ΑΛΚΟΟΛ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΙ Η κατανάλωση αλκοόλ σε πρώιμη ηλικία είναι ένα ανησυχητικό γνώρισμα των σχετικά πρόσφατων χρόνων που αφορά σε ένα μεγάλο βαθμό στις χώρες του Δυτικού κόσμου, καθώς επίσης και στη χώρα μας. Δεν είναι βέβαια πρωτοφανές το γεγονός ότι πολλοί έφηβοι δοκιμάζουν περιστασιακά διάφορες ουσίες, συμπεριλαμβανομένου και του αλκοόλ αλλά σε πολλές περιπτώσεις η χρήση είναι μόνο περιστασιακή και προσωρινή, σταματά δηλαδή μετά από κάποιο σύντομο χρονικό διάστημα. Σε κάποιες άλλες (και δυστυχώς ολοένα και περισσότερες) περιπτώσεις, δεν παρατηρείται περιστασιακή χρήση αλλά κατάχρηση αλκοόλ και συχνά η συστηματική κατάχρηση οδηγεί σε εξάρτηση. ΑΑ4 21/1/2013
112
Embed
ΑΛΚΟΟΛ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΙ - 1lyk-vyron.att.sch.gr1lyk-vyron.att.sch.gr/EEAa4_2012_2013_text.pdf · και προσωρινή, σταματά δηλαδή μετά από κάποιο
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
ΑΛΚΟΟΛ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΙ Η κατανάλωση αλκοόλ σε πρώιμη ηλικία είναι ένα ανησυχητικό γνώρισμα των σχετικά πρόσφατων χρόνων που αφορά σε ένα μεγάλο βαθμό στις χώρες του Δυτικού κόσμου, καθώς επίσης και στη χώρα μας. Δεν είναι βέβαια πρωτοφανές το γεγονός ότι πολλοί έφηβοι δοκιμάζουν περιστασιακά διάφορες ουσίες, συμπεριλαμβανομένου και του αλκοόλ αλλά σε πολλές περιπτώσεις η χρήση είναι μόνο περιστασιακή και προσωρινή, σταματά δηλαδή μετά από κάποιο σύντομο χρονικό διάστημα. Σε κάποιες άλλες (και δυστυχώς ολοένα και περισσότερες) περιπτώσεις, δεν παρατηρείται περιστασιακή χρήση αλλά κατάχρηση αλκοόλ και συχνά η συστηματική κατάχρηση οδηγεί σε εξάρτηση. ΑΑ4 21/1/2013
Αλκοόλ και έφηβοι- Επιπτώσεις
Αλκοόλ στην εφηβεία; Ευχαριστώ δεν θα πάρω!
Η κατανάλωση αλκοόλ σε πρώιμη
ηλικία είναι ένα ανησυχητικό γνώρισμα
των σχετικά πρόσφατων χρόνων που
αφορά σε ένα μεγάλο βαθμό στις χώρες του Δυτικού κόσμου, καθώς επίσης και στη χώρα
μας. Δεν είναι βέβαια πρωτοφανές το γεγονός ότι πολλοί έφηβοι δοκιμάζουν περιστασιακά
διάφορες ουσίες, συμπεριλαμβανομένου και του αλκοόλ αλλά σε πολλές περιπτώσεις η
χρήση είναι μόνο περιστασιακή και προσωρινή, σταματά δηλαδή μετά από κάποιο σύντομο
χρονικό διάστημα. Σε κάποιες άλλες (και δυστυχώς ολοένα και περισσότερες) περιπτώσεις,
δεν παρατηρείται περιστασιακή χρήση αλλά κατάχρηση αλκοόλ και συχνά η συστηματική
κατάχρηση οδηγεί σε εξάρτηση. Πόσο θα πρέπει να μας απασχολήσει το φαινόμενο της
κατάχρησης ή απλά της χρήσης αλκοόλ στη διάρκεια της εφηβείας? Πόση έκταση έχει πάρει
η κατανάλωση αλκοόλ σε νεαρές ηλικίες. Η αλήθεια είναι σοκαριστική: Οι ερευνητές
καταλήγουν στο ότι το αλκοόλ είναι η ουσία που χρησιμοποιείται περισσότερο από τους
εφήβους.
Στην Ευρώπη και την Αμερική, ο μέσος όρος ηλικίας κατά την οποία τα αγόρια
δοκιμάζουν αλκοόλ είναι τα 11 έτη ενώ τα κορίτσια τα 13 έτη. Μέχρι τα 14 χρόνια τους,
συνολικά το 41% των παιδιών συνολικά έχει δοκιμάσει τουλάχιστον ένα ποτό. Η πρόωρη
έναρξη κατανάλωσης αλκοόλ έχει συσχετιστεί με βίαιη συμπεριφορά όχι μόνο κατά τη
διάρκεια της εφηβείας αλλά και της ενήλικης ζωής. Εκτιμάται, δε, ότι πάνω από 3
εκατομμύρια έφηβοι είναι ήδη αλκοολικοί, ενώ σε ετήσια βάση στην Αμερική πάνω από
5000 νέοι κάτω από 21 ετών έχουν χάσει τη ζωή τους από αίτια που συνδέονται με την
κατανάλωση ποτού μια και οι 2 κυριότεροι λόγοι θανάτων σε ηλικίες 15 με 24 ετών είναι τα
Ποταμιάνος, Γρ. Αλκοόλ. Επιστημονικά δεδομένα για τη χρήση
και την κατάχρηση της αλκοόλης, το σύνδρομο εξάρτησης και τη
θεραπεία. Αθήνα : εκδ. Λιβάνη, 2005.
http://www.thecoolspot.gov/index.asp
ΑΛΚΟΟΛ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΙ
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ - ΑΠΕΞΑΡΤΗΣΗΣ
+ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΘΥΜΑΤΩΝ
Δημήτρης Παπαχριστοδούλου, Έλλη Φαρδέλλα, Μυρτώ
Κουρούσια, Εσμεράλντα Τσέρα, Ιωάννα Σιδεράκη.
Αλκοόλ και Εφηβεία
Στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής περισσότερο από 4 εκατομμύρια έφηβοι κάθε χρόνο αντιμετωπίζουν πρόβλημα με το αλκοόλ και οι επιπτώσεις του είναι εμφανείς όχι μόνο στο σχολικό και οικογενειακό περιβάλλον αλλά οδηγεί και σε παραβατικές συμπεριφορές. Στην Ελλάδα το πρόβλημα της κατανάλωσης του αλκοόλ δεν περνάει απαρατήρητο αφού σύμφωνα με έρευνες το 15% των εφήβων ηλικίας 11 έως 15 ετών καταναλώνει αλκοόλ στο διάστημα μίας εβδομάδας. Πρώτη στις προτιμήσεις των εφήβων είναι η μπύρα, δεύτερα έρχονται τα σκληρά ποτά και τρίτο το κρασί.
Στην εφηβική ηλικία το αλκοόλ μειώνει τη σχολική απόδοση, την ικανότητα απορρόφησης της γνώσης και τη συγκέντρωση. Η κατανάλωση αλκοόλ σε αυτές τις ηλικίες έχει δραματική επίδραση στην προσωπικότητα, προκαλεί ευερεθιστότητα, εχθρικότητα και επιθετικότητα αυξάνοντας τον κίνδυνο πειραματισμού και με άλλες εξαρτησιογόνες ουσίες.
Οι έφηβοι που πίνουν έχουν περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από πνιγμό, πτώσεις ή αυτοκινητιστικά ατυχήματα. Είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει διάλογος μέσα στην οικογένεια έτσι ώστε τα παιδιά από νεαρή ηλικία να μάθουν τις επιπτώσεις των οινοπνευματωδών ποτών. Οι γονείς θα πρέπει να μάθουν στα παιδιά τους να μη μπαίνουν ποτέ σε αμάξι του οποίου ο οδηγός έχει πιεί, πολύ δε περισσότερο αν βρίσκεται σε κατάσταση μέθης και να παρέχεται η διαβεβαίωση ότι οι γονείς θα περάσουν να πάρουν τα παιδιά τους ανεξαρτήτως ώρας.
Παρόλα αυτά υπάρχει τρόπος αντιμετώπισης του προβλήματος για αυτό μη διστάσετε να χρησιμοποιήσετε τις συμβουλές προκειμένου να αρνηθείτε κάτι που δεν εγκρίνετε: πρώτον πες όχι κατηγορηματικά κοιτώντας τον συνομιλητή σου στα μάτια (δισταγμοί και παύσεις αφήνουν χώρο στους άλλους να συνεχίσουν την
πίεση). Πρότεινε αντί για να πιείτε αλκοόλ να κάνετε κάτι διαφορετικό (παιχνίδια, σπόρ, ψυχαγωγία κ.α.). Αν παρόλα αυτά η παρέα σου συνεχίζει να σε πιέζει για να πιεις αλκοόλ, το καλύτερο είναι να φύγεις όταν εκείνοι πίνουν. Εναλλακτικά μπορείς να βρεις ενδιαφέροντες δραστηριότητες με άλλες παρέες.
H συχνή χρήση αλκοόλ προκαλεί ανοχή και εξάρτηση, σωματική και ψυχική. Η εξάρτηση από αυτή την ουσία είναι γενικά ύπουλη και μακροχρόνια. Αφού εγκατασταθεί η σωματική εξάρτηση, με τη διακοπή της χρήσης εμφανίζονται συμπτώματα στέρησης, όπως τρεμούλιασμα των χεριών, της γλώσσας και των βλεφάρων, ταχυκαρδία, εφίδρωση, άγχος, πονοκέφαλος, αϋπνία κ.α. Το σύνδρομο στέρησης μπορεί να εξελιχθεί σε Delirium Tremens, που εκδηλώνεται με ταχυκαρδία, εφίδρωση, οπτικές ή ακουστικές παραισθήσεις. Παρατηρείται επίσης συχνά παραλήρημα και ψυχοκινητική διέγερση. Συνήθως εμφανίζεται σε άτομα που πάσχουν από κάποια ταυτόχρονη σωματική ασθένεια, είναι δε δυνατόν να καταλήξει και στο θάνατο
Η θεραπεία ξεκινάει από τον ίδιο τον ασθενή. Η αποδοχή του προβλήματος είναι το σημαντικότερο βήμα. Είναι μια προσπάθεια επίπονη, μακροχρόνια και με πολλές στιγμές αδυναμίας. Η θεραπεία αποτοξίνωσης των αλκοολικών γίνεται με ψυχοθεραπεία και με φάρμακα σε ψυχιατρικές κλινικές. Παρουσιάζει δυστυχώς τεράστιες δυσκολίες. Οι αλκοολικοί συνήθως αρνούνται ότι έχουν πρόβλημα εθισμού στο αλκοόλ και δεν ζητούν βοήθεια από ειδικούς, πιστεύοντας ότι έτσι οι υπόλοιποι τους λυπούνται. Υπάρχουν βεβαίως κρατικά και δημόσια ιδρύματα όπου άτομα που πάσχουν από αλκοολισμό μπορούν να μιλήσουν για τα προβλήματά τους και να βοηθηθούν από ειδήμονες. Οι άνθρωποι αυτοί χρήζουν βοήθειας εξειδικευμένου ιατρικού προσωπικού. Οι βασικές παράμετροι που θα μπορούσαν να συμβάλουν θετικά σε οποιοδήποτε θεραπευτικό πρόγραμμα είναι οι εξής :
Αναγνώριση και αξιολόγηση του προβλήματος. Μεγάλη σημασία έχει η στάση στη πρώτη επαφή με τον προβληματικό πότη. Χρειάζεται επίμονη προσπάθεια για τη λεπτομερή αξιολόγηση κάθε πτυχής της γενικότερης υγείας και των δραστηριοτήτων του ατόμου.
Κατάρτιση θεραπευτικού προγράμματος. Με βάση το δεδομένο ότι όλοι οι αλκοολικοί ΔΕΝ παρουσιάζουν την αυτή κλινική εικόνα ( π.χ. συμπτώματα , βαθμό εξάρτησης κ.λπ.), η κατάρτιση του θρεπτικού προγράμματος απαιτεί δύο βασικά στοιχεία : 1. Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης που προαναφέρθηκε και 2. Την ενεργό συμμετοχή του ασθενούν στις αποφάσεις σχετικά με τη θεραπευτική διαδικασία. Ανάλογα με την κλινική εικόνα του προβληματικού πότη, τα πρώτα στάδια ενός θεραπευτικού προγράμματος μπορεί να απαιτήσουν:
1. Αποτοξίνωση. Η αποτοξίνωση δεν είναι θεραπεία για αλκοολισμό αλλά είναι μια περίοδο αποχής από το αλκοόλ με στόχο την προετοιμασία του ατόμου για απεξάρτηση και ανάρρωση.
2. Αντιμετώπιση οργανικών ή και ψυχιατρικών διαταραχών. Όπως και στην προηγούμενη περίπτωση , ανάγκη εισαγωγής σε νοσοκομείο ή ψυχιατρείο για την αντιμετώπιση πιθανών διαταραχών εξαρτάται από την κατάσταση
που βρίσκεται ο αλκοολικός. Συνήθως πολλά από τα προβλήματα που παρουσιάζουν οι προβληματικοί πότες μπορούν να αντιμετωπιστούν στα εξωτερικά ιατρεία και όχι στα νοσοκομεία και στις κλινικές.
Θεραπευτικό πρόγραμμα. Θα πρέπει η σχέση του θεράποντος και του θεραπευόμενου να είναι ειλικρινής και να υπάρχει μεταξύ τους εμπιστοσύνη. Δεν θα πρέπει ο θεράπων να λέει ψέματα στον θεραπευόμενο αλλά να του λέει την αλήθεια. Επίσης κάθε θεραπευτική παρέμβαση πρέπει να εμπεριέχει κατάρτιση εφικτών θεραπευτικών στόχων. Επιπλέον απαραίτητη είναι η υποστήριξη της οικογένειας του αλκοολικού.
Διαχρονική παρακολούθηση. Η διαχρονική παρακολούθηση του προβληματικού πότη και η συνεχής υποστήριξη του ίδιου και της οικογένειας του επιβάλλεται για διάστημα τουλάχιστον ενός έτους.
Ο αλκοολικός νοσεί. Η νόσος εισβάλλει ύπουλα και οι επιπτώσεις της βαρύνουν τόσο τους ασθενείς όσο και τους ανθρώπους που τους περιβάλλουν. Απαιτείται εγρήγορση για αναγνώριση των συμπτωμάτων πριν η χρήση γίνει εξάρτηση, εφόσον είναι γνωστό πως η πρόληψη είναι ωφελιμότερη της θεραπείας. Σημαντικός είναι ο ρόλος της οικογένειας, ενώ πολύτιμη ψυχολογική υποστήριξη παρέχεται από κοινωνικές ομάδες, π.χ Ανώνυμοι Αλκοολικοί. Η ζωή είναι σαν ένα ποτήρι κρασί, πρέπει κάποιος να τη γεύεται αργά για να αναδεικνύεται όλη η γεύση της.
• Κάθε μεγάλη απόφαση και αλλαγή ξεκινά με μία δέσμευση. Δεσμευόμαστε να προσπαθήσουμε να αλλάξουμε και ύστερα αρχίζουμε να κάνουμε τα απαραίτητα βήματα για αυτή την αλλαγή. Γι’αυτό, δεσμεύσου ότι θα σταματήσεις να πίνεις. Δώσε αυτή την υπόσχεση στον εαυτό σου. Στα αρχικά στάδια της απόφασης σου, μπορεί να αμφιταλαντεύεσαι ανάμεσα στην επιθυμία σου να κόψεις το ποτό και στα ωφέλη που το αλκοόλ μπορεί να σου προσέφερε. Εάν το αλκοόλ ήταν μια «απόδραση» από τα καθημερινά προβλήματα για σένα, μπορεί να θές να το κόψεις αλλά ταυτόχρονα να μην ξέρεις πώς να αντιμετωπίσεις τα προβλήματα αυτά. Μπορεί το άγχος σου να μεγαλώνει όταν σκέφτεσαι ότι δεν θα έχεις πια το αλκοόλ να σε βοηθάει. Η διεργασία αυτή δεν είναι πάντα κάτι που συμβαίνει συνειδητά, γι’αυτό προσπάθησε να ξεκαθαρίσεις μέσα σου τι νομίζεις ότι θα χάσεις και τι θα κερδίσεις σταματώντας το αλκοόλ. Παρομοίως σκέψου τι θα χάσεις και τι θα κερδίσεις, συνεχίζοντας το αλκοόλ.
• Θέσε στόχους. Πώς θα ήθελες να σταματήσεις να πίνεις; Μειώνοντας την ποσότητα σιγά-σιγά; Η μήπως προτιμάς να σταματήσεις αμέσως; Η επιλογή αυτή πολλές φορές εξαρτάται από τη σοβαρότητα της χρήσης που κάνεις. Σε σοβαρές περιπτώσεις εξάρτησης, συνίσταται να ζητήσεις τη βοήθεια κάποιου γιατρού ή κλινικής που θα μπορούσαν να ενισχύσουν την προσπάθεια σου με φαρμακευτική αγωγή. Το σύνδρομο στέρησης από το αλκοόλ στην περίπτωση σοβαρής εξάρτησης μπορεί να κρύβει κινδύνους που αντιμετωπίζονται αποτελεσματικότερα όταν παρακολουθείσαι από κάποιον ειδικό.
• Εάν νομίζεις ότι μπορείς να το κόψεις μειώνοντας, οργάνωσε ένα σχέδιο που θα ακολουθήσεις. Πώς θα μειώσεις;Θα πίνεις λιγότερα ποτά την ημέρα; Θα έχεις μέρες χωρίς αλκοόλ κατά τη διάρκεια της εβδομάδας; Διάλεξε τον τρόπο εκείνο που θα έχει καλύτερο αποτέλεσμα για σένα.
• Πρακτικά, άδειασε το σπίτι, το αυτοκίνητο σου και τον εργασιακό σου χώρο από κάθε ίχνος αλκοόλ.Μην μπείς στον πειρασμό να αφήσεις κάπου ένα «μπουκαλάκι για ώρα ανάγκης». Ανακοίνωσε στον περίγυρο σου ότι κάνεις προσπάθεια να κόψεις το αλκοόλ και ζήτησε την υποστήριξη τους.
• Όταν νιώθεις την παρόρμηση να πιείς, προσπάθησε να αποσπάσεις την προσοχή σου κάνοντας κάτι άλλο, όπως το να πάς μια βόλτα ή να κάνεις δουλειές του σπιτιού. Θύμησε στον εαυτό σου τους λόγους για τους οποίους θέλεις να το κόψεις κι αν συνεχίζεις να νιώθεις την παρόρμηση να πιείς δοκίμασε να μιλήσεις σε κάποιον που ξέρει την κατάσταση και τον οποίο εμπιστεύεσαι.
• Βρές την κατάλληλη θεραπεία για σένα.Είναι σημαντικό να έχεις στήριξη στην προσπάθεια σου. Θα μπορούσες να ζητήσεις τη βοήθεια κάποιου ψυχολόγου, ψυχιάτρου ή να απευθυνθείς σε κάποια ομάδα ΑΑ (Ανώνυμοι Αλκοολικοί).
[ Οι βασικές παράμετροι που θα μπορούσαν να συμβάλουν θετικά σε οποιοδήποτε θεραπευτικό πρόγραμμα είναι οι εξής :
Αναγνώριση και αξιολόγηση του προβλήματος . Μεγάλη σημασία έχει η στάση μας στη πρώτη επαφή με τον προβληματικό
πότη. Χρειάζεται επίμονη προσπάθεια για τη λεπτομερή αξιολόγηση κάθε πτυχής της
γενικότερης υγείας και των δραστηριοτήτων του ατόμου . Κατάρτιση θεραπευτικού προγράμματος . Με βάση το δεδομένο ότι όλοι οι αλκοολικοί ΔΕΝ παρουσιάζουν την αυτή
κλινική εικόνα ( π.χ. συμπτώματα , βαθμό εξάρτησης κ.λπ. ) , η κατάρτιση του θρεπτικού προγράμματος απαιτεί δύο βασικά στοιχεία :
1. Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης που προαναφέρθηκε και 2. Την ενεργό συμμετοχή του ασθενούν στις αποφάσεις σχετικά με τη
θεραπευτική διαδικασία . ] Ανάλογα με την κλινική εικόνα του προβληματικού πότη , τα πρώτα στάδια ενός
θεραπευτικού προγράμματος μπορεί να απαιτήσουν : - Αποτοξίνωση : Η αποτοξίνωση δεν είναι θεραπεία για αλκοολισμό αλλά είναι μια περίοδο
αποχής από το αλκοόλ με στόχο την προετοιμασία του ατόμου για απεξάρτηση και ανάρρωση .
- Αντιμετώπιση οργανικών ή και ψυχιατρικών διαταραχών : Όπως και στην προηγούμενη περίπτωση , ανάγκη εισαγωγής σε νοσοκομείο ή
ψυχιατρείο για την αντιμετώπιση πιθανών διαταραχών εξαρτάται από την κατάσταση που βρίσκεται ο αλκοολικός .
Συνήθως πολλά από τα προβλήματα που παρουσιάζουν οι προβληματικοί πότες μπορούν να αντιμετωπιστούν στα εξωτερικά ιατρεία και όχι στα νοσοκομεία και στις κλινικές .
Θεραπευτικό πρόγραμμα . Θα πρέπει η σχέση του θεράποντος και του θεραπευομένου να είναι ειλικρινής
και να υπάρχει μεταξύ τους εμπιστοσύνη . Δεν θα πρέπει ο θεράπων να λέει ψέματα στον θεραπευόμενο αλλά να του λέει
την αλήθεια . Επίσης κάθε θεραπευτική παρέμβαση πρέπει να εμπεριέχει κατάρτιση εφικτών
θεραπευτικών στόχων . Επιπλέον απαραίτητη είναι η υποστήριξη της οικογένειας του αλκοολικού . Διαχρονική παρακολούθηση . Η διαχρονική παρακολούθηση του προβληματικού πότη και η συνεχής
υποστήριξη του ίδιου και της οικογένειας του επιβάλλεται για διάστημα τουλάχιστον ενός έτους .
Με ποιους τρόπους θεραπεύεται ο αλκοολισμός Με την κοινωνική υποστήριξη , την οικογένεια την κοινωνική λειτουργό και τον
ψυχίατρο του ασθενούς . Ένας τρόπος θεραπείας του αλκοολισμού είναι και η νοσοκομειακή περίθαλψη
όπως και στα ναρκωτικά . Όχι, νοσηλεύονται μόνο αυτοί που έχουν αποκτήσει ήδη βλάβες στα διάφορα
όργανα του σώματος από το αλκοόλ Όταν σταματάς να πίνεις αλκοόλ μπορεί να εκδηλώσεις όλα τα είδη των
στερητικών συμπτωμάτων. Αυτά μπορούν να ποικίλουν από πολύ ελαφρά μέχρι πολύ σοβαρά. Μπορεί να υποφέρεις από εφίδρωση, να αντιμετωπίζεις προβλήματα
ύπνου, να έχεις πόνους στο στομάχι, να είσαι αγχωμένος, να αισθάνεσαι ένταση και νευρικότητα. Στις χειρότερες περιπτώσεις μπορεί επίσης να αρχίσεις να τρέμεις και να εκδηλώνεις επιληπτική κρίση ή ντελίριο (αποπληξία). 24 ώρες μετά τη διακοπή λήψης αλκοόλ τα στερητικά συμπτώματα βρίσκονται στο αποκορύφωμά τους και μετά από 3 ημέρες το χειρότερο μέρος έχει φυσιολογικά περάσει. Μετά από 7 με 10 μέρες τα περισσότερα συμπτώματα έχουν εξαφανιστεί.
Εάν επιθυμείς να διακόψεις το ποτό, είναι καλύτερο να το συζητήσεις με το γιατρό σου. Αυτός μπορεί να χορηγήσει κάποιο ηρεμιστικό για ένα μικρό διάστημα (για παράδειγμα για 3 ημέρες) ώστε να μην αισθάνεσαι ή να αισθάνεσαι λιγότερο τα στερητικά συμπτώματα. Αυτό είναι επίσης καλύτερο επειδή σοβαρά στερητικά συμπτώματα όπως μια αποπληξία μπορεί να έχουν δυσάρεστα αποτελέσματα. Επιπλέον, θα πρέπει να προσπαθήσεις να χαλαρώσεις. Σκέψου δραστηριότητες που συνήθιζαν να σε χαλαρώνουν στο παρελθόν και επανέλαβέ τες. Κάνε μια βόλτα στο βουνό ή σε ένα πάρκο. Απόφυγε πολυσύχναστα μέρη. Ηρέμισε και κάνε πράγματα που σου αρέσουν ή που αποσπούν την προσοχή σου. Επίσης, απόφυγε τον καφέ και το τσάι. Αυτά σε προκαλούν νευρικότητα. Να πίνεις πολύ νερό ή αναψυκτικά και να τρως κανονικά
Δεν υπάρχει συγκεκριμένη χρονική περίοδος που απαιτείται για να απαλλαγείς από το αλκοόλ, αλλά μπορείς να θεωρήσεις ότι όσο περισσότερο καιρό διακόψεις το ποτό τόσο καλύτερες πιθανότητες έχεις να μπορέσεις να κρατηθείς μακριά από το αλκοόλ. Όταν έχεις μόλις σταματήσει να πίνεις σκέφτεσαι το ποτό πολύ έντονα, αλλά αυτές οι σκέψεις σταδιακά εξαφανίζονται. Είναι δύσκολο να πεις πόσος καιρός θα χρειαστεί. Αυτό εξαρτάται από το κάθε άτομο, αλλά είναι ξεκάθαρο ότι το να έχεις βάλει τη ζωή σου σε μια τάξη σίγουρα βοηθάει. Το να μην είσαι εξαρτημένος από το αλκοόλ σημαίνει, μεταξύ άλλων, ότι δεν επιζητάς τις επιδράσεις του αλκοόλ πια. Οι άνθρωποι που πίνουν υπερβολικά συνηθίζουν το αλκοόλ. Χρειάζονται μεγαλύτερη ποσότητα κάθε φορά για να εξακολουθούν να αισθάνονται τις συνέπειές του. Το να σταματήσεις να πίνεις διακόπτει αυτή τη συνήθεια, αλλά εάν αρχίσεις να πίνεις πάλι την ανακτάς πολύ γρήγορα. Επιπλέον, άνθρωποι που έχουν πιει πάρα πολύ και για πολύ καιρό μπορεί να υποφέρουν σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό από χάσιμο του ελέγχου. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούν να τηρήσουν τη συμφωνία που έκαναν με τον εαυτό τους να πιουν δηλαδή έναν συγκεκριμένο αριθμό ποτών. Το πρώτο ποτό πυροδοτεί μια αλυσιδωτή αντίδραση που κάνει τελικά το άτομο να πιει περισσότερο. Όταν υποφέρεις από χάσιμο του ελέγχου απλώς δεν μπορείς να πιεις πια με μέτρο. Μια κατάσταση για να μπορέσεις να πιεις αλκοόλ ξανά είναι να μην έχεις ανάγκη τις συνέπειες από τη χρήση αλκοόλ πια και να μην έχεις χάσει τον έλεγχο. Απλώς πίνεις μόνο για την γεύση και μπορείς να σταματήσεις μετά από 2 3 ποτά κατά τη διάρκεια συγκεκριμένων συμβάντων. Έτσι, μπορείς να ρωτήσεις τον εαυτό σου εάν αξίζει να αρχίσεις να πίνεις πάλι. Σε πολλές περιπτώσεις, μετά από μια περίοδο χωρίς αλκοόλ οι άνθρωποι θέλουν να ξαναπιούν. Αυτό μπορεί να έχει πολλές αιτίες: στρες, το να μην βλέπουν το αλκοόλ πια σαν μια απειλή, το να νομίζουν ότι είναι πάλι στο σημείο από το οποίο ξεκίνησαν όταν έχουν πιει πάλι. Το πρώτο πράγμα που πρέπει να ξεπεραστεί είναι η ΑΡΝΗΣΗ.
Όσο πιο πολύ βυθίζεται κανείς στον αλκοολισμό τόσο το αρνείται. Εδώ βοηθάει το αν ο θεραπευτής έχει προσωπική εμπειρία. Άρα η αποδοχή του προβλήματος είναι το πρώτο βήμα για την αντιμετώπισή του
και στη συνέχεια θα χρειαστούν μία σειρά αλλαγών στην συμπεριφορά, στην νοοτροπία και στον τρόπο ζωής.
Σημαντικό ρόλο στην θεραπεία του εξαρτημένου ατόμου παίζει και η οικογένεια για αυτό χρειάζεται να συμμετέχει στη θεραπεία. Η διακοπή της χρήσης οινοπνεύματος είναι ένα πολύ ουσιαστικό βήμα, αλλά για να μπορέσει το άτομο να σταθεροποιήσει την αποχή απαιτείται και η ψυχική του απεξάρτηση σε ένα υποστηρικτικό πλαίσιο.
Η ιστορία ενός αλκοολικού
Με λένε Ν. και είμαι αλκοολικός. Το πρώτο μου ποτήρι ήταν στα 13 μου χρόνια.. Περιέργεια. Το ήπια και στον πάτο του ποτηριού άφησα τη ντροπή και τις αναστολές μου. Μέσα μου τίποτα δεν ήταν πια το ίδιο. Από παιδί ήμουν μοναχικός. Το ποτό με άλλαζε. Γινόμουν πιο κοινωνικός, πιο βατός στους άλλους. Δεν ήμουν στην απ’ έξω. Μεγάλωσα, σπούδασα, γνώρισα τη γυναίκα μου και πάντα δίπλα μου το ποτό. Δεν ενοχλούσε κανέναν γιατί έπινα όταν πίνανε και οι άλλοι. Το πρόβλημα ήταν γιατί το έκανα. Με βοηθούσε. Ήταν η βιταμίνη μου. Έβλεπα πως ήταν οι αλκοολικοί, έβλεπα τον εαυτό μου και νόμιζα ότι εγώ δεν ήμουν έτσι. Και γιατί να είμαι; Αφού τα είχα όλα. Δουλειά που θα τη ζήλευαν πολλοί, μια σωστή γυναίκα, μια καλή ζωή και ένα ποτηράκι παραπάνω. Που είναι το κακό; Το 1998 έγινε το μπαμ. Έπινα από τις 7 το πρωί πριν πάω στη δουλειά. Βότκα για να μη μυρίζει. Έπρεπε να φύγει το τρέμουλο για να οδηγήσω. Για να καθαρίσω το μυαλό μου. Το καθάριζα με σκουπίδια. Μετά από έναν χρόνο έχασα τη γυναίκα μου και τη δουλειά μου. Απολύθηκα. Τα έχασα όλα. Έπινα όλη μέρα, όπου και αν βρισκόμουν. Πάλι όμως δεν ήμουν αλκοολικός!..... Το 2002 κατέληξα να μένω σε ένα μικρό, κρύο και άθλιο δωμάτιο στην ταράτσα μιας πολυκατοικίας. Ζητιάνευα, δανειζόμουν απ’ όπου μπορούσα, έφτασα να κλέβω για να πίνω. Είχα χάσει τον έλεγχο και το μυαλό μου. Έφτασα στον πάτο. Ή θα πέθαινα ή θα ζητούσα βοήθεια. Ένα πρωί ήρθα τυχαία στην Όασις. Παραδέχτηκα ότι ήμουν ένας αλκοολικός. Από την πρώτη στιγμή. Στην Όασις με κέρδισαν οι άνθρωποι της. Πρώην εξαρτημένοι
που τα είχαν καταφέρει. Ήθελα να γίνω ένας από αυτούς. Ήξεραν τα βασανιστήρια μου γιατί τα είχαν ζήσει και εκείνοι. Ξεκίνησα να έρχομαι καθημερινά. Είχα θέληση και πίστη στο Θεό και ότι θα τα καταφέρω. Δίπλα στην Όασις, στα προγράμματα ανάρρωσης και αλληλοβοήθειας τα κατάφερα. Τώρα ξαναφτιάχνω τη ζωή μου. Δουλεύω και η ζωή μου κυλάει ήσυχα και με υγεία. Ξέρω ότι θα είμαι πάντα αλκοολικός σε αποχή. Είμαι νηφάλιος περίπου 8 χρόνια. Και έτσι θα μείνω.
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Η παραδοχή του προβλήματος είναι το πρώτο απαραίτητο βήμα. Η αναζήτηση βοήθειας από ειδικούς και η συμμετοχή σε ομάδες αυτοβοήθειας απόομοίους, είναι ο συνδυασμός που θα φέρει τα καλύτερα αποτελέσματα.
5 τρόποι αντιμετώπισης του προβλήματος είναι οι ακόλουθοι:
Με εθελοντικες οργανωσεις
Πολιτιστικους-αθλητικους συλλογους
Κομματικες νεολαιες
Οργανωσεις φοιτητων
Μελη ομαδων αυτοβοηθειας
Η άρνηση είναι ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα του εθισμού, ένα γνώρισμα τόσο ισχυρό, ώστε ο εξαρτημένος να εξαπατάται και να πιστεύει, ότι δεν έχει αυτή την ασθένεια. Στόχος μας είναι να διαπεράσουμε την άρνηση, να αποκαλύψουμε την ψευδαίσθηση και να βοηθήσουμε τον εθισμένο να αποδεχτεί τις ιδιαιτερότητες του, να επαναπροσδιορίσει τις αντιλήψεις,απόψεις και κατανόηση της προσωπικότητας του και της πραγματικότητας που τον περιβάλλει, να βρεί τις ξεχασμένες ή άγνωστες σ’αυτόν ικανότητες και αρετές του και να κάνει εκείνες τις ουσιαστικές εσωτερικές αλλαγές που θα του επιτρέψουν να αποκτήσει κάτι άγνωστο κ απαγορευτικό γι’ αυτόν... ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ... Κάτι ή κάποιος άλλος . . . Τον σεβόμαστε . . . Σε καμία περίπτωση δεν θα τον κάνουμε να πιστέψει ή να γίνει κάτι που ποτέ δεν ήταν ούτε πρόκειται να γίνει …. Όταν ολοκληρωθεί το πρόγραμμα συνεχίζουμε να παρέχουμε τη στήριξή μας αμέριστα και αφιλοκερδώς, είτε τηλεφωνικά, είτε με επισκέψεις κατόπιν ραντεβού για μία ανασκόπηση του χρόνου που βρίσκεται έξω στην πραγματικότητα του ώστε να διαχειριστεί τις δυσκολίες που τυχόν αντιμετωπίζει.
Επίσης παρέχεται ένα σοβαρό υποστηρικτικό δίκτυο που συμπεριλαμβάνει επαφή με ανθρώπους που έχουν ολοκληρώσει το πρόγραμμά μας στο παρελθόν και αποτελούν σύνδεσμο και στήριξη για τη ζωή έξω και για τις ομάδες αυτοβοήθειας Ν.Α.-Α.Α.
Στόχος μας απλά,είναι ο εθισμένος να μείνει καθαρός και να μπορεί να απολαμβάνει την ζωή του μην έχοντας ανάγκη την χρήση ουσιών.5 πρωτα βηματα
• 1ο βήμα: άρνηση Αναγνωρίζουμε ότι ο αλκοολισμός, η εξάρτηση από τα ναρκωτικά, οι διαταραχές στη διατροφή, η συνεξάρτηση, έχουν "μολύνει" τη ζωή μας. Αναγνωρίζουμε ότι είμαστε ανέντιμοι απέναντι στον εαυτό μας και τους γύρω μας. Παραδεχόμαστε ότι η ζωή μας έχει γίνει ακυβέρνητη.
• 2ο βήμα: ελπίδα Αναγνωρίζουμε πως είναι αναγκαίο να αλλάξουμε την παλιά μας συμπεριφορά, τις παλιές μας συνήθειες. Αναγνωρίζουμε πως έχουμε τη δυνατότητα να αλλάξουμε και πως η παρακολούθηση του προγράμματος μπορεί να μας βοηθήσει να επιτύχουμε την αλλαγή.
• 3οβήμα:εμπιστοσύνη Δεσμευόμαστε ότι θα αλλάξουμε. Παρατηρούμε και αναγνωρίζουμε αυτές τις αλλαγές. Μετριάζουμε την ανάγκη να αλλάξουμε τους άλλους.
• 4οβήμα:ειλικρίνεια Προετοιμάζουμε και καταγράφουμε μια λεπτομερή λίστα με όλα τα ελαττώματα μας (ιδιαίτερα αυτά που σχετίζονται με την παλιά μας συμπεριφορά) αλλά και όλα τα προτερήματα μας που αποκαλύπτονται στη διάρκεια του προγράμματος.
• 5οβήμα:Αποδοχή Συμμετέχουμε σε μια βαθιά συνάντηση, όπου συζητούμε με ένα άλλο πρόσωπο, αυτά τα ελαττώματά μας, που σχετίζονται με την παλιά μας συμπεριφορά, αλλά και τα προτερήματα της τωρινής στάσης ζωής μας.
Θεραπευτικά προγράμματα
Η διάρκεια ενός προγράμματος μπορεί να είναι 17 εβδομάδες .
1η ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Είναι το διάστημα προσαρμογής, κατά το οποίο οι θεραπευόμενοι συνήθως περνούν κάποιο στερητικό σύνδρομο. Κατά τη διάρκεια αυτής της εβδομάδας, παίρνουμε ένα πρώτο κοινωνικό ιστορικό και έρχονται σε μια πρώτη επαφή με τους κανόνες λειτουργίας, τη θεραπευτική μας φιλοσοφία και αρχίζουν να γνωρίζονται με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας. Επίσης, αυτή τη βδομάδα τους δίνεται ένα δεύτερο κοινωνικό ιστορικό, πολύ πιο αναλυτικό, το οποίο δε χρειάζεται να το συμπληρώσουν άμεσα, απλά να το διαβάσουν για να αρχίσουν να μπαίνουν στο πνεύμα και να κρατούν τον εαυτό τους απασχολημένο. Είναι η εβδομάδα προσαρμογής.
2η ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Στο διάστημα αυτό συμπληρώνουν το αναλυτικό κοινωνικό ιστορικό και αρχίζουν να εξοικειώνονται με τη διαδικασία των mini groups, δηλ. απευθύνονται σε 2-3 μέλη της ομάδας, από τους οποίους ζητούν να κάνουν ένα group διάρκειας 20 λεπτών περίπου, όπου μοιράζονται μαζί τους οτιδήποτε τους απασχολεί. Αυτή η διαδικασία των mini groups είναι πολύ σημαντική καθ’ όλη τη διάρκεια του προγράμματος και βοηθά τους θεραπευόμενους να «μάθουν» να μιλούν για τα προβλήματά τους και να ζητούν βοήθεια. Στη συνέχεια, αφού έχουν πια ολοκληρώσει το κοινωνικό ιστορικό, το παραδίδουν στον σύμβουλό τους, ο οποίος το μελετά προσεκτικά και το κουβεντιάζει μαζί τους σε βάθος. Μέσα από τη διαδικασία αυτή συνήθως προκύπτουν πάρα πολύ σημαντικές πληροφορίες για τον τρόπο που αντιλαμβάνονται οι ίδιοι οι θεραπευόμενοι τον εθισμό τους και, τις περισσότερες φορές, δίνουν σημαντικές πληροφορίες για το πού οι ίδιοι τον αποδίδουν, γεγονός που τελικά αποτελεί την πραγματικότητά τους και πάνω σε αυτή καλούμαστε να δουλέψουμε. Αυτό είναι πολύ σημαντικό, γιατί η δουλειά μας πλέον είναι στοχευμένη. Αν δηλαδή κάποιος θεραπευόμενος θεωρεί ότι ο εθισμός του οφείλεται στη σχέση του με τον πατέρα του ή τη μητέρα του, ο τρόπος που θα οδηγήσει τον εαυτό του σε πιθανή υποτροπή θα περνάει μέσα από τη χρησιμοποίηση αυτής της σχέσης ως την καλύτερη δικαιολογία, έτσι ώστε να επιστρέψει στη χρήση.
3η 4η και 5η ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Στο ξεκίνημα της τρίτης εβδομάδας, οι θεραπευόμενοι παίρνουν την εργασία «ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΑ 12 ΒΗΜΑΤΑ». Η εργασία αυτή αφορά τις συνέπειες που είχε στη ζωή κάποιου η χρήση ουσιών ή αλκοόλ, όπως επίσης και στη ζωή των κοντινών του ανθρώπων. Εμπεριέχει 14 κατηγορίες (κοινωνική ζωή, επαγγελματική, black-outs, ατυχήματα κ.τ.λ.) όπου για κάθε κατηγορία πρέπει να γράφουν 3 παραδείγματα, εκτός από την τελευταία όπου γράφουν 5 παραδείγματα, συνολικά δηλαδή 44 παραδείγματα αναλυτικά και συγκεκριμένα. Κατά τη διάρκεια αυτής της εργασίας, ο σύμβουλος πρέπει να έχει καθημερινή επαφή με τον θεραπευόμενο και να εξετάζουν μαζί τα παραδείγματα που είχε γράψει αναλυτικά και σε βάθος, έτσι ώστε να τιμά την εργασία του και να δίνει νόημα σε αυτήν με την καθημερινή επαφή. Στόχος αυτής της εργασίας είναι να κατανοήσει ο θεραπευόμενος ότι όλα αυτά που συνέβησαν στη ζωή του είναι αποτέλεσμα, συνέπειες της χρήσης, τις οποίες δεν μπορεί να τις αποφύγει γιατί πάνε μαζί. Αφού γίνει αυτή η κατανόηση, ο θεραπευόμενος ενθαρρύνεται με τη βοήθεια του συμβούλου και της ομάδας να κάνει μια συνειδητή και ξεκάθαρη επιλογή. Να αποφασίσει εάν θέλει ή όχι όλες αυτές τις συνέπειες στη ζωή του. Εάν ναι, δεν τίθεται θέμα και δεν έχει λόγο να βρίσκεται εδώ, αν όχι θα πρέπει σιγά σιγά να αρχίσει να προετοιμάζεται ψυχολογικά για να μπει σε μια διαδικασία αποχαιρετισμού της χρήσης, η οποία έρχεται στο πρώτο βήμα.
6η, 7η, 8η και η ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Στο ξεκίνημα της 6 ης εβδομάδας οι θεραπευόμενοι ξεκινούν να γράφουν την ιστορία της ζωής τους (life story) η οποία καλό είναι να είναι από 28-35 σελίδες. Η κατανομή αυτών των σελίδων ηλικιακά είναι οι εξής: έως 8 χρονών 5 σελίδες, 8-14 χρονών 7 σελίδες, 14-17 χρονών (όταν συνήθως κάποιος ξεκινά τη χρήση) 8 σελίδες – δίνουμε ιδιαίτερη σημασία στα 3-4 χρόνια που προηγούνται της χρήσης. Ημερησίως, συνιστάται να μη γράφουν περισσότερο από 1,5 σελίδα, επίσης όλο το διάστημα της συγγραφής αυτής της εργασίας είναι απαραίτητα τα mini groups σε καθημερινή βάση. Κατά τη διάρκεια αυτής της εργασίας, ο σύμβουλος είναι σε σχεδόν καθημερινή επαφή με τον θεραπευόμενο, για να κουβεντιάζουν μαζί για την εργασία του και τα συναισθήματα που προκαλούνται από αυτήν. Τα σημαντικότερα γεγονότα της ζωής του θα πρέπει να τα μοιράζεται με τα μέλη της ομάδας του σε mini groups. Όταν προκύπτουν θέματα, κυρίως κακοποίησης αλλά όχι μόνο, τα οποία δε νιώθει έτοιμος να τα μοιραστεί με μέλη της ομάδας του, θα τα κουβεντιάζει με τον σύμβουλό του. Καλό είναι η συγγραφή της εργασίας αυτής να σταματά τα σαββατοκύριακα, όταν ο θεραπευόμενος θα ασχολείται με πιο ανώδυνες εργασίες που θα του δίνονται σύμφωνα με τις ανάγκες του, όπως προαναφέραμε. Ολοκληρώνοντας την ιστορία της ζωής του, τη διαβάζει στην ομάδα και τα υπόλοιπα μέλη κρατούν σημειώσεις, καθώς την επόμενη μέρα έχουν έτοιμο ένα γράμμα για το μέλος αυτό. Επίσης, ο ίδιος γράφει ένα γράμμα για τον εαυτό του. Ο τρόπος που γράφονται τα γράμματα καθώς και τα χαρακτηριστικά τους είναι τα εξής: Έκταση: 1,5-2 σελίδες
Δεν είναι καλό να υπάρχουν στα γράμματα χαρακτηρισμοί, βρισιές και υποτιμητικά σχόλια.
Αφού αναγνωριστούν πρώτα τα μοτίβα τα οποία επαναλαμβάνονται στη ζωή κάποιου, να τονίζονται αυτές οι συμπεριφορές που εξακολουθεί να έχει κατά τη διάρκεια της παραμονής του εδώ και του δημιουργούν προβλήματα στις σχέσεις του με τους άλλους και την ανάρρωσή του.
Με τον ίδιο τρόπο, πρέπει να γραφτεί το γράμμα που θα γράψει ο ίδιος για τον εαυτό του.
Καλό είναι ο τρόπος που γράφονται τα γράμματα να υπενθυμίζεται από τον σύμβουλο στην ομάδα που διαβάζεται το life story κάποιου.
Την επόμενη μέρα, αφού ολοκληρωθούν τα γράμματα, διαβάζονται σε αυτόν τον οποίο αφορούν, όπως και ο ίδιος διαβάζει το δικό του.
Μετά από αυτό ακολουθεί η ανάλυση των γραμμάτων, η οποία γίνεται ως εξής: Από κάθε γράμμα, συμπεριλαμβανομένου και του δικού του, ξεχωρίζει 4 αρνητικά μοτίβα-συμπεριφορές και 1 θετικό σχόλιο, π.χ. αν είχε πάρει 6 γράμματα και 1 το
δικό του 7, αυτό σημαίνει 28 αρνητικά μοτίβα-συμπεριφορές και 7 θετικά σχόλια, τα οποία τα κατατάσσει αναλόγως των συναισθημάτων που διακρίνει πίσω από τις συμπεριφορές.
Αφού ολοκληρωθεί η ανάλυση, ο σύμβουλος συζητά με τον θεραπευόμενο τα αποτελέσματά της. Είναι σημαντικό να εστιάζουμε στα συναισθήματα που αναφέρει ο θεραπευόμενος έχοντας υπ’ όψιν μας ότι από πίσω μπορεί να κρύβεται κάποιο άλλο συναίσθημα π.χ. πίσω από το θυμό να κρύβεται φόβος. Στόχος αυτής της εργασίας είναι να εκθέσει ο θεραπευόμενος, ίσως για πρώτη φορά στη ζωή του, τα σημαντικότερα γι’ αυτόν γεγονότα, τον τρόπο που τα βίωσε και τα αντιλαμβάνεται, και να μιλήσει για τα συναισθήματα που του έχουν προκαλέσει. Μέσα από τα feed-back και τις ταυτίσεις των υπόλοιπων μελών της ομάδας, θα αρχίσει να διαπιστώνει ότι δεν είναι ο μοναδικός άνθρωπος στον πλανήτη που βίωσε ή έκανε διάφορες πράξεις στη ζωή του που τον προβληματίζουν, ότι δεν είναι το «τέρας» το οποίο φαντάζεται ότι είναι, και έτσι αρχίζει να έρχεται σε μια πρώτη επαφή με τις έννοιες «αποδοχή» και «συμφιλίωση» με τον εαυτό του και τη ζωή του. 10η, 11η και 13η ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Στο ξεκίνημα της 10ης εβδομάδας, ο θεραπευόμενος παίρνει την πρώτη του έξοδο. Έρχονται το πρωί, γύρω στις 10:00, οι δικοί του άνθρωποι, φεύγουν μαζί και επιστρέφουν το απόγευμα πριν φύγουν οι σύμβουλοι, δηλαδή στις 4:45. Επιστρέφοντας από την έξοδο πρέπει να γράψουν μια εργασία γύρω στις 2,5 σελίδες με όλα τα συναισθήματα, θετικά και αρνητικά, από την πρώτη τους επαφή με τους δικούς τους ανθρώπους και γενικά με τον κόσμο. Την εργασία αυτή, αφού τη διαβάσει ο σύμβουλος, αποφασίζει αν θα την επεξεργαστεί ο ίδιος με τον θεραπευόμενο ή όλη την ομάδα μαζί. Μετά από αυτή την εργασία, ο θεραπευόμενος μπαίνει σε μια πολύ κρίσιμη και σημαντική φάση, αυτή της επεξεργασίας του 1ου βήματος, που είναι μια διαδικασία αποχαιρετισμού της χρήσης.
Ας δούμε τι λέει το 1ο βήμα: «Παραδεχθήκαμε ότι είμαστε ανίσχυροι ως προς τον εθισμό μας και η ζωή μας είχε γίνει ακυβέρνητη». Σε πρώτη φάση, του δίνεται το φυλλάδιο του 1ου βήματος, το οποίο πρέπει να διαβάσει προσεκτικά, όπως και από το «Δουλεύει πώς και γιατί» και από τον «Οδηγό βημάτων». Αυτά αφορούν το 1ο βήμα. Αφού μελετήσει καλά αυτά τα κείμενα, κάνει μια περίληψη για το πώς ο ίδιος το κατανόησε. Αφού γράψει την περίληψη, του δίνονται οι ερωτήσεις, οι συμπληρωματικές ερωτήσεις του 1ου βήματος. Αφού ολοκληρώσει και τις ερωτήσεις, απαντώντας καθημερινά σε όχι περισσότερες από 3, κάνει μια περίληψη συνολικά για το 1ο βήμα, για το πώς πρακτικά μπορεί να του φανεί χρήσιμο, να αποτρέψει δηλαδή μια ενδεχόμενη υποτροπή.
Στο σημείο αυτό, καλό είναι να ξεκαθαρίσουμε ορισμένα πράγματα για το 1ο βήμα. Το βήμα αυτό αναφέρεται σε δύο έννοιες, στην «ανισχυρότητα ως προς τον εθισμό» και την «ακυβερνησία».
Στη ζωή ενός εθισμένου ανθρώπου, η χρήση έπεται της «ακυβερνησίας». Αν οι θεραπευόμενοι κοιτάξουν τη ζωή τους πίσω, θα διαπιστώσουν εύκολα ότι η ζωή τους ήταν ακυβέρνητη, είχε χαθεί κάθε έλεγχος σε όλα τα επίπεδα, πρακτικά και συναισθηματικά, προτού ξεκινήσουν τη χρήση. Αυτή έρχεται ως ανακούφιση στο συναισθηματικό πόνο τον οποίο προκάλεσε στη ζωή τους η απώλεια κάθε ελέγχου στις σχέσεις τους, στα οικονομικά τους, στις σπουδές τους, σε κάθε δραστηριότητά τους. Μέσα από όλη αυτή τη διαδικασία που περιγράψαμε, έχει δημιουργηθεί μια πολύ «περίεργη» σχέση με την έννοια «ακυβερνησία», αλλεργική θα τολμούσαμε να πούμε, όπου ο εθισμένος, μόλις νιώσει ότι χάνει έστω και ελάχιστα τον έλεγχο σε οποιοδήποτε κομμάτι της ζωής του, γίνεται ανασφαλής, πανικοβάλλεται, θυμώνει και έτσι χάνει όλο και περισσότερο τον έλεγχο, με αποτέλεσμα σε βάθος χρόνου να οδηγείται στη χρήση, γιατί έτσι πιστεύει ότι ξαναπαίρνει την κατάσταση στα χέρια του. Το θέμα είναι όμως ότι στη ζωή δεν μπορούμε να ελέγχουμε όλα τα πράγματα και τις καταστάσεις. Γίνεται φανερό πλέον ότι εγκλωβίζεται σε ένα φαύλο κύκλο. Μέσα από τη διαδικασία της εργασίας του 1ου βήματος, ο στόχος είναι να βοηθήσει ο σύμβουλος τον συμβουλευόμενο να σπάσει αυτό το φαύλο κύκλο. Αυτό μπορεί να γίνει βοηθώντας τον θεραπευόμενο να κατανοήσει συναισθηματικά, μέσα από τη διαδικασία, ότι δεν είναι δυνατόν στη ζωή να υπάρχει πλήρης έλεγχος, ειδικά σε καταστάσεις όπου εμπλέκονται πολλοί άνθρωποι. Αυτό μπορεί να τον θυμώνει, να τον πανικοβάλλει και να του δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι με τη χρήση θα αποκτήσει τον έλεγχο, αλλά στην ουσία, αν το κάνει, θα αναπαραγάγει το μοτίβο που τον οδήγησε για πρώτη φορά στη χρήση και όλα αυτά τα επώδυνα και άβολα συναισθήματα, που φοβάται να βιώσει και να αντιμετωπίσει, θα τα βρει και πάλι μπροστά του μαζί με τα πρακτικά προβλήματα που τα συνοδεύουν και μάλιστα μεγαλύτερα.
Επομένως, στόχος είναι να κατανοήσει ο χρήστης ότι η λύση κάθε φορά δεν είναι η χρήση, αλλά το να αντιμετωπίζει κάθε φορά τον τομέα της ζωής του που γίνεται ακυβέρνητος, να βλέπει με ποια κομμάτια του χαρακτήρα του σχετίζεται, και να προσπαθεί να δουλεύει με τα κομμάτια αυτά, πάντα με αποδοχή και αγάπη για τον εαυτό του.
Πάλι δηλαδή έχουμε να κάνουμε με το δίπολο «αποδοχή-προσπάθεια για αλλαγή» και καλά είναι να θυμόμαστε ότι το ένα δεν πρέπει να αποβαίνει εις βάρος του άλλου. Μέσα λοιπόν από αυτή τη διαδικασία αποδοχής και προσπάθειας για αλλαγή, θα ελαττώνονται οι τομείς της ζωής του όπου χάνεται ο έλεγχος, τα διαστήματα έντασης και θυμού θα λιγοστεύουν, ενώ η αποδοχή και η ηρεμία θα αυξάνονται
όσο θα συνειδητοποιεί ότι η τέλεια ζωή, η απαλλαγμένη από εντάσεις και προβλήματα, δεν είναι εφικτή, όπως επίσης ανέφικτος είναι και ο τύπος ενός τέλειου εαυτού, που θα τα κάνει όλα άψογα, θα συμπεριφέρεται τέλεια και θα αντιδρά πάντα με τέλειο τρόπο. Είναι χρήσιμο να έχουμε υπ’ όψιν μας ότι η τελειομανία, η μη αποδοχή δηλ. του εαυτού, αν δεν είναι τέλειος, σχετίζεται σε πάρα πολλές περιπτώσεις με χρήση ουσιών και αλκοόλ και όχι μόνο. Να υπενθυμίσουμε εδώ για μια ακόμη φορά ότι στόχος του θεραπευτικού μας προγράμματος δεν είναι να αλλάξουμε την προσωπικότητα του θεραπευόμενου, έτσι ώστε να μείνει «καθαρός», αλλά να τον βοηθήσουμε, με το να αποδέχεται τον εαυτό του όπως είναι, να μη νιώθει την ανάγκη να κάνει χρήση, και προσπαθώντας φυσικά πάντα να «γίνεται καλύτερος άνθρωπος» δουλεύοντας με τον εαυτό του. Αυτοί είναι οι στόχοι του 1ου βήματος και όλη αυτή η κατανόηση στον θεραπευόμενο έχει θεραπευτική αξία μόνο αν του προκύψει βιωματικά μέσα από τη θεραπευτική σχέση με τον θεραπευτή του, από τις συνεδρίες που θα κάνουμε με θέματα που θα φέρνει από το 1ο βήμα, μέσα από τις ομάδες συνάντησης και τα mini groups. Για να συμβεί αυτό όμως ομαλά, θα πρέπει ο θεραπευτής να είναι σε καθημερινή επαφή μαζί του κατά τη διάρκεια της εργασίας αυτής. Στο διάστημα αυτό, βάσει της εμπειρίας μας, προκύπτουν πολλά συναισθήματα – επιθυμίες για χρήση, εντάσεις, καθώς, όπως προαναφέρθηκε, αυτή η εργασία είναι στην ουσία ένας «αποχαιρετισμός της χρήσης».
Όσο καλύτερη είναι η κατανόηση και η δουλειά που θα κάνει ο θεραπευόμενος στο 1ο βήμα, τόσο πιο στερεή είναι η βάση πάνω στην οποία μπορεί να κτίσει την ανάρρωσή του.
14η, 15η, 16η και 17η ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Στο ξεκίνημα της 14 ης εβδομάδας, ο θεραπευόμενος παίρνει την πρώτη του άδεια η οποία είναι τριήμερη. Η προετοιμασία για την άδεια ξεκινά μια εβδομάδα πριν, όταν αρχίζει να μοιράζεται με την ομάδα και τον σύμβουλό του τους φόβους, το άγχος, τη χαρά του ή τις επιφυλάξεις για οτιδήποτε μπορεί να του προκύψει κατά τη διάρκειά της. Τρεις ημέρες πριν, πρέπει να έχει ετοιμάσει τα σχέδιά του για την άδεια, τα οποία πρέπει να είναι πολύ συγκεκριμένα: τι θα κάνει και με ποιον, ποιες ώρες, αναλυτικά. Αυτό δε γίνεται γιατί έχουμε την προσδοκία να τηρήσει στο ακέραιο κάποιος τα σχέδιά του, αλλά για να έχει κάποιες σταθερές, μια κατεύθυνση μέσα στην ημέρα του, να είναι σε θέση να παρατηρήσει τον εαυτό του σε σχέση με τη δέσμευσή του ως προς τα σχέδιά του και να έχει το θάρρος και την ειλικρίνεια να παραδεχτεί τις ανατροπές και τις τροποποιήσεις που θα συμβούν. Με λίγα λόγια, τα σχέδια δε γίνονται για να τηρούνται στο ακέραιο, αλλά για να δίνουν μια «κατεύθυνση» μέσα στην ημέρα και μέσω της μη τήρησης να δοκιμάζεται και να δουλεύεται το επίπεδο ειλικρίνειας του θεραπευόμενου με τον
εαυτό του, την ομάδα του, τους θεραπευτές, όπως επίσης να μαθαίνει να στηρίζει τις επιλογές του και να αναλαμβάνει την ευθύνη τους.
Αφού λοιπόν ετοιμάσει τα σχέδιά του, τα τσεκάρει ο θεραπευτής του και μετά γίνεται μια ομάδα όπου εκφράζονται οι απόψεις των μελών, οι φόβοι, οι επιφυλάξεις, οι ενδοιασμοί, οτιδήποτε. Ο σκοπός αυτής της ομάδας δεν είναι να πιέσουμε κάποιον να αλλάξει τα σχέδιά του, αλλά να εκφράσουμε με πραγματικό ενδιαφέρον τις ανησυχίες μας, και να αφήσουμε τον ίδιο να αποφασίσει αν τελικά αλλάξει κάτι ή όχι. Κατά την επιστροφή του από την άδεια, η οποία δεν μπορεί να είναι μετά τις 16:30, ο σύμβουλός του τον καλωσορίζει, κουβεντιάζει λίγο μαζί του, τον ρωτά ευθέως αν επέστρεψε «καθαρός» και μετά ανεβαίνει επάνω με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας. Τις επόμενες μέρες ο θεραπευόμενος πρέπει να ετοιμάσει μια εργασία σχετικά με τα γεγονότα και συναισθήματα που βίωσε κατά την άδειά του. Την εργασία αυτή την κουβεντιάζει με τον θεραπευτή του και την επεξεργάζεται με όλη την ομάδα.
Συνοψίζοντας, να τονίσουμε ότι ο βασικός στόχος της άδειας είναι να επιστρέψει ο θεραπευόμενος «καθαρός», και ο σκοπός να εξεταστεί και να δουλευτεί το επίπεδο ειλικρίνειάς του.
Μετά την ολοκλήρωση και αυτής της διαδικασίας, ο θεραπευόμενος είναι έτοιμος να προχωρήσει στο 2ο βήμα. Ας εξετάσουμε τώρα το νόημα και την έννοια του 2ου βήματος, το οποίο λέει: «Φτάσαμε να πιστεύουμε ότι μια Δύναμη μεγαλύτερη από εμάς θα μπορούσε να μας επαναφέρει στη Λογική». Τρία είναι τα σημεία από το βήμα αυτό που θα πρέπει ο θεραπευτής να εξετάζει, να κουβεντιάζει και να βοηθά τον θεραπευόμενο να κατανοήσει: α) Η έκφραση «...να μας επαναφέρει στη Λογική», δηλώνει ότι κάποιος είναι σε παραφροσύνη, κάτι το οποίο είναι χαρακτηριστικό της χρήσης. Αυτός ο οποίος μπαίνει στη χρήση γνωρίζει πολύ καλά από πολύ νωρίς ότι είναι μια αυτοκαταστροφική κατάσταση. Παρόλα αυτά, ενώ λογικά το αντιλαμβάνεται συνεχίζει να επαναλαμβάνει καθημερινά, την ίδια πράξη της χρήσης, προσδοκώντας όμως διαφορετικό αποτέλεσμα. Αυτό είναι μια στάση παραφροσύνης. β) Η έκφραση της «Δύναμη μεγαλύτερη από εμάς» δεν έχει καμμία σχέση με την έκφραση «Ανώτερη Δύναμη» και αυτό θα πρέπει να μας είναι ξεκάθαρο. Η δεύτερη έκφραση παραπέμπει σε κάτι θεϊκό ή θρησκευτικό ενώ η πρώτη όχι. Για το δικό μας θεραπευτικό πρόγραμμα η έννοια αυτής της μεγαλύτερης από εμάς Δύναμης είναι η διαδικασία. Είναι δηλαδή μια πορεία Αυτογνωσίας συνάντησης με τον εαυτό μας. Εργαλεία αυτής είναι οι ομάδες συνάντησης, οι συνεδρείες, τα βήματα, τα mini group’s, αρχές όπως αυτές του ανοιχτού μυαλού, της ειλικρίνειας, της προθυμίας κ.λ.π.
Ολοκληρώνοντας το πρόγραμμά μας ο θεραπευόμενος έχοντας κατανοήσει την έννοια της διαδικασίας και έχοντας δει στην πράξη τα αποτελέσματα στη ζωή του, την εξελίσσει σύμφωνα με την προσωπικότητά του, προσθέτοντας, αφαιρώντας ή διαφοροποιώντας πράγματα. Το ζητούμενο δηλαδή δεν είναι να ακολουθεί την διαδικασία δογματικά (βλ. συμμόρφωση) αλλά να την εξελίσσει και να είναι στη προσωπική του διαδικασία.
Αυτά όλα είναι καλό να γίνονται ξεκάθαρα στον θεραπευόμενο. Όσο για την έννοια της Ανώτερης Δύναμης από θρησκευτικής ή πνευματικής άποψης, μας αφήνει παντελώς αδιάφορους ως θεραπευτικό πρόγραμμα. Δεν παίζει κανένα ρόλο στη θεραπευτική διαδικασία.
γ) Η έκφραση «Φτάσαμε να πιστεύουμε...» επίσης δεν χρησιμοποιείται τυχαία αλλά υπονοεί ότι «Φτάσαμε στο σημείο να πιστεύουμε ότι...την λογική» αφού κάναμε μεγάλη διαδρομή γεμάτη απογοητεύσεις, πόνο, λάθη, απώλειες κυρίως αυτή του εαυτού μας. Ψάξαμε να βρούμε τη δύναμη να επανέλθουμε στη Λογική «σε οτιδήποτε άλλο εκτός από τον εαυτό μας» και τίποτε δεν λειτούργησε.
Έτσι τώρα μέσα από αυτή την πορεία Αυτογνωσίας, αυτή τη διαδικασία, έχουμε την ευκαιρία να συναντήσουμε τον εαυτό μας και να επανέλθουμε στη Λογική. Αυτός ο οποίος μπαίνει στη χρήση γνωρίζει πολύ καλά με τη λογική του από πολύ νωρίς ότι είναι μια αυτοκαταστροφική κατάσταση. Παρ’ όλ’ αυτά, ενώ λογικά το αντιλαμβάνεται, συνεχίζει να επαναλαμβάνει καθημερινά την ίδια πράξη της χρήσης προσδοκώντας όμως διαφορετικό αποτέλεσμα.
Κάνοντας μια σύνθεση όλων αυτών που προαναφέραμε, ο στόχος του 2ου βήματος είναι να βοηθήσει ο σύμβουλος τον θεραπευόμενο να αντιληφθεί ότι μετά απ’ όλη αυτή την πορεία πόνου, παραφροσύνης και αυτοκαταστροφής, το μόνο που έχει να κάνει για οτιδήποτε τον προβληματίζει, τον φοβίζει, τον πονάει, είναι να το βάζει στη διαδικασία, μέσα απ’ αυτήν να βρίσκει την αλήθεια του, και μετά να αποφασίζει. Καλό θα είναι να τονίζεται ότι, στο τέλος, πάλι αυτός θα αποφασίσει, όχι η διαδικασία, όχι η ομάδα, όχι ο σύμβουλος. Όλοι αυτοί απλά θα τον βοηθήσουν να έχει μια πιο σφαιρική άποψη, να δει πλευρές που δε θέλει ή δεν μπορεί να δει, και στο τέλος την απόφαση και την ευθύνη τήρησής της θα την πάρει αυτός και μόνο αυτός.
ΟΙ ΟΜΑΔΕΣ ΑΥΤΟ-ΒΟΗΘΕΙΑΣ
Δεν είναι θεραπεία.
Δεν είναι μέρος για διάγνωση ή αντικατάστατο οποιαδήποτε θεραπείας.
Δεν είναι πρόγραμμα βασισμένο στις αρχές των «12 βημάτων» (12-step group, παράδειγμα οι Ανώνυμοι Αλκοολικοί ). Το Μαζί πρεσβεύει ότι ο κάθε άνθρωπος έχει μέσα του την γνώση και την ικανότητα να βρει το προσωπικό του μονοπάτι προς την «ίαση». Οι ομάδες λοιπόν δεν στηρίζονται σε καμία συγκεκριμένη θεωρητική προσέγγιση, πέραν της διαπιστωμένης αξίας της αλληλοβοήθειας και της αλληλο-υποστήριξης μέσα σε ένα ασφαλές και μη-κριτικό περιβάλλον.
Δεν είναι διάλεξη ειδικών.
Δεν είναι μέρος αυτό-λύπησης. Είναι συνάντηση αισιοδοξίας με εστιασμό στην αλληλοβοήθεια, την ελπίδα και την ενθάρρυνση.
Ο εθισμός είναι μία ασθένεια που επηρεάζει με τρόπο δραστικό όλο το οικογενειακό περιβάλλον και το κάθε μέλος της οικογένειας χωριστά.
Οι χρήστες των ουσιών δημιουργούν άθελα τους , στον εαυτό τους και στους οικείους τους έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις οι οποίες με το πέρασμα των χρόνων συσωρεύονται και μοιάζουν αξεπέραστες .
Το συμβουλευτικό κέντρο « ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑ» παρέχει ατομική και ομαδική συμβουλευτική σε εβδομαδιαία βάση στις οικογένειες από εξειδικευμένους συμβούλους .
Ο στόχος μας για τις οικογένειες των εξαρτημένων είναι να ενημερωθούν για το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν και να βρούν ένα χώρο οπού μπορούν να μοιραστούν τους προβληματισμούς τους και τα συναισθήματα τους , σε ένα χώρο οπού το προβλήμα είναι κοινό και υπάρχει ταύτιση .
Σεμινάριο για την αντιμετώπιση προβλημάτων από το αλκοόλ
Στις 5-10 Νοεμβρίου 2012 τα Κλαμπ Οικογενειών με Προβλήματα από το Αλκοόλ, Αττικής και ο Ελληνικός Σύλλογος Κλαμπ Οικογενειών με Προβλήματα από το Αλκοόλ διοργανώνουν στην Αθήνα σεμινάριο ευαισθητοποίησης στην Οικολογική-Κοινωνική Προσέγγιση των Προβλημάτων που σχετίζονται με το Αλκοόλ και των Σύνθετων Προβλημάτων (Μέθοδος Hudolin). Στο σεμινάριο μπορούν να συμμετάσχουν ιατροί, ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί, νοσηλευτές, παιδαγωγοί, ιερείς, εθελοντές, μέλη των Κλαμπ Οικογενειών με Προβλήματα από το Αλκοόλ και όσοι άλλοι επιθυμούν να δραστηριοποιηθούν στο χώρο της πρόληψης και αντιμετώπισης των προβλημάτων που σχετίζονται με το αλκοόλ. Ο αριθμός συμμετοχών είναι περιορισμένος, η αίτηση πρέπει να σταλεί έως τις 20 Οκτωβρίου και το κόστος παρακολούθησης είναι €30.
Ο Ε.Σ.Κ.Ο.Π.Α., ο οποίος ιδρύθηκε το 2010, είναι ένα εθελοντικό, μη κερδοσκοπικό σωματείο. Δρα σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, στο χώρο των προβλημάτων που σχετίζονται με τη χρήση αλκοόλ, σύμφωνα με την οικολογική, κοινωνική προσέγγιση του V. Hudolin.
Η τεχνική για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που σχετίζονται με το αλκοόλ, σύμφωνα με την προσέγγιση αυτή, βασίζεται στα Κλαμπ Οικογενειών με Προβλήματα από το Αλκοόλ.
κοινότητες αποτελούμενες από δύο έως δώδεκα οικογένειες με προβλήματα από το αλκοόλ και έναν εκπαιδευμένο στη μεθοδολογία εθελοντή, ο οποίος ονομάζεται υπηρέτης-δάσκαλος. Όλα τα μέλη της οικογένειας και ο υπηρέτης-δάσκαλος συναντιούνται μια φορά την εβδομάδα, την ίδια ημέρα και ώρα, χωρίς καμία οικονομική επιβάρυνση, και σε ένα πλαίσιο φιλίας, αγάπης και αλληλεγγύης δουλεύουν συνεχώς μαζί, με σκοπό όχι μόνο την αποχή τους από το αλκοόλ, αλλά και για να αλλάξουν τρόπο ζωής.
Το Κλαμπ δεν στοχεύει μόνο στη νηφαλιότητα των μελών του, αλλά και στην πρόληψη και την αγωγή υγείας της κοινωνίας όπου ανήκει. Για το λόγο αυτό τα Κλαμπ συνεργάζονται με όλους τους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς που ασχολούνται με τα προβλήματα που σχετίζονται με το αλκοόλ και αποτελούν κομβικό σημείο ενός ευρύτερου αλκοολογικού δικτύου.
Στην Ελλάδα λειτουργούν ήδη 12 Κλαμπ (Αθήνα, Πειραιάς, Πάτρα και Κρήτη), ενώ σύντομα αναμένεται η δημιουργία ενός νέου Κλαμπ στο Περιστέρι Αττικής. Κλαμπ Οικογενειών με Προβλήματα από το Αλκοόλ λειτουργούν σε πολλές χώρες, με πρώτη την Ιταλία όπου υπάρχουν περίπου 2.200 Κλαμπ.
Η εξάρτηση από το αλκοόλ είναι μια ευρέως εκτεταμένη διαταραχή η οποία έχει μια επίπτωση κατά την διάρκεια της ζωής η οποία υπολογίζεται μεταξύ 7 και 12,5 % στις Δυτικές χώρες. Στην χώρα μας υπάρχει σταθεροποίηση της χρήσης στο Γενικό Πληθυσμό υπάρχει όμως αύξηση στους εφήβους και νέους τόσο όσο αφόρα την περιστασιακή χρήση ( αυξημένος κίνδυνος επιπλοκών ) όσο και την συστηματική χρήση. Η κατάχρηση και η εξάρτηση από το αλκοόλ περιλαμβάνει ένα φάσμα από
ικά
Είναι απαραίτητη η Φαρμακευτική Αγωγή ( ΦΑ) λόγο αυξημένης Νοσηρότητας και Θνησιμότητας κατά την διάρκεια της διακοπής της χρήσης του αλκοόλ στις περιπτώσεις σοβαρής σωματικής εξάρτησης. Θεραπεία εκλογής για το Στερητικό Σύνδρομο είναι οι Βενζοδιαζεπίνες λόγω: α) Αντισπασμωδικής δράσης β) Διασταυρούμενης ανοχής Χορήγηση επαρκούς ποσότητας βιταμινών είναι απαραίτητη για προφύλαξη από Νευρολογικές επιπλοκές Η θεραπεία του αλκοολισμού περιλαμβάνει την αντιμετώπιση
3 Η θεραπευτική προσέγγιση του στερητικού συνδρόμου σχετίζεται άμεσα με την διάγνωση η οποία συχνά διαλάθει στην αρχική φάση και για το λόγο αυτό προστίθενται κατευθυντήριες οδηγίες διάγνωσης Η χρόνια χρήση αλκοόλ συνδέεται με
ησης
ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΙΑ ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Ι .Σύνδρομο Στέρησης – Ανίχνευση του Προβλήματος Αξιολόγηση για Ενδοκλινική Νοσηλεία 1. Αξιολόγηση κατάχρησης / εξάρτησης με κριτήρια ICD-10 η DSM-IV R
2. Ιστορικό DT η Επιληπτικών κρίσεων ( Ε )
3. Συνύπαρξη κατάχρησης / εξάρτησης άλλης ουσίας
4. Προηγούμενες απόπειρες διακοπής – Διάρκεια διακοπής
5. Αξιολόγηση υποστηρικτικού Πλαισίου ( Οικογένεια – Εργασία – Κοινότητα)
6. Ύπαρξη Γνωσιακών Διαταραχών
7. Έλεγχος συννοσηρότητας Ψυχικών Διαταραχών
8. Σωματική νόσος
9. Παρακλινικός έλεγχος σημαντικά παθολογικός 4
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΤΟΥ ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ ΣΤΕΡΗΣΗΣ ΣΕ DT 1. Ελλιπές ιστορικό κατάχρησης αλκοόλ
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΤΕΡΗΤΙΚΟΥ ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ Η χρήση Βενζοδιαζεπίνης είναι θεραπεία εκλογής για το Στερητικό Σύνδρομο από το Αλκοόλ 1. Χορηγούνται για 7-10 ημέρες
2. Η χορήγηση εξαρτάται από τις συνθήκες
3. Η χλωροδιαζεποξίδη είναι η βενζοδιαζεπίνη εκλογής σε σύνδρομο στέρησης χωρίς επιπλοκές
4. Βραχείας δράσεως Βενζοδιαζεπίνες ( οξαζεπάμη) χορηγούνται σε περιπτώσεις ηπατοπάθειας και ασθενών προχωρημένης ηλικίας.
5. Μακράς δράσεως Βενζοδιαζεπίνες είναι καλύτερες για την πρόληψη «Ε» κρίσεων και DT
6. Ενδέχεται να χρειαστεί τιτλοποίηση φαρμάκων
7. Η χορήγηση των Βενζοδιαζεπινών γίνεται με διαφόρους τρόπους
Συνιστάται χωρίς απόλυτη ένδειξη η χρήση Καρβαμαζεπίνης εάν υπάρχει ιστορικό επιληπτικών σπασμών σε προηγούμενη προσπάθεια διακοπής του αλκοόλ. Οι ψευδαισθήσεις οι οποίες συνοδεύουν το DT αντιμετωπίζονται με χρήση αλοπεριδόλης. Χορήγηση από του στόματος η ενδομυϊκά. 5 mg αλοπεριδόλης. ΠΡΟΣΟΧΗ Αυξάνει τον κίνδυνο για επιληπτική κρίση ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Ενυδάτωση
Αντιμετώπιση Πόνου
Ναυτία – Έμετοι
Διάρροια
Δερματικές εκδηλώσεις Η συνταγογράφηση φαρμακευτικών ουσιών οι οποίες δεν έχουν ειδική ένδειξη για την αντιμετώπιση του στερητικού συνδρόμου δεν απαγορεύονται εάν και εφόσον έχουν ενδείξεις ασφάλειας και αποτελεσματικότητας αντιμετώπισης σε συμπτωματικό επίπεδο του συνδρόμου στέρησης πχ Κλομεθειαζόλη - Τιαπρίδη . Ο μείζον στόχος της ΦΑ είναι η καταστολή έτσι ώστε να ελεχθεί η ψυχοκινητική ανησυχία και η διέγερση για να προληφθούν οι διάφορες σοβαρές επιπλοκές ψυχικές και σωματικές. Αριθμός μελετών υποστηρίζει την αποτελεσματικότητα και ασφάλεια καθώς και την έλλειψη εξαρτητικότητας των αντισπασμωδικών Καρβαμαζεπίνης και Βαλπροικού στην αντιμετώπιση του συνδρόμου στέρησης. Δεν υπάρχει ομοφωνία στη χορήγησή τους. ΑΛΚΟΟΛΙΚΗ ΤΟΞΙΚΩΣΗ
Είναι επείγουσα κατάσταση
Συστηματική παρακολούθηση ασθενούς σε ασφαλές περιβάλλον
Εργαστηριακός έλεγχος για την πιθανή λήψη και άλλων ουσιών ιδιαίτερα σε σοβαρά κατασταλμένους η συγχυτικούς ασθενείς
Επαγρύπνηση για έναρξη συνδρόμου στέρησης ΠΡΟΛΗΨΗ ΥΠΟΤΡΟΠΗΣ 7
Μετά την αποδρομή του Στερητικού συνδρόμου δεν επιτρέπεται η συνταγογράφηση Βενζοδιαζεπινών για την συντήρηση της αποχής. ( Κίνδυνος Ανάπτυξη Εξάρτησης ) Η πρόληψη της υποτροπής γίνεται σε φαρμακευτικό επίπεδο με την χορήγηση ειδικών σκευασμάτων σε συνδυασμό με ψυχοθεραπευτική παρέμβαση και κοινωνική υποστήριξη. Φαρμακευτική Αγωγή Ναλτρεξόνη
Μειώνει την έντονη επιθυμία (craving) για το αλκοόλ
Απαιτεί καλή λειτουργία ήπατος ( έλεγχος πριν την συνταγογράφηση )
Δοσολογία 50 mg / 24ωρο. Βράδυ
Διάρκεια χορήγησης 6μηνες έως 1 χρόνο Ακαμπροζάτη
Η δόση είναι ανάλογη του σωματικού βάρους
Μειώνει την ένταση του craving
Έναρξη της χορήγησης σύντομα μετά την διακοπή του αλκοόλ
Απαιτεί καλή λειτουργία ήπατος νεφρών ( έλεγχος πριν την συνταγογράφηση )
Χορήγηση 666mg 3 φορές την ημέρα. Πρωί – Μεσημέρι - Βράδυ
ΟΜΑΔΙΚΗ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ( ΚΥΡΙΑ ΕΝΔΕΙΞΗ) Ι. ΨΥΧΟΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ ΙΙ. ΟΜΑΔΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΙΙΙ. ΓΝΩΣΙΟ-ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ ΙV. ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ V . ΟΜΑΔΕΣ ΔΡΑΜΑΤΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΟΜΑΔΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ VI. ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ VII. ΟΜΑΔΕΣ ΑΥΤΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ. ΑΝΩΝΥΜΟΙ ΑΛΚΟΟΛΙΚΟΙ ( AA) ** ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Κάθε «ΠΟΤΟ»» περιέχει ανάλογα με τις διάφορες επικρατούσες επιστημονικές απόψεις 10-16 gr καθαρής αιθανόλης Σχετικά μη επιβλαβής ( ασφαλής) κρίνεται η κατανάλωση
Γυναίκες όχι περισσότερο από 2 ποτά ημερησία κατά Μέσο Όρο. Άνδρες όχι περισσότερο από 3 ποτά ημερήσια κατά Μέσο Όρο Όχι περισσότερα από 4 ποτά ανά περίπτωση Πλήρης αποχή από το αλκοόλ τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα
Επίσης απαγορεύεται πλήρως η χρήση αλκοόλ σε: 9
Γυναίκες που εγκυμονούν ή θηλάζουν Άτομα που λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή Πάσχουν από σοβαρή ψυχική ή σωματική νόσο Συμμετέχουν σε επικίνδυνες δραστηριότητες Δραστηριότητες που απαιτούν δεξιότητες ( οδήγηση , εργασία , χειρισμός βαρέων
οχημάτων ) Πολλά από τα ανωτέρω διαμορφώνονται σε σχάση με τις τρέχουσες επιστημονικές
απόψεις, το επικρατούν νομικό πλαίσιο και τη μόδα της στιγμής.
Η θεραπευτική προσέγγιση του στερητικού συνδρόμου σχετίζεται άμεσα με την διάγνωση η οποία συχνά διαλάθει στην αρχική φάση και για το λόγο αυτό προστίθενται κατευθυντήριες οδηγίες διάγνωσης Η χρόνια χρήση αλκοόλ συνδέεται με
όσους του γαστρεντερικού συστήματος
ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΙΑ ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Ι .Σύνδρομο Στέρησης – Ανίχνευση του Προβλήματος Αξιολόγηση για Ενδοκλινική Νοσηλεία 1. Αξιολόγηση κατάχρησης / εξάρτησης με κριτήρια ICD-10 η DSM-IV R
2. Ιστορικό DT η Επιληπτικών κρίσεων ( Ε )
3. Συνύπαρξη κατάχρησης / εξάρτησης άλλης ουσίας
4. Προηγούμενες απόπειρες διακοπής – Διάρκεια διακοπής
5. Αξιολόγηση υποστηρικτικού Πλαισίου ( Οικογένεια – Εργασία – Κοινότητα)
6. Ύπαρξη Γνωσιακών Διαταραχών
7. Έλεγχος συννοσηρότητας Ψυχικών Διαταραχών
8. Σωματική νόσος
9. Παρακλινικός έλεγχος σημαντικά παθολογικός
ΟΤΑΝ Ο ΑΛΚΟΟΛΙΚΟΣ ΔΕΝ ΔΕΧΕΤΑΙ ΒΟΗΘΕΙΑ , ΤΙ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΚΑΝΕΤΕ ;
Πρόκειται για ένα απαιτητικό έργο. Δεν είναι σκόπιμο να πιέσουμε έναν αλκοολικό που δεν επιθυμεί να βοηθηθεί, εκτός και αν έχει...
προηγηθεί κάποιο περιστατικό βιαιοπραγίας από μέρους του, η οποία καταλήγει σε νοσηλεία ή σε ποινική καταστολή.
Παρόλα αυτά δεν πρέπει να αφήσουμε τον αλκοολικό να πιάσει πάτο. Οι ειδικοί προτείνουν τα παρακάτω βήματα ούτως ώστε να βοηθήσουμε έναν αλκοολικό:
Σταματήστε να τον καλύπτετε. Συνήθως οι συγγενείς καλύπτουν τον αλκοολισμό του ανθρώπου τους και δικαιολογούν τις ενέργειες του. Είναι πολύ σημαντικό να σταματήσετε να προστατεύετε τον αλκοολικό από τις συνέπειες των πράξεών του.
Για να μπορέσει να βοηθηθεί, πρέπει να κατανοήσει πλήρως ποια είναι τα αποτελέσματα από την κατάχρηση του αλκοόλ.
Σκεφτείτε πότε είναι η κατάλληλη στιγμή για να τον προσεγγίσετε. Η καλύτερη στιγμή για να του μιλήσετε είναι λίγο μετά από ένα περιστατικό αντιπαράθεσης ή ατυχήματος μέσα στην οικογένεια, τα οποία προέκυψαν λόγω της εξάρτησής του από το αλκοόλ. Επιλέξτε κάποια στιγμή όπου και οι δύο θα είστε νηφάλιοι, ήρεμοι και μπορείτε να βρεθείτε ιδιαιτέρως για να κουβεντιάσετε.
Να είστε σαφής. Δώστε του να καταλάβει πως ανησυχείτε για το πρόβλημα του με το ποτό. Αναφερθείτε σε περιστατικά στα οποία η εξάρτησή του από το αλκοόλ δημιούργησε προβλήματα, συμπεριλαμβανομένου και του τελευταίου περιστατικού.
Δηλώστε ανοιχτά τις προθέσεις σας. Εξηγήστε του τι σκοπεύετε να κάνετε αν δεν αποφασίσει να βοηθηθεί, ξεκαθαρίζοντας του ότι πρόθεσή σας δεν είναι η τιμωρία του αλλά η προστασία του ιδίου αλλά και των μελών της οικογένειας από το πρόβλημα που δημιουργεί η κατάχρηση αλκοόλ από μέρους του. Μπορείτε να του πείτε οτί δεν πρόκειται να τον συνοδεύσετε σε κανένα μέρος όπου θα σερβιριστεί αλκοόλ. Σε κάθε περίπτωση μη προβείτε σε δηλώσεις που δεν είστε διατεθειμένος να πραγματοποιήσετε.
Ζητήστε βοήθεια. Ενημερωθείτε σχετικά με το τι προγράμματα απεξάρτησης υπάρχουν στο δήμο ή στην πόλη σας. Αν ο άνθρωπός σας είναι έτοιμος να λάβει θεραπεία, καλέστε αμέσως και κανονίστε για συνάντηση με τον υπεύθυνο του προγράμματος. Προσφερθείτε να τον συνοδέψετε στην πρώτη του συνάντηση με τους θεραπευτές ή/και στην συνάντηση των Ανώνυμων Αλκοολικών.
Ζητήστε βοήθεια από φίλους. Αν ο άνθρωπος σας εξακολουθεί να αρνείται να συμμετέχει σε κάποιο πρόγραμμα απεξάρτησης, ζητήστε τη συνεισφορά φίλων. Ένας πρώην αλκοολικός μπορεί να είναι ιδιαιτέρως πειστικός. Επίσης οποιοσδήποτε φίλος ο οποίος νοιάζεται αρκετά για τον άνθρωπό σας και δεν είναι επικριτικός μαζί του, μπορεί επίσης να τον προσεγγίσει.
Ζητήστε υποστήριξη. Είναι σημαντικό να θυμάστε πως δεν είστε μόνος σε αυτή την προσπάθεια. Υπάρχουν αρκετοί συμβουλευτικοί σταθμοί στο δήμο ή στην κοινότητα που ζείτε. Αυτές οι ομάδες βοηθούν τους συγγενείς των αλκοολικών να κατανοήσουν οτί δεν είναι υπεύθυνοι για τον αλκοολισμό του ανθρώπου τους. Παρέχουν επίσης στις οικογένειες των αλκοολικών πληροφόρηση, συμβουλευτική και θεραπευτική βοήθεια ακόμα και όταν ο αλκοολικός δεν θέλει να προσχωρήσει σε θεραπεία.
Tα σωστά βήματα για την αντιμετώπιση του αλκοολισμού.
Κάθε άτομο που μεθάει κάποιες φορές δεν είναι και αλκοολικό. Υπάρχει μεγάλη ποιοτική διαφορά ακόμη και μεταξύ βαριάς χρήσης οινοπνεύματος και αλκοολισμού. Κάποιο είναι αλκοολικός, όταν εξ' αιτίας της βαριάς κατανάλωσης οινοπνεύματος, δεν είναι σε θέση να λειτουργήσει επαρκώς σε
βασικούς τομείς της ζωής του (ατομικό, οικογενειακό, εργασιακό, ευρύτερο κοινωνικό). Επιπλέον, αξιολογεί την εξάρτησή του από το αλκοόλ σαν σημαντικότερη συγκριτικά με τις δυσάρεστες συνέπειες που η κατάχρηση του προκαλεί. Και συνεχίζει να πίνει, παρά τα σοβαρά προβλήματα υγείας που του παρουσιάζονται (στο ήπαρ, στο γαστρεντερικό σύστημα, στην καρδιά, στους νεφρούς κ.λ.π.). Ο αλκοολισμός προκαλεί - εκτός από σωματικά - και σημαντικά ψυχολογικά προβλήματα, όπως άγχος, κατάθλιψη, πανικό, φοβίες και διαταραχές ψυχωσικού τύπου.
Η έγκαιρη επισήμανση του προβλήματος, ο σεβασμός των δικαιωμάτων του ατόμου και η αντιμετώπισή του σε εξειδικευμένο θεραπευτικό πρόγραμμα, είναι θεμελιώδη σημεία στην θεραπευτική προσέγγιση. Σημαντικό ρόλο στη θεραπευτική διαδικασία παίζει και η σωστή ενημέρωση και συμμετοχή της οικογένειας.
Όμως, το να πείσει κανείς τον αλκοολικό να απευθυνθεί στην κατάλληλη θεραπευτική υπηρεσία, δεν είναι συνήθως εύκολο. Ο αλκοολικός για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα αρνείται ότι έχει πρόβλημα και επιμένει ότι θα το κόψει από μόνος του.
Για να υπάρξει θετικό αποτέλεσμα, το περιβάλλον του εξαρτημένου από το αλκοόλ ατόμου θα πρέπει να μην υποτιμά τα σημάδια μιας τέτοιας κατάστασης και να ασκεί σωστή και σταθερή πίεση, ώστε να οδηγήσει τελικά τον αλκοολικό στη θεραπεία. Για να γίνει βέβαια κάτι τέτοιο, είναι απαραίτητη η ενημέρωση της οικογένειας από επαγγελματίες θεραπευτές. Διαφορετικά, το μόνο που θα πετύχουν οι άνθρωποι του περιβάλλοντος του ατόμου, είναι να αναλώνονται σε άσκοπους καυγάδες, χωρίς κανένα αποτέλεσμα.
Η ιστορία μιας γυναίκας με πρόβλημα αλκοολισμού
Η ζωή μιας γυναίκας μέσα από το αλκοόλ
«Δεν είμαι αλκοολική επειδή πίνω κάθε μέρα, από πολύ νωρίς ή "πυκνά" ποτά. Είμαι
αλκοολική διότι όταν πίνω, το αλκοόλ κάνει κάτι σε μένα που δεν κάνει σε άλλους. Με
διευκολύνει στην καθημερινότητά μου κι εγώ πιάνομαι στο δόλωμα και το χρησιμοποιώ
για ποιότητες που δεν έχω».
Η 60χρονη κυρία Σιμόνη Ξανθογιώργου, πρόεδρος της μη κυβερνητικής οργάνωσης
«ΝΗΦΑΛΙΟΙ - στην υγειά μας», παρότι δεν έχει βάλει σταγόνα στο στόμα της τα τελευταία
25 χρόνια, εξακολουθεί να θεωρεί τον εαυτό της αλκοολικό.
Άρχισε να πίνει σε ηλικία 17,5 ετών και συνέχισε επί 17,5 χρόνια. Έπινε καθημερινά σε
παρέες. «Εκείνη η εποχή ήταν διαφορετική. Μαζευόμασταν παρέες, κάναμε πολλές
ενδιαφέρουσες συζητήσεις, είχαμε μία "προχωρημένη" πολιτισμική ζωή και το αλκοόλ
ήταν απαραίτητη συντροφιά. Όλοι έπιναν, αλλά οι άλλοι δεν το είχαν ανάγκη σαν κι
εμένα για να βγάλουν τη νύχτα».
Έφυγε από την Ελλάδα μετά το εξατάξιο γυμνάσιο. Στο φοιτητικό δωμάτιο υπήρχε
πάντα ένα μπουκάλι ουίσκι. «Έπινα ένα ποτήρι ως επιβράβευση για την απόδοσή μου ως
φοιτήτρια κι άλλο ένα για να χαλαρώσω και να κοιμηθώ. Τα σαββατοκύριακα όμως οι
Η κυρία Ξανθογιώργου εξομολογείται ότι τότε ένιωθε άσχημα όταν έβλεπε ανθρώπους
που μεθούσαν. «Ελεγα "δεν θέλω να γίνω σαν κι αυτούς". Όμως, επειδή είμαι αλκοολική,
η ζωή άλλα μου επιφύλασσε. Ήμουν, είμαι και θα είμαι αλκοολική και με αυτό εννοώ ότι
το αλκοόλ έχει άλλη επίδραση πάνω μου».
Βρέθηκε στην Επίδαυρο χωρίς να το καταλάβει
«Ενα βράδυ ενώ οδηγούσα αντιλαμβάνομαι ξαφνικά ότι ο δρόμος είναι κατάμαυρος.
Με πιάνει πανικός. Δεν έχω την παραμικρή ιδέα που βρίσκομαι. Κόντευα στην Επίδαυρο
και δεν είχα καταλάβει τίποτα. Τότε κατάλαβα ότι δεν αποτελώ κίνδυνο μόνο για τον
εαυτό μου αλλά και για τους γύρω μου».
Η κυρία Ξανθογιώργου είχε πλέον μπει στο στάδιο του χρόνιου αλκοολισμού. Τα
ατυχήματα και οι καβγάδες με αγνώστους γίνονται μέρος της ζωής της. «Είχα ατυχήματα
από πεσίματα και καβγάδες. Ξυπνούσα σε δωμάτια που δεν γνώριζα, με φοβερές τύψεις
της επομένη. Γείτονές μου από την πολυκατοικία, έχουν καλέσει την αστυνομία
νομίζοντας ότι με σκοτώνουν. Με έχουν συλλάβει στο δρόμο για διατάραξη της κοινής
ησυχίας».
Παράλληλα, δίδασκε σε σχολείο. Ως εκπαιδευτικός είχε επιλέξει να εργάζεται τα
απογεύματα. «Τη νύχτα έβγαινα σε μπαράκια και την ημέρα δεν ξυπνούσα πριν τις 2.30
το μεσημέρι. Σε σπίτια απέφευγα να πηγαίνω μήπως και δεν είχαν τη μάρκα του ποτού
που έπινα. Μετά σκεφτόμουν ότι μπορεί να μην είχαν μπουκάλι και στο τέλος ότι μπορεί
και αυτό να μην είναι αρκετό. Στην αρχή άρχισα να πίνω στις 10 το βράδυ, μετά από λίγο
καιρό στις 8 μμ, μετά στις 6 το απόγευμα. Στο τέλος άρχιζα το ποτό από τις 4 το
απόγευμα. Στο γραφείο μου, στην τάξη μου, υπήρχε πάντα αλκοόλ».
Προσπάθησα να το κόψω τρεις φορές
Τα τελευταία τρεισήμισι χρόνια ήταν σαν να ζούσε στην κόλαση. «Ελεγα κάθε
απόγευμα στον εαυτό μου: "Σιμόνη, σε παρακαλώ απόψε πιες λιγότερο". Είχε αρχίσει η
μεγάλη αγωνία του αλκοολικού να ελέγξει τις ποσότητες που καταναλώνει».
Η κυρία Ξανθογιώργου προσπάθησε να κόψει το αλκοόλ τρεις φορές. Την πρώτη φαρά,
επειδή ένας φίλος της, ψυχίατρος, της είπε ότι ήταν αλκοολική. «Ηθελα να του αποδείξω το
αντίθετο και του είπα αυτό που υποστηρίζουν πολλοί αλκοολικοί: "το κόβω όποτε θέλω".
Σταμάτησα το αλκοόλ για 15 μέρες. Ηταν ένα δράμα...». Προσπάθησε άλλες δύο φορές να
βάλει τέλος στο αλκοόλ, χωρίς όμως επιτυχία.
Ενα ατύχημα τη... γλίτωσε
«Θυμάμαι να είμαι πεσμένη σε κεντρικό δρόμο των Αθηνών 5.30 - 6 το πρωί. Επίσης,
θυμάμαι να λέω σε έναν ταξιτζή με κλάματα στα μάτια να πάει στο σπίτι μου. Συνήλθα
στο κρεβάτι μου, αλλά δεν μπορούσα να σηκωθώ διότι είχα σπάσει ώμο και δύο πλευρά.
Ηρθε ο φίλος μου ο ψυχίατρος, ο οποίος μου είχε πει ότι είμαι αλκοολική, και τον ρώτησα
τι να κάνω. Μου είχε φύγει πια ο τσαμπουκάς».
Ξεκίνησε την απεξάρτηση και σιγά σιγά _ παραδέχεται _ έβλεπε τη ζωή της να αλλάζει.
«Ολη μου η ζωή βασιζόταν στο ότι δεν έχω πιει σήμερα και θυμάμαι τι έκανα χθες.
Ξανάρχισα να εργάζομαι, να κάνω σχέσεις, να παρατηρώ τα ελαττώματα του χαρακτήρα
μου. Η ζωή μου απέκτησε ποιότητα».
Πώς μπορεί να βοηθηθεί ένα αλκοολικό άτομο;
Για να βοηθηθεί ένα αλκοολικό άτομο αποτελεσματικά θα πρέπει πρωτίστως να το θέλει. Σε κάθε περίπτωση κρίνεται αναγκαία η ένταξή του σε κάποιο πρόγραμμα απεξάρτησης. Ο ρόλος της οικογένειας είναι ιδιαιτέρως σημαντικός, καθώς συμβάλλει τόσο στη στήριξη της προσπάθειας του εθισμένου ατόμου όσο και στη μετέπειτα επανένταξή του.
Συνεπώς , γίνεται κατανοητό πως τα αλκοολικά άτομα με τη βοήθεια ,πρωτίστως του οικογενειακού περίγυρου,αλλά και άλλων παραγόντων μπορούν να ξεπεράσουν αυτην την καταστροφική μάστιγα που πλήττει μια μεγάλη μάζα ανθρώπων και κυρίως τους νέους!
Η ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ ΕΙΝΑΙ Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΛΥΣΗΣ!
Αλκοόλ, νέοι και οδήγηση
Μέλη ομάδας: Τσαφαρίδη Κατερίνα, Βελιανίτου Σεμέλη, Γκιόκα Άντζελα
Αλκοόλ
Ο όρος αλκοόλ προέρχεται από την αραβική λέξη "al kohl". Το αλκοόλ που βρίσκεται στα αλκοολούχα ποτά ονομάζεται αιθυλική αλκοόλη ή αιθανόλη και έχει το χημικό τύπο C2 H5 OH. Ο άνθρακας, το υδρογόνο και το οξυγόνο αποτελούν τα μόνα στοιχεία της αιθυλικής αλκοόλης. Αυτή είναι το μόνο είδος αλκοόλης που είναι ασφαλές για ανθρώπινη κατανάλωση, ταξινομείται φαρμακολογικά, ως γενικό καταστατικό και μπορεί να προκαλέσει καταστολή του κεντρικού νευρικού συστήματος. Δεν έχει εξακριβωθεί πότε αρχίζει στην ανθρώπινη ιστορία, η χρήση του αλκοόλ, ούτε η εμφάνιση του μπορεί να συσχετισθεί με την ύπαρξη ορισμένων ιστορικών και κοινωνικών συνθηκών. Η παραγωγή και πώληση οινοπνευματωδών ποτών είναι διαδικασίες ρυθμισμένες με νόμους από τους πρώτους κιόλας πολιτισμούς.
Τα περισσότερα ποσοστά κατάχρησης αλκοόλ ανήκούν στους εφήβους και γενικότερα στους νέους, ηλικίας 12-25 ετών. Η περίοδος μεταξύ 17 και 20 ετών
Αίτια αλκοολισμού
Ο λόγος ο οποίος οδηγεί τους εφήβους στην (υπέρμετρη συνήθως) κατανάλωση αλκοόλ
είναι γιατί πιέζονται από το κοινωνικό τους περιβάλλον. Δεν πρέπει να παραληφθεί το
γεγονός ότι στη φάση της εφηβείας το άτομο προσπαθεί να είναι μέρος του κοινωνικού
συνόλου και παράλληλα να εξερευνήσει τα όριά του. Όταν οι έφηβοι δέχονται πιέσεις για
να καταναλώσουν αλκοόλ μπορεί να αισθάνονται θυμό, άγχος, ενοχές, αίσθηση δειλίας και
απογοήτευση σχετικά με τον εαυτό τους. Έτσι καταλήγουν να κάνουν πράξεις που κανονικά
δε θα τις έπρατταν και οι λόγοι είναι αρκετοί: ο φόβος της απόρριψης ή ότι θα χάσουν ένα
φίλο, η επιθυμία για να αρέσουν ή και να φαίνονται μεγαλύτεροι και η αποφυγή του
χλευασμού. Επιπλέον, αρκετοί είναι οι νέοι οι οποίοι πέφτουν στον πειρασμό να πιούν
αλκοόλ με την παρέα τους επειδή δεν είναι σίγουροι τι θέλουν ή επειδή δε γνωρίζουν πώς
να χειριστούν την κατάσταση.
Στην εφηβεία το παιδί θέλει να δοκιμάσει πολλά πράγματα. Στόχος του είναι συνήθως
να μιμηθεί την παρέα του και να νιώσει «μεγάλος» ή «μεγάλη». Ωστόσο, μπορεί το
κίνητρό του να είναι απλά η δοκιμή αυτή καθαυτή –θέλει να πειραματισθεί. Επίσης, ,
όπως χαρακτηριστικά λένε οι ίδιοι σε έρευνες, με το αλκοόλ νιώθουν κεφάτοι, χαλαροί και
τους φτιάχνει η διάθεση.
Τις περισσότερες φορές τα παιδιά κάνουν το «πείραμά» τους και σταματούν. Δεν μπλέκουν
δηλαδή με το ποτό. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις στις οποίες το παιδί αρχίζει να πίνει
ανεξέλεγκτα. Αυτό είναι πιο σύνηθες στα παιδιά που έχουν ήδη κάποια κατάθλιψη ή που
είναι πολύ αγχώδη και στρεσαρισμένα. Το αλκοόλ τα «βοηθά» να χαλαρώσουν και να δουν
την ζωή πιο ευχάριστα.
δυστυχήματα μετά από χρήση αλκοόλ. Η χρήση αλκοόλ επίσης καθιστά τον έφηβο
περισσότερο ευάλωτο σε σεξουαλική επίθεση ή σε σεξουαλική δραστηριότητα
χωρίς προφύλαξη.
Η κατανάλωση στους νέους
Το πρόβλημα κατανάλωσης αλκοόλ φαίνεται να είναι σημαντικό στους νέους της
Ελλάδας. Στην έρευνα HBSC (Currie et al. 2004) οι έφηβοι ερωτήθηκαν πόσο συχνά
καταναλώνουν αλκοόλ μέσα σε μια εβδομάδα. Τα αποτελέσματα από όλες τις χώρες
έδειξαν συχνή κατανάλωση οποιουδήποτε αλκοολούχου ποτού για το 5% των εφήβων 11
ετών, το 11% των εφήβων 13 ετών και το 29% των εφήβων 15 ετών, ποσοστά τα οποία είναι
ανησυχητικά για την εξάπλωση του αλκοόλ στις μικρές ηλικίες.
Επιπλέον, οι έφηβοι φαίνεται να προτιμούν συγκεκριμένους τύπους ποτών, με την
μπίρα να κατέχει την υψηλότερη θέση σε καταναλωτική προτίμηση, τα «σκληρά ποτά» να
ακολουθούν στις περισσότερες περιπτώσεις και τελευταίο στην κατανάλωση να έρχεται το
κρασί. Στον ευρωπαϊκό χώρο, έχει αρχίσει να αναπτύσσεται μεταξύ των νέων μια
επικίνδυνη πρακτική κατανάλωσης, η οποία συνίσταται στη στοχευμένη και εντατική
κατανάλωση αλκοόλ («binge drinking» - στο εξής «βαριά χρήση αλκοόλ», η οποία
αντιπροσωπεύει μια νέα απειλή, που πρέπει να αντιμετωπισθεί.
Περισσότερο από 4 εκατομμύρια έφηβοι κάθε χρόνο αντιμετωπίζουν πρόβλημα με το
αλκοόλ και οι επιπτώσεις του είναι εμφανείς όχι μόνο στο σχολικό και οικογενειακό
περιβάλλον αλλά οδηγεί και σε παραβατικές συμπεριφορές. Στην Ελλάδα το πρόβλημα της
κατανάλωσης του αλκοόλ δεν περνάει απαρατήρητο αφού σύμφωνα με έρευνες το 15%
των εφήβων ηλικίας 11 έως 15 ετών καταναλώνει αλκοόλ στο διάστημα μίας εβδομάδας.
Πρώτη στις προτιμήσεις των εφήβων είναι η μπύρα, δεύτερα έρχονται τα σκληρά ποτά και
τρίτο το κρασί.Πρώτος στη χώρα στους μαθητές ηλικίας από 15 ως 19 ετών που κάνουν
υπερβολική χρήση αλκοόλ κατατάσσεται ο νομός Ρεθύμνου με βάση τα στοιχεία της
πανελλήνιας έρευνας στο σχολικό πληθυσμό για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών, την
έρευνα ESPAD 2011, που πραγματοποιήθηκε από το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο
Ψυχικής Υγιεινής. υπερβολική κατανάλωση οινοπνευματωδών στους μαθητές 15-19 μία
φορά το μήνα.
Τα στοιχεία που δίνει ο Π.Ο.Υ. για τη «βαριά χρήση αλκοόλ» μεταξύ των νέων είναι
ιδιαίτερα αποθαρρυντικά, με τη χώρα μας να καταλαμβάνει μία από τις μεσαίες θέσεις. Ένα
πολύ σημαντικό στοιχείο που καταδεικνύει η μελέτη του Ε.Κ.ΤΕ.Π.Ν. (2007) σε σχέση με την
κατανάλωση αλκοόλ από τους έφηβους και νέους είναι το γεγονός ότι η μεγάλη
πλειοψηφία (65,4%) των εφήβων καταναλώνει αλκοολούχα σε χώρους όπου σύμφωνα με
τον υφιστάμενο νόμο απαγορεύεται η κατανάλωση τους από άτομα ηλικίας κάτω των 17
ετών. Το ποσοστό μεγαλώνει ακόμα περισσότερο, αν προστεθεί σε αυτό και το 4,6% που
αναφέρει ότι καταναλώνουν αλκοολούχα ποτά σε ταβέρνες τα έφηβα αγόρια
Επίσης οι έφηβοι πίνουν συνήθως στα εξής μέρη:
Σε πάρτι Με φίλους Σε μια μικρή ή μεγάλη ομάδα φίλων Τις νύχτες του Σαββατοκύριακου Στο σπίτι φίλου όταν λείπουν οι γονείς του
Αληθινή μαρτυρία
Αλκοόλ και τροχαία
Συγκεκριμένα το αλκοόλ μειώνει σημαντικά την ικανότητα οδήγησης αφού:
Δημιουργεί κενά προσοχής
Μειώνει το συντονισμό κ΄ την επιδεξιότητα κινήσεων
Μειώνει την ικανότητα όρασης
Κάνει τα μάτια πολύ ευαίσθητα σε φώτα αντιθέτως ερχόμενων αυτοκινήτων.
Μειώνει το πεδίο Όρασης ( δυσκολία αντίληψης πεζών από τα πλάγια)
Δημιουργεί κόπωση, υπνηλία και αυξάνει το χρόνο αντίδρασης.
Δημιουργεί επικίνδυνες καταστάσεις σε προϋπάρχουσες παθήσεις ( π.χ διαβητικούς,
υπερτασικούς κλ.π.)
Τα τροχαία ατυχήματα αποτελούν ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα δημόσιας
υγείας στη χώρα μας. Κάθε χρόνο περίπου 30.000 τραυματίζονται σε τροχαία, με τον
αριθμό των πολιτών που τραυματίζονται σοβαρά ή χάνουν τη ζωή τους να αγγίζει τους
4.000, ενώ το οινόπνευμα (αιθυλική αλκοόλη) «ευθύνεται» στο 50% περίπου των σοβαρών
τροχαίων ατυχημάτων.Καθημερινά προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε την εφηβική
αναμελιά που όλους τους κινδύνους από την χρήση αλκοόλ και καπνίσματος τους θεωρούν
οι ίδιοι μια φυσιολογική ηλικιακή εξέλιξη. Την διαταραχή του ύπνου από τα ξενύχτια την
απότομη για τους περισσότερους καθημερινή χρήση καφέ, αεριούχου ποτού, μπύρας και
ότι άλλο μπορεί να φανταστεί ο νους μας τους δημιουργεί σοβαρά προβλήματα που πρέπει
ο ΕΦΕΤ και η Αστυνομία αλλά και η εισαγγελία να αναλάβει ώστε να πάψουμε στο τέλος να
μετράμε συνέπειες.
Μελέτες δείχνουν ότι γίνεται αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ από τους νέους. Στατιστικά
στοιχεία αναφέρουν ότι το 40% των τροχαίων θανατηφόρων ατυχημάτων (είμαστε πρώτοι
στην Ευρώπη σε τροχαία θανατηφόρα και βαριές αναπηρίες) σχετίζεται με κατανάλωση
αλκοόλ. Άλλα στοιχεία μαρτυρούν τις επιπτώσεις από την κατανάλωση αλκοόλ στην
παραγωγικότητα ενός λαού, λέει στην «Ε», Γιάννης Τούντας, αναπλ. καθηγητής Κοινωνικής
Ιατρικής και διευθυντής του Ινστιτούτου Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής. ι αυξημένη Ιατρικής.
Ο οδηγός θεωρείται ότι βρίσκεται υπό την επήρεια αλκοόλ αν το αλκοολόμετρο δείξει πάνω 0.25 χιλιοστά του γραμμαρίου ανά λίτρο εκπνευσμένου αέρα (αν σου κάνουν αλκοτέστ) ή 0.5 γραμμάρια ανά λίτρο αίματος ( αν ζητήσεις αιματολογική εξέταση).
Απόφαση Αρείου Πάγου για τροχαία
Υποχρεωμένος να πληρώσει τις ζημιές που προκάλεσε σε τρίτους είναι όποιος οδηγεί
υπό την επήρεια αλκοόλ (πάνω από το επιτρεπόμενο όριο) ακόμη και αν το όχημά του είναι
ασφαλισμένο. Αυτό έκρινε με απόφασή του ο Άρειος Πάγος ερμηνεύοντας τη νομοθεσία,
τον Αστικό Κώδικα και τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ).
Η υπόθεση που απασχόλησε τον Άρειο Πάγο αφορά τροχαίο ατύχημα που έγινε την άνοιξη
του 2005 στο 10ο χιλιόμετρο της εθνικής οδού Χανίων - Κισσάμου Κρήτης.Νεαρός οδηγός
αυτοκινήτου αιφνίδια προσέκρουσε σε μαντρότοιχο που υπήρχε στο δεξιό άκρο του
οδοστρώματος, με αποτέλεσμα οδηγός μοτοσικλέτας που ακολουθούσε να προσκρούσει
πάνω στο σταματημένο όχημα. Η μοτοσικλέτα καταστράφηκε σχεδόν ολοσχερώς και ο
οδηγός της τραυματίστηκε. Στον οδηγό του αυτοκινήτου έγινε αλκοτέστ και κατά την πρώτη
μέτρηση η βελόνα έδειξε 0,41 mgr/l και στη δεύτερη 0,40 mgr/l. Επιτόπου αφαιρέθηκε η
άδεια οδήγησης για 90 ημέρες, ενώ το αλκοτέστ το υπέγραψε και ο οδηγός του
αυτοκινήτου....
Στη συνέχεια η υπόθεση οδηγήθηκε στα δικαστήρια με τον οδηγό του αυτοκίνητου να
χάνει τη δικαστική μάχη στο Εφετείο, το οποίο τον υποχρέωσε να καταβάλει στην
ασφαλιστική εταιρεία την αποζημίωση των 164.053 ευρώ.
Πρόκειται για τα χρήματα που η εταιρεία είχε καταβάλει στον οδηγό της μοτοσικλέτας
ως αποζημίωση. Ο οδηγός του οχήματος προσέφυγε στον Άρειο Πάγο και ζήτησε την
αναίρεση της απόφασης του Εφετείου αλλά και πάλι έχασε την υπόθεση. Το Ανώτατο
Δικαστήριο έκρινε ότι η ασφαλιστική εταιρεία δεν είναι υποχρεωμένη να αποζημιώσει για
ζημίες που προξενήθηκαν σε χρόνο που ο οδηγός του οχήματος τελούσε υπό την επίδραση
οινοπνεύματος ή τοξικών ουσιών.
Σύμφωνα με την απόφαση του Αρείου Πάγου, ο δεσμευτικός αυτός κανονισμός πρέπει να
συμπεριλαμβάνεται στο ασφαλιστικό συμβόλαιο ή το συμβόλαιο να παραπέμπει στη
σχετική υπουργική απόφαση.
Συνέπειες
Χιλιάδες έφηβοι οδηγοί κυκλοφορούν στους δρόμους υπό την επήρεια αλκοόλ, κάθε
νύχτα και μάλιστα τα Σαββατόβραδα χωρίς να ελέγχονται από κανέναν και προκαλώντας
σοβαρά ατυχήματα. Σύμφωνα με υπολογισμούς του ΕΚΑΒ, σχεδόν κάθε χρόνο το 57% των
νεκρών προέρχονται από το 10,4% των τροχαίων με οδηγούς που έχουν πιει. Κάθε
εβδομάδα και συγκεκριμένα κάθε Παρασκευή , Σάββατο και Κυριακή η Τροχαία Αττικής
συλλαμβάνει περίπου 700 οδηγούς για παραβάσεις του κώδικα οδικής κυκλοφορίας . Από
αυτούς 70 άτομα κατά μέσο όρο είτε είναι μεθυσμένοι όπως αποδεικνύεται από το
αλκοτέστ που γίνονται , είτε έχουν πιει τόσο ώστε να είναι πάνω από το νόμιμο όριο
κατανάλωσης αλκοόλ.
Η παγκόσμια Οργάνωση Υγείας υπολογίζει ότι στην Αυστραλία για παράδειγμα ,
τουλάχιστον το 50% των θανάτων από αυτοκινητιστικά δυστυχήματα έχουν κάποια σχέση
με την κατανάλωση της αλκοόλης. Αυτό το είδος των ατυχημάτων που σχετίζονται με την
αλκοόλη σκοτώνουν περισσότερους ανθρώπους απ΄ ότι όλες οι μολυσματικές αρρώστιες
μαζί. Το ποσοστό των τροχαίων ατυχημάτων που μπορεί να θεωρηθεί πως οφείλονται στην
αλκοόλη ποικίλλει από χώρα σε χώρα και φαίνεται ότι σε μερικές είναι πολύ χαμηλό 3-10%
αλλά ακόμα και αυτοί οι αριθμοί θα έπρεπε να ασκήσουν κάποια πίεση στους υπεύθυνους
και κάποια επιρροή στη δική μας στάση απέναντι στο μεθυσμένο οδηγό.
Παράγοντες
Oι Gregersen και Berg (1994) αναφέρθηκαν σε τέσσερις διαφορετικές ομάδες
παραγόντων που συμβάλλουν στα υψηλά ποσοστά εμπλοκής σε τροχαία δυστυχήματα των
νέων οδηγών που είναι οι εξής: α) το επίπεδο των πραγματικών γνώσεων και ικανοτήτων
τους, β) οι προσωπικές τους εμπειρίες, γ) η προσωπική ανάπτυξη και ωριμότητα και δ) η
κοινωνική κατάσταση και ο τρόπος ζωής. Αν και ο τρόπος ζωής φαίνεται να έχει κάποια
σχέση με την οδήγηση και με την επίδοση του οδηγού και συχνά να επηρεάζει τον κίνδυνο
εμπλοκής σε τροχαία δυστυχήματα, κάτι τέτοιο δεν έχει ερευνηθεί εκτενέστερα και σε
βάθος. Το κύριο αντικείμενο της έρευνας ήταν να βρεθεί κατά πόσο υπάρχει συσχέτιση
μεταξύ του αυξανόμενου κινδύνου των οδηγών που τρέχουν και του τρόπου ζωής τους, της
σκέψης τους και των ενεργειών τους σε κοινωνικό επίπεδο.
Όσον αφορά τον τρόπο ζωής και το αλκοόλ αποδείχτηκε ότι οι νέοι οδηγοί , που ο
τρόπος ζωής τους ήταν άμεσα συνδεδεμένος με την κατανάλωση αλκοόλ, έτειναν να
διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο εμπλοκής σε τροχαία δυστυχήματα. Τα αποτελέσματα αυτά
είναι παρόμοια με αυτά προηγούμενων ερευνών που πραγματοποιήθηκαν στη Γερμανία (
Schulze, 1990) και στη Σουηδία
Δυστυχήματα
Κοντά στα 1.100 άτομα το χρόνο χάνουν τη ζωή τους σε τροχαία των οποίων η αιτία
είναι το αλκοόλ. Οι περισσότεροι είναι νέοι. Σε ποσοστό αποτελούν το 40 % των νεκρών
από τροχαία. Και σε ποσοστό ηλικίας, το 57 % των θυμάτων είναι ηλικίας από 17 ως 25
ετών.
Ο Σταύρος Θεοδωράκης, οι οπερατέρ Γιάννης Σαρηγιάννης και Μαρία Μαράκη, η
δημοσιογράφος Βίκυ Καραβάλτσιου, ταξίδεψαν σε Θεσσαλία και Κρήτη, στις περιοχές που
κάθε καλοκαίρι καταγράφονται και νέα ρεκόρ ατυχημάτων με δεκάδες νεκρούς και
εκατοντάδες σοβαρά τραυματίες
Τον 'Αγγελο Πετρουλάκη που έχασε τη ζωή του ενώ οδηγούσε μηχανή. Ο γιος του
είχε ζητήσει - αν ποτέ του συμβεί «κάτι» - να του κάνουν πολιτική κηδεία. Ο
πατέρας του πραγματοποίησε την επιθυμία του, συνεχίζει όμως κάθε πρωί, να πίνει
τον καφέ του στον τάφο του γιου του.
Τον Νίκο Παπαγιάννη, έναν νέο 23 ετών που μια πτώση χωρίς κράνος τον έχει
καθηλώσει στο αναπηρικό καροτσάκι. Ο Νίκος ήταν πυγμάχος και επιστρέφει στο
ρινγκ της ζωής.
Την 'Εφη 20 χρόνων, φοιτήτρια Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Ρεθύμνου
που πρόσφατα έχασε τον 17χρονο αδελφό της ο οποίος οδηγούσε υπο την επήρεια
αλκοόλ χωρίς δίπλωμα το αυτοκίνητο του πατέρα τους.
Ο Σπύρος Παπαδόπουλος για το ατύχημα που είχε λόγω κατανάλωσης αλκόολ
προσφάτως με τη μηχανή του, ο Αντώνης Φραγκάκης για τον σωτήριο ρόλο του
κράνους, ο Πυγμαλίων Δαδακαρίδης για τον κολλητό του που σκότωσε η άσφαλτος,
η Ιωάννα Παππά για τον φίλο και συνάδελφό της που σκοτώθηκε πριν 2 χρόνια και
ο δημοσιογράφος Αντώνης Κατσαρός που πέθανε και αναστήθηκε στην εντατική