Arteriel Kan Gazı Değerlendirilme si Dr Emre Karakoç İç Hastalıkları Yoğun Bakım Bilim Dalı
Jan 07, 2016
Arteriel Kan Gazı Değerlendirilmesi
Dr Emre Karakoç
İç Hastalıkları Yoğun Bakım Bilim Dalı
H++HCO3- H2CO3 CO2+H2O
pH PCO2
HCO3 Baz excess (fazlası)
Ölçülen
Hesaplanan
pH
Hidrojen iyonu konsantrasyonunun ters logaritması
pH7.1-7.5 arasında her 0.01 değişme hidrojen iyon konsantrasyonunda 1 nmol değişiklik yapar
Baz Excess
Standart ısı ve basınçta incelenen kanın Ph sının 7.40 olması için eklenmesi veya çıkarılması gereken HCO3 miktarı
H=24xPCO2/HCO3 PCO2 Primer solunum; HCO3 Primer metabolik;
solunumsal kompanzasyon dakikalar içinde
Metabolik kompanzasyon günler içinde
pH
Asidoz AlkalozMetabolik Solunumsal Metabolik Solunumsal
HCO3 HCO3 ? HCO3 HCO3 ?
CO2 CO2 CO2 CO2
pH=7.35-7.45 PCO2=35-45 HCO3=22-26
Primer bozukluk ne? pH, PCO2 Kompanzasyon mekanizması Anyon Gap Delta Anyon Gap veya excess anyon gap
pH PaCO2
HCO3
Resp Acid.
Resp Alk.
Metab Acid
Metab Alk
pH PCO2
N N
N Artmış
N Azalmış
Artmış N
Artmış Artmış
Artmış Azalmış
Azalmış N
Azalmış Artmış
Azalmış Azalmış
N
Res asid+met alk veya Kom res asid
Res alk+met asid Komp res alk
Met alk +res alk
Met alk
Res Alk
Met asid+respir asid
Res asid
Met asid
Kompanzasyon
Primer Bozukluk Kompanzasyon Formülü
Metabolik asidoz PCO2=1.5xHCO3 +8
Metabolik alkaloz PCO2= 0.9xHCO3+16
Respiratuar Asidoz 10 mmHg PCO2 için pH
akut 0.8 kronik 0.3 azalır Respiratuar alkaloz 10mmHg PCO2 için pH
akut 0.08 kronik 0.03
Anyon Gap
Na-(Cl+HCO3) =12 Delta AG/Delta HCO3 >2 metabolik alkaloz <1 non anyongap metabolik asidozExcess anyon gap: Anyon gap-12EAG+HCO3>30 metabolik alkalozEAG+HCO3<23 nonanyongap metabolik asidoz
Vaka 1Vaka 1
pH = 7.25, pCO2 = 30, HCO3- = 22
55 = 24 x 30/22
55 ≠ 32
LABORATUAR HATASI
Vaka-2
34 yaşında erkek hasta acile 5 gündür bulantı v3 48 sattir kusma şikayeti ile başvuruyor, oral alım yok. Hematemez melena yok.Günde yarım şişe votka içiyor, şikayetleri başladığından beri almamış.
Vaka-2
Fizik muayenede belirgin sıkıntısı yok. Ateş 37 C nabız 101 dk yatarken, 126/dk ayakta. Solunum sayısı 20/dk Kan basıncı yatarken 110/85 ayakta 95/70mmHg.
Serum Elektrolitleri ABK
Sodyum 134 mEq/L PO2 89 mm Hg
Potasyum 3.8 mEq/L PCO2 32 mm Hg
Klor 83 mEq/L pH 7.48
HCO3 24 mEq/L
Vaka-2
Aşağıdakilerden hangisi bu hastadaki laboratuar bulgularını açıklar?
(A) Respiratuar alkaloz(B) Respiratuar alkaloz and metabolik asidoz(C) Metabolik asidoz(D) Respiratuar alkaloz, metabolik asidoz, ve
metabolik alkaloz(E) Metabolik alkaloz, respiratuar alkaloz, ve
respiratuar asidoz
Vaka-2
Na = 134 Cl = 83 HCO3 = 24pH = 7.48 pCO2 = 32 HCO3 = 24
32 = 24 x (32/24)
32 = 32
Laboratuar Hatası Değil!
Vaka-2
Na = 134 Cl = 83 HCO3 = 24pH = 7.48 pCO2 = 32 HCO3 = 24
pH yüksek PCO2 düşük
Respiratuar alkaloz
Anyon gap: 134 – 107 = 27
Metabolik asidoz
Vaka-2
Na = 134 Cl = 83 HCO3 = 24pH = 7.48 pCO2 = 32 HCO3 = 24
Excess Anyonn gap 27 – 12 = 15
15 + 24 > 30
Metabolik alkaloz
Vaka-3
Daha önce sağlıklı 45 yaşında erkek hasta acil servise 12 saatlik ilaç alımı öyküsü ile getiriliyor.
Vaka -3
Serum elektrolitleri:
Sodyum 140 mEq/L
Potasyum 4.0 mEq/L
Klor 105 mEq/L
Arteriel Ka Gazı
pO2 98 mm Hg
pCO2 29 mm Hg
pH 7.18
HCO3 10 mEq/L
Vaka-3
Aşağıdaki ilaçların hangisini alması en muhtemel?(A) Trisiklik antidepressan(B) Aspirin ve kodein(C) Parasetamol(D) Parasetamol ve kodein(E) Isopropyl alkol
Vaka-3
pH = 7.18 Bikarbonat = 10 pCO2 = 29
Na = 140 K = 4 Cl = 105 HCO3 = 10
Lab hatasımı?62 = 24 (29/10)
62 = 69
Muhtemelen değilAnyonn gap= 140 – (105=10)
Anion gap = 25
Artmış anyon gap metabolik asidoz
Vaka-3
pH = 7.18 Bikarbonat = 10 pCO2 = 29Na = 140 K = 4 Cl = 105 HCO3 = 10
Compensation for Metabolic AcidosispCO2= 1.5xHCO3 +8
=1.5x10 +8
pCO2=23
Kompanzasyon yeterli olsaydı PCO2 23 mmHg olmalıydı
PCO2 nin 29 olması respiratuar asidozu gösteriyor.
Vaka-4
26 yaşında erkek hasta evde şuuru kapalı bulunmuş
pH: 7.25 Na:137
PCO2: 60 K:4.5
HCO3:26 Cl:100
PO2 :55
Vaka:5
67 yaşında erkek erken diabetik nefropatisi var. Şikayet yok, rutin biyokimya sonrası kan gazı istendi
pH: 7.35 Na:135
PCO2 :34 K: 5.1
HCO3 :18 Cl:110
Vaka:6 68 yaşında bayan hasta . Metastatik kolon Ca
nedeni ile takipte. Acile 1 saat önce başlamış göğüs ağrısı, nefes darlığı ile başvuruyor. Önceden kalp, akciğer problemi yok.
pH:7.49 Na:133
PCO2:28 K:3.9
HCO3:21 Cl:102
PO2:52
Vaka:7 6 yaşında kız çocuk ciddi gastroenterit nedeni ile
rehidrasyon amacı ile yatırılıyor. Yatışının 2. gününde HCO3 yüksek saptanıyor
pH:7.47 Na:130
PCO2:46 K:3.2
HCO3:32 Cl:86
PO2:96
Vaka:8 75 yaşında morbid obez erkek hasta . 4
saattir devam eden ateş, titreme şikayeti ile geliyor. Acilde nabız:116 KB:84:46
pH:7.12 Na:138
PCO2:50 K:4.2HCO3:13 Cl:99PO2:52
Vaka:9 25 yaşında tip 1 diabetli bayan hasta . 24
saattir devam eden bulantı, kusma ve abdominal ağrı ile başvuruyor
pH: 7.15 Na: 138
PCO2: 25 K: 5.6HCO3: 10 Cl: 88 PO2: 88 Cr: 1.1
Vaka:10 68 yaşında ciddi KOAH olanbayan hasta .!2
saattir giderek artan öksürük ve nefes darlığı ile geliyor.3 ay önce rutin kontrolünde HCO3 34mq/L
pH: 7.21 Na:135
PCO2: 85 K:4
HCO3: 33 Cl:90
PO2: 47
Vaka:11 36 yaşında erkek hasta . Alkolizm öyküsü var.
Apartmanın koridorunda şuuru kapalı, kusmuk bulaşık ve yanında boş bir ilaç kutusu ile bulunmuş.
pH:7.03 Na:134
PCO2:75 K:5.2
HCO3:19 Cl:90
PO2:48
TEŞEKKÜRLER