เศรษฐกิจไทย หลังสงครามโลก ค.ศ. 1950 - 1995 (พ.ศ. 2493 - 2538)

เศรษฐกิ�จไทย หลั�งสงครามโลักิ ค.ศ.

1950 - 1995(พ.ศ. 2493 - 2538)

1

เอกิสารอ�างอ�ง• James Ingram: Economic Change in

Thailand during1850- 1970, Chs. 11, 12

• Chris Dixon: The Thai Economy: Uneven Development and Internationalisation, Chs. 3, 4

2

เอกิสารอ�างอ�ง• Peter Warr (ed.) (2005), Thailand Beyond the

Crisis Ch.1

• อ�มมาร สยามวาลัา (2541), “เศรษฐกิ�จไทย: 50 ปี�ของกิารขยายตั�ว”, ความร��นั้� นั้ส!าค�ญย�#งใหญ%

• นั้�รมลั ส&ธรรมกิ�จ (2551), ส�งคมกิ�บเศรษฐกิ�จ กิรณี*ศ+กิษาปีระเทศไทย

2500 2545( – ) บทท*# 53

ช่%วงหลั�งสงครามโลักิคร� งท*# 2(1939 – 1945) แลัะกิ%อนั้ว�กิฤตักิารณี0เศรษฐกิ�จปี� 1997 สามารถแบ%งได้�เปี3นั้ 4 ย&ค ตัามกิารเปีลั*#ยนั้แปีลังท*#ส!าค�ญทางเศรษฐกิ�จ

4

ย&คท*# 1 : ฟื้5 นั้ตั�วหลั�งสงคราม (ค.ศ . 1946 – 1957 พ.ศ - . 2489 2500) ย&คท*# 2 : เร�#มความราบร7#นั้ (ค.ศ . 1958 -1972 พ.ศ - . 2501 2515) ย&คท*# 3 : ฝ่9าคลั7#นั้ลัมมรส&ม (ค.ศ . 1973 -1985 พ.ศ - . 2516 2528) ย&คท*# 4 : กิระช่& %มกิระช่วย (ค.ศ . 1986 -1995 พ.ศ - . 2529 2538)

5

ปี:จจ�ยท*#ม*ผลักิระทบตั%อเศรษฐกิ�จไทย

• ทร�พยากิรธรรมช่าตั�• ทร�พยากิรมนั้&ษย0• เทคโนั้โลัย*• เศรษฐกิ�จโลักิ• นั้โยบายเศรษฐกิ�จ• สถานั้กิารณี0กิารเม7อง

6

นั้ายกิร�ฐมนั้ตัร*ของไทยในั้ช่%วงเวลัานั้*

•2481 – 2487 : จอมพลั ปี . พ�บ�ลัสงคราม (สงครามโลักิคร� งท*# 2 :

24822488

•2487 – 2490 : พ�นั้ตัร*ควง อภั�ยวงศ0 , นั้ายทว* บ&ณียเกิตั& , ม.ร.ว .เสนั้*ย0 ปีราโมช่ , ศ . ด้ร . ปีร*ด้* พนั้มยงค0 , พลัเร7อตัร* ถว�ลัย0 ธ!ารงนั้าวาสว�สด้�= (เร�#มม*ร�ฐปีระหาร)

7

นั้ายกิร�ฐมนั้ตัร*ของไทยในั้ช่%วงเวลัานั้*

• 2490 2494– : พ�นั้ตัร* ควง อภั�ยวงศ0

•2494 – 2500 : จอมพลั ปี . พ�บ�ลัสงคราม (มาจากิกิารร�ฐปีระหาร)

• 25002501 : นั้ายพจนั้0 สารส�นั้ , จอมพลัถนั้อม กิ�ตัตั�ขจร

• 25022506 : จอมพลัสฤษด้�= ธนั้ะร�ช่ตั0 (มาจากิกิารร�ฐปีระหาร)

8

นั้ายกิร�ฐมนั้ตัร*ของไทยในั้ช่%วงเวลัานั้*

• 2506 2516– : จอมพลัถนั้อม กิ�ตัตั�ขจร

•2516 – 2520 : ศ . ส�ญญา ธรรมศ�กิด้�= , ม.ร.ว . เสนั้*ย0 ปีราโมช่ , ม.ร.ว . ค+กิฤทธ�= ปีราโมช่ , นั้ายธานั้�นั้ทร0 กิร�ยว�เช่*ยร

• 25202523 : พลัเอกิ เกิร*ยงศ�กิด้�= ช่มะนั้�นั้ทนั้0 (มาจากิกิารร�ฐปีระหาร)

9

นั้ายกิร�ฐมนั้ตัร*ของไทยในั้ช่%วงเวลัานั้*

• 2532 2531– : พลัเอกิ เปีรม ตั�ณีส�ลัานั้นั้ท0

• 25312534 : พลัเอกิ ช่าตั�ช่าย ช่&ณีหว�ณี

• 2534 2535– : นั้ายอานั้�นั้ท0 ปี:ณียารช่&นั้ (มาจากิกิารร�ฐปีระหาร)

10

นั้ายกิร�ฐมนั้ตัร*ของไทยในั้ช่%วงเวลัานั้*

• 2535 2538– : นั้ายช่วนั้ หลั*กิภั�ย

• 25382539 : นั้ายบรรหาร ศ�ลัปีอาช่า

• 25392540 : พลัเอกิ ช่วลั�ตั ยงใจย&ทธ

• 2540 2544– : นั้ายช่วนั้ หลั*กิภั�ย

11

ย&คท*# 1 + 2:ฟื้5 นั้ตั�วหลั�งสงคราม เร�#มความราบ

ร7#นั้ (1946-1972) ผลักิระทบจากิ WW2 :

ส�นั้ค�าขาด้แคลันั้ อ�ตัราเง�นั้เฟื้>อส�งมากิ แทบไม%เหลั7อท&นั้ส!ารองระหว%างปีระเทศ

12

ฟื้5 นั้ตั�วหลั�งสงคราม เร�#มความราบร7#นั้ (1946-1972)

ผลักิระทบจากิ WW2 : แพ�สงคราม ตั�องช่ด้ใช่�ส�มพ�นั้ธม�ตัรด้�วยข�าว 2 ลั�านั้ตั�นั้

เกิ?บภัาษ*จากิข�าวโด้ยใช่�ระบบอ�ตัราแลักิเปีลั*#ยนั้หลัายอ�ตัรา แลัะตั%อมาใช่�เกิ?บ พร*เม*#ยมข�าว“ ”

13

ฟื้5 นั้ตั�วหลั�งสงคราม เร�#มความราบร7#นั้ (1946-1972)

ฟื้5 นั้ตั�วได้�เร?วเพราะกิารส%งออกิ โด้ยข�าวแลัะยางเปี3นั้ท*#ตั�องกิารมากิในั้โลักิ เนั้7#องจากิเกิ�ด้สงครามเกิาหลั*ในั้ตั�นั้ทศวรรษ 1950’s

14

ลั�กิษณีะกิารฟื้5 นั้ตั�ว กิารเจร�ญเตั�บโตัทางเศรษฐกิ�จ

ส�งถ+งปี�ลัะ 6.6% ในั้ช่%วง 1951-1969 (เร�#มม*สถ�ตั�บ�ญช่*รายได้�ปีระช่าช่าตั�) อ�ตัราเง�นั้เฟื้>อตั!#า ~ 2% ตั%อปี�

15

ฟื้5 นั้ตั�วหลั�งสงคราม เร�#มความราบร7#นั้ (1946-1972)

Period Real GDP Real GDP growth

growth per capita

1951-1986 (Pre-boom) 6.5% 3.9%1987-1996 (Boom)1997-1998 (Crisis)1999-2003 (Post-crisis)Whole period 1951-2003

16

Period Real GDP Real GDP growth

growth per capita

1951-1986 (Pre-boom) 6.5% 3.9%1987-1996 (Boom) 9.2% 8.0%1997-1998 (Crisis) -6.1% -7.1%1999-2003 (Post-crisis) 4.0% 3.3%Whole period 1951-2003 6.2% 4.2%

17

Period Real GDP Real GDP growth Population

growth per capita growth

1951-1986 (Pre-boom) 6.5% 3.9% 2.6%1987-1996 (Boom) 9.2% 8.0% 1.2%1997-1998 (Crisis) -6.1% -7.1% 1.0%1999-2003 (Post-crisis) 4.0% 3.3% 0.7%Whole period 1951-2003 6.2% 4.2% 2.0%

18

ปีระช่ากิร : 20 ลั�านั้คนั้ในั้ปี� 1951 35 ลั�านั้คนั้ในั้ปี� 1969 ขยายตั�วปี�ลัะ 3.1% (ค%อนั้ข�างส�ง : baby boom)

รายได้�ตั%อห�วเพ�#มปี�ลัะ 3%19

ฟื้5 นั้ตั�วหลั�งสงคราม เร�#มความราบร7#นั้ (1946-1972)

0.0

10.0

20.0

30.0

40.0

50.0

60.0

70.0

0.0%

0.5%

1.0%

1.5%

2.0%

2.5%

3.0%

3.5%

Population (mill.)

Population growth

20

19.622.8

26.631.2

36.341.3

46.350.6

54.658.3

61.464.2

3.0%3.1%3.2%

3.0%

2.6%2.3%

1.8%1.5%

1.3%1.0%

0.9%

0.0

10.0

20.0

30.0

40.0

50.0

60.0

70.0

0.0%

0.5%

1.0%

1.5%

2.0%

2.5%

3.0%

3.5%

Population (mill.)

Population growth

21

กิารส%งออกิหลัากิหลัายช่นั้�ด้มากิข+ นั้ พ7ช่ใหม% เช่%นั้ ข�าวโพด้ ม�นั้ส!าปีะหลั�ง

กิารนั้!าเข�าส�นั้ค�าอ&ตัสาหกิรรม (โด้ยเฉพาะส�นั้ค�าท&นั้ ) เพ�#มอย%างเร?ว

ขาด้ด้&ลักิารค�าแลัะบ�ญช่*เด้�นั้สะพ�ด้ตั%อเนั้7#องตั� งแตั%ปีลัายทศวรรษ 1950’s

22

ฟื้5 นั้ตั�วหลั�งสงคราม เร�#มความราบร7#นั้ (1946-1972)

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

1950 1952 1954 1956 1958 1960 1962 1964 1966 1968 1970

Share of 4 exports (rice, rubber, tin, teak) Share of rice

23

-12,000

-10,000

-8,000

-6,000

-4,000

-2,000

0

2,000

4,000

6,000

1951 1954 1957 1960 1963 1966 1969

Merchandise tradebalance

Service tradebalance

Current accountbalance

24

ตั� งแตั%ปี� 1963 กิารลังท&นั้ในั้ปีระเทศม*ม�ลัค%ามากิกิว%ากิารส%งออกิ ไม%จร�งอ*กิตั%อไปี ว%ากิารลัด้ส%งออกิ

ท!าให�กิารนั้!าเข�าลัด้ลัง บ�ญช่*ช่!าระเง�นั้ม*ปี:ญหามากิข+ นั้ เม7#อส%งออกิลัด้

กิารลังท&นั้ในั้ปีระเทศท!าให�กิารนั้!าเข�าเพ�#มข+ นั้แลัะกิารค�าขาด้ด้&ลั

25

ฟื้5 นั้ตั�วหลั�งสงคราม เร�#มความราบร7#นั้ (1946-1972)

26

โครงสร�างเศรษฐกิ�จเปีลั*#ยนั้มากิ: ส�ด้ส%วนั้เกิษตัรในั้ GDP ลัด้ลังตั%อเนั้7#อง

ส�ด้ส%วนั้อ&ตัสาหกิรรมเพ�#มอย%างเร?ว1951

1968

เกิษตัร 50 32%อ&ตัสาหกิรรม 18% 31%บร�กิาร 32% 37%

27

ฟื้5 นั้ตั�วหลั�งสงคราม เร�#มความราบร7#นั้ (1946-1972)

เกิษตัรกิ?ย�งส!าค�ญในั้ด้�านั้แรงงานั้ (80% ของกิ!าลั�งแรงงานั้ ) แลัะกิารส%งออกิ

ปีลั�กิพ7ช่ใหม%มากิข+ นั้: ข�าวโพด้ ม�นั้ส!าปีะหลั�ง ข�าวฟื้9าง ถ�#วเหลั7อง

จากิเด้�ม: ข�าว ยาง อ�อย แลัะฝ่>าย

28

ฟื้5 นั้ตั�วหลั�งสงคราม เร�#มความราบร7#นั้ (1946-1972)

ข�าว: ผลัผลั�ตัตั%อไร%ลัด้ลังตัลัอด้เปี3นั้เวลัาหลัายปี� เพราะกิารขยายพ7 นั้ท*#นั้อกิเขตัช่ลัปีระทานั้ แตั%ผลัผลั�ตัตั%อไร%กิลั�บส�งข+ นั้ในั้ทศวรรษ 1960’s เพราะกิารขยายเขตัช่ลัปีระทานั้ กิารปีร�บปีร&งพ�นั้ธ&0พ7ช่ แลัะกิารใช่�เคร7#องจ�กิร (ควายเหลั?กิ)

29

ฟื้5 นั้ตั�วหลั�งสงคราม เร�#มความราบร7#นั้ (1946-1972)

ปีระเด้?นั้ถกิเถ*ยงเกิ*#ยวกิ�บนั้โยบายเกิ?บภัาษ*ส%งออกิข�าว (พร*เม*#ยมข�าว Rice Premium )ระหว%างปี� 1955 แลัะกิลัางทศวรรษ 1980’s .......ยกิเลั�กิไปีในั้ท*#ส&ด้

30

ฟื้5 นั้ตั�วหลั�งสงคราม เร�#มความราบร7#นั้ (1946-1972)

ข�อด้*ของพร*เม*#ยมข�าว: รายได้�เข�าร�ฐ ช่%วยให�เง�นั้เฟื้>อตั!#า ส%งเสร�มให�เกิษตัรกิรห�นั้ไปีปีลั�กิพ7ช่

อ7#นั้นั้อกิจากิข�าว เพ�#มราคาส%งออกิข�าว (อ!านั้าจในั้

ตัลัาด้โลักิ) ลัด้กิ!าไรส%วนั้เกิ�นั้ของพ%อค�าคนั้กิลัาง31

ฟื้5 นั้ตั�วหลั�งสงคราม เร�#มความราบร7#นั้ (1946-1972)

ข�อเส*ยของพร*เม*#ยมข�าว: กิด้ราคาแลัะรายได้�ของช่าวนั้า ลัด้แรงจ�งใจในั้กิารปีร�บปีร&ง

ผลัผลั�ตั ท!าให�ราคาข�าวในั้ปีระเทศผ�นั้ผวนั้

32

ฟื้5 นั้ตั�วหลั�งสงคราม เร�#มความราบร7#นั้ (1946-1972)

พ7ช่เศรษฐกิ�จอ7#นั้ๆ: ขยายพ7 นั้ท*#เกิษตัรได้�เพราะถนั้นั้ใหม%

เช่7#อมช่นั้บท ผลั�ตัแยกิตัามภัาค : ปีอกิระเจาในั้อ*สานั้

ข�าวโพด้ในั้ภัาคกิลัาง ยางในั้ภัาคใตั� เกิษตัรกิรรายย%อยตัอบสนั้องเร?วตั%อ

ราคา33

ฟื้5 นั้ตั�วหลั�งสงคราม เร�#มความราบร7#นั้ (1946-1972)

พ7ช่เศรษฐกิ�จอ7#นั้ๆ: ผลั�ตัเพ7#อส%งออกิส%วนั้ใหญ% (ราคายาง

ส�งข+ นั้ช่%วงสงครามเกิาหลั*ในั้ทศวรรษ 1950’s)

ช่%วยเพ�#มท*#มาของเง�นั้ตัราตั%างปีระเทศ พ7ช่ใหม% + ย�งปีลั�กิข�าวอย�% เพราะเหตั&ผลั

ทางว�ฒนั้ธรรมแลัะลัด้ความเส*#ยง34

ฟื้5 นั้ตั�วหลั�งสงคราม เร�#มความราบร7#นั้ (1946-1972)

ในั้ช่%วงตั�นั้ 1950’s ร�ฐบาลัเพ�#มบทบาทลังท&นั้ในั้ร�ฐว�สาหกิ�จ (ส�#งทอ กิระด้าษ แกิ�ว นั้! าตัาลั ........) แรงจ�งใจ/ว�ตัถ&ปีระสงค0 3 ปีระกิาร:

จ!ากิ�ด้อ�ทธ�พลัของคนั้จ*นั้ร�ฐบาลัจ!าเปี3นั้ตั�องร�เร�#มเพ7#อพ�ฒนั้า

อ&ตัสาหกิรรมปีระโยช่นั้0ส%วนั้ตั�วของคนั้ในั้ร�ฐบาลั

35

ฟื้5 นั้ตั�วหลั�งสงคราม เร�#มความราบร7#นั้ (1946-1972)

ในั้ช่%วงตั�นั้ 1950’s ร�ฐบาลั จอมพลั ปี .พ�บ�ลัสงครามเพ�#มบทบาทลังท&นั้ในั้ร�ฐว�สาหกิ�จ (ส�#งทอ กิระด้าษ แกิ�ว นั้! าตัาลั กิระสอบ ........) โด้ยม* บร�”ษ�ทส%งเสร�มเศรษฐกิ�จ เปี3นั้ ” holding company

ร�ฐว�สาหกิ�จส%วนั้ใหญ%ไร�ปีระส�ทธ�ภัาพแลัะขาด้ท&นั้

36

ฟื้5 นั้ตั�วหลั�งสงคราม เร�#มความราบร7#นั้ (1946-1972)

ร�ฐบาลัจอมพลัสฤษด้�= ธนั้ะร�ช่ตั0 (1958-63) นั้โยบายเปีลั*#ยนั้เปี3นั้กิารสนั้�บสนั้&นั้ให�เอกิช่นั้ลังท&นั้ในั้โรงงานั้ ร�ฐบาลัลังท&นั้เฉพาะโครงสร�างพ7 นั้ฐานั้ (infrastructure) เช่%นั้ ไฟื้ฟื้>า ถนั้นั้ โทรคมนั้าคม แลัะกิารส%งเสร�ม (promotion)

37

ฟื้5 นั้ตั�วหลั�งสงคราม เร�#มความราบร7#นั้ (1946-1972)

ร�ฐบาลัจอมพลัสฤษด้�= ธนั้ะร�ช่ตั0 (1959 -63) เปี3นั้จ&ด้เร�#มของกิารปีฏิ�ร�ปีนั้โยบายเศรษฐกิ�จ โด้ยม* ด้ร . ปีDวย อ+Eงภัากิรณี0เปี3นั้ตั�วจ�กิรส!าค�ญ

สถาบ�นั้ใหม%: สภัาพ�ฒนั้าฯ สนั้ง . ส%งเสร�มกิารลังท&นั้ (BOI) ส!านั้�กิงบปีระมาณี แลัะส!านั้�กิงานั้เศรษฐกิ�จกิารคลั�ง

38

ฟื้5 นั้ตั�วหลั�งสงคราม เร�#มความราบร7#นั้ (1946-1972)

ทหาร-ข�าราช่กิาร-นั้�กิธ&รกิ�จจ*นั้ ส�มพ�นั้ธ0ใกิลั�ช่�ด้ข+ นั้ แลัะเอ7 อปีระโยช่นั้0ให�กิ�นั้

คอร�ปีช่�#นั้กิ�บเศรษฐกิ�จท*#ขยายตั�วได้�ตั%อเนั้7#อง

39

ฟื้5 นั้ตั�วหลั�งสงคราม เร�#มความราบร7#นั้ (1946-1972)

ภัาษ*นั้!าเข�าแลัะกิารส%งเสร�มกิารลังท&นั้ กิารขยายตั�วส�งในั้สาขาอ&ตัสาหกิรรม: 15% ของ GDP ในั้ปี� 1968 โด้ยโรงงานั้ส%วนั้ใหญ%เปี3นั้กิารแปีรร�ปีอาหาร แลัะส�นั้ค�าผ��บร�โภัค

40

ฟื้5 นั้ตั�วหลั�งสงคราม เร�#มความราบร7#นั้ (1946-1972)

ส!านั้�กิงานั้คณีะกิรรมกิารส%งเสร�มกิารลังท&นั้ (Board of Investment หร7อ BOI) กิ%อตั� งในั้ปี� 1959

กิารส%งเสร�มโด้ยให�ส�ทธ�ปีระโยช่นั้0: ยกิเว�นั้ภัาษ*นั้!าเข�า/กิารค�า/กิ!าไร ตั%างช่าตั�นั้!าเข�าช่%างแลัะซื้7 อท*#ด้�นั้ได้� ไม%ม*กิารแข%งข�นั้จากิร�ฐ

ในั้ช่%วงแรกิม�กิจะส%งเสร�มอ&ตัสาหกิรรมท*#ผลั�ตัทด้แทนั้กิารนั้!าเข�า 41

ฟื้5 นั้ตั�วหลั�งสงคราม เร�#มความราบร7#นั้ (1946-1972)

เพ�#มอ�ตัราภัาษ*นั้!าเข�าเพ7#อค&�มครองอ&ตัสาหกิรรมในั้ปีระเทศแลัะรายได้�เข�าร�ฐ

อ�ตัราภัาษ*ส�งส!าหร�บส�นั้ค�าผ��บร�โภัค (ส!าเร?จร�ปี ) แลัะอ�ตัราตั!#าส!าหร�บส�นั้ค�าท&นั้ “effective” rates of protection ส!าหร�บส�นั้ค�าส!าเร?จร�ปีย�#งส�งกิว%า 42

ฟื้5 นั้ตั�วหลั�งสงคราม เร�#มความราบร7#นั้ (1946-1972)

ส�ด้ส%วนั้ของส�นั้ค�าท&นั้ในั้ส�นั้ค�านั้!าเข�าท� งหมด้ส�งข+ นั้ (จากิ 25% เปี3นั้ 47%) ในั้ขณีะท*#ส�ด้ส%วนั้ของส�นั้ค�าบร�โภัคลัด้ลัง

เปี3นั้ผลัจากิกิารขยายตั�วด้�านั้อ&ตัสาหกิรรม

43

ฟื้5 นั้ตั�วหลั�งสงคราม เร�#มความราบร7#นั้ (1946-1972)

Import Classification 1950 1955 1960 1965 1969

Consumer goods 59.0 48.8 39.2 31.3 25.8

Materials for consumer goods 9.4 11.3 12.1 18.2 20.5

Materials for capital goods 6.5 9.2 11.1 7.4 7.2

Capital goods 25.1 30.7 37.6 43.1 46.5

Total 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0

44

Ingram สร&ปีว%ากิารลังท&นั้ด้�านั้อ&ตัสาหกิรรม

นั้!าเข�าเคร7#องจ�กิรแลัะว�ตัถ&ด้�บมาเพ7#อใช่�ในั้กิารผลั�ตัทด้แทนั้กิารนั้!าเข�าส�นั้ค�าบร�โภัคส!าเร?จร�ปี ไม%ม* economies of scale

ไม%ม*ศ�กิยภัาพในั้กิารส%งออกิ 45

ฟื้5 นั้ตั�วหลั�งสงคราม เร�#มความราบร7#นั้ (1946-1972)

ใช่�ระบบอ�ตัราแลักิเปีลั*#ยนั้หลัายอ�ตัรา (multiple exchange rate ช่%วง 1947-1955) เพ7#อเพ�#มท&นั้ส!ารองแลัะควบค&มเง�นั้เฟื้>อ ผ��ส%งออกิส�นั้ค�าบางช่นั้�ด้ตั�องขาย $

ให� ธปีท . ในั้อ�ตัราทางกิารกิ!าหนั้ด้ ซื้+#งตั!#ากิว%าอ�ตัราตัลัาด้ (10 vs 24 baht/$) 46

ฟื้5 นั้ตั�วหลั�งสงคราม เร�#มความราบร7#นั้ (1946-1972)

ระบบอ�ตัราแลักิเปีลั*#ยนั้หลัายอ�ตัรา (multiple exchange rate ช่%วง 1947-1955) ธปีท . ขาย $ ในั้อ�ตัราทางกิารส!าหร�บ

ส�นั้ค�านั้!าเข�าท*#จ!าเปี3นั้ (นั้! าม�นั้ ยา) นั้อกินั้� นั้ ซื้7 อขาย $ กิ�นั้ท*#อ�ตัราตัลัาด้ เปีลั*#ยนั้มาเปี3นั้อ�ตัราเด้*ยว ย+ด้คงท*#กิ�บ

US$ ตั� งแตั%ปี� 1955 47

ฟื้5 นั้ตั�วหลั�งสงคราม เร�#มความราบร7#นั้ (1946-1972)

นั้โยบายกิารเง�นั้แบบอนั้&ร�กิษ0นั้�ยมปีร�มาณีเง�นั้เพ�#มตัามกิารผลั�ตั + กิารถ7อเง�นั้ส!ารองระหว%างปีระเทศไว�มากิๆ (เพ�#มท&นั้ส!ารองได้�ท� งท*#ขาด้ด้&ลับ�ญช่*เด้�นั้สะพ�ด้ เพราะกิารช่%วยเหลั7อจากิตั%างช่าตั� กิารกิ��ย7ม กิารลังท&นั้จากิตั%างช่าตั� กิารใช่�จ%ายทางทหารของสหร�ฐฯ ในั้สงครามเว*ยด้นั้าม)

เสถ*ยรภัาพด้�านั้ราคา 48

ฟื้5 นั้ตั�วหลั�งสงคราม เร�#มความราบร7#นั้ (1946-1972)

กิารถ7อเง�นั้ส!ารองระหว%างปีระเทศไว�มากิๆ เพราะกิลั�วว%าบ�ญช่* BOP เกิ�นั้ด้&ลัเพ*ยงช่�#วคราว เนั้7#องจากิ

• คาด้ว%าสหร�ฐฯ จะถอนั้ตั�วจากิสงครามเว*ยด้นั้าม (กิระทบตั%อกิารใช่�จ%ายทางทหารในั้ไทย) 49

ฟื้5 นั้ตั�วหลั�งสงคราม เร�#มความราบร7#นั้ (1946-1972)

แผนั้พ�ฒนั้าเศรษฐกิ�จฉบ�บแรกิ (1961-1966) แลัะกิารจ�ด้ตั� งสภัาพ�ฒนั้0 (NESDB): กิ!าหนั้ด้เปี>าหมายทางเศรษฐกิ�จแลัะแผนั้กิารลังท&นั้ของร�ฐในั้โครงสร�างพ7 นั้ฐานั้ (ไฟื้ฟื้>า ขนั้ส%ง ช่ลัปีระทานั้ กิารศ+กิษา ฯลัฯ)

ปี:จจ&บ�นั้อย�%ในั้ช่%วงแผนั้พ�ฒนั้าฯ ฉบ�บท*# 10 (2007 -2011) 50

ฟื้5 นั้ตั�วหลั�งสงคราม เร�#มความราบร7#นั้ (1946-1972)

เข�าส�%ย&คความไม%แนั้%นั้อนั้ทางเศรษฐกิ�จแลัะ ความไร�เสถ*ยรภัาพทางกิารเม7อง

ว�กิฤตักิารณี0นั้! าม�นั้ 2 คร� ง:1973/74 : ราคานั้! าม�นั้โลักิเพ�#ม 4 เท%า

ตั�ว1979/80: นั้! าม�นั้แพงมากิแลัะปีร�มาณี

ขาด้แคลันั้ 90% ของพลั�งงานั้เช่�งพาณี�ช่ย0มาจากิ

นั้! าม�นั้นั้!าเข�า

ย&คท*# 3 : ฝ่9าคลั7#นั้ลัมมรส&ม (1973-1985)

51

ส�ด้ส%วนั้ของนั้! าม�นั้ในั้ม�ลัค%ากิารนั้!าเข�าท� งหมด้ส�งข+ นั้จากิว�กิฤตักิารณี0• จากิ 10% เปี3นั้ 20%

(1973/74)• จากิ 20% เปี3นั้ 30%

(1979/80) 52

ฝ่9าคลั7#นั้ลัมมรส&ม (1973-1985)

อ�ตัรากิารขยายตั�วทางเศรษฐกิ�จ (GDP growth ) ลัด้ลัง • เปี3นั้ 4.1% ในั้ปี� 1974• เปี3นั้ 4.9% ในั้ปี� 1980อ�ตัรากิารขยายตั�วเฉลั*#ย = 6.5%

ตั%อปี� ระหว%าง 1973-198553

ฝ่9าคลั7#นั้ลัมมรส&ม (1973-1985)

อ�ตัรากิารว%างงานั้ส�ง (รวมท� งแรงงานั้ท*#ม*กิารศ+กิษาส�ง)

อ�ตัราเง�นั้เฟื้>อเกิ�นั้ 10%(double digit) ในั้ช่%วงว�กิฤตักิารณี0นั้! าม�นั้

54

ฝ่9าคลั7#นั้ลัมมรส&ม (1973-1985)

กิารขาด้ด้&ลับ�ญช่*เด้�นั้สะพ�ด้ส�งข+ นั้: ย�งไม%ส�งมากิในั้ปี� 1973/74

เพราะราคาส�นั้ค�าเกิษตัรส%งออกิส�งข+ นั้ด้�วย

กิารขาด้ด้&ลักิลั�บส�งถ+ง 6 % - 7% ของ GDP ในั้ปี� 1979-81 55

ฝ่9าคลั7#นั้ลัมมรส&ม (1973-1985)

หนั้* ตั%างปีระเทศเพ�#มอย%างเร?ว แลัะม*ยอด้เปี3นั้ 30% ของ GDP ในั้ปี� 1985

หนั้* ส%วนั้ใหญ%เปี3นั้กิารกิ��โด้ยร�ฐว�สาหกิ�จแลัะหนั้* เพ7#อซื้7 ออาว&ธ 56

ฝ่9าคลั7#นั้ลัมมรส&ม (1973-1985)

เหตั&กิารณี0ท*#ย�#งท!าให�เลัวร�ายมากิข+ นั้: กิารถอนั้ตั�วของสหร�ฐฯ จากิสงคราม

เว*ยด้นั้ามในั้ปี� 1976 สหร�ฐฯ ใช่�จ%ายด้�านั้กิารทหารในั้ไทยลัด้ลัง

สงครามในั้กิ�มพ�ช่าแลัะกิารกิ%อกิารร�ายในั้ไทยหลั�งปี� 1976 ความจ!าเปี3นั้ในั้กิารใช่�จ%ายทางทหารมากิข+ นั้

57

ฝ่9าคลั7#นั้ลัมมรส&ม (1973-1985)

เหตั&กิารณี0ท*#ย�#งท!าให�เลัวร�ายมากิข+ นั้: อ�ตัราด้อกิเบ* ยในั้โลักิเพ�#มส�งแลัะ

เศรษฐกิ�จถด้ถอยในั้ปีระเทศอ&ตัสาหกิรรมในั้ตั�นั้ทศวรรษ 1980’s

ความว& %นั้วายทางกิารเม7องของไทย (14 ตั&ลัาคม 1973 แลัะ 6 ตั&ลัาคม 1979) 58

ฝ่9าคลั7#นั้ลัมมรส&ม (1973-1985)

นั้โยบายท*#ใช่�ในั้กิารแกิ�ไขปี:ญหา: ส%งเสร�มกิารส%งออกิเร�#มในั้

ทศวรรษ 1970’s เช่%นั้ เง�นั้กิ��ด้อกิเบ* ยตั!#าจากิ ธปีท . กิารค7นั้ภัาษ*นั้!าเข�าส!าหร�บว�ตัถ&ด้�บนั้!าเข�าเพ7#อกิารผลั�ตัส%งออกิ

59

ฝ่9าคลั7#นั้ลัมมรส&ม (1973-1985)

นั้โยบายท*#ใช่�ในั้กิารแกิ�ไขปี:ญหา: ควบค&มแลัะช่ด้เช่ยราคา

นั้! าม�นั้เพ7#อลัด้ปี:ญหาเง�นั้เฟื้>อ ผลักิระทบตั%อกิารขาด้ด้&ลังบปีระมาณีแลัะกิารใช่�พลั�งงานั้อย%างไม%ปีระหย�ด้

60

ฝ่9าคลั7#นั้ลัมมรส&ม (1973-1985)

นั้โยบายท*#ใช่�ในั้กิารแกิ�ไขปี:ญหา: ส%งเสร�มกิารส!ารวจแลัะ

พ�ฒนั้าพลั�งงานั้ในั้ปีระเทศ พบแหลั%งกิHาซื้ธรรมช่าตั�ในั้อ%าวไทย แลัะเร�#มนั้!ามาใช่�ได้�ในั้ปี� 1981

61

ฝ่9าคลั7#นั้ลัมมรส&ม (1973-1985)

นั้โยบายท*#ใช่�ในั้กิารแกิ�ไขปี:ญหา : ลัด้ค%าเง�นั้บาท 2 คร� ง (ปี� 1981

แลัะปี� 1984) ช่%วยกิระตั&�นั้กิารส%งออกิ

แผนั้พ�ฒนั้าฯ 3 ฉบ�บ (3, 4, 5) ตั� งเปี>าพ�ฒนั้าช่นั้บท ลัด้ความยากิจนั้ แลัะกิารฟื้5 นั้ฟื้�/ปีร�บโครงสร�างเศรษฐกิ�จ 62

ฝ่9าคลั7#นั้ลัมมรส&ม (1973-1985)

นั้โยบายท*#ใช่�ในั้กิารแกิ�ไขปี:ญหา: กิารพ�ฒนั้าช่ายฝ่:# งทะเลัตัะว�นั้

ออกิ(Eastern seaboard) กิลั&%มอ&ตัสาหกิรรมใช่�กิHาซื้ธรรมช่าตั� แลัะท%าเร7อนั้! าลั+กิ 2แห%งใหม% (แหลัมฉบ�ง แลัะมาบตัาพ&ด้) 63

ฝ่9าคลั7#นั้ลัมมรส&ม (1973-1985)

สาขาอ&ตัสาหกิรรมเพ�#มส�ด้ส%วนั้ท� งในั้ GDP แลัะในั้กิารส%งออกิ (เกิ�นั้ 20% ในั้ปี� 1980): ช่นั้�ด้อ&ตัสาหกิรรมหลัากิหลัาย

ข+ นั้ ม*ท� ง อ&ตัฯ เกิษตัร (แปีรร�ปีไกิ% ส�บปีะรด้กิระปีDอง ) อ&ตัฯ ส�#งทอ อ&ตัฯ ยานั้ยนั้ตั0 64

ฝ่9าคลั7#นั้ลัมมรส&ม (1973-1985)

สาขาอ&ตัสาหกิรรมเพ�#มส�ด้ส%วนั้ท� งในั้ GDP แลัะในั้กิารส%งออกิ (เกิ�นั้ 20% ในั้ปี� 1980): พ�ฒนั้าอ&ตัฯ เพ7#อกิารส%งออกิในั้

ทศวรรษ 1970’s เช่%นั้ แปีรร�ปีอาหาร เส7 อผ�า ผลั�ตัภั�ณีฑ์0ไม� เคร7#องหนั้�ง แลัะเคร7#องใช่�ไฟื้ฟื้>า/อ�เลั?กิโทรนั้�กิส0 65

ฝ่9าคลั7#นั้ลัมมรส&ม (1973-1985)

เกิษตัรกิรรม: ปีระมงแลัะปีศ&ส�ตัว0ม*ความส!าค�ญ

มากิข+ นั้ ราคาพ7ช่ผ�นั้ผวนั้แลัะตักิตั!#า เกิษตัรขยายตั�วช่�า ส�ด้ส%วนั้ในั้

เศรษฐกิ�จลัด้ลัง(เหลั7อ 15% ของ GDP ในั้ปี� 1985) 66

ฝ่9าคลั7#นั้ลัมมรส&ม (1973-1985)