Transcript
“ Huurders waarbij ongeveer 44 procent van het inkomen opgaat aan woonlasten lopen de kans deze niet meer te kunnen betalen. Reden voor ons om voor 2015 ons huurprijsbeleid en toewijzings beleid onder de loep te nemen.”
Postbus 500, 9400 AM Assen
Actium
“ Door groot onderhoud borgen we de kwaliteit
van onze voorraad betaal bare huur woningen.
Dit doen we zonder huurverhoging
voor de huidige bewoner.”
Postbus 500, 9400 AM AssenActium
“ We betrekken belanghebbenden, dit levert
een positieve bijdrage aan een prettige
woon- en leefomgeving, maar ook aan de
kwaliteit en acceptatie van ons beleid.”
Postbus 500, 9400 AM AssenActium
“ Huurdersplatform MEVM zit bij ons aan
tafel bij het maken van beleidskeuzes.
Hiermee hebben we de invloed van het
huurdersplatform structureel vergroot.”
Postbus 500, 9400 AM AssenActium “ In 2014 behaalden we onze verkoop-
doelstelling met de verkoop van 83 bestaande
woningen. Deze inkomsten investeren we in
ons bestaand bezit.”
Postbus 500, 9400 AM Assen
Actium
“ In 2014 sloten we 1272 huurovereenkomsten
en verhuurden we 96,5 procent van onze
woningen aan de doelgroep.”
Postbus 500, 9400 AM Assen
Actium
“ Op een enkele woning na hebben al onze woningen een huur onder de huurtoeslaggrens.”
Postbus 500, 9400 AM Assen
Actium
“ We willen dat al onze woningen in 2020
gemiddeld energielabel B hebben. We
berekenen voor de zittende huurder geen
huurverhoging voor isolerende maatregelen en
het plaatsen van zonnepanelen. Zo dragen we
bij aan betaalbaar en goed wonen.”
Postbus 500, 9400 AM AssenActium
“ Begin 2014 kregen we van KWH voor het jaar 2013 de eerste prijs voor meest klantgerichte corporatie groter dan 10.000 woningen.”
Postbus 500, 9400 AM Assen
Actium
“ In 2014 startten we met een klantonderzoek
om onze klanten nog beter te leren kennen en
de klanttevredenheid verder te versterken.”
Postbus 500, 9400 AM AssenActium“ In 2014 leverden we 74 nieuwe sociale huurwoningen op.”
Postbus 500, 9400 AM Assen
Actium“ We weten dat het energieverbruik de
grootste kostenpost is van een gemiddeld
huishouden. Bij nieuwbouw streven we
naar een EPC van 0,0. Ook brengen we
lage temperatuur verwarming aan in al
onze nieuwbouw. Zo dragen we bij aan
betaalbaar en comfortabel wonen.”
Postbus 500, 9400 AM Assen
Actium
“ In 2014 onderzochten we de omvang en aard van de instroom van woningzoeken den door de scheiding van wonen en zorg. Ook maakten we met zorgpartijen afspraken over de transformatie en verkoop van ons zorgvastgoed. Dit maakt onderdeel uit van onze zorgstrategie.”
Postbus 500, 9400 AM Assen
Actium“ Onder de naam Mijn Buurt Assen
werken we gebiedsgericht samen
door sociale en ruimtelijke opgaven
met elkaar te combineren. Zo
verbeteren we leefbaarheid. In 2014
behaalden we al mooie resultaten.”
Postbus 500, 9400 AM Assen
Actium
“ Dankzij de ontwikkeling van ons leefbaarheids programma Nieuwe
Stijl kunnen we budget en capaciteit
straks heel gericht inzetten.”
Postbus 500, 9400 AM Assen
Actium
“ In 2014 gaven we ruim 22 miljoen uit
aan planmatig onder houd. We pakten
1.900 woningen aan, waarvan we 1.200
verduurzaamden.”
Postbus 500, 9400 AM AssenActium
“ In overleg met ons huurdersplatform
MEVM hebben we de wettelijke ruimte voor
huurverhoging met het oog op betaalbaarheid
niet volledig benut.”
Postbus 500, 9400 AM AssenActium
jaarverslagactium2014
“ We hebben grote stappen gezet in het
ver beteren van onze interne sturing en
beheersing. Onder andere door het invoeren
van de P&C-cyclus en het werken we met een
dashboard. Hiermee sturen we op het behalen
van de doelen zoals vastgesteld in onze
begroting.”
Postbus 500, 9400 AM AssenActium“ In 2014 startten we met risico management. We monitoren op vijf risicogebieden: overheids ingrijpen, regel geving, rente lasten, aard van het bezit en interne organisatie.”
Postbus 500, 9400 AM Assen
Actium
“ Op 17 maart 2014 betrokken we ons nieuwe
kantoor aan de Portugallaan in Assen. We
verwachten met onze nieuwe huisvesting drie
tot vier ton per jaar te besparen.”
Postbus 500, 9400 AM AssenActium“ Met ons ICT-omvormingsprogramma Nieuw Online Actium werken we aan een vernieuwende ICT-applicatiearchitectuur die onder andere plaats- en tijdongebonden dienstverlening mogelijk maakt.”
Postbus 500, 9400 AM Assen
Actium
“ We reorganiseerden met als doel een financieel solide en toekomstbestendige woningcorporatie. Een corporatie die betaalbaar en goed wonen voor onze klanten mogelijk maakt, nu en in de toekomst. Op 1 oktober 2014 stond onze organisatie in
haar nieuwe vorm.”
Postbus 500, 9400 AM Assen
Actium
4
INHOUDSOPGAVE
1. Voorwoord 6
2. KwaliteitVanwonen 9
2.1. Dewoningmarktin2014 10
2.2. Strategischvoorraadbeleid2014 12
2.3. Woonbeleid,woonplannenenprestatieafsprakenmetgemeenten 14
2.4. Matching 15
2.5. Buitenlandseactiviteiten 16
2.6. WonenenZorg 16
3. leefbarewijKenenbuurten 18
3.1. Samenwerkingmetbewonersennetwerkpartners 19
3.2. LeefbaarheidsprogrammaNieuweStijl 24
3.3. Socialeproblematiekenoverlast 24
3.4. Convenanten 25
3.5. Sponsoring 25
4. betreKKenVanhuurders,woningzoeKendenenandere
belanghebbenden 26
4.1. Huurdersenwoningzoekenden 27
4.2. Informatievoorzieninghuurdersenwoningzoekenden 28
4.3. Beleidsbeïnvloedingdoorbelanghebbenden 29
5. KlantteVredenheid 30
5.1. Klachten/uitingenvanontevredenheid 31
5.2. Complimenten 31
5.3. Klanttevredenheid 31
5.4. Klantonderzoek 32
5.5. Geschillen 33
5.6. Huurcommissie 33
6. realiserenVanwoningen 34
6.1. Projecten 35
6.2. Projectenopgebiedvanwonenenzorg 37
6.3. Energieprestatienieuwbouw 38
7. Verhuren,VerKopenenmutaties 39
7.1. Woningzoekenden 40
7.2. Verhuurvanwoningen 41
7.3. Huurprijsbeleid 43
7.4. Huurincasso 44
7.5. Verkoopvanhuurwoningen 45
7.6. Kernvoorraadpergemeente 47
7.7. VvE-beheer 48
5
8. onderhoudenVanwoningen 51
8.1. Demeerjarenonderhoudsbegroting(MJOB) 52
8.2. Onderhoudskosten 52
8.3. Planmatigonderhoud 52
8.4. Voorbereidingenergieconvenant 53
9. financieelbeleid 54
9.1. Algemeen 55
9.2. Financiëlekengetallen 56
9.3. Waardeontwikkelingvastgoedenvermogen 58
9.4. Kasstromen2014 59
9.5. Internesturingenrisico’s 60
9.6. Financiering 66
9.7. Renterisicobeheer 68
9.8. Meerjarenperspectief 70
9.9. Verbindingen-DingspelAssenBV 71
9.10. Onbebouwdegronden 72
10. interneorganisatie 73
10.1. Organisatieontwikkeling 74
10.2. Personeel 75
10.3. Huisvesting 78
10.4. Informatiseringenautomatisering 79
11. bestuursVerKlaring 80
12. VerslagVanderaadVancommissarissen 82
13. VerslagVandeondernemingsraad 90
14. jaarreKening 93
14.1. Balans 94
14.2. Winst-enVerliesrekening 95
14.3. KasstroommodelActium(overzichtkasstromendirectemethode) 96
14.4. Waarderingsgrondslagen 97
accountantsVerKlaring 115
7
Hetjaar2014stondvooronsvooreenbelangrijkdeelinhetteken
vandeorganisatieontwikkelingendebijbehorendebezuinigings-
opgave.Onzekerntakenverlorenwehierbijechternietuithetoog.
Ook de veranderende woningmarkt stelde ons voor uitdagende
keuzes.Daarnaastwerktenweaanhetversterkenvanonzeklant-
tevredenheid,hetstimulerenvanparticipatieende inzetvande
eigenkrachtvanbewonersbijleefbaarheid.
2014waseenjaarwaarinwewederommetveelinzetenplezier
werktenaanonzeopgavedieisvertaaldinonzemissie:
Betaalbaarengoedwonenvooronzeklanten,indestadenophet
platteland,nuenlater!
minder,beter,toekomstbestendiger
Minder,beter,toekomstbestendigerishetcredovanonsstrate-
gischondernemingsplan2013-2017.Omditwaartemakenkeken
enkijkenweookkritischnaaronszelf.Ditjaarronddenweonze
reorganisatieafenkrompenwemet25 fte.Voordeorganisatie
was dit ingrijpend. Ook op andere uitgaven konden we bezuini-
gen. In totaal realiserenweeenbesparing van tweemiljoenop
de bedrijfslasten. Deze besparing is in 2016 gerealiseerd. Door
daarnaastkritischtekijkennaaronzeprojectenportefeuilleenhet
vergrotenvanonzeverkoopvijvercreërenweweerwatfinanciële
ruimteomintezettenvoordebetaalbaarheidenduurzaamheid
vanonzewoningen.
opontdekkingsreis
Wehebbenookaandachtvooronzeeigenontwikkeling. In2014
introduceerden we het thema ‘Op ontdekkingsreis’. Binnen dit
themawerkenwedekomendetijdaan(persoonlijk)leiderschap,
verantwoordelijkheidgevenennemenenklantgerichtheid.Samen
ontdekkenenlerenwewathetbestewerktengoedbijonspast.
onzeklantennogbeterlerenkennen
Deklantisenblijftonsvertrekpuntalshetomstrategischekeuzes
gaat. In2014starttenwemeteengrootklantwensenonderzoek.
Waardoenwehetgoed,waarkanheteffectieverenefficiënter,wat
verwachtdeklantvanons?Deinzichtenuitditonderzoekhelpen
onsonzeklantennogbetertelerenkennenendejuistekeuzes
temakenvooronzewoningvoorraaden inonzedienstverlening.
Daarnaastzettenwenogmeerinophetbetrekkenvanbewoners
bijdetotstandkomingvanbeleidenhetbetrekkenvanbewoners
inbuurtenenwijken.
betaalbaarenduurzaamwonen
Hetwoonlastenonderzoek,datwededensamenmetvijfandere
regionale corporaties, bevestigde dat een grote groep van onze
bewonerseenhogerbetalingsrisicoloopt.Daaromishetbelang-
rijkerdanooitdatweervoorzorgendatsocialehuisvestingbereik-
baar blijft. We voelen ons verantwoordelijk voor het betaalbaar
houden van huren en gaan daarom onze huren matigen. Ook
verduurzamenweonsbezit,waarbijonzedoelstellingis:gemid-
8
deldlabelBin2020vooralonzewoningen.Zodragenwedirectbij
aanlagerewoonlastenvooronzebewoners.Weverduurzaamden
dit jaar1200woningenmetenergiebesparendemaatregelenen
zonnepanelen.Ditdedenwezonderhuurverhoging.
bedankt!
Tot slot wil ik alle medewerkers, bewoners(commissies) en
partnersbedankenvoorhunbijdrageaaneenbewogenenbijzon-
derjaar.
Heeftuvragenoveronzejaarverslagofonsondernemingsplan?
Dannodigikuvanharteuitcontactmetonsoptenemen.
ellesdost
directeur-bestuurder
1 52 43
Vraagvande
klantisleidend
Wepratenmetdeklant
endenkenniet
voordeklant.
efficiënteneffectief
Wezijnkostenbewust
enzuinigop
maatschappelijkgeld.
bevlogen
enbetrokken
Wezijntrotsopwatwe
doen,voelenonsverwant
metonzeklantenenstaan
openvoordialoog.
excellent
Westrevenaltijd
naarverbetering,zijn
betrouwbaarinwatwe
zeggenendoen.
ondernemend
Welerenvanonze
fouten,hebbenlefen
deblikvooruit!
Ons werk doen we
vanuit vijf kern-
waarden
10
2.1. DEWONINGMARKTIN2014De doorstroming op de woningmarkt stagneert en de vraag
naar onze producten verandert door economische, politieke
en demografische ontwikkelingen. In sommige delen van ons
werkgebiedneemtdevraagookaf.
beperktemobiliteitwoonconsumenten
De woonconsument is terughoudend door de aanhoudende
economische crisis. Onzekere arbeidsverwachtingen, dalende
huizenprijzen, hogere huren, achterblijvende inkomensgroei en
veranderende hypotheekvoorwaarden zijn redenen om niet te
(kunnen)verhuizen.
bevolkingskrimp
Demografischeprognoseslateneenlichtekrimpzienineendeel
vanonswerkgebied.Insommigekernenzienwedatdevraagnaar
huurwoningenafneemt.Vaakis indezegebiedennogwelvraag
naargoedkopekoopwoningen.Wespelenhieropindoorteverko-
pen.
Vergrijzing
De Nederlandse bevolking vergrijst. De vergrijzing bereikt naar
schattingrond2035haarpiek.Wewetendatdeverhuismobiliteit
inderegelafneemtnaarmatedebewonerouderwordt.Ditzorgt
indetoekomstvooreendrukkendeffectopdeverhuisbewegingen
envraagtomanderewoonproducten.
heffingenenhuurprijsbeleid
Delaatstejarenstegendehurenextradoordeverhuurdershef-
fingvanhetRijkendesaneringsheffingvanVestia.Hethuurprijs-
beleid(huurharmonisatieenjaarlijksehuurverhoging)maaktdat
hetaandeelgoedkopesocialehuurwoningendaaltenhetaandeel
betaalbareenduresocialehuurwoningenstijgt.
hervormingenindezorg
De afgelopen jaren heeft de Rijksoverheid gewerkt aan hervor-
mingenindezorgendaninhetbijzonderdelangdurigezorg(die
viadeAWBZwerdgeregeld).Deveranderingenzijneropgericht
mensenlangerzelfstandigthuistelatenwonen.Waarnodigmet
ondersteuning van de gemeenten (via bijvoorbeeld de WMO) of
zorgviadezorgverzekering.
“ Huurders waarbij ongeveer 44 procent van
het inkomen opgaat aan woonlasten lopen de
kans deze niet meer te kunnen betalen. Reden
voor ons om voor 2015 ons huurprijsbeleid en
toewijzings beleid onder de loep te nemen.”
Postbus 500, 9400 AM Assen
Actium
11
Onderdeel van de hervormingen is het scheiden van wonen en
zorg.Hetapartfinancierenvanwonenenzorgheeftvooralconse-
quenties voor mensen met een lichtere zorgvraag, die door de
nieuweregelsextramuralezorgnodighebben.Vooronsbetekent
ditconcreetdathuurderszondertussenkomstvaneenzorgver-
lenereenhuurovereenkomstmetonssluiten.Maarookbetekent
diteenveranderendevraag,zowelkwalitatiefalskwantitatief(zie
paragraaf2.6.).
2.1.1.NIEUWEVERHURINGENENWACHTTIJDDeontwikkelingenopdewoningmarktzienweteruginhetaantal
verhuringen en de wachttijd. Het aantal nieuwe verhuringen
daaldein2014van1.485(in2013)naar1.272.Datiseendalingvan
vijftienprocent.Degemiddeldewachttijd,detijdtusseninschrij-
venenaccepterenvaneenwoning,bleefnagenoeggelijkmet2,3
jaarin2013en2,4jaarin2014.Deverschillentussendegemeen-
tenenkernenzijnechteraanzienlijk.ZowasinAssendewacht-
tijdgemiddeld2,7jaar,terwijldezeinWesterveldmet1,3jaarde
helfthiervanbedroeg.Insommigegemeentenofkernenisminder
vraagnaarsocialehuurwoningen,ofsluitdevoorraadkwalitatief
mindergoedaanopdevraag.Hierdoorzienwesteedsvakerdat
er voor sommige woningtypen op bepaalde plekken nauwelijks
wachttijdis(ziehoofdstuk7).
2.1.2.WOONLASTENONDERZOEKWewetendatdeinkomensdelaatstejarenminderhardzijngeste-
gendandehuren.Hierdoorwordteengroterdeelvanhetinkomen
besteedaandewoonlasten.Datwerdditjaarnogmaalsbevestigd
inhetwoonlastenonderzoekdatwelietenuitvoerendooradvies-
enonderzoeksbureauCompanenuitArnhem.Wededenditonder-
zoeksamenmetvijfDrentsecorporaties:Domesta,DeVolmacht,
Woonborg,WoonconceptenWoonservice.
belangrijksteconclusies
Debelangrijksteconclusieuitditrapportwasdatongeveereen
derdevanonzehuurdersdekanslooptdatzehunkostenvoorwonen
niet(meer)kunnenbetalen.Bijhengaatongeveer44procentvan
hetmaandinkomenopaandetotalewoonlasten(huur,gas,water,
elektriciteitengemeentelijkelasten).Wezieneenconcentratievan
dezeproblematiekbijdehuurders,diehuurtoeslaggerechtigdzijn.
Dezeuitkomstenzijnvooronsredenomvoor2015onshuurprijs-
beleid en toewijzingsbeleid onder de loep te nemen. De laatste
jarenwerkenwealaandeverduurzamingvanonsbezit,waardoor
onze huurders hun energieverbruik laag kunnen houden en we
het wonen betaalbaar houden. We streven ernaar dat al onze
woningenin2020gemiddeldenergielabelBhebben.
12
2.1.3.LICHTHERSTELOPDEKOOPMARKTZETDOOR
In2013zagenwevoorheteersteenlichtherstelopdekoopmarkt.
Dezetrendzettezichvoortin2014.
UitcijfersvandeNVMblijktdaterinhetvierdekwartaalvan2014
34procentmeerwoningenwerdenverkochtdaneenjaargeleden.
Ookstegendegemiddeldeverkoopprijzenlicht.Weliswaarliggen
deprijzenbijnaveertienprocent lagerdanvoordecrisis,maar
alweervijfprocenthogerdanophetdieptepunt.
Delandelijketrendopdekoopmarktwasookbijonsterugtezien.
Het aantal verkopen steeg elk kwartaal. Aan het eind van 2014
verkochtenweeenrelatiefgrootaantalwoningen.Ditheeftook
te maken met de veranderende hypotheekvoorwaarden die per
1januari2015ingingen.Zokondenkopersin2014nogprofiteren
vanderegelingmetbetrekkingtotbelastingvrijeschenking.Deze
regelingwerdper1januari2015afgeschaft.
Intotaalverkochtenwe83woningenin2014.
2.2. STRATEGISCHVOORRAADBELEID2014Deprestatiesvanonzewoningenmetenwejaarlijksmetbehulp
van Kritische Prestatie Indicatoren (KPI’s). We gebruiken de
volgendeKPI’s:
■ Verhuurbaarheid;
■ Woon-enbouwtechnischestaat;
■ Kostenniveaumutatie-enreparatieonderhoud;
■ Beleidswaarde;
■ Leefklimaat.
Op basis van deze KPI’s berekenen we een productsterkte. Dit
geeftsnelinzichtinhoeonsvastgoedpresteertenofwemaatre-
gelenmoetentreffen.
2.2.1.TRANSFORMATIEOPGAVEBijhetstrategischvoorraadbeleid(SVB)hanterenweeenbeleids-
periodevanzestienjaar.Ditkomtovereenmettweeplanperiodes
planmatigonderhoud.In2014namenweallewoningendieinde
SVB-beleidsperiode2014t/m2029uitexploitatiegaanonderde
loep.
transformatieopgaveindeperiode2014–2029
Als het wat onderhoud, wonen, verhuur en financiën betreft
verantwoordis,kiezenwevoorlevensduurverlengingenhouden
wewoningenlangerindemarkt.Bijeenslechtescoreopmeerde-
represtatie-indicatorenkiezenwevoorhandhavingofverkorting
van de levensduur. Woningen die met de normale beheermaat-
regelennietlangerinstandtehoudenzijn,makenonderdeeluit
vandetoekomstigetransformatieopgave.Ditleidtuiteindelijktot
sloop/vervangendenieuwbouw,grootonderhoudenrenovaties.
13
“ Door groot onderhoud borgen
we de kwaliteit van onze voorraad
betaal bare huur woningen.
Dit doen we zonder huurverhoging
voor de huidige bewoner.”
einde exploitatie Gemeente 2014-2029Assen 1.568DeWolden 66Hoogeveen 25Meppel 50Midden-Drenthe 51Noordenveld 19Ooststellingwerf 255Westerveld 168Eindtotaal 2.202
Aantalverhuureenhedenpergemeentedatindeperiode2014–2029eindeexploitatiebereiktBron:BasisdataVIM,31december2014
Wezieninvergelijkingmet2013eenlichtestijgingvanhetaantal
verhuureenhedendatindebeleidsperiodeuitexploitatiegaat.Het
gaathieromongeveertweehonderdverhuureenheden.Dithangt
samenmetdeleeftijdsopbouwvanonzevastgoedportefeuille.We
verwachtendatditaantaldekomendejarenoploopt.
besluitvorming
Op31december2014ligtin(voorlopige)besluitvormingvoor3.741
verhuureenhedenvastofwedezeverkopen,slopen,renoverenof
hiergrootonderhoudgaandoen.
Gemeente Verkoop Sloop Renovatie Groot Onderhoud EindtotaalAssen 713 293 34 1.081 2.121DeWolden 313 0 0 0 313Hoogeveen 93 6 0 0 99Meppel 18 23 0 28 69Midden-Drenthe 231 47 0 0 278Noordenveld 74 0 0 0 74Ooststellingwerf 365 10 0 171 546Westerveld 233 8 0 0 241Eindtotaal 2.040 387 34 1.280 3.741
Transformatieopgave:aantalvhe’sverkoop,sloop,renovatieengrootonderhoudpergemeente
huurvoorraad
Tenopzichtevan2013daaldehetaantalteslopenwoningenlicht.
Ditkomtomdatwe,alsditverantwoordkan,vakervoorinstand-
houding/levensduurverlenging kiezen. Hierbij spelen volkshuis-
vestelijkeargumenteneengroterol.Wevindenhetbelangrijkeen
gedegen voorraad betaalbare woningen in de markt te houden.
Postbus 500, 9400 AM Assen
Actium
14
Vaakgaathethieromverouderdewoningen,dienogredelijktot
goed verhuren en waarvan de huren nog betaalbaar zijn. Deze
woningen brengen we vaak, zonder huurverhoging, met groot
onderhoudweerophetgewensteniveau.
Hetaantalwoningendatindenabijetoekomsteenrenovatie/groot
onderhoudsaanpakkrijgt,steegmetruim900woningen.Bijhet
merendeelvandezewoningengaathetomgrootonderhoud,met
alsdoellevensduurverlenging.Binnendetransformatieopdracht
betekentrenovatiedatbestaandewoningenwordenomgevormd
naar een volledig gewijzigd woonproduct voor een gewijzig-
de doelgroep, waardoor een nieuwe product/marktcombinatie
ontstaat.De transformatieopgave ishetgrootst indegemeente
Assen.
Verkoopvoorraad
Deverkoopvoorraadnamin2014metbijnadriehonderdverhuur-
eenheden (voornamelijk woningen) toe en beslaat nu 2.040
verhuureenheden.Vooral ingebiedenwaarsprake is vankrimp
worden woningen aan de verkoopvoorraad toegevoegd. In deze
gebieden verwachten we een afname in de vraag naar sociale
huurwoningenindetoekomst.
2.3. WOONBELEID,WOONPLANNENENPRESTATIEAFSPRAKENMETGEMEENTEN
We maakten prestatieafspraken met verschillende gemeenten
inonswerkgebied.Omtotnieuweprestatieafsprakentekomen,
werden woningmarktonderzoeken uitgevoerd en woonplan-
nenontwikkeld.Wevindenhetbelangrijkdatgemeenteninhun
woonplannendeimpactvandebevolkings-enhuishoudenontwik-
kelingmeenemen.Daaromzienwehieractiefoptoeenzoeken
we zelf de samenwerking met gemeenten bij het opstellen van
woonvisiesopverschillendeschaalniveaus.
Thema’sdieaandeordekomenindeprestatieafsprakendiewij
metdegemeenteninonswerkgebiedmakenzijn:
■ deontwikkelingvandewoningvoorraad;
■ dewoonruimteverdeling,wonen;
■ welzijnenzorg;
■ leefbaarheid;
■ bewonersparticipatie;
■ energieenduurzaamheid;
■ huisvestingvanbijzonderedoelgroepen.
Overzichtpergemeentevanwoonplannenenprestatieafsprakenperultimo2014
Gemeente Woonvisie
opgesteld in
Prestatieafspraken over
periode
Assen 2010 2010-2020
Hoogeveen 2011 2008-2014
Meppel Inontwikkeling Geen
Midden-Drenthe 2012 2014-2017
Noordenveld 2005 2009-2014
Ooststellingwerf 2011 2012-2015
Westerveld 2011 Verlopenin2012
DeWolden 2011 Verlopenin2013
15
gemeenteassen
De woonvisie van en de prestatieafspraken met de gemeente
Assenzijn,doordeeconomischecrisisendaarmeeveranderde
woningmarkt,toeaaneenactualisatie. In2014voerdenwevoor
denieuwewoonvisieennieuweprestatieafsprakeneenwoning-
marktonderzoekuit.Begin2015verwachtenwedeonderzoeks-
resultaten.Deze resultaten vormendebasis voorde in2015 te
ontwikkelenwoonvisieendenieuweprestatieafspraken.
gemeentemeppel
In2012starttenwemetdeontwikkelingvanhetwoonplanvoorde
gemeenteMeppel.Dewoonvisieisin2014nognietvastgesteld.
gemeentemidden-drenthe
In2012steldenwehetwoonplanvoordegemeenteMidden-Dren-
thevast.Hetwoonplanisdebasisvoorhetopstellenvandepresta-
tieafspraken.Begin2014gingendenieuweprestatieafsprakenna
vaststellingin.
gemeentewesterveld
DeprestatieafsprakenmetdegemeenteWesterveldverliepenal
enkelejarengeleden.In2014sprakenweafdateenexternbureau
hetprocesoppakt.
gemeentedewolden
Eind2014zijnwebegonnenmethetmakenvannieuweprestatie-
afspraken.In2015rondenwedittrajectnaarverwachtingaf.
2.4.MATCHINGIn2004isnaeenverzoekvandeministervanVROMbeslotentot
matching door collegiale financiering. We gingen matching aan
metDUWOteDelftendeStichtingStudentenhuisvestingUtrecht
(SSHU). Beide voor 5 miljoen euro en daarmee in totaal voor
10miljoeneuro.DankzijdebemiddelingvanhetWSW(Waarborg-
fondsSocialeWoningbouw)isvanafhetbegineensteunconstruc-
tiezonderbestuurlijkebelemmeringenontwikkeld.Welenenniet
10 miljoen euro (door), maar vergoeden een jaarlijkse bijdrage
in de rentelast voor tien jaar. Het contract met DUWO liep tot
1november2014.Delaatstetermijnbedroeg€ 51.530,82.
In 2014 betaalden wij voor de citycampus Max in Utrecht een
termijnvan€ 40.275aanSSHU.Ditcontract loopt tot1 januari
2017. Voor dit contract hebben wij de overeenkomst dat tien
studentenuitonswerkgebiedmetvoorrangdoorSSHUgeplaatst
wordenineenstudentenwoninginUtrecht.In2014maaktentwee
studentengebruikvandezeregeling.
16
2.5. BUITENLANDSEACTIVITEITENWij mogen binnen het kader van de ministeriële regelgeving,
maximaaldriepromillevanhetbalanstotaalbestedenaanprojec-
teninhetbuitenland.In2014hebbenwijgeenfinanciëlebijdrage
en schenkingen gedaan of garanties verleend. De directeur-
bestuurderheeftzittinginhetbestuurvanstichtingFarkas,zolang
wijnogdeelnemeninditproject.
2.6. WONENENZORGOp1januari2013werddescheidingvanwonenenzorgingevoerd.
Vanafditmomentwordenwonenenzorgapartgefinancierd.Dit
betekentdathuurderseenhuurovereenkomstafsluitenmetons,
inplaatsvanmetdezorginstellingdieophaarbeurteenovereen-
komstheeftmetdeverhuurder.
We deden in 2014 onderzoek naar de omvang en aard van de
verwachteinstroomvanwoningzoekendendoordescheidingvan
wonen en zorg. Een verdere verdiepingsslag van de resultaten
vindtplaatsin2015.
Onze samenwerkingspartners in de ouderenzorg stellen een
transitie in het vastgoed voor. Het gaat hierbij om wensen met
betrekkingtotaanpassinginhetfysiekevastgoedendetoewijzing
vanwoningenomzobeteraantesluitenbijdenieuweenveran-
derende(zorg)vraag.
2.6.1.TRANSFORMERENZORGWONINGENINSAMENWERKINGMETZORGPARTIJEN
Opgrondvandescheidingvanwonenenzorgbestaatdebehoef-
te om zorgwoningen te transformeren van onzelfstandige tot
zelfstandige woningen. Bovendien leeft de wens om de uitstra-
ling vanzorgcomplexenaan te latensluitenbij deeisen vande
toekomstigeklant.
In 2014 spraken we met zorgorganisaties over verkoop van ons
zorgvastgoedaandiezorgorganisaties,zodatzijmeteigenmidde-
“ In 2014 onderzochten we de omvang en
aard van de instroom van woningzoeken den
door de scheiding van wonen en zorg.
Ook maakten we met zorgpartijen
afspraken over de transformatie en
verkoop van ons zorgvastgoed. Dit maakt
onderdeel uit van onze zorgstrategie.”
Postbus 500, 9400 AM Assen
Actium
17
leneeninvullingwillenenkunnengevenaanhuntransformatie-
behoefte.
We werken goed samen met zorgorganisaties bij verhuur van
aanleunwoningen. Deze samenwerking biedt de (toekomsti-
ge)bewonerdemogelijkheiddegewenstezorgondersteuningte
ontvangenineeneigen,passendehuurwoning.
2.6.2.WMOIn samenwerking met de afdeling WMO van gemeenten geven
we invulling aan het met voorrang extramuraal huisvesten van
woningzoekendenmeteenlichtezorgvraag.Doorhetverstrekken
vaneenmedischeurgentie isdezegroep instaatzelfstandig te
wonen ineenbeschuttewoonomgeving indenabijheid vaneen
zorgsteunpunt.
2.6.3.ExTRAMURALISERINGINDEGEESTELIJKEGEZONDHEIDSZORG
De effecten van de extramuralisering zijn ook zichtbaar in de
Geestelijke Gezondheidszorg en Maatschappelijke Opvang. Op
basisvandegewijzigdeindicatiestellingverlatencliëntennoodge-
dwongendebeschermdewoonvormenmeldenzezichvooreen
zelfstandigehuurwoningbijActium.Ditleidthelaasineentoene-
mendaantalgevallentotescalatiesindebuurt.Deleefbaarheidin
metnameeenaantalbuurteninAssenkomthiermeeextraonder
druktestaan.
Dezeescalatieszijnnadrukkelijkonderwerpvangesprek inons
overleg met zorgorganisaties en gemeenten. Het overleg met
deze samenwerkingspartners is erop gericht om deze transitie
beheersttelatenverlopen.Wewillendathetprocesvoorzowelde
bewonersalshundirectewoonomgevinggoedverloopt.Hetsprei-
denvandedezedoelgroepoveronswerkgebied isnoodzakelijk
ombepaaldebuurtenteontlasten.
19
Wij willen graag dat onze huurders goed wonen
in een prettige woonomgeving. We zetten
ons daarom actief in voor leefbare wijken en
buurten in ons werkgebied. De behoeften en
knelpunten op het gebied van leefbaarheid
verschillen per stad, dorp, wijk en buurt. Onze
inzet is daarom altijd maatwerk. Binnen het
onderwerp leefbaarheid werken we samen
met onze netwerkpartners. Dit zijn welzijns-,
zorg-, veiligheidsorganisaties, gemeenten
en natuurlijk de bewoners zelf. Daarnaast
is het investeren in leefbaarheid ook een
noodzakelijk middel om de waarde van het
bezit vast te houden, dan wel te vergroten.
3.1. SAMENWERKINGMETBEWONERSENNETWERKPARTNERS
Hetdoelvandesamenwerkingmetdebewonersendeverschil-
lende netwerkpartners is het verbeteren van de leefkwaliteit in
eenbepaaldgebied.Ditbereikenwedoorsocialeenruimtelijke
initiatievenophetgebied van leefbaarheidgoedopelkaaraf te
stemmenofmetelkaarteverbinden.
3.1.1.ASSEN–MIJNBUURTASSENIn Assen komt de intensieve samenwerking met de bewoners
en betrokken netwerkpartners tot uiting in de gebiedsgerichte
aanpak van wijken: Mijn Buurt Assen. Mijn Buurt Assen is een
samenwerkingsverband,waarbijmedewerkersvandegemeente
enActiumsamenwerkenineenprojectorganisatie.Metgebieds-
gerichtwerkencombinerenwedesocialeenruimtelijkeopgaven.
“ Onder de naam Mijn Buurt Assen
werken we gebiedsgericht samen
door sociale en ruimtelijke opgaven
met elkaar te combineren. Zo
verbeteren we leefbaarheid. In 2014
behaalden we al mooie resultaten.”
Postbus 500, 9400 AM Assen
Actium
20
Zo verbetert de leefbaarheid in een buurt of wijk. De aanpak
zorgtvoorsamenhangtussendeverschillendedomeinenenvoor
betrokkenheidendraagvlakbijdebewonersvaneenwijk.
Vanuit onze gezamenlijke visie benoemden wij samen met de
gemeenteAssenin2013‘robuustegebieden’:
■ Assen-Oost(blauweenrodedorp,Vredeveld);
■ Noorderpark(gebiedOudeMolenbuurt);
■ DeLariks(helewijk);
■ In2014werdeennieuwrobuustgebiedtoegevoegd:Stelling/
Omloopendirecteomgeving.
mijnbuurtassenvooriedereen
■ MijnBuurtAssenheeftmeernaamsbekendheidgekregendoor
deingezettepr-campagnes.Doormiddelvanhuis-aan-huis-
bladeneneenactieveinzetvansocialemedia(800nieuwe
Facebook-likersen100Twitter-volgers)bereiktenwemeer
mensenenontstondmeerinteractiemetinwoners.
■ Debekendheidnamnogmeertoedoordekerstbomenactie.
Hierdedenzeventigwijken/buurteneenmee.Zijkregeneen
‘buurt-kerstboom’,opvoorwaardedatzijeenactiviteitorgani-
seerdenwaarinbewonerselkaarkondenontmoeten.Ook
reiktenwekerstpakkettenuitaantiensuperbuurmannenen
–buurvrouwen.Zijwerdendoorhuneigenburengenomineerd,
MijnBuurtAssenmaaktedeselectie.
■ Activiteiteneninitiatievenuitderobuustegebiedenondersteu-
nenwemetberichtgevingviawebsite,socialemedia,nieuws-
brievenenanderemiddelen.
■ Desocialemarktplaatskreegsteedsmeerbekendheid.We
ziendatsocialehulpvragenenhulpaanbodviahetlandelijk
initiatiefWeHelpen.nlsteedsvakergeplaatstenaanelkaar
gekoppeldworden.
eersteresultaten
De ambitie is om de ‘robuuste gebieden’ zowel op fysiek als
sociaalvlakteverbeteren.In2013zijnnaeenanalysefasewijkvi-
siesvastgesteld.Omdevisiesterealiserensteldenwewenspro-
gramma’sopvoordelangeretermijn.Ookisperwijkeenuitvoe-
ringsprogramma voor de jaren 2014- 2017 vastgesteld. In 2014
gingenalenkeleprojectenvanstartenwerdendeeersteresul-
tatenbehaald.
lariks
■ Detweedeenderdefasevanhetschuttingenproject(intotaal
102woningen)isopgezetenafgerond.Methetplaatsenvan
schuttingenenhetopknappenvandetuinenmethulpvande
bewonersisdeaanblikvandebuurtverbeterd.Ookleerdende
bewonerselkaarkennenenondersteunen.
Metditprojectbrachtenwetegelijkertijddesocialeproblema-
tiekinbeeld.Hetbuurtteamgaathierin2015meeaandeslag.
■ HetverlichtingsplanvoordebrandgangvandeLottingestraat
betekendeeenverbeteringvandeveiligheid.
21
■ Doorhetopstellenvaneenstedenbouwkundigevisiewillenwe
dedifferentiatieendeidentiteitvandeverschillendebuurten
versterken.
■ SamenmetbewonersverbeterdenwehetRochtplein.
■ Omwoonlastenreductietebereiken,gavenwebewonersuitge-
breidvoorlichtingoverdemogelijkhedenvanenergiebesparing.
assen-oost
■ Weronddenhetonderzoek‘Achterdevoordeur’(onderzoek
naarsocialeproblematiek)af.Hetonderzoekisdebasisvoor
verdereactiesin2015voorhetbuurtteam.
■ Wetroffenvoorbereidingenvooreenimagoverbeteringscam-
pagnein2015,samenmetbewonersenondernemers.
■ Samenmetbewonersmaaktenweeenplanvoordeverbete-
ringvandewoonomgevingvanhetRozenpad.Deuitvoeringvan
ditplanloopt.
■ In2014starttenwemetbewonersoverleggenomtekomen
toteeninventarisatievanverbeterpuntenvoorHetGrijzeplein
achterhetNapoleonplein.OokLandschapsbeheerDrentheis
betrokken.
■ Metdekomstvaneenuitleenpuntvoortuingereedschap
kunnenbuurtbewonersgemakkelijkerhuntuinonderhouden.
Bewonersbeherenhetuitleenpunt.
■ SamenmetdebewonersvandeSpeenkruidflatplanttenwe
fruitbomen.Ookknaptendebewonersdeingangvanhunflat
op.Hierdoorismeerverbondenheidtussenbewonersontstaan.
22
oudemolenbuurt
■ IndeOudeMolenbuurtopendenweeenBuurtInformatie
Centrum.Gemeente,buurtteam,ISDenbewonersmaken
gebruikvanhetcentrum(uitleenpuntgereedschap,bijeenkom-
stenenactiviteitendoorbewonersgeorganiseerd).
■ OnderzoeksbureauRIGOdeedonderzoeknaardesociale
problematiek.Hieruitzijnactiesbenoemdendezewordenin
2015uitgevoerd.
■ WesteldeneenstedenbouwkundigevisieopvoordeOude
Molenbuurt.Metdezevisiedoorbrekenweheteenzijdige
karaktervandebuurtenontstaatermeerdifferentiatieinde
woningvoorraadendepubliekeruimte.Deuitvoeringvandeze
visievindtplaatsin2015.
■ Erwordt,samenmetondernemersenbewoners,onderzocht
hoewedebuurtidentiteitkunnenversterken.Zohebbenwe
onderandereeenprijsvraaguitgeschrevenvooreengoede
buurtslogan.‘DeOudeMolenbuurtisdewiekvanAssen’,werd
dewinnendeslogan.
■ OpverzoekvandebewonerswerdhetkruispuntvandeTroel-
stralaanheringerichtenverkeersveiligergemaakt.
■ AandeNansenstraatnamenbewonershetinitiatiefeenbuurt-
moestuininterichten.
stelling/omloop(complexvanwoningeninhetcentrumvan
assen)
■ SamenmetbewonersvandeStelling/Omloopmaaktenweeen
inventarisatievandeleefbaarheidsproblematiekinenrondom
hetcomplex.Daaropzijndevolgendeplannenuitgevoerd:
§ Muurtjesinenrondomhetcomplex,dieuitnodigendkunnen
zijn voor hangjongeren, zijn aangepast of verwijderd in
verbandmet(voorkomen)vanoverlast.
§ Hetplaatsenvaneengreenwall.Ditiseenmetgroenbedekte
afscheidingdiedeprivacyvandebewonersbeterborgtener
bovendienmooiuitziet.
§ De inrit van de Omloop is aangepast, het straatwerk is
verbeterd, er zijn bomen geplaatst en er is een zebrapad
aangelegd.
§ De parkeerplaats van het complex is verbeterd door het
aanbrengenvanverlichting,hetverbeterenvandeplafonds
enhetverwijderenvaneentrap.
overigegebiedenmijnbuurtassen
Ook in andere gebieden in Assen zijn we actief met Mijn Buurt
Assen.Ingediendebewonersinitiatievendoorbewonersvanwijken
buitenderobuustegebiedenzijnviaMijnBuurtAssengehonoreerd.
3.1.2.HOOGEVEENIn 2014 besloten we onze structurele bijdrage aan bewoners-
initiatiefSmederijentestoppen.Redenhiervoor isonsbeperkte
aandeelsocialehuurwoningenindezegemeente.Alseenproject
een relatie heeft met ons bezit, doen we nog wel mee. Dit is
conform de uitgangspunten voor leefbaarheidsinvesteringen in
onsondernemingsplan.
23
3.1.3.OOSTSTELLINGWERFIn 2014 is in deze gemeente de nieuwe vorm van een sociaal
wijkteamgestart,waarbijhetteamindividuelecasussenoppakt.
Wijhebbeneensignalerenderolenvoerenhieruitvoortvloeiende
activiteitenuit.
InOosterwoldehebbenweindewijkZuid-Zuidoosteenuitleen-
puntvoortuingereedschapopgezet.
3.1.4.MIDDEN-DRENTHEInMidden-Drenthewerkenorganisatiesophetgebiedvanwelzijn,
wonenenzorgsameninhetWelWoZo-overleg.Dezesamenwer-
kingkomtvoortuitdewensomzorgenwelzijnvoorouderenop
lokaalniveautebundelen.Vanapril totenmetseptember2014
heeft In voor Zorg een ketenscan uitgevoerd. De belangrijk-
steconclusievandiescan isdatdesamenwerkingssituatievan
welzijn,wonenenzorginMidden-Drenthevoldoendeperspectief
biedt voor het ontwikkelen van een effectieve ondersteunings-
structuur.
In 2014 is vervolgens een samenwerkingsovereenkomst geslo-
tentussendebetrokkenorganisatiesophetgebiedvanwelzijn,
wonenenzorg.Hetbetrefteensamenwerkingvandegemeen-
te Midden-Drenthe, Actium, Woonservice, ’t Derkshoes, Icare,
Zorggroep Drenthe, Interzorg, GGZ Drenthe, Promens Care,
WelzijnswerkMidden-Drenthe,enBEZINN.Doelisominwoners
met een hierop afgestemd aanbod van voorzieningen langer
zelfstandigthuistelatenwonen.
3.1.5.DEWOLDENIn 2014 maakten we afspraken met Welzijn (onderneming voor
zorgenwelzijn)engemeenteoverpreventieveinzetbijschulden-
problematiek.Degemeenteneemtzelfhetinitiatiefomdeschul-
denproblematiekoptelossen,bijgestaandoorvrijwilligersorgani-
saties.Wijvervulleneensignalerenderol.
“ Dankzij de ontwikkeling van ons
leefbaarheidsprogramma Nieuwe
Stijl kunnen we budget en capaciteit
straks heel gericht inzetten.”
Postbus 500, 9400 AM Assen
Actium
24
3.2. LEEFBAARHEIDSPROGRAMMANIEUWESTIJLIn2014starttenwemethetontwikkelenvaneenLeefbaarheids-
programma.Deontwikkelingvanditprogrammaiséénvanonze
zevenstrategischeopgavenzoalsbenoemdinonsondernemings-
plan 2013-2017. Met dit programma willen we bijdragen aan
een effectieve en efficiënte invulling van onze maatschappelijke
opgavevoorleefbaarheid.
Onzehoofdvraagluidt:Waar zettenwewat,metwieenhoe inop
leefbaarheid?
In2014zettenwedevolgendestappen:
■ Doorkoppelingvandelandelijkescoresopleefbaarheidaan
onzegehelewoningvoorraadhebbenweinzichtinderelatie-
veleefbaarheidsscoresinonsgehelewerkgebied.Voordeze
koppelinggebruiktenwehetRIGOinstrumentLeefbaarome-
ter.Dezebarometerwerdinopdrachtvanhetministerievan
BinnenlandseZakenontwikkeld.
■ Weonderscheiddendrieniveausvanleefbaarheid:positief,
matigenslecht.
■ Metdeleefbaarheidsscoresontwikkeldenweeenkaderdat
richtinggeeftaandeverdelingvaninzetvanbudgetencapaci-
teitoverdezedrieniveaus.
■ Bijelkleefbaarheidsniveaupasteenandereinzet.Voorelk
niveauomschrevenwewelkeactiviteitenwemetwieenhoe
(rolenhoudingActium)inzetten.
Dezestappenvormendebasisvoordemanierwaaropwein2015
werkenaanleefbaarheid.
3.3. SOCIALEPROBLEMATIEKENOVERLASTDeleefbaarheidinsommigewijkenendorpenkannegatiefworden
beïnvloeddooroverlast,vaakveroorzaaktdoorsocialeproblema-
tiek.Onzemedewerkerswijkenzijneenbelangrijkeschakelinhet
optredentegenoverlast.Zijzijnaanwezigindewijkenbemiddelen
bijburenruziesofanderevormenvanoverlast.Ookkijkenzijmet
eenkritischebliknaardewoonomgevingenparticipereninlokale
netwerkenenleefbaarheidsprojecten.
openbarengeestelijkegezondheidszorg(oggz)-netwerken
Een lokaal OGGZ-netwerk is een multidisciplinair samenwer-
kingsverband van signalerende en zorgbiedende partners voor
deaanpakvanmeervoudigeprobleemsituaties.Hetdoelvaneen
OGGZ-netwerkiseenvroegtijdigesignaleringengerichteaanpak,
zodatbetrokkeneneensamenhangendpakketvanhulp,zorgen
dienstverlening ontvangen, dat bij de persoonlijke leefsituatie
past.Wijnemendeelinallegemeenteninonswerkgebiedwaar
hetOGGZ-netwerkbestaat.
Kernteamsofsocialeteams
Naast de OGGZ-netwerken werken we ook in verschillende
gemeentenmetkernteamsofsocialeteams.Dezeteamszijnop
wijk-ofkernniveaugeorganiseerd.Hierinwerkenwesamenmet
depolitie,Noordermaat(maatschappelijkwerk)engemeenteom
dewijk veiligen leefbaar tehouden.Doel ishetsignaleren van
problemenenaandachtspuntenindewijken,waarvooreenbrede
aanpaknodigis.
25
buurtbemiddeling
Buurtbemiddeling zetten we in bij conflicten tussen buren.
Onafhankelijke, onpartijdige bemiddelaars helpen buren om
zelfsamentoteenoplossingtekomen.Uitgangspuntenzijnhet
herstelvandecommunicatieen(hetontwikkelenvan)dekracht
van mensen om zelf conflicten op te lossen. Wij ondersteunen
buurtbemiddelingsprojecten in de gemeente Assen, Meppel en
Hoogeveen.Buurtbemiddeling indegemeenteHoogeveenbiedt
inmiddelsookactiefhaardienstenaaningemeenteDeWolden.
laatstekansbeleid
Om huisuitzetting te voorkomen werkten we in 2014 met het
‘laatstekans-beleid’,waarbijwebewonersnogeenlaatstekans
aanbiedenvoordaadwerkelijkeontruimingplaatsvindt.Ditgebeurt
alleenalsdehuurdervoldoetaaneenaantalvoorwaarden,zoals
hetbetalenvande lopendehuur,eengemotiveerdehoudingen
hetaccepterenvanbegeleidingindiennodig.Dehuurderkanbij
eenlaatstekansindemeestegevallenindeeigenwoningblijven
endeaangezegdeontruimingwordtnietdoorgezet.Begeleiding
wordt geboden door de Gemeentelijke Kredietbank of andere
budgetbeheerders. Daarnaast kan ook begeleiding geboden
wordenopandereterreinen,zoalsGGZ,maatschappelijkwerkof
Verslavingszorg.
hennepteelt
In alle gemeenten in ons werkgebied werken we nauw samen
met onder andere de politie om hennepteelt in huurwoningen
aantepakken.Afgelopenjaarontruimdenwedankzijdezeinten-
sievesamenwerkingvijfwoningenomdathierhennepkwekerijen
werden aangetroffen. Hierdoor is de overlast in die buurten en
wijkenverminderd.
3.4. CONVENANTENlegerdesheils
Met het Leger des Heils sloten wij een samenwerkingsover-
eenkomst. In deze overeenkomst spraken we af mensen uit de
maatschappelijkeopvangen/ofbewonersdienietdirect instaat
zijngeheelzelfstandigtewonen,tehuisvesten.
Het afgelopen jaar startten we de samenwerkingen met het
projectHousingFirst inAssen. InditprojecthuisvesthetLeger
des Heils cliënten en verzorgen zij de (woon)begeleiding. De
bewoners hebben een huurcontract met het Leger des Heils
enhebbendemogelijkheidom ineen inloopvoorzieningonder-
steuningteontvangenenelkaarteontmoeten.Dezesuccesvol-
lesamenwerking isverderuitgebreidmethetproject ‘Tienvoor
toekomst’.Vanuitditprojectwordengezinnenmetproblematisch
woongedragbegeleidengehuisvestinonswerkgebied.
3.5. SPONSORINGWebeperkenonzefinanciëlebijdragen totactiviteitendiedirect
bijdragendeleefbaarheidinonzebuurtenenwijken.Definanciële
verantwoordingvindtuindejaarrekening.
27
Huurders en hun vertegenwoordigers,
gemeenten, zorg- en welzijnsinstellingen
zijn belangrijke gesprekspartners voor ons
als het gaat om het bepalen van onze
maatschappelijke opgaven en de bijbehorende
inzet van vermogen. We streven naar
functionele, lange termijn relaties, om zo te
zorgen voor verankering en inbedding in de
lokale samenleving.
“ We betrekken belanghebbenden, dit
levert een positieve bijdrage aan
een prettige woon- en leefomgeving,
maar ook aan de kwaliteit en
acceptatie van ons beleid.”
Postbus 500, 9400 AM Assen
Actium
4.1. HUURDERSENWONINGZOEKENDENWijwillengraagonzeklantenbetrekkenbijkeuzesdiewemaken
voorbeleid,productenendiensten.Betrokkenheidvanhuurders
leverteenpositievebijdrageaaneenprettigewoon-en leefom-
geving,maarookaandekwaliteitenacceptatievanonsbeleid.
Hiermee sluiten we ook aan bij de Overlegwet, die voorschrijft
huurderseenplektegeveninhetbeleidsproces.
4.1.1.HUURDERSPLATFORMMEVMHet huurdersplatform vertegenwoordigt de belangen van onze
huurders.WebetrekkendebestuursledenvanMEVMoporgani-
satieniveaubijonsbeleidenonzedienstverlening.Hetplatform
praatmeeenadviseertonsovertemakenbeleidskeuzes.
Wehebbenopfrequentebasiscontactmethetdagelijksbestuur
vanMEVM.In2014kwamenwijvijfkeerbijeenvooreenofficiële
vergadering.Jaarlijksterugkerendeonderwerpendiebehandeld
wordenzijn:
■ dejaarlijksehuurverhoging;
■ debegroting;
■ hetjaarverslag.
We namen MEVM dit jaar voor het eerst vroegtijdig mee in de
beleidskeuzesvoordebegrotingzoalshetstreefhuurbeleideneen
nieuwtoewijzingsbeleid.MEVMzitaantafelophetmomentdatde
plannenwordengemaakt.Hetinformerenenraadplegenvanhet
platformisnueenvastonderdeelindejaarlijkseP&C-cyclus.De
invloedvanhethuurdersplatformishierdoorstructureelvergroot.
28
In2014werdenookhetwoonlastenonderzoekenhetklantwen-
senonderzoekbesproken.HetSociaalPlanbijwijkontwikkeling,
verkoopbeleid,GebiedsgerichtwerkenAssenendenieuwepresta-
tieafsprakenMidden-Drenthestondenookopdeagenda.
4.1.2.BEWONERSORGANISATIESNaasthunbetrokkenheidbijkeuzesoporganisatieniveau,betrek-
kenweonzehuurdersookbijdeontwikkelingeninonswerkge-
bied.Wevoerenregelmatigoverlegmetbelangenorganisatiesin
enoververschillendendorpenenwijken.Ookophetniveauvan
buurtenencomplexenstemmenweregelmatigafmetbewoners-
organisaties,waarondereentwintigtalformelebewonerscommis-
sies.Intotaalonderhoudenwecontactmetruimzestigbewoners-
organisaties.In2013vondentachtigoverleggenplaats.
“ Huurdersplatform MEVM zit bij ons aan tafel bij het maken van beleidskeuzes. Hiermee hebben we de invloed van het huurdersplatform structureel vergroot.”
Postbus 500, 9400 AM Assen
Actium
4.2. INFORMATIEVOORZIENINGHUURDERSENWONINGZOEKENDEN
Naast goede communicatie in georganiseerde vorm - met de
bestuursleden van het MEVM en de leden van de bewoners-
commissies–vindenwehetbelangrijkomalonzehuurdersen
woningzoekenden zo goed mogelijk te informeren. Bijvoorbeeld
overontwikkelingendiespelenenvoorzieningendiewebieden.
Hiervoor maken we gebruik van meerdere communicatiemid-
delen. Een belangrijk instrument is ons bewonersblad ‘Actium
overdeVloer’dattweekeerperjaarverschijnt. Inditmagazine
lezen huurders en woningzoekenden waar we mee bezig zijn,
of er beleidswijzigingen zijn en hoe huurders het huren bij
ons ervaren. Daarnaast maken we gebruik van foldermateri-
aal, persoonlijke mailingen, beurzen en natuurlijk onze website
www.actiumwonen.nl.
socialmedia
Ook maken we steeds meer gebruik van sociale media zoals
Facebook,TwitterenLinkedIn.Wevindenditmooiemiddelenom
ingesprektezijn,teblijvenentekomenmethuurdersenrelaties.
We‘luisteren’naarwateroveronswordtgezegd,we‘vertellen’
overonzenieuwtjesenwe‘verbinden’huurders/kopersonderling
enmetons.
■ www.twitter.com/actiumwonen(@actiumwonen)
■ www.facebook.com/ActiumWonen
■ nl.linkedin.com/company/actium-assen
29
4.3. BELEIDSBEïNVLOEDINGDOORBELANGHEBBENDEN
Naast huurders(vertegenwoordigers) hebben ook zakelijke
relatiesdemogelijkheidomhunvisieintebrengeneninvloeduit
teoefenenoponsbeleid.Daarvooronderhoudenwecontactenmet
gemeenten,zorg-enwelzijnspartijenencollega-corporaties.Zij
zijnbelangrijkvooronsinhetrealiserenvanonzemaatschappelijk
opgaven.Hetgesprekdatwedaaroverin2014voerden,dedenwe
opgestructureerdewijze,opdiverseniveausenmetregelmaatin
persoonlijkcontacteningroterverband.
Bijdediversegemeenteninonswerkgebiedonderhoudenwehet
contactopstrategischniveauineenregulierbestuurlijkoverleg
en op ambtelijk niveau op strategisch, tactisch en operationeel
niveau.Dethema’sdiewebesprekenzijndiversensluitenaanbij
actueleontwikkelingen.Deherzieningopdewoningwet,waarin
gemeentennaarverwachtingeenversterktepositiekrijgen,zalde
komendejarentoteenanderemaniervansamenwerkenleiden.
Bijonzezorgrelatiesstondhetthemascheidenvanwonenenzorg
in2014logischerwijshoogopdegespreksagenda.
In junivan2014nodigdenweonzebelanghebbendenuitaande
ontbijttafelbijonsopkantoor.Wepraattenhenbijovereenaantal
actueleontwikkelingenindebrancheenonzezienswijzehierop.
Zoginghetoverdeparlementaireenquête,deherzieningopde
woningwetenhetscheidenvanwonenenzorg.Dedialoogstond
centraal.
Eind2014maaktenwehernieuwdkennismetdeGemeenteraad
vanAssennadegemeenteraadsverkiezingen.Daarbijhaddenwe
hetmetelkaaroverdethema’suitonsjaarplan2015,zoalsbetaal-
baarheidenduurzaamheid.Begin2015organiserenwenogtwee
bijeenkomstenvoordeanderegemeenteradeninonswerkgebied.
31
We doen ons best om te zorgen dat onze
klanten goed en betaalbaar wonen. We
monitoren daarom de klanttevredenheid
en kijken steeds waar we onszelf kunnen
verbeteren. Dit jaar gingen we ook met een
groot klantonderzoek aan de slag om onze
klanten nog beter te leren kennen.
5.1. KLACHTEN/UITINGENVANONTEVREDENHEID
We ontvingen in 2014 138 klachten. Het aantal klachten nam
behoorlijk af ten opzichte van voorgaande jaren. Een duidelijke
verklaringhebbenwehiernietvoor.Demeesteklachtengingen
overhetonderhoudaandewoning,reparatiesenhetbeherenvan
dewoonomgeving.Uiteenanalysevandeklachtenblijktdathet
nietnakomenvanafsprakenenslechtecommunicatie/informatie
degrootsteergernisisvanonzeklanten.
5.2. COMPLIMENTENNaast klachten ontvingen wij ook complimenten. Meerdere
huurders lieten hun tevredenheid blijken door middel van een
kaartjeofeentraktatieenberichtenopsocialemedia.
5.3. KLANTTEVREDENHEIDWijvindenhetbelangrijkomtewetenhoeklantenonzedienstver-
leningervaren,daaromlatenwijcontinueonzeprocessenmeten.
Dit doet KWH, het onderzoeksbureau voor de corporatiesector,
voorons.Begin2014ontvingenwijdeeersteprijsvoorderesul-
tatenover2013voorcorporatiesgroterdan10.000woningen.Wij
zijntrotsopditresultaat!
In2014benaderdeKWHruim3.700klantenvooreenenquête.De
responswasgemiddeld28,2procent.Klantenontvangenmaximaal
tweeenquêtesperjaar.Viahetonlineklantenviziermonitorenwij
deactuelescores,zonodigsturenwebij.Alsklantenaangevenin
“ Begin 2014 kregen we van KWH
voor het jaar 2013 de eerste prijs
voor meest klantgerichte corporatie
groter dan 10.000 woningen.”
Postbus 500, 9400 AM Assen
Actium
32
eenenquêteontevredentezijnovereenbepaaldonderdeelkrijgen
wijeensignaalpere-mail.Wenemendandirectcontactopmet
deklant.
Onzeambitiewasom in2014,ondankshetdoorvoerenvaneen
reorganisatie,dedienstverleningaandeklantoppeiltehouden
metgemiddeldeen7,7.In2014scorenwegemiddeldeen7,6en
wemogenonslabelweertweejaarvoeren.Delagerescorekomt
mededoordatweslechterscorenophetonderdeelontevreden-
heid.Ditheeft,naastdeeffectenvandereorganisatie,temaken
metdewijzigingvandemetingvanontevredenheid.Waarvoorheen
gekeken werd naar informatie- en communicatiemiddelen en
klantwaardering,kijktKWHnualleennognaarklantwaardering.
DeCommissieKwaliteitsverklaringen(CKV)oordeeldebovendien
datdemeetsystematiekvanhetonderdeelontevredenheiddoor
devraagstellingnietoptimaalfunctioneerde.Datneemtnietweg
datwein2015uiteraardallezeilenbijzettenomonzedienstverle-
ningoppeiltehoudenenditonderdeelteverbeteren.
5.4. KLANTONDERZOEKWestarttenin2014meteengrootschaligklantonderzoek.Hetdoel
isomonzeklantennogbetertelerenkennenentewetenwathun
wensenenbehoeftenzijn.Hetonderzoekwerdvooronsuitgevoerd
doorBlauwResearchuitRotterdam.Naastdiepte-interviewsmet
enkelehuurdersenkoperswerdenruim6.500klantenbenaderd
metdevraageenonline-enquêteintevullen.
landelijkgemiddelde
norm
Con
tact
7,6
Won
ing
zoek
en 7
,8
Nie
uwe
won
ing
7,6
Huu
r op
zegg
en 8
,1
Rep
arat
ies
7,9
Ond
erho
ud 8
,0
Ont
evre
denh
eid
6,2
Tota
al 7
,6
“ In 2014 startten we met een
klantonderzoek om onze
klanten nog beter te leren
kennen en de klanttevredenheid
verder te versterken.”
Postbus 500, 9400 AM Assen
ActiumResultatenuithetKWHklantvizier2014
33
uitkomstenklantonderzoek
Deuitkomstenvanhetonderzoekgevenonsinzicht inwatonze
klantenechtbelangrijkvinden.Zowetenwewaarhetbetermoet
ofkan,waarwekunnenexcellerenenwaarwehetalgoeddoen.
Ditvertalenwenaarnieuweofaangepastedienstenenproduc-
ten.Zogevenweonsgelduitaandejuistedingenenzijnweonze
klantennogbetervandienst.Begin2015hebbenwederesultaten
ontvangenengevenweeenvervolgaandeinzichtenuithetonder-
zoek.
5.5. GESCHILLENPer1januari2014zijnweaangeslotenbijdeRegionaleGeschil-
lencommissieDrenthe.Intotaalzijnnegencorporatiesaangeslo-
tenbijdezecommissie.Dezeonafhankelijkecommissiebehan-
delt klachten van huurders die niet naar hun tevredenheid zijn
afgehandeld door de corporatie. Dit noemen we geschillen. De
commissieonderzoekthetgeschiltussendehuurderendecorpo-
ratieenadviseertoverdeafhandeling.
In2014werdenvijfgeschillengemeld.Tweegeschillenlostenwe
alsnogopzondertussenkomstvandegeschillencommissie,twee
geschillenwerdennietinbehandelinggenomenenéénmelding
leiddetoteenzitting.Dehuurderwerdnietinhetgelijkgesteld.
HetvolledigejaarverslagvandeRegionaleGeschillencommissie
Drentheistevindenoponzewebsite.
5.6. HUURCOMMISSIEIn2014werden18bezwarengemeldbijdeHuurcommissie.Zes
huurdersdiendeneenbezwaar inovergebrekenaandewoning
methet verzoek tot tijdelijkehuurverlaging.Tweeverzoeken tot
huurprijsverlaging werden afgewezen, de overige vier zijn nog
in behandeling. Vier huurders tekenden bezwaar aan tegen de
aanvangshuurprijs. In alle gevallen oordeelde de Huurcommis-
siedatdeaanvangshuurprijsnietwijzigt.Eénhuurdervroegde
Huurcommissiedeafrekeningservicekosten te toetsen. Indeze
zaakwerdenwevoorhetgrootstedeelinhetgelijkgesteld.
ZelfdiendenwijzevenzakeninbijdeHuurcommissie.Ditdeden
we inverbandmeteenbezwaartegende inkomensafhankelijke
huurverhoging.DeHuurcommissieoordeelde indezezakendat
hethuurverhogingsvoorstelredelijkis.
35
6.1. PROJECTEN
6.1.1.OPGELEVERDEPROJECTENIn2014leverdenwijzevennieuwbouwprojectenopwaaronderons
nieuwe kantoor op industrieterrein Messchenveld in Assen. De
bouwstartteindecember2012.Hetkantoor,meteenoppervlak-
te van 4000 m2, werd op 27 februari 2014 opgeleverd.Maandag
17maartwasonzeeerstewerkdaginonsnieuwekantoor.
hoogeveen,willemskade
Hier zetten we vier appartementen om van koop naar huur. De
werkzaamhedenbestondenuithetplaatsenvaneenkeukenen
badkamer.
Koekange,demeidoorn
Twee appartementen werden omgezet van koop naar huur. De
werkzaamhedenbestondenuithetplaatsenvaneenkeukenen
badkamer.
oldeberkoop,grietmansstraat
Op deze locatie sloopten we acht woningen. In februari 2014
starttenwemetdeterugbouwvanzevengrondgebondensociale
huurwoningen.Dezewoningenwerdeninjuli2014opgeleverd.
renovatiebouwstroom2014
OnderdenaamBouwstroomrenoverenweeenoudertypesenio-
renwoningen.De (binnen)renovatiewordtuitgevoerdbijmutatie.
Weschattenindatditprojectdoorloopttot2022,afhankelijkvan
hetaantalmutaties.
In2014werdenzeswoningengerenoveerd.
Vledder,prinsesbeatrixstraat
Opdezelocatiewerdenvierwoningengesloopt. Inoktober2013
werd gestart met de bouw van vier grondgebonden sociale
huurwoningen.Deopleveringwasop15april2014.
zuidwolde,Koninginnehof(julianalaan)
Indecember2013starttedenieuwbouwvanzesgrondgebonden
sociale huurwoningen in twee blokken van drie. De woningen
werdenop25augustus2014opgeleverd.
“ In 2014 leverden we 74 nieuwe
sociale huurwoningen1 op.”
Postbus 500, 9400 AM Assen
Actium
1 Deze74woningenbetreffenGrietmanstraatOlderbekoop,PrinsesBeatrixstraatVledder,KoninginnehofZuidwolde,TroelstralaanAssenenPriensenijeRuinen.
36
6.1.2.PROJECTENINUITVOERINGIn2014haddenwijdrieprojecteninuitvoering.
diever,binnenesenKloosterstraat
Eind2013werdenhierzestienwoningengesloopt.Op12mei2014
starttenwemetdebouwvantwaalflevensloopbestendigesociale
huurwoningen. Daarnaast worden vier koopwoningen gebouwd,
waarvandrie indesocialekoop.Dewoningenzijn inapril2015
opgeleverd.
norg,dorpshuisstraatfase2
Fase1vanditprojectwerdin2013opgeleverd.Indiefasewerden
28 woningen gesloopt en 24 woningen sociale huur- en tien
koopwoningen teruggebouwd. In fase twee werden nog eens
achttien woningen gesloopt. In april 2014 startte de bouw van
zestiengrondgebondensocialehuurwoningen.Eindfebruari2015
ontvingendelaatstehuurdersdesleutelvanhunnieuwehuurwo-
ning.
Vledder,dehoek-brandschade
Injuni2014waserbrandaanDeHoekinVledder.Hierbijwerden
twee woningen verwoest en raakte één appartement zwaar
beschadigd.Deherstelwerkzaamhedenaandezwaarbeschadig-
dewoningwerdenvoordebouwvakvan2014afgerond.Injanuari
2015 start de herbouw van de twee verwoeste woningen. We
verwachtendatdewoningenmedio2015wordenopgeleverd.
6.1.3.PROJECTENINVOORBEREIDINGWehaddenzesprojecteninvoorbereidingin2014.
smilde,prinsesirenestraat-sloop
Opdeze locatiewordenzevenwoningengesloopt.Hetflora-en
faunaonderzoek is gestart en wordt eind juli 2015 afgerond.
Daarnastartendesloopwerkzaamheden.
assen,assen-oost-herstructurering
Innovember2014werddesloopvan144woningenafgerond.In
deloopvan2015startenwemetdebouwvan45grondgebonden
socialehuurwoningen,negentienappartementensocialehuuren
zestiengrondgebondenkoopwoningen.
dewijk,parkweg,wilhelminawegenbrietweg
Inapril2014warenweklaarmetdesloopvan46huurwoningen
entiengarages.In2015bouwenwehier55woningenterug.Het
gaatomtwaalfkoopwoningen,twaalfappartementenindesociale
huuren31grondgebondenwoningenindesocialehuur.Erloopt
eenbezwaarprocedurebijdeRaadvanStatetegendebouwvan
deappartementen.
meppel,groteoever
In 2014 dienden we een bouwaanvraag in voor de bouw van
27 appartementen sociale huur. We willen de appartementen
bouweninhetcentrumvanstadMeppel,grenzendaandebinnen-
ringenhetwinkelgebied.HetgebiedwordtafgebakenddoorGrote
37
Oever,KinkhorststraatenHavenstraat.Deverwachtingisdatwe
in2015kunnenstartenmetdebouw.
nijeveen,julianastraatenomgeving-fase2
Aan de Julianastraat en Burgemeester Weimalaan staat groot
onderhoudgeplandvoor28woningen.Westartenmettweeproef-
woningen,waarnawedeoverige26woningenin2015aanpakken.
In2014werdhetplanvanaanpakuitgewerktenvroegenweoffer-
tesop.
assen,Kanaalzuidzijdeenomgeving
In2014bereiddenwedeaanbestedingvoordesloopvan32wonin-
genen8garageseneenaangekochtcafévoor.Debedoeling is
hier35appartementenindesocialehuuren9koopappartemen-
tentebouwen.
6.2. PROJECTENOPGEBIEDVANWONENENZORG
Ophetgebiedvanwonenenzorgleverdenwedrieprojectenopen
gingéénprojectinuitvoering.Hierondergevenweeenoverzicht.
6.2.1.OPGELEVERDEZORGGERELATEERDEPROJECTEN
appelscha,riemsoordbestaand2014
Erzijn in2014 tweewoningenbijmutatie ‘zorg-proof’ gemaakt.
Dithoudtindatwedewoningengeschiktmakenvoorhetgeven
vanzorg.Ervolgennogvijftienwoningen.Hetprojectlooptnaar
verwachtingdoortotenmet2018.
assen,troelstralaan(gomarus)
Opdezelocatiebouwdenwe27appartementenindesocialehuur
voorPromensCare.Dewoningenwerdenop16december2014
bouwkundigopgeleverdenwordeninjanuari2015overgedragen
aanPromensCare.
ruinen,priensenijefase1
Inapril2013starttedenieuwbouwvan30socialehuurapparte-
menten.Op22mei2014werdendewoningenopgeleverd.
“ We weten dat het energieverbruik de grootste
kostenpost is van een gemiddeld huishouden.
Bij nieuwbouw streven we naar een EPC van 0,0.
Ook brengen we lage temperatuur verwarming
aan in al onze nieuwbouw. Zo dragen we bij
aan betaalbaar en comfortabel wonen.”
Postbus 500, 9400 AM Assen
Actium
38
6.2.2.ZORGGERELATEERDEPROJECTENINUITVOERING
ruinen,priensenije-fase2
In deze tweede fase zetten we 55 bestaande aanleunwoningen
om naar 63 zorgplaatsen. Hierbij gaat het om zes kortdurende
opvangplaatsen, 20 plaatsen groepswonen (zware zorg) en 37
lichtezorgplaatsen.Ookkomter1.250m2aanbedrijfsruimteinde
vormvaneenbuurthuisenkantoorvoorzieningen.Dezorgplaat-
senenbedrijfsruimtenverhurenwealséénzorgcomplex.Op9juni
2014zijndewerkzaamhedenbegonnen.Waarschijnlijkleverenwe
hetprojectinjuli2015op.
6.3. ENERGIEPRESTATIENIEUWBOUWWe streven naar betaalbare huurwoningen. Daarin is het laag
houdenvanhetenergieverbruikeenbelangrijkpuntomdatditde
grootstekostenpostisvaneengemiddeldhuishouden.Ookvinden
wehetbelangrijkonssteentjebijtedragenaanhetverminderen
van uitputting van onze energiebronnen. Bij nieuwbouw streven
wedaaromnaareenEPC(energieprestatiecoëfficiënt)van0,0.
DeEPCvaneenwoningdruktdeenergetischeprestatievaneen
woninguit.VoordelenvaneenlagerEPCzijnmeerwooncomfort,
eenkleinerebelastingvoorhetmilieueneen lagerenergiever-
bruik.EenlagereEPClevertdusookeenbijdrageaanbetaalbaar
wonen.
TotnutoeishetdooronslaagstbehaaldeEPC0,3.Dezerealise-
renweinhetprojectKanaalZuidzijdeinAssen(44woningen)dat
startin2015.DewettelijkeEPC-normis0,6.In1990lagdeEPC
vaneengemiddeldewoningop1,0.EenwoningmeteenEPCvan
0,3gebruiktdusnogmaardertigprocentvandeenergie,diezo’n
woningtwintigjaarteruggebruiktzouhebben.
6.3.1.LAGETEMPERATUURVERWARMING(LTV)Eénvandemaatregelenomhetverbruikvanenergieteminima-
liseren is het toepassen van lage temperatuur verwarming. Bij
dit verwarmingssysteem wordt water op een lage temperatuur
doordewoninggeleid.VoordeelvaneenLVT-systeemisdathet
comfortabelenenergiezuinigis.Wijbrengenbijallenieuwbouw-
woningendaarom‘lagetemperatuurverwarming’aan.
40
7.1. WONINGZOEKENDENHetaantalingeschrevenwoningzoekendenbleefdelaatstejaren
ongeveer gelijk. Op 31 december 2013 stonden 13.617 woning-
zoekenden ingeschreven. Op 31 december 2014 waren dit er
13.563.Hetmerendeelvandeingeschrevenwoningzoekenden(82
procent)woontinonswerkgebied.2.413woningzoekendenwonen
nietineenvandeachtgemeentenwaarinwewerken.Dezegroep
woont verspreid over heel Nederland. Bijna veertig procent van
hettotaleaantalwoningzoekendenwoontinAssen.
inschrijfduur
Degemiddeldeinschrijfduursteegvan1.800dagen(4,9jaar)naar
1.950(5,3jaar).Deverschillentussendegemeentenzijnaanzien-
lijk.
wachttijd
Deinschrijfduurisnietgelijkaandewachttijdvaneenwoningzoe-
kende.Wijhebbeneengrootaantalingeschrevenwoningzoeken-
den,dieopditmomentnietactiefopzoekzijnnaareenandere
woning. Met wachttijd bedoelen we de tijd tussen het moment
waaropeenwoningzoekendeactiefaangeefteenanderewoningte
willenendeacceptatievaneenwoning.In2014bedroegdegemid-
deldewachttijd2,4jaar.
Gemeente Aan
tal i
nsch
rijv
inge
n
Gem
idde
lde
insc
hrijf
-du
ur in
dag
en
Gem
idde
lde
insc
hrijf
-du
ur in
jare
n
Gem
idde
lde
wac
httij
d in
ja
ren
Assen 5.286 1.932 5,3 2,7
DeWolden 1.379 2.421 6,6 2,1
Hoogeveen 365 2.269 6,2 1,0
Meppel 654 1.936 5,3 2,9
MiddenDrenthe 726 1.603 4,4 2,4
Noordenveld 455 1.454 3,9 1,4
Westerveld 1.358 2.450 6,7 1,3
Ooststellingwerf 927 1.765 4,8 2,6
Inschrijvingen,gemiddeldeinschrijfduurenwachttijdpergemeentein2014
leeftijdwoningzoekenden
Hetaantalwoningzoekendenisredelijkgelijkmatigverdeeldover
decategorieënvan35jaarenouder.Decategorieën25tot35jaar
en65tot75jaarzijnietssterkervertegenwoordigd.Tienprocent
vanhetaantalwoningzoekendenisjongerdan25jaar.Jongeren
kunnenzichvanaf17jaarbijonsinschrijven.
41
Leeftijd Aantal woning-zoekenden
procent
22enjonger 681 5
23of24 672 5
25tot35 2.848 21
35tot45 1.630 12
45tot55 1.854 14
55tot65 1.789 13
65tot75 2.088 15
75tot85 1.530 11
85enouder 471 4
Totaal 13.563 100
Aantalwoningzoekendenperleeftijdscategorie
Van bijna 80 procent van onze woningzoekenden weten wij de
huidigewoonsituatie:
■ 33procentvanonzewoningzoekendenwoontopditmomentin
eenhuurwoning;
■ 25procentwoontineenkoopwoning;
■ 21procentwoontbijouders,familieofkennissenofhuurteen
kamer(aldannietbijeeninstelling).
7.2. VERHUURVANWONINGENIn2014slotenwe1.272huurovereenkomstenaf. In96,5procent
ginghetomeenhuurdermeteeninkomentot€ 34.678,waarmee
weruimvoldedenaandeeisvanuithetdossierStaatssteun.Acht
procentvandewoningenwerdmetvoorrangtoegewezen.
7.2.1.MUTATIESINHETBEZITOnstotalebezitbestondop31december2014uit17.199verhuur-
eenheden.In2013warenditer17.307.Devoorraadnampersaldo
ietsafalsgevolgvanverkoop,sloopengeringenieuwbouw.
Gem
eent
e
Stan
d op
31-1
2-20
13
Nie
uw-b
ouw
Verk
oop
best
aand
Sloo
p
Koo
p na
ar h
uur
Aan
koop
/Sp
litsi
ng
Stan
d op
31-1
2-20
14
AAenHunze 22 2 20
Assen 8.384 40 12 8.332
DeWolden 1.907 36 12 57 2 1 1.877
Hoogeveen 316 5 4 315
Hoogezand-Sappemeer 4 4
Meppel 474 3 3 474
MiddenDrenthe 1.247 5 5 8 1.245
Noordenveld 440 2 438
Ooststellingwerf 2.776 7 12 4 2 2.769
Westerveld 1.737 4 7 9 1.725
Totaal 17.307 47 88 87* 6 14 17.199
Overzichtvanmutatiesinhetbezit*sloopwoningenuitmutatie
42
7.2.2.HETVERHURENVANSOCIALEHUURWONINGEN
In2014slotenwe1.272huurovereenkomstenaf.Ditzijnerminder
danin2013(1.485).VanwegehetdossierStaatssteunzijnwoning-
corporaties vanaf 1 januari 2011 verplicht ten minste negentig
procentvanhunvrijgekomensocialehuurwoningentoetewijzen
aanhuishoudensmeteeninkomentot€ 34.678(prijspeil2014).
Om aan deze eis te kunnen voldoen, toetsen wij het inkomen
vannieuwehuurders.Vandein2014geslotenhuurovereenkom-
stenginghet in96,5procentomeen(nieuwe)huurdermeteen
inkomenlagerdan€34.678.
Inkomensklasse aantal afgeslotenhuurovereenkomsten
procent
t/m€ 34.678 1.227 96,5%
€34.678t/m€38.000 24 1,8%
>€38.000 21 1,7%
Totaal 1.272 100%
Overzichtvanafgeslotenhuurovereenkomstennaarinkomensklasse
Afgesloten huurovereenkomsten naar inkomen huurders en gezinsgrootte*
Sam
enst
ellin
ghu
isho
uden
Leef
tijd
Inko
men
Huu
rpri
js<
€3
89,0
5 H
uurp
rijs
€3
89,0
5–
€ 5
56,8
2
Huu
rpri
js>
€5
56,8
2 Aa
ntal
1 persoons- <65 ≤21.600 128 228 257 613 >21.600 5 54 80 139 ≥65 ≤21.600 11 54 50 115 >21.600 2 14 17 33 2 persoons- <65 ≤29.325 12 53 109 174 >29.325 0 7 28 35 ≥65 ≤29.400 1 13 53 67 >29.400 0 6 21 27
Sam
enst
ellin
ghu
isho
uden
Leef
tijd
Inko
men
Huu
rpri
js<
€3
89,0
5 H
uurp
rijs
€3
89,0
5–
€ 5
96,7
5
Huu
rpri
js>
€5
96,7
5 Aa
ntal
3 persoons- <65 ≤29.325 1 13 49 63 >29.325 0 2 2 4 ≥65 ≤29.400 0 1 1 2 >29.400 0 0 0 0Totaal 160 445 667 1.272
Overzichtvanafgeslotenhuurovereenkomstennaarinkomenhuurdersengezinsgrootte-inclusiefkamers
7.2.3.VOORRANGBIJVERHUURIn 2014 wezen we acht procent van de 1272 verhuringen met
voorrangtoe.Hetgingomhuisvestingvoor
■ urgentwoningzoekenden-doorsloopofmedischenoodzaak;
“ In 2014 sloten we 1272 huurovereenkomsten
en verhuurden we 96,5 procent van
onze woningen aan de doelgroep.”
Postbus 500, 9400 AM Assen
Actium
43
■ bijzonderedoelgroepen-opbasisvaneensamenwerkings-
overeenkomstmeteenderdepartij(bijv.eenzorg-ofonder-
wijsinstelling);
■ statushouders-wijleverenalswoningcorporatieonzebijdrage
aandegemeentelijketaakstellingvoorhuisvestingvanstatus-
houders.
Omschrijving Aantal
Urgenten 17
Statushouders 42
Bijzonderedoelgroep 42
Totaal 101
Overzichtvanverhuringenmetvoorrang
7.3. HUURPRIJSBELEIDAandehandvanonshuurprijsbeleidbepalenwedehoogtevan
onzehuren.Eenhuurprijskanwijzigenophetmomentdateen
bewonerverhuist.Deoverheidgeeftonsookdemogelijkheidom
jaarlijksdehurenteverhogenvoorzittendehuurders.
7.3.1.HUURHARMONISATIEIn 2014 hanteerden wij een generiek huurharmonisatiebeleid,
waarbijwedehuurprijzenharmoniseerdennaar75procentvan
demaximaaltoegestanehuur.Hierbijtoptenwedehuurafopde
maximalehuurgrensvan€ 699,48.
Met uitzondering van woningen voor jongeren tot 23 jaar, die
toppenweafop€ 389,05.
Hetgemiddeldepercentagemaximaal toegestanehuur lageind
2013op60,7procent,eind2014wasditpercentage61,5procent.
Bijnieuweverhuringenwashetgemiddeldepercentagemaximaal
toegestanehuur74procent.
7.3.2.JAARLIJKSEHUURVERHOGINGInmaart2013stemdedeEersteKamerinmeteenwetsvoorstel
dat rekening houdt met de inkomenshoogte van de huurder bij
huurverhoging. Deze wet biedt de mogelijkheid de huren naast
een basishuurverhoging van vier procent te verhogen met een
inkomensafhankelijkpercentage.
In2014hebbenwedewettelijkeruimtevandejaarlijksehuurver-
hoging,opadviesvanhethuurdersplatformMEVM,nietmaximaal
benut.Inhetkadervandebetaalbaarheidverhoogdenwedehuren
vandelaagsteinkomenscategorie,meteenhuurbovendestreef-
huur,met2,5procent(inplaatsvandetoegestane4procent).
“ In overleg met ons huurdersplatform MEVM hebben
we de wettelijke ruimte voor huurverhoging met
het oog op betaalbaarheid niet volledig benut.”
Postbus 500, 9400 AM Assen
Actium
44
bezwarenhuurverhoging
Onzehuurderskregenviaeenhuuraanzegginginformatieoverde
huurverhogingper1juli2014.Opdebijna15.000huuraanzeggin-
genontvingenwe230bezwaren.Ditwarenerhonderdminderdan
in2013.
Ruimeenderdevandebezwarenbleekongegrond.
Een groot aantal huurders uit de gemeente De Wolden maakte
gegrondbezwaar.Hierbleekdebelastingdienstnietoverde(juiste)
inkomensgegevensvandeinwonerstebeschikken,waardoorwij
bijeenaantalhuurderseenhuurverhogingvanvierprocentreken-
den.Opbasisvandebezwarencorrigeerdendewehuurprijsbij
huurdersuitdelaagsteinkomenscategorie,meteenhuurboven
destreefhuur.
7.4. HUURINCASSOWevoereneenactiefenpersoonlijkincassobeleidomhuurachter-
standenzosnelmogelijkoptelossenofniettehoogoptelaten
lopen.Ditkanbijvoorbeelddoorhetafsluitenvaneenbetalings-
regeling.Huurschuldenzijnechtervaakeensignaalvangrotere
financiële problemen. Als een huurachterstand te ver oploopt,
dreigthuisuitzettingenditwillenwezoveelmogelijkvoorkomen.
Hiervoor werken wij samen met andere organisaties. Tijdige
signalering kan betalingsproblemen bij huurders en het aantal
huisuitzettingenterugdringen.
Detotalehuurachterstandbedroegop31december2014€3,2
miljoen.In2013en2012wasdit€2,8miljoen.Ditverklarenwe
enerzijdsdoordatdeachterstandis‘meegegroeid’metdehogere
huurinkomsten. Anderzijds ervaren we dat het langer duurt
voordat huurders achterstanden voldoen. Betalingsoplossingen
vragendoortussenkomstvandeGemeentelijkeKredietBanken
schuldhulpverleningmeertijd.Wevermoedendaarnaastdatook
heteconomischeklimaatmeespeelt.
7.4.1.HUISUITZETTINGIn 2014 werd 212 keer een ontruiming aangezegd. In 46 geval-
lenwerddaadwerkelijkontruimd.Naasthuurachterstandwaren
overlastenhennepteeltredenenomovertegaantotontruiming.
Inkomensgroep huis houdens
Huurverhogingspercentage bij huur:
<streefhuur(75%vanmax.)
≥streefhuur(75%vanmax.)
<€34.085 4% 2,5%
€34.085-€43.602 4,5%
>€43.602 6,5%
Overzichthuurverhogingspercentagenaarinkomen
45
Gem
eent
e
Aan
tal a
ange
zegd
Aan
tal o
ntru
imd
Perc
enta
ge o
ntru
i-m
ing/
aan
zegg
inge
n
Assen 129 31 24%
DeWolden 4 1 25%
Hoogeveen 1 1 100%
Meppel 5 0 0%
Midden-Drenthe 24 3 13%
Noordenveld 11 2 18%
Westerveld 11 1 9%
Ooststellingwerf 27 7 26%
Totaal 212 46 22%
Overzichthuuraanzeggingenenontruimingen
7.4.2.HUURDERVINGENLEEGSTANDDetotalekostenvanleegstandbedroegenin2014€ 1.377.000,-.
Huurdervingalsgevolgvan leegstandvan teverkopenvastgoed
(€ 374.000) brachten we ten laste van het verkoopresultaat.
De leegstand als gevolg van sloop en renovatie kostte in 2014
€ 190.000.Deoverigedervingismetnametewijtenaannieuw-
bouwleegstand, leegstand door mutatieonderhoud en verhuur-
leegstand.
7.5. VERKOOPVANHUURWONINGENDeverkoopvanzowelbestaande-alsnieuwbouwwoningenverliep
begin 2014 matig. Gedurende het jaar trok dit echter aan en
zagenweeenduidelijkeverbetering.In2014wasonsstrevenom
80woningenuitdebestaandevoorraad te verkopen.Ditdoel is
gehaald,weverkochtenin201483bestaandewoningen.
Gemeente Totaal verkocht kernvoorraad
Gemiddelde verkoopprijs
AaenHunze 1 €142.500
Assen 36 €100.580
Westerveld 7 €121.271
Ooststellingwerf 12 €133.200
DeWolden 12 €152.167
Hoogeveen 5 €99.500
Meppel 3 €127.500
Midden-Drenthe 5 €99.142
Noordenveld 2 €122.857
Totaal 83 € 110.161
Overzichtvanaantalverkochtewoningenverdeeldnaargemeente
“ In 2014 behaalden we onze verkoop-
doelstelling met de verkoop van 83
bestaande woningen. Deze inkomsten
investeren we in ons bestaand bezit.”
Postbus 500, 9400 AM Assen
Actium
46
7.5.1.OVERIGEVERKOPENWekochtenin2014zeskoopgarantwoningenterug.Tweedaarvan
verkochtenweweerdoor, tweewerdenverhuurdentweestaan
nogtekoop.Tevensiseréénkoopgarantwoning,diein2013alwerd
teruggekocht,weerdoorverkochtmetkoopgarant.Daarnaastzijn
ertweewoningenverkochtvanuitprojecten.
GemeenteBedrijfs-ruimten Garages
Maatschappelijkvastgoed
Terugge-kocht met
koopgarant
AaenHunze 1
Assen 2 2 1
DeWolden 2
Hoogeveen 1
Meppel
Midden-Drenthe
Noordenveld
Ooststellingwerf 2
Westerveld
Totaal 2 2 1 6
Overzichtvanoverigeverkopenenteruggekochteeenhedenverdeeldnaargemeente
7.5.2.VERKOOPAANBODOm onze verkoopdoelstellingen te halen was het belangrijk het
aantal woningen geschikt voor verkoop te verhogen. Daarom
werden393woningenaanonsverkoopaanbodtoegevoegd.Deze
actiehadeenpositiefeffectophetaantalwoningverkopen.
Inhetlaatstekwartaalvan2014schrevenweookzittendehuurders
aan met het aanbod hun woning te kopen. Het ging hier om
huurdersinkernenmetbeperktevoorzieningenwaarwijminder
dantwintigwoningenbezitten.Doordemografischeontwikkelin-
genvoorzienenervarenweindezegebiedenverhuurproblemen.
7.5.3.HETVERKOPENVANNIEUWBOUWWONINGEN
Naast woningen uit de bestaande voorraad, verkopen wij ook
nieuwbouwwoningen. In het overzicht ziet u welke nieuwbouw-
projecten inmiddels zijn opgeleverd en hoeveel woningen er
verkochtzijn.
“ Op een enkele woning na hebben
al onze woningen een huur
onder de huurtoeslaggrens.”
Postbus 500, 9400 AM Assen
Actium
47
Project Opg
elev
erd
Aan
tal k
oop
Om
geze
t na
ar h
uur
Nog
te
verk
open
Assen
Groningerstraat ja 5 2
Gijsbrecht ja 54 1
Huygensstraat ja 20 2Ooststellingwerf
Oldeberkoop,Delle ja 7 1
Haulerwijk,Schalmeihof ja 10 3
Westerveld
Diever,Kloosterstraat/Binnenes nee 4 0
Hoogeveen
Hoogeveen,Willemskade ja 17 4 1
De Wolden
Zuidwolde,Koninginnehof(1efase) nee 10 2
Zuidwolde,Koninginnehof(Herontwikkeling–2efase)
nee 6 6
Koekange,DeMeidoorn 2
Overzichtvannogteverkopennieuwbouwwoningen
7.6. KERNVOORRAADPERGEMEENTEOnze kernvoorraad bestaat uit de huurwoningen met een huur
tot€ 699,48.Dekernvoorraadteltper31december201414.887
woningen.Hetpercentagewoningendatindeprijsklassebinnen
dehuurtoeslaggrensvaltisbijnahonderdprocent.
Gemeente Goedkoop Betaal-
baar
Duur tot huur toeslag
Duur boven huur-
toeslag Totaal
< €389,05 < €596,75 < €699,48 > €699,48
Assen 1.612 5.283 689 13 7.597
DeWolden 196 1.162 238 2 1.598
Hoogeveen 30 200 39 269
Hoogezand-Sappemeer 4 4
Meppel 28 245 126 6 405
Midden-Drenthe 154 813 95 1.062
Noordenveld 56 171 119 5 351
Ooststellingwerf 602 1.388 239 2.229
Westerveld 134 1.034 234 1 1.403
Totaal 2.812 10.296 1.779 31 14.918
Overzichtvandekernvoorraadvanonzehuurwoningenpergemeenteop31december2014
48
Naastwoningenverhurenwijookeenhedenalsbedrijfsruimten,
garagesenparkeerplaatsen.
7.7. VVE-BEHEERIn2014warenwijactiefin32VerenigingenvanEigenaren(VvE’s).
Dit is exclusief hoofdsplitsingen. Naast VvE’s met woningen en
bedrijfsruimtenzijnervierVvE’smetalleenparkeerplaatsen.Er
kwamin2014éénVvEbij.HetadministratiefbeheervandeVvE’s
isopéénVvEnavollediguitbesteedaanexternebeheerders. In
principegeldtditookvoorhettechnischbeheer.Bijenkelekleine
VvE’sregelendeleden(waaronderActium)dituitkostenoverwe-
gingenzelf.
Sinds2011hebbenweeencoördinatorVvEindienst.Decoördina-
torvertegenwoordigtonsinonzerolals(groot)eigenaarbinnende
VvE’senzorgtdatgesignaleerdeknelpunten,binnenenbuitende
organisatie,wordenopgelost.
In2014maaktedecoördinatorVvEeenrisico-inventarisatie.Een
aantalaanbevelingendaaruitbrachtenwealin2014indepraktijk,
een aantal andere aanbevelingen pakken we in 2015 op. Een
belangrijke aanbeveling betrof de informatievoorziening richting
huurders. Huurders worden bij het aangaan van een huurover-
eenkomstvaneenwoningineenVvEextrageïnformeerdoverde
VvE.Zeondertekenennaastdealgemenehuurvoorwaardenook
despecifiekevoorwaardendievoorhunVvEgeldt.
Totaal in beheer per 31 december 2014 2010 2011 2012 2013 2014
Woningen 15.385 15.478 15.645 15.033 14.918
Bijzonderewoonvormen 362 361
Overigewoongelegenheden(bijv.kamers) 97 104 113 113 113
Intramuralezorgplaatsen 460 517 489 522 519
Bedrijfsruimtenenmaatschappelijk 50 50 50 97 98
Garages,parkeerplaatsene.d. 1.181 1.184 1.193 1.180 1.190
Totaal bezit 17.173 17.333 17.490 17.307 17.199
Woningeninbeheer,maarnietineigendom 15 13 13 16 16
Totaal 17.188 17.346 17.503 17.323 17.215
Overzichtvanhetaantalverhuureenhedeninbeheernaarsoort
49
Omschrijving VVE Plaats
Bezit Actium in VvE’sbezit in VvE’s Particulier
Totaal
Bedrijfs-ruimten
Woningente koop
Woningenin de
verhuur
Bedrijfs-ruimten
Woningenparticulieren
Grunostate Assen 0 2 17 1 3 23Ceresplein/Apollopad Assen 0 0 15 0 41 56VanHoutenstraat Assen 0 0 25 0 7 32Echtenstraat2t/m42 Assen 0 0 7 0 14 21Molenstraat229t/m269 Assen 0 0 10 0 11 21JanFabriciusstraat Assen 0 0 30 1 0 31DeGijsbrecht Assen 0 1 0 0 53 54DeNieuweKolk Assen 3 0 65 -* 0 68Gouwe28t/m68 Assen 0 0 8 0 13 21Gouwe70t/m110 Assen 0 0 10 0 11 21Gouwe53t/m93 Assen 0 0 11 0 10 21Mercuriuscentrum/Ceresplein Assen 0 0 77 9 0 86Smetanalaan182t/m356 Assen 0 0 19 0 69 88Gravenlanden35t/m69 Assen 0 0 3 0 15 18Scharmbarg129t/m211 Assen 0 0 6 0 36 42Thorbeckelaan(ondersplitsing)233t/m361 Assen 0 0 50 -* 15 65KloosterpoortWoningen Assen 0 0 57 0 0 57DeWieken Smilde 0 0 18 0 8 26DeMeestershof Bovensmilde 0 0 21 0 6 27Lesturgeonplein Vledder 0 0 13 3 11 27HofvanKoekange Koekange 5 2 22 0 4 33Alteveerstraat Hoogeveen 1 0 45 4 0 50Princenhof Hoogeveen 1 5 60 0 12 78Broekemastraat Diever 0 0 1 0 1 2Martenskamp Oosterwolde 0 1 3 0 2 6
Veenbaas Haulerwijk 0 0 20 0 5 25
DeKeyserstroom Meppel 0 0 6 0 0 6KroonjuweelHetLoo Zuidwolde 0 2 0 0 6 8Totaal 10 13 619 18 353 1013
OverzichtvanhetaantalVvE’sin2014(exclusiefhoofdsplitsingen)
*IndeNieuweKolkenHetMaturia-complex aan de Thorbeckelaanbevinden zich naast woningenenkele bedrijfsruimtes. Het gaathiero.m.omeenbioscoop,theater,school, kerk en gezondheidscen-trum. Omdat deze bedrijfsruim-ten soms over meerdere ruimtesbeschikken is het aantal lastig tebenoemen.
50
VvE’s met parkeerplaatsen Plaats Parkeerplaatsenparticulieren
Parkeerplaatsen Actium Totaal
HetVledder1 Meppel 18 22 40
HetVledder2 Meppel 12 7 19
Kloosterpoortparkeersouterrain Assen 618 40 658
Kloosterpoortparkeerplaatsen Assen 28 17 45
Totaal 676 86 762
OverzichtvanhetaantalVvE’smetalleenparkeerplaatsenin2014
52
8.1. DEMEERJARENONDERHOUDSBEGROTING(MJOB)
Inhetkadervandeplanning&controlcycluskekenwein2014
opnieuw naar de inrichting van de Meerjarenonderhoudsbegro-
ting (MJOB) en de aansluiting op de beheerstrategie vanuit het
strategisch voorraadbeleid. Op bepaalde onderdelen deden we
aanpassingendoortussentijdsewijzigingenindebeheerstrategie.
MetdezeaanpassingenhebbenweervoorgezorgddatdeMJOB
goedaansluitoponsstrategischvoorraadbeleid.
8.2. ONDERHOUDSKOSTENAlle activiteiten die waren begroot voor 2014, hebben we uitge-
voerd. Met btw- en inkoopvoordeel bekostigden we meerwerk,
bestaandeuithoutrotbestrijdingenmetsel-envoegwerk.Intotaal
gavenweruim€22miljoenuitaanplanmatigonderhoud.
8.3. PLANMATIGONDERHOUDPrimairedoelenvanonsplanmatigonderhoudzijn:
■ hetbeheersbaarhoudenvandedagelijkseonderhoudskosten;
■ hetoptimaliserenvanhetwoongenotvoordehuurder;
■ hetnaarbenedenbrengenvanhetenergieverbruikvande
woningen,omzoeenbijdrageteleverenaanbetaalbaarwonen.
In2014voerdenwebij1.900woningenplanmatigonderhouduit.
1.200 woningen werden verduurzaamd door onder andere het
plaatsen van PV-panelen en overige energetische maatregelen.
Dit levert een grote bijdrage aan het verbeteren van de gemid-
deldeenergie index (voorheenenergielabel).Daarbijhebbenwe
weerstappengezetinonzedoelstellingomin2020onzewoningen
opgemiddeld labelBtehebben(volgensdeoudeenergielabel-
methodiek).
8.3.1.ENERGIEPRESTATIESIn 2008 spraken we af dat al onze woningen in 2014 minimaal
energielabelCzoudenhebben.Dezeambitiesteldenwein2009
bijnaar2020omdatditzowelfinancieelalsorganisatorischniet
haalbaarbleek.
Bijdestartvandezedoelstellingin2008voldeed36procentaande
gesteldenorm.In2014voldoetinmiddels74procentvanonsbezit
aandedoelstelling.
“ In 2014 gaven we ruim 22 miljoen
uit aan planmatig onder houd. We
pakten 1.900 woningen aan, waarvan
we 1.200 verduurzaamden.”
Postbus 500, 9400 AM Assen
Actium
53
Label Medio 2008 Eind 2014
A 1% 8%
B 8% 20%
C 27% 46%
D 28% 16%
E 20% 7%
F 11% 3%
G 5% 1%
Overzichtverdelingenergielabels2008en2014
8.3.2.DELATHOGERInhetkadervandebegroting2014hebbenwebeslotendelatop
hetterreinvandeenergieprestatiehogerteleggen.Dit ismede
ingegevendoordebijdragediewewillenleverenaandebeheer-
sing van woonlasten voor onze huurders. De nieuwe doelstel-
lingisomallewoningenin2020gemiddeldnaarenergielabelB
tebrengen.De investering vandezeambitiebedraagt ruim100
miljoeneuro,gerekendvanaf2008.Destapnaar labelBberei-
kenweindemeestegevallendoor,naasthetnemenvan isole-
rendemaatregelen,zonnepanelenteplaatsen.In2014kregen590
woningenalzonnepanelen.Omdatwehiervoorgeenhuurverho-
gingaandezittendehuurderberekenen,voeltdezedebesparing
meteeninzijnportemonnee.
8.3.3.C-STORMC-storm is een applicatie die onder andere digitale inspectie
mogelijkmaakt.In2014ishetplanvanaanpakvoordeinvoering
vanC-stormafgerondenvastgesteld.Deapplicatieisnugereed
voor gebruik en wordt ingezet voor het digitaal inspecteren ten
behoevevandeplanmatigeonderhoudsbegrotingvan2016.
8.4. VOORBEREIDINGENERGIECONVENANTIn2014bereiddenweeenenergieconvenantvoormetdeprovin-
cieDrentheenalleDrentsecorporaties.Inditconvenantspreken
wedeambitieuitomhetenergieprogrammavoordekomendevijf
jarenopteschalen.Wezetteninopvierdoelen:
1.Bewustomgaanmethetgebruikvan(schaarse)grondstoffen;
2.Energiekwaliteitvandewoningeninbeeldbrengenenverder
verbeteren;
3.Verhogenvankennisenbewustwordingbijbewoners;
4.Beheersbarewoonlasten.
Hetconvenantwordtbegin2015ondertekend.
“ We willen dat al onze woningen in 2020 gemiddeld
energielabel B hebben. We berekenen voor de
zittende huurder geen huurverhoging voor isolerende
maatregelen en het plaatsen van zonnepanelen. Zo
dragen we bij aan betaalbaar en goed wonen.”
Postbus 500, 9400 AM Assen
Actium
55
9.1. ALGEMEENOns beleid kent verschillende beleidsterreinen: strategisch
voorraadbeleid, investeringen, financiering, verhuur, onderhoud
en organisatie. Het financieel beleid is een verbindende factor
en onlosmakelijk verbonden met al deze bedrijfsactiviteiten.
Het is enerzijds sturend, en anderzijds randvoorwaardelijk. Het
hoofddoelishetwaarborgenvanonzefinanciëlecontinuïteit.Het
financieelbeleidmaaktonderdeeluitvanonsondernemingsplan
2013-2017datinjuni2013werdvastgesteld.
9.1.1.SAMENHANGInhetschemagevenwedeverbindingentussendeverschillende
beleidsvormenweer:
9.1.2.KADERSFINANCIEELBELEIDHet hoofddoel van ons financieel beleid is het waarborgen van
onze financiële continuïteit. De financiële continuïteit kunnen
we alleen waarborgen als voldoende sturing plaatsvindt op de
financiëleratio’s.Onzefinanciëleratio’szijnvastgesteldvanuitde
volgendesubdoelen:
1.Maximaalinzettenvandekasstromenvooronzevolkshuis-
vestelijkeopgaven;
2.Hetzorgdragenvoorvoldoendesolvabiliteitomdefinanciële
continuïteittekunnenwaarborgenendaarmeeookfinancier-
baarteblijven;
3.Eenpositiefresultaatopdeprimairebedrijfsvoering.Wezijn
financieelincontroldoorhetstellenvanensturenopnormen
vooreenaantalbeïnvloedbareuitgaven,gerichtopeenpassen-
deprijs-prestatieverhouding;
Strategischvoorraadbeleid
Financierings-beleid
Treasurystatuut
Huurbeleid
Kwaliteitsbeleid
Onderhoudsbeleid
Duurzaamheid
Verkoopbeleid
Leefbaarheid
Woningtoewijzing
Investeringsstatuut
Financieelbeleid
Verbindingentussendeverschillendebeleidsvormen
56
4.Westrevennaarwaardeontwikkelingdoorhetstellenvan
rendementseisenaaninvesteringen;
5.Westrevennaarvermogensontwikkelingdoortesturenopde
financieringinrelatietotdewaardecreatie.
9.1.3.STURINGTijdenshetjaarlijksebegrotingsprocesberekenenwedeontwik-
kelingvanonzefinanciëleratio’s indetijd,devijfjaarsprognose.
Wehanterendevolgendefinanciëleratio’sennormenomonze
financiëlecontinuïteittewaarborgen.
■ Kasstroomtoets:eenondergrensvoordeICR(interestcoverage
ratio)van1,6(ondergrensWSWis1,4)eneenondergrensvoor
deDSCR(debtservicecoverageratio)van1;
■ Loantovalue:verhoudingtussenvreemdvermogenen
bedrijfswaardevanhetbezit,maximaal65procent;
■ Solvabiliteit:inhoeverrekanhetindeactivageïnvesteerde
vermogendoorheteigenvermogenwordengefinancierd?
Desolvabiliteitopbasisvanbedrijfswaardeistenminste35
procent;
■ Dekkingsratio:geefthetplafondaanvandeborgingsfaciliteit
vanhetWSW.Degroottevandegeborgdeleningenportefeuille
magmaximaal50procentvandeWOZ-waardevanhetbezit
bedragen.
9.2. FINANCIëLEKENGETALLENinterestcoverageratio(icr)
DeICRgeeftaaninhoeverreweinstaatzijnomdebrutorente-uit-
gaven te voldoen uit de kasstroom uit operationele activiteiten
(inclusief vennootschapsbelasting) voor rente-ontvangsten en
rente-uitgaven. Wij gebruiken intern een normwaarde van 1,6
(WSWhanteert1,4).
ICR
2,0
1,5
1,0
0,5
0,02014 2013 2012
DebelangrijksteoorzaakvoordedalingvandeICRnaar1,81(2013:
2,10)iseendalingvandeoperationelekasstroomtenopzichtevan
2013.Ditwordtvoornamelijkveroorzaaktdoordehogereuitgaven
planmatigonderhoud.
debtservicecoverageratio(dscr)
De DSCR geeft aan in hoeverre we in staat zijn om de netto
rente-uitgaven en aflossingsverplichtingen te voldoen uit de
kasstroomuitoperationeleactiviteiten(inclusiefvennootschaps-
belasting) voor rente-ontvangsten en rente-uitgaven. De intern
gebruiktenormwaardeis1(conformWSW).
57
DSCR1,4
1,0
1,2
0,8
0,2
0,4
0,6
0,02014 2013 2012
DedalingvandeDSCRnaar1,21heeftnetalsdeICRalsbelang-
rijksteoorzaakdedalendeoperationelekasstroomdoorhogere
uitgavenplanmatigonderhoud.
loantoValue
DeLoantoValuegeeftdefinancieringuitgedruktineenpercenta-
gevandebedrijfswaardevanhetDAEBenniet-DAEBbezitweer.
Wijhantereninterneennormwaardevan65procent(CFVhanteert
75procent).
Loan to value
50%
60%
40%
10%
20%
30%
0%
2014 2013 2012
DedalingvandeLTVnaar47,3procent(van50,6procent)wordt
veroorzaakt door de waardestijging van de bedrijfswaarde van
zowelhetDAEBalshetniet-DAEBbezit.Daarnaast isdelenin-
genportefeuilletenopzichtevanvorigjaargedaald.
solvabiliteit
De solvabiliteit geeft aan welk deel van onze bezittingen is
gefinancierd met eigen vermogen (inclusief herwaarderingsre-
serve)enwelkdeelmetvreemdvermogenengeeftaanofweop
langetermijnaanonzeverplichtingenkunnenvoldoen.Deintern
gehanteerdenormwaardeis35procent(CFVhanteert25procent).
Solvabiliteit
60%
40%
20%
0%
2014 2013 2012
De stijging van de solvabiliteit naar 50,3 procent (vorig jaar
45,7procent)heeftalsbelangrijksteoorzaakeenstijginginzowel
hettotaalvermogenalsheteigenvermogen.Destijgingvanhet
eigenvermogenwordtvoornamelijkveroorzaaktdoordewaarde-
stijgingvanhetbezit.
58
dekkingsratio
Dedekkingsratiogeefthetplafondaan vandeborgingsfaciliteit
vanhetWSW.Dezewordtbepaalddoorhetschuldrestantvande
bijhetWSWgeborgdeleningeninverhoudingtotdeWOZ-waar-
de vanhetbijhetWSW ingezetteonderpand (WSWhanteert50
procent).
De stijging van de dekkingsratio van 22,4 procent in 2013 naar
22,7 procent in 2014 wordt veroorzaakt door de sterk dalende
WOZ-waardevanhetbezit.Ditwordtdeelsgecompenseerddoor
eenlagereschuldrestantvandegeborgdeleningen.
9.3. WAARDEONTWIKKELINGVASTGOEDENVERMOGEN
Vastgoed
De gemeenten hebben de waarde van het bezit voor de onroe-
rendzaakbelastingin2015getaxeerdop€ 1.772miljoen(prijspeil
1januari2014).In2014wasdit€1.850miljoen(prijspeil1januari
2013).
De bedrijfswaarde van het gehele bezit (incl. commercieel
vastgoed)bedraagtper31december2014€899miljoen.Hetdeel
commercieelvastgoedisindejaarrekeninggewaardeerdopeen
marktwaarde van €13 miljoen. Per 1 januari 2014 bedroeg de
totalebedrijfswaarde€830miljoen.Debedrijfswaardeisin2014
dus gestegen met €69 miljoen. De stijging wordt voornamelijk
veroorzaakt door het niet meer inrekenen van de uitgaven voor
zonnecollectorenenleefbaarheid.Destijgingvandebedrijfswaar-
dezieteralsvolgtuit:
Autonomeontwikkelingen -1miljoen
Voorraadmutaties +2miljoen
Parameterwijzigingen -1miljoen
Niveauwijzigingen +69miljoen
Totaal +69 miljoen
Toelichting: Autonome ontwikkelingen zijn effecten van een
jaar opschuiven en het vrijvallen van de kasstromen van 2013.
Voorraadmutatieshebbenbetrekkingopverkoop,sloopennieuw-
bouw. Wijzigingen in onder andere levensduur, prijsinflatie en
huurstijging zijn parameterwijzigingen. Het aanpassen van de
bedragenvandenormen,zijnniveauwijzigingen.
Deverklaringvandestijgingvandewaardevanhetcommerciële
vastgoedgewaardeerdopmarktwaardevindtuindetoelichtingop
debalans,evenalseennaderetoelichtingopdeontwikkelingvan
debedrijfswaarde.
Vermogen
Onseigenvermogenisin2014met€85miljoengestegennaar
€485miljoen.Dezestijgingbestaatuiteenpositiefjaarresultaat
van€27miljoen,eenstijgingvandeherwaarderingsreservevan
ruim€65miljoeneneennegatievewaarderingvandeembedded
derivaten(stelselwijziging)van€7miljoen.
59
Hethogereresultaatover2014(€27miljoen)tenopzichtevande
begroting2014(€11,7miljoen)laatzichalsvolgtverklaren:
9.4. KASSTROMEN2014Het jaarresultaat wordt sterk beïnvloed door effecten van
boekhoudkundige aard (met name door af- en opwaarderingen
vastgoed en onrendabele top van te ontwikkelen vastgoed). De
kasstromengeveneenobjectieverbeeldvandeontwikkelingvan
definanciëlepositie.Degerealiseerdekasstromen(operationeel
eninvesteringen)in2014zijn:
Bedragenin€x1miljoen
Totale kasstroom Realisatie Begroting VerschilVerschil
in %
Operationele kasstroom (voor aflos-
singsfictie) +14 +11 +3 +27%
(Des)investeringskasstroom -9 -39 +30 -77%
Mutatieliquidemiddelen +7 +5 +2
Financieringskasstroom kasstroom + 12 - 23 - 35
Detotalefinancieringskasstroomisuitgekomenop€ 12miljoen.
Het verschil met de begrote kasstroom bedraagt € 35 miljoen.
Ditbetekentdatdeleningschuld€ 35miljoenhogeruitkomtdan
begroot.
9.4.1.TOELICHTINGOPERATIONELEKASSTROOMDeoperationelekasstroomkomt€ 3miljoenhogeruitdoor:
■ Meeronderhoudsuitgaven(-/-€3miljoen);
■ Minderverhuurdersheffing(+€2miljoen);
■ Mindervennootschapsbelasting(+€3miljoen);
■ Overige(+€1miljoen).
HetWSWrekentmeteengenormeerdeaflossingvan2procent.
De operationele kasstroom na aflossingsfictie komt dan uit op
+€ 5miljoen(begroot+€ 3miljoen).
Hoger resultaat ( x € 1.000) wegens:
Meerhuuropbrengsten 100
Meerresultaatverkoop 200
Minderwaardeverminderingvlottendeactiva 300
Minderoverigewaardeveranderingen 11.600
Minderlonenensalarissen 1.500
Minderleefbaarheid 200
Meernietgerealiseerdewaardeveranderingvastgoedbelegging 500
Minderrentelasten 700
Meerrentebaten 600
Mindervennootschapsbelasting 17.100
Overigebedrijfslasten 400
33.200
Minder resultaat ( x € 1.000) wegens:
Meerafschrijvingen 1.200
Meeronderhoud 2.800
Meerwaardeveranderingfinanciëleactiva 13.900
17.900
Per saldo 15.300
60
9.4.2.TOELICHTING(DES)INVESTERINGSKASSTROOM
De investeringskasstroom geeft een groot verschil ten opzichte
vandebegroting.Ditwordtvoorhetgrootstedeelverklaarddoor
het uit- of afstellen van nieuwbouwprojecten. Daarnaast zijn er
diverseaanbestedingsvoordelenbehaald.
9.5. INTERNESTURINGENRISICO’S
9.5.1.INTERNESTURING
dashboard
In2014ontwikkeldenweeendashboardopbasisvandemetho-
diekvandebalancedscorecard.Ditdashboardisineersteinstan-
tieingerichtophetstrategischniveau.Hetdashboardisgeïmple-
menteerdeningebedindeplanning&controlcyclus.Inheteerste
kwartaalvan2015makenwekeuzesoverhoeweverdervormge-
venaanonzewijzevandashboardsturing.Hierbijdenkenweaan:
■ koppelingenmethetprimairesysteem;
■ verdereautomatiseringvanhetgenererenvansturingsinformatie;
■ deeventueleverderedoorontwikkelingvanhetdashboardnaar
tactischen/ofoperationeelniveau.
risicomanagement
Wezijnin2014gestartmethetbesprekenenexplicietvastleggen
vanderisico’sendebeheersmaatregelenopstrategischniveau
metMT-leden,middenkaderenspecialisten.Ookdecommissa-
rissen en de accountant hebben hun bijdrage geleverd aan het
inzichtelijkmakenvanmogelijkerisico’s.In2014heeftditgeleid
toteenoverzichtvandemogelijkerisico’sdieoponzeorganisa-
tie van toepassing zijn, ingedeeld naar de mogelijke impact en
naardematevanbeïnvloedbaarheid(hoogoflaag).In2015volgt
verdererealisatiemetondermeer:
■ keuzevoorwijzevanvastleggingvanderisico’sendebeheers-
maatregelen;
■ bewakingvanderisico’senverantwoording;
■ inbeddinginondermeerdeplanning&controlcyclus
(p&c-cyclus).
9.5.2.RISICO’SVoorwoningcorporatiesisinhetalgemeensprakevandevolgen-
“ We hebben grote stappen gezet in
het verbeteren van onze interne
sturing en beheersing. Onder
andere door het invoeren van de
P&C-cyclus en het werken we met
een dashboard. Hiermee sturen we
op het behalen van de doelen zoals
vastgesteld in onze begroting.”
Postbus 500, 9400 AM Assen
Actium
61
derisicogebiedendieinmeerdereofminderemateommaatre-
gelenvragen:
1. Overheidsingrijpen;
2. Regelgeving;
3. Rentelasten;
4. Aardvanhetbezit;
5. Interneorganisatie.
Ad.1 Overheidsingrijpen
herzieningvandewoningwet
Na de vaststelling van de herziene Woningwet door de Tweede
Kamerindecember2014,heeftookdeEersteKamerop17maart
2015dewetaangenomen.
“ In 2014 startten we met risico-
management. We monitoren op vijf
risicogebieden: overheids ingrijpen,
regel geving, rente lasten, aard van
het bezit en interne organisatie.”
Postbus 500, 9400 AM Assen
Actium
De herziening van de Woningwet levert voor ons de volgende
aandachtspuntenop:
■ Werkdomein corporaties:beperkingvanhetwerkdomeinvan
corporatiestotdekerntaken,waarbijprimairdefocusligtop
DAEB-activiteitenenerstrengereeisenzijnvoorniet-DAEB
activiteiten(onderanderemarkttoets).
■ Scheiding of splitsing van DEAB- en niet-DAEB-tak:wij
moetenonzeDAEB-enniet-DAEBactiviteitenadministratief
scheidendanweljuridischsplitsen.Hetvoorstelhiervoormoet
uiterlijk1januari2017bijdeministerliggen.Hetvoorstelmoet
vergezeldgaanvandevisievandegemeentenenhuurdersor-
ganisaties.
■ Passend toewijzen:wijmoeten,naeengewenningsperiode,
per201895procentvandehuurtoeslaggerechtigdehuishou-
denseenwoningtoewijzenmeteenhuurprijsonderdeaftop-
pingsgrens.
■ Governance en intern toezicht:zowelaanbestuurdersals
commissarissenwordenbijbenoemingenherbenoemingeisen
gesteldaandegeschiktheid.Hierbijwordtgebruikgemaakt
vaneen‘fit&propertest’.
■ Verslaglegging en financiële transparantie:deadministra-
tieveofjuridischescheidingheeftgrotegevolgenvoorhet
opstelleneninrichtenvandejaarrekeningenhetjaarverslag.
Dewaarderingsgrondslagvanhetvastgoedisverplichtop
basisvanmarktwaardeinverhuurdestaat.Daarnaastmoet
hetverslaguitgesplitstwordenvoorzoweldeDAEB-alsde
niet-DAEB-tak.Ookdeverantwoordingsverplichtingaande
62
externetoezichthouder(dViendedPi)moetenwordenaange-
past.Daarnaastgeeftdeministerjaarlijkseenindicatievande
investeringscapaciteitvanActium.Ookgeeftdeministereen
oordeeloverdesolvabiliteit,liquiditeitenfinanciëlerisico’sen
deinvesteringsruimteinrelatietotdegeplandeopgave.Deze
gegevenswordenbeschikbaargesteldaangemeentenen
huurdersorganisaties.
■ Extern toezicht:erkomteenintegraleAutoriteitWoningcor-
poraties.DezewordtonderdeelvandeInspectieLeefomgeving
enTransport.DeAutoriteitisverantwoordelijkvoorzowelhet
financieeltoezichtalsvoorhettoezichtoprechtmatigheid,
governanceenintegriteit.
■ Rol gemeenten en huurders:gemeentenkrijgenveelmeer
informatie,zoalsinzageinonzefinanciëlemogelijkheden,dan
voorheen.Huurdersorganisatieskrijgeneenstevigerepositie
indewet.Zozijnhuurdersorganisatieseenpartijbijhetmaken
vanprestatieafspraken.
■ Woningmarktgebieden:gemeentenkrijgendemogelijkheid
omwoningmarktgebiedentevormen.Eencorporatiemagin
meerdereregio’sbezithebben,maaralleeninhaarkerngebied
(uitbreidings)investeringendoen.
Verhuurderheffing
Eenmaatregeldieforsegevolgenheeftvoorzoweldehuurderals
decorporatieisdeverhuurdersheffing.Vanaf2013moetenwoning-
corporaties een verhuurdersbelasting betalen over hun bezit.
Dehoogtevandeheffingiseenaantalkerenaangepast.Methet
vaststellen van de Rijksbegroting 2015 is de verhuurdersheffing
verhoogdvan€1,165miljardin2014naar€1,335miljardin2015.
De politieke keuzes hebben direct effect op de waardering van
hetvastgoed.Debedrijfswaardeiseenweergavevandecontan-
tewaardevanalletoekomstigekasstromen. Indebedrijfswaar-
deultimo2014isdeverhuurderheffingvoordevolledigerestant
levensduur van het vastgoed ingerekend. De inkomensafhanke-
lijke huurverhoging is ingerekend t/m 2017, waarbij we ervoor
hebbengekozenomvoor2015deinkomensafhankelijkehuurver-
hogingvoordelagereinkomens(t/m€ 34.911)nietdoortevoeren.
Vanaf2017isgerekendmetinflatoirehuurverhoging
Voor huurders betekent de invoering van de verhuurdersheffing
dat woningcorporaties een extra huurverhoging van minimaal
1,5procentbovenopdejaarlijkseinflatoirehuurverhogingmogen
doorvoeren. Het tekort dat corporaties niet kunnen compense-
ren door hogere huuropbrengsten, moet door eigen maatrege-
len zoals efficiency, huurharmonisatie en verkoopopbrengsten
wordengedekt.Wijonderkennendatboveninflatoirehuurverho-
gingvoordehuurdersuitonzedoelgroepleidttothogerebetaal-
baarheidsrisico’s.Metalsgevolghetrisicoophogerehuurachter-
standeneneentoenamevanhuurdersmetbetalingsproblemen.
Recentonderzoeknaardewoonlastenvanhuurdersindeprovin-
cieDrentheonderschrijftditbeeld.
saneringsheffing
Doorspeculerenmetfinanciëlederivatenkwamwoningcorporatie
63
Vestiaindeproblemen.Inhetreddingsplanisopgenomendatalle
corporatiesviahetsaneringsfondseenbijdrageleverenomcorpo-
ratiesmetliquiditeitsproblementeredden.In2014bedroegonze
bijdrage€3,1miljoenIn2015legthetCentraalFondsVolkshuis-
vesting (CFV) woningcorporaties geen saneringsheffing op. Dat
staatindebegrotingdiehetCFVmediooktober2014vaststelde.
Ad. 2 Regelgeving
waarderingopmarktwaardedoorherzieningswet
NaastdeherzieningvandeWoningwetiseenandereaanpassing
deverslaggevingdoorde‘RichtlijnenvoordeJaarverslaggeving’
(RJ645).Dezerichtlijnennoodzakenondermeertoteenkeuzevoor
hetvastgoed,bedrijfsmiddelofbelegging.Diekeuzeisbepalend
voordewijzewaaropvastgoedindebalanswordtgewaardeerd.
Wij zien het sociaal vastgoed als bedrijfsmiddel en waarde-
ren dit vastgoed in exploitatie vanaf 2012 op de bedrijfswaarde.
Hetcommercieelvastgoed isvanaf2012opdemarktwaarde(in
verhuurdestaat)gewaardeerd.
Voor 2014 is in de sfeer van de winst- en verliesrekening een
eersteonderscheidnaarDAEB-enniet-DAEB-bezitgemaakt.Met
ingangvandenieuweWoningwetwordteenadministratievesplit-
singvanDAEBenniet-DAEBbezitverplicht.
fiscaal
Sinds 2008 zijn woningcorporaties belastingplichtig voor de
vennootschapsbelasting. De gemiddelde te betalen vennoot-
schapsbelastingbedraagtopbasisvaneengenormaliseerdfiscaal
resultaat circa € 1,9 miljoen per jaar. Wij streven naar fiscale
optimalisatie. Dit betekent dat we onze belastingdruk zo laag
mogelijkproberentehoudendoortoepassingvanfiscalefacilitei-
ten.Demogelijkhedenhiervoorwordenbepaalddoordefiscale
wet- en regelgeving en zijn regelmatig aan verandering onder-
hevig. Bij het opstellen van de fiscale meerjarenplanning doen
weaannamestenaanzienvandefiscalemogelijkheden.Inonze
huidigefiscalemeerjarenplanninggaanweuitvanhettoepassen
vanfiscaleafwaarderingvanonzevasteactiva,waardoorwede
komendejarengeenvennootschapsbelastinghoeventebetalen.
De duur van het kunnen (blijven) toepassen van deze faciliteit
hangtsamenmethetverloopvandetoekomstigeWOZ-waarden
enisdaaromgebaseerdopaannames.
woningwaarderingsstelsel
HetministerievanWonenenRijksdienstheefthetvoornemenhet
woningwaarderingsstelselaantepassen.Debelangrijkstewijzi-
ging isde toevoegingvanpuntenopbasisvandeWOZ-waarde,
berekendpervierkantemetervandewoning.Diepuntenkomenin
plaatsvandepuntenvoordewoonomgevingenwoonvorm.Volgens
debriefaandeStaten-Generaal leidtdeaanpassingnauwelijks
tot schokeffecten en blijft het niveau van de maximale huren
landelijkgelijk.OokvoorDrentheenFrieslandwordengeengrote
verschuivingenverwacht.Volgensdeberekeningen,gebaseerdop
aannamesvanABF,betekentdit vooronseen lichtedalingvan
hetgemiddeldaantalpunten(3).Metalsgevolgeenlichtedaling
64
vanhetgemiddeldevandemaximaaltoegestanehuur(+/-€ 20).
Deafstandtussendehuidigehurenendemaximalehurenwordt
ietskleiner,waardoorderuimtevoorhuurharmonisatieookwordt
verkleind.
Ad.3 Rentelasten
Woningcorporatieszijnnaarhunaardkapitaalsintensieveonder-
nemingen.Derentelastenzijndanookeenomvangrijkepostopde
winst-enverliesrekening.Daaromishetlogischdatweopbeheer-
singvandierentelasteninzetten.Debeheersingrichtzichaller-
eerstopdelopendeleningenportefeuillewaarmeewedehuidige
activiteitenfinancieren,toegespitstoprenteherziening(conversie)
enherfinanciering.Intweedeinstantiezietdebeheersingvande
rentelasten ook toe op toekomstige (nieuwe) financieringen van
toekomstigeactiviteiten.
Deactiviteitentotbeheersingzijnuitgewerktinhettreasurybeleid.
Inalgemenezingaathetomdebeheersingvandeinkomendeen
uitgaandekasstromen.Daarvooriseentoegesnedenbegrotingen
bewakingdaarvanvangrootbelang.Uitgangspuntenzijn:
■ zoveelmogelijkinternfinancieren;
■ loantovaluevanmaximaal65procent;
■ waarborgenvandetoegangtotdegeld-enkapitaalmarkt.
DaarombehorenweteallentijdeaandeeisenvanhetWSWte
voldoen.
Ook hebben wij extendible leningen met embedded derivaten.
Deze embedded derivaten vallen niet onder de bijstortingsver-
plichting,maarvolgensdeRichtlijnenvoordeJaarverslaggeving
RJ290 wel onder de marktwaardeverrekening voor de jaarreke-
ningvan2014.Dehoofdsomvandeextendibleleningenbedraagt
op31december2014€ 58,5miljoen.
Ad.4 Aard van het bezit
wooneenheden
Eind2014zagonzewoningvoorraaderalsvolgtuit: 31-12-2014 31-12-2013
Omschrijving Tota
al
DAEB
Nie
t DAE
B
Tota
al
DAEB
Nie
t DAE
B
Woningen 14.918 14.887 31 15.033 15.003 30Zorgplaatsen(intramuraal) 519 519 522 522 Bijzonderewoonvorm 361 361 362 362 Studentenwoningen 42 42 42 42 Woonwagens 18 18 18 18 Totaal woongelegenheden 15.858 15.827 31 15.977 15.947 30
MaatschappelijkOG* 56 56 51 51 Bedrijfsruimten 42 42 46 46Standplaatsen 53 53 53 53 Garages,parkeren,berging 1.190 641 549 1.180 636 544Totaal niet-woon -gelegenheden 1.341 751 591 1.330 740 590
Totaal 17.199 16.577 622 17.307 16.687 620
Beheerwoningenengarages 16 16 16 16
Totaal inclusief beheer 17.215 16.501 714 17.323 16.703 620
65
Nagenoeg alle woningen behoren tot de DAEB-categorie. Dit is
conformonzedoelstellingeninhetondernemingsplan.
typewoningen
Bijnatweederdevandewoningenisgrondgebonden.Invergelij-
kingmethet landelijkgemiddelde isditveel.Hetgroteaandeel
grondgebondenwonen,pastinonswerkgebiedenkomttegemoet
aandevraagvandedoelgroep.
demografischeontwikkelingen
Bijnadehelftvanonzewoningenstaatinlandelijkgebied.
Daar waar al weinig voorzieningen voor handen zijn,
verwachtenwebevolkingskrimpofisdekrimpalingezet.
Inrisicogebiedenspelenweinonsvoorraadbeleidhieropin.
leeftijdwoningvoorraad
Preciesdehelftvanonzewoningenisouderdanveertig
jaar. Dit heeft invloed op de onderhoudsactiviteiten en
geeft ook de noodzaak aan tot transformatie van de
woningvoorraadindetoekomst.
zorgvastgoed
Eind 2014 beschikten wij over 519 verhuureenheden in verzor-
gingshuizen en 361 verhuureenheden bijzondere woonvormen.
Zorgconceptenen-regelgevingzijndelaatstejarensterkveran-
derd en zetten de zorginstellingen onder soms forse druk. Dit
brengtrisico’smetzichmeemetbetrekkingtotdeverhuurbaar-
heidvandezorgcomplexen,waarsprakeisvanintramuralezorg.
Detoekomstvandezezorgcomplexenvraagtomeenaanpakop
maat.Derisico’svoorbijzonderewoonvormenzijneenstukkleiner.
Deze verhuureenheden zijn in het algemeen relatief eenvoudig
naareenregulierewoningtetransformeren.
parkeerruimteenbergingen
Garages,bergingenenparkeerplaatsenmakeneengrootdeeluit
vandevastgoedportefeuilleniet-woongelegenheden.Bijnadehelft
vandezevoorraadmoetalsniet-DAEBwordenbestempeld,omdat
wedezegaragesnietverhurenaanhuurdersvanActium-wonin-
gen.Wehebbendeambitieomdevoorraadgarages,bergingenen
parkeerplaatsenmetongeveervijftigprocentaftebouwen.
grondposities
Webeschikkeneind2014overtwaalfgrondposities.Hetgaathier
omongeveer52hectarelandbouwgrond(2kavels)entienkavels
instedelijkgebied.Detotalewaardevandegrondpositiesbetreft
€ 4miljoen,dezeisopgenomenindebalans.
Verkoopnieuwbouw
Vanuit het verleden hebben we nog een voorraad woningen die
direct voor de verkoop zijn gebouwd. Eind 2014 zijn dit er nog
vijftien.Driehiervanzijnteruggekochtewoningenverkochtonder
voorwaarden (zoals KoopGarant). De gemiddelde verkoopprijs
wordt geschat op € 180.000. De vijftien woningen staan op de
balansvooreentotaalvan€ 2,2miljoen.
66
Verkochtondervoorwaarden
Eenanderecategorie‘bezit’betreftdewoningenverkochtonder
voorwaarden.Dezewoningenzijnnogalsvastgoedbelegginginde
balansopgenomenaangeziennietallerechtenopdekoperzijn
overgegaan.Eind2014betreftdit 72woningenmeteenwaarde
vanbijna€ 9miljoen.Hiertegenoverbedraagtdeeveneensinde
balansopgenomenterugkoopverplichtingvan€ 9miljoen.Gezien
derisico’svanditproduct,hebbenwebeslotenomgeenwoningen
meerteverkopenondervoorwaarden.
Ad.5 Interne organisatie
Inhetondernemingsplan2013-2017formuleerdenwedeopgaven
voordeinterneorganisatie,waaronderverdergaandeorganisatie-
ontwikkeling.Verbeteringenindeinterneorganisatiezijngericht
op een reductie van de formatieomvang met 25 fte in 2017 ten
opzichtevan2013.Dezetaakstellingismetdeorganisatieontwik-
keling,dieinhetnajaarvan2014zijnbeslagkreeg,gerealiseerd.
De gewenste organisatieontwikkeling concentreert zich op het
bevorderen van (persoonlijk) leiderschap, cultuur (kernwaarden
encompetenties)enhetstroomlijnenvanprocessen.
In 2015 verwachten we de effecten van de nieuwe organisatie-
structuur te zien. De herinrichting van de organisatie, samen
met het verbeteren en efficiënter maken van onze processen,
betekentsomsookanderslerenwerken.Ditkanrisico’smetzich
mee brengen in de vorm van beginnersfouten, werkzaamheden
die tussen ‘wal en schip’ vallen, of langere doorlooptijden van
onzeprocessen.Weaccepterendatditrisicohoortbijdelerende
organisatiediewewillenzijn.
9.6. FINANCIERING
9.6.1.BELEIDDedoelstellingenvanhettreasurybeleidzijn:
1. Het beheersen van de inkomende en uitgaande geldstro-
men, waarbij de basis gevormd wordt door goed op elkaar
afgestemde processen, naast een liquiditeitsprognose op
korteenlangetermijn.
2. Het zoveel mogelijk intern financieren van de behoefte aan
middelen.
3. Hetwaarborgenvaneenefficiënte,blijvendetoegangtotde
geld-enkapitaalmarktteneindevoldoendefinanciëlemidde-
len voor de bedrijfsactiviteiten op korte en lange termijn te
garanderen.
4. Hetbeheersenvanrente-enrendementsrisico’sdiesamen-
hangenmetdefinanciering,beleggingenen liquiditeitenbe-
heer.
5. Het,binnendekadersvanhettreasurystatuut,realiserenvan:
■ Eenoptimaal rendementop liquideenbelegdemiddelen;
■ Eenzolaagmogelijkevermogenskostenvoetvanhetvreemd
vermogen,metalsresultaatzolaagmogelijkerentelasten.
6. Hetrealiserenvanefficiëntbetalingsverkeer.
Bedrijfsactiviteiten worden in eerste instantie gefinancierd met
67
eigenmiddelen.Hetaantrekkenvanmiddelenisafhankelijkvan
het tempo waarin verkopen van bestaande woningen worden
geëffectueerd, investeringen in nieuwbouw en herstructurering
plaatshebben en verkopen van nieuw te bouwen koopwoningen
plaatsvinden. Dit houdt in dat financiering op maat gewenst en
noodzakelijkis.Definancieringsbehoeftewordtbepaalddoorde
financiële meerjarenprognose voor vijf jaar. Vanuit de jaarlijkse
begrotingvloeiteenprognosevooréénjaarvoort.Dezeprognose
wordtverwerktinhettreasuryjaarplan.Hetvormtdebasisvoor
de uitvoering, de aansturing van en de controle op de treasury
werkzaamhedenvoorhetkomendejaar.Indekwartaalrapporta-
geswordtaangegevenwatdenieuweprognosemetbetrekking
totdeliquiditeitsbehoeftetotheteindevanhetjaarwordt.Hierbij
wordteenanalysevandeverschillentenopzichtevanhetjaarplan
gegeven.
9.6.2.LENINGENPORTEFEUILLEUltimo 2014 zijn onze materiële vaste activa (op bedrijfswaar-
de) voor 47 procent gefinancierd met vreemd vermogen. Van
hetschuldrestantvan€ 424,9miljoeneind2014,wordt€ 403,1
miljoen(95%)geborgddoorhetWSW.€ 21,8miljoen(5%)wordt
geborgddoorgemeenten.Deaflossingsverplichting2015is15,9
miljoenenisverantwoordonderkortlopendeschulden.
Naar aanleiding van de beoordeling van de financiële positie
heefthetWSWop5 juni2014verklaarddatActiumvoldoetaan
huneisenvankredietwaardigheid.Hetborgingsplafond,wathet
maximalebedragaangeborgde leningen is,komtvoor2014uit
op€ 439,0miljoen.Voor2015isditvoorlopig€ 441,3miljoenen
voor2016€ 438,9miljoen.Ditborgingsplafondisgebaseerdopde
investerings-enherfinancieringsprognose2014-2016.
Metingangvan2013zijnergeenlosstaandesolvabiliteitsoordelen
meervanhetCentraalFondsVolkshuisvesting.Sindsditjaarzijn
er integralebeoordelingendiezichrichtenophetkwalitatiefen
kwantitatiefduidenvanrisico’senhetplegenvaninterventiesom
risico’stevoorkomendanwelteverkleinen.VoorActiumgafdit
geenaanleidingtotverdereopmerkingenofnaderonderzoek.
In2014isereentotaalvan€ 30,1miljoenaanleningenafgelost:
alsgevolgvaneindecontractdatum€ 28,2miljoen,aanreguliere
aflossingen€ 1,9miljoen.Erwerdengeenvervroegdeaflossin-
gengedaan.Hiertegenoverstaanpersaldoeenterugplaatsingop
roll-over leningenvan€ 7,9miljoenenhetontvangenvan€ 26
miljoenaannieuweleningen.Persaldobedraagtdekasstroomuit
financieringsactiviteiten-/-€ 12,0miljoen.
In2014zijngeenleningenaangetrokkendienoggestortmoeten
wordenin2015ofvolgendejaren.
Devariabeleroll-overleningenzijnopbalansdatum2014vooreen
bedragvan€ 12,9miljoennietvolledigopgenomen.Hiervanwordt
€ 5 miljoen gebruikt als kredietbuffer. De leningenportefeuille
bestaatuit89leningenvanintotaalnegengeldverstrekkers.
68
9.7. RENTERISICOBEHEER
9.7.1.BESCHERMINGTEGENRENTERISICOFlexibiliteit in financiering is wenselijk en daarvoor worden
mogelijkheden binnen onze leningenportefeuille gecreëerd.
Daarbij wordt gebruik gemaakt van roll-over leningen met een
variabele hoofdsom. Deze leningen kunnen wij op gewenste
momenten aflossen en weer opnemen. Ultimo 2014 bestaat de
leningenportefeuille voor 7 procent uit dit soort leningen. Deze
kenneneenrenteconversie-momentvanéénoftwaalfmaanden.
Hiernaasthebbenwijéénroll-overleningenmeteenvastehoofd-
som(3procentvandeleningenportefeuille).Uitderoll-overlenin-
genkunnenrenterisico’s volgen.Omdeze risico’saf tedekken,
maken we gebruik van de volgende derivaatproducten: interne
caps,internefloorsenéénrenteswap.Eendeelvanderenterisi-
co´sisopdezewijzeafgedekt.
De variabele roll-over leningen zijn op balansdatum voor
57procentgevuld.Dekredietcrisisheeftgeresulteerdineenlage
één-entwaalfmaandsrente,wateennegatiefeffectheeftopde
waardering van de interne floors. Daarnaast is de langlopende
rentenogsteedshistorischlaag,wateennegatiefeffectheeftop
dewaarderingvanswaps.
De actuele waarde van de swap komt op balansdatum uit op
-/-€ 6,9miljoen.Wehebbeneenalgemenekredietovereenkomst
afgeslotenmetABNAMRO.Hieriniseenbijstortingsverplichting
opgenomeningevalvaneennegatievewaardevandederivaten-
portefeuille, waarbij een totale threshold (drempelbedrag) van
€ 10miljoenisovereengekomen.
DestresstestopbalansdatumvanhetCentraalFondsVolkshuis-
vestingmeteenrentedalingvan2procentkomtuitopeenactuele
waardevan-/-€ 13,8miljoen.Wevoldoenaandestresstestmet
bovengenoemdethresholdvan€ 10miljoeneneenliquiditeitsbuf-
fervan€ 5miljoen.
9.7.2.ONTWIKKELINGRENTERISICOWewillentenhoogsteeenrenterisicolopentot15procentvande
leningenportefeuille.Ditmetenweondermeeropdebedrijfseco-
nomischemethode,waarbijgekekenwordtnaarhet(netto)geldvo-
lumeovereenperiodevantwaalfmaandenwatgevoeligisvoor
rentebewegingen.Dezeberekeningennormwordtinhettreasu-
rystaatgehanteerd.DaarnaastvoldoetActiumaanonderstaande
renterisiconormenberekeningswijzediehetWSWvoorschrijft.
9.7.3.RENTERISICO‘WSW-METHODIEK’VolgensdenieuwerichtlijnenvanhetWSWbestaathetrenterisi-
couitdeeindaflossingenenreguliereaflossingenvan leningen,
renteconversies,opslagherzieningvanbasisrente(voor50procent)
enrente-instrumenten.HetWSWhoudtdusgeenrekeningmet
devoorgenomeninvesteringen.DenormdiehetWSWhanteertis
15procentvande leningenportefeuillevanhet laatstafgesloten
boekjaar.Dezemethodeennormwordtookinhettreasurystatuut
gehanteerd.
69
IndienhetrenterisicovoorActiumopdeWSW-methodiekwordt
bepaald,valthetrenterisicovoorallejarenruimbinnendenorm
vanhetWSW.
9.7.4.INTERNEORGANISATIERONDOMDERIVATEN
Binnendeinterneorganisatievandetreasuryfunctieisdedirec-
teur-bestuurder eindverantwoordelijk en houdt de raad van
commissarissen(RvC)toezicht.
Onzetreasurycommissie(TC)bestaatuitdedirecteur-bestuurder,
demanagerF&C,de teammanagerP&C,demedewerker P&C
(uitvoerende)eneenvasteexterneadviseur(Thésor).
De TC komt minimaal vier keer per jaar bijeen. Alle besluiten
aangaandehetaangaanvannieuwetransacties,oversluitingenen
allebesluitenbetrekkinghebbendeopderivatenwordenbespro-
kenindeTCenvoorakkoordgeparafeerddoordedirecteur-be-
stuurderendemanagerF&C.PasdaarnaisdemedewerkerP&C
bevoegdtothetuitvoerenvandegenomenbesluiten.
De interne organisatie rondom derivaten is verder uitgewerkt
inhet treasurystatuut (TS)wat isvastgestelddoordedirecteur-
bestuurderengoedgekeurddoordeRvC.HetTSwordt jaarlijks
geactualiseerd.InhetTSzijnderisico’sbenoemddiedetreasury-
functie raken, waaronder het renterisico, het kredietrisico, het
liquiditeitsrisico, het tegenpartijrisico en de risico’s rondom
derivatenenbeleggingen.
De beheersing van de genoemde risico’s vindt plaats door het
stellen van kaders en randvoorwaarden in het TS. Bij besluit-
vorming vormen de kaders en randvoorwaarden uit het TS het
toetsingskader. Treasury maakt integraal onderdeel uit van de
2015 2016 2017 2018 2019
Cap
Swap
Conversie (rente)
Reguliere aflossingen
Eindaflossingen
Herziening kredietopslag BRL (50%)
Totaal renterisico
WSW norm (15%)
6.801
10.709
-43.510
-1.659
-9.200
-13.250
-50.109
-63.731
6.801
10.709
-57.875
-1.547
0
-7.000
-48.912
-63.731
6.801
10.709
-65.210
-1.616
0
-6.000
-55.316
-63.731
6.801
10.709
-44.765
-1.686
-15.534
0
-44.475
-63.731
20.000
0
-20.000
-40.000
-60.000
-80.000
-100.000
Renterisico WSW methodiek (x € 1.000)
6.801
10.709
-48.857
-1.752
-14.149
-6.000
-53.248
-63.731
70
internesturingenbeheersingenisgeïntegreerdindep&c-cyclus.
Zostellenwejaarlijkseentreasuryjaarplanopalsonderdeelvan
debegrotingenrapporterenweiederkwartaaloverdevoortgang.
Omvoldoendeprofessionaliteittewaarborgingbinnendetoezicht-
houdenderolvandeRvCwordterperiodiekeentreasurycursus
of-seminargevolgdenzijnermeerdereledendieeenfinanciële
achtergrondhebben.
Demonitoringvandemarktwaardevanderivatenendehieraan
gekoppelde liquiditeitsbuffer vindt maandelijks plaats bij de
interne controle en zo nodig frequenter bij een sterk dalende
rente.Voordezeberekeningenmakenwegebruikvandetreasury
toolkitvanThesor.Demarktwaardevandederivaten,debenodig-
deliquiditeitsbufferendedaaraangekoppeldeliquiditeitsrisico’s
enliquiditeitsplanningzijneenvastagendapuntbinnendeTC.
9.8. MEERJARENPERSPECTIEFInonderstaandoverzichtisheteigenvermogenaangepastophet
resultaatvan2014endoorgerekendnaarlaterejaren.
Bovenstaandoverzicht is opgesteldop basis van waarderingop
bedrijfswaardevoordeDAEBactiviteitenenopmarktwaardevoor
deniet-DAEBactiviteiten.
Belangrijkerisicofactorendieophetmeerjarenperspectiefzowel
eengunstigealsongunstigeinvloedkunnenuitoefenen,zijn:
■ verhuurderheffingenbelastingdruk;
■ derenteontwikkeling;
■ derealisatievangeprognosticeerdeverkopen;
■ demogelijkhedentotrealisatievandegeplandehuursom-
stijgingen.
Meerjaren perspectief begroting 2015-2019
(bedragenx€1.000) 2015 2016 2017 2018 2019
Huursomstijging 1,75% 3,00% 3,50% 2,00% 2,00%Eigenvermogen(x1000) 505.991 523.421 538.021 561.360 583.428Jaarresultaatvoorbelasting 20.944 17.440 10.292 19.106 18.885Jaarresultaatnabelasting 20.944 17.440 10.292 19.106 18.885Onrendabeleinvesteringen 1.688 7.222 10.068 6.262 4.290Onderhoudsuitgaven 24.674 27.989 30.205 32.548 30.113Energetischemaatregelen(naarlabelB) 6.903 11.332 9.940 9.329 11.953Solvabiliteit 51,63% 51,80% 51,66% 52,45% 53,40%Rentabiliteiteigenvermogen 4,14% 3,33% 1,91% 3,40% 3,24%Operationelekasstroom(voorfictieveaflossing) 20.669 9.949 11.192 10.993 12.212Investeringskasstroom -13.391 -33.279 -26.387 -23.527 -14.428Financieringskasstroom -7.278 23.329 15.196 12.531 2.218
*Huursomstijgingisexclusiefhuurharmonisatie.
71
9.9. VERBINDINGEN-DINGSPELASSENBVDingspelAssenBVisbijnotariëleakteopgerichtop15maart2007.
Vennoten van deze besloten vennootschap waren Woonstich-
ting Actium, Stichting Woningbeheer Assen en Credo Integrale
PlanontwikkelingBV.CredoIntegralePlanontwikkelingBVheeft
33,33 procent van de geplaatste aandelen en Stichting Actium
66,66procentvandegeplaatsteaandelen.
We gingen een samenwerking met Credo Integrale Planont-
wikkelingBVaanomdetransformatietotstedelijkwoongebied
van een gedeelte van het oude stadsbedrijventerrein in Assen
terealiseren.Dezesamenwerking isvastgelegd inhetTreanth
Consortium.
DingspelAssenBVheefttendoeldeaan-enverkoopvanonroe-
rende zaken en het beheren van de verworven locaties. Actium
bezit twee derde deel van het geplaatste aandelenkapitaal van
€18.000.Erzijntotnutoegeenwoningenindeverbindinggerea-
liseerd.TergedeeltelijkefinancieringvandedoorDingspelAssen
BVverrichteaankopenverstrektenwijgeldleningenvanintotaal
€1.110.138.Voorwaardenzijndatdezegeldleningenuitsluitend
bestemdzijnvoordefinancieringvanlocatiesbinnenhetplange-
bied Havenkwartier en dat de geldleningen uiterlijk lopen tot
1januari2020.
Dingspel Assen BV is niet geconsolideerd meegenomen in de
jaarrekening. In 2014 vonden geen nieuwe verwervingen plaats,
evenminzijnopstallenverkocht.Hetverschuldigderentepercen-
tagebedraagtdejaarlijksop1januarigeldende1-jaarsEuribor,
dieverhoogdwordtmet1procent.Derentevoldoenweaanhet
eindevanelkkwartaal.Deverdelinghiervanvindtplaatsconform
deleningverhouding.
Hetresultaatoverhetboekjaar2014bedraagt€6.310positief.In
2013wasdit€13.189positief.Hetresultaatwordttoegevoegdaan
heteigenvermogenvanDingspelAssenBV.Voorhetaandeelin
hetnegatievevermogenvanDingspelhebbenwijgeenvoorziening
opgenomenomdatwijonsnietaansprakelijkhebbengesteldvoor
deschuldendiedoorDingspelzijnaangegaan.
Voor alle verbindingen geldt dat de directeur-bestuurder van
Actiumtevensbestuurderisvandeverbindingen.Daarmeevallen
deverbindingenookonderhettoezichtvanderaadvancommis-
sarissen van Actium. De jaarrekeningen van de verbindingen
wordengoedgekeurddoorderaadvancommissarissen,netals
activiteitendieindeverbindingenplaatsvinden.
72
Deelneming Dingspel Assen BV wordt gewaardeerd volgens de
vermogensmutatiemethode,tewetentegendenettovermogens-
waarde ultimo boekjaar. Dit betekent dat de deelneming wordt
gewaardeerdopdezelfdegrondslagenalsdievanActium.Doordat
hetaandeelvandedeelnemenderechtspersoneneennegatieve
nettovermogenswaardebetreft,wordthierinhetjaarverslagvan
Actiumgeenvoorzieningvoormeegenomen(RJ252.402).
Naam Zetel Maatsch. kapitaal
Gestort kapitaal
Deelname Type deelneming
DingspelAssenBV Assen €90.000 €12.000 66,67% Vastgoedontwikkeling
9.10. ONBEBOUWDEGRONDENSinds 1998 hebben wij in de gemeente Hoogeveen in en rond
Fluitenberg circa 52 hectare aan onbebouwde gronden in bezit.
Voor deze grondposities sloten we samenwerkingsverbanden af
met twee aannemers. In overleg met deze partijen werken we
aaneenexit-strategie.Hetdoel isomdezegrondenzospoedig
mogelijkteverkopen.Metéénvandezepartijensprakenweafdat
wedegrondaandezepartijtekoopaanbieden.Ookmetdeandere
partijzijnweinonderhandeling.
74
10.1. ORGANISATIEONTWIKKELINGWe bewegen ons – zoals dit jaarverslag ook laat zien – in een
veranderendeomgeving.Dezeveranderingenzijnvaninvloedop
onzeorganisatieenonzewerkwijze.Weconstateerdenin2013dat
de inrichtingvanonzeorganisatieonvoldoendeantwoordgafop
deopgavenenvraagstukkenenverwoorddenditinonsonderne-
mingsplan2013-2017‘Metmindermeertoekomst’.1
Dit betekende voor ons de start van een interne reorganisatie,
waarbij de structuur werd aangepast en het aantal fte’s werd
teruggebracht.Ookwerkenweaanontwikkelingvandeorganisa-
tie,gerichtopsamenwerken,vernieuwingen(persoonlijk)leider-
schap
1 Tevindenopwww.actiumwonen.nl->overActium.
10.1.1. REORGANISATIEINTWEEFASENWeverdeeldendereorganisatie in tweefasen. In2013kreegde
structuurophoofdlijnenvormengafdeondernemingsraadeen
positiefadviesophetherinrichtingsplan.Parallelhieraankwamen
we met de vakorganisaties FNV Bouw en CNV Vakmensen een
sociaal plan overeen. Eind november 2013 startten we met de
uitvoering van de eerste fase van de reorganisatie: de herin-
richtingvanhethoger-enmiddenmanagement.Metde interne
benoemingvandesectormanagersin januari2014enteamma-
nagers in februari 2014 werd fase 1 afgerond. Drie vacatures
kregenviaexternewerving later in2014hun invulling.Hetging
omdefunctiesmanagerfinance&control,teammanagerklanten
teammanagerfinanciën.
Aansluitend aan de benoeming van het hoger- en middenma-
nagement startte fase twee. Met de herinrichtingsplannen per
sector legden we hiervoor de basis. Na een positief advies van
deOndernemingsraad,eindapril, iseen intensiefenzorgvuldig
traject in gang gezet, gericht op communicatie en dialoog met
allebetrokkenmedewerkers.Eengrootaantalmedewerkerskon
directwordenbenoemd,hunfunctiewerdnietgewijzigd.Voorveel
anderenbrakeenonzekereperiodeaanmetdevraagofernog
plekzouzijnbijActium.Uiteindelijkhebbenweindezetweedefase
vijfmedewerkersmeteenvastcontractnietkunnenbenoemen
ennamenweafscheidvan tweemedewerkersmeteen tijdelijk
contract.Ditaantalisrelatiefklein,omdatelfcollega’szelfbeslo-
tengebruiktemakenvandemogelijkhedenvanhetsociaalplan.
“ We reorganiseerden met als doel een financieel
solide en toekomstbestendige woningcorporatie.
Een corporatie die betaalbaar en goed wonen
voor onze klanten mogelijk maakt, nu en in
de toekomst. Op 1 oktober 2014 stond onze
organisatie in haar nieuwe vorm.”
Postbus 500, 9400 AM Assen
Actium
75
Medewerkersmeteenvastcontractdieafscheidnamen,volgen
een outplacementtraject, waarin ze negen maanden begeleid
wordeninhunzoektochtnaarnieuwwerk.
10.1.2. COLLEGIALITEITENBETROKKENHEIDOndanksderoerigeperiode,kijkenwemeteentevredengevoel
terug op het afgelopen jaar. We spreken graag ons respect uit
voor het begrip dat de medewerkers opbrachten en toonden in
deonzekereperiodevandereorganisatie.Decollegialiteitende
betrokkenheidbijdeorganisatieenbijonzeklantenblevenhoog.
Daarzijnwetrotsop.Uitdeevaluatieisgeblekendatdemedewer-
kers waardering hadden voor het sociaal plan hadden en voor
de goede en zorgvuldige communicatie, waarbij ook aandacht
wasvooremotie.Op1oktober2014stonddeorganisatieinhaar
nieuwevorm.
10.1.3. OPONTDEKKINGSREISIn november hebben we de jaarlijkse Actium-dag gebruikt als
markeringsmoment. Het werd een dag met aandacht voor
terugkijkenenafronden,maarookeendagmetdeblikvooruit.
Het Actium-thema voor het komend jaar is gepresenteerd: ‘Op
ontdekkingsreis’.
leiderschapsprogramma
Het leiderschapsprogramma is een van de expedities van onze
‘ontdekkingsreis’.Hoger-enmiddenmanagementwerkenactief
samenaaneengedeeldeengedragenvisieophetleiderschapen
geveneen impulsaanhet creëren vaneen lerendeorganisatie,
waarin mensen elkaar vinden, ideeën worden doorgegeven en
opgepakt en de menselijke maat regeert. Een organisatie ook,
waar kennis en expertise wordt gedeeld en waar men elkaar
versterktophetgebiedvanleiderschapenbedrijfsmatigezaken.
samenwerkenweaandetoekomst
De(nieuwgevormde)afdelingenbinnenonzeorganisatievervol-
gen ook hun reis. Via de dagelijkse werkzaamheden, nieuwe
projectenenteamontwikkelingsdagenwerkenzijaandeopgaven
uitonsStrategischOndernemingsplan2013–2017.Zokomtons
ondernemingsplantotleveningedragenresultaat.
Kennisbijeenkomsten
Eind2014zijnwegestartmetkennisbijeenkomsten.Ineenkennis-
bijeenkomststaateenactueelthemacentraal,datdooriedereen
ingebrachtmagworden.Deeerstbijeenkomstgingoverdeparle-
mentaireenquêteendeherzieningopdewoningwet.Watisonze
visiehierop,welkeactiesmoetenweondernemen?Dezebijeen-
komstwasdrukbezochtenwerdgoedgewaardeerd.
10.2. PERSONEELOnze medewerkers zorgen voor de dienstverlening aan onze
klanten.Zijgevenuitvoeringaandestrategieenzijnhetgezicht
naar buiten. Hoe ziet ons personeelsbestand er uit en welke
gebeurtenissen deden zich voor? Wij hebben de belangrijkste
cijfersengebeurtenissenopeenrijgezet.
76
10.2.1. WERKGELEGENHEIDOp 31 december 2013 hadden we 184 medewerkers in dienst
(165,8fte).Op31december2014bedraagthettotalepersoneels-
bestand165medewerkers(149,17fte).Ditisinclusiefdemedewer-
kers die we inhuren vanwege ondercapaciteit door bijvoorbeeld
opleidingstrajectenalsgevolgvandereorganisatie.
Nadeplaatsingsprocedureresteerdenvijfvacatures.Daarvanzijn
op31december2014tweeingevuld.Voordewervingmakenwe
gebruik van onze eigen website, loopbaaninitiatief (een samen-
werkingsverband van de noordelijke corporaties) en Noorder-
link.Daarnaastzettenverschillendecollega’ssocialmediainom
vacaturesbekendtemakenenmakenwegebruikvanonzeeigen
socialmediakanalen.
10.2.2. STAGES,OPLEIDINGS-ENWERKERVARINGSPLAATSEN
Omtezorgenvoorvoldoendeopleidingsplaatsenindebouw,sloten
wesamenmetzesanderecorporaties(Domesta,Lefier,Woonser-
vice,DeVolmacht,Woonborg,Woonconcept) inhet voorjaar van
2010hetconvenant‘Afspraak=afspraak’methetOCBinRuinen,
hetAlfa-collegeinHoogeveenenhetDrentheCollegeinEmmen.
In2014volgdeéénleerlingzijnpraktischeopleidingbinnenonze
afdelingserviceonderhoud.
In2014haddenwevijfstagiairs.HetbetreftstagiairsvanMBO-,
HBO-enacademischniveau.Zeliepenhunstagesbijverschillen-
dedisciplines,tewetenplanmatigonderhoud,serviceonderhoud,
juridischezakenenfacilitairezaken.Ookbodenweeenwerkerva-
ringsplaatsaaneenacademicusbinnenstrategieenbeleidenaan
eenmedewerkerDIVbinnenfacilitairezaken.
10.2.3. OPLEIDINGENIn2014besteeddenwe€ 133.249aandiverseopleidingen.Hiervan
is€ 34.587bekostigdvanuithetdoordecaotoegekende,indivi-
duele loopbaanbudget van medewerkers. Er werd een groot
aantal opleidingen gevolgd waarin kennis en vaardigheidstrai-
ningcentraalstonden.Ookkregenenkelemedewerkersexterne
coaching. We maakten gebruik van de subsidiemogelijkheden
voorgevolgdeopleidingen.WeontvingenvanhetFondsLerenen
OntwikkelenWoningcorporatie(FLOW)eenbedragvan€ 51.063.
10.2.4. JUBILEAIn2014warenerzevenjubilerendemedewerkers:
■ viermedewerkers12,5jaarindienst;
■ tweemedewerker25jaarindienst;
■ éénmedewerker40jaarindienst.
10.2.5. ZIEKTEVERZUIMHet ziekteverzuim (exclusief zwangerschapsverlof) over 2014
bedroeg 5,67 procent. Dit is 0,4 procent hoger dan in 2013. Dit
hogereverzuimpercentagewordtmetnameveroorzaaktdoorlang
verzuim(langerdan42dagen).Ditzienweterugindegemiddelde
verzuimduur.Dezesteegin2014forsnaar17,65dagentenopzich-
77
te van 5,01 dagen in 2013. De ziekmeldingsfrequentie bleef ten
opzichtevanhetvoorgaandejaargelijkmet1,08.In2014stroomde
niemandindeWIA.
10.2.6. ARBEIDSOMSTANDIGHEDENIn 2013 voerde de Inspectie SZW een inspectie uit in het kader
van het landelijk inspectieproject woningcorporaties, gericht op
hetbeleidenuitvoeringrondagressieengeweldsrisico’swaaraan
medewerkers in onze branche blootstaan. We voldeden groten-
deelsaandeverplichtebeleids-enuitvoeringsaspecten.Opéén
punt voldeden we niet: iedere medewerker met klantcontacten
behoort de juiste voorlichting en instructie te ontvangen over
agressieengeweldsrisico’s.In2013maaktenwedaaromeenstart
metdetrainingongewenstgedragenagressie.Ditiseentraining
diedeArbowetverplichtsteltvoorallemedewerkersmetklant-
contacten.
In2014 voerdede inspectieSZWeenher-inspectieuit opde in
2013geconstateerderisico’s.Uitdezeinspectiebleekdatwealle
nodigemaatregelenhadgetroffenomhetbeleidophetgebiedvan
agressie en geweld te complementeren en te verankeren in de
organisatie.
10.2.7. PERSONEELSINSTRUMENTEN■ In2014startenwemeteenpilot‘flexibelwerken’.Onderdeel
daarvaniszelfroosteren,eeninnovatievemaniervanwerktij-
denplanningomoptimaleflexibiliteitbinnendeorganisatiete
bereiken.In2015evaluerenwedezepilot.
■ Omhetprocesvanwerving&selectieefficiëntertelatenverlo-
pen,makenwegebruikvandeapplicatieZelfwerven.Deze
webapplicatiehoudtdedatabasevansollicitantencentraalbij
enverrichtallecommunicatiemetdekandidatenbinnende
applicatie.Doordeinzetvanzelfwervenverloopthetprocesvan
werving&selectiezowelvoordesollicitantalsvooronseffici-
ent,professioneeleneigentijds.
■ Ookvondin2014inhetkadervanloopbaanontwikkeling
opnieuween‘Kijkopjeloopbaan-dag’plaats.Eendagwaarin
medewerkersstilstaanbijhun(duurzame)inzetbaarheiden
lerenhoezedezekunnenvergroten.
■ Eind2014actualiseerdenwedegesprekscyclus.Indrieformele
gesprekkenperjaarbesprekenmedewerkerenleidingge-
vendehetfunctionerenende(persoonlijke)ontwikkelingvan
demedewerker.Aansluitendbijdeorganisatieontwikkeling
isermeeraandachtvoordedialoog,talentenen360graden
feedback.Daarnaastintroduceerdenweeenkoppelingtussen
beoordelenenbelonen.
10.2.8. INTEGRITEITSCODEENKLOKKENLUIDERREGELING
Integriteitisonderdeelvandegesprekscylcus.Daarmeecreëren
webewustwordingbijmedewerkersovermogelijkerisico’sen–
nogbelangrijker–hoehiermeeomtegaan.Er is in2014geen
beroepgedaanopdeKlokkenluidersregeling.
78
10.2.9. CAOENARBEIDSVOORWAARDENACTIUMDe laatste CAO Woondiensten is van 2013. Deze CAO had een
looptijd van zes maanden tot 1 januari 2014. Het is Aedes en
werknemersorganisaties in 2014 niet gelukt om tot nieuwe
CAO-afspraken te komen. Dit betekent dat de afspraken uit de
CAOvan2013blijvengeldenvoordemedewerkers.
In2014kwamenwenaeenonderhandelingstrajectmetdeOnder-
nemingsraadtoteennieuwpakketaaneigenarbeidsvoorwaarden,
datnaastdeCAOWoondienstenbestaat.Omeensolideenfinan-
cieelgezondeorganisatieteblijven,zijnonzebestaandearbeids-
voorwaarden versoberd. Via een achterbanraadpleging stemden
demedewerkersinmetdezegewijzigdearbeidsvoorwaarden.
10.3. HUISVESTINGOp 17 maart 2014 betrokken we ons nieuwe kantoor aan de
Portugallaan teAssen.Demedewerkers vandekantoorpanden
inAssenkwamendaarmeesamentewerkenineengebouw.Het
nieuwe pand biedt de nodige voordelen. Zo maken we minder
reiskosten, heeft het pand minder onderhoudskosten en lagere
energielasten.Weverwachtenhiermeedrie totvier tonper jaar
tebesparenoponzehuisvesting.Ookvergemakkelijkthetsamen-
gaannaaréénkantoordesamenwerking.Medewerkerswaarde-
renhetnieuwekantoor.Hetgebouwheefttweekantoorvleugels
metopenwerkplekken,kantorenenvergaderruimtes.Tussende
tweevleugelsligthetmiddengebied,decentraleontmoetingsplek
voormedewerkersenbezoekers.
10.3.1. SNELLEVERHUIZINGDe verhuizing verliep soepel. Op vrijdag 14 maart waren onze
kantoreneendagdichtvoordeverhuizing,zodatinhetweekeind
alle voorzieningen konden worden aangesloten en de systemen
getest.Datmaaktedatweopmaandag17maartvanafonsnieuwe
kantoorweervolledigbeschikbaarwarenvooronzeklanten.
10.3.2. DICHTBIJDEKLANTDe meeste medewerkers werken nu vanuit Assen. Dit betekent
niet dat we uit de regio verdwijnen. Persoonlijk contact blijft
belangrijk.Erzijnaltijdmedewerkerstevindeninhetwerkgebied.
WehebbenooknogeenkantoorinRuineneninOosterwoldewaar
klantenopvastedagenterechtkunnen.
“ Op 17 maart 2014 betrokken we ons
nieuwe kantoor aan de Portugallaan
in Assen. We verwachten met
onze nieuwe huisvesting drie tot
vier ton per jaar te besparen.”
Postbus 500, 9400 AM Assen
Actium
79
10.4. INFORMATISERINGENAUTOMATISERINGInmaart2014zijndeICT-voorzieningensuccesvolverhuisdnaar
hetnieuwekantoorpand. Inéénweekend isdecompleteverza-
meling aan ICT-systemen en werkplekvoorzieningen ontman-
teld, verhuisd en opnieuw opgebouwd aan de Portugallaan. Op
maandagochtend konden alle werkprocessen ongestoord van
start.Bijdeverhuisoperatieiseenvernieuwingsslagdoorgevoerd,
waarbijdeICTinfrastructuurklaarisgemaaktvoordetoekomst.
10.4.1. NIEUWONLINEACTIUMVoortbordurendhieropisnadezomergestartmethetopstellen
van een omvormingsprogramma voor onze bedrijfsapplicaties.
Inzetisenerzijdsomvereenvoudigingenstandaardisatiedoorte
voeren,kosten te verlagenenflexibeler in tekunnenspelenop
veranderingen.Anderzijdsstaatvooralhetdigitaalwerkenénde
digitaledienstverleningcentraalinhetontwerpvoordetoekom-
stige ICT-applicatiearchitectuur. Zo dragen we ook bij aan onze
ambitieomindekomendejarenklantenplaats-entijdongebon-
denvandiensttezijn.Detijdslijnvanhettotaleomvormingspro-
gramma loopt door tot eind 2017, dat als Nieuw Online Actium
(NOA)isgedoopt.
“ Met ons ICT-omvormingsprogramma
Nieuw Online Actium werken
we aan een vernieuwende
ICT-applicatiearchitectuur die onder
andere plaats- en tijdongebonden
dienstverlening mogelijk maakt.”
Postbus 500, 9400 AM Assen
Actium
81
Actiumonderschrijfthetbelang vaneendeugdelijkondernemingsbestuur,dat
integerentransparanthandelt,goedtoezichthoudtophetondernemingsbestuur
enverantwoordingaflegtoverhetgevoerdetoezicht.Voordeinrichtingvanhet
ondernemingsbestuur is de Governancecode voor woningcorporaties leidend.
Dezecodepassenwezoveelmogelijktoeendebeginselenwordeninhoofdlij-
nenonderschreven.Daarwaarwedebest-practicebepalingenniettoepassen,
isditgemotiveerd.Eenoverzichtvandegeldendebepalingen,endetoepassing
daarvan,isopgenomenoponzewebsite.
governance
Onderstaandzijndehoofdlijnenvandecorporate-governancestructuurweerge-
geven. De door Actium gehanteerde principes zijn vastgelegd in afzonderlijke
documenten,waaronder:
■ Reglementraadvancommissarissen;
■ Reglementenauditcommissie,remuneratiecommissie,selectiecommissie
raadvancommissarissen;
■ Profielschetsraadvancommissarissen;
■ Directiereglement;
■ Integriteitscode;
■ Klokkenluidersregeling.
Bovengenoemdereglementenzijnsamengesteldmetinachtnemingvandecode
enbeschikbaargesteldoponzewebsite.
taakenwerkwijzebestuur
Hetbestuurisbelastmethetbesturenvandeorganisatie,watondermeerinhoudt
dathetverantwoordelijkisvoorderealisatievandedoelstellingen,destrategie,
definanciering,hetbeleidendedaaruitvoortvloeienderesultaatontwikkeling.
Hetbestuurlegthieroververantwoordingafaanderaadvancommissarissen.Het
bestuurrichtzichbijdevervullingvanhaartaaknaarhetbelangvandeorgani-
satieinhetlichtvanhaardoelstellingendemethaarverbondenonderneming.
Zijweegtdaartoedeinaanmerkingkomendebelangenvandebijdeorganisa-
tiebetrokkenenaf.Hetbestuurverschaftderaadvancommissarissentijdigalle
informatiedienodigisvoorhetuitoefenenvandetaakvanderaadvancommissa-
rissen.Hetbestuurisverantwoordelijkvoordenalevingvanallerelevantewet-en
regelgevingenhetbeheersenvanderisico’sverbondenaandeactiviteitenvan
deorganisatie.Hetbestuurrapporteerthieroverenbespreektdeinternerisico-
beheersingssystemenmetderaadvancommissarissenendeauditcommissie.
Hethuidigebestuurisbenoemdvoordeperiodevanvierjaar.Detaakenwerkwij-
zevanhetbestuurzijnvastgelegdineendirectiereglement.
tegenstrijdigebelangen
HetbeleidvanActiumiseropgerichtdatelkevormvanbelangenverstrengeling
wordtvermeden.Inhetverslagjaarheeftzichopgeenenkelewijzeenigevormvan
belangenverstrengeling,hetbestuuraangaande,voorgedaan.
Verklaring
Dedirecteur-bestuurdervanActiumverklaartdatalleuitgaveninhetboekjaar
2014inhetbelangvandevolkshuisvestingzijngedaan(conformartikel26BBSH).
Dejaarstukken2014zijnopgesteldinovereenstemmingmetdeGovernancecode
woningcorporaties.
Assen,mei2015
ellesdost
directeur-bestuurder
83
Met dit jaarverslag legt de raad van commissarissen verant-
woordingafoverdewijzewaaropzijin2014invullinggafaande
uitvoeringvanhaartakenenbevoegdhedenalstoezichthouderen
werkgever.
takenenbevoegdheden
Deraadvancommissarissenhoudttoezichtophetfunctioneren
vandedirecteur-bestuurdervanActiumendealgemenegangvan
zakenbinnendezeorganisatie.Deraadisdaarnaastverantwoor-
delijkvoordebenoeming(eneventueleschorsingofontslag)van
dedirecteur-bestuurderensteltdebeoordeling,bezoldigingen
arbeidsvoorwaarden van de directeur-bestuurder vast. De raad
vancommissarissengeeftdeaccountantopdrachtvoordecontro-
levandejaarstukken.
Deraadvancommissarissenhandeltopbasisvandebevoegdhe-
dendieindestatutenzijnomschreven.Dewerkwijzevanderaadis
beschreveninhetreglementvanderaadvancommissarissen.Dit
reglementomvatondermeereenprofielschetsvoordeledenvan
de raad, regels over (her)benoemingen, schorsing en/ of ontslag
vanledenvanderaad,onverenigbaarhedenentakenvanderaad.
toezichtkader
DeraadvancommissarissenhanteerthetStrategischOnderne-
mingsplan 2013-2017, waarin de volkshuisvestelijke doelen van
Actiumzijngeformuleerd,endebegrotingalstoezichtkader.Het
ondernemingsplanvormtnietalleeneenbelangrijkuitgangspunt,
maarookdeinhoudelijkeleidraadbijhetbeoordelenvanbeleiden
vanvoornemensenprestatiesvanActium.
Daarnaasttoetstderaadofhetbeleidvandedirecteur-bestuur-
deraandewettelijke,statutaireenandereinternevoorschriften
voldoetentoetstderaaddezorgvuldigheidvandebesluitvorming.
De raad van commissarissen onderschrijft de bepalingen over
intern toezicht zoals vastgelegd in de Governancecode Woning-
corporaties.
samenstellingvanderaadvancommissarissen
DeraadvancommissarissenvanActiumstarttein2014metvijf
leden.MetdebenoemingvandeheerBoeralshuurderscommis-
sarisper17februarikwamderaadophetgewensteaantalvan
zesleden.Helaaswerdderaadop28april2014opgeschriktdoor
hetoverlijdenvanmevrouwSchievink,voorzittervanderaadvan
commissarissen.
In de vergadering van de raad van 26 mei is de heer Urlings
benoemdtotvoorzitterenmevrouwRoostotvicevoorzittervande
raadvancommissarissen.Injuni2014isgestartmetdewerving
vaneennieuwecommissarismethetkennisgebied“sociaaleco-
nomisch(maatschappelijk)”.HieropisdeheerVanderHeideper
1september2014benoemd.
De samenstelling van de raad van commissarissen van Actium
komt overeen met de statutaire bepalingen van Actium. Actium
84
streeftnaareenevenwichtigeverdelingvanderaadvancommis-
sarissen.
Ultimo2014bestaaterechtergeenevenwichtigeverdeling(zoals
bedoeldindewetbestuurentoezicht)vanderaadvancommissa-
rissenalsgevolgvanhetonverwachtewegvallenvanéénvande
commissarissen.Bij (her)benoeming in2015zalActiumstreven
naarhetherstellenvandeevenwichtigeverdelingvandezezetels
doorditinhetwervings-enselectieprocesnadrukkelijktelaten
meewegen.Uiteraardblijvenaspectenalservaring,achtergrond,
vaardigheidenkenniseninzichteveneensonderdeelvandeselec-
tie..Per31december2014bestondderaadvancommissarissen
uitdevolgendeleden:
samenstellingenbenoeming
Naam Functie Huu
rder
svoo
rdra
cht
Ben
oem
d to
t de
cem
ber
Zitt
ings
term
ijn
F.A.Boer Lid H 2018 1etermijn
L.vanGent Lid H 2016 2etermijn
A.vanderHeide Lid 2018 1etermijn
E.H.C.vanderLaan Lid 2015 1etermijn
A.J.Roos Vicevoorzitter 2015 1etermijn
W.P.M.Urlings Voorzitter 2016 2etermijn
overzichtnevenactiviteitencommissarissen
Deledenvanderaadvancommissarissenbekleeddenin2014de
volgenderelevante(neven)functies:
F.A.Boer -Senioradviseureninterimprojectmanager
USGEngineering
-BouwkundigadviseurZZP
-BestuurslidbasisschoolEBS-DeFonteinin
Hoogeveen
L.vanGent -Geennevenfuncties
A.vanderHeide -EigenInterim,adviesencoachingbureau
-LidlandelijkegeschillencommissieZorgin
DenHaag
-LidraadvantoezichtZorgbelang-Profeit
Drenthe
-LidraadvantoezichtHetPoortjeinGronin-
gen
E.H.C.vanderLaan- GemeentesecretarisgemeenteAchtkar-
spelen
-AlgemeenCommandantBevolkingszorg
VeiligheidsregioFryslân
A.J.Roos -AdvocaatOmnyDeVriesAdvocatente
Wolvega
-CommissarisRabobankHeerenveen-Zuid
OostFriesland
W.P.M.Urlings -Maatschappelijkzelfstandigondernemer
-VoorzitterbestuurscommissieDwingeler-
85
veld
-VoorzitterCommissiesRegionaalOverleg
LuchthavensEeldeenHoogeveen
-Waarnemendburgemeestergemeente
Almelo
activiteitenvanderaadvancommissarissen
Deraadvancommissarissenkwamin2014tienkeerinreguliere
vergaderingbijeen.Naastdezevergaderingenwarenerbespre-
kingenindeverschillendecommissies.Deraadvancommissaris-
sensprakverdereenmaalmetdeondernemingsraadeneenmaal
met het huurdersplatform MEVM. De directeur-bestuurder was
aanwezigbijdebijeenkomstenvanderaadvancommissarissen,
metuitzonderingvandezelfevaluatievanderaadvancommissa-
rissen.
Naast de reguliere onderwerpen, waaronder kwartaalrapporta-
ges,jaarrekeningenjaarverslag(inbijzijnvandeonafhankelijke
accountant), begroting en meerjarenprognoses en de manage-
mentletter2014,waseruiteraardveelaandachtvoordeactuele
organisatieontwikkelingen.
Meer specifiek zijn het Strategisch Ondernemingsplan en het
reorganisatieplanbehandeld.Inhetkadervandebezoldigingvan
bestuurderentoezichthoudersisdeWetNormeringTopfunctio-
narissenpubliekeensemipubliekesectoruitvoerigaandeorde
geweest.Heteerstejaarindenieuwecentralehuisvestingisgoed
bevallen. Het is een lichte en gebruiksvriendelijke plek om te
werkenenommensenteontvangen.Ookdeverwachtebezuini-
gingenopdeexploitatiezijngehaald.
Omhetfunctionerenvanhetinterntoezichtteverbeteren,heeft
deraadvancommissarissenin2014devisieophetinterntoezicht
herijkt en op basis hiervan doelen voor het toezicht geactuali-
seerd.Hetfundamentvanhettoezichtbetrefteenvernieuwdeen
gedragenvisieoptoezicht.Dezevisiesteltderaadvancommissa-
risseninstaatomalsééngeheeltefunctionerenenvanuitheldere
kadersteacteren,zowelrichtingdewerkorganisatiealsrichting
debestuurder.Devolgendevisieisopnieuwgeformuleerdtijdens
hetgenoemdeproces:
“De raad van commissarissen is een gezaghebbende raad die
streeftnaardoeltreffendtoezicht.Deraadisonafhankelijkinstaat
eenoordeeltevormenoverdewijzewaaropdecorporatie“Actium”
haar maatschappelijke taak vervuld. De continuïteit, aansluiting
ophetvastgestelderisicoprofielendefinanciëlegezondheidvan
decorporatiezijnrandvoorwaardelijkvoordeuitoefeningvande
maatschappelijketaak.Deraadhoudtactieftoezichtmetoogvoor
gepastedistantieengoedwerkgeverschap.Tevensstreeftderaad
naareenoptimalewisselwerkingtussenraadenbestuurwaarbij
uitgegaanwordtvansamenwerkingwaarhetkan,entegenkracht
waarnodig.Deraadbepaaltzijneigentoezichtkader,agendaen
informatiebehoefteenstreeftteallentijdenaaradequatedeskun-
digheid.Dekrachtvanderaadzitindeverbindingvandediverse
86
invalshoekeneninhetvervullenvanzijntaakisderaadzichtbaar
naarzoweldeinternewerkorganisatiealsdemaatschappij.”
De raad van commissarissen heeft in 2014 besluiten genomen
overdevolgendeonderwerpen:
■ Voordrachtcommissaris;
■ Besluithonoreringdirecteur-bestuurderenledenraadvan
commissarissen;
■ Opdrachtaccountant;
■ Instemmingmetdevernieuwdedashboardsturing;
■ Vaststellingvisieoptoezicht.
Indevergaderingenvanderaadvancommissarissenisvoortsaan
devolgende(voorgenomen)besluitenvandedirecteur-bestuurder
goedkeuringverleend:
■ Activiteitenoverzicht2014;
■ Calculatiestatuut2014;
■ Treasurystatuut;
■ Treasuryjaarplan2014;
■ Jaarstukken2013:Volkshuisvestingsverslag2013,financiële
jaarstukken;
■ Accountantsverslagover2013;
■ Jaarrekening2013DingspelAssenBV;
■ VoortgangreorganisatieplanherinrichtingActium;
■ Investeringsstatuutenformatinvesteringsprojecten;
■ VolmachtWSWhypotheek.
zelfevaluatie
Deraadvancommissarissenheeftin2014,buitenaanwezigheid
vandebestuurder,haareigen functionerenuitvoerigbesproken
engetoetstaanwet-enregelgeving.Eenjaarlijksezelfevaluatie
wordt voorgeschrevendoordeGovernancecodeWoningcorpora-
ties,maarwordtookdoorderaadnoodzakelijkenvantoegevoeg-
de waarde geacht. De zelfevaluatie heeft dit jaar intern plaats-
gevonden. In2015 laatde raadzichbijde zelfevaluatiebijstaan
dooreenexternedeskundige.Deraadheeftgeconcludeerdqua
samenstellingoverdegewenstecompetentiestebeschikkenen
voldoetdaarmeeaanhetfunctieprofiel,evenalsdatzijhettoezicht
in2014naarbehorenheeftuitgevoerd.
commissies
Begin 2014 waren drie raadscommissies werkzaam: een audit-
commissie,eenremuneratiecommissieeneenselectiecommis-
sie.Indeloopvan2014zijndeselectie-enderemuneratiecom-
missie samengevoegd omdat er sprake was van een personele
unie(dezelfdecommissarissenwareninbeidecommissiesactief)
enerefficiencywinstgeboektkonworden.
auditcommissie
Deauditcommissiewerdineersteinstantiegevormddoordeheren
VanderLaan(voorzitter),UrlingsenBoer.NadatdeheerUrlings
hetvoorzitterschapvandeRvCheeftovergenomennamdeheer
VanderHeidezijnplaatsindeauditcommissiein.In2014kwam
de auditcommissie twee keer bij elkaar. Bij deze vergaderingen
87
warenookdebestuurder,decontrollerendemanagerFinance
&Controlaanwezig.Bijdebehandelingvanhetjaarverslagover
2013endemanagementletter2014namookdeexterneaccoun-
tantaandevergaderingdeel.
Daarnaast zijn onder andere de volgende onderwerpen aan de
orde geweest: Het Jaarplan 2015, activiteitenoverzicht en de
begroting in meerjarenperspectief, het integraal risicomanage-
ment,ratio’senKPI’s,degevolgenvandenieuwewoningwet,de
ontwikkelingvanfiscaalbeleid,deauditinkomenstoets,DAEBen
nietDAEB-bezitende(onafhankelijke)positievandecontrolfunc-
tie/concerncontroller.
Deauditcommissieheeft in2014,medenaaraanleidingvanhet
‘regelementenonderzoek’ vandeRvC,besloten vanaf2015een
overlegteorganiserenmetdeaccountantbuitenafwezigheidvan
dedirecteur-bestuurder.
remuneratie-enselectiecommissie
Decommissiebestondvanafseptember2014uitdeheerVanGent
(voorzitter),mevrouwRoosendeheerUrlings.
Decommissie isdiversemalenbijeengeweestondermeerom
devoorbereidingentetreffenvoorenuitvoeringtegevenaande
wervingenselectievaneennieuwecommissaris.Ditheeftgeleid
tot de benoeming van de heer Van der Heide per 1 september
2014. Bij de werving heeft het huurdersplatform MEVM advies
uitgebracht.Opgrondvanderesponsisbeslotenbegin2016de
wervingscriteriametbetrekkingtothetwoongebiedvankandida-
tenopnieuwtebekijken.
In het kader van remuneratiewerkzaamheden zijn de volgende
onderwerpenbehandeld:
■ hetvaststellenvanhetbeoordelingskadervoordedirec-
teur-bestuurder
■ deopvolgingvanmevrouwSchievink
■ deWetNormeringTopfunctionarissenpublieke-ensemipu-
bliekesector
■ dewijzigingpensioenwetgevingper1januari2015.
directeur-bestuurder
Sindsjuni2012ismevrouwDostdirecteur-bestuurdervanActium.
Actiumheeftgekozenvooreeneenhoofdigbestuur,passendbijde
omvangvandeorganisatie,daaromkannietwordenvoldaanaan
eenevenwichtige verdelingvanhetaantal zetels (zoalsbedoeld
indewetbestuurentoezicht).OpditmomentheeftActiumgeen
intentiesomdezeomvangopkortetermijntewijzigen.Mevrouw
Dostvervuldein2014devolgendenevenfuncties:
2006-heden LidbestuurStichtingOverlegDirecteurenWoning-
corporatiesGroningen-Drenthe(onbezoldigd)
2007-heden VoorzitterKlachtencommissieMedewerkers
Leveste,ketenzorgleverancierZuid-OostDrenthe
(onbezoldigd)
2008-heden VoorzitterRaadvanToezichtStichtingOosterleng-
te,ketenzorgleverancierOost-Groningen(bezol-
digd)
2009-heden LidDeelnemersraadWSW,WaarborgfondsSociale
Woningbouw(onbezoldigd)
88
2011-heden LidalgemeenbestuurAedesverenigingvan
woningcorporaties(onbezoldigd)
Deraadvancommissarissenvervultdewerkgeversfunctievande
bestuurder.Eenbelangrijkonderdeeldaarvan ishetbeoordelen
vanhetfunctioneren.Devoorzitterenvicevoorzitterhebbeneen
beoordelingsgesprek gevoerd met de directeur-bestuurder. Ook
demeningvandemanagersendeondernemingsraadismeege-
nomenindebeoordeling.Deraadvancommissarissenispositief
overhetfunctionerenenpresterenvandedirecteur-bestuurder.
bezoldigingvandedirecteur-bestuurderenderaadvan
commissarissen
Op 1 januari 2013 trad de Wet Normering Topfunctionarissen
in publieke en semi-publieke sector (WNT) in werking. Voor
de corporatiesector geldt in de uitwerking van deze wet met
ingang van 2014 de Regeling bezoldigingsmaxima topfunctio-
narissen toegelaten instellingen volkshuisvesting. Hierin is een
staffel opgenomen met maximale inkomens voor bestuurders
entoezichthouders.Opbasisvanhetaantalverhuureenhedenen
het aantal inwoners van de grootste gemeente waar de corpo-
ratie minimaal twintig procent van de verhuureenheden heeft,
isActium ingedeeld inklasseG.Dezeklassekenteenbezoldi-
gingsmaximum van €167.000,-. Dit betekent dat de bezoldiging
van de bestuurder overeenkomstig het overgangsrecht vier jaar
zalwordenbevrorentotenmet2017,waarnahetindriejaarzal
wordenafgebouwdnaarditniveau.
Hethonorariumvandecommissarisseniseenafgeleidevandit
bezoldigingsmaximum. Leden van de raad van commissarissen
mogenmaximaal5procentvanditbezoldigingsmaximumontvan-
gen,devoorzittermaximaal7,5procent.Hethonorariumvande
raadvancommissarissenvanActiumliggenonderditmaximum.
bezoldigingdirecteur-bestuurder
Totaalvastinkomen € 150.000
Belastbarevasteenvariabelevergoedingen € 21.693
Voorzieningentenbehoevevanbeloningen € 35.669
(werkgeversdeelpensioenpremie)
betaalbaaroptermijn
Totaal € 207.362
De directeur-bestuurder is (onbezoldigd) lid van het Algemeen
BestuurAedes.In2014ontvingActiumvanAedeseenvergoeding
van€ 15.683,20(inclBTW).
Indienhetdienstverbandmetdedirecteur-bestuurdervoortijdig
wordt beëindigd, is een bedrag van € 150.000 afgesproken als
uitkeringbijbeëindigingdienstverband.Hetdienstverbandisniet
beëindigd,daardoorheeftdezeuitkeringnietplaatsgevonden.
89
honoreringcommissarissen
Inonderstaandoverzichtzijndein2014uitgekeerdevergoedingen
weergegeven.Debedragenzijnineuro’s.
Naa
m
Hon
orer
ing
Onk
oste
n-ve
rgoe
ding
BTW
*
Tota
al
F.A.Boer 7.654 791 1.667 10.112L.vanGent 10.375 129 2.074 12.578A.vanderHeide 2.783 60 561 3.405E.H.C.vanderLaan 10.375 698 2.186 13.259A.J.Roos 10.375 839 2.214 13.427G.Schievink 5.188 516 1.126 6.829W.P.M.Urlings 11.629 573 2.409 14.611Totalen 58.379 3.605 12.236 74.220
*)DeBTWisminusdeprorataDebezoldigingvanF.A.Boerheeftin2014demaximumWNTnormoverschredenmet€641,43,dezeonverschuldigdebetalingisin2015teruggevorderdenontvangendoorActium.
Klokkenluidersregeling
Inhetverslagjaarzijnbijdevoorzittervanderaadvancommis-
sarissengeenmeldingengedaaninhetkadervandeklokkenlui-
dersregeling.
goedkeuringvandejaarstukken
In dit verslag treft u het volkshuisvestingsverslag en de jaarre-
kening2014aan.Hetverslagisvastgestelddoorhetbestuur.De
jaarrekening is door Ernst & Young Accountants onderzocht en
vaneengoedkeurendeverklaringvoorzien.DaarnaastheeftErnst
&Younghetvolkshuisvestingsverslagbeoordeeld.
Indevergaderingvanderaadvancommissarissenop8juni2015
heeftderaaddejaarstukkengoedgekeurd.Dezegoedkeuringstrekt
totdechargevandedirecteur-bestuurdervoorhetgevoerdebeleid.
NamensdeRvC,
W.P.M.Urlings(voorzitter)
InherinneringOp28aprilwerdenwijgetroffendoorhetplotselingeoverlij-
denvanonzevoorzittervanderaadvancommissarissen
MargrietSchievink
Smilde18juni1954–Marrakech28april2014.
MargrietheeftindejarendatzijbetrokkenwasbijActiumveel
vooronsbetekend.Weverloreneengedreven,maatschappe-
lijkbetrokkenvoorzittermetpassievoordevolkshuisvesting.
Raadvancommissarissen
DirectieenmedewerkersvanActium
91
In dit jaarverslag van de Ondernemingsraad
over 2014 leest u over de onderwerpen
waar wij als OR druk mee zijn geweest als
vertegenwoordiging van de medewerkers van
Actium. De OR neemt haar taak zeer serieus en
wil deze professioneel uitvoeren. Dat betekent
dat we kritisch kijken naar voorgestelde
wijzigingen en altijd de verschillende belangen
tegen elkaar afwegen. Hierin staan voor ons
eerlijkheid en transparantie voorop.
We hebben in dit verslag geprobeerd een zo
compleet mogelijk beeld te geven van de door
ons behandelde zaken en activiteiten in het
jaar 2014, dat voor een groot deel in het teken
stond van de reorganisatie.
samenstellingorin2014
Naam Rol Benoemd sinds
AndréEnninga voorzitter December2008
MartinZwiers vicevoorzitter Oktober2011
MartinKooij secretaris Oktober2011
JosBeukeboom vicesecretaris Juni2009
AndreaEvenhuis OR-lid Oktober2011
HarmMeekhof OR-lid December2008
AndréRadix OR-lid December2008
onderwerpenuitgelicht
AlsOndernemingsraadbehandelenweveelverschillendeonder-
werpen.Hierondervindtueenoverzichtvanwatertertafelkwam
enlichtenweereenaantalonderwerpenuit:
reorganisatie
2014stondvoordeOndernemingsraadvooreengrootdeelinhet
tekenvanadviseringoverdereorganisatie(fase1en2).Naeen
trajectmetveeloverlegmomentenbrachtdeOndernemingsraad
eenpositiefadviesuitoverfase2vandereorganisatie.Wekijken
alsORterugopeenintensieveperiodeomdatheteengroteimpact
hadopdeheleorganisatie.
secundairearbeidsvoorwaarden
De secundaire arbeidsvoorwaarden liepen tot 31 december
2013.In2014hebbenweintensiefonderhandeldoverdenieuwe
arbeidsvoorwaarden en werd uiteindelijk een principe-akkoord
bereiktmetdebestuurder.Eind2014isnaeenachterbanraadple-
gingingestemdmetdenieuwearbeidsvoorwaarden.
Verkiezingen
Eind2014vondenOR-verkiezingenplaats.Ersteldenzichveertien
collega’skandidaat.Erwerdenzevenledengekozen:driecollega’s
uitdeoudesamenstellingenviernieuwecollega’s.
We nemen afscheid van Martin Kooij, Jos Beukeboom, Andrea
EvenhuisenHarmMeekhofalsOR-leden.Denieuwe ledenzijn
FroukjeHomans,ArjanBruining,SonjaPastoorenWouterSlagter.
92
adviesaanvragen■ AdviesaanvraagVacatureRvC;
■ AdviesaanvraagReorganisatieplanActiumfase2;
■ AdviesaanvraagStandplaatswijziging.
instemmingsverzoeken■ InstemmingsverzoekCollectievevrijedagen2014;
■ InstemmingsverzoekAlcohol,drugsenmedicijnenbeleid;
■ InstemmingsverzoekBeleidongewenstgedrag;
■ InstemmingsverzoekCameratoezichtbijActium;
■ InstemmingsverzoekUitbestedingsalarisadministratie;
■ InstemmingsverzoekSecundairearbeidsvoorwaarden.
informatierecht■ BegrotingenJaarrapportage;
■ Begrotingenmeerjarenplanning;
■ Ondernemingsplan;
■ Activiteitenoverzicht2014;
■ Periodiekerapportages2013/2014;
■ StrategischOndernemingsplan2013–2017.
overigeonderwerpen■ Evaluatieprocesinstemmingsverzoeksecundairearbeids-voorwaarden;
■ OverlegRaadvanCommissarissen;
■ Projectnieuwprimairsysteem;
■ Werkkostenregeling;
■ ContractnieuweArbodienst;
■ VerkiezingennieuweOR.
contactachterban
Vianieuwsbrievenop intranethoudenweonzeachterbanopde
hoogte over de actuele onderwerpen die binnen de organisatie
spelenenbesprokenwordenindeOR.DeORprobeerthiermee
tevoldoenaandeinformatiebehoeftevandemedewerkers.DeOR
vergaderingenzijnopenbaarvoorallemedewerkers.
frequentieoverlegvergaderingen
■ vergaderingenondernemingsraad 8
■ extravergaderingenondernemingsraadi.v.m.reorganisatie 7
■ overlegvergaderingondernemingsraadmetdirecteur-
bestuurder 8
■ extraoverlegvergaderingondernemingsraadmetdirecteur-
bestuurderi.v.m.reorganisatie 7
■ vergaderingondernemingsraadmetRaadvanCommissarissen 2
Vooruitblik 2015
Inmiddelsis2015gestartenzijndeeerstevergaderingenvande
ORalweergeweest.2015zalvooreengrootdeelinhettekenstaan
vandenieuweorganisatie.OokzaldeORaandachthebbenvoor
desamenwerkingbinnendeORinverbandmetdenieuwesamen-
stelling.
namensdeor,
andréenninga(voorzitter)
94
14.1. BALANS(VOORRESULTAATBESTEMMING)
BEDRAGENx€1.000 31-12-2014 31-12-2013
ACTIVA
Vaste activaMateriële vaste activaSociaalvastgoedinexploitatie 879.365 808.564Sociaalvastgoedinontwikkelingbestemdvooreigenexploitatie 9.753 13.425Onroerendeenroerendezakentdvdeexploitatie 15.412 7.148
904.530 829.137VastgoedbeleggingenCommercieelvastgoedinexploitatie 12.968 13.665Vastgoedverkochtondervoorwaarden 8.610 9.294VastgoedinontwikkelingbestemdvoorVOV 549 563
22.127 23.521Financiële vaste activaLatentebelastingvordering 18.325 7.421Leningenu/g 4.371 4.437TevorderenBWSsubsidies 10 49 22.706 11.907
Som der vaste activa 949.363 864.564
Vlottende activaVoorradenVastgoedbestemdvoorverkoop 3.734 3.730Vastgoedinontwikkelingbestemdvoorverkoop -145 -11Overigevoorraden 463 422 Onderhanden projecten 101 39
4.153 4.180VorderingenHuurdebiteuren 1.515 1.130Overigevorderingen 199 120Belastingenenpremiessocialeverzekeringen 4.535 0Overlopendeactiva 2.721 2.494 8.970 3.744
Liquide middelen 8.230 15.268
Som der vlottende activa 21.354 23.192
TOTAAL ACTIVA 970.716 887.756
BEDRAGENx€1.000 31-12-2014 31-12-2013
PASSIVA
Eigen vermogenOverigereserves 457.964 383.274Resultaatboekjaar 27.083 17.593 485.047 400.867
VoorzieningenVoorzieningonrendabeleinvesteringenenherstructureringen 11.650 17.808Overigevoorzieningen 2.160 1.568 13.810 19.376
Langlopende schuldenSchulden/leningenoverheidenkredietinstellingen 408.242 406.770VerplichtingeninzakeonroerendezakenVOV 8.833 9.495Derivaten 24.798 0 441.873 416.265
Kortlopende schuldenSchuldenaanleveranciersenkredietinstellingen 18.976 36.632Belastingenenpremiessocialeverzekeringen 2.790 3.745Schuldenterzakevanpensioenen 4 1Overigeschulden 49 47Overlopendepassiva 8.166 10.824 29.985 51.248
TOTAAL PASSIVA 970.716 887.756
95
14.2. WINST-ENVERLIESREKENING
BEDRAGENx€1.000 REALISATIE2014 BEGROTING2014 REALISATIE2013
BEDRIJFSOPBRENGSTEN Huuropbrengsten 91.992 91.853 87.295Opbrengstenservicecontracten 2.193 2.303 2.162Overheidsbijdragen 18 57 57Resultaatverkoopvastgoedportefeuille 6.860 6.623 6.727Opbrengstprojecteninopdrachtvanderden -71 0 137Geactiveerdeproductiet.b.v.eigenbedrijf 544 523 863Overigebedrijfsopbrengsten 846 783 435
Som der bedrijfsopbrengsten 102.382 102.143 97.674
BEDRIJFSLASTENAfschrijvingmateriëlevasteactiva 22.805 21.635 22.057Overigewaardeveranderingenmat.vasteactivaenvastgoedbeleggingen -15.753 -4.145 -7.695Bijzonderewaardeverminderingvanvlottendeactiva 262 586 716Erfpacht 66 22 22Lonenensalarissen 7.759 9.052 8.669Socialelasten 1.301 1.355 1.259Pensioenlasten 1.420 1.588 1.588Onderhoudslasten 19.367 16.564 19.549Leefbaarheid 395 568 683Lastenservicecontracten 2.183 2.459 2.247Overigebedrijfslasten 21.150 21.349 14.167
Som der bedrijfslasten 60.953 71.034 63.261
Nietgerealiseerdewaardeveranderingenvastgoedbeleggingen -261 249 -1.534
Bedrijfsresultaat 41.691 30.860 35.947
FINANCIËLE BATEN EN LASTENWaardeveranderingenfinanciëlevasteactiva 13.988 0 15OpbrengstvaneffectenenvorderingenbehorendtotdeFVA 0 0 -0Rentebatenensoortgelijkeopbrengsten -1.188 -596 -1.133Rentelastenensoortgelijkekosten 16.277 16.938 16.815
Saldo financiële baten en lasten 29.076 16.342 15.696
Resultaat voor belasting 12.614 14.518 20.251
Belastingen -14.465 2.801 2.667
Resultaat na belastingen voor deelnemingen 27.079 11.717 17.584
Aandeelinresultaatvandeelnemingen 4 0 9
Resultaat na belastingen na deelnemingen 27.083 11.717 17.593
96
14.3. KASSTROOMMODELACTIUM(OVERZICHTKASSTROMENDIRECTEMETHODE)
2014 2013 2012Operationele activiteiten
OntvangstenHuren 91.503 87.470 83.419Vergoedingen 2.193 2.144 1.821Overheidsontvangsten 57 104 177Overigebedrijfsontvangsten 846 317 536Renteontvangsten 583 212 341Saldo ingaande kasstromen 95.182 90.248 86.294
UitgavenErfpacht 66 22 21Personeelsuitgaven 10.467 11.584 12.393Lonenensalarissen 7.791 8.738 9.587Socialelasten 1.256 1.265 1.242Pensioenlasten 1.420 1.581 1.564Onderhoudsuitgaven 30.873 26.875 29.215Planmatigonderhoud 22.654 18.863 21.682Niet-planmatigonderhoud 8.371 8.837 8.539Onderhoudslastenwerkapparaat -1.204 -1.255 -1.176Subsidieenergielabeling 0 0 0Overige 1.052 430 170Overigebedrijfslasten 13.220 12.320 12.306Directeexploitatielasten 7.641 6.844 6.509OverigeBedrijfslasten 3.149 4.103 4.194Preprojectkosten -15 364 378Overigepersoneelskosten 2.445 1.009 1.225Renteuitgaven 16.470 16.669 17.000Sectorspecifiekeheffingonafhankelijkvanresultaat 9.857 3.849 269Leefbaarheidexterneuitgavennietinvesteringsgebonden 587 683 480Vennootschapsbelasting -244 -354 -1.377Saldo uitgaande kasstromen 81.296 71.648 70.306
Kasstroom uit operationele activiteiten 13.886 18.599 15.987
Genormeerde aflossing (2%) -8.738 -8.758 -8.395
Kasstroom uit operationele activiteiten incl. genormeerde aflossing WSW 5.147 9.842 7.593
Kasstroomverkoopbestaandehuurwoongelegenheden+bedr.gebouw 9.458 8.600 8.646
Kasstroom uit operationele activiteiten incl.genormeerde aflossing WSW, incl kasstroom verkoop 14.605 18.442 16.239
2014 2013 2012(Des)investeringsactiviteiten
MVA ingaande kasstroomVerkoopontv.bestaandehuur,woon-ennietwoongelegenheden 10.408 9.005 9.160Verkoopontv.woongelegenheden(VOV)nainkoop 131 349 0Verkoopontv.nieuwbouwwoon-ennietwoongelegenheden 1.731 2.117 3.412Verkoopontvangstengrond 1.242 451 0(Des)investeringenoverig 0 431 0Tussentelling ingaande kasstroom MVA 13.512 12.353 12.572
MVA uitgaande kasstroomNieuwbouwhuurwoongelegenhedenteborgendoorWSW 15.943 18.211 40.034NieuwbouwhuurwoongelegenhedennietteborgendoorWSW 0 0 0WoningverbeteringwoningenteborgendoorWSW 659 714 238Leefbaarheidexterneuitgavenprojectgebonden 0 0 0Aankoop,woon-ennietwoongelegenheden 0 0 0Nieuwbouwverkoop,woon-ennietwoongelegenheden 319 951 2.993Aankoopwoongelegenheden(VOV)voordoorverkoop 653 661 0Sloopuitgaven 0 0 0Aankoopgrond 785 0 0InvesteringenoverigteborgendoorWSW 2.075 6.054 1.764InvesteringenoverigbezitnietteborgendoorWSW 1.088 880 972Verkoopkosten 950 836 514Tussentelling MVA uitgaande kasstroom 22.472 28.307 46.516
Saldo in- en uitgaande kasstroom MVA -8.960 -15.954 -33.944
FVA Ontvangsten 81 124 0Uitgaven 0 0 0Saldo in- en uitgaande kasstroom FVA 81 124 0
Kasstroom uit (des)investeringen -8.879 -15.830 -33.944
Financieringsactiviteiten
IngaandNieuweleningen 26.000 53.000 53.000Nieuweleningennietteborgen 0 0 0Stortingroll-overs/reedsaangegaan -7.900 -5.000 7.000Uitgaand Aflossingleningen 29.364 46.483 41.037Aflossingleningennietgeborgd 780 2.493 811
Kasstroom uit financieringsactiviteiten -12.043 -976 18.152
Mutatie liquide middelen -7.037 1.793 196
Liquidemiddelenper1-1 15.267 13.474 13.278Liquidemiddelenper31-12 8.230 15.267 13.474
97
14.4. WAARDERINGSGRONDSLAGEN
algemeen
WoningcorporatieActiumiseenstichtingmetdestatusvan“toege-
lateninstellingvolkshuisvesting”.Zijheeftspecifieketoelatingin
Drenthe,FrieslandenGroningen.MomenteelisActiumwerkzaam
in tien bezitsgemeenten in de regio Drenthe en Zuidoost Fries-
land.Actiumiswerkzaambinnendejuridischewetgevingvanuit
de Woningwet en het Besluit Beheer Sociale Huursector. De
hoofdvestigingsplaatsisAssen.
stelselwijziging
Vanaf1januari2014geldtdenieuweRJ290;financiëleinstrumen-
ten’.Tot2014werdendeinlanglopendeleningenbeslotenderivaten
nietafzonderlijkgewaardeerd.Metingangvanboekjaar2014wordt
deeventuelenegatieveboekwaardevandezederivatenopgenomen
als langlopendeschuld.Het toekomstigerentevoordeel,behaald
bijhetafsluitenvandeleningmethetoptierechtwelkeisgegeven
aan de bank, wordt in mindering gebracht op de langlopende
leningen.Demutatie indemarktwaardewordt ten lastevanhet
resultaatgebracht.Opbasisdezestelselwijzigingishetvermogen
per1 januari2014herrekend.Heteigenvermogenisafgenomen
meteenbedragvan€10,0miljoen.Devergelijkendecijferszijnniet
aangepast.
regelgeving
DejaarrekeningisopgesteldconformhetgesteldeinBoek2,titel
9 vanhetBurgerlijkWetboek.HierbijwordtdeRichtlijn voorde
JaarverslaggevingToegelatenInstellingen(RJ645)gevolgd.Tenzij
anders vermeld zijn alle bedragen opgenomen tegen nominale
waarde.Hetkasstroomoverzichtisopgesteldinovereenstemming
metdedirectemethodezoalsopgenomeninRJ360.Dejaarreke-
ningisgoedgekeurdop8juni2015.
consolidatie
Actium stelt op grond van artikel 2:407 lid 2 van het Burgerlijk
Wetboek(gezienderelatiefbeperktefinanciëlebetekenisvande
deelnemingen)geengeconsolideerdejaarrekeningop.
oordelenenschattingen
Bijdetoepassingvandegrondslagenenregelsvoorhetopstel-
lenvandejaarrekeningvormthetbestuurvanActiumzichdiverse
oordelenenschattingen.Debelangrijksteoordelenenschattingen
hebbenbetrekkingopdeactivainexploitatie(zowelhetsociaalals
hetcommercieelvastgoed),devoorzieningen,dewaardevermin-
deringenendeacuteenlatentebelastingen.Dehierbijbehorende
veronderstellingen zijn vermeld in de toelichting bij de hiervoor
genoemdejaarrekeningposten.
grondslagenvoorwaarderingvanactivaenpassiva
Vasteactiva
materiëlevasteactiva
sociaalvastgoedinexploitatie
classificatieenkwalificatie
Hetvastgoedinexploitatieisopobjectniveaugeclassificeerdnaar
sociaalencommercieelvastgoed,rekeninghoudendmetdecrite-
98
riavandeBeschikkingvandeEuropeseCommissied.d.15decem-
ber2009aangaandedestaatssteunvoortoegelateninstellingen.
Opgrondvandezecriteriaomvathetsocialevastgoeddewonin-
genmeteenhuurprijstotaandehuurliberalisatiegrens(huurtoe-
slaggrens),hetmaatschappelijkvastgoedenhetoverigesociale
vastgoed.Maatschappelijkvastgoedisbedrijfsonroerendgoeddat
wordt verhuurd aan maatschappelijke organisaties, waaronder
zorg-,welzijn-,onderwijs-encultureleinstellingenendienstver-
lenersendattevensisvermeldopdebijlagezoalsdezeisopgeno-
menindeEC-beschikkingd.d.15december2009.
Stichting Actium heeft haar sociaal vastgoed (op portefeuilleni-
veau)alsbedrijfsmiddelgekwalificeerd,geletophetbeleidvande
corporatiewaarbijvooralhetrealiserenvandevolkshuisvestelijke
takencentraalstaat.
waarderingbijeersteverwerking
Bij eerste verwerking wordt het sociaal vastgoed in exploita-
tie gewaardeerd tegen de kostprijs of lagere bedrijfswaarde.
De kostprijs omvat de verkrijgings- of vervaardigingsprijs en
dehieraandirect toerekenbareoverigekostenomhetactief in
operationele staat te brengen. Investeringssubsidies worden in
minderinggebrachtophetgeïnvesteerdebedrag.
Verderwordtrentetijdensbouwgeactiveerd.
Deafschrijving vangtaanper31december vanhet jaarwaarin
het sociaal vastgoed beschikbaar is voor exploitatie. De in de
toekomst te maken kosten van sloop worden in het jaar dat de
exploitatiedoorsloopindetoekomstwordtbeëindigdtenlastevan
hetresultaatindatjaarverantwoord.
waarderingnaeersteverwerking
Hetsociaalvastgoedinexploitatie(gekwalificeerdalsbedrijfsmid-
del)wordtnaeersteverwerkinggewaardeerdtegendebedrijfs-
waarde(welkeveelallagerisdandevervangingswaarde).
Dewaardeverminderingvandekostprijsalsgevolgvandeafwaar-
dering naar lagere bedrijfswaarde na eerste verwerking wordt
bepaaldophetniveauvandekasstroomgenererendeeenheid.De
waardeverminderingwordtseparaattotuitdrukkinggebrachtenin
hetresultaatverantwoordalsbijzonderwaardeverminderingsver-
liesonder‘Overigewaardeveranderingenmateriëlevasteactiva’.
herclassificatie
Deherclassificatiesbetreffenmutatiesbinnendecommerciële-
endesocialeactiviteiten.Herclassificatievancommercieelnaar
sociaal geschiedt op marktwaarde. Herclassificatie van sociaal
naar commercieel geschiedt op historische kostprijs inclusief
afschrijvingen,dereedsgenomenherwaarderingenafwaardering
zijnteruggenomen.
uitgavennaeersteverwerking
Uitgavennaeersteverwerkingtenbehoevevaneencomplexdie
voldoenaandealgemeneactiveringscriteriawordengeactiveerd.
99
Terbeoordelingofeninhoeverrehierbijsprakeisvaneenbijzon-
derwaardeverminderingsverlieswordtuitgegaanvandeadditio-
nelekasstromendiedezeuitgaventotgevolghebben.Voorzover
deze kasstromen lager zijn wordt het verschil met de uitgaven
naeersteverwerkingtenlastevandewinst-enverliesrekening
gebracht en verantwoord onder ‘Overige waardeveranderingen
materiëlevasteactiva’.
complexindeling
Decomplexindelingisgebaseerdopeenindelingdieaansluitop
hetinternebeleidendebedrijfsvoeringvanActiumenaldusals
kasstroomgenererende eenheden kunnen worden aangemerkt.
Percomplexiseendaaropgerichtbeleidbepaald.Decomplexin-
delingisookdebasisvoordeindelingdiegehanteerdwordtbinnen
dehuuradministratieendeonderhoudsadministratie(voorzowel
hetdagelijksalshetplanmatigonderhoud).Bijhetbepalenvande
complexindelingwordtrekeninggehoudenmetlocatie,bouwjaar
enwoningtype.
herwaardering
Waardevermeerderingen(herwaardering)alsgevolgvanverschil-
lentussendeboekwaardeopbasisvandebedrijfswaardeende
boekwaardeopbasisvanhistorischekostenwordenrechtstreeks
inheteigenvermogenverwerkt.Voorzoverdewaardevermeerde-
ringeenterugnameisvaneenwaardeverminderingvanhetzelfde
actief,dievoorheenalslast indewinst-enverliesrekeningwas
verwerkt,wordtdewaardevermeerderingindewinst-enverlies-
rekeningverwerkt.
Waardeverminderingenalsgevolgvaneenherwaarderingworden
tenlastevanheteigenvermogenverwerkttothetbedragdatmet
betrekkingtothetbetreffendeactiefalsongerealiseerdewaarde-
stijginginheteigenvermogenisopgenomen.Voorhetmeerde-
rewordtdewaardeverminderingindewinst-enverliesrekening
verwerkt.
Realisatie van de herwaardering door afschrijvingen wordt voor
hetverschiltussende(hogere)afschrijvingopbasisvanbedrijfs-
waarde en de afschrijving op basis van de historische kosten
overgeboektnaarhetresultaat.
Positieve verschillen tussen de boekwaarde op basis van de
bedrijfswaardeendeboekwaardeopbasisvanhistorischekosten
worden conform RJ Richtlijn 645 (herzien 2011) alinea 506 als
ongerealiseerdewaardestijging(mutatieherwaarderingsreserve)
toegelichtbijheteigenvermogen.
Kostenvangrootonderhoud
Kostenvoorperiodiekgrootonderhoud,nietzijndevervangings-
investeringen,wordentenlastegebrachtvanhetresultaatophet
momentdatdezezichvoordoen.
erfpacht
Een deel van het sociaal vastgoed in exploitatie is gebouwd op
grond met erfpachtverplichtingen. Deze erfpachtverplichtingen
worden aangemerkt als een leaseovereenkomst en geclassifi-
ceerdalseenfinanciëleleaseaangeziendegrondineeuwigdu-
100
rendeerfpachtisuitgegeven.Degrondwordtgeactiveerdtegen
decontantewaardevandeerfpachtverplichtingenenverantwoord
onderdepostSociaalvastgoedinexploitatie.Opdegrondwordt
nietafgeschreven.
buitengebruikstellingofafstoting
Buitengebruikstelling (sloop) of afstoting (verkoop) op termijn
wordtverwerkt indebedrijfswaardevanhetsociaalvastgoed in
exploitatie.Debedrijfswaardeisbepaaldopbasisvandoorexploi-
tatievanhetsociaalvastgoedovereenverondersteldeeconomi-
schegebruiksduurvan55jaartotdathetvastgoedopgrondvaneen
sloopbesluittenietgaat;detoekomstigesloopkostenwordeninde
bedrijfswaardemeegenomen.Metverkoopwordt indebedrijfs-
waarderekeninggehoudenuitsluitendindienverkoopbinnenvijf
jaarplaatsvindtopbasisvaneengeformaliseerdverkoopplanen
indienverkoopjuridischmogelijkis.
Vastgoed
Het betreft investeringen in nieuwe complexen (nieuwbouw) en
bestaande complexen (renovatie, herstructurering). Waardering
vindt plaats tegen de kostprijs (verkrijgings- of vervaardigings-
prijs) onder aftrek van bijzondere waardeverminderingen als
gevolg van een lagere realiseerbare waarde (bedrijfswaarde).
Dekostprijsomvatde verkrijgings-of vervaardigingsprijsende
hieraandirect toerekenbareoverigekosten.Verderwordt rente
tijdensbouwgeactiveerd.
Bijzondere waardeverminderingen worden in de jaarrekening
verantwoordbijhetaangaanvanfeitelijkeinvesteringsverplichtin-
geninzakehetsociaalvastgoed.Hiervanissprakeéénjaarnadat
hetinitiatiefdocumentisgoedgekeurdtenzijhetprojecteerderstart.
Bijdebepalingvandebijzonderewaardeverminderinginhetgeval
devastgoedontwikkelingonderdeelzalwordenvandebestaande
kasstroomgenererendeeenheid,wordtrekeninggehoudenmetde
bedrijfswaardevandebestaandekasstroomgenererendeeenheid.
Indiendebijzonderewaardeverminderinghogerisdandebestede
kosten van het sociaal vastgoed in ontwikkeling, wordt het
vastgoednaarnihilafgewaardeerdenwordtvoorhetresterende
bedragvandewaardeverminderingeenvoorzieningvooronren-
dabeleinvesteringenenherstructureringenaandecreditzijdevan
debalansopgenomen.
grondposities
Ingenomen grondposities (al dan niet met opstallen) worden
aangeschaft met het oog op (her)ontwikkeling van huur- en
verkoopprojecten.Aangezienernoggeeninzichtbestaatinaard,
omvangensamenstellingvandezeprojecten,wordendeposities
gerubriceerd onder de post “Sociaal vastgoed in ontwikkeling
bestemdvooreigenexploitatie”.Depositieswordengewaardeerd
tegenhistorischekostprijsenbijkomendekostenoflagerereali-
seerbare waarde. Rentetoerekening vindt voor het eerst plaats
nadat ontwikkelactiviteiten zijn gestart. Tijdelijke exploitatiekas-
stromenuitdeopstallenwordeninhetresultaatverantwoord.
101
gecombineerdebouwprojecten(bouwvansociale
huurwoningenenkoopwoningen)
Hetbijzonderwaardeverminderingsverliesbijhetaangaanvande
investeringsverplichtinginzakehetsociaalvastgoedwordtzonder
salderingmet teverwachtenwinstopverkoopwoningenverant-
woordinhetresultaatonderdepost“Overigewaardeveranderin-
genmateriëlevasteactiva”.Dewinstbehaaldmetdeverkoopvan
koopwoningenwordteerstinhetjaarvanverkoopinhetresultaat
onder de post “Resultaat verkoop vastgoedportefeuille” verant-
woord.
onroerendeenroerendezakentendienstevandeexploitatie
De onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploi-
tatie worden gewaardeerd tegen de kostprijs (verkrijgingsprijs
of vervaardigingsprijs), minus eventuele investeringssubsidies,
verminderd met cumulatieve afschrijvingen en cumulatieve
waardeverminderingen.
Deafschrijvingislineairengebaseerdopdeverwachtegebruiks-
duur.Deonroerendeenroerendezakentendienstevandeexploi-
tatiewordennietlangerindebalansopgenomennavervreemding
ofwanneergeentoekomstigeprestatie-eenhedenvanhetgebruik
ofdevervreemdingwordenverwacht.
Vastgoedbeleggingen
commercieelvastgoedinexploitatie
classificatie
Hetvastgoedinexploitatiewordtopobjectniveaugeclassificeerd
naar sociaal en commercieel vastgoed, rekening houdend met
decriteriavandeBeschikkingvandeEuropeseCommissied.d.
15 december 2009 aangaande de staatssteun voor toegelaten
instellingen.Opgrondvandezecriteriaomvathetcommercieel
vastgoeddewoningenmeteenhuurprijsbovendehuurliberali-
satiegrens (huurtoeslaggrens), het bedrijfsmatig vastgoed (niet
zijnde maatschappelijk vastgoed) en het overige commercieel
vastgoed.
waarderingbijeersteverwerking
Bij de eerste verwerking wordt het commercieel vastgoed in
exploitatie gewaardeerd tegen de kostprijs. De kostprijs omvat
deverkrijgings-ofvervaardigingsprijs,inclusieftransactiekosten
minuseventueleinvesteringssubsidies.
Deverkrijgings-ofvervaardigingsprijswordtbepaaldalsdesom
vandebestedeexternekostenendehieraandirecttoerekenbare
kosten.Verderwordtderentetijdensdebouwgeactiveerd.
waarderingnaeersteverwerking
Naeersteverwerkingwordthetcommercieelvastgoedinexploi-
tatiegewaardeerdtegenreëlewaardeovereenkomstighetactuele
waardemodel van RJ 213 “Vastgoedbeleggingen”. De reële
waardewordtbepaaldmetinachtnemingvanderelevantefeiten
102
enomstandighedenvandemarktwaaroptoegelateninstellingen
actiefzijnendebepalingenzoalsopgenomeninhetBBSH.
Wegenshetveelalontbrekenvancouranteprijzenopeenactieve
markt wordt de reële waarde bepaald met behulp van geprog-
nosticeerde kasstromen. De aannames van de kasstromen zijn
gebaseerd op de contractuele verplichtingen van de toegelaten
instellingdierustenophetvastgoed.Deoverige(nadecontract-
periode in acht te nemen) aannames en uitgangspunten zijn
gebaseerd op de gegevens van de markt waarop de toegelaten
instellingenactiefzijn.
Op het commercieel vastgoed in exploitatie gewaardeerd tegen
reëlewaardewordtopgrondvanRJ213“Vastgoedbeleggingen”
nietafgeschreven.
herclassificatie
Deherclassificatiesbetreffenmutatiesbinnendecommerciële-
endesocialeactiviteiten.Herclassificatievancommercieelnaar
sociaal geschiedt op marktwaarde. Herclassificatie van sociaal
naar commercieel geschiedt op historische kostprijs inclusief
afschrijvingen,dereedsgenomenherwaarderingenafwaardering
zijnteruggenomen.
uitgavennaeersteverwerking
Uitgaven inzake vastgoedbeleggingen na eerste verwerking die
voldoenaandealgemeneactiveringscriteriawordengeactiveerd.
complexindeling
Decomplexindelingisgebaseerdopeenindelingdieaansluitop
hetinternebeleidendebedrijfsvoeringvanActiumenaldusals
kasstroomgenererende eenheden kunnen worden aangemerkt.
Percomplexiseendaaropgerichtbeleidbepaald.Decomplexin-
delingisookdebasisvoordeindelingdiegehanteerdwordtbinnen
dehuuradministratieendeonderhoudsadministratie(voorzowel
hetdagelijksalshetplanmatigonderhoud).Bijhetbepalenvande
complexindelingwordtrekeninggehoudenmetlocatie,bouwjaar
enwoningtype.
herwaardering
Winstenofverliezenontstaandooreenwijzigingindereëlewaarde
wordenverantwoordindewinst-enverliesrekening.
Vastgoedverkochtondervoorwaarde
Vooronroerendezakeninexploitatiegekwalificeerdalsbedrijfs-
middel,dieinhetkadervaneenregelingVerkooponderVoorwaar-
den(VOV)doordecorporatiezijnovergedragenaanderdenwaarbij
de regeling kwalificeert als financieringstransactie, eindigt het
eigengebruikenvindtherclassificatieplaatsalsvastgoedbeleg-
ging. De vastgoedbelegging wordt op dat moment gewaardeerd
op basis van het actuele waardemodel, zijnde de met de koper
overeengekomen reële waarde onder aftrek van de contractu-
ele korting. Het verschil tussen de boekwaarde van het sociaal
vastgoed in exploitatie gewaardeerd volgens RJ 212 en de met
de koper overeengekomen reële waarde onder aftrek van de
103
contractuele korting wordt op dat moment rechtstreeks in het
eigenvermogenverwerktentoegelichtbijheteigenvermogenals
ongerealiseerdewaardestijging.
Naeersteverwerkingvindtwaarderingplaatstegenreëlewaarde
naaftrekvandeinhetVOV-contractovereengekomenkorting.
Deregelingkwalificeertalseenfinancieringstransactieindienniet
allebelangrijkeeconomischevoor-ennadelenzijnovergedragen.
DitisinhetkadervaneenregelingVOVdoorgaanshetgevalindien
sprake is van een terugkoopplicht dan wel een terugkooprecht
tegeneensignificantlagereterugkoopprijsdandereëlewaarde
opterugkoopmoment.
Voor de in de regeling overeengekomen overdrachtswaarde
heeftdecorporatieeenterugkoopverplichting,diejaarlijkswordt
gewaardeerdopdebijoverdrachtontstaneterugkoopverplichting,
rekeninghoudendmetdecontractvoorwaardeninzaketerugkoop
waaronder de deling van de jaarlijkse waardeontwikkeling van
dewoning inheteconomischverkeer.De terugkoopverplichting
wordt aan de creditzijde van de balans opgenomen en is tegen
denominalewaardegewaardeerdaangezieninschattingvanhet
tijdstipwaaropdeterugkoopindetoekomstzalplaatsvinden,mede
geletopdeonbeperkteterugkooptermijn,nietgoedmogelijkis.
De waardeveranderingen ter zake van de woningen verkocht
ondervoorwaarden(naherclassificatie)endieterzakedeterug-
koopverplichtingenwordeninhetresultaatverantwoordonderde
postOverigewaardeveranderingenvastgoedbeleggingen.
Ultimo boekjaar wordt het verschil tussen de dan geldende
marktwaardenaaftrekvancontractuelekortingende–gefixeer-
de–boekwaardeopmomentvanherclassificatieopbasisvande
oudegrondslagalsongerealiseerdewaardestijgingbijheteigen
vermogenvermeld.
Vastgoedinontwikkelingbestemdvoorverkooponder
voorwaarden
Dit betreft onder Koopgarant-bepalingen aan derden verkoch-
te,perbalansdatuminontwikkelingzijndewoningenwaarbijde
grondineeuwigdurendeerfpachttegenbetalingvaneenafkoop-
somdoordecorporatiewordtuitgegeven.DeonderdeKoopga-
rant overeengekomen afgifteprijs van de opstal en de grond is
gelijk aan respectievelijk de aanneemsom vermeerderd met de
afkoopsomvandeerfpachtcanon.Tussendekoperendeaanne-
meriseenaannemingsovereenkomstgeslotenvoordebouwvan
dewoningen.
Aangezien de corporatie in belangrijke mate de economische
voor- en nadelen ter zake van de waardeontwikkeling van de
woningenbehoudt,wordendewoningenendedaarmeeverband
houdendeterugkoopverplichting indebalansopgenomen. Inde
terugkoopverplichtingistevensdeafkoopsomvandeerfpachtca-
nonbegrepen.
104
De waardering van het VOV-vastgoed in ontwikkeling bij eerste
verwerking is op basis van de kosten van de verrichte presta-
ties (grondkosten en gefactureerde bouwtermijnen) inclusief
transactiekosten. De waardering na eerste verwerking is tegen
reëlewaardebijoplevering (opstal incl.grond)onderaftrekvan
de contractuele korting en de nog te besteden kosten om het
vastgoedterealiseren.
financiëlevasteactiva
latentebelastingvorderingen
Eenlatentebelastingvorderingof-verplichtingwordtgevormdvoor
tijdelijke verschillen tussen de waardering van activa en passiva
volgens jaarrekeninggrondslagen en fiscale grondslagen. Verder
wordteenlatentebelastingvorderingopgenomenvoorverrekenba-
retijdelijkewaarderingsverschillenenvoorbeschikbarevoorwaart-
severliescompensatievoorzoverhetwaarschijnlijkisdaterinde
toekomstfiscalewinstbeschikbaarzalzijnvoorverrekening.Bijde
inschattingvanverrekenbarefiscalewinstenwordtgeenrekening
gehoudenmettoekomstige(beleids)beslissingenvandecorporatie.
Deberekeningvandelatentebelastingvorderingenen–verplich-
tingengeschiedttegendeopheteindevanhetboekjaargeldende
belastingtarieven dan wel tegen de in komende jaren geldende
tarieven,voorzoverreedsbijwetvastgelegd.
Dewaarderingvanlatentebelastingverplichtingenen-vorderin-
genwordtgebaseerdopdefiscalegevolgenvandedoorActium,
perbalansdatum,voorgenomenwijzevanrealisatieofafwikkeling
vandebetreffendeactivaenpassivawaarbijsprakeisvantijde-
lijkewaarderingsverschillen.Latentiesdieopzeerlangetermijn
wordenafgewikkeldwordenniet inde jaarrekeningopgenomen
aangeziendecontantewaardeervannaarnihiltendeert.Latente
belastingvorderingen zijn opgenomen onder de financiële vaste
activaindiendeverwachtelooptijdgroterisdaneenjaar.
saldering
De niet-latente belastingvorderingen en -verplichtingen worden
gesaldeerdindienisvoldaanaandealgemenevoorwaardenvoor
saldering.
leningenu/g
Deleningenzijngewaardeerdtegengeamortiseerdekostprijs.
tevorderenbws-subsidies
Hieronder worden de nog te ontvangen subsidies volgens de
verordening woninggebonden subsidies verantwoord. De vorde-
ringisopgenomentegendenominalewaardevandeuithoofde
vandeBWStoegezegdebedragenenwordtjaarlijksverminderd
metdedoordebudgetbeherendeinstantiesbeschikbaargestelde
bedragen.
105
Vlottendeactiva
Voorraden
Vastgoedbestemdvoorverkoop
Depost“Vastgoedbestemdvoorverkoop”bestaatuitopgeleverde,
nognietverkochtenieuwbouwwoningenenteruggekochtewonin-
genmeteenterugkoopplicht,bestemdvoorverkoop.Devoorraad
koopwoningen is gewaardeerd tegen vervaardigingsprijs en
daaraantoegerekendedirectekostenoflagereopbrengstwaarde.
Delagereopbrengstwaardeisdeverwachteverkoopprijsenwordt
bepaaldopbasisvantaxatiesdanwelrecenteverkooptransacties
vanreferentiewoningenonderaftrekvankostenvoorverkoop.De
waarderingvandeteruggekochtewoningenmeteenterugkoop-
plichtistegendeterugkoopprijs.
Vastgoedinontwikkelingbestemdvoorverkoop
De voorraad onderhanden werk (onverkochte koopwoningen uit
projectontwikkeling) wordt gewaardeerd tegen de vervaardings-
prijsendaaraantoegerekendedirectekostenoflagereopbrengst-
waarde. De vervaardigingsprijs omvat alle kosten die samen-
hangenmetdevervaardiging,alsmededegemaaktekostenom
de voorraden op hun huidige plaats en in hun huidige staat te
brengen.Deopbrengstwaardeisdegeschatteverkoopprijsonder
aftrekvandirecttoerekenbareverkoopkosten.
overigevoorraden
De voorraden materialen zijn gewaardeerd op basis van verkrij-
gingsprijs.Hierbijwordtrekeninggehoudenmetlagerewaarderin-
genvoorincourantegoederen.Hetvoorraadverschilwordtverant-
woordonderdeonderhoudslastenindewinst-enverliesrekening.
onderhandenprojecten
Onderhanden projecten (verkochte koopwoningen uit project-
ontwikkeling) in opdracht van derden wordt gewaardeerd tegen
degerealiseerdeprojectopbrengsten(bestaandeuitgerealiseer-
deprojectkostenentoegerekendewinst). Indienvantoepassing,
worden hierop de verwerkte verliezen en reeds gedeclareerde
termijneninminderinggebracht.
Deprojectopbrengstenen–kostenuithoofdevanhetonderhan-
den project worden als opbrengsten en kosten in de winst- en
verliesrekeningnaarratovandeverrichteprestatieperbalansda-
tumverwerkt(percentageofcompletionmethode).
Vorderingen
De vorderingen zijn initieel gewaardeerd tegen reële waarde
(kostprijs)onderaftrekvanvoorzieningenwegensoninbaarheid.
De vervolgwaardering is geamortiseerde kostprijs. De voorzie-
ning wegens oninbaarheid wordt volgens de statische methode
bepaald.Ditbetekentdatdeindividuelepostenultimoboekjaarop
huninbaarheidwordenbeoordeeld.
DeoverlopendeactivauithoofdevanonzegrondpositieinFluiten-
bergwordeninclusiefdecontractueelopgenomenjaarlijkstoete
rekenenrenteverantwoord.
106
liquidemiddelen
Hetbetreftvrijbeschikbaremiddelen incontantenenrekening-
courantsaldibijbancaireinstellingenmeteenlooptijdkorterdan
12 maanden. Liquide middelen worden gewaardeerd tegen de
nominalewaarde.
nietindebalansopgenomenrechten
Hieronderwordenvoorwaardelijke,nietverwerkteenmeerjarige
financiëlerechtenverantwoord.Hetbetreftveelalrechtenwaarvan
hetbestaanafhankelijkisvanhetindetoekomstaldannietzich
voordoenvanéénofmeeronzekeregebeurtenissen,ofhetbedrag
vandeverplichtingenisnietmetvoldoendebetrouwbaarheidvast
testellen.
passiva
eigenVermogen
overigereserves
De overige reserves komen tot stand door toevoeging van de
jaarlijkse resultaten binnen maatschappelijk aanvaarde richtlij-
nenenspecifiekevolkshuisvestelijkebepalingen,zoalsgenoemd
inBoek2Titel9enhetBBSH.
Voorzieningen
algemeen
Voorzieningenwordengevormdvoorinrechteafdwingbareoffeite-
lijkeverplichtingenenverliezendieopbalansdatumbestaanwaarbij
hetwaarschijnlijkisdateenuitstroomvanmiddelennoodzakelijkis
enwaarvandehoogteredelijkerwijskanwordengeschat.Voorzie-
ningenwordentegennominalewaardeopgenomen.
Voorzieningonrendabeleinvesteringenenherstructureringen
Verliezenalsgevolgvanonrendabeleinvesteringenenherstruc-
tureringen inzake de materiële vaste activa en vastgoedbeleg-
gingen in ontwikkeling worden op het moment van aanbeste-
ding als bijzondere waardeverandering in mindering gebracht
op de boekwaarde van het complex waartoe de investeringen
en herstructureringen gaan behoren. Indien en voor zover de
verwachteverliezendeboekwaardevanhetbetreffendecomplex
overtreffen,wordtvoorditmeerdereeenvoorzieninggevormd.
overigevoorzieningen
Voorzieningjubilea
Het betreft hier de (toekomstige) verplichting ten aanzien van
jubileumuitkeringen van de op balansdatum in dienst zijnde
werknemers van Actium. Bij de bepaling van de hoogte van de
voorzieningisrekeninggehoudenmetverwachtesalarisstijgingen
endekansdateenmedewerkernietindienstblijftt/mdepensi-
oensgerechtigdeleeftijd.Dewaarderingvindtplaatstegennetto
contantewaarde.Uitgegaanisvaneenrekenrentevan5,25%.
Voorzieningloopbaanontwikkeling
DeCAOkenteenbudgetvoorloopbaanontwikkeling.Werknemers
dieop1januari2010een36-urigewerkweekhaddenen5jaarof
langer indienstwaren,hebben€ 4.500,- tebesteden.Werkne-
107
mersdieop1januari2010eendienstverbandvanminderdan36
uurhaddenen5jaaroflangerindienstwaren,hebbenrechtop
eenbudgetnaarevenredigheidvanhetaantaluren.Hetbudgetzal
altijdtenminste€ 2.250,-bedragen.
Werknemersdieop1januari2010korterdan5jaarindienstwaren
hebbenrechtopeenbudgetnaarratovanhetaantalmaandenin
diensttot1januari2010.Ditishetaantalmaandengedeelddoor
60maanden.Werknemersdieminderdan36uurwerkenhebben
recht een budget naar evenredigheid van het aantal gewerkte
uren.Hetminimumbudgetzalaltijd50procentbedragen.
Werknemersindienstna1januari2010bouwenbijeen36-urige
werkweek€ 900,-perjaarop.Deopbouwbegintop1januarivan
hetjaarvolgendophetjaarvanindiensttreding.Ookhiergeldtdat
deopbouwnaarratovanhetaantalgewerkteurengaatmeteen
minimumvan€ 450,-perjaar.
Voorzieningreorganisatiekosten
Ditbetreftde(toekomstige)verplichtingtenaanzienvanreorga-
nisatiekostenvandeopbalansdatumbekendegegevens,betref-
fendefase1en2.Bijdebepalingvandehoogtevandevoorzie-
ningisonderandererekeninggehoudenmetdoorbetalingsalaris,
afkoopsommen, mogelijke ww uitkeringen, outplacementkosten
enhetinhurenvanpersoneeltenbehoevevanvertrokkenperso-
neel en acute werkdruk door aangepaste werkprocessen. De
waarderingvindtplaatstegennettocontantewaarde.
Voorzieningherstructureringsprojectnorg
DitbetrefteenbijdragevandegemeenteNoordenveldbeschik-
baar gesteld ten behoeve van nog niet ingeplande, toekomstige
erstructureringsprojecteninNorg.
langlopendeschulden
Schulden worden bij eerste verwerking opgenomen tegen reële
waardeverminderdmet(ingevalvaneenfinanciëleverplichting
dieniettegenreëlewaarde,metverwerkingvanwaardeverande-
ringen indewinst-enverliesrekening, isopgenomen)dedirect
daaraantoeterekenentransactiekosten.
Schulden worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen de
geamortiseerde kostprijs volgens de effectieve rentemethode.
Indienergeensprake isvanagioofdisagioof transactiekosten
isdegeamortiseerdekostprijsgelijkaandenominalewaardevan
de schuld. Winst of verlies worden in de winst- en verliesreke-
ningopgenomenzodradeverplichtingennietlangeropdebalans
wordenopgenomen,alsmedeviahetamortisatieproces.
In het kader van de verkoop van woningen onder voorwaarden
heeft de corporatie een terugkoopverplichting die mede afhan-
kelijk isvandeontwikkelingvandewaardevandewoningen in
heteconomischverkeer.Deterugkoopverplichtingwordtjaarlijks
gewaardeerdtegenactuelewaarde.Indiendeverwachtingbestaat
datdeterugkoopbinnenéénjaarzalplaatsvindenisdeverplich-
tingonderkortlopendeschuldenverantwoord.
108
ineencontractbesloten(‘embedded’)derivaten
Indien in enig contract zodanige bepalingen en afspraken zijn
opgenomen die voldoen aan de kenmerken van een derivaat
(‘embedded derivaat’) stelt Actium vast of deze bepalingen en
afsprakenvanhetcontractafgescheidendienenteworden;afschei-
dingvindtplaatsals:
■ergeennauwverbandbestaattussendeeconomischekenmer-
ken en risico’s van het in het contract besloten derivaat en de
economischekenmerkenenrisico’svanhetbasiscontract;en
■een afzonderlijk instrument met dezelfde voorwaarden als het
inhetcontractbeslotenderivaatzouvoldoenaandedefinitievan
eenderivaat;en
■het samengestelde instrument niet tegen reële waarde wordt
gewaardeerdmetverwerkingvandereëlewaardeveranderingen
inhetresultaat.
Voor zover het afgescheiden derivaat niet kan worden aangewe-
zenalsonderdeelvaneenhedge-relatieenhedge-accountingkan
wordentoegepast(ziehiernaonder“Derivatenaangehoudenvoor
hedging doeleinden”) wordt het afgescheiden derivaat geclassifi-
ceerdals“Overigederivaten”.
In enkele leningsovereenkomsten zijn bepalingen opgenomen
waarbijdeleningverstrekkerhetrechtheeftomopeentijdstipinde
toekomstderentevoetvasttestellenopeenvastrentepercentageof
deopdatmomentgeldende.
overigederivaten
Voorderivatendienietvoldoenaandevoorwaardenvankostprijs
hedge-accountingennaarlagerereëlewaardewordenafgewaar-
deerd,wordtbijeennegatievereëlewaarde,eenschuldopgenomen
tergroottevandienegatievereëlewaarde.
Van opgenomen leningen afgescheiden embedded derivaten
wordenopmomentvaneersteverwerkingvandeleningdereële
waarde van het embedded derivaat bepaald; de initieel bepaal-
de reële waarde is de kostprijs voor de door Actium toegepas-
te waardering van embedded derivaten tegen kostprijs of lagere
marktwaarde. De initiële waardering van de lening (zonder het
embeddedderivaat)wordtbepaaldalshetverschiltussendereële
waardevanhetgehelecontractendeinitiëlereëlewaardevanhet
embeddedderivaat;hetverschiltussenhetnominaalaftelossen
leningbedragendereëlewaardevandeleningwordtdoormiddel
vandeeffectieverentegeamortiseerdoverdelooptijdvandelening;
Op elke balansdatum wordt de reële waarde van het embedded
derivaatopnieuwbepaald. Issprakevaneenwaardedaling (inde
zinvaneentoegenomennegatievewaarde)danwordthetwaarde-
verschil ten lastevanhet resultaatverwerkt;eenafnamevande
waardedalingopeenlatertijdstipwordtindatbetreffendeboekjaar
teruggenomentothetbedragvandekostprijsvanhetembedded
derivaat.Dewaardevanhetderivaatwordt lineairgeamortiseerd
overdelooptijdvanhetderivaat.
109
derivatenaangehoudenvoorhedgingdoeleinden
VoordezederivatenpastActiumkostprijshedgeaccountingtoe
opbasisvangeneriekedocumentatiemetvastleggingvan:
■dealgemenehedgestrategie,hoedehedgerelatiespasseninde
doelstellingenvanrisicobeheerendeverwachtingaangaande
deeffectiviteitvandezehedgerelaties;
■deinhetsoorthedgerelatiebetrokkenhedge-instrumentenen
afgedekteposities.
Op het moment van de eerste verantwoording worden deze
derivaten gerubriceerd als ‘Derivaten met toepassing van
kostprijshedge-accounting’.
Dewaarderingenresultaatbepalingisalsvolgt:
■Op moment van eerste waardering wordt de reële waarde
van het derivaat bepaald; over het algemeen is de uitkomst
daarvaneennihil-waardeenwordtgeenactief-ofpassiefpost
opdebalansopgenomen.
■De vervolgwaardering geschiedt tegen kostprijs of lagere
marktwaarde waarbij een lagere waarde in geval van een
effectievehedgerelatievoordewaarderingenresultaatbepa-
lingnietinaanmerkingwordtgenomen.
■Op moment van eerste waardering alsmede tussentijds bij
aanpassingvandecontractueleafsprakenmetbetrekkingtot
hetderivaaten/ofhetafgedekterenterisicovandebetreffende
lening wordt bepaald of sprake is van ineffectiviteit. Daartoe
wordtbeoordeeldofhetreferentiebedragvanhetderivaatniet
groter isdandeomvangvande leningalsmededatdekriti-
schekenmerkenzoalsomvang,looptijd,renteherzieningsda-
ta,momentenvanbetalingvanrenteenaflossing,basisvoor
de rentevoetendergelijke vanhetderivaatenhetafgedekte
renterisicoaanelkaargelijkzijn.
■Indiendekritischekenmerkennietaanelkaargelijkzijnofzijn
geweest,isditeenindicatiedatdehedgerelatieeenineffectief
deelbevatdiedoormiddelvandedollaroffsetmethodewordt
berekend.
■Indien en voor zover de ineffectiviteit per balansdatum op
cumulatievebasisineenverliesresulteert,wordtdeineffec-
tiviteitverwerktindewinst-en-verliesrekeningvanhetbetref-
fendeboekjaar.Blijktopeenlatermomentdathetcumulatie-
veverlieswegensineffectiviteitisafgenomendanwordtdeze
afnametengunstevandewinst-en-verliesrekeninggebracht.
Kostprijshedge-accountingwordtbeëindigdindien:
■Het hedge-instrument afloopt, wordt verkocht, beëindigd of
uitgeoefend. Het cumulatieve gerealiseerde resultaat op het
hedge-instrumentdatnognietindewinst-enverliesrekening
isverwerkttoenersprakewasvaneeneffectievehedge,wordt
afzonderlijkindeoverlopendepostenindebalansverwerkttot
deafgedektetransactieplaatsvindt.
■Dehedge-relatienietmeervoldoetaandecriteriavoorhedge
accounting.
110
Kortlopendeschulden
De kortlopende schulden zijn gewaardeerd tegen de nominale
waarde.
nietindebalansopgenomenverplichtingen
Hieronderwordenvoorwaardelijke,nietverwerkteenmeerjarige
financiëleverplichtingenverantwoord.Hetbetreftveelalverplich-
tingenwaarvanhetbestaanafhankelijkisvanhetindetoekomst
aldannietzichvoordoenvanéénofmeeronzekeregebeurtenis-
sen, of het bedrag van de verplichtingen is niet met voldoende
betrouwbaarheidvasttestellen.
grondslagenvanresultaatbepaling
algemeen
Hetresultaatisbepaaldmetinachtnemingvandehiervoorvermel-
dewaarderingsgrondslagen.Debatenenlastenzijntoegerekend
aanhetjaarwaaropzijbetrekkinghebben.Alsbatenwordendie
opbrengstenaangemerkt,dieopbalansdatumgeïnd,contractueel
zijnovereengekomenofinvorderbaarwaren;alslastendiekosten,
dieopbalansdatumbetaald,verschuldigdofvoorzienbaarwaren
c.q.waarvoordeverplichtingisaangegaan.Alleopbrengstenen
kostenzijngewaardeerdopnominalewaarden.
bedrijfsopbrengsten
huuropbrengsten
Dezepostbetreftdeteontvangenhuuropbrengsten,exclusiefde
vanhuurdersteontvangenvergoedingenvoorleveringvangoede-
renendiensten(opbrengstservicecontracten)enverminderdmet
eventueledervingwegens leegstandenoninbaarheid.Dehuren
zijnonderworpenaanoverheidsvoorschriftenrondomdejaarlijkse
huurverhoging.Bijinexploitatienamewordtdehuurprijsvastge-
steldopbasisvaninterneuitgangspuntenenvolgensvantoepas-
singzijndewettelijkevoorschriften.Jaarlijksvindtper1 julieen
algemenehuuraanpassingplaats.
opbrengstenservicecontracten
Ditbetreftvanhuurdersontvangenvergoedingenvoorleveringen
endienstendienaastdenettohuurverschuldigdzijn,verminderd
metdervingwegensleegstandenoninbaarheid.Devergoedingen
zijngebaseerdopdegeraamdekostenenvloeienvoortuit(huur)
overeenkomsten. Deze vergoedingen betreffen een vast bedrag
permaandofzijngebaseerdopvoorschottendiejaarlijksworden
afgerekend.
overheidsbijdragen
VerantwoordzijndeoverheidsbijdragenvanuitBWS-bijdragenen
dejaarlijksebijdragenmetbetrekkingtotwoningaanpassingvan
gehandicapten.Deverantwoordebijdragenwordenverkregenop
grondvanverstrektetoekenningen.
resultaatverkoopvastgoedportefeuille
Dezepostbevatdebehaaldeopbrengstendie voortvloeienuitde
verkoopvanbestaandewoningen(sociaalvastgoedencommercieel
vastgoedinexploitatie)minusdeboekwaardeendeverkoopkosten.
111
Deverkoopopbrengstvandeverkoopvanhuurwoningenwordtals
gerealiseerdgeachtophetmomentdatdejuridischeleveringheeft
plaatsgevonden.Daarnaastwordtonderdezepostdeopbrengst-
waarde van verkocht vastgoed bestemd voor de verkoop onder
aftrekvandegemaaktedirecttoerekenbareverkoopkostenende
vervaardigingsprijsendaaraantoegerekendedirectekostendan
weldelagerebedrijfswaardeofmarktwaarde(i.g.v.commercieel
vastgoed).Winstenwordenverantwoordopmomentvanlevering,
eventueleverliezenopkoopprojectenwordenverantwoordzodra
deze voorzienbaar zijn. Woningen verkocht onder voorwaarden
wordennietinhetresultaatverantwoordinhetgevaldebelang-
rijksteeconomischevoor-ennadelennietzijnovergedragenaan
dekoper.Dergelijketransactieswordenverantwoordalsfinancie-
ringstransactie.
resultaatprojecteninopdrachtvanderden
Voorzoverinopdrachtvanderdenprojectenwordengerealiseerd
(i.e. vastgoed direct bestemd voor verkoop) wordt het verschil
tussen de omzetwaarde en de kosten van de verrichte presta-
ties naar rato van de verrichte prestaties in het boekjaar, voor
hetverkochtedeelvanhetprojectindewinst-enverliesrekening
totuitdrukkinggebracht.Devoortgangvandeverrichtepresta-
tieswordtbepaaldopbasisvandetotdebalansdatumgemaakte
projectkosteninverhoudingtotdegeschattetotaleprojectkosten.
Als het resultaat (nog) niet op betrouwbare wijze kan worden
ingeschat, vindt opbrengstverantwoording plaats tot het bedrag
van de gemaakte projectkosten dat waarschijnlijk kan worden
verhaald; de projectkosten worden dan verwerkt in de periode
waarinzezijngemaakt.Zodrahetresultaatwelopbetrouwbare
wijzekanwordenbepaald,vindtopbrengstverantwoordingplaats
naarratovandeverrichteprestatiesperbalansdatum.
Hetresultaatwordtbepaaldalshetverschiltussendeprojectop-
brengstenenprojectkosten.Projectopbrengstenzijndecontrac-
tueelovereengekomenopbrengsten,opbrengstenuithoofdevan
meer- en minderwerk, claims en vergoedingen indien en voor
zover het waarschijnlijk is dat deze worden gerealiseerd en ze
betrouwbaarkunnenwordenbepaald.Projectkostenzijndedirect
ophetprojectbetrekkinghebbendekosten,deopslagvoorkosten
die toerekenbaarzijnaanprojectactiviteiten inhetalgemeenen
toewijsbaarzijnaanhetprojectenanderekostendiecontractueel
aandeopdrachtgeverkunnenwordentoegerekend,exclusiefde
renteopvreemdvermogen.
Voor zover voor het vastgoed bestemd voor verkoop nog niet
daadwerkelijk is verkocht, geschiedt de verantwoording van de
betreffendeuitgavenindebalansalsvoorraad,meerspecifiekde
post:“Vastgoedinontwikkelingbestemdvoorverkoop”
geactiveerdeproductiet.b.v.eigenbedrijf
Onderdezepostwordendetoeterekeneninternedirectekosten
a.g.v.debemoeienisvanProjectontwikkelingmetinvesteringspro-
jectentotuitdrukkinggebracht.
112
overigebedrijfsopbrengsten
De overige bedrijfsopbrengsten worden toegerekend aan het
verslagjaarwaaropzijbetrekkinghebben.Ditbetreftinschrijfgel-
den,vergoedingenVvE-beheerenanderenietstructureelvoorko-
mendeopbrengstenuitdenormalebedrijfsvoering.
bedrijfslasten
afschrijvingmateriëlevasteactiva
Deafschrijvingenzijnteonderscheidennaarhetsociaalvastgoed
in exploitatie en onroerende en roerende zaken ten dienste van
deexploitatie.Deafschrijvingenophetsociaalvastgoedinexploi-
tatie worden gebaseerd op de bedrijfswaarde aan het begin van
het boekjaar waarop de grondkosten in mindering zijn gebracht.
Afschrijvingenvindenplaatsvolgensdelineairemethodeopbasis
vandeverwachtegebruiksduur.Meteenmogelijkerestwaardevan
deopstallenwordtgeenrekeninggehoudenaangezienwordtuitge-
gaanvansloopaanheteindevandeeconomischelevensduur.
Deafschrijvingenoponroerendeenroerendezaken tendienste
vandeexploitatiewordengebaseerdopdeverkrijgings-ofvervaar-
digingsprijs. Afschrijvingen vinden plaats volgens de lineaire
methodeopbasisvandeverwachtegebruiksduur;diegebruiks-
duurisgelijkgesteldaandatwatfiscaalaanvaardbaaris.Meteen
mogelijkerestwaardewordtgeenrekeninggehouden.
Bijdeeerstewaarderingvanhetsociaalvastgoedinexploitatieop
debedrijfswaardeisinveelgevalleneenherwaarderingontstaan
dieonderdeeluitmaaktvandeoverigereserves.
Afschrijvingopdeboek(=bedrijfs)waardevanhetsociaalvastgoed
inexploitatiebrengtmetzichmeedatdeeenmaalverantwoorde
herwaardering,eveneensnaartijdsgelang,totrealisering(=vrijval)
komt.Dezerealisatiewordtafzonderlijktotuitdrukkinggebracht.
overigewaardeveranderingenmateriëlevasteactivaen
vastgoedbeleggingen
Hieronder worden (teruggenomen) afwaarderingsverliezen
verantwoordvoorinhetboekjaaraangeganejuridischeenfeite-
lijkeinvesteringsverplichtingeninzakeimmateriëlevasteactivaen
sociaalvastgoedinontwikkelingbestemdvooreigenexploitatie.
Daarnaastwordenhieronderwaardeverminderingenverantwoord
inzake het sociaal vastgoed in exploitatie, in het geval dat voor
hetbetreffendsociaalvastgoedgeensprakeisvaneeneerderin
heteigenvermogenopgenomenongerealiseerdewaardestijging
(herwaardering).
bijzonderewaardeverminderingvanvlottendeactiva
Hieronderwordenafwaarderingsverliezenopvoorraden(koopwo-
ningen gereed en in ontwikkeling, teruggekocht VOV-vastgoed
bestemd voor verkoop, onderhoudsmaterialen) en huurderving
debiteurenopgenomen.
erfpacht
Jaarlijkswordtdoordegemeentenvoorhetgebruikvandegrond
onderdeverhuureenhedenerfpachtinrekeninggebrachtopbasis
vancanons.
113
lonenensalarissen
Onderdezepostzijnverantwoorddesalariskostenvanhetperso-
neelindienstvanActium,dekostenvanhetinhurenvanuitzend-
krachtenenontvangenziektegelden.Lonen,salarissenensociale
lastenwordenopgrondvandearbeidsvoorwaardenverwerkt in
deWinst-&Verliesrekeningvoorzoverzeverschuldigdzijnaan
werknemers.
socialelasten
De sociale lasten hebben betrekking op verschuldigde premies
aandebelastingdienstenwordenvolgensdearbeidsvoorwaarden
verwerkt.
pensioenlasten
Depensioenlastenhebbenbetrekkingopverschuldigdepremies
aanhetpensioenfonds.Dezepremieswordenalslastindewinst-
enverliesrekeningverantwoordzodrazeverschuldigdzijn.Actium
heeftgeenverdereverplichtingenuithoofdevanhaarpensioen-
regeling anders dan de betaling van de premies. In het geval
vaneen tekortbijhetpensioenfonds,waardepensioenregeling
isondergebracht,heeftActiumgeenverplichtingtothetvoldoen
van aanvullende bijdragen, anders dan het voldoen van hogere
toekomstigepremies.
onderhoudslasten
Onder deze post worden alle direct aan het verslagjaar toe te
rekenenkosten vanonderhoud verantwoord.Van toerekenbaar-
heid is sprake als de daadwerkelijke werkzaamheden in het
verslagjaar hebben plaatsgevonden en op grond van de toege-
pastecomponentenmethodeniettotactiveringwordtovergegaan.
Hetbetreftdekostenvoorhet jaarlijks terugkerendservice-en
mutatieonderhoud,hetcontractonderhoud,alsmedehetplanma-
tig-/cyclischonderhoud.
De lasten van de eigen organisatie die met onderhoud, met
name het service- en mutatieonderhoud, zijn verbonden (oa de
onderhoudsdienst) worden verantwoord onder de posten lonen
en salarissen en de overige bedrijfslasten. De bemoeienis van
deonderhoudsdienstwordtgebruikmakendvanbijdebegroting
bepaalduurtariefafzonderlijktotuitdrukkinggebracht(bijtelling
isgelijkaanaftrekpost).
Eventuele voorraadverschillen (inzake klein materiaal) worden
ookonderdeonderhoudslastentotuitdrukkinggebracht.
leefbaarheid
Onderdezepostzijnleefbaarheidsuitgaveninzakesocialeactivi-
teitenenfysiekeactiviteitenopgenomen.
lastenservicecontracten
Lastenvanservicecontractenomvattendeverrichtedienstverlening
naastdeverhuurvanruimten.Voorzovergeensprakevandoorbe-
rekenbaarheidis,wordendezelastenafzonderlijkverantwoord.
overigebedrijfslasten
Deoverigebedrijfslastenwordentoegerekendaanhetverslagjaar
114
waaropzijbetrekkinghebben.
nietgerealiseerdewaardeveranderingen
vastgoedbeleggingen
Voorzoversprakeisvancommercieelvastgoedgeschiedtwaarde-
ringtegenmarktwaardeenkomenjaarlijksewaardeveranderin-
gen in de winst- en verliesrekening tot uitdrukking. Dit betreft
woningen met een huurprijs boven de liberalisatiegrens en
bedrijfsmatigonroerendgoedalsookdewoningenverkochtonder
voorwaarden.
Verder worden hieronder eventuele afwaarderingsverliezen
verantwoordvoorinhetboekjaaraangeganejuridischeenfeite-
lijke investeringsverplichtingen inzake commercieel vastgoed in
ontwikkelingbestemdvooreigenexploitatie.
De jaarlijkse waardeveranderingen van de vastgoedbeleggingen
wordtvoorhetongerealiseerdedeelbijheteigenvermogentoege-
licht.
financiëlebatenenlasten
waardeveranderingenfinanciëlevasteactiva
Demutatieopdemarktwaardevandeembeddedderivaten,met
persaldoeennegatievebalanswaarde,wordenhierverantwoord.
rentebatenensoortgelijkeopbrengsten
Rentebaten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend
metdeeffectieverentevoetvandebetreffendeactivaenpassiva.
rentelastenensoortgelijkekosten
Hieronderwordenallelastendiesamenhangenmethetaantrek-
ken van financiering verantwoord. De rentelasten betreffen de
betaalderenteoverdeuitstaandeleningen.Eventueelverschul-
digdeboeterentebijvervroegdeaflossingendeborgstellingsver-
goedingdieaanhetWSWisbetaald,wordenhierookopgenomen.
belastingen
Debelastingenindewinst-enverliesrekeningwordenberekend
opbasisvanhetverantwoorderesultaat,rekeninghoudendmet
fiscaalvrijgesteldepostenengeheelofgedeeltelijkniet-aftrekba-
rekosten.Tevenswordtdaarbijrekeninggehoudenmetwijzigin-
geninlatentebelastingvorderingenen–verplichtingenuithoofde
vanwijzigingeninhetbelastingtarief,eenherbeoordelingvande
realisatiemogelijkheid van latente belastingvorderingen of een
wijzigingindeverwachterealisatievaneenactief.
grondslagenbijopstellenkasstroomoverzicht
toepassingdirectemethode
Hetkasstroomoverzichtisopgesteldvolgensdedirectemethode.
Deliquiditeitspositieinhetkasstroomoverzichtbestaatuitliquide
middelenonderaftrekvanbankkredieten.Inhetkasstroomover-
zicht wordt onderscheid gemaakt tussen operationele, investe-
rings-enfinancieringsactiviteiten.
STATUTAIREGEGEVENS
Naamtoegelateninstelling Actium
Statutairevestigingsplaats Assen
DatumKoninklijkbesluit,waarbijdeinstellingistoegelaten 25juni1908,nummer574 24juni2008,goedkeuringfusie
Nummerinschrijvinghandelsregister 04017657 KamervanKoophandelenFabriekenvoorDrenthe teMeppel
Correspondentieadres Postbus500,9400AMAssen
Bezoekadres Portugallaan10,Assen
Vormgeving StudioGraps|www.studiograps.nlFotografiekantoorActium GerardvanBeek
top related