Arteriel Kan Gazı Değerlendirilmesi

Arteriel Kan Gazı Değerlendirilmesi

Dr Emre Karakoç

İç Hastalıkları Yoğun Bakım Bilim Dalı

H++HCO3- H2CO3 CO2+H2O

pH PCO2

HCO3 Baz excess (fazlası)

Ölçülen

Hesaplanan

pH

Hidrojen iyonu konsantrasyonunun ters logaritması

pH7.1-7.5 arasında her 0.01 değişme hidrojen iyon konsantrasyonunda 1 nmol değişiklik yapar

Baz Excess

Standart ısı ve basınçta incelenen kanın Ph sının 7.40 olması için eklenmesi veya çıkarılması gereken HCO3 miktarı

H=24xPCO2/HCO3 PCO2 Primer solunum; HCO3 Primer metabolik;

solunumsal kompanzasyon dakikalar içinde

Metabolik kompanzasyon günler içinde

pH

Asidoz AlkalozMetabolik Solunumsal Metabolik Solunumsal

HCO3 HCO3 ? HCO3 HCO3 ?

CO2 CO2 CO2 CO2

pH=7.35-7.45 PCO2=35-45 HCO3=22-26

Primer bozukluk ne? pH, PCO2 Kompanzasyon mekanizması Anyon Gap Delta Anyon Gap veya excess anyon gap

pH PaCO2

HCO3

Resp Acid.

Resp Alk.

Metab Acid

Metab Alk

pH PCO2

N N

N Artmış

N Azalmış

Artmış N

Artmış Artmış

Artmış Azalmış

Azalmış N

Azalmış Artmış

Azalmış Azalmış

N

Res asid+met alk veya Kom res asid

Res alk+met asid Komp res alk

Met alk +res alk

Met alk

Res Alk

Met asid+respir asid

Res asid

Met asid

Kompanzasyon

Primer Bozukluk Kompanzasyon Formülü

Metabolik asidoz PCO2=1.5xHCO3 +8

Metabolik alkaloz PCO2= 0.9xHCO3+16

Respiratuar Asidoz 10 mmHg PCO2 için pH

akut 0.8 kronik 0.3 azalır Respiratuar alkaloz 10mmHg PCO2 için pH

akut 0.08 kronik 0.03

Anyon Gap

Na-(Cl+HCO3) =12 Delta AG/Delta HCO3 >2 metabolik alkaloz <1 non anyongap metabolik asidozExcess anyon gap: Anyon gap-12EAG+HCO3>30 metabolik alkalozEAG+HCO3<23 nonanyongap metabolik asidoz

Vaka 1Vaka 1

pH = 7.25, pCO2 = 30, HCO3- = 22

55 = 24 x 30/22

55 ≠ 32

LABORATUAR HATASI

Vaka-2

34 yaşında erkek hasta acile 5 gündür bulantı v3 48 sattir kusma şikayeti ile başvuruyor, oral alım yok. Hematemez melena yok.Günde yarım şişe votka içiyor, şikayetleri başladığından beri almamış.

Vaka-2

Fizik muayenede belirgin sıkıntısı yok. Ateş 37 C nabız 101 dk yatarken, 126/dk ayakta. Solunum sayısı 20/dk Kan basıncı yatarken 110/85 ayakta 95/70mmHg.

Serum Elektrolitleri ABK

Sodyum 134 mEq/L PO2 89 mm Hg

Potasyum 3.8 mEq/L PCO2 32 mm Hg

Klor 83 mEq/L pH 7.48

HCO3 24 mEq/L

Vaka-2

Aşağıdakilerden hangisi bu hastadaki laboratuar bulgularını açıklar?

(A) Respiratuar alkaloz(B) Respiratuar alkaloz and metabolik asidoz(C) Metabolik asidoz(D) Respiratuar alkaloz, metabolik asidoz, ve

metabolik alkaloz(E) Metabolik alkaloz, respiratuar alkaloz, ve

respiratuar asidoz

Vaka-2

Na = 134 Cl = 83 HCO3 = 24pH = 7.48 pCO2 = 32 HCO3 = 24

32 = 24 x (32/24)

32 = 32

Laboratuar Hatası Değil!

Vaka-2

Na = 134 Cl = 83 HCO3 = 24pH = 7.48 pCO2 = 32 HCO3 = 24

pH yüksek PCO2 düşük

Respiratuar alkaloz

Anyon gap: 134 – 107 = 27

Metabolik asidoz

Vaka-2

Na = 134 Cl = 83 HCO3 = 24pH = 7.48 pCO2 = 32 HCO3 = 24

Excess Anyonn gap 27 – 12 = 15

15 + 24 > 30

Metabolik alkaloz

Vaka-3

Daha önce sağlıklı 45 yaşında erkek hasta acil servise 12 saatlik ilaç alımı öyküsü ile getiriliyor.

Vaka -3

Serum elektrolitleri:

Sodyum 140 mEq/L

Potasyum 4.0 mEq/L

Klor 105 mEq/L

Arteriel Ka Gazı

pO2 98 mm Hg

pCO2 29 mm Hg

pH 7.18

HCO3 10 mEq/L

Vaka-3

Aşağıdaki ilaçların hangisini alması en muhtemel?(A) Trisiklik antidepressan(B) Aspirin ve kodein(C) Parasetamol(D) Parasetamol ve kodein(E) Isopropyl alkol

Vaka-3

pH = 7.18 Bikarbonat = 10 pCO2 = 29

Na = 140 K = 4 Cl = 105 HCO3 = 10

Lab hatasımı?62 = 24 (29/10)

62 = 69

Muhtemelen değilAnyonn gap= 140 – (105=10)

Anion gap = 25

Artmış anyon gap metabolik asidoz

Vaka-3

pH = 7.18 Bikarbonat = 10 pCO2 = 29Na = 140 K = 4 Cl = 105 HCO3 = 10

Compensation for Metabolic AcidosispCO2= 1.5xHCO3 +8

=1.5x10 +8

pCO2=23

Kompanzasyon yeterli olsaydı PCO2 23 mmHg olmalıydı

PCO2 nin 29 olması respiratuar asidozu gösteriyor.

Vaka-4

26 yaşında erkek hasta evde şuuru kapalı bulunmuş

pH: 7.25 Na:137

PCO2: 60 K:4.5

HCO3:26 Cl:100

PO2 :55

Vaka:5

67 yaşında erkek erken diabetik nefropatisi var. Şikayet yok, rutin biyokimya sonrası kan gazı istendi

pH: 7.35 Na:135

PCO2 :34 K: 5.1

HCO3 :18 Cl:110

Vaka:6 68 yaşında bayan hasta . Metastatik kolon Ca

nedeni ile takipte. Acile 1 saat önce başlamış göğüs ağrısı, nefes darlığı ile başvuruyor. Önceden kalp, akciğer problemi yok.

pH:7.49 Na:133

PCO2:28 K:3.9

HCO3:21 Cl:102

PO2:52

Vaka:7 6 yaşında kız çocuk ciddi gastroenterit nedeni ile

rehidrasyon amacı ile yatırılıyor. Yatışının 2. gününde HCO3 yüksek saptanıyor

pH:7.47 Na:130

PCO2:46 K:3.2

HCO3:32 Cl:86

PO2:96

Vaka:8 75 yaşında morbid obez erkek hasta . 4

saattir devam eden ateş, titreme şikayeti ile geliyor. Acilde nabız:116 KB:84:46

pH:7.12 Na:138

PCO2:50 K:4.2HCO3:13 Cl:99PO2:52

Vaka:9 25 yaşında tip 1 diabetli bayan hasta . 24

saattir devam eden bulantı, kusma ve abdominal ağrı ile başvuruyor

pH: 7.15 Na: 138

PCO2: 25 K: 5.6HCO3: 10 Cl: 88 PO2: 88 Cr: 1.1

Vaka:10 68 yaşında ciddi KOAH olanbayan hasta .!2

saattir giderek artan öksürük ve nefes darlığı ile geliyor.3 ay önce rutin kontrolünde HCO3 34mq/L

pH: 7.21 Na:135

PCO2: 85 K:4

HCO3: 33 Cl:90

PO2: 47

Vaka:11 36 yaşında erkek hasta . Alkolizm öyküsü var.

Apartmanın koridorunda şuuru kapalı, kusmuk bulaşık ve yanında boş bir ilaç kutusu ile bulunmuş.

pH:7.03 Na:134

PCO2:75 K:5.2

HCO3:19 Cl:90

PO2:48

TEŞEKKÜRLER