อำ�พลฟูดส์ จัดทำ�โดย บริษัท ป่�ส�ละ จำ�กัด | ตุล�คม 2558 กรณีศึกษา นวัตกรรมสีเขียว #8 | GREEN INNOVATION CASE STUDY #8
Jul 24, 2016
อำ�พลฟดส
จดทำ�โดย บรษท ป�ส�ละ จำ�กด | ตล�คม 2558
กรณศกษา นวตกรรมสเขยว #8 | GREEN INNOVATION CASE STUDY #8
02
กำ�เนดอำ�พลฟดส
เกรยงศกด เทพผดงพร กรรมการผจดการ บรษท อำาพลฟดส โพรเซสซง
จำากด เรมกอตงบรษทแหงนขนเมอป พ.ศ.2532 เพอทำาธรกจสงออกผก
และผลไมสดแชแขงไปยงประเทศตางๆ ซงในชวงแรกธรกจประสบความ
03
สำาเรจอยางมาก จนกระทงป 2538 เมอจนเปดประเทศ ปญหากเรมตงเคา
เนองจากสนคาจากประเทศจนมราคาตำามาก ทำาใหลกคาของอำาพลฟดสฯ
ในตางประเทศเรมมปญหาในการแขงขน และสงผลใหบรษทไมสามารถ
จำาหนายสนคาในราคาแพงเชนแตกอนได เพราะลกคาเรมตอรองใหลด
ราคาลง ทงๆ ทบรษทมคาใชจายเพมขน ทงจากคาแรง และคาสงสนคา
ทางเครองบนทเพมขนอยางตอเนอง เชน คาสงสนคาไปประเทศญปนซง
เพมขนจากกโลกรมละ 28 บาท เปน 36 บาท 42 บาท และ 60 บาทตาม
ลำาดบ ขณะเดยวกนเกษตรกรกเรยกรองขอขนราคาตลอดเวลา
“มลกค�จ�กองกฤษทซอข�วโพดออนแชแขงจ�กเร�ปละหล�ยรอยตน อยๆ เข�กบอกม�ว�สนค�เร�คณภ�พไมด แลวกเดนท�งม�ทกรมสงเสรมก�รสงออก กรมฯ กเชญเร�เข�ไปคย เข�บอกว�สนค�เร�ไมมคณภ�พ จะขอยกเลกสญญ�ทเข�ทำ�ไว 300 ตน ซงเร�กไมมปญห� แตอย�กรคว�มจรงว�ส�เหตม�จ�กอะไร เข�บอกว�สนค�ของเร�มก�รปนเปอน แตสดท�ยกไดรว�ไมใช คว�มจรงกคอเร�ข�ยเข�อยกโลกรมละประม�ณ 1.8-1.9 ดอลล�ร แตเข�ไปซอทจนไดในร�ค� 1.2 ดอลล�ร” เกรยงศกดเลาถงจดสำาคญททำาใหบรษทมการ
เปลยนแปลง
บทเรยนทไดรบจากการเปดประเทศจน ทำาใหเกรยงศกดตระหนกวา นอกจาก
ประสทธภาพและตนทนแลว การสรางตราสนคา หรอการสรางแบรนด ยง
เปนเรองสำาคญ เพราะหากผลตและจำาหนายสนคาทไมมแบรนด ลกคา
สามารถเปลยนไปซอสนคาจากทไหนกไดหากเขาพบวามราคาถกกวา
“ทนเร�มบรษทแมคอ เทพอดมพรมะพร�ว ซงผลตกะทสำ�เรจรปตร� “ช�วเก�ะ” แบบบรรจถง กระปอง และกะทผงจำ�หน�ยม�เปนสบปแลว แตสวนใหญเปนก�รสงออก เพร�ะกอนหน�นผบรโภคช�วไทยยงไมคอยยอมรบกะทสำ�เรจรป ยงนยมใชกะทคนสด แตตอนนน เร�เรมเหนว�คนหนม�ใชกะทสำ�เรจรปในก�รปรงอ�ห�รม�กขน เพร�ะวถชวตเรมเรงรบ เพยงแตว�ยงไมกล�ประก�ศใหใครทร�บว�ใช โดยเฉพ�ะร�นอ�ห�ร ดวยเกรงว�ผบรโภคจะรบไมได เร�
04
จงตดสนใจเปลยนธรกจจ�กผกผลไมแชแขงม�เปนก�รผลตอ�ห�รสำ�เรจรป โดยตงโรงง�นผลตกะทช�วเก�ะแบบกลองยเอสทออกม�จำ�หน�ยในป 2538”
ตนทนสง จดเปลยนท�งธรกจรอบใหม
10 ปแรกของการเปลยนมาทำาธรกจอาหารสำาเรจรป กจการของอำาพลฟดส
มการเตบโตอยางตอเนอง ทงจากความสำาเรจในการเปดตลาดกะทสำาเรจรป
และการขยายไลนสนคาเพอตอบรบแนวโนมของผบรโภคเวลานอยทตอง
พงพงอาหารและเครองดมสำาเรจรปมากขน โดยเฉพาะอยางยงอาหารทม
คำาวาเพอสขภาพตอทาย โดยในป 2539 ไดมการออกผลตภณฑเครองดม
จากบกผสมนำาผลไม 25% ฟต-ซ (Fit-C) หลงจากนนกขยายเขาไปสเครองดม
ธญญาหารนำาลกเดอย โปร-ฟท (Pro-Fit) เครองดมธญญาหารนำานมขาวยาค
ว-ฟท (V-Fit) และนำาแกงพรอมปรงรอยไทย (Roi-Thai) รวมถงการพฒนา
เครองปรงรสเพอสขภาพโซเดยมตำาและกะทธญพช กดไลฟ (Good-Life)
“จนกระทงป 2548 เร�เรมมปญห�เกยวกบตนทนทเพมสงขนตลอดเวล� ไมว�จะเปนค�แรงทเพมขนอย�งรวดเรว โดยบ�งปมก�ร
05
ปรบขนถงสองครง ค�นำ�มนกปรบร�ค�สงขน โดยเฉพ�ะอย�งยงนำ�มนเต�ทเปนเชอเพลงสำ�คญในก�รทำ�คว�มรอนภ�ยในโรงง�น ซงมก�รขยบร�ค�จ�ก 3 บ�ทในชวงทเร�ตงโรงง�นใหมๆ ขนไปเรอยๆ จนถงลตรละ 19 บ�ท ทำ�ใหเร�ตองจ�ยค�นำ�มนเต�เพมขนเปนเดอนละ 3 ล�นกว�บ�ท หรอปละเกอบ 40 ล�นบ�ท”
นอกจากน ความสำาเรจในการเปดตลาดกะทสำาเรจรปของอำาพลฟดสกทำาให
มคแขงเขามาเยอะขน ทงคแขงในประเทศและตางประเทศ เนองจากคนท
สนใจธรกจนสามารถหาซอเครองจกรสำาหรบผลตกะทบรรจกลองไดตาม
ทองตลาด แถมคแขงบางรายอยากเรยนลดกมาดงคนจากอำาพลฟดสไป
อยดวย การแขงขนทสงขนเรอยๆ ทำาใหเกรยงศกดตองเรมคดถงเรองการ
เพมประสทธภาพในการผลต เพอลดตนทนใหตำาลง เพอใหบรษทสามารถ
แขงขนไดในสถานการณคาใชจายสง คแขงมาก
เกรยงศกดเลาวา นอกจากเรองการเพมคณภาพ และประสทธภาพในการ
ผลตแลว ชวงนนกเรมมกระแสเรองสงแวดลอมเกดขน แตวาเขายงไมม
วสยทศนดานน
“ตองยอมรบว�กอนป 2548 เร�ทำ�ธรกจโดยมองแคเรองตวเงนและกำ�ไรเปนหลก โดยคดว�กำ�ไรตองไดม�จ�กยอดข�ย จะเรยกว�เร�เดนท�งผดม�ตลอดกได” เกรยงศกดยอมรบ
อยางไรกด วกฤตครงนทำาใหอำาพลฟดสสมครเขารวมโครงการพฒนา
อตสาหกรรมการผลตเพอยกระดบความสามารถการแขงขน หรอ MDICP
Standard (Manufacturing Development to Improve Competitiveness
Program) ของกรมสงเสรมอตสาหกรรม ซงใหความชวยเหลอธรกจขนาด
กลางและขนาดยอม โดยการสงผเชยวชาญ 5 ดานมาใหคำาปรกษา ไดแก
ดานการเพมประสทธภาพการผลต ดานการสรางระบบคณภาพใหได
มาตรฐานสากล ดานการประยกตใชเทคโนโลยการผลตสมยใหม ดานการเงน
และดานการตลาดและบคคล อนนำาไปสการเปลยนแปลงครงสำาคญของ
บรษท
06
จดเรมตนก�รทำ�ธรกจอย�งยงยน
การเขารวมโครงการ MDICP ทำาใหอำาพลฟดสไดเรยนรเรองตางๆ มากมาย
โดยเฉพาะอยางยงการไดรวาระบบมาตรฐานตางๆ เปนสงสำาคญ
“เมอกอนผมถกใสสมองม�ตลอดว� ม�ตรฐ�นต�ง ๆ ทฝรงคดขนม�เปนก�รกดกนท�งก�รค� แมว�เร�จะมก�รทำ�ม�ตรฐ�น ISO 9001 ซงเปนม�ตรฐ�นก�รจดก�รด�นคณภ�พแลวในป 2546 แตวกฤตครงนซงทำ�ใหเร�ตองห�ท�งออก ทำ�ใหเร�ไดเปลยนมมมองใหม เพร�ะเมอศกษ�จรงๆ ผมเรมมองเหนว�ม�ตรฐ�นต�งๆ ชวยใหระบบ ก�รทำ�ง�นของเร�ดขน ชวยปองกนก�รสญเสยไดเยอะ และส�ม�รถสบยอนทกอย�งไดต�มระบบ เร�จงเรมเหนคว�มสำ�คญของระบบม�ตรฐ�นเหล�น”
ดวยเหตนเมอตองเดนหนาทำามาตรฐาน ISO 14001 ซงเปนมาตรฐานการ
จดการสงแวดลอม เกรยงศกดจงกำาชบทปรกษาทมาใหความรในการทำาวา
บรษทไมไดจางเขาใหมาทำามาตรฐานให แตใหสอนพนกงานของบรษททำา
ระบบมาตรฐานเอง เพอใหพนกงานไดเรยนรและลงมอปฏบตจรงๆ แมวา
จะใชเวลาในการทำาถงปกวาจงจะไดรบใบรบรอง จากปกตทบรษทสวน
ใหญมกใชเวลาเพยงหกเดอน แตกคมคาเพราะทำาใหบรษทไดระบบในการ
ทำางาน ซงนำาไปสการเปลยนแปลงครงใหญของบรษท
“ตอนทำ�กคดว�มนคงเสยเงนเยอะ เพร�ะแคค�รบรองระบบอย�งเดยวกสองแสนบ�ทเข�ไปแลว และคงตองปรบปรงอะไรอกหล�ยอย�ง แตกตองยอมลงทนเพอใหบรษทมม�ตรฐ�นจะไดไมมปญห�ในก�รทำ�ธรกจ เพร�ะตอนนนสงแวดลอมเรมเปนเรองสำ�คญ แตพอทำ�ไปจรงๆ เร�กเรมรอะไรม�กขน รว�ก�รทำ�ระบบพวกน เข�ไมไดตองก�รใหเร�ลงทน แตเข�สอนใหเร�ห�ส�เหตทแทจรง และไปแกทตนเหต ไปลดตงแตก�รใชวตถดบใหคมค�ทสด ใชทรพย�กรให
07
คมค�และนอยทสด และลดของเสยใหหมดตงแตตนกระบวนก�ร”
เกรยงศกดเลายมๆ เมอนกถงความไมรของตวเอง
หลงจากเขาใจกระบวนการแลว อำาพลฟดสกเดนหนาลดของเสยใน
กระบวนการผลต ใชวตถดบใหคมคา และปรบกระบวนการผลตใหม
ประสทธภาพ
“แมว�ตอนนนเร�จะยงไมเข�ใจเรองคว�มสำ�คญของสงแวดลอมและก�รทำ�ธรกจอย�งยงยนชดเจนนก แตกเข�ใจแลวว�ตองไปแกทตนเหต ไมว�จะเปนก�รลดก�รใชพลงง�น ใชนำ�อย�งมประสทธภ�พ มก�รตรวจวด ห�วธก�รลดของเสย โดยเร�เรมศกษ�ว�ของเสยในกระบวนก�รไหนมเท�ไร ทำ�อย�งไรเร�จะลดได และห�กลดไมไดจะจดก�รอย�งไร”
ตวอยางการลดของเสยจากกระบวนการผลตกอยางเชน การเปลยนมอเตอร
ในการทวผวดำาๆ ของมะพราว จากมอเตอรตวใหญมาเปนมอเตอรตวเลกลง
เพอลดการสญเสยเนอมะพราว
“เดมเร�ใชมอเตอรตวใหญในก�รทว ซงมอเตอรจะหมนเรวกว�พนกง�น ทใชมอหมนลกมะพร�ว ดงนนกว�พนกง�นจะหมนมะพร�วได 1 รอบ
ใบทวกทวผวมะพร�วไปตงสองรอบ จงกนเนอมะพร�วบรเวณผวไปเยอะม�ก อ�จ�รยจ�กมห�วทย�ลยเทคโนโลยธนบรจงแนะนำ�ใหเร�เปลยนไปใชมอเตอรเลกลง ซงนอกจ�กจะทำ�ใหไดผลผลตดขนแลว ค�ไฟกตำ�ลงดวย”
สำาหรบผวดำาๆ ของมะพราวททวออกมากนำาไปผลตเปนกะทจากผว
มะพราวจำาหนาย รวมถงนำานำามะพราวซงแตเดมเคยทงมาบรรจกลองสงไป
จำาหนายตางประเทศภายใตแบรนดคงไอซแลนดอกดวย นอกเหนอจากนำา
นำามะพราวมาผลตวนมะพราวเพอจำาหนายหรอเปนสวนผสมของผลตภณฑ
อนๆ เพอใชวตถดบใหคมคา
08
“สมยกอนเร�จะทง หรอนำ�ผวมะพร�วดำ�ๆ ททวออกม�ไปต�กแดดแลวข�ยเปนก�กมะพร�ว แตตอม�เร�มก�รวจยพบว� ทผวมะพร�วมนำ�มนคอนข�งเยอะ แตว�ห�กนำ�ม�คนรวมกบมะพร�วข�วลกค�จะไมยอมรบ เพร�ะมนจะมกลนของผวปนอย ตอนหลงเร�จงนำ�ม�ผลตเปนผลตภณฑอกตว คอเปนกะทจ�กผวมะพร�ว เพอจำ�หน�ยใหกบลกค�ไปใชทำ�อ�ห�รเชนกน” คำาพนธ ขนทะหตถ ผจดการฝายผลต
บรษท อำาพลฟดส โพรเซสซง จำากด อธบาย
นอกจากนยงมการลดการใชนำา เชน เปลยนจากการใชสายยางฉดเพอ
ทำาความสะอาดพนมาเปนการใชไมปาดแทน หรอการวางแผนเตรยม
วตถดบในการผลตสนคาใหพรอม เพอใหเดนเครองจกรไดอยางตอเนอง ซง
ชวยลดการสญเสยจากการใชพลงงานโดยเปลาประโยชน
รวมถงมการจดสายการผลตเพอใหสามารถเดนเครองไดตลอด 24 ชวโมง
โดยไมตองลางเครองหลายครง เพอลดการใชนำา โดยคำาพนธอธบายวา ใน
แตละวนจะเรมตนผลตกะทชาวเกาะจากมะพราวขาว ซงเปนผลตภณฑ
หลกของบรษทกอน หลงจากนนจงจะเปลยนไปเดนเครองผลตกะทอนๆ
เชน ผลตกะทจากผวมะพราว หรอผลตนำาแกงของรอยไทย ซงเปนการนำา
เครองแกงมาผสมกบกะทแลวปรงรส สวนการเดนเครองผลตนำามะพราวก
ใชหลกการเดยวกนคอเดนเครองผลตนำามะพราวธรรมชาตใหเสรจกอน จง
จะเดนเครองนำามะพราวทมการปรงรสชาตตางๆ เชนเดยวกบการเดนเครอง
ผลตนำานมขาว ซงจะผลตรสจดกอน แลวตามดวยรสหวาน
นวตกรรมเขยว เปลยนขยะเปนเงน
นอกจากหาทางใชวตถดบอยางคมคา เพอเพมรายไดและลดของเสยใน
กระบวนการผลตแลว อำาพลฟดสยงหาทางลดคาใชจายจากการจดการกบ
ของเสยทเกดขนจากกระบวนการผลต ซงนอกจากจะทำาเงนไดจากขยะแลว
09
ยงชวยลดปญหาสงแวดลอมของโรงงานและชมชน รวมถงเปนจดเรมตน
ของเสนทางสการทำาธรกจอยางยงยนของบรษท
“แตเดมเร�ไมไดใชของเสยจ�กกระบวนก�รผลตใหเกดประโยชน เชน เปลอกมะพร�ว ซงมนยอยสล�ยได สมยกอนเร�กเอ�ไปฝงกลบ โดยตอนทเร�ยงไมไดใชพนทด�นหลงโรงง�น เร�กใชทตรงนนในก�รฝงกลบไปเรอยๆ ซงกไมกอใหเกดประโยชนอะไร แถมถ�ตองขนไปฝงข�งนอกกตองเสยค�รถดวย สวนนำ�เสย เร�กใชวธก�รขดบอหล�ยๆ บอ เพร�ะถอว�มพนทเยอะ แลวกเอ�นำ�เสยจ�กกระบวนก�รผลตเข�ไปไวบอ เพอจดก�รบำ�บดดวยวธง�ยๆ คอก�รเตมอ�ก�ศเข�ไป ซงกโอเคเพร�ะตอนนนเร�ยงผลตไมม�ก สวนกะล�มะพร�ว เร�กใชวธก�รฝงดนเหมอนกน” เกรยงศกดเลาเรองการจดการปญหา
ของเสยทโรงงานเคยทำาในชวงเรมตน กอนทจะเรยนรวธการนำาเอานวตกรรม
เขยวเขามาใชในการจดการกบของเสยตางๆ ใหกลายเปนของดมประโยชน
และชวยลดคาใชจายไดมหาศาล
กรณกณศ แสงด ผจดการฝายสงแวดลอมและความปลอดภย วศวกรสง
แวดลอมคนแรกของบรษท อำาพลฟดส โพรเซสซง จำากด เลาถงแนวทางใน
การจดการของเสยจากกระบวนการผลตของโรงงานวาม 3 วธการหลกๆ คอ
ทำาอยางไรไมใหของเสยเปนของเสย การเพมมลคาของเสย หรอลดการทง
ใหมากทสด โดยตงเปาหมายไวถงระดบลดขยะใหเปนศนย (Zero Waste
To Landfill) อนเปนทมาของการนำาของเสยแตละตวไปใชประโยชน
ผลตไฟฟ�จ�กนำ�เสย ผลตนำ�ประป�จ�กนำ�ทง
ตวอยางกรณนำาเสย จากเดมทเคยขดบอเพอบำาบด กปรบเปลยนมาเปน
การนำานำาเสยมาใชในการผลตกาซชวภาพ แมวาจะเปนโครงการทใชเงน
ลงทนสงถง 65 ลานบาท (โดยไดรบเงนชวยเหลอจากภาครฐบางสวน) แต
เกรยงศกดบอกวาเปนการลงทนทคมคามาก
010
กอนทจะนำาเขาสบอหมกกาซชวภาพ นำาเสยจากกระบวนการผลตซงมไขมน
จากมะพราวเปนสวนประกอบจะถกทงไวในบอพก เพอแยกไขมนทลอย
ขนมาสผวนำาออกมากอน ซงไขมนนปจจบนมผเขามาขอรบซอถงโรงงาน
ในราคาลตรละ 10 บาท เพอนำาไปเปนวตถดบในการผลตนำามนไบโอดเซล
ทำาใหแตละเดอน อำาพลฟดสมรายไดจากสวนนกวาลานบาท
หลงจากนนนำาเสยทแยกไขมนออกไปแลวจะถกผนเขาบอผลตกาซชวภาพ
เพอนำาไปปนเปนกระแสไฟฟาใชในโรงงาน ซงแตละปจะไดไฟฟาจากสวนน
ประมาณ 2 ลานหนวย (ประมาณ 20% ของปรมาณการใชไฟของโรงงาน)
คดเปนคาไฟฟาประมาณ 7 ลานบาทตอป ซงในอนาคตฝายสงแวดลอมม
แผนทปรบปรงการหมกเพอใหไดแกสชวภาพมากขนกวาปจจบน
ขนตอนการจดการนำาไมไดยตเพยงเทานน เมอนำาหมดคณภาพทจะนำาไป
ผลตกาซชวภาพแลวกจะกลายเปนนำาทงทถกนำาไปไวในบอพก 3 บอ เพอ
สบไปใชในการรดนำาตนไมภายในโรงงาน และอกสวนหนงถกนำาไปปรบ
สภาพคอเอามาผานกระบวนการตกตะกอน ผานการดดซบส กลน ดวย
activated carbon และฆาเชอ เพอผลตเปนนำาประปา ซงปจจบนมกำาลง
การผลตวนละ 1,000 ลกบาศกเมตร โดยนำาประปาทผลตไดจะถกนำามาใช
ในการลางพนในสวนของกระบวนการผลต ทดแทนการใชนำาบาดาล และ
ใชในหองนำา
ในอนาคต อำาพลฟดสมเปาหมายทจะทำาใหนำาทงเปนนำาอตสาหกรรมหรอ
นำา RO เพอนำาไปใชกบหมอไอนำา หรอ boiler และระบบคลลง หรอการ
หลอเยนเครองจกร โดยกำาลงศกษารปแบบของโรงงานผลตนำาอตสาหรรม
วาควรจะเปนอยางไร และควรมขนาดเทาไร
“ดวยคว�มรสกของคน เร�คงไมส�ม�รถนำ�นำ�ทงไปใชในก�รผลตอ�ห�รไดอยแลว ทงๆ ทห�กวดค�คว�มสะอ�ดต�มม�ตรฐ�นของนำ�ดมแลวนำ�ประป�ทเร�ผลตจ�กนำ�ทงจะส�ม�รถทำ�ไดกต�ม แตแมจะใชไดเพยงนำ�ล�งพน หรอนำ�ในกระบวนก�รผลต เชนระบบคลลง หรอในบอยเลอร เร�กถอว�เปนก�รลงทนทคมค� เพร�ะเป�หม�ย
011
สงสดขององคกรในก�รจดก�รนำ�เสยกคอก�รไมปลอยนำ�เสยออกจ�กโรงง�น หรอ zero discharge นอกเหนอจ�กก�รประหยดค�นำ�”
ค�นำ�ประป�ทโรงง�นผลตจ�กนำ�ทงเปรยบเทยบกบนำ�ประป�ภ�ยนอก ป 2558
เดอน
มกราคม
กมภาพนธ
มนาคม
เมษายน
พฤษภาคม
มถนายน
กรกฎาคม
สงหาคม
รวม
ปรมาณนาประปาภายนอก (ลบม.)
3,850.00
2,411.00
2,545.00
2,249.00
3,107.00
1,555.00
1,212.00
2,577.00
19,506.00
คานาประปาภายนอก (บาท)
126,369.68
49,520.14
56,891.74
51,882.70
53,594.70
18,323.85
18,857.41
62,291.66
437,731.88
คานาประปาภายใน (บาท)
28,099.63
43,802.81
51,861.60
53,684.60
61,534.05
51,831.38
63,785.70
58,244.28
412,844.05
ปรมาณนาประปาภายใน
(ลบม.)
1,279.00
4,429.00
3,920.00
3,683.00
4,748.00
4,979.00
5,610.00
5,388.00
34,036.00
012
นอกจากเมดเงนและกระแสไฟฟาทไดจากนำาเสยแลว เกรยงศกดกลาววา
สงทไดคอไมตองหวงเรองชาวบานรองเรยนปญหาเรองกลนจากนำาเสยอก
เลย เรยกวานอกจากจะชวยลดปญหาเรองสงแวดลอมของโรงงานแลว ยง
ลดปญหากบชมชนรอบๆ ดวย
อยางไรกด จากการสำารวจความคดเหนของชมชนทอยดานขางโรงงาน ซง
เปนพนทตงของบอยเลอร และบอหมกกาซชวภาพจากนำาเสย วรพล ธรพล
ผเชาพนทดานขางโรงงานทำารานอาหารและบอเลยงปลามาประมาณ 10 ป
แลว เลาวาพนทของเขาไดรบผลกระทบจากโรงงานมาตลอดทเขามาอยทน
ทงควน เสยง กลน และนำาเสย โดยลาสดเมอไมกเดอนมานกมนำาเสยไหลซม
ผานแนวกำาแพงโรงงานเขามาในพนท และลงไปในบอเลยงปลาทำาใหนำาเนา
ปลาตาย ไดรบความเสยหาย
“ผมรองเรยนไปหล�ยครงแลวทงทเทศบ�ล และกรมควบคมมลพษ แตไมกมใครม�สอบถ�มหรอชวยแกปญห�ให สวนโรงง�นเคยสงเจ�หน�ทม�ดแลวกเงยบห�ยไป” วรพลเลา
เมอสอบถามเรองนกบทางฝายสงแวดลอมของโรงงาน กรณกณศชแจงวา
ปญหาทเกดขนเนองมาจากพนทของผไดรบผลกระทบมระดบตำากวาโรงงาน
นอกจากนยงมการขดเปนบอเลยงปลาในพนททตดกบโรงงาน ทำาใหลาสด
เมอปลายเดอนสงหาคม 2558 โรงงานไดแกปญหาดวยการเทปนบรเวณ
พนทแนวกำาแพงทตดกบพนทของวรพลใหสงขน รวมถงทำารางระบายนำา
ใหมเพอปองกนไมใหนำาไหลเขาไปในพนทของเขา
“บรษทเองกมปญห�ในก�รเข�ห�กบช�วบ�นหลงนน เนองจ�กเข�ไมรบฟงและคอนข�งมอ�รมณรนแรง บรษทเคยประสบเหตรนแรงม�กอน เชน กลองวงจรปดถกยงดวยกระสนฝกซอม หรอพนกง�นทใชกระไดปนกำ�แพงขนไปสำ�รวจสภ�พบอนำ�ถกขดวยปนกระสนซอม ดงนนบรษทจงไมกล�ทจะเข�ห�ช�วบ�นหลงนน และพย�ย�มแกปญห�ผ�นเจ�หน�ทรฐแทน” กรณกณศกลาวถงแนวทางในการแก
ปญหาทเกดขน
013
014
แปรรปของเสยใหเปนพลงง�นและเปนเงน
ของเสยจากกระบวนการผลตไมไดมเพยงนำาเทานน แตมของเสยตางๆ อก
หลายชนด โดยเฉพาะอยางยงในสวนของของเสยจากมะพราว วตถดบใน
การผลตกะทชาวเกาะ เพราะเปนผลตภณฑหลกของบรษท โดยในแตละวน
มมะพราวนบแสนลกถกสงเขาสโรงงาน และนอกจากการจดการกบไขมน
มะพราวทปนเปอนในนำาเสยทไดกลาวถงไปแลว ปจจบนของเสยจากมะพราว
ไมวาจะเปนเปลอก กะลา กาก หรอของเสยอนๆ เชน เศษอาหารจากโรง
อาหาร และกากของเสยอนๆ ไดถกนำามาใชในรปแบบตางๆ เพอใหเกด
ประโยชนสงสด เปนการเพมมลคาควบคไปกบการลดปรมาณขยะทจะ
ปลอยออกสภายนอกโรงงาน
พลงง�นชวมวลจ�กกะล�และเปลอกมะพร�ว
ของเสยทเกดขนกอนกระบวนการผลตกะทจะเรมขนคอเปลอกมะพราว
และกะลามะพราว ซงเปนสวนทตองเอาออก เพอสงเนอมะพราวเขาส
กระบวนการขดและคน ซงสมยกอนทงเปลอกมะพราวและกะลาถกกำาจด
ดวยการนำาไปฝง แตหลงจากการปรบเปลยนแนวคดในการจดการกบ
ของเสย อำาพลฟดสไดหาวธการทจะนำากะลาและเปลอกมะพราวมาใช
ประโยชน ซงในทสดกสามารถนำามาใชเปนเชอเพลงแทนนำามนเตาซงมการ
ปรบราคาสงขนอยางตอเนอง
“ตอนเร�ตงโรงง�นใหมๆ นำ�มนเต�ร�ค�ลตรละ 3 บ�ทเท�นน แตพอร�ค�นำ�มนปรบสงขนเรอยๆ เร�เคยใชนำ�มนเต�ถงลตรละ 19 บ�ท แลวโรงง�นเร�ใชแหลงพลงง�นคว�มรอนเยอะม�ก พอร�ค�นำ�มนเต�ขนม�อยทลตรละ 19 บ�ท ทำ�ใหเร�ตองจ�ยค�นำ�มนเต�เดอนละ 3 ล�นกว�บ�ท หรอปละเกอบ 40 ล�นบ�ท เร�จงตองมองห�แหลงพลงง�นทดแทน”
015
ดวยความชวยเหลอจากมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนารในการคดคน
นวตกรรมการอดใยเปลอกมะพราวทมนำาหนกเบาใหกลายเปนเชอเพลง
ชวมวลอดเมด หรอ wood pellets ทำาใหอำาพลฟดสสามารถนำาเปลอก
มะพราวมาใชเปนเชอเพลงในการใหความรอนกบบอยเลอรควบคไปกบ
กะลามะพราว เพอทดแทนการใชนำามนเตา ซงเคยเปนแหลงพลงงานเพยง
อยางเดยวได โดยความรอนทไดจากพลงงานชวมวลนจะเปนไอนำาทปอน
เขาสกระบวนการผลต สำาหรบฆาเชอ ใหความรอนตางๆ
016
“เร�ตองสง boiler สำ�หรบใชกบพลงง�นชวมวลเข�ม�ใหมจ�กจน และทำ�ตวอ�ค�รใหม ซงตองลงทนไปเกอบ 20 ล�นบ�ท แตผลปร�กฏว�ไมถงปกคนทน เพร�ะเมอเปลยนม�ใช wood pellets และกะล�มะพร�ว เร�ประหยดค�นำ�มนเต�ไปไดตง 30 กว�ล�นบ�ท และไมไดแคประหยดเท�นน ยงทำ�ใหเร�ส�ม�รถกำ�จดของทเคยเปนปญห�กบเร�อกดวย” เกรยงศกดเลาถงการตอบโจทยของโครงการผลต
ไฟฟาดวยเชอเพลงชวมวลจากกะลาและเปลอกมะพราว
โดยปจจบนอำาพลฟดสใชพลงงานชวมวลประมาณ 80% ในการผลตพลงงาน
ความรอนปอนโรงงาน อก 20% เปนการใชนำามนเตา
กรณกณศอธบายขนตอนการผลต wood pellets จากใยมะพราววา ตองนำา
เอาใยมะพราวซงเปนเสนใยยาวๆ มาสบเพอยอยลดขนาด จากนนจงนำาเอา
เสนใยไปเขาเครองอดลดขนาด ซงเหมอนเครองผลตอาหารสตว ปจจบน
อำาพลฟดสผลต wood pellets 24 ชวโมง โดยมกำาลงการผลตชวโมงละ
600 กโลกรม
“สวนส�เหตทไมส�ม�รถนำ�ใยมะพร�วไปใชเปนเชอเพลงโดยตรงได แตตองนำ�ม�อดกอน กเนองจ�กว�ใยมะพร�วมคว�มหน�แนนตำ� โดยขน�ด 1 ลกบ�ศกเมตรจะมนำ�หนกเพยงแค 50 กโลกรมเท�นน
ห�กจะนำ�ใยมะพร�วไปเปนเชอเพลงโดยตรง หองเชอเพลงจะตองมขน�ดใหญม�กต�มขน�ดของเชอเพลง แตเมอนำ�ม�อดแลว นำ�หนกของใยมะพร�วขน�ด 1 ลกบ�ศกเมตรจะเพมขน 6-7 เท�คออยทประม�ณ 300 กโลกรม จงมขน�ดพอเหม�ะทจะใชเปนเชอเพลงได”
กรณกณศอธบาย
นอกจากทำาเพอใชเปนเชอเพลงภายในโรงงานแลว ในอนาคตอำาพลฟดส
อาจจะมการทำา wood pellets จากใยมะพราวจำาหนาย เพราะปจจบนเรมม
คนมาขอซอมากขน เนองจากเปนเชอเพลงทเปนมตรกบสงแวดลอม แตคง
ตองมการปรบปรงการอดใหไดกอนเทาๆ กน
017
เพมมลค�ใหก�กมะพร�ว
กากมะพราวเปนของเสยอกชนดหนงทอำาพลฟดสสามารถนำามาเพมมลคา
ไดอยางมาก จากเดมกากมะพราวทผานการคนกะทแลว อำาพลฟดสจะขาย
เปนกากสดใหกบพอคาคนกลาง เพอนำาไปใชในการผลตอาหารสตว ใน
ราคากโลกรมละ 3 บาท แตบางครงกถกพอคาคนกลางบบราคา ทำาให
บรษทเสยเปรยบเพราะถงอยางไรกตองรบขาย เนองจากกากมะพราวสด
จะไมสามารถเกบไวไดนาน เพราะเนาเสยได อำาพลฟดสจงหาวธการอบ
กากมะพราวใหแหง เพอใหสามารถเกบไวไดนานขน และดวยความรวมกบ
อาจารยจากคณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยศลปากร อำาพลฟดสจงม
เตาอบกากมะพราวพลงงานแสงอาทตยไวใชงาน นอกจากนการทำางานวจย
รวมกบสถาบนเอไอท ทำาใหมการพฒนาระบบการอบแหงแบบรวดเรว หรอ
fast drier โดยใชความรอนจากบอยเลอรขนมาอกดวย ซงกากมะพราว
อบแหง นอกจากจะมอายนานขน ยงจำาหนายไดในราคาสงขนดวย คอ
กโลกรมละ 13 บาท แมวาจะตองใชวตถดบเพมขน เพราะกากมะพราวสด
2 กโลอบไดกากแหงมะพราวแหง 1 กโล แตกทำาใหบรษทมทางออกหากถก
บบจากพอคาคนกลาง
อยางไรกด ปจจบนอำาพลฟดสไมสามารถอบกากมะพราวสดใหเปนกาก
มะพราวแหงไดทงหมด ยงตองจำาหนายกากมะพราวสดอยดวย จงมแผน
จะนำาเทคโนโลยทดขนมาใชในการอบ เพอใหไดกำาลงการผลตมากขน และ
ใชพลงงานนอยลง
“ทสำ�คญเร�กำ�ลงลงทนอกหล�ยสบล�นบ�ท เพอทำ�โรงง�นบบนำ�มนทยงอยในก�กมะพร�วออกม� เพอข�ยเปนนำ�มนดบใหเข�นำ�ไปกลนเปนนำ�มนมะพร�วสำ�หรบทำ�อ�ห�ร กอนทจะนำ�ก�กมะพร�วม�อบแหง หรอข�ยเปนก�กมะพร�วสด” เกรยงศกดกลาวถงโครงการเพม
มลคาใหกบกากมะพราวทจะเกดขนในอกไมนานนก ซงจะทำาใหบรษทม
รายไดเพมขนจากการจำาหนายนำามนดบในราคากโลกรมละเกอบ 30 บาท
โดยนอกจากกากมะพราวแลว มะพราวตกเกรดทไมสามารถนำาไปคนกะท
018
ได ซงปกตบรษทจะนำาไปตากแหงแลวจำาหนายออกไป กจะถกนำามาเพม
มลคา ดวยการนำาเขามาสกระบวนการกลนนำามนดบดวยเชนกน
ไมเพยงกากมะพราวทฝายผลตคนกะทออกไปแลวเทานนทถกสงเขาส
กระบวนการอบแหง หรอกลนนำามนดบ แตกากมะพราวทหลดออกจาก
กระบวนการผลต ฝายสงแวดลอมกหาวธไปดกจบกลบมาเพมมลคาดวย
“เนองจ�กในก�รผลตกะท มะพร�วทนำ�ม�คนจะถกขดคอนข�งละเอยด จงมเศษก�กมะพร�วหลดออกม�ในกระบวนก�รคนดวย ซงฝ�ยสงแวดลอมกทำ�ตะแกรงทมคว�มละเอยดระดบไมครอนไปดกไว เพอนำ�ก�กมะพร�วเหล�นกลบม�สร�งมลค�เพม และไมปลอยใหกล�ยเปนขยะ หรอสญไป” กรณกณศใหขอมลเพมเตม
ผลตไฟฟ�จ�ก food waste และธน�ค�รขยะ
นอกจากพลงงานทดแทนจากเปลอกมะพราวและกะลาแลว อำาพลฟดส
ยงนำาของเสยทเปนอนทรยสารอนๆ ทสามารถยอยสลายได ทงในสวนของ
กากขาวและธญพชทมาจากกระบวนการผลต เชน กากของขาวนานาชนด
ทเปนวตถดบในการผลตผลตภณฑวฟท หรอลกเดอยทเปนวตถดบในการ
ผลตผลตภณฑโปรฟท รวมถงจาวมะพราว และเศษอาหารจากโรงอาหาร
ของบรษท มาเขาสถงหมกแกสชวภาพผลตออกมาเปนกระแสไฟฟาดวย
หลงจากนนจะนำาอนทรยสารเหลานไปหมกเพอผลตปยสำาหรบใชกบพนท
สเขยวภายในโรงงานตอไป
019
สวนขยะมลฝอยอนๆ ในโรงงาน ฝายสงแวดลอมไดมการทำาโครงการ
ธนาคารขยะ เพอแยกขยะทกประเภท ไมวาจะเปนแกว พลาสตกแขง
พลาสตกออน เหลก อลมเนยม และกระดาษซงใชแลวทงสองหนา แลวนำา
ไปขายใหกบผรบซอ เพอใหขยะเหลานนถกนำาไปรไซเคลดวยวธการตางๆ
เปนการลดปรมาณขยะมลฝอยจากโรงงานทจะออกสภายนอก รวมถงนำา
ขอมลจากการจดบนทกปรมาณขยะของแตละสวนมาใชทำาโครงการลดขยะ
หากพบวาสวนไหนมขยะมากเกนไป
“ทนเร�พย�ย�มสร�งวฒนธรรมใหพนกง�นคำ�นงถงสงแวดลอม ซงโครงก�รธน�ค�รขยะกเปนโมเดลหนง แตกอ�จจะยงไมประสบคว�มสำ�เรจนก โดยเฉพ�ะกบพนกง�นระดบแรงง�น เพร�ะคนกลมนจะเข�ๆ ออกๆ คอทไหนมโอท (ค�ลวงเวล�) ม�กๆ เข�กจะไป ก�รจะสร�งวฒนธรรมใหพวกเข�คำ�นงถงสงแวดลอมกจะย�กนดนง”
เกรยงศกดยอมรบ
020
ฉล�กลดค�รบอนและฉล�กค�รบอนผลตภณฑ
ความพยายามลดของเสย โดยการแปลงของเสยใหเปนของทนำามาใช
ประโยชนได หรอการเพมมลคาของเสย ทำาใหผลตภณฑกะทสำาเรจรปยเอชท
ตราชาวเกาะ ของอำาพลฟดส ไดรบใบรบรองการขนทะเบยนฉลากลดคารบอน
จากคณะกรรมการนกธรกจเพอสงแวดลอมไทย (TBCSD) ในป 2553 ซง
เปนผลสบเนองมาจากสามารถลดปรมาณการปลอยคารบอนไดออกไซด
ออกสชนบรรยากาศจากกระบวนการผลตไดถง 20%
นอกจากนอำาพลฟดสยงตอยอดความรบผดชอบตอสงคม และสรางการ
มสวนรวมของลกคาออกสภายนอกบรษท โดยการจดทำาฉลากคารบอน
ผลตภณฑ ซงปจจบนมผลตภณฑ 3 แบรนดหลก ทไดรบฉลากคารบอน
ผลตภณฑจากองคการบรหารจดการกาซเรอนกระจก (ดรายละเอยดใน
ตาราง) รวมถงมนโยบายทจะทำาใหครบทกผลตภณฑในอนาคต
อยางไรกด อำาพลฟดสไมไดเผยแพรคารบอนฟตพรนทผลตภณฑแตละตว
ไวบนบรรจภณฑ เนองจากคาใชจายในการเปลยนดไซนบลอคแตละครงจะ
สงถงสแสนบาท ซงเปนคาใชจายทสงเกนจำาเปน เพราะตองเปลยนบรรจภณฑ
ใหมตามคาการปลอยคารบอนฟตพรนทผลตภณฑทมการทบทวนทก 3 ป
“หลกก�รของค�รบอนฟตพรนตกคอก�รเชคสขภ�พในก�รผลตว�แตละจดใชอะไรไปเท�ไร เพอใหเร�ส�ม�รถวด หรอบรห�รไดว�เร�ควรลดก�รปลอยค�รบอนในสวนไหนไดบ�ง” กรณกณศกลาวถง
เหตผลสำาคญในการทบรษททำาฉลากคารบอนผลตภณฑ
021
ค�รบอนฟตพรนทผลตภณฑของบรษท อำ�พลฟดส โพรเซสซง จำ�กด
ผลตภณฑ
กะทสำาเรจรปยเอชท ตราชาวเกาะ
กะทสำาเรจรปยเอชท ตราชาวเกาะ
กะทสำาเรจรปยเอชท ตราชาวเกาะ
กะทสำาเรจรปยเอชท ตราชาวเกาะ
นำามะพราว สตรไมเตมนำาตาล ตราคงไอซแลนด
นำามะพราว สตรไมเตมนำาตาล ตราคงไอซแลนด
นำามะพราว สตรไมเตมนำาตาล ตราคงไอซแลนด
นำานมขาวกลองงอก สตรนำาตาลนอย ตราวฟท
นำานมขาวกลองอนทรย สตรนำาตาลนอย ตราวฟท
นำานมขาวกลอง สตรปกต ตราวฟท
นำานมขาวกลองงอก 7 ชนด ตราวฟท
นำานมขาวกลองงอก 7 ชนด ตราวฟท
ขนาด
1,000 มล.
500 มล.
250 มล.
150 มล.
1,000 มล.
500 มล.
250 มล.
1,000 มล.
250 มล.
250 มล.
1,000 มล.
250 มล.
คารบอนฟตพรนท
288 กรม
164 กรม
82.8 กรม
69.4 กรม
952 กรม
486 กรม
280 กรม
681 กรม
186 กรม
178 กรม
643 กรม
174 กรม
022
โครงก�รกลองวเศษ
นอกจากการจดการกบสขภาพภายในโรงงานแลว อำาพลฟดสยงทำาโครงการ
กลองวเศษ ซงเปนโครงการ CSR (Corporate Social Responsibility หรอ
ความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมขององคกร) ทบรษทเรมทำาตงแต
ป 2552 จนถงปจจบน
จดเรมตนของโครงการกลองวเศษเกดจากความรบผดชอบในฐานะผใช
กลองยเอชท ซงเปนบรรจภณฑหลกทอำาพลฟดสใชบรรจสนคาออกจำาหนาย
ใหผบรโภค โดยกลองยเอชทเหลานหากปลอยใหยอยสลายเองตามธรรมชาต
จะตองใชเวลานานหลายรอยป เนองจากมสวนประกอบของอลมเนยมฟอยล
และพลาสตก หากนำาไปเผากจะกอใหเกดมลพษทางอากาศ อำาพลฟดส จง
ขอใหผบรโภคสงกลองยเอชทของผลตภณฑใดกไดสงคนกลบมาใหบรษท
เพอนำาเขาสกระบวนการรไซเคลคอ บดยอยใหเปนชนเลกๆ แลวอดใหเปน
ไมอดหรอแผนชพบอรด เพอนำาไปผลตเปนโตะเกาอนกเรยน แลวนำาไปแจก
ใหกบโรงเรยนตางๆ ทขาดแคลน
กลองยเอชท 2,500 กลองจะผลตโตะเกาอได 1 ชด โดยทผานมาอำาพลฟดส
มการสงมอบโตะเกาอนกเรยนใหกบโรงเรยนทขาดแคลนไปแลว 7,851 ชด
ไมรวมการนำาชพบอรดไปสรางอาคารโรงเรยนทบรรมย 1 หลง และกำาลง
กอสรางทสมทรสาครอก 1 หลง
023
โตะเก�อนกเรยนจ�กกลองยเอชททสงมอบใหกบโรงเรยนทข�ดแคลน
จำ�นวนโตะเก�อทสงมอบ
1,300 ชด
3,140 ชด
1,015 ชด
1,166 ชด
330 ชด
420 ชด
480 ชด
7,851 ชด
ป
2552
2553
2554
2555
2556
2557
2558
รวม
024
มงสวตถดบออรแกนค
นอกจากเรองสงแวดลอมแลว ทศทางการทำาธรกจยงยนของอำาพลฟดสยง
กาวเขาสการเลอกใชวตถดบทเปนมตรกบสงแวดลอมมาผลตสนคาดวย
เรมจากเมอ 4 ปทแลวทมการใชขาวจากฟารมเกษตรอนทรยมาเปนวตถดบ
ในการผลตเครองดมวฟท ซงปจจบนม 4 รสชาตคอ นำานมขาวไรซเบอร
ออรแกนค นำานมขาวกลองงอกออรแกนค นำานมขาวกลองงอกออรแกนค
สตรนำาตาลนอย และนำานมขาวกลองงอกออรแกนคสตรผสมงาดำา โดยม
ไรสมทธา ซงผลตขาวออรแกนคตามมาตรฐาน Organic Thailand เปน
ซพพลายเออรหลก
“เร�เรมค�ข�ยกบอำ�พลฟดสเข�ปท 4 แลวหลงจ�กฝ�ยจดซอของอำ�พลฟดสเข�ม�ชมข�วทบทของเร�ในง�น Organic and Nature Expo ในป 2555 แลวกใหน�มบตรไว เร�กเข�ไปคยร�ยละเอยดทบรษท สวนเข�กเข�ม�เยยมทไร ม�ตรวจ ม�ดว�เปนอย�งไร จนมนใจ จงเรมสงข�วของเร� โดยตวแรกเปนข�วกลองหอมมะล และปนกซอข�วไรซเบอรเพม” สภาภรณ ศรสงขสข ผจดการทวไปไรสมทธา เลาถงทมา
การไดเปนซพพลายเออรใหกบอำาพลฟดส ทำาใหไรสมทธา ซงมพนทปลก
ขาวประมาณ 100 ไร ตองชกชวนใหเกษตรกรในพนทใกลเคยงเปลยนมา
ปลกขาวแบบเกษตรอนทรย เพอใหมปรมาณผลผลตเพยงพอกบปรมาณการ
สงซอเฉลยเดอนละ 10 ตน ซงกสามารถเปลยนไดไมยาก เพราะเกษตรกร
ในพนทใกลเคยงเหนวาไรสมทธาสามารถขายขาวอนทรยไดในราคาด
(ขายไดกโลกรมละ 40 กวาบาท) อำาพลฟดสจงชวยสงเสรมใหพนทเกษตร
อนทรยในพนทตำาบลบานพรก อำาเภอบานนา จงหวดนครนายก ขยายออก
ไปมากขนดวย
“อำ�พลฟดสชวยเหลอดม�ก เชน บ�งครงเร�มปญห�เงนตง เพร�ะข�ดร�ยไดจ�กก�รข�ยกลวย อำ�พลฟดสกยอมลดระยะเวล�เครดตเทอมจ�กเดมทตกลงกนไว 30 วน ลงม�เหลอ 15 วนต�มทเร�ขอ
025
หรอตอนทเร�ลองทำ�ข�วเขยว (สำ�หรบม�ผลตนำ�นมข�วย�ค) ใหกบอำ�พลฟดสลอตแรก ปร�กฏว�ข�วเขยวจะมนำ�หนกเบ� เวล�ใชรถเกยวจงมข�วหลนทพนเยอะ ทำ�ใหผลผลตห�ยไปครงหนง เร�กเลยขอใหอำ�พลฟดสเพมร�ค�ขนอกกโลกรมละ 5 บ�ท จ�กเดมทตกลงกนไวท 35 บ�ท ซงอำ�พลฟดสกให หรอข�วลอตแรกๆ ทเร�สงไปมกรวดปน ทำ�ใหเครองจกรของเข�เสยห�ย ตองมก�รเปลยนใบมด แตเข�กยงใหโอก�สเร�ปรบปรงแกไข โดยไมไดเรยกรองค�เสยห�ยจ�กเร� ซงสดท�ยเร�กแกปญห�ดวยก�รลงทนซอเครองคดกรวดร�ค� 5 แสนบ�ท ซงแพงกว�เครองสข�วอก ม�ใชเพอปองกนไมใหเกดปญห�อก” สภาภรณเลาถงความสมพนธอนดในการทำาธรกจกบ
อำาพลฟดส
นอกจากการใชวตถดบจากขาวออรแกนคแลว อำาพลฟดสยงมแผนทจะ
สงเสรมใหมการผลตมะพราวออรแกนคเพอสงเขาสสายการผลตกะทสำาเรจรป
ของบรษทดวย หลงจากปลอยใหคแขงรายเลกๆ อยางตราเมอรโต หรอตรา
อมพวา บกตลาดกะทออรแกนคไปกอนแลว
“ยอมรบว�เร�อ�จจะช�กว�คนอนในสวนของผลตภณฑกะทออรแกนค แตไมใชว�เร�ไมเคยคด เพร�ะทผ�นม�เร�กเคยพย�ย�มทำ� และทำ�ให รว�ถ�เร�เตรยมคว�มพรอมไมดพอ กจะไมประสบคว�มสำ�เรจ เหมอนกบเมอหล�ยปกอนทผมเคยพย�ย�มไปปดเก�ะพะงนเพอทำ�มะพร�วออรแกนค แตไมส�ม�รถทำ�ได” เกรยงศกดเลาสงทเคยเกดขน
สำาหรบความพยายามในการสรางมะพราวออรแกนคครงใหมของอำาพลฟดส
เกรยงศกดเลาวาบรษทอยระหวางการจดตงศนยการเรยนรออรแกนคบน
พนท 450 ไรในจงหวดราชบร โดยไดรบความรวมมอจากอาจารยหลายคน
ของศนยกำาจดศตรพชดวยระบบชววธ (ชวนวถ) มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
วทยาเขตกำาแพงแสน คาดวาอกไมเกน 2 ป ศนยการเรยนรแหงนนาจะได
รบการรบรองมาตรฐานออรแกนค
026
หลงจากนนกจะใชพนทแหงนในการปลกมะพราวออรแกนค เพอเปนตวอยาง
ใหเกษตรกรไดเขามาเรยนร และหากใครสนใจกใหรวมกนตงกลมขนมาทำา
ซงคาดวาภายใน 5 ปจะมมะพราวออรแกนคปอนเขาสโรงงานอำาพลฟดส
“ปญห�สำ�คญคอเกษตรกรชอบอะไรททนใจ อย�งเชนก�รกำ�จดศตร ของตนมะพร�ว พวกหนอนหวดำ� แมลงดำ�หน�ม จรงๆ ส�ม�รถทำ�ไดดวยก�รใชตวหำ� ตวเบยน ซงในอดตเร�เคยรวมกบผอำ�นวยก�ร ศนยกำ�จดศตรพชดวยระบบชววธ ไปปดพนทบรเวณเข�ล�น จงหวด ประจวบฯ ซงโดนแมลงเหล�นกนจนใบเหลอง ดวยก�รเอ�ตวหำ� ตวเบยนไปปลอยรอบๆ ในทสดตนมะพร�วกรอด เพยงแตตองใชเวล� แตเกษตรกรชอบใชย�ทฉดปบต�ยเลย เร�ตองพย�ย�มปรบเปลยนทศนคตเหล�น และพสจนใหเข�เหนว�มนเปนไปได ซงเร�ยนดทจะถ�ยทอดวธก�รเลยงแมลงกำ�จดศตรมะพร�วใหกบเกษตรกรทสนใจ”
ชบชวตของเหลอดวยนวตกรรม
นอกจากการจดการกบของเหลอดวยการนำากลบมาใชใหม หรอการนำาไป
ใชประโยชนอยางอนแลว งบประมาณ 1 % จากยอดขายยงถกอำาพลฟดส
นำาไปใชในการวจยและพฒนา เพอคดหาวธการทำาใหของเหลอกลบมา
ใชไดทงหมด นอกเหนอจากการพฒนาผลตภณฑใหมๆ โดยกลยทธของ
อำาพลฟดสคอการสงงานวจยพนฐานเชงลกออกไปใหนกวจยขางนอก ซง
สวนใหญเปนอาจารยตามมหาวทยาลยตางๆ ทวประเทศชวยทำา เนองจาก
อาจารยจะมความสามารถสง และมแขนขา คอมลกศษยและมเครองไม
เครองมอพรอม พอไดผลงานวจยกลบมาอยทหงของบรษท นกวจยของ
บรษทซงมอย 10 กวาคนกทำาตว D คอเอางานเหลานนมาพฒนาตอ โดยม
อาจารยระดบปรญญาเอกจากมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ทเกษยณแลว
มาเปนทปรกษา
027
อำาพลฟดสตงเปาวาในอนาคต งานวจยและพฒนาจะชวยใหของเหลอ
อยางกากมะพราว หรอกากขาวสามารถนำาไปใชประโยชนไดมากกวา
การนำาไปสกดนำามน ตากแหงสงขาย หรอนำาไปผลตกาซชวภาพ ซง
เกรยงศกดบอกวา อกไมนานนาจะไดเหนผลลพธทเปนรปธรรม เพราะ
ปจจบนผลการวจยกากขาว ซงบรษทรวมทำาวจยกบสถาบนวจยวทยาศาสตร
และเทคโนโลยแหงประเทศไทย (วว.) สามารถสกดโปรตนทเหลอออกมา
จากกากขาวไดแลว และมการนำาโปรตนเหลานไปพฒนาจนสามารถนำาไป
แปรรปเปนผลตภณฑตางๆ ไดหลายอยาง เชน นำาไปทำาเตาห ทำาเครองดม
จากโปรตนจากขาว rice peptide หรอนำาไปทำาโยเกรต
“สวนก�กมะพร�วทบบเอ�นำ�มนออกไปแลว เร�กวจยพบว�ห�กนำ�ก�กทเหลอม�ยอยดวยกรดเพอเปลยนสภ�พใหนม จะส�ม�รถนำ�ไปใชเปนสวนผสมทชวยเพมเสนใยในอ�ห�รได เชน เปนสวนผสมในก�รผลตคกก ขนมปง เพยงแตว�ก�รยอยดวยกรดจะกอใหเกดปญห�กบสงแวดลอม เร�จงไปจ�งอ�จ�รยทสำ�นกง�นวทย�ศ�สตรและเทคโนโลยแหงช�ตทำ�วจยเพมเตมให ซงอ�จ�รยกวจยพบว�ส�ม�รถใชเอนไซมยอยได เพยงแตว�เอนไซมทนำ�ม�ใชในก�รวจยมร�ค�สงม�ก ตอนนเร�จงกำ�ลงเกบตวอย�งจลนทรยทโรงง�น เพอนำ�ไปคดพนธห�จลนทรยทเหม�ะสมในก�รสร�งเอนไซมสำ�หรบนำ�ม�ใชในก�รยอย ห�กสำ�เรจเมอไร เร�กจะส�ม�รถใชประโยชนจ�กก�กมะพร�วไดเพมขนกว�ปจจบน”
นอกจากน เศษวนมะพราวทเหลอจากการตดเปนกอนสเหลยมเพอนำาไป
บรรจเพอจำาหนาย กกำาลงไดรบการพฒนาใหสามารถนำามาใชเปนสาร
stabilizer หรอตวพยงอาหารใหเปนเนอเดยวกน ซงทผานมาอำาพลฟดส
ตองสงสารตวนมาจากตางประเทศเพอใชกบผลตภณฑหลายตว โดยปจจบน
งานวจยททำาในหองแลบเสรจแลว และการทดลองผลตในระดบ pilot scale
ซงทดสอบกบการผลตนำานมขาวกประสบความสำาเรจ คอ stabilizer จากเศษ
วนมะพราวทำาใหนำานมขาวไมแยกชนไดจรง และพบวาชวยเพมใยอาหาร
ใหกบผลตภณฑดวย
028
“ตอนนเร�กำ�ลงเตรยมก�รผลต โดยอยระหว�งก�รสงเครองจกรและอปกรณต�งๆ เข�ม�ใชในกระบวนก�รผลต ซงห�กผลตไดกจะชวยลดตนทนใหเร�ไดอย�งม�ก เพร�ะร�ค� stabilizer ทจำ�หน�ยกนอยมร�ค�ตงแตกโลกรมละ 100 กว�บ�ทถง 500 บ�ททเดยว” เกรยงศกดกลาวอยางมนใจ
ผลลพธจ�กก�รออกเดนสคว�มยงยน
หลงจากทำาเรองความยงยนอยางจรงจงมาตงแตป 2548 เกรยงศกดสรป
ภาพรวมประโยชนทอำาพลฟดสไดรบวามอย 2 ดานหลกๆ คอ ทำาใหบรษท
ไดเปรยบในการแขงขน และทำาใหองคกรมภาพลกษณทด
ความไดเปรยบในการแขงขน เกดจากการทบรษทมตนทนในการดำาเนน
งานตำาลงจากการเปลยนเสนทางสความยงยน แมบรษทจะยงมไดวดอยาง
เปนกจลกษณะวาตำาลงเทาไร
“อย�งในชวง 5 ปคอระหว�งป 2548-2552 แมว�เร�จะตองเจอกบสถ�นก�รณก�รขนร�ค�ของนำ�มนเต� ก�รปรบขนค�แรง แตคว�มพย�ย�มในก�รลดของเสย ก�รนำ�ของเสยกลบม�ใชใหม ทำ�ให อำ�พลฟดส ไมตองปรบร�ค�จำ�หน�ยผลตภณฑกะทช�วเก�ะขน ซงพอไมขนร�ค�ขณะทสนค�อย�งอนมก�รปรบขน ร�ค�ข�ยของเร� กเลยถกลง ยอดข�ยของเร�จงเพมขน มกำ�ไรเพมขน เร�จงส�ม�รถขนค�แรงใหพนกง�นได เปนเหตใหคแขง ซงเปนแบรนดรองๆ ตองสงคนม�เจรจ�ขอใหเร�ขนร�ค� เพร�ะพอเร�ไมขน เข�กลำ�บ�ก เนองจ�กเปนแบรนดรองเข�ตองข�ยร�ค�ตำ�กว�เร� ซงผมกบอกเข�ไปว�คณกไปห�วธก�รลดตนทนส” เกรยงศกดเลาพรอมเสยง
หวเราะ พรอมกบยำาวา ไมวาจะตองลงทนมากแคไหน ใชระยะเวลาใน
การคนทนกป แตโครงการสงแวดลอมทกโครงการทบรษททำาลวนใหผล
ตอบแทนทคมคา
029
ยอดข�ยและกำ�ไรในชวงป 2548-2552
ซงเปนชวงทอำ�พลฟดสเผชญกบวกฤตค�แรงและตนทน
สรปยอดขาย
และกำาไร
รายไดจากการขาย
และบรการสทธ
ตนทนขาย และ/
หรอบรการ
กำาไร (ขาดทน)
สทธ
2549
1,043,858,765
891,657,969
64,964,276
2551
1,361,593,940
1,056,769,618
98,310,825
2550
1,111,786,180
845,759,727
101,730,319
2552
1,401,629,315
1,071,644,587
92,131,736
2548
773,663,314
646,563,873
31,265,657
ประโยชนสำาคญอกดานคอทำาใหองคกรมภาพลกษณทด และกลายเปน
แบบอยางททำาใหมหนวยงานตางๆ มาชมงานดานสงแวดลอมเกอบทก
สปดาห
“เข�ม�เพร�ะอย�กรว�ทำ�ไมทนไดรบร�งวล energy awards ระดบประเทศและร�งวลท 2 ในระดบอ�เซยน หรอไดรบร�งวล 3 R ร�งวล Zero Waste ร�งวล CSR สวนผสอข�วกนำ�สงทเร�ทำ�ไปเขยนเปนข�ว บทคว�ม ทำ�ใหบรษทไดรบก�รโฆษณ�ประช�สมพนธผ�นสอต�งๆ ตลอดเวล�”
ไมเพยงเทานน การทำาเรองสงแวดลอมและความยงยนยงมผลตอการทำา
ธรกจของบรษท โดยเฉพาะในตางประเทศซงใหความสำาคญกบเรองความ
รบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมขององคกรเปนอยางมาก
030
“มลกค�ของเร�หล�ยร�ยทซอข�ยกบบรษทในยโรปและอเมรก� เข�จะสงทมม�ออดท (audit – ตรวจสอบ) เร�ในเรอง CSR โดยเข�จะดว�เร�ดแลสงแวดลอม ดแลคนในองคกร ดแลชมชนอย�งไร ซงต�งจ�กสมยกอนทจะออดทแคเรองม�ตรฐ�นหรอคณภ�พของสนค� หรอมลกค�ร�ยหนงจ�กอเมรก�ทม�เยยมชมโรงง�น แทนทเข�จะ ถ�ยรปกระบวนก�รผลต เข�ม�ถ�ยเรองสงแวดลอมทโรงง�นทำ� รวมถงขอชพบอรดททำ�จ�กกลองยเอชท เพอนำ�ไปทำ�หงโชวผลตภณฑของเร�ดวย เพร�ะตองก�รบอกกบลกค�ว�ผลตภณฑนผลตจ�กโรงง�นทนำ�กลองยเอชทม�รไซเคลเปนชพบอรดเหล�น” เกรยงศกดยกตวอยาง
ทำ�เรองคว�มยงยนใหเปนวฒนธรรมองคกร
แมวาจะประสบความสำาเรจกบการทำาโครงการสงแวดลอมและความยงยน
มามากมาย แตเกรยงศกดกยนยนวา อำาพลฟดสจะไมหยดพฒนาสงเหลาน
ทกปจงมเรองใหมๆ ใหทำาเสมอ เพอใหเกดการปรบปรงคณภาพอยางตอเนอง
เชนขณะนยงมปญหาเรองของเสยจากจดตางๆ ในแวรเฮาสอยคอนขางเยอะ
ทงจากการจดเกบและการขนยาย บรษทจงกำาลงทำาโครงการปรบปรง
แวรเฮาส เพอลดตนทนใหกบบรษท และเพอใหอำาพลฟดสกาวไปสเปาหมาย
สงสดคอทำาใหเรองสงแวดลอมและแนวคดการทำาธรกจอยางยงยนเปน
วฒนธรรมขององคกร ซงถอเปนความทาทายของบรษท
“คว�มท�ท�ยคอจะทำ�อย�งไรใหคนของเร�เดนต�มวธก�รทำ�ง�นทเร�ว�งระบบไว เพร�ะเร�มกเจอเสมอๆ ว�เวล�เกดปญห�ขนมกม�จ�กส�เหตพนกง�นชอบทำ�อะไรต�มใจตวเอง ซงสวนหนงกม�จ�กเรองก�รเข�ออกของพนกง�นในระดบล�งทคอนข�งสง ซงตอนหลงเร�จงนำ�เรอง talent management เข�ม�บรห�รคนเกง เพอ
031
ดงคนเกงใหอยกบเร�น�นๆ เพอใหเข�ชวยเปนพเลยงสอนพนกง�นใหม เพอใหพนกง�นใหมปรบตวและเรยนรวฒนธรรมองคกรไดเรว”
อกสงหนงทอำาพลฟดสคงจะลมไมไดกคอการปรบปรงในเรองผลกระทบท
มตอชมชนรอบโรงงาน เพอใหบรษทกาวอยบนหนทางธรกจทยงยนอยาง
แทจรง.
032
ภ�คผนวก ก. โครงก�รลดก�รใช ใชอย�งคมค� และนำ�กลบม�ใชใหม และม�ตรฐ�นทบรษทไดรบ
โครงก�รลดก�รใช ใชอย�งคมค� และนำ�กลบม�ใชใหม
1. กะลามะพราวใยมะพราว นำากลบมาเปนเชอเพลงชวมวลของบอยเลอร เพอผลตไอนำาใชใน
กระบวนการผลต
2. กากมะพราวจากการคนกะทจำาหนายเปนกากสด หรอนำามาอบแหงเพอจำาหนาย ในอนาคตจะ
ทำาการบบนำามนดบเพอสงขายใหกบผผลตนำามนมะพราวปรงอาหาร
3. นำามะพราว ผลตเปนนำามะพราวบรรจกลองตราคงไอซแลนด สงจำาหนายตางประเทศ
4. ผวมะพราว นำามาคนเปนกะทจากผวมะพราวจำาหนาย
5. นำาเสย แยกไขมนออกมาจำาหนายใหกบผผลตไบโอดเซล จากนนนำาเขาระบบผลตแกสชวภาพ
สำาหรบผลตไฟฟา
6. นำาทง นำาไปใชรดนำาในพนทสเขยว หรอสงเขาไปบำาบดเปนนำาประปาสำาหรบใชในโรงงาน
7. เศษอาหารจากโรงอาหาร กากขาว กากลกเดอย จาวมะพราว นำาเขาระบบผลตแกสชวภาพ
(food waste)
8. ขยะมลฝอย คดแยก และจำาหนายตอ
9. กลองUHT นำามาบดยอยทำาแผนชพบอรด แลวนำาไปผลตโตะเกาอใหกบโรงเรยนทขาดแคลน
ระบบม�ตรฐ�นทอำ�พลฟดสไดรบ
033
ภ�คผนวก ข. งบก�รเงน บรษท อำ�พลฟดส โพรเซสซง จำ�กด
รายการ ปงบการเงน
2556 2557
สนทรพย
เงนสดและเงนฝากสถาบนการเงน
ลกหนการคา 141,870,560.79 174,507,888.81 249,260,898.82
ลกหนและตวเงนรบทางการคา สทธ 141,870,560.79 174,507,888.81 249,260,898.82
สนคาคงเหลอสทธ 464,387,558.35 339,856,392.81 544,764,355.68
สนทรพยหมนเวยนอน 11,178,909.98 23,415,143.46 21,853,164.89
รวมสนทรพยหมนเวยน 704,992,813.62 673,667,917.81 838,446,823.50
ทดน อาคารและอปกรณ สทธ 643,107,474.15 721,040,144.65 847,515,225.35
สนทรพยไมหมนเวยนอน 186,297.16 384,641.78 78,338.05
รวมสนทรพยไมหมนเวยน 644,774,938.37 725,056,093.07 850,451,877.05
รวมสนทรพย 1,349,767,751.99 1,398,724,010.88 1,688,898,700.55
หนสนและสวนของผถอหน
หนสน
เงนเบกเกนบญชและเงนกยมระยะสนจากสถาบนการเงน 200,000,000.00 32,779,395.06 257,508,777.00
เจาหนการคา 166,844,436.90 132,374,163.49 178,508,282.15
รวมเจาหนการคาและตวเงนจาย 166,844,436.90 132,374,163.49 178,508,282.15
สวนของเงนกยมระยะยาวทถงกำาหนดชำาระภายใน 1 ป 35,968,000.00 34,308,480.00 57,367,000.00
รวมเงนกยมระยะสน - - 2,778,469.20
หนสนหมนเวยนอน 70,058,940.90 99,004,047.48 108,523,311.18
รวมหนสนหมนเวยน 472,871,377.80 298,466,086.03 604,685,839.53
รวมเงนกยมระยะยาว 28,368,195.90 83,256,000.00 90,327,000.00
หนสนไมหมนเวยนอน 133,650,632.02 88,290,258.50 42,992,496.04
รวมหนสนไมหมนเวยน 162,018,827.92 171,546,258.50 133,319,496.04
รวมหนสน 634,890,205.72 470,012,344.53 738,005,335.57
สวนของผถอหน
ทนจดทะเบยน 90,000,000.00 90,000,000.00 90,000,000.00
ทนทออกและชำาระแลว – หนสามญ 90,000,000.00 90,000,000.00 90,000,000.00
กำาไร (ขาดทน)สะสม 624,877,546.27 838,711,666.35 860,893,364.98
รวมสวนของผถอหน 714,877,546.27 928,711,666.35 950,893,364.98
รวมหนสนและสวนของผถอหน 1,349,767,751.99 1,398,724,010.88 1,688,898,700.55
2555
034
รายไดจากการขายและบรการ – สทธ 2,408,322,067.00 2,150,061,266.41 2,100,203,752.21
รายไดรวม 2,412,287,205.47 2,202,710,739.15 2,126,921,685.21
ตนทนขาย และ/หรอบรการ 2,013,013,914.48 1,532,408,492.88 1,549,174,629.24
กำาไร(ขาดทน)ขนตน 395,308,152.52 617,652,773.53 551,029,122.97
รวมคาใชจายในการดำาเนนงาน 253,851,401.81 396,011,243.52 389,991,744.72
กำาไร(ขาดทน)จากการดำาเนนงาน 141,456,750.71 221,641,530.01 161,037,378.25
รวมรายไดอน 3,965,138.47 52,649,472.74 26,717,933.00
กำาไร(ขาดทน)กอนคาเสอมราคาและคาใชจายตดจาย 145,421,889.18 274,291,002.75 187,755,311.25
กำาไร (ขาดทน) กอนดอกเบยและภาษเงนได 145,421,889.18 274,291,002.75 187,755,311.25
ดอกเบยจาย 12,043,536.48 10,583,741.17 8,955,453.18
ภาษเงนได 49,109,299.07 49,873,141.50 32,982,259.09
กำาไร(ขาดทน)สทธ 84,269,053.63 213,834,120.08 145,817,598.98
รายการ ปงบการเงน
2556 25572555
เกยวกบผจดทำ�
บรษท ปาสาละ จำากดปาสาละเปนบรษท “ปลกธรกจทยงยน” แหงแรกในประเทศไทย กอตงในเดอนกรกฎาคม 2556 เปาหมายของเราคอจดประกายและดำาเนนวาทกรรมสาธารณะเกยวกบธรกจทยงยน ผานการจดสมมนา อบรม ประชมเชงปฏบตการ ผลตสอสงพมพและออนไลน รวมทงผลตงานวจยในประเดนความยงยนในประเทศไทย และสงเสรมการวดผลตอบแทนทางสงคม
036
สอบถามขอมลเพมเตมไดท
มลนธ ฟรดรค เอแบรท 1550 อาคารธนภม ชน 23 ถ.เพชรบรตดใหม มกกะสน ราชเทว กทม. 10410โทร 02 652 7178 www.fes-thailand.org
บรษท ปาสาละ จำากด 2 ซอยสขมวท 43 แขวงคลองตนเหนอ เขตวฒนา กทม. 10110โทร 02 258 7383 www.salforest.com
เอกสารชนนเผยแพรภายใตลขสทธ Creative Commons แบบAttribution Non-commercial Share Alike (by-nc-sa) โดยผสรางอนญาตใหทำาซำา แจกจาย แสดง และสรางงานดดแปลงจากสวนใดสวนหนงของงานนไดโดยเสร แตเฉพาะในกรณทใหเครดตผสราง ไมนำาไปใชในทางการคา และเผยแพรงานดดแปลงภายใตลขสทธเดยวกนนเทานน ดรายละเอยดเพมเตมไดท http://cc.in.th/