ZONGULDAK KENT MERKEZ NN TOPO RAFK VE ......AFET RSK ANALZ Deniz Arca1, Hülya K. Ç t rolu , Hakan . Kutolu3, ,Ömer F. Çapar4, Murat Arslanolu5 1 Ar. Gör., ZonguldakKaraelmas Üniversitesi,

183

ZONGULDAK KENT MERKEZ �N N TOPO RAF K VE JEOLOJ K AÇIDAN AFET R SK ANAL Z

Deniz Arca1, Hülya K. Çtro lu , Hakan . Kuto lu3, ,Ömer F. Çapar4, Murat Arslano lu5

1 Ar . Gör., Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisli i Bölümü, Afet zleme ve Ara trma Laboratuar, Zonguldak, e-posta: [email protected]

2 Yrd. Doç. Dr., Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Jeoloji Mühendisli i Bölümü, Zonguldak, e-posta: [email protected]

3 Doç. Dr., Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisli i Bölümü, Afet zleme ve Ara trma Laboratuar, Zonguldak, e-posta: [email protected]

4 Yrd. Doç. Dr., Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, n aat Mühendisli i Bölümü, Zonguldak, e-posta: [email protected]

5 Harita Genel Komutanl , Ankara

ÖZET

Zonguldak kent merkezinde arazi yaps oldukça sarp ve bozuktur. Tüm Karadeniz Bölgesi�nde oldu u gibi burada da da lar ve tepeler denize paralel yükselmektedir; ancak di er yerlerden farkl olarak Zonguldak�ta topografya hemen deniz kysndan itibaren sarp bir ekilde yükselmektedir. Bu bozuk topografya nedeniyle yakn tarihimize kadar Zonguldak kent merkezinin kurulu oldu u co rafyada herhangi bir yerle im birimi olu umuna rastlanmam tr. 1800�lü yllarda kömürün bulunmasyla ba layan kentle me sürecinde ne arazi ko ullar, ne yer alt kömür ocaklar ne de jeomorfolojik özellikler dikkate alnm tr. Oysa son jeolojik etütler, kentin karstik yap bakmndan ülkenin en zengin alanlarndan birinin üzerinde kurulu oldu unu ve baz yo un yerle im alanlarnn zayf zemin özelli i gösterdi ini ortaya koymu tur. Bu çal mada, kentin topo rafik ve jeolojik özellikleri dikkate alnarak, mevcut yerle im alanlar için Co rafi Bilgi Sistemi tabanl bir risk analizi gerçekle tirilmi tir. 1. G R Zonguldak kent merkezinde arazi yaps oldukça sarp ve bozuktur. Tüm Karadeniz Bölgesi�nde oldu u gibi burada da da lar ve tepeler denize paralel yükselmektedir; ancak di er yerlerden farkl olarak Zonguldak�ta topografya hemen deniz kysndan itibaren sarp bir ekilde yükselmektedir. Bu bozuk topografya nedeniyle yakn tarihimize kadar Zonguldak kent merkezinin kurulu oldu u co rafyada herhangi bir yerle im birimi olu umuna rastlanmam tr. Zonguldak kenti 1800�lerin ba nda bölgede ta kömürünün bulunmas ve resmi olarak üretimin 1848 ylnda ba lamasyla olu maya ba lam tr. Osmanl Devleti döneminde ta kömürü i letme imtiyaz Franszlara verilmi ken, Türkiye Cumhuriyeti�nin kurulmasyla di er alanlarda oldu u gibi ta kömürü i letmecili i de millile tirilmi tir. Türkiye Cumhuriyeti dönemine kadar geçen zaman süresince ta kömürü i letmecili iyle ba layan hzl sanayile me, bölgede nüfus yo unlu unun artmasna olu umuna neden olmu tur. Bunun bir sonucu olarak da Zonguldak, Türkiye Cumhuriyeti�nin ilk kenti olarak tescil edilmi tir. Bu arada 1910 ylnda çkarlan ve Havza-i Fahmiye adyla bilinen bir yasayla, ta kömürü havzasndaki ta nmaz mallar hazine adna tescil edilmi tir (Tamzok 2007 ve Quataert 2009). 1986 ylna kadar devam eden bu durum, yeni ta nmazlarn edinilmesine de engel oldu undan havzada planl bir yerle im yerine daha çok yaygn bir kaçak yapla ma söz konusu olmu tur.Kentle me açsndan problem olu turan di er bir husus da arazi örtüsünün yo un ormanlarla kapl olmasdr. Zonguldak, Türkiye�nin en ormanlk üçüncü ilidir. Öyle ki ormanlk alanlar ço u yerde ky çizgisine kadar ula maktadr. Yukarda saylan bu hususlar Zonguldak�n kentle me sürecinde büyük bask unsuru olu turmu , bunun sonucunda ky boyunca dar bir banda yaylan çarpk ve kaçak yapla ma meydana gelmi tir. Bu süreçte, ne arazi ko ullar, ne yer alt kömür ocaklar ne de jeomorfolojik özellikler dikkate alnm tr. Oysa son jeolojik etütler, kentin karstik yap bakmndan ülkenin en zengin alanlarndan birinin üzerinde kurulu oldu unu ve baz yo un yerle im alanlarnn zayf zemin özelli i gösterdi ini ortaya koymu tur.

184

Ça mz dünyasnda insan hayatnn korunmas mühendisli in en kutsal görevlerinden biridir. Bu ba lamda insan can ve mal güvenli i göz önünde tutularak, ehirlerin mevcut durumunun ve gelecek planlamalarnn afet riski bakmndan modern mühendislik araçlaryla ele alnmas gerekir. Bu çal mada, Zonguldak kent merkezinin mevcut durumu topografik ve jeomorfolojik özellikler bakmndan ele alnm , bir Co rafi Bilgi Sistemi tasarmyla afet risk analizi gerçekle tirilmi tir. 2. VER LER 2.1 Stratigrafi nceleme alannda yer alan jeolojik birimler ya ldan gence do ru, Ylanl, Alacaa z, Kozlu, Karadon, nalt ve

Kilimli formasyonlar ile alüvyon, plaj çokelleri ve yamaç molozudur. Formasyon ve üyelerin CBS yazlm ile topolojil yaplar olu turulan jeoloji harita ekil 1 ve stratigrafik sütun kesit harita ekil 2�de verilmi tir.

ekil 1. Çal ma alannn jeoloji haritas.

Gri, siyah, koyu ve açk kahverengi renklerde kireçta , dolomitik kireçta , dolomit ve çörtlü kireçta ardalanmasndan olu an Ylanl formasyonu kalsit dolgusuyla kapanm olan çok çatlakl ve krkl bir yapya sahiptir. Karstla mann görüldü ü birimde erime bo luklarna da rastlanmaktadr. Formasyonun ölçülebilen kalnl yakla k 300 m�dir. Birimin ya Orta Devoniyen�Alt Karbonifer, kat seviyesinde Viziyen olarak belirlenmi tir (Yergök vd., 1987). Ye il, kirli sar, sar, haki ve siyah renklerde izlenen killi�karbonatl bir çimento ile tutturulmu kumta , kilta , siltta ve kömür ardalanmalarndan olu an Alacaa z formasyonu tabanda Ylanl formasyonu tavanda ise Kozlu formasyonu ile dereceli geçi sunar. Birimin ya Namuriyen�dir (Yergök vd., 1987). Konglomera, kumta , kilta , siltta ve kömür ardalanmalarndan olu an Kozlu formasyonu Zonguldak ta kömürü havzasnn i letilebilir nitelikteki kömür damarlarn içeren birimidir. Konglomeralar de i ik boyutlarda kuvarsit, ma matik ve metamorfik kayaç çakllarndan olu mu tur. Kumta larnn tane boyutu ise inceden kaba taneliye kadar de i ebilmektedir. Birimin ya Westfaliyen A�dr (Yergök vd., 1987). Karadon formasyonu konglomera, kumta , siltta , kilta , refrakter kil ( iferton) ve kömür içermekte olup birim içindeki kömür damarlarnn adedi, kalnlklar ve yaylm Kozlu formasyonuna oranla önemsiz saylabilecek boyuttadr. Karadon formasyonunun çevresindeki di er birimlerle olan dokanaklar genellikle fayldr. Fosil kapsamna göre birimin ya Westfaliyen A, B, C�dir (Yergök vd., 1987). nalt formasyonu alt kesimlerinde, kzl arabi, ye il ve haki renklerde konglomera, kumta ve çaklta

ardalanmasndan meydana gelir. Üste do ru ise gri, kahverengi ve yer yer kzl renklerde görülebilen dolomotik kireçta ve kireçta ile son bulur. Ya Malm�Barremiyen olarak belirlenmi tir (Yergök vd., 1987). natl formasyonunun üyesi olan ve kzl, kahverengi, kül rengi, gri renklerle izlenen konglomera, kaba kumta , kumta , siltta , kilta ve çaklta ardalanmasndan olu an ncigez üyesinin ya üst Barremiyen�Alt Apsiyen�dir (Yergök vd., 1987). Kumlu kireçta , kumta , kilta ve siltta ardalanmalarndan meydana gelen gri, kur uni ve kül renkler sunan Kilimli formasyonunun ya Apsiyen-Albiyen�dir (Yergök vd., 1987). Kilimli formasyonunun üyesi olan ve sar, turuncu renklerle izlenen Velibey üyesi ço unlukla % 98�in üstünde kuvars

185

kumu içeren ve nadir olarak da kuvars çakll kumta seviyelerinden olu ur. Velibey üyesinin % 50�si gev ek çimentolu, % 25�i orta sertlikte elle ufalanabilir, % 25�i de orta sk tutturulmu kumta larndan olu maktadr. Birimin ya , Apsiyen�dir (Yergök vd., 1987). Kuvaterner ya l alüvyon, yamaç molozu ve sahil kumu inceleme alannn en genç birimlerini olu turur. Alüvyon gev ek tutturulmu çakl, kum, silt ve kilden meydana gelmi tir. Kum ve çakl malzemeleri kö eli, yass, yar yuvarlak ve yuvarlak olabilmektedir. Alüvyon birimi içinde görülen malzemelerin kökeni çevrede bulunan litolojik birimlerdir. En genç olu um olan alüvyon di er birimleri uyumsuz olarak örtmektedir. Önemli akarsu ve derelerin Karadeniz ile birle im yerlerinde küçük çapta birikme konileri ve bu birikme konileri ile girik plaj çokelleri yer almaktadr. Bölgedeki plaj çökelleri ço unlukla kuvars kumlarndan meydana gelmektedir. Yamaç molozu ise da larn eteklerinde ve yamaçlarnda özellikle kireçta seviyelerinin bulundu u yerlerde gev ek tutturulmu karbonatl çakl birikintileri halinde görülmektedir (Yergök vd., 1987).

ÜST

S

STEM

SST

EM

SER

KA

T FORMASYON S MGE KALINLIK L TOLOJ

SEN. KUV. HOL. Qal Qp Alüvyon/Plaj

Kumu

MES

OZO

YK

KR

ETA

SE

ALT

Alb

iyen

Kilimli Formasyonu

(Kk) ~400 m

Kumta , eyl

Aps

iyen

Velibey Üyesi (Kkv) ~200-250 m

Kuvarsit,

kuvarsit çakll kumta

Barremiyen nalt Fm. (JKi) ~250 m

Neritik kireçta , kireçta

JURA ÜST Malm ncigez Üyesi (JKii) ~250 m

Konglomera, kumta , çamurta

PALE

OZO

YK

KA

RB

ON

FER

ÜST

Wes

tfaliy

en

Karadon Formasyonu

(Cka) ~300-450 m

Konglomera, kumta ,

çamurta , kömür

Kozlu Formasyonu

(Cko) ~300-800 m

Konglomera, kumta ,

kilta , siltta , kömür

ALT

Nam

uriy

en

Alacaa z Formasyonu

(Ca) ~250-1000 m

Kumta ,

kilta , siltta

Viz

iyen

Ylanl Formasyonu

(DCy) ~300 m

kireçta , dolomitik kireçta , dolomit

ekil 2. nceleme alannn stratigrafik sütun kesiti (Yergök, vd., 1987, Alan ve Aksay, 2002).

UYUMSUZLUK

186

Türkiye deprem bölgeleri haritasna göre ikinci derece deprem bölgesinde yer alan ayrca Kozlu ve Karadon formasyonlarnn kilta ve kumlu kilta seviyelerinde atm 40-50 cm olan küçük ölçekli normal faylar da içeren inceleme alannda u ana dek deprem episantr olmamakla birlikte yakn çevresinde magnitüdü 5�den büyük olan ve hasarla sonuçlanan depremler görülmü tür. 2.2 Litolojik Birimlerin Hidrojeolojik Özellikleri nceleme alannda bulunan jeolojik birimler hidrojeolojik özelliklerine göre geçirimli, az geçirimli ve geçirimsiz

birimler olarak ayrtlanm tr. Alüvyon, plaj çokelleri, yamaç molozu, dolgu, Ylanl ve natl formasyonlar geçirimli birimleri olu turmaktadr. Alacaa z, Kozlu, Karadon, Kilimli formasyonlar ve Velibey Üyesi ise geçirimsiz birimlerdir. Küçük alanlarda görülen ncigez üyesi ise yar geçirimli birimdir ( ekil 3).

ekil 3. Çal ma alannn hidrejeoloji haritas.

Alüvyon, plaj çokelleri, eski alüvyonlar Ylanl formasyonu ile nalt formasyonu geçirimli birim-Gç içersinde ele alnm tr. Alüvyon, en önemli akifer kayna olma özelli iyle birlikte inceleme alan içinde küçük yaylma sahip olarak görülür. Ayrca Karadeniz ky eridine paralel ince uzun alüvyon ve plaj çokelleri uzanm görülmektedir. Ylanl ve nalt formasyonlar geçirimli erimeli kaya ortam olduklarndan geçirimli birim-Gç içinde ele alnm tr. Karadeniz�e paralel olarak sk mostralar veren nalt formasyonu kireçta lar içinde bol miktarda karstik olu umlar görülmektedir. Kireçta lar çatlak ve erime bo luklarnda önemli miktarda yeralt suyu bulundurabilen ve suyun hareketine izin veren karstik akiferlerdir. nceleme alannda Karadeniz�e paralel olarak küçük mostralar veren ve natl formasyonunun üyesi olan ncigez

üyesi az geçirimli birim-Ga içinde ele alnm tr. Konglomera, kumta ve çamurta ndan olu an birim nalt formasyonundan türeyen çakllar içermekte ve nalt formasyonunu bölen bir seviye durumundadr. Kumta lar ancak bol çatlakl ve krkl olduklar durumda yeralt suyu bulundururlar. Formasyonlar içinde bulunan çamurta da geçirimsiz birim olmakla beraber konglomeralardaki çakllarn natl formasyonundan türemesiyle tane ve çimento olarak karbonat içermesinden dolay az geçirimli birim içinde ele alnm tr. nceleme alan içinde Alacaa z, Kozlu, Karadon, Kilimli formasyonlar ile Velibey Üyesi geçirimsizlik

açsndan e de er olduklarndan geçirimsiz birim-Gz içinde ele alnm tr. Paleozoyik ya l birimlerden Alacaa z formasyonu kumta , kilta ve siltta ; Kozlu formasyonu ile Karadon formasyonu da konglomera, kumta , kilta , siltta ve kömür ardalanmalarndan meydana gelmektedirler. Birimler içinde yer alan kumta lar ancak bol çatlakl ve krkl olduklar durumda yeralt suyu bulundururlar. Kilta , siltta ve marnlar geçirimsiz birimlerdir. Kozlu ve Karadon formasyonlar içinde bulunan konglomeralar gev ek tutturulmu olduklarndan akifer özelli i ta makta ancak di er geçirimsiz birimlerle ardalanmal olmas ve fazla kalnl a ve yaylma sahip olmamalar nedeniyle yeralt suyu kazanmak amacyla kullanlabilinecek özellikler ta mamaktadrlar. 2.3 Saysal arazi modeli ve e im haritas Zonguldak bölgesine ait Saysal yükseklik modeli (DEM), 2005 tarihinde fotogrametrik yöntemle stereo görüntülerden yararlanlarak üretilmi bir veridir. Ham veri 10m grid aralkl olacak ekilde örneklenerek

187

üretilmi tir. Saysal yükseklik modelinin (DEM) datumu, 3 derecelik dilimde ve itrf koordinat sisteminde tanmlanm tr.

ekil 4. ZMA ve çevresinin saysal yükseklik modeli.

Bu saysal yükseklik modeli, çal mann ana unsurlarndan biri olan e im haritasn üretmek için altlk olarak kullanlm tr. E im haritas üretmek amacyla, ArcGIS ortamnda ekil 5� de gösterilen model tasarlanm tr. Olu turulan bu modelde yaplan i lemleri 2 seviyede incelemek mümkündür. Birinci seviye i lemler ile bölgeye ili kin saysal yükseklik verisini olu turan üçboyutlu (3D) koordinat bilgilerini içeren metin dosyas nokta detaylardan olu an vektör katmana çevrilir. Ardndan bu veriler yardmyla TIN (Triangulated Irregular Network) yüzeyi olu turulur. Olu turulan bu TIN yüzey ayn zamanda çal ma bölgesinin üçboyutlu (3D) arazi modelidir. Bu arazi modeli yardmyla çal ma alannn 1 m çözünürlüklü e im de erleri hesaplanr. Ancak e im de erlerini içeren bu raster veriyi e im haritas gibi de erlendirmek söz konusu de ildir. Bu raster veriyi, çe itli analiz ve sorgulamalarn yaplabilece i bir e im haritasna dönü türmek için, ekil 5�deki ikinci seviye olarak gösterilen ek i lemlerden geçirmek gerekir.

ekil 5. E im haritasn üretmek için ArCGIS ortamnda gerçekle tirilen tasarm.

Level 2

Level 1

SLOPE MAP

188

kinci seviye i lemlerde; e im de erlerinden olu an ham raster veri srasyla, yeniden snflandrma, filtreleme, genelle tirme, yumu atma, yeniden örnekleme gibi alt i lemlerden geçirilir. Böylece çal ma kapsamnda yaplacak sorgu ve analizlerde kullanlacak anlaml bir e im haritas elde edilir. Böyle bir modelde yaplmas dü ünülen analizlerin özelli ine göre, gerek ara i lemler için gerekse modelin geneli için parametrelerin de i tirilmesi mümkündür. Ayrca her seviyede ara i lemlerde iterasyon tanmlamalar yaplarak sonuç ürünün daha da iyile tirilmesine katk yaplabilir. ekil 6�da tasarlanan bu algoritmann Zonguldak saysal yükseklik verisine uygulanmas sonucu elde edilen Zonguldak Metropolitan Alan E im Haritas görülmektedir.

ekil 6. Zonguldak kent merkezi e im haritas.

3. CBS TABANLI R SK ANAL Z Risk, do al ve insan kaynakl olaylarn, zarar görebilirlik özellikleriyle etkile imi sonucunda ortaya çkabilecek olas kayplarn (ölüm, yaralanma, mal kayb, ekonomik faaliyetlerin zarar görmesi veya çevresel zararlar gibi) meydana gelme olasl dr (UN/ISDR, 2004). Ça mzda bilgisayar teknolojilerinde olan hzl geli melere paralel olarak geli en birçok modern teknoloji arasnda co rafi bilgi sistemleri (CBS) pek çok alandaki veriyi bütünle tirebilme özelli i ile afet risk analizlerin yaplaca bilgisayar destekli bilgi yönetim arac olarak ortaya çkmaktadr. CBS; herhangi bir planlama, yönetim, depolama vb bilgilerle ilgili problemleri çözmek için, yazlm ve donanm bile enleri ve veri elde etme, depolama, editleme, yöneltme, analiz, modelleme ve sunma gibi birtakm i lemleri içerir (Duran ve Toz, 2003). Afetleri önlemede ve ekonomik i levler açsndan gelecekte kullanma açlacak arazilerin planlamasnda afet risk analizlerinin yaplmas gereklidir. CBS tabanl tahmin modelleme ile afet risk analizi için bütünle tirilmi genel bir yap sa lanr. Ve tüm ara trmalar afetlerin önceden belirlenmesi ve gerekli tedbirlerin alnmas için gerçekle tirilir (Çolak, 2011). Çal mada jeolojik ve jeodezik verilerden yararlanlarak bölgeye ait afet risk analizinin yaplmas amaçlanm tr. Bu amaç do rultusunda, çal mann altyapsnn olu turulabilmesi için öncelikle sistemin tasarm gerçekle tirilmi tir. Bu a ama, verilerin snflandrlmas ve katmanlar tasarmndan olu maktadr. Öncelikle, çal ma alanna ait jeoloji, hidrojeoloji ve e im haritalar ili kilendirilmek üzere CBS ortamnda birle tirilmi tir ( ekil 7). Sonraki a amada ise bu haritalar bölgeye ait 1/5000 ölçekli halihazr harita üzerine açlm tr. Risk de erlendirmesi için bölgedeki binalar halihazr haritadan alnm tr ve böylece CBS analizleri için tüm veriler elde edilmi tir ( ekil 8). Üretilen bütünle ik harita üzerinde gerçekle tirilen analizlere göre, çal ma bölgesinin toplam alan 26,73 km²�dir. E imi 20º�den büyük olan yerler heyelan bakmndan riskli alanlar olarak bölgelerdir. Toplam alann 9,97 km²�si riskli bölgeyi olu turmaktadr ve bu alann 8,9 km²�si geçirimli alandr.

189

ekil 7. CBS ortamnda gerçekle tirilen tasarm.

ekil 8. CBS ortamnda üretilen bütünle ik harita.

Yükseklik modeli E im haritas

Jeoloji haritas

Hidrojeoloji haritas

Bütünle ik harita

Halihazr harita

190

ekil 9. Farkl e im bölgelerinde CBS analizleri

Çizelge 1. E imlere yaplarn da lm ve alanlar.

E im Aral Alan (m²) Bina

0-5 5294,074 1528 6-10 620,362 704 11-20 13822,308 13510 21-25 876,660 685 26-35 7981,105 3894 36-45 993,586 114

46< 117,624 0

191

Çizelge 2. Formasyon ve Üyelerdeki e imlere yaplarn da lm.

Katman 0-5 Bina

6-10 Bina

11-20 Bina

21-25 Bina

26-35 Bina

36-45 Bina

46-55 Bina

Toplam Bina

Alacaa z 49 46 1522 45 655 26 0 2343 Alüvyon 862 39 593 7 147 5 0 1653 Dolgu 0 0 0 0 0 0 0 0

nalt 223 250 3203 202 457 0 0 4335 nci ez 6 0 145 8 3 0 0 162

Karadon 61 119 1740 71 413 40 0 2444 Kilimli 66 46 193 2 0 0 0 307 Kozlu 249 201 5920 332 2135 34 0 8871

Plaj Çok. 0 0 0 0 0 0 0 0 Velibey 1 3 33 2 3 0 0 42

Y.Molozu 10 0 36 0 27 5 0 78 Ylanl 0 0 126 16 54 4 0 200

Çal ma alanmzda toplam 20435 adet yap bulunmaktadr ve bunlarn 4661 adedi e im bakmndan riskli bölgede bulunmaktadr. Zemin yaps da riski artran di er bir önemli faktör olarak kar mza çkmaktadr. Bu noktada dolgu alanlarnda herhangi bir yapnn bulunmamas sevindirici bir durumdur. Ancak 20 e imin üzerinde alüvyal formasyonlarda 159 adet binaya rastlanmaktadr. Bir di er görece zayf kireçta ndan olu an natl formasyonu üzerinde 659 bina tespit edilmi tir. Çal ma bölgesindeki yaplarn ayrntl da lmlar

Çizelge 1 ve Çizelge 2�de görülmektedir. 4. SONUÇLAR Zonguldak Metropolitan Alan gerek topo rafik gerekse jeolojik bakmdan oldukça riskli bir alan üzerine kuruludur. Bu çal mada, 20 gibi yüksek bir e imde ve formasyon olarak zayf zeminler üzerinde yo un yapla malara rastlanm tr. Olas afetlerin önüne geçebilmek amacyla bu tip alanlardaki zemin hareketlerin mutlaka izlenmesi, bundan sonraki yapla malarda da bu karakteristiklerin dikkate alnmas gerekir. KAYNAKLAR Alan I, Aksay A (2002) 1: 100 000 scale geological map of Turkey Zonguldak E-27-F 27 sections, No: 28,

Geological Studies Office. General Directorate of Mineral Research. Ankara. Duran, Z., Toz, G., (2003) Tarihi Eserlerin Fotogrametrik Olarak Belgelenmesi ve Co rafi Bilgi Sistemine

Aktarlmas, .T.Ü. Dergisi.Cilt 2 Say 6. Çolak, H.E., (2011) Uzaktan Alglamada Risk Analizi, http:// www. gislab.ktu.edu.tr /personel/ebru/risk

analizi.pdf. Quataert, D., (2009) Osmanl mparatorlu u�nda Madenciler ve Devlet, Zonguldak Kömür Havzas, 1822-1920,

(çevirenler: A. Z. Gündo an, N. Ö. Gündo an), Bo aziçi Üniversitesi yayn. Tamzok, N., (2008) Osmanl mparatorlu u�nun Son Döneminden Çok Partili Döneme Madencilik Politikalar,

1861-1948, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi 63-4. UN/ISDR (International Strategy for Disaster Reduction). (2004), Living With Risk: A Global Rivew of Disaster

Reduction Initiatives, 2004 Version, Genava: UN Publications. Yergök, A. F., Ünal A., plikçi, Ü., Karabalk, N., Keskin, ., Mengi, H., Umut, M., Arma an, F., Erdo an, K.,

Kaymakç, H. ve Çetinkaya, A., (1987) Bat Karadeniz Bölgesi Jeolojisi. MTA Rapor No:8273, 237 s.