เล่ม ๔-๘ ภาคใต้ตอนล่าง ปี ๕๔ พฤษภาคม-สิงหาคม

ทปรกษา ดร.บรรเจอดพร สแสนสข ทปรกษาบรรณาธการ รศ.ประภาภทร นยม กองบรรณาธการ ณภทร ชยชนะศร เขมเพชร ระหวางงาน สวรรณา มวงสวย ดนตา ทองทบ

โชตกา นตยนนภ ศภสร จนทรศรสรยะวงษ ผสนบสนน สำนกงานคระกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) ขอขอบคณ หนงสอ ดวยรกบนดาล นทานสขาว หนงสอพมพ

เนชนสดสปดาห ฉบบท ๙๗๘ จดทำโดย สถาบนอาศรมศลป

สวสดผอานทกทานครบ

ขอตอนรบสฤดฝน วารสารวถพทธฉบบน นอกจาก

ผอานจะไดอานเรองราวตวอยางดๆ ทเกดขนในภมภาคของ

ตวเองแลว เรายงไดคดเลอกบทความดเดน ๘ เรองจาก

๘ ภมภาค มาจดเรยงไวใหในคอลมภบทความดเดน ซงได

ลงอยในวารสารทกฉบบทแจกจายไปตามแตละภมภาค โดย

เนอหาแตละบทความนน สะทอนภาพ ความรสก และความ

ลำบากของสงทเกดขนไดดเลยทเดยว

ขณะทเขยนบทบรรณาธการอยน ตวผมกกำลงปวย

เปนหวดตอนรบหนาฝนพอด ความไมสบายนมนทำใหเหนอย

และลา แตมนกลบทำใหมสมาธมากขน อาจเพราะคดวาถา

เขยน เสรจไว กไดพกไว เลยทำใหมความตงใจมากขนกวา

ตอนทสบายๆ

ผมเลยนกถงคำพดของศลปนทานหนงทวา งาน

ศลปะทดมนตองเกดจากความลำบาก เปนอะไรทฟงแลว

แปลกแตมานกดก ใช ไมวาจะเปน นกวทยาศาสตร อยาง

สตเฟน ฮอวกง ทเปนคนพการ กคดทฤษฏอศจรรยไดเพราะ

ความลำบากทเจอ เศรษฐระดบโลกอยาง มารค ซคเกอรเบรก

ผคดคน facebook ขน กเกดจากความลำบากในการเขา

สงคมของเขา คณตน โออช กสรางตวจากความลมเหลว

ครงแลวครงเลา อาจคดไปถงประเทศอยาง ญปน ทอย

ทามกลางความลำบากจากอทกภย แตใจส กไดสรางความ

ประทบใหโลกไดเหนเชนกน

ทผมยกตวอยางมาไมใชวา ความสบายเปนสงทไมด

แตบางครงความลำบากกชวยใหเราพบศกยภาพทซอนอย

และใชชวตอยางเตมท ณ เวลานน งานเขยนหลายๆ ชนใน

วารสารน กเปนตวอยางทชดเจนมากวาความพยายามทจะ

กาวเดนในความลำบากนนมพลงและสรางสรรคแนวทางดๆ

อยางเหลอเชอ ถงบางคนอาจยงไมพบทางออก แตเขากได

พบกบการมชวตอยางแทจรง ณ ตอนนนแลว แตถาหาก

ความลำบากนนมากเกน การพกไวกอน รอใหฟนตวขนมาแลว

ลยมนอกท กเปนสงทด ซงผมวามนสำคญพอๆ กบความ

กลาทจะไมหนจากความลำบากเลย

สดทายน ขอบอกขาวดกบผทสงบทความเขามาทก

ทานวา ทาง สพฐ. จะจดสงประกาศนยบตรใหแกผเขยนทก

ทานทไดลงในวารสารฉบบน เพอเปนการขอบคณและเปน

กำลงใจใหกบทกคนครบ แลวพบกนใหมในฉบบหนาครบ

ขอเปนกำลงใจใหกนและกน

ขอบคณครบ

รวมตชม และเสนอแนะเพอปรบปรงวารสารวถพทธ

ผานทางจดหมาย หรออเมล ทกองบรรณาธการวารสารโรงเรยนวถ

พทธ สถาบนอาศรมศลป ๓๙๙ ซ.อนามยงามเจรญ แขวงทาขาม

เขตบางขนเทยน กทม. ๑๐๑๕๐ www.arsomsilp.ac.th

ภาคใตตอนลาง

๒

คำกลาวทวา “ความงดงามของมวลรวม

ขนอยกบการขดเกลาสวนยอยใหงดงาม” การศกษา

ไทยตองการใหเยาวชนไทยมจตใจทละเอยดออน

โดยมจตสำนกและเหนความสำคญของการม

จตอาสาและเสยสละความสขสวนตนเพอความสข

สวนรวม สำนกงานคณะกรรมการการศกษา

ขนพนฐาน ตระหนกเหนถงความสำคญดงกลาว

จงไดดำเนนการพฒนาผบรหารใหมความรความ

เขาใจเกยวกบการบรหารจดการ การเรยนการ

สอน และการดำเนนชวตของนกเรยน ตามหลก

ธรรมพรหมวหารส (เมตตา กรณา มทตา อเบกขา)

และการกน อย ด ฟงเปน ขององคพระสมมา

สมพทธเจา ใหกบโรงเรยนวถพทธทมจตอาสา

ทสมครเขารวมโครงการ โรงเรยนวถพทธเนนจต

อาสา รน ๑ ปการศกษา ๒๕๕๒ จำนวน ๕๑

โรงเรยน ซงเปนโรงเรยนทผานการศกษาดงาน

จากมลนธพทธฉอจ ไตหวน ดวยความสนใจและ

เขาใจ กระจายอยทกภมภาคของประเทศไทยดวย

ความสมครใจ ยนดรบการพฒนาอยางเปนระบบ

และตอเนอง จากสำนกงานคณะกรรมการการ

ศกษาขนพนฐาน โดยมลนธพทธฉอจ ไตหวน

ประเทศไทย พรอมทงศกษาดงานแลกเปลยนเรยนร

ณ โรงเรยนพทธฉอจ เชยงใหม รวมกลมจดทำ

แผนการพฒนาในแตละภมภาค จนสามารถเปน

แบบอยางใหกบโรงเรยนทมความสนใจนำไปเปน

ภธร จนทะหงส ปณยจรสธำรง

สำนกพฒนานวตกรรมการจดการศกษา

แบบอยางได เพอเปนการประกาศถงความมจต

อาสา จงไดดำเนนการ “เปดบานเลาขาน

สงดๆ วถพทธเนนจตอาสา” ใหกบโรงเรยนใน

เครอขายไดศกษาดงาน แลกเปลยนเรยนรถงวธ

การบรหารจดการ การเรยนการสอน การดำเนน

ชวตของนกเรยนและบคลากรทเกยวของ จนเปน

ทยอมรบของโรงเรยนวถพทธและโรงเรยนทสนใจ

ทวประเทศ ไดมการรองขอจากโรงเรยนทสนใจ

ใหเปดรบสมครโรงเรยนวถพทธเนนจตอาสา รน ๒

จงเปนกำลงใจทจะพฒนาตอยอด จงไดดำเนน

การเปดรบสมคร

โรงเรยนทสมครใจเขารวมโครงการ

โรงเรยนวถพทธเนนจตอาสากวา ๒๐๐ โรงเรยน

ทงระดบประถมศกษาและมธยมศกษา เขารบการ

พฒนาการบรหารจดการ การเรยนการสอนและ

การดำเนนชวตของนกเรยน มการศกษาดงาน

แลกเปลยนเรยนร ถอดบทเรยน จดทำแผนการ

พฒนาอยางเปนรปธรรม รวมกนพฒนาโดยโรงเรยน

วถพทธเนนจตอาสา รน ๑ จบมอกนรวมกลม

พฒนา จำนวน ๒๕ กลม รน ๑ : รน ๒ ใน

อตราสวนโดยประมาณ ๒ : ๗ - ๙ รน ๑ และ

รน ๒ ยนดผลดกนเปนเจาภาพในการเยยมชม

เปดบานแลกเปลยนเรยนรโรงเรยนภายในกลม

เพอการพฒนาทยงยนตอไป

เหลยวหลงแลหนา

อยางมนใจ

๓

บทความ หนา

พทธชยนต ๔

ท ไทยอาจตกขบวนรถไฟบญในเวทโลก

บทความดเดน

เรองของสาม ๖

ภาคเหนอตอนบน : ลำพน เขต ๑

ชวตทเลอกเกดไมได ๑๐

ภาคเหนอตอนลาง : พจตร เขต ๒

ไขเปดและสกร(รตวแลวไดด) ๑๓

ภาคอสานตอนบน : ขอนแกน เขต ๕

“ลอมรก”คนดคนเกงทมสข ๑๖

ภาคอสานตอนลาง : ศรสะเกษ เขต ๓

จตอาสา ๑๙

ภาคประตอสาน : นครราชสมา เขต ๔

วถพทธวถทางแหงปญญา ๒๔

พฒนาตงแตยงเลกๆ

ภาคกลาง-ตะวนออก : ตราด

เปดหเปดตาเปดใจอะไรๆกงาย ๒๗

ภาคตะวนตก-ใตตอนบน : สพรรณบร เขต ๓

ใจส ไมทอแมหนพการ ๒๙

ภาคใตตอนลาง : สงขลา เขต ๒

บทความภาคใตตอนลาง

(ไมม)กำแพงใจ ๓๒

นครศรธรรมราช เขต ๔

ธรรมะ...เปนนวตกรรมในการดบทกข ๓๔

สงขลา เขต ๒

วถพทธสดประเสรฐ ๓๖

สงขลา เขต ๒

วถพทธบทพสทจนความคาดหวง ๓๙

ของชมชน

นราธวาส เขต ๒

โรงเรยนวถพทธพอเพยง ๔๒

นครศรธรรมราช เขต ๑

เรองเลาจากปา(ไฝ) ๔๕

นราธวาส เขต ๑

แบบดหลอมดวธสรางคณธรรม ๔๘

นครศรธรรมราช เขต ๒

จากใจสศษย ๕๒


จากวนนนฉนทำได ๕๔

พงงา เขต ๒

กำลงใจจากคร...สฝน...ของฝน ๕๗

พทลง เขต ๒

รอยยม...ในวนท ไรฝน ๖๐

กระบ

ภมปญญาทองถนโรงเรยนวถไทย ๖๒

ในหลกธรรมของศาสนา

สงขลา เขต ๑

ธนาคารบญสะสมเงนเศรษฐกจอบอน:๖๖

สะสมบญชวตสดใส

ยะลา เขต ๑

เพราะอดเปรยวไวจงไดกนหวาน ๗๐

สราษฎรธาน เขต ๓

ภารกจเพาะหวานเมลดพนธแหง ๗๒

คณธรรมจรยธรรม


ขบวนการเสรมสรางและปลกฝง ๗๖

คณธรรม-จรยธรรม

ตรง เขต ๒

สารบญ

บทความ หนา

เปนเวลากวา ๓ ปแลว ทไดทราบขาววา

ชาวพทธในประเทศศรลงกาไดตระเตรยมงานเฉลม

ฉลองครงยงใหญทสดในประวตศาสตรพทธศาสนา

เนองในมหาอภสมย “พทธชยนต ๒,๖๐๐ ปแหง

การตรสร” โดยไดมการนำเรองเขาพจารณาใน

รฐสภา ในคณะรฐมนตร ในคณะผนำฝายพระสงฆ

มขาวใหทราบถงการเตรยมการกนมาโดยตลอด

อยางตอเนอง โดยในการฉลองครงนไดมกจกรรม

โหมโรงมาอยางตอเนอง และจะเรมตนเฉลมฉลอง

ใหญในวนวสาขบชา ๒๕๕๔ (Vesak ๒๐๑๐) น

ในทางฝายรฐบาลกไดมการตงเปาหมายในทาง

พฒนาสงคมและประเทศชาตเขามาผนวกใน

โอกาสนดวย ประธานาธบดของศรลงกา ไดให

สมภาษณสอมวลชนตางประเทศ เมอครงไปรวม

ประชมสหสวรรษแหงการพฒนา ทองคการ

สหประชาชาต ณ ประเทศสหรฐอเมรกา วาจาก

นไปเขาจะใชหลกพทธธรรมในการบรหารประเทศ

ใหเกดการพฒนาทยงยน รฐบาลไดตงใหมคณะ

กรรมการ Sri Sambuddhatva Jayanthi ขนมา

ดำเนนงานเรองน โดยมแผนปฏบตการ ๒๐ แผน

งานดวยกน นอกจากนยงไดทราบวาประเทศพทธ

ศาสนาอนๆ กมความเคลอนไหวเรองนไมนอย

พทธชยนต

ทไทยอาจตกขบวนรถไฟบญ

ในเวทโลก

เชนกน ทงประเทศพมา และอนเดย จงมกไดยน

วาผทเดนทางไปในประเทศเหลานจะกลบมาเลา

ดวยความตนเตนดใจถงการเฉลมฉลองทไดไป

พบเหนมา

ผเขยนเองกไดประกาศขาวความเคลอนไหว

เหลานใหชาวพทธในประเทศไทยไดทราบมากวา

๒ ปแลวเชนกน ทงการตงวงพดคย การบรรยาย

การทำเวบไซต เฟซบค การสรางเครอขาย โดย

เมอวสาขบชา ๒๕๕๓ ทผานมากไดรวมมอกบ

สำนกงานเครอขายองคกรงดเหลา ทไดรบการ

สนบสนนจาก สสส. ในการแถลงขาวเปดตว

โครงการ ๒๖๐๐-๘๔ พทธชยนตเฉลมราช และ

ไดมองคกรชมชนตางๆ เขารวมฟนวถชาวพทธ

เปนปฏบตบชาเกดขนหลายแหง และจะเฉลมฉลอง

ตอเนอง ๓ ป ไปจนถงวสาขบชา ๒๕๕๖ สพฐ.

เองกมแผนงานใหโรงเรยนวถพทธทวประเทศได

เขารวมกจกรรมพทธชยนตฟนวถพทธวนพระ

เสถยรธรรมสถานกไดดำเนนกจกรรมเนองในโอกาส

พทธชยนตนมากมายหลายกจกรรมมาอยางตอเนอง

ลาสดพระภกษสงฆและคฤหสถชาวพทธททำงาน

ดานพทธศาสนากบสงคม กไดรวมกลมกนกอตง

“เครอขายพทธชยนต สงฆะเพอสงคม” ขน และ

จะเดนทางไปศกษาดงานทประเทศศรลงกาใน

ชวงวสาขบชา ๒๕๕๔ น แลวจะกลบมาขยายผล

กบภาคเครอขายใหรวมกนเฉลมฉลองดวยการ

ปฏบตบชาตอไป

แตเปนทนาแปลกใจใหตงขอสงเกตวาใน

ประเทศไทยเองซงเปนประเทศพทธศาสนาแนวหนา

ของโลกกลบไมมความเคลอนไหวใดๆ ในเรองน

ในระดบประเทศเลย ไมมการตระเตรยมงานหรอ

ประกาศขาวใหชาวพทธในประเทศไทยไดรบทราบ

และเตรยมการเฉลมฉลองแตอยางใด ไมวาจะ

เปนทางฝายรฐบาลหรอองคกรคณะสงฆ เหนจะม

แตบคคลและองคกรภาคประชาชนคนเลกคนนอย

เทานนทพยายามทำงานเรองน จงเกดคำถามวา

รฐบาลและองคกรคณะสงฆไทย มความจรงใจท

จะจดเตรยมงานและดำเนนงานเรองนหรอไมเพยงใด?

หรอจะมเพยงพทธศาสนกชนคนเลกคนนอย

ระดบลางเทานนทมสทธาแทจรงในพระรตนตรย

และมงปฏบตบชาแดพระสมมาสมพทธเจากนจรงๆ

จงๆ มองอกมมหนงกเปนโอกาสดทเราจะลกขน

มานำทำกนเอง จงขอเชญชวนพวกเราชาวโรงเรยน

วถพทธ ไดมารวมกนสรางสรรคกจกรรมดๆ

เปนปฏบตบชาแดพระสมมาสมพทธเจากนเถด

โดยเฉพาะการฟนฟวถชาวพทธทเชอมรอยบาน-

วด-โรงเรยน (ครอบครว-ศาสนา-การศกษา) ให

ยอนคนกลบมาเปนวถชวตทอบอนปลอดภย

อกครง (หลงจากถกรฐบาลมคำสงสำนกนายกฯ

๒ ฉบบ วางยาทำลายวถชาวพทธไปนานกวา ๕๐ ป

แลว) เพอนำพาครอบครวชมชนสงคมประเทศชาต

ไปสการพฒนาทยงยนรวมกนสบตอไป ขออนโมทนา

ตอบญอนเปนมหากศลนดวย (หากสนใจขอมล

เพมเตมเขาไปทเวบไซต www.moralproject.net)

ธรรมอาสาสมครเครอขายพทธชยนต สงฆะ

เพอสงคม

ขออนโมทนาและเจรญพร

พระมหาพงศนรนทร ฐตวโสวดสทศนเทพวราราม ราชวรมหาวหาร

ประธานโครงการ “เยาวชนไทย ทำด ถวายในหลวง”

ธรรมอาสาสมคร เครอขาย ๒,๖๐๐-๘๔ พทธชยนต-เฉลมราช

๕

ฉนเปนครในโรงเรยนมธยมประจำตำบล

ซงภายหลงยกฐานะเปนโรงเรยนประจำอำเภอตาม

ฐานะของตำบลทเลอนขนเปนอำเภอ และเปน

เรองปกตทครโรงเรยนในชนบทหลายๆ โรงตอง

เคยมประสบการณเชนเดยวกบฉน นนคอ ไดทำ

หนาทนอกเหนอจากการสอน และงานทวานเองท

ทำใหสงดๆ เกดขนในชวตของการเปนครไดอยาง

ไมนาเชอ ดงเรองทฉนจะเลาตอไปน

วนนน ขณะทกำลงเขนรถไปยงบรเวณผลไม

ผกสดของหางสรรพสนคาในตวจงหวด ฉนกได

ยนเสยงรองทก

“สวสดครบอาจารย”

ฉนหนไปทางทศทมาของเสยงกพบเดก

หนมผวคลำในชดพนกงานของหางยนยมนยนตา

เปนประกายอยบรเวณชงตวงสนคา

“อาว! สาม สวสดลก เปนไงมาไงนะถงได

มาทำงานทน” ฉนรบไหวพลางทกดวยความดใจ

หลงจากไตถามทกขสขของกนและกนไดสกพกก

มลกคาเขามาฉนจงขอตวพลางอวยชยใหพร

ใหกำลงใจแลวจงเขนรถออกมา ใจกประหวดถง

อดต

สามเปนศษยเกาทเพงจบชน ม.๖ จาก

โรงเรยนไปไดประมาณ ๒ ป แมของสามชอ “นาง”

เปนมายลกตดสามคน เปนชายลวน สามเปนคน

เลก นางมาจากดนแดนทราบสง ไรญาตขาดมตร

โชคดทครเกาโรงเรยนเราทานหนงไดเมตตาให

นางอาศยในสวนลำไย และอนญาตใหเกบผกขางรว

ผกบงในหนองนำมาขายพอเปนรายไดเลยงชพ

นอกเหนอจากการดแลสวน ตอนนนสามยงเลก

มาก แมของเขามกจะมผกพนบานมดเปนกำๆ

หรอไมกมเหดตามฤดกาลมาขายใหคณะคร โดย

กระเตงเอาสามมาดวย พวกเราหลายคนกจะชวย

อดหนน แมมไดกนเอง กเอาไปฝากเพอนบาน

บาง เพอชวยใหนางพอมรายได บางครงกมขนม

แบงใหสาม ระหวางทขายของใหคร นางจะปลอย

ใหสามคลานเลนซกซนบนสนามหญาหนาหองพกคร

โดยทเขามไดงอแง กวนใจแตอยางใด นนเปน

ภาพทตดตาพวกเรามาตลอด

เรองของสาม

ภาคเหนอตอนบนลำพนเขต๑

จาก๘ภมภาค


เรอง

เกษร แซเหลยว

โรงเรยน

ปาตาลบานธพทยา

อ.บานธ จ.ลำพน

๖

วนเวลาผานไป ในทสดสามกไดเขามา

เรยนตอชน ม.๑ ในโรงเรยนของเรา ในขณะท

พชายคนกลางเรยนชน ม.๔ ระหวางนนเราได

ทราบวาแมของเขาตดโรคราย แตดวยความหวง

ลก นางพยายามดแลรกษาตวเอง ประกอบกบม

องคกรกศลเขามาชวยดแล สขภาพของนางจง

ดขนและสามารถเชาแผงขายผกในตลาดสดทำให

มรายไดเพมขน สามตดแมและรกแมมาก เรามก

จะพบเขาชวยแมขายผกในตลาดในวนหยด หรอ

หลงเลกเรยน

เมอสามเรยนชน ม.๓ ฉนจงมโอกาสได

สอนเขา ฉนไมแปลกใจทเขาเรยนคอนขางออน

แนนอน สภาพความเปนอยเชนนนจะใหเดกสมองด

เหมอนเดกทมาจากครอบครวทเพยบพรอมได

อยางไร สามเรยนผานมาจนถงปลายป หลงจาก

การสอบผานพนไป กมการสอบซอมสำหรบนกเรยน

ทตด ศนย ตด ร สามเองกเปนหนงในนน

วนสดทายของการสอบซอม เมอครฝาย

วดผลรวบรวมเอกสารหลกฐานตางๆ กพบวาสาม

ไมมาสอบแกตว นนหมายความวาเขาจะไมจบ

ชน ม.๓ ตอนนนเปนเวลาเลกเรยน คณะครสวนใหญ

ตางกกลบบานเกอบหมด ฉนจงอาสาไปตาม

ตวให ฉนขบรถยนตถามทางชาวบานไปตลอด

ในทสดกเจอทอยของสามในสวนลำไย ฉนองไป

ชวครกบภาพทเหน

เบองหนาฉนเปนยงขาวเกาๆ มผาผวยขง

กนแบงใตถนเปนสองสวน และดานหนากเปนผา

ผวยขงแทนประต ผานนคงเปนของทไดรบบรจาค

สามชวยครจดกจกรรมของหองสมด

๗

มาเพราะมขอความของผบรจาคปรากฏบนผนผา

นนดวย ใตตนลำไยมเตาไฟและมหมอแขวนทกง

ลำไย มกองฟนอยขางเตา จกรยานเกาๆ พงอย

ขางตนลำไยถดไป นอกนนไมมสงของมคาใดๆ

แมของสามใหเหตผลวาทเขาไมไดไปสอบ

ซอมเพราะนางตองใชรถไปพบแพทยตามนดและ

บงเอญรถเสยกวาจะซอมเสรจกลบมารบลกกไมทน

เวลา และรถจกรยานทเคยใชกยางรว ชางซอม

ไมอยจงไมสามารถไปสอบแกตวได ฉนจงนดให

เขาไปสอบในวนถดไป โดยทางวชาการอนโลมให

เปนพเศษ และยำใหเขาไปใหได สามรบปาก ใน

ทสดเขากเรยนจบชน ม.๓ พรอมกบเพอนๆ สวน

พชายจบชน ม.๖ กสมครเขาเปนทหารเกณฑ

เพอแบงเบาภาระของแม

เปดภาคเรยนใหม ฉนไปจายตลาด พบ

สามชวยแมขายผกในตลาด ฉนพยายามโนมนาว

ใหสามเรยนตอชน ม.ปลาย โดยชใหเหนความ

จำเปนตางๆ สามตดสนใจเรยนตอ แตเพยงสปดาห

เศษๆ เขากหายไป เมอพวกเราไปตามตว ทงแม

และสามใหเหตผลวาไมมเงน แมจะไดรบยกเวน

คาเลาเรยนแตกยงมคาใชจายอนๆ รออยอกมาก

ประกอบกบผลการเรยนทคอนขางออน เขาเกรง

วาจะไปไมรอด ทำใหเสยเวลาเปลา เมอทงสอง

ยนกรานเชนนนพวกเรากจำตองยอมรบ แมลกๆ

ในใจจะเปนหวงกตาม

แตหลงจากนนไมกวน ดวยความชวยเหลอ

ของมลนธศภนมต องคกรกศลทไดดแลครอบครว

ของสาม ทำใหสามกลบเขามาเรยนอกครง ครงน

สามดมงมนและพยายามมากขน พวกเราคณะคร

ในโรงเรยนกพยายามชวยเทาทจะทำได บางคน

ใหงานพเศษทำพอมรายไดเปนคาขนม บางกสง

ซอผกผลไมจากแม แมของเขามรายไดมากขน

ทำใหความเปนอยดขน สงผลถงสตปญญา ฉน

ทราบขาวดวยความยนดวาสามเรยนผานขนชน

ม.๕ และ ม.๖ โดยไมตดศนยเลย

เมอสามเรยนชน ม.๖ เขากอาสามาชวย

งานหองสมด ซงสามารถชวยแบงเบาภาระงาน

ของฉนไดมาก เมอถงหนาหนาวฉนจงใหรางวล

เปนเสอกนหนาว วนเสาร อาทตย เขามกจะมา

ขอใชคอมพวเตอรในหองสมดเพอทำงานสงคร

จนสนทกบครเจาทหองสมดอกคน ซงครทานนน

กเมตตาสามไมนอย เธอมกจะมขนมมาฝาก

บางครงกหอขาวกลางวนมาเผอ และคอยดแล

ชวยเหลอใสใจความเปนอยพอๆ กบครทปรกษา

ของเขา ทนอกจากจะมงานพเศษใหทำพอมรายได

เปนคาขนมแลว ครทานนยงใชเวลาชวโมงโฮมรม

สอนพเศษใหแกเดกๆ ในกลมทปรกษา ทำใหพวก

เขามผลการเรยนดขน โดยเฉพาะสาม เมอฉนได

ตรวจงานทมอบหมาย ฉนกรสกประหลาดใจแกม

ยนดทงานคนควาของสามถกตอง ครบถวน สมบรณ

ดกวาเพอนทกคนในหอง เมอฉนนำเรองนไปคย

กบครทปรกษาของเขา กไดรบคำยนยนวาเขาเรยน

ดขนทกวชา มผลการเรยนสงขนจากเดมมากกวา

เทาตว คราวประชมผปกครองแมของสามพรำ


จรงอยเราอาจจะดใจภาคภมใจมความสขทนกเรยนของเราสามารถ

สอบเขาเรยนตอในมหาวทยาลยทดเดนดงหรอไดเรยนตอในคณะ

ทมการแขงขนสง ฯลฯ แตการทพวกเราสามารถสงใหเดกบางคน

ของเราทเรยกไดวาชวตเรมตนดวยการตดลบได ไปถงฝง ไดยนอย

ททเหมาะสมเชนเดยวกบทสามยนอยปจจบนน นบเปนความสขมาก

ยงกวาหลายเทานก

๘

ขอบคณคณะครอยไมขาดปาก สามมเพอนมาก

ขน เขาราเรง แจมใส เหมอนวยรนทวไป นยนตา

ไมอมทกขเหมอนกอน แตในชวงน เองพชาย

คนกลางของสามไดเสยชวตดวยอบตเหต พวก

เราและเพอนบานตางเปนธระชวยกนจดงานศพ

สวนสามตองคอยปลอบใหกำลงใจแมและคอย

ดแลใกลชดยงขน

สามเรยนดขนตามลำดบ เขายงคงเปน

เดกนารก สภาพ เจยมตว ยงชวยงานหองสมด

และงานของครอยางสมำเสมอ เชนเดยวกบทพวก

เราไดพยายามชวยกนดแลเอาใจใสสาม แมของ

สามเองกพยายามตอบแทนบญคณของครดวย

การฝากผลไม หรอผกพนบานมาให หรอเวลาฉน

ไปอดหนนซอผก นางมกจะไมคดเงน จนฉนตอง

พยายามปฏเสธและอธบายใหเขาใจถงเหตผลท

รบของนางไมได ซงนางกเขาใจดแตกยงขอแถม

นนแถมนใหจนได

ฉนเขนรถพลางคดไปพลาง สามเลาวา

หลงจากจบชน ม.๖ อายครบ ๑๘ ป เขาไดสมคร

เขาเปนทหารเกณฑทนทเพอสทธประโยชนในการ

ทำงานอน ชวงเปนทหารแมจะมเบยเลยงไมมาก

นกแตสามกสามารถเจยดเงนมาแบงใหแมไดชนใจ

เมอไดหยดพกกลบบาน เขาจะแวะมาเยยมโรงเรยน

เสมอ สามแตงกายสะอาดสะอานดดขนและมเคา

หลอคมเขมไมนอย เมอปลดประจำการเขาจงสมคร

เขาทำงาน ณ หางสรรพสนคาแหงน แรกเขา

ทำงาน เขาไดรบมอบหมายใหฝกเปนพนกงาน

มหนาททวๆ ไป ไมนานกไดเลอนใหมาทำหนาท

ณ จดชงตวงสนคา ไมตองเดนไปเดนมาทำให

เหนอยนอยลง แมรายไดไมสงนก แตสามกพอใจ

งานททำเปนอยางยง เพราะทำใหเขาไดอยกบแม

คอยดแลยามเจบปวย หรอไปพบแพทยตามนดใน

ชวงทไดหยดงาน และดานหลงของหางมศนย

อาหารราคาถก หากใชจายอยางประหยดพอจะม

เงนเกบอยบาง

ไดฟงเชนนนกรสกยนด เมอนำเรองนไป

เลาใหเพอนครฟง พวกเราตางดใจและหมดหวง

จรงอย เราอาจจะดใจ ภาคภมใจ มความสข

ทนกเรยนของเราสามารถสอบเขาเรยนตอใน

มหาวทยาลยทด เดน ดง หรอไดเรยนตอในคณะ

ทมการแขงขนสง ฯลฯ แตการทพวกเราสามารถ

สงใหเดกบางคนของเราทเรยกไดวาชวตเรมตน

ดวยการตดลบไดไปถงฝง ไดยนอยททเหมาะสม

เชนเดยวกบทสามยนอยปจจบนน นบเปนความสข

มากยงกวาหลายเทานก

และสดทาย ฉนเชอวาอนาคตของสามคง

ไมใชแคตำแหนงพนกงานชงตวงสนคาเทานน

ความเปนเดกด ความซอสตย ความสภาพ ความ

เจยมตวและความอดทนจะตองสงผลใหเขาไดไป

ไกลกวานนอยางแนนอน

ขอบคณความเมตตา ความเอออาทร และ

จตวญญาณของความเปนครของพวกเราทกคน

และองคกรภายนอกทเกยวของทำใหมสงดๆ เชนน

เกดขนในรวปาตาลบานธพทยา

สามและเพอนๆ ถาย

ภาพเพอทำเปนปกสมด

บนทกการอาน

๙


ภาคเหนอตอนลางพจตรเขต๒

ทกคนเมอเกดมากตองอยากมอาการครบ ๓๒ อยากสวย อยากหลอ อยากรปรางด อยากรวย ฯลฯ แตผมมความตองการอยางเดยว คอ ตลอดชวตของผมขอแสงสวาง อยาใหดวงตาของผมมแตความมดสนทเลยครบ ผมพยายามมองแตทำไมวนนผมจงมอง

ไมคอยชดเจน จนตองลกไปทกระดานดำแลวจอง

มองใกลๆ ผมไดยนเสยงหวเราะ เสยงพดของ

เพอนๆ วาไอบกตาบอด ผมรสกเจบปวดทกครง

เมอไดยนเสยงของเพอน หรอการกลนแกลงจาก

เพอนๆ โดยการเอารองเทา กระเปาหรอแวน

กนแดดของผมไปซอน

เดกชายสหรฐ หนโชต ชอเลน บก ผมเกด

ทกรงเทพฯ ในชมชนสามคค เขตบงกม หรอท

เรยกกนวาสลม พอกบแมผมแยกกนอย แมผมม

สามใหมหลายคน ผมมอาการทางสายตาคอ

รมานตาเลกมาตงแตเกด คณหมอบอกวาอาการ

แบบนมหนงในลานเทานน ทำใหในชวงเวลา

กลางวนผมจะมองไมคอยเหนถาไมใสแวนกนแดด

ทดำมากๆ ผมเรยนทโรงเรยนประพาสวทยา เขต

บงกม จงหวดกรงเทพฯ ตงแตชนอนบาลจนถง

ชนประถมศกษาปท ๒

ทกวนทผมตนขนมาผมจะไดยนเสยงยาย

กบแมทะเลาะกนดากนเสยงดง เมอผมเดนออก

มาขางนอกบานเพอจะเดนไปโรงเรยนผมกไดยน

เสยงดากนของชาวบาน วงไลเอามดแทงกน บางคน

กเมายาฯลฯ สภาพความเปนอยจะเปนอยางน

ทกวน เมอกลบจากโรงเรยนมาถงบานกตองลาง

จาน ถบาน ซงถาวนไหนผมทำงานชายายกจะต

ทเลอกเกดไมได

ทกๆ วนผมจะไดฟงแตเสยงทะเลาะกนดากน

จนผมเคยชน และทำใหผมไมอยากอยบาน

เมอผมไปโรงเรยนผมกจะไดรบความ

เจบปวดจากเพอนๆ ผมมปญหาทางสายตา เวลา

ผมลงไปเขาแถวจะมเพอนทนสยดๆ จะเขามาจง

ผม บางคนกเอาเทาออกมาขวางทำใหผมหกลม

ผมรสกนอยเนอตำใจวาผมเกดมาทำไม ไมเหมอน

คนอน เมอเขาหองเรยนผมกเรยนไมทนเพอน

มองกไมคอยเหนตองไปนงตดกบกระดานดำ

เพอนๆ กหวเราะกนอยางสนกสนาน ผมโกรธ

มาก ผมอยากตอยหรอเตะเพอนๆ แตผมกทำไมได

เพราะผมสเขาไมได ผมไมอยากไปโรงเรยน

โรงเรยนเหมอนนรก ผมไมมความสขเลย ผมจง

ไมยอมไปโรงเรยนอก ตอนนนผมเรยนอย

ชนประถมศกษาปท ๓ ภาคเรยนท ๑ แมผมต

ทกวน และเมอทำอยางไรผมกไมยอมไปโรงเรยน

แมจงจบผมขงไวในหอง ผมรองไหผมเสยใจทำไม

ไมมใครเขาใจผม ทกคนไมเคยถามความรสกของ

ผมวาผมรสกอยางไร เมอผมออกมาจากหองได

ผมกหนไปอยกบลงในชมชน ลงไมมครอบครว

ลงมลกษณะเหมอนผหญง ลงมอาชพขบรถเมล

รบจาง ตอนเชาผมจะขนรถเมลไปกบลงทงวน

สวนแมผมทำอะไรไมไดเพราะเกรงใจลง และอกอยาง

แมคงเบอทจะตามผมอก เพราะแมมสามใหมท

ตองคอยดแล เมอผมไมไปเรยนหนงสอผมจงตอง

ตกซำชนประถมศกษาปท ๓ ทกคนคงคดวาผมคง

ไมรสกอะไร เพราะทกคนรมกนดดาวากลาววา

ผมเกเร ไมรกเรยน เปนเดกไมด ผมจะนงเงยบ

ตลอดเวลาทโดนด ดา และในเวลาตอมากไมม

ชวต

เรอง

สหรฐ หนโชต


วดหวยเรยงใต

อ.บางมลนาก จ.พจตร

๑๐

ใครเขาสนใจเรองการไมไปเรยนหนงสอของผมอก

ไมมใครเขาอยากดแลผม แตจรงๆ แลวไมมใคร

รความในใจของผมเลยวาผมมความคดอยางไร

“ผมอยากรองตะโกนดงๆ วาผมอยากเรยน

ผมอยากมเพอน ผมอยากเลนฟตบอล ผมอยาก

เลนตะกรอ ผมอยากรองเพลง โดยเฉพาะเพลง

ลกทง ผมอยากเลนคอมพวเตอรซงผมไมเคยได

เลนเลย เพราะทกคนรงเกยจผมวาผมตาพการ

ความรสกนไมมใครรจรงๆ แมแตแมของผม”

แตชวตผมกเปลยนแปลงไปเนองจากยายตอง

ไปเยยมทวดทปวยอยทโรงพยาบาลพจตร ยายพา

ผมมาดวย ผมเหนทวดนอนอยในหอง ICU ผมรสก

สงสาร ผมจงไมยอมกลบบานกบยาย ผมอยกบ

นองสาวของยาย ๒ คน ทชอยายตน และยายตอย

ยายทงสองคนพดคยกบผมเรองการเรยน ยาย

เขาใจผมในหลายๆ เรองทผมมความรสกเปน

ปมดอย ยายสอนผมหลายอยางเกยวกบเรองความ

เชอมนในตนเอง ยายบอกวาไมมใครแกเกนเรยน

ยายสอนผมหลายอยางเกยวกบเรองการม

ความเชอมนในตนเอง ยายบอกวาไมม ใครแก

เกนเรยน

เดกชายสหรฐ หนโชต

๑๑

จนทำใหผมอยากเรยนโดยไมคำนงถงอายทมาก

กวา เพอน ยายจงใหผมไปเรยนท โรงเรยน

วดหวยเรยงใต หม ๓ ต.วงกรด อ.บางมลนาก

จ.พจตร โดยแมผมไดทำเรองยายจากโรงเรยน

เดมมาให ผมเรมเรยนใหมในชนประถมศกษาปท

๓ ผมมเพอน ๕ คน เพอนทกคนไมมใครลอเลยน

หรอกลนแกลงผมเลย เพอนใหความชวยเหลอ

ผมไดทำกจกรรมของโรงเรยน ผมไดเลนวงดรยางค

(ตกลอง) เลนตะกรอ เลนฟตบอล เลนคอมพวเตอร

ผมไดแสดงออก เตนประกอบเพลงเกยวขาวเกยวรก

ไดรองเพลงลกทงแขงขนการประกวดรองเพลงใน

งานโตะเจาทวดหวยเขน ผมไดท ๓ ผมดใจมาก

ยายทงสองกดใจและบอกผมวา “บกทำไดแลว”

ทกคนไมรงเกยจผม ครทกคนใหโอกาสผม คร

ทกคนใจด เขาใจผม บางครงผมมองไมคอยชด

ผมเดนชนขาวของตก ครกเขาใจ ผมมความสข

มากครบ

เมอกลบถงบานตอนเยน ผมกชวยยายทงสอง

ดแลทวดซงออกมาจากโรงพยาบาลแลว ทวดอย

โรงพยาบาล ๗ เดอน ตอนนทวดมสขภาพดขน

กำลงหดเดน ผมเหนยายทงสองคนดแลทวดเปน

อยางดทำใหผมคดถงครอบครวของผมททะเลาะ

กนทกวน จนบางครงเมอผมไมมเงนเพราะแมไมให

ผมเหนเพอนผมเดนยา ผมกอยากทำบาง เพราะ

มนเปนการหาเงนไดงาย ถาผมยงอยทกรงเทพฯ

ผมกคงเปนเหมอนเพอน

ตอนนผมอยชนประถมศกษาปท ๔ ผมอย

กบยายทงสองคน ผมมความสขดครบ แตผมเรม

มปญหาดานสายตาอก ผมตองกลบไปกรงเทพฯ

เพอไปหาคณหมอทโรงพยาบาลพระมงกฏเกลา

คณหมอตรวจและขยายรมานตาใหกวางขนอก

คณหมอบอกผมวาจะขยายรมานตาอกไมไดแลว

ตองปลอยใหตาคอยๆ หลบลงไป ความหมายกคอ

มองไมเหนนนเอง คณพระชวยผมดวย ผมไมอยาก

มองไมเหน ผมกำลงมความสขกบการไดเรยน

หนงสอ ไดมเพอน ไดเลนกฬา ไดมสงคมเพอนฝง

ผมกลวครบถาวนนนมาถง วนทตาของผมเรม

หลบลง ผมจะทำอยางไร จะมใครทตองการ

ผมบาง โดยเฉพาะครอบครวของผม ผมจงคดวา

ในเมอตอนนผมมโอกาสไดเรยนหนงสอ ผมตอง

พยายามเรยนถงแมผมจะเรยนไดไมเทาเพอน

ผมกจะพยายาม เพอทตอไปในอนาคตผมจะตอง

อยคนเดยวผมจะไดไมเงยบเหงา ผมจะพยายาม

จดจำสงทดๆ เพอทจะเกบไวในความทรงจำของ

ผมตลอดไป

ผมชอบทองบทอาขยาน “เดกนอย” ทคณคร

ใหทองตอนเยนกอนกลบบานมากครบ เพราะเมอ

ทองบทอาขยานแลวทำใหผมคดถงการทตอง

ชวยเหลอตนเองใหมากครบ

เดกนอย

เดกเอยเดกนอย

ความรเจายงดอยเรงศกษา

เมอเตบใหญเจาจะไดมวชา

เปนเครองหาเลยงชพสำหรบตน

ไดประโยชนหลายสถานเพราะการเรยน

จงพากเพยรไปเถดจะเกดผล

ถงลำบากตรากตรำกจำทน

เกดเปนคนควรหมนขยนเอย

ผมอยากจะบอกกบทกคนวา ไมวาเราจะ

เกดมาเปนอยางไร เพราะเราไมสามารถเลอกเกด

เองได แตเมอเกดมาแลวเราตองเลอกการดำเนน

ชวตของเราในวถทางทดไดครบ

ผมจงคดวาในเมอตอนนผมมโอกาสไดเรยน

หนงสอ ผมตองพยายามเรยน ถงแมผมจะ

เรยนได ไมเทาเพอนผมกจะพยายาม


๑๒

ภาคอสานตอนบนขอนแกนเขต๕

ทานผอานทรกทงหลายครบ กระผมมโอกาส

ไดอานหนงสอ วารสารโรงเรยนวถพทธ “ร ตน

และเบกบาน” แลวมความรสกประทบใจมาก

เพราะเปนสอทดในการแสดงออกถงคณงามความด

ของสถาบนการศกษา ซงเปนสถาบนทางสงคม

ทสำคญสถาบนหนง ในการพฒนาคณภาพชวต

ของคนในสงคมทกชนชน และคดวาถามโอกาสด

จะขอสงบทความไปรวมลงพมพดวย และในทสด

ผมกมโอกาสเขยนบทความ (เปนครงแรก) เมอ

ทานผอำนวยการโรงเรยนบานหนรอง (ผอ.ประสทธ

นาสรวงษ) ไดบอกกระผมวา โรงเรยนบานหนรอง

นาจะมบทความลงพมพในวารสาร “ร ตน และ

เบกบาน” บาง และทานกไดโปรดมอบหมายให

กระผมเปนผเขยนดวย กเปนอนวา ใจถงบญดวย

กนทกฝายแลวละครบ

ผมพยามคดวาจะเขยนเรองเกยวกบอะไรด

ในทสดผมกคดออก เมอคณครวไสย รำเพยพล

นำไขเปดไปโชวและแสดงความชนชมนกเรยน

คนหนงทหนาเสาธง (ในวนท ๒๖ มกราคม ๒๕๕๔)

แลวบอกวา เปนนวตกรรมใหมของโรงเรยน เปน

ผลงานของนกเรยน ทไดใชความอดทน เพยร

พยายาม เลยงเปดอยแรมป จนกระทงแมเปดได

ตกไขออกมา และเปนทนายนดทไขเปดมขนาดโต

เปนพเศษ

เรอง

ชยรตน คดถก


บานหนรอง

อ.เวยงเกา จ.ขอนแกน

ไขเปดและสกร

(รตวแลวไดด)

ครและนกเรยนโรงเรยนบานหนรอง กบโครงการโรงเรยนพอเพยง

ผมความเพยรพยายาม และใจรกในงานเกษตร

๑๓


ทานผอานครบ การทใครคนใดคนหนง

มความเพยรพยายามในทางทชอบแลวประสบผล

สำเรจในสงทมงหวงนน ไมวาจะเปนเรองเลกหรอ

เรองใหญ นบวาเปนเรองทนาชนชมยนด และนา

ตดตามถามถงใชไหมครบ ผมเองกเชนกน ผมได

ขอดไขเปดขนาดจมโบ และเรมถามถงเรองราว

ความเปนมาของไขทนท จงไดรวา...

กอนทจะมาเปนไขเปดจมโบนน โรงเรยน

บานหนรองไดดำเนนโครงการโรงเรยนพอเพยง

เปนแหลงเรยนร ตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

ขององคพระบาทสมเดจพระเจาอยหว มกจกรรม

ทดำเนนการ คอ ปลกผกสวนครว เลยงปลา เลยง

เปด เลยงกบ เลยงหมแมพนธ โดยการนำของ

ผอ.ประสทธ นาสรวงษ และมคณครนวตร

แพนทพย เปนผรบผดชอบดแลโครงการ มนกเรยน

ทมความอดทน เพยรพยายาม และรกในงานการ

เกษตรอยจำนวนหนง และคนสำคญทเปนหลก

คอ ด.ช. พลตร ดอนสแกว มชอเลนวา ด.ช. ป

นกเรยนชน ม.๒ แมวา ด.ช. ป จะไมไดเกดเปน

ลกคนรวย และเปนคนเรยนไมเกง แตปกเปนคน

ขยน อดทน และมใจรกงานเกษตร (โดยเฉพาะ

การเลยงเปด และสกร ทงหมบานและหมปา)

ผมในฐานะเปนคร (ทยายมาใหม) มความสนใจ

และไดตดตามการดำเนนงานนอยางใกลชด ลาสด

วนท ๒๗ มกราคม ๒๕๕๔ ผมกไดพบกบขาวด

อกครง เมอแมหมปาไดตกลกใหอกตง ๙ ตว

คณครนวตร แพนทพย ไดเลาใหฟงวา

ด.ช. ปไดเขามามสวนรวมในโครงการตงแตไป

พ.ศ. ๒๕๕๑ เปนตนมา ไดพยายามจดจำคำสอน

ของคร และลงมอปฏบตดวยความตงใจ ทกๆ วน

ไมเวนแมวนหยด จะเหน ด.ช. ปมาดแลสตวเลยง

อยเปนประจำ และไดสงเกตเหนวาปเปนคนนสย

ด.ช. ป อวดโฉมไขเปด

ใหญพเศษ

๑๔

ไมเหมอนคนอน (หากเปรยบเทยบกบนกเรยนรน

เดยวกน) กลาวคอ ด.ช. ปมความเปนผใหญ

เปนตวของตวเอง มใจรกในงานทตนเองทำ ถง

แมจะมคนมองวาการเลยงเปดและสกรเปนงาน

สกปรก นารงเกยจ แต ด.ช. ป กไมสนใจ และ

ในทสด ด.ช. ปกกลายเปนคนทเพอนๆ ยอมรบ

และครทกคนใหการยกยอง เมอผลงานของเขา

ปรากฏออกมา เพราะไขเปด (ใหญ) และลกสกรนน

ทำใหทกคนไมวาครหรอนกเรยน มความสขไป

ตามๆ กน

เมอพจารณาเรองนแลว จะเหนวา หากผใด

คนพบตวตนทแทจรงของตนเอง รวาตนมความ

สามารถระดบใด เหมาะทจะทำงานลกษณะใด ม

ใจรกในงานททำ มความอดทน เพยรพยายาม

และครนคดไตรตรองในการทำงานแลว ผนนก

ยอมมความสขในงานททำ และมโอกาสประสบ

ผลสำเรจ คอมชวตทเปนสขในสงคมได

สมดงธรรมทองคสมเดจพระสมมาสมพทธ

เจาทรงตรสวา สต คอ ความระลกได สมปชญญะ

คอ ความรตว และหลกธรรมทนำไปสความสำเรจ

คอ อทธบาท ๔ ประกอบดวย

๑. ฉนทะ คอ ความพอใจในสงทคดจะทำ

(ในทางทดงาม)

๒. วรยะ คอ ความขยนหมนเพยร มานะ

บากบน ไมยอทอ จนกวาจะประสบผลสำเรจ

๓. จตตะ คอ ความตงใจ มใจจดจอตอ

งานททำ ไมละเลยหนาท มความกระตอรอรน

“รตวแลวไดด”

“รอยรพนรไมเทารตวเอง”

“รอยมพนมไมเทามสต”

๔. วมงสา คอ การใชปญญาพจารณา

ใครครวญ ไตรตรอง งานททำอยางรอบคอบ

ดงนน จงขอสรปจบสงทายบทความน

ดวยคำวา “รตวแลวไดด” “รอยร พนร ไมเทา

รตวเอง” “รอยม พนม ไมเทามสต” และกราบ

อาราธนาคณพระศรรตนตรย เหลาเทพเทวา และ

สงศกดสทธทงหลาย ตลอดจนอำนาจบารมแหง

องคพระบาทสมเดจพระเจาอยหว โปรดดลบนดาล

ใหทานผอานทงหลาย จงประสบความสขสวสด

พพฒนมงคล ทกทาน เทอญ... สวสด

หมปาและลกๆ ทง ๙ ตว

๑๕


ภาคอสานตอนลางศรสะเกษเขต๓

สงคมทกวนนคนสวนใหญตองดนรนเพอ

ความเปนหนง เพอชยชนะ เพอประโยชนของตนเอง

สงเหลานไดปลกฝงมาถงเดกๆ ทจะเปนเยาวชน

และพลเมองของชาตในอนาคตใหมความเหนแก

ตวมากขน ใสใจแตเรองของตนเอง ทำใหมจตใจ

แขงกระดางขาดความเอออาทรตอผอน หากตง

คำถามไปถงสถานศกษาซงเปนสถานทบมเพาะ

วชาความรแกเยาวชนวา เปาหมายของการจดการ

ศกษาทแทจรงคออะไร การเปนคนเกง ด มสข

ใชหรอไม หากตองใหบรรลตามเปาหมายดงกลาว

แลวเดกควรไดรบการดแลใสใจอยางครอบคลม

ในทกๆ ดาน แตในทางปฏบตจรงๆ นนตอง

ยอมรบวาสถานศกษาสวนใหญมความชนชมยนด

กบคนเกงมากกวาคนด เพราะมการยกยองประกาศ

เกยรตคณแกนกเรยนทเรยนเกงไดลำดบท ๑

นกเรยนทสอบตดมหาวทยาลยชอดง รวมถง

นกเรยนทสรางชอเสยงดานวชาการแกสถานศกษา

สวนนกเรยนททำความดนนมการกลาวถงเพยง

สวนนอยหรอแทบไมมการกลาวถงเลยกวาได ท

สำคญกรอบของคำวา “คนด มความสข” มแคไหน

แคการมาเรยนทกวน เขาแถวรวมกจกรรมหนา

เสาธงทกครง ตดผมแตงกายถกระเบยบ ไมเคย

ถกตดคะแนนความประพฤต สงเหลานคงยงไม

เพยงพอ เพราะสงคมในปจจบนตองการเยาวชน

คนรนใหมทเปนไดมากกวานน มากกวาการทำ

ความดเพอตนเอง แตควรเปนการทำความดเพอ

คนรอบขาง คนทดอยโอกาสมากกวา จงจะสามารถ

เรยกไดวา “เปนทงคนดและมความสข (ใจ)”

“ลอมรก” เปนกจกรรมหนงของนกเรยนท

เหนคณคาของการทำกจกรรมจตอาสาทรวมกลม

“ลอมรก”

คนด คนเกง ทมสข

เรอง

สพรรณ ใจนวน


ศรตระกลวทยา

อ.ขขนธ จ.ศรสะเกษ

สงคมในปจจบนตองการเยาวชนคนรนใหม

ท เปนไดมากกวาการทำความดเพอตนเอง

แตควรเปนการทำความดเพอคนรอบขาง

คนทดอยโอกาสมากกวา

๑๖

กนแลวเรยกตวเองวากลม “D-Youth” ไดทำรวมกน

โดยในทกวนหยดสดสปดาหแทนทเดกกลมนจะ

ใชเวลาวางเหมอนกบเดกวยรนทวไป เชน ด

โทรทศน เลนเกม Chat Face Book Hi5 การไป

เทยวตามหางสรรพสนคาหรอสถานทเทยวตางๆ

หรอแมแตการใชเวลาไปกบการเรยนพเศษ แต

เดกกลมนกลบนำเวลาทวางจากการทำการบาน

หรอการทบทวนบทเรยนไปดแลชวยเหลอผสงวย

ในแตละหมบานหมนเวยนเปลยนกนไป

กจกรรมนเรมจากการสำรวจขอมลผสงวย

ในชมชน ทำใหไดรวาผสงวยหลายคนทบตรหลาน

ไปทำงานตางจงหวดถกปลอยใหดแลตนเอง

ตามลำพง หลายคนตองดแลทงตนเองและหลาน

ตวเลกทพอแมทงไวใหเลยง และหลายคนมความ

ชรามากไมสามารถชวยเหลอตนเองได พวกเขา

จงเขาไปชวยดแลเพอสรางกำลงใจ ความหวงและ

ความสขแกผสงวยเหลานน โดยการไปชวยดแล

ทกอยางทสามารถชวยเหลอได ไมวาจะเปนการ

ทำกบขาว ชวยจดเกบกวาดบาน ทำความสะอาด

หองนำ หองครว หองนอน บบนวดคลายความ

เจบปวดเมอยลา หรอแมกระทงการพดคยเปนเพอน

คลายเหงา นอกจากน เดกๆ กลมนยงแบงปน

เงนคาขนมและขอรบบรจาคทนทรพยจากเพอนๆ

นองๆ หรอผทเหนคณคาในกจกรรมทพวกเขา

ทำ เพอนำไปจดซอสงของทจำเปนมอบแกคณตา

คณยายทพวกเขาไปดแล ไมวาจะเปนเครองดม

บำรงสขภาพ อาหาร เครองนงหมและผาหมท

คณตาคณยายหมแลวบอกวา “เปนผาหมทอน

ทสดในโลก”

ถาถามวาทำแบบนแลวพวกเขาไดอะไร

เพราะสงทพวกเขากำลงทำอยนนมวยรนอกหลาย

คนบอกวาเสยดายเวลาดๆ มคาของชวงชวตวยรนท

เอาเวลาไปหมกมนอยกบคนแกไมมความบนเทง

จรรโลงใจเลยสกนด เดกกลมนตอบเปนเสยง

เดยวกนวา การไดทำกจกรรมอยางนกเหมอนกบ

การเอาความรกของพวกเราทกคนไปลอมรอบมอบ

ใหกบคณตาคณยายทใครอาจไมไดสนใจมากมาย

๑๗


เพราะคดวาชวตของทานเหมอนไมมประโยชน

อะไร ทำอะไรใหกไมได เพราะแมแตชวยเหลอ

ตวเองยงทำไดไมมากหรอทำไมไดเลย มแตจะ

สรางภาระและความยงยากใจ แตสำหรบพวกเขา

ไดมากกวาทใหทานไปเสยอก มนเปนความรสก

ทไมสามารถอธบายใหคนอนรบรได หากแต

ตองมประสบการณดวยตนเอง จงจะรวาคณคา

ของคนและความสขทแทจรงเปนอยางไร พวกเขา

บอกวาพวกเขาตางหากทโชคดทสดทไดรบของขวญ

ชนใหญจากทานเหลานน นนคอการไดเหนรอยยม

ทนยนตาบอกใหรบรไดวาทานมความสขตนตนใจ

มากแคไหน พรอมกบเสยงหวเราะทฟงแลวไพเราะ

ทสดซงนานมาแลวคณตาคณยายอาจไมเคยได

ยมหรอหวเราะอยางมความสขอยางนมากอนเลย

การกระทำทบรสทธใจของพวกเขาทไม

เคยหวงคำยกยองชมเชย และประกาศเกยรตคณ

จากผใดทงสน มเพยงความภาคภมใจเลกๆ ท

เดกกลมนยดถอและทำกจกรรมตอไป ดวยกำลง

ของพวกเขา ไมวาจะเรองของขอจำกดดานเวลา

และกำลงทรพยทมเพยงนอยนด แตพวกเขากคด

ไมผดเลยทไดรวมกลมกนทำสงดๆ เพอคนอนแบบน

อยากเหนเพอนเยาวชนไทยมาชวยกนลอมรว

ความรก ดกวาการลอมรวลวดหนามหรอการลอม

ทะเลาะววาทตกน กลม D-Youth จงเปนเยาวชน

ทไดทำสงดๆ ทนอกจากสมควรไดรบการกลาว

ขานวาเปน “คนด” แลว พวกเขายงเปน “คนเกง”

ทกำลงจะจบการศกษาและเขาศกษาตอในระดบ

อดมศกษาอยางภาคภม และอยในสงคมไดอยาง

มความสข

สงคมตองการเยาวชนคนแบบไหน

ไมสนใครฉนเกงแยงแขงขน

ไมรจกเอออาทรและแบงปน

ตองเปนฉนเปนหนงไมพงใคร

คนทเกงและดมความสข

บางเปนทกขแถมเลวเอาแตเบง

เกงเรองดหรอเรองเปนนกเลง

เอาตวเองตงไวเหนอผใด

สงคมตองการเยาวชนคนแบบน

เปนคนดทเกงมความสข

รประยกตความคดจตสดใส

เปนเดกไทยนำใจเลศประเสรฐจรง

แตสำหรบพวกเขาไดมากกวาท ใหทานไปเสยอก

มนเปนความรสกท ไมสามารถอธบายใหคนอน

รบร ไดหากแตตองมประสบการณดวยตนเอง

จงจะรวาคณคาของคนและความสขทแทจรง

เปนอยางไร

๑๘

ภาคประตอสานนครราชสมาเขต๔

คณยาย “เหรยญ เทพศร” ยมแกมปรเผย

ใหเหนฟนซเดยวทเหลออยในปากเมอเหนคณหมอ

คณครและนกเรยนมาเยยมถงบาน เมอแรกทาน

ทำหนางงๆ วามใครทไหนกนมากมายมาตะโกน

เรยกชอโหวกเหวกอยหนาบาน คณยายมอาย

๙๔ ป ซงทจรงแลวพวกเราควรจะเรยกทานวา

คณยายทวดหรอคณยาทวดมากกวา เดมคณยายเปน

จตอาสา

เรอง

ประสาท ยอดอานนท


บานทาเลอนสามคค

อ.ปากชอง

จ.นครราชสมา

ลกชาวนาและเปนเลอดเนอเชอไขของชาวโคราช

รอยเปอรเซนต ทกวนนคณยายอาศยอยในชมชน

แหงนมานานกวา ๓๐ ป ทานเปนผสงอายคนเดยว

ในชมชนนและชมชนใกลเคยงทมอายเกน ๙๐ ป

แมสงขารจะรวงโรยไปตามกาลเวลา แตทานเปน

ผทมสขภาพรางกายทแขงแรงด คณยายเดนเหน

มาตอนรบพวกเราและลกนงแคลวคลอง ห ตา

คณยายเหรยญ เทพศร

อาย ๙๔ ป

๑๙


มองเหนเปนปกต และพดคยกบพวกเราไดยนชดเจน

ผวพรรณผองใส ยมแยมอยตลอดเวลาขณะทพดคย

ปจจบนคณยายมลกสาวและลกเขยคอยดแล

ลกเขยของคณยายเองกเปนผสงอายเชนกน และ

เพงจะไดรบเลอกใหเปนประธานชมชนหมาดๆ

คณยายมชวตในวยชราอยางเปนปกตสข ไมเคยม

ทกขรอนนอนไข กนอาหารทกอยางไดเหมอนท

คนอนๆ กน ไมเลอกและไมเฉพาะเจาะจง

เมอกอนคณยายจะตกบาตรพระตอนเชาทกวน

สวดมนตบาง ไปวดบาง แตเดยวนคณยายไมตอง

ไปตกบาตรตอนเชา (คงจะไปไมไหวแลว) ไม

สวดมนตและไปวดกไมไหวแลว โรงพยาบาลกไมม

ความจำเปนอะไรทจะตองไป พวกเราสงเกตวา

คณยายเปนคนเรยบงาย สมถะ ไมชางพด กรยา

มารยาทเรยบรอย คณยายมความออนนอมถอมตน

พยายามจะลงมานงทพนกบพวกเรา แตพวกเราก

ตอนคณยายใหขนนงบนตงจนได

คณยายปย ยาสงเนน อาย ๗๗ ป อาศย

อยในชมชนนมานานเชนกน ทบานมลกหลานคอย

ดแล คณยายปวยเปนอมพฤกษมาหลายป ทกๆ วน

คณยายพยายามดแลตวเองอยางด คณยายเปน

อกคนหนงทยมแยมแจมใสอยเสมอ ภาพทคณคร

ผอ.ประทบใจมากคอกรยาทคณยายปยใชมอขาง

หนงประคองแขนอกขางหนงรบไหวพวกเรา รวม

ถงเวลาททานกำลงใหศลใหพรพวกเราดวย

คณยายสมบรณ กบคณตาจนทร อยบาน

เดยวกนกบพสาวอกคนหนงของคณตาจนทร

ทกทานมอายคนละกวา ๘๐ ป แตยงทำงานเลยง

ชพไดอยางแคลวคลอง ทกบายคณยายทงสอง

และคณตาจะขบรถกระบะเกาๆ ออกไปขายของ

ตามสถานทตางๆ คณยายคณตาเลาวา มลกหลาน

หลายคนตางเลาเรยนกนสงๆ มงานทำเปน

หลกแหลง ลกบางคนเปนขาราชการแตไมคอยได

กลบมาบาน นอกจากวนปใหม วนสงกรานตเทานน

ทบานหลงนผสงอายทง ๓ ทานจงตางดแลพงพา

กนเองตามลำพง

ชมชนบานนอยทงสวางเปนชมชนขาง

โรงเรยน มผสงอายเทาทสำรวจไดประมาณ ๖๒ คน

ผสงอายทมอายนอยทสดมอาย ๖๒ ป และทมอาย

มากทสดคอคณยายเหรยญ อาย ๙๔ ป โดยเฉลย

ผสงอายในชมชนนมอาย ๗๕ ป สวนใหญแลว

เปนคนเกาแกของตำบลจนทกตงแตครงทนำยง

ไมทวม และโดยมากเคยทำงานอยในคลงแสง

นอกนนหลายทานเคยเปนคนงานในโรงงานทอ

กระสอบ ซงสมยนนถอวาเปนโรงงานททนสมย

มากและรงเรอง บนปลายชวตของผสงอายทบาน

นอยทงสวางน จงมกจะเปนขาราชการบำนาญบาง

เปนพอคาแมคาขายของเลกๆ นอยๆ บาง รบจางบาง

และมอกจำนวนไมนอยททานนงกนนอนกน

อนเนองดวยอาการเจบไขไดปวยและดวยความ

ชราภาพ

บายวนนนเปนวนพฤหสบดกลางเดอน

กมภาพนธ ป ๒๕๕๓ เปนวนทมแดดจดและอากาศ

รอนมาก พวกเราจากชมรมจตอาสามอสมครเลน

ของโรงเรยนซงมคณคร ผอ. คณครประจำชนและ

ภาพตรงกลาง : แพทย

หญงรตนา ยอดอานนท

แ พ ท ย เ ช ย ว ช า ญ

โรงพยาบาลปากชอง

นานาและ เ จ า หน าท

โ ร งพยาบาลส ง เสร ม

สขภาพตำบล หนอง

สาหราย กบนกเรยนท

ออกไปเยยมบานผสงอาย

ในชมชนบานนอยท ง

สวาง

๒๐

นองๆ ชน ป.๑ ป.๒ จนถงพ ม.๓ ตางพากนเดน

แถวฝาเปลวแดดแยกยายกนเขาไปในชมชน มง

ตรงไปยงบานของผสงอายแตละทานพรอมกบคณ

หมอและคณะเจาหนาทจากโรงพยาบาลสงเสรม

สขภาพตำบล (เดมเปนศนยแพทยชมชน) ตามท

ไดนดหมายไว

ในบรรดาผสงอายของชมชนแหงนเกอบ

ทงหมดจะเปนคนไขของโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ

ตำบล ดงนนคณหมอและเจาหนาทของโรงพยาบาล

สงเสรมสขภาพตำบลจงรจกผสงอายในชมชน

ทกคน รวาใครเปนใคร อยทไหน มสขภาพอนามย

ดรายอยางไร และเปนผรเรมชกชวนใหโรงเรยน

มาทำงานเกยวกบผสงอาย โดยในป พ.ศ. ๒๕๔๙

คณหมอไดมาชวนใหโรงเรยนสงนกเรยนไปรวม

โครงการเยยมบานผสงอายในชมชน ทางโรงเรยน

จงไดสงนกเรยนจตอาสาจำนวนหนงพรอมกบ

คณครใหไปเยยมบานผสงอายรวมกบคณหมอ

ในปเดยวกนนนทางสำนกงานเขตพนทการศกษา

ไดคดเลอกและสงเสรมสนบสนนใหโรงเรยนของ

เราเปนโรงเรยนแกนนำโรงเรยนวถพทธ และได

เขารวมโครงการโรงเรยนคณธรรมชนนำในปตอมา

ป ๒๕๕๑ โรงเรยนไดรบรางวลดเยยม

จากการประกวดโครงงานเยาวชนไทยทำดถวาย

ในหลวง จากสำนกงานเขตพนทการศกษา มหวขอ

โครงงานชอ “เยาวชนไทยใสใจผสงอาย” ในปน

โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำบลไดเสนอแนะ

และเปดโอกาสใหโรงเรยนสงนกเรยนจตอาสาไป

ชวยดแลผสงอายในวนพฤหสบดทโรงพยาบาล

สงเสรมสขภาพตำบลทกสปดาห ดวยเปนวนท

คณหมอนดตรวจผสงอายกลมทปวยเปนโรค

เบาหวานและโรคความดนโลหตสง งานทเดกๆ

ไปทำ เชน ชวยเจาหนาทวดความดนโลหต ชวย

วดรอบเอว ชงนำหนก ชวยบนทกขอมลและดแล

ชวยเหลอผสงอายในขณะทกำลงรอรบการตรวจ

เปนตน คณหมอเรยกเดกๆ จตอาสาเหลานวา

“คณหมอนอยจตอาสา”

ตอมาในป พ.ศ. ๒๕๕๒ โรงเรยนไดรบ

เกยรตใหเขารวมงานแสดงนทรรศการผลงาน

นกเรยน โครงงานคณธรรม “เยาวชนไทยใสใจ

ผสงอาย” ระดบประเทศ ทโรงแรมแอมบาสเดอร

พทยา จงหวดชลบร และนบแตนนนกเรยนจตอาสา

ตวนอยๆ กคอยๆ ขยายผลจากนกเรยนกลมเลกๆ

ทเปนแกนนำ ไปสแนวคดทพยายามจะสงเสรม

หลวงพอพทธทาสสอนวา ความกตญญ

ชวยใหสงคมมความสข ทำใหมนษยอยรวม

กนอยางสนต เพราะวาถาใครกตามทรจก

กตญญตอผอน หรอแมแตกตญญตอสง

ตางๆดวยความรคณ ใครๆทวานนกจะไมม

ทางทำอะไรในทางทรายได

๒๑


ใหนกเรยนทกคนเปนจตอาสาทจะไปดแลผสงอาย

อกทงมความมงมนตงใจวาจะบรรจกจกรรม

“จตอาสาดแลผสงอาย” น ไวในหลกสตรของ

โรงเรยนดวย

วนทจะไปเยยมคณยายเหรยญ คณยายปย

คณยายจนทรและคณตาคณยายทานอนๆ นน

แมจะเปนถนทคนเคย เดกๆ สวนใหญยงอดทจะ

ตนเตนไมไดทจะไดออกไปเดนเลนในชมชนทงท

เปนบานชองของตวเองเปนสวนใหญ แตไปคราวน

มเพอนๆ ไปดวยมากมาย มคณครไปดวย โดย

เฉพาะเดกๆ ทไมไดอาศยอยในชมชนจะรสก

ตนเตนเปนพเศษ แตอยางไรกตาม เดกๆ ตางชวย

กนรกษากตกาเปนอยางด เชน เดนแถวไปเงยบๆ

เปนระเบยบเรยบรอย และชวยกนเกบขยะในชมชน

ใหดวย คณตาคณยายใจดทกคน บางคนหาก

แขงแรงดทานจะออกมาตอนรบชวนคยถามไถ

บางทานทเจบปวยเดกๆ จะไปชวยบบนวดใหบาง

กจกรรมหลกคอ การใหเดกออกไปเยยมเยยนให

คณตาคณยายไมเหงา นอกนนกชวยกนทำความ

สะอาดรอบบรเวณบานบางเลกๆ นอยๆ

หลวงพอพทธทาสสอนวา ความกตญญ

ชวยใหสงคมมความสข ทำใหมนษยอยรวมกน

อยางสนต เพราะวาถาใครกตามทรจกกตญญตอ

ผอน หรอแมแตกตญญตอสงตางๆ ดวยความ

รคณ ใครๆ ทวานนกจะไมมทางทำอะไรในทางท

รายได มแตจะคอยตอบแทนคณดวยการเออเฟอ

เกอหนนอยเสมอ ไมวาสงนนจะเปนดนนำลมฟา

หรอบดามารดา ปยาตายาย

โรงเรยนของเราไดดำเนนตามแนวทาง

โรงเรยนวถพทธมาแตตนกอนทคณคร ผอ. จะยาย

มาอยทน เสยอก กจกรรมจตอาสาเยยมบาน

ผสงอายนเกดขนภายหลง เปนแนวคด เปนแนว

ทางหนงในการปลกฝงใหนกเรยนมความกตญญ

กตเวทตอผมพระคณและตอสงตางๆ ซงกไดดำเนน

มาตอเนองอยางคอยเปนคอยไป

ดวยความมงหวงอยากใหนกเรยนเปนเดกด

มความออนนอมถอมตน มความกตญญ มความ

มงมนตงใจใฝเรยนเพอตอบแทนพระคณของบดา

มารดาครอาจารย ตลอดจนผมพระคณทงหลาย

ในสงคม ซงหลายทานเตมเปยมไปดวยความเมตตา

กรณา

อยากใหนกเรยนเหนคณคาและรกตนไมท

ใหรมเงา ใหลมหายใจแกเราทกววนและตลอด

เวลา อยากใหนกเรยนรกแมนำลำธารทเราไดใช

ประโยชนมานบมถวนนานมาแตครงปยา อยาก

ใหนกเรยนรกธรรมชาตเพราะเราทกคนเปนสวน

หนงของธรรมชาต และอยากใหนกเรยนรกโรงเรยน

รกชมชนของตน รกเพอนพอง ใหพดแลนอง นอง

เคารพพ ใหมความภมใจในความเปนเรา และ

ชวยกนทำใหชมชนผาสกรมเยน

โลกทกวนนวนวายเพราะผคนไมกตญญ

ตอกนและไมกตญญตอธรรมชาตดงทหลวงพอ

สอน กจกรรมนกเรยนจตอาสาเยยมบานผสงอาย

มแนวคดทจะปลกฝงใหนกเรยนมจตสำนกและ

เหนคณคาของผสงอายหรอปยาตายายทงหลาย

สงไรทอย ใกลตวคนเรามกมองไมเหนคณคา

เชนเดยวกบดอกหญาและดอกไมรมทางทเรา

เหยยบยำและเดนผานไปมาทกววน

๒๒

เย ยมบ านคณยายป ย

ยาสงเนน อาย ๗๗ ป

ทานปวยเปนอมพฤกษ

ซงถอวาเปนผมบทบาทสำคญตอเดกๆ ในปจจบน

หลายทานเปนทงพอและแมของเดกๆ หลายทาน

รบภาระตองเลยงดลกหลานทงทอายกมาก หลาย

ทานมชวตอยลำพงคนเดยวไมมใครดแล ทานม

ชวตอยและยงชพดวยเงนเบยยงชพผสงอายเดอน

ละไมกรอยบาท

ตวอยางคณยายทานหนงอายเจดสบกวา

อยกบหลานสาวตวเลกๆ เดนเหนไปทใดกไม

สะดวก ทานไดแตลกนงหรอคลานไปมาอยใน

กระทอมแคบๆ เทานน แมของเดกมสามใหม ม

ทอยและทำงานไมเปนหลกเปนแหลง

คณตาทานหนงเดมทมอาชพเปนยามเฝา

โรงงาน คณยายขายของเลกๆ นอยๆ ในตลาดสด

เชาหองแถวเลกๆ อยเลยงหลานอกหาหกคน

ปจจบนทานเกษยณอายแลว

สงใดทอยใกลตวคนเรามกมองไมเหน

คณคา เชนเดยวกบดอกหญาและดอกไมรมทางท

เราเหยยบยำและเดนผานไปมาทกววน

ชมรมจตอาสาดแลผสงอายอยากใหเดกๆ

ไปเยยมคณตาคณยายบานอนแลวหนกลบมาดท

บานของตนเอง วาเราไดดแลปยาตายายทอยกบ

เราทกวนอยางไร อยากใหเดกๆ รกปยาตายายท

บาน หรอใครทมคณพอคณแมกอยากใหรกคณพอ

คณแมใหมาก อยากใหผสงอายทกทานไดรบการ

ดแลและมความสขเชนเดยวกบคณยายเหรยญ

ลองคดดวาถาไมมตนไมใบหญาและดอกไมรม

ทางโลกนจะสวยสดงดงามไดอยางไร เสมอนเรา

ไมเหนคณคาของสงใกลตวฉนนน

กอนจะลาคณตาคณยายทกๆ ทานกลบ

ในวนนน คณคร ผอ. คณครประจำชน นกเรยน

และคณหมอตางพรอมใจกนกราบคณตาคณยาย

ทกคนทไดไปเยยม ทกทานจะใหศลใหพรคลายๆ

กน มคณยายเหรยญทานเดยวทใหพรไมเหมอน

ทานอน

คำอำนวยอวยพรของทานแฝงไวดวย

ภมปญญาอยางเตมเปยม

“ขอใหลกใหหลานทกคนอยเยนเปนสข

มความเจรญ ทำนอยกไดนอย ทำมากกไดมาก”

๒๓


ภาคกลาง-ตะวนออกตราด

ความสขแทอยหนใดบนโลกนตามคนหาทกททกสถานหาลาภยศมากมายมาเนนนานกมอาจพบพานความสขจรง

นบตงแตผมกาวเขามาเปนครอนบาลของ

เดกๆ โรงเรยนบานคลองมะนาว จงหวดตราด

ผมไดเรยนรอะไรตางๆ มากมาย โดยเฉพาะการอย

อยางมความสขดวยวถแหงธรรมของพระพทธองค

ผมไมคาดคดวาจะไดพลดพรากจากบานมาอย

ไกลถงขนาดน ดวยความเมตตาของทานอาจารย

ทำใหผมไดมาพกอาศยอยทวดคลองมะนาว แมจะ

ไมมบานพกครแตผมกอยได ผมคดเสมอวา

ไมวาเราจะอยแหงไหนตราบใดทเรายงหายใจได

เรากสามารถจะอยเพอพฒนาตนเองและสรางสรรค

สงทดงามเปนประโยชนไดเสมอ

โรงเรยนแหงนนบวาเปนโรงเรยนทนาอย

มาก เพราะครทกคนอยดวยกนเหมอนครอบครว

เปนพเปนนองกน มวฒนธรรมทเออเฟอเกอกล

รบฟง เขาใจ ดวยความรกและและจรงใจ ซงจรงๆ

แลวทกสงคมกเปนสงคมแหงความสขได เพราะ

สงคมแหงความสขนนเกดมาจากสมาชกทกคน

ชวยกนทำใหเกดขนจรง

ผมเปนผชายเพยงไมกคนทเลอกมาเรยน

ดานการศกษาปฐมวย ผมคดวาการพฒนามนษย

ควรเรมตนตงแตเรมปฏสนธและคลอดออกมาจาก

ทองแมเปนเดกตวนอยๆ หายใจได บางคนอาจ

คดวาการสอนเดกเลกนนไมตองใสใจอะไรมาก

จะสอนอะไรกได แตจรงๆ แลว วยนเปนรากฐาน

สำคญของชวตเลยทเดยว เพราะการพฒนาเดกๆ

กเหมอนการปลกตนไมทตองอาศยการบำรงรกษา

ใหสมบรณแขงแรงตงแตแรกเรม หากดแลไมด

ไมรวธดแลรกษา ตนไมนนกอาจออนแอถกทำลาย

หรอลมตายลงไปได ครจงมหนาทสำคญในการ

เปนผดแลตนไมแหงความฝนทจะเตบโตขนไปเปน

พลงอนยงใหญทจะสรางสรรคสงตางๆ ใหกบโลก

ผมไดนำหลกธรรมของพระพทธองคตาม

วถพทธมาพฒนาเดกอนบาลใหเขาใจถงความจรง

ความด ความงามของสรรพสงทงหลาย โดยฝกฝน

ใหเดกๆ รจกสงเกต คดพจารณาสงตางๆ ทเกดขน

วถพทธ

วถทางแหงปญญา

พฒนาตงแตยงเลกๆ

เรอง

คระคน ทรายะลนลดากร


บานคลองมะนาว

ต.ไมรด อ.คลองใหญ

จ.ตราด

๒๔

อยเสมอ ฝกคดใครครวญถงความเปนมาเปนไป

ของสรรพสงทงปวง ทงทเปนประโยชนและโทษท

จะเกดขนแกตนเอง ผคนรอบขาง และสงตางๆ

บนโลกใบน ฝกกน อย ด ฟงเปน ฝกคดหาวธ

จะทำใหสงคมนาอยและสงบสข เรมตนจากหอง

เรยน โรงเรยน และครอบครว ฝกเอาใจเขามา

ใสใจเรา อยาทอดทงใครไป หรอรงเกยจใคร ไม

วาเขาจะเปนใครกตาม กควรใหโอกาสเขาในการ

พฒนาตน เพราะไมมใครเกดมาสมบรณพรอมทก

อยาง เมอเดกมทศนคตทกวางไกล ฝกมองสง

ตางๆ ดวยปญญาตามวถพทธแลว วฒนธรรม

แหงความสขกจะเรมตนไดจากหองทดลองเลกๆ

อนมหศจรรยของเราเอง

โรงเรยนของผมตงอยเนนเขาบรรทดทกน

อยระหวางประเทศไทยกบประเทศกมพชา หอง

เรยนอนบาลของผมกเปนหองสเหลยมเหมอน

โรงเรยนรฐบาลทวๆ ไป ผมคดวาผมจะจดหอง

เรยนอยางไรด ใหเดกๆ รสกอบอนและมความ

สขสอดคลองกบวฒนธรรมวถพทธ ผมจงเรมตน

จดสภาพแวดลอมใหเหมอนบาน มกจกรรมและ

มมตางๆ ของหองเรยนทสงเสรมวฒนธรรมวถ

พทธ ทใหเดกๆ ไดเขาไปเรยนร โดยใหเดกๆ ได

สมผสและเหนคณคาในสงทเขามกอน

หมบานคลองมะนาวเปนหมบานเลกๆ อย

รมทะเล เดกๆ ทนจงผกพนกบทองทะเลมาก

ผมจงนำสงทมอยแลวตามธรรมชาตในหมบานมา

บรณาการจดประสบการณการเรยนรใหกบเดกๆ

ของเลนตางๆ ภายในหองไดมาจากผลตผลตาม

ธรรมชาต เชน กอนหน ลกสน ลกตนเปด ทอน

ไมเลกๆ เปนตน ผมนำของเลนเหลานมาสอนให

เดกๆ รจกคณคาของการเกดมาของสงตางๆ อย

เสมอ เพราะกวาเขาจะเกดมาได และเสยสละมา

ใหเราไดเลนไดเรยนร เขามพระคณกบเรา เรา

ตองขอบคณและดแลรกษาเขาใหด เดกกจะเรม

ซมซบถงความรกความเมตตาและทะนถนอมสงของ

ตางๆ มากขน

ในวนหยดหรอหลงเลกเรยนผมมกจะพา

เดกๆ ไปเดนสำรวจชายทะเล หากพบขยะกชวยกน

เกบใสถงไปทง หากพบเปลอกหอยทพดมาตาย

ตามชายหาดกจะนำมาทำเปนสอการเรยนการ

สอนในหองเรยนอยเสมอ เดกๆ จงเลนกนอยางม

ความสข เพราะสอตางๆ ในหองเปนของทเรา

ชวยกนเกบและประดษฐขนมาเอง

กจกรรมวฒนธรรมวถพทธทผมไดนำมา

จดในหองเรยนเลกๆ ใหเดกๆ ไดฝกฝนและเรยน

รมมากมาย เชน การวนเทยนแหงปญญา การฝก

คดถงและเขาใจผอน การฟงธรรม การฟงนทาน

แหงธรรม การฝกนงสมาธ การรองเพลงธรรมะ

กจกรรมเดนตามเสนทางแหงธรรมนำปญญา

นอกจากนยงมโครงการเดกดวถพทธทมอบหมาย

ใหเดกๆ ทกคนชวยกนสอดสองดแลเพอนๆ

รวมถงพนองของเราเปนใหเดกด รกและเมตตา

ตอผอนอกดวย

เมอครงทผมไดสญเสยยายทผมรกไป ผม

ไดนำเรองความตายมาสอนเดกๆ เดกๆ ใหความ

สนใจอยางมาก ถามผมวาทำไมยายถงตาย ผม

บอกเดกๆ วา ความตายเปนของธรรมดา คนเรา

เกดมาตองตายทกคน เราตองทำความดไว หาก

เราทำความดจะไดขนไปเปนนางฟาเทวดาบน

สวรรค มความสข และหากทำชวมากจะตกลงไป

นรก อยอยางทกขทรมาน ผมไดเลาถงวานรก

สวรรคเปนอยางไร เดกๆ ตนเตน พดคยและ

ซกถามสงตางๆ มากมาย ผมฟงแลวกประทบใจ

เพราะไมม ใครเกดมาสมบรณพรอมทกอยาง

เมอเดกมทศนคตทกวางไกล ฝกมองสงตางๆ

ดวยปญญาตามวถพทธแลว วฒนธรรมแหง

ความสขกจะเรมตนไดจากหองทดลองเลกๆ

อนมหศจรรยของเราเอง

๒๕

อยางตงใจ พอไปถงนองแบมบอกวา “ขอใหคร

กอนหนไปสวรรคคะ” เดกๆ พากนหวเราะเพราะ

นองแบมบอกอธษฐานใหผมไปสวรรค ความตาย

ใหอะไรเรามากจรงๆ เพราะทำใหเรารวามนม

เกดขน ตงอย และดบไป ความตายกสอนคณธรรม

เดกๆ ไดอยางนนเอง ขอบคณยายทเฝาเลยงดผม

หลานกำพราของยาย จนทำใหผมไดมาสอนธรรมะ

เดกๆ อนบาลในวนน

เราสามารถสมผสความสขไดจากการเรยน

รธรรมะ เพราะธรรมะคอธรรมชาต มเหตมผล

มทมาทไป เราจงเรยนรธรรมะไดจากทกๆ อยาง

ไมวาเราจะเปนใครหรอทำอาชพอะไรกสามารถ

ฝกปฏบตธรรมไดตลอดเวลา

การเปนครจงเปนหนาททยงใหญ เพราะ

ไมเพยงแตพฒนาเดกอยางเดยวเทานน แตครยง

เปนผทเรยนรและพฒนาตนเองดวย เดกตวเลกๆ

ใหอะไรเรามาก เราตองขอบคณเขาหลายๆ อยาง

เพราะนอกจากเราจะไดฝกฝนอบรมใหเขาไดเปน

คนด คนเกง และอยรวมกบผอนอยางมความสข

แลว เดกๆ เองกกำลงสอนธรรมะใหกบเราเชน

เดยวกน

วฒนธรรมวถพทธจะสำเรจสอดคลองเปน

หนงเดยวอยางแทจรงไดเมอทกๆ สวนของสงคม

ชวยกนอยางจรงจงและจรงใจ เรมตนจากตวเรา

หองเรยนเลกๆ โรงเรยน ครอบครวของเรา ขยายไป

ใหมากขนๆ แลวสงคมของเรากจะนาอย เดกและ

เยาวชนกจะเตบโตขนอยางมคณคา และเมอเรา

มาชวยกนคดด ทำด พดดแลว ความสขกจะ

กระจายไปยงหวใจของเราทกๆ คนไดอยางแนนอน

ความสขนนเกดไดทใจหนอ

สขทใจรจกพอไมโลภหลง

สขทไดสรางประโยชนดวยซอตรง

วถพทธแหงพระพทธองคพาสขเอย


นองบว “ทำไมยมทตไมมเมย มลก ละครบ”

นองแนก “นรกมจรงๆ ครบ”

นองนน “หนอยากอยสวรรคคะ”

นองบว “นรกกบสวรรคหางไกลมากนะครบ”

นองชอป “เดยวใครขโมยของคนอนกตก

นรก มไฟเผาดวย”

นองมงคด “ทำไมยมทตตองลงโทษคนอน

ดวยละครบ แลวยงงยมทตไมตกนรกหรอครบ”

นองการฟว “เคาเอายายไปทงทไฟหรอครบ”

นองเพลง “หนอยากเปนนางฟาคะ”

นองบว “ลงฟนของหนทำความชวลงนรกครบ”

นองหนนา “หนอยากเปนเดกดคะ”

นองมงคด “ถาคนทำความดเขาไปขน

สวรรค แลวเวลามาเกด ตกลงมาไมขาหกหรอครบ”

จากนนผมใหเดกๆ ทำกจกรรมวนเทยน

แลวอธษฐานถงคณยายวา “ขอใหคณยายของคณ

ครกอนหนไปสวรรคครบ/คะ” เดกๆ อธษฐาน

นองมงคด “ถาคนทำความดเขาไปขนสวรรค

แลวเวลามาเกด ตกลงมาไมขาหกหรอครบ”

๒๖

โรงเรยนบานหนองจกยาวของเราเปน

โรงเรยนขนาดเลก มนกเรยนเพยง ๖๕ คน คร

๗ คน เทานน แตทกวนฉนในฐานะครใหญ ทกคน

มกเรยกฉนอยางน ซงฟงแลวอมเอมกวาคำวา

ผอำนวยการเปนไหนๆ ตองหนกใจทกวนเมอมอง

เหนขยะชนเลกชนนอยเกลอนกลาดในชวงพก

กลางวน เมอมองดในถงขยะซงโรงเรยนไดจำกด

ใหมอยจดเดยวคอทโรงอาหารแลวกตองถอนใจ

สารพดถงพลาสตก แกว หลอด ฯลฯ ลองกะด

ดวยสายตาและสงเกตการทงขยะของนกเรยน

คนหนงไมตำกวา ๕ ชน รวมๆ แลว ๓๐๐ กวา

ชนโดยประมาณ กอนเขาชนเรยนตอนบายกตอง

ระดมกำลงนกเรยนเกบกนทกวน เราทำอะไรได

มากกวานไหม ในฐานะผนำ

ฉนลองถามนกเรยนและครวาขยะมนมา

จากไหน ทกคนตอบคลายๆ กนวาจากแมคา

ฉนเขมงวดกบของทแมคานำมาขาย โดยบอกวา

ใหขายของทไมเปนขยะ ขอรองไมใหขายของเลน

พอเราหามสงโนน กเปลยนเปนอนน พอครไปดก

แอบกซอน นอกจากนนกเขมงวดกบครเวร ซงก

สะอาดเปนบางวน มนเกดอะไรขน กโรงเรยนของ

เราทกคนไมใชหรอ ไมใชโรงเรยนของครใหญนะ

ทำไมไมคดเหมอนเรา หรอวาฉนพดอะไรทเขา

ไมเขาใจ สงหามแมคามาขายเลยดไหม กฉนมน

ครใหญน แลวถาครวา แมคาบน ชาวบานมา

โวยวายวาลกเขาไมมขนมกน ทำอยางไรละ เมอ

คดไมออก ฉนกเลยทำเรองอน แลวมนกเปนปญหา

ทซอเวลาไปเรอยๆ

เหมอนฟาเบกทางสวรรค วนหนงเจอ

หนงสอเลมหนงของ ดร.วรพฒน ภเจรญ เขาเปน

ใครไมเคยรจก อานไปเรอย มการพดถงองคกร

แหงการเรยนร การเปลยนแปลงองคกร และมคำวา

เราตองเปดห คอ ฟงกนอยางลกซง เปดตา ด

ดวยความเขาใจ และเปดใจ รบความคดเหนของ

ทกคน เหมอนจะไดอะไรแตยงไมทนไดทำอะไรก

มโอกาสไดไปอบรมจตตปญญา ไดเรยนรการใช

สนทรยสนทนา การฟงอยางลกซง (Deep listening)

ความคดเหนของทกคนมคาไมตองตดสนวาของ

ใครถกใครผด ไมตองสรป หรอโหวต การใชเวลา

ในการใครครวญปญหาตางๆ การฝกสต การอย

รวมกนอยางเขาใจ เขาถง มความเบาสบาย

ไมอดอด

เรอง

วชรา แสนโกศก


บานหนองจกยาว

ต.หนองโพธ

อ.หนองหญาไซ

จ.สพรรณบร

เปดหเปดตาเปดใจ

ภาคตะวนตก-ใตตอนบนสพรรณบรเขต๓

อะไรๆ กงาย

เมอสตมา ปญญากเกด เออหนอ ถาเราพด

และฟงกนดวยใจ เขาใจความตองการของกน

และกนเรานาจะทำอะไรไดงายๆ

๒๗


และเมอสตมา ปญญากเกด เออหนอ

ถาเราพดและฟงกนดวยใจ เขาใจความตองการ

ของกนและกน เรานาจะทำอะไรไดงายๆ และ

เหมอนโชคเขาขาง โรงเรยนไดรบงบบรจาคจาก

ชาวญปนผใจดทานหนง ใหตอเตมหองครวจาก

โรงอาหารซงเดมแมคาปรงอาหารมาจากบานแลว

นำมาขายในโรงเรยน ฉนกนำกจกรรม สนทรย

สนทนามาใชกบคร วาเราแกปญหาขยะและการ

ขายอาหารของแมคาอยางไรด โดยใชการพดทละคน

ทกคนตองพดโดยถอกอนหนรบฟง เมอพดจบ

ใหวางกอนหนลงกลางวงสนทนา สวนคนอนๆ

ฟงอยางตงใจไมพดแทรก ไมถาม และสบตา

ผพด หากใครพรอมใหหยบกอนหนมาถอไวแลวพด

ฉนรสกประทบใจมาก บางคนไมเคยแสดงความ

คดเหนในทประชม ซงฉนอาจไมเคยถามเขา พด

ตดบทกลวเกดความขดแยง เสยเวลา อะไรอก

หลายสาเหต และวนนทกคนพด ทกคนฟง ไมม

การสรป ไมมการตดสน ความคดเหนทกคนม

ความหมายเทาเทยม และคำตอบในการแกปญหาก

อยในตวของมนเอง และความคดเรากคลายๆ

กนคอ ไมตองมแมคาในโรงเรยน ใหจางแมครว

ไมตองมของขาย จะไดไมมขยะ โดยโรงเรยนจด

ใหมทงขนมไทยและผลไม

ฉนใชวธการนในการพดคยกบผปกครอง

กรรมการสถานศกษา นกเรยน ซงบรรยากาศเตม

ไปดวยความถอยทถอยอาศย ยมแยม เขาอกเขาใจ

และขอความรวมมอใหนกเรยนบรจาคคนละ ๑๐

บาทตอวน ทกคนกใหความรวมมออยางดยง

นอกจากนยงมผปกครองทวางมาชวยทำอาหาร

และนกเรยนทเปนแมครวอาสาวนละ ๓ คนใน

ชวงเวลา ๑๑.๐๐ น. ทกวนนผปกครองชมเชยการ

เปลยนแปลงของโรงเรยนเปนอยางมาก นกเรยน

อมทองและไมขาดเรยน เฝารอวนทตวเองจะได

มาเปนผชวยแมครว โรงเรยนไมมขยะ เศษอาหาร

เหลอนอยมาก ไมมเดกปวดทอง ไมมเงนหาย

เพราะไมไดนำเงนมาซอขนม ไมตองรบรบประทาน

อาหารเพอไปซอขนม เดกรจกรบประทานอาหาร

ทมประโยชน รจกผลไม

ทกวนเวลาเทยง นกเรยนของเราจะเขา

แถวมารบถาดอาหาร นงอยางเปนระเบยบพนม

มอเมอไดยนสญญาณระฆง กจะพดพรอมกนวา

“ขอขอบคณคณพอ คณแม คณคร แมครว ททำให

เรามอาหารรบประทานในมอน ขาพเจาขอสญญา

วาจะรบประทานอยางพอด ไมดง ไมเหลอ

ไมหก อาหารกลางวนวนนคอ Today lunch is

rice and curry…the fruit is apple…the sweet

is…ลอดชอง…” เมอผปกครองมาดกจะยม ฉนก

ยม คณครกยม กมนปลมกบการเปลยนแปลงของ

โรงเรยน และนคอบทพสจนวาฉนไดเดนมาถก

ทางแลว ตอไปนฉนจะไมยอทอตอการแกปญหาใดๆ

ในโรงเรยนอกแลว เพราะฉนคนพบแลววาการ

เปดห เปดตา เปดใจ อะไรๆ กจรงๆ

๒๘

ในชวตของคนเราจะมใครรวาจะมอะไร

เกดขนกบเราบางในระหวางทเราใชชวต คงไมม

ใครรเหตการณลวงหนาวาเราจะเปนอยางไร ทำงาน

อะไร แตตวเรารอยเสมอวาเรากใชชวตเหมอนๆ

กบคนทวไป มความตองการเหมอนกบทกคน

ไมวาจะอยในชมชน ในโรงเรยน เราทกคนกมความ

อยากไดอยากมเหมอนกนกบคนทวไป สงทเรา

อยากได ทกคนกอยากได สงทเราอยากม ทกคน

กอยากมเชนกน

แตวนหนงใครจะรวาจะมเรองอะไรรายๆ

เกดขนกบตวเราบาง หากสงนนไมเกดกบตวเรา

เองเรากคงไมรสกถงความเศรา ความเสยใจ เรา

ทกคนคงไมอยากมชวตโดยเปนภาระของใคร เรา

อยากทจะชวยเหลอตนเองไดเหมอนกบทกคน

ถงแมวาบางอยางเรากไมสามารถหลกเลยงได

มนเหมอนเวรกรรมทตดตวเรามาไมสามารถทจะ

หลกหนพน เราเคยมอะไรเหมอนกบคนอนๆ ม

รางกายทปกตสมบรณครบทกประการ แตแลว

ความปกตกกลบไมปกต ทกอยางเปลยนไปไม

เหมอนเดมอกแลว และเมอไรทเราจะกลบมา

เบกบานไดอกครง เมอไรทเราจะกลบมามชวต

ปกตเหมอนกบคนอนๆ คงไมมใครตอบเราได

นอกจากตวของเราและกำลงใจจากคนทรกเรา

นองเปล เปนนกเรยนโรงเรยนบานควน

ดนแดง อำเภอรตภม จงหวดสงขลา อาย ๑๐ ป

ชวตของนองเปลเมอกอนกปกตเหมอนกบคนอนๆ

สขภาพรางกายแขงแรงด เรยนหนงสอเขาโรงเรยน

เหมอนๆ กบคนอนในวยเดยวกน แตทนองเปล

ไมเหมอนกบคนอนๆ คอนองเปลมรางกายท

ไมปกต ขาของนองเปลผดปกต แตความผดปกต

นไมไดมมาตงแตเกด ตอนนองเปลเกดนองเปลก

มรางกายทปกตเหมอนกบเดกคนอนๆ วงเลนซกซน

เหมอนกบเดกทวๆ ไป แตความสขของนองเปลก

มไดไมนาน ขณะนนนองเปลเรยนอยชน ป.๓

วนหนงคณแมพานองเปลนงรถจกรยานยนตไปทำ

ธระและเกดอบตเหตทำใหนองเปลหลนลงจากรถ

จกรยานยนต ทำใหขาขางขวาพลกเสยรป การ

เดนของนองเปลกเลยผดปกตไปดวย ไมสามารถ

แมหนพการใจส ไมทอ

ภาคใตตอนลางสงขลาเขต๒

เรอง

บญญาพร จอกถม


บานควนดนแดง

ต.เขาพระ อ.รตภม

จ.สงขลา

๒๙


ทจะเดนแบบคนอนๆ ได เทาขางขวาจะตองเดน

ดวยหลงเทา การเดนชาลง วงไมได จากอบตเหต

ในครงนนทำใหนองเปลเปลยนไป จากคนทเคย

ราเรงแจมใส พดคยสนกสนานกไมมอกแลว จากคน

ทหนาตานารก กหนาบงทงวน กลายเปนคนขแย

เอาแตใจ ชอบอยคนเดยว เขากบเพอนๆ ไมคอยได

แยกตวออกจากกลมเพอน เพราะมความรสกวาเรา

ไมเหมอนคนอนๆ แลว นองเปลจะวงเลนเหมอนกบ

คนอนๆ ไมได เพอนๆ ในหองเรยนกไมเขาใจ

ความรสกของนองเปล ชอบตำหนเวลานองเปล

ไมชวยทำงาน ไมทำความสะอาดหองเรยน และ

ทกครงทถกเพอนวานองเปลกจะรองไหเปนประจำ

การเรยนของนองเปลกแยลง จนกระทงไดเลอนชน

ขน ป.๔ แตพฤตกรรมของนองเปลกยงไมเปลยน

กลบมพฤตกรรมทแปลกไปจากเดมอก คอเมอ

เวลาเลกเรยนหากนองเปลไมเหนคณพอมารอรบ

นองเปลกจะรองไหไมยอมหยดจนกวาพอจะมารบ

ไมยอมทจะกลบบานกบคนอนแมวาคนทมารบจะ

เปนพสาวกตาม ตองเปนคณพอเทานน

เมอคณครทกคนไดเหนพฤตกรรมของนอง

เปลในวนนนจงลงความเหนกนวาตองชวยใหนอง

เปลมชวตทกลบมาปกตใหได โดยการทครทกคน

จะไมเขมงวดกบนองเปลมาก ใหเรยนแบบสบาย ๆ

และพยายามพดใหเพอนในหองยอมรบนองเปล

ใหได ไมใหเพอนวา หรอดนองเปล ตองชวยเหลอ

นองเปลเวลาทำงาน ไมควรใหรบหนาทอนๆ มาก

แมนองเปลไมชวยทำงานกอยาตำหน เพอตอง

การใหนองเปลเกดความสบายใจเมอมาโรงเรยน

ใหเพอนๆ ในหองคอยชวยเหลอนองเปล เวลามา

โรงเรยนกจะชวยยกกระเปาให เวลารบประทาน

อาหารกจะชวยถอถาดอาหารให เพอใหนองเปล

เดนไดสะดวกไมตองกงวลทจะถอของ ทกคนใน

หองเรยนจะชวยเหลอนองเปล จนเกดเปนนสย

เพราะทกคนเรมทจะเหนใจนองเปล และนองเปล

ไมเคยขาดเรยนเลยแมวานองเปลจะมรางกายท

ไมปกตนถอวาเปนขอดของนองเปล

ในสวนของคณคร จะคอยใหกำลงใจนองเปล

ชนชมนองเปลเสมอเวลาทำกจกรรมในหองเรยน

แมวากจกรรมนนจะไมดเทาไร แตกจะคอยให

กำลงใจเสมอ ใหความเอนด คอยปลอบใจเวลาท

นองเปลเสยใจ เอาใจใส พดคย และคอยดแลใน

เรองของจตใจ กจกรรมใดทนองเปลทำไมไดกจะ

ไมใหทำ เพยงแตใหนงด

ในระยะเวลาไมกเดอน ตอนนนองเปลไดม

พฤตกรรมทเปลยนไปอยางเหนไดชด ยมไหว

ทกทายคณครทกคน หนาตาแจมใสเบกบาน

มาโรงเรยนอยางมความสขทกวน คณพอของ

นองเปลกมความสขทลกสาวมทาททเปลยนไป

นองเปลตงใจเรยนมากขน ทำกจกรรมกลมรวม

กบเพอนๆ ไดดขนกวาเดม คณครหลายคนกชม

วานองเปลนารกขนมาก อารมณกดขน เรมทจะ

พดคยกบคณครดวยแววตาทสดใส การรองไห

ขแยกลดลง เวลาทคณพอยงไมมารบกสามารถท

จะคอยไดโดยไมรองไหอก ถอเปนสงทดมากสำหรบ

นกเรยนคนหนงทไมสามารถอยกบเพอนๆ ได

มพฤตกรรมทเปลยนในทางทด คณครทกคนตาง

กภมใจทนองเปลกลบมาเปนคนเดมอกครง นก

เปนจตใจของนองเปลทสไมถอยแมวาหนจะพการ

หากใจเขมแขงเรากจะเอาชนะทกสงไดแมแตความ

พการของเรา

นแหละคอสงทเราเหลาคณครทกคนตอง

ชวยใหนกเรยนทอยในปกครองมความสขอยใน

สงคมใหไดโดยไมมผคนรงเกยจ ครและนกเรยน

กเปรยบเหมอนคนในครอบครวเดยวกน นกเรยน

กเหมอนลกๆ ของคณครทกคนในโรงเรยน เรา

จงไมสามารถทจะละทงนกเรยนทมปญหาได แมวา

เราทกคนไมสามารถลวงรไดวาชวตของเราจะม

อะไรเกดขนบางในภายหนา แตเราสามารถทจะ

อยรวมกบคนในสงคมไดโดยไมเปนภาระของใคร

ครจงเปนบคคลสำคญทจะตองกลอมเกลาจตใจ

นกเรยนใหอยรวมกนใหได

หากเราไมรจกตนตวกอน ความเบกบานก

คงไมตามมา

๓๐

อยางมความสข

ศษยถาม : การฝกปฏบตสต การอยในปจจบน เหมอนกบการ

เรยนวถชวตใหม เมอตองเรยนตอนอายมากจงเปนการลำบาก กวาเราจะ

คนเคยตองใชเวลา ทานมยทธศาสตรใด เพอฝกฝนนสยนตงแตยงนอย

ครตอบ : คำถามนเปนคำถามทเกยวของกบวฒนธรรมและความ

เจรญรงเรอง ทเรามกมนสยทจะวงไปตลอดชวต แตเราควรฝกปฏบตเพอ

เปนประโยชนตอมนษยชาต ไมใชการฝกปฏบตเพอกลมคนหรอวาปฏบต

จำนวนบางกลม บางคนเทานน เราวงอยเสมอ เพราะวาเราอาจมความ

กลว หรอความลงเลใจอยภายในใจของเรา เมอเราวงแบบนน เราจงไมม

เวลาดแลตวเราเองและดแลคนทเรารก เรามชวตดวยพลงนสยความเคยชน

แบบนน เพราะฉะนนจงเปนสงสำคญทเราจะมโอกาสเรยนรเพอทจะหยด

และอยกบชวตของเรา

การวงของเรากเหมอนกบเรองของ องคลมาล ทวงไลตามพระ

พทธเจา แลวเรยกใหพระพทธเจาหยด แตพระพทธเจายงเดนตอไป และ

เมอองคลมาลรองตะโกนใหพระพทธเจาหยด ทานไดหยดและหนกลบมา

ถามวา “เราไดหยดมานานแลว แตวาเธอยงไมไดหยด”

มพวกเราหลายคนทไมไดมเงนทองทรพยสนมากมาย แตสามารถ

อยอยางมความสขในชวตในขณะปจจบน เพราะฉะนนเราควรเรยนรทจะ

ไมวงไลตามไปตลอดชวต

พระพทธองคไดทรงตรสสอนถงวธการฝกปฏบตอยางมสต วธการ

มศลปะแหงการดำเนนชวต ศลปะแหงการปฏบต เราควรจะเรยนรใน

สงเหลานนแลวหยดวงในชวตของเรา เพอใหเราไดมเวลา มโอกาสเรยนร

ทจะกลบมาสมผสกลบมาดแล กลบมาใหความรกความหวงใยกบตวเราเอง

จากหนงสอ

“กลบบานทแทจรง กบ ตช นท ฮนห” (I have arrived I am home) (หนา ๑๙๖ - ๑๙๗)

หย ดแล ะอย ก บช ว ตของ เรา

อยางมความสข

นครศรธรรมราช เขต ๔

ตวนบถออสลามเครงตามหลก

ใจตระหนกจตวญญาณการชวยเหลอ

แมเปนพระตางศาสนากลาจนเจอ

ความเออเฟอมใหเหนไมเวนวน

คณความดพงกำแพงแหงความตาง

เปนแบบอยางดใหศษยคดสรางสรรค

ตางความเชอเปนมนษยจดเหมอนกน

ศาสนไมกนครนพนธคนทำด

เรอง

สทธพร นลพฒน


วดธารนำฉา

ต.เทพราช อ.สชล

จ.นครศรธรรมราช

(ไมม)กำแพงใจ

32

โรงเรยนวดธารนำฉา ตงอยหมท ๓ ตำบล

เทพราช อำเภอสชล จงหวดนครศรธรรมราช

สงกดสำนกงานเขตพนทการศกษานครศรธรรมราช

เขต ๔ โรงเรยนต งอย ใจกลางของชมชน

ประชากรนบถอศาสนาพทธ อยใกลกบวดธารนำฉา

มบคลากรทงหมด ๘ คน หนงในนนมผชายคน

หนงชอครนพนธ มาลาวยจนทร มชอเลนวาคร

บน นบถอศาสนาอสลาม ในปลายป ๒๕๒๙ ได

เดนทางไปทำพธประกอบพธฮจย ในเมองเมกกะ

กบมารดา

ครบนสอนวชาสงคมศกษา ศาสนา และ

วฒนธรรม ในขณะทสำนกงานเขตพนทการศกษา

จดอบรมเกยวกบโครงการวถพทธ จดอบรมคาย

คณธรรมจรยธรรม พานกเรยนไปรวมกจกรรมทก

ครง จนบางครงเปนทหยอกลอสนกสนานของ

เพอนคร วทยากรและศกษานเทศกทตองเตรยม

อาหารเปนพเศษ เพราะจะเปนททราบกนดวาทก

ครงทมการอบรมครบนจะตองรวมกจกรรมแม

กระทงสถานทอบรมใชสถานทวด ครบนกไปดแล

นกเรยนอยางใกลชด ครบนไดนำความรสมยตอน

เรยนชนประถมศกษาซงมเพอนๆ นบถอศาสนา

พทธตองสวดมนตยาวทกวนศกร ครบนนงรอ

เพอนหนาหองเรยนจนสามารถจดจำและสวดมนต

ยาวเปนภาษาบาลได ไมเคยเอาศาสนามาเปนตว

แบงแยกความคด เพราะครบนมความคดวาทก

ศาสนาสอนใหคนทกคนเปนคนดและโดยเนอแท

ของศาสนา ลวนตองการความสงบสข

โรงเรยนวดธารนำฉาอยใกลกบวดธารนำฉา

มทานพระครประทป วรากรณ เปนเจาอาวาส

อาย ๖๒ ป เปนคนอำเภอปากพนง พระคร

ประทป วรากรณ ประสบอบตเหตทางรถยนตเมอ

ป ๒๕๕๓ พระคณทานอาพาธไมสามารถเดนได

มญาตพนองมาขอรองใหทานพระครกลบไปจำวด

ทบานเกด แตทานพระครไมไปเพราะมความรก

ความผกพนกบชาวบาน ทานพระครคอยใหการ

ชวยเหลอสนบสนน ใหทนการศกษาแกนกเรยน

เปนประจำ และเปนคณะกรรมการสถานศกษา

ของโรงเรยน ทานพระครตองเดนทางไปหา

หมอบอยๆ ซงทกครงท เดนทางทานจะหยบ

โทรศพทขนมาแลวโทรหาผชายคนหนงททานเรยก

วา “คร” ทานจะถามวาวนนวางหรอเปลา ชวยขบ

รถพาทานไปหาหมอ หรอทานจะไปทำบญทวดอน

หรอกลบไปเยยมญาตทอำเภอปากพนง พาเครอง

ใชไฟฟาไปซอม ผชายคนนนคอ ครบน ซงบาง

ครงชาวบานเรยกวา พนกงานขบรถของวด ทกครง

ทอยบานพกกจะมาทวดกอนคำเพอมาพดคย กาง

มงพรอมปดผามานประตกฏ เปด-ปดไฟหนาหอง

ครบนมความใกลชดกบวดจนบางครงชาว

บานทมาทำบญทวดคดวานบถอศาสนาพทธ ตอน

เทยงครจะนำขาวหอไปนงกนทใตตนไมในวด

เพราะรมรน และจะพานกเรยนไปชวยประเคน

อาหารใหกบทานพระคร ทำความสะอาดบรเวณวด

รวมถงการเทปสสาวะ ครบนพานกเรยนไปทำ

กจกรรมทวดบอยมาก จะสอนใหนกเรยนม

ความรก ความสามคค เออเฟอกน นอกจากนยง

รวมกจกรรมกบชมชนในงานตางๆ เชนงานบวช

งานศพ งานแตงงาน จะไปรวมงานทกครงทชาวบาน

เชญ สวนลกรกทนเหมอนบานเกดของตนเอง คร

บนมความเชอวาคนเราจะทำดอยทใจไมมอะไรมา

กนได การจะทำความดทำไดตลอดเวลา แตถง

อยางไรกตามไมวาเราจะเปนชาวไทยนบถอ

ศาสนาใดกตาม เรากเปนคนไทยเหมอนกน อยใน

แผนดนขวานทองเดยวกน ดงนนรกและสามคค

กนดกวา

เยาวชนไทยทกคนควรเอาแบบอยาง ครบน

เปนผททำความดใหกบสงคมโดยไมแบงแยก

ศาสนา ทกศาสนามคำสอนทสอนใหคนเปนคนด

ขนอยทวาผนบถอจะนำไปปฏบตตามไดมากนอย

แคไหนอยางไร

33

ธรรมะ...

เปนนวตกรรมในการดบทกข

สงขลา เขต 2

เรอง

พมพสจ นวลขวญ


บานเกาะนก

อ.หาดใหญ

จ.สงขลา

ความทกข คอ ความคดหรอความ

ตองการทปรารถนาใหออกไปนอกตวนอกตน

หรออยากเปนโนนเปนนแตเปนไมไดดงใจตวเองท

คดตองการ กกลายเปนความทกขใจ เกดความ

ทรมานจตใจเพราะเราไมสามารถจะดบทกขทใจ

ของเราได ความทกขไมสามารถสงหามไมให

ม...ไมใหเกด...นนไมได เมอความทกขเกดกบผใด

แลวมนเจบปวดยงนก ไมปรารถนาใหมนเกดมนก

เกด ไมปรารถนาจะพบมนกมาใหพบ มาเกดแลว

สงใหไปกไมไป กลบเกาะตดอยในใจอยางชนด

แกะไมออก สลดไมใหคด ปดออกไมใหนกถงมน

กชางยากยงนก ยงเพมทกขเปนสองเทา ไหนจะ

ทกขทมนกอเกดในใจ ไหนจะทกขทเกดจากความ

พยายามสลดทกขในใจออก แตมนไมออก จะม

หนทางใดเลาทจะมาชวยใหทกขในใจนทเลาลง

หรอลางใหออกไปไดจากใจ

ผเขยนเปนผทพบความทกขมามากมาย

และสะสมนบวนกยงเพมทวคณ เมอนานวนเขาก

จบตวกนเปนกอนหนา แขงแรง คราวนจะสกด

ชำระลางกยาก เชนเดยวกบเรากวาดพนทกวน

พนกสะอาดทกวน ใชเวลาไมนานพนกสะอาด แต

หากเวนระยะหลายวนจงกวาดกจะใชเวลาในการ

กวาดนานแถมไมสะอาดเทาทควร เมอคดไดดงน

กทำใหคดขนมาไดวาหากเราปลอยใหความทกข

กองสมอยนานวนอยางนมนกเหมอนกบพนทไม

ไดรบการปดกวาดเลย มนกจะจบตวกนหนาแนน

ยากทจะทำความสะอาดได

ดงนนในฐานะทเปนคร พบปญหาทเกด

จากการสอน พบปญหาทเกดกบผเรยน กคด

นวตกรรมขนมาเพอแกปญหาทเกดจากการเรยน

การสอน ครนเมอสอนแลวผเรยนไมบรรลตวชวด

กคดนวตกรรมมาแกปญหา ไมวาจะเปนสอการ

สอน เทคนควธการสอนตางๆ ทหลากหลาย แต

ปญหาทเกดความทกขในใจ กลบหานวตกรรมใดๆ

มาแก มาลางไมไดเลย

ทานผอานกำลงสงสยวา...แลวผเขยนม

ความทกขใดนะ ในทนกจะถายทอดประสบการณ

ทขอยกเปนประเดนตวอยางเผอจะตรงหรอใกล

เคยงกบทกขของทานบาง กสามารถนำนวตกรรม

ทจะกลาวนไปประยกตใชไดบาง ขอยกตวอยางดง

ทจะกลาวตอไปน

๑. รบราชการครงแรกอยชนบทหางไกลอย

บานพกในโรงเรยน กลางวนรบประทานอาหาร

เทยงทบานพก เมอเวลา ๑๓.๐๐ น. กเขาสอน

จะถกอาจารยใหญ (สมยนน) เรยกใหนงรวมดม

สาโทกบครชายหญงคนอน เมอเราไมรวมกโกรธ

3๔

ตงหนากลนแกลงไดทกวน เขาสอนเวลาหลง

๑๔.๐๐ น. ไปแลวจงจะแยกวง ผเขยนรบไมไดก

ไมขอรวม ถอวาอดมการณคอการเปนแมพมพทด

กยอมถกรงเกยจจากผเปนบณฑต แตไดรบการ

ยกยองจากตาสตาสา สงสารเดกและประเทศชาต

จรงๆ

๒. สอบบรรจใหมเพอใหออกจากสถานท

อยางนน มาทใหมพบครทไมเคยถงโรงเรยนกอน

เวลา ๐๙.๐๐ น. สกคน (ครเดมๆ) เพราะตอง

กรดยางกอนมาโรงเรยน บายกนอนพรอมเดก

เพราะตนเพอกรดยางตสามทกวน ชางนาอนาถ

ใจจรง ๆ กบครประเภทน

๓. ยายมาทใหมเจอผบรหารทไมมความ

สามารถในการบรหารงานเลย ครทเคยทำงานกน

ด ๆ กแตกเปนสามเหลาสามกอ หนงสอราชการ

กแยกไมถกเลยวาควรอยงานใด หาผลงานดาน

บรหารไมพบ คนทจดสำรบมอเทยงใหกจะไดสอง

ขน คนทำงานเพอเดกเพอโรงเรยนกทำไปเถอะ

ฝนตกกรดนำตนไม เอาแตจดสวน หากเปน

ภารโรงกนาจะไดภารโรงจดสวนดเดน วนๆ

แยงงานภารโรงทำหมด ตอนสมครทำวทยฐานะก

เอยปากจางคร (ผเขยน) เขยนใบสมครให เมอ

ถกปฏเสธเพราะผเขยนบอกวาตองใชเวลาเตรยม

สอการสอน กไมพอใจ ประกาศวา “ใครไมชวย

ผม รบรองไมไดผดไดเกด” นาเวทนาจรงๆ

๔. ปจจบนผลงานทผเขยนทำงานสะสม

มาเรอยจนไดรบรางวลมาตลอด ลาสด รบ ๓

รางวลในรอบหนงป ไมตองสงสยวาผเขยนทำ

อะไรบางอนกอใหเกดประโยชนตอผเรยนและตอ

สถานศกษา ครนถงวาระประเมนผลการปฏบต

งาน ผลคะแนนรวมจากคณะกรรมการใหผเขยน

มคะแนนนำ แตผบรหารโรงเรยนกใหเลขาเปลยน

คะแนน เพอเพมใหอกคนมคะแนนมากกวา

ผเขยน เพอใหเขาคนนนไดสองขน ผเขยนมหลก

ฐานทแกคะแนน หลกฐานบคคลท เปนเลขา

เปลยนคะแนนตามคำสงของผบรหาร ซงกเอย

ปากยอมรบ แตไมเอาอะไรหรอก แคสมเพชผ

บรหารคนนเทานนเอง

ผอานอาจจะคดวา ออ! ทแทเพราะไมได

สองขนนเอง การไมไดสองขนนนรบไดตามมต

ของกรรมการ แตพอทราบวาผบรหารเพมคะแนน

ใหคนอนเพอใหสงกวาเราเพราะจะใหคนนน มนร

สกวายงกวาความเจบ ผเขยนเปนปถชนธรรมดา

ม รก โลภ โกรธ หลง หนาว รอน เจบ ทกข สข

เหมอนบคคลอน ตวอยางความทกขทเกดจาก

เหตการณทกลาวมานเปนแคหนงในพนเรองทยก

มา มนทบถมกนหนาแนนจนแทบจะชะลางไม

ออกแลว นวตกรรมใดเลาทจะมาแก และมา

ชะลางความทกขดงกลาวน...

ผ เขยนนบถอศาสนาพทธ ไดสมผสแค

เปลอก ไมเคยไดเขาถงแกนแทของธรรมะเลย จง

คดวาตองศกษาหลกธรรมอยางจรงจงเสยท เพอ

เปนแนวทางในการชะลางทกขทมในใจ ไมใชอาน

ธรรมะเพอตอบคำถาม เพอการตอบขอสอบ แต

ศกษาเพอนำมาประยกตใชในชวตโดยเฉพาะการ

ดบทกข ผเขยนเรมหาโอกาสเพอศกษาธรรมะ

และไดปฏบตธรรมตามสถานทตาง ๆ ตามแต

โอกาสจะอำนวย ครนไดอาน ไดฟงธรรมะ ได

ปฏบตการเจรญภาวนา ฝกใหจตอยกบปจจบน

ปลอยวางสงทงหลายทงปวง ไมเกบสงทพบแลว

ทำใหเกดทกขเอามาไวในจตใหมวหมอง เพราะ

ตวเราเปนสงทสมมตขนมา คนนไมใชตวเรา ดง

นนคนทมทกขกไมใชเรา เปนแคสงสมมต คดให

ไดวาเราไมใชเรา ทกอยางทเจอมาอนเกดจาก

การกระทำของผอนกใหปลอยไป ใหเขาชดใช

กรรมดวยตวเขาเอง และหมนอทศสวนกศลให

เขาแมเขามชวตอย ไมตองไปคดกบอดตทสงสม

ใหเราเกดทกข อยกบปจจบน คดไดตามคำสอน

ของลกศษยพระพทธเจา ผเขยนกสามารถชำระ

ลางทกขในใจไปไดมากพอสมควร

ธรรมะทนำมาใชในการดำรงชวตทงดาน

การปฏบตงานและการดำเนนชวต ชางเปน

นวตกรรมทสงสงยงนก

35

วถพทธสดประเสรฐ


เรอง

ฑรรธร ไชยศร


บานคลองนกกระทง

(เรยงราษฎรอทศ ๒)

อ.บางกลำ จ.สงขลา

สภาวะปจจบนความวนวายทเกดขนใน

เมองหลวงจะเหนไดวาอยในความสนใจของเดก

อยางมาก เนองจากสอตางๆ ไดประโคมขาวทก

วนในรปของเอกสารสงพมพ เชน หนงสอพมพ

ทกฉบบไดใหความสำคญจนเกนความเปนจรง

ขาใครกเชยรกนออกนอกหนา ดแลวนาเกลยด

หรอสอประเภทโทรทศน โดยเฉพาะชองฟรทว

นกเรยนบางคนทบานไดตดเคเบลทว หรอจาน

ดาวเทยมกรบรขาวสาร ทบางชองถอโอกาสให

ขาวสารทผดๆ เพยนๆ ไปกนใหญ เมอมา

วเคราะหแลวเหตการณทเกดขนเนองจากคนเหลา

นนขาดจตสำนก ขาดคณธรรมจรยธรรม ไมรกชาต

และมความเหนแกตวอยางรายแรง เมอมาถามวา

ในฐานะทเราเปนคร ทำอยางไรบางทจะทำให

ลกศษยซงเปนคนรนใหม จะไมสรางปญหาใหเกด

ขนในสงคมอกตอไป “วถพทธสดประเสรฐ”

36

เปนแนวทาง นาจะเลอกนำมาแกปญหาได

โรงเรยนบานคลองนกกระทง ( เรยง

ราษฎรอทศ ๒) ไดเขารวมโครงการโรงเรยนวถ-

พทธเมอ พ.ศ. ๒๕๔๖ โดยความสมครใจ

ประการแรก โรงเรยนไดจดสภาพดานกายภาพ

โดยภาพรวมของโรงเรยนตามแนววถพทธซง

ประกอบดวย อาคารสถานท หองเรยน แหลง

เรยนร สภาพแวดลอม ใหเออ เชนจดสรางใหม

พระพทธรปประจำสถานศกษาประดษฐานอย

หนาอาคารเรยนสองชน คอพระพทธลลามงมงคล

ทกหองเรยนมหงพระ โดยไดรบทนบรจาคจาก

ผใหญใจด จดหาพระพทธชนราชมงมงคลจำนวน

๑๔ องคเปนพระพทธรปประจำหองเรยน โดยม

กศโลบายใหนกเรยนมความตระหนกในความเปน

โรงเรยนวถพทธ มคณธรรมจรยธรรม มอาการ

สำรวมทงกายวาจาใจ เชน ไมวงเลนในหองเรยน

ไมส ง เสยงดง ไมทะเลาะกน พดจาสภาพ

ประพฤตตนอยในศลธรรมอนด มสมมาคารวะ

ประการท ๒ ดานกจกรรมพนฐาน เพอใหเกด

ทกษะชวตตามแนววถพทธ เชน กจกรรมประจำ

วน กจกรรมหนาเสาธง ชวงเชา รองเพลงชาต

สวดมนต รองเพลงสดดมหาราชา และปฏญาณตน

กจกรรมกอนเขาเรยนภาคบาย โดยนกเรยน

นงสมาธซ ง เจาหนาท เสยงตามสายเปด CD

พระคาถาชนบญชร ใชเวลาประมาณ ๙ นาท

และกลาวคำแผเมตตา ประมาณ ๔๕ วนาท แลว

จงเขาเรยนภาคบาย สำหรบกจกรรมหนาเสาธง

ชวงเยน คอสวดมนต กลาวคำปฏญาณถวาย

ในหลวง นองไหวพ พรบไหวนองแลวเดนแถว

กลบบานอยางมระเบยบ และไหวพระพทธลลามง

มงคลอกครงกอนกลบบาน โดยไดบรณาการ

กจกรรมในโครงการ “สพฐ.กาวหนาพฒนาเพอพอ

เราทกคนพรอมใจถวายสตยปฏญาณ ทำดถวาย

ในหลวง รวมนงสมาธ สวดพระคาถาชนบญชร

กอนเขาเรยนภาคบาย ตอนเยนกลบบาน ไหว

มตรดวยจตผองใส” ประการท ๓ ดานการเรยน

การสอน เรมตงแตการกำหนดหลกสตรสถาน

ศกษา การจดหนวยการเรยน แผนการจดการ

เรยนร จนถงกระบวนการเรยนการสอน ได

กำหนดใหจดกจกรรมการเรยนโดยเนนการใช

สมาธ การตงสต ๑๔ ทา ประการท ๔ ดาน

บรรยากาศและปฏสมพนธ ในการปฏบตตอกน

ระหวางครกบนกเรยน นกเรยนกบนกเรยน หรอ

ครกบคร โดยใชหลกพรหมวหาร ๔ โรงเรยนได

เนนกรอบการพฒนาตามหลกไตรสกขา อยาง

บรณาการ “การกน อย ด ฟงเปน” คอ มปญญาร

และเขาใจในทางคณคาแทจรง ใชกระบวนการ

ทางวฒนธรรมแสวงปญญา และมวฒนธรรม

เมตตาเปนฐานการดำเนนชวต โดยมผบรหารและ

คณะครเปนกลยาณมตร ซงไดรบความเมตตา

ใหการสนบสนนจากทานพระครวมลปญญาสาร

อดตเจาคณะอำเภอบางกลำ เจาอาวาสวดยง ซง

อยตดกบโรงเรยนไดใหงบประมาณปรบปรงหอง

วถพทธ และเปนทปรกษาเกยวกบการจดกจกรรม

แนววถพทธ นอกจากนนไดรบความอนเคราะห

สนบสนนสอ และอปกรณตางๆ จากรองเจา

อาวาสวดคลองเรยน อำเภอหาดใหญ พระครว

บลยปรยตสนทร ซงทางโรงเรยนไดอาราธนา

นมนตทานมาเปนคณะกรรมการสถานศกษาขน

พนฐาน ในสวนของผนำศาสนา (เนองจากทาน

เปนศษยเกา) ประการท ๕ ดานการบรหารจดการ

ตงแตการกำหนดวสยทศน จดเนน การกำหนด

แผนปฏบตการ การสนบสนน ตดตาม ประเมนผล

และพฒนาอยางตอเนอง ซงการจดสภาพใน

กจกรรมหลอเทยนพรรษาเฉลมพระเกยรต เรมจดใหมตงแตปพ.ศ.๒๕๔๙ จนถงปจจบน

37

แตละดานจะมงเพอใหการพฒนานกเรยนตาม

หลกไตรสกขา สามารถดำเนนไดอยางชดเจนม

ประสทธภาพอยางตอเนอง เปนรปธรรมจงไดรบ

การคดเลอกจากคณะกรรมการประเมนระดบ

เครอขายการศกษาท ๑๕ ของเขตพนทการศกษา

สงขลาเขต ๒ ใหเปนโรงเรยนคณธรรมชนนำเมอ

ปการศกษา ๒๕๕๐ และโรงเรยนไดมพธจดงาน

เปดบานคณธรรม ขนเมอวนท ๑ ตลาคม ๒๕๕๐

ความเปนโรงเรยนคณธรรมชนนำเปนแรง

ขบเคลอนททำใหองคกรของสถาบนเขมแขง ไมวา

จะเปนคณคร บคลากรทกฝาย นกเรยน ผ

ปกครอง องคกรทองถน ผนำศาสนา ตางกรวม

ประสานสมพนธกนอยางด หลกไตรสกขา ศล

สมาธ ปญญา โดยใหแนวคดแกนกเรยนเสมอวา

“คดด ทำด จะตองไดด เสมอ” การพฒนา

โรงเรยนวถพทธแมจะยดผเรยนเปนสำคญ แต

บคลากรโดยเฉพาะอยางยงผบรหารและคร ม

ความสำคญอยางยงทจะเปนปจจยใหผ เรยน

พฒนาไดอยางด ทงการเปนผจดการเรยนร และ

การเปนแบบอยางทดในวถชวตจรง ในลกษณะ

สอนใหร ทำใหด อยใหเหน การพฒนาบคลากร

ของสถานศกษามความจำเปนตองดำเนนการ

อยางตอเนองหลากหลายวธการ โดยเฉพาะอยาง

ยงการสงเสรมการปฏบตธรรมในชวตประจำวน

ทงนเพอใหบคลากรและนกเรยนมคณลกษณะทด

ตามวถพทธ เชน ศรทธาในพระพทธศาสนา และ

พฒนาตนใหดำเนนชวตทดงาม ละ เลกอบายมข

การถอศล ๕ เปนนจ ความเปนกลยาณมตรตอ

ศษย และการเปนแบบอยางทด และทขาดเสยไม

ไดคอการนำกจกรรมตางๆ ทหลากหลาย

มาบรณาการในเชงประจกษสรางทกษะชวต เพอ

เปนตวจกรสำคญทสงผลสความเปนวถพทธอยาง

แทจรง เชน กจกรรม พธแสดงตนเปนพทธมา

มกะ การเวยนเทยนในวนสำคญทางศาสนา การ

บรรพชาสามเณรภาคฤดรอน การถวายเพลพระ

ในวนพระ การสอบธรรมศกษา การสอบธรรมะ

ทางกาวหนา การสวดมนตหมทำนองสรภญญะ

(เมอวนท ๒๖ กมภาพนธ ๒๕๕๓ ไดนำนกเรยน

รวมแขงขนสวดมนตหมทำนองสรภญญะ ณ วด

คงคาเลยบ ไดรบรางวลชนะเลศรางวลเงนสด

๓,๐๐๐ บาทพรอมเกยรตบตร) การหลอเทยน

พรรษา กจกรรมเทดพระเกยรตในวนสำคญของ

สถาบนพระมหากษตรย

น ก เ ร ย น ท ก ช ว ง ช น นงสมาธกอนเขาเรยนภาคบาย ในโครงการ “ทำดถวายในหลวง” รวมนงสมาธ สวดพระคาถาชนบญชร

3838

39

นราธวาส เขต 2

39

เรอง

วจตร สกลแกว


วดโบราณสถตย

ถ.สไหงปาด อ.สไหงปาด

จ.นราธวาส

วถพทธ บทพสจน

ความคาดหวงของชมชน

สถานการณของสงคมไทยทเรยกขานกน

วา เปนสงคมยคใหม ยคขาวสารเทคโนโลย

สอสารไรพรหมแดน อะไรทำนองน เปนสงท

ไดยนไดฟงแลวนาชนใจ นาภาคภมใจนกหนา

แตหากยอนกลบมองลงไปลกๆ กลบเปนสงคมท

เปราะบาง งายตอการชำรดหกพง เพราะขาดซง

ความเปนแกนสารทชดเจน

ชนทกกลมวย ทงท เปนเดกและผใหญ

เสมอนตกอยในกระแสแหงความเชยวกรากของ

ความตกตำทางสงคม ไหนจะเรองเหตรายรายวน

ไหนจะเรองสารพนยาเสพตด ไหนจะเรองปญหา

ชวตครอบครว เหลาน เปนสงทกำลงทะยานส

ความรนแรง และมผลกระทบไปยงบคคลในทกๆ

ทกสงคมทกชมชน การดำรงสถานะอย ใน

ลกษณะเชนวาน ยอมไมเปนผลดตอชาตบาน

เมองอยางแนนอน หนวยงานของรฐและกลม

องคกรทมองเหนอนตรายทกำลงเกดขนและแผ

ซานออกไป ไดพยายามเยยวยาระดมสรรพกำลง

ความคดความอานจากผร ผมประสบการณ

สรรหาวธการ ยบยงเพอชกนำสงคมสกระแสธาร

แหงความดงาม

วถพทธ เปนแผนงานหนงทองคกรตางๆ

ยกนำขนมาใชสำหรบเปนยารกษาและสมานแผล

ทางสงคม โดยผานกระบวนการทางการเรยนการ

สอน เนนยำไปทเดกและเยาวชน หวงสรางพน

ฐานใหกระชบและซมซบวฒนธรรมแหงความ ด

งามใหบงเกดขนกบเขาเหลานน นนเปนความคาด

หวงทนบไดวามาถกทางและเหมาะสมเพยงพอ จง

กอใหเกดโรงเรยนวถพทธ วถแหงความสวาง

ความสะอาดผองใส บนความเชอท วาหากเดก

และเยาวชนเหลานนไดรบการดแลปลกฝงอยาง

เพยบพรอมบรบรณ สงคมในอนาคตอนใกลจะ

เตมไปดวยความสขความเจรญ

และมนคงเปนเชนอยางทวานนได หาก

กระบวนการทกลาวถงถกนำไปใชอยางเปนระบบ

ทกองคาพยพในองคกรลวนมความรบผดชอบใน

การสงเสรม ปลกฝง ดวยแบบอยางทด มใชแค

การบอกกลาวเลาความตามทไดพบเหน

แตทเราเหนเหมอนกนหรอใกลเคยงกน

นนคอ ไมเปนไปอยางทคาดหวงสกเทาไหรแม

ในโรงเรยนวถพทธเอง ซงอาจจะไมใชทกแหงหน

โรงเรยนวดโบราณสถตย เปนสถานศกษาหนงท

ไดสมครใจเขารวมชายคาโรงเรยนวถพทธ ซงโดย

ความเปนจรงแลวเรยกไดวา ยงคงเปนสถานศกษาท

อยในทามกลางชมชนทยดมนในหลกศลธรรม

ถงแมในระยะหลงความเหนยวแนนจะเสอมคลาย

ลงไปบาง แตไมถงกบตองอดตาหลบขบตานอน

กระนนกตาม ความเปนไปของสงคมในกลมวย

รนทกำลงเสอมถอยดานศลธรรม กเปนทไมนาไว

วางใจเสยเลยทเดยว และทสำคญพฤตกรรมอน

ไมเหมาะไมควรเหลานน กลบกลายเปนสงทเดก

และเยาวชนเลยนแบบจนเกนเลยความพอด เปน

ทมาของความกาวราว ความเหนแกตว สดทาย

พวพนกบยาเสพตดทกำลงแพรระบาดอยางนาตก

อกตกใจ หากจะหวงพงพาผปกครองเพยงดาน

เดยว กคงไมสมความปรารถนาสกเทาไหร ดวย

ภารกจทตองทำมาหาเลยงครอบครว ในทางกลบ

กน ผปกครองกลบฝากอนาคตของลกหลานไวกบ

โรงเรยนชนดทโรงเรยนตองการอะไรใหบอกกลาว

มาจะจดหาให ขอเพยงใหชวยดแล อบรมสงสอน

ใหลกหลานเปนคนดกเพยงพอแลว

โรงเรยนโดยคณะคร ผบรหาร และ

บคลากรทางการศกษา สำนกเสมอวา ความ

ตงใจดงกลาวขางตนของผปกครองเปนภารกจท

ตองทำใหสมฤทธผล กจกรรมตาง ๆ ทโรงเรยน

ดำเนนการตามโครงการโรงเรยนวถพทธ จงเปน

ไปเพอเปนการรณรงคและกำหนดแนวทางการ

สรางแรงจงใจใหนกเรยนกลบมาสกระแสแหง

ความดงามทพงประสงคของชมชนและโรงเรยน

๔0

โดยมงเนนไปทความรวมมอระหวางบาน วด

และโรงเรยน หรอทเรยกกนโดยยอวา “บวร” นน

คอการดงชมชนและวดมาเปนแหลง เรยนร

กำหนดบทบาทและแนวทางการจดการซงกนและ

กน ทงนโรงเรยนไดบรณาการการจดการเรยนรทก

กลมสาระสอดแทรกหลกธรรมทางพระพทธ

ศาสนา ใหนกเรยนเหนและตระหนกวาหลกศล

ธรรมนนเกยวเนองกบการดำเนนชวตประจำวน

อยางผกพนไมสามารถแยกออกจากกนได หรอให

มความรสกวา กจกรรมใดทขาดซงคณธรรม

จรยธรรม ยอมจะประสบกบปญหาและความ

เดอดเนอรอนใจ มากนอยขนอยกบพฤตกรรมและ

การกระทำ

สงสำคญอกประการหนงทโรงเรยนถอวา

การดำเนนโครงการโรงเรยนวถพทธกาวหนาไป

จนไดผลเปนทนาพอใจ นนคอ การจดกจกรรม

วนสำคญทางศาสนาใหสอดคลองกบวถชวตและ

ขนบธรรมเนยมประเพณวฒนธรรมของชมชน

ดวยการนำนกเรยนเขารวมกจกรรมอยางเสมอตน

เสมอปลาย เนนยำการเขารวมกจกรรมดวยความ

สมครใจ คอสรางบรรยากาศและบทบาทของ

นกเรยนในการเปนผนำและผตามทด ตรงสวนใด

ทนกเรยนสามารถแสดงบทบาทตนเองไดตองเปด

โอกาสใหเขาเหลานนอยางเตมท ในขณะทคณคร

คอยเปนพเลยงดแลอยางใกลชด เรมตงแตการ

จดเตรยมสถานท สวดมนต ไหวพระ การ

สมาทานศล กรวดนำแผเมตตา เหลานฝกใหกระทำ

บอยๆ จนเปนความเคยชน และปฏบตไดโดยไม

ขดเขน

และประการสำคญทโรงเรยนไดดำเนนการ

อยางตอเนองมา คอ การใหนกเรยนไดสวดมนต

ไหวพระ นงสมาธ กรวดนำ แผเมตตา พรอม

อบรมดานศลธรรม สอดแทรกนทานธรรมตาม

สมควร ในทกสปดาห สปดาหละ ๑ ชวโมง นอก

เหนอจากหลกสตรครพระสอน อกทงสงเสรมให

นกเรยนจดทำบนทกความด นำเสนอครประจำชน

เพอประเมนเปนคะแนนดานพฤตกรรมของ

นกเรยน

บคลากรของโรงเรยนทกคนจะเปนผม

ส วนผลกดนใหการปฏบตดปฏบตชอบของ

นกเรยนเจรญงอกงามขนอยางรวดเรว นนหมาย

ถงวา ครและบคลากรทางการศกษาในโรงเรยน

ตองมความตระหนกและรำลกอยเสมอวา “เรา

คอแมแบบ” ทามกลางสายตาของลกศษย ความ

ถกผด พฤตกรรมดชวประการใด ยอมตกทอด

ไปสนกเรยน ผใหญในสถานศกษาตองไมสราง

เงอนไขใหใครตอใคร หรอแมกระทงนกเรยน

เกดความลงเลเคลอบแคลงสงสยในพฤตกรรม

เพราะเมอความศรทธาสญสน กอยาพงหวงเลย

วาสงทพรำสงสอนมาจะเกดผลในทางปฏบต

และในทสดจะนำไปสความลมเหลวโดยสนเชง

ดงนนโรงเรยนจงตองสรางแมแบบดานศลธรรมท

ไดมาตรฐาน เพอเปนแบบอยางทด ดกวาคำ

บอกกลาวทรายยาวไปถงไหนกไมรได “แบบด

กวาบอก” ยอมใชไดทกยคทกสมย

กลาวโดยสรป การดำเนนโครงการ

โรงเรยนวถพทธ โรงเรยนมงหมายใหนกเรยนได

ปฏบตมากกวาการพดใหฟง และคณครทกทาน

มจตสำนกในความเปนโรงเรยนวถพทธเทาๆ กน

มใชตกแกครผรบผดชอบโรงเรยนวถพทธฝาย

เดยว และจากการประเมนดวยวธการตางๆ เชน

รบฟงการวจารณจากสงคม สอบถามผปกครอง

สมภาษณนกเรยน นบไดวาผลทเกดขนเปนทนา

พอใจยง แมไมถงกบครบรอยเปอรเซนตกตาม

แตอยางนอยพงประเมนไดวา วถพทธ เปนบท

พสจนทชมชนไมผดหวง

๔1

นครศรธรรมราช เขต 1

เรอง

กมลชนก หมอเฒา

โรงเรยนวดทงเฟอ ต.สวนหลวง อ.เฉลมพระเกยรต จ.นครศรธรรมราช

โรงเรยนวถพทธพอเพยง เปนโรงเรยนทม

แนวทางการดำเนนทางพระพทธศาสนา และม

การทำกจกรรมตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง

และโรงเรยนวดทงเฟอแหงนยงเปนโรงเรยนทงวถ

พทธและเศรษฐกจพอเพยง ซงเปนโรงเรยนทดฉน

กำลงศกษาอยขณะน กไดนอมรบเอาพระราชดำร

ของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวมาปรบใชกบ


โรงเรยนวดทงเฟอเปนโรงเรยนวถพทธทม

กจกรรมสงเสรมทางพระพทธศาสนา เชน การ

สวดมนต โดยโรงเรยนวดทงเฟอจะสวดมนตทก

วนจนทรและวนศกร การสวดมนตวนจนทร

เปนการสวดมนตแปลเชา-เยน โดยการไปสวดท

วถพทธพอเพยง


ศาลาการเปรยญ ณ วดทงเฟอ มการสวดมนต

การกรวดนำในตอนทาย สวดมนตปจฉมพทโธ

วาทปาฐะ และสวดบชาพระรตนตรยเพอลา

พระพทธเจา สวนการสวดมนตในวนศกรเปนการ

สวดมนตสรรเสรญพระรตนตรยทำนองสรภญญะ

ซ งการสวดทงวนจนทรและวนศกรนจะชวย

ขดเกลาจตใจของผสวดไมวาจะเปนนกเรยนหรอ

ครกตาม จะทำใหมสมาธ มความสงบ หรอในวน

ทสำคญทางพระพทธศาสนาตางๆ ทางโรงเรยน

วดทงเฟอกสนบสนนใหนกเรยนเขารวมกจกรรม

กบทางวดและภายในโรงเรยน เชน วนมาฆบชา

วนอาสาฬหบชา วนวสาขบชา วนอฐมบชา

เปนตน ซงวนสำคญเหลานไดจดกจกรรมคอ การ

ฟงและสนทนาธรรม สวดมนตระลกพระคณพระ

รตนตรย เวยนเทยน และการบำเพญประโยชน

โดยการทำความสะอาดบรเวณลานและพนทในวด

(ศาลาททำพธทางศาสนา)

ในโรงเรยนของฉนกยงสงเสรมเกยวกบ

เศรษฐกจพอเพยงอกดวย ซงในโรงเรยนแหงนได

ใชแนวทางเศรษฐกจพอเพยงและวถพทธมารวม

กน โดยการนำแนวทางเศรษฐกจพอเพยงมาปรบ

ใชคอ การเลยงสตว เชน การเลยงปลาดก การ

๔2

เลยงไก การปลกพชกอยางเชน การปลกผกบง

ผกกวางตง กลวย มะละกอ ฯลฯ การเลยงปลา

ดกคอขดบอขนมาและวางดวยถงดำ หรอผายาง

และเอาดนโคลนมาใสและปลอยปลาลงเลยง

ประมาณ ๓ เดอน จงจะเอามาประกอบอาหาร

ได เชน การทอดขมน แกงสม แกงกะท เปนตน

การปลกพชกจะเปนผกบง ผกกวางตง มะละกอ

และพชทดทสดคอ กลวย เพราะไมตองไปซอ

เมลดพนธมาปลก และลำตน ผล หวปล ก

สามารถนำมารบประทานไดหมด ซงเปนอกหนง

ทางทชวยลดรายจายของโรงเรยนไป ซงการทเรา

นอมนำพระราชดำรของพระบาทสมเดจพระเจา

อยหวมาปรบใชนน จะทำใหชวตและสงคมเราด

ขนโดยการอยอยางพอม พอกน และสขภาพดหาง

ไกลจากโรคภยไขเจบ เพราะการทเรารบประทาน

พชผกทเราไดปลกเอง เราไมไดใชสารเคมจะ

ทำใหไมมสารพษตกคาง ซงอาจจะตรงขามกบคน

ทไปซอผกตามทองตลาดมารบประทานโดยเฉพาะ

ผกสดทดเขยว สด นากน ไมมหนอนมาแทะกน

นนอาจเปนผกทมสารพษตกคางเพราะแมแต

หนอนมนยงไมกลากนเลย ซงถาเรารบประทาน

อาหารท เ ราสามารถหาวตถดบได เองตาม

ธรรมชาต กจะทำใหเรามสขภาพทดสมบรณ

แขงแรง

๔3

สวนการนอมนำเศรษฐกจพอเพยงมาใชกบ

โรงเรยนดานอนๆ กอยางเชน การนำวสดทเหลอ

ใชภายในโรงเรยนไปขายเพอรไซเคล เชนถงนม

คอถงนมทเราดมนมเสรจกจะมถงพลาสตกทใส

นมมาและเหลออยเปนปญหา ทานผอำนวยการ

วชย จตรพศาล กไดออกความคดเหนวาใหนำถง

นมทดมหมดแลวมาตด ลาง และผงตากใหแหง

มดนำไปใหคณครทรบผดชอบนำไปขาย สวนอก

อยางหนงกคอ เศษกระดาษจากทเราเขยนอะไร

เสรจแลวกนำไปไวหลงหองในกลองและเวลามน

เพมจำนวนมากขนกนำไปขาย การนำนำหมก

จากเศษอาหารผสมกากนำตาล EM และหมกไว

มาใชในการดบกลนโดยการใชในหองนำ นำไป

ราดในหองนำจะชวยดบกลน ทานผอำนวยการกม

นโยบายอกวาเวลารบประทานอาหารตอนกลางวน

ใ ค รจะ ร บป ร ะทาน เท า ไ ร ก ต ก ไ ปแต ต อ ง

รบประทานใหหมด ฉนคดวาความคดของทาน

ผอำนวยการนนด เพราะจะทำใหนกเรยนมความ

ซอสตย ไมโกหก ใหรคณคาของอาหารทตนตกมา

ความพอดของการรบประทานอาหาร ซงตอนท

เราอยในชวงประถมศกษา กยงถอวาเปนไมออน

ดดไดจงสามารถฝกสอนไดงาย การปฏบตตาม

กฎระเบยบของโรงเรยนนจะทำใหเราเปนคนทม

ระเบยบวนย ฝกความอดทนซงเวลาทเราไปเรยน

ตอในชนสงๆ และหาเลยงชพดวยตนเองได เราก

จะสามารถจะนำปรชญาเศรษฐกจพอเพยงนไปใช

ในชวตประจำวนได

ทางโรงเรยนวดทงเฟอในทกๆ ปจะไดรบ

ขนมตางๆ จากวดในชวงเดอนสบ เนองในงาน

วนสารทเดอนสบ ทางโรงเรยนไดรบขนมกอยาง

เชน ขนมลา ขนมพอง ขนมแหง ฯลฯ ซงทาง

โรงเรยนวดทงเฟอกไดจดปายนทรรศการเพอให

เยาวชนหรอบคคลในทองถน โรงเรยน ไดทราบ

ประวตความเปนมาของประเพณวนสารทเดอนสบ

หรอใหทราบขนมทใชประกอบในพธ เปนตน

และทางโรงเรยนแหงนกไดมการทำปยหมกจาก

ขยะทสามารถยอยสลายได เชน ใบไม ทางมะพราว

เปนตน การทำปยหมกจากขยะทสามารถยอย

สลายไดนมประโยชนอยางมาก เชนการลด

ปรมาณขยะในโรงเรยน (ใบไม) ไมใหเกดมลพษ

จากการเผา เราจงเอาไปหมก และปยทหมกไดก

นำไปใสพช

ซงทงหมดทกลาวมาน ทำใหฉนภาคภมใจ

เปนอยางมาก เพราะโรงเรยนวดทงเฟอทฉนกำลง

ศกษาอยนไดสอนใหฉนรจกประเพณวฒนธรรม

ตางๆ ทางศาสนา ใหทราบวาวนสำคญทาง

ศาสนาแตละวนเราตองทำพธการอยางไร สวน

ประโยชนจากการเรยนรจากการนอมนำเอาพระ

ราชดำรของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวมาปรบ

ใชกบโรงเรยน กยงจะชวยสอนใหฉนสามารถทำ

อาชพหลายๆ อยางเปน เชนการปลกผก การ

เลยงสตว ซงเผออนาคตตอไปขางหนาเราไม

สามารถจะคาดคะเนได เราอาจจะตกงานก

สามารถนำเอาสงทเราเรยนรมาใชกบชวตประจำ

วนในอนาคตของเราได หรออาจจะเปนอาชพ

เสรมกได

๔๔

เรอง ศรสดา ยาแกว และ

วมลฑา คงแขง

โรงเรยน บานปาไผ

ต.กาหลง อ.ศรสาคร จ.นราธวาส

แดนถนไกลใครเลาจะรจก ทพำนกพกพงองอาศย

แหลงเรยนรเยาวชนลวนนอยใหญ บานปาไผสมชอปฐพ

แดนอดมสมบรณทงปาไม สายนำไหลหลอเลยงชนสขข

ธรรมชาตลวนแตวนาล ไรไพรบกรกสขประชา

แดนธรรมะขดเกลาหลอหลอมจต ทกคนคดแงดชนหรรษา

พทธธรรมนำชวตเพราะศาสดา สงสอนมาใหทำแตความด

โรงเรยนบานปาไผปลกฝงศษย สมานมตรคงความเจรญศร

หมนเขาวดฟงธรรมตามเสร ประเพณดงามแตนานมา

โรงเรยนบานปาไผเปนแบบอยาง รวมสรรคสรางศาสนกของศาสนา

ไมละเวนวนสำคญแตกอนมา แมเวลาลวงผานมานานครน

โรงเรยนบานปาไผสงสอนศษย งามจรตวาจามาสรางสรรค

กรยามารยาทเฉดฉายพลน ดงตะวนสาดแสงทวแดนดน

คำชนชมยนด จากชาวบาน เสยงประสานยกยองนาถวล

แมเวลาลวงเลยยงไดยน ยงไมสนคำชมนาเยนยอ

คำสงสอนสรางเดกใหเหนคา เขาวดวาสรางบญดจรงหนอ

ทอดกฐนผาปาไมรรอ อยามวทอรบเรงทำความด

คำขอบคณจากศษยดมคา ถอยวาจาเรยบรอยมราศ

พทธศาสนกในชนด ยงทวความสขใหใจเรา

นราธวาส เขต 1

เรองเลาจากปา ( ไผ)

๔5

หากใครเคยเดนทางมาอำเภอศรสาคร

จงหวดนราธวาส และเดนทางขามสะพานแมนำ

สายบรตอมาทางเสนทางตำบลกาหลง ผานถนน

ทคดเคยวและวกวน ขบรถขนเนนบางลงเนนบาง

ผานปาลกทรกทบและโอบลอมดวยภเขา อาจจะ

นกสะพรงกลวในเสนทางสายน แตหากไดเดน

ทางตอมาเรอยๆ กจะพบกบโรงเรยนๆ หนง ทตง

อยกลางหบเขา และเมอนนความแปลกใจกจะตาม

มาเปนทวคณ... ไมนาเชอ! วาหนทางทเดนทางมา

ไกลจะมโรงเรยนๆ หนง...เปนอาคารเรยน ๒ ชน

รมรนดวยตนไมนานาพนธ ทแลดแสนอบอน ตง

ตระหงานอย โรงเรยนทวาน คอ โรงเรยนบานปาไผ

โรงเรยนบานปาไผ ตงอยในปาลกลอม

รอบดวยภเขา และอยในถนทรกนดารของตำบล

กาหลง อำเภอศรสาคร จงหวดนราธวาส ชอ

หมบานปาไผน ผเฒาทอยเกากอนเลาวา เปนชอท

เรยกทบศพทตามสภาพพนทในสมยแรกๆ ทม

การกอตงหมบาน เพราะเปนหมบานทอดมสมบรณ

มตนไมนานาชนดและมตนไผอยจำนวนมาก

แมวนนตนไผจะมไมมากเหมอนวนวาน แตกพอ

มเคาลางอย

เมอประมาณตนป ๔๕ ฉนไดเดนทางมาทน

เปนครงแรก ตลอดเสนทางการเดนทางฉนคดวา

มนชางแสนไกล ฉนนงรถอยางทลกทเล เหนอย

แสนเหนอยและดเหมอนวาเวลามนชางยาวนาน

เหลอเกน...และเมอมาถงโรงเรยน สงแรกทฉนคด

เพอใหตนเองผอนคลายความกงวลใจกคอ...

ไมนานหรอกหนา...ไมนานฉนกจะยายกลบบาน

วนน...ฉนหวนมองดใจตวเองอกท เผลอ

ยกมอนบนว...หนง...สอง...สาม...แปด ตกใจตว

เองอยเหมอนกน ๘ ปเตมแลวหรอน! ทฉนอยทน

ททซงไมใชบาน ไมมวงศาคณาญาต อยในถน

ทรกนดาร หางไกลความเจรญ มโอกาสขอยาย

แตไมยาย...แลวความรสกอยากยายกลบบานใน

วนวาน มนไปแอบอยซอกหลบไหน ฉนทบทวน

ดใจตวเองอกท ๘ ปทผานมาทำไมจงไมยาย

กลบ...แลวฉนกพบความจรงวา ถาเราอยทไหน

แลวเรามความสข เรากยงอยากอย ในบางแงบาง

มมของชวตความสขของใจสำคญทสด เชนดง

โรงเรยนบานปาไผททำใหฉนมความสข... ความ

สขทพบเจอเพอนรวมงานทแสนด...ความสขทได

เปนครสอนเดกๆ ทน มความสขทฉนเปนเสมอน

สวนหนงของชมชน... มความสขทโรงเรยนของ

เราเปนโรงเรยนในโครงการราชดำรฯของสมเดจ

พระเทพรตนราชสดาฯสยามบรมราชกมาร เปน

โรงเรยนทมงเนนการปลกฝงคณธรรมจรยธรรมให

กบ เดก และดำเนนชวตตามหลกปรชญา

เศรษฐกจพอเพยง มการจดกจกรรมการเรยนการ

สอนทมงเนนใหนกเรยนมภมคมกนตนเองทด เรา

มโครงการเกษตรเศรษฐกจพอเพยงเพออาหาร

กลางวน เปนโครงการทฝกใหนกเรยนไดเรยนร

ควบคการปฏบตจรง นกเรยนไดปลกผกสวนครว

เพาะเหด เลยงเปด เลยงไก เลยงปลา ฯลฯ แลว

นำผลผลตทไดมาขายใหกบสหกรณโรงเรยน

สหกรณโรงเรยนกจะขายใหกบโครงการอาหาร

กลางวน

โครงการอกโครงการหนงทเปนความภาค

ภมใจของเรา คอ กจกรรมวถพทธทมงสงเสรมให

นกเรยนมคณธรรมจรยธรรมในการดำเนนชวต

เชนมการจดกจกรรมเขาคายพทธบตรเปนประจำ

ทกป ในโรงเรยนกมหองพระเพอใหนกเรยนได

ปฏบตกจกรรมทางศาสนา เชน สวดมนต ไหวพระ

แผเมตตา สมาทานศล และทกๆ วนพระ ครกบ

นกเรยนกจะเตรยมอาหารใสปนโต เดนขนเนน

เขาประมาณ ๒๐๐ เมตร เพอไปวดดวยกน ซงวด

๔6

กบโรงเรยนของเราจะอยใกลกนมาก

วดของเราชอวาวดเวฬวน ทวดเราจะไดพบ

เจอกบชาวบานทมารวมกจกรรมทางศาสนา ได

พบปะพดคยกน ครกถอโอกาสนสรางความ

สมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชนไปดวย จงทำให

โรงเรยนของเรามความเปนอนหนงอนเดยวกนกบ

ชมชนอยางแทจรง

ทวดเวฬวนนมเจาอาวาสชอวาหลวงพอชาล

ชนวโร หลวงพอเปนคนเชอสายจนจากยนนาน

ทบวชเรยนแลวออกธดงคมาเรอย สดทายกมา

พำนกทน หลวงพอเปนเสมอนทพงทางใจทดทสด

ของชาวไทยพทธในละแวกน เพราะนอกจากทาน

จะประกอบแตคณงามความดกบทกคนโดยมมง

หวงผลตอบแทน ทำนบำรงวดและพระศาสนา

ดวยดวงใจทเปยมลนดวยความรก ความเมตตา

และปรารถนาดแลว ทานยงเสยสละเวลาทแทบ

จะไมไดหยดนงของทาน มาเปนครพระ เพอสอน

ศลธรรมใหกบเดกนกเรยนอกดวย นอกจากนทก

ปหลวงพอจะเสยสละทรพยสนสวนตนเพอมาเปน

ทนการศกษาใหกบนกเรยนทยากจน สงทหลวงพอ

พยายามสงสอนเสมอ คอ โลกเราน เหมอน

กระจกเงา ถาเรายมมนกจะยมดวย ถาเราหนาบง

มนกจะหนาบงดวย เรามองแงไหน แงนนมกจะ

มาหาตวเรา ฉะนนจงใหทกคนเชอมนเสมอวา

ชวตเรายอมเปนไปตามทเราคดแลวเรากจะคลาย

ทกขและสขตลอดชวต หลวงพอพยายามจะสอน

ใหเรามองโลกในแงด เพราะทานเชอมนวาการ

มองโลกในแงด คอ ตนทนของชวต

ณ วนน ฉนกยงเปนครอยทน หากจะถาม

ถงระยะเวลานบจากนวาอกนานไหม? ฉนกยงไม

สามารถหาคำตอบใหกบวนขางหนาของตนเองได

แตนาทนคำตอบทฉนสามารถตอบไดดงๆ อยาง

มนใจ คอ ฉนรกทกสงทกอยางทรวมกนเปน

โรงเรยนบานปาไผ เพราะโรงเรยนบานปาไผ

เปรยบเสมอนบานหลงทสองของฉน

๔7


วธสรางคณธรรม แบบด หลอมด...

เรอง

พรศกด ธนาวฒ

โรงเรยน บานจำปา ต.ถำใหญ อ.ทงสง จ.นครศรธรรมราช

“วนน ลกมนำใจชวยเหลอผอนบางหรอยงครบ”

ประโยคนครและนกเรยนทกคนจะไดยนจากปากทานผอำนวยการเสมอ

๔8

การเสรมสรางคณธรรมจรยธรรมใหเกดกบ

นกเรยน วธหนงทดทสดทไมตองสอนเลย คอ

การปฏบตตนเปนแบบอยางทดใหนกเรยนทำตาม

ดงคำกลาวทวา “แบบอยางดมคากวาคำสอนใด”

จะสอนนกเรยนใหเปนคนดไดอยางไรถาผสอนยง

ไมทำดใหนกเรยนเหน ครตองเปนแบบอยางทด

เปนอนดบแรก ในทนขอยกตวอยางบคคลผม

บทบาทหนาทในการเสรมสรางคณธรรมจรยธรรม

ใหเกดกบนกเรยน ทานสอนดวยการเปนแบบ

อยางทด สอนไปดวยเปนแบบอยางทดดวย นน

คอนายพรศกด ธนาวฒ ผอำนวยการโรงเรยน

บานจำปา คนปจจบน ทานเปนคนทมงมนปลก

ฝงใหครและนกเรยนเปนคนดมคณธรรมทดงาม

สงททานทำเปนประจำคอการปฏบตตนเปนแบบ

อยางทดตามหลกคณธรรมพนฐาน ๘ ประการ ซง

เปนพนฐานของการเปนคนดใหนกเรยนปฏบตตาม

ทานผอำนวยการเปนคนขยน ทานมา

ทำงานแตเชา มากอนและกลบหลงครคนอน

วนเสารอาทตยกมาทำงานทโรงเรยนบอยครง

ไมเคยเหนทานอยเฉย เดยวทำโนน เดยวทำน

ทานทำงานไมเลอกท ไมเลอกเวลา ชวยสอน

นกเรยน ชวยครทำงานอยเสมอ ความขยนของ

ทานเปนแบบอยางทนกเรยนปฏบตตามได ทกวน

นลกศษยของทานขยน ตงใจเลาเรยน ทำงาน

ดวยความรบผดชอบ รวมทำกจกรรมของโรงเรยน

เปนทชนชมของผปกครองและบคคลทวไป

ดานความประหยด ทานผอำนวยการ

ยดถอปฏบตตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

ของพระบาทสมเดจพระเจาอยห ว เสมอมา

เนนยำใหนกเรยนยดถอปฏบตอยางเครงครด

ทานบอกนกเรยนใหรจกใชจายเงนตามความ

จำเปน ตองแบงปนการใชจายเงนออกเปนสวนท

ตองใชจายประจำวนและสวนทจะตองเกบออม

สะสมไว การใชสงของเครองใชกเหมอนกน ทาน

บอกเสมอวาตองรจกประหยดเชนเดยวกน แบบ

อยางของทานผอำนวยการในขอน สงผลใหเกด

เปนคณงามความดทปรากฏในตวนกเรยน นก

เรยนมนสยประหยด รจกเกบเงน มบญชเงนฝาก

ธนาคารเปนของตนเอง รบประทานอาหารหมด

จาน ปดนำ ปดไฟ ปดพดลม ทกครงเมอไมใช

ดานความซอสตย ทานผอำนวยการเปน

คนจรงใจทงกบนกเรยน คร ผปกครองและบคคล

ทวไป รบปากวาจะทำสงใดกรบทำจนสำเรจโดย

ไมชกชา ไมเคยผดคำพดกบใคร ทานสอนให

นกเรยนยดมนในคำพดของตนเอง การเปนคน

ซอสตยจะสงผลใหเปนคนทนาเชอถอไววางใจได

นอกจากคำพดแลวคนเรายงตองซอสตยในการ

กระทำดวย จากพฤตกรรมคำสอนของทาน

ผอำนวยการสงผลใหนกเรยนโรงเรยนบานจำปา

ปฏบตตามขอตกลงในการอยรวมกน ทำงานรวม

กนไดด นกเรยนพบสงของทไมใชของตนเองกนำ

ไปมอบครเพอประกาศหาเจาของ

ดานความมวนยซงถอวาเปนหวใจสำคญ

ทสด ทานผอำนวยการเปนคนมระบบระเบยบใน

การทำงานและการดำเนนชวตทกเรอง ตรงตอ

เวลา ทานบอกวาคนเราถามระบบระเบยบในการ

ดำเนนชวต ชวตจะไมวนวายสบสน นำไปสการ

สรางคณธรรมขออนๆ ใหเกดขนในตวไดอยาง

งายดาย ทกวนจนทรทานแตงเครองแบบปฏบต

ราชการสกาก ทกวนพฤหสบดทานแตงเครอง

แบบลกเสอและชวยครสอนนกเรยนเปนประจำ

ทานจะตรวจการทำงานของนกเรยนอยเสมอ

จากการปฏบตตนเปนแบบอยางทดของทาน

ส งผลใหนก เรยนมความประพฤตด ก รยา

มารยาทเรยบรอย เขาแถวรบบรการสงของตางๆ

เดนแถวกลบบานเรยบรอย ตงใจเรยน ทำงาน

เสรจทนเวลาเปนทยอมรบของบคคลทวไป เหน

ไดจากสภาพจรง จากสมดตรวจเยยมทบคคล

ภายนอกมาตดตอราชการทโรงเรยนแลวบนทกไว

ดานความสภาพเรยบรอยซงเปนลกษณะท

ตรงกบบคลกภาพของทานผอำนวยการอก

ประการหนง ทานเปนคนออนนอมถอมตน เปน

๔9

มตรกบทกคน ทานบอกครและนกเรยนทกคนวา

ความสภาพเรยบรอยทำใหเปนคนนารก ทานผ

อำนวยการจะพดมหางเสยงวา “ครบ” ทกครง ใช

คำแทนตวนกเรยนวา “ลก” เมอพดกบนกเรยน

ดานบคลกภาพทานผอำนวยการเปนคนแตงตวด

สวมเสอผาสภาพเรยบรอยเหมาะกบกาลเทศะ

ทานพดเสมอวา ถาครแตงตวด เรยบรอย

นกเรยนกจะแตงตวดดวย ซงกเปนจรงตามททาน

วา ทานสอนนกเรยนใหมความออนนอมถอมตน

ซงดนารกเปนทชนชมของผพบเหน นกเรยน

ปฏบตตามไดอยางเหมาะสม นกเรยนทกคน

พดจามหางเสยง รจกกลาวคำ “ขอบคณ”

”ขอบใจ” “ขอโทษ” มการไหวเมอพบกนหรอเมอ

รบของจากครและผอาวโสกวา

ดานความสะอาด ทานผอำนวยการสอน

นกเรยนใหตระหนกอยเสมอวาใจสะอาดสำคญยง

กวาสงใดสะอาด ถาใจสะอาดสงอนกสะอาด

เรองของความสะอาดนทานผอำนวยการเนนมาก

เปนพเศษ เพราะเปนสงแรกทจะประจกษแก

สายตาผพบเหนวาโรงเรยนสะอาดหรอสกปรก

ทกวนตอนเชาทานจะลงไปชวยนกเรยนทำความ

สะอาด ชวยเกบกวาดขยะในบรเวณโรงเรยนรวม

กบนกเรยนและคร ขยะทกชนททานเดนผานทาน

เกบหมด นกเรยนคนใดสวมใสเสอผาไมสะอาด

ไมเรยบรอย ทานแนะนำใหแตงตวใหเรยบรอยทก

คร ง จดใหมการประกาศเกยรตคณยกยอง

นกเรยนทเปนแบบอยางในการดแลรกษาความ

สะอาดของโรงเรยน

ดานความสามคค ทานสอนนกเรยนใหรก

กน ชวยเหลอซงกนและกน ไมทะเลาะววาทกน

รเรมใหนกเรยนนงรบประทานอาหารกลางวน

เปนกลม ครทกคนรบประทานอาหารกลางวน

พรอมกน จากแบบอยางและคำสอนของทานผ

อำนวยการจงปรากฏใหเหนภาพการชวยกน

ทำงานระหวางครดวยกน นกเรยนชวยเหลอกน

ทำงานมากขน มจตอาสามากขน ไมมการ

ทะเลาะววาทซงกนและกน

ประการสดทาย คอความมนำใจ เปนคณธรรม

ความดงามอกอยางหนงททานผอำนวยการเนนยำ

กบนกเรยนอยเสมอ ทานคอยยำคอยเตอนให

นกเรยนตระหนกถงความมนำใจและฝกใหเกด

เปนนสยถาวร

“วนน ลกมนำใจชวยเหลอผอนบางหรอยงครบ”

ประโยคนครและนกเรยนทกคนจะไดยน

จากปากทานผอำนวยการเสมอ นกเรยนทกคนมง

มนตงใจทำงานในหนาทของตนใหเสรจ โดย

เฉพาะการรกษาความสะอาดตามกลมจตอาสา

เมอเสรจแลวจะไปอาสาชวยเหลอเพอน ในทสด

กลายเปนจตอาสาททกคนชวยเหลอซงกนและกน

เปนกจวตรประจำวน เปนคณงามความดทฝงแนน

อยในตวในใจนกเรยนทกคน นอกจากทานจะเปน

ตวอยางทดใหกบนกเรยนแลว ทานยงสงเสรมใน

รปแบบการจดกจกรรม อาท กจกรรมจตอาสา

กจกรรมเขาคายคณธรรม กจกรรมประชาธปไตย

ทมงสงเสรมใหนกเรยนรจกหนาทความรบผดชอบ

พฤตกรรมทเดนชดทเปนผลมาจากการสอนเรอง

ความมนำใจคอ การชวยถอของ เมอครมาถง

โรงเรยนในตอนเชา หรอบคคลภายนอกมาท

โรงเรยน นกเรยนจะไปอาสาชวยถอของพรอมกบ

คำพด “ใหผม (หน) ชวยถอนะครบ (คะ)” สงน

เปนเอกลกษณของนกเรยนโรงเรยนบานจำปา ใคร

เคยไปโรงเรยนบานจำปาจะทราบด

ทานผอำนวยการพดกบครและนกเรยน

เสมอวา คณธรรม คณงามความดจะเกดขนในตว

นกเรยนไดตองมแบบทดเปนสงสำคญ ผอำนวยการ

โรงเรยนตองเปนแบบอยางทดกบครและนกเรยน

ครตองเปนแบบอยางทดกบนกเรยน นกเรยนรนพ

ตองเปนแบบอยางทดกบรนนอง พอแมตองเปน

ผอำนวยการโรงเรยน มนำใจเออเฟอเผอแผ ช ว ย เ ห ล อ น ก เ ร ย น สอนนกเรยนทกคร งทโ อ ก า ส จ ะ อ ำน ว ย ให

50

แบบอยางทดกบลก เมอมแบบดแลวตองมวธการ

หลอหลอมทดดวย ทกฝายตองตงใจจรง ตองม

กจกรรมเสรมสรางคณธรรมในรปแบบทเหมาะสม

การทำความดไมใชทำเพยงแคครงเดยวหรอทำ

วนเดยว ตองทำหลายครง ทำตลอดไป แรกๆ

การทำความดอาจจะไมครบทง ๘ ประการตามท

กลาวขางตน นานๆ ไปจะทำไดครบเอง ความด

ทกอยางตองทำแบบคอยเปนคอยไป คอยสงสม

ไปเรอยๆ ความดงามจง จะเกดในตวนกเรยน

นกเรยนจะเปนคนดมคณธรรมเตบโตเปนผใหญท

ดมในวนขางหนา ดงคณธรรมจรยธรรมความด

งามทเกดในตวนกเรยนโรงเรยนบานจำปา อน

เนองมาจากการเปนแบบอยางทดของผอำนวยการ

โรงเรยนและวธการปลกฝงสรางเสรมทเหมาะสม

ซงเปนสวนหนงทสามารถสรางสงคมและประเทศ

ชาตใหสงบสขได เราตองรวมกนสรางสรรค

ประ เ ทศช าต ด ว ย ก า รปฏ บ ต ต น เ ป น คนด

ม ค ณ ธรรมจรยธรรมทดงาม เพอสรางสรรค

ประเทศไทยใหคงอยตราบนานเทานาน

ทานผอำนวยการพดกบครและ

นกเรยนเสมอวา คณธรรม คณงาม

ความดจะเกดขนในตวนกเรยนได

ตองมแบบทดเปนสงสำคญ

ผอำนวยการโรงเรยนข ย น ข น แ ข ง ใ น ก า รทำงานไม เ ล อก เ วลา ไม เลอกสถานท ร วมกบคณะครระดมความคดปรบปรงพฒนางานของโรงเรยนอย เสมอ

51


เรอง ลำใย ไกรสทธ

โรงเรยน วดควนกอ ต.ถำพรรณรา อ.ถำพรรณรา จ.นครศรธรรมราช

การสรางคณคาของตนเองในความเปน

คนดทเหนไดเดนกระจางชดดวยการ คดด พดด

ทำด ยอมทำใหเกดสงดๆ กบชวต และเปน

กลยาณมตรกบนกเรยน สงคม เพอนบาน ซง

เปนแรงผลกดนในตนเอง และเปนพลงใหเกด

การทำดอยางตอเนอง

การสรางสงดใหกบนกเรยน เยาวชน เปน

สงทนาภมใจมากทสดทจะทำใหเขามความสข

จากใจสศษย

พบกบความสงบสขภายใน และสามารถทำชวต

ของตนเองไปสความสขได เปนความหวงของ

ชวตทกชวตทไดเกดมาเพอสรางความด

จากประสบการณของผเขยนทไดเรยนร

เกยวกบพระพทธศาสนาเมอตอนเรยนอยชน

ประถมศกษา คำวา “ศาสนา” ทกคนรและคนสวน

ใหญนบถอศาสนาพทธ คำวา “ศาสนา” รวา

ตนเองนบถอศาสนาพทธ แตการนบถอศาสนาจะ

52

ปฏบตตนอยางไร การใชมารยาทชาวพทธควร

ปฏบตอยางไร ซงเปนคำตอบทยากสำหรบคนท

ไมคอยสมผสหรอปฏบตเกยวกบศาสนา ไมรแกน

แทของศาสนาวาควรปฏบตอยางไร

โรงเรยนวดควนกอ เปนโรงเรยนหนงทได

ดำเนนงานโครงการโรงเรยนวถพทธ ซงขาพเจา

รบผดชอบโครงการ การดำเนนงานโรงเรยนวถ

พทธหรอโรงเรยนคณธรรมชนนำ ในความเปน

จรงแลววชาชพกบวชาชวตนนสามารถนำมารวม

กนได ครไมควรสอนแตวชาชพเพอใหนกเรยนนำ

มาประกอบอาชพการงานเพยงอยางเดยว แตตอง

สอนทกษะชวตใหกบนกเรยนดวย สำหรบเปน

แสงสวางชนำทางชวตใหกบนกเรยน สอนให

นกเรยนระลกถงพระรตนตรย สงดๆ ทจะเกดขน

ในหองเรยน คณครกจะมความสขในการสอน

นกเรยนมความสขในการเรยน เพราะการสอน

นกเรยนไดเรยนรเกยวกบพระพทธศาสนา จะ

กลอมเกลาจตใจเดกๆ ใหเปนคนวานอนสอนงาย

และเรยบรอย นกเรยนมคณธรรม ชอบชวยเหลอ

ผอน มจตสาธารณะ สอนใหนกเรยนไดเรยนร

เกยวกบการปฏบตตนในชวตประจำวน หรอ

มารยาทชาวพทธ ควรปฏบตอยางไร จะให

นกเรยนฝกปฏบตทกวน กอนเรยนใหกราบพระ

สวดมนตไหวพระ กลาวบทสวด พทธคณ ธรรม

คณ สงฆคณ แผเมตตา นงสมาธ การนงสมาธ

ทำใหเกดปญญา สามารถคดในสงทเราสามารถ

คดไดทำใหจตใจสวาง สะอาด และสงบ

ตามทตนเองไดปฏบตธรรม สวดมนตไหว

พระ นงสมาธ ทำใหตนเองมความสขทางใจ

และทำใหครอบครวมความสข ประสบความ

สำเรจในทกๆ ดาน จงสอนใหนกเรยนไดปฏบต

กจกรรมทกวนจนเปนนสย ความสขทเกดขนใน

ครอบครวของนกเรยนทกคนจงเปนความสขของ

คณครดวยเชนกน ซงการปฏบตความดเชนนจะ

นำไปสครอบครว พอแม ญาตพนอง มความ

ปลมปต

ในการทำความด และความดทนกเรยนได

ปฏบตจะแผขยายความสขออกไปสสงคมและ

ประเทศชาตตอไป คณครกมความสขทไดเหนทก

คนเปนคนด มศลธรรม เพอจะนำชวตไปสแสง

สวางตอไปในชวต

53

เรอง ภาวด บวมาศ

โรงเรยน บานทบชาง ต.แมนางขาว อ.คระบร จ.พงงา

จากวนนน ฉนทำได

ฝน...และการไปใหถงฝนเปนความใฝฝนของทกๆ คน แตในเสนทางท

จะไปสฝนนน มนมอปสรรคมากมาย ความพยายามเขาใจ เขาถง

เทานนจงจะถงฝนได

ในชวตของการเปนครบานนอก ฉนได

พบเหนสงตางๆ มากมายในโรงเรยน เชน การ

ทำงานของครทมความยงยากซบซอน นกเรยน

นบวนมพฤตกรรมและผลการเรยนถดถอย สภาพ

โรงเรยน หองเรยน บรเวณโรงเรยนทกำลงฟองถง

ความเกาแก และทสำคญชมชนเรมออกหางจาก

โรงเรยนทงๆ ทโรงเรยนเปนแหลงเพาะเมลดพนธ

ชนดใหแกชมชน ซงสภาพเหลานฉนคดวาตองก

คนกลบมาใหได ผทเปนตวจกรสำคญคอครใหญ

ดงนนฉนจงฝนทจะเปนครใหญเพออาสากสง

เหลานคนมา ฉนจะตองเปนใหไดและเปนใหด

จากวนนน...เมอ ๖ ปทผานมา ฉนเดนทาง

ไปรบตำแหนงผบรหารสถานศกษาตามทฉน

ใฝฝนเพอใหไดตำแหนงน กาวแรกทเหยยบยาง

เขาพนทโรงเรยนใหม ทำใหฉนสบสน วตกกงวล

เครยดขนมาโดยหาสาเหตไมได แตโชคดในวนนน

มผรวมแสดงความยนดทฉนไดรบตำแหนงใหม

มากมาย เดนทางไปสง เลยทำใหฉนอบอนใจขน

อยางประหลาด ฉนไดรบการตอนรบเปนอยางด

จากคณะกรรมการสถานศกษาฯ คณะคร หลง

จากไดรบประทานอาหารรวมกนเรยบรอยแลว

ฉนไดยนเสยงแผวเบาจากผบรหารรนพทเดนทาง

มาสง กระซบกบฉนวา “เธออดทนอยทนใหครบ

๒ ปนะ แลวใหเธอสงคำรองขอยายกลบบาน

พงงา

แตกวาจะถง ๒ ป เธอจะทนไหวเหรอ?” ฉน

ครนคด แตไมไดรบปาก จากนน ฉนเดนดอาคาร

เรยนและรอบบรเวณโรงเรยน จรงซนะ เราเปนผ

หญง เราจะตอสกบสงตางๆ ทเราตองกระทำกบ

มนไดหรอ ตอไปนตองเปนหนาทของฉนทจะตอง

บรหารสานตอการจดการศกษาของทน ระยะทาง

จากบานถงโรงเรยน ๖๐ กโลเมตร ทงไปและกลบ

๑๒๐ กโลเมตร มนไกลมาก ฉนตองเดนทาง

สปดาหละ ๕ วน ฉนคงเหนอย ตองออกจาก

บานตงแต ๖ โมงเชา โรงเรยนไมมบานพกใหฉน

ไดหยดพกผอน สภาพนกเรยน อาคารเรยน สง

แวดลอม โดยเฉพาะผลสมฤทธทางการเรยนทนา

ใจหาย โอย! หนกเหลอเกน แลวฉนจะทำ

อยางไร? ความใฝฝนของฉนเรมแผวลง ฉนตอง

ตอส ตอสดวยจตใจทเขมแขง ตองทำใหไดตามท

ฉนเคยฝนไวแตตองใชเวลา

จากนนดวยความตงใจจรง ฉนศกษา

ขอมลโรงเรยนในทกดาน ไดขอมลมาแลวครบ

ถวน แลวฉนจะเรมตนอยางไร ทำอะไรเปนลำดบ

แรก ฉนจงหาเพอนรวมคด รวมทำ โดยประชม

คร คณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน

ผปกครอง ตามขอมลทไดศกษามาจบใจความ

และสรปตรงกบใจของฉนวา ควรพฒนาคนกอน

โดยเฉพาะดานจตใจเดกเปนลำดบแรก และเรยง

5๔

ลำดบความสำคญเรองอนๆ ไวในการดำเนนงาน

ขนตอไป การพฒนาดานจตใจเปนเรองทละเอยด

ออน ตองใชระยะเวลา ตองกระทำอยางตอเนอง

และจะทำโดยโรงเรยนหรอครเพยงลำพงนนคงไม

เพยงพอและไมครอบคลม จงคดถงพระสงฆ วด

ทอยใกลโรงเรยนทสด ฉนตดสนใจไปกราบพระท

วด เพอศกษาขอมลของพระดวยวาจะชวยเราได

หรอไม เปนโชคดทชวยสานตอความตงใจของฉน

พระทนมความรความสามารถ จงไดประสานกบ

พระและผปกครอง เพอรวมมอกนพฒนาเดกดาน

คณธรรม พฒนาจตใจ ตามทวางแผนไว

ฉนคดยอนรอยเรยงลำดบการพฒนาคนตง

แตอดต พบวาการเรยนรพนฐานชวตเกดจากท

บาน คอ คนในครอบครว ชมชน ทองถน จาก

วด คอ พระสงฆ เปนภมปญญาอาชพ สอนให

คดเปน ทำเปน แกปญหาเปน สรางมโนสำนก

ความดงาม จรรยามารยาท สามารถอยในสงคม

และประกอบสมมาอาชพอยางยงยน นน เปนการ

พฒนาคนในอดต ฉนเรมคดออก แตสมพนธภาพ

ทางสงคมของ ๓ สถาบนหลก คอ บาน วด

โรงเรยน ดเหมอนจะขาดหายไปจนทำใหเกด

วกฤตชวตของคนในสงคมซงเปนปรากฏการณ

ทางสงคมทเลวราย ฉนจะตองฟนฟสงนใหกลบ

คนมา โรงเรยนบานทบชางจะสรางกรอบความ

55

คดใหมในการจดการศกษาให เปนรปธรรม

ปรากฏภาพความชดเจนใหเกดขน คอ การให

ชมชน ทองถน และทกสวนของสงคมมสวนรวม

ในการจดการศกษา เปนการสรางวงจรการ

พฒนาคนให เปนการพฒนาท ย งยน และ

สอดคลองกบพระราชบญญตการศกษาแหงชาต

พ.ศ. ๒๕๔๒ และทแกไขเพมเตม (ฉบบท ๒)

พ.ศ. ๒๕๔๕ ไดบญญตไว โดยฉนมความเชอวา

บาน วด เปนสถาบนทางสงคมทมงพฒนาคน

เหมอนโรงเรยน การพฒนาคนของบานกบวด

นน เนนการปฏบต ดานความเปนคนไทย ดาน

คณธรรม เสรมจากทโรงเรยนสรางพนฐานความร

ในดานทฤษฎ จากแนวคดดงกลาวทำใหโรงเรยน

ไดรบความรวมมอจากผปกครอง ชมชน (บาน)

และพระสงฆ (วด) เปนอยางดยง พบวาโรงเรยน

กบชมชนนนแยกออกจากกนไม ได เพราะ

โรงเรยนเปรยบเสมอนตนไม ชมชนเปรยบเสมอน

พนดน ยงดนมคณภาพดเพยงใด กยอมทำให

ตนไมเตบโต แขงแรง มผลด อายยนยาว ดงนน

โรงเรยนกบชมชนกตองพงพาอาศยซงกนและกน

ทำใหฉนคดตอไปอกวา จะตองจดกจกรรม

อยางไรถงทำให ๓ สถาบนหลก คอ บาน วด

โรงเรยน มาทำกจกรรมรวมกนได

จากความคดความฝนบวกกบสงทคนพบ

จงเรมตนจดกจกรรมให ๓ สถาบนหลกพบกนโดย

การจดกจกรรม จดวนธรรมสวนะในโรงเรยน

เดอนละ ๑ ครง เนองจากชมชนเราอยหางไกล

จากวด ทำใหคร นกเรยน และชมชนไดทำบญใน

วนพระทโรงเรยนพรอมกน เปนการรกษาดำรงไว

ซงวฒนธรรมไทยมใหสญหายไป โดยนมนตพระสงฆ

มาสอนในโรงเรยนดานศาสนา และเปนภมปญญา

ชวยสอนในดานประวตศาสตร สงคม จดวน

สำคญทางศาสนาโดยโรงเรยนรวมกบชมชน เชน

วนมาฆบชา วนเขาพรรษา ทำใหพระไดชวยสอน

และพฒนาการศกษาใหแกชมชนดวย

เมอชมชน และนกเรยนไดรบการพฒนา

ดานจตใจใหเปนผมคณธรรม สมาธและปญญา

กจะตามมา ทำใหการจดการเรยนการสอนของ

ครทำไดงายขน ผปกครองเหนความสำคญของ

การจดการศกษา สงเสรมการศกษาของลก ดาน

นกเรยนมความรบผดชอบ มความตงใจ เปนผม

นำใจ มจตอาสา ชวยเหลอบคคลอน เปนผ

มารยาท และมความประพฤตด เปนทชนชมของ

ผพบเหน ดานชมชน มความสมพนธทดตอ

โรงเรยน สงเสรมใหมบรรยากาศของการเรยนร

มความสข รวมกนสรางสภาพแวดลอมใหมความ

ปลอดภย มระเบยบสวยงาม ครมความผกพนกบ

นกเรยน ผปกครอง ชมชน ทำใหโรงเรยนไดรบ

คดเลอกใหเปนโรงเรยนคณธรรมดเดน จาก

สำนกงานเขตพนท และนกเรยนมผลสมฤทธ

ทางการเรยนสงกวาคะแนนเฉลยระดบเขตพนท

และระดบสำนกงานคณะกรรมการการศกษาขน

พนฐาน มวสดอปกรณทจำเปนตอการเรยนร

อยางครบถวน โรงเรยนเปนศนยกลางของชมชน

ในการจดกจกรรม ชมชนใหความรก ศรทธา

ไววางใจในตวฉน ฉนภมใจทฉนมสวนชวย

สรางสรรคสงคมทนใหเกดแตสงทดงาม ฉนจะทำ

ตอไป ไมมความเปลยนแปลงใดททำให ๓

สถาบนหลกนลมสลายไปจากโรงเรยนบานทบชาง

ฉนทำเพอสำนกรกแผนดนเกดของฉน และวนน...

ฉนทำได

จากความฝน และเสนทางเดนไปสฝน

แมจะเหนอยยากสกเพยงใด แตเมอเดนทางไปถง

มนชางเปนความสขทหาไดไมงายนก มนชางเปน

สงทมคณคาทงตอตนเอง สงคม ประเทศชาต

ทเกดขนกบชมชนเลกๆ ของโรงเรยนบานทบชาง

56

เรอง

ผาสก ไชยวรรณ


บานควนพระสาครนทร

ต.บานควนพระสาครนทร

อ.ปากพะยน

จ.พทลง

“คนเราเลอกเกดไมได แตเลอกทจะทำดได”

คำพดประโยคนยงกองและตดตรงอยใน

จตสำนกของดฉนตลอดเวลา จากคำพดของศษยรก

“ครคะ หนอยากเปนลกคนรวยเพอวนขางหนา

หนโตขนหนจะไดเรยนโรงเรยนกฬา หนอยากเปน

นกกฬาทมชอเสยง เปนนกกฬาทมชาต”

57

พทลง เขต 2

สฝน...ของฝน กำลงใจจากคร...

ฝนทอง. . .ศษยทรก ครภม ใจ

และด ใจทครมลกศษยอยางเธอ

ครขอ เปนกำลง ใจและขอ เปน

ทกสงตามท เธอตองการ

นคอคำบอกเลาของเดกหญงฝนทอง

จนทรโรจนวงศ นกเรยนชน ป.๕ โรงเรยนบานควน

พระสาครนทร เขตพนทการศกษาพทลง เขต ๒

ทเพอนๆ และคณครมกจะเรยกนคเนมของเธอ

ตดปากวา “ฝน”

ฝน...เกดและเตบโตจากครอบครวแตกแยก

พอแมหยาราง ม ๔ คนพนอง พของฝนอาศยกบ

พสาวของพอทจงหวดสงขลา ฝนและนองอก ๒ คน

อาศยกบตายายทบานควนพระสาครนทร ชวยตา

และยายเรขายขนมเสมอ...มไดขาด เมอเอยชอ

เดกหญงฝนทอง จนทรโรจนวงศ...นอกจากเธอจะ

เปนทรกของเพอนและครในโรงเรยนแลว...ทกคน

ในตำบลฝาละมผมสวนรวมในวงการกฬา รกและ

ชนชมเธอในฐานะนกกรฑาดเดน เจาเหรยญทอง

นกวงระยะสน รน ๘ ป และรน ๑๐ ป

58

ฝน...เปนทเกรงขามของคตอสในสนาม

แขงขน...เมอลงประชนเจาลมกรดกบเธอ “หน

อยากเปนลกคนรำรวย อยากมเงน” ยงแววอยใน

หเปรยบเสมอนเสยงกระซบทดฉนไมเคยลม ดฉน

รำลกเสมอวาคนเราเลอกเกดไมได แตเลอกทจะ

ทำดได

ฝน...เลอกประพฤตปฏบตในสงทดเสมอ

ฝนเปนแบบอยางทดของเพอนๆ พๆ นองๆ

ในโรงเรยน มคณธรรม มจตใจดงาม มนำใจตอ

ทกคนและมความกตญญตอผมพระคณ และนคอ

สงทดฉนไดเหน ไดรบร และชนชมมาตลอด

ความขยน...ทงการบาน การเรยน และ

การกฬา...เธอมผลการเรยนระดบดทกกลมสาระ

การเรยนรทงๆ ทตองเขาคายฝกซอมกรฑาเพอ

เขาแขงขนระดบตำบล อำเภอ และจงหวด

ความประหยด...เธอฝากเงนออมทรพยกบ

ครประจำชน ภาคเรยนละเกอบหนงพนบาท...เธอ

บอกดฉนวา ทโรงเรยนมขาว มนมใหเธอดมกน

ทกวน จงอยากเกบเงนไวเพออนาคตวนขางหนา...

หนจะไดเรยนสงๆ เพราะการเรยนจะทำใหหน

ไมลำบาก

ความซอสตย...ฝนจะไมโกหกเพอน ไม

โกหกคร ทกครงทเธอพบเงนหรอสงของกมอบให

กบคณคร

ความมวนย...ฝนเปนเดกทมวนยในตวเอง

ปฏบตตามขอตกลงของโรงเรยน...ไมเคยถก

ตำหนหรอถกลงโทษจากครแมแตครงเดยว

ความสะอาด...ฝนแตงกายสะอาด รกษา

ความสะอาดของรางกาย อปกรณการเรยน

มการจดเกบพรอมใชตลอดเวลา

ความสภาพ...ฝนเปนเดกสภาพเรยบรอย

พดจาไพเราะออนหวานทกครง กอนสอบหรอลง

แขงขนสนามกรฑา เธอจะกอดดฉนและขอกำลง

ใจเสมอ “คณครคะ ใหกำลงใจหนหนอยนะคะ

คณครอวยพรใหหนไดทหนงนะคะ”

ความสามคค . . .ฝน เธอจะเขาไดดกบ

เพอนๆ พๆ นองๆ ในโรงเรยนและเพอนนกกฬา

รวมคายฝกซอมตางโรงเรยน คณครผฝกซอม

กรฑามกจะพดกบดฉนเสมอวาฝนเปนเดกดม

ความรบผดชอบ มนำใจ แมตองเขาคายฝกซอม

นานแรมเดอน...ไมเคยบน

คนทกคน...มความฝน...ฝนถงอนาคตท

สดใส ฝนถงสงทตนตองการ แตความคงอยของ

ความฝนยอมขนอยกบความตงใจ ความมงมน

ตลอดจนความมคณธรรมจรยธรรมอนทจะสาน

ฝนนนใหเปนจรง แมจะยากลำบากดวยระยะทาง

ทยาวไกล วนเวลาทเนนนาน...หากยงคงความ

ตงใจ ความมงมน ประกอบกบคณธรรมนำชวต

ไวไดอยางเตมเปยม...คงจะเปนเครองกำหนด

ความสำเรจสฝนของตนเองได...เชนเธอ...ฝนทอง

ศษยรก

ฝนทอง...ศษยทรก ครภมใจและดใจทครม

ลกศษยอยางเธอ ครขอเปนกำลงใจและขอเปน

ทกสงตามทเธอตองการ...นกกรฑาทมชาตไทย...

ฝนทอง จนทรโรจนวงศ คนดของคร...และของ

คนทกคน

59

เรอง

กมลมาต ฤทธเพชร


อาวลก

ต.อาวลก

จ.กระบ

กระบ

60

ในวนท ไรฝน…

รอยยม

แขงทงๆ ทผลงานทเกดพวกเขาอาจจะหาไดรบ

ประโยชนไม พวกเขาบอกดฉนวา “พวกเราอยาก

จะชวยเหลอโรงเรยนบาง ถงแมจะจบไปแลวกลบ

มากรสกภาคภมใจทไดเปนสวนหนงในการสราง

สงดๆ ไวใหนองๆ รนหลง และไดมโอกาสทำ

อะไรใหกบโรงเรยนทเรารก โรงเรยนทใหอะไรแก

พวกเรามากมาย โรงเรยนทเราทดแทนอยางไรก

ไมมวนหมด”

ทามกลางไอแดดอนรอนระอ...นกเรยนตว

เลกๆ หลายคน นงบาง...ยนบาง...มองดพๆ

ทำงานดวยสายตาทชนชมและศรทธา แมตนเอง

จะชวยเหลออะไรไมไดแตนบเปนกำลงใจสำคญ

บางคนฝปากกลา สงเสยงแจวๆ แซวพๆ ไดม

โอกาสโตตอบกนตามประสาพๆ นองๆ เพอผอน

คลายบรรยากาศอนอบอาวทอบอวลไปดวยความ

อบอน “ครครบ ผมกอยากชวยทำงานแบบพๆ

บาง แตผมคงทำไมไดอยางพวกพๆ เขา” เดก

ชายตวเลกๆ คนหนงกลาวกบดฉน “ผมนกออก

แลว ผมไปหานำใหพดมดกวา” แลวเขากวงหาย

ไป ดฉนรสกประทบใจในความคดของเดกตว

เลกๆ ทพยายามหาสงทเขาพอจะทำได

ทามกลางไอแดดอนรอนระอ...และแลวงาน

ทกอยางสำเรจลลวง หลายๆ ชวตยนมอง ผลงาน

ดวยความภาคภมใจทงผอยเบองหนาและเบอง

หลง ทงผใชกำลงทรพยและผใชกำลงกาย สง

ตอบแทนทนาภาคภมใจและเปนจดมงหมาย

เดยวกน

รอยยม...ทามกลางไอแดดอนรอนระอ...

ในวนทไรฝน

61

ทามกลางไอแดดอนรอนระอ...ในชวงฤด

รอนและแหงแลงอนแสนทรมานรางกายและจต

วญญาณภายในใหพรอมทจะคกรนตามสภาพ

อากาศตลอดเวลา ละอองฝนฟงกระจายไปทว

เมอมความเคลอนไหวของทกสรรพสง ณ ถนน

และสนามภายในบรเวณโรงเรยน หลายชวตตอง

ทรมานรางกาย ไอและจามแขงกน นบเปน

อปสรรคสำคญในการเรยนร เมอสภาพแวดลอม

ไมเอออำนวย

ทามกลางไอแดดอนรอนระอ...ธารนำใจ

หลงไหลมามากมาย เพยงไดทราบถงความเดอด

รอนของบตรหลาน เยาวชนผเปนอนาคตของชาต

ธารนำใจจากชมชนรอบรวโรงเรยน ผหลกผใหญ

ผมความพรอมทจะสนบสนนกำลงทรพยและแรง

ศรทธา คณะคร บคลากรในโรงเรยน รวมถง

นกเรยนตวนอยๆ ตางมจดมงหมายเดยวกนคอ

รวมใหการสนบสนนโรงเรยนไดแกไขปญหาการ

ฟงกระจายของละอองฝนในโครงการโรงเรยนไรฝน

ทามกลางไอแดดอนรอนระอ...หลายๆ

ชวตอยทามกลางไอแดด ทเสมอนพรอมทจะแผด

เผาทกสงทกอยาง หลายชวตกำลงขะมกเขมน

อยกบงานทอยตรงหนาดวยจตสำนกทดของความ

มจตอาสา หลายชวตตองอาบเหงอตางนำ หลาย

ชวตทพรอมจะเหนดเหนอยโดยไมปรปากบน

เพยงเพอจดมงหมายเดยวกนของทกๆ ชวต...

ทามกลางไอแดดอนรอนระอ...ซเมนต

สำเรจ ควแลว...ควเลา...ควแลว...ควเลา...ทมา

จากธารนำใจของผมกำลงทรพยนำมาเทราดเพอ

แปรสภาพทงสนามคอนกรตและถนนเพอกำจดฝน

ไดถกจดการโดยแรงงานอาสาจากผบรหาร คร

พนกงานบรการ และเหลานกเรยน ผทรวมกนทำ

หนาทดวยความเตมใจ นำใจทแสดงออกมาเปน

สงทนาชนชม ชนใจ และชมฉำในยามแสงแดด

แผดจา

ทามกลางไอแดดอนรอนระอ...ภาพการ

เสยสละกำลงแรงกายดวยความทมเทปรากฏขน

วนแลว... วนเลา... ดฉนไดมโอกาสพดคยกบ

นกเรยนกลมหนงทมาชวยกนทำงานอยางขยนขน

เรอง

จรส เหมอารญ


วดทรายขาว

ต.ทงหวง อ.เมอง

จ.สงขลา


ภมปญญาทองถน

โรงเรยนวถไทย ในหลกธรรมของศาสนา

โรงเรยนวดทรายขาว (ประภสรธรรมคณ

อปถมภ) ตำบลทงหวง อำเภอเมองสงขลา

จงหวดสงขลา เปนโรงเรยนวถพทธและโรงเรยน

คณธรรมชนนำ สงกดสำนกงานเขตพนทการ

ศกษาประถมศกษาสงขลาเขต ๑ ปจจบน

โรงเรยนวดทรายขาวจดการศกษาตงแตชน

อนบาล ๑ ถงชนประถมศกษาปท ๖ สภาพพนท

โรงเรยนอยในพนทชนบท เขตบรการของโรงเรยน

เปนชมชนสองวฒนธรรม คอ ผปกครองนบถอ

ศาสนาพทธ รอยละ ๔๐ และนบถอศาสนา

อสลาม รอยละ ๖๐ มความเชอ ขนบธรรมเนยม

62

การจดการเรยนร ใหมความเหมาะสมกบบรบทและ

ศกยภาพชมชนทองถน คอการนำภมปญญา แหลง

เรยนร องคความร ทมอยหลากหลายในชมชนทอง

ถน ทงไทยพทธและไทยมสลมมาจดกจกรรมการ

เรยนร ใหกบนกเรยน

จารต ประเพณวฒนธรรมทแตกตางกน ประกอบ

กบทตงโรงเรยนตงอยในวดทรายขาวซงเปนทลม

เชงเขา ในฤดฝนนำทวมขงโรงเรยนทกป สภาพ

พนทบรเวณโรงเรยนไมเออตอการจดการเรยนรท

ยดผเรยนเปนสำคญ ทำใหผปกครองนกเรยนสวน

ใหญมทศนคตในเชงลบตอโรงเรยน ในดานการ

จดการเรยนการสอน และดานอาคารสถานท จะ

เหนวาผปกครองนกเรยนไทยมสลมนยมสงเสรม

ใหบตรหลานไปเรยนทางศาสนา และผปกครอง

นกเรยนไทยพทธจะสงนกเรยนไปเรยนทในเมอง

จากสถตจำนวนนกเรยนลดลงทกป การจดการ

เรยนการสอน ททำใหผปกครองมความศรทธา

และเชอมนตอการจดการเรยนการสอนของคร

จงเปนสงททาทาย และมความสำคญทสด

ป พ.ศ. ๒๕๔๙ กระทรวงศกษาธการ โดย

สำนกงานคณะกรรมการศกษาขนพนฐาน ได

ประกาศนโยบายปฏรปการเรยนการสอน ปรบวธ

เรยน เปลยนวธสอนโรงเรยนวดทรายขาว โดย

ความเหนชอบของคณะกรรมการสถานศกษาขน

พนฐาน ไดประกาศสโลแกน “โรงเรยนวถไทย

ในหลกธรรมของศาสนา” โดยปรบกระบวนทศน

การจดการเรยนรใหมความเหมาะสมกบบรบท

63

และศกยภาพชมชนทองถน คอ การนำภม

ปญญา แหลงเรยนร องคความร ทมอยหลาก

หลายในชมชนทองถน ทงไทยพทธและไทยมสลม

มาจดกจกรรมการเรยนรใหกบนกเรยน ซงเปน

กลยทธหนงทเสรมสรางความรก สรางความ

สามคค สรางความตระหนกใหเหนความสำคญ

ของการจดการศกษาใหกบชมชนสองวฒนธรรม

ซงเปนไปตามนโยบายกระทรวงศกษาธการ และ

แนวทางการจดการศกษาแหงพระราชบญญตการ

ศกษาแหงชาต พทธศกราช ๒๕๔๒

เพอใหผปกครอง ชมชนทองถน มความ

ศรทธาในการจดการศกษาของโรงเรยน ผบรหาร

คร คณะกรรมการนกเรยน คณะกรรมการสถาน

ศกษาขนพนฐาน ผแทนศษยเกา ผปกครอง

นกเรยน ผนำทองถน ผทรงคณวฒ ผนำศาสนา

ผแทนองคกรปกครองสวนทองถน และศกษานเทศก

สำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสงขลาเขต ๑

ประชมเชงปฏบตการ (Action Plan) รวมกน

ทบทวนวเคราะห SWOT ของโรงเรยนไดทบทวน

ปรบเปลยนวสยทศนใหทนตอการเปลยนแปลงของ

สงคม การศกษา เทคโนโลย การเมอง และ

เศรษฐกจ และศกยภาพบรบทของชมชน ดงน

ปรชญา “สขา สงฆสส สามคค” ความสามคค

ของหมคณะนำสขมาให

วสยทศน “ภายในป ๒๕๕๖ โรงเรยนวด

ทรายขาวจดการศกษาแบบมสวนรวม นำองค

ความรทองถนจดการเรยนร มงพฒนาผเรยนรทน

เทคโนโลย มคณธรรม รกความเปนไทย ได

มาตรฐานการศกษาขนพนฐาน และอยรวมกน

อยางมความสข” โดยโรงเรยนวดทรายขาวไดนำ

องคความรทเปนภมปญญาไทยพทธ และไทย

มสลมในเขตพนทชมชนบานทรายขาว และพนท

ใกลเคยงในระดบตำบล อำเภอ และจงหวด มา

วเคราะห ประมวล และจดทำเปนหนวยการเรยนร

ประกอบดวย หนวยการเรยนรท ๑ คณปการ

ประสานวฒนธรรม เรยนรเกยวกบประวตและผล

6๔

งานของบคคลสำคญในทองถน หนวยการเรยนรท

๒ เลศลำภมปญญา เรยนรเกยวกบการละเลน

พนบาน องคความรภมปญญาตางๆ หนวยการ

เรยนรท ๓ ยอนเวลาคนหาอดต เรยนรเกยวกบ

ประวตบานทรายขาว ความเชอ พธกรรม หนวย

การเรยนรท ๔ ศาสนา ประเพณ วฒนธรรม

เรยนร เกยวกบหลกธรรมทางศาสนา จารต

ประเพณ วฒนธรรม และหนวยการเรยนรท ๕

นำส เศรษฐกจชมชน เรยนร เก ยวกบสภาพ

ภมศาสตร สงคมวฒนธรรม เศรษฐกจชมชน

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ซงทกหนวยการเรยนร

จดบรณาการใหสมพนธสอดคลองกบหลกสตร

แกนกลาง พทธศกราช ๒๕๕๑ และในแตละ

หนวยการเรยนรไดจดทำเอกสารประกอบสาระ

การเรยนร และแผนจดการเรยนร ครนำภมปญญา

ทองถนรวมจดกจกรรมสอดแทรกคณธรรมในการ

พฒนาทกษะชวตใหกบบตรหลาน ไดประพฤต

ปฏบตตามครรลองหลกธรรมของศาสนาอยางตอ

เนอง เชน โครงการโพธสตวนอย ชวน พอ แม

เลกเหลาวนเขาพรรษา โครงงานเดกไทยสำนกด

เปนการสงเสรมใหนกเรยนมจตอาสา เสยสละ

ชวยเหลอผอน โครงการรณรงคตอตานภยยาเสพ

ตด เปนการรวมมอกบชมชนในการเฝาระวง

ปญหายาเสพตดตามนโยบาย ๕ รวปองกนของ

รฐบาล เปนตน

จากการทโรงเรยนไดจดการศกษาตามสโลแกน

“โรงเรยนวถไทย ในหลกธรรมของศาสนา” สการ

ปฏบตโดยปรบวธเรยน เปลยนวธสอน ใชภม

ปญญา แหลงเรยนรในชมชนทองถนจดกจกรรม

การเรยนร ทำใหนกเรยนไดเรยนรจากสงใกลตว

ไปไกลตว รกทองถน ภมปญญา ประพฤตปฏบต

ตนตามหลกธรรมของศาสนา เรยนรอยางมความ

สข ผลทดสอบระดบชาต O - net, N T, LAS สง

กวาระดบชาต คร จดการเรยนร ไดอยางม

ประสทธภาพอยในระดบดเยยม ไดรบการยอมรบ

จากโรงเรยนใกลเคยง และหนวยงานตนสงกด

ชมชน มเจตคตทดตอโรงเรยนไดรวมพฒนา

อาคารสถานทใหมบรรยากาศทเออตอการจด

กจกรรมการเรยนร สนบสนนทนการศกษาใหกบ

นกเรยน นำบตรหลานมาเขาเรยนเพมมากขนทกป

และองคการบรหารสวนตำบลทงหวงไดยาย

นกเรยนอนบาล ๓ ขวบ (เดกเลก) มารวมจดการ

เรยนการสอนในโรงเรยนวดทรายขาว

ในวนน...เราชาวทรายขาว มความมงมน

ในการพฒนาการศกษาใหมคณภาพ และได

มาตรฐานตามแนวทางของโรงเรยนวถพทธ

โรงเรยนคณธรรมชนนำ เปนไปตามหลกปรชญา

พระราชทาน “เขาใจ เขาถง และพฒนา” อยาง

จรงแท

65

ยะลา เขต 1

ธนาคารบญ สะสมเงน

เศรษฐกจอบอน : สะสมบญ ชวตสดใส

เรอง

อญชล กณหะผะลา


ยโป (รงวทยา)

อ.เมอง จ.ยะลา

บรการรบฝากอนาคตชวตทมนคง

ทงประเภทสะสมและกาวหนา สะสมบญ

รำรวยชวต สะสมมตร รำรวยไมตร

66

“บญกศลทแตละคนไดกระทำไป จะสะสม

ผลใหแกเราเมอถงกาลอนสมควร ทงสามารถสง

ผลใหแกผสรางไดนานถงขามภพขามชาตเลยท

เดยว”

คำสอนในเร องของการทำบญทพระ

อาจารยวนชย ฐตปญโญ ครพระจากวดยปาราม

หมท ๑ ตำบลยโป อำเภอเมอง จงหวดยะลา

กลาวยำบอยๆ จนนกเรยนชนประถมปท ๖

โรงเรยนบานยโป (รงวทยา) กลมหนงนำมาเปน

ขอปญหาในการจดทำโครงงานคณธรรมจรยธรรม

โดยไดจดตงขนในรปของธนาคาร เพอรบฝากบญ

ของสมาชกทไดปฏบตจรงในแตละวนหรอสปดาห

หรอทกรอบวนธรรมสวนะ

เดกชายสมยศ เรอนคำ นกเรยนชน

ประถมศกษาปท ๖ โรงเรยนบานยโป (รงวทยา)

ผเสนอโครงงานคณธรรมจรยธรรมเรองธนาคาร

บญ ในฐานะประธานกรรมการธนาคารบญ

กลาววา “บญทเปดรบฝาก ม ๒ ประเภท คอ

ประเภทสะสม ซงเปนการรบฝากบญทกระทำโดย

ไมมเปาหมายกำหนดทแนนอน และประเภท

กาวหนา ทรบฝากบญซงม เปาหมายกำหนด

เปนสปดาห หรอทกรอบวนธรรมสวนะ”

สำหรบโครงงานคณธรรมจรยธรรมเรอง

ธนาคารบญ ไดยดหลกการปฏบตตาม หร-โอตตปปะ

และสงคหวตถ ๔ เปนแนวทางการกำหนดชนด

ของบญทสามารถนำฝากในธนาคารบญได ดงน

๑. หลก หร - โอตตปปะ

หร คอ ความละอายตอบาป หมายถงไม

ทำความชวแมผอนไมเหน

โอตตปปะ คอ ความเกรงกลวตอบาป

หมายถง รวาบาปเปนความชว ใหผลคอความ

ทกขความเดอดรอน เราจงควรกลวตอความทกข

และความเดอดรอนทจะเกดขนจากการทำบาป

หรอการทำความชวนน

๒. หลกสงคหวตถ ๔ เปนหลกธรรม

ทปฏบตเพอยดเหนยวนำใจผอน ทำใหตนเปน

ทรกและชนชอบของคนทวไปม ๔ ประการ คอ

๒.๑ ทาน คอ การให รจกแบงปนสงของ

67

ของตนใหแกผอน เชน แบงขนมหรออาหารให

เพอนกนดวย

๒.๒ ปยวาจา คอ การพดสภาพออนโยน

พดดวยถอยคำทไพเราะตอผอน

๒.๓ อตถจรยา คอ การรจกบำเพญ

ประโยชนตางๆ เชน ชวยทำความสะอาดชมชน

ปลกตนไม รกษาสงแวดลอม

๒.๔ สมานตตตา คอ การรจกวางตวให

เหมาะสม เชน มความออนนอมตอผใหญ ม

ความเปนกนเองกบเพอนๆ

สวนแนวทางการฝากบญในธนาคารบญ

โรงเรยนบานยโป (ร งวทยา) นน เดกหญง

ณฏฐกฤตา บญมาศ นกเรยนชนประถมศกษาปท ๖

โรงเรยนบานยโป (รงวทยา) ผรวมเสนอโครงงาน

คณธรรมจรยธรรมเรองธนาคารบญ ในฐานะท

ปรกษาธนาคารบญอธบายไววา “เมอสมาชก

กระทำกจกรรมจรง โดยยดแนวหลกการปฏบต

ตามหลก หร - โอตตปปะและหลก สงคหวตถ ๔ แลว

กจะบนทกกจกรรมบญเหลานนลงในสมดคฝาก

จดตงธนาคารบญ จงเปนการฝก

ใหรจกบนทกในสงทดๆ หรอท

เรยกวา บญ ทตวเองไดกระทำไว

68

จากนนจงนำสมดคฝากบญมายงสำนกงาน

ธนาคารบญ เพอใหเจาหนาทธนาคารลงทะเบยน

บญไวเปนหลกฐานทกครงทกระทำกจกรรมบญจรง

ทงประเภทสะสมและประเภทกาวหนา”

นอกจากน เดกหญงสรสชา ศรพลอย

นกเรยนชนประถมศกษาปท ๖ โรงเรยนบานยโป

(รงวทยา) ในฐานะผจดการธนาคารบญยงกลาว

วา “ดใจมากทเพอนๆ ใหความรวมมอกนทกคน

ทำใหตองขยายเวลาเปดธนาคารเพมขน ซงเดม

เปดใหบรการหลงรบประทานอาหารเทยง ๒๐

นาท เปนเปดเพมในรอบเชา โดยเรมใหบรการตง

แต ๒๐ นาท กอนเขาแถว”

การปดงบบญชบญของธนาคารบญใน

ทกๆ รอบเดอนนน เจาหนาทธนาคารจะสรปผล

การรบฝากบญตอ คณครอญชล กณหผะลา ครผ

สอนสาระท ๑ ศาสนา ศลธรรม จรยธรรม ชวง

ชนท ๒ กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา

และวฒนธรรม กอนเสนอตอพระอาจารยวนชย

ฐตปญโญ ครพระจากวดยปาราม หมท ๑ ตำบล

ยโป อำเภอเมอง จงหวดยะลา เปนผประเมนผล

ในขนตอนสดทาย พระอาจารยวนชย ฐตปญโญ

ครพระจากวดยปาราม หมท ๑ ตำบลยโป

อำเภอเมอง จงหวดยะลา กลาวหลงจากประเมน

ผลการปฏบตงานของธนาคารบญ วา “ปจจบน

คนสวนมากจะยดดานเศรษฐกจเปนสำคญจนลม

ชวตทแทจรงของตนไป ทงมองขามการทำบญไป

ซงจรงๆ แลวการทำบญกคอการทำความดนน

เอง และเมอเราทำความดตอผอน เรากจะได

เพอนทดๆ มากยงขน ซงเพอนทดๆเหลานกคอผ

ททำใหชวตของเรามความสดชนยงขนนนเอง”

ในการทำบญนน แตโบราณเชอกนวาเมอ

ไดกระทำบญหรอบาปไปแลวกจะมทาวสวรรณ

และทาวสวาน เปนผบนทกบญและบาปไว ทงน

เพอใชในการตดสนใหไปรบสขหรอโทษ ทสวรรค

หรอนรก ตามแตความมากนอยของบญและบาป

ทตนเองไดกระทำไวเมอยงมชวตอย ดงนนการ

จดตงธนาคารบญจงเปนการฝกใหรจกบนทกใน

สงทดๆ หรอทเรยกวา บญ ทตวเองไดกระทำไว

ทงเมอไดจดบนทกไวโดยตอเนองในลกษณะของ

การสะสมแลว กจะทำใหสามารถประเมนสภาพ

ของตนไดเองดวา ตนเองมความด มบญอยในตว

มากหรอนอยประการใด และโดยเฉพาะยงเมอ

บญชฝากบญของธนาคารบญไดผานระบบการ

ประเมนแลว กจะเปนการยกยองสงเสรมใหทก

คนไดกระทำบญสบเนองตอไป ซงเปนไปตาม

สาระการเรยนรศาสนา ศลธรรม จรยธรรม ท

กำหนดใหชนชมการทำความดของตนเอง ของ

บคคลในครอบครวและในโรงเรยน ตามหลก

ศาสนาทตนนบถอนนเอง

69

เรอง

สาวตร เจรญพล

จากวารสารโลกใบเลก

โรงเรยนรงอรณ

ฉบบท ๓๕ พ.ย. ๒๕๕๓

เพราะอดเปรยวไว...

จงไดกนหวาน

บทความพเศษ

70

ในหองเรยนเลกๆ ทครทกคนใชชวต

ประจำวนในการสอน หากไมสงเกตหรอไมได

ทบทวนตนเอง เหตการณทกอยางกจะดำเนนไป

เชนปกตทกวน จนบางครงกลายเปนความ

เคยชนบางอยาง แตหากเรารจกทจะสงเกตและ

นงทบทวนเรองราวตางๆ เราจะเกดการเรยนร

จากความเปนปกตทแตกตางกนไปในแตละวน

นน เราจะเหนความหมายบางอยางทแอบซอนอย

ในการแสดงออกของเดกซงเปนปฏสมพนธของ

เขากบเพอนๆ กบการงานของเขาและกบคร

ซงบางครงกเปนเรองทเรากรดอยแลวเพยงแต

หากเราไมใสใจกบมนอยางจรงจง

ปกตเวลาทสอนเดกเรากมกจะตดการใช

คำพดทเปนคำอธบาย คำสอน หรอคำสง (บางครง

กมคำบนดวย) แตเรามกจะเกดคำถามตามาวา

ทำไมเดกถงยงทำในสงทตรงกนขามอย ตวคร

เองกผานความยากนนมาเหมอนกนคะ สวนใหญ

ครกมกใชเสยงพดซำเมอเดกทำ “ไมถก (ใจ)”

หรอเราอาจมทาทางการทำทรบรอน รบเรง จนเดก

ไมสามารถสงเกตเหนหรอเลยบแบบอะไรไดเลย

อยางเชนเรองราวทจะเลาใหฟงน เดกคนหนงมก

จะมาชวยครเจาะกลองนมเตรยมไวใหเพอนอย

เสมอ เขาทำไดไมเรยบรอยดงทครคาดไว เราก

จะบอกเดกอยเสมอวาเรยงใหเปนแถวนะคะจะได

เปนระเบยบ ถงแมเราจะพรำบอกอยางไรกตาม

ผลทออกมากยงไมไดแตกตางจากเดมมากนก

อาจจะมการหยดชะงกเลกนอยหนมามองคร

หนอยแลวกหนไปทำงานของตวเองตอไป ซงก

ทำให เรารสกวา เราตองปรบเปลยนวธแลว

อะ!...ไมเปนไรทำใหดเลย หนจาเรยงแบบนนะจะ

จะไดเปนระเบยบ ในตอนแรกคดวาวธนจะไดผล

เพราะคราวนมทงบอกทงทำใหด แตปรากกวา

สดทายกยงเหมอนเดม

วนทหนง เมอเดกคนเดมตองมาชวยคร

เจาะกลองนมใหเพอน เมอเจาะกลองนมแลวเขา

พยายามจะวางกลองนมกลบเขาไปในตะกรา

แตกลองนมทวางอยนนระเกะระกะไมเรยบรอย

(อกแลว) ครงนครขยบเขาไปใกลสงรอยยมให

แลวหยบกลองนมออกจากตะกราทงหมด เจาะ

ไปทละกลอง คอยๆ วางเรยงใสกลบลงในตะกรา

โดยม เดกนอยน งทำไปด วยกน เขามท าท

สงเกตการณกระทำของคร เมอทำเสรจเราตางก

ยมใหกน ครงนครทำโดยไมพด

วนถดมาเดกนอยมาชวยเจาะกลองนม

เชนเดม คราวนเขาทำใหครประหลาดใจ เขานำ

กลองนมทอยในตะกราออกมาทละกลองทำการ

จดวางเรยงเปนแถวและแบงตามสดวย จากนน

จงเรมเจาะทละกลองนำไปเรยงไวในตะกราอยาง

เปนระเบยบเรยบรอย ขณะททำกมเสยงพากย

เปนระยะ “เธอสงกวาเพอน...เธอตองไปตอหลงนะ”

“เอตวเลกตองมาอยขางหนานะจะ...เดนมาเรว”

ฯลฯ เมอเสรจงานเดกนอยสงยมหวานใหคร

ครยมหวานตอบและทงกบสงทแสดงออก เมอคร

ชนชมและแสดงความสงสยวาเขาคดอยางไร

ยมของเดกยงกวางขนไปอก เขาสามารถอธบาย

การทำงานของตนเองไดวา “หนเรยงตามความสง

และกแยกตามยหอคะ” (ตอนแรกครคดในใจวา

สงสยจะแยกตามส แตพอไดคำตอบกตองทำให

เรารสกวาโชคดจงทเราไมถามออกไป)

ขอบคณสตทชวยครยงใจและตงคำถาม

ปลายเปดไดถกกาล ถาครตงคำถามปลายปด

เรองนเราอาจจะไมรวาเดกคด เดกทำอยางไร

71


ภารกจเพาะหวานเมลดพนธ

แหงคณธรรม

จรยธรรม

เรอง

ธระ เงนแกว


ตชด.ชางกลปทมวน

อนสรณ ๑๐

ต.บานลำนาว

อ.บางขน

จ.นครศรธรรมราช

72

คณธรรม หมายถง ส งทมคณคา ม

ประโยชน เปนความด เปนมโนธรรม เปนความ

คดดทกระตนใหมการประพฤตปฏบตอยในกรอบ

ทดงามและสามารถจำแนกความถกผดได ม

สตสมปชญญะมความรบผดชอบชวด มอปนสย

ความตงใจและเจตนาทดงาม สวนจรยธรรม

หมายถงพฤตกรรมทแสดงออกใหเหนเปนการ

ปฏบตด ปฏบตไดถกตองทเปนผลมาจากความ

คดทสงคมหรอบคคลเหนรวมกน เปนสงทดโดยม

กรอบหรอแนวทางอนดงามทพ งปฏบต ซ ง

กำหนดไวสำหรบสงคม เพอใหเกดความเปน

ระเบยบเรยบรอย รมเยนเปนสข ความรกสามคค

ความอบอน มนคงปลอดภยในการดำเนนชวต

ทฤษฎทอธบายพฒนาการของจรยธรรมดง

เชนทโคลเบอรกไดแบงคณลกษณะทางจรยธรรม

ของบคคลออกเปน ๔ ลำดบขนคอ ความร

เชงจรยธรรม เจตคตเชงจรยธรรม เหตผลเชง

จรยธรรม และทสำคญคอพฤตกรรมเชงจรยธรรม

หมายถง การแสดงพฤตกรรมทพงประสงคของ

สงคมและปฏเสธการแสดงพฤตกรรมทไมพง

ประสงคของสงคม พฤตกรรมเชงจรยธรรมม

ความสำคญตอความสงบสขและความมนคงของ

สงคมอยางยง จงเปนหนาทสมาชกในสงคมทจะ

ต อ งอบรมและปล กฝ ง เ ย า วชนให เ ป นผ ม

พฤตกรรมเชงจรยธรรมอยางมนคง และเชนกนท

เอสเตบาน มความเชอวา ความแตกตางทางอาย

จะมผลทำใหการปลกฝงคณธรรมจรยธรรมแตก

ตางกน และคณธรรมเปนลกษณะทสามารถ

พฒนาไดตามพฒนาการของแตละวย เนองจาก

เยาวชนในแตละวยมเงอนไขมปจจยของชวตแตก

ตางกน จดเนนเพอการพฒนาคณธรรมแตละตว

จงแตกตางกน

ทฤษฎตนไมจรยธรรมของดวงเดอน พนธมนาวน

อธบายวาพฤตกรรมของคนดและคนเกงนนม

ลกษณะทางจตใจทสำคญ ๕ ประการ โดยทฤษฎ

น เปรยบเทยบพฤตกรรมตางๆ ของคนดและ

คนเกงเหมอนผลไมบนตน เชน ผลมะมวง จะได

ผลมะมวงดกผลใหญหวานอรอยนน ลำตนและ

รากตองสมบรณ โดยเปรยบเทยบลกษณะทาง

จตใจ ๕ ประการ วา เปรยบเหมอนสวนลำตน

ของจรยธรรมซงเปนสาเหตของพฤตกรรม คอ

ทศนคต คณธรรม คานยม ท เกยวของกบ

พฤตกรรมคนดและคนเกง เหตผลเชงจรยธรรม

หรอการเหนแกผอน สวนรวมประเทศชาต และ

หลกสากลมากกวาตนเอง ลกษณะมงอนาคตและ

ควบคมตน แรงจงใจใฝสมฤทธหรอความมมานะ

บากบน ฝาฝนอปสรรค ประสบความสำเรจตาม

เปาหมายทวางไว

โรงเรยนโดยทวไปสามารถนำหลกธรรม

พระพทธศาสนามาใช หรอประยกตใชในการ

บรหารและการพฒนาผเรยนโดยรวมของโรงเรยน

ได โดยอาจเนนกรอบการพฒนาตามหลกไตรสกขา

อยางบรณาการ ใหผเรยนไดเรยนร ไดพฒนาการ

กน อย ด ฟง ใหเปน โดยผานกระบวนการทาง

วฒนธรรมแสวงปญญาและมวฒนธรรมเมตตา

เปนฐานการดำเนนชวต ดงเชนแนวทางดำเนน

การของโรงเรยนวถพทธ ซงเนนการฝกอบรม และ

การพฒนาจตใจ ดวยวธการเรยนรจากประสบการณตรง

เชอมโยงธรรมชาต สงคม สงแวดลอม ซงเปน

ความรภายนอกตนกบการรจกตนเอง เปนความร

และความรกทชวยใหเดกเตบโตไปตามศกยภาพ

ของตน

การสรางเครอขายบคลากรสงเสรมคณ

ในโรงเรยนและระหวางโรงเรยน มนกเรยนเปน

แกนนำในการดำเนนกจกรรมคณธรรมทงภายใน

และภายนอกโรงเรยน จะเปนการสรางการเรยน

รคณธรรมแบบมสวนรวมของนกเรยน โดยให

นกเรยนมสวนรวมคด รวมวางแผน รวมปฏบต

และรวมประเมนกจกรรมสำหรบคณธรรม

เปนการสรางความรก ความอบอน และความ

สมพนธทดของผปกครอง และครทปรกษาตอ

นกเรยน ซงจะสงผลทางออมทำใหเกดความรบ

ผดชอบ ความมวนย ความมนใจในตนเอง และ

เกดวนยและคานยมทดของนกเรยน มจต

73

ดำเนนชวต โดยเนนการใชธรรมควบคกบ

กจกรรมใหเหมาะสมกบชวงวย ซงสอดคลองกบ

ทฤษฎพฒนาการทางความคดทเชอวาพฒนาการ

ทางจรยธรรมของแตละบคคลแตกตางกนขนอย

กบพฒนาการทางสตปญญา อาชพ ระดบการ

ศกษา และวยของบคคล เรมจากการใหบคคลม

โอกาสรบรและสนใจในเรองทจะปลกฝง มโอกาส

ในการตอบสนองตอสงทสนใจ เหนคณคาของสง

ทปฏบตและนำไปปฏบตในชวตประจำวนอยาง

สมำเสมอ

โรงเรยน ตชด.ชางกลปทมวนอนสรณ ๑๐

ตงอย หมท ๖ ตำบลบานลำนาว อำเภอบางขน

จงหวดนครศรธรรมราช สงกดสำนกงานเขตพนท

การศกษาประถมศกษานครศรธรรมราช เขต ๒

เปดสอนถงระดบชนประถมศกษาปท ๖ ม

นกเรยนจำนวน ๒๔๔ คน บคลากร ๑๑ คน

โรงเรยนอยใกลเคยงสำนกสงฆ สามารถนำ

นกเรยนไปอบรมจรยธรรม คณธรรม มพระภกษ

เปนวทยากร และวนสำคญทางศาสนพธ ไดนำ

นกเรยนไปรวมกจกรรม เชน วนสารทเดอนสบ

วนเขาพรรษา วนมาฆบชา วนอาสาฬหบชา และ

ทกวนจนทรนกเรยนจะนำปนโตไปถวายเปน

สาธารณะบำเพญตนเปนประโยชนตอสงคม

รปแบบการปลกฝงคณธรรมจรยธรรมโดย

โรงเรยนควรมเนอหาทสำคญคอ ดานความร

ไดแก ความรในเรองความด ความชว พระคณ

หนาท ระเบยบวนย การพฒนาตนความเปนไท

สงแวดลอม และศาสนาวฒนธรรม ความรเหลาน

ฝกพฤตกรรมทางกายได โดยปลกฝงความม

สจจะ มนำใจ กตญญ ทำหนาท มระเบยบวนย

ฝกฝนสมำเสมอ เรยนรจากความคด พงตนเอง

ปฏบตตามคำสอน และทำตนใหเปนประโยชน

ดานการสรางทศนคตใหตระหนก รก ภาคภม

มงมน เชอฟง มเหตผล มสำนกขณะจะกระทำ

อยางรอบคอบ สำหรบวธการอบรมปลกฝงครจะ

ตองทำตวเปนแบบอยาง

การพฒนาคณธรรมจรยธรรมโดยผาน

กระบวนการทกษะชวต เปนกระบวนการขดเกลา

ทางสงคมทสำคญ ตามแนวคดทางสงคมวทยา

โดยผานตวแทนการขดเกลาทางสงคมทหลาก

หลาย ไมวาจะเปนพระสงฆ ครอาจารย พอ แม

เพอน เปนตน ในการปลกฝงความคด ความเชอ

คานยมและหลกการปฏบตทดงาม เปนรปแบบท

เปนการผสมผสานการพฒนาเขากบวถการ

จตอาสา

7๔

ภตตาหารเพล ฟงธรรม ปฏบตศาสนพธ และ

สรางจตอาสาปดกวาดอาคารบรเวณวดใหสะอาด

สะอาน

ในรายวชาสงคมศกษา ฝายงานวชาการ

ครประจำชนประจำวชาไดสอนแบบใชโครงงาน

ซงโครงงานทดเดนไดแกโครงงานคณธรรม ออม

บญวนละบาท โดยกลมตนกลาคณธรรม ม

ด.ญ.ศปณดา ฟองงาม ด.ญ.สนสา มสน ด.ญ.ภานภค

พรหมแกว ด.ญ.มลทรา กนตงกล ด.ช.สทธพจน

ขาวคง มพระสงฆเปนทปรกษา พระณรงค เขมชโย

วดราษฎรเจรญ นายสพฒน เดชนน ผบรหารท

ปรกษา มนายธระ เงนแกว ส.ต.อ.สมใจ สงขกลบ

เปนครทปรกษา ไดนอมนำแนวพระราชดำรมาใช

เกยวกบการออมทรพย รณรงคในโรงเรยนใหรจก

ประหยดและอดออมตามหลกเศรษฐกจพอเพยง

รจกเกบ รจกใช รจกประมาณ เพอชวตใน

อนาคต ใชชวตพอเพยง รจกชวยเหลอตนเอง

และรจกชวยเหลอในครอบครว แบงปนสงของให

เพอน ชวยเหลอผอน ตามหลกธรรมสงคหวตถ ๔

วธดำเนนการโดยการประดษฐกระปก

ออมสนจากขวดพลาสตกทใชแลว นำกระปก

ออมสนมาใชในกจกรรมออมทรพยของกลม โดย

ทกคนหยอดเงนออมทกวนอยางนอยวนละหนง

บาท เมอครบหนงเดอน เชคยอดและแบงเงน

ออมเปนสสวน ๑ สวนทำบญ อก ๓ สวนฝาก

สหกรณของโรงเรยน

วตถประสงค เพอปฏบตตามแนวพระ

ราชดำรเศรษฐกจพอเพยง ใหนกเรยนรจกการ

ออมทรพยเพอใชในอนาคตทจำเปน ปลกฝงนสย

มธยสถ ประหยด เกบออม พงตนเอง ฝกให

นกเรยนมจตสาธารณะใชจายในการทำบญ เพอ

ชวยเหลอสงคม เปาหมายเชงปรมาณ นกเรยน

เยาวชนทสนใจและรวมกจกรรมออมบญวนละ

บาท เปาหมายเชงคณภาพ สงเสรมและปลกฝง

คณธรรมจรยธรรมใหกบเยาวชนกลมเปาหมาย

และหลกการใชช วตตามแนวพระราชดำร

เศรษฐกจพอเพยง

หลกธรรมทนำมาใชคอ สงคหวตถ ๔

หมายถง หลกธรรมทเปนเครองยดเหนยวนำใจ

ของผอน หรอเปนหลกการสงเคราะหซงกนและ

กน ๔ ประการ คอ ทาน การให การเสยสละ

หรอการเออเฟอแบงปนของของตนเพอประโยชน

แกบคคลอน ปยวาจา คอ การพดจาดวยถอยคำ

ทไพเราะออนหวาน จรงใจ ไมพดหยาบคาย

กาวราว พดในสงทเปนประโยชน อตถจรยา คอ

การสงเคราะหทกชนดหรอการประพฤตในสงท

เปนประโยชนแกผอน สมานตตา คอ การเปนผม

ความสมำเสมอ หรอมความประพฤตเสมอตน

เสมอปลาย

ผลการดำเนนโครงการทำใหนกเรยนมการ

ประหยดอดออม มคณธรรม จรยธรรมในการ

ดำเนนชวต ปฏบตตนในการดำเนนชวตตามหลก

เศรษฐกจพอเพยง และเปนการจงรกภกดแด

พระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช

แผนการดำเนนงานตอคอนำกจกรรมออมบญวน

ละบาทเขารวมกบกลมสจจะออมทรพยของ

หมบานและประสานงานใหธนาคารมาเปดบญช

เงนฝากใหกบนกเรยนภาคเรยนละครง

นเปนอกรปแบบหนงของการพฒนาคณธรรม

จรยธรรม สอดคลองกบแนวคดทางศาสนาทวา

ปญหาของสงคมไทยในปจจบนสามารถแกไขหรอ

บรรเทาเบาบางลงไดดวยศาสนาเนองจากตนเหต

ของปญหาตางๆ ในสงคมนนมาจากการกระทำ

ของมนษย การแกปญหาจงตองแกไขทตวมนษย

เอง มนษยทสามารถพฒนาตนไดกสามารถชวย

ตนเองใหสามารถอยรวมกบผอนดวยความสงบ

สขและสามารถนำตนไปสความพนทกขไดใน

ทสด นอกจากนการรวมกลมกนนบวาเปนการ

ชวยพฒนาตนเองใหเปนผมคณธรรมจรยธรรม

เกดจตใตสำนกทดในการประหยด อดออม รจก

รกษาสจจะและมระเบยบวนย รวมทงเปนการ

ชวยเหลอเกอกลบคคลอนดวยอนสงผลใหเกด

ความสามคคปรองดองขนภายในสงคมตอไป

75

กระบวนการ/กจกรรม กน อย ด ฟง ตงสต

กน

โร ง เ ร ยนว ดบางด น ก เ ร ยนท กคนน ง

รบประทานอาหารพรอมกน มการกลาวพจารณา

ทาน ขอบคณกอนรบประทานอาหารดวยความ

เปนระเบยบเรยบรอย โดยมสภานกเรยนเปนผ

ดแล ซงเปนการสงเสรมในดานการเปนผนำและ

ผตามทด และในดานหลกประชาธปไตย โดยยด

ตรง เขต 2

เรอง

กรศวชร อนทรทอง


วดบางด ต.บางด

อ.หวยยอด จ.ตรง

คณธรรม-จรยธรรม

ของนกเรยน

ขบวนการเสรมสรางและปลกฝง

76

นำนกเรยนเขาคายวถพทธ ในวดหรอสำนกสงฆ

โดยมพระเปนวทยากรรวมกบครในการใหความร

แกนกเรยน โดยใชสอชวยในกระบวนการเรยนร

ชวยใหนกเรยนสนใจ เขาใจ และเรยนรจากการ

ปฏบต ดวยความ มสต

ฟง

ใหนกเรยนตงสตในการฟง ดวยการทำ

สมาธทกครง คอ สมาธในกจกรรมตอนเชา

สมาธกอนเรยนแตละวชา สมาธกอนกลบบาน

ใหมสตกอเกดปญญา เรมตงแตนกเรยนปฐมวย

ฟงครอยางตงใจ การกน อย ด ฟง เปนการ

ประยกตเอาหลกไตรสกขา ศล ปญญา สมาธ

มาปลกฝงใหนกเรยนไดดำเนนกจวตรประจำวน

ดวยความมสต ชวยใหเปนหลกในการดำเนนชวต

แลวจะบงเกดผลดตอผ เรยนท งในและนอก

โรงเรยน สงผลตอการเปนพลเมองทดของสงคม

ตอไป

หลก ดงน ไมสงเสยงดง กนไมเหลอ กนไม

มมมาม อาหารไมหกเรยราด

อย

การดำรงกจวตรประจำวน เรมตน การ

เขาสโรงเรยนในตอนเชา มครยนรบนกเรยน

นกเรยนเจอครใหการเคารพดวยการไหวอยาง

สวยงาม ออนนอม เมอเจอเพอนดวยกนมการ

ทกทายดวยการไหวซงกนและกน และนองไหวพ

หลงจากนนทกคนตองไปทำหนาทเกยวกบความ

สะอาดบรเวณภายในโรงเรยนทตวเองไดรบมอบ

หมายโดยมสภานกเรยนเปนผดแล เมอถงเวลา

รวมกจกรรมหนาเสาธงดวยความสงบ มระเบยบ

และมสต เชน การยนตรง การแสดงออก การ

แสดงความเคารพดวยทาทางทสภาพ ยกมอไหว

อยางนอบนอม และการเดนเขาหองเรยนดวย

ความเรยบรอย

สวนดานการเรยนการสอน นกเรยนใหการ

สนใจการเรยนเปนอยางด ตอนเชากอนเรยนทก

คนตองนงสมาธเพอเตรยมความพรอมกอนเรยน

ทำใหนกเรยนมสมาธในการเรยนมากขนนกเรยน

โรงเรยนวดบางด มมารยาททดงาม เชน การ

แสดงออกของนกเรยนเมอรบสงของดวยกรยาท

สงบ ยกมอไหว กลาวคำขอบคณอยางมสต

การยนสวดมนตตอนเชาหนาเสาธงดวย

ความมสต สวดมนตอยางถกตองพรอมเพรยง

เรยบรอย

การเดนเขาหองเรยน เดนไปรบประทาน

อาหาร และเดนกลบบานเปนแถว เวนระยะพอ

เหมาะเรยบรอย ดวยความมสต

ด

ครและบคลากรเปนแบบอยางทดแก

นกเรยน ซงนำไปเปนแบบอยาง รจกสงเกต เชน

การแตงกาย การทำความเคารพ การพดจา

เปนตน

นำนกเรยนไปศกษาแหลงเรยนรนอกสถานท

เปดโลกทศนในการเรยนร

การแสดงออกของนกเรยนเมอรบสงของ

ดวยกรยาทสงบ ยกมอไหว กลาวคำ

ขอบคณอยางมสต

77

๗๘

ความเปนครนนเปนเรองของโลกเปนเรอง

ของมนษยเปนสวนรวม ถาเราจะพดวาสถาบน

ของครกหมายถงครทกคนในโลกทกำลงนำโลก

ไปอยางไร โลกนมนถกสรางขนดวยการศกษา

นนเองไมลกซงอะไรทจะมองใหเหนวาโลกนมน

สรางขนจากการศกษา คอคนเราไดรบการศกษา

อย างไร กทำไปตามท ได รบการศกษามา

เพราะฉะนนโลกมนกอยในสภาพอยางนนจงเรยกวา

การศกษาเปนสงทสรางโลกขนไมผดเลย ดงนน

มนจงไมใชเรองเลกนอย ไมใชเรองอาชพของคน

คนหนง ซงทำงานหาเลยงปากเลยงทองไปดวย

การสอนหนงสอ ขอใหมองเหนใหกวาง ใหไกล

วาครเปนสถาบนทใหญทครอบครองโลกเหมอนกบ

สถาบนอนบางอยาง เชน สถาบนตลาการ เปน

สถาบนทรกษาความเปนธรรม หรอกฎหมายของโลก

เปนสถาบนอนหนงซงใหญมาก แตคดวาไมใหญ

เทาสถาบนของพวกครบาอาจารยทเปนผอำนวย

การศกษา เพราะวามนปนโลกไดเตมท ถาการ

จากหนงสอ

ผแตง : พทธทาสภกข

คดยอจากหนา ๑๒๓-

๑๒๖ บรรยายแกชาว

วทยาลยครสงขลา ณ

สวนโมกขพลาราม วนท

๒๘สงหาคมพ.ศ.๒๕๑๘

ศกษาผด โลกนกเปนโลกของมนษยทผด ถาการ

ศกษาถกกเปนโลกทนาด

เมอพดถงการศกษา เรากจะนกถงเรอง

ของมนษยทงโลกมากกวา การททานทงหลายมา

ขอรองใหอาตมาพดอะไรสกอยาง สองอยาง

ในชวระยะเวลาน กไมมเรองอะไรควรพดยงไป

กวาเรองทจะชวยใหเขาใจความหมายของการศกษา

และการเปนครบาอาจารยใหลกซงเทานนเองเรอง

นอกนนกมสอนกนอยแลวทวๆไปในวทยาลยถา

พดโดยหลกวชาแลวกไมจำเปนทจะตองพดฉะนน

จงไดพดไปในเรองของอดมคต หรอสงทจะเปน

เครองกระตนใหการงานของครบาอาจารยนเปนไป

อยางเตมท คอสงสดตามความหมายของคำคำน

สมทเรยกวา ครเปนผเปดประตหรอเปนผนำ

วญญาณของสตวใหเดนไปถกทาง

ในครงทแลวมา ไดพดถงการเปรยบเทยบวา

ครเปนสถาบนทคมครองโลกอยางเดยวกบศาสนา

คอทอยในรปของพระพทธ พระธรรม พระสงฆ

การศกษา

สมบรณแบบ

: คอวงกลมทคมครองโลกถงทสด

๗๙

หรอไมวางใจทจะเคารพนบถอตวเองมากถงอยางนน

ในเรองอายน วากนไมได บางทอายมาก

หวหงอกแลวไมรประสประสาอะไร ยงเปนเดกๆ

อย ไมมสตปญญาพอทจะเขาใจเรองของอดมคตได

เมอถอวาครบาอาจารยเปนคนมปญญา อบรมมา

อยางคนมปญญา กควรจะพดเรองทเปนอดมคต

กนได อยาใหไดกลายเปนครผเสอ ครผสงอะไร

เสยกอนแลวกมานกไดทหลงมนสายเกนไป

ครผเสออยางทพดมาแลวนน มเสอสวยๆ

มากเกนไปสำหรบแตงตวอวดคนอน ถาเปนไป

นานเกนไปมนกอาจกลบไมได เพราะฉะนนอยา

เปนเสยตงแตทแรกนจะดกวาเปนครตามอดมคต

ดวยการจดการศกษาใหสมบรณแบบ คอวาการ

ศกษาทไมเปนทาสของกเลสการศกษาทเปนทาส

ของกเลสมนกพาไปหาเรองทางวตถ คนกคอยแต

จะเปรยบทำคอรรปชนบางอะไรบางนการศกษา

ทเปนทาสของกเลส กระทงกเลสของคนผนนเอง

ใชการศกษาเปนเครองมอหาประโยชนอยางไม

ถกตองตามทำนองครองธรรม

การศกษาทเปนทาสของกเลส เปนการ

ทำลายสรางโลกทเลวขนมาถาครเรารหลกเกณฑ

เหลานไวตงแตทแรก รจดหมายปลายทางวาการ

ศกษาเปนอยางไรอาตมาเชอวา จะดมากทเดยว

จะไดเคารพ “เกยรตของคร” วาไดถกเปรยบไว

กบวงกลมของพระพทธ พระธรรม พระสงฆ ท

คมครองโลก เราเปนครหรอผใหวชา และมผรบ

เอาไปสอนตอๆ กนไปนคอขอความในครงทแลวมา

เพอจะชใหเหนการศกษาทสมบรณแบบ

ซงกไดมาจากคร ทเปนครสมบรณแบบ เปนการ

ศกษาทถกตองหรอสมบรณแบบแลวกมลกศษย

หรอผรบเอาไปอยางสมบรณแบบ เปนศษยทด

ตอมากเปนครทด แลวกใหตอไปเปนวงกลมท

คมครองโลกไวอยางไมมวนสนสด โลกนกจะเปน

โลกของมนษยหรอสตวทมใจสง เตมไปดวยสนตสข

สวนบคคล และสนตภาพโดยสวนรวมของสงคม

นเราจงพดเรองการศกษาทสมบรณแบบกนเสยให

เปนทเขาใจแจมแจง

มผใหธรรม-มธรรมสำหรบให-แลวกมผรบเอา

ธรรมะไปปฏบต-แลวกใหกนตอไปอก อยางไมม

ทสนสดบางคนอาจจะคดวานจะประจบพวกคร

เกนไปแลว หรอวาใหเกยรตพวกครเกนไปแลว

แตพดไปตามความรสกทแทจรง ตามทมองเหน

อยางทวาครเปนผสรางโลก

ทนบางคนอาจจะคดวา การพดกบครเปน

รายบคคลหรอครทยงเยาววยอยอยางนมนจะม

ประโยชนอะไร กอยากจะพดวา เปนการด ทจะ

พดใหรกนเสยตงแตตน ตงแตแรกเรมมนจะได

ตดอยในใจ มนจะไดเจรญงอกงาม แลวกฝงอย

ในใจตลอดเปนเวลานานใหเปนการเขาใจทถกตอง

ไปเสยตงแตทแรกเพราะมาเปนครนจะไดไมเสยใจ

ทหลง ครจะรจกทำตนใหเปนครทสมบรณแบบ

ไมสายเกนไปมนควรรตงแตแรกเรมเดมทอยางน

เหมอนกบวาเปนการหวานเมลดพชลงไปในจตใจ

สำหรบงอกงามขนมาเปนครทสมบรณแบบขอให

รบเอาไวในลกษณะอยางนกอนกได ถายงไมชอบ


ภาคเหนอตอนบน

โรงเรยนปาตาลบานธพทยา ลำพน เขต ๑

ภาคเหนอตอนลาง

โรงเรยนวดหวยเรยงใต พจตร เขต ๒

ภาคอสานตอนบน

โรงเรยนบานหนรอง ขอนแกน เขต ๕

ภาคอสานตอนลาง

โรงเรยนศรตระกลวทยา ศรสะเกษ เขต ๓

ภาคประตอสาน

โรงเรยนบานทาเลอนสามคค นครราชสมา เขต ๔

ภาคกลาง-ตะวนออก

โรงเรยนบานคลองมะนาว ตราด

ภาคตะวนตก-ใตตอนบน

โรงเรยนบานหนองจกยาว สพรรณบร เขต ๓

ภาคใตตอนลาง

โรงเรยนบานควนดนแดง สงขลา เขต ๒

ภาคเหนอตอนบน

โรงเรยนบานวนาหลวง แมฮองสอน เขต ๑ โรงเรยนสมาคมพยาบาลไทย นาน เขต ๒ โรงเรยนบานหวยไซ ลำพน เขต ๑ สำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต ๓ โรงเรยนอนบาลขนยวม แมฮองสอน เขต ๑ โรงเรยนวดเวฬวน เชยงใหม เขต ๔ โรงเรยนบานใหมสามคค ลำปาง เขต ๓ โรงเรยนบานดอนสบเปอ นาน เขต ๒ โรงเรยนบานหมอแปง แมฮองสอน เขต ๑ โรงเรยนทงหาราษฎรสามคควทยา เชยงราย เขต ๒ โรงเรยนแมอคอหลวง แมฮองสอน เขต ๑ โรงเรยนชมชนบานเชยงบาน พะเยา เขต๒โรงเรยนบานแคมะกอก เชยงใหม เขต ๕ โรงเรยนวดกอซาว พะเยา เขต ๒ โรงเรยนบานบงตน เชยงใหม เขต ๕ โรงเรยนบานวงตม ลำปาง เขต ๑

ภาคเหนอตอนลาง

โรงเรยนวดหางตลาด สโขทย เขต ๑ โรงเรยนบานใหมชยเจรญ พษณโลก เขต ๒ โรงเรยนบานเดนเหลก อตรดตถ เขต ๒ โรงเรยนบานทงมหาชย กำแพงเพชร เขต ๑ โรงเรยนวดทาขอย พจตร เขต ๑ โรงเรยนบานดงเสอเหลอง พจตร เขต ๑ โรงเรยนบานใดโพธ (เงน-ทองยอยอทศ) พจตร เขต ๑โรงเรยนบานเมองเกา พจตร เขต ๑ โรงเรยนบานโปงววแดง พจตร เขต ๒ โรงเรยนบานกลาง เพชรบรณ ๓ โรงเรยนวดหนองเขนง นครสวรรค เขต ๑ โรงเรยนนวมนทราชทศ มชฌม นครสวรรค เขต ๑ โรงเรยนอนบาลตากฟา นครสวรรค เขต ๓ โรงเรยนบานหมนเทพ ชยนาท เขต ๑

รายชอโรงเรยนในวารสารวถพทธฉบบท ๔

๘๐

ภาคอสานตอนบน

สำนกงานเขตพนทการศกษา ขอนแกน เขต ๕ โรงเรยนเมองเลย เลย เขต ๑ โรงเรยนชมชนไผลอม นครพนม เขต ๒ โรงเรยนบานนาเพยง นครพนม เขต ๒ โรงเรยนบานนาเดอ นครพนม เขต ๒ โรงเรยนบานดอนกลอย อดรธาน เขต ๑ โรงเรยนอนบาลเลย เลย เขต ๑ โรงเรยนบานโนนกง นครพนม เขต ๒ โรงเรยนบานเสยววทยา นครพนม เขต ๒ โรงเรยนสามหมอโนนทน ขอนแกน เขต ๒ โรงเรยนบานนาขาทา นครพนม เขต ๒ โรงเรยนบานนาดวทยา นครพนม เขต ๒ โรงเรยนบานโคกมนเหลาสวรรค อดรธาน เขต ๓ โรงเรยนบานบางปาหวาน สกลนคร เขต ๑ โรงเรยนบานหนองผอ หนองคาย เขต ๑ สำนกงานเขตพนทการศกษา นครพนม เขต ๑

ภาคอสานตอนลาง

โรงเรยนบานหนองแสง (หนองแสงราษฎรวทยา) มหาสารคาม เขต ๓ โรงเรยนบานทงแต ยโสธร เขต ๑ โรงเรยนบานหนองแวงใหญ รอยเอด เขต ๓ โรงเรยนบานนาเลา รอยเอด เขต ๓ โรงเรยนบานบงมะล ศรสะเกษ เขต ๔ โรงเรยนบานประทนอายอง สรนทร เขต ๑ โรงเรยนเชยงใหมประชานสรณ รอยเอด ๓โรงเรยนบานหนองแวง (โสวรรณวทยาคม) ศรสะเกษ เขต ๑ โรงเรยนบานนาแมด อบลราชธาน เขต ๒ โรงเรยนฆองชยวทยาคม กาฬสนธ เขต ๒ โรงเรยนบานหวชางโคกมวง มหาสารคาม เขต ๒ โรงเรยนบานคลอมตรภาพ ศรสะเกษ เขต ๑ โรงเรยนบานหนองแวง (โสวรรณวทยาคม) ศรสะเกษ เขต ๑ โรงเรยนบานเตย อบลราชธาน เขต ๑ ภาคประตอสาน

โรงเรยนบานโปรงแดงนำฉาสามคค นครราชสมา เขต ๕โรงเรยนบานฝายโบสถ นครราชสมา เขต ๕ โรงเรยนวดปอกแปก สระบร เขต ๑ โรงเรยนบานหงหอย นครพนม เขต ๒ โรงเรยนวดโพธระหต ลพบร เขต ๑ โรงเรยนบานหนองบนนาก นครราชสมา เขต ๒โรงเรยนอนบาลทาชางเฉลมพระเกยรต นครราชสมา เขต ๒สำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต ๓ โรงเรยนอนบาลมณราษฎรคาลย นครราชสมา เขต ๒โรงเรยนบานขามทะเลสอ นครราชสมา เขต ๕โรงเรยนอนพรรพต สระแกว เขต ๒ โรงเรยนคลองตาหมน ปราจนบร เขต ๒ โรงเรยนบานใหมหนองไทร สระแกว เขต ๒ โรงเรยนบานสระคณ บรรมย เขต ๑ โรงเรยนชมชนบานแชรออ สระแกว เขต ๒

ภาคกลาง-ตะวนออก

สำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชลบร เขต ๑

โรงเรยนวดแสนภมราวาส ฉะเชงเทรา เขต ๒ สำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาปทมธาน เขต ๒ โรงเรยนนครหลวงอดมรชตวทยา อยธยา เขต ๒ โรงเรยนวดลาดระโหง อยธยา เขต ๒ โรงเรยนวดเปรมประชากร ปทมธาน เขต ๑โรงเรยนอนบาลสงหบร สงหบร โรงเรยนวดลองกะเบา สงหบร โรงเรยนวดดอนดำรงธรรม ชลบร เขต ๓ โรงเรยนวดพระเงน (อศราวทยอปกรณ) นนทบร เขต ๒ โรงเรยนวดตาลเจดชอ อางทอง โรงเรยนวดขนซอง จนทบร เขต ๑ โรงเรยนกระทมรายฯ อางทอง โรงเรยนชมชนวดปราสาท อางทอง

ภาคตะวนตก-ใตตอนบน

โรงเรยนวดหนองกบ (ขนทองประชานเคราะห) ราชบร เขต ๒ โรงเรยนบานหนองหวา กาญจนบร เขต ๔ โรงเรยนวดเขารกษ กาญจนบร เขต ๒ โรงเรยนอนบาลสราษฎรธาน สราษฎรธาน เขต ๑ โรงเรยนวดวมลมรรคาราม ราชบร เขต ๑ สำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาประจวบครขนธ เขต ๒ โรงเรยนวดแกนจนทน สมทรสงคราม โรงเรยนบานหนองคาง ประจวบครขนธ เขต ๒ โรงเรยนวดปากนำ สพรรณบร เขต ๓ โรงเรยนวดหนองบว กาญจนบร เขต ๑ โรงเรยนบานยางหก ราชบร เขต ๒ โรงเรยนบานบอพระ สราษฎรธาน เขต ๓ โรงเรยนอนบาลวดไชยชมพลชนะสงคราม กาญจนบร เขต ๑โรงเรยนบานคอกชางพฒนา ประจวบครขนธ เขต ๒ โรงเรยนบานหนองตาเยน ประจวบครขนธ เขต ๒ โรงเรยนวดปทมวนาราม สพรรณบร เขต ๒

ภาคใตตอนลาง โรงเรยนวดธารนำฉา นครศรธรรมราช เขต ๔ โรงเรยนบานเกาะนก สงขลา เขต ๒ โรงเรยนเรยวราษฎรอทศ สงขลา เขต ๒ โรงเรยนวดโบราณสถต นราธวาส เขต ๒โรงเรยนวดทงเฟอ นครศรธรรมราช เขต ๑ โรงเรยนบานปาไผ นราธวาส เขต ๑ โรงเรยนบานจำปา นครศรธรรมราช เขต ๒ โรงเรยนวดควนกอ นครศรธรรมราช เขต ๒ โรงเรยนบานทบชาง พงงา เขต ๒โรงเรยนบานควนพระสาครนทร พทลง เขต ๒โรงเรยนอาวลก กระบโรงเรยนวดทรายขาว สงขลา เขต ๑ โรงเรยนยโป (รงวทยา) ยะลา เขต ๑ โรงเรยนบานบอพระ สราษฎรธาน เขต ๓โรงเรยนตำรวจตะเวรชายแดนชางกลปทมวนอนสรณ นครศรธรรมราช เขต ๒

โรงเรยนวดบางด ตรง เขต ๒

เล่ม ๔-๘ ภาคใต้ตอนล่าง ปี ๕๔ พฤษภาคม-สิงหาคม

Documents