บทที่ 11 กฎหมายและจริยธรรมทางเทคโนโลยีสารสนเทศ · บทที่ 11...

บทท 11 กฎหมายและจรยธรรมทางเทคโนโลยสารสนเทศ 1

บทท 11 กฎหมายและจรยธรรมทางเทคโนโลยสารสนเทศ วตถประสงค

1. มความรในเรองกฎหมายเทคโนโลยสารสนเทศ 2. มความรเกยวกบพระราชบญญตวาดวยธรกรรมทางอเลกทรอนกส พ.ศ. 2544 3. มความรเกยวกบพระราชบญญตวาดวยการกระท าความผดทางคอมพวเตอร พ.ศ. 2550 4. มความรเกยวกบอาชญากรรมคอมพวเตอร และศกษากรณตวอยางเกยวกบการกระท า

ความผดและกฎหมาย 5. ค าแนะน าเพอปองกนการกระท าความผด 6. มความรเกยวกบจรยธรรมกบเทคโนโลยสารสนเทศ

บทน า สงคมสารสนเทศเปนสงคมใหม เพอใหการอยรวมกนของคนในสงคมเปนไปโดยสนตและสงบสข เออ

ประโยชนซงกนและกน จงตองมกฎเกณฑทมาก าหนดควบคมเพอใหสงคมดงกลาวใหมความสงบเรยบรอย ในปจจบนเครอขายอนเทอรเนตไดเขามามบทบาท ในชวตประจ าวน มการใชคอมพวเตอร และระบบสอสารกนมาก ขณะเดยวกนกมผใชเทคโนโลยสารสนเทศในทางทไมถก ไมควร ดงนนจงจ าเปนตองมกฎหมายเทคโนโลยสารสนเทศมาใชบงคบควบคมการใชเทคโนโลยสารสนเทศ และเมอมกฎหมายออกมาบงคบใชแลว ผใชเทคโนโลยสารสนเทศจะปฏเสธวาไมรกฎหมายไมได

กฎหมายเทคโนโลยสารสนเทศ กฎหมายเทคโนโลยสารสนเทศ (Information Law) หรอมกเรยกกนวา กฎหมายไอท (IT Law) เสนอโดย

กระทรวงวทยาศาสตร เทคโนโลย และ สงแวดลอม และเหนชอบใหคณะกรรมการเทคโนโลยสารสนเทศแหงชาต (National Information Technology Committee) หรอทเรยกโดยยอวา คณะกรรมการไอทแหงชาต หรอ กทสช. (NITC) ท าหนาทเปนศนยกลางและประสานงานระหวางหนวยงานตาง ๆ ด าเนนการจดท ากฎหมายเทคโนโลยสารสนเทศและกฎหมายอน ๆ ทเกยวของ ทงนคณะกรรมการไอทแหงชาตหรอ กทสช. (NITC) ไดแตงตงคณะอนกรรมการเฉพาะกจ เพอยกรางกฎหมายไอททง 6 ฉบบ โดยมอบหมายใหศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต (National Electronics and Computer Technology Center) หรอทมกเรยกโดยยอวา "เนคเทค" (NECTEC) ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (National Science

88510159 กาวทนสงคมดจทลดวยไอซท Moving Forward in a Digital Society with ICT 2

and Technology Development Agency) หรอทเรยกโดยยอวา "สวทช." กระทรวงวทยาศาสตร เทคโนโลยและสงแวดลอม ในฐานะส านกงานเลขานการคณะกรรมการไอทแหงชาต ท าหนาทเปนเลขานการในการยกรางกฎหมายไอททง 6 ฉบบ เนคเทคจงไดเรมตนโครงการพฒนากฎหมายเทคโนโลยสารสนเทศขน เพอปฏบตตามนโยบายทไดรบมอบหมายจากรฐบาลและคณะกรรมการไอทแหงชาต ในการยกรางกฎหมายไอททง 6 ฉบบ ใหแลวเสรจ คอ

1. กฎหมายเกยวกบธรกรรมทางอเลกทรอนกส (Electronic Transactions Law) เพอรบรองสถานะทางกฎหมายของขอมลอเลกทรอนกสใหเสมอขอมลทท าในกระดาษ อนเปนการรองรบ

นตสมพนธตาง ๆ ซงแตเดมอาจจะจดท าขนในรปแบบของหนงสอใหเทาเทยมกบนตสมพนธรปแบบใหมทจดท าขนใหอยในรปแบบของขอมลอเลกทรอนกส รวมตลอดทงการลงลายมอชอในขอมลอเลกทรอนกส และการรบฟงพยานหลกฐานทอยในรปแบบของขอมลอเลกทรอนกส

2. กฎหมายเกยวกบลายมอชออเลกทรอนกส (Electronic Signatures Law) เพอรบรองการใชลายมอชออเลกทรอนกสดวยกระบวนการใด ๆ ทางเทคโนโลยใหเสมอดวยการลงลายมอ

ชอธรรมดา อนสงผลตอความเชอมนมากขนในการท าธรกรรมทางอเลกทรอนกส และก าหนดใหมการก ากบดแลการใหบรการ เกยวกบลายมอชออเลกทรอนกสตลอดจนการให บรการอน ทเกยวของกบลายมอชออเลกทรอนกส

3. กฎหมายเกยวกบการพฒนาโครงสรางพนฐานสารสนเทศใหทวถง และเทาเทยมกน (National Information Infrastructure Law)

เพอกอใหเกดการสงเสรม สนบสนน และพฒนาโครงสรางพนฐานสารสนเทศ อนไดแกโครงขายโทรคมนาคม เทคโนโลยสารสนเทศ สารสนเทศทรพยากรมนษย และโครงสรางพนฐานสารสนเทศส าคญอน ๆ อนเปนปจจยพนฐาน ส าคญในการพฒนาสงคม และชมชนโดยอาศยกลไกของรฐ ซงรองรบเจตนารมณส าคญประการหนงของแนวนโยบายพนฐานแหงรฐตาม รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 มาตรา 78 (3) ในการกระจายสารสนเทศใหทวถง และเทาเทยมกน และนบเปนกลไกส าคญในการชวยลดความเหลอมล าของสงคมอยางคอยเปนคอยไป เพอสนบสนนใหทองถนมศกยภาพในการปกครองตนเองพฒนาเศรษฐกจภายในชมชน และน าไปสสงคมแหงปญญา และการเรยนร

4. กฎหมายเกยวกบการคมครองขอมลสวนบคคล (Data Protection Law) เพอกอใหเกดการรบรองสทธ และใหความคมครองขอมลสวนบคคลซงอาจถกประมวลผลเปดเผยหรอ

เผยแพรถงบคคลจ านวนมากไดในระยะเวลาอนรวดเรวโดยอาศยพฒนาการทางเทคโนโลย จนอาจกอใหเกดการน าขอมลนนไปใชในทางมชอบอนเปนการละเมดตอเจาของขอมล ทงนโดยค านงถงการรกษาดลยภาพระหวางสทธขนพนฐานในความเปนสวนตว เสรภาพในการตดตอสอสาร และความมนคงของรฐ

บทท 11 กฎหมายและจรยธรรมทางเทคโนโลยสารสนเทศ 3

5. กฎหมายเกยวกบการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอร (Computer Crime Law) เพอก าหนดมาตรการทางอาญา ในการลงโทษผกระท าผดตอระบบการท างานของคอมพวเตอรระบบ

ขอมล และระบบเครอขาย ทงนเพอเปนหลกประกนสทธเสรภาพ และการคมครองการอยรวมกนของสงคม

6. กฎหมายเกยวกบการโอนเงนทางอเลกทรอนกส (Electronic Funds Transfer Law) เพอก าหนดกลไกส าคญทางกฎหมายในการรองรบระบบการโอนเงนทางอเลกทรอนกส ทงทเปนการโอน

เงนระหวางสถาบนการเงน และ ระบบการช าระเงนรปแบบใหมในรปของเงนอเลกทรอนกสกอใหเกดความเชอมนตอระบบการท าธรกรรมทางการเงน และการท าธรกรรมทางอเลกทรอนกสมากยงขน

ตอมาคณะกรรมการกฤษฎกาไดน ารางพระราชบญญตวาดวยธรกรรมทางอเลกทรอนกสและรางพระราชบญญตลายมอชออเลกทรอนกสรวมเปนฉบบเดยว โดยไดผานรางพระราชบญญตดงกลาวใหรฐสภาพจารณาและตราเปนพระราชบญญตวาดวยธรกรรมทางอเลกทรอนกส พ.ศ.2544 ดงนนกฎหมายเทคโนโลยสารสนเทศของไทยในปจจบนจงมทงสน 5 ฉบบ ไดแก

1. พระราชบญญตวาดวยธรกรรมทางอเลกทรอนกส พ.ศ. 2544 2. รางพระราชบญญตวาดวยการพฒนาโครงสรางพนฐานสารสนเทศ พ.ศ... 3. รางพระราชบญญตวาดวย รางพระราชบญญตวาดวยการคมครองขอมลสวนบคคล พ.ศ… 4. พระราชบญญตวาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2550 5. รางพระราชบญญตวาดวยการโอนเงนทางอเลกทรอนกส พ.ศ…

จะเหนไดวากฎหมายดงทกลาวมาขางตนทง 5 ฉบบ ม 3 ฉบบทเปนรางของกฎหมายซงยงคงอยในขนตอนการพจารณาออกบงคบใช จงควรพจารณาแตเฉพาะกฎหมายทมผลบงคบใชอย ในปจจบน คอ พระราชบญญตวาดวยธรกรรมทางอเลกทรอนกส พ .ศ. 2544 และ พระราชบญญตวาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2550

พระราชบญญตวาดวยธรกรรมทางอเลกทรอนกส พ.ศ. 2544 พระราชบญญตวาดวยธรกรรมทางอเลกทรอนกส พ .ศ. 2544 มผลบงคบใชเมอวนท 3 เมษายน 2545

นบเปนกฎหมายเทคโนโลยสารสนเทศฉบบแรกทใชบงคบกบการท าธรกรรมทางอเลกทรอนกสและลายมอชออเลกทรอนกส เนองจากการท าธรกรรมทางอเลกทรอนกสบางประเภท เชน การท าสญญา กฎหมายก าหนดวาตองมการลงลายมอชอคสญญาจงจะมผลสมบรณและใชบงคบไดตามกฎหมาย กฎหมายทงสองสวนจงมความสมพนธกนอยางใกลชด

88510159 กาวทนสงคมดจทลดวยไอซท Moving Forward in a Digital Society with ICT 4

ความเปนมาของพระราชบญญตวาดวยธรกรรมทางอเลกทรอนกส พ.ศ. 2544 รบรองสถานะทางกฎหมายของขอมลอเลกทรอนกสทใชในการท าธรกรรมหรอสญญา

รบรองตราประทบอเลคทรอนกสซงเปนสงท สามารถระบถงตวผท าธรกรรมทางอเลกทรอนกสไดเชนเดยวกบลายมอชออเลกทรอนกส

สามารถน าเอกสารซงเปนสงพมพออกของขอมลอเลกทรอนกสมาใชแทน ตนฉบบหรอใหเปนพยานหลกฐานในศาลได

สงเสรมความเชอมนในการท าธรกรรมทาง อเลกทรอนกสและเสรมสรางศกยภาพการแขงขนในเวทการคาระหวางประเทศ

เจตนารมณในการรางพระราชบญญตวาดวยธรกรรมทางอเลกทรอนกส พ.ศ. 2544 โดยทการท าธรกรรมในปจจบนม แนวโนมทจะปรบเปลยนวธการในการตดตอสอสารทอาศยการ

พฒนาการเทคโนโลยทาง อเลกทรอนกสซงมความสะดวก รวดเรวและมประสทธภาพ แตเนองจากการท าธรกรรมทาง อเลกทรอนกสดงกลาวมความแตกตางจากวธการท าธรกรรมซงมกฎหมายรองรบอยในปจจบนเปน อยางมาก อนสงผลใหตองมการรองรบสถานะทางกฎหมายของขอมลทางอเลกทรอนกสใหเสมอกบ การท าเปนหนงสอ หรอหลกฐานเปนหนงสอ การรบรองวธการสงและรบขอมลอเลกทรอนกสการใช ลายมอชออเลกทรอนกสตลอดจนการรบฟงพยานหลกฐานทเปนขอมลอเลกทรอนกสเพอเปนการ สงเสรมการท าธรกรรมทางอเลกทรอนกสใหนาเชอถอ และมผลในทางกฎหมายเชนเดยวกบการท า ธรกรรมโดยวธการทวไปทเคยปฏบตอยเดม อนจะเปนการสงเสรมความเชอมนในการท าธรกรรมทาง อเลกทรอนกสและเสรมสรางศกยภาพการแขงขนในเวทการคาระหวางประเทศ

สาระส าคญ พระราชบญญตวาดวยธรกรรมทางอเลกทรอนกส พ.ศ. 2544 มทงหมด 46 มาตรา ซงในบทเรยนนจะ

กลาวถง หมวดท 1 ธรกรรมทางอเลกทรอนกส หมวดท 2 ลายมอชออเลกทรอนกส และหมวดท 6 บทก าหนดโทษ ในบางมาตราเทานน

บทนยามศพท

มาตรา 4 ในพระราชบญญตน

“ธรกรรมทางอเลกทรอนกส” หมายความวา ธรกรรมทกระท าขนโดยใชวธการทาง อเลกทรอนกสทงหมดหรอแตบางสวน

บทท 11 กฎหมายและจรยธรรมทางเทคโนโลยสารสนเทศ 5

“ขอมลอเลกทรอนกส” หมายความวา ขอความทไดสราง สง รบ เกบรกษา หรอ ประมวลผลดวยวธการทางอเลกทรอนกส เชน วธการแลกเปลยนขอมลทางอเลกทรอนกส จดหมายอเลกทรอนกส โทรเลข โทรพมพ หรอโทรสาร

“ลายมอชออเลกทรอนกส” หมายความวา อกษร อกขระ ตวเลข เสยงหรอสญลกษณอน ใดทสรางขนใหอยในรปแบบอเลกทรอนกสซงน ามาใชประกอบกบขอมลอเลกทรอนกสเพอแสดง ความสมพนธระหวางบคคลกบขอมลอเลกทรอนกสโดยมวตถประสงคเพอระบตวบคคลผเปน เจาของลายมอชออเลกทรอนกสทเกยวของกบขอมลอเลกทรอนกสนน และเพอแสดงวาบคคล ดงกลาวยอมรบขอความในขอมลอเลกทรอนกสนน

“เจาของลายมอชอ” หมายความวา ผซงถอขอมลส าหรบใชสรางลายมอชออเลกทรอนกส และสรางลายมอชออเลกทรอนกสนนในนามตนเองหรอแทนบคคลอน

หมวด 1 ธรกรรมทางอเลกทรอนกส

การรองรบสถานะทางกฎหมายของขอมลอเลคทรอนกส มาตรา 7 “หามมใหปฏเสธความมผลผกพนและการบงคบใชทางกฎหมายของขอความใด เพยงเพราะ

เหตทขอความนนอยในรปของขอมลอเลกทรอนกส”

มาตรานนบเปนมาตราส าคญทสดของพระราชบญญตนโดยเปนการก าหนดหลกการพนฐานมใหเลอกปฏบตระหวางสงทท าขนเปนหนงสอกบขอมลอเลคทรอนกส แตมาตรานเปนเพยงมาตราทหามมใหปฏเสธผลทางกฎหมายของขอมลอเลกทรอนกสเทานน มไดเปนการรบรองวาขอมลนนถกตองสมบรณ

การท าเปนหนงสอ มาตรา 8 “ภายใตบงคบบทบญญตแหงมาตรา ๙ ในกรณทกฎหมายก าหนดใหการใดตองท า เปนหนงสอ

มหลกฐานเปนหนงสอ หรอมเอกสารมาแสดง ถาไดมการจดท าขอความขนเปนขอมล อเลกทรอนกสทสามารถเขาถงและน ากลบมาใชไดโดยความหมายไมเปลยนแปลง ใหถอวาขอความ นนไดท าเปนหนงสอ มหลกฐานเปนหนงสอ หรอมเอกสารมาแสดงแลว”

มาตรานบญญตขนเพอขยายหลกการทวไปตามมาตรา 7 ซงใหถอวาขอความอเลกทรอนกสทท าขนนน เปนขอความทไดท าเปนหนงสอ มหลกฐานเปนหนงสอ หรอมเอกสารมาแสดงตามทกฎหมายก าหนดแลว

ลายมอชอ มาตรา 9 “ในกรณทบคคลพงลงลายมอชอในหนงสอ ใหถอวาขอมลอเลกทรอนกสนน มการลงลายมอชอ

แลว ถา (1) ใชวธการทสามารถระบตวเจาของลายมอชอ และสามารถแสดงไดวาเจาของลายมอชอ รบรอง

ขอความในขอมลอเลกทรอนกสนนวาเปนของตน และ

88510159 กาวทนสงคมดจทลดวยไอซท Moving Forward in a Digital Society with ICT 6

(2) วธการดงกลาวเปนวธการทเชอถอไดโดยเหมาะสมกบวตถประสงคของการสรางหรอสง ขอมลอเลกทรอนกสโดยค านงถงพฤตการณแวดลอมหรอขอตกลงของคกรณ

วธการทเชอถอไดตาม (2) ใหค านงถง ก. ความมนคงและรดกมของการใชวธการหรออปกรณในการระบตวบคคล สภาพพรอมใช งานของ

ทางเลอกในการระบตวบคคล กฎเกณฑเกยวกบลายมอชอทก าหนดไวในกฎหมายระดบ ความมนคงปลอดภยของการใชลายมอชออเลกทรอนกสการปฏบตตามกระบวนการในการระบตว บคคลผเปนสอกลาง ระดบของการยอมรบหรอไมยอมรบ วธการทใชในการระบตวบคคลในการท า ธรกรรม วธการระบตวบคคล ณ ชวงเวลาทมการท าธรกรรมและตดตอสอสาร

ข. ลกษณะ ประเภท หรอขนาดของธรกรรมทท า จ านวนครงหรอความสม าเสมอในการท า ธรกรรม ประเพณทางการคาหรอทางปฏบตความส าคญ มลคาของธรกรรมทท า หรอ

ค. ความรดกมของระบบการตดตอสอสาร ใหน าความในวรรคหนงมาใชบงคบกบการประทบตราของนตบคคลดวยวธการทาง อเลกทรอนกสดวยโดยอนโลม”

มาตรานบญญตขนเพอรบรองสถานะทางกฎหมายของลายมอชอในขอมลอเล กทรอนกสเพอระบหรอยนยนตวบคคล เปนอกมาตราหนงทขยายเงอนไขเพมเตมมาตรา 7 มาตรา 9 เปนบทบญญตทก าหนดขนบนพนฐานหลกความเทาเทยมกน ระหวาง “ลายเซนหรอลายมอชอทอยบนกระดาษ” กบ ลายมอชอทอยในรปขอมลอเลกทรอนกส ซงลายมอชอขนอยกบคกรณวาจะประสงคใชแบบใด

การรบฟงพยานหลกฐานและชงน าหนกพยานหลกฐาน มาตรา 11 “หามมใหปฏเสธการรบฟงขอมลอเลกทรอนกสเปนพยานหลกฐานในกระบวนการพจารณา

ตามกฎหมายทงในคดแพง คดอาญา หรอคดอนใด เพยงเพราะเหตวาเปนขอมลอเลกทรอนกส ในการชงน าหนกพยานหลกฐานวาขอมลอเลกทรอนกสจะเชอถอไดหรอไมเพยงใดนนใหพเคราะหถงความ

นาเชอถอของลกษณะหรอวธการทใชสราง เกบรกษา หรอสอสารขอมลอเลกทรอนกส ลกษณะหรอวธการเกบรกษา ความครบถวน และไมมการเปลยนแปลงของขอความลกษณะ หรอวธการทใชในการระบหรอแสดงตวผสงขอมล รวมทงพฤตการณท เกยวของท งปวงใหน าความในวรรคหนงมาใชบงคบกบสงพมพออกของขอมลอเลกทรอนกสดวย”

มาตรานไดก าหนดหามมใหปฏเสธการรบฟงขอมลอเลกทรอนกสเปนพยานหลกฐานในกระบวนการพจารณาคดเพยงเพราะขอมลดงกลาวเปนขอมลอเลกทรอนกส

สญญาและเจตนาในรปของขอมลอเลกทรอนกส มาตรา 13 “ค าเสนอหรอค าสนองในการท าสญญาอาจท าเปนขอมลอเลกทรอนกสกได และหามมให

ปฏเสธการมผลทางกฎหมายของสญญาเพยงเพราะเหตทสญญานนไดท าค าเสนอหรอค าสนองเปนขอมลอเลกทรอนกส”

บทท 11 กฎหมายและจรยธรรมทางเทคโนโลยสารสนเทศ 7

มาตรา 14 “ในระหวางผสงขอมลและผรบขอมล การแสดงเจตนาหรอค าบอกกลาวอาจท าเปนขอมลอเลกทรอนกสกได”

การแสดงเจตนาและการท าสญญาจะไมถกปฏเสธโดยผลของกฎหมายแมกระท าขนในรปของขอมลอเลกทรอนกส โดยบทบญญตดงกลาวจะค านงถงหลกความศกดสทธแหงการแสดงเจตนา อยางไรกตามมาตรา 13 ยงใชไดกบค าเสนอ หรอค าสนองอยางใดอยางหนงทางอเลกทรอนกสดวย

หมวดท 2 ลายมอชออเลกทรอนกส

ลายมอชออเลกทรอนกสทเชอถอได มาตรา 26 “ลายมอชออเลกทรอนกสทมลกษณะดงตอไปนใหถอวาเปนลายมอชออเลกทรอนกสทเชอถอ

ได (1) ขอมลส าหรบใชสรางลายมอชออเลกทรอนกสนนไดเชอมโยงไปยงเจาของลายมอชอ โดยไมเชอมโยง

ไปยงบคคลอนภายใตสภาพทน ามาใช (2) ในขณะสรางลายมอชออเลกทรอนกสนน ขอมลส าหรบใชสรางลายมอชออเลกทรอนกสอยภายใตการ

ควบคมของเจาของลายมอชอโดยไมมการควบคมของบคคลอน (3) การเปลยนแปลงใดๆ ทเกดแกลายมอชออเลกทรอนกส นบแตเวลาทไดสรางขนสามารถจะตรวจพบ

ได และ (4) ในกรณทกฎหมายก าหนดใหการลงลายมอชออเลกทรอนกสเปนไปเพอรบรองความครบถวนและไมม

การเปลยนแปลงของขอความ การเปลยนแปลงใดแกขอความนนสามารถตรวจพบไดนบแตเวลาทลงลายมอชออเลกทรอนกส

บทบญญตในวรรคหนง ไมเปนการจ ากดวาไมมวธการอนใดทแสดงไดวาเปนลายมอชออเลกทรอนกสทเชอถอได หรอการแสดงพยานหลกฐานใดเกยวกบความไมนาเชอถอของลายมอชออเลกทรอนกส”

หมวดท 6 บทก าหนดโทษ มาตรา 44 “ผใดประกอบธรกจบรการเกยวกบธรกรรมทางอเลกทรอนกสโดยไมแจงหรอขนทะเบยนตอ

พนกงานเจาหนาทตามทก าหนดในพระราชกฤษฎกาตามมาตรา 33 วรรคหนง หรอโดยฝาฝน ค าสงหามการประกอบธรกจของคณะกรรมการตามมาตรา 33 วรรคหก ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหนงป หรอปรบไมเกนหนงแสนบาท หรอทงจ าทงปรบ”

มาตรา 45 “ผใดประกอบธรกจบรการเกยวกบธรกรรมทางอเลกทรอนกสโดยไมไดรบใบอนญาตตามมาตรา 34 ตองระวางโทษจ าคกไมเกนสองป หรอปรบไมเกนสองแสนบาท หรอทงจ าทงปรบ”

มาตรา 46 “บรรดาความผดตามพระราชบญญตนทกระท าโดยนตบคคล ผจดการหรอผแทนนตบคคลหรอผซงมสวนรวมในการด าเนนงานของนตบคคล ตองรบผดในความผดนนดวยเวนแตพสจนไดวาตนมไดรเหนหรอมสวนรวมในการกระท าความผดนน”

88510159 กาวทนสงคมดจทลดวยไอซท Moving Forward in a Digital Society with ICT 8

พระราชบญญตวาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2550

พระราชบญญตวาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2550 ผานการเหนชอบจากสภานตบญญต การลงพระปรมาภไธย และการประกาศลงในราชกจจานเบกษาแลว เมอ 18 มถนายน พ.ศ. 2550 และจะมผลใชบงคบตงแต 19 กรกฎาคม พ.ศ. 2550 เปนตนไป ดงนนผใชคอมพวเตอร อนเทอรเนตโดยทวไป ผใหบรการ ซงรวมไปถงหนวยงานตางๆ ทเปดบรการอนเทอรเนตใหแกผอนหรอ กลมพนกงานนกศกษาในองคกร ควรทราบถงรายละเอยดของพระราชบญญตวาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2550 โดยประเทศไทยไดมการน าคบใชเปนทเรยบรอยแลว

ความเปนมาของพระราชบญญตวาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2550

สภาพปญหาเกยวกบการกระท าความผดทางคอมพวเตอรในปจจบน

ความส าคญของคอมพวเตอรในชวตประจ าวน

ผลของการกระท าผดกระทบหรอความเสยหายในวงกวางและรวดเรว

ยงไมมกฎหมายก าหนดความผดมากอน o การทกฎหมายอาญามงคมครอง วตถทมรปรางเทานน แตในยคไอท ขอมลขาวสารเปนวตถ

ทไมมรปราง ตวอยางของการกออาชญากรรมทางคอมพวเตอร ไดแก การโจรกรรมเงนในบญชลกคาของธนาคาร การโจรกรรมความลบของบรษทตางๆ ทเกบไวในคอมพวเตอร การปลอยไวรสเขาไปในคอมพวเตอร

o พยานหลกฐานทเกยวกบคอมพวเตอรนนสามารถเปลยนแปลงไดตลอดเวลาและถกกระท าไดงายแตยากตอการสบหา

o ปญหาเรองขอบเขตพนทซงเปนเรองทมความส าคญ เพราะผกระท าความผดอาจกระท าจากทอนๆ ทไมใชประเทศไทย ซงอยนอกเขตอ านาจของศาลไทย

บทท 11 กฎหมายและจรยธรรมทางเทคโนโลยสารสนเทศ 9

เจตนารมณในการรางพระราชบญญตวาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2550

เนองจากปญหาภยคกคามทเกดจาก ไวรสคอมพวเตอร แฮกเกอร การเผยแพร รปภาพ ขอความ ทมลกษณะลามก อนาจาร หรอขอมลอนเปนเทจทกอใหเกดความเสยหายตอบคคล ตอความมนคงทางการเมอง สงคม และเศรษฐกจของประเทศ จงเปนเหตใหเกดการรางพระราชบญญตวาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2550 ขนโดยมเจตนารมณดงน

1. เพอเปนการใชกรอบแหงกฎหมายในการก าหนดฐานความผดและบทลงโทษในการเรยกรองคาเสยหายแกผกระท าความผดเพอคมครองสทธใหแกประชาชน

2. เพอก าหนดบทบญญตเกยวกบอ านาจหนาทของเจาพนกงาน เจาหนาททงดานนโยบาย มาตรฐาน แนวปฏบต และก าหนดหนาทของผใหบรการไมวาจะแกตนเองหรอบคคลอนในการเขาสอนเทอรเนต หรอใหสามารถตดตอถงกนโดยผานระบบคอมพวเตอรกตาม โดยใหมแนวทางการปฏบตการด าเนนงานใหเกดความชดเจนถกตองในแนวทางเดยวกน

สาระส าคญ พระราชบญญตวาดวยการกระท าผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2550 มทงหมด 30 มาตรา ซงในบทเรยน

นจะกลาวถงหมวดท 1 ความผดเกยวกบคอมพวเตอร เทานน บทนยามศพท มาตรา 3 ในพระราชบญญตน “ระบบคอมพวเตอร” หมายความวา อปกรณหรอชดอปกรณของคอมพวเตอรทเชอมการท างาน เขา

ดวยกน โดยไดมการก าหนดค าสง ชดค าสง หรอสงอนใด และแนวทางปฏบตงานให อปกรณ หรอชดอปกรณท าหนาทประมวลผลขอมลโดยอตโนมต

“ขอมลคอมพวเตอร” หมายความวา ขอมล ขอความ ค าสง ชดค าสง หรอสงอนใดบรรดา ทอยในระบบ

คอมพวเตอรในสภาพทระบบคอมพวเตอรอาจประมวลผลได และให หมายความรวมถง ขอมลอเลกทรอนกสตามกฎหมายวาดวยธรกรรมทางอเลกทรอนกสดวย

“ขอมลจราจรทางคอมพวเตอร” หมายความวา ขอมลเกยวกบการตดตอสอสารของระบบ คอมพวเตอร

ซงแสดงถงแหลงก าเนดตนทาง ปลายทาง เสนทาง เวลา วนท ปรมาณ ระยะเวลา ชนดของบรการ หรออน ๆ ทเกยวของกบการตดตอสอสารของระบบคอมพวเตอรนน

88510159 กาวทนสงคมดจทลดวยไอซท Moving Forward in a Digital Society with ICT 10

“ผใหบรการ” หมายความวา (๑) ผใหบรการแกบคคลอนในการเขาสอนเทอรเนต หรอใหสามารถตดตอถงกนโดย ประการอน โดย

ผานทางระบบคอมพวเตอร ทงน ไมวาจะเปนการใหบรการในนามของตนเอง หรอ ในนามหรอเพอประโยชนของบคคลอน

(๒) ผใหบรการเกบรกษาขอมลคอมพวเตอรเพอประโยชนของบคคลอน หมวดท 1 ความผดเกยวกบคอมพวเตอร ฐานความผดและบทลงโทษส าหรบการกระท าโดยมชอบ

การเขาถงระบบคอมพวเตอร มาตรา 5 “ผใดเขาถงโดยมชอบซงระบบคอมพวเตอรท มมาตราการปองกนการเขาถงโดยเฉพาะและ

มาตรการนนมไดมไวส าหรบตน ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหกเดอน หรอปรบไมเกนหนงหมนบาท หรอทงจ าทงปรบ”

“การเขาถง” หมายถงการเขาถงทงในระดบกายภาพ เชน กรณทมการก าหนดรหสผานเพอปองกนมให

บคคลอนใชเครองคอมพวเตอรและผกระท าผดด าเนนการดวยวธใดวธหนงเพอใหไดรหสผานนนมาและ สามารถใชเครองคอมพวเตอรนนไดโดยนงอยหนาเครองคอมพวเตอรนนเอง และ หมายความรวมถงการเขาถงระบบคอมพวเตอรหรอเขาถงขอมลคอมพวเตอรแมตวบคคลท เขาถงจะอยหางโดยระยะทางกบเครองคอมพวเตอรแตสามารถเจาะเขาไปในระบบคอมพวเตอรหรอขอมลคอมพวเตอรทตนตองการได

การลวงรมาตรการปองกนการเขาถง มาตรา 6 “ผใดลวงรมาตรการปองกนการเขาถง ระบบคอมพวเตอรทผอนจดท าขนเปนการเฉพาะ ถาน า

มาตรการดงกลาวไปเปดเผยโดยมชอบในประการทนาจะเกดความเสยหายแต ผอน ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหนงป หรอปรบไมเกนสองหมนบาท หรอทงจ าทงปรบ”

องคประกอบความผดมาตราน ประกอบดวย (1) ลวงรมาตรการปองกนการเขาถงระบบคอมพวเตอรทผอนจดท าขน เปนการเฉพาะ หมายความวา

ระบบคอมพวเตอรนนมมาตรการปองกนการเขาถง เชนมการลงทะเบ ยน username และ password หรอมวธการอนใดทจดขนเปนการเฉพาะ และไมส าคญวาผกระท าลวงรถงมาตรการปองกนมาโดยชอบ หรอไมชอบ

บทท 11 กฎหมายและจรยธรรมทางเทคโนโลยสารสนเทศ 11

(2) เปดเผยโดยมชอบ หมายความวาเพยงแตน ามาตรการนนเปดเผยแกผหนงผใดหรอหลายคนกเขา องคประกอบความผดแลวเมอเปดเผยแลวผใดจะทราบหรอน าไปใชหรอไมไมส าคญ

(3) ในประการทนาจะเกดความเสยหายแกผอน เปนองคประกอบความผดอกประการหนงทตองพจารณาดวยวาการเปดเผยนน อยในประการทนาจะเกดความเสยหายแกผอนหรอไมหากเปนเรองทไมนาจะท าใหผใดเสยหายกไมมความผด

(4) เจตนาตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 59 กลาวคอ ผกระท าไดกระท าโดยรส านกในการทกระท าและในขณะเดยวกนผกระท าประสงคตอผลหรอยอมเลงเหนผลของการกระท านน ซงถาผกระท าไมมเจตนากยอมไมมความผด

การเขาถงขอมลคอมพวเตอร มาตรา 7 “ผใดเขาถงโดยมชอบซงขอมลคอมพวเตอรท มมาตรการปองกนการเขาถงโดยเฉพาะและ

มาตรการนนมไดมไวส าหรบตน ตองระวางโทษจ าคกไมเกนสองป หรอปรบไมเกนสหมนบาทหรอทงจ าทงปรบ” องคประกอบความผดตามมาตรา 7 ตรงกบองคประกอบความผดตามมาตรา 5 เพยงแตเปลยนจาก

“ระบบคอมพวเตอร” เปน “ขอมลคอมพวเตอร” การดกรบขอมลคอมพวเตอรของผอนโดยมชอบ มาตรา 8 “ผ ใดกระท าดวยประการใดโดยมชอบดวยวธการ ทางอเลกทรอนกสเพอดกรบไวซ ง

ขอมลคอมพวเตอรของผอนทอย ระหวางการสงในระบบคอมพวเตอรและขอมลคอมพวเตอรนนมไดมไวเพอ ประโยชนสาธารณะหรอเพอใหบคคลทวไปใชประโยชนได ตองระวางโทษจ าคกไมเกนสามปหรอปรบไมเกนหกหมนบาท หรอทงจ าทงปรบ”

ตามค าอธบายของเนคเทคประกอบการเสนอรางกฎหมายมดงน การดกรบขอมลในมาตราน หมายถง

การดกรบโดยวธการทางเทคนค (technical means) เพอลกลอบดกฟง (listen) ตรวจสอบ (monitoring) หรอตดตาม เนอหาสาระของขาวสาร (surveillance) ทสอสารถงกนระหวางบคคล หรอเปนการกระท าเพอใหไดมาซงเนอหาของขอมลโดยตรงหรอโดยการเขาถงและใชระบบคอมพวเตอรหรอการท าใหไดมาซงเนอหาของขอมลโดยทางออมดวยการแอบบนทกขอมลสอสารถงกนดวยอปกรณอเลกทรอนกสโดยไมค านงวาอปกรณอเลกทรอนกสทใชบนทกขอมลดงกลาวจะตองเชอมตอเขากบสายสญญาณส าหรบสงผานขอมลหรอไม เพราะบางกรณอาจใชอปกรณเชนวานนเพอบนทกการสอสารขอมลทไดสงผานดวย วธการแบบไรสายกได เชนการตดตอผานทางโทรศพทเคลอนทการตดตอโดยใชเทคโนโลยไรสายประเภท wireless LAN เปนตน อกทงขอมลนนมไดมไวเพอ

88510159 กาวทนสงคมดจทลดวยไอซท Moving Forward in a Digital Society with ICT 12

ประโยชนสาธารณะหรอเพอใหบคคลทวไปใชประโยชนได ทงนการกระท าผดดงกลาวจะตองประกอบดวยเจตนาตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 59

การท าใหเสยหาย ท าลาย แกไข เปลยนแปลงขอมลคอมพวเตอรโดยมชอบ มาตรา 9 “ผใดท าใหเสยหาย ท าลาย แกไข เปลยนแปลง หรอเพมเตมไมวาทงหมดหรอบางสวนซง

ขอมลคอมพวเตอรของผอน โดยมชอบ ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหาป หรอปรบไมเกนหนงแสนบาทหรอทงจ าทงปรบ”

ความผดตามมาตรานหมายถงการกระท าอนเปนการรบกวนขอมลคอมพวเตอรของผ อนโดยมชอบ

ตวอยางของการกระท าความผดตามมาตราน ไดแก การปอนโปรแกรมทมไวรสท าลายขอมลหรอโปรแกรมคอมพวเตอร หรอการปอน Trojan Horse เขาไปในระบบ เพอขโมยรหสผานของผใชคอมพวเตอรหรอเพอเขาไปลบ เปลยนแปลงแกไขขอมล หรอกระท าการใดๆ อนเปนการรบกวนขอมล เปนตน อยางไรกตามการกระท าความผดตามมาตรานมองคประกอบความผดทส าคญคอ “โดยมชอบ” ดงนนหากเปนการกระท าของบคคลผมสทธโดยชอบ กจะไมเปนความผด เชน การเปลยนแปลงขอมลจราจรทางคอมพวเตอร (traffic data) เพอประโยชนในการสอสารแบบไมระบชอ ตวอยางเชน การส อสารผานระบบ anonymous remailer system หรอการเปลยนแปลงขอมลเพอการรกษาความลบและความปลอดภยของการสอสาร อาทการเขารหสขอมล (encryption) เปนตน

การรบกวน ขดขวางการท างานของระบบคอมพวเตอร มาตรา 10 “ผใดกระท าดวยประการใดโดยมชอบเพอใหการท างานของระบบคอมพวเตอรของผอนถก

ระงบ ชะลอ ขดขวาง หรอรบกวน จนไมสามารถท างานตามปกตได ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหาป หรอปรบไมเกนหนงแสนบาท หรอทงจ าทงปรบ”

ความผดตามมาตรานมวตถประสงคและองคประกอบความผดคลายคลง กบมาตรา 9 เพยงแตเปลยนวตถ

แหงการถกกระท าจาก “ขอมลคอมพวเตอร” เปน “ระบบคอมพวเตอร” โดยมเจตนาพเศษคอ เพอใหการท างานของระบบคอมพวเตอรของผอนถก ระงบ ชะลอ ขดขวาง หรอรบกวน จนไมสามารถท างานตามปกตได “จน ไมสามารถท างานตามปกตได” ยอมหมายความวา ระบบ คอมพวเตอรนนไมสามารถท างานไดโดยสมบรณดงนนถงแมวาระบบคอมพวเตอรจะท างานไดแตเปนการท างานทไมสมบรณหรอผดปกตไป (malfunctioning) กยอมอยใน ความหมายของถอยค าอนเปนองคประกอบความผดนแลว

บทท 11 กฎหมายและจรยธรรมทางเทคโนโลยสารสนเทศ 13

การสแปมเมล (Spam mail) มาตรา 11 “ผใดสงขอมลคอมพวเตอรหรอจดหมาย อเลกทรอนกสแกบคคลอนโดยปกปดหรอปลอม

แปลงแหลงทมาของการสงขอมล ดงกลาว อนเปนการรบกวนการใชระบบคอมพวเตอรของบคคลอนโดยปกตสข ตองระวางโทษไมเกนหนงแสนบาท”

ความผดตามมาตราน เปนการเอาผดแกการกระท าท ไมถงกบท าใหระบบคอมพวเตอรไมสามารถท างาน

ตามปกตได แตเปนการท าใหเกดการรบกวนการใชระบบคอมพวเตอรของบคคลอน เชนสง e-mail มากจนลนระบบคอมพวเตอรจนท าใหเกดความยงยากในการใชระบบคอมพวเตอร องคประกอบความผดตามมาตรานส าคญมากเพราะไมใชเรอง “โดยมชอบ” เหมอนกบ ความผดตามมาตราอนๆในพระราชบญญตน แตเปนเรองปกปดหรอปลอมแปลง แหลงทมาของการสงขอมล ไดแก การปกปดหรอปลอมแปลง IP address และหมายถงการกระท าทท าใหไมสามารถตรวจสอบถงแหลงทมาของการสงขอมล และสงผลใหไมอาจตรวจสอบไดทางระบบขอมลจราจรทางคอมพวเตอรเปนตน

การกระท าความผดตอ ประชาชนโดยทวไป / ความมนคง มาตรา 12 “ถาการกระท า ความผดตามมาตรา 9 หรอ มาตรา 10 (1) กอใหเกดความเสยหายแกประชาชนไมวาความเสยหายนนจะเกดขนในทนท หรอในภายหลงและไม

วาจะเกดขนพรอมกนหรอไมตองระวางโทษจ าคกไมเกน สบป และปรบไมเกนสองแสนบาท (2) เปนการกระท าโดยประการทนาจะเกดความเสยหายตอขอมลคอมพวเตอรหรอระบบ คอมพวเตอรท

เกยวกบการรกษาความมนคงปลอดภยของประเทศความปลอดภย สาธารณะ หรอเปนการกระท าตอขอมลคอมพวเตอรหรอระบบคอมพวเตอร ทมไวเพอประโยชนสาธารณะ ตองระวางโทษจ าคกตงแตสามปถงสบหาป และปรบตงแตหกหมนบาทถงสามแสนบาท

ถาการกระท าความผดตาม (2) เปนเหตใหผอนถงแกความตาย ตองระวางโทษจ าคกตงแตสบปถงยสบป” เปนบทลงโทษท หนกขนส าหรบการกระท าความผดตามมาตรา 9 หรอมาตรา 10 (ไมรวมความผดฐาน

spamming ตามมาตรา 11) ซงเปนการกระท า โดยมชอบกบขอมลคอมพวเตอรของผอน ดงนนจะเปนความผดตามมาตรานไดจะตอง เปนความผดใน 2 มาตราดงกลาวกอน

88510159 กาวทนสงคมดจทลดวยไอซท Moving Forward in a Digital Society with ICT 14

การจ าหนาย / เผยแพรชดค าสงเพอใชกระท าความผด มาตรา 13 “ผใดจ าหนายหรอ เผยแพรชดค าสง ทจดท าขนโดยเฉพาะเพอน าไปใชเปนเครองมอในการ

กระท าความผด ตามมาตรา 5 มาตรา 6 มาตรา 7 มาตรา 8 มาตรา 9 มาตรา 10 หรอมาตรา 11 ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหนงป หรอปรบไมเกนสองหมนบาท หรอทงจ าทงปรบ”

ชดค าสงตามมาตรานอาจเปนแบบวตถ เชน แผนซดกไดหรอาจเปนไฟลดจตลกได สวนการใชเปนเครองมอในการกระท าความผดนนเปนความผดตามมาตราหนงมาตราใดกได

น าเขา / ปลอม / เทจ / ภยมนคง / ลามก / สงตอขอมลคอมพวเตอร มาตรา 14 “ผใด กระท าความผดทระบไวดงตอไปน ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหาป หรอปรบไมเกนหนง

แสนบาท หรอทงจ า ทงปรบ (1) น าเขาส ระบบคอมพวเตอรซ งขอมลคอมพวเตอรปลอมไมว าท งหมดหรอบาง ส วน หรอ

ขอมลคอมพวเตอรอนเปนเทจ โดยประการทนาจะเกดความเสยหายแกผอนหรอประชาชน (2) น าเขาสระบบคอมพวเตอรซงขอมลคอมพวเตอรอนเปนเทจ โดยประการทนาจะเกดความเสยหายตอ

ความมนคงของประเทศหรอกอใหเกดความ ตนตระหนกแกประชาชน (3) น าเขาสระบบคอมพวเตอรซงขอมลคอมพวเตอรใด ๆ อนเปนความผดเกยวกบความมนคงแหง

ราชอาณาจกรหรอความผดเกยวกบการกอการรายตามประมวลกฎหมายอาญา (4) น าเขาสระบบคอมพวเตอรซงขอมลคอมพวเตอรใด ๆ ทมลกษณะอนลามก และขอมลคอมพวเตอรนน

ประชาชนทวไปอาจเขาถงได (5) เผยแพรหรอสงตอซงขอมลคอมพวเตอรโดยรอยแลววาเปนขอมลคอมพวเตอรตาม (1) (2) (3) หรอ

(4)” ขอมลคอมพวเตอรปลอมตาม (1) หมายถงขอมลคอมพวเตอรทมการเปลยนแปลง แกไขไมวาการ

เปลยนแปลงแกไขนนจะทงหมดหรอแตเพยงบางสวน สวนขอมลคอมพวเตอรเปนเทจตาม (2) นน นาจะหมายถงขอมลคอมพวเตอรทไมใชของจรง เชน

ขอมลคอมพวเตอรทระบวาเปนเครองมอปองกนไวรสของบรษทหนง แตแทจรงแลวไมใช เปนตน การจะเปนความผดตาม (4) นอกจากขอมลคอมพวเตอรนนมลกษณะอนลามกแลว ยงตองเปน

ขอมลคอมพวเตอรทประชาชนทวไปอาจเขาถงไดอกดวย ดงนนหากเปนการน าขอมลคอมพวเตอรของตนโดยเฉพาะทไมไดประสงคจะใหผใดเขาถง แตบงเอญน าเครองคอมพวเตอรไปซอมแลวชางซอมตรวจพบเขา จงน าไปเขาสระบบคอมพวเตอรและเผยแพรดงทเปนขาวคราว เชนนเฉพาะชางซอมเทานนทมความผดตามมาตรา 14 (4)

บทท 11 กฎหมายและจรยธรรมทางเทคโนโลยสารสนเทศ 15

ความรบผดของผใหบรการ มาตรา 15 “ผใหบรการผใดจงใจสนบสนนหรอ ยนยอมใหมการกระท าความผดตามมาตรา 14 ในระบบ

คอมพวเตอรทอยในความควบคมของตน ตองระวางโทษเชนเดยวกบผกระท าความผดตามมาตรา 14”

มาตรานใชถอยค าวา “จงใจ” ซงเปนค าทเพมขนมาจาก “เจตนา” โดยม เจตนารมณทจะเนนใหเหนวา “จงใจ” นนหมายถงตองรวามการกระท าความผดตาม มาตรา 14 เชนมการเตอนหรอแจงใหทราบแลววาขอมลคอมพวเตอรนนเปนความผดตอกฎหมายตามบทบญญตมาตรา 14 เมอผใหบรการยงปลอยใหมการเผยแพร ขอมลคอมพวเตอรอนเปนความผดในระบบคอมพวเตอรทอยในความควบคมของตน กจะถอไดวาเปนการจงใจสนบสนนหรอยนยอมใหมการกระท าความผด

การเผยแพรภาพ ตดตอ / ดดแปลง มาตรา 16 “ผใดน าเขาสระบบคอมพวเตอรทประชาชนทวไปอาจเขาถงไดซงขอมลคอมพวเตอรทปรากฏ

เปนภาพของผ อน และภาพนนเปนภาพท เกดจากการสรางขน ตดตอ เตมหรอดดแปลงดวยวธการทางอเลกทรอนกสหรอวธการอนใด ทงน โดยประการทนาจะท าใหผอนนนเสยชอเสยง ถกดหมน ถกเกลยดชง หรอไดรบความอบอาย ตองระวางโทษจ าคกไมเกนสามป หรอปรบไมเกนหกหมนบาท หรอทงจ าทงปรบ”

ความผดตามมาตรา 16 นเปนลกษณะของการดหมนหรอหมนประมาทดวย การตกแตงภาพของบคคล

ดวยวธการทางอเลกทรอนกสหรอวธการอนใด ความผดตามมาตรานตองเปนขอมลคอมพวเตอรทปรากฏเปนภาพของผอน หมายถงการแสดงขอมลคอมพวเตอรนนออกเปนภาพของบคคล และภาพนน อาจเกดจากการสรางขนใหม หรอเปนภาพทมอยแตไดมการตดตอ เตมหรอดดแปลง ซงเปนการท าดวยวธการทางอเลกทรอนกสหรอวธการอนใด ทงนการกระท าความผดดงกลาวจะตองมเจตนาตามมาตรา 59 แหงประมวลกฎหมายอาญาดวย

กรณความผดเกดขนนอกราชอาณาจกร

มาตรา 17 “ผใดกระท าความผดตามพระราชบญญตนนอกราชอาณาจกรและ (1) ผกระท าความผดนนเปนคนไทย และรฐบาลแหงประเทศทความผดไดเกดขนหรอผเสยหายไดรอง

ขอใหลงโทษ หรอ (2) ผกระท าความผดนนเปนคนตางดาว และรฐบาลไทยหรอคนไทยเปนผเสยหายและผเสยหายไดรอง

ขอใหลงโทษ จะตองรบโทษภายในราชอาณาจกร”

88510159 กาวทนสงคมดจทลดวยไอซท Moving Forward in a Digital Society with ICT 16

ตวอยางลกษณะความผดทพบไดบอยในปจจบนส าหรบการใชงานอนเทอรเนต 1. การสงเมลกอกวนหรอโฆษณาขายสนคาหรอขายบรการ ประเภทปอปอพ หรอพวกสงอเมลขยะทเขา

ไมตองการมโทษปรบอยางเดยวไมเกน 100,000 บาท โทษฐานกอความร าคาญ 2. การสงเมล ใสรายปายสคนอน ขาวลอทกอใหเกดความวนวาย การสงภาพลามกอนาจารทงหลาย

รวมถงการไดรบแลวสงตอดวย มโทษเสมอกนคอ จ าคกไมเกน 5 ป ปรบไมเกน 100,000 บาท ดงนนจงไมควรสงตอเมลทไมเหมาะสม

3. การตดตอภาพของคนอน แลวน าเขาเผยแพรทางอนเตอรเนต ท าใหเจาของภาพเสยหาย อบอาย ตองโทษจ าคกไมเกน 3 ป ปรบไมเกน 600, 000 บาท แตกฎหมายยกเวนส าหรบผทท าดวยความสจรต จะไมเปนความผด

4. การ ใช user name/password ของผอน Log in เขาสระบบ มความผดตามมาตรา 5 ปรบไมเกน 10,000 บาท จ าคกไม เกน 6 เดอน ดงนน ไมควรใช user/password ของผ อนและไมควรใหผ อนลวงร password ของตนเอง

5. การโพสตขอความตามกระทตางๆทมเนอหาไมเหมาะสม เปนเทจ กระทบความมนคง หรอลามกอนาจาร มความผดตามมาตรา 14 ปรบไมเกน 100,000 บาท จ าคกไมเกน 5 ป ดงนนจงควรใชวจารณญาณในการแสดงความคดเหน และค านงถงผลทจะตามมา

บทท 11 กฎหมายและจรยธรรมทางเทคโนโลยสารสนเทศ 17

สรปบทลงโทษส าหรบผกระท าความผดกฎหมายภายใต พ.ร.บ. วาดวยการกระท าผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2550

ตารางท 11-1 ความผดเกยวกบคอมพวเตอร

ฐานความผด โทษจ าคก โทษปรบ การเขาถงระบบคอมพวเตอรโดยไมชอบ ไมเกน 6 เดอน ไมเกน 10,000 บาท การเปดเผยมาตรการปองกนการเขาถงระบบคอมพวเตอรทผอนจดท าขนเปนการเฉพาะโดยไมชอบ

ไมเกน 1 ป ไมเกน 20,000 บาท

การเขาถงขอมลคอมพวเตอรโดยไมชอบ ไมเกน 2 ป ไมเกน 40,000 บาท การดกรบขอมลคอมพวเตอรของผอนโดยไมชอบ ไมเกน 3 ป ไมเกน 60,000 บาท การท าใหเสยหาย ท าลาย แกไข เปลยนแปลง เพมเตมขอมลคอมพวเตอรโดยไมชอบ

ไมเกน 5 ป ไมเกน 100,000 บาท

การกระท าเพอใหการท างานของระบบคอมพวเตอรของผอนไมสามารถท างานไดตามปกต

ไมเกน 5 ป ไมเกน 100,000 บาท

การสงขอมลคอมพวเตอรรบกวนการใชระบบคอมพวเตอรของคนอนโดยปกตสข (Spam Mail)

ไมม ไมเกน 100,000 บาท

การจ าหนายชดค าสงทจดท าขนเพอน าไปใชเปนเครองมอในการกระท าความผด

ไมเกน 1 ป ไมเกน 20,000 บาท

การกระท าตอความมนคง - กอความเสยหายแกขอมลคอมพวเตอร - กระทบตอความมนคงปลอดภยของประเทศ/เศรษฐกจ - เปนเหตใหผอนถงแกชวต

ไมเกน 10 ป 3 ปถง 15 ป 10 ปถง 20 ป

และไมเกน 200,000 บาท

และ60,000-300,000 บาท ไมม

การใชระบบคอมพวเตอรท าความผดอน (การเผยแพรเนอหาอนไมเหมาะสม)

ไมเกน 5 ป ไมเกน 100,000 บาท

ผใหบรการจงใจสนบสนนหรอยนยอมใหมการกระท าความผด

ตองระวางโทษเชนเดยวกบผกระท า

ความผด

ตองระวางโทษเชนเดยวกบผกระท า

ความผด การตกแตงขอมลคอมพวเตอรทเปนภาพของบคคล ไมเกน 3 ป ไมเกน 60,000 บาท

กระทรวงเทคโนโลยและการสอสารไดจดท า พ.ร.บ. วาดวยการกระท าผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ.2550

(ฉบบการตน)1 เพอใหเขาใจในเรองของฐานความผดและบทลงโทษไดงายขน

1 http://www.mict.go.th/download/law/law_com_cartoon_p1-10.pdf

88510159 กาวทนสงคมดจทลดวยไอซท Moving Forward in a Digital Society with ICT 18

อาชญากรรมคอมพวเตอร ความหมายของอาชญากรรมทางคอมพวเตอร 1. การกระท าใด ๆ กตาม ทเกยวกบการใชคอมพวเตอร อนท าใหเหยอไดรบความเสยหาย และท า

ใหผกระท าไดรบผลตอบแทน 2. การกระท าผดกฎหมายใด ๆ ซงจะตองใชความรเกยวของกบคอมพวเตอร มาประกอบการกระ

ผด และตองใชผมความรทางคอมพวเตอร ในการสบสวน ตดตาม รวบรวมหลกฐาน เพอการด าเนนคด จบกม อาชญากรคอมพวเตอรจะกออาชญากรรมหลายรปแบบ ซงปจจบนทวโลกจดออกเปน 9 ประเภท (ตาม

ขอมลคณะอนกรรมการเฉพาะกจรางกฎหมายอาชญากรรมคอมพวเตอร) 1) การขโมยขอมลทางอนเตอรเนต ซงรวมถงการขโมยประโยชนในการลกลอบใชบรการ 2) อาชญากรน าเอาระบบการสอสารมาปกปดความผดของตนเอง 3) การละเมดสทธปลอมแปรงรปแบบ เลยนแบบระบบซอฟตแวรโดยมชอบ 4) ใชคอมพวเตอรแพรภาพ เสยง ลามก อนาจาร และขอมลทไมเหมาะสม 5) ใชคอมพวเตอรฟอกเงน 6) อนธพาลทางคอมพวเตอรทเชาไปกอกวน ท าลายระบบสาธารณปโภค เชน ระบบจายน า จายไป ระบบการจราจร 7) หลอกลวงใหรวมคาขายหรอลงทนปลอม 8) แทรกแซงขอมลแลวน าขอมลนนมาเปน)ระโยชนตอตนโดยมชอบ เชน ลกลอบคนหารหสบตรเครดตของผอนมาใช ดกขอมลทางการคาเพอเอาผลประโยชนนนเปนของตน 9) ใชคอมพวเตอรแอบโอนเงนบญชผอนเขาบญชตวเอง

นอกจากนนในสวนของอนเทอรเนต ยงมรปแบบการกระท าผดอกมาก เชนการแอบขโมย โดเมนเนม , แอบใช รบ-สง อเมล, แอบใชบญชอนเทอรเนต (เวลาการใชงาน), การสง อเมลจ านวนมหาศาล ฯลฯ รวมทงการกระท าผดแบบดงเดมทใชเทคโนโลยอนเทอรเนต เปนเครองมอ เชน ภาพลามกอนาจาร การคาประเวณ การพนน ใสรายปายส หมนประมาท ฯลฯ

กรณศกษาอาชญากรรมและกฎหมายเทคโนโลยสารสนเทศ2

กรณท 1: นายจางหรอผบงคบบญชา เปด e-mail ลกจางหรอผใตบงคบบญชาอานไดหรอไม? ในการใชงาน e-mail ภายในองคกรนน จะมค าถามวา ถาองคกรนน ๆ มการก าหนด User name และ

Password ใหกบคนในองคกร แลวถานายจางหรอผบงคบบญชาร User name และ Password ของคนในองคกร

2 http://www.lawyerthai.com/articles/it/006.php

บทท 11 กฎหมายและจรยธรรมทางเทคโนโลยสารสนเทศ 19

แลว นายจางหรอผบงคบบญชามสามารถเปดอาน e-mail ของลกจางไดหรอไม ถาในประเทศสหรฐอเมรกา มกฎหมายก าหนดไวอยางชดเจนวา นายจางหรอผบงคบบญชาขององคกรนน ๆ สามารถเปดดและตรวจสอบ e-mail ของลกจางไดรวมทงสามารถดแฟมขอมลตาง ๆ ในฮารดดสกคอมพวเตอรของบรษทได หากเปน e-mail ทเปนขององคกร เพราะเปน e-mail ส าหรบการปฏบตงาน แตหากเปน e-mail อนทไมใชขององคกร นายจางหรอผบงคบบญชาไมไดรบอนญาตใหเปดอาน หากนายจางหรอผบงคบบญชาละเมดสทธ ลกจางสมารถฟองรองนายจางหรอผบงคบบญชาใหชดใชคาเสยหายทางแพงได

กรณท 2: การ Copy รปภาพ/ขอความบนเวบไซตของผอนมาใช เปนการละเมดลขสทธทกกรณหรอ เปลา? หากตองท าการ copy รปภาพหรอขอความบนเวบไซตของผอนมาใชงาน จ าเปนตองขออนญาตเจาของ

เสยกอน เพราะหากน ามาใชโดยไมไดรบอนญาตจะถอวาละเมดลขสทธผดกฎหมาย หากน าไปใชเพอการคาอาจถกฟองเปนคดแพงหรอคดอาญาได อยางไรกตามกมขอยกเวนส าหรบกรณเพอการศกษา โดยตองมการอางองและขออนญาตเจาของลขสทธ

กรณท 3: การหมนประมาททางอนเทอรเนต สามารถฟองรองเอาผดไดหรอไม? หากมการหมนประมาทบคคลผานทางอนเทอรเนต สามารถฟองรองไดทงคดอาญา และคดแพง ซงตาม

กฎหมาย การหมนประมาททางแพงหมายถง “ การกลาวหรอไขขาวแพรหลายซงขอความอนฝาฝนความจรง และการกลาวหรอไขขาวนนท าใหเกดความเสยหายแกชอเสยงเกยรตคณ ทางท ามาหาไดหรอทางเจรญของบคคลอน ซงแมวาผทหมนประมาทจะไมรวาขอความทตนกลาวหรอไขขาวนนไมจรง แตหากวาควรจะรไ ดกตองรบผดในความเสยหายทเกดขน” สวนใหญคดหมนประมาทจะฟองรองกนเปนคดแพงและเรยกคาเสยหายกนมากๆ เพอใหจ าเลยเขดหลาบ คดแพงเรองหมนประมาท ในประเทศไทยยงมประเดนทนาสนใจคอ เรองศาลทจะฟองคด คอโจทกสามารถฟองคดไดทศาลทจ าเลยมภมล าเนาอยในเขต หรอศาลทเปนทเกดของเหตในการฟองคด ทางปฏบตทเกดขนการหมนประมาทโดยการโฆษณาหนงสอพมพนนเนองจาก หนงสอพมพมการสงไปขายทวประเทศ ฝายผเสยหาย ซงมกเปนนกการเมอง อาจถอวาความผดเกดขนทวประเทศ จงท าการตระเวนไปฟองตามศาลตาง ๆ ทวประเทศ สงผลใหจ าเลยตองตามไปแกคด

กรณท 4: การท า Hyperlink อยางไรไมใหละเมดลขสทธ? การอางองเวบไซตของผอน มาใสไวในเวบของเรา มโอกาสละเมดลขสทธ หากมการมองวาเปนการท าซ า

งานอนมลขสทธ แตถาการเชอมโยงนนเปนการเชอมโยงตอไปยงหนาแรกของเวบผ อนกสามารถไดแตควรขออนญาตเจาของลขสทธใหเรยบรอย หากเปนการเชอมโยงลกลงไปถงเนอหาสวนอนของเวบผอนจะถอเปนการละเมดลขสทธได ในกรณทไมตองการใหใครน าเวบของเราไปเชอมโยงอาจจะระบไวทเ วบเลยวา ไมอนญาตจะท าใหผทเขามาเชอมโยง หากยงมการละเมดสทธกจะมความผดโดยไมตองตความ

88510159 กาวทนสงคมดจทลดวยไอซท Moving Forward in a Digital Society with ICT 20

กรณท 5: โหลดโปรแกรมหรอเพลงทางอนเทอรเนตผดกฎหมายหรอเปลา? การ Download โปรแกรมทางอนเทอรเนตมาใชงานแบบถกตองตามกฎหมายโดยไมละเมดลขสทธ ก

ตอเมอโปรแกรมทผใช Download มาใชนน ถกระบวาเปนประเภท Freeware, Shareware ส าหรบการโหลดเพลงทางอนเทอรเนตสามารถท าไดโดยไมเปนการละเมดลขสทธหากไดรบอนญาต แตโดยทวไปแลวคายเพลงมกจะไมอนญาต ยกเวนจะท าเพอการคา สวนการ Upload เพลงขนบนอนเทอรเนตใหคนทวไปโหลดไดฟร ๆ เปนการละเมดลขสทธถอเปนคดอาญา

กรณท 6: ซอโปรแกรมลขสทธมา copy แจกเพอนไดหรอเปลา? การท าส าเนาหรอการ copy โปรแกรมคอมพวเตอรนน ตามกฎหมายลขสทธเขาเรยกวา

"ท าซ า" ซงถอเปนการละเมดลขสทธ แมกฎหมายเขาจะมขอยกเวนใหการท าส าเนาโดยเจาของโปรแกรมมลขสทธ ท าไดโดยไมผดกฎหมาย แตกฎหมายเขาจ ากดจ านวนส าเนาวา ใหมจ านวนตามสมควรเพอวตถประสงคในการบ ารงรกษาหรอปองกนการสญหาย คอท าส าเนาไดเฉพาะ backup ถาจะมา copy แจกเพอน ๆ ทง office กถอวามความผดในเรองการละเมดลขสทธ

ค าแนะน าเพอปองกนการกระท าความผด

ไฟลวอลสวนตว (Personal Firewall) ไฟลวอลลสวนตวคอซอฟแวรทตดตงในเครองคอมพวเตอรสวนตวซงท าหนาทปองกนผบกรกหรอผไมประสงคดเขามาในเครองคอมพวเตอรสวนตวของเราหรอชวยปองกนโปรแกรมทไมประสงคด เชน ไวรส โทรจน สปายแวร ถกตดตงลงไปในเครองคอมพวเตอรสวนตวโดยทเราไมทราบหรอไมรตว ดงนนเราควรตดตงไฟลวอลลสวนตวโดยสามารถดาวนโหลดไดจากเวบ

การสวมรอยบคคล (Identity Theft) ในปจจบน การขโมยและการฉอฉลนน สามารถกระท าไดกบเอกสารอเลกทรอนกสทอยในเครอง

คอมพวเตอร ทงนเนองจากปจจบนเอกสารส าคญทใชระบตวตนมากมายไดถกจดเกบไวในเครองคอมพวเตอรและอาจเขาถงได โดยผบกรกโดยผานเครอขายอนเทอรเนต การขโมยเอกสารส าคญนนอาจน าไปสการสวมรอยเปนตวบคคลผเปนเจาของเอกสารนน และอาจใชในการด าเนนเรองตาง ๆ แทนเจาของโดยมไดรบอนญาตซงเปนการกระท าทผดกฎหมาย เชนการขโมยบญชผใชและรหสผานเพอท าการลอกอนเขาไปซอสนคา ผลทเกดขนตอผทถก

บทท 11 กฎหมายและจรยธรรมทางเทคโนโลยสารสนเทศ 21

สวมรอย ไดแก เสยประวตทางดานการเงน เสยชอเสยง และอนๆ ค าแนะน ากคอ ใหระมดระวงไมเปดเผยขอมลสวนตวเกนความจ าเปน ระวงการใหขอมลเกยวกบบตรเครดต เปลยนรหสผานบอย ๆ

ขอความฉบพลน หองสนทนา และการแชรไฟลบนอนเทอรเนต (Instant Messaging, Chat Rooms, File Sharing)

หองสนทนาและการใชขอความฉบพลนไดมการใชงานกนอยางแพรหลาย ถงแมวาการสนทนาในทงสองรปแบบจะมประโยชนอยางมากในการแลกเปลยนความคดเหนหรอขอมลตางๆ แตถาไมไดเตรยมการปองกนไวใหดแลว ผลลบกอาจจะเกดขนได เชน การตดไวรสหรอโทรจน การเปดเผยขอมลสวนตว การแชรไฟลเปนรปแบบหนงของการแลกเปลยนขอมลบนอนเทอรเนต กอาจเปดโอกาสท าใหผบกรกเขามาเอาไฟลในเครองของผใชงานไปได ค าแนะน า ใหหลกเลยงการสงขอความฉบพลน การสนทนาในหองสนทนา และการแชรไฟลบนอนเทอรเนต เพราะอาจกอใหเกดการละเมดความเปนสวนตวได

อเมลหลอกลวง (Instant Scams) ปจจบนไดมอเมลหลอกลวงใหผรบอเมลหลงเชอซงหลาย ๆ ครงท าใหเกดความเสยตอผรบอเมล เชน การเสยเงน เสยเวลา ปจจบนองคกร Federal Trade Commission (FTC) ของสหรฐอเมรกาไดระบอเมลไว 12 ประเภท ทผใชตองใหความระมดระวง

1. การสรางโอกาสทางธรกจ อเมลนจะเสนอรายไดกอนใหญโดยไมตองท าอะไรมาก 2. อเมลการขายสนคาทมกลมผใชงานเปนจ านวนมาก (Bulk E-mail) อเมลนจะเสนอรายชอกลม

ผใชงานอเมลซงมจ านวนมากและชกชวนวาสามารถโฆษณาหรอขายสนคาไปยงกลมผใชงานอเมลนได 3. อเมลลกโซชกชวนใหผรบสงเงนจ านวนเลกนอยไปยงผสงและสงอเมลนไปยงผอนตอไป 4. การท างานทบานโดยลงแรงเลกนอย อเมลนจะเสนอรายไดอยางสม าเสมอ แตตองจายคาธรรมเนยม

แรกเขาและท าตามทอเมลขอใหท า แตผรบไมมทางไดรบคาตอบแทนใดๆ ทงสนกลบคน 5. การรกษาสขภาพและการควบคมน าหนก อเมลนจะเสนอยาประเภทตางๆ ถาหลงเชอค าโฆษณาซอ

ผลตภณฑมาใชสวนใหญแลวจะเปนการเสยเงนไปโดยเปลาประโยชน 6. รายไดกอนโตโดยไมตองเสยแรงมากนก อเมลนจะเสนอวธร ารวยไดอยางรวดเรว 7. สนคาฟร อเมลนจะเสนอใหสนคาฟรโดยช าระเงนเพยงเลกนอย เชน เพอเขาเปนสมาชก 8. โอกาสการลงทนทมผลตอบแทนสง อเมลนจะเสนอผลตอบแทนทสงกบการลงทนทไมมความเสยง

เงนทลงทนไปกจะสญไปโดยเปลาประโยชน 9. ชดอปกรณเชอมตอเคเบลทว อเมลนจะขายชดอปกรณส าหรบเชอมตอเขากบเคเบลไดโดยไมตองเสย

คาสมาชก ถงแมวาจะท าไดจรงแตเปนสงทผดกฎหมาย

88510159 กาวทนสงคมดจทลดวยไอซท Moving Forward in a Digital Society with ICT 22

10. การใหเงนกหรอสนเชอโดยมเงอนไขงาย ๆ ซงสถาบนการเงนทถกตองตามกฎหมายจะไมใชวธการสงอเมลแบบน

11. การเคลยรสนเชอ อเมลนจะเสนอชวยเคลยรขอมลสนเชอทตดลบในบญชธนาคาร การท าตามทเสนอถอเปนการกระท าทผดกฎหมาย

12. การเสนอใหรางวลไปเทยวฟร อเมลจะเสนอวาทานเปนผทไดรบรางวลไปเทยวฟร ภายหลงกจะพบวา ขอเสนอนนไมเปนอยางทคด หรอไมกตองชะระเงนเพมเตม

ค าแนะน า คอ ใหระมดระวงโฆษณาชวนเชอในลกษณะดงกลาว และ หมนตดตามประเภทของอเมลหลอกลวงในแหลงขอมลเพมเตม3

สแปม (Spam) สแปม คออเมลทเปนขยะ ผรบสแปมอาจจะตองใชเวลาในการจดการกบสแปมจ านวนมากในแตละวน และ สแปมยงกดขวางการท างานของเมลเซฟเวอรทวโลก ซงท าใหทกคนประสบกบปญหาการเชอมตอทชาลงและเสยคาใชจายในการเชอตอทสงขน ถงแมวาจะไมสามารถจดการกบสแปมไดอยางเดดขาด แตกสามารถลดระดบความรนแรงลงได ดงน

o ไมสงอเมลเพอตอบกลบสแปมทสงมา การตอบกลบสแปมนนเทากบเปนการยนยนอเมลแอดเดรสของผรบวามอยจรงและจะท าใหผรบตกเปนเปาหมายทชดเจนยงขน

o ใชอเมลแอดเดรสประจ าเพอตดตอกบผทตดตออยดวยเปนประจ า เชน ผรวมงาน ครอบครว ส าหรบการสงอเมลเพอจดประสงคอน ๆ ใหใชอเมลแอดเดรสตางหาก

o ใชตวกรองสแปม ใหเลอกชนดทเหมาะสมกบโปรแกรมอเมลทใชงานอยใหมากทสด

สปายแวร (Spyware) สปายแวรคอซอฟตแวรใดๆ ทใชชองทางการเชอมตอกบอนเทอรเนตในเครองคอมพวเตอรของผอนใชเพอ

แอบสงขอมลสวนตวของผใชนนไปใหกบบคคลหรอองคกรหนงโดยทผใชเองกไมทราบ โดยสปายแวร สามารถเขาสเครองคอมพวเตอรทใชงานไดโดยผานทางไวรสคอมพวเตอร เวบทเขาไปด หรอ อเมลทเปดอาน ค าแนะน า คอ สามารถดาวนโหลดโปรแกรมตรวจสอบสปายแวรมาใชงานเชนโปรแกรม “Ad-aware” (www.lavasoft.de)

3 http://www.ftc.gov และ http://www.crimes-of-persuasion.com

บทท 11 กฎหมายและจรยธรรมทางเทคโนโลยสารสนเทศ 23

การหมนประมาทหรอการท าใหผอนเสยชอเสยง (Online Defamation) ขอความทกรปแบบทใชงานบนอนเทอรเนต ตองระวงไมใหเปนขอความอนเปนเทจหรอกอใหเกดความเสยหายตอตวบคคลหรอองคกรทถกพาดพงกลาวถง หรอ อางอง

ประเดนทางกฎหมาย (Legal Issues) กจกรรมบนอนเทอรเนตทวไปทถอวาเปนการกระท าทผดกฎหมาย ไดแก

o การเลนการพนน o การซออาวธปน o การซอขายยาเสพตด o การน าเสนอสอลามกทกประเภท o การบกรกคอมพวเตอรหรอเครอขาย o การพฒนาและการแพรไวรสคอมพวเตอร o การท าใหเครอขายหรอเครองคอมพวเตอรของผอนไมสามารถใชงานหรอใหบรการได o การสวมรอยบคคลเพอท าการฉอฉล ค าแนะน า คอ ไมควรเขาไปยงเกยวกบกจกรรมทผดกฎหมาย และ ปฏบตตามกฎหมายของประเทศ

ในเรองทวๆ ไปและทเกยวของกบการใชงานอนเทอรเนต รวมทงกฎหมายในระดบนานาชาตดวย

ปฏบตตวอยางไรใหปลอดภยจากการกระท าความผด 1. ไมตดตอและเผยแพรภาพตดตอของผอน ทท าใหเขาเสยหายหรอเสยชอเสยง 2. กอนดาวนโหลดโปรแกรมหรอขอมลจากเวบไซต ควรอานเงอนไขใหละเอยดเสยกอน 3. ไมสงตอ (forward) อเมล หรอคลปวดโอภาพลามกอนาจารหรอขอความทไมเหมาะสม 4. ไมเผยแพร spam mail หรอไวรส 5. ไมเปดเผยมาตรการระบบคอมพวเตอรใหผอนลวงร 6. ไมขโมยขอมลระบบคอมพวเตอรของผอน 7. ระวงการ chat กบคนแปลกหนา อยาหลงเชอเขางาย ๆ 8. อยาลมลงโปรแกรมปองกนไวรสและสปายแวร 9. ไมแฮกระบบคอมพวเตอรหรอขอมลคอมพวเตอรของผอน 10. ไมควรบนทกรหสผาน (Password) ไวในคอมพวเตอร และควรเปลยนรหสผาน (password) ทก ๆ 3

เดอน 11. ไมแอบดกรบขอมลคอมพวเตอรของผอน

88510159 กาวทนสงคมดจทลดวยไอซท Moving Forward in a Digital Society with ICT 24

12. ไมน าเขาขอมลหรอภาพลามกอนาจารเขาไปในระบบคอมพวเตอร 13. อยาแอบเขาใชงานระบบคอมพวเตอรของผอนโดยทเจาของไมอนญาต 14. ใหความรวมมอกบพนกงานเจาหนาทในการสบสวนสอบสวนตวผกระท าผด

จรยธรรมกบเทคโนโลยสารสนเทศ

เทคโนโลยสารสนเทศมผลกระทบตอสงคมเปนอยางมาก โดยเฉพาะประเดนจรยธรรมทเกยวกบระบบสารสนเทศทจ าเปนตองพจารณารวมทงเรองความปลอดภยของระบบสารสนเทศการใชเทคโนโลยสารสนเทศหากไมมกรอบจรยธรรมก ากบไวแลว สงคมยอมจะเกดปญหาตาง ๆ ตามมาไมสนสด รวมทงปญหาอาชญากรรมคอมพวเตอรดวย ดงนนหนวยงานทใชระบบสารสนเทศจงจ าเปนตองสรางระบบความปลอดภยเพอปองกนปญหาดงกลาว

กรอบความคดเรองจรยธรรม หลกปรชญาเกยวกบจรยธรรม มดงน (Laudon & Laudon, 1999) R.O. Mason และคณะ ได

จ าแนกประเดนเกยวกบจรยธรรมทเกยวของกบเทคโนโลยสารสนเทศเปน 4 ประเภทคอ ความเปนสวนตว (Privacy) ความถกตองแมนย า (Accuracy) ความเปนเจาของ (Property) และความสามารถในการเขาถงได (Accessibility) (O'Brien, 1999: 675; Turban, et al., 2001: 512)

1) ประเดนความเปนสวนตว (Information Privacy) คอ การเกบรวบรวม การเกบรกษา และการเผยแพร ขอมลสารสนเทศเกยวกบปจเจกบคคล หรอองคกร ซงเจาของขอมลหรอสารสนเทศนนๆ มสทธทจะไมเผยแพรขอมลตอสาธารณะ

2) ประเดนความถกตอง (Information Accuracy) ขอมลหรอสารสนเทศทดตองสามารถตรวจสอบถงแหลงทมาได รวมถงมการตรวจสอบความถกตองกอนทจะท าการเผยแพรขอมลนนๆ

3) ประเดนของความเปนเจาของ ( Intellectual Property) คอ กรรมสทธและมลคาของขอมลสารสนเทศ (ทรพยสนทางปญญา)

4) ประเดนของการเขาถงขอมล (Data Accessibility) คอ เนองจากการเขาถงขอมลท าไดอยางงาย ท าใหเกดการก าหนดสทธในการเขาถงขอมลสารสนเทศเพอความปลอดภยของขอมล และสามารถตรวจสอบไดวาใครเปนผบนทก แกไขขอมลนนๆ

การคมครองความเปนสวนตว (Privacy)

ความเปนสวนตวของบคคลตองไดดลกบความตองการของสงคม สทธของสาธารณชนอยเหนอสทธความเปนสวนตวของปจเจกชน

บทท 11 กฎหมายและจรยธรรมทางเทคโนโลยสารสนเทศ 25

การคมครองทางทรพยสนทางปญญา ทรพยสนทางปญญาเปนทรพยสนทจบตองไมไดทสรางสรรคขนโดยปจเจกชน หรอนตบคคล ซงอยภายใต

ความคมครองของกฎหมายลขสทธ กฎหมายความลบทางการคา และกฎหมายสทธบตร ลขสทธ (copyright) ตามพระราชบญญตลขสทธ พ.ศ. 2537 หมายถง สทธแตผเดยวทจะกระท าการใด ๆ

เกยวกบงานทผสรางสรรคไดท าขน ซงเปนสทธในการปองกนการคดลอกหรอท าซ าในงานเขยน งานศลป หรองานดานศลปะอน ตามพระราชบญญตดงกลาวลขสทธทวไปมอายหาสบปนบแตงานไดสรางสรรคขน หรอนบแตไดมการโฆษณาเปนครงแรกในขณะทประเทศสหรฐอเมรกาจะมอายเพยง 28 ป

สทธบตร (Patent) ตามพระราชบญญตสทธบตร พ.ศ. 2522 หมายถง หนงสอส าคญทออกใหเพอคมครองการประดษฐ หรอการออกแบบผลตภณฑ ตามทกฎหมายบญญตไว โดยสทธบตรการประดษฐมอายยสบปนบแตวนขอรบสทธบตร ในขณะทประเทศสหรฐอเมรกาจะคมครองเพยง 17 ป

ประโยชนของการมจรยธรรม 1. ประโยชนตอตนเอง ภาคภมใจ เปนทรกใคร เปนคนด 2. ประโยชนตอสงคม สบสข ปรองดอง สามคค 3. ประโยชนตอประเทศชาต ความเจรญรงเรอง สามคค ความพฒนา 4. ประโยชนตอองคกรธรกจ ยกระดบมาตรฐานขององคกร 5. ประโยชนตอการด ารงรกษาไวซงจรยธรรม เผยแพร รกษาจรยธรรมไปสรนตอไป

จรยธรรมของนกคอมพวเตอร 1. มความรบผดชอบตอการขายสนคาและบรการ 2. ท างานดวยความศรทธา และจรงใจ 3. รกษาผลประโยชนของผบรโภค 4. น าเสนอคณภาพสนคาตามความจรง 5. ไมเผยแพรสงทกอใหเกดผลเสยตอสงคม 6. ท าตามกฎหมาย ขอบงคบ ระเบยบของสงคม 7. ท าประโยชนตอสงคม

88510159 กาวทนสงคมดจทลดวยไอซท Moving Forward in a Digital Society with ICT 26

บรรณานกรม

http://www.lawyerthai.com/articles/it/006.php http://www.nectec.or.th/index.php?option=com_content&view=article&id=79:-

2550&catid=40:technology-news&Itemid=165 http://th.wikisource.org/wiki/พระราชบญญต_วาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอร_พ.ศ._

๒๕๕๐ กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร http://www.mict.go.th/more_news.php?cid=47 คมอการปฏบตและแนวทางการปองกนเพอหลกเลยงการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอร กระทรวง

เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร กฎหมายเบองตน http://computer.pcru.ac.th/worachai/teach/GESC103/103_ch7.doc กฎหมายเทคโนโลยสารสนเทศ https://sites.google.com/site/jantiwaporn813/kdhmay-

thekhnoloyi-sarsnthes-it-law กฎหมายพาณชยอเลกทรอนกส http://phung0895.blogspot.com/2012/01/2544.html ค าอธบายพระราชบญญตวาดวยธรกรรมทางอเลกทรอนกส พ.ศ. 2544 ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกส

และคอมพวเตอร ค าอธบายพระราชบญญตวาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ.2550 โดย นายพรเพชร

วชตชลชย ประธานศาลอธรณภาค4