Top Banner
ت س ا ی س م عل ی ن ا ی م- ی س ا ی س وم ل ع وی ج ش نه: دا د یس ن و ن۱۳٩۱/۱/۱۳ ی س ا ی س ر م ی ا م و ه ف م ای ض فر بوری ر م" " * ت س ا ی س عاد ب ا ها ه ولف م ت س ا ی سpolitics ه دران ی ق م ری گی م@ ی م ص ت درت د ق ی ل و ن ار د و ب ی ل و ن/ ق ن لا ع ح ی ح ص ت ع / ف ا ی م ع ی ور ن ع / ی ا ی م ص ی ص خ ت ق ن لا س ع ی م ج ت ل ض ف ل و ح ی مع ج عات ار ی م اد و ض ت ر ه ش ت ل دوpolis ) ت س ا ی س ارتi ظ ت ت ح ت ی مع ج ت ی و ه( ی س ا ی س ی ست ه) درت مال ق ع م ا ر ی ن کا ده م یu کنx نz ی ی ع ب ی س ا ی س ات یz ن ت ر ب( ی س ا ی س م ی رر) ی س ا ی س ل م ع هایاده د روب ب ها و دادهx درون م واحدی ارi ظ یu من ی ست ه( ی س ا ی س م ی س سی ماع ت ج ا ی س ا ی سpolity ) ار ی من ا- ه ف یi ظ – و ق ح( د روب ه ش- ی س ا ی س ر گ ش کی) @ هد ع ب ف ی کل ت( رد م لت ی – دو س ا ی س ار ر گ کار اری ر گ ت س ا ی سpolicy : ق ن ر ط م ارi ظ ت ت ی ن ی ت ا هدف ی ب س ا ی س ماع ت ج ه ا ه ن دران ی ق م ی ه دx مان د سار ی ت را ف ی سارx مان ت ق گ+ ی ی سار ور ل ¡و ن د اب+ ی هادسار ن+ ی ر ب امه ر رب ب+ ی ش م ط خx نz ی ی ع ب ت م و حک**
178

مبانی علم سیاست

Jan 30, 2023

Download

Documents

Andrew Esipov
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: مبانی علم سیاست

اس�ت� ی ع�لم س�ی� ان� م�ی�اسی - وی ع�لوم س�ی� ج� ش� ده: دان� ون��سی ۱۳٩۱/۱/۱۳ن�

اسی هومی امر س�ی� ای م�ف ض "مروری ب��ر ف� "

اس�ت�* س�ی�

عاد ه ه�ا اب�� م�ول�فاس�ت� س�ی�

politics

ه دران� ی� م@ گ�ی�ری م�ق� صمی� ت��

درت� د ق�� ول�ی� ن�� ار د و ب�� ول�ی� ن��

ق� / ح ع�لان�� صحی� ع / ت�� اف� ع م�ی �Sی ور ع / ن�� �Uی ا ص م�ی صی� خ ق�  ت�� ع س�لان�� می� ج� ت��ضل معی ح�ل و ف� ع�ات� ج�� ار اد وم�ی ض   ت��

هر دول�ت� ش��polis

اس�ت� ( ارت� س�ی� iظ حت� ت� معی ت�� اسی ) ه�وی��ت� ج�� ی س�ی� ه�ست�

درت� ( م اع�مال ق�� ر ی� ن� ده م�کا ی uک�ن xنzی عی� اسی ب�� ات� س�ی� ی� zن رت�� اسی ) ب�� م س�ی� ی�� رر�اسی ( داده ه�ای ع�مل س�ی� م واح�دی ار درونx داده ه�ا و ب��روب� iظ ی� uی م�ن اسی ) ه�ست� م س�ی� سی� س�ی�

ت�ماع اسی اج�� س�ی�polity

) ار ی� ه - ام�ن� ف ی� iوظ� – د ) ح�ق� هروب� اسی - ش�� ش� گ�ر س�ی� ک�ی

عهد@ ( ف – ب�� کلی� مرد )ت�� اسی – دول�ت� ار س�ی�  ک�ارگ�راری اس�ت� گ�ر س�ی�

policy

ق� : �Sن م ار ط�ر iظ ت� ت� ی� ن� ی� ا ه�دف ت�� اسی ب�� ت�ماع س�ی� ه اج�� ه ن�� دران� ی� م�انx دهی م�ق� د س�ار ی رات�� ف�

ی ت�مانx س�ار ی + گ�ق ی س�ار ول�ور� دن�¡ ی + اب�� هادس�ار ی + ن� ب�Uر امه ر ی + ب��رب� ط م�ش� یzنx خ� عی� ب��

 

** ح�کوم�ت�

Page 2: مبانی علم سیاست

ع اب��اد

ه ه�ا م�ول�ف

ح�کومت�

ک�رد

xنgoverning

ام�عه ی�Uت� ح�� ب�Uر م�دق� : �Sن ط�ر ار

اس�ت� س�ی�د ول�ی� اری + ن�� گ�دم +اع�مال iظ ت�

درت� ق��

ح�کوم�ت�

یک�رد

xنا ح��

م�عهgovermen

xون ان� "ق��وه اری } ق� "گ�د

ه { ن ن م�ق�

ع ونx / )وض� ان� ق��ق� �Sن ار ط�ر

) xارل�مان "ب�¸ "

xون ان� "ق��وه دی } ق� "م�ی

ه{ ن� ت�¡ ا ض ف��

ارت� iظ )ت�

Page 3: مبانی علم سیاست

talization

رای ب��راج�� ونx / ار ان� ق��

ق� �Sن ط�ر"دادگ�اه ( "

ی ونx گ�ران�� ان� "ق�� "

ه { �Sن وه م�ج�ر }ق� xون ان� رای ق�� ) اج��

ق� �Sن / ار ط�رش ( لی� "ب�¸ "

ح�کومت� م�تد

ی governmentality

اری ب��ر رگ�ر ی� ان�� ب��ار ت� م رف� ی� iظ ی وه ت�� ی� س��ق� : �Sن راد ار ط�ر اف�

/ xت�مان "گ�ق- ش� ومه دان� iظ م�ی

درت� ب��ر : "ق��

xدن ه�نx "ب�� " و د

: ا ه�دف ب��اد ج� ات��

xن ̧یلی� zدن��سن" "

ارت� – iظ ) ت�- ات� ار م�ج�

Page 4: مبانی علم سیاست

ت� – ی� مراف�� ) ت� iظ م�جاف�

ح�کم رات�ی governance

ی�Uت� ب�Uر  م�د مرک�ر ام�ت� ت�ماع�ی ب� اج��

ی – راک�ت� ش�ه ی ن�� ارک�ت� م�س�ض�ورت� :

ارک�ت� "م�س�ی "گ�ران��

دی هروب� ش��ح�داک�ی�ری

راک�ت� "ش� "

ی ش� ح ات�� ی zن ی ت�� گ�ران��)ع�مومی –

صوصی – خ�ی ( مردمی – دول�ت�

ه ش� ی� "دول�ت� س��"ای

ه ن "دول�ت� ک�من� "

ام�عه ه  "ح�� ن ن� س� zی " ت��

ت ح�¸د

ا ح�کوم�ت� ب��ور م�وب��ر خ�ص

Page 5: مبانی علم سیاست

ح�کومت�

گ�رات��ی polyarchy

گ�روه�هایوع / ی اسی م�ن� س�ی�

ی ب��ر : ت ن� م�ی�

اص�لم لورالی�ر Òب�" "

وم ک�ی�رت�  ) ل�راسی ی س�ی� گ�ران��

گی ره�ی ف�ت�ماع�ی ( اج��

اص�لم ر ی�رالی� zل�ی" "

ی ، سانx گ�ران�� ) ان�ی ، رد گ�ران�� ف�

ی ، ادی گ�ران�� ر ا×ت� ی� لات� ع�ق�

ی ، گ�ران��

ی  ونx گ�ران�� ان� ق��اس�اسی ،دی هروب� ش��

ام�عه ی ، ح��  گ�ران��ی ن�� ی گ�را Uن   م�د

Page 6: مبانی علم سیاست

اص�ل "دم�وک�راسی "

ت� روع�ی� ) م�ش�  ، مردمی

ارک�ت� مردمی م�س�ای��ت� مردمی ، رص�

اه مردمی ( ، رق�رات� ) iظ ( 2 ت�

انx س�اده ب�� ه ر اسی ن�� ع�لوم س�ی�اسی - وی ع�لوم س�ی� ج� ش� ده: دان� ون��سی ۱۳٩۱/۱۱/۱٦ن�

اس�ت� ت� س�ی� ف ل�ع عری�� ب��ش� رو دارد zی Òت� xسان ر و راهی ک�ه ان� ط سی� ا »خ� ی« ب�� ط م�ش� ( »خ� ت� (در ل�ع

گلت� ما politics سیدر ات� واع�دی اس�اسی، اض�ول راه�ت وه¡ ع�مل، اض�ول و ق� ی� امه، س�� ( (ب��رب�ل ی@@� ن� ؛ ار ق�� ه گ�روه اس�ت� م گ�ی�ری ه�ا ب��رای ه�ر گ�ون� صمی� ام ت�� ج� د و ات� وره�او ح�کوم�ت� ه�ا)در اص�ظلاح ع�ام( روب� ن� ی،ک�ش@@� م�ا ار ای س@� هاده@@� ،ن�

هاده�ا گر ن� �Uب ی و د ت �ëت گاهی، د ش� دان�م گ�ی�ری ه�ا ب��رای صمی� ام ت�� ج� د و ات� اص(روب� وره�ا و ح�کوم�ت� ه�ا)در اص�ظلاح ح� ک�ش�

اس�ت� ف ع�لم س�ی� عری�� ب��

Page 7: مبانی علم سیاست

را می ب��رد. )ه�ارول�د لاس�کی( ه می ب��رد، و ج�¸ گون� ع می ب��رد، ح�¸ که: ̧چه ک�شی می ب��رد، ̧چه می ب��رد، ̧چه م�وف�� ی سی�نx ات�� دان�د. اس�� کست� می ب�� ی وس�� ی�رور Òن�، xب��ردن ور ار iظ م�ی

اس�ت� نx س�ی� گ�ی ه�ای ف وب��ر�درت� مان��ش� ق�� ا ن� ان��ش� ب�� ر طi اف� ، ح�ف ه ای ب��رای ک�ست� ارر م�ی�

اس�ت� نxّ س�ی� ف ک�ام�ل ف عری�� ب��ûک ل ت@�� ی@ در داح@� ت� ای ح�کوم@� م@@اع�ی( و ک�اره@� ت� ای اج�� ی�روه@@� )ن� ات� ا و اج@�ر راد گ�روه ه@� انx اف� ط م�ی� ر روات�� می� ر ص�لح ا× ی� ا غ ر ب�� می� رهی�ری ص�لح ا×ûک ، ت@�� ت� کû ج@�ر روه، ت@�� کû گ@� رد، ت@�� کû ف@� اس@�ت� ت@�� ن� ی اس@�ت� .س�ی� ه@ا گ@ر در ع�رص@ه ج�� �Uب ای د ا دول�ت� ه@� کû دول�ت� ب@�� انx ت@�� ط م�ی@� ور، و روات@�� ک�ش�

ت� اس@@@� د. س�ی� ده اب@@@� دا س@@@�� ف ار ه�م ح@@@�� عری@@@�� نx ب�� یzنx ال�مللی( در ای�� ت� ت�� اس@@@� ا )س�ی� ی دول�ت� ه@@@� ارج� ت� ح@@@� اس@@@� دح�ک@@@وم�ت� و س�ی� ی ت�� عب��را× اف� م�ی@@@امی�رده اس�ت� ت�ماع�ی ب� ی�روه�ای اج�� ن�

اس�ت� نxّ س�ی� صر ف ی� ف م�ح عری�� ب��ی�Uت� دول�ت�ی ب�Uر نxّ م�د ش� و ف در دان�

» ت� ع ص�اج�ت� ص�لاج�ی� ده ار س�وی مراح�� ب��ر س�� و ج� ا ت�� را و ب�� ورال�عمِل در ح�ال اج�� ا دس�ی� امه و ب�� : »ب��رب� اس�ت� س�ی�ا ه@@@@ه ب@@@@�� رای م�واج�� م گ�ی�ری ب@@@@�� ص@@@@می� ع در ت�� ف@@@@ ی ب� لاح و د ی ص@@@@� ع د ا و مراح@@@@�� ل گ�روه ه@@@@� عام@@@@� د ب�� ی@@@@ رات�� اری: »ف� ت� گ�د اس@@@@� س�ی�

ع دارد« ی ب��رای ای��نx گ�روه ه�ا و مراح�� الان�� م ب�� ی� ق� ی�رم�سی� ا غ م ب�� ی� ق� ه¡ اب��ر م�سی� لی اس�ت� ک�ه دام�ن م�ساب�¡

اس�ت� د ه�ای س�ی� اب�� ب��د: نx ک�ی ام�ی� د ب�� اب�� اری ب�� اس�ت� گ�د ه س�ی� چ¸ ت� ا×

Page 8: مبانی علم سیاست

داری اب�� ب�¸گری ده ب� ی ت�� ا×داری ه�دفت� ع�موم�ی�گ�شی�ردگ�یگ�ری xان ماب�� ن�

واع ان�م@@@ا، کû ال�گ@@@و و راه�ت وانx ت@@@�� ه ع�ی@@@ د و ن�� ده اب� ع س@@@�� ور وض@@@� لاح در ک�ش@@@� ی ص@@@� ع د له¡ مراح@@@�� ی� ه وس@@@� ه ن�� د ک@@@� ی ولی ه�س@@@ن� ت� ه�ای ع�م@@@ومی: »اض@@@� اس@@@� س�ی�

د« ی uام�عه را راهی�ری می ک�ن م در ح�� ت� ه�ای لار عال�ی� دام�ات� و ف� اق��د اس�� ه ب�� ن� ب�Uر را داس�� کی ار دو م�ورد ر zاس�ت� ه�ای ع�مومی ک�ه ب� : س�ی� xاس�ت� ه�ای ک�لان س�ی�

ه.1 ور ن@�� لی ک�ش@� نx اص@� ی� وات� کû ار ق@� �U@ت د uر ش@ی�ری ب� ق ی�ری ب�� عی@� ه ب�� وده و ن@�� ا ج�س@اس ن@�� ی ب@�� ش@� ح رات�� ر، ف� ی� راگ@� ار ف� وع�ی ن��سی� ر م�وض� iظ ار ت�اس�ت� ه�ای اص�ل د س�ی� ی uت� د )م�ا ی ت�� ونx اس�اس(44ج�سات� ا× ان� ق��

ا.2 نx ه@@� رای ا× دی ای ب@@�� م@@ای ح@@�� ش� راه�ت ق� ه و ب� ن� ت� ه�ای ع�م@@ومی داس@@�� اس@@� اب��ر س�ی� رای س@@� ی ب@@�� الان�� ده¡ ب@@�� ی@@ uک�ن xنzی ع@@ی� ه¡ ب�� ن@@� ن ح��د، ی اس�� ه ب�� ن� داس��

ر.3 iظ دت� ور م@� ی�Uت@� ک�ش@� ب�Uر د طح م@� ا در س@@� نx ه@� ه ا× ت� ن@�� س@@ی� ده ای ن� ک@رد ج�س@ات� س@@�� ا روب�� ع و ب@@�� ر م�وض@@� ی� z@@ی ع ه ب�� د ک@@� ی اس@@�� �ی ب�� ن� وع�ا م�وض@�، ه اس�ت� ن� �رار گ�رف� ف�

ای ک�لانx و.4 نx ط�رح ه@� ی� ت وت� ج@�¸ ارح�¸ دار و در ح@@�¸ م اب� ش@� طح ج�¸ ی در س@� داف د اه@� ی@@ uت� ص@@ی م�ا خ ب��رای اه�داف راهی�ردی م�ش�د. ی اس�� اصی ب�� ی ح� ف کلی� ص و ت�� خ جات� م�ش� �Uت صر ا ت�� ی و ب�� ران�� ا× ار گری، ب�� ب� ار د ب�� م�ی ار ی� دی ت� دب�� ح��

Page 9: مبانی علم سیاست

اس�ت� نxّ س�ی� راد ار ف ف اف� عاری�� ب��دانx اس�لامی می ش� دان�

ظًا غ ف ال� عف ر ک�اس�� د ح�� اس�ح داد:س�ی� مونx ب�¸ نx م�ص ه ای�� د، ن�� ال�ت� می ک�ی اس�ت� دح� را در س�ی� نx ب�¸رس�ش� ک�ه ج�¸ ه ای�� اس�ح ن�� در ب�¸ ی�نx ار ر داس@�� د ر ح@� لک@ه ع�ام@ه م@ردم و ب@�� حت� ک@�ردنx ح�اک�م@انx ب�� ص@ی� ساد و ت� هی ار ف� اد و ن� حت� و ارس�� صی� ای ت� ه م�عی اس�ت� اگ�ر ن�� ال�ت� در س�ی� دح�

ه د ن�¸ش م�نx )و ن@@�� اس@@�� ور ب�� نx ام@@� �Uی اس@@�ت� د ر س�ی� د، اگ@� اس@@�� هر ه�ا و م@@ردم ب�� ر ش@@�� ا ب@@�� ره@@� ی� چ� ت� ده�ا و ر ی@@ ه@ادنx ت�� عمار و ن� ی� ای اس@@� دنx در دام ه@@� ع س@@�� واف@@��ود را ف م�نx اس@�ت� و ح@� ای�� i�@و ظ نx ار م و ا× رق� ه�س@ی� اس�ت� ع@� ا شر در س�ی� ری م�نx ب�� ام( ا× نx م�ق� نx م�نx م�گر درای�� ت� اه می ب��رم ار گ�ق ی دا ت�¸ ح�

م. ی zن نx م�شول می ت�� در ب��ر ا× اار ی ن� وع�لی س@@� ات� ان@@�� هدر ک�ی@@� ن� اس@@� اله¡ ال�سی� د و در رس@@� ردار ور داری می ب@@�¸ ی و ک�ش@@�Uن د ت� م@@� اس@@� ی�رام�ونx س�ی� Ò�@@اج�ت� ن ه م�ی@@� وت� ن@@�� ی@@� ات� ال�ن ی@@� ی ات�� ف

د. او: امی�رانx را می گ�وب�� ی� Òعی�ت� ت� ه ب�� لشف ق�د ه س�عادت� می داب� دنx ن�� اسی را رس�ی� ی و س�ی�Uن ام�عه م�د کû ح�� ی ت�� ن�� ها ه�دف ن�ل اس�ت� ات�� اسی ق�� عد س�ی� وت� ب�� ی� ب��رای وجی و ت�د ام�عه م�ت�مدن@x می داب� ونx اص�لی ح�� اس�ت� را دو س�ی� ونx و س�ی� ان� ق��.د اس�� ام�عه ب�� اس�ت� م�دار ح�� ار و س�ی� ونx گ�د ان� د ق�� واب� د ک�ه می ن�� ها ک�شی می داب� ن ر را ت�� امی� ی� Òت�

ی لش@@ف اری م�کی�ت� ق� ه ب@@�� د و ن@@�� ام�انx دادب@@� ادی م@@ردم را س@@� ور م@@� د، ام@@� ه اب� ن� ه داس@@�� داری ک@@� ی�Uت@� و مردم@@� ب�Uر د نx م@@� ت� و ف اس@@� ا س�ی� ر انx ب@@�� امی� ی@@� Òت�د. دب� ی� س� ح و ی را ب��رای مردم ک�مال ت�� دگ�ی م�عی ب� هی ر ال�

ی: اران�� صر ق� و ت� یان�� لش@@ف ای ق� اد ه@@� ی� ن له ب��ر اس�اس ت�� اص� ه ق� ن �ëت اسی را م�د ام س�ی� iظ ه و ت� ن�Uش� د هور اس�لامی ال�گوی اب� ه م�ش� لاس�ف ی ار ق� اران�� صر ق� وت� ان��ی ت� وت� ح�کوم@@� ی ح�ک@@وم�ت� ح@@� اران�� د ق@@� د »ار دب@@�� عادت� می داب@@� ه س@@@� دنx ن@@�� ی� ور رس@@@� i@@ظ ه م�ی ه م@@@ردم ن@@�� اک�م ن@@@�� دم�ات� ح@@� ل ح@@� ی� ت� را ح�اص@@� اس@@@� و س�ی�

Page 10: مبانی علم سیاست

د و نx ک�ی@@ ی�� ر ای گ@@� د در م@@ردم ح@@�� ی� ی رس@@� ف� ی� عادت� ح�ق� ه س@@� وانx ن@@�� ی@@� ا م�ن� نx ه@@� و ا× ر ن@@�� ¸U@@ب ه در ی نx و م�لک@@ات� اداری را ک@@� ع@@ال، س@@� د اف� واب@@� ی� ه ت�� ت� ک@@� اس@@�.» ت� اس�ت� اه�لی� ا ح�کو م�ت� ح�� اه�لی ب�� اس�ت� ح�� د@ رب�� اد می ک�ی ج� داری ات�� ی ی ک�ه س�عادت� ت�¸ ح�کوم�ت�

الی ر د ع@@@� وح�ام@@@� اس@@@ی ان�� ام�لًا س�ی� نx را ک@@@� �Uی ًا ال�عل@@@وم، د ات� اج�ی@@@� الی در ک�ی@@@� ر . ع@@@� ت� لامی اس@@@� ه اس@@@� س@@@ن� ر ج�� ک@@@رانx م�ع@@@روف و ب@@@�� ق م�ی� الی ار ر :ع@@@�xن �Uی ه م�هم@ی�ر ه اس@@�ت� ک@� اس@�ت� وان��سن� ای و س�ی� ی@ ی ت�� اف ه ب@�� ارچ@¸ ی، ب�¸ اورر عت� ک�س� هار ص�ی ه ج�¸ سانx ن�� ت�ماع�ی ان� دگ�ی اج�� ب� الی ر ر ر ع� iظ د.ار ت� می داب�

. ا م�مکنx اس�ت� اس�ت� امری ب� نx و س�ی� �Uی انx ع�لم د کû م�ی� کی� ق الی ب�� ر د ع� .ار دب�� اس�ت� اس�ت� ونx س�ی� uی ع و ف� �Uی ا ای��نx ص�ی 

ی ن�7 ر دانx ع� می ش� دان�ش� دف� ه ه@@� ر ن@@�� ه ه�رگ@@� د. وگ�رن� اس�� اس�ت� ب�� ی ش� م�ن� درن�� ا ق�� د ب�� اب�� اس�ت�مدار ب�� های س�ی� �Uن د ب�¸روار لی ه ط�وری ک�ه ب�� ات� و ن�� ا ام�کاب� درت� ب�� اده ار ق�� ق هی ر اس�ی�

ام�ع@@ه نx در ح�� ود و اع�م@@ال ا× ف@@ درت� و ب� رای ق@@�� ه ب@@�� ارر نx ران� ی( م�ی@@� ی� ی� س@@� کا و ا× وم�وس@@� ا ن� ی@@� ت�� ها )ک�ا س@@ان� ر ان� ردنx ب@@�� ولی( ح�ک@@وم�ت� ک@@� د. )ن@@� می رس@@� ن�درت� دول�ت� اده ار ق@�� ق ی� ، و اس@� درت� دول�ت� م ق@@�� جکی� ، ت�� درت� دول�ت� ا ک�س@@ت� ق@@�� م ب@�� ی� ق� ی�ر م�س@@ی� ا غ@ م ب�� ی� ق� ت� ه�ای ک�ه م�سی� عال�ی� نx ف� ه�مه ا×

) xون ها)رن��سی� ش�� ه ارر مران� ع ا× �Sی ور ولی( ن�� ه�مراه اس�ت� )ن�رس�ف�راط ش@� راف و ف�� ا )اش@� ت@@� ح� د، ح�ک@@وم�ت� ت� ی� لظانx م�س@ن� ادل –ح�ک@وم�ت� س@@� اروای ع@� رم@� کل، ح�ک@وم�ت� ف� ح? س�� ی : س�ف�راط ح�کوم�ت� را در ت�¸

ال�ح ا ص@@� راد ب@@� ال�ت� اف@@� م دح@@� ر لی� د. س�ف�راط ح�کوم�ت� ع�امه را ک�ه م�س@@ی� ا م�لی و مردمی م�ظرح می ک�ی او ح�کوم�ت� ع�امه ب�� ی� ن ( ح�کوم�ت� اع� ار م�می�ده�د. ح م�ی� ی� گ را ب��رج�� ره�ی ا ف� وی و ب�� ف� ا ب�� رم�اب� روای ع�ادل ب�� د@ و ح�کوم�ت� ف� د رد می ک�ی اس�� می ب��

: xلاط�ون ونx رااق� لاط@� ات� اق� �ë@ب ر iظ ه ت� د@ گ�رچ@¸ ه ب��ررس@ی می ک�ی@ اون@�� د ر ت ود ح�کوم�ت� را ار ج�¸ ی�Uت� و رس�اله ه�ای ح� مهور ات� ج�� لاط�ونx در ک�ی� اق�ه ه�ای ح�ک@@وم�ت� ن م�ن� اسی در ر ه س�ی� ن�Uش� د وی در اب� ضل ن� د ولی او ف� ص رس�اب� خ دی م�ش� ی مع ت�� کû ج�� ه ت�� وانx ن�� ی� من� نx ن� وع ا× ی هت� ک�ی�رت� و ت�� ه ج�� ن��

دادی ی� ن� ا ع�امه م@@ردم و اس@@� ی� ن ، اع� xان ام�ی� iظ ه، ت� لاس�ف ح? ح�کوم�ت� ق� ی ه ت�¸ لاط�ونx ن�� د اق� د ک�ه ح�کوم�ت� ار دب�� د اب� ی� ق� ورد. ع�ده م�عی� ود ا× ه و ح�� ام�عه ن�� و ح��د ه می گ�وب�� لاس�ف ح ح�کوم�ت� ق� ی� منx ب��رج�� لاط�ونx ض� .اق� ده اس�ت� م س�� سی� ق� ه ب�� نx اس@@�ت� ک@@� ا ا× نx دول�ت� ه@@� �Uی هی�ر د و ن�� اس�� لشوف ب�� ی� د ف� اب�� م�ام�دار ب�� : ر

Page 11: مبانی علم سیاست

xن ی�Uت� و ع�دول ار ا× مهور ات� ج�� عد@ ار ک�ی� د ب�� دب�� ه ح�� �Sن ر iظ لاط�ونx در ت� ود. اق� م س�� د و ح�اک�م ح�کی� اس�� م ح�اک�م ب�� د و ح�کی� ی uمردم ح�کوم�ت� ک�ن xن �Uی هی�ر ن��ر ک�رد. ی� عی� انx ب�� وب�¸ ا ح�¸ انx ب�� ی� ه س�� انx را ن�� رم�اب� رواب�� . ف� ست� ت� مردم دان� ی� �Sت ر م و ب�� علی� اسی را ب�� ام س�ی� iظ ه دول�ت� و ت� ف ی� iوظ�

مارس�ظو: س@ی� ق� ش@مت� ب�� ه س@ه ف�� ظو م@ردم را ن@�� د. ارس@� دال می داب@� اد اع�ی@� ج@� ا ات�� اس@�ت� را م�س@اوی ب@�� ونx اس@�ت� و س�ی� لاط@� اگ�رد اق� ارس�ظو س@��س@انx اس@�ت� و عت� ان� ی� ن� اس دول�ت� در ط@� ده ارس�ظو اس@� ی� ه ع�ق� د( ن�� ی نx مردم ه�سن� دل ب��ری�� وس�ط ک�ه م�عی� ه م�ی� ف� وده مردم – ظ�ی� ا –ن�� ی� ن ک�رده )اع�ه@اد لال ن� ق� ی� ظو اس@� د. ارس@� واده س@�� ان� دان��ش� ح@� ی@� Òت� ت� ی� ه س@� ن� ی اس@�ت� ک@� ش@ما ار ج�� ی@� نx ت� ه اول�ی� سانx اس@�ت� ک@� ار ه�ای ان� ی� نx ت� ًام�ی� دول�ت� ب��رای ب��

ده�د. د م�ی� وب� ی� Òه ه�م ت� ، مردم را ن�� ال�ت� دول�ت� ونx و ع�دال�ت� در ق�� ان� ده وی ق�� ی� ه ع�ق� د. ن�� داب� روری م�ی� واده را ض ان� ح�اول: . ویم�اک�ی@@@� ت� ت� اس@@@� اس@@@� ه س�ی� لاق� ار گ�ردون@@@� نx و اح� �Uی ف د د اس@@@ی او ح@@@� ه س�ی� ن�Uش@@@� د . اب� ت� رت� اس@@@� دگ�انx م�عاض@@@ر ع@@@� ی ن� وس@@@� او ار ن�

اول اص@�ل را درح�ک@وم�ت� د. م�اک�ی@@� ادی می داب@@� اب��ر م@� د ًا و ل@� دگ�ی را رق@� ب@� اس@@ی دارد و ه@�دف ر ادی س�ی� کر ع@� ق هی ک�ام�لًا ب�� ونx ال� ان� کار ق�� منx ات� ض�xن لت� ار ای�� ی� ص@@ اج�ت� ف� س@@انx ص@@� س@@ت� ان� ی� ه م�عل@@وم ت� ت� ک@@� د اس@@� ی@@� ق� ه م�عی� ود. گ�رچ@@¸ ش@@� ور م�ی� اد ا× درت� را ب@@�� م ق@@�� ار لار ر د و اب@@�� داب@@� درت� م�ی� ق@@��

ده�د. ح م�ی� ی� ی( ب��رج�� ت� مهوری را ب��ر ح�کوم�ت� س�لظانx )س�لظن د وی ح�کوم�ت� ج�� اده ک�ی ق ار اس�ی� اب��ر: xدن انx ب�� د، دم�کراسی، اگ�ر ر� ی اس�� م ب�� د اگ�ر در ح�کوم�ت� مردم ش�هی� د. او می گ�وب�� ه می ک�ی ف ع�لمی ار ح�کوم�ت� اران�� عری�� نx ک�شی ک�ه ب�� ی� سی� ح ت�

، ، دل�شور دن��ش� دا ب��رس دور اب� انx ب��رنx ح�اک�می ک�ه ح� . ر� ی اس�ت� ت� د س�لظن رد ح�کوم�ت� ک�ی کû ف� ی و اگ�ر ت�� راف د، اش� ی uع�ده ای ح�کوم�ت� ک�نت� را نx ح�اک�می� د. گ�ر̧چه ای�� داب� د را ح�کوم�ت� ب��ر ح�ق� م�ی� ا ع�دال�ت� ح�کوم�ت� می ک�ی ی ک�ه ب�� ت� ا وف�� د را ب�� اس�� در ب�� ی� دل و ع�ادل و م�ق� ل و م�عی� ع�اق��

د شوی می گ�وب�� ران� ام�دار ف� لشوف ب� ی� د راس�ل ف� وب��راب� د. ن�� اس�� ورده ب�� دس�ت� ا× ونx ب�� ان� ا ار راه ق�� ا و ب�� �Uب ق� م�ورون��ی و ک�ود �Sن درت� را  ار ط�ر : ق��ر اس�ت� iظ ده م�ورد ت� ه س�� واس�ن� ده و ح� ی ظ�لت� ک�رده س�� ه م�عت ه م�ظلوت� ن�� ف ک�رد وار� عری�� ار م�ظلوت� ب�� ب�� وردنx ا× د ا× دب�� وانx ب�¸ ه ع�ی وانx ن�� ی� م�ن�د ی ت�� وس� ا× ا ح� د وب�� ی دل�̧یسی ه م�عت ه ن�� و ن�

رات� ) iظ ( 1 ت�

؟ ست� ی� اس�ت� ح�¸ ع�لم س�ی�

Page 12: مبانی علم سیاست

اسی - وی ع�لوم س�ی� ج� ش� ده: دان� ون��سی ۱۳٩٠/۱٠/٢ن� xن اسی در ای�� ه س�ی� لشف ا ق� نx ب�� رق� ا× ه دارد. و ف� ن ن� س� zی Òگ�ار ارس�ظو ت� م�انx و ک�ردار ح�کوم�ت� اس�ت� ک�ه ار رور اس�ت� م�ظال�عه س�ار ع�لم س�ی�

س� اس�ت� گ�رات�� وریاس�ت� ک�ه ع�لم س�ی� اری و دس�ی� ج� uی ه ه� ی دارد ن� ن�7 ج�ر های ت�� .

: ارت� اس�ت� ار اس�ت� ع�ی� ع�لم س�ی�ام -1 iظ ل ت� جلی� ف و ت�� وص�ی� اس�ت� و ن�� وری و ع�مل س�ی� ی¡ کû ت�� کSادم�ی� اسیم�ظال�عه ع�لمی و ا× ار س�ی� ت� اسی و رف� های س�ی�کل  -2 ، و س�� ا دول�ت� هاب��ررسی ح�کوم�ت� ب�� ن� ف ا× ای�� iو وظ� xم�ان ها، س�ارده -3 دب�� نx و ب�¸ واع ا× ت� ح�کوم�ت� و دول�ت� و ان� ، م�ظال�عه و ب��ررسی در م�اه�ی� xن وع ا× .ع�لمی ک�ه م�وض� اسی اس�ت� هاده�ای س�ی� ها و ن�سان� ی. -4 ام�عه ان� درت� در ح�� کال ق�� مام اس�� ب��ررسی ن��درت� -5 طi ق�� ع�لم ک�ست� و ح�فت�ماع�ی -6 صی و اج�� خ ود ام�ور س�� هی� ا ن�� وع روس� اداره ب�� کû دول�ت� و ه�ر ن� ع�لم و هی ر راهی�ری ت��7- xان ب� دنx ا× نx و گ�ول ر ت� ق رب�� ق� ف� �Sن ر ار ط�ر وع ن��ش� هی ر ح�کوم�ت� ب��ر ن�ی دول�ت� -8 رم�اب� روان�� هاع�لم ف�9- xاه�مگون ل ب� اره¡ م�سات�¡ م در ب�� صمی� د ت�� اح�

د ̧چه ک�شی م�ت�- ع�لمی ک�ه م�ت�10 م�ور ی را م�ت�ا× ر رد و ̧چه ̧چی� ا م�ت�ی� رد، ک�ج� ه م�ت�ی� گون� رد ، ح�¸ را م�ت�ی� رد و ج�¸ ی�رد.ی�اد م�ت�11 ج ور ات�� ور اداره ام�ور ک�ش� iظ ه م�ی ی�ری ک�ه ح�کوم�ت� ن�� �Uن دا د.- ب�� کی

رات� ) iظ ( 0 ت�

اسی اه ار ع�لوم س�ی� ف ک�وب�� عری�� ب��اسی - وی ع�لوم س�ی� ج� ش� ده: دان� ون��سی ۱۳٩٠/۱٠/٢ن�

Page 13: مبانی علم سیاست

وع�ات� درت� ار م�وض� سط ق�� طi و ن�� های ک�ست� ،ح�ف .روش�� درت� اس�ت� وه�ش� ب��ر روی ک�ارب��رد ق�� اسی و ب�¸ر� ار س�ی� ت� ش� ب��ررسی رف� دان��رار می ده�د اسی را م�ورد م�ظال�عه ف� ده ه�ای س�ی� دب�� ر ب�¸ ی� نx ع�لوم ن� د. ای�� مار می روب� ه ش�� نx ع�لم ن�� اص�لی ای��

رات� ) iظ ( 0 ت�

xاس�ت� در اب��ران ع�لم س�ی�اسی - وی ع�لوم س�ی� ج� ش� ده: دان� ون��سی ۱۳٩٠/٩/۱٦ن�

دا ی� ر ات�� اله ح�اض در م�ق�کû ب��ررسی در ت��

xان س� ی ن� ف وص�ی� ن��م ک�ه دادهای��

عدد های م�ی� ت� ب��رداس��اس�ت� و ع�لم ار س�ی�

ه گون� اس�ت� ح�¸ س�ی�ه ن� ض�ورت� گ�رف�

د در ت . ه�رج�¸ اس�ت� لاف ت� نx م�ی�نx اج� ای��

xسان کر ان� ق انx ب�� م�ی�xسان کر ان� ق ا ب�� م ب�� دی�� ق��

Page 14: مبانی علم سیاست

هصورت� م�عاضر ن��ی لف� رص ب�� ف س� zن Òت� ûک ت��xگاره م�ی�ن ا ات� ده، ام�ّ س��

وع ه ای��نx م�وض� ن��ه دارد ک�ه ع�لم وچ� ن��

ی ب��ر ت ن� اس�ت� م�ی� س�ی�رم�ادی دور ی� گرس� غ ب�. ست� ی� ار دسی�رس ت�

در م�ظال�عه ض�ورت�های ت� ه ب��رداس�� ن� گ�رف�

عدد ار ع�لم م�ی�اس�ت� گ�اهی س�ی�ر iظ م�وارد ار م�ی

وع، ه م�وض� گرس� ن�� ب�ای��ت� و در روس� و ع�

گاه ی م�وارد ار ت� ب��رجحx و ات�� ی� uام�ده�ا، ت� ی� Òه ت� ن��ی غص ک�ارب��رد و در ب��

ه گرس� ن�� م�وارد ار ب�

Page 15: مبانی علم سیاست

لمرو ، ق�� ف عری�� ب��ادی ع�لم ی و م�ی� ن� ا م�ی�. ده اس�ت� ه س�� سن� دان�

xس�̧یش ای��نها ت� لاف ب��رداس�� ت� اج�

می شج� دی م�ی ن هت� در دس�ن�در سه گ�روه

کû، م�درنx و ک�لاس�ی��رار مدرنx ف� ن�¸ست�

ا د. در ادامه ب�� هاب� ن� گ�رف�مالی ب��ررسی اج��ت� ع�لم عی� وض�

اس�ت� در س�ی�xمن ، ض� xاب��ران

ه نx ن�� ت� ب�¸رداح�گ�تهای ع�لم وب��ر�

xاس�ت� در اب��ران س�ی� ، ار xن ه م�عای��ت� ا× ن��

ی�رم�ول�د ل غ ی� ن� ق��

Page 16: مبانی علم سیاست

ومی ر ن�� ی� ، غ xودن ن��م�دی، اک�ارا× ودنx و ب� ن��. ده اس�ت� اره س�� اس��

ام در ج� شرات�کردی روب��

ه ار ن�� ی� ه ت� اس�ان� ت س� ت� س�ن� ا×اسی، ی س�� ار ب��

گری و ب� ار ب��ی ع�لم س�ار ار ب��

اس�ت� در سه س�ی�اسی، ت س� ه روس�� ح�ور

دی و مت ه�دق�اسی م�ورد ت وعس� م�وض�

ه ن� �رار گ�رف� د ف� ک�ی� ا¡ ب��. اس�ت�

ه دغ نx دع� �Uی م�همی�رق� ع�لم م�جف�

ه اس�ت� در ح�ور س�ی�

Page 17: مبانی علم سیاست

ع�لوم اس�لامی،ب��ررسی ه�وی��ت� ع�لم

اس�ت� و س�ی�راههای ک�ارب��ردی

نx در ک�ردنx ا× اب��رانx امرور

ر م�ترس�د iظ هت . ن�� اس�ت�xن ی� ت ه ج�¸ ی ن�� ان�� ت� دس�ت�

د م�ی ار ی� های ت� دغ� دع�هوم ب��ررسی م�ف

، ع�لم اس�ت� س�ی�اس�ت� و س�ی�

عدد های م�ی� ت� ب��رداس��، ب��ررسی xن ار ا×ت� ع�لم عی� وض�

xاس�ت� در اب��ران س�ی�ه ع�لم ار ن�� ی� و ت�

ی ب��ر ت ن� اس�ت� م�ی� س�ی�

Page 18: مبانی علم سیاست

ت ی �ëت ههای د م�ور ا×. اس�ت�

 م و دی�� سانx ق�� کر ان� ق ب��

سانx م�عاضر ان�های ت� ه ل�جاطi ب��رداس�� ن��های ت� ن� ه�ن عدد و د م�ی�

xسان اوت� ان� ق م�ی� م و م�عاضر ار دی�� ق��اس�ت� و ع�لم س�ی�

ه دا ن�� ی� ، ات�� اس�ت� س�ی�xسان گ�تهای ان� وب��ر�

د دب�� م و ح�� دی�� ق��م. ی�� م�ت̧یردار

اوت� در ق نx ب�� اول�ی�ت� ع�لم عی� وض�

عت ی ، ب�� اس�ت�

Page 19: مبانی علم سیاست

سانx امرور ان�اد ب�� ار ر ع�لمش� ن��سی�

لًا اب�� ق� ده و م�ی� س��ده اد س�� ب�� ر ر ی� هلش� ن� ج��

xن مره ای�� اس�ت� و ن��م�ظلت� در

اه�ر iت� او ظ� کاک�ی� س��ه . ن�� ده اس�ت� گ�ردب��

�ی، ه�ر̧چه ارن� ع�ی�ود ی�ر م�تس� م�درت�

د او ردب�� ت� و ب�� کاک�ی� س��همد ود و م�تف ی�ر م�تس� ش� zی ت��

هد. متف ی ن� ر ک�ه ̧چی�ه ت� ن�� کاک�ی� نx س�� ای��

اس�ت� و ه س�ی� ح�ور ر ی� اس�ت� ن� ع�لم س�ی�، در ت� اف� شری ب�� ن��

xسان ح�الی ک�ه ان�

Page 20: مبانی علم سیاست

درت� هت م ن�� دی�� ق��د ق� ود و م�عی� کاک�û ن�� س��

ت�ی ت�� ا ت� ب�� ق� ی� ود ح�ق� ن��ود ود دارد و م�تس� وح��

. ت� اج� ی را س�� ت� ا×اوت� در ق نx ب�� دوم�ی�

xهان ه ج�� گرس� ن�� ب�، ی اس�ت� ه�ست�

سانx امرور ی ان� عت ب��هانx را واه�د ج�� م�تخ

ده�د و ام�ور را ر ب�� ی� zی ع ب��د، ود ک�ی ق� مراد ح� ب��ر وق

xسان در ح�الی ک�ه ان�د اب�� ود ب�� د ن�� ق� م م�عی� دی�� ق��دهی و انx ب�� ر ح�� ی� zی ع ب��

ق� ام�ور مراد را ب��ر وقه �ی، ن�� ارن� ه ع�ی� ی. ن�� ک�ت

xسان اد ان� ق� اع�ی�

Page 21: مبانی علم سیاست

xم، اگ�ر درون دی�� ق��xوان ود م�تت� درس�ت� س��

ی�رونx را درس�ت� ن��xسان ک�رد، ولی ان�

ر ی� zی ع د ب�� م�درنx م�تگوب��لکه متده�م ب�� انx ن� ح��

ی�ر zی ع هانx را ب�� ج��م�تده�م.

اوت� در ق نx ب�� س�وم�ی�. درت� اس�ت� ق��

سانx امرور در ان�ی�ر ش� zی ش� ت�� درن�� ح�ال�تکه ق��

ر ی� س� ن� ر ده، ع�ج� س��ت� ده و ل�د ی�ر س�� ش� zی ت��

اری رد. ن��سی� ک�می�ر م�تی�شردگ�تها و ار اف�

xسان های ان� خ� رت�ل نx دل�ی� ه ای�� امرور ن��

Page 22: مبانی علم سیاست

گر �Uب اس�ت� ک�ه د ست� و ار ی� ک�امروا ت�

رد؛ متی� ت� ن� دگ�ی ل�د ب� رxسان ل، ان� ات�� در م�ق�

ش� ک�م درن�� م ق�� دی�� ق��س� ه�م ک�م ر ود، ع�ج� ن��

دگ�ی ب� ود ولی ار ر ن��xسان رد. ان� ت� م�تی� ل�د

ه م�درنx ح�وراس�ت� و ع�لم س�ی�

ط در ف� اس�ت� را ف� س�ی�درت� ا ق�� طه ب�� رات��

د و ار ام�ور ن ن� م�تت�ده ل س�� اق� وی ع� م�عی

. اس�ت�اوت� ق نx ب�� هارم�ی� ج�¸

ه ه ح�ور وط ن�� مرن��اس�ت� لاق� و س�ی� اح�

Page 23: مبانی علم سیاست

xسان . ان� اس�ت�ار ه�رحx و م�عاضر دح�¸

ده و ی س�� لاف� مرحx اح�دگ�تاس� را ب� ه�دف ر

ار دس�ت� دادهی ت� ؛ وف�� اس�ت�

دگ�ی ار ب� ه�دف رد و گر ب�� �Uب یzنx ب��رود د ت��

دارد. و ا ب� وت� م�عی ح�ود ی وح�� لاف� ام اح� iظ ت�

xن ت� ا رق� دارد. و ب�� ب�درت� ، ق�� لاق� اح�

د وت� و ب�� ار ح� م�عی�xسان ود. ان� م�تس�

ی دان�� ا ح�� م�عاضر ب�� اس�ت� ار س�ی�

، ه�دف لاق� اح�ًا اس�تاس� ضرق� س�ی�

Page 24: مبانی علم سیاست

؛ ده اس�ت� م�ادی س��xسان در ح�الی ک�ه ان�

ای م م�عی دی�� ق��ط ی� دگ�تاس� را مرت�� ب� ر

ش� ی� لق� ا ه�دف ح� ب��ی ت� . وف�� ت� س�اج�

سانx ه�دف در ان�د اس�� ه ب�� ن� دگ�ی داس�� ب� ر

ام iظ دارای ت�واه�د ر ح� ی� ی ن� لاف� اح�

ود. ن��اوت� در ق نx ب�� می� ج� uی ت�¸

ت� عی� گSاهی ار وض� ا×xسان . ان� ود اس�ت� ح�ود م�درنx ه�وی��ت� ح�

ی�Uت� رد را در »ف�ی در عت د، ب�� ن ن� ود« م�تت� ح�

ل ری ع�ق� iظ ام�ور ت�

Page 25: مبانی علم سیاست

ûاد را م�لاک� ی� ن ود ت�� ح�د و در ام�ور م�تداب�

ردی دانx ف� ع�ملی وح��رد؛ ود را م�لاک�û م�تگی� ح�

ط ب��راس�اس ف� ف�دگ�ی ب� ه ر ود ن�� ص ح� ی� ح ش� ن��

xن ر ای�� ی� ن�� ا¡ د. ب�� م�ت̧یرداراس�ت� گرس� در س�ی� ب�

اس�ت� در و ع�لم س�ی� رد ب��ر دول�ت� دم ف� ق� ب��

اسی ادتهای س�ی� ر و ا×. ه اس�ت� ن� اف� لی ب�� ج� ت��xسان در ح�الی ک�ه ان�

ود را م ه�وی��ت� ح� دی�� ق��مع وی��ت� ج�� در ع�ص

xسان ی ان� عت د، ب�� م�تدب�� کی ار zم ب� دی�� ق��

ود نx ن�� گ�تهان��ش� ای�� وب��ر�

Page 26: مبانی علم سیاست

ود را در ک�ه ه�وی��ت� ح�ماع�ت� وی��ت� ج�� ع�ص

ی م�تکرد. 2م�عرفxوان هگی�ری م�تت� ج� ی� ن� uدر ت�

کر ق ت� در ب�� گ�قم دی�� سانx ق�� ان�

xن اس�ت� ع�ت� س�ی�ود؛ ام�عه و دول�ت� ن�� ح��

¡ی ار دول�ت� ن� ر رد ج�� ف�ر در ود و ه�مه ̧چی� ن��

�رار ار دول�ت� ف� ی� ن� اح�، در ح�الی ک�ه ت� داس��

د دب�� ه ح�� ن�Uش� د در اب� ی ار ش� ح ی� اس�ت� س�ی�

ام�عه اس�ت� و ح�� ی ار ش� ح سانx ت�� ان�

ه ود را ن�� ادی ح� ر ا×ا دول�ت� م�تده�د ک�ه ب��

Page 27: مبانی علم سیاست

ه ار ادان� ر ی�نx ا× س�� گ�دوق� ی ار ح�ف� ش� ح ت��

ه ود، دول�ت� را ن�� ح�xون ورد، ح�¸ ود ا× وح��

ی در ن� سا ه�ر ان�xسان ا ان� عارص ب�� ب��ا ، ل�د گر اس�ت� �Uب دود هوح�� دول�ت� را ن��

ه ا ن�� د ب�� ورب� م�تا×م iظ ات� ت� عارص� ب��ه ن�Uش� د د. در اب� ده�ی

لاق� ار د اح� دب�� ح��ود دا م�تس� اس�ت� ح�� س�ی�

ه ن�Uش� د ام�ا در اب�ه ان�� کû ب�¸ ک�لاس�ی�

�رار اس�ت� ف� س�ی�م�تگی�رد.

xسان کر ان� ق روس� ب��

Page 28: مبانی علم سیاست

د ار دو دب�� در دوره ح��ده هت� دگ�رگ�ونx س�� ج��

کی، در zب� : اس�ت�لاف�ی روس� اح�ب�Uرا ، ر اس�ت�

ه ن� س�� سانx در گ�د ان�ی لاف� روس� اح�

xسان ، ام�ا ان� ت� داس��ی ع�لمی و د روس� دب�� ح��

ی دارد، ن�7 ج�ر ت��دا ی� Òت� ûک ی� کن ح�ال�ت� ب��

اع�دهای د و ق�� م�تکی( در درت� کی )ق�� ی� کن ب��

دم�ت� ه�دف ح�م iظ ی ت� عت صی ب�� خ س��

xن رد و ای�� �رار م�تگی� ف�ه کی راه را ن�� ی� کن اع�ده ب�� ق��د دب�� اس�ت� ح�� ع�لم س�ی�

Page 29: مبانی علم سیاست

د ت د ه�رج�¸ ار م�تکی ب��ها ن�¸ست� م�درت�

ه ه ن� ن� ن� د م�درت� دب� ق� م�عی�اد ر سانx را ا× ها ان� ن ت��

ده ی لکه او را ت�� کرد ب�� ب�ود ک�رد و او کû ح� ی� کن ب��

ده ی ی و ت�� کû س�اج�ت� را ت�� مود؛ ار نx ن� ی� م�اس��رو اس�اس ت ات��

ûک ی� کن ی ک�ه ب�� لگران�� ع�ق�ده ده س�� ی� zëت ا نx ر ار ا×

ا یzنx ب��رود ب�� د ار ت�� اب�� ب��ود. اد س�� ر سانx ا× ان�

وا ر م�حی� iظ دوم، ار ت�. در دوره اس�ت�

اس�ت� کû س�ی� ک�لاس�ی�ت� و مول داس�� ش��

ها سات� دگ�ی ان� ب� مام ر ن��

Page 30: مبانی علم سیاست

، ت� را درب��ر م�تگرف�د دب�� ه ح�� ن�Uش� د ولی در اب�

¡ی ار ن� ر اس�ت� ج�� س�ی�ود و دگ�ی م�ادی م�تس� ب� ر

لاق� ار ونx اح� ح�¸ده، دا س�� اس�ت� ح�� س�ی�

iه ل�جاط اس�ت� ن�� س�ی�ی ب��راس�اس وان�� م�حی�

عت� و ف م�یر iظ ی در ت� دهگران�� اب�� ق�

ود. ه م�تس� ن� گ�رف� 

ها ار ع�لم ت� ب��رداس��اس�ت� س�ی�

در گ�ران��ش�کû، ع�لم ک�لاس�ی�

ار ی� ه اع�ن� اس�ت� ن�� س�ی�

Page 31: مبانی علم سیاست

وع، ، م�وض� ای��ت� ع�اسی، ع�لت� ت س� روس��

، ت� ی، م�اه�ی� ن�� ا ع�ی و س� ش� ارر ی ی� ت��

ف عری�� اری و ب�� ج� uی ه�دی ی ه ت�� ف� ع�لم، ظ�ی�

گ�تهای ود. وب��ر� م�تس�کû در ی ک�لاس�ی� گ�ران��ش�

اس�ت� م�ورد ع�لم س�ی�xن ی� ت وانx ج�¸ را م�تت�

مرد: ب��رش��ونx ع�لوم1 - ح�¸

ی ار ن� سا ی و ان� ن�7 ج�ر ت��دا اسی ح�� ه س�ی� لشف ق�

ûک ا ت�� د ب�� ودب� ده ن�� س� ن�ده دب�� ه ب�¸ گرس� ک�لی ن�� ب�

اس�ت� س�ی�

Page 32: مبانی علم سیاست

د؛ ی ن� م�ت̧یرداح�واهی و2 امخ رح�� - ف�

xون ی ح�¸ د ب��ر ه�دف ک�ی� ا¡ ب��ر و س�عادت� در ی� چ

اس�ت� ه ع�لم س�ی� ح�ور؛ اس�ت� و س�ی�

ت�ی3 - ب��رداس��ه و واه�ان� خ رم�ات� ا×

ه ی ار ح�ور ست� ل�ی� دها× اب��اس�ت� و ع�لم س�ی�

؛ اس�ت� س�ی�ق� ع�لم4 �Sن - ار ط�ر

ال ی� ه دت� اس�ت� ن�� س�ی�د؛ ودب� ی ن�� ن�� ا ت� ت� ق� ی� ح�ق�

5 لاق� ار ه اح� - ح�ورود و ی� دا ت� اس�ت� ح�� س�ی�

ه ان�� لاق� را ب�¸ اح�

Page 33: مبانی علم سیاست

د؛ ی سن� اس�ت� م�تدان� س�ی�6 ¡ی ار ن� ر رد ج�� - ف�

ر در دول�ت� و ه�مه ̧چی�م�ون� ی طه و ه�ر� ج�ی�

ود؛ دول�ت� ن��اس�ت�7 - ع�لم س�ی�

مول اس�ت� ش�� و س�ی�ام�ل ت� و س�� داس��

ها سات� دگ�ی ان� ب� مام ر ن��ا د و می�رادف ب�� م�تس�

ود؛ ح�کمت� ن��

اسی8 ت س� - روس��گر اسی و ک�لت ی� ف��

د. ی ن� داس��، xدر گ�ران��ش� م�درن

ه اس�ت� ن�� ع�لم س�ی�ه ن� ن ، ح�� ای��ت� ار ع� ی� اع�ن�

Page 34: مبانی علم سیاست

ک�ارب��ردی،وع، روس� م�وض�ی، ع�لت� ت� اج� ی س��

س� و اع�لی، ارر ق� ف عری�� اره�ا، ب�� ج� uی ه�

ام�ده�ا، ی� Òع�لم، ت�نx و لمرو ا× ع�رصه و ق��ه ف� ی ظ�ی� ست� ی� ی دگ�اه ف� من� دب��

ود. گ�ران��ش� دی م�تس� ی ت��م�درنx در م�ورد ع�لم

اس�ت� دارای س�ی�ب�Uر گ�تهای ر وب��ر�

: اس�ت�واهی و1 خ عت� ف - م�ی

ی؛ دهگران�� اب�� ق�ی و2 عگران�� - واف��

ی؛ ف�راگ�ران�� اس�ی�

Page 35: مبانی علم سیاست

ق� ع�لم3 �Sن - ار ط�رال ی� ه دت� اس�ت� ن�� س�ی�

ی؛ سار ت� ق� ی� ح�ق�ه4 ی دو ح�ور دان�� - ح��

اس�ت� لاق� و س�ی� اح�ه چ� ی� ن� uه�م ک�ه در ت� ار

¡ی ار ن� ر اس�ت� ج�� س�ی�ود؛ دگ�ی م�ادی م�تس� ب� ر

ه5 رد دول�ت� را ن�� - ف�ورد؛ ود م�تا× وح��

اس�ت�6 - ع�لم س�ی�¡ی و ن� ر در ام�ور ج��

ل ط�رح ات�� ی ق�� ن�7 ج�ر ت��؛ اس�ت�

ای��ت� ع�لم7 - ع�م، iظ ، ت� اس�ت� س�ی�

اه و ک�ارب��ردی رق�

Page 36: مبانی علم سیاست

؛ نx اس�ت� ودنx ا× ن��اسی8 ت س� - روس��

ی و ن�7 ج�ر ت��اه�دهگری م�س�

ر ی� اس�اسی و ن�شی�ری و ق های ب�� روس��

xح درت�� هت� ی ن�� لگران�� وب�� ا¡ ب��ده م�ظرح س��

. اس�ت�گ�ران��ش� ن�¸ست�

ه ع�لم ی ن�� ست� ی� م�درت� ر ی� اس�ت� ن� س�ی�

گ�تهای دارای وب��ر�: ل اس�ت� �Uت د

- ع�دم دس�ت�1 صوب��ری ار ه ت�� ی ن�� ن�� ا ب��هانx ب��راس�اس ج��

Page 37: مبانی علم سیاست

ر؛ ی� اره�ای م�عی� م�عی�اسی2 ت س� - روس��

ی و کت ال�ودهس� س��ی در کت ارس�� ت� س�اج�

؛ هاس�ت� روس��اسی3 ت س� ت� - م�عرق�

اس�ت� دوره ع�لم س�ی�هظور ک�لی م�درنx ن��

ده دگ�رگ�ونx س��؛ اس�ت�

ها ع�لم4 ن ه ت�� - ن�ر ک�رده ی� zی ع اس�ت� ب�� س�ی�

هانx م�ورد لکه ج�� ب��ر ی� zی ع ر ب�� ی� نx ن� م�ظال�عه ا×

؛ ک�رده اس�ت�5 ت� و ط�رر - م�اه�ی�

اس�ت� و ع�مل س�ی�

Page 38: مبانی علم سیاست

اس�ت� در ع�لم س�ی�ه ن� ت�مانx س�اج� گ�ق

ود؛ م�تس�اسی6 ش� س�ی� - دان�

درت� ع ق�� �Uی ا سانx ب�� ان�؛ اسی اس�ت� س�ی�

اسی7 ت س� - روس�� ی و ن� ت�ما گ�ق

. تگراس�ت� سن� ن� 

ه ع�لم ن ن� س� zی Òت�xاس�ت� در اب��ران س�ی�

اس�ت� در ع�لم س�ی�دو اب��رانx ار ب��

ه امرور ا ن�� ش ب�� س�ی� ا¡ ب��ت� سه دوره را ن�¸س�

Page 39: مبانی علم سیاست

: ه اس�ت� ن� اس�� شر گ�دش1 س�ی� ا¡ - ار ب��

اسی م�درسه ع�لوم س�ی�؛ xهران گاه ن�� ش� ا دان� ب��

ش2 س�ی� ا¡ - ار ب��ا هرانx ب�� گاه ن�� ش� دان�

انx دهه اب�� ؛1350ب�¸ی3 ی�رور Òن� - ار

لات� اس�لامی ق� اب�. xون اک�ی ب��

ار ورود ع�لم1 ع� . ا×xه اب��ران اس�ت� ن�� س�ی�

ه س�ال 1277ن��ش س�ی� ا¡ ه ب�� مشی و ن�� ش��

اسی م�درسه ع�لوم س�ی� م�تگردد. ه�دف ار ب��

نx م�درسه ک�ارب��ردی ای��

Page 40: مبانی علم سیاست

xاران گد ات� ی� ن ود و ت�� ن��ی ب�¸رورس� نx در ن�¸ ا×

ی سان� ی�روی ان� ن�ال در ع ی� ور اس�� iظ همت ن��

ارت� گاه ور ت� دس�ه د. ن�� ودب� ه ن�� ارچ� ام�ور ح�ا س�ال ل ب�� نx دل�ی� ه�می�

م�درسه،1305ارت� ¡ی ار ور ن� ر ج��

وای ود و م�حی� ه ن�� ارچ� ح�نx را دروس ا×

اس�ت� لت� س�ی� اع�س� م�ور ی، ا× ارج� ح�

وق� ̧یلماسی و ح�ف� zدت�ل کی� س� ال�ملل ن�� ت ن� ت��س� م�ور م�تداد و ار ا×

ه وط ن�� ل مرن�� م�سات�¡ح�کوم�ت� و

Page 41: مبانی علم سیاست

xاس�ت� اب��ران س�ی�ا ود. ب�� ی� ی�ری ت� چ

د ی ای س�وم اس�ق �Uب ک�ود و ب��ر شر ک�ار1299

xان اح� م�دنx رص� ا×ت� م�درسه عال�ی� ف�

عد د و ب�� ف س�� وف�� م�ی��ی در س�ال Uن ار م�د

م�درسه ع�لوم1305ارت� اسی ار ور س�ی�

ا دا و ب�� ه ح�� ارچ� ح�وق� م�درسه ع�الی ح�ف�

د و در ام گ�ردب�� ادع�ا1313س�ال ب��

گاه ش� ش دان� س�ی� ا¡ ب��ا هرانx ه�مراه ب�� ن��

م�درسه ع�الیود ای ح� ، ح�� ارت� ج� ت��

Page 42: مبانی علم سیاست

وق� کده ح�ف� س� ه دان� را ن��اسی داد، و ع�لوم س�ی�

، ای��ت� ول ع�ی ه ق� ک�ه ن��ا ای��نx وض�ف در ب��

د ع�لوم راه رس��اسی ̧چه در س�ی�

گاه و ̧چه در ش� دان�xکران ق ی انx روس�� م�ی�ود. ی� ر ت� ب�� دانx م�و¡ ت 3ج�¸ی، س�لطه و ار ط�رف

س� م�ور ام ا× iظ ت�ت� شوی م�وج�� ران� ف�

ی وف� کرد ح�ف� ه روب�� لن� ع�در م�ظال�عه

اسی دههای س�ی� دب�� ب�¸ود. ده ن�� س��

xوه�ان ̧یر� اس�ت� س�ی�ل@ جلی� ای ت�� ج� ی ت�� اب��ران�

Page 43: مبانی علم سیاست

اسی ل س�ی� م�سات�¡مه ه ب��رج�� ه ح�ور ، ن�� روری روی ارج� ار ح� ب�� ا×ت� گ�س� ار ا ب�� د. ب�� وردب� ا×

ی�ری ار ش� zی عداد ت�� ب��گانx ع�لم ت� م�وج� ا× س� دات�

رت� اس�ت� ار ع� س�ی�ت� اج� ی ه س�� گی@ ن�� تعلاق�� ت��

ودی گ ح� ره�ی ف�گ�ی ع�مده ع�لم وب��ر�

د. اس�ت� گ�ردب�� س�ی�گ�تهای ع�لم وب��ر�

اس�ت� در دوره س�ی�های س� اول: گ�رات��

ر ه، ب�¸رهی� هکاران� iظ م�جاف�ل ل@ م�سات�¡ جلی� ار ت��

ه لن� اسی، ع� س�ی�ی در وف� کرد ح�ف� روب��

Page 44: مبانی علم سیاست

اسی، م�ظال�عات� س�ی�ه ش�مت� گ�ران��ش� ن��

ی و ارج� ار ح� ب�� مه ا× ب��رج��ه نx ن�� ت� ب�Uر ار ب�¸رداح� گ�ر

اسی ل س�ی� م�سات�¡گ ره�ی اب��رانx و ف�

ودی، ار ح� ارر ضات� ب�� خ م�ش�

دوره اول م�حشوت�ود. م�تس�

ش2 س�ی� ا¡ . ار ب��ا هرانx ب�� گاه ن�� ش� دان�

انx دهه اب�� :1350ب�¸ سه1350در دهه

داد م�هم روب��ت� ست� م�وج�� وان� ن��

ی ست� ود ن� هی� ن��ت� ع�لم عی� وض�

Page 45: مبانی علم سیاست

اس�ت� گ�ردد: س�ی�، ع�لوم ست� ح ت�

گاه ش� اسی در دان� س�ی�هرانx ار س�لطه ن��

ی ن�� وق� ره�ا ح�ف�ه ش�مت� ت� و ن�� اف� ب��

لال ع�لمی ق� اس�ی�؛ ت� اف� گ�ران��ش� ب��

xدن ارحx س�� دوم، ح�اس�ت� ه ع�لم س�ی� ن� رس��

گاه ش� خضار دان� ار ات�ش س�ی� ا¡ هرانx و ب�� ن��

ه در ن� ای��نx رس��xگاه م�لی اب��ران ش� دان�

د هی� گاه ش�� ش� )دان�علی( ک�ه ی ف� ت� هس� ن��

وع�ی ت� ن� م�وج��

Page 46: مبانی علم سیاست

های ای��ت� ج�رف� رق��ه نx امر ن�� د و ه�می� س��

حکام ع�لوم اس�ی�اسی ک�مکû ک�رد؛ س�ی�

های س�وم، روس��ه ی ن�� ت� اج� ت ام�عهس� ح��

ی وف� کرد ح�ف� ای روب�� ح��در م�ظال�عات�

د وی��ت� س�� ف� اب��رانx ب��ههای ام� و ب��رب�

ه ن� ی رس�� س� م�ور ا×ر ی� zی ع اسی ب�� ع�لوم س�ی�ی دروس ک�رد و ب��رج

د و صوی��ت� س�� د ت�� دب�� ح��ه �Sن ر ش� س�شه و ن� د م�و¡ ت ج�¸

ه uد در ص�حن دب�� ح��ور اس�ت� خ�ص س�ی�

Page 47: مبانی علم سیاست

د. ی ن� uاق� ب��گ�تهای ع�لم وب��ر�

اس�ت� در دوره س�ی�ام�عه کرد ح�� دوم: روب��

ای ه ح�� ی ن�� ت� اج� ی س��ی در وف� کرد ح�ف� روب��، اس�ت� ع�لم س�ی�

ه ع�لم ن� گ�شی�رس� رس��د ت اس�ت� در ج�¸ س�ی�

س�شه گاه و م�و¡ ش� دان�ت� در رف� ش� zی Òع�لمی و ت�

ی و س� م�ور ه ا× اچ س��ش دورههای س�ی� ا¡ ب��

ش و سان� لی� وق�� قدک�ی�رای ع�لوم

اسی ار س�ی� ارر ضات� ب�� خ م�ش�

نx دوره م�حشوت� ای��

Page 48: مبانی علم سیاست

ود. م�تس�لات�3 ق� ی اب� ی�رور Òن� .

: در xون اک�ی اس�لامی ب��لات� ق� ی اب� ی�رور Òی ن� ن�¸

اس�لامی،ه ارات� ح�ور ی� ن� اح�

کده ع�لوم س� دان�د و ی�ر س�� ش� zی اسی ت�� س�ی�

ط رات�� ل ش� ه دل�ی� ن��لات� ق� نx اب� ی�� ار ع� ا×ود اس�لامی، وح��

احهای ت گ�روهها و ج��مع ج� اسی و ت�� س�ی�

ات� هها و اج�ر دس�ن�ال�ف و اسی م�ج س�ی�

ام iظ م�عارص ت�اسی در س�ی�

ای ض گاهها ف� ش� دان�

Page 49: مبانی علم سیاست

ر و می� ا× هات�� ال�ن�اد ج� های را ات�� ن� ق س�� ا×

نx امر ک�رد و ه�می�ر د رهی� اع�ت� گ�ردب�� ب��

لات� اس�لامی ق� اب�ا ورد ب�� ب��رای ب��رح�

ال�ف و ی�روه�ای م�ج ن�م�عارص و اص�لاح

ی س� م�ور ام ا× iظ ت�گاهها در ش� دان�

ت� هس� ن� z1359اردت�گاهها را ش� دان�

امه ل و ب��رب� غظی� ب��xاس�لامی ک�ردنا گاهها ب�� ش� دان�

لات� ق� وانx »اب� ع�یار گ�ردد. ع� گی« ا× ره�ی ف�

4

Page 50: مبانی علم سیاست

کی ار اه�داف zب�ام iظ اص�لاح�ات� ت�ی اس�لامی س� م�ور ا×

ی ن� سا ک�ردنx ع�لوم ان�xن �Uی وانx م�همی�ر هعت ن��

ی م�جور دگ�رگ�ون�ود. گاهها ن�� ش� 5دان�

لات� ق� اد اب� س�ی�ای ی گی ب��ر م�ن� ره�ی ف�

ی ک�ار گرس� نx ب� ی� ت ج�¸ار ک�رد و ع� ود را ا× ح�

امه که ب��رب� ت� م ا× ع�لترغ�اد م�صوت� س�ی�

ا گی ب�� ره�ی لات� ف� ق� اب�لی ی� امه ف�� ب��رب�

کاری س�� های ا× اوت�� ق ب��، در ت� داس��

وای ع�لم م�حی�

Page 51: مبانی علم سیاست

اس�ت� و س�ی�xن وت� ا× ارح�¸ ح�¸

ش� ار zی Òه ت� ت� ن�� سی� ن�دی ر ح�� ی� zی ع لات� ب�� ق� اب�د ت د ه�رج�¸ س� ح�اص�ل ن�

ی در وم�تگران�� ب��رای ن��اس�ت� ع�لم س�ی�

ه ش�مت� ی ن�� ن�� ها س� گ�رات��اسی ت ام�عهس� روس� ح��

ود ه وح�� م�اک�ش وب��ر ن��مرات� م�د، ام�ا ن�� ا×

ار ه ب�� ی ن�� دان� ت ع�ملی ج�¸اه�د ًا س�� اورد و ضرق� ی� ت�

ه ن� ّمی رس�� گ�شی�رس� ک�اسی در ع�لوم س�ی�

گاه و ش� د دان� ت ج�¸م. ودی�� س�شه ن�� م�و¡گ�تهای ع�لم وب��ر�

Page 52: مبانی علم سیاست

اس�ت� در دوره س�ی�س�وم:

ی�رات�1 zی ع اد ب�� ج� - ات��ه ع�لوم ن� ک�ّمی در رس��

اسی؛ س�ی� - س�لطه2

های س� گ�رات��ه ن� ی در رس�� ون��ست� ی� ن� ت�� ور ن�¸

اسی؛ ع�لوم س�ی�ل3 جلی� ر ار ت�� - ب�¸رهی�

ل اب��رانx و م�سات�¡درت� ه ق�� ح�ور

اسی؛ س�ی�4xدن س� ومی ن� - ن��

اس�ت� در ع�لم س�ی�؛ xاب��ران

Page 53: مبانی علم سیاست

رک�ارب��ردی5 ی� - غودنx ع�لم ن��

اس�ت� در س�ی�؛ xاب��ران

6xودن رم�ول�د ن�� ی� - غاس�ت� در ع�لم س�ی�

؛ xاب��راناری7 هگد - شرم�ان��

عی در کردنx واف�� ب�اس�ت� ه ع�لم س�ی� ح�ور

ش� ح ه ت�� اج�ن� ار ب�. صوصی و دول�ت� خ�

ا در ای��نx سه دوره، ب�� ی و ود دگ�رگ�ون� وح��

اد در ب�� ی�رات� ر zی ع ب�� اس�ت� ار ع�لم س�ی�

ش س�ی� ا¡ دو ب�� ب��

Page 54: مبانی علم سیاست

ه ان� س�ق ا¡ ، م�ی� xون اک�ی ب��تها و نx دگ�رگ�وت� ای��

ی�رات� اس�اسی zی ع ب��xان ت د و ه�مح¸ ودهاب� ی� ت�ام�عه کلات� ح�� م�ش�

ه اب��رانx در ح�ورده ی م�اب� اف� اس�ت� ب�� س�ی�

. اس�ت�انx ع�لوم ق� کی ار م�جف� zب�

اره ت� ت اسی در ات�� س�ی�ن��سد: و م�تت

اس�ت� در ع�لم س�ی�xجران ار ت�� اب��رانx دح�¸

لش� اس�ت� و دل�ی�ای��نx اس�ت� ک�ه اولًا،

اس�ت� و ع�لم س�ی� اس�ت� ار م�ظال�عه س�ی�

Page 55: مبانی علم سیاست

ده س� ماب��ر ن� ه�م م�ت�های جت� . ت�� اس�ت�

های اس�ان� ت س� ت� م�عرق�xا ام�کان اط ب�� ی� در ارت��ت� ع�لم ی� �ëت و م�ظلو

اس�ت� دنx س�ی� س��xا ای��ن ود دارد، ام�ّ وح��

xها در اب��ران جت� ت��ه ن� گرف� ض�ورت� ب�

ارن��ی، هعت� . ن�� اس�ت�ال�وگ کû دب�� ت��

xن دهای در ای�� ب� روده ی� �رار ت� اط ب��رف� ی� ارت��

ی ک�ه در ًا ک�سان� عی� ی� و ط�ن�اوت� ق اه�ای م�ی� ح��

د، دهاب� واب� درس ح�ه د ن�� دهاب� واب� ه را ح� چ¸ ت� ا×

xان ودس�� ه�مراه ح�

Page 56: مبانی علم سیاست

د و اسم وردهاب� ا×نx را ع�لوم ا×

د هاب� ن� اس�� اسی گ�د س�ی�تها ه�م غض و ب��

ام اس�ت� ب� س�ی�xان ب� د. ا× هادهاب� ن�

یzنx م�ظال�عه ی ت�� ماب��ر ن��اس�ت� و ع�لم س�ی�ل ات�¡ اس�ت� ق�� س�ی�

اط�ر هخ د، ن�� دهاب� س� ن�های جت� ه ت�� ن ن� س� zی Òکه ت� ت ات��

اسی را ت س� ت� م�عرق�ًا عی� ی� د و ط�ن� هاب� ن� داس�� ب�که در ت اط�ر ات�� هخ ط ن�� ف� ف�اصی درس ای ح� ح��

xد، ه�مان دهاب� واب� ح�ًا ی د و ع�ن� وردهاب� را ا×د. ا وارد ک�ردهاب� خ� ت 6ات��

Page 57: مبانی علم سیاست

ر ی� ه ن� �Sن ر ی� نx ن��ش� ج�سی�د: م�تگوب��

اس�ت� در ع�لم س�ی�، ع�لم xاب��ران

ست� ک�ه ی� ی ت� اس�ت� س�ی�ام�عه و کره ح�� ی� Òا ت� ب��

اسی ام س�ی� iظ ت�اط ی� اب��رانx ارت��

د اب�� د. س�� اس�� ه ب�� ن� داس��ت� در وانx گ�ق ی� ت��

ط »ع�لم رات�� نx ش� ای��« اص�لًا اس�ت� س�ی�

ا ض ست� و ف� ی� م�مکنx ت�xر م�ن iظ هت د. ن�� متکی دا ن� ی� Òت�جولات� ع�مدهای ت��. داده اس�ت� رح ب�

گ�تهای ع�لم وب��ر�xاس�ت� در اب��ران س�ی�

Page 58: مبانی علم سیاست

ای��نx اس�ت� ک�ه اولًا،، اسی اس�ت� ی� ن� اق��

مه ونx اص�لی، ب��رج�� م�ی�ده اس�ت� و در س��

ه �ëن ج�ر ه ت�� ی�ر ن�� ش� zی ها ت�� ن� ا×ی ن�7 ر وره�ای ع� ک�ش�

ع ود و راح�� اره م�تس� اس��د وب� ی� Òت� xور اب��ران ه ک�ش� ن��

ده س� اد ن� ج� ور ات�� ه�یکه ت اس�ت� و دوم ات��

اس�ت� نx ع�لم س�ی� ای��xموع ه�مان در م�ج�

اس�ت� ع�لم س�ی�. ی اس�ت� ون��ست� ی� ن� ت�� ور ن�¸

7موع در در م�ج�

کردی روب��ه ه ح�ور ه ن�� اس�ان� ت س� ت� س�ن� ا×

Page 59: مبانی علم سیاست

اس�ت� ع�لم س�ی�هادات� ن س� zی Òت� xوان م�تت�

ه ک�رد: ل را اران�¡ �Uت ده ع�لم1 ار ن�� ی� - ت�

ه اس�ت� در ح�ور س�ی�ع�لوم اس�لامی و

اسی ت س� روس��ون��ست�ی ی� ن� ت�� ور ¸Uن ر ی� غ

د واب� اج�ت�مالًا م�تت�کلات� گوی م�ش� اس�خ ب�¸

د. اس�� ام�عه اب��رانx ب�� ح��2 ی ار ن�� - ره�ا

های ی روس�� م�ون� ه�ر�ی؛ ون��ست� ی� ن� ت�� ور ن�¸

 ه ع�لم ار ن�� ی� ت�

ه اس�ت� در ح�ور س�ی�

Page 60: مبانی علم سیاست

ع�لوم اس�لامی

ار ار ی� وس�� نx ن� در ای��اد ی اس�ی� ن� ا م�ی�

د هی� م�ظهری و ش��ه ع�لم ص�در در ح�ور

حت� اس�لامی و ت�� ف راع ال� ه� ظف� م�ی

ده اس�ت� اده س�� ق اس�ی� اده ار ق ا اس�ی� ک�ه ب��

xان ب� ات� ا× �ëب ر iظ ت�وانx ع�لم م�تت�

ش� ی ی� ا ت�� اس�ت� ب�� س�ی�xنzی ی� ن� اس�لامی را ت��

لاف ک�رد؛ ب��رح�د در دب� ق� ی ک�ه م�عی� ک�سان�

ش� اس�لامی ی ی� ت��ونx م�ا ع�لم اک�ی ب��

اس�ت� س�ی�

Page 61: مبانی علم سیاست

م و ه�ر̧چه های�� ن� داس�� ب�اسی ه س�ی� لشف وده ق� ن��

ی ن� ر ک�سا ی� اس�ت� و ن�د ع�لم دب� ق� ک�ه م�عی�

ه علق� ن�� اس�ت� م�ی� س�ی�رت� گ ع� ره�ی ف�

اس�ت� و ب��راس�اسها ن� ش� ا× ی ی� گرس� و ت�� ب� . ده اس�ت� م س�� ی� iظ ی ت��

اد م�ظهری اس�ی�ود را در ای ح� ی م�ن�

ع اف� ل، ب� ه م�سات�¡ گون� ت ات�� ار ی� ودنx و ت� د ن�� ی� و م�ق

ام�عه اس�لامی ح��د: م�تداب�

م سی� ق� نx ب�� اس�اس�ًا ای��ست� ک�ه م�ا ی� ی ت� درس�ت�

Page 62: مبانی علم سیاست

ه ن� ه دو رس�� ع�لوم را ن��م: ع�لوم ی� م ک�ن سی� ق� ب��ا ی، ب�� ت �ëت رد ی� ی و غ ت �ëت د

وه�م ب��رای نx ن�� ای��د ک�ه اب�� ی� ش� ت�� zی Òی ت� غص ب��ع�لومی ک�ه اص�ظلاح�ًا

ود ی م�تس� ت �ëت رد ی� ع�لوم غد، هاب� گان� ت� ار اس�لام ت��

ت� و ام�عی� ح��ت� اس�لام می� ان�� ح�د ک�ه ه�ر ا م�تکی ض ی� اف��

عی را اف� د و ب� ی� ع�لم م�قام�عه ک�ه ب��رای ح��

م و اس�لامی لارروری اس�ت� ض

م. ی� وات� ج ی ت�� ت �ëت ع�لم د8

اس�ت� ی ع�لم س�ی� ت� وف��

Page 63: مبانی علم سیاست

انx م�تده�د ک�دام س� ن�xان ه ار م�ی� �Sن ر iظ ت�

ا ه ب�� �Sن ر iظ ارانx ت� ه�رxام�عه اب��ران ح��

ا ت� دارد ب�� ق� م�ظاب��د در س�اج�ت� واب� م�تت�

را در ه اج�� اب��رانx ن��صص خ ر م�ت� ی� د و ن� ب�� ا×

اس�ت� ع�لم س�ی�ام iظ م�دی ت� ک�ارا×

اسی اب��رانx را س�ی��رار م�ورد ب��ررسی ف� ار ی� نx ت� ا ای�� ب�� م�تده�د، ا×

روری م و ض لارام�عه اس�لامی ح��

ر iظ ؟ ار ت� ست� ی� ت�اد م�ظهری اگ�ر اس�ی�نx ع�لم در ه ای�� ار ن�� ی� ت�

Page 64: مبانی علم سیاست

صص و خ ی�نx ت�� داس��نx ع�لم هاد در ا× ن� اج��

xان د ب��ر م�سلماب� اس�� ب�� نx ع�لم ار ل ا× خصی� ت��

دمه ات� »م�ق� ب��ت� و ت¡ی« واج�� ّ هن� ن��

. م اس�ت� لاره�مه ع�لومی ک�ه ب��رای

م ام�عه اس�لامی لار ح��روری اس�ت� و ض

ء »ع�لوم ر ج��ه اس�لامی« م�ف روصام�عه رد و ح�� �رار م�تگی� ف�

اس�لامی ه�موارهنx ع�لوم را ای��

ی لف� « ب�� ص رات�� »ف�ک�رده اس�ت� ع�لی

ا ع�لوم اس�لامی ه�د

Page 65: مبانی علم سیاست

ف عری�� ب��رج�ست� ب��ام�ل س�وم س��

اری ار ن��سی�ع�لوم ... ک�ه م�ورد

ام�عه احx ح�� ی� اح�ن� ر ی� اس�لامی اس�ت� ن�

ود. 9م�تس�ا گر، ب�� �Uب ار ط�رف دد ی س�ی� ان� ه م�ی� ه ن�� وچ� ن��

�ر ص�در در اف� م�جمدب��، اس�ت� ه س�ی� ح�ور

وانx ع�لم م�تت�اس�ت� را در س�ی�

�رار ف راع ف� ال� ه� ظف� م�یxن نx دوم�ی� اب��رای�� ی داد. ت��

رورت� ل ب��ر ض دل�ی�ه ع�لم ه ن�� وچ� ن��

ه اس�ت� در ح�ور س�ی�

Page 66: مبانی علم سیاست

ع�لوم اس�لامی،حت� اده ار ت�� ق اس�ی�

د هی� ف راع ش�� ال� ه� ظف� م�یب�Uرا ، ر ص�در اس�ت�ه ف� ، ف� xان ر ان��س� iظ ار ت�مام ی ن�� ت �ëت ونx د و م�ی�

ات� را، ب��رای ی� ت�¡ ر ج��ر م�ظرح ش� دگ�ی ن�� ب� ر

ی ار کرده و ب��رج ب�اسی و ام�ور س�ی�

ل ه ع�ق� ت�ماع�ی را ن�� اج��ارده ر واگ�د ن��ش�

عد ار ی ب�� عت ؛ ب�� اس�ت�xه ادله درون عه ن�� مراح��

ی و ی و روان�� ت �ëت ده ح�کمی ی، اگ�ر ن�� ن� ا وج�ی�

ورد امی ب��رح� ال�ررد م ار ج� ی� وات� م م�تت� ی� کن ب�

Page 67: مبانی علم سیاست

لا معی و سی�ره ع�ق� ج��م؛ ی� اده ک�ن ق اس�ی�

رد که ج� ت ًا ب��ر ات�� اق� م�ض لا ار معی و سی�ره ع�ق� ج��

ت� ی� لات� ه ع�ق� وان� ی� ن�¸س�وردار ی ب��رح� ت �ëت د

. اس�ت�د ص�در هی� ر ش�� iظ ار ت�

ها و ت� ات�� ر ب�� ی� ه غ در ح�وری�ر صوص م�عی� ت�

: ت� وانx گ�ق م�تت�ام1 iظ - اس�لام در ت�

ود اری ح� گد وت� ان� ق��الی های را ح� ظف� م�ی

�رار امی ف� ار ح�کم ال�ر؛ داده اس�ت�

2xودن الی ن�� نx ح� - ای��

Page 68: مبانی علم سیاست

ار روی اه�مال وارع هی س�� وج�� تت� ت��ا لکه ب�� ، ب�� ست� ی� ت�

ای��ت� و ار شر ع�یام داده ج� ح�کمت� ات�

؛ اس�ت�ه3 ظف� - اس�لام م�ی

الی ار ح�کم را در ح�ار ح�اک�م و مردم ی� ن� اح�ا �رار داده اس�ت� ب�� ف�

ب��راس�اس م�ضال�ح وم�انx و ات� ر ی� ص ی� م�ق�

ب��راس�اس اه�دافعت� �Uب ر اص�د ش� و م�ق�

د. ی u10ب�¸ر ک�ن 

ی ع�لم ومی س�ار ن��

Page 69: مبانی علم سیاست

ی ب��ر ت ن� اس�ت� م�ی� س�ی�ت ی �ëت ههای د م�ور ا×

ی ن� ا انx م�ی� ی� ن�¸ش ار ت��اد م�ظهری و اس�ی�

د ص�در در هی� ش��ود ع�لم صوص وح�� خ�

xهان اس�ت� در ج�� س�ی�ا اس�لام، ح�ال ب��

ه نx ب�¸رس�ش� رون�� ای��م ک�ه ع�لم وی�� رو م�تس�

ی ب��ر ت ن� اس�ت� م�ی� س�ی�ت ی �ëت ههای د م�ور ا×ود؟ ومی م�تس� ه ن�� گون� ح�¸

هوم یzنx م�ف ی� ن� ه ت�� دا ن�� ی� ات��xدن ومی س�� ن��

ومی م. ن�� ی�� م�ت̧یرداردنx ع�لم س��

Page 70: مبانی علم سیاست

ای ه م�عی اس�ت� ن�� س�ی�ا ی�نx ب�� اس�ت� داس�� ی ت��

های ت� لن� اب�� ه�ا و ق�� ار ی� ت�؛ ام�عه اس�ت� کû ح�� ت��

مله: ار ج��ا1 اس�ت� ب�� ی - ت��

ی ان�� ام داب� iظ ت�؛ xان م�سلماب�

ا2 اس�ت� ب�� ی - ت��وع�ات� و م�وض�

علق@� ع�لم؛ م�ی�

ه3 ا ح�ور اس�ت� ب�� ی - ت��ی. ت� اج� ت س� روس��

 ام1 iظ ا ت� اس�ت� ب�� ی . ت��

xان ی م�سلماب� ن�� ا داب�

Page 71: مبانی علم سیاست

ه ی ن�� ان�� ام داب� iظ ت�طی ه روات�� ای ک�لن� م�عیاس�ت� ک�ه ب��راس�اس

اسی در ت س� ت� م�عرق�کل اصی س�� دوره ح�

ش� ح ی� ه و وح�دت�� ن� گ�رف�نx دوره م ا× اه�ی� م�ق

xای��ن . اص اس�ت� ح�کی ب��ر ی م�ی� ان�� ام داب� iظ ت�

صمخور ص و ت� ت�اد م�ا ق� ه اع�ی� . ن�� اس�ت�

ی در ن�� ا ام داب� iظ نx ت� ای��مهوری ع�صر ج��

ه کل اول�ن� اس�لامی س��ود ال�ت� اص�لی ح� و ق��

ه و ن� را گ�رف�ههای ک�اروب��ر�

xان س� ود ن� اصی ار ح� ح�

Page 72: مبانی علم سیاست

ه ن� . ال�ن� داده اس�ت�ر iظ نx ار ت� ب��ررسی ا×

ا¡ و س� ع و م�ی ی� م�نxارح اسی ح� ت هس� ن ب�Uرت�� د

xن له ای�� ار ح�وص�هظور د. ن�� اس�� ار م�تت� ی� وس�� ن�ی ن�� ا ام داب� iظ لاصه ت� ح�

صی ی ب��ر ت� ت ن� م�ی�ال ی� ه دت� اس�ت� ک�ه ن��

اص�د ع�ملی و م�ق�دارای

ل �Uت ههای د ک�اروب��ر�: اس�ت�

های1 موغ� - م�ج�م را اه�ی� م ار م�ق شج� م�ی

د، دهی م�تکی م�ات� س�ارم ع�لم اه�ی� د م�ق ی uت� م�ادرت� ، ق�� اس�ت� س�ی�

Page 73: مبانی علم سیاست

د، هروب� اسی، ش�� س�ی�اسی، ارک�ت� س�ی� م�س�

xرد م�سلمان ادی ف� ر ا×ت�ماع�ی و ع�دال�ت� اج��

اسی؛ و س�ی�2 های ار موغ� - م�ج�

د را دب�� م ح�� اه�ی� م�قواه�د ک�رد و د ح� ول�ی� ن��

لی را ی� م ف�� اه�ی� م�ق�رار الش� ف� م�ورد ح�¸

م�تده�د )ع�لت�xالش� م�مکن ح�¸

ود اس�ت� وح��ام iظ جرانx درونx ت� ت��

ûک ار ت�� س� ا ف� ی ب�� ن�� ا داب�وتی�ر ی ق� ان�� ام داب� iظ ت�

د(؛ اس�� ب��

Page 74: مبانی علم سیاست

ه3 - ج�ساس ن��می ک�ه وارد اه�ت� م�قی ن�� ا ام داب� iظ نx ت� ا×

هوم د م�ف ی uت� د، م�ا وب� م�تس�ی ت� روط�ه ک�ه وف�� م�ش�

ی م�ا ن�� ا ام داب� iظ وارد ت�هوم اص�لی د ار م�ف س��

xن ی� وات� ع ق� ود ک�ه وض� ح�هدس�ت� وغه ن�� م�وض�

له اص� ود ق� مردم ن��ا ت� و ب�� گ�رف�

عت� �Uب ر وع ش� م�وض�. در ب��راب��ر ت� ح م�ی� درا×

هوم ع�لم م�فxن ر ه�می� ی� اس�ت� ن� س�ی�

ود ت� وح�� ج�ساس�ی�؛ ت� واه�د داس�� ح�

4 ی ار غص - ب��

Page 75: مبانی علم سیاست

xان ت نx ج�¸ م ا× اه�ی� م�قگر �Uب م د اه�ی� ا م�ق ب��د ک�ه وب� ه م�تس� ن� ح ی� م� ا×

نx را ها مرر ا× سات� ان�ی اج�ساس ت� ه س�ح ن��

ه کن� نx ب� ه ای�� ن� د، ال�ن� ی uم�تکنام iظ م�هم اس�ت� ک�ه ت�

ا د ب�� واب� ی م�تت� ن�� ا داب�ت� ه�م ی� م رف�� اه�ی� م�ق

ی�راک�û و ه�م اس�ر iظ هت د. ن�� اد ک�ی ج� اد ات�� ض ت��ا ی ب�� ن�� ا ام داب� iظ م�ترس�د ت�

هوم ع�لم م�فاط ق� اس�ت� ب� س�ی�

اد ک�رده ج� ی�راک�û ات�� اس�. اس�ت�

5xام�کان - شی�ره�ا ق ی ب�� س�ار ار ب��

Page 76: مبانی علم سیاست

می ک�ه وارد اه�ت� ار م�قد. وب� ی م�تس� ان�� ام داب� iظ ت�

وری معا× ه ج�� ک�مکû ن��شی�ر ق د ب�� ب�� ادله ک�ه م�و¡

ام iظ ر ت� iظ م�وردت�د ی uت� ، م�ا ی اس�ت� ن�� ا داب�

وری معا× ه ج�� ک�مکû ن��شی�ر ق د ب�� ب�� ادله ک�ه م�و¡

اس�ت� ع�لم س�ی�ی ب��ر ت ن� م�ی�

ی ت �ëت ههای د م�ور ا×د ک�ه ت ، ه�رج�¸ اس�ت�وری معا× نx ج�� در ای��ود ت� وح�� ی� ادله رف��

دارد؛ود ادله را6 - ح�

ی عت د ب�� وری م�تکی را× ف�ش� ان�� ی ار ام�کاب� ش� ح ت��

Page 77: مبانی علم سیاست

د و عال م�تکی را ف�ی ار روای��ت� شمت� ف��

ودس� را درونx ح�را ت� ام م�تده�د و ا× شج� ان�

د و در وی��ت� م�تکی ف� ب��xعال ک�ردن ر ف� م�شی�

ود؛ وری م�تس� را× ف�7 دار ماب� ش� - ج�¸

د ی� zëت ا¡ د و ب�� درس�ت� م�تکیه انx ن�� ی ی و اط�من� ه�ت د

سانx م�تده�د، ان�ی ن�� ا ام داب� iظ ونx ت� ح�¸م اه�ی� د م�ق س�عی م�تکی

ه د ن�� ی ود را م�سن� ح�های هگون� د. ن�� ص ک�ی ت�

د ک�ه ع�مل م�تکی عارص صوص م�ی� ت�

د و ه م�تراب� ن� ه ح�اس�� را ن��

Page 78: مبانی علم سیاست

هوم ع�لم م�فûک اس�ت� را ار ت�� س�ی�ه چ¸ ت� د، ا× راب� ی م�تگد ص�اف

ی ن�� ا ام داب� iظ اب��ر ت� م�عارد ار م�تگد اس�ت� ک�ی

های ع�مل هگون� و ن�� د ک�ه م�صرف م�تکی

اسی را دگ�ی س�ی� ب� رد و ب��رای اس�� ه ب�� ن� داس��

ه راد م�سلمانx ن�� اف�ص ه ت� اد ن�� ی ل�جاطi اس�ن�xان ی رام�ش� و اط�من� ا×

ورد. ود ا× هوح�� 11ن��گ�تهای ه وب��ر� ه ن�� وچ� ا ن�� ب��ی ن�� ا ام داب� iظ ، ت� وق� ق

ا م ب�� ی� ق� اط�ی م�سی� ی� ارت��اسی م�ا ش� س�ی� دان�

د و ار �رار م�تکی ب��رف�

Page 79: مبانی علم سیاست

نx ل�جاطi ع�لم ای��ی ب��ر ت ن� اس�ت� م�ی� س�ی�

ت ی �ëت ههای د م�ور ا×ام iظ ا ت� اس�ت� ب�� ی ت��

د و دا م�تکی ی� Òی م�ا ت� ن�� ا داب�ومی ه ن�� کû گ�ام ن�� ت��

ود. کی�ر م�تس� دب�� uر دنx ب� س�� 

ا2 اس�ت� ب�� ی . ت��وع�ات� و م�وض�

علق@� ع�لم م�ی�

ا اس�ت� ب�� ی در ت��، ع�لم وع�ات� م�وض�

ل ه م�سات�¡ اس�ت� ن�� س�ی�اسی، ن�Uست� س�ی� ر

اسی ح س�ی� ارت�� ب��ûک ی� لن� وب�¸ ن�¡ م�عاضر و ر�

Page 80: مبانی علم سیاست

د و ود م�ت̧یردار طی ح� م�حی�ها و م�ات� س�ار

ا ط ب�� ی� هاده�ای مرت�� ن�اس�ت� اولًا، ع�لم س�ی�

وع�ات� ه م�وض� ن�� ی ی�رام�ون� Òاسی ن� س�ی�

ام�عه ه ح�� ود در ح�ور ح�اصی ه ح� وچ� اس�لامی ن��

د؛ م�تکیه نx ن�� ت� ًا، در ب�¸رداح� ی� ت� ا ب��

وع�ات� م�وض� لف ت� اسی م�ح س�ی�

رون� ی ی� ی و ن�� درون�ها را ت� اول�وت��

ل و ب��راس�اس م�سات��ات� اح�� ی� ه�ا و اح�ن� ار ی� ت�

اسی رع�ای��ت� س�ی�xه ای��ن ن� د. ال�ن� م�تت ماب��

Page 81: مبانی علم سیاست

م�جور در اک�ی�رب�Uرس� د کرده�ا ب�¸ روب��

، ̧چه ده اس�ت� س��کرده�ای روب��

ی و ̧چه ون��ست� ی� ن� ت�� ور ن�¸کرده�ای روب��

ه ی ن�� ون��ست� ی� ن� ت�� ور ¸Uن ر ی� غا اس�ت� ب�� ی ت� ت�� اه�می�

وع�ات� ع�لم م�وض��رار اس�ت� اف� س�ی�

د. ک�ردهاب�ه های ش�هگان� ت� اق� ره�ی�

طه ع�لوم ار رات��ی و ع�لوم ن�7 ج�ر ت��

ن� ی سا ان�ه نx ن�� ت� ل ار ب�¸رداح� ی� ف��اسی ت س� حت� روس�� ت��

Page 82: مبانی علم سیاست

ه ع�لم در ح�ورم ، لار اس�ت� س�ی�

ûک ه ت�� اس�ت� ن��دی ک�لی در ن مت� ست� ق� ب��

ه طه دو ح�ور م�ورد رات��ی و ن�7 ج�ر ع�لوم ت��

ن� ی سا ع�لوم ان�هظور ک�لی م. ن�� ی�� ̧یردار ن��

xنzی سه ض�ورت� ت�� ی و ن� سا ع�لوم ان�

صور ی ت�� ن�7 ج�ر ع�لوم ت��ود: م�تس�

های ک�ه1 رن�� iظ - ت�یzنx ع�لوم طه ت�� رات��

ی و ع�لوم ن�7 ج�ر ت��د کی م�تداب� zی را ب� ن� سا ان�

ه وح�دت� ل ن�� ات�¡ و ق��، ع�لوم اس�ت�

Page 83: مبانی علم سیاست

xن اب��رای�� ی ت��اسی ه�ر دو ت س� روس��

xای��ن . کی اس�ت� zب�ه علق� ن�� گرس� م�ی� ب�

؛ هاس�ت� ون��ست� ی� ن� ت�� ور ن�¸های ک�ه2 رن�� iظ - ت�

یzنx ع�لوم طه ت�� رات��ی و ع�لوم ن�7 ج�ر ت��

هظور ک�لی ی را ن�� ن� سا ان�د و اوت� م�تداب� ق م�ی�

ûک کی� ق ه ب�� ل ن�� ات�¡ ق��. ع�لوم اس�ت�

xاب��رای��ن ی ت��نx دو اسی ای�� ت س� روس��

د. ی uرق� م�تکن ا ه�م ف� ب��ه وط ن�� گرس� مرن�� نx ب� ای��

گ�روه

Page 84: مبانی علم سیاست

؛ رتهاس�ت� شی� ق ب��

های ک�ه3 رن�� iظ - ت�ی و ن�7 ج�ر یzنx ع�لوم ت�� ت��طه ی رات�� ن� سا ع�لوم ان�د ق� د و م�عی� �رار م�تکی ب��رف�نx دو یzنx ای�� اس�ت� ت��

جاد و ع�لوم ات��لاف ه�ست� و ت� اج�

ل ات�� نx واح�د ق�� در ا×. درک�û اس�ت�

ûک نx ار ت�� اب��رای�� ی ت��اسی ت س� روس��

ی و ن�7 ج�ر ی�رک�û ت�� م�ش�xوان شی�ری م�تت� ق ب��

xن اده ک�رد. ای�� ق اس�ی�ه گ�روه وط ن�� گرس� مرن�� ب�

شی�ری - ق ب�� ار همتهاس�ت� ک�ه ب�� ف ب��

Page 85: مبانی علم سیاست

های ار اج� ه�م س��د. در ی رتها ه�سن� شی� ق ب��

ر گ�ران��ش� اله ح�اض م�ق�ه س�وم �Sن ر iظ ه ت� ن��

د، اس�� م�غظوف م�تت�د ی� نx ف�� ا ای�� ه ب�� ن� ال�ن�

های ه ک�ه روس�� اف اص�ه ی در ح�ور ن�7 ج�ر ت��

ود ی وح�� ن� سا ع�لوم ان�م�ون� ی هی ه�ر� ن� uد م�ن دارب�

ا ی ب�� هان�� و س�لطه ن�شی�ری و ق روس� ب��

. اک�اوی اس�ت� م�عیود روس� م�ا وح��

شی�ری را ق ی و ب�� ن�7 ج�ر ت�� ر ی� اس�ت� ن� ه ع�لم س�ی� ن��

م ک�ه شری دادهای�� ن�� ف عری�� عد ار ب�� ب��

Page 86: مبانی علم سیاست

روس� واسی وارد ت س� روس��اسی ت س� ه روس�� ح�ور

اس�ت� ع�لم س�ی�د. م س�� واه�ی� ح�

هوم در ه م�ف روس� ن��نx راهی ت� ش� گ�رق� zی Òت�

ه دنx ن�� ب��رای رس�ی�صودی ه�دف و م�ف�

والی م و ن�� iظ ا ت� ب��. اص اس�ت� 12ح�

دی ن هت� کû دس�ن� در ت��ه کû وار� ک�لاس�ی�

ت� ه ه�ق روس� را ن��د: ه ک�ار ب��ردهاب� ا ن�� م�عی

ه1 - روس� ن��ای م�عی

د(؛ )م�ی� ت� 2م�عرف�

Page 87: مبانی علم سیاست

ای ه م�عی - روس� ن��وع ن�

د(؛ دلال)م�ی� 3اس�ی�ای ه م�عی - روس� ن��

وری نx گ�ردا× ف)ûک ی� کن )ب�� اظ�لاع�ات�

ه4؛ - روس� ن��ل@ جلی� ای ت�� م�عی

دادهها)روس�و(؛ ست� و ح�� -5ج��

ای ه م�عی روس� ن��ل)روس� جلی� طح ت�� س�

و(؛ ست� و ح�� -6ج��ای ه م�عی روس� ن��

وع ه م�وض� گاه ن�� وع ت� ن�ست� و )روس� ج��

و( ه7ح�� - روس� ن��ای م�عی

Page 88: مبانی علم سیاست

دل�و اسی)م�ی� ت س� روس��ی(. 13ر�

ا ی ب�� دل�ور� م�ی�ه ف ی� iاسی وظ� ت س� روس��ه لشف های ار ق� اج� س��

ه ع�لم اس�ت� ک�ه ن��ل@ جلی� ب��ررسی و ت��

وههای ی� ه س�� ادان� ق� ب�ق� ی� ظن� اص ت�� ح�

ه �Sن ر iظ ار ع�ام ت� ت� س�اج�لمروه�ای در ق��ش� لف دان� ت� م�ح

د. در ری م�ت̧یردار ن��ش�اسی ت س� ع روس�� واف��

اره�ا و ، اب��ر ظق� م�یی را ب��رای ن�� وهها ی� س��

ت� ق� ی� ه ح�ق� دنx ن�� رس�ی�د. در ی م�تکی م�عرف

Page 89: مبانی علم سیاست

اسی ت س� حت� روس�� ت��اس�ت� در ع�لم س�ی�

ه م�هم و کن� نx ب� ک�ر ای�� دد اس�ت� ک�ه ی� م�ق

ی ت� اج� ت س� ح? روس�� zه�ی«xری��ن�Uب های ر لشف ار ق�

xن ده ا× ی ات�� ک�ه رست� ی� ار ت� ن� تت اس�ت� ت��

و اس�اس�ًا ه�ر روس�ری ک�ه iظ نx ت� ی� وات� ار ق�ا ی ع�لمی و ب�� ن�� ها ف وص�ی� ن��

ه د م�ان�� ی ی ه�سن� لشف ق�14م�تگی�رد«.

ه ه�ر ح�ال ن��اسی »ع�لمی ت س� روس��وری، اس�ت� دس�ی�

کر، uرا ب��رای ق��Uب رف�رر واع�دی م� ق�

Page 90: مبانی علم سیاست

د یzنx م�تکی عی� م�تدارد و ب��د اب�� ه ب�� گون� سانx ح�¸ ک�ه ان�

ق� را در ع�لوم ان�� ح�ق�د«. و ک�ی ست� و ح�� ج��

های15 در ه�ر ح�ورکû روس� ا ت�� ی ب�� ت� وف��

xودن ک�ه م�دع�ی ع�لمی ن��ه رو اس�ت� رون��

د ار اب�� دا ب�� ی� م، ات�� وی�� م�تس�اضر واع�د و ع�ی ق�xن ده ا× ورب� دا× دب�� ب�¸

م و ار دو ی� خص ک�ن ف ب��ل@ جلی� د و ت�� ق� ه ب� راه ن��

م: ی�� ̧یردار نx ن�� ا×1iل�جاط - ار

وای ت� و م�حی� م�اه�ی�ی ظف� ع�لمی و م�ی

ی ن�� ا ب�� نx و ارر ی� وات� ق�

Page 91: مبانی علم سیاست

ادرس�ت�ی ا ب� ی ب�� درس�ت�ها؛ ن� ا×

س�2 - ار ل�جاطi ارری، ن�� ع�ملی، ک�ارا×

ی ن�� ا ی و راهگس� ن�� ا واب� ن��ها. ن� 16ا×

ه3 اس�ت� در ح�ور ی . ت��ی ت� اج� ت س� روس��

ه�مانx ط�ور ک�ه، ع�لم ت� س�� گ�د

ه اس�ت� در ح�ور س�ی�د واب� ع�لوم اس�لامی م�تت�اسی ت س� ه روس�� در ح�ور

ام iظ ا ت� اس�ت� ب�� ی ر ت�� ی� ن� ر ار ی� ود و ن� ی ح� ن�� ا داب�

ت� ی� لات� وع�ی ع�ق� ن� ی ن� ه�ا الاد ت ن� ت��

Page 92: مبانی علم سیاست

د. م�جور اس�� وردار ب�� ب��رح� هارم ار ج�¸

ام iظ گ�تهای ت� وب��ر�xان ی م�سلماب� ن�� ا داب�

ی ار غص ود ک�ه ب�� نx ن�� ای��ا انx ب�� ت خ¸ ت� م ا× اه�ی� م�ق

ه ن� ح ی� م� گر ا× �Uب م د اه�ی� م�ق ها مرر سات� د ک�ه ان� وب� م�تس�

ی ت� ه س�ح را ن�� ت� ا×ه د، ن�� ی uاج�ساس م�تکن

ام iظ گر ت� �Uب ر د ی� عی� ب��ا د ب�� واب� ی م�تت� ن�� ا داب�

ت� ه�م ی� م رف�� اه�ی� م�قی�راک�û و ه�م اس�

ر iظ هت د؛ ن�� اد ک�ی ج� اد ات�� ض ت��ه م�ترس�د در ح�ور

د واب� اسی م�تت� ت س� روس��د، اد ک�ی ج� ی�راک�û ات�� اس�

Page 93: مبانی علم سیاست

ûی�راک� ه اس� ه وچ� ن� ال�ن�ت� و ی� ح ات� س�ت ار ب��

اس�ت� روس� ی ت��ود. واه�د ن�� ح�

دمه نx م�ق� ک�ر ای�� ا د ب��ر م�ترس�د iظ هت ن��های روس��

ون��ست�ی ی� ن� ت�� ور 17ن�¸های د روس�� ی uت� )م�ا

م�اری، ا×ی، ک�ارک�ردگ�ران��

اری، ت� س�اج�لان� ی، ات� ع�ق� ج ت� ات�

ی و ظف� شم م�ی ن�� و ی� ن� ت�� ور ن�¸د ی uوات� متت� ...( ن�

ام iظ ا ت� اس�ت� ب�� ی م�ن�ه ی وچ� ن�� ا داب�

xدر ای��ن ûی�راک� اس�

Page 94: مبانی علم سیاست

ه د، ن�� ی uاد ک�ن ج� م�جدوده ات��ی دان�� که ب��ر ح�� ت ل ات�� دل�ی�

اس�ت� و ه س�ی� ح�ورxارح ، ح� وی��ت� م�عی

ارههای ک�ردنx گ�رادار و م�عی

ه کû ار ح�ور �Uت ر ی� اف م�ی�گرس� ، ب� اس�ت� س�ی�

ه ی ن�� ست� ال�ی� رب�� م�اب��ه سانx در ح�ور ان�

ه اسی و ح�ور ت س� سات� ان�اسی و ت س� ت� م�عرق�

ت� ب��ر اج� ی ای س�� ی ن� ات��ج�ش و

اه�دهگرِی م�س�د. دهاب� ا س�� ی م�خص ت��

ی ن�� ا ام داب� iظ نx ت� ام�ا ای�� ه ار نx دس�ن� ا ا× ب��

Page 95: مبانی علم سیاست

های روس��ون��ست�ی ی� ن� ت�� ور ¸Uن ر ی� غ

،ûک ی� ت�� و د )ه�رم�ی ی uت� م�ااسی، ی دارس�� دب�� ب�¸

ت�مانx و ...( همی گ�ق ف ب��اط ق� د ب� واب� ی� مالًا ت�� اج�ت�

د؛ ماب�� اد ن� ج� ی�رک�ی ات�� م�ش�کی zال در ب� ب��رای م�ی�

اج�ت� ار م�ی�شی�ری ق های ب�� روس��نx ب��ر ای��نx اس�ت� س�ح

هانx ع�لوم و ک�ه در ج�� ی ار ن� سا ام�ور ان�

ا ع�لوم های ب�� ن� ن ح��ی وح�دت� ن�7 ج�ر ت��

گر �Uب ه د ن� ن ه و ار ح�� ن� داس�� لاف@ ت� اوت� و اج� ق ب��

جاد و نx ات�� دارد. و ای��

Page 96: مبانی علم سیاست

xن لاف در ا× ت� اج�ûل درک� ات�� واح�د ق��

عت ی ، ب�� اس�ت�xهان های ار ج�� گ�وش��

ی را ن�7 ج�ر ع�لوم ت��ود ه ح� ی ن�� ن� سا ع�لوم ان�

ضاص داده ی� اج�ل . م�سات�¡ اس�ت�

xن هانx در ع�ت� نx ج�� ای��های ا روس�� که ب�� ت ات��

ل ات�� ی ق�� ن�7 ج�ر ع�لوم ت��ادراک�û اس�ت�

اص ات� ح� صوص�ی� خ�ود را ه�م دارد ک�ه ح�ه ار ن�� ی� ها ت� ن� درک�û ا×

ی ع�لاوه ب��ر ن�� ها روس��های ع�لوم روس��

ی دارد. ن�7 ج�ر 18ت��

Page 97: مبانی علم سیاست

شی�ری ق ت� ب�� اف� ره�ی�ه ع�لوم گاه�ش� ن�� ت� ی، ک�ه ع�لم ن� سا ان�

اس�ت� س�ی�xن موغه ا× ب�Uرم�ج� ر

اک�اوی ، م�عی اس�ت�xد ای��ن اب�� اس�ت� و م�ا ب��

xراح ج ا را اس�ت� م�عی ام�ًا ار ه ال�ر م، ام�ا ن� ی� ک�ن

ی ع�لوم ف راه ب�ا م ب�� ی و م�لار ن�7 ج�ر ت��

های کû شری روس�� ت��ا لکه ب�� ، ب�� ت� ی� ع�ح�

ûک اده ار ت�� ق اس�ی�های شری روس��

ص ب��رای خ م�ش� ا ار ج راحx م�عی اس�ت�

ا ی ک�ه ب�� ن� سا هانx ان� ج��

Page 98: مبانی علم سیاست

های ع�لوم روس��مع ل ج�� ات�� ر ق�� ی� ی ن� ن�7 ج�ر ت��

xن د؛ در ع�ت� ی ه�سن�های ح�ال ک�ه روس��

ی را ن�7 ج�ر ع�لوم ت��م، متده�ی� م ن� عمی� ب��

اصی را های ح� روس��اده ق ه�م ب��رای اس�ی�

اسی در ع�لوم س�ی�م. ن�¸ش ی� م م�تدات� لارشی�ری ق ت� ب�� اف� ره�ی�

ûک �Uت ار ل�جاطi اسی�راب��ر~خضلتها و ه ت�� ن��

ها ج�مله ون��ست� ی� ن� ت�� ور ن�¸د. م�تکی

شی�ری ق ت� ب�� اف� ره�ی�ا، ک�ه در م�ورد خ� ت در ات��

اره�ا ت� وع و رف� م�وض�

Page 99: مبانی علم سیاست

لاف م�ظرح ت� اج�د کû م�تکی کی� س� ود، ن�� م�تس�

ست� و ی� ک�ه ع�لم ح�¸xه ای��ن اس� ه�م ن�� اس�خ ب�¸

ی خ اس� کû، ب�¸ کی� س� ن��؛ در ی اس�ت� ت� ت� وک�ا ی¡ uت�

ها وم�ت ای ن� ی� ع ار دت� واف��ها وم�ت uی ه ف� ی را ن�� ن�� ه�ا ر ̧چی�

م. ی� ل م�تکن دت�� ی� ت��د ک�ه ت ه�رج�¸

اسی دههای س�ی� دب�� ب�¸اره�ای ت� و رف�

ها سات� اسی ان� س�ی�د، اب� لف ت� عدد و م�ح م�ی�

ه ف ی� iوظ� xکن ل�ی�xن گر ای�� وه�س� ب�¸ر�

xن اس�ت� ک�ه ای��ل لی� ق� کی�ره�ا را ب�� ب��

Page 100: مبانی علم سیاست

xن ده�د. ح�ال ای�� ب��ود ال م�ظرح م�تس� س�و¡

ل@ در لی� ق� نx ب�� ک�ه ای��ت� و ب��رداس��

ا ت� اس�ت� ب�� اج� ی س��ا ب�� ها و ا× ت� عن� ود واف�� در ح�

xوان نx را م�تت� ا×xد ک�ردن می ون� ان� ق��

ی ارج� کی�ره�ای ح� ب��. ست� دان�

که ت ه ات�� ه ن�� وچ� ا ن�� ب��ی و ت های ع�ن� ت� عن� واف��

در ف� ت� ی ا× سان� ار ان� ت� رف�ا نx ح�� د ک�ه در ا× کی�رب� م�ی�

ه رو کل رون�� ا م�ش� ب��م، ن�¸ش وی�� م�تس�

ها را ن� م ا× اری�� اح�¸ ب�ا م ب�� ی� لاصه ک�ن ح�

Page 101: مبانی علم سیاست

ûرا درک� ت� وانx ا× ی� ت��ع در ک�رد. در واف��

ت� عی� ا واف�� ورد ب�� ب��رح�م عمی� ود ب�� ی ه�م م�تس� ت ع�ن�د �ëب ف ر ود ب�� داد و ه�م م�تس�

ی عت د؛ ب�� ل س�� ات�¡ ق��اوت� ق ی ار ب�� ش� ح ت��

م عمی� د و ب�� �ëب ف ر یzنx ب�� ت��xن ی ار ای�� اس� ب�

ه ه ن�� گون� اس�ت� ک�ه م�ا ح�¸ت ی ت� ع�ن� عی� واف��

ال م؛ ب��رای م�ی� گری�� ی ت��ت� کû ج�ر در ت��

وانx ار اسی م�تت� س�ی�نx را ق� ا× �Sن کû ط�ر ت��

م داد و ه�م عمی� ب��ل داد؛ لی� ق� د و ب�� �ëب ف ر ب��

ت� ا ج�ر ورد ب�� در ب��رح�

Page 102: مبانی علم سیاست

ûک اسی در ت�� س�ی�ه ، ک�اری ن�� ت� اف� ره�ی�

لکه د ب�� دارب� ات� ب� ی� ت�¡ ر ج��xن دتهای ای�� می ون� ان� ق��

ت� را م�ظرح ج�رت� اف� د و در ره�ی� ی uم�تکن

ه ًا ن�� گر ضرق� �Uب دد. ات� ک�ار دارب� ی� ت�¡ ر ج��

xن ه م�هم ای�� کن� ب�ت� اف� اس�ت� ک�ه ره�ی�

لاف ت� شی�ری اج� ق ب��xان م�ظرح م�ی�

ها و ون��ست� ی� ن� ت�� ور ن�¸ها را در ون��ست� ی� ن� ت�� ور ن�¸ و ی¡ uت�لاف در ت� ه اج� ع ن�� واف��

ه ه ن�� د ن� اب� دگ�اه م�تکس� دب��وع. ود م�وض� 19ح�

ه روس� ی ن�� ه ب��رج ن� ال�ن�

Page 103: مبانی علم سیاست

شی�ری و ق ب���ی کالان� اک�اوی اس�� م�عی

د و هاب� ن� م�هم گ�رف�کاوی د دروت� دب� ق� م�عی�

ف د ک�ش� ها ک�لی� ن ت��ود ای وح�� واب�� ر

ه ار . ب�� ست� ی� سانx ت� ان�ت� اج� ی ات� س�� ق� ا×

ی ه�م ت ن� ت� ات� دروت� ق� ا×، لاه�ت� د. )ب�� ی ه�سن�

د، لی� ق� ، ب�� xان ج� ی� ه�م و ش� ، ج� هوت� ش��( ک�ه ه�مه غصت� ب��

ات� ق� ها ار ا× ن ات��ود و ت� ار ح� اج� ی س��

ت� ار اج� ی س��، گرانx اس�ت� �Uب دات� حت� ح�ج� ی ت�� عت ب��

Page 104: مبانی علم سیاست

ل م�ظرح ع�ق�ه کن� ی، ب�� ن� ا . در ب�� اس�ت�

شی�ری و ق ب��ر ع�لم ب��ه م�ول�د اک�اوی ن� م�عی

ه ع�لم اس�ت� و ن�ه؛ روس� لشف م�ول�د ق�

د واب� متت� کاوی ن� دروت�ت� ع�لم و ی م�اه�ی� ج�ت�گSاهی ودا× ت� ح� م�اه�ی�ی انx ده�د، ج�ت� س� را ن�وم�ًا شی�ری ل�ر ق ع�لم ب��

، ست� ی� ه ت� گSاه�ان� ا×ا شی�ری ب�� ق ع�لم ب��

لت� ه�م ق هل و ع� ج��. گ�ار اس�ت� 20س�ار

ر ی� گر ن� �Uب ع�دهای دود ه م�تس� گون� د ح�¸ هاب� ن� گ�ق

یzنx روس� ت��

Page 105: مبانی علم سیاست

ی و ون��ست� ی� ن� ت�� ور ن�¸مع شی�ری ج�� ق روس� ب��

ک�رد، در ح�الی ک�ه دره �ëن ج�ر ی، ت�� ن�7 ج�ر ع�لوم ت��

د اب�� اه�ده ب�� و م�س� ی و ن� امری ه�مگا

ب�Uرا د، ر اس�� ب�Uر ب�� د ت¸ رک�ت� ش�صی خ ت� س�� اف� درب��

ن� ی، ا ه�مگا د ب�� رق� م�تکی ف�در ح�الی ک�ه در روس�

ت� اف� شی�ری درب�� ق ب��ه صی اس�ت� ن� خ س��

xن ه�مگان� ی، و ای��مع ل ج�� ات�� ه ق�� گون� ح�¸

. دنx اس�ت� س��xوان اس�ح م�تت� در ب�¸

وع در ت� م�وض� گ�قه اسی دو لان�� ع�لوم س�ی�

Page 106: مبانی علم سیاست

. xاظ�ن اه�ر و ب�� iدارد: ظ�ه دغ ع دع� کû م�وف�� ت�� ای��نx اس�ت� ک�ه اره ع�لم ر ن�� شی� ق ر ب�� iظ ت�

م ی� گاه ک�ن اس�ت� ت� س�ی�ود و ی م�تس� گاه درون� ک�ه ت�

ود ع�لم گ�اهی ح�ر شی� ق اس�ت� و ب�� س�ی�وع ب��رای م�ا م�وض�

xن اس�ت� ک�ه در ای��xی�رون ض�ورت� ار ن��

م. ی� گاه م�تکن ت�اسی ع�لوم س�ی�

xودن م دارا ن�� هرغ� ن��ههای ن� ن ح��

ب�Uر، ار د ت¸ م�وت� ر ا×ی و ت� ی م�عرف� ن� ا م�ی�

ی�ر ن�� ا¡ ت� ب�� ی س�ح ت �ëت د

Page 107: مبانی علم سیاست

داری هت� ب�Uرد. ج�� د م�تت¸ا ها ب�� ن ه ت�� ع�لوم ن�

ی و ن�7 ج�ر ههای ت�� ن� ن ح��ب�Uری ع�لم د ت¸ م�وت� ر ا×

لکه دارد ب�� ات� ب� اق� م�یxًا در ه�مان ق� ی� دف��

؛ اس�ت� راس�ی�ودنx ع�لم ی ن�� ن�7 ج�ر ت��

ر شی� ق لاف ب�� ب��رح�ه ی ه�رگ�ر ن�� ون��ست� ی� ن� ت�� ور ن�¸ست� ک�ه ی� ا ت� نx م�عی ای��اه�ده ق� م�س� �Sن ار ط�ر

xدون م و ب�� ی� ق� م�سی�

هدس�ت� طه ن�� واس�ه چ¸ ت� ب�Uرا ه�ر ا× د، ر ب�� م�تا×

د ب�� م�ونx م�تا× ر ه م�جکû ا× ن��وری ی¡ ش� در ت�� zی Òëت ا س� zی Òت�ه و ن� هها س�اج� ن� رص� ا ف� ب��

Page 108: مبانی علم سیاست

د. دهاب� ه س�� ن� ب�¸رداج�ه750ح�دود ن�� ا×

ا اط ب�� ی� نx در ارت�� �را× ف�م�ده اسی ا× ی داس�� ح�

xدر ای��ن . اس�ت� د ار داوب� ات� ح� ب�� ا×

عی ی� دههای ط�ن� دب�� ب�¸ات� ب�� وانx ا× هعت ن��

د و اد م�تکی هی ب�� ال�کر و ق ه ب�� دگ�انx را ن�� ی ت��

ه وا م�تدارد. ن�Uش� د اب� ی ح�اک�ی ن� �را× ات� ف� ب�� ا×

د ک�ه ی ار ای��نx ه�سن�های م�ا ت� اح� ی مام س�� ن��د، دارب� دا¡ ج�شی ب� م�ی�

ی هان�� ت� اح� ی لکه س�� ب��ها ن� ا¡ ا× س� ه�ست� ک�ه م�ی

ی�رات� ج�شی ن�� ا¡ ب��

Page 109: مبانی علم سیاست

اه�د ب��ر . س�� ست� ی� ت�نx م�ظلت� دو ای��

د: ی ات� ه�سن� ب�� ه ا× دس�ن�ه کû دس�ن� ( در ت�� ال�ف

د داوب� ات� ح� ب�� ار ا×ظق� عال م�ی م�ی�

ها ن ی را ک�ه ت�� ک�سان�م�حشوس�ات� را�رار ود ف� هگاه ح� کن� ب��

د، د م�جکوم م�تکی م�تده�ی : ات� ب�� د ا× ی uت� و55م�ا

ف�ره،118 - 153 ب��20 ، xان رق�� روم7 ف�

( ک�اف ی2و رع�د؛ ت�ه ب��رای �ëن ج�ر ودنx ت�� ی� ت�

، عت� ی� ر ط�ن� شی� ق ب��ûک هم ت�� ب�Uرا ب��رای ف� ر

ی لف ت� ده س�ظوح م�ح دب�� ب�¸

Page 110: مبانی علم سیاست

دم�ات� ود دارد. م�ق� وح��ûم ب��رای درک� لار

لف ت� ل م�ح م�سات�¡اوت� ق عت� م�ی� ی� ط�ن�

ش� ق� ل ب� ، م�ی� اس�ت�وا در ف� مانx و ب�� ان��

ح ت� ص�حی� اج� ی س��د ی uت� ، م�ا عت� ی� ط�ن�

: ات� ب�� 7 - 8ا×عرا، 3 روم و 53س��

ه اره ن�� ه، ک�ه اس�� ن� ت�� ا ح��ت� اج� ی ات� س�� ق� ا×

ی غص د: گ�اهی ب�� دارب� ی ب��ر عوام�ل درون�

ره سانx ̧چی� ل ان� ع�ق�اع�ت� د و ب�� م�تگردب�ل د ک�ه ع�ق� وب� م�تس�

ود را ش� ح� ق� د ب� واب� ی� uت�

Page 111: مبانی علم سیاست

د. ا ک�ی ق درس�ت� اب��ود عوام�ل21 وح��

ل ده ع�ق� ی uکن جرق� uم�یصص ه50ف�� ن� ت�� ا ، ح��

ف�ره 23 (120 و ب��ی�روی ار ه�وا Òد ن� ی uت� م�ا

ج�ت�22و ه�وس،ه و ص ک�ورک�وران� غ و ب��

ر کی� ا، ب�� تخ� غصت� ت�� ب�� ر اف� دنx )ع� ب�� ،56ورر

ه ن� ت�� ا مل9 - 8ح�� ، ن�13 - 14،

وح40اع�راف و ن�ت� ک�ور17 عی� ی� ( و ت��

xگان ت� س�� رای گ�د ار ا×درت� انx ق�� و ص�اج�ی�

ام ج� و شرات�ûلک گری )م� طجتت س�

Page 112: مبانی علم سیاست

ش 10 ون� (.100 و ن��های موع روس�� در م�ج�

اره ی درب�� ن�7 ج�ر ت��ها، م�عان� ی، س�� ارر

ای ی� اه�داف و اس��کل ا م�ش� رم�اّدی ب�� ی� غ

د. ی ه رو ه�سن� رو ن��ی ن�7 ج�ر ه روس� ت�� ن� ال�ن�

ت� ک�ه نx ج�ی� ار ا×ت� عی� هی ار واف�� وج��

انx م�تده�د س� را ن�ا اس�لام �ی ب�� ن� ا اق� م�ی

ی ک�ه ن� م�ا ا ر ا ب�� دارد، ام�ّ ب�ضلت� خ�

تاس� ون��سن� ی� ن� ت�� ور ن�¸طح ا س� ود و ب�� ش� ه ن� ن� گ�رف�

ت� ع�ال�تی�ر م�عرف�ود در ش� ک̧یار̧چه ن� ب��

Page 113: مبانی علم سیاست

ی م�ا ان�� ام داب� iظ ت�واه�د ج ک�ارب��ردی ت�

ه کن� نx ب� . ای�� ت� داس�� رام�وس� د ف� اب�� ی� را ت�

xدن ک�رد ک�ه م�جدود س��ی، ن�7 ج�ر ه م�ظال�عه ت�� ن��

ی، س� ار ارر ت� رف�اداری، م�عی

دی و ضدم�ی ف��سانx را اری ان� ی� اع�ن�

کی zëب ر ی� ه ج�رک�ات� ف ن��ا واه�د داد. ب�� ل ح� لی� ق� ب��

که ت ه ات�� ای��ت� ن�� ع�یه اسی در ح�ور ت س� روس��اس�ت� را ب��ر ع�لم س�ی�ه س�وم، �Sن ر iظ ای ت� ی م�ن�

xنzی طه ت�� ی رات�� عت ب��ی و ن�7 ج�ر ع�لوم ت��

Page 114: مبانی علم سیاست

سان� ی، ع�لوم ان�ع م، در واف�� ی� ن� uرق��Uب د ب�¸

م اغی�راف ک�ردی��ی در ن�7 ج�ر های ت�� روس��

سان� ی ه ع�لوم ان� ح�ورها ن� uد م�ن ود دارب� وح��

ی و م�ون� ه�ر�xن ی ار ا× ن�� س�لظهت ما

شی�ری ق روس� ب��ی�ر عی� ه ب�� . ن�� اس�ت�

ه ع�لم گر، در ح�ور �Uب داس�ت� ک�ه س�ی�

موغه ع�لوم ب�Uرم�ج� ر ی اس�ت� ن� سا ان�

د اق�� ی ق� ن�7 ج�ر روس� ت��اص�ال�ت� و روس�

شی�ری دارای ق ب��، اص�ال�ت� اس�ت�

Page 115: مبانی علم سیاست

لاس� ای��ت� ب�� ب�Uرا ع� ری ن�7 ج�ر در روس� ت��

ت� ب��ر اج� ی ای س�� ی ن� ات��ج�ش و

اه�دهگری م�س�ق� ود ک�ه م�ظان�� واه�د ن�� ح�ک�ر ی د ت �ëت صوص د ت�

د واب� متت� ده ن� س��ام iظ ا ت� اس�ت� ب�� ی م�ن�

ی م�ا ن�� ا ی و داب� ت� م�عرف�ی ظف� که م�ی ت د م�گر ات�� اس�� ب��

ا شی�ری ب�� ق ب��ههای وان� ی� ن�¸س�

xن ه ک�مکû ا× جکم ن�� م�سی�ع د. در واف�� اب�� ی� ت��

اسی ت س� روس��xهادی در ای��ن ن س� zی Òت�ام�ل دو ق� س�� ی� جق� ت��

Page 116: مبانی علم سیاست

ه و وس�ن� ی� Òه ه�م ت� له ن�� مرح�ه اس�ت� وان��سن�

رف و iد ط� ی uت� )م�ا(؛ روف iم�ظ

xن نx در ای�� اب��رای�� ی ت��ه گون� خ¸ ی� اسی ه� ت س� روس��

ام iظ ا ت� �ی ب�� اب��رن� م�عود متس� اد ن� ج� ی م�ا ات�� ن�� ا داب�

ام iظ ا ت� ی ب�� و ج�ت�ی ت� م�عرف�

د واب� انx م�تت� ی�رم�سلماب� غله اول ک�ه در مرح�

نx ار روع ا× ش�گرس� م�ادی اس�ت� ب�

د؛ اس�� ی�رک�û ب�� م�ش�له دوم کنx مرح� ل�ی�

ی م�ون� سلط و ه�ر� نx ن�� ا×اک�اوی و ک�ام�ل م�عی

Page 117: مبانی علم سیاست

د. اس�� ی م�تت� رگ�ران�� شی� ق ب��ک�ر اس�ت� انx د اب�� س��

ی م�ا ار لف� ک�ه ط�رر ب��ر و شی� ق اج�ت� ب�� م�ی�

کرد ا روب�� اک�اوی ب�� م�عی رت� ار ود در ع� م�وح��اک�اوی ر و م�عی شی� ق ب��

ا ح�دودی ر ب�� ی� ن�. اوت� اس�ت� ق م�ی�

لاصه هظور ح� ن�� ی ار اس�تهان�� ت س� روس��

شی�ری ق ش ب�� ی ح��حت� ل ط�رح و ت�� ات�� ق��

ه ع�لم در ح�ورد و ی اس�� اس�ت� م�تت� س�ی�

ود ق� م�تس� �Sن نx ط�ر ار ای��گرس� ا ب� ا ح�دودی ب�� ب��

ه ع�لم تها در ح�ور رت�� ع�

Page 118: مبانی علم سیاست

اس�ت� وارد س�ی�دی دب�� ت�مانx ح�� گ�ق

د. س�� 

م�دی و اک�ارا× ب�ودنx ع�لم ی�رم�ول�د ن�� غ

عد اس�ت� در ب��ُ س�ی�وری و ع�ملی ی¡ ت��

وری دو ی¡ عد ت�� در ب��ُود دارد ک�ه دگ�اه وح�� دب��

ش� ب��ر دم دان� ق� ی ب�� ب��رجاسی را درت� س�ی� ق��

د و �رار م�تده�ی م�لاک�û ف�درت� دم ق�� ق� ی ب�� غص ب��

د ول�ی� اسی ب��ر ن�� س�ی�ûش� را م�لاک� دان�

د. �رار م�تده�ی 23ف�

Page 119: مبانی علم سیاست

xون دگ�اه اول ح�¸ در دب��اسی در ش� س�ی� دان�

اب��رانx دارایداری ت� ضلت� اف�� خ�، ار ای��نx رو اس�ت�دادی ی� دول�ت� اس�ن�

د. در واه�د س�� د ح� ول�ی� ن��ت� ع م�عرف� واف��

ت�ی ی، م�عرف� ت� س�ن. دارگ�راس�ت� ت� اف��

xگ�ی ای��ن نx وب��ر� �Uی م�همی�رت� و ی� لات� وع ع�ق� ن�

اسی، ش� س�ی� دان�ی و ت ن� دهت� ب�� گ�ر

نx در تهای ا× ات�� ب�� ک�ر�ی ت �ëت صوص د ال ت� ی� ف��

ه اس�لامی ن� س�� و گ�دههای رن�� iظ . ت� اس�ت�

Page 120: مبانی علم سیاست

نx دوره ک�ه اسی ای�� س�ی�ر و شی� ق درص�دد ب��ای ف م�عی ک�ش�

صوص« و »ت�ن� ی« رم�ا ه ا× ن� س�� »گ�د

د، ی اس�لام ه�سن�ت� ًا م�اه�ی� ال�ی� ع�

د ه دارب� ان� دارگ�راب�� ت� اف�� ی و24 ن� ا و م�ی�

ر ی� نx ن� گارههای ا× ات�د؛ ن�¸ش ی ه ه�سن� گون� ت ه�من�

وع نx ن� ا ای�� ب��ی ت� ت� س�ن م�عرف�

وانx ع�لم متت� ن�اس�ت� م�ول�د و س�ی�

. ت� م�د داس�� ک�ارا×دگ�اه دوم در دب��

اسی درت� س�ی� ق��

Page 121: مبانی علم سیاست

ش� د دان� ول�ی� دم ب��ر ن�� م�ق�ا نx ح�� . ار ا× اس�ت�

درت� ت� ق�� ک�ه س�اج�در اب��رانx ه�مواره

وده، ر ن�� می� دارا× ت� اف��ب��رای

ی سار ت� روع�ن� م�ش�ش� ود، دان� ح�

ود را صوص ح� م�خد واب� ی� د ک�ه ت�� د م�تکی ول�ی� ن��

گ�تهای وب��ر�ه ان� دارگ�راب�� ت� اف��

ش� وس�� درت� را ن�¸ ق��xن اب��رای�� ی ده�د، ت��

اسی در ش� س�ی� دان�د واب� متت� نx ن� درونx ا×

د رد و رس�� گی� کل ب�� س��د؛ ب��ر ای��نx اس�اس ک�ی

Page 122: مبانی علم سیاست

م ع�لم ی� وات� متت� ر ن� ی� ن�اس�ت� م�ول�د و س�ی�

م. ی� اس�� ه ب�� ن� م�د داس�� ک�ارا×موع ه�ر دو در م�ج�

xدگ�اه در ای��ن دب��ق� واق وع ن�� م�وض�

د ک�ه ع�لم دارب�xاس�ت� در اب��ران س�ی�

دا ی� Òی ت� اس�ت� گاه م�ی ات�� ح��ر ی� . و غ کرده اس�ت� ب�

، xودن م�د ن�� اک�ارا× ار ب�اس�ت� در ع�لم س�ی�

ل ه دل�ی� ر ن�� ی� ع�مل ن�دگ�ی در ی ات�� دانx ر ق� ف�

، xام�عه اب��ران ح��عف ع�لمی در ض�

xنzی ی� ن� ه ت�� ح�ورکلات� و م�ش�

Page 123: مبانی علم سیاست

اسی لات� س�ی� م�غضگو اس�خ ، ب�¸ xاب��ران

کلات� ه م�ش� ودنx ن�� ی� ت�xودن ارس�ا ن�� ام�عه، ب� ح��

ه ع�لمی در اران�¡اسی ات� س�ی� �ëب ر iظ ت�وت� د ق� اق�� ا، ق� راهگس�

ط رات�� ی ش� ت ن� ت� س� zن Òت�اسی - اص س�ی� ح�

ام�عه و ت�ماع�ی در ح�� اج��ه ی در اران�� ن�� ک�ارا×

ه ان��سن� شمهای ب�� ی� م�کات�ش� د دان� ول�ی� ن�� ار در ب��

دهی اسی و س�ام�ات� س�ی�اسی در امر س�ی�

اسی ی�Uت� س�ی� ب�Uر م�دوده اس�ت� ک�ه ور ن�� ک�ش�

ه�مه ح�کای��ت� ار

Page 124: مبانی علم سیاست

م�دی و عف ک�ارا× ض�ودنx ع�لم ی� م�ول�د ت�

xاس�ت� در اب��ران س�ی�دارد.

ه م�ظال�ت� ه ن�� وچ� ا ن�� ب��ه وق� در دو ح�ور ق

ر iظ هت وری و ع�مل ن�� ی¡ ت��م�ترس�د ع�لم

ی ب��ر ت ن� اس�ت� م�ی� س�ی�ی ک�ه ت �ëت ههای د م�ور ا×

ûک در ت��ا ف راع و ب�� ال� ه� ظف� م�ی

xودن د ن�� ی� ط م�ق رات�� ش�ام�عه ب��رای ح��

ر ب��ر ی� اس�لامی و ن�ی دل�ور� اس�اس م�ی�

ه ت� دادنx ن�� اه�می�ا ه ب�� ن� ه، ال�ن� �ëن ج�ر ت��

Page 125: مبانی علم سیاست

اک�اوی ی م�عی م�ون� ه�ر�ومی ر ن�� ی� ، و ن� xن ب��ر ا×

ک�ردنx ع�لماس�ت� در س�ی�

ام iظ وت� ت� ارح�¸ ح�¸ام�عه ی ح�� ت� م�عرف�xاس�لامی اب��ران

کلات� را وانx م�ش� م�تت�ضل ک�رد. ح�ل و ف�

عد ار که ب�� ت ًا ب��ر ات�� اق� م�ضلات� ق� جولات� اب� ت��

ا اس�لامی اب��رانx ب�� کû ار ه�ر ت��

ه، دگ�اههای دوگ�ان� دب��دم ق� ا ب�� ش� ب�� دم دان� ق� ب��ه اسی، ن�� درت� س�ی� ق��

ه ل�جاطi وچ�د ی انx )م�سن� ی�رک�س� م�ش�

Page 126: مبانی علم سیاست

ودنx ب��ر کی ن�� و م�ی�ت ی( �ëت صوص د ت�

ای وانx در راس�ی� م�تت�لات� ق� اه�داف اب�

له اص� اس�لامی - ک�ه ق�ه نx ار ح�ور ت� گ�رق�

ی در دارگ�ران�� ت� اف��درت� و ت� ق�� س�اج�

xودن ع ن�� اف� د و ب� ی� م�قت� ع�لم در س�اج�

ت�ماع�ی گی - اج�� ره�ی ف�د - اس�� ام�عه ب�� ح��

هظور حx و ن�� درت�� هت� ن��ا دی ب�� ن مرح�لهت�د و لی ه�مت� ب��

درت� ت� ق�� ی� لات� ع�ق�ل ب��ر اسی ح�داق�� س�ی�

ی اق� س�لت� کû وق� شر ت��

Page 127: مبانی علم سیاست

ûک که در ت�� ت ی ات�� عت )ب��ه شری ام�ور ع�لن�

د( ی uکن دام ب� گر اق�� �Uب ه�مد. در ت� گ�ام ب��رداس��

ه ود ن�� ط م�تس� رات�� نx ش� ای��ب��ررسی و گ�شی�رس�

ت� ک�ه ع�لم ب�¸رداج�ر م�ترس�د در iظ هت ن��

اب��رانx اس�لامینx م�وردی دور ی� ت ج�¸

د، اس�� ی� ار ت� iظ ی� uات� ارxد ک�م ک�ردن ت ه�رج�¸

له ب��رای اص� ق� اق� ار ه وق� دنx ن�� رس�ی�

ه ار ن�� ی� ی ت� وع س�لت� ن�هم و های ار ف� درج��

ت� در ی� لات� ع�ق�درت� و ار ق�� ت� س�اج�

Page 128: مبانی علم سیاست

ش� ح�ام�لانx دان�ام�عه اس�لامی ح��

ط رات�� اب��رانx ار ش�ود دارد. م�وح��

 ها ت� وس�� تت ت�¸

ه1 ن� م�وج� ش� ا× . دان�م و ه ق�� ه ع�لمن� ح�ور

وی دک�ی�ری ج� ش� دان�اسی ع�لوم س�ی�ت� ی� �Sت ر گاه ب�� ش� دان�

. xهران م�درس ن��ی2 . ر . ک�û: م�صظف

، xان لکی� م�ههای ل�ف »م�و¡

،» xم�درن xسان ان� ردا، ه ن��شوی ف� �Sن ر ش� ن�

Page 129: مبانی علم سیاست

، ر. ک�û:26س� مونx ک�ول�منx و س�ان��

، xون ه�لنx واس�ی�م�دی ب��ر درا×

مه رج�� اسی، ب�� ت س� سات� ان��ی لان� م�حسنx ب��

، مرع : س�ت� xهران )ن��1372xن د ج�سی� ( س�ی�

xجران صر، ت�� ت�xسان وی ان� م�عی

ی�ر : دف xهران دد )ن�� ج� م�ی�گ ره�ی ر ف� ش� ن�

(.1379اس�لامی، اق�3 راب�� . داود ع�

ادم�انx دک�ی�ر دی، ب�� ب� ردر ای��ت� ب�¸ د ع�ی ج�می�

اس�ت� ع�لم س�ی�: xهران اب��رانx )ن��

Page 130: مبانی علم سیاست

عه، ف� ارات� ب�� س� ی� uات�.324( ص1379

. ر. ک�û: م�جمد4ت� عی� اوی، »وض� ب��

اسی ه ع�لوم س�ی� ن� رس��امه ضلی « ف� xدر اب��ران

اسی، س� ع�لوم س�ی�، س�ال اول )3

.292( ص 1377، ص5 xه�مان .

293.6:ûر . ک� .

ت� ع�لم عی� »وض�اس�ت� در س�ی�

امه ضلی « ف� xاب��راناسی، ع�لوم س�ی�

اضر اله ب� م�ق�

Page 131: مبانی علم سیاست

، س� xان ،7ه�ادب��س�ال دوم، )

(، ص1378222.

له7 . ر . ک�û: م�ج�اسی، ع�لوم س�ی�

xن اله ج�سی� م�ق�ه، س� �Sن ر ی� ،4ن��ش�

س�ال اّول، )(، ص1378

261.ی م�ظهری،8 ص . مرت��

: xهران ار، )ن�� ی� ده گ�ق، ارات� ح�کمت� س� ی� uات�

146(، ص 1356 -147.ی م�ظهری،9 ص . مرت��

Page 132: مبانی علم سیاست

xار، ح ب�� موغه ا× ،1م�ج�.37ص د10 . ر . ک�û: س�ی�

�ر ص�در، اف� م�جمدب��م: ا )ق�� ضادب� ی� اف��

ارات� س� ی� uات�(1364اس�لامی،

.726ص . ر . ک�û: م�شعود11

رد، مردمسالاری ورف� ن�¸xان وس�ی� م: ن�� ی )ق�� ت �ëت د

، ات� (1383ک�ی�.25 - 22ص د ع�لتاض�ع ر12 . س�ی�

می، روس� و iک�اط�اس�ت� ش� در س�ی� ی ی� ت��

: xهران )ن��

Page 133: مبانی علم سیاست

ارات� س� ی� uات�ارت� ام�ور ور

ه، ارچ� (1374ح�.29ص د ص�ادق�13 . س�ی�

xجران ، »ت�� ت� ق� ی� ح�ق�اسی در ت س� روس��

اسی«، ع�لوم س�ی�امه ع�لوم ضلی ف�

اسی، س� 22س�ی�م ) ش� )س�ال س��

.156( ص 1382م14 کری�� دال� . ع�ی�

دی و ق� ، ب� شروس�اد ض م�دی ب��ر ت�� درا×

: xهران کی، )ن�� ی� ال�کن� دب��گی ره�ی س�شه ف� م�و¡

Page 134: مبانی علم سیاست

(1373ضراط، .133ص اله،15 سنx س�� لی� ی� . ف�

ت� روس� اج� ی س��مه رج�� ع�لوم، ب��

، xهران م�هدوی )ن��گاه ش� ارات� دان� س� ی� uات�

، xهران (1350ن��.24ص د16 . ر . ک�û: س�ی�

می، iر ک�اط� ع�لی اض�ع، ص xن ی� س� zی Ò35ت�.

17:ûر . ک� .د، روب� نx ف� ول�ی� ر�

ههای ع�لوم رن�� iظ ت�مه ع�لی ی، ب��رج�� ن� سا ان�

xم�جمد ک�اردان

Page 135: مبانی علم سیاست

ر ش� : مرک�ر ن� xهران )ن��گاهی، ش� (1372دان�

.69 - 59ص های روس��

ی دارای ون��ست� ی� ن� ت�� ور ن�¸د: ی اس�� ی� zر م�ن�Uب مراح�ل ر

اه�دهگری، م�س�، xن دی ا× ن هت� ف� ظ�ی�ی، گارهسار ات�

م�ان��ش� دادهها ر ا×ا رد ات� ب�� ی� ور ات�� iظ همت ن��

گارهها، ک�ه ار ات�ه �ëن ج�ر ق� ت�� �Sن ط�ر

د. اس�� ب�Uر ب�� د ت¸ ام�کات�طه ع�لت� ب��ررسی رات��ق� �Sن و م�علول ار ط�ر

م�ونx ض�ورت� ر ا×رد و ه�مه م�تگی�

Page 136: مبانی علم سیاست

د ی uوات� گرانx م�تت� وه�س� ب�¸ر�xن ب��راس�اس ا×

ی ن� کسا ه ب�� چ� ی� ن� uه ت� روس� ن��د. ب��رس�ی. ر . ک�û: اج�مد18

ص�دری، »روس�ق� در ع�لوم ی� جق� ت��

ه له ح�ور سان� ی«، م�ج� ان�گاه، س� ش� ،4و دان�

.10ص . ر . ک�û: اج�مد19

. xن ی� س� zی Òص�دری، ت�م20 کری�� دال� . ع�ی�

xرح ف ، ب�� شروس�: xهران ع، )ن�� ص�یگی ره�ی س�شه ف� م�و¡

(1373ضراط،

Page 137: مبانی علم سیاست

.57ص 21xن . م�جمدج�سی�

xان ر ¡ی، ال�می� ان� اظ�ی� ظ�ی�ارات� س� ی� uم: ات� )ق��

1421اس�لامی، xح ) ، ص2ق�

250.، ص22 xه�مان .

289.23xن لام�حسی� . ع�

ان� ی، ی �ëت می د اب��راه�ت�ی لشف کر ق� uرای ق� م�اج��

هانx اس�لام در ج��و، : ط�رح ن� xهران )ن��

.77( ص 1376ی�رجی،24 . داود ف

ش� و ، دان� درت� ق��

Page 138: مبانی علم سیاست

ت� در روع�ی� م�ش�ر ش� : ن� xهران اس�لام )ن��

( ص1378ن� ی، 11.

 رات� ) iظ ( 0 ت�

؟ ست� ی� اس�ت� ح�¸ ع�لم س�ی�اسی - وی ع�لوم س�ی� ج� ش� ده: دان� ون��سی ۱۳٩٠/٩/٥ن�

، ت� و اداره ک�ردنx ام�ور م�ملکت� دنx ب��ر رع�ی� : » ح�کم راب� م�ده اس�ت� نx ا× ی� ت اس�ت� ج�¸ ت� س�ی� ل ل�ع �Uت نx د ارسی م�عت� گ ق� ره�ی درف� ی ار لف ت� ف ه�ای م�ح عری�� « ام�ا در اص�ظلاح ع�لمی ب�� xاس�ت� ک�ردن ، رب�� xده اس�ت� ح�کوم�ت� ک�ردن ه س�� نx اص�ظلاح اران�¡ . ای��

اس�ت� حx ار س�ی� ف رات�� عری�� دو ب��د : ی uمی ک�ن ف عری�� ب�Uر ب�� کی@ ار دو ض�ورت� ر zه ب� اس�ت� را ن�� ی م�عمولا س�ی� ن�7 ر اسی ع� دانx ع�لوم س�ی� می ش� درت� و دان� ی ق�� ه م�عت اس�ت� ن�� س�ی�

ی دول�ت� ه م�عت اس�ت� ن�� ف ک�رده اس�ت� ؛ . س�ی� عری�� درت� و ح�کوم�ت� داری ب�� اس�ت� را ع�لم ق�� ه س�ی� ال م�ورن��ش دو ورر� وانx م�ی� ه ع�ی ن��ه م�ا اس�ت� ع�لمی اس�ت� ک�ه ن�� ر او س�ی� iظ ی ار ت� عت نx ب�� ه ا× گون� نx ک�ه ح�¸ نx ، ای�� ر ار ا× ورده و م�هم ب�� ه دس�ت� ا× ه ن�� گون� درت� را ح�¸ ا ق�� انx می ده�د ب�� س� ن�

xن اب��رای�� ی . ت�� « اس�ت� درت� اس�ت� »ق�� وع اص�لی س�ی� ه م�وض� ر دو ورر� iظ ت� ک�ه ار ت� وانx گ�ق ف می ن�� عری�� نx ب�� م. ب��راس�اس ای�� دی�� ی ن� ه ک�ار ت�� را ن��انx می ده�د س� ه م�ا ن� درت� را ن�� ح ک�ارب��رد ق�� ع روس� ص�حی� اس�ت� در واف�� ، ع�لم س�ی� ق� نx م�جف� ر ای�� iظ . ار ت�

Page 139: مبانی علم سیاست

د. ام�عه « می داب� ها ب��رای ک�ل ح�� ش�� ر ارر می� دار ا× ت� ع اف�� �Sی ور اس�ت� را » ن�� ونx س�ی� د ان��سی� وب�� �Uن ام د ه ب� اسی ن�� دانx س�ی� می ش� گر ار دان� �Uب کی د zام�ا ب� رص�ت� ات� و ف� س� ه�ا ، ام�کاب� ع ارر �Sی ور ارت� اس�ت� ار ن�� د، ع�ی� اس�� اس�ت� ک�ه ب��ر غ�هده دول�ت� می ب�� ه اص�لی س�ی� ف ی� iر او وظ� iظ ی ار ت� عت ب��

ون� ی( ان� ور ق�� . )ر ر می� هرا× های ف�� اده ار روش�� ق ا اس�ی� ه ب�� ن� راد، ال�ن� ام�عه ب��رای ک�ل اف� کû ح�� ود در ت�� ه�ای م�وح�� 

اس�ت� هوم س�ی� ی@ ار م�ف ن�7 ر دانx ع� می ش� ف دان� عری�� د ب�� ق� ب�ها ن ها ت�� ن� ر ا× iظ اس�ت� و دول�ت� ار ت� . س�ی� هود اس�ت� ف ک�ام�لا م�ش� عاری�� نx ب�� ی@ در ای�� ن�7 ر دانx ع� می ش� ی دان� ست� ی� ی و اوم�ات� ست� ال�ی� رب�� دگ�اه م�اب�� دب��

دارد. در ح�الی ک�ه م�ساله اداره اس�ت� ب� ه س�ی� طی ن�� ح? رت�� zه�ا ه�ی xسان رت� ان� ج� گر ، م�ساله ا× �Uب ارت� د ه ع�ی� ی دارد. ن�� ن�� ا ی� ت� ی م�ادی و د رس�ال�ت�وط انx مرن�� رت� م�سلماب� ج� ا و ا× ی� ت� ه د اس�ت� اس�لامی، ن�� ه و س�ی� ن� م داس�� ی� ق� اط�ی م�سی� ی� ا اس�لام و رهی�رانx اس�لامی ارت�� ام�عه اس�لامی ، ب�� ح��

.اس�ت�هم ال�سلام مه اط�هار ع�لن� گ�ی ه�ای م�هم ان�¡ کی ار وب��ر� zاس�ت�مداری ب� س�ی�

ما ای لاد« »س�لام ب��ر ش�� اد و ارک�انx ال�ی� وه� ... و س�اسه� ال�عی� ی� ت� ال�ن ی� ا اه�ل ت�� کم ب�� م: »ال�سلام ع�لی� ی� وات� ره می ح� ی� ام�عه ک�ی� ارت� ح�� ب�� در رهم ال�سلام ک�ه ت� ع�لن� ی� انx می ده�د ک�ه اه�ل ت�� س� مله ن� نx ج�� هره�ا« ای�� ه ه�ای ش�� ان�� دا، و ب�¸ دگ�انx ح� ی اس�ت� م�دارانx ت�� دانx رس�ال�ت� و س�ی� اب� ح�

د ی ر گ�رامی اس�لام ه�سن� امی� ی� Òت� اس�ت� ن�¸ش ار ل امر س�ی� کق ده اس�ت� ، م�ی� هاده س�� ها ن� ن� .رهی�ری ام�ت� اس�لام ب��ر غ�هده ا×گ اس�لامی  ره�ی اس�ت� در ف� هوم س�ی� م�ف

ضلچه« ما ت�� یء ن�� ام ع�لی ال�ش� ی� اسه : ال�ق� : »و ال�سی� م�ده اس�ت� نx ا× ی� ت اس�ت� ج�¸ ل ک�لمه س�ی� �Uت ت� ل�سانx ال�عرت� د گ ل�ع ره�ی در ف�ه ر می رس�د وار� iظ ه ت� د.« ن�� س� ح د و س�ام�انx ت�� نx را اص�لاح ک�ی له ام�وری ک�ه ا× ه وس�ی� ی ن�� ر دام ب��رای س�ام�انx دادنx ̧چی� ی@ اق�� عت اس�ت� ب�� »س�ی�

ه اس�ت� ن� �رار گ�رف� ر ف� iظ ی�Uت@� م�د ت� ب�Uر ی م�د ی�ر م�عت ش� zی ه ت�� ا ن�� ج� uی اس�ت� در ات�� .س�ی�

Page 140: مبانی علم سیاست

ضلاح اسه، اس�ی� ورده اس�ت� : » ال�سی� نx ا× ی� ت اس�ت� ج�¸ ه س�ی� ف ار وار� عری�� نx ب�� ل ای�� کمی� ه و الاع�لام در ب�� ی ال�لع د ف ج� uات� ال�می گ ل�ع ره�ی ف�ه اص�لاح و ی�نx ن�� ارت� اس�ت� ار ه�مت� گ�ماس�� اس�ت� ع�ی� ل« »س�ی� ح�� ل و الا× ی ال�عاح�� ی ف خ� uق� ال�می �Sن اده�م الی ال�ظر ارس�� لق� ب�� ال�ج

انx گ�ردد«. س� ان�� ج� ی و ت� ت� ره�ان�� رت� م�وج�� ج� ا و ا× ی� ت� ه راهی ک�ه در د ه�دای��ت� مردم ن��

ی )ره( ت من� دگ�اه ام�ام ج� اس�ت� ار دب�� هوم س�ی� م�ف

د ع�لما uر ر در ب� iظ ف م�ورد ت� عاری�� ، ب��ر اس�اس ب�� xمهوری اس�لامی اب��ران ار ج�� گر اب� ی� ن لات� و ت�� ق� ر اب� ی� ر ک�ی� ی)ره( رهی� ت من� ا ، ام�ام ج� نx راس�ی� در ه�می�ام�عه و ی ک�ه ص�لاح ح�� ان�� نx ح�� ه ا× د، ن�� رد و ه�دای��ت� ک�ی ی� ام�عه را راه ن�� نx ک�ه ح�� ی ای�� عت اس�ت� ب�� د ک�ه »س�ی� ده دارب� ی� دانx اس�لامی ع�ق� می ش� و دان�

راد اس�ت� .« ص�لاح اف� 

ی اران�� دگ�اه ق� اس�ت� ار دب�� هوم س�ی� م�ف

اس�ت� ش� س�ی� ح ه دو ت�� اس�ت� ن�� م س�ی� سی� ق� منx ب�� هانx اس�لام ، ض� اسی ج�� لشوف س�ی� ی� نx ف� رگ� ب��ری�� ه اس�لامی و ب��ر لشف ار ق� گر اب� ی� ن ی ت�� اران�� ق�ه سانx را ن�� ی ک�ه ان� اس�ت� ارت� اس�ت� ار س�ی� له ع�ی� اص� اس�ت� ق� د : س�ی� ف می ک�ی عری�� نx ب�� ی� ت له را ج�¸ اص� اس�ت� ق� له ، س�ی� اص� رق� ی� له و غ اص� ق�لی zب� ا ض ه ف� ، ن�� رت� ج� ا و ا× ی� ت� دانx را در د هروب� نx ش�� ی� ت . ه�م ج�¸ ست� ی� ب�Uر ت� د ه س�عادت� ام�کانx ب�¸ دنx ن�� ، رس�ی� xن دونx ا× د ک�ه ب�� س�عادت� م�ترس�اب�

د. اس�� می ب�� شر ن� دانx م�ی� دنx ب�� ، رس�ی� xن ر ا× ی� ود ک�ه در غ ره�ت مونx م�تس�xی و م�سلمان ن�7 ر دانx ع� می ش� ر دان� iظ اس�ت� ار م�ی اوت� س�ی� ق ای م�ی� م�عی

Page 141: مبانی علم سیاست

اس�ت� هوم س�ی� اره م�ف کرانx م�سلمانx در ب�� ق ی@ و م�ی� ن�7 ر دانx ع� می ش� ت� دان� یzنx ب��رداس�� ص می گ�ردد ک�ه ت�� خ ده م�ش� انx س�� ی� ه م�ظال�ت� ت�� ه ن�� وچ� ا ن�� ب��کری ، ع�لمی و uجولات� ق� وع ت�� م�انx وق� ر ار ر iظ لاف ت� ت� نx اج� ت� ک�ه ای�� ه داس�� وچ� د ن�� اب�� نx ، ب�� ود ای�� ا وح�� ود دارد. ب�� ی وح�� ف� ی ع�می� ن�� ا کاف م�عی س��

ن� ی ک�ه م�ا گر ار ر �Uب ارت� د ه ع�ی� . ن�� م�ده اس�ت� ود ا× ه وح�� نx ط�رف ن�� ه ای�� ی@ ن�� ن�7 ر وام�ع ع� لادی در ح�� ده�م م�ی� uر اب� ا س�� هارده�م ب�� های ج�¸ �رن� هی ری ف�ده لاف ر ت� ه اج� رف� ست� ج�� دا دان� اس�ت� ح�� لاق� را ار س�ی� نx اح� ی� ت ف ک�رد و ه�مح¸ عری�� ت� ب�� ی� ق� درت� و م�وف� اس�ت� را ع�لم ق�� اولی س�ی� م�اک�ی�

xکران ق دگ�اه م�ی� ا دب�� انx ب�� اس�ی� انx ب�� وب� کرانx دوره ن�� ق ر م�ی� iظ اس�ت� ار م�ی ف س�ی� عری�� هوم و ب�� ا و م�ف نx در ح�الی اس�ت� ک�ه م�عی د. ای�� س��. ه اس�ت� ن� راوان� ی داس�� کی ف� zëب د uر �رای��ت� و ب� م�سلمانx ف�

xهان ده ه�ای ج�� دب�� مه ب�¸ ت� ک�ه ه� ده داس�� ی� لاط�ونx ع�ق� ال اق� وانx م�ی� ه ع�ی مود« و ن�� ا »ن� اه�ری ب�� iد : ح�ال�ت� ظ� ی دارای دو ح�ال�ت� ه�سن�ی اظ�ت ر او  ح�ال�ت� ب�� iظ ود«. ار ت� ا »ن�� ه  ب�� ان� س� ها ن� ن ه ه�ا ، ت�� د س�ان�� ی uت� د و ه�ما ی سن� ی� عی ت� د ، واف�� وب� اه�ده می س�� اه�ر م�س� iه ک�ه در ظ� چ¸ ت� ا ه�مه ا× موده�ا ب�� مه ن� ه�

ط ه در م�حی� ها ه�ر رور سان� مه ان� ی اس�ت� ک�ه ه� ن�� ه�ا ر ی ه�مانx ̧چی� هانx ه�ست� ش� ار ج�� ح نx ت�� د. ای�� ی اس�� اء می ب�� ی� ی اس�� ف� ی� ود ح�ق� ای ار وح��ها ن ده او ت�� ی� ه ع�ق� د. ن�� دارب� اء را ب� ی� اظ�نx اس�� اه�ده ب�� ی م�س� ن�� ا واب� راد ع�ادی ن�� ن� ی اف� ا وب� لشوف ن�� ی� نx ف� ر ای�� iظ د . ار ت� ی uاه�ده می ک�ن ود م�س� اط�راف ح�

اء ی� ده ه�ا و اس�� دب�� ت� ب�¸ ق� ی� د ح�ق� ی uوات� ه( می ن�� ن�Uش� د رد و اب� انx ج� انx )ص�اج�ی� لشوق� ی� د ف� ی uک�ن ûرا درک� .ب�Uر@ د ه ام�کانx ب�¸ لشف ل و ق� ه م�دد ع�ق� ها ن�� ن نx ت�� ه ا× د ک�ه دسی�رسی ن�� �رار دارب� ل ف� ی�ُ ام ع�ال�م م�ُ ه ب� ی ن�� ان�� ق� در ح�� ان�� ا ح�ق� وده�ا ب�� لاط�ونx ن�� ده اق� ی� ه ع�ق� ن��

ق@� �Sن ها ار ط�ر ن ی ت�� هانx ه�ست� ق� ج�� ان�� هم ح�ق� ر او ف� iظ ب�Uرا ار ت� دارد، ر ل را ب� ی� ی درک�û ع�ال�م م�ُ ن�� ا واب� ه ن�� �ëن ج�ر لاط�ونx ج�ش و ت�� غ�م اق� ه ر . ن�� اس�ت�xان ود ، داس�ی� ه ح� �Sن ر iظ یzنx ت� ی� ن� لاط�ونx ب��رای ت�� . اق� ب�Uر اس�ت� د ه( ام�کانx ب�¸ لشف دب��ر )ق� ل و ب�� عق� ات� ب�� ار« را در ک�ی� ل ع� ی� من� ام »ن�� ه ب� هوری ن�� م�ش�

ود م�ظرح ک�رده اس�ت� مهور ح� .ج�� عدادی ار نx ب�� م�ی� اری ط�ولان� ی در اع�ماق� ر های ع� ن� uد در ات� ی� صور ک�ن ود : ت�� ار می س�� ع� نx ط�ور ا× لاط�ونx ای�� ار اق� ل ع� ی� من� ا ن�� ه ب�� ن� ن� س� انx ، ن�� داس�ی�

ود دارد ی وح�� وار ص�اف �Uن ها د ن� ل ا× ات�� د. در م�ق� ی اس�� ه ب�� ن� داس�� ود را ب� ت� شر ح� اه�ده ن�¸س� ی م�س� ن�� ا واب� د ک�ه ن�� ی اس�� ده ب�� ی� ر ک�س� ی� چ� ت� ه ر ه ای ن�� ه گ�ون� راد را ن�� اف�ی اظ�لاع دد ن�� وب� ی� Òوع می ت� ه وق� انx ن�� ت� شرس�� ه ک�ه در ن�¸س� چ¸ ت� راد ار ا× نx اف� ی ک�ه ای�� ن�� ا ج� ت� د. ار ا× ی نx در ح�ال ج�رک�ن� ه ه�ای ب��ر روی ا× ک�ه س�ان��

xن دک�ی ار ای�� له اب� اص� ا ق� نx در ح�الی اس�ت� ک�ه ب�� د. ای�� ب� گو می ب�¸ردار ی� حت� و گ�ق ه ت�� ها ن�� ن� ی�رام�ونx ا× Òه و ن� ن� داس�� ی عی ت�¸ ه ه�ا را واف�� نx س�ان�� د ای�� ی ه�سن�نx راه�رو ، ر ار ای�� ت� ب�� ی ک�ه ک�می ع�ق� ن�� ا ج� ت� د. ار ا× ی رف در ج�رک�ن� iظ ت� ه ای��نx ط�رف و ا× نx ن�� رادی ب��ر روی ا× ود دارد و اف� ی وح�� �Uن راد راه�رو اف�

Page 142: مبانی علم سیاست

عکش می گ�ردد. وار م�ی �Uن انx ب��ر روی د اء ه�مراه�س� ی� راد و اس�� نx اف� ه ای�� ، س�ان�� ده اس�ت� ه س�� ن� روج� ی ب��راف� ش� �Uن ا×

ا ود ب�� ود م�ظلع س�� ت� شر ح� ع ن�¸س� �Uی ا ا ار وق�� د ب�� اب�� نx ام�کانx را می ب�� ده و او ای�� ل س�� ار س�� های ع� ن� uوس در ات� راد م�حی� کی@ ار اف� zر ب� ی� چ� ت� گامی ک�ه ر ت ه� رد د. ف� کی وار را درک�û م�ی� �Uن جرک�û روی د ی� ه ه�ای م� ودنx س�ان�� عی ن�� ی�رواف�� ب�Uرا غ ال�ت� اس�ت� ر ار ح�� ود ک�ه ب��ران��ش� ن��سی� ه رو می س�� ی رون�� ف� اب�� ح�ق�

ی ه�ا ن�� ا ی� z7ت اه�ده ر عی می رس�د. م�س� ی� ط ط�ن� ه م�حی� ده و ن�� ارحx س�� ار ح� ام ار ع� ج� ار ادامه می ده�د و شرات� ود در درونx ع� ه راه ح� ده ن�� اد س�� ر ا×انx و اد دوس�ی� ه ب�� ار ن�� ق� ع� دان� ی س�ان�� ب� رد ک�ه ر می گ�د دی ن� ت د. ج�¸ ده را م�شرور می س�ار اد س�� ر دان� ی ا× ب� ود دارد ر ا وح�� ج� ت� ی ک�ه در ا× ف� اب�� عت� و ح�ق� ی� ط�ن�

ام ده�د. ج� ود ک�اری ات� انx ح� ات� دوس�ی� ج� ا ب��رای ت� د ب�� ب�� نx رو در ص�دد ب��رمی ا× د ار ای�� ت� ار می اف� های ع� ن� uود در ات� ارانx ح� ب��اه�ده ق� م�س� ان�� ه و ح�ق� وس�ن� ی� Òوع ت� ه وق� راه�ای ن�� رح م�اج�� ار و ن�¸ش ار ش� ه درونx ع� ده ن�� اد س�� ر دان� ی ا× ب� ت� ر گ�س� ار ال ب�� ی� ق� ا اس�ی� ده، ب�� س��

xان لشوق� ی� لاط�ونx ف� ر اق� iظ د. ار ت� ی uب��ر وی وارد می ک�ن xون uی همت� ج�� ه و ن�� ن� ت� ب�¸رداج� ال�ق ه م�ج ا او ن�� لکه ب��رع�کش ب�� ود ب�� می س�� هه ن� ش� م�واج�� ان� دوس�ی�گاه نx ت� د. ای�� ن� ی را دارب� سا ام�عه ان� ت� اداره و رهی�ری ح�� اف�� گی و ل�ی� ان��سی� ل ، س�� ق� در ع�ال�م م�ی� ان�� اه�ده ح�ق� ل م�س� ه دل�ی� د ک�ه ن�� ی ن� ی ه�سن� ک�سا

xلاط�ون دگ�اه اس�ت� ک�ه اق� نx دب�� . ب��ر اس�اس ه�می� ه اس�ت� ن� �رار گ�رف� کرانx اس�لامی ف� ق اری ار م�ی� ه ن��سی� وچ� ، م�ورد ن�� اس�ت� ه س�ی� لاط�ونx ن�� اق�xح ارت� اس�ت� ار ب��روت�� د ک�ه ع�ی� ر دارب� ی� گری ن� �Uب ار م�هم د ه ن��سی� ف ی� iها ، وظ� سان� ت� ان� س� ت� و م�عی� ی� نx ام�ن ام�ی� ها ع�لاوه ب��ر ب�� ن� ده دارد دول� ی� ع�ق�

اص. ت� ح� ی� �Sت ر م و ب�� علی� ام ب�� iظ کû ت� اد ت�� ج� ق� ات�� �Sن ی ار ط�ر لاف� ل اح� ات�� ض ف�اسی ده ه�ای س�ی� دب�� ماب��ر ب�¸ ه م�ت� دو وچ�

Page 143: مبانی علم سیاست

ه اسی ن�� ده ه�ای س�ی� دب�� ت� ک�ه ب�¸ وانx گ�ق ی� د ت�� اب�� لاط�ونx س�� ای� ت� اق� ده ار ح�� ی س�� دگ�اه م�عرف ه دب�� ه وب��ر� ده ، ن�� انx س�� ی� ه م�ظال�ت� ت�� ه ن�� وچ� ا ن�� نx ب�� اب��رای�� ی ت��د ی گر ه�سن� �Uب کد ماب��ر ار ب�� ه م�ت� :ط�ور ک�لی دارای دو وچ�

کار:        .1 س�� ه ا× ب�Uر@ اس�ت�وچ� د ه ط�ور م�عمول ام�کانx ب�¸ راد ع�ادی ن�� نx ب��رای اف� . ک�ه درک�û ا×ه        .2 هانx : وچ� ن کرانx اس�ت�  ت�¸ ق دانx و م�ی� می ش� دن�� ه و ه�دف اص�لی اب� ف ی� iوظ� xن ت� ا× اج� ی ک�ه س��

xن هانx ای�� ن ه ت�¸ هم اس�ت� در ح�الی ک�ه وچ� ل ف� ات�� راد ق�� اسی ب��رای ه�مه اف� ده ه�ای س�ی� دب�� کار ب�¸ س�� ه ا× ت� ک�ه وچ� وانx گ�ق نx اس�اس می ن�� ب��ر ه�می�ت� اس�ت� اج� ی ف و س�� ل ک�ش� ات�� کری ق�� uلاس� ق� عمق� و ب�� ق� ب�� �Sن ها ار ط�ر ن ده ه�ا ت�� دب�� .ب�¸

اس�ت� د ک�ه س�ی� ده دارب� ی� ه ع�ق� د م�ورن��ش دوورر� ی uت� اس�ت� م�ا دانx ع�لم س�ی� می ش� ی ار دان� ا ، ب��رج نx راس�ی� اد در ه�می� ض هره م�ی� دارای دو ج�¸اه ادس�� ام ب�¸ وس ب� ان� د. ر� ی uاس�ت� می دات� ی دول�ت� و س�ی� ف� ی� هر ح�ق� iظ هره رومی( را م� دای دو ج�¸ وس )ح� ان� ب��ر ر� صو راد ، ت�� نx اف� اس�ت� ؛ ای��

ب�Uرا ت� ر هره داس�� انx اس�ت� ک�ه دو ج�¸ اس�ی� ه ای روم ب�� سان� ه و اف� ن� س�� ود  ار گ�د ر ن�� ی� اچ ده ب�� ی ت�� . ا×ارت� ه ع�ی� اه�ت� دارد. ن�� ی� لاط�ونx س�� ار اق� ه ع� ادی ن�� ب�� ه ر دار ا اب� ی ب�� ون� اس�ت� در ع�صر ک�ی هانx س�ی� وانx ادع�ا ک�رد ک�ه ج�� ی� د ت�� اب�� ح س�� ی� وص� نx ن�� ا ای�� ب��وه ی� اده ار س�� ق ا اس�ی� ه ه�ا ب�� نx رس�ان� د. ای�� وب� ا می س�� ی س�� اسی ا× واه�ر ح�وادت� س�ی� iا ط� ها ب�� ن ه ای ت�� ات� رس�ان� ع لی� ی� ق@� ت�� �Sن ی�ر مردم ار ط�ر ش� zی گر ، ت�� �Uب د

ده ی ن� zرت� ده و ف� zت ح¸ ی� Òح�وادت� ه�ای ت� xن هانx ای�� ن ه ت�¸ ود ار وچ� ه ح� داران� ی� ت� ا لهای ح�� جلی� ن� ی، ت�� ه  اظ�لاع رس�ا ن�Uش� د ه�نx و اب� ا می را در د یzنx ال�ق� اظ�ی� م�جدرت� وی��ت� ق�� ف� گSاهی و ب�� ان��ش� ا× ر شموم ، اف� ات� م� ع لی� ی� ر ت�� ی� ن�� ا دنx ار ب�� نx راه م�صونx م�اب� �Uی هی�ر ط ، ن�� رات�� نx ش� هی اس�ت� در ای�� �Uن د د. ب�� ی ت�� ما ن�

. اسی اس�ت� صی�رت� س�ی� ل و ت�� جلی� ت��

؟   ست� ی� اسی ح�¸ ور ار ع�لوم س�ی� iظ م�ی

Page 144: مبانی علم سیاست

اس�ت� و ح�کوم�ت� ه م�ساله س�ی� لف@ اس�ت� ک�ه ن�� ت� موغه ای ار ع�لوم م�ح ت� م�ج� ق� ی� اسی در ح�ق� ود ک�ه ع�لوم س�ی� ه می س�� ن� ف گ�ق عری�� کû ب�� در ت��دار ت� ا م�ساله اف�� طه ب�� سانx در رات�� ه م�ظال�عه ان� ه ای ع�لمی اس�ت� ک�ه ن�� ن� اسی رس�� ت� ک�ه ع�لوم س�ی� وانx گ�ق گر ، می ن�� �Uب ارت� د ه ع�ی� د ن�� ه دارب� وچ� ن��

د اب�� ی ب�� ن�� د ̧چه ک�اره�ا نx ک�ه ̧چه ک�شی می گ�وب�� ارت� اس�ت� ار م�ظال�عه ای�� اسی ع�ی� ت� ک�ه ع�لوم س�ی� وانx گ�ق ان� ی س�اده ب��ر می ن�� ی� ه ت�� د. ن�� می ب�¸ردارد؟ ام ده�ی ج� نx ک�اره�ا را ات� د ای�� اب�� ی ب�� ن� ود و ̧چه ک�سا ام س�� ج� ات�

ده ی� ه ع�ق� ت� ک�ه ن�� د گ�ق اب�� ود؟ ب�� اده می س�� ق اسی اس�ی� ه ع�لوم س�ی� ی�ر ار وار� ش� zی اس�ت� ت�� ای ک�لمه ع�لم س�ی� ه ح�� را ن�� نx س�وال ک�ه ج�¸ ه ای�� اس�ح ن�� ام�ا در ب�¸، ح ارت�� ونx ب�� یzنx ع�لومی ح�¸ عام�ل ت�� ی@ م�خصول ب�� عت ؛ ب�� ه ای اس�ت� ن� یzنx رس�� ت�� اس�ت� ، ع�لمی رانx ، س�ی� iظ اری ار ص�اج�ت� ت� "ن��سی� "

xدان می ش� یzنx دان� اس�ت� ت�� ودنx س�ی� ل ، در م�ورد ع�لم ن�� نx دل�ی� ه ه�می� . ن�� نx اس�ت� د ا× ی uت� اسی و م�ا ی س� اسی ، روان� ی ام�عه س�� وق� ، ح�� ف� ا، ح� ی� ع راف� ح��ود دارد ر وح�� iظ لاف ت� ت� .اج�

ود اره وح�� نx ب�� دگ�اه ک�لی در ای�� ت� ک�ه دو دب�� د گ�ق اب�� ؟ ب�� ست� کû ع�لم دان� وانx ت�� اسی را می ن�� ا ع�لوم س�ی� ب�� نx س�وال اس�اسی ک�ه ا× ه ای�� اس�ح ن�� در ب�¸ ر ی� دارد. ام�ا گ�روهی ن� صی ب� خ ب�Uرا ح�د و مرر م�ش� ست� ر د س�اب��ر ع�لوم دان� ی uت� وانx ه�ما می ن�� اسی را ن� د ک�ه ع�لوم س�ی� ده دارب� ی� ی ع�ق� دارد؛ ب��رج

اص گ�ی ه�ای ح� ل اس�ت� ک�ه دارای وب��ر� ق� ن��ی ع�لمی م�سی� ه م�ظال�عا کû ح�ور د، ت�� دب�� ونx س�اب��ر ع�لوم ح�� ر ه�مج¸ ی� اسی ن� د ک�ه ع�لوم س�ی� ده دارب� ی� ع�ق�د اس�� ود می ب�� . ح�

ی ت zن ش� ت�� zی Òد ت� واب� می ن�� ی ن� عت ست� ؛ ب�� ی� د س�اب��ر ع�لوم ت� ی uت� اس�ت� ه�ما ت� ک�ه ع�لم س�ی� ب�Uرف� د د ب�¸ اب�� ار ب�� اح�¸ ه ب� دگ�اه ن�� نx دو دب�� یzنx ای�� ام داوری ت�� در م�ق�ست� ک�ه د دان� اب�� های��ت� ب�� . ولی در ن� ست� ی� ی ت� ت zن ش� ت�� zی Òل ت� ات�� ه ض�ورت� ص�د در ص�د ق�� سانx اس�اس�ا ن�� ه ان� وط ن�� ب�Uرا ام�ور مرن�� د؛ ر ه ک�ی ق� اران�¡ ی� دف��

ها ن� ت� ا× اج� ی ه س�� وانx ن�� ده ه�ا می ن�� دب�� نx ب�¸ نx ح�اک�م ب��ر ا× ی� وات� ق� درک�û ق� �Sن د شروک�ار دارد ک�ه ار ط�ر ام م�ی iظ ی ت� ن�� ده ه�ا دب�� ا ب�¸ اس�ت� ب�� ع�لم س�ی�د ل س�� ات�¡ ت�  .ب� ه ع�لم س�ح ه دو دس�ن� دی ع�لوم، ن�� ی م ت�� سی� ق� ت� ک�ه در ب�� ه داس�� وچ� د ن�� اب�� نx ب�� ی� ت ت� ک�ه ع�لم ه�مح¸ وانx گ�ق و ع�لم ب� رم، می ن��

د اس�ت� می ون� ان� دارد ولی ق�� ق� ب� ی� ی@ دف�� ت zن ش� ت�� zی Òدرت� ت� ی اگ�ر ̧چه ق�� عت ؛ ب�� اس�ت� ، ع�لم ب� رم اس�ت� .س�ی�رات� ) iظ ( 0 ت�

Page 145: مبانی علم سیاست

؟ ست� ی� اس�ت� ح�¸ ع�لم س�ی�اسی - وی ع�لوم س�ی� ج� ش� ده: دان� ون��سی ۱۳٩٠/٩/٥ن�

ر دارد iظ ت�ماع�ی ت� ده ه�ای اج�� دب�� اسی ب�¸ ه ه�ای س�ی� ن� ن ل و ب��ررسی ح�� جلی� ه ت�� اس�ت� ن�� اس�ت�  ع�لم س�ی� ل و ب��ررسی ع�لم س�ی� جلی� ل ت�� ق� مرک�ر ب��اس�ت� نx اس�ت� ک�ه ع�لم س�ی� گر ا× �Uب ر ع�ده د iظ . ت� ا ح�کوم�ت� دول�ت� اس�ت� شوی   ب�� ران� ق� ف� کر و م�جف� ق ای� ت� م�ی� ل ر� شرو ک�ار دارد . ت�¸

اده�ای ی� ن اره ت�� ت�ماع�ی اس�ت� ک�ه درب�� ی@ ار ع�لو اج�� ش� ح اس�ت� انx ت�� د:ع�لم س�ی� گوب�� د م�ی� کی حت@� م�ی� . دول�ت� و اض�ول ح�کوم�ت� ت��

ه اس�ت� ن� �رار گ�رف� ا م�ظال�عه دول�ت� م�ورد اغی�راص ف� اس�ت� ب�� مردنx ع�لم س�ی� کسانx ش�� سی�نx ع�لم  ب�� انx می�رادف دان� ال�ق ر م�ج iظ ه ت� ن��ود اس�ت� می س�� دنx ع�رصه ع�لم س�ی� کû س�� اع�ت� ک�وح�¸ ا م�ظال�عه دول�ت� و ح�کوم�ت� ب�� اس�ت� ب�� نx س�ی� لی� انx اس�ت� ک�ه   . ک�اب�� ال�ق کی ار م�ج zب�

xد .ب��رب��ران کی ام�عه را م�ظال�عه م�ی� اسی ح�� ه ه�ای س�ی� ن� ن ر ح�� ش� ار ه�ر ̧چی� zی ن� ی اس�ت� و ت�� سا ه ان� ن� اف� م�انx ب�� ام�عه س�ار اس�ت� ب��ررسی ح�� د :س�ی� گوب�� م�ی�ود ام�ده اس�ت� وح�� ها ن�� سان� ی ان� ا گ�رد ه�م ان�� م�انx ب�� اسی را ک�ه ه�م ر ط س�ی� اس�ت� روات�� د اس�ت� س�ی� ق� انx م�عی� ال�ق گر ار م�ج �Uب کی د zال ب� ووب� دور�د کی . ب��ررسی م�ی�

دانx ح�د گ�شی�رده ا ب�� اسی را ب�� ره�ا ع�رصه م�ظال�عات� س�ی� iظ ه ت� وع  ام�ا ای��نx گ�ون� ت�ماع ن� د ک�ه در اج�� اس�� ی ب�� ن�� ه�ا ر مه ̧چی� ده ه� رب� د ک�ه در ب��ر گ�ی� کی م�ی�نx وس�وسه د در ب��راب��ر ای�� اب�� ه انx ب�� ن� اف� و ب�� ی ه�ای ن� ن�� ا واب� اس�ت� و ن�� راگ�ی�ری ع�لم س�ی� ی�نx ف� ر داس�� iظ منx در ت� ده�د. ام�ا ض� ها رح م�ی� سان� ان�

اوم�ت� ک�رد دگ�ی م�ق� ب� ی را ک�ه در ر ر داد  و ه�ر ̧چی� ا ب� وط اس�ت� در انx ح�� ه مرن�� ن� اف� م�انx ب�� ام�عه س�ار سانx در ح�� ان� .

اس�ت� اس�ت� هوم اس�اسی س�ی� درت� م�ف د ک�ه ق�� دب� ق� د ه�ارول لاس�ول م�اک�ش وب��ر ب��رب��رانx راس�ل و... م�عی� ی uت� گری م�ا �Uب کرانx د ق مه  م�ی� و ه� ûک ه ض�ورت� ت�� اس�ت� ن�� د:ع�لم س�ی� گوب�� اس�ت� م�ی� ف ع�لم س�ی� عری�� ال لاس�ول در ب�� دد ب��رای م�ی� وب� ی� Òن ه ه�م م�ی� اس�ت� را ن�� ه ه�ای س�ی� اچ س��اسی ع�ملی اس�ت� ک�ه ب��ر دنx در انx اس�ت� و ع�مل س�ی� م س�� درت� و ش�هی� نx ق�� ت� کل گ�رق� گی@ س�� گوب� ارت� ار م�ظال�عه ح�¸ ی ع�ی� ن�7 ج�ر ام ت�� iظ ت�گی�رد ام م�ی� ج� درت� ات� .اس�اس ق��

اس�ت� گری ار ع�لم س�ی� �Uب ف د عاری�� :ب��

Page 146: مبانی علم سیاست

1. درت� اس�ت� ه ب��رای ق�� ارر اس�ت� م�ی�  س�ی�2. که ی سی�نx ات�� ی دان� عت اس�ت� ب�� رد  س�ی� ی� zرا م�ی ی�رد و ج�¸ zه م�ی گون� رد ح�¸ ی� zع م�ی رد ̧چه م�وف�� ی� zرد ̧چه م�ی ی� zه�ارول لاس�کی    ̧چه ک�شی م�ی

3. اس�ت� هوم س�ی� نx م�ف اع�ی ب��ری�� ی�ر uس�   ان� ه ارر ع امران� �Sی ور اس�ت� ن�� ونx     ه�اس�ت�  س�ی� ان��سی�م ی� اس�� ه ب�� ن� ار داس�� ی� ن� اس�ت� در اح� ر ار س�ی� راگ�ی� ت� ف� سی� ه ن� ی ن�� ف �Uب عر م ب�� واه�ی� ج اس�ت�  اگ�ی¡ر ت�� م : س�ی� ی� ف ک�ن عری�� نx ب�� ی� ت م انx را ج�¸ ی� وات� ی� م�ن�

ات� راد گ�روه�ها و اج�ر انx اف� ط م�ی� ر روات�� ر ص�لح امی� ی� ا غ ر ب�� ور رهی�ری ص�لح امی� ل ک�ش� ی@ در داح� انx   و ک�اره�ای ح�کوم�ت� ط م�ی� و روات��هان� ی اس�ت� گر در ع�رصه ج�� �Uب های د ن� ا دول� .دول�ت� ب��

رات� ) iظ ( 0 ت�

اس�ت� ف س�ی� عری�� ب��اسی - وی ع�لوم س�ی� ج� ش� ده: دان� ون��سی ۱۳٩٢/۸/٤ن�

اس�ت� ● ت� س�ی� ف ل�ع عری�� ب��ی) ▪ ن�7 ه¡ ع�ر ن�Uش� » (در ر «رام ک�ردنx اس�ت�▪ ( ت� ش� رو دارد» (در ل�ع zی Òت� xسان ر و راهی ک�ه ان� ط سی� ا »خ� ی« ب�� ط م�ش� .«خ�

شی) ▪ گلی� واع�دی اس�اسی، اض�ول راه�ت ما و (politics :در ات� وه¡ ع�مل، اض�ول و ق� ی� امه، س�� ...ب��رب�هاده�ای (در اص�ظلاح ع�ام) ▪ وره�ا، ن� ل ح�کوم�ت� ه�ا و ک�ش� ی� ن� ؛ ار ق�� ه گ�روه اس�ت� م گ�ی�ری ه�ا ب��رای ه�ر گ�ون� صمی� ام ت�� ج� د و ات� روب�هاده�ا گر ن� �Uب ی و د ت �ëت گاهی، د ش� ن� ی، دان� م�ا س�اراص) ▪ وره�ا(در اص�ظلاح ح� م گ�ی�ری ه�ا ب��رای ح�کوم�ت� ه�ا و ک�ش� صمی� ام ت�� ج� د و ات� روب�

Page 147: مبانی علم سیاست

اسی) ▪ ر ه�ست� (در ع�لوم س�ی� ی� گری ن� �Uب ن� ی د .دارای م�عا 

اس�ت� ● ف ع�لم س�ی� عری�� ب��ها ش�� د م�علوم گ�ردد. ارر اب�� د. ه�دف ب�� ب�� ه ص�لاح ا× دگ�ی م�لت� ن�� ب� ه ای ک�ه ام�ور ر ه گ�ون� ور ن�� ر ام�ور ک�ش� ی� �Sن د ارت� اس�ت� ار ب�� اس�ت� ع�ی� ع�لم س�ی� ف عری�� ه ک�ار رود ام�ا ب�� د ن�� واب� لف می ن�� ت� وغ�های م�ح اور اس�ت� ک�ه در م�وض� هی �ی ن�¸ ارن� اس�ت� ع�ی� وع س�ی� ود. م�وض� ها م�علوم س�� ش�� د ارر و ص�ی ض�ورن��ی ک�ه ک�ل ه�ها ن�� گر ب�¸رور� �Uب ضادی و د ی� گی، اف�� ره�ی ی، ف� عت� ه�های ص�ی گردد. اول�وی��ت� دادنx ب�¸رور� ور ب��ر م�ی� ه اداره ک�ش� اس�ت� ن�� ع�لم س�ی� xان واری ک�ارک�ی وه ح� انx رس�� ر لف می� ت� ی م�ح مهای ح�کوم�ت� ست� . در س�ی� اه م�دت� و ̧چه درار م�دت� د ̧چه ک�وب�� رب� هره گ�ی� نx ن�� ام�عه ار ا× مردم در ح��د ک�ه اور دارب� اس�ت�مدارانx ب�� انx و س�ی� لشوق� ی� اری ار ف� د. ن��سی� اس�� ه ب�� ن� ی داس�� ان�� ش� ن��شر ق� های اص�لی ب� ن� اس� ی س�ی� ودس�ار ان�� د در ب� واب� ی� دول�ت� م�ن�مر ده�د ی ب��رای م�ملکت@� ن�� ه ض�ورت� درس�ت� ا ن�� د ب�� اس�� دا ب�� وه ح�� نx و رس�� �Uی د ار د اب�� اس�ت� ب�� .س�ی�

 

رات� ) iظ ( 0 ت�

اس�ت� اض�ول ع�لم س�ی�اسی - وی ع�لوم س�ی� ج� ش� ده: دان� ون��سی ۱۳٩٠/٩/٥ن�

اس�ت� دانx اب��ران� ی در م�ورد س�ی� می ش� دن�� دگ�اه اب� :دب��1 – :ûام ال�ملک iظ ه ت� واچ� یzنx ح�کوم�ت� داریح� ت�� ارت� اس�ت� ار ا× اس�ت� ع�ی� س�ی� .

ن� ی( : – 2 ا ی )م�علم ب�� اران�� صر ق� وت� ر وی ان�� iظ د. ار ت� اس�ت� می داب� وت� را س�ی� دم�ات� ح�کوم�ت� ح� ی�ری و ح� ن� رم�ا دهی و ف� رم�اب� طه ف� رات��اس�ت� اس�ت� دم�ات� س�ی� .ح�اص�ل ح�

ی: – 3 دال�رج�مانx ک�واک�ت� دع�ی� اس�ت� می داب� ام�عه را س�ی� اح�کمت� ح�� لان� ی و ب�� داد« روس� اداره ع�ق� ی� عت� اس�ن� ی� ات� »ط�ن� در ک�ی� .

Page 148: مبانی علم سیاست

4 – : xان ام�لکم ح� رر ر می� iظ ارن��ی ار ت� ه ع�ی� ه. ن�� ن� ن� ی ارت� اس�ت� ار ح�کم و ت�� اس�ت� ع�ی� اس�ت� و س�ی� ی س�ی� عت ی ب�� دول�ت� در ع�ال�م ح�کمران�نx دول�ت� ا¡ ا× س� ی ک�ه م�ی هان�� رم�ان� لکه ف� ها و اح�کام، ب�� رم�ان� ه ه�مه� ف� رم�انx دادنx اس�ت� ن� ر وی ح�کوم�ت� ک�ردنx و ف� iظ اس�ت� ار ت� وی س�ی�

.اس�ت�ی:@ – 5 عت� رب�� ام�عه، دک�ی�ر ش� ط، ح�� ه م�حی� ت� ن�� سی� سانx ن� داگ�اهی ان� ارت� ار ح� اس�ت� را ع�ی� «، س�ی� xان ح ادب�� ارت�� ات� »ب�� انx در ک�ی� ان��س�د ، می داب� ه اس�ت� نx وان��سن� ه ا× د و ن�� دگ�ی می ک�ی ب� نx ر ام�عه ای ک�ه در ا× ود و ح�� ی�رک�û ح� دگ�ی م�ش� ب� ت� و ر وس�� .شرن� 

xارح دانx ح� می ش� دن�� دگ�اه اب� :دب��ور: – 1 ن�� د ̧چه ک�شی م�کû ا× م�ور ه م�ا می ا× : ع�لمی اس�ت� ک�ه ن�� موده اس�ت� ف ن� عری�� ه ب�� گون� ی اس�ت� را ات�� « س�ی� ام�عه و ح�کوم�ت� ات� »ح�� در ک�ی�را می ب��رد؟ ه می ب��رد؟ و ج�¸ گون� ا می ب��رد؟ ح�¸ می ب��رد؟ ̧جی می ب��رد؟ ک�ج�ه: – 2 دم�ورن��ش دوورر� درت� می داب� اس�ت� را ق�� ه اص�لی س�ی� « ه�سن� اس�ت� ات� »اض�ول ع�لم س�ی� در ک�ی� .

3 – : xرون مونx ا× �ëن اس�ت� را ر . وی س�ی� ام�عه اس�ت� اه�مگونx در ح�� داده�ای ب� م گ�ی�ری در م�ورد روب�� صمی� اس�ت� ت�� گاه وی س�ی� ار ت�د اوت� می داب� ق ار م�ی� ش� ه�ای ن��سی� ی ت�� انx گ�ر دنx م�ی� ب�� ی ب��رگ�ر ن�� ا واب� درت� و ن�� .ق��اس�ت� (م�هم) ف س�ی� عری�� :ب��درت� ت� ق�� اج� ی اس�ت� ب��ررسی و س�� وع ع�لم س�ی� ارن��ی ه�دف و م�وض� ه ع�ی� . ن�� درت� و هی ر اداره ح�کوم�ت� اس�ت� اس�ت� ع�لم ق�� س�ی�

اسی اس�ت� .س�ی�ه �Sن ر ی� ر دک�ی�ر ن��ش� iظ اس�ت� ار ت� :س�ی�

ام�عه اس�ت� نx ب��رای ک�ل ح�� رای ا× م و اج�� صمی� د ت�� هوم ع�مل اح� ه م�ف اس�ت� ن�� .س�ی�

عی ی� ا ط�ن� ری ب�� iظ شی و ت� س�ی� ا¡ ا ب�� اس�ت� ع�ملی ب�� ف س�ی� عری�� :ب��اس�ت� ه س�ی� سانx در ح�ور عی ان� ی� اره�ای ط�ن� ت� اره رف� ه درب�� اس�ان� ی س� ه و روان� اس�ان� ی ام�عه س�� ی، ح�� خ �Uت ار موغه م�ظال�عات� ب�� ری م�ج� iظ اس�ت� ت� س�ی�

Page 149: مبانی علم سیاست

گی@ گوب� دانx و ح�¸ هروب� یzنx دول�ت� و ش�� ط ت�� م روات�� ی� iظ ی اسی، ت�� ات� س�ی� ی� اد ت�� ج� گی ات�� گوب� اره ح�¸ ی�ری درب�� ف� ی� ش� دف�� اس�ت� ع�ملی دان� اس�ت� ام�ا س�ی�اس�ت� ه�ای ع�مومی اس�ت� ه س�ی� واس�ت� ه�ای ع�مومی ن�� ل ح� دت�� ی� .ت��

xرد و ک�لان اس�ت� ج� ف س�ی� عری�� :ب��درت� وه اع�مال ق�� ی� ها، س�� ن� اس�ت� ه�ا و اع�مال ا× ی، س�ی� هاده�ای ح�کوم�ت� ا ح�کوم�ت� و ن� اسی ب�� ام س�ی� iظ ا ت� اس�ت� ب�� رد ع�لم س�ی� هوم ج� در م�فمرار ی، اس�ت� هاده�ای ح�کوم�ت� گی، ن� ره�ی ضادی و ف� ی� ت�ماع�ی، اف�� ه ه�ای اج�� ن م�ن� ا ر هوم ک�لانx ب�� ام�عه شروک�ار دارد ام�ا در م�ف و اداره ام�ور ح��ا ی ب�� ر دول�ت� ی� اسی غ هاده�ای س�ی� وال ح�کوم�ت� ه�ا و ن� ها و ر ن� ط دول� .ه�ا شروک�ار دارد NGO روات��ا هی ر اس�ت� ع�لم اس�ت� ب�� :س�ی�اس�ت� ع�لم ر می رس�د س�ی� iظ ه ت� ی ن�� ف �Uب عر نx ب�� ی� ت ا ج�¸ د.@ ب�� حت� می ک�ی ها ت�� ن� یzنx ا× نx ع�لت� و م�علولی ت�� ی� ت ده ه�ا و ه�مح¸ دب�� یzنx ب�¸ دار ت�� اب�� ط ب�¸ ع�لم ار روات��

xرن� عی در ف� ی� ونx ع�لوم ط�ن� اس�ت� ه�مج¸ ی ع�لمی ک�ردنx س�ی� گرس� نx ب� ی� ت ا ج�¸ لاس� ب��رای 20 و 19اس�ت� و ب�� ه ب�� ف� ت@� ک�ه س�اب�� ب�Uرف� د ض�ورت� ب�¸ xرن� ی اگ�وس�ت� ک�ی ت� در ف� ات� گ�ران�� ی� ه م�کی�ت� ات�� اس�ت� ن�� ش ع�لم س�ی� س�ی� ا¡ گردد19ب�� م�ی� ار . ب��

ف دول�ت� عری�� :ب��اس�دار ی ب�¸ ارج� ر ح� iظ م و ار ت� iظ انx ت� گهی� لی@ ب� ر داح� iظ دار دارد و ار ت� اب�� سلط ب�¸ نx ن�� ن� ی م�عت� نx ب��ر مردم�ا نx م�عت� م�ی� درن��ی اس�ت� ک�ه در شرر ق��

درت� ت� و ق�� ، ح�اک�می� ت� معی� ، ج�� xن م�ی� ده: شرر ل س�� کی� س� صر ن�� هار ع�ی . ه�ر دول�ت� ار ج�¸ ع م�لی اس�ت� اف� ی و م�ی ت� ارص مام�ی� .ن��

ت� ف ح�اک�می� عری�� :ب��د، اس�� ع او می ب�� ور م�ظی� ل ک�ش� ه ط�وری ک�ه ه�مگانx در داح� ع دارد ن�� ار لام�ی نx ب��رب��ری ب�� ور و مردم ا× ه ای اس�ت� ک�ه اولًا ب��ر ک�ش� درت� ع�ال�ن� ق��د �رار می ده�ی ه و م�ورد اچی�رام ف� ن� اج� ی ت� س�� ه رش�می� نx را ن�� گر ا× �Uب وره�ای د ًا ک�ش� ی� ت� ا .ب�� راد و مامی@ اف� درت� ب��رب��ری اس�ت� ک�ه ب��ر ن�� ت� درون� ی ق�� ور ار ح�اک�می� iظ مود. م�ی م ن� سی� ق� ی ب�� رون� ی� ت� درون� ی و ن�� ه ح�اک�می� وانx ن�� ت� را می ن�� ح�اک�می�د اس�� وره�ا می ب�� گر ک�ش� �Uب ه د گی ن�� ی وان��سی� ف لال و ب� ق� درت� اس�ی� رون� ی ق�� ی� ت� ن�� د و مراد ار ح�اک�می� دهی@ می ک�ی رم�اب� هاده�ا ف� .گ�روه�ها و ن�

Page 150: مبانی علم سیاست

وم�ت� ف ح�کــ عری�� :ب��ه ود. ن�� نx اع�مال می س�� له ا× وس�ی� درت� ن�� اره�ا و عوام�لی اس�ت� ک�ه ق�� موغه اب��ر ی دول�ت� اس�ت� و ح�کوم�ت� م�ج� ران�� وه� اج�� ی ق� ه م�عت ح�کوم�ت� ن��گاه�های ت� موع دس� د. م�ج� دار می ب�¸ردار ت� ه اع�مال اف�� نx ن�� واس�طه ا× ی اس�ت� ک�ه ح�اک�م ن�� ن�� ها هاده�ا و ارگ�ان� موغه ن� گر ح�کوم�ت� م�ج� �Uب انx د ی� ت��ود ام�ل می س�� ود دارد س�� « وح�� ت� دول�ت� ا¡ ام »ه�ی� ی �ی ت�� ن� ا¡ نx ه�ی� س ا× ور را ک�ه در را¡ امی ک�ش� iظ ی� uامی و ات� iظ اسی، ت� .اداری، س�ی�

ف م�لــت� عری�� :ب��حت� ح�کوم�ت� د ک�ه ت�� ی رادی ه�سن� موغه اف� ا م�ج� د@ ب�� ی uدگ�ی می ک�ن ب� له ر ی� ن� وم و ق�� ر ار ق� الاب�� اسی ب�� ام س�ی� iظ کû ت� ن� ی اس�ت� ک�ه در درونx ت�� موغه ک�سا م�ج�د ی ی�رک�û ه�سن� گ م�ش� ره�ی انx و ف� ب�� رادی اس�ت� ک�ه دارای ر موغه اف� گی دول�ت� م�ج� ره�ی ر ف� iظ د.@ ار م�ی ونx ن��شر می ب��رب� ان� کû ق�� .ت��اسی درت� س�ی� ف ق�� عری�� :ب��ع اس�ت� ک�ه ار لام�ی �ی ب�� درن� اسی ق�� درت� س�ی� ود دارد. ق�� ی، م�جلی و ... وح�� ن�7 ی،@ ج�ر ه�ت� های م�د درن�� اگ�ون� ی اغ�م ار ق�� های گ�وب� درن�� ام�عه ق�� در ه�ر ح��

ه اس�ت� ن� اف� راف ب�� ها اش� درن�� گر ق�� �Uب وی ب��ر د هت� م�ادی و م�عی .ار دو ج��درت� * ش� ق�� ح :عوام�ل ت��1 – : درت� ه اع�مال ق�� �رار می گ�ی�ردح�ور ر ف� ی� ن�� ا¡ حت� ب�� ری ت�� ش� درت� ̧چه ف�� ه اع�مال ق�� چ� ی� ن� uی در ت� عت . ب��

2 – : درت� ه ق�� درت� اس�ت�دام�ن وع اع�مال ق�� ا گ�روه�ها م�وض� راد ب�� اره�ا و اع�مال اف� ت� ه ار رف� دار ی ̧چه اب� عت . ب��

3 – : درت� ه ق�� چ� ی� ن� uده اس�ت�ت� درت� س�� ها اع�مال ق�� ن� رادی اس�ت� ک�ه ب��ر ا× د اف� uر ای��ت� در ب� انx رص� ر . می�

4 – : درت� ر ق�� ی� ن�� ا¡ دت� ب�� ودس�� اد می س�� ج� ر ات�� ی� zی ع درت� ب�� وع ق�� اره�ای م�وض� ت� ان� ی در ف� ر درت� ̧چه می� ه اع�مال ق�� چ� ی� ن� uی در ت� عت . ب��

5 – : درت� ام�ده�ای ق�� ی� Òام�عه اس�ت�ت� درت� در ح�� ی ار اع�مال ق�� اس� ات� ب� عاس�� ور ام�واحx و ارب�� iظ . م�ی

6 – : درت� اره�ای ق�� وداب��ر درت� اع�مال می س�� کû ق�� �Uت ول�ور� دن�¡ ون� ی، اب�� ان� ، ق�� ر می� وی� ت� ا× ش� اره�ای ج� کû ار اب��ر ا ک�دام�ی� ی ب�� عت . ب��

7 – : درت� ه ق�� ن �ëت ده�ر اس�� وی می ب�� ا م�عی ه م�ادی ب�� ن �ëت ور ه�ر iظ . م�ی

ود ف درت� و ب� اوت� ق�� ق :ب��

Page 151: مبانی علم سیاست

ی ه�ای ن�� ا واب� ی�ر ن�� ش� zی نx ت�� دهی@ اس�ت� ک�ه در ا× رم�اب� ی، رهی�ری و ف� ن�� ا واب� ی�نx ح�ق� ن�� ود داس�� ف ال�عکش. ب� ه ب�� د و ن� اس�� درت� ب�� ی@ ار ق�� ش� ح د ت�� واب� ود می ن�� ف ب�ر اس�ت� iظ ی ه�ای م�ادی م�د ت� ن�� ا واب� هره گ�ی�ری ار ن�� ه ن�� ن� ن درت� ح�� وده در ح�الی ک�ه در ق�� ر ن�� iظ وی م�د ت� .م�عی

دار ت� درت� و اف�� اوت� ق�� ق :ب��ا گ�روه�ها راد ب�� انx اف� ط م�ی� ه روات�� مون� وانx ن� ه ع�ی . ن�� ده اس�ت� ه س�� ن� ب�Uرف� د ونx ب�¸ ان� ا ق�� وس�ط س�ی ت� ب�� نx ن�� ت� ا× روع�ی� درن��ی ک�ه م�ش� ی ق�� عت دار ب�� ت� اف��ه اع�مال چ¸ ات� ت . ج�¸ داری اس�ت� ت� ط اف�� کû روات�� ط ت�� نx روات�� ون� ی ای�� ان� ا ق�� ی ب�� ت� د اغ�م ار م�ف�ررات� س�ن اس�� ع م�ف�ررات� ب�� �Uی ا ه و ب�� ن� اف� م ب�� iظ اگ�ر ت�

: ه اس�ت� دار دارای دو وچ� ت� دار. اف�� ت� ه اف�� ود ن� ده می س�� ام�ی� « ب� درت� م�خص د »ق�� اس�� ونx و ع�رف ب�� ان� ، ق�� ارحx ار س�ی ت� درت� ح� – 1ق��ی، رم�اب� روان�� ا ف� ت� ب�� ی�ری2ح�اک�می� ن� رم�ا ا ف� ه اظ�اع�ت� ب�� – وچ�

ت� روع�ی� ــ :م�ش�ا ی ب�� لشف دگ�اه ق� ت� ار دب�� روع�ی� ود. م�ش� وط می س�� مه مردم مرن�� ب�Uرس� ه� د ه ب�¸ لکه ن�� ی ب�� وف� ف� ر ح� iظ ودنx ار ت� ی ن�� ون� ان� ه ق�� ًا ن�� ه ضرق� ت� ن� روع�ی� م�ش�ت� روع�ی� د م�ش� ی uت� ی م�ا ن�� اره�ا ا م�عی� اسی )م�اک�ش وب��ر( ب�� ی ام�عه س�� ه ح�� اون�� ود ام�ا ار ر ده می س�� zت ح� uی لت� س� ی� ص ونx ع�دال�ت� و ف� ی ه�مج¸ ن�� اره�ا م�عی�ود ه می س�� ی م�جاس�ن� ن�� م�ا ب�Uر ون� ی و ک�ار ان� ی، ق�� ت� .س�ناسی ش� س�ی� ه�ای دان� :مرر xای��ن ی ار غص ت�ماع�ی دارد. ب�� ه ه�ای ع�لوم اج�� اچ ا س�اب��ر س�� ی�رک�ی ب�� ه�ای م�ش� نx دول�ت� اس�ت� مرر وع اص�لی ا× اسی ک�ه م�وض� ش� س�ی� دان�اد ج� ه ای ا ت�� ن� یzنx رس�� ه ای ت�� ه ه�ا ح�ور اچ نx س�� ی ه�م ه�م مرر ک�ه ه�ر ک�دام ار ای�� د و ب��رج ی اس�ت� ه�سن� انx ع�لم س�ی� ی� zن ی� های ن�¸س� ش� ه ه�ا دان� اچ س��ام ی ه ای ت�� ن� یzنx رس�� ه ای ت�� اچ اسی اس�ت� ک�ه س�� انx ع�لوم س�ی� ی� zن ی� های ن�¸س� ش� کی ار دان� zاسی ب� ی ام�عه س�� ال ح�� د.@ ب��رای م�ی� ی uمی ک�ند اد می ک�ی ج� اسی« ات�� اسی س�ی� ی ام�عه س�� .»ح��ــاسی ه س�ی� ف لشــ :ق�له م�هم . م�سی¡ ی اس�ت� لشف وه ای ق� ی� ه س�� اس�ت� ن�� ه س�ی� دنx ن�� ی� دن��س� ای اب� ه م�عی لکه ن�� اسی ب�� ه ه�ای س�ی� ن�Uش� د ح اب� ارت�� هوم ب�� ه م�ف ه ن�� اسی ن� ه س�ی� لشف ق�

Page 152: مبانی علم سیاست

کل ح�کوم�ت� اس�ت� نx س�� �Uی هی�ر اره ن�� م�ل درب�� ا¡ اسی ب�� ه س�ی� لشف له ق� نx م�سی¡ �Uی د م�همی�ر اب�� . س�� ت� دول�ت� اس�ت� حت� ار م�اه�ی� اسی ت�� .س�ی�اسی اسی س�ی� ــ ی س� :روان�د ک�ه ی نx ه�سن� اسی ب��ر ا× اس�انx س�ی� ی ی روانx س�� . ب��رج اس�ت� اس�ت� راد ب��ر س�ی� ت� اف� صی� خ ر س�� ی� ن�� ا¡ اسی ب��ررسی ب�� اسی س�ی� ی س� وع روان� م�وض�اط�رات� د ار غ�هده م�ج ی uوات� د و می ن�� وردارب� ی ب��رح� الان�� ش ب�� ق ه ب� ات� اس�ت� ک�ه ار اع�ت�ماد ن�� د ی ح�� ن�� ت� ه�ا صی� خ اس�ت� و ح�کوم�ت� ب��رای س�� س�ی�ار اج�ساس وان� ی دح�¸ وح�� ا ن� د ک�ه در دورانx ک�ودک�ی ب�� ی uات� می دات� د ی ح�� ن�� ت� ه�ا صی� خ اس�ت� را ب��رای س�� گر س�ی� �Uب ی د د. ب��رج ی ت�� اسی ب��را× دگ�ی س�ی� ب� راس�ت� در راد ب��ر س�ی� ت� اف� صی� خ ر س�� ی� ن�� ا¡ صوص ب�� حت� ه�ا@ در خ� نx ت�� د ک�ه ای�� وده اب� اک�امی ن�� مشج ر و ب� ر، ن�� ی� جف� ی اع�ت�مادی، ت�� ی، ن�� ف ت� ع�اط� م�جروم�ی�

اوت� اس�ت� ق ار م�ی� ه و ب�� اسی ن��سن� ام�های س�ی� iظ .ت�؟ ست� ی� اسی ح�¸ اسی س�ی� ی ام�عه س�� ور ار ح�� iظ م�یط �ی ب��ررسی روات�� ارن� ه ع�ی� ا ن�� ت�ماع�ی و ب�� ی�روی اج�� ی و ن� درت� دول�ت� انx ق�� ل م�ی� ات�� ق� ط م�ی� اسی ب��ررسی روات�� اسی س�ی� ی ام�عه س�� وع اص�لی ح�� م�وض�

ی و دول�ت� اس�ت�Uن ام�عه م�د انx ح�� .م�ی� د. ار ل می ده�ی کی� س� اسی و دول�ت� را ن�� ام�عه س�ی� ای اص�لی ح�� ی ضادی م�ن� ی� ت�ماع�ی و اف�� هاده�ای اج�� ی�روه�ا و ن� موغه ن� وانx م�ج� عی ی ب�� Uن ام�عه م�د ح��د اس�ت� را ب��ررسی می ک�ی ام�عه ب��ر س�ی� ی�رات� ح�� ن�� ا¡ ی�ر ب�� ش� zی ی ت�� عت الا ب�� ه ب�� یzنx ن�� ات�� ی اس�ت� ار ب�¸ گرس� ی�ر ب� ش� zی اسی ت�� اسی س�ی� ی ام�عه س�� گر ح�� �Uب ری د iظ م�یها ن� ی�رات� ا× ن�� ا¡ اس�ت� و ب�� د س�ی� ی رات�� ، ف� درت� ار ق�� ت� ه ب��ررسی س�اج� ی�ر ن�� ش� zی ی@ ت�� عت یzنx ب�� ات�� ه ب�¸ الا ن�� ی�ر ار ب�� ش� zی ی اس�ت� ت�� گرس� اس�ت� ب� که ع�لم س�ی� ب� ح�ال ا×د ت�ماع�ی می ب�¸ردار ط اج�� .ب��ر روات��د؟ اسی ک�دام�ی اسی س�ی� ی ام�عه س�� لف@ ح�� ت� س�ظوح م�حود – 1 رد ب��ررسی می س�� اسی ف� ار س�ی� ت� لف@ در رف� ت� ش� عوام�ل م�ح ق� طح ب� نx س� ردی: در ای�� طح ف� .س�

اس�ت� و ع�ملکرد دول�ت� ب��ررسی – 2 ی ب��ر س�ی� Uن ام�عه م�د هاده�ای ح�� ها و ن� م�ان� ود گ�روه�ها، س�ار ف ش� و ب� ق� طح ب� طح گ�روهی: در ای��نx س� س�ود .می س��ود – 3 ت�ماع�ی م�ظال�عه می س�� ات� اج�� ق� ی�روه�ا و ظ�ی� یzنx ن� ر ت�� ی� س� و س�ی� وانx ع�رصه س�ار ه ع�ی ش� دول�ت� ن�� ق� طح ب� نx س� ی: در ای�� .س�طح دول�ت�

Page 153: مبانی علم سیاست

ــاسی ضاد س�ی� ی� ف اف�� عری�� :ب��ضادی ب��ر ی� وع اف�� ر م�وض� ی� ن�� ا¡ نx ب�� ی� ت ضادی و ه�مح¸ ی� اسی و اف�� ی�روه�ای س�ی� یzنx ن� ل ت�� ات�� ق� ط م�ی� هم روات�� اسی ب��ررسی و ف� ضاد س�ی� ی� وع اف�� م�وض�

ت� مردم اس�ت� ح ت� های م�ن ن� .ح�کوم�؟ ست� ی� اسی ح�¸ ای س�ی� ی� ع راف� ا ح�� ی ب�� ن�� ا ی� ع راف� اس�ت� ح�� ا س�ی� کû ب�� ی� لن� وب�¸ ن�¡ ور ار ر� iظ م�یی، ت� و ه�وان�� ط ا× رات�� ی، ش� ت م�ن� ضات� شرر ی� ش� م�ح ق� ر و ب� ی� ن�� ا¡ کû، ب�� ی� لن� وب�¸ ن�¡ . در ر� هاس�ت� ن� درت� دول� ی ق�� ن�� ا ی� ع راف� ان� ی ح�� نx م�ظال�عه م�ی� وع ا× م�وض��رار می گ�ی�رد اسی م�ورد ب��ررسی ف� ام س�ی� iظ کل و ع�ملکرد ت� ی ب��ر س�� ت� معن� گ�ی ه�ای ج�� ی و وب��ر� ن�� ا ی� ع راف� ت� ح�� عی� عی، م�وف�� ی� ع ط�ن� �Uی ا .م�یاسی اسی س�ی� ی ت� س�� معی� ف ج�� عری�� :ب��جولات� و نx ت�� ی� ت نx و ه�مح¸ اسی ا× ی، عوام�ل س�ی� ت� معن� جولات� ج�� اسی ت�� عات� س�ی� ی� ه ب��ررسی ت�� ه ای ن�� ن� یzنx رس�� ه ای ت�� اچ وانx س�� ه ع�ی ن��ومی و ت� ق� وس�عه، ب��رک�ی� وره�ای در ح�ال ن�� ت� در ک�ش� معی� ار ج�� ج� ف وع اب� ال م�وض� د. ب��رای م�ی� ی دول�ت� می ب�¸ردار ت� معن� اس�ت� ه�ای ج�� س�ی�

اسی اس�ت� اسی س�ی� ی ت� س�� معی� ه ج�� وع�ات� م�ورد ع�لاف� ر ار م�وض� ت� م�هاج�� معی� له ای و ج�� ی� ن� .ق��د (م�هم) ی� ف ک�ن عری�� ها را ب�� ن� کی ار ا× zام ب��رده ب� اس�ت� را ب� اوت� ار س�ی� ق ت� ه�ای م�ی� .ب��رداس��درت� م�جور، – 1 اس�ت� ق�� ا س�ی� ه ب�� ان� ع گ�راب�� ت� واف�� ی، 2ب��رداس�� لاف� ی و اح� لشف ت� ق� ی، 3 – ب��رداس�� وف� ف� ت� ح� ت� 4 - ب��رداس�� - ب��ــرداس��

xم�ــدرن:درت� م�جور – 1 اس�ت� ق�� ا س�ی� ه ب�� ان� ع گ�راب�� ت� واف�� :ب��رداس��

اس�ت� له در س�ی� نx م�سی¡ �Uی ت� م�همی�ر نx ب��رداس�� درت�در ای�� طi ق�� . در ای��نx ح�ف الاب��ر اس�ت� ی ب�� اس�ت� و م�ضلحت� دول�ت� ار ه�ر م�ضلحت�اری ب��رای اس�ت� ب��ر ت� س�ی� وت� و ه�رحx و مرحx ب��رداس�� س�� لوگ�ی�ری ار ا× ت� و ح�� ی� م ، ام�ن iظ طi ت� اس�ت�ح�ف .

xان ه ب�¸ردار �Sن ر iظ نx ت� �Uی و ک�رد. ار م�همی�ر ج� سی� رق� ج�� رت� و ش� اسی ک�هنx در ع� ه س�ی� ن�Uش� د ح اب� ارت�� وانx در ب�� ی را می ن�� ع گ�ران�� ه واف�� ن�Uش� د ه اب� ن�Uش� رج�ر را uسی انx و هی ری ک�ی� ورحx ک�ی ا، ح�� ی� uش م�ورگ�ن م ه�ان� سی� zی �رنx ت�� اول و در ف� ، م�اک�ی� وم�اس ه�اب��ر ا، ن�� د، ک�ام�لی� دب�� وس�ی� وانx ن�� ع گ�را می ن�� واف��امی�رد وانx ب� .می ن��

Page 154: مبانی علم سیاست

xوان ه ع�ی ود دارد ن�� اوت� وح�� ق لاق� ع�مومی ب�� ا اح� اسی ب�� لاق� س�ی� یzنx اح� د اس�ت� ت�� ق� ی اس�ت� ک�ه م�عی� ع گ�ران�� انx واف�� ه ب�¸ردار �Sن ر iظ اول ار ت� م�اک�ی� د. ار اس�� ی� ده ت� دب�� اسی ن�¸سی لاق� س�ی� ر اح� iظ ه غ�هد م�مکنx اس�ت� ار ت� ای ن�� ل وق� ده اس�ت� م�ی� دب�� لاق� ع�مومی ن�¸سی ر اح� iظ ه ک�ه ار ت� چ¸ ت� ال ا× م�ی�د ل ک�ی دت�� ی� ام ت�� iظ ی� uم و ات� iظ ه ت� گی و ه�رحx و مرحx را ن�� ی� ق س�� ا ا× ف اس�ت� ب�� iار م�وط� �ëب هر اول ش�� ر م�اک�ی� iظ .ت�ی�Uت� ر ، ف� وی� ت� ش� ور، ج� ار اس�ت� ار ر نx اه�داف م�ج� ه ای�� ی ن�� ن�� ا ی� د: ح�اک�م ب��رای دس�ن� ه می ک�ی اف ار« اص� �ëب هر وانx »ش�� ا ع�ی ود ب�� ات� ح� وی در ک�ی�د ی �ëت ر را ب��رگ�ر ی� اه و س� ورانx روب�� ان� انx ح�� د ک�ه ار م�ی� واه�د س�� ق� ح� ه م�وق ی�Uنx وچ� هی�ر ه ن�� ار ن�� �ëب هر رد. ش�� هره گ�ی� گ ن�� رت� ی� .و ن� xوان ه ع�ی اس�ت� ن�� ی س�ی� لف� ی و ب�� لاف� ر اح� ی� ن� ی و چ سا ر ان� ی� ی چ دان�� د ب��ر ح�� ک�ی� ا¡ ، ب�� xسان ت� ان� ه شرس�� ی ن�� ت zن دت�� ع گ�را ب�� کری واف�� uگ�ی اص�لی م�کی�ت� ق� وب��ر�

درت� اس�ت� ه ب��رای ک�ست� ق�� ارر . ع�رصه ای ب��رای م�ی�لاف�ی – 2 ی و اح� لشف ت� ق� :ب��رداس��ر، س�عادت� و ی� ونx چ ر ه�مج¸ ی والاب�� له ای ب��رای ه�دف ار و وس�ی� لکه اب��ر ست� ب�� ی� شه ه�دف ت� ق ی ب� درت� ف اس�ت� و ق�� دگ�اه س�ی� نx دب�� ار ای��

ن� ی اس�ت� لت� ه�مگا ی� ص .ف� ه ار ال دو دس�ن� ی� دت� ها ب�� سان� ود ان� د ن�� ق� ت� م�عی� اس�ت� داس�� ه س�ی� ی ن�� لاف� ی و اح� لشف ی ق� گرس� انx ک�ه ب� اس�ی� انx ب�� وب� ه ن�� لاس�ف کی ار ق� zب� xوان عی لاط�ونx ب�� اق�

د: ی ی�رات� ه�سن� ی�رات� م�جدود، 1چ ام�جدود2 – چ ی�رات� ب� . – چ

د ک�ه ی مکش� ه�سن� ش� اع و ک� uر م در ب� ها دای�¡ ن� ها ب��ر شر ک�ست� ا× سان� د ک�ه ان� ودب� ی�رات� م�جدودی ن�� درت� و ب��روت� ار چ ، ق�� xلاط�ون گاه اق� ار ت�لت� را در ی� ص ی و ف� ن�� ا ی� z7ت ، ر ت� لاط�ونx م�عرف� گر اق� �Uب ه ای د اون�� . ار ر ار اس�ت� ی� اله و ج�� های ص� ن� کل گ�ی�ری ح�کوم� ها س�� �Uن ر نx درگ�ی� ام ای�� رح�� ف�ام�جدود ی�رات� ب� ها ب��رای ک�ست� چ سان� لاس� ان� ه ب�� چ� ی� ن� uوی ت� . ست� ی� مکش� ت� اع و ک�ش� uر ها ب� ن� ست� ک�ه ب��ر شر ا× ام�جدود می دان� ی�رات� ب� ف چ ردی��

ست� له می دان� اص� ه ق� ن �ëت کل گ�ی�ری م�د .را ن��شی�رس�ار س��ود د ن�� ق� ست� و م�عی� لت� می دان� ی� ص اس�ت� را ع�دال�ت� و ف� ای��ت� س�ی� ود ک�ه ع� انx ن�� اس�ی� انx ب�� وب� ه ن�� لاس�ف ر ار ق� ی� نx ع�دال�ت� و ارس�ظو ن� �Uی ی�ر ش� zی ت��

ورد واه�د ا× دس�ت� ح� وس�ط ب�� ه م�ی� ف� لت� در ح�کوم�ت� را ظ�ی� ی� ص . ف�وف�ی - 3 ف� ت� ح� :ب��رداس��

نx ام̧یراط�ور روم در ی� ی� uات� سی� ا گ�ران��ش� ک�ی ار می گ�ردد. ب�� ه ام̧یراط�وری روم ب�� ت� ن�� نx ب��رداس�� ی ای�� وف� ف� ت� ح� ه ب��رداس�� ن�Uش� ه 313ر لادی ن�� م�ی�

Page 155: مبانی علم سیاست

ه�ت� و اس�ت� در م�د ال�ت� س�ی� مکش� و دح� ش� ظع ک� نx م�ف� د. ار ا× دا ک�ردب� ی� Òی@ را ت� ه�ت� هاده�ای م�د ه ه�دای��ت� ن� اسی داع�ن� ، ح�کام س�ی� ت� حی� م�سی�اسی و ارات� ح�کام س�ی� ی� ن� حت� ار ح�دود اح� طی ت�� �رونx وس� ه ط�وری ک�ه در شراشر ف� د ن�� دی م�ظرح س�� ه ط�ور ح�� اس�ت� ن�� ه�ت� در س�ی� ا م�د ب��د ش س�� سان� اس�ت� ن�¸ش ار رن� نx ار س�ی� �Uی ی د دان�� وع�ی ح�� ه ن� وا و ن�� کû ق� کی� ق ه ب�� �Sن ر iظ ت� ط�رح ت� حت� ه�ا س�ی� نx ت�� مرار ای�� ود. اس�ت� سا ن�� .ک�لی�

ات� ر در ک�ی� ی� شی ن� گلی� لشوف ات� ی� انx لاک�û ف� اره ک�رد، ح�� نx اس�� ه ا× « ن�� xن ی� وات� ف� ات� »روح ال� و ک�ه در ک�ی� سکی� ی� uوا، ع�لاوه ب��ر م�وت� کû ق� کی� ق ه ب�� در ح�ورگر اع�لام ک�رد: »ه�دف اص�لی ح�کوم�ت� �Uب ی ار ه�مد ران�� اری و اج�� گد وب� ان� وه ق�� کû دو ق� کی� ق منx ب�� « ض� ات� ح�کوم�ت� »دو رس�اله در ب��

راد اس�ت� ادی اف� ر ، م�ال و ا× xان «.ج�راس�ت� ار ح��4 - xت� م�ــدرن ــرداس�� :ب��نx ح�داک�ی�ر م�ی� ا¡ ود، ب�� ی ن�� ارج� اع ح� ، دادگ�شی�ری و دق� ت� ی� م و ام�ن iظ نx ت� م�ی� ا¡ اس�ت� ک�ه ب�� ه س�ی� ه ه�ای اول�ن� ت� ع�لاوه ب��ر ک�اروب��ر� نx ب��رداس�� در ای��ه ی ن�� ت� نx ب��رداس�� ی� ت ه ب�¸ردار اص�لی ج�¸ �Sن ر iظ وانx ت� ه ع�ی ام« ن�� ی� uن رمی ت�� . »ج�� اس�ت� اس�ت� ه ه�ای س�ی� ر ار ک�اروب��ر� ی� اه ن� ادی ب��رای مردم و رق� س��ی اس�اس ا ن�� د و ب�� د لاک�û ج�مله ور س�� ی uت� ه ای م�ا لاس�ف ه ق� ن�Uش� د ای��ت� ع�امه در اب� ت�ماع�ی و رص� �رارداد اج�� عی، ف� ی� وق� ط�ن� ف� : ح� xون می ه�مج¸ اه�ت� م�ق xن م�ی� ا¡ ، ب�� اس�ت� و ح�کوم�ت� ای��ت� س�ی� ام ع� ی� uن ر ت�� iظ . ار ت� ست� ها می دان� ن� د ا× واب�� ی را در ق هاده�ای ح�کوم�ت� ه اص�لی ن� ن� وج�� ها، ن�� ن� دنx ا× واب� ح�ام دارد ی� uن کار ت�� ه در اف� ن�Uش� اه« ر ر می رس�د »دول�ت� رق� iظ ه ت� ت� ن�� ی� رت�� نx ب�� �Uی د . ب�� عمت� و ب��راب��ری اس�ت� ی ب� راوان� ان� ی، م�الی، ف� ت� ح�� ی� .ام�ندا ک�رده و ار ه�دف اص�لی » ی� Òواده را ت� ان� ه ح� اس�ت� و دول�ت� ک�اروب��ر� د اس�ت� در ع�صر م�درنx س�ی� ق� ن� ی م�عی� ل�ما لشوف ا× ی� « ف� ا ری� ت� ه�اب�

اده اس�ت� ت� اد دور اف� ر اسی ا× ش� س�ی� ه ع�مومی ب��رای ک�ی نx ح�ور م�ی� ا¡ ی ب�� عت ود ب�� .ح�؟ ست� ی� ه ع�مومی دول�ت� ح�¸ �Sن ر iظ ت�ود دارد نx وح�� ت� و ک�ارک�رد ا× ، م�اه�ی� ا¡ س� ، م�ی ه در م�ورد دول�ت� �Sن ر iظ ه ت� ه ط�ور ک�لی دو دس�ن� :ن��دام وار – 1 ه اب� �Sن ر iظ گی2                ت� ت� ا س�اج� ه ب�� ارگ�ون� ه اب��ر �Sن ر iظ – ت�د. ه می ک�ی ن� ن� س� ه ن�� ن� رف� ش� zی Òدام واره ه�ای ت� ه اب� کام�ل ن�� نx و ت�� �Uی کو ت� ک�ارک�رد، ب�� دام وار، دول�ت� را ار ج�ی� ده اب� دب�� وانx ب�¸ ه ع�ی ه دول�ت� ن�� �Sن ر iظ ت�طه ل رات�� ام�عه م�ی� ا ح�� طه دول�ت� ب�� ود، رات�� د ن�� ق� انx ب��رمی گ�ردد. ارس�ظو م�عی� اس�ی� انx ب�� وب� ه ن�� لشف ه ق� ؛ ن�� دام وار ار دول�ت� ت� اب� ه ب��رداس�� ن�Uش� ر

دنx اس�ت� ا ب�� و ب�� .ع�ص

Page 156: مبانی علم سیاست

ام�عه واده و ح�� ان� ی�ر ح� uا س�ی هاد ب�� گاه وی دول�ت� ه�م ن� . ار ت� دام وار اس�ت� ه اب� �Sن ر iظ ده ت� ی ت�� ما نx ن� �Uی ی م�همی�ر ن� ل�ما لشوف ا× ی� د ه�گل ف� دب�� �رونx ح�� در ف�د و س� ح ی وح�دت� می ت��Uن ام�عه م�د واده و ح�� ان� ه ح� ده ای مرک�ت� ن�� دب�� وانx ب�¸ ه ع�ی (. دول�ت� ن�� ی = دول�ت� Uن ام�عه م�د واده + ح�� ان� . )ح� ی اس�ت�Uن م�د

ی اس�ت�Uن ام�عه م�د واده و ح�� ان� ر ح� ه ب�� ن� اف� کام�ل ب�� کل ت�� ود س�� .ح�ه دنx ن�� ها ب��رای رس�ی� سان� اری اس�ت� ک�ه ان� ع دول�ت� اب��ر . در واف�� سانx اس�ت� اری، دول�ت� م�خصول ع�مل ارادی ان� ه اب��ر �Sن ر iظ ام�ا در ت�هانx اس�ت� و ت� در ج�� ی� م و ام�ن iظ نx ت� م�ی� ا¡ ت�ماع�ی ب��رای ب�� �رارداد اج�� ه ف� چ� ی� ن� uر دول�ت� ت� iظ نx م�ی د. ار ای�� ه اب� ن� نx را س�اج� اصی ا× اه�داف ح� وم�اس ه�اب��ر ار انx لاک�û و ن�� . ح�� ی اس�ت�Uن ادی م�د ر ت� و ا× ی� نx ص�لح، ام�ن کرده و ا× نx ب� م�ی� ا¡ عت� ب�� ی� د ک�ه ط�ن� نx می ک�ی م�ی� ا¡ ی را ب�� ر دول�ت� ̧چی�د ی نx ع�رصه ه�سن� انx ای�� ه ب�¸ردار �Sن ر iظ نx ت� �Uی .م�همی�ر

هره ه�ای دول�ت� ه ه�ا و ج�¸ ان�� :ب�¸هره اص�لی اس�ت� ا ج�¸ ه ب�� هار وچ� ی ک�لی دارای ج�¸ دار م اب� ش� ده اس�ت� ک�ه در ج�¸ zت ح¸ ی� Òعدی@ و ت� د ب��ُ ت ده ای ج�¸ دب�� :دول�ت� ب�¸

1 – ، درت� ا ق�� ار ب�� ی� هره اج�� کû، 2ج�¸ �Uت ول�ور� دن�¡ هره اب�� هره ع�مومی، 3 – ج�¸ صوصی4 – ج�¸ هره خ� – ج�¸

درت� ا ق�� ار ب�� ی� هره اج�� :ج�¸، ح�ل ت� ی� م و ام�ن iظ طi ت� ه ح�ف �Sن هر وه ف�� ار و ق� ی� صر اج�� دونx ع�ی . ب�� دار و اص�لی دول�ت� اس�ت� اب�� هره ه�ای ب�¸ های ج�¸ ن� گ� کی ار وب��ر� zار ب� ی� اج��

ست� ی� ی م�مکنx ت� ارج� نx ح� می� ل م�هاج�� ات�� اع در م�ق� ات� و دق� ع ام�کاب� �Sی ور ضله دع�اوی، ن�� ی� ، ف� ع�ات� ار .م�یسانx در ض�ورت� انx ان� ب� ر ا× iظ د. ار ت� د دارب� ک�ی� ا¡ نx ب�� رورت� ا× ار و ض ی� ه اج�� گرانx ب��ر وچ� �Uب ش� ار د zی انx ت�� ع گ�راب�� اسی واف�� یzنx ع�لمای س�ی� در ت��ورد وی� ت� روی می ا× ش� ی و ج� ه شرک�ش� ی ن�� ار دول�ت� ی� درت� و اج�� ودنx ق�� ی� .ت�ود م می س�� سی� ق� ش� ب�� ح د ت�� ت ه ج�¸ ار ن�� ی� ه اج�� درت� دول�ت� در وچ� :ق��

: ش� ح ه سه ت�� اری، 1ن�� ار اب��ر ی� اری، 2 – اج�� ت� ار س�اج� ی� ک3û – اج�� �Uت ول�ور� دن�¡ ار اب�� ی� – اج��اری: – 1 ار اب��ر ی� . اج�� کار اس�ت� س�� اره�ای م�ادی و ا× ق� ک�ارب��رد اب��ر �Sن نx ار ط�ر ت� ال�ق ل اراده ح�کوم�ت� ب��ر م�ج جمی� ای ت�� ه م�عی ن��ی و دادگ�اه�ها ت� ن� ی�روه�ای ام�ی ش، ن� لی� ، ب�¸ ش� ، ارن�� xدان ب� د ار : ر ی ارت�� اری ع�ی� ار اب��ر ی� ص ه�ای اج�� اخ� .س��

Page 157: مبانی علم سیاست

اری: – 2 ت� ار س�اج� ی� وم�ًا اج�� ست� ل�ر ی� ور ت� ی� نx ح�کوم�ت� م�ح� اب��رای�� ی ده و ت�� ه س�� ن� عن� نx و م�ف�ررات� ب�� ی� وات� ار ق� ت� اری اس�ت� ک�ه در س�اج� ی� اج��اری ت� اری س�اج� ی� ونx ک�ار اج�� ان� ضات� در ق�� ت� ب��ر اع�ی� وع�ی� ع م�می ال وض� وانx م�ی� ه ع�ی ود. ن�� وس�ل س�� ور م�ی� ه ر ود ن�� نx اه�داف ح� م�ی� ا¡ ب��رای ب��د ع می س�ار ف اری را مرب�� ار اب��ر ی� ه اج�� وس�ل ن�� ه ن�� ار ن�� ی� .اس�ت� ک�ه ت�3 – :ûک �Uت ول�ور� دن�¡ ار اب�� ی� نx اج�� نx ا× ی� وات� ا ق� ی ح�کوم�ت� و ب�� عت ر ب�� درت� ب��رب�� د ار ق�� اب�� د ک�ه ب�� رد می داب� اری ف� ت� اری و س�اج� ار اب��ر ی� لاف اج�� ب��رح�ار ی� ظق� اج�� ونx م�ی ؛ ح�¸ ست� ی� ف ت� ه واف�� ن� �رار گ�رف� ار ف� ی� که م�ورد اج�� ی ه ات�� ت� ن�� سی� رد اض�ولًا ن� کû، ف� �Uت ول�ور� دن�¡ ار اب�� ی� د. در اج�� اظ�اع�ت� ک�یکû را �Uت ول�ور� دن�¡ ار اب�� ی� ، اج�� xدان می ش� دن�� ی ار اب� دارد. ب��رج ی عی می ت�¸ ی� ول و ط�ن� نx را م�عف� ده ک�ه ا× لاع س�� ه وی اب�� ه ای ن�� ه گ�ون� کû ن�� �Uت ول�ور� دن�¡ اب��د ی uاسی می دات� ب�Uری@ س�ی� د ام�عه ب�¸ د ح�� ی رات�� ی@ ار ف� ن�� ر .ج���رار می ده�د م ف� ی� ق� ار م�سی� ی� ل را م�ورد اج�� ات�� ، ط�رف م�ق� کû ط�رف ی ت�� عت عدی@ اس�ت� ب�� کû ب��ُ اری ت�� ار اب��ر ی� .اج��ار م�ورد ک�ارب��رد ی� د@ و س�̧یش ط�رف اج�� ه می ک�ی ن� عن� نx ب�� ی� وات� ود را در ق� دا اراده ح� ی� ار ات�� ی� ب�Uرا ع�ام�ل اج�� عدی اس�ت� ر اری دو ب��ُ ت� ار س�اج� ی� اج��رد �رار می گ�ی� درت� ف� .ق��ه ن� عن� کû ب�� �Uت ول�ور� دن�¡ گاه�های اب�� ود را در درونx دس�ت� درت� و اراده ح� ار ق�� ی� دا ع�ام�ل اج�� ی� . ات�� عدی@ اس�ت� درت� سه ب�� کû ق�� کû ت�� �Uت ول�ور� دن�¡ هره اب�� ج�¸ ت� ط�رف ی� رت�� نx ب�� �Uی د د. ب�� اع�د می س�ار ق� �رار می ده�د@ و او را م�ی� ل را ه�دف ف� ات�� ه�نx ط�رف م�ق� کû د �Uت ول�ور� دن�¡ ام�های اب�� ی� Òد، س�̧یش ت� می ک�ید ودس� ع�مل می ک�ی د ح� اب�� ق� ع�ق� ار م�ظان�� ی� .اج��د؟ * ار ک�دام�ی ی� ه اج�� ف وچ� عی� ص عوام�ل ت��اسی جرانx س�لطه س�ی� هور ت�� iو ط� م ب��رای ب��رور ه ن��شی�ره�ای لار چ� ی� ن� uده؛ در ت� ف س�� عی� ص ب�Uر ت�� ر عوام�ل ر درت� دول�ت� در اب�� ا ق�� ار ب�� ی� هره اج�� ج�¸ود راه�م می س�� :ف�ش( – 1 لی� ش� – ب�¸ د ارن�� ی uت� درت� گ�شی�رده )م�ا گاه�های ق�� ت� دانx دس� ق� ف�ار – 2 ی� ی�روه�ای اج�� مه در امر ک�ارب��رد ن� ت� ح�اک� ا¡ ات� درون� ی در ه�ی� لاق� ت� ب��رور اج�ار و شرک�وت� – 3 ی� ی�روی اج�� ود ن� لاف در ح� ت� ب��رور اج�4 – ) رس�ان��ش� گ )ف� ت ونx ج�� ه عوام�لی ح�¸ چ� ی� ن� uی�روه�ا در ت� نx ن� ف ای�� عی� ص ت��ت� – 5 ی� امی رف�� iظ ی�روه�ای ت� ل ن� کی� س� ن��

Page 158: مبانی علم سیاست

ûک �Uت ول�ور� دن�¡ هره اب�� ا ج�¸ کû ب�� �Uت ول�ور� دن�¡ ه اب�� :وچ�ه ی ن�� ول�ور� دن�¡ ی ب��ر اب�� ت ن� ت� ه�ای م�ی� روع�ی� د. م�ش� ی س� ح ت� می ت�� روع�ی� ود م�ش� ه ح� ها ن�� ن� ق@� ا× �Sن ها ار ط�ر ن� د ک�ه دول� ی ی ه�سن� ن�� ها س�ار و ک�اره�ا �Uن ول�ور� دن�¡ اب��

ود: م می س�� سی� ق� ه ب�� ی، 1دو دس�ن� ت� – م�درن2x – س�نت� روع�ی� . ام�ا م�ش� کû اس�ت� ی� ت�� م�ا ب�Uر ی�روی ک�ار ورداری ار ن� ا ب��رح� دگ�انx او و ب�� ی ت�� ما ا ن� د ب�� داوب� ه ح� ضات� ن�� ی� uی ب��ر ات� ت ن� ی م�ی� ت� ت� س�ن روع�ی� م�ش�

م�دی اس�ت� دی و ک�ارا× ت�می ات�� ونx و رص� ان� ی ب��ر ق�� ت ن� .م�درنx م�ی�ت� کل ک�اد ه س�� ت� ن�� عی� مان��ش� واف�� ی ن� ول�ور� دن�¡ گاه م�ارک�ش اب�� ه ار ت� چ¸ ات� ت ود دارد. ج�¸ اون��ی وح�� ق ت� ه�ای م�ی� ی ب��رداس�� ول�ور� دن�¡ در م�ورد اب��

ه ح�اک�مه اس�ت� ف� درت� ظ�ی� ع و ق�� اف� ه م�ی ن� وج�� ی ن�� ول�ور� دن�¡ ی اب�� عت . ب�� .اس�ت�د * هره ع�مومی دول�ت� ک�دام�ی ه ه�ای ج�¸ :ک�اروب��ر�گی ع�مومی – 1 سی� طi ه�می� ح�فع�ات� – 2 ار مکش� و م�ی ش� ضل ک� ح�ل و ف�ه اه�داف ک�لی ح�کوم�ت� – 3 ی ن�� ان�� ی� لاس� ب��رای دس�ن� ب��جول – 4 ی� د و م� دب�� ط ح�� رات�� ا ش� ق� ب�� ی� ظن� لاس� ب��رای ت�� ب��گی ع�مومی – 1  سی� طi ه�می� :ح�فع �Uی ا ر ار ص� ت�ماع�ی و ب�¸رهی� وع اج�� ی طi ت�� نx ح�ف ور ار ا× iظ ت�ماع�ی اس�ت� ک�ه م�ی اسی و اج�� گی@ س�ی� سی� طi ه�می� ، ح�ف ه ه�ای دول�ت� کی ار ک�اروب��ر� zب�مکش� و ش� ه ح�ل ک� . در ک�اروب��ر� ت� اس�ت� ر دارای اه�می� ی� ه م�درنx ن� ی ن�� ت� ام�عه س�ن ار ار ح�� ط گ�د رات�� گی@ در ش� سی� اد ه�می� ج� . ات�� نx اس�ت� ک�ردنx ا×د ی نx ه�سن� ری�� ف� ش� ا× ق� اره�ا ب� ج� uی نx و ه� ی� وات� ی�ر ق� ش� zی ، ت�� ع�ات� ار .م�یکه در اب� ت د ج�¸ دا ک�ی ی� Òی ت� اگ�ون� کال گ�وب� لف اس�� ت� های م�ح م�ان� نx اه�داف م�مکنx اس�ت� در ر ه اه�داف ک�لی ح�کوم�ت� ای�� ی ن�� ن�� ا ی� حت@� دس�ن� در ت��ضادی ی� ها اف�� ن� نx ه�دف دول� �Uی اهی م�همی�ر ام�عه رق� ا در ح�� د ب�� اس�� گاری ب�� ت� ه رس� ی ن�� ن�� ا ی� ام�عه م�مکنx اس�ت� دس�ن� ، ه�دف اص�لی ح�� xمان ع�صر ان��

.اس�ت�

Page 159: مبانی علم سیاست

ا ه ب�� ال در م�واچ� . ب��رای م�ی� راروی اس�ت� ط ف� رات�� ا ش� ود ب�� ت� دادنx ح� ق� ها ب��رای م�ظاب�� ن� لاس� دول� د ب�� دب�� ط ح�� رات�� ا ش� ق� ب�� ی� ظن� حت@� ت�� در ت��د ق� ده�ی ی� ظن� دن@x ت�� هان� ی س�� ضات� ج�� ی� ا م�ح د ب�� ی uها س�عی می ک�ن ن� دن@x دول� هان� ی س�� .ج��

صوصی دول�ت� ه خ� ا وچ� صوصی ب�� هره خ� :ج�¸ام�عه ب��ر ی ار ح�� ش� ح ع ت�� اف� ل اراده و م�ی جمی� ت� ت�� د ک�ه م�وج�� ی uصوصی می دات� س�شه ای خ� ها دول�ت� را م�و¡ سن� مله م�ارک�سی� کرانx ار ج�� ق ی م�ی� ب��رجرای ه اج�� ن� ر ک�من� ی ج�� ست� ک�ه ̧چی�ر ی� ی ط�رف ت� ت�ماع�ی ن�� ر اج�� iظ ها ار ت� ن ه ت�� ود دول�ت� مردنx ن� د ن�� ق� ه م�ارک�ش م�عی� نx ح�ور ود. در ای�� گر می س�� �Uب ش� د ح ت��

ست� ی� ات� ح�اک�مه ت� ق� .ظ�ی�ه ه�ای ع�مومی ار ک�اروب��ر� ها در ک�ی ن� گر دول� �Uب ارن��ی د ه ع�ی� ف می ک�رد. ن�� وص�ی� گر ن�� �Uب ه د ف� ه ب��ر ظ�ی� ف� کû ظ�ی� نx س�لطه ت�� ی� ر دول�ت� م�درنx را م�اس�� ی� نx ن� ی� ل�یدرت� لف ق�� ت� ع م�ح اف� د ک�ه ار م�ی ود دارب� ه ای وح�� سن� ود و ب��رج�� ف ی ت�� ا گ�روه�های د مه ح�� ه در ه� چ¸ ات� ت د ج�¸ ی اس�� ر می ب�� ی� صوصی ن� هره خ� دارای ج�¸د ی uمی ک�ن ود ف ها اع�مال ب� ن� اس�ت� دول� د و ب��ر س�ی� وردارب� .ب��رح�رد ل می گ�ی� کی� س� اسی ن�� ام س�ی� iظ هار ت� ه ب��ری دارد ج�¸ سن� ش� ب��رج�� ق� هره دول�ت� ب� هار ج�¸ کû ار ج�¸ که ک�دام�ی� ی :ب��راس�اس ات��د اس�� ه ب�� سن� ی ب��رج�� کی دول�ت� zëب ول�ور� دن�¡ ه اب�� « و در ض�ورن��ی ک�ه وچ� دارظ�لت� ت� نx »اف�� م�ده ار ا× ام ب��را× iظ د ت� اس�� ه ب�� سن� ی ب��رج�� ار در دول�ت� ی� هره اج�� ه ج�¸ چ¸ ات� ت ج�¸ام�های iظ صوصی »ت� هره خ� ام�های ج�¸ iظ اهی« و در ت� ام�های رق� iظ هره ع�مومی »ت� ا ج�¸ ام�های ب�� iظ رد. در ت� کل می گ�ی� کû« س�� �Uت ول�ور� دن�¡ ام اب�� iظ »ت�کل می گ�ی�رد ن��ی« س�� ا ق� .ظ�ی�ه رو اسی رون�� جرانx س�لطه س�ی� ا ت�� دارظ�لت� ب�� ت� ام�های اف�� iظ ود ت� ران��ی ح�اص�ل س�� ی� zی ع ها ب�� ن� هره ه�ا در دول� نx ج�¸ یzنx ای�� ه ت�� ن� که در م�وار اب� ت ام�ا ج�¸د وب� ت� روب��رو می س�� روع�ی� جرانx م�ش� ا ت�� کû ب�� �Uت ول�ور� دن�¡ ام�های اب�� iظ د@ و ت� وب� .می س��ود ت�ماع�ی روب��رو می س�� وال ج�مای��ت� اج�� ی ار ر اس� جرانx ب� ا ت�� �ی ب�� ن� ا ق� ام ظ�ی� iظ د@ و ت� وب� ه می س�� ی م�واچ� ن�� جرانx ک�ارا× ا ت�� ر ب�� ی� اهی ن� ام�های رق� iظ .ت�

اسی های س�ی� �Uن ول�ور� دن�¡ م�کای��ت� و اب��

Page 160: مبانی علم سیاست

شوی در س�ال ران� دانx ف� می ش� دن�� وت� دوب��راسی« ار اب� وس�ط »دوس�ی� ار ن�� نx ب�� ی� سی� ح ی ت� ول�ور� دن�¡ ه اب�� ا 1796وار� د. وی ب�� کار ب��رده س�� ت�� xدن ای ب�� ی ک�ارک�رد اع�ض ول�ور� �Uن ر ی� ال اگ�ر در ع�لم ف وانx م�ی� عی د. ب�� اری ک�ی گد اب� ی� ن اسی را ت�� ی ده س�� د اب�� دب�� واس�ت� ع�لم ح�� ی می ح� ول�ور� دن�¡ اب��د ی ر ه�سن� iظ ده ه�ا« م�د ت� واع اب�� ت� ان� اج� ی ی »س�� ول�ور� دن�¡ رد در اب�� �رار می گ�ی� .م�ورد ب��ررسی ف�ی م�خصول ول�ور� دن�¡ : »اب�� ت� وس�� ن� ی« ن� ش�ما ی ا× ول�ور� دن�¡ ات� »اب�� ت� و در ک�ی� ی ب�¸رداج� ول�ور� دن�¡ هوم اب�� سط م�ف ه ن�� ن�¸ش ار ب��راسی م�ارک�ش ن��کل رت� س�� ن� ی در ع� م�ا د و ر دب�� ه ع�صر ح�� وط ن�� ده ای اس�ت� مرن�� دب�� ی ب�¸ ول�ور� دن�¡ ر می رس�د اب�� iظ ه ت� ت� ن�� ی� رت�� نx ب�� �Uی د .« ب�� ت�ماع�ی اس�ت� ات� اج�� ق� ظ�ی�م�د ود ا× وح�� رت� ن�� ی در ع� عت� لات� ص�ی ق� ت� ک�ه اب� .گ�رف� : د اس�ت� ق� ؟« م�عی� ست� ی� ی ح�¸ ول�ور� دن�¡ ات� »اب�� لر در ک�ی� انx ن��س� . ر� ت� اف� حx ب�� ت� ب��روت�� روظ�ی� لات� م�ش� ق� ا اب� ی ب�� ول�ور� دن�¡ ام�ا در اب��رانx اب��وه ی� ی ب��رای س�� ن�� هاده�ا ن س� zی Òاسی ت� های س�ی� �Uن ول�ور� دن�¡ موع اب�� د دارد. در م�ج� وب� ی� Òاسی ت� ا ع�مل س�ی� گSاهی اس�ت� ک�ه ب�� ی ح�الان��ی ار ا× ول�ور� دن�¡ اب��

کری اس�ت� uت� ق� ی� ، راه و ام�ن ادی، ع�دال�ت� ر د ا× ی uت� اصی م�ا ه اه�داف ح� ی ن�� ن�� ا ی� هت� دس�ن� ه دول�ت� در ع�صر م�درنx ج�� دهی ن�� م�اب� .س�اره ک�اری iط :م�کی�ت� م�جاف�د دارد. ک�ی� ا¡ می@ ب�� �ëن د هاده�ای ق�� ، دول�ت� و س�اب��ر ن� ه�ت� واده، م�د ان� ، ح� ت� داس�ت� س�ی ت� ه�ا، م�ال�کی� ه ک�اری ب��ر ق�� iط ی م�جاف� ول�ور� دن�¡ اب��ه ک�اری iط ی م�جاف� ول�ور� دن�¡ ع اب�� د. درواف�� ت� می ورر ال�ق ق� م�ج اد دگ�رگ�ون� ی ه�ای ع�می� ج� ی ب��رای ات�� لان�� ق� ه و اب� ن�Uش� د ه اب� ا ه�رگ�ون� ه ک�اری ب�� iط م�جاف�

رت� اس�ت� شم ع� رال�ی� ی� zگری و ل�ی ی ی، روس�� ل گ�ران�� انx ع�ق� �ëب ر ه ج�� ش� ن�� .واک�یه ک�اری iط ی م�جاف� ول�ور� دن�¡ :اض�ول اب��ی، – 1 لگران�� ا ع�ق� ی�Uت� ب�� د ، 2ص� ه�ت� اع ار م�د ها، 3 – دق� سان� اب��راب��ری ان� ، 4 – ب� ت� داس�ت� م�ال�کی� ه5 – ق�� درس�الاران� گرس� ب�¸ – ب�شم رال�ی� ی� zم�کی�ت� ل�ی:ه، درت� م�ظلف� ای ق�� ج� ع ت�� ود. درواف�� ه ن�� اه�انx م�ظلف� ا ح�کوم�ت� س�� له ب�� اب�� سا و س�̧یش م�ق� ه ک�لی� ل ح�کوم�ت� م�ظلف� ات�� ی@ در م�ق� شم ج�رک�ت� رال�ی� ی� zل�ی

xرون� شم در ف� ی�رال�ی� zل�ی . شم اس�ت� ی�رال�ی� zاص�لی ل�ی xرم�ان ون� ی، ا× ان� درت� ق�� ودشر، ق�� ودک�امه و ح� درت� ح� ای ق�� ج� روط و ت�� درت� م�جدود و م�ش� ق��، 19 و 18 xل�مان شم در ا× ال�ی� ال س�وس�ی� وب� اس�ی� ونx ب� ی@ ه�مج¸ ت� انx شرس�ح می ا و دش�� ی� ا رف�� م، ب�� سی� zی �رنx ت�� مه اول ف� ت� دا ک�رد و در ت� ی� Òی ت� لف ت� عاد م�ح اب��

Page 161: مبانی علم سیاست

ه وانx ن�� شم می ن�� ی�رال�ی� zه ل�ی ن�Uش� د انx اب� ار ی� س� zی Òت� د. ار ه س�� ق� م�واچ� وروی س�ان�� شم در س�� ی� ی ال�ن� ا و اس�ی� ال�ی� ی� ست� در ات�� ی� اس�� دام ق� انx لاک�û، ا× ح��و سکی� ی� ف رس�ونx و م�ی ، ح�� ت� اره ک�رداش�می� اس�� .

دی ک�رد ی ه ت�� وانx دس�ن� ه می ن�� شم را در سه ح�ور رال�ی� ی� zل�ی:گی ره�ی شم ف� رال�ی� ی� zضادی، ل�ی ی� شم اف�� رال�ی� ی� zاسی، ل�ی شم س�ی� رال�ی� ی� zل�ی

گی ره�ی شم ف� رال�ی� ی� zل�ی:ه کرانx ح�ور ق نx و راول�ر ار م�ی� ر ب��رل�ی� د. در ع�صر ح�اض ی اسی ه�سن� شم س�ی� رال�ی� ی� zل�ی xان ه ب�¸ردار ن�Uش� د ل ار اب� وارت� م�ی� انx لاک�û و اس�ی� ح��مار ش� دانx اص�لی ن�� می ش� دن�� ام ار اب� ی� uن رمی ت�� گی ج�� ره�ی شم ف� ی�رال�ی� zت� و در ل�ی دام اش�می� ضادی ا× ی� شم اف�� رال�ی� ی� zد. در ل�ی ی اسی ه�سن� شم س�ی� رال�ی� ی� zل�ی.می رودمنx اص�لی وده و دش�� ا ح�د م�مکنx ن�� ام�عه ب�� ردی در ح�� ادی ف� ر ان��ش� ا× ر ه اف� لشف ود، ق� ع ح� ای وس�ی� شم در م�عی رال�ی� ی� zاسی ل�ی ه س�ی� لشف دگ�اه ق� ار دب��عاد ی�رال�ها در اب�� zه ه�ای ل�ی واس�ن� . ح� دگ�ی اس�ت� ب� وع�ی راه ر لکه ن� اسی ب�� ی س�ی� ول�ور� دن�¡ ها اب�� ن ه ت�� شم ن� رال�ی� ی� zت� ل�ی ق� ی� . در ح�ق� درت� اس�ت� مرک�ر ق�� ن��شه ران� لات� ف� ق� د در اب� هروب� سانx و ش�� وق� ان� ف� ه ح� کا و اع�لام�ن� �Uت لال امر ق� ه اس�ی� ، اع�لام�ن� xان گلسی� د در ات� کوه�می لات� س�� ق� ور اب� ش� ونx م�ی م�همی ه�مج¸

ه اس�ت� ن� اف� لی ب�� ج� .ت��

د ار ی ارت�� شم ع�ی� رال�ی� ی� zدگ�اه ل�ی دانx ار دب�� هروب� وق� اس�اسی ش�� ف� :ح�ارک�ت� ادی م�س� ر ، ا× ت� ه ح�ق� م�ال�کی� ت�ماع، اچی�رام ن�� ادی اج�� ر ، ا× xان ی� ادی ت�� ر ه، ا× ن�Uش� د ادی اب� ر ا×

د * شم ک�دام�ی ی�رال�ی� zی ل�ی ول�ور� دن�¡ اص�ل اص�لی اب�� :ع�یوا – 1 کû ق� کی� ق ه و ب�� �Sن ر ج� ق� ت�� �Sن روط ار ط�ر ،ح�کوم�ت� م�جدود و م�ش� ی – 2Uن ام�عه م�د ،ک�ی�رت� گ�روه�های ح��ب�Uر – 3 د اب�¸ ات� ب� ی ن� ر اح�� وانx ش� ه ع�ی ه ح�کوم�ت� ن�� ی ن�� ت zن دت�� ب��ت�ماع�ی – 4 ه ب��راب��ری و ع�دال�ت� اج�� ت� ن�� سی� ادی ن� ر اول�وی��ت� ا×

Page 162: مبانی علم سیاست

صوصی – 5 ه ع�مومی و خ� انx ح�ور ماب��ر م�ی� ن��6 – xگران �Uب ه د ن�Uش� د ده و اب� ی� ه ع�ق� ت� ن�� سی� ساه�ل ن� ن��درت� – 7 ل ق�� ات�� اوم�ت� در م�ق� م�ق�صوصی – 8 ت� خ� ح�ق� م�ال�کی�

شم :م�ارک�سی�ه ن� ی م�ارک�ش گ�رف� عت ود ب�� نx ح� ورن��سی� ی¡ ام�ش� را ار ت�� ه ای اس�ت� ک�ه ب� م�ور ها ا× ن شم ت�� . م�ارک�سی� شم اس�ت� ه م�ارک�سی� م�ور د اص�لی ا× می ش� دن�� م�ارک�ش اب�ه ن�Uش� د وه�ره اص�لی اب� شم ح�� ی� وت�¡ ی� ن� شم و ت�� ی� شم، ک�اسی�روت�¡ ی� وت�¡ شم، م�ان�¡ ی� ی ال�ن� شم، اس�ی� ی� ی ن� د ل�ی ی uت� �ی م�ا ن� ا ی� zا ب��رک�ن ه ب�� م�ور نx ا× عده�ا ای�� د ب�� ت . ه�رج�¸ اس�ت�ی اس�ت� ک�ه ب��ر ن�� ا ی �Uت ب�Uر ضادی ر ی� صر اف�� ود، وی م�دع�ی اس�ت� ع�ی ح م�ظرح می س�� ارت�� ضادی وی ار ب�� ی� ر و درک�û اف�� شی� ق ال�ت� ب�� م�ارک�ش در ق��

ده اس�ت� ا س�� ی ، هی ر و ح�کوم�ت� ت�� وق� ف� گ، ح� ره�ی ای ف� ی �Uت نx رو ه ا× ان�� .ب�¸ده وی ی� ه ع�ق� . ن�� اع�ده ک�لی اس�ت� د اص�لی و ق�� ی ک�لی� عت� د ص�ی ول�ی� ار ن�� ت� ب��ر اب��ر ، م�ال�کی� xی و م�درن عت� وام�ع ص�ی گاه م�ارک�ش در ح�� ار ت�ها و ش�� نx را اداره ک�رده، ارر ر ا× ی� اسی ن� ر س�ی� iظ لکه ار ت� د ب�� ی uص می ک�ن خ یzنx و م�ش� عی� ام�عه را ب�� ضادی ح�� ی� ت� اف�� وس�� ها شرن� ن ه ت�� ه دارانx ن� شرم�ان��د ی uمی ک�ن xنzی عی� ع و ب�� نx را وض� ت�ماع�ی ا× دارده�ای اج�� اب� .اس�ی�د؟ ی uد ط�ی ک�ن اب�� ن��ی ̧چه مراح�لی را ب�� ا ق� ا ظ�ی� ی@ ب�� عت� ام�عه ص�ی ه ح�� ه ن�� ف� دونx ظ�ی� ام�عه ب�� ور ار ح�� ری ب��رای ع�ی� وام�ع ن��ش� ر م�ارک�ش ح�� iظ ار ت�ه، 0 1 ه، 3 – ب��رده داری، 2ک�مونx اول�ن� ن� ودال�ن� ی� ه داری(، 4 – ف� ی )شرم�ان�� وار ورر� شم5 – ن�� ی� – ک�موت�ه نx ج�رک�ت� ن�� د ک�رد ک�ه ای�� واه�ی ام ح� ی� ه داری ف�� ه شرم�ان�� ات� ک�ارگ�ری ع�لن� ق� ه داری؛ ظ�ی� اد درون� ی در شرم�ان�� ض ه ت�� چ� ی� ن� uود در ت� د ن�� ق� م�ارک�ش م�عی�

xسان سانx ار ان� ت�مار ان� له اس�ن� نx مرح� . در ای�� شم اس�ت� ی� ه ک�موت� الی ن�� ق� ی� uله ات� ا مرح� ارب�� وری ب�¸رول�ی� ان�� کی� د. دب�� واه�د س�� ج�ر ح� uی ا م� ارب�� وری ب�¸رول�ی� ان�� کی� دب��ت�مار وری اس�ن� ان�� کی� وع دب�� نx ن� نx در ای�� ود ای�� ا وح�� ود. ب�� ی می س�� د دول�ت� ول�ی� ل ن�� دارد و وس�ات�� ود ب� صوصی وح�� ت� خ� ونx م�ال�کی� انx می رس�د ح�¸ اب�� ه ب�¸ ن��

ت� واه�د رف� انx ح� شم ک�ام�ل ار م�ی� ی� له ک�موت� ر در مرح� ی� ت�مار ن� نx اس�ن� ود دارد. ام�ا ای�� راد وح�� .دول�ت� ار اف�

شم و اص�لاح ظ�لت� ال�ی� س�وس�ی�

Page 163: مبانی علم سیاست

لاف ود. لاس�ال ب��رح� ی ن�� شم دول�ت� ال�ی� �راری س�وس�ی� ی ب��رای ب��رف� ب�Uر امه ر . وی ه�وادار ب��رب� ال�د لاس�ال اس�ت� ی �ëت رد شم ف� ال�ی� ه س�وس�ی� ن�Uش� ر�راری د ب��رای ب��رف� اب�� ود ب�� های م�وح�� ن� ود ار دول� د ن�� ق� لکه م�عی� ، ب�� ت� داس�� ه ای ب� ی ع�لاف� وار ورر� های ن�� ن� گونx ک�ردنx دول� ه شرب� م�ارک�ش ن��ال�ت� دول�ت� در عاون� ی ه�ا و دح� ش ب�� س�ی� ا¡ ه داری و ب�� شم، اص�لاح شرم�ان�� ال�ی� ه س�وس�ی� ی ن�� ان�� ی� ود دس�ن� د ن�� ق� اده ک�رد. لاس�ال م�عی� ق شم اس�ی� ال�ی� س�وس�ی�

ب�Uر@ اس�ت� د اسی ام�کانx ب�¸ ات� س�ی� .ج�ی�

شم اص�لاح ظ�لت� ال�ی� واع س�وس�ی� :ان�خی: – 1 شم م�سی� ال�ی� د و س�وس�ی� ول�ی� ام ن�� iظ ق� اص�لاح ت� �Sن خی ار ط�ر ه م�سی� ام ع�ادلان� iظ ف�رار ع�دال�ت� و ت� ی اس�ی� خی در ن�¸ شم م�سی� ال�ی� س�وس�ی�ود ع ک�الاه�ا ن�� �Sی ور .ن��ی: – 2 ف شم ص�ی ال�ی� هس�وس�ی� ه ه�ا ن�� ان� ی�Uت� ک�ارح� ب�Uر اری م�د د و واگ�د ول�ی� ه ن�� د ن�� ول�ی� ل ن�� ت� و وس�ات�� ال م�ال�کی� ق� ی� uات� د. ار دار س�� دب�� انx ب�¸ گلسی� در ات�ه ه�ا جادن�� اف و ات�� انx اص�ی دی م�ی� ول�ی� ام ن�� iظ ه ت� �Sن ر ج� ضادی و ت�� ی� مرک�ر اف�� د ک�ه ع�دم ن�� ودب� نx ن�� اف ک�ارگ�ری ج�مای��ت� ک�رد. ب��ر ا× ها و اص�ی �Uن جاد ات��

xن��سن واه�د ک�رد. ا× ب�Uری@ ح� لود خضارات� ح�� د ات� د ار رس�� ودب� ی ن�� ف شم ص�ی ال�ی� دانx س�وس�ی� می ش� دن�� د راس�ل ار اب� . ب��رب��راب�

3 - : xنzی ارت�� شم ق� ال�ی� اد س�وس�ی� ق� ود و اع�ی� انx ن�� اس�ی� انx ب�� وب� انx ن�� هرم�اب� ده ک�ه ار ف�� ه س�� ن� وس گ�رف� ی� �Uت ا یzنx ار ق� ات�� ه ق� هور ک�رد. وار� iط� xان گلسی� در ات�ی@ گ�ران��ش� خ� �Uت در ی ب�� ه اص�لاح ظ�لت� یzنx ه�ا ن�� ات�� د. ق� اس�ت� وارد ع�مل س�� ع م�ی د در م�وف�� اب�� ار ب�� iظ ی� uر و ات� اس�ت� صی� نx س�ی� ت� ش� گ�رق� zی Òا در ت� ت� ب�� داس��ه در ن�Uش� لکه ر ست� ب�� ی� ی ه�ا ت� ت� ک�وس� ه دارانx ح�اص�ل س�ح م شرم�ان�� ی� iود ک�ه ب��روت� ع�ظ نx ن�� د ای��نx گ�روه ای�� ی� zëت ا¡ مله م�جوره�ای م�ورد ب�� د. ار ج�� ی ن� داس��لف دارد ت� .عوام�ل م�حشم ی� ارس�� ب� :ا× xن �Uی د رد. ب�� ی می گ�ی� ف ار م�ی نx ب�� وردنx ا× ا ا× ش اس�ت� ک�ه ب�� ی� ، شر و رت�¡ مرک�ر ی ن�� رس� ی ار ا× ت� zع ب��رک�ن انx دارد. در واف�� وب� انx ن�� ب�� ه در ر ن�Uش� ه ر نx وار� ای��

ود ک�ه در س�ال شوی ن�� ران� د ب�¸رودونx ف� ام�ی� شم ب� ی� ارس�� ب� ود را ا× نx ک�شی ک�ه ح� . اول�ی� ی شری اس�ت� ه ن�� د ن�� ق� شم م�عی� ی� ارس�� ب� ت� ا× ی� رت�� در 1845ب��وی��ت� کی ب��ر ع�ص ت�ماع�ی م�ی� ضادی و اج�� ی� م�انx اف�� ش� را س�ار درن�� د ق�� اب�� اسی ب�� م�انx س�ی� ؟« اع�لام ک�رد: س�ار ست� ی� ت� ح�¸ ام »م�ال�کی� ه ب� ود ن�� ر ح� اب��ده�د ها ب�� سان� ه ان� ان� رک�ت� داوظ�لی� .و ش�ه ط�ور ات� ن�� لاق� ت� ام�عه ای اج� نx ح�� ی� ت . در ج�¸ ار اس�ت� ی� ور و اج�� جکم ر الی ار ت�� ام�عه ای ح� ر ح�� ش� ار ه�ر ̧چی� zی شم ت�� ی� ارس�� ب� ام�عه م�ظلوت� ا× ح��

Page 164: مبانی علم سیاست

ه ط�ور ک�لی د. ن�� ادب� ر ود ا× ه ح� ات� ک�ار م�ورد ع�لاف� ج ت� راد در ات� وده و اف� ادی ن�� ه� س�� وام�ع ک�ار م�ان�� نx ح�� ود. در ای�� ی ح�ل می س�� ش� دام�ی ع�مده ب��راس�اس ک�دح�د ودب� ی� ه ط�ور ک�لی ت� هاد ح�کوم�ت� ن�� ی�نx ن� انx ب��رداس�� ار ار م�ی� واس�ی� د ام�ا ه�رگ�ر ح� ودب� ال�ف ن�� ور م�ج ی ب��ر ر ت ن� ا ح�کوم�ت� م�ی� شم ه�ا ب�� ی� ارس�� ب� .ا×

دونx ح�کوم�ت� ام�عه ای ب�� ه ح�� دنx ن�� شم ب��رای رس�ی� ی� ارس�� ب� وه ه�ای ا× ی� :س��د – 1 ی ن� د داس�� ک�ی� ا¡ نx ب�� ف ب��ر ا× ای�� ج¸ ، ت� xن ی� اک�وت� ر ب�¸ ی� iط رادی ت� ر ک�ه اف� می� وی� ت� ا× ش� ه و ج� ان� دار ورد ب��راب� .ب��رح�د – 2 ی ن� د داس�� ک�ی� ا¡ نx ب�� ر ب�¸رودونx ب��ر ا× ی� iط رادی ت� گو ک�ه اف� ی� ی ب��ر گ�ق ت ن� ه و م�ی� ان� دار ورد ب��راب� .ب��رح�د * ی اضری ه�سن� شم ̧چه ع�ی ی� اس�� اضر ق� گی�نx ع�ی ی گاه ب��رت�� ح داده ار ت� ی� وص� شم را ن�� ی� اس�� گ�ی ه�ای ق� .وب��ر� xن ی ا× ت ی اس�ت� ک�ه م�وس�ول�ن� شم دول�ت� کال�ی� �Uت د وع�ی س�ی شم ن� ی� اس�� د.@ ق� ت� می ده�ی سی� اول و ه�گل و ... ن� ، م�اک�ی� xلاط�ون ه اق� شم را ن�� ی� اس�� ه ق� ن ن� س� zی Òت�

خضارات� نx ات� وده و در ا× له دول�ت� ن�� وس�ی� الا ن�� ام�عه ار ب�� ضادی ح�� ی� دهی@ اف�� م�اب� ی س�ار ه م�عت ی ن�� شم دول�ت� کال�ی� �Uت د وع س�ی نx ن� را م�ظرح ک�رد. ای��اع ی دق� ن�7 کû ج�ر م ت�� سی� شم ار س�ی� ی� اس�� ود. ق� ی�رل می س�� uوس�ط دول�ت� ک�ی دًا ن�� دب�� ی�روی ک�ار س�� ه و ن� ن� �رار داس�� حت@� ج�مای��ت� دول�ت� ف� صوصی ت�� خ�ام iظ ه ت� د ک�ه ن�� ودب� ی ن�� ن�� وره�ا نx ک�ش� و اول�ی� ر نx ج�� ای�¸ ل�مانx و ر� ا ، ا× ال�ی� ی� ا ات�� د. در اروب�¸ هر اراده م�لی می داب� iظ ه�ت� را م� ت� و م�د ک�رده و ج�ر

وس�ط اس�ت� ه م�ی� ف� شم ظ�ی� ی� اس�� د. ق� وردب� شم روی ا× ی� اس�� .ق� د ار ی ارت�� گی�نx ع�ی� ی گاه ب��رت�� شم ار ت� ی� اس�� اضر ق� :ع�ی1 – xدن ی س�� عت� ی ار ص�ی اس� اره�ای ب� س� ه ف� ت� ن�� سی� نx دارانx ن� م�ی� ی ه�ا و ر وار ورر� رده ن�� ، ج� xان اب� د ده�ق� ی uت� ام�عه م�ا ی ار ح�� ه ه�ان�� ف� ش� ظ�ی� واک�یی وس�ار و ن�2 – xن ه ا× ت� ن�� گ�س� ار وی ب�� رر ن� ی و ا× ا دگ�ی س�اده و ده�ق� ب� گی ب��رای ر ی وع�ی دل�ن� ن�ارل�مان� ی – 3 اد دم�وک�راسی ب�¸ ج� ش� در راه ات�� ه ک�وس�� ت� ن�� سی� ش� ن� واک�یشم ی� اس�� :اض�ول اس�اسی ق�

ل، ه ع�ق� ی اع�ت�مادی@ ن�� ری، 2ن�� کار اص�ل اس�اسی م�ساوات� ن��ش� ، 3( ات� وی� ت� ش� ی ب��ر گ�روه و ج� ت ن� اری م�ی� ت� ام رف� iظ وس�ط 4( ت� ( ح�کوم�ت� ن��ه، ن� ح ی، 5ع�ده ای ت� بU¸رس�ت� اد یzنx ال�مللی6( ب� ر~ م ت�� iظ ا گ�روه و ت� ی�Uت� ب�� د ( ص� .

Page 165: مبانی علم سیاست

؟ * ست� ی� یzنx ال�مللی ح�¸ ط ت�� یzنx ال�ملل و روات�� اس�ت� ت�� رق� س�ی� ف� xن ات� ا× صوص�ی� ها. ار خ� ن� د دول� ی uت� یzنx ال�مللی اس�ت� م�ا ط ت�� گرانx رش�می ع�رصه روات�� �Uب ار ط ب�� یzنx ال�ملل ب��ررسی روات�� اس�ت� ت�� س�ی�د. اس�� ع می ب�� اف� درت� و م�ی نx ب��ر اس�اس ق�� مات� ا× صمت� د و ت�� ی نx ه�سن� گرانx رش�می ا× �Uب ار ها ب�� ن� . دول� ودنx اس�ت� ه ن�� ان� ع گ�راب�� ا واف�� درت� م�جور ب�� ق�� xنzی عام�ل ت�� ع ب�� . در واف�� یzنx ال�ملل اس�ت� ط ت�� ر رش�می در ع�رصه روات�� ی� گرانx غ �Uب ار گرانx رش�می و ب�� �Uب ار ط ب�� یzنx ال�ملل ب��ررسی روات�� ط ت�� روات��یzنx ال�ملل و های ت�� م�ان� ها س�ار ن� .ه�ا اس�ت� NGO دول�د و در کار ب��رده اب� یzنx ال�مللی ت�� طح ت�� انx دول�ت� در س� اسی م�ی� ط س�ی� یzنx ال�ملل را ب��رای ب��ررسی روات�� ط ت�� وانx روات�� دگ�انx ع�ی ون��سی ی ن� ب��رجط گر روات�� �Uب ی د د. ب��رج ی اسی ه�سن� ر م�لت� ه�ا واح�ده�ای س�ی� ب�Uرا در ع�صر ح�اض د، ر ه اب� ن� کسانx گ�رف� یzنx ال�ملل« ب�� اس�ت� ت�� ا »س�ی� نx را ب�� ع ا× واف��د ه اب� سن� یzنx ال�مللی@ دان� م�انx ه�ای ت�� وق� و س�ار ف� ، ح� اظ�ات� ی� ضاد، ارت�� ی� ، اف�� اس�ت� ام�ل س�ی� یzنx ال�ملل را س�� .ت��

؟ کسانx اس�ت� ی ب�� ارج� ط ح� ا روات�� ی ب�� ارج� اس�ت� ح� ا س�ی� ب�� ا×ه ت� ن�� سی� ا ن� گر@ و ب�� �Uب کد ه ب�� ت� ن�� سی� ن��ی اس�ت� ک�ه دول�ت� ه�ای م�لی ن� ما صمت� دام�ات� و ت�� ها، اق�� �Uن ر ع گ�ی� موغه� م�وض� وره�ا م�ج� ی ک�ش� ارج� اس�ت� ح� س�ی�

ک̧یار̧چه اس�ت� وانx واح�دی ب�� ه ع�ی ع دول�ت� م�لی ن�� اف� نx م�ی م�ی� ا¡ ها، ب�� ن� د@ و ه�دف اص�لی ا× ی uمی ک�ن اد ج یzنx ال�مللی ات�� های ت�� م�ان� .س�ارد؟ ی� zSت گو ت� م�لی ب�� ی� ا ام�ن نx را ب�� اوت� ا× ق ف ک�رده و ب�� عری�� ع م�لی را ب�� اف� م�یی جال ب��رج uی ا ات�� رد. ب�� لف@ ض�ورت� گ�ی� ت� ع م�ح ده ای اس�ت� و م�مکنx اس�ت� ار م�واض� zت ح¸ ی� Òوار و ت� له دس�� ع م�لی م�سی¡ اف� ص م�ی ی� ح ش� ف و ن�� عری�� ب��د ک�ی� ا¡ ل ب�� ات�� گ ق�� ت ر ار ج�� مرار ص�لح و ب�¸رهی� ه�ا و اس�ت� ت� مرر ی� هه م�لی و ام�ن طi وج�� ی، ح�ف ت� ارص مام�ی� لال و ن�� ق� طi اس�ی� د ح�ف ی uت� اضر اص�لی م�ا ع�یی گ�شی�رده ت� ت� م�لی در ب��رداس�� ی� هوم ام�ن . ام�ا م�ف ده اس�ت� وانx س�� وانx م�ضلحت� دول�ت� ع�ی ه ع�ی ر ن�� ی ب�� لشف ی�ری ق� عی� ع م�لی در ب�� اف� د. م�ی ی ه�سن�ور ت� ک�ش� مام�ی� نx ن�� می� ص درت� م�لی و ت�� سط ق�� ار م�لی، ن�� ی� طi اع�ن� ضادی، ح�ف ی� ع اف�� اف� نx م�ی م�ی� ا¡ گی�ری و ب�� ی� Òمله ت� اگ�ون� ی ار ج�� ای گ�وب� ر ام�ل اج�� س��

.اس�ت�

Page 166: مبانی علم سیاست

درت� م�لی ده ق�� ل ده�ی کی� س� :عوام�ل ن��کل ح�کوم�ت� م�لی اس�ت� ̧یلماسی و س�� zوع دت� ه م�لی، ن� ، روج�ن� ت� معی� انx ج�� ر امی، می� iظ م�ادگ�ی ت� ی،@ ا× عت� ی ص�ی ن�� ا واب� عی، ن�� ی� ع ط�ن� �Uی ا ا، م�ی ی� ع راف� .ح��

رات� ) iظ ( 3 ت�

؟ ست� ی� اس�ت� ح�¸ ع�لم س�ی�اسی - وی ع�لوم س�ی� ج� ش� ده: دان� ون��سی ۱۳٩٠/۸/۱۳ن�

ا د ب�� سانx ک�مکû می ک�ی ه ان� اسی ن�� ل س�ی� جلی� ر دارد. » ت�� iظ ت�ماع�ی ت� ده ه�ای اج�� دب�� اسی ب�¸ ه ه�ای س�ی� ن� ن ل و ب��ررسی ح�� جلی� ه ت�� اس�ت� ن�� ع�لم س�ی�ره الاج� د و ب�� ات� ک�ی ج ت� نx را ات� �Uی هی�ر ون��ش� ن�� ش� روی ح� zی Òت� xاگ�ون وق� گ�وب� ف� انx س�� اس�د و ار م�ی� ی هی�ر ن��س� د ن�� دگ�ی می ک�ی ب� نx ر هان� ی را ک�ه در ا× ج��

د.« س� ح ی� ی�ر ت�� ش� zی ر ت�� ی� ن�� ا¡ د ب�� ی اس�� دگ�ی می ب�� ب� کû ر ق ی ه ه�ای لا ت�� ن� ن کی ار ح�� zرگ� ک�ه ه�ر ک�دام ب� کû و ب��ر ی�رات� ک�وح�¸ zی ع ه ب�� ود ن�� ق� س�� م�وق 

xن مانx ا× ست� ق� ؟ ع�رصه ه�ا و ب�� ست� ی� اس�ت� ح�¸ ع�لم س�ی�

ا د ب�� سانx ک�مکû می ک�ی ه ان� اسی ن�� ل س�ی� جلی� ر دارد. » ت�� iظ ت�ماع�ی ت� ده ه�ای اج�� دب�� اسی ب�¸ ه ه�ای س�ی� ن� ن ل و ب��ررسی ح�� جلی� ه ت�� اس�ت� ن�� ع�لم س�ی�ره الاج� د و ب�� ات� ک�ی ج ت� نx را ات� �Uی هی�ر ون��ش� ن�� ش� روی ح� zی Òت� xاگ�ون وق� گ�وب� ف� انx س�� اس�د و ار م�ی� ی هی�ر ن��س� د ن�� دگ�ی می ک�ی ب� نx ر هان� ی را ک�ه در ا× ج��

ل و جلی� ل ت�� ق� د.« مر ک�ر ب�� س� ح ی� ی�ر ت�� ش� zی ر ت�� ی� ن�� ا¡ د ب�� ی اس�� دگ�ی می ب�� ب� کû ر ق ی ه ه�ای لا ت�� ن� ن کی ار ح�� zرگ� ک�ه ه�ر ک�دام ب� کû و ب��ر ی�رات� ک�وح�¸ zی ع ه ب�� ود ن�� ق� س�� م�وقی@ ف� ی� لق ا ح�کوم�ت� شرو ک�ار دارد . اگ�ر گ�روه س�وم ب�� اس�ت� ب�� نx اس�ت� ک�ه ع�لم س�ی� گر ا× �Uب ر ع�ده¡ د iظ .ت� اس�ت� دول�ت� اس�ت� ب��ررسی ع�لم س�ی�ت�ماع�ی ی ار ع�لوم اج�� ش� ح نx ت�� اس�ت� ا× د ع�لم س�ی� شوی، ک�ه می گ�وب�� ران� ق� ف� کر و م�جف� ق ، م�ی� ای� ت� ل ر� د ت�¸ ی uت� د، م�ا ب�Uرب� د ه را می ب�¸ �Sن ر iظ نx دو ت� ار ای��

د. حت� و ب��ررسی می ک�ی اده�ای دول�ت� و اض�ول ح�کوم�ت� ت�� ی� ن اره¡ ت�� اس�ت� ک�ه درب��

Page 167: مبانی علم سیاست

xراه ارگ�ان اص�د ع�ملی@ ار ه م�ق� ا ن�� ی ب�Uرا دول�ت� ت�� ، ر ده¡ ح�کوم�ت� ه�م ه�ست� رب� ده ک�ه ب��ررسی دول�ت� در ب��ر گ�ی� ه س�� ن� لت� گ�ق ی ، اع� ت� ّ ر س�ن iظ در ت�». اص�د اداره¡ ع�ملی ک�اره�ا ، دول�ت� ه�مانx ح�کوم�ت� اس�ت� ه م�ق� ا ن�� ی ؛ »...ت�� ه اس�ت� ن� د. ه�ارول�د لاس�کی گ�ق ه�ای ح�کوم�ت� ع�مل می ک�یی�رل و uادی ک�ی ی� ن ه ی ت�� ن�Uش� د ه اب� ه ک�ار رود، ن�� ع ن�� ی وس�ی� « اگ�ر در م�عت . »ح�کوم�ت� ر ب��ر اس�ت� راگ�ی� ه ی ح�کوم�ت� ف� ، وار� هات� ی ج�� ام�ا ار ب��رج

ام�عه اس�ت� » ح�� کû، ع�لم س�ی� وت�� ده ی س�ج� ی� ه ع�ق� . ن�� ه اس�ت� ن� اف� وس�عه ب�� ی ن�� ن� سا ام�عه ی ان� ا ح�� ده ای اس�ت� ک�ه ب�� دب�� کی اس�ت� ، ب�¸ اظ�اع�ت� م�ی� ه اظ�اع�ت� ار ی ، ن�� ت ل م�عن� نx ، دس�ت� ک�م در م�سات�¡ ای ا× ام�عه ه�ای را ک�ه اع�ض ی ح�� عت د، ب�� ه�ای دارای ح�کوم�ت� را ب��ررسی می ک�ی

اس�ت� ف ع�رصه ی ع�لم س�ی� عری�� نx ب�� د .« ای�� ی اس�� ه ب�� ن� و گ�رف� د، ح� ام�عه اب� ی@ ار ح�� ش� ح راد ک�ه ت�� موغه ای ار اف� ا م�ج� راد ب�� ی ار اف� ورات� ب��رج دس�ی� راب��ر می ب��رد. نx را ار دول�ت� ه�م ف� د و ا× را گ�شی�رده می ک�ی

د ک�ی� ا¡ کل ب�� هوم ب��ر س�� نx م�ف ود. ای�� می س�� ه ن� سن� اس�ت� دان� گر م�ی �Uب ا ح�کوم�ت� د وانx ع�لم ب��ررسی دول�ت� ب�� ه ع�ی اس�ت� ، ن�� ی ع�لم س�ی� ت� ّ هوم س�ن م�فرد. ده می گ�ی� ادب�� حx را ب� ات�� ی� uا و ت� وب�� د ن�¸ نx روب� ی� ت ام�د. ه�م ج�¸ ج� نx می ات� ی� وات� رای ق� ش� ار ح�د در اج�� zی اه�ری ت�� iت� ظ� ا دف�� ی ب�� ونx گ�ران�� ان� ه ق�� د و ن�� می ک�ی

ار ت� د ک�ه س�اج� اس�� ام�عه ب�� اسی در ح�� ار س�ی� ت� ر رش�می و رف� ی� م�انx غ ده¡ س�ار رب� د در ب��رگ�ی� اب�� اس�ت� ب�� ده اس�ت� ک�ه ع�لم س�ی� ه س�� ن� ب�Uرف� د ه ط�ور ک�لی ب�¸ کû ن�� ی ات��رد. ر در ب��ر می گ�ی� ی� نx را ن� ار ب��ر ا× ر گ�د ی� ن�� ا¡ اسی ب�� ی�روه�ای س�ی� ر ن� ی� رش�می ح�کوم�ت� و ن�

و ا م�ظال�عه و ب��ررسی دول�ت� ن� اس�ت� ب�� مردنx ع�لم س�ی� کسانx ش�� ش� ار  ب�� zی ا ت�� «ب�� ه ی »دول�ت� . وار� ه اس�ت� ن� �رار گ�رف� ه�م م�ورد اغی�راص ف�ر iظ ا ت� اس�ت� ب�� ف ع�لم س�ی� عری�� د. ب�� و« م�وض�وف س�� ت� » ن� ه ض�ق ت� ن�� اف� نx ک�ارب��ردی ب�� ی� ت ی ج�¸ ت� ، و وف�� ت� داس�� اسی ب� ده�م ک�ارب��رد س�ی� uر اب� س�ده¡ ب�¸

کل و س�� ورد ک�ه دول�ت� ن� ار می ا× ه ب�� ه را ن�� چ� ی� ن� uت� xن ، ای�� xان ه گ�مانx م�عی�رص� ه دول�ت� ، ن�� اص ن�� اسی اس�ت� ح� م�انx س�ی� الی ( س�ار ق� ی� uه ات� ی )و ن� ن�� ها ن�د. نx می ک�ی م�ی� ا¡ ر را ب�� اه ن��ش� اسی اس�ت� ک�ه رق� ه واح�د س�ی� گان� نx شرو ک�ار دارد و ت�� ا ا× اس�ت� ب�� ک�ه ع�لم س�ی�

د اس�ت� ک�ه ق� نx م�عی� لی� راب��ر می رود. ک�اب�� رد. ار دول�ت� ف� نx را در ب��ر گ�ی� د ا× کû می ک�وس�� ی اس�ت� ات�� ی ک�ه ع�لم س�ی� ش� ، ع�رصه¡ دان� xن اب��ر ای�� ی ت��اب��ر ی د. ت�� ام�عه را م�ظال�عه می ک�ی دگ�ی ح�� ب� اسی ر ه ه�ای س�ی� ن� ن ر ح�� ش� ار ه�ر ̧چی� zی Òی اس�ت� و ت� ن� سا ه� ان� ن� اف� م�انx ب�� ام�عه¡ س�ار « ب��ررسی ح�� اس�ت� »س�ی�

ر ب��ر iظ د ای��نx ت� ، ب��ررسی می ک�ی م�ده اس�ت� ود ا× ه وح�� ها ن�� سان� ی ان� ن�� ا گ�رده�ما م�انx ب�� اسی را ک�ه ه�مر ط س�ی� « روات�� اس�ت� ال،» س�ی� ووب� ب��رنx دو ر�ه¡ ن� ن ه ح�� د ک�ه ن�� اس�� ی می ب�� ن�� ه�ا ر مه¡ ̧چی� ده¡ ه� رب� د ک�ه در ب��ر گ�ی� ی uح�د گ�شی�رده می ک�ن xدان ا ب�� اس�ت� را ب�� ر ه�ا ع�رصه¡ م�ظال�عات� ع�لم س�ی� iظ ه ت� ای��نx گ�ون�

راگ�ی�ری ع�لم ی�نx ف� ر داس�� iظ منx در ت� د . ام�ا ض� گر@ را ب��ررسی می ک�ی �Uب کد ا ب�� ها ب�� سان� اسی ان� ط س�ی� ا روات�� وط اس�ت� ب�� ت�ماع�ی مرن�� دگ�ی اج�� ب� اسی ر س�ی�

Page 168: مبانی علم سیاست

ه ن� اف� و ب�� های ن� ن� zن zات� واب� اس�ت� و ن�� ام�عه¡ س�ی� سانx در ح�� دگ�ی ان� ب� ه ر ی را ک�ه ن�� ر اوم�ت� ک�رد و ه�ر ̧چی� د در ب��راب��ر ای��نx وس�وسه م�ق� اب�� ، ب�� xن ی ا×داد. ا ب� نx ح�� وط اس�ت� در ا× ه مرن�� ن� اف� م�انx ب�� س�ار

ت� وس�� ا، ت� شرن� ی� uش م�ور گ�ن ش و ه�ان� ی کی� د راس�ل، واب�� ام، م�اک�ش وب��ر، ب��رب��راب� �ëب ارل�ر مر د ه�ارول�د لاس�ول، ح�¸ ی uت� ی م�ا کران� ق انx و م�ی� ق� م�جف�ه ه�م اس�ت� را ن�� ه ه�ای ع�لم س�ی� اچ اس�ت� اس�ت� و ه�مه س�� هوم اس�اسی س�ی� ، م�ف درت� د ک�ه ق�� دب� ق� د، م�عی� د ک�رده اب� ک�ی� ا¡ اس�ت� ب�� ای س�ی� وب�� ن�¸

ارت� ی ع�ی� ن�7 ج�ر ام ت�� iظ کû ت� ه ض�ورت� ت�� اس�ت� ن�� :»ع�لم س�ی� ه اس�ت� ن� اس�ت� گ�ق ف ع�لم س�ی� عری�� ال، لا س�ول در ب�� دد. ب��رای م�ی� وب� ی� Òمی ت�درت� اسی، ع�ملی@ اس�ت� ک�ه ب��ر اس�اس ق�� .« و » ع�مل س�ی� نx اس�ت� دنx در ا× م س�� درت� و ش�هی� نx ق�� ت� کل گ�رق� گی@ س�� گوب� ار م�ظال�عه¡ ح�¸

د. » حx شرو ک�ار دارب� ات�� ی� uه، ع�رصه و ت� ان�� ، ب�¸ ت� ام�عه ار ل�جاطi م�اه�ی� ود در ح�� درت� م�وح�� ا ق�� اس�ت� ب�� اس�ت� و ع�لم س�ی� رد.« س�ی� ام می گ�ی� ج� ات�، درت� طi ق�� ا ح�ف ه ای ک�ه در راه ک�ست� ب�� ارر ت� م�ی� اج� ی ارت� اس�ت� ار س�� کار و ع�ی� س�� نx و ا× اس�ت� روس�� د ع�لم س�ی� می ش� ه« دان� وچ� ونx ن�� ک�ان�

وله ف� اس�ت� }م� ده اس�ت� ک�ه:» س�ی� ه س�� ن� نx گ�ق ی� ت ود دارد. ه�م ج�¸ نx وح�� لوگ�ی�ری ار اع�مال ا× ا ح�� ، ب�� xگران �Uب ود ب��ر د ف ا ب� درت� ب�� اع�مال ق��ط ر م�حی� ی� zی ع ا ب�� طi ب�� ت�ماع�ی ب��رای ح�ف هاده�ای اج�� اری ه�ا و ن� ، ک�ارگ�ر xاران ی ک�ارگ�ر ن�� ا واب� ه ن�� وط ن�� ی مرن�� عت ، ب�� درت� اس�ت� اره¡ ق�� ای{درب��

نx را ی ک�ه ا× ن�� ی�روه�ا د و ن� ل می ده�ی کی� س� ی را ن�� ن�� ا واب� نx ن�� ال�وده¡ ای�� عی ک�ه س�� اب�� اره¡ م�ی وله ای اس�ت� درب�� . م�ف� xان ودس�� ا م�ادی ح� ت�ماع�ی ب�� اج��د.« ارب� ر می گ�د ی� ن�� ا¡ نx ب�� د و ب��ر ا× ی uاع�مال می ک�ن

ف عری�� . ب�� ده اس�ت� ام�ی� ج� اسی ات� د س�ی� ه¡ روب� ان� ع گ�راب�� ل واف�� جلی� ه ت�� یzنx ب��رده و ن�� ی را ار ت�� ت� ّ ر س�ن iظ ی ت� کل گ�ران�� ، س�� درت� د ب��ر ق�� ک�ی� ا¡ ه و ب�� وچ� ن��ار ت� کل و رف� ده¡ س�� ی uی�رل ک�ن uی�روه�ای ک�ی ار اس�ت� ک�ه ن� واس�ی� ت� را ح� عی� نx واف�� ه ای�� ه ن�� وچ� نx ن�� ی� ت اس�ت� ه�م ج�¸ درت� ار ع�لم س�ی� ه ق�� م�غظوف ن��

لت� ت� اع� عال�ی� عاون� ی ه�ا ) ک�ه ف� ه¡ ک�ارگ�ری و ب�� جادن�� واده، ات�� ان� د ح� ی uت� ه م�ا ن� اف� م�انx ب�� گر گ�روه�های س�ار �Uب د ک�ه در د ی ی ه�سن� ن�� ی�روه�ا د ن� ی uت� دول�ت� ه�ماد. ی uع�مل می ک�ن) اسی اس�ت� ی�ر س�ی� نx ه�ا غ ا×

نx ک�ه، . اول ای�� ست� ی� ش� ت� ح ای��ت� ت�� هات� رص� ی ج�� درت� ار ب��رج وله ق�� ف� ا م� اس�ت� ب�� ف س�ی� عری�� ه ب�� وط ن�� ه ه�ای مرن�� �Sن ر iظ نx ح�ال، ت� ا ای�� ب��اسی«اس�ت� ک�ه ن� ی» س�ی� م�ا ود ر ف درت� و ب� ط ق�� د. روات�� ارب� می گ�د اوت� ن� ق درت� ب�� اسی ق�� ت�ماع�ی و س�ی� ه ه�ای اج�� انx ح�ور ه ه�ا م�ی� �Sن ر iظ ای��نx ت�

، م�دع�ی اظ�اع�ت� و ت� روع�ی� وع�ی م�ش� م�انx ه�ا، دارای ن� دام�ات� س�ار اسی« اس�ت� ک�ه اق�� ی »س�ی� ن�� ا د و در ح�� اس�� ه ب�� ن� اف� م�انx ب�� ا ح�دی س�ار ب�� درت� ه�دف د ب��ر ق�� ک�ی� ا¡ .@ ام�ا ب�� ست� ی� دار ت� ه ه�ای ه�دق� ر گی� ه دور ار اب� درت� ن�� ه در راه ق�� ارر اس�ت� م�ی� ود. دوم، س�ی� ه س�� سن� اچی�رام مردم، دان�

Page 169: مبانی علم سیاست

هام وس� ان�� ج ت� ود، دس� دار می س�� دب�� نx ب�¸ درت� ار ا× اد ه�دف ه�ا را ک�ه ق�� ض ه اس�ت� و ت�� ن� ه ک�ار می رف� درت� ن�� ها ق�� ن� ی را ک�ه ب��ر ج�ست� ا× ه�ان��س� ه�ای ع و ارر اف� اد ب��ر ج�ست� م�ی ض انx م�ی� س� م�ی� ی اس�ت� س�ار ط م�ش� کû خ� ه ت�� دنx ن�� ، رس�ی� اس�ت� انx س�ی� اب�� ع ، ب�¸ د. در واف�� _می ک�ی

. وط اس�ت� ام�عه «مرن�� ها ب��رای ح�� ش�� ه ی ارر مران� ع ا× �Sی ور ه »ن�� اس�ت� ن�� د اس�ت� ک�ه س�ی� ق� ونx ه�م م�عی� د ان��سی� وب�� �Uن د. د ی ی�رک�û ه�سن� ی ک�ه م�ش� ت م�عن�

 . اس�ت� اس�ت� ه¡ ع�لم س�ی� ه¡ اص�لی و اول�ن� ف ی� iوظ� xن ت� ا× اج� ی درت� اس�ت� و س�� اسی ق�� رای س�ی� یzنx و اج�� عی� صر ب�� نx ع�ی مه، م�هم ب��ری�� نx ه� ا ای�� ب��. وط اس�ت� درت� مرن�� ه ق�� اسی ن�� دگ�ی س�ی� ب� ها در ر اک�ش� ورد و ه�مه¡ ک�س� ود می ا× ه وح�� اس�ت� را ن�� ل س�ی� ق� ه و مرک�ر ب�� درت� ه�سن� ق��

: ورده اس�ت� رح ا× نx ش� �Uی د اس�ت� را ب�� د ار ع�لم س�ی� ت ی ج�¸ ن�� ف ه�ا عری�� ولی، ب�� ن�

د،1 ود ب��رس�ی ه ه�مه¡ ه�دف ه�ای ح� ست� ن�� ی� اسی م�مکنx ت� عالانx س�ی� لت� ب��رای ف� « اع� ات� اس�ت� اده ار ام�کاب� ق اس�ت� » هی ر اس�ی� ( س�ی�د. ی uاس�ت� ک�ن ی ود م�ن� درت� ح� ا ق�� ها را ب�� �Uن د ب�¸روار لی د ب�� اب�� نx ب�� اب��ر ای�� ی ت��

ارد. ر گ�د ی� ن�� ا¡ د و ب�� ود ک�ی ف اس�ت� اع�مال ب� د در س�ی� واب� ود م�می ن�� ات� ح� ا ام�کاب� درت� ب�� ش� ار ق�� zی ح? ک�ش ت�� zه�ی

طه¡2 ها، درم�ورد رات�� سان� نx ران� ی در ح�کوم�ت� ب��ر ان� ی� س�ی� ه¡ ح�اک�م و ا× ف� و م�وس�کا در ظ�ی� ان� ی� ت�� ها«ک�ا سان� اس�ت� » ح�کوم�ت� ک�ردنx ب��ر ان� ( س�ی�دلال می د و اس�ی� ی uحت� می ک�ن رم�انx ب��ردار، ت�� رم�اب� روا و ف� انx ف� ود، م�ی� نx ه�ا ح�کوم�ت� می س�� ن� ی ک�ه ب��ر ا× د و ک�سا ی uی ک�ه ح�کوم�ت� می ک�ن ن� ک�سا

. اسی اس�ت� دگ�ی س�ی� ب� طه مرک�ر ر نx رات�� د ک�ه ای�� ی ت�� ما ن�

نx اس�ت� ک�ه3 رت� ای�� اسی ع� کرانx س�ی� ق انx م�ی� اس�ت� در م�ی� ف س�ی� عری�� نx ب�� « م�هم ب��ری�� درت� اس�ت� ه ب��رای ق�� ارر اس�ت� » م�ی� ( س�ی�د. ی uام�عه می دات� نx در ح�� ود و اع�مال ا× ف درت� و ب� ه ب��رای ق�� ارر نx را م�ی� ا×

4 ف عری�� نx ب�� رد؟« ای�� را می� ه می ب��رد؟ و ج�¸ گون� ع می ب��رد، ح�¸ نx ک�ه :» ̧چه ک�شی می ب��رد، ̧چه می ب��رد، ̧چه م�وف�� سی�نx ای�� ی@ دان� عت اس�ت� ب�� ( س�ی�، ف عری�� نx ب�� ست� ک�ه ای�� د دان� اب�� اد س̧یرد. ام�ا ب�� ه ب�� نx را ن�� وانx ا× ی می ن�� ه راج�ت� عاری دارد و ن�� ه¡ س�� ن� ن اس�ت� ک�ه ح�� ه�ارول�د لاس�کی ار س�ی�

ب�Uرا ار ، ر اس�ت� ود س�ی� ه ح� « اس�ت� و ن� اس�ت� ف » ع�لم س�ی� عری�� د. ب�� نx می راب� گSاهی س�ح سی�نx و ار ع�لم و ا× دان�

Page 170: مبانی علم سیاست

5. اس�ت� اس�ت� هوم س�ی� نx م�ف اع�ی ب��ری�� ی�ر uعلق� دارد و ان� ونx ب�� ه ان��سی� « ک�ه ن�� س� ه�اس�ت� ه¡ ارر مران� ع ا× �Sی ور اس�ت� » ن�� ( س�ی�درت� ا ک�ست� ق�� م ب�� ی� ق� ر م�سی� ی� ا غ م ب�� ی� ق� ی ک�ه م�سی� ن�� ها ن� عال�ن� نx ف� د:» ه�مه¡ ا× ه می ک�ی اس�ت� اران�¡ ی@ ار س�ی� ف �Uب عر ود ب�� ولی ح� وع�ی ن� ام، ن� ج� و شر ات�

گری �Uب انx د ی� ع ت�� دارد و در واف�� گ�ی ب� ار ولی ه�م ب�� ف ن� عری�� .«ب�� درت� دول�ت� ه�مراه اس�ت� اده ار ق�� ق ، و اس�ی� درت� دول�ت� م ق�� جکی� ، ت�� دول�ت�. درت� اس�ت� مان��ش� ق�� ا ن� ان��ش� ب�� ر ، اف� iط ، ح�ف ه ای ب��رای ک�ست� ارر اس�ت� م�ی� نx ک�ه س�ی� اس�ت� ار ای��

اس�ت� م : س�ی� ی� ف ک�ن عری�� نx ب�� ی� ت نx را ج�¸ م ا× ی� وات� م، می ن�� ی� اس�� ه ب�� ن� ار داس�� ی� ن� اس�ت� در اح� ر ار س�ی� راگ�ی� ت� ف� سی� ه ن� ی ن�� ف �Uب عر م ب�� واه�ی� ج اگ�ر ت��ûک ل ت�� ی در داح� ت�ماع�ی(و ک�اره�ای ح�کوم�ت� ی�روه�ای اج�� ات� ) ن� راد، گ�روه�ها و اج�ر انx اف� ط م�ی� ر روات�� می� ر ص�لح ا× ی� ا غ ر ب�� می� رهی�ری ص�لح ا×

. ن� ی اس�ت� ها گر در ع�رصه¡ ج�� �Uب ا دول�ت� ه�ای د انx دول�ت� ب�� ط م�ی� ور، و روات�� ک�ش�

کû ح�کوم�ت�  اس�ت� ت�� ت� و ار س�ی� کû ج�ر اس�ت� ت�� کû گ�روه، ار س�ی� اس�ت� ت�� رد، ار س�ی� کû ف� اس�ت� ت�� وانx ار س�ی� ف می ن�� عری�� نx ب�� اب��ر ای�� ی ت��ی�روه�ای کû ار ن� ع ه�ر ت�� اف� ده¡ م�ی رب� اس�ت� در ب��ر گ�ی� ص ک�رد. س�ی� خ ی دول�ت� را م�ش� ارج� اس�ت� ح� یzنx ال�مللی@ ه�م س�ی� ام ب��رد. و ار ل�جاطi ت�� ب�

. در ام ب��رده اس�ت� ت�ماع�ی ب� جاد و اج�� د، در ض�ورت� ات�� دا می ک�ی ی� Òورد ت� گر@ ب��رح� �Uب کد ا ب�� ع ب�� اف� نx م�ی ی�روه�ا، ای�� نx ن� انx ا× لاف م�ی� ت� ض�ورت� اج�ه گر ن�� �Uب کد ا ب�� ع، ب�� اف� اد م�ی ض ا ت�� ع ب�� اف� ورد م�ی ت�ماع�ی، در ض�ورت� ب��رح� ی�روه�ای اج�� ، ن� xن گر س�ح �Uب ه د ود. ن�� گ می س�� ها ه�ماه�ی ن� انx ا× ه�مکاری م�ی�

گی@ ه�ا نx ه�ماه�ی گی@ رهی�ری و ه�دای��ت� ای�� گوب� د. ح�¸ وب� جد می س�� ی� گر م� �Uب کد ا ب�� ع ب�� اف� ی�راک�û م�ی گی@ و اس� د، و در ض�ورت� ه�ماه�ی ب� مکش� می ب�¸ردار ش� ک�. ت�ماع�ی اس�ت� ی�روه�ای اج�� ط ن� ع و روات�� اف� گی ه�ای م�ی ورده�ا و ه�ماه�ی اس�ت� ع�رصه¡ ب��رح� ورد. س�ی� د می ا× دب�� اس�ت� را ب�¸ ورده�ا، س�ی� ا ب��رح� ب��

م�ده گی، در ه�ر ح�ال، ب��را× ا ار ه�ماه�ی د ب�� اس�� اد ب�� ض ه ار ت�� اس�ن� اس�ت� ب��رح� . س�ی� ده اس�ت� ه س�� وچ� ر ن�� ی� درت� ن� له ک�ارب��رد ق�� ه م�سی¡ ، ن�� ف عری�� نx ب�� در ای��ه گی ن�� ، و در ه�ماه�ی وی� ت� ش� ا ج� ار ب�� ی� ور، اج�� ، ار راه ر ر می� ر ص�لح ا× ی� ه ض�ورت� غ درت� ن�� اد ، ق�� ض اوت� ک�ه در ت�� ق نx ب�� ا ای�� ، ب�� درت� اس�ت� ار ق��

ود. ه ک�ار ب��رده می س�� نx ه�ا ن�� ر ای�� ی� iط ا ت� اداس� ب�� ، ب�¸ ت� ی� ، ار راه ب��رع� ر می� ض�ورت� ص�لح ا×د. ی �Uت اس�ت� می گ�و ر س�ی� ی� ه ه�دف ه�ا ن� دنx ن�� ، ح�کوم�ت� ه�ا و دول�ت� ه�ا ب��رای رس�ی� ات� راد، گ�روه ه�او اج�ر امه ه�ا و روس� ه�ای اف� ه ب��رب� ن��

. نx ه�مراه اس�ت� ست@� ا× ح ی ت� ا م�عت ه ب�� ش� ه ه�می� ن� اط دارد و ال�ن� ی� نx ارت�� ی گ�ی�ری ا× ی و ن�¸ ب�Uر امه ر ا ب��رب� ، ب�� اس�ت� ی س�ی� ای��نx م�عت

Page 171: مبانی علم سیاست

ات�  �ëب ر iظ ع و ت� اف� ه¡ مردم، م�ی ن�Uش� د گ، اب� ره�ی ر ف� ی� ن�� ا¡ حت� ب�� ت� ت�� ام�عه اس�ت� و س�ح سانx در ح�� ت� ان� عال�ی� ه¡ ف� نx ح�ور �Uی اس�ت� ج�ساسی�ر س�ی�ارد. ی�ر می گ�د ن�� ا¡ نx ب�� ر ب��ر ا× ی� ود ن� �رار دارد و ح� ام�عه ف� ضادی ه�ر ح�� ی� صی، و عوام�ل اف�� خ گ�روهی و س��

گSاهی ه ای ار ا× ن� ، رس�� اس�ت� ف ک�رد: ع�لم س�ی� عری�� نx ب�� ی� ت ر ج�¸ ی� « را ن� اس�ت� وانx » ع�لم س�ی� اس�ت� می ن�� ف ار س�ی� عری�� نx ب�� و ای�� در ب�¸رن��ت�ماع�ی ی�روه�ای اج�� انx ن� اسی م�ی� ط س�ی� واع�د ح�اک�م ب��ر روات�� م اض�ول و ق� iظ ت� م�ی اج� ی نx س�� ه¡ ا× ف ی� iت�ماع�ی اس�ت� ک�ه وظ� کû اج�� ل ت�� در داح�

. یzنx ال�مللی اس�ت� ها در ع�رصه¡ ت�� ن� انx دول� ط م�ی� ور، و روات�� ک�ش�

گی@  گوب� د و ح�¸ ف می ک�ی ت�ماع�ی را ک�ش� ی�روه�ای اج�� انx ن� ط م�ی� واع�د ح�اک�م ب��ر روات�� ت�ماع�ی، ک�ارک�رد اض�ول و ق� ش� اج�� گSاهی و دان� ه ار ا× ن� ای��نx رس��ها، ن� م�انx و ع�ملکرد ح�کوم� ه ط�ور ک�لی س�ار واع�د، ن�� نx اض�ول و ق� ف ای�� اس�ت� ب��رای ک�ش� س� می ده�د. ع�لم س�ی� م�ور ر ا× ی� ؛نx ه�ا را ن� ک�ارک�رد ا×

یzنx ال�ملل ط ت�� د. ار ل�جاطi روات�� اسی را ب��ررسی می ک�ی ه ه�ای س�ی� ن�Uش� د ت�ماع�ی و اب� هاد ه�ای اج�� ، ن� ود ف ی ب� اسی و گ�روه�های د ات� س�ی� اج�رxنzی ط ت�� ̧یلماسی ع�مومی، روات�� zدت� ، xاگ�ون وره�ای گ�وب� اس�ت� و ح�کوم�ت� در ک�ش� یzنx ال�مللی، س�ی� های ت�� م�ان� س�سات� و س�ار ه م�ظال�عه¡ م�و¡ ر ن�� ی� ن�

xان ط م�ی� اده�ای روات�� ی� ن اره¡ ت�� م درب�� گSاهی لار ت� و ا× اج� ی ه س�� ا ن�� د ب�� وره�ا می ب�¸ردار ی ک�ش� ارج� اس�ت� ح� یzنx ال�ملل، و س�ی� وق� ت�� ف� ال�ملل، ح�د. اب�� ها دس�ت� ب�� ن� ا×

اس�ت� ع�رصه¡ ع�لم س�ی�کا، در �Uت مر ت�ماع�ی ا× اسی و اج�� انx ع�لوم س�ی� گسی� ره�ی نx ک�رد. ف� نx را م�عت� د ع�رصه¡ ا× اب�� کû ب�� ی ، ات�� اس�ت� ف ع�لم س�ی� عری�� 29 و 28ن�¸ش ار ب��

ر ل�ف رد1965دس�امی� د. ا× ار گ�ردب�� ا ب��رگ�ر ی� لادل�ق ف راسی در ق� اس�ت� ک�ی ها وروس� ه�ای ع�لم س�ی� ، ه�دف� اره¡ ع�رصه¡ حت� درب�� ، ب��رای ت��xن ه ای�� حت� ه�ا ن�� رک�ت� در ت�� گری ب��رای ش� دانx ب�� می ش� ال�مر و دان� ورم�نx ب�¸ ا، ن� ی� uش م�ور گ�ن ، ه�ان� xی�ن کس� ، ه�ری اب�� xون د ان��سی� وب�� �Uن ا، د ب�� دوگ�رار

د. ودب� ده ن�� ش دعوت� س�� ف ران� ک�ی

دگ�ی ب� ه ای ار ر ن� ن ح? ح�� zک�رد. ه�ی xن ن� ی م�عت� س�ا ه ا× وانx ن�� می ن�� اس�ت� را ن� ص ع�لم س�ی� خ ق� و م�ش� ی� ه�ای دف�� د ک�ه مرر ه س�� ن� ش گ�ق ف ران� نx ک�ی در ای��اس�ت� در رد. ع�لم س�ی� گی� �رار ب� اس�ت� ف� لمرو و ب��ررسی ع�لم س�ی� نx ، در ق�� اب��ر ای�� ی د، و ت�� اس�� ه ب�� ن� داس�� اط ب� ی� اس�ت� ارت�� ا س�ی� ست� ک�ه ب�� ی� ت�ماع�ی ت� اج��

اسی ی س� اسی، روان� ی ام�عه س�� ضاد ، ح�� ی� ، اف�� ح ارت�� د ب�� ی uت� ه ه�ای ع�لمی م�ا ن� ا رس�� م اس�ت� و ب�� ت�ماع�ی ش�هی� وه�ش� اج�� اری ار ع�رصه ه�ای ب�¸ر� ن��سی�

Page 172: مبانی علم سیاست

« ،ûک اس�ت� ، ت�� د، ع�لم س�ی� م دب�� واه�ی� د دارد. ام�ا ه�مانx ط�و ک�ه ح� وب� ی� Òگر ت� �Uب ی د ن�� ه ه�ا ن� ی، و رس�� ع راف م�ار، ح�� ، ا× وق� ف� ، ح� لاق� ت�ماع�ی، اح� اج��ود دارد. اص ح� نx م�واد و داده ه�ای ح� ی� ت �رار می ده�د. ه�م ج�¸ نx ف� ود را ب��ر ا× ه « دارد ک�ه م�ظال�عات� ح� وچ� ونx ن�� ک�ان�

ام�عه را ب��ررسی می درت� در ح�� دار و ق�� ت� حx اف�� ات�� ی� uد ه�ا، ع�رصه و ت� ه ه�ا، روب� ان�� ، ب�¸ ت� اس�ت� شرس�� ا اس�ت� : ع�لم س�ی� وب�� ، ن�¸ اس�ت� ع�لم س�ی�ه لشف ه ط�و ر ع�مده در ق� سانx ن�� ه ه�ا ب��ر ان� ن�Uش� د ود اب� ف درت� و ب� ی ق�� لاف� ه¡ اح� ان�� ی ک�رد.ب�¸ لف� ار گ�ر ب�� ی� ی�روی اج�� د ن� اب�� ی� ی ت� « را در ای��نx م�عت درت� د. » ق�� ک�ی

ت� نx اه�می� ه¡ م�ظال�عه¡ اع�مال ا× دار ه اب� درت� ن�� گاه ه�ا و ه�دف ه�ای ق�� ت� اس� اره¡ ح� حت@� درب�� ود. ت�� مودار می س�� اس�ت� ن� اسی س�ی� ی و روانx س��ه ه�ای جادن�� د ات�� ی uت� هاده�ا، م�ا گر ن� �Uب ش� د ح� uی ه س� های ح�کوم�ت� ن�� اس را ار ارگ�ان� ی اس�ت� س�� ، س�ی� درت� ، ب��ررسی ق�� xن ونx ب��ر ا× ر دارد. اف�ی ه�ا ن�� ت�مع@ ه�ا و گ�رده�ما وع ار م�ح� ع، م�ظال�عه¡ ه�ر ن� د. در واف�� اب� ها می ک�س� ن� د ا× ی uت� ن� ی و م�ا رگ�ا ار رک�ت� ه�ای ب�� ی، ش� ت �ëت هاده�ای د ک�ارگ�ری، ن�

. وط اس�ت� اس�ت� مرن�� ه ع�لم س�ی� ود ، ن�� ف درت� و ب� ای ق�� وب�� ح��ام�عه شرو ک�ار ود در ح�� ف دار، و ب� ت� درت� و اف�� ا ق�� ی اس�ت� ک�ه ب�� ن�� هاده�ا ه ه�ا و ن� ن�Uش� د مه¡ اب� ده¡ ه� رب� اس�ت� در ب��ر گ�ی� وع ع�لم س�ی� �رار ، م�وض� نx ف� �Uی د ب��

دا ار دول�ت� را ک�ه می ش� ح�� zی هاد ه�ای ک�م و ت�� م�انx ه�ا و ن� ی (گ�روه ه�ا، س�ار �Uن و درت� ح�� ی ق�� عت اسی )ب�� ار س�ی� ت� نx رف� ی� ت نx ع�لم ه�م ج�¸ د. ای�� دارب�ه ر ن�� ی� ی و ن� خ �Uت ار ه¡ ب�� ح? دوره¡ وب��ر� zه ه�ی نx ب��ررسی ن�� د، ای�� د، ب��ررسی می ک�ی ارب� ر گ�د ی� ن�� ا¡ ت�ماع�ی ب�� ای دگ�رگ�ون� ی اج�� اس�ت� ع�مومی و راس�ی� د ب��ر س�ی� ی ک�وس��انx ه�ای �ëب ر ق� در ج�� ی� جق� ر ار راه ت�� ی� ح و ن� ارت�� ل ب��ررسی ه�ا، ار ب��ررسی ب�� شهی� ، م�گر ار ل�جاطi ن�� ست� ی� ری م�جدود ت� ام�عه¡ ن��ش� نx ح�� ه¡ م�عت� ح? ح�ور zه�ی

ورد. ه دس�ت� ا× اس�ت� را ن�� ار ع�لم س�ی� ی� ی م�ورد ت� ن�7 ج�ر وانx داده ه�ای ت�� ام�عه می ن�� ود در ح�� م�وح��

اس�ت� ه ی ع�لم س�ی� ف ی� iوظ� ش� م�همی ار ح ود ت�� اسی م�وح�� ده�ای س�ی� ده ه�ای و روب� دب�� ی ب�¸ ن�7 ج�ر ح ح�ال: ب��ررسی ت�� ی� وص� ، ن�� اس�ت� ع�لم س�ی�ه دارد . ع�لم وچ� ام�عه ن�� ود در ح�� ف درت� و ب� ای ق�� وب�� م�انx ه�ای ح�� ه گ�روه ه�ا و س�ار ر ن�� ی� حx و ن� اسی رات�� م س�ی� اه�ی� ه م�ق نx ب��ررسی ن�� . ای�� اس�ت�

ه نx ، ه�دف ه�ا و ک�ار وب��ر� د و ک�ار ک�رد ا× نx ، روب� ار ا× ت� کل ه�ل و س�اج� گ�ی ه�ا، س�� ه ه�ا، و وب��ر� ن�Uش� هوم دول�ت� ، ر ه م�ف ه وب��ر� اس�ت� ، ن�� س�ی�xنzی م�انx ه�ای ت�� گر دول�ت� ه�ا و س�ار �Uب ا د نx ب�� ط ا× ر روات�� ی� ، و ن� xاگ�ون دانx و گ�روه ه�ای گ�وب� هر وب� اع و ش�� ی� ا ات�� نx ب�� ط ا× ، روات�� xن ه�ای ا×

ه ب��ررسی ه�ای ع�لم ه ای ن�� ار عد ب�� یzنx ال�مللی ، ب��ُ م�انx ه�ای ت�� یzنx ال�ملل و س�ار وق� ت�� ف� د ح� ع، رس�� د. در واف�� ال�مللی را م�ظال�عه می ک�ی. هان� ی ک�رده اس�ت� ت�ماع س�اسی ج�� نx را ع�لم الاج�� ی، ا× کû م�عت وده اس�ت� و در ت�� ر اس�ت� اف� س�ی�

Page 173: مبانی علم سیاست

. هام اس�ت� ر، ب�¸ر ان�� ی ، در ح�ال ح�اض ه دادنx را¡ ه وب��ر� اسی، ن�� ار س�ی� ت� م�ار ه�ای ب��ررسی ه�ای رف� کار و ا× ش� اف� ح� uی ان��ی داده ام�ا س� اب�� ج ت� ات�ه دس�ت� دگ�انx ن�� ی ده�ی ه¡ را¡ ر گی� اره¡ اب� ادی درب�� ب�� نx ب��ررسی ه�ا اظ�لاع�ات� ر د و ای�� راه�م می ک�ی ه ب��ررسی ه�ا را ف� نx گ�ون� م ب��رای ای�� ه�ای لار

می ده�د.

xن د ه�ای امرور ی�� ه ه�ا و روب� ن�Uش� د هاده�ا، اب� ت� ن� اج� ی هم و س�� ه ف� ه ن�� ن� س�� ود در گ�د ف دار، و ب� ت� درت� و اف�� ه: ب��ررسی ق�� ن� س�� هم گ�د ، ف� اس�ت� ع�لم س�ی�ی را ن�� ش� ه�ا ه ار م�ظال�عه، ک�وس�� ن� ن نx ح�� د. ای�� ار ک�مکû می ک�ی اره¡ ن��سی� ا در ب�� م�ده اس�ت� ب�� ه ع�مل ا× انx ن�� اس�ی� م�انx ه�ای ب�� رد ک�ه ار ر در ب��ر می گ�ی�

ده¡ رب� نx در ب��ر گ�ی� ی� ت ی ب��رس�د. ه�م ج�¸ م�ان��ش� ر ل ا× ات�� حx ق�� ات�� ی� uه ت� ورد و ن�� ه دس�ت� ا× ی ن�� ن�� اط ه�ا ی� uن اسی اس�ی� ار س�ی� ت� ، و ف� وق� ف� ، ح� ، ح�کوم�ت� دول�ت�xن ی� وات� نx ق� �Uدوی ح ب�� ارت�� ر ب��ررسی ب�� ی� ده و ن� zت ح¸ ی� Òه ت� اسی ار س�اده ن�� کل ه�ای س�ی� کام�ل س�� ه، ت�� ن� اف� م�انx ب�� اسی س�ار نx س�ی� ی�� ار ع� ب��ررسی مراح�ل ا×

ش� گ�روه ه�ا و ق� ت� ب� اج� ی هم و س�� ر ف� ی� اسی و ن� ه¡ س�ی� ن�Uش� د اگ�ونx اب� انx ه�ای گ�وب� �ëب ر منx ب��ررسی ج�� ص اس�ت� م�ی� . ع�لم س�ی� اس�اسی اس�ت�. ام�عه اس�ت� ود در ح�� ف درت� و ب� ای ق�� وب�� م�انx ه�ای ح�� س�ار

ا اسی را ب�� ده ه�ای س�ی� دب�� نx اس�ت� ک�ه ب�¸ اس�ت� ای�� ی ه�مه¡ ب��ررسی ه�ای ع�لم س�ی� هان�� : ه�دف ن� اس�ت� ده¡ س�ی� ی uهاد ک�ن ن س� zی Òت� ، اس�ت� ع�لم س�ی�اس روس� ه�ای ی اس�ت� س�� نx م�ورد ، س�ی� ام�د. در ای�� ج� ی ات� ود، ن�� اد س�� ج د ات�� اب�� ی ک�ه ب�� اس�ت� اره¡ س�ی� مات� ع�ملی درب�� صمت� ه ت�� اس�د ک�ه ن�� ی ر ن��س� iظ ای��نx ت�

جول را انx ت�� �ëب ر ای اج�ت�مالی ج�� نx اس�ت� ک�ه راس�ی� ی ا× ت� zروس� ب��رک�ن xن د، گ�ران��ش� ک�لی ای�� ت� می ک�ی ر ک�ی� اسی را ب�� ی� ی و ف�� خ �Uت ار ی ، ب�� ن�7 ج�ر ت��هاد ه�ا و ش� ن� zی Òد. ت� وب� د، ب��ررسی س�� ی ت�� ا نx ه�ا دس�ت� ب�� ه ا× د ن�� واه�ی ی ک�ه می ح� ن�� اسی ار ل�جاطi ه�دف ه�ا ود س�ی� د ه�ای م�وح�� د و روب� ف ک�ی ک�ش�

. اس�ت� اس�ت� ده¡ ع�لم س�ی� ه س�� ن� ب�Uرف� د ش� ب�¸ ح ود، ت�� اسی م�وح�� د ه�ای س�ی� ار و روب� ت� ط�رح ه�ا ب��رای اص�لاح س�اج� ش� ار zی اسی ت�� کر س�ی� ق ت� ک�ه ب�� عی� ود ای��نx واف�� ا وح�� ی: ب�� ت ن� ت له¡ ج�� ، در مرح� اس�ت� ور در2500ع�لم س�ی� اس�ت� ه�ی دم�ت� دارد، ع�لم س�ی� س�ال ق��

اس�ت� ه ع�لم س�ی� ع ن�� ود راح�� اجی ح� ی� ن� uی اق� ی ران� حx ،در س�چ ر ت�� می� اس�ت� در ک� اد ع�لم س�ی� نx اس�ی� ی� سی� ح ارک�ر، ت� ست� ب�� . ارن� دورانx ک�ودک�ی اس�ت�ده¡ و zت ح¸ ی� Òت� ح ارت�� ا ب�� ان��شه ب�� اس�ت� ، در م�ق� د.ع�لم س�ی� ی uمی دات� » ر می� دل ا× مالًا ح�� کوک�û و اج�ت� د م�س� اب�� هوم، س�� ام�ف نx را » ب� ت� : ک�ه ع�ده ای ا× گ�قعی ی� ا ع�لوم ط�ن� ان��شه ب�� ده، و در م�ق� ه س�� ن� ب�Uرف� د ی ب�¸ ت ی ف� گ�ان� کر و وار� ق ضاصی ب�� ی� د روس� اج� اق�� ضاد ق� ی� ا اف�� وق� ب�� ف� ا ح� ان��شه ب�� اس ، در م�ق� ی� ل ف�� ات�� ر ق�� ی� غ

ر iظ ه ت� م و می�راک�م ن�� شج� ود، س�اده، م�ی ان��شه س�� اسی م�ق� ی ام�عه س�� ا ح�� اس�ت� ب�� . ام�ا اگ�ر ع�لم س�ی� ص اس�ت� خ وع م�ش� ت� و م�وض� د دف�� اق�� ی، ق� ن��ست� و ر. د اس�ت� ی و رس�� ی در ن�¸ ی�رات� ن�¸ zی ع ور در ح�ال�ت� ب�� ، ام�ا ه�ی ه اس�ت� ن� ش� رف� zی Òار ت� ر ن��سی� ، اگ�ر ̧چه ط�ی س�ده¡ ح�اض اس�ت� می رس�د. ع�لم س�ی�

Page 174: مبانی علم سیاست

اس�ت� مات� ع�لم س�ی� ست� ق� ب��

سکو در ون� ه ای ک�ه ن�� ن� وع ه�ای م�ورد م�ظال�عه¡1948ک�من� د، م�وض� م�اده ک�ی اس�ت� را ا× یzنx ال�مللی@ ع�لم س�ی� منx ت�� ج� امه¡ ات� ا اس�اس�ی ت� ب�� ا داس�� ب��ر ب�¸مرد: رح ب��ر ش�� نx ش� �Uی د اس�ت� را ب�� ع�لم س�ی�

اسی1 ه¡ س�ی� �Sن ر iظ (ت�اسی ه¡ س�ی� �Sن ر iظ . ت� ال�ف

اسی ه ه�ای س�ی� ن�Uش� د ح اب� ارت�� .ب�� ت� ( ح�کوم�ت�2

ونx اس�اسی ان� .ق�� ال�ف.ح�کوم�ت� م�لی ت�

ت�ی( ی و لات�� ال�ت� ه ای و م�جلی@ )اب�� ظف� ̧ت.ح�کوم�ت� م�ی. اداره¡ ام�ور ع�مومی ت�

ت�ماع�ی ح�کوم�ت� ضادی و اج�� ی� ف اف�� ای�� iوظ� . ت�ی ف� ی� ظن� اسی ت�� هاد ه�ای س�ی� . ن� xح

کار ع�مومی3 ات� ، گ�روه ه�ا و اف� ( اج�راسی ات� س�ی� . اج�ر ال�ف

Page 175: مبانی علم سیاست

ی ه�ا ن�� . گ�روه ه�ا و گ�رد ه�ما ت�دانx در ح�کوم�ت� و اداره¡ ام�ور ع�مومی هروب� ارک�ت� ش�� ̧ت. م�س�

کار ع�مومی . اف� ت�یzنx ال�ملل4 ط ت�� (روات��

یzنx ال�ملل اس�ت� ت�� . س�ی� ال�فیzنx ال�مللی@ م�انx ه�ای ت�� .س�ار ت�

یzنx ال�ملل وق� ت�� ف� ̧ت.ح�دی ی م ت�� سی� ق� نx ب�� ران��ی در ای�� ی� zی ع نx ب�� ه�ا، در ای�� ار ی� ه ت� ه ن�� ، ن��سن� xاگ�ون ورم�انx گ�وب� گاه ه�ای ک�ش� ش� دان�

رات� ) iظ ( 0 ت�

لات� ق� کل گ�ی�ری اب� وری ه�ای س�� ی¡ ت��اسی - وی ع�لوم س�ی� ج� ش� ده: دان� ون��سی ۱۳٩۳/٥/۱٢ن�

 لات� ق� کل گ�ی�ری اب� وری ه�ای س�� ی¡ ت��

Page 176: مبانی علم سیاست

ه ارس�ظو؛1 �Sن ر iظ رع�ی وAristotle: 384 BC -322 BC ارس�ظو ). ت� ه ف@� ن� ه دو دس@� لات� را ن�� ق� کل گ�ی�ری اب� (، س��ه و ع�لل سن� ی(دان� ه�ت ه د ن م�ن� وی ب��راب��ری )ر رر اب��راب��ری و ا× ود ب� انx اج�ساس وح�� دگ�اه ان��س� لات� ار دب�� ق� د: ع�لل اص�لی اب� م می ک�ی سی� ق� اص�لی ب��ه دار ش� ار اب@@� zی د ت�� ، وس@@�عت� و رس@@�� ود ف@@ رو و ب� ی� ب��رو، ن@� ، ا× دنx مردم ار ج�رم�ت� ، م�جروم س�� xان رم�اب� رواب�� ی ف� �Uن و ی و س�ود ح�� ع ظ�لت� ف نx را ب� رع�ی ا× ف�

، ر ح�کوم�ت� ی� zی ع ه ب�� چ� ی� ن� uاس�اسی و در ت� xون ان� ه ق�� هی ن�� وج�� ی ن�� گاری و ن�� ن��ی، ش�هل ات� ا اب�� ج ت� شه ه�ای ات� جرک�ات� و دس�ی� ، ت�� م�انx ح�کوم�ت� ی ار س�ار ش� ح ت��

د. ی می داب� ارج� دنx و ج�ملات� ح� کû دب�� وار و ک�وح�¸ ی، ح�کوم�ت� را ح� ن�� ا ی� ع راف� ات� عوام�ل ح�� لاق� ت� ادی مردم، اج� گ�اری ب� ر~ اس�ار [4]ب� 

شم؛2 ه م�ارک�سی� �Sن ر iظ هKarl Marx: 1818-1883 ک�ارل م�ارک�ش ). ت� ر ن@�� ج@� uه داری م�ی ام�عه شرم�ان�� د اس�ت� ک�ه ح�� ق� (، م�عی�گی و گ@@اب� ت� ودت�� ه ار ح� ر ن@�� ج@@� uع�م@ل م�ی xن ه ای�� د ک@� ردار ارگ�ر می ب@@�¸ ه ک@� ف@� ض@ادی ظ�ی� ی� ت�مار اف�� ن� ه اس@� اک�م ن@@�� ه ح@� ف@� ود ظ�ی� ارگ�ر می س@@�� اک�م و ک@� ه ح@@� ف@@� کل گ�ی�ری دو ظ�ی� س@��

ه و ارر ه م�ی@� ف داده و ن@�� ی ل ص@� کی� س@� د ن�� دب� گSاه س@�� ت� ا× عی� نx وض� گامی ک�ه ک�ارگ�رانx ار ای�� ت ود و ه� ه ک�ارگ�ر می س�� ف� دی در ظ�ی� اام�ی� س و ب� ا¡ اد ب�� ج� ات��د.@ ی uاد می ک�ن ج� شم را ات�� ی� ود ک�رده و ح�کوم�ت� ک�موت� ان�� نx را ب� ه و ا× ن� ه ح�اک�م ب�¸رداج� ف� ه ظ�ی� لات� ع�لن� ق� [5]اب�

 اری؛3 ت� اج� ی-س@@@@@@@@@� ارک�ردگ�ران�� ه ک@@@@@@@@@� �S@@@@@@@@@ن ر iظ ر. ت� ش@@@@@@@@@ونx )ح�اض ان� نx ح�� ردار ا× ه ب@@@@@@@@@�¸ �Sن ر iظ مل@@@@@@@@@ه ت� ج�� Chalmers ار Johnson:

ر در1931 ی� z@@@ی ع ه ب�� گ@@@امی ک@@@� ت ود دارد.ه� ط وح@@@�� ا و م�حی@@@� س� ه@@@� انx ارر ع@@@ادل م�ی@@@� ام�ع@@@ه ب�� کû ح�� ت� در درونx ت@@@�� د اس@@@� ق@@@� انx م�عی� د ان��س@@@� اس@@@�� -( می ب��ام در i@@ظ گ@@انx ت� ت� ح ر ت� د و اگ@@� ب@@�� ود می ا× ه وح@@�� ا ن�� هاده@@� انx ن� ه در م�ی@@� ن@@� ت� ا دح�� ت دک�ارک�ردی ج�¸ د ب@@�� م@@� ود ا× ه وح@@�� م@@اع�ی ن�� ت� ام اج�� i@@ظ کû ت� ط در ت@@�� ا و م�حی@@� س� ه@@� ارر

Page 177: مبانی علم سیاست

ور ود ار ر ت� ح@@� عی� وف�� طi م@@� رای ح�ف@@ ا ب@@�� د د و ل@@� دب� س@@� ی�رات� ن� z@@ی ع نx ب�� ب�Uرس� ای�� د ول و ب@@�¸ ی@@� ه ف�� ر ن@@�� د و ح�اض@@ ادگ�ی ک�ردب@@� ی�رات� ان��س@@ی� z@@ی ی� ع نx ب�� ل ای�� ات@@�� م�ق�ا نx ه@� امی ا× ه@ا ح@� ن ه ت�� ( ک@� ش� ار )ارن�� ی@� ای اج�� اره@� ده و اب��ر د م@ردم س@�� uر انx در ب@� ب@� ت� ا× روع�ی� درت� و م�ش@� ه ک�اه�ش� ق@�� ج�ر ن�� uی نx م� د ای�� اده ک�ردب� ق اس�ی�

د. ورب� ود می ا× ه وح�� لات� را ن�� ق� ورس� ک�رده و اب� ه مردم س�� چ� ی� ن� uد و در ت� ی uاع ک�ن نx ه�ا دق� د ار ا× ی uوات� می ن�� د ن� ی [6]ه�سن� وده وار؛4 ش� ن�� ی� ت ه ج�� �Sن ر iظ کû ج�ش.ت� ود، ت@@�� ود م�ج@@و س@@�� ام م�وح�� iظ ه ت� ه ن�� ل ع�دم ع�لاف� ه دلات�� گی ه�ای گ�روهی ن�� وس�ی� ی� Òی ت� ت� ه وف�� �Sن ر iظ نx ت� ق� ای�� ظ�ی�

ب�Uرس� د اده ب@@@@@�¸ م@@@@@� رده و ا× ام�ع@@@@@ه ک@@@@@� ت� در درونx ح�� ی� ن دم ام@@@@@� راد اج�س@@@@@اس ع@@@@@� ده و اف@@@@@� م@@@@@� ود ا× ه وح@@@@@�� راد ن�� انx اف@@@@@� م@@@@@اع�ی در م�ی@@@@@� ت� م@@@@@اد اج�� دانx اع�ت� ق@@@@@� ف�د. ب� ̧یردار ود ن�� ع م�وح�� ه وض� ه ع�لن� ارر ه م�ی� ه و ن�� وس�ن� ی� Òت� xن ه ا× ا ن�� د ب�� ی اس�� د می ب�� دب�� ام�عه ح�� د و ح�� دب�� ی ه�ای ح�� ول�ور� دن�¡ [7]اب��

 ه؛5 اس�ان� ی کرد روانx س�� د:. روب�� اس�� ب�Uر می ب�� ه ر �Sن ر iظ کرد دارای دو ت� نx روب�� ای��

ده؛1-5 ی ات�� ر ارات� ف� iظ ی� uان��ش� ات� ر ه اف� �Sن ر iظ د،.ت� نx می ک�ی@@ ت� الا رق� ه ب@�� روع ن@�� دگ�ی م@ردم ش@� ب@@� طح ر ه س@� نx ک@� د اس@@�ت� ه�می� ق� ون��ش م�عی� �Uن مر د ت� ج��د ب@�� ود می ا× ه وح@�� ورس� ن�� ه س@�� ل ن@�� مات@�� ود، ن�� د س@�� نx ک�ی@ ع@د ار ای�� عی ب�� ط واف�� رات�� ود ش@� هی@� د ن�� ر روب@� الا می رود.اگ@� ر ب@�� ی� ارات� مردم ن� iظ ی� uعات� و ات� وف�� س�طح ن��

ود. ه رو می س�� اک�امی رون�� ا ب� ده ب�� ی ات�� ر عات� ف� وف�� ارات� و ن�� iظ ی� uرا ات��Uب ر2-5 ر راب@@@@@@@@�� ی ع� نx ). ش@@@@@@@@رک�ون�� وروک�ی� م س@@@@@@@@� ی�ری�� z@@@@@@@@ی Òت� :Pitirim Sorokin: وان� ی1889-1968 ان�� لات� را ب@@@@@@@@� ق� ( اب�

ر راب@�� نx ع� رای ا× ی ب@�� ت� ت�� ا ار رص@� ی@� ل ت� داق�� نx ح@� م�ی� ا¡ ام�ع@ه و ع@�دم ام�ک@انx ب@�� ی�Uت� ح�� ی�ر راب��ر ع�مده اک@� ی ع� د شرک�ون�� ط و رس�� ا م�حی� ق� ب�� ی� ظن� س� ه�ا در ت�� ارر

Page 178: مبانی علم سیاست

ود ه@ار وح@�� iادی و اط� ر ه ا× ر گ@@ی� ش@ی، اب� ی ه ح�� ر �U@@ب ر ش، ع� ق ای� ت� ب� ی� ی، ص@@� ی، داران�� ان�� د ه ع� ب�Uر ر راب��ر را ع� ی ع� وع ع�مومی شرک�ون�� ش� ن� د. او س�� می داب�

ام می ب��رد. [8]را ب� ؛6 xم�سلمان xکران ق دگ�اه م�ی� -دب��

لات� ق� ی و اب� خ �Uت ار ج@@ولات� ب@@�� ه ت�� ر ن@@�� ج@@� uو اراده( م�ی xان رم@@� ه، ا× ن�Uش@@� د س@@انx ه�ا )اب� وای درون� ی ان� ر در م�حی@@� ی� z@@ی ع ت� ب�� د اس@@� ق@@� در م�عی� د ص@@� هی� ش@@��

ود. [9]می س��م iظ ه ت� نx ع�لن@@� م�ی� کû ش@@رر ا ت@@�� ه و ب�� اج�ن� کû ب� انx مردم ت�� انx و ع�صی� ی� ارت� اس�ت� ار ط�ع لات� ع�ی� ق� :اب� د اس�ت� ق� ظهری م�عی� له م� ی��ت� ال� ا×

. می م�ظل@@وت� iظ اد ت� ج@@� رای ات�� ود، ب@@�� اک�م م�وح@@�� د: 10]ح@@� اره ک�رده اب@@� نx اس@@�� �را× ع در ف@@� وام@@� خظ@@اط ح�� ل ات� ه@@ار ع�ام@@� ه ج�¸ انx ن@@�� ی@ 1[ ان��س@@� دال�ت� ی ع@@� .2. ن��ه ف رف� کر 3ب�� هی ار م�ی ه م�عروف و ن� ی.4. ب��رک�û امر ن�� لاف� ساد اح� ور و ف� ج� شق� و ف� [11]. ف�

ا دل�ظق ار ده�ی� ی� لاس ام�ن� نx م�ظلت� در گ�وگ�ل ب�¸ ه ای�� ن��