-
ASTEKO ASMAKIZUNAberria
GAZTETXOEN ASTEKARIA 754. ZENBAKIA LARUNBATA, 2017KO ABENDUAREN
16A
Irentsi eta irentsi egiten da, baina behin eta berriz
irentsi arren, ez da amaitzen. Ezetz igarri zer den!
m a n t a n g o r r iErantzuna: Txistua.
Asmakizunaren jatorria: Auskalo! Igarkizun eta aho-korapiloak
liburutik, Xabier Olaso / Agurtzane Villate (Pamiela).
PIERRE BALAC
EY
Zorionak,Tomax!
-
Gure gelako Amalur Etxeberriaketa Jon Irigoienek urteak
betedituzte; Zangotxo gazteenak diraaa!!! Guk
ikastolan haien urteak ospatu genituen,
eta asteburuan ere berriz ospatu genuen
urtebetetzea. Badakizue non? Arizkunen.
Arrunt ongi ibili ginen jostetan, eta gustura
itzuli ginen handik. Aunitz urtez, Amalur eta
Jon!! Baztan ikastolako Zangotxo gela.
Gure etxeko dantzaria
handitzen, handitzen ari da
eta bihar 9 urte egingo ditu.
Zorionak, Garazi!!!!!Marrubizko bederatzi muxu
aitatxo eta amatxoren
partez.
Hamaika urte bete dituzu
bizitza doa aurrera.
Zure ondoan elkar maitatuz
zoriontsu bizi gera.
Zoriona, Itxaso!
Zorionak, Unax!!! Hamaikaurte jada, txapeldun!!! Gozatu
zure eguna, bonbon!!! Muxu eta
besarkada erraaaaldoiak
etxeko guztien partetik.
Aroa EtxeberriaArratibelek 7 urtebeteko ditu bihar. Etxeko
txikia handitzen ari zaigu.
Nola pasatzen den denbora.
Maite zaitugu. Segi gure
egunerokoa alaitzen.
Badakizue Katutxo
gazteenak urteak bete
dituela? Bai, bai. AlizePetrikorena da,eta arrunt kontent
utzi
gaitu eskaini digun
gosariarekin.
Txokolatezko "katu-
tarta" ekarri digu. Ze
sorpresa! Andereñoak
ez zuen moztu nahi,
arras polita iduritu
zaiolako, baina denen
artean konbentzitu
dugu, eta eskerrak. Ez
dakizue zein goxoa
zegoen!! Alize, 21 muxu
goxo zuretako. Baztan
Ikastolako Katu gela.
m a n t a n g o r r i2 LARUNBATA, 2017KO ABENDUAREN 16A
berria
ZORiON AGURRAK
7 urte handi jada gure
Maiderinak.Muxu pilaaitaren, amaren eta ahizpen
partetik!
Haitzek 3 urte bete dituabenduaren 13an. Muxu
potolo-potolo bat gure etxeko
piratarentzat. Jarraittu etxea
pozez betetzen.
Asko maitte zaittugu.
Zorionak, Bizkargi!Dagoeneko, 7 urte. Aurten ere
jai erraldoia gure mutil
handiarekin. Muxu handiak eta
familia-besarkada erraldoia
amatxo eta aitatxoren partez.
ZOZKETA
Pirritx, Porrotxeta Marimototspailazoek disko berria
aurkeztu zuten duela hiru
aste: Borobilean.Diskoarekin batera,
gaiarekin loturiko liburu
sorta kaleratu dute:
Plaza-ipuina etakartoizko ipuinak.Argitaratu berri duten
materiala dugu irakurleen
artean zotz egiteko:
diskoak eta liburuak. Ale
bat eskuratu nahi baduzue,
bidali zuek egindako
marrazkiren bat
abenduaren 19rako.
Abenduaren 23ko
zenbakian argitaratuko
ditugu irabazleen izenak.
Zehaztu, arren, zer nahiago
duzuen: libururen bat edo
diskoa. Zorte on denoi!!!
-
m a n t a n g o r r i 3berria LARUNBATA, 2017KO ABENDUAREN
16A
ZU ERE ARTiSTA
Bidali zure gutunak helbide hauetara Helbide elektronikoa:
[email protected] Egoitza nagusia: BERRIA. MANTANGORRI.
Gudarien etorbidea, z/g. 20140 Andoain.
Argitaratzailea: Euskal Editorea SM Lege Gordailua: SS-616/05
Zuzendaria: Martxelo Otamendi Koordinatzailea: Nagore Etxeberria
Pikabea
Egoitza: Martin Ugalde kultur parkea. Gudarien etorbidea, z/g.
20140 Andoain ISSN: 1699-728x
Aupa, MANTANGORRIzaleak!Baztan ikastolako Marrazo gelakoak
Amaiurren barna ibili ginen joan den abenduaren 5ean. Gelan Erdi
Aroaren gaialantzen ari gara, eta, jakinen duzuen bezala, Amaiurren
garaiko gaztelu bat dugu. Goizean ikastolan elkartu, Amaiurrerat
joan eta han Bearekin elkartu ginen. Beak
herriari eta gazteluari buruzko gauzak kontatu zizkigun. Gero,
orientazio joko bat egin genuen Oskarrekin; Amaiurko gazteluaren
indusketetan harrapatu dituzten
gauzen fitxak bilatu beharra genuen, eta hondarrean, altxor bat!
Bazkaltzeko, Eñauten aitatxo Bixentek elkartea ireki zigun, eta
hortxe bazkaldu genuen, goxo-goxo.
Bazkalondoan pixka bat jostatu, eta buelta egin genuen
ikastolarat. Egun borobila izan genuen; ederki pasatu genuen!!!
Esker mila, Bea, Bixente eta Oskar!!! Eta nola
ez, Amaiurrerat eraman eta ekarri gintuzten Maria, Dabid, Mari
Angeles eta amatxo Miriani!!!
Gure neska
bizkor, azkar
eta polittari:
zorionak,
Bruna, zureurtebetetzean.
Hondarribiko
familia
guztiaren
partez.
-
m a n t a n g o r r i4 LARUNBATA, 2017KO ABENDUAREN 16A
berria
ERREPORTAJEA Tomaxen Abenturak taldearen ‘10 urte’
ikuskizuna
Egun berezia da Toma-xentzat, 10 urte handieta biribil bete
baititu.Eta 10 urte ez diraegunero betetzen, e!Pentsa, 10 urte!
Egun
seinalatu hori aitzakiatzat hartuta,ikuskizun berezia prestatu
du aur-ten Tomaxen Abenturak taldeak:10 urte. Joserra Fachado eta
Oiha-na Maritorena aktoreek ematendiete bizia Tomax eta Muxi
per-tsonaiei, eta dantzan eta algarabatean jartzen dituzte haurrak
etahelduak.
txak egitea oso gogoko du, baina,desastre samarra izanik, beti
irte-ten zaio dena hankaz gora. Urtebetetze festa ez da sal-
buespena izango, noski. 10 urtebete dituela lau haizeetara
zabal-duz hasten du ikuskizuna Toma-xek. Hunkituta dago, eta
urduri. 10 urte 10 urte baitira. Pare bat gu-
Urte berezia da Tomaxen-tzat 10 urte betetzen dituenhau, egun
berezia, eta moduberezi batean ospatu nahi du:festa erraldoi bat
prestatu dulagun guzti-guztientzat. Ikusleguztiak gonbidatu ditu
festara,baina, bereziki, Muxi pinpirina,ikastolako bere lagun alaia
etadantzari fina. Muxi oso azkarra da,jatorra eta Tomax
aguantatzenduen bakarra. Izan ere, Tomax be-rezi samarra da. Ez da
inolaz eregaiztoa, baina bai saltseroa etaganberroa. Adarra jotzea
eta txan-
raso eta beste bi ume agerto-kira igoarazi eta haiek mozo-rrotuz
hasten du festa. «Nireurtebetetze festara haur zeinheldu guztiak
gonbidatuakdaude, baina bat bereziki: Mu-
xi», kontatu du Fachadok. Muxiriezusteko txiki bat ematera
anima-tzen ditu ikusleak, eta guztiei ez-kutatzeko eskatzen die,
eta «ikus-tekoa da zein ongi ezkutatzen di-ren ikusleak», dio
aktoreak, alai.Ongi etorri, Muxi; ongi etorri festa-ra abestiarekin
egiten diote ongie-torria Tomaxen lagun bereziari.
Hamar urte bete ditu TomaxenAbenturak taldeak, eta,
urteurrenaospatzeko, ikuskizun biribilaprestatu dute: ‘10 urte’.
Ohi bezala,ikuskizun parte hartzailea,umoretsua, alaia eta
zirikatzaileaaurkeztuko diete ikusleei Tomaxeketa Muxik; Joserra
Fachadok etaOihana Maritorenak, hurrenez hurren.
Urtebetetze
biribila
-
m a n t a n g o r r i 5berria LARUNBATA, 2017KO ABENDUAREN
16A
oso sukaldari trebea; baina, tira,lagunaren nahia hori bada,
ahale-gindu, ahalegindu beharko da. Txantxekin, mozorroekin,
abes-
tiekin eta magia trikimailuekin, or-dea, ahaztu egin dute labean
utzi-ta duten tarta gozoa, eta, Muxi etaTomax konturatzerako,
labearentxirrinak eta labetik irteten denerre usainak gogorarazi
die jadaberanduegi dela tartaz gozatzeko.Tartarik ezean, konpainia
oneaneta algara artean abestea bainogauza gozoagorik ez dagoenez,
el-karrekin azken abestiaren notakkantatuko dituzte, ikusleekin
ba-tera.
Denak, pozik
«Haurrek oso gustuko dute abes-tea eta dantza egitea, eta
guabesten eta dantzan ikusi orduko,altxatu eta guk egiten duguna
egi-ten ahalegintzen dira», kontatu duFachadok, pozik. Horretaz
jakitundira Fachado eta Maritorena, eta,beraz, «ikusleekiko
etengabekoharremana» bilatzen dute, jardue-ra, jolas eta hainbat
ekintza pro-posatuz. «Oso ikuskizun parte har-tzailea da. Une oro
jartzen garaikusleekin harremanetan, etaetengabeko elkarrizketa bat
man-tentzen dugu haiekin. Oso emanal-
di zuzena da», nabarmendu du Fa-chadok. Umorea ardatz hartuta
egiten
dute guztia. «Gure asmoa da jen-deak ongi pasatzea eta
umoreazabaltzea. Tarteka, gure zertzela-da didaktikoak uzten
ditugu, bainaez gehiegi», zehaztu du gidoigileak. Eskaintzen duten
umoretik
edaten dute ikusleek, eta pailazo-ak asetzen dira haurrek zein
hel-duek itzultzen dizkieten irribarregozoz eta barre algarez:
«Lana osonekagarria da, baina irribarre ho-riek guztiz betetzen
gaituzte, etaindarra ematen digute aurrera egi-teko», aitortu du
Fachadok. Etagaineratu du: «Oso-oso lan politada hau. Oso ongi
pasatzen dut.Helduentzako gauzak ere egitenditut, baina pailazoena
egitea osoesker onekoa da, eta asko bete-tzen nau. Jendearen
erantzunaberehala ikusten da. Izugarria dajendea pozik dagoela eta
ongi pa-satu duela ikustea». Gainera, haurrek ez ezik, hel-
duek ere primeran pasatzen dute-la aitortu diete maiz
amaieran.«Gurasoek eta helduek ere oso on-gi pasatzen dute. Keinu
asko egi-ten dizkiegu haiei. Ez gaude baka-rrik haurrengan
pentsatzen, baitahelduengan ere. Azken batean,haiek ere badoaz
saiora. Eta hori
gogoan izaten dugu. Helduek izu-garri eskertzen dute detailea,
etaemanaldiaren amaieran aitortzendigute oso ongi pasatu dutela».
Jendearen pozak, alaitasunak,
irribarreek eta hitz goxoek aurreraegiteko indarra ematen diote
Fa-chadori: «Uste dut pailazoek ezdutela sekula hartzen
erretiroa.Indarra badut, beste hamar urtebetetzeko prest nago».
Gainera, 10 urteetako kandela
estreinatu gabe geratu da, tartaerre egin denez... Beste
hamarurte bete beharko dituzte, beraz,kandela itzaltzekotan.
Urtebetetze festa handi bat prestatu du Tomaxek, bere 10 urteak
ospatzeko. ARGAZKIAK: PIERRE BALACEY
Muxi iristearekin batera hasikoda txantxa eta algara festa.
Dene-tarik egingo dute Tomaxen urte-betetze festan: abestu,
jolastu,dantzatu, mozorrotu, ezkutatu...Opariak ez dira faltako,
ezta gozo-kiak, abestiak, ezustekoak etairriak ere. Ez da, baina,
dena jolasa eta
txantxa izango, ba. Izan ere, zer daurtebetetze festa bat
tartarik ga-be? Zer jan nahiko lukeen galdetu-ko dio Tomaxek
lagunari, eta harkbizkor emango dio erantzuna: li-txarreria tarta
bat. Tomax ez da
FITXAd Izenburua: ‘10 urte’. d Taldea: Tomaxen Abenturak.
dGidoia: Joserra Fachado. d Aktoreak: Joserra Fachado eta Oihana
Maritorena. d Jantziak: Uxue Urresti. d Atrezzoa: Marisa Egaña.d
Eszenografia: Idoia Larrañaga. d Abestien hitzak: Zigor Iriondo.d
Abestien musika: Pirata.d Adina: 4 urtetik aurrera. d Iraupena:
Ordubete. d Informazio gehiago:
www.tomaxenabenturak.com, 617-90 32 27 telefonoan. d Hurrengo
emanaldiak:
Gaur,Oñatin (Gipuzkoa), bi saio. Abenduak 26: Pasai San Pedron
(Gipuzkoa).Abenduak 27: Legazpin (Gipuzkoa).Abenduak 29: Kontadores
zentroan,Donostian.
-
m a n t a n g o r r i6 LARUNBATA, 2017KO ABENDUAREN 16A
berria
DENBORA-PASAK
1. Osatu eta margotu. Anerrek poz-pozik jaso zituen urtebetetze
egunean oparitutako liburuak.Osatu Anerren marrazkia, eta
margotu.
2. Bikiak. Txoriei argazkiakegitea maite du Ainhoak.Argazkiak
sailkatzean ohartu da bi txori berdinak direla. Zein dira txori
bikiak?
A B
C D
E F
G H
-
berria LARUNBATA, 2017KO ABENDUAREN 16A
Erantzunak: 2.-B eta D.
Esperimentu gehiago: Zientzia haurrentzat segundo
gutxian liburuan, Jean Potter (Elhuyar, 2012).
m a n t a n g o r r i 7
3. Hizki salda. Txori mota ugaridaude. Hizkien artean goian
ageridiren txorien izenak ezkutatzen dira.Non daude txoriak?
ESPERIMENTUA
Ur-tantak
TxantxangorriaKukuaTxepetxa
ZozoaArranoa Kaioa
UsoaBelea
A Z B G Y E U E O M G IZ O L H I Z U R D E A SZ Z R P C T S K Z
S A RA O O G T X E P E T X A R A B A L A A R U N X KN X I D M N L O
I T I GT X A N T T X E A I T AZ R I A F X I Z N P X MA R G U F A R
R A N O AL K U S X N J R G N R ID E A O Y G E T O M R OI T K A I O
A Z S B O BS A H E G R L U Z E A AT T O N K R R K D L M LA U B C X
I L O U E A OX T B A I A R L M A R JH M A R R A Z O A O R SH A K U
K U A E I A A B
Urak zergatikosatzen ditutantak?
Zer egin
1 Bete plastikozko edalontzia goraino iturriko urez.
2 Gehitu koilara bete ur aldi bakoitzean, baina ertzetatik
urikatera gabe. Zer ikusten duzu edalontziari albotik
begiratzean?
Zer gertatzen da?
Edalontziari albotik begiratzean, tontorraikusten da uraren
gainean. Ura edalontzia-ren egituratik kanpora irten da, baina ez
er-tzetatik. Urari hala eusten dion indarrari gai-nazal-tentsio
deritzo.Indar horren eraginez, ur-molekulek elkarerakartzen dute,
eta elkartuta mantentzendira. Ur gainean ibiltzen diren
intsektuekuraren gainazal-tentsioa erabiltzen duteeusteko.
MATERIALAKd Plastikozkoedalontzi gardenbat.d Iturriko ura.d
Koilara bat.
-
Finala, festamundiala
Lau urtez behin, ekitaldi garrantzitsuaizaten du euskal
kulturak, bertsoa-ren munduak: Bertsolari TxapelketaNagusia.
Irailean hasi ziren bertsola-
riak lanean, eta azkenekozlehiatuko dira bihar, Barakal-doko
(Bizkaia) BECeko finale-an. Oholtza nagusiaren gaine-an batuko dira
zortzi lagun,txapela jokoan dagoela jaki-tun. Hasiko dira jolasean,
irriartean. Eta eguneko saioaamaituta, bukatuko dute be-sarkatuta,
txapeldunari lore-ak botaz, egindako lanaz lilu-ratuta. Biharko
zortzi finalista pro-
tagonisten artean da BeñatGaztelumendi, beti bezain
adi. Askorentzat, bertsolaria; Irria aldizkarikolagunentzat,
Martinbertsoren gorputza etaarima. Hilabetero-hilabetero hark
ematenbaitizkio Martiberri bizia, umorea eta grazia.Martinberren
ahotan lantzen ditu askotarikogaiak, hitz gutxitan eta bertsotan.
Eta harksortutako jolasari eta denbora-pasari ema-ten dio Jose
Anjel Lopetegi Lopemarrazkila-riak kolorea eta umorea. Garai batean
komi-
kia zena jolas bihurtu baitute dena. Martin-bertsok botatzen du
bertsoa, eta Lopek iru-dikatzen du kontatutakoa, kolorez eta
umo-rez. Hamaika agertokitan jarri du Gaztelumen-
dik Martinbertso ofiziotan. Abenduko Irriaaldizkarian, BECeko
oholtza nagusira igoarazidu, bertsolari handien albora. Itxurazko
ber-tsoa abesteko gai izango ote da? Hori bai
abentura! Ikustekoaizango da. Finalera iristea ez
da izan makala. Etaibili arren nola hala,Gaztelumendi zuizango
zara irriaza-leon itzala. BECerairistea handia izanda; jaso
ezazuhemendik IrrienLagunak klubekolagunen besarkadabat. Guretzat
mun-diala zara.
m a n t a n g o r r iberria
GAZTETXOEN ASTEKARIA LARUNBATA, 2017KO ABENDUAREN 16A
Martinbertso txapelketa nagusiko finalean jarriko du jokoan
Beñat Gaztelumendik, abenduko Irria aldizkarian. LOPE