Top Banner
აააააააააა, ააააააააააა, აააააააააა აააააააააა. ააააააა აა აააააააა, აააა ააააააააა აააააა. ააააააა აა ააააააააა. ააააა ააააააააა [email protected]
23

ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი. მორფემათა გამოყოფის წესები.

Oct 25, 2015

Download

Documents

ასიმილაცია,დისიმილაცია, მეტათეზისი, ფონემა, მორფემა, ალომორფი, მორფემათა გამოყოფის წესები,
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი. მორფემათა გამოყოფის წესები.

, , ასიმილაცია დისიმილაცია მეტათეზისი

. , . მორფოლოგია მორფემა და ალომორფი მათი გამიჯვნის წესები .ფლექსია და დერივაცია

ნათია ფუტკარაძე[email protected]

Page 2: ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი. მორფემათა გამოყოფის წესები.

:ლექციის სტრუქტურა

ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი 1

. , მორფოლოგია მორფემა და ალომორფი მათი გამიჯვნის წესები2

ფლექსია და დერივაცია3

განხილული საკითხების შეჯამება4

2013/11/07 2

Page 3: ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი. მორფემათა გამოყოფის წესები.

განხილული საკითხების

შეჯამება

ფლექსია და

დერივაცია

. მორფოლოგია მორფემა და

, ალომორფი მათი გამიჯვნის წესები

ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი

2013/11/07 3

1

3

2

4

ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი.

( . ასიმილაცია ლათ Assimilatio) -.დამსგავსება

მეზობელი ბგერები იმსგავსებენ ერთმანეთს გარკვეული ნიშნით თუ

. ნიშნების მიხედვით ასიმილაციის სახეები განსხვავდება

მიმართულების, მანძილისა და შედეგის .მიხედვით

მიმართულების , მიხედვით ასიმილაცია: .ორგვარია პროგრესული და რეგრესული

, პროგრესულია ასიმილაცია თუ იგი : მიმართულია სიტყვის დასაწყისისკენ

ასიმილატორი წინ უსწრებს ასიმილირებულ.ბგერას

Page 4: ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი. მორფემათა გამოყოფის წესები.

განხილული საკითხების

შეჯამება

ფლექსია და

დერივაცია

. მორფოლოგია მორფემა და

, ალომორფი მათი გამიჯვნის წესები

ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი

2013/11/07 4

1

3

2

4

ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი.

: პროგრესული .: მაგ ასიმილატორი წინ : უსწრებს ასიმილირებულ ბგერას ტბა

→ .ტპა , ასიმილატორია ტ ხოლო ასიმილირებული

- , პ რომელიც სიყრუისა და აბრუპტივობის - .მიხედვიღ ემსგავსება მის წინ მდგომ ტ ს

: → , →ასევე კბილი კპილი თბილი თფილი რეგრესული ასიმილაციის შემთხვევაში

, ასიმილატორია მომდევნო ბგერა რომელიც იმსგავსებს მის წინ მდგომ

. ., → :ბგერას მაგ ერთგული ერდგული აქ- , გ მჟღერია იგი რეგრესულად იმსგავსებს- - - . თ ს და ვიღებთ მჟღერ დ ს

Page 5: ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი. მორფემათა გამოყოფის წესები.

განხილული საკითხების

შეჯამება

ფლექსია და

დერივაცია

. მორფოლოგია მორფემა და

, ალომორფი მათი გამიჯვნის წესები

ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი

2013/11/07 5

1

3

2

4

ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი.

მანძილის მიხედვით ასიმილაცია: . ორგვარია კონტაქტური და დისტანციური

კონტაქტურია ასიმილაცია იმ, შემთხვევაში თუ ასიმილატორი და

ასიმილირებული ბგერები უშუალო. მეზობლობაშია კონტაქტური შეიძლება

→ , იყოს როგორც პროგრესული ტბა ტპა → ასევე რეგრესული ერთგული ერდგული .ტიპის ასიმილაცია

დისტანციური ასიმილაციის შემთხვევაში ასიმილატორსა და ასიმილირებულ ბგერას

/ . ., შორის დგას სხვა ბგერა ბგერები მაგ: იმერული წავი →ყვანე წე : ვიყვანე

, - ასიმილატორია ი ასიმილირებული .ა

Page 6: ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი. მორფემათა გამოყოფის წესები.

განხილული საკითხების

შეჯამება

ფლექსია და

დერივაცია

. მორფოლოგია მორფემა და

, ალომორფი მათი გამიჯვნის წესები

ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი

2013/11/07 6

1

3

2

4

ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი.

შედეგის მიხედვითაც ორგვარია: . ასიმილაცია სრული და ნაწილობრივი ასიმილაცია სრულია, თუ ასიმილირებული

ბგერა მთლიანად ემსგავსება. ასიმლატორს სრული ასიმილაციის

: → . ნიმუშია წაიღო წიიღო ნაწილობრივი ასიმილაციის დროს

ასიმილირებული ბგერა სრულად არ : ემსგავსება ასიმილატორს წაიღო

→ .წეიღო ენაში ასიმილაცია გარკვეული წესების

, მიხედვით ვლინდება რომელთაგან ყველაზე გავრცელებულია

, , პალატალიზაცია უმლაუტი.სინჰარმონიზმი

Page 7: ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი. მორფემათა გამოყოფის წესები.

განხილული საკითხების

შეჯამება

ფლექსია და

დერივაცია

. მორფოლოგია მორფემა და

, ალომორფი მათი გამიჯვნის წესები

ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი

2013/11/07 7

1

3

2

4

ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი.

დისიმილაცია ასიმილაციის ( .: საწინააღნდეგო პროცესია ლათ

dissimilatio „ “). განსხვავება თუ ასიმილაციის , დროს ბგერები ერთმანეთს ემსგავსებიან

, , დისიმილაციის დროს პირიქით ორი . მსგავსი ან ერთნაირი ბგერა განემსგავსება

„ “ქართულში სიტყვა რბილი დისიმილაციის გზით არის მიღებული

„ “ . ლბილი სიტყვისგან ორი ლ ერთმანეთისგან განსხვავდა და

.პირველმა მოგვცა რ - ლელწამი ლერწამი

- ჯანდაბა ჯანნამა: - .ხმოვნებშიც სათითოოდ სათითაოდ

Page 8: ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი. მორფემათა გამოყოფის წესები.

განხილული საკითხების

შეჯამება

ფლექსია და

დერივაცია

. მორფოლოგია მორფემა და

, ალომორფი მათი გამიჯვნის წესები

ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი

2013/11/07 8

1

3

2

4

ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი.

დისიმილაციის შედეგად დისიმილრებული . ბგერა შეიძლება საერთოდ დაიკარგოს

., „ “ მაგ სიტყვა ერთმანეთი მომდინარეობს„ერთმანერთ “.ისგან

ორი რ ერთ სიტყვაშ ვერ ძლებს და, ამიტომ მოცემულ შემთხვევაში იგი

იკარგება, >> .ერთმანერთი ერთმანეთი დისიმილაციის ნიადაგზე სიტყვაშ ორი

ერთნაირი მარცვლიდან შეიძლება - : დაიკარგოს ერთ ერთი ამ მოვლენას

. ჰაპლოლოგია. ბერძნ Haploos “ “).მარტივი

Page 9: ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი. მორფემათა გამოყოფის წესები.

განხილული საკითხების

შეჯამება

ფლექსია და

დერივაცია

. მორფოლოგია მორფემა და

, ალომორფი მათი გამიჯვნის წესები

ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი

2013/11/07 9

1

3

2

4

ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი.

მარცვლის ჰაპლოლოგიის გზითაა მიღებული დიალექტური ფეხშიშველა

( >> , ფეხშიშველა ფეხშველა ბიძისცოლა>> .ბიცოლა

Stripipeudium “ “სალდათის ჯამაგირი>> stipendium.

დისიმლაციაც შეიძლება იყოს ( >> ) პროგრასული გორური გორული და

( << ), რეგრესული რბილი ლბილი >> ), კონტაქტური ტრანვაი ტრამვაი ( >> ).დისტანციური ლბილი რბილი

Page 10: ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი. მორფემათა გამოყოფის წესები.

განხილული საკითხების

შეჯამება

ფლექსია და

დერივაცია

. მორფოლოგია მორფემა და

, ალომორფი მათი გამიჯვნის წესები

ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი

2013/11/07 10

1

3

2

4

ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი.

ასიმილაციის შემთხვევაში თუ კონტაქტური ასიმილაციაა უფრო

, გავრცელებული დისიმილაციის - შემთხვევაში პირიქით დისტანციური

, დისიმილაცია უფრო გავრცელებულია .ვიდრე კონტაქტური

Page 11: ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი. მორფემათა გამოყოფის წესები.

განხილული საკითხების

შეჯამება

ფლექსია და

დერივაცია

. მორფოლოგია მორფემა და

, ალომორფი მათი გამიჯვნის წესები

ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი

2013/11/07 11

1

3

2

4

ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი.

მეტათეზისი : ბერძნული სიტყვააmetathesis “ “. გადასმა ენათმეცნიერებაში

მეტათეზისი ეწოდება ერთი პოზიციიდან . მეორე პოზიციაში გადასმას

., , „ “ მაგ მეტათეზისის გზით კლვა ფორმისგან „ “, „ “ მივიღეთ კვკა ათრვამეტისაგან

, „ “...თვრამეტი ათსამეტისაგან თსამეტი მეტათეზისი შეიძლება იყოს

:საურთიერთო საურთიერთო მეტათეზისის შემთხვევაში

ერთმანეთისგან დაშორებული ორი ბგერა ჩაენაცვლება ერთმანეთს

: >> , პოზიციურად ნამგალი მანგალი >> .ცალიერი ცარიელი

Page 12: ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი. მორფემათა გამოყოფის წესები.

განხილული საკითხების

შეჯამება

ფლექსია და

დერივაცია

. მორფოლოგია მორფემა და

, ალომორფი მათი გამიჯვნის წესები

ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი

2013/11/07 12

1

3

2

4

. მორფოლოგია მორფემა და. ალომორფი მათი გამიჯვნის

წესები

მორფემა აღარ იშლება მნიშვნელობის . - ...მქონე უმცირეს ერთეულებად სახლ ი

. მორფემა აბსტრაქტული ერთეულია ენისა, თუმცა იგი რეალიზდება გარკვეული

, ვარიანტებით რომლებსაც მორფები. << .: ეწოდება მორფი ტერმინი ბერძნ

morphe “ “). ფორმა, რადგანაც მორფემა ყოველთვის , რამდენიმე ვარიანტით რეალიზდება

ამიტომ შემოაქვთ ალომორფის ცნება და, ამბობენ რომ მორფემა რეალიზდება

ალომორფებით.

Page 13: ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი. მორფემათა გამოყოფის წესები.

განხილული საკითხების

შეჯამება

ფლექსია და

დერივაცია

. მორფოლოგია მორფემა და

, ალომორფი მათი გამიჯვნის წესები

ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი

2013/11/07 13

1

3

2

4

. მორფოლოგია მორფემა და. ალომორფი მათი გამიჯვნის

წესები

<< .: ალომორფი ბერძნ allos “ , “ სხვა მეორე და morphe “ფორმა”.

: ალომორფი შეიძლება იყოს ორგვარი . ფაკულტატური და პოზიციური - , ფაკულტატური თავისუფალი პოზიციურად

შეუპირობებელი - პოზოციური პოზიციურად

.განპირობებული

Page 14: ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი. მორფემათა გამოყოფის წესები.

განხილული საკითხების

შეჯამება

ფლექსია და

დერივაცია

. მორფოლოგია მორფემა და

, ალომორფი მათი გამიჯვნის წესები

ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი

2013/11/07 14

1

3

2

4

. მორფოლოგია მორფემა და. ალომორფი მათი გამიჯვნის

წესები

პოზიციური ალომორფები არასოდეს არ . გვხვდებიან ერთსა და იმავე პოზიციაში

რომელიმე ერთი ალომორფი წარმოდგენილია მხოლოდ ერთ გარკვეულ

. - პოზიციაში მეორე ალომორფი სხვა . .რომელიმე პოზიციაში და ა შ

., - მაგ მესამე სუბიექტური პირის ნიშნები- ,- ,- .ს ა ო

ფაკულტატური ალომორფები ერთმანეთთან თავისუფალი ვარირების, მიმართებაშია ხოლო პოზიციური - ალომორფები დამატებითი

დისტრიბუციის მიმართებაში.

Page 15: ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი. მორფემათა გამოყოფის წესები.

განხილული საკითხების

შეჯამება

ფლექსია და

დერივაცია

. მორფოლოგია მორფემა და

, ალომორფი მათი გამიჯვნის წესები

ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი

2013/11/07 15

1

3

2

4

მორფემათა გამიჯვნის წესები

3 მორფემათა გამოყოფის ძირითადი .წესი არსებობს

1. თავისუფალი ვარირების2. კონტრასტული დისტრიბუციის3. დამატებითი დისტრიბუციის

Page 16: ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი. მორფემათა გამოყოფის წესები.

განხილული საკითხების

შეჯამება

ფლექსია და

დერივაცია

. მორფოლოგია მორფემა და

, ალომორფი მათი გამიჯვნის წესები

ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი

2013/11/07 16

1

3

2

4

მორფემათა გამიჯვნის წესები

1. თავისუფალი ვარირების2. კონტრასტული დისტრიბუციის3. დამატებითი დისტრიბუციის

1. : თავისუფალი ვარირება თუ ორი მორფი ერთმანეთს ჩაენაცვლება ერთსა და იმავე

, პოზიციაში მაგრამ შინაარსის სტრუქტურაში , მათ ერთი და იგივე მნიშვნელობა აქვთ მაშინ

, ასეთი ორი მორფი უნდა განვიხილოთ . როგორც ერთი მორფემის ალომორფები

., - - . მაგ ნ და ებ ინგლისურში მრავლობითი .... რიცხვის ნიშნები

Page 17: ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი. მორფემათა გამოყოფის წესები.

განხილული საკითხების

შეჯამება

ფლექსია და

დერივაცია

. მორფოლოგია მორფემა და

, ალომორფი მათი გამიჯვნის წესები

ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი

2013/11/07 17

1

3

2

4

მორფემათა გამიჯვნის წესები

1. თავისუფალი ვარირების2. კონტრასტული დისტრიბუციის3. დამატებითი დისტრიბუციის

1. თავისუფალი ვარირება

ერთი მორფემის ალომორფებს შორის .განსხვავება სტილისურია და არა გრამატიკული

- დედანი დედები - შვილნი შვილები

Page 18: ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი. მორფემათა გამოყოფის წესები.

განხილული საკითხების

შეჯამება

ფლექსია და

დერივაცია

. მორფოლოგია მორფემა და

, ალომორფი მათი გამიჯვნის წესები

ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი

2013/11/07 18

1

3

2

4

მორფემათა გამიჯვნის წესები

1. თავისუფალი ვარირების2. კონტრასტული დისტრიბუციის3. დამატებითი დისტრიბუციის

2. :კონტრასტული დისტრიბუცია

თუ ორი მორფი ერთმანეთს ენაცვლება ერთსა , და იმავე პოზიციაში მაგრამ მათ სხვადასხვა წერტილი შეესაბამება შინაარსის

, სტრუქტურაში მაშინ ისინი უნდა, განვიხილოთ როგორც ორი

.სხვადასხვა მორფემა

Page 19: ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი. მორფემათა გამოყოფის წესები.

განხილული საკითხების

შეჯამება

ფლექსია და

დერივაცია

. მორფოლოგია მორფემა და

, ალომორფი მათი გამიჯვნის წესები

ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი

2013/11/07 19

1

3

2

4

მორფემათა გამიჯვნის წესები

1. თავისუფალი ვარირების2. კონტრასტული დისტრიბუციის3. დამატებითი დისტრიბუციის

3. :დამატებითი დისტრიბუცია თუ ორი მორფი არასოდეს არ ჩაენაცვლება

-ერთმანეთს და თანაც ისინი მსგავსია სემანტი, კურად მაშინ ასეთი მორფი უნდა განვიხილოთ

როგორც ერთუ მორფემის .პოზიციური ალომორფები

- , , .ურთიერთგამომრიცხავი მორფები ს ა ო

Page 20: ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი. მორფემათა გამოყოფის წესები.

განხილული საკითხების

შეჯამება

ფლექსია და

დერივაცია

. მორფოლოგია მორფემა და

, ალომორფი მათი გამიჯვნის წესები

ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი

2013/11/07 20

1

3

2

4

მორფემათა გამიჯვნის წესები

1. თავისუფალი ვარირების2. კონტრასტული დისტრიბუციის3. დამატებითი დისტრიბუციის

3. დამატებითი დისტრიბუციის მიმართებაში -მყოფი ალომორფები შეიძლება იყოს ფონოლო

.გიურად ან მორფოლოგიურად შეპირობებული - ფონოლოგიური .მეზობელი ბგერის გავლენით

- :მორფოლოგიური ბგერითი გარემოცვით., .მაგ მესამე სუბიექტური პირის ნიშნები

Page 21: ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი. მორფემათა გამოყოფის წესები.

განხილული საკითხების

შეჯამება

ფლექსია და

დერივაცია

. მორფოლოგია მორფემა და

, ალომორფი მათი გამიჯვნის წესები

ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი

2013/11/07 21

1

3

2

4

. ფლექსია დერივაცია

1. ძირი2. ფუძე3. ( ).ფლექსია რელაციური მორფემა

( . ბაზისური მორფემა ).დერივაციული მორფემა

Page 22: ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი. მორფემათა გამოყოფის წესები.

განხილული საკითხების

შეჯამება

ფლექსია და

დერივაცია

. მორფოლოგია მორფემა და

, ალომორფი მათი გამიჯვნის წესები

ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი

2013/11/07 22

1

3

2

4

:განხილული საკითხები

, ასიმილაცია, დისიმილაცია

მეტათეზისი. მორფოლოგია

,მორფემა და ალომორფი . მორფემათა გამიჯვნის წესები

.ფლექსია და დერივაცია

Page 23: ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი. მორფემათა გამოყოფის წესები.

2013/11/07 23

გმადლობთ!ყურადღებისთვის

:)