สังกะสี และ แคดเมียม

สั�งกะสั� และ

แคดเมี�ยมี

สั�งกะสั�

สั�งกะสั� คือ ธาตุ�เคืมี�ที่��มี�หมีายเลขอะตุอมี 30 และสั�ญล�กษณ์�คือ Zn สั�งกะสั�อย��ในตุารางธาตุ�หมี�� 12 ชื่�อในภาษาอ�งกฤษมีาจากภาษาเยอรมี�นว่�า Zink

คื�ณ์สัมีบั�ตุ'สั�งกะสั�● เป็)นโลหะที่��คื�อนข+างอ�อน มี�สั�เที่าเง'น●● เป็ราะ ●น,าคืว่ามีร+อนและ

น,าไฟฟ/าได้+ด้�● จ�ด้เด้อด้ตุ,�า ระเหย● เป็)น

ไอง�าย● ไว่ตุ�อป็ฏิ'ก'ร'ยา ที่,าป็ฏิ'ก'ร'ยาก�บัน,2าและ

ออกซิ'เจนอย�างชื่+าๆ แตุ�ที่,าป็ฏิ'ก'ร'ยาก�บักรด้ อย�างร�นแรง ได้+แก5สัไฮโด้รเจน

● เมี�ออย��ในสัภาพหลอมีเหลว่จะไหลคืล�อง ไมี� หด้ตุ�ว่ เมี�อเย8นลงจะเป็)นของแข8ง

แหล�งที่��พบสั�งกะสั�

แร�สั�งกะสั�พบัมีากที่�� อ,าเภอแมี�สัอด้ จ�งหว่�ด้ตุาก น�บัเป็)นแหล�งที่��ใหญ�ที่��สั�ด้ในเอเชื่�ยตุะว่�นออกเฉี�ยงใตุ+ แร�สั�งกะสั�ที่��พบัสั�ว่นใหญ�จะเป็)นสั�งกะสั�ซิ'ล'เกตุ ได้+แก� แร�เฮมี'มีอร�ไฟตุ� (Zn4(Si2O7)(OH)2(H2O)) แร�สัมี'ที่ซิอไนที่� (ZnCO3) และแร�ซิ'งไคืด้� (ZnO) สั�ว่นแร�สั�งกะสั�ที่��พบัมีากที่��สั�ด้ในโลกคือ แร�สัฟาเลอไรด้� (ZnS)

การถล�งแร�สั�งกะสั�ใชื่+ว่'ธ�การเผาในอากาศเพ�อป็ล��ยนเป็)นสัารป็ระกอบั ออกไซิด้� แล+ว่ถล�งที่��คืว่ามีร+อน 1100 oC โด้ยใชื่+คืาร�บัอนหรอคืาร�บัอนมีอนอกไซิด้�เป็)นตุ�ว่ร�ด้'ว่ซิ� ด้�งน�2

ZnO(s) + C(s) ------> Zn (l) + CO (g)ZnO(s) + CO(g) ------> Zn (l) + CO2(g)

สั�งกะสั�ที่��ถล�งได้+อย��ในร�ป็ของเหลว่ที่��ไมี�บัร'สั�ที่ธ'= คืาร�บัอนได้ออกไซิด้�จ>งที่,าป็ฏิ'ก'ร'ยาก�บั คืาร�บัอนกลายเป็)น คืาร�บัอนมีอนอกไซิด้�ซิ>�งสัามีารถน,ากล�บัมีาใชื่+ได้+อ�กCO2(g) + C (s) --------> 2CO (g)

การถล�งสั�งกะสั�ที่��มี�สั�นแร�แฮมี�มีอไพต์�เร��มีจากกการน าแร�

เปี"ยกมีาบดจนละเอ�ยดแล#วให#ที่ าปีฏิ�ก�ร�ยาก�บกรดซั�ลฟวร�ก เก�ดเปี*นสัารปีระกอบ ZnSO4 ต์�อจากน�+นปีร�บสัภาพสัารละลายให#เปี*นกลางด#วยห�นปี-นหร.อปี-นขาว แล#วกรองเพ.�อแยกกาก ออกจากสัารละลาย แต์� ZnSO4 ที่��ละลายอย-�ในสัารละลายย�งไมี�บร�สั�ที่ธิ์�1 เน.�องจากมี�เกล.อของโลหะ แคดเมี�ยมี พลวง และที่องแดงผสัมีอย-� จ4งต์#องก าจ�ดไอออนเหล�าน�+ออกโดยการเต์�มีสั�งกะสั�ลงไปี จะได#ต์ะกอนของ แคดเมี�ยมี พลวงและที่องแดง

ด�งปีฏิ�ก�ร�ยาZn(s) + CdSO4(aq) ----> ZnSO4 (aq) + Cd(s)

3Zn(s) + Sb2(SO4)3(aq) ----> 3ZnSO4 (aq) + 2Sb(s)

Zn(s) + CuSO4 (aq) -----> ZnSO4 (aq) + Cu(s)

ZnSO4 ที่��ได้+จะถ�กสั�งไป็ย�งโรงแยกสัารด้+ว่ยกระแสัไฟฟ/าตุ�อไป็

เมี.�อผ�านไฟฟ5ากระแกต์รงในสัารละลาย ZnSO4

จะเก�ดปีฏิ�ก�ร�ยาด�งน�+ ที่��แคโที่ด : Zn2+(aq) + 2e- ----> Zn(s) ที่��แอโนด : H2O (l) ----> 2H++ 1/2O2(g) + 2e-

ปีฏิ�ก�ร�ยารวมี : Zn2+(aq) + H2O(l)----> 2H+ + 1/2O2(g)+2e-

พบว�าได#โลหะสั�งกะสั�เกาะอย-�ที่��ข�+วแคโที่ดและแก6สัออกซั�เจนเก�ดข4+นที่��ข�+วแอโนด

การแยกสัารละลาย ZnSO4 ด#วยกระแสัไฟฟ5า

1. อ�ตุสัาหกรรมีแผ�นเหล8กชื่�บั ลว่ด้เหล8กชื่�บัสั�งกะสั�2. ภาชื่นะ เคืร�องป็ระด้�บั ที่��จ�บัป็ระตุ�3.กล�องถ�านไฟฉีาย4.สัารป็ระกอบัออกไซิด้�ของสั�งกะสั�

ใชื่+ใน อ�ตุสัาหกรรมียาง สั� เคืร�องสั,าอางและอาหารสั�ตุว่�

ปีระโยชน�ของสั�งกะสั�

แคดเมี�ยมี

แคืด้เมี�ยมี คือ ธาตุ�เคืมี�ที่��มี�หมีายเลขอะตุอมี 48 และสั�ญล�กษณ์�คือ Cd แคืด้เมี�ยมีเป็)นโลหะที่รานซิ'ชื่�นสั�ขาว่-ฟ/า เป็)นธาตุ�มี�พ'ษ ในธรรมีชื่าตุ'พบัอย��ในแร�สั�งกะสั�

ค�ณสัมีบ�ต์�ของแคดเมี�ยมี

โลหะแคืด้เมี�ยมีมี�สั�เที่าเง'น จ�ด้เป็)นโลหะอ�อน ง�ายตุ�อกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกพ'ษ(เก'ด้โรคือ'โตุ-อ'ไตุ) ไมี�คืว่รได้+ร�บัฝุ่�@นแคืด้เมี�ยมี

เก'น 0.01 มี'ลล'กร�มีตุ�อล�กบัาศก�เมีตุร นานเป็)ฯเว่ลา40 ชื่��ว่โมีงตุ�อสั�ป็ด้าห� เพราะจะที่,าให+เป็)นอ�นตุรายได้+

สัามีารถที่,าป็ฏิ'ก'ร'ยาก�บัแก5สัออกซิ'เจน และที่,า ป็ฏิ'ก'ร'ยาก�บักรด้ แตุ�ไมี�ที่,าป็ฏิ'ก'ร'ยาก�บัเบัสั  ใชื่+

เคืลอบัโลหะที่��เก'ด้การผ�กร�อนเหมีอนสั�งกะสั� ใชื่+ที่,าข�2ว่ไฟฟ/าในเซิลล�น'กเก'ล- แคืด้เมี�ยมี โลหะแคืด้เมี�ยมี

ด้�ด้ซิ�บัน'ว่ตุรอนได้+ด้� จ>งใชื่+เป็)นแที่�งคืว่บัคื�มีการเก'ด้ ป็ฏิ'ก'ร'ยาฟBชื่ชื่�นในเตุาป็ฏิ'กรณ์� โลหะผสัมีของ

แคืด้เมี�ยมีจะมี�จ�ด้หลอมีเหลว่ตุ,�า

แหล�งที่��พบแคดเมี�ยมีแร�สั�งกะสั�พบัมีากที่�� อ,าเภอ

แมี�สัอด้ จ�งหว่�ด้ตุาก น�บัเป็)นแหล�งที่��ใหญ�ที่��สั�ด้ในเอเชื่�ยตุะว่�นออกเฉี�ยงใตุ+ แร�สั�งกะสั�ที่��พบัสั�ว่นใหญ�จะเป็)นสั�งกะสั�ซิ'ล'เกตุ ได้+แก� แร�เฮมี'มีอร�ไฟตุ� (Zn4(Si2O7)(OH)2(H2O)) แร�สัมี'ที่ซิอไนที่� (ZnCO3) และแร�ซิ'งไคืด้� (ZnO) สั�ว่นแร�สั�งกะสั�ที่��พบัมีากที่��สั�ด้ในโลก คือ แร�สัฟาเลอไรด้� (ZnS)

การถล�งแคดเมี�ยมี

ปีระโยชน�ของแคดเมี�ยมี1. – อ�ตุสัาหกรรมีผล'ตุเซิลล�น'กเก'ลแคืด้เมี�ยมี2. ใชื่+เคืลอบัเหล8กกล+า ที่องแด้งป็/องก�นโลหะการผ�กร�อน3. ที่,าสั�ในอ�ตุสัาหกรรมีพลาสัตุ'ก เซิรามี'กสั�

แบบฝึ:กห�ด

ต์อนที่�� 1 ให#น�กเร�ยนใสั�เคร.�องหมีาย (/) หน#า ข#อความีที่��ถ-กต์#องและใสั� เคร.�องหมีาย (X)

หน#าข#อความีที่��ผ�ด______ 1. สั�งกะสั�คือแร�______ 2. แร�สั�งกะสั�ที่��จ�งหว่�ด้ตุากเป็)นแหล�งที่��ใหญ�

ที่��สั�ด้ในเอเชื่�ย ตุะว่�นออกเฉี�ยงใตุ+______ 3. สั�งกะสั�เป็)นโลหะที่��มี�สั�เที่าเง'น เป็ราะ และ

เป็)นโลหะที่�� คื�อนข+างอ�อน สัามีารถน,าไฟฟ/าได้+ด้� ______ 4. สั�งกะสั�มี�จ�ด้เด้อด้สั�ง ______ 5. สั�งกะสั�สั�ว่นใหญ�เป็)นสั�งกะสั�ซิ'ล'เกตุ

ต์อนที่�� 2 ให#น�กเร�ยนต์อบค าถามีต์�อไปีน�+

1. แคืด้เมี�ยมี (Cd) ก�อให+เก'ด้โรคื.....................................................2. แคืด้เมี�ยมีเป็)นสัารพ'ษไมี�คืว่รได้+ร�บัฝุ่�@นแคืด้เมี�ยมีเก'น...................... มี'ลล'กร�มีตุ�อล�กบัาศก�เมีตุร นาน

เป็)นเว่ลา 40 ชื่��ว่โมีงตุ�อสั�ป็ด้าห�3.สั�งกะสั�ที่��พบัมีากที่��สั�ด้ในโลกคือ......................................................4. การถล�งสั�งกะสั�จะใชื่+ว่'ธ�เผาในอากาศเพ�อเป็ล��ยน

เป็)นสัารป็ระกอบัออกไซิด้� จากน�2นถล�งที่��คืว่ามีร+อน.................................องศาเซิลเซิ�ยสั5. เมี�อน,าแร�เป็Cยกมีาบัด้ละเอ�ยด้ แล+ว่ที่,าป็ฏิ'ก'ร'ยา

ก�บักรด้ซิ�ลฟBว่ร'ก เก'ด้เป็)นสัารป็ระกอบั..................................

เฉลย ต์อนที่�� 1 ให#น�กเร�ยนใสั�เคร.�องหมีาย (/) หน#าข#อความีที่��ถ-กต์#องและใสั�

เคร.�องหมีาย (X) หน#าข#อความีที่��ผ�ด___×___ 1. สั�งกะสั�คือแร�___/___ 2. แร�สั�งกะสั�ที่��จ�งหว่�ด้ตุากเป็)นแหล�งที่��ใหญ�ที่��สั�ด้ในเอเชื่�ยตุะว่�นออกเฉี�ยงใตุ+___/___ 3. สั�งกะสั�เป็)นโลหะที่��มี�สั�เที่าเง'น เป็ราะ และเป็)นโลหะที่��คื�อนข+างอ�อนสัามีารถน,าไฟฟ/าได้+ด้�___×___ 4. สั�งกะสั�มี�จ�ด้เด้อด้สั�ง___/___ 5. สั�งกะสั�สั�ว่นใหญ�เป็)นสั�งกะสั�ซิ'ล'เกตุ

ต์อนที่�� 2 ให#น�กเร�ยนต์อบค าถามีต์�อไปีน�+

1. แคืด้เมี�ยมี (Cd) ก�อให+เก'ด้โรคื โรคอ�โต์-อ�ไต์2. แคืด้เมี�ยมีเป็)นสัารพ'ษไมี�คืว่รได้+ร�บัฝุ่�@นแคืด้เมี�ยมีเก'น 0.01 มี'ลล'กร�มีตุ�อ

ล�กบัาศก�เมีตุร นานเป็)นเว่ลา 40 ชื่��ว่โมีงตุ�อสั�ป็ด้าห�3.สั�งกะสั�ที่��พบัมีากที่��สั�ด้ในโลกคือ อ าเภอแมี�สัอด จ�งหว�ดต์าก 4. การถล�งสั�งกะสั�จะใชื่+ว่'ธ�เผาในอากาศเพ�อเป็ล��ยนเป็)นสัารป็ระกอบัออกไซิด้� จากน�2นถล�งที่��คืว่ามีร+อน 1,100องศาเซิลเซิ�ยสั5. เมี�อน,าแร�เป็Cยกมีาบัด้ละเอ�ยด้ แล+ว่ที่,าป็ฏิ'ก'ร'ยาก�บักรด้ซิ�ลฟBว่ร'ก เก'ด้เป็)นสัารป็ระกอบัZnSO4

https://www.google.co.th/search?q

http://chemistconfused.blogspot.com

http://www.legendnews.net/index

https://www.google.co.th/search?q

http://chemistconfused.blogspot.com

http://www.legendnews.net/index

แหล�งอ#างอ�ง

สัมีาช�กกล��มี

1.นายพ'ที่�กษ� ล,าพ�น เลขที่�� 52.นายสัามีารถ เยเซิอะ เลขที่�� 123.นางสัาว่ณ์'ชื่าภ�ที่ร ตุ'Dบัอ+าย เลขที่�� 234.นางสัาว่ฐิ'ตุาภา จ�นตุ5ะคืาด้ เลขที่�� 305.นางสัาว่กมีลพรรณ์ กาละว่งคื� เลขที่�� 35

ชื่�2นมี�ธยมีศ>กษาป็Cที่�� 6/1

ค�ณคร-แสังหล#า ค าหมี�+นเสันอ

รายว�ชาเคมี� 5 ว30225 โรงเร�ยนเช�ยงของ

ว�ที่ยาคมี ภาคเร�ยนที่�� 1 ปี"การ ศึ4กษา 2557