սուրբ հռիփսիմե եկեղեցի

Էջմիածնի Սուրբ Հռիփսիմե եկեղեցին հայկական նշանավոր եկեղեցին է Էջմիացնում:Եկեղեցին հիմնադրվել է 618թ. Կոմիտաս Ա Աղցեցի կաթողիկոսի կողմից`վայրում որտեղ ըստ ավանդության նահատակվել է Սուրբ Հռռիփսիմե կույսը:Եկեղեցին հայ ճարտարապետության գլուխգործոցներից մեկն է;Պատկանում է կենտրոնագմբեթ խաչաձև տիպի եկեղեցիներին,աչքի է ընկնում իր ճարտարապետական ձևերի պարզությամբ ու վեհությամբ:Հռիփսիմե կույսի գերեզմանը գտնվում է եկեղեցու ավանդատան տակ:

Հետագադարերում եկեղեցին շրջափակվել է

աղյուսաշեն պարսպով ու 1776 . բուրգով թ գավթի վրա

կառուցվել է զանգակատունը

1880 . թ շինվել ենարևելյան և հարավային սրբատաշ

:քարեպարիսպները

Սուրբ Հռիփսիմե

Եկեղեցու շրձապատի պեղումների ժամանակ բացվել են նախաքրիստոնեական և վաղ քրիստոնեական շրջանի թաղումներ ու վաղ միջնադարի միանավ եկեղեցի:Վաղ միջնադարում հայտնաբերվաշ այս եկեղեցին գտնվում է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության մարտակերտի շրջանի Վաղահաս գյուղից արլ.անտառապատ լեռան լանջին:Անվանումը կապված է Թադևոս Առաքյալւի 70 աշակերտների մեկի`Խադի անվան հետ:12դ.եղել է ծայր իշխանության հոգևոր կենտրոնն ու տոհմական տապանատունը:Խադավանքը լուրջ վնասներ է կրել 1139թ.հուժկու երկրաշարժից և

1143թ.սելջեւկ թուրքերի արշավանքներից: Ավերված շինության վերականգնումը իրականացրել է վարդապետ Հովհաննես Խաչենցին: