HCA Idlisen-Nnegh - Itij Asemmad (Belqasem Ihidjaten)
Post on 28-Oct-2014
112 Views
Preview:
Transcript
Fføen-˜ : - Aíiwec - SeŠ wawal øer wayeð - ƒamus„a n isefra - AseŠres - Azeööa n „issis„
†er ifassen nwen(„) : - Iöij asemmað
A ˜-fføen : - Uðhir uffir - ƒuqqna ƒuffra - †er yiccer ˜ we‹sum - ƒajbib„ n izamaren - Azaylal …- Amessebri˜ - ƒuøac
Belqasem Ihiäa„en
ƒame˜yaz„
Asqamu UnniŠ n ƒimmuzøa 2009
A˜lesumuø : - ƒamussna n zi‹. - ˆ˜unni„. - Amawal n Chérif Ma‹hlouf ˜ Arav Benyounès. - Amawal n Jean-Marie ˆalle„. - Amawal n Ab˜ennour Ab˜eslam. - "ƒijeääiŠin n „eqrií„" n charles bau˜elaire.
Unuø n „a˜il„ „amenzu„ : "ƒalwi„ n yið"
søur Íme˜ Mesli (Läemìa n Ssariä, ƒizi Wezzu).
Be˜˜ a„-„walið Líu a ˜-„awið
Qim… ulac.
Ccix Muíen˜ U-Líusin
Ye„„ru ˜eŠ wul-iw…
Ul inu ˜axel ye„„ru Am lehwa i ˜-ye‹‹a„en
Øef „a˜˜ar„, ˜ wiss ˜ acu ˆ wansi ˜-ye‹‹a leízen
A „iyi„a n uŠeffur yelhan Øef lqaìa ˜ leqrame˜
I wul øer ˜axel yerfan… ƒerna „iŠnew„ „esra˜˜em-e˜
A ye„„ru mebla ssebba ˆeŠ wul ameøbun yulwan Wissen ma ur ˜ lex˜iìa ƒaøzin„ 1 i leízen a lu‹an
Ulac i-ŠuŠaren ay-enni Am øef win ur neÿri ara
Ma ur yelli uøunzu, „-„ayri Øef wul aøilif yezŠa.
ƒasuqel„ n “Il pleu„ ˜ans mon cœur” Paul Verlaine
1 ƒaøzin„ : líeqq (fã. raison).
Ass-en mi ara a ˜-„as „emøer ƒame˜˜i„ „essaø „ef„il„
A„-„eÿÿiÿineð, ireqq wesøar Ye„„a‹-e˜, i„e˜˜u am „ew‹il„
ƒineð-as s yezli isefra-w “A rrebí-iw feãíeø
“Busseì˜ a ˜ fell-i yenna “Øef wasmi a‹‹-en lliø meÿÿiyeø”
A wi yellan yes„eìfa Mi ara ˜-yas lexbaã am wa
Maáái ˜effir lxe˜ma Mi ˜-„eb˜a aseqsi „nafa
Xas ma ˜ ˜˜erz n Busseì˜ I „eslið ye˜˜a-˜
Yecnan isem-im i leb˜a
Ne‹ a˜ iliø ˜˜aw wa‹al Am Si˜na Yub, mebla iøsan
ƒe„„e‹‹a läe„„a „u‹lal. ‡em øer l‹anun mebla uŠlan.
AsmezŠi n “Sonne„ pour Hélène” n Pierre ˆe Ronsar˜ (1524-1585)
A˜lis : Les Amours (é˜. H.e„ C. Weber)
Iöij asemmað
12
ƒazwar„
Yiwen wass ˜eŠ wussan n Ãebbi, yiwen wemøar, ˜˜a Meqqran, ˜ mmi-s, Meÿyan, ran a˜ rzun øef yiwen ume˜˜a‹el nsen ize˜øen Šer iŠenni ˜ lqaìa, ibeì˜en sebìa „mura… ƒafejri„ ‹‹ren, beŠsen i zzayla syin b˜an „i‹li, imi am˜an-nni ur yeqrib ara, „ernuð iöij n õõmayem ur ínini„ ara „suqas-is. ˆaymi mi ˜-fføen seŠ wexxam mazal nn˜a ˜eŠ uzeŠza n wussan ineŠŠura n „efsu„. Zzayla „ezwar nu„ni „e˜˜un s˜effir øef wa‹‹-en 2
iber˜an n i˜urar ur wessiìi„ ara… am yal „aøawsa ˜eŠ-sen : allaø, „ussna, ul, „ayri ˜ way-en n iðen. Wwðen øer „a˜˜ar„ „amezwaru„, imi „ijemmuyaì n „u˜˜ar ˜i „lemmas„, syin i-Šlaq a˜ ìe˜˜in. ˆi „ejmaì„-nni, løaci am ˜˜u˜, øef wa‹‹-en ulac win ixe˜˜men, si õõbeí ar „ame˜˜i„ ˜˜ewwiãen ˜eŠ ˜˜ebbuza„ nsen…
NniŠ n wazul ferqen Nu„ni ˜˜an ãuíen Awal ye‹‹a-˜ si „ama…
- “Muqle„ ‹an imehbulen “Nu„ni øef iðarren “ƒ-„aìari„ „e˜˜a zzayla!…”
2 Øef wa‹‹-en : imi, øef way-aŠi, ac‹u.
Iöij asemmað
13
Mic‹i llin imeÿÿuøen Øer wemøar yessnen Awal ur s iãuí ara
Yexÿer mmi-s meÿÿiyen Yessa˜er i wallen Yerra iman-is ur yesli(a)
Fføen i „a˜˜ar„ ãuíen Awalen qqimen I „emsal„ yufa-˜ ˜˜wa.
ˆ˜a Meqqran yessa‹e˜ a‹‹-a, ˜i Cciöan yexza, yenna i mmi-s :
- R‹eb a Meÿyan, aha„ „eìyið!
Yuli weqcic s nneyya Sufella n „bar˜a, Baba-s i„e˜˜u ˜effir.
Ziøen ur „ebìi˜ ara ƒa˜˜ar„ ufella †er ijiqe˜ a„-„awðeð
Am wa‹‹-en „u˜˜ar meããa Am yiwe„ líaãa ƒajmaì„ „ezŠa-˜ ˜i „lemmas„…
Iöij asemmað
14
Rran azul øef løaci ˆ ay-en ur yeswi ci Ur ye‹‹i läib i weslaf
Maca i mi „fu‹‹ „ejmaì„, awal yewwi-˜ alezzaz :
S„ufan me˜˜en wennìen S ibãenyas mellulen Maca „xuõõ lxe˜ma
An˜a im˜anen lluÿen Cebíen wu˜mawen Iles nniŠ „lisa
Allen Šer imeÿÿuøen Azul ˜eŠ yilsawen Amøar øer ˜effir yesla :
- Wali„ ‹an, amøar n „mes, mmi-s yer‹eb, ne„„a i„e˜˜u øef uðar… ˆeffir wexxam aneŠŠaru n „a˜˜ar„, ˜˜a Meqqran yessers-e˜ mmi-s, yuli ne„„a øef uje˜ìun. Iber˜an n „u˜rin am us„u n wezrar : õubb „alið, ‹ra n lqe˜ma„ a„-„awðeð „a˜˜ar„ n iðen. ‡if ‹if ula „- „ijemmuyaì, usan„-e˜ ˜eŠ wul n „u˜˜ar, yerna s uma„a ur bìi˜en„ ara øef „liwa. ˆ ay-en øef „„na˜in yelmeÿyen… ƒi˜ i sen iìeäben ˜eŠ uneb˜u a ˜- ˜˜un„ s „meøra. Ihi wwðen „a˜˜ar„ iðen, rran azul øef ifellaíen, ur n‹errez, ur sserwa„en, aŠa˜ mu øezzif yiles.
Iöij asemmað
15
Amøar ihe˜˜eã-as, i mmi-s Maca ameÿÿuø-is Yerra-„ øer ˜effir yesla :
- Si‹˜e„ amøar n „mes, ne„„a yer‹eb, mmi-s mes‹in i„e˜˜u øef uðar…
ˆ˜a Meqqran ha„ yesla Ur yeìÿiŠ yeÿra Awal a ˜-ye˜˜u ˜effir
Ye‹‹er-e˜ wayeð bu-„mussna, ˜eŠ wawal yenna :
- “Muqle„ øer ccib n „mes “Ha„ yer‹eb weí˜-es “Mmi-s i„e˜˜u øef uðar”
Lemmer iíe„„eb a ˜-yessu‹‹es Rre‹ba ur ines Yeq˜em yiøes-is ˜ amøar
A˜ yerr „ari‹„ a„-„efres I mmi-s a˜ yales A˜ yeää afu˜-is i „„aã.
Yuøal ˜˜a Meqqran yesseíseb, imeyyez, iwala, yeÿra, yessen,… ˜ amøar! ƒeŠra-˜ yiwe„ n „øawsa : a˜ re‹‹ben ˜ i-sin.
Iöij asemmað
16
Ay ah˜um yessazzalen Øef win isellen Weräin yeffeø ˜i lber‹a
ƒa˜˜ar„ n iðen ur „ebìi˜ ara… am wa‹‹-en Imaziøen, si zi‹ i „en yenøa lweíc ˜ ucenŠu, bennun ixxamen ine„ðen wa øer wa, iber˜an ˜ imecöaí; am „u˜rin yemqaraben, imi i˜urar ˜ iÿra, ‹ra n wan˜a yella ciö n luða „-„a˜˜ar„. AzmumeŠ yuøal i ˜˜a Meqqran ˜ a‹ras n wenyir. ƒirza s ame˜˜a‹el „uøal ˜ aseøli n wemnaø 3 . Mi fføen i „ejmaì„ yesla :
- “Muqle„ wi ur nuŠa˜ Ãebbi “ˆeŠ sin ir‹elli “I re‹ben aøyul mes‹in
“Yiwen ˜ aciban yili “Wama mmi-s-nni “Yejmeì „azmer„ i „ismin
“Äeh˜en i-sin i „i‹li “ˆ lmen‹eã waŠi “Nwan läenne„ a „„ walin” Awal ur ˜-yeffiø ˜eŠ yiles n ˜˜a Meqqran, maca mmi-s ziø yesla a‹ „imsalin yen„eq øer baba-s yenna: - I „ura ame‹ ay ˜ ixef-is ?
3 Aseøli n wemnaø : s „efãansis„ “parcours ˜u comba„„an„”
Iöij asemmað
17
“Uliø „elíið “Líiø „ulið “Nelía i-sin
“Sliø „eslið “Nnan wiyið “Ay-en nex˜em ur „ bøin…”
Amøar yeŠr-e˜ nneh„a S iŠenni iwala Yuøal ihuzz aqerru
- Yya-n, a mmi, a ne‹‹ sya, A neŠzem „iÿŠa, Yiwen ur aø ye„„lummu
A nali a˜rar, luða †ar-aneø lbaðna I yiwen ur „„ níe‹‹u
Xas ma nelluÿ neø neãwa Ne‹‹er-e˜ ˜i cce„la Yefran „imsal s waðu
Ay-en nex˜em ˜ir - yelha Ya‹ Leqbayel a‹‹-a ˆ leqrun, øer s˜a„ cfu…
Ihi, ˜aì ‹eá… a‹‹-a. B. Ihiäa„en
Iöij asemmað
18
Ummu Ef‹-iyi-„-i˜ ˜ 'lfahem'
Allaø ixe˜˜em Sa‹in 'llah la qra'
Nuøal neÿra-„ s wallen Ay-en i ø yesŠurrìen
ƒamur„ ass-a ame‹ i ˜-„eŠra
A˜ yaãäu win i‹errzen Neø win yeŠŠanen
ˆeŠ ummu 4 a s ˜-„e˜˜u „ussna.
Ibeøriren ˆeŠ ujeølal ye˜˜er ufareÿ
Alamma yerreÿ I ˜-„„Šan ibeøriren
Ma yella iles ye„„warez Aðar xas ye˜˜ez
ˆrus wi ara ˜-ifehmen
Allaø ˜ aíriq ye„„wa‹rez Yis „iö „ferreÿ
ƒussna „e˜˜a ˜eŠ wawalen.
4 Ummu : isem n yiwen õõabun n wewren n zi‹ (fr. Omo).
Iöij asemmað
19
Iccer Ne„„waööaf a‹ ˜eŠ yiccer Ulac øef wi ur „uri ssiyya
Win ur ne˜˜i seŠ yinzer Ye„„u ˜i rrebŠ ssnesla
Zzux s yiles ˜ iøÿer I win ye˜˜an s „azzla
Iban-as wejŠu meqqer ƒiqellaì„ s lxið i „Ša.
Ìmeã Anwa ay ˜ Aqbayli iÿewren
ˆ win i‹elxen Šma-s
Anwa ay ˜ win ye‹‹a„en ˆ Ìmeã yernan wel„ma-s
Anwa ay ˜ win iíeãcen ˆ win mu cebíen„ „uømas
Ma ˜ ne‹‹ini Šar-asen ˆ winna ine‹ãen yemma-s.
Iöij asemmað
20
Lan˜ ƒamur„ ˜ “No man’s lan˜” 5
SseŠ-s irŠazen llan-˜ Maca yal wa an˜a yerra
Ssuføen, zlan, Šran-˜ Wi˜ yelluÿen rran-˜
Be˜˜un zzewã, „-„amara
ˆeŠ way-en ur nelli snulfan-˜ ƒ„fa‹‹an, usan-˜
Isem nsen “les †.I.A.”.
Aãumi ƒ-„ifires„ neø ˜ afeqqus,
ƒizwal, a‹ermus, ˆeŠ way-en yellan ˜ imøi
Aqabac ˜ wemŠer i-wfus Ye„„selli‹ fessus
Ay-en yelhan n Uãumi
YeŠra way-en n ˜ir messus Ma ur iza˜ ixuõõ
Winna s yisem n Weqbayli.
5 No man’s lan˜ (s „eŠlizi„) : „amur„ ur ye‹‹i uðar.
Iöij asemmað
21
Imariren ˆ ay i-Še‹‹an imariren 6
Ðran ibararen Ma axeõõaã ye„„usuøa˜ 7
ƒ-„imìemmãin iøerbazen Wi˜ yeøran fu‹‹en
AneŠŠaru ye„„emŠarra-˜
Ye„„Ša awlaf 8 i i‹aramen 9
I wa‹‹en a s ˜-rren, ƒamur„ a „ yeää i wejãa˜.
Nnexma Yiwen yessaŠer i˜rimen Wayeð ye„„af-e˜ nnexma
Yiwe„ „seììu-˜ irŠazen ƒayeð „xellu líaãa
Yiwen iíesseb a‹raren Wayeð yerra-„„ i isefra
A‹‹-a ay ferqen wallaøen Yal wa ani˜a i „ yerra.
6 Amarir : win ye„„e‹‹in ‹a n wurar (fã. joueur). 7 Suøe˜ : areqqeì (fã. rec„ifier). 8 Awlaf : asi‹en (fã. pho„ocopie). 9 A‹aram : as˜u‹‹el n le‹waøeð n yiwe„ „e‹„i (fã. ˆossier).
Iöij asemmað
22
ƒamcic„ Yiwen ˜ Šma-s i „ yenøan
Wayeð yenøa iman-is
ƒeähe˜ ˜eìwessu yuran ˆ läe˜ra yuø uÿar-is
Acíal ˜ leqrun ye˜˜an ƒamur„ ur „be˜˜el i˜is
Am yir „amcic„ ˜eŠ öölam I „e„„xe„„i„10 arraw-is.
Lebøel Yeÿra Ãebbi øer ˜axel :
Ul yellan ye˜øel ˆaymi i s ye‹‹es acciwen
ƒ-„aqsið„ n Íme˜ lebøel Wissen ma ice„„el
ˆeŠ uÿar i s „ella ˜eŠ i˜ammen
Neø ma ulac-in ˜ axebbel Yemma-s ˜i laõel
ƒe‹‹er-e˜ seŠ wi˜ yemsenøen.
10 Xe„„e„ : Šzer.
Iöij asemmað
23
Bu-Sseì˜ Ay asmi yeááa baba-s A„-„enŠer yemma-s
Bu-Sseì˜ ihi yeääa„en
Winna yeøran ˜i „menqas ‡ra ìe„„ben fell-as
Yen‹eã leísan ˜ wuffiren
Ye‹‹er-e˜ yiwen bu-„issas Øef ur leìben „i˜˜as
Yenna “lhu„ ˜ ccøel nwen”.
ƒamril„ Yelha ala i yisem wareÿ
Maca irennu lìezz ƒammem„ n „zizwi„ „u‹lal
Ye„„arra läeh˜ wemberrez Allaø iferreÿ
Wi˜a‹ i-Šez˜eø wawal
ƒamril„ øas „eíbes „erreÿ Ur „e„„arra ifeÿ
ˆeŠ wass „õeíía sna„ „i‹wal.
Iöij asemmað
24
ƒansuf„ ƒewìeã „ensuf„ 11 n ˜axel
IŠenni a ˜-yenõel A ˜-iõubb øer lqaìa
Aðar uli an˜a yerwel S „emrar„ ice‹‹el
Øer Šma-s icu˜˜ mxalfa
ˆin „iriri„ usiwel Win ur ˜-nøawel
Ne‹eã-i„ mi „e‹fa cce˜˜a.
Ameááim ˆ˜uni„ „ezŠa „e„„e˜˜u Ur „eìni usbiã „eqqim
Weräin yella ˜ asefru Yewweð-e˜ „aðebsi„„ welqim
Aðar ire‹‹el ileííu Afus yeÿÿlen ye„„leqqim
Ma ˜ win izerìen aðu IheŠŠi amŠer i umeááim.
11 ƒansuf„ : a˜˜a˜ n win ye„„i˜iren weí˜-es (fã. soli„u˜e).
Iöij asemmað
25
Öumaöic Sexleð maöic 12 iõeíían
†er „aŠa˜ yer‹an Aze‹‹a-nni ðil fell-as
A‹‹-en i „eðra i win yeøran Yeølin ˜ líe‹‹am
I „mur„ a˜ õeŠŠmen lsas
Issin amíiíe˜ yellan A bu-nniyya, ay azuran
Mi ara ‹ rren ˜ alemmas.
Ããhis AŠa˜ yeãwan ssusmen
Ur smen˜aŠen Awi-˜ a˜ i˜um wass-is
Ma yella ˜ wi˜ yeníafen Ze˜˜ren 13 „„ifriren
ˆ˜an am Ìli øef ããhis 14
ˆi „meøra n Izayriyen Win ur ˜-ìriðen
I uðebbal izewwi 15 i˜is.
12 Maöic : Öumaöic. 13 si “Z˜er”. 14 Ããhis : zzayla (fã. Mon„ure). 15 si “Zwi”.
Iöij asemmað
26
ˆaø… Semmal iwezzen wallaø Ye„„aÿay yiles i lhe˜ãa
Ÿer ‹an arŠaz ma ye„„naø YeìÿeŠ ye„„awi rreŠma„
Maca „imes ma „essaø Ur „„ snusuyen„ „me˜wa
A‹‹-en, uzzal wem˜an ˜aø Ma ayla-s yuøal ˜i „mara.
Aìebbaj Anwa ur nerÿi afenäal
Yessiri˜ leíwal ƒaŠi ˜i ˜˜unni„ „eðra
An„a „„ejãa ur nmal Si ccerq mi ˜-yeffal
Neø aðu aøerbi n cce„wa
Ala afenyan i ˜-mazal ˆ aìebbaj n líal
Øef ur „e˜˜i yir lhe˜ãa.
Iöij asemmað
27
Wi˜ yeøran ƒe„„øaðem a wi˜ yeøran
Ur „esìim ccan Anef i rrebí a‹ ˜ cci
A‹‹-en i „„ bøan líe‹‹am Yiwen ur ye„„ban
Ma ˜ alluy ye˜˜a „-„mussni
Maca a‹‹-a ay „-„amur„ yeflan Ula ˜ berzi˜an
YeŠla-˜ s „mussna seŠ „eÿŠi.
ƒifi˜i Uzneø-‹ ay i„bir íewwes
ˆi „eŠnaw øewwes ƒ„xil-e‹ na˜i fell-as
Ul „eääa mazal yuyes Xas „imes ˜eŠ-es
ƒe„„enfufu˜ ið ˜ wass
ƒewweð „fi˜i s iøes ƒayri „˜erres 16
ƒesseølay uŠlan „uømas.
16 ˆerres : sefruri (fã. briser les Šraines).
Iöij asemmað
28
ƒirŠin IniŠ yeshel s yiles
Løerba „˜elles ƒ‹ebbel, „iö „me˜˜el
Win ye„„mennin s „efses Iqerreb øur-es
A s yens uzal s uøiwel
Ma ˜ winna yellan ˜eŠ-es Øef „erŠin yeìfes
Yezza wul-is øer ˜axel
J. S. ‡. Ccwi „ella J.S.‡. 17
Wamma yili ne˜˜a †er yeblaðen ˜ ubaliø
Isem-is ma „fehmeð-„ ass-a A bu-leqraya
“Ne‹ ˜ Aqbayli ay lliø”
F‹an afus s „mara Neø aha„ s ããecwa 18
Asmi i s be˜˜len isem cfiø.
17 JS‡ : fã. Je suis ‡abyle. 18 Ããecwa : „ajeììal„.
Iöij asemmað
29
Zzman Ma ssersen wi˜en yeøran
Abec‹ið ìyan Øer s˜a„ „e˜˜el „afa„
ˆeŠ „ira neø ˜eŠ yezlan ˆ way-en yernan
Lexõaõ acenŠu iwala-„
ƒu˜er„ „e˜˜a ˜ imenøan A‹‹-aŠi ay ˜ zzman
Wi ur nezmir yezŠa yemía-„.
L’U‹raine Yewweð-e˜ usali ˜ amelían
SeŠ „mur„ n Lu‹ran Rÿan azaŠlu n „mara
‡‹sen sser øef wefran Øef „‹er‹as yebnan Rran i lebøi líeãma
Wissen Lzayer-nni yeðlan Ma as ˜-Šrin wussan
Neø „-„ajeínið„ ˜i „mura.
Iöij asemmað
30
Asmeìle‹ Wi rran „u˜er„ ˜ asmeìle‹
Asmi ara „eìre‹ ˆeŠ „aŠŠara a˜ yerr leqrar
Leq˜ic ye˜˜an ˜ uselle‹ ˆ amnaõef, isebbe‹
Am wu˜i ˜axel ubellaã
Øer ˜effir i-Šella ÿÿme‹ Wamma illew ibare‹
Øef yilemÿi ur nuøal ˜ amøar.
ƒussna An˜a a‹‹-en „xab lmeìna Iÿÿan „„waááan s ufus
Amðiq ˜eŠ „erwel „ussna Aøyul yeõãaããeí, ma ˜rus
Rennun sxab øef lfeööa Wi˜ yennan cbaía „xuõõ
Ma ˜ win „uŠi „irruŠza Yernu ibi˜i øef uxi„us 19 .
19 Axi„us : aqeccabi.
Iöij asemmað
31
ƒabuzeŠrayez„ Ur ˜-nniø ay-a ˜ way-a ˆ wiyið i ˜-yeqqaren
‡eá „eslið, wayeð yesla Ay-en a‹ øef i he˜ãen me˜˜en
Ma øur-i cce˜˜a „ella Wi˜ i ˜-ye˜˜an a „„ øermen
ƒabuzeŠrayez„ ma „enfa ‡eãhen-„„ aŠa˜ i„„effren 20 .
ƒiblawin ArŠaz yeÿran yeswa sin Newwi-„-i˜ øef Iãumyen
AŠ˜u˜ nøan„ „uffriwin Yeøza aÿe‹‹a s ifassen
Ma øaben„ „mussnawin I warrac i ˜-ye„„asen
ˆ aŠa˜ yewwin „iblawin Øer leìwanõeã ye‹‹awen.
20 I„„effren, i„effren (si “ffer”).
Iöij asemmað
32
Leìwanõeã Mic‹i ‹‹awen leìwanõeã
ƒala a„-„enxeã ˆ iblaðen ara ˜-yeqqimen
A‹al a „ ye˜˜u uøurar 21
AzeŠza a˜ yeqqar A˜ mm„en ifur‹awen
Re‹‹u a˜ „e˜˜u ar aÿar ƒinið-as i wenÿar
Yerr „iniri ˜ imŠu˜en.
Anÿar ƒ„amnen yiss zi‹-nni Wamma ˜i „mussni
Weräin i ˜-yenna yiwen
Yesìa-˜ mmi-s ˜ Aqbayli Ihe˜˜eã-as yili
Yeffeø-as-˜ s yiles iìewjen
ƒussna „be˜˜u ˜eŠ „emÿi I cce„la ˜ imøi
Ma ˜ aørum ˜ayen n iðen.
21 … a „ ye˜˜u uøurar : … a „ yeáá uøurar.
Iöij asemmað
33
Aørum Llan„ a‹ „meslayin A wi yessnen mi„in
Xas ma „-„aìãab„ sufella
AŠa˜ ye˜˜an „im˜inin S líif, „i˜iwin
Ye„„nefðas yiles øef ãebìa
Maca Šer „mussnawin Laõel a˜ yeqqim
Yal amðiq iŠa i „øawsa.
Aøaref Ããuí Šer sin ˜ aøaref
Uli an˜a yeööef ƒeqqers-e˜ si yal „ama
ƒiö ineŠŠin am ããef Ulac asuref
ˆeŠ i s ˜-„e˜˜a leqniìa
Ma ˜ ul øer ˜axel yenzef Ye‹mec ine˜˜ef
S yal ame‹„i „e˜˜el „uffra.
Iöij asemmað
34
Muíya Ilul-e˜ „eb˜a lfe„na Syin a‹in yeøra
A˜ yeŠmu zzeheã amecöuí
Yeí˜eã s yisem „efra S wacu i ˜-„eŠla
ˆ˜em „abaliz„ a Muí
Ye˜˜er ˜eŠ yifer n Fãansa I „xe˜˜em „mara
N imse˜˜eq n „unöic„ ma icuí.
ƒussfa S‹u˜ allen s iŠenni
Leísab s ye„ri Iÿri i webri˜ ye„„ules
ƒussfa 22 „íemmel lìali Øef „uya„ yuli
‡ra n wi ˜-ye‹‹ren ˜eŠ-es
Asmi ara „ili „˜u‹li A„-„efrez „e‹„i
Ass-en läeh˜ a ˜-yas weí˜-es.
22 ƒussfa : aíemmel n yiman-is (fã. éŠoïsme).
Iöij asemmað
35
Buãa 23 Ay isem yebðan øef sin
ˆaŠi „-„iŠzirin ˆihin ˜ i˜urar n „mes
ˆeŠ ƒahi„i „if„ilin Feääen„ „øal„in
YeŠŠul yiöij ma yeööes
ˆeŠ Aføanis„an „ilawin ˆi öölam „aööucin
ˆeŠ uzal „afa„ „e„„wa‹‹es.
ƒirŠa n „emÿi Wi ur yezŠil weøbel yini
A løiða, a yelli! ‡ra cuffeø ye˜˜em-i„ waðu
ˆ awal yez˜eøn Azayri ˆ iminiŠ yili
Yuøal yerra-„ ˜ asefru
Ye„„me‹„i-˜ „irŠa n „emÿi ˆ ‹ra ye„„menni
ƒura ye„„huzzu aqerru.
23 Buãa Buãa : „iŠzirin ˜eŠ uŠaraw n Pasifi‹.
Iöij asemmað
36
Ããayan ƒamur„, „-„amur„ ‹an Ur „elli ˜ ay-en n iðen
ˆ a‹al øef yez˜eø wem˜an ˆ i˜urar neø ˜ isaffen
ˆ luða neø ˜ l‹ifan Yal wa ˜ ay-en i „ i˜-iõaíen
Øer läenne„ ˜ ããayan 24
Am Šer yiles ˜ ifassen.
‡alifuãni †er Lzayer ˜ ‡alifuãni
Acemma ur yelli ˆeŠ way-en i „en iferqen
ˆeŠ yiwen uzariŠ-nni ZŠan„-e˜ „-„irni
ˆeŠ „ebluleø„ 25 i wallen
Maca yiwe„ i lemni ƒayeð i-wmenni
ˆ lxilaf Šer ifassen.
24 Ããayan : yiwe„ si „iwwura n läenne„. 25 ƒabluleø„ : „a‹ur„ n lqaìa.
Iöij asemmað
37
Amerwas Win øer øur-es amerwas 26
A˜ ye˜˜em ame˜was Weqbel a s ímun waman
ƒu˜er„ „e„„e˜˜u s wass Mic‹i ara ˜-„as
ƒame„„an„ 27 mebla lawan
Ma ˜ bu-uqerru ˜ aferðas Yenwan „ixnanas
Lìaã ˜ bu-ufus n laman.
ƒinzar Ur lliø ˜ bab n „„aã
Ye„„aöafen aÿar Ulamma „„ejãa „eqqur
ƒ„amneø s leìwanõeã ˆi ããmel ˜ uzaøar
Meqqin-˜ yemŠu˜en uba‹uã
Maca ur yi ááan„ „inzar ƒamur„ n Lzayer
N wass-a, aze‹‹a a„-„imøur.
26 Amerwas : areööal. 27 ƒame„„an„ : lmu„.
Iöij asemmað
38
Uø˜im Afellaí ye‹rez yeìya
Mic‹i yes„eìfa I„„e‹‹es ar‹as øef weŠlim
Am we„ãa˜i 28 mi „ìe˜˜a ƒfu‹‹ lfe„na
Yessers abec‹ið yeqqim
Rnu ame˜yaz ma yura SeŠ wul i ˜-yenna
I „la„a ˜ iðes n wuø˜im 29 .
Iøimi A Ãebbi ef‹-e˜ ameááim
A neáá, a neqqim, A neÿÿiÿen øer l‹anun
I yerŠazen a neŠer alim I „øeööen aclim
ˆeŠ beããa yeffer lmaìun
Xas err a „amøar„ afzim Seøzef „iøra„in
ƒesìið-˜ irŠazen iŠemmun.
28 We„ãa˜i : aŠrawliw. 29 Uø˜im : win yes„ahellen, win ur nðellem (fã. le jus„e).
Iöij asemmað
39
Ccluc Awal yeshel øef yiles
Imi ur yesìi iøes An˜a i ‹ yehwa a „ „erreð
S„eqsi ccluc øur-es Asali n u˜erres
N uøaref ye˜˜an yesseð
ƒu˜er„ „e˜˜a „essulles Iÿri ye„„ulles
Yerøa yiöij a „ „ìefseð.
Xemsin Xemsin n sna ziø ˜rus
Ilaq-aø ufus ƒewìeã „u˜er„ i „ussna
Neøza „i‹„i am uðarus 30
Mes‹u˜ i ne„„rus I ne„„af „eøza lqaìa
Aqbayli am „„ejãa i-Šsus ˆeŠ „i˜e„„ i-Šxuõõ
Ye„„a˜i i Šma-s s „uffra.
30 ƒi‹„i am u ðarus :
Iöij asemmað
40
Anhil Asmi nu˜aø iman-iw
I ˜-ufiø an˜a i ø ˜-ufan
Asmi a‹‹-en „„eõõreø wi˜-iw Ne‹ xem„eø me˜˜en walan
Ihi ˜ anhil 31 ay ˜ isem-iw Ma ˜ Leqbayel ˜ imawlan
ƒura „-„uffra ujeínið-iw Aqerru n „i˜e„„ a˜ iban.
Lama Ahaw ‹an a Leqbayel Ay-en øef i „e‹bel
A ˜-„arew „ser˜un„ lama 32
Wamma „ayazið„ fiíel ˆ uraø øef i „ez˜el
Aìessas yezŠa øef „ama
Yal ci yuøal øer ˜axel Ma „-„i˜e„„ „feõõel
ƒe„„nuz ˜˜aw ööabla.
31 Anhil : afãux ameqqran (fã. au„ruche). 32 Lama : aøersiw si „wacul„ n weløum (fã. lama).
Iöij asemmað
41
Juãjya Am Lzayer neø Maõeã Ssurya neø Nnijer A‹ „imura n ƒfer‹a
Ur ye„„aääa ara lìes‹eã A‹ersiw n zzweã
Yeööef seŠ wasmi „efra
Ala aŠ˜u˜ ma ye‹‹er Yeìyan ˜i lmen‹eã
A˜ yeŠ am ˜i Juãjya 33 .
Lemla‹ Axir aíbib øef Ãebbi
Wala win i ˜-„eääa yemma-‹
ˆ awal n umjeããeb ay-aŠi ˆ win yesseøli lehla‹
ƒem˜el „ewwur„ ur „elli ˆ öölam ay ˜ ˜˜wa n lesla‹
Yuøal-e˜ lxiã wiss ansi ˆeŠ „u˜er„ yelha lemla‹ 34 .
33 Juãjya : „amur„ ˜i Luãup usammer (fã. †eorŠia). 34 Lemla‹ : asnemle‹, „uqqna s zzwaä, axðab.
Iöij asemmað
42
ƒaluf„ Ääe„-aø xeã„„um a nemme„
A‹‹-en „ram xe˜me„ I s yenna win n A„ Yanni
ƒaluf„ n „maziø„ meqqre„ Lqaye„, ÿÿaye„
Ur „eb˜i seŠ wass-aŠi
Wezne„, ssali„, sserse„ Iber˜an be˜˜le„
Wi˜-a‹ a‹‹-en ur ne„„awi.
ƒamar„ YeŠŠul werŠaz iíenne„
Iøil xas summe„ Ööes øef sin imejjan 35
RreŠma„ sna„, yiwe„ A˜ yuøal yexme„
Syin mi s ìe˜˜an wurfan
Ma „-„ameööu„ ma „ewwe„ ˆeŠ „amar„ „„ebbe„
A ‹ ye˜˜u uzeŠza øef uquran.
35 Imejji : ameÿÿuø.
Iöij asemmað
43
Imceð ƒu˜er„ a‹ ˜ le‹˜uba„
ƒi‹li s läeããa„ Ay-en n iðen ˜ lme‹„ub
Wi ˜-ye‹‹ren bab-as yesìa-„ YezŠa yesìe˜˜a-„
ˆeŠ yemceð xas ˜ acebbub
Ma „-„iqsiðin n ssebba„ Njeããeb neÿra-„
ƒi˜-a‹ ˜ axelleõ n ˜˜nub.
I‹ucbar Ussan „e˜˜un øer s˜a„ Øef yal „aøawsa ye˜˜ren
ƒe„„uøal „e„„cib „amar„ ˆeŠ uqerru ula i ˜-yeqqimen
ƒe„„e„„i „a˜la „azzar„ Xas ˜ uzzal i‹ucbaren
A‹‹-en ula „-„ameslay„ Ma ur „esìi awalen i„raren.
Iöij asemmað
44
Nu‹liyiã Iðelli me˜˜en ‹errzen S „yuŠa n yezŠaren
ˆ˜an ˜i läeããa n lewqa„
Ass-aŠi s ye„ra‹„uren ˆ awal n Iãumyen
I winna nneø ani˜a-„
Nu‹liyiã 36 ˜ ifeööiwjen Neø ˜ ay-en n iðen
S wacu ara nqabel s˜a„.
Aøerrus Yelha wi yeööfen ˜i „ja˜˜i„
ˆ sser n „õebíi„ S yis i Šman yerŠazen
Maca „aŠi ˜ ˜˜unni„ Wi ur neÿwir „eää-i„
ˆ aøerrus Šer imejjuŠen 37
‡ra n win iran „alwi„ A „„ yaf „ame˜˜i„
A˜ yezwir wi˜-en ye‹‹ren.
36 Nu‹liyiã : „a„i‹nuluji„ (fã. nucléaire). 37 AmejjuŠ : ií˜er u‹ermus.
Iöij asemmað
45
Iíec‹ulen ƒ„awin-˜ ne‹ni a ˜-nawi
Awalen ansi ! SeŠ „meslayin niðen
S „efãansis„ “La chimie” “Chemical” aŠlizi
Õõu„ yecba ˜eŠ imeÿÿuøen
ƒ„aÿen me˜˜en yili Yal mi ˜-„ban „e‹„i,
Ne‹ni neqqim ˜eŠ iíec‹ulen.
Lbumba„ ˆi lbumba„ söerðiqen
Wi˜-nni yessnen Ame‹ i „e˜˜un lecøal
ˆeŠ „u˜˜ar s˜erwicen Neqqen irŠazen
S „susmi ur ye˜˜i ccwal
“La chimie” ˜ iíec‹ulen †er sin wawalen
ƒacihan„ „be˜˜ ur „mal.
Iöij asemmað
46
Lebli˜a ƒamur„ ur iban yexf-is Yenneqlab wu˜em-is †er „iííeãci ˜ leíya
Yal wa ijebbe˜ i yiman-is Yeníerwa ˜eŠ wi˜-is
Am win ihemmjen yerfa
ƒenna ji˜a-s ˜eŠ wawal-is Mi yexreb wexxam-is : “Ha„ ye„„i am lebli˜a”.
‡aw‹aw ƒamur„ „ãuí a‹ ˜i “˜eal” 38
ArŠaz bu-yiøil Fell-as i „„e˜˜zen ‹aw‹aw
AŠa˜ i wumi imal weì˜il Uøur ye˜˜a l‹il
Fãansa „ezŠa ˜ aì˜aw
Ass-a mmi-s ˜ aŠujil Ye˜˜a øer Bujlil 39
Ma wamma baba-s sellaw.
38 ˆeal (ør. ˜il) : awal n „eŠlizi„, amsewweq. 39 Bujlil : am‹an ani˜a „ella „emìemmeã„.
Iöij asemmað
47
“ˆeal” “ˆeal”-aŠi s „eŠlizi„ ˆ awal n „emlili„
Ye„„ili Šer imeqqranen
Win izemren i Šma-s yeáá-i„ Ne‹ni „-„awaculi„
Ya‹ nemyecra‹ i˜ammen
Win maáái nneø ˜iri-„ ƒamur„ „anaõli„
S ˜˜reì nneø, maáái nsen.
Asemmum IŠer ajeääiŠ usemmum S „ewãeø za˜en„ „øal„in
ƒeqqel-e˜ leímala leìmum Ma „-„aŠma„„, Šer „nuðin
ƒu˜er„ „e„„e˜˜u ur „e„„lum ƒayri „ze˜˜el „e„„øim
Yecfa Weqbayli ay-Šennum Ye„„øunfu ire˜ øef walim.
Iöij asemmað
48
ƒuŠar yal… Asif ye„„awi lej˜ur Ye‹‹a„ uŠeffur
S u‹u‹ru abri˜ i „i‹li
Abeãnus yecba aqen˜uã Yenneð „uya„, zur
ˆeŠ usebbað yezŠa yej˜i
I läamì mu zzin õõuã Wi yebøan a ˜-iÿuã
ƒamussna „uŠar yal ci.
Aãhan ƒi˜e„„ „ebða ˜ icriíen
I wi˜ iíeãcen Imeqqranen ˜i “lpu‹iã” 40
ƒamur„ ass-aŠi „eãhen Uli ˜-yeqqimen
‡unwi lhu„ “anwa yelhan anwa ˜ir”
Aãäu„ ar ˜-sseqsayen AŠa˜ i „„ yuøen
Mi ara ˜-Šlun s “nnu„ir” 41 .
40 Lpu‹iã : „urar„ n „‹erðiwin (fã. poc‹er). 41 Nnu„iã (fã. no„aire).
Iöij asemmað
49
ƒaøras„ AŠa˜ i-Šeÿran, ÿran ƒimenna ur ˜-„ban
Yal wa aŠerruj i yiman-is
ƒamussni am bu-iŠelfan Ilaq yiwen ‹an
ƒaøras„ „e„„íibbi sser-is
†ran-˜ ciö-nni iŠer˜an S ccmeì am yizan
Ma ˜ amøar yessen abri˜-is.
Abãaí Yeìmeã webãaí, ˜eŠ-s ccwal
S werŠaz ur nu‹lal Ulac iz˜eø-i„ waðu
An˜a iqureì ucanŠal Xas aðar s „„wal
YuŠa˜ ani˜a i„e˜˜u
ˆi Lzayer yeŠzem wawal ƒi‹„i ˜ lmuíal
Ma ssif, nniŠ uqerru.
Iöij asemmað
50
Icar Ma „e„„waìãeb „e„„waxãeb
Ma „exãeb ur „bennu
Wi „ yennan ur yes‹a˜˜eb Aql-aø ˜eŠ-s a ne„„ìummu
Mmi-s n Xel˜un ma yesleb ˆi lawan i ˜-iíe‹‹u
Ay-en a‹‹-en icar ˜ leìäeb Ass-a yewweð-e˜ la iðerru.
ƒaööuc„ ˆ as‹er‹er n ööbel yeqres
ƒifi˜i ar iøes Allaø iz˜eø-i„ waðu
Wi yenwan aøbel-is ye‹‹es ƒaööuc„ „reqqes
Wis-sin a la ˜-ye„„nulfu
ƒu˜er„ „ebìe˜ xas „enqes Iøeblan ˜eŠ-es
ˆ i„raren i wi ur ncefffu.
Iöij asemmað
51
ƒewser Asmi a‹‹-en nehle‹ nenöer
Ixuõõ-aø õõbeã ƒaööuc„ „neŠŠi am „ala
Ne„„ãaäu yiwen a „ nÿer NuŠa˜ øef ccfeã
A˜ yem˜el ur i„„elli ara
ˆ asirem „eøleb „ewser Nuøal ˜in ne‹‹er
Illew ye„„Ša-˜ „iwwura.
U˜em Ãebbi yeÿra øer ˜axel
Lhemm ay-Šenøel Xas ye„„ban wu˜em yeðsa
Yuøal wuŠur ˜ ace„„el Ye„„be˜˜il weøbel
Weräin neã„aí smana
Ne„„ãaäu ‹an a ˜-yenfel U„„unami 42 a n˜el
Ne˜˜u ˜ wezlaz n lqaìa.
42 A„„unami : anøal n waman n yillel øer wa‹al, mi „ezlez lqaìa ˜i „mur„ n lin˜unizi.
Iöij asemmað
52
Leqran Llan aŠa˜ ye„„warzen
Xuõõen yerŠazen Rran Illew ˜ amrafeq
Allaø ye„„cu˜˜u ifassen Ur yerðib ssnen
I wi˜ “Ãebbi ˜ amnafeq”
ƒe˜˜un, ˜i lbaöel xe˜˜men S iŠenni qqaren :
ˆ ne‹ni i-Šesìan líeq.
Rrif Ay aŠa˜ ssneø, ssnen Ma cemmãeø-awen
S „mara i ˜-yeääa uøilif
ƒessnem-iyi, ssneø-‹en Lewqa„ ha„„ be˜˜len
Yeffeø-e˜ unezŠum n líif
Ass-a nuøal ˜ irŠazen Ur seŠ-i, sseŠ-wen
Wi ur nezmir ye˜˜u øer rrif.
Iöij asemmað
53
Ccfawa„ SeŠmi ˜-ne‹‹er ˜i „emÿi
Ala ˜ imenøi ˆi „eŠma„„ i-ŠeŠma ccwal
Ulac ˜ acu i ˜-nessuli Ur „ebni a„-„eøli
ƒ-„iyi„a ucemmux s uzzal
ƒ„xil-e‹ ay ul henni-yi A„a icab yiri
S ccfawa„ yezŠel líal.
Ibawen ƒferqem n wayŠar-awen
Yiwen s yiwen Am ibawen øef lluí
ƒerram „amur„ a‹ nwen S ‹ra n win yecðen
YezŠa yeŠra-˜ ˜ amecöuí
AŠa˜ yelhan a‹ „essnem Ma maáái sseŠ-wen
Yesìa zzher ma izŠel ããuí.
Iöij asemmað
54
Lefraq Lefraq ye‹‹a-˜ sseŠ-wen
A‹‹-a ay ˜ ucmi„en Yal wa ijebbe˜ i llem-is
ƒezŠam „e„„um irŠazen Yellan „„naøen
Uxõiã ye‹ãeh iman-is
ƒaŠma„„ s yiles, „essnem Øef i‹ersiwen
ƒemøer lqay läib-is.
ƒaŠerfa Ass-aŠi anwa ay ˜ arŠaz
S„eqsi axeããaz : ˆ win umi lqay läib
ˆ˜u be˜˜el rric i lbaz ƒaŠerfa a„-„faz
†er yefãax ifu‹‹ lìib
Am „„ejãa mi „uraz 43
Yir aÿar yulzaz 44
A ˜-„ban „eääuääeŠ mbeììi˜.
43 Uraz : sìu uruz („„ejãa). 44 Ulzaz : n„eð, awi alezzaz/alzaz(fã. ra„„acher, lier).
Iöij asemmað
55
ƒibíir„ Weräin yuø wem˜an yessnen
ƒibíir„ yeääuääŠen Weqbel a „„ ye‹„il uðar
Yella u‹essar ˜ usawen Leqlum yesseŠmen
ƒaxsay„ „e„„e˜˜u ˜ uÿar
Leìäuyab ÿerren„ wallen Ur ‹‹in ifassen
Yecba ˜i „irŠa n wenÿar.
ƒure„„ Yya a yul eää „i˜e„„
Aha„ „-„iceã‹e„„ Maáái ine‹, n wallaø
Ne‹ni s Imaziøen n„e„„ ˆnub n „ure„„
Nerra-„ ˜eŠ yiÿi i-Šez˜eø
†er „bubi„„ 45 „-„ìeläe„„ Mmer „ella „wize„„
An˜a a‹‹-en ixuõõ a „ i˜-naø.
45 ƒabubi„„ : „aìeläe„„, „apupi„„ (fã. poupée).
Iöij asemmað
56
Imcumen Lzayer ˜ m-ye˜rimen
I win yessusmen Yef‹a lemqu˜ i„e˜˜u
Iÿerr yessa˜er i wallen Yeõõeã imcumen
ƒaqlað„ „reffe˜ „‹ennu
A˜ yerr afus øef wallen ˆeŠ umeÿÿuø leqöen
Øef „ayri s yizli icennu.
YerŠem ƒamur„ ww„en-„„ warraw-is
Ye„„be˜˜ilen i˜is Wi˜ ye„„nuzun am lebõel
Win mu ye‹ref ufus-is Ur neáái líeq-is
A˜ ye˜˜u ihe˜˜eã øef laõel
Mi „ i˜-iõaí umur-is A˜ yeÿr 46 abri˜-is
YerŠem „emÿi ˜eŠ i yenfel.
46 A˜ yeÿr : a˜ iÿer.
Iöij asemmað
57
U˜˜ir Ne„„‹ellix imeÿyanen Mi nuøal ˜ imøaren
A sen nini maáái a‹‹-a
‡ra n win yesìan i˜rimen Ussan ˜ ubninen
Yen˜em øef ‹ra i ˜-yenna
Anwi i-Še„„uøaðen ˆ wi˜-en yemmu„en U˜˜ir ibe˜˜el cce„la.
Iðan Ne„„ru øef way-en nesìa
Ass-en mi yefna A s nerr ameääe˜ isuøan
Ne„„u-„ ˜eŠ „u˜er„ yella Ma yenna ur nesli(a)
Nelha ˜ useŠlef n yiðan
ˆ aŠ˜u˜ ur nÿerr ass-a Anef-as i-wze‹‹a
Ye˜˜er ˜eŠ way-en iìe˜˜an.
Iöij asemmað
58
Apulée ˆ amaruy ˜eŠ imeqqranen
Neø ˜ je˜˜ nsen Yella Apulée 47 ˜i ƒfer‹a
Ass-a anwa ara „ i˜-ya˜ren Xeã„„um wi „ yessnen Ÿre„ i „ex˜em „uffra
IrŠazen s yerŠazen Laõel s yismawen
Mebla aÿar imøi yer‹a.
ƒareøle„„ ƒareøle„„ ur „esìi aÿar
IŠa am umenqar Jeb˜-e˜ a ˜-ye˜˜u ˜eŠ ufus
Ame‹‹an-is a˜ yeqqar Yuøal ˜ azaøar
Ma „muqleð zelmeð-yeffus
Xas rnu ˜˜u amecwaã Ssiøzif aðar
Ise„„ wa‹al ˜ay fessus.
47 Apulée : s „maziø„, Afulay, ilul ˜eŠ useŠŠas 125 ˜i M˜awãuc (Lzayer), yemmu„ ˜eŠ useŠŠas 170 ˜i ‡aröaj.
Iöij asemmað
59
Imusu„en †er i˜urar ˜ usiŠna
ƒibi 48 ˜ Ccinwa Ay mazal Imusu„en 49
ƒezŠel-i„en „eŠrawla N ye˜les ˜ ccna
Mazal ˜i „ja˜˜i„ ööfen
Maáái am „eŠma„„ n „mara ƒaqbayli„ „ella
Nu„ni s ããay i ceööíen.
Yebrir Yebrir ˜ aŠŠur imehbal
Allaø yessawal I win ur nebøi a˜ isel
ˆ lweq„ ˜eŠ yeqwa ucanŠal Ma ur yelli le„„‹al
Ããuí ˜eŠ „u˜er„ yeíõel
ƒafsu„ ma izŠel-i„„ líal ƒðul a ˜-„uøal
ˆ˜u ‹eáái ser‹e˜ leìqel.
48 ƒibi („amur„ n ~): fã. ƒibe„. 49 Amusu„ (fã. Mosou).
Iöij asemmað
60
Anecãeí Anecãeí ye„„õubbu ye„„ali
YuŠar lemwaji A„-„ìe˜˜i „a, a ˜-„ernu „a
ƒi‹el„ a˜ yeõfu iŠenni ƒayeð ˜ cc„awi
AŠeffur, ããìu˜, asiŠna
Asirem yez˜eø leìli Am we˜fel yefsi,
Win ur neööif ˜i õõeíãa.
ƒacrur„ Yez˜eø ˜eŠ wallaø leb˜a
Waðu ˜eŠ-s „a‹‹a Ze˜reø almi „-„acebbub„
Øef yeÿri „ezŠa rriða ƒamuøli „eõfa
ƒÿerr „inzar ˜i „qamum„
Abri˜ yella iwehha A s Šeø ööurna
†ezzmeø i-wqelmun „acrur„.
Iöij asemmað
61
AŠeööum Waqila ˜iri I‹ur˜iyen 50
UŠin a˜ ‹‹ren A˜ íamin wi˜ n wa˜˜a
Neø aha„ nu„ni faqen ˆeŠ uŠeööum ööfen
Bðan „i˜e„„ øef „irŠa
Aìni slan s Yeqbayliyen Acu i sen iõaíen
SeŠ wasmi „e˜˜a lfe„na.
ˆeŠŠre„ Nufa-„„-i˜ si zzman a‹‹-a
ˆeŠ way-en neÿra YezŠa yeááa-„„ wi iíeãcen
ˆeŠ lawan n „eŠrawla Bu-nniyya ye˜˜a
Uí˜iq yeŠr 51 -e˜ ifassen
Mi „ewweð „mes „ensa A„-„efru ããeíba
A sen inin ˜eŠŠre„ yi˜-sen 52 .
50 A‹ur˜i : si „mur„ n ‡ur˜is„an (fã. ‡ur˜e). 51 YeŠr-e˜ : iŠer. 52 ˆeŠŠre„ yi˜-sen : s „aìãab„, ˜ezzu mìa-hum.
Iöij asemmað
62
Líemla ‡ra n wi yesseøzafen awal ˆ unqis n läeh˜ i „yi„a
Ma ˜ win yessefhamen awal Yuø „annumi ˜ lmer„a
YezŠa ye„„ihriw wemðal N lehla‹ ma ur „eŠzim „ara
Aqbayli øer „i˜-is yuøal Yal mi „ „essaŠer líemla.
Isefra I-wfus líenni qqen-as I-wðar ‹‹es ar‹as
ƒili „íemmel „asum„a
Rnu asebsi ˜ l‹as Øef u˜em s leqyas
Yewwi-˜ aheääi isefra
Asmi ara ˜-møin„ „uømas I „yazið„, ini-as
ˆ zzehã-iw ur ˜-nef‹i ara.
Iöij asemmað
63
ƒi˜i ˜eŠ i˜ammen Maáái ˜ ‹ra i ˜-ye„„nulfun
Aööanen yiwen yiwen
Lemmer ˜ aŠa˜ iíellun ƒella ˜˜wa ˜eŠ isafaren
AneŠzem Siwa 53 , Leìyun 54
A ne‹‹ luða ˜ iøallen
A nerr „ilas i-wnezŠum A„-„fa‹‹ „i˜i ˜eŠ i˜ammen 55 .
Cc„awi Yewweð-e˜ iŠenni øer lqaì(a)
Aman ˜ abellaì Iøeÿran ˜ leímali
Öölam ur yeŠzim ccmaì Berri‹ yessexlaì
Ye‹‹a aìebbuð n wa‹li
Ifu‹‹ iøimi n läamaì ƒewwi-˜ anejmeì
A‹‹-a ay ˜ uðan n cc„awi.
53 Siwa : am˜a „amaziø„ ˜i „mur„ n Maõeã. 54 Leìyun : „am˜in„ ˜i ƒneÿruf„ u„aram. 55 ƒi˜i ˜eŠ i ̃ ammen : „assem„ ˜eŠ i˜ammen (fã. choles„érole).
Iöij asemmað
64
Aíerref Ur ˜-„eŠri „u˜er„ yellan I win ye„„ãaäun lmu„
Ÿerr ijeääiŠen yefsan Øer ˜effir i ääan „afsu„
Imøi mu ‹‹awen iÿuran Yelha i-wíerref s „efru„
Am „øawsa, am wem˜an Wi yecfan „ilis„ ma „e„„u-„.
Sslala Ixuõõ läeh˜ i „yi„a
Øef wa‹‹-en i ˜-necfa Ne„„ru ne„„azzal s axxam
Ääan-„„-i˜ imezwura ƒuøal ˜ sslala
Ne„„aŠa˜ wi˜ i ø yernan
Wamma „u˜er„ ma „eswa NniŠ n „fer‹a
Ayøer irŠazen msenøan.
Iöij asemmað
65
ƒiliwa Lemmer uran me˜˜en s ciööuí Ass-a a˜ yuøal ˜ ameqqran
Amøar ye‹‹er-e˜ ˜ amecöuí ƒussna-s yebna-„„ s wussan
Asif iqebbðen ããuí Läeh˜… „-„iliwa i s yef‹an
Uøalen i˜urar ˜ ssðuí ƒa˜u‹li „uŠar wi iqwan.
Asfuãu Ay-en ye„„fuãun ass-a Aha„ yeðra-˜ iðelli
‡ra n win ye˜˜ren yecfa Yessusem yuŠi a˜ yini
IŠa aŠerruj i „arwa A‹‹-en a˜ ˜˜ren ˜i „ili
Lzayer seŠmi i ˜-„eb˜a Ye˜˜er win „ebla „susmi.
Iöij asemmað
66
Al˜un Ul ˜ ããwaí i ˜-yessu„er
I-wŠaraw yezŠer ƒamur„ a „„ ÿuren„ wallen
Mi yewwe„ iãuí a˜ ye‹‹er Øer lqaìa yefser
S iŠenni yerfe˜ ifassen
Am lbaz yurŠan ferfer Ne„„a al˜un ˜eŠ yifer Ssnesla „urez iðarren.
Afãi˜ Ur yelli llum øef wefãi˜ YezŠan ˜ azŠer acaããaw
Am win ye„„warzen s lqi˜ Ur yecliì ˜eŠ-es weŠraw
A s yez˜eø ˜eŠ wul õõ˜i˜ A s yezŠu lxuf azeŠzaw
Iöij ˜i ÿ˜ec ye„„õeŠŠi˜ ƒasa-s ire‹b-i„„ calwaw.
Iöij asemmað
67
ƒuømes„ Lemmer rrbeí ye„„aø lehna
ƒili Lzayer ass-a A„„if „imura n iðen
Yella lŠaz ˜i õõeíãa Ilmeÿyen „esìa
Ulac acu i „„ ixuõõen
Maca „uømes„ ma „ebla Aÿar-is yer‹a
Yif wi iääan, win i „„ ye‹‹sen.
Aqessab Ur yelli ˜ yiwen neø sin
Acíal ˜ lesnin IrŠazen „e˜˜un fennun
Mi „en íwaäen a sen inin NniŠ-wen ur llin
ˆ ‹unwi i ˜-„ewwi a „„ „efrum
Mi ye˜˜a ˜eŠ waðu weclim N „eŠrawliwin
YeŠra uqesseb yis cennun.
Iöij asemmað
68
Am˜un Zi‹-nni a‹‹-en i ˜-íe‹‹un
AŠa˜ iceffun Yal wa ye„„Ša leísab-is
Ye˜˜a wem˜an øer wem˜un Mi yeÿra aqa˜um
Yerwel yuŠa˜ iman-is
Ass-a leína‹ „„cuffun Øer lemri „„zuxxun Lìaã yuŠar-i„ mmi-s.
Aðarus Ay aqewwa˜ n „neqlin
Yelwin „iøliðin 56
Ur yelli ufur‹ isel‹en
Am uðarus n „lawin Ibe˜˜ ur yeqqim
Yewìeã we‹maz iðarren
ˆ aðu izeŠŠin alim Ma yeŠra-˜ weclim
Be˜˜len leryaí u˜mawen.
56 ƒaølið„ : „aneqle„„, „ameørus„.
Iöij asemmað
69
Alexsi Zur ulexsi n „irŠa Nella ˜ menwala
Nunez i Ãebbi ˜eŠ neööef
I wi˜ yesŠanen nesla Be˜˜len lhe˜ãa
Maáái abri˜ maáái alef
Ne„„‹u‹ru nuøal ne˜˜a Neqqel am ããuða
ƒe˜˜ewwiã øef wan˜a „serref.
Anfufe˜ Yif-i„ wuqðiì n yiles Xas „i˜e„„ „e„„eqqes
Søur win weräin nellim
Wala ubøið ˜ l‹ayes Øer ˜axel am „mes
ˆ anfufe˜ ˜˜aw walim
ƒa˜u‹li ma ˜ i „e‹‹es Wi ur ne˜˜i yi˜-es
Meøru˜ a „ yez˜eø yeqqim.
Iöij asemmað
70
Alummu An˜a a‹‹-en ur „elli „ezmer„
A ˜-yeŠri ˜i „esmer„ Iøes ìziz i-wsummu
Lexõaõ n lebøi n „u˜er„ I-Šeááan „isiŠer„
Yuøal läeh˜ i-wlummu
A„-„fa‹‹ „yi„a n „e˜mer„ A„-„ezwi „uzer„
Ccfeã a˜ yu˜um iru.
Ssmaí ˆi Lzayer meyya ˜ xemsin
N alef ˜ lmey„in Ass-a yennulfa˜ ssmaí
AŠa˜ yemmu„en ur nøin Win yefnan mes‹in
Aha„ a s semmin amjaí
ˆ aŠa˜ n „nayen u-se„„in Ye„„un „iqriíin
I-Šeíman ööbel i ccðeí.
Iöij asemmað
71
Lmissa Weqbel amõaleí n wass-a
Ani˜a yella Winna n „nayen u-se„„in
AŠa˜ ye˜˜an ˜ Fãansa Ur nerwil ara
S cwiö cwiö „„alin
Yuøal wwðen ˜ iqerra Ferqen lmissa
A‹ ˜ wi˜ i ˜-„„heŠŠin.
Ccna Ihi a‹‹-a ara ˜-„eŠri
ˆ leqrun ssali Ne‹ni a „„ i˜-neää i „arwa
Am wa‹‹-en „eðra iðelli Neÿra-„„ ass-aŠi
Lfe„na mazal „efri(a)
Yella bu-˜˜reì a˜ yali Wi ur nesìi aíerbi
YeŠra-yas yezli ˜ ccna.
Iöij asemmað
72
UìÿiŠ An˜a a‹‹-en „xuõõ „mussna
ƒerna-yas „uffra ƒ‹emmel ay-en i ˜-yeqqimen
ˆ bu-yezlan neø bu-ccna Mi yeááa yeãwa
Lxuf icebbeí i˜rimen
ƒi˜˜iwin ˜ i sliø - yesla Nniø-as - yenna
Menyif uìÿiŠ wi isellen.
Biccuí Meqqar a ˜-iniø ass-a
Ur musaneø ara Neø aha„ a yi semmíen
Lxuf seŠ „emÿi i ˜-ye˜˜a Aqbayli yecfa
Biccuí 57 ye„„ãebbi irŠazen
Mi meqqri„ nuøal nesla Win ye‹‹ren yenna
A ‹ ˜-awiø iäa˜aãmiyen.
57 Biccuí : asmuzzeø n yisem n uma„u afãansis BuŠeau˜, i usiŠe˜ n warrac.
Iöij asemmað
73
Yesbeð Wissen a ‹unwi ma „be˜˜lem
Neø mazal-i‹en ƒe„„ãebbim „arwa s lxuf
Wissen ma „eÿram sseŠ-wen A wi˜ icaben
Ay „uøal „muøli ˜ “cuf”
Win mazal ye„„abaìen A‹‹-en i ˜-qqaren
Allaø yesbeð ur icuf.
A‹abar Yella uqerru mebla a‹abar ˆ u‹abar mebla aqerru
Ye„„uøal weq˜im ˜ a„rar Lzayer ay ˜-„esnulfu(y)
Ye„„ali wasif s a˜rar Ye‹‹a„ we˜fel ˜eŠ uneb˜u
Lisriz ye„„aø ˜eŠ uzaøar Ixuõõ werŠaz i wuÿÿu.
Iöij asemmað
74
ƒameŠra n „irŠa Lemmer i ˜-meqqin yerŠazen
ˆ luluf mrur˜en ƒili a„ah weŠraw yeááuã
Lemmer llan wi˜ i‹erzen Lbecna ˜ yir˜en
Annar a ˜-yeŠr aìemmuã
An˜a a‹‹-en iøallen ‹eìcen †man yilsawen
ƒ-„meŠra n „irŠa s leh˜uã.
ƒiwãe˜„in Win yeÿran a‹‹-en n iðen
A ø ˜-yeŠ asirem A nelli imejjan i-sin
Ur nhe˜˜eã a neŠŠuŠem Iles a˜ yessusem A nessi‹i˜ „iøal„in
A ˜-yes‹er wi˜ yemmu„en, ƒameøra ˜ leízen,
A˜ yerr ããõaõ „-„iwãe˜„in.
Iöij asemmað
75
Aqajmar ƒafsu„ iöij ur qerri(e)í Ini-as a˜ yeŠmu yiŠer
Aðebbal ma yeb˜a ccðeí Ini-as läib yessaŠer
Aqajmar 58 mi i ˜-iserreí Yessa-˜ a˜rim am yifer
Mi ˜-yeääa azeŠza lemleí Ini-as a„-„seŠŠem Lzayer.
Am˜a Yulwa wejba˜ n wemrar
A˜ yen˜eh we˜rar ƒiøri øer wanu „eøli
YeŠma ˜˜el øef „u˜˜ar S uÿar am waffar
Ula øef weblað yemøi
ˆi „niri Azayri ye„„øar 59
ˆeŠ weløem yuŠar Yeffer wem˜a 60 i „muøli.
58 Aqejmar : amceííi (fã. avare, ra˜in). 59 Øar : azzel. 60 Am˜a : am‹an ˜eŠ llan waman, i wumi „ezzi „neÿruf„ neø „iniri.
Iöij asemmað
76
AmayeŠ Ur „eÿrið an˜a-„ leõlaí
An˜a ur ‹ i˜-iõaí Ini-as „e„beì-i„ „uffra
ƒi‹wal amayeŠ s weqraí Yerna-˜ øef leäraí
Yis-sen a˜ yeŠlu yeíla
ƒi‹wal „ama „essefãaí U˜em yennecãaí
Øer ˜axel i „e˜˜a „yi„a.
ƒun˜ar A˜rar iqubel i˜urar Fell-asen „u˜˜ar
Nnðen„ amzun ˜ aìeqquc
Rran„ „iö øef izuøar Aqerru n lesrar
Äeãäeã nniŠ, ˜ aqacuc
Øef lxið i-Š„e˜˜u uðar Abri˜ am „un˜ar
Yessemliliy ˜i leìãuc.
Iöij asemmað
77
ƒaãwií„ ƒaãwií„ s ˜˜eã‹ „eh„u„a
Xas a‹‹-en „eìya Ããuí yejŠuŠel yeööef
Ur yewwið øer lqaìa ƒiŠnew„ sufella
Aðu mi ˜-yewwe„ a s yeslef
A wi i„„ellin „iwwura Newweð „ilisa
Ðelq-as-˜ i zzheã amxalef.
Aslaf Nra a ø ˜-„inið „ayri A win i„„ellmen awal
Ne‹ni mazal ˜eŠ „emÿi Neìya ˜eŠ u˜eŠŠer ˜ ccwal
Nebøa aserwal a „ nefsi ˆeŠ „ili i „eqreí uzal
Ma yella ˜ aslaf i ccwami Fell-aneø mazal líal…
Iöij asemmað
78
ƒinne‹ci Fell-awen ur yeb˜i líal
ƒewwim „aìe‹‹em„ øef yiri
Nufa-„„-i˜ neääa-„„ mazal ˆeìwessu „-„inne‹ci 61
Wi ibøan abe˜˜el n leíwal Ilaq a˜ ye˜˜u íafi
Ma ˜ win iõebbãen yu‹lal †alìum-as „inna n je˜˜i...
ƒiíebbuyin ‡ra n wi yeööfen ˜eŠ je˜˜i-s
Yessu˜en aðar-is Ur ye„„na˜i „iyeðnin
A˜ yerr lqi˜ i yiles-is Yessi˜er i wallen-is A˜ ye„„u „imusnawin
A˜ yeŠzu ye˜˜a s lqis Ma yecceð uðar-is
A „ ááen„ „íebbuyin.
61 ƒinne‹ci : „i‹ci, „uf‹in, ici (uc, (a˜) uc, „„ic).
Iöij asemmað
79
IŠrawliwen Yewìeã uÿaÿi n „i˜e„„
ˆeŠ wallaø „se„„ Maáái aöas i s izemren
ArŠaz yellan „-„aqame„„ Yuøal „-„aìeläe„„
Ur yelli n wi˜ yu‹lalen
ƒayri yecban „aweã˜e„„ ƒuøal „-„ifexxe„„
ƒ„‹u‹run-„„ yeŠrawliwen.
Waøzen Yiwen ‹an i-Šemmu„en
Wiyið ˜ waøzen I-Še˜˜men „arzef„ iãuí
Yiwwas ‹an a ˜-uøalen Ha„en „„uraren
†er umeqqran ˜ umecöuí
Yernu s yis-sen feãíen Mi mazal ˜˜ren
S øur-wen a ˜-yas ããuí.
Iöij asemmað
80
Bab Bab-as yuøal ˜ ameqqran Maáái am bab 62 n wiyið
Yiwen ˜ aŠrawliw n zzman Wiyið yeááa-„en yisið
Ãuí ef‹ mmi-‹ a wi iran Xas „eÿrið ma ˜ ur „ecfið
A ‹ ˜-„as cciìa n iŠer˜an Aãäu amnaã, ma ˜ ur „enøið.
ƒibuøarin ˆ amenzu neø aneŠŠaru
ˆ ay-a øef i nceffu Wiyið „-„assem„ ˜eŠ ubiõaã
A nìeŠŠeð aseŠŠas a nru Isem-is a „ naru
Øef uÿe‹‹a s˜a„ wemnaã
ƒe˜˜a cce„wa ˜ uneb˜u Leízen a˜ yemsu
A nuøal øer „buøarin.
62 Bab n wiyið : ilaq “ibaba„en n wiyið”.
Iöij asemmað
81
Win iøeðsen AŠ˜u˜ yeíwaäen ismawen
N wi˜ yemmu„en I wa‹‹en a ˜-iban ye˜˜er
ˆ aselqef n win iøeðsen S nneh„a „eŠzem
Yerra weqbel a˜ yez˜er
Øer lqaì iðarren wwðen †ran-˜ ifassen
Síillifen ˜i Lzayer.
I„unsiyen ˆeŠ ƒunes acíal yi˜-sen
S wacu i ˜˜ren Ala s yiÿi˜ ifelfel
Ulac i „en i˜-iõaíen Neø yesnuffuãen
S ˜˜aw lqaìa a ˜-yenfel
Maca ˜iø nu„ni „„e‹len Øef yerŠazen nsen
Meÿÿi lxuf a˜ yesserwel.
Iöij asemmað
82
IŠriŠiyen ˆ zzi„ uzemmur i sìan
Am „inna yellan ˆeŠ i˜urar ˜inna øer-wen
Yella uŠaraw i iselman ˆeŠ „eŠzir„ lman
Caben xuõõen iõeyya˜en
Nu„ni øer s˜a„ walan S ssenäaq i nnan :
“ˆ ne‹ni ay ˜ IŠriŠiyen”.
Ay-en n ˜iri Ihi a mmi a‹‹-a i ˜ ne‹ni
ˆ Leqbayel nili A‹‹-a seŠ wasmi i ˜-ne‹‹er
Nÿerr ‹an ay-en n ˜iri Ne„„aŠa˜ „ili
Ne„„‹u‹ru ããìu˜ ma iõeffeã
ˆ˜aw ccfeã „amuøli Axxam ma yuli
ˆ leänan n läi˜ ma inewweã.
Iöij asemmað
83
Lemmer Lemmer ˜ Aìãab ay lliø
Yili a wen iniø Msefhame„ Šar-awen
ƒeøram, „essnem,yerna sliø I˜rimen ur sìiø
NniŠ uìeööar nwen
Maca si zzman „„waliø A wen ˜-sme‹„iø
An˜a „„menøan wa„ma„en.
A„ma„en An˜a „„menøan wa„ma„en
Anwa ara iíe‹men ˆ arbib i ˜-„ewwi „esli„
An˜a irŠazen qqaren I sðel 63 i˜ammen :
“Ma „ef‹ið ssuma, awi-„”
IneŠŠura a˜ myeááen Øef „ebõel„ yumsen
ƒiŠra„ i líem˜u „-„ÿalli„.
63 Sðel : „aseðle„„ (fã. seau).
Iöij asemmað
84
Yeøli Iãuí Belìi˜ øer Íme˜
A‹‹en a˜ isenne˜ Amenzu yufa „ili
Rnan øer øur-sen Xale˜ Ye˜˜a ˜ ccahe˜
Winna yemmu„en ˜ mmi
‡ra imeðlen ma yer‹e˜ Xas a‹‹-en a˜ ibe˜˜
Mi ˜-yeÿra, ye˜˜a yeøli.
‡eá Aqbayli ye˜˜a øer Šma-s
Iãuí yenna-yas : “Maáái a‹‹-a i-Šlaq a„-„ili,
“‡eá ma ˜ mmi-s n yemma-s “Ur nesìi „ilas
“ˆ yemma ula ˜ ne‹‹ini”
Axõim yuøal yemxembas Anyir yemye‹ras,
Ffeø sya a„-„eŠluð yiss-i.
Iöij asemmað
85
U-Qawej ƒamur„ n ìeÿÿi yezweä
A˜rar yeŠrurej Ulac ay-en ur ne„„ìe˜˜i
Muíen˜ Aìãab u-Qawej ˆ awaði yeìwej
Aÿe‹‹a-s ˜ abeããani
Imi „amðel„ s lesfenä ƒameøra s ããenä 64
Øer s˜a„ i-Šebøun yili.
ƒin Líusin yef‹a afus
Ye‹‹er-e˜ Sìi˜ a „ yeõõeã
ƒamur„ iz˜eø-i„„ ssus Lhemm ye‹‹a-˜ si Maõeã
Xas umnen yem˜anen, ˜rus Ilaq-asen wemìembeã
Anwa ara ye‹‹sen aŠus I „in n Weqbayli a „„ iÿer.
64 Ããenä : áina „amerÿŠu„ (fã. frui„ ˜’oranŠer).
Iöij asemmað
86
ƒaŠŠara-1 Winna isõubben aserwal
Ini ˜ Aqbayli i-Šella
ˆ win ye„„íibbin ccwal ˆ yir arŠaz n „mara
Win mu yebìe˜ ucanŠal ƒella lfuci i õõya˜a
Ala win mu iza˜ nfal I ˜-yeŠran øer „aŠŠara.
ƒaŠŠara-2 ƒaŠŠara „esìa „ilas
ƒilas ˜ líe˜˜ ma yewweð
‡ra n wi ur ne„„‹il øef Šma-s A ˜-yeffunzer ma yecceð
Axxam ibe˜˜u øef lsas Ssqef yezwar abelleð
Iles øezzifen leääaõ 65
Øef uðar iäeh˜en yer‹eð.
65 Leääaõ : amessas.
Iöij asemmað
87
Ame‹„i Ula ˜ ne‹ íemmleø „ayri
Xas ccib øef yiri ˆ ame‹„i i ˜-„„me‹„ayeø
Asmi a‹‹-en lliø ˜ ilemÿi ƒullas ir‹elli
Bøiø a˜ yi˜-sen„ ööseø
Riø a ˜-iniø i ‹unwi ‡‹iø-˜ syenni
ˆi „meøra nwen a˜ ceðíeø.
Abu Newwas Awal ur ye˜˜i øef Šma-s
Win iran „issas A˜ yeb˜u ˜eŠ yiman-is
A‹‹-a i ˜-‹‹ren leänas Yal wa yeqqar-as :
“Amøar yesselma˜ wi˜-s”
Ur lliø n Abu Newwas Neø n Ìumeã Lleqyas 66 ,
YuŠur„en, ne‹‹i ˜ mmi-s.
66 Ìumeã Lleqyas („aløa-Ši i „meøru„) : Imru l-Qays (500-540), ame˜yaz aìrab.
Iöij asemmað
88
ƒ„un Xas „„un-„„ wi˜ n iðen
ƒu˜er„-is „eãhen Ass-a ˜ a˜rim ay ˜ arŠaz
Lzayer wi˜ i „„ yessnen Maáái s yem˜anen
Øef way-en i „esìa n lŠaz
ƒenza sseíãa m-ifa˜˜en I˜urar ferøen
Ifu‹‹ useffeã n lbaz.
Inessel ˆrus wi iceffun i ˜˜el Wi yewwðen a „ ye˜˜el ‡ra mu yezmer ix˜em-i„
ƒ-„aq˜im„ øer Leqbayel Yal wa a˜ ice„„el
Ne„„awi-„„-i˜ ˜i „naõli„
ˆ amøi˜ a˜ yili ˜ lefíel Mi yeááa inessel 67
A˜ ye„„i u˜em i ˜˜unni„.
67 Nessel : seøli anÿa˜en (iøersiwen ˜i „efsu„).
Iöij asemmað
89
Aÿar amenöað Acu imeqqin øef weblað
ˆ aÿar amenöað ˆ werŠaz ur „eŠzim „ussna
Anwa ay ˜ am˜an asallað 68
Ma ur ye˜˜i ye„„øað Ye„„íu‹‹u izewwi „aøma
Ay ul yuli ucayað I yiles ma icað
Awal yerna-˜ sufella.
Iselman Leqbayel sìan lawan
Ma mazal ‹fan ! YeŠra-˜ yiwen a „ i‹emmel
Uøalen ˜ if‹er n zzman ƒaìrur„-is „ban
NniŠ „qerru„ i ˜-„effel
Ur ye„„aŠa˜ iselman A „ yex˜eì laman
Ye„„u øef weblað a˜fel.
68 Asallað : win ine„„ðen øer me˜˜en, øìs ur „ bøin ara.
Iöij asemmað
90
ƒimmis„ Ne˜˜er ur neŠzi iqií
Ne‹sa „ayessaw„ n lmal
Win i ˜-ye‹‹ren yesãiããií A s neä a s yiøzif wawal
A ø ye‹mez an˜a ur yeqrií Mi ara ifa„ a ˜-nem˜e‹wal
ƒimmis„ s‹u˜ ur ˜-„ejrií Aãõe˜ ye„„ãuí ye„„uøal.
Zzayla An˜a ara ˜-rreø ixef
Zzayla „encef Ìuh˜eø ur ˜˜iø fell-as
Re‹ðeø øef „eãwií„ „enzef Allaø icennef
Wi illan ˜ amussnaw yini-as
I yir lebøi a˜ isuref A˜ ye˜˜ari ããef
A˜ yaãäu „ira ma a ˜-„as.
Iöij asemmað
91
Imøaren ˆ imøaren I-Šãebban ccwal
Ufan-„ iŠur˜an saíen
ˆ win ye„„aŠa˜en uzzal I ˜-yeääan iŠujilen
ˆ win ur ˜-iõaí wawal I-Šuran lxeööba qqaren
Ye‹seb sserä wer nu‹lal Yessnen arfa˜ i iðarren.
Isulas ˆ lqe˜ i-Šze˜øen leìãac
Ihiäa„en ˜ isulas
Wi inwan zzi„ ˜eŠ weíbac A˜ yaø amzur ˜i „ullas
Ye„„øað wi ur nesìi aqer˜ac ˆ abeãnus yebna fell-as
Am wi i„„zuxxun s wulac Yessuli lbeãä, ye„„u lsas.
Iöij asemmað
92
Ini… Ini-as i lqe˜ ur ne‹ni
Ye˜˜an s ibe˜˜i An˜a-„„ „øawsa i „ yeÿÿmen
Ur yelli win ur nuli Ma yella ur yeøli
ˆ a‹essar yuŠi usawen
A‹‹-en i „eðra i Weqbayli A˜rar ˜ lìali
ƒiøezza Šan-„ ˜ isaffen.
Ibe˜˜i Ini-as i lqe˜ ur ne‹ni
Ye˜˜an s ibe˜˜i An„a i „-„aøawsa i „ yeÿÿmen?
Ur yelli win ur nuli Ma yella ur yeøli
ˆ a‹essar yuŠi usawen
A‹‹-en i „eðra i Weqbayli A˜rar ˜ leìli
ƒaøezza i wi˜ iíe‹men.
Iöij asemmað
93
A„„unami Yella u„„unami n Ãebbi A‹ ˜ win n win i ˜-yef‹a
‡ra ibe˜˜en a˜ yeøli Aman a˜ øummen lqaìa
Syin a˜ yazzel løaci A‹‹-en „eðra ˜i Asya
Wayeð ˜ nnŠer s „susmi A „ nÿerr ˜i Lzayer ass-a.
ƒarusi Yuøal weŠ˜u˜ ˜ llafìa
M-sebìa iqerra Win ˜-iðallen ye„„waŠzem
ƒewwi-˜ „arusi i „ala Øer lemri i „erra
ˆeŠ-s a˜ walin u˜mawen
ƒ-„in ay ˜ Lzayer ass-a Øer beããa, ccbaía
Øer ˜axel, susem a wi i˜˜ren.
Iöij asemmað
94
Ula… Ula ˜ ne‹ „„ezziø „„enðeø
UŠiø a˜ fehmeø Ame‹ i „„e˜˜un yerŠazen
ˆeŠ wawal sluxxuxeø UŠiø a˜ amneø
Ziø „u˜er„ ˜eŠ ye˜rimen
ˆeŠ yiman-iw „„‹ellixeø Am wa‹‹-en ssneø
Yella wuáái ˜eŠ wawalen.
Awalen ˆ a„ wawal i ˜ aø yeááan
Acemma ur ˜-iban ƒaŠalli„ s “ccuãafa”
Summen-aø a˜if n yeøsan Qeì˜en l‹ifan
A˜rar rran-„ ˜ luða
Ur ˜-Šrin waŠa˜ yecfan ˆi lbabuã i ˜˜an
Øer ‡ali˜uni 69 ˜ Surya.
69 ‡ali˜uni : „aŠzir„ n Fãansa (Nouvelle Calé˜onie).
Iöij asemmað
95
Øer-sen Seqsi„ aŠa˜ n Surya
ˆ˜an i leb˜a Anfe„ i wi˜ n ‡ayan
Isem ass-a ur ˜-yeŠri(a) Nne‹wa „er‹a
Øef „eblað„ ay ura˜en
Am yiðelli, am wass-a Neffu ur ibe˜˜el ara
Aql-aø nerna-˜ øer øur-sen.
Lxel Asmi a‹‹-en ihe˜˜eã 70 „i˜e„„
ˆeŠ-s ul-is i„e„„ Iles-is yeqqar-e˜ õõeí
Wi˜ i „ iran nnulen-„„ ƒayri smaren-„„
Icennu, ul ijerreí.
Ass-a „uøal ˜i „qerìe„„ ˆi lxel „-„aìeläe„„
I wallaø, Illew iserreí.
70 … ihe˜˜ren „i˜e„„ (ame˜yaz ameqqran).
Iöij asemmað
96
Ar‹as ƒif-i„„ „in ääiø ˜inna
ˆiri-„„ neø „elha Wala „in ˜-ufiø ˜aŠi
‡‹iø-˜ acíal „-„imura Ma aðar yes„eìfa
Ar‹as icu˜˜ ur yefsi
Ma ˜eŠ uqerru i-Šura AŠŠað s aÿe‹‹a
A ø awin an˜a neøli.
ƒa‹em„ ƒuŠareð Šma s yiles Ur yeí˜iq yeqqes
Awal-i‹ ÿi˜ am „amem„
ƒame˜was„ ur „ferres Ay-en yersen ˜eŠ-s
ˆ ay-en yuŠaren „aìe‹‹em„
Am nn˜a mic‹i ara ˜-„res Aqerrif yeŠres
‡eá ˜˜aw ucebbub am „a‹em„ 71 .
71 ƒa‹em„ : „a‹ulla, „inesnas„.
Iöij asemmað
97
Lqec ƒessnem a‹ „elha „effrem-„„
ˆ ul nniŠ „ure„„ Ye‹‹a„ „xe˜˜em ããay-is
Arraw n ˜˜aw „ferre„„ Wi ur nufiŠ i„e„„
ˆ afãux yezŠan ˜i lìecc-is
Ula ay i˜-„ex˜em „ilse„„ Mi ˜-„ewweð „i˜e„„
Yal wa a˜ yerfe˜ lqec-is.
ƒuccða Axiã ne„„a„ „ennuøna
S zzìaf „eããun˜a Øef yiri-s lhemm ye‹‹es
Mi ara „ilið ˜ lxun„a 72
Ayøer menwala Yir arŠaz a˜ yenwu ines
Cceð ‹an yiwe„ „uccða Alamma „e‹fa
Bu-yiøil z˜el øur-es.
72 Lxun„a (fã. hermaphro˜i„e).
Iöij asemmað
98
Ulsu ƒe„„øað „maziø„ nella
ƒuøal ˜ azeööa N yir afus mi i„e˜˜u
Lqezz-is yezŠa yulwa Ma ur yuli ye‹na Aöiöuc a ˜-yennulfu
ˆaymi „uŠi lexyaða AcerreŠ „eÿra
Weqbel a „„ yeb˜u wulsu 73 .
ƒaŠrur„ ƒ„xil-e‹ eŠ-iyi „aìrur„ Ya‹ ne‹ni „-„aŠrur„ 74
Mic‹i uliø a˜ Šreø afus
Nxe˜˜em øef yiwe„ n „mur„ I „ez˜eø „se‹‹ur„
S usiwel n „maziø„ fessus
Ay awal ˜effir „ewwur„ ƒeqqu˜˜er „ceãcuã„
ƒsax õõeíãa ma ˜rus.
73 Ulsu : si “els”. 74 ƒaŠrur„ (sŠ. „iŠrura, „iŠrurin) : anejmeì, aŠraw, „imlili„; „ií˜er„ n wa‹al ur „e„„aweð „yerza neø ur ne„„wax˜am ara; „aŠŠara ufuãŠu ˜effir i‹ursiyen (yennulfa-˜ melmi ‹an)., .
Iöij asemmað
99
ƒawan„ Lemmer ˜ am˜an uŠa˜eø
Yiwwas a „ qableø A „„ nefru ye˜˜u ulezzaz
Ur ähi˜eø, ur „„naøeø Ma „-„i˜e„„ he˜˜reø
Uø˜im øer øur-i a ˜-yaÿ
Ma yella „„ruø ‹‹a„eø I wa‹‹en a˜ ‹ellxeø
ˆ aqe˜˜em n „awan„ i laÿ.
Affar Aqbayli i„„eÿÿem asirem
Ay-en Šer ifassen A s yebru a „ yeää øer rrif
Wi ur nelli nniŠ iøallen Ur „essiri˜en
ˆi cce„wa yeímel wasif
ˆ ay-en lej˜u˜ i caren Øef way-en xe˜men
Am waffar i-Š„„e˜˜u líif.
Iöij asemmað
100
AmŠur Win yerra líewj yessu„ur Ma ur yelli ˜ amŠur 75
‡eãhen-„ ula ˜ i˜ammen-is
‡ra n wi yeŠŠullen s ÿÿur Yu‹lal acaqur
Yewwi „i˜e„„ ˜i le‹fen-is
ƒuøal Lzayer „eááuã YuŠar wezbeãbuã
Ye‹mec waðil ˜eŠ uÿar-is.
Imenfa A ccix Muíen˜ Ameqqran
A bab n lbeãhan ƒamur„-a „e˜˜er „uðen
Imenfa 76 ˜ aŠa˜ yeøran Aøbel n “cciöan”.
YeŠra-˜ weŠ˜u˜ a „ ÿÿmen
Maca a‹‹-a i-Šxe˜˜em sselöan Øef lbabuã yeflan
Øer Ãebbi yerfe˜ ifassen.
75 AmŠur : win/„in ur ne„„arew ara (fã. infer„ile, infécon˜). 76 Imenfi : win yenfan.
Iöij asemmað
101
Imenfi ˆ ay-aŠi i-Šellan ˜eŠ-i Ãuí ‹eá be˜˜el-iyi
Xas qabel läe˜ra meqqren
Ay-en i ˜-nniø søur-i Ye˜˜a-˜ ˜eŠ „emÿi
Asmi a‹‹-en lliø Šar-awen
Ma „-„ura qqleø ˜ imenfi Ÿriø ˜iri-yi
‡unwi rnu„ ay-en n iðen.
AŠaraw Maáái ˜ ccãab i-Šse‹‹ren,
Iøeblan fuqqen ƒi‹li øer s˜a„ „essexlaì
An˜a a‹‹-en ulac imía˜˜en AŠaraw ye‹‹uf„en
Øer ˜axel i-Šesseblaì
‡ra n win i ˜-yessawlen Ma xuõõen ifassen
Iãuí yez˜er ar alqaì.
Iöij asemmað
102
Isen˜yaq ƒamur„ ˜eŠ ur ˜˜ireø ass-a
ƒamðel„ uze‹‹a F‹iø-„„ i win i „„ yebøan
Yal wa ani˜a yenfa Wamma ˜i Fãansa Isen˜yaq „„emãuäan
ƒe„„ban abe˜˜el ula 77
A‹‹-a i „„ i˜-nufa A „„ neää i wi˜ i ø yesìan
A niniŠ A „„ neää i wi˜ i ø yesìan
Wi˜ i ø ˜-yeääan A„na˜ ˜eŠ usen˜uq ass-a
Aha„ ula ˜ nu„ni nnan A niniŠ a˜-„ban
ƒamur„ a ˜-„eŠri i „arwa
Ur ÿriø aha„ ma ÿran A‹‹-en i „„ i˜-ääan
Necba aìeqquc ˜i snesla.
77 Ur … ula („ibaw„) : ur…ara, ur…ani.
Iöij asemmað
103
ƒiqbucin ƒe˜˜ewwiã am sensla ƒinna ur nefri ara
ƒaxa„em„ „e˜˜a ˜ wel„ma-s
Am „eqbucin n ssanya SeŠ „a øer „a
ˆ amìebbaã yal aseŠŠas
Imi ˜ Leqbayel nella I-wbe˜˜el uze‹‹a
ƒewwi-˜ a„-„eb˜u si lsas.
ƒiqbayliyin Ulac abe˜˜el ufella Ma ˜ lsas yer‹a
Win ˜ areqqeì ur nemìin
Ma˜am „Šemmu „uffra ƒi˜e„„ n „mara
Yif-i„„ le‹˜eb ur ne˜ìin
UŠa˜eø a ˜-„eqqim a‹‹-a ˆ aørib uÿe‹‹a
N Weqbayli „-ƒeqbayliyin.
Iöij asemmað
104
ƒazzaøra I waðu „be˜˜ läe„„a ƒecba „azzaøra 78
ˆ aŠlim i-Šez˜in iøes
Yir aøbel ma ˜eŠ-i yeìya ˆ ssebba i ˜-yufa
Ur yezmir i wen˜effes
Ááuãen„-e˜ „ewwura Mazal ˜eŠ beããa
ˆi ccqayeq i ˜-nneffes.
Iÿÿan ˆ aŠa˜ i ˜-yefføen ˜eŠ-sen
I-Šessiri˜en Rran awal ˜ areqqaq
An˜a a‹‹-en „exnez ssnen ReŠŠlen anzaren
S yiÿÿan, „ibíir„ i „xerreq
Ma „-„ez˜eŠ „Ša i wallen Wamma ay-en yeffren
Ala Ãebbi ay ˜ amnafeq.
78 ƒazzaøra : „awe‹‹a „aquran„ (Šer „ewreø ˜ „ezweø) ; ani˜a n iðen ˜ „awe‹‹a n „seööa.
Iöij asemmað
105
Uz˜ir Leìyub „„ãaäun „ewser ƒ„Šan leísab i „emÿi
Wi ur ne˜˜i leísan a s yerr Õõuãa-s a ˜-„emme‹„i
ˆ iseŠŠasen ˜ aìemmeã ƒe‹„al ar ajmam „ili
Ass-en mi ˜-„eí˜eã „emøer Yal uŠur uz˜ir yali.
A „„ neää A‹‹-a i „„ i˜-nufa „eìwej
Ne‹ni ˜iø a „„ neää I-wsa„u 79 i ˜-i„e˜˜un
Nerra lbaöel ˜ afeããeä Xas yi˜-es nezweä
Øef wi˜ i-Še˜˜an ne„„lummu
I „arwa ne„„Ša lesfenä ƒameøra „feääeä
Nu„ni a˜ fell-aø í‹un.
79 Asa„u : ƒasu„a, „izyiwin n yal 10 iseŠŠasen.
Iöij asemmað
106
IsberŠi YuŠar i-Šeffren se˜˜aw I ˜-yuffraren s iŠenni
S „esmeð yuŠar calwaw Am wul n wem˜an yili
Mbeììi˜ ye„„ban ye‹‹aw Ijebbe˜ „iö i „muøli
Ma „qerbeð-„ yeääa-‹ sellaw ˆ Aqbayli neø ˜ isberŠi 80 .
Øef sin... ƒi˜e„„ ur „ebði øef sin
Maáái „-„iãbeì„in N „eqris„ n imelluÿa
ƒebre‹, „emlel ma ur frin ˆ aqahwi a˜ ilin
ˆ luða n u‹essar ˜ ufella
ˆ wi˜ ur nõubb ur ulin Lqaye˜ an˜a ˜in
†ezzmen anÿa˜ øef ãebìa.
80 IsberŠi : ií˜er ameqqran(a˜rar) n weŠris ma yifliw øef waman (fã. iceberŠ).
Iöij asemmað
107
AŠa˜ Lefjer iŠa i-yfellaíen I wa‹‹en a˜ ‹‹ren
ƒewìeã løella useŠŠas
Am ˜i „mura n iðen ƒemÿi „xe˜˜em
I „emøer „ella ˜ lsas
Ala ˜i Lzayer ìzizen ˆ aŠa˜ yeŠŠanen
I-Šrebbíen ˜eŠ yiwen wass.
Inyen Ay inyen… !
Wi˜ i ˜-yeqqimen Rran ˜i läib asusem
Nu„ni ur ŠŠuŠmen Øer s˜a„ ÿerren
ˆeŠ yiles i-Še˜˜er usirem
Ma ˜eŠ imeÿÿuøen Xas izlan ˜˜ren
ˆ ajeølal wallaø, ˜ ilem.
Iöij asemmað
108
Abiba Wah! a mmi ur ‹‹a„ ara
Nnan lìib ine„„eð
Am ujeääið ˜ ubiba Si zi‹ awal ixelleð
Ur „„amen s „øawsa Alamma „e˜˜ið „eÿreð
Ur „„aweð, ur „„aääa, ˆ˜u ˜ webri˜ „essusmeð.
Ciööuí Yif-i„ ciööuí wala ulac
ƒaøuzi uqabac ƒif aqeŠŠel ˜i „ili
Xas a˜ yili ˜ aqer˜ac Yeÿÿuøur ameccac
Wi issnen õõwab a „ yini
ˆ ame˜ya øer ibelìac S lxe˜ma n warrac
ƒamur„ ihu˜˜en a„-„ali.
Iöij asemmað
109
ƒaccalba Ye‹‹a aíu˜˜u n „ilas
Iìe˜˜a leqyas ˆ ˜˜eìwa n „accalba 81
Lehla‹ yessawal i Šma-s ˆ aseqðeì „uømas
I wumi „heŠŠa õõuãa
Asif ma yewweð s ammas Xas õubb sami-yas
S läeh˜ ur s „ezmireð ara.
Asmi ara… Asmi ara yimøur leìqel Ass-nni a„-„Šemm „mur„
Ass-n mi ara ifa‹‹ ˜˜øel A„-„fa‹‹ õõya˜a n „se‹‹ur„
A ˜-yuøal wi i˜˜an yerwel I „ayri a„-„be˜˜ „ecrur„
Ma „uŠim…. ˆ Leqbayel Yelli ööaq, „em˜el „ewwur„.
81 ƒaccalba : „abbeø„ „amneqran„ (fã. meu„e).
Iöij asemmað
110
Axi„us ƒ„a‹eø ããay i wiyið Ããay-iw yezŠa ixuõõ
ˆ ajba˜ n „˜uli i usemmi𠈘meø aìlaw ˜in fessus
ˆiri-„ werŠaz ma ye„„øið Ne‹ ääiø õõuãa „íuss
UŠiø rrbeí s yisið ˆ uxi„us yeffer ubeãnus.
Acil S lebìi˜ ˜ imeqqranen Mi ˜-wwðeø øer-wen
ƒecbam aŠerz n “Wacil” 82
ˆ˜iø-˜ a‹ ˜ wi˜ nwen ˆ nu„ni i-Šessnen
An˜a läeh˜ nwen ˜ uhzil
ƒamaziø„-nni „íemmlem Aql-i Šar-awen
S „la„a lqe˜ a s ne‹„il.
82 AŠerz n Wacil : war-„azmer„ (fã. „alon ˜’Achille).
Iöij asemmað
111
Alu𠈘u i wa‹u˜ 83 a‹‹-en i ˜-ye˜˜a
ƒameööu„ „ella…. Ma ˜ aðu ame‹ i ˜-iõuð
‡ra n wi inu˜an lehna ˆi lemqu˜ yef‹a
ˆi Lzayer ye„„u abelluð
Wi ilían mŠal 84 i „øawsa Yeì„a˜ „ilufa….
A˜ yali a˜rar bu-waluð.
ƒuømas ˆ ne‹ iìe˜˜an „ilas
I-Šerran leflas I way-en i ø yez˜in, nneø
Wi illan yesseqðaì „uømas I rran ˜ alemmas
ˆeŠ weŠraw ur nerbií yeffeø
ƒe˜˜un„ ˜eŠ uqelmun „issas ˆi läiban lexõaõ
I-wðar iseíqen iseø.
83 A‹u˜ : líal, lweq„. 84 MŠal : aqamer n ‹ra.
Iöij asemmað
112
Amer‹u ƒ„naøeø ˜ wuŠel amer‹u
Xas ye„„enŠuŠu Ma „-„u‹‹sa yuŠi a ˜-ye‹‹es
Ur yesseááay, ur ye„„zuxu YezleŠ aseðsu
Wezzil wawal i iles
Am yir „aŠma„„, „rennu ƒazmer„ i-w‹u‹ru
S wenyir yezŠan ye‹res.
Meøru˜ Wi iöösen meøru˜ a „ yewwe„
Yeãäu a˜ yesserwe„ ˆeŠ wennar øef usiŠna
Wi yennan „„ìebŠa ÿÿaye„ A „„ yerr fessuse„
A˜ yeää läib-is yexwa
ˆeŠ wi˜ yeøran ‹‹a„e„ Øef wawal ‹enn˜e„
Sswe„ nnŠer n „ussna.
Iöij asemmað
113
AŠris ˆeŠ uneb˜u „e‹‹a„ lehwa
Wamma ˜i cce„wa YezŠa isenni-„„ we˜fel
AŠris ye‹‹a ˜i lmi„ra ˆ amellal meããa
Lqermu˜, a˜rar, aswel
Wi ur nessin L‹ana˜a A s yini „elha
Yerr-i„„ i „u˜er„ ˜ asfel.
Ayyaw ‡ra n wi ur øur-es aì˜aw
A˜ yesìu ayyaw A˜ yissin „iquranin
A s ze˜øen„ allen „ir˜aw Lqe˜-is sellaw
Íafi a˜ ye˜˜u øef „erŠin
Ha! win ibezŠen se˜˜aw Mi yuli ye‹‹aw
A˜ ye„„u ibecc „iŠlulin.
Iöij asemmað
114
ˆu‹öura ˆoc„ura„ Honoris Causa
I Ssi Ben Bella Xuõõen„-as ‹an „eøra„in
A˜rar n Äeãäeã yecfa Ur ye‹‹aw ara
SeŠ i˜ammen n „la„a u-se„„in
Wi˜ yesselma˜en „ussna A‹‹-a i sen ˜-„usa
ƒi˜e„„-nni ˜eŠ i „„walin.
ƒimenqas Yif-i„ Íme˜, Líusin
Ay „ i˜-ufan ˜i „menqas
Yiwen s cciìa n „nuðin Ma ˜ wayeð yezŠa-„ lexõaõ
Nnuønin„ ƒeqbayliyin Su„ lfuða ˜ umeqyas
Wi˜-en ye„„ruÿen ur ‹nin Hu˜˜en amezruy øef lsas.
Iöij asemmað
115
Ay˜i Yemmu„ wey˜i lemmer sin
Lìaã mi ˜-yeqqim A „ awin me˜˜en ˜ awal
Ye˜˜er wem˜an ur nessin Øef wacu xlan„ „u˜rin ˆeŠ yið ur ˜-yuli líal
Sser øef i qqimen„ „lawin Yeffer i „aööucin
Øef way-en arŠaz ye„„azzal.
ƒimsunin Lfeãí ye˜˜a ˜ uzeŠza
ƒafsu„ ma „wa„a I iøe˜wan n „emsunin 85
Líenni, ssxab ˜ lfuða Ccac ˜ ããuba
ˆeŠ uneb˜u n „meøriwin
I waŠa˜ ur nelli ˜a IniŠ n „mura
Yessefra-„„ wul ˜ amuðin.
85 Iøe˜wan n „emsunin, aøe˜˜u n „emsun„ : aøe˜˜u n „ebíir„.
Iöij asemmað
116
Iøerban Zzin-˜ iøerban 86 fell-i
ˆ uŠaraw yili ˆ wa‹al i yi ˜-yef‹an
Íessbeø i„ran ˜eŠ iŠenni Iöij mi ˜-yuli
ƒ„ãaäuø-„ a ˜-yawi sslam
Ÿriø ye‹‹a-˜ syenni An˜a ääiø „emÿi
Øef ƒmazøa-nni uŠiø na˜am.
IŠwanciyen Icawiyen, Iqbayliyen Am Yemÿabiyen
Cer‹en aÿar ˜ U„erŠi
A„ Ssus ˜ Irifiyen A‹ ˜ icenwiyen
Wi ur nebøi „aŠma„„ yini
Xas rnu-˜ IŠwanciyen 87
Ya‹ ˜ Imaziøen Imez˜aø n ‡anari.
86 Aørab : líið. 87 AŠwanec / AŠwanci : amez˜aø n „eŠzirin n ‡anari (fã. †uanche).
Iöij asemmað
117
Ajeølal ilem Anwi ay ˜ irŠazen meqqren
Ya‹ ˜ a„ ye˜rimen Wamma wiyið ˜ imecöaí
AŠa˜ yeqqaren sellen Wi˜ iõaí-asen
YiniŠ i win ur nessin acðah
I Lzayer i ˜-yeqqimen ˆ ajeølal ilem
ƒeqqel i weøyul ˜ „„effaí.
Ileääamen A ‹ iniø awal sel-i„ ˆeŠ wallaø err-i„
Ur sel i wi˜ n iðen
Ne‹ni „e˜˜a-˜ si „ja˜˜i„ Win yeølin r‹eð-i„
ˆ˜u ˜ webri˜ ilaqen
NniŠ yiles uxabi„ Ma iniøman ÿi˜i„
A˜ banen ˜ ileääamen 88 .
88 Aleääam : ur nebnin ara.
Iöij asemmað
118
Fa˜ Aöas aya ur uriø Am wa‹‹-en zriø
YuŠi wul a ˜-yemme‹„i
Ÿriø „eÿram ay-en bøiø ˆ acu ara ˜-iniø
Aha„ „essnem nniŠ-i
Maca søur-wen sliø 89
Fa˜-iw ur „eswiø Lmu„ ur „uãäa „iøri.
Aqelmun Imeslayen „„ãuíun
Ala „ira i ˜-ye„„øimin
Ula ˜ IrŠazen fennun Ur yeŠri líið ma ur „ bnin
Am „i˜e„„ øef i cennun AŠa˜-nni ur „„ nessin
ƒezŠa „ella ˜eŠ uqelmun N a„ yiles yebðan øef sin.
89 Sli (sli, selli) : asewwi s iraŠŠen/ifuããan neø aman yeíman (fã. faire revenir).
Iöij asemmað
119
ƒiyuzað Ur se„„eø, ur „eŠŠanem„ I-Šenna i „yuzað, wuccen
Ulac win yemðan 90 „ammen„ Yenäan „izizwa i„„eqqsen
Win ur nìebba „az˜em„ A˜ yarŠu i cce„wa isøaren
Wi iran aãebbi n „e‹rem„ 91
Yamen s way-en i s ˜-qqaren.
Amìuääe„ NniŠ wawal ˜ amìuääe„
Ma se˜˜aw „erwe„ Nneìma ye˜˜el-i„„ walim
Lhe˜ãa ma „eööuqqe„ S u˜ewweã „e„„elle„ ƒi˜e„„ Šer „‹er‹asin
ƒ-„aøe˜˜iw„ ma sellawe„ ƒuøal leääame„
ƒeŠla s lbenna n welqim.
90 Mði : ìreð. 91 ƒa‹rem„ : „acrih„.
Iöij asemmað
120
AneŠŠaru ƒu˜er„ „e„„aÿ øer s˜a„ Wi ur ne˜˜i „eääa-„ A˜ yuøal ˜ aneŠŠaru
Wi yeÿran leísab-is yufa-„ Yeqqummec i „afa„ Ye„„u iöij ileííu
A ˜-ya‹i mi „øab „afa„ Azaylal yeááa-„
Ye˜˜u ˜ webri˜ uøurru.
Aìluð Eml-e˜ win ˜ wi „e„„e˜˜uð
A ‹ ˜-iniø ame‹ „ellið
ƒuccen„ ˜i mmi-s „essu„„uð Xas meqqer, yi˜-es a „ „walið
Maáái am „ef‹er„ „esxuzzuð Mi „urew a„-„erwel ˜eŠ yið
ˆ uíric ye„„abaìen aìluð Yerran leísab i wiyið.
Iöij asemmað
121
Ran˜on Ar ass-a mazal „ira ˆeŠ wexxam n lxuäa
Yellan ˜i „mur„ n Wehãen
Asefru i Ran˜on 92 yura, Ani˜a i s yenna :
“Ay arŠaz yifen irŠazen”
ˆ ne„„a i-Šenøan Faðma N Summer, neÿra
ˆ amezruy i ˜-yuøalen.
A˜ ijelleb ˆ˜reì yesìe˜˜ay le‹˜eb
ƒi˜e„„ a „„ yeqleb A˜ yuøal yuŠar leqran
Win iran a˜ ijelleb Ferìun, a „ yeøleb
Yissin leísab n wussan
ˆi „mur„ yeŠman s lqaleb Wi ur nebøi a˜ yesleb
A˜ ye˜˜u a‹‹-en ˜˜an waman.
92 Ran˜on : maãical afãansis (Jacques Louis César Alexan˜re, com„e ˜e Ran˜on, mars 1795 - janvier 1871) yennuøen ˜ Faðma N Summer.
Iöij asemmað
122
Aru„ Aru„ a wi˜en yessnen Ay-en ˜eŠ i „e˜˜rem
Aze‹‹a ˜ amezruy yuøal
Nnan-˜, ‹unwi „eqqarem Wi ara a „ i˜-ya˜ren
Ya‹ ussan messun awal
Ÿre„ ‹an øef yeblaðen Neqcen wi˜ yessnen
YeŠra-˜ lfeãí neø ccwal.
Allen Ay aðellaì yeqqersen…
ˆ läib i‹emcen… ˆ allaø yeífa, ur nceffu.
Zzux s yir irŠazen Am lexyal be˜˜en
ˆi „mur„ wi iìe˜˜an yeqqu
ˆ an˜a a‹‹-en Šman yilsawen ƒ„õubbun„ wallen
I wawal ye˜˜em waðu.
Iöij asemmað
123
Líebs Win rran øer líebs yiwwas
Yuøal ˜ aøilas Yerra „amaziø„ ines
IŠrawliwen n leänas Mi „fu‹‹ unfen-as
F‹an i-wmezruy iles
Ma ˜ Bume˜yen ay ˜ lsas ‡as„ãu ˜ Šma-s
Illew wi yerfe˜ a „ yesres.
Asnaraf ˆeŠ wallaø n ‹ra Uzayri
Ur nezmir nuli Ye„„na˜i i wa‹‹en a ˜-yaf
Ansi i s „„e‹‹en i leìli A˜ yeb˜u „i‹li
Yerna a˜ yessemøer isuraf
S wer‹as neø xas íafi I „„aã a˜ yili
ƒ-„ufføa n „irŠa n wesnaraf 93 .
93 Asnaraf : amesbaöli (fã. ˜ic„a„eur).
Iöij asemmað
124
ƒawemma„„ Ur ye˜˜i s aŠlim, s a‹sum
Maca “íaca-‹um!” Am uíeááun n „wemma„„ 94
A˜ yaø „aìãab„ i weørum A ˜-yezzi i l‹anun
Yeqqar ˜ asŠen 95 n „eŠma„„
ƒussna a „„ yerr ˜ lfunun Ma „uãäað leqrun
Äeãäeã a˜ yeqqel „-„alma„„.
ƒaxa„em„ Lemmer øer øur-i i „ella
A „„ berneø sebìa Iber˜an am „xa„em„
Lemmer „uÿam leørama Øur-i i ˜-„ennebŠa 96
ƒili a s zeŠleø „irem„
ƒebra yemma-s am yemma I „u˜er„ am „a
Yesserøen irŠazen am „assem„.
94 ƒawemma„„ : „afunas„ wer nuriw. 95 AsŠen : am‹an ˜eŠ „zeöö „eŠma„. 96 NnubŠe„ : rzu. (asnulfu n ume˜yaz).
Iöij asemmað
125
Yal Yal „afsu„ s „efsu„-is ƒe„„e˜˜u ˜ iseŠŠasen
Yal „ajeääiŠ„ s yini-s 97
ˆ asefru n win iíemmlen
Yal aŠöiö s „ezli„„-is A „ ìeqlen wi˜ isellen
Yal aŠ˜u˜ s „meslay„-is Leqbayel ur „in, la isem.
Abexcic Ye‹‹a nniŠ lmelí ufus
Ay-en „ef‹ið ˜rus Yerna weŠlim øef yifer
ˆi Lzayer ay-en ur nxuõõ Ye˜˜a ˜eŠ wemmus
Neø yez˜eø „iømer„ yeffer
An˜a abexcic 98 yes˜uffus A˜ yeööef uyeffus
Ma „u‹ci uzelmað „es‹er.
97 Ini : sŠ. ini„en (fã. couleur) ; sŠ. inyen : i˜øaøen n l‹anun. 98 Abexcic : „ajeììel„ („ijeììal), lemleí ufus.
Iöij asemmað
126
Rrðuba Wi yesíallfen amzun yewwe„
Am wawal yiwe„ N „i‹el„ ‹an i-Še„„ezzem
ˆ annar yeŠren ur nerwe„ Fell-as a ˜-yewwe„
WeŠris, rrðuba a„-„e‹cem
Aøurru yessexcawe„ I „ne‹ra ‹‹awe„
ƒŠecrir„ n yezði i„„ellem.
Aölan„i˜ Yal aŠ˜u˜ ame‹ i s yura
NnŠer „aŠŠara Yuøal ˜eŠ umezruy yiwwas
Win n Aölan„i˜ 99 „-„uffra ƒeŠrurej líaãa
Yerna uŠaraw fell-as
Øef win n ƒmazøa „efra I wumi lŠarra
Ajje˜ 100 s „aìãab„ Šalìum-as.
99 Aölan„i˜ : „iŠzir„ yezzren ˜˜aw waman ˜i „wines„ „is-8 s-Ì.(Sel˜-Ìisa). 100 Ajje˜ : ˜˜in (fã. reliŠion).
Iöij asemmað
127
Iles S uŠummu 101 yellan s iri-s
Maáái s aÿar-is I „e„„waìqal „„ejãa
Ma yella ˜ arŠaz s yiles-is Ye˜˜er wawal-is
I s ˜-„eääa „ja˜˜i„ yecfa
YeŠra-˜ user˜un yisem-is YemŠarra˜ laõel-is
Ur ye˜˜i a‹in, wala a‹‹-a.
Aìe‹‹az Yesfunnec-iyi zzheã „ayri
Øef yiri n „emÿi Yef‹a-„„ i me˜˜en a „„ ãu‹‹en 102
ˆeŠ wul yeŠra-˜ iøisi SseŠ-s nnha„i
UŠareø azrem ˜i õõmayem
Ur ˜ iman-iw ne‹‹ini Leqbayel ir‹elli
Yiwen uìe‹‹az i ø yeww„en.
101 AŠummu : lfa‹ya. 102 Ãu‹‹ : (awal-aŠi yexõeã).
Iöij asemmað
128
ƒiyemmusin Ye˜˜a wawal øef „emøarin
Wamma „ilmeÿyin Ma ur llin„ nniŠ, ˜˜aw
ˆ amsizzel ƒiqbayliyin Øer „yemmusin
Yuøal ˜ a˜˜al aøelnaw 103
Ilmeÿyen ˜eŠ „emrarin Øer yiri n „zemrin
Win ur neqqur, ha„ sellaw.
Acri‹ A‹‹-a i „„ nufa si zi‹ Win ye˜˜ren ˜ ucri‹
A˜ yeää mmi-s ˜ ame‹sa
Iíucc aslen, ye˜˜ez ufri‹ Yebbel‹eð ˜ uíni‹
ˆi lìi˜ a˜ yezlef „aøma
WaŠi ˜ anzi n „mur„-i‹ Ay ul-iw usbi‹
YuŠin iniŠ n „mara.
103 A˜˜al aøelnaw : „urar„ n „mur„ meããa.
Iöij asemmað
129
Imimuc Weräin a˜ ifa„ líal I-wõeŠŠem n lecøal
Ala øef wi˜ yemmu„en
Win asirem yessazzal Ma ur yeqði a˜ yuøal
S imimuc 104 ma ur ˜ a„ qassen
Ye˜˜er Simon Vizen„al 105
ˆ iseŠŠasen acíal Ye„„na˜i-˜ inazi„en.
ƒijeììal Zi‹-nni s lemleí ufus Ma „-„ura s iqenöaren
I wi iran lhemm yifsus Neø a˜ ye‹seb ixxamen
Ay-en n wass-a aha„ ˜rus Ara ÿren Izayriyen
ˆ lehla‹ yuŠaren ssus ƒajeììal„ Šer yerŠazen.
104 Imimuc (imi + muå) : imi n wuccen, „i˜˜i n weclax yellan Šer u˜ebbuz ˜ uða˜ ˜-yernan fell-as. 105 Simon Vizen„al : amna˜i n inazi„en ; anazi (fã. nazi).
Iöij asemmað
130
Ne‹‹ini Wi iran „i‹er‹as meqqren
A˜ yaãäu imøaren, Mi fføen i „a˜˜ar„, yini.
Ay-en xe˜men yerŠazen ˆi „mura n iðan
Yezwir awal : ne‹‹ini
Isu„a 106 „„be˜˜ilen †errin-˜ wawalen
An˜a amezruy ur yuri.
ƒif‹er„ A naãäu a˜ õeŠŠmen lecøal Ma irðel-aø-˜ Yillew „u˜er„
Ay-en yezrin, ur „ nu‹lal YuŠar „„ìebŠa n „ef‹er„
Xas ne‹‹er-˜ ˜eŠ “mazal líal” Awi-˜ a ø „˜um „ezmer„
Wi ye„„un : „emÿi „e„„azzal, ƒemøer a „ „ðeŠŠer øer „eømer„.
106 Asa„u, „asu„a : „izyiwin n yal 10 iseŠŠasen.
Iöij asemmað
131
Aleqqem Iðelli ˜ bab n wass-a
Ass-a n uze‹‹a A‹‹-a i „e„„e˜˜u ˜˜unni„
Imøi mu „eŠma „ara SeŠ uÿar i s ˜-„e‹‹a
Aìeqqa i weÿar-is yeää-i„
Am Weqbayli ma yecna, Yessefra, yura,
ˆ aleqqem i l‹enz n „ja˜˜i„.
Ame˜˜a‹el Am „ìe‹‹um„, ume˜˜a‹el An˜a „eìyið ˜eŠ-s, sers-i„
Ne„„a a˜ yaf, ‹eá be˜˜el Ur „fu‹‹ ara ˜˜unni„
Yewìeã øef wem˜an ma yeíõel An˜a ur iberru i „waøi„
Ay-en i s ˜-ye‹‹an ˜eŠ laõel Yi˜-es ara ifa‹‹ „ame˜˜i„.
Iöij asemmað
132
Iwennan Ay-en i ˜-wwiø ˜ isefra Øur-wen i ˜-„e‹‹a „e‹„i
ˆ iwennan 107 n „uffra Ne‹ i ˜-nniø ìinani
Wezneø awal „aŠŠara A‹‹en a˜ yifsus i imejji
ƒeqreí „i˜e„„ i „afrara Le‹˜eb ˜i öölam i-Šfe„„i 108 .
ƒalali„ ˆi Lzayer i‹abaren ˆ acu i „en iceøben :
ˆ leísab n lìi˜ n „lali„
ƒameøra s iðebbalen Iqerra feãíen
S „eøzi n leìmeã i „waøi„
IseŠŠasen ˜˜ewwiãen Yif-i„ wi iãuíen
Mazal a„-„alqay „arŠi„.
107 Iwennan : yir awalen. 108 F„i : nnerni.
Iöij asemmað
133
Iðu˜an †er wuíãic ˜ wi i„„amnen
ˆ acu i „en iferqen Ala iðu˜an xemsa
Wis-sin ˜ win isellen I leh˜uã, „„ellmen
ˆi „eqlað„ weräin yebri(a)
Amenzu ˜ wi i„„eqqnen ƒazlaŠ„ i wuccen
Iferru-„en„ mi iwala.
Anzi Qqaren : A ø yeõõeã Ãebbi
SeŠ way-en ur nŠi, Ay-en nŠa nebna fell-as.
Ma yella yeŠra-˜ wenzi Ye˜˜er ar ass-aŠi
ˆ awal ibe˜˜en øef lsas
ˆ acu ay ˜ ccøel s iøimi ˆ abri˜, ˜ a‹„ili
I yiles ur Šezzmen„ „uømas.
Iöij asemmað
134
Lemqam ƒif „meööu„ iíerzen ƒayuŠa i‹errzen,
Ma „erra ˜˜hen-is s axxam
Yif „afejri„ win ye‹‹ren A˜ yezreì ir˜en,
Winna iìebb˜en lemqam
Ma Šer win ur øur-es isem ˆ win yemmu„en,
Ye˜˜er layas yessaram.
Muíweíme˜ ˆ wi˜a‹ ˜iri iðelli
ƒøunza „eŠzi 109
Umu f‹an „aøzin„ 110 wussan
Ssi Muí ˜ Íme˜ Umerri Yiwen ˜ imnejli
Wayeð iŠezzem iber˜an
Aha„ ula ˜ ass-aŠi Ye˜˜erøel yeÿri
Øef wi˜ øef ara yeí‹u zzman.
109 ƒiŠzi : ƒiííeãci (fã. in„elliŠence). 110 ƒaøzin„ : líeqq.
Iöij asemmað
135
Aøelle„ I wumi afzim n lfeööa
Yuãäan „ameøra ˆi „a˜˜ar„ yez˜eø wemøar
Am „ili n yir „„ejãa Ur ne„„arew ara
Yebla-„„ wuruz ar aÿar
ƒamussna ur ne„„unef‹(a) A„-„ãuí „aŠŠara
ˆ aøelle„ n l‹enz uqajmar.
Imesìe˜˜i 111 A wi ur nesìe˜˜a ur ‹‹a„
S‹u˜ yella waha„ ƒu˜er„ „eááuã „-„icãe‹„in
Semmal „e„„aÿ øer s˜a„ S qra˜ maáái sna„ Ar „ÿerreð „i˜yanin
‡ra n win yurŠan ye‹‹a„ Mi yeffeø øer „afa„
Yufa cuffen„ „aööucin.
111 Imesìe˜˜i (sŠ. Imesìe˜˜a, imesìe˜˜iyen) : win yesìe˜˜an, ijeããben.
Iöij asemmað
136
AõeŠŠa˜ s iøimi Ula ˜ ne‹‹i íemmleø
Asmi meÿÿiyeø Am uõeŠŠa˜ s iøimi
S leqreb ay ‹‹a„eø Yiwwas sfeq˜eø
Ufiø-˜ yelli-s n ìemmi
ˆ abri˜ n zi‹ ay ööfeø Yenäeã ur be˜˜leø
Qqimeø ‹an ˜ Aqbayli.
Ul yebðan ˆinna ur neqqim
Øer ˜a ur ˜-nessaweð
ˆeŠ iŠenni am weclim ƒ-„abuciöan„ imi „enneð
ˆ a˜ewweã n webhim I weíðun yeøza lmer‹eð
Ul yebðan øef sin Yerra isefra ˜i l‹aøeð.
Iöij asemmað
137
Asenfar Asmi ara „emyussanem
IrŠazen a˜ muqlen ˆi „ejmaì„ aŠraw yeìmeã
Asenfar 112 Šer ifassen Yis a„-„emmaŠrem
‡ra n wi iran a˜ iÿer
Ma s yir „inna n zi‹ nessen ƒumlil„ ˜ uccanen
Uí˜iq ˜eŠ umezruy yesøer.
ƒiqerra Uriø isem-im Šer wiyið I wa‹‹en a „ „walið
S yemru bu-sna„ n „qerra
Øef „ewriq„ „elseq ˜i líið Mellule„ ur „esfið †er iŠenni ˜ lqaìa
A˜ asmen„ „i˜-en „enwið ˆeŠ wul nsen„ „ellið
ƒi˜a‹ umi ur ˜-„õaíeø ara.
112 Asenfar : as˜u‹‹el n way-en yebøa a˜ yili (fã. proje„).
Iöij asemmað
138
Ccba‹ Ilemÿi yeääa claøem Ira, ˜ arŠaz ur yelli
Amøar ye„„seööil-i„en Ira a˜ yuøal ˜ ilemÿi
UŠuren ma mcubba‹en S ÿÿwer ccba‹ a˜ yefri 113
ˆ amìebbeã Šer wa„ma„en Win ur neähi˜ iøelli.
Õõãima Ur neáái, ur nerbií ay ul,
Ur nemniì seŠ ccíani
ˆ lìe˜ra yeørem weøyul Õõãima „eŠzem-as imi
Ma ˜ winna yu‹ren yeŠŠul Yerna yewwi-˜ iniŠi
ˆ uíãic ye„„õebbiã weføul ˆ usiŠna irun „iziri.
113 Fri : xsef, ‹‹es lxið uce„„ið (fã. ˜écou˜re).
ƒasi„i„ n wawalen
Ì Ìumeã Lleqyas („aløa-Ši i „meøru„) : Imru l-Qays (500-540), ame˜yaz aìrab.
B Biccuí : asmuzzeø n yisem n uma„u afãansis BuŠeau˜, i usiŠe˜ n warrac. Buãa Buãa : „iŠzirin ˜eŠ uŠaraw n Pasifi‹. Bujlil : am‹an ani˜a „ella „emìemmeã„. ƒabluleø„ : „a‹ur„ n lqaìa. ƒabubi„„ : „aìeläe„„, „apupi„„ (fã. poupée). ƒibi („amur„ n ~): fã. ƒibe„.
ˆ ˆeŠŠre„ yi˜-sen : s „aìãab„, ˜ezzu mìa-hum. ˆerres : sefruri (fã. briser les Šraines). ƒi˜i ˜eŠ i˜ammen : „assem„ ˜eŠ i˜ammen (fã. choles„érole).
† ƒaŠrur„ (sŠ. „iŠrura, „iŠrurin) : anejmeì, aŠraw, „imlili„; „ií˜er„ n wa‹al ur „e„„aweð „yerza neø ur ne„„wax˜am ara; „aŠŠara ufuãŠu ˜effir i‹ursiyen (yennulfa-˜ melmi ‹an)., .
J Juãjya : „amur„ ˜i Luãup usammer (fã. †eorŠia). ‡ A‹aram : as˜u‹‹el n le‹waøeð n yiwe„ „e‹„i (fã.
ˆossier). A‹ur˜i : si „mur„ n ‡ur˜is„an (fã. ‡ur˜e). ‡ali˜uni : „aŠzir„ n Fãansa (Nouvelle Calé˜onie). ƒa‹em„ : „a‹ulla, „inesnas„. ƒi‹„i am uðarus :
L Lama : aøersiw si „wacul„ n weløum (fã. lama). Leääaõ : amessas. Leìyun : „am˜in„ ˜i ƒneÿruf„ u„aram.
L Lemla‹ : asnemle‹, „uqqna s zzwaä, axðab. Lpu‹iã : „urar„ n „‹erðiwin (fã. poc‹er). Lxun„a (fã. hermaphro˜i„e). Ulsu : si “els”. Ulzaz : n„eð, awi alezzaz/alzaz(fã. ra„„acher, lier).
M Amarir : win ye„„e‹‹in ‹a n wurar (fã. joueur). Am˜a : am‹an ˜eŠ llan waman, i wumi „ezzi „neÿruf„ neø „iniri. AmejjuŠ : ií˜er u‹ermus. Amerwas : areööal. AmŠur : win/„in ur ne„„arew ara (fã. infer„ile, infécon˜). Amusu„ (fã. Mosou). Imejji : ameÿÿuø. Imenfi : win yenfan. Maöic : Öumaöic. ƒame„„an„ : lmu„. Ummu : isem n yiwen õõabun n wewren n zi‹ (fã. Omo).
N Anhil : afãux ameqqran (fã. au„ruche). Nessel : seøli anÿa˜en (iøersiwen ˜i „efsu„). Nnu„iã (fã. no„aire). Nu‹liyiã : „a„i‹nuluji„ (fã. nucléaire). ƒansuf„ : a˜˜a˜ n win ye„„i˜iren weí˜-es (fã. soli„u˜e). ƒinne‹ci : „i‹ci, „uf‹in, ici (uc, (a˜) uc, „„ic).
Ø Øar : azzel. ƒaølið„ : „aneqle„„, „ameørus„. Uø˜im : win yes„ahellen, win ur nðellem (fã. le
jus„e).
P Apulée : s „maziø„, Afulay, ilul ˜eŠ useŠŠas 125 ˜i M˜awãuc (Lzayer), yemmu„ ˜eŠ useŠŠas 170 ˜i ‡aröaj.
Q Aqejmar : amceííi (fã. avare, ra˜in). R Uraz : sìu uruz („„ejãa). Ã Ããayan : yiwe„ si „iwwura n läenne„.
Ããecwa : „ajeììal„. Ããenä : áina „amerÿŠu„ (fã. frui„ ˜’oranŠer). Ããhis : zzayla (fã. Mon„ure).
S Asallað : win ine„„ðen øer me˜˜en, øìs ur „ bøin ara. Sðel : „aseðle„„ (fã. seau). Siwa : am˜a „amaziø„ ˜i „mur„ n Maõeã. Suøe˜ : areqqeì (fã. rec„ifier). ƒussfa : aíemmel n yiman-is (fã. éŠoïsme).
ƒ We„ãa˜i : aŠrawliw. A„„unami : anøal n waman n yillel øer wa‹al, mi „ezlez lqaìa ˜i „mur„ n lin˜unizi.
W Awlaf : asi‹en (fã. pho„ocopie). X Axi„us : aqeccabi.
Xe„„e„ : Šzer. Z ƒazzaøra : „awe‹‹a „aquran„ (Šer „ewreø ˜
„ezweø) ; ani˜a n iðen ˜ „awe‹‹a n „seööa.
Tiẓrigin n Usqamu Unnig n Timmuzɣa Editions du Haut Commissariat à l'Amazighité
oOo
Collection “Idlisennneɣ” 01 Khalfa MAMRI, Abane Ramdane, ar taggara d netta i d bab n timmunent, 2003
(Tasuqelt Abdenour HADJSAID d Youcef MERAHI ) 02 Slimane ZAMOUCHE, Uḍan n tegrest, 2003. 03 Omar DAHMOUNE, Bu tqulhatin, 2003. 04 Mohand Akli HADDADOU, Lexique du corps humain, 2003. 05 Hocine ARBAOUI, Idurar ireqmanen (Sophonisbe), 2004. 06 Slimane ZAMOUCHE, Inigan, 2004. 07 S. HACID et K. FERHOUH, Laṣel ittabaɛ laṣel akk d : Tafunast igujilen, 2004. 08 Y. AHMED ZAYED et R. KAHLOUCHE, Lexique des sciences de la terre et
lexique animal, 2004. 09 Lhadi BELLA, Lunǧa, 2004. 10 Antoine de St EXUPERY, Le Petit Prince, 2004 (Tasuqelt Habib Allah
MANSOURI, Ageldun amecṭuḥ ) 11 Djamel HAMRI, Agerruj n teqbaylit, 2004. 12 Ramdane OUSLIMANI, Akli ungif, 2004. 13 Habib Allah MANSOURI, Amawal n tmaziɣt tatrart, édition revue et augmentée,
2004. 14 Ali KHALFA, Angal n webrid, 2004. 15 Halima AIT ALI TOUDERT, Ayen i ɣdnnan gar yetran, 2004. 16 Moussa OULD TALEB, Mmis n igellil, 2004 (Tazwart : Youcef MERAHI) 17 Mohand Akli HADDADOU, Recueil des prénoms amazighs, 2004. 18 Nadia BENMOUHOUB, Tamacahut n Basɣar, 2004. 19 Youcef MERAHI, Taqbaylit ass s wass, 2004. 20 Abdelhafidh KERROUCHE, Teɣzi n yiles, 2004. 21 Ahmed HAMADOUCHE, Tiɣri n umsedrar, 2004. 22 Slimane BELHARET, Awal ɣef wawal, 2005. 23 Madjid SI MOHAMEDI, Afus segm, 2005. 24 Abdellah HAMANE, Merwas di lberj n yiṭij aḥric I, 2005. 25 Collectif, Tibḥirt n yimedyazen, 2005. 26 Mourad ZIMU, Tikli, tullisin nniḍen, 2005. 27 Tayeb DJELLAL, Si tinfusin n umaḍal, 2005. 28 Yahia AIT YAHIATENE, Faḍma n Summer, 2006. 29 Abdellah HAMANE, Merwas di lberj n yiṭij aḥric II, 2006. 30 Lounes BENREJDAL, Tamacahut n bu yedmim, 2006. 31 Mezyan OU MOH, Tamacahut n umeksa, 2006. 32 Abdellah ARKOUB, Nnig wurfan, 2006. 33 Ali MAKOUR, Ḥmed n ugellid, 2006. 34 Y. BOULMA & S. ABDENBI, Am tmeqqunt n tjeǧǧigin, 2006. 35 Mohand Akli SALHI, Amawal n tsekla, 2006. 36 O. KERDJA & A. MEGHNEM, Amawal amecṭuḥ n ugama, 2006. 37 Ali ELHADJEN, Tudert d usirem, 2006. 38 Hadjira OUBACHIR, Uzzu n tayri, 2007. 39 Djamel BENAOUF, Di tmurt uɛekki, 2007. 40 Akli OUTAMAZIRT, Targit, 2007.
41 Mohamed Salah OUNISSI, Tametna n umenzu, 2007. 42 Ramdane ABDENBI, Anagi, 2007. 43 Ramdane LASHEB, Ccna n tlawin ɣef ṭṭrad 54/62, 2007. 44 Said CHEMAKH, Ger zik d tura, 2007. 45 Said IAMRACHE, Timenna n Saɛid Iɛemrac, 2007. 46 Mohamed MEDJDOUB, Baba Carlu, 2007. 47 Nadia BENMOUHOUB, Tafunast igujilen, 2007. 48 Ali MOKRANI, Agama s tugniwin, 2007. 49 Fatma ELKOUCHA, Tamedyazt n Yasmin, 2007. 50 Naima HADJOU, Amennuɣ n tudertiw, 2007. 51 Hocine LAOUES, Gar umqadmu d umnelti, 2007. 52 Omar KHAYAM, Rubaɛiyyat, 2007 (Tasuqelt Abdellah HAMANE) 53 Ferdinand DUCHENE, Tamilla, 2007(Tasuqelt Habib Allah MANSOURI) 54 Slimane ZAMOUCHE, Agellil akk d ineffuten yelhan, 2007. 55 Djamel HAMRI, Anadi di tmedyazt, 2007. 56 Khaled FERHOUH, Ḥkuyaɣd tamacahut, 2007. 57 Lhadi BELLA, Awal d usefru, 2007. 58 Omar DAHMOUNE, Agu, 2007. 59 Yahia AIT YAHIATENE, Untigun, 2007. 60 Tiddukla Yusef U Qasi Si Muḥend U Mḥend, Tafaska n tmedyazt, 2008. 61 Sadi DOURMANE, Abrid n tudertiw, 2008. 62 Dahbia AMOUR, Tudert s tmedyazt, 2009. 63 TANASLIT, Akli n tayri, 2009.
Actes de colloques 01 Actes des journées d'étude sur La connaissance de l'histoire de l'Algérie, mars
1998. Actes des journées d'étude sur L'enseignement de Tamazight, mai 1998. Actes des journées d'étude sur Tamazight dans le système de la
communication, juin 1998. 02 Actes des journées d'étude sur Approche et étude sur l'amazighité, 2000/2001. 03 Actes du colloque sur Le mouvement national et la revendication amazighe,
2002. 04 Actes du colloque international sur Tamazight face aux défis de la modernité,
2002. 05 Actes des séminaires sur la formation des enseignants de Tamazight et
l'enseignement de la langue et de l'histoire amazighe, 2003. 06 Actes des colloques : Identité, langue et Etat / La permanence de l'architecture
amazighe et l'évolution des cités en Algérie, 2003. 07 Actes des stages de perfectionnement pour les enseignants de tamazight, mars
2004. 08 Actes du stage de perfectionnement des enseignants de la langue amazighe,
30/31 mars 2004. 09 Actes du Colloque : Le passage à l'écrit des langues et cultures de tradition orale,
le cas de Tamazight, 2004. (Voir Timmuzgha N°13) 10 Actes du Colloque : La littérature amazighe : de l'oralité à l'écrit, 2005 (Voir
Timmuzgha N°14) 11 Actes du Colloque : Tamazight dans les médias et à l'école : hypofonctionnalité
et usages du lexique, 2006 (Voir Timmuzgha N°15) 12 Actes du colloque sur Le patrimoine culturel immatériel amazigh, 2006.
13 Actes du colloque sur Le libycoberbère ou le Tifinagh ; de l'authenticité à l'usage pratique, 2007.
Revue « Timmuzgha » Revue d'études amazighes du Haut Commissariat à l'Amazighité : N° 1, avril 1999, N° 19, août 2008.
N°10, octobre 2004, Spécial Mohya, Entretien. N°12, décembre 2006, Tajmilt i Si Muḥend U Mḥend. N° spécial en Tamazight :
. N°16, janvier 2008.
. N°17, avril 2008.
. N°19, août 2008.
Revue « Tamazight tura » Revue en Tamazight du Haut Commissariat à l'Amazighité : N° 1, janvier 2009.
Autres publications 01 Chafik MOHAMED, Aperçu sur trente trois siècles de l'histoire des imazighènes,
1997. 02 Annuaire des associations culturelles amazighes, 2000. 03 Idir ElWatani, L'Algérie libre vivra, 2001. 04 Mohand Oulhadj LACEB, La phonologie générative du kabyle : l'emphase et son
harmonie. Tome1, Histoire et fondements d'un débat argumentaire, 2007. 05 Mohand Oulhadj LACEB, La phonologie générative du kabyle : l'emphase et son
harmonie. Tome2, Analyse et représentation phonologique, 2007. 06 Collectif, Mouloud FERAOUN, Evocation, Actes du Colloque, 2008. 07 Catalogue des publications du HCA, 2008.
Consultings 01 Kamel BOUAMARA, Nekni d wiyiḍ, 1998. 02 Mouloud FERAOUN, Ussan di tmurt, 1999 (Tasuqelt Kamel BOUAMARA) 03 Nora TIGZIRI Amar NABTI, Etude sur « L'enseignement de la langue amazighe:
bilan et perspectives », 2004. 04 Iddir AMARA, Les inscriptions alphabétiques amazighes d'Algérie, 2006. 05 Kemal STITI, Fascicule des inscriptions libyques gravées et peintes de la grande
Kabylie, 2006. 06 Mohand Akli HADDADOU, Dictionnaire des racines berbères communes,
2006/2007. 07 Abdellah NOUH, Glossaire du vocabulaire commun au Kabyle et au Mozabite,
2006/2007. 08 Sadaq BENDALI, Awfus amaynut n tutlayt tamaziɣt, 2007. 09 M'hammed DJELLAOUI, Tiwsatin timensayin n tesrit taqbaylit, 2007. 10 Kamel BOUAMARA, Amawal n tunuɣin n tesnukyest, 2007. 11 Moussa IMARAZENE, Manuel de syntaxe berbère, 2007. 12 M'hammed DJELLAOUI, Tiwsatin timensayin n tmedyazt taqbaylit, 2007. 13 Moussa IMARAZENE, Timɛayin n leqbayel, 2007. 14 Nora BELGASMIA, L'expression écrite en tamazight, 2007. 15 Mouloud LOUNAOUCI, Projet de création d’un Centre de terminologie
amazighe, TERAMA, 2007.
16 Zahir MEKSEM, Isuraz n usezdi tenmeẓla taḍrisant n tmaziɣt : Asnekwu d tesleḍt, 2008.
17 Mohammed Brahim SALHI, La tariqa Rahmaniya : De l’avènement à l’insurrection de 1871, 2008.
18 Fakihani TIBERMACINE, Tanast u kajjuf, 2009.
Cet ouvrage est publié dans le cadre de la collection “Idlisennneɣ”
Initiée par la Direction de la promotion culturelle du Haut Commissariat à l'Amazighité
© Tous droits réservés
Conception et PAO :
Dépôt Légal : 38472008 ISBN : 9789947865101
Achevé d'imprimer sur les presses de Les Oliviers
TiziOuzou Tel : 026210719 Fax : 026219540
top related