงได เชน ผปวย Carcinoma of Cervix อาจมผลการตรวจชนเนอวาเปนแบบ Squamous Cell Carcinoma ทาใหไดรหสโรคเปน Carcinoma of Exocervix ซงมความชดเจนมากกวา

2) ขอมลจากบนทกการผาตด อาจใหรายละเอยดของโรคมากกวาใบสรปการรกษา เชน แพทยสรปการรกษาวา Burn แตพบวาบนทกในใบผาตดบอก Degree และ Percent ของ Burn ไวอยางชดเจน

3) การตดสนใจเลอกรหสทเหมาะสมทสด เปนขนตอนสดทายในกระบวนการวเคราะหขอมล โดยกระบวนการตดสนใจตองเปนไปหลงจากวเคราะหขอมลเสรจแลว และอาจแตกตางกนไปในผใหรหสแตละคน การตดสนใจควรเปนไปในแนวทางทพยายามเลอกรหสทมรายละเอยดสงมากกวารหส Unspecified อยางไรกตามตองตรวจดขอมลสนบสนนใหเพยงพอกอนตดสนใจดวย (วรรษา เปาอนทร, 2553: 40) 2.3 ปญหาทพบบอยและแนวทางปองกนการใหรหสโรค รหสผาตดและ

หตถการ

ประเทศไทยโดยกระทรวงสาธารณสขเปนกระทรวงแรกทใช ICD-10 เปนรหสหลกในการทาสถตการเจบปวยและสถตการตาย ตงแตป พ.ศ. 2537 ซงการทาสถตการเจบปวย ดาเนนการจากโรงพยาบาลตางๆ ทวประเทศ โดยเจาพนกงานเวชสถต หรอเจาหนาทอนๆ ทาการรวบรวมคาวนฉยโรคทแพทยสรปการรกษาผปวยนอกและผปวยใน แลวทาการลงรหส แจงนบเปนรายงาย 504,505 สงมายงสวนกลางเพอรวบรวมทาเปนสถตของกระทรวงสาธารณสขตอไป และในสวนของสถตการตาย เกบรวบรวมขอมลผานทางกระทรวงมหาดไทย แลวนามาลงรหส ICD-10 ทกระทรวงสาธารณสขแจงนบ พมพลงในหนงสอสถตสาธารณสขเชนเดยวกน อยางไรกตาม การดาเนนงานในอดตทผานมา มกใหความสาคญเรองความครบถวนของขอมล มากกวาความถกตอง หรอ รายละเอยดทดของขอมล กลาวคอ มรายงานสงทนเวลา แตระดบความถกตองนอย ทาใหมความผดพลาดในการใหรหส รอยละ 10 ถง 40 ความรนแรงของปญหาคณภาพขอมลเพมขน เมอสานกงานประกนสขภาพเรมใช กลมวนจฉยโรครวมหรอ DRGs ในการจดสรรงบประมาณชดเชยใหกบสถานพยาบาลทรกษาผปวยในโครงการประกนสขภาพถวนหนา สถานพยาบาลทใหรหสโรคไมถกตองและขาดรายละเอยดทด จะไดรบผลกระทบจากงบชดเชยตากวาทควรจะเปน สะทอนใหเหนความสาคญอยางเปนรปธรรมของคณภาพในการใหรหส ICD-10 ตองบประมาณของโรงพยาบาล

17

2.3.1 สภาพปญหา ในปจจบน เจาพนกงานเวชสถตทปฏบตงานในโรงพยาบาลหลายคน ยงไมสามารถทาการใหรหสโรคไดอยางมประสทธภาพ ทาใหคณภาพขอมลรหสโรคมคณภาพปานกลาง กลาวคอ ยงมจดออนดานคณภาพรหสโรคทตองการปรบปรง 3 ประเดน ไดแก

2.3.1.1 รหสโรคไมถกตอง พบวายงมเจาพนกงานเวชสถตใหรหสโรคผด ในโรงพยาบาลตางๆ อยเปนปรมาณไมนอย คาดคะเนวา ประมาณรอยละ 5-40 คงเปนการใหรหสทผด โดยความผดพลาดทพบมากทสดคอ การใหรหสโรคไมละเอยด ไมใหรหสโรค 4-5 ตวอกษรในโรคทสามารถใหรหสไดละเอยดมาก รองลงมาเปนความผดพลาดจากการเลอกรหสในระดบ 4 ตวอกษร

2.3.1.2 รหสโรคไมครบถวน มลกษณะทชดเจนวา รหสทเจาพนกงานเวชสถตลงรหสในผปวยแตละรายนน มนอยกวาโรคทงหมดทผปวยม เชน ผปวยทมโรคเรอรง และโรคแทรกซอนหลายโรค เจาหนาทมกลงรหสไดไมครบ หรอบางครงตามกฎของ ICD-10 ควรใหรหสโรค 2 รหสในระบบรหสค แตผใหรหสทาการใหรหสเพยงรหสเดยว

2.3.1.3 เลอกรหสโรคหลกผด เปนปญหาทพบบอย โดยรหสโรคทเจาหนาทเลอกเปนโรคหลก ไมใชโรคทสาคญทสดททาใหผปวยมารบการรกษาในโรงพยาบาล หรอไมใชโรคทใชทรพยากรในการรกษาสงสด ซงความผดพลาดในลกษณะน ยงสงผลกระทบตอการจดกลมผปวยในระบบ DRGs ดวย กลาวคอ จะทาใหไดรบชดเชยคารกษาตาลงกวาทควรจะเปน

ปญหาทงสามประการน เกดจากปจจยหลายประการทงภายนอกและภายในของเจาพนกงานเวชสถตเองซงจาเปนจะตองทาความเขาใจกบสาเหตของปญหาตางๆ เหลาน ใหกระจาง เพอสามารถทาการแกไขปญหาไดอยางมประสทธภาพ

2.3.2 สาเหตของปญหาความผดพลาดในการใหรหส สาเหตของความผดพลาดในการใหรหส อาจจาแนกไดเปน 2 กลมใหญๆ คอสาเหตจากระบบงานและสาเหตจากตวผใหรหสเอง

2.3.2.1 สาเหตจากระบบงาน (System Error) ระบบงานทไมด อาจทาใหเกดความผดพลาดไดมาก เปนปจจยทผใหรหสควบคม

ไดยาก อยางไรกตามเปนหนาทของผบรหารระบบงานทตองจดระบบงาน เพอมใหเกดผลกระทบตอคณภาพการใหรหส โดยสาเหตจากระบบงานแบงไดเปนหมวดใหญๆ ดงน

1) ความบกพรองในการบนทกเวชระเบยนของแพทย พบวา หลายครงทเจาหนาทใหรหสผดเนองจากแพทยเขยนชอโรคโดยใชลายมอทหวดมากจนอานผด หรอใชคายอในการวนจฉยโรคททาใหเจาหนาทสบสน หรอแพทยสรปโรคไมครบทกๆโรคทผปวยเปน หรอบนทกโรคหลกผดพลาด สาเหตของความบกพรองในการบนทกเวชระเบยนของแพทย มตนกาเนดจากปจจย 2 ประการ ประการแรกคอ การทแพทยหลายคนยงขาดความรเรอง

18

หลกการสรปการวนจฉยโรค การเขยนหนงสอรบรองการตาย แนวคดของ ICD-10 เพราะเนอหาดงกลาว ไมไดบรรจอยในหลกสตรแพทยศาสตรบณฑตของโรงเรยนแพทยสวนใหญ ทาใหแพทยไมสามารถบนทกเวชระเบยนหรอสรปการวนจฉยโรคไดอยางมประสทธภาพ ปจจยประการทสอง ททาใหเกดความบกพรองของแพทยคอ การทแพทยหลายคนมภาระงานมากเกนไป และเหนความสาคญของการบนทกเวชระเบยนนอย ทาใหขาดความประณตในการเขยน ใชลายมอหวด ใชคายอมากเกนไป หรอหลงลมวาผปวยมโรครวม โรคแทรกอกหลายโรค และไมไดบนทกโรคของผปวยใหครบทกโรค

2) ภาระงานทมากเกนไปของเจาพนกงานเวชสถต ในบางโรงพยาบาล ทมเจาพนกงานเวชสถตนอย ทาใหรบภาระงานมากเกนไป เชน ตองทาการใหรหสโรคผปวยนอก 400 รายตอวน และผปวยใน 100 รายตอวน หรอบางโรงพยาบาลใหเจาพนกงานเวชสถตทางานดานอนดวย เชน งานเวชระเบยน งานประกนสงคม ฯลฯ ลกษณะนทาใหเจาหนาทมภาระงานมาก ตองเรงมอทางานใหเสรจภายในเวลาจากด ไมสามารถทางานอยางละเอยดได สงผลกระทบอยางรนแรงตอคณภาพขอมล บางแหงแกปญหาโดยการจางลกจางทขาดคณสมบตมาทางานชวย ซงแกปญหาเรองงานลนมอได แตคณภาพตาลง

3) เครองมอการใหรหสโรคขาดแคลนหรอใชเครองมอคณภาพตา ตามปกต เครองมอมาตรฐานในการใหรหส ICD-10 คอหนง ICD-10 หนงชด ทประกอบดวยหนงสอ ICD-10 สามเลม ซงเจาพนกงานเวชสถตทกคนตองใช และตองมประจาตวทกคน คนละ 1 ชด แตในสภาพความเปนจรง พบวาหลายโรงพยาบาลในประเทศไทย ยงมหนงสอ ICD-10 ไมครบ และเลยงไปใชเครองมอคณภาพตาแทน โดยเครองมอคณภาพตา ไดแก สมดจดรายการรหสโรค ICD-10 ทจดทาขนเอง หรอคนหารหสโรคจากโปรแกรมคอมพวเตอร ซงมการจดสรางโปรแกรมคอมพวเตอรบางโปรแกรมทกาหนดรหสโรคใหโดยอตโนมตหรอกงอตโนมต เชน โปรแกรม STAT ทใชในโรงพยาบาลสงกดกระทรวงสาธารณสขหลายแหง พบวาโปรแกรมเหลานน มตารางรหสโรค ICD-10 ทผดพลาดถง 30-40% แตเจาพนกงานเวชสถตหลายคนไมทราบขอผดพลาดน จงทาใหการใหรหสผดพลาดมาตลอด นอกจากนน ในบางโรงพยาบาลมหนงสอ ICD-10 อยครบชด แตเจาหนาทไมยอมใชในการใหรหสโรคกลบไปใชสมดจดรายการทจดทาขนเองแทน โดยใหเหตผลวา ใชงายกวา และคนหารหสโรคไดไวกวา

4) ขาดมาตรฐานการทางาน (Standard Coding Guideline) เนองจากการใหรหสโรค ICD-10 เปนเรองใหม ทเพงเรมดาเนนการใน พ.ศ. 2537 ทาใหยงไมมการกาหนดมาตรฐานในการทางานใหรหสโรคอยางเปนทางการ เชน การใหรหสโรคไมมการแนะนาใหเจาหนาทใชหนงสอ ICD-10 ทงสามเลมในการทางาน หรอยงไมกลาวถงบทบาทของเจาหนาท ในการคนหาขอมลเพมเตมวาอนญาตใหเจาหนาทนาขอมลทแพทยหลงลม ในเวชระเบยนมาประกอบการใหรหสโรคไดมากนอยเพยงใด ลกษณะการทางานจงเปนไปในทานอง ตางคนตางทา และทาใหการวดมาตรฐานการทางานเพอเปรยบเทยบและพฒนาเปนไปไดยาก

19

2.3.2.2 สาเหตจากผใหรหส (Coder Error) 1) เจาพนกงานเวชสถต แมนเรองกฎการใหรหสตางๆ ของ ICD-10

เชน กฎการเลอกรหสโรคหลก การใชรหสค การใชรหสหลกและรหสเสรม ฯลฯ 2) ไมเขาใจจดออนในการใชคาวนจฉยของแพทย โดยเจาพนกงาน

เวชสถตหลายคนยงเขาใจวา แพทยเขาใจวธการ หลกการ และการใชคาในการวนจฉยโรคดแลว ถกตองแลว ทงทความเปนจรง แพทยมจดออนหลายจดในการใชคาวนจฉยโรค เชน

(1) ใชคายอ เฉพาะตว หรอเฉพาะสาขาทเชยวชาญ ทาใหไมมคนรความหมายทถกตอง

(2) ใชคากากวมในการวนจฉยโรค (3) ใชคาเรยกชอโรคแบหยาบๆ ไมระบรายละเอยดทเหมาะสม (4) บางครงเขยนอาการของโรค ไมเขยนชอโรค

เจาพนกงานเวชสถต จงควรทาความเขาใจขอบกพรองเหลานใหด และแนวทางการแกไขการใหรหสใหดขน เชน พบวาแพทยใชคากากวมในการวนจฉยโรค เปนประจา กนาจะยอมรบขอบกพรองดงกลาว และหาทางคนหาขอมลเพมเตมในแฟมผปวยดงกลาว เพอใหไดรหสโรคทละเอยดกวาคาทแพทยใช และควรหาทางบอกแพทยคนนนใหทราบวา คาทแพทยใชจดอยในคากากวม ขอใหพจารณาปรบวธการใชคา เพอจะทาใหไดรหสโรคทถกตองมากขน

3) ขาดความรในเรองโรคตางๆ หรอภาวะบางอยางของผปวยทอาจทาใหตองเปลยนรหสโรคทเหมาะสม เชน ถาพบวาผปวยกาลงตงครรภอย ตองเปลยนการใชรหสโรคทข นตนดวยอกษรโอ (O) หรอพบวาผปวย Bronchitis ทอายนอยกวา 15 ป ตองเปลยนรหสจาก J40 เปน J20.9

4) ไมตรวจสอบขอมลใหละเอยด หรอแปลผลขอมลผดพลาด โดยเฉพาะในกรณการใหรหสผปวยทมโรคซบซอน ซงตองอาศยการอานขอมลทงหมดของผปวย เชน บนทกประวตตรวจรางกาย บนทกการผาตด ผลการตรวจรงส ฯลฯ

2.3.2.3 แนวทางแกไข สภาพปญหาทกลาวมาแลวนน ครอบคลมทงปจจยภายนอก ไดแก ระบบขอมล

ทางการแพทยโดยรวมของประเทศ ระบบงานในโรงพยาบาล แนวทางการทางานของแพทย และปจจยภายในของเจาพนกงานเวชสถตเอง เชน การเลอกใชเครองมอ การกาหนดมาตรฐานการทางาน และการศกษาตอเนอง ดงนน แนวทางแกไขปญหาจงควรมแนวทางทสามารถดาเนนไปพรอมๆ กนทกปจจย จงขอเสนอแนะแนวทางการแกไขปญหาดงตอไปน

1) การปรบระบบการเกบขอมลทางการแพทยของประเทศไทย 2) การใหความรกบแพทยเรองหลกการและความสาคญในการบนทก

เวชระเบยน

20

3) การกาหนดมาตรฐานการทางานใหรหสโรค 4) การพฒนาและกระจายเครองมอการใหรหสโรค 5) การพฒนาความรสาหรบเจาพนกงานเวชสถต

2.4 หลกเกณฑการจดทาขอมลการใหบรการ การขอรบคาใชจาย และการจาย

ชดเชยคาบรการสาธารณสข ประจาปงบประมาณ 2554

สานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต (สปสช.) ไดกาหนดหลกเกณฑในการจดทาระบบขอมลการใหบรการสาธารณสข และการขอรบคาใชจายเพอบรการสาธารณสขของหนวยบรการ เพอใหการจดทาขอมลการใหบรการ การขอรบ และการจายชดเชยคาบรการสาธารณสขของหนวยบรการ เปนไปอยางถกตอง มประสทธภาพ และสามารถตรวจสอบได ดงน

2.4.1 หลกเกณฑการจดทาขอมลการใหบรการสาธารณสข

2.4.1.1 การใหรหสโรค ใหใชรหสการวนจฉยโรคตาม International Statistical of Disease and Related

Health Problem 10th Revision Version for 2007 ของ WHO ฉบบป ค.ศ.2007 สาหรบรหสโรคตาม ICD-10-TM สามารถใชไดเฉพาะรหสทการวนจฉยหาคา

นาหนกสมพทธตามกลมวนจฉยโรครวม ฉบบท 4 รองรบได 2.4.1.2 ใหใช รหสการทาผาตด และหตถการ ตามหนงสอ International

Classification of Disease 9th Revision Clinical Modification 2007 (ICD-9-CM ฉบบป ค.ศ.2007) เพมรหส 2 ตาแหนงตอทาย รหส ICD-9-CM เดม (ICD-9-CM Procedure with Extension code) เพอใหสามารถจดกลมวนจฉยโรครวมทแยกความแตกตางได

2.4.1.3 การนบจานวนวนนอนในโรงพยาบาล (Length of Stay : LOS) ผปวยทรบไวนอนในโรงพยาบาล (Admit) นอยกวา 4 ชวโมง ใหนบเปนผปวย

นอกยกเวนรายทมประเภทการจาหนาย (Discharge Type) เปนเสยชวต (Dead), สงตอ (Refer), หลบหน (Escape), และปฏเสธการรกษา (Against Advice) ใหนบเปนผปวยใน

กรณทผปวยไมอยในหนวยบรการเกน 24 ชวโมง ถอเปนวนลากลบบาน และจะตองหกวนลากลบบาน (Leave Day) ในการ Admit ครงนน

2.4.2 หลกเกณฑการขอรบคาใชจาย

2.4.2.1 วธการสงขอมล ใหหนวยบรการสงขอมลเรยกเกบคาใชจายเพอบรการสาธารณสข เปนขอมล

อเลกทรอนกสตามรปแบบและวธการตามท สปสช. กาหนด ในเอกสารคมอแนวทางปฏบตในการขอรบคาใชจายเพอบรการสาธารณสขโดยใหหนวยบรการบนทกขอมลเพอสงเบกชดเชย

21

คาบรการสาธารณสขในโปรแกรม e-Claim และสาหรบหนวยบรการสงกดกลมสถาบนการแพทยบนทกขอมลเพอสงเบกชดเชยคาบรการสาธารณสขในโปรแกรม NHSO เฉพาะขอมลผปวยใน ทงนหนวยบรการจะตองจดทาเอกสาร หลกฐานทเกยวของ และเกบรกษาไว ณ หนวยบรการ เพอการตรวจสอบ กรณท สปสช. ขอตรวจสอบแลวไมพบเอกสารหลกฐานการใหบรการ จะถอวาหนวยบรการไมไดใหบรการผปวยรายนน และ สปสช. จะเรยกคนคาใชจายในสวนทไมพบหลกฐานการใหบรการ

2.4.2.2 ระยะเวลาในการสงขอมลเพอขอรบคาใชจาย ใหหนวยบรการสงขอมลการเรยกเกบคาใชจายเพอบรการสาธารณสข ภายในระยะเวลา 30 วน นบจากวนทใหบรการผปวยกรณผปวยนอก หรอนบจากวนทจาหนายผปวย (Discharge) กรณผปวยใน โดย สปสช. จะกาหนดรอบบญชการตดขอมลเปนรายเดอน สาหรบการบรการ จะสนสดการเรยกเกบ (แจงหน) ภายใน 360 วนนบจากผปวยจาหนายจากหนวยบรการกรณผปวยใน หรอภายหลงการใหบรการกรณผปวยนอก เชน ผปวยทจาหนายในเดอนตลาคม 2553 จะปดรบการแจงหนในวนท 30 ตลาคม 2554 และผปวยทจาหนายในเดอนกนยายน 2554 จะปดรบการแจงหนในวนท 30 กนยายน 2555 โดยขอมลทสงหลงจากทกาหนด ถอวาหนวยบรการไมประสงคทจะขอรบคาใชจาย 2.4.2.3 ขอมลทสงชากวากาหนด สปสช. จะลดอตราการจายชดเชยกรณสงขอมลเรยกเกบชากวากาหนดดงน

1) สงชากวากาหนดไมเกน 30 วน จายรอยละ 95 ของอตราทสงทนตามกาหนด

2) สงชากวากาหนดไมเกน 60 วน จายรอยละ 90 ของอตราทสงทนตามกาหนด

3) สงชากวากาหนดไมเกน 330 วน จายไมเกนรอยละ 80 ของอตราทสงทนตามกาหนดและเปนไปตามวงเงนทจดไวสาหรบขอมลสงชา ตามวงเงนทเหลออยในลกษณะ Global Budget 2.4.2.4 การรกษากอนรบไวเปนผปวยใน หนวยบรการทใหบรการผปวยนอกกอนรบผปวยนนไวเปนผปวยใน ภายใน 24 ชวโมง ใหขอรบคาใชจายเฉพาะประเภทผปวยในเทานน เนองจากคาใชจายดงกลาวนามาคานวณไวในระบบ DRG แลว

2.4.3 การคานวณราคากลาง ใชขอมลการจดกลมโรค และนาหนกสมพทธกลมวนจฉยโรครวม เปนราคากลางสาหรบกลมวนจฉยโรครวมฉบบท 4 (Diagnosis Related Groups, DRGs Version 4) และจาย

22

คาชดเชยโดยใชนาหนกสมพทธทปรบตามจานวนวนนอน (Adjusted Related Weight, AdjRW) กรณผปวยจตเวช ยกเวนเพดานกรณผปวยจตเวชไมเกน 15 วน ใหเปนไปตามเงอนไขผปวยในปกต กรณทหนวยบรการไดรบการชดเชยจากแหลงอนๆ รวมดวย เชน พรบ.ผประสบภยจากรถ (เฉพาะรายการทอยในชดสทธประโยชน) สปสช. จะนาขอมลทหนวยบรการไดรบการจายชดเชยไปแลว ลบออกจากเงนชดเชยทคานวณได แลวจงจายในสวนทเหลอใหหนวยบรการ

2.4.4 หลกเกณฑเงอนไข และการคานวณจายชดเชย กรณการจายชดเชยและวธการคานวณจายฯ ในปงบประมาณ 2554 มดงตอไปน

2.4.4.1 กรณการใหบรการผปวยใน ผปวยทไดรบการชดเชยกรณน คอ

1) ผปวยกรณในเขต อบตเหต ฉกเฉนและสงตอการคานวณจาย บรหารการจายดวยระบบ DRG with global budget ระดบสาขาเขตตามพนทความรบผดชอบของสานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาตสาขาเขต (กองทนผปวยในระดบเขต)

2) ผร บบรการกรณขามเขต กรณอบตเหต ฉกเฉนและสงตอการคานวณจาย จายในอตราคงท 9000 บาท / AdjRW ทงนการขอรบคาใชจายกรณขามเขต จะตองระบวาเปนกรณอบตเหตฉกเฉน หรอเปนการสงตอดวยทกครง หากไมระบจะไมไดรบการพจารณาจายชดเชย

2.4.4.2 กรณสทธวางผปวยใน ผปวยทไดรบชดเชยกรณน คอผปวยสทธวาง ทยงไมไดลงทะเบยนเลอกหนวย

บรการประจารวมเดกแรกเกดทกรายการคานวณจาย ใชระบบ DRGs with Global Budget 2.4.4.3 กรณอบตเหต และเจบปวยฉกเฉนผปวยนอก ผปวยทไดรบชดเชยกรณน คอ

1) ผปวยกรณอบตเหต ฉกเฉนตางกองทนสาขาจงหวด 2) ทหารผานศก คนพการ ทใชบรการตางกองทนสาขาจงหวด 3) ผปวยสทธวาง 4) ผปวยสงกดทหารเรอ หรอทหารอากาศ เขารบบรการในหนวย

บรการทไมไดสงกดกรมแพทยทหารเรอ หรอทหารอากาศ 5) ผปวยสทธประกนสงคมสงเงนสมทบไมครบ 3 เดอน เขารกษา

พยาบาลการคานวณจาย ใชระบบ Point System with Global Budget โดยหนวยบรการจะไดรบการชดเชยตามทคานวณได แตไมเกนจานวนทเรยกเกบ

23

ผปวยสามารถเขารบบรการกรณเจบปวยฉกเฉน (Emergency) ขามจงหวด ทงประเภทผปวยนอกและผปวยในไดตามความจาเปน ไมจากดจานวนครง ทงนตองตรงตามเงอนไขกรณฉกเฉน ตามทระบในคมอแนวทางฯ ปงบประมาณ 2554

2.4.4.4 กรณอปกรณและอวยวะเทยมในการบาบดรกษาโรค ผปวยทไดรบการชดเชย คอผปวยทกรายทมการใชอปกรณ หรออวยวะเทยม

จามขอบงชในบญชทกาหนด การคานวณจาย ใชระบบ Point System with Ceiling Global Budget โดย

ยอดเงนทจายชดเชยไมเกนราคา ทหนวยบรการซอหรอจดหาไดจรงบวกคาดาเนนการตามควรแกกรณและไมเกนเพดานราคากลางท สปสช. กาหนด

2.4.4.5 กรณจายเพมสาหรบบรการทมคาใชจายสง (Addition Payment) บรการทไดรบการชดเชยกรณนคอ

1) การใหเคมบาบด/รงสรกษา ในผปวยโรคมะเรงทวไป กรณผปวยนอก ไมเกน 4000 บาท/visit

2) การใหเคมบาบด/รงสรกษา/ฮอรโมน ในการรกษาโรคมะเรงตามโปรโตคอล 7 ชนด (Breast ,Cervix ,Nasopharynx, Esophagus, Lung, Colon และ Rectum) ไมเกนเพดานทกาหนดแตละ Cycle ในโปรโตคอลนนๆ

3) การลางไต/ฟอกเลอดลางไต ในผปวยไตวายเฉยบพลน ทมระยะเวลารกษาไมเกน 60 วน ไมเกน 2000 บาท/ครง ทงผปวยนอกและผปวยใน

4) การใหยารกษาโรคเยอหมสมองอกเสบจากเชอรา (Cryptococcal Meningitis) สาหรบผตดเชอ HIV ผปวยนอกไมเกน 3000 บาท/Admit

5) การใหยารกษาผปวยตดเชอไวรสทจอประสาทตา Cytomegalovirus Retinitis) สาหรบผตดเชอ HIV ดวยการฉดยา Ganciclovir เขาท Vitreous ครงละ 250 บาท/ขาง/สปดาห หรอครงละ 500 บาท/ขาง/2 สปดาห ทงผปวยนอกและผปวยใน

6) การรกษาดวยออกซเจนความกดดนสง (Hyperbaric Oxygen Therapy) เฉพาะเพอการรกษาโรคทเกดจากการดานา (Decompression Sickness) ไมเกนชวโมงละ 12000 บาท ทงผปวยนอกและผปวยใน

7) การใหสารเมทาโดนระยะยาว (Methadone Maintenance Treatment, MMT) ในการบาบดรกษาผตดสารเสพตดในกลมฝน และอนพนธของฝน (อาท เฮโรอน) โดยสมครใจ เฉพาะผปวยนอก ไมเกน 20 บาท/ครง (เฉพาะหนวยบรการทไดรบอนญาตจากกระทรวงสาธารณสขใหจายสารเมทาโดน)

8) การตรวจวนจฉยราคาแพงและหตถการโรคหวใจของบรการผปวยแบบ Ambulatory Care (พกสงเกตอาการหลงบรการ 1-2 วน) ทงนหากมการใหบรการหตถการโรคหวใจมากกวา 1 รายการ ในการรบบรการ 1 ครง จะจายชดเชยเพยง 1 รายการเฉพาะรายการทมราคากลางสง

24

การคานวณจาย สปสช. จะจายชดเชยคายา/คาบรการ และอปกรณทเกยวของกบการใหยา ตามทคานวณไดโดยใชระบบ Point System with Ceiling with Global Budget แตไมเกนยอดเงนทหนวยบรการเรยกเกบและเพดานคาใชจาย หมายเหต กรณคาใชจายสงผปวยนอกหนวยบรการสามารถสอบถามขอมลไดจากสานกบรการการจดสรรกองทน

2.4.4.6 คาพาหนะสงตอ หนวยบรการสามารถขอรบคาใชจายในการรบ-สงผปวยระหวางหนวยบรการ

กรณผปวยใน กรณผปวยสทธวาง และกรณผปวยนอกอบตเหตฉกเฉนขามจงหวด ในอตราดงตอไปน

1) คาบรการรบสงตอทางรถยนตเปนไปตามระยะทาง โดยระยะทางไมเกน 50 กโลเมตร ใหเบกตามจรงไมเกน 500 บาท ระยะทางเกน 50 กโลเมตร ใหจายชดเชยเรมตนครงละ 500 บาท และไดรบการชดเชยเพมกโลเมตรละ 4 บาท โดยใหคานวณตามระยะทางไปกลบของกรมทางหลวง

2) คาบรการรบสงตอทางเรอ เปนไปตามประเภทเรอและระยะทาง อตราจายไมเกน 35000 บาทตอครงทสง

3) คาบรการรบสงทางอากาศยาน (เฮลคอปเตอร) อตราจายไมเกน 60000 บาทตอครงทสงการคานวณจาย สปสช. จะจายชดเชยตามทเรยกเกบ แตไมเกนอตราทกาหนด

2.4.4.7 บรการกรณเฉพาะอนๆ 1) ผรบบรการคลอดสทธประกนสงคมสงเงนสมทบไมครบ 7 เดอน

ซงมหลกฐานรบรองจากสานกงานประกนสงคม วาสงเงนสมทบไมครบ 7 เดอน และการเขารบบรการตองเปนการคลอดเทานนการคานวณจาย ใชระบบ DRGs with Global Budget

2) ผรบบรการสทธประกนสงคม ซงมหลกฐานรบรองจากสานกงานประกนสงคม วาสงเงนสมทบไมครบ 3 เดอน เขารบบรการกรณเจบปวย (ทงฉกเฉนและไมฉกเฉน)การคานวณจาย ใชระบบ DRGs with Global Budget

3) ระบบสารองเตยง เฉพาะหนวยบรการสารองเตยง/สถานบรการสารองเตยงทรกษาผปวยอบตเหต เจบปวยฉกเฉน ซงสงตอจาก 1330 / ศนยสงการสงตอผปวยหลกประกนสขภาพเทานนการคานวณจาย ใชระบบ DRGs with Global Budget โดยจายในอตราไมเกน 15000 บาท/AdjRW และการจายเพม (Additional payment)

4) ผรบบรการใชสทธรกษาในสถานพยาบาลอน เฉพาะผมสทธทไดลงทะเบยนเลอกหนวยบรการประจาแลว เขารบบรการกรณอบตเหต หรอเจบปวยฉกเฉน ทสถานบรการอนตามขอบงคบมาตรา 7

25

การคานวณจาย สปสช. จะจายชดเชยคาใชจายเพอใหบรการสาธารณสข สวนแรกตามทเรยกเกบ แตไมเกนอตราตามทเพดานกาหนด และจายชดเชยหลงแจงตนสงกดครบ 24 ชวโมงตามคาใชจายจรง 2.4.4.8 กรณการบรหารโรคเฉพาะ (Disease Management) ใหถอปฏบตตามทสานกบรหารจดการโรคเฉพาะกาหนด

2.4.5 ระยะเวลาจายชดเชย สปสช. จะจดทารายงานและขออนมตจายชดเชยคาบรการสาธารณสข ภายในระยะเวลา ไมเกน 14 วนหลงจากวนกาหนดออก Statement รายเดอน (MSTM) ทงนเพอใหการบรหารกองทนใหมประสทธภาพ สปสช. จะดาเนนการตดรอบขอมลป 2554 ภายในวนท 31 ตลาคม 2554 และออกรายงานจายเงนใหหนวยบรการภายในธนวาคม 2554 สวนขอมลทสงมาลาชาเกนกาหนดนนจะตดรอบขอมลอกครงในวนท 30 กนยายน 2555 และออกรายงานการจายเงน ภายในเดอนธนวาคม 2555

2.4.6 การอทธรณขอมล กรณหนวยบรการไมเหนดวยกบการจายชดเชยคาบรการ และมขอโตแยง ขอใหอทธรณไปยง สปสช. ภายใน 30 วน หลงจากไดรบทราบขอมลการจายเงนชดเชยนน หากหนวยบรการไมดาเนนการภายในระยะเวลาทกาหนดอาจจะไมไดรบการพจารณาขออทธรณนน 2.5 การจดกลมวนจฉยโรครวมและนาหนกสมพทธ ฉบบท 4 พ.ศ. 2550

โครงสรางของกลมวนจฉยโรครวม ฉบบท 4.0 กลมโรคทงหมดใน Thai DRG version 4.0 แบงเปน 3 สวน ไดแก Pre MDC, MDC 1

– 25 และกลม UN (Ungroupable, Unrelated OR procedure, Unacceptable PDx) องคประกอบสาคญทใชในการจดกลม ไดแก MDC, PDC, AX และ DC MDC (Major Diagnostic Category) คอ หมวดใหญของกลมโรค (DRG) ทอยในระบบ

เดยวกน (เชนระบบประสาท, ระบบทางเดนหายใจ เปนตน) ในแตละ MDC จะมรายการของรหสการวนจฉย และรหสหตถการทกาหนดไว โดยแบงเปนกลมยอย เรยกวา PDC

สวนใหญแลว แตละ PDC จะจดเปนหนง DC เชน PDC 1PC (Spinal Procedures) จดเปน DC 0103 แตบาง PDC อาจจดเปนหลาย DC โดยใชองคประกอบอนในการพจารณา เชนอาย ตวอยาง คอ PDC 6B (GI Hemorrhage) จดเปน DC 0651 ถาอายมากกวา 64 ป และเปน DC 0652 ถาอายนอยกวา 65 ป บาง DC อาจมาจากหลาย PDC หรอใชรหสเพมเตมใน

26

การจด ทาใหตองมการกาหนดกลมของรหสอกพวกหนง เรยกวา AX เชน PDC 1PB (Craniotomy) จดเปน DC 0101 (Craniotomy for Trauma) เมอม PDx เปนรหสในกลม Trauma และจดเปน DC 0102 (Craniotomy Except for Trauma) เมอ PDx ไมเปนรหสในกลม Trauma กลมรหสพเศษสาหรบตรวจสอบ PDx วาเปน Trauma หรอไมในทนคอ AX 1BX

AX แตกตางจาก PDC คอ AX ไมใชกลมรหสหลกทใชในการกาหนด DC และ AX ทอยใน MDC เดยวกน อาจมรหสซาซอนกนไดนอกจากนอาจมการอางถง AX ทอยตาง MDC ได

DRG กาหนดจาก DC โดยพจารณาจาก CC แตละDC จะแบงเปน5 DRG ตามระดบความซบซอนของ CC แตการกาหนดวา DC ใดๆ จะแบงเปนก DRG นน จะมการพจารณาความเหมาะสมในแงอนดวย การกาหนดเลขสาหรบ MDC, PDC, DC, DRG และ AX

1. MDC เปนเลข 2 ตว ไดแก 00 สาหรบ Pre MDC 01–25 สาหรบ MDC 1 – MDC 25 26 สาหรบกลม UN

2. PDC (Procedure or Diagnosis Cluster) เปนเลขและตวอกษร ดงน Dx PDC = เลข MDC + A, B, C . . เชน 5A, 5B Proc PDC = เลข MDC + P หรอ Q + A, B, C . . เชน 5PA, 5PB, 8QA

3. DC (Disease Cluster) เปนเลข 4 ตว 2 ตวหนาเปนเลข MDC2 ตวหลงเปนเลขลาดบซงแบงเปน 2 ชวงคอ 01 – 49สาหรบทม Procedure (ยกเวนกรณรกษามะเรงทม non OR DX Proc และการใหเลอด ในบาง MDC)และ 50 – 99 สาหรบทไมม Procedure 4. DRGเปนเลข 5 ตว มรปแบบ DDDDX โดย

DDDD = เลข DC X = เลขซงสมพนธกบ CC ไดแก 0, 1, 2, 3, 4 และ 9 โดย 0 หมายถง ไมม

CC1,2, 3 และ4 แสดงถงการม CC ระดบตางๆ และ9 หมายถง ไมใช CC 5. AX (Auxilliary Cluster) เปนเลขและตวอกษร ดงน

Dx AX = เลขนา + B, C, D . . . + Xเชน 5BX, 5CX Proc AX = เลขนา + P + B, C, D . . . + X เชน 5PBX, 5PCX

เลขนา สวนใหญเปนเลข MDC แตบาง AX ทกาหนดเพอใชในหลาย MDC จะใชเลข 99เลข MDC ทอยใน PDC และ AX ถาตากวา 10 จะตด 0 ทนาหนาออกไป เหลอเปน 0, 1, 2,อกษร I, O จะไมใชและอกษรสาหรบ AX จะเรมดวย B

ตวอยาง MDC 01 Diseases and Disorders of the Nervous System PDC 1PB Craniotomy DC 0101 Craniotomy for Trauma DC 0102 Craniotomy Except for Trauma DRG 01010 Craniotomy for Trauma without CC

27

DRG สาหรบกลม Ungroupable 26509 Ungroupable 26519 Unacceptable PDx 26529 Unacceptable OB Dx Combination

DC สาหรบกลม Unrelated OR procedure 2601 OR procedure Level 1 Unrelated to PDx 2602 OR procedure Level 2 Unrelated to PDx 2603 OR procedure Level 3 Unrelated to PDx 2604 OR procedure Level 4 Unrelated to PDx 2605 OR procedure Level 5 Unrelated to PDx 2606 OR procedure Level 6 Unrelated to PDx 2607 OR procedure Level 7 Unrelated to PDx

2.5.1 วธใชคมอการจดกลมวนจฉยโรครวมและนาหนกสมพทธ ฉบบท 4.0 คมอการจดกลมวนจฉยโรครวมและนาหนกสมพทธ ฉบบท 4.0 แบงเปน 2 เลม เลม 1

เปนคาอธบายลกษณะทวไป หลกเกณฑตางๆ และ Appendices รวมทงคานาหนกสมพทธและการปรบคานาหนกสมพทธ ซงเปนเรองทครอบคลมทวไปทงหมด สวนเลม 2 เปนขอกาหนด Pre MDC และ MDC ตางๆ ดงนนเนอหาสาคญของการกาหนด DRG ตางๆจะอยในเลม 2 ในคมอเลม 2 ซงแบงเปนบทตาม MDC นน แตละบทประกอบดวย

2.5.1.1 Diagramแสดงถงลาดบขนตอนการจดเปนกลมรหส (PDC) ตางๆ และเงอนไขในการจดเปนกลมโรค (DC) ตางๆ Diagram จะแสดงตงแตเรมตนของ MDC นนๆ วา ในการจดกลมน นใหพจารณาขอมลใดกอน สวนใหญแลวจะใหพจารณาการม OR Procedure กอน ถามใหดวาอยใน PDC ใด กรณทมหลาย Procedures อาจเปนไดหลาย PDC แตจะใชไดเพยงหนง PDC หลกเกณฑในการเลอก คอใหเอา PDC ทอยเสนบนสด เพราะตาแหนงของเสนแสดงถงลาดบความสาคญ เสนทอยเหนอกวามความสาคญมากกวา

ถาไมม OR procedure สวนใหญแลวจะตองพจารณา Principal Diagnosis เปนลาดบถดไป วาจดเปนPDC ใด ลาดบของเสน PDC ทเปน Diagnosis Codes ไมคอยมความสาคญนก เพราะ Principal Diagnosis จะมเพยงหนงรหสเทานน

เมอได PDC แลวใหดาเนนตามเสนของ PDC นนตอไป วามเงอนไขใดในการจดเปน DC เมอได DC แลวเปนอนสนสดขนตอนใน Diagram ยกเวนบาง MDC ท Diagram จะแสดงถงเงอนไขในการจดเปน DRG ดวย

28

2.5.1.2 MDC Assignment of ICD-10 Codesเปนรหสการวนจฉยโรคหลกทกาหนดใหเปน MDC นนรวมทง PDC สาหรบรหสนนๆ ดวย

2.5.1.3 MDC Assignment of ICD-9-CM Codesเปนรายการรหสหตถการทสมพนธกบ MDC นนรวมทง PDC สาหรบรหสนนๆ

2.5.1.4 AX Assignment of ICD-10 Codesเปนรายการ AX ของรหสการวนจฉย ทเกยวของกบ MDC นน

2.5.1.5 AX Assignment of ICD-9-CM Codesเปนรายการ AX ของรหสหตถการ ทเกยวของกบ MDC นน

2.5.1.6 DC and DRG Definitionเปนขอกาหนดของ DC และ DRG ตางๆ ทมใน MDC นน โดยใช PDC ตางๆ ทกาหนดไวแลวนอกเหนอจาก PDC ตางๆ แลว การกาหนด DC ยงอาจใช AX และองคประกอบอนดวย

DC definition จะมสวนทเปนเลข DC และชอ DC อยในบรรทดเดยวกน บรรทดถดไปเปนเงอนไขทเปนตวกาหนดวาเปนDC นน เงอนไขในแตละบรรทดจะสมบรณในตวเอง ถามหลายบรรทดแสดงวามไดหลายเงอนไข เมอเขาไดกบเงอนไขเดยวกจดเปน DC นนไดแลว

ตวอยาง DC definition DC 0101 Craniotomy for trauma PDx as AX 1BX and Proc as PDC 1PB

สาหรบการกาหนด DRG นน ใน MDC 14 และ 15 จะมขอกาหนดเฉพาะ สวน MDC อนๆ และ Pre MDC มหลกเกณฑตามทอธบายในบท “ขนตอนในการหา DRG”

2.5.2 ขอมลทใชในการหา DRG 2.5.2.1 รหสการวนจฉยโรคหลก (Principle Diagnosis,PDx)คอ รหส ICD-10

สาหรบโรคหลกทผปวยไดรบการดแลรกษาในการเขารกษาในโรงพยาบาลครงนน PDx จะตองมเสมอและมได 1 รหสเทานน ปกตแลวแพทยผดแลรกษาคอผสรปวาโรคหรอภาวะทใหการตรวจรกษาเปนหลกในการอยรพ.ครงนนคอโรคหรอภาวะใด แมวาบางครงอาจกากงซงทาใหตดสนใจไดยาก แตมความจาเปนทจะตองสรปใหไดกอนทจะนามาหา DRGรหส ICD-10 ทใชเปน PDx ใชตาม ICD-10 ของ WHO 2007 และทเพมจาก ICD-10-TM 2007 ยกเวนรหสในกรณตอไปน ซงถอวาใชไมได (Invalid) ไดแก

1) รหสทเปนหวขอ เมอหวขอนนมการแบงเปนขอยอยในรหส WHO เชน A00 (Cholera) ใชไมได เพราะมการแบงเปนขอยอย A001, A002 และ A003 (กรณทรหส WHO ไมมการแบงเปนขอยอย แมจะมการแบงขอยอยใน ICD-10-TM รหสทเปนหวขอยงใชได เชน A91,B86 เปนตน)

29

2) รหส External Causes (ขนตนดวย V, W, X, Y) นอกจากนในรหส WHO มการเพมเตมในบางสวนของรหสทข นตนดวย F (แบงละเอยดขน), M (เพม Site Code) และS, T (แสดง Closed และ Open สาหรบ Fracture และ บาดแผลของ Body Cavity 0) ในสวนทเพมน รหสทเปนหวขอยงใชได เชน T08 (Fracture of Spine, Level Unspecified) ยงใชไดแมจะมรหสT080 (สาหรบ Closed) และ T081 (Open) เนองจากการแบงเปน T080 และ T081 ไมไดเปนการบงคบ

2.5.2.2 รหสการวนจฉยโรคอน (Secondary Diagnosis,SDx) คอ รหส ICD-10 สาหรบโรคอนนอกเหนอจากโรคหลก SDx อาจเปนโรครวม (Comorbidities) หรอภาวะแทรกซอน (Complications) กได แตตองมการดาเนนการรกษาในครงนน โรคในอดตทหายแลว หรอโรคทไมมการดาเนนการตรวจหาจะนามาเปน SDx ไมได SDx อาจไมมเลย หรอมหลายรหสกไดรหส ICD-10 ทใชเปน SDx ไดนน มขอกาหนด เชน PDx แต รหสทข นตนดวย V, W, X, Y ใชได

2.5.2.3 รหสการผาตดและหตถการ (Procedure, Proc) คอ รหส ICD-9-CM ฉบบป 2007 สาหรบการผาตด และการทาหตถการตางๆ ซงในทนจะเรยกรวมกนวาหตถการ ใน Thai DRG version 4.0 ม Proc 2 ประเภท คอ

1) OR Procedure (Operating Room Procedure, OR-Proc) หมายถง หตถการทมการกาหนดไววาเปนหตถการทตองใชหองผาตด (ซงทาใหตองใชทรพยากรมาก)

2) Non-OR Procedure (Non-operating room Procedure) หมายถง หตถการทมการกาหนดไววาเปนประเภทไมตองใชหองผาตด (แมวาในการทาจรงๆ อาจทาในหองผาตดกตาม) Procedure อาจไมมหรอมหลายรหสได

ICD-9-CM Procedure with Extension Code คอ การเพมรหส 2 ตาแหนงตอทายรหส ICD-9-CM เดม เพอบอกจานวนตาแหนงและจานวนครงของการผาตด เนองจากรหสหตถการโดยลาพงไมสามารถแสดงความแตกตางของการรกษาผปวยในกรณทมการผาตดหลายตาแหนงหรอหลายครง จาเปนตองมการเพมขอมลบางสวนเพอใหสามารถจดกลมวนจฉยโรครวมทแยกความแตกตางได

2.5.2.4 วนเกด (Date of Birth, DOB) 2.5.2.5 อายประกอบดวยตวเลข 2 ตว ไดแก

1) Age คอ อายเปนป มคาไดตงแต 0 ถง 124 2) Age Day คอเศษทเหลอของป นบเปนวน มคาตงแต 0 ถง 364

หรอ 365 วนกรณท Age มคาเปน 0 จาเปนตองม Age Day ถา Age มากกวา 0 จะไมม Age Day กไดสตรในการคานวณอายคอ วนทรบไวในโรงพยาบาล – วนเกด (DateAdm - DOB) กรณทขอมลวนเกดและวนทรบไวในโรงพยาบาลไมครบ ใหใชอายทใสโดยตรง ถามทงทไดจากการคานวณและทใสโดยตรง ใหใชทไดจากการคานวณ

30

2.5.2.6 นาหนกตวแรกรบ (Admission Weight, AdmWt) คอนาหนกตวเปนกโลกรมในขณะทรบไวรกษาในโรงพยาบาล สาหรบทารกทคลอดในโรงพยาบาลจะเปน Birth Weight ขอมลนาหนกตวแรกรบมความจาเปนสาหรบผปวยทเปนทารกแรกเกด (อาย 0-27 วน) AdmWt ทมคานอยกวา 0.3 กก. ถอวาไมมหรอใชไมได (Invalid)

2.5.2.7 เพศ (Sex) มคาเปน 1 หรอ 2 โดย 1 แทน เพศชาย, 2 แทน เพศหญง

2.5.2.8 ประเภทการจาหนายออกจากโรงพยาบาล (Discharge Type, Discht) คาทใชไดและความหมาย มดงน

1 = With Approval 2 = Against Advise 3 = Escape 4 = Transfer 5 = Other 8 = Dead Autopsy 9 = Dead no Autopsy

2.5.2.9 วนทรบไวในโรงพยาบาล (Admission Date, DateAdm) 2.5.2.10 วนทจาหนายออกจากโรงพยาบาล (Discharge Date, DateDsc) 2.5.2.11 ระยะเวลาทนอนรกษาในโรงพยาบาล (Length of Stay, CALLOS)คานวณจากสตร CALLOS = DateDsc – DateAdm กรณทรบไวและจาหนายเปนวนเดยวกน CALLOS = 0 CALLOS ทใชใน diagram และ DC / DRG Definition คอ CALLOS 2.5.2.12 วนทลากลบบาน (Leave Day) คอ จานวนวนทลากลบบานทกครง

รวมกน (สานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต, 2550: 1)

2.6 แนวคด ทฤษฎเกยวกบการบรหารทรพยากรมนษย อดมการณทางการบรหารนน ไมวาจะเปนองคการของรฐบาลหรอองคกรการธรกจกตามยอมมงมนและพยายามทจะใชปจจยสาหรบการบรหารองคกร เพอดาเนนงานใหบรรลวตถประสงคอยางมประสทธภาพ ประหยดและไดผลงานตามเปาหมายทตองการ ปจจยสาหรบการบรหารทวาน ไดแก บคคล (Man) เงน (Money) วสดอปกรณ (Material) และวธการจดการ (Management)

31

1. คน (Man) ผปฏบตกจกรรมขององคการนนๆ 2. เงน (Money) ใชสาหรบเปนคาจางและคาใชจายในการดาเนนการ 3. วสดสงของ (Material) หมายถงอปกรณเครองใช เครองมอตางๆ รวมทงอาคาร

สถานทดวย 4. ความรดานการจดการ (Management) หมายถงความรเกยวกบการจดการ

ปจจยในการบรหารทง 4 ประการนเปนสงจาเปนสาหรบการจดการ เพราะประสทธภาพและประสทธผลของการจดการขนอยกบความสมบรณและคณภาพของปจจยดงกลาวน (สมคด บางโม, 2551: 63)

2.6.1 ทฤษฎความตองการของบคคล 2.6.1.1 ทฤษฎความตองการตามลาดบขนของมาสโลว (Maslow’s Hierarchy

of Needs) Maslow (1954 อางถงใน ปรยาพร วงศอนตรโรจน, 2547: 51) ไดเหนวามนษยถกกระตนจากความปรารถนาทจะไดครอบครอง ความตองการเฉพาะอยาง เขาไดตงสมมตฐาน เกยวกบความตองการของบคคลไวดงน

1) บคคลยอมมความตองการอยเสมอและไมสนสด ขณะทความตองการใดไดรบการตอบสนองแลว ความตองการอยางอนเกดขนอกไมมวนจบสน

2) ความตองการทไดรบการตอบสนองแลวจะไมเปนสงจงใจของพฤตกรรมอนๆตอไป ความตองการทยงไมไดรบการตอบสนองจงเปนสงจงใจในพฤตกรรมของคนนน

3) ความตองการของบคคลจะเรยงเปนลาดบขนตอนความสาคญ เมอความตองการระดบตาไดรบการตอบสนองแลว บคคลกจะใหความสนใจกบความตองการระดบสงตอไป ลาดบความตองการของบคคลม 5 ขนตอนตามลาดบดงน

1) ความตองการทางกายภาพ เปนความตองการขนพนฐานทสด เพอความมชวตอยรอด ไดแก ความตองการอาหาร นา อากาศ อณหภมทเหมาะสม เปนตน

2) ความตองการความปลอดภย เปนความตองการแสวงหาความปลอดภยจากสงแวดลอมและความคมครองจากผอน

3) ความตองการความรกและการมสวนเปนเจาของความรสกวาตนไดรบความรก และมสวนรวมในการเขาหมพวก

4) ความตองการไดรบการยกยองนบถอ เปนความตองการใหคนอนยกยองใหเกยรตและเหนความสาคญของตน

5) ความตองการความสาเรจในชวต เปนความตองการสงสดในชวตของตน เปนความตองการทเกยวกบการทางานทตนเองชอบหรอตองการเปนมากกวาทเปนอยในขณะน

32

2.6.1.2 ทฤษฎความตองการของแอลเดอรเฟอร (Alderfer’s Modified Need Hierarchy Theory) (Alderfer, 1972) ไดคดทฤษฎความตองการทเรยกวาทฤษฎออารจ (ERG : Existence-Relatedness-growth Theory) โดยแบงความตองการของบคคลเปน 3 ระดบคอ

1) ความตองการมชวตอย (Existence Needs) เปนความตองการทตอบสนองเพอใหมชวตอยตอไป ไดแก ความตองการทางกายและความตองการความปลอดภย

2) ความตองการมสมพนธภาพกบผอน (Relatedness Needs) เปนความตองการของบคคล ทจะมมตรสมพนธกบบคคลรอบขางอยางมความหมาย

3) ความตองการเจรญกาวหนา (Growth Needs) เปนความตองการสงสด รวมถงความตองการไดรบการยกยอง และความสาเรจในชวต

2.6.1.3 ทฤษฎความตองการของเมอรเรย (Murray’s Manifest Needs Theory) (Murray, 1938) ไดอธบายวา ความตองการของบคคลมความตองการหลายอยางในเวลาเดยวกนได ความตองการของบคคลทเปนความสาคญเกยวกบการทางานมอย 4 ประการคอ

1) ความตองการความสาเรจ หมายถง ความตองการทจะทาสงใดสงหนงใหสาเรจลลวงไปดวยด

2) ความตองการมมตรสมพนธ ความตองการมความสมพนธอนดกบบคคลอน โดยคานงถงการยอมรบของเพอนรวมงาน

3) ความตองการอสระ เปนความตองการทเปนตวของตวเอง 4) ความตองการมอานาจ ความตองการทจะมอทธพลเหนอคนอน

และตองการทจะควบคมคนอนใหอยในอานาจของตน 2.6.2 ทฤษฎเกยวกบการบรหารทรพยากรมนษย การกระทาใดๆของบคคลมกขนอยกบขอตกลงพนฐานทเขาสรางขน ดวยเหตนเอง จงทาใหตองเขามาเกยวของกบการบรหารทรพยากรมนษย จากการกระทาของบคคลทาใหตองตงคาถามวาเขานาเชอถอหรอไม เขาชอบงานนหรอไม เขาสามารถคดสรางสรรคไดหรอไม ทาไมเขาจงทาเชนนน เขาควรจะไดรบการตอบแทนอยางไร สงเหลานจะทาใหเขามาเกดเปนปรชญาการบรหารทรพยากรมนษย บคลากรทกคนทไดรบการตดสนใจวาจางใหเขารบการฝกอบรม การใหผลประโยชนตอบแทน ลวนแลวแตเปนผลมาจากปรชญาเบองตน ดงนน การพฒนาปรชญาการบรหารทรพยากรมนษย จงขนอยกบองคประกอบพนฐานของบคคลตามทฤษฎทตนเองเชอถอ Douqlas McGregor ไดแบงคนออกเปน 2 พวกคอ

33

ทฤษฎ X เชอวา 1. โดยทวไปคนไมชอบทางาน และจะหลกเลยงงานถาสามารถทาได 2. เนองจากลกษณะของคนไมชอบทางาน คนสวนใหญจงตองมการบงคบข

เขญ ควบคม ชกนา และทาโทษ เพอจะใหเขาทางานใหตามเปาหมาย 3. โดยทวไปคนชอบใหบอกใหทางาน และมกหลกเลยงความรบผดชอบ

ทฤษฎ Y เชอวา 1. บคคลทวไปโดยสนดานไมใชไมชอบงาน 2. การควบคมภายนอก และการใชวธการลงโทษ ไมไดเปนหนทางทจะทาให

บคคลปฏบตตามเปาหมายขององคกร 3. วธการกระตนใหบคคลทางาน คอ การทบคคลนนมความตองการทจะให

งานสมฤทธผล และมสจการแหงตน 4. บคคลทวไปถาอยในสถานการณทเหมาะสมแลว ไมเพยงแตจะยอมรบงาน

เทานน แตจะมความรบผดชอบดวย 5. ศกยภาพในการปฏบตงานมความสมพนธสงกบอตราของความคดเหนของ

ตนเอง ความฉลาด และความคดสรางสรรคงานใหแกองคกร (ศรพงษ เศาภายน, 2550: 22) ทฤษฎนเนนถงการพฒนาตนเองของมนษย ชใหเหนวามนษยนนรจกตนเองไดถกตอง รขดความสามารถของตน ผบรหารจะมความรสกในดานดตอผปฏบตงาน ทาใหผปฏบตงานมความรสกรบผดชอบและมสวนรวมในการทางานเพอบรรลเปาหมายสวนบคคล อนจะมผลตอวตถประสงคขององคกร สรปไดวา ทฤษฎทง 4 ทฤษฎ จะทาใหเราทราบถงตวแปรทเกยวของกบขวญ กาลงใจในการปฏบตงาน ซงผบรหารสามารถนามาใชในการพจารณาในดานการทานบารงขวญของผปฏบตงานได เพอทจะใหมกาลงขวญในการปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ โดยทฤษฎการจงใจของ Maslow, Alderfer, Murray, สามารถใชเปนแนวทางในการบารงกาลงขวญใหสอดคลองกบลาดบขนความตองการของผปฏบตงาน ทฤษฎ X และทฤษฎ Y แนวคดของ McGregor สามารถใชเปนแนวทางในการปรบปรงขวญดานสมพนธภาพระหวางผบงคบบญชาและผใตบงคบบญชาใหดขน อาจเปนตวชวยในการตดสนใจของผบงคบบญชาวาผใตบงคบบญชาเปนคนอยางไร ควรจะจงใจใหทางานดวยวธไหน 2.7 งานวจยทเกยวของ ปานทพย สวสดมงคล และคณะ (2552: 121) ศกษาเรองปจจยทมผลตอความสาเรจในการใหรหสโรค หตถการและการผาตดของผปวยในทโรงพยาบาลศรราช ผลการศกษาพบวา

34

ปจจยสวนใหญทเกยวของ ไดแก ขอมลการวนจฉยโรคอน (SDx) ทไมครบถวน ขอมลรหสการวนจฉยโรคหลก (PDx) หรอการวนจฉยโรคอนไมถกตอง ขอมลรหสหตถการและการผาตด (Proc) ไมครบถวนและไมถกตอง โดยสวนใหญอยในชวงระยะเวลาทนอนรกษาในโรงพยาบาล (CalLOS) มากกวา 30 วน นอกจากนยงมผลทาใหคา AdjRW ซงเปนคานาหนกสมพทธ (RW) ทถกปรบตามคาวนนอนจรงเพมขน เพญพร คณขาว และคณะ (2553: 79) ศกษาเรอง ปจจยทมผลตอการใหรหสโรคทเปนสาเหตการตายของผปวยในทโรงพยาบาลศรราช ผลการศกษาพบวา จากการทบทวนเวชระเบยนผปวยทเสยชวตจานวน 2205 ราย พบวา เวชระเบยนผปวยในกบหนงสอรบรองการตายทมรหสโรคทมสาเหตการตายตรงกนมจานวน 1449 ราย คดเปน 65.71% และรหสโรคไมตรงกนจานวน 756 ราย คดเปน 34.29% โดยทงนเกดจากแพทยทสรปการวนจฉยโรคทเปนสาเหตการตายของเวชระเบยนผปวยในและแพทยทสรปสาเหตการตายในหนงสอรบรองการตายไมใชแพทยคนเดยวกน ทาใหขอมลจาก 2 แหลงไมตรงกน ซงสงผลใหรหสโรคทเปนสาเหตการตายไมตรงกนดวย

ธารา ธรรมโรจน และวนย ตนตยาสวสดกล (2549: 130) ศกษาเรอง การตรวจสอบเวชระเบยนผปวยนอกในโรงพยาบาลศรนครนทร ผลการศกษาพบวา ปจจยทสงผลกระทบตอการพฒนาระบบการบนทกเวชระเบยนผปวยโดยเฉพาะเวชระเบยนผปวยในหลายประการ เชน ความกาวหนาของระบบการบนทกขอมล การเปลยนแปลงทางสงคมททาใหผปวยมสทธในการดแลรกษาตวเองมากขน การทรฐบาลไดมนโยบายใหใชขอมลจากเวชระเบยนผปวยโดยเฉพาะการวนจฉยโรคตามระบบ International Classification of Disease and Related Health Problem (ICD) มาใชเพอการเบกจายคารกษาพยาบาลตามระบบ Diagnosis Related Group (DRG) การเปลยนแปลงดงกลาวขางตนโดยเฉพาะนโยบายเบกจายคารกษาพยาบาลตามระบบ DRG ซงตองอาศยขอมลจากเวชระเบยนผปวยคอนขางมาก กอใหเกดความสนใจและความเปลยนแปลงในการดาเนนงานเกยวกบเวชระเบยนผปวยในอยางมากในทกโรงพยาบาลทวประเทศ โดยผลการทบทวนเวชระเบยนของโรงพยาบาลศรนครนทร เปนดงน เวชระเบยนผปวยนอกในภาพรวมอยในเกณฑปานกลาง (62.45%) ถาพจารณาจากผทมสวนตอความสมบรณของการบนทกเวชระเบยนพบวา สวนทบนทกโดยแพทย(56.82%) จะไดคะแนนระดบพอใช และตากวาสวนทบนทกโดยบคลากรทไมใชแพทย (พยาบาล และเจาหนาทเวชระเบยน) โดยพบวาม 4 หวขอจาก 7 หวขอการประเมนทบนทกโดยแพทยไดคะแนนในชวงพอใช (50-59%) และ 2 หวขอการประเมนอยในขนตากวาเกณฑ (<50%) คอ การบนทกแผนการรกษา และการแพยา ดงนนในสวนของบคลากรทางโรงพยาบาลศรนครนทรควรปรบปรงการบนทกของแพทย สวนในฝายบคลากรทไมใชแพทยม 1 หวขอการประเมนทไดคะแนนตากวาเกณฑ คอ การบนทกสญญาณชพ ซงอยในเกณฑแพทยสภา และสถาบนพฒนาและรบรองคณภาพโรงพยาบาล โดยความบกพรองนมกพบในโรงพยาบาลใหญทมการแบงกลมผปวยทมาตรวจอยางชดเจน ใน

35

บางหองตรวจทผปวยเกอบทงหมดมความรนแรงของโรคนอย เชน หองตรวจแผนกออรโธปดกส หองตรวจแผนกตา และหองตรวจแผนกหคอจมก จงมกไมมการตรวจสญญาณชพเพอลดงานของฝายการพยาบาล

เยาวลกษณ จนแดง และวนชย ลอกาญจนรตน (2552: 1) ศกษาเรอง ความสมบรณของการบนทกเวชระเบยนในโรงพยาบาลอตรดตถ ผลการศกษาพบวา ปจจยทมความสมบรณในการบนทกเวชระเบยนใหไดเปาหมายตามทกาหนดไว ประกอบดวย 1. ความมงมนของผบรหาร ไดแก การทาความเขาใจกบแพทยในแตละแผนก แตละหองตรวจ 2. ความตงใจของทม PCT แตละทม ไดแกการทดลอง Audit ในแนวทางและเกณฑเดยวกน 3. การประชาสมพนธ ไดแก การจดทาโปสเตอร การเชญชวนแพทยใหสรปเวชระเบยน โดยตดปายขอความเชญชวนไวทหนาเลมเวชระเบยน (Chart) ทกเลมและทกตก ความสมบรณของการบนทกเวชระเบยน มผลตอนาหนกสมพทธเฉลย (AdjRW) คอ การบนทกเวชระเบยนยงสมบรณมาก คานาหนกสมพทธเฉลยจะมากดวย สงผลใหโรงพยาบาลไดรบการจดสรรงบประมาณตามกลมวนจฉยโรครวม (DRG) มากตามดวย

บทท 3

ระเบยบวธวจย

การวจยเรอง การปฏบตงานเวชระเบยนผปวยในกบการเบกชดเชยคาบรการทางการ

แพทย : กรณศกษาโรงพยาบาลกลาง ผวจยกาหนดรายละเอยดตางๆ ทเกยวกบระเบยบวธวจยและนาเสนอไวในบทน ดงน

3.1 ประชากรและตวอยาง 3.2 นยามปฏบตการ 3.3 ตวแปรทใชในการศกษา 3.4 เครองมอทใชในการศกษา 3.5 ขอมลและการเกบรวบรวมขอมล 3.6 การวเคราะหขอมล 3.1 ประชากรและตวอยาง ประชากร

ประชากรของการวจยครงน คอ แพทย เจาพนกงานเวชสถต และเจาหนาทศนยประกนสขภาพ ทปฏบตงานประจาทโรงพยาบาลกลาง สงกดสานกการแพทย กรงเทพมหานคร จานวน 127 คน

ตารางท 3.1 จานวนประชากรจาแนกตามตามลกษณะงาน

บคลากร ประชากร แพทย เจาพนกงานเวชสถต เจาหนาทศนยประกนสขภาพ

91 6

30

รวม 127 หมายเหต แพทย ลาศกษาตอ 5 คน เจาพนกงานเวชสถต ลาศกษาตอ 1 คน

37

ตวอยาง ตวอยางในการวจยครงนเปนแพทย เจาพนกงานเวชสถต เจาหนาทศนยประกนสขภาพ

โดยตองปฏบตงานทเกยวของกบงานเวชระเบยนผปวยในมาแลวไมตากวา 6 เดอน ไดตวอยาง จานวน 68 คน โดยมรายละเอยด ดงน

1. กลมแพทย คอแพทยของโรงพยาบาลกลาง จานวน 58 คน ซงเปนแพทยทใหการรกษาผปวยของโรงพยาบาลกลางประเภทผปวยในและทาการสรปคาวนจฉยหลงจากผปวยจาหนายออกจากโรงพยาบาล

2. กลมเจาพนกงานเวชสถต ทปฏบตงานใหรหสโรค รหสผาตด ของโรงพยาบาลกลางทงหมด จานวน 5 คน

3. กลมเจาหนาทศนยประกนสขภาพ จานวน 5 คน โดยมคณสมบตในการเลอกคอ เปนเจาหนาททปฏบตงานในการสงขอมลเพอขอรบชดเชยคาบรการทางการแพทย 3.2 นยามปฏบตการ

1. เจาพนกงานเวชสถต (Coder) หมายถง ผทปฏบตงานในการรวบรวมขอมลจากเวชระเบยน เพอทาการใหรหส ICD-10 และ ICD-9-CM โดยเปนผสาเรจการศกษาจากวทยาลยเทคโนโลยทางการแพทยและสาธารณสข

2. เวชระเบยนผปวยใน หมายถง แฟมขอมลทบนทกขอมลทกอยางเกยวกบผปวยทรบไวรกษาในโรงพยาบาลแบบผปวยใน

3. DRGs หมายถง การจดกลมโรคในการจายคาชดเชยคาบรการทางการแพทย 4. ICD-10 หมายถง รหสโรคทอางองจากบญชการจาแนกโรคระหวางประเทศ

(International Statistical of Disease and Related Health Problems 10th ) ทใชแทนชอโรคหรอภาวการณเจบปวย เชน Hypertension ใน ICD-10 จะใชแทนดวยรหส I10

5. ICD-9-CM หมายถงรหสการผาตดหรอหตถการทอางองจากบญชการจาแนกการผาตดและหตถการ (International Classification of Diseases Ninth Revision Clinical Modification) เชน การผาตดไสตง (Appendectomy) จะใชแทนดวยรหส 47.09

6. การขอชดเชยคาบรการทางการแพทย/การเรยกเกบคาบรการทางการแพทย หมายถง การสงขอมล ICD-10 และ ICD-9-CM ของโรงพยาบาลไปทสานกงานหลกประกนสขภาพโดยใชโปรแกรม NHSO/E-claim ในการเรยกเกบคารกษาพยาบาลจากสานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต

7. ความทนเวลาในเบกชดเชยคาบรการทางการแพทย หมายถง การสงขอมล ICD-10 และ ICD-9-CM ของโรงพยาบาลไปทสานกงานหลกประกนสขภาพโดยใชโปรแกรม NHSO/E-

38

claim ในการเรยกเกบคารกษาพยาบาลจากสานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต ภายใน 30 วน หลงจากทผปวยจาหนายออกจากโรงพยาบาล

8. แพทย หมายถง แพทยทกคนทปฏบตงานประจาทโรงพยาบาลกลาง โดยเปนแพทยททาการรกษาผปวยประเภทผปวยในพรอมทงสรปคาวนจฉยผปวยใน 3.3 ตวแปรทใชในการศกษา

ในการศกษาครงน ผวจยกาหนดตวแปรทใชในการวจยซงไดมาจากการทบทวนวรรณกรรม รวมกบแนวคด ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ โดยมรายละเอยดแสดงไวในตารางท 3.2 ตารางท 3.2 ตวแปรทใชในการศกษาและการวด

ตวแปร การวด อาย อตราสวน มหนวยเปนป เพศ นามบญญต ม 2 กลม 1 ชาย 2 หญง สถานภาพสมรส นามบญญต ม 4 กลม 1 โสด 2 สมรส 3 หมาย 4 หยา/แยกกนอย ระยะเวลาในการปฏบตงาน อตราสวน มหนวยเปนป แรงจงใจในการปฏบตงานเวชระเบยน นามบญญต ม 4 กลม 1 คาตอบแทนพเศษ 2 เงนเดอน 3 เปนหนาท 4 อนๆ การใหความสาคญในการปฏบตงานเวชระเบยน อนดบมาตร ม 5 ระดบ 1 ไมใหความสาคญเลย 2 ใหความสาคญนอย

39

ตารางท 3.2 (ตอ) 

ตวแปร การวด การใหความสาคญในการปฏบตงานเวชระเบยน (ตอ)

3 ใหความสาคญปานกลาง 4 ใหความสาคญมาก 5. ใหความสาคญมากทสด

ความรเรองการเบกจายคาบรการทางการแพทย อนตรภาค มคะแนน ตาสด คอ 0 เมอตอบผดทกขอและสงสดคอ 9 เมอตอบถกทกขอ

โดยมขอถามเพอวดความร ดงน 1. เวชระเบยนเปนสงสะทอนถงคณภาพ

บรการในโรงพยาบาล 2. วตถประสงคของการบนทกเวชระเบยน

เพอใชสอสารขอมลของการรกษา 3. Principal Diagnosis อาจมไดหลายโรค 4. เมอผปวยสทธประกนสขภาพถวนหนา

จาหนายออกจากโรงพยาบาลแลวทางโรงพยาบาลไมจาเปนตองสงขอมลเพอทาการเรยกเกบคาชดเชยบรการทางการแพทย เนองจากไดรบเงนเหมาจายรายหวแลว

5. การสรปเวชระเบยนผปวยในมความสมพนธกบระบบการเบก-จายคารกษาพยาบาล ของโรงพยาบาล

6. หลงจากผปวยสทธประกนสขภาพถวนหนาจาหนายออกจากโรงพยาบาล ตองสงขอมลเรยกเกบคาชดเชยบรการทางการแพทยภายใน 30 วน

7. หลงจากผปวยสทธประกนสงคมจาหนายออกจากโรงพยาบาล ตองสงขอมลเรยกเกบคาชดเชยบรการทางการแพทยภายใน 45 วน

40

ตารางท 3.2 (ตอ) 

ตวแปร การวด ความรเรองการเบกจายคาบรการทางการแพทย (ตอ)

8. หลงจากผปวยสทธตนสงกดจาหนายออกจากโรงพยาบาล ตองสงขอมลเรยกเกบคาชดเชยบรการทางการแพทยภายใน 45 วน

9. กรณสงขอมลเบกคาชดเชยบรการทางการแพทย ไมทนเวลา มผลกระทบตอรายรบของโรงพยาบาล

3.4 เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลใชแบบสอบถามปลายปดและปลายเปด ทผวจยสรางขนจากการทบทวนวรรณกรรม แนวคดทฤษฎ เอกสารและงานวจยทเกยวของโดยแบบสอบถามจะแบงเปน 3 กลม ตามลกษณะการปฏบตงาน คอ

1. แพทย 2. เจาพนกงานเวชสถต (Coder) 3. เจาหนาทศนยประกนสขภาพ

โดยแบบสอบถามในแตละกลมจะแบงออกเปน 4 สวน ดงน สวนท 1 ปจจยสวนบคคล เปนคาถามขอมลทวไปเกยวกบลกษณะสวนบคคล ซงเปนลกษณะแบบสอบถามปลายปด โดยใหผตอบแบบสอบถามเลอกตอบและเตมคา สวนท 2 เปนแบบสอบถามเกยวกบแรงจงใจ และการใหความสาคญเกยวกบการปฏบตงานเวชระเบยนผปวยในโดยแยกตามลกษณะงาน เปนลกษณะแบบเลอกตอบขอทตรงกบความคดเหนของผตอบแบบสอบถามมากทสด สวนแบบสอบถามของเจาพนกงานเวชสถต และเจาหนาทศนยประกนสขภาพ จะมขอถามความคดเหนเกยวกบปจจยทมผลตอการปฏบตงานทเกยวของ เพมเตมจากแบบสอบถามในกลมของแพทย สาหรบขอถามในสวนน ใหผตอบแบบสอบถามเลอกตอบ 5 ระดบ ตงแตเหนดวยกบขอความนมากทสดถงเหนดวยกบขอความนนอยทสด โดยมเกณฑการใหคะแนน ดงแสดงไวในตารางท 3.3

41

ตารางท 3.3 ระดบความคดเหนและระดบคาคะแนน ระดบความคดเหน ระดบการใหคาคะแนน เหนดวยมากทสด ใหคาคะแนนเทากบ 5 เหนดวยมาก ใหคาคะแนนเทากบ 4 เหนดวยปานกลาง ใหคาคะแนนเทากบ 3 เหนดวยนอย ใหคาคะแนนเทากบ 2 เหนดวยนอยทสด ใหคาคะแนนเทากบ 1

เกณฑการแปลความหมายคาเฉลยระดบความคดเหนตอการปฏบตงานเวชระเบยน

ผปวยในกบการเบกชดเชยคาบรการทางการแพทยทได แบงออกเปน 5 ระดบ ตามแนวคดของเบสท (Best) ดงตารางท 3.3

ตารางท 3.4 เกณฑคาเฉลยระดบความคดเหน คาเฉลย การแปลผล 4.50 – 5.00 เหนดวยมากทสด 3.50 – 4.49 เหนดวยมาก 2.50 – 3.49 เหนดวยปานกลาง 1.50 – 2.49 เหนดวยนอย 1.00 – 1.49 เหนดวยนอยทสด

สวนท 3 เปนแบบสอบถามเกยวกบความรเรองระบบเบกจายคาบรการทางการแพทย ซงมคาถามวดความรท งหมด 9 ขอ ดงแสดงไวในตารางท 3.2 ถาขอใดตอบถกได 1 คะแนน ตอบผดได 0 คะแนน ดงนนคะแนนวดความรจงมคาอยระหวาง 0 ถง 9 คะแนน สวนท 4 เปนแบบสอบถามปลายเปด เพอใหผตอบแบบสอบถามแสดงความคดเหนและขอเสนอแนะ

42

3.5 ขอมลและการเกบรวบรวมขอมล ในการศกษาครงนใชขอมลปฐมภมและขอมลทตยภม

3.5.1 ขอมลปฐมภม ในการวจยครงนไดขอมลจากแบบสอบถามซงผวจยทาการเกบขอมลดวยตนเอง โดยม

ข นตอนดงน 3.5.1.1 ผวจยขอหนงสอจากคณะสถตประยกต สถาบนบณฑตพฒนบรหาร

ศาสตร เพอขอความอนเคราะหจากผอานวยการโรงพยาบาลกลาง เพอขออนญาตและขอความรวมมอในการเกบรวบรวมขอมล

3.5.1.2 กาหนดรหสหมายเลขแบบสอบถามเพอตรวจสอบการเกบแบบสอบถาม 3.5.1.3 ผวจยดาเนนการเกบขอมลดวยตนเองโดยใชแบบสอบถามกบกลม

ตวอยางทงหมด จานวน 68 ชด 3.5.1.4 แจงใหตวอยางทราบวาขอมลทไดจากการวจยจะเกบเปนความลบ และ

จะนาเสนอในภาพรวม 3.5.1.5 ตรวจสอบความถกตองและความครบถวนของแบบสอบถามกอนทจะ

นามาประมวลผล หากมฉบบไหนไมสมบรณทาการเกบเพมใหครบ

3.5.2 ขอมลทตยภม เปนขอมลจากสานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต โดยผวจยขอหนงสอจาก

โรงพยาบาลกลาง เพอขอความอนเคราะหจากเลขาธการสานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต เพอขออนเคราะหขอมล 3.6 วธการวเคราะหขอมล

1. ผวจยนาแบบสอบถามทผานการตรวจสอบความถกตองและครบถวนแลวนามาลงรหสเลข (Code)

2. นาแบบสอบถามทลงรหสแลว มาบนทกลงในโปรแกรมสาเรจรปทางสถต Statistical Package of Social Science (SPSS) for Windows Version 15.0 เพอประมวลผลขอมลทจดเกบและคานวณคาทางสถตใชสถตเชงพรรณาอธบายลกษณะของขอมลทเกบรวบรวมไดในรปแบบการแจกแจงความถ รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และการแจกแจงตาราง

43

ความถแบบตารางไขว (Crosstab) โดยนาเสนอผลการศกษาในรปแบบตารางการวเคราะห และนาผลการศกษาทไดมาสรปผลการวจย อภปรายผลและเขยนขอเสนอแนะ

3. วเคราะหขอมลทไดจากคาถามปลายเปด โดยการวเคราะหเนอหา (Content Analysis)

44 

บทท 4

ผลการศกษา

ในการศกษาเรอง การปฏบตงานเวชระเบยนผปวยในกบการเบกชดเชยคาบรการ

ทางการแพทย : กรณศกษาโรงพยาบาลกลาง มวตถประสงคเพอศกษาแรงจงใจ การใหความสาคญ และความรเกยวกบการปฏบตงานเวชระเบยนผปวยในของบคลากรทางการแพทยทเกยวของ ไดแก แพทย เจาพนกงานเวชสถต เจาหนาทศนยประกนสขภาพ ทปฏบตงานประจาในโรงพยาบาลกลาง ทาการวเคราะหขอมลจากแบบสอบถาม จานวน 68 ชด (จากผตอบแบบสอบถาม 3 กลม) และไดนาขอมลบนทกลงเครองคอมพวเตอรและทาการประมวลผลโดยใชโปรแกรมสาเรจรป SPSS for Windows ผลการศกษาแบงออกเปนหวขอตางๆ ดงน

4.1 คณลกษณะทวไปของผตอบแบบสอบถาม 4.2 แรงจงใจและการใหความสาคญเกยวกบการปฏบตงานเวชระเบยนผปวยใน 4.3 ความรเรองการเบกจายคาบรการทางการแพทย 4.4 ความคดเหนและขอเสนอแนะ

45

4.1 คณลกษณะทวไปของผตอบแบบสอบถาม

หวขอนนาเสนอขอมลคณลกษณะทางประชากร อนไดแก เพศ อาย และสถานภาพสมรส และลกษณะดานงานทเกยวของ คอ ประสบการณในการทางาน และจานวนเฉลยของเวชระเบยนทตองทาตอวน โดยมรายละเอยด แสดงไวในตารางท 4.1 และ 4.2 ตามลาดบ

ตารางท 4.1 ลกษณะทวไปของผตอบแบบสอบถาม ลกษณะสวนบคคล ความถ รอยละ เพศ ชาย 41 60.30 หญง 27 39.70 อาย (x = 39 ป , S.D. = 8.87 ป) นอยกวา 30 ป 7 10.30 30-39 ป 34 50.00 40-49 ป 16 23.50 50 ป ขนไป 11 23.50 สถานภาพสมรส โสด 25 36.80 สมรส 43 63.20 รวม 68 100.00

จากตารางท 4.1 พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศชาย รอยละ 60.30 และทเหลอคอรอยละ 39.70 เปนเพศหญง มอายระหวาง 30-39 ป เปนสดสวนทสงทสด คดเปนรอยละ 50.00 และผตอบแบบสอบถามสวนใหญสมรสแลว จานวน 43 คน คดเปนรอยละ 63.20 ตารางท 4.2 การทางานของผตอบแบบสอบถามจาแนกตามลกษณะงาน

ขอมลสวนบคคล แพทย เจาพนกงานเวชสถต เจาหนาทศนยประกนฯ

ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ ประสบการณในการทางาน ภายใน 5 ป 9 15.50 4 80.00 4 80.00 6-10 ป 22 37.90 0 0.00 1 20.00 11 ปขนไป 27 46.60 1 20.00 0 0.00

46

ตารางท 4.2 (ตอ)

ขอมลสวนบคคล แพทย เจาพนกงานเวชสถต เจาหนาทศนยประกนฯ

ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ จานวนเฉลยของเวชระเบยน : วน 1-2 ราย 24 41.40 0 0.00 0 0.00 3-5 ราย 28 48.30 0 0.00 0 0.00 6-10 ราย 5 8.60 1 20.00 0 0.00 11-20 ราย 1 1.70 0 0.00 0 0.00 21-30 ราย 0 0.00 4 80.00 0 0.00 31 รายขนไป 0 0.00 0 0.00 5 100.00

รวม 58 100.00 5 100.00 5 100.00

จากตารางท 4.2 พบวาเกอบครงของแพทยทตอบแบบสอบถามมประสบการณในการทางาน 11 ปขนไป และมจานวนเวชระเบยนผปวยในทตองสรปคาวนจฉยเฉลยวนละ 3-5 ราย เจาพนกงานเวชสถตสวนใหญคอรอยละ 80 มประสบการณในการทางานไมเกน 5 ป และรอยละ 80 เชนกน มจานวนเวชระเบยนผปวยในทตองใหรหสโรค รหสผาตดและหตถการเฉลยวนละ 21-30 ราย สวนเจาหนาทศนยประกนสขภาพสวนใหญมประสบการณในการทางานไมเกน 5 ป และรอยละ 100 มจานวนเวชระเบยนผปวยใน นาสงขอมลเบกชดเชยคาบรการทางการแพทยเฉลยวนละ 31 รายขนไป 4.2 แรงจงใจและการใหความสาคญเกยวกบการปฏบตงานเวชระเบยนผปวยใน ผลการวเคราะหขอมลเกยวกบแรงจงใจและการใหความสาคญเกยวกบการปฏบตงานเวชระเบยนผปวยในตามลกษณะงานของแตละอาชพ ตารางท 4.3 แรงจงใจ และระดบของการใหความสาคญเกยวกบการปฏบตงานเวชระเบยน

ผปวยใน

แรงจงใจและการใหความสาคญ

แพทย เจาพนกงานเวชสถต เจาหนาทศนยประกนฯ ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ

แรงจงใจในการปฏบตงาน คาตอบแทน 7 12.10 3 60.00 0 0.00 เปนหนาท 51 87.90 2 40.00 5 100.00

47

ตารางท 4.3 (ตอ)

แรงจงใจและการใหความสาคญ

แพทย เจาพนกงานเวชสถต เจาหนาทศนยประกนฯ ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ

การใหความสาคญ ใหความสาคญมากทสด 6 10.30 4 80.00 1 20.00 ใหความสาคญมาก 34 58.60 1 20.00 3 60.00 ใหความสาคญปานกลาง 16 27.60 0 0.00 0 0.00 ใหความสาคญนอย 2 3.40 0 0.00 1 20.00 รวม 58 100.00 5 100.00 5 100.00

จากตารางท 4.3 พบวาแพทยใหความสาคญในการสรปคาวนจฉยในระดบมาก เปน

สดสวนทสงทสด จานวน 34 คน คดเปนรอยละ 58.60 และสวนใหญเหนวาการสรปคาวนจฉยเปนหนาททตองทา รอยละ 87.90 และทเหลอคอรอยละ 12.10 เหนวาแจงจงใจในการสรปคาวนจฉยคอคาตอบแทน เจาพนกงานเวชสถตใหความสาคญในการใหรหสโรค-รหสผาตดและหตถการ ในระดบมากทสด คดเปนรอยละ 80 โดยเหนวาแรงจงในในการปฏบตงานใหรหสโรค-รหสผาตดและหตถการคอคาตอบแทน รอยละ 60 เจาหนาทศนยประกนสขภาพใหความสาคญในการสงขอมลชดเชยคาบรการทางการแพทยในระดบมาก คดเปนรอยละ 60 และเหนวาการปฏบตงานสงขอมลชดเชยคาบรการทางการแพทยเปนหนาททตองทา เปนทนาสงเกตวาไมมผใดทงในกลมแพทย เจาพนกงานเวชสถต และเจาหนาทศนยประกนสขภาพใหความสาคญในการปฏบตงานเวชระเบยนผปวยใน ในระดบนอยทสด ดงนน จงไมปรากฏตวเลขของการใหความสาคญในระดบน ในตารางท 4.3

เนองจากในการทางานของบคลากรทเกยวของกบงานเวชระเบยนผปวยใน มบคลากรทเกยวของดงน แพทย เจาพนกงานเวชสถต เจาหนาทศนยประกนสขภาพ โดยในแตละตาแหนงทกไมไดมงานรบผดชอบเพยงภาระงานเกยวกบเวชระเบยนเทานน แตยงมงานอนๆ ทตองรบผดชอบอกดวย แพทย มงานการตรวจรกษา การบรหาร การสอนนกศกษาแพทย และงานการสรบคาวนจฉย เจาพนกงานเวชสถตมงานการใหรหสตางๆ อาท รหสโรค รหสผาตด-หตถการ การจดทาสถต และงานคณภาพ เจาหนาทศนยประกนสขภาพมงานสงขอมลชดเชยคาบรการ รบเรองราวรองทกขจากผปวย ประสานงานกบ สปสช. รบ-สงหนงสอภายในหนวยงาน และงานพบผปวย ในแตละตาแหนงมการความสาคญของงานทรบผดชอบแตกตางกน แสดงไวในตารางท 4.4, 4.5 และ 4.6 ตามลาดบ

48

ตารางท 4.4 การใหความสาคญเกยวกบการปฏบตงานเวชระเบยนผปวยในของแพทย ภาระงาน อนดบทใหความสาคญ 1. ตรวจรกษา 1 2. บรหาร 4 3. สอนนกศกษาแพทย 3 4. สรปคาวนจฉย 2

จากตารางท 4.4 พบวา แพทยใหความสาคญตอภาระงานตรวจรกษาเปนลาดบแรก

รองลงมาคอ งานสรปเวชระเบยน งานสอนนกศกษาแพทย และงานบรหาร ตามลาดบ ตารางท 4.5 การใหความสาคญเกยวกบการปฏบตงานเวชระเบยนผปวยในของเจาพนกงาน เวชสถต ภาระงาน อนดบทใหความสาคญ 1. ใหรหส 1 2. จดทาสถต 3 3. งานคณภาพ 2

จากตารางท 4.5 พบวาเจาพนกงานเวชสถตใหความสาคญตอภาระงานใหรหสเปนลาดบแรก รองลงมาคอ งานคณภาพและงานสถต ตารางท 4.6 การใหความสาคญเกยวกบการปฏบตงานเวชระเบยนผปวยในของเจาหนาทศนย ประกนสขภาพ ภาระงาน อนดบทใหความสาคญ 1. สงขอมลชดเชยคาบรการ 4 2. รบเรองราวรองทกขจากผปวย 2 3. ประสานงานกบ สปสช. 5 4. รบ-สงหนงสอภายในหนวยงาน 3 5. พบผปวย 1

49

จากตารางท 4.6 พบวา เจาหนาทศนยประกนสขภาพใหความสาคญตอภาระงานพบผปวยเปนลาดบแรก รองลงมา คอ งานรบเรองราวรองทกขจากผปวย งานรบ-สงหนงสอภายในหนวยงาน งานสงขอมลชดเชยคาบรการทางการแพทยและงานประสานงานกบสานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต ตามลาดบ

ในการสงเบกชดเชยคาบรการทางการแพทย สถานพยาบาลตองสงขอมลภายใน

ระยะเวลา 30 วนนบตงแตผปวยจาหนายออกจากโรงพยาบาล แพทยเปนบคลากรทสาคญทจะใหการดาเนนงานเปนไปตามกาหนด เพอใหการสงขอมลทนเวลาจงไดศกษาพฤตกรรมการทางานและความคดเหนของแพทยทมตอการสรปเวชระเบยนผปวยใน แสดงไวในตารางท 4.7 , 4.8 , 4.9 และ 4.10 ตามลาดบ

ตารางท 4.7 เวลาทใชในการสรปเวชระเบยนผปวยในของแพทย

ระยะเวลาในการสรปเวชระเบยน ความถ รอยละ 1. สรปทนทหลงผปวยจาหนาย 24 41.40 2. สรปภายใน 1 สปดาห 23 39.70 3. สรปภายใน 10 วน 7 12.10 4. สรปภายใน 1 เดอน 3 5.20 5. อนๆ 1 1.70

จากตารางท 4.7 พบวาแพทยทาการสรปเวชระเบยนทนทหลงผปวยจาหนายมากทสด จานวน 24 คน คดเปนรอยละ 41.40 รองลงมาสรปภายใน 1 สปดาห จานวน 23 คน คดเปนรอยละ 39.70 ตารางท 4.8 การสรปเวชระเบยนผปวยในของแพทยกรณไปประชม ลาพกผอน ลากจ ตดตอกนเกน 1 สปดาห การดาเนนการสรปเวชระเบยน ความถ รอยละ 1. สรปเวชระเบยนผปวยในใหเสรจกอน 33 56.90 2. ฝากแพทยทานอนสรปเวชระเบยนผปวยในให 2 3.40 3. สรปเวชระเบยนผปวยในหลงจากประชม/ลา พกผอน/ลากจ

23 39.70

50

จากตารางท 4.8 พบวาหากแพทยตองไปประชม ลาพกผอน หรอลากจ ตดตอกนเกน 1 สปดาห จะดาเนนการสรปเวชระเบยน โดยสรปเวชระเบยนผปวยในใหเสรจกอน จานวน 33 คน คดเปนรอยละ 56.90 ฝากแพทยทานอนสรปเวชระเบยนผปวยในให จานวน 2 คน คดเปนรอยละ 3.40 และสรปเวชระเบยนผปวยในหลงจากประชม / ลาพกผอน / ลากจ จานวน 23 คน คดเปนรอยละ 39.70 ตารางท 4.9 ความคดเหนของแพทยตอการสรปเวชระเบยนผปวยในลาชา

ความคดเหน ความถ รอยละ 1. มผลกระทบตอการจดทาสถตของโรงพยาบาล 2 3.40 2. มผลทาใหโรงพยาบาลสญเสยรายได 26 44.80 3. มผลตอการทาสถตและสญเสยรายได 30 51.10

จากตารางท 4.9 พบวา แพทยเหนวาการสรปเวชระเบยนลาชาจะสงผลกระทบตอ

โรงพยาบาลโดยทาใหมมผลกระทบตอการจดทาสถตของโรงพยาบาล จานวน 2 คน คดเปนรอยละ 3.40 มผลทาใหโรงพยาบาลสญเสยรายได จานวน 26 คน คดเปนรอยละ 44.80 มผลตอการทาสถตและสญเสยรายได จานวน 30 คน คดเปนรอยละ 51.10 ตารางท 4.10 ความคดเหนของแพทยตอภาระงานการสรปเวชระเบยนผปวยใน ความคดเหน ความถ รอยละ 1. ไมเพม 9 15.50 2. เพมเลกนอย 24 41.40 3. เพมปานกลาง 19 32.80 4. เพมมาก 4 6.90 5. เพมมากทสด 2 3.40

จากตารางท 4.10 พบวา แพทยเหนวาการสรปเวชระเบยนผปวยในเปนการเพมภาระ

งานเลกนอย ระดบมากทสด จานวน 24 คน คดเปนรอยละ 41.40 รองลงมาคอ เพมปานกลาง จานวน 19 คน คดเปนรอยละ 32.80 และเหนวาการสรปเวชระเบยนเปนการเพมภาระงานมากทสด จานวน 2 คน คดเปนรอยละ 3.40

51

สานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต ไดกาหนดใหโรงพยาบาลสงขอมลเพอขอชดเชยคาบรการทางการแพทยโดยการกาหนดเงอนไขในการสงขอมลภายใน 30 วนหลงจากทผปวยจาหนายออกจากโรงพยาบาล ซงหลงจากทแพทยสรปคาวนจฉยแลว เจาพนกงานเวชสถตเปนผมหนาทใหรหส หลงจากนนเจาหนาทศนยประกนจะดาเนนการสงขอมลไปยงสานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต หากสงไมทนภายในกาหนดจะมผลตอการจายชดเชยคาบรการทางการแพทย ดงนนเพอใหการสงขอมลไดทนเวลา จงทาการศกษาปจจยทมผลการใหรหสโรค รหสผาตดและหตถการ รวมถงปจจยทมผลตอขนตอนการสงขอมล แสดงไวในตาราง 4.11 และ 4.12 ตามลาดบ ตารางท 4.11 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ของความคดเหนเกยวกบปจจยท สงผลตอการปฏบตงานการใหรหสโรค รหสผาและหตถการ

ปจจยทสงผลตอการปฏบตงานการใหรหสโรค คาเฉลย S.D. ระดบ ความคดเหน

1. ผปวยทมระยะเวลานอนรกษาในโรงพยาบาลมากกวา 30

วน ทาใหตองใชเวลาในการใหรหสมากขน

4.60 .458 มากทสด

2. ผปวยทใสทอชวยหายใจ (ventilation) ทาใหตองใชเวลา

ในการใหรหสมากขน

4.20 .837 มาก

3. ผปวยทมแพทยผรวมรกษาหลายทาน ทาใหเกดปญหาวา แพทยทานใดจะเปนผสรปเวชระเบยน

3.40 1.140 ปานกลาง

4. อานลายมอแพทยไมออก 4.40 .548 มาก

5. แพทยใชคายอในการคาวนจฉยทไมเปนสากลหรอมได

หลายความหมาย

4.40 .548 มาก

6. ผใหรหสขาดความร ประสบการณ รวมทงความชานาญใน

การใหรหส

2.60

1.342

ปานกลาง

7. จานวนผปฏบตงานการใหรหส ไมเพยงพอกบปรมาณงาน

ทไดรบ

3.00 .707 ปานกลาง

8. ทานไดรบความรวมมอจากแพทยในการสรปเวชระเบยน

ใหทนเวลา

2.80 .837 ปานกลาง

52

ตารางท 4.11 (ตอ)

ปจจยทสงผลตอการปฏบตงานการใหรหสโรค คาเฉลย S.D. ระดบ ความคดเหน

9. ทานไดรบเวชระเบยนผปวยในเพอทาการใหรหสหลงจาก

ผปวยจาหนายภายใน 7 วน

2.40 .548 นอย

10. โดยทวไปขอมลการวนจฉยโรคและหตถการทรกษา

ผปวยไดสรปไวในใบสรป (Summary sheet) มความ

ครบถวน สมบรณ

2.40 .894 นอย

11. ผปฏบตงานการใหรหสขาดแรงจงใจในการปฏบตงาน

เนองจาก

11.1 ไมมความกาวหนาในวชาชพ 3.60 1.342 มาก

11.2 ขาดการสนบสนน สงเสรมดานการพฒนาความรในการ

ใหรหส

3.20 1.304 ปานกลาง

11.3 ขาดการสนบสนนจากผบงคบบญชา 3.20 1.304 ปานกลาง

จากตารางท 4.11 พบวา เจาพนกงานเวชสถต เหนวา ปจจยทสงผลตอการปฏบตงาน

การใหรหสโรคมากทสดคอ ผปวยทมระยะเวลานอนรกษาในโรงพยาบาลมากกวา 30 วน มคะแนนเฉลย 4.60 มคาเบยงเบนมาตรฐาน .458 ปจจยทรองลงมาคอ แพทยใชคายอในการคาวนจฉยทไมเปนสากลหรอมไดหลายความหมายมคะแนนเฉลย 4.40 มคาเบยงเบนมาตรฐาน .548 และเหนวาปจจยทมผลตอการปฏบตงานใหรหสโรค-รหสผาตดและหตถการนอยทสดคอ การไดรบเวชระเบยนผปวยในเพอทาการใหรหสโรค-รหสผาตดและหตถการหลงจากผปวยจาหนายภายใน 7 วน มคะแนนเฉลยความคดเหน 2.40 มคาเบยงเบนมาตรฐาน .548

53

ตารางท 4.12 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ของความคดเหนเกยวกบ ปจจยทสงผลตอการปฏบตงานการสงขอมลเบกชดเชยคาบรการทางการแพทย

ปจจยทสงผลตอการปฏบตงานการสงขอมล คาเฉลย S.D. ระดบ ความคดเหน

1. ระบบ Internet ในโรงพยาบาลของทานสามารถสง ขอมลไดอยางมประสทธภาพ

3.40 .548 ปานกลาง

2. ประสทธภาพของโปรแกรมบนทกขอมลการใหบรการ ผปวยภายในโรงพยาบาลของทาน

3.20 .447 ปานกลาง

3. ผบรหารของทานใหความสาคญและสนบสนนงานของ ทาน

3.20 .447 ปานกลาง

4. ผบรหารของทานรบทราบผลการสงขอมลขอชดเชย คาบรการทางการแพทยจาก Statement ทกเดอน

3.40 .548 ปานกลาง

5. กรณททานสงขอมลขอชดเชยคาบรการทางการแพทย ไมทนเวลา เนองจากปญหาระบบการบรหารจดการ ภายในโรงพยาบาล ผบรหารของทานสามารถใหความ ชวยเหลอทานไดเสมอ

2.80 .447 ปานกลาง

6. ผบรหารของทานอนมตใหทานเบกคาตอบแทนนอก เวลาราชการไดทกครงททานสงขอมลคาชดเชยไมทน

3.00 .707 ปานกลาง

7. ผบรหารของทานยกยองชมเชยผลงานของทาน 2.20 1.095 นอย

จากตารางท 4.12 เจาหนาทศนยประกนสขภาพ เหนวาปจจยทสงผลตอการปฏบตงานการสงขอมลเบกชดเชยคาบรการทางการแพทย ททาใหการสงขอมลสงไดทนในกาหนดเวลา คอ ระบบ Internet ของโรงพยาบาลทใชในการสงขอมลมประสทธภาพ และผบรหารรบทราบการสงขอมลจาก Statement ทกเดอน โดยมคะแนนเฉลยเทากนคอ 3.40 สวนปจจยทผตอบแบบสอบถามเหนวาเปนอปสรรคในการปฏบตงาน คอ เมอปฏบตงานแลวผบรหารควรใหการยกยองชมเชยผลงาน โดยมคะแนนความคดเหนเฉลย 2.20

54

จากเงอนไขในการสงขอมลชดเชยคาบรการของสานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาตกาหนดใหโรงพยาบาลสงขอมลภายใน 30 วนหลงจากผปวยจาหนายออกจากโรงพยาบาล ดงนนเพอใหการสงขอมลไดทนเวลา จงไดศกษาสถตการสงขอมลรายเดอน และระยะเวลาในการปฏบตงานของบคลากร แสดงไวในตาราง 4.13 และ 4.14 ตามลาดบ ตารางท 4.13 จานวนและรอยละของเวชระเบยนผปวยในสทธประกนสขภาพถวนหนาทสง ขอมลชดเชยคารกษาพยาบาลทสงทนและลาชาโดยจาแนกเปนรายเดอน

เดอน จานวนเวชระเบยนผปวยใน

ทงหมด ทน(ราย) ทน(%) ลาชา(ราย) ลาชา(%) ม.ค.52 523 523 100 0 0 ก.พ.52 829 829 100 0 0 ม.ค.52 502 502 100 0 0 เม.ย.52 545 545 100 0 0 พ.ค.52 539 527 100 12 0 ม.ย.52 565 556 98.41 9 1.59 ก.ค.52 654 623 95.26 31 4.74 ส.ค.52 484 443 91.53 41 8.47 ก.ย.52 570 418 73.33 152 26.67 ต.ค.52 798 606 75.94 192 24.06 พ.ย.52 748 605 80.88 143 19.12 ธ.ค.52 712 628 88.20 84 11.80 ม.ค.53 656 604 92.07 52 7.93 ก.พ.53 595 573 96.30 22 3.70 ม.ค.53 679 629 92.64 50 7.36 เม.ย.53 556 470 84.53 86 15.47 พ.ค.53 766 540 70.50 226 29.50 ม.ย.53 722 611 84.63 111 15.37 ก.ค.53 739 681 92.15 58 7.85 ส.ค.53 797 720 90.34 77 9.66 ก.ย.53 864 811 93.87 53 6.13 ต.ค.53 652 645 98.93 7 1.07

55

ตารางท 4.13 (ตอ)

เดอน จานวนเวชระเบยนผปวยใน

ทงหมด ทน(ราย) ทน(%) ลาชา(ราย) ลาชา(%) พ.ย.53 773 612 79.17 161 20.83 ธ.ค.53 750 553 73.73 197 26.27 ม.ค.54 931 677 72.72 254 27.28 ก.พ.54 836 689 82.42 147 17.58 ม.ค.54 897 805 89.74 92 10.26 เม.ย.54 674 657 97.48 17 2.52 พ.ค.54 930 807 86.77 123 13.23 ม.ย.54 952 931 97.79 21 2.21 ก.ค.54 774 747 96.51 27 3.49 ส.ค.54 950 894 94.11 56 5.89 ก.ย.54 1151 860 74.72 291 25.28 ต.ค.54 877 813 92.70 64 7.30

ภาพท 4.1 รอยละของขอมลทสงเบกทนตามกาหนดในชวงระหวาง มกราคม 2552 ถง กนยายน 2555

56

จากกราฟขอมลสงเบกชดเชยคาบรการทางการแพทยจะเหนวามการสงเบกคาบรการ

ทางการแพทยไมทนภายในกาหนด โดยทในเดอนทสงเบกคาบรการทางการแพทยไมทนมากทสด คอ เดอนพฤษภาคม 2553 เดอนมกราคม 2554 และเดอน กนยายน 2552 คดเปนรอยละ 29.50, 27.28 และ 26.67 ตามลาดบ ตารางท 4.14 จานวนวนเฉลยในการปฏบตงานเวชระเบยนผปวยในโดยจาแนกตามอาชพ

อาชพ ระยะเวลามากสด

(วน) ระยะเวลานอยสด

(วน) ระยะเวลาเฉลย

(วน) แพทย 256 1 9.13 Coder 249 1 6.22 * กรณสงปรกษา 189 1 8.51

หมายเหต: * ขอมลทศกษาจากผมารบบรการประเภทผปวยใน ในระหวาง กนยายน 2554 ถง กมภาพนธ 2555

จากตารางท 4.14 ในการปฏบตงานเวชระเบยนผปวยในโดยจาแนกตามอาชพพบวา ระยะเวลาทแพทยสรปคาวนจฉยหลงจากผปวยจาหนายใชเวลานอยทสดคอ 1 วน มากทสดคอ 256 วน คดเปนระยะเวลาเฉลย 9.13 วน เจาพนกงานเวชสถตใชเวลาในการใหรหสโรค รหสผาตดหลงจากรบเวชระเบยนผปวยในจากแพทยนอยทสดคอ 1 วน มากทสดคอ 249 วน คดเปนระยะเวลาเฉลย 6.22 วน และเวชระเบยนทรบจากแพทยแลวหากพบวามขอมลบางสวนทยงไมครบถวนจะสงปรกษาแพทยเจาของไข โดยใชระยะเวลาในการปรกษาแพทยนอยทสดคอ 1 วน มากทสด 189 วน คดเปนระยะเวลาเฉลยในการสงปรกษา 8.51 วน

57

ในการสงเบกชดเชยคาบรการทางการแพทยสถานพยาบาลตองสงขอมลภายในระยะเวลา 30 วนนบตงแตผปวยจาหนายออกจากโรงพยาบาล โดยผวจยไดแบงชวงเวลาในการปฏบตงานเวชระเบยนตามลกษณะงานเปน 3 ชวงดงน ชวงท 1 ระยะเวลาของแพทย โดยใชเวลาประมาณ 1-14 วนในการสรปคาวนจฉย เนองจากแพทยมภาระงานทตองดแลผปวยและอาจมภาระงานอนอก จงใหระยะเวลามากทสด ชวงท 2 เปนระยะเวลาของเจาพนกงานเวชสถต (Coder) จะอยทวนท 15-21 จะใชเวลาประมาณ 1-7 วน ในการใหรหสโรค รหสผาตดและหตถการ และสงตอใหศนยประกนสขภาพ โดยศนยประกนสขภาพจะเปนชวงสดทายในการสงขอมลไปยงสานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต (สปสช) เพอเบกชดเชยคาบรการทางการแพทย จะใชเวลาประมาณ 7 วน โดยจะอยในชวงวนท 22-28 และจะเหลอเวลาประมาณ 2 วนทคานวณเผอไวในกรณสงคนเพอปรกษาแพทยเจาของไข ตารางท 4.15 ระยะเวลาปฏบตงานเวชระเบยนผปวยในของแพทย

ระยะเวลา

จานวน 14 วน จานวน 7 วน จานวน 7 วน มากกวา

28 วน วนท ระยะเวลา

0-3 (3วน)

4-6 (3วน)

7-9 (3วน)

10-12 (3วน)

13-15 (3วน)

16-18 (3วน)

19-21 (3วน)

22-24 (3วน)

25-27 (3วน)

13 14 15

จานวน 1374 1535 902 578 362

217 187 101 72 225 152 123 87

รอยละ 24.74 27.64 16.24 10.41 2.74 2.22 1.57

3.91 3.37 1.82 1.30 4.05

6.52

ตารางท 4.15 พบวาแพทยสวนใหญจะใชเวลาในการสรปคาวนจฉยอยในชวง 4-6 วน คดเปนรอยละ 27.64

58

ตารางท 4.16 ระยะเวลาในการใหรหสโรค รหสผาตด นบตงแตวนรบเวชระเบยนผปวยในมาท งานเวชระเบยน

ระยะเวลา

วนท ระยะเวลา

1 (1 วน)

2-4 ( 3 วน)

5-7 ( 3 วน)

8-10 ( 3 วน)

11-13 ( 3 วน)

มากกวา 14 วน

จานวน(คน)

1201 1911 1165 379 282 590

รอยละ 21.60 34.41 20.98 6.83 5.08 10.62 ตาราง 4.16 พบวาเจาพนกงานเวชสถต จะใชเวลาในการใหรหสโรค รหสผาตดและ

หตถการอยในชวง 2-4 วน คดเปนรอยละ 34.41

ตารางท 4.17 ระยะเวลาในการสงเวชระเบยนผปวยในปรกษาแพทยโดยจาแนกตามเวลาทใช ระยะเวลา จานวน รอยละ 0-3 วน 272 30.20 4-7 วน 352 39.10 8 วนขนไป 277 30.70 รวม 901 100.00

จากตารางท 4.17 พบวาระยะเวลาในการสงคนเวชระเบยนผปวยในเพอปรกษาแพทย

เจาของไขโดยสวนใหญอยในชวง 4-7 วน คดเปนรอยละ 39.10 ซงในขอมลยงพบวามมากถงรอยละ 30.70 ทใชเวลา 8 วนขนไปในการสงคนเวชระเบยนผปวยในเพอปรกษาแพทยเจาของไข 4.3 ความรเรองการเบกจายคาบรการทางการแพทย ผลการวเคราะหขอมลความรเรองการเบกจายคาบรการทางการแพทยโดยการแจกแจงความถ คาเฉลย มรายละเอยดดงน

59

ตารางท 4.18 ระดบความรเรองการเบกจายคาบรการทางการแพทย ความรเรองการเบกจายคาบรการทางการแพทย แพทย เจาหนาท ความถ รอยละ ความถ รอยละ 1. ความรระดบปานกลาง (4-6 คะแนน) 23 39.70 1 10.00 2. ความรระดบมาก (7-9 คะแนน) 35 60.30 9 90.00 จากตารางท 4.18 ระดบความรเรองการเบกจายคาบรการทางการแพทย พบวา โดยสวนใหญ คอรอยละ 60.30 และรอยละ 90.00 ของแพทยและเจาหนาท อนประกอบดวยเจาพนกงานเวชสถต และเจาหนาทศนยประกนสขภาพ ตามลาดบ ซงจดไดวามความรเรองการเบกจายคาบรการทางการแพทยอยในระดบมาก ตารางท 4.19 ระดบความรเรองการเบกจายคาบรการทางการแพทย (รายขอ)

ความรเรองการเบกจายคาบรการทางการแพทย

แพทย เจาพนกงานเวช

สถต เจาหนาทศนยประกนสขภาพ

ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ 1. เวชระเบยนเปนสงสะทอนถงคณภาพ บรการในโรงพยาบาล

ตอบถก 53 91.40 5 100 5 100 ตอบผด 5 8.60 0 0 0 0 2. วตถประสงคของการบนทกเวชระเบยน เพอใชสอสารขอมลของการรกษา

ตอบถก 54 93.10 5 100 5 100 ตอบผด 4 6.90 0 0 0 0 3. Principal Diagnosis อาจมไดหลายโรค ตอบถก 39 67.20 5 100 3 60.0 ตอบผด 19 32.80 0 0 2 40.0

4. เมอผปวยจาหนายออกจากโรงพยาบาล แลว ไมจาเปนตองสงขอมลเพอทาการ เรยกเกบชดเชยคาบรการทางการแพทย เนองจากไดรบเงนเหมาจายรายหว

ตอบถก 52 89.70 5 100 4 80.0 ตอบผด 6 10.30 0 0 1 20

60

ตารางท 4.19 (ตอ)

ความรเรองการเบกจายคาบรการทางการแพทย

แพทย เจาพนกงานเวช

สถต เจาหนาทศนยประกนสขภาพ

ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ 5. การสรปเวชระเบยนผปวยในม ความสมพนธกบระบบเบก-จายคา รกษาพยาบาลของโรงพยาบาล

ตอบถก 55 94.80 5 100 5 100 ตอบผด 3 5.20 0 0 0 0 6. หลงจากผปวยสทธประกนสขภาพ จาหนายออกจากโรงพยาบาล ตองสง ขอมลเรยกเกบฯ ภายใน 30 วน

ตอบถก 55 94.80 5 100 5 100 ตอบผด 3 5.20 0 0 0 0 7. หลงจากผปวยสทธประกนสงคม จาหนายออกจากโรงพยาบาล ตองสง ขอมลเรยกเกบฯ ภายใน 45 วน

ตอบถก 16 27.60 4 80 3 60 ตอบผด 42 72.40 1 20 2 40 8. หลงจากผปวยสทธตนสงกดจาหนาย ออกจากโรงพยาบาล ตองสงขอมลเรยก เกบฯ ภายใน 45 วน

ตอบถก 15 25.90 4 80 3 60 ตอบผด 43 74.10 1 20 2 40 9. กรณสงขอมลคาชดเชยบรการทาง การแพทยไมทนเวลา มผลกระทบตอ รายรบของโรงพยาบาล

ตอบถก 56 96.60 5 100 5 100 ตอบผด 2 3.40 0 0 0 0

จากตารางท 4.19 พบวาแพทยสวนใหญ มความรเรองการเบกจายคาบรการทางการแพทย เมอพจารณารายขอจะเหนวา เกอบทงหมด คอรอยละ 96.60 รวา หากทาการสรปคาวนจฉยลาชาจะทาใหสงขอมลไมทนเวลาทาใหมผลกระทบตอราบรบของโรงพยาบาล (ขอ 9) แตกยงมแพทยจานวนไมนอย คอ รอยละ 72.40 และ รอยละ 74.10 ทยงเขาใจผดเกยวกบ

61

ผปวยสทธประกนสงคมและสทธตนสงกดวาสามารถสงขอมลไดภายใน 45 วน หลงจากผปวยจาหนายออกจากโรงพยาบาล เจาพนกงานเวชสถต เกอบรอยละ 100 มความเขาใจเกยวกบการเบกจายคาบรการทางการแพทย แตกยงพบวา รอยละ 20 ของเจาพนกงานเวชสถต ทยงเขาใจผดเกยวกบผปวยสทธประกนสงคมและสทธตนสงกดวาสามารถสงขอมลไดภายใน 45 วน หลงจากผปวยจาหนายออกจากโรงพยาบาล เจาหนาทศนยประกนสขภาพ สวนใหญ มความเขาใจเกยวกบการเบกจายคาบรการทางการแพทย แตกยงมเกอบครง คอ รอยละ 40 ทยงเขาใจผดวาสามารถสรปคาวนจฉยหลกไดหลายโรค (ขอ 3) , ผปวยสทธประกนสงคมและสทธตนสงกดวาสามารถสงขอมลไดภายใน 45 วน หลงจากผปวยจาหนายออกจากโรงพยาบาล (ขอ 7 , ขอ 8) ตารางท 4.20 คะแนนเฉลยความรเรองการเบกจายคาบรการทางการแพทยของแพทย

ลกษณะทวไป จานวน (คน) คะแนนเฉลย S.D. เพศ ชาย 31 6.78 1.396 หญง 27 7.06 1.209 สถานภาพสมรส โสด 25 6.88 1.394

สมรส 33 6.97 1.237 อาย นอยกวา 30 ป 7 6.00 1.633 30-39 ป 34 7.09 1.288 40-49 ป 16 7.06 1.063 50 ปขนไป 1 6.00 ประสบการณในการทางาน ภายใน 5 ป 9 6.44 1.236 6-10 ป 22 7.00 1.345 11 ปขนไป 27 7.04 1.285 แรงจงใจ คาตอบแทน 7 6.86 0.690 เปนหนาท 51 6.94 1.363

62

ตารางท 4.20 (ตอ)

ลกษณะทวไป จานวน (คน) คะแนนเฉลย S.D. การใหความสาคญ นอย 49 6.00 0.000 ปานกลาง 16 6.81 1.109 มาก 3 7.03 1.387 จากตารางท 4.20 พบวา แพทยหญงมคะแนนเฉลยสงกวาแพทยชาย แพทยทสมรสมคะแนนเฉลยสงกวาแพทยทมสถานะโสด แพทยทอาย 30-39 ป มคะแนนเฉลยสงสดคอ 7.09 คะแนน แพทยทมประสบการณทางาน 11 ปขนไป มคะแนนเฉลยสงสดคอ 7.04 คะแนน แพทยทเหนวาการสรปคาวนจฉยเปนหนาททตองทา มคะแนนเฉลยสงกวาแพทยทเหนวาแรงจงใจในการสรปคาวนจฉยคอคาตอบแทน และแพทยทใหความสาคญตอภาระงานเวชระเบยนในระดบมาก มคะแนนเฉลยสงสด คอ 7.03 คะแนน ตารางท 4.21 คะแนนเฉลยความรเรองการเบกจายคาบรการทางการแพทยของเจาพนกงาน เวชสถต

ลกษณะทวไป จานวน (คน) คะแนนเฉลย เพศ ชาย 1 7.00 หญง 4 9.00 สถานภาพสมรส โสด 4 9.00 สมรส 1 7.00 อาย นอยกวา 30 ป 4 9.00 40-49 ป 1 7.00 ประสบการณในการทางาน ภายใน 5 ป 4 9.00 11 ปขนไป 1 7.00

63

ตารางท 4.21 (ตอ)

ลกษณะทวไป จานวน (คน) คะแนนเฉลย แรงจงใจ คาตอบแทน 2 8.00 เปนหนาท 3 9.00 การใหความสาคญ มาก 5 8.60

จากตารางท 4.21 พบวา เจาพนกงานเวชสถตเพศหญงมคะแนนเฉลยสงกวาเจาพนกงานเวชสถตเพศชาย เจาพนกงานเวชสถตทมสถานะโสดมคะแนนเฉลยสงกวาเจาพนกงานเวชสถตทสมรสแลว โดยเจาพนกงานเวชสถตทอายนอยกวา 30 ป มคะแนนเฉลยสงสดคอ 9 คะแนน เจาพนกงานเวชสถตทมประสบการณทางานภายใน 5 ป มคะแนนเฉลยสงสดคอ 9 คะแนน เจาพนกงานเวชสถตทเหนวาการปฏบตงานเวชระเบยนเปนหนาทมคะแนนเฉลยสงกวาเจาพนกงานเวชสถตทเหนวาแรงจงใจในการปฏบตงานคอคาตอบแทน และเจาพนกงานเวชสถตทกคนใหความสาคญตอภาระงานเวชระเบยนในระดบมาก โดยมคะแนนเฉลย คอ 8.60 คะแนน ตารางท 4.22 คะแนนเฉลยความรเรองการเบกจายคาบรการทางการแพทยของเจาหนาทศนย ประกนสขภาพ

ลกษณะทวไป จานวน (คน) คะแนนเฉลย เพศ ชาย 1 8.00 หญง 4 7.50 สถานภาพสมรส โสด 3 7.66 สมรส 2 7.50 อาย นอยกวา 30 ป 2 8.50 30-39 ป 3 7.00

64

ตารางท 4.22 (ตอ)

ลกษณะทวไป จานวน (คน) คะแนนเฉลย ประสบการณในการทางาน ภายใน 5 ป 4 8.00 6-10 ป 1 6.00 แรงจงใจ เปนหนาท 5 7.60 การใหความสาคญ นอย 1 6.00 มาก 4 8.00

จากตารางท 4.22 พบวา เจาหนาทศนยประกนสขภาพเพศชายมคะแนนเฉลยสงกวาเจาหนาทศนยประกนสขภาพเพศหญง เจาหนาทศนยประกนสขภาพทมสถานะโสดมคะแนนเฉลยสงกวาเจาหนาทศนยประกนสขภาพทสมรสแลว โดยเจาหนาทศนยประกนสขภาพทอายนอยกวา 30 ป มคะแนนเฉลยสงสดคอ 8.50 คะแนน เจาหนาทศนยประกนสขภาพทมประสบการณทางานภายใน 5 ป มคะแนนเฉลยสงสดคอ 8.00 คะแนน เหนวางานสงขอมลชดเชยคาบรการเปนการปฏบตงานตามหนาท และผทใหความสาคญตอภาระงานในระดบมาก มคะแนนเฉลยสงสด คอ 8.00 คะแนน 4.4 ความคดเหนและขอเสนอแนะ ผลการศกษาทไดจากความคดเหนและขอเสนอแนะของผตอบแบบสอบถามโดยมรายละเอยด ดงน

1. ยงไมเขาใจการลงสรปเวชระเบยน เชน แพทยบางทานสรปคาวนจฉยหลกมากกวา 1 โรค , สรปการสงสยหรออาการเปนคาวนจฉยหลก ทาใหเจาพนกงานเวชสถตตองสงเวชระเบยนฉบบนนคนแพทยเจาของไข

65

2. ICD-9,ICD-10 ไมตรง ไมครอบคลมคาวนจฉย เชน Multiple organ failure ไมมในระบบ ICD ทาใหเจาพนกงานเวชสถตตองสงกลบมาปรกษาอกครงซงเปนขอจากดของ ICD ทไมมทกโรคทแพทยวนจฉย

3. ในโรคทยงใหการวนจฉยไมได เชนกาลงอยในขนตอนการสบคนทางหองปฏบตการ จะไมสามารถใหคาวนจฉยไดเพราะลงวนจฉยอาการเปนคาวนจฉยหลกไมได (ICD ไมควรสรปอาการเปนคาวนจฉยหลก)

4. ภาวะบางอยางทไมสรปแลวไมมผลตอ DRG ไมนาสงกลบมาแกไข เพราะทาใหลาชา

5. ไมเขาใจระบบ DRGs ทาใหการสรปคาวนจฉยไมครบถวน ซงอาจมผลตอการเบกชดเชยคาบรการทางการแพทย ซงในผปวยรายนนแพทยใหการรกษาโรคดงกลาว มการสญเสยทรพยากรของโรงพยาบาล แตคดวาไมใชโรคทสาคญจงไมไดสรป ทงทความเปนจรงโรคดงกลาวมผลตอ DRGs เชน Electrolyte imbalance (Hypokalemia , Hyperkalemia , Hyponatremia , Hypernatremia) Bed sore เปนตน

6. ผปวยบางคนไมใชเจาของไขคนเดยว เชนผปวยทนอนนาน ยาย WARD แลวมาจาหนาย หรอตายในชวงรบดแล ทาใหเสยเวลาและยากตอการสรปคาวนจฉย

7. ผปวยทมแพทยดแลหลายคนรวมกน แพทยบางทานตรวจรางกายผปวยไมครบถวนชดเจน

8. ควรมแบบฟอรมทกะทดรดไมเยนเยอ ทาใหตองพลกแบบฟอรมไปมา ซงไดเคยเสนอใหมใบ Problem list ในเวชระเบยนวาวนจฉยวนทเทาไร รกษาหายแลววนทเทาไร เพอทาใหการสรปคาวนจฉยทครบถวน และโรงพยาบาลไดรายไดเพมขน

9. เวชระเบยนเปนงานทซาซอน คอ ตองวนจฉยลงใน OPD Card เขยนลงในใบผปวยใน เขยนใบรายงานความกาวหนา (Progress note) สรปคาวนจฉยเมอผปวยจาหนาย หรอบางรายทมการทาประกนชวต กตองเขยนใบ Claim ประกน ซงงานดงกลาวควรทาเปนขนตอนเดยว เนองจากทาใหเสยเวลาโดยไมจาเปน

10. อยากใหมมาตรการบทลงโทษแพทยทสรปเวชระเบยนลาชา เชน ตดคาเวร งดการจายเวร เปนตน เพราะไดเตอนแพทยทมพฤตกรรมสรปเวชระเบยนชาแลวแตไมมผลใดๆ

11. มกไดเวชระเบยนกลบมาแกไข ทาใหลาชา ซงความลาชาอาจเกดจากขนตอนของการสงเอกสาร ไมใชแพทยสรปลาชาเพยงอยางเดยว

66 

บทท 5

สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจยเรอง การปฏบตงานเวชระเบยนผปวยในกบการเบกชดเชยคาบรการทางการแพทย:กรณศกษาโรงพยาบาลกลาง ในครงนมวตถประสงคเพอศกษาแรงจงใจ ความคดเหนและความรเกยวกบการปฏบตงานเวชระเบยนผปวยใน ประชากร ไดแก แพทยทใหการรกษาผปวยประเภทผปวยในและทาการสรปคาวนจฉย เจาพนกงานเวชสถต เจาหนาทศนยประกนสขภาพ จานวน 68 คน เครองมอทใชในการวจย คอ แบบสอบถาม ซงแบงออกเปน 4 สวน ผวจยทาการวเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมสาเรจรป Statistical Package for the Social Science (SPSS) for Windows สถตทใชในการวจย ไดแก ความถ รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และการแจกแจงตารางความถแบบตารางไขว (Crosstab)

5.1 สรปผลการศกษา

1. ผตอบแบบสอบถามทงหมด 68 คน เปนแพทย 58 คน เจาพนกงานเวชสถต 5 คน และเจาหนาทศนยประกนสขภาพ 5 คน สวนใหญเปนเพศชาย มอายระหวาง 30-39 ป และมสถานภาพสมรส

2. แรงจงใจ การใหความสาคญเกยวกบงานเวชระเบยน แพทย พบวาใหความสาคญในการสรปคาวนจฉย ในระดบมากเปนสดสวนทมากทสด

จานวน 34 คน คดเปนรอยละ 58.60 ถาพจารณาการใหความสาคญของงาน จะพบวา แพทยสวนใหญใหความสาคญตอภาระงาน คอ งานตรวจรกษา งานสรปคาวนจฉย งานสอนนกศกษาแพทย และงานบรหาร ตามลาดบ มจานวนเฉลยของเวชระเบยนทตองทาการสรปคาวนจฉย 3-5 ราย : วน มประสบการณในการทางาน 11 ปขนไปเหนวาการปฏบตงานสรปคาวนจฉยเปนหนาททตองทา โดยจะทาการสรปเวชระเบยนทนทหลงผปวยจาหนาย แตหากตองไปประชม/ลาพกผอน/ลากจ ตดตอกนเกน 1 สปดาห กจะทาการสรปเวชระเบยนผปวยในใหเสรจกอน ซงโดยสวนใหญเหนวาการสรปเวชระเบยนผปวยในลาชาจะมผลกระทบตอการจดทาสถตและทาใหโรงพยาบาลสญเสยรายได และเหนวาการสรปเวชระเบยนเปนการเพมภาระงานเลกนอย

67

เจาพนกงานเวชสถตใหความสาคญในการใหรหสโรค-รหสผาตดและหตถการ ในระดบมากทสด จานวน 4 คน คดเปนรอยละ 80 มจานวนเฉลยเวชระเบยนทตองใหรหสโรค-รหสผาตดและหตถการ 21-30 ราย:วน สวนใหญมประสบการณในการทางานไมเกน 5 ป มคาตอบแทนเปนแรงจงในในการทางาน เจาหนาทศนยประกนสขภาพใหความสาคญในการสงขอมลชดเชยคาบรการทางการแพทย ในระดบมาก คดเปนรอยละ 60 มจานวนเฉลยเวชระเบยนทตองสงเบกชดเชยคาบรการทางการแพทย 31 รายขนไป สวนใหญมประสบการณในการทางานไมเกน 5 ป และเหนวาการปฏบตงานสงขอมลชดเชยคาบรการทางการแพทยเปนหนาททตองทา

3. ความรเรองการเบกจายคาบรการทางการแพทย พบวา แพทยหญงมคะแนนเฉลยสงกวาแพทยชาย แพทยทสมรสมคะแนนเฉลยสงกวา

แพทยทมสถานะโสด แพทยทอาย 30-39 ป มคะแนนเฉลยสงสดคอ 7.09 คะแนน แพทยทม ประสบการณทางาน 11 ปขนไป มคะแนนเฉลยสงสดคอ 7.04 คะแนน แพทยทเหนวาการสรปคาวนจฉยเปนหนาททตองทา มคะแนนเฉลยสงกวาแพทยทเหนวาแรงจงใจในการสรปคาวนจฉยคอคาตอบแทน และแพทยทใหความสาคญตอภาระงานเวชระเบยนในระดบมาก มคะแนนเฉลยสงสด คอ 7.03 คะแนน

เจาพนกงานเวชสถต พบวาเจาพนกงานเวชสถตหญงมคะแนนเฉลยสงกวาเจาพนกงานเวชสถตชาย เจาพนกงานเวชสถตทมสถานะโสดมคะแนนเฉลยสงกวาเจาพนกงานเวชสถตทสมรสแลว โดยเจาพนกงานเวชสถตทอายนอยกวา 30 ป มคะแนนเฉลยสงสดคอ 9 คะแนน เจาพนกงานเวชสถตทมประสบการณทางานภายใน 5 ป มคะแนนเฉลยสงสดคอ 9 คะแนน โดยเฉลยแลวเจาพนกงานเวชสถตมความรเรองการเบกชดเชยคาบรการทางการแพทย 8.60 คะแนน จากคะแนนเตม 9 คะแนน

เจาหนาทศนยประกนสขภาพ พบวา เจาหนาทศนยประกนสขภาพชายมคะแนนเฉลยสงกวาเจาหนาทศนยประกนสขภาพหญง เจาหนาทศนยประกนสขภาพทมสถานะโสดมคะแนนเฉลยสงกวาเจาหนาทศนยประกนสขภาพทสมรสแลว โดยเจาหนาทศนยประกนสขภาพทอายนอยกวา 30 ป มคะแนนเฉลยสงสดคอ 8.50 คะแนน เจาหนาทศนยประกนสขภาพทมประสบการณทางานภายใน 5 ป มคะแนนเฉลยสงสดคอ 8.00 คะแนน

โดยสวนใหญผตอบแบบสอบถามมความรเรองการเบกจายคาบรการทางการแพทยในระดบมาก โดยเพศหญงมความรมากกวาเพศชาย ผทอายนอยกวา 30 ป และสถานะโสด จะมความรมากทสด ซงมประสบการณในการทางานไมเกน 5 ป โดยกลมทมความรมากทสดคอ เจาพนกงานเวชสถต รองลงมาคอ เจาหนาทศนยประกนสขภาพ

68

5.2 อภปรายผล ขอคนพบแรกจากการศกษาพบวา แพทยใหความสาคญตอภาระงานตรวจรกษาเปนลาดบแรก กรณดงกลาวนนาจะอธบายไดวาเปนเพราะ ตามจรรยาบรรณของแพทย เพราะแพทยคอผทตรวจคนโรคและความผดปกตของรางกาย จตใจ สงยา ใหการรกษา มบทบาทหนาทและความรบผดชอบตอสขภาพของประชาชน สวนเจาพนกงานเวชสถตกใหความสาคญตอภาระงานใหรหสโรคเปนลาดบแรก เนองจากเปนงานหลกทตองปฏบต แตจะพบวาในสวนของเจาหนาทศนยประกนสขภาพ จะใหความสาคญกบภาระงานการสงขอมลชดเชยคาบรการทางการแพทยเปนลาดบท 4 ซงเปนลาดบเกอบสดทาย โดยใหความสาคญกบภาระงานการพบผปวยเปนลาดบแรก ทงนนาจะอธบายไดวาเปนเพราะงานพบผปวยเปนงานทตองทาใหเสรจภายในวนนน ซงเจาหนาทศนยประกนสขภาพอาจเหนวางานสงขอมลเบกชดเชยคาบรการทางการแพทยยงสามารถทาไดหลงจากพบผปวยเสรจแลว เมอพจารณาถงปจจยทสงผลตอการปฏบตงานการใหรหสโรค รหสผาตดมากทสด คอ ผปวยทมระยะเวลารกษาในโรงพยาบาลมากกวา 30 วน ซงสอดคลองกบผลการศกษาของปานทพย สวสดมงคล (2552: 121) ทกลาวไวในงานวจยเรองปจจยทสงผลตอความสาเรจในการใหรหสโรค หตถการและการผาตดของผปวยในทโรงพยาบาลศรราช และปจจยทสงผลทาใหการสงขอมลไดทนเวลาคอ ระบบ Internet ของโรงพยาบาลทมประสทธภาพ ซงสอดคลองกบผลการศกษาของเบญจพรรณ เสนปาหมน (2551: 52) ทกลาวไวในงานวจยเรอง ปจจยทมผลตอประสทธภาพการสงขอมลชดเชยคาบรการทางการแพทยของหนวยบรการในเขตภาคเหนอของประเทศไทย ทผลการศกษาพบวาปจจยความพรอมของระบบคอมพวเตอรและการตดตอสอสารขอมล ระบบ Internet มประสทธภาพ ทาใหสามารถบนทกและสงขอมลไดครบถวนสมบรณ ทนกาหนดเวลา เมอพจารณาระยะเวลาในการปฏบตงานของระบบเวชระเบยนในการสงขอมลชดเชยคาบรการทางการแพทย จะพบวาขอมลสวนใหญทเลยกาหนดเวลาจะเปนเวชระเบยนทแพทยใชเวลาในการสรปคาวนจฉยเกน 14 วน และเปนเวชระเบยนทสงคนเพอปรกษาแพทยเจาของไข ซงสอดคลองกบการศกษาของเบญจพรรณ เสนปาหมน (2551: 49) ทกลาวไววาปญหาสาหรบการสงขอมลผปวยในไมมประสทธภาพทเลยกาหนดเวลา 30 วนหลงจากผปวยจาหนาย สวนใหญเปนขนตอนของการสรปคาวนจฉยโรคและหตถการของแพทย ขอคนพบทสอง คอ ความรเรองการเบกจายคาบรการทางการแพทย พบวา ผมสถานะโสด มประสบการณในการทางานภายใน 5 ป มความรเรองการเบกจายคาบรการทางการแพทยมากทสด ทงนนาจะอธบายไดวาเปนเพราะผมสถานะโสด อาจมเวลาทมเทใหกบงานทรบผดชอบมากกวาผทสมรสแลว ประกอบกบเพงเรมทางานจงตองศกษาเรยนรกฎเกณฑ ระเบยบปฏบตในการทางานใหเขาใจ ซงเมอพจารณาเปนรายขอพบวายงมมากถงรอยละ 32.80

69

ทแพทยยงเขาใจผดวาสามารถสรปคาวนจฉยหลก (Principal Diagnosis) ไดหลายโรค ซงสอดคลองกบการศกษาของ ปานทพย สวสดมงคล (2552: 125) ทกลาวไววา การวนจฉยโรคหลก โรครวม โรคแทรกของแพทยยงสรปไมถกตอง

5.3 ขอเสนอแนะ

1. จากผลการศกษาพบวาการสรปเวชระเบยนของแพทยยงขาดความสมบรณครบถวนถกตองและทนเวลา เนองจากยงไมเขาใจการลงสรปเวชระเบยนและระบบ DRG มปรมาณงานมาก ไมเหนความสาคญและขาดแรงจงใจในการปฏบตงาน ดงนน ควรมการใหความรแกแพทยในเรองการบนทกเวชระเบยน หลกการสรปขอมลการวนจฉยโรค หลกการตรวจสอบเวชระเบยน หลกการใหรหสโรค ผาตดและหตถการ ความรเรองระบบ DRG มการทบทวนเวชระเบยนอยางเปนระบบและตอเนอง รวมทงมการใชประโยชนจากการบนทกเวชระเบยน มการสรางระบบตรวจสอบเวชระเบยนภายใน โดยมการควบคม กากบ ตดตามและประเมนผล ใหผบรหารแตละระดบรบทราบ มการชแจงหลกเกณฑในการสงขอมลเบกชดเชยคาบรการทางการแพทยใหแพทยทราบวาตองสงขอมลภายใน 30 วน หลงจากผปวยจาหนาย และทราบถงผลกระทบของการสงขอมลลาชาวามผลกระทบตอรายไดของโรงพยาบาล โดยใหถอเปนนโยบายปฏบตเพอจะไดสงขอมลไดทนเวลา

2. ในการประชมชแจงเรองการเบกจายคาบรการทางการแพทยของแตละกองทน ควรจดใหมเจาพนกงานเวชสถต เขารวมประชมดวย เพอรบทราบแนวทางในการปฏบตใหถกตองตามหลกเกณฑ

3. ในการปฏบตงานทมประสทธภาพ ควรมสงตอบแทนหรอแรงจงใจผปฏบตงาน ตองมความเหมาะสมกบตาแหนงผปฏบตงาน

4. การสงเบกชดเชยคาบรการทางการแพทยใหทนเวลาและมประสทธภาพ ระบบบรการการจดการเวชระเบยนตองมระบบทชดเจน ผปฏบตงานทเกยวของ เชน แพทย เจาพนกงานเวชสถต เจาหนาทศนยประกนสขภาพ ตองใหความรวมมอกน เพอใหบรรลเปาหมายในการสงขอมลไดทนเวลา

5. ในการเกบรวบรวมขอมล ไมสามารถเกบขอมลจากศนยประกนสขภาพวาหลงจากรบขอมลจากเจาพนกงานเวชสถตแลวสงเบกไปยงสานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาตเมอไร ทาใหไมสามารถวเคราะหขอมลไดทกขนตอนการปฏบตงาน

6. ผบรหารโรงพยาบาล ควรวางนโยบายการปฏบตงานใหชดเจน ประกาศใหทราบและเขมงวด เชน กาหนดระยะเวลาในการสรปคาวนจฉย กาหนดระยะเวลาในการใหรหสโรค

70

รหสผาตดและหตถการ กาหนดระยะเวลาในการสงขอมลเบกชดเชยคาบรการทางการแพทย เปนตน

7. ในหลกสตรแพทยศาสตร ควรมการเพมหลกสตรการสรปเวชระเบยนใหกบนกศกษาแพทย เพอเปนการแกไขปญหาตนเหตของแพทยทไมเขาใจการสรปเวชระเบยน

8. ระบบเวชระเบยน เกยวของกบผปฏบตงานหลายหนวยงานโดยแพทย คอผเรมงาน เวชระเบยน เรมบนทกการตรวจรกษา สรปคาวนจฉยเมอผปวยจาหนายออกจากโรงพยาบาล เมอแพทยสรปคาวนจฉยเสรจแลว เจาพนกงานเวชสถตจะเปนผใหรหสโรค รหสผาตด และหตถการ จากการทบทวนขอมลทแพทยบนทกในเวชระเบยน ซงหากพบวาขอมลยงขาดความครบถวน ถกตองสมบรณ หรอไมมนใจในคาวนจฉยของแพทย จะดาเนนการสงเวชระเบยนฉบบนนคนเพอปรกษากบแพทยเจาของไข เมอเสรจขนตอนการใหรหสโรค รหสผาตดและหตถการแลว เจาหนาทศนยประกนสขภาพจะเปนหนวยงานทรวบรวมขอมลเพอสงเบกชดเชยคาบรการทางการแพทยไปทสานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต ซงกระบวนการทงหมด ทงสามหนวยงานตองปฏบตงานรวมกนภายในเวลาทสานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาตกาหนด คอ 30 วน หลงจากผปวยจาหนายออกจากโรงพยาบาล ดงนนควรมการกาหนดนโยบายและแนวทางปฏบตเชน แพทยตองทาการสรปคาวนจฉยภายใน 7 วน หลงผปวยจาหนายออกจากโรงพยาบาล หากมเวชระเบยนหลงจาหนายเกน 7 วนทแพทยยงไมสรปคาวนจฉย ควรมระบบหรอมอบหมายใหมผตดตามเวชระเบยนจากแพทย กาหนดระยะเวลาในการใหรหสโรค รหสผาตดและหตถการ ภายใน 7 วน หลงจากรบเวชระเบยนทแพทยสรปคาวนจฉยแลว (หรอ 14 วน หลงจากผปวยจาหนายออกจากโรงพยาบาล) รวมถงมการตดตาม ประเมนผล และรายงานผลใหผบรหารแตละระดบรบทราบ

ขอเสนอแนะทควรทาในงานวจยครงตอไป 1. ควรศกษาถงปจจยอนๆ ทมผลตอกระบวนการปฏบตงานเวชระเบยนผปวยในกบ

การเบกชดเชยคาบรการทางการแพทย ใหขยายขอบเขตทกวางขวางขน เพอนาผลทไดจากการศกษาทหลากหลายไปใชเปนแนวทางในการพฒนาการปฏบตงานระบบเวชระเบยน

2. ควรทาการวจยเชงคณภาพ เพอทาการศกษาผลกระทบและไดขอมลทเปนเชงปฏบตเพมขน สามารถนามาใชประโยชนในเชงพฒนาไดมากยงขน

บรรณานกรม

กนธ สงขวาส. 2551. การใหรหสการวนจฉย รหสผาตดและรหสหตถการทางสตนรเวช

กรรม. กรงเทพมหานคร: องคการสงเคราะหทหารผานศก ในพระบรมราชปถมภ บางซอ.

ธารา ธรรมโรจน และวนย ตนตยาสวสดกล. 2549. การตรวจสอบเวชระเบยนผปวยนอกในโรงพยาบาลศรนครนทร. ศรนครนทรเวชสาร. 21 (2): 130-137.

เบญจพรรณ เสนปาหมน. 2551. ปจจยทมผลตอประสทธภาพการสงขอมลขอชดเชยคาบรการทางการแพทยของหนวยบรการในเขตภาคเหนอของประเทศไทย. การคนควาแบบอสระ มหาวทยาลยเชยงใหม.

ปรยาพร วงศอนตรโรจน. 2547. จตวทยาการบรหารงานบคคล. กรงเทพมหานคร: ศนยสอเสรม.

ปานทพย สวสดมงคล และคณะ. 2552. ปจจยทมผลตอความสาเรจในการใหรหสโรค หตถการและการผาตดของผปวยในทโรงพยาบาลศรราช. เวชบนทกศรราช. 3 (กนยายน-ธนวาคม): 121-130.

เพญพร คณขาว และคณะ. 2553. ปจจยทมผลตอการใหรหสโรคทเปนสาเหตการตายของผปวยในทโรงพยาบาลศรราช. เวชบนทกศรราช. 3 (พฤษภาคม-สงหาคม): 79-85.

เยาวลกษณ จนแดง และวนชย ลอกาญจนรตน. 2552. ความสมบรณของการบนทกเวชระเบยนในโรงพยาบาลอตรดตถ. วารสารโรงพยาบาลอตรดตถ. 24 (3): 1-10.

วรรษา เปาอนทร. 2553. ความรพนฐานในการใหรหสโรคและรหสผาตดตามระบบ ICD.พมพครงท 3. กรงเทพมหานคร: องคการทหารผานศก.

วณา จระแพทย. 2544. สารสนเทศทางการพยาบาลและทางสขภาพ. กรงเทพมหานคร: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ศรพงษ เศาภายน. 2550. การบรหารทรพยากรมนษย. พมพครงท 4. กรงเทพมหานคร: โรงพมพบรษท ไทยรมเกลา จากด.

สมคด บางโม. 2551. องคการและการจดการ (Organization and Management). พมพครงท 5. กรงเทพมหานคร: โรงพมพบรษท วทยพฒน จากด.

สานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต. 2550. การจดกลมวนจฉยโรครวม และนาหนกสมพทธ ฉบบท 4.0 พ.ศ. 2550 เลม 1. กรงเทพมหานคร: สหมตรพรนตงแอนดพบลสซง.

72

สานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต. 2553. แนวทางการตรวจสอบหลกฐานในเวชระเบยนของสานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต ฉบบท 1 พ.ศ. 2553.กรงเทพมหานคร: สานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต.

สกญญา ประจศลป. 2550. สารสนเทศทางการพยาบาล. กรงเทพมหานคร: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

แสงเทยน อยเถา. 2551. เวชระเบยน. นครปฐม: มหาวทยาลยมหดล ศาลายา. คนวนท 22 พฤษภาคม 2554 จาก http://th.wikipedia.org/wiki.

Alderfer, C. 1972. Existence, Relatedness and Growth. New York: Free Press. Murray, H. A. 1938. Explorations in Personality. New York: Oxford University Press.

73

ภาคผนวก

74

ภาคผนวก ก

คมอการปฏบตงานเวชระเบยนผปวยในโรงพยาบาลกลาง

75

คมอการปฏบตงานเวชระเบยนผปวยในโรงพยาบาลกลาง

เวชระเบยน (องกฤษ: Medical Record) หมายถง เอกสารทางการแพทยทกประเภท ทใชบนทกและเกบรวบรวมเรองราวประวตของผปวยทงประวตสวนตว ประวตครอบครว ประวตการแพยา เอกสารการยนยอมใหทาการรกษาพยาบาล ประวตการเจบปวยในอดตและปจจบน ขอมลบงชเฉพาะของบคคล การรกษาพยาบาล คารกษาพยาบาล ผลจากหองปฏบตการ ผลการชนสตรบาดแผลหรอพลกศพ ผลการบนทกคาทงทเปนตวเลข ตวอกษร รปภาพหรอเครองหมายอนใด จากอปกรณ เครองมอในสถานบรการสาธารณสขหรอเครองมอทางการแพทยทกประเภท หรอเอกสารการบนทกการกระทาใด ๆ ทเปนการสงการรกษา การปรกษาเพอการรกษาพยาบาล การสงตอผปวยไปทาการรกษาทอน การรบผปวยรกษาตอ การกระทาตามคาสงของผมอานาจในการรกษาพยาบาลตามทสถานบรการสาธารณสขกาหนดไว เอกสารอน ๆ ทใชประกอบเพอการตดสนใจทางการแพทย เพอการประสานงานในการรกษาพยาบาลผปวย และเอกสารอนใดททางองคการอนามยโลก หรอสถานบรการสาธารณสขกาหนดไววาเปนเอกสารทางเวชระเบยน หมายรวมถงชอของหนวยงานททาหนาทในการจดทาเอกสารดงกลาว การเกบรวบรวม การคนหา การบนทก การแกไข การใหรหสโรค การจดทารายงานทางการแพทย การนามาจดทาสถตผปวย การนามาเพอการศกษาวจย หรอเพอการอนใดตามทสถานบรการสาธารณสขกาหนด นอกจากนยงรวมถงเอกสารทางการแพทยทอยในรปแบบสอดจตอล หรอระบบอเลคทรอนกส (Electronic Medical Record -EMR) ซงเปนรปแบบของเวชระเบยนทมการพฒนาขนในปจจบน

เวชระเบยน หมายถง การรวบรวมขอเขยนหรอบนทกทเกยวกบการเจบปวย เปนขอมลทบนทกเกยวกบการรกษาผปวยทโรงพยาบาล คลนก หรอสถานอนามย เวชระเบยนนนเปนบนทกขบวนการทกอยางงทจดกระทากบผปวยซงขอมลนน ๆ ควรจะตองประกอบดวยประวตการเจบปวยในอดตรวมทงความคดเหน การคนหา สบสวนผลทางหองปฏบตการและขอมลอน ๆ ทเกยวกบสขภาพของผปวย เวชระเบยนเปนเอกสารทอาจมหลายขนาดหลายรปแบบ และหลายขอมล โดยการบนทกของหลายบคคลในหลาย ๆ วธการ แตตามรปลกษณะทวไปแลว เวชระเบยนจะประกอบดวยจานวนแผนกระดาษ หรอบตร ซงอาจจะบรรจอยในแฟมหรอซอง และยงนาสมยมากไปกวานกจะบนทกในคอมพวเตอรหรอบนทกลงแผนกระดาษแลวถายไวในไมโครฟลมกได

เวชระเบยน หมายถง การรวบรวมขอเทจจรงเกยวกบสขภาพของผปวยและประวตสขภาพรวมถงประวตการเจบปวยในอดตและในปจจบนและการรกษาซงจดบนทกไวโดยแพทยผดแล เวชระเบยนจะตองบนทกตามเวลาทศกษาดแลผปวย และควรจะตองมขอมลทเพยงพอทจะตองบอกใหทราบถงการพเคราะหโรค และการดแลรกษาโรคได และตองเปนเอกสารทถกตองครบถวน

76

วตถประสงค 1. เพอเปนแนวทางใหกบผปฏบตงานเพอทราบถงนโยบาย วสยทศน พนธกจ และเขม

มงของโรงพยาบาล 2. เพอเปนพนฐานสาหรบผบรหารใชในการทบทวน และตดตามระบบบรหารคณภาพ

ภายใน 3. เพอเปนแนวทางในการปฏบตงานไปในทศทางเดยวกน 4. เพอใหผปฏบตงานทราบและเขาใจวาควรทาอะไรกอนและหลง 5. เพอผใหปฏบตงานทราบวาควรปฏบตงานอยางไรเมอใดกบใคร 6. เพอใหผบรหารตดตามงานไดทกขนตอน 7. เพอใชเปนเอกสารอางองในการทางาน 8. เพอเปนเครองมอในการฝกอบรม 9. เพอใชเปนสอในการประสานงาน

ขอบเขตบรการ

ใหบรการเวชระเบยนผปวยใน รวดเรว มคณภาพไดมาตรฐาน ลงทะเบยนผปวยใน จดทารหสทางการแพทย เพอรวบรวมเปนฐานขอมลของโรงพยาบาล จดเกบรกษาเวชระเบยนผปวยใน ความตองการของผรบผลงาน(จาแนกตามกลมผรบผลงาน)

ผปวย ญาต แพทย พยาบาล เจาหนาทอนๆทกคนในโรงพยาบาลใหไดรบบรการงานเวชระเบยนทสะดวก รวดเรว

และถกตอง ความตองการในการประสานงานภายในทสาคญ

แพทยทกๆทานสรปเวชระเบยนไดถกตอง การเงนบรการเบกจายเงนคาตอบแทนไดทนเดอนตอเดอน

ประเดนคณภาพทสาคญ

มการตรวจสอบระดบคณภาพและการใหรหส โดยการทา Audit เวชระเบยนผปวยในทกเดอน และเปรยบเทยบกบการตรวจสอบครงกอนๆ

บนทกรหสทางการแพทยไดถกตอง ทนเวลา

77

เกบรกษาเวชระเบยนผปวยในไดเหมาะสม ถกตอง คนหาไดสะดวก รวดเรว มระบบระเบยบ การยม – คนเวชระเบยน ใหเปนไปตามมาตรฐาน การกาหนดบคคลเขา-ออก หองปฏบตงานเกยวกบเวชระเบยนผปวยใน และหองเกบ

เวชระเบยนผปวยในเพอปองกนความลบของผปวย ความทาทายและความเสยงทสาคญ

เวชระเบยนผปวยในสญหาย ใหรหสและบนทกรหสทางการแพทยผด เกบเวชระเบยนผดพลาด ขอมลผปวยถกเปดเผยโดยมไดรบอนญาต

ศกยภาพและขอจากดในดานผปฏบตงาน เครองมอ เทคโนโลย

บคลากรมนอยไมพอกบปรมาณงานทเพมขน บคลากรขาดความรความสามารถ ขาดเครองมอ เทคโนโลย ในการปฏบตงาน

ตวชวด และการพฒนา ประเดนคณภาพท

สาคญ/ความทาทายท

สาคญ

เปาหมาย/

วตถประสงค ตวชวดและผลลพธ

กจกรรมการพฒนาม

ระเบยบปฏบตในการ

เวชระเบยนผปวยใน

สญหาย

เวชระเบยนอย

ครบถวน

อตราเวชระเบยนสญ

หาย

มระบบ ระเบยบ การยม – คนเวชระเบยน ใหเปนไปตามมาตรฐาน

ใหรหสและบนทก

รหสทางการแพทย

ผดพลาด

โรงพยาบาลไดรบเงน

คนครบถวน

อตราการใหรหสและ

บนทงรหสทาง

การแพทยผดพลาด

Audit การใหรหสและ

การบนทกรหสทาง

การแพทย

เกบเวชระเบยนผด

ผรบบรการไดรบ

บรการอยางถกตอง

รวดเรว

อตราการเกบเวช

ระเบยนผดพลาด

จดทา Guide Card

แทนเวชระเบยนทถก

คนออกไป

78

ประเดนคณภาพท

สาคญ/ความทาทายท

สาคญ

เปาหมาย/

วตถประสงค ตวชวดและผลลพธ

กจกรรมการพฒนาม

ระเบยบปฏบตในการ

ขอมลผปวยถก

เปดเผยโดยมไดรบ

อนญาต

ความลบของผปวยไม

ถกเปดเผย โดยมได

รบอนญาต

ความลบของผปวยไม

ถกเปดเผย โดยมได

รบอนญาต100%

การกาหนดบคคล

เขา-ออก หอง

ปฏบตงานเกยวกบ

เวชระเบยนผปวยใน

และหองเกบเวช

ระเบยนผปวยใน

ลกษณะสาคญของบรการและประมาณงานในปงบประมาณ 2554

เดอน ปงบ 2552 ปงบ 2553 ปงบ 2554 ปงบ 2555

ตลาคม 1,355 1,447 1,476 1,482

พฤศจกายน 1,283 1,292 1,465 1,220

ธนวาคม 1,301 1,366 1,542 1,433

มกราคม 1,159 1,265 1,393 1,455

กมภาพนธ 1,189 1,243 1,497 1,436

มนาคม 1,288 1,423 1,497

เมษายน 1,099 1,310 1,343

พฤษภาคม 1,192 1,263 1,493

มถนายน 1,254 1,355 1,644

กรกฎาคม 1,430 1,409 1,643

สงหาคม 1,344 1,468 1,774

กนยายน 1,358 1,613 1,616

รวม 15,252 16,454 18,231 7,026

79

ผงกระบวนการภายในหนวยงานเวชระเบยนผปวยใน

ผปวยจาหนาย

แพทยสรปคาวนจฉย

หอผปวยสงเวชระเบยนมาทงานเวชระเบยน

ลงทะเบยนรบเวชระเบยนผปวยใน

เจาพนกงานเวชสถตทาการทบทวนเวชระเบยน

เวชระเบยนสมบรณ / สงคนแพทย No

YE

ใหรหสICD-10, ICD-9-CM

บนทกรหสลงในคอมพวเตอร

สงขอมลเพอเรยกเกบคาชดเชย

เกบเขาชนตามเลขท AN ทกาหนดไว

80

คมอการปฏบตงาน

การใหรหสโรค (ICD-10-ของWHO ฉบบป ค.ศ. 2007) รหสผาตดและหตถการ (ICD-9-CM) วตถประสงค

1. เพอเปนแนวทางการใหรหสโรค (ICD-10-ของWHO ฉบบป ค.ศ. 2007) รหสผาตดและหตถการ (ICD-9-CM)

2. เพอใหขอมลเกยวกบรหสโรค (ICD-10-ของWHO ฉบบป ค.ศ. 2007) รหสผาตดและหตถการ (ICD-9-CM) ครบถวนและถกตอง

3. เพอใชเปนฐานขอมลในการศกษาวจยจดทาสถตของโรงพยาบาล 4. เพอใชเปนขอมลในการขอชดเชยคารกษาบรการทางการแพทยจากกองทนตางๆ

ขอบเขต

- ใหรหสโรค (ICD-10-ของWHO ฉบบป ค.ศ. 2007) รหสผาตดและหตถการ (ICD-9-CM) ของผรบบรการทรบไวเปนผปวยใน คาจากดความ

- ICD - 10 (International Classification of Disease 10th Revision) หมายถง บญชจาแนกโรคระหวางประเทศ ฉบบท10 ขององคการอนามยโลก

- ICD - 9(International Classification of Disease 9th Revision Clinical Modification) หมายถง บญชจาแนกโรคระหวางประเทศ ฉบบท9 ปรบปรงเพมเตมใหสอดคลองกบการดแลผปวยทางคลนก

- การขอชดเชยคาบรการทางการแพทย หมายถง การสงขอมล ICD – 10 และ ICD – 9 – CM ของโรงพยาบาลไปท สานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต (สปสช) , กรมบญชกลาง (กบก) และ ประกนสงคม (ปกส) ในการเรยกเกบคารกษาพยาบาล ความรบผดชอบ

- เจาพนกงานเวชสถต ขนตอนการปฏบตงาน

1. อานขอมลพนฐานของผปวยทรบไวเปนผปวยในแลวนน เชน ชอ – สกล อาย เพศ ภาวการณตงครรภและหลงคลอด เปนตน

81

2. ทบทวน ตรวจทาน คาวนจฉยทมการบนทกในเวชระเบยนวาถกตองครบถวน หรอไม บางครงแพทยอาจไมทราบวาภาวะผดปกตบางอยางตองสรปดวยผใหรหสควรแนะนา อยางไรกตามขนตอนนผใหรหสตองมความรมากพอสมควร

** หามผใหรหส เพมเตม เปลยนแปลง แกไข ลายมอแพทยเดดขาดซงถอวาเปนการผดจรรยาบรรณอยางรายแรง

1. แปลงคายอเปนคาเตมคายอทถอวาเปนมาตรฐานไดแกคายอ ทปรากฏในหนงสอ ICD-10, ICD-9-CM, Standard coding guideline หากเปน คายออนๆ โรงพยาบาลควรทาเอกสารชแจงไวเปนหลกฐาน เนองจากคายอบางคา สามารถแปลงไดหลายความหมาย

2. เลอกคาหลก (lead term) ลกษณะของคาหลก - มกเปนคาทบอกโรค เชน failure, disease, disorder, hypo-, hyper- เปนตน - มกอยสวนทายของคาวนจฉย - อาจมมากกวา 1 คา - บางครงอาจตองเปลยนหรอแปลงคา

คาหลกนบวาสาคญ ถาเราสามารถเลอกคาหลกไดถกตองจะทาใหหารหสไดเรวขน 3. นาคาหลกทไดไปหารหสเบองตนในหนงสอ ICD-10 เลมท 3 ในขนตอนนรหสทได

จะเปนรหสเบองตนยงไมสมบรณ อาจมความผดพลาดได ผใหรหสตองนารหสทไดไปตรวจสอบความถกตองในหนงสอ ICD-10 เลมท 1 เสมอ สวนรหสผาตด และหตถการ สามารถนาคาหลกไปหารหสเบองตน และสามารถตรวจสอบในหนงสอICD-9-CM ได

4. นารหสทไดจากหนงสอ ICD-10 เลมท 3 ไปตรวจสอบความถกตอง ในหนงสอ ICD-10 เลม 1 ทกครงผใหรหสตองนารหสทไดตรวจสอบกอนทจะเลอกรหสทกครง และควรดทกลมรหส หมวดรหส และตนบทดวยเพราะอาจมคาแนะนาอย เชน exclude, include, see before..... เปนตน

5. เลอก/บนทกรหสทถกตอง ครอบคลมคาวนจฉยใหมากทสดถกตองตามหลกการ ICD-10, ICD-9-CM , Standard coding guideline และตรงตามประเภทคาวนจฉย โดยเฉพาะการใหรหสการวนจฉยโรคหลก, โรครวม, โรคแทรก, โรคอนๆ รวมทงรหสสาเหตการตายและรหสเนองอก (ICD-O) รวมทงขอยกเวนตาง ๆ เชนในกลมผปวยตงครรภ/คลอด (รหส O), ทารกแรกคลอด (รหส P) เปนตนขนตอนตาง ๆ ผใหรหสมอใหม ควรศกษา ทาความเขาใจใหดจะทาใหการใหรหสถกตอง สมบรณ มากยงขน ปญหา/อปสรรคในการปฏบตงาน

1. แพทยและเจาพนกงานเวชสถตมความเขาใจไมตรงกนในเรองการสรปคาวนจฉยโรคหรอหตถการโดยใชคาเฉพาะของแพทยซง Coder ไมรจก, อานลายมอไมออก, สรป R/O เปนคาวนจฉยหลก , คายอไมเปนสากล

82

2. แพทยไมเหนความสาคญในการสรปเวชระเบยน แนวทางการแกไข

1 ควรมการสอสารกนระหวางแพทยและเจาพนกงานเวชสถตเพอสรางความเขาใจใหตรงกนระหวางวชาชพและเปนการลดชองวางของความขดแยง การบนทกรหสโรค (ICD-10-ของWHO ฉบบป ค.ศ. 2007) รหสผาตดและหตถการ (ICD-9-CM) วตถประสงค

1. เพอใชเปนขอมลในการเบกชดเชยคารกษาพยาบาล 2. เพอใชเปนฐานขอมลในการจดทาสถตของโรงพยาบาล 3. เพอใชเปนฐานขอมลในการศกษาวจย

ขอบเขต

- การบนทกรหสโรค (ICD-10-ของWHO ฉบบป ค.ศ. 2007) รหสผาตดและหตถการ (ICD-9-CM) ของผรบบรการทรบไวเปนผปวยใน คาจากดความ

- ระบบสารสนเทศของโรงพยาบาล(E - Phis)หมายถงระบบทโรงพยาบาลใชในการบนทกขอมลตางๆของผปวยรวมถงใชสาหรบบนทกรหสโรค (ICD-10-ของWHO ฉบบป ค.ศ. 2007) รหสผาตดและหตถการ (ICD-9-CM) ความรบผดชอบ

- เจาพนกงานเวชสถต - เจาหนาทบนทกขอมล (ขณะนยงไมม)

ขนตอนการปฏบตงาน

1. เขาระบบ (E - Phis) 2. ใส User / login 3. เขาระบบงานเวชระเบยนผปวยใน 4. เขาเมนระบบงานเวชระเบยนและสถต – งานเวชสถต – Inpatient Summary

83

5. เมอเขาถงเมน Inpatient Summary และจะมเมนยอยอก 4 เมน คอ ขอมลพนฐาน / Diagnosis / Procedure / รายละเอยดผเสยชวต

5.1 เมนDiagnosis บนทกรหสโรค ICD-10-ของWHO ฉบบป ค.ศ. 2007 5.2 เมนProcedure บนทกรหสผาตดและหตถการ ICD-9-CMซงหากเปน OR

Procedure ตองบนทกขอมลแพทยททาผาตด , วนททาผาตด และเวลาเรมตน – เวลาสนสด ของการทาหตถการนน ในสวนเมนDiagnosis จะมปม DRG ใหคลกปมนดวยเพอใหโปรแกรมประมวลผลคา AdjRW

6. เมอใสรหส ICDรหสโรค (ICD-10-ของWHO ฉบบป ค.ศ. 2007) รหสผาตดและหตถการ (ICD-9-CM)แลวทาการตรวจสอบความสมบรณอกครงแลวทาการบนทกขอมล ปญหา/อปสรรคในการปฏบตงาน

- ในการบนทกรหสโรค (ICD-10-ของWHO ฉบบป ค.ศ. 2007) รหสผาตดและหตถการ (ICD-9-CM)อาจเกดความผดพลาดในการปฏบตงาน เชน รหส E876 (Hypokalemia) อาจบนทกเปนE86 (Hypovolemia) ซงจะทาใหขอมลทไดไมถกตอง ทาใหมผลกระทบตอการเบกคาชดเชยในการรกษาและขอมลดานสถต แนวทางการแกไข

- เพอเพมประสทธภาพในการปฏบตงานใหมากขน หลงจากใหรหสโรค (ICD-10-ของWHO ฉบบป ค.ศ. 2007) รหสผาตดและหตถการ (ICD-9-CM) เสรจแลว ใหผปฏบตงานอกทานทไมใชผใหรหสในผปวยรายนนเปนผตรวจสอบซาอกรอบ และเปนผบนทกขอมล การสงปรกษาเวชระเบยนผปวยใน วตถประสงค

1. เพอใหไดคาวนจฉยและรหสโรค (ICD-10-ของWHO ฉบบป ค.ศ. 2007) รหสผาตดและหตถการ (ICD-9-CM) ทถกตอง ครบถวนตรงตามกฎในการเบกชดเชยคารกษาพยาบาล

2. เพอใหแพทยและCoder มความเขาใจตรงกนในการบนทกคาวนจฉยและใหรหสโรค (ICD-10-ของWHO ฉบบป ค.ศ. 2007) รหสผาตดและหตถการ (ICD-9-CM) ใหเปนไปในทางเดยวกน

3. เพอใหไดคณภาพในการสรปคาวนจฉยของแพทย และการลงรหสโรค (ICD-10-ของWHO ฉบบป ค.ศ. 2007) รหสผาตดและหตถการ (ICD-9-CM) ของCoder ใหมความครบถวน สมบรณ

4. เพอเพมคานาหนก AdjRW

84

ขอบเขต - การสงเวชระเบยนผปวยในทพบวาขอมลยงไมครบถวน หรอเจาพนกงานเวชสถต

สงสย/ไมเขาใจในผปวยรายนน เพอปรกษาแพทยผเปนเจาของไข คาจากดความ

- RW (Relative Weight) หมายถง คานานกสมพทธ เปนตวเลขเปรยบเทยบการใชตนทนเฉลยในการดแลรกษาผปวยของDRGsนนวาเปนกเทาของตนทน เฉลยของผปวยทกกลม DRGs

- AdjRW (Adjusted Relative Weight) หมายถง คานาหนกสมพทธทปรบตามคาวนนอนจรง ความรบผดชอบ

- เจาพนกงานเวชสถต ขนตอนการปฏบตงาน

1. เขยนแบบฟอรมการขอรายละเอยดเพมเตมในการสรปเวชระเบยนผปวยใน โดยจาเปนตองกรอกขอมลใหครบถวน

2. บนทกขอมลการสงปรกษาลงสมดสงปรกษาแพทย โดยบนทก แผนก วนท ชอ – สกลผปวย แพทยผสรป สทธการรกษาผปวย ลายเซนผร บ ลายเซนผร บคน วนทรบคน AdjRW (กอนสง) AdjRW (หลงสง)

3. บนทกการสงปรกษาลงในโปรแกรม E-Phis ดงตอไปน 3.1 เปดโปรแกรม E-Phis 3.2 ใสUser / Login 3.3 เขาระบบงานเวชระเบยนผปวยใน 3.4 เขาระบบงานเวชระเบยนและสถต – จดการแฟมเวชระเบยนผปวยใน –

บนทกยมแฟมเวชระเบยน 3.5 จะปรากฏหนาตางการคนหาขน ใหกดปม “เพม” 3.6 กรอกขอมล วนท/เวลายมแฟม – ผยมแฟม – กาหนดวนคน – สาเหตการยม

– สถานะแฟม 3.7 กรอกขอมลANผปวยลงในชองHN / AN 3.8 ตรวจสอบความถกตอง AN และชอ ผปวยใหตรงกบแฟมเวชระเบยน 3.9 กดปมบนทก

85

4. เจาหนาทนาเวชระเบยนทจะสงปรกษาสงทเลขานการประจากลมงานนนๆ ปญหา/อปสรรคในการปฏบตงาน

- ในระหวางการสงปรกษาเวชระเบยนฉบบนน มการขอยมจากหนวยงานอน เชน แพทย หอผปวย OPDClaim ประกนฯลฯ ทาใหเกนกาหนดระยะเวลาในการสงขอมลเพอขอชดเชยฯ สงมผลกระทบตอรายไดของโรงพยาบาล

- บางครงเวชระเบยนทจะสงปรกษาไมไดสงภายในวนนน แนวทางการแกไข

1. กาหนดนโยบายในการยมเวชระเบยน 2. ใหมผรบผดชอบประจาในการสงเวชระเบยนเพอปรกษา หากเจาหนาททานนนไม

อย/ไมมาปฎบตงานกควรมอบหมายใหผอนสงแทน การสงขอมลศนยประกนสขภาพชน8 วตถประสงค

- เพอสงขอมลในการขอชดเชยคารกษาบรการทางการแพทยจากกองทนตางๆ ขอบเขต

- เวชระเบยนในทใชสทธการรกษาพยาบาล ประกนสขภาพถวนหนา,ประกนสงคม, พ.ร.บ,แรงงานตางดาว คาจากดความ

- DRGs คอ Diagnosis Related Groups หมายถงกลมวนจฉยโรครวม ซงเปนการจดกลมผปวยทมลกษณะทางคลนกและการใชทรพยากรในการรกษาพยาบาลใกลเคยงกนไวในกลมเดยวกน ความรบผดชอบ

- เจาพนกงานเวชสถต - เจาหนาทบนทกขอมล(ยงไมม)

ขนตอนการปฏบตงาน

1. เปดโปรแกรม E-Phis

86

2. ใสUser / Login 3. เขาระบบงานเวชระเบยนผปวยใน 4. เขาระบบงานเวชระเบยนและสถต – จดการแฟมเวชระเบยนผปวยใน – บนทกยม

แฟมเวชระเบยน 5. จะปรากฏหนาตางการคนหาขน ใหกดปม “เพม” 6. กรอกขอมล วนท/เวลายมแฟม – ผยมแฟม – กาหนดวนคน – สาเหตการยม –

สถานะแฟม 7. กรอกขอมลANผปวยลงในชองHN / AN 8. ตรวจสอบความถกตอง AN และชอ ผปวยใหตรงกบแฟมเวชระเบยน 9. กดปมบนทก

ปญหา/อปสรรคในการปฏบตงาน

- แนวทางการแกไข

- การเกบขอมลการบนทก(KEY)ผดพลาด วตถประสงค

1. เพอบนทกรหสโรค (ICD-10-ของWHO ฉบบป ค.ศ. 2007) รหสผาตดและหตถการ (ICD-9-CM) ไดถกตอง ครบถวนตรงตามกฎในการเบกชดเชยคารกษาพยาบาล

2. เพอใหเจาพนกงานเวชสถตและหนวยงานททาหนาทเกยวกบการเบกชดเชยคารกษาพยาบาลเขาใจตรงกนในการบนทกรหสโรค (ICD-10-ของWHO ฉบบป ค.ศ. 2007) รหสผาตดและหตถการ (ICD-9-CM) ขอบเขต

- การเกบขอมลการบนทก(KEY)โรค (ICD-10-ของWHO ฉบบป ค.ศ. 2007) รหสผาตดและหตถการ (ICD-9-CM) ผดพลาด คาจากดความ

- ความรบผดชอบ

- เจาพนกงานเวชสถต

87

ขนตอนการปฏบตงาน หลงจากรบทราบจากหนวยงานททาหนาทเกยวกบการเบกชดเชยคารกษาพยาบาลปฏบตดงน

1. ตรวจสอบดวาเวชระเบยนนนอยทไหน จากโปรแกรมE-Phis 2. เขาระบบ (E - Phis) 3. ใส User / login 4. เขาระบบงานเวชระเบยนผปวยใน 5. เขาเมนระบบงานเวชระเบยนและสถต – งานเวชสถต – Inpatient Summary 6. เมอเขาถงเมน Inpatient Summary และจะมเมนยอยอก 4 เมน คอ ขอมลพนฐาน /

Diagnosis / Procedure / รายละเอยดผเสยชวต 7. แกไขขอมลทคยผด 8. ในสวนเมนDiagnosis จะมปม “หา DRG” ใหคลกปมนดวยเพอใหโปรแกรม

ประมวลผลคา AdjRW อกครงเพราะอาจจะมการเปลยนแปลงของคา AdjRW 9. เมอแกไขรหส ICDรหสโรค (ICD-10-ของWHO ฉบบป ค.ศ. 2007) รหสผาตดและ

หตถการ (ICD-9-CM)ทผดพลาดแลวทาการตรวจสอบความสมบรณอกครงแลวทาการบนทกขอมล ปญหา/อปสรรคในการปฏบตงาน

- แนวทางการแกไข การบนทกขอมลคาAdjRW กอนสง - หลงสงปรกษาแพทย วตถประสงค

1. เพอจดทาเปนสถตคาAdjRW กอน-หลง สงปรกษาแพทย 2. เพอเปนตวชวดของหนวยงาน

ขอบเขต

- คาAdjRW ของเวชระเบยนผปวยในฉบบทสงคนเพอปรกษาแพทยเจาของไขทกฉบบ

คาจากดความ

1. เวชระเบยนผปวยใน หมายถง เวชระเบยนของผปวยทรบไวรกษาในโรงพยาบาล 2. สงปรกษา หมายถง เวชระเบยนผปวยในฉบบทเจาพนกงานเวชสถตพบวาขอมลท

แพทยสรป Summary sheet ยงไมครบ / ไมถกตอง หรอสงสยในคาวนจฉย จงสงคนเพอปรกษาแพทยเจาของไข

88

ความรบผดชอบ - เจาพนกงานเวชสถต - เจาหนาทบนทกขอมล (ขณะนยงไมม)

ขนตอนการปฏบตงาน

1. เขาระบบ (E - Phis) 2. ใส User / login 3. เขาระบบงานเวชระเบยนผปวยใน 4. เขาเมนระบบงานเวชระเบยนและสถต – จดการแฟมเวชระเบยนใน – บนทกรบ

แฟมเวชระเบยนผปวยใน 5. เมอเขาถงเมนบนทกรบแฟมเวชระเบยนผปวยใน เลอกสถานะการสรปแฟม ใส

หมายเลข 40 (คนแฟมจากการยม)–หลงจากนนใส AN แลวกด Enter ขอมลกจะบนทก 6. บนทกวน/เดอน/ป ทรบแฟมเวชระเบยนผปวยในในสมดสงปรกษาแพทย 7. ตรวจสอบการแกไขหลงจากทสงปรกษาแพทยวามการเปลยนแปลงหรอไม 8. หาคา AdjRW กอนสงปรกษาแพทย และหลงสงปรกษาแพทย ในโปรแกรมtds4 9. บนทกคา AdjRW กอนสงปรกษาแพทย และหลงสงปรกษาแพทยในสมดสงปรกษา

แพทย 10. บนทกสถตขอมลคา AdjRW กอนสงปรกษาแพทย และหลงสงปรกษาแพทย ใน

โปรแกรม Microsoft Excel ดงน - วน/เดอน/ป ทสงแฟมเวชระเบยนผปวยในสงปรกษาแพทย - แผนก - ลาดบท - AN - ชอ-สกล - ชอแพทย - ผรบแฟมเวชระเบยนผปวยใน - ผรบคนแฟมเวชระเบยนผปวยใน - วน/เดอน/ป ทรบแฟมเวชระเบยนผปวยในคนจากสงปรกษาแพทย - Adj RW กอนสงปรกษา - Adj RW หลงสงปรกษา - สทธการรกษา

89

ปญหา/อปสรรคในการปฏบตงาน -

แนวทางการแกไข การใหบรการทเกยวของเวชระเบยนผปวยใน วตถประสงค เพอใหการปฏบตงานรบ – สงเอกสาร งานการเบกจายพสด – ครภณฑ การตรวจสอบเอกสาร การโตตอบ การบนทกเสนอหนงสอราชการและเอกสารตาง ๆ การเบกเงนคาตอบแทน งานธรการและการพจารณากลนกรอง ตรวจสอบความถกตองตลอดจนการจดการงานเปนไปอยางมประสทธภาพถกตอง และรวดเรว ขอบเขต

เปนการกาหนดขนตอนเพอใหสามารถทราบถงวธการ แนวทางปฏบตงานดานเอกสารและธรการ คาจากดความ

การกาหนดมาตรฐานเพอบรหารจดการงานเอกสารและการธรการ หนาทความรบผดชอบ 1. การรบ – สงหนงสอราชการ 2. การรางตอบโตหนงสอราชการ 3. การขออนมตจดซอ 4. การควบคมการเบกจายพสด 5. การจดทาฎกาเบกเงนคาตอบแทนการปฏบตงานนอกเวลาราชการ 6. การซอมแซมวสด เครองใชสานกงาน 7. การรบรองสาเนาประวตการรกษาพยาบาล

8. การดาเนนการคารองขอประวตการรกษาพยาบาลเพอการประกนชวต การประกนสงคม การรกษาตอ การศาลและอน ๆ 9. การรายงานโรคตดตอทสาคญ 10. การรายงานผปวยโรคเอดส 11. การจดเตรยมชดเวชระเบยนผปวยใน

90

ขนตอนการปฏบตงาน การรบ – สงหนงสอราชการ

1. ตรวจสอบและลงลายมอชอในทะเบยนของหนวยงานทนาสง 2. ลงทะเบยนหนงสอรบและคดแยก หนงสอเพอการปฏบต 3. นาเสนอผบงคบบญชาเพอพจารณา 4. เวยนแจงหนงสอเพอทราบหรอเพอถอปฏบตตอผเกยวของ

การสงหนงสอราชการ 1. ลงทะเบยนหนงสอสงเพอสงหนงสอไปยงสวนราชการเจาของเรองนน ๆ 2. สวนราชการผรบหนงสอลงลายมอชอรบในหนงสอนาสง การรางตอบหนงสอราชการ 1. รางและพมพหนงสอราชการเพอตอบโตหรอแจงการดาเนนการตอสวนราชการเจาของหนงสอ 2. นาเสนอผบงคบบญชาตามลาดบชน 3. ลงทะเบยนเลขทหนงสอออกเพอสงไปยงสวนราชการหรอบคคลภายนอก การขออนมตจดซอ

1. รางและพมพบนทกเพอขออนมตการจดซอ จดทา จดจางตอหวหนาสวนราชการ 2. ประสานหนวยงานทเกยวของเพอขอใบเสนอราคา 3. นาเสนอผขออนมตตอหวหนาสวนราชการตามลาดบชน 4. สงบนทกขออนมตจดซอ จดทา จดจางทไดรบอนมตใหหนวยงานทเกยวของ

ดาเนนการ การเบก – จายพสด

1. บนทกการขอเบกไปยงฝายพสดในวนจนทร และรบของไดในวนองคาร สปดาหละ 1 ครง

2. ลงทะเบยนรบของทเบก 3. จดเกบหลกฐานการรบของทขอเบกททางฝายพสดออกให

การจดทาฎกาเบกเงนคาตอบแทนการปฏบตงานนอกเวลาราชการ

1. บนทกขอมลวนปฏบตงานของเจาหนาททอยปฏบตงานนอกเวลาราชการลงในเครองคอมพวเตอรระบบงานคาตอบแทน

91

2. สรปยอดรวมจานวนเงนและจานวนวนทปฏบตงานนอกเวลาในวนสดทายของเดอนทปฏบตงาน

3. พมพและรวบรวมหลกฐานการจายเงนคาอาหารทาการนอกเวลาราชการ ใบสรปวนปฏบตงานนอกเวลาราชการวนธรรมดา – วนหยด หลกฐานเจาหนาท (ลงลายมอชอ)ปฏบตงานนอกเวลาราชการเสนอผบงคบบญชาพจารณาลงนาม

4. จดสงหลกฐานการปฏบตงานนอกเวลาราชการทผานการลงนามแลวสงฝายงบประมาณการเงนฯเพอดาเนนการเบกจายเงน การซอมแซมวสด เครองใชสานกงาน

1. บนทกแจงการขอซอมแซมไปยงฝายซอมบารงฯ 2. กรณฝายซอมบารงฯสามารถดาเนนการไดเรยบรอย ใหลงลายมอชอรบงานทสงซอม 3. กรณฝายซอมบารงฯไมสามารถซอมได ดาเนนการขออนมตสงชางนอกดาเนนการ

ตอไป การรบรองสาเนาประวตการรกษาพยาบาล

1. รบคารองลงทะเบยนรบ ตรวจสอบ คนเวชระเบยน ถายสาเนาประวต 2. ลงลายมอชอรบรองสาเนาประวตการรกษา 3. สงคารองและสาเนาประวตทรบรองแลวไปยงฝายบรหารฯ กรณคารองเสย

คาธรรมเนยม 4. แจงเจาของคารองมารบสาเนาประวต กรณคารองไมเสยคาธรรมเนยม 5. กรณสานกงานประกนสงคม หรอหมายศาล มหนงสอขอมา จดทาหนงสอตอบ

พรอมสาเนาประวตการรกษาผปวยทรบรองสาเนาเรยบรอยแลวสงกลบไปยงสวนราชการเจาของเรองนน ๆ การดาเนนคารองเพอการประกนชวต

1. รบคารองลงทะเบยนรบ ตรวจสอบ คนหา เวชระเบยน 2. สงคารองและเวชระเบยนผปวยนอก เวชระเบยนผปวยในใหเลขากลมงานดาเนนการ

สงใหแพทย ผเกยวของดาเนนการเขยนใบเคลมประกนชวต หรอออกใบรบรองแพทยตอไป การรายงานโรคตดตอทสาคญ

1. บนทกขอมลแบบรายงานผปวยโรคตดตอทสาคญแตละรายลงเครองคอมพวเตอร 2. บนทกขอมลแบบรายงานผปวยโรคตดตอทสาคญผปวยแตละรายไปยงกองระบาด

วทยา สานกอนามย โดยการ Online

92

การรายงานผปวยโรคเอดส 1. ลงทะเบยนผปวยเอดสของหนวยงาน 2. จดทาสาเนาเพอจดสงใหกองควบคมโรคเอดส สานกอนามย 1 ชด สานก

การแพทย 1 ชด การจดเตรยมชดเวชระเบยนผปวยใน

1. เบกแบบฟอรมเอกสารชดเวชระเบยนผปวยในจากฝายพสด จานวน 15 รายการ 2. จดเรยงเอกสารแบบฟอรมชดเวชระเบยนผปวยในตามทคณะกรรมการสารสนเทศ

และเวชระเบยนกาหนด 3. จายชดเวชระเบยนผปวยในใหแก คลนกศลยกรรมกระดก คลนกกมารเวชกรรม

คลนกสต- นร เวชกรรม คลนกจกษวทยา คลนกโสต ศอ นาสกหองบตรกลาง คลนกประกนสขภาพ คลนกอายรกรรมและคลนกนอกเวลาราชการทมาขอเบก ปญหา/อปสรรคในการปฏบตงาน

1. การปฏบตงานดานการเคลมประกนชวตและการสาเนาเวชระเบยนลาชา เนองจาก เวชระเบยนหาไมพบ แพทยสรปเวชระเบยนลาชา หอผปวยสงคนเวชระเบยนลาชา เวชระเบยนสญหาย

2. เครองใชสานกงานเสยใชเวลาในการสงซอมเปนเวลานานมาก แนวทางแกไข

ประสานกบหนวยงานทเกยวของใหตดตาม ตรวจสอบ หาสาเหตเพอแกไขหรอดาเนนการ

93

ภาคผนวก ข

รายนามผทรงคณวฒ

94

รายนามผทรงคณวฒ

นายแพทยชวทย ประดษฐบาทกา ผอานวยการโรงพยาบาลกลาง

นายแพทยณฐเวทย มกล นายแพทย ระดบชานาญการพเศษ

กลมงานศลยกรรมทวไป

โรงพยาบาลกลาง

แพทยหญงจฬาภรณ จตปารสทธ นายแพทย ระดบชานาญการพเศษ

กลมงานอายรกรรม

โรงพยาบาลกลาง

95

ภาคผนวก ค

จดหมายขออนเคราะหขอมล

96

97

98

ภาคผนวก ง

เครองมอทใชในการวจย

99

แบบสอบถาม

การปฏบตงานเวชระเบยนกบการเบกจายคาบรการทางการแพทย :

กรณศกษาโรงพยาบาลกลาง(แพทย)

คาชแจง

แบบสอบถามฉบบนเปนขอมลประกอบการทาวทยานพนธ นกศกษาปรญญาโท คณะสถตประยกต สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร (NIDA) เพอใหผลการศกษามความสมบรณและสามารถนาไปใชประโยชนแกหนวยงานทเกยวของได จงขอความรวมมอตอบแบบสอบถามใหครบถวนสมบรณ และใกลเคยงกบความคดของผตอบใหมากทสด กรณาตอบแบบสอบถามทกขอตามความเปนจรง ขอมลทไดจากการตอบแบบสอบถามน จะสรปออกมาเปนภาพรวม และคาตอบของทานจะเปนประโยชนอยางยงแกสวนรวม แบบสอบถามฉบบน ประกอบดวย 4 สวน คอ สวนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม สวนท 2 แรงจงใจและการใหความสาคญเกยวกบการปฏบตงานเวชระเบยนผปวยใน สวนท 3 ความรเรองระบบเบกจายคาบรการทางการแพทย สวนท 4 ขอเสนอแนะ สวนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม คาชแจง : โปรดทาเครองหมาย / ลงใน และ/หรอเตมขอความทตรงตามความเปนจรงลงในชองวางใหสมบรณ 1. เพศ (1) ชาย (2) หญง

2. อาย..............................ป

3. สถานภาพสมรส (1) โสด (2) ค

(3) หมาย (4) หยา/แยกกนอย

4. ตาแหนง.............................................................

5. กลมงานททานปฏบตงาน

(1) กลมงานอายรกรรม (2) กลมงานศลยกรรม

(3) กลมงานสต-นรเวชกรรม (4) กลมงานกมารเวชกรรม

(5) กลมงานโสต ศอ นาสก (6) กลมงานจกษกรรม

(7) กลมงานศลยกรรมกระดก (8) อนๆ (ระบ)................................

100

6. ประสบการณในการสรปเวชระเบยน..................................ป

7. ทานมหนาทงานรบผดชอบใดบาง

(1) งานตรวจรกษา (2)งานตรวจรกษาและงานบรหาร

(3) งานตรวจรกษา งานบรหาร และงานสอนนกศกษาแพทย

(4) งานตรวจรกษา งานบรหาร งานสอนนกศกษาแพทย และงานอนๆ(ระบ).................

(5) งานตรวจรกษา งานสอนนกศกษาแพทย

8. จานวนผปวยจาหนายออกจากโรงพยาบาลททานตองทาการสรปเวชระเบยนในแตละวนม

จานวนเฉลย.................ราย

สวนท 2แรงจงใจและการใหความสาคญเกยวกบการปฏบตงานเวชระเบยนผปวยใน 1. ทานคดวาแรงจงใจตอการสรปเวชระเบยนผปวยใน คอ

(1) คาตอบแทนในการสรปเวชระเบยนผปวยใน (รายฉบบ) (2) เงนเดอน

(3) เปนหนาท (4) อนๆ(ระบ)..........

2. ทานคดวาในการสรปเวชระเบยนของทานในปจจบน ทานใหความสาคญในการสรปเวช

ระเบยนผปวยในหรอไม

(1) ไมใหความสาคญเลย (2) ใหความสาคญนอย

(3) ใหความสาคญปานกลาง (4) ใหความสาคญมาก

(5) ใหความสาคญมากทสด

3. ทานใหความสาคญตอภาระงานตอไปนอยางไร

ลกษณะงาน ลาดบท

1 2 3 4

(1) งานตรวจรกษา

(2) งานบรหาร

(3) งานสอนนกศกษาแพทย

(4) งานสรปเวชระเบยนผปวยใน

101

4. เมอทานไดรบเวชระเบยนผปวยในหลงจาหนายแลว ทานใชเวลาในการสรปเวชระเบยน

(1) สรปทนทหลงผปวยจาหนาย (2) สรปภายใน 1 สปดาห

(3) สรปภายใน 10 วน (4) สรปภายใน 1 เดอน

(5) อนๆ(ระบ)..................................

5. กรณททานตองไปประชม / ลาพกรอน / ลากจ ตดตอกนเกน 1 สปดาห ทานมวธดาเนนการ

เกยวกบการสรปเวชระเบยนผปวยในอยางไร

(1) สรปเวชระเบยนผปวยในใหเสรจกอน

(2) ฝากแพทยทานอนสรปเวชระเบยนผปวยในให

(3) สรปเวชระเบยนผปวยในหลงจากประชม / ลาพกผอน / ลากจ

(4) อนๆ (โปรดระบ)............................

6. ทานคดวาการสรปเวชระเบยนลาชามผลกระทบตอโรงพยาบาลอยางไร(ตอบไดมากกวา1ขอ)

(1) ไมมผลกระทบ

(2) มผลกระทบตอการจดทาสถตโรงพยาบาล

(3) มผลทาใหโรงพยาบาลสญเสยรายได

7. ทานคดวาการสรปเวชระเบยนผปวยในเปนการเพมภาระงานของทานหรอไม

(1) ไมเพม (2) เพมเลกนอย

(3) เพมปานกลาง (4) เพมมาก

(5) เพมมากทสด

8. ทานมปญหาในการสรปการวนจฉยโรค และผาตดตามแบบฟอรมการสรปเวชระเบยนผปวย

ใน ในปจจบนหรอไม

(1) ไมม

(2) ม ปญหาคอ

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

............................................................................................

9. ในระบบแพทยศกษา มหลกสตรในการสรปเวชระเบยนหรอไม

(1) ม (2) ไมม

102

10. ทานมความรเกยวกบการใหรหสโรค รหสผาตดหรอไม

(1) ม (2) ไมม

สวนท 3 ความรเรองเวชระเบยนและระบบเบกจายคาบรการทางการแพทย

หวขอ ใช ไมใช

1. เวชระเบยนเปนสงสะทอนถงคณภาพการบรการโรงพยาบาล

2. วตถประสงคของการบนทกเวชระเบยนเพอใชสอสารขอมลของการรกษา

3. Principal Diagnosis อาจมไดหลายโรค

4. เมอผปวยสทธประกนสขภาพถวนหนา จาหนายออกจากโรงพยาบาลแลวทางโรงพยาบาลไมจาเปนตองสงขอมลเพอทาการเรยกเกบคาชดเชยบรการทางการแพทย เนองจากไดรบเงนเหมาจายรายหวแลว

5. การสรปเวชระเบยนผปวยในมความสมพนธกบระบบการเบก-จายคารกษาพยาบาลของโรงพยาบาล

6. หลงจากผปวยสทธประกนสขภาพถวนหนาจาหนายออกจากโรงพยาบาล ตองสงขอมลเรยกเกบคาชดเชยบรการทางการแพทยภายใน 30 วน

7.หลงจากผปวยสทธประกนสงคมจาหนายออกจากโรงพยาบาล ตองสงขอมลเรยกเกบคาชดเชยบรการทางการแพทยภายใน 45 วน

8. หลงจากผปวยสทธตนสงกดจาหนายออกจากโรงพยาบาล ตองสงขอมลเรยกเกบคาชดเชยบรการทางการแพทยภายใน 45 วน

9. กรณทสรปเวชระเบยนผปวยใน ไมทนเวลา มผลกระทบตอรายรบของ

โรงพยาบาล

สวนท 4 ขอเสนอแนะ

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

103

แบบสอบถาม

การปฏบตงานเวชระเบยนกบการเบกจายคาบรการทางการแพทย :

กรณศกษาโรงพยาบาลกลาง (Coder)

คาชแจง

แบบสอบถามฉบบนเปนขอมลประกอบการทาวทยานพนธ นกศกษาปรญญาโท คณะ

สถตประยกต สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร (NIDA) เพอใหผลการศกษามความสมบรณ

และสามารถนาไปใชประโยชนแกหนวยงานทเกยวของได จงขอความรวมมอตอบแบบสอบถาม

ใหครบถวนสมบรณ และใกลเคยงกบความคดของผตอบใหมากทสด

กรณาตอบแบบสอบถามทกขอตามความเปนจรง ขอมลทไดจากการตอบแบบสอบถาม

น จะสรปออกมาเปนภาพรวม และคาตอบของทานจะเปนประโยชนอยางยงแกสวนรวม

แบบสอบถามฉบบน ประกอบดวย 4 สวน คอ สวนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม สวนท 2 แรงจงใจและการใหความสาคญเกยวกบการปฏบตงานเวชระเบยนผปวยใน

สวนท 3 ความรเรองระบบเบกจายคาบรการทางการแพทย สวนท 4 ขอเสนอแนะ

สวนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

1. เพศ (1) ชาย (2) หญง

2. อาย......................................ป

3. สถานภาพสมรส (1) โสด (2) ค

(3) หมาย (4) หยา/แยกกนอย

4. ตาแหนงในปจจบน...........................................................................

5. ปจจบนทานปฏบตงานท

(1) งานเวชระเบยน (2) ศนยประกนสขภาพ

(3) ฝายการพยาบาล (4) ฝายบรหารงานทวไป

(5) ศนยสารสนเทศ (6) อนๆ(ระบ)..................................

6. ประสบการณในการใหรหสโรค...........................................................ป

104

7. ทานมงานรบผดชอบใดบาง

(1) งานใหรหสเตมเวลา (2) งานใหรหส/งานหองบตร

(3) งานใหรหส/งานสถต (4) งานใหรหส/งานหองบตร/งานสถต

(5) งานใหรหส/งานเรยกเกบคาชดเชยฯ (6) อนๆ(ระบ).....................

8. จานวนผปวยทจาหนายออกจากโรงพยาบาลททานตองทาการใหรหสในแตละวนมจานวน

เฉลย.........................ราย

9. ทานเคยเขารบการอบรมการใหรหสโรค/รหสผาตดและหตถการหรอไม

(1) เคย(ไปขอท 10) (2) ไมเคย (ขามไปตอบขอ 11)

10. กรณทเคยเขารบการฝกอบรม ทานตองการเขาฝกอบรมตออกหรอไม

(1) ตองการ (2) ไมตองการ เพราะ..................................

11. กรณไมเคยเขารบการฝกอบรม ทานตองการเขารบการฝกอบรมหรอไม

(1) ตองการ (2) ไมตองการ เพราะ..................................

105

สวนท 2 แรงจงใจและการใหความสาคญเกยวกบการปฏบตงานเวชระเบยนผปวยใน 1. ทานคดวาแรงจงใจตอการปฏบตงานการใหรหสคอ (1) คาตอบแทนในการใหรหสผปวยใน (รายฉบบ) (2) เงนเดอน (3) เปนหนาท (4) อนๆ (ระบ)................... 2. ทานคดวาในการปฏบตงานใหรหสของทานในปจจบน ทานใหความสาคญในการปฏบตงานใหรหสอยางไร

(1) ไมใหความสาคญเลย (2) ใหความสาคญนอย (3) ใหความสาคญปานกลาง (4) ใหความสาคญมาก (5) ใหความสาคญมากทสด

3. ทานใหความสาคญตอภาระงานตอไปนอยางไร

ลกษณะงาน ความสาคญอนดบ ท

1 2 3

(1) งานใหรหสโรค

(2) งานสถต

(3) งานคณภาพ

คาชแจง : โปรดทาเครองหมาย ทตรงกบระดบความคดของทาน 1 หมายถง เหนดวยนอยทสด 2 หมายถง เหนดวยนอย 3 หมายถง เหนดวยปานกลาง 4 หมายถง เหนดวยมาก 5 หมายถง เหนดวยมากทสด

ปจจยทมผลตอการปฏบตงานการใหรหส ระดบความคดเหน

5 4 3 2 1

4. ผปวยทมระยะเวลานอนรกษาในโรงพยาบาลมากกวา 30 วน ทาให

ตองใชเวลาในการใหรหสมากขน

5. ผปวยทใสทอชวยหายใจ (ventilation) ทาใหตองใชเวลาในการให

รหสมากขน

106

ปจจยทมผลตอการปฏบตงานการใหรหส ระดบความคดเหน

5 4 3 2 1

6. ผปวยทมแพทยผรวมรกษาหลายทาน ทาใหเกดปญหาวาแพทยทานใดจะเปนผสรปเวชระเบยน

7. อานลายมอแพทยไมออก

8. แพทยใชคายอในการคาวนจฉยทไมเปนสากลหรอมไดหลาย

ความหมาย

9. ผใหรหสขาดความร ประสบการณ รวมทงความชานาญในการใหรหส

10. จานวนผปฏบตงานการใหรหส ไมเพยงพอกบปรมาณงานทไดรบ

11. ทานไดรบความรวมมอจากแพทยในการสรปเวชระเบยนใหทนเวลา

12. ทานไดรบเวชระเบยนผปวยในเพอทาการใหรหสหลงจากผปวย

จาหนายภายใน 7 วน

13. โดยทวไปขอมลการวนจฉยโรคและหตถการทรกษาผปวยไดสรปไว

ในใบสรป (Summary sheet) มความครบถวน สมบรณ

14. ผปฏบตงานการใหรหสขาดแรงจงใจในการปฏบตงานเนองจาก

14.1 ไมมความกาวหนาในวชาชพ

14.2 ขาดการสนบสนน สงเสรมดานการพฒนาความรในการใหรหส

14.3 ขาดการสนบสนนจากผบงคบบญชา

สวนท 3 ความรเรองเวชระเบยนและระบบเบกจายคาบรการทางการแพทย

หวขอ ใช ไมใช

1. เวชระเบยนเปนสงสะทอนถงคณภาพบรการในโรงพยาบาล

2. วตถประสงคของการบนทกเวชระเบยนเพอใชสอสารขอมลของการรกษา

107

หวขอ ใช ไมใช

3. Principal Diagnosis อาจมไดหลายโรค

4. เมอผปวยสทธประกนสขภาพถวนหนา จาหนายออกจากโรงพยาบาลแลวทางโรงพยาบาลไมจาเปนตองสงขอมลเพอทาการเรยกเกบคาชดเชยบรการทางการแพทย เนองจากไดรบเงนเหมาจายรายหวแลว

5. การสรปเวชระเบยนผปวยในมความสมพนธกบระบบการเบก-จายคารกษาพยาบาลของโรงพยาบาล

6. หลงจากผปวยสทธประกนสขภาพถวนหนาจาหนายออกจากโรงพยาบาล ตองสงขอมลเรยกเกบคาชดเชยบรการทางการแพทยภายใน 30 วน

7. หลงจากผปวยสทธประกนสงคมจาหนายออกจากโรงพยาบาล ตองสงขอมลเรยกเกบคาชดเชยบรการทางการแพทยภายใน 45 วน

8. หลงจากผปวยสทธตนสงกดจาหนายออกจากโรงพยาบาล ตองสงขอมลเรยกเกบคาชดเชยบรการทางการแพทยภายใน 45 วน

9. กรณใหรหสโรค/รหสผาตด เพอสงเบกคาชดเชยบรการทางการแพทย ไม

ทนเวลา มผลกระทบตอรายรบของโรงพยาบาล

สวนท 4 ขอเสนอแนะ

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

108

แบบสอบถาม

การปฏบตงานเวชระเบยนกบการเบกจายคาบรการทางการแพทย :

กรณศกษาโรงพยาบาลกลาง(เจาหนาทศนยประกนสขภาพ)

คาชแจง

แบบสอบถามฉบบนเปนขอมลประกอบการทาวทยานพนธ นกศกษาปรญญาโท คณะ

สถตประยกต สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร (NIDA) เพอใหผลการศกษามความสมบรณ

และสามารถนาไปใชประโยชนแกหนวยงานทเกยวของได จงขอความรวมมอตอบแบบสอบถาม

ใหครบถวนสมบรณ และใกลเคยงกบความคดของผตอบใหมากทสด

กรณาตอบแบบสอบถามทกขอตามความเปนจรง ขอมลทไดจากการตอบแบบสอบถาม

น จะสรปออกมาเปนภาพรวม และคาตอบของทานจะเปนประโยชนอยางยงแกสวนรวม

แบบสอบถามฉบบน ประกอบดวย 4 สวน คอ

สวนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

สวนท 2 แรงจงใจและการใหความสาคญเกยวกบการปฏบตงานเวชระเบยนผปวยใน สวนท 3 ขอเสนอแนะ

สวนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

1. เพศ (1) ชาย (2) หญง

2. อาย......................................ป

3. สถานภาพสมรส (1) โสด (2) ค

(3) หมาย (4) หยา/แยกกนอย

4. ตาแหนงในปจจบน..................................................................................

5. ปจจบนทานปฏบตงานท

(1) งานเวชระเบยน (2) ศนยประกนสขภาพ

(3) ฝายการพยาบาล (4) ฝายบรหารงานทวไป

(5) ศนยสารสนเทศ (6) อนๆ(ระบ).........................

6. ระยะเวลาททานปฏบตงานในการสงขอมลผปวยใน NHSO/E-claim .................................ป

109

7. ทานมหนาทงานรบผดชอบใดบาง(ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

(1) สงขอมลขอชดเชยคาบรการฯ (2) รบ-สงหนงสอภายในหนวยงาน

(3) รบเรองราวรองทกขจากผปวย (4) พบผปวย

(5) ประสานงานกบ สปสช. (6) อนๆ(ระบ).........................................

8. จานวนขอมลผปวยในทสงเบกคาชดเชยคาบรการทางการแพทยผานโปรแกรม NHSO/E-

claim เฉลยตอเดอน........ราย

สวนท 2 แรงจงใจและการใหความสาคญเกยวกบการปฏบตงานเวชระเบยนผปวยใน กรณาใสเครองหมาย / ในชอง ททานเลอกหรอเตมขอความในชองวาง ตรงกบความเปน

จรง

1. ทานคดวาแรงจงใจในการสงขอมลขอรบชดเชยคาบรการทางการแพทยใหทนเวลา คอ

(1) คาตอบแทนพเศษ (2) เงนเดอน

(3) เปนหนาท (4) อนๆ (ระบ).....................................

2. ทานคดวาในการสงขอมลเบกชดเชยคาบรการทางการแพทยของทานในปจจบน ทานให

ความสาคญในการสงขอมลอยางไร

(1) ไมใหความสาคญเลย (2) ใหความสาคญนอย

(3) ใหความสาคญปานกลาง (4) ใหความสาคญมาก

(5) ใหความสาคญมากทสด

3. ทานใหความสาคญตอภาระงานตอไปนอยางไร (ใหเรยงลาดบตามความสาคญ)

ลกษณะงาน ความสาคญอนดบ ท

1 2 3 4 5

(1) งานสงขอมลชดเชยคาบรการ

(2) งานรบเรองราวรองทกขจากผปวย

(3) งานประสานงานกบ สปสช.

(4) งานรบสงหนงสอภายในหนวยงาน

(5) งานพบผปวย

110

4. จานวนเจาหนาทผรบผดชอบในการบนทกขอมลผปวยในลงในโปรแกรม NHSO/E-Claim

.....................คน

5. จานวนครงในการสงขอมลผปวยในผานโปรแกรม NHSO/E-Claim ไปยงสานกงาน

หลกประกนสขภาพแหงชาตเฉลยตอ เดอน............................ครง

6. ทานมการคดเลอกเวชระเบยนผปวยในเพอสงขอชดเชยคาบรการทางการแพทยอยางไร ตามลาดบวนทจาหนาย กอน-หลง

เวชระเบยนฉบบใดสงมาใหทานกอนกสงขอมลกอนไมไดดวนทจาหนาย

อนๆ (ระบ).....................................................

7. ทานมระบบการตรวจสอบเวชระเบยนผปวยในทจาหนายแลววาไดรบการสงขอมลขอชดเชย

คาบรการทางการแพทยครบทกรายหรอไม

ม ไมม

8. ทานเตรยมขอมลสงเพอขอชดเชยคาบรการทางการแพทยโดย

การ Import ขอมล Standard data set แลวบนทกเพมดวยระบบ Manual การบนทกขอมลในระบบ Manual เทานน อนๆ (ระบ)............................................... 9. ทานทราบหรอไมถงผลกระทบตอโรงพยาบาลจากการสงขอมลชดเชยคาบรการทางการ

แพทยไมทนเวลา

ทราบ ไมทราบ

10. ทานคดวาการขอแกไขขอมลดวยวธใดทสะดวกและทานพอใจ

ขอแกไขขอมลเปนระบบเอกสาร

ขอแกไขขอมลเปนระบบอเลกทรอนกส

11. ทานคดวาการบนทกคาใชจายอยางละเอยด ในบางเงอนไขทขอชดเชยคาบรการทางการ

แพทย เชน AE,HC เหมาะสมหรอไม

เหมาะสม ไมเหมาะสม

12. ทานทราบหรอไมวาสานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาตมการเปลยนแปลงแนวทางการ

ขอชดเชยคาบรการทางการแพทยทกป

ทราบ ไมทราบ

111

กรณาใสเครองหมาย / ทตรงกบความคดเหนของทานตามความเปนจรง

ปจจย

ระดบความคดเหน

มาก

ทสด

มาก ปาน

กลาง

นอย นอย

ทสด

13. ระบบ Internet ในโรงพยาบาลของทานสามารถสงขอมลไดอยางมประสทธภาพ

14. ประสทธภาพของโปรแกรมบนทกขอมลการใหบรการผปวยภายในโรงพยาบาลของทาน

15. ผบรหารของทานใหความสาคญและสนบสนนงาน

ของทาน

16. ผบรหารของทานรบทราบผลการสงขอมลขอชดเชยคาบรการทางการแพทยจาก Statement ทกเดอน

17. กรณททานสงขอมลขอชดเชยคาบรการทางการแพทยไมทนเวลาเนองจากปญหาระบบการบรหารจดการภายในโรงพยาบาล ผบรหารของทานสามารถใหความชวยเหลอทานไดเสมอ

18. ผบรหารของทานอนมตใหทานเบกคาตอบแทนนอกเวลาราชการไดทกครงททานสงขอมลคาชดเชยไมทน

19. ผบรหารของทานยกยองชมเชยผลงานของทาน

112

สวนท 3 ความรเรองเวชระเบยนและระบบเบกจายคาบรการทางการแพทย

หวขอ ใช ไมใช

1. เวชระเบยนเปนสงสะทอนถงคณภาพบรการในโรงพยาบาล

2. วตถประสงคของการบนทกเวชระเบยนเพอใชสอสารขอมลของการรกษา

3. Principal Diagnosis อาจมไดหลายโรค

4. เมอผปวยสทธประกนสขภาพถวนหนา จาหนายออกจากโรงพยาบาลแลวทางโรงพยาบาลไมจาเปนตองสงขอมลเพอทาการเรยกเกบคาชดเชยบรการทางการแพทย เนองจากไดรบเงนเหมาจายรายหวแลว

5. การสรปเวชระเบยนผปวยในมความสมพนธกบระบบการเบก-จายคารกษาพยาบาล ของโรงพยาบาล

6. หลงจากผปวยสทธประกนสขภาพถวนหนาจาหนายออกจากโรงพยาบาล ตองสงขอมลเรยกเกบคาชดเชยบรการทางการแพทยภายใน 30 วน

7. หลงจากผปวยสทธประกนสงคมจาหนายออกจากโรงพยาบาล ตองสงขอมลเรยกเกบคาชดเชยบรการทางการแพทยภายใน 45 วน

8. หลงจากผปวยสทธตนสงกดจาหนายออกจากโรงพยาบาล ตองสงขอมลเรยกเกบคาชดเชยบรการทางการแพทยภายใน 45 วน

9. กรณสงขอมลเบกคาชดเชยบรการทางการแพทย ไมทนเวลา มผลกระทบตอ

รายรบของโรงพยาบาล

สวนท 4 ขอเสนอแนะ

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

ประวตผเขยน

ชอ นามสกล นางสาวพรฬหพร แสนแพง ประวตการศกษา สาธารณสขศาสตรบณฑต

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตเฉลมพระเกยรตจงหวดสกลนคร

ปทสาเรจการศกษา พ.ศ. 2551 ประสบการณทางาน พ.ศ. 2547 – 2549 เจาหนาทเวชสถต โรงพยาบาลเตางอย จงหวดสกลนคร พ.ศ. 2549 – ปจจบน เจาพนกงานเวชสถต โรงพยาบาลกลาง กรงเทพมหานคร