Transcript
2. Tiến trình văn học
2.2. Văn học viết –
đặc điểm và thành tựu
2.2.1. ĐẶC ĐIỂM
VH viết ĐNA là sự dung hợp các thành tố:
văn học dân gian + văn học nước ngoài + các yếu tố lịch sử xã hội
Hành trình của VH viết ĐNA
• Ở các nước/ khu vực khác:VHDG VH DÂN TỘC TIẾP NHẬN VH
• Ở ĐNA:VHDG TIẾP NHẬN VH VH DÂN TỘC
Văn học dân gian + văn học nước ngoài là tiền đề quan trọng để văn học viết ĐNA hình thành và phát triển
Các nền vh ảnh hưởng sâu sắc đến văn học truyền thống ĐNA là: Ấn Độ, Trung Quốc, Ả Rập, Ba Tư…
2.2.1. ĐẶC ĐIỂM
VH viết ĐNA chịu ảnh hưởng Ấn Độ: Chịu ảnh hưởng về tư tưởng triết học, tôn
giáo và nghệ thuậtChịu ảnh hưởng về nguồn đề tài, chữ viết
và phương thức sáng tác
BẢN ĐỒ ẤN ĐỘ
TAJ MAHAL
VÁCH ĐÁ ĐIÊU KHẮC CÁC CÂU CHUYỆN VĂN CHƯƠNG
Chịu ảnh hưởng về tư tưởng triết học, tôn giáo và nghệ thuật
• Triết học: các kinh Veda, Upanisad…
• Tôn giáo: đạo Bà La Môn,đạo Phật…
• Nghệ thuật: kiến trúc, hội họa, ca múa nhạc…
Chịu ảnh hưởng về nguồn đề tài, chữ viết và phương thức sáng tác
• Nguồn đề tài: thần thoại, các kinh Phật, sử thi, truyện ngụ ngôn, truyện cổ, các khúc ca…
• Chữ viết: chữ Pali, chữ Sankrit…
• Phương thức sáng tác: thơ, diễn xướng (múa rối, kịch, tuồng, ca múa…)
Mahabharata
• 110.000 sloka, tiếng Sankrit, được biên soạn vào khoảng thế kỉ thứ V tr. CN
Mahabharata
• Bharata: Dhritarashtra (bị mù) + Pandu
100 Kaurava >< 5 Pandava Duryodhana Yudhishthira
BhimaArjunaNakulaShahadeva
Mahabharata• 5 Pandava và mẹ bị thiêu trong lâu đài sáp và cuộc
chạy trốn vào rừng• 5 Pandava + công chúa Draupadi (hoàng hậu Kunti
và câu nói “hãy chia đều cho nhau”)• Cuộc chơi súc sắc và lưu đày trong rừng 13 năm• Chiến tranh suốt 18 ngày, chỉ còn 11 người sống sót• 5 anh em Pandava ân hận, hành hương và chỉ mình
Yudhisthira lên được cổng trời, được thử thách đạo đức (con chó và hỏa ngục)
Mahabharata
• Cuộc đối thoại triết lí dài 700 câu giữa Arjuna và thần Krishna trước khi khai mạc chiến tranh
Bhagavad Gita – Chí tôn ca
Mahabharata
Mahabharata
Mahabharata
Mahabharata
Ramayana
Tripitaka(ba cuốn sách “tam bảo”
hay Tam Tạng kinh)
• Khi Phật lọt lòng mẹ, trời xuất hiện hào quang, cây cối khô héo trở nên tươi xanh, người điếc nghe được, người câm nói được…
• Đức Bodhi-Sattva thấy mẹ con Rahula nằm ngủ giữa hoa nhài…
• Lá trên tay, bè trên sông
Jataka
Jataka(547 câu chuyện tiền thân Đức Phật)
• Con cò, con cua và đàn cá
- Phần mở đầu: Bồ tát xưa kia là một vị thần cây ở bên bờ hồ
- Cốt truyện dân gian
- Kết luận rằng:
Ác giả ác báo vần xoay
Hại nhân nhân hại xưa nay lẽ thường
Jataka(547 câu chuyện tiền thân Đức Phật)
• Chuyện Tượng Vương ở hồ Chaddanta: “Ái hậu mắt nhung đẹp tuyệt trần”
Hoa sala
Quả sala
Ngụ ngôn và huyền thoại của Mahavira – đạo Jain
• Ngụ ngôn về hoa sen Nymphaes
• Kathakoca (kho tàng các câu chuyện): Chuyện trái xoài bất tử
Panchatantra
Panchatantra (Năm tập sách giáo huấn)
• Sự chia rẽ bạn bè: tình bạn bị tan vỡ giữa bò và sư tử
• Kết bạn: tình bạn thắm thiết giữa quạ, chuột, rùa, nai
• Chiến tranh: giữa quạ và cú
• Tình bạn giữa khỉ và cá sấu
• Cách xử thế không chấp nhận được
Sự chia rẽ bạn bè: tình bạn bị tan vỡ giữa bò và sư tử
• Con chó rừng trở thành chó xanh: con chó Tchandavara trở thành vua Kakoudrouma
• Khỉ và chim: con khỉ thổi quả đỏ gudda, con chim Soutchimoukha khuyên bảo lời khuyên đúng đắn làm kẻ ngu dại bực mình, uống sữa rắn chỉ làm tăng thêm độc tố của nó mà thôi
Truyện con vẹt
Truyện con vẹt
• Hoàng tử Maimun và cô vợ Hudasta
• Hoàng tử mua con vẹt
• Vẹt kể chuyện suốt 38 đêm
• Câu chuyện: Vợ người lính làm bẽ mặt con quan đại thần
“Tinh cầu quay, tương lai gần tới
Nhưng đôi ta gặp nhau còn những một vòng”
Kiểu truyện khung (frame story)
Shakuntala và Sứ mây
• Tác giả: Kalidasa
Shakuntala
Shakuntala
Shakuntala
Văn học Ấn Độ ảnh hưởng văn học Đông Nam Á về phương thức diễn xướng
Thái Lan: khon, hun, sepha…
Khon
Indonesia: wayang
wayang
wayang
wayang
Campuchia: rô băm, dù kê
Lào: lam, khap
2.2.1. ĐẶC ĐIỂM
Chịu ảnh hưởng các quốc gia khác Trung QuốcẢ Rập, Ba TưCác nước phương Tây
2.2.2. Những sáng tạo riêng của dân tộc
Tuy “vay mượn” nhưng người ĐNA luôn có ý thức “làm mới” các sản phẩm văn chương cho riêng mình
Tìm tòi nguồn đề tài từ chính các vấn đề nội tại của dân tộc, của lịch sử xã hội
Sáng tạo ra chữ viết của riêng mình và các thể thơ dân tộc
Tuy “vay mượn” nhưng người ĐNA luôn có ý thức “làm mới” các sản phẩm
văn chương cho riêng mìnhRamayana: Ramakien, Riemker, Seri
Rama, Phra Lak Phra Lam…Kim Vân Kiều truyện: Truyện Kiều /
Đoạn trường tân thanh
Tìm tòi nguồn đề tài từ chính các vấn đề nội tại của dân tộc,
của lịch sử xã hội
Tum TiêuKhun Chang Khun Phaen, Phra Abhai
ManiThạo Hùng Thạo Chương, Phadaeng
NangayLĩnh Nam chích quái, Truyền kì mạn
lục
Sáng tạo ra chữ viết của riêng mình và các thể thơ dân tộc
chữ Nôm, chữ Khmer, chữ Java, chữ Thái…
klon, lục bát, pantun, lam, khap…
2.2.1. Đặc điểm
VH viết ĐNA đi từ việc “vay mượn” các tích Phật, những chuyện thần tiên, hoang đường, những chuyện tình diễm lệ của các quốc gia khác đến những vấn đề hiện thực của lịch sử và đời sống xã hội
VH viết ĐNA luôn có sự tìm tòi đổi mới các hình thức thể hiện mang tính dân tộc
ý thức dân tộc hết sức rõ rệt
VĂN HỌC ĐNA HIỆN ĐẠI
Làn sóng văn hóa phương Tây và sự phát triển của báo chí là tiền đề để VH ĐNA hiện đại phát triển với các trào lưu chính:
Văn học lãng mạnVăn học hiện thựcVăn học cách mạng
2.2.2. Thành tựu
Các tác phẩm được sáng tạo từ các yếu tố vay mượn
Các tác phẩm thuần túy dân tộc: Thể loại, thể thơ Chữ viết
KẾT LUẬN
VH VIẾT ĐNA là một quá trình đi từ vay mượn đến những sáng tạo riêng
Trong quá trình vay mượn, VH ĐNA vẫn thể hiện bản thân nó một cách độc lập, mang bản sắc dân tộc cao
VH viết ĐNA có những thành tựu tiêu biểu, xứng đáng là niềm tự hào của mỗi dân tộc
top related