z perspektywy polityki Samorządu ojewództwa Pomorskiego · energetycznych. Priorytet 1.2. Poprawa efektywności energetycznej. Priorytet 1.3. Zwiększenie wykorzystania energii

Rozwój energetyki z perspektywy polityki Samorządu Województwa Pomorskiego

Słupsk, 12 października 2016

Adam Mikołajczyk DEPARTAMENT ROZWOJU GOSPODARCZEGO

Urząd Marszałkowski województwa Pomorskiego, ul. Okopowa 21/27, 80-810 Gdańsk

Tel. 58 32 68 300, faks 58 32 68 303, e-mail: [email protected], www.pomorskie.eu

Sektor energetyczny warunkuje rozwój gospodarki regionu w postaci jakości i pewności dostaw energii elektrycznej dla przemysłu i społeczeństwa, Decyzje podejmowane obecnie będą kształtować w regionie „miks energetyczny”, który musi odpowiadać na zmieniające się potrzeby.

Energetyka a misja Samorządu Województwa Pomorskiego

Bezpieczeństwo energetyczne: stan gospodarki umożliwiający pokrycie bieżącego i perspektywicznego zapotrzebowania odbiorców na paliwa i energię w sposób technicznie i ekonomicznie uzasadniony, przy zachowaniu wymagań ochrony środowiska;

USTAWA z dnia 10 kwietnia 1997 r.

Prawo energetyczne

63,95%

12,33%

9,01%

4,76%

9,95%

Węgiel Paliwa gazowe

Olej opałowy OZE (biomasa+biogaz+inne)

Energia elektryczna

Struktura zużycia paliw pierwotnych i nośników energii w

źródłach ciepła

Diagnoza stanu obecnego

Struktura odbiorców energii elektrycznej zlokalizowanych na terenie woj. pomorskiego

42,8%

7,7%

33,4%

2,1%13,9%

- mieszkańcy - handel, obiekty użyt. publicznej

- oświetlenie ulic - przemysł

- inne obiekty

Diagnoza - OZE w województwie pomorskim (1)

■Produkcja energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych zlokalizowanych na terenie województwa pomorskiego w roku 2014 osiągnęła poziom 1550 GWh, co stanowi ok. 40% udziału w całkowitej produkcji energii elektrycznej na terenie województwa.

■Moc nominalna zainstalowanych turbin wiatrowych w województwie pomorskim wynosi około 683 MWe.

■Łączna moc planowanych lądowych elektrowni wiatrowych na terenie woj. pomorskiego, dla których wydano już warunki przyłączenia do Krajowego Systemu Elektroenergetycznego wynosi 1625 MWe.

■Łączna moc planowanych elektrowni wiatrowych na obszarze Morza Bałtyckiego w części przylegającej do województwa pomorskiego, dla których wydano warunki przyłączenia do Krajowego Systemu Elektroenergetycznego wynosi 2245 MWe.

■W Województwie Pomorskim zlokalizowanych jest 98 małych elektrowni wodnych o łącznej mocy 34 MWe

■Moc zainstalowana w oczyszczalniach ścieków w województwie pomorskim (biogaz) 4,49 MWe

■Moc zainstalowana w składowiskach odpadów w województwie pomorskim (biogaz) 5,36 MWe

■Obecnie w Województwie Pomorskim zlokalizowanych jest 9 biogazowni rolniczych. Łączna moc zainstalowana (bez mocy cieplnej z kogeneracji) wynosi 12,16 MWe i 12,77MWt

■Elektrownie fotowoltaiczne w województwie pomorskim (koncesjonowane) mają łączną moc ok. 2,035 MWe

Diagnoza - OZE w województwie pomorskim (2)

Regionalny Program

Operacyjny 2014-2020

Strategia

Rozwoju

Województwa

Pomorskiego

2020

krajowe programy operacyjne 2014-2020

6 regionalnych programów

strategicznych

-gospodarka -turystyka

-społeczeństwo -zdrowie -transport

-energetyka i środowisko

projekty

projekty

projekty

finansowanie

finansowanie

z rządem

w ramach metropolii trójmiasta

na poziomie miast

i powiatów

z sektorem gospodarki i nauki

2012

2013

2014

Uzgadnianie najważniejszych dla regionu projektów:

Kontrakt Terytorialny

Zintegrowane Inwestycje

Terytorialne (ZIT)

Zintegrowane Porozumienia

Terytorialne (ZPT)

Porozumienia na rzecz

Inteligentnych Specjalizacji (IS)

Pomorski system planowania strategicznego Instrumenty polityki rozwoju SWP

ENERGETYKA – założenia w RPS

„EKO-EKTYWNE POMORZE”

Priorytet 1.1. Rozwój niskoemisyjnych źródeł energii z niezbędną

infrastrukturą oraz dywersyfikacja dostaw paliw i surowców

energetycznych.

Priorytet 1.2. Poprawa efektywności energetycznej.

Priorytet 1.3. Zwiększenie wykorzystania energii ze źródeł

odnawialnych.

Regionalny Program Strategiczny w zakresie energetyki i środowiska „Ekoefektywne Pomorze”, przyjęty Uchwałą nr

931/274/13 Zarządu Województwa Pomorskiego z dnia 8 sierpnia 2013 roku.

Instrumenty wsparcia – RPO WP

Obszar tematyczny RPO WP i PO KL 2007-2013 RPO WP 2014-2020

mln euro mln euro % zmiana

1. Komercjalizacja wiedzy 70,4 139,9 +99%

2. Przedsiębiorstwa 105,8 174,6 +65%

3. Edukacja 141,8 188,3 +33%

4. Kształcenie zawodowe

5. Zatrudnienie 217,5 225,5 +4%

6. Integracja 75,3 114,3 +52%

7. Zdrowie 35,9 105,0 +192%

8. Konwersja 211,2 159,0 -25%

9. Mobilność 266,4 357,2 +34%

10. Energia 34,1 215,0 +530%

11. Środowisko 78,3 120,9 +54%

12. Pomoc techniczna 44,2 65,2 +48%

RAZEM 1 280,9 1 864,9 +46%

Oś priorytetowa 1 - Komercjalizacja Wiedzy Działanie 1.1. Ekspansja przez innowacje Poddziałanie 1.1.1. Ekspansja przez innowacje - wsparcie dotacyjne Poddziałanie 1.1.2. Ekspansja przez innowacje - wsparcie pozadotacyjne

Cel szczegółowy: Zwiększona aktywność badawczo-rozwojowa przedsiębiorstw. Wsparcie dla przedsiębiorstw rozpoczynających i rozwijających działalność B+R;

Możliwe uzyskanie wsparcia na cały proces projektowy od fazy badawczej - poprzez linie pilotażowe i działania w zakresie walidacji produktów - do fazy pierwszej produkcji włącznie;

Wsparcie skierowane będzie także na projekty badawczo-wdrożeniowe, zmierzające do komercjalizacji wyników, realizowane przez instytucje B+R we współpracy z przedsiębiorstwami.

koncentracja - Inteligentne Specjalizacje

RPO WP – projekty badawczo-rozwojowe

Technologie offshore i portowo-logistyczne

Technologie interaktywne w środowisku nasyconym informacyjnie

Technologie ekoefektywne w produkcji, przesyle, dystrybucji i zużyciu energii i paliw oraz w budownictwie

Technologie medyczne w zakresie chorób cywilizacyjnych i okresu starzenia

Inteligentne Specjalizacje Pomorza

(ISP)

ISP 3 Technologie

ekoefektywne w produkcji,

przesyle, dystrybucji i zużyciu energii i paliw oraz

w budownictwie

poprawa efektywności

energetycznej w budownictwie i

przemyśle

odnawialne źródła energii, generacja

rozproszona i energetyka

prosumencka

technologie „smart grid” w dystrybucji

energii

magazynowanie energii

środki transportu o napędzie

alternatywnym

poszukiwanie, wydobycie i

przetwarzanie surowców

energetycznych

ZAKRES ISP 3

Oś priorytetowa 2 – Przedsiębiorstwa

Działanie 2.2. Inwestycje profilowane

Wsparcie w ramach interwencji powinno posłużyć firmom w przełamywaniu barier

rozwojowych i skutkować ich modernizacją w wybranych aspektach, takich jak poprawa

ekoefektywności, powiązania międzynarodowe, w tym ekspansja na rynki zewnętrzne,

ukierunkowanie na innowacje oraz obszary inteligentnych specjalizacji, pełniejsze

wykorzystanie możliwości technologii cyfrowych, a także poprawa efektywności

procesów produkcyjnych.

Wspierane będą małe i średnie przedsiębiorstwa,

zwłaszcza te dysponujące potencjałem do ekspansji.

Maksymalna wartość wydatków kwalifikowalnych

projektu wynosi 2 mln PLN

RPO WP – inwestycje w przedsiębiorstwach

Inwestycje w przedsiębiorstwach służące:

a) poszerzeniu rynków zbytu lub palety oferowanych produktów/usług albo znaczącej

poprawie ich jakości - projekty wpisujące się w obszary inteligentnej specjalizacji,

b) poprawie efektywności, dzięki wykorzystaniu technologii informacyjno-

komunikacyjnych,

c) redukcji wodo-, surowco-, materiało-, transporto- i energochłonności procesów

produkcyjnych, tj. m.in. oszczędności surowców i energii oraz ograniczaniu emisji

szkodliwych substancji do środowiska,

RPO WP – inwestycje w przedsiębiorstwach (cd)

Orientacyjny udział środków finansowych pomiędzy obszarami tematycznymi w ramach osi priorytetowej

10. Energia

Oś priorytetowa 10. Energia 100% 215 mln. €

Efektywność energetyczna w zabudowie 65% 140 mln. €

Odnawialne źródła energii 20% 43 mln. €

Redukcja emisji 15% 32 mln. €

RPO WP - OŚ PRIORYTETOWA 10. ENERGIA. Założenia

RPO WP – wsparcie projektów energetycznych. Termomodernizacja (1)

Efektywność energetyczna (Działanie 10.1 i 10.2): Kompleksowa i głęboka modernizacja energetyczna obiektów i budynków użyteczności publicznej – przedsięwzięcia polegające na:

• zmniejszeniu strat ciepła przez przenikanie w zewnętrznych przegrodach przeźroczystych (okna,

drzwi przeszklone) i nieprzeźroczystych (ściany zewnętrzne, stropy poddasza, stropy piwnic),

• likwidacji istniejących indywidualnych źródeł ciepła wraz z budową przyłącza do systemu

ciepłowniczego,

• modernizacji źródeł ciepła z uwzględnieniem możliwości zastosowania kogeneracji,

• modernizacji systemów grzewczo – wentylacyjnych z uwzględnieniem zastosowania

wysokosprawnej rekuperacji energii,

• modernizacji instalacji wewnętrznej centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej,

• modernizacji wewnętrznej instalacji elektrycznej i oświetlenia wewnętrznego,

• wykorzystaniu OZE na potrzeby własne budynku, instalacji systemów monitoringu i zarządzania

energią.

Poddziałanie 10.2. Efektywność energetyczna 28 czerwca 2016 r. podpisano 20 umów: • wydatki kwalifikowalne wybranych w konkursie projektów - ponad 254

milionów PLN;

• Łączna wartość przyznanego dofinansowania – prawie 195 milionów PLN.

• Łączna liczba zmodernizowanych energetycznie budynków 284 (sztuki);

• Szacowane zmniejszenie rocznego zużycia energii to blisko 70 milionów kilowatogodzin rocznie;

• Szacowany roczny spadek emisji gazów cieplarnianych (dwutlenku węgla) prawie 19 tysięcy ton.

Efektywność energetyczna – ZIT Przeznaczono 50 298 534 EUR. Zidentyfikowano dotychczas 31 projektów (docelowo ponad 40).

RPO WP – wsparcie projektów energetycznych. Termomodernizacja (2)

Działanie 10.3. Odnawialne źródła energii Planowany konkurs (nabór projektów) 12 grudzień 2016 – 31 styczeń 2017. Kwota wsparcia: 121 841 798 PLN Typy projektów: 1) Budowa, rozbudowa lub przebudowa infrastruktury oraz zakup urządzeń służących do produkcji energii pozyskiwanej ze źródeł odnawialnych, w tym wykorzystujących: • słońce do 2 MWe/MWt / biomasę do 5 MWt / biogaz do 1 MWe / geotermalne

źródła ciepła do 2 MWt,

2) przebudowa infrastruktury oraz zakup niezbędnych urządzeń wykorzystujących energię wody wyłącznie na już istniejących budowlach piętrzących lub wyposażonych w hydroelektrownie, przy jednoczesnym zapewnieniu pełnej drożności budowli dla przemieszczeń fauny wodnej o mocy do 5 MWe, 3) budowa lub przebudowa infrastruktury przyłączeniowej niezbędnej do odbioru i przesyłu energii elektrycznej lub ciepła ze źródeł odnawialnych, 4) rozbudowa i przebudowa sieci energetycznych średniego i niskiego napięcia oraz obiektów infrastruktury energetycznej i urządzeń technicznych wyłącznie w celu przyłączenia nowych instalacji produkujących energię z OZE

RPO WP – wsparcie projektów energetycznych. OZE

Działanie 10.4. Redukcja emisji Planowany nabór : 5.09.2016-14.10.2016 (typy projektów 4,5), 14.11.2016-16.12.2016 (typy pr. 1,2,3) Kwota wsparcia : 63 302 021 PLN (4,5), 68 670 956 PLN (1,2,3) Typy projektów: 1) rozbudowa lub przebudowa scentralizowanych systemów zaopatrzenia w ciepło,

obejmujące źródła, sieci i węzły cieplne wraz z przyłączem do budynku, 2) likwidacja istniejących indywidualnych źródeł ciepła w obiektach użyteczności publicznej i

budynkach mieszkalnych wraz z podłączeniem odbiorców do miejskiego systemu ciepłowniczego lub lokalnych systemów ciepłowniczych,

3) budowa nowych i modernizacja istniejących źródeł ciepła w tym wykorzystujących OZE, 4) modernizacja oświetlenia zewnętrznego na energooszczędne w ciągach komunikacyjnych i

ogólnodostępnych przestrzeniach publicznych,

5) rozbudowa systemu monitoringu powietrza.

Uzupełniająco w ramach typów projektów nr 1) - 4) dopuszcza się budowę lub modernizację systemów zarzadzania energią.

RPO WP – wsparcie projektów energetycznych. Redukacja emisji

WYSPA ENERGETYCZNA – definicja RPS Ekoefektywne Pomorze

Wyspa energetyczna

„Niezależny energetycznie system (lokalny) grupujący producentów, konsumentów oraz prosumentów, charakteryzujący się możliwością regulacji energii produkowanej i zużywanej w ramach systemu, w czasie rzeczywistym, jak również możliwością współpracy z innymi, niezależnymi systemami i lokalnym dystrybutorem energii”

Definicja przyjęta

w RPS Ekoefektywne Pomorze Uchwała ZWP nr 931/274/13 z dnia 8 sierpnia 2013 roku

PV

WYSPA ENERGETYCZNA - funkcje

powinna służyć lokalnym zorganizowanym grupom odbiorców i producentów w celu poprawy ich bezpieczeństwa energetycznego

powinna optymalnie wykorzystywać zużywane nośniki energii i paliwa pierwotne

powinna wykorzystywać występujące lokalne nadwyżki energii (np. energii odpadowej) i paliw

powinna wpływać na poprawę efektywności energetycznej

powinna obniżyć koszty potrzeb energetycznych danej grupy

Czemu ma służyć wyspa energetyczna?

Czy w obszarze realizacji projektu istnieje bądź będzie realizowana sieć elektroenergetyczna?

Czy w obszarze realizacji projektu istnieje bądź będzie realizowana sieć

ciepłownicza/gazownicza?

TAK NIE

TAK

NIE

PROJEKT NIE WPISUJE SIĘ W

KONCEPCJĘ WYSPY ENERGETYCZNEJ

Czy w systemie, którego elementem ma być instalacja objęta projektem,

istnieje stabilne źródło energii elektrycznej?

TAK

NIE

Czy w wyniku realizacji projektu w systemie

będzie funkcjonować stabilne źródło energii

elektrycznej

NIE NASTĘPNY SLAJD

WYSPA ENERGETYCZNA

Schemat logiczny

PROJEKT NIE WPISUJE SIĘ W

KONCEPCJĘ WYSPY ENERGETYCZNEJ

Z POPRZEDNIEGO SLAJDU

Czy w systemie, którego elementem ma być instalacja objęta projektem,

funkcjonują co najmniej 2 źródła OZE?

TAK Czy w wyniku realizacji projektu w

systemie będą funkcjonowały co

najmniej 2 źródła OZE?

TAK

PROJEKT WPISUJE SIĘ W KONCEPCJĘ WYSPY ENERGETYCZNEJ

Czy wspierany system/źródła uwzględniają elementy umożliwiające regulację energii produkowanej i zużywanej w

ramach systemu, jak również współpracę z innymi, niezależnymi systemami i lokalnym dystrybutorem energii?

TAK

NIE

NIE

WYSPA ENERGETYCZNA

Schemat logiczny (cd)

Dziękuję za uwagę!