Transcript
8/20/2019 Cilt sanatı
1/17
GELENEKSEL TÜRKEL SANATLARI
“CİLT SANATI”
8/20/2019 Cilt sanatı
2/17
CİLT NEDİR?
Bir dergi veya kitabın yaprakları ve sırası
bozulmadan bir arada tutabilmek için yapılankoruyucu kapağa “cilt “ denilmektedir.
Cilt “deri” anlamına gelmektedir.
Cilt ustalarınamücellit vemücellide denilmektedir.
CİLT SANATI
2
8/20/2019 Cilt sanatı
3/17
Klasik Türk Cildinin Kısımları
CİLT SANATI
3
8/20/2019 Cilt sanatı
4/17
Klasik Bir Türk Cildinin Özellikleri
Kapaklar kitap boyunda olup kenarlarındandışarı taşmaz.
Şiraze el ile örülür.
Sırt düzdür ve yazı bulunmaz.
Kitap kabında teyzinat her iki kapakta olup,sertap ve mıklep üzerindedir.
Klasik usulde ezme altın kullanılır. Zer mühreile parlatılır.
CİLT SANATI
4
8/20/2019 Cilt sanatı
5/17
Klasik Türk Cildinin Yapılışı
Kitabın sayfaları numaralandırılır, kuru ve ıslaktemizliği yapılır.
Sayfaların restorasyonu yapılır ve formalar dikişehazırlanır.
Hazırlanan formaların sırt dikişi mumlanmış ipekip(ibrişim) veya pamuk ipliği ile yapılır.
Dikişten sonra cenderede kitabın sırtına ince bir bez (mermerşahi) yapıştırılır ve kurumaya bırakılır.
Formaların ortası saplamalarla tespit edilerek gizlikolon ve şiraze kolonu atılır.
CİLT SANATI
5
8/20/2019 Cilt sanatı
6/17
İbrişim ile şiraze örülür.
Kapak ölçüleri kâğıt üzerine alınır. Kitabın kalınlığına ve ebadına uygun seçilen mukavva üzerine ölçüler
aktarılır. Yapılacak cilt çeşidine göre mukavva üzerinde işlem yapılır (Şemse ciltse çivilerle oyulur). Tıraşlanmış deriile mukavvalar kaplanır.
Eğer kapak süslemesinde altın kullanılacaksa kapaklar
jelatinlenir. Elde ezilen altınlar kullanılarak kitap süslemesi
tamamlanır.
Kapaklar kitaba geçirilir ve verniklenir.
CİLT SANATI
6
8/20/2019 Cilt sanatı
7/17
Klasik Cilt Çeşitleri
Şemse Ciltler
Zilbahar Ciltler
Cihar köşe Ciltler
Murassa Ciltler
Lake Ciltler
CİLT SANATI
7
8/20/2019 Cilt sanatı
8/17
Cihar köşe cildi
Lake Cilt
CİLT SANATI
8
8/20/2019 Cilt sanatı
9/17
CİLT SANATI TARİHİ
Kâğıdın icadından önce parşömen ve papirüsüzerine yazılan yazılar rulo şeklinde, tahtadan
yapılmış kutularda saklanmaktadır. Daha sonraparşömenler katlanarak formalar haline
getirilmiş ve dikilerek ciltlenmiştir.
CİLT SANATI
9
8/20/2019 Cilt sanatı
10/17
Sanat niteliği taşıyan ilk ciltler 7- 9. yy’lardaMısır’ da Koptlar, Orta Asya’da Uygurlartarafından meydana getirilmiştir.
Hoço (Kara Hoço)’da bulunan Uygurlara ait
ciltlerin üzerinde para izleri ve bıçakla şekil verilmiş geometrik desenler vardır
Uygurların 9. yy larda Samerra’ya gelmesiyleciltçilik burada gelişip yaygınlaşmıştır.
CİLT SANATI
10
8/20/2019 Cilt sanatı
11/17
ANADOLU SELÇUKLULARI’NDACİLT SANATI
Anadolu Selçuklu ciltlerinin tezyinatında motiflerin zenginliğidikkati çekmektedir.
Ön ve arka kapak farklı süslenmiştir.
Daha çok geometrik süsleme tercih edilmiş, Rumi, Şemse,Geçme-Girift örgülü, yazılı ve bitkisel süslemeler dekullanılmıştır.
CİLT SANATI
11
8/20/2019 Cilt sanatı
12/17
OSMANLI’DA CİLT SANATI !"a#l$ %ö#e"i#i# ilk cilt ör#ekleri &atih S'lta#
(eh"et )a"a#$#a aittir*
%eri#i# de+işik re#kleri k'lla#$l"$ş şe"!e ,e
köşe-e#tleri# )e"i#i alt$#la ka.la#"$şt$r* /' dö#e"dederide# arkl$ lake ,e k'"aş ciltler de a.$l"$şt$r*
İlk ciltilik l#ca teşkilat$ II* /ae)id )a"a#$#da 14811512 k'r'l"'şt'r*
16*da cilt !a#at$ )ir,ee 'laş"$şt$r* /' dö#e"deşe"!eler ,al l'. -e)e"elerde e#ilikler a.$l"$şt$r*
('ra!!a cildi# ilk ör#e+i !a) !l'-'la ta!arla#"$şt$r
CİLT SANATI
12
8/20/2019 Cilt sanatı
13/17
III. Ahmet (1703–1730) zamanında yeniteknikler ortaya çıkmış, rugani tekniğinin engüzel örnekleri bu dönemde yapılmıştır.
Bu devrin sonunda klasik tarzdan uzaklaşılarak Avrupa tesirli Barok-Rokoko tarzında ciltler
yapılmıştır. 19.yy’da klasik tarzdan farklı olarak deri aplike,deri rölyef gibi çeşitli ciltler yapılmıştır. Barok verokoko tarzı ciltler fazlaca rağbet görmüştür.
CİLT SANATI
13
8/20/2019 Cilt sanatı
14/17
A#adl' Sel'kl' %ö#e"i
16* ald$) !al-ekşe"!eli )e#cirekli e!er
CİLT SANATI
14
8/20/2019 Cilt sanatı
15/17
18* !al-ek şe"!eli
)e#cirekli ö)-ek tar)$ e!er 19* -'ket şe"!eli)e#cirekli ,e köşe-e#tli e!er
CİLT SANATI
15
8/20/2019 Cilt sanatı
16/17
19* -'ket şe"!eli
)e#cirekli "kle.li e!er
k' ,iş#e re#:i )eri:"ş "adal# ,e -rdrl
CİLT SANATI
16
8/20/2019 Cilt sanatı
17/17
CİLT SANATI
17
top related