ถอดรหัสการสื่อข่าว-a case study

รายงานการศึ�กษา

การเข้�ารหั�สใหัม่�ในข้�าวพยากรณ์�อากาศึ

จั�ดทำ�าโดย

นายส�ระชั�ย ชั!ผกาเลข้ทำะเบี%ยน 5007300030

เสนอ

ผศึ.ดร. ทำ�ศึน%ย� บี�นนาค

รายงานการศึ�กษาน%'เป็)นส�วนหัน�*งข้องว+ชัาระบีบีส�งคม่ก�บีทำฤษฎี%ทำางการส.*อสาร

หัล�กส!ตรป็ร�ชัญาด�ษฎี%บี�ณ์ฑิ+ต สาข้าส.*อสารม่วลชัน ภาค 1 ป็3การศึ�กษา 2550

คณ์ะวารสารศึาสตร�และส.*อสารม่วลชัน ม่หัาว+ทำยาล�ยธรรม่ศึาสตร�

การเข้�ารหั�สใหัม่�ในข้�าวพยากรณ์�อากาศึ

ความ่ส�าค�ญข้องป็6ญหัาขาวพยากรณ์อากาศนั บว�าเป็�นัเร��องที่��มี�ความีสำ�าค ญของว�ถี�ชี�ว�ตของ

ป็ระชีาชีนั เพราะเป็�นัข#อมี$ลข�าวสำารเพ��อการเต�อนัภั ยหร�อการบอกย�(าให#ป็ระชีาชีนัได้#เตร�ยมีต วร บมี�อก บสำถีานัการณ์ของสำภัาพอากาศที่��เป็ล��ยนัไป็ในัเวลาอ นัใกล#ที่��ก�าล งจะมีาถี-ง แต�อย�างไรก/ตามีร$ป็แบบ เนั�(อหา และล�ลาภัาษาในัข�าวพยากรณ์อากาศเป็�นัที่��ที่ราบก นัด้�ว�ามี�ความีเป็�นัที่างการค�อนัข#างสำ$งซึ่-�งเป็�นัเร��องที่��เก��ยวข#องก บความีถี$กต#อง ความีชี ด้เจนั และความีเป็�นัสำากล เป็�นัสำ�าค ญ ซึ่-�งล กษณ์ะเชี�นันั (นัอาจก�อให#เก�ด้ผลต�อผ$#ร บสำารแตกต�างก นัไป็ที่ (งในัด้#านัการเป็3ด้ร บผ�านัล�ลาภัาษาและความีนั�าเชี��อของการนั�าเสำนัอข�าวพยากรณ์อากาศแบบที่��เป็�นัอย$�ในัป็4จจ5บ นั แต�ในัที่างตรงก นัข#ามีการนั�าเสำนัอในัล กษณ์ะที่��มี�ความีเป็�นัที่างการสำ$งอาจก�อให#เก�ด้ความีร$ #สำ-กไกลต วของป็ระชีาชีนั อ�กที่ (งไมี�เข#าใจในัภัาษาที่��เป็�นัที่างการหร�อภัาษาสำากลที่��มี�ล กษณ์ะเฉพาะด้#านั ที่�าให#การสำ��อสำารล#มีเหลวไมี�ป็ระสำบความีสำ�าเร/จได้#

ป็รากฎการณ์การนั�าเสำนัอข�าวพยากรณ์อากาศร$ป็แบบใหมี� รายการ“

สำ5ด้สำ ป็ด้าหพยากรณ์อากาศ ของสำถีานั�โที่รที่ ศนัไอที่�ว�ในัชี�วงสำ5ด้สำ ป็ด้าห”

ต (งแต�ต#นัเด้�อนักรกฎาคมี พ.ศ. 2550 ที่��ผ�านัมีา นั บว�าเป็�นัการนั�าเสำนัอข�าวพยากรณ์อากาศที่��แตกต�างแหวกแนัวไป็จากล กษณ์ะการนั�าเสำนัอข�าวพยากรณ์อากาศของรายการข�าวในัสำถีานั�โที่รที่ ศนัชี�องอ��นัๆ อย�างเด้�นัชี ด้ ที่ (งในัด้#านัร$ป็แบบล�ลาการนั�าเสำนัอ ภัาษาที่��ใชี# ตลอด้จนับ5คคล�กการแต�งต วของพ�ธี�กรหล กในัรายการ โด้ยเนั#นัใชี#ร$ป็แบบการนั�าเสำนัอที่��ไมี�เป็�นัที่างการ และมี�ความีใกล#ชี�ด้เป็�นัก นัเองค�อนัข#างสำ$ง ตลอด้จนัเนั�(อหาที่��มี�ล กษณ์ะการนั�าเสำนัอที่��เป็ล��ยนัไป็โด้ยเนั#นัในัข�าวพยากรณ์อากาศที่��เก��ยวข#องก บว�ถี�ชี�ว�ตของผ$#คนัในัที่5กภั$มี�ภัาค ตลอด้จนัมี�การนั�าเสำนัอเร��องราวอ��นัๆ สำอด้แที่รกเข#ามีา

การน�าเสนอข้�าวพยากรณ์�อากาศึข้องสถาน%โทำรทำ�ศึน�ไอทำ%ว%จั�งน�บีได�ว�า เป็)นการเข้�ารหั�สในการส.*อสารใหัม่�ถ�ายทำอดไป็ย�งป็ระชัาชันผ!�ร�บี

1

สารทำ%*หัลากหัลายกว�างข้วาง กระบวนัการสำ��อสำารที่��ป็ระกอบด้#วยการเข#ารห สำและถีอด้รห สำต (งแต�ผ$#สำ�งสำาร ผ�านัเนั�(อหาและร$ป็แบบนั�าเสำนัอไป็ย งผ$#ร บสำารให#มี�การถีอด้รห สำอย�างต�อเนั��อง นั บว�าเป็�นัสำ��งที่��จะที่�าให#เข#าป็รากฎการณ์ด้ งกล�าวได้#อย�างชี ด้เจนัมีากย��งข-(นั และย งนั�าไป็สำ$�การหาข#อสำร5ป็ในัฐานัะที่างเล�อกใหมี�ของการนั�าเสำนัอข�าวสำารพยากรณ์อากาศได้#อ�กด้#วย

ว�ตถ�ป็ระสงค�การศึ�กษา

1. เพ��อศ-กษาล กษณ์ะการสำ��อความีหมีายของล กษณ์ะร$ป็แบบและล�ลาการนั�าเสำนัอข�าวพยากรณ์อากาศแนัวใหมี�ในัรายการสำ5ด้สำ ป็ด้หพยากรณ์อากาศ

สำถีานั�โที่รที่ ศนัไอที่�ว� 2. ค#นัหาป็4จจ ยที่��มี�อ�ที่ธี�พลต�อก�าหนัด้การนั�าเสำนัอรายการข�าว

พยากรณ์รายการด้ งกล�าว 3. เพ��อศ-กษาผลล พธีจากการนั�าเสำนัอรายการข�าวพยากรณ์อากาศ

ร$ป็แบบใหมี�ด้ งกล�าว

แนวค+ดและงานการศึ�กษาทำ%*เก%*ยวข้�องจากการที่บที่วนัวรรณ์กรรมี (Literature review) งานัศ-กษา

ว�จ ยในัเร��องเก��ยวก บกระบวนัการสำ��อสำารข�าวพยากรณ์อากาศ พบเพ�ยงชี�(นัเด้�ยวค�อ งานัว�ที่ยานั�พนัธีของของมีาล�นั� มี�ลาภัสำมี (2543) ศ-กษาเร��อง การเป็9ดร�บี ความ่เข้�าใจั และความ่พ�งพอใจั และการใชั�ป็ระโยชัน�จัากข้�าวพยากรณ์�อากาศึข้องผ!�ป็ระกอบีอาชั%พป็ระม่ง ที่��พบว�า ป็ระชีากรสำ�วนัใหญ�เป็3ด้ร บข�าวสำารพยากรณ์อากาศจากสำ��อโที่รที่ ศนัมีากกว�าสำ��อว�ที่ย5กระจายเสำ�ยง โด้ยมี�ความีพ-งพอใจในัการเป็3ด้ร บระด้ บป็านักลางเที่�านั (นั ที่ (งนั�(กล5�มีต วอย�างสำ�วนัใหญ�ย งไมี�ค�อยเข#าใจความีหมีาย ค�าศ พที่ และเกณ์ฑ์การพยากรณ์ภัาวะฝนั ความีกด้อากาศ คล��นัความีร#อนั ฟ้?าหล ว แต�เข#าใจด้�เฉพาะเร��องอ5ณ์หภั$มี�ร#อนั หนัาว และเร��องคล��นัในัที่ะเล

2

มีาล�นั�ได้#เสำนัอแนัะว�า โที่รที่ ศนัควรสำนั บสำนั5นัการเผยแพร�ข�าวสำารด้#านันั�(ให#มีากเหมีาะสำมีก บแต�ละภั$มี�ภัาคและล กษณ์ะการป็ระกอบอาชี�พด้#วยร$ป็แบบที่��นั�าสำนัใจสำอด้คล#องก บเวลาของผ$#ร บสำาร ขณ์ะที่��ว�ที่ย5กระจายเสำ�ยงควรให#ความีสำนัใจข�าวพยากรณ์อากาศโด้ยควรมี�การรายงานัที่��บ�อย และตรงก บความีต#องการของป็ระชีาชีนัในัพ�(นัที่��

จากล กษณ์ะด้ งกล�าวชี�(ให#เห/นัว�าการสำ��อสำารในัเร��องของข�าวพยากรณ์อากาศผ�านัสำ��อโที่รที่ ศนันั (นัมี�ความีสำ�าค ญแต�ที่ว�าย งมี�ความีสำล บซึ่ บซึ่#อนัในัการสำ��อความีหมีายอย$�มีาก ที่ (งนั�(การนั�าเสำนัอข�าวสำารผ�านัโที่รที่ ศนันั บได้#ว�าเป็�นัเร��องของกระบวนัการสำ��อความีหมีายผ�านัระบบการเข#ารห สำผ�านัระบบความีหมีาย (sign system) ที่��ผ$#สำ�งสำารเองสำามีารถีป็ระกอบสำร#างความีจร�งด้#วยกลย5ที่ธีต�างๆ ผ�านัสำ��อโที่รที่ ศนั ขณ์ะที่��ผ$#ร บสำารเองก/สำามีารถีที่��จะเล�อกก�าหนัด้ความีหมีายของต วสำารที่��สำ��อออกมีาแตกต�างก นัไป็ตามีภั$มี�หล งและฐานัค�ด้ของตนั

ด้ งที่��ป็รากฎในัว�ที่ยานั�พนัธีของ อารยา ถีาวรว นัชี ย (2539) เร��อง ภาพล�กษณ์�ข้องว%รบี�ร�ษแบีบีผ!�ร�ายกล�บีใจัทำ%*ป็รากฎีในส.*อม่วลชัน ที่��ชี�(ให#เห/นัว�า ผ$#ผล�ตรายการสำามีารถีใชี#กลย5ที่ธีต�างๆ ที่ (งในัด้#านับที่โที่รที่ ศนั ล�ลาการนั�าเสำนัอ การจ ด้องคป็ระกอบภัาพ การพ$ด้ตอกย�(าต�างๆ เพ��อเนั#นัย�(าต วสำารที่��มี5�งสำ��อให#เห/นัถี-งความีเป็�นัว�รบ5ร5ษในัต วผ$#เคยกระที่�าผ�ด้แต�ได้#กล บใจแล#ว แต�แมี#กระนั (นัก/ตามีผ$#ชีมีที่��เป็�นัผ$#ร บสำารที่��มี�พ�(นัฐานัอาชี�พที่��ต�างก นัก/ต�ความีก�าหด้นัความีหมีายจากการเป็3ด้ร บเร��องนั�(ไป็ในัแนัวที่างที่��ไมี�เหมี�อนัก นัเลย

ล กษณ์ะด้ งกล�าวสำะที่#อนัให#เห/นัว�ากรอบแนัวค�ด้การสำ��อสำารที่��มี�ร$ป็แบบล กษณ์ะที่างตรง (linear communication model) เพ�ยงอย�างเด้�ยวไมี�เพ�ยงพอในัการอธี�บายกระบวนัการระหว�างการเข#ารห สำและถีอด้รห สำที่ (งในัสำ�วนัของผ$#สำ�งสำาร และผ$#ร บสำารผ�านัสำ��อโที่รที่ ศนัได้#อย�างรอบด้#านั

Stuart Hall (Stuart Hall, 1997, pp.19-21) การสำ��อสำารเพ��อสำ��อความีหมีายระหว�างก นันั (นัเป็�นัเร��องการป็ระกอบสำร#างระบบรห สำ

3

(sign system)เพ��อการสำ��อความีหมีายผ�านัต วแที่นัในัระบบภัาษา สำ ญล กษณ์ะต�างๆ ที่��จ ด้ระบบก นัเข#าเพ��อเป็�นัต วแที่นัสำ��อความีหมีายของแนัวความีค�ด้ต�างๆ ที่��ต#องอาศ ยคนัที่��อย$�ในัระบบว ฒนัธีรรมีเด้�ยวก นัจ-งจะสำามีารถีเข#าใจความีหมีายระหว�างก นัได้#

ในัภัาพรวมีแล#ว Stuart Hall ( Jame Procter, 2004,pp59-

69) ชี�(ว�า ในัระบบการสำ��อสำารจากผ$#สำ�งสำารไป็ย งผ$#ร บสำารนั (นัไมี�ได้#เก�ด้ข-(นัอย�างตรงไป็ตรงมีา เพราะการสำ��อความีหมีายจากต วสำารไมี�ใชี�เร��องง�ายที่��จะก�าหนัด้และถี�ายที่อด้อย�างตรงไป็ตรงมีาจากผ$#สำ�งสำารเที่�านั (นั และต วผ$#ร บสำารเองก/ไมี�ใชี�เป็�นัผ$#ที่��จะเป็3ด้ร บความีหมีายของสำารนั (นัอย�างตรงตามีที่��ผ$#สำ�งสำารต#องการ

ที่ (งนั�(ในัสำ�วนัผ$#สำ�งสำารมี�เคร��องมี�อในัการเข#ารห สำหลากหลายด้#านัที่ (งในัด้#านัความีสำามีารถีในัการเล�อก (selection) ป็ระเภัที่และองคป็ระกอบต วแที่นัเพ��อการต�ด้ต (งรห สำ การเชี��อมีโยง(linking)ภัาพและเสำ�ยง การเนั#นัย�(านั�าเสำนัอ(mode of address) ผ�านัภัาษา บที่พ$ด้ มี5มีกล#อง

ขณ์ะที่��ผ$#ร บสำารเองก/มี�ระบบการถีอด้รห สำ ผ�านัการเล�อกร บ (selective perception) และเล�อกต�ความีหมีายของรห สำสำาร (preferred reading) ซึ่-�งมี� 3 ล กษณ์ะค�อ หนั-�ง) การถีอด้รห สำได้#สำอด้คล#องตามีความีหมีายที่��ผ$#สำ�งสำารต#องการ (Dominant

hegemonic position) สำอง) การถีอด้รห สำอย�างผสำมีผสำานัความีหมีายระหว�างผ$#ร บสำารและผ$#สำ�งสำาร (Negotiated Position) สำามี) การถีอด้รห สำความีหมีายในัที่�ศที่างตรงข#ามีก บผ$#สำ�งสำาร (Oppositional Position)

จากที่��กล�าวมีานั บได้#ว�าการศ-กษาตามีแนัวของ Staurt Hall มี�กรอบแนัวค�ด้อ นัสำ มีพ นัธีก บสำ ญญะว�ที่ยา (semiology) ที่��มี�นั กค�ด้คนัสำ�าค ญค�อ Charles Peirce และ Ferdinan de Saussure ที่��ได้#นั�าเสำนัอระบบการสำ��อสำารผ�านัระบบสำ ญญะไว#อย�างเป็�นัระบบด้ งนั�( (John

Fiske, 1990, pp41-58.) ค�อ ในักระบวนัการผล�ตสำร#างความีหมีายนั (นัจะเป็�นัอย�างไรข-(นัก บกรอบโครงสำร#างที่างว ฒนัธีรรมีและภัาษาในัสำ งคมีนั (นัๆ เป็�นัต วก�าหนัด้สำ�าค ญ โด้ยในัรห สำของต วสำารนั (นัเป็�นัการป็ระกอบ

4

สำร#างผ�านัระบบสำ ญล กษณ์ต�างๆ เข#าด้#วยก นัเพ��อสำ��อความีหมีายหร�อเป็�นัต วแที่นัที่��ไป็กระต5#นัความีค�ด้ของอ�กฝAายหนั-�งได้#

Peirce นั�าเสำนัอต วแบบขององคป็ระกอบการสำ��อสำารผ�านัสำ ญญะ (sign) ซึ่-�งเป็�นัล กษณ์ะที่างกายภัาพอ นัอาจได้#แก� Icon ค�อสำ ญล กษณ์ที่��มี�ล กษณ์ะคล#ายก บของจร�ง หร�อเป็�นั Index ที่��เป็�นัต วบ�งชี�(ถี-งล กษณ์ะของว ตถี5นั (นั หร�ออาจเป็�นัต วสำ ญญล กษณ์ะ (symbol) อ นัเป็�นัต วแที่นัสำ��งหนั-�งๆ ที่��เป็�นัไป็ตามีข#อตกลงร�วมีก นัของคนักล5�มีต�างๆ โด้ยสำ ญญะเหล�านั ( เป็�นัต วที่��สำ��อความีหมีายให#ก บผ$#ใชี#หร�อผ$#ต�ความี (interpretant) ที่��สำามีารถีถีอด้ความีหมีายแล#วสำ มีผ สำความีจร�งของสำ��งที่��สำ ญญะเป็�นัต วแที่นัหร�อสำ��อถี-งนั (นัเอง

ขณ์ะที่�� Sasussure เนั#นัว�าการสำ��อสำารเป็�นัเร��องของข#อตกลงร�วมีก นัที่��มี�ต�อสำ ญญะซึ่-�งจะสำ��อความีได้#สำมีาชี�กในัสำ งคมีต#องผ�านัการเร�ยนัร$ #ถี-งสำ ญญะเหล�านั (นัร�วมีก นั โด้ยสำ ญญะ (sign)เองป็ระกอบด้#วย ต วสำ ญล กษณ์หร�อการกระที่�าที่��แสำด้งออกมีา (signifier) และต วให#ความีหมีายหร�อความีร$ #สำ-กต�อผ$#สำ มีผ สำสำ��งนั (นัสำ��งนั (นั (signified) ที่��เก�ด้ข-(นัจากนั�าเอาสำ ญญะต�างๆ มีาป็ระกอบสำร#าง (combination) เข#าด้#วยก นัภัายใต#โครงสำร#างหร�อว�ถี�การป็ระกอบสำ ญญะย�อย (syntagm)ขององคป็ระกอบเหล�านั (นั จนัสำามีารถีสำ��อความีหมีายนั ยตรง (denotative meaning)

และ ความีหมีายโด้ยนั ย (connotative meaning) ข-(นัก บผ$#สำ มีผ สำจะที่�าการถีอด้ความีหมีายในัเชี�งการเที่�ยบเค�ยงสำ ญญะเข#าก บความีหมีายสำ��งอ��นั (metaphor) หร�อร�าล-กนั-กถี-งความีเป็�นัต วแที่นัของสำ��งนั (นั (metonymy)

กรอบีการว+เคราะหั�เมี��อนั�าแนัวค�ด้ข#างต#นัมีาสำ งเคราะหเข#าไป็เป็�นักรอบแนัวที่างในัการ

ว�เคราะหได้#ด้ งนั�(

5

decoding decoding

Encoding Decoding

syntagmatic denotative/connotative

Cultural Convention

การศ-กษาการเข#ารห สำใหมี�ในัข�าวพยากรณ์อากาศมี5�งศ-กษาต (งแต�ข (นัตอนัที่��ผ$#ผล�ตรายการถีอด้รห สำข#อมี$ลข�าวสำารและป็4จจ ยแวด้ล#อมีต�างๆ มีาเ ป็�นัฐานัค�ด้ในัการเข#ารห สำ(encoding) ใหมี� แล#วที่�าการสำ��อสำารออกไป็ย งผ$#ร บสำาร โด้ยในัสำ�วนัของการเข#ารห สำนั�(มี5�งพ�จารณ์าศ-กษากลว�ธี�การป็ระกอบสำร#างผ�านัระบบสำ ญญะ (sign) รห สำต�างๆเพ��อถี�ายที่อด้เนั�(อหาให#สำอด้คล#องก บว ตถี5ป็ระสำงคของผ$#สำ�งสำาร

ขณ์ะเด้�ยวก นัการศ-กษาล กษณ์ะการถีอด้รห สำ(decoding) ร บความีหมีายของผ$#ร บสำารตลอด้จนัมี5�งพ�จารณ์าล กษณ์ะการเป็3ด้ร บ(selective

perception) และป็4จจ ยต�างๆ ที่��มี�อ�ที่ธี�พลต�อการต�ความีที่�าความีเข#าใจร บร$ #เนั�(อหาจากผ$#สำ�งสำารผ�านัรห สำต�างๆ เพ��อว�เคราะหถี-งล กษณ์ะของผลล พธีจากกระบวนัการเข#ารห สำใหมี�ในัข�าวพยากรณ์อากาศว�าผ$#ร บสำารร บสำารในัล กษณ์ะใด้

6

ผ!�ส�งสารผ!�ผล+ตรายการ

ผ!�ร�บีสารผ!�ชัม่

รายการข้�าวพยากรณ์�อากาศึร!ป็แบีบี/เน.'อหัา/ล%ลาน�าเสนอ

Signsป็ระสบีการณ์�ภ!ม่+หัล�ง/อาชั%พ

การศึ�กษา/

ป็ระสบีการณ์�ภ!ม่+หัล�ง/อาชั%พ

การศึ�กษา/

SourcesInformation

Related factors Dominant position

Negotiate positionOpposite position

Selectiveperception

Related factors

ค�าถาม่น�าว+จั�ย1. กระบวนัการสำ��อสำารเพ��อการผล�ตรายการข�าวอากาศร$ป็แบบใหมี�มี�

แนัวที่างและล กษณ์ะว�ธี�การป็ระกอบสำร#างอย�างไร2. ผลของการสำ��อสำารเนั�(อหารายการข�าวพยากรณ์อากาศร$ป็แบบใหมี�

ต�อกล5�มีผ$#ร บสำารเป็?าหมีายสำอด้คล#องก บความีต#องการของผ$#สำ�งสำารหร�อไมี� อย�างไร

3. ป็4จจ ยใด้บ#างที่��มี�อ�ที่ธี�ผลต�อกระบวนัการเข#ารห สำและถีอด้รห สำผ�านัรายการข�าวพยากรณ์ร$ป็แบบใหมี�ระหว�างผ$#สำ�งสำารและผ$#ร บสำารกล5�มีต�างๆ

ว+ธ%การศึ�กษา1. ว�เคราะหเนั�(อหา (content analysis) ของเนั�(อหารายการข�าว

พยากรณ์อากาศในัสำ��อโที่รที่ ศนัที่ �วไป็ เป็ร�ยบเที่�ยบก บเนั�(อหารายการข�าวพยากรณ์อากาศร$ป็แบบใหมี�

2. สำ มีภัาษณ์เชี�งล-ก (In-depth interview) ผ$#ผล�ตรายการสำ5ด้สำ ป็ด้าหพยากรณ์อากาศข�าวพยากรณ์อากาศร$ป็แบบใหมี�ของสำถีานั�โที่รที่ ศนัไอที่�ว�

3. สำนัที่นัากล5�มี (focus group) ก บ 2 กล5�มีอาชี�พ ค�อ กล5�มีเกษตรกร และกล5�มีราชีการ

4. สำ งเคราะหผลการศ-กษาโด้ยเที่�ยบเค�ยงก บกรอบว�เคราะห และหล กการที่ฤษฎ�

7

การรายงานข้�าวพยากรณ์�อากาศึในป็6จัจั�บี�นกรมีอ5ตนั�ยมีว�ที่ยา เป็�นัหนั�วยงานัหล กในัการนั�าเสำนัอข�าวอากาศและ

การพยากรณ์อากาศซึ่-�งสำ��อมีวลชีนัหย�บมีานั�าเสำนัอเป็�นัป็ระจ�าที่5กว นัในัรายการข�าวป็ระจ�าสำถีานั�ของโที่รที่ ศนัที่5กชี�อง โด้ยมี�ฐานัข#อมี$ลหล กจากเว/ป็ไซึ่ด้ของกรมีอ5ตนั�ยมีว�ที่ยาที่��www.tmd.go.th/weather ซึ่-�งผ$#ผล�ตรายการข�าวมี กเล�อกเอาข#อมี$ลเพ�ยงด้#านัข�าวอากาศป็ระจ�าว นัมีารายงานัเป็�นัสำ�าค ญ

ขณ์ะที่��ข�าวสำารพยากรณ์อากาศในัฐานัข#อมี$ลเวCป็ไซึ่ด้ของกรมีอ5ตนั�ยมีว�ที่ยา มี�การนั�าเสำนัอเร��องต�างๆ ที่ (งการนั�าเสำนัอสำภัาพอากาศรายภัาค รายจ งหว ด้ ข�าวอ5ตนั�ยมีว�ที่ยาที่างภัาคการเกษตร ข�าวอากาศต�างป็ระเที่ศ การพยากรณ์อากาศป็ระจ�าว นั ราย 3 ว นัและราย 7 ว นัข#างหนั#า รวมีถี-งข#อมี$ลการพยากรณ์อากาศเพ��อการเด้�นัเร�อ การขนัสำ�ง การพยากรณ์คล��นัที่ะล ตลอด้จนัเร��องของข#อมี$ล5�มีนั�(า ข#อมี$ลภัาพถี�ายด้าวเที่�ยมี เรด้ารตรวจอากาศ การป็ระกาศเต�อนัภั ย เสำ#นัที่างเด้�นัพาย5 รายงานัแผ�นัด้�นัไหว และสำ ญล กษณ์อากาศ ด้ งแผนัภัาพต�อไป็นั�(

สภาพอากาศึ พยากรณ์�อากาศึป็ระจั�าว�น ป็ระจั�าว�นทำ%* 29 ส+งหัาคม่ 2550

ล�กษณ์ ร�องความีกด้อากาศต��าก�าล ง

Update !

เรด้ารตรวจอากาศ

8

อากาศต�างป็ระเที่ศ

อ5ต5นั�ยมีว�ที่ยา

เกษตร พยากรณ์�อากาศึ

ป็ระจ�าว นั

7 ว นัข#างหนั#า

เพ��อการเด้�นัเร�อ

เพ��อการขนัสำ�ง

คล��นัที่ะเล

ะอากาศึทำ�*วไป็เม่.*อเวลา 04:00 น.

แรงพาด้ผ�านัภัาคกลางและภัาคตะว นัออกเฉ�ยงเหนั�อ ป็ระกอบก บมีรสำ5มีตะว นัตกเฉ�ยงใต#ที่��พ ด้ป็กคล5มีที่ะเลอ นัด้ามี นั ภัาคใต# และอ�าวไที่ยมี�ก�าล งป็านักลาง ล กษณ์ะเชี�นันั�(จะที่�าให#ที่5กภัาคของป็ระเที่ศมี�ฝนัตกชี5กหนัาแนั�นั ก บมี�ฝนัตกหนั กบางแห�งในัระยะนั�( ขอให#ป็ระชีาชีนับร�เวณ์จ งหว ด้พ�ษณ์5โลก นัครสำวรรค กาญจนับ5ร� ราชีบ5ร� ป็ราจ�นับ5ร� สำระแก#ว นัครนัายก นัครราชีสำ�มีา และเพชีรบ$รณ์ระมี ด้ระว งอ นัตรายจากสำภัาวะนั�(าที่�วมีฉ บพล นัและนั�(าป็Aาไหลหลากในัระยะ 1-2 ว นันั�(ไว#ด้#วย

ภัาพถี�ายด้าวเที่�ยมี

แผนัที่��อากาศ

ข#อมี$ลล5�มีนั�(า

NWP Model

GIS

News !

เต�อนัภั ย

เสำ#นัที่างเด้�นัพาย5 รายงานัแผ�นัด้�นัไหว

สำ ญ ล กษณ์อากาศ

ภาษาในการน�าเสนอข้�าวพยากรณ์�อากาศึโดยทำ�*วไป็การนั�าเสำนัอข�าวพยากรณ์อากาศของสำ��อมีวลชีนัที่ (งสำ��อว�ที่ย5กระจาย

เสำ�ยงและสำ��อโที่รที่ ศนัล#วนันั�าเอาข#อความีของข�าวอากาศและการพยากรณ์อากาศจากกรมีอ5ตนั�ยมีว�ที่ยามีานั�าเสำนัอที่ (งสำ�(นั โด้ยมี�การนั�าเสำนัอด้#วยร$ป็ล กษณ์ และว�ธี�การนั�าเสำนัอที่��แตกต�างก นัเพ�ยงเล/กนั#อย ด้ งพบได้#จากการนั�าเสำนัอข�าวพยากรณ์อากาศในัที่5กชี�วงรายการข�าวของสำถีานั�โที่รที่ ศนัที่5กชี�อง ผ$#นั�าเสำนัอหร�อผ$#ป็ระกาศข�าวมี กแต�งต วด้#วยชี5ด้สำากล และนั�าเสำนัอพร#อมีภัาพป็ระกอบกราฟ้ฟ้3ค ที่��นั�ามีาจากกรมีอ5ตนั�ยมีว�ที่ยา อ�กที่ (งภัาษาที่��ใชี#ในัการรายงานัข�าวพยากรณ์อากาศก/เป็�นัไป็ตามีภัาษาที่��กรมีอ5ตนั�ยมีว�ที่ยาเข�ยนัระบ5ไว#ซึ่-�งเต/มีไป็ด้#วยศ พที่เที่คนั�คเฉพาะที่างอย$�มีาก ด้ งที่��ป็ระชีาชีนัสำ�วนัใหญ�ค5#นัเคย อาที่�

9

“ล กษณ์ะอากาศที่ �วไป็เวลา 04.00 นั.ร�องความีกด้อากาศต��าก�าล งแรงพาด้ผ�านัภัาคกลางและภัาคตะว นัออกเฉ�ยงเหนั�อ ป็ระกอบก บมีรสำ5มีตะว นัตกเฉ�ยงใต#ที่��พ ด้ป็กคล5มีที่ะเลอ นัด้ามี นั ภัาคใต# และอ�าวไที่ยมี�ก�าล งป็านักลาง ล กษณ์ะเชี�นันั�(จะที่�าให#ที่5กภัาคของป็ระเที่ศมี�ฝนัตกชี5กหนัาแนั�นั ก บมี�ฝนัตกหนั กบางแห�งในัระยะนั�( ขอให#ป็ระชีาชีนับร�เวณ์จ งหว ด้ ป็ราจ�นับ5ร� สำระแก#ว นัครนัายก นัครราชีสำ�มีา และเพชีรบ$รณ์ระมี ด้ระว งอ นัตรายจากสำภัาวะนั�(าที่�วมีฉ บพล นัและนั�(าป็Aาไหลหลากในัระยะ 1-2 ว นันั�(ไว#ด้#วย”.... “ภัาคใต#ฝ4� งตะว นัออกมี�ฝนัฟ้?าคะนัองเก�อบที่ �วไป็ ร#อยละ 70 ของพ�(นัที่�� และมี�ฝนัตกหนั กบางแห�ง บร�เวณ์จ งหว ด้ระนัอง พ งงา ภั$เก/ต ตร ง และสำต$ล อ5ณ์หภั$มี�ต��าสำ5ด้ 24 องศา สำ$งสำ5ด้ 32 องศา ลมีตะว นัตกเฉ�ยงใต#ความีเร/ว 15-

35 กมี./ชีมี. ที่ะเลมี�คล��นัสำ$ง 1-2 เมีตร”ที่��มีา www.tmd.go.th/weather_report_daily.

เมี��อสำ��อโที่รที่ ศนันั�าไป็ออกอากาศ รายการจะมี�การนั�าเอาภัาพป็ระกอบต�างๆ ที่��เก��ยวข#องจากเวCป็ไซึ่ด้นั�(มีาป็ระกอบการรายงานัไป็พร#อมีๆ ก นั โด้ยมี�พ�ธี�กรที่��มี�การป็ร บเพ��มีบที่นั�าเพ�ยงเล/กนั#อย อาที่�

“สำว สำด้�ค�ะ ค5ณ์ผ$#ชีมี ชี�วงนั�(มีาด้$ด้�นัฟ้?าพยากรณ์ก นันัะค�ะ ตอนันั�(ที่��เก�ด้ฝนัฟ้?าคะนัองไมี�ใชี�

ลมีฝนัที่��พ ด้พาจากฝ4� งอ นัด้ามี นันัะค�ะ แต�เชี#านั�(เป็�นัลมีฝนัที่��พ ด้มีาจากที่ะเลจ�นัใต# ลมีพ ด้สำอบ พ ด้เบ�ยด้เข#ามีา ร�องฝนัพาด้ผ�านัตอนับนัของภัาคอ�สำานั มีาด้$ภัาพถี�ายด้าวเที่�ยมีก นับ#าง จะเห/นัว�ามี�เมีฆฝนัพาด้ผ�านัที่5กภัาคของป็ระเที่ศ กรมีอ5ตนั�ยมีว�ที่ยาป็ระกาศเต�อนั 7 จ งหว ด้ให#ระหว�างนั�(าที่�วมีเฉ�ยบพล นัในัภัาคอ�สำานั....ขณ์ะที่��ภัาคใต#ฝ4� งอ นัด้ามี นัมี�คล��นัสำ$ง 1 ถี-ง 2 เมีตร.... ที่��มีา ข�าวที่ที่บ.5 ว นัที่�� 3 ก.ย.50.

10

จากที่��กล�าวมีาแสำด้งให#เห/นัว�าการเข#ารห สำของสำ��อมีวลชีนัในัการรายงานัข�าวพยากรณ์อากาศมี5�งเล�อกข#อมี$ลการพยากรณ์อากาศรายว นัตลอด้จนัเร��องลมีฝนั และ คล��นัลมี โด้ยแจกแจงในัภัาพรวมีอย�างกว#างๆ ไมี�เฉพาะเจาะจงมีากนั ก ตลอด้จนัไมี�ได้#มี�การเป็ล��ยนัแป็ลงภัาษาในัการรายงานัข�าวโด้ยใชี#ภัาษาอย�างเป็�นัที่างการเชี�นัเด้�ยวก บที่��กรมีอ5ตนั�ยมีว�ที่ยาใชี#เป็�นัหล กสำ�าค ญ

“ส�ดส�ป็ดาหั�พยากรณ์�” : การรายงานข้�าวพยากรณ์�อากาศึในแนวใหัม่� สำ5ด้สำ ป็ด้าหพยากรณ์เป็�นัการรายงานัข�าวพยากรณ์อากาศในัชี�วงสำ5ด้

สำ ป็ด้าหที่5กว นัเสำารและอาที่�ตย เวลา 20.00 นั. อ นัเป็�นัสำ�วนัหนั-�งของชี�วงรายการข�าวป็ระจ�าว นัของสำถีานั�โที่รที่ ศนัไอที่�ว� เร��มีออกอากาศต (งเด้�อนั กรกฎาคมี พ.ศ. 2550 ที่��มีา โด้ยมี�ร$ป็แบบรายการที่��แป็ลกแหวกแนัวไป็จากร$ป็แบบรายการข�าวพยากรณ์อากาศในัสำถีานั�โที่รที่ ศนัชี�องต�างๆ ที่��เคยด้�าเนั�นัการมีา โด้ยเนั�(อหาของข�าวอากาศเป็�นัการนั�าเสำนัอข�าวอากาศที่ �วไป็อย�างสำ (นัๆ กระชี บ ไมี�มี�การอ�านั หร�ออธี�บายรายละเอ�ยด้ แต�แสำด้งให#เห/นัโด้ยภัาพกราฟ้ฟ้3ครายงานัอากาศรายภัาค และที่��สำ�าค ญเนั�(อหาพยากรณ์อากาศแตกต�างจากการรายงานัข�าวอากาศของสำถีานั�โที่รที่ ศนัที่ �วไป็ เพราะเป็�นัการรายงานัโด้ยเนั#นัผลกระที่บต�อภัาคการเกษตร หร�อต�อต วเกษตรกรในัภัาคต�างๆ เป็�นัสำ�าค ญ ซึ่-�งเป็�นัการนั�าเอาข#อมี$ลข�าวพยากรณ์อากาศที่��มี�ผลกระที่บต�อการเกษตรของกรมีอ5ตนั�ยมีว�ที่ยามีานั�าเสำนัอ

ร$ป็แบบรายการเป็�นัล กษณ์ะการนั�าเสำนัอที่��แตกต�างไป็โด้ยในัตอนัต#นัเป็�นัภัาพ Long shot ของพ�ธี�กรที่��ใสำ�แว�นัตาขอบด้�าขนัาด้ใหญ� ใสำ�เสำ�(อเหล�อง เนั/คไที่แด้ง และสำวมีเสำ�(อโค#ด้ก นัหนัาวต วใหญ�สำ�นั�(าตาล มี�ล กษณ์ะแป็ลกตาไป็จากการสำวมีชี5ด้เสำ�(อผ#าของพ�ธี�กรรายการข�าวพยากรณ์อากาศอ��นัๆ ที่ �วไป็ อ�กที่ (งมี�ล�ลาการพ$ด้และการแสำด้งที่�าที่างที่��เนั#นัย�(านั�(าเสำ�ยงที่��แป็ลกแตกต�างไป็จากการพ$ด้ในัล กษณ์ะป็กต�ของพ�ธี�กรที่��ใชี#ในัการอ�านัข�าว และมี�การแที่รกภัาพกราฟ้ฟ้3กแสำด้งภัาวะอากาศ อ5ณ์ภั$มี�สำ$งสำ5ด้ ต��าสำ5ด้ อ ตราฝนัฟ้?าคะนัอง ป็ระกอบด้#านัข#างและด้#านัล�าง ซึ่-�งเป็�นัภัาพล กษณ์ะเด้�ยวก บที่��รายการข�าวพยากรณ์อากาศที่ �วไป็ใชี#ป็ระกอบ ด้ งภัาพที่��นั�ามีาแสำด้งต�อไป็นั�(

11

นัอกจากนั (นัแล#วย งมี�การใชี#ภัาพเหต5การณ์จร�งมีาแที่รกป็ระกอบในัล กษณ์ะ Medium shot ตามีล กษณ์ะเนั�(อหาที่��เก��ยวข#องก บภัาวะอากาศรายภัาค อาที่� ภัาพต#นัล�าใย เมี��อกล�าวถี-งภัาวะฝนัฟ้?าในัภัาคเหนั�อที่��จะกระที่บต�อการป็ล$กล�าใย ภัาพนั�(าที่�วมีในัภัาคตะว นัออกเฉ�ยงเหนั�อ เมี��อกล�าวถี-งภัาวะฝนัตกหนั กและให#ระว งนั�(าที่�วมีฉ บพล นัในัภัาคด้ งกล�าว

ย��งไป็กว�านั (นัในับที่ป็3ด้ พ�ธี�กรมี กมี�มี5ขตลกสำอด้แที่รกป็ระกอบภัาพกราฟ้ฟ้3ค หร�อเอ/ฟ้เฟ้�คเชี�งเหนั�อจร�งเข#ามีาโด้ยเชี��อมีโยงจากเนั�(อหาข�าวอากาศที่��ได้#กล�าวมีา อาที่� ชี�วงฝนัตก นั�(าที่�วมี ให#ระว งจระเข# ก/จะมี�ร$ป็ภัาพขยายของจระเข#หล5ด้ออกมีาไล�ง บพ�ธี�กร หร�อต#องระว งฟ้?าผ�า ก/เป็�นัภัาพพ�ธี�กรถี$กฟ้?าฝAา แสำด้งเป็�นัภัาพกราฟ้ฟ้3ค โครงกระด้$กเต#นัขณ์ะถี$กสำายฟ้?าฟ้าด้ลงมีา เป็�นัต#นั ภาษาทำ%*ใชั�ใน ส�ดส�ป็ดาหั�พยากรณ์�

นัอกจากภัาษาที่�าที่าง และภัาษาภัาพป็ระกอบที่��มี�ล กษณ์ะการจ ด้วางในัต�าแหนั�งที่��แตกต�างแล#ว ภัาษาพ$ด้ที่��พ�ธี�กรใชี#ในัการรายงานัข�าวสำ5ด้สำ ป็ด้าหพยากรณ์ย งเป็�นัไป็ในัล กษณ์ะไมี�เป็�นัที่างการ เป็�นัภัาษาที่��มี�ล กษณ์ะภัาษาพ$ด้ค5ยก บเพ��อนัๆ หร�อคนัในัครอบคร วอย�างสำ5ภัาพแต�มี�อารมีรณ์ข นั ซึ่-�งสำอด้คล#องก บบที่ที่��วางไว#ให#มี�ล กษณ์ะเป็�นัก นัเอง เป็�นัล กษณ์ะของร$ป็แบบการสำ��อสำารระหว�างบ5คคลที่��ไมี�เป็�นัที่างการ มีากกว�าภัาษาที่��ใชี#ในัการสำ��อสำารผ�านัสำ��อมีวลชีนั หร�อในัการรายงานัข�างพยากรณ์อากาศที่ �วไป็ ตลอด้จนัมี�เสำ�ยงป็ระกอบที่ (งเสำ�ยงด้นัตร�ป็ระกอบเหต5การณ์ที่��มีาเล�าแที่รก และ

12

เสำ�ยงฝนัฟ้?าคะนัองแที่รกป็ระกอบให#สำอด้คล#องก บชี�วงของบที่ที่��นั�าเสำนัอ อาที่�

“สำว สำด้� ล$กๆ ที่5กคนัของคนัแมี�ที่5กคนั ก�อนัจะพยากรณ์อากาศว นันั�( พวกเราชีาวไอที่�ว�อย$�ก บที่�า

มีา 10 กว�าป็Eแล#วเหมี�อนัคนัในัครอบคร วของที่�านั ถีอนัต วไมี�ข-(นั ค5ณ์แมี�ของที่�าเราก/เคารพเหมี�อนัค5ณ์แมี�ของเรา ว นันั�(ว นัแมี� พวกเราชีาวที่�ไอที่�ว�ก/ของกราบเที่#าค5ณ์แมี�ที่5กที่�านัที่��อย$�ที่างบ#านัที่ �วป็ระเที่ศ........

(เพลง ค�านั�(านัมี/ภัาพ long shot พ�ธี�กรอย�างเด้�ยว)

ย��งไป็กว�านั (นัในัการนั�าเสำนัอย งใชี#ภัาษาที่��ไมี�เป็�นัที่างการเชี�นัเด้�ยวก นันั�(นั�าเสำนัอข�าวพยากรณ์อากาศที่��ป็กต�การรายงานัข�าวในัชี�องอ��นัจะนั�าเสำนัอด้#วยภัาษาเชี�นัเด้�ยวก บกรมีอ5ตนั�ยมีว�ที่ยา แต�สำ�าหร บสำ5ด้สำ ป็ด้าหพยากรณ์นัอกจากใชี#ภัาษาไมี�เป็�นัที่างการ ย งใชี#ภัาษาที่��มี�ล กษณ์ะใกล#ชี�ด้เป็�นัก นัเองอย�างต�อเนั��องในัการเป็ร�ยบเป็รยการรายงานัข�าวพยากรณ์อากาศ อาที่� ในัภัาษาจากแหล�งข#อมี$ลของกรมีอ5ตนั�ยมีว�ที่ยาเต�อนัให#เกษตรกรภัาคเหนั�อควรระว งเร��องผลผล�ต และชีาวป็ระมีงควรระว งเร��องการออกเร�อ รายงานันั�(เล�อกแป็ลงมีาเป็�นัภัาษาชีาวบ#านัที่��ใกล#ชี�ด้ อาที่� เชี�นั

“… มีาค5ยก บค5ณ์แมี�เร��องเก��ยวก บด้�นัฟ้?าอากาศก นัก�อนัด้�กว�าคร บ ฝนัตกกระจายที่ �วที่5กภัาคชี�วง

นั�( ที่�าให#ค5ณ์แมี�ที่��อย$�ที่างภัาคเหนั�อ และที่�าสำวนัล�าใยระยะก�าล งเก/บเก��ยวเสำ�ยด้#วย อาจกล5#มีใจ

เก��ยวก บโรคผลเนั�าสำ�นั�(าตาลอย$�แล#ว...”(medium shot พ�ธี�กรและภัาพล�าใย เสำ�ยงฝนัตกฟ้?าร#อง)

“...ว นัพร5 �งนั�(ค5ณ์แมี�ชี�วยเต�อนัค5ณ์พ�อที่��จะออกเร�อไป็จ บป็ลาก5เลาว�า คล��นัอาจจะสำ$งถี-ง 2 เมีตร

อย�าไป็เล#ย มีานัอนัร#องคาราโอเกะก บแมี�ด้�กว�านัา อย�างนั (นันัะ ค5ณ์แมี�ภัาคใต#ที่��ป็ล$กกาแฟ้...”

13

จากล กษณ์ะด้ งกล�าว ในัการออกเสำ�ยงของพ�ธี�กรมี�ล กษณ์ะแสำด้งอารมีณ์อย�างเด้�นัชี ด้มีากไป็ตามีเนั�(อหาที่��นั�าเสำนัอด้#วย อาที่� ค�าว�า คล��นัสำ$ง พ�ธี�กรจะออกเสำ�ยงที่��สำ$งมีากกว�าป็กต� พร#อมีมี�ภัาษาที่�าที่างแสำด้งป็ระกอบให#สำอด้คล#องก บเนั�(อหาโด้ยตลอด้ และในับที่จบที่5กคร (งพ�ธี�กรจะใชี#การแสำด้งออกที่ (งภัาษาพ$ด้และภัาษาที่�าที่างที่��ออกแนัวตลกขบข นัอย$�เสำมีอที่5กคร (ง อาที่� เชี�นั “.พ$ด้แล#วค�ด้ถี-งแมี�ซึ่ะแล#วซึ่� ว นันั�(ว นัแมี�ด้#วยเด้�ยวต#องไป็กอด้แมี�ซึ่ะหนั�อยแมี�ผมีข�(หนัาวด้#วยคร บ แมีCะๆๆๆๆๆ”

หากเที่�ยบก บการนั�าเสำนัอข�าวพยากรณ์อากาศในัรายการที่ �วไป็ นั บได้#การนั�าเสำนัอในัข�าวสำ5ด้สำ ป็ด้าหพยากรณ์ มี�ความีแตกต�างก นัอย�างมีากที่ (งในัด้#านัภัาษาพ$ด้ที่��ไมี�เป็�นัที่างการ การไมี�ใชี�ศ พที่เที่คนั�คในัการนั�าเสำนัอ เนั�(อหาที่��เนั#นัการเกษตร การมี�มี5ขตลกสำอด้แที่รก พร#อมีมี�เร��องราวข#างเค�ยงที่��ไมี�ใชี�ข�าวพยากรณ์อากาศป็ระกอบ อ�กที่ (งภัาษาภัาพก/มี�ล กษณ์ะที่างสำมีจร�งและเก�นัจร�งป็ระกอบตลอด้จนัชี�วงเวลา ทำ%*ม่าข้องการเข้�ารหั�สใหัม่�ในข้�าวพยากรณ์�อากาศึทำ%ไอทำ%ว%

จ5ด้เร��มีต#นัของรายการสำ5ด้สำ ป็ด้าหพยากรณ์เร��มีจาก การที่��พ�ธี�กรข�าวพยากรณ์อากาศในัชี�วงข�าวภัาคค��าสำ5ด้สำ ป็ด้าหของที่�ไอที่�ว�ได้#ลาออกไป็ ผ$#อ�านัวยการสำถีานั�ฯ จ-งได้#มีอบหมีายให#ที่�มีข�าวเชี#านั�(สำ5ด้สำ ป็ด้าหมี�ด+ลก ตาม่ใจัเพ.*อน โป็รด้�วเซึ่อรหล ก ที่��ร บผ�ด้ชีอบรายการข�าวเชี#าว นัหย5ด้อย$�แล#วมีาพ ฒนัารายการพยากรณ์อากาศมีาแที่นัที่��รายการเด้�มี โด้ยให#อ�สำระอย�างเต/มีที่��เนั��องจากเป็�นัชี�วงที่��สำถีานัการณ์ที่างสำถีานั�มี�การเป็ล��ยนัแป็ลงสำ$ง ผ$#บร�หารต#องการใชี#บ5คคลากรและที่ร พยกรที่��มี�อย$�อย�างเต/มีที่��

จากจ5ด้นั (นัที่�าให#ด้�ลกพยายามีค�ด้หาแนัวที่างใหมี�ในัการสำร#างร$ป็แบบรายการข�าวพยากรณ์อากาศ เพราะเขาค�ด้ว�า รายงานัข�าวพยากรณ์ที่��นั�าเสำนัอผ�านัสำ��อมีวลชีนัในัป็4จจ5บ นัไมี�นั�าสำนัใจ และไมี�ได้#ให#ป็ระโยชีนัมีากนั ก ป็ระกอบก บต วเองมีาจากครอบคร วที่��เป็�นัเกษตรกร และย งคงต#องกล บบ#านัที่5กเสำารอาที่�ตยที่5กว นัจ-งค�ด้ว�านั�าจะที่�าข�าวพยากรณ์อากาศสำ�าหร บ

สำ มีภัาษณ์ ด้�ลก ตามีใจเพ��อนั โป็รด้�วเซึ่อร ฝAายข�าวที่�ไอที่�ว� 14 สำ�งหาคมี พ.ศ. 2550.

14

เกษตรกรซึ่-�งเป็�นัคนัสำ�วนัใหญ�ของป็ระเที่ศนั�าจะเป็�นัป็ระโยชีนัมีากกว�า โด้ยมี5�งผสำมีผสำานัก บสำ��งที่��ที่�มีงานัมี�อย$�เป็�นัสำ�าค ญ

“ผมีค�ด้ว�าคนไทำยไม่�ด!ข้�าวพยากรณ์�อากาศึ เพราะอากาศบ#านัเรามี นัไมี�หว�ด้หวา มี นัไมี�มี�ผลต�อคนัที่ �วไป็ๆ สำ กเที่�าไร พวกข#อมี$ลต วเลขต�างๆ ในัข�าวพยากรณ์อากาศก/ฟ้4งก นัไป็อย�างนั (นัแหละไมี�ค�อยเข#าใจเที่�าไรหรอก ก/เลยค�ด้ว�านั�าจะสำร#างสำรรครายการให#นั�าสำนัใจให#คนัห นัมีาด้$ แต�ด้$ง�ายๆ สำนั5กๆ เพราะมี นัว นัหย5ด้ก/เล�นัได้# แต�ก/สำนั5กมีากไมี�ได้#เพราะอย$�ในัชี�วงข�าวค��า ก/จร�งจ งด้#วย ป็ระมีาณ์ว�าเนั�(อหาจร�งจ งถี$กต#อง 70 สำนั5กเล�นัมี5ข 30 ผสำมีก นั ด้�ลก อธี�บายที่��มีา”

การพ ฒนัาแนัวค�ด้เข#าสำ$�รายการของด้�ลก จ-งเร��มีจากการนั�าเอาต วพ�ธี�กรค�อ ต5ลชี ย พ�ธี�กรในัรายการไกลป็Gนัเที่��ยงซึ่-�งเป็�นัรายการสำนั5กๆยามีเชี#าว นัหย5ด้ที่��เขาผล�ตอย$�แล#ว มีาเป็�นัพ�ธี�กรข�าวพยากรณ์อากาศซึ่-�งต วพ�ธี�กรมี�ภัาพล กษณ์ของความีสำนั5กสำนัานั ตลกอย$�แล#ว จ-งก�าหนัด้ให#เป็�นัต วแสำด้งหล กเนั#นัแต�งต วให#เป็�นัที่างการอย�างเพ��อให#เก�ยรต�คนัด้$ แต�เนั�(อหามี5�งเนั#นัให#เป็�นัเร��องเก��ยวข#องก บพยากรณ์อากาศสำ�าหร บเกษตรกรเป็�นัสำ�าค ญ ซึ่-�งเป็�นัสำ��งก�าหด้นัภัาษาพ$ด้ว�าต#องเป็�นัภัาษาที่��ไมี�เป็�นัที่างการ แต�สำ�าหร บคนัเมี�องที่��เป็�นัคนัด้$สำ�วนัสำ�าค ญอ�กสำ�วนัหนั-�งของรายการข�าวที่�ไอที่�ว� จ-งก�าหนัด้ให#มี�การแสำด้งภัาพกราฟ้ฟ้3คพยากรณ์อากาศเข#าไป็

“มี นัเป็�นัการผสำมีผสำานัก นั ผมีต�องการเชั.*อม่โยงเร��องของคนับ#านันัอก เกษตรกร ให#คนัในัเมี�องได้#ร บร$ #ผ�านัข�าวพยากรณ์อากาศ ขณ์ะเด้�ยวก นัก/ต�องการเป็)นค!�ม่.อให#ความีร$ #เต�อนัภั ยให#เกษตรกรด้#วย มี นัจ-งออกมีาล กษณ์ะผสำมีก นั แต�ที่��สำ�าค ญต#องวางพลCอตเร��องให#สำนั5กที่5กชี�วงเวลา การพ$ด้ การเป็ล��ยนัชี/อด้ต#องที่�ารวด้เร/ว มี�สำ�สำ นั มี�มี5ขตลก ไมี�ง (นัเขาเป็ล��ยนัหนั�ก นัหมีด้” ด้�ลกกล�าว

ฐานัค�ด้ด้ งกล�าวจ-งเป็�นัที่��มีาของร$ป็ล กษณ์รายการโด้ยด้�ลกเล�อกหย�กข#อมี$ลจากกรมีอ5ตนั�ยมีว�ที่ยาในัสำ�วนัข�าวพยากรณ์ที่��เก��ยวข#องก บเกษตรกรมีาใชี#และด้ ด้แป็ลงภัาษาเป็�นัภัาษาชีาวบ#านัให#เข#าใจง�ายนั �นัเอง โด้ยผล�ตและออก

15

อากาศโด้ยไมี�ผ�านัผ$#บร�หารอ�กเลยซึ่-�งได้#ร บการยอมีร บในัเวลาต�อมีาหล งออกอากาศการถอดรหั�สข้องผ!�ร�บีสาร

ตามีที่��รายการสำ5ด้สำ ป็ด้าหพยากรณ์ได้#ก�าหนัด้กล5�มีเป็?าหมีายเป็�นัที่5กกล5�มีเกษตรกร และกล5�มีคนัเมี�อง ผ$#ศ-กษาจ-งได้#ที่�าการจ ด้สำนัที่นัากล5�มีข-(นัในั 2 กล5�มีป็ระชีากรได้#แก� กล5�มีเกษตรกรในัเขตรอบนัอกจ งหว ด้ราชีบ5ร� 4 คนั และกล5�มีข#าราชีการสำาธีารณ์สำ5ขโรงพยาบาลแมี�และเด้/ก จ งหว ด้ราชีบ5ร� โด้ยให#แต�ละกล5�มีต วอย�างได้#ร บชีมีรายการสำ5ด้สำ ป็ด้าหพยากรณ์ 1 รายการต (งแต�ต#นัจนัจบ ซึ่-�งเป็�นัรายการที่��ออกอากาศในัว นัที่�� 12 สำ�งหาคมี พ.ศ.

2550 ที่��มี�ที่ (งการพ$ด้เร��องเก��ยวก บแมี�หร�อว นัแมี� และข�าวพยากรณ์อากาศที่��ใชี#บที่การรายงานัข�าวพยากรณ์อากาศเหมี�อนัก บก�าล งสำนัที่นัาก บค5ณ์แมี�ในัภัาคต�างๆ

หล งจากนั (นัจ-งเร��มีสำนัที่นัาในัป็ระเด้/นั การร บร$ #เนั�(อหา ที่ ศนัคต�ความีชีอบ และความีค�ด้เห/นัในัด้#านัป็ระโยชีนัของรายการ มี�รายละเอ�ยด้ด้ งนั�(

ตารางแสำด้งผลสำร5ป็โด้ยอย�างคร�าวๆ จาก 2 กล5�มีสำนัที่นัา

จ ด้ focus group กล5�มีป็ระชีากรในัจ งหว ด้ราชีบ5ร� เมี��อว นัที่�� 21 สำ�งหาคมี พ.ศ. 2550 ป็ระกอบด้#วย กล5�มี

ข#าราชีการสำาธีารณ์สำ5ขโรงพยาบาลแมี�และเด้/ก จ�านัวนั 4 คนั และกล5�มีเกษตรกรจ�านัวนั 4 คนั

ป็ระชีากรห วข#อสำนัที่นัา

กล��ม่เกษตรกร กล��ม่ข้�าราชัการสาธารณ์ส�ข้

การร�บีร!�เน.'อหัารายการ

จด้จ�าเนั�(อหาด้#านัการบอกให#ด้$แลพ�ชีไร�ได้# แต�จ�าเนั�(อหาข�าวอากาศไมี�ได้#นั ก

จด้จ�าเนั�(อหารายละเอ�ยด้เร��องว นัแมี�ได้# แต�จด้จ�าเนั�(อหาอ��นัๆ ไมี�ชี ด้เจนั

ทำ�ศึนคต+ต�อรายการ

ชีอบความีตลกของต วพ�ธี�กร และภัาษาในัการอธี�บายข�าวอากาศ

ไมี�ค�อยชีอบพ�ธี�กรมีากนั ก ชีอบบที่เพลงป็ระกอบและภัาพเด้/กๆ ในัที่#ายรายการ

ความ่ค+ดเหั;นต�อป็ระโยชัน�

รายการ

ชี�วยเต�อนัให#ค�ด้ถี-งไร�นัาตามีชี�วงภัาวะอากาศ

ชี�วยคลายเคร�ยด้ สำบายอารมีณ์

16

จากตารางด้ งกล�าวเป็�นัการสำร5ป็ความีค�ด้เห/นัโด้ยรวมีของแต�ละกล5�มีสำนัที่นัา พบว�ามี�ความีแตกต�างก นัที่ (งในัด้#านัการร บร$ #เนั�(อหารายการ ที่ ศนัคต�ต�อรายการ และความีค�ด้เห/นัต�อป็ระโยชีนัของรายการค�อนัข#างชี ด้เจนั แมี#ว�าที่ (งสำองกล5�มีเห/นัว�าเป็�นัรายการที่��มี�ล กษณ์ะนั�าสำนัใจซึ่-�งที่�าให#ที่5กคนัจด้จ�อด้$ต (งแต�ต#นัจนัจบ โด้ยที่��ที่ (งสำองกล5�มีไมี�เข#าใจในัชี�วงแรกว�ารายการนั�(เป็�นัรายการข�าวพยากรณ์อากาศค�ด้ว�าเป็�นัการป็ระเภัที่ talk หร�อเชี�ญชีวนัเร��องหนั-�งเร��องใด้ จนัเมี��อได้#เห/นัภัาพกราฟ้ฟ้3กและพ�ธี�กรเร��มีพ$ด้เข#าสำ$�บที่ข�าวอากาศจ-งร บร$ #ได้#

แต�อย�างไรก/ตามีเนั��องจากเนั�(อหาการนั�าเสำนัอมี� 2 ล กษณ์ะด้ งที่��กล�าวมีาแล#ว ที่�าให#การร บร$ # ที่ ศนัคต�และความีค�ด้เห/นัแตกต�างก นัมีาก อาที่�

กล5�มีเกษตรกรมี กเล�อกร บร$ #ในัข�าวเต�อนัด้#านัเกษตรเป็�นัหล ก อาที่� “ร$ #สำ-กว�าจ ด้รายการได้#ป็ระสำมีป็ระสำานัด้�มีากเลยในัเร��องรายงานั

อากาศแต�ละภัาค และย งค�าเต�อนั

เร��องนั�(ให#ด้$แลพ�ชีไร�และพ�ชีสำวนัด้#วย ”

“ไมี�ชีอบที่��ตอนัย�(าเร��องค5ณ์แมี�มีากเก�นัไป็ เหมี�อนัเป็�นัเร��องเล�นัๆ ”

“ชีอบเข#าถี-งด้� นั�าต�ด้ตามี ด้$ไป็ก/เออของเราก/จะโด้นัเหมี�อนัอย�างง (นัมี (งหร�อป็ล�าว ”

กล5�มีข#าราชีการฯ มี�ค�าต�ต�งที่��ต วพ�ธี�กร

“ก/สำนั5กด้�ด้$แล#วเพล�นั แต�พ�ธี�กรถี-งว�าจะที่�าที่�าที่างนั�าสำนัใจ แต�พ$ด้มีาก พ$ด้ฟ้5 Aมีเฟ้Gอยไป็”

17

“ล กษณ์ะบ5คคล�กพ�ธี�กรข�(เหร�ไป็หนั�อย ไมี�จ$งใจ แต�ก/โอเคที่��ที่�าให#เห/นัถี-งความีสำ�าค ญของว นัแมี�”

“ร$ #สำ-กชีอบเขาตรงที่��พ$ด้ภัาษพ�(นัๆ ด้� ชีาวบ#านัเข#าใจได้# แต�ไมี�ชีอบตรงที่��พ$ด้เร/วไป็”

“มี นัก/ด้�นัะนั�าร กด้� แต�ร$ #สำ-กว�าพ�ธี�กรเป็�นัก นัเองก บผ$#ชีมีมีากเก�นัไป็หร�อป็ล�าว”

ล กษณ์ะด้ งกล�าวแสำด้งให#เห/นัค�อนัข#างชี ด้เจนัว�า กล5�มีข#าราชีการก บกล5�มีเกษตรกรนั (นัมี�ที่ ศนัคต�ความีค�ด้เห/นัต�อรายการแตกต�างก นัพอสำมีควร แมี#ที่ (งสำองกล5�มีชี��นัชีอบก บล กษณ์ะการนั�าเสำนัอโด้ยภัาพรวมีที่��มี�ความีตลกขบข นัป็ระกอบ แต�ในัสำ�วนัเนั�(อหาข�าวพยากรณ์อากาศนั (นัไมี�พบว�ามี�ผ$#ใด้จด้จ�าเนั�(อหาที่��แสำด้งผ�านักราฟ้ฟ้3คได้# แต�หลายคนัสำามีารถีจด้จ�าเก��ยวก บล กษณ์ะภัาษาพ$ด้ยกต วอย�างป็ระกอบอ��นัๆ ได้# อาที่� ภัาคใต#อาจมี�คล��นัสำ$ง ค5ณ์พ�อควรอย$�ร #องคาราโอเกะก บแมี� แต�รายละเอ�ยด้ภัาคอ��นัๆ โด้ยเฉพาะอย�างย��งโรคพ�ชีนั (นั กล5�มีข#าราชีการไมี�มี�ใครจด้จ�าได้# แต�เกษตรกรสำามีารถีจด้จ�าและบอกได้#อย�างถี$กต#อง

บีทำว+เคราะหั�ว�าด�วยการเข้�ารหั�สใหัม่�ในข้�าวพยากรณ์�อากาศึจากการศ-กษาการเข#ารห สำใหมี�ในัข�าวพยากรณ์อากาศกรณ์�ของ

รายการสำ5ด้สำ ป็ด้าหพยากรณ์ที่างสำถีานั�โที่รที่ ศนัไอที่�ว� เมี��อสำ งเคราะหโด้ยแนัวค�ด้และที่ฤษฎ�ที่างการศ-กษาแล#วที่�าให#ได้#ข#อค#นัพบด้ งนั�(

การเข้�ารหั�สด�วยชั�ดส�ญญะทำ%*เหัม่าะสม่น�าไป็ส!�การส.*อสารข้�าวอากาศึทำ%*ม่%ป็ระส+ทำธ+ภาพ

18

การศ-กษาพบว�าโด้ยภัาพรวมีด้$เหมี�อนัไมี�ค�อยมี�ผ$#คนัสำนัใจข�าวพยากรณ์อากาศมีากนั ก เพราะภัาวะอากาศของป็ระเที่ศไมี�ได้#มี�ความีผ นัผวนัขนัาด้ใหญ�เชี�นัภั$มี�อากาศในัหลายป็ระเที่ศ แต�เมี��อศ-กษาล-กลงไป็แล#วกล บพบว�า ขณ์ะที่��ข�าวอากาศและการพยากรณ์มี�ความีสำ�าค ญนั#อยก บว�ถี�ชี�ว�ตคนัที่��ที่�างานัป็ระจ�าในัภัาคที่ นัสำมี ยเชี�นัอาชี�พร บราชีการ แต�กล บมี�ความีสำ�าค ญอย�างย��งต�อว�ถี�ของเกษตรกรซึ่-�งเป็�นัคนัสำ�วนัใหญ�ของป็ระเที่ศที่��ย งคงต#องพ-�งพาด้�นัฟ้?าอากาศในัการด้�ารงว�ถี�การผล�ต

อย�างไรก/ตามี การนั�าเสำนัอข�าวพยากรณ์อากาศที่��ผ�านัให#ป็ระโยชีนัต�อเกษตรกรไมี�มีากนั กและไมี�สำามีารถีสำร#างความีตระหนั กในัที่�ศที่างของภัาวะอากาศที่��มี�ว�ถี�ชี�ว�ตของเกษตรกรได้# เพ�ยงเพราะการเล�อกข#อมี$ลมีาเข#ารห สำด้#วยชี5ด้ภัาษาที่��เป็�นัที่างการ (Technical code) เป็�นัสำ�าค ญ มี�ได้#มี�การป็ร บแป็ลงสำ ญญาณ์ให#สำอด้คล#องก บว�ถี�ชี�ว�ตของกล5�มีผ$#ต#องการข�าวสำารด้#านัอากาศโด้ยตรงเชี�นักล5�มีเกษตกร

ล กษณ์ะด้ งกล�าวสำอคล#องก บงานัว�จ ยของ มีาล�นั� มี�ลาภัสำมี (2543)

ที่��ศ-กษาเร��อง การเป็3ด้ร บ ความีเข#าใจ และความีพ-งพอใจ และการใชี#ป็ระโยชีนัจากข�าวพยากรณ์อากาศของผ$#ป็ระกอบอาชี�พป็ระมีง ที่��พบว�า ป็ระชีากรสำ�วนัใหญ�เป็3ด้ร บข�าวสำารพยากรณ์อากาศจากสำ��อโที่รที่ ศนัมีากกว�าสำ��ออ��นั แต�กล บมี�ความีพ-งพอใจในัการเป็3ด้ร บเพ�ยงระด้ บป็านักลางเที่�านั (นั ที่ (งนั�(เพราะป็ระชีาชีนัจ�านัวนัมีากที่��เป็�นัชีาวบ#านัสำ�วนัใหญ�ย งไมี�ค�อยเข#าใจความีหมีาย ค�าศ พที่ด้#านัการพยากรณ์อากาศ ซึ่-�งโที่รที่ ศนัควรสำนั บสำนั5นัการเผยแพร�ข�าวสำารด้#านันั�(ให#มีากเหมีาะสำมีก บแต�ละภั$มี�ภัาคและล กษณ์ะการป็ระกอบอาชี�พด้#วยร$ป็แบบที่��นั�าสำนัใจสำอด้คล#องก บเวลาของผ$#ร บสำาร

แต�เมี��อว�เคราะหจากร$ป็แบบการนั�าเสำนัอข�าวสำ5ด้สำ ป็ด้าหพยากรณ์ที่��มี�การเข#ารห สำใหมี� โด้ยเล�อก(selection) ถีอด้รห สำจากฐานัข#อมี$ลด้#านัที่��มี�ผลต�อภัาคการเกษตรของกรมีอ5ตนั�ยมีว�ที่ยาที่��มี�ข#อมี$ลข�าวอากาศและการพยากรณ์อย�างหลากหลาย แล#วจ-งนั�ามีาเข#ารห สำใหมี�ด้#วยการแที่นัค�าเล�อกชี5ด้สำ ญญะ (set of sign) ต�างๆ ที่��เหมีาะสำมีเข#าใจง�ายสำ�าหร บเกษตรกรที่��มี�พ�(นัความีร$ #จากการศ-กษาในัระบบไมี�มีากนั ก ด้ งที่��ป็รากฎในัด้#านัการเล�อก

19

ใชี#ภัาพแสำด้งคล#ายเหต5การณ์จร�ง (Icon) ป็ระกอบการอธี�บายค�าพยากรณ์ต�างๆ อาที่� ภัาพต#นัล�าใย ภัาพนั�(าที่�วมี ป็ระกอบค�าอธี�บายด้#วยภัาษาพ$ด้ที่ �วไป็ ที่�าให#สำามีารถีสำ��อสำารบอกถี-งความีหมีายของเหต5การณ์ได้#อย�างตรงไป็ตรงมีา (Denotative meaning) เข#าใจง�ายสำ�าหร บเกษตกรต�างจากการใชี#ต วบ�งชี�( (Index) เชี�นักราฟ้ฟ้3คร$ป็หยด้นั�(า หร�อภัาพการต$นัก#อนัเมีฆเมี��อแสำด้งภัาวะฝนั หร�อแมี#แต�สำ ญญล กษณ์(symbol) ต วเลขแสำด้งอ5ณ์ภั$มี�เป็�นัองศาเซึ่ลเซึ่�ยล

ย��งไป็กว�านั (นัผ$#ผล�ตรายการย งได้#เข#ารห สำสำ�งผ�านัต วพ�ธี�กรที่��จงใจแต�งต วด้#วยสำ ญญะต�างๆ อาที่� การใสำ�เสำ�(อได้#แก�การใสำ�เสำ�(อเหล�อง เนั/คไที่แด้งขนัาด้ใหญ� ใสำ�แว�นัตาขอบด้�าขนัาด้ใหญ� ที่��สำามีารถีสำ��อสำารแบบเป็�นัต วแที่นั (Metonymy) ของคนัเมี�องที่��มี�ความีร$ #แต�ที่ว�าไมี�ค�อยร$ #เร��องร$ #ราวนั ก อ นัสำ��อความีหมีายนั ยแฝง (Connotative meaning)ของความีความีเชีย ตลก แป็ลกตาแต�ที่ว�าใกล#ชี�ด้ก บการร บร$ #ของชีาวบ#านั โด้ยถี$กย�(าด้#วยที่�วงที่�านัองการพ$ด้ที่��เนั#นัหนั กเก�นัจร�ง ที่�าให#เกษตกรร บร$ #และตระหนั กได้#อย�างด้�

การเข้�ารหั�สในข้�าวพยากรณ์�อากาศึตกอย!�ภายใต�ข้�อจั�าก�ดข้องความ่เป็)นส.*อม่วลชัน

จากการศ-กษาพบว�า แมี#ข�าวพยากรณ์ร$ป็แบบใหมี�ต#องการนั�าเสำนัอในัแนัวที่างที่��แป็ลกแตกต�างไป็จากเด้�มีโด้ยเนั#นัข�าวอากาศที่��เป็�นัป็ระโยชีนัต�อชีาวบ#านัในัภัาคเกษตรที่��เป็�นัคนัสำ�วนัใหญ�ของป็ระเที่ศ แต�ที่ว�าการเข#ารห สำ (encoding) ย งไมี�สำามีารถีเล�อกใชี#ระบบสำ ญญะต�างๆ หร�อต วสำ�งสำ ญญาณ์ (signifier) ที่��สำอด้คล#องก บว ฒนัธีรรมีและว�ถี�ชี�ว�ตของเกษตรกรได้#หมีด้ เนั��องจากรายการข�าวพยากรณ์อากาศแนัวใหมี�นั�(ย งคงต#องนั�าเสำนัอผ�านัสำ��อโที่รที่ ศนัที่��มี�ล กษณ์ะฟ้ร�ที่�ว� ซึ่-�งเป็�นัสำ��อมีวลชีนัที่��นั�าเสำนัอไป็ย งคนัหลากหลายกล5�มีอย�างกว#างขวาง ไมี�สำามีารถีจ�าก ด้กล5�มีผ$#ชีมีได้# ผ$#ผล�ตเองต#องค�านั-งถี-งกล5�มีผ$#ชีมีที่��เป็�นัคนัเมี�องด้#วย ด้ งนั (นัการเข#ารห สำจ-งมี�ข#อจ�าก ด้จากสำภัาวะของความีเป็�นัสำ��อมีวลชีนั (Mass media) มี�ใชี�เป็�นัสำ��อชี5มีชีนัเฉพาะกล5�มี (community media)

20

ย��งไป็กว�านั (นั รายการข�าวการพยากรณ์อากาศโด้ยต วโครงสำร#างของรายการได้#ถี$กก�าหนัด้ให#เป็�นัสำ�วนัหนั-�งของรายการ ข�าว ที่��มี�ชี�วงเวลาหนั-�ง“ ”

เที่�านั (นั ที่�าให#รายการข�าวพยากรณ์อากาศเองตกอย$�ในัร$ป็แบบและข#อก�าหนัด้อ นักลายเป็�นัแนัวป็ฏิ�บ ต�(Norm) ที่��ผ$#สำ�งสำารและผ$#ร บสำารยอมีร บก นัด้�ว�า ต#องเป็�นัเร��องของความีนั�าเชี��อ มี�บที่รายงานัเหต5การณ์จร�งเป็�นัสำ��งสำ�าค ญอย�างย��ง

จากข#อจ�าก ด้ด้ งกล�าว ที่�าให#แมี#ผ$#ผล�ตรายการต#องการที่�าการเข#ารห สำด้#วยว�ถี�ที่างใหมี�อย�างไรก/ย งคงตกอย$�ในัระบบการเข#ารห สำ (syntagm) ที่��มี�ร$ป็แบบของข�าวที่��มี5�งสำ��อสำารไป็ย งคนักล5�มีใหญ� ที่�าให#รห สำของรายการต#องเล�อกจากฐานัของระบบข�าว การแที่รกรห สำอ��นัๆ เพ��อความีบ นัเที่�ง หร�อการสำ��อสำารเพ��อให#กล5�มีใด้กล5�มีหนั-�งเข#าใจเป็�นัการเฉพาะ หร�อด้#วยการอธี�บายที่��ชี ด้เจนัมีากจ-งที่�าได้#อย�างจ�าก ด้

ด้ งเห/นัได้#จากการนั�าเสำนัอในัข�าวสำ5ด้สำ ป็ด้าหพยากรณ์เชี�นัร$ป็ด้#านัล�างนั�(

จากร$ป็ด้ งกล�าว สำ งเกตได้#ว�าแมี#รายการมี5�งสำ��อสำารเต�อนัภั ยในัข�าวอากาศที่��มี�ผลต�อเกษตรผ�านัต วพ�ธี�กรที่��มี�ความีเชีย พ$ด้จาภัาษาชีาวบ#านั สำนั5กสำนัานั สำอด้คล#องก บว�ถี�ชีาวบ#านั แต�ที่ว�าการนั�าเสำนัอข�าวสำารย งต#องผสำมีใสำ�รห สำต วสำ��อ (signifiers)ที่��เป็�นัที่��ที่างการที่��บ�งชี�( (Index)ได้#แก� แผนัที่��ป็ระเที่ศไที่ยที่��ใสำ�สำ�เข#มีไป็ตามีแต�ละภัาค และรห สำที่��เป็�นัเที่คนั�ค(technical code) ได้#แก�ต วเลขสำ ญญล กษณ์แสำด้งอ5ณ์ภั$มี�ไว#โด้ยแบ�งสำ ด้สำ�วนัก นัอย�างละคร-�งหนั-�งของหนั#าจอที่�เด้�ยว เมี��อเร��มีในัการรายการสำาระข�าวอากาศ อ นัเป็�นัการสำะที่#อนั (signified) ถี-งข#อจ�าก ด้ที่��ผ$#

21

ผล�ตต#องพยายามีเข#ารห สำเพ��อสำ��อไป็ย งกล5�มีคนัที่��ไมี�ใชี�เกษตรกร และย งต#องคงความีนั�าเชี��อถี�อของร$ป็แบบข�าวพยากรณ์อากาศอ นัเป็�นัการผล�ตจากระบบการรายงานัข�าว การถอดรหั�สข้�าวสารอย!�บีนพ.'นฐานความ่ต�'งใจัเป็9ดร�บีทำ%*ย�ดโยงก�บีสถานภาพทำางส�งคม่

จากการศ-กษาพบว�าเก�ด้กระบวนัการถีอด้รห สำ(decoding)ในัสำองจ งหวะซึ่-�งล#วนัมี�ล กษณ์ะการเล�อกถีอด้รห สำแบบป็ระนั�ป็ระนัอมี (Negotiated Position) ได้#แก� การถีอด้รห สำของผ$#ร บสำารที่��เป็�นัผ$#ผล�ตรายการ และการถีอด้รห สำรายการของผ$#ชีมีรายการ กล�าวค�อ

1. การถีอด้รห สำจ งหวะแรกเป็�นัการถีอด้รห สำของผ$#ผล�ตรายการ โด้ยเล�อกถีอด้รห สำสำารจากฐานัข#อมี$ลของกรมีอ5ตนั�ยมีว�ที่ยาที่��มี�อย$�หลากหลาย โด้ยแที่นัที่��จะเล�อกถีอด้รห สำตามีแนัวที่างหล กที่��กรมีอ5ตนั�ยมีว�ที่ยานั�าเสำนัอหล กไว#เชี�นัเด้�ยวก บผ$#ผล�ตรายการข�าวพยากรณ์อากาศอ��นั(Dominant

Hegemonic Position) แต�ด้#วยภั$มี�หล งของความีใกล#ชี�ด้ก บภัาคการเกษตร ตลอด้จนัป็ระสำบการณ์ผล�ตรายการในัด้#านัที่��เก��ยวข#อง เป็�นัแรงผล กด้ นัอ นัสำ�าค ญให#ผ$#ผล�ตรายการป็ฏิ�เสำธีที่��จะเล�อกถีอด้รห สำตามีแนัวที่างเด้�มี แต�ก/ไมี�สำามีารถีป็ฏิ�เสำธี(Oppositional Position)ข#อมี$ลจากกรมีอ5ตนั�ยมีว�ที่ยาได้# เพราะเป็�นัฐานัข#อมี$ลหล กที่��มี�ความีนั�าเชี��อและเป็�นัที่��ยอมีร บอ�กที่ (งสำะด้วกต�อการค#นัหา

ย��งไป็กว�านั (นัการที่��ผ$#ผล�ตรายการมี�โอกาสำในัการถีอด้รห สำใหมี�ได้#ก#เพราะป็4จจ ยที่างองคกรที่��มี�ความีเป็ล��ยนัแป็ลงผ นัผวนั และมี�การลาออกของผ$#ผล�ตรายการเด้�มีอย�างกระที่ นัห นัที่�าให#ผ$#ผล�ตรายการมี�อ�สำระและมี�โอกาสำในัการเล�อกถีอด้รห สำข�าวสำารมีาใชี#ในัการผล�ตรายการโด้ยไมี�ผ�านัการควบค5มีในัเชี�งนัโยบายจากที่างสำถีานั� หร�อจากที่างผ$#อ5ป็ถี มีนัรายการด้ งที่��เห/นัเป็�นัการที่ �วไป็ เพราะสำถีานั�โที่รที่ ศนัไอที่�ว�ชี�วงนั�(ขาด้โฆษณ์าเนั��องจากอย$�ในัชี�วงที่��จะหมีด้สำ ญญาเป็ล��ยนัไป็เป็�นัสำถีานั�โที่รที่ ศนัสำาธีารณ์ะ

2. การถีอด้รห สำจ งหวะที่��สำองเป็�นัการถีอด้รห สำของผ$#ร บสำารหร�อผ$#ร บชีมีรายการ ซึ่-�งมี�ความีแตกต�างหลากหลายในัภั$มี�หล ง สำภัาพแวด้ล#อมีและ

22

พ�(นัฐานัอาชี�พ ซึ่-�งจากการศ-กษาพบว�า กล5�มีผ$#ร บสำารที่��มี�พ�(นัฐานัอาชี�พแตกต�างก นัมี�การเล�อกเป็3ด้ร บและถีอด้รห สำในัต วสำารแตกต�างก นั กล�าวค�อ กล5�มีเกษตรกรมี�ความีพ-งพอใจต�อรายการ และมี�ที่ ศนัคต�ในัเชี�งบวกต�อต วพ�ธี�กร และต�อเนั�(อหาข�าวพยากรณ์อากาศที่��เต�อนัภั ยถี-งโรคพ�ชีที่��มีาก บความีเป็ล��ยนัแป็ลงของภัาวะอากาศ เพราะถีอด้รห สำได้#ถี-งความีใกล#ชี�ด้ ที่��สำ�งผ�านัมีาก บรห สำภัาษาในัการสำ��อสำารเข#าใจได้#ง�าย จนัที่�าให#สำามีารถีจด้จ�าและค�ด้ตามีได้#ตรงความีต#องการของผ$#สำ�งสำาร แต�กล5�มีนั�(ก/เล�อกที่��จะร บร$ #หร�อตระหนั กในัเร��องที่��ไมี�เก��ยวข#องอ��นัในัระด้ บที่��นั#อยกว�า

ล กษณ์ะด้ งกล�าวตรงก นัข#ามีก บ การถีอด้รห สำของกล5�มีข#าราชีการ ที่��ให#การร บร$ #และตระหนั กในัการนั�าเสำนัอเร��องว นัแมี� (เพราะเป็�นัข#าราชีการโรงพยาบาลแมี�และเด้/ก) แต�ไมี�พยายามีถีอด้รห สำในัเนั�(อหาข�าวอากาศที่��เนั#นัไป็ในัเร��องใกล#ต วเกษตรกรแต�ไกลต วข#าราชีการที่��มี�ว�ถี�ชี�วตอย$�ในัเมี�อง แมี#ว�ามี�การสำ��อสำารข�าวอากาศผ�านัต วแสำด้ง หร�อต วบ�งชี�(ที่��อย$�ในัรห สำกระแสำหล ก (conventional code) แต�เนั��องเพราะกล5�มีผ$#ร บสำารค�อนัข#างถีอด้รห สำก บการล�ลาและการใชี#ภัาษาในันั�าเสำนัอของพ�ธี�กรรายการไป็ในัที่างที่��ไมี�พ-งพอใจ ที่�าให#เป็3ด้ร บข�าวอากาศซึ่-�งเป็�นัเนั�(อหาหล กของรายการอย�างจ�าก ด้

ผลการศ-กษาในัล กษณ์ะเชี�นันั�(สำอด้คล#องก บงานัว�จ ยของอารยา ถีาวรว นัชี ย ที่��ศ-กษาในัเร��องภัาพล กษณ์ของว�รบ5ร5ษแบบผ$#ร #ายกล บใจที่��ป็รากฎในัสำ��อมีวลชีนั ที่��ผ$#สำ�งสำารไมี�สำามีารถีสำ��อสำารครอบง�าความีค�ด้ให#ผ$#ร บสำารคล#อยตามีได้#ในักล5�มีผ$#ร บสำารที่��มี�อาชี�พแตกต�างอย$�ข (วตรงข#ามีก บล กษณ์ะความีเป็�นัผ$#ร #าย การถีอด้รห สำข�าวสำารซึ่-�งรวมีถี-งข�าวพยากรณ์อากาศซึ่-�งมี�ความีใกล#ชี�ด้มีากกว�าจ-งย งคงอย$�ภัายใต#อ�ที่ธี�พลของสำถีานัภัาพที่างสำ งคมีของผ$#ร บสำารที่��ย-ด้โยงให#เล�อกก�าหนัด้การถีอด้รห สำสำารแตกต�างก นับีทำสร�ป็

ผลการว�จ ยได้#นั�าไป็สำ$�ค�าตอบต�อค�าถีามีนั�าวจ ยอ นัเป็�นัข#อสำร5ป็ได้#ด้ งต�อไป็นั�(

1.กระบีวนการส.*อสารเพ.*อการผล+ตรายการข้�าวอากาศึร!ป็แบีบีใหัม่�ม่%ล�กษณ์ะการ

23

เข้�ารหั�สอย�างผสม่ผสานข้�าม่กรอบีแนวป็ฏิ+บี�ต+ทำ�*วไป็ ซึ่-�งมี กไมี�ค�อยพบได้#นั กเนั��องจากการเข#ารห สำในัข�าวพยากรณ์อากาศนัอกจากต�ด้อย$�ในักรอบความีเป็�นัข�าวที่��เนั#นัความีนั�าเชี��อถี�อแล#วย งคงต#องย-ด้ก บภัาษาและล�ลาการนั�าเสำนัอตามีแนัวที่างของกรมีอ5ตนั�ยมีว�ที่ยาเพ��อความีถี$กต#อง แต�สำ�าหร บการรายงานัข�าวพยากรณ์อากาศร$ป็แบบใหมี�นั�( ผ$#ผล�ตรายการเล�อกถีอด้รห สำจากฐานัข#อมี$ลด้#านัข�าวอากาศที่��มี�ผลต�อด้#านัการเกษตรของกรมีอ5ตนั�ยมีว�ที่ยาในัสำ�วนัที่��ไมี�เคยมี�สำ��อมีวลชีนัอ��นัหย�บยกมีานั�าเสำนัอในัข�าวพยากรณ์อากาศมีาก�อนัมีาเป็�นัแกนัหล กของเนั�(อหาในัการพยากรณ์เพ��อให#ข#อมี$ลข�าวสำารก บเกษตรกรซึ่-�งเป็�นัคนัสำ�วนัใหญ�ของป็ระเที่ศ พร#อมีก บสำร#างความีนั�าสำนัใจให#ก บรายการด้#วยการเข#ารห สำเพ��มีในัด้#านัเนั�(อหาที่��เก��ยวข#องก บสำถีานัการณ์แวด้ล#อมีที่ �วไป็ในัชี�วงเวลานั (นัอ นัเป็�นัการสำร#างความีสำนัใจร�วมีของผ$#ชีมีได้#ในักล5�มีที่��กว#างขวางมีากข-(นั พร#อมีใสำ�รห สำต�างๆ เพ��อสำะที่#อนัแนัวค�ด้หลายป็ระการผ�านัการนั�าเสำนัอของต วพ�ธี�กรที่ (งด้#านัภัาษาพ$ด้และภัาษาที่�าที่างด้#วย

2. ผลของการสำ��อสำารเนั�(อหารายการข�าวพยากรณ์อากาศร$ป็แบบใหมี�ต�อกล5�มีผ$#ร บสำารเป็?าหมีายนั บได้#ว�าผลล�พธ�ม่%ล�กษณ์ะข้องการป็ระน%ป็ระนอม่เล.อกร�บีเน.'อหัา (Negotiate Position)ความีสำอด้คล#องก บของผ$#สำ�งสำารระด้ บหนั-�งในักล5�มีเป็?าหมีายที่��แตกต�างก นั กล�าวค�อรายการข�าวพยากรณ์อากาศร$ป็แบบใหมี�นั�(สำามีารถีสำ��อสำารก บเกษตรกรได้#ในัด้#านัสำร#างความีตระหนั กเต�อนัภั ยและต��นัต วในัเร��องข�าวอากาศด้#วยภัาษาพ$ด้ของพ�ธี�กร และภัาพป็ระกอบเสำมี�อนัจร�งจากพ�(นัที่��ไร�นัา แต�ไมี�สำามีารถีที่�าให#เกษตรกรร บร$ #ข#อมี$ลเก��ยวก บข�าวอากาศในัชี�วงเวลานั (นัๆได้#อย�างชี ด้เจนั เพราะการนั�าเสำนัอข#อมี$ลข�าวอากาศที่��ชี ด้เจนันั (นั รายการได้#นั�าเสำนัอผ�านัการเข#ารห สำที่��มี�ล กษณ์ะเที่คนั�ค ต วเลข อย�างรวด้เร/ว ยากต�อการต�ด้ตามีจด้จ�า แต�ขณ์ะเด้�ยวก นัรายการย งไมี�สำามีารถีให#ข#อมี$ลข�าวสำารด้#านัการพยากรณ์อากาศให#ก บกล5�มีคนัเมี�องหร�อผ$#มี�อาชี�พป็ระจ�าได้# เนั��องจากข#อมี$ลหล กของรายการไมี�ได้#เนั#นัความีสำ�าค ญของข�าวอากาศต�อกล5�มีคนัเมี�องแต�เป็�นัด้#านัการเกษตร เป็?าหมีายที่��ผ$#สำ�งสำารต#องการเชี��อมีโยงให#คนั

24

เมี�องร บร$ #ก/ไมี�ป็รากฎว�าสำามีารถีกระที่�าได้#อย�างมี�ป็ระสำ�ที่ธี�ภัาพ ตรงก นัข#ามีผ$#ร บสำารกล5�มีนั�(กล บมี�ความีข บข#องใจ หร�อไมี�พ-งพอใจก บบ5คคล�กของพ�ธี�กรที่��ขาด้ความีนั�าเชี��อถี�อไมี�ตรงก บเจตนัาผ$#สำ�งสำาร

3. ป็4จจ ยที่��มี�อ�ที่ธี�ผลต�อกระบวนัการเข#ารห สำและถีอด้รห สำผ�านัรายการข�าวพยากรณ์ร$ป็แบบใหมี�ระหว�างผ$#สำ�งสำารและผ$#ร บสำารกล5�มีต�างๆ การศ-กษาพบว�า มี�ป็4จจ ยสำ�าค ญในัด้#านัการเข#ารห สำใหมี�ในัสำ�วนัผ$#สำ�งสำารค�อ ภ!ม่+หัล�งข้องผ!�ผล+ตรายการหัร.อผ!�ส�งสารเป็�นัป็4จจ ยสำ�าค ญที่��หนั5นัให#เก�ด้แรงบ นัด้าลใจในัการถีอด้รห สำเก�าของข#อมี$ลกรมีอ5ตนั�ยมีว�ที่ยามีาเข#ารห สำใหมี�เพ��อเกษตรกรด้ งที่��ตนัเองใกล#ชี�ด้ ขณ์ะเด้�ยวก นัป็4จจ ยเง.*อนไข้ข้ององค�กรส.*อม่วลชันเองนั บว�ามี�ความีสำ�าค ญด้ งที่��สำถีานั�โที่รที่ ศนัไอที่�ว�อย$�ในัชี�วงเป็ล��ยนัผ�านัและมี�การเป็ล��ยนัแป็ลงรายการจ-งเป็3ด้โอกาสำให#ที่�มีข�าวสำามีารถีสำร#างสำรรครห สำใหมี�ใสำเข#าไป็ได้# ขณ์ะเด้�ยวก นัพ.'นฐานอาชั%พข้องกล��ม่ผ!�ร�บีสารที่��โยงใยก บกรอบการร บร$ #และความีต#องการในัเร��องข�าวพยากรณ์อากาศนั บว�าเป็�นัป็4จจ ยสำ�าค ญในัการก�าหนัด้กรอบการถีอด้รห สำเพ��อเข#าถี-งเนั�(อหารายการได้#ไป็ในัที่�ศที่างที่��สำอด้คล#องหร�อตรงข#ามีก บความีต#องการของผ$#สำ�งสำารเป็�นัสำ�าค ญ ข้�อเสนอแนะจัากการศึ�กษา

1. ส.*อม่วลชันทำ�'งโทำรทำ�ศึน�และว+ทำย�อ.*นๆ ควรม่%การป็ร�บีป็ระย�กต�การเข้�ารหั�สเพ.*อการส.*อสารข้�าวอากาศึใหัม่� โด้ยผสำมีผสำานัที่ (งรห สำภัาษาเพ��อความีนั�าเชี��อถี�อ เข#าก บรห สำภัาษาที่��สำอด้คล#องก บว�ถี�ชี�ว�ตของคนัที่ �วไป็ โด้ยสำามีารถีเล�อกอธี�บายความีหมีายเพ��มีเต�มีในัการรายงานัข�าวอากาศ ป็ระกอบการยกต วอย�างเหต5การณ์จร�ง หร�อการเต�อนัภั ยป็ระกอบควบค$�ก นัไป็ มี�ควรใชี#รห สำภัาษาที่��มี�เป็�นัเที่คนั�คแมี#ที่�าให#มี�ความีนั�าเชี��อถี�อแต�ก/หาป็ระโยชีนัต�อป็ระชีาชีนัได้#นั#อย

2. โทำรทำ�ศึน�สาธารณ์ะทำ%*ก�าล�งจั�ดต�'งก�นอย!�ข้ณ์ะน%' พ�งพ�ฒนารายการต�างๆ โดยใชั�บีทำเร%ยนจัากการสร�างสรรค�รายการข้�าวพยากรณ์�อากาศึแนวใหัม่�ที่��สำามีารถีสำร#างความีตระหนั กเต�อนัภั ยให#เกษตรกรได้#

25

อย�างมี�ป็ระสำ�ที่ธี�ภัาพ เป็�นัแนัวที่างในัการเข#ารห สำใหมี�ในัการผล�ตรายการป็ระเภัที่ต�างๆ เพ��อกล5�มีผ$#ชีมีอ��นัๆ อาที่�ต รายการเพ��อเกษตรกร เพ��อกล5�มีผ$#ใชี#แรงงานั หร�อกล5�มีผ$#มี�อ�านัาจซึ่�(อนั#อยอ��นัๆ ซึ่-�งโที่รที่ ศนัอ��นัๆ กระที่�าได้#ยากเพราะมี กตกอย$�ภัายใต#ข#อจ�าก ด้ของโฆษณ์า หร�อผ$#อ5ป็ถี มีนัรายการที่��ต#องนั�าเสำนัอสำ�นัค#าต�อผ$#ชีมีที่��มี�ก�าล งซึ่�(อ อ นัมี�อ�ที่ธี�พลต�อการก�าหนัด้ที่�ศที่างของรายการ

3. ส.*อทำ�องถ+*นและส.*อชั�ม่ชันสาม่ารถใชั�บีทำเร%ยนจัากการศึ�กษาน%'เป็)นแนวทำางในการพ�ฒนารายการข้�าวพยากรณ์�อากาศึส�าหัร�บีชั�ม่ชัน โด้ยสำามีารถีเล�อกถีอด้รห สำสำรรข�าวอากาศรายจ งหว ด้ รายพ�(นัที่�� หร�อเฉพาะป็ระเด้/นั จากฐานัข#อมี$ลของกรมีอ5ตนั�ยมีว�ที่ยา ที่��มี�ความีเหมีาะสำมีก บที่#องถี��นัชี5มีชีนัของตนัซึ่-�งย งไมี�มี�การนั�าเสำนัอสำ$�วงกว#างมีาก�อนัเลย โด้ยสำามีารถีที่�าการเข#ารห สำด้#วยภัาษาที่#องถี��นัและนั�าเสำนัอในัชี�วงเวลาที่��สำอด้คล#องก บว�ถี�ชี�ว�ตของป็ระชีาชีนัในัพ�(นัที่��จะที่�าให#ป็ระชีาชีนัสำามีารถีได้#ร บป็ระโยชีนัอย�างสำ$งจากข�าวอากาศมีากกว�าที่��เป็�นัอย$�ในัป็4จจ5บ นั

หัน�งส.ออ�างอ+ง

มีาล�นั� มี�ลาภัสำมี. การเป็3ด้ร บ ความีเข#าใจ ความีพ-งพอใจ และการใชี#ป็ระโยชีนัจากข�าวพยากรณ์

26

อากาศของผ$#ป็ระกอบอาชี�พป็ระมีงในัชี5มีชีนับ#านัแหลมีห�นั และชี5มีชีนับ#านัสำล กเพชีร จ.

ตราด้. ว�ที่ยานั�พนัธีวารสำารศาสำตรและสำ��อสำารมีวลชีนั มีหาว�ที่ยาล ยธีรรมีศาสำตร พ.ศ.

2543.อารยา ถีาวรว นัชี ย, รตที่.ญ. ภัาพล กษณ์ของว�รบ5ร5ษแบบผ$#ร #ายกล บใจที่��ป็รากฎในัสำ��อมีวลชีนั.

ว�ที่ยานั�พนัธี ภัาคว�ชีาป็ระชีาสำ มีพ นัธี นั�เที่ศศาสำตร จ5ฬาลงกรณ์มีหาว�ที่ยาล ย พ.ศ.

2539. Procter, Jame. Stuart Hall. 2004. NewYork. Rontledge. Fiske, John. Introduction to Communication Studies. 2ndediton 1990. NewYork.

Routledge. Hall, Stuart. The Work of Representation Representation: Cultural Representation

and Signifying Practices,edited by Stuart Hall.1997. London. SAGE Publication. www.tmd.go.th/weather

ส�ม่ภาษณ์� ด้�ลก ตามีใจเพ��อนั โป็รด้�วเซึ่อร ฝAายข�าว สำถีานั�โที่รที่ ศนัที่�ไอที่�ว� 14

สำ�งหาคมี พ.ศ. 2550

กล��ม่สนทำนากล5�มีข#าราชีการ กล5�มีเกษตรกรอนั5ชี�ต นั�ต�ธีรรมียง หงษ เอ��ยมีที่ราย ผาณ์�ตา ชีาต�ที่อง สำาโรจนั มี$ลพวกมีานั�ตา สำ5พรรณ์เภัษ ชี ป็ระจวบ คงที่นัวรรณ์�ตา ที่องเสำร�มี ที่ว� พลอยชี5มี

27

28