บทท่ี 11
สงัคมวิทยาการเมือง
อ. อกุฤษฏ์ เฉลิมแสน
ภาคสงัคมวิทยาและมานุษยวิทยา
คณะมนุษยศาสตร ์มหาวิทยาลยัรามคาํแหง
ข้อควรทราบ
สาขาหน่ึงของสงัคมวิทยาสมยัใหม่
อธิบายความสมัพนัธร์ะหว่างสงัคมวิทยากบัรฐัศาสตร ์
สงัคมวิทยาศึกษา... รฐัศาสตรศึ์กษา...
ชีวิตทางสงัคมเก่ียวพนัแนบแน่นกบัการเมือง
ศึกษาความเก่ียวข้องกนัระหว่างสงัคมกบัการเมือง
ศึกษาโครงสร้างของสงัคมกบัสถาบนัทางการเมือง
ตวัอย่าง : กลุ่มผลประโยชน์มีผลต่อเสถียรภาพ
ของรฐับาลอย่างไร
โครงสร้างสงัคม...ระบบชนชัน้ ระบบครอบครวั
มีความสัมพันธ์กับสถาบันการเมือง . . .พรรค
การเมือง รฐัธรรมนูญ อย่างไร
ศึกษาปัจจัยทางสังคมท่ีมีผลต่อพฤติกรรมทางการเมือง
ศึกษาปัจจยัทางสงัคมท่ีมีผลต่อการจดัรูปแบบ
และนโยบายทางการเมือง
ศึกษาความสมัพนัธร์ะหว่างสงัคมกบัการเมือง ท่ี
ก่อให้เกิดการพฒันาในด้านต่างๆ
ศึกษาสถานะของสังคมต่อการจดัรูปแบบทาง
การเมืองการปกครอง
การเปล่ียนแปลงทางการเมือง เศรษฐกิจ และ
ศาสนา หลงัยคุกลางของยโุรป ศ. 16 มีการแบ่งแยก
สงัคมและการเมือง (รฐั)
ยคุกลาง ศาสนจกัรคือศนูยก์ลางอาํนาจ
การเปลีย่นแปลงหลงัยุคกลาง – คนศรทัธา
น้อยลง แยกเป็นหลายนิกาย ประชาชนเป็น
องค์ประ กอบสํา คัญ เ กิด ระบบช นชั ้นแทน
ฐานันดร
รฐั สงัคม
โบแดง(Bodin)รฐัมีอาํนาจ
เดด็ขาด
มาร์กซ์ (Marx) รฐัใช้
อาํนาจกดข่ี
เ ฮ เ ก ล ( Hegel) รั ฐ มี
อํานาจบอกประชาชนถึง
ส่ิงใดถูกส่ิงใดผิด ไม่ควร
ถกูจาํกดัด้วยกฎศีลธรรม
ตัว อ ย่ า ง แ น ว คิ ด ข อ ง นั ก วิ ช า ก า ร ท่ี มี
ความเหน็ขดัแย้งเรื่องสงัคมและรฐั
อเลก็ซิส เดอ ทอกเกอวิลล ์(Alexis de Tocqueville)
ไม่สนับสนุนการรวมศนูยอ์าํนาจไว้ท่ีรฐั
ชีวิตมีทัง้ความราบรื่นและความขดัแย้ง
ชุมชนกบัองคก์ารต้องมีบทบาทต่อกนั
สนับสนุนการมีกลุ่มหลากหลาย และกระจายอาํนาจ
มีทัง้การประสานและความขดัแย้ง
ยึดถือมาตรฐานความเป็นกลาง
มีผลต่อการพฒันาระบอบประชาธิปไตยในระยะแรก
แมก็ซ ์เวเบอร ์(Max Weber)
มุ่งการจดัระบบแบบราชการ
ตรรก-นิติอาํนาจ (rational – legal authority) คือ
อาํนาจโดยชอบธรรม ตามเหตผุล กฎหมาย
ธรรมเนียมอาํนาจ (traditional authority) อาํนาจท่ี
ข้ึนกบัความเช่ือขนบธรรมเนียมประเพณี
บารมีอาํนาจ (charismatic authority) เป็นอาํนาจท่ี
ได้จากการได้รบัความเล่ือมใส และศรทัธาจากคนอ่ืน
อาํนาจในรปูแบบอดุมทศัน์ (ideal type)
โรเบิรต์ มิเชลล ์(Robert Michels)
ส น ใ จ ปั จจัย ท่ี เ อ้ื อแ ล ะ ท่ี เ ป็ น อุป ส รร ค ต่อ ร ะ บ อ บ
ประชาธิปไตย
กฎเหลก็แห่งคณาธิปไตย (iron law of oligarchy) ปรากฏ
ในพรรคการเมืองแบบสงัคมนิยม ท่ีเป็นคนส่วนน้อยแต่มี
อาํนาจมาก
สังคมวิทยาการเมืองให้ความสําคัญในเรื่อง
ใดบ้าง ? แตกต่างจากวิชารฐัศาสตรอ์ย่างไร ?
วิชาสงัคมวิทยาการเมืองก่อกาํเนิดขึ้นด้วยสาเหตใุด
อะ ไร สํา คัญม า ก ก ว่ า กัน ระ ห ว่ า ง สังค ม กับ ร ัฐ
(การเมือง) ? นักคิดคนสาํคญัอธิบายเรื่องน้ีอย่างไร ?
แนวคิดทางสังคมวิทยาการเมืองของนักคิดคน
สาํคญั มีสาระสาํคญัอย่างไรบ้าง ?