Top Banner
พลเอก เอกชัย ศรีวิลาศ ผู้อานวยการสานักสันติวิธีและธรรมาภิบาล สถาบันพระปกเกล้า www.elifesara.com, [email protected] 089-814-5599
67

โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

Jul 19, 2015

Download

Taraya Srivilas
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

พลเอก เอกชย ศรวลาศ

ผอ านวยการส านกสนตวธและธรรมาภบาล

สถาบนพระปกเกลา

www.elifesara.com, [email protected] 089-814-5599

Page 2: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

ยทธศาสตร

ศาสตรและศลป ในการพฒนาและใชก าลงอ านาจแหงชาต ใหบรรลวตถประสงคของชาต เพอรกษาผลประโยชนแหงชาต

Page 3: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

ยทธศาสตรชาต• การท าความเขาใจเรองยทธศาสตรชาต

– ความหมายคออะไร

– ลกษณะของยทธศาสตรแตละระดบเหมอนกนหรอตางกนอยางไร

– ความสมพนธระหวางยทธศาสตร กบนโยบายความมนคงแหงชาต แผนพฒนาฯ นโยบายรฐบาลฯ ยทธศาสตรระดบกระทรวง ยทธศาสตรทหาร ยทธการ

Page 4: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

การท าความเขาใจในเรองยทธศาสตร• สมช.ท าอะไรในเรองยทธศาสตร• ลกษณะของยทธศาสตรแตละระดบเหมอนหรอตางกนอยางไร• ความสมพนธกนระหวางยทธศาสตรกบ

– นโยบายความมนคงแหงชาต – แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต – นโยบายรฐบาลฯ – ยทธศาสตร กพร. – ยทธศาสตรระดบกระทรวง – ยทธศาสตรปองกนประเทศและทหาร – ยทธการและยทธวธ

Page 5: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

การท าความเขาใจในเรองยทธศาสตร• เอกสารทเปนยทธศาสตร

• กองทพแตละเหลาทพจะไปท าอะไรในสวนของยทธศาสตร

• การเปลยนชอยทธศาสตรและรปแบบทจะใชรวมกน

• สมช. กบความชดเจนของการก าหนดยทธศาสตร

• สมช. กบ สศช. เกยวพนกนอยางไรในเรองยทธศาสตรชาต

• ยทธศาสตรปองกนประเทศ(Defence Strategy) และยทธศาสตรทหาร(Military Strategy) เหมอนและตางกนอยางไร และใครรบผดชอบอะไร

Page 6: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

การท าความเขาใจในเรองยทธศาสตร• การเรยนการสอน และการปฏบตจะท าอยางไร ทงใน

ระดบรฐบาล ระดบกระทรวง ระดบเหลาทพ

• กพร.กบ สมช.เหมอนและตางกนอยางไร

• ประเดนยทธศาสตรของ กพร. และกระทรวงคออะไรในยทธศาสตร

Page 7: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

Strategy

ระดบของยทธศาสตร

Specifics Strategy

Sectors Strategy

National Strategy

Page 8: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

การตรวจสอบสภาวะแวดลอม

• การประเมนยทธศาสตรชาต

• การตรวจสอบสภาวะแวดลอม

• การพจารณาก าหนดวตถประสงคเฉพาะแหงชาตเผอเลอก

• การวเคราะหก าลงอ านาจแหงชาตและแบบแผนของชาต

• การก าหนดนโยบายความมนคงแหงชาต

Page 9: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

การตรวจสอบสภาวะแวดลอม• รวบรวมขาวสารเกยวกบความรภมหลงตามพนทภมศาสตร ปญหาส าคญตางๆ ทง

ภายนอกและภายในประเทศ

• รวบรวมขาวสารทเกยวของ ทเปนภยคกคาม หรอมผลกระทบตอผลประโยชนและความมนคงแหงชาต

• การพสจนทราบบรรยายใหเหนถงแรงผลกดนและแนวโนมททาทายอ านาจของชาต กอใหเกดปญหาการคกคาม โอกาส ระบประเทศทเขามาเกยวของใหชดเจน

• เหตการณภายใน รวบรวมตามภาคหรอเหตการณ ถามตางประเทศเขามาเกยวของใหระบดวย

• การเปลยนแปลงสภาวะแวดลอมทท าใหความเปนอยแปรเปลยนไป ไดแก แรงผลกดน การเปลยนแปลงตามกาลเวลา ท าใหเกดการเปลยนแปลงคอนขางถาวร และวกฤตการณทสงผลรนแรงในระยะหนง และท าใหเกดการเปลยนแปลงในสวนตางๆ ของโลก

Page 10: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

การวเคราะหสภาพแวดลอมตางประเทศ

• ผลประโยชนแหงชาต และวตถประสงคแหงชาตของตางประเทศ

• นโยบายแหงชาต และก าลงแหงชาตของตางประเทศ

• บทบาท (Roles) ของหนวยงานและบคคลส าคญของตางประเทศ

• การกระท า (Actions) ของหนวยงาน และบคคลส าคญของตางประเทศ

• ประวตศาสตรของตางประเทศ

Page 11: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

การวเคราะหสภาพแวดลอม

แ ร ง ผ ล ก ด น : ปรากฏการณอยางหนงอยางใดทจะมผลกระทบ หรอสามารถกอใหเกดผลกระทบตอการด าเนนการใดๆ ของรฐ ซงอาจจะขดขวางหรอสนบสนนการบรรลถงซงวตถประสงคและผลประโยชนแหงชาตได

แ น ว โ น ม : หนทางหรอผลซงแรงผลกดน สามารถทจะท าใหเปลยนแปลงไปไดแนวโนมดงกลาวเกยวโยงไปถงทศทาง รปแบบ และระดบความรนแรง ตามนยของแรงผลกดน

ป ญ ห า : สถานการณ หรอ สภาวการณ ทขดตอ การด าเนนนโยบาย หรอขดตอ วตถประสงคทตองการ หรอสภาพเหตการณทจะเกดขนในอนาคต ทมแนวโนมจะไมตรงกบความตองการ

ก า ร ค ก ค า ม : พฤตกรรมทคาดคะเนไดวาจะกอใหเกดความเสยหาย มผลใหฝายทถกคกคามตองกระท า หรอละเวนการกระท าอยางใดอยางหนง

โ อ ก า ส : กรณแวดลอมทเปนผลดตอผลประโยชนแหงชาต เปนกรณทชาตสมควรจะแสวงประโยชน โดยการด าเนนการอยางใด อยางหนง เพอใหบรรลถงซงวตถประสงคหรอผลประโยชนแหงชาต

Page 12: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

การวเคราะหสภาพแวดลอม

• การวเคราะหสภาพแวดลอมทางกายภาพ

• การวเคราะหสภาพแวดลอมทางการเมอง

• การวเคราะหสภาพแวดลอมทางเศรษฐกจ

• การวเคราะหสภาพแวดลอมทางสงคมจตวทยา

• การวเคราะหสภาพแวดลอมทางการทหาร

• การวเคราะหสภาพแวดลอมทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย

วเคราะหก าลงอ านาจและแบบแผนของชาต

Page 13: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

ผลกระทบจากความเจรญ • ประชากรมากขนแยงชงทรพยากร แขงขนทางเศรษฐกจ ท าลายสงแวดลอมสงขน• โลกยคขาวสารขอมล และโลกาภวตน• วกฤตการณทส าคญ น ามน โรคระบาด น า ภยพบต• ผลกระทบในภมภาคในภมภาคเอเชย-แปซฟก• การรวมกลมทางเศรษฐกจ APEC AFTA ECS FTA• ความรวมมอ 6 ประเทศลมแมน าโขง และกลมอนๆ• ความรวมมอดานความมนคง• มการสะสมอาวธมากขน เพอคมครองเศรษฐกจทเจรญเตบโตอยางรวดเรว• จนเรงพฒนาเศรษฐกจของตนเอง และขยายความสมพนธมาทางใต• ญปนเพมบทบาททางการเมองและความมนคง• ความขดแยงในภมภาคมมากขน

Page 14: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

Basil Henry Liddell Hert

“ยทธศาสตรทหารคอ ศลปะของการจ าแนกและใชเครองมอทางทหารเพอใหบรรลจดมงของนโยบาย”

The Theory of Strategy

Page 15: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

ความสอดคลองของการวางแผนยทธศาสตร

• ยทธศาสตรความมนคง

• ยทธศาสตรการปองกนประเทศ

• ยทธศาสตรทหาร

• ยทธศาสตรแตละเหลาทพ

Page 16: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

ยทธศาสตรชาตคอวธการทจะบรรลวตถประสงคของชาต

ยทธศาสตรทหาร คอ วธการทจะบรรลวตถประสงคทางทหารดวยเครองมอทางทหารหรอก าลงอ านาจของชาตดานการทหาร

การก าหนดแนวความคดทางยทธศาสตรเปนการขยายยทธศาสตรทหารทก าหนดไวออกมาเปนแนวความคด เพออธบายถงหนทางในการปฏบตอยางกวางๆ วาในแตละยทธศาสตรทหารทไดก าหนดไวนน จะใชก าลงรบอะไร ในการปฏบตอยางไร

“นาวกาธปตยสาร”

Page 17: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

กรรมวธในการก าหนดยทธศาสตรทหาร

• การก าหนดวตถประสงคทางทหาร

• การก าหนดแนวความคดทางการทหาร

• การก าหนดก าลงรบ

ม ๓ ขนตอน คอ

“ยทธศาสตรและการก าหนดก าลงรบ”

Page 18: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

ลกษณะของยทธศาสตรมองคประกอบส าคญ ๓ ประการ คอ

๑. เปาหมายทตองการ(วตถประสงค)๒. หนทาง แนวทาง กรอบแนวคด หรอนโยบาย๓. การใชเครองมอ ก าลงอ านาจ ทรพยากรของชาต (แผน ก าหนดการ มาตรการ)

Page 19: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

การประเมนยทธศาสตรทหาร ม ๕ ขน

๑. วเคราะหนโยบาย ค าสง ภารกจ

๒. ตรวจสอบสถานการณ สภาวะแวดลอม

๓. พจารณาผลกระทบ

๔. ก าหนดวตถประสงค

๕. ก าหนดแนวความคดทางทหาร

Page 20: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

การวเคราะหในการประเมนยทธศาสตรทหาร

๑. แนวนโยบายแหงรฐ เพอก าหนดกจในทางทหาร ๒. ตรวจสอบสภาวะแวดลอมทางการทหาร วเคราะหแนวโนมเพอ

ก าหนดภยคกคามทางทหาร ๓. พจารณาผลกระทบอนเนองมาจากลกษณะของการท าสงครามท

คาดเอาไว ๔. พจารณาก าลงอ านาจทางทหารทมอย ๕. ก าหนดวตถประสงคทางทหารเผอเลอก ๖. ก าหนดแนวความคดทางยทธศาสตรทหาร ส าหรบแตละ

วตถประสงคทางทหารทไดก าหนดขน

Page 21: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

ขนตอนในการประเมนยทธศาสตรทหาร๑. การวเคราะหความมงประสงคมลฐานทางทหาร ๒. ประเมนยทธศาสตรทหาร ก. นโยบายความมนคงดานการปองกนประเทศ ข. นโยบายการทหารของรฐ ค. แนวความคดทางยทธศาสตรในการปองกนประเทศ ง. สถานการณ สภาวะแวดลอม และแนวโนมของสงคราม จ. ภยคกคามทางทหาร ฉ. ก าลงอ านาจทางทหารเปรยบเทยบ ช.ผลกระทบจากก าลงอ านาจของชาต ๓. วตถประสงคทางทหาร (เฉพาะ) ๔. แนวความคดทางยทธศาสตรทหาร ๕. มาตรากาทางทหาร(ยทธศาสตรทหาร)

Page 22: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

แนวทางส าหรบการวางแผนยทธศาสตร

• รฐธรรมนญพนฐานทางกฎหมาย

• ปรชญา• ศลธรรมและความดงามท

ยดถอ• ความตอเนองยาวนาน„ คานยมแหงชาต„ ผลประโยชนแหงชาต„ วตถประสงคมลฐาน

แหงชาต

ยทธศาสตรชาตดานตางๆ

Economy StrategySociology StrategyPolitical StrategyDefense Strategy

การประเมนยทธศาสตร

ยทธศาสตรชาต

มาตราการ (แผน และก าหนดการ)

การประเมนคาความเสยง

นโยบ

ายแห

งชาต

Page 23: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

หมวด ๕ แนวนโยบายพนฐานแหงรฐ

มาตรา ๗๗ รฐตองพทกษรกษาไวซงสถาบนพระมหากษตรย เอกราชอธปไตย และบรณภาพแหงเขตอ านาจรฐ และตองจดใหมก าลงทางทหารอาวธยทโธปกรณและเทคโนโลยททนสมยจ าเปนและเพยงพอ เพอพทกษรกษาเอกราช อธปไตย ความมนคงของรฐ สถาบนพระมหากษตรย ผลประโยชนแหงชาตและการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมขและเพอการพฒนาประเทศ

Page 24: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

๒. นโยบายความมนคงแหงรฐ

๒.๒ พฒนาและเสรมสรางศกยภาพของกองทพและระบบปองกนประเทศ ใหมความ

พรอมในการพทกษรกษาเอกราช อธปไตย ความมนคง และผลประโยชนแหงชาต

สนบสนนใหกองทพมโครงสรางทเหมาะสมและมความทนสมยสงเสรมกจการ

อตสาหกรรมปองกนประเทศใหสามารถบรณาการขดความสามารถของภาครฐและ

เอกชนใหเปนเอกภาพ น าไปสการพงพาตนเองไดในการผลตอาวธยทโธปกรณไดเอง

สนบสนนสทธและหนาทก าลงพลของกองทพเพอใหเปนทหารอาชพในระบอบ

ประชาธปไตยและสามารถผนกก าลงกบประชาชนใหมสวนรวมในการรกษาความมนคง

ของประเทศรวมทงก าหนดเปนบทบาทของทหารในการชวยเหลอประชาชน โดยเฉพาะ

อยางยงกรณเกดภยพบตรายแรง ขณะเดยวกนจะปรบปรงสวสดการของก าลงพลทก

ระดบใหมมาตรฐานการด ารงชวตทดยงขน

Page 25: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

๒.๓ พฒนาและเสรมสรางความรวมมอระหวางประเทศ

• สงเสรมใหกองทพพฒนาความสมพนธทางทหารกบมตรประเทศ และมความพรอมในการปฏบตการเพอสนตภาพในกรอบสหประชาชาต

• พฒนาความสมพนธของหนวยงานดานความมนคงและกองทพกบประเทศเพอนบาน ทงจะแกไขปญหาตาง ๆ กบประเทศเพอนบานบนพนฐานของการสรางบรรยากาศความไวเนอเชอใจทงภาครฐและภาคประชาชน

• ด าเนนการส ารวจและจดท าหลกเขตแดนตามหลกฐานพนฐานของกฎหมายและสนธสญญาทมอยเพอมใหเปนเงอนไขของความขดแยง รวมทงสงเสรมความรวมมอกบประเทศเพอนบาน

• เพอระงบยบยงและปราบปรามอาชญากรรมขามชาตและยาเสพตดใหหมดไป

Page 26: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

รปแบบโครงสรางยทธศาสตรทหาร

•วทบ. สบส.

•วทร. สรส.

•วทอ. สอส.

•วสท. สปท.

Page 27: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

Strategy and Force Planning Framework ของ Lloyd

NATIONAL INTERESTS

NATIONAL OBJECTIVES

NATIONAL SECURITY STRATEGY

POLITICAL ECONOMIC MILITARY

NATIONAL MILITARY STRATEGY

FISCAL & PROGRAM GUIDANCE

ASSESSMENT

DEFICIENCIES & RISKS

ALTERNATIVES

PROGRAMMED FORCES

AVAILABLE FORCES

TECHNOLOGY RESOURCE

CONSTRAINTS

THREATS CHALLENGES OPPORTUNITIES

ALLIED

FRIENDLY NATION

INTERNATIONAL INSTITUTIONS

Page 28: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

โครงสรางยทธศาสตรชาต

ผลประโยชนแหงชาต

วตถประสงคมลฐานแหงชาต

(Basic National Objectives)

วตถประสงคเฉพาะแหงชาต (ทเสนอ Specific National

Objectives (Proposal)

นโยบายความมนคงแหงชาต (ทเสนอ) National Security

(Proposal)

มาตรการเฉพาะ (Specific Measures)

การตรวจสอบสภาพแวดลอม (Examination of Environment)

พจารณาแรงผลกดน (Forces) และ แนวโนม (Trends) เพอทราบปญหา

(Problems) และโอกาส (Opportunities)

วตถประสงคเฉพาะแหงชาตเผอเลอก (Tentative Specific National Objective)

การวเคราะหก าลงอ านาจและแบบแผนของชาตเพอทราบกรณเกอกลและอปสรรคโดยพจารณาความเปนไปได (Acceptability)

ความเหมาะสม (Suitability)

นโยบายความมนคงแหงชาตเผอเลอก (Tentative National Security Policy )

วเคราะหผลด ผลเสยเกยวกบความเสยง (Risk) ขอไดเปรยบ (Advantages)

ทรพยากรทมอย (Resources Available )

การวเคราะหปจจยสนบสนนและอปสรรค

ค าตอบ กรรมวธ/วธท าเพอใหไดค าตอบ

ความตองการ (ENDs) ๓ ระดบ

การสนองความ ตองการ

(Ways and Means)

Page 29: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

การก าหนดยทธศาสตรทหาร

พจารณาปจจยทมผลกระทบ ตอผลประโยชนแหงชาต

และปจจยทมผลกระทบ ตอความมนคงแหงชาต

ยทธศาสตรชาต

การตรวจสอบสภาวะแวดลอม ทางทหาร

วตถประสงคทางทหารทเสนอ

ก าหนดแนวความคด ทางยทธศาสตรทหาร

ก าลงภายใตขดจ ากดของงบประมาณ

เปรยบเทยบก าลงรบทตองการ กบก าลงภายใตขดจ ากดของ

งบประมาณมความเสยงสงหรอไม

ยทธศาสตรทางทหารทเสนอ

วตถประสงคทางทหาร (เผอเลอก)

วเคราะหความรนแรงตาม สถานการณและขดความ สามารถของประเทศใน การเผชญภยคกคาม

ก าลงรบทตองการ ในการปองกนประเทศ

พจารณาขดความสามารถทมอยเปรยบเทยบกบแนวความคดทางยทธศาสตร พจารณาปจจยอนประกอบ เชน - ภมประเทศ

- ขดความสามารถของประเทศทม แนวโนมเปนภยคกคามฐานะทางเศรษฐกจของประเทศ

ภายในประเทศ

ภายนอกประเทศ

พจารณาก าหนดความเรงดวน

ในการพฒนาก าลงรบ

ตรวจสอบขดความสามารถ ทางทหาร

Page 30: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

กระบวนการจดท ายทธศาสตรทหาร วสท. ผลประโยชนแหงชาต

วตถประสงคแหงชาต

นโยบายความมนคงแหงชาต

ยทธศาสตรชาต (Economic, Social, Military, Political, Science Technology and

Environmental Strategy)

ยทธศาสตรทหาร

ตรวจสภาวะแวดลอม (สถานการณทวไปของโลก ภมภาค เพอนบาน ในประเทศ) ประเมนแนวโนม ปญหา / โอกาส ทบทวนผลประโยชนแหงชาต วตถประสงคแหงชาต นโยบาย / ก าหนดการ (บทบาททหารตาม รธน . นโยบายความมนคงแหงชาตดานการปองกนประเทศ นโยบายรฐบาล นโยบาย กห.

วตถประสงคทางทหารเผอเลอก วตถประสงคทางทหารเฉพาะ

แนวความคดทางยทธศาสตรทหาร การก าหนดขดความสามารถทางทหาร ทรพยากร ทตองการ (ความตองการก าลงรบและยทโธปกรณ )

การเปลยนแปลงของสภาวะแวดลอม การพฒนาเทคโนโลยของอาวธ ลกษณะของความขดแยง

End

WAYS &

MEANS

ตวแบบยทธศาสตรทหาร

Page 31: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

การก าหนดยทธศาสตรทหาร วทบ.สบส.

ผลประโยชนแหงชาต

วตถประสงคแหงชาต

ยทธศาสตรชาต

นโยบายความมนคงแหงชาต

วตถประสงคทางทหาร (Ends)

ตรวจสอบสภาวะแวดลอมทวไปทางทหาร ประเมนแนวโนมและโอกาส

ทรพยากรทางทหาร (Means)

แนวความคดทางยทธศาสตรทหาร (Ways)

ตรวจสอบ สภาวะแวดลอมเฉพาะ

ตรวจสอบ สภาวะแวดลอมเฉพาะ การปรบปรงพฒนา

ประเมนความเสยง

Page 32: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

การก าหนดยทธศาสตรทหารและก าลงรบ วทร.สรส.

ผลประโยชนแหงชาต

วตถประสงคของแหงชาต

ยทธศาสตรชาต

นโยบายหนวยเหนอ

วตถประสงคทางทหาร

ยทธศาสตรทางทหาร

แนวความคดทางยทธศาสตร

ความตองการก าลงรบ

เปรยบเทยบก าลงรบทมอย

อตราเสยง

เปาหมายการเสรมสรางก าลงรบ

แผนการเสรมสรางก าลงรบตามหวงเวลา

เทคโนโลยการทหาร

ประเทศรอบบาน พนธมตร

มตรประเทศ สถาบนระหวางประเทศ

ขอจ ากดดานทรพยากรหาร

สภาวะแวดลอมทางยทธศาสตร - ภยคกคาม - สงทาทาย - โอกาส

ขอจ ากดดานงบประมาณ

Page 33: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

การก าหนดยทธศาสตรทหาร วทอ.สอส.

ยทธศาสตรชาต

ตรวจสอบสภาวะ แวดลอมทางทหาร

วตถประสงคทางทหารทเสนอ

แนวความคด ทางยทธศาสตรทหาร

ตรวจสอบขดความสามารถทางทหาร

ก าลงภายใตขดจ ากด ของงบประมาณ

เปรยบเทยบก าลงรบ ทตองการกบก าลง ภายใตขดจ ากดของ

งบประมาณมความเสยงสงหรอไม

ยทธศาสตรทางทหารทเสนอ

พจารณาปจจยทมผลกระทบ ตอผลประโยชนของชาต

ภายในประเทศ ภายนอกประเทศ

และปจจยทมผลกระทบตอ ความมนคงของชาต

- พจารณาขดความสามารถ เปรยบเทยบกบแนวความคดทางยทธศาสตร - พจารณาปจจยประกอบ (ภมประเทศ ขดความสามารถขาศก ฐานะทางเศรษฐกจ)

วตถประสงคทางทหารเผอเลอก

วเคราะหความรนแรงตามสถานการณและขด

ความสามารถในการเผชญกบภยคกคาม

ก าลงรบทตองการ ในการปองกนประเทศ

พจารณาก าหนดความเรงดวน

ในการพฒนา ก าลงรบ

Page 34: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

A Model of Strategic Development

“Bartlett Model”

RESOURCES CONSTRAINTS

SECURITY ENVIRONMENT

OBJECTIVES (ENDS)

STRATEGY

FORCES (MEANS)

RISK

(WAYS)

Page 35: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

ยทธศาสตร ของ Bartlett Model

• ในทางทหารหมายถง วธการ(Ways)ทจะน าก าลงอ านาจ

(Power)มาใชใหบรรลวตถประสงค(Objective)ทก าหนดไว

• ยทธศาสตรจงเปนตวเชอมระหวางเครองมอ(Means)กบ

จดมงหมาย(Ends)

• แตเครองมอและจดมงหมายมกจะมความไมเหมาะสมกน การ

ทจะหาวธการทสามารถใชเครองมอทมอยอยางจ ากด เพอให

บรรลจดมงหมาย จงตองคนหาวธการทเหมาะสม

Page 36: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

การตรวจสอบสภาวะแวดลอม

• การประเมนยทธศาสตรชาต

• การตรวจสอบสภาวะแวดลอม

• การพจารณาก าหนดวตถประสงคเฉพาะ แหงชาตเผอเลอก

• การวเคราะหก าลงอ านาจแหงชาตและแบบแผนของชาต

• การก าหนดนโยบายความมนคงแหงชาต

Page 37: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

ผลประโยชนแหงชาต๑. การมเอกราช อธปไตย และบรณภาพแหงเขตอ านาจรฐ๒. การด ารงอยอยางมนคง ยงยน ของสถาบนหลกของชาต๓. ความปรองดอง สามคคของคนในชาต๔. การด ารงอยอยางมนคงของชาตและประชาชนจากการคกคามทก

รปแบบ๕. ความปลอดภย ความเปนธรรม และความอยดมสขของ

ประชาชน การมเกยรตและศกดศรของความเปนมนษย๖. การด ารงอยอยางมนคงของฐานทรพยากรธรรมชาตและสทธเหนอ

ทรพยากรชวภาพของชาต๗. การอยรวมกนอยางสนตสขกบประเทศเพอนบาน๘. การมเกยรตและศกดศรในประชาคมระหวางประเทศ

Page 38: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

สภาวะแวดลอม

• สถานการณตางๆ ของโลก

• ความสมพนธระหวางประเทศ

• สภาพการเมองระหวางประเทศ

• สภาวะการณภายในประเทศ

Page 39: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

การตรวจสอบสภาวะแวดลอม

• การพสจนทราบ บรรยายใหเหนถงแรงผลกดนและแนวโนมททาทายอ านาจของชาต กอใหเกดปญหาการคกคาม โอกาส

• รวบรวมขาวสารทเกยวของ เพอทจะทราบแรงผลกดน และแนวโนม ซงกอใหเกดปญหาและโอกาส

• การเปลยนแปลงสภาวะแวดลอมทท าใหความเปนอยแปรเปลยนไป ไดแก แรงผลกดน การเปลยนแปลงตามกาลเวลา ท าใหเกดการเปลยนแปลงคอนขางถาวร และวกฤตการณทสงผลรนแรงในระยะหนง และท าใหเกดการเปลยนแปลงในสวนตางๆ ของโลก

Page 40: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

ผลกระทบจาก

ผลกระทบประชากรมากขน ( แยงชงทรพยากร แขงขนทางเศรษฐกจ ท าลายสงแวดลอมสงขน)

โลกยคขาวสารขอมล และโลกาภวตนวกฤตการณทส าคญ น ามน โรคระบาด น า ภยพบตผลกระทบในภมภาคในภมภาคเอเชย-แปซฟก

การรวมกลมทางเศรษฐกจ APEC AFTA ECS FTAความรวมมอ 6 ประเทศลมแมน าโขง และกลมอนๆ

Page 41: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

ผลกระทบ„ ความรวมมอดานความมนคง„ มการสะสมอาวธมากขน เพอคมครองเศรษฐกจทเจรญเตบโตอยาง

รวดเรว„ จนเรงพฒนาเศรษฐกจของตนเอง และขยายความสมพนธมาทางใต„ ญปนเพมบทบาททางการเมองและความมนคง„ ความขดแยงในภมภาคมมากขน

Page 42: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

การวเคราะหสภาพแวดลอมแ ร ง ผ ล ก ด น : ปรากฏการณอยางหนงอยางใดทจะมผลกระทบ

หรอสามารถกอใหเกดผลกระทบตอการด าเนนการใดๆ ของรฐ ซงอาจจะขดขวางหรอสนบสนนการบรรลถงซงวตถประสงคและผลประโยชนแหงชาตได

แ น ว โ น ม : หนทางหรอผลซงแรงผลกดน สามารถทจะท าใหเปลยนแปลงไปไดแนวโนมดงกลาวเกยวโยงไปถงทศทาง รปแบบ และระดบความรนแรง ตามนยของแรงผลกดน

Page 43: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

การวเคราะหสภาพแวดลอม

ป ญ ห า : สถานการณ หรอ สภาวการณ ทขดตอ การด าเนนนโยบาย หรอขดตอ วตถประสงคทตองการ หรอสภาพเหตการณทจะเกดขนในอนาคต ทมแนวโนมจะไมตรงกบความตองการ

ก า ร ค ก ค า ม : พฤตกรรมทคาดคะเนไดวาจะกอใหเกดความเสยหาย มผลใหฝายทถกคกคามตองกระท า หรอละเวนการกระท าอยางใดอยางหนง

โ อ ก า ส : กรณแวดลอมทเปนผลดตอผลประโยชนแหงชาต เปนกรณทชาตสมควรจะแสวงประโยชน โดยการด าเนนการอยางใด อยางหนง เพอใหบรรลถงซงวตถประสงคหรอผลประโยชนแหงชาต

Page 44: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

การตรวจสอบสภาวะแวดลอม

• รวบรวมขาวสารเกยวกบความรภมหลงตามพนทภมศาสตร ปญหาส าคญตางๆ ทงภายนอกและภายในประเทศ

• ก าหนดเรองราวขาวสารทเปนภยคกคาม หรอมผลกระทบตอผลประโยชนและความมนคงแหงชาต

• ระบประเทศทเขามาเกยวของใหชดเจน

• เหตการณภายใน รวบรวมตามภาคหรอเหตการณ ถามตางประเทศเขามาเกยวของใหระบดวย

• พจารณาแยกแรงผลกดนและแนวโนมของแตละเรอง ประเมนแนวโนมในทศทางของแนวโนม พจารณาปญหา การคกคามและโอกาส

Page 45: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

การวเคราะหสภาพแวดลอมตางประเทศ• ผลประโยชนแหงชาตของตางประเทศ

• วตถประสงคแหงชาตของตางประเทศ

• นโยบายแหงชาตของตางประเทศ

• ก าลงแหงชาตของตางประเทศ

• บทบาทของหนวยงานและ บคคลส าคญของตางประเทศ

• การกระท าของหนวยงาน และบคคลส าคญของตางประเทศ

• ประวตศาสตรของตางประเทศ

Page 46: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

การวเคราะหสภาพแวดลอม• การวเคราะหสภาพแวดลอมทางกายภาพ

• การวเคราะหสภาพแวดลอมทางการเมอง

• การวเคราะหสภาพแวดลอมทางเศรษฐกจ

• การวเคราะหสภาพแวดลอมทางสงคมจตวทยา

• การวเคราะหสภาพแวดลอมทางการทหาร

• การวเคราะหสภาพแวดลอมทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย

วเคราะหก าลงอ านาจและแบบแผนของชาต

Page 47: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

การวเคราะหก าลงอ านาจทางการทหารก าลงอ านาจของชาตแบงออกเปน ๕ องคประกอบ คอ

๑. ก าลงอ านาจทางการเมอง

๒. ก าลงอ านาจทางเศรษฐกจ

๓. ก าลงอ านาจทางสงคมจตวทยา

๔. ก าลงอ านาจทางทหาร

๕. ก าลงอ านาจทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย

Page 48: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

ก าลงอ านาจทางทหาร

ก าลงรบและอาวธยทโธปกรณ

ศกยสงคราม

ในการระดม

สรรพก าลง

ทกษะ,ขวญ,ผน า

หลกนยมทางยทธศาสตร,หลกการสงคราม

ความคลองแคลว,ขวญทางการเมอง

ขดความสามารถก าลงรบ

คณภาพก าลงพล ประสทธภาพของอาวธ โครงสรางพนฐานและ

การสนบสนนทางการสง

ก าลงบ ารง

คณภาพการจดหนวย

Page 49: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

ปจจยของก าลงอ านาจทางทหารก. เปนโครงสรางและการพฒนาก าลงรบตามเปาหมายข. ระดบของความพรอมรบเปรยบเทยบกบภยคกคามค. ขดความสามารถในการระดมสรรพก าลงง. ก าลงส ารองและยทธปจจยจ. ทรพยากรและยทธปจจยฉ. ทตง ขนาดและแนวชายแดนของประเทศช. ความสามารถทางเศรษฐกจซ. ความสามารถในการบรหารทรพยากรด. ขวญและการปลกระดมเพอการสงครามต. พนธมตรทเขมแขงและเชอถอได

Page 50: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

ก าลงอ านาจทางทหาร ม ๒ ประเภท

ก าลงอ านาจทมตวตนและก าลงอ านาจทไมมตวตน ก าลงอ านาจทไมมตวตน ไดแก ๑. ความสามคค ๒. อดมการณของชาต ๓. การบรหาร ๔. ลกษณะผน า ๕. ขวญและก าลงใจ ๖. วนย ๗. ความเชยวชาญทาง ยทธศาสตร, ยทธวธ ๘. การทต

Page 51: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

การวเคราะหก าลงอ านาจทางทหาร ๑. หลกนยมทางทหาร ๒. โครงสรางของการควบคมบงคบบญชา ๓. การจดหนวย ก าลงและการประกอบก าลง ๔. ทตงและการวางก าลง ๕. ขดความสามารถในการสงก าลงบ ารง ๖. ความสามารถในการระดมสรรพก าลง ๗. แนวโนมของก าลงอ านาจทางทหารในอนาคต ๘. พนธมตรและมตรประเทศ ๙. การพฒนาเทคโนโลยและทรพยากรทมอย

Page 52: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

หลกนยมทางทหาร• หลกนยมทางทหารตองเหมาะสมกบลกษณะของสงครามและการสรบท

เกดขน

• การเปลยนแปลงในอนาคต ทงในดานระบบอาวธ การจดการสงก าลงบ ารง ยทธวธ และยทธศาสตร

• การก าหนดและยดถอหลกนยมทผดจะท าใหก าลงอ านาจทางทหารไรคา

(๑) มหลกนยมทเกยวกบการใชก าลงทหารเขยนไวหรอไม

(๒) ในอดตเคยท าสงครามชนดใดมาบางแลว

(๓) การวเคราะหหลกนยมทผานมาแลวในอดตเคยปรากฏเปนแบบใดบางหรอไม

Page 53: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

โครงสรางในการควบคมบงคบบญชา• การควบคมบงคบบญชา เปรยบเสมอนระบบสมองและประสาท• มการตดตอสอสารทด ใหมประสทธภาพ มเอกภาพ ไมมหนวยรองมากเกนไป ไมม

ผบงคบบญชาหลายระดบเกนความจ าเปน • มการแบงมอบอ านาจหนาททด ประสทธภาพจ าเปน • ปจจบนสามารถทราบเหตการณในแนวรบ และอ านวยการรบไดคลองแคลวทนตอ

เหตการณทเปลยนแปลงอยตลอดเวลา ทงนรวมทงชวยการสอสารโทรทศน ดาวเทยม กลองแสงอนฟราเรด ฯลฯ(๑) หนวยทหารทไดจดตงขนนนมพลเรอนเปนผปกครองในหนวยระดบใดบางหรอไม ในลกษณะ

ใด ถงระดบใด(๒) มการจดก าลงทหารเปนอยางไร, มก าลงรบทางยทธศาสตรหรอไม หลกการทางยทธวธกบ

หลกการจดการบรหารและการปกครองเปนอยางไร(๓) มการจดฝายเสนาธการอยางไร(๔) มการตดตอสอสารเปนเอกเทศจากพลเรอนเพอใชเฉพาะทางทหารหรอไม

Page 54: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

ก าลงและการประกอบก าลง

• ขนาดของก าลงปองกนประเทศ เหนไดถงความเขมแขงหรอออนแอ• มกองทพขนาดใหญยอมเปนทเกรงขาม ถามกองทพขนาดเลก

อาจจะถกคกคาม• การประกอบก าลง การประกอบก าลงทไมเหมาะสมกบภารกจ

สภาพภมประเทศและลมฟาอากาศในการสรบ จะกลายเปนกองทพทมแตปรมาณ ขาดคณภาพ – ขนาดของก าลงรบเหลาตาง ๆ กบขนาดของเหลาทพเปนอยางไร– เหลาทพใด, บก, เรอ หรออากาศ ทเปนเหลาทพหลก– มกองก าลงกงทหารพรอมทจะใชการไดอยหรอไม

Page 55: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

ทตงและการวางก าลง

• ทตง และการวางก าลงหนวยทหาร ตองเปนไปตามแผนยทธศาสตรในการปองกนประเทศ

• การวางก าลงทถกตองเหมาะสมเปนการใชก าลงอ านาจทางทหารทมประสทธภาพ และอาจเปนการเสรมสรางใหก าลงอ านาจทางทหารเขมแขงขน– ก าลงทหารภายในประเทศตงอยทไหนบาง

– มก าลงทหารไปตงอยนอกประเทศบางหรอไม

Page 56: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

ความสามารถในการระดมสรรพก าลง

• เพอการประหยด และผลทางเศรษฐกจของชาต

• การระดมสรรพก าลงแยกไดเปน ๒ ดาน – การระดมสรรพก าลงทางทหาร ระดมทหารกองหนนและกองเกน ส ารองและ

สะสมสงอปกรณในการสงก าลงบ ารง

– การระดมสรรพก าลงทางเศรษฐกจ เปนการรวบรวมและจดระเบยบทรพยากรทางเศรษฐกจของชาตใหพรอมทจะใชสนบสนนการปองกนประเทศหรอการทหาร ทงทรพยากรดานก าลงคน ยทโธปกรณและบรการ

• มก าลงกองหนนเขาประจ าการอยบางหรอไม

• ใชเวลานานเทาใดในการเรยกระดมกองหนนเขาประจ าการ

• ทตงก าลงส ารองตงอยทไหน

Page 57: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

การสงก าลงบ ารง

• การสงก าลงบ ารงหมายรวมถงการสงก าลงการซอมบ ารง การสงกลบและรกษาพยาบาล การขนสง และการกอสราง– ขดความสามารถของหนวยทหารในการสงก าลง การบ ารงรกษาและ

การซอมบ ารง การกอสราง การขนสง และการเคลอนยายก าลงรบรวมทงอปกรณ แรงงาน การสงกลบเพอการรกษาพยาบาลและการรกษาพยาบาล

– ความสามารถในการสงก าลงบ ารงทางทหารมความสมบรณไดสดสวนกบเศรษฐกจทางดานพลเรอนมากนอยเพยงใด

– สถานภาพทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยการพลงงานและสงแวดลอมเปนอยางไร

Page 58: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

พนธมตรและมตรประเทศ

• การปองกนรวมกนมลกษณะเกยวกบประเทศทเปนสมาชก และผลประโยชนรวมกนอน

• แทจรง มระยะเวลา และพนททก าหนด มการชวยเหลอของบรรดา

Page 59: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

แนวโนมในอนาคตและการพฒนาเทคโนโลยและทรพยากรทมอย

• มการประกาศเปลยนแปลงเกยวกบการโยกยายก าลงทางทหาร หรอหลกนยมในทางทหารหรอไม

• มการเปลยนแปลงเกดขนบางหรอไม ในลกษณะใด

Page 60: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

การปฏบตการอนทมใชสงคราม

• โจรสลด

• การลกลอบน าคนเขาเมอง

• การลกลอบคาอาวธ

• การลกลอบคาอปกรณนวเคลยร

• การคาผหญงและเดก

• การลกลอบคาอวยวะมนษย

• การโจรกรรมและลกลอบคายานพาหนะ

• อาชญากรรมทรพยสนทางปญญา และคอมพวเตอร

• การฟอกเงน

Page 61: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

การทหารของไทยในเวทตางประเทศ

„ ระดบโลก:‟ มสวนรวมในเวทตางประเทศ/ไมสวนกระแสโลก

„ ระดบภมภาค: ‟ ในภมภาคมขวอ านาจสหรฐฯ จน ญปน อนเดย ออสเตรเลย

‟ การรวมกลม ASEAN , ARF

„ ระดบประเทศรอบบาน: ‟ ทวภาค รวมมอ การทตเชงปองกน

‟ สรางความสมพนธความไวเนอเชอใจ

‟ สรางดลยแหงอ านาจทางการทหาร

Page 62: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

๖. เสรมสรางและพฒนาศกยภาพการปองกนประเทศโดย

๖.๑ พฒนากองทพใหมโครงสรางก าลงกองทพทเหมาะสม มความพรอม และมขดความสามารถในการปองกน ปองปราม และตอตานภยคกคามทมตออธปไตยของดนแดน นานน าและนานฟา รวมทงคมครองเสนทางคมนาคมทางทะเล ตลอดจนผลประโยชนของชาตภายนอกประเทศไดอยางมประสทธภาพในทกระดบของสถานการณทกระทบตอผลประโยชนของชาต

Page 63: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

๖. เสรมสรางและพฒนาศกยภาพการปองกนประเทศ โดย

๖.๒ สนบสนนใหกองทพมระบบอาวธและระบบการแจงเตอนภยทางทหารทมขดความสามารถในการปองปรามทางยทธศาสตร และพงตนเองไดอยางมนใจ เพอเตรยมรบสถานการณทไมแนนอนในอนาคต โดยสงเสรมการวจยและพฒนาอตสาหกรรมปองกนประเทศ การมสวนรวมระหวางกองทพกบหนวยงานวจยของภาครฐ องคกร สถาบนวจย และสถาบนการศกษาดานเทคโนโลยของภาครฐและภาคเอกชนทงในประเทศและตางประเทศ เปนล าดบตน และจดงบประมาณสนบสนนอยางเพยงพอเปนการตอเนอง รวมทงมกรอบยทธศาสตรการพฒนาทชดเจน

Page 64: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

๖. เสรมสรางและพฒนาศกยภาพการปองกนประเทศ

๖.๓ พฒนาศกยภาพของชาตในการปองกนประเทศ ดวยการผนกก าลงจากทกฝาย ทงภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชนเขาดวยกนอยางเปนระบบในการรกษาความสงบเรยบรอย และความมนคงของชาต

Page 65: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

๖. เสรมสรางและพฒนาศกยภาพการปองกนประเทศ

๖.๔ น าศกยภาพของกองทพในยามปกตเขามาชวยเสรมสรางความสามคคของคนในชาตและการพฒนาประเทศ และมสวนรวมบรรเทาภยพบตทางธรรมชาต และการแกไขปญหาความมนคงของชาตในรปแบบตาง ๆ รวมทงเสรมสรางความเขมแขงของประชาชนและชมชนพนทชายแดน

Page 66: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

๖. เสรมสรางและพฒนาศกยภาพการปองกนประเทศ

๖.๕ พฒนาความรวมมอทางทหารและความเขาใจอนดกบกองทพของประเทศเพอนบานและกลมอาเซยนรวมทงมตรประเทศอนๆ อยางใกลชดในทกระดบ และเสรมสรางความรวมมอทางทหารกบ ประเทศมหาอ านาจอยางสมดลบนพนฐานของการรกษาผลประโยชนรวมกน โดยสอดคลองกบนโยบายตางประเทศ รวมทงสนบสนนภารกจในการรกษาสนตภาพของโลกภายใตกรอบของสหประชาชาต ตลอดจนมสวนรวมบรรเทาภยพบตทางธรรมชาตในภมภาค

Page 67: โครงสร้าง กระบวนการกำหนด และพัฒนายุทธศาสตร์ทหาร

ขอบคณครบแลกเปลยนความคดเหน หรอถามค าถามเพมเตมไดท

www.facebook.com/ekkachai.srivilaswww.elifesara.com