KOMUNIKASI DAN INTERAKSI SOSIAL Komunikasi dalam kumpulan

KOMUNIKASI DALAM KUMPULAN

MINGGU 10

Aktiviti 1

• Bina kumpulan berdasarkan aspek berikut:– Jenis masakan – Malaysia / Barat– Muzik kegemaran – Rock / Pop / Irama

Malaysia– Warna kegemaran – Merah / Hijau / Biru /

Kuning / Ungu / Oren – Tangan dominan – Kanan / Kiri

KUMPULAN

• Kumpulan (group) - Sekumpulan individu yang berinteraksi antara satu sama lain dan berkongsi matlamat dan minat yang sama.

• Jumlah ahli kumpulan yang kecil antara 2 – 20 orang, jumlah ahli kumpulan yang besar (mungkin sehingga ribuan) – reference stereotype group.

• Stereotype – kita mengkategorikan seseorang individu berdasarkan keahliannya dalam sesuatu kumpulan.

• Sesetengah kumpulan dibentuk kerana faktor semulajadi sepeti umur dan jantina, sesetengahnya dibentuk kerana faktor pencapaian individu seperti organisasi pekerjaan dan keahlian dalam sesuatu kelab.

• Kelvin (1969):“From a psychological standpoint it is probably sufficient to distinguish between only two kinds of basic groups; there are the face-to-face groups to which the individual belongs in a strictly physical sense, and there are the stereotype reference groups to which he ‘belongs’, in the sense that he identifies himself with the norms and values of the stereotype. The common element in both cases is expectation. In essence a group consists of people, who know, or believe they know, what to expect from one another.”

• Expectation – mutual expectation – dari aspek peranan, norma dan peraturan.

KOMUNIKASI KUMPULAN

• Komunikasi dalam kumpulan boleh dilihat dari aspek berikut:– Proses kumpulan – bagaimana setiap ahli dalam

kumpulan berinteraksi antara satu sama lain– Pencapaian tugasan – bagaimana kumpulan

dibentuk bertujuan untuk mencapai sesuatu matlamat atau tugasan

– Struktur kumpulan – bagaimana kumpulan distrukturkan dalam pelbagai cara supaya setiap ahli akan memainkan peranan masing-masing, memiliki status yang tersendiri, dan bersetuju dengan norma kumpulan

MATLAMAT KUMPULAN

• Kita adalah milik pelbagai kumpulan yang mempunyai pelbagai matlamat.

• Konsep ‘social facilitation’ mencadangkan bahawa individu akan memperolehi pencapaian yang lebih dan dapat melakukan tugasan yang baik apabila orang lain turut hadir sama untuk memerhati tugasan yang dilakukannya.

COHESION (KEJELEKITAN)

• Cohesiveness – sejauh mana ahli kumpulan bersatu antara satu sama lain - kejelekitan

• Tingkah laku kumpulan yang cohesive adalah fungsi 3 pembolehubah yang berikut:– Kebolehan personal, ciri-ciri dan motif– Faktor persekitaran dalam konteks kumpulan– Tugasan yang hendak dicapai

• Ketiga-tiga faktor ini mempengaruhi perkembangan dan keefektifan tugasan yang dilakukan dalam kumpulan.

Peringkat Pembentukan Kumpulan (Tuckman, 1965)

Forming Forming the group identity

Storming Conflict between individuals and subgroups, rebellion against the leader, resistance to rules and demands of the task

Norming Development of stable group structure, with social norms, conflict resolved, cohesiveness developing.

Performing Cooperating to solve the problems and to fulfill the agreed goals, energy is directed to the task, some degree of cohesiveness is achieved.

• Pada tahun 1977, Tuckman menambah satu lagi peringkat iaitu peringkat Adjourning – ialah satu ketika apabila kumpulan dibubarkan kerana tugasan telah selesai dilaksanakan.

• Walau bagaimanapun, tidak semua kumpulan melalui peringkat perkembangan yang dinyatakan.

• Ini kerana perkembangan kumpulan adalah dinamik,– hubungan dan proses kumpulan bukanlah sesuatu yang statik.

• Cohesiveness adalah satu cabaran bagi kumpulan kerana ahli kumpulan boleh berkerja secara cohesive, tetapi apabila tekanan melanda ia boleh merosakkan kejelekitan ahli kumpulan.

• Oleh itu, untuk mencapai Cohesiveness dalam kumpulan, perlulah faham apa itu maksud cohesiveness – characteristic of the group in which the forces acting on the members to remain in the group are greater than the total forces acting on them to leave it.

• Kumpulan yang cohesive mempunyai tahap interpersonal yang sangat tinggi dan juga keinginan terhadap saling penyatuan (mutual association).

Group Think

• Satu kumpulan yang matang disebut sebagai kumpulan yang cohesive.

• Namun perlu diingat bahawa cohesiveness membawa individu memberi perhatian yang sepenuhnya terhadap kejelekitan hubungan antara ahlinya, dan pada masa yang sama mengabaikan tujuan utama kumpulan dibina iaitu untuk mencapai sesuatu tugasan. Maka terbentuklah “Group Think”.

• Group Think - Satu kumpulan kecil yang menjadi sangat cohesive kerana ia memisahkan dirinya daripada dunia luar untuk bergabung pemikiran dan tingkah laku.

• Simtom group think – ilusi tentang kekebalan kumpulan, kepercayaan tentang moral semulajadi yang dimiliki oleh kumpulan, stereotaip terhadap kumpulan lain.

• Group think – menyebabkan ahlinya hilang kebolehan untuk berfikir secara bebas, atau untuk mengkritik ahli lain dalam kumpulan.

PERANAN

• Peranan ialah tingkah laku umum (seperti peraturan, norma dan tanggapan) yang dipercayai oleh seseorang individu bahawa ianya adalah sesuai dalam sesuatu keadaan yang dia sedang memegang posisi di dalamnya.

• Individu mencapai sesuatu status melalui peranan yang dimainkan olehnya.

• Jenis-jenis peranan dalam kumpulan:– Expected role – tingkahlaku yang dirasakan

sesuai dilakukan oleh ahli kumpulan.– Perceived role – tingkahlaku yang dipercayai

oleh seseorang individu bahawa ia perlu melakukannya.

– Enacted role – tingkahlaku sebenar yang sedang dilakukan oleh individu.

PASUKAN

• Pasukan – sejenis kumpulan yang mempunyai matlamat yang jelas, dan mengagihkan peranan kepada setiap ahlinya.

• Dalam proses kerja berpasukan, terdapat 9 jenis peranan yang dimainkan oleh setiap ahli dalam pasukan, iaitu;

Plant Who solves difficult problems, but ignores details.

Resource investigator

Who explores opportunities, but is overoptimistic

shaper Who has the drive to overcome obstacles, but can provoke others

Monitor/evaluator Who sees all options, but lacks drive

Team worker Who listens, builds, avoid friction, but may be indecisive in crunch situation

Implementer Who turns ideas into practical actions, but may be somewhat inflexible

Completer Who is conscientious and delivers on time, but can be a nit-picker

specialist Who provides knowledge and skill, but dwells on technicalities

• Komunikasi dalam kumpulan boleh dijelaskan melalui:– Penglibatan setiap ahli kumpulan– Interaksi sesama ahli kumpulan– Analisis proses interaksi– Sumbangan ahli kumpulan dalam aspek sosio

emosi yang positif (berorientasikan kumpulan) atau negatif.

– Sumbangan dalam tugasan

KEPIMPINAN

• Kepimpinan dilihat sebagai fungsi perkara berikut:– Tingkahlaku dan personaliti– Komposisi dan fungsi kumpulan– Konteks sosial– Struktur kumpulan– Ciri-ciri tugasan– Sama ada pemimpin beoleh mengatur kumpulan

secara efektif atau tidak– Pencapaian dalam menyempurnakan objektif utama

kumpulan.

Gaya kepimpinan:

Authoritarian Leaders made all the decision for the group, did not participate in group activities, assigned staffs to task without saying why and made changes without consultation

Democratic Leaders made decisions only after consultation with the group, were friendly to group members, participated in group activities, gave reasons for praise and criticism and offered help when required

Laissez-faire Leaders played a passive role, did not attempt to direct or coordinate the group and made neither positive nor negative evaluations of the group

• Kemahiran kepemimpinan biasanya dilihat dari aspek:– Keterbukaan (openness) – kebolehan

menerima dan bertindakbalas terhadap pemikiran ahli kumpulan.

– Bermaklumat – menjadi punca pengetahuan bagi penyelesaian masalah dalam kumpulan

– Pengaruh (persuasion) – kebolehan mempengaruhi orang lain