Yuganiki OkkaduNTR

Best Compliments...,

DC

Äj·Tq ìsê&É+ãs¡T&ÉT, ì>∑]«..

#˚‘·HÓ’q+‘·es¡≈£L m<äTÏyê]øÏ

kÕj·T|ü&Ü\H˚ eTqdüÔ‘·«+ ø£*–q e´øÏÔ.

m≥Te+Ï qwüº+ m<äT¬s’Hê, qwüº+

dü+uÛÑ$+∫Hê ≈£î+–b˛≈£î+&Ü, ìsêX¯

|ü&É≈£î+&Ü ∫s¡Tqe⁄«‘√ m<äTs√ÿe&É+

Äj·Tq≈£î n\yê≥T. n+<äTπø n|ü»j·÷\T

Äj·Tq <ä>∑Zs¡øÏ sêe&ÜìøÏ

dü+ø√∫düTÔ+≤sTT. Äj·Tq≈£î dæìe÷

n+fÒ m+‘· ÇwüºyÓ÷ e÷≥˝À¢ #Ó|üŒ˝ÒqT.

yê´bÕs¡Ø‘ê´ m+‘· _J>± ñqï|üŒÏø°

dæìe÷ ø√dü+, dæìe÷ yêfi¯¢ø√dü+

‘·–q düeTj·T+ πø≤sTTdüTÔ+≤s¡T.

|ü\Te⁄s¡T dæ˙ Á|üeTTKT\‘√

düìïVæ≤‘· |ü]#·j·÷\THêï, mH√ï

dæìe÷\≈£î Ä]úø£ n+&É<ä+&É\T

n+~+∫Hê, Ä]úø£+>± ∫‹øÏq

m+‘√eT+~ dæ˙ ø£fi≤ø±s¡T\≈£î

kÕj·T|ü&çHê @Hê&É÷ Äj·Tq

Á|ü#ês¡+ ø√s¡Tø√˝Ò<äT. ‘Ós¡yÓqTπø

ñ+≥÷ Ä|ü<ä˝À ñqïyê]ì

Ä<äTø=+≥THêïs¡T. Äj·Tq

<ë«sê y˚T\T bı+<äì yê]

dü+K´ ∫Á‘·|ü]ÁX¯eT˝À

dü«\ŒeTì #ÓbÕŒ*.

ªj·TT>±ìøÏ ˇø£ÿ&ÉTµ |ü⁄düÔø±ìø°

yÓHÓïeTTø£ Äj·TH˚. HÍ&ÉT yÓ+ø£≥ s¡eTDu≤ãT

d”m+&û

¬>˝≤ø°‡ m+≥sYf…ÆqsY‡

ôV’≤<äsêu≤<é

ø£fi¯ Á|üC≤ J$‘ê\qT m˝≤ r]Ã~<äT›‘·T+<√

ìs¡÷|æ+∫q ø£fi≤eT÷]Ô q+<äeT÷] ‘ês¡ø£

sêe÷sêe⁄. n˝≤π> q≥q ˇø£ m‘·TÔ, q&É‘· ˇø£

m‘·÷Ô nì ìs¡÷|æ+∫q Ä<äs¡Ùø£fi≤ø±s¡T&ÉT

Äj·Tq. <˚X¯+˝À @eT÷\ @ Vü≤è<äj·T+ <Óã“‹Hêï

u≤<Ûä|ü&çq |üdæ Vü≤è<äj·T+ sêe÷sêe⁄>±]~.

bÂsêDÏø£, C≤q|ü<ä, kÕ+|òæTø£ ∫Á‘ê˝À¢ Äj·Tq

b˛wæ+#·ì bÕÁ‘· ˝Ò<äT. $_Ûqï bÕÁ‘·\<ë«sê

_Ûqï_ÛqïyÓTÆq dü‘ê´\qT n<äT“¤‘·+>± Ä$wüÿ]+∫q

ñ‘·ÔeTq≥T&Üj·Tq.

Ä|ü<ä\≈£î nø£ÿs¡≈£î e∫Ãq #·T≥ºeTì HêÏ

eTTKéT+Á‹ ø±düT ÁãVü‰àq+<ä¬s&ç¶, Ä+Á<Ûä ‹\ø£eTì

nHêï<=¬s’ e+Ï sê»ø°j·T ÁX‚wüßº\T Á|üX¯+dæ+#ês¡T.

‘Ó\T>∑T Á|ü»\ nqT+>∑T_&É¶>±, Äsê<Ûä´<Ó’e+>±

|üPõ+#˚ eT÷&Éø£åsê\ X¯øÏÔ, eTVü≤√qï‘· e´øÏÔ

m˙ºÄsY. ‘·q eTqdüTH˚ ˇø£ ø£fi≤eT+~s¡+>±

eT\T#·T≈£îqï sêe÷sêe⁄ >∑T]+∫ d”ìj·TsY

»s¡ï*dtº $Hêj·Tø£sêe⁄ sêdæq ªj·TT>±ìøÏ

ˇø£ÿ&ÉTμ |ü⁄düÔø£+ sêe÷sêe⁄>±] >∑T]+∫ á

‘·s¡+yê]øÏ ‘Ó*j·Tì mH√ï $wüj·÷\T

#Óù|Œ >=|üŒ |ü⁄düÔø£+. Ä˝Ÿ ~ u…dtº

$Hêj·Tø£sêe⁄>±s¡T.

` ∫ìïø£èwüí (s¡#·sTT‘·)


n≈£î+]ƒ‘·yÓTÆq Bøå±<äø£å‘·\T,

n#·+#·\yÓTÆq Ä‘·à

$XÊ«dü+, ì]«sêeT ø£èwæ,

n+‘·sêH˚«wüD+, ìX¯Ã\yÓTÆq

eTH√düúsTTs¡´+, ø£sƒ√s¡yÓTÆq

Áø£eT•ø£åD... Çe˙ï $X¯«$U≤´‘·

q≥kÕs¡«uÛÖeT, q≥s¡‘·ï, &Üø£ºsY q+<äeT÷]

‘ês¡ø£sêe÷sêe⁄>±]øÏ |üsê´j·T|ü<ë˝…’

Äj·Tìï eTVü≤√qï‘·yÓTÆq e´øÏÔ>± r]Ã~<ë›sTT.

q≥Tì>± nì‘·s¡kÕ<ÛäýÓTÆq $»j·÷\qT

kÕ~Û+∫q sêe÷sêe⁄>±] dæ˙ J$‘·

#·]Á‘·qT nø£ås¡ã<ä∆+>± #˚düTÔqï »s¡ï*dtº

$TÁ‘·T&ÉT $Hêj·Tø£sêe⁄>±]øÏ

X¯óuÛ≤_Ûe+<äq\T. Äj·Tq Á|üj·T‘·ï+ #·]Á‘·˝À

∫s¡kÕúsTT>± ì*∫b˛yê\ì Ä•düTÔHêïqT.

` _.düTÁãVü≤àD´+

\ø°åà>∑D|ü‹ |òæ*+dt


|ü⁄sêD bÕÁ‘·\ n~«rj·T

düèwæº˝À, eTVü≤√<ë‘·Ô

q≥q˝À nqqT´&ÉT

nì|æ+#·T≈£îqï ø±s¡D

»qTà&ÉT, Äsê<Ûä´ sêeTT&ÉT

m˙ºÄsY. Äj·Tq dæ˙

J$‘· #·]Á‘·qT

nø£ås¡ã<ä∆+ #˚dæq

d”ìj·TsY

bÕÁ‹πøj·TT&ÉT

$Hêj·Tø£sêe⁄

n+≈£î˝ŸøÏÏ

n_Ûq+<äq\T.

` j·TT. Á|üdüqï≈£îe÷sY >ö&éôV’≤<äsêu≤<é

(q+<äeT÷] ‘ês¡ø£sêeTTì 60 @fi¯¢ q≥ Á|ükÕúq+)

»j·÷ |ü_¢πøwüHé‡bòÕ¢Ÿ q+. 102, ll lìyêdü ì\j·T+

7-1-303/D/2

u≤\j·T´q>∑sY, dü+Je¬s&ç¶ q>∑sY

ôV’≤<äsêu≤<é` 500038

bò˛Hé: 9394736301, 9885179428

s¡#·q :

j·TT. $Hêj·Tø£sêe⁄

(Yuganiki Okkadu)

Á|ü#·Ts¡D :

ôdô|º+ãsY, 2010

yÓ\ :

s¡÷. 300/`

$ 30

j·TT. $Hêj·Tø£sêe⁄

bòÕ¢Ÿ q+. 102, ll lìyêdü ì\j·T+

7-1-303/D/2u≤\j·T´q>∑sY, dü+Je¬s&ç¶ q>∑sY

ôV’≤<äsêu≤<é` 500038

bò˛Hé: 9985411019

email: [email protected]

&çC…’ì+>¥ : |æ.sêeTÁãVü≤à+

á |ü⁄düÔø£+ Á|ü‘·T\≈£î :

$XÊ˝≤+Á<Ûä ãTø˘Vü≤Ödt nìï XÊK\T

»j·÷ |ü_¢πøwüHé‡

ôV’≤<äsêu≤<é` 500038

bò˛Hé‡: 9394736301, 9885179428

c

$X¯«$U≤´‘· q≥kÕs¡«uÛÖeT q+<äeT÷] ‘ês¡ø£sêe÷sêe⁄>±]øÏ ‘ês¡ø£

sêe÷sêe⁄ nH˚ ù|s¡T ô|≤º\H˚ Ä˝À#·q yê] ‘·*¢‘·+Á&ÉT\≈£î m˝≤ e∫Ã+<√

‘Ó©<äT>±ì` bÂsêDÏø£ ∫Á‘ê˝À¢ |ü⁄sêD bÕÁ‘·\øÏ ‘ês¡ø£ sêe÷sêe⁄ nH˚ ù|s¡T ª‘ês¡ø£

HêeT+μ nsTT´+~. Äj·Tq ‘Ó\T>∑T _&É¶>± |ü⁄ÏºHê, q≥T&ç>± bÂsêDÏø£, _Ûqï $_Ûqï

C≤q|ü<ä, #ê]Á‘ê‹àø£, kÕ+|òæTø£ bÕÁ‘·\ dü÷Á‘·<Ûë]>± uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝ÀH˚ ø±<äT j·÷e‘Y

Á|ü|ü+#·+˝À ≈£L&Ü Ä bÕÁ‘·\øÏ Äj·Tq Hê´j·T+ #Ój·T´>∑*–

q≥Tº Hê´j·T+ #Ój·T´>∑*–q eTs=ø£ q≥T&ÉT Ç+‘·es¡≈£î

|ü⁄≥º˝Ò<äT. |ü⁄&É‘ês¡H˚ ÄX¯˝Ò<äT` bÂsêDÏø£ bÕÁ‘·\+fÒ

πøe\+ sêeTT&ÉT, ø£èwüßí&ÉT, ns¡T®qT&ÉT, n_ÛeTqT´&ÉT

˝≤+Ï bÕÁ‘·˝Ò Ms√∫‘· bÕÁ‘·\T, V”≤s√∫‘· bÕÁ‘·\T`

ø±˙ ˇø£ sêeDT&ÉT, ˇø£ <äTs√´<ÛäqT&ÉT, ˇø£ ø£s¡Tí&ÉT, ˇø£

;Ûwüßà&ÉT˝≤+Ï bÕÁ‘·*ï ≈£L&Ü V”≤s√ <ë‘·ÔyÓTÆq

bÕÁ‘·\T>± eT*∫, Ä bÕÁ‘·\qT ≈£L&Ü Áù|ø£å≈£î\T

Áù|$T+#˚ dæú‹øÏ qÏ+#ês¡+fÒ #·]Á‘·˝À

Ç˝≤+Ï Á|üjÓ÷>∑+ #˚dæq≥Te+Ï eTs√

eTVü‰q≥T&ÉT ˝Ò&ÉT`

n˝≤+Ï eTVü‰q≥T&ç eTs¡|ü⁄sêì ∫Á‘ê\

>∑T]+∫ $Hêj·Tø£sêe⁄ #˚dæq Á|üj·T‘·ïy˚T

á |ü⁄düÔø£+. dæ˙ $X‚¢wü≈£î\øÏ, ‘ês¡ø£

sêe÷sêe⁄>±] n_Ûe÷qT\øÏ Ç~ ˇø£

ô|<äu≤\•ø£å>±, yêfi¯ófl uÛÑÁ<ä|üs¡T#·T≈£îH˚ $<Ûä+>±

ñ+≥T+<äì uÛ≤$düTÔHêïqT. á Á|üj·T‘·ï+

#˚dæq $Hêj·Tø£sêe⁄ ˇø£ »s¡ï*düTº>±, ˇø£

$X‚¢wü≈£î&ç>± Hê≈£î mH√ï dü+e‘·‡sê\ qT+∫

|ü]#·j·T+. Äj·Tq Á|üj·T‘êïìï eTqkÕsê

n_Ûq+~dü÷Ô Äos¡«~düTÔHêïqT.

n_Ûq+<äq\‘√

<ëdü] Hêsêj·TDsêe⁄

eTT+<äTe÷≥

7

kÕºsY&ÉyéT n+#·T\T, nX‚wü Áù|ø£åø£ »q Vü≤è<äj·÷\

˝À‘·T\T düèŒ•+∫ á ¬s+Ïq&ÉTeT $X¯«yê´|üÔ

yÓTÆq #·]Á‘· düèwæº+#·Tø=qï eTVü‰q≥T&ÉT, eTVü‰eTìwæ

mHé.Ï.ÄsY. Äj·Tq ø£<∏ä, Jeqdüs¡[, eè‹Ô|ü≥¢ Äsê

<Ûäq, eTT+<äT#·÷|ü⁄.. Ç˝≤ $•wüº n+XÊ\‘√ @ ‘Ó\T>∑T

dæìe÷ ø£<∏ä≈£L rdæb˛ìØ‹˝À Äj·Tq J$‘·+ kÕ–

b˛sTT+~. yÓTT<äÏ qT+∫ Äj·Tq $~Ûì qeTTà‘·÷

<ëìøÏ ‘·q ø£èwæì CÀ&ç+∫ ‘êsêkÕúsTTøÏ #˚sês¡T.

n+‘˚ø±<äT ø±˝≤ìï ‘·q‘√bÕ≥T q&ç|æ+#êsêj·Tq.

‘Ó\T>∑T dæìe÷ ‹]–q Á|ü‹ eT\T|ü⁄ø° mHé.Ï.ÄsY.

Ä<äT´&Éì #Ó|üŒ&ÜìøÏ dü+<˚Væ≤+#·qø£ÿπs¢<äT.

Äj·Tq‘√ Hê |ü]#·j·T+ 1952˝À »]–+~.

|ü_¢dæ° b˛düºs¡¢qT eTTÁ~+#˚ *‘√ Áô|dt n|üŒÀ¢ Hê≈£î

ñ+&˚~. <äøÏåD≤~ ∫Á‘ê\ |ü_¢dæ°H˚ ø±≈£î+&Ü ÄHêÏ

eTÁ<ëdüT˝À ‘·j·÷s¡j˚T´ ø=ìï Væ≤+B ∫Á‘ê\ |ü_¢dæ°

yÓT°]j·T˝Ÿ ≈£L&Ü e÷ Áô|dt˝ÀH˚ Á|æ+≥j˚T´~.

mHé.Ï.ÄsY. ì]à+∫q ‘=*∫Á‘·+ ª|æ∫Ã|ü⁄\¢j·T´μ

∫Á‘·+ |ü_¢dæ° esYÿ e÷ Áô|dt˝ÀH˚ Á|æ+≥sTT+~.

dü+^‘·<äs¡Ù≈£î&ÉT Ï.$.sêE Hê≈£î ùdïVæ≤‘·T&ÉT.

Äj·TH˚ ˇø£s√E sêe÷sêe⁄>±]ì |ü]#·j·T+ #˚XÊs¡T.

Á|ü<∏äeT |ü]#·j·T+˝ÀH˚ sêe÷sêe⁄>±s¡T, H˚qT |üs¡

düŒs¡+ Äø£]¸‘·T\eTj·÷´+. @ X¯óuÛÑ eTTVüAs¡Ô+˝À

y˚T+ ø£\TdüT≈£îHêïyÓ÷ ø±˙ Ä Äràj·T‘·, nqT

ã+<Ûä+ yês¡T ø°]ÔX‚wüß\j˚T´ <ëø± e÷ Ç<ä›] eT<Ûä´

ø=qkÕ–+~. sêe÷sêe⁄>±s¡T ø±˙, Äj·Tq k˛<äs¡T&ÉT

Á‹$Áø£eTsêe⁄>±s¡T ø±˙ H˚q+fÒ Á|ü‘˚´ø£ n_Ûe÷q+

#·÷|æ+#˚yês¡T. Hê e´øÏÔ‘·«+, ìC≤sTTr yê]<ä›]ø°

q#·Ã&É+‘√ H˚wüq˝Ÿ ÄsYº ~∏j˚T≥sY‡ dü+düú˝À Hê≈£î

≈£L&Ü yê≤ Ç∫Ã uÛ≤>∑kÕ«$T>± #˚s¡TÃ≈£îHêïs¡T. ª‘√&ÉT

<=+>∑\Tμ, ª»j·Tdæ+Vü≤μ, ªbÕ+&ÉTs¡+>∑ eTVü‰‘·à´+μ,

8

ª>∑T˝Òãø±e[ø£<∏äμ, ªd”‘êsêeTø£fi≤´D+μ ∫Á‘ê\

ìsêàD+˝À H˚q÷ bÕ\T|ü+#·T≈£îHêïqT. Ä ‘·sê«‘·

1964˝À &ç.$.mdt. Ábı&Éø£åHé‡ dü+düúqT q+<äeT÷]

k˛<äs¡T\ düVü≤ø±s¡+‘√ yê] #˚‘·T\MT<äT>± ÁbÕs¡+

_Û+∫ mHé.Ï.ÄsY. V”≤s√>± ø=ìï ∫Á‘ê\T ì]à+

#êqT. e÷ dü+düú ì]à+∫q ∫Á‘ê˝À¢ eT÷&ç+Ï˝À

(eT+>∑eTàX¯|ü<∏ä+, ‹ø£ÿX¯+ø£s¡j·T´, >∑+&çø√≥

s¡Vü≤dü´+) Äj·Tq ~«bÕÁ‘ê_Ûqj·T+ #˚j·T&É+

$X‚wü+>± #Ó|ü⁄Œø√yê*. Äj·Tq‘√ H˚qT ì]à+∫q

∫e] ∫Á‘·+ ª<Ûäqe÷? <Ó’ee÷?μ.

Ç<ä+‘ê ˇø£ m‘·ÔsTT‘˚ sêe÷sêe⁄>±s¡T

Ä<Ûä«s¡´+˝À »]–q ùdyê ø±s¡´Áø£e÷˝À¢, ì~Û edü÷\T

ø±s¡´Áø£e÷˝À¢ bÕ˝§Zq&É+ eTs¡Te˝Òì eT<ÛäTsêqTuÛÑ÷‹.

ˇø£ ãdüT‡ì @sêŒ≥T #˚düT≈£îì n+‘ê yÓfi‚¢yêfi¯¢+. Ä

ãdüT‡˝À Á&Ó’esY |üø£ÿqTqï d”À¢ sêe÷sêe⁄>±s¡T

≈£Ls¡TÃH˚yês¡T. $T–*q ø£fi≤ø±s¡T\+‘ê n<˚ ãdüT‡˝À

Á|üj·÷DÏ+#˚yês¡T. Äs√>∑´Ø‘ê´ ãdüT‡˝À m≈£îÿe

<ä÷s¡+ Á|üj·÷DÏ+#·˝Òìyês¡T ôd’‘·+ sêe÷sêe⁄>±]

Áø£eT•ø£åD #·÷dæ yê]‘√ ø£*dæ Á|üj·÷DÏ+#˚yês¡T.

y˚T+ yÓ[¢q Á|ü‹#√≥ ˇπø s¡÷yéT˝À eT÷&ÉT |ü&Éø£\T

ñ+&˚˝≤ @sêŒ≥T¢ #˚j·÷\ì sêe÷sêe⁄>±s¡T eTT+<˚

Ä<˚•+#˚yês¡T. Á|ü‹ s√p sêÁ‹ ø±s¡´Áø£eT+ |üPs¡Ô

sTTq ‘·sê«‘· sêe÷sêe⁄>±s¡T, Á‹$Áø£eTsêe⁄>±s¡T,

H˚qT >∑~˝À ≈£Ls¡TÃì »]–q ø±s¡´Áø£e÷ìï, »s¡>∑

uÀj˚TyêÏ >∑T]+∫ #·]Ã+#·T≈£îì bÕ¢Hé #˚ùdyêfi¯¢+.

sêe÷sêe⁄>±s¡T eTT+<äT>± s¡÷bı+~+∫q ã÷¢

Á|æ+Ÿ Á|üø±s¡+ y˚~ø£MT<ä m˝≤+Ï e÷s¡TŒ˝Ò¢≈£î+&Ü

kÕ+düÿè‹ø£ ø±s¡´Áø£e÷\T Áø£eT|ü<ä∆‹˝À kÕπ>$. dæ˙

|ü]ÁX¯eTøÏ #Ó+~q e´øÏÔ>± Ç˝≤ eTVü‰eTVüQ\+<ä]‘√

ø£*dæ Á|üC≤ùdyê ø±s¡´Áø£e÷˝À¢ bÕ˝§Zì ø°\ø£bÕÁ‘·

eVæ≤+#˚ neø±X¯+ sêe&É+ Hê n<äèwüº+>± uÛ≤$kÕÔqT.

m+‘√ qeTàø£+‘√ n+‘·Ï >∑Ts¡T‘·s¡yÓTÆq u≤<Ûä ‘· Hê

MT<ä ñ+∫q sêe÷sêe⁄ >±]ì eT]∫b˛˝ÒqT.

sêe÷sêe⁄>±s¡T q≥q e~*ô|Ïº sê»ø°j·÷˝À¢øÏ

yÓ[¢ eTTKéT+Á‹ nsTTq|üŒÏø° e÷ ùdïVü≤ã+<Ûä+˝À

e÷s¡TŒ sê˝Ò<äT. Hê MT<ä n_Ûe÷q+‘√ Äj·Tq qqTï

dü+Á|ü~+#·≈£î+&ÜH˚ m|òt.&ç.dæ.#ÛÓ’s¡àHé>± ìj·T$T+∫q

dü+>∑‹ eTs¡∫b˛˝ÒqT. Äj·Tq‘√ ˇø£s√E ªMTs¡T

nqTeT‹ùdÔ 1986 »qe]˝À »s¡>±*‡q n+‘·sê®rj·T

|òæ˝Àà‘·‡yéqT ôV’≤<äsêu≤<é˝À »s¡|ü&ÜìøÏ @sêŒ≥T¢

#˚kÕÔ+μ nq>±H˚ Äj·Tq m+‘√ dü+‘√wæ+∫ Á|üuÛÑT‘·«

|üs¡+>± |üP]Ô düVü≤ø±s¡+ n+~kÕÔeTì e÷≥ Ç#êÃs¡T.

¬s+&ÉTy˚\ nsTT<äTe+<ä\eT+~øÏ ô|’>± &Ó*π>≥T¢

bÕ˝§Zq&ÜìøÏ ~∏j˚T≥sY dü<äTbÕj·T+ ø±yê\ì

ù|s=ÿ+≥÷ Ç+‘·≈£îeTT+<äT &Ûç©¢ e+Ï Á|ü<˚XÊ˝À¢

&Ó*π>≥T¢ m<äTs=ÿqï Çã“+<äT*ï sêe÷sêe⁄>±]‘√

#Ó|üŒ>±H˚ Äj·Tq yÓ+≥H˚ düŒ+~+#ês¡T. ~∏j˚T≥sY

ìsêàD+ j·TT<ä∆ ÁbÕ‹|ü~ø£q »s¡>±\+≥÷ Ä<˚XÊ

*#êÃs¡T. n˝≤ πøe\+ 90 s√E˝À¢ \*‘·ø£fi≤‘√s¡D+

zô|Hé Ä&çÀ]j·T+qT ì]à+#·&É+, quÛÑ÷‘√

quÛÑ$wü´‘Y nH˚ Ø‹˝À |òæ˝Àà‘·‡yéqT ìs¡«Væ≤+#·&É+..

sêe÷sêe⁄>±] $»Hé≈£î, ø±s¡´Bø£å≈£î >∑Ts¡TÔ>± $T–*

b˛‘êsTT. Ç˝≤ ˇø£ n<äT“¤‘·yÓTÆq zô|Hé Ä&çÀ

]j·T+qT n+~+#·&É+‘√ ø£fi≤ø±s¡T\T, Á|ü»\T

Äj·Tq≈£î m+‘√ s¡TD|ü&ç ñ+≤s¡ì Hê e´øÏÔ>∑‘·

uÛ≤eq. n˝≤π> |òæ˝Àà‘·‡yé $»j·÷ìøÏ ø£èwæ #˚dæq

qqTï, Ç‘·s¡ $TÁ‘·T\qT p;¢Vü‰\T˝À Á|ü‘˚´ø£+>±

@sêŒ≥T #˚dæq düuÛÑ˝À sêe÷sêe⁄>±s¡T eTqkÕsê

n_Ûq+~+#·&É+ eT]∫b˛˝Òì n+X¯+.

≤´+ø˘ã+&é MT<ä Á|üeTTKT\ $Á>∑Vü‰\qT

sêe÷sêe⁄>±s¡T @sêŒ≥T #˚dæq|ü⁄Œ&ÉT #ê˝≤eT+~

$eT]Ù+#ês¡T. Ç|ü⁄Œ&ÉT Äj·Tq <ä÷s¡<äèwæºì n+<äs¡÷

Á|üX¯+dædüTÔHêïs¡T. n˝≤π> VüQùd‡HékÕ>∑sY˝À ãT<äT∆&ç

$Á>∑Vü≤ Á|ü‹wüº »]–+~ sêe÷sêe⁄>±] e˝Ò¢. Ç˝≤

Äj·Tq >∑T]+∫ #Ó|ü⁄Œ≈£î+≥÷ b˛‘˚ m+‘√ ñ+≥T+~.

Ä eTVü‰q≥T&ç dæ˙ J$‘· #·]Á‘·qT d”ìj·TsY »s¡ï*dtº

$Hêj·Tø£sêe⁄>±s¡T Á>∑+<∏ädüÔ+ #˚j·T&ÜìøÏ dü+ø£*Œ+

#·&É+ eTT<ëeVü≤+. ∫s¡ø±\+>± Hê≈£î düìïVæ≤‘·T&Ó’q

$Hêj·Tø£sêe⁄>±s¡T eT+∫ »s¡ï*dtº>± ù|s¡T

‘Ó#·TÃ≈£îHêïs¡T. $yê<äs¡Væ≤‘·T&ç>± ù|s=+~q Äj·Tq

ˇø£ j·T»„+˝≤ á |ü⁄düÔø£ s¡#·qø√dü+ ø£èwæ #˚dæ, Ä

j·T»„|òü˝≤ìï eTq≈£î |ü+#·T‘·THêïs¡T. Äj·Tq≈£î

eTs√kÕ] n_Ûq+<äq\T ‘Ó*j·TCÒdüTÔHêïqT.

` &ç.$.mdt.sêE

9

‘Ó\T>∑T >∑&É¶ eTT<äT›_&É¶ q+<äeT÷] ‘ês¡ø£

sêe÷sêe⁄ 60 @fi¯¢ q≥ Á|ükÕúq+ >∑T]+∫ H˚qT ˇø£

|ü⁄düÔø£+ sêj·÷\qT≈£î+≥Tqï $wüj·T+ ø=+‘·

eT+~ düìïVæ≤‘·T\ <ä>∑Zs¡ Á|ükÕÔ$+∫q|ü⁄Œ&ÉT

ªª‘Ó\T>∑T dæ˙ #·]Á‘·˝À ‘·qø£+≥÷ z Á|ü‘˚´ø£ n<Ûë´

j·÷ìï *œ+#·T≈£îqï mHé.Ï.ÄsY. >∑T]+∫ qTe⁄«

ø=‘·Ô>± #Óù|Œ<˚$TÏ?μμ nì Á|ü•ï+#ês¡T. ì»y˚T..

dæ˙ $˙˝≤ø±X¯+˝À eT÷&ÉTqïs¡ <äXÊu≤›\bÕ≥T

<˚B|üé÷q+>± Á|ü»«]*¢... Ä+Á<Ûë sê»ø°j·T

s¡+>∑+˝À 14 @fi¯¢bÕ≥T dü+#·\q+>± $sêõ*¢q

sêe÷sêe⁄ J$‘·+ ‘Ó\T>∑Tyê]øÏ ‘Ó]∫q |ü⁄düÔ

ø£y˚T. nsTTHê n+<äT˝Àì n+XÊ\T m|üŒÏø£|ü⁄Œ&ÉT

ÄdüøÏÔ ø£*–kÕÔsTT. Ä˝À#·q≈£î #√ÏkÕÔsTT. Äj·Tq

>∑T]+∫ m+‘· #Ó|ü⁄Œ≈£îHêï, m|ü⁄Œ&ÉT #Ó|ü⁄Œ≈£îHêï eT∞¢ eT∞¢ #Ó|ü⁄Œø√e&ÜìøÏ m|ü⁄Œ&É÷ @<√ ˇø£

n+X¯+ $T–˝Ò ñ+≥T+~. n+<äTπø n+<ä]ø° ‘Ó*dæq mHé.Ï.ÄsY.qT dü]ø=‘·Ôø√D+˝À Ä$wüÿ

]+#ê\H˚ ‘·|üq‘√ á |ü⁄düÔø£ s¡#·qøÏ lø±s¡+ #·T≤ºqT. ‘Ó\T>∑T C≤‹πø ø±<äT uÛ≤s¡‘·<˚X¯+

yÓTT‘êÔìπø 20e X¯‘êã›|ü⁄ r|æ>∑Ts¡TÔ mHé.Ï.ÄsY. nsTT‘˚ n≥Te+Ï >=|üŒ e´øÏÔ q≥J$‘êìï

düeTÁ>∑+>± $X‚¢wæ+#˚ |ü⁄düÔø±\T ˝Òø£b˛e&É+ Hê≈£î ˝À≥T>± nì|æ+∫+~. n+<äTπø sê»ø°j·÷\

>∑T]+∫ m≈£îÿe>± Á|ükÕú$+#·≈£î+&Ü e´øÏÔ>±, #·\q∫Á‘· Á|ü#·+&É X¯øÏÔ>± mHé.Ï.ÄsY. >=|üŒ‘·Hêìï

yÓ\¢&ç+#˚ $<Ûä+>± á |ü⁄düÔø£+ ñ+&Ü\ì ìs¡ísTT+#·T≈£îHêïqT. |ü⁄düÔø£+ sêj·÷\ì ìs¡íj·T+

rdüT≈£îqï ‘·sê«‘· düe÷#ês¡+ ø√dü+ mH√ï fi¯ó¢ ‹]>±qT. ÄdüøÏÔø£s¡yÓTÆq düe÷#êsêìï, ns¡T<Ó’q

bòıÀ\qT ùdø£]+#êqT. sêe÷sêe⁄‘√ |üì#˚dæq q°q≥T*ï, dæìe÷\T rdæq ìsêà‘·\T,

<äs¡Ù≈£î\qT ø£*dæ e÷≤¢&ÜqT. mHé.Ï.ÄsY. n_Ûe÷qT\qT ≈£L&Ü ø£*XÊqT. n˝≤π> ªdæ‘ês¡μ yês¡

|üÁ‹ø£˝À |üì#˚düTÔqï|ü⁄Œ&ÉT eè‹ÔØ‘ê´ mì$T~ kÕs¡T¢ mHé.Ï.ÄsY.qT Ç+≥s¡÷«´ #˚ùd neø±X¯+ Hê≈£î

\_Û+∫+~. Ä j·÷ Ç+≥s¡÷«´˝À¢ Äj·Tq #Ó|æŒq mH√ï $wüj·÷\qT ≈£L&Ü á |ü⁄düÔø£+˝À

ù|s=ÿHêïqT. n<˚$<Ûä+>± 1950`82\ HêÏ ‘Ó\T>∑T dæìe÷, s¡÷|üyêDÏ, dæìe÷, ∫Á‘·d”eT,

s¡+>∑T\ ø£\, øÏìe÷, yÓTs¡T|ü⁄, dæìe÷s¡+>∑+, dæ˙s¡eT, $»j·T∫Á‘·, yÓ+&ç‘Ós¡, dæ‘ês¡, CÀ´‹∫Á‘·,

dæìe÷ |üÁ‹ø£\‘√bÕ≥T Ä+Á<ÛäÁ|üuÛÑ, Ä+Á<Ûä |üÁ‹ø£ ~q, yês¡ |üÁ‹ø£\T ùdø£]+#êqT. Ä j·÷ |üÁ‹ø£˝À¢

$$<Ûä dü+<äsê“¤˝À¢ mHé.Ï.ÄsY. #Ó|æŒq mH√ï $wüj·÷\qT d”«ø£]+#êqT. Ä j·÷ |üÁ‹ø£\

ªj·TT>±ìøÏ ˇø£ÿ&ÉTμ... m+<äTø£+fÒ..!

10

j·÷»e÷Hê´ìøÏ, n+<äT˝À |üì#˚dæq

»s¡ï*dtº\≈£î Hê Á|ü‘˚´ø£ ø£è‘·»„‘·\T.

ªÄ+Á<ÛäCÀ´‹μ ~q|üÁ‹ø£ dæìe÷

$uÛ≤>∑+˝À s√EyêØ Hê ñ<√´>∑

u≤<Ûä´‘·\T ìs¡«Væ≤dü÷ÔH˚ »]|æq á

$wüj·T ùdø£s¡D≈£î ¬s+&˚fi¯ó¢ |ü&ç‘˚,

\uÛÑýÓTÆq düe÷#êsêìï nø£åsê˝À¢

bı~– á |ü⁄düÔø£+ sêj·T&ÜìøÏ

dü]>±Z @&Ü~ |üÏº+~.

ì»+ #ÓbÕŒ\+fÒ mHé.Ï.ÄsY.

>∑T]+∫ sêj·T&ÜìøÏ nø£åsê\T dü]b˛e⁄. Äj·Tq q≥J$‘êìï es¡∆e÷q q°q≥T\T n<Ûä´j·Tq+

#˚j·÷*‡q nedüs¡+ m+‘Ó’Hê ñ+~. eTTK´+>± n≥T dü÷s¡T´&ÉT Ç≥T bı&ç∫Hê Áø£eT•ø£åD

bÕÏ+#·&É+ Äj·Tq s¡ø£Ô+˝ÀH˚ J]í+#·T≈£îb˛sTT+~. n~ dæìe÷ wüOÏ+>¥ ø±e#·TÃ, ˝Ò<ë

≈£î≥T+ã+˝À »]π> |òü+ø£åHé ø±e#·TÃ... @<Ó’Hê nqT≈£îqï düeTj·÷ìøÏ nqT≈£îqï $<Ûä+>±

»s¡>±*‡+<˚. ¬øØsY ÁbÕs¡+uÛÑ<äX¯˝À s√p ñ<äj·T+ @&ÉT >∑+≥\ qT+∫ sêÁ‹ ‘=$Tà~ >∑+≥\ es¡≈£L

wüOÏ+>¥˝À bÕ˝§ZH˚yêsêj·Tq. eT<Ûä´˝À ˇø£ >∑+≥ e÷Á‘·y˚T uÛÀ»q $sêeT+. e#˚Ã @&Ü~ es¡≈£L @

s√E me]øÏ m˝≤ f…ÆyéT Çyê«\qï~ ≈£L&Ü Äj·Tq &Ó’Ø˝À H√Ÿ #˚düT≈£îH˚yês¡T. n+‘·

dædüºe÷Ïø˘>± ñ+&ÉãfÒº nìï ∫Á‘ê˝À¢ qÏ+∫Hê me]ø° @Hê&É÷ m˝≤+Ï Çã“+~ ˝Ò≈£î+&Ü

#·÷düTø√>∑*>±s¡ì Äj·Tq düìïVæ≤‘·+>± yÓT*–q yês¡T #Ó|æŒqe÷≥. á $wüj·÷\˙ï á

|ü⁄düÔø£+˝À sêXÊqT. n˝≤π> á |ü⁄düÔø£+ #·~$q q+<äeT÷] u≤\ø£èwüí ªªHê≈£î ‘Ó*j·Tì mH√ï

$wüj·÷\T ‘Ó\TdüT≈£îHêïqìμμ Hê‘√ #Ó|üŒ&É+ >=|üŒ ø±+|æ¢yÓT+Ÿ>± |ò”\e⁄‘·THêïqT. kÕ<ÛäýÓTÆq+‘·

es¡≈£L ˝À|üs¡Væ≤‘·+>± á s¡#·q #˚XÊqT. ‘·|ü⁄Œ\T+fÒ n$ Hê <äèwæºøÏ rdüT≈£îeùdÔ eT* eTTÁ<äD˝À

dü]~<äT›≈£î+≤qT. mHé.Ï.ÄsY. >∑T]+∫ Ç+‘·es¡≈£L e∫Ãq |ü⁄düÔø±\≈£î $Tqï>±, _Ûqï+>± á

ªj·TT>±ìøÏ ˇø£ÿ&ÉTμ |ü⁄düÔø£+ ñ+&Ü\qï ‘·|üq‘√ πssTT+ãefi¯ó¢ ø£èwæ #˚XÊqT. Hê Á|üj·T‘êïìï ...

Ä<ä]+#·+&ç

Äos¡«~+#·+&ç

` $Hêj·Tø£sêe⁄

11

H˚Ï es¡Ôe÷q+ πs|üÏøÏ #·]Á‘·e⁄‘·T+~. Ç~

düVü≤»y˚T. düèwæº<Ûäs¡ày˚T. nsTT‘˚ mø£ÿ&√ e÷s¡TeT÷\

|ü˝…¢≥÷]˝À |ü⁄Ïºq z kÕe÷qT´&ÉT dü«j·T+ø£èwæ‘√,

|ü≥Tº<ä\‘√ e÷qT´&ç>±, eTVü≤˙j·TT&ç>±, eTVü‰

q≥T&ç>± m<ä>∑&Éy˚T ø±≈£î+&Ü m+<ä]ø√ e÷s¡Z

<äs¡Ù≈£î&ç>± e÷s¡&ÉeTqï~ ns¡T<Ó’q $wüj·Ty˚T.

Ç~˝≤ ñ+fÒ #·]Á‘·‘√bÕ≥T q&ÉT#·T≈£î b˛j˚Tyês¡T

ø=+<äs¡T. ø=+‘·<ä÷s¡+ q&ç∫qfÒº q&ç∫, Äô|’ #·]Á‘·H˚

‘·eT yÓ+≥ q&ç|æ+#˚yês¡T eT]ø=+<äs¡T. nsTT‘˚

n˝≤+Ïyês¡T m|ü⁄Œ&√.. mø£ÿ&√ #ê˝≤ ns¡T<äT>±

ø£ì|ækÕÔs¡T.. z q+<äeT÷] ‘ês¡ø£sêe÷sêe⁄˝≤!

mHé.Ï.ÄsY. >=|üŒ q≥T&Éì Ç|ü⁄Œ&ÉT Á|ü‘˚´øÏ+∫ #Ó|üŒ

qedüs¡+ ˝Ò<äT. nsTT‘˚ Äj·Tq <Ûä]+∫q ø=ìï bÕÁ‘·\T

eTs=ø£s¡T #˚j·T˝Òs¡q&É+ e÷Á‘·+ n‹X¯jÓ÷øÏÔø±<äT. ‘·q

¬øØsYqT mHé.Ï.ÄsY eT\T#·T≈£îqï $<Ûëq+ Ä<ä´+‘·+ ÄdüøÏÔø£s¡+. n+<äTπø á‘·s¡+ q≥T\≈£î mHé.Ï.ÄsY

q≥J$‘êìï n<Ûä´j·Tq+ #˚j·÷*‡q nedüs¡+ m+‘Ó’Hê ñ+~.

Áô|ò+#YjÓ÷<ÛäT&ÉT HÓb˛*j·THé uÀqbÕØº >∑T]+∫ C≤Hé nãŸ z >=|üŒ |ü⁄düÔø±ìï sêXÊ&ÉT.

HÓb˛*j·THé e´øÏÔ‘ê«ìï $$<Ûä ø√D≤˝À¢ |ü]o*+∫ sêdæq |ü⁄düÔø£eT~. n˝≤π> mHé.Ï.ÄsY J$‘·ø£<∏ä

>∑T]+∫ >∑‘·+˝À ø=ìï |ü⁄düÔø±\T e#êÃsTT. nsTT‘˚ »s¡ï*düTº $TÁ‘·T&ÉT $Hêj·Tø£sêe⁄ sêdæq

ªj·TT>±ìøÏ ˇø£ÿ&ÉTμ #·~$q ‘·sê«‘· Hê≈£î C≤Hé nãŸ sêdæq Ä |ü⁄düÔø£+ >∑Ts¡TÔ≈£î e∫Ã+~. mHé.Ï.ÄsY.

Ä<äsêÙ\qT, \ø£å´ \ø£åD≤\qT, b˛wæ+∫q $$<Ûä uÛÑ÷$Tø£\ >∑T]+∫ $Hêj·Tø£sêe⁄ m+‘√ $|ü⁄\+>±,

n+<ä]˙ Äø£≥Tº≈£îH˚ Ø‹˝À ªj·TT>±ìøÏ ˇø£ÿ&ÉTμ˝À sêXÊs¡T. n+<äTπø á |ü⁄düÔø£+ Hê≈£î Á|ü‘˚´ø£yÓTÆq~>±

nì|æ+∫+~. ˇø£ eTVü‰ ø£fi≤ø±s¡Tì 60 @fi¯¢ q≥Á|ükÕúHêìï ns¡T<Ó’q düe÷#ês¡+‘√, n<äT“¤‘·yÓTÆq

bòıÀ\‘√ n+~+#ê\qï ‘·|üq‘√ z |ü]XÀ<Ûä≈£î&ç˝≤ e÷] $Hêj·Tø£sêe⁄ eT÷&˚fi¯¢bÕ≥T m+‘√

ø£èwæ#˚dæ Ç˝≤ |ü⁄düÔø£s¡÷|ü+ Ç#êÃs¡T. e´≈£îÔ\T ø±≈£î+&Ü ô|<ä› dü+düú\T #˚j·÷*‡q |üìì mHé.Ï.ÄsY.

|ü≥¢ n_Ûe÷q+‘√ ‘·qT ˇø£ÿ&˚ #˚j·T&É+ Hê≈£î eTT#·ÃfÒdæ+~. n+<äTπø $Hêj·Tø£sêe⁄ ‘·\ô|Ïºq á

nø£ås¡ j·T»„+˝À H˚q÷ bÕ\T|ü+#·Tø√yê\ì|æ+∫ Äj·Tq‘√ #˚‘·T\T ø£*bÕqT. ‘Ó\T>∑Tyê] Á|ü‹wüºqT

ÇqTeT&ç+|ü #˚j·T&Éy˚T ø±≈£î+&Ü, yê] Ä‘·à>ös¡yêìï ø±bÕ&çq eTVü‰qTuÛ≤e⁄&ÉT mHé.Ï.ÄsY. Äj·Tìï

n_Ûe÷ì+#˚yêπs ø±≈£î+&Ü Á|ü‹ ‘Ó\T>∑Tyê&ÉT $Hêj·Tø£sêe⁄ Á|üj·T‘êïìï n_Ûq+~kÕÔs¡ì Ä•dü÷Ô,

Äj·Tìï eTs√kÕ] n_Ûq+~düTÔHêïqT.

` HÍ&ÉT yÓ+ø£≥ s¡eTDu≤ãT

á nø£ås¡j·T»„+˝À Äj·Tq‘√bÕ≥T H˚q÷..

12

m+<äs√ eTVü‰qTuÛ≤e⁄\T

ªj·TT>±ìøÏ ˇø£ÿ&ÉTμ |ü⁄düÔø£+ sêj·÷\H˚ Ä˝À#·q e∫Ãq <ä>∑Zs¡qT+∫ á |ü⁄düÔø£+ Á|æ+Ÿ nj˚T´

ø£åD+ es¡≈£L Hê≈£î n+&É>± ñ+&ç, mH√ï$<Ûë\ kÕj·T|ü&çq ô|<ä›\T, $TÁ‘·T\T m+‘√eT+~. ìsêX¯,

ìdüŒèVü≤ #·TÏºeTTÏºq|ü⁄Œ&ÉT yÓqTï‘·Ïº eTT+<äT≈£î q&ç|æ+∫q Hê Ä‘·àã+<ÛäTe⁄\ düVü≤ø±sêìï m˝≤

eTs¡∫b˛>∑\qT.. Ms¡+<äs¡÷ ˝Òø£b˛‘˚ ªj·TT>±ìøÏ ˇø£ÿ&ÉTμ |ü⁄düÔø£y˚T ˝Ò<äT.

Hê ÁX‚jÓ÷_Û˝≤wæ, ìsêà‘·, eT+∫ eTìwæ _.n#·T´‘·sêeTsêE (yÓ’C≤>¥), Hê >∑Ts¡Te⁄ ø°ˆˆX‚ˆˆ

Ä]bÕø£ dü÷]u≤ãT (yÓ’C≤>¥), mHé.Ï.ÄsY. n_Ûe÷ì ãkÕ« nbÕŒsêe⁄ (eTTø=ÿ\T¢), sê$TH˚ì

uÛ≤düÿπs+Á<ä (eT<äq|ü*¢) |òüT+≥kÕ\ Msê_Ûe÷ì ÄsY.$.düTu≤“sêe⁄ (e÷s¡÷ºs¡T), ø=$TàH˚ì yÓ+ø£fÒX¯«s¡

sêe⁄, »s¡ï*dtº $TÁ‘·T&ÉT Ä¬øfi¯¢ sê|òüTy˚+Á<ä, $.u≤ã÷sêe⁄ (ôV’≤<äsêu≤<é), kÕVæ≤‘ê´_Ûe÷ì dæ.lø±+‘Y

≈£îe÷sY (ôV’≤<äsêu≤<é), bÕ‘· dæìe÷\+fÒ ÁbÕD+ ô|fÒº »s¡ï*dtº $TÁ‘·T&ÉT |ü⁄\>∑+ ∫Hêïsêj·TD

(ôV’≤<äsêu≤<é), n<äT“¤‘·yÓTÆq bòıÀ\T Ç∫Ãq leT‹ q+<äeT÷] \ø°åàbÕs¡«‹ (ôV’≤<äsêu≤<é), j·TTe∫Á‘·

n~ÛH˚‘· ¬ø.eTTsê] (#ÓHÓ’ï), õ.mdt.ÄsY.#Í<ä] (>∑T+≥÷s¡T), Hê<Ófi¯¢ Á|ü‘·´>±‘·à (ôV’≤<äsêu≤<é),

mdt.$X‚«X¯«s¡sêe⁄ (ôV’≤<äsêu≤<é), nø£ås¡ <√cÕ\T dü]~~›q $TÁ‘·T\T eT~›|ü≥¢ eTDÏ≈£îe÷sY

(Ä+Á<ÛäCÀ´‹), Á|üdüqï Á|üB|t (kÕøÏå), Á|ü‘˚´ø£ ÁX¯<ä∆rdüTø=ì á |ü⁄düÔø±ìï r]Ã~~›q |æ.sêeTÁãVü≤à+

(ôV’≤<äsêu≤<é), düVü≤ø±sêìï n+~+∫q ªdæ‘ês¡μ $TÁ‘·T\T $.#·Áø£e]Ô, s¡$øÏc˛sY, d”ìj·TsY

»s¡ï*düTº\T |æ.X¯s¡‘Y≈£îe÷sY, sêC≤, Væ≤s¡DéT÷]Ô (yÓ’C≤>¥), #·˝≤¢ düTu≤“sêj·TT&ÉT (ø£ì–]),

mdt.m˝Ÿ.mHé.kÕ«$T (yÓ’C≤>¥), ø=ìï ns¡T<Ó’q bòıÀ\T n+~+∫q ‘·eTTà&ÉT •e... Ms¡+<ä]ø° Hê

ø£è‘·»„‘·\T.

n˝≤π> ª‘Ó\T>∑T dæìe÷μ, ª$»j·T∫Á‘·μ, ªdæ‘ês¡μ, ªCÀ´‹∫Á‘·μ, ªqe´μ, dæ˙ e÷dü, yês¡|üÁ‹ø£˝À¢

Á|ü#·T]‘·yÓTÆq mHé.Ï.ÄsY. Ä]ºø£˝Ÿ‡˝À ø=+‘· uÛ≤>±ìï á |ü⁄düÔø£+˝À dü+<äs√“¤∫‘·+>± ñ|üjÓ÷–+#·T

≈£îHêïqT. Ä j·÷ |üÁ‹ø£\ j·÷»e÷Hê´\≈£î Á|ü‘˚´ø£ ø£è‘·»„‘·\T.

Çø£ Á|ü‘˚´ø£+>± ù|s=ÿqe\dæq e´≈£îÔ\T q\T>∑Ts¡THêïs¡T. H˚qT @ |ü⁄düÔø£+ sêdæHê <ëìøÏ

dü+ã+~Û+∫q Á>ö+&éesYÿ Á|æù|sY #˚dæ, nqTø£åD+ Hê yÓ+≥ ñ+&˚ Hê düìïVæ≤‘· $TÁ‘·T\T qMHé Á|ükÕ<é,

yÓ÷&˚≈£î]Ô dü‘·´Hêsêj·TD (yÓ’C≤>¥), ‘·q |üqT\˙ï |üø£ÿqô|Ïº kÕŒq‡s¡s¡¢ y˚≥˝À Hê‘√ bÕ˝§Zq&Éy˚T

ø±≈£î+&Ü m+‘√ yÓ÷s¡˝Ÿ düb˛sYº Ç∫Ãq Hê Á|æj·T$TÁ‘·T&ÉT |æ.eTTs¡∞ø£èwüí+sêE (ôV’≤<äsêu≤<é), Ç+À¢

|üqT\T |üÏº+#·Tø√≈£î+&Ü eT÷&˚fi¯¢ qT+∫ á |ü⁄düÔø£ s¡#·q˝À ìeT>∑ïyÓTÆb˛sTTHê z|æø£‘√ uÛÑ]+∫,

m+‘√ düVü≤ø£]+∫q Hê leT‹ »j·T\øÏåà.... ø£è‘·»„‘· nH˚|ü<ä+ yê]eTT+<äT ∫qï<äe⁄‘·T+<˚yÓ÷!

n˝≤π>

ªeTT+<äTe÷≥μ sêdæq <äs¡Ùø£s¡‘·ï &Üˆˆ<ëdü] Hêsêj·TDsêe⁄ >±]øÏ

ÄodüT‡\T n+<äCÒdæq &ç.$.mdt.sêE >±]øÏ ø£è‘·»„‘·\T.


13

Á|ü‘˚´ø£ ø£è‘·»„‘·\T‘Ó\T>∑T dæìe÷ #·]Á‘·≈£î dü+ã+~Û+∫q @

|ü⁄düÔø£+ sêj·÷\Hêï yÓTT<ä≥>± >∑Ts¡TÔ≈£î e#˚Ã ù|s¡T..

dü+»jYTøÏc˛sY. Äj·Tq düVü≤ø±s¡+ ˝Òø£b˛‘˚, ‘·q

<ä>∑Zs¡Tqï ns¡T<Ó’q bòıÀ\T Çe«ø£b˛‘˚ Ä |ü⁄düÔø±ìï

rdüT≈£îsêe&É+ ø£wüº+. bÕ‘· dæìe÷\≈£î dü+ã+~Û+

∫q bòıÀ\T ø=+‘·eT+~ <ä>∑Zs¡ ñqï|üŒÏø° yê]

qT+∫ Ä bòıÀ\T dü+bÕ~+#·&É+ #ê˝≤ ø£wüº+>±

e÷]+~ á s√E˝À¢. &ÉãT“*∫Ã ø=+<ëeTHêï n˝≤+Ï

e´≈£îÔ\T düVü≤ø£]+#·ì dü+<äsê“¤\T mH√ï. nsTT‘˚

dü+»jYTøÏc˛sY $wüj·T+ y˚s¡T. ‘·q≈£î |ü]#·j·TeTTHêï, ˝Òø£b˛sTTHê n&ç–q yÓ+≥H˚ bÕ‘· bòıÀ\T

Ç∫Ã |ü+|ædüTÔ+≤s¡T. bÕ‘· bòıÀ\ ùdø£s¡D n‘·ìøÏ z Vü‰;. n\HêÏ n|ü⁄s¡÷|ü u≤¢ø˘ n+&é yÓ’Ÿ dæº˝Ÿ‡qT

ùdø£]+#·&ÜìøÏ dü+»jYT m+‘· ÁX¯eT |ü&É‘ês√, m+‘· &ÉãT“ Ks¡TÃ ô|&É‘ês√ Hê≈£î ‘Ó\TdüT. #ê˝≤eT+~

Ä]ºdüTº\T, ìsêà‘·\ <ä>∑Zs¡ ˝Òì dæº˝Ÿ‡ dü+»jYT <ä>∑Zs¡ e÷Á‘·y˚T <=s¡T≈£î‘êsTT. n+<äTπø ‘Ó\T>∑T dæìe÷øÏ

dü+ã+~Û+∫q |ü⁄düÔø±\T sêùdyêfi¯ó¢ mø£ÿ&Óø£ÿ&ç qT+#√ dü+»jYT <ä>∑Z]øÏ e∫Ã dæº˝Ÿ‡ rdüT¬øfi¯ó‘·T+≤s¡T.

Äj·Tq <ä>∑Zs¡Tqï dæº˝Ÿ‡≈£î m+‘· &çe÷+&é ñ+<√ Hê≈£î ‘Ó\TdüT. nsTT‘˚ yê´bÕs¡ <Û√s¡DÏ‘√ ø±≈£î+&Ü ˇø£

eT+∫ |ü⁄düÔø±ìøÏ ‘·qe+‘·T düVü≤ø±sêìï n+~+#ê\H˚ ‘·|üq‘√ ns¡T<Ó’q dæº˝Ÿ‡ n+<ä]ø° ÇdüTÔ+≤s¡T

dü+»jYT. Hê≈£î ‘Ó*dæ |ü~ùV≤H˚fi¯¢ qT+∫ dü+»jYT Ç˝≤ m+‘√eT+~øÏ kÕj·T+ #˚düTÔHêïs¡T. dæìe÷

MT<äTqï n_Ûe÷q+ Äj·Tq#˚‘· Ç˝≤ ø£fi≤ùde #˚sTTk˛Ô+~, n+‘˚ø±<äT dü+»jYT eT+∫ eø£Ô, s¡#·sTT‘·,

|òæ*+ ôdHê‡sY uÀs¡T¶ düuÛÑT´&ÉT ø±e&Éy˚T ø±<äT ø£fi≤Vü≤è<äj·TT&ÉT ≈£L&Ü. uÛ≤>∑´q>∑s¡+˝À mH√ï kÕ+düÿè‹ø£

dü+düú\T ñqï|üŒÏø° m|üŒÏø£|ü⁄Œ&ÉT ø=‘·Ô ø±HÓ‡|tº‘√ ø±s¡´Áø£e÷\T ìs¡«Væ≤dü÷Ô uÛ≤>∑´q>∑s¡ yêdüT\≈£î

m+‘√ #˚s¡Tej·÷´s¡T dü+»jYT.

n‘·ì >∑T]+∫ Ç<ä+‘ê m+<äT≈£î #ÓãT‘·THêïq+fÒ.. ªj·TT>±ìøÏ ˇø£ÿ&ÉTμ |ü⁄düÔø£+ s¡∫+∫+~ H˚H˚

nsTTHê, ‘=* n&ÉT>∑T y˚j·T&ÜìøÏ, á |ü⁄düÔø£+ H˚qT sêj·T&ÜìøÏ Á|ü<Ûëq ø±s¡≈£î&ÉT Hê $TÁ‘·T&ÉT

dü+»jYT. mHé.Ï.ÄsY. dæ˙ J$‘· #·]Á‘·qT düeTÁ>∑+>± rdüT≈£îsêyê*‡q nedüs¡+ m+‘·sTTHê ñ+<äì Hê

Ä˝À#·qì ã\|üs¡Ã&Éy˚T ø±≈£î+&Ü, mH√ï $\TyÓ’q dü\Vü‰\T, dü÷#·q\T Ç#êÃs¡T. n˝≤π> dü+»jYTøÏc˛sY

Ç∫Ãq ns¡T<Ó’q bòıÀ\T á |ü⁄düÔø£+ $\TeqT m+‘√ ô|+#êsTT. ej·TdüT˝À Hêø£+fÒ ∫qïyê&Ó’Hê

dü+»jYT eT+∫‘·HêìøÏ, n‘·ì dü+kÕÿsêìøÏ #˚‘·T˝…‹Ô qeTdüÿ]düTÔHêïqT. Çø£ÿ&É eTTK´+>± #ÓbÕŒ*‡q

eTs√ $wüj·T+ @$T≥+fÒ á |ü⁄düÔø±ìøÏ Ä]∆ø£ n+&É<ä+&É\T n+~+∫q s¡eTDu≤ãT>±s¡T ≈£L&Ü

dü+»jYTøÏc˛sY <ë«sêH˚ |ü]#·j·T+ ø±e&É+.


14

Hê≈£î Vü≤ ‘Ó*dæq s√E\qT+∫ eTVü‰

q≥T&ÉT q+<äeT÷] ‘ês¡ø£sêe÷sêe⁄>±]

n_Ûe÷ìì. Äj·Tq dæìe÷ $&ÉT<ä˝…’q yÓTT<äÏ

s√E m˝≤¬>’Hê Ï¬øÿ≥Tº dü+bÕ~+∫ e÷]ï+>¥

c˛ #·÷ôdj·T´&É+ n|üŒÀ¢ ˇø£ n\yê≥T.

sêe÷sêe⁄>±] >∑T]+∫, Äj·Tq dæìe÷\

>∑T]+∫ me¬s’Hê #Ó&É¶>± e÷≤¢&ç‘˚ düVæ≤+#˚

yêDÏí ø±<äT. nsTT‘˚ Ç‘·s¡ V”≤s√\+fÒ

<äTs¡_Ûe÷q+ n|ü⁄Œ&É÷ ˝Ò<äT, Ç|ü⁄Œ&É÷ ˝Ò<äT.

>∑T&çyê&É˝À H˚qT Ç+≥sY #·<äTe⁄‘·Tqï

s√E˝À¢ ˇø£kÕ] ø£$sêE ø£fi≤eT+~s¡+˝À ˇø£

düuÛÑ˝À bÕ˝§Zq&ÜìøÏ sêe÷sêe⁄>±s¡T e#êÃs¡T.

Äj·Tìï Á|ü‘·´ø£å+>± #·÷&É≥+ Hê≈£î n<˚

Á|ü<ÛäeT+. Ä düuÛÑ À n\yê≥T Á|üø±s¡+ #˚‘·T\T

n≥T Ç≥T ‹|ü⁄Œ‘·÷, Vü‰euÛ≤yê\T Á|ü<ä]Ùdü÷Ô

mHé.Ï.ÄsY. e÷≤¢&˚ e÷≥*ï yÓqTø£ es¡dü˝À

≈£Ls¡TÃì yÓTÆeTs¡∫ $HêïqT. düuÛÑ eTT–XÊø£

Äj·Tq ‹]– yÓ[¢b˛e&ÜìøÏ dæ<ä∆eTÚ‘·T+fÒ

eT]+‘· <ä>∑Zs¡ qT+∫ #·÷&Ü\H˚ ÄÁ‘·T‘·‘√

ãj·T≥≈£î e∫Ã ì\ã&Ü¶qT. Hê˝≤>± eT¬s+<äs√

n_Ûe÷qT\T mHé.Ï.ÄsY.ì #·÷&Ü\H˚ ÄX¯‘√

>∑T+|ü⁄\T >∑T+|ü⁄\T>± nø£ÿ&É ì\ã&ç ñHêïs¡T.

ãj·T≥≈£î edü÷ÔH˚ e÷ n+<äØï >∑eTì+∫

|üø£ÿH˚ ñqï n+u≤dæ&ÉsY ø±s¡T ≤|t møÏÿ

n_Ûyê<ä+ #˚XÊs¡T mHé.Ï.ÄsY. ¬s+&ÉT ì$TcÕ\

‘·sê«‘· Äj·Tq ≈£Ls¡TÃqï ø±s¡T e÷ ø£fi¯¢

eTT+<äT qT+∫ ø£~*yÓ[¢b˛sTT+~. Ä <äèX¯´+

Ç|üŒÏø° Hê ø£fi¯¢eTT+<äT n˝≤ ø£<ä˝≤&ÉT

‘·T+≥T+~.

Ä ‘·sê«‘· &çÁ^ |üP]Ô #˚j·T&É+,

ñ<√´>±H˚«wüD ì$T‘·Ô+ ôV’≤<äsêu≤<é #˚s¡&É+,

ªáyês¡+μ, ª|ü\¢øÏμ yês¡|üÁ‹ø£˝À¢ »s¡ï*dtº>±

#˚s¡&É+, nq+‘·s¡+ 1986˝À ªdæ‘ês¡μ˝À ]b˛s¡ºsY

ø±e&É+ »]>±sTT. H˚qT dæìe÷ »s¡ï*dtº

15

mHé.Ï.ÄsY. nyêsY¶ ‘Ó∫Ãq Ç+≥s¡÷«´

ø±e&ÜìøÏ eTT+<˚ sêe÷sêe⁄>±s¡T dæìe÷\≈£î

dü«dæÔ |ü*øÏ sê»ø°j·÷˝À¢ Á|üy˚•+∫,

eTTKéT+Á‹ nj·÷´s¡T. Hê n_Ûe÷q q≥TDÏí

Ç+≥s¡÷«´ #˚j·T˝Òø£b˛j·÷H˚ nH˚ yÓ*‹

#ê˝≤ø±\+ n˝≤π> ñ+&çb˛sTT+~. Äj·Tq

sê»ø°j·÷˝À¢ _J>± ñHêïs¡T ø£qTø£ Çø£

dæìe÷\ CÀ*øÏ sês¡ì n+<ä]‘√bÕ≥T H˚q÷

nqT≈£îHêïqT. nsTT‘˚ πøe\+ Hê ø√düy˚T

nqï≥T¢ Äj·Tq sê»ø°j·÷˝À¢ m+‘√ _J>±

ñqï|üŒÏø° M\T #˚düTø=ì Hê\T>∑T ∫Á‘ê˝À¢

qÏ+#ês¡T. Ä dü+<äs¡“¤+>± mì$T~ kÕs¡T¢ Ä

eTVü‰q≥TDÏí Ç+≥s¡÷«´ #˚ùd neø±X¯+ Hê≈£î

<=]øÏ+~. mHé.Ï.ÄsY.ì <ä÷s¡+ qT+∫ #·÷ùdÔ

#ê\T, Äj·Tq e÷≥\T $+fÒ #ê\T nqTø=H˚

Hê≈£î m<äTs¡T>± ≈£Ls¡TÃì >∑+≥\ ‘·s¡ã&ç

e÷≤¢&˚ neø±X¯+ \_ÛùdÔ m˝≤ ñ+≥T+<√

Væ≤+#·Tø√+&ç. mHé.Ï.ÄsY.ì ªdæ‘ês¡μ |üÁ‹ø£

ø√dü+ H˚qT #˚dæq Ç+≥s¡÷«´˝À¢ Ç<=ø£Ï.

1992 nø√ºãsY 15q #˚dæq á Ç+≥s¡÷«´πø

Ç°e\ mHé.Ï.ÄsY. Á≥dtº ìs¡«Væ≤+∫q b˛°˝À

Á|ü<∏äeT ãVüQeT‹ e∫Ã+~. m|ü⁄Œ&√ 18 @fi¯¢

ÁøÏ‘·+ #˚dæq Ç+≥s¡÷«´≈£î Ç|ü⁄Œ&ÉT ãVüQeT‹

sêe&É+, sêe÷sêe⁄>±] 60 @fi¯¢ q≥ Á|ükÕúq+

>∑T]+∫ H˚qT ªj·TT>±ìøÏ ˇø£ÿ&ÉTμ ù|s¡T‘√

|ü⁄düÔø£+ sêdüTÔqï ‘·s¡TD+˝ÀH˚ á nyês¡T¶

sêe&É+.. Ç<ä+‘ê ô|<ë›j·Tq Äosê«<ä

|òü*‘·y˚Tqì uÛ≤$düTÔHêïqT.

nyêsY¶ ‘Ó∫Ãq Ä Ç+≥s¡÷«´ì Çø£ÿ&É

ÇdüTÔHêïqT. #·<äe+&ç.. MTs¡÷ Äos¡«~+#·+&ç..

MTs¡T Ç+‘·≈£îeTT+<äT rdæq ∫Á‘ê\˝À $XÊ«

$TÁ‘·T&ÉTø±˙, düÁe÷Ÿ nXÀ≈£î&ÉTø±˙ uÛ≤s¡rj·TT

\+<ä]øÏ düT|ü]∫‘·T˝Ò. ø±˙ lHê<∏äT&ÉT ‘Ó\T>∑T

ø£M+Á<äT&ÉT. Äj·Tq J$‘· ø£<∏äì dæìe÷>± eT\#·

&ÜìøÏ ø±s¡D+ @eTHêï ñ+<ë? n+≥÷ ‘=* Á|üX¯ïqT

Äj·Tq eTT+<äT+#ê+.

ªªMTs¡qï~ ì»y˚T. á ¬s+&ÉT ø±¬sø£ºsY‡

j·T÷ìe]‡˝Ÿ$. uÛ≤s¡rj·TT\+<äs¡÷ ñ#·Ã]+#˚

$Hêj·Tø£sêe⁄≈£î mHé.Ï.ÄsY. nyês¡T¶

n+~düTÔqï #·+Á<äu≤ãTHêj·TT&ÉT‘√ d”ìj·TsY

»s¡ï*düTº\T es¡<ë#ê], bı‘·÷Ô]

yÓ+ø£fÒX¯«s¡sêe⁄

16

|ü$Á‘·yÓTÆq eT+Á‘·+ >±j·TÁ‹. n≥Te+Ï eTVü‰

$C≤„q eT+Á‘· Ádüwüº $XÊ«$TÁ‘·T&ÉT. á $wüj·T+

#ê˝≤eT+~øÏ ‘Ó*j·T<äT. n+<äTπø <ëì ÁbÕeTT

K´‘·qT ‘Ó*j·TC…bÕŒ\H˚ uÛ≤eq‘√ $XÊ«$TÁ‘·T&ÉT

kÕ~Û+∫q<˚$TÀ ∫Á‘·+˝À #·÷|æ+#ê+. Äj·Tìï ˇø£

HÓ>∑Ïyé ø±¬sø£ºsYøÏ+<˚ #·÷|ü&É+ »]–+~. ø±˙

düe÷C≤ìøÏ, Á|ü»\øÏ Äj·Tq #˚dæq ùde @$TÏ?

e÷qyêr‘·yÓTÆq ø£èwæ‘√ e÷qe dü+πøåe÷ìøÏ m˝≤

ø£èwæ #˚XÊ&Éqï~ ‘Ó*j·T#ÓbÕŒ\qï dü+ø£\Œ+‘√ Ä

∫Á‘·+ rXÊ+. n˝≤π> ªdüÁe÷Ÿ nXÀø£μ eTq C≤rj·T

|ü‘êø£+MT<ä ÄXÀ≈£îì <Ûäs¡à#·Áø£+ ñ+~. Ä >∑Ts¡TÔ‘√H˚

‘Ó\TdüTÔ+~... Äj·Tq Á|ü|ü+#êìøÏ dü+ã+~Û+∫q e´øÏÔ

nì. @¬ø’ø£ düÁe÷Ÿ Äj·TH˚. nXÀ≈£î&ç ‘·sê«‘·

düÁe÷Ÿ nì|æ+#·T≈£îqï #·Áø£es¡TÔ˝…es¡÷ ˝Òs¡T.

n+<äTπø Ä dæìe÷ rXÊ+. Çø£ lHê<∏äT&ÉT ÁbÕ+rj·TT

&É+fÒ H˚q÷ ˇ|ü⁄Œ≈£î+≤qT. n+<äTπø Bìï ‘Ó\T>∑T

˝ÀH˚ rdüTÔHêïqT. $T>∑‘ê uÛ≤wü\˝À ≥#Y #˚j·T&É+

˝Ò<äT. Äj·Tq ãVüQuÛ≤cÕø√$<äT&ÉsTTHê ‘Ó\T>∑T,

ø£qï&É+, eT\j·÷fi¯+, bÕØÙø£+, dü+düÿè‘· uÛ≤wü\˝À

Á|ü»„ ñHêï ‘Ó\T>∑T ø£M+Á<äT&ÉT>±H˚ Á|üdæ~∆¬øπøÿ&ÉTμμ

nì $e]+#ês¡T mHé.Ï.ÄsY.

lHê<∏äTì bÕÁ‘·qT b˛wæ+#·&ÜìøÏ $TeTà*ï

Áù|πs|æ+∫q n+XÊ\T @$TÏ?

‘Ó\T>∑T uÛ≤wü≈£î lHê<∏äT&ÉT #˚dæq ùde nyÓ÷|òüT+.

eTq+ e]í+#·˝Òq≥Te+Ï~. ªndü\T lHê<∏ä ø£$kÕs¡«

uÛÖeTT&ÉT ˝Òø£b˛‘˚ ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü≈£î Ç+‘· »edü‘ê«\T

e∫Ã ñ+&˚yê!μ nì Hê≈£î nì|ædüTÔ+≥T+~. Äj·Tq

uÛ≤wü, |ü<ä>∑T+uÛÑq+, XË’* $<Ûëq+ mes¡÷ Væ≤+#·˝Ò

q≥Te+Ï nr‘·yÓTÆq e´øÏÔ>± ‘·q ø±yê´\˝À s¡÷|ü⁄

~<äT›≈£îHêï&ÉT. n≥Te+Ï eTVü‰y˚T<Ûë$, kÕVæ≤r

dü+düÿs¡Ô eT¬ses¡÷ ˝Òs¡T. nsTT‘˚ n+‘·ø£+fÒ

düT\uÛÑyÓTÆq uÛ≤wü˝À sêdæq b˛‘·Hêe÷‘·T´&ÉT ñHêï&ÉT.

ªÁãVü≤à]¸ $XÊ«$TÁ‘·μ ∫Á‘·+˝À &çk˛ÿXÊ+‹, mHé.Ï.ÄsY, eT<ÛäT$T‘·, u≤\ø£èwüí

17

ø±˙ ‘Ó\T>∑T |ü<ä>∑T+uÛÑq˝À, uÛ≤cÕ |üÏwüº‘·˝À,

ìs¡T∆wüºyÓTÆq yêø±Ã‘·Ts¡´+˝À lHê<∏äTì $T+∫q

yê¬ses¡÷ ˝Òs¡T. ø±ãÏº eTq ‘Ó\T>∑T C≤‹øÏ dü+düÿèr

|üs¡yÓTÆq ùde #˚dæq≥ºe⁄‘·T+<äì ø£fi¯≈£î ˇø£ |üs¡e÷s¡ú+

<ä≈£îÿ‘·T+<äqï uÛ≤eq‘√H˚ Ä bÕÁ‘·qT b˛wæ+#ê\qT

≈£îHêïqT. áHê&ÉT ∫Á‘· s¡+>∑+˝À ñqï |ü]dæú‘·T\

<äècÕº´ á ∫Á‘·+ Ä]úø£+>± $»j·Te+‘·eTe⁄

‘·T+<ë, ˝Ò<ë nqï Á|üX¯ï ˝ÒH˚ ˝Ò<äT.

ªdüÁe÷Ÿ nXÀø£μ ∫Á‘·+ n|ü»j·T+ bı+<ä&ÜìøÏ

MTs¡qT≈£î+≥Tqï ø±s¡D≤\T @$TÏ?

Ä ∫Á‘·+ ô|òsTT\÷´sY nsTT+<äì n+fÒ H˚qT

ˇ|ü⁄Œø√qT. nsTTHê ndü\T mesêe÷≥ n+~? ø±ø£

b˛‘˚ ∫Á‘·+˝À uÛ≤wü ø£]ƒq+>± ñ+<äì ø=+‘·eT+~

nHêïs¡T. Ä $wüj·T+ H˚q÷ ˇ|ü⁄Œ≈£î+≤qT.

n+‘˚ø±˙ ∫Á‘·+ u≤>±˝Ò<äì mes¡÷ nq˝Ò<äT. Ç°CŸ

HêfÒ ô|òsTT\÷´sY |æø£ÃsY. nXÀ≈£îì bÕÁ‘·b˛wüD

n<äT“¤‘·+>± ñ+<ä˙, eTTK´+>± |ü]es¡Ôq ø£*–q

düìïy˚X¯+˝À Hê q≥q ø£+≥‘·&ç ô|Ïº+∫+<ä˙

#ê˝≤eT+~ nHêïs¡T. n˝≤π> ªÁãVü≤à]¸ $XÊ«$TÁ‘·μ

≈£L&Ü ‘Ó\T>∑T˝À H˚qT nqT≈£îqï $<Ûä+>± Ä&É˝Ò<äT.

<ëì Væ≤+B yÓs¡¸Hé ªÁãVü≤à]¸μ Ç+ø± $&ÉT<ä\ ø±˝Ò<äT.

ÄHê&ÉT ø£\>∑ì uÛ≤e$X‚wü+ á ∫Á‘·+ $wüj·T+˝À

áHê&ÉT Hê≈£î ø£*–+~. Væ≤+B ∫Á‘·+˝À $XÊ«

$TÁ‘·T&ÉT ‘·qø£<∏äì ‘·H˚ #Ó|ü⁄Œ≈£î+≤&ÉT X¯≈£î+‘·\‘√..

ª‘·+Á&ç>± ñ+&ç ≈£L&Ü ≈£L‘·Ts¡T Çìï ø£cÕº\T |ü&ÉT

‘·T+fÒ #·÷dæ düVæ≤+#êqT nì qTe⁄« nqTø√

e#·Ãe÷à, ø±˙ H˚qT kÕ<Ûä≈£îDÏí. m+‘√ kÕ~Û+#êqT.

Hê eTVæ≤eT\‘√ Á‹X¯+≈£î&çøÏ n|üs¡dü«sêZìï düèwæº+

#êqT. n<˚$<Ûä+>± Vü≤]X¯Ã+Á<äT&ç $wüj·T+˝À <˚e‘·

\qT e÷qe⁄\T n~Û>∑$T+#·e#·Ãì ìs¡÷|æ+#êqT.

n˝≤π> <äTwüº •ø£åD≤s¡ú+ sêeTuÛÑÁ<äTì ne‘ês¡+

yÓTT<ä\sTTq|ü⁄Œ&ÉT Ä ne‘ês¡ dæ~∆ø√dü+ H˚qT

eTVü≤‘·Ôs¡yÓTÆq X¯≈£îÔ\qT Äj·Tq≈£î Á|ükÕ~+#êqT.

H˚qT @~ #˚dæHê n<ä+‘ê $~Û*œ‘·+. $~ÛøÏ <ëdüT&çH˚

‘·|üŒ <ëìì n~Û>∑$T+#·˝ÒqT. ø±ãÏº qTe«sTTHê,

H˚qsTTHê $~Û Áù|s¡D |ü]~Û˝ÀH˚ #·]+#ê* ‘·|üŒ

<ëìì n‹Áø£$T+#·˝Ò+μ n+≥÷ ø£<∏ä+‘ê ÄyÓTøÏ

H˚πsŸ #˚kÕÔ&ÉT. ‘Ó\T>∑T˝À rdæq <ëìøÏ _Ûqï+>±

ªdüÁe÷Ÿ nXÀø£μ ∫Á‘·+˝À mHé.Ï.ÄsY., yÓ÷Vü≤Héu≤ãT

18

ñ+≥T+~ Væ≤+B ∫Á‘·+. ˇø£ <äs¡Ù≈£î&ÉT ‘·q

$C≤„Hê˙ï, Vü≤˙ @$<Ûä+>± Á|üdüTŒ¤Ï+|ü#˚j·T>∑\&√

ìs¡÷|æ+#ê\qï~ Hê ñ<˚›X¯+. <äs¡Ùø£‘ê«ìøÏ ˇø£ |ü]~Û

˝Ò<äT. n~ Ç˝≤ ñ+&Ü\ì mes¡÷ #Ó|üŒ˝Ò<äT. ‘·q≈£î

Ç∫Ãq ø£<∏äqT @$<Ûä+>± ‘·q Vü≤\‘√ <äs¡Ù≈£î&ÉT

s¡÷bı+~+#·>∑\&√, Á|ü»\≈£î ÄyÓ÷<äø£s¡+>± rdæ

#·÷|ü>∑\&√ nH˚<˚ n‘·ì Á|ü‹uÛÑ. á Vü≤ Hê≈£î

Ç|ü⁄Œ&ÉT e∫Ã+~ø±˙ n|ü⁄Œ&ÉT sê˝Ò<äT (qe⁄«...)

Ä˝À#·q e∫Ãq|ü⁄Œ&ÉT <ëìï H˚HÓ+<äT≈£î e~*ô|&É

‘êqT? Á|üjÓ÷>±\T #Ój·T´&ÜìøÏ H˚HÓ|ü⁄Œ&É÷ ñ$«fi¯Sfl

s¡T‘·T+≤qT. Hê Ä˝À#·q\‘√H˚ Hê Á|üjÓ÷>±\T

ñ+≤sTT. ¬s+&ÉT s¡÷bÕj·T\ øÏ˝À _j·T´+ Hê

Ä˝À#·H˚. ù|<äyêfi¯fl≈£î |üø±ÿ Çfi¯ófl ø£Ïº+#ê\qï~ Hê

eTs√ Ä˝À#·q. n˝≤π> á Ä˝À#·q ≈£L&Ü e∫Ã+~.

eT÷&˚fi¯flÁøÏ‘·+ Ç~ sê˝Ò<äT. Ç|ü⁄Œ&ÉT n<˚ ø£¬sø˘º

nqT≈£îHêïqT. ‘Ó\T>∑T yÓs¡¸Hé #·÷dæ ø=+‘·eT+~

ªsêe÷sêe⁄>±s¡T e÷≈£î 40 ì$TcÕ\T $T+∫ ø£ì

|æ+#·˝Ò<äTμ nHêïs¡T. ªlø£èwüíbÕ+&ÉMj·T+μ, ª<ëqMs¡

X¯Ss¡ø£s¡íμ ∫Á‘ê\˝À <äTs√´<ÛäqTì˝≤>± á bÕÁ‘·qT

≈£L&Ü y˚TeTT ÁãVü‰à+&É+>± Væ≤+#·T≈£îHêïeTT.

n˝≤ ˝Òø£b˛e&É+ e÷≈£î ndü+‘·è|æÔ ø£*–+∫+~μ

nHêïs¡T. BìøÏ ‘·s¡TD√bÕj·T+ @$T≤ nì

Ä˝À∫+∫q|ü⁄Œ&ÉT Ç~ ‘·Ïº+~. yÓ+≥H˚ Bì >∑T]+∫

q\T>∑T]øÏ #Ó|üŒ>±H˚ ªªu≤e⁄+~... ø=‘·Ô<äq+>± ñ+~μμ

nì yêfi¯ófl nq>±H˚ Ä Á|üø±s¡+ #˚<ë›eTqT≈£îHêï+. Ø

wüOŸ #Ój·T´&ÜìøÏ &ÉãT“ Ks¡Ãe⁄‘·T+<äH˚ uÛ≤eq‘√ Ä

<∏ëŸøÏ ‹˝À<äø±\T Çe«≈£î+&Ü $|ü¢y√<˚›X¯ |üP]‘·T&É

qsTTq ø£fi≤ø±s¡T&ç>±, <äs¡Ù≈£î&ç>± wüOÏ+>¥øÏ |üPqT

≈£îHêïqT. eTT+<äT e∫Ãq Ä˝À#·q Hê<˚. <ëìMT<ä

≈£L&Ü Ç|ü⁄Œ&ÉT e∫Ãq Ä˝À#·q ≈£L&Ü Hê<˚. Hê MT<ä

H˚H˚ Á|üjÓ÷>∑+ #˚düTÔHêïqT. ]»˝Ÿº @$T≥qï~ ‘·«s¡˝À

‘Ó\TdüTÔ+~.

MTs¡T #˚dæq e÷s¡TŒ\T @$TÏ?

ô|<ä›>± e÷s¡TŒ\T ˝Òe⁄. Á|ü»+fÒwüHé _Ûqï+>±

ñ+≥T+~. X¯≈£î+‘·\ m|æk˛&é e÷Á‘·+ e÷s¡T‘·T+~.

‘Ó\T>∑Tyê]ø£+fÒ Væ≤+B Ä]ºdüTº\sTT‘˚ uÛ≤wü˝Àø±˙,

ªÁãVü≤à]¸ $XÊ«$TÁ‘·μ wüOÏ+>¥˝À MTHêøÏåX‚cÕÁ~‘√ eTT#·ÃÏdüTÔqï mHé.Ï.ÄsY.

19

ˇ~›ø£˝Àø±˙, düVü≤»‘·«+˝Àø±˙ u≤>∑T+≥T+<äì

eTT>∑TZs¡T Væ≤+B Ä]ºdüTº\T... ns¡TDY>√$˝Ÿ (<äTwü´+

‘·T&ÉT), ns¡ÃHê CÀπ>¢ø£sY (X¯≈£î+‘·\), ìs¡÷|üsêjYT

(>ö‘·$T)\qT rdüT≈£îHêï+. Ä dæìe÷˝À #Ó*ø£‘ÓÔ\qT

‘√&ç∫Ã <äTwü´+‘·T&ç <ä>∑Zs¡≈£î X¯≈£î+‘·\qT |ü+|ækÕÔ&ÉT

$XÊ«$TÁ‘·T&ÉT. Ç|ü⁄Œ&ÉT n˝≤ ø±≈£î+&Ü eè<äT∆sê˝…’q

ˇø£ ÄÁX¯eTyêdæì#˚‘· |ü+|æ+∫q≥T¢>± #·÷|ædüTÔHêï+.

>∑]“¤DÏ>± ñqï ≈£L‘·T]ï ∫qï|æ\¢\ yÓ+≥ |ü+|æ+#·&É+

düeT+»dü+>± ñ+&É<äì n˝≤ e÷sêÃ+. Ç˝≤+Ï ∫qï

∫qï e÷s¡TŒ\T eT]ø=ìï #˚XÊ+. ˇø£ ôw&É÷´˝Ÿ

nsTT+~. á HÓ\ 20 qT+∫ 30es¡≈£L »]π>

ôw&É÷´˝Ÿ˝À X¯≈£î+‘·\, <äTwü´+‘·T\ô|’ ˇø£ bÕ≥qT

ns¡≈£î˝Àj·T˝À rdüTÔHêï+. &çôd+ãs¡T˝À »]π>

ôw&É÷´˝Ÿ‘√ ∫Á‘·+ |üPs¡Ôe⁄‘·T+~.

nsTT‘˚ u≤\ø£èwüí á ∫Á‘·+˝À Vü≤]X¯Ã+Á<äT&ç>±

e÷Á‘·y˚T qÏdüTÔHêïsê?

ne⁄qT.

MTs¡T ªlHê<∏ä...μ dæìe÷øÏ <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+#·ø£

b˛e&ÜìøÏ ø±s¡D+ @$TÏ?

H˚qT ªdüÁe÷Ÿ nXÀø£μ rdüTÔqï düeTj·T+˝ÀH˚

u≤|ü⁄>±]ì ˇø£ dæìe÷ rdæô|≥ºeTì n&ç>±qT.

n|òtø√sY‡.. n|ü⁄Œ&ÉT ª\e≈£îX¯μ ∫Á‘·+ >∑T]+∫ n&ç>±

qqTø√+&ç. Äj·Tq+fÒ Hê≈£î |ü$Á‘·yÓTÆq >ös¡euÛ≤e+

ñ+~. ‘·q X¯øÏÔkÕeTsêú´\≈£î ˝À≥T ˝Ò≈£î+&Ü

rj·T>∑\s¡H˚ qeTàø£eT÷ ñ+~. Hê <ä>∑Zs¡ ø=+&ÉMÏ

yÓ+ø£≥ø£$>±s¡T sêdæq ª\e≈£îX¯μ Ádæÿ|tº ñ+~. Äj·Tq

sêdæq ∫e] Ádæÿ|tº n<˚. n~ u≤|ü⁄>±]øÏ Ç∫Ã ªBìï

#·÷&É+&ç, e÷s¡TŒ\T #˚s¡TŒ\T ø±yê\+fÒ #˚<ë›+μ

nHêïqT. ª˝Àø√‘·Ôs¡+>± MTs¡T b˛wæ+∫q sêeTT&ç

bÕÁ‘· ‘Ós¡ô|’ #·÷dæ qeTkÕÿs¡+ #˚XÊ+ kÕsY. n+‘·

ø£+fÒ u≤>± ‹j·T´>∑\eTH˚ $XÊ«dü+ ˝Ò<äT. Væ≤+B

uÛ≤wü˝À r<ë›eT+fÒ Áf…Æ #Ój·T´>∑\+μ nHêïs¡T

u≤|ü⁄`s¡eTD @ø£>=+‘·T‘√. nsTT‘˚ Væ≤+B uÛ≤wü˝À

e÷Á‘·y˚T rùdÔ –≥Tºu≤≥T ø±<äT. uÛ≤Ø ã&Ó®Ÿ

∫Á‘·eT~. ‘Ó\T>∑T, Væ≤+B, M\sTT‘˚ $T>∑‘ê

uÛ≤wü\˝ÀøÏ &ÉuŸ #˚düT≈£îH˚ $<Ûä+>± bÕ¢Hé #˚ùdÔ ‘·|üŒ

M\e<äT. nB>±ø£ u≤|ü⁄>±s¡T bÕ‘· ∫Á‘ê\ø£+fÒ

>=|üŒ>± rj·T˝ÒeTì n+≥THêïs¡T. n|ü⁄Œ&ÉT Ä

ÁbÕC…ø˘ºì |üø£ÿqô|Ïº lHê<∏äT&ÉT >∑T]+∫ Ä˝À

∫+#ê+. ø°ˆˆX‚ˆˆ H√] qs¡dæ+Vü≤XÊÁdæÔ>±s¡T ªø£$<ä«j·T+μ,

ªlHê<∏ä ø£$kÕs¡«uÛÖeTμ nì ¬s+&ÉT Á>∑+<∏ë\T sêXÊs¡T.

e÷ <ä>∑Zs¡ Hêsêj·TD¬s&ç¶>±s¡T sêdæq lHê<∏äT&ÉT

Ádæÿ|tº ñqï|üŒÏø° á ¬s+&ÉT |ü⁄düÔø±\ Vü≤≈£îÿ\T

ø=+fÒ nedüs¡yÓTÆq|ü⁄Œ&ÉT yê&ÉTø√e#·ÃH˚ ìs¡íj·÷ìøÏ

e#êÃ+. XÊÁdæÔ>±] nu≤“sTT &Ûç©¢˝À ñ+fÒ yê]øÏ

ñ‘·Ôs¡+ sêXÊ+. düe÷<Ûëq+>± Äj·TH˚ e#êÃs¡T. ªÇ˝≤

dæìe÷ r<ë›eTqT≈£î+≥THêïeT+&ç. MT Hêqï>±s¡T

sêdæq qe\\ Vü≤≈£îÿ\T ø±yê*μ nì n&ç>±qT.

ªMT˝≤+Ïyês¡T rj·T&ÜìøÏ |üPqT≈£î+fÒ n+‘·ø£+fÒ

Ç+πø+ ø±yê*?μ nì Vü≤≈£îÿ\T sêdæ Ç#êÃs¡T. ‘·sê«‘·

Vü≤≈£îÿ\T ø=Hêïqì u≤|ü⁄>±]øÏ #ÓbÕŒqT. Äj·Tq

m+‘√ dü+‘√wæ+∫, d”]j·Tdt>± esYÿ #˚j·T&É+

ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. u≤|ü⁄>±s¡T <äs¡Ù≈£î\sTT‘˚ s¡#·sTT‘·

s¡eTD>±πs ø£<ë. Äj·Tq Ádæÿ|tº esYÿ ÁbÕs¡+_Û+

#ês¡T. ªH˚qT @ $<Ûä+>±q÷ CÀø£´+ #˚düTø√qT. Hê≈£î

lHê<∏äT&ÉT bÕÁ‘· yÓj·÷´\ì ñ+~. Hê nqTuÛÑe+‘√..

kÕeTs¡ú´+‘√ quÛÑ÷‘√ quÛÑ$wü´‹ nH˚$<Ûä+>±

#˚j·÷\ì ñ+~. m+<äTø£+fÒ ∫s¡kÕúsTT>± ì\ã&˚

20

bÕÁ‘· Ç~. ÄHê&ÉT Hê>∑j·T´>±]øÏ b˛‘·q yÓTT<ä˝…’q

bÕÁ‘·\T m˝≤ ñHêïjÓ÷ n˝≤π> lHê<∏äTì bÕÁ‘·

≈£L&Ü >=|üŒ~. nHébÕs¡\˝Ÿ ø±´¬sø£ºsY` ÇHé ~ *≥s¡Ø

Væ≤düº]μ nì #ÓbÕŒqT. H˚qT #ÓbÕŒqH˚ ø±≈£î+&Ü

yê]<ä›s¡÷ m+‘√ @ø±Á>∑‘·‘√, dü«+‘· ∫Á‘·+ ≈£L&Ü

yêsTT<ë y˚düT≈£îì ø£èwæ#˚XÊs¡T. eTVü≤‘·Ôs¡+>± e∫Ã+~

düu…®ø˘º. nj·÷+ yÓØyÓØ Vü‰´|”. n˝≤ á düu…®ø˘º ≈£î~]

u≤|ü⁄>±s¡T <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤düTÔHêïs¡T ‘·|üŒ H˚qT

#Ój·T´&É+ e÷qT≈£îì Äj·Tq≈£î Ä u≤<Ûä´‘·\T

n|üŒ–+#·˝Ò<äT.

ø±˙ Ä ¬s+&ÉT ∫Á‘ê\÷ ô|òsTT˝Ÿ ne&É+e\¢H˚ MTs¡T

<äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+#·&É+˝Ò<äì ø=+‘·eT+~ uÛ≤eq.

eT] MTπseT+≤s¡T?

MTs=ø£ $wüj·T+ eT]∫b˛≈£L&É<äT. H˚qT ªø£s¡íμ

rXÊqT. p_© Ä&ç+~. ªleT<é b˛‘·T\÷]

Ms¡ÁãVü≤à+μ rXÊ+. nB p_© ∫Á‘·+. eT] Ä

¬s+&É÷ H˚qT rdæqy˚ø£<ë. yê°CŸ ~dt? <äs¡Ù≈£î&ç>±

H˚qT z&çb˛j·÷q+fÒ ˇ|ü⁄Œø√qT. Hê J$‘·+˝À

z≥$T ˝Ò<äT. sê»ø°j·÷\T, dæìe÷, eTπs s¡+>∑eTHêï

rdüTø√+&ç... H˚H˚ e÷düºsYì. ◊j·÷yéT øÏ+>¥. MT≈£î

‘Ó\TdüT Hê |ü≥Tº<ä\. ˝Òø£b˛‘˚ $&ÉT<ä\sTTq

∫Á‘·+MT<ä eT∞¢ 60 \ø£å\T mes¡T ô|&É‘ês¡+&ç?

n<ädü˝Ò bòÕ¢|t ∫Á‘·+. eT∞¢ <ëìMT<ä Ç+‘· &Éu≤“?

nì nqTø√e#·TÃ. ø±˙ H˚qT z≥$Tì n+^ø£]+#·qT.

n|üŒÏ Ä Ä˝À#·q ø£¬sπøº. ÄHêÏø£~ düs¡sTTq<˚.

‘·|ü⁄Œø±<äT. n<˚ Ç‹eè‘·Ô+‘√ ªd”‘êsêeT ø£fi≤´D+μ

rXÊqT. n~ u≤>± Ä&ç+~>±. ‘·qMT<ä ‘·qT

Á|üjÓ÷>∑+ #˚düTø√e&É+ nH˚~ ˇø£ Á|üÁøÏj·T.

Á|ü|ü+#·+˝À @ q≥T&É÷ #˚j·Tì Á|üjÓ÷>±\T H˚qT

#˚XÊqT. sêeTT&ÉT #˚dæq @ q≥T&É÷ HÓ¬>Ïyé ø±´¬sø£ºsY

sêeTD≤düTs¡T&ÉT #Ój·T´˝Ò<äT. n˝≤π> ø£èwüßí&ÉT

y˚dæqyêfi¯ó¢ <äTs√´<ÛäqT&ÉT yÓj·T´˝Ò<äT. ˇø£ bÂsêDÏø£

dæìe÷˝À ◊<äTy˚cÕ\T mes¡÷ yÓj·T´˝Ò<äT. Ä

bÕÁ‘·\T yÓj·T´&Éy˚T ø±≈£î+&Ü &Ó’¬sø˘º #˚XÊqT ≈£L&Ü.

Çe˙ï ]ø±πs¶ø£<ë! eTqyêfi¯fløÏ >∑Ts¡TÔ+&É<äT. ô|’øÏ #Ó|ü⁄Œ

ø√˝Òs¡Tø±˙, mHé.Ï.ÄsY.ì q≥q˝Àø±˙, dæìe÷

|ò”˝Ÿ¶˝Àø±˙ $T+∫qyêfi¯ó¢ eT¬ses¡÷ ˝Òs¡T. Ç~ H˚qT

nVü≤+ø±s¡+‘√ #ÓãT‘·Tqï e÷≥\T ø±e⁄. Á|ü‘·´ø£å

kÕøå±´\T MT m<äTs¡T>± ñHêïsTT. H˚qT ø£eT]¸j·T˝Ÿ

Ä]ºdtºì ø±<äT. mø˘‡ô|]yÓT+≥˝Ÿ Ä]ºdtºì. nsTTHê

me] &ÉãT“‘√H√ H˚qT Á|üjÓ÷>±\T #˚j·TqT. Hê

dü«+‘· &ÉãT“ b˛sTTHê |òüs¡yê˝Ò<äT. Hê s¡÷bÕsTT

b˛sTTHê eTqdüT˝À u≤<Ûä|ü&É‘êqT. ø±˙ ãj·TÏøÏ

#Ó|ü⁄Œø√qT. y˚πs ìsêà‘· Hê≈£î &É_“∫Ã qÏ+|üCÒdæ

q+<äT≈£î ˝≤uÛÑ+ bı+<ë\ì #·÷kÕÔ&ÉTø±˙ qwüºb˛yê\ì

nqTø√&ÉTø£<ë. H˚qT ≈£L&Ü n‘·ìøÏ m˝≤ ˝≤uÛÑ+

#˚j·÷˝≤ nì Ä˝À∫kÕÔqT ‘·|üŒ Á|üjÓ÷>±\T #Ój·÷´

\ì nqTø√qT. ªn‘·Ô>±] kıeTTà n\T¢&ÉT <ëq+μ

#˚dæq≥¢e⁄‘·T+~ ø£<ë.

á dü+<äs¡“¤+>± >∑TeTà&ç qÏ+∫q ªb˛‘·qμ

∫Á‘·+ >∑T]+∫ #ÓbÕŒs¡T sêe÷sêe⁄. ªªÄ dæìe÷˝À

lHê<∏äTì bÕÁ‘·qT s¡+>±sêe⁄>±s¡T y˚XÊs¡T. n+‘·

ø£+fÒeTT+<äT Hê <ä>∑Z]øÏ e#êÃs¡T ìsêà‘·...

düeTTÁ<ë\ sê|òüTyê#ês¡´>±s¡T |ü+|æ+#ês¡+≥÷. H˚qT

düπs, #˚kÕÔqHêïqT. ø±˙ Hê≈£î Äs¡THÓ\\T f…Æ+ ø±yê*.

>∑T+&ÉT ø=≥Tº≈£îH˚ qÏkÕÔqT. ¬s+&ÉT HÓ\˝À¢ dæìe÷

|üP]Ô#˚kÕÔqT. ø±˙ á Äs¡THÓ\\÷ ø£$>±s¡T Hê yÓ+≥

ñ+&Ü*. ˝Òø£b˛‘˚ Äj·Tq Ç+ÏøÏ H˚H˚ yÓfi¯‘êqT.

21

m+<äTø£+fÒ Äj·Tq Áu≤Vü≤àDT&ÉT. H˚qT Áu≤Vü≤à

DT&çì ø±<äT. Ä Ä#êsê\T Hê≈£î m˝≤ ‘Ó\TkÕÔsTT?

Wb˛düq |ü≥º&É+ <ä>∑Zs¡qT+N n˙ï H˚s¡TÃø√yê*.

HêMT<ä H˚qT Áu≤Vü≤àD‘ê«ìï s¡T<äT›ø√yê*μμ nì

#ÓbÕŒqT. ªÄ... ne˙ï m+<äTø£+&ç? MT≈£î |æ\ø£$>∑TZ

ô|ÏºkÕÔ+μ nHêïs¡T ìsêà‘·. ªÄVü‰... #ê˝≤eT+∫

dü\Vü‰ Ç#êÃs¡T. á πø¬sø£ºsY H˚qT yÓj·T´qT, MTs¡T

yÓfi¯¢e#·TÃμ nì #ÓbÕŒqT. n+‘· ìs¡+≈£îX¯+>± ñ+&˚

yê&çì. n|ü⁄Œ&ÉT s¡+>±sêe⁄>±s¡T Ä bÕÁ‘· #˚XÊs¡T. á

dæìe÷øÏ u≤|ü⁄>±]ì <äs¡Ù≈£î&ç>± ô|≥Tºø√e&ÜìøÏ eTs√

ø±s¡D+ ≈£L&Ü ñ+~. Äj·Tq˝≤>± á dæìe÷

‹j·T´>∑\yê¬ses¡÷ ˝Òs¡T. |òüT+≤|ü<∏ä+>± á

$wüj·T+ #Ó|üŒ>∑\qT. Hê\T>∑T &Ó’˝≤>∑T\T sêdæ

#Ó|æŒ+#·>±H˚ dü]b˛<äT. Ä#êsê\T ø£fi¯¢eTT+<äT

ø£<ä˝≤&Ü*. »+<Ûä´+ m˝≤ ñ+&Ü*, ø£≥Tºu§≥Tº m˝≤

ñ+&Ü* nH˚ ∫qï $wüj·÷\qT ≈£L&Ü Äj·Tq

C≤Á>∑‘·Ô>± #·÷düT≈£î+≥THêïs¡T. ñ<ëVü≤s¡D≈£î ìqï

eT+>∑fi¯Vü‰s¡‹ Ç#˚Ã d”Hé ˇø£Ï rXÊs¡T. mes√

pìj·TsY Ä]ºdüTº\qT ô|Ïº Ä d”Hé rj·Te#·TÃ. ø±˙

düVü≤»‘·«+ ñÏº|ü&É≥+ ø√dü+ ô|~›+Ï eTT‘·ÔsTT

<äTe\qT |æ*|æ+∫ rXÊs¡T. m+‘· |ü$Á‘·+>± yê]

Ä˝À#·q\T ñHêïjÓ÷ #·÷&É+&ç. ùV≤≤‡|òt ≥T u≤|ü⁄.

á dæìe÷ì Ç˝≤ rj·T>∑\ Á|ü»„ Äj·Tq ˇø£ÿ]πø

ñ+~. Hê ôd\ø£åHé ‘·|ü⁄Œø±q+<äT≈£î >∑]«düTÔHêïqT.

eTq ‘Ó\T>∑TC≤‹ dü+düÿèr$ø±dü $<ÛëHêìøÏ

ìyêfi¯ó\T |üÏºq Á|ürø£\T>± y˚TeT+<äs¡+

ì\ã&ÉqTHêï+.

dæìe÷ Áb˛Á¬>dt @$T≥+&û?

85 XÊ‘·+ ∫Á‘·+ |üPs¡ÔsTT+~. qe+ãsY 2 qT+∫

18 es¡≈£L »]π> ôw&É÷´˝Ÿ‘√ |üPs¡Ôe⁄‘·T+~.

‘·sê«‘· ≤|æø˘ eT[¢dü÷Ô...

yÓ÷Vü≤Héu≤ãT ∫Á‘·+˝À qÏ+#·&ÜìøÏ ø±s¡D+

@$TÏ? nì n&ç>±+.

ãj·T≥ ∫Á‘·+ ˇø£Ï #˚kÕÔqì MT≈£î eTT+<˚

#ÓbÕŒqT. Hê leT‹ ãdüe‘ês¡ø£+ ù|s¡T MT<ä ˇø£

yÓT&çø£˝Ÿ Á≥dtº @sêŒ≥T#˚XÊqT. ª$XÊ«$TÁ‘·μ ∫Á‘·+

MT<ä e∫Ãq &ÉãT“ <ëìøÏ eT[¢+#ê\ì nqT≈£îHêïqT.

ø±˙ Ä ∫Á‘·+ u≤>± Ä&É˝Ò<äT. ÁbÕs¡+_Û+∫q Ä

_*¶+>¥ bÕ&ÉTã&ç n˝≤π> ñ+~. n+<äTπø H˚qT ã‹

≈£î+&É>± Hê &ÉãT“‘√ |üP]Ô #Ój·÷´\ì Hê ñ<˚›X¯+.

H˚qT n&ç–‘˚ #ê˝≤eT+~ &ÉãT“ ÇkÕÔs¡T. ø±˙ ÄyÓT

Hê düVü≤<Ûäs¡à#ê]DÏ ø£qTø£ Hê ø£èwæ‘√ ÄyÓTø=ø£ C≤„|æø£

@sêŒ≥T #Ój·÷´\ì Ä _*¶+>¥ yÓTT<ä\Tô|≤ºqT.

n+<äTπø ãj·T≥ ìsêà‘·\≈£î ˇø£ eT+∫ ∫Á‘·+

#˚<ë›eTì ìs¡ísTT+#·T≈£îHêïqT.

Áã<äsY yÓ÷Vü≤Héu≤ãT>±s¡T

ªnXÀø£μ ∫Á‘·+˝À ¬>dtº>±

qÏ+#ês¡T. ˇø£ÿ ô|’kÕ ≈£L&Ü

bÕ]‘√wæø£+ rdüTø√˝Ò<äT.

nqTsê>∑+‘√, ÄbÕ´j·T‘·‘√

e÷≥\˝ÀH˚ ø±<äT, #˚‘·\˝À

≈£L&Ü ˇø£ Ä|ü⁄Ô&ç>± eéVü≤]+

#ês¡T. ø£qTø£ ùdïVü‰ìøÏ $T+∫q

ô|ìï~Û˝Ò<äT. n≥Te+Ïyê&çì

H˚q÷ >ös¡$+#ê\qï uÛ≤eq‘√

@<√ ˇø£ ñ|üø±s¡+ #Ój·÷´\ì

nqT≈£îHêïqT. H˚qT ãj·T≥ ˇø£

∫Á‘·+ #Ój·÷´\ì nqT≈£î+≥T

Hêïqì #Ó|üŒ>±H˚... ªnqï>±s¡÷

ªlHê<∏ä ø£$ kÕs¡«uÛÖeTμ

∫Á‘·+˝À mHé.Ï.ÄsY., düT<äs¡ÙHé

22

y˚πs me]ø√ m+<äT≈£î? MT‘√ dæìe÷ ‹j·÷´\qï~

Hê ˝…’|òt j·÷+_wüHé. Hê ∫Á‘·+˝À qÏ+#·+&çμ nì

n&ç>±s¡T. z.πø. nHêïqT. qe+ãs¡T 20 qT+∫

wüOÏ+>¥˝À bÕ˝§Z+≥THêïqT.

n+<äT˝À MT ø±¬sø£ºsY @$TÏ?

˙‹ø√dü+, ìC≤sTTrø√dü+, Áø£eT•ø£åDø√dü+

<˚X¯uÛÑøÏÔ‘√ yÓT*π> Bøå±|üs¡T&ÉsTTq ˇø£ $T\≥Ø

Ä|ò”düsY>± qÏdüTÔHêïqT.

MT ¬>≥|t dæº˝Ÿ‡ #·÷XÊ+. #ê˝≤ u≤>∑THêïsTT.

m+‘· n&ç–Hê Äj·Tq Çe«˝Ò<äT?

ne⁄qT Çe«s¡T... ãVüQXÊ bÕ≥\ ]ø±]¶+>¥ s√Eq

(áHÓ\ 30) ÇkÕÔs¡qT≈£î+≤qT. ]ø±]¶+>¥≈£î qq÷ï

s¡eTàHêïs¡T. ø±˙ Ä düeTj·÷ìøÏ H˚qT ns¡≈£î

˝Àj·T˝À ñ+≤qT. eTqyê&ÉT n&ç>±&ÉTø£<ë.. @<√

s¡ø£+>± M\T#˚düT≈£îì yÓfi¯<ëeTì nqT≈£îHêïqT. ø±˙

Ä s√E yÓ’C≤>¥qT+∫ eTÁ<ëdüT≈£î ô|’¢Ÿ ˝Ò<ä≥.

ª‘·eTTà&É÷... kÕØ, H˚qT sê˝Òø£b˛‘·THêïqTμ nì

yÓ÷Vü≤Héu≤ãTøÏ #ÓbÕŒqT. ]ø±]¶+>¥ eTTVüAs¡Ô+˝À

bÕ˝§Zq˝Òø£b˛‘·Tqï+<äT≈£î Hê≈£L $#ês¡+>± ñ+~.

qe+ãs¡T 20q e÷ dü÷º&çjÓ÷˝ÀH˚ wüOÏ+>¥ ÁbÕs¡+uÛÑ

eTe⁄‘√+~. qe+ãs¡T˝À |ü~ s√E\T, &çôd+ãs¡T˝À

20s√E\T ø±©¸≥T¢ Ç#êÃqT. Hê ]ø±s¡¶+‘ê n+‘˚.

ªu…ãT“*|ü⁄*μ ø±˙, ªbÕbÕsêj·TT&ÉTμ ø±˙, ª»dæºdt

#Í<ä]μ ø±˙ 30 s√E\T ø±©¸≥T¢ Ç#êÃqT. n˝≤π> á

dæìe÷øÏ Ç#êÃqT. 30 s√E\˝À wüOÏ+>¥ nsTTb˛

‘·T+<äì nqT≈£î+≥THêïqT. »qe]ø£˝≤¢ H˚qT Á|ò”>±

ñ+≤qT. |òæÁãe] qT+∫ eTs√ ¬s+&ÉT ÁbÕC…ø˘º‡

ÁbÕs¡+_Û+#ê*.

k˛wü˝Ÿ |æø£ÃsY˝À MT≈£î bÕ≥\T ñ+≤j·Tì

#ê˝≤eT+~ Væ≤düTÔHêïs¡T?

bÕ≥\ $wüj·T+ Hê≈£î n+‘·>± ‘Ó*j·T<ä+&ç.

eT] mìï ñ+≤jÓ÷? Ç~ ]f…ÆsY¶ bÕÁ‘·. j·T+>¥

ø±<äT. nsTT‘˚ yês¡T #Ó|æŒq Á|üø±s¡+ uÛ≤s¡´ ø±q‡s¡T‘√

#·ìb˛sTTq|ü⁄Œ&ÉT ˇø£ bÕ≥ ñ+&Ée#·Ãì nqT≈£î+≥T

HêïqT. n<=ø£ÿfÒ bÕ≥. nB ôd+ÏyÓT+≥˝Ÿ kÕ+>¥.

@<äHêï j·T+>¥ ø±´¬sø£ºsY ñ+fÒ V”≤s√sTTHé #Ó+>∑T

|ü≥Tº≈£îì VüQcÕs¡T>± >∑+‘·T\T yÓjÓTT´#·TÃ. (nì

ø£qTï^Ï qyê«s¡T mHé.Ï.ÄsY.)

ªlHê<∏ä...μ ∫Á‘·+˝À mìï bÕ≥\T ñ+≤sTT?

HêπøMT bÕ≥\T ˝Òe+&ç. 35 qT+∫ 40<ëø±

|ü<ë´\T ñHêïsTT. ˇø£ÿ |ü<ä´+ bÕ≥‘√ düe÷q+>±

#Ó|ü⁄Œø√yê*. Ç$ø±ø£ nsTT<äT bÕ≥\T ñHêïsTT.

ªy˚T»sY #·+Á<äø±+‘Y ∫Á‘·+ wüOÏ+>¥˝À

yÓ÷Vü≤Héu≤ãT, mHé.Ï.ÄsY.

23

¬>˝≤ø°‡ m+≥sYf…ÆqsY‡ n~ÛH˚‘· s¡eTDu≤ãT>±]øÏ

H˚qHêï, Hê s¡#·q\Hêï Çwüº+. Äj·Tq+fÒ Hê≈£L

m+‘√ >ös¡e+, #·qTe⁄, n_Ûe÷q+, Äràj·T‘·...

n˙ïqT. eTqdüTqï e÷sêE>± ù|s=+~q

s¡eTDu≤ãT≈£î dæìe÷ >∑T]+∫ mH√ï ø=‘·Ô

Ä˝À#·q\T ñHêïsTT. nwüºø£cÕº\T |ü&ç dæìe÷\T

rdæHê $&ÉT<ä\j·÷´ø£ ìsêà‘· #˚‹˝À @MT $T>∑\&É+

˝Ò<äT. n+<äTπø n≥T ìsêà‘·\≈£î, Ç≥T |ü+|æD°

<ës¡T\≈£î, Á|ü<äs¡Ù≈£î\≈£î, Áù|ø£å≈£î\≈£î ñuÛÑj·T

‘ês¡ø£+>± ì*∫ y˚T\T #˚≈£LπsÃ z ø=‘·Ô $<ÛëHêìøÏ

s¡eTDu≤ãT lø±s¡+ #·T≥ºuÀ‘·THêïs¡T. ∫Á‘·

|ü]ÁX¯eTøÏ m+‘√ ñ|üjÓ÷>∑ø£s¡+>± ì*#˚ Ä $<Ûëq+

@sêŒ≥¢˝À Äj·Tq ‘·\eTTqø£˝…’ ñHêïs¡T.

Ç~˝≤ ñ+fÒ mHé.Ï.ÄsY. 60 @fi¯¢ q≥ Á|ükÕúHêìï

nø£åsê˝À¢ bı<äT>∑T‘·÷ ªj·TT>±ìøÏ ˇø£ÿ&ÉTμ |ü⁄düÔø£

s¡#·q H˚qT ÁbÕs¡+_Û+∫ n|ü⁄Œ&˚ eT÷&˚fi¯ó¢ nsTT+~.

á eT<Ûä´ø±\+˝À m+<äs√ Á|üeTTKT*ï ø£*XÊqT. Hê

Á|üj·T‘êïìï, ns¡T<Ó’q düe÷#ês¡+‘√, n<äT“¤‘·yÓTÆq

bòıÀ\‘√ á |ü⁄düÔø±ìï rdüTø=düTÔqï yÓ’Hêìï

$e]+#êqT. eT+∫ Á|üj·T‘·ïeTì Á|ü‹ ˇø£ÿs¡÷

n_Ûq+~+#êπs ‘·|üŒ Ä]úø£ |üs¡yÓTÆq nuÛÑj·T Vü≤düÔ+

mes¡÷ Çe«˝Ò<äT. nìï Vü≤+>∑T\‘√ ‘·j·÷¬s’q á

|ü⁄düÔø±ìï ø±«*° Á|æ+Ï+>¥‘√, n+<ä+>± eTTÁ~+∫

mHé.Ï.ÄsY. n_Ûe÷qT\≈£î z $\TyÓ’q ø±qTø£>±

n+~+#ê\qï~ Hê ‘·|üq. Ç|üŒÏπø $wüj·T ùdø£s¡D≈£î,

bòıÀ\T dü+bÕ~+#·&ÜìøÏ m+‘√ &ÉãT“ Ks¡TÃô|Ïºq

H˚qT mes√ ˇø£s¡T eTT+<äT≈£î e∫Ã kÕj·T|ü&ç‘˚ ‘·|üŒ

ªj·TT>±ìøÏ ˇø£ÿ&ÉTμ |ü⁄düÔø±ìï ãj·T≥≈£î rdüT≈£î

sê˝ÒqT. Hê Á|üj·T‘êï\˙ï ìwüŒ¤\+ ø±e&É+‘√ Çø£

|ü⁄düÔø±ìï ãj·T≥≈£î rdüT≈£îsê˝ÒyÓ÷qqï dü+<˚Vü≤+

ø£*–+~ ≈£L&Ü. n≥Te+Ï ‘·s¡TD+˝À ÄK]

Á|üj·T‘·ï+>± s¡eTDu≤ãT>±]ì ø£*XÊqT. Äj·Tq

<ä>∑Zs¡ Hê≈£î m+‘√ #·qTe⁄ ñqï|üŒÏø° @Hê&É÷ Hê

|ü]~Û <ëÏ Á|üe]Ô+#·˝Ò<äT. ªj·TT>±ìøÏ ˇø£ÿ&ÉTμ

|ü⁄düÔø±ìï #·÷|æ+∫ Hê Á|üj·T‘êïìï $e]+#êqT.

s¡eTDu≤ãT>±s¡T ˇø£ÿ ø£åD+ ≈£L&Ü Ä˝À∫+#·≈£î+&Ü

ªH˚qT MT≈£î n+&É>± ñ+≤qT. Ábıd”&é ne+&çμ

nHêïs¡T. n+‘˚ø±<äT ªÇ+‘·eT+∫ |ü⁄düÔø±ìï bÕsƒ¡≈£î\

eTT+<äT≈£î rdüT≈£îyÓfi‚¢ neø±X¯+ Hê≈£î sêe&É+ #ê˝≤

Äq+<ä+>± ñ+~μ nì eTs√ >=|üŒ e÷≥ ≈£L&Ü

nHêïs¡T.

e÷≥ Çe«&Éy˚T ø±<äT.. ∫e]es¡≈£L Ä e÷≥ MT<˚

ì\ã&˚ >=|üŒ >∑TD+ ø=+‘·eT+~ e´≈£îÔ\πø ñ+≥T+~.

n˝≤+Ï yê]˝À s¡eTDu≤ãT>±s¡T ˇø£s¡ì Á|ü‘˚´øÏ+∫

#Ó|üŒqø£ÿπs¢<äT. Äj·Tq Ç∫Ãq Áb˛‘ê‡Vü≤+‘√H˚

ªj·TT>±ìøÏ ˇø£ÿ&ÉTμ |ü⁄düÔø±ìï H˚qT nqT≈£îqï $<Ûä+>±

MT eTT+<äT≈£î rdüT≈£îsê>∑*>±qT. Hê ø£\\|ü+≥ MT

#˚‘·T˝À¢ ñ+&É≤ìøÏ ø±s¡≈£î˝…’q s¡eTDu≤ãT>±]

s¡TD+ @$T∫Ã rs¡TÃø√>∑\qT!? n+<äTπø á

|ü⁄düÔø±ìï Äj·Tq≈£î n+øÏ‘·+ Çe«&É+ u≤<Ûä´‘·>±

uÛ≤$düTÔHêïqT. Äj·Tq|ü≥¢ Hê≈£îqï ø£è‘·»„‘êuÛ≤yêìï

#˚‘·˝À¢ #·÷|æ+#·&ÜìøÏ Ç+‘·≈£î$T+∫ eT+∫ e÷s¡Z+

Hê≈£î ‘√#·˝Ò<äT.

` $Hêj·Tø£sêe⁄.

n+øÏ‘·+

24

$wüj·T dü÷∫ø£

ø£<∏ëHêj·T≈£îì ø£<∏ä ...... ................................................................................... 29 ` 51

$X‚cÕ\T ........................................................................................................ 54 ` 61

dü÷º&çjÓ÷˝À ‘=*s√E ................................................................................... 64 ` 66

ìã<ä∆‘· ø£*–q ìsêà‘· .................................................................................... 69 ` 75

CÀVü‰s¡T •œ|æ+#Û·eTÚ[ .................................................................................. 78 ` 82

mHé.Ï.ÄsY. ` bÂsêDÏø±\T ............................................................................... 85 ` 89

C≤q|ü<ä V”≤s√ ................................................................................................. 92 ` 94

<äTs√´<ÛäqTìøÏ &É÷´jÓTŸ................................................................................... 97

yêeTVü≤düÔ nuÛÑj·T+ yÓqTø£ ndü\T s¡Vü≤dü´+ ...................................................... 99

|üP]ÔkÕúsTT eè<ä∆ bÕÁ‘·\T b˛wæ+∫q ª;Ûwüà, ã&ç|ü+‘·T\Tμ ............................. 103 ` 108

yÓ+&ç‘Ós¡ô|’ $|ü¢eCÀ´‹ ................................................................................ 109 ` 114

nj·÷´πs.. n_Ûqj·T düÁe÷Ÿ ....................................................................... 11 7` 120

Äs¡TuÛ≤wü˝À¢ s¡÷|ü⁄~<äT›≈£îqï ªn–ZsêeTT&ÉTμ ...................................................... 123

‘Ó\T>∑T˝À ‘=* k˛wæjÓ÷bòÕ+≥d” ∫Á‘·+ ª<˚yê+‘·≈£î&ÉTμ .............................. 124 ` 128

‘=* ôd’Hé‡|òæø£åHé ∫Á‘·+ ª<=]øÏ‘˚ <=+>∑\Tμ ......................................................... 129

$<˚XÊ˝À¢ wüOÏ+>¥ »s¡T|ü⁄≈£îqï ‘=*∫Á‘·+ ªkÕVü≤düe+‘·T&ÉTμ ....................... 131 ` 133

#ê]Á‘·ø£ ∫Á‘ê\≈£î ‘·\e÷ìø£+ ªleT~«sêŸ Ms¡ÁãùV≤à+Á<äkÕ«$T #·]Á‘·μ ...... 134 ` 138

mHé.Ï.ÄsY. q≥J$‘êìï y˚T* eT\T|ü⁄ ‹|æŒq Ä ◊<äT ∫Á‘ê\T ...................... 141 ` 150

|òü*+#·ì Á|üj·T‘·ï+ ........................................................................................ 151

mHé.Ï.ÄsY. ∫e] C≤q|ü<ä+ ªdæ+Vü≤ã\T&ÉTμ ................................................. 155 ` 160

#·+&ÉXÊdüqT&ÉT ......................................................................................... 161 ` 163

$»j·÷qTã+<Ûä+ ....................................................................................... 164 ` 170

düVü≤q≥T\‘√ mHé.Ï.ÄsY. ........................................................................... 171 ` 178

q+<äeT÷] HêsTTø£\T ................................................................................ 179 ` 196

19 s√E˝À¢ |üPs¡ÔsTTq ªHê<˚X¯+μ ................................................................. 197 ` 199

mHé.Ï.ÄsY. ôd+ÏyÓT+Ÿ ............................................................................... 200

HÓÁVüAì ÄX¯Ãs¡´|üs¡∫q mHé.Ï.ÄsY. ............................................................... 201

e÷<Ó’e+ ..................................................................................................... 204` 209

ª‘ê‘·eTàø£\μ ø£<∏ä .......................................................................................... 210

ªÄ≥>±&ÉTμ ................................................................................................... 212

<ädü÷Ô] >∑TD≤\ ø£dü÷Ô] ................................................................................ 214

25

$wüj·T dü÷∫ø£

n<äèwüº C≤‘·≈£î&ÉT ......................................................................................... 216 ` 218

mHé.Ï.ÄsY.‘√ Ä <äs¡Ù≈£î\T ........................................................................... 219 ` 222

mHé.Ï.ÄsY.‘√ Ä V”≤s√\T ............................................................................ 223 ` 233

mHé.Ï.ÄsY. ∫e] ∫Á‘·+ ªy˚T»sY #·+Á<äø±+‘Yμ ............................................... 236

$&ÉT<ä˝…’q ∫e] ∫Á‘·+ ªlHê<∏ä ø£$kÕs¡«uÛÖeTT&ÉTμ ...................................... 238 ` 240

e÷ (Ä) Ç<ä›] ø£<∏ä ....................................................................................... 243 ` 248

e÷ u≤e>±s¡T ª#Ûê˝…+CŸ sêeTT&ÉTμ .............................................................. 249 ` 253

ª≤ø°‡sêeTT&ÉT, dü÷|üsYy˚THéμ n˙ï Äj·TH˚ ................................................... 254 ` 256

Hê ø£<∏ëHêj·T≈£î&ÉT .................................................................................... 257 ` 259

<ä°CŸ mHé.Ï.ÄsY. ....................................................................................... 260 ` 263

n_Ûe÷q V”≤s√‘√ sê|òüTy˚+Á<äT&ÉT ............................................................... 264

ªsêeTT&ÉT` ;ÛeTT&ÉTμ‘√ ªlø£èwüí ‘·T˝≤uÛ≤s¡+μ ................................................ 266 ` 268

ªm<äTs¡T˝Òì eTìwæμ, ªj·TT>∑|ü⁄s¡Twüß&ÉTμ Äj·TH˚! ........................................... 269 ` 271

mHé.Ï.ÄsY. >∑T]+∫ Ä Ç<ä›s¡÷ ..................................................................... 272 ` 274

Ç~ ªÁù|eT dæ+Vü‰düq+μ ................................................................................ 275 ` 278

Ä sêeTqï≈£î H˚qT Vü≤qTeT+‘·TDÏí ................................................................ 279 ` 286

dü]˝Òs¡T ˙¬øe«s¡÷.. .................................................................................... 287 ` 298

nqï<äeTTà\ nqTã+<Ûä+ .............................................................................. 299

ªeTVü‰|ü⁄s¡Twüß&ÉTμ ........................................................................................ 301 ` 303

s¡»˙øÏ Áù|s¡D mHé.Ï.Äπs. ............................................................................. 304

H˚HÓ+<äT≈£î <äs¡Ù≈£îDÏí nj·÷´qT ..................................................................... 307 ` 310

ù|s¡T e÷s¡TÃ≈£îqï dæìe÷\T .......................................................................... 311

]|ü_¢ø˘ >±¬s¶Hé‡ Á|ü‘˚´ø£‘· .......................................................................... .... 312

sêeTT&ÉT ˇø£ÿ&˚.. f…ÆÏ˝Ÿ‡ mH√ï ..................................................................... 313

sêe÷sêe⁄ dæìe÷˝À¢ n+‘·sêï≥ø±\T ........................................................ 314 ` 317

q+<äeT÷] q≥yês¡düT\T ............................................................................ 319 ` 321

yÓTT|òüT˝Ÿ` m` Ä»+ dü÷Œ¤]Ô‘√ ªnø£“sY dü©+ nHês¡ÿ*μ ...................................... 322

s¡+>∑T\ ∫Á‘ê˝À¢ sêe÷sêe⁄ ........................................................................ 323 ` 325

ª<˚XÀ<ë∆s¡≈£î\Tμ Á|ü‘˚´ø£‘· n<˚! ....................................................................... 327 ` 330

<ë<ë kÕôV≤uŸ bòÕ˝Òÿ nyês¡T¶≈£î B≥T>± mHé.Ï.ÄsY. H˚wüq˝Ÿ |òæ*+ nyêsY¶ ........ 331

mHé.Ï.ÄsY. qÏ+∫q ∫Á‘ê\T ...................................................................... 332 ` 345

26

ÁbÕs¡+uÛÑ+ªqTe⁄« #·]Á‘· m+<äT≈£î #·<äTe⁄≈£îì sê˝Ò<äT?μ nì

ø±¢düT˝À °#·sY Á|ü•ïùdÔ... ªÇ‘·s¡T\ #·]Á‘· H˚qT #·<äeqT.

Hê #·]Á‘˚ Ç‘·s¡T\T #·<äyê*μ nì |ü<˚fi¯¢ ej·TdüT ø£*–q

Áô|ò+#Y jÓ÷<ÛäT&ÉT HÓb˛*j·THé u§qbÕØº Ä‘·à$XÊ«dü+‘√

düe÷<Ûëq $T#êÃ&É≥. ∫‘·ÔX¯ó~∆, \ø£å´dæ~›, Áø£eT•ø£åD≈£î

e÷s¡Tù|s¡T>± ì*∫q q+<äeT÷] ‘ês¡ø£ sêe÷sêe⁄

e´øÏÔ‘ê«ìøÏ á e÷≥\T m+‘√ e]ÔkÕÔsTT. ‘Ó\T>∑T ≤ø°

|ü⁄≥º&ÜìøÏ mì$T<˚fi¯¢ eTT+<äT Äj·Tq »ìà+#ês¡T.

‘Ó\T>∑T dæìe÷ ej·TdüT dü+‘·]+#·T≈£î+≥Tqï <äX¯˝À

|ü]ÁX¯eT˝ÀøÏ n&ÉT>∑Tô|Ïºq Äj·Tq <ëì yê´|æÔøÏ $X‚wü+>±

ø£èwææ #˚XÊs¡T. n+‘˚ø±≈£î+&Ü eTT+<äT ‘·sê\≈£î ìs¡+‘·s¡

Ä<äs¡ÙÁbÕj·TTì>± ì*∫q ªj·TT>∑ |ü⁄s¡Twüß&ÉTμ q+<äeT÷]

‘ês¡ø£sêeTTì $»j·T>±<∏ä ÁbÕs¡+uÛÑ+.

u

27

Á‹$

Áø£eTs

êe⁄,

‘·q

∫q

ïHê

Ï ùdïV

æ≤‘·T&

ÉT

Hês

êj·TD

sêe

⁄‘√

mH

é.Ï.Ä

sY.

28

(mHé.Ï.ÄsY. dæ˙ J$‘· ∫Á‘·+˝À ø=ìï Øfi¯ó¢)

Hê\T>∑T <äXÊu≤›\bÕ≥T ‘Ó\T>∑T ∫Á‘· |ü]ÁX¯eTì

eT≈£î≥+˝Òì eTVü‰sêE˝≤ bÕ*+∫, |ü⁄wüÿs¡ø±\+

‘Ó\T>∑THê≥ sê»ø°j·Ts¡+>±ìï XÊdæ+∫q q+<äeT÷]

‘ês¡ø£sêe÷sêe⁄ m+‘√ eT+~øÏ Äsê<Ûä´ q≥T&ÉT, ø√≤¢~

eT+~ Á|ü»\≈£î n_Ûe÷q Hêj·T≈£î&ÉT. sê»ø°j·T+>±

mHé.Ï.ÄsY. n_ÛÁbÕj·÷\‘√ @ø°uÛÑ$+#·ìyês¡T ñ+&Ée#·TÃ

ø±˙ mø£ÿ&√ e÷s¡TeT÷\ |ü˝…¢≥÷¬s’q ìeTà≈£Ls¡T˝À

|ü⁄Ïºq ˇø£ kÕ<Ûës¡D ¬s’‘·T_&É¶ eTVü≤√qï‘·•Ksê\T n~Ûs√

Væ≤+∫q yÓ’Hêìï e÷Á‘·+ Á|ü‹ ˇø£ÿs¡÷ Á|üX¯+dækÕÔs¡T.

e´øÏÔ>± yÓTT<ä˝…’ eédüú>± m~–q eTVü‰q≥T&ÉT mHé.Ï.ÄsY.

J$‘· ∫Á‘·+˝Àì ø=ìï Øfi¯ó¢...

y˚T 28, 1923q s¡TÁ<ä<ëZ] HêeT dü+ˆˆ yÓ’XÊKe÷dü X¯ó<ä∆

@ø±<ä• k˛eTyês¡+ kÕj·T+Á‘·+ 4 >∑+≥\ 32 ìeTTcÕ

\≈£î kÕ«‹ qø£åÁ‘· \>∑ï+˝À \ø£åàj·T´#Í<ä], yÓ+ø£≥

sêeTeTà <ä+|ü‘·T\≈£î »ìà+#ês¡T sêe÷sêe⁄. yÓ+ø£≥

sêeTeTàøÏ Äsê<Ûä´<Ó’e+ lø£èwüßí&ÉT. ‘·qøÏ ø=&ÉT≈£î |ü⁄&ç‘˚

Ä ø£èwüßí&çù|πs ô|≤º\ì ÄyÓT nqT≈£îH˚yês¡T. nsTT‘˚

mHé.Ï.ÄsY. |ü⁄≥º>±H˚ ªeTq Ç+À¢ Ä ‘ês¡ø£sêeTT&˚

|ü⁄≤º&ÉTμ nì u≤e sêeTj·T´ Äq+<ä+‘√ nHêïs¡≥.

Äj·Tq e÷≥ ø±<äq˝Òø£ ø=&ÉT≈£îøÏ ‘ês¡ø£ sêe÷sêe⁄ nì

ù|s¡T ô|≤ºs¡T sêeTeTà. (nsTT‘˚ ‘·*¢>±] ø√]ø£qT

eTìï+∫ ‘·q |æ\¢\+<ä]ø° ªø£èwüíμ |ü<ä+ e#˚Ã˝≤ ù|s¡T¢

ô|≤ºs¡T sêe÷sêe⁄). á u≤\ sêeTTDÏï ª‘ês¡ø£+ u≤ãTμ

nì eTT<äT›>± |æ\T#·T≈£îH˚yês¡T.

sêeTj·T´>±]øÏ |æ\¢\T ˝Òø£b˛e&É+‘√ á u≤\

sêeTTDÏï Äj·Tq <ä‘·Ô‘· rdüT≈£îHêïs¡T. mø£ÿ&É≈£î yÓ[¢Hê

‘·q uÛÑTC≤\MT<ä ‘ês¡ø£+u≤ãTì møÏÿ+#·T≈£îì rdüT≈£î

yÓfi‚¢yês¡T. ô|<äu≤\•ø£å, u≤\ sêe÷j·TD+, uÛ≤düÿs¡

29

X¯‘·ø£+ e+Ïe˙ï mHé.Ï.ÄsY.øÏ H˚]Œ+~ sêeTj·T´

>±πs. u≤\sêe÷j·TD+ ø£+sƒ¡‘ê sêe&É+‘√ fiÀ¢ @

|ü+&ÉT>∑ »]–Hê, ñ‘·‡e+ ìs¡«Væ≤düTÔHêï @&˚fi¯¢

‘ês¡ø£+u≤ãT nø£ÿ&çøÏ yÓ[¢ sêeTø£<∏äqT ÁXÊe´+>±

>±q+ #˚ùdyê&ÉT. sêe÷sêe⁄øÏ bÂsêDÏø£ bÕÁ‘·\ |ü≥¢

eT≈£îÿe @s¡Œ&É≤ìøÏ, |ü⁄sêD |ü⁄s¡Twüßì>± ù|s¡T

‘Ó#·TÃø√e&ÜìøÏ ‘=*;»+ ∫qïHê&˚ |ü&ç+~.

1933

ìeTà≈£Ls¡T˝À Ä s√E\˝À ã&ç ˝Ò<äT. n+<äTπø

ì&ÉTyÓ÷\T Á>±eTyêdæ HÓ\÷¢s¡T yÓ+ø£≥ düTu≤“sêe⁄

s√p Ä Á>±eT+ qT+∫ nsTT<äT øÏ˝ÀMT≥s¡T¢ q&ç∫

e∫Ã ìeTà≈£Ls¡T˝À |æ\¢\øÏ #·<äTe⁄ #Ó|æŒ yÓfi‚¢yês¡T.

Äj·Tq <ä>∑Zs¡ ◊<äe ‘·s¡>∑‹ es¡≈£L #·<äTe⁄≈£îqï

sêe÷sêe⁄ì rdüT≈£îì $»j·Tyê&É e#˚ÃXÊs¡T

sêeTj·T´, #·+Á<äeTà <ä+|ü‘·T\T. eTTì‡|ü˝Ÿ

ôV’≤dü÷ÿ˝Ÿ˝À 6e ‘·s¡>∑‹˝À #˚]Œ+#ês¡T.

ø±\+ kÕ|ò”>± kÕ–b˛‘˚ ø±yê*‡+<˚eTT+≥T+~.

ìeTà≈£Ls¡T˝À q+<äeT÷] \ø£åàj·T´ #Í<ä] Ç+Ï

mHé.Ï.ÄsY., ‘·*¢ yÓ+ø£≥sêeTeTà ,Á‹$Áø£eTsêe⁄

30

|ü]dæú‘·T\T eÁøÏ+#êsTT. n|ü⁄Œ\T #˚dæ ø=qï bı˝≤\≈£î

<Ûäs¡\T |ü&çb˛j·÷sTT. s¡TD≤\ u≤<Ûä ô|s¡>∑&É+‘√

bı˝≤\T n$Tà, n|ü⁄Œ\T rsêÃ*‡ e∫Ã+~. <ë+‘√

\ø£åàj·T´#Í<ä] <ä+|ü‘·T\T ≈£L&Ü ¬s+&√ ≈£îe÷s¡T&ÉT

Á‹$Áø£eTsêe⁄ì rdüT≈£îì $»j·Tyê&É #˚sês¡T.

$T–*qbı˝≤\qT #·÷düTø√e&ÜìøÏ ìeTà≈£Ls¡T yÓ[¢b˛

j·÷s¡T sêeTj·T´.

1940

mHé.Ï.ÄsY. dü÷ÿ˝Ÿ ô|ò’q˝Ÿ bÕdüj·÷´s¡T.

#·<äTe⁄˝À Äj·Tq #·÷ù| ÁX¯<ë∆dü≈£îÔ\T >∑eTì+∫q Ä

‘·*¢<ä+Á&ÉT\T Äj·Tq ø√s¡T≈£îqï+‘·es¡≈£î #·~$+#ê

*‡+<˚qì ìs¡ísTT+#·T≈£îHêïs¡T. |òü*‘·+>± ªlsêC≤

s¡+>∑j·T´bÕŒsêe⁄ (mdt.ÄsY.ÄsY) ø±˝ÒJ˝À Ç+≥sY˝À

#˚sês¡T sêe÷sêe⁄. Ä s√E˝À¢ mHé.Ï.ÄsY. U≤ø°

ìø£ÿs¡T, #=ø±ÿ <Ûä]+∫ ôV≤s¡Tÿ´*dt ôd’øÏ˝ŸMT<ä

‹]π>yês¡T. ø±˝ÒJ yê]¸ø√‘·‡yê˝À¢ uÛ≤>∑+>± $X¯«Hê<∏ä

dü‘·´Hêsêj·TD sêdæq ªsê#·eT\T¢ <Í‘·´+μ Hê≥ø£+˝À

Hêj·T≈£îsê\T Hê>∑eTà bÕÁ‘· b˛wæ+#ês¡T mHé.Ï.ÄsY.

n<˚ Äj·Tq ‘=*Hê≥ø£ Á|ü<äs¡Ùq.

1941

mHé.Ï.ÄsY. eT+∫ ∫Á‘·ø±s¡T&ÉT ≈£L&Ü.

u§eTà\T u≤>± y˚ùdyês¡T. ÄHêÏ u…»yê&É˝À »]–q

Ä+Á<ÛäsêÁwüº $<ë´]ú yÓ’C≤„ìø˘ eTVü‰düuÛÑ˝À¢ ª¬s’‘·T

ã+<Ûäqμ ù|s¡T‘√ sêe÷sêe⁄ ^dæq ∫Á‘êìøÏ Á|ü<∏äeT

ãVüQeT‹ e∫Ã+~. Ç+≥sY ¬s+&√ dü+e‘·‡s¡+˝ÀøÏ

e#êÃs¡T sêe÷sêe⁄. ø±˝ÒCŸ j·T÷ìj·THéøÏ yÓ’dt

Áô|dæ&Ó+Ÿ>± mìïø£j·÷´s¡T. Ä @&Ü~ yê]¸ø√‘·‡yê˝À¢

ªnHês¡ÿ*μ Hê≥ø£+˝À dü©+ bÕÁ‘· b˛wæ+#ês¡T. Áù|ø£å

≈£î\ yÓT|ü⁄Œ‘√bÕ≥T ø£|üPŒ bı+<ës¡T. á @&Ü~˝ÀH˚

¬s+&ÉT HÓ\\bÕ≥T sêe÷sêe⁄ eTT+u≤sTT˝À

ñ+&Ü*‡ e∫Ã+~. Bìe\¢ #·<äTe⁄˝À yÓqø£ã&Ü¶s¡T.

1942

y˚T 21q y˚Tqe÷eT ≈£îe÷¬sÔ ãdüe‘ês¡ø£+‘√

$yêVü≤+ »]–+~. ª$yêVü≤+‘√ $<ä´ HêX¯q+μ

n+≤s¡T. n˝≤π> mHé.Ï.ÄsY. ˇø£kÕ] ø±<äT ¬s+&ÉT

kÕs¡T¢ ô|òsTT˝Ÿ nj·÷´s¡T. <ë+‘√ |ü≥Tº<ä\ ô|]–

$»j·Tyê&É˝À #˚düTÔqï yê´bÕsêìï ‘·eTTàìøÏ n|üŒ

|ü<äVü‰πsfi¯¢ ej·TdüT˝ÀmHé.Ï.ÄsY.

31

–+∫ Bø£å>± #·~$ |üØø£å bÕdüj·÷´s¡T.

1943

Ä ‘·sê«‘· _.m. #·<äe&ÜìøÏ >∑T+≥÷s¡T˝Àì m.dæ

ø±˝ÒJ˝À #˚sês¡T sêe÷sêe⁄. $»j·Tyê&É˝À eTø±+.

ñ<äj·T+ @&ÉTqïs¡ø£˝≤¢ ‘·j·÷¬s’ mì$T~qïs¡ ¬s’\T≈£î

ãj·T\T<˚] >∑T+≥÷s¡T #˚πsyês¡T. ‹]– Ç+ÏøÏ e#˚Ã

dü]øÏ sêÁ‹ |ü~qïs¡ nj˚T´~. ø±\+ $\TeqT, Áø£eT

•ø£åDì H˚]Œ+~ á #·<äTe⁄.

1946

$»j·Tyê&É yê´bÕs¡ πø+Á<ä+>± ù|s¡T bı+~qfÒ¢,

>∑T+≥÷s¡T ø£fi≤πø+Á<ä+>± Á|üdæ~∆ #Ó+~+~. mHé.Ï.

ÄsY. n_Ûs¡T∫øÏ m.dæ. ø±˝ÒJ yê‘êes¡D+ #·ø£ÿ>± dü]

b˛sTT+~. Ä ‘·sê«‘· ø±\+˝À dæ˙q≥T˝…’q »>∑Zj·T´,

¬ø.$.mdt.X¯s¡à, e\¢uÛÑCÀdüT\ •esê+ Ä s√E˝À¢

mHé.Ï.ÄsY. ø±¢dty˚TŸ‡. Ms¡+<äs¡÷ $TÁ‘·T\j·÷´s¡T.

mHé.Ï.ÄsY.˝À <ë–e⁄qï ø£fi≤ø±s¡T&ÉT ãj·T≥≈£î

e∫Ãq ‘·s¡TD$T~. ø±˝ÒJ $<ë´s¡Tú\+‘ê ø£*dæ ªã*

<ëq+μ, ªÄ© ~ ø±ã¢sYμ, ªeT\¢eTà ñdüTs¡Tμ

‘·~‘·s¡ Hê≥ø±\T Á|ü<ä]Ù+#˚yês¡T. s¡M+Á<ä

Hê<∏é sƒê>∑÷sY sêdæq ‘ê´>∑|üP]‘· Hê≥ø£+

ªã*<ëq+μ˝À eTVü‰sêE>± mHé.Ï.ÄsY.

qÏ+#˚yês¡T. n˝≤π> ªÄ© ~ ø±ã¢sYμ˝À Ä©>±

»>∑Zj·T´, düj·T´<é>± sêe÷sêe⁄ qÏ+#˚yês¡T.

Ä s√E˝À¢ qeĆÀ´‹, Hê≥´dü$T‹ ù|s¡T‘√

¬s+&ÉT W‘ê‡Væ≤ø£ Hê≥ø£ düe÷C≤\T ñ+&˚$.

á ¬s+Ï˝Àq÷ sêe÷sêe⁄ ãè+<ä+ Hê≥ø±\T

Á|ü<ä]Ù+#˚yês¡T. eTTø±ÿeT\ ø£èwüíeT÷]Ô M]øÏ

e÷s¡Z <äs¡Ù≈£î\ì #ÓbÕŒ*. ªsêD≤Á|ü‘ê|tμ

Hê≥ø£+˝À eTTø±ÿeT\ Á|ü‘ê|t bÕÁ‘·qT,

•esê+ X¯øÏÔdæ+>¥ bÕÁ‘·qT, <˚X¯ uÛÑ≈£îÔì>±

»>∑Zj·T´, ø£e÷+&ÉsY y˚cÕìï sêe÷sêe⁄ b˛wæ+#˚

yês¡T. ø=|üŒs¡|ü⁄ düTu≤“sêe⁄ sêdæq ª#˚dæqbÕ|ü+μ

Hê≥ø±ìï $»j·Tyê&É˝À »]–q Ä+Á<ÛäHê≥ø£

ø£fi≤|ü]wü‘Y˝À Á|ü<ä]Ù+#ês¡T. sêe÷sêe⁄,

»>∑Zj·T´, πs&çjÓ÷ Ä]ºdtº eT*¢ø±+ã qÏ+#ês¡T.

Á|ü<∏äeT ãVüQeT‹ e∫Ã+~.

n˝≤π> ªHêj·T≈£îsê\Tμ Hê≥ø£+˝À

sêe÷sêe⁄ q\>±eTsêE bÕÁ‘·qT, eT*¢ø±s¡T®qsêe⁄

(qÏ ls¡+»ì ≈£îe÷s¡T&ÉT, ªÁ|üMT˝≤s¡T®˙j·T+μ

<äs¡Ù≈£î&ÉT) u≤\#·+Á<äTì>± qÏ+#ês¡T. á

Hê≥ø±ìï #·÷&É≤ìøÏ ls¡+»ì uÛÑs¡Ô Hê>∑TeTDÏ

e#êÃs¡T. sêe÷sêe⁄ n_Ûqj·T+, |üs¡‡Hê*° Äj·Tìï

Äø£≥Tº≈£îHêïsTT.

Ä düeTj·T+˝ÀH˚ <äs¡Ù≈£î&ÉT dæ.|ü⁄\¢j·T´ ª>=\¢

uÛ≤eTμ ∫Á‘êìï eTT–+∫ ªø°\T>∑TÁs¡+μ rj·÷\H˚

dü+ø£\Œ+‘√ ñHêïs¡T. Ä ∫Á‘êìøÏ ø=‘·Ô q°q≥T\T

ø±yê\ì >±*düTÔHêïsêj·Tq. sêe÷sêe⁄ì Äj·Tq

<ä>∑Z]øÏ rdüT≈£îyÓfi≤¢s¡T Hê>∑TeTDÏ. Äj·Tq bòıÀ rdüT

≈£îì eTÁ<ëdüT yÓfi¯¢>±H˚ ø£ãTs¡T#˚kÕÔeTHêïs¡T |ü⁄\¢j·T´.

Ä s√E˝À¢H˚ s¡+>∑düú\ q≥T&ÉT »+<Ûë´\ >öØ

Hê<∏äXÊÁdæÔ‘√ sêe÷sêe⁄øÏ |ü]#·j·T+ @s¡Œ&ç+~. Äj·T

q≈£î mHé.Ï.ÄsY. n+fÒ m+‘√ yê‘·‡\´+. Á|ü‹ s√p

bı<äT›H˚ e∫Ã, sêe÷sêe⁄ì ãj·TÏøÏ rdüT¬ø[¢ ø±|ò”

‘ê–‘˚H˚ Äj·TqøÏ ‘√#˚~ø±<äT. n|üŒÀ¢ Äj·Tq

leT‹ ãdüesêeT ‘ês¡ø£+, mHé.Ï.ÄsY.,

≈£îe÷¬sÔ uÛÑTeH˚X¯«], ≈£îe÷s¡T\T u≤\ø£èwüí, kÕsTTø£èwüí

32

ªeTVü‰s¡~∏ ø£s¡íμ ∫Á‘·+ ì]à+#ê\H˚ Á|üj·T‘·ï+˝À

ñHêïs¡T. n+<äT˝À sêe÷sêe⁄‘√ ˇø£ bÕÁ‘· y˚sTT+

#ê\ì s√p ]Vü‰s¡‡˝Ÿ‡ »]ù|yês¡T.

_.m.yÓTT<äÏ dü+e‘·‡s¡+ |üPs¡ÔsTT+~. yÓTT<äÏ

Á|üj·T‘·ï+˝ÀH˚ &çÁ^ |üP]Ô #˚j·÷\H˚ |ü≥Tº<ä\‘√

sêe÷sêe⁄ #·<äTe⁄‘·Tqï ‘·s¡TD+˝À |ü⁄\¢j·T´>±]

qT+∫ |æ\T|ü⁄ e∫Ã+~. ªø°\T>∑TÁs¡+μ ∫Á‘êìøÏ

ã<äT\T ª$+<Ûë´sêDÏμ ∫Á‘êìï rdüTÔHêïqì, n+<äT˝À

V”≤s√ bÕÁ‘·≈£î mHé.Ï.ÄsY.ì m+|æø£ #˚XÊeTì Äj·Tq

ñ‘·Ôs¡+ sêXÊs¡T. Äs¡T HÓ\\bÕ≥T eTÁ<ëdüT˝À ñ+&Ü

\ì Ä ñ‘·Ôs¡+˝À |ü⁄\¢j·T´ ù|s=ÿHêïs¡T. yÓTT<äÏ

dæìe÷ #ÛêHé‡, n+<äT˝À V”≤s√ y˚wü+... eT¬se¬s’Hê

nsTT‘˚ m–] >∑+‘˚ùdyêπsyÓ÷. ø±˙ #·<äTe⁄MT<ä

eTqdüT \>∑ï+ #˚dæq sêe÷sêe⁄ Ä ñ‘·Ôsêìï |üÏº+#·T

ø√˝Ò<äT. ø=ìïs√E\T m<äTs¡T#·÷dæ, |ü⁄\¢j·T´>±πs

sêe÷sêe⁄ì yÓ‘·T≈£îÿ+≥÷ $»j·Tyê&É e#˚ÃXÊs¡T.

‘·qT sê˝Òqì #Óù|ŒXÊs¡T sêe÷sêe⁄. Äj·Tq ‘·+Á&ç

\ø£åàj·T´ #Í<ä]ì ø£*dæ n&ç>±s¡T |ü⁄\¢j·T´. ªyê&çøÏ

ÇwüºyÓTÆ‘˚ Hê≈£î nuÛÑ´+‘·s¡+ ˝Ò<äTμ nHêïs¡T. nsTTHê

sêe÷sêe⁄ n+^ø£]+#·˝Ò<äT. |ü⁄\¢j·T´ ìsêX¯‘√

eTÁ<ëdüT ‹]– yÓ[¢b˛j·÷s¡T.

á˝À>± ªeTVü‰s¡~∏ ø£s¡íμ rj·÷\qT≈£îqï >öØHê<∏ä

XÊÁdæÔ Ä ∫Á‘êìï Äù|dæ ª^‘ê+»*μ rj·T&ÜìøÏ

eTÁ<ëdüT yÓ[¢b˛j·÷s¡T. n˝≤ Ä~˝ÀH˚ ¬s+&ÉT dæìe÷

neø±XÊ\qT e<äT\T≈£îHêïs¡T sêe÷sêe⁄.

1947

@Á|æ˝Ÿ 11‘√ |üØø£å\T eTT–XÊsTT. $»j·Tyê&É

e#˚ÃXÊs¡T sêe÷sêe⁄. n|üŒÏøÏ ¬s+&ÉT s√E\qT+∫

sêe÷sêe⁄ø√dü+ yÓ‘·T≈£î‘·THêïs¡T ªeTD´+μ nì

n+<äs¡÷ |æ\T#·T≈£îH˚ düTÁãVü≤àD´+. sêe÷sêe⁄

ø£ì|æ+#·>±H˚ Äj·Tìï yÓ+≥u…≥Tº≈£îì <äTsêZø£fi≤

eT+~s¡+ <ä>∑Z]øÏ rdüT¬øfi≤¢s¡T. n|üŒÏøÏ sêÁ‹

|ü<äø=+&ÉT >∑+≥˝…’+~. <äs¡Ù≈£î&ÉT m˝Ÿ.$.Á|ükÕ<é Ä

düeTj·T+˝À ª¬s’‘·T_&É¶μ dæìe÷ #·÷düTÔHêïs¡T. Äj·Tq

kÕs¡~∏ dü+düúø√dü+ ªleT‹μ ∫Á‘êìï s¡÷bı+~+#ê\H˚

dü+ø£\Œ+‘√ ñHêïs¡T. ø=‘·Ô q°q≥T\qT mqTï≈£îH˚+

<äT≈£î Ä+Á<Ûë |üs¡ ≥q≈£î e#êÃs¡T. Ä $wüj·T+ ‘Ó*dæ

sêe÷sêe⁄ì Äj·Tq <ä>∑Zs¡≈£î rdüT¬øfi≤¢s¡T eTD´+.

sêe÷sêe⁄ì #·÷dæ dü+‘·è|æÔ #Ó+~ y˚T HÓ\˝À y˚Tø£|t

f…dtº #˚kÕÔeTì, eTÁ<ëdüT s¡eTàì #ÓbÕŒs¡T Á|ükÕ<é.

sêqTb˛qT Á|üj·÷D|ü⁄ Ks¡TÃ\T ÇùdÔ eTÁ<ëdüTøÏ

ekÕÔqì #Ó|æŒ e#˚ÃXÊs¡T sêe÷sêe⁄. ‘·sê«‘· Á|ükÕ<é

&ÉãT“ |ü+|æ+#·&É+‘√ y˚T 21q eTÁ<ëdüT yÓfi≤¢s¡T

sêe÷sêe⁄. XÀuÛÑHê#·\ dü÷º&çjÓ÷˝À ªÁ<√Væ≤μ ∫Á‘·+

wüOÏ+>¥ »s¡T>∑T‘√+~. sêe÷sêe⁄≈£î y˚Tø£|teTHé

eT+>∑j·T´ y˚Tø£|ty˚dæq ‘·sê«‘· dæº˝Ÿ‡, ø=ìï düìï

y˚XÊ\T ∫Árø£]+#ês¡T. ]»˝Ÿ‡ ‘·sê«‘· #ÓãT‘êeTì

#Ó|üŒ&É+‘√ mHé.Ï.ÄsY. $»j·Tyê&É ‹]– e#˚ÃXÊs¡T.

ø±˝ÒJ e~* ô|Ïºq ‘·sê«‘· ‘ês¡ø£sêeTTì <äèwæº

eT∞¢ Hê≥ø±\ MT<ä≈£î eT[¢+~. ‘·eTTàì‘√ Ä˝À

∫+∫ ªH˚wüq˝Ÿ ÄsYº ~∏j˚T≥sYμ nH˚ dü+düúqT HÓ\ø=*Œ

Hê≥ø±\T Á|ü<ä]Ù+#ê\ì ìs¡ísTT+#ês¡T. Bì

ìs¡«Vü≤D u≤<Ûä´‘· Á‹$Áø£eTsêe⁄<˚. Hê≥ø£ø£fi¯˝À

nqTuÛÑe+ >∑&ç+∫q n≥÷¢] |ü⁄+&ÉØø±ø£åj·T´ Hê≥ø£

mHé.Ï.ÄsY. ‘=* y˚Tø£|t dæº˝Ÿ

33

Á|ü<äs¡Ùq ø±s¡´ø£˝≤bÕ\qT |üs¡ý˚øÏå+#˚yês¡T. ‘·q

düVü‰<Ûë´sTT »>∑Zj·T´, &çÁ^ |üPs¡ÔsTTq ‘·sê«‘· <äT–Z

sê\˝À °#·sY>± |üì#˚düTÔHêïs¡T. Äj·Tqì dü+Á|ü~+

#·&É+‘√ mHé.m.Ï.˝À düuÛÑT´&ÉT ø±e&ÜìøÏ dü+‘√wü+>±

n+^ø£]+#ês¡T. ¬ø.$.mdt.X¯s¡à $»j·Tyê&É˝ÀH˚

ñHêïs¡T. $TÁ‘·T\+<äs¡÷ eT∞¢ ˇø£#√≥ #˚] Hê≥ø±

\qT Á|ü<ä]Ù+#·&É+ ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. sêe÷sêe⁄

n_Ûs¡T∫øÏ, Äy˚XÊìøÏ ‘·>∑Z ø£<∏ë+XÊ\qT mqTï≈£îì

Hê≥ø±\qT Á|ü<ä]Ù+#˚yês¡T.

Hê≥ø±\ Á|ü<äs¡Ùq≈£î ø=ìï ìã+<Ûäq\T @sêŒ≥T

#˚XÊs¡T sêe÷sêe⁄. Ç+<äT˝À q°q≥T\T me]

Ks¡TÃ\T yêπs uÛÑ]+#·Tø√yê*. ‘·eT≈£î n|üŒ–+∫q

|üqT\qT #˚dæ rsê*. Áø£eT•ø£åD‘√ n+‘ê yÓT\>±*.

kı+‘·˝≤uÛ≤\T, Á|üjÓ÷»Hê\T Ä•+#·≈£L&É<äT. eT+∫

|üqT\≈£î, Á|üC≤uÛÑT´<äj·÷ìøÏ á dü+düú ñ|üjÓ÷>∑

|ü&Ü*. á ìã+<Ûäq\≈£î düuÛÑT´\+<äs¡÷ n+^ø£

]+#ês¡T. Ä s√E˝À¢ $»j·Tyê&É˝Àì yÓ*<ä+&É¢

Á>∑+<∏ë\j·T+, sêeTyÓ÷Vü≤q Á>∑+<∏ë\j·÷˝À¢ Hê≥

ø±\T Á|ü<ä]Ù+#˚yês¡T. ø£¬s+Ÿ Ks¡TÃ\≈£î s¡÷bÕsTT

mquÛ…’ ô|’dü\T, ø£s¡|üÁ‘ê\≈£î s¡÷bÕsTT Çs¡yÓ’ ô|’dü\T

nj˚T´~. n+fÒ eT÷&ÉT s¡÷bÕj·T\T ñ+fÒ #ê\T

Hê≥ø£+ Á|ü<ä]Ù+#˚yês¡qïe÷≥.

H˚wüq˝Ÿ ÄsYº ~∏j˚T≥sY ‘=* Á|ü<äs¡Ùq ªy˚qsêE

$|ü¢e+μ. Ç+<äT˝À uÛÑè>∑TeTVü≤]¸>± »>∑Zj·T´, y˚qsêE

>± sêe÷sêe⁄, <äTwüºø£s¡à>± ¬ø.$.mdt.X¯s¡à qÏ+#ês¡T.

sêE y˚wü+ n+fÒ KØ<Ó’q dæ˝Ÿÿ |ü+#Ó ø±yê*.

ø±˙ <ëìì ø=q&ÜìøÏ dü+düú˝À &ÉãT“\T ˝Òe⁄. @+

#˚j·÷˝À ‘√#·ø£ ∫e]øÏ ‘·*¢>±] »ØNs¡qT me]ø°

‘Ó*j·T≈£î+&Ü sêe÷sêe⁄ rdüT≈£î e#˚ÃXÊs¡T. rsê

Hê≥ø£+ Á|ü<äs¡Ùq s√Eq Áù|ø£å≈£î˝À¢ m<äTs¡T>± yÓ+ø£≥

sêeTeTà>±s¡T ≈£Ls=Ãì ñHêïs¡T. <ë+‘√ ø±fi¯¢˝À

ˇø£fÒ eDT≈£î. m˝≤>√ Hê≥ø±ìï |üP]Ô#˚düT≈£îì

ùdïVæ≤‘·T\‘√mHé.Ï.ÄsY.

34

Ç+ÏøÏ #˚s¡>±H˚ yÓ+ø£≥

sêeTeTà>±s¡T |ü≥Tº≈£îHêïs¡T.

ø=&ÉT≈£îì @MT ‹≥º˝Ò<äT dü]

ø£<ë Äj·Tq q≥qì n_Ûq+

~+∫, Ä Ns¡ ñ+#˚düTø√eTì

#ÓbÕŒs¡T.

1948

Hê≥ø£ Á|ü<äs¡Ùq\T

»s¡T>∑T‘·THêï, e´øÏÔ>± ‘·q

<Ûäsêàìï e÷Á‘·+ eT]∫b˛˝Ò<äT

sêe÷sêe⁄. ∫qï ∫qï ñ<√´

>±\T #˚düTÔ+&˚yês¡T. $»j·T

yê&É˝Àì düuŸ ø√s¡Tº˝À ≈£L&Ü

ø=ìï s√E\T |üì#˚XÊs¡T.

Ä s√E˝À¢H˚ eTÁ<ëdüT

düØ«dt ø£MTwüHé düuŸ ]õÁkÕºsY

ôd˝…ø£åHé‡ Á|üø£Ï+∫+~. n|üŒÏøÏ 25 @fi¯ó¢ sêe&É+‘√

eTs√ @&Ü~ <ëÏ‘˚ Á|üuÛÑT‘·« ñ<√´>±\T sêy˚yÓ÷qì

uÛÑj·T+‘√ <äs¡U≤düTÔ #˚XÊs¡T sêe÷sêe⁄. <ë<ë|ü⁄

937eT+~ <äs¡U≤düTÔ #˚ùdÔ @&ÉT>∑Ts¡T e÷Á‘·y˚T m+|æø£

j·÷´s¡T. yê]˝À mHé.Ï.ÄsY. ˇø£s¡ì y˚πs #Ó|üŒqø£ÿs¡

˝Ò<äT>±. HÓ\≈£î 190 s¡÷bÕj·T\ J‘êìøÏ Äj·Tq

>∑T+≥÷s¡T˝À düuŸ ]õÁkÕºsY>± #˚sês¡T.

dæìe÷ neø±XÊ\qT, eTÁ<ëdüTì eT]∫b˛sTT

sêe÷sêe⁄ Vü‰sTT>± ñ<√´>∑+ #˚düT≈£î+≥Tqï

‘·s¡TD+˝À ˇø£s√E m˝Ÿ.$.Á|ükÕ<é qT+∫ ñ‘·Ôs¡+

e∫Ã+~. kÕs¡~∏yês¡T ªleT‹μ ∫Á‘êìï rj·T&É+

˝Ò<äì, qÏ ø£èwüíy˚DÏ ì]àdüTÔqï ªeTq<˚X¯+μ ∫Á‘êìøÏ

|üì#˚düTÔHêïq¡ì sêXÊs¡T. Ä dæìe÷˝À V”≤s√ bÕÁ‘·

ø±≈£î+&Ü eTs√ eT+∫bÕÁ‘· ñ+<äì Ä ñ‘·Ôs¡+˝À

ù|s=ÿHêïs¡T Á|ükÕ<é.

Ä ñ‘·Ôsêìï sêe÷sêe⁄ |üÏº+#·Tø√˝Ò<äT. ∫qï

y˚wü+ y˚j·T&É+ Äj·TqøÏ Çwüº+ ˝Ò<äT. dæ˙ s¡+>∑+˝ÀøÏ

n&ÉT>∑Tô|≥º&É+ ø£+fÒ ‘·q q≥Hê kÕeTs¡ú´+ #·÷|æ+#·

&ÜìøÏ M˝…’q bÕÁ‘·‘√H˚ Á|üy˚•+#·&É+ eTTKéTì

Äj·Tq qy˚Tàyês¡T. ø=ìï s√E\ ‘·sê«‘· eTs√ ø£es¡T

e∫Ã+~ Á|ükÕ<é qT+∫. n+<äT˝À ¬s+&ÉT ñ‘·Ôsê\T

ñHêïsTT. ˇø£Ï m˝Ÿ.$.Á|ükÕ<é, eTs=ø£Ï _.m.düTu≤“

sêe⁄ sêdæq$. ª|ü˝…¢≥÷] |æ\¢μ ∫Á‘·+˝À »j·T+‘Y nH˚

eTTK´bÕÁ‘·≈£î sêe÷sêe⁄ì mqTï≈£îHêïeT˙,

eTÁ<ëdüT≈£î s¡eTà˙ düTu≤“sêe⁄ sêXÊs¡T. Á|ükÕ<é

#˚dæq y˚Tø£|t f…dtº, dæº˝Ÿ‡ #·÷dæ Äj·Tq á Ä|òüsY

Ç#êÃs¡T. eT+∫ neø±X¯+ e<äT\Tø√e<ä›ì Á|ükÕ<é

sêXÊs¡T. sêe÷sêe⁄ Ä˝À#·q˝À |ü&Ü¶s¡T. n|üŒÏøÏ

ñ<√´>∑+˝À #˚] eT÷&ÉT yêsê˝Ò nsTT+~. Á|üuÛÑT‘·«

ñ<√´>±ìï e<äT\T≈£îì yÓ[‘˚ |òü*‘·+ m˝≤

ñ+≥T+<√qì dü+<˚Vü≤+. á $wüj·T+ Ä|ò”düT˝À

‘Ó*dæ #ê˝≤eT+~ yÓfi¯¢eTì dü\Vü‰ Ç#êÃs¡T. ‘·eTTà&ÉT

Á‹$Áø£eTsêe⁄ ≈£L&Ü Áb˛‘·‡Væ≤+#·&É+‘√ eTÁ<ëdüT

|üj·TqeTj·÷´s¡T sêe÷sêe⁄.

sêe÷sêe⁄ì qÏ, ìsêà‘· ø£èwüíy˚DÏøÏ |ü]#·j·T+

#˚XÊs¡T Á|ükÕ<é. ÄyÓT n_Ûq+~+∫, ¬s+&ÉT y˚\

s¡÷bÕj·T\T bÕ]‘√wæø£+>± ÇkÕÔeTì #Ó|æŒ, ¬s+&ÉT

e+<ä\ s¡÷bÕj·T\ n&Ü«Hé‡ #Ó≈£îÿ Ç#êÃs¡T. n˝≤

yÓTT<ä˝…’+~ mHé.Ï.ÄsY. dæ˙ J$‘·+. Ä düeTj·T+

˝ÀH˚ MπsX¯*+>∑+ |ü+‘·T\T es¡∆+‹ ñ‘·‡yê\

dü+<äs¡“+>± m˝Ÿ.$.Á|ükÕ<é Áb˛‘ê‡Vü≤+‘√ ªã\‘êÿs¡

>±q $H√~ìμ Á|üVü≤düHêìï eTÁ<ëdüT˝À Á|ü<ä]Ù+∫+~

ªeTq<˚X¯+μ ∫Á‘·+˝À Hê>∑j·T´, mHé.Ï.ÄsY. ‘·~‘·s¡T\T

35

mHé.Ï.ÄsY. ãè+<ä+. <ëìì

#·÷dæq dæìe÷ ô|<ä›\T Äj·Tìï

Á|üX¯+dæ+#ês¡T.

1949

‘=*∫Á‘·+ ªeTq<˚X¯+μ

$&ÉT<ä˝…’+~. V”≤s√>± mHé.Ï.ÄsY.

qÏ+#˚ ¬s+&ÉT ∫Á‘ê\T ª|ü˝…¢≥÷]

|æ\¢μ, ªcÕe⁄ø±s¡Tμ ÁbÕs¡+uÛÑeT

j·÷´sTT. á ¬s+&ÉT ∫Á‘ê˝À¢

neø±XÊ\T sêe&ÜìøÏ |üs√ø£å

ø±s¡≈£î&ÉT m˝Ÿ.$.Á|ükÕ<é.

1950

mHé.Ï.ÄsY. dæ˙ C…’Á‘·j·÷Á‘·

á dü+e‘·‡s¡+˝ÀH˚ ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆ

eT÷&ÉTqïs¡ <äXÊu≤›\bÕ≥T nCÒ

j·T+>± kÕ–+~. á @&Ü~

Äj·Tq qÏ+∫q ∫Á‘ê\T

Hê\T>∑T $&ÉT<ä\ ø±e&É+,

n+<äT˝À ¬s+Ï˝À m.mHé.ÄsY.‘√

ø£*dæ qÏ+#·&É+ $X‚wü+>± ù|s=ÿ

Hê*. n˝≤π> Äj·Tq ‘=*

bÂsêDÏø£ ∫Á‘·+ ªe÷j·÷s¡+uÛÑμ á dü+e‘·‡s¡+˝ÀH˚

$&ÉT<ä˝…’+~. n<˚$<Ûä+>± ¬s+&˚fi¯¢bÕ≥T ãj·T≥ @

∫Á‘·+˝À qÏ+#·≈£î+&Ü $»j·÷ dü+düúπø |ü]$T‘·

eTe⁄‘·÷ ˇ|üŒ+<ä+ ≈£î<äTs¡TÃ≈£îHêïs¡T mHé.Ï.ÄsY. á

ˇ|üŒ+<ä+ Á|üø±s¡+ yÓTT<äÏ @&Ü~ HÓ\≈£î 500

s¡÷bÕj·T\ J‘·+, dæìe÷≈£î ◊<äTy˚\ s¡÷bÕj·T\

bÕ]‘√wæø£+. ¬s+&√ @&Ü~ HÓ\≈£î 750 s¡÷bÕj·T\T,

dæìe÷øÏ 7,500 s¡÷bÕj·T\T.

1951

á @&Ü~ mHé.Ï.ÄsY. qÏ+∫q dæìe÷\T

ªbÕ‘êfi¯uÛ…’s¡$μ, ªeT©¢X¯«]μ ‘Ó\T>∑T, ‘·$Tfi¯ uÛ≤wü˝À¢

$&ÉT<ä\j·÷´sTT. $»j·÷yê] ªbÕ‘êfi¯uÛ… ’s¡$μ

n‘·´<äT“¤‘· $»j·T+ kÕ~Û+∫ ‘Ó\T>∑T dæìe÷ edü÷fi¯fl

kÕeTsê∆´ìï nq÷Vü≤´+>± ô|+∫+~. yÓTT<äÏ u≤´#Y˝À

n‘·´~Ûø£+>± 13 Á|æ+≥¢‘√ á ∫Á‘·+ $&ÉT<ä˝…’,

‘=*kÕ]>± 10 πø+Á<ë˝À¢ X¯‘·~H√‘·‡e+, 4 πø+Á<ë˝À¢

s¡»‘√‘·‡e+ »s¡T|ü⁄ø=+~. ~«X¯‘·~H√‘·‡e+ »s¡T|ü⁄

ø=qï ‘=* ‘Ó\T>∑T ∫Á‘·+>± ì*∫+~. uÛ≤Ø e´j·T+

‘√H˚ ø±≈£î+&Ü ø£fi≤‘·àø£, kÕ+πø‹ø£ $\Te\ y˚Tfi¯

$+|ü⁄‘√ s¡÷bı+~q á ∫Á‘·+ ‘Ó\T>∑T dæìe÷

ìsêàDdüs¡[ì e÷]Ãy˚dæ+~. V”≤s√ bÕÁ‘·\≈£î dü÷|üsY

H˚#·Ts¡˝Ÿ |üesY‡ ÄbÕ~+∫ V”≤s√sTT»+ #·÷|æ+#·&É+

á ∫Á‘·+‘√H˚ Äs¡+uÛÑyÓTÆ+~. n˝≤π> uÛ≤qTeT‹,

mHé.Ï.ÄsY.‘√ _.mHé.¬s&ç¶ s¡÷bı+~+∫q ªeT©¢X¯«]μ

∫Á‘·+ <˚X¯$<˚XÊ˝À¢ ø£fi≤Á|æj·TT\ Á|üX¯+dü\T n+<äT

≈£î+~. H˚Ïø° ‘Ó\T>∑T dæìe÷ ø£fi≤K+&Ü\˝À á

∫Á‘·+ nÁ>∑ ‘ê+ã÷\+ n+<äTø=+≥÷H˚ ñ+~.

1952

$»j·÷ dü+düú‘√ ≈£î<äTs¡TÃ≈£îqï ˇ|üŒ+<ä+ >∑&ÉTe⁄

|üPs¡ÔsTT´+~. á @&Ü~ ãj·TÏ dü+düú˝À¢ ≈£L&Ü

qÏ+#ês¡T mHé.Ï.ÄsY. Äj·Tq qÏ+∫q ∫Á‘ê\T

Äs¡T $&ÉT<ä\j·÷´sTT. Ç+<äT˝À ¬s+&ÉT ‘·$Tfi¯+, ˇø£

ªeT©¢X¯«]μ wüOÏ+>¥˝À _.mHé.¬s&ç¶, uÛ≤qTeT‹‘√ mHé.Ï.ÄsY.

36

Væ≤+B ∫Á‘·+ ñ+&É≥+ $X‚wü+. $»j·÷yê] ªô|[¢#˚dæ

#·÷&ÉTμ ∫Á‘·+ |òüTq$»j·T+ kÕ~Û+∫ s¡»‘√‘·‡e+

»s¡T|ü⁄ø=+~. Vü‰dü´ Á|ü<Ûëq+>± s¡÷bı+<˚ ∫Á‘ê\≈£î

á dæìe÷ Áf…+&é ôd≥ºsY>± ì*∫+~. kÕ+|òæTø£

∫Á‘ê\ Vü≤yê yÓTT<ä˝…’+~ ≈£L&Ü á ∫Á‘·+‘√H˚.

n+‘·es¡≈£L eT<Ûäéj·TdüTqï kÕ+|òæTø£ V”≤s√ bÕÁ‘·\

#·T≥÷º |ü]ÁuÛÑ$T+∫q ‘Ó\T>∑T dæìe÷ á ∫Á‘·

$»j·T+‘√ j·TTø£Ôej·TdüT‡ V”≤s√ bÕÁ‘·\≈£î Hê+~

|ü*øÏ+~.

n˝≤π> sêj·T\d”eT˝À øå±eT ìyês¡D ì~Ûø√dü+

Hê≥ø±\ <ë«sê &ÉãT“ì ùdø£]+#·&ÜìøÏ 24 s√E\

bÕ≥T 40 eT+~ Ä]ºdüTº\+<ä]˙ rdüT≈£îì Ä+Á<Ûä

<˚X¯+ |üs¡´Ï+#ês¡T sêe÷sêe⁄. ˇø£ |üø£ÿ Hê≥ø£

Á|ü<äs¡Ùq »s¡T>∑T‘·T+fÒ eTs√|üø£ÿ »q+˝ÀøÏ yÓ[¢ CÀ*

|üfÒºyês¡T sêe÷sêe⁄. ˇø£ dæ˙q≥T&ÉT »q+ eT<Ûä´≈£î

yÓ[¢ CÀ* |üÏº ì<ÛäT\T edü÷\T #˚j·T&É+ uÛ≤s¡rj·T

#·\q∫Á‘· #·]Á‘·˝À n<˚ Á|ü<∏äeT+. Ç<˚ j˚T&Ü~

kı+‘· ìsêàD dü+düúqT HÓ\ø=*Œ ª|æ∫Ã|ü⁄\¢j·T´μ

ìsêàD+ ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T.

1953

á @&Ü~˝À mHé.Ï.ÄsY. qÏ+∫q ∫Á‘ê\

dü+K´ Äs¡T. MÏ˝À¢ ªneTà\ø£ÿ\Tμ ∫Á‘·+ ‘Ó\T>∑T,

‘·$Tfi¯ uÛ≤wü˝À¢ s¡÷|ü⁄~<äT›≈£î+~. ª#·+&ûsêDÏμ eT÷&ÉT

uÛ≤wü˝À¢ ‘·j·÷¬s’+~. ‘·qT #·<äTe⁄≈£îqï mdt.ÄsY.ÄsY,

dæ.$.ÄsY. ø±˝ÒJ düVü‰j·÷s¡ú+ ì~Û ùdø£]+∫ Ç#êÃs¡T.

n˝≤π> >√<ëe] es¡<ä u≤~Û‘·T\ düVü‰j·÷s¡ú+ ì~Û

edü÷\T #˚XÊs¡T. Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ ne‘·s¡D dü+<äs¡“¤+˝À

ø£s¡÷ï\T˝À ì~Û edü÷\T#˚dæ, Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ Ç#êÃs¡T.

1954

á @&Ü~˝À mHé.Ï.ÄsY. qÏ+∫q ∫Á‘ê\

dü+K´ô|]– 11øÏ #˚s¡T≈£î+~. Ç+<äT˝À ‘Ó\T>∑T, ‘·$Tfi¯

uÛ≤wü˝À¢ ì]à+∫q ∫Á‘ê\T ¬s+&ÉT ñHêïsTT. Äj·Tq

‘=*kÕ]>± ø£èwüßíì ¬>≥|t˝À ø£ì|æ+∫q ªÇ<ä›s¡T

ô|fi≤¢\Tμ ∫Á‘·+ á @&Ü~ $&ÉT<ä˝…’+~. n˝≤π>

mHé.m.Ï. uÒqs¡Tô|’ ì]à+∫q ª‘√&ÉT<=+>∑\TμøÏ

sêÁwüº|ü‹ nyêsY¶ \_Û+∫+~. ¬s+&ÉT \ø£å\ s¡÷bÕj·T\

e´j·T+‘√ ì]à+∫q á ∫Á‘·+ ≈£L&Ü $»j·T

e+‘·+ ø±ø£b˛e&É+‘√ mHé.Ï.ÄsY. ìsêX¯ #Ó+<ës¡T.

1955

$»j·÷yê] ª$Tdü‡eTàμ ∫Á‘· $»j·T+‘√

mHé.Ï.ÄsY.øÏ á @&Ü~ ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆ+~. |üP]Ô $H√<ä

uÛÑ]‘·yÓTÆq á ∫Á‘·+ Áù|ø£å≈£î\qT Äø£≥Tº≈£î+~.

ª$Tdü‡eTàμ˝À »eTTq, mHé.Ï.ÄsY., kÕ$Á‹

37

n˝≤π> mHé.m.Ï. yê] ‘=* C≤q|ü<ä+ ª»j·Tdæ+Vü≤μ

$»j·Te+‘·yÓTÆ mHé.Ï.ÄsY.˝À ñ‘ê‡Vü‰ìï ì+|æ+~.

e÷j·T\T, eT+Á‘ê\T ˝Ò≈£î+&Ü $»j·T+ kÕ~Û+∫q

‘=* C≤q|ü<ä ∫Á‘·+>± ª»j·Tdæ+Vü≤μ #·]Á‘· ¬øøÏÿ+~.

Ä ‘·sê«‘· >∑Ts¡C≤&É yê] ªø£Hê´X¯ó\ÿ+μ dæìe÷˝À

HÓ¬>Ïyé ≥#Y ø£*–q –ØX¯+ bÕÁ‘·qT n<äT“‘·+>±

b˛wæ+∫ ù|s¡T ‘Ó#·TÃ≈£îHêïs¡T. ª$Tdü‡eTàμ ‘·sê«‘·

m.mHé.ÄsY.‘√ ø£*dæ qÏ+∫q eTs√ ∫Á‘·+ ª|ü]es¡Ôqμ

≈£L&Ü á @&Ü<˚ $&ÉT<ä˝…’+~. Ç+<äT˝À HÓ¬>Ïyé ùw&é‡

ñqï bÕÁ‘·qT mHé.Ï.ÄsY. n<äT“¤‘·+>± b˛wæ+#ês¡T.

1956

á @&Ü~ mHé.Ï.ÄsY. ¬øØsY˝À #ê˝≤ Á|ü‘˚´ø£

yÓTÆq~>± ù|s=ÿHê*. Äj·Tq ø£èwüßíì>±, sêeTTì>±

n+‘·sêï≥ø±\˝À ø£ì|æ+∫q dü+e‘·‡s¡$T<˚. nsTT‘˚

ªkı+‘·ePs¡Tμ ∫Á‘·+˝À Äj·Tq b˛wæ+∫q ø£èwüí

bÕÁ‘·≈£î Ç∫Ãq ÄVü‰s¡´+ Áù|ø£å≈£î\≈£î s¡T∫+#·˝Ò<äT.

ª#·s¡D<ëdæμ ∫Á‘·+˝À ‘=*kÕ]>± Äj·Tq sêeTTì

¬>≥|t˝À ø£ì|æ+#ês¡T. á ∫Á‘· ìsêà‘· m.X¯+ø£s¡¬s&ç¶

Ä ‘·sê«‘· mHé.Ï.ÄsY.‘√ ª\e≈£îX¯μ ì]à+#·&ÜìøÏ

á ¬>≥|t Áù|s¡D nsTT+~.

1957

mHé.Ï.ÄsY.ì yÓ+&ç‘Ós¡ y˚\T|ü⁄>±

#˚dæq dü+e‘·‡s¡$T~. $»j·÷yê]

ªe÷j·÷ãC≤sYμ ∫Á‘·+ nÁ>∑ÁX‚DÏ

‘ês¡\‘√, uÛ≤Ø kÕúsTT˝À

kÕ+πø‹ø£ $\Te\‘√

s¡÷bı+~ |òüTq$»j·T+

kÕ~Û+∫+~. H˚Ïø° ‘Ó\T>∑T

dæìe÷ Á|ü‹wü˜≈£î yÓ÷&É˝Ÿ>±

ì*∫ HêÏ qT+∫ H˚Ï es¡≈£î $X‚wü

Á|üC≤<äs¡D bı+<äT‘√+~. á ∫Á‘·+

ª#·s¡D<ëdæμ˝À sêeTTì>± mHé.Ï.ÄsY.

38

<ë«sê ‘=*kÕ] ø£èwüí bÕÁ‘· <Ûä]+∫q mHé.Ï.ÄsY. Ä

‘·sê«‘· bÂsêDÏø£ ∫Á‘ê\≈£î Á|ü|ü+#·+˝ÀH˚ kÕÏ˝Òì

y˚TÏ>± #·]Á‘· düèwæº+#·&ÜìøÏ Ç~ X¯óuÛ≤s¡+uÛÑyÓTÆ+~.

Ä s√E˝À¢H˚ mHé.Ï.ÄsY. ø£èwüßíì ¬>≥|t‘√ ñqï á

∫Á‘·+ ø±´\+&És¡T¢ ◊<äT \ø£å\T $»j·÷dü+düú Áô|dt

qT+&˚ n~Ûø±]ø£+>± neTTà&Ó’q≥T¢ dü+düú n~ÛH˚‘·˝À¢

ˇø£¬s’q Hê–¬s&ç¶ |ü\T dü+<äsê“¤˝À¢ ù|s=ÿHêïs¡T. ˇø£

dæìe÷ q≥Tì u§eTàqT |üÁ‹ø£\T, b˛düºsY‡ qT+&ç

|üPC≤eT+~sê\ kÕúsTTøÏ rdüT¬ø[flq |òüTq‘· ªe÷j·÷

ãC≤sYμ≈£î <ä≈£îÿ‘·T+~. á @&Ü~˝ÀH˚ eTs√kÕ]

ø£èwüßíì bÕÁ‘·qT ª$Hêj·Tø£#·$‹μ ∫Á‘·+˝À b˛wæ+

#ês¡T mHé.Ï.ÄsY. s¡#·sTT‘· düeTTÁ<ë\ d”ìj·TsY á

dæìe÷‘√ <äs¡Ù≈£î&Éj·÷´s¡T. n˝≤π> mHé.Ï.ÄsY.ì

eTVü≤√qï‘· q≥Tì>± ì*|æq ªbÕ+&ÉTs¡+>∑

eTVü‰‘·à´+μ ∫Á‘·+ ≈£L&Ü á @&Ü<˚ $&ÉT<ä˝…’+~.

1958n≥T sêeTTì>±, Ç≥T sêeDTì>±.. @ bÕÁ‘·

<Ûä]+∫Hê ‘·q≈£î‘êH˚ kÕÏ nì mHé.Ï.ÄsY.

ìs¡÷|æ+∫q dü+e‘·‡s¡$T~. ‘·$Tfi¯+˝À s¡÷bı+~q

ªdü+|üPs¡í sêe÷j·TD+μ ∫Á‘êìï ‘Ó\T>∑T˝ÀøÏ &ÉuŸ

#˚XÊs¡T. á ∫Á‘·+˝À mHé.Ï.ÄsY.≈£î #·T+Á&ÉT dü÷s¡´

Hêsêj·TD &É_“+>¥ #Ó|üŒ&É+ $X‚wü+. n˝≤π> Äj·Tq

‘=*kÕ]>± sêeDTì bÕÁ‘· b˛wæ+∫q ªuÛÑ÷¬ø’˝≤dtμ

∫Á‘·+˝À m.mHé.ÄsY. Hês¡<äTì>± qÏ+#ês¡T.

1959

‘Ó\T>∑T˝À |üP]Ô s¡+>∑T\‘√ ì]à+#˚ ª\e≈£îX¯μ

∫Á‘·+ á @&Ü<˚ ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆ+~. ˇø£ ‘Ó\T>∑T

ìsêà‘· ì]àdüTÔqï ‘=* s¡+>∑T\ ∫Á‘·$T~. <ë+‘√

|òæÁãe] 5q yêVæ≤˙ dü÷º&çjÓ÷˝À »]–q á ∫Á‘·

ÁbÕs¡+uÛÀ‘·‡e ø±s¡´Áø£e÷ìøÏ nøÏÿH˚ì Hêπ>X¯«s¡sêe⁄,

ªuÛÑ÷¬ø’˝≤dtμ ∫Á‘·+˝À

mHé.Ï.ÄsY, m.mHé.ÄsY, mdt.$.ÄsY.

39

Hê–¬s&ç¶, #·Áø£bÕDÏ ‘·~

‘·s¡T\T Vü‰»s¡j·÷´s¡T.

nsTT‘˚ Ä]úø£ Çã“+<äT\

ø±s¡D+>± Hê\Tπ>fi¯¢ nq+

‘·s¡+ ø±˙ ª\e≈£îX¯μ $&ÉT<ä\

ø±˝Ò<äT. mHé.Ï.ÄsY., »j·Tl

(qÏ »j·T∫Á‘· ‘·*¢)

»+≥>± dü>±ìøÏ ô|’>± düìï

y˚XÊ\qT s¡+>∑T˝À¢ ∫Árø£

]+∫ $&ÉT<ä\ #˚dæq ª<Ó’e

ã\+μ dæìe÷ á @&Ü<˚

$&ÉT<ä˝…’+~. á dæìe÷‘√H˚

XÀuÛÑHéu≤ãT ‘Ós¡≈£î |ü]#·j·T

eTj·÷´s¡T.

1960

|ü⁄sêD |ü⁄s¡Twüßì>±

Á|üX¯+dü\+<äT≈£î+≥Tqï

mHé.Ï.ÄsY. ø£*j·TT>∑<Ó’e+

yÓ+ø£fÒX¯«s¡kÕ«$T bÕÁ‘·qT

b˛wæ+∫q ªl y˚+ø£fÒX¯«s¡

eTVü‰‘·à´+μ ∫Á‘·+ $&ÉT<ä

˝…’q dü+e‘·‡s¡$T~. á

dæìe÷ø√dü+ yêVæ≤˙

dü÷º&çjÓ÷˝À ø£fi≤ <äs¡Ù≈£î&ÉT

mdt.$.mdt.sêe÷sêe⁄ ‹s¡T

|ü‹ Ä\j·T+ ôdŸ y˚XÊs¡T.

Ç+<äT˝À @sêŒ≥T #˚dæq

lyê] $Á>∑Vü‰ìøÏ ì‘·´

|üP»\T »]π>$. wüOÏ+>¥

|üPs¡ÔsTTq ø=ìï HÓ\\es¡≈£L

Ä ôdŸì n˝≤π> ñ+#˚XÊs¡T. Ä+Á<Ûä<˚X¯+ qT+∫ e#˚Ã

≥÷]düTº\T á ôdŸì dü+<ä]Ù+#˚yês¡T.

Ä s√E˝À¢ ªl y˚+ø£fÒX¯«s¡ eTVü‰‘·à´+μ ∫Á‘·+

Á|ü<ä]Ù+∫q ~∏j˚T≥s¡¢˙ï Ä\j·÷\T>± e÷]b˛j·÷

j·Tq&É+ n‹X¯jÓ÷øÏÔø±<äT. <˚e⁄ì $Á>∑Vü‰\T ~∏j˚T

≥s¡¢˝À @sêŒ≥T #˚j·T&ÉeTH˚ dü+Á|ü<ëj·T+ á

dæìe÷‘√H˚ ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆ+~. ‹s¡T|ü‹ yÓfi¯¢˝Òì »q+

ádæìe÷ Á|ü<ä]ÙdüTÔqï ~∏j˚T≥s¡¢≈£î yÓ[¢ lyê]ì

<ä]Ù+#·T≈£îì ø£s¡÷Œs¡ Vü‰s¡‘·T\T yÓ*–+#˚yês¡T.

ø=ã“]ø±j·T\T ø=fÒºyês¡T. Ä ‘·sê«‘· #Ó|ü⁄Œ\T

˝Ò≈£î+&Ü ~∏j˚T≥s¡¢˝ÀøÏ yÓfi‚¢yês¡T. »q+ &ÉãT“\T

y˚düTÔqï $wüj·T+ ‹s¡TeT\ ‹s¡T|ü‹ <˚ekÕúq+

ø£$T°øÏ ‘Ó*j·T&É+‘√ yê] Ä<˚XÊqTkÕs¡+ VüQ+&û\T

@sêŒ≥T #˚XÊs¡T. Ä VüQ+&û˝À¢ 46 y˚\ s¡÷bÕj·T\T

ªl y˚+ø£fÒX¯«s¡ eTVü‰‘·à´+μ∫Á‘·+˝À kÕ$Á‹, mHé.Ï.ÄsY

40

sê>± eTs√ Hê\T>∑T y˚\T ø£*|æ <˚ekÕúHêìøÏ

$sêfi¯+>± Ç#êÃs¡T |ü⁄\¢j·T´. j·÷Á‹≈£î\ kÂø£sê´s¡ú+

<Ûäs¡àdüÁ‘ê\ ìsêàD e´j·T+˝À á yÓTT‘êÔìï ≈£L&Ü

ñ|üjÓ÷–+#ê\ì Äj·Tq ø√sês¡T. á @&Ü~

mHé.Ï.ÄsY. |ü~ ∫Á‘ê˝À¢ qÏ+#·>±, »+|üq <äs¡Ù

ø£‘·«+˝À ‘·j·÷¬s’q ªø±&Ó<äT›\T.. mø£s¡+ H˚\μ ∫Á‘·+

ø=ìï πø+Á<ë\˝À πøe\+ ˇπø ˇø£ÿs√E Ä&É≥+

>∑eTHês¡Ω+.

1961

mHé.Ï.ÄsY.ì <äs¡Ù≈£îì>± Ä$wüÿ]+∫q

dü+e‘·‡s¡$T~. ªd”‘êsêeTø£fi≤´D+μ ∫Á‘·+‘√

eTs√kÕ] sêeDÁãVü≤à bÕÁ‘·qT b˛wæ+#·&Éy˚T

ø±≈£î+&Ü Ä ∫Á‘êìøÏ <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+#ês¡T.

nsTT‘˚ f…ÆÏ˝Ÿ‡˝À ù|s¡T y˚düTø√˝Ò<äT. á ∫Á‘·+

|òüTq$»j·T+ kÕ~Û+#·&Éy˚T ø±<äT nyês¡T¶\÷

bı+~+~. n˝≤π> mHé.Ï.ÄsY. ‘=* Øy˚Tø˘ ∫Á‘·+

ªø£\dæ ñ+fÒ ø£\<äT düTK+μ ≈£L&Ü á @&Ü<˚

$&ÉT<ä˝…’+~.

‘·$Tfi¯+˝À •yêJ>∑DÒwüDY, _.düs√C≤<˚$ qÏ+∫q

ªuÛ≤>∑ |æs¡$yÓ’μ ∫Á‘·+ BìøÏ eT÷\+.

á dæìe÷˝À ø±\T, #˚sTT e+ø£s¡b˛sTTq e´øÏÔ>±

mHé.Ï.ÄsY. n<äT“¤‘·+>± qÏ+#ês¡T. Ç+<äT˝À kÕ$Á‹

HêsTTø£>± n_ÛqsTT+#ês¡T.

1962

100 ∫Á‘ê\qT |üP]Ô #˚düTø√e&Éy˚T ø±≈£î+&Ü

$_Ûqï ∫Á‘ê˝À¢ qÏ+∫, $»j·Te+‘·yÓTÆq V”≤s√>±

Äj·Tq≈£î ù|s¡T ‘Ó∫Ãq dü+e‘·‡s¡$T~. ª>∑T˝Òãø±e[

ø£<∏äμ, ª;Ûwüàμ, ª<äø£åj·T»„+μ, ª>∑T+&ÉeTà ø£<∏äμ, ªeTVü‰

eT+Á‹ ‹eTàs¡TdüTμ, ªs¡ø£Ôdü+ã+<Ûä+μ, ªÄ‘·àã+<ÛäTe⁄μ

e+Ï ∫Á‘ê\T Áù|ø£å≈£î\qT n$T‘·+>± Äø£≥Tº

≈£îHêïsTT. n˝≤π> #˚‹øÏ n+~ e∫Ãq ô|<ä›ø=&ÉT≈£î

sêeTø£èwüí nø±\ eTs¡D+ bı+<ës¡T. \j·Tø±s¡T&Ó’q

•e⁄ì bÕÁ‘·qT b˛wæ+#·&É+ e˝Ò¢ Ç˝≤ »]–+<äì

ø=+<äs¡T nq&É+‘√ #ê˝≤ø±\+ Ä bÕÁ‘· CÀ*øÏ eT∞¢

ª>∑T+&ÉeTàø£<∏äμ˝À mHé.Ï.ÄsY., m.mHé.ÄsY.

41

yÓfi¯¢˝Ò<äT mHé.Ï.ÄsY.

á @&Ü~˝À $&ÉT<ä˝…’q ª>∑T+&ÉeTàø£<∏äμ

mHé.Ï.ÄsY. q÷s¡e ∫Á‘·+. á ∫Á‘·+‘√ mHé.Ï.ÄsY.

kÕúsTT‘√bÕ≥T bÕ]‘√wæø£+ ≈£L&Ü ô|]–+~. n‘·´~Ûø£

bÕ]‘√wæø£+ rdüT≈£îH˚ @¬ø’ø£ V”≤s√>± m~>±s¡T.

ª>∑T˝Òãø±e[ ø£<∏äμ≈£î ≈£L&Ü mHé.Ï.Äπs <äs¡Ùø£‘·«+

eVæ≤+#ês¡T. Ç+<äT˝À ≈£L&Ü ù|s¡T y˚düTø√˝Ò<äT.

mHé.Ï.ÄsY. <äs¡Ùø£‘·«+˝À s¡÷bı+~q @¬ø’ø£ C≤q|ü<ä

∫Á‘·$T~.

1963

‘=*kÕ]>± á @&Ü~ Äj·Tq ∫Á‘ê\T ]ø±sY¶

kÕúsTT˝À 14 $&ÉT<ä\j·÷´sTT. Ç+<äT˝À Hê\T>∑T

bÂsêDÏø±\T (l ø£ècÕís¡T®q j·TT<ä∆+μ, ªyê©àøÏμ,

ª\e≈£îX¯μ, ªqs¡ÔqXÊ\μ). C≤q|ü<ä ∫Á‘·+ ªã+~b˛≥Tμ

ñ+&É>± $T–*q$ kÕ+|òæTø±\T. ‘Ó\T>∑T˝À |üP]Ô

s¡+>∑T\ ∫Á‘·+>± \*‘ê •eCÀ´‹ yê] ª\e≈£îX¯μ

$&ÉT<ä˝…’ quÛÑ÷‘√ quÛÑ$wü´‘Y nqï Ø‹˝À dü+#·\q

$»j·T+ kÕ~Û+∫+~. ‘=* $&É‘·˝À 26 Á|æ+≥¢‘√

$&ÉT<ä˝…’ 26 πø+Á<ë˝À¢ 150 s√E\T, 14 πø+Á<ë˝À¢s¡»‘√‘·‡e+ »s¡T|ü⁄ø√e&Éy˚T ø±≈£î+&Ü 470 s√E\T

Á|ü<ä]Ù+|üã&ç #·]Á‘· düèwæº+∫+~. |üÁ‹ø£˝À¢ ø£˝…ø£åqT¢

Á|üø£Ï+∫q ‘=* <äøÏåD≤~ ∫Á‘·+>± #·]Á‘· ¬øøÏÿ+~.

100 s√E\≈£î 25 \ø£å\ s¡÷bÕj·T\T, 365 s√E\≈£î

ø√Ï s¡÷bÕj·T\qT HêÏ Çs¡yÓ’ ◊<äT ô|’dü\T,

s¡÷bÕsTT Ï¬øÿ≥¢ô|’ edü÷\T #˚dæ+~. Ä]ºdüTº>±

&çe÷+&é ô|s¡>∑&É+‘√ sêÁ‹, |ü>∑\T nH˚ ‘˚&Ü

˝Ò≈£î+&Ü |üì #˚ùdyês¡T sêe÷sêe⁄. nsTT‘˚ m+‘·

&çe÷+&é ñHêï e∫Ãq neø±XÊ\˙ï ˇ|ü⁄Œø=ì <äs¡Ùø£

ìsêà‘·\qT Çã“+~ô|≥º˝Ò<äT. #Ó’Hê <äTsêÁø£eTD

düeTj·T+˝À <˚XÊìøÏ n+&É>± ì\ã&ç, s¡ø£åD

ì~Ûø√dü+ Á|ü<äs¡Ùq\T Ç#êÃs¡T sêe÷sêe⁄.

1964

á @&Ü~ 16 ∫Á‘ê˝À¢ qÏ+#ês¡T mHé.Ï.ÄsY.

Äj·Tq ‘=* ~«bÕÁ‘ê_Ûqj·T ∫Á‘·+ ªsêeTT&ÉT`

;ÛeTT&ÉTμ $&ÉT<ä˝…’+~. n˝≤π> Äj·Tq ~«bÕÁ‘ê_Û

qj·T+ #˚dæq eTs√ ∫Á‘·+ ªn–Z|æ&ÉT>∑Tμ |üÁ‹ø£˝À¢

zô|ì+>¥ ø£˝…ø£åq¢≈£î lø±s¡+ #·TÏº+~. uÛ≤Ø ∫Á‘·

ªsêeTT&ÉT`;ÛeTT&ÉTμ ∫Á‘·+˝À m˝Ÿ.$»j·T\øÏåà, mHé.Ï.ÄsY.

42

ìsêàD e´j·T+ s¡÷. 5 \ø£å\≈£î ô|’>± ne⁄‘·Tqï

s√E˝À¢ á ∫Á‘·+ yÓTT<äÏyês¡+˝ÀH˚ s¡÷. 5 \ø£å\T

Á>±dt edü÷\T #˚dæ+~.

Ä+Á<ÛäÛ äÁ|ü<˚XŸ eTTKéT+Á‹ düVü‰j·Tì~ÛøÏ

mHé.Ï.ÄsY. \ø£å s¡÷bÕj·T\T $sêfi¯+>± Ç#êÃs¡T. á

yÓTT‘·Ô+ $»j·Tyê&É n–ïu≤~Û‘·T\ düVü‰j·÷s¡ú+

$ìjÓ÷–+#ês¡T. á @&Ü~˝ÀH˚ Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ˝Àì

‘=* 70m+.m+ ~∏j˚T≥sY ìsêàD≤ìøÏ ôV’≤<ës¡u≤<é˝À

lø±s¡+ #·T≤ºs¡T mHé.Ï.ÄsY.

1965


ªbÕ+&Ée eqyêdü+μ˝À ;ÛeTTì>±, ªdü‘·´Vü≤]X¯Ã+Á<äμ˝À

Vü≤]X¯Ã+Á<äTì>±, ªÁ|üMT˝≤s¡T®˙j·T+μ˝À ns¡T®qTì>±,

ªMsê_ÛeTqT´μ˝À ø£èwüßíì>±, Ç˝≤ ˇπø @&Ü~ $_Ûqï

bÂsêDÏø£ uÛÑ÷$Tø£\qT b˛wæ+∫ ‘·qøÏ ‘êH˚ kÕÏ

nì|æ+#·T≈£îHêïs¡T.

b˛©düT ≈£î≥T+u≤\ dü+πøåeTì~Û ø√dü+ $H√<ä

Á|ü<äs¡Ùq\T Ç∫Ã, ô|<ä› yÓTT‘·Ô+ edü÷\T #˚XÊs¡T.

n˝≤π> s¡ø£åDì~Ûì uÛ≤Ø m‘·TÔq edü÷\T #˚j·T&É+

ø√dü+ πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ nqTeT‹ bı+~, |ü]ÁX¯eTøÏ

#Ó+~q 250 eT+~‘√ Ä+Á<Ûä<˚X¯+ n+‘·≤ |üs¡´

Ï+#ês¡T. >∑T≥º\T >∑T≥º\T>± e∫Ãq ã+>±s¡T

q>∑\‘√bÕ≥T mì$T~ \ø£å\ s¡÷bÕj·T\qT ôV’≤<äsê

u≤<é˝À ÄHêÏ Á|ü<Ûëì ˝≤˝Ÿ ãVü≤<ä÷sYXÊÁdæÔøÏ

n+<äCÒXÊs¡T. á dü+<äs¡“¤+>± mHé.Ï.ÄsY.≈£î

ªq≥s¡‘·ïμ _s¡T<äTqT Äj·Tq Á|ü<ëq+ #˚XÊs¡T.

1966

ø£èwüßí&ç>±, <äTs√´<ÛäqTì>± Äj·Tq qÏ+∫q

ªlÁøÏwüíbÕ+&ÉMj·T+μ ∫Á‘·+ á @&Ü<˚ $&ÉT<ä˝…’

dü+#·\q $»j·T+ kı+‘·+ #˚düT≈£î+~. á ¬s+&ÉT

bÕÁ‘·\ b˛wüD˝À mHé.Ï.ÄsY. #·÷|æ+∫q yÓ’$<Ûä´+,

Äj·Tq #˚dæq Á|üjÓ÷>∑+ Á|ü‹ ˇø£ÿ]˙ Äø£≥Tº

≈£îHêïsTT. á ∫Á‘êìøÏ ~«rj·T ñ‘·ÔeT ∫Á‘·+>±

q+~ nyêsY¶ \_Û+∫+~.

1967

j·TeTTì bÕÁ‘·˝À mHé.Ï.ÄsY. ‘=*kÕ]>±

ø£ì|æ+∫q ªñeTà&ç ≈£î≥T+ã+μ ∫Á‘·+ á @&Ü<˚

$&ÉT<ä˝…’+~. á ∫Á‘·+˝À ªdürkÕ$Á‹μ n+‘·sêï

≥ø£+˝À Äj·Tq |ü*øÏq ªj·TeTT+&Éμ nH˚ &Ó’˝≤>∑T

#ê˝≤eT+~ì n\]+∫+~. á ∫Á‘·+ ∫Á‘·

|ü]ÁX¯eT˝À ˇø£ ˇs¡e&ç düèwæº+∫+~. 17 πø+Á<ë˝À¢

43

X¯‘·~H√‘·‡e+ »s¡T|ü⁄≈£î+~. $»j·Tyê&É˝À n|üPs¡«

yÓTÆq Ø‹˝À »]–q á ∫Á‘· X¯‘·~H√‘·‡e düuÛÑ≈£î

HêÏ eTTKéT+Á‹ ø±düT ÁãVü‰àq+<ä¬s&ç¶ Vü‰»s¡

j·÷´s¡T. n_Ûe÷qT\T m+‘√ yÓ’uÛÑe+>± mHé.Ï.ÄsY.ì

|ü⁄s¡M<ÛäT˝À¢ πs–+#ês¡T.

1968

á @&Ü~˝À mHé.Ï.ÄsY.≈£î uÛ≤s¡‘· Á|üuÛÑT‘·«+

|ü<äàl |ü⁄s¡kÕÿs¡+ n+<äCÒj·T&É+‘√ Äj·Tq ‘·q

q≥J$‘·+˝À n‘·T´qï‘· <äX¯≈£î #˚s¡T≈£îqï≥¢sTT+~.

mHé.Ï.ÄsY.≈£î |ü<äàl sêe&ÜìøÏ ø±düT ÁãVü‰àq+<ä

¬s&ç¶ ø±s¡≈£î\ì #ÓbÕŒ*. Äj·Tq eTTKéT+Á‹>±

ñ+&É>±H˚ ôV’≤<äsêu≤<é≈£î ∫Á‘· |ü]ÁX¯eTqT eTÁ<ëdüT

qT+∫ ‘·s¡*+#˚ Á|üj·T‘êï\T ÁbÕs¡+uÛÑeTj·÷´sTT.

ÁãVü‰àq+<ä ∫Á‘·|ü⁄] ìsêàD+ á Á|üj·T‘·ï+˝À

uÛ≤>∑y˚T. m.mHé.ÄsY. n|üŒÏπø eTÁ<ëdüT qT+∫

ôV’≤<äsêu≤<é≈£î eTø±+ e÷sêÃs¡T. Äj·Tq ∫Á‘ê\

wüOÏ+>¥‡ kÕs¡~∏ dü÷º&çjÓ÷˝À »s¡T>∑T‘·T+&˚$.

n|ü⁄Œ&˚ mHé.Ï.ÄsY., m.mHé.ÄsY. eT<Ûä´ Á|ü#·Ãqï

j·TT<ä∆+ yÓTT<ä˝…’+~. yê]s¡Te⁄] n_Ûe÷qT\ eT<Ûä´

≈£L&Ü <˚«wüuÛ≤e+ s¡>∑T\Tø=+~.

Ç˝≤+Ï ‘·s¡TD+˝À nøÏÿH˚ìøÏ |ü<äàl |ü⁄s¡

kÕÿs¡+ Çyê«\ì ìs¡ísTT+#ês¡T. Äj·Tq ˇø£ÿ&çπø

ÇùdÔ >=&Ée\T eT]+‘· ô|s¡T>∑T‘êj·Tì uÛ≤$+∫q

ÁãVü‰àq+<ä¬s&ç¶, mHé.Ï.ÄsY. ù|s¡Tì ≈£L&Ü dæbòÕs¡T‡

#˚XÊs¡T. Ä $<Ûä+>± nÁ>∑q≥T*<ä›]ø° ˇπøkÕ]

|ü<äàl\T \_Û+#êsTT.

n˝≤π> ôV’≤<äsêu≤<é˝À mHé.Ï.ÄsY. mùdºŸ‡

sêeTø£èwüí 70 m+.m+ &û\ø˘‡ ~∏j˚T≥sYqT á @&Ü<˚

ÁãVü‰àq+<ä¬s&ç¶ ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. B+‘√ mHé.Ï.ÄsY.≈£î

ôV’≤<äsêu≤<é‘√ eT]+‘· nqTã+<Ûä+ @s¡Œ&ç+~.

ÁãVü‰àq+<ä¬s&ç¶‘√

mHé.Ï.ÄsY, Vü≤]ø£èwüí ‘·~‘·s¡T\T

44

1969

sêe÷sêe⁄ ì]à+∫q ªes¡ø£≥ï+μ ∫Á‘êìøÏ

ñ‘·ÔeT ‘Ó\T>∑T ∫Á‘·+>± C≤rj·T ãVüQeT‹ \_Û+

∫+~. á dæìe÷≈£î <äs¡Ù≈£î&ÉT ≈£L&Ü Äj·TH˚.

sê»ø°j·÷\T, Á|üC≤ düeTdü´\T Á|ü<Ûëq H˚|ü<Ûä´+>±

s¡÷bı+~q ªø£<∏ëHêj·T≈£î&ÉTμ ∫Á‘·+ dü÷|üsYVæ≤Ÿ

nsTT ‘·sê«‘· Ä ‘·s¡Vü‰ ∫Á‘ê\ s¡÷|üø£\Œq≈£î

Áf…+&éôd≥ºsY>± ì*∫+~. Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ ‘·TbÕqT

u≤~Û‘·T\ düVü‰j·÷s¡ú+ Ä+Á<Ûä, ‘·$Tfi¯Hê&ÉT, ø£sêí≥ø£

sêÁcÕº\˝À Hê≥ø£ Á|ü<äs¡Ùq\T Ç∫Ã Äs¡T \ø£å\

s¡÷bÕj·T\T edü÷\T #˚XÊs¡T.

n˝≤π> ‘·qT #·<äTe⁄≈£îqï mdt.ÄsY.ÄsY. n+&é

dæ.$.ÄsY ø±˝ÒJ˝À ô|<ä› ≈£îe÷s¡T&ÉT sêeTø£èwüí

dü+düàs¡D≤s¡ú+ kÕÿ\sYwæ|t\T @sêŒ≥T #˚XÊs¡T.

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ H˚wüq˝Ÿ ùd$+>¥‡, n&É«sTT»Ø uÀsY¶

ñbÕ<Ûä´≈£åîì>± sêe÷sêe⁄ ìj·T$T‘·T\j·÷´s¡T.

1970

mHé.Ï.ÄsY. kı+‘· ∫Á‘ê\T ¬s+&ÉT ª‘·˝≤¢..

ô|fi≤¢e÷μ, ªø√&É\T ~~›q ø±|ü⁄s¡+μ $&ÉT<ä\j·÷´sTT.

á ¬s+&ÉT ∫Á‘ê\≈£L Ád”ÿHéù|¢ s¡#·sTT‘· Äj·TH˚.

ª‘·˝≤¢.. ô|fi≤¢e÷μ mHé.Ï.ÄsY. <äs¡Ùø£‘·«+˝À s¡÷bı+

<ä>±, Äj·Tq 200e ∫Á‘·+ ªø√&É\T ~~›q ø±|ü⁄s¡+μ

∫Á‘êìøÏ jÓ÷>±q+<é <äs¡Ù≈£î&ÉT.

1971

j·TTe ø£<∏ëHêj·T≈£î\T s¡+>∑Á|üy˚X¯+ #˚dæ >∑Ïºb˛Ï

Ç∫ÃHê ‘·≥Tº≈£îì ì\ã&ç á @&Ü~ ‘=$Tà~

∫Á‘ê˝À¢ mHé.Ï.ÄsY. qÏ+#·&É+ $X‚wü+. ¬ø.$.¬s&ç¶

∫e]∫Á‘·+ ªlø£èwüídü‘·´μ á @&Ü<˚ $&ÉT<ä˝…’+~.

mHé.Ï.ÄsY. ‘=*kÕ]>± ì]à+∫q |üP]Ô s¡+>∑T\

∫Á‘·$T~. á ∫Á‘·+˝À sêeT, sêeD, ø£èwüí

bÕÁ‘·\qT Äj·Tq b˛wæ+#ês¡T.

1972

πøe\+ eT÷&ÉT ∫Á‘ê˝À¢H˚ á @&Ü~ qÏ+#ês¡T

mHé.Ï.ÄsY. yêÏ˝À¢ ˇø£f…Æq ªã&ç|ü+‘·T\Tμ ∫Á‘·+‘√

|òæ*+ù|òsY nyês¡T¶ n+<äT≈£îHêïs¡T.

1973

á @&Ü~ mHé.Ï.ÄsY. 5 ∫Á‘ê\˝À qÏ+#·>±,

45

yêÏ˝À¢ Á|ü‘˚´ø£+>± ù|s=ÿq<ä>∑Z$ ª<˚XÀ<ë∆s¡≈£î\Tμ,

ª<˚e⁄&ÉT #˚dæq eTqTwüß\Tμ. á ¬s+&ÉT ∫Á‘ê\T |òüTq

$»j·T+ kÕ~Û+#êsTT. ø£èwüí 90e ∫Á‘·+>± $&ÉT<ä˝…’q

ª<˚e⁄&ÉT #˚dæq eTqTwüß\Tμ ø=‘·Ô ]ø±s¡T¶\T HÓ\

ø=*Œ+~. n˝≤π> #ê˝≤ø±\+ ‘·sê«‘· mHé.Ï.ÄsY.,

m.mHé. ÄsY. eT∞¢ ø£\TdüT≈£îì ªã+>±s¡Tu≤ãTμ düuÛÑ˝À

ˇπø y˚~ø£ô|’ Á|üdü+–+#·&É+ n+<ä]˙ n\]+∫+~.

1974

Væ≤+B Øy˚Tø˘ ∫Á‘·+ ªì|ü⁄Œ˝≤+Ï eTìwæμ

$»j·T+, Ä ‘·sê«‘· mHé.Ï.ÄsY. nH˚ø£ Væ≤+B Øy˚Tø˘‡

#˚j·T&ÜìøÏ dü÷Œ¤]Ô ì∫Ã+~. n˝≤π> ˇø£kÕ] $&ÉT<ä

˝…’q ª‘ê‘·eTàø£\μ Á|ü<äs¡Ùqì Äù|dæ, ø=+‘·uÛ≤>∑+

ØwüOŸ #˚dæ mHé.Ï.ÄsY. $&ÉT<ä\ #˚XÊs¡T. ≈£î≥T+ã

ìj·T+Á‘·D≈£î e´‹πsø£+>± á dæìe÷

s¡÷bı+~+<äH˚ $eTs¡Ù\T ñHêï ¬s’‘·T\ düeTdü´\qT

Äø£≥Tº≈£îH˚ Ø‹˝À Ä$wüÿ]+#·&É+‘√ ñ‘·ÔeT ø£<∏ë

s¡#·sTT‘·>± Äj·Tq≈£î q+~ nyêsY¶ \_Û+∫+~.

u≤\ø£èwüí qÏ+∫q ‘=* ∫Á‘·$T~.

1975

kÕe÷õø£ Á|üjÓ÷»Hê‘·àø£ ∫Á‘·+ ªrs¡TŒμ˝À

mHé.Ï.ÄsY. n‹~∏ bÕÁ‘·qT b˛wæ+#ês¡T. á ∫Á‘êìøÏ

Á|üuÛÑT‘·«+ $H√<ä|ü⁄ |üqTï s¡<äT› #˚dæ+~. $<˚XÊ˝À¢

ôd’‘·+ á ∫Á‘êìï Á|ü<ä]Ù+#ês¡T. Ç<˚ @&Ü~ ‘·q

n_Ûe÷ì nX¯«˙<ä‘YqT ªm<äTs¡T˝Òì eTìwæμ ∫Á‘·+‘√

ìsêà‘·qT #˚XÊs¡T mHé.Ï.ÄsY. Äj·Tq qÏ+∫q

ªø£+#·Tø√≥μ ∫Á‘·+ ]|”Ÿ s¡Hé˝À ôV’≤<äsêu≤<é˝À s√p

eT÷&ÉT Ä≥\‘√ 105s√»\T Á|ü<ä]Ù‘·yÓTÆ+~. á

∫Á‘·+ $»jÓ÷‘·‡e y˚&ÉTø£\qT ôV’≤<äsêu≤<é˝À

ìs¡«Væ≤+#ês¡T.

1976

sêeTø£ècÕí dæ˙ dü÷º&çjÓ÷dt ôV’≤<äsêu≤<é˝À

ÁbÕs¡+uÛÑ+. ø£èwüí, <äTs√´<Ûäq, ø£s¡í bÕÁ‘·\qT b˛wæ+#˚

ª<ëqMs¡X¯Ss¡ø£s¡íμ ∫Á‘·+ yÓTT<ä˝…’+~. ‘·$Tfi¯

dü÷|üsYkÕºsY m+.õ.sêeT#·+Á<äHé ∫Á‘· ÁbÕs¡+uÛÀ‘·‡

ª<˚e⁄&ÉT #˚dæq eTqTwüß\Tμ∫Á‘·+˝À mHé.Ï.ÄsY., ø£èwüí

46

yêìøÏ $#˚ÃXÊs¡T. Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ ÄkÕúq |ü+&ç‘·T\T

lbÕ<ä ø£èwüíeT÷]Ô, mHé.Ï.ÄsY.≈£î ªq≥#·Áø£e]Ôμ

_s¡T<äT ãVüAø£]+#ês¡T.

1977

n<äT“¤‘· $»j·T+ kÕ~Û+∫q ªn&É$sêeTT&ÉTμ

∫Á‘·+ á @&Ü<˚ $&ÉT<ä˝…’+~. |üP]Ô ne⁄Ÿ&√sY˝À

eT<äTeT˝…’ n&Ée⁄˝À¢ ì]à‘·yÓTÆq á ∫Á‘·+˝À

mHé.Ï.ÄsY.y˚dæq ôdº|t‡ n_Ûe÷qT\qT n\]+#êsTT.

#ê˝≤ s√E\ ‘·sê«‘· ˇπø Ç‹eè‘·Ô+‘√

ª<ëqMs¡X¯Ss¡ø£s¡íμ, ª≈£îs¡TπøåÁ‘·+μ b˛° ∫Á‘ê\T>±

$&ÉT<ä\e«>± MÏ˝À¢ ª<ëqMs¡X¯Ss¡ø£s¡íμ |òüTq $»j·T+

kÕ~Û+∫+~. á ∫Á‘·+˝À mHé.Ï.ÄsY.

Á‹bÕÁ‘ê_Ûqj·T+, eTTK´+>± <äTs√´<ÛäqTì bÕÁ‘·

»Hêìï u≤>± Äø£≥Tº≈£îHêïsTT.

#ê˝≤ø±\+ ‘·sê«‘· m.mHé.ÄsY.‘√ ø£*dæ qÏ+

∫q ª#êDø£´ #·+Á<ä>∑T|üÔμ ∫Á‘·+ ≈£L&Ü $&ÉT<ä˝…’+~.

ªj·TeT>√\μ #˚dæq ø£˝…ø£åq¢ dü+<ä&ç >∑T]+∫ Çø£ #Ó|üŒ

qø£ÿπs¢<äT. ˇπø @&Ü~˝À e∫Ãq eT÷&ÉT Væ≤≥¢‘√

mHé.Ï.ÄsY. dü+#·\q+ düèwæº+#ês¡T.

1978

á @&Ü~ 11 ∫Á‘ê˝À¢ qÏ+∫ eT∞¢ ‘·q dü‘êÔ

#ê≥T≈£îHêïs¡T mHé.Ï.ÄsY. ¬s+&ÉT bÂsêDÏø±\T, ¬s+&ÉT

C≤q|ü<ë\T, ªnø£“sY dü©+ nHês¡ÿ*μ #ê]Á‘ê‘·àø£+.

Çø£ $T–*q$ kÕ+|òæTø±\T.

Ä+Á<Ûä $X¯«$<ë´\j·T+ ªø£fi≤Á|ü|üPs¡íμ _s¡T<äT‘√

mHé.Ï.ÄsY.ì >ös¡$+∫+~. n|üŒÏ ø£+∫ ø±eTø√Ï

|”sƒê~Û|ü‘·T\T »>∑<äTZs¡T |üs¡e÷#ês¡´ ª$X¯«$U≤´‘· q≥

kÕs¡«uÛÖeTμ _s¡T<äT Á|ü<ëq+ #˚XÊs¡T.

1979

mHé.Ï.ÄsY. qÏ+∫q mì$T~ ∫Á‘ê\T á

@&Ü~ $&ÉT<ä\j·÷´sTT. Äj·Tq ‘=*kÕ]>±

nsTT<äT bÕÁ‘·\T b˛wæ+∫, <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+∫q

ªleT<é $sê≥|üs¡«+μ n+<äT˝À ˇø£Ï. á ∫Á‘·+

Áù|ø£å≈£î\qT ìsêX¯|üs¡∫+~. ªy˚≥>±&ÉTμ ∫Á‘·+‘√

mHé.Ï.ÄsY.ô|’ ø±¢|tìdüTÔqï m+JÄsY.

47

n‘·´~Ûø£ bÕ]‘√wæø£+ rdüT≈£îH˚ V”≤s√>± m~>±s¡T.

1980

ªdüsêúsY bÕbÕsêj·TT&ÉTμ ∫Á‘·+ wüOÏ+>¥˝À #˚‹øÏ

>±j·TyÓTÆ+~. n|üŒÏøÏ Hê\T>∑TkÕs¡T¢ $]–q #˚‹πø

eT∞¢ >±j·÷\T. Ä ø£≥Tº‘√H˚ Äj·Tq wüOÏ+>¥˝À

bÕ˝§ZHêïs¡T.

1981


‘·q 60e @≥ Á|üC≤ùde≈£î n+øÏ‘·eTe⁄‘êqì

Á|üø£Ï+#ês¡T.

1982

mHé.Ï.ÄsY.

J$‘·+˝À eT* Á|ükÕú

HêìøÏ Äs¡+uÛÑ+. e÷]Ã

29q ª‘Ó\T>∑T<˚X¯+μ bÕØºì

@sêŒ≥T #˚XÊs¡T. Á|ü#êsê

ìøÏ yÓfi‚¢eTT+<äT 40 @fi¯¢

ÁøÏ‘·+ ø=qT>√\T #˚dæq

#Óe¬s¢Ÿ yê´HéøÏ ]ù|s¡T¢

#˚sTT+∫, ª#Ó’‘·q´s¡<∏ä+μ˝≤

r]Ã~<ë›s¡T. U≤ø°<äTdüTÔ\T

<Ûä]+∫, 40 s√E\bÕ≥T

sêÁwüºeT+‘ê |üs¡´Ï+

#ês¡T. eTTK+ q\¢>±

e÷]b˛sTTHê, >=+‘·T

u§+>∑Ts¡Tb˛sTTHê Äj·Tq

˝…ø£ÿ#˚j·T˝Ò<äT.

á @&Ü~ Äj·Tq

qÏ+∫q ∫Á‘ê\T Äs¡T

$&ÉT<ä\j·÷´sTT.

1983

bÕØº kÕú|æ+∫q

‘=$Tà~ HÓ\\πø

n~Ûø±s¡+. Ç<=ø£ Á|ü|ü+#·

]ø±sY¶. »qe] 9q

eTTKéT+Á‹>± Á|üe÷D

d”«ø±s¡+ #˚XÊs¡T. á

@&Ü~ mHé.Ï.ÄsY. qÏ+∫q ¬s+&ÉT ∫Á‘ê\T

$&ÉT<ä\j·÷´sTT.

1984

Ä>∑düTº 16q sê»ø°j·T dü+øå√uÛÑ+ ø±s¡D+>±

sêe÷sêe⁄ì ‘=\–+∫, Hê<Ó+&É¢ uÛ≤düÿs¡sêe⁄qT

eTTKéT+Á‹>± |ü<äMd”«ø±s¡+ #˚j·TeTì ÄVü‰«ì+

#ês¡T n|üŒÏ >∑es¡ïsY sêyéT˝≤˝Ÿ. sêÁwüºyê´|üÔ+>±

Ä+<√fi¯q\T »s¡>∑&É+‘√ πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ ~–

e∫Ã+~. ôdô|º+ãsY 16q eTTKéT+Á‹>± eT∞¢

‘Ó\T>∑T<˚X¯+ bÕØº mìïø£\ Á|ü#ês¡+˝À mHé.Ï.ÄsY.

48

Á|üe÷D d”«ø±s¡+ #˚XÊs¡T mHé.Ï.ÄsY. ãsYÔs¡|òt nsTTq

z eTTKéT+Á‹ πøe\+ HÓ\s√E˝À¢ eT∞fl eTTK´

eT+Á‹ ø±e&É+ Ç<˚ Á|üÁ|ü<∏äeT+.

bÕs¡¢yÓT+Ÿ mìïø£˝À¢ 42 kÕúHê\≈£î >±qT

‘Ó\T>∑T<˚X¯+, <ëì $TÁ‘·|üøå±\T 35 kÕúHê\T ¬>\T#·T

≈£îHêïsTT. 30 d”≥¢‘√ ‘Ó\T>∑T<˚X¯+ ˝Àø˘düuÛÑ˝À Á|ü<Ûëq

Á|ü‹|üø£å+ kÕúq+ bı+~+~. ˝Àø˘ düuÛÑ #·]Á‘·˝ÀH˚ ˇø£

ÁbÕ+rj·T bÕØº Á|ü<Ûëq Á|ü‹|üø£å+ nsTTq dü+<äs¡“¤+

n~ ˇø£ÿfÒ.

á@&Ü~ mHé.Ï.ÄsY. qÏ+∫q ªleT~«sêŸ Ms¡

ÁãùV≤à+Á<äkÕ«$T #·]Á‘·μ $&ÉT<ä˝…’+~. Ä>∑düTº

dü+øå√uÛÑ düeTj·÷ìπø πøq‡sY yê´~Û ø±s¡D+>±

mHé.Ï.ÄsY. düreTDÏ ãdüe‘ês¡ø£+ eTs¡DÏ+#ês¡T. Ä

eTVü‰Ç˝≤¢\T eTs¡D+ mHé.Ï.ÄsY.øÏ ô|qT $cÕ<ä+.

1985

e÷]Ã 9q eT÷&√kÕ] eTTKéT+Á‹>± Á|üe÷D

d”«ø±s¡+ #˚XÊs¡T mHé.Ï.ÄsY. πøe\+ 90 s√E˝À¢

|ü_¢ø˘>±¬s¶Hé‡˝À ª‘Ó\T>∑T \*‘·ø£fi≤‘√s¡D+μ ìsêàD+

»]–+~.

1986

n|üPs¡«yÓTÆq Ø‹˝À ª|òæ˝Àà‘·‡yé 86μ ìs¡«Vü≤D.

mHé.Ï.ÄsY.≈£î düs¡«Á‘ê Á|üX¯+dü\T.

1987

sê»ø°j·÷\˝À Ä≥T b˛≥T¢, Á|ü‹|üøå±\ Äs√|ü

D\T, Á|üuÛÑT‘·« |üìrs¡TqT ‘·|ü⁄Œ|üÏºq ø√s¡Tº rs¡TŒ\T.

1988

H˚wüq˝Ÿ Á|òü+Ÿ Ä$sê“¤e+. #ÛÓ’s¡àHé>± mHé.Ï.ÄsY.

mìïø£. C≤rj·T Á|ü‹|üø£å ◊ø£´ dü+|òüT≥q≈£î ÁbÕ+rj·T

bÕØº n~ÛH˚‘· nsTTq mHé.Ï.ÄsY. #ÛÓ’s¡àHé nsTT

sêÁcÕºìøÏ m+‘√ >ös¡yêìï, >∑T]Ô+|ü⁄qT ‘Ó#êÃs¡T.

1989`90

@&˚fi¯¢ nq+‘·s¡+ eT∞¢ qÏdü÷Ô ªÁãVü≤à]¸ $XÊ«

$TÁ‘·μ ∫Á‘êìï ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T mHé.Ï.ÄsY. eTTK´

eT+Á‹>± ñ+&ç qÏ+∫q ‘=*e´øÏÔ Äj·TH˚. H˚wüq˝Ÿ

ªsêJyé>±+BÛ‘√mHé.Ï.ÄsY, ø£èwüí, »eTTq

49

Á|òü+Ÿ Hêj·T≈£î\+‘ê á

∫Á‘· ÁbÕs¡+uÛÀ‘·‡yêìøÏ

$#˚Ãdæ X¯óuÛ≤ø±+ø£å\T

‘Ó*bÕs¡T.

mìïø£˝À¢ mHé.Ï.ÄsY.

Á|üuÛÑT‘·« z≥$T. 71

nôd+;¢ kÕúHê\qT ¬>\T

#·T≈£îqï ‘Ó\T>∑T<˚X¯+

‘=*kÕ]>± Á|ü‹|üø£å+˝À

≈£Ls=Ã+~.

1991

ªÁãVü≤à]¸ $XÊ«$TÁ‘·μ

$&ÉT<ä\. |üsê»j·T+.

‘Ó\T>∑T‘√bÕ≥T Væ≤+B

yÓs¡¸Hé ≈£L&Ü rXÊs¡T. ø±˙

dæìe÷ $&ÉT<ä\ ø±˝Ò<äT.

1992

ªdüÁe÷Ÿ nXÀø£μ

$&ÉT<ä˝…’+~. á ∫Á‘·+

˝À &Üø£ºsY uÛ≤qTeT‹ z

eTTK´ bÕÁ‘· b˛wæ+#ês¡T.

∫Á‘·+ $»j·Te+‘·+

ø±˝Ò<äT.

1993

mHé.Ï.ÄsY. qÏ+

∫q ∫e]∫Á‘·+ ªy˚T»sY

#·+Á<äø±+‘Yμ $&ÉT<ä˝…’

$»j·T+ kÕ~Û+∫+~. á

∫Á‘· $»jÓ÷‘·‡edüuÛÑ

˝ÀH˚ \ø°åàbÕs¡«‹ì ô|[¢

#˚düT≈£î+≥Tqï≥T¢

mHé.Ï.ÄsY. Á|üø£Ï+#ês¡T.

m+‘√ eT≈£îÿe‘√ u≤|ü⁄

<äs¡Ùø£‘·«+˝À ì]à+∫q

ªlHê<∏ä ø£$kÕs¡«

uÛÖeTT&ÉTμ ∫Á‘·+

$»j·Te+‘·+ ø±˝Ò<äT.

ªÁãVü≤à]¸ $XÊ«$TÁ‘·μ˝ÀmHé.Ï.ÄsY.

50

á ¬s+&ÉT ∫Á‘ê\‘√

q≥Tì>± mHé.Ï.ÄsY.

¬øØsY eTT–dæ+~.

1994`95

eTTKéT+Á‹>±

‘·|üŒ ‘·qT ‹]– XÊdüq

düuÛÑ˝À n&ÉT>∑Tô|≥ºqì

X¯|ü<∏ä+ #˚dæq sêe÷sêe⁄

á kÕ] mìïø£\˝À 219

kÕúHê\˝À ‘·q bÕØºì

¬>*|æ+∫ ]ø±sY¶ HÓ\

ø=˝≤Œs¡T. 26 kÕúHê˝À¢

e÷Á‘·y˚T ø±+Á¬>dt

¬>*∫+~. Á|ü<Ûëq

Á|ü‹|üø£å+ Vü≤√<ëì ≈£L&Ü

ø√˝ÀŒsTT+~. &çôd+ãsY 12q eT∞¢ eTTKéT+Á‹>±

Á|üe÷Dd”«ø±s¡+ #˚XÊs¡T mHé.Ï.ÄsY. eTTKéT+Á‹>±

Äj·Tq Hê\T>√kÕ] |ü<äM u≤<Ûä´‘·\T #˚|üÏºq

dü+<äs¡“¤+>± »qe] 8q ‘Ó\T>∑T ∫Á‘· |ü]ÁX¯eT

Äj·Tìï |òüTq+>± dü‘·ÿ]+∫+~. nìï uÛ≤wü\≈£î

#Ó+~q Á|üeTTK q≥T\T á ø±s¡´Áø£eT+˝À bÕ˝§Zì

mHé.Ï.ÄsY.ì |òüTq+>± dü‘·ÿ]+#ês¡T. Ä>∑düTº HÓ\˝À

‘·˝…‹Ôq dü+øå√uÛÑ+‘√ mHé.Ï.ÄsY. |ü<ä$ì

ø√˝ÀŒj·÷s¡T. #·+Á<äu≤ãT Hêj·TT&ÉT eTTKéT+Á‹>±

Á|üe÷Dd”«ø±s¡+ #˚XÊs¡T.

1996

»qe] 18q mHé.Ï.ÄsY. eTs¡D+‘√ sêÁwüº+ XÀø£

dü+Á<äy˚T nsTT+~. J$‘·+˝À n\T|ü⁄, z≥$T ms¡T

>∑ì á eTVü‰H˚‘·, ns¡T<Ó’q q≥T&ÉT eTè‘·Té⁄ô|’ z&ç

b˛sTT ø£ì|æ+#·ì ˝Àø±\≈£î yÓ[¢b˛j·÷s¡T.

mHé.Ï.ÄsY. uÛÖ‹ø£ø±j·÷ìøÏ ÁX¯<ë∆+»* |òüTÏdüTÔqï @mHéÄsY, ø£èwüí, <ëdü], dæHê¬s, sêCÒ+Á<äÁ|ükÕ<é ‘·~‘·s¡T\T

mHé.Ï.ÄsY. ñ|üjÓ÷–+∫q yÓ+&çø£+#·+, >±¢düT, ø£fi¯¢CÀfi¯ó¢

51

eTVü≤√qï‘· e´øÏÔ‘·«+|ü⁄Ïºq <ä>∑Zs¡qT+∫ ‘·T~XÊ«dü

rùdes¡≈£L mHé.Ï.ÄsY.~ n\T|ü⁄ ms¡T>∑ì

b˛sê≥y˚T. ‘·qT nqT≈£îqï~ kÕ~Û+#·

&ÜìøÏ, nes√<Ûë\T n~Û>∑$T+∫ \øå±´*ï

#˚s¡&ÜìøÏ J$‘·eT+‘ê Äj·Tq

b˛sê≥+ #˚XÊs¡T. Ä \ø£åDy˚T Äj·Tìï

nkÕ<Ûës¡D V”≤s√>±, eTVü≤√qï‘· e´øÏÔ>±

ì\u…Ïº+~.

eTìwæ˝À m+‘√ Äy˚X¯+... n+‘˚

yÓTT+&ç‘·q+ ñ+~. Äj·Tq H√Ï qT+∫

ˇø£ e÷≥ eùdÔ <ëìøÏ ‹s¡T>∑T+&˚~ø±<äT.

Äs¡T q÷¬s’Hê q÷s¡T Ä¬s’Hê n~ neT\T

»]– rsê*‡+<˚.

‘Ó\T>∑Tyêì Ä‘·à>ös¡yêìï,

Ä‘êà_Ûe÷Hêìï #êÏ #Ó|æŒq mHé.Ï.ÄsY.

J$‘· |üj·Tq+˝À eT\T|ü⁄\T.. eTõ©\T..

u

52

ªbÕ‘êfi¯uÛ…’s¡$μ ∫Á‘·+˝À mHé.Ï.ÄsY., u≤\ø£èwüí (n+õ>±&ÉT)

53

‘·$Tfi¯∫Á‘·+ ªeTs¡àMs¡Héμ˝Àì ˇø£bÕ≥˝À

mHé.Ï.ÄsY., ÄsY.Hêπ>X¯«s¡sêe⁄, •yêJ

>∑DÒX¯Hé, C…$T˙>∑DÒX¯Hé, mdt.$.s¡+>±sêe⁄

ø£ì|ækÕÔs¡T. ‘Ó\T>∑T˝ÀøÏ á ∫Á‘êìï ªy˚>∑T#·Tø£ÿμ

ù|s¡T‘√ nqTe~+#ês¡T. á dæìe÷ |ü_¢dæ°˝À

á ◊<äT>∑Ts¡T ù|s¡T¢ eTT+<äT sêdæ eT]j·TT

lsê+ nì V”≤s√ ù|s¡T ù|s=ÿq&É+ $X‚wü+.

Ï.mdt.u≤\Hé $\Hé>± qÏ+∫q á∫Á‘·+˝À

ø£¬s+Ÿ ø£‘·TÔ\‘√ j·TT<ä∆ düìïy˚XÊ\T ∫Árø£]+

#ês¡T. n˝≤ #˚j·T&É+ n<˚ Á|ü<∏äeT+.

ªbÕ‘êfi¯uÛ…’s¡$μ ∫Á‘·+˝À ‘·q‘√bÕ≥T qÏ+

∫q Vü‰dü´q≥T&ÉT u≤\ø£èwüí eT<ë´ìøÏ

u≤ìôd’, wüOÏ+>¥‡≈£î Ä\dü´+>± edüTÔ+&É≥+‘√

n‘·ìï ‘·|æŒ+#ê\ì ˇø£ ìsêà‘· Á|üj·T‹ïùdÔ

mHé.Ï.ÄsY. yê]+#ês¡T. Bì

e\¢ n‘·ìøÏ eT]ìï Çã“+<äT\T m<äT

s¡e⁄‘êj·Tì ‘·H˚ u≤\ø£èwüíì Ç+ÏøÏ |æ*|æ+∫

>∑Ïº>± eT+<ä*+#ês¡T. Ä ‘·sê«‘· u≤\ø£èwüí @

wüOÏ+>¥øÏ Ä\dü´+>± yÓfi¯¢˝Ò<äT.

$Áø£+ Ábı&Éø£åHé‡yê] ª≈£î≥T+ã>ös¡e+μ

∫Á‘·+˝À ¬s+&ÉT m&ÉT¢≈£L&Ü Á|üeTTK

bÕÁ‘· eVæ≤+#êsTT. n+‘˚ø±<äT ªnHêï

sêeTHêïμ nH˚ bÕ≥≈£L&Ü bÕ&É‘êsTT. m<äT›\T

e÷≤¢&É≥+, bÕ≥ bÕ&É≥+ Ä s√E˝À¢ $+‘·>±

#Ó|ü⁄Œ≈£îHêïs¡T.

‘·$Tfi¯+˝À $»j·T+ kÕ~Û+∫, ‘Ó\T>∑T˝À

ªô|<ä›ø=&ÉT≈£îμ>± nqTe~+∫q ∫Á‘·ø£<∏ä

Ä<Ûës¡+>± ªø√&É\T ~~›qø±|ü⁄s¡+μ ‘·j·÷¬s’+~.

‘·qT qÏ+#˚ dæìe÷\˝À e÷s¡T y˚cÕ\T

<Ûä]+#ê\H˚ düs¡<ë mHé.Ï.ÄsY.øÏ ñ+&˚~.

54

n~ kÕ+|òæTø£+, C≤q|ü<ä+, #ê]Á‘ê‘·àø£+... @

dæìe÷ nsTTHê düπs ø£˙dü+ ˇø£À, ¬s+&√ e÷s¡T

y˚cÕ\T <Ûä]+#˚yêsêj·Tq. dæìe÷˝À ˇø£kÕ¬s’Hê

e÷s¡Ty˚wü+ y˚ùd düìïy˚XÊìï ‘·j·÷s¡T#˚j·T+&Éì

mHé.Ï.ÄsY. s¡#·sTT‘·\≈£î Á|ü‘˚´ø£+>± #Óù|Œyês¡T.

‘·qì yÓ+&ç ‘Ós¡ô|’ #·÷&É>±H˚ á\\T y˚dæ, πø]+‘·\T

ø=fÒº e÷dt Áù|ø£å≈£î\qT eT]+‘· n\]+#·&É+ ø√dü+

Äj·Tq mH√ï C≤Á>∑‘·Ô\T rdüT≈£îH˚yês¡T. mHé.Ï.ÄsY.

m≈£îÿe e÷s¡Ty˚cÕ\T y˚dæq ∫Á‘·+ ªy˚eTT\yê&É

;ÛeTø£$μ.

$»j·Tyê&É q>∑s¡+˝Àì <äTsêZ ø£fi≤eT+~s¡+ ~∏j˚T

≥sY≈£î, mHé.Ï.ÄsY.≈£î ñqï nqTã+<Ûäy˚T y˚s¡T.

Äj·Tq dæ˙s¡+>∑ Á|üy˚XÊìøÏ n+≈£îsês¡ŒD á

~∏j˚T≥sY˝ÀH˚ »s¡>∑&Éy˚T ø±≈£î+&Ü Äj·Tq ‘=*∫Á‘·+

ªeTq<˚X¯+μ, ∫e]∫Á‘·+ ªlHê<∏ä ø£$kÕs¡«uÛÖeTT&ÉTμ

Ç+<äT˝ÀH˚ $&ÉT<ä\j·÷´sTT. n˝≤π> mHé.Ï.ÄsY.

qÏ+∫q ∫Á‘ê\˝À 63 dæìe÷\T <äTsêZø£fi≤

eT+~s¡+˝ÀH˚ $&ÉT<ä\ ø±>±, yêÏ˝À¢ 56 ∫Á‘ê\T

ns¡∆ X¯‘·~H√‘·‡e+, 31 ∫Á‘ê\T X¯‘·~H√‘·‡e+, 9

dæìe÷\T s¡»‘√‘·‡e+ »s¡T|ü⁄ø√e&É+ $X‚wü+. dæ˙

sê»<Ûëì $»j·Tyê&É˝À ˇπø ~∏j˚T≥sY˝À ˇø£ q≥T&ÉT

qÏ+∫q Çìï∫Á‘ê\T $&ÉT<ä\ ø±e&É+, $»j·Te+‘·

eTe&É+ Á|ü|ü+#· dæìe÷ #·]Á‘·˝ÀH˚ n<äT“¤‘·+.

kÕ+|òæTø£ ∫Á‘ê\ ø£<∏ëHêj·T≈£îì>± mHé.Ï.ÄsY.

ì ì\u…Ïºq ∫Á‘·+ ªô|[¢#˚dæ#·÷&ÉTμ

(1952). Ä kÕúHêìï Ç+ø± |üÏwüº+ #˚dæq ªs¡ø£Ô

dü+ã+<Ûä+ (1962), ª>∑T&ç>∑+≥\Tμ (1964) e+Ï

ø=ìï ∫Á‘ê\qT e~˝ÒùdÔ Äj·Tq qÏ+∫q kÕ+|òæTø£

∫Á‘ê\˙ï <ë<ë|ü⁄>± kÕe÷õø£ n+XÊìï Ç‹

eè‘êÔ\T>± eT\T#·T≈£îqïy˚. C≤q|ü<ä ∫Á‘ê\

$wüj·÷ìøÏ eùdÔ ‘·$Tfi¯+˝À k˛<äs¡ q≥T&ÉT

m+.õ.ÄsY. nqTdü]düTÔqï |ü<ä›‹ì mHé.Ï.ÄsY.

ª|æ&ÉT>∑TsêeTT&ÉTμ˝À |ü<äàHêuÛÑ+, sê»Hê\, mHé.Ï.ÄsY.

55

nqTdü]+∫ e÷dt Ä&çj·THé‡øÏ q#˚Ã dæìe÷\T

#˚XÊs¡T.

ªmHé.Ï.ÄsY. bÕ‘·ã&çb˛j·÷&ÉT.. Äj·Tq ¬øØsY

Çø£ eTT–dæqfÒ¢μ nì n+<äs¡÷ nqT≈£î+

≥Tqï ‘·s¡TD+˝À ªì|ü⁄Œ˝≤+Ï eTìwæμ (1974) e∫Ã

|òüTq$»j·T+ kÕ~Û+∫+~. nø£ÿ&çqT+∫ Äj·Tq

C…’Á‘·j·÷Á‘· eT∞¢ yÓTT<ä\sTT+~. ªn&É$sêeTT&ÉTμ

∫Á‘·+‘√ dü]ø=‘·Ô mHé.Ï.ÄsY. eTT+<äT≈£îe∫Ã,

n_Ûe÷qT\qT eT]+‘· n\]+#ês¡T.

ø£<∏ëHêj·T≈£îì>± mHé.Ï.ÄsY. b˛wæ+#·ì bÕÁ‘·

n+≥÷ ˝Ò<äT. nìïs¡ø±\ bÕÁ‘·˝À¢ qÏ+∫ ‘·q≈£î

‘êH˚ kÕÏ nì|æ+#·T≈£îHêïs¡T. q≥Tì>± m|ü⁄Œ&É÷

‘·q<˚ ô|’#˚sTT>± ñ+&Ü\ì Äj·Tq nqT≈£îH˚yês¡T.

Ä <äèwæº‘√H˚ ªy˚T»sY #·+Á<äø±+‘Yμ (1993) ∫Á‘êìøÏ

n+‘·≈£îeTT+<äT @ V”≤s√ rdüTø√q+‘· n‘·´~Ûø£ bÕ]

‘√wæø£+ (ø√Ï s¡÷bÕj·T\T) rdüT≈£îì ‘·q kÕúsTTì

ì\u…≥Tº≈£îHêïs¡T.

1963˝À $&ÉT<ä˝…’q ªã+~b˛≥Tμ ∫Á‘êìøÏ

ˇø£ Á|ü‘˚´ø£‘· ñ+~. n+‘·es¡≈£L eT+

Á‘ê\T, e÷j·T\‘√ ≈£L&çq C≤q|ü<ä ∫Á‘ê˝Ò m≈£îÿe.

ªã+~b˛≥Tμ C≤q|ü<ä ∫Á‘·y˚T nsTTHê e÷qe

dü+ã+<Ûë\≈£î ÁbÕ<Ûëq´‘· Ç∫Ã ì]à+∫q dæìe÷.

#·Áø£bÕDÏ>±s¡T n+≥T+&˚yês¡T. ªªsêe÷sêe⁄

@&çŒùdÔ Áù|ø£å≈£î\T #·÷&És¡T. Äj·Tq ∫Á‘·+˝À

nedüs¡eTTHêï, ˝Òø£b˛sTTHê |üì>∑≥Tº≈£îì me]‘√HÓ’Hê

b˛≤¢&ç‘˚H˚ »q+ yÓT#·TÃ≈£î+≤s¡Tμμ nì. á yê<ëìï

ã\|üs¡Ã&Üìπø nqï≥T¢ 1960\ ∫e] s√E\˝À

e∫Ãq ª$yêVü≤ã+<Ûä+μ (1964), ªdü+^‘·\øÏåàμ

(1966), ª&Üø£ºsY Äq+<éμ (1966), ªìs√›wæμ (1967)

e+Ï ∫Á‘ê\˝À mHé.Ï.ÄsY. b˛wæ+∫q kÕ‹«ø£ bÕÁ‘·

\qT Áù|ø£å≈£î\T ‹s¡düÿ]+#ês¡T.

Äj·Tq ∫Á‘ê\ <Û√s¡DÏøÏ _Ûqï+>± ñ+&É≥+‘√

n_Ûe÷qT\T #·÷&É˝Ò<äT. n_Ûe÷qT\T ø±ìyêfi¯ó¢

≈£L&Ü #·÷&É˝Ò<äT.

ªã+~b˛≥Tμ ∫Á‘·+˝Àø£èwüí≈£îe÷], mHé.Ï.ÄsY.

56

mHé.Ï.ÄsY. JeqXË’*, e÷≥rs¡T me]HÓ’Hêdüπs

ªÁã<äsYμ nì |ü\ø£]+#˚ ‘·‘·«+, >ös¡e

eTsê´<ä\T Ç∫Ã|ü⁄#·TÃø√e&É+... eTs=ø£s¡T nqTdü]+

#ê\Hêï M\T˝Òì$. wüOÏ+>¥ düeTj·÷˝À¢ >∑+;Ûs¡+>±

ñ+&˚ Äj·Tq <ä>∑Z]øÏ yÓ[¢ düìïVæ≤‘·+>± e÷≤¢&É

≤ìøÏ #ê˝≤eT+~ uÛÑj·T|ü&˚yês¡T. ˇø£ e÷≥ n≥T

Ç≥sTT‘˚ ªô|<ë›j·TqμøÏ ÄÁ>∑Vü≤+ edüTÔ+<˚yÓ÷qì

me]øÏyês¡T Äj·Tq≈£î <ä÷s¡+>± ñ+&˚yês¡T. Bìe\¢

n‹ø=~›eT+<˚ Äj·Tq≈£î n‘·´+‘· düìïVæ≤‘·T\T

ø±>∑*>±s¡T. nsTT‘˚ ˇø£Ï, ‘·q eTqdüTøÏ q∫Ãq

e´≈£îÔ\‘√ m+‘·ùd|üsTTHê e÷≤¢&˚yês¡T mHé.Ï.ÄsY.

q#·Ãø£b˛‘˚ qÏdü÷Ô e÷≤¢&É≥+ ms¡T>∑ìe´øÏÔ Äj·Tq.

X¯Á‘·Te⁄øÏ <ä÷s¡+, $TÁ‘·TìøÏ düìïVæ≤‘·+>± ñ+&Ü\qï

dæ<ë∆+‘êìï Äj·Tq bÕÏ+#˚yês¡T.

ne⁄Ÿ&√sY wüOÏ+>¥‡øÏ yÓ[¢q|ü⁄Œ&ÉT Á|ü‹ s√p

Áu≤Væ≤à eTTVüAs¡Ô+˝À n+fÒ ñ<äj·T+ 4.45

>∑+≥\≈£î ‘·q leT‹ ãdüe‘ês¡ø£+‘√ e÷≤¢&˚yês¡T

mHé.Ï.ÄsY. Ç+Ï dü+>∑‘·T\T, |æ\¢\ jÓ÷>∑πøåe÷\T

‘Ó\TdüT≈£îì dü\Vü‰\T, dü÷#·q\T Ç#˚Ãyês¡T.

mHé.Ï.ÄsY.øÏ ˇø£ >=|üŒ n\yê≥T ñ+&˚~.

Äj·Tq≈£î mø£ÿ&É düHêàq+ »]–Hê,

<ä+&É\T y˚dæHê Ç+ÏøÏ sê>±H˚ uÛÑ>∑e+‘·Tì bòıÀ\≈£î

Ä <ä+&É\T düeT]Œ+∫ ªá düHêàq+ Hê~ ø±<äT..

MT<˚μ nì uÛÑøÏÔ‘√ qeTdüÿ]+#˚yês¡T.

ø±s¡T Á&Ó’$+>¥˝À #ê˝≤ bòÕdtº mHé.Ï.ÄsY. ª#·+&É

XÊdüqT&ÉTμ ∫Á‘·+ wüOÏ+>¥ ôV’≤<äsêu≤<é •yês¡T

Á>±eTyÓTÆq <˚es¡j·÷+»˝Ÿ˝À m≈£îÿe>± »]–+~.

ôV’≤<äsêu≤<é qT+∫ mHé.Ï.ÄsY. ‘·H˚ ø±s¡T Á&Ó’yé

#˚düT≈£î+≥÷ ˝§πøwüHéøÏ yÓfi‚¢yês¡T. yÓqTø£d”Ÿ˝À nk˛dæ

j˚TŸ &Ó’¬sø£ºsY $.$.sêE, Vü≤]ø£èwüí ≈£Ls¡TÃH˚yês¡T. d”Œ&é

ÁuÒø£sY e∫Ãq|ü⁄Œ&ÉT Äj·Tq ø±s¡TøÏ ÁuÒø˘ yÓj·T´ø£b˛>±

Ç+ø± d”Œ&é>± b˛ì#˚Ãyês¡T. yÓqTø£ d”À¢ ≈£Ls¡TÃqï

yêfi¯ó¢ m–]|ü&˚yês¡T. yÓ+≥H˚ Äj·Tq ]j·TsYeP´

$TÁs¡sY˝À+∫ #·÷dü÷Ô.. ª@+ sêE>±s¡T y˚T+ Á&Ó’yé

#˚düTÔ+fÒ uÛÑj·T+>± ñ+<ë?μnì n&çπ>yês¡T. ªm+<äT≈£î

ñ+&É<äT kÕsY... nsTTHê d”Œ&éÁuÒø£sY e∫Ãq|ü⁄Œ&ÉT ÁuÒø˘

yÓj·T´ø£b˛‘˚ m˝≤ kÕsYμ nH˚yês¡T. <ëìøÏ mHé.Ï.ÄsY.

qy˚«dæ ªeTqeT+‘˚q+&ç.. ˝≤+>¥ »Øï #˚XÊeT+fÒ

¬s+&ÉTeT÷&ÉT ≈£îø£ÿ\T, Hê\T¬>’<äT ø√fi¯ó¢ ne⁄Ÿ eTq

<Óã“øÏμ... nH˚yês¡≥.

43@fi¯¢ ÁøÏ‘·+ dü+>∑‹. ªø£+#·Tø√≥μ, ªì\Te⁄

<√|æ&çμ ∫Á‘ê\ ìsêàD+ |üPs¡ÔsTTq ‘·sê«‘·

25 \ø£å\ s¡÷bÕj·T\ uÛ≤Ø ã&Ó®Ÿ‘√ ªø£+#·Tø±>∑&Üμ

∫Á‘· ìsêàD≤ìøÏ |üPqT≈£îHêïs¡T Á|üeTTK ìsêà‘·

j·TT.$X‚«X¯«s¡sêe⁄. mHé.Ï.ÄsY., ø±+‘êsêe⁄, eTs√

eTT>∑TZs¡T V”≤s√\T. M]øÏ ‘·+Á&ç>± qÏ+#·&É+ø√dü+

ˇø£ Á|üeTTK q≥T&çì dü+Á|ü~+#ês¡T ø±˙ bÕ]‘√

wæø£+ $wüj·T+˝À M]<ä›] eT<Ûä´ ˇ|üŒ+<ä+ ≈£î<äs¡˝Ò<äT.

Ä düeTj·T+˝ÀH˚ ñ‘·Ôsê~q eTVü‰q≥T&ÉT>± yÓ\T

>=+<äT‘·Tqï |üèB∏«sêCŸø£|üPsY #˚‘· á y˚wü+ y˚sTTùdÔ

u≤>∑T+≥T+<äqï Ä˝À#·q ìsêà‘· $X‚«X¯«s¡sêe⁄øÏ

e∫Ã+~. n+‘·es¡≈£L Äj·Tq ‘Ó\T>∑T ∫Á‘·+˝À

qÏ+#·˝Ò<äT. Ä neø±X¯+, n<äèwüº+ ‘·q≈£î <äøÏÿ‘˚

ªuÛÑ˝Ò‘·eTTà&ÉTμ˝À mHé.Ï.ÄsY.

57

u≤>∑T+≥T+<äH˚ n_ÛÁbÕj·T+‘√ eTT+ãsTT yÓ[¢

Äj·Tìï ø£*XÊs¡T $X‚«X¯«s¡sêe⁄. ‘·qT

nqT≈£î+≥Tqï $wüj·T+ #Ó|üŒ>±H˚ m+‘√

dü+‘√wæ+∫ bÕ]‘√wæø£+ ˝Ò≈£î+&Ü ñ∫‘·+>±

qÏkÕÔqì, nsTT‘˚ &Ó’˝≤>∑T\T ‘·H˚ #ÓãT‘êqì

n+<äT≈£î @sêŒ≥T¢ #Ój·TéTì |üèB∏«sêCŸø£|üPsY

#ÓbÕŒs¡T. ‹s¡T|ü‹ yÓ[¢ y˚+ø£fÒX¯«s¡ kÕ«$Tì

<ä]Ù+#·T≈£îì e∫Ãq ‘·sê«‘· wüOÏ+>¥˝À

bÕ˝§Z+≤qì ≈£L&Ü ‘Ó*bÕs¡T. $X‚«X¯«s¡sêe⁄

eTÁ<ëdüT ‹]–e∫Ãq ‘·sê«‘· mHé.Ï.ÄsY.ì

ø£*dæ á $wüj·T+ #ÓbÕŒs¡T. Äj·Tq ≈£L&Ü

m+‘√ dü+‘√wæ+#ês¡T.

Ä ‘·sê«‘· á ∫Á‘·+ ø√dü+ ¬s+&ÉT bÕ≥\T

]ø±sY¶ #˚XÊs¡T. mHé.Ï.ÄsY., ø±+‘êsêe⁄,

nì‘·‘√ <˚yê\j·T+ ôdŸ˝À ø=+‘· wüOÏ+>¥

»]bÕs¡T. ¬s+&√ ôw&É÷´˝ŸøÏ Á|üj·T‘êï\T

»s¡T>∑T‘·Tqï ‘·s¡TD+˝À Ç+<äT˝À qÏdüTÔqï

ø£<∏ëHêsTTø£ »eTTq >∑s¡“¤e‹ ø±e&É+, ÄyÓT

Á|üdü$+#˚ düeTj·÷ìøÏ |üèB∏«sêCŸø£|üPsY

eTs¡DÏ+#·&É+‘√ Ä ÁbÕC…ø˘º Ä–b˛sTT+~.

∫Á‘· |ü]ÁX¯eT˝ÀøÏ Á|üy˚•+∫q ‘=*s√E˝À¢

bòıÀ\T ~>∑&ÉeT+fÒ mHé.Ï.ÄsY.≈£î Çwüº+>±

ñ+&˚~. me¬s’Hê ¬øyÓTsê‘√ e∫Ã ø=ìï bòıÀ\T

rdüT≈£î+≤+... nì n&ç–‘˚ ªrdüTø√ Áã<äsY...

˙¬øìï ø±yê\+fÒ nìïμ nH˚yês¡T. nÁ>∑V”≤s√>±

m~–q ‘·sê«‘· ≈£L&Ü Ä ÇcÕºìøÏ Äj·Tq <ä÷s¡+

ø±˝Ò<äT.

¬øØsY _–ì+>¥˝À ‘·q q≥qøÏ eT]+‘· kÕq

|ü≥º&ÜìøÏ Væ≤+B dæìe÷\T m≈£îÿe>± #·÷ùdyês¡T

sêe÷sêe⁄. U≤∞>± ñqï|ü⁄Œ&ÉT fÒãT˝ŸMT<ä <äs¡Te⁄

y˚dü÷Ô Væ≤+B bÕ≥\T bÕ&˚yês¡T.

mHé.Ï.ÄsY. >∑T+≥÷s¡T ø±˝ÒJ˝À #·<äTe⁄≈£îH˚

s√E˝À¢ ‘ÓHê* bÂsêDÏø£ Hê≥ø±\≈£î u≤>±

Á|üdæ~∆. kÕj·T+Á‘·+ @&ÉT>∑+≥\ø£˝≤¢ uÛÀ»q+ #˚dæ

‘·q $TÁ‘· ãè+<ä+‘√ ôd’øÏ˝Ÿ MT<ä ‘ÓHê* yÓ[¢ nø£ÿ&É

bÂsêDÏø£ Hê≥ø£+ #·÷dæ ‘Ó˝≤¢] >∑T+≥÷s¡T≈£î ‹]–

e#˚Ãyês¡T sêe÷sêe⁄. ôd’øÏ˝Ÿ ‘=ø£ÿ&ÉeT+fÒ Äj·Tq≈£î

eTVü‰ düs¡<ë.

dæìe÷˝À¢øÏ sê≈£eTT+<äT |òü÷f…Æq »s¡<ëøÏ©¢ y˚ùd

n\yê≥T mHé.Ï.ÄsY.øÏ ñ+&˚~. u…»yê&É

sêeTT\T ø£Ïºq »s¡<ëøÏ©¢ì Äj·Tq y˚düT≈£îH˚yês¡T.

ªeTq<˚X¯+μ ∫Á‘·+ wüOÏ+>¥˝À mHé.Ï.ÄsY. n\

yê≥Tì >∑eTì+∫q m˝Ÿ.$.Á|ükÕ<é ªøÏ∞¢ y˚düTø√e&É+

e\¢ |üfi¯ó¢ mÁs¡>± e÷s¡‘êsTT. Ä]ºdtºøÏ Äs√>∑´+,

n+<ä+ ø±bÕ&ÉTø√yê*‡q u≤<Ûä´‘· m+‘·sTTHê ñ+~μμ

nì #Ó|üŒ&É+‘√ Ä n\yê≥T e÷H˚XÊs¡T mHé.Ï.ÄsY.

mHé.Ï.ÄsY. ∫qï‘·q+ qT+∫ ø£wüºJ$. ˇfi¯ó¢

<ë#·T≈£îì ms¡T>∑s¡T. 15 @fi¯¢ ej·TdüT e∫Ãq

<ä>∑Zs¡qT+∫ yê´j·÷eT+, jÓ÷>±düHê\T y˚j·T&É+

ªX¯uÛ≤wtsêeTT&ÉTμ ∫Á‘·+˝À mHé.Ï.ÄsY.

58

Äj·Tq≈£î n\yê≥T. Ä

‘·sê«‘· bÕ\T |æ‹øÏ ôd’øÏ˝Ÿ≈£î

bÕ\_+<Ó\T ø£≥Tº≈£îì

Vü≤√≥fi¯¢øÏ düs¡|òüsê #˚ùdyês¡T.

‘·sê«‘˚ ø±˝ÒJøÏ yÓfi‚¢yês¡T.

∫Á‘· |ü]ÁX¯eT˝ÀøÏ Á|üy˚•+∫q

‘·sê«‘˚ <äs¡Ù≈£î\qT ø£\TdüT

ø√e&É+, ìsêà‘·\qT

ø£\e&É+, ôdŸ˝À d”ìj·TsY

Ä]ºdüTº\T qÏdüTÔqï|ü⁄Œ&ÉT

>∑eTì+#·&É+ #˚ùdyês¡T.

kÕj·T+ düeTj·÷˝À¢ yÓTØHê

;#YøÏ yÓ[¢ &Ó’˝≤>¥‡ m˝≤

#ÓbÕŒ˝À ÁbÕø°ºdüT #˚ùdyês¡T.

m|ü⁄Œ&É÷ @<√ ˇø£|üì

ø£*Œ+#·T≈£îH˚yês¡T sêe÷sêe⁄.

U≤∞>± ñ+&É≥+, $ÁXÊ+‹

rdüTø√e&É+ Äj·TqøÏ q#·Ãì $wüj·÷\T. Ä ì]«

sêeTÁX¯eT, ìs¡+‘·s¡ø£èwæ mHé.Ï.ÄsY.ì eTVü≤√qï‘·

yÓTÆq e´øÏÔ>±, n~«rj·T q≥Tì>± r]Ã~<ë›sTT.

∫Á‘· $»j·T+ düeTwæº ø£èwæ |òü*‘·+ nì mHé.Ï.ÄsY.

qy˚Tàyês¡T. n+<äTπø ‘·q‘√ dæìe÷ rj·T&ÜìøÏ

e#˚Ã ìsêà‘·\qT Äj·Tq n&çπ> ‘=* Á|üX¯ï.. ªMT

f…ø°ïwæj·TqT¢ mes¡Tμ? nì. ‘·q≈£î q∫Ãq <äs¡Ù≈£î&ÉT,

düeT uÛ≤eq‘√ yÓT*π> kÕ+πø‹ø£ ì|ü⁄DT\T ñHêïsê?

nì $#ê]+#˚yês¡T. Ä ‘·sê«‘· ø£<∏ä >∑T]+∫

Ä˝À∫+#˚yês¡T.

mHé.Ï.ÄsY.≈£î n<äT“¤‘·yÓTÆq C≤„|üø£X¯øÏÔ. ˇø£ÏøÏ

Hê\T>∑T kÕs¡T¢ #·~$‘˚ #ê\T m+‘· ô|<ä›

&Ó’˝≤>∑T˝…’Hê Äj·TqøÏ ø£+sƒ¡‘ê e#˚Ã$.

‘=*∫Á‘·+ ªeTq<˚X¯+μ˝À mHé.Ï.ÄsY. bÕ]‘√

wæø£+ ¬s+&ÉTy˚\ s¡÷bÕj·T\T. ‘·sê«‘· q≥T

&ÉT>± &çe÷+&é ô|s¡>∑&É+‘√bÕ≥T bÕ]‘√wæø£+ ≈£L&Ü

ô|]–+~. nÁ>∑ ø£<∏ëHêj·T≈£îì>± m~–Hê 22 @fi¯¢

bÕ≥T Äj·Tq bÕ]‘√wæø£+ y˚\˝À¢H˚ ñ+&˚~. ìsêà‘·

\≈£î ìsêàDe´j·T+ ‘·–Z+#·&ÜìøÏ mHé.Ï.ÄsY.,

m.mHé.ÄsY. bÕ]‘√wæø±\T ‘·–Z+#·T≈£îHêïs¡T.

XÀuÛÑHéu≤ãT s¡+>∑Á|üy˚X¯+ #˚dæq ‘·sê«‘· n+fÒ 1972

qT+∫ dæìe÷≈£î \ø£å s¡÷bÕj·T\T rdüTø√e&É+

ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. Äj·Tq ªy˚T»sY #·+Á<äø±+‘Yμ≈£î ø√Ï

s¡÷bÕj·T\ bÕ]‘√wæø£+ rdüT≈£îì n‘·´~Ûø£

bÕ]‘√wæø£+ rdüT≈£îqï V”≤s√>± ]ø±sY¶ HÓ\ø=˝≤Œs¡T.

V”≤s√\≈£î kı+‘· ≈£îØÃ\T, |üs¡‡q˝Ÿ ndæôdº+Ÿ‡

nH˚ dü+Á|ü<ëj·÷ìøÏ lø±s¡+ #·TÏºq e´øÏÔ

mHé.Ï.ÄsY. Äj·Tqø£+fÒ eTT+<˚ ôdŸ˝ÀøÏ ≈£îØÃ

e#˚Ã~. <ëìMT<ä ≥Øÿ ≥e˝Ÿ y˚ùdyê&ÉT Äj·Tq

ndæôdº+Ÿ. Ä ≈£îØÃMT<ä mHé.Ï.ÄsY. ù|s¡T n+<ä+>±

&çC…’Hé #˚dæ ñ+&˚~. Ä ≈£îØÃ ôdŸ˝ÀøÏ e∫Ã+<ä+fÒ

mHé.Ï.ÄsY. edüTÔHêïs¡ì dü+πø‘·+. yÓ+≥H˚ ôdŸ˝À

ñqï yêfi¯¢+<äs¡÷ m˝…sYº nsTT ˝Ò∫ ì\TÃH˚yês¡T.

sêe÷sêe⁄ sê>±H˚ ìsêà‘·øÏ, <äs¡Ù≈£î&çøÏ qeTdüÿ]+∫,

‘·q |üì˝À ìeT>∑ïeTj˚Týês¡T.

≈£îØÃ‘√bÕ≥T eT+∫˙fi¯ó¢ ‘êπ>+<äT≈£î ˇø£ ø£+#·T

eTs¡#Ó+ãT, >±¢düT, yÓ+&ç ø£+#·+ ≈£L&Ü e#˚Ã$. n˝≤π>

wüOÏ+>¥ kÕŒŸ˝À ñqï eT+∫˙fi¯ó¢ ‘êπ>yês¡T ø±<ë

j·Tq. eT+∫˙fi¯ó¢ _+<Ó ≈£L&Ü Ç+ÏqT+#˚ ‘Ó#·TÃ≈£îH˚

yês¡T. ø=Hêïfi¯ó¢ Ä ˙fi¯¢˝À ns¡u≤Ï˝Ÿ ‘˚HÓ ø£\T|ü⁄ø=ì

59

‘êπ>yês¡T. ¬s+&ÉT eT÷&˚fi¯ó¢ n˝≤ #˚dæq ‘·sê«‘· &Üø£ºs¡¢

dü\Vü‰ô|’ ‘˚HÓ ø£\T|ü⁄ø√e&É+ e÷H˚XÊs¡T mHé.Ï.ÄsY.

mHé.Ï.ÄsY. b˛wæ+#·ì bÂsêDÏø£ bÕÁ‘·˝Ò<äT,

Hês¡<äTì bÕÁ‘· ‘·|üŒ. Äj·Tq á bÕÁ‘·

#˚j·Tø£b˛e&ÜìøÏ ∫qï ø±s¡D+ ñ+~. ªBbÕe[μ

(1960) ∫Á‘·+ ì]àdüTÔqï s√E\$. Ä dæìe÷˝À

mHé.Ï.ÄsY. ø£èwüßí&ÉT, ø±+‘êsêe⁄ Hês¡<äT&ÉT. Ä

dæìe÷˝À düìïy˚X¯|üs¡+>± Hês¡<äT&ÉT ø£èwüßí&ÉT>±qT,

ø£èwüßí&ÉT Hês¡<äTì>±qT e÷] Hê≥ø£+ q&ç|ækÕÔs¡T. Ä

düeTj·T+˝À ø±+‘êsêe⁄ q≥q#·÷dæ dü+‘·è|æÔ #Ó+~q

sêe÷sêe⁄ ª‘·eTTà&É÷ Hês¡<äT&ç>± MTs¡T n<äT“¤‘·+>±

qÏdüTÔHêïs¡T. MTs¡T, H˚qT V”≤s√\T>± ˇπøs¡ø£+

bÕÁ‘·\T nH˚ø£+ b˛wæ+#ê+. MTs¡T y˚dæq nìïs¡ø±\

bÕÁ‘·\T H˚q÷ y˚XÊqT. ø±˙ Hês¡<äTì>± e÷Á‘·+

qÏ+#·qTμ n+≥÷ Vü‰MT Ç#êÃs¡T. ‘·q J$‘·

|üs¡´+‘·+ Ä e÷≥≈£î ø£≥Tºã&ç ñHêïs¡T mHé.Ï.ÄsY.

y˚+ø£fÒX¯«s¡kÕ«$T |ü≥¢ uÛÑøÏÔ uÛ≤e+‘√ Á|ü‹

X¯ìyês¡+ H˚\MT<ä |ü&ÉT≈£îH˚yês¡T mHé.Ï.ÄsY.

Äj·Tq ‘·*¢ yÓ+ø£≥sêeTeTà>±s¡T >öØ uÛÑ≈£îÔsê\T.

Ä$&É eTs¡DÏ+∫ •ekÕj·TT»´+ bı+<ä&É+‘√ •e⁄ì

|ü≥¢ uÛÑøÏÔ Á|ü|ü‘·TÔ\‘√

k˛eTyês¡+ ≈£L&Ü Äj·Tq

H˚\MT<ä |ü&ÉT≈£îH˚yês¡T.

kÕïHê<äT\T eTT–+∫q

‘·sê«‘· ñ<äj·T+

nsTT<äT >∑+≥\≈£î °

‘ê>∑&É+ mHé.Ï.ÄsY.≈£î

n\yê≥T. ø£\ø£‘êÔqT+∫

Á|ü‘˚´ø£+>± ‘Ó|æŒ+∫q °

Ä≈£î\‘√ ‘·j·÷s¡T#˚dæq Ä

° #ê˝≤ u≤>∑T+&˚<äì <ëì

s¡T∫ì ÄkÕ«~+∫qyês¡T

#ÓãT‘ês¡T. ‘·*¢ eTs¡D≤q+

‘·s¡+ ° e÷H˚dæ, bÕ\T ø±˙,

eTõ®>∑ ø±˙ rdüT≈£îH˚yês¡T.

‘·qT ì]à+∫q ª‘·˝≤¢

ô|fi≤¢e÷μ ∫Á‘êìï

m˝Ÿ.$. Á|ükÕ<é ‘·$Tfi¯+˝À, Væ≤+B˝À |ü⁄q]ï]àkÕÔqì

eTT+<äT≈£î e∫Ãq|ü⁄Œ&ÉT mHé.Ï.ÄsY. eTVü≤<ëq+<ä

uÛÑ]‘·T˝…’b˛j·÷s¡T. ªªqqTï á |ü]ÁX¯eT≈£î |ü]#·j·T+

#˚dæ, H˚qT á dæú‹øÏ #˚s¡Tø√ e&ÜìøÏ ø±s¡≈£î\T Hê

>∑Ts¡T<˚e⁄\T m˝Ÿ.$.Á|ükÕ<é>±s¡T. nœ\ uÛ≤s¡‘·

kÕúsTT˝À ù|s¡Tbı+~q ìsêà‘·,<äs¡Ù≈£î\T ‘·q •wüß´ì

<ä>∑Zs¡≈£î ‘·qT ì]à+#·uÀj˚T ∫Á‘êìøÏ ø±e*‡q

ø£<∏äø√dü+ sêe&É+ me]¬ø’Hê Äq+<ä <ëj·Tø£y˚T. Hê

J$‘·+˝À Äq+<√ <˚«>∑+‘√ ì+&çq eT<ÛäTs¡ø£åD$T~μ

nì Ä dü+<äs¡“¤+>± Äj·Tq #ÓbÕŒs¡T.

mHé.Ï.ÄsY. dæìe÷\≈£î bÕ≥\T sêj·T&É+

ªn&É$sêeTT&ÉTμ ∫Á‘·+‘√ ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T

y˚≥÷]. nsTT‘˚ n+‘·ø£+fÒ eTT+<äT ªBø£åμ (1974)

∫Á‘·+ ø√dü+ Äj·Tq ˇø£ bÕ≥ sêXÊs¡T ø±˙ n~

yÓ\T>∑T˝ÀøÏ sê˝Ò<äT. á dæìe÷˝À »eTTq, ‘·qT

dü‘·úÛ≤eT` ø£èwüßí\T>± ˇø£ n+‘·sêï≥ø±ìï π>j·T

s¡÷|ü+˝À ô|&ç‘˚ u≤>∑T+≥T+<äH˚ Ä˝À#·q

mHé.Ï.ÄsY.øÏ ø£*–+~. á bÕ≥qT s¡+>∑T\˝À rùdÔ

eT]+‘· eT+∫<äì ≈£L&Ü nì|æ+∫+~. ìsêà‘·≈£î

Ç~ n<äq|ü⁄ uÛ≤s¡yÓTÆHê ∫Á‘· $»j·÷ìøÏ eT]+‘·

ª≈£î≥T+ã>ös¡e+μ˝ÀmHé.Ï.ÄsY., s¡eTDeT÷]Ô

60

<√Vü≤<äeTe⁄‘·T+<äì mHé.Ï.ÄsY. uÛ≤$+#·&É+‘√ Ä

bÕ≥ sêj·T&ÜìøÏ ‘·q‘√ ∫s¡ø±\ |ü]#·j·T+ ø£*–q

y˚≥÷] düT+<äs¡sêeT÷à]Ôì |æ*|æ+#ês¡T sêe÷sêe⁄.

y˚≥÷]øÏ n<˚ ‘=* dæìe÷ bÕ≥. 1974˝À uÛÀ–

s√Eq 501 s¡÷bÕj·T\qT n&Ü«Hé‡>± n+<äT≈£îqï

y˚≥÷] dü+Áø±+‹s√Eq bÕ≥sêdæ, sêe÷sêe⁄øÏ

n+~+#ês¡T. ªìqï sê‹] ø£\˝À düqï #˚dæ düs¡dü≈£î

s¡eTàì ìqTï |æ*∫q <Óe&˚ #Ó*j·÷.. y˚sTT ù|s¡T\

yê&˚... yê&ÉT y˚\ rs¡T\ yÓ*π> yê&˚... |ü<ëπs«\

Hês¡T<äT\ πs&˚...μ á bÕ≥qT ô|+&Ü´\ dü«s¡|ü]#ês¡T.

|òüT+≥kÕ\, düTo\‘√ bÕ&ç+#ê\qT≈£îHêïs¡T. ø±˙

nìyês¡´ |ü]dæú‘·T\e\¢ Ä bÕ≥ì ]ø±sY¶ #˚j·T˝Ò<äT.

Ä ‘·sê«‘· y˚πs dæìe÷˝À Ä bÕ≥ yê&ÉT≈£î+<ëeTì

nqT≈£îHêïs¡T ø±˙ nB »s¡>∑˝Ò<äT.

1980ÁbÕ+‘ê˝À¢ Vü‰dü´q≥T&ÉT #·\+ eTs√

ìsêà‘· ¬ø.$.$.dü‘·´Hêsêj·TD‘√ ø£*dæ

mHé.Ï.ÄsY, <ëdü] Hêsêj·TDsêe⁄ ø±+_H˚wüHé˝À ˇø£

dæìe÷ rj·T&ÜìøÏ bÕ¢Hé #˚XÊs¡T. á ø±+_H˚wüHéøÏ

$|üØ‘·yÓTÆq ÁπøCŸ ñqï ‘·s¡TDeT~. Ä]úø£|üs¡yÓTÆq

ˇ&ÉT<äT&ÉT≈£î˝À¢ ñqï #·˝≤ìøÏ kÕj·T+ #˚<ë›eTH˚

eT+∫ eTqdüT‘√ mHé.Ï.ÄsY., <ëdü] Ç<ä›s¡÷ n+^ø£

]+#ês¡T. dæìe÷ Á|üj·T‘êï\T @yÓ÷ø±˙ á ø±+_

H˚wüHé ≈£î~]+<äqï Äq+<ä+‘√ sêÁ‹, |ü>∑\T nH˚

‘˚&Ü ˝Ò≈£î+&Ü ‘ê>∑&É+ ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T #·\+. á

$wüj·T+ mHé.Ï.ÄsY.øÏ ‘Ó*dæ+~. Ç˝≤+Ï $wüj·÷\T

Äj·Tq≈£î q#·Ãe⁄. ªÇ|ü⁄Œ&˚ Ç+‘·>± ‘ê>∑T‘·THêï&ÉT...

πs|ü⁄ wüOÏ+>¥ yÓTT<ä\T ô|≤ºø£ ‘ê– ôdŸ≈£î ekÕÔ

&˚yÓ÷μ nqT≈£îì á dæìe÷ #Ój·T´&É+ ˝Ò<äì ø£ãTs¡T

#˚XÊs¡T mHé.Ï.ÄsY.

‘·q~ Vü≤]Vü≤s¡Hê<∏ä ‘·‘·«eTì mHé.Ï.ÄsY.

#Óù|Œyês¡T. n+<äTπø ‘·q eT>∑ |æ\¢\≈£î »j·Tø£èwüí,

kÕsTTø£èwüí, Vü≤]ø£èwüí, yÓ÷Vü≤qø£èwüí, u≤\ø£èwüí,

sêeTø£èwüí, »j·TX¯+ø£s¡ ø£èwüí nì ù|s¡T¢ ô|≤ºs¡T. Ä&É

|æ\¢\≈£î ˝ÀπøX¯«], |ü⁄s¡+<äπsX¯«], uÛÑTeH˚X¯«], ñe÷

eTùV≤X¯«].. Ç˝≤ XË’e HêeT<Û˚j·÷\T ìs¡ísTT+#ês¡T.

mHé.Ï.ÄsY., #·\+, _.$.Á|ükÕ<é

61

‘=* nqTuÛÑe+ªeTq<˚X¯+μ ∫Á‘·+‘√

|ü]ÁX¯eT˝ÀøÏ n&ÉT>∑Tô|≤ºs¡T

sêe÷sêe⁄. n+<äT˝À Á_°wüß

Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ eT<ä›‘·T |ü*πø

b˛©dt ÇHéôdŒø£ºsY bÕÁ‘· n~.

ˇø£s¡ø£+>± n~ HÓ¬>Ïyé ùw&é‡

ø£*–q bÕÁ‘·. Ä dæìe÷˝À

Äj·Tq ø£ì|æ+#˚~ ø±ùdù|

nsTTHê n+<ä]˙ ‘·q q≥q‘√

Äø£≥Tº≈£îHêïs¡T. XÀuÛÑHê#·\

dü÷º&çjÓ÷˝À ªeTq<˚X¯+μ ∫Á‘·

ìsêàD+ »]–+~. Ä

dü÷º&çjÓ÷˝À ‘·q ‘=*s√E

nqTuÛÑe+ Äj·Tq e÷≥˝À¢H˚...

u

62

ªdü+ø£\Œ+μ˝À mHé.Ï.ÄsY.

63

ôdŸMT<ä Hê ‘=*s√E nqTuÛÑyêìï #Óù|Œ

eTT+<äT ÁbÕ‹|ü~ø£>± Hê≥ø£ s¡+>∑+ MT<ä

Hê nqTuÛÑyêìï >∑T]+∫ Hê\T>∑T eTT≈£ÿ\T

#ÓãT‘ê..

H˚qT ø£fi≤XÊ\˝À #·<äTe⁄‘·Tqï s√E˝À¢ yÓTT≥º

yÓTT<äÏkÕ]>± y˚wü+ y˚dæ Hê≥ø£ s¡+>∑+ MT<ä≈£î

n&ÉT>∑Tô|≤ºqT. n~ ≈£L&Ü Ä&Éy˚wü+. y˚wü+

yÓj·÷´\H˚ n_Û˝≤wü n|üŒÀ¢ Hê≈£î ndü\T ˝Ò<äT. ø±˙

|ü]dæú‘·T\T ã©j·TyÓTÆ H˚qT n˝≤ Ä&Éy˚wü+ y˚j·T

&ÜìøÏ ≈£îÁ≥|üHêïsTT. ùdïVæ≤‘·T\T ≈£L&Ü BìøÏ ‘·˝≤

ˇø£ #ÓsT÷´ y˚XÊs¡T. ñ<√´>∑+ |ü⁄s¡Twü \ø£åD+ nqï≥T¢

eT>∑yê&çøÏ MTdü+ ≈£L&Ü ˇø£ \ø£åDy˚Tqì n|üŒÀ¢

nqT≈£î+≥T+&˚yêDÏí. Ä qeTàø£+‘√H˚ ∫e]øÏ MTdü+

≈£L&Ü ‹j·T´≈£î+&ÜH˚ Ä Ä&Éy˚wü+ y˚XÊqT. y˚wü+

y˚düT≈£îH˚≥+‘·es¡≈£L <ÛÓ’s¡´+>±H˚ ñ+~ ø±˙, s¡+>∑+

MT<ä n&ÉT>∑T ô|≤º*‡q eTTVüAs¡Ô+ <ä>∑Zs¡ |ü&ÉT‘·Tqï

ø=B› Hê≈£î ø±fi¯S¢ #˚‘·T\÷ eDø£&É+ Äs¡+_Û+#êsTT.

ˇfi¯¢+‘ê eTT#ÓÃeT≥\T b˛XÊsTT. s¡+>∑+˝ÀøÏ Á|üy˚•+

#·e\dæq düeTj·T+ <ëÏb˛‘·Tqï~ ø±˙ Hê n&ÉT>∑T

e÷Á‘·+ eTT+<äT≈£î |ü&É≥+˝Ò<äT. ÄKs¡T≈£î mes√

qqTï eTT+<äT≈£î ‘√XÊs¡T. Ä ‘√|ü⁄‘√ s¡+>∑

düú\+ MT<ä≈£î b˛sTT |ü&Ü¶qT. nsTT<äT

ì$TcÕ\ es¡≈£L Hê≈£î @MT ‘Ó©˝Ò<äT.

Ä ‘·s¡Tyê‘· <ÛÓ’s¡´+ ∫ø£ÿ ã≥Tº≈£îì

qÏ+#·&É+ ÁbÕs¡+_Û+#êqT.

yÓTT‘·Ô+ MT<ä Ä Hê≥ø£+˝À Hê<˚

ô|’#˚sTT nsTT´+~. ã‘·T≈£îJe⁄&Ü

nqT≈£î+≥÷ ãj·T≥ |ü&Ü¶qT.

Ä&Éy˚wü+ y˚XÊqì nqTø√e&ÜìøÏ

Hê˝À Hêπø dæ>∑TZ y˚dæ+~. nB Hê

q≥J$‘êìøÏ Hê+~.ªeTq<˚X¯+μ˝À mHé.Ï.ÄsY.

64

ÄHêÏ ñ<ä+‘êìï ‘·\T#·T≈£îqï|ü⁄Œ&É˝≤¢ Hê¬ø+‘√

düs¡<ë>± e⁄+≥T+~. Hê≥ø±˝À¢ y˚cÕ\T y˚dæ

dü+bÕ~+#ê\H˚ n_Û˝≤wü Hê≈£î m|ü⁄Œ&É÷ e⁄+&˚~

ø±<äT. y˚wü+ yÓj·÷´\H˚ düs¡<ë e÷Á‘·y˚T m|ü⁄Œ&É÷

yÓ+≤&ÉT‘·÷ ñ+&˚~. Ä düs¡<ëj˚T ∫e]øÏ <äTs¡<ä>±

e÷] Hê#˚‘· ˇø£ nyÓT#·÷´sY ~∏j˚T≥sY kÕú|æ+|ü

#˚dæ+~. <ëì <ë«sê ø=ìï nuÛÑT´<äj·T Hê≥ø±\T,

HêÏø£\T Ä&ç+#·&ÜìøÏ H˚qT n\yê≥T |ü&çb˛j·÷qT.

á dü+düú |ü‘êø£#êÃ¤j·T\ MT<˚ Ä+Á<Ûä Hê≥ø£ ø£fi≤

|ü]wü‘Y ãVüQeT‹ ≈£L&Ü bı+<ë+.

Hê≥ø£s¡+>∑+ MT<äqT+∫ Hê <äèwæº Áø£y˚T|” dæìe÷

s¡+>∑+ MT<ä≈£î eT[¢+~. H˚qT Á|ü<∏äeT+>± ‘Ós¡MT<ä

ø£ì|æ+∫q ∫Á‘·+ ªeTq<˚X¯+μ. <ëìøÏ m˝Ÿ.$.Á|ükÕ<é

<äs¡Ù≈£î\T. XÀuÛÑHê#·\ dü÷º&çjÓ÷˝À á dæìe÷

‘·j·÷¬s’+~.

n~es¡πø Hê≥ø£s¡+>∑+ MT<ä ø=+‘· Á|üy˚X¯+

ñ+&É&É+#˚‘· |òæ\Tà ôd≥TºMT<ä ‘=*s√E ìs¡“¤j·T+>±

qÏ+#êqT. ¬øyÓTsê\T, yÓTÆ≈£î\T Hê˝Àì #Ó’‘·q´

Ádüe+‹ì Ä|ü˝Òø£b˛j·÷sTT. Çø£ÿ&É MT≈£î ˇø£

$wüj·T+ #ÓbÕŒ*. Hê≥ø£ s¡+>∑+ MT<ä H˚qT ñ‘˚Ô»

ø£s¡yÓTÆq, ñÁ<˚ø£|üP]‘·yÓTÆq bÕÁ‘·\qT m≈£îÿe>±

y˚düTÔ+&˚yê&çì. n|üŒÏ Hê nqTuÛÑe+˝À H˚qT q≥q

n+fÒ düVü≤»‘ê«ìøÏ m≈£îÿe ÁbÕ<Ûëq´+ ÇdüTÔ+&˚

yê&çì. nsTT‘˚, á düVü≤»‘·«+ ˇø£ ô|<ä› ‘·e÷cÕ>±

|ü]D$T+∫+~. Bìø=ø£ ñ<ëVü≤s¡D ÇkÕÔqT. ªeTq

<˚X¯+μ ∫Á‘·+˝À C…’\T <äèX¯´+ ‘=*s√E wüOŸ #˚XÊs¡T.

<ëì˝À H˚qT ÇHéôdŒø£ºsY y˚wü+ y˚dæ Ä bÕÁ‘·≈£î

ø±e\dæq Äy˚XÊìï, ñÁ<˚ø±ìï u≤>± #·÷ô|≤ºqT.

ôdŸ MT<ä Hê n_Ûqj·T+ n+‘ê u≤>∑T+<ä+fÒ u≤>∑T+

<äHêïs¡T. eTs¡THê&ÉT Ä düìïy˚XÊ\ ‘ê\÷≈£î s¡ôwdt

ªeTq<˚X¯+μ˝À Hê>∑j·T´‘√ mHé.Ï.ÄsY.

65

#·÷XÊs¡T. #·÷ùdÔ Ç+πøeTT+~? ÄHê&ÉT H˚qT #˚dæq

Vü≤+>±e÷≈£î ã\¢\÷, øÏÏø°\÷ n\¢˝≤¢&ÜsTT.

uÛ≤y√Á<˚ø£+˝À düVü≤»+>± qÏ+#·&É+ e\¢H˚ n˝≤

»]–+<äì Á>∑Væ≤+#·&ÜìøÏ m+‘√ düeTj·T+ |ü≥º˝Ò<äT.

düVü≤»‘ê«ìøÏ dü+ã+~Û+∫q eTs√ dü+|òüT≥qqT

≈£L&Ü H˚qT Çø£ÿ&É #Ó|üŒ≈£î+&Ü ñ+&É˝Òø£b˛‘·THêïqT.

ª|ü˝…¢≥÷] |æ\¢μ ∫Á‘·+˝À H˚qT m<äT›‘√ b˛sê&Ée\dæ

e∫Ã+~. ø£+ô|˙ yêfi¯ó¢ Ä düìïy˚X¯+˝À Hê≈£î &É÷|t>±

qÏ+#˚+<äT≈£î y˚πs ˇø£ eTìwæì e÷≤¢&Üs¡T. nsTT‘˚

Hê≈£î n~ u≤>± ˝Ò<äì|æ+∫+~. eTq düìïy˚XÊ\qT

eTqy˚T #˚dæ u≤>∑T+<äì|æ+#·Tø√yê*. mes√ #˚ùdÔ

eTq≈£î e#˚Ã U≤´‹ @eTT+≥T+~? Ç~ eT÷&ÛÉ n_Û

ÁbÕj·Ty˚T ø±e#·TÃ. nsTTHê Hê≈£î ‘√∫+<˚ #˚XÊqT.

Ä düìïy˚X¯+˝À H˚H˚ bÕ˝§Z+≤qHêïqT. ø£+ô|˙

n~ÛH˚‘·\T ªdüπs ø±ìe«+&çμ nHêïs¡T. m<äT›‘√ b˛sê

≥+˝À #ÓsTT´ $]–+~. Ç+ø± ô|<ä› Á|üe÷<ä+ ≈£L&Ü

»]π><˚? m≤¢>√ ‘·|æŒ+#·T≈£îì ãj·T≥|ü&Ü¶qT. n~

yÓTT<ä\T≈£îì dæìe÷ q≥q≈£î ø±e\dæq uÛ≤y√Á<˚ø£|ü⁄

&√dt m+‘· ñ+&Ü\qï~ Áø£y˚T|” ‘Ó\TdüTø√>∑*>±qT.

dæìe÷˝À¢ düVü≤»‘ê«ìøÏ ø±≈£î+&Ü dædü˝…’q q≥qπø

#√Ïyê«\qï dü‘ê´˙ï Á>∑Væ≤+#êqT.

ª≈£î≥T+ã>ös¡e+μ˝À mHé.Ï.ÄsY.

ª|ü˝…¢≥÷] |æ\¢μ

∫Á‘·+˝À

mHé.Ï.ÄsY.

66

ìsêà‘·>± q+<äeT÷]∫Á‘· |ü]ÁX¯eT˝À n&ÉT>∑Tô|Ïºq Hê\Tπ>fi¯¢πø

q≥Tì>± Á|ü‘˚´ø£ e´øÏÔ‘ê«ìï, ø°]Ôì

dü+bÕ~+#·T≈£îqï sêe÷sêe⁄ 1952˝À

‘Ó\T>∑T ∫Á‘· |ü]ÁX¯eT˝À q÷‘·q n<Ûë´j·T+

ÁbÕs¡+_Û+#·&ÜìøÏ düHêïVü‰\T ÁbÕs¡+_Û+

#ês¡T. k˛<äs¡T&ÉT Á‹$Áø£eTsêe⁄ Äj·Tq≈£î

n+&É>± ì*#ês¡T. mHé.m.Ï. |ü‘êø£+ô|’ á

k˛<äs¡T*<ä›s¡÷ ì]à+∫q ∫Á‘ê˝…H√ï

$»j·Te+‘·yÓTÆHêsTT. Ä ‘·sê«‘· ‘·+Á&ç

yês¡dü‘ê«ìï n+~|ü⁄#·TÃ≈£îqï mHé.Ï.ÄsY.

‘·qj·TT\T Äj·Tq ÄX¯j·÷\T, Ä˝À#·q\≈£î

n<ä›+ |üfÒº ∫Á‘ê\qT ì]à+#ês¡T. Ä

$esê\T.. $X‚cÕ\T..

u

67

ìs

êà‘·\

‘√

q+

<äe

T÷]

k˛<

äs¡T\

T

68

ªeTq<˚X¯+μ ∫Á‘·+‘√ dæ˙s¡+>∑ Á|üy˚X¯+

#˚dæq q+<äeT÷] ‘ês¡ø£sêe÷sêe⁄

V”≤s√>± ì\<=≈£îÿø√e&ÜìøÏ m≈£îÿeø±\+

|ü≥º˝Ò<äT. V”≤s√>± Äj·Tq qÏ+∫q ‘=*

∫Á‘·+ ª|ü˝…¢≥÷] |æ\¢μ nsTT‘˚, $&ÉT<ä˝…’q

∫Á‘·+ e÷Á‘·+ ªcÕe⁄ø±s¡Tμ. 20 s√E\ ‘˚&Ü‘√

$&ÉT<ä˝…’q á ¬s+&ÉT ∫Á‘ê\÷ Äj·Tqì

V”≤s√>± ì\u…≤ºsTT. Ä ‘·sê«‘· qÏ+∫q

ªe÷j·÷s¡+uÛÑμ (1950), ªdü+kÕs¡+μ (1950),

ªbÕ‘êfi¯uÛ…’s¡$μ (1951), ªeT©¢X¯«]μ (1951),

ªô|[¢#˚dæ#·÷&ÉTμ (1952) ∫Á‘ê\T q≥Tì>±

Äj·Tq≈£î >∑T]Ô+|ü⁄ ‘Ó#êÃsTT. V”≤s√>± m<ä>∑

&ÜìøÏ eT]+‘· ‘√&ÉŒ&Ü¶sTT. n≥Te+Ï

‘·s¡TD+˝ÀH˚ ˇø£ ∫Á‘·ìsêàD dü+düúqT

HÓ\ø=*Œ, ‘Ó\T>∑T<äq+, ø£fi≤‘·àø£ $\T

e\T ø£*–q ∫Á‘ê\qT ì]à+#ê\qï

Ä˝À#·q sêe÷sêe⁄≈£î e∫Ã+~. á

Ä˝À#·q≈£î eTs√ ø±s¡D+ ñ+~.

n<˚$T≥+fÒ Äj·Tq <ä>∑Zs¡ã+<ÛäTyÓ’q

<√H˚|üP&ç ø£èwüíeT÷]Ô Ä]úø£+>±

<Óã“‹q&É+‘√ Äj·Tq≈£î

#˚j·T÷‘·ìe«&É+ ø√dü+ ≈£L&Ü ∫Á‘·

ìsêàD+ ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T mHé.Ï.ÄsY.

H˚wüq˝Ÿ ÄsYº‡ uÒqs¡Tô|’ ì]à+∫q ª|æ∫Ã|ü⁄\¢j·T´

(1953) ∫Á‘êìøÏ <√H˚|üP&ç ø£èwüíeT÷]Ô bÕs¡ºqsY.

mHé.Ï.ÄsY. ‘·eTTà&ÉT Á‹$Áø£eTsêe⁄ y˚TH˚õ+>¥

bÕs¡ºqsY. mHé.Ï.ÄsY. Á|ü<ÛëqbÕÁ‘· b˛wæ+∫q á

∫Á‘·+˝À >∑TeTà&ç $\Hé. ˇø£ eTTK´bÕÁ‘·˝À Äj·Tq

qÏ+#·&É+ n<˚ Á|ü<∏äeT+. á ∫Á‘êìøÏ mHé.Ï.ÄsY.

s¡÷y˚TàŸ ‘ê‹H˚ì Á|üø±X¯sêe⁄ <äs¡Ù≈£î&ÉT. $eTs¡Ù≈£î\

Á|üX¯+dü\T bı+~q á ∫Á‘·+ Ä]úø£$»j·T+

kÕ~Û+#·˝Ò<äT. ôd+ÏyÓT+Ÿ nqT≈£îHêïs√ @yÓ÷ ¬s+&√

∫Á‘· ìsêàD≤ìøÏ eTT+<äT uÒqs¡T ù|s¡Tì dü«\Œ+>±

e÷sêÃs¡T mHé.Ï.ÄsY. dæìe÷ s¡+>∑+˝ÀøÏ n&ÉT>∑T

69

ô|≥ºø£ eTT+<äT Hê≥ø±\T Á|ü<ä]Ù+∫q H˚wüq˝Ÿ ÄsYº

~∏j˚T≥sY (mHé.m.Ï.) ù|s¡TH˚ ∫Á‘· ìsêàD dü+düú≈£L

ô|≤ºs¡T. &ç.$.mdt.sêEì yê´bÕs¡ uÛ≤>∑kÕ«$T>±

#˚s¡TÃ≈£îì á uÒqs¡Tô|’ ì]à+∫q ‘=*∫Á‘·+

ª‘√&ÉT<=+>∑\Tμ (1954). >±¢eT¬sdt V”≤s√>± sêDÏdüTÔqï

mHé.Ï.ÄsY. á ∫Á‘·+˝À ej·TdüTeT[¢q n+<äT˝ÀqT

HÓ¬>Ïyé ≥#Y ñqï bÕÁ‘·qT b˛wæ+#·&É+ $X‚wü+.

Äj·Tq #˚dæq kÕVü≤kÕìï Ä s√E˝À¢ $eTs¡Ù≈£î\T

m+‘√ yÓT#·TÃ≈£îHêïs¡T. Á|üjÓ÷»Hê‘·àø£+>±,

Á|üjÓ÷>±‘·àø£+>± s¡÷|ü⁄~<äT›≈£îqï á ∫Á‘·+

<äs¡Ù≈£îì>± jÓ÷>±q+<é≈£î ¬s+&√dæìe÷. (‘=*

∫Á‘·+ ªneTà\ø£ÿ\Tμ˝À ≈£L&Ü V”≤s√ m˙ºÄπs).

e÷≥\ s¡#·sTT‘·>± düeTTÁ<ë\ pìj·TsY≈£L Ç<˚

‘=*∫Á‘·+. Ä s√E˝À¢ sêe÷sêe⁄ s√EøÏ ¬s+&ÉT

eT÷&ÉT wæ|òü⁄º\T esYÿ #˚dü÷Ô m+‘√ _J>± ñ+&˚yês¡T.

Äj·Tq Ç+ÏøÏ e∫Ã uÛÀ»q+ #˚ùddü]øÏ sêÁ‹

|ü<äj˚T´~. Ä düeTj·T+˝À ≈£L&Ü mHé.m.Ï. Ä|ò”düT≈£î

e∫Ã eT÷´õø˘ dæÏº+>¥‡˝À bÕ˝§ZH˚yês¡T. |ü&ÉT≈£îH˚

eTT+<äT ° ‘ê>∑&É+ q+<äeT÷] k˛<äs¡T\≈£î n\

yê≥T. n+<äTπø eT÷´õø˘ dæÏº+>¥‡ |üPs¡ÔsTTq ‘·sê«‘·

Ä u≤´#Y yÓTT‘·Ô+ eTÚ+Ÿs√&éø√, ÁÏ|æ¢πøHéø√ yÓ[¢ °

‘ê– Çfi¯¢≈£î yÓfi‚¢yês¡T. ¬s+&ÉT \ø£å\ s¡÷bÕj·T\

e´j·T+‘√ s¡÷bı+~q ª‘√&ÉT<=+>∑\Tμ ∫Á‘êìøÏ

14y˚\T qwüº+ e∫Ã+~. ñ‘·ÔeT ∫Á‘ê\≈£î C≤rj·T

ãVüQeT‘·T\T Çe«&É+ Ä @&Ü<˚ ÁbÕs¡+_Û+#·&É+‘√

á ∫Á‘êìøÏ sêÁwüº|ü‹ Á|üX¯+kÕ|üÁ‘·+ \_Û+∫+~.

ªMs¡|üP»μ≈£î »j·Tdæ+Vü≤

Ä ‘·sê«‘· mHé.m.Ï. dü+düú ì]à+∫q ∫Á‘·+

μ»j·Tdæ+Vü≤μ (1955). n+‘·≈£îeTT+<äT ì]à+∫q

¬s+&ÉT ∫Á‘ê\ |üsê»j·T+‘√ yê´bÕsêìø°, Ä<äsêÙìø°

eTT&çô|&ç‘˚ Çã“+<äT\T ‘·|üŒeì sêe÷

sêe⁄øÏ ns¡úyÓTÆ+~. ª»q+ ø√πs~ eTq+

XÊj·Te˝…μ nqT≈£îHêïs¡T. n+<äTπø

ø£fi¯qT, yê´bÕsê˙ï dü$Tà[‘·+ #˚dæ

ª»j·Tdæ+Vü≤μ ∫Á‘êìï ì]à+#ês¡T.

yÓ+ø£≥bÕs¡«rX¯+ ø£e⁄\T sêdæq ªMs¡

|üP»μ qe\ Ä<Ûës¡+>± á ∫Á‘·+

jÓ÷>±q+<é <äs¡Ùø£‘·«+˝À s¡÷|ü⁄~<äT›

≈£îì $»j·T+ kÕ~Û+∫+~. ìsêà‘·>±

sêe÷sêe⁄ì ì\u…Ïº+~. eVæ≤<ë ¬sVü≤

e÷HéqT V”≤s√sTTHé>± á dæìe÷‘√

|ü]#·j·T+ #˚dæq |òüTq‘· á dü+düú<˚.q+<äeT÷] Á‹$Áø£eTsêe⁄ jÓ÷>±q+<é, ¬sVü≤e÷Hé

ª‘√&ÉT<=+>∑\Tμ ∫Á‘·+˝À

mHé.Ï.ÄsY.

70

Ä ‘·sê«‘· ‘·$Tfi¯+˝À $»j·T+ kÕ~Û+∫q ªVü≤]

<ëdüTμ ∫Á‘êìøÏ dü«\Œ e÷s¡TŒ\T #˚dæ ªbÕ+&ÉTs¡+>∑

eTVü‰‘·à´+μ (1957) ∫Á‘êìï ì]à+#ês¡T mHé.Ï.ÄsY.

á dæìe÷øÏ Ád”ÿHéù|¢ s¡#·sTT‘· Äj·TH˚. _.düs√C≤

<˚$ ‘Ó\T>∑T˝À qÏ+∫q ‘=*∫Á‘·$T<˚. á bÂsêDÏø£

∫Á‘êìï n<äT“¤‘·+>± r]Ã~<ë›s¡T ø£eT˝≤ø£s¡ ø±y˚T

X¯«s¡sêe⁄. Çø£ÿ&É ˇø£ $wüj·T+ #ÓbÕŒ*. ø£eT˝≤ø£s¡

ø±y˚TX¯«s¡sêe⁄ <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+∫q ‘=*∫Á‘·+

ª#·+Á<äVü‰s¡+μ (1954), ¬s+&√ ∫Á‘·+ ªô|+øÏô|fi≤¢+μ

(1956)\˝À V”≤s√ mHé.Ï.Äπs. á ¬s+&ÉT dæìe÷\T

$»j·Te+‘·+ ø±ø£b˛sTTHê Äj·TqMT<ä ñqï

qeTàø£+‘√ ªbÕ+&ÉTs¡+>∑eTVü‰‘·à´+μ ∫Á‘·+ <äs¡Ùø£‘·«

u≤<Ûä´‘·\T n|üŒ–+#ês¡T. <ëìì ì\u…≥Tº≈£îHêïs¡T

ø£eT˝≤ø£s¡ ø±y˚TX¯«s¡sêe⁄. M]<ä›s¡÷ ø£*dæ |üì#˚dæq

yêÏ˝À¢ bÂsêDÏø±˝Ò m≈£îÿe. |ü⁄sêD≤\T, Ç‹Vü‰kÕ\

>∑T]+∫ ø±y˚TX¯«s¡sêe⁄øÏ m+‘√ ne>±Vü≤q ñ+&É≥+

‘√ ‘·qøÏ @ dü+<˚Vü≤+ e∫ÃHê Äj·Tìï n&ç– ìeè‹Ô

#˚düT≈£îH˚yês¡T mHé.Ï.ÄsY. Äj·Tq <äèwæº˝À |ü⁄sêD≤

\≈£î dü+ã+~Û+∫ ‘Ó\T>∑T #·\q ∫Á‘· |ü]ÁX¯eT˝À

kÕ~Ûø±]‘· ø£*–q e´≈£îÔ\T eTT>∑TZπs eTT>∑TZs¡T. ¬ø.$.

¬s&ç¶, ø£eT˝≤ø£s¡, mHé.Ï.ÄsY.

ªd”‘êsêeTø£fi≤´D+μ ‘·*¢<ä+Á&ÉT\≈£î n+øÏ‘·+

Ä ‘·sê«‘· ∫Á‘· ìsêàD≤ìøÏ Hê\Tπ>fi¯ó¢ >±´|t

e∫Ã+~. V”≤s√>± Äj·Tq _J>± ñ+&É≥+ ˇø£

ø±s¡DyÓTÆ‘˚, ‘·–q ø£<∏ä <=s¡ø£ø£b˛e&É+ eTs√ø±s¡D+.

nsTT‘˚ á eT<Ûä´ ø±\+˝À $»j·÷dü+düú uÛ≤>∑

kÕ«eT´+˝À dü«dæÔÁo |ü‘êø£+ô|’ ªπs#·Tø£ÿ` |ü>∑Ï#·Tø£ÿμ

(1959) ∫Á‘êìï ì]à+#ês¡T. Ç<˚ ∫Á‘·+ ªsêEùdyÓ’μ

ù|s¡T‘√ ‘·$Tfi¯+˝Àq÷ $&ÉT<ä˝…’+~. á ∫Á‘·eT÷

$»j·T+ kÕ~Û+#·˝Ò<äT.

sêe÷sêe⁄ ª#Í<äs¡Hêïμ nì ÄbÕ´j·T+>± |æ\T#·T

≈£îH˚ <ÛäH˚≈£î\ ãT∫Ã yÓ+ø£≥ ø£èwüí#Í<ä] ùdø£]+∫q

ªd”‘êsêeTø£fi≤´D+μ ø£<∏ä #·~$ ¬ø.$.¬s&ç¶ <äs¡Ùø£‘·«+˝À

‘·qT sêeTTì>±, mdt.$.s¡+>±sêe⁄ sêeDTì>±

dæìe÷ rj·÷\H˚ ìs¡íj·÷ìøÏ e#êÃs¡T mHé.Ï.ÄsY.

á ∫Á‘· ìsêàD+ ø√dü+ @sêŒ≥T¢ »s¡T>∑T‘·Tqï

ª»j·Tdæ+Vü≤μ

X¯‘·~H√‘·‡e+

dü+<äs¡“¤+>±..

71

‘·s¡TD+˝À #Í<ä] eTs√ |ü⁄düÔø£+ ùdø£]+#·T≈£î

e#êÃs¡T. 40 sêe÷j·TD Á>∑+<∏ë\qT |ü]o*+∫,

XÀ~Û+∫ sêeDTì s¡dü»„‘·qT Ä$wüÿ]+∫q Ä

|ü⁄düÔø£+ ù|s¡T ªd”‘ê |ü]ÁuÛÑeTD $ÁuÛÑeT+μ. n~ #·~$q

‘·sê«‘· sêeDTì bÕÁ‘· ‘·H˚ y˚kÕÔqì mHé.Ï.ÄsY.

Á|üø£Ï+#ês¡T. ¬ø.$. ¬s&ç¶ q#·Ã#Ó|æŒHê Äj·Tq $q˝Ò<äT.

<ë+‘√ ¬ø.$.¬s&ç¶ á ÁbÕC…≈£îº qT+∫ ‘·H˚ ‘·|ü⁄Œ

≈£îHêïs¡T. Çø£ ‘·|üŒì |ü]dæú‘·T˝À¢ ‘·H˚ <äs¡Ùø£‘·«

u≤<Ûä´‘·\T #˚|ü≤ºs¡T sêe÷sêe⁄. á ∫Á‘êìï

‘·*¢<ä+Á&ÉT\≈£î n+øÏ‘·$T#êÃs¡T.

<äs¡Ù≈£îì>±, ‘ê+Á‹ø£ #Ûêj·÷Á>±Vü≤≈£îì>± ù|s¡T

‘Ó#·TÃ≈£îqï s¡$ø±+‘Y q>±sTT#Y ªd”‘êsêeTø£fi≤´D+μ

∫Á‘·+‘√H˚ |ü]#·j·TeTj·÷´s¡T. n˝≤π> n+‘·≈£î

eTT+<äT mH√ï ∫Á‘ê\≈£î dü+^‘· <äs¡Ù≈£îì>± |üì#˚dæ,

Ä ‘·sê«‘· eTs¡T>∑Tq |ü&çb˛sTTq >±*ô|+#·\

qs¡dæ+Vü‰sêe⁄qT á ∫Á‘·+ ‹]– rdüT≈£îe∫Ã+~.

Äj·Tq dü«s¡|ü]∫q ªd”‘êsêeTT\ ø£fi≤´D+ #·÷‘·eTT

sês¡+&çμμ bÕ≥ Ç|üŒÏø° ô|[¢fi¯¢˝À $ì|ædü÷ÔH˚

ñ+≥T+~. <äTs¡<äèwüºeXÊ‘·TÔ Äj·Tq ÄK] ∫Á‘·+

≈£L&Ü Ç<˚ nsTT+~.

1961˝À $&ÉT<ä˝…’q ªd”‘êsêeTø£fi≤´D+μ ∫Á‘·+

#·]Á‘· düèwæº+∫+~. sêe÷sêe⁄ sêeDT&ÉT bÕÁ‘·

b˛wæ+#·&É+ e˝Ò¢ Ä dæìe÷ n+‘· $»j·T+ kÕ~Û+∫+

<äì nqïyês¡÷ ñHêïs¡T. Ä @&Ü~ |òæ*+ bòÕ´Hé‡

nyês¡T¶\˝À mHé.Ï.ÄsY. ñ‘·ÔeTq≥T&ÉT>±, <äs¡Ù

≈£îì>± ≈£L&Ü nyês¡T¶\T n+<äT≈£îHêïs¡T. X¯è+π>]

|”sƒê~Û|ü‘·T\T »>∑<äTZs¡T X¯+ø£sê#ês¡´ á ∫Á‘êìï

Á|ü‘˚´ø£+>± #·÷dæ mHé.Ï.ÄsY.qT n_Ûq+~+#ês¡T.

Ç+‘·≈£îeTT+<äT Äj·Tq ì]à+∫q ∫Á‘ê\T ˇø√ÿ

yÓT≥Tº møÏÿùdÔ, ªd”‘êsêeTø£fi≤´D+μ ∫Á‘·+ ˇø£ÿkÕπs

|ü~yÓT≥T¢ møÏÿ+∫+~.

mHé.m.Ï. dü+düú ‘·<äT|ü] ∫Á‘·+ ª>∑T˝Òãø±e[ ø£<∏äμ

(1962). á dæìe÷‘√H˚ &Üø£ºsY dæ.Hêsêj·TD¬s&ç¶

^‘· s¡#·sTT‘·>± |ü]#·j·TeTj·÷´s¡T. á ∫Á‘êìøÏ

≈£L&Ü mHé.Ï.ÄsY. <äs¡Ù≈£î&ÉT. á dæìe÷ <ë«sê

CÀôd|òt` ø£èwüíeT÷]Ô dü+^‘· <äs¡Ù≈£î\T>± |ü]#·j·TeT

j·÷´s¡T. á ∫Á‘·+ ‘·sê«‘· mHé.m.Ï. uÛ≤>∑kÕ«eT´+

qT+∫ ãj·TÏøÏ e∫Ã sêe÷sêe⁄ ÄodüT‡\‘√

ªd”‘êsêeTø£fi≤´D+μ ∫Á‘·+˝À mHé.Ï.ÄsY.

ªd”‘êsêeTø£fi≤´D+μ ∫Á‘êìï ‘·q

‘·*¢<ä+Á&ÉT\≈£î mHé.Ï.ÄsY n+øÏ‘·$T#êÃs¡T

72

kı+‘·+>± ∫Á‘·ìsêàD+ ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T

&ç.$.mdt.sêE.

Ä <äTs¡È≥q‘√ uÒqs¡T ù|s¡T e÷]+~

sêe÷sêe⁄ CÒ´wüº|ü⁄Á‘·T&ÉT sêeTø£èwüí 1962 y˚T

27q, Vü≤sƒê‘·TÔ>± ø£qTïeT÷XÊ&ÉT. mH√ïs¡ø±\

bÕÁ‘·\qT b˛wæ+#·&É+ e\¢ y˚<ë+‘·+, $C≤„q+,

Ä‘·à |ü]|üø£«‘·, dü‘· XÀ<Ûäq... sêe÷sêe⁄˝À Js¡íyÓTÆÆ

ñ+&É≥+e\¢ á <äTs¡È≥q Äj·TqqT

≈£î+>∑∑Bj·T˝Ò<äT ø±˙ yê] ‘·*¢<ä+Á&ÉT\≈£î e÷Á‘·+

n<=ø£ XÊX¯«‘·yÓTÆq u≤<Ûä>± >∑T+&Ó˝À¢ $T–*

b˛sTT+~. ªlÁøÏwüíbÕ+&ÉMj·T+μ ∫Á‘· ìsêàD+

@sêŒ≥T¢ »s¡T>∑T‘·Tqï ‘·s¡TDeT~. ‘·q ≈£îe÷s¡Tì

C≤„|üø£ ∫Vü≤ï+>± ªsêeTø£èwüí mHé.Ï.m.ø£+u…’Hé‡μ nì

uÒqs¡T ù|s¡T e÷]Ã Ä ∫Á‘êìï ì]à+#ês¡T. ‘·q≈£î

@ qeTàø±\T, uÛÑøÏÔ $XÊ«kÕ\T ñHêïjÓ÷ yêÏì

∫qï ej·TdüT˝ÀH˚ bÕÏ+∫q e´øÏÔ ø£qTø£ sêeTø£èwüí

ù|s¡T ‘·q ≈£î≥T+ã+˝À ∫s¡düàs¡D°j·T+>± ñ+&Ü

\ì sêe÷sêe⁄ dü+ø£*Œ+#ês¡T. n+<äTπø ôV’≤<äsê

u≤<é˝À ì]à+∫q ~∏j˚T≥s¡¢≈£î, dü÷º&çjÓ÷øÏ sêeT

ø£èwüí ù|s¡T ô|≤ºs¡T. ªl ÁøÏwüíbÕ+&ÉMj·T+μ (1966) ∫Á‘·+˝À

‘=*kÕ]>± <äTs√´<ÛäqTì bÕÁ‘·qT

b˛wæ+∫, nì‘·s¡kÕ<ÛäýÓTÆq ‘·q

q≥q‘√ Ä bÕÁ‘· Çy˚TCŸ ô|+#ês¡T. á

∫Á‘·+ ~«rj·T ñ‘·ÔeT∫Á‘·+>± mìï¬ø’

yÓ+&ç q+~ì bı+~+~. á dæìe÷

‘·$Tfi¯+˝À ªsêEdü÷j·T+μ ù|s¡T‘√

$&ÉT<ä˝…’+~. Ä ‘·sê«‘· ªñeTà&ç

≈£î≥T+ã+μ (1967˝À á ∫Á‘êìï

@Mj·T+ dü+düú ‘·$Tfi¯+˝À ì]à+∫+~).

ªes¡ø£≥ï+μ (1969), ª‘·˝≤¢ ô|fi≤¢e÷μ

(1969), (á dæìe÷qT Á|ükÕ<é

Ábı&Éø£åHé‡ dü+düú ‘·$Tfi¯+, Væ≤+B˝À

ì]à+∫+~). ª≈£î\ >ös¡e+μ (1972)

∫Á‘ê\qT Ç<˚ uÒqs¡Tô|’ ì]à+#ês¡T.

1967˝À sêeTø£èwüí` mHé.m.Ï. |ü‘êø£+ô|’

d”«j·T <äs¡Ùø£‘·«+˝À ª#êDø£´` #·+Á<ä

>∑T|üÔμ ∫Á‘êìï ì]à+#ê\ì Äj·Tq

73

Á|üj·T‹ï+#ês¡T. Ä ¬s+&ÉT bÕÁ‘·\qT ‘·H˚ b˛wæ+#ê

\ì nqT≈£îHêïs¡T. ø±˙ Ä dæìe÷ Á|ü‹bÕ<äq

<äX¯˝ÀH˚ Ä–b˛sTT+~.

Çø£ Äô|’ sêe÷sêe⁄ ì]à+∫q ∫Á‘ê\T s¡ø£s¡ø±\

uÒqs¡¢ô|’ s¡÷bı+<ësTT. mHé.Ï.ÄsY. mùdºŸ Ábı&Éø£åHé

j·T÷ìŸ uÒqs¡Tô|’ ªø√&É\T ~~›q ø±|ü⁄s¡+μ (1970)

∫Á‘êìï, ÄsY.¬ø.Áã<äsY‡ uÒqs¡Tô|’ ªlø£èwüí dü‘·´μ

(1971) ∫Á‘êìï ì]à+#ês¡T. Ç+‘·es¡≈£î ì]à+∫q

∫Á‘ê\≈£î ìsêà‘·>± Á‹$Áø£eTsêe⁄ eéVü≤]+#ês¡T.

Ä ‘·sê«‘· sêeTø£ècÕí dæ˙ dü÷º&çjÓ÷dt uÒqs¡Tô|’

ì]à+∫q ª‘ê‘·eTàø£\μ (1974), ªy˚eTT\yê&É

;ÛeTø£$μ (1976), ª<ëqMs¡X¯Ss¡ø£s¡íμ (1977), ª#êDø£´

#·+Á<ä>∑T|üÔμ (1977), ªlsêeT |ü≤º_Ûùwø£+ (1978),

ªl ‹s¡T|ü‹ yÓ+ø£fÒX¯«s¡ø£fi≤´D+μ (1979), leT<é

$sê≥|üs¡«+μ (1979), ªsö&ûsêeTT&ÉT` ø=+f…

ø£èwüßí&ÉTμ (1980), ªn–Zs¡e«μ (1981), ‘ês¡ø£sêe÷

|òæ*+ j·T÷ìŸ uÒqs¡Tô|’ ì]à+∫q ªnø£“sY dü©+

nHês¡ÿ©μ ∫Á‘ê\≈£î sêe÷sêe⁄ ìsêà‘·>± eéVü≤

]+#ês¡T. nq+‘·s¡+ ì]à+∫q ªÁ&Ó’esY sêeTT&ÉTμ

74

(1979), ªnqTsê>∑ <˚e‘·μ (1982), ªdæ+Vü≤+ q$«+~μ

(1983), ª#·+&ÉXÊdüqT&ÉTμ (1983), ªdüÁe÷Ÿ nXÀø£μ

(1992) ∫Á‘ê\≈£î q+<äeT÷] Vü≤]ø£èwüí ìsêà‘·.

ãdüe‘ês¡ø£+ yÓT&çø£˝Ÿ Á≥dtº |ü‘êø£+ô|’ ì]à+∫q

ªÁãVü≤à]¸ $XÊ«$TÁ‘·μ ∫Á‘êìøÏ mHé.Ï.ÄsY., ªlHê<Ûä

ø£$kÕs¡« uÛÖeTT&ÉTμ (1993) ∫Á‘êìøÏ q+<äeT÷]

sêeTø£èwüí ìsêà‘·\T. Ádæÿ|tº eTT+<˚ ‘·j·÷s¡T

ø±e&É+, wüOÏ+>¥ Ádæÿ|tº ≈£L&Ü ‘·j·÷s¡T #˚düT≈£îqï

‘·s¡Tyê‘˚ ôdŸ‡≈£î yÓfi¯¢&É+ e+Ï Áø£eT|ü<ä∆‘·T\qT

bÕÏ+#˚ yêÏ˝À mHé.Ï.ÄsY. ∫Á‘· ìsêàD dü+düú

≈£L&Ü ˇø£Ï. ªlsêeT |ü≤º_Ûùwø£+μ ∫Á‘êìøÏ @&˚fi¯¢

eTT+<˚ Ádæÿ|tº dæ<ä∆+ #˚düT≈£îHêïs¡T mHé.Ï.ÄsY.

d”ìj·TsY düeTTÁ<ë\ sêdæq ∫e] Ádæÿ|tº Ç<˚.

ª|ü⁄D´<ä+|ü‘·T\Tμ, ªñ‘·Ôs¡ sêe÷j·TD+μ ∫Á‘ê\

Ádæÿ|tº\T dæ<ä∆+ #˚düT≈£îHêïs¡T, ø±˙ n$ rj·Tø£eTT+<˚

Äj·Tq ø£qTï eT÷j·÷*‡ e∫Ã+~.

ìã<ä∆‘· ø£*–q ìsêà‘·>± ù|s¡T ‘Ó#·TÃ≈£îqï

mHé.Ï.ÄsY. ì]à+∫q ∫Á‘ê\˙ï ÄDÏeTT‘ê´˝Ò.

75

ø£ècÕíe‘ês¡+@ bÕÁ‘·≈£î ‘·qT dü]b˛qì

mHé.Ï.ÄsY. yÓTT<äÀ¢ nqT≈£îHêïs√, Ä

lø£èwüí bÕÁ‘·‘√H˚ ‘·s¡Tyê‘· ø±\+˝À

Äj·Tq ˇø£ ø=‘·Ô ˇs¡e&ç düèwæº+#ês¡T.

ø£èwüßí&É+fÒ Äj·TH˚qì q$Tàq »q+

mHé.Ï.ÄsY. bòıÀ\qT Çfi¯¢˝À

ô|≥Tºø=ì |üP»\T #˚ùdyês¡T.

n+‘·es¡≈£L dæìe÷ ø£èwüßí&É+fÒ

á\bÕ≥ s¡|òüTTsêeTj˚T´. nsTT‘˚

ªe÷j·÷ãC≤sYμ ∫Á‘·+‘√

mHé.Ï.ÄsY.ì Äj·Tq kÕúq+˝À

ì\u…≤ºs¡T <äs¡Ù≈£î&ÉT ¬ø.$.¬s&ç¶.

bÕ‹πøfi¯¢ eé~Û˝À 18 ∫Á‘ê˝À¢

Äj·Tq ø£èwüßíì bÕÁ‘· b˛wæ+#ês¡T.

ˇπø bÕÁ‘·qT Á|ü|ü+#·+˝À ÇìïkÕs¡T¢

b˛wæ+∫q q≥T&ÉT me¬s’Hê ñHêïsê

nì yÓ~øÏ‘˚ düe÷<Ûëq+ <=s¡ø£ÿ

b˛e#·TÃ. mHé.Ï.ÄsY. ªø£ècÕíe‘ês¡+μ

$X‚cÕ\T...

u

76

ªMsê_ÛeTqT´μ ∫Á‘·+˝À mHé.Ï.ÄsY., ø±+‘êsêe⁄

77

Äj·Tq ù|s¡T q+<äeT÷] ‘ês¡ø£ sêe÷sêe⁄.

nsTTHê l ø£èwüßíì bÕÁ‘·\≈£î ô|Ïº+~ ù|s¡T>±

ì*∫ yÓ+&ç‘Ós¡ y˚\TŒ>± ‘Ó\T>∑Tyê] Vü≤è<ä

j·÷˝À¢ XÊX¯«‘·kÕúq+ @s¡Œs¡#·T≈£îHêïs¡T. eT÷&ÉT

qïs¡ <äXÊu≤›\≈£îô|’>± ñqï ‘·q q≥J$‘·+˝À

mHé.Ï.ÄsY. qÏ+∫q ∫Á‘ê˝À¢ kÕ+|òæTø±\

dü+UÒ´ n~Ûø£yÓTÆq|üŒÏø°, Äj·Tq≈£î nbÕs¡

yÓTÆq ù|s¡T Á|ü‹wü˜\T ‘Ó∫Ãô|Ïºq$ e÷Á‘·+

bÂsêDÏø£ bÕÁ‘·˝Ò. eTTK´+>± lø£èwüßíì

bÕÁ‘·qT nì‘·s¡kÕ<ÛäýÓTÆq Ø‹˝À b˛wæ+∫q

mHé.Ï.ÄsY. ‘Ó\T>∑T Áù|ø£å≈£î\≈£î Äsê<Ûä´<Ó’e+

nj·÷´s¡T. bÕ‹πøfi¯¢˝À 18 ∫Á‘ê˝À¢ lø£èwüßíì

bÕÁ‘·qT |üP]Ô kÕúsTT˝À b˛wæ+#·&Éy˚T

ø±≈£î+&Ü ˇπø ÄVü‰s¡´+, ˇø£ ej·TdüTqT

Á|ü‹_+_dü÷Ô qÏ+#·&É+

Äj·Tq≈£î e÷Á‘·y˚T

kÕ<ÛäýÓTÆ+~.

Ä |üs¡+>± Äj·Tq

Á|ü|ü+#· ]ø±sY¶ HÓ\ø=˝≤Œ

s¡H˚ #ÓbÕŒ*. mHé.Ï.ÄsY.≈£î

eTT+<äT, ‘·sê«‘· ≈£L&Ü

m+<äs√ q≥T\T lø£èwüßíì

bÕÁ‘· b˛wæ+∫q|üŒÏø°

Áù|ø£å≈£î\T yê]˝À <Ó’e‘·«+

#·÷&É˝Òø£b˛j·÷s¡T. Ä bÕÁ‘·˝À mHé.Ï.ÄsY.qT

Äsê~Û+∫q≥T¢>±, n_Ûe÷ì+∫q≥T¢>± Ç‘·s¡T\qT

Ä<ä]+#·˝Òø£b˛j·÷s¡T. Ç|üŒÏø° ø£èwüßíì

¬>≥|t˝À ñqï mHé.Ï.ÄsY. u§eTà≈£î n>∑s¡T

e‘·TÔ\T yÓ*–+∫ Vü‰s¡‘·T\T Ç∫Ã, |üP»\T

#˚ùdyês¡THêïs¡q&É+ n‹X¯jÓ÷øÏÔ ø±<äT. n+<äTπø

ø±s¡D»qTàì>± ì*#ês¡T mHé.Ï.ÄsY.

Äj·Tq ∫Á‘·s¡+>∑+˝À Á|üy˚•+#˚

HêÏπø bÂsêDÏø£ ∫Á‘ê\ ÁbÕuÛÑe+ eTT–

dæ+~. n|üŒÏes¡≈£L ‘Ós¡≈£îmøÏÿq bÂsêDÏ

ø±\˙ï ùdºõ Hê≥ø±\ |òüø°ÿ˝ÀH˚ ñ+&˚$.

ø±ø£b˛‘˚ dæìe÷≈£î ñqï n<äq|ü⁄ Vü≤+>∑T\

e\¢ Ä Hê≥ø±\T dæìe÷\T>± eT]+‘·

sêDÏ+#êsTT. mHé.Ï.ÄsY. ‘=*

kÕ]>± bÂsêDÏø£ bÕÁ‘· b˛wæ+

∫q ªe÷j·÷s¡+uÛÑμ ∫Á‘·+

≈£L&Ü Hê≥ø£ |òüø°ÿ˝À eT*

∫+<˚. n≥Te+Ï ‘·s¡TD+˝À

∫Á‘· s¡+>∑+˝ÀøÏ Á|üy˚•+∫q

mHé.Ï.ÄsY. ‘·q

Á|ü‹uÛÑ‘√ bÂsêDÏ

ø±\≈£î |ü⁄qØ®e+

b˛XÊs¡T. |ü⁄sêD

bÕÁ‘·\≈£î ÁbÕD Á|ü‹wü˜ #˚ùd

ªÇ<ä›s¡T ô|fi≤¢\Tμ ˝À yÓTT<äÏkÕ] ø£èwüßíì>±

78

q≥T&ÉT <=s¡ø£&É+‘√ m+‘√eT+~ <äs¡Ùø£

ìsêà‘·\T eT∞¢ bÂsêDÏø£ ∫Á‘· ìsêàD≤ìøÏ |üPqT

≈£îHêïs¡T. Ç~ #·]Á‘· #Óù|Œ

dü‘·´+.

33 kÕs¡T¢ ø£èwüßíì>±...

dæìe÷\˝Àì n+‘·sêï≥

ø±\‘√ ø£*|æ yÓTT‘·Ô+ 33 kÕs¡T¢

ø£èwüßíì>± qÏ+#ês¡T mHé.Ï.ÄsY.

ø£èwüßíì>± nìïkÕs¡T¢ Ä bÕÁ‘· b˛wæ+#·&É+,

Á|ü‹kÕØ Áù|ø£å≈£î*ï s¡+õ+|üCÒdæ yÓT|æŒ+#·&ÉeTqï~

n+<ä]ø° kÕ<ÛäéTj˚T´ $wüj·T+ ø±<äT. n+<äTπø ˇπø

ˇø£ÿ mHé.Ï.ÄsY. nì|æ+#·T≈£îHêïs¡T. Äj·Tq

düeTø±*≈£î˝…’q ø=+<äs¡T q≥T\≈£î ø£èwüßíì bÕÁ‘·qT

b˛wæ+#˚ neø±X¯+ e∫ÃHê, Á|ü‹kÕØ yê]ì

mHé.Ï.ÄsY.‘√ b˛\TÃ≈£îH˚yês¡T Áù|ø£å≈£î\T. n+<äTπø

lø£èwüßíì bÕÁ‘· b˛wæ+#ê\H˚ ø√]ø£ eTqdüT˝À

ñHêï, <ÛÓ’s¡´+ #˚j·T˝Òø£ ªnyÓ÷à..μμ nH˚yês¡T

#ê˝≤eT+~. mHé.Ï.ÄsY. dü«j·T+>± q#·ÃC…|æŒ

ø=+‘·eT+~ q≥T\‘√ Ä bÕÁ‘· b˛wæ+|üCÒùd yês¡T.

ñ<ëVü≤s¡D≈£î #ÓbÕŒ\+fÒ.. ª;Ûwüàμ ∫Á‘·+˝À

lø£èwüßí&ÉT bÕÁ‘·qT Vü≤s¡Hê<∏é b˛wæ+#·&ÜìøÏ

mHé.Ï.ÄsY. Áb˛‘ê‡Vü≤y˚T ø±s¡D+.

ªÇ<ä›s¡T ô|fi≤¢\Tμ˝À n˝≤..

‘=*kÕ]>± Äj·Tq ªÇ<ä›s¡T ô|fi≤¢\Tμ ∫Á‘·+˝À

ø£èwüßíì bÕÁ‘·˝À ø£ì|æ+#ês¡T. ø£fi≤ <äs¡Ù≈£î&ÉT m|òt.

Hê>∑÷sY d”«j·T <äs¡Ùø£‘·«+˝À Hê>∑÷sY dæ˙ Ábı&Éø£åHé‡

|ü‘êø£+ô|’ ì]à+∫q dæìe÷ Ç~. ‘·q Hê\T>√

∫Á‘·+ ªe÷j·÷s¡+uÛÑμ˝À ‘=*kÕ]>± bÂsêDÏø£

bÕÁ‘· b˛wæ+∫q|üŒÏø° Ä ‘·sê«‘· <ë<ë|ü⁄ @&˚fi¯¢

es¡≈£L mHé.Ï.ÄsY.‘√ @ ìsêà‘· bÂsêDÏø±\T

rj·T˝Ò<äT. bÂsêDÏø£ bÕÁ‘·\ Á|üuÛ≤e+ ‘·–Z kÕ+|òæTø£

∫Á‘ê\≈£î ÁbÕ<Ûëq´+ ô|s¡>∑&Éy˚T BìøÏ ˇø£ ø±s¡D+

ø±e#·TÃ. bÂsêDÏø£ bÕÁ‘·\qT b˛wæ+#˚ q≥T\T

˝ÒπsyÓ÷qH˚ dü+X¯j·T+ ≈£L&Ü <äs¡Ùø£ ìsêà‘·\≈£î

ñ+&ç ñ+&Ée#·TÃ. Ç≥Te+Ï H˚|ü<∏ä´+˝À <äs¡Ùø£

ìsêà‘· Hê>∑÷sY≈£î mHé.Ï.ÄsY.‘√ ø£èwüßíì ¬>≥|t

y˚sTT+#ê\H˚ ø√]ø£ m+<äT≈£î ø£*–+<√ ø±˙

79

Äj·Tq Ä bÕÁ‘·˝À qÏ+∫q eTTVüAs¡Ô+ e÷Á‘·+

m+‘√ ã\yÓTÆq<äì, uÛÑ$wü´‘·TÔ˝À ø£èwüßíì bÕÁ‘·˝À¢

Äj·Tq ˇ~–b˛e&ÜìøÏ á eTTVüAs¡Ô+ m+‘√

ø=+‘· ø±s¡DyÓTÆ+<äì #Óù|Œyês¡T ˝Òø£b˛˝Ò<äT.

nsTT‘˚ ªÇ<ä›s¡T ô|fi≤¢\Tμ ∫Á‘·+˝À mHé.Ï.ÄsY.

ø£èwüßíì>± ø£ì|æ+#˚~ ˇø£ ì$Twü+ bÕfÒ. ªeT~˝À

Vü‰sTT ø£\˝Ò πs|æ $]ùd ˙πssTT >√bÕ˝≤ u≤˝≤...μ

nH˚ bÕ≥˝À Äj·Tq n˝≤ ø£ì|ækÕÔs¡T. ø£<∏ëHêsTTø£

»eTTq ø£\˝À e#˚Ã <äèX¯´$T~. (á ∫Á‘·+ Md”&ç

e÷¬sÿŸ˝À <=s¡T≈£î‘√+~) á ∫Á‘·+˝À

mHé.Ï.ÄsY. bÕÁ‘· ù|s¡T eT\T¢. »eTTq bÕÁ‘·ù|s¡T

ø£qïeTà. 1954 nø√ºãsY 6q $&ÉT<ä˝…’q ªÇ<ä›s¡T

ô|fi≤¢\Tμ ∫Á‘·+˝À Ç˝≤ e∫Ã n˝≤ yÓ[¢b˛j˚T

düìïy˚X¯+ ø±e&É+‘√ mHé.Ï.ÄsY. ¬>≥|t >∑T]+∫ Ä

s√E˝À¢ mes¡÷ ô|<ä›>± |üÏº+#·Tø√˝Ò<äT. ndü\T á

dæìe÷˝À Äj·Tq ‘=*kÕ] ø£èwüßíì>± qÏ+#ê

s¡qï $wüj·T+ ≈£L&Ü Ç|üŒÏø° #ê˝≤ eT+~øÏ

‘Ó©<äT. ªkı+‘·ePs¡Tμ dæìe÷˝ÀH˚ Äj·Tq

‘=*kÕ]>± ø£èwüßíì>± qÏ+#ês¡qï $wüj·T+

ãVüQfi¯ Á|ü#ês¡+˝À ñ+&É&Éy˚T BìøÏ

ø±s¡D+.

ªkı+‘·ePs¡Tμ qT+∫ ªe÷j·÷ãC≤sYμ≈£î

Äô|’ eTs√ ¬s+&˚fi¯¢≈£î ªkı+‘·ePs¡Tμ ∫Á‘·+˝À

eT∞¢ ø£èwüßíìbÕÁ‘· b˛wæ+#ês¡T mHé.Ï.ÄsY. Ç~

≈£L&Ü n+‘·sêï≥ø£+˝À e#˚Ã <äèX¯ý˚T. nsTT‘˚

ì&ç$ ø=+#Ó+ m≈£îÿe ñ+&É≥+‘√ Áù|ø£å≈£î\ <äèwæº

Á|ü‘˚´ø£+>± mHé.Ï.ÄsY. ¬>≥|tô|’ |ü&ç+~. n~

yêfi¯¢≈£î q#·Ãø£b˛e&É+‘√ >√\>√\ #˚XÊs¡T. ø£èwüßíì

bÕÁ‘·≈£î |üìøÏsês¡ì Á|ü#ês¡+ #˚XÊs¡T ≈£L&Ü.

á $wüj·T+ >∑T]+∫ mHé.Ï.ÄsY. z

dü+<äs¡“¤+˝À Ç˝≤ #ÓbÕŒs¡T. ªÄ ∫Á‘·+˝À ø£èwüßíìøÏ

Ç∫Ãq y˚Tø£|t Hê ej·TdüT≈£î dü]|ü&É˝Ò<äT. u≤\

ø£èwüßíìøÏ Ç#˚Ã ÄVü‰s¡´+ n~. n+<äTπø Áù|ø£åø±<äs¡D

bı+<ä˝Ò<äT. ø±ãfÒº ¬ø.$.¬s&ç¶>±s¡T ªe÷j·÷ãC≤sYμ˝À

ø£èwüßí&ÉT bÕÁ‘·≈£î qqTï mqTï≈£îqï|ü⁄Œ&ÉT n+‘ê

$düTÔb˛j·÷s¡T. ªsêe÷sêy˚$TÏ... ø£èwüßí&ÉT bÕÁ‘·qT

y˚j·T&É+ @$TÏμ n+≥÷ $eT]Ù+#ês¡T. nsTT‘˚

80

¬s&ç¶>±s¡T Ä $eTs¡Ù\T |üÏº+#·Tø√˝Ò<äT. y˚wü+,

<äTdüTÔ\T, q>∑\T e+Ï yêÏô|’ jÓ÷#·q #˚dæ bÕÁ‘·≈£î

ìs¡T∆wüºyÓTÆq s¡÷|üø£\Œq #˚XÊs¡T. Äj·Tq dü÷#·q\ô|’

ø£fi≤ <äs¡Ù≈£î\T >√K˝Ò ôdÿ#Ódt ‘·j·÷s¡T #˚XÊs¡T. u≤πs¢º

≈£L&Ü ˝…’≥|t u≤>± #˚XÊs¡T. ªe÷j·÷ãC≤sYμ˝À

ø£èwüßí&ÉT yÓTT‘·Ô+ ø£<∏äπø dü÷Á‘·<Ûë]. n+<äTπø Á|ü‘˚´ø£

ÁX¯<ä∆ rdüT≈£îì mH√ï y˚Tø£|t f…düTº\T #˚dæ, ¬>≥|tqT

ô|ò’q˝Ÿ #˚j·÷*‡ e∫Ã+~μμ. á bÕÁ‘· b˛wæ+#˚eTT+<äT

¬ø.$.¬s&ç¶, mHé.Ï.ÄsY.‘√ Ç˝≤ #ÓbÕŒs¡≥. ªø£èwüßíì

bÕÁ‘·≈£î MTs¡T dü]b˛‘ês¡ì Hê≈£î m+<äTø√

nì|æk˛Ô+~. n+<äTπø n+<äs¡÷ e<ä›+≥THêï <ÛÓ’s¡´+

#˚düTÔHêïqT. ø±˙ MTs¡T u≤>± kÕ<Ûäq #Ój·÷´*.

uÛÑTC≤\T ø=+#Ó+ øÏ+<ä≈£î e+>±*. ø£fi¯¢˝À ø=+f…‘·q+,

q&Éø£˝À ej·÷´s¡+ ø£ì|æ+#ê*μ nì. Ä e÷≥*ï

<äèwæº˝À ô|≥Tº≈£îì ø=ìï HÓ\\bÕ≥T ÁX¯$T+∫ u≤>±

düqïã&Ü¶s¡T. uÛÑTC≤\T ø=+#Ó+ øÏ+<ä≈£î e+>±sTT.

n˝≤ Ä s√E ‘Ós¡ ø£èwüßí&ÉT>± yÓ*dæq mHé.Ï.ÄsY.

Ä ‘·sê«‘· πø\+&ÉsY ø£èwüßí&Ó’ Äsê<Ûä´ q≥T&Éj·÷´s¡T.

ªe÷j·÷ãC≤sYμ ∫Á‘·+˝À mHé.Ï.ÄsY.ì ø£*j·TT>∑

ø£èwüßíì>± ì\u…Ïºq ¬ø.$.¬s&ç¶, eTfi≤¢ ªlø£ècÕís¡T®q

j·TT<ä∆+μ ∫Á‘·+˝À Äj·Tq #˚‘· ø£èwüßíì y˚wü+ y˚sTT+

#ês¡T. á ¬s+&ÉT bÕÁ‘·\T b˛wæ+∫q e´øÏÔ ˇø£πs

nsTTHê q≥q˝À m+‘√ ‘˚&Ü ø£ì|ædüTÔ+~. ªe÷j·÷

ãC≤sYμ ø£èwüßíìøÏ e÷≥, bÕ≥, ø£<ä*ø£ ‘·≈£îÿe.

düTìï‘·yÓTÆq q≥q m≈£îÿe. ∫s¡Tqe⁄«‘√H˚ mH√ï

nsê∆\T |ü*øÏ+∫q bÕÁ‘· n~. ø=‘·Ô dæìe÷ ø£èwüßí&ÉT

á ∫Á‘·+‘√ ne‘·]+#ê&ÉT.

ªl ø£ècÕís¡T®qj·TT<ä∆+μ ∫Á‘·+˝À ø£èwüßí&ÉT

ø£+sƒ¡+˝ÀH˚ ø±<äT ø£+Ï‘√ ≈£L&Ü |ü*ø±&ÉT.

ÄuÛÑs¡D≤\ eT÷´õj·T+

‘·qT b˛wæ+∫q bÂsêDÏø£ bÕÁ‘·\≈£î dü+ã+~Û+∫q

<äTdüTÔ\T, >∑<ä\T, ÄuÛÑs¡D≤\T, Ç‘ê´<äT*ï ùdø£]+∫

uÛÑÁ<ä|ü]#ês¡T mHé.Ï.ÄsY. Äj·Tq ¬s+&√ düreTDÏ

\ø°åàbÕs¡«‹ ÄBÛq+˝À ñqï eT÷´õj·T+˝Àì

nuÛÑs¡D≤\qT ª‘Ó\T>∑T dæìe÷ eÁCÀ‘·‡e+μ˝À

Á|ü<ä]Ù+#ês¡T. á dü+<äs¡“¤+>± ‘Ó\T>∑T ∫Á‘·

|ü]ÁX¯eT˝Àì nÁ>∑ ø£<∏ëHêj·T≈£î\T n+<äs¡÷ Ä

ÄuÛÑs¡D≤\qT dü+<ä]Ù+∫, mHé.Ï.ÄsY.‘√ ‘·eT≈£îqï

nqTã+<Ûëìï HÓeTs¡Ty˚düTø√e&É+ dæ˙ Á|æj·TT\qT

|ü⁄\øÏ+|üCÒdæq dü+|òüT≥q.

ø£èwüßí&ç ¬>≥|tø√dü+ mHé.Ï.ÄsY.yê&çq ÄuÛÑs¡D≤\T

81

á ÄuÛÑs¡D≤\qT ùdø£]+#ê\H˚ ÄdüøÏÔ

mHé.Ï.ÄsY.≈£î m+<äT≈£î ø£*–+~?

Ä $wüj·÷ìï Äj·TH˚ z dü+<äs¡“¤+˝À yÓ\¢&ç+

#ês¡T. ªª1955˝À nqT≈£î+≤qT... ª»j·Tdæ+Vü≤μ

∫Á‘·+˝Àì ˇø£ düìïy˚X¯+˝À H˚qT ns¡T®qTì bÕÁ‘·˝À

ø£ì|ækÕÔqT. Hê bÂsêDÏø£ bÕÁ‘·\≈£î n~ ‘=*yÓT≥Tº

nì #ÓbÕŒ*. m+<äTø£+fÒ Ä bÕÁ‘· <Ûä]+∫q ‘·sê«‘˚

|üP]ÔkÕúsTT bÂsêDÏø£ ∫Á‘·+ #˚j·÷\H˚ ø√]ø£ Hê˝À

ø£*–+~. Ä ‘·sê«‹ø±\+˝À n~ HÓs¡y˚]+<äqTø√+&ç.

bÂsêDÏø£ bÕÁ‘·\T <Ûä]+∫ ø±düÔ >∑T]Ô+|ü⁄ e#êÃø£

yêÏô|’ ôdŒwü˝…’CŸ #˚j·÷\H˚ Ä˝À#·q ø£*–+~. n<˚

Hê |ü]XÀ<Ûäq≈£î Hê+~ |ü*øÏ+~. ÄHêÏ qT+∫

H˚Ï<ëø± m+‘√eT+~ ø£fi≤ <äs¡Ù≈£î\T n<äT“¤‘·+>±

s¡÷bı+~+∫q ÄuÛÑs¡D≤\qT, øÏØ≤\qT

uÛÑÁ<ä|üs¡TdüTÔHêïqT. ø=ìï+Ïì H˚H˚ uÛ≤e+#Ó|æŒ s¡÷bı+

~+|ü#˚XÊqT. Çe˙ï H˚qT ùdø£]+∫ C≤Á>∑‘·Ô #˚j·Tø£

b˛sTTq≥¢sTT‘˚ Hê≈£î ø±e\dæq bÕÁ‘·≈£î ‘·–q ÄuÛÑs¡

D≤\T mø£ÿ&É <=s¡T≈£î‘êsTT? ˇø£y˚fi¯ <=]øÏHê n$

Hê n_Ûs¡T#·T\ y˚Ts¡≈£î ñ+≤j·TH˚ qeTàø£+ mø£ÿ

&ÉT+~? n+<äTπø MÏì |ü~\|ü]#êqT. M≥ìï+Ï˙

ø£+ÏøÏ¬s|üŒ˝≤ ø±bÕ&ÉT≈£î+≥THêïqT.

ˇø√ÿkÕ] MÏì #·÷düTÔqï|ü⁄Œ&ÉT ˇø√ÿ

øÏØ≥+, ˇø√ÿ>∑<ä Hê˝Àì ø£fi≤ø±s¡TDÏí

‘·Ïº ˝Ò|ü⁄‘·T+~. ‘·qàj·TTDÏí #˚düTÔ+~.

KØ<äT ø£≥º˝Òì á n|ü⁄s¡÷|ü ÄuÛÑs¡D≤

\qT #·÷düTÔ+fÒ ÄHêÏ bÂsêDÏø£

yÓ’uÛÑe+, ˇø£ÿkÕ] ø£fi¯¢˝À n˝≤ ø£<ä˝≤

&ÉT‘·T+~μμ nì ù|s=ÿHêïs¡T.

m+<äTø£+‘· yêýÓ÷Vü≤+?

bÂsêDÏø£+ ù|s¡T #Ó|üŒ>±H˚ mHé.Ï.

ÄsY., Äj·Tq ù|s¡T #Ó|üŒ>±H˚ bÂsêDÏø£

∫Á‘ê\T yÓ+≥H˚ >∑Ts¡TÔ≈£î ekÕÔsTT.

bÂsêDÏø±\ô|’ ‘·q<Ó’q eTTÁ<äqT Á|ü‹

wæº+#·T≈£îqï mHé.Ï.ÄsY.≈£î bÂsêDÏø±

\+fÒ m+<äTø£+‘· yêýÓ÷Vü≤+ nH˚~

ÄdüøÏÔø£*–+#˚ n+X¯y˚T. Ä dü+<˚Vü‰ìï

ˇø£kÕ] Äj·Tq eTT+<äT ñ+∫‘˚

∫s¡Tqe⁄«‘√ Ç˝≤ düe÷<Ûëq+ #ÓbÕŒs¡T.

ªÄ bÕÁ‘·\ s¡÷|üø£\Œq ø√dü+ Hê J$‘êìï

yÓ∫Ã+#êqT. nVü≤√sêÁ‘·T\T ø£èwæ#˚XÊqT. Hê ø£èwæ, Bø£å

]πø b˛˝Ò<äì, |òü*+#êj·Tì Áù|ø£å≈£î\ n_Ûe÷q+

#ÓãT‘√+~. bÂsêDÏø±˝À¢ sêeTT&ÉT, ø£èwüßí&ÉT,

ns¡T®qT&ÉT, sêeDT&ÉT, ø°#·≈£î&ÉT, ø£s¡Tí&ÉT, ãèVü≤qï\,

<äTs√´<ÛäqT&ÉT, ;Ûwüßà&ÉT, ;ÛeTT&ÉT, y˚+ø£fÒX¯«s¡kÕ«$T,

Ç+Á<äõ‘Y yÓTT<ä˝…’q mH√ï bÕÁ‘·\T <Ûä]+#êqT.

nsTT‘˚ düèwæºøÏ Á|ü‹düèwæº #˚dæq e´øÏÔ $XÊ«$TÁ‘·.

n˝≤+Ï bÕÁ‘· #˚j·÷\ì Hê ø√]ø£. #·÷<ë›+..

n<Ó|ü⁄Œ&ÉT HÓs¡y˚s¡T‘·T+<√!?μμ.

1981˝À yÓ\¢&ç+∫q á ø√]ø£qT dü]>±Z |ü<˚fi¯¢

nq+‘·s¡+ ªÁãVü≤à]¸ $XÊ«$TÁ‘·μ ∫Á‘·+‘√ HÓs¡y˚s¡TÃ

≈£îHêïs¡T mHé.Ï.ÄsY. eTTKéT+Á‹>± ñqï e´øÏÔ

dæìe÷˝À¢ qÏ+#·≈£L&É<äH˚ ìj·Te÷ìï, ìã+<Ûäqì

|üø£ÿ≈£îô|Ïº n≥T sêÁcÕº~ÛH˚‘·>± ø£s¡Ôe´ ìs¡«Vü≤D

#˚dü÷ÔH˚, ø£fi≤ø±s¡Tì>± ≈£L&Ü ‘·q u≤<Ûä´‘·qT

ªÁãVü≤à]¸ $XÊ«$TÁ‘·μ ∫Á‘·+‘√ ìs¡«Væ≤+∫ ª<ä°CŸ

mHé.Ï.ÄsY.μ nì|æ+#·T≈£îHêïs¡T.

82

|ü⁄sêD |ü⁄s¡Twüß&ÉTuÛ≤s¡rj·T |ü⁄sêDbÕÁ‘·\ b˛wüD˝À

mHé.Ï.ÄsY. Á|ü|ü+#· #·\q∫Á‘·

|ü]ÁX¯eT˝ÀH˚ nì‘·s¡ kÕ<ÛäýÓTÆq z

XË’*ì s¡÷bı+~+#·T≈£îHêïs¡T.

Äj·Tq≈£î >=|üŒù|s¡T ‘Ó∫Ãq yêÏ˝À¢

Hêj·Tø£ bÕÁ‘·\≈£î m+‘· ÁbÕ<Ûëq´+

ñ+<√, Á|ü‹ Hêj·Tø£ bÕÁ‘·\≈£L n+‘˚

ñ+~. ‘·q˝Àì q≥TDÏí dü+‘·è|æÔ

|üs¡T#·Tø√e&ÜìøÏ Äj·Tq $_Ûqï

bÂsêDÏø£ bÕÁ‘·\T b˛wæ+#ês¡T. b˛°

Á|ü|ü+#·+˝À n&ÉT>∑&ÉT>∑THê ‘·q

Á|ü‘˚´ø£‘·qT #ê≥Tø√e&ÜìøÏ, ‘·q

kÕúq+ ì\u…≥Tºø√e&ÜìøÏ mHé.Ï.ÄsY.

‘·q X¯Øsêìï Á|üjÓ÷>∑XÊ\>±

e÷sêÃs¡q&É+ n‹X¯jÓ÷øÏÔ>±<äT.

nìï s¡ø±\ bÕÁ‘·\T ne©\>±

b˛wæ+∫q mHé.Ï.ÄsY. bÂsêDÏø£

q≥Hê |üÏeTô|’ z $X‚¢wüD.

u

83

ª<äø£åj·T»®+μ ∫Á‘·+˝À

•e⁄ì bÕÁ‘·˝À..

84

ø=ìï bÕÁ‘·\e\¢ q≥T\≈£î ù|s¡T edüTÔ+~.

n˝≤π> ø=+<äs¡T q≥T\e\¢ yês¡T b˛wæ+#˚

bÕÁ‘·\≈£î sêDÏ+|ü⁄ ø£\T>∑T‘·T+~. mHé.Ï.ÄsY.

¬s+&√ø√e˝ÀøÏ ekÕÔs¡T. Ä]ºdtº>± Äj·Tq q&É‘·,

ˇs¡e&ç yÓqTø£‘·sê\ yê]øÏ ÄX¯Ãs¡´+... eTT+<äT

‘·sê\yê]øÏ Ä<äs¡Ù+. mìï e+<ä\ bÕÁ‘·\T

Äj·Tq˝À m+‘·>± ˇ~– b˛j·÷jÓ÷, Äj·Tq

Ä bÕÁ‘·˝À¢ n+‘·>± Ç$T&ç b˛j·÷s¡T. @

ÄVü‰s¡ýÓTÆHê, Äj·Tq≈£î ÇfÒº e]ÔdüTÔ+~.

n+‘·Ï n<äT“¤‘·yÓTÆq q≥T&ÉT eTπs uÛ≤s¡rj·T

uÛ≤wü˝À ˝Òø£b˛e&É+, ‘Ó\T>∑Tyê&ç>± |ü⁄≥º&É+

eTq n<äèwüº+. n˝≤π> mHé.Ï.ÄsY. ù|s¡T $q>±H˚

Äj·Tq b˛wæ+∫q lø£èwüí, lsêeT, sêeD,

düTjÓ÷<Ûäq bÕÁ‘·˝Ò eTT+<äT>± düàè‹|ü<∏ä+˝À

yÓT<äT\T‘êsTT. ˇø£ q≥Tì ù|s¡T $q>±H˚ Ä

ÁbÕ+‘êìøÏ #Ó+~q |ü⁄sêD bÕÁ‘·\ Á|üdüøÏÔ

yÓ+≥H˚ >∑Ts¡TÔ≈£î sêe&É+ j·÷e‘Y Á|ü|ü+#·+˝À

mHé.Ï.ÄsY. $wüj·T+˝ÀH˚ m≈£îÿe>± ø£ì|æ

85

düTÔ+~. nsTTHê Äj·TqøÏ ‘·–q $<Ûä+>±

>ös¡e+ \_Û+#·˝Ò<äì, nyês¡T¶\T Ä kÕúsTT˝À

sê˝Ò<äì u≤<Ûä|ü&˚yês¡T á HêÏø° ñHêïs¡T. á

q≥s¡‘êïìï ªuÛ≤s¡‘·s¡‘·ïμ>± >ös¡$+#ê\H˚

&çe÷+&é áHêÏ~ ø±<äT.

n_Ûe÷qT\≈£î, Áù|ø£å≈£î\≈£î mHé.Ï.ÄsY.ì

#·÷düTÔ+fÒ kÕøå±‘·÷Ô Ä uÛÑ>∑e+‘·T&˚ nqï+‘·

nqTuÛÑ÷‹ ø£*π>~. n+<äTπø Äj·Tìï #·÷&É>±H˚

kÕcÕº+>∑ qeTkÕÿsê\T #˚ùdyês¡T. ‹s¡T|ü‹

<˚e⁄&ÉT <äs¡Ùq+ ø±ø£b˛sTTHê |üsê« ˝Ò<äT ø±˙

#ÓHÓ’ï rdüT≈£îyÓ[¢ mHé.Ï.ÄsY.ì #·÷|æ+#·ø£b˛‘˚

>√\>√\ #˚ùdyês¡≥ Ä+Á<Ûë ÁbÕ+‘·+ qT+&ç

≥÷]düTº ãdüT‡˝À¢ e#˚Ã yês¡+‘ê. @ »qà˝À

Äj·Tq #˚düT≈£îqï |ü⁄DýÓ÷ Ç~.

eTTK´+>± bÂsêDÏø£bÕÁ‘·\T nq>±H˚

sêe÷sêe⁄ ù|πs >∑Ts¡TÔ≈£î edüTÔ+~. Äj·÷

bÕÁ‘·\qT b˛wæ+#·&Üìπø Äj·Tq |ü⁄≤ºπsyÓ÷

nì ≈£L&Ü nì|ædüTÔ+~. eTq+ @Hê&É÷ #·÷&Éì

s¡÷bÕ\≈£î ‘·q q≥q‘√ n<äT“¤‘· s¡÷|üø£\Œq

#˚dæq <Ó’yê+X¯ dü+uÛÑ÷‘·T&Üj·Tq. Äj·Tq

b˛wæ+∫q bÂsêDÏø£ bÕÁ‘·\qT $X‚¢wæ<ë›+...

mHé.Ï.ÄsY. ∫Á‘· |ü]ÁX¯eT˝À Á|üy˚•+#˚HêÏøÏ

Hê≥ø£|òüø°ÿ˝À ñ+&˚ |ü⁄sêD≤\ ∫Á‘·ìsêàD+

Áø£eT+>± ‘Ós¡eTs¡T>∑e⁄‘√+~. Äj·Tq qÏ+∫q ‘=*

bÂsêDÏø£ bÕÁ‘· ªe÷j·÷ s¡+uÛÑμ ∫Á‘·+˝À q\≈£L

ãs¡T&ÉT. á dæìe÷ ≈£L&Ü Hê≥ø£|òüø°ÿ˝ÀH˚ s¡÷bı+

~+~. Çø£ n|üŒÏqT+∫ bÂsêDÏø£ Hêj·Tø£ bÕÁ‘·\≈£L,

Á|ü‹ Hêj·Tø£ bÕÁ‘·\≈£î ≈£L&Ü dü]b˛j˚T @¬ø’ø£

q≥T&ÉT>± mHé.Ï.ÄsY. m~>±s¡T. Ä m<äT>∑T<ä\˝À

‘=* bÂsêDÏø£ bÕÁ‘· q\≈£Lãs¡T&ÉT

86

q≥q≈£î $T+∫q Äj·Tq ø£èwæ

ø£ì|ædüTÔ+~.

ø£èwüßíì bÕÁ‘·˝À Hêp

≈£î>±, ˇ~›ø£>± Ç$T&çb˛sTTq

sêe÷sêy˚ <äTs√´<ÛäqTì>±H√,

sêeDTì>±H√ p\T $~*Ãq

dæ+Vü≤+˝≤ ø£ì|æ+#·&É+ #·÷dæ

m+<äs√ ÄX¯Ãs¡´b˛j·÷s¡T.

nì‘·s¡kÕ<ÛäýÓTÆq Äj·Tq

n_Ûqj·T kÕeTsêú´ìøÏ

Vü‰s¡‘·T\T |ü≤ºs¡T. eTTK´+>±

<äTwüº bÕÁ‘·\T>± |ü]>∑DÏ+∫q

yêÏ˝À+∫ ≈£L&Ü eT+∫ì

|æ+&ç #·÷|æ+#·&É+ mHé.Ï.

ÄsY.øÏ e÷Á‘·y˚T kÕ<ÛäýÓTÆ+~.

n+‘˚ø±<äT ˇπø ∫Á‘·+˝À n≥T

sêeTT&ÉT>±qT, Ç≥T sêeD≤

düTs¡T&ÉT>±qT, eTs√|üø£ÿ

lø£èwüßí&ÉT>±q÷, <äTs√´<Ûä

qT&ÉT>±q÷ qÏ+#ês¡T,

$_Ûqï Á|üeè‘·TÔ\T>∑\ Ä

bÕÁ‘·\ b˛wüD˝À yÓ’$<Ûë´ìï

Á|ü<ä]Ù+∫ ªnj·÷´πsμ nì|æ+

#·T≈£îHêïs¡T mHé.Ï.ÄsY. ˇø£

HÓ>∑Ïyé bÕÁ‘·qT bÕõÏyé>±

eT*∫ yÓT|æŒ+#·&É+ MTπø

kÕ<ÛäýÓTÆ+~ Áã<äsYμ nì düVü≤

q≥T&ÉT m.mHé.ÄsY. Á|üX¯+dü

≈£L&Ü n+<äT≈£îHêïs¡T. ª<ëq

Ms¡ X¯Ss¡ø£s¡íμ ∫Á‘·+˝À ≈£î\

eédüúqT N*Ã #Ó+&Ü&ÉT‘·÷

<äTs√´<ÛäqTDÏí düTjÓ÷<Ûä

qT&ÉT>± #˚dæq rs¡T, Ä

bÕÁ‘·qT mHé.Ï.ÄsY. b˛wæ+∫q

yÓ’q+ #·÷dæ ªuÛÑfi≤ mHé.Ï.ÄsY.

uÛÑfi≤μ nì Á|ü‹ ˇø£ÿs¡÷ Á|üX¯+

dæ+#ês¡T. Ä ∫Á‘·+˝Àì

ªlø£èwüí $»j·T+μ˝À

87

<äTs√´<ÛäqTì &Ó’˝≤>¥ m+‘√ bÕ|ü⁄\sY nsTT+~.

ªÄ>±>∑T.. @eT+Ï$.. @eT+Ï$ C≤‹ HÓ|üeTTq dü÷‘·

düT‘·Tq≈£î Ç+<äT ì\Te ns¡Ω‘· ˝Ò<ä+<äTyê? m+‘·

e÷≥.. m+‘·e÷≥..μμ nH˚ Ä düTBs¡ÈyÓTÆq &Ó’˝≤>∑T mH√ï

ôd˝Ÿbò˛Hé‡˝À ø±\sY≥÷´Hé>± Ç|ü⁄Œ&ÉT $ì|æk˛Ô+~.

dæìe÷˝À¢ m˝≤+Ï uÛ≤wüsTTHê ns¡úe+‘·+>±

uÛ≤ek˛Œs¡ø£+>± #Ó|üŒ&É+˝À mHé.Ï.ÄsY., mdt.$.ÄsY.

Á|üdæ<äT∆\T. eTTK´+>± sêe÷sêe⁄ øÏ˝À\ ãs¡Te⁄Hêï

øÏØ≥+ <Ûä]+∫ eTØ &Ó’˝≤>∑T\T #Óù|Œyês¡T. n+‘·

ãs¡Te⁄ u≤´˝…Hé‡ #˚dü÷Ô uÛ≤e+ #Ó&É≈£î+&Ü &Ó’˝≤>∑T\T

#Ó|üŒ&É+ Äj·Tqπø kÕ<ÛäýÓTÆ+~. n˝≤π> á dæìe÷˝À

ˇπø Áù|òyéT˝À l ø£èwüßí&ÉT, ø£s¡Tí&ÉT, <äTs√´<ÛäqT&ÉT>±

mHé.Ï.ÄsY ø£ì|æ+∫ Áù|ø£å≈£î*ï |üs¡eX¯ó*ï #˚XÊs¡T.

n<˚$<Ûä+>± ªleT<é $sê≥|üs¡«+μ

∫Á‘·+˝À ◊<äT bÕÁ‘·\qT b˛wæ+∫,

<äs¡Ùø£‘·« ìsêàD u≤<Ûä´‘·\T

≈£L&Ü eVæ≤+∫ Á|ü|ü+#·]ø±sY¶ HÓ\

ø=˝≤Œs¡T.

ªdæ‘ês¡μ dæ˙yês¡ |üÁ‹ø£

ø√dü+ H˚qT ˇø£kÕ]

mHé.Ï.ÄsY.ì Ç+≥s¡÷«´

#˚dæq|ü⁄Œ&ÉT e÷≥\ eT<Ûä´

bÂsêDÏø£ bÕÁ‘·\ Á|ükÕÔeq

e∫Ã+~. n|ü⁄Œ&Üj·Tq e÷≤¢

&ÉT‘·÷ ªª‘·qMT<ä ‘·qT

Á|üjÓ÷>∑+ #˚düTø√e&É+ nH˚~ ˇø£

Á|üÁøÏj·T. Á|ü|ü+#·+˝À @ q≥T&ÉT

#˚j·Tì Á|üjÓ÷>±\T H˚qT #˚XÊqT.

sêeTT&ÉT y˚wü+ y˚dæq @ q≥T&É÷

HÓ>∑Ïyé ø±´¬sø£ºsY sêeD≤düTs¡T&ÉT

yÓj·T´˝Ò<äT. n˝≤π> ø£èwüßí&ÉT

y˚wü+ y˚dæq yêfi¯ó¢ <äTs√´<Ûä

qT&ÉT>± #Ój·T´˝Ò<äT. ˇπø

dæìe÷˝À nsTT<äT $_ÛqïyÓTÆq

bÂsêDÏø£ bÕÁ‘·\T mes¡÷

yÓj·T´˝Ò<äT. Ä bÕÁ‘·\T

yÓj·T´&Éy˚T ø±<äT H˚qT &Ó’¬sø˘ºªuÛÑ÷¬ø’˝≤dtμ˝À

88

#˚XÊqT ≈£L&Ü. mHé.Ï.ÄsY.ì

q≥q˝À ø±˙ ∫Á‘· |ü]

ÁX¯eT˝À ø±˙ $T+∫qyêfi¯ó¢

˝Òs¡T. Ç$ H˚qT nVü≤+ø±s¡+

‘√ #ÓãT‘·Tqï e÷≥\T

ø±e⁄. Á|ü‘·´ø£å kÕøå±´\T MT

m<äTs¡T>± ñHêïsTT. H˚qT

ø£eT]¸j·T˝Ÿ Ä]ºdtºqT ø±<äT...

mø˘‡ô|]yÓT+≥˝Ÿ Ä]ºdtºqT. nsTTHê

me] &ÉãT“‘√H√ H˚qT Á|üjÓ÷>±\T #Ój·T´˝Ò<äT.

Hê kı+‘· &ÉãT“b˛sTTHê |üs¡yê˝Ò<äT. y˚πs

ìsêà‘· Hê≈£î &ÉãT“ Ç∫Ã qÏ+|ü#˚dæq+<äT≈£î

˝≤uÛÑ+ bı+<ë\ì #·÷kÕÔs¡T ø±˙ qwüºb˛yê\ì

mes¡÷ nqTø√s¡T. H˚qT ≈£L&Ü yê]øÏ m˝≤

˝≤uÛÑ+ #˚≈£LsêÃ\ì Ä˝À∫kÕÔqT ‘·|üŒ Á|üjÓ÷

>±\T #Ój·T´qTμμ nì $e]+#ês¡T.

@~ @yÓTÆHê ‘·q q≥qe\¢ sêeD≤düTs¡TìøÏ

mHé.Ï.ÄsY. Äø£s¡¸D ô|+#ês¡T. ns¡T®qTìøÏ ÁπøCŸì,

;ÛeTTì πs+CŸì ô|+bı+~+#ês¡T. ;ÛwüßàìøÏ bÕ|ü⁄

˝≤]° ô|]–+~... Ç˝≤ Ä j·÷ bÕÁ‘·\T Äj·Tq

ø±s¡D+>±H˚ ‘·eT |ü]~Ûì ô|+#·T≈£îHêïj·Tq&É+ n‹

X¯jÓ÷øÏÔ ø±<äT. ‘Ó\T>∑T dü+düÿè‹, dü+Á|ü<ëj·÷\T

m|ü⁄Œ&É÷ ø£fi¯ø£fi¯˝≤&ÉT‘·÷ e⁄+&Ü\+fÒ bÂsêDÏø£

∫Á‘ê\ nedüs¡+ m+‘Ó’Hê

e⁄+<äì n_ÛÁbÕj·T

|ü&çq mHé.Ï.ÄsY.

ˇø£ ñ<äéT

kÕúsTT˝À

bÂsêDÏø£

bÕÁ‘·\qT

b˛wæ+#ês¡T.

ªbÕ+&Ée eqyêdü+μ˝À ;ÛeTT&ç>±

ªdürkÕ$Á‹μ˝Àj·TeTTì>±

89

ñÁs¡÷‘·\÷–+∫q ø£‹ÔMs¡T&ÉTªcÕe⁄ø±s¡Tμ dæìe÷˝À s=e÷+Ïø˘ V”≤s√>± mHé.Ï.ÄsY.

Á|ü<ä]Ù+∫q q≥q #·÷dæ Äj·Tq kÕ+|òæTø£ ∫Á‘ê\πø m≈£îÿe>±

|üìøÏekÕÔs¡ì nqT≈£îqïyês¡÷ ˝Òø£b˛˝Ò<äT. nsTT‘˚ Ä ‘·sê«‘·

e∫Ãq ªbÕ‘êfi¯uÛ…’s¡$μ ∫Á‘·+ mHé.Ï.ÄsY. Çy˚TCŸì ˇø£ÿkÕ]>±

e÷πsÃdæ+~. C≤q|ü<ä V”≤s√øÏ ñ+&Ü*‡q \ø£åD≤\T Äj·Tq˝À

|ü⁄wüÿ\+>± ñHêïj·Tì Ä ∫Á‘· |òüTq$»j·T+ ìs¡÷|æ+∫+~.

eTs√ $wüj·Ty˚T$T≥+fÒ, ‘·q uÒqs¡Tô|’ ì]à+∫q

ª|æ∫Ã|ü⁄\¢j·T´μ, ª‘√&ÉT<=+>∑\Tμ ∫Á‘ê\T Ä]úø£+>±

<Óã“‹q&É+‘√ C≤|üq<ä ø£<∏ä‘√ ª»j·Tdæ+Vü≤μ ∫Á‘êìï ì]à+∫

$»j·T+ kÕ~Û+#ês¡T. C≤q|ü<ë\+fÒ Äj·Tq≈£î eT]+‘·

eT≈£îÿe ô|s¡>∑&ÜìøÏ Ç~≈£L&Ü ˇø£ ø±s¡D+.

mHé.Ï.ÄsY. C≤q|ü<ä yÓ’uÛÑe+ ø=qkÕ–+~˝≤...

u

90

ª$»

j·T+

eTq

<˚μ ∫

Á‘·+

˝À

mH

é.Ï.Ä

sY.,

_.d

üs√C

≤<˚$

91

mHé.Ï.ÄsYì e÷dt Áù|ø£å≈£î\øÏ eT]+‘·

<ä>∑Zs¡ #˚dæq$ C≤q|ü<ä ∫Á‘ê˝Ò.

V”≤s√>± Äj·Tq qÏ+∫q ‘=*∫Á‘·+

ª|ü˝…¢≥÷] |æ\¢μ C≤q|ü<äy˚T. á dæìe÷‘√

sêe÷sêe⁄ n+<ä] <äèwæº˝À |ü&ç‘˚, Äj·Tq

Äs√∫Á‘·+ ªbÕ‘êfi¯uÛ… ’s¡$μ‘√ bÕeTs¡»q+

Vü≤è<äj·÷˝À¢ düTdæús¡kÕúq+ @s¡Œs¡#·T≈£îHêïs¡T.

á dæìe÷ $&ÉT<ä\j˚T´ düeTj·÷ìøÏ C≤q

|ü<ä dæìe÷≈£î ø£fi¯ ‘·|æŒ, rdæq ìsêà‘·\≈£î

ø£˙ïπs $T–˝Ò |ü]dæú‘·T\T HÓ\ø=ì ñHêïsTT.

ªbÕ‘êfi¯uÛ…’s¡$μ ∫Á‘·+ ≈£L&Ü k˛~˝À ˝Ò≈£î+&Ü

b˛‘·T+<äì uÛ≤$+∫q dæ˙ |ü+&ç‘·T\ Vü≤

\qT ‘·\øÏ+<äT\T #˚dü÷Ô á ∫Á‘·+ dü+#·\q

$»j·T+ kı+‘·+ #˚düT≈£î+~.

1951˝À mHé.Ï.ÄsY qÏ+∫q ¬s+&ÉT ∫Á‘ê\T

e÷Á‘·y˚T $&ÉT<ä\j·÷´sTT. ˇø£Ï ªbÕ‘êfi¯uÛ…’s¡$μ,

eTs=ø£Ï ªeT©¢X¯«]μ. ˇø£Ï e÷dt, eTs=ø£Ï ø±¢düT.

ˇø£ dæìe÷˝À Äj·Tq kÕVü≤kÕ\T #˚ùd ‘√≥

sêeTT&ÉT. eTs√ dæìe÷˝À Áù|j·Tdæì ‘·\T#·T≈£îì,

ÄyÓT $jÓ÷>∑+‘√ ≈£î$T*b˛j˚T Hê>∑sêE.

ˇø£s¡ø£+>± mHé.Ï.ÄsY ¬øØsY≈£î ~XÊìπs∆X¯+ #˚dæ+~

á dü+e‘·‡s¡y˚Tqì #ÓbÕŒ*. ‘√≥sêeTT&ÉT ‘·s¡Vü‰

bÕÁ‘·˝À¢ qÏ+#ê˝≤, Hê>∑sêE e+Ï ø£fi≤‘·àø£

bÕÁ‘·˝À¢ ø=qkÕ>±˝≤ nH˚ Á|üX¯ï m<äT¬s’q|ü⁄Œ&ÉT

$H√<ëH˚ï m+#·T≈£îHêïs¡T sêe÷sêe⁄. Çø£ nø£ÿ&É

qT+∫ <ë<ë|ü⁄ 40 @fi¯¢bÕ≥T mHé.Ï.ÄsY b˛wæ+∫q

bÕÁ‘·\˙ï ‘√≥sêeTTìøÏ ø=qkÕ–+|ü⁄>±H˚

uÛ≤$+#ê*. ªuÛ≤e÷$»j·T+μ˝À

92

<äTsêàs¡TZ\ nHê´j·÷\qT m~]+∫ ù|<ä\≈£î

n+&É>± ì*#˚ dü«uÛ≤e+ ≈£L&Ü Äj·Tq bÕÁ‘·\≈£î

‘√≥sêeTTì yês¡dü‘·«+>±H˚ n_“+~.

eTs√ eTTK´ $X‚wüy˚T$T≥+fÒ mHé.Ï.ÄsY dæìe÷

\≈£î Äj·TH˚ πø+Á<ä _+<äTe⁄. n~ C≤q|ü<äyÓTÆHê,

kÕ+|òæTø£yÓTÆHê Ç‘·s¡ Vü≤+>∑T˝ÒM ô|<ä›>± ˝Ò≈£îHêï

mHé.Ï.ÄsY ñ+fÒ #ê\T nqT≈£îì »q+ m>∑ã&ç dæì

e÷\T #·÷ùdyês¡T. Äj·Tq ø£‹Ôj·TT<ä∆+ #˚dæHê, >∑TÁs¡

yÓTøÏÿ kÕ«Ø #˚dæHê $õ˝Ÿ‡‘√ πø]+‘·\T ø=fÒºyês¡T.

n˝≤ C≤q|ü<ä dæìe÷≈£î ˇø£ yÓ’uÛÑe+ dü+‘·]+∫ ô|Ïºq

|òüTq‘· mHé.Ï.ÄsY<˚. Äj·Tq qÏ+∫q

ªbÕ‘êfi¯uÛ…’s¡$μ $wüj·÷H˚ï eT∞¢ |ü]o*ùdÔ

C≤q|ü<ä ∫Á‘ê\ ìsêàD≤ìøÏ n<=ø£

yê´ø£s¡D+ ˝≤+Ï~. Ä dæìe÷

e∫Ã 60 @fi¯ó¢ ø±edüTÔHêï

n+<äT˝Àì ªªqs¡T&Ü @$T ˙

ø√]ø£..μμ, ªªkÕVü≤dü+

XÊj·Tsê &ç+uÛÑø±μμ

e+Ï &Ó’˝≤>∑T\T

Ç|üŒÏø° »q+

H√fi¯¢˝À HêqT‘·÷H˚

ñHêïsTT. á

HêÏø° Ä ∫Á‘·+

<ä]<ë|ü⁄˝À¢ ì\Te

>∑*–q C≤q|ü<ä ∫Á‘·+

@B sê˝Ò<äq&É+ n‹X¯jÓ÷øÏÔ ø±<äT.

Ä ‘·sê«‘· ª#·+&ûsêDÏμ (1953),

ª#·+Á<äVü‰s¡+μ (1954), ªπs#·Tø£ÿμ (1954),

ªsêE`ù|<äμ (1954), ª$»j·T>ö]μ (1955)

∫Á‘ê˝À¢ C≤q|ü<ä V”≤s√>±q÷ $\ø£åDyÓTÆq

q≥q Á|ü<ä]Ù+#ês¡T. nq+‘·s¡+ kı+‘·

uÒqs¡Tô|’ Äj·Tq ì]à+∫q ª»j·Tdæ+Vü≤μ

(1955) ∫Á‘·+ |òüTq$»j·T+ kÕ~Û+∫

mHé.Ï.ÄsY.≈£î eT]+‘· ù|s¡T ‘Ó∫Ã ô|Ïº+~. ‘·q

¬øØsY˝À Äj·Tq 52 C≤q|ü<ä ∫Á‘ê˝À¢ qÏ+

#ês¡T. ˇø£ s¡ø£+>± #ÓbÕŒ\+fÒ Äj·Tq qÏ+∫q

bÂsêDÏø±\‘√ b˛*ùdÔ á dü+K´ m≈£îÿy˚. yêÏ˝À¢ ªdü«s¡íeT+»]μ˝À

93

Á|üeTTK+>± ù|s=ÿq<ä–q$.. ª»>∑<˚ø£Ms¡Tì

ø£<∏äμ, ªø£+#·Tø√≥μ, ªã+~b˛≥Tμ, ª>√bÕ\T&ÉT`

uÛÑ÷bÕ\T&ÉTμ, ª>∑+&çø√≥ s¡Vü≤dü´+μ, ª∫ø£ÿ&ÉT`

<=s¡ø£&ÉTμ, ªÄ©u≤u≤ 40 <=+>∑\Tμ, ªeT+>∑eTà

X¯|ü<∏ä+μ.

C≤q|ü<ä ÁãVü≤à>± ù|s=+~q _.$sƒ¡˝≤#ês¡´

s¡+>∑Á|üy˚X¯+‘√ C≤q|ü<ä ∫Á‘ê\≈£î dü]ø=‘·Ô

s¡÷|ü⁄πsK\T @s¡Œ&Ü¶j·Tì #ÓbÕŒ*. C≤q|ü<ä

ø£<∏ëHêj·T≈£î&ÉT |ü+#Ó ø£≥Tºø√e&É+ e÷H˚dæ

X¯ØsêìøÏ Vü≤‘·TÔ≈£îb˛j˚T dæÿHé f…ÆŸ HÓ’˝≤Hé

bòÕ´+≥T¢ <Ûä]+#·&É+ yÓTT<ä\T ô|Ïº+~ $sƒ¡˝≤

#ês¡´ Vü≤j·÷+˝ÀH˚. mHé.Ï.ÄsY, $sƒ¡˝≤#ês¡´

ø±+_H˚wüHé˝À e∫Ãq ‘=* dæìe÷

ªã+~b˛≥Tμ. á dæìe÷

|òüTq$»j·T+ kÕ~Û+#·&É+‘√

M]<ä›] ø£\sTTø£˝À 12 C≤q

|ü<ä ∫Á‘ê\T e#êÃsTT.

e÷s¡Ty˚cÕ\ô|’ ‘·q≈£î

ñqï eT≈£îÿeì á

C≤q|ü<ä∫Á‘ê\‘√

rs¡TÃ≈£îH˚yês¡T

sêe÷sêe⁄. Á|ü‹

dæìe÷˝À ø£˙dü+

¬s+&ÉHêï e÷s¡T

y˚cÕ\T y˚dæ

n_Ûe÷qT\qT

n\]+#˚yês¡T.

‘·≈£îÿe s√E˝À¢H˚ $sƒ¡˝≤

#ês¡´ dæìe÷ì |üP]Ô#˚ùdyês¡T.

ø£qTø£ Äj·Tìï <äs¡Ù≈£î&ç>± ô|≥Tº

ø√eTì ‘·q ìsêà‘·\≈£î

dü÷∫+#˚yês¡T mHé.Ï.ÄsY.

1978˝À e∫Ãq ªdæ+Vü≤

ã\T&ÉTμ mHé.Ï.ÄsY. qÏ+

∫q ∫e] C≤q|ü<ä ∫Á‘·+.

ªsêD°s¡‘·ïÁ|üuÛÑμ˝À..

94

$∫Á‘ê\T.. $X‚cÕ\T@~ #˚dæHê n~ mHé.Ï.ÄsY.πø #Ó*¢+~.

<äTs√´<ÛäqTìøÏ &É÷´jÓTŸ ô|≥º&Éy˚T ø±<äT,

<ë+‘√ |ü+&ç‘· bÕeTs¡T*ï yÓT|æŒ+#·&É+

Äj·Tqπø kÕ<ÛäýÓTÆ+~. ª∫Á‘·+ uÛÑfi≤πs

$∫Á‘·+μ nH˚ Ä bÕ≥ |ü\¢$‘√ ˇø£ dæìe÷

≈£L&Ü s¡÷|ü⁄~<äT›≈£î+~. n˝≤π> yêeTVü≤düÔ

nuÛÑj·T+ ≈£L&Ü Äj·Tq Ä#·s¡D˝À ô|Ïº

yÓT|æŒ+#·>∑*>±s¡T. Ç˝≤+Ï bÕÁ‘·\T,

$X‚cÕ\ $esê\T...

u

95

ªd”‘êsêeTø£fi≤´D+μ˝À

96

‘Ó\T>∑T dæìe÷ #·]Á‘·˝À 1977 »qe] 14øÏ

m+‘√ ÁbÕeTTK´‘· ñ+~. yÓ+&ç‘Ós¡ô|’ z

n|üPs¡« dü+#·\q+ Ä$wüÿè‘·yÓTÆq s√»~.

23y˚\ n&ÉT>∑T\ ì&ç$‘√, Hê\T>∑T >∑+≥\

|ü~ì$TcÕ\ Á|ü<äs¡Ùq ø±\+ ø£*–q ª<ëqMs¡

X¯Ss¡ø£s¡íμ ∫Á‘·+ $&ÉT<ä˝…’q s√»~. ªnu≤“..

n+‘· ô|<ä› dæìe÷ mes¡T #·÷kÕÔs¡+&ç?μ nì

$&ÉT<ä\≈£î eTT+<äT ø±yÓT+Ÿ‡ #˚dæqyêfi¯ó¢

Áù|ø£å≈£î\ düŒ+<äq #·÷dæ ìyÓ«s¡b˛j·÷s¡T. ø£s¡Ô,

ø£s¡à, ÁøÏj·T n˙ï ‘·H˚ nsTT, eT÷&ÉTbÕÁ‘·\T

b˛wæ+#·&Éy˚T ø±≈£î+&Ü mHé.Ï.ÄsY.

<äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+∫ ì]à+∫q á

∫Á‘·+ $&ÉT<ä˝…’ 33 @fi¯ó¢ <ëÏHê

H˚Ïø° dü+#·\qy˚T.

eTVü‰uÛ≤s¡‘·+˝À Á|ü‹ Hêj·T

≈£î˝≤¢ ø£ì|æ+#˚ <äTs√´<ÛäqT&ÉT,

ø£s¡Tí&ÉT mHé.Ï.ÄsY. e÷Vü‰

‘·à´+‘√ V”≤s√\T>± m~–

b˛j·÷s¡T. yê]<ä›] yÓTÆÁr

ã+<Ûëìï Á|ü<ÛëHê+X¯+>±

rdüT≈£îì <äèX¯´ø±e´+>± á

∫Á‘êìï eT*#ês¡T mHé.Ï.ÄsY.

eTTw”sêu≤<é˝Àì ¬s+&Óø£

sê\ düú\+˝À mHé.Ï.ÄsY. ì]à+

∫q sêeTø£ècÕí dü÷º&çjÓ÷˝À

ìsêàD+ »s¡T|ü⁄≈£îqï ‘=*

∫Á‘·$T~. 1976˝À mHé.Ï.ÄsY.

mì$T~ ∫Á‘ê˝À¢ V”≤s√>± qÏ+#ês¡T. Ä

∫Á‘ê˝À¢ ø=ìï+Ïì |üP]Ô #˚j·÷*‡q u≤<Ûä´‘·

97

ˇø£yÓ’|ü⁄, á eTVü‰j·TC≤„ìï nqT≈£îqï Á|üø±s¡+

‘Ós¡¬øøÏÿ+#·e\dæq u≤<Ûä´‘· eTs√yÓ’|ü⁄... nsTTHê

|ü≥Tºe<ä\ì mHé.Ï.ÄsY. eÁ» dü+ø£˝≤ŒìøÏ Á|ü‹

s¡÷|ü+ á ∫Á‘·+. ]©CŸ &˚Ÿ <ä>∑Zs¡|ü&ÉT‘·T+&É

≥+‘√ ∫es√¢ eT÷&ÉTs√E\T es¡Tdü>± 72 >∑+≥\

bÕ≥T ìÁ<ä˝Ò≈£î+&Ü sêÁ‹+ãefi¯ó¢ ø£wüº|ü&ç dæìe÷ì

|üP]Ô #˚XÊs¡T. á dæìe÷˝À kÕ+πø‹ø£ ˝ÀbÕ\T

HêïsTT. ø±˙ mHé.Ï.ÄsY. n<äT“¤‘· n_Ûqj·÷ìøÏ

CÒCÒ\T |ü*øÏq »q+ á ˝ÀbÕ\qT |üÏº+#·T

ø√≈£î+&Ü dü+#·\q $»j·÷ìï n+~+#ês¡T.

ª<ëqMs¡X¯Ss¡ø£s¡íμ ∫Á‘·+˝À u≤>± ôV’≤˝…’Ÿ

nsTTq bÕÁ‘· <äTs√´<ÛäqT&ÉT. ªlÁøÏwüíbÕ+&ÉMj·T+μ

∫Á‘·+‘√ <äTs√´<ÛäqTì bÕÁ‘·qT ‘=*kÕ]>±

b˛wæ+∫, Áù|ø£å≈£î\qT |üs¡e•+|üCÒdæq mHé.Ï.ÄsY.

á ∫Á‘·+˝À Ä bÕÁ‘·˝À ‘·q q≥ $X¯«s¡÷bÕìï

Á|ü<ä]Ù+#ês¡T. <äTs√´<ÛäqTìøÏ &É÷´jÓTŸ ô|≥º&É+

á ∫Á‘êìøÏ Á|ü‘˚´ø£ Äø£s¡¸D. ª∫Á‘·+ uÛÑfi≤πs

$∫Á‘·+μ n+≥÷ &Üˆˆdæ.Hêsêj·TD¬s&ç¶ sêdæq á

bÕ≥ m+‘· Væ≤Àº #Ó|üŒqø£ÿs¡˝Ò<äT. á bÕ≥

|ü⁄≥Tºø£ yÓqTø£ ÄdüøÏÔø£s¡yÓTÆq n+X¯+ ˇø£≥T+~.

n<˚$T≥+fÒ Hêsêj·TD¬s&ç¶ sêdæq bÕ≥qT

ô|+&Ü´\ ≥÷´Hé #˚XÊs¡T. mdt.|æ. u≤\düTÁã

Vü≤àD´+ ]Vü‰s¡‡˝Ÿ‡≈£î e#êÃs¡T. Ä düeTj·T+˝À

mHé.Ï.ÄsY. ≈£L&Ü nø£ÿ&˚ ñHêïs¡T. bÕ≥ $Hêïø£

Äj·Tq u≤\T‘√ ª<äTs√´<ÛäqTì bÕÁ‘·≈£î ˇø£

Á|ü‘˚´ø£yÓTÆq &Ó’˝≤>¥ &Ó*eØì Á|üy˚X¯ ô|&ÉT‘·THêï+.

á bÕÁ‘· n+‘ê Ä |ü+<∏ë˝ÀH˚ ñ+≥T+~μ nì

ø=ìï &Ó’˝≤>∑T\T $ì|æ+#ês¡T. Bìì <äèwæº˝À

ô|≥Tº≈£îì bÕ≥ bÕ&ÉeTì #Ó|üŒ>±H˚ u≤\T düπs

qHêïs¡T. m≈£îÿeùd|ü⁄ ]Vü‰s¡‡˝Ÿ‡ #˚dæ Ä &Ó’˝≤>¥

&Ó*eØøÏ nqT>∑TD+>± u≤\T bÕ&É>±, ]ø±sY¶

#˚XÊs¡T. ]ø±sY¶ #˚dæq düeTj·T+˝À ≈£L&Ü

mHé.Ï.ÄsY. ñHêïs¡T. á bÕ≥ ]Vü‰s¡‡˝Ÿ‡,

]ø±]¶+>¥ |üPs¡Ôj˚T´dü]øÏ u≤\TøÏ mHé.Ï.ÄsY &Ó’˝≤>¥

&Ó*eØ u≤>± n\yê≥sTT+~. Ä ‘·sê«‘· ∫Á‘ê˝À¢

mHé.Ï.ÄsY.≈£î mH√ï Væ≤Ÿ kÕ+>¥‡ bÕ&É≤ìøÏ á

ÁbÕø°ºdüT u≤>± ñ|üjÓ÷>∑|ü&ç+~.

98

ËmHé.Ï.ÄsY., Á|üuÛÑ

mH√ï |ü⁄sêD bÕÁ‘·\≈£î ÁbÕD+ b˛dæ, düJe

s¡÷|üø£\Œq #˚dæq eTVü‰q≥T&ÉT mHé.Ï.ÄsY.

Ä ‘·s¡Vü‰ bÕÁ‘·\qT Á|ü‹uÛ≤e+‘·+>± b˛wæ+#·>∑\

H˚s¡TŒ, zs¡TŒ Äj·Tq kı‘·TÔ. n˝≤π> |ü⁄sêD≤\

$wüj·T+˝À, yêÏ bÕÁ‘·\ $wüj·T+˝À kÕe÷q´

e÷qe⁄\≈£î ‘Ó*j·Tì mH√ï $wüj·÷\T

mHé.Ï.ÄsY.≈£î ‘Ó\TdüT. ªkÕ+|òæTø£ bÕÁ‘·\ b˛wüD

$wüj·T+˝À m|ü⁄Œ&ÉHêï ìs¡¢ø£å´ <Û√s¡DÏ˝À eéVü≤

]+#êH˚yÓ÷ ø±˙ |ü⁄sêD bÕÁ‘·\qT m|ü⁄Œ&É÷

n˝≤ #˚j·T˝Ò<äTμ nì ˇø£ dü+<äs¡“¤+˝À Äj·TH˚

dü«j·T+>± ˇ|ü⁄Œ≈£îHêïs¡T.

|ü⁄sêD≤\ |ü≥¢ Ç+‘· kÕ~Ûø±s¡‘· ø£*–q

mHé.Ï.ÄsY. ø=ìï |ü⁄sêD bÕÁ‘·˝À¢ ø£ì|æ+∫

yêeTVü≤düÔ+‘√ B$+#·&É+ #ê˝≤eT+~øÏ

ndü+‘·è|æÔ ø£*–+∫q n+X¯+. ô|’>± á e÷s¡TŒ

1977 qT+∫ Äj·Tq˝À ø£ì|æ+∫+~. ª<ëq Ms¡

X¯Ss¡ ø£s¡íμ ∫Á‘·+ es¡≈£L ≈£î&ç#˚‹‘√H˚ B$+∫q

mHé.Ï.ÄsY. Ä ‘·sê«‘· b˛wæ+∫q bÂsêDÏø£

bÕÁ‘·\≈£î m&ÉeT#˚‹H˚ m+<äT≈£î ñ|üjÓ÷–+#ês√

me]ø° n+‘·Tã≥ºì $wüj·T+. Bìô|’ mH√ï

$eTs¡Ù\T $ì|æ+#êsTT ≈£L&Ü.

#ê˝≤eT+~ á $wüj·T+ >∑T]+∫ mHé.Ï.

ÄsY.ì n&ç>±s¡T ≈£L&Ü. u≤>± #·<äTe⁄≈£îqï e´øÏÔ

ø±e&É+‘√ düeTj·Tdü÷Œ¤]Ô‘√ <ëì >∑T]+∫

$es¡D Çdü÷Ô ªªeTq Vü≤è<äj·T+ ñqï~ m&ÉeT

yÓ’|ü⁄. |üP»\˝À nsê∆+–ì m&ÉeTyÓ’ù| ≈£Ls√Ã u…≥Tº

≈£î+≤+. eTq X¯Øs¡+˝Àì e÷*Hê´ìï X¯óÁuÛÑ+

#˚ùd~ ≈£L&Ü m&ÉeT #˚j˚T. m&ÉeT uÛ≤>±ì≈£îqï

ÁbÕX¯düÔ´+ ≈£î&ç uÛ≤>±ìøÏ ˝Ò<äT. n+<äTπø m&ÉeT

ª<ëqMs¡X¯Ss¡ø£s¡íμ˝À

99

#˚‹‘√H˚ Äos¡«~düTÔHêïqTμμ nì #ÓbÕŒsêj·Tq.

Äj·Tq #Ó|æŒq ø±s¡D+ düeT+»dü+>± ñ+<äì

|æ+∫Hê mHé.Ï.ÄsY. e+Ï >=|üŒ e´øÏÔ n˝≤

#˚j·T&É+ Ä s√E\˝À #ê˝≤eT+~øÏ q#·Ã˝Ò<äT.

sêe÷sêe⁄ ‘·qT #˚düTÔqï |üìì Ä $<Ûä+>±

düeT]∆+#·T≈£îHêï á yêeTVü≤düÔ nuÛÑj·÷ìøÏ yÓqTø£

ndü\T s¡Vü≤dü´+ y˚πs ñ+~. n<˚$T≥+fÒ wüOÏ+>¥

kÕŒŸ˝À »]–q Á|üe÷<ë\ ø±s¡D+>± mHé.Ï.

ÄsY. ≈£î&ç#˚sTT Hê\T>∑TkÕs¡T¢ $]–b˛sTT+~.

‘=*kÕ]>± ª|ü˝…¢≥÷] |æ\¢μ ∫Á‘·+ wüOÏ+>¥˝À

m<äT›‘√ ô|ò’Ÿ rdüTÔ+&É>± #˚sTT $]–+~. á

∫Á‘·+ wüOÏ+>¥˝À bÕ˝§Zì Ç+ÏøÏ ‹]–

yÓfi¯ó‘·T+&É>± »]–q ø±s¡T Á|üe÷<ä+˝À

eTs√kÕ] #ÓsTT´ $]–+~. ªbÕ‘êfi¯uÛ…’s¡$μ

∫Á‘·+˝À #Ó≥Tº MT<ä qT+&ç <ä÷ø£&É+‘√

eT÷&√kÕ] #ÓsTT´ $]–+~. n˝≤ $]–

q|ü⁄Œ&É˝≤¢ |ü⁄‘·÷Ôs¡T e÷s¡ÿ+&˚j·T sêE <ä>∑Zs¡

ø£≥Tº ø£Ïº+#·T≈£îH˚yês¡T mHé.Ï.ÄsY. ≈£î&ç #˚sTT

|ü≥Tº dü&É\&É+‘√ m&ÉeT#˚‘√Ô nuÛÑj·÷ìï

Á|ü<ä]Ù+#˚yês¡T. ª<ëq Ms¡ X¯Ss¡ ø£s¡íμ ‘·s¡T

yê‘· eT÷&˚fi¯¢≈£î ªdüsê∆sY bÕbÕsêj·TT&ÉTμ

∫Á‘·+ wüOÏ+>¥˝À yÓ÷≤sY u…’ø˘ MT<ä

qT+&ç |ü&É≥+e\¢ eT∞¢ #ÓsTT´

$]–+~. qsê\T Ç+#·T

$T+#·T>± ‘·T≈£îÿ‘·T≈£îÿ

nsTTb˛j·÷sTT. Bìe\¢ ≈£î&ç

#˚‹ y˚fi¯ó¢ ì\e˝Òe⁄. n+<äTπø

á |ü]dæú‹ì n~Û>∑$T+#·&É+ ø√dü+

nuÛÑj·T+ n+fÒ m&ÉeT #˚‹ì #·÷|æ+#·&É+

yÓTT<ä\T ô|≤ºs¡T mHé.Ï.ÄsY.

@+ #˚dæHê Äj·Tqπø #Ó*¢+<äì n_Ûe÷

qT\T, Áù|ø£å≈£î\T eTT]dæb˛‘·÷ #Ó|ü⁄Œ≈£î+

≥T+≤s¡T. nB dü+>∑‹...

ª$]–q #˚‹øÏ ø£≥Tºø£&ÉT‘·Tqï |ü⁄‘·÷Ôs¡T yÓ’<äT´\T

ªlø£è

cÕís

¡T®qj

·TT<

ä∆+μ˝

À100

n<äT“¤‘· s¡kÕ_Ûqj·T+‘·qT @ bÕÁ‘· n+^ø£]+∫Hê <ëìøÏ

|üP]Ô>± Hê´j·T+ #˚j·÷\ì ‘·|æ+∫q

n‹ø=~›eT+~ q≥T˝À¢ mHé.Ï.ÄsY. ˇø£s¡T.

Äj·Tq n+‘·≈£îeTT+<äT |üs¡düŒs¡

$s¡T<ä∆yÓTÆÆq bÕÁ‘·\T b˛wæ+∫Hê ne˙ï

j·TTe≈£îì>± qÏ+∫qy˚. nsTT‘˚ ‘·q

ej·TdüT≈£î $T+∫q #˚dæq ¬s+&ÉT ∫Á‘ê\÷

(;Ûwüà, ã&ç|ü+‘·T\T) dü+#·\q $»j·T+

kÕ~Û+#êsTT. Äj·Tq ¬øØsY˝À yÓTÆ\T

sêfi¯ófl>± ì*∫b˛sTTq Ä ¬s+&ÉT ∫Á‘ê\

ø£ãTs¡T¢...

u

101

ª;Ûwüàμ ∫Á‘·+˝À

102

düTBs¡ÈyÓTÆq ‘·q q≥J$‘·+˝À yÓ’$<ÛäýÓTÆq bÕÁ‘·\T mH√ï b˛wæ+∫ ‘·q≈£î ‘êH˚ kÕÏ

nì|æ+#·T≈£îHêïs¡T mHé.Ï.ÄsY. ø£<∏ëHêj·T≈£îì>± s=e÷+Ïø˘ bÕÁ‘·\qT b˛wædü÷Ô j·TTe‘·s¡+

Áù|ø£å≈£î\qT Äø£≥Tº≈£î+≥Tqï ‘·s¡TD+˝ÀH˚ n≥T ª;Ûwüàμ (1962)˝Àq÷, Ç≥T ªã&ç|ü+‘·T\Tμ

(1972)˝ÀqT |üP]ÔkÕúsTT eè<ä∆ bÕÁ‘·\qT b˛wæ+∫ Áù|ø£å≈£î*ï yÓT|æŒ+#ês¡T. n+‘·≈£îeTT+<äT

ª‘√&ÉT<=+>∑\Tμ, ªyês¡dü‘·«+μ ª|ü˝≤ïÏj·TT<ä∆+μ ∫Á‘ê˝À¢q÷ mHé.Ï.ÄsY. ej·TdüT eT*¢q bÕÁ‘·\T

b˛wæ+#ês¡T. nsTT‘˚ ªãμ nø£ås¡+‘√ |ü<˚fi¯¢ ‘˚&Ü‘√ $&ÉT<ä˝…’q ª;Ûwüàμ, ªã&ç|ü+‘·T\Tμ ∫Á‘ê\T

¬s+&É÷ |òüTq$»j·T+ kÕ~Û+#êsTT. mHé.Ï.ÄsY ‘·q q≥J$‘·+˝À #˚dæq mH√ï kÕVü≤düe+‘·yÓTÆq

Á|üj·T‘êï˝À¢ ÄDÏeTT‘ê´\T>± $T–* Ç|üŒÏø° yês¡Ô˝À¢ ì*∫q Ä ∫Á‘ê\ $X‚cÕ\T..

103

mHé.Ï.ÄsY.ì V”≤s√>±

|ü]#·j·T+ #˚dæq

<äs¡Ùø£ ìsêà‘· _.m.düTu≤“sêe⁄

ì]à+∫q ∫Á‘·$T~. n+‘·≈£î

eTT+<äT n+fÒ 1945˝À e∫Ãq

ª;Ûwüàμ (»+<Ûë´\ >öØHê<∏äXÊÁdæÔ

f…ÆÏ˝Ÿ bÕÁ‘· b˛wæ+#ês¡T)

∫Á‘êìøÏ Ábı&Éø£åHé y˚TH˚»sY>±

|üì#˚XÊs¡T düTu≤“sêe⁄.

n+<ë\ q≥Tì>± ù|s¡T ‘Ó#·TÃ

≈£îqï sêe÷sêe⁄ eTTU≤ìøÏ

eTdæã÷dæ, &û >±¢eT¬s’CŸ¶ s√˝Ÿ˝À

ªsêE`ù|<äμ ∫Á‘·+˝À qÏ+|ü

#˚XÊs¡T. düTu≤“sêy˚ eT∞¢ ª;Ûwüàμ

∫Á‘·+˝À eè<äT∆ì bÕÁ‘· yÓj·÷´

\ì #Ó|æŒq|ü⁄Œ&ÉT sêe÷sêe⁄

m˝≤+Ï n&ÉT¶ #Ó|üŒ˝Ò<äT.

≈£îs¡T|æ‘êeTVüQ&Ó’q ;Ûwüßàì bÕÁ‘·qT b˛wæ+#·&ÜìøÏ

eT≈£îÿe #·÷bÕs¡T.

mHé.Ï.ÄsY., m.mHé.ÄsY. ‘=* ø±+_H˚wüHé˝À ª|ü˝…¢

≥÷]|æ\¢μ ∫Á‘êìï ì]à+∫q _.m.düTu≤“sêe⁄ ª;Ûwüàμ

∫Á‘·+˝À ≈£L&Ü á Ç<ä›]˙ ø£\bÕ\qT≈£îHêïs¡T.

lø£èwüßíì>± á ∫Á‘·+˝À ¬>dtº bÕÁ‘· b˛wæ+#·&ÜìøÏ

nøÏÿH˚ì ≈£L&Ü n+^ø£]+#ês¡T. nsTT‘˚ Ä ‘·sê«‘·

ø£<∏ë|üs¡+>± »]–q e÷s¡TŒ˝À¢ lø£èwüí bÕÁ‘· |ü]~Û

ô|]–+~. Ä bÕÁ‘· ø√dü+ m≈£îÿe ø±©¸≥T¢

πø≤sTT+#·˝Òì |ü]dæú‹ nøÏÿH˚ì~. <ë+‘√ lø£èwüßíì

bÕÁ‘·≈£î eTs√ q≥TDÏí yÓ<äTø√ÿe\dæ e∫Ã+~. Ä

‘·sê«‘· es¡∆e÷q q≥T&ÉT XÀuÛÑHéu≤ãT‘√ Ä bÕÁ‘·

y˚sTT+#ê\qT≈£îì, ¬>≥|ty˚dæ dæº˝Ÿ‡ rXÊs¡T. nsTT‘˚

m+<äTe˝À¢ Äj·Tìï Ä bÕÁ‘·≈£î e<ä›qT≈£îHêïs¡T.

ns¡T®qTì bÕÁ‘·qT Äj·Tq‘√, lø£èwüßíì bÕÁ‘·qT

eTs√ es¡∆e÷q q≥T&ÉT Vü≤s¡Hê<∏é‘√ y˚sTT+#ês¡T.

n˝≤π> á dæìe÷˝À <äTs√´<ÛäqTì bÕÁ‘·qT

<Ûä÷[bÕfi¯ b˛wæ+#ês¡T. Äj·Tq≈£î Ç<˚ ‘=* ∫Á‘·+.

n+‘·≈£îeTT+<äT ª#Ó+#·T\øÏåàμ dæìe÷˝À Vü‰dü´q≥T&ÉT

πs\+–‘√ Hês¡<äTì bÕÁ‘· y˚sTT+∫q _.m.düTu≤“sêe⁄

‹]– n<˚ bÕÁ‘·qT á dæìe÷˝À Äj·Tq‘√

b˛wæ+|ü#˚XÊs¡T.

á dæìe÷˝À yê´düTì>± Ä≈£î\ qs¡dæ+Vü‰sêe⁄,

|üs¡TX¯ósêeTTì>± Hê>∑uÛÑ÷wüD+, X¯+‘·qTì>± Á|üuÛ≤

ø£s¡¬s&ç¶, ø£s¡Tíì>± >∑TeTà&ç, X¯\T´ì>± dæ.mdt.ÄsY, ø±o

sêE>± ø±+‘êsêe⁄, n+ã>± n+»©<˚$, dü‘·é‹>±

düTC≤‘· (‘=* |ü]#·j·T+) ≈£î+‹>± õ.es¡\øÏåà

qÏ+#ês¡T. n˝≤π> ;Ûwüßàì ∫qï|üŒÏ y˚cÕìï

_.m.düTu≤“sêe⁄ ‘·qj·TT&ÉT Vü≤ØXŸu≤ãT b˛wæ+#ês¡T.

ª;Ûwüàμ ∫Á‘· ìsêàD≤ìøÏ @&Ü~qïs¡ |üÏº+~. Ä

s√E˝À¢ ∫Á‘·+ ì&ç$ 14y˚\ n&ÉT>∑T\≈£î $T+∫ ñ+&É

≈£L&É<äH˚ Á|üuÛÑT‘·« ìã+<ÛäqqT bÕÏdü÷Ô á dæìe÷

rXÊs¡T düTu≤“sêe⁄. Bìe\¢ XÀuÛÑHéu≤ãTô|’ ∫Árø£

]+∫q ø=ìï düìïy˚XÊ\T, ˇø£ <ä+&Éø£+ m&çÏ+>¥

s¡÷yéT˝À ø£‘ÓÔs¡≈£î ã\j·÷´sTT.

1962 @Á|æ˝Ÿ 19q $&ÉT<ä˝…’q ª;Ûwüàμ ∫Á‘·+

;Ûwüà

104

|òüTq$»j·T+ kÕ~Û+∫, mHé.Ï.ÄsY. ¬øØsY˝À ˇø£

yÓTÆ\TsêsTT>± ì*∫+~.

J$‘ê+‘·+ ‘√&ÉT` ˙&É>± ø£*dæ yÓT*dæ ñ+&Ü*‡q

<ä+|ü‘·T\T ‘·eT _&É¶\ ø±s¡D+>± eè<ë∆|ü´+˝À

<ä÷s¡+ ø±e&É+, ne÷àHêqï\ì ø=&ÉT≈£î\T

|ü+#·Tø√e&É+, nH˚ïfi¯ó¢ nH√´q´+>± ø±|ü⁄s¡+ #˚dæq Ä

»+≥ $&ç$&ç>± ñ+≥÷ |ü&˚ e÷qdæø£ øå√uÛÑ, eT∞¢

ø£\e&É+ ø√dü+ #˚ùd Á|üj·T‘êï\T... Ç˝≤ Vü≤è<äj·÷

ìøÏ Vü≤‘·TÔ≈£îH˚ düìïy˚XÊ\‘√ s¡÷|ü⁄~<äT›≈£îqï ∫Á‘·+

ªã&ç|ü+‘·T\Tμ.

ì»+>± Ç~ áHêÏ düeTdü´. ø=&ÉT≈£î\T,

≈£L‘·Tfi¯ó¢ nyÓT]ø±˝À ñ+&É≥+‘√ yêfi¯¢ø√dü+ ‘·˝À¢,

‘·+Á&√ Äπsdæ HÓ\\bÕ≥T nø£ÿ&É ñ+&Ü*‡ ek˛Ô+~.

nsTT‘˚ uÛÑ$wü´‘YqT Væ≤+∫ 40 @fi¯¢ ÁøÏ‘·y˚T

Ç˝≤+Ï Ç‹eè‘·Ô+‘√ <äs¡Ù≈£î&ÉT |æ.#·+Á<äX‚Ks¡ ¬s&ç¶

ªã&ç|ü+‘·T\Tμ ∫Á‘êìï s¡÷bı+~+#ês¡T.

‘Ó\T>∑T˝À ‘·j·÷¬s’q ªã&ç|ü+‘·T\Tμ ∫Á‘êìøÏ,

Væ≤+B˝À rdæq ªu≤>¥ãHéμ (n$T‘êuŸ, ùV≤eTe÷*ì

»+≥), ø£qï&É+˝À s¡÷bı+~q ªã&ç|ü+‘·T\Tμ

(1956˝À e∫Ãq á ∫Á‘·+˝À •yêJ>∑DÒwüHé, düs√»

»+≥), eT\j·÷fi¯+˝À s¡÷|ü⁄~<äT›≈£îqï ªdü÷ÿ˝Ÿ

e÷düºsYμ ∫Á‘ê\ø° eT÷\+ ˇø£ÿfÒ. eT<äTZ\ÿsY nH˚

Äj·Tq eTsê]ƒ˝À sêdæq qe\.

ø£qï&É+˝À s¡÷bı+~q ªã&ç|ü+‘·T\Tμ ∫Á‘êìøÏ

<äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+#·&Éy˚T ø±≈£î+&Ü f…ÆÏ˝Ÿ bÕÁ‘·qT

_.ÄsY.|ü+‘·T\T b˛wæ+#ês¡T. Ç~ 19y˚\ n&ÉT>∑T\T.

á ∫Á‘êìøÏ |ü⁄≥ºqï ø£q>∑fiŸ ndæôdº+Ÿ &Ó’¬sø£ºsY>±

|üì#˚XÊs¡T. Äj·Tq≈£î á ø£<∏ä u≤>± q#·Ã&É+‘√

dæìe÷˝À nqedüs¡ düìïy˚XÊ\T ‘=\–+∫, ‘·q≈£î

q∫Ãq $<Ûä+>± eT]ø=ìïÏì CÀ&ç+∫ ªdü÷ÿ˝Ÿ

e÷düºsYμ ù|s¡T‘√ eT\j·÷fi¯+˝À á ∫Á‘êìï

s¡÷bı+~+#ês¡T.

ã&ç|ü+‘·T\T

ªã&ç|ü+‘·T\Tμ˝À

105

$e÷q+˝À $ì|æ+∫q ø£<∏ä

<äs¡Ù≈£î&ÉT |æ.#·+Á<äX‚Ks¡¬s&ç¶ (|æ.dæ.¬s&ç¶) zkÕ]

u…+>∑Tfi¯Ss¡T yÓ[¢ $e÷q+˝À #ÓHÓ’ïøÏ ‹]– edüTÔHêïs¡T.

Äj·Tq |üø£ÿd”fÒ |ü⁄≥ºqï~. Ç<ä›]ø° n+‘·≈£îeTT+<˚

|ü]#·j·T+ ñ+~. Ä#ês¡´ ÄÁ‘˚j·T <ä>∑Zs¡ ‘·s¡#·÷

ø£*ùdyês¡T. Ä |ü]#·j·T+‘√H˚ ÄbÕ´j·T+>± #·+Á<ä

X‚Ks¡¬s&ç¶ì |ü\ø£]+∫, @+ #˚düTÔHêïeì n&ç>±s¡T

|ü⁄≥ºqï. |æ.dæ.¬s&ç¶ n|üŒÏøÏ eT÷&ÉT ∫Á‘ê\≈£î <äs¡Ù

ø£‘·«+ eVæ≤+#ês¡T. eT+∫ ø£<∏ä‘√ eùdÔ &˚Ÿ‡ ÇkÕÔqì

mHé.Ï.ÄsY. ÁbÕ$Tdt #˚XÊs¡T. n<˚ $wüj·T+ |ü⁄≥ºqïøÏ

#ÓbÕŒs¡T. ªªH˚qT á eT<Ûä´ eT\j·÷fi¯+˝À ªdü÷ÿ˝Ÿ

e÷düºsYμ dæìe÷ rXÊqT. ô|<ä› Væ≤Ÿ nsTT+~. ‘Ó\T>∑T

˝À MTs¡T Ä dæìe÷ rdüTø√e#·TÃ. nsTT‘˚ Ç+<äT˝À

Á|ü<Ûëq bÕÁ‘·ì >∑TeTà&ç>±s√, s¡+>±sêe⁄>±s√ y˚ùdÔ

˝≤uÛÑ+˝Ò<äT. mHé.Ï.ÄsY.ì ˇ|æŒ+#·>∑*–‘˚H˚ á ø£<∏ä

|ü+&ÉT‘·T+~μμ nHêïs¡T |ü⁄≥ºqï. Ä ø£<∏˚$TÀ

#Ó|üŒeTHêïs¡T |æ.dæ.¬s&ç¶. $e÷q+ #ÓHÓ’ï #˚s¡T≈£îH˚˝À>±

ø£<∏ä #ÓbÕŒs¡T. n~ $q>±H˚ |æ.dæ.¬s&ç¶øÏ uÛÑj·Ty˚Tdæ+~.

ˇø£ dü÷ÿ˝Ÿ °#·s¡T.. n+<äT˝À eT<Ûä´ ej·TdüTÿ&ÉT...

|æ\¢\T... u≤<Ûä´‘·\T... ø£cÕº\T Çe˙ï Ä ø£<∏ä˝À

ñHêïsTT. |ü⁄≥ºqï>±]‘√ á ø£<∏ä @$T≥+&û... @<äHêï

s=e÷+Ïø˘ \yé k˛ºØ #Ó|üŒ+&çμ nì |æ.dæ.¬s&ç¶

nqï|üŒÏø° ªª˝Ò<äT ˝Ò<äT Ç~ >=|üŒ ø£<∏ä. sêe÷sêe⁄

>±]ì ø£ì«Hé‡ #˚j·T+&ç. eT+∫ dæìe÷ ne⁄‘·T+~μμ

nì #Ó|æŒ yÓ[¢b˛j·÷s¡T |ü⁄≥ºqï.

uÛÑj·T|ü&ÉT‘·÷H˚ sêe÷sêe⁄ <ä>∑Zs¡≈£î yÓfi≤¢s¡T

|æ.dæ.¬s&ç¶. ø£<∏ä #Ó|üŒuÀj˚T eTT+<äT ªªkÕsY... Ç+<äT˝À

MT~ eTTdü* y˚wü+μμ nì |ü<ë\T ≈£L&Éã\T≈£îÿ+≥÷

#ÓbÕŒs¡T |æ.dæ.¬s&ç¶. ªª@+... eTTdü* y˚wü+ nsTT‘˚H˚+?

ª;Ûwüàμ˝À #˚j·T˝Ò<ë! ø£<∏ä˝À <äeTTà ñ+&Ü* ø±˙

e÷≈£î #˚j·T&ÜìøÏ nuÛÑ´+‘·s¡+ ˝Ò<äTμμ nHêïs¡T

mHé.Ï.ÄsY. >∑+;Ûs¡+>±. ªªne⁄qqTø√+&ç... Ç+<äT˝À

MT≈£î ø=&ÉT≈£î\T>± ø£èwüí+sêE, sêeTø£èwüí qÏkÕÔs¡Tμμ

nHêïs¡T. ªªnsTT‘˚H˚+ Áã<äsY... yê] bÕÁ‘·\T yê]$,

ªã&ç|ü+‘·T\Tμ ∫Á‘·+˝À e÷düºsY Ä~Hêsêj·TD,mHé.Ï.ÄsY., sê$ø=+&É\sêe⁄

106

Hê bÕÁ‘· Hê~μμ nHêïs¡T. á dü+|òüT≥q dü$es¡+>±

#Ó|æŒ ªªÄ eTVü‰qT uÛ≤e⁄&ÉT @ eT÷&é˝À ñHêïs√... ø£<∏ä

$q>±H˚ zπø nH˚XÊs¡T. Äj·Tq á dæìe÷

#˚j·T&ÜìøÏ n+^ø£]+#·&É+ Hê J$‘·+˝À ≥]ï+>¥

bÕsTT+Ÿμμ n+≤s¡T |æ.dæ.¬s&ç¶

‘=*s√E wüOÏ+>¥˝À..

yêVæ≤˙ dü÷º&çjÓ÷˝À á ∫Á‘· ÁbÕs¡+uÛÀ‘·‡e+

»]–+~. mHé.Ï.ÄsY, n+»©<˚$ô|’ ‘=*cÕŸ rXÊs¡T.

n‹<∏äT\+‘ê yÓ[¢b˛sTTq ‘·sê«‘· <äs¡Ù≈£î&ÉT

|æ.dæ.¬s&ç¶ì |æ*∫ ªªÇ+<ëø£ rdæq cÕŸ m˝≤ ñ+~?μμ

nì n&ç>±s¡T sêe÷sêe⁄. ªu≤>±H˚ ñ+~ kÕsYμ |æ.dæ.

¬s&ç¶ düe÷<Ûëq+. ªªu≤>±H˚ ñ+~ ø±<äT, #ê˝≤u≤>∑T+~

nHê*. áy˚wü+ MTø√dü+ ˇ|ü⁄Œ≈£îHêïqT. Hê≈£î |üPsê«

|üsê\T ‘Ó*j·Te⁄. MTs¡T m˝≤ #Ó_‘˚ n˝≤ qÏkÕÔqT.

H˚qT mHé.Ï.ÄsY. nH˚ $wüj·T+ eT]∫b˛+&ç. H˚qT

ã&ç|ü+‘·T*ï nì e÷Á‘·y˚T nqT≈£îì |üì#˚sTT+#·T

ø√+&ç. MT≈£î dü+‘·è|æÔ ø£*π>es¡≈£î qÏ+#·&É+ Hê

u≤<Ûä´‘·. @ $wüj·T+˝Àq÷ sêJ |ü&Éø£+&çμμ nì

nuÛÑj·T+ Ç#êÃs¡T sêe÷sêe⁄. Ä s√E Äj·Tq Ä

e÷≥ nq≈£î+&Ü ñ+fÒ ªã&ç|ü+‘·T\Tμ ∫Á‘êìï n+‘·

u≤>± rdæ ñ+&˚yêDÏï ø±<äì n+≥÷ ÄHêÏ

dü+|òüT≥qì >∑Ts¡TÔ#˚düT≈£îHêïs¡T |æ.dæ.¬s&ç¶.

ÁbÕs¡+uÛÑ+ s√Eq Äy˚X¯+‘√

mHé.Ï.ÄsY #Ó|æŒq e÷≥\T

ø±e$. ∫Á‘·+ |üPs¡Ôj˚T´ es¡≈£î

Ä e÷≥\≈£î ø£≥Tºã&ç <äs¡Ù

≈£îìøÏ m+‘√ düVü≤ø£]+#ês¡T.

n|üŒÏøÏ Äj·Tq 200 ∫Á‘ê˝À¢

qÏ+#ês¡T. mH√ï ∫Á‘ê\≈£î

<äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+#ês¡T. nsTTHê

<äs¡Ù≈£î&ÉT |æ.dæ.¬s&ç¶ #Ó|æŒqe÷≥

»e<ë≥˝Ò<äT. á dæìe÷˝À ˇø£

düìïy˚X¯ ∫Árø£s¡D düeTj·T+˝À

mHé.Ï.ÄsY. n\yê≥T Á|üø±s¡+

#ÓsTT´ì n˝≤ ˝Ò|æ‘˚ <äs¡Ù≈£î&ÉT

ø£Ÿ #ÓbÕŒs¡T. »]–q $wüj·T+

#Ó|üŒ>±H˚ ªªz.. ◊j·÷+ kÕØ..

á dæìe÷˝À H˚qT V”≤s√ì ø±<äT ø£<ä÷... ã&ç

|ü+‘·T*ïμμ nì qy˚«dæ eTs√ fÒø˘ rj·TeTHêïs¡T.

≈£îÏº|ü~àì kÕúq+˝À l<˚$

á dæìe÷˝À mHé.Ï.ÄsY. eTqesê* bÕÁ‘·≈£î

≈£îÏº |ü~àìì rdüTø√yê\H˚ n_ÛÁbÕj·T+ ìsêà‘·

ù|ÁsêE~. ÄyÓT ~«bÕÁ‘ê_Ûqj·T+ #˚dæq ª˝Ò‘·

eTqdüT\Tμ ∫Á‘·+ $»j·T$Vü‰s¡+ #˚düTÔqï s√E\$.

nsTT‘˚ ÄyÓT q≥q˝À ndüVü≤»‘·«+ m≈£îÿe>±

ñ+<äì, ÄyÓT ã<äT\T ªn‘·Ô\T ø√&Éfi¯ó¢μ ∫Á‘·+˝À

∫qï|üŒÏ yêDÏl>± qÏ+∫q l<˚$ì rdüT≈£î+<ë

eTì |æ.dæ.¬s&ç¶ yê<äq. ∫es¡øÏ Äj·Tq e÷fÒ HÓ–Z+~.

á dæìe÷˝À mHé.Ï.ÄsY. eTqesê*>± qÏ+∫q

l<˚$ eT] ø=H˚ïfi¯¢≈£î Äj·Tq |üø£ÿq ø£<∏ëHêsTTø£>±

qÏ+#·&É+ ø=düyÓTs¡T|ü⁄.

ªªMT q>∑TyÓ÷eTT Hê ø£qT˝≤sê...μμ bÕ≥ ø£<∏ä

ø£qï&É ªã&ç|ü+‘·T\Tμ˝À ø±˙, eT\j·÷fi¯ ªdü÷ÿ˝Ÿ

e÷düºsYμ ∫Á‘·+˝À ø±˙ ˝Òì ˇø£ n<äT“¤‘·yÓTÆq bÕ≥

ªã&ç|ü+‘·T\Tμ ∫Á‘·+˝À #√≥T #˚düT≈£î+~. ªªMT

q>∑TyÓ÷eTT Hê ø£qT\sê ø£&É<ëø± ø£qì+&ÉT...μμ nH˚

á bÕ≥ Ä#ês¡´ ÄÁ‘˚j·T düèwæº. uÛÑs¡Ôì e~*ô|Ïº

uÛ≤s¡´ ø=&ÉT≈£î <ä>∑Z]øÏ yÓfi‚¢ dü+<äs¡“¤+˝À e#˚Ã á

bÕ≥ì m+‘√ Vü≤è<ä´+>± mHé.Ï.ÄsY, n+»©<˚$ô|’

mHé.Ï.ÄsY.≈£î düìïy˚XÊìï

$e]düTÔqï <äs¡Ù≈£î&ÉT |æ.dæ.¬s&ç¶

107

∫Árø£]+#ês¡T |æ.dæ.¬s&ç¶. Ç+ø√ nsTT<äT ì$TcÕ˝À¢

$ÁXÊ+‹ edüTÔ+<äq>± e#˚Ã á bÕ≥ì rùd<ë›eTì

á ∫Á‘·+ |ü+|æD°<ës¡T&ÉT ª|üPsêíμ ø±eTsêE ˇ‹Ô&ç

#˚XÊs¡T. Ä s√E˝À¢ |ü+|æD° <ës¡T\T #Ó|æŒ+<˚ y˚<ä+.

nsTTHê Äj·Tìï ø£ì«Hé‡ #˚j·T&ÜìøÏ |æ.dæ.¬s&ç¶

#·÷XÊs¡T. ª$ÁXÊ+‹ ek˛Ô+<äq>± Vü‰˝À¢ ˝…’≥T¢ y˚kÕÔs¡T.

c˛&Ü\T ny˚Tàyêfi¯ó¢ n≥T Ç≥T ‹s¡T>∑T‘·T+≤s¡T.

»q+ ≈£L&Ü ˝Ò∫ yÓfi¯ó‘·T+≤s¡T... mes¡÷ #·÷&Éì

á bÕ≥ m+<äTø£+&û?μμ nì yê´bÕs¡y˚‘·Ô>±

ø±eTsêE yê<äq. Äj·Tq #Ó|æŒ+~ düeT+»dü+>±H˚

ñHêï ˇø£ eT+∫ bÕ≥MT<ä ñqï eTeTø±s¡+‘√ @+

#˚j·÷˝À ‘√#·ø£ ÄÁ‘˚j·T <ä>∑Zs¡øÏ yÓ[¢ #ÓbÕŒs¡T

|æ.dæ.¬s&ç¶. ªªyêfi‚¢+ #Ó|æŒHê qTe⁄« ˇ|ü⁄Œø√e<äT›μμ nì

Äj·Tq ≈£L&Ü eT<ä›‘·T

|ü*ø±s¡T.

Ä s√E˝À¢ Á|æ+Ÿ

Äs¡¶sY MT<ä <äs¡Ù≈£î&ÉT,

#Ûêj·÷Á>±Vü≤≈£î&ÉT

dü+‘·ø£+ ô|&ç‘˚H˚

˝≤úŸ˝À Á|æ+≥T¢

‘·j·÷s¡j˚T´$.

Ä bÕ≥ì ‘=\–+#·≈£î+&ÜH˚ Á|æ+≥T¢ ‘·j·÷s¡T

#˚j·TeTì Á|æ+Ÿ Äs¡¶sYMT<ä ôd’Hé #˚XÊs¡T |æ.dæ.¬s&ç¶.

á $wüj·T+ ø±eTsêEøÏ ‘Ó*dæ+~. ˇø£ Ä≥

#·÷dæ |æ.dæ.¬s&ç¶øÏ #Ó|üŒ≈£î+&Ü Ä bÕ≥ rùd<ë›eTì

nqT≈£îHêïsêj·Tq. nsTT‘˚ ~∏j˚T≥sY˝À á bÕ≥øÏ

e∫Ãq düŒ+<äq #·÷XÊø£ <ëìCÀ*øÏ b˛˝Ò<äT. Ç|üŒÏø°

πs&çjÓ÷˝À¢, °M˝À¢ Ä bÕ≥ Á|ükÕs¡eTe⁄‘·÷H˚ ñ+~.

40 s√E˝À¢ ìsêàD+ |üP]Ô

Ä s√E˝À¢ mHé.Ï.ÄsY. HÓ\≈£î mì$T~ dæìe÷˝À¢

qÏ+#˚yês¡T. |òüdtº ‘êØ≈£î qT+&ç @&√ ‘êØKT es¡≈£î,

eT∞¢ 8 qT+&ç 15 es¡≈£L, 16 qT+&ç 23 es¡≈£L, 24

qT+&ç 31 es¡≈£L... Ç˝≤ ø±©¸≥T¢ ‘·q dü«Vü≤kÕÔ\‘√

sêdæ ìsêà‘·\≈£î Ç#˚Ãyês¡T. n+<äT˝Àq÷ eT∞¢

ñ<äj·T+ @&ÉT >∑+≥\ qT+&ç ˇ+Ï >∑+≥es¡≈£L ˇø£

ìsêà‘·≈£î, ¬s+&ÉT >∑+≥\ qT+&ç sêÁ‹ 9 >∑+≥\

es¡≈£L eTs√ ìsêà‘·≈£L Äj·Tq |üì#˚ùdyês¡T.

ªã&ç|ü+‘·T\Tμ ∫Á‘êìøÏ Á|ü‹HÓ˝≤ ˇø£À ‘˚B qT+&ç

@&√ ‘˚Bes¡≈£L Hê\T>∑T HÓ\\bÕ≥T mHé.Ï.ÄsY

ø±©¸≥T¢ Ç#êÃs¡T. Äj·Tq ˝Òì esYÿqT eTs√ eT÷&ÉT

s√E\bÕ≥T #˚dæ yÓTT‘·Ô+ 40

s√E˝À¢ wüOÏ+>¥ |üP]Ô#˚XÊs¡T

|æ.dæ.¬s&ç¶. @&ÉT \ø£å\ s¡÷bÕ

j·T\ e´j·T+‘√ ‘·j·÷¬s’q

á ∫Á‘·+ |òüTq$»j·T+

kÕ~Û+∫+~.

uÒ; l<˚$, n+»©<˚$

108

yÓ+&ç‘Ós¡ô|’ $|ü¢eCÀ´‹Á|ü‹ eTìwæø° ø=ìï ø√]ø£\T, ø£\\T

ñ+≤sTT. yêÏì HÓs¡y˚s¡TÃø√e&ÜìøÏ Á|ü‹

ø£åD+ ‘·|ædüTÔ+≤s¡T. nsTTHê ø=ìï ø£\\T

n˝≤π> $T–*b˛‘·T+≤sTT. mHé.Ï.ÄsY.≈£î

HÓs¡y˚s¡ì ø£\ ªn\÷¢] d”‘êsêeTsêEμ

ìsêàD+. nsTT‘˚H˚+ ªdüsê∆sY bÕbÕsêj·TT&ÉTμ,

ªy˚T»sY #·+Á<äø±+‘Yμ ∫Á‘ê˝À¢ ª$|ü¢eCÀ´‹μ>±

yÓ*–b˛j·÷s¡T.

u

109

110

s¡$ ndüÔ$T+#·ì Á_°wüß

kÕÁe÷»´+˝À

|ü≥º|ü>∑˝Ò #·Tø£ÿ\T yÓTT*|æ+∫,

‘Ó\T>∑T C≤‹øÏ K+&ÉK+&Ü+‘·s¡

U≤´‹ ‘Ó∫Ãq $|ü¢ejÓ÷<ÛäT&ÉT

n\÷¢] d”‘êsêeTsêE. á

eTHÓï+ Ms¡Tì J$‘· ø£<∏äqT

Hê≥ø£ s¡÷|ü+˝À rdüT≈£î

e∫Ã, Äj·Tq≈£î eT]+‘·

Á|üC≤<äs¡D ø£*–+

#ês¡T |ü&Ü\ sêe÷

sêe⁄. d”‘êsêeT

sêE bÕÁ‘·

b˛wæ+#ê

\qï~ ‘ês¡ø£

sêeTTì

∫s¡ø±\ yê+#Û·.

‘Ó\¢<=s¡\qT

>∑&É>∑&É

eDÏøÏ+∫q á

kÕ«‘·+Á‘·´ düeTs¡

jÓ÷<ÛäTì#·]Á‘·qT

ôd\T´˝≤sTT&é

ªy˚T»sY #·+Á<äø±+‘Yμ ∫Á‘·+˝À

n\÷¢] d”‘êsêeTsêE>±

mHé.Ï.ÄsY.

111

ø±e´+>± eT\#ê\ì mHé.Ï.ÄsY. m+‘√

ñ$«fi¯S¢sês¡T. ø±˙, Ä ø√]ø£ rs¡H˚ ˝Ò<äT.

ªn\÷¢] d”‘êsêeTsêEμ ∫Á‘· ìsêàD+

HÓs¡y˚s¡ì ø£\>±H˚ $T–*b˛sTT+~. ‘·qT

nqT≈£îqï~ kÕ~Û+#˚ eTqdüÔ‘·«+ mHé.Ï.ÄsY.~.

nsTTHê á ∫Á‘· ìsêàD+ $wüj·T+˝À

e÷Á‘·+ Äj·Tq nqT≈£îqï~ HÓs¡y˚s¡˝Ò<äT.

d”‘êsêeTsêE bÕÁ‘· b˛wæ+#ê\H˚ ø√]ø£ sêe÷

sêe⁄˝À ∫>∑T]+∫+~ ªn–ZsêeTT&ÉTμ (1954) ∫Á‘·

ìsêàD düeTj·T+˝À. Ä dæìe÷˝À Hê»sY ‘·q ãè+<ä

düuÛÑT´\T \ø°åàqs¡düj·T´, sêeTø√Ï‘√ ø£*dæ #Ó|æŒq

ªd”‘êsêeTsêE ãTÁs¡£ø£<∏äμ düìïy˚X¯+ ñ+~. ªªl $\dæ

˝…¢&ç ‘Ó\T>∑T<˚X¯eTTq »qqeT+~Hê&Ü... zVü≤√ <˚yê..

$qsê Ä+Á<ÛäT&ÉT eTq´ k˛<äs¡T\ Ms¡>±<Ûä H˚&ÉTμμ

n+≥÷ 15 ì$TcÕ\ ùd|ü⁄ kÕπ> Ä ãTÁs¡ø£<∏ä˝À

d”‘êsêeTsêE ¬>≥|t˝À ø£ì|ækÕÔs¡T mHé.Ï.ÄsY. ø=~›

ì$TcÕ\ ùdù| ø£ì|æ+∫Hê Ä bÕÁ‘· Äj·Tìï m+‘√

Äø£≥Tº≈£î+~. |üP]ÔkÕúsTT˝À Ä bÕÁ‘·qT b˛wæ+#ê\ì,

ªn\÷¢] d”‘êsêeTsêEμ ∫Á‘êìï ì]à+#ê\ì Ä

ø£åD≤H˚ mHé.Ï.ÄsY.øÏ ø£*–+~. n|üŒÏøÏ ª|æ∫Ã

|ü⁄\¢j·T´μ ∫Á‘·+ $&ÉT<ä˝…’+~. ª‘√&ÉT<=+>∑\Tμ dæìe÷

ìsêàD+˝À ñ+~.

‘·eTTà&ÉT Á‹$Áø£eTsêe⁄‘√ á ∫Á‘· ìsêàD+

>∑T]+∫ #·]Ã+#ês¡T. Äj·Tq ≈£L&Ü eT<ä›‘·T |ü\ø£

&É+‘√ 1955˝À á dæìe÷ ìsêàD≤ìøÏ dü+ã+~Û+

∫q |üqT\T ÁbÕs¡+uÛÑeTj·÷´sTT. düeTTÁ<ë\ sê|òüTyê

#ês¡´, |æ+>∑[ Hêπ>+Á<äsêe⁄ e+Ï Á|üeTTK s¡#·sTT

‘·\T ‘·q≈£î n+<äTu≤≥T˝À ñqï|üŒÏø° d”‘êsêeT

sêE MT<ä $düÔè‘·+>± |ü]XÀ<Ûäq\T #˚dæq |ü&Ü\

sêe÷sêe⁄øÏ á ∫Á‘· s¡#·Hêu≤<Ûä´‘·\T n|üŒ–+#ês¡T

sêe÷sêe⁄.

n\÷¢] d”‘êsêeTsêE ¬>≥|t˝À mHé.Ï.ÄsY.(1955)

112

Ä ‘·sê«‘· ø£fi≤ <äs¡Ù≈£î&ÉT e÷<Ûäe¬ô|~› >√K˝Ò‘√

¬>≥|t ôdÿ#Y ‘·j·÷s¡T #˚sTT+∫, Ä Á|üø±s¡+ y˚Tø£|t

#˚sTT+#·T≈£îì dæº˝Ÿ‡ ~>±s¡T mHé.Ï.ÄsY. n+<äs¡÷

u≤>∑T+<äì #Ó|üŒ&É+‘√ ª»j·Tdæ+Vü≤μ ∫Á‘·+ ‘·sê«‘·

á dæìe÷ rj·÷\ì ìs¡ísTT+#ês¡T.

bÕ≥ ]ø±]¶+>¥

ª»j·Tdæ+Vü≤μ ∫Á‘·+ $&ÉT<ä\sTT+~, $»j·T+

kÕ~Û+∫+~. Ä ñ‘ê‡Vü≤+‘√ ªn\÷¢] d”‘êsêeTsêEμ

∫Á‘· ìsêàD≤ìøÏ lø±s¡+ #·T≤ºs¡T. eTT+<äT>±

n+fÒ 1957 »qe] 17q yêVæ≤˙ dü÷º&çjÓ÷˝À |ü&Ü\

sêe÷sêe⁄ sêdæq bÕ≥qT, Ï.$.sêE dü+^‘· <äs¡Ù

ø£‘·«+˝À ]ø±sY¶ #˚XÊs¡T.

ªªVü≤s¡ Vü≤s¡ Vü≤s¡ eTVü‰

z+ø±s¡Hê<ëq

bı+>∑sê ñbıŒ+–

z ‘Ó\T>∑T _&Ü¶

kÕ«‘·+Á‘·´ $|ü¢|ü

düeTsê+>∑D≤q...μμ

nH˚ á bÕ≥ì |òüT+≥kÕ\, e÷<Ûäeô|~› dü‘·´+,

|æsƒê|ü⁄s¡+ Hêπ>X¯«s¡sêe⁄, m+.mdt.sêe÷sêe⁄ bÕ&Üs¡T.

bÕ≥ ]ø±]¶+>¥≈£î 12y˚\T Ks¡ÃsTT+~.

á dü+<äs¡“¤+>± »]–q Áô|dtMTŸ˝À sêe÷sêe⁄

‘·«s¡˝ÀH˚ á ∫Á‘· ìsêàD+ ÁbÕs¡+_ÛkÕÔeTì #Ó|æŒ

kÕ+πø‹ø£ ì|ü⁄DT\ $esê\T yÓ\¢&ç+#ês¡T. e÷≥*ï

düeTTÁ<ë\ pìj·TsY, |ü&Ü\ sêe÷sêe⁄, #Ûêj·÷

Á>∑Vü≤D≤ìï ¬sVü≤e÷Hé, ø£fi¯qT ‘√≥ yÓ+ø£fÒX¯«s¡sêe⁄

ìs¡«Væ≤kÕÔs¡ì #ÓbÕŒs¡T.

á yês¡Ô q+<äeT÷] n_Ûe÷qT\˝À Äq+<ëìï

ø£*–+∫+~. eTHÓï+ Ms¡Tì bÕÁ‘·˝À ‘·eT n_Ûe÷q

ø£<∏ëHêj·T≈£îDÏí m|ü⁄Œ&Ó|ü⁄Œ&ÉT #·÷kÕÔe÷ nì yês¡+‘ê

ÄX¯>± m<äTs¡T #·÷&ÉkÕ>±s¡T. nsTT‘˚ eT∞¢ @y√

nyê+‘·sê\T, n&É¶+≈£î\T. Ádæÿ|tºô|’ @y√ nqT

e÷Hê\T. <ë+‘√ ª$|ü¢eCÀ´‹ n\÷¢] d”‘êsêeTsêEμ

ÁbÕC…≈£îºqT ‘ê‘êÿ*ø£+>± |üø£ÿqô|Ïº ªbÕ+&ÉTs¡+>∑

eTVü‰‘·à´+μ wüOÏ+>¥qT ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. á dæìe÷

$&ÉT<ä˝…’q ‘·s¡Tyê‘· ª$|ü¢eCÀ´‹ n\÷¢] d”‘ê

sêeTsêEμ ∫Á‘· ìsêàD+ ø√dü+ eT∞¢ düHêïVü‰\T

ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. d”‘êsêeTsêE düeTø±©qT&ÉT, düVü≤

#·s¡T&ÉT, n|üŒÏ bÕs¡¢yÓT+≥T düuÛÑT´&ÉT eT\T¢<=s¡

dü\Vü‰\T, dü÷#·q\T ≈£L&Ü rdüT≈£îHêïs¡T. á ø£<∏ä˝À

Ád”Ô bÕÁ‘·\T ñ+&Éeì, yêdüÔ$ø£‘·qT CÀ&ç+∫

düVü≤»‘ê«ìøÏ <ä>∑Zs¡>± ñ+&É≥+ø√dü+ nìï C≤Á>∑‘·Ô\T

rdüT≈£î+≥Tqï≥T¢ n|üŒÀ¢ mHé.Ï.ÄsY. |üÁ‹ø£\yê]øÏ

yÓ\¢&ç+#ês¡T. Ç~ »]–q ø=ìï s√E\≈£î eT∞¢ nyê+

‘·s¡+ @s¡Œ&ç+~. á ∫Á‘êìøÏ dü+ã+~Û+∫q |ü]

XÀ<Ûäq≈£î eT]ø=+‘· düeTj·T+ |ü&ÉT‘·T+<äì uÛ≤$+

#ês¡T. eT∞¢ Ä dæìe÷ì yêsTT<ë y˚dæ ªd”‘êsêeT

ø£fi≤´D+μ (1961)∫Á‘êìï ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T mHé.Ï.ÄsY.

Çø£ n+‘˚.. nø£ÿ&ç‘√ ª$|ü¢eCÀ´‹ n\÷¢]

d”‘êsêeTsêEμ ∫Á‘· ìsêàD+ <ë<ë|ü⁄>± yêsTT<ë

|ü&ç+<äH˚ #ÓbÕŒ*. @fi¯ó¢ >∑&ç#êsTT ø±˙ Äj·Tq ø£\

ªdüsêúsY bÕbÕsêj·TT&ÉTμ˝À

n\÷¢] d”‘êsêeTsêE>±

mHé.Ï.ÄsY.

113

n˝≤π> $T–*b˛sTT+~. n_Ûe÷qT\T

m|ü⁄Œ&ÉT Á|ü•ï+∫Hê mHé.Ï.ÄsY.

m+‘√ ñ<˚«>∑+‘√ düe÷<Ûëq+

Ç#˚Ãyês¡T. ˇø£ eTVü‰ø±e´+˝≤ <ëìï

ì]à+#·&É+ ø√dü+ Á|üj·T‹ïdüTÔqï≥T¢

#Óù|Œyês¡T. á ˝À>± Ä s√E ]ø±sY¶

#˚dæq bÕ≥qT ªbÕ+&ÉT s¡+>∑

eTVü‰‘·à´+μ Á>±yéTbò˛Hé ]ø±s¡T¶\‘√

bÕ≥T e÷¬sÿŸ˝ÀøÏ $&ÉT<ä˝…’+~.

1968˝À ôV’≤<äsêu≤<é˝À ªes¡

ø£≥ï+μ, ª$|ü¢eCÀ´‹ n\÷¢] d”‘ê

sêeTsêEμ ∫Á‘ê\qT ˇπøkÕ]

ì]àdüTÔqï≥T¢ mHé.Ï.ÄsY. Á|üø£Ï+

#ês¡T. ªes¡ø£≥ï+μ ∫Á‘·+ yÓTT<ä˝…’ $&ÉT<ä˝…’+~ ø±˙

¬¬s+&√ dæìe÷ n˝≤π> ñ+&çb˛sTT+~.

n˝≤π> ø=H˚ïfi¯ó¢ >∑&ç#êsTT. á˝À>± ø=ìï

|ü]D≤e÷\T dü+uÛÑ$+#êsTT. XÀuÛÑHéu≤ãT V”≤s√>±

ªn\÷¢] d”‘êsêeTsêEμ ∫Á‘êìï ì]à+#·qTqï≥T¢

ìsêà‘· &ç.m˝Ÿ.Hêsêj·TD ñqï≥Tº+&ç z s√E

Á|üø£Ï+#ês¡T. Ádæÿ|tº ‘·j·÷s¡T #˚sTT+#ês¡T. ø±˙

Ä]úø£ Çã“+<äT\ ø±s¡D+>± Äj·Tq Ä dæìe÷

rj·T˝Òø£b˛j·÷s¡T. Ä ‘·sê«‘· V”≤s√ ø£èwüíqT ø£*dæ

Äj·Tq≈£î Ádæÿ|tº n+<äCÒXÊs¡T. ø£èwüíøÏ Ä Ádæÿ|tº

q#·Ã&É+‘√ eTVü‰s¡~∏‘√ &Ó’˝≤>∑T\T sêsTT+∫, dæìe÷

rdüTÔqï≥T¢ Á|üø£Ï+#ês¡T. #ê˝≤ eT+~ Äj·Tìï

ìs¡T‘ê‡Vü≤|ü]#ês¡T. nsTTHê ø£èwüí ªn\÷¢] d”‘êsêeT

sêEμ ∫Á‘· ìsêàD+ #˚|üÏº, $&ÉT<ä\ #˚XÊs¡T. á

dü+|òüT≥q e\¢ mHé.Ï.ÄsY., ø£èwüí eT<Ûä´ <ä÷s¡+ ô|]

–+~. Ä ‘·sê«‘· ª<ëqMs¡X¯Ss¡ø£s¡íμ ∫Á‘êìøÏ b˛°j·÷

nqï≥T¢>± kÕ–q ª≈£îs¡TπøåÁ‘·+μ ∫Á‘· ìsêàD+ ≈£L&Ü

M]<ä›]eT<Ûä´ <ä÷sêìï eT]+‘· ô|+∫+~. Äπsfi¯¢bÕ≥T

mHé.Ï.ÄsY, ø£èwüí eT<Ûä´ e÷≥˝Ò ˝Òeì #ÓbÕŒ*.

d”‘êsêeTsêE bÕÁ‘· b˛wæ+#ê\ì mHé.Ï.ÄsY.

eTqdüT˝À ã\+>± Hê≥T≈£îb˛sTT ñ+&É≥+‘√

ªn\÷¢] d”‘êsêeTsêEμ ∫Á‘·+ $&ÉT<ä˝…’q |ü<˚fi¯¢

‘·sê«‘· eT∞¢ Ä dæìe÷ MT<ä <äèwæº kÕ]+#ês¡T.

|üs¡T#·÷] Áã<äsY‡ n|üŒÏøÏ s¡#·sTT‘·\T>± eT+∫

>∑T]Ô+|ü⁄ ‘Ó#·TÃø√e&É+‘√ á Ádæÿ|tº MT<ä esYÿ #˚j·T

eTì #ÓbÕŒs¡T mHé.Ï.ÄsY. ªMTs¡T Ä<˚•ùdÔ ‘·|üŒ≈£î+&Ü

#˚kÕÔ+. nsTT‘˚ <ëìø£+fÒ eTT+<äT ˇø£ ∫qï ]¬ø«dtº.

ø£èwüí rdæq ªn\÷¢] d”‘êsêeTsêEμ ∫Á‘êìï ˇø£kÕ]

#·÷&É+&ç. Ä ‘·sê«‘· MTs¡T m˝≤ #Ó_‘˚ n˝≤ #˚<ë›+μ

nHêïs¡≥. zπø.. n˝≤π> #˚<ë›eTì nHêïs¡T. Ç~ »]–q

ø=ìï s√E\≈£î yêVæ≤ì dü÷º&çjÓ÷˝À mHé.Ï.ÄsY., ø£èwüí

m<äTs¡T|ü&Ü¶s¡T. ø£èwüí eTT+<äT>± yÓ[¢ Äj·Tìï

|ü\ø£]+#ês¡T. ªn\÷¢] d”‘êsêeTsêEμ ∫Á‘·+ #·÷&Ü

\qT≈£î+≥THêïqT. @sêŒ≥T #˚j·T+&çμ nq&ç>±s¡T

mHé.Ï.ÄsY. ø£èwüí n˝≤π>qì $»j·Tø£ècÕí ~∏j˚T≥sY˝À

ÁbıC…ø£¸Hé @sêŒ≥T #˚XÊs¡T. dæìe÷ #·÷XÊø£ ø£èwüíqT

øö–*+#·T≈£îì ª#ê˝≤ ÁãVü‰à+&É+>± rXÊs¡T Áã<äsY...

Ç+‘·ø£+fÒ >=|üŒ>± mes¡÷ rj·T˝Òs¡Tμμ nì

n_Ûq+~+#ês¡T.

Ä ‘·sê«‘· |üs¡T#·÷] k˛<äs¡T\‘√ á ∫Á‘·

ìsêàD≤ìï $s¡$T+#·T≈£îHêïeTì #ÓbÕŒs¡≥

mHé.Ï.ÄsY. nsTT‘˚ n\÷¢] d”‘êsêeTsêE bÕÁ‘·ô|’

‘·q≈£îqï eT≈£îÿe rs¡TÃ≈£îH˚+<äT≈£î Äj·Tq ªdüsê∆sY

bÕbÕsêj·TT&ÉTμ, ªy˚T»sY #·+Á<äø±+‘Yμ e+Ï dæì

e÷˝À¢ ø±ùd|ü⁄ Ä ¬>≥|t˝À ø£ì|æ+#ês¡T. á s√Eq

ªn\÷¢] d”‘êsêeTsêEμ nq>±H˚ mHé.Ï.ÄsY. s¡÷|üy˚T

n+<ä]ø° >∑Ts¡TÔ≈£îedüTÔ+~. ª$|ü¢eCÀ´‹μøÏ s√˝Ÿ

yÓ÷&É˝Ÿ>± mHé.Ï.ÄsY. ì*∫b˛j·÷s¡T.


n\÷¢] d”‘êsêeTsêE ¬>≥|tøÏ

≥#·|t #˚düT≈£î+≥Tqï mHé.Ï.ÄsY.

114

ãVüQ bÕÁ‘ê_Ûqj·T+bÕÁ‘·\ b˛wüD˝À _Ûqï‘·«+, qe´‘·«+

ø√dü+ ‘·|ædü÷Ô ‘·q≈£î ‘êH˚ kÕÏ>±

•KsêÁ>∑kÕúsTTøÏ #˚s¡T≈£îqï e´øÏÔ mHé.Ï.ÄsY.

eT¬se¬s’Hê Ç+‘·ø£Hêï yÓTs¡T>±Z qÏ+#·

>∑\sê nH˚ #Ûê˝…+CŸ $dæπs kÕúsTTøÏ #˚s¡T

ø√e&É+ Äj·Tq≈£î e÷Á‘·y˚T kÕ<ÛäýÓTÆ+~.

düTBs¡ÈyÓTÆq ‘·q q≥J$‘·+˝À ~«bÕÁ‘ê_Û

qj·T+‘√ dü]ô|≥Tºø√≈£î+&Ü Á‹bÕÁ‘ê

_Ûqj·T+, |ü+#· bÕÁ‘ê_Ûqj·T+ ne©\>±

#˚ùdyêsêj·Tq. yêÏ ø£ãTs¡T¢...

u

115

ªqs¡ÔqXÊ\μ ∫Á‘·+˝À

116

ø£fi¯≈£î ne<ÛäT\T ˝ÒqfÒ¢ ø£fi≤ø±s¡Tì

ø£èwæøÏ, ø√]ø£\≈£î ≈£L&Ü Vü≤<äT›\T

ñ+&Ée⁄. Ç+ø± @<äHêï #˚j·÷\qï ‘·|üq

ø£fi≤ø±s¡TDÏí yÓ+≤&ÉT‘·÷H˚ ñ+≥T+~.

n˝≤π> @<√ q÷‘·q‘ê«ìï, q÷‘·q

Á|üÁøÏj·TqT kÕ~Û+∫ n_Ûe÷qT\≈£î

n+~+#ê\H˚ ‘·|üq mHé.Ï.ÄsY.˝À

ìs¡+‘·s¡+ ø£ì|æ+#˚~. Ä ‘·|üq‘√H˚

nìïs¡ø±\ bÕÁ‘·\˝À qÏ+∫ ‘·q≈£î

‘êH˚ kÕÏ nì|æ+#·T≈£îHêïs¡T. n˝≤π>

q≥Tì>± m|ü⁄Œ&É÷ ‘·q<˚ ô|’ #˚sTT>±

ñ+&Ü\ì nqT≈£îH˚yês¡T.

ªsêeTT&ÉT`;ÛeTT&ÉTμ (1964)‘√

ÁbÕs¡+_Û+∫, ªn–Z|æ&ÉT>∑Tμ (1964),

ªeT+>∑eTà X¯|ü<∏ä+μ (1965), ª>√bÕ\T&ÉT`

uÛÑ÷bÕ\T&ÉT (1967), ìs√∆wæ (1967),

‹ø£ÿ X¯+ø£s¡j·T´μ (1968), ª>∑+&çø√≥ s¡Vü≤dü´+μ

(1969), ªuÛÑ˝Ò ‘·eTTà&ÉTμ, (1969), ª‘ê‘·eTàø£\μ

(1974), ªsêeTTì $T+∫q sêeTT&ÉTμ (1975),

ªeTqTwüß\+‘ê ˇø£ÿfÒμ (1976), ªe÷ Ç<ä›] ø£<∏äμ

(1977), ªdüs¡ÿdtsêeTT&ÉTμ (1980), ªj·TT>∑+<ÛäsYμ,

ªdüsê∆sY bÕbÕsêj·TT&ÉT (1980), ª>∑»<=+>∑μ (1981),

ª$X¯«s¡÷|ü+μ (1981), ªø=+&ÉMÏ dæ+Vü≤+μ (1981),

ª#·+&ÉXÊdüqT&ÉTμ (1983), ªÁù|eT dæ+Vü‰düq+μ (1981)

‘·~‘·s¡ ∫Á‘ê\˝À ~«bÕÁ‘ê_Ûqj·T+ #˚XÊs¡T

mHé.Ï.ÄsY. nsTT‘˚ Çe˙ï ˇø£ m‘·ÔsTT‘˚... ªlÁøÏwüí

bÕ+&ÉMj·T+μ (1966), ªl ø£èwüí dü‘·´μ (1971),

ªlsêeT |ü≤º_Ûùwø£+μ (1978) ∫Á‘ê\˝Àì bÕÁ‘·\T

ˇø£ m‘·TÔ. kÕ<Ûës¡D+>± ~«bÕÁ‘ê_Ûqj·T+˝Àì

bÕÁ‘·\ eT<Ûä´ yÓ’$<Ûä´+ ñ+≥T+~. _Ûqï‘·«+

ñ+≥T+~. ø±˙ Hêj·Tø£ Á|ü‹Hêj·Tø£ bÕÁ‘·\qT

<Ûä]+∫ yÓT|æŒ+#·&É+˝À ˇø£ Á|ü‘˚´ø£‘· ñ+~. lø£èwüßíì

bÕÁ‘·‘√bÕ≥T <äTs√´<ÛäqTì bÕÁ‘·qT, lsêeTT&ç

bÕÁ‘·‘√bÕ≥T sêeD≤düTs¡Tì bÕÁ‘·qT b˛wæ+#·&É+ ø£wüº

kÕ<Ûäý˚Tø±<äT ø£‹ÔMT<ä kÕeTT ≈£L&Ü. nsTT‘˚ Á|ü|ü+#·

#·\q∫Á‘· #·]Á‘·˝ÀH˚ ˝Òì á Á|üjÓ÷>±ìï sêe÷

sêe⁄ düeTs¡úe+‘·+>± #˚dæq|ü⁄Œ&ÉT Áù|ø£å≈£î\+<äs¡÷

eTTø£Ôø£+sƒ¡+‘√ ÄyÓ÷~+#ês¡T. n_Ûq+<äq\ es¡¸+

ª≈£î\>ös¡e+μ˝À mHé.Ï.ÄsY.

117

≈£î]|æ+#ês¡T. Ä Áb˛‘ê‡Vü≤ã\+‘√H˚ ‘=*kÕ]>±

Äj·Tq ª≈£î\>ös¡e+μ ∫Á‘·+˝À Á‹bÕÁ‘ê_Ûqj·T+

#˚XÊs¡T. ‘ê‘·>±, ‘·+Á&ç>±, eTqe&ç>± ‘Ó\T>∑THê≥

ˇø£ q≥T&ÉT qÏ+#·&É+ n<˚ Á|ü<ÛäeT+. ù|πøÏ •esê+

<äs¡Ùø£‘·«+˝À s¡÷bı+~+∫q á ∫Á‘êìøÏ

mHé.Ï.ÄsY. <äs¡Ùø£‘·« |üs¡ý˚ø£åD #˚XÊs¡T.

ª≈£î\>ös¡e+μ $&ÉT<ä\≈£î eTT+<äT mHé.Ï.ÄsY.

á ∫Á‘· $X‚cÕ\T ª$»j·T ∫Á‘·μ e÷dü|üÁ‹ø£˝À Ç˝≤

$e]+#ês¡T. ªªá eT÷&É÷ yÓ’$<Ûä´+>∑\ bÕÁ‘·\T.

eTq dü+Á|ü<ëj·÷ìøÏ, dü+düÿè‹øÏ Á|ü‹_+u≤\T>±

ì*#˚bÕÁ‘·\T. ø£<∏ä≈£L&Ü düs¡«»qs¡+»ø£yÓTÆq ≈£î≥T+ã

>±<Ûä. n+<äT#˚‘· á ø£<∏äqT y˚TeTT mqTï≈£îì, ∫Á‘·

ìsêàD+ ÁbÕs¡+_Û+#ê+. nsTT‘˚ BìøÏ eT÷˝≤<Ûës¡

yÓTÆq ø£qï&É ∫Á‘êìø°, e÷ ∫Á‘êìø° @MT dü+ã+<Ûä+

˝Ò<äT. ‘Ó\T>∑T ∫Á‘êìøÏ dü+ã+~Û+∫q ø£<∏äq+,

düìïy˚XÊ\ ∫Árø£s¡D y˚s¡T>± ñ+≤sTT. á ø£<∏äHêìï

H˚H˚ s¡÷bı+~+#êqT. ∫Á‘· s¡÷bÕìï |üs¡ý˚øÏå+#êqT.

∫Á‘·+˝Àì Á|ü<ÛëqyÓTÆq eT÷&ÉT bÕÁ‘·\÷ eT÷&ÉT

‘·sê\≈£î dü+ã+~Û+∫q$. ‘ê‘· sêCÒ+Á<äÁ|ükÕ<é≈£î

Ä#ês¡+, ≈£î\+, dü+Á|ü<ëj·T+ n+fÒ eTVü‰>ös¡e+.

Øƒ$, <äs¡Œ+>∑\ >∑+;Ûs¡yÓTÆq e´øÏÔ. $X‚wüyÓTÆq

Ä‘êà_Ûe÷q+ ø£*–qyê&ÉT, m|ü⁄Œ&É÷ |ü~eT+~øÏ

‘·qT düVü‰j·T+ #Ój·÷´*, yê]øÏ ô|≤º* nqï

ñ<˚›XÊ\T>∑\ e´øÏÔ. |ü+‘ê\T, |üÏº+|ü⁄ ø£*–q bÕ‘·

ø±\|ü⁄ eTìwæ. ø=&ÉT≈£î s¡|òüTT dü«‘·+Á‘·yÓTÆq Ä<ÛäTìø£

uÛ≤yê\T ø£*–qyê&ÉT. dü+|ü<äø£+fÒ >∑TD dü+|ü<äπø

ÁbÕeTTK´+ Ç#˚Ã j·TTe≈£î&ÉT. ªe÷qeùdy˚ e÷<Ûäe

ùdeμ nì <äè&ÛÉ+>± $X¯«dæ+#˚ e´øÏÔ. Ä<äsêÙ\≈£î,

n\yê≥¢≈£î, Ä‘êà_Ûe÷HêìøÏ ø£≥Tºã&˚ e´øÏÔ. ∫e]øÏ

düHê‘·q uÛ≤yê\T>∑\ ‘·+Á&çì, ‘·q<ë]πø rdüT≈£î

sê>∑*–q ø=&ÉT≈£î. ∫Á‘·+˝Àì á ¬s+&ÉT bÕÁ‘·\÷

dü+|òüTs¡¸D>∑\ bÕÁ‘·\T.

eT÷&√ ‘·s¡+˝Àì j·TTe≈£î&ÉT X¯+ø£sY ‘·+Á&ç ø£≥Tº

u≤≥¢˝À ô|]–qyê&ÉT. á ∫Á‘·ø£<∏ä düeTkÕ´

|üP]‘·yÓTÆ+<äì H˚qT #Ó|üŒqT ø±˙ düe÷»+˝Àì n+‘·

düTú\qT, y˚sêŒ≥¢qT <äèwæº˝À ñ+#·T≈£îì dü+Á|ü<ëj·T

ã<ä∆+>± eT\∫q ≈£î≥T+ãø£<∏äμμ.

ø£\sY ∫Á‘ê\ ìsêàD+ |ü+<äT≈£î+≥Tqï

‘·s¡TD+˝À ≈£L&Ü ª≈£î\>ös¡e+μ ∫Á‘êìï u≤¢ø˘ n+&é

yÓ’Ÿ˝À ì]à+#·&É+ $X‚wü+. á $wüj·T+ >∑T]+∫

mHé.Ï.ÄsY. $es¡D Çdü÷Ô.. ªø£\sY dæìe÷\qT e÷s¡T

eT÷\ Á>±e÷\˝À ñqï y˚˝≤~eT+~ n_Ûe÷qT\T

#·÷&É˝Òø£b˛‘·THêïs¡T. #·÷&Ü\qï n_Û˝≤wü ñqïyês¡T

|ü≤ï\≈£î yÓ[¢ #·÷&Ü*‡ ek˛Ô+~. Ç~ e´j·T Á|üj·÷dü

\‘√ ≈£L&ÉT≈£îqï~. n+<äTπø ‘Ó\T>∑Tyê&ç>± Hê u≤<Ûä´

‘·qT >∑T]Ô+∫, >∑T&Üsê\ Á|ü<äs¡ÙqXÊ\˝À ∫Á‘ê\T

#·÷ùd e÷s¡TeT÷\ Á>±eTyêdüT\≈£î ≈£L&Ü á

∫Á‘êìï #·÷&É>∑\ neø±XÊìï ø£*Œ+#ê\ì á

dæìe÷qT y˚TeTT ªu≤¢ø˘ n+&é yÓ’’Ÿ˝ÀH˚ ì]à+#ê+μμ

nHêïs¡T.

1972 nø√ºãsY 18q $&ÉT<ä˝…’q ª≈£î\>ös¡e+μ

∫Á‘·+˝À mHé.Ï.sêe÷sêe⁄, Hê>∑j·T´, |ü<äàHêuÛÑ+,

sê$ø=+&É\sêe⁄, ø±oHê<∏é ‘ê‘·, »j·T+‹, Äs¡‹,

dü+<Ûë´sêDÏ ‘·~‘·s¡T\T qÏ+#ês¡T. á ∫Á‘êìøÏ

e÷≥\T: düeTTÁ<ë\ pìj·TsY— bÕ≥\T: Hêsêj·TD

ª≈£î\>ös¡e+μ˝À mHé.Ï.ÄsY., »j·T+‹

118

¬s&ç¶,

ø=düsêE— dü+^‘·+:

Ï.õ. *+>∑|üŒ— ø£fi¯:

mdt.ø£ècÕísêe⁄— #Ûêj·÷Á>∑Vü≤D+:

e÷s¡ÿdt u≤sYfÒ¢— ìsêà‘·: Á‹$Áø£eTsêe⁄—

<äs¡Ùø£‘·«+: ù|πøÏ •esê+— Ád”ÿHéù|¢,

dü÷|üsY$»Hé: mHé.Ï.sêe÷sêe⁄.

ª<ëqMs¡X¯Ss¡ø£s¡íμ˝À eT∞¢ Á‹bÕÁ‘ê_Ûqj·T+

◊<˚fi¯¢ nq+‘·s¡+ ‹]– ª<ëqMs¡X¯Ss¡ø£s¡íμ

∫Á‘·+˝À Á‹bÕÁ‘ê_Ûqj·T+ #˚XÊs¡T mHé.Ï.ÄsY.

lø£èwüßí&ÉT, <äTs√´<ÛäqT&ÉT, ø£s¡Tí&ÉT bÕÁ‘·\qT ‘Ós¡MT<ä,

ìsêà‘·>±, <äs¡Ù≈£î&ÉT>± eTs√ ¬s+&ÉT bÕÁ‘·\qT

‘Ós¡yÓqTø£ nì‘·s¡kÕ<ÛäýÓTÆq Ø‹˝À ìs¡«Væ≤+#ês¡T á

n_Ûqj·T düÁe÷Ÿ. á eT÷&ÉT bÕÁ‘·\T ˇπø Áù|òyéT˝À

ø£ì|æ+∫q|ü⁄Œ&ÉT yêÏeT<Ûä´ yÓ’$<Ûä´+ ø£qãs¡Tdü÷Ô

mHé.Ï.ÄsY. Á|ü<ä]Ù+∫q n_Ûqj·÷ìï #·÷dæ H√¬sfi¯¢

u…≥º&É+ Áù|ø£å≈£î\e+‘·sTT+~.

<äTs√´<ÛäqT&ÉT

ø£s¡Tí&ÉT

lø£èwüßí&ÉT

119

|ü+#· bÕÁ‘ê_Ûqj·T+

ªª_Ûqï $_Ûqï bÕÁ‘·\T

b˛wæ+∫ ˇø£ÿ ∫Á‘·+˝ÀH˚

yÓ’$<ÛäýÓTÆq ¬s+&ÉT bÕÁ‘·\T,

eT÷&ÉT bÕÁ‘·\T <Ûä]+∫

n_Ûe÷qT\ Áb˛‘ê‡Vü≤ã\+

bı+~, Äô|’ Hê\T>∑T bÕÁ‘·

\T, ◊<äT bÕÁ‘·\T ≈£L&Ü

<Ûä]+∫, yÓT|æŒ+∫ n_Ûq+<ä

q\T, Ä<äs¡D n+<äTø√yê

\qï ÄX¯, ÄX¯j·T+ Hê≈£î

HêïsTTμμ nH˚yês¡T mHé.Ï.

ÄsY. Ä ø√]ø£qT ªleT<é

$sê≥|üs¡«+μ ∫Á‘·+‘√

rs¡TÃ≈£îHêïsêj·Tq. á

dæìe÷˝À lø£èwüßí&ÉT, <äTs√´

<ÛäqT&ÉT, ø°#·≈£î&ÉT, ns¡T®

qT&ÉT, ãèVü≤qï\ bÕÁ‘·\qT

b˛wæ+#ês¡T.

lø£èwüßí&ÉT <äTs√´<ÛäqT&ÉT

ø°#·≈£î&ÉT ns¡T®qT&ÉT ãèVü≤qï\

120

]ø±s¡T¶\ sêeTT&ÉT‘Ó\T>∑T ∫Á‘· |ü]ÁX¯eT˝À

mHé.Ï.ÄsY. HÓ\ø=*Œq ]ø±s¡T¶\T

nì‘·s¡kÕ<Ûë´\T. ‘=* k˛wæjÓ÷

bòÕ+≥d”, ‘=* ôd’+Ï|òæø˘ |òæ*+...

n˝≤π> $<˚XÊ˝À¢ ì]à+∫q ‘=*

∫Á‘·+˝Àq÷ qÏ+∫q |òüTq‘·

Äj·Tq<˚. Ä j·÷ ∫Á‘ê\ $esê\T...

u

121

ªj·TT>∑+<ÛäsYμ>± mHé.Ï.ÄsY.

122

ø√j·T+ã‘·÷Ôs¡T˝À |üøÏåsêC≤

dü÷º&çjÓ÷ nì ñ+&˚~.

<ëìøÏ n~ÛH˚‘· mdt.m+.

lsêeTT\T Hêj·TT&ÉT.

|üøÏåsêC≤ uÒqs¡Tô|’H˚ d”«j·T

<äs¡Ùø£‘·«+˝À Äj·Tq ∫Á‘ê

\qT ì]à+#˚yês¡T. M]

‘=*∫Á‘·+ ª;<ä\ bÕ≥T¢μ

(1950). Hê>∑j·T´ V”≤s√>±

qÏ+∫q á ∫Á‘·+ $»j·T

e+‘·+ ø±e&É+‘√ ‘Ó\T>∑T

˝À ìsêàD+ ø=qkÕ–+

#ês¡T. Ä ‘·s¡Tyê‹ ∫Á‘·+

ªø±+#·qμ (1952). sêeT

X¯s¡à, \*‘·, |ü~àì eTTK´

‘êsê>∑D+. á dü+düú

ì]à+∫q eT÷&√∫Á‘·+

ªˇø£ ‘·*¢ |æ\¢\Tμ (1953).

Ç+<äT˝À ≈£L&Ü \*‘·,

|ü~àì qÏ+#ês¡T. nq+

‘·s¡+ rdæq dæìe÷ ªn–ZsêeTT&ÉTμ. ‘√≥sêeTT&ÉT

bÕÁ‘·‘√ n+<ä]ø° <ä>∑Z¬s’q mHé.Ï.ÄsY. ‘=*kÕ]>±

ªsêeTT&ÉTμ f…ÆÏ˝Ÿ‘√ qÏ+∫q dæìe÷ Ç<˚. n+‘˚

ø±<äT ªsêeTT&ÉTμ f…ÆÏ˝Ÿ‘√ ‘·<äq+‘·s¡ø±\+˝À

eT¬sH√ï sêe&ÜìøÏ ø±s¡DyÓTÆq dæìe÷ ≈£L&Ü Ç<˚.

ªn–ZsêeTT&ÉTμ ∫Á‘êìøÏ #ê˝≤ Á|ü‘˚´ø£‘·\THêïsTT.

ny˚$T≥+fÒ.. mHé.Ï.ÄsY.≈£î Ç~ 20e ∫Á‘·+. n\÷¢]

d”‘êsêeTsêE>± Äj·Tq ‘=*kÕ]>± ‘Ós¡ô|’ ø£ì|æ+

∫q ∫Á‘·+ Ç<˚. mHé.Ï.ÄsY., uÛ≤qTeT‹ ø£*dæ qÏ+

∫q eT÷&√ ∫Á‘·$T~. ªs√|ty˚μ ø±s¡Tì ‘=*kÕ]>±

á ∫Á‘·+˝ÀH˚ ñ|üjÓ÷–+#ês¡T. |ü‘êø£ düìïy˚XÊ˝À¢

∫Árø£]+∫q s√|ty˚ ø±s¡T #Û˚õ+>¥ ÄHêÏ Áù|ø£å≈£î\qT

$X‚wü+>± n\]+∫+~. Vü≤=¬>qø£˝Ÿ, Ä |ü]düs¡ ÁbÕ+‘ê

\˝À ne⁄Ÿ&√sY düìïy˚XÊ\qT ∫Árø£]+#ês¡T.

ãTÁs¡ø£<∏ä #Ó|üŒ&É+˝À Á|üdæ~∆

bı+~q Hê»sY<äfi¯+ô|’ á

∫Á‘·+˝À ∫Árø£]+∫q ªn\÷¢]

d”‘êsêeTsêEμ ãTÁs¡ø£<∏ä ≈£L&Ü

Áù|ø£å≈£î\qT Äø£≥Tºø=+~.

Äs¡T uÛ≤wü˝À¢ ªn–ZsêeTT&ÉTμ

‘·j·÷s¡e&É+ $X‚wü+. yÓTT<ä≥

‘·$Tfi¯+˝À m+.õ.ÄsY. V”≤s√>±

ªeT˝…’ø£fi¯¢Héμ ∫Á‘êìï ì]à+

#ês¡T. ‘·sê«‘· ‘Ó\T>∑T˝À ªn–Z

sêeTT&ÉTμ ù|s¡T‘√ rXÊs¡T. Ä

‘·sê«‘· ~©|t≈£îe÷sY V”≤s√>±

Væ≤+B˝À ªÄC≤<éμ ù|s¡T‘√

ì]à+#ês¡T. nq+‘·s¡+

ø£qï&É+˝À ªu…f…º<ä ø£fi¯¢μ ù|s¡T‘√,

eT\j·÷fi¯+˝À ª‘·düÿs¡Ms¡Héμ,

dæ+Vü≤fi¯ uÛ≤wü˝À ªX¯Ss¡ùdqμ

ù|s¡T‘√ Ç<˚ ø£<∏äqT rXÊs¡T. á ∫Á‘ê\ s¡#·sTT‘·

HêeTø£ÿ˝Ÿ ø£$+C≤„sY. ˇø£<ëì ‘·sê«‘· ˇø£Ï>± rdæq

á ∫Á‘ê\≈£î lsêeTT&ÉT Hêj·TT&˚ <äs¡Ù≈£î&ÉT.

Væ≤+B ∫Á‘êìøÏ dæ.sêeT#·+Á<ä dü+^‘· <äs¡Ù≈£î&ÉT.

$T–*q nìï uÛ≤cÕ ∫Á‘ê\≈£î es¡dü\T ø£qï&É,

eT\j·÷fi¯, dæ+Vü≤fi¯ uÛ≤wü˝À¢ yê&Üs¡ì, á dæìe÷

˝Àì ˇø£ bÕ≥ düìïy˚XÊìï j·T<∏ë‘·<Ûä+>± eT\j·÷fi¯

∫Á‘·+˝À ñ|üjÓ÷–+#ês¡˙ ô|<ä›\T $.m.¬ø.s¡+>±sêe⁄

#ÓbÕŒs¡T.

ªn–ZsêeTT&ÉTμ ∫Á‘·+ nìï uÛ≤wü˝À¢q÷ $»j·T+

kÕ~Û+∫+~. ‘Ó\T>∑T˝À 1954 Ä>∑düTº 5q $&ÉT<ä˝…’q

á ∫Á‘·+ @&ÉT πø+Á<ë˝À¢ X¯‘·~H√‘·‡e+, ¬s+&ÉT

πø+Á<ë˝À¢ s¡»‘√‘·‡e+ »s¡T|ü⁄≈£î+~.

123

kÕ+|òæTø£ ∫Á‘ê˝À¢

nuÛÑ÷‘· ø£\Œ

q\T #√≥T #˚düT≈£îì

s¡÷bı+<˚ ∫Á‘ê˝Ò

k˛wæjÓ÷ bòÕ+≥d”dt. @ $<ÛäyÓTÆq ‘·s¡ÿ+ MÏ˝À

ñ+&É<äT. πøe\+ $H√<ëìï, Á~∏˝ŸqT Áù|ø£å≈£î\≈£î

ø£*–+#·&Éy˚T k˛wæjÓ÷ bòÕ+≥d” ∫Á‘ê\ Á|ü<Ûëq

\ø£å´+. ‘Ó\T>∑T˝À s¡÷bı+~q ‘=* k˛wæjÓ÷ bòÕ+≥d”

∫Á‘·+ ª<˚yê+‘·≈£î&ÉTμ. á ∫Á‘·+ <ë«sê kÕ+|òæTø£

ø£<∏ä˝ÀøÏ j·TeTTì

bÕÁ‘·qT Á|üy˚X¯

ô|Ïºq |òüTq‘·

<äs¡Ù≈£î&ÉT dæ.

|ü⁄\¢j·T´<˚. ªdürkÕ$Á‹μ, ª\e≈£îX¯μ e+Ï bÂsêDÏø£

∫Á‘ê\qT s¡÷bı+~+∫ ª|ü⁄sêD |ü⁄\¢j·T´μ>± ù|s¡T

‘Ó#·TÃ≈£îqï e´øÏÔ qT+&ç bÂsêDÏø±\ô|’ dü+~Û+∫q

e´+>±´ÁdüÔ+ ª<˚yê+‘·≈£î&ÉTμ sêe&É+ Ä s√E˝À¢

dü+#·\qy˚T nsTT+~. düs¡«X¯øÏÔ dü+|üqTï˝…’q

124

j·TeTT&ÉT, ∫Á‘·>∑T|ü⁄Ô&ÉT bÕÁ‘·\qT πøe\+ $H√<ëìπø

|ü]$T‘·+ #˚j·T&É+, uÛÑ÷˝Àø£+˝Àì ø£<∏ëHêj·T≈£îì

eTT+<äT á bÕÁ‘·\T ‘˚*b˛e&É+ Áù|ø£å≈£î\≈£î ø=‘·Ô>±

nì|æ+∫+~. n+<äTπø ª<˚yê+‘·≈£î&ÉTμ ∫Á‘êìøÏ

ÁãVü≤às¡<∏ä+ |ü≤ºs¡T.

u…+>±© s¡#·q Ä<Ûës¡+

$H√<äuÛÑ]‘·yÓTÆq Ç‹eè‘·Ô+‘√ ø=‘·Ô ‘·s¡Vü‰

∫Á‘êìï rj·÷\ì Ä˝À∫dü÷Ô ø£<∏ä\ nH˚«wüD˝À ñqï

|ü⁄\¢j·T´ nqTø√≈£î+&Ü ˇø£s√E z u…+>±© ø£<∏ä

$Hêïs¡T. >öØdæ sêdæq Ä ø£<∏ä ù|s¡T ªEe÷\j˚T

Jã+‘√ e÷qTwtμ. ÁbÕD≤\‘√H˚ eTìwæ j·TeT˝Àø±

ìøÏ yÓfi¯¢&É+, nø£ÿ&É j·TeT<Ûäs¡àsêE, ∫Á‘·>∑T|ü⁄Ô\qT

eTT|ü⁄Œ ‹|üŒ\T ô|≥º&É+, ‹]– uÛÑ÷˝Àø±ìøÏ sêe&É+

e+Ï dü+|òüT≥q\T á ø£<∏ä˝À ñHêïsTT. bÂsêDÏø£

∫Á‘ê\T sê»ý˚T\T‘·Tqï ‘·s¡TD+˝À Ç≥Te+Ï

ôdf…Æ]ø£˝Ÿ |òæ*+ rj·÷\qï Ä˝À#·q sêe&Éy˚T

kÕVü≤dü+. ø±˙ Á|üjÓ÷>±\T #˚j·T&ÜìøÏ yÓTT<äÏqT+∫

n\yê≥T |ü&çq |ü⁄\¢j·T´ yÓqTø±&É≈£î+&Ü á ø£<∏äqT

dæìe÷ rdæ ‘·q dü‘êÔ #ê≥T≈£îHêïs¡T.

V”≤s√>± mHé.Ï.ÄsY.

mHé.Ï.sêe÷sêe⁄ V”≤s√>± |ü]#·j·TyÓTÆq ‘·sê«‘·

eTπs V”≤s√ CÀ*øÏb˛≈£î+&Ü Äj·Tq‘√H˚ ∫Á‘ê\T

rXÊs¡T |ü⁄\¢j·T´. ª<˚yê+‘·≈£î&ÉTμ ∫Á‘êìï uÛ≤s¡ZM

|òæ*+dt |ü‘êø£+ô|’ Äj·TH˚ ì]à+#ês¡T. dæ.ôV≤#Y.

düTu≤“sêe⁄ y˚TH˚õ+>¥ bÕs¡ºqsY. á ∫Á‘·+˝À mHé.Ï.

ÄsY bÕÁ‘·ù|s¡T düT+<äsY. n‘·&ÉT Hê≥ø±\ Á|æj·TT&ÉT.

Á|ü>∑‹ uÛ≤yê\‘√ ã‘·T≈£îkÕ–+#˚ $<ë´~Û≈£î&ÉT.

n_ÛeTqT´ì˝≤ <ä÷düT≈£îb˛j˚T eTqdüÔ‘·«+ ø£\yê&ÉT.

nìs¡T<äT›ì˝≤ |ü>∑yêì ø√≥˝À bÕ>± y˚j·T>∑\

düeTs¡Tú&ÉT. á bÕÁ‘·qT m+‘√ düeTs¡ú+>± mHé.Ï.ÄsY.

b˛wæ+#ês¡T.

j·TeTTì>± mdt.$.ÄsY.

j·TeT˝Àø£|ü⁄ m|æk˛&é á ∫Á‘·+˝À ôV’≤˝…’Ÿ.

j·TeT<Ûäs¡àsêE>± mdt.$.s¡+>±sêe⁄, ∫Á‘·>∑T|ü⁄Ôì>±

e+>∑s¡ qÏ+#ês¡T. düT+<äsY j·TeT˝Àø£+˝À Á|üy˚•+#˚

es¡≈£L M]<ä›s¡÷ ‘·eT $<ÛäT\qT VüQ+<ë>±H˚

ª<˚yê+‘·≈£î&ÉTμ ∫Á‘·+˝À ø°\ø£bÕÁ‘·b˛wæ+∫q m<äT›‘√ mHé.Ï.ÄsY

125

ìs¡«]Ô+#˚yês¡T. ˇø£ Je⁄ì $˝≤dü+

<=s¡ø£ø£ nedüú |ü&ÉT‘·÷ n\dæb˛sTTq

Ç<ä›s¡T j·TeT<ä÷‘·\≈£î HêsTTø£

MTHêøÏå ‘·+Á&ç uÛÑÁ<äj·T´ |ü+|æq sö&û\

e\¢ u≤>± ‘·qTï\T ‹ì #êe⁄ã‘·T

≈£î˝À¢ ñqï düT+<äsY ø£ì|ækÕÔ&ÉT. düπs,

me&√ ˇø£&ÉT <=]ø±&ÉT nqT≈£îì

düT+<äsYì yÓ÷düT≈£îb˛‘ês¡T. ‘·q≈£î

Äj·TTwüß¸ ñqï|üŒÏø° bıs¡bÕ≥Tq

j·TeT˝Àø±ìøÏ rdüT≈£îe#êÃs¡ì Á>∑Væ≤+

∫q düT+<äsY Çø£ #Ó\πs–b˛‘ê&ÉT.

düT+<äsY <ÛëÏøÏ ‘·≥Tºø√˝Òø£ j·TeT<Ûäs¡à

sêE, ∫Á‘·>∑T|ü⁄Ô&ÉT Ä|ük˛bÕ\T

|ü&É‘ês¡T. ∫e]øÏ n‘·DÏí uÛÑ÷˝Àø±ìøÏ

kÕ>∑q+|æ |æ] |”\TÃ≈£î+≤s¡T.

$H√<äuÛÑ]‘·+>± r]Ã~~›q j·TeT<Ûäs¡à

sêE bÕÁ‘·ì n<äT“‘·+>± b˛wæ+#ês¡T

s¡+>±sêe⁄. n˝≤H˚ $wüßíe⁄>± ø±+‘ê

sêe⁄, Hês¡<äTì>± ªá\bÕ≥μ s¡|òüTT

sêeTj·T´ ø£ì|æ+#˚~ ø±ùdù| nsTTHê

‘·eT q≥q‘√ Áù|ø£å≈£î\qT n\]+

#ês¡T. eTTK´+>± s¡|òüTTsêeTj·T´ ‘·H˚

dü«j·T+>± bÕ&ÉT≈£îqï ªÁ•‘· »qbÕ˝≤

l˝À˝≤.. »]π><ä+‘ê ˙ ©\μ bÕ≥, |ü<ë´\T Áù|ø£å≈£î

\qT m+‘√ Äø£≥Tº≈£îHêïsTT.

nX¯«‘ê∆eT dü+^‘·+

nì‘·s¡kÕ<ÛäýÓTÆq Á|ü‹uÛ≤bÕ≥yê\T+&ç ≈£L&Ü

sêe\dæq >∑T]Ô+|ü⁄qT bı+<ä˝Òø£b˛sTTq dü+^‘· <äs¡Ù

≈£î˝À¢ nX¯«‘ê∆eT ˇø£s¡T. ª<˚yê+‘·≈£î&ÉTμ ∫Á‘êìøÏ

Äj·TH˚ dü+^‘· <äs¡Ù≈£î&ÉT. eT<ÛäTs¡yÓTÆq dü+^‘êìï

n+~+#ês¡T. á ∫Á‘·+˝Àì bÕ≥\T, |ü<ë´\T

Äs¡TÁ<ä sêXÊs¡T. |ü<ë´\qT |òüT+≥kÕ\, e÷<Ûäeô|~›

dü‘·´+ bÕ&É>± bÕ≥\qT |æ._.lìyêdt, ©\, mdt.

C≤qøÏ bÕ&Üs¡T. á dæìe÷˝Àì bÕ≥\˝À ª>√..>√..

>√..>√..>√..>√+>∑÷s¡ C…..C…...C…..C…’ Ä+Á<Ûë.. >√+>∑÷s¡..

C…’ Ä+Á<Ûëμ bÕ≥ ôV’≤˝…’Ÿ. |æ._.lìyêdt bÕ&çq

VüQcÕ¬s’q ^‘ê˝À¢ yÓTT<äÏ kÕúq+˝À ñ+&˚ bÕ≥ Ç~.

n˝≤H˚ mdt.C≤qøÏ >∑T+≥÷s¡T õ˝≤¢ πs|ü˝…¢ qT+&ç

e∫Ãq Ä&É|ü&ÉT#·T ø±e&É+e\¢H√ @yÓ÷ ª|òü÷≥T

|òü÷≥T mÁs¡$Ts¡|üø±j·T\ ø£eTàHÓ’q yÓ\T¢*¢bÕj·T\T

|ædüs¡+>∑ Ç+>∑Te ù|]q HÓsTT´..μ nì e]ídü÷Ô bÕ&ÉT

‘·T+fÒ H√À¢ ˝≤˝≤»\+ s¡T‘·T+~ me]¬ø’Hê.

‘·<äT|ü] Á|üj·T‘·ï+>± ªj·TeT>√\μ

ª<˚yê+‘·≈£î&ÉTμ dæìe÷ $»j·Te+‘·+ ø±e&É+‘√

n<˚ <Û√s¡DÏ˝À eTs√ dæìe÷ rj·÷\ì dü+ø£*Œ+∫

ªj·TeT>√\μ nH˚ f…ÆÏ˝Ÿì dæ.|ü⁄\¢j·T´ |üÁ‹ø£˝À¢

Á|üø£Ï+#ês¡T. s¡#·sTT‘· Ä<äT]Ô qs¡dæ+Vü≤eT÷]Ôì

(<äs¡Ù≈£î&ÉT Ä<äT]Ô düTu≤“sêe⁄ ‘·eTTà&ÉT) ≈£Ls√Ãu…Ïº

ø=+‘·es¡≈£î ø£<∏ä ‘·j·÷s¡T #˚XÊs¡T. ‘·sê«‘· @

ø±s¡D≤\e˝À¢ Ä Á|üj·T‘·ï+ eTT+<äT≈£î kÕ>∑˝Ò<äT.

‘·sê«‘· |ü⁄\¢j·T´ ≈£îe÷s¡T&ÉT dæ.mdt.sêe⁄ Ä ø£<∏äì

ª<˚yê+‘·≈£î&ÉTμ˝ÀÁd”Ô y˚wü<Ûës¡D˝À

mHé.Ï.ÄsY.

126

eT]ø=+‘· &Óe\|t #˚XÊs¡T. Ä düeTj·T+˝ÀH˚ Á|üeTTK

ìsêà‘· &ç.mHé.sêE, dæ.mdt.sêe⁄ <äs¡Ùø£‘·«+˝À z

∫Á‘·+ ì]à+#˚ Á|üj·T‘êï˝À¢ ñHêïs¡T. n|ü⁄Œ&ÉT

ªj·TeT>√\μ ô|ò’˝Ÿì Äj·Tq≈£î Ç#êÃs¡T dæ.mdt.sêe⁄.

Á|üeTTK ìsêà‘· &ç.$.mdt.sêE Ä|ò”düT˝ÀH˚ &ç.mHé.

sêE ñ+&˚yês¡T. ∫Á‘· ìsêàD $wüj·T+˝À Äj·Tq

dü\Vü‰\T, dü÷#·q\T rdüT≈£îH˚yês¡T. Mfi¯ó¢ eTT>∑TZs¡÷

Ä ø£<∏ä #·~yês¡T. me]ø° q#·Ã˝Ò<äT. <ë+‘√ Ä ÁbÕC…ø˘º

eTT+<äT≈£î kÕ>∑˝Ò<äT. ‘·sê«‘· düTπswt Ábı&Éø£åHé‡

n~ÛH˚‘· &ç.sêe÷Hêj·TT&ÉT ªj·TeT>√\μ f…ÆÏ˝Ÿ q∫Ã

Ádæÿ|tº >∑T]+∫ ‘Ó\TdüTø=ì Vü≤≈£îÿ\T ø=Hêïs¡T. Ä

‘·sê«‘· ø£<∏ä Äj·Tq≈£L n+‘·>± q#·Ãø£b˛e&É+‘√

Ádæÿ|tº ô|ò’˝Ÿì |üø£ÿq |ü&˚XÊs¡T. ∫e]øÏ 17 @fi¯¢ ‘·sê«‘·

ªj·TeT>√\μ ∫Á‘êìøÏ yÓ÷ø£å+ e∫Ã+~. |ü\¢M

Ábı&Éø£åHé‡ n~ÛH˚‘·, Á|üeTTK #Ûêj·÷Á>±Vü≤≈£î&ÉT mdt.

yÓ+ø£≥s¡‘·ï+, sêe÷Hêj·TT&ÉT <ä>∑Zs¡ ªj·TeT>√\μ

f…ÆÏ˝Ÿì ø=qTø=ÿì dæìe÷ ì]à+#ês¡T. &ç.$.qs¡dü

sêE ø£<∏äqT &Óe\|t #˚dæ e÷≥\T sêXÊs¡T. Ä düeT

j·T+˝À u≤\ø£èwüí n_ÛeTqT´ì>± qÏ+∫q ª<ëqMs¡

X¯Ss¡ø£s¡íμ ∫Á‘·+ $&ÉT<ä˝…’ $»j·Te+‘·+ nsTT+~.

u≤\ø£èwüí V”≤s√>±, mHé.Ï.ÄsY. j·TeTTì>± ªj·TeT

>√\μ rj·÷\ì ìsêà‘· uÛ≤$+#ês¡T. mHé.Ï.ÄsY.ì

dü+Á|ü‹+#·>± u≤\ø£èwüíì ãj·TÏ ìsêà‘·\≈£î

Ç|üŒÀ¢ Çe«<ä\#·Tø√˝Ò<äì, ‘·qqT V”≤s√>±,

dü‘·´Hêsêj·TDqT j·TeTTì>± ô|≥Tº≈£îì dæìe÷

rj·÷\ì dü\Vü‰ Ç#êÃs¡T. n˝≤ ªj·TeT>√\μ

ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆ+~.

n∫Ãe∫Ãq ªj·TeTμ bòÕs¡Tà˝≤

‘ê‹H˚ì sêe÷sêe⁄ <äs¡Ùø£‘·«+˝À s¡÷|ü⁄~<äT›≈£îqï

ªj·TeT>√\μ ∫Á‘·+ <ädüsê |üs¡«~Hêq 1977 nø√ºãsY

21e ‘˚Bq $&ÉT<ä˝…’ dü+#·\q $»j·T+ kı+‘·+

#˚düT≈£î+~. n<˚ düeTj·T+˝À ~$d”eTqT ñô|Œq

eTT+#Ó‹ÔHê Ä es¡<ä˝À¢q÷ á dæìe÷ $»j·T

<äT+<äT_Û yÓ÷–+#·&É+ ns¡T<Ó’q $X‚wü+. á ∫Á‘·+˝À

ªj·TeT>√\μ s¡»‘√‘·‡e y˚&ÉTø£˝À¢ »j·TÁ|ü<ä, ìsêà‘· mdt.yÓ+ø£≥s¡‘·ï+‘√ mHé.Ï.ÄsY.

127

j·TeT˝Àø£+ yÓ[¢q V”≤s√#˚‘·

n|üŒÏ sê»ø°j·÷+XÊ\qT

e´+>∑´+>± Á|ükÕÔ$+#·&É+, Ä

ø±˝≤ìøÏ nqT>∑TD+>± e÷≥\T,

bÕ≥\T #√≥T #˚düTø√e&É+ ≈£L&Ü

á ∫Á‘· $»j·÷ìøÏ Á|ü<Ûëq

ø±s¡D≤\T>± #ÓbÕŒ*.

Ä @&Ü~ $&ÉT<ä˝…’q

mHé.Ï.ÄsY. ∫Á‘ê\T ª<ëqMs¡

X¯Ss¡ø£s¡íμ, ªn&É$sêeTT&ÉTμ |òüTq

$»j·T+ kÕ~Û+∫, ø£˝…ø£åq¢

#·]Á‘·˝À dü]ø=‘·Ô ]ø±s¡T¶\T

düèwæº+#êsTT. ªj·TeT>√\μ ∫Á‘·+

≈£L&Ü Ä kÕúsTT $»j·÷ìï

kÕ~Û+∫+~. 29 πø+Á<ë˝À¢

X¯‘·~H√‘·‡e+, 6 πø+Á<ë˝À¢

s¡»‘√‘·‡e+ »s¡T|ü⁄≈£î+~. ˇπø

@&Ü~˝À ˇπø V”≤s√ qÏ+∫q

eT÷&ÉT ∫Á‘ê\T ª&ÉãT˝Ÿ

ôd+#·Øμ\T ¬ø’edü+ #˚düTø√e&É+

ì»+>± ns¡T<Ó’q ]ø±sY¶.

ªj·TeT>√\μ $»j·T+‘√ j·TeT

˝Àø£+ H˚|ü<∏ä´+>± dæìe÷\T rùdÔ

‘·|üŒø£ $»j·T+ kÕ~ÛkÕÔj·TH˚

qeTàø£+ ìsêà‘·˝À¢ ã\|ü&ç+~.

ªj·TeT>√\μ ∫Á‘·+ dü÷Œ]Ô

‘√H˚ ªj·TeTT&çøÏ yÓTT>∑T&ÉTμ,

ªj·TeT©\μ, ªeT>∑sêj·TT&ÉTμ,

ªj·TeTC≤‘·≈£î&ÉTμ, ªj·TeT>√\

eT∞¢ yÓTT<ä˝…’+~μ ‘·~‘·s¡

∫Á‘ê\T ‘·j·÷¬s’ $»j·T+

kÕ~Û+#êsTT. n˝≤π> mHé.Ï.ÄsY.

eTqe&ÉT pìj·TsY mHé.Ï.ÄsY.

V”≤s√>± s¡÷bı+~q ªj·TeT<=+>∑μ

∫Á‘·+ ≈£L&Ü Áù|ø£å≈£î*ï n\]+∫

|òüTq$»j·T+ bı+~+~.

j·TeTTì ¬>≥|t˝À pìj·TsY mHé.Ï.ÄsY.

128

|ü~eT+~ ìsêà‘·˝À¢ ‘·q Á|ü‘˚´ø£‘· #ê≥T

≈£îqï e´øÏÔ &ç.m˝Ÿ.Hêsêj·TD. Äj·Tq

rdæqe˙ï Á|üjÓ÷>±‘·àø£ ∫Á‘ê˝Ò. q\T>∑Ts¡T

e<ä›ì yê]+∫Hê ø£<∏ä\ MT<ä, eTTK´+>± ‘·q

MT<ä ‘·q≈£î ñqï qeTàø£+‘√ dæìe÷\T

ì]à+∫ Áù|ø£å≈£î*ï yÓT|æŒ+#ês¡T. ª<˚e<ëdüTμ,

ªø£Hê´X¯ó\ÿ+μ, ª@ø£Ms¡μ... á ‘·s¡Vü‰ ∫Á‘ê˝Ò.

n˝≤π> n|üŒÀ¢ edüTÔqï ∫Á‘ê\≈£î _Ûqï+>±

#·+<äe÷eT |ü‘êø£+ô|’ &ç.m˝Ÿ. ì]à+∫q eTs√

$_Ûqï ∫Á‘·+ ª<=]øÏ‘˚ <=+>∑\Tμ.

45 @fi¯¢ ÁøÏ‘·+ ‘·j·÷¬s’q á dæìe÷ ‘Ó\T>∑T˝À

‘=* ôd’Hé‡ |òæø£åHé ∫Á‘·+ ø±e&É+ >∑eTHês¡Ω+.

mHé.Ï.ÄsY, »eTTq »+≥>± qÏ+∫q á ∫Á‘êìøÏ

|ü⁄sêD+ düTÁãVü≤àD´+ <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+#ês¡T.

Äj·Tq≈£î Ç<˚ ‘=*∫Á‘·+. XÊÁdüÔ $C≤„Hêìï,

n+<äT˝Àì n<äT“¤‘ê\qT Ä<Ûës¡+ #˚düT≈£îì á

∫Á‘·ø£<∏äqT ¬ø.$.ÄsY Ä#ês¡´ ‘·j·÷s¡T #˚j·T>±,

|æìXËÏº &Ó’˝≤>¥‡ sêXÊs¡T. eTqTwüß\T e÷j·T+

ø±e&É+, J|t Äø±X¯+˝À Á|üj·÷DÏ+#·&É+, eT+<äT

sêdæq #Ó|ü⁄Œ\qT <Ûä]+∫ >±*˝ÀøÏ m>∑s¡&É+...

‘ê+Á‹ø£ #Ûêj·÷Á>±Vü≤≈£î&ÉT s¡$ø±+‘Y q>±sTT#Y á

düìïy˚XÊ\qT ∫Árø£]+∫q $<Ûëq+ Áù|ø£å≈£î*ï

Äø£≥Tº≈£îHêïsTT.

á dæìe÷˝À dæ.◊.&ç.\T>± mHé.Ï.ÄsY, »eTTq

qÏ+#ês¡T. b˛©dt ø£$TwüqsY>± >∑TeTà&ç, XÊÁdüÔy˚‘·Ô>±

<Ûä÷[bÕfi¯, $\qT¢>± sê»Hê\, dü‘·´Hêsêj·TD, n\T¢

sêeT*+>∑j·T´, e÷sê«&ç >∑TeTkÕÔ>± s¡eTD≤¬s&ç¶,

129

XÊÁdüÔy˚‘·Ô ≈£îe÷¬sÔ\T>± »eTTq, »j·T+‹ qÏ+#ês¡T.

mdt.sêCÒX¯«s¡sêe⁄ dü«s¡|ü]∫q ªme]øÏ ‘Ó*j·T

<äT˝Ò Ç+‘·T\ dü+>∑‹μ bÕ≥ Ç|üŒÏø° MqT\$+<äT

#˚dü÷Ô ñ+≥T+~.

á ∫Á‘êìøÏ ø£<∏ä: ¬ø.$.ÄsY Ä#ês¡´, e÷≥\T:

|æìXËÏº— bÕ≥\T: dæ.Hêsêj·TD¬s&ç¶, <ëX¯s¡~∏— Äs¡TÁ<ä—

dü+^‘· <äs¡Ù≈£î&ÉT: mdt.sêCÒX¯«s¡sêe⁄— #Ûêj·÷Á>∑Vü≤D+:

s¡$ø±+‘Y q>±sTT#Y— qè‘·´ <äs¡Ù≈£î&ÉT: yÓ+|üÏ dü‘·´+—

ø£fi≤ <äs¡Ù≈£î&ÉT: &ç.j·Tdt.>√&é>±+ø£sY, ¬ø.n#·T´‘·sêe⁄—

≈£Ls¡TŒ: mHé.mdt.Á|üø±wt— ìX¯Ã\ #Ûêj·÷Á>∑Vü≤D+: ÄsY.

mHé.Hê>∑sê»sêe⁄— ìs¡«Vü≤D: õ.$.mdt.sêE— düVü‰j·T

≈£î\T: |üdüT|ü⁄˝ÒÏ düTu≤“sêe⁄, yêdüT<˚esêe⁄— <äs¡Ù

≈£î&ÉT: |æ.düTÁãVü≤àD´+— ìsêà‘·: &ç.m˝Ÿ. Hêsêj·TD.

($&ÉT<ä\: 1965 |òæÁãe] 26)

mHé.Ï.ÄsY., »eTTq

&ç.m˝Ÿ.Hêsêj·TD

130

$<˚o>∑&É¶ô|’ wüOÏ+>¥ »s¡T|ü⁄≈£îqï

‘=* ‘Ó\T>∑T ∫Á‘·+ ªkÕVü≤düe+‘·T&ÉTμ.

‹s¡T|ü‹ |æø£ÃsY‡ |ü‘êø£+ô|’ s¡÷|ü⁄~<äT›≈£îqï á

∫Á‘·+˝À mHé.Ï.ÄsY., yêDÏl eTTK´»+≥.

¬ø.u≤|üj·T´ <äs¡Ù≈£î&ÉT. á ∫Á‘· ìsêà‘·

¬ø.$<ë´kÕ>∑sY j·TTe≈£î&ÉT, $<ë´~Û≈£î&ÉT.

m+.ø±+ #·~yês¡T. ∫Á‘· ìsêàD+ n+fÒ

ÄdüøÏÔ. mHé.Ï.ÄsY.‘√ dæìe÷ rj·÷\H˚ ø√]ø£

Äj·Tq~. n+‘·es¡≈£L $<˚XÊ˝À¢ @ ‘Ó\T>∑T

∫Á‘·+ wüOÏ+>¥ »s¡>∑˝Ò<äT Ä U≤´‹ ‘·qπø

<äø±ÿ\ì uÛ≤$+∫ H˚bÕ˝Ÿ˝À ªkÕVü≤düe+‘·T&ÉTμ

∫Á‘·+ rj·T&ÜìøÏ eTT+<äT≈£î e#êÃs¡T.

$<ë´kÕ>∑sY ñ‘ê‡Vü‰ìï >∑eTì+∫q mHé.Ï.ÄsY.

&˚Ÿ‡ Ç∫Ã Áb˛‘·‡Væ≤+#ês¡T.

ì»+>± kÕVü≤düy˚T

ªkÕVü≤düe+‘·T&ÉTμ ø£<∏ä

˝Àì ø=ìï eTTK´ düìï

y˚XÊ\T H˚bÕ˝ŸøÏ dü+ã+

~Û+∫q$. H˚bÕ˝Ÿ <˚X¯düTúì

≈£î≥T+ã+ á ∫Á‘·

ø£<∏ä˝À eTT&ç|ü&ç ñ+~.

n≥T ø±oàsY qT+&ç Ç≥T

ø£Hê´≈£îe÷] es¡≈£î

<ë<ë|ü⁄ nìï ÁbÕ+‘ê˝À¢q÷ dæìe÷

wüOÏ+>¥‡ »]π>$. nsTT‘˚ H˚bÕ˝Ÿ H˚|ü<∏ä´+

ø£*–q ø£<∏äqT ìsêà‘· mqTïø√e&É+ ì»+>±

kÕVü≤düy˚T. ÄdüøÏÔ ø£*–+#˚ Ädæìe÷ $X‚cÕ\T...

Ä s√E˝À¢ U≤≥à+&ÉT≈£î #ÓHÓ’ï qT+&ç &Ó’¬sø˘º ô|ò’¢Ÿ

˝Ò<äT. ø£\ø£‘êÔ yÓ[¢, nø£ÿ&É eTs√ $e÷q+ mø±ÿ*.

131

n+fÒ ◊<äT >∑+≥\ Á|üj·÷D+. Çø£ f…ø°ïwæj·TqT¢

U≤≥à+&ÉT #˚sê\+fÒ Hê\T>∑T s√E\T »Øï.

Ç<ä+‘ê <äèwæº˝À ô|≥Tº≈£îì ìsêà‘· $<ë´kÕ>∑sY

|üø£&É“+B @sêŒ≥T¢ #˚XÊs¡T. #ÓHÓ’ï˝À ¬s’˝À¢ ãj·T\T

<˚]q kÕ+πø‹ø£ì|ü⁄DT\qT ø£\ø£‘êÔ˝À ]d”yé

#˚düT≈£îì ‹]– yêfi¯¢ì eTC≤|òüsY|üPsY yÓfi‚¢ ¬s’\T

møÏÿ+#˚yês¡T. yêfi¯ó¢ nø£ÿ&çøÏ #˚s¡T≈£îqï ‘·sê«‘·

yêfi¯flì H˚bÕ˝Ÿ dü]Vü≤<äT› nsTTq ;sY>∑+CŸ≈£î

#˚πsÃyês¡T. ;sY>∑+CŸ≈£î Çe‘·\ sêø±‡˝Ÿ nH˚ ;Vü‰sY

sêÁwüº Á>±eT+ dü]Vü≤<äT›. á ¬s+&ÉT dü]Vü≤<äT›˝À¢

\π>Jì ‘·qF #˚dæq ‘·sê«‘˚ H˚bÕ˝Ÿ˝ÀøÏ nqTeT‹

kÕÔs¡T. n+<äTπø #ÓHÓ’ïqT+∫ ¬s’˝À¢q÷, $e÷q+

˝Àq÷ e#˚Ãyê] @sêŒ≥T¢ #·÷&É≥+ ø√dü+ ìsêà‘·

$<ë´kÕ>∑sY k˛<äs¡T&ÉT yÓ÷Vü≤qsêe⁄ ø£\ø£‘êÔ˝À

eTø±+ ô|≤ºs¡T. n˝≤π> eTC≤|òüsY|ü⁄sY˝À ˇø£

Ábı&Éø£åHé y˚TH˚»sYqT ìj·T$T+#ês¡T. U≤≥à+&ÉT

#˚]q Ä]ºdüTº\≈£î, j·T÷ìŸ düuÛÑT´\≈£î edü‹

kÂø£sê´\qT ìsêà‘· u≤eeT]~ |üs¡ý˚øÏå+#˚yês¡T.

Ç˝≤ eT÷&É+#Ó\ $<ÛëHêìï |üø£&É“+B>± @sêŒ≥T

#˚j·T&É+ e\¢ m˝≤+Ï ˝À≥TbÕ≥T¢ ˝Ò≈£î+&Ü düC≤

e⁄>± wüOÏ+>¥ »]–b˛sTT+~. U≤≥à+&ÉT |ü]düs¡

ÁbÕ+‘ê˝À¢ 10 s√E\bÕ≥T ø=ìï ø°\ø£ düìïy˚XÊ\T,

ˇø£ ø£sêfÒ ô|ò’Ÿ, ¬s+&ÉT bÕ≥\T ∫Árø£]+#ês¡T.

dü]ø=‘·Ô $e÷q+˝À mHé.Ï.ÄsY.

$<˚XÊ\≈£î yÓfi¯¢&É+ mHé.Ï.ÄsY.≈£î n<˚ Á|ü<∏äeT+.

n+<äTπø ªkÕVü≤düe+‘·T&ÉTμ ∫Á‘· ìsêàD+ Äj·Tq≈£î

rj·Tì nqTuÛÑ÷‹ $T–*Ã+~. H˚bÕ˝Ÿ Á|üuÛÑT‘·«+ ø=ìï

ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\T yÓ∫Ã+∫ uÀsTT+>¥ $e÷q+

ø=qï~. ÄqyêsTTr Á|üø±s¡+ H˚bÕ˝ŸsêE |üP» #˚dæq

‘·sê«‘· C≤‹øÏ n+øÏ‘·+ #˚kÕÔs¡T. U≤≥à+&ÉT $e÷Hê

ÁX¯j·T+˝À wüOÏ+>¥ #˚düTÔqï s√EH˚ á dü]ø=‘·Ô

$e÷q+ ≈£L&Ü e∫Ã+~. Ä s√E mHé.Ï.ÄsY.

$e÷q+ mπøÿ <äèXÊ´ìï ∫Árø£]+#ê*. nsTT‘˚ |üP»

»]–‘˚ø±˙ $e÷q+˝ÀøÏ Ç‘·s¡T\qT nqTeT‹+#·s¡T.

ø±\j·÷|üq m+<äTø£ì $e÷HêÁX¯j·T n~Ûø±s¡T\T,

H˚bÕ˝Ÿ |òæ*+ &Óe\|tyÓT+Ÿ ø±s=ŒπswüHé n~Ûø±]

Ä˝À∫+∫ ª|üs¡yê˝Ò<äT.. MTs¡T cÕŸ rdüTø√+&ç..

‘·sê«‘· |üP» #˚kÕÔ+μ nì nqTeT‹ Çe«&É+‘√ Ä

dü]ø=‘·Ô uÀsTT+>¥ $e÷q+˝À mHé.Ï.ÄsY møÏÿ, ~π>

cÕŸ‡ rXÊs¡T u≤|üj·T´.

¬s+&ÉT bÕ≥\T, ø=ìï düìïy˚XÊ\T

1978 y˚T 10q H˚bÕ˝Ÿ˝À wüOÏ+>¥ yÓTT<ä˝…’+~.

nø£ÿ&É ªÇ+Á<äC≤‘·ø£μ ù|s¡T‘√ ˇø£ C≤‘·s¡qT »s¡T|ü⁄

‘ês¡T. n+<äT˝À eT>∑yêfi¯ó¢ eTTU≤\≈£î e÷dtÿ\T

<Ûä]+∫ eTVæ≤fi¯\‘√ &ÜHé‡ #˚kÕÔs¡T. $\q¢ qT+&ç

‘·|æŒ+#·T≈£îì V”≤s√sTTHé yêDÏl á C≤‘·s¡˝À ø£*dæ

b˛e&É+, ÄyÓTqT yÓ+≤&ÉT‘·Tqï ø±+‘êsêe⁄ n+<äT

˝ÀøÏ C§s¡ã&ç ÄyÓTqT ˝≤¬øÿfi‚¢ düìïy˚XÊìï nø£ÿ&É

∫Árø£]+#ês¡T. <äøÏåD ø±∞ Ä\j·T+ düMT|ü+˝À

MÏì rXÊs¡T. Ç+<äTø√dü+ 25 eT+~ H˚bÕ© j·TTer

j·TTe≈£î\qT (Ms¡+‘ê &ÜHé‡˝À •ø£åD bı+~qyêπs)

m+|æø£#˚dæ, dæìe÷≈£î nqT>∑TD+>± qè‘·´ <äs¡Ù≈£î&ÉT

lqTe÷düºsY ø=+‘· Áf…Æì+>¥ Ç#êÃs¡T. n˝≤π> H˚bÕ˝Ÿ

132

ô|ò’≥s¡¢‘√ mHé.Ï.ÄsY. bÕ˝§Zqï ˇø£ ô|ò’Ÿì ∫Árø£

]+#ês¡T. XÀuÛÑ nH˚ H˚bÕ© j·TTe‹ ≈£L&Ü á ô|ò’Ÿ˝À

bÕ˝§Z+~.

U≤≥à+&ÉT˝À dü«j·T+uÛÑ÷Hê<∏é Ä\j·T+ #ê˝≤

ô|<ä›~. m‘·ÔsTTq Á|ü<˚X¯+˝À ñqï á Ä\j·T+

qT+&ç #·÷ùdÔ U≤≤à+&ÉT˝Àj·T |üP]Ô>± ø£ì|ædüTÔ+~.

nø£ÿ&É mHé.Ï.ÄsY, yêDÏl bÕ˝§Zqï düìïy˚XÊ\qT,

y˚≥÷] sêdæq ªdüTÁ|üuÛ≤‘· düT+<ä] ˙e⁄... ñ<äj·Tsê>∑

eT+»] H˚qTμ nH˚ bÕ≥qT ∫Árø£]+#ês¡T. á

bÕ≥˝Àì ø=ìï #·s¡D≤\qT qj·÷‘·b˛\ Ä\j·T+˝À,

|üX¯ó|ü‹Hê<∏äkÕ«$T Ä\j·T+˝Àq÷ ∫Árø£]+#ês¡T.

U≤≥à+&ÉT≈£î 25 øÏ˝ÀMT≥s¡¢ <ä÷s¡+˝À ñqï

uÛÑø£Ô|üPsY |ü≥ºD+˝À ø=ìï düìïy˚XÊ\qT rdæ, nø£ÿ&çøÏ

250 øÏ˝ÀMT≥s¡¢ <ä÷s¡+˝À ñqï bıø£sê q>∑s¡+˝À

ÄÁ‘˚j·T sêdæq ª@jYT s¡a+ s¡a≥ø˘ qTy˚«Hê \yé

\≥ø˘μ nH˚ bÕ≥qT ∫Árø£]+#ês¡T.

á dæìe÷˝À H˚bÕ˝Ÿ qÏ \ø°åàÁX‚wü˜ ≈£L&Ü

ˇø£ eTTK´bÕÁ‘· b˛wæ+∫+~. mHé.Ï.ÄsY.,

yêDÏl, ÄyÓT bÕ˝§Zqï ø=ìï d”qT¢ rXÊs¡T. y˚T

20 es¡≈£L nø£ÿ&É wüOÏ+>¥ »]|æ, rj·Tì

nqTuÛÑ÷‘·T\‘√ #ÓHÓ’ïøÏ ‹s¡T>∑T Á|üj·÷DyÓTÆ+~

j·T÷ìŸ.

H˚bÕ˝Ÿ˝À mø£ÿ&É #·÷dæHê |üs¡«‘· ÁX‚DT˝Ò.

eT+#·Tø=+&É˝Ò. #Ûêj·÷Á>±Vü≤≈£î&ÉT ø£qï|üŒì

|æ*∫, Ä |üs¡«‘· ÁbÕ+‘ê\qT ¬s+&ÉT s√˝Ÿ‡

mø˘‡b˛CŸ #˚j·TeTì #ÓbÕŒs¡T sêe÷sêe⁄. n˝≤

Äs√E ∫Árø£]+∫q <äèXÊ´*ï ªlsêeT |ü≤º_Û

ùwø£+μ ∫Á‘·+˝À sêeD≤düTs¡Tì‘√ ∫Árø£]+∫q

düìïy˚XÊ\≈£î H˚|ü<∏ä´+>± yê&ÉT≈£îHêïs¡T.

eT]ìï Á|ü‘˚´ø£‘·\T

uÛÑ$T&çbÕÏ sê<Ûëø£èwüí ø£<∏ä, e÷≥\T n+~+

∫q á ∫Á‘êìøÏ ¬ø.$.eTVü≤<˚eHé dü+^‘êìï,

ø£qï|üŒ #Ûêj·÷Á>∑Vü≤D≤ìï n+~+#ês¡T. ádtº

eTHé ø£\sY˝À ‘·j·÷¬s’q á dæìe÷ø√dü+

ª≤&˚y√μ nH˚ Á|ü‘˚´ø£yÓTÆq »|ü˙dt ˝…Hé‡ ‘=*

kÕ]>± yê&Üs¡T. n˝≤π> ˇø£ $∫Á‘·yÓTÆq yÓ÷≤sY

u…’ø˘ì n~Ûø£e´j·T+‘√ ‘·j·÷s¡T #˚sTT+∫,

mHé.Ï.ÄsY.‘√ Á&Ó’yé #˚sTT+#ês¡T. n+‘˚ø±<äT Á&É>¥‡

yê&Éø±ìï n]ø£≤º\H˚ dü+<˚X¯+‘√ ‘·j·÷¬s’q

‘=*dæìe÷ Ç<˚.

ìsêà‘· n<äèwüº+

á ∫Á‘· ìsêàD düeTj·T+˝À ìsêà‘· $<ë´

kÕ>∑sY |òüTÀs¡ Á|üe÷<ä+ qT+&ç ãj·T≥|ü&Ü¶s¡T. Äj·Tq

Á|üj·÷DÏdüTÔqï ø±s¡T Á|üe÷<ëìøÏ >∑T¬s’ ô|<ä› ˝Àj·T˝ÀøÏ

|ü©º\T ø=ÏºHê Äj·Tqπø+ ø±˝Ò<äT. n˝≤π> \ø£åqïs¡

ø±´wt ñqï Á;|òtπødüT b˛>=≥Tº≈£îHêïs¡T. nsTT‘˚ yês¡+

s√E\ ‘·sê«‘· Ä Á;|òtπødt <=s¡ø£&É+‘√ Äj·Tìï

n+‘ê n<äèwüºe+‘·T&ÉT nHêïs¡T. Ks¡TÃøÏ @e÷Á‘·+

yÓqø±&É≈£î+&Ü ‘·qT nqT≈£îqï Á|üø±s¡+ ∫Á‘êìï

|üP]Ô#˚dæ 1978 nø√ºãsY 6q ∫Á‘êìï $&ÉT<ä\ #˚XÊs¡T

$<ë´kÕ>∑sY.

133

≈£î\eT‘· $uÛÒ<ë\T, $Á>∑Vü‰sê<Ûäq, »+‘·T

ã\\T, eT÷&ÛÜ#êsê\≈£î e´‹πsø£+>±

400 @fi¯¢ ÁøÏ‘·y˚T ìq~+∫q dü+düÿs¡Ô, ‘·‘·«

y˚‘·Ô ÁãVü≤à+>±s¡T. Á|ü|ü+#· #·]Á‘·˝À

ÁãVü≤à+>±s¡T, H√ÁdüÔ&ÜeTdt(ÁbòÕHé‡) e÷Á‘·y˚T

ø±\+ uÛÑ$wü´‘·TÔqT Væ≤+∫ Á>∑+<∏ädüÔ+

#˚XÊs¡T. n≥Te+Ï ÁãVü≤à+>±]

#·]Á‘·qT ‘Ós¡ ¬øøÏÿdü÷Ô >ö‘·eT

ãT<äT›&ÉT, sêe÷qTC≤#ês¡´,

Ä~X¯+ø£sê#ês¡´, y˚eTq

e+Ï dü+|òüTdü+düÿs¡Ô\T

düe÷C≤ìøÏ @ dü+<˚XÊìï

Ç#êÃs√ ñ|ü ø£<∏ä\

<ë«sê dæìe÷ ÁbÕs¡+uÛÑ+˝À ‘Ó* bÕs¡T. Ä

bÕÁ‘·\qT ≈£L&Ü mHé.Ï.ÄsY.

n~«rj·T+>± b˛wæ+#ês¡T. Äj·÷

dü+düÿs¡Ô\T düe÷C≤uÛÑT´qï‹øÏ @

kÕúsTT˝À ø£èwæ #˚XÊs√ #ÓbÕŒs¡T. dü]>±Z

Ä kÕúsTT ø£èwæH˚ #˚dæq dü+düÿs¡Ô

ÁãVü≤à+>±s¡ì #ÓãT‘·÷, á dæìe÷

Á|ü<Ûëq ø£<∏ä ÁbÕs¡+uÛÑeTe⁄

‘·T+~. @ e÷Á‘·+ >±¢eTsY,

$H√<ä+ ˝Ò≈£î+&Ü

ø±cÕj·÷+ãsê\T <Ûä]+∫

dü+<˚XÊ\T #Óù|Œ ˇø£

‘·‘·«y˚‘·Ô ø£<∏ä‘√ dæìe÷

y˚\ dü+K´˝À ì]à+∫q ‘Ó\T>∑T dæìe÷˝À¢ #ê]Á‘·ø£ H˚|ü<∏ä´+˝À rdæq$ |ü<äT\ dü+K´˝À

e÷Á‘·y˚T ñ+≤sTT. yêÏ˝À ≈£L&Ü ‘Ó\T>∑Tyê] #·]Á‘·qT ‘Ós¡≈£î møÏÿ+∫q dæìe÷\qT y˚fi¯¢MT<ä

˝…ø£ÿ ô|≥ºe#·TÃ. n≥Te+Ï dæú‹˝À n|üŒÏø° Ç|üŒÏø° m|üŒÏø° ‘Ó\T>∑Tyê]øÏ >∑s¡« ø±s¡D+>±

ì*∫q #·]Á‘·qT n+‘˚ |òüTqyÓTÆq Ø‹˝À yÓ+&ç‘Ós¡ô|’ Ä$wüÿ]+∫q ∫Á‘·+ ªl eT~«sêŸ

Ms¡ÁãùV≤à+Á<ä kÕ«$T #·]Á‘·μ. mHé.Ï.ÄsY. d”«j·T <äs¡Ùø£‘·«+˝À qÏ+∫, ì]à+∫q á ∫Á‘êìøÏ

ñqï Á|ü‘˚´ø£‘·\T mH√ï..

134

s¡÷bı+~+#·&Éy˚T ˇø£ kÕVü≤dü+, n+<äT˝À yêdüÔe

#·]Á‘·˝À ñqï $yê<ë+XÊ\qT ≈£L&Ü <ÛÓ’s¡´+>±

#·]Ã+#·&É+, <ëìøÏ Á|ü»\qT ˇ|æŒ+∫ $»j·T+

kÕ~Û+#·&É+ ˇø£ÿ mHé.Ï.ÄsY.πø #Ó*¢+~.

Ç‹Vü‰kÕ\T, #ê]Á‘·ø£ ø£<∏ë+XÊ\‘√ s¡÷bı+~+

∫q ∫Á‘ê˝À¢ ˇø£ bÕÁ‘·˝Àì u≤\´, øöe÷s¡´, j·Te«q,

eè<ë∆bÕ´\qT #·÷|æq ∫Á‘ê\T ‘Ó\T>∑T˝À eT÷&ÉT

Hê\T>∑T≈£î $T+∫ ñ+&Ée⁄. yêÏ˝À á ∫Á‘·+‘√

bÕ≥T n+‘·≈£îeTT+<äT ª;Ûwüàμ˝Àq÷ mHé.Ï.ÄsY. á

ns¡T<Ó’q |òüTq‘·qT kÕ~Û+#ês¡T.

1980˝À á ∫Á‘·+ wüOÏ+>¥ ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆ+~.

n+‘·≈£îeTT+<äT ◊<ës¡T>∑Ts¡T ÁãVü≤à+>±]ô|’ ∫Á‘ê\T

ÁbÕs¡+_Û+∫q|üŒÏø° nH˚ø£ nyê+‘·sê\‘√ eT<Ûä´˝ÀH˚

ìsêàD≤ìï Ä|æy˚XÊs¡T. mHé.Ï.ÄsY. á ∫Á‘êìï

ÁbÕs¡+_Û+∫q|ü⁄Œ&ÉT ≈£L&Ü nH˚ø£s¡ø±\ yêÚ≤´Hê\T

$ì|æ+∫Hê Äj·Tq <ÛÓ’s¡´+>± eTT+<äT≈£î yÓfi≤¢s¡T.

1981˝À ∫Á‘· ìsêàD≤ìï |üP]Ô #˚XÊs¡T. y˚eTq e~q

q>∑ï<äèX¯´+ $wüj·T+˝À ôdHê‡sYô|’ eT÷&˚fi¯ó¢ Hê´j·T

b˛sê≥+ #˚dæ $»j·T+ kÕ~Û+#ês¡T. nìï nyê+‘·

sê\q÷ n~Û>∑$T+∫ á ∫Á‘·+ 1984 qe+ãsY 29q

$&ÉT<ä˝…’ |òüTq $»j·T+ kÕ~Û+∫+~. ‘Ó\T>∑T dæìe÷

s¡+>∑+˝À #Ós¡>∑ì #·]Á‘·˝≤ ì*∫+~.

ÁãVü≤à+>±s¡T ‘·q J$‘·+˝À @ j˚T ÁbÕ+‘ê˝À¢

|üs¡´Ï+#ês√, nø£ÿ&˚ á ∫Á‘·+ wüOÏ+>¥ »s¡>∑&É+

$X‚wü+. mHé.Ï.ÄsY ‘=*kÕ] sêj·T\d”eT ÁbÕ+‘·+˝À

wüOÏ+>¥ »]|æq ∫Á‘·+ ≈£L&Ü Ç<˚. sêj·T\d”eT˝Àì

ø£+~eT˝≤¢j·T|ü˝…¢, nVü≤√_\+ ‘·~‘·s¡ ÁbÕ+‘ê˝À¢

wüOÏ+>¥ »]bÕs¡T. eTTeTTà&çes¡+ u≤\jÓ÷–

eT+~s¡+ e<ä› wüOÏ+>¥ »]|æq @¬ø’ø£ ∫Á‘·+ ≈£L&Ü

Ç<˚. wüOÏ+>¥≈£î eTT+<äT mHé.Ï.ÄsY. ÁãVü≤à+>±]

eTsƒêìï dü+<ä]Ù+∫#ês¡T. n|ü⁄Œ&˚ ÁãVü≤à+>±s¡T

ñ|üjÓ÷–+∫q edüTÔe⁄\ qø£fi¯¢qT ‘·j·÷s¡T #˚j·T

&ÜìøÏ Äj·Tq bÕ<äTø£\T |ü]o*+#ês¡T. ÁãVü≤à+>±]

bÕ<äTø£\T mHé.Ï.ÄsY. bÕ<ë\ ø=\‘·‘√H˚ ñ+&É≥+

‘·qj·TT&ÉT u≤\ø£èwüíøÏ d”Hé $e]düTÔqï mHé.Ï.ÄsY

135

$X‚wü+>± #Ó|ü⁄Œ≈£îHêïs¡T.

á ∫Á‘·+˝À mHé.Ï.ÄsY.‘√bÕ≥T Äj·Tq

‘·qj·TT&ÉT u≤\ø£èwüí dæ<ä∆j·T´>± qÏ+#ês¡T. á

∫Á‘·+ u≤\ø£èwüí q≥J$‘·+˝À n‘·T´‘·ÔeTyÓTÆq q≥q

Á|ü<ä]Ù+∫q ∫Á‘·+>± ì*∫+~. ø£ø£ÿ&ç>± ¬ø’ø±\

dü‘·´Hêsêj·TD bÕÁ‘· Á|üX¯+dü\T n+<äT≈£î+~.

ãTTùw´+Á<äeTDÏ, eTTø±ÿeT\, <˚$ø£, ø±+#·q, s¡‹,

Á|üuÛÑ ‘·eT bÕÁ‘·˝À¢ sêDÏ+#ês¡T.

ø=+&ÉMÏ y˚+ø£≥ø£$ s¡#·Hê #ê‘·Ts¡´+, düTdüs¡¢

<äøÏåD≤eT÷]Ô dü+^‘· kÂs¡uÛÑ+, q+<äeT÷] yÓ÷Vü≤q

ø£èwüí #Ûêj·÷Á>∑Vü≤D HÓ’|ü⁄D´+ ã+>±sêìøÏ ‘ê$

n_“q≥T¢>± eHÓï ‘Ó∫Ãq á ∫Á‘êìøÏ ø£<∏ä, Ád”ÿHéù|¢

düeT≈£L]Ã n<äT“¤‘·yÓTÆq n_Ûqj·T+‘√, nì‘·s¡

kÕ<ÛäýÓTÆq <äs¡Ùø£‘·« Á|ü‹uÛÑ‘√ mHé.Ï.ÄsY. ÁbÕD+

b˛XÊs¡T. Äj·Tq k˛<äs¡T&ÉT Á‹$Áø£eTsêe⁄ á

∫Á‘êìøÏ dü+^‘· |üs¡ý˚ø£åD #˚XÊs¡T. á ∫Á‘·+˝Àì

bÕ≥\T, ø±\C≤„q ‘·‘ê«\T m+‘√ ÁbÕ#·Ts¡´+

bı+<ësTT. >±j·T≈£î&ÉT sêeTø£èwüí ¬øØsY˝À

mHé.Ï.ÄsY.‘√ Á|üuÛÑ

136

n‘·T´‘·ÔeT+>± ì*∫+B dæìe÷.

bı&ÉyÓ’q f…ÆÏ˝Ÿ

n|üŒÏes¡≈£î $&ÉT<ä˝…’q nìï dæìe÷˝À¢øÏ

n‘·´~Ûø£ nø£åsê\Tqï f…ÆÏ˝Ÿ‘√ s¡÷bı+~q

á dæìe÷, ‘Ó\T>∑T˝À ‘=*kÕ]>± e+<ä≈£î

ô|’>± Á|æ+≥¢‘√ $&ÉT<ä˝…’+~. $&ÉT<ä˝…’q nìï

πø+Á<ë\˝À X¯‘·~H√‘·‡yêìï, ôV’≤<äsêu≤<é˝À

Á‹X¯‘·~H√‘·‡yêìï »s¡T|ü⁄≈£î+~. mHé.Ï.ÄsY.

bÕ]‘√wæø£+ ø±≈£î+&Ü 15 \ø£å\˝À|ü⁄

e´j·T+‘√ s¡÷bı+~+B ∫Á‘·+. $&ÉT<ä˝…’q

‘·sê«‘· @&ÉT ø√≥¢≈£î ô|’>± edü÷\T#˚dæ,

ÁbÕ+rj·T ∫Á‘ê˝À¢ Á|ü|ü+#·+˝ÀH˚ n‘·´~Ûø£

edü÷fi¯ó¢ #˚dæq dæìe÷>± Ç\Áùdºf…&é Mø°¢

‘·~‘·s¡ C≤rj·T Ä+>∑¢ |üÁ‹ø£\ <äèwæºì ôd’‘·+

Äø£]¸+#˚ kÕúsTT˝À dü+#·\q+ düèwæº+∫+~.

Ç+~sê>±+BÛ Vü≤‘ê´q+‘·s¡+ »]–q

bÕs¡¢yÓT+≥T mìïø£\ düeTj·T+˝À $&ÉT<ä˝…’q

á ∫Á‘·+ n|üŒÏ mHé.Ï.ÄsY. C…’Á‘·j·÷Á‘·≈£î

≤ìø˘˝≤ |üì#˚dæ+~. bÕs¡¢yÓT+Ÿ˝À ˇø£

ÁbÕ+rj·T bÕØº Á|ü<Ûëq Á|ü‹|üø£å+>± ì*∫q

@¬ø’ø£ #ê]Á‘·ø£ dü+|òüT≥q˝À ‘·q<Ó’q Á|üuÛ≤e+

#·÷|æ+∫+B ∫Á‘·+.

mHé.Ï.ÄsY. @eTHêïs¡+fÒ..

á ∫Á‘· ìsêàD+ >∑T]+∫ mHé.Ï.ÄsY. #Ó|æŒq

$X‚cÕ\T Äj·Tq e÷≥˝À¢H˚... ªªq≥T&Éqï ‘·sê«‘·

mH√ïs¡ø±\ y˚cÕ\T y˚j·÷*. ø=ìï nedüsê\ ø√dü+,

eT]ø=ìï yÓTTVü≤e÷≥+ø√dü+.. nsTTHê yêÏ˝À¢

|üs¡e÷sêúìï kÕ~Û+#˚ ÁãVü≤à+>±] e+Ï bÕÁ‘·\T

<=s¡ø£&É+ q≥Tì ‘·|üdüT‡≈£î |òü*‘·+ \_Û+∫qfÒ¢. X¯øÏÔ

kÕeTsêú´\‘√ Ä bÕÁ‘·≈£î ø£˙dü+ |ü~XÊ‘·+ Hê´j·T+

#˚≈£Ls¡Ã>∑*–Hê »qà <ÛäqýÓTÆqfÒ¢. ìC≤ìøÏ Ç+‘·

es¡≈£L ÁãVü≤à+>±] s¡÷|üø£\Œq mø£ÿ&Ü »s¡>∑˝Ò<äT.

Vü‰ ∫Á‘ê\T ‘·|üŒ. n˝≤+Ï Ä eTVü≤˙j·TTì bÕÁ‘·

s¡÷|üø£\Œq $T–*q yêÏø£+fÒ ø£wüº‘·s¡yÓTÆq~>± uÛ≤$

düTÔHêïqT. m+<äTø£+fÒ düeTdü´\‘√, eT÷&ÛÜ#êsê

\‘√, dü+≈£î∫‘· eT‘· ‘·‘ê«\‘√ ì+&çb˛sTTq HêÏ

düe÷»+˝À y˚eTq, Ms¡ÁãVü≤à+>±] ˝≤+Ï yêfi¯ó¢

|ü⁄≥º≈£î+&Ü ñ+fÒ düe÷»+ n<Û√>∑‹ bÕ\j˚T´~.

eTqTwüß\T eTè>∑ ÁbÕj·T+>± e÷πsyês¡T. y˚eTq,

ãT<äT∆&ÉT, X¯+ø£s¡T&ÉT, sêe÷qTC≤#ês¡T´\T,

Ms¡ÁãVü≤à+... ø±s¡D»qTà\T. Mfi¯¢ qT+&ç H˚s¡TÃø√

e\dæ+~ #ê˝≤ ñ+~. n+<äTπø á ∫Á‘êìï Á|ü‘˚´ø£

ÄX¯j·T+‘√, dü‘Y dü+ø£\Œ+‘√ ì]àdüTÔHêïqT.

¬s+&˚fi¯ó¢ |ü]XÀ<Ûäq

<ë<ë|ü⁄ ¬s+&ÉT dü+e‘·‡sê\T á ∫Á‘êìøÏ

ø±yê*‡q Á>∑+<∏ä ùdø£s¡D #˚XÊqT. #ê˝≤ø±\+ ÁøÏ‘·+

qT+#˚ Ä eTVü‰|ü⁄s¡Twüß&ÉT #·]Á‘·qT ∫Á‘·+>±

rj·÷\H˚ Ä˝À#·q Hê≈£î ñ+~. n+<äTπø eTVü‰

|ü⁄s¡Twüß\ Á>∑+<∏ë\T @ø±Á>∑‘·‘√ #·~yêqT. ‘Ó*dæq

yês¡T #Ó|üŒ>± ø=ìï $HêïqT. <ëìïãÏº bÕÁ‘· b˛wüD≈£î

nedüs¡yÓTÆq ø£≥Tº, u§≥Tº ne>±Vü≤q #˚düT≈£îHêïqT.

137

dü+|òü÷ìï #·÷dæ u≤<Ûä|ü&ç, uÛÑ$wü´‘YqT Væ≤+∫q

eTVü‰C≤„ì ÁãVü≤à+>±s¡T. |”&ç‘· esêZ\qT #·÷dæ y˚&ç

ø£˙ïÏu§≥T¢ sê*Ãq dü+düÿs¡Ô. eTT≈£îÿ eT÷düT≈£îì

#Ó≥TºøÏ+<ä ≈£Ls¡TÃì ‘êfi¯ |üÁ‘ê\ MT<ä ø±\C≤„q+

sêdæq e´øÏÔø±<äT. C≤„q+‘√ ≈£L&çq Äy˚X¯+ Äj·Tq˝À

yÓT+&ÉT>± ñ+&˚~. Ç˝≤ Ä eTVü‰|ü⁄s¡Twüßì >∑T]+∫

m+‘· #Ó|æŒHê ‘·s¡>∑<äT. n+<äTπø Äj·Tq @ kÕúsTTøÏ,

@ ø√eøÏ #Ó+~q eTVü‰e´ø√Ô #Óù|Œ+<äT≈£î ãT<ä∆

uÛÑ>∑yêqT&ÉT, X¯+ø£sê#ês¡T´\T, sêe÷qTC≤#ês¡T´\T,

y˚eTq yÓTT<ä˝…’q #ê]Á‘·ø£ eTVü‰|ü⁄s¡Twüß\ bÕÁ‘·\qT

≈£L&Ü ∫Á‘·+˝À Á|üy˚X¯ô|≤º+.. Ä Hê\T>∑T bÕÁ‘·\qT

≈£L&Ü H˚H˚ <Ûä]düTÔHêïqT. Ä bÕÁ‘·\ |ü]#·j·T+‘√H˚

∫Á‘·+ yÓTT<ä\e⁄‘·T+~. ãT<ä∆, sêe÷qTC≤#ês¡´,

X¯+ø£sê#ês¡´, bÕÁ‘·\ø£Hêï ø=+‘· $|ü⁄\+>± y˚eTq

bÕÁ‘·qT r]Ã~<ë›+. 14e+<ä\ y˚eTq |ü<ë´\qT y˚T+

ùdø£]+#ê+. n+<äT˝À n‘·T´‘·ÔeT y˚<ë+‘êìï,

X¯è+>±sêìï, ˙‹ì Á|üuÛÑ$+#˚ nsTT<äT |ü<ë´\qT

|ü+#· s¡‘êï\T>± rdüT≈£îHêï+.

eTs¡T|ü⁄sêì bÕÁ‘·

á ∫Á‘·+ <ë«sê #ê˝≤ #Ó|üŒ<ä\T#·T≈£îHêïqT.

Ç<=ø£ |ü$Á‘·yÓTÆq Ç‹eè‘·Ô+. n+‘˚ |ü$Á‘·+>±

ì]àdüTÔHêïqT. Hê eTqdüT Á|üXÊ+‘·+>± ñqï|ü⁄Œ&ÉT

e÷Á‘·y˚T ∫Árø£s¡D »s¡T|ü⁄‘·THêïqT. ÁãVü≤à+>±s¡T

#Ó|æŒq ndü˝…’q ø±\C≤„q+ @$T° nqï~ Ç+‘·es¡≈£L

˝Àø±ìøÏ ‘Ó©<äT. n+<äTπø nH˚ø£ |ü]XÀ<Ûäq\T, #·s¡Ã\

nq+‘·s¡+ ÁãVü≤à+>±s¡T #Ó|æŒq ndü˝…’q ø±\C≤„Hêìï

≈£L&Ü ‘Ós¡≈£î møÏÿdüTÔHêï+. Hê q≥ J$‘·+˝À Ç<=ø£

eTs¡T|ü⁄sêì, eTs¡Te˝Òì bÕÁ‘·. Ä bÕÁ‘· b˛wæ+#·&É+

á »qà≈£î Hê≈£î \_Û+∫q n<äèwüº+. n+<äTπø

C≤Á>∑‘·Ô>± s¡÷bı+~düTÔHêïqTμμ.

($TÁ‘·T&ÉT ø=$TàH˚ì yÓ+ø£fÒX¯«s¡sêe⁄øÏ ø£è‘·»„‘·\‘√)

Ä ªs¡Vü≤dü´+μ @$TÀ!!‘Ó\T>∑T˝À ‘=*kÕ]>± |üP]Ô s¡+>∑T\ ∫Á‘·+ (π>yê ø£\sY)

ª\e≈£îX¯μqT ì]à+∫q n˝≤¢¬s&ç¶ X¯+ø£s¡¬s&ç¶ ádtºeTHéø£\sY˝À

≈£L&Ü ‘=* ∫Á‘êìï ‘·H˚ ì]à+#ê\H˚ ø√]ø£ ñ+&˚~. n+<äTπø

ª\e≈£îX¯μ $&ÉT<ä˝…’q 5 HÓ\\≈£î n+fÒ 1963 Ä>∑düTº 23q

ªs¡Vü≤dü´+μ ù|s¡T‘√ ˇø£ C≤q|ü<ä ∫Á‘êìï bÕ≥\ ]ø±]¶+>¥‘√

ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. |òüT+≥kÕ\, e÷<Ûäeô|~› dü‘·´+ bÕ&çq ¬s+&ÉT

XÀ¢ø±\qT yêVæ≤˙ dü÷º&çjÓ÷˝À Ä s√E ]ø±sY¶ #˚XÊs¡T. Ä

‘·sê«‘· Ä>∑düTº 31q |òüT+≥kÕ\ bÕ&çq bÕ≥qT ]ø±sY¶ #˚XÊs¡T.

ª\e≈£îX¯μ‘√ ‘·q dü+düú Á|ü‹wü˜qT m+‘√ ô|+∫q

mHé.Ï.ÄsY.‘√H˚ ‘·<äT|ü] ∫Á‘êìï ì]à+#ê\qT≈£îHêïs¡T

X¯+ø£sY¬s&ç¶. uÛ≤qTeT‹, _.düs√C≤<˚$, mdt.$.s¡+>±sêe⁄,

>∑TeTà&ç, s¡eTD≤¬s&ç¶, dü÷s¡´ø±+‘·+... ÄHê&ÉT nqT≈£îqï

eTTK´‘êsê>∑D+.

á ∫Á‘êìøÏ yÓTT<ä≥ m+|æø£ #˚dæq <äs¡Ù≈£î&ÉT Ä<äT]Ô düTu≤“sêe⁄. nsTT‘˚ m+<äTe˝À¢ á ∫Á‘·

ìsêàD+ »s¡>∑˝Ò<äT. eT÷&˚fi¯¢ nq+‘·s¡+ ‹]– ∫Á‘· ìsêàD+ ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T X¯+ø£sY¬s&ç¶. dæìe÷ ù|s¡T

e÷s¡˝Ò<äT ø±˙ ø°\ø£yÓTÆq e÷s¡TŒ˝…H√ï #√≥T#˚düT≈£îHêïsTT. mHé.Ï.ÄsY.øÏ ã<äT\T @j·THêïÄsY V”≤s√>±

ìj·T$T‘·T\j·÷´s¡T. y˚<ë+‘·+ sê|òüTej·T´ <äs¡Ùø£‘·« u≤<Ûä´‘·\T d”«ø£]+#ês¡T. Ç‘·s¡ ‘êsê>∑D+˝Àq÷

e÷s¡TŒ\T »]>±sTT. <ë<ë|ü⁄ 30 \ø£å\ s¡÷bÕj·T\ e´j·T+‘√ ôV’≤<äsêu≤<é˝À ìsêàD+ »s¡T|ü⁄≈£îqï

ªs¡Vü≤dü´+μ ∫Á‘·+ 1967 &çôd+ãsY 10q $&ÉT<ä˝…’+~.

138

q≥J$‘·+˝À ø=‘·Ôø√D+e÷s¡T‘·Tqï n_Ûs¡T#·T\T, $\Te\‘√bÕ≥T V”≤s√

bÕÁ‘· dü«uÛ≤e+, dü«s¡÷|ü+ e÷]b˛‘·Tqï|üŒÏø°

‘·q<Ó’q u≤D°˝À qÏdü÷Ô ø=ìï <äXÊu≤›\bÕ≥T

nÁ>∑V”≤s√>± yÓ\T>=+~q |òüTq‘· mHé.Ï.ÄsY.~.

mHé.Ï.ÄsY. q≥J$‘·+˝À ø=‘·Ôø√D+ ªm<äTs¡T˝Òì

eTìwæμ ∫Á‘·+‘√ yÓTT<ä˝…’‘˚, ªn&É$sêeTT&ÉTμ‘√ n~

$X¯«s¡÷|ü+ <ë*Ã+~. ˇø£ ø=‘·Ô mHé.Ï.ÄsY.ì Ä ∫Á‘·+

Ä$wüÿ]+∫+~. Çø£ nø£ÿ&ç qT+∫ Äj·Tq C…’Á‘·j·÷Á‘·

‹]– ø=qkÕ–+~. mHé.Ï.ÄsY. q≥J$‘êìï eT*

eT\T|ü⁄ ‹|æŒq ∫Á‘ê\ $esê\T...

u

139

ª>∑»<=+>∑μ˝À mHé.Ï.ÄsY.

140

eTVü‰q≥T\T sêe÷sêe⁄ q≥ J$‘·+˝À

ø=‘·Ôø√D+ 1975 qT+∫ yÓTT<ä\sTT+

<äì #ÓbÕŒ*. ø=‘·Ô V”≤s√\T eTT+<äT≈£î e#˚Ã

düTÔHêïs¡ì, mHé.Ï.ÄsY. e+Ï d”ìj·TsY V”≤s√\T

yÓqø£ã&ç b˛j·÷s¡ì Á|ü#ês¡+ yÓTT<ä˝…’q

‘·s¡TD+˝À $&ÉT<ä˝…’q ªn&É$sêeTT&ÉTμ ∫Á‘·+

Äj·Tq q≥ J$‘êìøÏ ø=‘·Ô |æ]b˛dæ+~.

sêe÷sêe⁄ì j·T+>¥ »qπswüHéøÏ <ä>∑Zs¡ #˚dæ+~

á dæìe÷H˚. ‘·q n_Ûe÷qT˝À¢ ø=‘·Ô‘·s¡+

e∫Ã #˚s¡&É+‘√ mHé.Ï.ÄsY. ‹]– |üPs¡«

yÓ’uÛÑe+ bı+~ q+ãsYeHé V”≤s√>± ø=qkÕ>±s¡T.

nsTT‘˚ ªn&É$sêeTT&ÉTμ ‘·sê«‘· Äj·Tq

b˛wæ+∫q ø=ìï bÕÁ‘·\T $eTs¡Ù\≈£î >∑Ts¡

j·÷´sTT ≈£L&Ü. ªeTqesê* ej·TdüTqï V”≤s√

sTTq¢‘√ Ä &ÜqT‡\T @$TÏ? Ä yêfÒdüTø√e

&Ü\T @$TÏ?μ nì $eT]Ù+∫qyês¡÷

141

ñHêïs¡T. nsTT‘˚ n_Ûe÷qT\T e÷Á‘·+ ny˚

ø±yê\ì ø√s¡Tø√e&É+‘√ Ä dæìe÷\T

dü÷|üsYVæ≤Ÿ nj·÷´sTT.

mHé.Ï.ÄsY. Ç˝≤+Ï bÕÁ‘·\T m+<äT≈£î

#˚düTÔHêïs¡T? nì $ì|æ+∫q $eTs¡Ù\≈£î

düe÷<Ûëq+>± nqï≥T¢ mHé.Ï.ÄsY. z

dü+<äs¡“¤+˝À Ç˝≤ $es¡D Ç#êÃs¡T. ªªHê

n_Ûe÷qT\+‘ê H˚qT Ç˝≤π> qÏ+#ê\ì

ø√s¡T≈£î+≥THêïs¡T. H˚qT ø£eT]¸j·T˝Ÿ Ä]ºdtºì.

bıs¡bÕ≥Tq á >±*øÏ n&É¶+ ‹]>±q+fÒ

ø=≥Tº≈£îb˛‘êqT. ìC≤ìøÏ Hê˝Àì ø£fi≤ø±s¡T&ÉT

H˚qT y˚düTÔqï y˚cÕ\øÏ Á|ü‹ø£åD+ ‹s¡>∑ã&ÉT

‘·THêï&ÉT. Ç|üŒÏøÏ 280 bÕÁ‘·\T b˛wæ+#êqT.

Ç‘·s¡T\qT dü+‘·è|æÔ |üs¡#·>∑*>±qT ø±˙ qqTï

H˚qT ‘·è|æÔ |üs¡T#·Tø√˝Òø£b˛‘·THêïqT. H˚qT

Áù|ø£å≈£î\qT ‘·|ü⁄Œ |ü≥º&É+ ˝Ò<äT. yêπs e÷ ù|

e÷düºsY‡. yês¡T m˝≤ n_Ûe÷ìkÕÔs√ n˝≤ qÏ+

#ê*‡ ek˛Ô+~. <ëìøÏ _Ûqï+>± yÓ[‘˚ m<äTs¡T

<Óã“ ‘·>∑T\T‘·T+~. nsTTHê Hê˝Àì ø£fi≤

ø±s¡TDÏí ‘·è|æÔ |üs¡T#·Tø√e&ÜìøÏ qwüºb˛sTTHê

düπs ø=ìï bÂsêDÏø±\T rXÊqTμμ nHêïs¡T.

1970\˝À Äj·Tq q≥J$‘·+ô|’ Á|üuÛ≤e+

#·÷|æ+∫ ì‘·´q÷‘·q+>± ì*∫q ◊<äT

∫Á‘ê\ $esê\T...

n&É$sêeTT&ÉT

ø£eT]¸j·T˝Ÿ dæìe÷≈£î ø=‘·Ô ns¡ú+ #Ó|æŒq ∫Á‘·+

ªn&É$sêeTT&ÉTμ. #·]Á‘·˝À ø£\ø±\+ ì*∫b˛j˚T

Ø‹˝À uÛ≤Ø dü÷|üsYVæ≤Ÿ>± $»j·T+ kÕ~Û+∫

ø£eT]¸j·T˝Ÿ dæìe÷≈£î Ç|üŒÏø° nqTdü]düTÔqï ø=‘·Ô

Á>±eTsY H˚]Œ+~ á ∫Á‘·+. n+‘·≈£îeTT+<äT ‘Ó\T>∑T

dæìe÷ n‘·´~Ûø£ ø£˝…ø£åqT¢ ø√Ï s¡÷bÕj·T\T ]ø±s¡T¶

ø±>± á ∫Á‘·+ @ø£+>± @&Ü~˝ÀH˚ s¡÷. Hê\T>∑T

ø√≥T¢ dü+bÕ~+∫, nìï uÛ≤cÕ ∫Á‘· s¡+>±˝À¢

ªn&É$sêeTT&ÉTμ ∫Á‘·+˝À

mHé.Ï.ÄsY, »j·TÁ|ü<ä

142

#·s¡Ã˙j·÷+X¯yÓTÆ+~. n˝≤π> V”≤s√>± mHé.Ï.ÄsY.qT

•KsêÁ>∑ kÕúHêìøÏ #˚]Ãq dæìe÷ Ç~. n_Ûe÷qT\T

Äq+<ä+ |ü≥º˝Òø£ ‘Ós¡MT<ä≈£î &ÉãT“\T $düs¡&É+ nH˚

dü+düÿè‹ á dæìe÷ qT+&˚ ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆ+~. ªªÄπsdüT

ø√uÀsTT bÕπsdüT≈£îHêïqT..μμ bÕ≥˝À mHé.Ï.ÄsY. ôdº|t‡

#·÷dæ Äq+<ä+ |ü≥º˝Òø£ n_Ûe÷qT\T ‘Ós¡MT<ä≈£î

&ÉãT“\T $dæπsyês¡T.

m|ü⁄Œ&É÷ yês¡+s√E\T $T+∫ #ÓHÓ’ï q>∑sêìï

$&ç∫yÓfi¯¢ì mHé.Ï.ÄsY. á dæìe÷ ø√dü+ @ø£+>±

35s√E\bÕ≥T eTT<äTeT˝…’ n&Ée⁄\˝À ñ+&É≥+ ˇø£

$X‚wü+. á ∫Á‘·+ ø√dü+ Äj·Tq rdüT≈£îqï

bÕ]‘√wæø£+ ¬s+&ÉTqïs¡ \ø£å\T. mHé.Ï.ÄsY.,

¬ø.sê|òüTy˚+Á<äsêe⁄ ø±+_H˚wüHé˝À s¡÷bı+~q ‘=*

∫Á‘·$T<˚. M]‘√ ‘=*kÕ]>± ø£*dæq eTs√e´øÏÔ

y˚≥÷] düT+<äs¡ sêeTeT÷]Ô. á dæìe÷˝À Äj·Tq

sêdæq bÕ≥\˙ï dü÷|üsYVæ≤fÒ‡. bÕ≥qT ø√Ï

s¡÷bÕj·T\ eT÷≥>± e÷]Ãq ªªÄπsdüTø√uÀsTT

bÕπsdüT≈£îHêïqT..μμ bÕ≥ >∑T]+∫ Çø£ #Ó|üŒqø£ÿπs¢<äT.

ªdæ]dæ]eTTe«μ ∫Á‘·+‘√ V”≤s√sTTHé>± >∑T]Ô+|ü⁄

‘Ó#·TÃ≈£îqï »j·TÁ|ü<ä á dæìe÷˝À V”≤s√sTTHé>±

qÏ+∫, eT+∫ e÷s¡Tÿ\T dü+bÕ~+#·T≈£î+~. n˝≤π>

ªn&É$sêeTT&ÉTμ ∫Á‘·+˝À qÏ+#˚ düeTj·÷ìøÏ

»j·TdüT<Ûä ªCÀ´‹μ dæìe÷ $&ÉT<ä\ ø±˝Ò<äT. ªCÀ´‹μ

$&ÉT<ä˝…’ ÄyÓTøÏ V”≤s√sTTHé>± eT+∫ >∑T]Ô+|ü⁄

‘Ó∫Ã+~. Ä ‘·sê«‘· ªn&É$sêeTT&ÉTμ $&ÉT<ä˝…’+~. Ä

dæìe÷˝À ôdø£+&é V”≤s√sTTHé>± qÏ+∫q+<äT≈£î

ÄyÓTì $eT]Ùdü÷Ô mH√ï ñ‘·Ôsê\T e#êÃsTT.

mHé.Ï.ÄsY. qÏ+∫q ‘=* ø£\sY dæìe÷ k˛ÿ|t

∫Á‘·+ ªn&É$sêeTT&ÉTμ. #ÓHÓ’ï˝Àì Á|ükÕ<é˝≤úŸ‡

»bÕHé qT+&ç ~>∑TeT‹ #˚düT≈£îqï dæìe÷k˛ÿ|t

˝…qT‡\‘√ ∫Árø£]+#ês¡T. ªn&É$sêeTT&ÉTμ

X¯‘·~H√‘·‡e+ $»j·Tyê&É˝Àì n|ü‡s¡ ~∏j˚T≥sY˝À

»]–+~. nøÏÿH˚ì Hêπ>X¯«s¡sêe⁄, ~©|t≈£îe÷sY eTTK´

n‹<∏äT\T>± Vü‰»s¡j·÷´s¡T. á ∫Á‘·+ ~«X¯‘·

~H√‘·‡e+ #ÓHÓ’ï˝Àì ‘êCŸ ø√s¡eT+&É˝Ÿ Vü≤√≥˝Ÿ˝À

»]–+~. sêCŸø£|üPsY eTTK´ n‹~∏>± $#˚ÃXÊs¡T.

143

y˚≥>±&ÉT

ªã&ç|ü+‘·T\Tμ (1972)˝À

mHé.Ï.ÄsY. eTqe

sê*>± qÏ+∫q l<˚$ dü]>±Z

@&˚fi¯¢ ‘·sê«‘· Äj·Tq düs¡düq

ø£<∏ëHêsTTø£>± qÏ+#·&É+

ªy˚≥>±&ÉTμ ∫Á‘·+ Á|ü‘˚´ø£‘·.

ªìqï>±ø£ yÓTTqï e÷ ˇ&ç˝À

≈£Ls¡TÃqï Ä ∫qï|æ\¢ V”≤s√

sTTHê?μ nì yÓTT<ä≥ mHé.Ï.

ÄsY. ÄyÓT‘√ qÏ+#·&ÜìøÏ

dü+<˚Vü≤+ e´ø£Ô+ #˚XÊs¡T. Ä

düeTj·T+˝À yêDÏl, »j·T

düT<Ûä, »j·TÁ|ü<ä Äj·Tq düs¡

düq qÏdüTÔ+&˚yês¡T. nsTT‘˚

l<˚$ ≈£L&Ü Ä düeTj·T+˝À

ø=ìï ∫Á‘ê\˝À V”≤s√sTTHé>±

qÏdüTÔ+&É≥+‘√ ø=‘·Ô ø±+_

H˚wüHé u≤>∑T+≥T+<äì ∫Á‘·

<äs¡Ù≈£î&ÉT sê|òüTy˚+Á<äsêe⁄

q#·ÃC…|üŒ&É+‘√ ìsêà‘·

ns¡T®qsêE, mHé.Ï.ÄsY.

n+^ø£]+#ês¡T. á »+≥

$wüj·TyÓTÆ ãj·T≥ m+‘·

<äTe÷s¡+ πs–Hê sê|òüTy˚+Á<ä

sêe⁄ yÓqTø£+» y˚j·T˝Ò<äT.

dæìe÷ $&ÉT<ä\sTTq ‘·sê«‘·

mHé.Ï.ÄsY, l<˚$ »+≥≈£î

Áù|ø£å≈£î\T ˙sê»q+ |ü≤ºs¡T.

ªy˚≥>±&ÉTμ dæìe÷‘√H˚

s√C≤ eT÷Mdt dü+düú ÁbÕD+ b˛düT≈£î+~. ns¡T®qsêE,

•esêeTsêE, ≈£îe÷Ø® ø£*dæ á ∫Á‘êìï ì]à+

#ês¡T. bòÕs¡Tà˝≤ ø£<∏˚ nsTTHê <äs¡Ù≈£î&ÉT sê|òüTy˚+Á<ä

sêe⁄ CÀ&ç+∫q ø£eT]¸j·T˝Ÿ ‘·fi¯ó≈£î\T ∫Á‘êìï

$»j·÷\ u≤≥˝À q&ç|æ+#êsTT.

dü+^‘· <äs¡Ù≈£î&ÉT #·Áø£e]Ô ªy˚≥>±&ÉTμ dæìe÷‘√

ø£eT]¸j·T˝Ÿ>± •KsêÁ>∑kÕúsTTøÏ #˚s¡T≈£îHêïs¡T. Äj·Tq

dü«s¡|ü]∫q bÕ≥\˙ï Áù|ø£å≈£î*ï Äø£≥Tº≈£îHêïsTT. á

dæìe÷˝Àì ªÄ≈£î#ê≥T |æ+<Ó ‘·&çùdμ bÕ≥ yêq

bÕ≥˝À¢ nÁ>∑kÕúq+ bı+~+<äH˚ #ÓbÕŒ*. bÕ≥\qT

sê|òüTy˚+Á<äsêe⁄ u≤>± rkÕÔs¡ÉH˚ ù|s¡T á dæìe÷‘√

eT]+‘· ã\|ü&ç+~.

144

ªy˚≥>±&ÉTμ ∫Á‘·+

˝À ôV’≤˝…’Ÿ nsTTq

bÕÁ‘·\T eTs√ ¬s+&ÉT

ñHêïsTT. n$ dü‘·´

Hêsêj·TD, sêe⁄>√bÕ\

sêe⁄ b˛wæ+∫q$.

‘·+Á&ûø=&ÉT≈£î\T>± M]

<ä›s¡÷ qÏ+#ês¡T.

Vü‰´Ÿ <ä>∑Zs¡ qT+∫

ã÷Ÿ es¡≈£L ˇπø

ø£\sY˝À ø£ì|æ+#˚

dü‘·´Hêsêj·TD, j·T‹

ÁbÕdü\‘√ >∑T≈£ÿ ‹|ü⁄Œ

ø√≈£î+&Ü &Ó’˝≤>∑T\T

#Óù|Œ sêe⁄>√bÕ\sêe⁄

‘·eT n_Ûqj·T+‘√ n<ä

s¡>=fÒºXÊs¡ì #ÓbÕŒ*.

á bÕÁ‘·\≈£î »+<Ûë´\

sêdæq e÷≥\T eT]+‘·

|æ] b˛XÊsTT.

ªy˚≥>±&ÉTμ ∫Á‘·+

‘√ mHé.Ï.ÄsY. Çy˚TCŸ

¬sÏº+|ü⁄ ø±e&Éy˚T

ø±≈£î+&Ü bÕ]‘√wæø£+

≈£L&Ü ô|]–+~. Ä

dæìe÷ ‘·sê«‘· Äj·Tq

bÕ]‘√wæø£+ |ü~

\ø£å\≈£î #˚s¡Tø√e&É+‘√

Vü≤jÓT´dtº ô|sTT&é V”≤s√

>± ]ø±sY¶ HÓ\ø=˝≤Œs¡T.

#ÓHÓ’ï˝Àì ‘êCŸ

ø√s¡e÷+&É˝Ÿ Vü≤√≥˝Ÿ˝À

»]–q á ∫Á‘· X¯‘·

~H√‘·‡yêìøÏ

m+.õ.ÄsY, m.mHé.ÄsY.

eTTK´ n‹<∏äT\T>± Vü‰»s¡j·÷´s¡T. Ç<˚ dæìe÷qT

Væ≤+B˝À õ‘˚+Á<ä, |üPqyéT~∏˝≤¢Hé »+≥>± ªìcÕHéμ

ù|s¡T‘√ Øy˚Tø˘ #˚XÊs¡T. sê|òüTy˚+Á<äsêe⁄ ‘=* Væ≤+B

∫Á‘·$T<˚.

ªy˚≥>±&ÉTμ ∫Á‘·+˝À l<˚$, mHé.Ï.ÄsY.

145

uÛ≤s¡‘· kÕ«‘·+Á‘·´ b˛sê≥+˝À

‘·q düs¡«kÕ«ìï ‘ê´>∑+

#˚dæq ˇø£ düeTs¡jÓ÷<ÛäT&ÉT,

kÕ«‘·+Á‘·´+ e∫Ãq 30 dü+e‘·‡

sê\ ‘·s¡Tyê‘· düe÷»+˝ÀøÏ e∫Ã

Ä kÕ«‘·+Á‘·´ |òü˝≤\T <äT]«ì

jÓ÷>∑+ ne⁄‘·T+fÒ m˝≤ düŒ+~+

#ê&ÉH˚ ñ‘˚Ô» |üP]‘·yÓTÆq Vü≤≈£î

<äèX¯´s¡÷|üy˚T ªdüsêúsY bÕbÕsê

j·TT&ÉTμ. l nqï|üPs¡í Ç+≥πsï

wüq˝Ÿ |ü‘êø£+ô|’ <ëdü] Hêsêj·TD

sêe⁄ <äs¡Ùø£‘·«+˝À Áø±+‹≈£îe÷sY

á ∫Á‘êìï ì]à+#ês¡T.

1980 E˝…’ 1q ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆq

á ∫Á‘·+˝À kÕ«‘·+Á‘·´

düeTs¡+˝À düs¡«+ ‘ê´>∑+ #˚dæq

eè<ä∆eT÷]Ô>±, u≤<Ûä´‘êj·TT‘·yÓTÆq

b˛©dt Ä|ò”düsY>± mHé.Ï.ÄsY.

qÏ+#ês¡T. ‘·+Á&ûø=&ÉT≈£î\T>±

Ç<ä›s¡T q≥T\T qÏ+#êsê

nqï+‘· e´‘ê´kÕìï Á|ü<ä]Ùdü÷Ô

mHé.Ï.ÄsY. n_ÛqsTT+#ês¡T.

eTTK´+>± bÕbÕsêj·TT&ÉT

bÕÁ‘·˝À Ms¡, söÁ<ä, n<äT“¤‘·

s¡kÕ\qT nì‘·s¡kÕ<Ûä´+>± Á|ü<ä

]Ù+#ês¡T. dü+uÛ≤wüD√#êÃs¡D˝À

ø=‘·Ô ˇs¡e&ç‘√ ñÁs¡÷‘·\÷–+

#·&É+‘√ á ∫Á‘·+ &Ó’˝≤>¥‡

Ä&çjÓ÷ ≈£L&Ü $]$>± ÁbÕ#·Ts¡´+

bı+~+~. yÓ÷Vü≤Héu≤ãT ‘Ó\¢<=s¡

bÕÁ‘·˝À s¡øÏÔø£Ïº+#ês¡T. u≤u≤ bÕÁ‘·≈£î >∑TeTà&ç

ÁbÕD+ b˛XÊs¡T. $T>∑‘ê q°q≥T\+‘ê ‘·eT ‘·eT

bÕÁ‘·\≈£î Hê´j·T+ #˚XÊs¡T. <äs¡Ù≈£îì>±, s¡#·sTT‘·>±

<ëdü] Hêsêj·TDsêe⁄ á ∫Á‘êìøÏ ÁbÕD+ b˛XÊs¡T.

#·Áø£e]Ô dü+^‘·+, j·Tdt.yÓ+ø£≥s¡‘·ï+ bòıÀÁ>∑|ò”

Äø£≥Tº≈£îHêïsTT. eTTK´+>± ll s¡∫+#·>±, u…qØ®

Ä\|æ+∫q ãTÁs¡ø£<∏ä á ∫Á‘êìøÏ ôV’≤˝…’Ÿ. Ç<˚

ãTÁs¡ø£<∏ä˝À mHé.Ï.ÄsY. n\÷¢] d”‘êsêeTsêE bÕÁ‘·

<Ûä]+∫ ‘·sê«‘· ø±\+˝À Ä ¬>≥|tπø yÓ÷&É˝Ÿ>±

ì*#ês¡T.

düsêúsY bÕbÕsêj·TT&ÉT (1980)

146

yÓTT<ä≥ á ø£<∏ä #Ó|üŒ&ÜìøÏ yÓfi‚¢eTT+<äT <äs¡Ùø£

ìsêà‘·\qT yê] ÁX‚jÓ÷_Û˝≤wüß\T ªá düeTj·T+˝À

eTTdü* bÕÁ‘· #˚j·T&ÜìøÏ mHé.Ï.ÄsY. n+^ø£]+#·s¡T,

#˚ùdÔ V”≤s√>± Äj·Tq Çy˚TCŸ <Óã“‹+≥T+~μ nì

u…~]+#ês¡T. ø±˙ ø£<∏ä $qï mHé.Ï.ÄsY. ‘êqT

eTTdü* bÕÁ‘·H˚ #˚kÕÔqì, ≈£îÁs¡ bÕÁ‘·≈£î me]HÓ’Hê

#·÷&É+&Éì #Ó|æŒ ÄX¯Ãs¡´|ü]#ês¡T. ø±˙ <äs¡Ùø£

ìsêà‘·\T MT≈£îqï kÕºsY&ÉyéT <äècÕº´ bÕ≥\T

ô|≥º&É+ø√dü+ ø=&ÉT≈£î bÕÁ‘·qT ≈£L&Ü MTπs #˚j·÷\ì

ˇ|æŒ+#ês¡T. Ä ‘·s¡Tyê‘· á bòÕs¡Tà˝≤ ˇø£ Áf…+&é

ôd≥ºsY>± e÷] Ä ‘·s¡+˝Àì V”≤s√\+<ä]‘√bÕ≥T Ä

‘·sê«‹‘·s¡+˝Àì V”≤s√\+<äs¡÷ ≈£L&Ü ej·TdüT ‘˚&Ü

ñqï &É÷´j·T˝Ÿ s√˝Ÿ‡ #˚XÊs¡T. ‘·eT ¬øØsY ˝≤´+&é

e÷sYÿ ∫Á‘ê\T>± #Ó|ü⁄Œ≈£îH˚+‘·>± eT÷&ÉT <äXÊ

u≤›\T>± Ç~ dü¬ø‡dt|òü⁄˝Ÿ bòÕs¡Tà˝≤>± #·˝≤eTDÏ

ne⁄‘·÷H˚ ñ+~. n˝≤π> ej·TdüT eT[flq eè<ä∆

bÕÁ‘·\≈£î V”≤s√ Vü≤√<ë ø£*Œ+∫q ∫Á‘·+ ≈£L&Ü Ç<˚!

á ∫Á‘·+˝À n\÷¢] d”‘êsêeTsêE ¬>≥|t <Ûä]+

∫q|ü⁄Œ&ÉT ªªÄ s√E Á|ü»\ø√dü+ Äj·Tq b˛sê≥+

#˚j·TãÏºø£<ë ás√E eTq+ á ¬>≥|t <Ûä]düTÔHêï+..

πs|ü⁄ eTq >∑T]+∫ ≈£L&Ü >∑Ts¡TÔ+#·Tø√yê\+fÒ, Ç+‘·

ø±\+ Ä<ä]+∫q Á|ü»\ø√dü+ @<Ó’Hê #˚dæ rsê*μμ

nH˚ Ä˝À#·q mHé.Ï.ÄsY. eT~˝À yÓT~* n<˚ Äj·Tq

sê»ø°j·T Á|üy˚XÊìøÏ ;»yÓTÆ #·]Á‘· düèwæº+#·&É+ á

∫Á‘êìøÏ dü+ã+~Û+∫ eTs√ $X‚wü+.

1980 nø√ºãsY 30q $&ÉT<ä˝…’q á dæìe÷

n<äT“¤‘· $»j·T+ kÕ~Û+∫ 300 s√E\≈£î ô|’>± Á|ü<ä

]Ù‘·yÓTÆ+~. á Á|üuÛÑ+»q+˝À HêÏ j·TTe V”≤s√\T

ôd’‘·+ ‘·+Á&û ø=&ÉT≈£î\T>± qÏ+#·ø£ ‘·|üŒq+‘·>±

á ∫Á‘·+ |ü]ÁX¯eTqT Á|üuÛ≤$‘·+ #˚dæ+~.

ªdüsêúsY bÕbÕsêj·TT&ÉTμ X¯‘·~H√‘·‡e+˝À XÊs¡<ä, l<˚$, yÓ÷Vü≤Héu≤ãT, n\T¢ sêeT*+>∑j·T´,

sêe⁄>√bÕ\sêe⁄, mHé.Ï.ÄsY., <ëdü] Hêsêj·TDsêe⁄, ùV≤eTe÷*ì ‘·~‘·s¡T\T

147

ªdüsê›sY

bÕbÕsêj·TT&ÉTμ

(1980) |òüTq $»j·T+

kÕ~Û+#·&É+‘√ V”≤s√\

‘·+Á&û ø=&ÉT≈£î\

~«bÕÁ‘ê_Ûqj·T

Áf…+&é ÁbÕs¡+uÛÑ

yÓTÆ+~. Ä ø√e˝ÀH˚

s¡÷|ü⁄~<äT›≈£îqï

∫Á‘·+ ªø=+&ÉMÏ

dæ+Vü≤+μ. á ∫Á‘ê

ìøÏ mHé.Ï.ÄsY.

~«bÕÁ‘ê_Ûqj·T+,

eTTK´+>± mdt.|æ.

s¡+õ‘Y≈£îe÷sY bÕÁ‘·

Á|ü‘˚´ø£ Äø£s¡¸D>±

ì*#êsTT. á ∫Á‘·

ø£<∏äqT <äs¡Ù≈£î&ÉT

sê|òüTy˚+Á<äsêe⁄

q&ç|æq rs¡T Á|ü‹

ˇø£ÿ]˙

Äø£≥Tº≈£î+~.

‘·$Tfi¯+˝À •yêJ

>∑DÒX¯Hé‘√ s¡÷bı+~q

ª‘·+>∑ |ü‘·ø£μ

(ã+>±s¡T |ü‘·ø£+)

∫Á‘·+ #Ûêj·T\˝À s¡÷bı+~q á ∫Á‘·+ ªy˚≥>±&ÉTμ

ø±+_H˚wüHé (mHé.Ï.ÄsY., l<˚$, sê|òüTy˚+Á<äsêe⁄,

s√C≤ eT÷Mdt)˝ÀH˚ s¡÷bı+<ä&É+‘√ ìsêàD <äX¯

qT+#˚ n+#·Hê\T Äø±XÊqï+≤sTT.

mHé.Ï.ÄsY. ‘·+Á&û ø=&ÉT≈£î\T>± qÏ+∫q á

∫Á‘·+˝À Äj·Tq ø=&ÉT≈£î>± yÓ÷Vü≤Héu≤ãT, m‘·TÔ|üfi¯¢

$\Hé>± dü‘·´Hêsêj·TD, V”≤s√sTTHé ‘·+Á&ç>± bÕõ

Ïyé bÕÁ‘·˝À sêe⁄>√bÕ\sêe⁄ qÏ+#ês¡T. »j·T+‹

‘·*¢ bÕÁ‘·qT b˛wæ+#ês¡T. #·Áø£e]Ô u≤D°\≈£î y˚≥÷]

ø£\+ |ü*øÏ+∫q @&ÉT bÕ≥\÷ n\]+#êsTT.

$»j·T<äX¯$T dü+<äs¡“¤+>± 1981 nø√ºãsY 7q

$&ÉT<ä˝…’q á ∫Á‘·+ dü+Áø±+‹øÏ e+<äs√E\T

|üP]Ô#˚düT≈£î+~. á ∫Á‘· X¯‘·~H√‘·‡e+, ªej·÷´]

uÛ≤eT\T` e>∑\e÷] uÛÑs¡Ô\Tμ ∫Á‘· ÁbÕs¡+uÛÀ‘·‡e+

ˇπøs√Eq #ÓHÓ’ï˝À »]>±sTT.

á ∫Á‘·+ Væ≤+B˝À õ‘˚+Á<ä V”≤s√>± ª|òüsY® WsY

ø±q÷Héμ ù|s¡T‘√ s¡÷|ü⁄~<äT›≈£îì nø£ÿ&É ≈£L&Ü |òüTq

$»j·T+ kÕ~Û+∫+~.

ø=+&ÉMÏ dæ+Vü≤+

148

‘·q≈£î dü÷Œ¤]Ôì∫Ãq

bÕÁ‘·˝À¢ ªu§_“*|ü⁄*μ

dæìe÷˝Àì y˚T»sY #·Áø£<ÛäsY

ˇø£≥ì mHé.Ï.ÄsY. #Óù|Œ

yês¡T. ªdüsê∆sY bÕbÕsêj·TT&ÉTμ

dæìe÷˝À kÕ«‘·+Á‘·´ düeTs¡

jÓ÷<ÛäTì>±, ªø=+&ÉMÏ

dæ+Vü≤+μ˝À dæì‡j·TsY b˛©dt

Ä|ò””düsY>±, ª»dæºdt #Í<ä]μ˝À

Hê´j·TeT÷]Ô>± qÏ+∫

yÓT|æŒ+∫q q+<äeT÷] ‘ês¡ø£

sêe÷sêe⁄ düe÷» Á|üøå±fi¯q

˝ÀH˚ <˚X¯uÛÑøÏÔì $T[‘·+ #˚dæ

y˚T»sY #·Áø£<ÛäsY>±, eédüú˝Àì

nÁø£e÷\ô|’ ‹s¡>∑ã&É¶

ªu§_“*|ü⁄*μ>± nì‘·s¡ kÕ<Ûä´

yÓTÆq q≥qì Á|ü<ä]Ù+#ês¡T.

‘·q q≥Hê|üs¡«+ ∫e] n<Ûë´

j·T+˝À q≥s¡‘·ï düe÷C≤ìøÏ

Hê\T>∑T düÔ+uÛ≤\e+Ï

Hê\T>∑T u≤<Ûä´‘êj·TT‘·

bÕÁ‘·˝À¢ sêDÏ+#·&É+ Äj·Tq

sê»ø°j·T J$‘êìøÏ ≈£L&Ü

m+‘·>±H√ |ü⁄ ì∫Ã+~.

1981 Ä>∑dtº˝À $»j·T

e÷<ÛäM ø£+u…’Hé‡ |ü‘êø£+ô|’

mHé.Ï.ÄsY., <ëdü] ø±+_H˚

wüHé˝À e&˚¶ s¡y˚Twt ÁbÕs¡+

_Û+∫q ªu§_“*|ü⁄*μ ∫Á‘·+

1982 @Á|æ˝Ÿ 7 HêÏøÏ $&ÉT<ä

\≈£î dæ<ä∆yÓTÆ+~. nsTT‘˚

e÷]Ã 29q mHé.Ï.ÄsY.

‘Ó\T>∑T<˚X¯+ bÕØºì HÓ\

ø=˝≤Œs¡T. <ë+‘√ ôdHê‡s¡T≈£î

yÓ[¢q ªu§_“*|ü⁄*μ yê]

u§_“*|ü⁄*

149

nuÛÑ´+‘·sê\≈£î >∑T¬s’+~. #·≥º+˝Àì ˝§düT>∑T\qT m‹Ô

#·÷ù| Áø£eT+˝À Hê´j·TkÕúHê˝À¢ »s¡T>∑T‘·Tqï

<Ó’q+~q eéVü‰sê\qT Á|ü•ï+#·&É+‘√ ôdHê‡s¡Tyês¡T

nuÛÑ´+‘·s¡+ #ÓbÕŒs¡T. á ∫Á‘·+ $&ÉT<ä\ ø√dü+

mHé.Ï.ÄsY. n_Ûe÷qT\T <˚X¯yê´|üÔ+>± <Ûäsêï\T,

ìsêVü‰s¡Bø£å\T #˚|ü≤ºs¡T. <ë+‘√ |üÁ‹ø£˝À¢ |ü‘êø£

kÕúsTTøÏ #˚s¡T≈£îì <˚X¯yê´|üÔ+>± #·s¡Ã˙j·÷+X¯yÓTÆ+~.

#ÓHÓ’ï, eTT+u≤sTT ôdHê‡s¡T dü]Vü≤<äT›\T <ëÏ

&Ûç©¢øÏ yÓ[¢+~ á ∫Á‘·+. HêÏ sêÁwüº|ü‹ ˙\+

dü+Je¬s&ç¶, Á|ü<Ûëì Ç+~sê>±+BÛ, πø+Á<ä düe÷#ês¡

eT+Á‹ edü+‘·kÕ<∏˚ ‘·~‘·s¡T\T á ∫Á‘êìï #·÷dæ

nuÛÑ´+‘·sê\T @MT ˝Òeì #Ó|æŒ |ü#·ÃC…+&Ü |ü&É+‘√

m≥ºπø\≈£î á∫Á‘·+ 1982 E˝…’ 9q $&ÉT<ä˝…’+~.

q≥s¡‘·ï q≥HêyÓ’uÛÑyêìøÏ eHÓï\<äT›‘·÷ ∫Á‘·

<äs¡Ù≈£î&ÉT <ëdü] Hêsêj·TDsêe⁄ ø£<∏ä, ø£<∏äHêìï eT*

∫q rs¡T, dü+<äs√“¤∫‘·+>± |æ&ÉT>∑T˝≤¢+Ï dü+uÛ≤wü

D\qT dü+~Û+∫q yÓ’q+ H˚Ïø° Á|ü‹ Áù|ø£å≈£îDÏí

Äø£≥Tº≈£î+≥÷H˚ ñHêïsTT. Çø£ |ü‘êø£ düìïy˚X¯+˝À

|ü<äeT÷&ÉT ì$TcÕ\bÕ≥T kÕπ> ø√s¡Tº düìïy˚X¯+ ≈£L&Ü

n+<ä]˙ m+‘√ Äø£≥Tº≈£î+~. á dæìe÷˝Àì

düìïy˚XÊ\T m˝Ÿ.|æ.]ø±s¡T¶\T, ø±´ôd≥¢s¡÷|ü+˝À

e÷¬sÿŸ˝À yÓ\Te&ç uÛ≤Ødü+K´˝À neTTà&Éj·÷´sTT.

ªu§_“*|ü⁄*μ ∫Á‘·+˝À mHé.Ï.ÄsY.øÏ Á|æj·TT

sê*>± l<˚$, uÛ≤s¡´>± »j·T∫Á‘·, dæì‡j·TsY b˛©dt

Ä|ò”düsY>± »>∑Zj·T´, $\qT¢>± dü‘·´Hêsêj·TD,

Á|üuÛ≤ø£s¡¬s&ç¶, sêe⁄>√bÕ\sêe⁄, n\T¢ sêeT*+>∑j·T´

qÏ+#ês¡T.

<äøÏåD uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝ÀH˚ ‘=*kÕ]>± 70 Á|æ+≥¢‘√

100≈£î ô|’>± ~∏j˚T≥s¡¢˝À $&ÉT<ä˝…’q á ∫Á‘·+

|òüTq$»j·T+ kÕ~Û+∫+~.

ªu§_“*|ü⁄*μ ∫Á‘·+˝À n\T¢ sêeT*+>∑j·T´, mHé.Ï.ÄsY.

150

mHé.Ï.sêe÷sêe⁄,

nøÏÿH˚ì Hêπ>X¯«s¡

sêe⁄ ø±+_H˚wüHé˝À s¡÷|ü⁄

~<äT›≈£îqï ªl ø£ècÕís¡T®q

j·TT<ä∆+μ ∫Á‘·+ 1963˝À

$&ÉT<ä˝…’+~. nsTT‘˚ <ëìø£+fÒ

¬s+&˚fi¯¢ eTT+<˚ ªø£ècÕís¡T®qμ ù|s¡T‘√

ˇø£ dæìe÷ ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆ ø=+‘·ø±\+

wüOÏ+>¥ »]–q ‘·sê«‘· Ä–b˛sTTq

$wüj·T+ #ê˝≤ ø=~›eT+~πø ‘Ó\TdüT. Ä

Á|üj·T‘·ï+ #˚dæ+~ <äs¡Ùø£ ìsêà‘· ¬ø._.‹\ø˘.

1960 ÁbÕs¡+uÛÑ+˝À mHé.Ï.ÄsY. ø£èwüßíì>±,

»>∑Zj·T´ ns¡T®qTì>±, <˚$ø£ düTuÛÑÁ<ä>±

ªø£ècÕís¡T®qμ ∫Á‘êìï ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T ‹\ø˘.

nsTT‘˚ á ∫Á‘·+˝À mHé.Ï.ÄsY. lø£èwüßíì

¬>≥|t˝À wüOÏ+>¥˝À bÕ˝§Zq˝Ò<äT. Äs¡TÁ<ä

s¡#·sTT‘·, ô|+&Ü´\ dü+^‘· <äs¡Ù≈£î&ÉT.

¬sVü≤e÷Hé #Ûêj·÷Á>±Vü≤≈£î&ÉT. ¬s+&ÉT

bÕ≥\qT ]ø±sY¶ #˚XÊs¡T ≈£L&Ü. ªu≤¬s&ÉT

|æ&ç¬ø&ÉT u≤¬s&ÉT |æ\¢... ã˝Ò eT+∫ |æ\¢μ

nH˚ ^‘êìï, ªª˙eP H˚q÷ C≤_*

eTTe⁄«s¡eT÷ e⁄HêïeTT>±μμ nH˚ j·TT>∑fi¯

^‘êìï ]ø±sY¶ #˚XÊs¡T. yÓTT<äÏ bÕ≥

düTuÛÑÁ<äqT e]ídü÷Ô bÕ&˚ bÕ≥. Bìì

Vü‰dü´q≥T&ÉT s¡eTD≤¬s&ç¶ô|’

»>∑Zj·T´

¬ø._.‹\ø˘

151

∫Árø£]+#ês¡T. (á

dæìe÷ Ä–b˛sTTq

‘·sê«‘· á bÕ≥˝Àì

ø=ìï |ü<ë\qT ªneTà

≈£îÏº neTà≈£îÏºμ bÕ≥˝À

(ô|[¢|ü⁄düÔø£+μ, u≤|ü⁄`

s¡eTD) yê&Üs¡T Äs¡TÁ<ä.

Ä˝≤π> j·TT>∑fi¯ ^‘êìï

»>∑Zj·T´, <˚$ø£ô|’ ∫Árø£]+

#ês¡T. Bìø√dü+ uÛ≤Ø

ôdŸqT yêVæ≤˙ dü÷º&çjÓ÷

˝À y˚XÊs¡T. dü]>±Z n<˚

‘·s¡TD+˝À n+fÒ 1962

pHé 7q ª>∑T+&ÉeTà ø£<∏äμ

∫Á‘·+ $&ÉT<ä˝…’+~. Ä

dæìe÷ #·÷dæq ‘·sê«‘·

ns¡T®qTì>± nøÏÿH˚ìì

m+|æø£ #˚ùdÔ u≤>∑T+≥T+

<äH˚ n_ÛÁbÕj·T+ ‹\ø˘øÏ ø£*–+~. ns¡T®qT&ÉT

bÕÁ‘·<Ûë] »>∑Zj·T´‘√ ˇø£bÕ≥, ø=ìï düìïy˚XÊ\T

∫Árø£]+∫q|üŒÏø° Äj·Tq eT∞¢ yêÏì nøÏÿH˚ì‘√

∫Árø£]+#ê\H˚ ìs¡íj·÷ìøÏ e#êÃs¡T. eTT+<äT

»>∑Zj·T´≈£î á $wüj·T+ #Ó|æŒ, Äj·Tìï ã\sêeTTì

bÕÁ‘·≈£î ˇ|æŒ+#ês¡T. ‘·sê«‘· nøÏÿH˚ì <ä>∑Zs¡≈£î yÓ[¢

‘·q eTqdüT˝Àì e÷≥ #ÓbÕŒs¡T ‹\ø˘. nsTT‘˚

mHé.Ï.ÄsY. |üø£ÿq yÓTÆ<∏ë\J #˚j·T&É+ ø£wüºeTì #Ó|æŒ,

‘·qì e~˝…j·TéTHêïs¡T nøÏÿH˚ì. Äj·Tqì

ˇ|æŒ+#·&ÜìøÏ ‹\ø˘ #˚dæq Á|üj·T‘êï\T |òü*+#·˝Ò<äT.

<ë+‘√ ªø£ècÕís¡T®qμ ∫Á‘êìøÏ ‘=* ÁuÒø˘ nø£ÿ&É

|ü&ç+~. Ä ‘·sê«‘· Ç‘·s¡ Çã“+<äT\T m<äTs¡T

ø±e&É+‘√ yÓTT‘êÔìπø á ∫Á‘· ìsêàD≤ìï Äù|XÊs¡T

‹\ø˘. Ä ‘·sê«‘· mHé.Ï.ÄsY., @.mHé.ÄsY. ø±+_

H˚wüHé˝À ªlø£ècÕís¡T®q j·TT<ä∆+μ ∫Á‘êìï s¡÷bı+~+

#ês¡T ¬ø.$.¬s&ç¶. mHé.Ï.ÄsY. qÏ+#˚ ∫Á‘·+˝À ‘·qT

bÂsêDÏø£ bÕÁ‘· b˛wæ+#·&ÜìøÏ nøÏÿH˚ì yÓTT<ä≥

dü+<˚Væ≤+∫Hê, ‘·eT kı+‘·∫Á‘·+ ª<=+>∑sêeTT&ÉTμ≈£î

¬ø.$. <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+#ês¡H˚ >ös¡euÛ≤e+‘√

ns¡T®qTì>± qÏ+#·&ÜìøÏ n+^ø£]+#ês¡T.

á $wüj·÷\qT ¬ø._.‹\ø˘ $e]dü÷Ô ªªH˚qT

ªø£ècÕís¡T®qμ ∫Á‘êìï Äù|dæ, ªá&ÉTCÀ&ÉTμ ìsêàD+

yÓTT<ä\T ô|Ïºq ‘·sê«‘˚ ¬ø.$.¬s&ç¶>±s¡T ªlø£ècÕís¡T®q

j·TT<ä∆+μ ∫Á‘êìï ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. n+‘· |ü<ä›‹ ø£*

–q e´øÏÔ Äj·Tq. MT≈£î eTs√ $wüj·T+ #ÓbÕŒ*. ªø£ècÕí

s¡T®qμ ∫Á‘·+˝Àì ø£èwüí bÕÁ‘· Á|ü‘˚´ø£+>± ø£ì|æ+#ê\ì

ÄuÛÑs¡D≤\T, øÏØ≥+, Ç‘·s¡ <äTdüTÔ\qT m+‘√ ÁX¯<ä∆

rdüT≈£îì ‘·j·÷s¡T#˚sTT+#ês¡T. e÷ dæìe÷ Ä–

b˛e&É+‘√ kÕs¡~∏yês¡T mHé.Ï.ÄsY.‘√ ì]à+∫q

ªÄ‘·àã+<ÛäTe⁄μ ∫Á‘·+˝À ˇø£ n+‘·sêï≥ø£+ ø√dü+

yêÏì n&ç– rdüT≈£îì yê&Üs¡T. Ä dæìe÷ nsTTq

‘·sê«‘· Ä øÏØ≤ìï, ø±dü÷ºýéT‡ì ‘·q <ä>∑Zπs

ñ+#·T≈£îHêïs¡T mHé.Ï.ÄsY. Çø£b˛‘˚ »>∑Zj·T´, <˚$ø£ô|’

∫Árø£]+∫q bÕ≥ Hê≈£î u≤>± q∫Ã+~. n+<äTπø Ä

bÕ≥ì Hê <äs¡Ùø£‘·«+˝À s¡÷bı+~q ª∫Ïº‘·eTTà&ÉT

(1962)˝À »>∑Zj·T´ Vü‰^‘·+>± ñ|üjÓ÷–+#êqTμμ

nHêïs¡T.

ªl ø£ècÕís¡T®q j·TT<ä∆+μ ∫Á‘·+˝À mHé.Ï.ÄsY., m.mHé.ÄsY.

152

ø=‘·Ô ‘·s¡Vü‰ C≤q|ü<ä ∫Á‘·+ªá dæìe÷ ø√dü+ MTs¡T #ê˝≤ Ks¡TÃ ô|≤ºs¡T.

nqT≈£îqï <ëìø£+fÒ ã&Ó®Ÿ m≈£îÿesTT+~. n+<äTπø Hê

¬seTT´qπswüHé ‘·–Z+#·T≈£î+≥THêïqTμ nH˚ V”≤s√ì

mø£ÿ&Ó’Hê #·÷kÕÔe÷? mHé.Ï.ÄsY. $wüj·T+˝ÀH˚ n˝≤

»]–+~. uÛ≤Ø e´j·T+‘√ s¡÷|ü⁄~<äT›≈£îqï ø=‘·Ô ‘·s¡Vü‰

C≤q|ü<ä ∫Á‘·+ ªdæ+Vü≤ã\T&ÉTμ ìsêà‘·\T ‘·q≈£î

bÕ]‘√wæø£+ Çe«uÀ‘·Tqï|ü⁄Œ&ÉT mHé.Ï.ÄsY. nqï

e÷≥*$. nq&Éy˚T ø±<äT ø=+‘· yÓTT‘êÔìï yÓqøÏÿ ‹]–

Ç#˚ÃXÊsêj·Tq. ªu…HéVü≤sYμ ∫Á‘·+ ‘·s¡Vü‰˝À s¡<∏ë\ô|’

V”≤s√, $\q¢ b˛sê≤\‘√, uÛ≤Ø ôdŸ‡‘√ Áù|ø£å≈£î\≈£î

ø£qTï\ |ü+&ÉTe #˚dæq ªdæ+Vü≤ã\T&ÉTμ ∫Á‘· $X‚cÕ\T....

u

153

ªuÛÑTeqdüT+<ä] ø£<∏äμ˝À mHé.Ï.ÄsY

154

ªbÕ‘êfi¯uÛ…’s¡$μ ∫Á‘·+‘√ C≤q|ü<ä ø£<∏ëHêj·T≈£îì>±

‘Ó\T>∑Tyê]øÏ m+‘√ <ä>∑Zs¡j·÷´s¡T mHé.Ï.ÄsY.

C≤q|ü<ä ∫Á‘·+ ù|s¡T #Ó_‘˚H˚ »q+ bÕ]b˛j˚T düeTj·T

eT~. Ä ‘·s¡Vü‰ ∫Á‘ê\T #·÷dæ #·÷dæ Áù|ø£å≈£î\≈£î

yÓTTVü≤+ yÓTT‹Ôq ‘·s¡TD+˝À ‘·j·÷¬s’q ªbÕ‘êfi¯uÛ…’s¡$μ

∫Á‘·+ $&ÉT<ä\≈£î dæ<ä∆yÓTÆq|ü⁄Œ&ÉT á dæìe÷

MT<ä ≈£L&Ü n+<ä]ø° n|üqeTà

ø£y˚T. |üsê»j·T+ bÕ˝…’q

C≤q|ü<ä ∫Á‘ê\ C≤_‘ê˝ÀøÏ

Ç~ ≈£L&Ü #˚s¡T≈£î+≥T+<äqï

#ê˝≤eT+~ CÀkÕ´ìï ‘·\øÏ+

<äT\T #˚dü÷Ô ªbÕ‘êfi¯uÛ… ’s¡$μ

∫Á‘·+ |òüTq$»j·T+ kÕ~Û+∫+~.

Ä ‘·sê«‘· mH√ï C≤q|ü<ä ∫Á‘ê\˝À

qÏ+∫ yêÏøÏ ˇø£ ˇs¡e&ç @s¡Œs¡#ês¡T

mHé.Ï.ÄsY.

Çø£ ªdæ+Vü≤ã\T&ÉTμ $wüj·÷ìøÏ eùdÔ mHé.Ï.ÄsY.

qÏ+∫q ∫e] C≤q|ü<ä ∫Á‘·$T~. ‘Ó\T>∑T dæìe÷

#·]Á‘·˝ÀH˚ ‘=*kÕ]>± uÛ≤Ø e´j·T+‘√, dü]ø=‘·Ô

H˚|ü<Ûä´+˝À ‘·j·÷¬s’q á dæìe÷ eT]ø=ìï

C≤q|ü<ä ∫Á‘ê\ ìsêàD≤ìøÏ dü÷Œ¤]Ôì∫Ã+~. 55

dü+e‘·‡sê\ ej·TdüT˝À ≈£L&Ü sêe÷sêe⁄ m+‘√

#·˝≤ø°>± qÏ+∫, á ∫Á‘· $»j·÷ìøÏ <√Vü≤<ä

|ü&Ü¶s¡T. á ∫Á‘· ìsêà‘·\T &Üø£ºsY &ç.$.mHé.

sêE, &ç.s¡+>∑sêE n+‘·≈£îeTT+<äT ªqe‘êμ

ø£èwüí+sêE‘√ ø£*dæ ª»MT+<ës¡T >±]

ne÷àsTTμ ∫Á‘êìï ì]à+#ês¡T.

kı+‘·+>± ‹s¡T|ü‹ Ábı&Éø£åHé‡

155

dü+düúqT HÓ\ø=*Œ sêe÷sêe⁄‘√

uÛ≤Ø m‘·TÔq ˇø£ dü]ø=‘·Ô C≤q|ü<ä

∫Á‘êìï ì]à+#ê\ì dü+ø£*Œ+

#ês¡T á k˛<äs¡T\T.

ªdæ+Vü≤ã\T&ÉTμ ∫Á‘· ìsêàD

$X‚cÕ\qT ìsêà‘·˝À¢ ˇø£¬s’q

&Üˆˆ&ç.$.mHé.sêE $e]+#ês¡T. Ä

$X‚cÕ\T Äj·Tq e÷≥\˝ÀH˚..

s√eTHé ‘·s¡Vü‰ C≤q|ü<ä ∫Á‘·+Hê≈£î ∫qï|üŒÏ qT+∫ sêE\

ø£<∏ä\+fÒ #ê˝≤ Çwüº+. $sƒ¡˝≤#ês¡´

>±] dæìe÷\T, C≤q|ü<ä ø£<∏ä\‘√

s¡÷bı+~q Ä+>∑¢ ∫Á‘ê\T m≈£îÿ

e>± #·÷ùdyê&çì. e÷ ‘·eTTà&ÉT

s¡+>∑sêEøÏ ≈£L&Ü dæìe÷\+fÒ

ÄdüøÏÔ. ôV’≤<äsêu≤<é˝À ˇø£ ~∏j˚T≥sYì ©EøÏ

rdüT≈£îì dæìe÷\T Á|ü<ä]Ù+#˚yê&ÉT. H˚qT eè‹ÔØ‘ê´

#ÓHÓ’ïøÏ sê>±H˚ ‘·qT Hê‘√bÕ≥T e#˚ÃXÊs¡T. Ç<ä›s¡+

ø£*dæ sêe÷sêe⁄>±]‘√ dæìe÷ rj·÷\ì ìs¡ísTT+

#·T≈£îHêï+. Äj·Tq mH√ï C≤q|ü<ä ∫Á‘ê\˝À qÏ+∫

q|üŒÏø° yêÏøÏ _Ûqï+>± s√eTHé ‘·s¡Vü‰ H˚|ü<∏ä´+˝À

ˇø£ uÛ≤Ø C≤q|ü<ä dæìe÷ rj·÷\qT≈£îHêï+.

sêe÷sêe⁄ì ø£*dæ Ä $wüj·T+ #ÓbÕŒ+. bò˛ø˘s√˝Ÿ

nq>±H˚ Äj·Tq ≈£L&Ü ñ‘ê‡Vü≤+ #·÷|æ+#ês¡T. ø±˙

$sƒ¡˝≤#ês¡´ e÷sYÿ dæìe÷ ø±<äì #Ó|üŒ>±H˚ ªn~

dü¬ø‡dt nsTTq bòÕs¡Tà˝≤ ø£<ëμ nì nHêïs¡T. ø=‘·Ô

‘·s¡Vü‰˝À eTq+ #˚ùd dæìe÷ ≈£L&Ü Væ≤Ÿ ne⁄‘·T+

<äì y˚T+ $e]+#˚dü]øÏ sêe÷

sêe⁄>±s¡T düπsqHêïs¡T.

Ä ‘·sê«‘· s¡#·sTT‘· $wüj·T+

e#˚Ãdü]øÏ ª»MT+<ës¡T>±]

ne÷àsTTμ ∫Á‘êìøÏ qs¡düsêE

>±s¡T s¡#·sTT‘·. n+<äTπø Äj·Tq

ù|s¡T sêe÷sêe⁄>±]øÏ dü÷∫+#ê+.

ªqs¡düsêE>±s¡T e÷≈£î #ê˝≤

dæìe÷\≈£î sêXÊs¡T. Äj·Tq

nsTTHê |üs¡yê˝Ò<äT, eTVü‰s¡~∏

>±s¡T ªã+~b˛≥Tμ, ªø£+#·Tø√≥μ

∫Á‘ê\≈£î s¡#·q #˚XÊs¡T. yê¬s’Hê

|üs¡yê˝Ò<äT, MT Çwüº+μ nHêïs¡T.

qs¡düsêE>±]‘√ y˚T+ Ábıd”&é

ne⁄‘êeTì #Ó|üŒ>±H˚ sêe÷sêe⁄

>±s¡T ˇ|ü⁄Œ≈£îHêïs¡T. Ä ‘·sê«‘·

mHé.Ï.ÄsY.ô|’ø±¢|tìdüTÔqï

‘ês¡ø£eTà

ªdæ+Vü≤ã\T&ÉTμôdŸeTT+<äT ∫Á‘·j·T÷ìŸ düuÛÑT´\T

156

düs¡düsêE>±]‘√ ≈£Ls¡TÃì ø£<∏ä

‘·j·÷s¡T#˚dæ mHé.Ï.ÄsY.øÏ $ì|æ+#·

>±H˚ Äj·Tq ÄyÓ÷<äeTTÁ<ä y˚XÊs¡T.

<äs¡Ù≈£î&Óes¡T?á dæìe÷øÏ <äs¡Ù≈£î&Óes¡H˚

$wüj·T+ MT<ä #ê˝≤ #·s¡Ã »]–+~.

Ç<√ ø=‘·Ô ‘·s¡Vü‰ C≤q|ü<ä ∫Á‘·+

ø£qTø£ j·TTe≈£î&Ó’q sê|òüTy˚+Á<äsêe⁄ì

<äs¡Ù≈£îì>± ô|&É<ëeTì e÷

n_ÛÁbÕj·T+. ø±˙ sêe÷sêe⁄>±s¡T

yÓTT<ä≥ ˇ|ü⁄Œø√˝Ò<äT. n+‘·es¡≈£L

∫qï dæìe÷\T #˚dæq sê|òüTy˚+Á<ä

sêe⁄øÏ ªn&É$sêeTT&ÉTμ e÷Á‘·y˚T ô|<ä›

Væ≤Ÿ n˙, Ç+‘· uÛ≤Ø ∫Á‘êìï n‘·qT

düeTs¡ú+>± rj·T>∑\&Ü nì Äj·Tq

dü+<˚Vü≤+ e´ø£Ô+ #˚XÊs¡T. n+<äTπø

dæ.mdt.sêe⁄ ù|s¡Tì dü÷∫+#ês¡T.

Äj·Tq e<ä›qT≈£î+fÒ n|üŒÀ¢

‘·$Tfi¯+˝À ô|<ä› <äs¡Ù≈£îì>± ñqï

e÷<ÛäeHéì ô|≥Tºø√eTì #ÓbÕŒs¡T. y˚T+

ˇ|ü⁄Œø√˝Ò<äT. qs¡düsêE>±]‘√

sêe÷sêe⁄>±]øÏ #Ó|æŒ+∫ <äs¡Ù≈£îì>±

sê|òüTy˚+Á<äsêe⁄ì ˇ|æŒ+#ê+.

sê|òüTy˚+Á<äsêe⁄>±s¡T Ä

düeTj·T+˝À U≤∞>± ñHêïs¡T. #˚‹˝À

dæìe÷ @MT˝Ò<äT. Äj·Tìï ø£*dæ

$wüj·T+ #Ó|üŒ>±H˚` sêe÷sêe⁄>±]‘√

C≤q|ü<äe÷ nì ÄX¯Ãs¡´b˛j·÷s¡T. ø£<∏ä

$qï ‘·sê«‘· #Ûê˝…+CŸ>± rdüT≈£îì

esYÿ ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T.

sê»kÕúHé˝À wüOÏ+>¥nqT≈£îHêï+

Ç~ C≤q|ü<ä ∫Á‘·+ ø£qTø£ ø√≥\T

n$ nedüs¡+ ñ+&É≥+‘√ sê»kÕúHé˝À

wüOÏ+>¥ #˚ùdÔ u≤>∑T+≥T+<äì H˚qT,

sê|òüTy˚+Á<äsêe⁄ sê»kÕúHé yÓ[¢ |ü~

s√E\ bÕ≥T n˙ï ‹]– ˝§πøwüqT¢ªdæ+Vü≤ã\T&ÉTμ ˝À mHé.Ï.ÄsY., dü‘·´Hêsêj·TD

157

ô|ò’q˝…’CŸ #˚XÊ+. n|üŒÀ¢

sêe÷sêe⁄>±s¡T HÓ\≈£î eT÷&ÉT

dæìe÷\T #˚ùdyês¡T. |ü~ s√E\

#=|ü⁄Œq eTT>∑TZs¡T ìsêà‘·\≈£î

ø±©¸≥T¢ Ç#˚Ãyês¡T. eT÷&ÉT HÓ\˝À¢

dæìe÷ |üP]Ô#˚ùdyês¡T. e÷≈£L

n˝≤π> Ç#êÃs¡T. n+fÒ eT÷&ÉT

kÕs¡T¢ sê»kÕúHé yÓ[¢ sêyê*‡

edüTÔ+<äqïe÷≥. Ç~ Ks¡TÃ‘√

≈£L&ÉT≈£îqï eéVü‰s¡y˚T nsTTHê

ìsêàD+˝À mø£ÿ&Ü sêJ |ü&É

≈£L&É<äì eTT+<˚ nqTø√e&É+e\¢

<ëìøÏ dæ<ä∆|ü&Ü¶+. sêe÷sêe⁄>±]

<ä>∑Zs¡≈£î yÓ[¢ á $wüj·T+ #ÓbÕŒ+.

m+<äT¬ø’Hê eT+∫~. ˇø£kÕ]

ø£sêï≥ø£ ≈£L&Ü yÓ[¢ #·÷dæ s¡eTàì dü\Vü‰ Ç#êÃ

sêj·Tq. düπs nì u…+>∑Tfi¯Ss¡T, yÓTÆdü÷sY yÓfi≤¢+.

yÓTÆdü÷s¡T˝Àì \*‘êeTVü≤˝Ÿ bÕ´˝…dt n|ü⁄Œ&ÉT yÓTÆdü÷sY

eTVü‰sêC≤yê] nBÛq+˝ÀH˚ ñ+&˚~. Ä bÕ´˝…dt

eTT+<äT $XÊ\yÓTÆq yÓTÆ<ëq+ ñ+~. dæìe÷˝À

mØHê˝À »]π> düìïy˚XÊ˝Ò m≈£îÿe ø£qTø£ Ä

yÓTÆ<ëq+˝À ôdŸ y˚j·÷\ì ìs¡ísTT+#ê+.

mì$T~ \ø£å\‘√ mØHê ôdŸeTVü‰sêC≤yê] <ä>∑Zs¡ nqTeT‹ rdüT≈£îì mØHê

ôdŸ ìsêàD+ ÁbÕs¡+_Û+#ê+. ø£fi≤ <äs¡Ù≈£î&ÉT

uÛ≤düÿs¡sêE>±] n<äT“¤‘· |üì‘·HêìøÏ Á|ürø£ á

ôd≥Tº. 550 n&ÉT>∑T\ bı&Ée⁄, 300 n&ÉT>∑T\ yÓ&É\TŒ,

40 n&ÉT>∑T\ m‘·TÔ ø£*–q á mØHê ôdŸ ø√dü+

#ÓHÓ’ï qT+∫ e∫Ãq 250eT+~ es¡ÿsY‡ eT÷&ÉT

HÓ\\bÕ≥T ì]«sêeT+>± ø£èwæ

#˚XÊs¡T. 50n&ÉT>∑T\ m‘·TÔqï

sêE $Á>∑Vü‰ìï, 40 n&ÉT>∑T\

>∑<ä∆ $Á>∑Vü‰\qT y˚\TkÕ«$T

yÓ÷˝Ÿ¶ #˚XÊs¡T. á ôdŸ

ìsêàD≤ìøÏ Ä s√E˝À¢H˚

mì$T~ \ø£å\T Ks¡Ãj·÷´sTT.

uÛ≤Ø j·T÷ìŸdæìe÷ k˛ÿ|t˝À, ø£\sY˝À

s¡÷|ü⁄~<äT›≈£îqï á ∫Á‘êìøÏ

eTTKýÓTÆq q°q≥T\T

ø±≈£î+&Ü 1500 eT+~ pì

j·TsY Ä]ºdüTº\T, 60eT+~

&Ü´q‡s¡T¢, 70 eT+~ ô|ò’≥s¡T¢

|üì#˚XÊs¡T. n˝≤π> 20 eT+~

mì$T~ \ø£å\e´j·T+‘√ ‘·j·÷¬s’qmØHê ôdŸ

yÓTÆdü÷sY eTVü‰sêC≤ <ä+|ü‘·T\‘√ mHé.Ï.ÄsY., yêDÏl, sê|òüTy˚+Á<äsêe⁄,&ç.$.mHé.sêE, s¡+>∑sêE ‘·~‘·s¡T\T

158

y˚Tø£|tyÓTHé, 10eT+~ düVü≤ø±s¡ <äs¡Ù≈£î\T, 18eT+~

Ábı&Éø£åHé y˚TH˚»s¡T¢ |üì#˚XÊs¡T. Á|ü‹s√p <ë<ë|ü⁄

¬s+&ÉTy˚\ eT+~øÏ uÛÀ»q @sêŒ≥T¢ »]π>$.

$\Hé>± yÓ÷Vü≤Héu≤ãT‘·+Á&ûø=&ÉT≈£î\ eT<Ûä´ dü+|òüTs¡¸D á ∫Á‘· ø£<∏ä˝À

eTTKýÓTÆq bÕsTT+Ÿ. ‘·+Á&ç eTVü‰ã\T&Ó’‘˚, ø=&ÉT≈£î

dæ+Vü≤ã\T&ÉT. dæìe÷˝À ‘·+Á&ç bÕÁ‘·≈£î yÓTT<ä≥

>∑TeTà&ç>±]ì nqT≈£îHêï+. $\Hé bÕÁ‘·≈£î

dü‘·´Hêsêj·TDqT m+|æø£ #˚XÊ+. nsTT‘˚ wüOÏ+>¥

ÁbÕs¡+_Û+#˚ düeTj·÷ìøÏ Vü‰sYº ÁbÕã¢+‘√ >∑TeTà&ç

>±s¡T ÄdüŒÁ‹˝À #˚sês¡T. <ë+‘√ n+<äs¡+ &û˝≤

|ü&Ü¶+. ‘·+Á&ç bÕÁ‘·qT >∑TeTà&ç b˛wæùdÔH˚ u≤>∑T+≥T+

<äH˚ n_ÛÁbÕj·T+ Hê~. nqedüs¡+>± ]dtÿ m+<äT≈£î,

Ç+‘·≈£îeTT+<äT ª»MT+<ës¡T>±] ne÷àsTTμ ∫Á‘·+

wüOÏ+>¥˝À Çã“+~ nqTuÛÑ$+#êe⁄ ø£<ëμ nì

ÁX‚jÓ÷_Û˝≤wüß\T yê]+#ês¡T. Ä dæìe÷ì yÓTT<ä≥

mdt.$.s¡+>±sêe⁄>±]‘√ ÁbÕs¡+_Û+∫, #ê˝≤ düìï

y˚XÊ\T ∫Árø£]+#ê+. nsTT‘˚ Äj·Tq Vü≤sƒê‘·TÔ>±

eTs¡DÏ+#·&É+‘√ >∑TeTà&ç>±]ì ô|Ïº ØwüOŸ

#Ój·÷´*‡ e∫Ã+~. Ä nqTuÛÑe+ <äècÕº´ ákÕ]

]dtÿ #˚j·Te<ä›ì |ü]ÁX¯eT˝Àì Hê düìïVæ≤‘·T\T,

ÁX‚jÓ÷_Û˝≤wüß\T |ü<˚|ü<˚ #Ó|üŒ&É+‘√ yê] n_ÛÁbÕj·÷

ìøÏ ‘·˝§>±ZqT. n|ü⁄Œ&ÉT ‘·+Á&ç bÕÁ‘·≈£î dü‘·´Hêsê

j·TD>±]ì e÷sêÃ+. eT] $\Hé? Ä düeTj·T+˝À

yÓ÷Vü≤Héu≤ãT eT+∫ bÕÁ‘·\T b˛wædü÷Ô Ä]ºdtº>± ù|s¡T

‘Ó#·TÃ≈£î+≥THêïs¡T. &Ó’˝≤>¥ &çø£¸Hé ≈£L&Ü u≤>∑T+

&É≥+‘√ n+<ä]‘√ Ä˝À∫+∫ Äj·Tìï m+|æø£#˚XÊ+.

mHé.Ï.ÄsY.‘√ &Ûû n+fÒ &Ûû nH˚ bÕÁ‘·qT b˛wæ+#˚

neø±X¯+ e∫Ãq+<äT≈£î yÓ÷Vü≤Héu≤ãT eTVü≤<ëq+<ä

|ü&çb˛j·÷s¡T.

n˝≤π> V”≤s√sTTHé>± me]ì rdüTø√yê\H˚

$wüj·T+ MT<ä #ê˝≤ Ä˝À∫+#ê+. ªn&É$sêeTT&ÉTμ,

ªdæ+Vü≤ã\T&ÉTμ ˝ÀyÓ÷Vü≤Héu≤ãT,

mHé.Ï.ÄsY.

159

ªj·TeT>√\μ ∫Á‘ê\˝À mHé.Ï.ÄsY. düs¡düq »j·TÁ|ü<ä

qÏ+∫+~ ø±˙ eTØ ù|\e+>± ø£ì|æ+∫+~. n+<äTπø

n|üŒÏ ≤|t V”≤s√sTTHé yêDÏlì m+|æø£ #˚XÊ+.

Vü≤jÓT´dtº ¬seT÷´qπswüHé ÄyÓTøÏ Ç#êÃ+.

Vü‰´≤‡|òt≥T mHé.Ï.ÄsY.á ∫Á‘· ìsêàD düeTj·T+˝À mHé.Ï.ÄsY.

n+~+∫q düVü≤ø±sêìï eTs¡Te˝Ò+. 1978 @Á|æ˝Ÿ 21q

y˚T+ yÓTÆdü÷sY˝À wüOÏ+>¥ ÁbÕs¡+_Û+#ê+. eT+∫

m+&É\T, ô|’>± WŸ&√sY. <ëìøÏ‘√&ÉT düVü≤»+>±

ñ+&Ü\ì y˚T+ Á|ü‘˚´ø£+>± ÇqT|ü<äTdüTÔ\T ‘·j·÷s¡T

#˚sTT+#ê+. n$ y˚düT≈£î+fÒ ãkÕÔ_j·T´+ uÛÑTC≤q

yÓ÷düTÔqïfÒ¢. nsTTHêdüπs sêe÷sêe⁄>±s¡T mø£ÿ&Ü

∫sê≈£î |ü&É˝Ò<äT. ñ‘ê‡Vü≤+>± wüOÏ+>¥˝À bÕ˝§ZH˚

yês¡T. ˇø£ dü]ø=‘·Ô ∫Á‘êìï Äj·Tq‘√ rj·÷\qï

e÷ ‘·|üqì >∑eTì+∫ |üP]Ô düVü≤ø±sêìï n+~+

#ês¡T. Äj·Tq ¬øØsY˝ÀH˚ ªdæ+Vü≤ã\T&ÉTμ ∫Á‘·+

n‘·´+‘· uÛ≤Øe´j·T+‘√ ‘·j·÷s¡e&É+ Äj·Tq≈£L

Äq+<ä+ ø£*–+∫+~.

q\T>∑Ts¡T <äs¡Ù≈£î\Tsêe÷sêe⁄>±s¡T e÷ dæìe÷ø√dü+ 30 s√E\

ø±©¸≥T¢ Ç#êÃs¡T... HÓ\≈£î |ü~s√E\ #=|ü⁄Œq ‘=*

ôw&É÷´˝Ÿ \*‘êeTVü≤˝Ÿ bÕ´˝…dt˝Àq÷, ¬s+&√

ôw&É÷´˝Ÿ u…+>∑Tfi¯Ss¡T bÕ´˝…dt˝Àq÷ »]–+~. á

¬s+&ÉT ôw&É÷´˝Ÿ‡ esYÿ sê|òüTy˚+Á<äsêe⁄>±πs #˚XÊs¡T.

eT÷&√ ôw&É÷´˝ŸøÏ e#˚Ãdü]øÏ Ç+‘· ˝≤$wt>± rdüTÔqï

dæìe÷ düø±˝≤ìøÏ |üPs¡Ôe⁄‘·T+<ë ˝Ò<ë nH˚ nqT

e÷q+ ø£*–+~. sêe÷sêe⁄>±s¡T Ç∫Ãq &˚≥T¢ nsTT

b˛‘˚ eT∞¢ <=s¡ø£&É+ ø£wüºeTì uÛ≤$+∫ 4 j·T÷ì≥¢‘√

Ä ôw&É÷´˝Ÿ #˚XÊ+. sêe÷sêe⁄>±s¡T, yêDÏl bÕ˝§ZH˚

düìïy˚XÊ\qT sê|òüTy˚+Á<äsêe⁄, #Û˚CŸ\qT düVü‰j·T

<äs¡Ù≈£î\T ø√<ä+&Ésê$T¬s&ç¶, dü]|ü*¢ ∫Ïºu≤ãT,

dü‘·´Hêsêj·TDô|’ ∫Árø£]+∫q bòÕ´$T© Á&Üe÷ düìï

y˚XÊ\qT ¬ø.mdt.Á|üø±X¯sêe⁄>±s¡T, eT]ø=ìï düìïy˚XÊ

\qT ¬ø.u≤|üj·T´ ∫Árø£]+#ês¡T. Ç<ä+‘ê sê|òüTy˚+Á<ä

sêe⁄>±] bÕ¢ì+>¥‘√, Äj·Tq Ä<Ûä«s¡´+˝À »]–+~.

<Ûäπsà+Á<ä, n$T‘êuŸ\ ÄdüøÏÔn+‘·es¡≈£î ø£˙$˙ ms¡T>∑ìØ‹˝À uÛ≤Øm‘·TÔq

ì]à+∫q mØHêôdŸqT #·÷&É≤ìøÏ Ä #·T≥Tº |üø£ÿ\

ÁbÕ+‘ê\qT+∫ ø=ìïy˚\eT+~ ‘·+&√|ü‘·+&Ü\T>±

edüTÔ+&É≥+‘√ n<=ø£ ≥÷]dtº kÕŒŸ>± e÷]+~. á

ôdŸ >∑T]+∫ <äøÏåD≤~˝À>∑\ |üÁ‹ø£\˙ï Á|üeTTK+>±

sêXÊsTT. Ád”ÿHé e+Ï |üÁ‹ø£\T e÷ ôd≥Tº >∑T]+∫

sêj·T&É+‘√ ñ‘·Ôsê~ |ò”˝Ÿ¶˝À ≈£L&Ü ÄdüøÏÔ @s¡Œ&ç+~.

Ä s√E\˝À ° yÓfi≤¢\+fÒ eTT+u≤sTT qT+∫

u…+>∑Tfi¯Ss¡T≈£î e∫Ã, nø£ÿ&ç qT+∫ ø±s¡T˝À yÓfi‚¢yês¡T

ñ‘·Ôsê~ ‘ês¡\T. nsTT‘˚ <Ûäπsà+Á<ä, n$T‘êuŸ e+Ï

Á|üeTTK V”≤s√\T u…+>∑Tfi¯Ss¡T qT+&ç yÓTÆdü÷s¡T e∫Ã

e÷ ôdŸ #·÷dæ Á~∏\¢j·÷´s¡T. <Ûäπsà+Á<ä Hê\T>∑TkÕs¡T¢,

n$T‘êuŸ ¬s+&ÉT kÕs¡T¢ ôdŸøÏ e#êÃs¡T. á dæìe÷ì

Væ≤+B˝À ì]àùdÔ ‘êeTT |üP]Ô>± düVü≤ø£]kÕÔeTì

Ç<ä›s¡÷ e÷≥ Ç#êÃs¡T. Væ≤+B˝À rj·÷\ì y˚T+

≈£L&Ü ñ‘ê‡Vü≤+ #·÷|æ+∫Hê, nø£ÿ&ç e÷¬sÿŸ

eéVü‰sê\T ‘Ó*j·Te⁄ ø£qTø£ ]dtÿ m+<äTø£ì Ä

‘·sê«‘· e÷qT≈£îHêï+.

42 \ø£å\‘√ ‘·j·÷¬s’q ªdæ+Vü≤ã\T&ÉTμ ∫Á‘·+

1978 Ä>∑dtº 11q $&ÉT<ä˝…’+~.

ªdæ+Vü≤ã\T&ÉTμ ˝ÀyêDÏl

160

ôV’≤<äsêu≤<é q>∑s¡ •yês¡¢˝À ñqï

<˚es¡j·÷+C≤˝Ÿ Á>±eT+˝À

ª#·+&ÉXÊdüqT&ÉTμ ∫Á‘·+ wüOÏ+>¥

»s¡T>∑T‘√+~. ∫e]s√E wüOÏ+>¥ n~.

yÓ+ø£≥j·T´ bÕÁ‘·<Ûë] sêe⁄>√bÕ\

sêe⁄qT Vü≤]X¯Ã+Á<äÁ|ükÕ<é (sêe÷sêe⁄)

m&É¢ã+&ç‘√ ‘·]y˚T düìïy˚X¯eT~. ô|<ä›

ô|<ä› MTkÕ\T, KØ<Ó’q |ü+#Óø£≥Tº‘√

sêe÷sêe⁄ dæ<ä∆+>± ñHêïs¡T. Äj·Tq

q&çù| ã+&çø√dü+ ã\yÓTÆq ˇ+>√\T

–‘·Ô*ï >∑T+≥÷s¡T qT+&ç ‘Ó|æŒ+#ês¡T.

mHé.Ï.ÄsY. Ä ã+&ç møÏÿ ˇø£ #˚‘√Ô

dæ+Vü≤+ ‘·\ ø£*–q ø£Ás¡qT |ü≥Tº≈£îì

eTs=ø£ #˚‘√Ô #Ósêïø√\‘√ –‘·Ô*ï n~*+

#ês¡T. VüQcÕs¡T>± Ä –‘·Ô\T |ü]¬>‘·Ô&É+

ÁbÕs¡+_Û+#êsTT. Ä ã+&ç eTT+<äT

sêe⁄>√bÕ\sêe⁄ |ü]¬>&ÉT‘·THêï&ÉT. Ç˝≤

eT<Ûë´Vü≤ï+ es¡≈£L ø=ìï cÕŸ‡ rXÊs¡T.

∫e] cÕŸ ∫Árø£s¡D yÓTT<ä˝…’+~.

¬øyÓTsê n\¢+‘· <ä÷s¡+˝À ñ+~. ˇø£

e+<ä n&ÉT>∑T\ <ä÷s¡+

yÓ[¢+<√ ˝Ò<√ mHé.Ï.

ÄsY. #˚‹˝À ñqï ø£Ás¡ ã+&ç #·Áø£+˝À Çs¡T

≈£îÿ+~. Äj·Tq n~ >∑eTì+#·˝Ò<äT. <ë+‘√ ã+&ç

#·Áø£+ ô|<ä›X¯ã›+‘√ |üø£ÿqTqï ã+&É sêsTT MT<ä≈£î

mø£ÿ&É+, sêe÷sêe⁄ m–]yÓ[¢ ã+&ç eTT+<äT |ü&É≥+,

z #·Áø£+ Äj·Tq MT<äqT+∫ yÓ[¢ b˛e&É+ »]>±sTT.

n+‘ê z yÓTs¡T|ü⁄˝≤ »]–b˛sTTq á dü+|òüT≥q‘√

ìyÓ«s¡b˛sTTq j·T÷ìŸdüuÛÑT´\T yÓ+≥H˚ ‘˚s¡T≈£îì

mHé.Ï.ÄsY. <ä>∑Z]øÏ |ü]¬>‘êÔs¡T. Çø£ sêe⁄>√bÕ\sêe⁄

|ü]dæú‹ #Ó|üŒq\$ø±<äT. Ä cÕø˘‘√ Äj·Tq≈£î

#ÓeT≥\T |üfÒºdæ ªnqï

>±s¡÷μ n+≥÷ @&ÉTdü÷Ô mHé.Ï.ÄsY.

<ä>∑Zs¡≈£î |ü]¬>‘êÔs¡T. ø√`&Ó’¬sø£ºsY $.$.sêE, Vü≤]ø£èwüí

mHé.Ï.ÄsY. #˚‘·T\T |ü≥Tº≈£îì ˝Ò|üuÀj·÷s¡T. Äj·Tq

$~*+#·T≈£îì ˝Ò∫ ì\ã&ç ª@+ »]–+~μ nq&ç>±s¡T.

»]–+~ $e]+∫ ªnqï>±s¡÷.. ‘·eTπø<Ó’Hê nsTT‘˚

eTT+<äT Hê >∑T+&Ó Ä–b˛j˚T~μ nHêïs¡T sêe⁄

>√bÕ\sêe⁄.

ªeTqeT+‘· ‘˚*ø£>± #êe+ Áã<äsY... uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT

eTq*ï @ \ø£å´+ ø√dü+ |ü⁄Ïº+#ê&√ n~ HÓs¡y˚πs

es¡≈£L eTqπø+ uÛÑj·T+ ˝Ò<äT. MTπs+ eÁØ neø£+&çμ

nì, ªwüOÏ+>¥ ø±ìe«+&çμ nì eT∞¢ ã+&çmø±ÿs¡T.

n+<äs¡÷ Äj·Tqe+ø£ ÄX¯Ãs¡´+>± #·÷XÊs¡T. Äj·Tq

161

kÕúq+˝À eTs√ Ä]ºdtº ñ+fÒ HÓ\s√E\ es¡≈£L

eT+#·+ ~π>yês¡T ø±<äT. n+‘· »]–Hê @+ »s¡>∑qfÒ¢

Ä ‘·sê«‘· ≈£L&Ü wüOÏ+>¥˝À bÕ˝§ZHêïs¡T mHé.Ï.ÄsY.

kÕj·T+Á‘·+ Hê\T>∑T >∑+≥\ es¡≈£L cÕŸ‡ n˙ï

rùddæ sêeTø£ècÕí dü÷º&çjÓ÷≈£î wæ|òtº nj·÷´s¡T. nø£ÿ&É

ªªHÓ’Hê q+<ä≈£îe÷sY.. HÓ’Hê qe˙‘· #√sê.. #Ó≥Tº ø=eTà

~>∑sê ∫Ïºsêj·TT&ÉT, ø√ø£*∫Ãb˛sê ø=øÏÿsêj·TT&ÉT..μμ

nH˚ bÕ≥ ∫Árø£s¡D ø√dü+ @sêŒ≥T¢ #˚XÊs¡T.

V”≤s√sTTHé sê<Ûä, ÄyÓT ùdïVæ≤‘·T\T dæ«$Tà+>¥

|òü⁄˝Ÿ˝À kÕïq+ #˚düTÔ+fÒ, sêC≤ (mHé.Ï.ÄsY.) yêfi¯¢ Ns¡

\‘√ #Óf…ºø£ÿ&É+, yêfi¯ó¢ Ns¡

*eTàì ã‹e÷\&É+.. ÇB

bÕ≥ düìïy˚X¯+. á bÕ≥

∫Árø£s¡D ø√dü+ dü÷º&çjÓ÷˝À

dæ«$Tà+>¥ |ü⁄˝Ÿ ì]à+#ês¡T.

sê<Ûä ‘·j·÷¬s’ e#˚Ã˝À|ü⁄

mHé.Ï.ÄsY. ¬>≥|t e÷s¡TÃ≈£îì

e#êÃs¡T. Ç+‘·˝À ‘ês¡ø£eTà

≈£L&Ü ôdŸ≈£î e#êÃs¡T.

Ä$&ÉqT #·÷&É>±H˚ ª#·÷XÊyê

‘ês¡ø£+.. m˝≤ ñ+~ ¬>≥|t?μ

nq&ç>±s¡T. Ä$&É ˇø£ ∫s¡T

qe⁄« q$« s¡T≈£îHêïs¡T.

sêÁ‹ |ü~>∑+≥\ es¡≈£L

ª#·+&ÉXÊdüqT&ÉTμ e]ÿ+>¥ dæº˝Ÿ

162

bÕ≥ ∫Árø£s¡D »]–+~. ‘·sê«‘·

wüOÏ+>¥≈£î bÕ´ø£|t #ÓbÕŒs¡T

mHé.Ï.ÄsY. n+‘ê nsTTq ‘·sê«‘·

‘·q q&ÉTeTT MT<ä #ÓsTTý˚dæ

HÓeTà~>± ≈£îØÃ˝À ≈£Ls¡TÃHêïs¡T.

eT<Ûë´Vü≤ï+ ¬s+&ÉT >∑+≥\qT+∫

n|üŒÏes¡≈£L Ä H=|æŒì Äj·Tq

n˝≤π> zs¡TÃ≈£îHêïs¡T. Ä eTsêï&ÉT

mø˘‡πsrsTT+#ês¡T. @MT ˝Ò<äì,

#·s¡à+ ø±düÔ ñ_“+<äì &Üø£ºsY

#Ó|üŒ&É+‘√ n+‘ê ‘˚*ø£>± |æ]

|”\TÃ≈£îHêïs¡T.

($TÁ‘·T&ÉT $.$.sêE >±]øÏ

ø£è‘·»„‘·\T)

ª#·+&ÉXÊdüqT&ÉTμ dæìe÷ ø£<∏ë

#·s¡Ã\ düeTj·T+˝À zs√E

s¡#·sTT‘· |üs¡T#·÷] >√bÕ\ø£èwüí

mHé.Ï.ÄsY Ç+ÏøÏ yÓfi≤¢s¡≥. Ä

dü+<äs¡“¤+˝À dæìe÷≈£î dü+ã+~Û+∫q

ø£<∏ë #·s¡Ã\≈£î >±qT πs|ü⁄ ñ<äj·T+ 4

>∑+≥\≈£î s¡eTàì |üs¡T#·÷]øÏ #ÓbÕŒs¡≥

mHé.Ï.ÄsY. Äj·Tq yÓ[¢b˛j·÷s¡H˚

<ÛÓ’s¡´+‘√ >√bÕ\ø£èwüí ‘·q |üø£ÿ qTqï e´øÏÔ‘√ H˚qT

|ü&ÉT≈£îH˚<˚ sêÁ‹ 12 ‘·sê«‘·. Äj·TH˚yÓ÷ 4

>∑+≥\≈£î s¡eTà+≥THêïs¡Tμ nq>±H˚ yÓqTø£qT+∫

ˇø£ #ÓsTT´ Äj·Tq uÛÑT»+MT<ä |ü&ç+~. n~

nqï>±] #ÓsTT´ nH˚ $wüj·T+ ns¡úyÓTÆq |üs¡T#·÷]

>√bÕ\ø£èwüí eTqdüT˝À ªÇø£ ◊b˛j·÷+sê..μ

nqT≈£îHêïs¡T. nsTT‘˚ mHé.Ï.ÄsY. kÂeT´+>±

ªn˝≤>∑sTT‘˚ 6 >∑+≥\≈£î ø£\T<ë›+ Áã<äsYμ nì

˝À|ü\≈£î yÓ[¢b˛j·÷s¡T. n|üŒÏøÏ |æ] |”\TÃ≈£îqï

>√bÕ\ø£èwüí≈£î ªˇø£ y˚fi¯ ñ<äj·T+ 6 >∑+≥\≈£î ˝Òe

˝Òø£b˛‘˚ |ü]dæú‹ @$TÏμ nH˚ dü+<˚Vü≤+ e∫Ã+~.

á $wüj·T+ô|’ ‘·s¡®q uÛÑs¡®q\T |ü&É¶

Äj·Tq≈£î ∫e]øÏ z ◊&çj·÷ ‘·Ïº+~.

n<˚$T≥+fÒ mHé.Ï.ÄsY. |üø£ÿ Ç+À¢H˚

ìÁ<äb˛‘˚ ˇø£y˚fi¯ ìÁ<ä˝Òe≥+ ˝Ò≥sTTHê

>∑ãT≈£îÿq >√&É<ä÷øÏ yÓfi¯¢e#·TÃ nH˚~ Ä

◊&çj·÷ kÕsê+X¯+. á bÕ¢HéqT ô|ò’q˝Ÿ

#˚düT≈£îqï >√bÕ\ø£èwüí m˙ºÄsY Ç+Ï

|üø£ÿH˚ ñqï z Ç+À¢ |ü&ÉT≈£îì ñ<äj·T

y˚T˝Ò∫ mHé.Ï.ÄsY. <ä>∑Zs¡≈£î yÓfi≤¢s¡≥. n|üŒÏπø

mHé.Ï.ÄsY. ¬s&û nsTT ≈£Ls=Ãìe⁄Hêïs¡T. >√bÕ\

ø£èwüí yÓ[¢q yÓ+≥H˚ Äj·Tq >∑&çj·÷s¡+ #·÷XÊs¡≥.

n|üŒÏπø n~ 6>∑+≥\ ˇø£ ì$Twü+ #·÷|ædü÷Ô

>√bÕ\ø£èwüí≈£î C…\¢ ø=Ïº+~. m˝≤>√˝≤ <ÛÓ’s¡´+

‘Ó#·TÃ≈£îqï >√bÕ\ø£èwüí ªˇø£ÿ ì$Twüy˚Tq+&ûμ

nq>±H˚, mHé.Ï.ÄsY. ª#·÷&É+&ç Áã<äsY, e÷

Ç+À¢+∫ ˇø£ \ø£ås¡÷bÕj·T\T <=+–*+#·T≈£îì

yÓ[¢Hê ø£å$TkÕÔqT. ø±˙ Hê düeTj·T+˝À qT+&ç ˇø£

ì$Twü+ eè<∏ë #˚dæHê ø£å$T+#·qTμ nHêïs¡≥

>∑+;Ûs¡+>±.

nqï f…Æ+ n+fÒ f…Æy˚T

ª#·+&ÉXÊdüqT&ÉTμ ∫Á‘·+˝À

mHé.Ï.ÄsY., sê<Ûä

163

$»j·÷ Ábı&Éø£åHé‡ dü+düú‘√ mHé.Ï.

ÄsY.≈£î ñqï nqTã+<Ûä+ nìs¡«#·˙j·T

yÓTÆ+~. $»j·÷yê] ∫Á‘ê\ $»j·T+‘√H˚

sêe÷sêe⁄

|ü]ÁX¯eT˝À ˇø£ düTdæús¡ kÕúHêìï @s¡Œs¡#·Tø√

>∑*>±s¡T. nÁ>∑ÁX‚DÏ ø£<∏ëHêj·T≈£îì>± m<ä>∑

>∑*>±s¡T. ªHê J$‘êìï s¡÷bı+~+#·T

≈£îqïB, ∫Á‘· ìsêàD+˝Àì kÕ+πø‹ø£ $\T

e\T, yêÏ kÕúsTT ‘Ó\TdüT≈£îqïB $»j·T

˙&É˝À ñqï Ä ¬s+&ÉT dü+e‘·‡sê\ eé~Û

˝ÀH˚μ nH˚ ø£è‘·»„‘êdü«s¡+‘√ ‘·s¡#·T #Óù|Œ

yês¡T sêe÷sêe⁄.

1949 qT+&ç Äj·Tq≈£î $»j·÷dü+düú‘√

nqTã+<Ûä+ ñ+~. ªeTq<˚X¯+μ ∫Á‘·+‘√

mHé.Ï.ÄsY. |ü]#·j·TyÓTÆHê, Äj·Tq V”≤s√>±

qÏ+∫q ‘=*∫Á‘·+ ª|ü˝…¢≥÷] |æ\¢μ. nsTT‘˚

#·Áø£bÕDÏ, Hê–¬s&ç¶

164

$&ÉT<ä˝…’q ∫Á‘·+ e÷Á‘·+ $»j·÷yê] ªcÕe⁄ø±s¡Tμ.

1949 qe+ãsY 5q á ∫Á‘·+‘√ ìsêàD ø±s¡´

Áø£e÷\T ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T $»j·÷~ÛH˚‘·\T Hê–¬s&ç¶,

#·Áø£bÕDÏ. á ∫Á‘·+˝À qÏdü÷ÔH˚ ª|ü˝…¢≥÷] |æ\¢μ,

ªe÷j·÷s¡+uÛÑμ, ªdü+kÕs¡+μ dæìe÷˝À¢H˚ qÏ+#ês¡T

sêe÷sêe⁄. á Hê\T>∑T ∫Á‘ê\T 1950˝À

$&ÉT<ä\j·÷´sTT. n|üŒÏøÏ mHé.Ï.ÄsY. ej·TdüT 27

@fi¯ó¢. ‘Ó\T>∑T dæìe÷ ÁbÕs¡+uÛÑ<äX¯˝À e∫Ãq dü+|òüT

dü+düÿs¡D dæìe÷\qT e~˝ÒùdÔ, kÕe÷õø±+X¯+ ñqï

bÕÁ‘·\qT mHé.Ï.Äπs. yÓTT<ä≥ b˛wæ+#ês¡T. $»j·÷

yê] ‘=* ∫Á‘·+ ªcÕe⁄ø±s¡Tμ $•wüºyÓTÆq kÕe÷õø£

Ç‹eè‘·Ô+ ø£*–q dæìe÷>± ù|s¡T ‘Ó#·TÃ≈£î+~.

‘·eT ìsêàD <äø£å‘·qT, ñqï kÕ+πø‹ø£ kÂø£sê´

\qT $ìjÓ÷–+#·T≈£îì Äu≤\>√bÕ\+ yÓT#˚Ã˝≤

∫Á‘· ìsêàD+ ø=qkÕ–+#ê\qï ‘·\+|ü⁄ ªcÕe⁄ø±s¡Tμ

∫Á‘· ìsêàDdüeTj·T+˝À $»j·÷~ÛH˚‘·\≈£î ø£*–+~.

Ä s√E˝À¢ Áø£eT•ø£åD ø£*–q ∫Á‘· ìsêàD dü+düú>±,

ìs¡T∆wüºyÓTÆq Á|üD≤[ø£\‘√ dæìe÷\T ì]àdü÷Ô $»j·T

|ü<∏ëq kÕ>∑T‘·Tqï dü+düú>± ªC…$T˙μøÏ ù|s¡T+&˚~.

<ëìøÏ n~Û|ü‹ yêdüHé. Äj·Tq |ü<ä›‹ì nqTdü]dü÷Ô

HÓ\ J‘ê\≈£î q°q≥T\qT, düeTs¡Tú˝…’q kÕ+πø‹ø£

ì|ü⁄DT\qT mìïø£ #˚düT≈£î+~ $»j·÷ dü+düú. á

dü+düú n~ÛH˚‘·˝À¢ ˇø£¬s’q Hê–¬s&ç¶ dü÷º&çjÓ÷ ìs¡«Vü≤D,

Ä]úø£|üs¡yÓTÆq $wüj·÷\qT #·÷düT≈£îH˚yês¡T. Çø£ ∫Á‘·

ìsêàD ø±s¡´Áø£e÷\qT #·Áø£bÕDÏ |üs¡ý˚øÏå+#˚yês¡T.

ø£<∏ä mqTïø√e&É+ <ä>∑Zs¡qT+&ç dæìe÷ ‘=*ø±|”

‘·j·÷¬s’ e#˚Ães¡≈£L Á|ü‹B Äj·Tq ø£qTdüqï˝À¢ »]

π>~. >=|üŒ ø£<∏ä≈£î&ÉT, ìã<ä∆‘· ø£*–q ìsêà‘· nsTTq

#·Áø£bÕDÏ kÕs¡<∏ä´+˝À $»j·÷ Ábı&Éø£åHé‡ dü+düú m+‘√

eT+~ >=|üŒ <äs¡Ù≈£î\qT, q°q≥T\qT r]Ã~~›+~.

es¡Tdü>± Hê\T>∑T ∫Á‘ê\T

ªcÕe⁄ø±s¡Tμ ‘·sê«‘· es¡Tdü>± Hê\T>∑T ∫Á‘ê\qT

rj·÷\ì ìs¡ísTT+#·T≈£îqï Hê–¬s&ç¶, #·Áø£bÕDÏ

Ç+<äTø√dü+ q\T>∑Ts¡T <äs¡Ù≈£î\qT mqTï≈£îHêïs¡T.

M]˝À eTT>∑TZs¡T Á|üeTTKT\T ø±>± eTs=ø£s¡T ø=‘·Ô

<äs¡Ù≈£î&ÉT. yês¡T.. ¬ø.$.¬s&ç¶, _.mHé.¬s&ç¶, m˝Ÿ.$.Á|ükÕ<é,

ø£eT˝≤ø£s¡ ø±y˚TX¯«s¡sêe⁄. n˝≤π> s¡#·q $uÛ≤>±ìøÏ

|æ+>∑[ Hêπ>+Á<äsêe⁄ì, dü+^‘· $uÛ≤>±ìøÏ

|òüT+≥kÕ\qT HÓ\ J‘ê\≈£î mqTï≈£îì yê]‘√ nÁ–

yÓT+≥T¢ #˚XÊs¡T. á ˇ|üŒ+<ä+ Á|üø±s¡+ |òüT+≥kÕ\

$»j·÷yês¡T ì]à+∫q Äs¡T ∫Á‘ê\≈£î ªcÕe⁄ø±s¡Tμ,

ªbÕ‘êfi¯uÛ…’s¡$μ (‘Ó\T>∑T, ‘·$Tfi¯+), ªô|[¢#˚dæ #·÷&ÉTμ

(‘Ó\T>∑T, ‘·$Tfi¯+), ª#·+Á<äVü‰s¡+μ ∫Á‘ê\≈£î dü+^‘·

ªcÕe⁄ø±s¡Tμ ∫Á‘·+˝À

C≤qøÏ, mHé.Ï.ÄsY.

165

<äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+#ês¡T. ˇ|üŒ+<ä+ Á|üø±s¡+

ø±+Á≤ø˘º ø±\+˝À ãj·T≥ ∫Á‘ê\≈£î

dü+^‘· <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+#·≈£î+&Ü >±j·T

≈£îì>± e÷Á‘·y˚T |ü]$T‘·eTj·÷´s¡T

|òüT+≥kÕ\.

Çø£ V”≤s√>± me]ì rdüTø√yê˝≤ nì

#·s¡Ã »]–q|ü⁄Œ&ÉT mHé.Ï.ÄsY. ù|s¡Tì

dü÷∫+#ês¡T m˝Ÿ.$. Á|ükÕ<é. ªcÕe⁄ø±s¡Tμ

∫Á‘· ìsêàD düeTj·T+˝À mHé.Ï.ÄsY.

|ü<ä›‹, Äj·Tq Áø£eT•ø£åDqT >∑eTì+∫q

Hê–¬s&ç¶, #·Áø£bÕDÏ ≈£L&Ü Ç+<äT≈£î nuÛÑ´+

‘·s¡+ #Ó|üŒ˝Ò<äT. yÓ+≥H˚ mHé.Ï.ÄsY.qT

|æ*|æ+∫ ‘·eT ∫Á‘ê\πø |ü]$T‘·eTe⁄‘·÷

¬s+&˚fi¯¢bÕ≥T (1950`52) qÏ+#˚ $<Ûä+>±

ˇ|üŒ+<ä|üÁ‘·+ MT<ä dü+‘·ø£+ #˚j·TeTì

n&ç>±s¡T. dü+‘·ø£+ #Ój·T´&ÜìøÏ ‘·qπøMT

nuÛÑ´+‘·s¡+ ˝Ò<äì, nsTT‘˚ $»j·÷yês¡T

ì]à+#˚ Hê\T>∑T∫Á‘ê˝À¢ V”≤s√>± ‘·qH˚

rdüTø√yê\ì ø√sês¡T. mHé.Ï.ÄsY. ø√]ø£

düeT+»dü+>± nì|æ+#·&É+‘√ Hê–¬s&ç¶,

#·Áø£bÕDÏ nuÛÑ´+‘·s¡+ #Ó|üŒ˝Ò<äT. nsTT‘˚

á $wüj·T+˝À ¬ø.$.¬s&ç¶ qT+&ç e´‹πsø£‘·

m<äT¬s’+~. ªbÕ‘êfi¯uÛ…’s¡$μ ∫Á‘·+˝À m.mHé.

ÄsY.ì V”≤s√>± rdüTø√yê\ì Äj·Tq

Ä˝À#·q. ªu≤\sêEμ, ªø°\T>∑TÁs¡+μ ∫Á‘ê

\‘√ n|üŒÏπø C≤q|ü<ä V”≤s√>± eT+∫

>∑T]Ô+|ü⁄ ‘Ó#·TÃ≈£îHêïs¡T nøÏÿH˚ì. m<äT>∑T

‘·Tqï q≥Tì‘√ C≤q|ü<ä ∫Á‘·+ rùdÔ

]dtÿ ne⁄‘·T+<ä˙, nøÏÿH˚ìH˚ V”≤s√>±

rdüTø√yê\˙ ¬ø.$.¬s&ç¶ |ü≥Tºã≤ºs¡T. ø±˙

Hê–¬s&ç¶, #·Áø£bÕDÏ q#·Ã#Ó|üŒ&É+‘√

Äj·Tq ‘·q n_ÛÁbÕj·÷ìï e÷s¡TÃø√ø£

‘·|üŒ˝Ò<äT. Ä $<Ûä+>± m.mHé.ÄsY. #˚j·T

e\dæq ªbÕ‘êfi¯uÛ…’s¡$μ ∫Á‘·+ mHé.Ï.ÄsY.øÏ

<äøÏÿ+~.

1950 |òæÁãe] 5q yêVæ≤˙ dü÷º&çjÓ÷

˝À ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆq ªbÕ‘êfi¯uÛ…’s¡$μ ∫Á‘·+

ªbÕ‘êfi¯uÛ…’s¡$μ ∫Á‘·+˝À

mHé.Ï.ÄsY

166

wüOÏ+>¥ 1951 |òæÁãe] 18q |üPs¡ÔsTT+~. 1951

e÷]Ã 15q $&ÉT<ä\ #˚XÊs¡T. 30 πø+Á<ë˝À¢ X¯‘·~H√

‘·‡e+, 3 πø+Á<ë˝À¢ s¡»‘√‘·‡e+ »s¡T|ü⁄≈£î+~.

u…+>∑Tfi¯Ss¡T˝À dü«s√í‘·‡e+ ≈£L&Ü #˚düT≈£î+~. 1952

Äs¡+uÛÑ+˝À eTq<˚X¯+˝À n+‘·sê®rj·T #·\q

∫Á‘√‘·‡e+ ‘=*kÕ]>± »]–q|ü⁄Œ&ÉT $<˚o

∫Á‘ê\‘√ bÕ≥T Á|ü<ä]Ù+#·&ÜìøÏ Hê\T>∑T uÛ≤s¡rj·T

∫Á‘ê\T mìïø£j·÷´sTT. yêÏ˝À¢ <äøÏåD uÛ≤s¡‘·<˚X¯+

qT+∫ mìï¬ø’q @¬ø’ø£ ∫Á‘·+ ªbÕ‘êfi¯uÛ…’s¡$μ. $T–*q

Ä eT÷&ÉT ∫Á‘ê\T ªÄyêsêμ (Væ≤+B), ªu≤;¢μ

(u…+>±©), ªneTsYuÛÑ÷bÕ©μ (eTsê]ƒ).

Hê\T>∑T dæìe÷˝À¢ ‘·qπø V”≤s√ y˚wü+ Çyê«\qï

mHé.Ï.ÄsY. wüs¡‘·T≈£î Hê–¬s&ç¶, #·Áø£bÕDÏ, ¬s+&˚fi¯¢bÕ≥T

$»j·÷ Ábı&Éø£åHé‡πø |ü]$T‘·+ ø±yê\ì, y˚πs

dæìe÷˝À¢ qÏ+#·≈£L&É<äqï ìã+<Ûäq≈£î mHé.Ï.ÄsY.

ø£≥Tºã&Ü¶s¡T. n+<äTe\¢ 1951˝À ªbÕ‘êfi¯ uÛ…’s¡$μ,

ªeT©¢X¯«]μ ∫Á‘ê\T, 1952˝À ªô|[¢#˚dæ#·÷&ÉTμ ∫Á‘ê\T

e÷Á‘·y˚T $&ÉT<ä\j·÷´sTT. Çe˙ï $»j·T+

kÕ~Û+#êsTT. Hê\T>√ ∫Á‘·+ ª#·+Á<äVü‰s¡+μ ø±düÔ

Ä\dü´+>± 1954˝À $&ÉT<ä\sTT+~. $»j·÷ dü+düú

yês¡T Ç#˚Ã bÕ]‘√wæø±ìøÏ ¬sÏº+|ü⁄ ÇkÕÔqì ôV≤#Y.

j·T+.¬s&ç¶ Ä|òüsY Ç∫ÃHê, Á|ü˝ÀuÛ≤ìøÏ ˝§+>∑ø£ e÷≥≈£î

ø£≥Tºã&Ü¶s¡T mHé.Ï.ÄsY. $»j·÷yê] ˇ|üŒ+<ä+

Á|üø±s¡+ yÓTT<äÏ @&Ü~ sêe÷sêe⁄≈£î HÓ\≈£î 500

s¡÷bÕj·T\T, dæìe÷≈£î s¡÷. ◊<äT y˚\T #Ó*¢+#ês¡T.

¬s+&√ @&Ü~ bÕ]‘√wæø£+ ô|]–+~. HÓ\≈£î 750

s¡÷bÕj·T\T, dæìe÷≈£î s¡÷. 7,500. ù|s¡T Á|ü‹wü˜\T

sêe&É+‘√bÕ≥T bÕ]‘√wæø£+ ≈£L&Ü ô|s¡>∑&É+‘√

mHé.Ï.ÄsY.øÏ ‘·qMT<ä ‘·q≈£î qeTàø£+ ô|]–+~.

$»j·÷ dü+düú˝À Á|üy˚•+#·ø£eTT+<äT Hê\T>∑T ∫Á‘ê˝À¢

ªô|[¢#˚dæ#·÷&ÉTμ ∫Á‘·+˝À

mHé.Ï.ÄsY, õ.es¡\øÏåà ‘·~‘·s¡T\T

167

qÏ+∫Hê #˚‹˝À &ÉãT“ ˝Òø£ uÛÀ»q+ e÷H˚dæq

s√E\÷ ñHêïsTT. ÄX¯ìsêX¯\eT<Ûä´ ¬øØsYqT

ø=qkÕ–düTÔqï+<äTq ‘·q ≈£î≥T+u≤ìï $»j·Tyê&É˝À

ñ+#ês¡T sêe÷sêe⁄. ª|ü˝…¢≥÷] |æ\¢μ ∫Á‘· ìsêàD

düeTj·T+˝À nqï>±]ì #·÷&Ü\ì|æ+#·&É+‘√ eTÁ<ë

düT≈£î Á‹$Áø£eTsêe⁄ #˚s¡T≈£îHêïs¡T. Ä ∫Á‘· ìsêàD

düeTj·T+˝À #ÓsTT´ $]– ô|<ä› u≤´+&˚J‘√ sêe÷

sêe⁄ m<äTs¡T|ü&˚dü]øÏ Äj·Tq ‘·\¢&ç*¢b˛j·÷s¡T.

n|üŒÏ qT+∫ nqï>±]øÏ n+&É>± ñ+≥÷ eTÁ<ëdüT

˝ÀH˚ ñ+&çb˛j·÷s¡T. ø£cÕº\T, ø£˙ïfi¯ó¢ Ç<ä›s¡÷ |ü+#·T

≈£îHêïs¡T. Ä]úø£+>± Çã“+<äT\T ñ+&ÉeH˚ <ÛÓ’s¡´+

e∫Ãq ‘·sê«‘· ≈£î≥T+u≤ìï eTÁ<ëdüT≈£î ‘·s¡*+#ês¡T

sêe÷sêe⁄.

ø±+Á≤ø˘º |üPs¡ÔsTTHê..

1952˝À $»j·÷ dü+düú‘√ ø±+Á≤ø˘º eTT–dæHê

<ë+‘√ nqTã+<Ûëìï ø=qkÕ–+#ês¡T sêe÷sêe⁄.

m|ü⁄Œ&ÉT &˚Ÿ‡ n&ç–Hê, ø£<∏ä @$TÏ? <äs¡Ù≈£î&ÉT mes¡T

nH˚ $wüj·÷\T n&É>∑≈£î+&Ü qÏ+#·&ÜìøÏ n+^ø£

ªôn|ü⁄Œ#˚dæ |ü|ü⁄Œ≈£L&ÉTμ˝À mHé.Ï.ÄsY., kÕ$Á‹

ªôdæ.◊.&ç.μ ∫Á‘·+˝À

»eTTq, mHé.Ï.ÄsY,

>∑TeTà&ç

ªô>∑T+&ÉeTàø£<∏äμ˝À m.mHé.ÄsY., mdt.$.ÄsY., mHé.Ï.ÄsY.

168

]+#˚yês¡T sêe÷sêe⁄. n˙ï #·÷düTø√e&ÜìøÏ

#·Áø£bÕDÏ>±s¡T ñHêïs¡T ø£<ë nì Äj·Tq qeTàø£+.

$»j·÷yê] ∫Á‘ê\ $wüj·T+˝À Äj·Tq qeTàø£+

m|ü⁄Œ&É÷ eeTTàø±˝Ò<äT. kÕ+|òæTø£ ∫Á‘ê\

ø£<∏ëHêj·T≈£îì>± mHé.Ï.ÄsY.qT $»j·÷yê]

ªô|[¢#˚dæ#·÷&ÉTμ (1952) ì\u…&ç‘˚, l ø£èwüßíì

bÕÁ‘·˝À ‘Ó\T>∑T Á|ü»\ Ç+Ï >√&É\MT<ä

Ç\y˚\T|ü⁄>±, >∑T+&Ó\MT<ä ‘Ós¡y˚\T|ü⁄>± Á|ü‹wæ˜+∫q

∫Á‘·+ ªe÷j·÷ãC≤sYμ (1957). 50 @fi¯¢ nq+‘·s¡+

á ∫Á‘êìï 2010 dü+e‘·‡s¡+˝À s¡+>∑T˝À¢øÏ e÷]Ã

$&ÉT<ä\ #˚j·T>±, eT∞¢ á dæìe÷ n+<ä]˙

n\]+∫ $»j·T+ kÕ~Û+∫+~. Çø£ ªn|ü⁄Œ#˚dæ

|ü|ü⁄Œ≈£L&ÉTμ (1959), ª»>∑<˚ø£Ms¡Tì ø£<∏ä (1961),

ª>∑T+&ÉeTàø£<∏äμ (1962) ∫Á‘ê\ >∑T]+∫

#Ó|üŒqø£ÿπs¢<äT. nsTT‘˚ Ä ‘·sê«‘· mHé.Ï.ÄsY.‘√

$»j·÷dü+düú ì]à+∫q ªdü‘·´Vü≤]X¯Ã+Á<äμ (1965),

ªdæ.◊.&çμ (1965), ªñe÷ #·+&û>öØ X¯+ø£s¡T\ ø£<∏äμ

(1968) e÷Á‘·+ >∑‘· ∫Á‘ê\ kÕúsTT˝À Ä&É˝Ò<äT.

ªdü‘·´Vü≤]X¯Ã+Á<äμ˝À

mHé.Ï.ÄsY., es¡\øÏåà

169

mHé.Ï.ÄsY. •e⁄ì>± ¬s+&√kÕ] qÏ+∫q

ªñe÷#·+&û>öØ X¯+ø£s¡T\ ø£<∏äμ $»j·÷ dü+düú˝À

Äj·Tq≈£î ∫e] ∫Á‘·+. Ä ‘·sê«‘· á dü+düú

ì]à+∫q ª>∑+>∑èT+>∑μ (1974), ªl sêCÒX¯«] $˝≤dt

ø±|ò”ø£¢uŸμ (1976) ∫Á‘ê˝À¢ mHé.Ï.ÄsY. qÏ+#·˝Ò<äT.

n|üŒÏπø Äj·Tq V”≤s√>± •KsêÁ>∑ kÕúsTTøÏ

#˚s¡T≈£îHêïs¡T. nsTTHêdüπs, ‘·q e÷‘·èdü+düú ‘·qT

˝Ò≈£î+&Ü dæìe÷\T rdüTÔqï+<äT≈£î m+‘√

u≤<Ûä|ü&Ü¶s¡T. ªH˚qT &ÉãT“\T n&ç>±Hê.. &˚≥T¢

˝ÒeHêïHêμ nì &ç.$.qs¡düsêE e+Ï düìïVæ≤‘·T\

<ä>∑Zs¡ Äy˚<äq e´ø£Ô+ #˚ùdyês¡T.

Ä ‘·sê«‘· $»j·÷dü+düú ‘·q‘√ dæìe÷\T

rj·Tø£b˛sTTHê Hê–¬s&ç¶, #·Áø£bÕDÏ n+fÒ m+‘√

>ös¡e uÛ≤e+‘√ yÓT*π>yês¡T sêe÷sêe⁄. 1983˝À

»]–q XÊdüqdüuÛÑ mìïø£˝À¢ ‘Ó\T>∑T<˚X¯+ bÕØº nK+&É

$»j·T+ kÕ~Û+#·&É+‘√ mHé.Ï.ÄsY. eTTKéT+Á‹>±

Á|üe÷D d”«ø±s¡+ #˚XÊs¡T. ˇø£s√E eTT+<äT>± Hê–

¬s&ç¶ì #ÓHÓ’ï qT+&ç ôV’≤<äsêu≤<é≈£î |æ*|æ+#ês¡T.

Á|üe÷D d”«ø±sêìøÏ ‘·q‘√bÕ≥T ø±s¡T˝À møÏÿ+#·T

≈£îì yÓfi≤¢s¡T. nø£ÿ&É qT+∫ ôdÁø£fÒ]j·TŸ≈£î rdüT

¬øfi≤¢s¡T. eTTKéT+Á‹ ø±sê´\j·T+˝À ‘·q d”≥T˝À

≈£Ls¡TÃì m<äTs¡T>± ñqï Hê–¬s&ç¶‘√ ªˇø£|ü⁄Œ&ÉT MTs¡T

Ç∫Ãq #˚j·T÷‘·e˝Ò¢ H˚qT Ç+‘·yêDÏï ø±>∑*>±qT.

sê»ø°j·÷˝À¢ ≈£L&Ü H˚qT $»j·T+ kÕ~Û+#êq+fÒ

<ëìøÏ ø±s¡≈£î\T MTπs. á $»j·T+ MT<˚. á sê»´+

MT<˚. Hê #˚‘· eT+∫ bÕ\qì ‘Ó\T>∑Tyê]øÏ Ç|æŒ+

#·+&çμ nì Äj·Tq #˚‘·T\T CÀ&ç+#˚ dü]øÏ Hê–¬s&ç¶

Äq+<ä+ |ü≥º˝Òø£ mHé.Ï.ÄsY.ì øö>∑*+#·T≈£îHêïs¡T.

sêe÷sêe⁄ #·÷|æq ø£è‘·»„‘êuÛ≤e+ Äj·Tìï ÄX¯Ãs¡´

#·øÏ‘·TDÏí #˚dæ+~.

mHé.Ï.ÄsY.‘√ Hê–¬s&ç¶ ‘·~‘·s¡T\T

170

V”≤s√ bÕÁ‘· m*y˚Ÿ

nyê«\+fÒ $\Hé bÕÁ‘· ≈£L&Ü |üesY|òü⁄˝Ÿ>± ñ+&Ü*. n+<äTπø

kÕ<Ûës¡D+>± V”≤s√‘√ düe÷qkÕúsTT ø£*–q q≥T\H˚ $\Hé

bÕÁ‘·\≈£î mqTï≈£î+≤s¡T. qTyê«.. H˚Hê? nH˚ Ø‹˝À á ¬s+&ÉT

bÕÁ‘·\T ñ+fÒH˚ #·÷ùdyê]øÏ s¡+E>± ñ+≥T+~. n˝≤π>

ø£<∏ëHêj·T≈£îìøÏ düb˛sYº>± ñ+≥÷ ∫Á‘· ø£<∏ë>∑eTq+˝À $X‚wü

ÁbÕ<Ûëq´‘· ø£*–q$ düVü‰j·T bÕÁ‘·\T. mHé.Ï.ÄsY ∫Á‘ê˝À¢

$\qT¢>±, πø¬sø£ºsY j·÷ø£ºs¡T¢>± qÏ+∫ Äj·Tq $»j·÷˝À¢ ø=+‘·

uÛ≤>±ìøÏ ø±s¡≈£î˝…’q ø=+<äs¡T q≥T\ $esê\T...

ªdürdüT˝À#·qμ ∫Á‘·+˝À mdt.$.ÄsY., mHé.Ï.ÄsY.

171

mdt.$.s¡+>±sêe⁄

mHé.Ï.ÄsY., mdt.$.ÄsY. ¬øØsY <ë<ë|ü⁄ ˇπøkÕ]

ÁbÕs¡+uÛÑeTsTT´+<äì #ÓbÕŒ*. ªcÕe⁄ø±s¡Tμ

∫Á‘·+˝À mHé.Ï.ÄsY. V”≤s√>± qÏùdÔ, düTqï+

s¡+>∑&ÉT>± ÁbÕ<Ûëq´+ ø£*–q bÕÁ‘· #˚XÊs¡T s¡+>±

sêe⁄. n+‘·≈£îeTT+<äT mHé.Ï.ÄsY. ‘=*kÕ] V”≤s√>±

qÏ+∫q ª|ü˝…¢≥÷] |æ\¢μ ∫Á‘·+˝À ∫qïy˚wü+ y˚XÊs¡T

s¡+>±sêe⁄. Ä ‘·sê«‘· M]<ä›s¡÷ $»j·÷ dü+düú˝À

|üs¡àHÓ+Ÿ Ä]ºdüTº\T>± #˚sês¡T. ªbÕ‘êfi¯uÛ…’s¡$μ dæìe÷

mHé.Ï.ÄsY≈£î m+‘·ù|s¡T ‘Ó∫Ã+<√, s¡+>±sêe⁄˙

n+‘·>± m*y˚Ÿ #˚dæ+~. Äô|’ M]<ä›s¡÷ ø£*dæ mH√ï

∫Á‘ê˝À¢ ‘·+Á&ûø=&ÉT≈£î\T>±, Á|ü‘·´s¡Tú\T>± qÏ+

#ês¡T. ˇø£]‘√ ˇø£s¡T b˛°|ü&ÉT‘·÷ mHé.Ï.ÄsY.,

mdt.$.ÄsY. qÏdüTÔ+fÒ #·÷ùdyê]øÏ ¬s+&ÉTø£fi¯ó¢ #ê˝Ò$

ø±<äT. Ä+–ø£, yê#·ø£, n_Ûqj·÷\‘√ n<äs¡ >=fÒºùd

yês¡T. |üs¡‡Hê*° <äècÕº´ Äs√E˝À¢ s¡+>±sêe⁄`

sêe÷sêe⁄, >∑TeTà&ç` nøÏÿH˚ì ø±+_H˚wüHé˝À

‘·+Á&ûø=&ÉT≈£î\ bÕÁ‘·\T ñ+&˚$.

ªbÕ‘êfi¯uÛ…’s¡$μ ∫Á‘·+˝À qÏdüTÔqï s√E˝À¢ s¡+>±

sêe⁄ uÛÑ$wü´‘Y >∑T]+∫ Ä+<√fi¯q #Ó+<äT‘·T+fÒ..

ªªá |ü]ÁX¯eT˝À nÁ>∑ÁX‚DÏ q≥T˝À¢ MTs=ø£s¡ì

nì|æ+#·T≈£îH˚ s√E ‘·|üŒø£ edüTÔ+~ k˛<äsêμ nì

<ÛÓ’s¡´+ #Óù|Œyês¡T sêe÷sêe⁄. Äj·Tq #Ó|æŒqfÒ¢ n∫s¡

ø±\+˝ÀH˚ eT+∫ q≥Tì>± ù|s¡T ‘Ó#·TÃ≈£îì, nÁ>∑

V”≤s√\≈£î dü]düe÷q kÕúsTT˝À bÕ]‘√wæø£+

rdüT≈£îH˚˝≤ m~>±s¡T s¡+>±sêe⁄.

mdt.$.ÄsY ì]à+∫q ªHêB Ä&É»H˚àμ (1965)

∫Á‘·+˝À sêe÷sêe⁄ V”≤s√>± qÏ+#ês¡T. n˝≤π>

mHé.Ï.ÄsY ì]à+∫q ª»j·Tdæ+Vü≤μ (1955),

ªπs#·T≈£îÿ` |ü>∑Ï#·Tø£ÿμ (1959), ªlø£èwüí dü‘·´ (1971)

‘·~‘·s¡ ∫Á‘ê˝À¢ qÏ+#ês¡T s¡+>±sêe⁄. M]<ä›]

ø£\sTTø£˝À e∫Ãq ∫e]∫Á‘·+ ª<˚e⁄&ÉT #˚dæq eTqT

wüß\Tμ. Ç+<äT˝Àq÷ ‘·+Á&ûø=&ÉT≈£î\T>± qÏ+#ês¡T.

es¡<ä u≤~Û‘·T\qT Ä<äTø√e&ÜìøÏ ì~Û ùdø£s¡D

ø√dü+ sêe÷sêe⁄ »]|æq |üs¡´≥q˝À¢ s¡+>±sêe⁄

≈£L&Ü bÕ˝§ZH˚yês¡T.

ªdürdüT˝À#·qμ ˝À mdt.$.ÄsY., mHé.Ï.ÄsY.

172

Hê>∑uÛÑ÷wüD+

n+‘·es¡≈£L $\˙j·T+˝À

ñqï bÕ‘· ˇs¡e&çì

|üø£ÿqu…Ïº $\Hé bÕÁ‘·˝À ≈£L&Ü

ø±yÓT&ûì, e´+>±´ìï Á|üy˚X¯ô|Ïº

Áù|ø£å≈£î*ï Äø£≥Tº≈£îqï q≥T&ÉT

Hê>∑uÛÑ÷wüD+. dü+uÛ≤wüD\T

|ü*πø rs¡T˝Àì $s¡T|ü⁄, yÓTs¡T|ü⁄

q∫Ã m+‘√eT+~ Äj·Tq≈£î

n_Ûe÷qT\j·÷´s¡T. n+‘·≈£î

eTT+<äT ø=ìï ∫Á‘ê˝À¢ kÕ‹«ø£

bÕÁ‘·\T b˛wæ+∫q Hê>∑uÛÑ÷

wüD+` mHé.Ï.ÄsY. qÏ+∫q

ªø£<∏ëHêj·T≈£î&ÉTμ ∫Á‘·+‘√ $\Hé

bÕÁ‘·\≈£î ≥sYï nj·÷´s¡T. Ä ‘·sê«‘· ªì\Te⁄<√|æ&çμ,

ª$∫Á‘· ≈£î≥T+ã+μ, ªã&ç|ü+‘·T\Tμ, ª<˚XÀ<ë∆s¡≈£î\Tμ,

ªn&É$ sêeTT&ÉTμ ‘·~‘·s¡ ∫Á‘ê˝À¢ $\Hé>± qÏ+

#ês¡T. Hê>∑uÛÑ÷wüD+ $\˙˝À ns¡T|ü⁄\T, πøø£\T

ñ+&Ée⁄. &Ó’˝≤>∑T\T, mø˘‡Áô|wüHé‡‘√H˚ Áù|ø£å≈£î*ï

uÛÑj·T|üfÒº yêsêj·Tq.

mHé.Ï.ÄsY. ì]à+∫q ªñeTà&ç ≈£î≥T+ã+μ,

ªø√&É\T~~›q ø±|ü⁄s¡+μ ‘·~‘·s¡ ∫Á‘ê˝À¢ bÕõÏyé

bÕÁ‘·˝À¢ qÏ+∫q Hê>∑uÛÑ÷wüD+ Äj·Tq V”≤s√>± ªˇπø

≈£î≥T+ã+μ dæìe÷ rdæ $»j·T+ kÕ~Û+#ês¡T.

ª>öØeTVü‰‘·à´+μ˝À Hê>∑uÛÑ÷wüD+, mHé.Ï.ÄsY

173

ªˇπø ≈£î≥T+ã+μ ∫Á‘·+˝À ˇø£ <äèX¯´+

>∑TeTà&ç

bÕÁ‘· dü«uÛ≤yêìï Äø£[+|ü⁄ #˚düT≈£îì ‘·q<Ó’q

XË’*˝À n_ÛqsTT+∫, Áù|ø£å≈£î\ yÓT|ü⁄Œ bı+~q

>∑TeTà&ç yÓ+ø£fÒX¯«s¡sêe⁄qT Äj·Tq ¬¬øØsY _–ì+>¥˝À

m+‘√ Ä<äT≈£îqï e´øÏÔ mHé.Ï.ÄsY. y˚cÕ\T ˝Òø£

eTÁ<ëdüT qT+∫ Ç+ÏøÏ yÓfi¯‘êq+fÒ yê]+∫,

mHé.m.Ï. dü+düú ì]à+∫q ‘=* ∫Á‘·+ ª|æ∫Ã

|ü⁄\¢j·T´μ˝À Á|ü<Ûëq bÕÁ‘· Ç#êÃs¡T sêe÷sêe⁄. Ä

‘·sê«‘· rdæq ª‘√&ÉT<=+>∑\Tμ dæìe÷˝À ‘·q‘√

düe÷q ÁbÕ<Ûëq´+ ø£*–q bÕÁ‘·qT >∑TeTà&çøÏ Ç∫Ã

Áb˛‘·‡Væ≤+#ês¡T. Çø£ n|üŒÏqT+∫ q≥Tì>± >∑TeTà&ç

m<äT>∑T<ä\ $wüj·T+˝À Á|ü‘˚´ø£ ÁX¯<ä∆Ûä rdüT≈£îì mH√ï

y˚cÕ\T Äj·Tq≈£î e#˚Ã˝≤ #˚XÊs¡T sêe÷sêe⁄.

>∑T+≥÷s¡T˝À mHé.Ï.ÄsY., >∑TeTà&ç @ø£ø±\+˝À

#·<äTe⁄≈£îqï|üŒÏø° yê]øÏ |ü]#·j·T+ ˝Òø£b˛e&É+

ì»+>± $∫Á‘·y˚T. >∑TeTà&ç ø£+fÒ ¬s+&˚fi¯¢eTT+<äT

∫Á‘· s¡+>∑+˝ÀøÏ Á|üy˚•+#ês¡T sêe÷sêe⁄. >∑TeTà&ç

|üì#˚ùd Ábı&Éø£åHé Ä|ò”düT≈£î m<äTs¡T>± ñ+&˚ >∑~˝À

Äj·Tq ñ+&˚yês¡T. $»j·÷dü+düú˝À V”≤s√>± |üì

#˚düTÔqï mHé.Ï.ÄsY. m<äTÏ>∑~˝ÀH˚ ñ+≥THêïs¡ì

‘Ó*dæ ‘·H˚ yÓ[¢ |ü]#·j·T+ #˚düT≈£îHêïs¡T >∑TeTà&ç.

n|üŒÏ qT+&ç Ç<ä›s¡÷ eT+∫ ùdïVæ≤‘·T\j·÷´s¡T. #ÓHÓ’ï

Ï.q>∑sY qT+∫ eTÚ+Ÿs√&é »+ø£åHé es¡≈£L yê[¢<ä›s¡÷

ø£ãTs¡T¢ #Ó|ü⁄Œ≈£î+≥÷ q&ç∫yÓ[¢ _ôdÿ≥T¢ ‹ì, °

‘ê–q dü+<äsê“¤\T mH√ï...

#ÓHÓ’ï˝À ‘·q ≈£î≥T+ã+ dæús¡|ü&˚es¡≈£L ‘·s¡#·T

mHé.Ï.ÄsY.‘√ ø£*dæ uÛÀ»q+ #˚ùdyês¡T >∑TeTà&ç.

uÛÑ$wü´‘Y >∑T]+∫ Ç<ä›s¡÷ #·]Ã+#·T≈£î+≥T+&˚yês¡T.

ªbÕ‘êfi¯uÛ…’s¡$μ ∫Á‘· $»j·T+‘√ 1952 HêÏπø kÕºsY

Çy˚TCŸ dü+bÕ~+#·T≈£îHêïs¡T sêe÷sêe⁄. ˇø£ s√E

m|üŒÏ˝≤>±H˚ Äj·Tq Ç+À¢ uÛÀ»q+ #˚dü÷Ô.. ªªsêe÷

sêe⁄>±s¡÷.. MT bÕ|ü⁄˝≤]°ì Á|ü»\ πøåeT+ ø√dü+

ñ|üjÓ÷–ùdÔ eT+∫~μμ nì dü\Vü‰ Ç#êÃs¡T >∑TeTà&ç.

Ä düeTj·T+˝ÀH˚ sêj·T\d”eT˝À ø£˙$˙ ms¡T>∑ì

øå±eT+ $\j·T‘ê+&Ée+ #˚k˛Ô+~. >∑TeTà&ç ˝≤π>

Á|üU≤´‘· dü+bÕ<ä≈£î\T Hês¡¢ yÓ+ø£fÒX¯«s¡sêe⁄ øå±eT

ìyês¡D ø√dü+ ì~Û edü÷\T #˚j·TeTì mHé.Ï.ÄsY.≈£î

dü÷∫+#ês¡T. yê]<ä›] dü÷#·qì yÓ+≥H˚ Ä#·s¡D˝À

ô|&ÉT‘·÷ øå±eT |”&ç‘·T\ø√dü+ $sêfi≤\T edü÷\T#˚ùd

ø±s¡´Áø£eT+ s¡÷bı+~+#ês¡T. Äj·Tq‘√ bÕ≥T

174

>∑TeTà&ç ≈£L&Ü á |üs¡´≥q˝À bÕ˝§ZHêïs¡T. á

ø±s¡´Áø£eT+‘√ mHé.Ï.ÄsY., >∑TeTà&ç eT]+‘·

düìïVæ≤‘·T\j·÷´s¡T.

mHé.Ï.ÄsY., >∑TeTà&ç ø£*dæ mH√ï ∫Á‘ê˝À¢

qÏ+∫Hê á ø±+_H˚wüHé >∑T]+∫ #Ó|üŒ>±H˚ yÓ+≥H˚

>∑Ts¡TÔ≈£î e#˚Ã ∫Á‘·+ ªeTVü‰eT+Á‹ ‹eTàs¡TdüTμ

(1962). ej·TdüT˝À mHé.Ï.ÄsY. ø£+fÒ ∫qïyê&ÉsTTHê

Äj·Tq≈£î ‘·+Á&ç>±, nqï>±, e÷eT>± mH√ï dæì

e÷˝À¢ qÏ+#ês¡T >∑TeTà&ç. n˝≤π> ªsê»eT≈£î≥+μ,

ªMs¡ ø£+ø£D+μ ∫Á‘ê˝À¢ mHé.Ï.ÄsY.ì m<äTs=ÿH˚

$\Hé>± Bf…Æq bÕÁ‘·\T b˛wæ+#ês¡T >∑TeTà&ç.

eT<Ûä´˝À e∫Ãq eTqdüŒs¡ú\ ø±s¡D+>± sêe÷

sêe⁄, >∑TeTà&ç Hê\T¬>’<äT @fi¯¢bÕ≥T ø£*dæ @ ∫Á‘·+˝À

qÏ+#·ø£b˛sTTHê Ä ‘·sê«‘· eTãT“\T ‘=\–b˛sTT,

eT∞¢ $TÁ‘·T\j·÷´s¡T. ªÁãVü≤à]¸ $XÊ«$TÁ‘·μ dæìe÷˝À

e•wüß˜&ÉT bÕÁ‘·qT >∑TeTà&ç‘√ y˚sTT+#ês¡T sêe÷

sêe⁄. ‘·qT b˛wæ+∫q bÕÁ‘·˝À¢ Ç<=ø£ $•wüºyÓTÆq y˚wü

eTì >∑TeTà&ç #Óù|Œyês¡T.

»>∑Zj·T´

∫Á‘· |ü]ÁX¯eT˝ÀøÏ Á|üy˚•+#·ø£ eTT+<äTqT+N

sêe÷sêe⁄, »>∑Zj·T´ ùdïVæ≤‘·T\T. >∑T+≥÷s¡T˝Àì

@.dæ.ø±˝ÒJ˝À düVü≤<Ûë´j·TT\T. ªã*<ëq+μ, ªÄ© ~

ø±ã¢sYμ, ªeT\¢eTà ñdüTs¡Tμ e+Ï Hê≥ø±˝À¢ mHé.Ï.

ÄsY.‘√ ø£*dæ qÏ+#˚yês¡T. ø±˝ÒJ #·<äTe⁄ |üPs¡ÔsTTq

‘·sê«‘· mHé.Ï.ÄsY., mHé.m.Ï. dü+düúqT HÓ\ø=*Œ Hê≥

ø±\T Á|ü<ä]Ù+#·&ÜìøÏ düe÷j·T‘·ÔyÓTÆq|ü⁄Œ&ÉT Äj·Tq

‘√ #˚‘·T\T ø£*|æ, Ä Hê≥ø£ Á|ü<äs¡Ùq˝À¢ bÕ˝§ZH˚yês¡T

»>∑Zj·T´. ‘ê$T<ä›]˝À mHé.Ï.ÄsY.≈£î dæìe÷ #ÛêHé‡

‘=*kÕ]>± sêe&É+‘√ »>∑Zj·T´ dü+‘√wæ+∫, eTÁ<ë

düT≈£î yÓfi¯¢eTì Áb˛‘·‡Væ≤+#ês¡T. Äø±X¯yêDÏ˝À

q÷´dtØ&ÉsY>± #˚]q »>∑Zj·T´ ø=+‘·ø±\+ ‘·sê«‘·

‘·qT ≈£L&Ü ∫Á‘·s¡+>∑ Á|üy˚X¯+ #˚XÊs¡T. mH√ï

dæìe÷˝À¢ M]<ä›s¡÷ ø£*dæ qÏ+#ês¡T. ‘Ós¡ô|’ M]<ä›s¡÷

b˛°|ü&ç qÏdüTÔ+fÒ Áù|ø£å≈£î\T m+‘√ ‘·qàj·TT

\j˚Týês¡T.

Áø£eT•ø£åD, düeTj·TbÕ\q $wüj·T+˝À m+‘√

ªdü+‘√wü+μ ˝À »>∑Zj·T´, mHé.Ï.ÄsY.

175

ø£]ƒq+>± ñ+&˚yês¡T sêe÷sêe⁄. Äj·Tq wüOÏ+>¥

kÕŒŸ˝À ñ+fÒ $T–*q Ä]ºdüTº\T, f…ø°ïwæj·TqT¢

≈£L&Ü eTT+<˚ e#˚Ãyês¡T. nsTT‘˚ »>∑j·T´ ¬s+&ÉT

>∑+≥\T Ä\dü´+>± e∫ÃHê #·÷d” #·÷&Éq≥T¢

ñ+&˚yês¡T sêe÷sêe⁄. ªyê] düìïy˚XÊ\T e~˝Òdæ

$T–*q$ ‹j·T´+&çμ nì <äs¡Ù≈£î\≈£î #Óù|Œyês¡T.

»>∑Zj·T´~ nkÕ<Ûës¡D C≤„|üø£ X¯øÏÔ. m+‘· ô|<ä› &Ó’˝≤>¥

nsTTHê ˇø£kÕ] Ç˝≤ #·÷düT≈£î+fÒ #ê\T Äj·TqøÏ

ø£+sƒ¡‘ê e#˚Ãùd~. n+<äTπø Ä\dü´+>± e∫ÃHê ‘·q

düìïy˚XÊ\˙ï #·ø£#·ø± |üP]Ô #˚ùdyês¡T. V”≤s√ y˚cÕ\T

yÓj·T´&ÜìøÏ ø=+‘· eT+~, $\Hé bÕÁ‘·\T

yÓj·T´&ÜìøÏ eT]ø=+‘·eT+~ q≥T\T |òæø˘‡ nsTTq

‘·s¡TD+˝À n≥T V”≤s√>±q÷, Ç≥T $\Hé>± qÏ+∫

¬s+&ÉT bÕÁ‘·\≈£î VüQ+<ë‘·Hêìï ‘Ó#êÃs¡T »>∑Zj·T´.

ª<˚e⁄&ÉT #˚dæq eTqTwüß\Tμ ‘·~‘·s¡ ∫Á‘ê˝À¢ $\Hé

bÕÁ‘·\qT ‘·q<Ó’q u≤D°˝À b˛wæ+#ês¡T »>∑Zj·T´.

sê»Hê\

‘Ó\T>∑T dæìe÷˝À¢ $\Hé bÕÁ‘·\≈£î ˇø£ Á|ü‘˚´ø£‘·

rdüT≈£îe∫Ãq sê»Hê\ ªe<ä›+fÒ &ÉãT“μ (1954)

∫Á‘·+˝À ‘=*kÕ]>± mHé.Ï.ÄsY.‘√ ø£*dæ qÏ+

#ês¡T. Ä ∫Á‘·+˝À mHé.Ï.ÄsY.≈£î |æ\¢ì∫Ãq e÷eT

>±]>± qÏ+#ês¡T. <ë+‘√ Ä ôdŸ˝À sê»Hê\ì

ªe÷e÷Jμ nì |æ*#˚yês¡T sêe÷sêe⁄. Ä dæìe÷

nsTTb˛sTTHê |æ\T|ü⁄ e÷Á‘·+ e÷s¡˝Ò<äT. me]¬ø’Hê

|ü]#·j·T+ #˚ùd≥|ü⁄Œ&ÉT ªe÷ $\Hé e÷e÷Jμ nì

|ü]#·j·T+ #˚ùdyês¡T sêe÷sêe⁄. ÁbÕs¡+uÛÑ+˝À ‘·+Á&ç

y˚cÕ\T y˚dæq sê»Hê\‘√

ª»j·Tdæ+Vü≤μ (1955) ∫Á‘·+˝À

$\Hé y˚wü+ y˚sTT+∫, Ä ‘·s¡Vü‰

bÕÁ‘·\≈£î Äj·TH˚ düeTs¡Tú&Éì

ìs¡÷|æ+#ês¡T sêe÷sêe⁄.

eTTK´+>± $sƒ¡˝≤#ês¡´ C≤q|ü<ä

∫Á‘ê˝À¢ sêe÷sêe⁄, sê»Hê\

#˚ùd ø£‹Ôj·TT<ë∆\T Áù|ø£å≈£î*ï

m+‘√ Äø£≥Tº≈£îH˚$. M]<ä›]

ø±+_H˚wüHé˝À mH√ï ∫Á‘ê\T

e#êÃsTT. mHé.m.Ï. dü+düú

ì]à+∫q ∫Á‘ê\ìï+Ï˝À

sê»Hê\ <ë<ë|ü⁄>±

qÏ+#ês¡H˚ #ÓbÕŒ*. n˝≤π>

ªlÁøÏèwüíbÕ+&ÉMj·T+μ, ª>∑T˝Ò

ãø±e[ ø£<∏äμ, ªes¡ø£≥ï+μ ‘·~

‘·s¡ ∫Á‘ê˝À¢ sê»Hê\ qÏ+#·

&ÜìøÏ Á|ü<Ûëq ø±s¡≈£î\T sêe÷

sêy˚. Ä bÕÁ‘·\T Äj·Tq #˚‘·

#˚sTT+#ê\ì >∑Ïº>± ]ø£eT+&é

#˚XÊs¡T. ÁbÕuÛÑe+ ‘·–Z, y˚cÕ\T

˝Òø£ yÓqTø£ã&çq ‘·s¡TD+˝À

sê»Hê\≈£î ª<ëqMs¡ X¯Ss¡ø£s¡íμ,

ª#êDø£´ #·+Á<ä>∑T|üÔμ ∫Á‘ê˝À¢

ª>∑+&çø√≥ s¡Vü≤dü´+μ˝À sê»Hê\‘√

176

y˚cÕ\T Ç∫Ã Ä<äT≈£îHêïs¡T mHé.Ï.ÄsY.

n˝≤π> @<Ó’Hê eT+∫ y˚wü+ ñ+fÒ n~

mes¡T #˚j·÷\H˚ Á|ükÕÔeq e∫Ãq|ü⁄Œ&ÉT

ªe÷e÷Jμì |æ*∫ Ä y˚wü+ yÓj·TéTq+&çμ

nì #Óù|Œyês¡T. Ä s√E˝À¢ mHé.Ï.ÄsY.≈£î

e÷]dt yÓTÆqsY (m+.&ç.z 1522) ø±s¡T+&˚~.

r]ø£ <=]øÏ q|ü⁄Œ&É˝≤¢ Ä ø±s¡T˝À sê»Hê\

Ç+ÏøÏ edüTÔ+&˚yês¡T sêe÷sêe⁄.

n|ü⁄Œ&É|ü⁄Œ&ÉT sê»Hê\<ä+|ü‘·T*ï |æ*∫

uÛÀ»q+ ô|fÒºyês¡T. ª»j·Tdæ+Vü≤μ ∫Á‘·+

X¯‘·~H√‘·‡e+ $»j·Tyê&É˝À »]–q|ü⁄Œ&ÉT

sê»Hê\qT ≈£L&Ü rdüT¬øfi≤¢s¡T sêe÷sêe⁄.

nø£ÿ&ç qT+&ç ìeTà≈£Ls¡T rdüT≈£îyÓ[¢

n‹~∏ eTsê´<ä\T #˚XÊs¡T.

dü‘·´Hêsêj·TD

mHé.Ï.ÄsY.‘√ ø£*dæ n‘·´~Ûø£ ∫Á‘ê˝À¢

qÏ+∫q |òüTq‘· dü‘·´Hêsê

j·TD~. M]<ä›] ø±+_H˚wüHé˝À 101

∫Á‘ê\T e#êÃsTT. MÏ˝À¢ n~Ûø£XÊ‘·+

mHé.Ï.ÄsY. V”≤s√>±, dü‘·´Hêsêj·TD

$\Hé>± qÏ+∫qy˚. |üesY|òü⁄˝Ÿ $\Hé

ñqï|ü⁄Œ&˚ V”≤s√ bÕÁ‘· eT]+‘· m*y˚Ÿ

ne⁄‘·T+~. n˝≤ sêe÷sêe⁄≈£î düeT ñJ®>± qÏ+∫,

Äj·Tq Á|üX¯+dü\+<äT≈£îHêïs¡T dü‘·´Hêsêj·TD.

ª‹s¡T|ü‘·eTà ø£<∏äμ (1963) ∫Á‘·+‘√ ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆq

M]<ä›] ∫Á‘êqTã+<Ûä+ mHé.Ï.ÄsY. ∫e]∫Á‘·+

ªlHê<∏ä ø£$kÕs¡«uÛÖeTT&ÉTμ es¡≈£L ø=qkÕ–+~. Á|ü‹

ˇø£ÿ]˙ ªMTs¡Tμ nì >ös¡e+>± dü+uÀ~Û+#˚

sêe÷sêe⁄ dü‘·´Hêsêj·TDì e÷Á‘·+ @ø£e#·q+‘√

ª‘·eTTà&ÉTμ nì ÄbÕ´j·T+>± |æ*#˚yês¡T.

ªì»J$‘·+˝À ‘·q düVü≤<Ûäs¡à#ê]DÏì $TqVü‰sTTùdÔ

sêe÷sêe⁄>±s¡T m≈£îÿeø±\+ >∑&ç|æ+~ Hê‘√H˚μ nì

dü‘·´Hêsêj·TD #ÓãT‘·T+≤s¡T. ‘·qT q≥Tì>±

ñqï‘· dæú‹øÏ sêe&ÜìøÏ sêe÷sêe⁄ ø±s¡DeTH˚

ø£è‘·»„‘êuÛ≤e+.. Äj·Tq e÷≥˝À¢ ø£ì|ædüTÔ+≥T+~.

n|üŒÀ¢ M[¢<ä›]ø° ñqï b˛*ø£\T >∑eTì+∫ kı+‘·

nqï<äeTTà˝ÒyÓ÷ nì nqT≈£îqï yês¡T ˝Òø£b˛˝Ò<äT.

á ø±s¡D+ e˝Ò¢ sêe÷sêe⁄ ~«bÕÁ‘ê_Ûqj·T+ #˚dæq

∫Á‘ê\T ø=ìï+Ï˝À Äj·Tq≈£î &É÷|t>±

dü‘·´Hêsêj·TD qÏ+#ês¡T. ªsêeTT&ÉT`;ÛeTT&ÉTμ

∫Á‘·+ |ü‘êø£ düìïy˚XÊ˝À¢ á $wüj·÷ìï düŒwüº+>±

>∑eTì+#·e#·TÃ.

@ q≥T&Ó’Hê m~– |ü]ÁX¯eT˝À Á|üeTTKkÕúq+ dü+

bÕ~+#·Tø√yê+fÒ Á|ü‹uÛÑ‘√bÕ≥T ‘·–q Áb˛‘ê‡Vü≤+

nedüs¡+. n≥Te+Ï Áb˛‘ê‡Vü≤y˚T mHé.Ï.ÄsY. qT+&ç

dü‘·´Hêsêj·TD≈£î \_Û+∫+~.

@ y˚wü+ ñHêï <ëìøÏ dü‘·´Hêsêj·TD ù|s¡Tì

]ø£eT+&é #˚ùdyês¡T sêe÷sêe⁄. ªlø£ècÕíe‘ês¡+μ

∫Á‘·+˝À <äTs√´<ÛäqTì bÕÁ‘·≈£î yÓTT<ä≥ mdt.$.s¡+>±

sêe⁄ì nqT≈£îHêïs¡T. nsTT‘˚ &˚Ÿ‡ düeTdü´ ø±s¡

D+>± Äj·Tq qÏ+#·˝Òø£b˛‘˚ ªÄ bÕÁ‘· dü‘·´Hêsê

j·TD‘√ y˚sTT+#·+&çμ nì ìsêà‘·≈£î #Ó|æŒ Ä y˚wü+

ªì|ü⁄Œ˝≤+Ï eTìwæμ ˝À

dü‘·´Hêsêj·TD‘√..

177

e#˚Ã˝≤ #˚XÊs¡T. Ç˝≤+Ï dü+|òüT≥q\T Ç+ø± mH√ï..

‘·qT <äs¡Ù≈£î&ÉT ≈£L&Ü ø±ãÏº @ q≥T&ÉT @ ‘·s¡Vü‰

bÕÁ‘·\qT m˝≤ yÓT|æŒ+#·>∑\&ÉH˚ $wüj·T+ sêe÷

sêe⁄øÏ ne>±Vü≤q ñ+&˚~. n+<äTπø dü‘·´Hêsêj·TD

$\Hé bÕÁ‘·\‘√ yÓ*–b˛‘·Tqï s√E˝À¢ Äj·Tq‘√

ªñeTà&ç ≈£î≥T+ã+μ (1967) ∫Á‘·+˝À kÕ‹«ø£ bÕÁ‘·

Ç∫Ã Áb˛‘·‡Væ≤+#ês¡T sêe÷sêe⁄. ø£s¡TDs¡dü Á|ü<Ûëq

yÓTÆq bÕÁ‘·˝À¢ ≈£L&Ü sêDÏ+#·>∑\qì Ä ∫Á‘·+‘√

ìs¡÷|æ+#·T≈£îqï dü‘·´Hêsêj·TD ‘·<äq+‘·s¡ ø±\+˝À

Ä ‘·s¡Vü‰bÕÁ‘·\T mH√ï b˛wæ+∫ ù|s¡T ‘Ó#·TÃ≈£îHêïs¡T.

kı+‘· eTìwæ˝≤ m+‘√ Áù|eT‘√ #·÷düT≈£îH˚yês¡T

sêe÷sêe⁄. ª‘êj·÷s¡eTà` ã+>±s¡j·T´μ ∫Á‘· X¯‘·

~H√‘·‡e+˝À mHé.Ï.ÄsY. e÷≤¢&ÉT‘·÷ ªdü‘·´

Hêsêj·TDì #·÷dæ H˚qT >∑]«düTÔHêïqT. m+<äTø£+fÒ

Væ≤ áCŸ yÓTÆ uÀjYTμ nHêïs¡T Áù|eT‘√. mHé.Ï.ÄsY.

qÏ+∫q ª<ëqMs¡X¯Ss¡ø£s¡íμ, ø£èwüí, XÀuÛÑHéu≤ãT

qÏ+∫q ª≈£îs¡TπøåÁ‘·+μ ∫Á‘ê\ wüOÏ+>¥‡ b˛≤b˛°>±

»s¡T>∑T‘·Tqï s√E\$. Ä dæìe÷˝À q°q≥T\T á

dæìe÷˝À, Ç+<äT˝À ‘ês¡\T n+<äT˝À qÏ+#·≈£î+&Ü

ˇø£ $<ÛäyÓTÆq ø£≥º&ç ñqï s√E˝À¢ ≈£L&Ü ¬s+&ÉT ∫Á‘ê

˝À¢q÷ dü‘·´Hêsêj·TD qÏ+#·>∑*>±s¡+fÒ sêe÷sêe⁄

<ä>∑Zs¡ Äj·Tq≈£îqï #·qTy˚ ø±s¡D+. ªHê dü¬ø‡dt˝À

dü‘·´Hêsêj·TD≈£î ≈£L&Ü ø=+‘· uÛ≤>∑+ ñ+~. m+<äT

ø£+fÒ Hê ∫Á‘ê˝À¢ n‘·qT $\Hé>± Hê≈£î düeT ñJ®>±

qÏ+∫ yÓT|æŒ+#ês¡Tμ nì ªø=+&ÉMÏ dæ+Vü≤+μ

|òü+ø£åH√¢ sêe÷sêe⁄ Á|üX¯+dæ+#ês¡T. dæ˙s¡+>∑+˝ÀH˚

ø±<äT sê»ø°j·÷˝À¢ ≈£L&Ü sêe÷sêe⁄ì nqTdü]+∫,

Äj·Tq ÄodüT‡\‘√ mìïø£˝À¢ b˛°#˚dæ bÕs¡¢yÓT+Ÿ

düuÛÑT´&Éj·÷´s¡T dü‘·´Hêsêj·TD.

ªl ø£ècÕíe‘ês¡+μ ˝À mHé.Ï.ÄsY., dü‘·´Hêsêj·TD ‘·~‘·s¡T\T

178

mHé.Ï.ÄsY. wüOÏ+>¥

kÕŒŸ˝À ñqï|ü⁄Œ&ÉT

‘·q bÕÁ‘·\T, q≥qMT<˚ <äèwæºì

πø+ÁBø£]+#˚yês¡T ‘·|üŒ $T>∑‘ê

yê]‘√ nqedüs¡ $wüj·÷\T

e÷≤¢&ÉT‘·÷ düeTj·÷ìï eè<∏ë

#˚ùdyês¡T ø±<äT. ˇø£]ì bı>∑

&É≥+, eTs=ø£]ì ‹≥º&É+,

e÷≥ ‘·÷\&É+ mHé.Ï.ÄsY.≈£î

n\yê≥T˝Òì |üqT\T. nqedü

s¡|ü⁄ $wüj·÷\T me¬s’Hê #ÓãT

‘·T+fÒ Äj·Tq n˝≤ $+≥÷H˚

z ≈£îqT≈£î rùdyês¡T.

mHé.Ï.ÄsY. dæìe÷

eTìôw’Hê Äj·Tq H√Ï

qT+∫ m|ü⁄Œ&Ó’Hê bÕeTs¡

uÛ≤wü $ì ms¡T>∑eTì

Äj·Tq‘√ qÏ+∫q V”≤s√sTTqT¢ #Óù|Œyês¡T.

eTTK´+>± eTVæ≤fi¯*ï Äj·Tq >ös¡$+#˚ rs¡T,

yêfi¯fl‘√ e÷≤¢&˚ $<Ûëq+ Á|ü‹ ˇø£ÿ]˙

Äø£≥Tº≈£îH˚~. ‘·q‘√ qÏ+#˚ V”≤s√sTTq¢qT

Äj·Tq #ê˝≤ >ös¡$+#˚yês¡T. ªMTs¡Tμ nì

dü+uÀ~Û+#˚yês¡T. yê] jÓ÷>∑πøåe÷\qT $#ê

]+#˚yês¡T. m+‘√eT+~ V”≤s√sTTqT¢ Á|ü‹

s√p ñ<äj·÷H˚ï mHé.Ï.ÄsY. Ç+Ï¬ø[¢

‘·eT≈£îqï düeTdü´\T #Ó|ü⁄Œ≈£îì kÕj·T+

bı+<äT‘·T+&˚yês¡T.

mHé.Ï.ÄsY. düs¡düq m≈£îÿe ∫Á‘ê˝À¢ ø£<∏ë

HêsTTø£>± qÏ+∫q |òüTq‘· »eTTq≈£î <ä≈£îÿ

‘·T+~. 31 dæìe÷˝À¢ M]<ä›s¡÷ »+≥>± qÏ+

#ês¡T. Ä ‘·sê«‘· kÕúq+ kÕ$Á‹~. mHé.Ï.ÄsY.

düs¡düq ÄyÓT 26 ∫Á‘ê˝À¢ qÏ+#ês¡T.

n+»©<˚$ ≈£L&Ü 26 ∫Á‘ê˝À¢, ø£èwüí≈£îe÷]

25 ∫Á‘ê˝À¢ qÏ+#ês¡T.

á q+<äeT÷] n+<ä>±&ÉT düs¡düq qÏ+

∫q 47 eT+~ V”≤s√sTTqT¢, Ä ∫Á‘ê\ $e

sê\T Ç|ü⁄Œ&ÉT |ü]o*<ë›+.

179

ªcÕe⁄ø±s¡Tμ C≤qøÏ

mHé.Ï.ÄsY. ‘=* dæ˙ ø£<∏ëHêsTTø£ C≤qøÏ. ªcÕe⁄

ø±s¡Tμ dæìe÷‘√ ÄyÓT q≥J$‘·+ ÁbÕs¡+uÛÑ+

ø±e&É+‘√ Ä dæìe÷ ù|πs ÄyÓT Ç+Ïù|s¡T>± dæús¡

|ü&ç+~. Ä ‘·sê«‘· M]<ä›s¡÷ #ê˝≤ dæìe÷˝À¢ »+≥

>± qÏ+∫Hê yêÏ˝À¢ >∑Ts¡TÔ+&çb˛j˚T eTs√∫Á‘·+

ªø£Hê´X¯ó\ÿ+μ. –ØX¯+>± mHé.Ï.ÄsY., ãT#ÓÃeTà>±

C≤qøÏ qÏ+#ês¡T. dæìe÷≈£î nqT>∑TD+>± Hê≥ø£+

˝À ø°\ø£yÓTÆq e÷s¡TŒ\T #˚dæ` –ØX¯+, ãT#ÓÃeTà≈£î

ô|[¢#˚j·T&É+ ªø£Hê´X¯ó\ÿ+μ ∫Á‘·+˝À #√≥T#˚düT≈£îqï

ø=‘·Ô n+X¯+. n˝≤π> sêe÷sêe⁄ ì]à+∫q ªy˚eTT\

yê&É ;ÛeTø£$μ ∫Á‘·+˝À u≤\ø£èwüí≈£î ‘·*¢>± qÏ+

#ês¡T C≤qøÏ. mHé.Ï.ÄsY. dæìe÷\ |üs¡+>± $T>∑‘ê

V”≤s√sTTqT¢ me]ø° <äø£ÿì n<äèwüº+ C≤qøÏøÏ e÷Á‘·y˚T

<äøÏÿ+~. n<˚$T≥+fÒ... mHé.m.Ï. |ü‘êø£+ô|’ sêe÷

sêe⁄ ì]à+∫q ∫Á‘ê\ìï+Ïø° f…ÆÏ˝Ÿ‡ eTT+<äT e#˚Ã

yÓ÷H√Á>±yéT˝À n*y˚\T eT+>∑ |ü<ëàer düVæ≤‘· l

yÓ+ø£fÒX¯«s¡kÕ«$TøÏ ìsêà‘· Á‹$Áø£eTsêe⁄ |üP»#˚dü÷Ô

ø£ì|ækÕÔs¡T. Ä dü+<äs¡“¤+˝À n*y˚\T eT+>∑ s¡÷|ü+˝À

ø£ì|æ+#˚~ C≤qøÏ ø±e&É+ >∑eTHês¡Ω+.

∫Á‘ê\ $esê\T: 1. cÕe⁄ø±s¡T, 2. e<ä›+fÒ &ÉãT“,

3. #Ós¡|ü≈£îsê #Ó&˚e⁄, 4. ø£Hê´X¯ó\ÿ+, 5. πs#·Tø£ÿ`

|ü>∑Ï#·Tø£ÿ, 6, ø±&Ó<äT›\T` mø£s¡+ H˚\, 7. ô|+|ü⁄&ÉT

≈£L‘·Ts¡T, 8. düe‹ø=&ÉT≈£î, 9. uÛ≤>∑´πsK.

ªπs#·Tø£ÿ` |ü>∑Ï#·Tø£ÿμ ˝À...

180

n+»©<˚$

mHé.Ï.ÄsY. V”≤s√>± ø£$TŸ nsTTq ‘=*∫Á‘·+

ª|ü˝…¢≥÷] |æ\¢μ˝À n+»©<˚$ ø£<∏ëHêsTTø£>±

qÏ+#ês¡T. n|üŒÏπø ÄyÓT q°eTDÏ>± ù|s¡T ‘Ó#·TÃ

≈£îqï|üŒÏø° <äs¡Ùø££ìsêà‘· _.m.düTu≤“sêe⁄ MT<äTqï

n_Ûe÷q+‘√ ˇø£ ø=‘·Ô V”≤s√ düs¡düq qÏ+#·&ÜìøÏ

n+^ø£]+#ês¡T. á dæìe÷ Væ≤Ÿ ø±e&É+‘√ M]<ä›]

ø±+_H˚wüHé≈£î &çe÷+&é @s¡Œ&ç+~. mHé.Ï.ÄsY. kı+‘·

∫Á‘ê˝À¢q÷ ÄyÓT qÏ+#ês¡T. n+‘˚ø±<äT mHé.Ï.ÄsY.

eè<ä∆ bÕÁ‘·\T b˛wæ+∫q ¬s+&ÉT ∫Á‘ê\T (;Ûwüà,

ã&ç|ü+‘·T\T)˝À n+»©<˚$ ø£<∏ëHêsTTø£.

Äs¡+uÛÑ+˝À mHé.Ï.ÄsY. düs¡düq V”≤s√sTTHé>±

qÏ+∫q n+»©<˚$ ø±´¬sø£ºsY s√˝Ÿ‡ #˚j·T&É+ ÁbÕs¡+

_Û+∫q ‘·sê«‘· Äj·Tq≈£î ‘·*¢>± ≈£L&Ü qÏ+#ês¡T.

∫Á‘ê\ $esê\T: 1. |ü˝…¢≥÷] |æ\¢, 2. πs#·Tø£ÿ,

3. dü+|òüT+, 4. »j·Tdæ+Vü≤, 5. dü+‘√wü+, 6. »j·T+

eTq<˚, 7. #·s¡D<ëdæ, 8. bÕ+&ÉTs¡+>∑eTVü‰‘·à´+,

9. XÀuÛÑ, 10. sê»q+~ì, 11. u≤\Hê>∑eTà, 12. sêDÏ

s¡‘·ïÁ|üuÛÑ, 13. uÛÑÏº $Áø£e÷s¡ÿ, 14. dür düT˝À#·q,

15. XÊ+‘·, 16. ;Ûwüà, 17. dü«s¡íeT+»], 18. \e≈£îX¯,

19. |üs¡Te⁄` Á|ü‹wü˜, 20. yês¡dü‘·«+, 21. ìs√∆wæ,

22. lø£èwüí ‘·T˝≤uÛ≤s¡+, 23. &Üø£ºsY Äq+<é,

24. uÛÑ˝Òe÷kÕºs¡T, 25. |ü˝≤ïÏ j·TT<ä∆+.

26. ã&ç|ü+‘·T\T

ªuÛÑÏº $Áø£e÷s¡ÿμ ˝À..

181

ø£èwüí≈£îe÷]

mHé.Ï.ÄsY.

ù|òeπsŸ

V”≤s√sTTHé>±

ù|s=+~q ø£èwüí≈£îe÷]

Äj·Tq düs¡düq 25

∫Á‘ê˝À¢ qÏ+#ês¡T.

mHé.Ï.ÄsY. düs¡düq

qÏ+∫q ‘=*∫Á‘·+

ª|æ∫Ã|ü⁄\¢j·T´μ, 25e

∫Á‘·+ ªes¡ø£≥ï+μ. á

¬s+&É÷ sêe÷sêe⁄

kı+‘· ∫Á‘ê˝Ò ø±e&É+

>∑eTHês¡Ω+.

ø£èwüí≈£îe÷] ‘=*

∫Á‘·+ ªq$«‘˚

qes¡‘êï\Tμ Á|æeP´

‹\øÏ+∫, ÄyÓTì n_Û

q+~+#·&Éy˚T

ø±≈£î+&Ü ‘·q

dæìe÷˝À neø±X¯+

ø£*Œ+#ês¡T

sêe÷sêe⁄.

mHé.Ï.ÄsY., ø£èwüí

≈£îe÷] ø±+_H˚wüHé˝À

e∫Ãq dæìe÷\˙ï

Væ≤fÒ¢. n+<äTπø á

ø±+_H˚wüHé eT∞¢ eT∞¢

]|”Ÿ nsTT+~.

∫Á‘ê\ $esê\T:

1. |æ∫Ã |ü⁄\¢j·T´,

2. $Hêj·Tø£#·$‹, 3. <˚yê+‘·≈£î&ÉT, 4. BbÕe[,

5.Çs¡T>∑T`bıs¡T>∑T, 6. Ä|üÔ $TÁ‘·T\T, 7. ã+~b˛≥T,

8. \øå±~Ûø±], 9. ‹s¡T|ü‘·eTà ø£<∏ä, 10. >∑T&ç>∑+≥\T,

11. eTs¡àjÓ÷–, 12. ø£\yê] ø√&É\T, 13. dü‘·´Hêsê

j·TD eTVü‰‘·à´+, 14. n–Z|æ&ÉT>∑T, 15. X¯uÛ≤wt dü÷],

16. $XÊ\ Vü≤è<äj·÷\T, 17. lø£èwüí ‘·T˝≤uÛ≤s¡+,

18. uÛÑTeq düT+<ä]ø£<∏ä, 19. ñeTà&ç ≈£î≥T+ã+,

20. Ád”Ô»qà, 21. |ü⁄Dé‹, 22. Ä&É|ü&ÉT#·T,

23. ‹ø£ÿ X¯+ø£s¡j·T´, 24. ì+&ÉT dü+kÕs¡+,

25. es¡ø£≥ï+.

ªes¡ø£≥ï+μ ˝À..

182

»eTTq

mHé.Ï.ÄsY., »eTTq ø±+_H˚wüHé˝À e∫Ãq ‘=*

dæìe÷ ªÇ<ä›s¡T ô|fi≤¢\Tμ. á dæìe÷‘√H˚

sêe÷sêe⁄ ‘=*kÕ]>± lø£èwüí bÕÁ‘·˝À ø£ì|æ+#·&É+

>∑eTHês¡Ω+. Äj·Tq n|üs¡ø£èwüßíì>± m+‘· ù|s=+<ës√,

»eTTq ≈£L&Ü n|üs¡ dü‘·úÛ≤eT>± >∑T]Ô+|ü⁄ ‘Ó#·TÃ

≈£îHêïs¡T. mHé.Ï.ÄsY.ì #·÷ùdÔ $T>∑‘ê V”≤s√sTTqT¢

uÛÑj·T|ü&ÉT‘·÷ <ä÷s¡+>± ñ+&˚yês¡T ø±˙ »eTTq

e÷Á‘·+ Äj·Tq‘√ #ê˝≤ #·qTe⁄>± yÓT*π>yês¡T.

mHé.Ï.ÄsY. ù|]≥ sêÁwüº Á|üuÛÑT‘·«+ @sêŒ≥T #˚dæq

C≤rj·T |òæ*+ nyês¡T¶qT ≈£L&Ü ÄyÓT n+<äT≈£îHêïs¡T.

∫Á‘ê\ $esê\T: 1. Ç<ä›s¡Tô|fi≤¢\T, 2. dü+‘√wü+,

3. ∫s¡+Je⁄\T, 4. uÛ≤>∑´πsK, 5. Ms¡ø£+ø£D+, 6. $Hê

j·Tø£#·$‹, 7. dür nqdü÷j·T, 8. uÛÑ÷¬ø’˝≤dt,

9.e∫Ãq ø√&É\T q∫Ã+~, 10. >∑T˝Òãø±e[ ø£<∏ä,

11. sêeTT&ÉT` ;ÛeTT&ÉT, 12. eT+∫ eTìwæ, 13. <=]

øÏ‘˚ <=+>∑\T, 14. eT+>∑eTà X¯|ü<∏ä+, 15. ∫+‘êeTDÏ,

16. ‘√&ÉT`˙&É, 17. dæ.◊.&ç, 18. lø±≈£îfi¯ Ä+Á<Ûä

eTVü‰$wüßíe⁄ ø£<∏ä, 19, dü+^‘· \øÏåà, 20. lø£èwüí

‘·T˝≤uÛ≤s¡+, 21. n&ÉT>∑TC≤&É\T, 22. @ø£Ms¡, 23.

lø£èwüí$»j·T+, 24. &ÉãT“≈£î˝Àø£+ <ëk˛Vü≤+, 25.

<Ûäqe÷` <Ó’ee÷, 26. Bø£å, 27. dü+kÕs¡+, 28. mes¡T

<˚e⁄&ÉT, 29. eTqTwüß\+‘ê ˇø£ÿfÒ, 30. dürkÕ$Á‹,

31. lsêeT |ü≤º_Ûùwø£+.

ª∫+‘êeTDÏμ ∫Á‘·+˝À »eTTq, mHé.Ï.ÄsY.

183

kÕ$Á‹

q≥q˝À b˛° |ü&ÉT‘·÷

V”≤s√\‘√ düeTñJ®>±

qÏ+#˚ qÏ kÕ$Á‹.

n+<äTπø ÄyÓT‘√ qÏ

düTÔqï|ü⁄Œ&ÉT mHé.Ï.ÄsY.,

m.mHé.ÄsY. e+Ï nÁ>∑

V”≤s√\T ôd’‘·+ n˝…sYº>±

ñ+&˚yês¡T. mHé.Ï.ÄsY.

qÏ+∫q ªbÕ‘êfi¯ uÛ…’s¡$μ

dæìe÷˝À z qè‘·´

düìïy˚X¯+˝À qÏ+∫q

kÕ$Á‹ Äj·Tq düs¡düq

‘=*kÕ]>± ª|ü˝…¢≥÷s¡Tμ

∫Á‘·+˝À qÏ+#ês¡T.

¬s+&√∫Á‘·+ ª$Tdü‡eTàμ

‘√ á »+≥≈£î eT+∫

>∑T]Ô+|ü⁄ e∫Ã+~. Ä

‘·sê«‘· mH√ï ∫Á‘ê˝À¢

ø£*dæ qÏ+∫q á »+≥

Áù|ø£å≈£î\≈£î ø£qTï\ |ü+≥

nsTT+~. ª$∫Á‘·

≈£î≥T+ã+μ dæìe÷˝À

M]<ä›s¡÷ uÛ≤sê´ uÛÑs¡Ô\T>±

qÏ+#ês¡T. mHé.Ï.ÄsY.`

kÕ$Á‹ì ª@y˚Tμ nì |æ\

e&É+ #·÷dæ Ä&çj·THé‡

u≤>± m+C≤jYT #˚XÊs¡T.

kÕ$Á‹ <äs¡Ùø£‘·«+˝À

ªe÷‘·è<˚e‘·μ dæìe÷˝À qÏ+#ês¡T mHé.Ï.ÄsY.

Äj·Tq V”≤s√>± s¡÷bı+~q ø=ìï ∫Á‘ê˝À¢ kÕ$Á‹

ø±´¬sø£ºsY s√˝Ÿ‡ ≈£L&Ü #˚XÊs¡T.

∫Á‘ê\ $esê\T: 1. |ü˝…¢≥÷s¡T, 2. $Tdü‡eTà,

3. ø£Hê´X¯ó\ÿ+, 4. uÛÑ˝Ò ne÷àsTT\T, 5. ≈£î≥T+ã

>ös¡e+, 6. ø±s¡Ôesêj·TTì ø£<∏ä, 7. Ç+Ï>∑T≥Tº,

8. n|ü⁄Œ#˚dæ |ü|ü⁄Œ≈£L&ÉT, 9. ã+&ÉsêeTT&ÉT, 10. l

yÓ+ø£fÒX¯«s¡ eTVü‰‘·à´+, 11. $eT\, 12. BbÕe[,

13. ø£\dæ ñ+fÒ ø£\<äT düTK+, 14. >∑T+&ÉeTàø£<∏ä,

15. Ä‘·àã+<ÛäTe⁄, 16. qs¡ÔqXÊ\, 17. HêB Ä&É»H˚à,

18. bÕ+&Ée eqyêdü+, 19. <˚e‘·, 20. ìs√›wæ,

21. ø£+#·Tø√≥, 22. ‘·*¢Áù|eT, 23. $∫Á‘·≈£î≥T+ã+,

24. e÷‘·è<˚e‘·, 25. ì+&ÉT <ä+|ü‘·T\T,

26. mÁs¡ø√≥ Ms¡T&ÉT.

ªã+&ÉsêeTT&ÉTμ ˝À..

184

uÛ≤qTeT‹

ªeT©¢X¯«]μ ∫Á‘·+˝À ‘=*kÕ]>± ø£*dæ qÏ+

#ês¡T mHé.Ï.ÄsY., uÛ≤qTeT‹. Ä düeTj·T+˝À

‘·qø£Hêï d”ìj·TsY nì ÄyÓT≈£î #ê˝≤ >ös¡e$T#˚Ã

yês¡T. ‘·q eTqdüT˝À @eTT+<√ n<˚ e÷≤¢&˚ HÓ’»+

mHé.Ï.ÄsY~ ø±e&É+‘√ ÄyÓT ≈£L&Ü Äj·Tìï

n_Ûe÷ì+#˚yês¡T. ª$Tdü‡eTàμ ∫Á‘·+˝À M[¢<ä›s¡÷

ø£*dæ ø=ìïs√E\T |üì#˚dæHê ‘·sê«‘· wüOÏ+>¥øÏ

#ÓbÕŒô|≥º≈£î+&Ü e÷H˚dæ+<äqï ø√|ü+‘√ uÛ≤qTeT‹ì

‘=\–+∫ kÕ$Á‹‘√ Ä bÕÁ‘· y˚sTT+#ês¡T ìsêà‘·˝À¢

ˇø£¬s’q #·Áø£bÕDÏ.

uÛ≤qTeT‹ ‘=*kÕ]>± <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+∫q

ª#·+&ûsêDÏμ ∫Á‘·+˝À mHé.Ï.ÄsY. V”≤s√. á ∫Á‘·+

Væ≤+B, ‘·$Tfi¯ yÓs¡¸Hé‡˝Àq÷ Äj·TH˚ V”≤s√. n˝≤π>

ªne÷àsTT ô|[¢μ dæìe÷øÏ

≈£L&Ü uÛ≤qTeT‹ <äs¡Ù

ø£‘·«+ eVæ≤+#·>± n+<äT

˝Àq÷ qÏ+#ês¡T. n<˚

$<Ûä+>± mHé.Ï.ÄsY. <äs¡Ù

ø£‘·«+ eVæ≤+∫q ª‘ê‘·eTà

ø£\μ, ªdüÁe÷Ÿ nXÀø£μ

∫Á‘ê˝À¢ uÛ≤qTeT‹

qÏ+#ês¡T.

‘·qT eTTKéT+Á‹>±

ñqï ‘·s¡TD+˝ÀH˚ uÛ≤qT

eT‹øÏ Á|ü‹cÕ˜‘·àø£ s¡|òüTT

|ü‹ yÓ+ø£j·T´ nyêsY¶

Á|ü<ëq+#˚dæ ‘·H˚ ÄyÓT

#˚‹øÏ dü«s¡íø£+ø£D+ ‘=&ç

>±s¡T mHé.Ï.ÄsY. n˝≤π>

mHé.Ï.ÄsY. C≤rj·T nyêsY¶

n+<äT≈£îqï Äj·Tq ‘=*

ø£<∏ëHêsTTø£ uÛ≤qTeT‹

ø±e&É+ >∑eTHês¡Ω+.


1. eT©¢X¯«], 2. #·+&ûsêDÏ,

3. n–ZsêeTT&ÉT, 4. ‘ÓHê*

sêeTø£èwüí, 5. kÕs¡+>∑<Ûäs¡,

6. ∫+‘êeTDÏ, 7. $yêVü≤

ã+<Ûä+, 8. u§_“*j·TT<ä∆+,

9. |ü˝≤ïÏ j·TT<ä∆+.

10. ‘√&ÉT`˙&É, 11. |ü⁄D´

e‹, 12.ne÷àsTT ô|[¢,

13. ‘ê‘·eTàø£\.

ª#·+&ûsêDÏμ ˝À..

185

_.düs√C≤<˚$

ªbÕ+&ÉTs¡+>∑ eTVü‰‘·à´+μ ∫Á‘·+‘√ _.düs√C≤

<˚$ì |ü]#·j·T+ #˚XÊs¡T mHé.Ï.ÄsY. Ä

dæìe÷˝À ‘·q~ y˚X¯´ bÕÁ‘· nì ‘Ó*dæ düs√C≤<˚$

yÓTT<ä≥ n+^ø£]+#·˝Ò<äT. nsTT‘˚ Ä ∫Á‘· ÁbÕ<Ûë

Hê´ìï mHé.Ï.ÄsY. $e]+∫q ‘·sê«‘· ÄyÓT n+^ø£

]+#ês¡T. mHé.Ï.ÄsY.‘√ ÄyÓT ¬s+&√ dæìe÷ ªd”‘ê

sêeTø£fi≤´D+μ. Ä ‘·sê«‘· mH√ï ∫Á‘ê˝À¢ M]<ä›s¡÷

ø£*dæ qÏ+#ês¡T. á »+≥ ù|s¡T #Ó|üŒ>±H˚

yÓTT<ä≥>± >∑Ts¡TÔ≈£î e#˚Ã dæìe÷ ª»>∑<˚ø£Ms¡Tì ø£<∏äμ.

á dæìe÷˝À ‘·q eTT<äT› eTT<äT› e÷≥\‘√ n+<ä

]˙ Äø£≥Tº≈£îHêïs¡T düs√C≤<˚$.

ªlø£ècÕís¡T®q j·TT<ä∆+μ ∫Á‘·+˝À mHé.Ï.ÄsY.

k˛<ä]>± düTuÛÑÁ<ä bÕÁ‘·qT b˛wæ+#ês¡T düs√C≤<˚$.

n|üŒÏqT+∫ mHé.Ï.ÄsY.qT ªnqïj·÷´μ nì |æ*#˚

yês¡T düs√C≤<˚$.

mHé.Ï.ÄsY.‘√ ÄyÓT ø£*dæ qÏ+∫q ∫e] ∫Á‘·+

ª<ëqMs¡X¯Ss¡ø£s¡íμ. Ç+<äT˝À ∫qï y˚wüyÓTÆHê ø£s¡Tíì

uÛ≤s¡´>±H˚ qÏkÕÔqì |ü≥TºãÏº Ä bÕÁ‘· b˛wæ+#ês¡T

düs√C≤<˚$.

∫Á‘ê\ $esê\T :

1. bÕ+&ÉTs¡+>∑ eTVü‰‘·à´+, 2. d”‘êsêeT

ø£fi≤´D+, 3. Ç+ÏøÏB|ü+ Ç˝≤¢˝Ò, 4. »>∑<˚ø£Ms¡Tì

ø£<∏ä, 5. eT+∫`#Ó&ÉT, 6. <ë>∑T&ÉTeT÷‘·\T,

7. Á|üMT˝≤s¡T®˙j·T+, 8. X¯≈£î+‘·\, 9. ñe÷ #·+&û

>öØ X¯+ø£s¡T\ ø£<∏ä, 10. uÛ≤>∑´#·Áø£+, 11. $»j·T+

eTq<˚, 12. e÷j·Tì eTeT‘·, 13. eTqTwüß˝À¢ <˚e⁄&ÉT,

14. lsêe÷+»H˚j·T j·TT<ä∆+, 15. <ëqMs¡X¯Ss¡ø£s¡í.

ª»>∑<˚ø£Ms¡Tì ø£<∏äμ ˝À..

186

<˚$ø£

mHé.Ï.ÄsY.‘√ ‘=*kÕ]>± <˚$ø£ ªπs#·Tø£ÿμ

∫Á‘·+˝À qÏ+#ês¡T. n|üŒÏøÏ ÄyÓT ù|s¡T

Á|üMT\. ‘·qù|s¡T <˚$ø£>± e÷]q ‘·sê«‘· mH√ï

∫Á‘ê˝À¢ Äj·Tq‘√ ø£*dæ qÏ+#ês¡T. Ç+<äT˝À

kÕ+|òæTø±\T, #ê]‘·Áø±\T, bÂsêDÏø±\T, C≤q|ü<ë\T

ñHêïsTT. ôdŸ˝À ìX¯Ùã›+>± ñ+&É≥+ mHé.Ï.ÄsY.≈£î

Çwüº+. <˚$ø£ ≈£L&Ü ø±yéT>±

ñ+&˚ eTìwæ ø±e&É+‘√

ÄyÓTqT n_Ûe÷ì+#˚yês¡T.

V”≤s√sTTHé>± mH√ï dæìe÷

˝À¢ qÏ+∫q <˚$ø£ ªì|ü⁄Œ

˝≤+Ï eTìwæμ ∫Á‘·+˝À

mHé.Ï.ÄsY.≈£î e~q>±

qÏ+#ês¡T. ÄyÓT ≈£îe÷¬sÔ

ø£qø£ ªÁãVü≤à]¸ $XÊ«$TÁ‘·μ

˝À d”‘·>± qÏ+∫+~.


1. πs#·Tø£ÿ, 2. X¯uÛ≤wt

sêeTT&ÉT, 3. ô|+&ç¢|æ\T|ü⁄,

4. ≤ø°‡sêeTT&ÉT,

5. >±*y˚T&É\T, 6. <äø£åj·T»„+,

7. eTVü‰eT+Á‹ ‹eTàs¡TdüT,

8. s¡ø£Ôdü+ã+<Ûä+, 9. <˚X¯Á<√

VüQ\T, 10. Ä&ÉÁã‘·T≈£î,

11. eT+>∑fi¯ dü÷Á‘·+, 12. uÛ≤e÷

$»j·T+, 13. ì+&ÉTeTqdüT\T,

14. l ø£ècÕíe‘ês¡+, 15. ì\Te⁄

<√|æ&û, 16. >∑+&çø√≥ s¡Vü≤dü´+,

17. sê»ø√≥ s¡Vü≤dü´+, 18. ∫qï

HêÏ ùdïVæ≤‘·T\T, 19. l ø£ècÕí+

»H˚j·T j·TT<ä∆+, 20. lø£èwüí

$»j·T+, 21. lø£èwüí dü‘·´

mdt.es¡\øÏåà

mdt.es¡\øÏåà mHé.Ï.ÄsY.‘√

ø£*dæ 6 ∫Á‘ê˝À¢ qÏ+

#ês¡T. ÄyÓT ø±´¬sø£ºsY s√˝Ÿ‡

#˚j·T&É+ ÁbÕs¡+_Û+∫q ‘·sê«‘· sêe÷sêe⁄øÏ ‘·*¢>±

mH√ï ∫Á‘ê˝À¢ n_ÛqsTT+#ês¡T. n˝≤π> ‘êqT

ì]à+∫q Á|ü‹ dæìe÷˝À ÄyÓT≈£î ÁbÕ<Ûëq´+ ø£*–q

bÕÁ‘·\T Ç#˚Ãyês¡T sêe÷sêe⁄.

∫Á‘ê\ $esê\T: 1. BbÕe[, 2. lø£ècÕís¡T®q

j·TT<ä∆+, 3.l y˚+ø£fÒX¯«s¡ eTVü‰‘·à´+, 4.eTVü‰eT+Á‹

‹eTàs¡TdüT, 5. ãÁãTyêVü≤q, 6. dü‘·´Vü≤]X¯Ã+Á<ä.

ªeTVü‰eT+Á‹ ‹eTàs¡TdüTμ ˝À..

ªdü‘·´Vü≤]X¯Ã+Á<äμ ˝À..

187

»j·T\*‘·

‘·*¢ dü+<Ûä´‘√qT,

≈£L‘·Ts¡T »j·T

\*‘·‘√q÷ qÏ+∫q

|òüTq‘· mHé.Ï.ÄsY.~.

ªe÷j·÷ãC≤sYμ, ª‘ÓHê*

sêeTø£èwüíμ ∫Á‘ê˝À¢

Äj·Tq düs¡düq dü+<Ûä´

qÏ+#·>±, ª>√bÕ\T&ÉT`

uÛÑ÷bÕ\T&ÉTμ ∫Á‘·+

qT+&ç »j·T\*‘· qÏ+

#ês¡T. ªn+<äyÓTÆq »+≥μ

>± mHé.Ï.ÄsY., »j·T

\*‘· ù|s=+<ës¡T.

mHé.Ï.ÄsY. ì]à+∫q

ªlø£èwüídü‘·´μ dæìe÷˝À

ÄyÓT dü‘·úÛ≤eT>± qÏ+

#ês¡T. dæìe÷˝À¢ »+≥>±

qÏ+∫q mHé.Ï.ÄsY.,

»j·T\*‘· sê»ø°j·T

s¡+>∑+˝ÀøÏ Á|üy˚•+∫

eTTKéT+Á‘·T\T ø±e&É+

$X‚wü+.


1. >√bÕ\T&ÉT`

uÛÑ÷bÕ\T&ÉT, 2. ∫ø£ÿ&ÉT`

<=s¡ø£&ÉT, 3. ‹ø£ÿ X¯+ø£

s¡j·T´, 4. u≤>±›<é >∑»

<=+>∑, 5. ø£<∏ëHêj·T

≈£î&ÉT, 6. >∑+&çø√≥

s¡Vü≤dü´+, 7. ø£<ä\&ÉT`

e<ä\&ÉT, 8. Ä©u≤u≤

40 <=+>∑\T, 9. lø£èwüí

$»j·T+, 10. lø£èwüí

dü‘·´, 11. <˚e⁄&ÉT #˚dæq

eTqTwüß\T.

‘·©¢ ≈£L‘·Tfi¯ó¢

dü+<Ûä´, »j·T\*‘·‘√

mHé.Ï.ÄsY.

188

\ø°åàsê»´+

mHé.Ï.ÄsY., m.mHé.ÄsY. nqï<äeTTà

\T>± qÏ+∫q ªdü+kÕs¡+μ ∫Á‘·+

˝À ø£<∏ëHêsTTø£>± qÏ+∫q \ø°åàsê»´+ Ä

∫Á‘· ìsêà‘· dæìe÷ì |üP]Ô#˚j·T˝Òì |ü]

dæú‘·T\T @s¡Œ&çq|ü⁄Œ&ÉT ‘·q uÛÑTC≤q y˚düT

≈£îì Ä ∫Á‘êìï |üP]Ô#˚dæ $&ÉT<ä\ #˚XÊs¡T.

Ä ‘·sê«‘· ª<ëdæμ, ªsêE`ù|<äμ ∫Á‘ê˝À¢

mHé.Ï.ÄsY. düs¡düq qÏ+#ês¡T.

‘·q uÛÑs¡Ô l<Ûäs¡sêe⁄‘√ ø£*dæ sê»´+

|æø£ÃsY‡ ù|]≥ ∫Á‘· ìsêàD dü+düúqT HÓ\

ø=*Œ 11 ∫Á‘ê\T ì]à+#ês¡T \ø°åàsê»´+.

á dü+düú ‘=*∫Á‘·+ ª<ëdæμ˝Àq÷, ∫e]

∫Á‘·+ ªeT>±&ÉTμ˝Àq÷ mHé.Ï.ÄsY. V”≤s√

ø±e&É+ >∑eTHês¡Ω+. n˝≤π> mHé.Ï.ÄsY.

ãèVü≤qï\>± qÏ+∫q ªqs¡ÔqXÊ\μ ∫Á‘êìï

≈£L&Ü ÄyÓT ì]à+#ês¡T.

¬ø.ÄsY.$»j·T

ªlÁøÏwüí bÕ+&ÉMj·T+μ ∫Á‘·+‘√

¬ø.ÄsY.$»j·TqT ‘Ó\T>∑T ∫Á‘·

|ü]ÁX¯eT≈£î |ü]#·j·T+ #˚XÊs¡T mHé.Ï.ÄsY.

Ä dæìe÷˝À s¡TøÏàDÏ bÕÁ‘·˝À eTT>∑∆ eTH√

Vü≤s¡+>± ø£ì|æ+∫ n+<ä]˙ Äø£≥Tº≈£îHêï

sêyÓT. |ü⁄sêDbÕÁ‘·\T <Ûä]+∫q dæ˙

q≥T*ï <˚e⁄fi¯¢‘√ ø=\e&É+ V”≤s√\˝À

mHé.Ï.ÄsY.‘√ yÓTT<ä˝…’‘˚... V”≤s√sTTq¢˝À

Ä |òüTq‘· <äøÏÿ+#·T≈£îqï qÏ ¬ø.ÄsY.

$»j·T. n+‘˚ø±<äT kÕj·T+Á‘·+ nsTT<äT

<ëÏ‘˚ |üì#˚j·Tq˙, Ä~yêsê\T wüOÏ+

>¥‡≈£î sêqì Ä s√E˝À¢H˚ nÁ>∑ V”≤s√\≈£î

wüs¡‘·T\T $~Û+∫q qÏ ÄyÓT.

∫Á‘ê\ $esê\T: 1. lÁøÏwüíbÕ+&É

Mj·T+, 2. |üs¡e÷q+<äj·T´ •wüß´\ø£<∏ä,

3. uÛÑ˝Ò‘·eTTà&ÉT, 4. @ø£Ms¡, 5. \ø°åà

ø£≤ø£å+, 6. Áù|eTdæ+Vü‰düq+.

ªdü+kÕs¡+μ ˝À..

ªlÁøÏwüíbÕ+&ÉMj·T+μ ˝À..

189

sê»düT˝À#·q

mHé.Ï.ÄsY. lø£èwüßíì>± qÏ+∫q ªkı+‘·ePs¡Tμ

∫Á‘·+˝À ø£<∏ëHêsTTø£ sê»düT˝À#·q. á

∫Á‘·+ wüOÏ+>¥˝À »]–q ˇø£ dü+|òüT≥q:

mHé.Ï.ÄsY., sê»düT˝À#·q MT<ä ˇø£ bÕ≥qT

∫Árø£]düTÔHêïs¡T. Ç+<äTø√dü+ ∫qï ∫qï r>∑\T #·TÏº

yÓ<äTs¡T ø£Ás¡\‘√ ôdŸ y˚XÊs¡T. n+<äT˝À ˇø£ r¬>≈£î

‘·–* sê»düT˝À#·q ø±*y˚\T ‘Ó–+~. bÕ≥

∫Árø£s¡D˝À ñqï sê»düT˝À#·q≈£î Ä $wüj·T+

‘Ó©˝Ò<äT. @<√ #·Ts¡T≈£îÿeTì nì|æ+∫+<ä+‘˚. cÕŸ

nsTTq ‘·sê«‘· <ÛësêbÕ‘·+>± s¡ø£Ô+. n~ #·÷dæ

sêe÷sêe⁄ ø£+>±s¡T|ü&ç ‘·q #˚‹˝À ñqï ≈£L˝Ÿ

Á&ç+ø˘qT Ä >±j·T+ MT<ä e+|æ s¡ø£Ô+ >∑&É¶ ø£fÒº≥≥T¢

#˚XÊs¡T. ‘·sê«‘· ‘·H˚ u≤´+&˚CŸ ø£≤ºs¡T.

n˝≤π> Á|üø£è‹ nyê+‘·sê\T dü+uÛÑ$+∫q nH˚ø£

dü+<äsê“¤˝À¢ u≤~Û‘·T\≈£î kÕj·T+ n+~+#˚+<äT≈£î

mHé.Ï.ÄsY. ìs¡«Væ≤+∫q kÕ+düÿè‹ø£ ø±s¡´Áø£e÷˝À¢

yÓTT<ä≥>± sê»düT˝À#·q qè‘·´ Á|ü<äs¡Ùq ñ+&˚~. n<˚

ôd+ÏyÓT+Ÿ‘√ ‘·qT ‘=*kÕ]>± eTTKéT+Á‹

nsTTq ‘·sê«‘· ìs¡«Væ≤+∫q ª|òæ˝Àà‘·‡yéμ˝À sê»

düT˝À#·q kÕs¡<∏ä´+˝À kÕ«>∑‘· qè‘ê´ìï s¡÷bı+~+∫

Á|ü<ä]Ù+|ü#˚XÊs¡T mHé.Ï.ÄsY. uÛ≤qTÁ|æj·T, s¡eT´ø£èwüí,

sê<Ûä... e+Ï V”≤s√sTTq¢‘√ ◊<äT q<äT\qT bÕÁ‘·\T>±

#·÷|ü⁄‘·÷ dæ.Hêsêj·TD¬s&ç¶ sêdæq á ^‘êìï

#·Áø£e]Ô dü+^‘· <äs¡Ùø£‘·«+˝À düTo\, C≤qøÏ bÕ&Üs¡T.

∫Á‘ê\ $esê\T: 1. kı+‘·ePs¡T, 2. ô|+øÏô|fi≤¢+,

3. sê»eT≈£î≥+, 4. f…Æ>∑sYsêeTT&ÉT, 5. yê©àøÏ,

6. ãÁuÛÑTyêVü≤q.

ªsê»eT≈£î≥+μ ˝À..

ªyê©àøÏμ˝À..

190

sê»l

dü÷ÿ˝Ÿ˝À #·<äTe⁄≈£îH˚ s√E\ qT+N mHé.Ï.

ÄsY.ì $|üØ‘·+>± n_Ûe÷ì+#˚ ≈£îdüTeT

≈£îe÷] (sê»l ndü\Tù|s¡T)øÏ ªn–Z|æ&ÉT>∑Tμ ∫Á‘·+‘√

Äj·Tq düs¡düq qÏ+#˚ neø±X¯+ edüTÔ+<äì Væ≤+#·

˝Ò<äT. á dæìe÷˝À sêe÷sêe⁄ ~«bÕÁ‘ê_Ûqj·T+

#˚j·T>±, Äj·Tq düs¡düq ø£èwüí≈£îe÷], sê»l qÏ+

#ês¡T. n|üŒÏπø mHé.Ï.ÄsY. ô|<ä› kÕºsY. uÛÑj·T+‘√,

uÛÑøÏÔ‘√ ‘·q n_Ûe÷q ø£<∏ë

Hêj·T≈£î&ç‘√ ø£*dæ

qÏ+#˚<ëìqì sê»l

#ÓãT‘ês¡T. mHé.Ï.ÄsY.‘√

ÄyÓT qÏ+∫q dæìe÷˝À¢

Äs¡T C≤q|ü<ë\T ø±>±

ˇø£Ï e÷Á‘·y˚T kÕ+|òæTø£+.


1. n–Z|æ&ÉT>∑T, 2. |æ&ÉT>∑T

sêeTT&ÉT, 3. n–Zãsê≤,

4. >√bÕ\T&ÉT` uÛÑ÷bÕ

\T&ÉT, 5. n–ZMs¡T&ÉT,

6. \ø°åàø£≤ø£å+, 7. ∫Ïº

#Ó˝…¢\T, 8.<ëqMs¡X¯Ss¡ø£s¡í.

#·+Á<äø£fi¯

mHé.Ï.ÄsY.‘√ #·+Á<äø£fi¯

qÏ+∫q ‘=* dæìe÷

ª$XÊ\ Vü≤è<äj·÷\Tμ. n+<äT˝À

Äj·Tq eTs¡<ä\T>± ∫qï bÕÁ‘·

b˛wæ+#ês¡T. Ä ‘·sê«‘· ªÄ&É

|ü&ÉT#·Tμ dæìe÷˝À mHé.Ï.ÄsY.

#Ó˝…¢\T>± qÏ+#ês¡T #·+Á<äø£fi¯. Ä

dæìe÷ $&ÉT<ä˝…’q ø=ìï s√E\≈£î

#·+Á<äø£fi¯qT |æ*|æ+∫ ‘·q kı+‘·

∫Á‘ê\T ªes¡ø£≥ï+μ, ª‘·˝≤¢ô|fi≤¢e÷μ

ø√dü+ nÁ–yÓT+Ÿ‡ MT<ä dü+‘·ø£+

#˚sTT+#ês¡T mHé.Ï.ÄsY. ª‘·˝≤¢`

ô|fi≤¢e÷μ ∫Á‘·+˝À #·+Á<äø£fi¯~

V”≤s√sTTHé y˚wü+ ø±e&É+ $X‚wü+.

ÄyÓT V”≤s√sTTHé>± ì\<=≈£îÿ ø√e&ÜìøÏ á ∫Á‘·+

m+‘√ ñ|üø£]+∫+~. mHé.Ï.ÄsY Ç∫Ãq #˚j·T÷‘·

‘√H˚ eT]ø=ìï dæìe÷˝À¢ ÄyÓT≈£î V”≤s√sTTHé>±

neø±XÊ\T e#êÃsTT. ªe÷‘·è<˚e‘·μ˝À mHé.Ï.ÄsY.≈£î

≈£L‘·Ts¡T>± qÏ+#ês¡T #·+Á<äø£fi¯.

Ä ‘·sê«‘· ª|ü$Á‘· Vü≤è<äj·÷\Tμ ∫Á‘·+˝À ≈£L&Ü

mHé.Ï.ÄsY. düs¡düq qÏ+#ês¡T. ªkÕVü≤düe+‘·T&ÉTμ

dæìe÷˝À mHé.Ï.ÄsY.≈£î eTs¡<ä\T>± qÏ+#ês¡T.

ª\ø°åàø£≤ø£å+μ ˝À..

ª‘·˝≤¢ ô|fi≤¢e÷μ˝À #·+Á<äø£fi¯‘√

191

yêDÏl

mHé.Ï.ÄsY. qÏ+∫q ªñeTà&ç ≈£î≥T+ã+μ

∫Á‘·+˝À ˇø£ Vü‰dü´ uÛÑ]‘· n+‘·sêï≥ø£+˝À

dürkÕ$Á‹>± yêDÏl, j·TeTTì>± mHé.Ï.ÄsY.

ø£ì|ækÕÔs¡T. á dæìe÷˝À ÄyÓT~ Vü‰dü´ uÛÑ÷$Tø£.

∫Á‘·+ @$T≥+fÒ ÄyÓT nÁ>∑qÏ>± ù|s=+~q ‘·sê«‘·

ª\e≈£îX¯μ ∫Á‘· ìsêà‘· X¯+ø£s¡¬s&ç¶ ì]à+∫q

ªdürkÕ$Á‹μ˝À f…ÆÏ˝Ÿ bÕÁ‘· b˛wæ+#ês¡T. á dæì

e÷˝À ≈£L&Ü j·TeTTì>± mHé.Ï.ÄsY. qÏ+#ês¡T.

‘·q ∫Á‘ê˝À¢ Ç˝≤ Vü‰düúÛÑ÷$Tø£\T, düVü‰j·T

bÕÁ‘·\T b˛wæ+∫q yêDÏløÏ ‘·q düs¡düq V”≤s√sTTHé

>± qÏ+#˚ #ÛêHé‡ ªì+&ÉT Vü≤è<äj·÷\Tμ ∫Á‘·+‘√

ø£*Œ+#ês¡T mHé.Ï.ÄsY. Ä ‘·sê«‘· mH√ï ∫Á‘ê˝À¢

M]<ä›s¡÷ ø£*dæ qÏ+#ês¡T. mHé.Ï.ÄsY. nsTT<äT

bÕÁ‘·\qT b˛wæ+∫q ªleT<é $sê≥|üs¡«+μ M]

ø£\sTTø£˝À e∫Ãq ∫e] ∫Á‘·+.


1. ì+&ÉT Vü≤è<äj·÷\T, 2. ø√&É\T ~~›q ø±|ü⁄s¡+,

3. J$‘· #·Áø£+, 4. ¬s’‘·T_&É¶, 5. n<äèwüº C≤‘·≈£î&ÉT,

6. lø£ècÕí+»H˚j·T j·TT<ä∆+, 7. <˚XÀ<ë∆s¡≈£î\T,

8. eTqTwüß˝À¢ <˚e⁄&ÉT, 9. ø£<∏ëHêj·T≈£îì ø£<∏ä,

10. sêeTTì $T+∫q sêeTT&ÉT, 11. e÷j·÷

eToÃ+Á<ä, 12. m<äTs¡T˝Òì eTìwæ, 13. Äsê<Ûäq,

14. m<äTØ‘·, 15. dæ+Vü≤ã\T&ÉT, 16. e÷yê]

eT+∫‘·q+, 17. kÕVü≤dü e+‘·T&ÉT, 18. leT<é

$sê≥|üs¡«+.

ªÄsê<Ûäqμ˝À yêDÏl..

192

XÊs¡<ä

n+‘·es¡≈£L Vü‰dü´ bÕÁ‘·\T, düVü‰j·T bÕÁ‘·\T

b˛wæ+∫q XÊs¡<ä ªJ$‘·#·Áø£+μ dæìe÷˝À

‘=*kÕ]>± mHé.Ï.ÄsY. düs¡düq

qÏ+#ês¡T. Ä ‘·sê«‘·

mHé.Ï.ÄsY. ‘·+Á&ûø=&ÉT≈£î\T>±

~«bÕÁ‘ê_Ûqj·T+ #˚dæq ªdüsêúsY

bÕbÕsêj·TT&ÉTμ ∫Á‘·+˝À ‘·+Á&ç

düs¡düq ÄyÓT n_ÛqsTT+#ês¡T.

Ç~˝≤ ñ+fÒ XÊs¡<ä q≥J$

‘êìï dü]ø=‘·Ô eT\T|ü⁄ ‹|æŒq

∫Á‘·+ ª#·+&ÉXÊdüqT&ÉTμ.

V”≤s√sTTHé y˚cÕ\T ‘·>∑Z&É+‘√

ø±´¬sø£ºsY s√˝Ÿ‡øÏ yÓTT>∑TZ #·÷|ü⁄

‘·Tqï ‘·s¡TD+˝À e∫Ãq á

∫Á‘·+ ÄyÓT ¬øØsYøÏ dü]ø=‘·Ô ~XÊ

ìπs∆X¯+ #˚dæ+~. V”≤s√\‘√ düe÷

q+>± ñ+&˚ bÕÁ‘·\T XÊs¡<äqT

<äèwæº˝À ô|≥Tº≈£îì s¡#·sTT‘·\T

düèwæº+#·&ÜìøÏ ÄkÕÿs¡+ ø£*|æ+∫+~. n+<äTπø

Ç+<äT≈£î ø±s¡≈£î˝…’q mHé.Ï.ÄsY. n+fÒ XÊs¡<ä≈£î

m+‘√ n_Ûe÷q+, $|üØ‘·yÓTÆq >ös¡e+.

ª<ëqMs¡X¯Ss¡ø£s¡íμ, ª»dæºdt#Í<ä]μ, ªy˚T»sY #·+Á<ä

ø±+‘Yμ ∫Á‘ê˝À¢ ≈£L&Ü qÏ+∫q XÊs¡<ä mHé.Ï.ÄsY.

@sêŒ≥T #˚dæq ‘Ó\T>∑T<˚X¯+ bÕØº˝À #˚] sê»ø°j·÷

\˝Àq÷ ‘·>∑T<äTqì|æ+#·T≈£îHêïs¡T.

»j·TdüT<Ûä

ªn&É$sêeTT&ÉTμ, ªm<äTØ‘·μ ∫Á‘ê˝À¢ ôdø£+&é

V”≤s√sTTHé>± qÏ+∫q »j·TdüT<Ûä ‘=*kÕ]>±

mHé.Ï.ÄsY. düs¡düq qÏ+∫q ∫Á‘·+ ªsêeTø£èwüßí\Tμ.

n˝≤π> sê»ø°j·÷˝À¢øÏ mHé.Ï.ÄsY. yÓfi¯¢ø£eTT+<äT

qÏ+∫q ∫e] ∫Á‘·+ ªHê<˚X¯+μ˝Àq÷, Äj·Tq ∫e]

dæìe÷ ªlHê<∏ä ø£$kÕs¡«uÛÖeTT&ÉTμ ˝Àq÷ qÏ+∫q

n<äèwüº+ »j·TdüT<Ûä~.

∫Á‘ê\ $esê\T: 1. sêeTø£èwüßí\T, 2. ˝≤j·TsY

$X¯«Hê<∏é, 3. πø&û HÓ+.1, 4. Á&Ó’esY sêeTT&ÉT, 5. l

‹s¡T|ü‹ yÓ+ø£fÒX¯«s¡ ø£fi≤´D+, 6. j·TT>∑+<ÛäsY,

7. düs¡<ësêeTT&ÉT, 8. >∑»<=+>∑, 9. $X¯«s¡÷|ü+,

10. eTVü‰|ü⁄s¡Twüß&ÉT, 11. nqTsê>∑ <˚e‘·,

12. Hê<˚X¯+, 13. lHê<∏ä ø£$kÕs¡«uÛÖeTT&ÉT

ª<ëqMs¡X¯Ss¡ø£s¡íμ˝À XÊs¡<ä‘√..

ª$X¯«s¡÷|ü+μ˝À »j·TdüT<Ûä‘√..

193

»j·TÁ|ü<ä

dæìe÷˝À¢øÏ sêø£

eTT+<äT qT+N

mHé.Ï.ÄsY. n_Ûe÷ì

nsTTq »j·TÁ|ü<ä

Äj·Tq‘√ ø£*dæ qÏ+#˚

neø±X¯+ sêe&É+ ‘·q

|üPs¡«»qà düTø£è‘·+

n+≤s¡T. ªdæ]dæ]eTTe«μ

∫Á‘·+ $&ÉT<ä˝…’q ø=ìï

s√E\≈£î mHé.Ï.ÄsY.,

»j·TÁ|ü<äqT |æ*|æ+∫

ª#êDø£´ #·+Á<ä>∑T|üÔμ

∫Á‘·+˝À $wüø£q´

bÕÁ‘·qT Ç#êÃs¡T.

nsTT‘˚ Ä dæìe÷ ø£+fÒ

eTT+<äT $&ÉT<ä˝…’q

ªn&É$sêeTT&ÉTμ ∫Á‘·+

|òüTq $»j·T+ kÕ~Û+#·

&É+‘√ mHé.Ï.ÄsY.`

»j·TÁ|ü<ä »+≥≈£î eT+∫

ù|s¡T e∫Ã+~. ªj·TeT

>√\μ ∫Á‘·+ á »+≥≈£î

&çe÷+&é ô|+∫+~.

Ä ‘·s¡+ V”≤s√sTTq¢˝À

mHé.Ï.ÄsY.‘√ kÕ+|òæTø£

∫Á‘ê\‘√bÕ≥T C≤q|ü<ä,

bÂsêDÏø£, #ê]Á‘ê‘·àø£

∫Á‘ê˝À¢ qÏ+#˚ ne

ø±X¯+ <äøÏÿ+#·T≈£îqï

@¬ø’ø£ V”≤s√sTTHé

»j·TÁ|ü<ä nì #ÓbÕŒ*.

n˝≤π> mHé.Ï.ÄsY. ÄX¯j·÷\≈£î, Á|ü»\≈£î @<√

#˚j·÷\qï ‘·|üq≈£î Äø£]¸‘·Tsê˝…’q »j·TÁ|ü<ä

ª‘Ó\T>∑T<˚X¯+μ bÕØº˝À #˚s¡&É+ $X‚wü+.

∫Á‘ê\ $esê\T: 1. n&É$sêeTT&ÉT, 2. #êDø£´`

#·+Á<ä>∑T|üÔ, 3. e÷ Ç<ä›] ø£<∏ä, 4. j·TeT>√\,

5. y˚T\Tø=\T|ü⁄, 6. j·TT>∑|ü⁄s¡Twüß&ÉT, 7. sê»|ü⁄Á‘·

s¡Vü≤dü´+, 8. l ‹s¡T|ü‹ yÓ+ø£fÒX¯«s¡ ø£fi≤´D+,

9. #Ûê˝…+CŸ sêeTT&ÉT, 10. düs¡ÿdtsêeTT&ÉT,

11. dü÷|üsYy˚THé.

ª#Ûê˝…+CŸ sêeTT&ÉTμ˝À

»j·TÁ|ü<ä‘√

194

l<˚$

eTqesê*>± qÏ+∫q u≤\qÏ V”≤s√sTTHé>±

e÷]q|ü⁄Œ&ÉT ÄyÓT≈£î »+≥>± qÏ+∫q

ns¡T<Ó’q |òüTq‘· bı+~q e´øÏÔ mHé.Ï.ÄsY. ªeTqesê*

ej·TdüTqï qÏ‘√ Áù|eT düsê>±\T, düj·÷´≥\T

@$TÏμ? nì $eT]Ù+∫q yêfi‚¢ ‘Ós¡ô|’ á »+≥qT

#·÷dæ eTT>∑T∆\j·÷´s¡T, ø±düT\ es¡¸+ ≈£î]|æ+#ês¡T.

mHé.Ï.ÄsY. q≥J$‘êìï eT\T|ü⁄ ‹|æŒq ◊<äT

∫Á‘ê˝À¢ Hê\T>∑T dæìe÷˝À¢ l<˚$ V”≤s√sTTHé

ø±e&É+ $X‚wü+. Ä dü¬ø‡dt\‘√H˚ ÄyÓT u≤©e⁄&é˝À

m+≥¬s’ q+ãsYeHé HêsTTø£>± Væ≤+B ∫Á‘·d”eT˝À

eT≈£î≥+˝Òì eTVü≤sêDÏ>± C…’Á‘·j·÷Á‘·qT kÕ–+∫

<äXÊã›ø±\+bÕ≥T yÓ\T>=+~+~. @ ej·TdüT bÕÁ‘·

b˛wæ+∫Hê, n+<äT˝ÀøÏ ˇ~–b˛sTT, VüQcÕs¡T>±

qÏ+#·>∑\>∑&É+ ì»+>± mHé.Ï.ÄsY.≈£î es¡y˚T.

n+<äTπø Äj·Tq ø±s¡D»qTà\j·÷´s¡T.

∫Á‘ê\ $esê\T: 1. y˚≥>±&ÉT, 2. Ä≥>±&ÉT,

3. sö&ûsêeTT&ÉT` ø=+f…ø£èwüßí&ÉT, 4. düsê›sY

bÕbÕsêj·TT&ÉT, 5. >∑»<=+>∑, 6. dü‘·´+` •e+,

7. n–Zs¡e«, 8. ø=+&ÉMÏ dæ+Vü≤+, 9. nqTsê>∑<˚e‘·,

10. »dæºdt #Í<ä], 11. u§_“*|ü⁄*, 12. ej·÷´]

uÛ≤eT\T` e>∑\e÷] uÛÑs¡Ô\T.

Ç‘·s¡ ø£<∏ëHêsTTø£\T

1. eT+E\ (ªyê&˚M&ÉT, |ü˝…¢≥÷] ∫H√ï&ÉT,

eTqTwüß\+‘ê ˇø£ÿfÒ, eT>±&ÉT, H˚s¡+ Hê~ø±<äT

Äø£*~, #êDø£´ #·+Á<ä>∑T|üÔ, e÷ Ç<ä›] ø£<∏ä)

2. ø±+#·q (ª&Üø£ºsY Äq+<é, ø£*kı∫Ãq n<äèwüº+,

uÛÑ˝Òe÷kÕºs¡T, nqï<äeTTà\ nqTã+<Ûä+μ) 3. Á|üuÛÑ

ª»dæºdt #Í<ä]μ˝À l<˚$‘√..

195

(ª<ëqMs¡X¯Ss¡ø£s¡í, leT~«sê≥|üs¡«+,

dæ+Vü≤+ q$«+~, leT<é$sêŸ b˛‘·T\÷]

Ms¡ÁãùV≤à+Á<ä kÕ«$T #·]Á‘·μ), 4. s¡‹

(ªÁù|eT dæ+Vü‰düq+, ‹s¡T>∑T˝Òì eTìwæ,

ø£*j·TT>∑ sêeTT&ÉTμ), 5. »j·T∫Á‘·

(ªe÷<Ó’e+, u§_“*|ü⁄*μ), 6. »j·T+‹

(ª≈£î\>ös¡e+μ, ª»>∑<˚ø£Ms¡Tì ø£<∏ä, ø=+&ÉMÏ

dæ+Vü≤+μ), 7. \øÏåà (ªˇπø ≈£î≥T+ã+,

ã+>±s¡T eTìwæμ), 8. $»j·Tìs¡à\ (ªe÷]q

eTìwæ, ô|‘·Ô+<ës¡T¢μ), 9. \‘· (ªì|ü⁄Œ˝≤+Ï

eTìwæ, X¯è+>±s¡ sêeTT&ÉTμ), 10. düTC≤‘·

(ªdüs¡ÿdt sêeTT&ÉT, eTVü‰ |ü⁄s¡Twüß&ÉTμ),

11. pìj·TsY ls¡+»ì (ª#·+Á<äVü‰s¡+,

ñe÷düT+<ä], >öØ eTVü‰‘·à´+μ),

12. e÷\‹ (ªbÕ‘êfi¯uÛ…’s¡$μ), 13. |ü~àì

(ªneTà\ø£ÿ\T, $»j·T>ö]μ), 14.õ.es¡\øÏåà

(ªe÷j·÷s¡+uÛÑμ, ªô|[¢#˚dæ #·÷&ÉTμ),

15. eVæ≤<ë ¬sVü≤e÷Hé (ª»j·Tdæ+Vü≤μ),

16. dü+<Ûä´ (ªe÷j·÷ãC≤sY, ‘ÓHê*

sêeTø£èwüíμ), 17. »j·Tl

(ª<Ó’eã\+μ), 18. |ü<äà

Á|æj·T (ªeT+∫øÏ eTs√

ù|s¡Tμ), 19. dü+^‘·

(ªlsêeT |ü≤º_Ûùwø£+μ),

21. sê<Ûë dü\÷C≤,

(f…Æ>∑sY), 22.sê<ÛäÛ (ª#·+&É

XÊdüqT&ÉTμ), 23. MTHêøÏå

X‚cÕÁ~ (ªÁãVü≤à]¸ $XÊ«

$TÁ‘·μ), 24. ≈£îdüTeT

(ªdü+ø£\Œ+μ), 25. yêD°

$X¯«Hê<∏é (ªdüe÷ÁŸ

nXÀø£μ), 26. w”˝≤ (ªH˚H˚

yÓTTq>±DÏíμ).

mHé.Ï.ÄsY.‘√ @¬ø’ø£ ∫Á‘·+˝À qÏ+∫q ≈£îdüTeT (dü+ø£\Œ+)

ª#êDø£´ #·+Á<ä>∑T|üÔμ ˝À eT+E\‘√..

196

∫e] ì$Twü+ es¡≈£L &çe÷+&é

‘·>∑Zì dæ˙ ¬øØsY mHé.Ï.ÄsY.~.

Äj·Tq sê»ø°j·T s¡+>∑Á|üy˚X¯+ #˚j·T

qTHêïs¡H˚ yês¡Ô Ä]ºdtº>± Äj·Tq ÁπøCŸì

eT]+‘· ô|+∫+~. ìsêà‘·\T Äj·Tq

ø±©¸≥¢ø√dü+ b˛° |ü&Ü¶s¡T. n+<äs¡÷ ø±e\dæqyêπs.

yêfi¯¢+‘ê Äj·Tq‘√ Ç+‘·≈£îeTT+<äT dæìe÷\T

ì]à+∫qyêπs. me]˙ ø±<äq˝Òì |ü]dæú‹. n+<äTπø

mHé.Ï.ÄsY. ˇø£ ñbÕj·T+ Ä˝À∫+∫, ˇø£s√E ‘·q

düìïVæ≤‘·T&Ó’q ìsêà‘· <˚Mes¡Á|ükÕ<éì |æ*|æ+#ês¡T.

Äj·Tq yÓfi‚¢dü]øÏ sêe÷sêe⁄ >∑~˝À eTs√ Ç<ä›s¡T

ñHêïs¡T. <˚Mes¡Á|ükÕ<éì ≈£Ls√ÃeTì #Ó|æŒ, ª˙‘√

bÕ≥T á Ç<ä›]ø° dæìe÷ #˚j·÷*. $&ç$&ç>± ø±©¸≥T¢

Çe«&É+ Á|üdüTÔ‘· |ü]dæú‘·T˝À¢ ø£wüº+ ø£qTø£ MT eTT>∑TZs¡T

ø£*dæ dæìe÷ #˚düTø√+&çμ nì #ÓbÕŒs¡T. n˝≤ Ä

eTT>∑TZ] ìsêà‘·\ (<˚Mes¡Á|ükÕ<é, mdt.yÓ+ø£≥s¡‘·ï+,

ø£èwüí+sêE) ø£\sTTø£˝À mHé.Ï.ÄsY. ∫e] ∫Á‘·+

ìsêàD≤ìøÏ lø±s¡+ #·T≥Tº≈£î+~. nsTT‘˚ ø£èwüí+

sêE‘√ ìsêàD|üs¡yÓTÆq $uÛÒ<ë\T sêe&É+‘√

Äj·Tq≈£î ø=+‘· &ÉãT“ Ç∫Ã, $T–*q Ç<ä›s¡÷

Ábıd”&é nj·÷´s¡T. |ü\¢M <˚M Ábı&Éø£åHé‡ |ü‘êø£+ô|’

á ∫Á‘· ìsêàD+ ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆ+~.

ø±©¸≥T¢ Ç#˚ÃeTT+<äT mHé.Ï.ÄsY. eTs√e÷≥

#ÓbÕŒs¡T... ªÇyêfi¯ ˇø£À ‘êØKT. |ü<√ ‘êØKTø£˝≤¢

ø£<∏ä ‘·j·÷s¡Tø±yê*. 18 s√E˝À¢ wüOÏ+>¥ |üP]Ô

ø±yê*. n˝≤ #˚düTø√˝Òø£b˛‘˚ H˚qT MT≈£î eT∞¢

m|ü⁄Œ&ÉT <=s¡T≈£î‘êH√ #Ó|üŒ˝ÒqTμ nHêïs¡T. <ë+‘√

á ìsêà‘·\˝À f…q¸Hé yÓTT<ä˝…’+~. |ü~ s√E˝À¢

ø£<∏ä ‘·j·÷s¡e&É+ nkÕ<Ûä´+ ø£qTø£ @<Ó’Hê Øy˚Tø˘

<=s¡T≈£î‘·T+<˚yÓ÷ #·÷<ë›eTqT≈£îHêïs¡T. Ä düeT

j·T+˝ÀH˚ n$T‘êuŸ qÏ+∫q ª˝≤yê]dtμ ∫Á‘·+

$&ÉT<ä˝…’+~. yÓ+≥H˚ sêe÷sêe⁄øÏ Ä dæìe÷

#·÷|æ+∫ Äj·Tq zπø nqï ‘·sê«‘· Ø`y˚Tø˘ ¬s’Ÿ‡

rdüT≈£îHêïs¡T.

1982˝À sê»ø°j·÷˝À¢øÏ Á|üy˚•+#˚ ∫e]ø£åD+˝À

mHé.Ï.ÄsY. n+^ø£]+∫q ∫Á‘·+ ø±e&É+‘√ Áù|ø£å≈£î

˝À¢q÷ ÄdüøÏÔ @s¡Œ&ç+~. mHé.Ï.ÄsY. qÏ+#˚ ∫e]

∫Á‘·+ Ç<˚qì, Çø£ô|’ Äj·Tq qÏ+#·s¡+≥÷ »]–q

Á|ü#ês¡+ dæìe÷ ÁπøCŸì eT]+‘· ô|+∫+~.

mHé.Ï.ÄsY. ¬øØsY ªeTq<˚X¯+μ‘√ yÓTT<ä˝…’+~ ø£qTø£

n+<äT≈£î ‘·>∑Z≥Tº>± ñ+&Ü\ì Äj·Tq ∫e] ∫Á‘êìøÏ

ªHê<˚X¯+μ nì ù|s¡T ìs¡ísTT+#ês¡T.

á ∫Á‘·+ wüOÏ+>¥ 22p˝…’ 1982q sêeTø£ècÕí

dü÷º&çjÓ÷˝À yÓTT<ä\sTT+~. mHé.Ï.ÄsY.ô|’ ∫Árø£]+

∫q eTTVüAs¡Ô|ü⁄ cÕŸ≈£î Äj·Tq ¬s+&√ n\T¢&ÉT

mHé.Ï.ÄsY.‘√

<˚Mes¡Á|ükÕ<é

197

<ä>∑TZu≤Ï yÓ+ø£fÒX¯«s¡sêe⁄ ø±¢|t ìe«>±, V”≤s√sTTHé

»j·TdüT<Ûä ¬øyÓTsê dæ«#êHé #˚XÊs¡T.

nsTT‘˚ dæìe÷ wüOÏ+>¥ ÁbÕs¡+uÛÑ+ s√Eq nqT

ø√ì nyê+‘·s¡+ e∫Ã+~. Äs√E sêe÷sêe⁄ y˚Tø£|t

y˚düTø√e&ÜìøÏ dæ<ä∆eTe⁄‘·Tqï ‘·s¡TD+˝À yêfi¯¢

ô|<ä›u≤“sTT »j·Tø£èwüí e∫Ã ªMTs¡T á dæìe÷ #Ój·T´

&Éy˚T$TÏ? B+‘√ MT≈£îqï ù|s¡T b˛‘·T+~. ª˝≤yê]dtμ

bÕ¢|t dæìe÷. á düeTj·T+˝À MTs¡T á dæìe÷

#Ój·T´&É+ e÷≈£î Çwüº+˝Ò<äTμ nì nuÛÑ´+‘·s¡+

#ÓbÕŒs¡T. <ë+‘√ sêe÷sêe⁄ y˚Tø£|t y˚düTø√e&É+

Äù|dæ Ä˝À#·q˝À |ü&Ü¶s¡T. ne‘·\ wüOÏ+>¥ø√dü+

nìï @sêŒ≥T¢ #˚düT≈£îqï ìsêà‘·\T njÓ÷eTj·T+˝À

|ü&çb˛j·÷s¡T. y˚Tø£|ts¡÷yéT˝À sêe÷sêe⁄, ãj·T≥

ìsêà‘·\T... qsê\T ‘Óπ>+‘· ñ‘·ÿ+sƒ¡. @eTe⁄

‘·T+<√qH˚ Ä+<√fi¯q.

z >∑+≥ùd|ü⁄ sêe÷sêe⁄ @+ Ä˝À∫+#·T≈£îHêïs√

@yÓ÷ ªy˚Tø£|tμ nHêïs¡T. Äj·Tq H√Ï qT+&ç ªbÕ´ø££|tμ

nH˚e÷≥ edüTÔ+<˚yÓ÷qì Vü≤&É*b˛sTTq ìsêà‘·\T

‘˚*ø£>± |æ] |”\TÃ≈£îHêïs¡T.

n˝≤ nqTe÷Hê\ eT<Ûä´ ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆq Ä ∫Á‘·+

wüOÏ+>¥ Ä ‘·sê«‘· #·ø£#·ø± kÕ–b˛sTT+~.

wüOÏ+>¥, &É_“+>¥‘√ ø£*dæ ªHê<˚X¯+μ ∫Á‘êìøÏ 25

s√E\T |üì#˚XÊs¡T sêe÷sêe⁄. s√EøÏ \ø£å s¡÷bÕ

j·T\ #=|ü⁄Œq mHé.Ï.ÄsY.≈£î 25 \ø£å\ s¡÷bÕj·T\T

bÕ]‘√wæø£+>± ìsêà‘·\T #Ó*¢+#ês¡ì n|üŒÀ¢ #Ó|ü⁄Œ

≈£îH˚yês¡T. Ç~ ì»+>± ]ø±πs¶.

Ç∫Ãq e÷≥ ì\u…≥Tºø√e&É+ ø√dü+ mHé.Ï.ÄsY.

sêÁ‹+ãefi¯ó¢ ÁX¯$T+∫ á ∫Á‘· ìsêàD+ |üP]Ô

ø±e&ÜìøÏ m+‘√ düVü≤ø£]+#ês¡T. ñ<äj·T+ 4 >∑+≥\

qT+&ç 9 >∑+≥\ es¡≈£L bÕØº |üqT\T, 9 >∑+≥\

qT+&ç 6 >∑+≥\ es¡≈£L wüOÏ+>¥. eT∞¢ sêÁ‹ 11

>∑+≥\es¡≈£L bÕØº |üqT\T #·÷düT≈£î+≥÷

mHé.Ï.ÄsY. ]ø±sY¶ kÕúsTT˝À á ∫Á‘êìï |üP]Ô#˚XÊs¡T.

uÛ≤>∑´q>∑sY dü÷º&çjÓ÷˝À, sêeTø£ècÕí dü÷º&çjÓ÷˝À

á dæìe÷ø√dü+ uÛ≤Ø ôdŸ‡ y˚j·T&Éy˚T ø±≈£î+&Ü

y˚>∑+>± |üP]Ô#˚j·T&É+ ø√dü+ eTTw”sêu≤<é˝Àì ˇø£

Ï+ãsY &çb˛˝À ≈£L&Ü ôdŸy˚dæ wüOÏ+>¥ »]bÕs¡T.

◊<äT s√E˝À¢ eT÷&ÉT bÕ≥\T

mHé.Ï.ÄsY. e+Ï nÁ>∑ ø£<∏ëHêj·T≈£î&ÉT qÏ+#˚

∫Á‘·+ wüOÏ+>¥ πøe\+ 19 s√E\˝À |üP]Ôø±e&É+

≈£L&Ü ˇø£ ]ø±πs¶. n˝≤>∑ì ø±«*° $wüj·T+˝À

mø£ÿ&Ü sêJ|ü&É˝Ò<äT ìsêà‘·\T. |òæ*+ #·Tf…ºj·T´

˝Ò<äT. ≤ø°bÕsYºì ôV’≤<äsêu≤<é˝À, bÕ≥\qT °˝À

∫Árø£]+#ês¡T. 5 s√E˝À¢ eT÷&ÉT bÕ≥\qT rj·T&É+

198

ˇø£ $X‚wü+. ∫Á‘·+˝Àì Äs¡T bÕ≥

\qT y˚≥÷] ¬s+&ÉT s√E˝À¢ sêùdÔ,

yêÏì nsTT<äT s√E˝À¢ ]ø±sY¶

#˚dæ dü+^‘· <äs¡Ù≈£î&ÉT #·Áø£e]Ô

dü+#·\q+ düèwæº+#ês¡T.

Ä s√E˝À¢ mHé.Ï.ÄsY. @

∫Á‘êì¬ø’Hê ˇø£ s√E˝À &É_“+>¥

|üP]Ô#˚ùdyês¡T. ø±˙ ªHê<˚X¯+μ s¡wt

#·÷dæq ‘·sê«‘· ø=ìï eTTKýÓTÆq

düìïy˚XÊ\≈£î &É_“+>¥ #Ó|üŒ&ÜìøÏ

eTs√ |üP≥ n<äq+>± f…ÆyéT

rdüT≈£îHêïs¡T.

á ∫Á‘· ìsêàD düeT

j·T+˝À »]–q ˇø£ dü+|òüT≥q

>∑T]+∫ s¡#·sTT‘·˝À¢ ˇø£¬s’q |üs¡T

#·÷] >√bÕ\ø£èwüí Ç˝≤ $e]+

#ês¡T. ªªnqï>±s¡T ªHê<˚X¯+μ

wüOÏ+>¥ düeTj·÷ìøÏ sê»ø°j·T

s¡+>∑ Á|üy˚X¯+ #˚XÊs¡T. ˇø£ s√E

wüOÏ+>¥øÏ ìC≤e÷u≤<é qT+&ç

e#êÃs¡T. ndü\T >=+‘·T ãj·T

≥≈£î sêe&Éy˚T ˝Ò<äT. <äs¡Ù≈£î&ÉT

u≤|üj·T´>±s¡T <ä>∑Zs¡>±yÓ[¢ ªnqï

>±s¡÷.. >=+‘·T ndü\T $ì|æ+#·

&É+˝Ò<äT. mì$T~ e+<ä\ n&ÉT

>∑T\ d”Hé Ç~. πs|ü⁄ &É_“+>¥ #Óù|Œ

≥|ü⁄Œ&ÉT ÁbÕã¢+ ne⁄‘·T+~. wüOÏ+>¥ ø±´ì‡˝Ÿ

#˚<ë›+μ n+fÒ, q$« ªnø£ÿπs¢<äT.. Áã<äsY &Ó’˝≤>¥ #·<äTe⁄

‘ês¡T, H˚qT *|t eT÷yÓT+Ÿ ÇkÕÔμ nì qqTï #·÷|æ+

#ês¡T. Hê >∑T+&Ó s¡a\T¢eT+~. bÕ≥≈£î *|ü⁄Œ Ç∫Ã

q≥T¢ e÷≥≈£î *|æŒkÕÔq+≥THêïs¡T. u≤|üj·T´>±s¡T

nqTe÷q+>± #·÷XÊs¡T. ªyê]B, e÷B ˇπø &çø£åHé, H√

ÁbÕã¢yéT Áã<äsY ø±ìe«+&çμ nì yÓT\¢>± #ÓbÕŒs¡T.

‘Ó\¢yês¡÷¢ H˚qT #·<äTe⁄‘·÷H˚ ñHêïqT. Äj·Tq

&Ó’˝≤>¥øÏ *|t Çdü÷Ô mø˘‡Áô|wüHé‡ Çdü÷ÔH˚ ñHêïs¡T.

&É_“+>¥˝À ≈£L&Ü m˝≤+Ï Çã“+~ m<äTs¡T ø±˝Ò<äTμμ.

»j·TdüT<Ûä ø£<∏ëHêsTTø£>± qÏ+∫q á ∫Á‘·+˝À

dü‘·´Hêsêj·TD, Á|üuÛ≤ø£s¡¬s&ç¶, »>∑Zj·T´, »eTTq, n\T¢

sêeT*+>∑j·T´, –]u≤ãT, sê»´\øÏåà, •eø£èwüí,

s√Væ≤DÏ, ø£èwüíy˚DÏ, |æ.m˝Ÿ.Hêsêj·TD ‘·~‘·s¡T\T

qÏ+#ês¡T. dæ˝Ÿÿdæà‘· ˇø£ qè‘·´ düìïy˚X¯+˝À

ø£ì|ædüTÔ+~.

kÕ+πø‹ø£ ì|ü⁄DT\T: e÷≥\T: |üs¡T#·÷] Áã<äsY‡—

bÕ≥\T: y˚≥÷]— dü+^‘·+: #·Áø£e]Ô— bòıÀÁ>∑|ò”:

mdt.yÓ+ø£≥s¡‘·ï+— qè‘ê´\T: dü©+— m&ç≥sY: ø√≥–]

yÓ+ø£fÒX¯«s¡sêe⁄— ìsêà‘·\T: mdt.yÓ+ø£≥s¡‘·ï+,

¬ø.<˚Mes¡Á|ükÕ<é— <äs¡Ùø£‘·«+: ¬ø.u≤|üj·T´.

$&ÉT<ä\: 1982 nø√ºãsY 27

ªHê<˚X¯+μ˝À mHé.Ï.ÄsY., »j·TdüT<Ûä

199

eTÁ<ëdüT˝À ÄHêÏ y˚Tø£|tø£fi¯≈£î |æ‘êeTVüQ&ÉT

Vü≤]u≤ãT. Á|üeTTK q°q≥T\+‘ê Vü≤]u≤ãT‘√

y˚Tø£|t #˚sTT+#·Tø√e&ÜìøÏ Ç+ø± |üP]Ô>± ‘Ó\¢

yês¡ø£eTT+<˚ Äj·Tq Ç+Ï¬ø[¢ ≈£L´˝À ì\ã&˚yês¡T.

Ä XÊK≈£î n+‘·>ös¡e+ ñ+&˚~. mHé.Ï.ÄsY. ÁbÕs¡+

uÛÑ+˝À n˝≤ ˝…’Hé˝Àì\ã&ç y˚Tø£|t #˚sTT+#·T≈£îH˚

yês¡T. V”≤s√>± m~–q nq+‘·s¡+ |üs¡‡q˝Ÿ y˚Tø£|t

eTHéì ìj·T$T+#·T≈£îì Ç+À¢H˚ y˚Tø£|ts¡÷yéT

@sêŒ≥T #˚düT≈£îì y˚Tø£|t‘√ dü÷º&çjÓ÷\≈£î yÓfi‚¢yês¡T

sêe÷sêe⁄. Äj·Tq |üs¡‡q˝Ÿ y˚Tø£|teTHé |”‘ê+ãs¡+.

(áj·Tq ‘·qj·TT&˚ <äs¡Ù≈£î&ÉT |æ.yêdüT) 30@fi¯¢ nqT

ã+<Ûä+, 200 ∫Á‘ê\ eè‹Ô dü+ã+<Ûä+ M]<ä›]~.

‘·q >∑Ts¡Te⁄ Vü≤]u≤ãT ByÓq\‘√ ªcÕe⁄ø±s¡Tμ

(1950) ∫Á‘êìøÏ y˚Tø£|teTHé>± |üP]Ô Vü≤√<ë˝À |üì

#˚XÊs¡T |”‘ê+ãs¡+. Ä dæìe÷‘√ mHé.Ï.ÄsY., |”‘ê+

ãs¡+ eT<Ûä´ ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆq eè‹Ô dü+ã+<Ûä+ 30 @fi¯¢

bÕ≥T m≥Te+Ï bıs¡bı#êÃ\T ˝Ò≈£î+&Ü ø=qkÕ–+~.

n+‘˚ø±<äT mHé.Ï.ÄsY. ÄodüT‡\‘√ |”‘ê+ãs¡+

ìsêà‘·>± e÷] ªnqï<äeTTà\ nqTã+<Ûä+μ (1975)

∫Á‘êìï ì]à+#ês¡T. ª‘ê‘·eTàø£\μ‘√ q≥Tì>±

|ü]#·j·TyÓTÆq u≤\ø£èwüí á ∫Á‘·+˝À mHé.Ï.ÄsY.≈£î

‘·eTTàì>± qÏ+#ês¡T. mHé.Ï.ÄsY.ì sêeTT&ÉT>±,

ø£èwüßíì>± r]Ã~<ä›&ÜìøÏ |”‘ê+ãs¡+ ¬s+&ÉT >∑+≥\T

ø£wüº|ü&ç‘˚ ‘·q q≥q‘√, Ä |ü⁄sêD |ü⁄s¡Twüß\

bÕÁ‘·\≈£î düJe s¡÷|üø£\Œq #˚XÊs¡T mHé.Ï.ÄsY. ‘·q

ej·TdüT≈£î eT÷&ÉT ¬s≥T¢ ej·TdüT>∑\ ;Ûwüßàì bÕÁ‘·

¬>≥|t sêe÷sêe⁄ düVü≤ø±s¡+ ˝Òø£b˛‘˚ n+‘· u≤>±

e#˚Ã~ ø±<äì |”‘ê+ãs¡+ #Óù|Œyês¡T.

bÂsêDÏø±˝Ò ø±<äT. n≥T kÕ+|òæTø±\T, Ç≥T C≤q

|ü<ë\T, #ê]Á‘·ø£ bÕÁ‘·\T... Ç˝≤ $_ÛqïbÕÁ‘·˝À¢

mHé.Ï.ÄsY. J$+#ês¡+fÒ, Ä $»j·÷˝À¢ ø=+‘·uÛ≤>∑+

s¡÷|ü•*Œ>± |”‘ê+ãsêìøÏ ≈£L&Ü <ä≈£îÿ‘·T+~.

|”‘ê+ãs¡+ ‘·sê«‘· mHé.Ï.ÄsY.≈£î y˚Tø£|t #˚ùd

neø±X¯+ <äøÏÿ+#·T≈£îqï e´øÏÔ ¬ø.$.X‚KsY.

(áj·Tq Äô|’

u≤\ø£èwüí≈£î |üs¡‡q˝Ÿ y˚Tø£|teTHé>± ≈£L&Ü |üì#˚XÊs¡T)

Á|ü‹s√E ñ<äj·T+ Hê\T>∑T >∑+≥\ø£˝≤¢ nìï

ø±s¡´Áø£e÷\T |üP]Ô#˚düT≈£îì y˚Tø£|tøÏ ≈£Ls¡TÃH˚yês¡T

sêe÷sêe⁄. Vü≤è<äj·T|üPs¡«ø£+>± Ä uÛÑ>∑e+‘·TìøÏ

qeTdüÿ]+∫q nq+‘·s¡+ y˚Tø£|t #˚sTT+#·Tø√e&É+

Äj·Tq n\yê≥T, ôd+ÏyÓT+Ÿ ≈£L&Ü. ªHê<˚X¯+μ

∫Á‘êìøÏ |üì #˚düTÔqï s√E˝À¢ ∫e] s√E wüOÏ+>¥øÏ

‘·j·÷s¡e⁄‘·÷.. ªªÁ|üC≤ ùde˝ÀøÏ yÓfi¯ó‘·THêï+ Áã<äsY...

eT∞¢ Ç˝≤ y˚Tø£|t y˚düT≈£îH˚ neø±X¯+ edüTÔ+<√, sê<√...

á C≤„|üø£+ ∫s¡kÕúsTT>± ñ+&Ü*μ nì bòıÀÁ>±|òüsYì

|æ*∫ dæº˝Ÿ rsTT+#ês¡T. Ä dæº˝Ÿ Ç<˚.

mHé.Ï.ÄsY.≈£î y˚Tø£|t y˚düTÔqï |”‘ê+ãs¡+

mHé.Ï.ÄsY.≈£î y˚Tø£|t #˚düTÔqï ¬ø.$.X‚UsY

200

n~ 1948e dü+e‘·‡s¡+! eTq <˚XÊìøÏ

kÕ«‘·+Á‘·´+ sêì s√E\$. ‘Ó\¢<=s¡\T ø£ì|æùdÔ #ê\T

uÛ≤s¡‘· Á|ü»\T uÛÑ>∑TZeTì ªøÏ«Ÿ Ç+&çj·÷μ n+≥Tqï

s√E\$. ejÓ÷uÛÒ<ä+˝Ò≈£î+&Ü kÕ«‘·+Á‘·´ düeTTbÕs¡®q

ø√dü+ uÛ≤s¡rj·TT\T q&ÉT+_–+∫ ‘Ó\¢<=s¡\qT

eTq<˚X¯+ qT+∫ bÕs¡Á<√\&ÜìøÏ >±+BÛJ

n&ÉT>∑TC≤&É˝À¢ q&ÉTk˛Ôqï s√E\$.

Ä |ü]dæú‘·T˝À¢... >∑T+≥÷s¡T |ü≥ºD+˝À ñqï

m.dæ.ø±˝ÒJ˝À z $+‘· dü+|òüT≥q »]–+~.

n<˚eT+fÒ... Ä s√E˝À¢ >∑T+≥÷s¡T m.dæ.ø±˝ÒJ

bÕ\ø£es¡Z+ n+‘ê j·T÷s√|æj·THé‡ yê]<˚. dü÷º&Ó+≥T¢

e÷Á‘·+ uÛ≤s¡rj·TT\T. |üs¡ékÕq+>± bÕ\ø£esêZìø°,

$<ë´s¡Tú\≈£î eT<Ûä´ dü+|òüTs¡¸D\T »s¡>∑&É+

yÓTT<ä\j·÷´sTT.

Äø±s¡D+>±... >∑T+≥÷s¡T m.dæ.ø±˝Òõ

bÕ\ø£es¡ZyÓTÆq j·T÷s√|æj·Tq¢≈£L, uÛ≤s¡rj·TT˝…’q

$<ë´s¡Tú\≈£L eT<Ûä´ XÊ+‹j·TT‘· düeTq«j·T+

≈£î<äs¡Ã&ÜìøÏ >±+BÛJ nqT#·s¡T&Ó’q »eVü≤sY˝≤˝Ÿ

HÓÁVüA Ä ø±˝ÒJøÏ sêe&É+ ‘·≥dæú+∫+~. Ä

dü+<äs¡“¤+>± @sêŒ≥T#˚dæq ø£fi≤XÊ\ düuÛ≤y˚~ø£ô|’

n<Ûë´|üø£ ãè+<ä+ ÄoqT˝…’ ñHêïs¡T. HÓÁVüA>±]

ñ|üHê´dü+ n<äT“¤‘·+>± ø=qkÕ>∑T‘√+~.

ÇdüTø£y˚ùdÔ sê\q+‘· $<ë´]ú »qdü+<√Vü≤+! dü÷~

|ü&ç‘˚ $q|ü&˚+‘· ìX¯Ùã›+!

kÕeTs¡dü´<Û√s¡DÏ Á|ü‹_+_+#˚ ª#ê#êJμ

uÛ≤y√<˚«>∑|üP]‘· ñ|üHê´kÕìï n+<äs¡÷ ÄdüøÏÔ>±

$+≥THêïs¡T. dü]>±Z Ä düeTj·T+˝À HÓÁVüAì

ÄX¯Ãs¡´|ü]#˚ <äèX¯´+ ˇø£Ï Äj·Tq ø£fi¯¢|ü&ç+~.

Áù|ø£å≈£î\ eT<Ûä´˝À+∫ uÛÑTC≤q ø£+&ÉTyê‘√,

#˚‹ø£Ás¡ Ädüsê‘√ ªeTVü‰‘êà>±+BÛμ #·ø£#·ø±

q&ÉT#·T≈£î+≥÷ y˚~ø£ô|’øÏ sêkÕ>±s¡T.

ñ|üHê´dü<Û√s¡DÏ˝À eTTì– ñqï HÓÁVüA`

>±+BÛJì #·÷&É&É+‘√fÒ ÄX¯Ãs¡´b˛sTT ªªu≤|üPJ!

MT]ø£ÿ&ç¬ø˝≤ e#êÃs¡T...? ô|’øÏs¡+&ç!μμ n+≥÷ m<äTπs–

kÕ<äs¡+>± >±+BÛJì yÓ’~ø£ô|’øÏ ÄVü‰«q+ |ü*ø±s¡T.

Áù|ø£åø£ »Hê˝À¢ >=|üŒ n\»&ç! Ä e∫Ã+~ ªì»yÓTÆq

>±+BÛJø±<äμì >∑Ts¡TÔ|üÏºq Ä ø±˝ÒJ Á|æì‡bÕ˝Ÿ

HÓÁVüA‘√` ªªø£å$T+#ê* HÓÁVüAJ.. Äj·Tq ì»yÓTÆq

>±+BÛ ø±<äT. e÷ ø±˝Òõ˝ÀH˚ #·<äTe⁄‘·Tqï

_.m.$<ë´]ú n‘·qT. $∫Á‘·y˚wü<Ûës¡D n+fÒ n‘·ìøÏ

m≈£îÿe eT≈£îÿeμμ nì $e]+∫ #Ó|üŒ>±...

HÓÁVüA ÄX¯Ãs¡´b˛sTT.. ÄVüA‘·T˝…’q dü_Û≈£î\

eT<Ûä´, y˚˝≤~ Áù|ø£å≈£î\ ø£s¡‘êfi¯<Ûä«qT\ eT<Ûä´`

ªªeTVü‰‘êà>±+BÛJ y˚wü+˝À e∫Ã qqTï ≈£L&Ü

dü+ÁuÛÑe÷X¯Ãsê´˝À¢ eTT+#Ó‹Ôq Ç‘·ìøÏ düTes¡í|ü‘·ø±ìï

ãVüQe÷q+>± Á|üø£ÏdüTÔHêïqTμμ nì #Ó|æŒ Äj·Tq

&Ûç©¢yÓfi≤¢ø£ Ä ã+>±s¡T |ü‘·ø±ìï |ü+bÕs¡T.

Ç+‘·ø° Ä ã+>±s¡T |ü‘·ø±ìï HÓÁVüA<ë«sê

ãVüQeT‹>± d”«ø£]+∫q Ä >±+BÛ y˚wü<Ûë] eT¬ses√

ø±<äT... nø£åsê˝≤ mHé.Ï.sêe÷sêy˚! mHé.Ï.ÄsY.‘√

ø£*dæ #·<äTe⁄≈£îqï ˇø£|üŒÏ Äj·Tq $TÁ‘·T\T

dæ.$.düTÁãVü≤àD´+ á $wüj·T+ >∑T]+∫ z

dü+<äs¡“¤+˝À ªªá dü+|òüT≥q mHé.Ï.ÄsY. >∑T+≥÷s¡T

m.dæ.ø±˝ÒJ˝À _.m. #·<äTe⁄‘√qï s√E˝À¢ »]–+~. Ä

s√E˝À¢ sêe÷sêe⁄ $∫Á‘· y˚cÕ\T m≈£îÿe>±

y˚düTÔ+&˚yês¡T. ª<ë]qb˛j˚T <ëqj·T´μ Äj·Tq y˚ùd

Hê≥ø±˝À¢ eTTKýÓTÆq~μμ nì #ÓbÕŒs¡T.

HÓÁVüAì ÄX¯Ãs¡´|üs¡∫q mHé.Ï.ÄsY.

201

‘·eTTàfi¯¢≈£î ‘√&ÉT>±... ˙&É>±...‘Ós¡MT<ä ªBÛs√<ë‘·Ôμ bÕÁ‘·\T b˛wæ+#·&Éy˚T ø±<äT, ‘Ó\T>∑T

Á|ü»\T Ä|ü<ä˝À ñqï|ü⁄Œ&ÉT ªV”≤s√<ë‘·Ô+μ>± eTT+<äT≈£î e∫Ã

Ä<äT≈£îH˚yês¡T mHé.Ï.ÄsY. ø£s¡e⁄, nHêeèwæº, es¡<ä\T,

‘·TbÕqT\T e+Ï Á|üø£è‹ ;uÛÑ‘ê‡\T dü+uÛÑ$+∫q|ü⁄Œ&ÉT

n+‘·Ï yÓ+&ç‘Ós¡ y˚\T|ü⁄ M<ÛäT˝À¢øÏ e∫Ã CÀ˝…|üÏº $sêfi≤\T

ùdø£]+#˚yês¡T. n˝≤ ªÄ]ºdüTºμH˚ ø±<äT ªVü‰]ºdüTºμqT ≈£L&Ü nì

ìs¡÷|æ+#·T≈£îHêïs¡T mHé.Ï.ÄsY. Ä $esê\T...

u

202

ì~

Û ed

ü÷\

T ø±s

¡´Áø£e

T+˝

À bÕ˝

§Zqï q

° q

≥T\

‘√

mH

é.Ï.Ä

sY.

203

ªuÛÑ>∑eBZ‘·μ˝À lø£èwüíuÛÑ>∑yêqT&ÉT n+≤&ÉT.

nH˚ø£ y˚\eT+~ e÷qe⁄˝À¢ me&√

ˇø£ÿ&˚ C≤„qdæ~∆¬ø’ Á|üj·T‹ïkÕÔ&ÉT. n+<äT˝À

≈£L&Ü eT∞¢ ˇø£ÿ&˚ |üs¡e÷‘·àqT ‘Ó\TdüTø√

>∑\T>∑T‘ê&ÉTμ nì. n˝≤π> y˚˝≤~eT+~ ø£fi≤

ø±s¡T˝À¢ mes√ ø=~›eT+~ e÷Á‘·y˚T e÷qe

ùde, <˚X¯ ùde #Ój·T´&ÜìøÏ ñ<äT´≈£îÔ˝Ö‘ês¡T.

yêfi¯¢˝À≈£L&Ü @ ˇø£ÿs√ Ç<ä›s√ e÷Á‘·+ ‘·eT

ø±sê´#·s¡D˝À ø£è‘·ø£è‘·T´\e⁄‘ês¡T. mHé.Ï.

ÄsY.øÏ e÷Á‘·y˚T e]Ô+#˚ $wüj·T$T~. ‘·qì

ì+&ÉTeTìwæ>± Ä<ä]+∫q ‘Ó\T>∑Tyês¡+fÒ

|ü⁄\ø£]+∫b˛j˚Tyês¡T mHé.Ï.ÄsY. ‘·qT sê»

ø°j·÷˝À¢ Á|üy˚•+#·&ÜìøÏ #ê˝≤ eTT+<äT>±H˚

Á|üC≤ Vü≤è<äj·÷˝À¢ düTdæús¡kÕúq+ dü+bÕ~+#·T

≈£îHêïsêj·Tq. yê]øÏ m≥Te+Ï ø£wüº+

yêÏ*¢Hê ‘·\¢&ç˝Ò¢yês¡T. øå±eT+, ‘·TbÕqT\

dü+<äs¡“¤+>± ì<ÛäT\ ùdø£s¡D≈£î q&ÉT+_–+∫q

‘=* ‘Ó\T>∑T dæ˙q≥T&ÉT mHé.Ï.ÄsY.

sêj·T\d”eT øå±eT ìyês¡D ì~Û

sêj·T\d”eT˝À Á|ü»\T nHêïs¡Tú\…’ Vü‰Vü‰ø±sê\T

#˚düTÔqï ‘·s¡TDeT~. |üÁ‹ø£˝À¢ á yês¡Ô #·~$ #·*+∫

b˛sTTq mHé.Ï.ÄsY. yê]ì Ä<äTø√e&ÜìøÏ eTT+<äT≈£î

e#êÃs¡T. n|üŒÏøÏ q≥Tì>± Äj·Tq ej·TdüT mì$T~

dæìe÷˝Ò. nsTT‘˚H˚+ Áù|ø£å≈£î˝À¢ eT+∫ >∑T]Ô+|ü⁄

dü+bÕ~+#·T≈£îHêïs¡T.

ªsêj·T\d”eT øå±eT ìyês¡D ì~ÛμøÏ Hê≥ø±\

<ë«sê &ÉãT“ ùdø£]+#·qTqï≥T¢ 1952 @Á|æ˝Ÿ 11 HêÏ

Ä+Á<ÛäÁ|üuÛÑ˝À mHé.Ï.ÄsY. Ç∫Ãq Á|üø£≥q $T–*q

Ä]ºdüTº˝À¢ ≈£L&Ü ø£<ä*ø£ ‘Ó∫Ã+~. y˚T+ ≈£L&Ü MT≈£î

‘√&ÉT>± ekÕÔeTì mHé.Ï.ÄsY.‘√ #˚‘·T\T ø£*bÕs¡T

õ.es¡\øÏåà, >∑TeTà&ç, ù|πøÏ •esê+, u≤\ø£èwüí, <äs¡Ù

204

≈£î&ÉT $.eT<ÛäTdü÷<äqsêe⁄ uÛ≤s¡´ düs√õì ‘·~‘·s¡T\T.

n+»© |æø£ÃsY‡ ‘·s¡|ü⁄q n+»©<˚$, sê»´+

|æø£ÃsY‡ ‘·s¡|ü⁄q \ø°åàsê»´+ sêe÷sêe⁄≈£î HÓ’‹ø£

eT<ä›‘·T Á|üø£Ï+∫ |üs¡´≥q ø√dü+ ñ∫‘·+>± yê´qT¢

Ç#êÃs¡T. <√H˚|üP&ç ø£èwüíeT÷]Ô yê´Hé eTs=ø£Ï.

õ.es¡\øÏåà ‘·q ø±s¡T˝À ãj·T\T <˚sês¡T.

á |üs¡´≥q˝À ¬s+&ÉT Hê≥ø±\qT Á|ü<ä]Ù+#ê\ì

á ãè+<ä+ ìs¡ísTT+#·T≈£î+~. >√≈£î˝Ÿ#·+<é sêdæq

ªø£s¡e⁄s√E\Tμ, ãT∫Ãu≤ãT s¡∫+∫q ª<ë]qb˛j˚T

<ëqj·T´μ HêÏø£\qT

mqTï≈£îHêïs¡T. ªø£s¡e⁄

s√E\Tμ Hê≥ø£+˝À sêe÷

sêe⁄, es¡\øÏåà, >∑TeTà&ç,

|ü⁄+&ÉØø±ø£åj·T´, uÒ; MD

qÏ+#˚yês¡T. Ä ‘·sê«‘·

>±j·T≈£î&ÉT m+.mdt sêe÷

sêe⁄ Ä<Ûä«s¡´+˝À ns¡

>∑+≥ùd|ü⁄ dü+^‘· $uÛ≤e]

»]π>~. Ä düeTj·T+˝À

sêe÷sêe⁄, es¡\øÏåà Áù|ø£å

≈£î\˝ÀøÏ yÓ[¢ CÀ˝… |üfÒº

yês¡T. ù|πøÏ, u≤\ø£èwüí, |ü⁄+&ÉØø±ø£åj·T´, düs√õì,

ø£eT˝≤<˚$ bÕ˝§Zqï ª<ë]qb˛j˚T <ëqj·T´μ HêÏø£

Á|ü<ä]Ù+#˚yês¡T. kÕj·T+Á‘·+ @&ÉT >∑+≥\≈£î

yÓTT<ä\j˚T´ kÕ+düÿè‹ø£ Á|ü<äs¡Ùq\T |ü~ >∑+≥\≈£î

eTT–ùd$.

n˝≤ >∑÷&ÉTs¡T˝À ÁbÕs¡+_Û+∫ HÓ\÷¢s¡T, Nsê\,

>∑T+≥÷s¡T, ‘ÓHê*, $»j·Tyê&É, >∑T&çyê&É, eT∫©

|ü≥ï+, ;ÛeTes¡+, ‘·DT≈£î, ø=eP«s¡T, sê»eT+Á&ç,

$XÊK|ü≥ï+, $»j·Tq>∑s¡+, nqø±|ü*¢, ø±øÏHê&É

‘·~‘·s¡ ÁbÕ+‘ê˝À¢

<ë<ë|ü⁄ 24 s√E\bÕ≥T

|üs¡´Ï+∫ \ø£å s¡÷bÕ

j·T\T edü÷\T #˚XÊs¡T.

(60 @fi¯¢HêÏ dü+>∑‹ Ç~.

Ç|ü⁄Œ&ÉT Ä yÓTT‘·Ô+ ø√≥¢

s¡÷bÕj·T\‘√ düe÷q+)

sêj·T\d”eT øå±eT ìyê

s¡Dø√dü+ sêeTø£èwüí eTsƒ¡+

<ë«sê á &ÉãT“ì Ks¡TÃ

#˚j·TeTì #Ó|æŒ ªÄ+Á<Ûä

Á|üuÛÑμ dü+bÕ<ä≈£î&ÉT Hês¡¢

sêj·T\d”eT øå±eT ìyês¡D ì~Û¬ø’..

n–ïe÷|üø£ u≤~Û‘·T\≈£î \ø£ås¡÷bÕj·T\T

$sêfi¯+ n+<äCÒdæq mHé.Ï.ÄsY.≈£î dæ˙

Á|üeTTKT\T dü‘êÿs¡+

205

yÓ+ø£fÒX¯«s¡sêe⁄øÏ n+<äCÒXÊs¡T sêe÷sêe⁄. á |üs¡´

≥q‘√ Äj·Tq sêj·T\d”eT Á|ü»\≈£î <˚e⁄&Ó’

b˛j·÷s¡T.

á dü+<äs¡“¤+>± »]–q z dü+|òüT≥qì ≈£L&Ü

Çø£ÿ&É #ÓbÕŒ*. sêj·T\d”eT˝Àì ø£s¡e⁄u≤~Û‘·T\qT

Ä<äTø√e&É+ ø√dü+ _Ûøå±≥q #˚dæq düeTj·T+˝À

mHé.Ï.ÄsY. $»j·÷yê] ø±+Á≤ø˘º˝ÀH˚ ñHêïs¡T.

ª#·+Á<äVü‰s¡+μ ∫Á‘·+ wüOÏ+>¥ »s¡T>∑T‘·Tqï s√E\$.

eT<Ûä´˝À ø=ìï s√E\T >±´|t sêe&É+‘√ Äj·Tq á

ø±s¡´Áø£eT+ ô|≥Tº≈£îHêïs¡T. \ø£å s¡÷bÕj·T\T b˛>∑T

#˚j·T&É+‘√ #ÓHÓ’ï˝Àì yêD°eTVü≤˝Ÿ˝À ˇø£ ø±s¡´Áø£eT+

@sêŒ≥T #˚dæ $»j·÷~ÛH˚‘· À¢ ˇø£¬s’q Hê–¬s&ç¶ #˚‘·T\

MT<äT>± á yÓTT‘êÔìï Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ n+<äCÒj·÷\ì

sêe÷sêe⁄ Ä˝À#·q. á $wüj·T+ Hê–¬s&ç¶øÏ #Ó|æŒ

Äj·Tq n+^ø±s¡+ ø√dü+ mHé.Ï.ÄsY. n&É>±ZH˚

Äj·Tq rÁedü«s¡+‘√ ªme] nqTeT‹ rdüT≈£îì MTs¡T

Á|ü<äs¡Ùq*e«&ÜìøÏ yÓfi≤¢s¡T?μ nì Á|ü•ï+#ês¡T.

<ë+‘√ mHé.Ï.ÄsY.≈£î ≈£L&Ü ø√|ü+ e∫Ã ª_#·ÃyÓT‘·TÔ

ø√e&ÜìøÏ ≈£L&Ü nqTeT‹ nedüs¡yÓTÆq MT ñ<√´>∑+

Hê≈£î nedüs¡+ ˝Ò<äTμ nì #Óù|Œdæ ‘·q s¡÷yéTøÏ

yÓ[¢b˛j·÷s¡T. á dü+|òüT≥q ‘·sê«‘· wüOÏ+>¥≈£î

s¡eTàì $»j·÷yês¡T mHé.Ï.ÄsY.≈£î ø£ãTs¡T #˚j·T

˝Ò<äT. m˝Ÿ.$.Á|ükÕ<é e∫Ã q#·Ã#Ó|üŒ&É+‘√ sêe÷sêe⁄

yêVæ≤˙ dü÷º&çjÓ÷≈£î yÓfi≤¢s¡T. nø£ÿ&É Hê–¬s&ç¶ Äj·Tìï

]d”yé #˚düT≈£îHêïs¡T. Çø£ m˝≤+Ï n&É¶+≈£î\T ˝Ò≈£î+&Ü

ª#·+Á<äVü‰s¡+μ wüOÏ+>¥ kÕ–+~.

C≤rj·T s¡ø£åD ì~ÛøÏ...

Ç˝≤ Á|üC≤Væ≤‘· ø±s¡´Áø£e÷\≈£î lø±s¡+ #·TÏºq

sêe÷sêe⁄ Ä ‘·sê«‘· #Ó’Hê <äTsêÁø£eTD düeT

j·T+˝À, 1965 HêÏ Ç+&√bÕø˘ j·TT<ä∆ düeTj·T+˝À

C≤rj·T s¡ø£åD ì~Ûø√dü+ 8 \ø£å\ s¡÷bÕj·T\T ùdø£

]+∫ HêÏ Á|ü<Ûëì ˝≤˝ŸãVü≤<ä÷sYXÊÁdæÔøÏ n+<äCÒXÊs¡T.

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ Á|üC≤s¡ø£åD ø£$T° düVü‰j·T+‘√ y˚T

16,17,18 ‘˚B˝À¢ $»j·Tyê&É, ôV’≤<äsêu≤<é, ø£s¡÷ï\T

b˛©düT ≈£î≥T+u≤\ düVü‰j·Tì~Û ùdø£s¡D˝À

mHé.Ï.ÄsY.‘√ bÕ˝§Zqï dæ˙ Á|üeTTKT\T

206

q>∑sê\˝À mHé.Ï.ÄsY. kÕs¡<Ûä´+˝À q°q≥T\T

kÕ+düÿè‹ø£ ø±s¡´Áø£e÷\T ìs¡«Væ≤+∫, mì$T~ \ø£å\

s¡÷bÕj·T\T ùdø£]+∫ C≤rj·T s¡ø£åDì~ÛøÏ $sêfi¯+>±

Ç#êÃs¡T. kÕ+düÿè‹ø£ ø±s¡´Áø£e÷\qT ìs¡«Vü≤D

u≤<Ûä´‘· eVæ≤+∫q mHé.Ï.ÄsY. dü<ädüT‡\≈£î kÕ«>∑‘·+

|ü*øÏq nq+‘·s¡+ kÕ+düÿè‹ø£ Á|ü<äs¡Ùq\T »]π>$.

á dü+<äs¡“¤+>± bÕ\>∑T$Tà |ü<äàsêE sêdæq

ªnC≤„‘·Ms¡T\Tμ HêÏø£˝À mdt.$.s¡+>±sêe⁄, »>∑Zj·T´,

kÕ$Á‹, ø£Hêï+ã bÕ˝§ZHêïs¡T. nq+‘·s¡+ Á|ü<ä]Ù+∫q

ªs¡ø£Ô‘·s¡ŒDμ HêÏø£˝À »>∑Zj·T´, >∑TeTà&ç, |ü<äàHêuÛÑ+,

»eTTq, \ø°åàsê»´+ bÕ˝§ZHêïs¡T. á HêÏø£qT

»>∑Zj·T´ sêj·T&É+ $X‚wü+. n˝≤π> ª<=+>±≥ø£+μ

HêÏø£qT $X¯«Hê<∏ä ø£$sêE sêj·T>± πs\+–, ù|πøÏ,

–]» Á|ü<ä]Ù+#ês¡T. n<˚ $<Ûä+>± ª<˚X¯uÛÑøÏÔμ HêÏø£˝À

ø±+‘êsêe⁄, sê»Hê\, dü‘·´Hêsêj·TD, ø=$TàH˚ì

X‚wü–]sêe⁄ bÕ˝§ZHêïs¡T.

Çy˚ ø±≈£î+&Ü sê»düT˝À#·q Á|ü<ä]Ù+∫q qè‘·´+,

s¡eTD≤¬s&ç¶ e÷´õø˘ Á|ü<äs¡Ùq, |òüT+≥kÕ\, s¡|òüTT

sêeTj·T´ bÕ≥ø£#˚] Áù|ø£å≈£î\qT n\]+#êsTT.

∫Á‘· |ü]ÁX¯eT˝Àì q°q≥T\ ◊ø£´‘·≈£î n<ä›+

|ü&ÉT‘·÷ Hê\T>∑T >∑+≥\ùd|ü⁄ Á|ü<ä]Ù+∫q á

kÕ+düÿè‹ø£ Á|ü<äs¡Ùq\T m+‘√ $»j·Te+‘·

eTj·÷´sTT. á dü+<äs¡“¤+>± q°q≥T\qT n_Ûq+

~+#ês¡T ÄHêÏ eTTKéT+Á‹ ˙\+ dü+Je¬s&ç¶.

s¡+>∑düú\+ô|’ lø£èwüí bÕÁ‘·

Çe˙ï ˇø£ m‘·ÔsTT‘˚ 1969˝À ‘·TbÕqT ;uÛÑ‘ê‡

ìøÏ >∑T¬s’ ‘Ó\T>∑T k˛<äs¡T\T n˝≤¢&ÉT‘·÷ ñ+fÒ yê]ì

Ä<äT≈£îH˚+<äT≈£î E˝…’ 14 qT+&ç yês¡+ s√E\bÕ≥T

Ä+Á<Ûä, ø£sêï≥ø£, ‘·$Tfi¯Hê&ÉT ÁbÕ+‘ê˝À¢ ª_Ûøå±

j·÷Á‘·μqT ìs¡«Væ≤+∫ 6 \ø£å\ s¡÷bÕj·T\T ùdø£]+

#ês¡T sêe÷sêe⁄. ¬s+&ÉT ãdüT‡\T, 14 ø±s¡¢˝À q°q≥

ãè+<ä+ Á|üj·÷DÏ+#ês¡T. mes¡T @ ø±s√¢ mø£ÿ&É

≈£Ls¡TÃHêïs√ ‹]– n<˚ø±s√¢ nø£ÿ&˚ ≈£Ls¡TÃì ≥÷sY

n+‘ê nj·÷´ø£ Ç\T¢ #˚sê*. mHé.Ï.ÄsY. kÕs¡<∏ä´+˝À

y˚~ø£ô|’ Á|üdü+–düTÔqï nøÏÿH˚ì, sêe÷sêe⁄‘√ &ç.$.mdt.sêE

207

n+‘· Áø£eT•ø£åD>± yÓT*π>yês¡T ‘ês¡\+‘ê.

á ª_Ûøå±j·÷Á‘·μ düC≤e⁄>± kÕ>∑&ÜìøÏ mHé.Ï.ÄsY.

$$<Ûä ø£$T°\T y˚XÊs¡T. Á|üeTTK ìsêà‘·\T á

ø£$T°\≈£î kÕs¡<∏ä´+ eVæ≤+#·&É+ $X‚wü+. eTÁ<ëdüT

edü÷fi¯ó¢, @sêŒ≥¢qT j·TT.$X‚«X¯«s¡sêe⁄ #·÷ùdyês¡T.

edü÷˝…’q yÓTT‘êÔìï |üs¡ý˚øÏå+#˚ u≤<Ûä´‘· $sƒ¡˝≤#ês¡´,

uÛ≤eHêsêj·TD, Á≤Hé‡b˛s¡Tº eéVü‰sê\qT |üs¡«‘·H˚ì

>∑+>±<Ûäs¡sêe⁄, uÛÀ»q` edü‹ $wüj·÷\qT ‘√≥

d”‘êsêeTkÕ«$T, m+.»>∑Hêï<∏äsêe⁄, |æ+»\ düTu≤“

sêe⁄, ùdºCŸ Áb˛Á>±yéT‡ ÇHé#Ûê]®>± |ü⁄+&ÉØø±ø£åj·T´,

yêÚ≤´‘·>± dæ.mdt.sêe⁄... Mfi¯¢+<ä]øÏ dü\Vü‰\T,

dü÷#·q\T Ç#˚Ã u≤<Ûä´‘·qT &ç.$.mdt.sêE, Á‹$Áø£eT

sêe⁄ d”«ø£]+#˚yês¡T. Mfi¯¢+<ä]ø£+fÒ ˇø£s√E eTT+<äT

yÓ[¢ Áb˛Á>±yéTøÏ nedüs¡yÓTÆq ùdºJ, ˝…’Ï+>¥, yÓTÆø˘

@sêŒ≥T¢ &ç.m˝Ÿ.Hêsêj·TD #˚ùdyês¡T.

yês¡+s√E\T »]–q á ª_Ûøå±j·÷Á‘·μ˝À

»>∑Zj·T´, ø±+‘êsêe⁄, <Ûä÷[bÕfi¯, Á|üuÛ≤ø£s¡¬s&ç¶,

πs\+–, #·+Á<äyÓ÷Vü≤Hé, $TøÏÿ*H˚ì, kÕ$Á‹, <˚$ø£,

#Ûêj·÷<˚$, nì‘·, sê»düT˝À#·q, »>±Zsêe⁄, sêeT

#·+Á<äsêe⁄, ù|πøÏ ‘·~‘·s¡T\T bÕ˝§ZHêïs¡T. Ä]ºdüTº\T,

Ç‘·s¡T\T n+‘ê ø£*|æ yÓTT‘·Ô+ 180eT+~ mHé.Ï.ÄsY.

yÓ+≥ ÄHê&ÉT q&ç#ês¡T.

á ª_Ûøå±j·÷Á‘·μ »]π> HêÏøÏ mHé.Ï.ÄsY. bÕ|ü⁄

\sY V”≤s√ e÷Á‘·y˚T ø±<äT, |ü⁄sêD bÕÁ‘·\‘√ »q+

>∑T+&Ó˝À¢ >∑÷&ÉTø£≥Tº≈£îqï <˚e⁄&É÷ nj·÷´s¡T.

»q+˝À Äj·Tq|ü≥¢ ñqï n_Ûe÷q+, Äsê<Ûäq á

j·÷Á‘·˝À düŒwüº+>± ø£ì|æ+#êsTT. mHé.Ï.ÄsY.ì #·÷&É

≤ìπø ø±<äT Äj·Tq≈£î $sêfi≤\T Çe«&ÜìøÏ ≈£L&Ü

»q+ b˛° |ü&Ü¶s¡T.

|òüT+≥kÕ\ bÕ≥ ø£#˚] á ø±s¡´Áø£eT+˝À ˇø£

eTTU≤´+X¯yÓTÆ‘˚ ‘=*kÕ]>± mHé.Ï.ÄsY. s¡+>∑düú\+ô|’

ø£èwüßíì>± ø£ì|æ+∫, qÏ+∫q ªlø£èwüí ‘·T˝≤uÛ≤s¡+μ

nøÏÿH˚ì, |æ.|ü⁄\¢j·T´, mdt.$.s¡+>±sêe⁄,

˙\+ dü+Je¬s&ç¶, |òüT+≥kÕ\, mHé.Ï.ÄsY.

208

Hê≥ø£+ eTs√ eTTU≤´+X¯+. düeTTÁ<ë\ pìj·TsY

Á|ü‘˚´ø£+>± sêdæq á Hê≥ø£+˝À dü‘·úÛ≤eT>±

kÕ$Á‹, s¡TøÏàDÏ>± <˚$ø£, Hês¡<äTì>± ø±+‘êsêe⁄,

edü+‘·≈£îì>± πs\+– qÏ+#ês¡T.

E˝…’ 26q #ÓHÓ’ï˝À »]–q ˇø£ ø±s¡´Áø£eT+˝À

‘·$Tfi¯Hê&ÉT eTTKéT+Á‹ ø£s¡TD≤ì~Û <ë«sê Ä+Á<Ûä

Á|ü<˚XŸ eTTKéT+Á‹ ø±düT ÁãVü‰àq+<ä¬s&ç¶øÏ Äs¡T

\ø£å\ s¡÷bÕj·T\ #Ó≈£îÿqT n+<äCÒXÊs¡T mHé.Ï.ÄsY.

mHé.Ï.ÄsY, m.mHé.ÄsY |òü¢&é ]©|òt |òü+&é

1977˝À ø£ècÕíõ˝≤¢˝Àì ~$d”eT ñô|Œqe\¢

#·]Á‘·˝À ø£˙$ì ms¡T>∑ì ÁbÕDqwüº+, ÄdæÔ qwüº+

»]–+~. n|ü⁄Œ&ÉT eT∞¢ mHé.Ï.ÄsY. q&ÉT+_–+

#ês¡T. ákÕ] nøÏÿH˚ì Hêπ>X¯«s¡sêe⁄ Äj·Tq‘√

#˚‘·T\T ø£*bÕs¡T. mHé.Ï.ÄsY., m.mHé.ÄsY. |òü¢&é]©|òt

|òü+&é ø£$T° Ä<Ûä«s¡´+˝À _Ûøå±≥q #˚XÊs¡T. $H√<ä

ø±s¡´Áø£e÷\T Á|ü<ä]Ù+#ês¡T.

1978 &çôd+ãsY 14q ‹s¡T|ü‹˝À ÁbÕs¡+_Û+∫

ø£&É|ü, ø£s¡÷ï\T, >∑T+≥÷s¡T, $»j·Tyê&É, sê»eT+Á&ç,

yÓ’C≤>¥˝À |üs¡´Ï+∫ ôV’≤<äsêu≤<é‘√ eTT–+#ês¡T.

|ü>∑\+‘ê M<ÛäT˝À¢ ‹s¡T>∑T‘·÷ CÀ˝…|üÏº _Ûøå±≥q #˚dæ

n\dæb˛sTTq ‘ês¡\T ‹]– sêÁ‹fi¯ó¢ $H√<ä

ø±s¡´Áø£e÷˝À¢ bÕ˝§ZH˚yês¡T. mHé.Ï.ÄsY., ø±+‘êsêe⁄,

»j·TÁ|ü<ä bÕ˝§Zqï ªlø£èwüí ‘·T˝≤uÛ≤s¡+μ, m.mHé.ÄsY.,

»j·TdüT<Ûä bÕ˝§Zqï kÕ+|òæTø£ Hê≥ø£+ Áù|ø£å≈£î*ï

n\]+#˚$. e+<äøÏ ô|’>± ø£fi≤ø±s¡T\T, kÕ+πø‹ø£

ì|ü⁄DT\T á ø±s¡´Áø£eT+˝À bÕ˝§ZHêïs¡T. 15 \ø£å\

s¡÷bÕj·T\T edü÷\T #˚XÊs¡T. á |üs¡´≥q‘√

»q+˝À mHé.Ï.ÄsY., m.mHé.ÄsY. |ü≥¢ n_Ûe÷q+

¬sÏº+|ü⁄ nsTT´+~.

209

eTVü‰q≥T&ÉT mHé.Ï.sêe÷sêe⁄ ì]à+∫q

∫Á‘ê˝À¢ ª‘ê‘·eTàø£\μ≈£îqï Á|ü‘˚´ø£‘˚

y˚s¡T. á dæìe÷ eTT–+|ü⁄qT ¬s+&ÉTkÕs¡T¢

e÷]Ã, ¬s+&ÉTkÕs¡T¢ $&ÉT<ä\ #˚j·T&É+ ˇø£

$X‚wüyÓTÆ‘˚, ø±+Á¬>dt bÕØº n~Ûø±s¡+˝À ñqï

s√E˝À¢ Á|üuÛÑT‘·« $<ÛëHêìøÏ e´‹πsø£+>±,

≈£î≥T+ã ìj·T+Á‘·Dì e´‹πsøÏ+∫q á

∫Á‘êìøÏ ªñ‘·ÔeT ø£<∏äμ>± q+~ nyês¡T¶ sêe&É+

eTs√ $X‚wü+.

á ∫Á‘êìøÏ ø£<∏ës¡#·sTT‘· &ç.$.qs¡düsêE.

Ç+<äT˝À ª‘ê‘·eTàμ bÕÁ‘·qT mes¡T b˛wæ+#˚~ eTT+<˚

#Ó_‘˚ Ä Ä]ºdüTºqT <äèwæº˝À ô|≥Tº≈£îì &Ó’˝≤>∑T\T

sêj·Te#·Ãì ø£<∏ë #·s¡Ã\ düeTj·T+˝À qs¡düsêE

nq>±H˚ ªÄ]ºdüTº y˚πs mes¡THêïs¡T? á bÕÁ‘·≈£î ‘·–q

Ä]ºdüTº uÛ≤qTeT‹>±s¡T ˇø£ÿπs. ÄyÓTì <äèwæº˝À

ô|≥Tº≈£îì sêj·T+&ç, ÄyÓT‘√ H˚qT e÷≤¢&ÉT‘êqTμ

nHêïs¡T mHé.Ï.ÄsY.

Ä düeTj·T+˝À uÛ≤qTeT‹ uÛÑs¡D° uÒqs¡Tô|’

ªne÷àsTT ô|[¢μ ∫Á‘·+ ì]à+#˚ düHêïVü‰˝À¢ ñHêïs¡T.

n~ ø£qï&É ∫Á‘·+ Øy˚Tø˘. <ëìøÏ ≈£L&Ü qs¡düsêCÒ

s¡#·sTT‘·. uÛ≤sêúÛÑs¡Ô\≈£î dü+ã+~Û+∫q ø£<∏ä n~.

Ç<ä›]ø° düe÷qyÓTÆq ÁbÕ<Ûëq´+ ñ+~ dæìe÷˝À. eT]

uÛ≤qTeT‹ uÛÑs¡Ô>± mes¡T qÏ+#ê*? n|üŒÀ¢

#·Áø£bÕDÏ>±s¡T ª˙ uÛÑs¡Ô>± sêe÷sêe⁄ ‘·|üŒ Ç+¬øes¡T

#˚dæHê »q+ #·÷&És¡Tμ nì uÛ≤qTeT‹‘√

n+≥T+&˚yês¡≥. uÛ≤qTeT‹ ≈£L&Ü Ä bÕÁ‘·qT

mHé.Ï.ÄsY. #˚ùdÔH˚ u≤>∑T+≥T+<äì ìs¡íj·÷ìøÏ

e#êÃs¡T. ø±˙ mHé.Ï.ÄsY. _J V”≤s√ ø±e&É+‘√

ø±©¸≥T¢ <=s¡T≈£î‘êjÓ÷, ˝Ò<√qì dü+<˚Væ≤düTÔ+fÒ

ˇø£kÕ] n&ç– #·÷&É≥+˝À ‘·|ü⁄Œ˝Ò<äì dü\Vü‰

Ç#êÃs¡T qs¡düsêE. n|ü⁄Œ&˚ ª‘ê‘·eTàø£\μ Á|ükÕÔeq

e∫Ã+~ yê]<ä›] eT<Ûä´. ªÄ ∫Á‘·+˝À ‘ê‘·eTà y˚wü+

ñ+~ y˚kÕÔsê!μ nq&ç>±s¡T qs¡düsêE. ªsêe÷sêe⁄

>±s¡T ‘ê‘·j·T´ y˚wü+ y˚ùdÔ Ä y˚wü+ y˚j·T&ÜìøÏ Hêπø+

nuÛÑ´+‘·s¡+ ˝Ò<äTμ nì yÓ+≥H˚ nHêïs¡T uÛ≤qTeT‹. Ä

ªuÛ≤q

TeT‹

, u≤\

ø£èw

üí, mH

é.Ï.Ä

sY.

210

eTsêï&ÉT mHé.Ï.ÄsY. <ä>∑Zs¡øÏ yÓ[¢q|ü⁄Œ&ÉT á

$wüj·T+ #ÓbÕŒs¡T qs¡düsêE. ªÄyÓT n&ç–+~

Hê´j·Ty˚T ø£<ëμ nì ˇø£ÿ ø£åD+ Ä˝À∫+∫ ªÄ˝Ÿ¬s’Ÿ,

‘ê‘·j·T´ y˚wü+ düèwæº<ë›+. n~ ≈£L&Ü H˚H˚ y˚kÕÔqT,

ø£<∏ä˝À e÷s¡TŒ\T ô|<ä›>± ˝Ò≈£î+&Ü ÄyÓT uÛÑs¡Ô yÓ’sê

>∑´+‘√ m|ü⁄Œ&√ düHê´düT˝À¢ #˚sês¡ì #Óu≤›+. eT<Ûä´˝À

mø£ÿ&Ó’Hê ‘ê‘·j·T´` ‘ê‘·eTà\ eT<Ûä´ bòÕ¢wtu≤´ø˘˝À

¬s+&ÉT d”qT¢ ô|&É‘ê+μ nHêïs¡T mHé.Ï.ÄsY. á ∫Á‘·+

ØwüOŸ #˚dæq|ü⁄Œ&ÉT mHé.Ï.ÄsY., uÛ≤qTeT‹ eT<Ûä´

eT]ø=ìï düìïy˚XÊ\T »‘·#˚dæ ∫Árø£]+#ês¡T.

n˝≤ Ä dæìe÷≈£î ˇø£ s¡÷|ü+ @s¡Œ&ç+~. ‘·q

dæìe÷ ªne÷àsTTô|[¢μ˝À y˚wü+ yÓj·TéTì uÛ≤qT

eT‹ mHé.Ï.ÄsY. Ç+ÏøÏ yÓ[¢ n&ç–q yÓ+≥H˚ Äj·Tq

n+^ø£]dü÷Ô, ª‘ê‘·eTàø£\μ˝À ‘ê‘·eTà>± qÏ+#·

eTì ÄyÓTì n&ç>±s¡T. ñuÛÑj·TT\ n+^ø±s¡+‘√

ª‘ê‘·eTàø£\μ, ªne÷àsTTô|[¢μ ∫Á‘ê\ wüOÏ+>¥≈£î

e÷s¡Z+ düT>∑eT+ nsTT+~.

uÛ≤qTeT‹øÏ bÕ]‘√wæø£+ m+‘· Çyê«\H˚ $wüj·T+

˝À eT∞fl MTe÷+dü m<äT¬s’+~. mHé.Ï.ÄsY. rdüT

≈£î+≥Tqï bÕ]‘√wæø£+˝À nsTT<äTy˚\T ‘·–Z+∫

Çe«eTì uÛ≤qTeT‹ #Ó|üŒ&É+‘√ Ä düeTdü´ r]+~.

¬s’‘ê+>∑ düeTdü´\qT #·]Ã+∫q á ∫Á‘·+˝À

Vü≤]ø£èwüí, u≤\ø£èwüí ≈£L&Ü qÏ+#ês¡T. u≤\ø£èwüí

qÏ+∫q ‘=* dæìe÷ Ç<˚. Ç+<äT˝À mHé.Ï.ÄsY.

~«bÕÁ‘ê_Ûqj·T+ #˚XÊs¡T.

á dæìe÷ Á|üuÛÑT‘·« $<ÛëHê\≈£î e´‹πsø£+>±

<äTe÷s¡+ πs|æ+~. uÛÑ÷dü+düÿs¡D\T, ≈£î≥T+ã

ìj·T+Á‘·D\≈£î e´‹πsø£ <Û√s¡DÏ ø£qã&ç+~, $qã

&ç+~. á dæìe÷ >∑T]+∫ nôd+;¢˝À yê&ç>± y˚&ç>±

#·s¡Ã »]–+~. ¬s+&ÉT HÓ\\T dæìe÷ Á|ü<äs¡Ùqì

Á|üuÛÑT‘·«+ ìùw~Û+∫+~. á $wüj·TyÓTÆ mHé.Ï.ÄsY

$es¡D Çdü÷Ô.. ªªuÛÑ÷ dü+düÿs¡D\T, ≈£î≥T+ã ìj·T+

Á‘·D\≈£î H˚qT e´‹πsøÏì ø±qT. ø£wüº|ü&ç |üì #˚j·÷

\ì dæìe÷˝À #ÓbÕŒqT. eTq<˚X¯+˝À n+<äs¡÷ ø£wüº

|ü&ç |üì#˚ùdÔ uÛÑ÷ dü+düÿs¡D\T, ≈£î≥T+ã ìj·T+Á‘·

D\T nqedüs¡+ nì Hê n_ÛÁbÕj·T+μμ nHêïs¡T.

211

dæ˙‘ês¡\T ÁøÏ¬øŸ e÷´#Y˝À bÕ˝§Zq&ÉeTH˚ dü+Á|ü

<ëj·÷ìøÏ Hê+B yêø£´+ 1953 »qe] 11q |ü*

ø±s¡T. Ä s√E #Óqï|ü⁄] ùdº&çj·T+˝À á ÁøÏ¬øŸ

e÷´#Y »]–+~. u§+u≤sTT ‘ês¡\≈£î ~©|t≈£îe÷sY

¬øô|ºHé ø±>± »j·TsêCŸ, sêCŸø£|üPsY, Áù|eTHê<∏é,

z+Á|üø±wt, ÁbÕDY, Ä>±, sêyéT ø£e÷¢ì,

qØZdt, ìs¡÷bÕsêj·YT, ìMTà, ≈£î©›|tøösY,

‘·~‘·s¡T\T »≥Tº düuÛÑT´\T.

Çø£ eTÁ<ëdüT »≥Tº ¬øô|ºHé mdt.u≤\

#·+<äsY. nøÏÿH˚ì Hêπ>X¯«s¡sêe⁄,

mdt.$.s¡+>±sêe⁄, Ï.ÄsY.sêeT

#·+Á<äHé, lsêyéT, •esêe⁄, •yêJ

>∑DÒX¯Hé, ø£eT\, ø£èwüí≈£îe÷], \*‘·,

|ü~àì, sê–DÏ ‘·~‘·s¡T\T

düuÛÑT´\T.

á ÁøÏ¬øŸe÷´#YøÏ

edü÷˝…’q yÓTT‘êÔìï

eTT+u≤sTT, #ÓHÓ’ï dæ˙

f…ø°ïwæj·THé‡ dü+|òü÷\T düe÷q+>± |ü+#·T

≈£îHêïsTT. #ÓHÓ’ï dü+|òü÷ìøÏ e∫Ãq yÓTT‘·Ô+˝À

dü>∑+ ‘·$Tfi¯Hê&ÉT ôd’ø√¢Hé ]©|òt |òü+&é≈£î

n+<äCÒXÊs¡T. ‹]– 23 @fi¯¢ nq+‘·s¡+ ø±˙

Ç˝≤+Ï ÁøÏ¬øŸ e÷´#Y »s¡>∑˝Ò<äT. mHé.Ï.ÄsY,

m.mHé.ÄsY dü+j·TTø£Ô Ä<Ûä«s¡´+˝À »]–q ÄHêÏ

ÁøÏ¬øŸ e÷´#Y $X‚cÕ\T...

ôV’≤<äsêu≤<é˝Àì &Üˆˆn+uÒ<äÿsY $<ë´dü+düú\ düVü‰

j·÷s¡ú+ 1976 e÷]Ã 14q ˝≤˝ŸãVü≤<äTsY ùdº&çj·T+˝À

212

ñ‘·Ôsê~, <äøÏåD≤~ ‘ês¡\ ÁøÏ¬øŸ

e÷´#Y »]–+~. <äøÏåD≤~ »≥Tº≈£î

¬øô|ºHé>± mHé.Ï.ÄsY. eéVü≤]+

#ês¡T. Äj·Tq »≥Tº˝À

m.mHé.ÄsY., XÀuÛÑHéu≤ãT, ø£èwüí+

sêE, s¡+>∑Hê<∏é, Hê>∑uÛÑ÷wüD+,

#·\+, Á|üuÛ≤ø£s¡¬s&ç¶, eTTs¡∞

yÓ÷Vü≤Hé, sê»u≤ãT, n\T¢ sêeT

*+>∑j·T´, dü‘·´Hêsêj·TD, l<ÛäsY,

»eTTq, »j·TÁ|ü<ä, »j·T∫Á‘·,

ø±+#·q, dü÷s¡´ø±+‘·+, Á|üuÛÑ,

s√C≤s¡eTDÏ düuÛÑT´\T. ñ‘·Ôsê~

°yéTøÏ ~©|t≈£îe÷sY ¬øô|ºHé>±

eéVü≤]+#ês¡T. Äj·Tq »≥Tº˝À

n$T‘êuŸ ã#·ÃHé, dü+Jyé ≈£îe÷sY,

X¯•ø£|üPsY, ]wæø£|üPsY, øÏs¡DY ≈£îe÷sY, qMHéìX¯Ã˝Ÿ,

Áù|yéT #√ÁbÕ, ôd’sêu≤qT, ÄXÊdü#Y<˚yé, ôV≤˝…Hé, wüãHê

nJà, ˙‘·÷dæ+>¥, ]+≈£L C…’kÕ«˝Ÿ, $<ë´dæHêΩ

ñHêïs¡T.

á ø±s¡´Áø£e÷ìøÏ ÄVü‰«q dü+|òüT+ n<Ûä´≈£åî\T>±

ÄHêÏ sêÁwüºeT+Á‹ |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeT¬s&ç¶ eéVü≤]+#ês¡T.

Ä s√E ñ<äj·T+ 10.20 ìeTTcÕ\≈£î sêÁwüº >∑es¡ïsY

yÓ÷Vü≤Hé˝≤˝Ÿ düTU≤&çj·÷ ùdº&çj·T+øÏ $#˚ÃXÊs¡T.

eTT+u≤sTT °+ y˚TH˚»sY ø£s¡Hé~yêHé ¬øô|ºHé ~©|t

≈£îe÷sYì >∑es¡ïsYøÏ |ü]#·j·T+ #˚j·T>±, nøÏÿH˚ì

Hêπ>X¯«s¡sêe⁄ <äøÏåD≤~ °yéT ¬øô|ºHé mHé.Ï.ÄsY.ì

|ü]#·j·T+ #˚XÊs¡T.

Ä≥ ÁbÕs¡+_Û+#˚ eTT+<äT ¬s+&ÉT °eTT\T J|ü⁄

\˝À ù|¢Á>ö+&é #·T≥Tº ‹]– n_Ûe÷qT\ n_Ûq+<ä

q\T n+<äT≈£îHêïs¡T. nq+‘·s¡+ <äøÏåD≤~ °yéT Ä≥

ÁbÕs¡+_Û+#ê\ì ìs¡ísTT+#·&É+‘√ m.mHé.ÄsY., ø£èwüí+

sêE‘√ ø£*dæ u≤´Ï+>¥ ÁbÕ+s¡+_Û+#ês¡T. n$T‘êuŸ

uÖ*+>¥ #˚dæ nøÏÿH˚ìì ne⁄Ÿ #˚XÊs¡T. ‘·sê«‘·

mHé.Ï.ÄsY. u≤´Ï+>¥ ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. eTT+u≤sTT

°yéT˝À uÖ*+>¥ #˚dæqyê]˝À ˙‘·÷dæ+>¥, ôd’sêu≤qT

≈£L&Ü ñHêïs¡T. ôd’sêu≤qT ˇø£ |üs¡T>∑T Ç∫Ã 3 $¬ø≥T¢

rdüTø√>±, n$T‘êuŸ eT÷&ÉT |üs¡T>∑T\≈£î eT÷&ÉT

$¬ø≥T¢ rdüT≈£îHêïs¡T.

<äøÏåD≤~ °yéT˝À Vü‰dü´q≥T&ÉT kÕs¡~∏ m≈£îÿe

|üs¡T>∑T\T (16) #˚XÊs¡T. 67 |üs¡T>∑T\≈£î 16 $¬ø≥T¢

qwüºb˛>±H˚ mHé.Ï.ÄsY. ‘·eT Çìï+>¥‡ |üPs¡ÔsTTq≥T¢


Vü‰dü´ q≥T\T n\T¢ sêeT*+>∑j·T´, sê»u≤ãT

Á>ö+&é #·T≥÷º ‹s¡T>∑T‘·÷ ‘·eT Vü‰dü´+‘√ Áù|ø£å≈£î

\qT ÄVü‰¢<ä|ü]#ês¡T.

ñ‘·Ôsê~ u≤´Ï+>¥qT ~©|t≈£îe÷sY, n»jYTdüVü‰ì

ÁbÕs¡+_Û+#·>±, s¡+>∑Hê<∏é uÖ*+>¥ #˚XÊs¡T. »j·T

u≤ãT ‘·q uÖ*+>¥˝À 40 |üs¡T>∑T\≈£î Äs¡T $¬ø≥T¢

rdüT≈£îHêïs¡T. n$T‘êuŸ 29 |üs¡T>∑T\T, ~©|t≈£îe÷sY

40 |üs¡T>∑T\T #˚XÊs¡T. 16 $¬ø≥¢ qcÕºìøÏ 188 |üs¡T

>∑T\T #˚j·T&É+‘√ eTT+u≤sTT °yéT ¬>*∫q≥T¢


á ÁøÏ¬øŸ e÷´#Y˝À bÕ˝§Zqï ‘ês¡\+<ä]ø°

>∑es¡ïsY düTU≤&çj·÷ yÓTyÓTT+À\T n+<äCÒXÊs¡T.

|üÖ&çqyêCŸ, >∑T˝≤+ eTVü≤eTà<é n+ô|’s¡T¢>±q÷,

&Üˆˆdæ.Hêsêj·TD¬s&ç¶, Ä© uÒ>¥ yêÚ≤´‘·\T>± eéVü≤

]+#ês¡T. ∫es√¢ ~©|t, n$T‘êuŸ, dü+Jyé≈£îe÷sY

≈£L&Ü ø=+‘·ùd|ü⁄ ø±yÓT+≥Ø #Ó|æŒ n_Ûe÷qT\qT

n\]+#ês¡T.

~©|t≈£îe÷sY‘√ mHé.Ï.ÄsY.

213

ª<ädü÷Ô] >∑TD≤\ ø£dü÷Ô]μ nH˚ e÷≥qT eTTfi¯¢|üP&ç yÓ+ø£≥s¡eTD ‘·s¡#·÷ yê&ÉT‘·T+≤s¡T.

<ädü÷Ô]ì ãÏº eTìwæ ø±´¬sø£ºsYqT n+#·Hê y˚ùd XÊÁdüÔ+ ≈£L&Ü ˇø£≥T+~. Ä $wüj·T+ n˝≤

ñ+∫‘˚... mHé.Ï.ÄsY. #˚‹sê‘· #·÷&ÉeTT#·Ã≥>± ñ+&˚~. eTT‘ê´\ es¡düqT bı+~ø£>±

ù|]Ãq≥T¢ ñ+&˚ Äj·Tq <ädü÷Ô] Á|ü‹ ˇø£ÿ]˙ Äø£≥Tº≈£îH˚~. Äj·Tq #·<äTe⁄≈£îH˚ s√E˝À¢

$T>∑‘ê dü÷º&Ó+Ÿ‡ sêe÷sêe⁄‘√ |ü⁄düÔø±\MT<ä ù|s¡T¢ sêsTT+#·T≈£îH˚yês¡T. mHé.Ï.ÄsY.

ì]à+∫q nH˚ø£ bÂsêDÏø£ ∫Á‘ê\ Ádæÿ|tº\qT Äj·TH˚ dü«j·T+>±, Á|æj·T+>± sêdüT≈£îì u…’+&é

#˚sTT+#˚yês¡T. s¡#·sTT‘· sêdæq &Ó’˝≤>∑T\qT ‹]– sêdüT≈£îH˚yês¡T. nø£ÿ&Éø£ÿ&É ‘·q<Ó’q u≤D°˝À

ø=ìï &Ó’˝≤>∑T\T CÀ&ç+#˚yês¡T. r]ø£ <=]ø£q|ü⁄Œ&É˝≤¢ Ä Ádæÿ|tº‡ #·~y˚yês¡T. yêÏ˝Àì Á|ü‹

&Ó’˝≤>¥ Äj·Tq≈£î ø£+sƒ¡‘ê e#˚Ã~. mHé.Ï.ÄsY. <ädü÷Ô] m+‘· n+<ä+>± ñ+&˚<√ Çø£ÿ&É Ç∫Ãq

ñ‘·Ôs¡y˚T ì<äs¡Ùq+. 1951˝À ª‘Ó\T>∑Tdæìe÷μ e÷dü|üÁ‹ø£˝À bÕsƒ¡≈£î\ Á|üX¯ï\≈£î Äj·Tq

düe÷<ÛëHê\T Ç∫Ãq dü+<äs¡“¤+˝Àì~ á ñ‘·Ôs¡+.

214

215

bÕ≥≈£î |ü\¢$ ÁbÕD+.

‘Ó\T>∑T dæìe÷øÏ

bÕfÒ ndü˝…’q ÁbÕD+.

ø£<∏ä ˝Òø£b˛sTTHê πøe\+ bÕ≥\‘√H˚ Væ≤Ÿ

nsTTq dæìe÷\T #ê˝≤ ø£ì|ækÕÔsTT eTqøÏ.

n+‘·Ï ÁbÕeTTK´+ ø£*–q bÕ≥\ <ë«sê

dæìe÷*ï Væ≤Ÿ #˚j·T&ÜìøÏ s¡ø£s¡ø±\ Ä˝À

#·q\T... |ü\Ts¡ø±\ Á|üjÓ÷>±\T...

n≥Te+Ï Á|üjÓ÷>±˝À¢ Væ≤Ÿ nsTTq Á|üjÓ÷>±\T

z ¬s+&ÉTHêïsTT. $&ÉT<ä˝…’q bÕ|ü⁄\sY dæìe÷

ù|s¡¢qT ø£\T|ü⁄≈£î+≥÷ bÕ≥qT ‘·j·÷s¡T

#˚j·T≥+ ˇø£ |ü<ä∆‹. nsTT‘˚, Ä bÕ|ü⁄\sY

dæìe÷ ù|s¡¢˙ï ˇπø V”≤s√$ ø±e≥+ eTs√

|ü<ä∆‹. á ¬s+&√ s¡ø£+ Á|üjÓ÷>∑+ ø=+#Ó+

ø£wüºyÓTÆq~. ø£wüºyÓTÆq Ä Á|üjÓ÷>∑+ ‹s¡T>∑T˝Òì

Çy˚TCŸ ø£*–q mHé.Ï.ÄsY. e+Ï V”≤s√

ñ+fÒH˚ Væ≤Ÿ ne⁄‘·T+~. ì»+ #ÓbÕŒ\+fÒ

mHé.Ï.ÄsY. ñ+&ÉãfÒº n≥Te+Ï Á|üjÓ÷>∑+

ÁbÕD+ b˛düTø√>∑*–+~.

ndü\T dæìe÷ ù|s¡¢‘√ dæ ^‘ê\T sêe≥

eTH˚ Á|üjÓ÷>∑+ ‘Ó\T>∑T dæìe÷˝À¢ #ê˝≤

bÕ‘·~. 1957˝À $&ÉT<ä˝…’q ªdüTes¡ídüT+<ä]μ˝À

ªs¡+&ç s¡+&ç bÕ|ü\T Ç˝≤ s¡+&ç...μ nH˚ bÕ≥˝À

n|üŒÏπø ]©C…’q ªu≤\sêEμ, ª>=\¢uÛ≤eTμ,

ªø°\T>∑TÁs¡+μ dæìe÷ ù|s¡¢ Á|ükÕÔeq

ñ+≥T+~. ªdüTes¡ídüT+<ä]μ˝Àì Ä

bÕ≥≈£î n_ÛqsTT+∫q n+»©<˚y˚ á

∫Á‘ê˝À¢ Á|ü<ÛëqbÕÁ‘·qT <Ûä]+#·&É+ #Ó|ü⁄Œø√<ä>∑Z

z $X‚wü+. ªdüTes¡ídüT+<ä]μ‘√ düVü‰ Çe˙ï C≤q|ü<ä

∫Á‘ê˝Ò ø±e&É+ eTs√ $X‚wü+.

Ä ‘·s¡yê‘· Ç≥Te+Ï Á|üjÓ÷>±\T ˇø£Ï nsê>±

n|ü⁄Œ&É|ü⁄Œ&ÉT »s¡T>∑T‘·÷ edüTÔHêï, $düÔè‘·+>±

»]–+~ e÷Á‘·+ <ëdü] Hêsêj·TDsêe⁄ rdæq

ªeTqTwüß\+‘ê ˇø£ÿfÒμ (1976), u≤\#·+<äsY rdæq

ªeTs√ #·]Á‘·μ (1978) dæìe÷˝À¢H˚!

ªeTs√#·]Á‘·μ˝À ªø£*dæ e⁄+fÒ ø£\<äT düTKeTT...

ø£*dæ e∫Ãq n<äèwüºeTT...μ n+≥÷ ÄÁ‘˚j·T sêdæq Ä

bÕ≥ Çyêfi¯ $+≥THêï Áô|òwt>± |ò”\e⁄‘ê+. Ç≥Te+Ï

Á|üjÓ÷>±\≈£îqï n&Ü«+fÒCŸ n~. myÓTàdt $X¯«Hê<ÛäHé

216

dü«s¡|üs¡#·>± u≤\T, s¡yÓ÷˝≤ bÕ&çq Ä bÕ≥qT ø£eT˝Ÿ

Vü‰düHé, dü]‘·, eT]ø=+‘· eT+~ ñ|ü bÕÁ‘·<Ûës¡T\T

n_ÛqsTT+#ês¡T.

á bÕ≥ Væ≤Ÿ ne≥+‘√ Ä dæìe÷ì Væ≤+B˝À

ª@ø˘ <ä÷CÒ πø ©j˚Tμ>± rdæq|ü⁄Œ&ÉT ≈£L&Ü á Á|üjÓ÷

>±ìï ø=qkÕ–+#ê*‡ e∫Ã+~. ªy˚Tπs JeHé kÕB∏ `

bÕ´sY øÏj˚T C≤μ nH˚ |ü\¢$‘√ yÓTT<ä\j˚T´ Ä bÕ≥ì

j·÷e<ë“¤s¡‘·<˚X¯+ m+‘√ düs¡<ë>± bÕ&ÉT≈£î+~.

(\ø°åàø±+‘Y` bÕ´πs˝≤˝Ÿ dü+^‘·+, md”Œ u≤\T`

nq÷sê<Ûä >±q+, ø£eT˝ŸVü‰düHé` s¡‹ n–ïVü≤√Á‹

n_Ûqj·T+).

Çø£ ªeTqTwüß\+‘ê ˇø£ÿfÒμ˝Àì bÕ≥ >∑T]+∫...

mHé.Ï.ÄsY. qÏ+∫q dæìe÷\ ø=ìï ù|s¡¢ì ø£*|æ

dæìe÷ ø£<∏ä˝À dü+ã+<Ûä+ ñ+&˚˝≤ ù|]Ã, Ä bÕ≥qT

mHé.Ï.ÄsY. m<äTs¡T>± Äj·TH˚ï V”≤s√sTTHé ñ<˚›•dü÷Ô

bÕ&˚≥Tº>± s¡÷bı+<ä≥+ e\¢ z dü]ø=‘·Ô ‘·e÷cÕ

Á|üjÓ÷>∑+>± »q+ n_Ûq+~+∫ Ä<ä]+#ês¡T.

dæìe÷qT »qs¡+»ø£+>± r]Ã~<˚› Áø£eT+˝À Áù|ø£å≈£î

\≈£î dü÷Ï>± n+<˚ Á|üjÓ÷>±\qT #˚j·T≥+˝À <ëdü]

eTTÁ<ä ‹s¡T>∑T˝Òì<äì ìs¡÷|æ+#˚ bÕ≥ Ç~.

á dæìe÷˝À V”≤s√ ù|s¡T sêeTT. V”≤s√sTTHé

ù|s¡T XÊ+‹ (Ç<=ø£ÿfÒ bÕ≥˝Àì kÕVæ≤‘·´+‘√ b˛*ùdÔ

ø±düÔ Çã“+~>± nì|æ+#˚ n+X¯+. XÊ+‘· nì

e÷s¡Ã&ÜìøÏ ≈£î~] ñ+&É<äT). yê]e⁄] $yêVü≤ã+<Ûä+

d”‘êsêeT ø£fi≤´D+ ˝≤+Ï<äì, Ç+ÏøÏ B|ü+ Ç˝≤¢˝Ò

ø£qTø£ ø£*dæe⁄+fÒ ø£\<äT düTK+ n˙ ÄyÓT n+≥T+~.

m+<äTø£+fÒ ø±˝ÒJ s√E˝À¢ Ä$&É Ç‘·>±&çH˚ Áù|$T+∫

ô|[¢ #˚düT≈£î+≤qì eT+>∑eTà˝≤ X¯|ü<∏ä+ #˚düTÔ+~.

Ç‘·>±&˚yÓ÷ ô|[¢øÏ eTT+<äT Áù|$T+#˚ Á|üdüπøÔ˝Ò<äì

;Ûwæà+#·T≈£Lÿ#·T+≤&ÉT. ¬s+&√ #·s¡D+˝Àì ª;Ûwüà`

ø±<ë ` eT+>∑eTà X¯|ü<∏ä+μ nH˚ e÷≥\øÏ >∑\ ø£<∏ë

|üs¡yÓTÆq H˚|ü<∏ä´+ Ç<˚...!

dæìe÷˝À á bÕ≥qT n_ÛqsTTdü÷Ô #˚ùd qè‘·´+

ôdMT ø±¢dæø˘ >∑qTø£, ≥÷´Hé |üs¡+>± dü+^‘· <äs¡Ù≈£î&ÉT

mdt.sêCÒX¯«s¡sêe⁄ ≈£L&Ü ªø±|”μsê>±ìï nø£ÿ&Éø£ÿ&É

ø£\T|ü⁄≈£î+≥÷ yÓfi≤¢s¡T. á ªø±|”μ sê>∑+˝À Äj·Tq

dü+|üPs¡í+>± n+~+∫q ª|æ\∫q _>∑Te≥sêμ

(eT©¢X¯«]), ªn+<ë\ u§eTà‘√ Ä≤&Éyêμ (neTs¡

•*Œ »ø£ÿq) bÕ≥\ #Ûêj·T\T á ªìH˚ï ô|fi≤¢&ÉT‘êμ

bÕ≥˝À ø£ì|æ+#·&ÜìøÏ >∑\ ø±s¡D+ n<˚...! (ªìH˚ï

ô|fi≤¢&ÉT‘êμ nq>±H˚ á‘·s¡+ yê]øÏ nøÏÿH˚ì

Hê>±s¡T®q qÏ+∫q dæìe÷ >∑Ts¡TÔø=düTÔ+~. ø±˙

1968˝À n<˚ ù|s¡T‘√ z kÕ+|òæTø£ ∫Á‘·+

$&ÉT<ä˝…’+~. á ∫Á‘êìøÏ _.$sƒ¡˝≤#ês¡´ <äs¡Ùø£‘·«+

ªeTqTwüß\+‘ê ˇø£ÿfÒμ ∫Á‘·+˝À eT+E\, mHé.Ï.ÄsY.

217

eVæ≤+#ês¡T. n+<äT˝À mHé.Ï.ÄsY.,

uÛ≤s¡‹ V”≤s√ V”≤s√sTTqT¢>±

qÏ+#ês¡T).

á bÕ≥ ‘·s¡Tyê‘· ˇπø V”≤s√

qÏ+∫q dæìe÷\ ù|s¡¢qT ø£\T|ü⁄

≈£î+≥÷ e∫Ãq bÕ≥\T ˝Òø£b˛˝Ò<äT.

ø±ø£b˛‘˚ ne˙ï á bÕ≥≈£îqï+‘·

#ê]Á‘·ø£ ÁbÕeTTK´+ dü+bÕ~+#·T

≈£îqï$ ø±e⁄. Ä $<Ûä+>± #·÷düT≈£îHêï

mHé.Ï.ÄsY n<äèwüºC≤‘·≈£î&ÉT.

Ä bÕ≥ ÇB

ìH˚ï ô|fi≤fl&ÉT‘ê

sêeTT&ÉT` ;ÛeTT&ÉT

sêeTTì $T+∫q sêeTT&ÉT

|æ&ÉT>∑T sêeTT&ÉT

n–ZsêeTT&ÉT

f…Æ>∑sY sêeTT&ÉT

X¯uÛ≤wt sêeTT&ÉT ˆˆìH˚ïˆˆ

XÊ+‘·

sêeTT

$yêVü≤ã+<Ûä+

d”‘êsêeTø£fi≤´D+

Ç+ÏøÏ B|ü+ Ç˝≤¢˝Ò

ø£*dæe⁄+fÒ ø£\<äT düTK+

ì|ü⁄Œ˝≤+Ï eTìwæ

m<äTs¡T˝Òì eTìwæ

Ä‘·àã+<ÛäTy˚ n–Zãsê≤

∫ø£ÿ&ÉT ` <=s¡ø£&ÉT

ø£<ä\&ÉT ` e<ä\&ÉT ˆˆìH˚ïˆˆ

»>∑<˚ø£Ms¡Tì eT+>∑fi¯dü÷Á‘·+

á Ä&ÉÁã‘·T≈£îq ø£+#·Tø√≥

<ëdæì #·s¡D<ëdæì

;Ûwüà ø±<ë eT+>∑eTàX¯|ü<∏ä+

<˚XÀ<ë∆s¡ø£ ø£<∏ëHêj·Tø£

<˚yê+‘·ø£ »j·Tdæ+Vü≤

Ms¡ø£+ø£D+ Hê dü+ø£\Œ+

<ëq Ms¡ X¯Ss¡ ø£s¡í ìH˚ï ˆˆìH˚ïˆˆ

∫Á‘·+ : eTqTwüß\+‘ê ˇø£ÿfÒ (1976)

s¡#·q : <ëdü] Hêsêj·TDsêe⁄

dü+^‘·+ : mdt.sêCÒX¯«s¡sêe⁄

>±q+ : |æ.düTo\

qÏ+∫qyês¡T : mHé.Ï.sêe÷sêe⁄, eT+E\

‘·~‘·s¡T\T

` (eT÷´õø±\õdtº sêC≤≈£î ø£è‘·»„‘·\T)

218

‘Ó\T>∑T ∫Á‘· |ü]ÁX¯eT˝À mHé.Ï.ÄsY. e´øÏÔ‘·«+ düT<äs¡Ùq

#·Áø£+˝≤+Ï<äì n_Ûe]ídüTÔ+≤s¡T Ä#ês¡´ &Üˆˆ

dæ.Hêsêj·TD¬s&ç¶. ì»y˚T.. düT<äs¡Ùq#·Áø£+˝À mìï n+#·T\T

ñ+≤jÓ÷ n˝≤π> mHé.Ï.ÄsY. Á|ü‹uÛÑ≈£î ≈£L&Ü nìï

n+#·T˝Ò ñHêïsTT. q≥Tì>± dæ˙ Á|ükÕúHêìï ÁbÕs¡+_Û+∫,

ìsêà‘·>± n&ÉT>∑T\T y˚dæ, <äs¡Ù≈£î&ÉT ø±e&Éy˚T ø±<äT

ø£<∏ës¡#·sTT‘·>±, m&ç≥sY>±, Ád”ÿHéù|¢ s¡#·sTT‘·>± ‘·q

ãVüQeTTK Á|ü»„qT Á|ü<ä]Ù+#ês¡T.

q≥Tì>±, <äs¡Ù≈£îì>± ‘·q≈£î m+‘√ nqTuÛÑeeTTHêï

Ç‘·s¡ <äs¡Ù≈£î\ ∫Á‘ê˝À¢ qÏdüTÔqï|ü⁄Œ&ÉT mHé.Ï.ÄsY. n<˚

‘·q ‘=*∫Á‘·+˝≤ uÛ≤$+∫ $qj·T+>± ˇ~– ñ+&˚yês¡T.

<äs¡Ù≈£î&ÉT m˝≤ #Ó_‘˚ n˝≤ qÏdü÷Ô, yê]øÏ |üP]Ô ùd«#·Ã¤

ì#˚Ãyês¡T. <äs¡Ù≈£îì e÷fÒ y˚<äeTì, ìsêà‘· u≤>∑T+fÒH˚

$T–*q n+<ä]ø° Á|üjÓ÷»qeT˙, n+<äTπø

yê]<ä›]ì >ös¡$+#ê\ì Äj·Tq #ÓãT

‘·T+&˚yês¡T.

‘·q dæ˙J$‘·+˝À 93 eT+~

<äs¡Ù≈£î\‘√ |üì#˚XÊs¡T mHé.Ï.ÄsY.

ø=+‘·eT+~ ø=‘·Ô <äs¡Ù≈£î\≈£î ≈£L&Ü

neø±X¯+ ø£*Œ+#ês¡T. eTs√ $wüj·T

y˚T$T≥+fÒ q+<äeT÷] ‘ês¡ø£

sêe÷sêe⁄‘√ m≈£îÿe ∫Á‘ê\≈£î

|üì#˚dæq <äs¡Ù≈£î&ÉT mHé.Ï.Äπs.

17 ∫Á‘ê\≈£î Äj·Tq <äs¡Ùø£‘·«+

eVæ≤+#ês¡T. Ä ‘·sê«‹ kÕúq+

dæ.mdt.sêe⁄, &ç.jÓ÷>±q+<é

\~. mHé.Ï.ÄsY.øÏ n‘·´+‘·

Äràj·TT\T>±, ÄkÕúq <äs¡Ù≈£î\T>±

ù|s¡T ‘Ó#·TÃ≈£îqï M]<ä›s¡÷ #Ó] 16 ∫Á‘ê

\≈£î <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+#ês¡T. ¬øØsYqT ÁbÕs¡+

_Û+∫q ‘=*s√E˝À¢ mHé.Ï.ÄsY., jÓ÷>±

219

q+<é ˇπø >∑~˝À ñ+&˚yês¡T ≈£L&Ü.

bÂsêDÏø£ ÁãVü≤à>± ù|s=+~q ø£eT˝≤ø£s¡ ø±y˚TX¯«s¡

sêe⁄ mHé.Ï.ÄsY. V”≤s√>± 15 ∫Á‘ê\T s¡÷bı+~+

#ês¡T. MÏ˝À¢ dæ+Vü≤uÛ≤>∑+ bÂsêDÏø£ ∫Á‘ê˝Ò. mHé.Ï.

ÄsY. qÏ+∫q ª#·+Á<äVü‰s¡+μ ∫Á‘·+‘√H˚ <äs¡Ù≈£îì>±

‘·q ¬øØsY ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T ø±y˚TX¯«s¡sêe⁄. nqT≈£îqï

ø£<∏äì nqT≈£îqï Á|üø±s¡+ yÓTs¡T|ü⁄ y˚>∑+‘√ ‘Ós¡≈£î

nqTe~+∫, mHé.Ï.ÄsY yÓT|ü⁄Œbı+~q C≤q|ü<äÁãVü≤à

$sƒ¡˝≤#ês¡´ Äj·Tq‘√ 13 ∫Á‘ê\T s¡÷bı+~+#ês¡T.

n˝≤π> mHé.Ï.ÄsY.≈£î e÷s¡Z <äs¡Ù≈£î\T ¬ø.$.¬s&ç¶

Äj·Tq‘√ 10 ∫Á‘ê\T s¡÷bı+~+#ês¡T. Äj·Tq

<ä>∑Zs¡ H˚s¡TÃ≈£îqï mH√ï n+XÊ\qT Ä ‘·sê«‹ø±\+

˝À Ä#·s¡D˝À ô|≤ºs¡T sêe÷sêe⁄. ¬ø.$.¬s&ç¶ <äs¡Ù

ø£‘·«+ eVæ≤+∫q ∫Á‘ê˝À¢ ø=ìï+Ïì $TqVü‰sTTùdÔ

$T–*qe˙ï $»j·÷ uÒqs¡Tô|’ s¡÷bı+~qy˚. Ä

uÒqs¡Tø°, ¬ø.$.¬s&ç¶øÏ n+‘·Ï n$HêuÛ≤edü+ã+<Ûä+

ñ+&˚~. ø£èwæ, Bø£å, @ø±Á>∑‘· Äj·Tq ø±s¡´ìs¡«Vü≤D˝À

ø£ì|æ+#˚$. &ÉãT“ ø£+fÒ e÷≥≈£î m≈£îÿe $\Te

Ç#˚Ãyêsêj·Tq. n+‘·Ï e´øÏÔ ∫e]s√E˝À¢ Ä]úø£

Çã“+<äT*ï m<äTs√ÿe\dæ e∫Ã+~. ‘·q ≈£îe÷s¡T&çì

ô|’ #·<äTe⁄\≈£î |ü+|æ+#·&ÜìøÏ &ÉãT“ ˝Òø£b˛e&É+‘√

ˇø£s√E ãE˝≤¢s√&é˝À ñqï mHé.m.Ï. Ä|ò”düT≈£î

yÓfi≤¢sêj·Tq. Ä düeTj·T+˝À mHé.Ï.ÄsY., Äj·Tq

k˛<äs¡T&ÉT Á‹$Áø£eTsêe⁄ Ä|ò”düT˝ÀH˚ ñHêïs¡T.

¬ø.$.¬s&ç¶ sêe&É+ #·÷dæ Ç<ä›s¡÷ m<äTs¡TyÓ[¢ ÄVü‰«ì+

#ês¡T. eTT>∑TZs¡T ˝À|ü\ ≈£Ls¡TÃqï ‘·sê«‘· ªe÷

nu≤“sTTì $<˚XÊ\≈£î |ü+|æ+#·&ÜìøÏ 40y˚\

s¡÷bÕj·T\T nedüs¡+. Ä &ÉãT“ qTe⁄« düs¡T›‘êeH˚

qeTàø£+‘√ e#êÃqT. nsTT‘˚ n|ü⁄Œ>±H√.. <ëq+>±H√

ÇùdÔ H˚qT rdüTø√qT. qqTï <äs¡Ù≈£î&ç>± ñ|üjÓ÷

–+#·Tø√.. z dæìe÷ bÕ¢Hé #ÓsTT´. H˚qT <äs¡Ùø£‘·«+

eVæ≤kÕÔqTμ nHêïsêj·Tq mHé.Ï.ÄsY.‘√. Äj·Tq|ü≥¢

ñqï >ös¡euÛ≤e+‘√, ÄbÕ´j·T‘·‘√ sêe÷sêe⁄ eTs√

e÷≥ #Ó|üŒ≈£î+&Ü yÓ+≥H˚ 40y˚\ s¡÷bÕj·T\≈£î

#Ó≈£îÿ sêdæ#êÃs¡T. Ä ‘·sê«‘· ¬ø.$.¬s&ç¶ <äs¡Ùø£‘·«+˝À

ÄsY.¬ø.Áã<äsY‡ |ü‘êø£+ô|’ ªlø£èwüídü‘·´μ ì]à+#ês¡T

mHé.Ï.ÄsY. Ç+<äT˝À lø£èwüßí&ç>± mHé.Ï.ÄsY.,

dü‘·úÛ≤eT>± »j·T\*‘· qÏ+#ês¡T. ¬ø.$.¬s&ç¶ <äs¡Ù

ø£‘·«+ eVæ≤+∫q ∫e] ∫Á‘·+ Ç<˚. Ä s√E˝À¢ ¬ø.$.

¬s&ç¶ Hê\T>∑T \ø£å\ s¡÷bÕj·T\T n&ç–Hê Ç#˚Ãyês¡T

sêe÷sêe⁄. ø±˙ ‘·qT n&ç–q 40 y˚\ s¡÷bÕj·T\

ø£+fÒ ô|’kÕ m≈£îÿe rdüTø√≈£î+&Ü á ∫Á‘êìøÏ

ª>∑T˝Òãø±e[μ ∫Á‘·+ wüOÏ+>¥˝À ¬ø.$.¬s&ç¶,

Á‹$Áø£eTsêe⁄ ‘·~‘·s¡T\‘√ mHé.Ï.ÄsY.

220

<äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+#ês¡T ¬ø.$.¬s&ç¶. á ∫Á‘·+ e+<ä

s√E\T Á|ü<ä]Ù+|üã&ç+~. nsTT‘˚ Ø]ø±]¶+>¥˝À

˝ÀbÕ\T ñHêïj·TH˚ yê´K´\T $qã&É≥+‘√ eT∞¢

Ø]ø±]¶+>¥ »]bÕs¡T q+<äeT÷] k˛<äs¡T\T. n˝≤

‘·qì q≥Tì>± r]Ã~~›q ¬ø.$.¬s&ç¶ <äs¡Ùø£‘·«+˝À

ªlø£èwüí dü‘·´μ ∫Á‘êìï ì]à+∫ >∑Ts¡T<äøÏåD #Ó*¢+

#ês¡T. mHé.m.Ï. dü+düú ì]à+∫q ‘=* s¡+>∑T\

∫Á‘·$T<˚.

j·TTe‘·s¡+ <äs¡Ù≈£î˝À¢ ¬ø.sê|òüTy˚+Á<äsêe⁄ 12

∫Á‘ê\qT, <ëdü] Hêsêj·TDsêe⁄ ◊<äT ∫Á‘ê\qT

s¡÷bı+~+∫ eT*<äX¯˝À dü]ø=‘·Ô mHé.Ï.ÄsYqT ‘Ós¡ô|’

Ä$wüÿ]+#ês¡T.

‘·qì ∫Á‘·s¡+>±ìøÏ |ü]#·j·T+ #˚dæq m˝Ÿ.$.

Á|ükÕ<é <äs¡Ùø£‘·«+˝À 9 ∫Á‘ê˝À¢ qÏ+#ês¡T sêe÷

sêe⁄. ‘·ì+‘·yê&ÉT ø±e&ÜìøÏ ø±s¡DyÓTÆq m˝Ÿ.$.

Á|ükÕ<é #˚‘·T\ MT<äT>±H˚ sêeTø£ècÕí dü÷º&çjÓ÷dtqT

ÁbÕs¡+_Û+#êsêj·Tq. n˝≤π> ‘·qì V”≤s√ì #˚dæq

_.m.düTu≤“sêe⁄ <äs¡Ùø£‘·«+˝À ‘=$Tà~ dæìe÷˝À¢

qÏ+#ês¡T mHé.Ï.ÄsY. #˚dæq y˚T\T eT]∫b˛j˚T

n\yê≥T Äj·Tq s¡ø£Ô+˝ÀH˚ ˝Ò<äT. neø±XÊ\T ‘·–Z

nekÕq<äX¯˝À _.m. düTu≤“sêe⁄ Çã“+~ |ü&ÉT‘·T+fÒ

n~ Á>∑Væ≤+∫q mHé.Ï.ÄsY. m|òt.&ç.dæ uÀsY¶˝À

&Ó’¬sø£ºsY>± ìj·T$T+∫, Ä]∆ø£+>± Ä<äT≈£îHêïs¡T.

Çø£ Ç‘·s¡ <äs¡Ù≈£î\ $wüj·÷ìøÏ eùdÔ.. y˚<ë+‘·+

sê|òüTej·T´, $.eT<ÛäTdü÷<äqsêe⁄, mdt.&ç.˝≤˝Ÿ <äs¡Ù

ø£‘·«+˝À mì$T<˚dæ ∫Á‘ê˝À¢ sêe÷sêe⁄ qÏ+#ês¡T.

n˝≤π> ¬ø.ùV≤e÷+ã<Ûäs¡sêe⁄, ‘ê‹H˚ì Á|üø±X¯sêe⁄‘√

#Ó] Äs¡T ∫Á‘ê\≈£î, |æ.|ü⁄\¢j·T´, ¬ø.u≤|üj·T´ <äs¡Ù

ø£‘·«+˝À ◊<äT ∫Á‘ê˝À¢ qÏ+#êsêj·Tq.

mHé.Ï.ÄsYì Ád”ÿHéMT<ä u≤>± bò˛ø£dt #˚dæq <äs¡Ù

≈£î˝À¢ _.mHé.¬s&ç¶ Á|üeTTKT&ÉT. Äj·Tq mHé.Ï.ÄsY.

ø±+_H˚wüHé˝À Hê\T>∑T ∫Á‘ê\T e#êÃsTT. Ç+<äT˝À

ªeT©¢X¯«]μ eTTKýÓTÆ+~.

sêe÷sêe⁄ ‘=*kÕ]>± ~«bÕÁ‘ê_Ûqj·T+ #˚dæq

ªsêeTT&ÉT`;ÛeTT&ÉTμ ∫Á‘·+‘√bÕ≥T eTs√ eT÷&ÉT

∫Á‘ê\≈£î <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+#ês¡T ‘ê|” #êDø£´.

n˝≤π> sêeTø£èwüí, _.mdt.s¡+>±, ¬ø._.Hê>∑uÛÑ÷wüD+,

s¡»˙ø±+‘Y, _.ÄsY.|ü+‘·T\T, dæ.|ü⁄\¢j·T´, ;ÛyéTdæ+>¥,

Á‹˝Àø˘#·+<äsY, ‘ê‹H˚ì sêe÷sêe⁄, _.m.Á|ükÕ<é

‘·˝À eT÷&ÉT ∫Á‘ê\≈£î |üì#˚XÊs¡T. Ä<äT]Ô düTu≤“

sêe⁄, Á|ü‘·´>±‘·à, u≤|ü⁄, ¬ø.mdt.Á|üø±X¯sêe⁄ e+Ï

<äs¡Ù≈£î\‘√ ¬s+&˚dæ ∫Á‘ê˝À¢ qÏ+#ês¡T mHé.Ï.ÄsY.

221

V”≤s√sTTq¢ <äs¡Ùø£‘·«+

uÛ≤qTeT‹ ‘=*kÕ]>± <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+∫q

ª#·+&ûsêDÏμ ∫Á‘·+˝À V”≤s√ mHé.Ï.ÄsY. ‘Ó\T>∑T‘√

bÕ≥T ‘·$Tfi¯, Væ≤+B uÛ≤wü˝À¢ á ∫Á‘·+ s¡÷|ü⁄

~<äT›ø√>±, Ä ¬s+&ÉT uÛ≤wü˝À¢q÷ Äj·Tq qÏ+#ês¡T.

Ä ‘·sê«‘· mHé.Ï.ÄsY., uÛ≤qTeT‹ »+≥>± qÏ+∫q

ªne÷àsTTô|[¢μ ∫Á‘êìøÏ ≈£L&Ü uÛ≤qTeT‹ <äs¡Ùø£‘·«+

eVæ≤+#ês¡T.

eTs√ V”≤s√sTTHé kÕ$Á‹ <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+∫q

ªe÷‘·è<˚e‘·μ ∫Á‘·+˝À ≈£L&Ü mHé.Ï.ÄsY. qÏ+

#ês¡T. ì»+ #ÓbÕŒ\+fÒ n+<äT˝À Äj·Tq~ &ÉMTà

bÕÁ‘·. Vü≤‘ê´H˚s¡+ ‘·qMT<ä yÓ÷|ü&É+‘√ ≈£î≥T+u≤ìøÏ

<ä÷s¡yÓTÆ @fi¯¢‘·s¡ã&ç nC≤„‘·+˝À eTπ>Z |æ]øÏyêìbÕÁ‘·.

BÛs√<ë‘·Ô bÕÁ‘·\T b˛wædüTÔqï düeTj·T+˝À Ç≥Te+Ï

bÕÁ‘· #˚ùdÔ ‘·q Çy˚TCŸøÏ &Üy˚TCŸ »s¡T>∑T‘·T+<äì

‘Ó*dæHê Ä dæìe÷˝À qÏùdÔ kÕ$Á‹øÏ Ä]∆ø£+>±

ôV≤˝ŸŒ¤ ne⁄‘·T+<äH˚ n_ÛÁbÕj·T+‘√ n+^ø£]+#ês¡T.

$T–*q V”≤s√\T Ä bÕÁ‘·qT #˚j·T&ÜìøÏ uÛÑj·T|ü&ç

yÓqTø£+» y˚dæq ‘·s¡TD+˝À mHé.Ï.ÄsY. eTT+<äT≈£î

e∫Ã kÕ$Á‹øÏ n+&É>± ì*#ês¡T. Ç˝≤+Ï dü+|òüT

≥q\T Äj·Tq ¬øØsY˝À Ç+¬øH√ï... Vü‰dü´q≥T&ÉT |ü<äà

HêuÛÑ+ e∫Ã ªdæìe÷ rdüTÔHêïqT nqïj·÷´.. MTs¡T

qÏ+#ê*μ nq&ç–‘˚, ª‘·|üŒ≈£î+&Ü Áã<äsYμ nì &˚Ÿ‡

Ç∫Ã Áb˛‘·‡Væ≤+#ês¡T.

kÕ+πø‹ø£ ì|ü⁄DT\‘√...

düeTTÁ<ë\ sê|òüTyê#ês¡´ n+fÒ >∑Ts¡TuÛ≤e+

mHé.Ï.ÄsY.≈£î. |ü⁄sêD≤\ >∑T]+∫, bÕÁ‘·\ >∑T]+∫

Äj·Tq‘√ #·]ÃdüTÔ+&˚yês¡T. ‘·q dü+<˚Vü‰\qT ìeè‹Ô

#˚düT≈£îH˚yês¡T. düeTTÁ<ë\ <äs¡Ù≈£îì>± e÷] ¬s+&ÉT

∫Á‘ê\T ($Hêj·Tø£ #·$‹, ãÁãTyêVü≤q) s¡÷bı+~ùdÔ

n+<äT˝À V”≤s√ mHé.Ï.Äπs. n˝≤π> yêVæ≤˙ dü+düú˝À

|üì#˚düTÔqï|ü⁄Œ&ÉT ø£fi≤ <äs¡Ù≈£î&ÉT m.¬ø.X‚KsY‘√ |ü]

#·j·T+ @s¡Œ&ç+~. Äj·Tq <äs¡Ù≈£îì>± e÷]

ªlø±≈£îfi¯ Ä+Á<Ûä eTVü‰$wüßí ø£<∏äμ ∫Á‘êìï s¡÷bı+~düTÔ

qï|ü⁄Œ&ÉT mHé.Ï.ÄsY. &˚Ÿ‡ Ç∫Ã Áb˛‘·‡Væ≤+#ês¡T.

ø=‘·Ô <äs¡Ù≈£î\T

mHé.Ï.ÄsY. |ü]#·j·T+ #˚dæq ø=‘·Ô<äs¡Ù≈£î\ dü+K´

≈£L&Ü ‘·≈£îÿy˚MTø±<äT. ‘·q s¡÷y˚TàŸ ‘ê‹H˚ì

Á|üø±X¯sêe⁄ì ª|ü˝…¢≥÷s¡Tμ, ø±˝ÒCŸy˚TŸ eT+>∑fi¯–]

eT*¢ø±s¡T®qsêe⁄ì ªÁ|üMT˝≤s¡T®˙j·T+μ, #Ûêj·÷

Á>±Vü≤≈£î&ÉT _.mdt.s¡+>±ì ª‘ÓHê* sêeTø£èwüíμ,

m.dæ.Á‹˝Àø˘#·+<äsYì ªHêB Ä&É»H˚àμ, ìsêà‘·

s¡+>∑Hê<∏ä<ëdüTì ªdü+ø£\Œ+μ dæìe÷\‘√ |ü]#·j·T+

#˚XÊs¡T mHé.Ï.ÄsY.

ªÁ|üMT˝≤s¡T®˙j·T+μ ôdŸ˝À düs√C≤<˚$,

<äs¡Ù≈£î&ÉT eT*¢ø±s¡T®qsêe⁄‘√ mHé.Ï.ÄsY

222

eT©ºkÕºs¡sY ∫Á‘ê\≈£î eT+∫ u≤≥ @s¡Œ&ç+~ mHé.Ï.ÄsY. dæìe÷\‘√H˚.

Äj·Tq V”≤s√>± qÏ+∫q ‘=* ∫Á‘·y˚T eT©ºkÕºs¡sY ø±e&É+ >∑eTHês¡Ω+. ˇø£

ø=‘·Ô V”≤s√, n|üŒÏπø V”≤s√>± mkÕº_¢wt nsTTq m.mHé.ÄsY.‘√ ø£\dæ qÏ+∫q

‘=*∫Á‘·+ ª|ü˝…¢≥÷] |æ\¢μ Áù|ø£åø£˝Àø£+˝À dü+#·\q+ düèwæº+∫+~. eT©ºkÕºs¡sY

∫Á‘ê\T n|üŒÀ¢ m≈£îÿe>± sêe&ÜìøÏ, Ç|ü⁄Œ&ÉT sêø£b˛e&ÜìøÏ ø±s¡D+ ñ+~.

bÕÁ‘· |ü]~Û m≈£îÿe, ‘·≈£îÿe nì Ä˝À∫+#·≈£î+&Ü eT+∫ ù|s¡T ‘Ó#˚Ã~ nsTT‘˚

#ê\T nqT≈£îH˚ V”≤s√\T Äs√E˝À¢ ñ+&É≥y˚T n+<äTø±ÿs¡D+. V”≤s√\ eT<Ûä´

á>√\ düeTdü´\T ˝Òø£b˛e&É+‘√ <äs¡Ùø£ ìsêà‘·\T <ÛÓ’s¡´+>± eTT+<äT¬øfi‚¢yês¡T.

s¡#·sTT‘·\T yÓ’$<ÛäýÓTÆq Ç‹eè‘êÔ\qT ‘·j·÷s¡T #˚ùdyês¡T.

‘·q‘√ düe÷qkÕúsTT ø£*–q V”≤s√\‘√, es¡∆e÷q V”≤s√\‘√ mHé.Ï.ÄsY. qÏ+

#ês¡T. es¡∆e÷q V”≤s√\qT Äj·Tq Áb˛‘·‡Væ≤+∫q≥T¢>± eT¬ses¡÷ #˚j·T˝Ò<˚yÓ÷

qì|ædüTÔ+~ ø=ìï dü+|òüT≥q\T $qï ‘·sê«‘·. ø=‘·Ô‘·s¡+ eùdÔ ‘·q≈£î b˛°

ne⁄‘·T+<äì Äj·Tq m|ü⁄Œ&É÷ uÛ≤$+#·˝Ò<äT. Á|ü‹uÛÑqT >∑T]Ô+∫ Áb˛‘·‡Væ≤+#·&É+˝À

mHé.Ï.ÄsY. m|ü⁄Œ&É÷ eTT+<äT+&˚yês¡T. ‘·qT d”ìj·TsY V”≤s√ nsTTq|üŒÏø° ø=‘·Ô

yêfi¯¢‘√ eTqdüT$|æŒ e÷≤¢&É≥+ Äj·Tq dü+kÕÿsêìøÏ ì<äs¡Ùq+.

Äj·Tq‘√ qÏ+∫q V”≤s√\ $esê\T..

ªø£Hê´X¯ó\ÿ+μ˝À mHé.Ï.ÄsY.

( –ØX¯+) ¬>≥|t ôdÿ#Y

223

mHé.Ï.ÄsY., m.mHé.ÄsY

@ s¡+>∑+˝ÀHÓ’Hê b˛° ñqï|ü⁄Œ&˚ Ä sêDÏ+|ü⁄

y˚s¡T>± ñ+≥T+~. düeTñJ®˝…’q mHé.Ï.ÄsY.,

m.mHé.ÄsY. ˇø£]‘√ eTs=ø£s¡T b˛°|ü&ç ∫s¡düàs¡

D°j·TyÓTÆq q≥qì n+~+∫ ‘Ós¡düàs¡D°j·TT\T>±

$T–˝≤s¡T. q≥q˝À e÷Á‘·y˚T ø±<äT eT¬sH√ï $wü

j·÷˝À¢ M]<ä›s¡÷ m+<ä]ø√ e÷s¡Z<äs¡Ù≈£î\T.

bÕ]‘√wæø£+ ô|+#·e\dæq ‘·s¡TD+˝À Ç<ä›s¡÷ ø£*dæ

≈£Ls¡TÃì #·]Ã+#·T≈£îì ìsêà‘·\≈£î uÛ≤s¡+ ø±≈£î+&Ü

ìs¡íj·÷\T rdüT≈£îH˚yês¡T. á nÁ>∑q≥T\T ø£*dæ

qÏ+∫q ∫Á‘ê˝À¢ n~Ûø£XÊ‘·+ $»j·Te+‘·yÓTÆqy˚.

‘Ó\T>∑T ∫Á‘· |ü]ÁX¯eT≈£î mHé.Ï.ÄsY., m.mHé.ÄsY.

¬s+&ÉTø£fi¯¢ì dü+uÀ~Ûdü÷Ô Äràj·T+>± Ä<ä]+#ês¡T

‘Ó\T>∑T ∫Á‘· |ü]ÁX¯eT, Áù|ø£å≈£î\T. Ä n_Ûq+<äq≈£î

‘·–q≥T¢>±H˚ Ä<äs¡Ùe+‘·yÓTÆq ùdïVü‰qTã+<Ûëìï

ø=qkÕ–+#ê]<ä›s¡÷.

ˇπø eè‹Ô˝À ñqï+<äTe\¢ ø=ìï dü+<äsê“¤˝À¢

n_ÛÁbÕj·TuÛÒ<ë\T ‘·˝…‹ÔHê n$ ‘ê‘êÿ*ø£+>±H˚

ñ+&˚$. M]<ä›s¡÷ ø£*dæ 14 ∫Á‘ê˝À¢ qÏ+∫ ns¡T<Ó’q

]ø±sY¶ HÓ\ø=˝≤Œs¡T.

224

mHé.Ï.ÄsY.` ø±+‘êsêe⁄

ø±+‘êsêe⁄ì ‘·q kı+‘· ‘·eTTàì˝≤ Ä<ä]+∫,

mH√ï neø±XÊ\T ø£*Œ+∫, ∫Á‘· |ü]ÁX¯eT˝À

ì\<=≈£îÿø√e&ÜìøÏ m+‘√ düVü≤ø£]+#ês¡T

mHé.Ï.ÄsY. mH√ï bÕÁ‘·\T (ñ<ëVü≤s¡D≈£î ª\e≈£îX¯μ

∫Á‘·+˝À \ø£åàDTì bÕÁ‘· $wüj·T+˝À mHé.Ï.ÄsY.

|ü≥TºãÏº n~ ø±+‘êsêe⁄≈£î e#˚Ã˝≤ #˚XÊs¡T)

ø±+‘êsêe⁄≈£î sêe&ÜìøÏ ø±s¡≈£î&ÉT mHé.Ï.Äπs.

M]<ä›s¡÷ ø£*dæ <ë<ë|ü⁄ 60 ∫Á‘ê˝À¢ qÏ+#ês¡T.

ø£èwüßí&ÉT, ns¡T®qT&ÉT e+Ï bÂsêDÏø£ bÕÁ‘·\T ≈£L&Ü

mHé.Ï.ÄsY. ÄodüT‡\ e˝Ò¢ b˛wæ+#·>∑*>±s¡T

ø±+‘êsêe⁄.

$qj·T $<Û˚j·T‘·\T, Áø£eT•ø£åD, ø£\T|ü⁄>√\T

‘·q+ e+Ï \ø£åD≤\T ø±+‘êsêe⁄˝À ñ+&É≥+‘√

n$ mHé.Ï.ÄsY.≈£î q∫Ã, eT]+‘· Áb˛‘·‡Væ≤+#ês¡T.

mHé.Ï.ÄsY. ø£èwüßíì>±, ø±+‘êsêe⁄ Hês¡<äTì>±

qÏ+∫ |ü+&ç+∫q Vü‰dü´+ Áù|ø£å≈£î\≈£î m|üŒÏø°

>∑Ts¡TÔ+≥T+~.

ªqs¡ÔqXÊ\μ˝À ø±+‘êsêe⁄‘√..

225

mHé.Ï.ÄsY` ø£èwüí

$<ë´]∆ <äX¯ qT+∫ mHé.Ï.

ÄsY. n_Ûe÷ì nsTTq ø£èwüí ‘·q

18 @fi¯¢ ej·TdüT˝À mHé.Ï.ÄsY.ì

‘=*kÕ]>± ø£*XÊs¡T. n|ü⁄Œ&Ü

j·Tq ªd”‘êsêeTø£fi≤´D+μ ∫Á‘·+

ì]àdüTÔ+&É≥+‘√ n+<äT˝À

sêeTTì y˚wü+ Çe«eTì n&ç

>±s¡T. nsTT‘˚ ø£èwüí≈£î n|ü⁄Œ&ÉT

18 @fi¯ó¢ ñ+&É≥+‘√ Ä bÕÁ‘·

Çe«˝Òqì, \ø£åàDTì y˚cÕìøÏ

XÀuÛÑHéu≤ãTì m+|æø£ #˚j·T

&É+‘√ Ä y˚wü+ ≈£L&Ü ˝Ò<äì

#Ó|æŒ, eT÷&˚fi¯¢ ‘·sê«‘· ø£ì|æ+#·

eTì #ÓbÕŒs¡T mHé.Ï.ÄsY.

Äj·Tq #Ó|æŒq≥T¢>±H˚ eT÷&˚fi¯ó¢

Ä–, Ä ‘·sê«‘· ª‘˚HÓ eTqdüT\Tμ

∫Á‘·+‘√ V”≤s√>± |ü]#·j·TeT

j·÷´s¡T ø£èwüí. á dæìe÷

wüOÏ+>¥ »s¡T>∑T‘·T+&É>±

ˇø£kÕ] mHé.Ï.ÄsY.ì ø£*dæ

Äj·Tq ÄodüT‡\T rdüT≈£îHêïs¡T.

ªeT+∫ neø±XÊ\T ekÕÔsTT..

V”≤s√>± ì\ã&É‘ês¡T Áã<äsYμ

nì Äos¡«~+#ês¡T mHé.Ï.ÄsY.

ªÁd”Ô»qàμ ∫Á‘·+˝À mHé.Ï.

ÄsY. ‘·eTTàì>± qÏ+#ês¡T

ø£èwüí. Ä ‘·sê«‘· ªì\Te⁄<√|æ&çμ,

ª$∫Á‘· ≈£î≥T+ã+μ, ª<˚e⁄&ÉT

#˚dæq eTqTwüß\Tμ, ªej·÷´]

uÛ≤eT\T` e>∑\e÷] uÛÑs¡Ô\Tμ

∫Á‘ê˝À¢ ≈£L&Ü M]<ä›s¡÷ nqï<ä

eTTà\T>±H˚ qÏ+#ês¡T. n+‘˚

ø±<äT mHé.Ï.ÄsY. V”≤s√>± uÛ≤Ø

eT©ºkÕºs¡sY ª<˚e⁄&ÉT #˚dæq eTqT

wüß\Tμ ∫Á‘êìï ì]à+#ês¡T ø£èwüí.

ªì\Te⁄<√|æ&çμ˝À ø£èwüí‘√..

ª]øÏ yÓTTq>±&ÉTμ X¯‘·~H√‘·‡e+˝À..

226

mHé.Ï.ÄsY` XÀuÛÑHéu≤ãT

mHé.Ï.ÄsY., ne÷àJ (qÏ »j·T∫Á‘· ‘·*¢)

»+≥>± qÏ+∫q ª<Ó’eã\+μ (1959) ∫Á‘·+˝À ∫qï

bÕÁ‘· b˛wæ+#ês¡T XÀuÛÑHéu≤ãT. n<˚ Äj·TqøÏ ‘=*

dæìe÷. n|üŒÏqT+∫ ô|<ë›j·Tìï ‘·s¡T#·T

ø£\TdüTÔ+&˚yês¡T. eT+∫ uÛÑ$wü´‘·TÔ ñ+≥T+<äì

Äj·TqqT ñ‘ê‡Vü≤|ü]#˚yês¡T mHé.Ï.ÄsY. n+‘˚ø±<äT

‘·qT ì]à+∫q ªd”‘êsêeTø£fi≤´D+μ, ªlÁøÏwüí

bÕ+&ÉMj·T+μ ∫Á‘ê˝À¢ neø±XÊ\T ø£*Œ+#ês¡T.

ªlø£ècÕíe‘ês¡+μ ∫Á‘·+˝À Hês¡<äTì bÕÁ‘· XÀuÛÑHé

u≤ãTøÏ sêe&ÜìøÏ Äj·TH˚ ø±s¡≈£î\T. n˝≤π> ª;Ûwüàμ,

ªÄ&É|ü&ÉT#·Tμ, ª|ü⁄Dé‹μ, ªì+&ÉT Vü≤è<äj·÷\Tμ

∫Á‘ê˝À¢ düVü≤ ø£<∏ëHêj·T≈£îì bÕÁ‘·\T ‘·qπø e#˚Ã˝≤

#˚dæ, ‘·q n_Ûeè~∆øÏ mHé.Ï.ÄsY. m+‘√ ‘√&ÉŒ&Ü¶s¡ì

XÀuÛÑHéu≤ãT #Óù|Œyês¡T. Çø£ ªMsê_ÛeTqT´μ ∫Á‘·+

$wüj·T+ #Ó|üŒqø£ÿπs¢<äT.

mHé.Ï.ÄsY., XÀuÛÑHéu≤ãT 23 ∫Á‘ê˝À¢ ø£*dæ

qÏ+#ês¡T. ª∫qïHêÏ ùdïVæ≤‘·T\Tμ (1971) M]<ä›]

∫e] ∫Á‘·+. lsêeTTì>± XÀuÛÑHéu≤ãT qÏ+∫q

ªdü+|üPs¡í sêe÷j·TD+μ ∫Á‘êìï #ÓHÓ’ï˝Àì

XÀuÛÑHéu≤ãT ~∏j˚T≥sY˝ÀH˚ #·÷dæ >∑T+&Ó≈£î Vü≤‘·TÔ≈£îì

n_Ûq+~+#ês¡T mHé.Ï.ÄsY.

ªÄ&É|ü&ÉT#·Tμ˝À #·+Á<äø£fi¯, XÀuÛÑHéu≤ãT‘√..

227

mHé.Ï.ÄsY.` ø£èwüí+sêE

‘=* dæìe÷ ª∫\ø± >√]+ø±μ Ç+ø± $&ÉT<ä\

ø±≈£î+&ÜH˚ Ä H√≥, áH√≥ ø£èwüí+sêE Á|ü‹uÛÑ

>∑T]+∫ $qï mHé.Ï.ÄsY. ˇø£s√E Äj·Tìï |æ*|æ+∫

n_Ûq+~+#ês¡T. n|üŒÏqT+∫ q≥Tì>± ‘·q

Áb˛Á¬>dtqT mHé.Ï.ÄsY.≈£î $e]düTÔ+&˚yês¡T ø£èwüí+sêE.

n+‘˚ø±<äT ‘·qT ì]à+∫q ªø£èwüíy˚DÏμ ∫Á‘·+

X¯‘·~H√‘·‡+ ôV’≤<äsêu≤<é˝À »s¡T>∑T‘·Tqï|ü⁄Œ&ÉT

mHé.Ï.ÄsY.qT eTTK´ n‹~∏>± ÄVü‰«ìùdÔ Äj·Tq

dürdüy˚T‘·+>± Vü‰»s¡j·÷´s¡T.

mHé.Ï.ÄsY V”≤s√>± qÏ+∫q ªuÛÑ˝Ò e÷kÕºs¡Tμ,

ªã&ç|ü+‘·T\Tμ, ªyê&˚M&ÉTμ, ª|ü˝…¢≥÷] ∫H√ï&ÉTμ,

ªeTqTwüß˝À¢ <˚e⁄&ÉTμ ªeT+∫øÏ eTs√ù|s¡Tμ, ªdürkÕ$Á‹μ

∫Á‘ê˝À¢ qÏ+#ês¡T ø£èwüí+sêE.

ªã&ç|ü+‘·T\Tμ˝À uÒ_ l<˚$, ø£èwüí+sêE‘√..

228

mHé.Ï.ÄsY.`

Vü≤s¡Hê<∏é

mHé.Ï.ÄsY. ‘·sê«‘·

∫Á‘· |ü]ÁX¯eT˝À n+<ä

>±&ÉT mes¡j·÷´ n+fÒ

Ä s√E˝À¢ Vü≤s¡Hê<∏é

ù|s¡T #Óù|Œyês¡T.

n+‘·≈£î eTT+<äT ø=ìï

∫Á‘ê˝À¢ qÏ+∫q

Vü≤s¡Hê<∏éqT ªd”‘êsêeT

ø£fi≤´D+μ˝À sêeTTì>±,

ª;Ûwüàμ˝À ø£èwüßíì>±

qÏ+#˚ neø±XÊ\T

ø£*Œ+∫ mHé.Ï.ÄsY

Áb˛‘·‡Væ≤+#ês¡T.

mHé.Ï.ÄsY. ‘·sê«‘·

sêeTT&ÉT, ø£èwüßí&ÉT

bÕÁ‘·\T b˛wæ+#˚ eTs√

q≥T&ÉT <=]ø±&Éì

|ü]ÁX¯eT, Áù|ø£å≈£î\T

dü+‘√wæ+#ês¡T ø±˙

dü«j·T+ø£è‘ê|üsê<Ûä+

e\¢ Vü≤s¡Hê<∏é ‘·q

¬øØsYqT ì\u…≥Tºø√˝Òø£

b˛j·÷s¡T.

ªbÕ+&Ée eqyêdü+μ,

ª|ü˝≤ïÏj·TT<ä∆+μ, ª|ü⁄D´

e‹μ, ª>∑T+&ÉeTàø£<∏äμ,

ª∫Ïº#Ó˝…¢\Tμ, ªø£\dæ

ñ+fÒ ø£\<äT düTK+μ,

ªHêB Ä&É»H˚àμ... Ç˝≤

mHé.Ï.ÄsY.‘√ ø£*dæ

Vü≤s¡Hê<∏é qÏ+∫q

∫Á‘ê\˙ï Væ≤fÒ¢..ªø£*dæ ñ+fÒ ø£\<äT düTK+μ ∫Á‘·+˝À

–]», Vü≤s¡Hê<∏é‘√...

229

mHé.Ï.ÄsY` yÓ÷Vü≤Héu≤ãT

mHé.Ï.ÄsY. n+fÒ yÓ÷Vü≤Héu≤ãT≈£î mq˝Òì

>ös¡e+. Äj·Tq˝Àì Áø£eT•ø£åDqT ‘·T.#·. ‘·|üŒ≈£î+&Ü

bÕÏ+#˚ @¬ø’ø£ q≥T&ÉT yÓ÷Vü≤Héu≤uÒ. n˝≤π>

mHé.Ï.ÄsY. ‘·sê«‘· &Ó’˝≤>¥ |ü*πø~ yÓ÷Vü≤Héu≤uÒ nì

Áù|ø£å≈£î\T ≈£L&Ü ˇ|ü⁄Œ≈£î+≤s¡T. ¬øØsY ÁbÕs¡+uÛÑ+˝À

&Ó’˝≤>∑T m˝≤ |ü\ø±˝À <ëdü] H˚]ŒùdÔ n+<äT˝À

|ü]D‹ m˝≤ ñ+≥T+<√ mHé.Ï.ÄsYqT #·÷dæ

H˚s¡TÃ≈£îHêïqì yÓ÷Vü≤Héu≤ãT #ÓãT‘·T+≤s¡T.

mHé.Ï.ÄsY.‘√ yÓ÷Vü≤Héu≤ãT ø£*dæ qÏ+∫q

dæìe÷\˙ï Äj·Tq≈£î ù|s¡T ‘Ó∫Ãô|Ïºqy˚. ªdüsê∆sY

bÕbÕsêj·TT&ÉTμ, ªø=+&ÉMÏ dæ+Vü≤+μ, ªdæ+Vü≤ã\T&ÉTμ,

ªÁù|eTdæ+Vü‰düq+μ ‘·~‘·s¡ ∫Á‘ê\˙ï yÓ÷Vü≤Hé

u≤ãTì q≥Tì>± ì\u…≤ºsTT.

‘·q nqï mHé.Ï.ÄsY. ÄodüT‡\‘√ kı+‘·+>±

∫Á‘· ìsêàD≤ìï ÁbÕs¡+_Û+∫q yÓ÷Vü≤Héu≤ãT Äj·Tq

V”≤s√>± ªy˚T»sY #·+Á<äø±+‘Yμ dæìe÷ ì]à+#·&É+

Äj·Tq J$‘·+˝À z eT<ÛäTs¡ |òüT≥º+. mHé.Ï.ÄsY

qÏ+∫q ∫e] kÕ+|òæTø£ ∫Á‘·+ Ç<˚ ø±e&É+

>∑eTHês¡Ω+.

n˝≤π> 1994˝À mHé.Ï.ÄsY ÄodüT‡\‘√ sê»´düuÛÑ

düuÛÑT´&Ó’q yÓ÷Vü≤Héu≤ãT nqï>±] u≤≥˝À |üj·Tìdü÷Ô

Á|üX¯+dü\T n+<äT≈£îHêïs¡T.

230

mHé.Ï.ÄsY.` ∫s¡+J$


‘·qT ˇπø ˇø£ÿ dæìe÷

(‹s¡T>∑T˝Òì eTìwæ)˝À

qÏ+∫q|üŒÏø° Ä

∫Á‘·+ wüOÏ+>¥ düeT

j·T+˝À mH√ï $wü

j·÷\T H˚s¡TÃ≈£îHêïqì

∫s¡+J$ #ÓãT‘ês¡T.

∫s¡+J$, düTπsK (n\T¢

sêeT*+>∑j·T´ ≈£îe÷¬sÔ)

$yêVü≤ ì•Ã‘ês¡ú+

≈£L&Ü mHé.Ï.ÄsY.

düeTø£å+˝ÀH˚ »]–+~.

Vü≤ ‘Ó*dæq ‘·s¡T

yê‘· ‘·qT #·÷dæq

mHé.Ï.ÄsY. dæìe÷

ªbÕ‘êfi¯uÛ…’s¡$μ nì ∫s¡+

J$ #ÓãT‘ês¡T. Äj·Tq

m≈£îÿe kÕs¡T¢ #·÷dæq

mHé.Ï.ÄsY.

dæìe÷≈£L&Ü n<˚.

ªn+<äT˝Àì ‘√≥

sêeTTì bÕÁ‘·

mHé.Ï.ÄsY.

eTqdüÔ‘ê«ìøÏ <ä>∑Zs¡>±

ñ+&É≥+e\¢ ø±uÀ\T

Ä dæìe÷ qqTï

n$T‘·+>± Äø£]¸+

∫+~μ n+≤sêj·Tq.

mHé.Ï.ÄsY.ì Ä<ä

s¡Ù+>± rdüTø=ì

q≥q≈£î dü«dæÔ |ü*øÏ

sê»ø°j·÷˝À¢øÏ Á|üy˚•+∫

Á|üC≤sê»´+ bÕØº

HÓ\ø=˝≤Œs¡T ∫s¡+J$.

ª‹s¡T>∑T˝Òì eTìwæμ˝À ∫s¡+J$‘√..

231

mHé.Ï.ÄsY` u≤\ø£èwüí

‘·q≈£î Á|ü‹ $wüj·T+˝Àq÷

‘·+Á&˚ Ä<äs¡ÙeTì q+<äeT÷]

u≤\ø£èwüí ‘·s¡#·÷ #ÓãT‘·T+

≤s¡T. ‘·qT Äj·Tq≈£î @ø£\e´

•wüß´&Éqì Äj·Tq n+≥T+

≤s¡T. ‘=$Tà<√ ‘·s¡>∑‹ #·<äT

e⁄‘·÷ ‘=*kÕ]>± ª‘ê‘·eTàø£\μ

∫Á‘·+˝À ¬øyÓTsê eTT+<äT≈£î

e∫Ãq u≤\ø£èwüí Ä ‘·sê«‘·

qÏ+∫q ∫Á‘ê˝À¢ V”≤s√

mHé.Ï.Äπs. u≤\ø£èwüí‘√ dæì

e÷\T #Ój·T´&ÜìøÏ ìsêà‘·\T

eTT+<äT≈£î e∫ÃHê, #·<äTe⁄

bÕ&Ée⁄‘·T+<äH˚ uÛ≤eq‘√

mHé.Ï.ÄsY. n+^ø£]+#·˝Ò<äT.

ˇø£|üø£ÿ #·<äTe⁄≈£î+≥÷H˚ r]ø£

<=]øÏq|ü⁄Œ&É˝≤¢ kı+‘· ∫Á‘ê˝À¢

qÏ+#˚yês¡T u≤\ø£èwüí.

mHé.Ï.ÄsY. Á|ü<Ûëq bÕÁ‘·

b˛wæ+∫q ªy˚eTT\yê&É ;ÛeTø£$μ,

ª<ëqMs¡X¯Ss¡ø£s¡íμ, ªnø£“sY dü©+

nHês¡ÿ*μ, ªleT<é$sê≥|üs¡«+μ,

ªl ‹s¡T|ü‹ yÓ+ø£fÒX¯«s¡

ø£fi≤´D+μ, ªnqTsê>∑<˚e‘·μ,

ªsö&û sêeTT&ÉT` ø=+f… ø£èwüßí&ÉTμ,

ªdæ+Vü≤+ q$«+~μ, ∫Á‘ê˝À¢

Äj·Tq‘√ ø£*dæ qÏ+#ês¡T

u≤\ø£èwüí. Çe˙ï kı+‘· ∫Á‘ê˝Ò.

Ä düeTj·T+˝À u≤\ø£èwüí

ãj·T≥ ìsêà‘·\≈£î #˚dæq

dæìe÷\T ¬s+&˚ ¬s+&ÉT. ˇø£Ï:

ªsêyéT s¡V”≤+μ Ç+<äT˝À (Vü≤]ø£èwüí

eTs√ V”≤s√), ¬s+&√~ ªnqï

<äeTTà\ nqTã+<Ûä+μ (á

dæìe÷˝À mHé.Ï.ÄsY.≈£î

ªÁãVü≤à]¸ $XÊ«$TÁ‘·μ˝À Vü≤]X¯Ã+Á<äT&ÉT>± u≤\ø£èwüí, $XÊ«$TÁ‘·T&ç>± mHé.Ï.ÄsY.

232

‘·eTTàì>± qÏ+#ês¡T. ª&çk˛ÿøÏ+>¥μ ∫Á‘·+‘√ k˛˝À

V”≤s√>± m~–q u≤\ø£èwüí mHé.Ï.ÄsY.‘√ ø£*dæ

qÏ+∫q ∫e] ∫Á‘·+ ªÁãVü≤à]¸ $XÊ«$TÁ‘·μ. ‘·+Á&û

ø=&ÉT≈£î˝…’q|üŒÏø° wüOÏ+>¥ kÕŒŸ˝À ñqï+‘·ùd|ü⁄,

Äj·Tq <äs¡Ù≈£î&ÉT, áj·Tq q≥T&ÉT>±H˚ Á|üe]Ô+#˚

yêπs ‘·|üŒ ø=&ÉT≈£î ø£<ëì Á|ü‘˚´ø£ ÁX¯<ä∆ #·÷|æ+#˚yês¡T

ø±<äT mHé.Ï.ÄsY. ˇø£e´øÏÔ eTVü‰q≥T&Ó’q|ü⁄Œ&ÉT n‘·ì

ø=&ÉT≈£î˝Àq÷ q≥Hê|üs¡+>± yês¡dü‘·«|ü⁄ #Ûêj·T\qT

Áù|ø£åø£˝Àø£+ yÓ‘·Tø√ÿe&É+ düVü≤»+. ‘·+Á&ç •ø£åD˝À

Ä]‘˚]q u≤\ø£èwüí ô|<ë›j·Tq ù|s¡T ì\u…&ÉT

‘·THêïs¡T. n+<äTπø Äj·Tìï #·÷dæ mHé.Ï.ÄsY.

n_Ûe÷qT\T eTT]dæb˛‘·T+≤s¡T.

d”ìj·TsY‘√ pìj·TsYq+<äeT÷] e+X¯+˝À eT÷&√‘·s¡+ V”≤s√

pìj·TsY mHé.Ï.ÄsY. ô|<ë›j·Tq, u≤u≤sTT ‘·sê«‘·

eT∞¢ n+‘· |ü⁄ ø£*–, n_Ûe÷qT\qT ñÁs¡÷‘·\÷

–düTÔHêïs¡T. ‘·q ‘ê‘·j·T´ |ü⁄Ïºq HÓ\˝ÀH˚ (1983 y˚T

20) á eTqe&ÉT |ü⁄≥º&É+ ˇø£ es¡yÓTÆ‘˚, ô|<ë›j·Tq

b˛*ø£\T ø£*– ñ+&É≥+ n<äèwüº+.

mHé.Ï.ÄsY. eT÷&√ ≈£îe÷s¡T&ÉT Vü≤]ø£èwüí ∫qï

≈£îe÷s¡T&Ó’q ‘ês¡ø˘ (pìj·TsY mHé.Ï.ÄsY.) ‘·q

mì$T<˚fi¯¢ ÁbÕj·T+˝ÀH˚ XÊÁd”Ôj·T qè‘ê´ìï H˚s¡TÃ

≈£îHêïs¡T. Ä düeTj·T+˝ÀH˚ ‘ê‘·j·T´ <äs¡Ùø£‘·«+˝À

ªÁãVü≤à]¸ $XÊ«$TÁ‘·μ ∫Á‘·+˝À uÛÑs¡‘·Tì>± qÏ+∫,

ô|<ë›j·Tq ByÓq\+<äT≈£îHêïs¡T. ‘·q 13e @≥

u≤\q≥Tì>± s¡+>∑Á|üy˚X¯+ #˚dæ ø=ìï d”]j·T˝Ÿ‡˝À

qÏ+#ês¡T. n˝≤π> u≤\ q°q≥T\‘√ >∑TDX‚KsY

<äs¡Ùø£‘·«+˝À m+.mdt.¬s&ç¶ ì]à+∫q ªsêe÷j·TD+μ

∫Á‘·+˝À lsêeTTì>± qÏ+#ês¡T ‘ês¡ø˘.

ªìqTï #·÷&Ü\ìμ ∫Á‘·+‘√ V”≤s√>± |ü]#·j·TyÓTÆq

‘ês¡ø˘ ªdü÷º&Ó+Ÿ q+ãsY.1μ, ªÄ~μ, ªdæ+Vü‰Á~μ ∫Á‘ê\

‘·sê«‘· j·TTe‘·s¡+ V”≤s√˝À¢ me]ø° n+<äq+‘·

m‘·TÔ≈£î m~>±s¡T.

ªÁãVü≤à]¸ $XÊ«$TÁ‘·μ˝À eTqe&ç‘√...

233

∫e] dæìe÷\TmHé.Ï.ÄsY. V”≤s√>± ø£$TŸ

nsTTq ‘=* dæìe÷ ª|ü˝…¢≥÷]

|æ\¢μ. nsTT‘˚ <ëìø£+fÒ eTT+<äT

ªcÕe⁄ø±s¡Tμ $&ÉT<ä˝…’+~. n˝≤π>

Äj·Tq qÏ+∫q ∫e] dæìe÷

ªy˚T»sY #·+Á<äø±+‘Yμ. $&ÉT<ä˝…’q

∫e] dæìe÷ ªlHê<∏äø£$

kÕs¡«uÛÖeTT&ÉTμ. Ç˝≤ eTπs V”≤s√

$wüj·T+˝À »]– ñ+&É<˚yÓ÷!

mHé.Ï.ÄsY. ∫e] dæìe÷\ô|’ z

$X‚¢wüD.

u

234


235

dü+#·\HêìøÏ

e÷s¡Tù|s¡T

mHé.Ï.ÄsY. #·\q ∫Á‘·

|ü]ÁX¯eT˝À eT≈£î≥+˝Òì

eTVü‰sêE>± yÓ\T>=+<äT

‘·Tqï ‘·s¡TD+˝À q≥qøÏ >∑T&éu…’ #Ó|æŒ ªsê»ø°j·÷

\πø Hê J$‘·+ n+øÏ‘·+μ nì Á|üø£Ï+∫ dü+#·\

HêìøÏ ‘Ós¡ rXÊs¡T. n˝≤π> sê»ø°j·TbÕØºì ÁbÕs¡+

_Û+∫q ‘=$Tà~HÓ\\ø±\+˝ÀH˚ eTTKéT+Á‹>±

|ü<äM u≤<Ûä´‘·\T d”«ø£]+∫ ‘·\|ü+&çq sê»ø°j·T

y˚‘·Ô\T ôd’‘·+ eTT≈£îÿq y˚\Ty˚düT≈£îH˚˝≤ #˚XÊs¡T.

meπs$T nHêï, nqT≈£îHêï ˝…ø£ÿ#˚j·T≈£î+&Ü

eTTKéT+Á‹>± ñ+≥÷H˚ eT∞¢ dæìe÷˝À qÏ+∫

dü]ø=‘·Ô ]ø±sY¶ HÓ\ø=˝≤Œs¡T mHé.Ï.ÄsY. Ç˝≤

Äj·Tq $•wüº‘· >∑T]+∫ #Ó|üŒ&ÜìøÏ nø£åsê\T

#ê\e⁄. ‘·eT n_Ûe÷q ø£<∏ëHêj·T≈£î&ÉT eT∞¢ z

kÕ+|òæTø£ ∫Á‘·+˝À qÏùdÔ #·÷dæ ‘·]+#ê\qT≈£îqï

nX‚wü n_Ûe÷qT\ n;Ûwüº+ y˚Ts¡≈£î ªy˚T»sY #·+Á<ä

ø±+‘Yμ ∫Á‘·+˝À qÏ+#·&ÜìøÏ mHé.Ï.ÄsY.

n+^ø£]+#ês¡T. |ü<˚fi¯¢ nq+‘·s¡+ n+fÒ ªHê<˚X¯+μ

∫Á‘·+ ‘·sê«‘· Äj·Tq qÏ+#˚ kÕ+|òæTø£ ∫Á‘·+ Ç<˚

ø±e&É+‘√ ªy˚T»sY #·+Á<äø±+‘Yμ m+‘√ Á|ü‘˚´ø£‘·qT

dü+‘·]+#·T≈£î+~. á dæìe÷øÏ yÓ÷Vü≤Héu≤ãT

ìsêà‘· ø±e&É+, ¬ø.sê|òüTy˚+Á<äsêe⁄ <äs¡Ùø£‘·«+

eVæ≤+#·&É+... ã+>±sêìøÏ ‘ê$ n_“q≥¢sTT+~.

XÊs¡<ä, mHé.Ï.ÄsY.,yÓ÷Vü≤Héu≤ãT, q>±à

236

ªy˚T»sY#·+Á<äø±+‘Yμ ∫Á‘·+˝À ]f…ÆsY¶ $T\≥Ø

Ä|ò”düsY>± mHé.Ï.ÄsY. qÏ+#ês¡T. Äj·Tq uÛ≤s¡´>±

XÊs¡<ä, ‘·qj·TTì>± yÓ÷Vü≤Héu≤ãT qÏ+#ês¡T.

nÁ$Twt|ü⁄] $\Hé. q>±à, s¡eT´ø£èwüí ø£<∏ëHêsTTø£\T.

ª|üs¡T#·÷] Áã<äsY‡μ>± mHé.Ï.ÄsY.‘√ HêeTø£s¡D+

#˚sTT+#·T≈£îqï yÓ+ø£fÒX¯«s¡sêe⁄, >√bÕ\ø£èwüí ø£*dæ

mHé.Ï.ÄsY., sê|òüTy˚+Á<äsêe⁄ ø£\sTTø£˝À e#˚Ã

∫Á‘êìøÏ s¡#·q #˚j·T&É+ n<˚ yÓTT<ä\T, n<˚ ‘·T~

≈£L&Ü.

ª<˚Vü‰ìøÏ ]f…ÆsYyÓT+Ÿ ñ+~ ø±˙ <˚X¯uÛÑøÏÔøÏ ˝Ò<äTμ

nì uÛ≤$+#˚ ñ<ë‘·ÔyÓTÆq bÕÁ‘·qT ªy˚T»sY

#·+Á<äø±+‘Yμ ∫Á‘·+˝À b˛wæ+#ês¡T mHé.Ï.ÄsY. á

dæìe÷˝Àì ª|ü⁄DúÛÑ÷$T Hê<˚X¯+ qyÓ÷qe÷$Tμ

bÕ≥˝À n\÷¢] d”‘êsêeTsêE, Ms¡ •yêJ,

Ms¡bÕ+&É´ø£≥º ÁãVü≤àq, H˚‘êJ ¬>≥|t‡˝À ø£ì|æ+∫

n_Ûe÷qT\qT n\]+#ês¡T.

ªy˚T»sY #·+Á<äø±+‘Yμ ∫Á‘·+‘√ mHé.Ï.ÄsY. 45

@fi¯¢ q≥J$‘·+ eTT–dæ+~. Ç<˚ Äj·Tq qÏ+∫q

∫e] ∫Á‘·+.

|ü<˚fi¯¢ nq+‘·s¡+ mHé.Ï.ÄsY. qÏ+#˚ kÕ+|òæTø£

∫Á‘·+ ø±e&É+‘√ Äj·Tq ø±+_H˚wüHé˝À ø£˙dü+

ˇø£ÿ d”Hé˝ÀHÓ’Hê qÏ+#ê\ì ‘ês¡\+‘ê ñ$«fi¯S¢

s¡&É+ ‘·s¡>∑ì mHé.Ï.ÄsY. ø£]C≤à≈£î ˇø£ ì<äs¡Ùq+.

á ∫Á‘·+˝À mHé.Ï.ÄsY.ô|’ ∫Árø£]+∫q

ªª|ü⁄DúÛÑ÷$T Hê<˚X¯+ qyÓ÷ qe÷$T..μμ n+≥÷

C≤˝≤~ sêdæq bÕ≥qT dü+^‘· <äs¡Ù≈£î&ÉT ø°s¡yêDÏ

dü«s¡|üs¡#·>± u≤\T n<äT“¤‘·+>± bÕ&ç ÄbÕ≥≈£î

XÊX¯«‘·‘·«+ ø£*Œ+#ês¡T.

á ∫Á‘· ìsêàD+ yÓ÷Vü≤Héu≤ãT J$‘·+˝À z

eT<ÛäTs¡|òüT≥º+ nì #ÓbÕŒ*. ‘·q ∫Á‘·+˝À ‘·q

m<äTfÒ, ‘êqT n$T‘·+>± n_Ûe÷ì+#˚ nqï>±s¡T

ñ+&É≥+... Äj·Tq≈£î eTs¡|ü⁄sêì eT<ÛäTsêqTuÛÑ÷‹

ì∫Ã+~. n˝≤π> uÛ≤Ø ‘êsê>∑D+‘√ ìsêàD |üs¡+>±

mø£ÿ&Ü sêJ|ü&É≈£î+&Ü Ç+‘· ô|<ä› ∫Á‘êìï πøe\+

Hê\T>∑T HÓ\˝À¢ ì]à+#·&É+ ìsêà‘·>± yÓ÷Vü≤Héu≤ãT

düeTs¡ú‘··øÏ, |üø£&É“+B bÕ¢ì+>¥≈£î ì\TyÓ‘·TÔ ì<äs¡Ùq+.

ªªnqïj·T´ mHé.Ï.ÄsY. ¬øØsY˝À #Ó|ü⁄Œø√<ä>∑Z

∫Á‘êìï ì]à+#˚ n<äèwüº+ e÷ dü+düú≈£î \_Û+#·&É+

Äq+<ä+>± ñ+~μμ n+≤s¡T yÓ÷Vü≤Héu≤ãT.

237

mHé.Ï.ÄsY., XÊs¡<ä, yÓ÷Vü≤Héu≤ãT≈£î dü÷#·q*düTÔqï sê|òüTy˚+Á<äsêe⁄

ªªeTVü‰uÛ≤s¡‘êìï ‘Ó\T>∑T˝À #Ó|æŒq

qqïj·T´, ‹ø£ÿq, mÁs¡q ‘·sê«‘·

eTq+ dü>∑s¡«+>± #Ó|ü⁄Œ≈£îH˚ düs¡dü«r

es¡|üÁkÕ~ lHê<∏äT&ÉT. ªeTs¡T‘·ÔsêŸ #·]Á‘·μ,

ªXÊ*yêVü≤q dü|üÔX¯‹μ, ªX¯è+>±s¡ HÓ’wü<Ûä+μ,

ªø±oK+&É+μ, ªVü≤s¡$˝≤dü+μ, ª|ü˝≤ïÏ Ms¡

#·]Á‘·μ... lHê<∏äTì ø±yê´\T.

‘Ó\T>∑T‘·q+ Äj·Tq ø£$‘ê<Ûäq+.

‘Ó\T>∑T »q+ Äj·Tq Jeqeq+.

lHê<∏äTì #ê≥T |ü<ë´\T HêÏø°

H˚Ïø° ø£dü÷Ô] |ü]eTfi≤\T yÓ<ä

»\T¢‘·TH˚ ñHêïsTT. ø£HÓï|æ\¢

|ü]eTfi¯+‘√ bÕ≥T ø£]y˚bÕ≈£î düTyêdüqô|’

≈£L&Ü düe÷q+>±, düs¡<ë>± ø£$‘· #Ó|æŒq

ø£eT˙j·T |ü⁄s¡Twüß&ÉTμ n+≤s¡T eTTfi¯¢|üP&ç

yÓ+ø£≥s¡eTD. u≤|ü⁄ <äs¡Ùø£‘·«+˝À s¡eTD

s¡∫+#·>± mHé.Ï.ÄsY. ì]à+∫q ªlHê<∏ä ø£$

kÕs¡«uÛÖeTT&ÉTμ $&ÉT<ä˝…’q Äj·Tq ∫e]

∫Á‘·+ ø±e&É+ >∑eTHês¡Ω+. Ä ∫Á‘· $X‚cÕ\T...

‘Ó\T>∑T C≤‹ ø£\ø±\+ |ü~\|üs¡T#·T≈£îH˚ eTVü‰

ø±yê´\T s¡∫+#ê&ÉT lHê<∏äT&ÉT. uÛ≤wü≈£î, <˚XÊìøÏ Ä

eTVü‰ø£$ #˚dæq ùde nbÕs¡+. n+<äT≈£î ‘·–q >ös¡

yê\T, ø£qø±_Ûùwø±\T n+<äT≈£îHêïs¡T. ‘Ó\T>∑T

uÛ≤wü≈£î dü+düÿè‘·+ düs¡düq dü]|”≥ y˚sTT+∫q

lHê<∏äT&ÉT |ü˝…¢|ü<äT\T e˝…¢y˚düT≈£îH˚ ~«|ü<ä s¡#·q\T

#˚kÕÔ&Ü? #˚dæHê ÄHêÏ @*ø£\T n+^ø£]kÕÔsê?

nqT≈£îH˚yês¡T. ø±˙ yÓs¡Tô|s¡T>∑ì lHê<∏äT&ÉT Á|ü»\

ø√dü+ |ü\HêÏ Ms¡ø£<∏ä s¡∫+#ê&ÉT. ‘Ó\T>∑T Ms¡T\

bÂs¡TcÕìï ø£$‘·˝À |ü*øÏ+#ê&ÉT. mH√ï ñ‘·ÔeT

\ø£åD≤\T ø£*–q lHê<∏äTì bÕÁ‘·qT b˛wæ+#ê\H˚

ø√]ø£ mHé.Ï.ÄsY.≈£î ∫s¡ø±\+>± ñ+&˚~. 1966˝À

uÛ≤s¡‘Y |òæ*yéT‡ dü+düú n~ÛH˚‘· õ.sê$T˙&ÉT <äs¡Ù

ø£‘·«+˝À >∑TeTà&ç b˛‘·q>± ªuÛÑø£Ô b˛‘·qμ ∫Á‘·+

238

ì]àdü÷Ô n+<äT˝À lHê<∏äT&ÉT bÕÁ‘· b˛wæ+#ê\ì

mHé.Ï.ÄsY.ì n&ç>±s¡T. düeTTÁ<ë\ sê|òüTyê#ês¡T´\T

]ø£eT+&˚wüHé n~. Äs¡T HÓ\\ düeTj·T+ ‘·q≈£î

ø±yê\ì, Äs√E˝À¢ ø£$>±s¡T ‘·qyÓ+≥ ñ+&É≥yÓ÷,

˝Òø£ ‘·H˚ Äj·Tq‘√ ñ+&É≥yÓ÷ #˚kÕÔqì mHé.Ï.ÄsY.

#ÓbÕŒs¡T. Wb˛düq |ü≥º&É+ <ä>∑Zs¡ qT+∫ n˙ï á

Äs¡THÓ\\ ø±\+˝À H˚s¡TÃ≈£îì Áu≤Vü≤àD‘ê«ìï

ÄbÕ~+#·T≈£î+≤qì Äj·Tq <äs¡Ùø£ ìsêà‘·\≈£î

#ÓbÕŒs¡T. Ä ‘·s¡Tyê‘· >∑T+&ÉT ø=Ïº+#·T≈£îì qÏkÕÔ

qì, ¬s+&ÉT HÓ\˝À¢ dæìe÷ |üP]Ô #˚<ë›eTì mHé.Ï.

ÄsY. #Ó|æŒq|ü⁄Œ&ÉT ªªm+<äTø£+&ç... MTø√ |æ\ø£$>∑TZ

ô|ÏºkÕÔ+μμ nHêïs¡T yêfi¯ó¢. <ë+‘√ mHé.Ï.ÄsY. ñÁ>∑T&Ó’

ªªÄVü‰ #ê˝≤ eT+∫ dü\Vü‰ Ç#êÃs¡T. Ä bÕÁ‘· H˚qT

#Ój·T´qT. MTs¡T yÓfi¯¢ e#·TÃμμ nHêïs¡T. n˝≤ Ä

bÕÁ‘·qT e<äT\T≈£îHêïs¡T mHé.Ï.ÄsY. nsTTHê

lHê<∏äTì bÕÁ‘· n|üŒÏqT+∫ Äj·Tìï yÓ+≤&ÉT

‘·÷H˚ ñ+~.

1983˝À d”«j·T <äs¡Ùø£‘·«+˝À á ∫Á‘êìï ì]à+

#ê\qT≈£îì C….$.sê|òüTe⁄\T dü+^‘· <äs¡Ùø£‘·«+˝À

&Üø£ºsY dæ.Hêsêj·TD¬s&ç¶ sêdæq ø=ìï bÕ≥\qT ]ø±sY¶

#˚XÊs¡T. sêÁwüº eTTKéT+Á‹>± n|üŒÏøÏ Äj·Tq m+‘√

_J>± ñqï|üŒÏø° lHê<∏äTì bÕÁ‘· MT<ä ñqï

eTeTø±s¡+‘√ r]ø£ #˚düT≈£îì Ä bÕ≥\T ]ø±sY¶

#˚sTT+#ês¡T. nsTT‘˚ sê»ø°j·T|üs¡yÓTÆq ˇ‹Ô&ÉT\T,

eTTKéT+Á‹>± |ü<ä$˝À ñ+&É>± dæìe÷\˝À qÏ+

#ê\+fÒ πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ qT+&ç nqTeT‹ sêø£

b˛e&É+ Ç‘ê´~ ø±s¡D≤\e\¢ Ä ∫Á‘· ìsêàD+

yêsTT<ë |ü&ç+~. @&Ü~ ‘·sê«‘· n+fÒ 1984

&çôd+ãs¡T 29q eTs√kÕ] bÕ≥\ ]ø±]¶+>¥ »]bÕs¡T

mHé.Ï.ÄsY. nsTT‘˚ Ç+‘·≈£îeTT+<äT C….$.sê|òüTe⁄\T

dü+^‘· <äs¡Ùø£‘·«+˝À ]ø±s¡T¶ #˚dæq bÕ≥\T ‘·q≈£î

dü+‘·è|æÔ ø£*–+#·˝Ò<äT. ‹]– yêÏì ô|+&Ü´\

Hêπ>X¯«s¡sêe⁄ dü+^‘· <äs¡Ùø£‘·«+˝À sêeTø£èwüí‘√

bÕ&ç+∫ ]ø±sY¶ #˚XÊs¡T mHé.Ï.ÄsY. ªlHê<∏ä ø£$kÕs¡«

uÛÖeTT&ÉTμ ù|s¡T‘√ á ∫Á‘êìï ‘·q <äs¡Ùø£‘·«+˝ÀH˚

ì]à+#ê\ì, n+<äT˝À lHê<∏äTì bÕÁ‘· ‘·H˚ b˛wæ+

#ê\ì Äj·Tq ìs¡ísTT+#·T≈£îHêïs¡T. á dæìe÷øÏ

e÷≥\T, bÕ≥\ s¡#·sTT‘· Hêsêj·TD ¬s&ç¶. πø+Á<ä

sêCÒ+Á<äÁ|ükÕ<é‘√..

239

Á|üuÛÑT‘·«+ qT+&ç eTs√ ¬s+&ÉT HÓ\˝À¢ nqTeT‹

\_Û+#·e#·Ãì, n~ sê>±H˚ wüOÏ+>¥qT ÁbÕs¡+

_ÛkÕÔeTì mHé.Ï.ÄsY. Ä düeTj·T+˝À |üÁ‹ø£\ yê]øÏ

#ÓbÕŒs¡T. nsTT‘˚ 1985 e÷]Ã 9q eT÷&ÉekÕ]

eTTKéT+Á‹>± Á|üe÷D d”«ø±s¡+ #˚dæq Äj·Tq≈£î Ä

‘·sê«‘· dæìe÷\ >∑T]+∫ Ä˝À∫+#˚ r]ø£ ˝Ò<äT.

@&˚fi¯¢ nq+‘·s¡+

@&˚fi¢ nq+‘·s¡+ á ∫Á‘· ìsêàD ø±s¡ Áø£e÷\T

eT∞¢ |ü+<äT≈£îHêïsTT. sê»ø°j·÷˝À¢ r]ø£ ˝Ò≈£î+&Ü

ñqï ‘·qT <äs¡Ù≈£îì>± ∫Á‘êìøÏ Hê´j·T+ #˚j·T˝ÒqH˚

nqTe÷q+‘√ Ä u≤<Ûä´‘·\T u≤|ü⁄øÏ n|üŒ–+#ês¡T

mHé.Ï.ÄsY. á $wüj·T+ #Ó|üŒ>±H˚ u≤|ü⁄` s¡eTD

yÓTT<ä≥ uÛÑj·T|ü&Ü¶s¡T. ªe<äT›kÕsY! lHê<∏äT&ÉT n+fÒ

n+<ä]˝≤π> e÷≈£î uÛÑøÏÔ, >ös¡e+ ñHêïsTT. øÏ+~

kÕúsTT qT+∫ ô|’øÏyÓ[¢ sê»≈£îe÷¬sÔqT kÕ~Û+#˚ V”≤s√\

ø£<∏ä˝Ò #·÷ùd s√E˝À¢ m+‘√ yÓ’uÛÑe+>± ã‹øÏq

lHê<∏äT&ÉT ø£cÕº\bÕ˝…’ #·ìb˛e&É+ #·÷&És¡Tμ

nHêïs¡T. nsTTHê sêe÷sêe⁄ yÓqT ø±&É˝Ò<äT.

ªªn~ ø±<äT Áã<äsY.. øÏ+<ä qT+∫ ô|’øÏ yÓ[¢

kÕ~Û+∫q ‘√≥sêeTT&ÉT Áù|ø£å≈£î\≈£î

ñ‘ê‡Vü≤$TùdÔ, ô|’qT+∫ <Óã“‹ì |ü&çb˛sTTq

yê]ø£<∏ä\T ôV≤#·Ã]ø£\T #˚kÕÔsTT ø£<ë. nsTTHê

lHê<∏äT&ÉT ‘Ó\T>∑Tyê] dü+|ü<ä, neTè‘·

uÛ≤+&É+. Ä dü+|ü<äqT nìï ‘·s¡>∑‘·T\≈£î, Ä

neTè‘êìï #ê˝≤eT+~ s¡T∫ #·÷ùd˝≤

#Ój·÷´*. lHê<∏äTì bÕÁ‘·qT b˛wæ+#·&É+ Hê

J$‘êX¯j·T+. MTs¡qï≥T¢ n+<äs¡÷ #·÷&Éø£

b˛sTTHê |üs¡yê˝Ò<äT. Hê≈£î ‘·è|æÔø£*–‘˚ #ê\Tμμ

nì #Ó|æŒ yê]ì ˇ|æŒ+#ês¡T. n+‘˚ø±<äT @

$wüj·T+˝ÀqT ‘·qT CÀø£´+ #˚düTø√qì, ∫Á‘·

ìsêàD+˝À |üP]Ô ùd«#·Ã¤ ÇkÕÔqì #ÓbÕŒs¡T. ˇø£

Ä]ºdüTº>± ôdŸ˝ÀøÏ e∫Ã m˝≤ qÏ+#·eT+fÒ

n˝≤ qÏ+∫ yÓ[¢b˛‘êqì ≈£L&Ü #Ó|üŒ&É+ Ä

bÕÁ‘·|ü≥¢ Äj·Tq≈£îqï Áù|eTì ‘Ó*j·T

ãs¡TdüTÔ+~. n|üŒÏes¡≈£î 320 bÕÁ‘·\‘√ eTVü‰

q≥Tì>± ø°]Ô >±+∫q mHé.Ï.ÄsY. Ç˝≤

lHê<∏äTì bÕÁ‘· ø√dü+ ‘·|æ+∫q rs¡T u≤|ü⁄

s¡eTD\qT ÄX¯Ãs¡´|üs¡∫+~. <ë+‘√ yês¡T ≈£L&Ü á

∫Á‘· ìsêàD≤ìï ˇø£ eT+∫ neø±X¯+>± uÛ≤$+∫

X¯øÏÔe+#·q ˝Ò≈£î+&Ü |üì#˚XÊs¡T.

ø°ˆˆX‚ˆˆ H√] qs¡dæ+Vü≤XÊÁdæÔ sêdæq ªø£$<ä«j·T+μ,

ªlHê<∏äø£$kÕs¡«uÛÖeTμ qe\\ Ä<Ûës¡+>± á ∫Á‘·+

Ádæÿ|ü⁄º ‘·j·÷s¡T #˚XÊs¡T s¡eTD. Væ≤+∫q≥T¢>±H˚

á dæìe÷ì #ê˝≤eT+~ Áù|ø£å≈£î\T #·÷&É˝Ò<äT.

mHé.Ï.ÄsY. n_Ûe÷qT\T, u≤|ü⁄ ∫Á‘ê\ ø√dü+ ÄX¯>±

m<äTs¡T#·÷ùd Áù|ø£å≈£î\T e÷Á‘·y˚T #·÷XÊs¡T. Ä]úø£

qcÕº\qT ˝…ø£ÿ#˚j·T≈£î+&Ü lHê<∏äTì bÕÁ‘·qT b˛wæ+

#ê\H˚ eT≈£îÿe‘√ á dæìe÷ ì]à+∫q sêe÷sêe⁄

e÷Á‘·+ dæìe÷ ‘=*ø±|” #·÷dæ eTVü≤<ëq+<ä|ü&Ü¶s¡T.

u≤|ü⁄ì øö–*+#·T≈£îì n_Ûq+<äq\T ‘Ó*bÕs¡T. á

∫Á‘·+˝À »j·TdüT<Ûä, >∑TeTà&ç, dü‘·´Hêsêj·TD,

sêCÒ+Á<äÁ|ükÕ<é, @Mmdt ‘·~‘·s¡T\T qÏ+#ês¡T.

u≤|ü⁄, s¡eTD‘√mHé.Ï.ÄsY.

240

Ç<ä›s¡÷ Ç<ä›πsªªH˚qT |ü]ÁX¯eTøÏ e∫Ãq Hê\Tπ>fi¯¢

‘·sê«‘· mHé.Ï.ÄsY. dæ˙s¡+>∑

Á|üy˚X¯+ #˚j·T&É+‘√ Hê≈£î >∑Ïºb˛°

yÓTT<ä˝…’q≥ºì|æ+∫+~. Äj·Tìï

|ü]o\Hê‘·àø£ <äèwæº‘√ #·÷&É&É+

ÁbÕs¡+_Û+#êqT. düTŒ¤s¡Á<ä÷|ü+,

ÄC≤qTu≤VüQ X¯Øs¡+, #·Ts¡T>±Z

#·÷ùdø£fi¯ó¢, @ ø√D+ qT+∫

#·÷dæHê n+<ä+>± ø£ì|æ+#˚

eTTK+, >∑+;Ûs¡yÓTÆq >∑fi¯+...

Ç‘ê´<äT\T ø£*dæq ˇø£ ø£fi≤‘·àø£ X¯øÏÔ

mHé.Ï.ÄsY. Çìï |ü¢dt bÕsTT+≥T¢

ñqï ø£fi≤ø±s¡T&ÉT Hê≈£î ‘Ó*dæ

n|üŒÏ qT+∫ Ç|üŒÏ es¡≈£L @

uÛ≤wü˝Àq÷ ø£ì|æ+#·˝Ò<äTμμ |ü<˚fi¯¢

ÁøÏ‘·+ z |üÁ‹ø£≈£î Ç∫Ãq Ç+≥s¡÷«´˝À

nøÏÿH˚ì Hêπ>X¯«s¡sêe⁄

eTqdü÷Œ]Ô>± #Ó|æŒq e÷≥*$.

á Ç<ä›s¡T eTVü‰q≥T\ ø£\sTTø£

>∑T]+∫ eT]ø=ìï $esê\T...

u

241

ª‘ÓHê* sêeTø£èwüíμ ∫Á‘·+˝À mHé.Ï.ÄsY., m.mHé.ÄsY.

242

&Üø£ºsY q+<äeT÷]

‘ês¡ø£ sêe÷sêe⁄,

&Üø£ºsY nøÏÿH˚ì Hêπ>X¯«s¡

sêe⁄... Ç<ä›s¡÷ Ç<ä›πs...

‘Ó\T>∑T dæìe÷ s¡+>±ìøÏ

¬s+&ÉT ø£fi¯ó¢. ‘Ó\T>∑T ∫Á‘·

|ü]ÁX¯eT˝À V”≤s√\≈£î

ø=s¡‘·>± ñqï s√E˝À¢

Á|üy˚•+∫ ‘·eT Á|ü‹uÛÑ‘√

n‘·T´qï‘· kÕúsTTøÏ

#˚s¡T≈£îì ‘Ó\T>∑TC≤‹

>∑]«+#·<ä–q ∫Á‘ê\qT

Ç<ä›s¡÷ n+~+#ês¡T.

<äXÊu≤›\ ‘·s¡ã&ç ‘Ó\T>∑T

∫Á‘· |ü]ÁX¯eTøÏ M[¢<ä›s¡÷

s¡<∏ä#·Áø±\T>± ñHêïs¡T.

‘Ó\T>∑T ∫Á‘· s¡<∏ëìï

‘Ó\T>∑T >∑&É¶≈£î ‘·s¡*+#·

&ÜìøÏ m+‘√ ø£èwæ#˚XÊs¡T. ‘·eT dü+bÕ<äqì

eT∞¢ dæìe÷ s¡+>±ìπø yÓ∫Ãdü÷Ô... Äs¡T HÓ\\

‘˚&Ü‘√ ôV’≤<äsêu≤<é˝À dü÷º&çjÓ÷\T ì]à+∫

Ç‘·s¡T\≈£î Ä<äs¡Ù+>± ì*#ês¡T. yê]<ä›] eT<Ûä´

b˛°, b˛*ø£, yê] »j·÷|ü»j·÷˝Ò ‘=*

‘Ó\T>∑T dæìe÷ #·]Á‘· nq&É+ n‹X¯jÓ÷øÏÔ

ø±<äT. Hêπ>X¯«s¡sêe⁄ ªÁø±|òæ+>∑Tμ, sêe÷sêe⁄

ªyêøÏ+>∑Tμ Á|üC≤ J$‘·+˝À ˇø£ uÛ≤>∑eTj·÷´sTT.

bÕ˝Òs¡T¢ yÓTT<ä\T Ábıô|òdüs¡¢

es¡≈£L nìï esêZ\ô|’ á

q≥T\ Á|üuÛ≤e+ |ü&ç+~. ‘Ó\T>∑T

∫Á‘· |ü]ÁX¯eT≈£î >∑T]Ô+|ü⁄, >ös¡e+,

Vü≤√<ë, &ÉãT“ ‘Ó∫Ãô|Ïºq |òüTq‘· M]<ä›]<˚.

ìj·TeTã<ä› J$‘·+‘√ ∫Á‘· |ü]ÁX¯eT≈£î ˇø£

ˇs¡e&ç ~<ë›s¡T.

mHé.Ï.ÄsY., m.mHé.ÄsY Ç<ä›s¡÷ j·TTø£Ô ej·TdüT˝À

ùd®J MT<ä Ä&É y˚cÕ\T y˚dæqyêπs. eTT~H˚|ü*¢˝À m¬ø‡

*‡j·TsY Hê≥ø£ düe÷»+˝À Hêπ>X¯«s¡sêe⁄ ª#·+Á<äeT‹μ

y˚wü+ y˚ùdÔ, 1940˝À ø±˝ÒJ˝À Ç+≥sY #·~y˚ s√E˝À¢

ªsê#·eT\T¢ <Í‘·´+μ Hê≥ø£+˝À Hê>∑eTà y˚wü+ y˚XÊs¡T

243

sêe÷sêe⁄. MTdü+ ‹j·T´&ÜìøÏ ìsêø£]+∫, n˝≤π>

qÏ+#·&É+‘√ Ä ‘·sê«‘· ø±˝ÒJ˝À n+<äs¡÷ ªMTkÕ\

Hê>∑eTàμ nì Äj·Tìï |æ*#˚yês¡T.

1931˝À e÷≥ H˚]Ãq ‘Ó\T>∑T dæìe÷ |ü<˚fi¯ó¢

|üP]Ô#˚düT≈£îqï düeTj·T+˝À Hêπ>X¯«s¡sêe⁄ ∫Á‘· |ü]

ÁX¯eT˝ÀøÏ Á|üy˚•+#ês¡T. Äj·Tq e∫Ãq @&˚fi¯¢ nq+

‘·s¡+ sêe÷sêe⁄ s¡+>∑Á|üy˚X¯+ #˚XÊs¡T. yÓTT<äÏ

∫Á‘ê\T ª<Ûäs¡à|ü‹ïμ, ªeTq<˚X¯+μ˝À M]<ä›s¡÷ >∑T]Ô+|ü⁄

bı+<äì bÕÁ‘·˝À¢ qÏ+∫Hê, ÄHê&ÉT yê] J$‘·+˝À

yÓ*–+∫q Ä >√s¡+‘·B|ü+ ø=+&É+‘· yÓ\T>∑TqT

Çe«&É+‘√ ‘·<äq+‘·s¡ ø±\+˝À eTVü‰q≥T\T>±

m<ä>∑ >∑*>±s¡T. m.mHé.ÄsY. ∫Á‘·|ü]ÁX¯eT˝À

Á|üy˚•+∫q s√E˝À¢ Ä]ºdüTº\eT<Ûä´ dü+#·\qyÓTÆq

b˛°˝Ò<äT. nsTT‘˚ ñ<ä›+&ÉT˝…’q q≥T\T+&˚yês¡T.

n˝≤π> mHé.Ï.ÄsY. V”≤s√>± m+≥¬s’q düeTj·÷ìøÏ

Hê>∑j·T´, Hêsêj·TDsêe⁄, Hêπ>X¯«s¡sêe⁄ mkÕº_¢wt&é

V”≤s√\T. nsTTHê düπs... b˛°ì ‘·≥Tº≈£îì ì\eÉ≥y˚T

ø±<äT n∫s¡ø±\+˝ÀH˚ yês¡+<ä]˙ n~Û>∑$T+#·

>∑*>±s¡T á Ç<ä›s¡÷. ªkÕºsY&ÉyéTμ nH˚e÷≥ á

eTVü‰q≥T\ ø±\+˝ÀH˚ ‘Ó\T>∑THê≥ Á|üy˚•+∫+~.

‘·eT<Ó’q n_Ûqj·÷ìï kÕºsY&ÉyéT‘√ $T[‘·+#˚dæ

Áù|ø£å≈£î\ »j·T»j·T<Ûë«Hê\T n+<äT≈£îHêïs¡T.

b˛≤b˛°>± Á|ü»\qT s¡+õ+|ü #˚ùd ∫Á‘ê˝À¢

qÏ+#ê\qï ‘·|üq M]<ä›]˝Àq÷ ñ+&˚~. Áø£eT•ø£åD

nH˚ |ü<ëìøÏ |üsê´j·T|ü<ä+>± ì*∫q M]<ä›s¡T

eT¬s+<ä]ø√ Ä<äs¡Ù+>± ì*∫, |ü]ÁX¯eT≈£î Áø£eT•ø£åD

H˚]Œ+#ês¡T.

¬s+&ÉT <äXÊu≤›\ bÕ≥T (1950`70) ‘Ó\T>∑T

dæìe÷ dü«s¡íj·TT>±ìï #·$#·÷dæ+~. á Çs¡yÓ’ @fi¯¢˝À

q+<äeT÷], nøÏÿH˚ì ‘·eT n_Ûqj·T+‘√

Ä+Á<Ûä<˚XÊìï ñÁs¡÷‘·\÷–+#·&Éy˚T ø±≈£î+&Ü..

‘Ó\T>∑T dæìe÷ n_Ûeè~∆øÏ Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+ m≈£îÿe

∫Á‘ê˝À¢ qÏdü÷Ô, qe‘·s¡+ V”≤s√\≈£î ≈£L&Ü

neø±XÊ\T ø£*Œ+#ês¡T. |ü]ÁX¯eTqT qeTTà≈£îqï

244

≈£î≥T+u≤\ eTqT>∑&É≈£î m+‘·>±H√ ‘√&ÉŒ&Ü¶s¡T.

dü«s¡íj·TT>∑+ ‘=* <äXÊã›+˝À $&ÉT<ä˝…’q ∫Á‘ê\

dü+K´˝À dü>∑uÛ≤>∑+ á eTVü‰q≥T\T qÏ+∫q

∫Á‘ê˝Ò ñ+&É≥+ >∑eTHês¡Ω+.

14 ∫Á‘ê\ düVü≤#·s¡´+

á Ç<ä›]ø° <=]øÏq >=|üŒ n<äèwüº+. Áù|ø£å≈£î\≈£î

qj·THêq+<äø£s¡ n+X¯+ @$T≥+fÒ.. M]<ä›s¡÷ ø£*dæ

14 ∫Á‘ê\˝À qÏ+#·&É+. Á|ü|ü+#· dæìe÷ #·]Á‘·˝ÀH˚

düe÷qkÕúsTT ø£*–q Ç<ä›s¡T kÕºsY‡ Çìï ∫Á‘ê˝À¢ ø£*dæ

qÏ+∫q <ëK˝≤ ˝Ò<äT. ª|ü˝…¢≥÷] |æ\¢μ (1950)‘√

ÁbÕs¡+_Û+∫ Ä ‘·s¡Tyê‘· ªdü+kÕs¡+μ (1950),

ª|ü]es¡Ôqμ (1954), ª$Tdü‡eTàμ (1955), ª‘ÓHê* sêeT

ø£èwüíμ (1956), ª#·s¡D<ëdæμ (1956), ªe÷j·÷ãC≤sY

(1957), ªuÛÑ÷¬ø’˝≤dtμ(1958), ªπs#·Tø£ÿμ (1954,

nøÏÿH˚ì ¬>dtº), ª>∑T+&ÉeTàø£<∏äμ (1962), ªl

ø£ècÕís¡T®qj·TT<ä∆+μ (1963), ª#êDø£´ #·+Á<ä>∑T|üÔμ

(1977), ªsêeTø£èwüßí\Tμ (1978), ªdü‘·´+`•e+μ

(1981) ∫Á‘ê˝À¢ qÏ+#ês¡T.

ˇø£]ì #·÷dæ ˇø£s¡T ndü÷j·T|ü&çq |ü]dæú‹ á

eTVü‰q≥T\≈£î m|ü⁄Œ&É÷ ø£\>∑˝Ò<äT. n_Ûe÷qT\T

ø±˙, Áù|ø£å≈£î\T ø±˙ ‘·eT≈£î m|ü⁄Œ&É÷ n˝≤+Ï

|ü]dæú‹ ø£*Œ+#·˝Ò<äì #ÓãT‘·T+&˚yês¡T. m+<äTø£+fÒ

mHé.Ï.ÄsY. <Û√s¡DÏ y˚s¡T, Äj·Tq b˛wæ+#˚ bÕÁ‘·\T

y˚s¡T. n˝≤π> m.mHé.ÄsY. bÕÁ‘·\÷ $_ÛqïyÓTÆqy˚.

yêÏe\¢ mHé.Ï.ÄsY., m.mHé.ÄsY. Áù|ø£å≈£î\ eT<Ûä´

$uÛÑ»q πsK @s¡Œ&ç+~.

#·<äTe⁄ dü+<Ûä´\T ˝Òì Á>±MTDT\T, yÓqTø£ã&çq

ÁbÕ+‘ê˝À¢ ìedæ+∫q yÓqø£ã&çq ≈£î˝≤\≈£î #Ó+~q

Á|ü»\T, m|ü⁄Œ&√‘·|üŒ Ç+Ï Hê\T>∑T >√&É\T <ëÏ

ãj·T≥≈£î sê˝Òì eTVæ≤fi¯\T, |æ\¢\T mHé.Ï.ÄsY.

dæìe÷\qT n_Ûe÷ì+#˚yês¡T. ˇø£ÿe÷≥˝À

#ÓbÕŒ\+fÒ e÷dt Áù|ø£å≈£î\qT Äj·Tq, ø±¢dt Áù|ø£å≈£î

\qT áj·Tq n\]+#˚yês¡T, Äq+<ä|ü]#˚yês¡T.

Ç<ä›]øÏ<ä›s¡÷ me]øÏyêπs kÕÏ>± ìs¡÷|æ+#·T≈£îqï

bÕÁ‘·\T mH√ï ñHêïsTT. C≤q|ü<ë˝À¢ ˇø£s¡T ªu≤\

sêEμ, eTs=ø£s¡T ª‘√≥sêeTT&ÉTμ (bÕ‘êfi¯uÛ…’s¡$),

ª|ü˝…¢≥÷] |æ\¢μ˝À nøÏÿH˚ì, n+»©<˚$‘√ mHé.Ï.ÄsY

245

ˇø£]~ ªeT©¢X¯«]μ, eTs=ø£]~ ª$Á|üHêsêj·TDμ.

ˇø£]~ ªeT÷>∑eTqdüT\Tμ, Ç+ø=ø£]~ ªs¡ø£Ôdü+ã+<Ûä+μ,

Ç˝≤ mH√ï mHÓïH√ï...

14 @fi¯¢ >±´|t

mHé.Ï.ÄsY., m.mHé.ÄsY. |ü]ÁX¯eT≈£î ¬s+&ÉT ø£fi¯¢ì,

dü÷s¡´#·+Á<äT\ì, sêeT\ø£åàDT\ì |æ*#˚yês¡T. kı+‘·

nqï<äeTTà˝≤¢>± m+‘√ nH√´q´+>± yÓT\T>∑T‘·Tqï

M]<ä›]ì #·÷dæq Ä $~Ûπø ø£qTï ≈£îÏº+<˚yÓ÷... Ç<ä›]˙

$&ÉBdæ+~. ªlø£ècÕís¡T®q j·TT<ä∆+μ ∫Á‘·+ ‘·sê«‘·

<ë<ë|ü⁄ 14 @fi¯¢bÕ≥T á nÁ>∑q≥T*<ä›] eT<Ûä´

e÷≥˝Ò ˝Òe⁄. 1977˝À $&ÉT<ä˝…’q ª#êDø£´ #·+Á<ä>∑T|üÔμ

∫Á‘·+‘√ á nqï<äeTTà\T eT∞¢ ø£*XÊs¡T. ‘·q

kı+‘· ∫Á‘·+˝À ªÁã<äsY Hêπ>X¯«s¡sêe⁄μøÏ n‹

eTTK´bÕÁ‘· Ç∫Ã >ös¡$+#ês¡T sêe÷sêe⁄. á

nÁ>∑q≥T\T eT∞¢ ø£\TdüTø√e&É+‘√ Çs¡TesêZ\

n_Ûe÷qT\ Äq+<ëìøÏ ne<ÛäT˝Ò ˝Òe⁄.

Çø£ÿ&É ˇø£ $wüj·T+ Á|ükÕÔ$+#ê*. mHé.Ï.ÄsY.≈£î

#êD≈£î´ì bÕÁ‘· b˛wæ+#ê\H˚ ø√]ø£ ñ+&˚~.

Bìø√dü+ ø£<∏äqT, Ádæÿ|tºì dæ<ä∆+ #˚düT≈£îHêïs¡T ≈£L&Ü.

nsTT‘˚ nøÏÿH˚ì Ä bÕÁ‘·qT b˛wækÕÔqq&É+‘√ Ä

bÕÁ‘·qT Äj·TqøÏ∫Ã ‘·qT #·+Á<ä>∑T|ü⁄Ôì bÕÁ‘·

b˛wæ+#ês¡T. á ∫Á‘· ÁbÕs¡+uÛÀ‘·‡e dü+<äs¡“¤+>±

»]–q Áô|dtMTŸ˝À mHé.Ï.ÄsY. e÷≤¢&ÉT‘·÷ ªªHê

kı+‘· dæìe÷˝À Áã<äsYøÏ Hêø£Hêï eT+∫ ù|s¡T

Á|ü‹wüº\T sêyê*. á ∫Á‘·+˝À #·+Á<ä>∑T|ü⁄Ôì ø£+fÒ

#êD≈£î´ì bÕÁ‘· #ê˝≤ >=|üŒ~. Ä bÕÁ‘·øÏ m+‘√

Ä˝À∫+∫ Áã<äsYì ø±yê\ì mqTï≈£îHêïqT. Ç|ü⁄Œ&ÉT

Hê u≤<Ûä´‘· eT]+‘· ô|]–+~. ª<˚e<ëdüTμ bÕÁ‘·

b˛wüD Áã<äsYøÏ dæús¡yÓTÆq ø°]ÔÁ|ü‹wü˜\T dü+bÕ~+∫

ô|Ïº+~. n<˚$<Ûä+>± #êDø£´ bÕÁ‘·<ë«sê Áã<äsY

Hêπ>X¯«s¡sêe⁄ kÕÏ˝Òì ø°]Ô dü+bÕ~+#ê\ì ø√s¡T≈£î+

≥THêïqT. n+<äT≈£î H˚qT X¯øÏÔe+#·q ˝Ò≈£î+&Ü

ª#êDø£´ #·+Á<ä>∑T|üÔμ ˝À m.mHé.ÄsY., mHé.Ï.ÄsY.

246

ø£èwæ#˚kÕÔqT. Hê kı+‘· |æø£ÃsY˝À ‘=*kÕ]>± qÏdüTÔqï

Áã<äsYøÏ Hêø£+fÒ ù|s¡T Á|ü‹wü˜\T sêyê\ì ø√s¡T≈£î+≥T

HêïqTμμ nHêïs¡T. á e÷≥ nø£ÿ&˚ ñqï nøÏÿH˚ì‘√

bÕ≥T Á|ü‹ ˇø£ÿ]˙ ø£~*+∫+~.

ª#êDø£´ #·+Á<ä>∑T|üÔμ ∫Á‘·+ wüOÏ+>¥ düeTj·T+˝À

ˇø£ dü+|òüT≥q: Hêπ>X¯«s¡sêe⁄ ñ|üjÓ÷–+#˚ ø£|ü⁄Œ,

kÕdüs¡T Äj·Tq ndæôdº+Ÿ ìs¡¢ø£å´+e\¢ |ü–*

b˛j·÷sTT. n+<äT˝ÀH˚ Äj·Tq ø±|ò”, bÕ\T ‘êπ>yês¡T.

á $wüj·T+ mHé.Ï.ÄsY.≈£î ‘Ó*dæ ø±πsdüT≈£îì yÓ+≥H˚

ãC≤s¡T¬ø[¢ ø=‘·Ô$ ø=qT≈£îÿe#êÃs¡T. Ä düeTj·T+˝À

‘·qT ˇø£ ô|<ä› kÕºsYqH˚ $wüj·T+ Äj·Tq eT]∫

b˛j·÷s¡T. Ábı&Éø£åHé y˚TH˚»sYøÏ #Ó_‘˚ dü]b˛j˚T Ä

$wüj·T+˝À mHé.Ï.ÄsY. n+‘·>± ]j·÷ø˘º nj·÷´s¡+fÒ

‘√Ïyê]øÏ Äj·Tq Ç#˚Ã >ös¡e+, eTsê´<ä n˝≤+Ï$.

á $wüj·÷ìï nøÏÿH˚ì dü«j·T+>± yÓ\¢&ç+#ês¡T.

á dæìe÷ ‘·sê«‘· ‘·q ¬s>∑T´\sY Ábı&É÷´düsY

$._.sêCÒ+Á<äÁ|ükÕ<é‘√ ø£*dæ Hêπ>X¯«s¡sêe⁄ ì]à+∫q

ªsêeTø£èwüßí\Tμ ∫Á‘·+˝À mHé.Ï.ÄsY.≈£î n~Ûø£ ÁbÕ<Ûë

q´+ Ç#êÃs¡T. mHé.Ï.ÄsY. ¬s+&√ n\T¢&ÉT <ä>∑TZu≤Ï

yÓ+ø£fÒX¯«s¡sêe⁄ ì]à+∫q ªdü‘·´+`•e+μ ∫Á‘·+

M]<ä›] ø£\sTTø£˝À e∫Ãq ∫e] ∫Á‘·+.

eT∞¢ ø£\‘·\T... ø£\sTTø£

sê»ø°j·÷\˝ÀøÏ Á|üy˚•+∫ bÕØº ô|≤º\qT≈£îqï

|ü⁄Œ&ÉT nøÏÿH˚ì‘√ dü+Á|ü‹+∫, Äj·Tqì ≈£L&Ü

sê»ø°j·÷˝À¢øÏ ÄVü‰«ì+#ês¡T sêe÷sêe⁄. ‘·q

Äs√>∑´ ø±s¡D≤\e\¢ sê˝Òqì #Ó|æŒ, ‘·q n_Ûq+<ä

q\T ‘Ó*bÕs¡T Hêπ>X¯«s¡sêe⁄. eTTKéT+Á‹ nsTTq

‘·sê«‘· mHé.Ï.ÄsY. |ü<äe⁄\T Ä|òüsY #˚dæHê ªeTq

ùdïVü≤+ eTTKýÓTÆq~. á |ü<äe⁄\T nM m+<äT≈£î

Áã<äsYμ nì #Ó|æŒ düTìï‘·+>± ‹s¡düÿ]+#ês¡T

nøÏÿH˚ì. Ç+‘·Ï nqTã+<Ûä+ ø£*–q M]<ä›] eT<Ûä´

nqï|üPs¡í dü÷º&çjÓ÷dtøÏ #Ó+~q @&Óø£sê\ düú\+

nøÏÿH˚ì ¬>≥|tøÏ ‘·T~yÓTs¡T>∑T\T ~<äT›‘·Tqï mHé.Ï.ÄsY

247

$wüj·T+˝À eT∞¢ eTqdüŒs¡ú\T @s¡Œ&ç, @&˚fi¯ó¢

<ä÷s¡eTj·÷´s¡T. n˝≤ <ä÷s¡+ ø±e&ÜìøÏ, ‹]–

‘ê$T<ä›s¡+ <ä>∑Zs¡ ø±e&ÜìøÏ ≈£L&Ü sêe÷sêy˚

ø±s¡DeTì nøÏÿH˚ì #ÓãT‘ês¡T. ‘Ó\T>∑T dæìe÷≈£î

kÕºsY&ÉyéT @$TÀ H˚]Œq á eTVü‰q≥T*<ä›s¡÷ ‘·eT

eT<Ûä´ n_ÛÁbÕj·TuÛÒ<ë\T ñqï|üŒÏø° @Hê&É÷ ãVæ≤

s¡+>∑+>± ˇø£]H=ø£s¡T ì+~+#·Tø√˝Ò<äT.

Ç<ä›]ø° ˇπøkÕ] |ü<äàl

ˇø£ _s¡T<äT bı+<ä&Üìø°, ˇø£ dü‘êÿsêìøÏ ns¡TΩ\

e&ÜìøÏ m+‘√ ø£èwæ, Bø£å nedüs¡+. ‘Ó\T>∑T ∫Á‘·

|ü]ÁX¯eTqT $düÔè‘·+ #˚j·÷\H˚ \ø£å´+‘√, <Û˚´j·T+‘√

ø£èwæ#˚dæq mHé.Ï.ÄsY., m.mHé.ÄsY. ùde\qT Áù|ø£å≈£î˝Ò

ø±<äT πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ >∑T]Ô+∫+~. n+<äTπø 1968

»qe] 26q Ç<ä›]˙ ˇπøkÕ] |ü<äàl _s¡T<äT‘√

dü‘·ÿ]+∫+~, >ös¡$+∫+~. Ä >ös¡e+ ‘Ó\T>∑T

dæìe÷ |ü]ÁX¯eT~, Áù|ø£å≈£î\~ ≈£L&Ü.

¬s+&ÉT ≈£î≥T+u≤\˝Àq÷ Äràj·÷qTsê>±\T

Hêπ>X¯«s¡sêe⁄ ‘·*¢ |ü⁄qïeTà>±]øÏ mHé.Ï.ÄsY.

n+fÒ Á|ü‘˚´ø£ n_Ûe÷q+. n+<äT˝ÀqT <˚e⁄&ÉT

bÕÁ‘·\T y˚düTÔ+&É≥+ ≈£L&Ü Ä n_Ûe÷HêìøÏ eTs√

ø±s¡D+. mHé.Ï.ÄsY. ≈£L&Ü ªô|<ä›eTàμ n+≥÷ ÄyÓTì

>ös¡$+#˚yês¡T. ª#êDø£´`#·+Á<ä>∑T|üÔμ ∫Á‘· ìsêàD

düeTj·T+˝ÀH˚ |ü⁄qïeTà>±s¡T #·ìb˛e&É+‘√ Ç<ä›s¡÷

ø£*dæ |ü+C≤>∑T≥º X¯àXÊq+˝À <äVü≤q+ #˚dæ e#êÃs¡T.

n˝≤π> mHé.Ï.ÄsY ‘·+Á&ç \ø£åàj·T´>±s¡T ≈£L&Ü

ªHê eT÷&√ _&É¶μ nì Hêπ>X¯«s¡sêe⁄ì #·÷|æ+∫

eTT]dæb˛j˚Tyês¡T. ª#êDø£´`#·+Á<ä>∑T|üÔμ ∫Á‘·+

wüOÏ+>¥˝À nøÏÿH˚ì ñqïìï s√E\÷ \ø£åàj·T´>±s¡T

nø£ÿ&˚ ñ+&˚yês¡T.

ª»q‘êμ ø√fÒX¯«s¡sêe⁄, •yêJ>∑DÒwüHé, sêyÓ÷Jsêe⁄‘√ m.mHé.ÄsY., mHé.Ï.ÄsY.

248

#·\q∫Á‘· |ü]ÁX¯eT˝À ø=‘·Ô q°q≥T\ nedüs¡+

@s¡Œ&ÉT‘·Tqï s√E\$. Á|üdæ<ä∆ <äs¡Ùø£ ìsêà‘·

Á|ükÕ<é>±s¡T $»j·Tyê&É e#êÃs¡T. n|ü⁄Œ&ÉT Äj·Tq

ø=+‘·eT+~ ø=‘·Ô q°q≥T\qT #·÷&Ü\qT≈£îHêïs¡T.

Á|üC≤ Hê≥éT+&É*˝À ñ+&˚ ø=+<äs¡T q≥T\

>∑T]+∫ #Ó|üŒ&ÜìøÏ H˚qT ≈£L&Ü Á|ükÕ<é>±]ì

#·÷&É&ÜìøÏ yÓfi≤flqT. n|üŒÏøÏ Á|ükÕ<é>±]‘√

Hê≈£î |ü]#·j·T+ ˝Ò<äT. H˚qT ˝À|ü*øÏ yÓfi¯¢>±H˚,

Äø£s¡¸D°j·T+>±, n+<ä+>± ñqï ˇø£ j·TTe

≈£î&ÉT Á|ükÕ<é>±] >∑~˝À+∫ ãj·T≥≈£î

sêe&É+ >∑eTì+#êqT. H˚qT ˝À|ü*øÏ yÓ[¢

e÷≤¢&çq ‘·sê«‘· Äj·Tq mes¡ì n&ç>±qT..

ªªÄj·Tq düuŸ]õÁkÕºsY ñ<√´>∑+ #˚düTÔHêï&ÉT.

Hê≥ø±˝À¢ nqTuÛÑe+>∑\ e´øÏÔ. dæìe÷˝À¢øÏ

#ê˝≤ u≤e⁄+≤&ÉT. ø£qTï, eTT≈£Lÿ.. n˙ï

rs¡T>± e⁄HêïsTT. Ád”ÿHé f…dtº

#˚<ë›eTqT≈£î+≥THêïqTμμ nHêïs¡T

Á|ükÕ<é>±s¡T. Ä j·TTe≈£î&˚ mHé.Ï.ÄsY.

Á|ükÕ<é>±]‘√ |ü]#·j·TyÓTÆq ‘·sê«‘·,

H˚qT Äj·Tq <ä>∑Zs¡ ªÁ<√Væ≤μ ∫Á‘êìøÏ

nÁ|ü+°düT>± #˚sêqT. Ä düeTj·T+˝ÀH˚

Á|ükÕ<é>±s¡T mHé.Ï.sêe÷sêe⁄qT f…dtºø√dü+ |æ*|æ+

#ês¡T. Ä f…dtº |òü˝≤Hê bÕÁ‘·≈£L, |òü˝≤Hê ∫Á‘êìøÏ

nìø±<äT. e÷eT÷\T>± rdæ #·÷<ë›eTì |æ*|æ+#ês¡T.

f…dtº rXÊs¡T. f…dtº ‘·sê«‘· |òü*‘ê\T #ê˝≤ u≤>∑THêï

j·Tì Á|ükÕ<é>±s¡T #ÓbÕŒs¡T. eTTK´+>± Äj·Tq≈£î

q∫Ãq~` ì+&Ó’q mHé.Ï.ÄsY. $Á>∑Vü≤+, >∑+;Ûs¡yÓTÆq

‘ê‹H˚ì Á|üø±X¯sêe⁄mHé.Ï.ÄsY., <äs¡Ù≈£î&ÉT ‘ê‹H˚ì

Á|üø±X¯sêe⁄\ dæ˙ J$‘·+ <ë<ë|ü⁄

ˇπøkÕ] yÓTT<ä˝…’+<äì #ÓbÕŒ*.

M[¢<ä›s¡÷ ˇπø >∑~˝À #ê˝≤ø±\+

ø£*dæ ñ+&É≥y˚T ø±≈£î+&Ü $»j·÷

dü+düú˝À #˚] ‘·eT Á|ü‹uÛÑ≈£î yÓTs¡T

>∑T\T ~<äT›≈£îHêïs¡T. mHé.Ï.ÄsY.

V”≤s√>± qÏ+∫q Äs¡T ∫Á‘ê\≈£î Á|üø±X¯sêe⁄

<äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+#ês¡T. ¬s+&ÉT ∫Á‘ê\T ì]à+

#ês¡T. Äj·Tq‘√ ‘·q≈£îqï nqTã+<Ûëìï

ª$»j·T∫Á‘·μ e÷dü |üÁ‹ø£˝À Ç˝≤ $e]+#ês¡T

‘ê‹H˚ì Á|üø±X¯sêe⁄.

249

>=+‘·÷. düŒwüºyÓTÆq dü+uÛ≤wüD\ ñ#êÃs¡D.

dü+<äs¡“¤+ eùdÔ eT+∫ bÕÁ‘·˝À |ü]#·j·T+ #Ój·÷´*μ

nHêïs¡T Á|ükÕ<é>±s¡T.

XÀuÛÑHê#·\ yês¡T ªeTq<˚X¯+μ ∫Á‘·+ ÁbÕs¡+_ÛdüTÔ

qï|ü⁄Œ&ÉT H˚qT Á|ükÕ<é>±]øÏ ndæôdº+≥Tqj·÷´qT.

n+<äT˝À ñqï ˇø£ eTTKýÓTÆq ÇHéôdŒø£ºsY bÕÁ‘·qT

sêe÷sêe⁄≈£î Çyê«\qT≈£î+≥Tqï≥T¢>± Á|ükÕ<é>±s¡T

#ÓbÕŒs¡T. ìC≤ìøÏ Äj·Tq≈£î Ä bÕÁ‘·<ë«sê sêe÷

sêe⁄qT |ü]#·j·T+ #Ój·÷´\qï ñ<˚›X¯+ ˝Ò<äT. ªV”≤s√μ

>±H˚ |ü]#·j·T+ #˚j·÷\qT≈£îHêïs¡T. ø±˙, ø=+‘·

nqTuÛÑe+ ø£\T>∑T‘·T+~, dæìe÷ n+fÒ u≤>±

‘Ó\TdüTÔ+~, <ëìe\¢ ‘·sê«‘· V”≤s√bÕÁ‘· <Ûä]+#·&É+

eT]+‘· düT\Tee⁄‘·T+~ nqï ñ<˚›X¯+‘√ ÇHéôdŒø£ºsY

bÕÁ‘·≈£î sêe÷sêe⁄qT ìs¡ísTT+#ês¡T.

Hê≈£î sêe÷sêe⁄>±]‘√ |ü]#·j·T+ n|ü⁄Œ&˚

Äs¡+uÛÑyÓTÆ+~. Ä |ü]#·j·T+ eT+∫ ùdïVü‰ìøÏ <ë]

rdæ+~. H˚qT, sêe÷sêe⁄, Ï.$.sêE, s¡+>±sêe⁄

ø£*dæ ˇπø s¡÷eTT˝À ñ+&˚yêfi¯¢+. sêe÷sêe⁄ ‘·qT

<Ûä]düTÔqï~ ÇHéôdŒø£ºsY bÕÁ‘˚ nsTTHê, <ëìø√dü+

u≤>± ø£èwæ#˚XÊs¡T. ªdæìe÷ f…øÏïø˘μ˝À qÏ+#·&ÜìøÏ

ÁX¯$T+#ês¡T. nsTT‘˚, Äj·Tq s¡+>∑düú\ q≥T&ÉT

ø±e&É+e\¢ yÓTT<äÀ¢ Ä q≥q ø=+‘· Hê≥ø°j·T+>±

ø£ì|æ+#˚~. ø£qTu§eT\T m>∑¬sj·T´&É+, #˚‘·T\T

u≤>± ‹|üŒ&É+, dü+uÛ≤wüD\T ˇ‹Ô ˇ‹Ô >∑Ïº>±

#Ó|üŒ&É+ #˚ùdyês¡T. Á|ükÕ<é>±s¡T Á|ü‹B dü]~<ë›s¡T.

ªdæìe÷ yÓ÷‘ê<äTμ m˝≤ ñ+&Ü˝À #˚dæ #·÷|æ+#˚

yês¡T. sêe÷sêe⁄>±s¡T n˙ï H˚s¡TŒ>±, ≈£åîDí+>±

‘Ó\TdüT≈£îH˚yês¡T.

Äj·Tq≈£î ˇø£ |üìMT<ä ñ+&˚ ÁX¯<ä∆ #ê˝≤ >∑Ïº~.

|ü≥Tº<ä\, Bø£å n|üŒ≥Tï+#˚ ñ+&˚$. H˚qT, s¡+>±

sêe⁄, Ï.$.sêE ø£*dæ sêÁ‹ ¬s+&√Ä≥ dæìe÷\≈£î

yÓfi‚fl yêfi¯fl+. sêe÷sêe⁄ e÷‘√ e#˚Ãyês¡T ø±<äT.

ªªm+<äT≈£î Áã<äsY.. ìÁ<ä <ä+&É>∑. <ëìe\¢ Äs√>∑´+

bÕ&Ée⁄‘·T+~μμ nH˚yês¡T. y˚TeTT @ sêÁ‘√ Ç+Ï

ø=∫Ã |ü&ÉT≈£îH˚yêfi¯¢+. Äj·Tq Nø£Ï‘√H˚ ˝Ò#˚yês¡T.

ìwüº>± yê´j·÷eT+ #˚ùdyês¡T. s√p $~Û>±

yê´j·÷eT+ #˚j·T&É+ nqï~ HêÏ qT+∫ H˚Ïes¡≈£îª|ü˝…¢≥÷s¡Tμ˝À mHé.Ï.ÄsY.

250

ñqï n\yê≥T Äj·Tq≈£î. Ä

‘·sê«‘· #Ó+ãT rdüT≈£îì H√Ï

eTT+<äT uÀ]¢+#·T≈£îì ªªÄμμ nì

>∑Ïº>± ns¡Tdü÷Ô ñ+&˚yês¡T. eT+∫

ìÁ<ä˝À ñ+&˚yêfi¯¢y˚TyÓ÷, y˚TeTT ˝Ò∫

ª@$T≥~?μ nì $düT≈£îÿH˚ yêfi¯¢+.

ªyêsTTdt ø£\ÃsY ø√dü+ á kÕ<Ûäq,

MTπø+‘Ó\TdüT?μ nH˚yês¡T Äj·Tq.

>=+‘·TqT n<äT|ü⁄˝À ô|≥Tºø√e&É+,

‘·eT ÁX¯ó‹˝À q&ç|æ+#·&É+ q≥TìøÏ

nedüs¡+ nì, n~ kÕ~Û+#ê*

n+≥÷ ñ+&˚yês¡T.

ø=+‘·ø±˝≤ìøÏ H˚qT, Äj·Tq

düìïVæ≤‘·T\eTj·÷´+. qqTï Äj·Tq

ªu≤e>±s¡÷μ! nì |æ\e&É+ ÁbÕs¡+

_Û+#ês¡T. H˚q÷ n˝≤π> |æ*#˚yêDÏí.

ªeTq<˚X¯+μ ∫Á‘·+ $&ÉT<ä˝…’q

‘·sê«‘· u≤e>±]øÏ eT+∫ ù|s¡T

e∫Ã+~. n‘·ìøÏ eT+∫ uÛÑ$wü´‘·TÔ

ñ+<äì n+<äs¡÷ nHêïs¡T.

eTTK´+>± Á|ükÕ<é >±]øÏ u≤e>±]

MT<ä m+‘√ qeTàø£+. ªìdü‡+<˚

Vü≤+>± Ç‘·qT eT+∫ q≥Tì>±

ì\ã&É>∑\T>∑T‘ê&ÉT. m+<äT#˚‘·

q+fÒ, eTìwæ <ä>∑Zs¡ ìj·TeT+, ìwüº, |ü≥Tº<ä\

ñHêïsTT. eT+∫ n\yê≥T¢ ñHêïsTT. ø£èwæ

#˚j·T>∑\qqï BÛe÷ ñ+~. MÏøÏ ‘√&ÉT eT+∫

>±Á‘·+, nqTuÛÑe+ ñHêïsTTμ nH˚yês¡T Á|ükÕ<é>±s¡T.

$»j·÷yês¡T ªcÕe⁄ø±s¡Tμ ∫Á‘·+ Äs¡+_Ûdü÷Ô

u≤e>±]ì |üs¡àHÓ+Ÿ Ä]ºdüTº>± rdüT≈£îHêïs¡T.

Á|ükÕ<é>±]‘√ bÕ≥T y˚TeT+<äs¡+ ≈£L&Ü #˚sê+. |üì

ñHêï, ˝Òø£b˛sTTHê n+<äs¡eT÷ ñ<äj·Ty˚T dü÷º&çjÓ÷øÏ

eùdÔ eT∞¢ sêÁ‘˚ Çfi¯¢≈£î yÓfi‚¢yêfi¯¢+.

$»j·÷˝À n+‘ê ˇø£ dü÷ÿ˝Ÿ˝≤ ñ+&˚~. n+<ä

s¡eT÷ nìï $wüj·÷\÷ H˚s¡TÃ≈£î+≥÷ ñ+&˚yêfi¯¢+.

ªu≤e>±]μ‘√ H˚qT ‘·sê«‘· s¡÷eTT qT+N $&ç

b˛sTTHê, n+<äs¡+ ø£*dæ ª]|ü_¢ø˘ >±¬s¶Hé‡μ nH˚

_*¶+>¥˝À y˚s¡T y˚s¡T s¡÷yéT‡˝À ñ+&˚yêfi¯¢+. n<ä+‘ê

ˇø£ ∫qï ø±\˙˝≤ ñ+&˚~. s¡+>±sêe⁄>±s¡T ≈£L&Ü

nø£ÿ&˚ ñ+&˚yês¡T.

ªbÕ‘êfi¯uÛ… ’s¡$μ f…ÆeTT˝À ¬ø.$.¬s&ç¶>±s¡T Hê≈£î

ªdüº+Ÿ‡μ ìs¡«Væ≤+#˚ u≤<Ûä´‘· n|üŒC…bÕŒs¡T. n+<äT˝À

u≤e>±]øÏ, s¡+>±sêe⁄≈£î Ä ∫Á‘·+ ¬ø’¢e÷ø˘‡˝À »]π>

ô|ò’Ÿ‡≈£î mH√ï ]Vü‰s¡‡˝Ÿ‡ »]>±sTT. m+‘· ª]d”ÿ

cÕŸ‡μ nsTTHê düπs ‘êH˚ #˚kÕÔqH˚yês¡T u≤e>±s¡T.

n+‘· yÓTT+&ç <ÛÓ’s¡´+ Äj·Tq~. nsTT‘˚ eTØ ]d”ÿ>±

ñ+fÒ <äs¡Ù≈£î˝Ò e<ä›H˚yês¡T. y˚TeTT ãj·T≥ m+‘·

ªu≤e>±s¡÷μ nqT≈£îHêï, düº+Ÿ‡ ]Vü‰s¡‡˝Ÿ‡ <ä>∑Zs¡

e÷Á‘·+ Hê e÷≥ ø±<äH˚yês¡T ø±<äT. <äs¡Ù≈£î&√,

mes√, me¬s’Hê düπs ˇø£ n~Ûø±] n+fÒ... Äj·Tq

251

me¬s’Hê düπs, Äj·Tq e÷≥ •s¡kÕeVæ≤+#·&É+ u≤e

>±]˝À ñqï Ç+ø√ >=|üŒ >∑TD+.

|”|ü⁄ Ÿ‡ ÄsYº Ábı&Éø£åHé‡ nH˚ ø=‘·Ô dü+düú ª|ü …¢≥÷s¡Tμ

∫Á‘êìï Äs¡+_Ûdü÷Ô Hê≈£î yÓTT<äÏkÕ]>± <äs¡Ùø£‘·«

u≤<Ûä´‘· n|üŒC…|æŒ+~. Ä ∫Á‘·+˝À ø=‘·Ô q°q≥T\qT

Á|üy˚X¯ô|≤º\ì ìsêà‘·\T Ä˝À∫+#ês¡T. nsTT‘˚

H˚qT <ëìøÏ n+^ø£]+#·˝Ò<äT. m+<äT#˚‘·q+fÒ, dü+düú

ø=‘·Ô~. <äs¡Ù≈£î&ç>± H˚q÷ ø=‘·Ôyê&çì. Çø£ q°q≥T\T

≈£L&Ü ø=‘·Ôyê¬s’‘˚ n+‘ê ø=‘·Ô>±H˚ ñ+≥T+~.

sêe÷sêe⁄>±s¡T, s¡+>±sêe⁄>±s¡T n|üŒÏπø ‘ês¡\T>±

ù|s¡T ‘Ó#·TÃ≈£îHêïs¡T. ø±yê\+fÒ H˚qT yêfi¯¢‘√

e÷≤¢&ç ˇ|æŒkÕÔqT nì #ÓbÕŒs¡T. u≤e>±s¡T,

s¡+>±sêe⁄‘√ e÷≤¢&ÜqT. yÓ+≥H˚ u≤e>±s¡T yÓØ>∑T&é

nHêïs¡T. ‘·q düVü≤ø±s¡+ nìï$<Ûë\ ñ+≥T+<äHêïs¡T.

kÕ$Á‹ Ä ∫Á‘·+˝ÀH˚ yÓTT<äÏkÕ]>± HêsTTø£ bÕÁ‘·

<Ûä]+#ês¡T.

ª|ü˝…¢≥÷s¡Tμ ‘·sê«‘· u≤e>±s¡T ‘·q Hê≥ø£ dü+düú

ù|]≥ ª|æ∫Ã |ü⁄\¢j·T´μ nH˚ ∫Á‘êìï kı+‘·+>±

Äs¡+_Û+#ês¡T. Ä ∫Á‘êìøÏ <äs¡Ù≈£îì>± qH˚ï ìj·T

$T+#ês¡T. ∫Á‘· ìsêàD+ ÁbÕs¡+_Û+∫q <ä>∑Zs¡qT+∫

Äj·Tq≈£î ÁX¯<ä∆ eT]+‘· m≈£îÿyÓ’+~. Á|ür $wüj·T+,

<ä>∑Zs¡T+&ç #·÷düT≈£îH˚yês¡T. Á|ür |ü˙ #˚sTT+#·T≈£îH˚

yês¡T. <˚ìø° sêJ|ü&˚yês¡T ø±<äT. nìï XÊK\ eT+∫

#Ó&ÉT\T ‘Ó\TdüT. eTTK´+>± dü+^‘·eT+fÒ eT+∫

ñ‘ê‡Vü≤+ ñ+&˚~. n~ #·÷dæ Äj·Tq <äø£å‘·>∑\

ìsêà‘· ≈£L&Ü ø±>∑\s¡ì, eT+∫ kÕúsTT>∑\ ∫Á‘ê\T

ì]à+#·>∑\s¡ì nqT≈£îH˚yê&çì.

ªu≤e>±s¡Tμ ì>∑÷&ÛÉyÓTÆq eTìwæ. ‘=+<äs¡>± me]ø°

ns¡úeTj˚T´ eTìwæ ø±<äT. eTìwæ <ä>∑Zs¡ ñqï ì<ëq+,

zs¡TŒ, |ü≥Tº<ä\ #ê˝≤ >∑Ïº$.

ª|æ∫Ã|ü⁄\¢j·T´μ∫Á‘·+˝À

mHé.Ï.ÄsY.,ø£èwüí≈£îe÷]

252

H˚qT &Ó’¬sø˘º #˚dæq

ª|ü]es¡Ôqμ ∫Á‘·+˝À ˇø£kÕ]

u≤e>±s¡T qqTï nbÕs¡ú+

#˚düT≈£îHêïs¡T. Ä $wüj·T+

Äj·Tq>± m|ü⁄Œ&É÷ Hê‘√

nqø£b˛sTTHê H˚qT ‘Ó\TdüT

≈£îHêïqT. m+<äT#˚‘·q+fÒ

Äj·Tq <Ûä]düTÔqï bÕÁ‘·

dü«uÛ≤e+˝À ø=+‘· Á≈£Ls¡‘·«+

ñqï~. n~ #·÷dæ Äj·Tq

ªªH˚qT $\Hé˝≤ qÏ+#·

e\dæ+<˚Hêμμ? nì ˝À˝À|ü\

@<√ |ò”\e⁄‘·Tqï≥T¢>± H˚qT

>∑eTì+#êqT. ø±˙ bÕÁ‘·

|üs¡+>± Ä˝À∫+∫ #·÷&Ü\ì

H˚qT #Ó|üŒ&É+‘√ Äj·Tq

ø=+‘·es¡≈£î ‘·è|æÔ #Ó+<ës¡T.

∫Á‘·+ |üPs¡ÔsTT $&ÉT<ä˝…’q

‘·sê«‘· |üP]Ô>± dü+‘·è|æÔ

bı+<ës¡T.

H˚qT &Ó’¬sø˘º #˚dæq

ª|ü˝…¢≥÷s¡Tμ, ª|æ∫Ã|ü⁄\¢j·T´μ,

ª|ü]es¡Ôqμ, ª»j·T+ eTq<˚μ,

ª#·s¡D<ëdæμ, ªdü+kÕs¡+μ

∫Á‘ê˝À¢ u≤e>±s¡T qÏ+

#ês¡T. Äj·Tq q≥q m˝≤

ñqïB, Äj·Tq≈£î m˝≤+Ï ù|s¡T e∫Ã+B nqï~

H˚qT y˚πs>± #Ó|üŒqø£ÿπs¢<äT. n~ Áù|ø£å≈£î\≈£î u≤>±

‘Ó\TdüT. nsTT‘˚ ˇø£≥T+~` m+‘·>± y˚TeTT

|ü]#·j·TdüTÔ\yÓTÆHê, u≤e>±s¡¢yÓTÆHê ôdŸ MT<äøÏ

e#˚Ãdü]øÏ Äj·Tq≈£î H˚qT &Ó’¬sø£ºsYH˚. n˝≤π> @B

&Ó’¬sø˘º>± #Ó|üŒ&É+ ≈£L&Ü Äj·Tq≈£î n\yê≥T ˝Ò<äT.

‘·q≈£î @<Ó’Hê nqTe÷q+>± ñ+fÒ, Hê ndæôdº+Ÿ‡qT

|æ*∫ ªªu≤e>±]øÏ á d”qT q∫Ã+<ë? @eTHêïs¡T?

zπø nHêïsê!μμ nì n&çπ>yês¡T.

Ä s√E˝À¢ @&ÉT >∑+≥\ ø±©¸Ÿ‡ m≈£îÿe>±

ñ+&˚$. ñ<äj·T+ 6.45ø£˝≤¢ u≤e>±s¡T ¬s&û nsTT´

ôdŸ≈£î e#˚Ãùdyês¡T. e∫Ã ≈£îØÃ˝À ≈£Ls¡TÃì, Ä s√E

e#˚Ã d”HéqT #·<äTe⁄≈£îH˚yês¡T. dü+uÛ≤wüD\T, <äèX¯´+,

eTT+<äT>± #·÷düTø√e&É+, <ëìï e+≥ |üÏº+#·T

ø√e&É+, u≤>± ø£èwæ#˚dæ qÏ+#·&É+ nqï$ HêÏqT+N

ñ+&˚$. Çyêfi¯ e÷ u≤e>±s¡T #ê˝≤ >=|üŒyês¡T.

ô|<ä›yês¡T nj·÷´s¡T. ù|s¡T ô|]–+~, n+‘·düTÔ

ô|]–+~. nsTT‘˚ e÷ eT<Ûä´ ñ+&˚ ÄbÕ´j·T‘· Ä

HêÏ<˚. n+<äT˝À @MT ‘˚&Ü ˝Ò<äT. H˚qT, Äj·Tq

ø£*dæ e÷≤¢&ÉT≈£î+≥÷ ñ+fÒ, Ä s√E˝À¢ e÷≤¢&ÉT

≈£îqïfÒº ñ+≥T+~. nB $X‚wü+.

253

sêe÷sêe⁄>±]‘√ Hê |ü]#·j·T+

1946`47 ÁbÕ+‘ê˝À¢ »]–+~.

n|üŒÏøÏ Ç<ä›s¡+ ∫Á‘·s¡+>∑+˝ÀøÏ

sê˝Ò<äT. u…»yê&É˝À n|üŒÀ¢ Ä+Á<Ûä

Hê≥ø£ ø£fi≤|ü]wü‘Y yê] Hê≥ø£

b˛°\T »]>±sTT. y˚T+ ªe÷ uÛÑ÷$Tμ

Hê≥ø£+ yÓj·T´&ÜìøÏ yÓfi≤¢+. ª#˚dæq

bÕ|ü+μ nH˚ Ç+ø√ Hê≥ø£+˝À eT+∫

¬>≥|t‘√, eT+∫ |üs¡‡Hê*°‘√ u≤>±

qÏ+∫q ˇø£ q≥TDÏí nø£ÿ&É

#·÷XÊ+. n‘·H˚ mHé.Ï.ÄsY. n<˚

Äj·Tq‘√ Hê ‘=* |ü]#·j·T+. Ä s√E˝À¢ Äj·Tq

H˚wüq˝Ÿ ÄsYº ~∏j˚T≥sY‡ ù|s¡T MT<ä |ü⁄+&ÉØø±ø£åj·T´

>±] Ä<Ûä«s¡´+˝À HÓ\ø=ø£ Hê≥ø£ Á|ü<äs¡Ùq @sêŒ≥T

#˚ùdyês¡T. ˇø£kÕ] mHé.Ï.ÄsY. dæìe÷\ e\¢

n+<äTu≤≥T˝À ˝Òì ø±s¡D+>± eTT<äT›ø£èwüí>±]

ªnHês¡ÿ*μ Hê≥ø£+˝À Äj·Tq y˚j·÷*‡q dü©+

bÕÁ‘· H˚qT y˚XÊqT. n˝≤ Hê≈£î mHé.m.Ï. dü+düú‘√

ã+<Ûä+ @s¡Œ&ç+~. Ä ‘·sê«‘· Äj·Tq |ò”\T¶˝ÀøÏ

e#êÃø£ eTÁ<ëdüT˝Àì $»j·Tsê|òüTyê#ê] s√&é˝Àì

]|ü_¢ø˘ >±¬s¶Hé‡˝À ñ+≥÷ s√p Ï.q>∑sY qT+&ç

ø√&É+u≤ø£+≈£î ôd’øÏ˝Ÿô|’ yÓfi‚¢yês¡T. n|ü⁄Œ&Üj·Tq

$»j·÷ dü+düú˝À HÓ\dü] ø±+Á≤≈£îº˝À ñ+&˚yês¡T.

Äj·Tq‘√bÕ≥T mdt.$. s¡+>±sêe⁄, ‘ê‹H˚ì

Á|üø±X¯sêe⁄>±s¡T¢ ≈£L&Ü ôd’øÏfi¯¢ MT<˚ yÓfi‚¢yês¡T. Hê≈£î

‘ê‹H˚ì Á|üø±X¯sêe⁄ eT+∫ ùdïVæ≤‘·T&ÉT ø±ãÏº

mHé.Ï.ÄsY.‘√ ≈£L&Ü ùdïVü≤+ @s¡Œ&ç+~. ‘ê‹H˚ì

n|ü⁄Œ&ÉT ªcÕe⁄ø±s¡Tμ ∫Á‘êìøÏ

ndæôdº+Ÿ &Ó’¬sø£ºsY>± ñ+&˚yês¡T.

H˚qT <äs¡Ù≈£îDíj·÷´ø£ Äj·Tq‘√

H˚qT rdæq ‘=* ∫Á‘·+ ª≤ø°‡

sêeTT&ÉTμ. nsTT‘˚ Çø£ÿ&É #Ó|ü⁄Œø√

yê*‡+~ ªs¡ø£Ôdü+ã+<Ûä+μ >∑T]+∫..

ìC≤ìøÏ n+‘·es¡≈£L mHé.Ï.ÄsY.

mH√ï kÕ+|òæTø£ ∫Á‘ê\˝À qÏ+∫Hê

Äj·Tq≈£î bÂsêDÏø£ ∫Á‘ê˝À¢ì

bÕÁ‘·\e\¢ e∫Ãq+‘· ù|s¡T,

nyês¡T¶\T @ kÕ+|òæTø£ bÕÁ‘·‘√q÷

sêH˚˝Ò<äT. ªs¡ø£Ôdü+ã+<Ûä+μ ∫Á‘·+˝Àì bÕÁ‘·e\¢ m+‘√

eTT]dæb˛sTTq Áù|ø£å≈£î\T Äj·Tqì Ä @&Ü~

Ä+Á<Ûä|üÁ‹ø£ yê] b˛°˝À ñ‘·ÔeT q≥Tì>± mqTï

≈£îHêïs¡T. Ä bÕÁ‘·qT Äj·Tq n+‘· >=|üŒ>±

$ø£ºØ eT<ÛäTdü÷<äqsêe⁄

254

b˛wæ+#ês¡T ≈£L&Ü.

eTTK´+>± ø£¢sTTe÷ø˘‡

düìïy˚XÊ\ ∫Árø£s¡D ¬s+&ÉT

s√E\bÕ≥T »]–Hê, Ä

j·Tq @ ÄVü‰sê˙ï eTT≥Tº

ø√˝Ò<äT. πøe\+ kÕ‹«ø£

Á<äe |ü<ësêú\H˚ rdüT

≈£î+≥÷ Äj·Tq |üP]Ô>±

bÕÁ‘·˝À ©qyÓTÆb˛j·÷s¡T.

ôdŸ˝À bòÕ´Hé ≈£L&Ü y˚j·T

ì#˚Ãyês¡T ø±<äT. n+‘·

ìeT>∑ï‘˚ Äj·Tqì ñ‘·ÔeT

q≥TDÏí #˚dæ+~. n<˚

∫Á‘·+˝À &Ó‘Y d”Hé rdüTÔqï

|ü⁄Œ&ÉT mHé.Ï.ÄsY. ndü\T

˝ÒeH˚˝Ò<äT. cÕŸ |üPs¡ÔsTTq ‘·sê«‘· y˚T+ yÓ[¢ ‘·Ïº

˝ÒbÕ*‡ e∫Ã+~. XÊØs¡ø£, e÷qdæø£ |üs¡+>± bÕÁ‘·˝À

©qeTe&É+ nHê˝ÒyÓ÷ <ëìï.

n˝≤π> ª>∑T&ç>∑+≥\Tμ ∫Á‘·+ $wüj·÷ìøÏ eùdÔ

ø√e\+ ;#Y (πøs¡fi¯)˝À y˚T+ rdæq ª»qà yÓT‹Ô‹sê..

nqTuÛÑ$+∫‹sêμ nH˚ bÕ≥ ∫Árø£s¡D düeTj·T+˝À

≈£L&Ü Äj·Tq q≥q |üsêø±wüºqT n+<äTø=+~. düeTT

Á<ä+˝À ˇ&ÉT¶≈£î <ä÷s¡+>±, ñyÓ«‘·TÔq m–dæ|ü&˚ ¬øs¡

≤\ eT<Ûä´ ñqï ˇø£ ô|<ä› ã+&ÉsêsTTì mqTï≈£îHêï+.

Ä bÕ≥˝À #ê˝≤ cÕŸ‡ ìC≤ìøÏ &É÷|tì ô|Ïº rùd

j·Té#·TÃ. n˝≤ rkÕÔ+ nì #Ó|æŒHê $qø£ ¬øs¡≤\

‘êøÏ&çì ‘·≥Tºø=+≥÷ Ä bÕÁ‘· b˛wæ+#·&ÜìøÏ

mHé.Ï.ÄsY. |üP]Ô>± dæ<ä∆|ü&É≥+ kÕVü≤dü+ nHê*.

n<˚ $<Ûä+>± ªm<äTØ‘·μ ∫Á‘·+ wüOÏ+>¥ j·÷Hê+

ãC≤s¡T˝À »]bÕ+. ù|<äyêfi¯¢ >∑T&çôd\T ‘=\–+∫

q|ü⁄Œ&ÉT ù|<ä\ ‘·s¡|ü⁄q mHé.Ï.ÄsY. Á|ü‹|òüTÏ+#˚ düìï

y˚X¯+ n~. Ä dü+<äs¡“+>± mHé.Ï.ÄsY.≈£î >±j·T

yÓTÆ+~. s¡ø£Ô+ u≤>± sêe&É+‘√ Á|ü<∏äeT ∫øÏ‘·‡ #˚j·T

&ÜìøÏ <ä>∑Zs¡˝À ñqï cÕ|ü⁄˝À+∫ Ï+#·sY, njÓ÷&çHé,

ø±≥Hé ø√dü+ |ü+|æ+#ê+. ø±˙ n$ e#˚Ã˝À|ü⁄ Ä

>±j·T+ MT<ä >∑Tô|Œ&ÉT eTÏº b˛düT≈£îì |üø£ÿH˚ ñqï

cÕ|ü⁄˝À+∫ ñ*¢bÕj·T, $Ts¡|üø±j·T\T ‘Ó|æŒ+∫

ø£düø£kÕ q$T* $T+π>XÊs¡T. Ä <Óã“≈£î Ç<˚ dü¬s’q

eT+<äT n+≥÷...

mHé.Ï.ÄsY.˝À Ç+‘· Bø£å, ø£èwæ ñHêï H˚qT

Äj·Tq‘√ rdæq ª&Üø£ºsY Äq+<éμ, ªdü÷|üsYy˚THéμ

255

∫Á‘ê\T <Óã“‹HêïsTT. ª&Üø£ºsY Äq+<éμ ∫Á‘êìøÏ

Äj·Tq 50 ø±©¸≥T¢ Ç#êÃs¡T. Ä s√E˝À¢ mHé.Ï.ÄsY.

18 ø±©¸≥T¢ ÇùdÔ, $sƒ¡˝≤#ês¡´>±s¡T |üP]Ô∫Á‘êìï

rùdùdyês¡T. n˝≤+Ï~ e÷ ∫Á‘êìøÏ 50 ø±©¸≥T¢

Ç#êÃs¡+fÒ Ä bÕÁ‘·|ü≥¢ Äj·Tq≈£îqï qeTàø£y˚T

ø±s¡D+. Ä ø£<∏ä˝À Äj·Tq~ &Üø£ºsY bÕÁ‘·. ø±˙

uÛ≤s¡´≈£î πøq‡sY ñ+&É≥+e\¢ ø±eTyê+#Û· rs¡ø£ ˇø£

&Üq‡sY‘√ dü+ã+<Ûä+ ô|≥Tº≈£î+≤&ÉT. ø±eT+ rs¡TÃ

ø√yê\H˚ ø√]ø£ ˇø£ |üø£ÿ, bÕ|ü⁄\sY &Üø£ºsY>± Çy˚TCŸ

eTs√|üø£ÿ ñqï Äj·Tq bÕÁ‘·˝À m+‘√ dü+|òüTs¡¸D

ñ+~. nsTT‘˚ <Ó’e‘ê«ìøÏ eTs√s¡÷|ü⁄>±, eT+∫øÏ

eTs√ù|s¡T>± Äj·Tìï Áù|ø£å≈£î\T #·÷ùdyês¡T. n˝≤+Ï

sêe÷sêe⁄øÏ ˇø£ &Üq‡sY‘√ dü+ã+<Ûä+ @$TÏ nì

Áù|ø£å≈£î\T ]j·÷ø˘º nj·÷´s¡T. <ë+‘√ dæìe÷

<Óã“rdæ+~. Çø£ ªdü÷|üsYy˚THéμ ∫Á‘êìï y˚T+ ˇø£

s¡ø£+>± rj·÷\qT≈£îHêï+. ÄK]øÏ n~ eTs√ s¡ø£+>±

‘·j·÷s¡sTT+~. ôV’≤f…øÏïø˘ y˚\÷´dt‘√ |üP]Ô $H√<ä

uÛÑ]‘·+>± rj·÷\qT≈£îHêï+. $<˚XÊ\qT+&ç

kÕ+πø‹ø£ ì|ü⁄DT*ï ‘Ó|æŒkÕÔeTHêïs¡T ìsêà‘·. ø±˙

sêe÷sêe⁄>±s¡T nqH˚ nHêïs¡T... ªHê kı+‘· ∫Á‘·+˝À

Ä+»H˚j·TTDÏí \+ø£≈£î rdüT¬øfi¯¢˝Òø£b˛j·÷qT.

n˝≤+Ï~ MTs¡T f…øÏïø£˝Ÿ y˚\÷´dt n+≥THêïs¡T. @+

rkÕÔs√.. @+ #˚kÕÔs√..μ nì. Äj·Tq nqïfÒ¢ ∫e]øÏ

dæìe÷ n˝≤ ‘·j·÷¬s’+~.

ªdü÷|üsYy˚THéμ ∫Á‘·+˝À »j·TÁ|ü<ä, mHé.Ï.ÄsY.

256

mHé.Ï.ÄsY. qÏ+∫q ªø£\yê]

ø√&É\Tμ (1964), ª<˚e‘·μ

(1965), ªÄ&É|ü&ÉT#·Tμ (1967), ªø£<∏ë

Hêj·T≈£î&ÉTμ (1969), ªn<äèwüº C≤‘·≈£î&ÉTμ

(1971) ∫Á‘ê\qT s¡÷bı+~+∫q

¬ø. ùV≤e÷+ãs¡<Ûäs¡sêe⁄, mHé.Ï.ÄsY.‘√

‘·q nqTuÛÑyê\qT z dü+<äs¡“¤+˝À Ç˝≤

$e]+#ês¡T.

ø£fi≤ø±s¡T&ÉT>± mHé.Ï.ÄsY. ‘·q q≥qqT

>∑T]+∫ ‘·|üŒ $T>∑‘ê yêÏ >∑T]+∫ |üÏº+#·T

ø√s¡T. Äj·Tq ~«bÕÁ‘ê_Ûqj·T+ #˚dæ,

<äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+∫, quÛÑ÷‘√ quÛÑ$wü´‘Y nH˚

$<Ûä+>± s¡÷bı+~+∫q n|üPs¡«ø£fi≤K+&É+

ªlÁøÏwüí bÕ+&ÉMj·T+μ. Ä ∫Á‘·+ Á|æeP´øÏ

H˚qT yÓfi≤flqT. c˛ nj·÷´ø£ ªªm˝≤ ñ+~

Áã<äsY?μμ nì mHé.Ï.ÄsY. n&ç>±s¡T.

ªªMT $X¯«s¡÷|ü+ #·÷bÕs¡T!μμ nHêïqT H˚qT.

q≥Tì>±, <äs¡Ù≈£îì>± Äj·Tq $X¯«s¡÷|ü+

#·÷bÕs¡H˚~ Hê ñ<˚›X¯+.

ªªmø£ÿ&É Áã<äsY! $X¯«s¡÷|ü+ ªMsê_ÛeTqT´μ˝À

ô|≤ºs¡T. n+<äTπø ô|≥º˝Òø£b˛j·÷+!μμ nHêïs¡T ø±düÔ+‘·

u≤<Ûä>±. n+‘˚>±˙ Hê ø±+|æ¢yÓT+Ÿ >∑eTì+#·˝Ò<äT.

n+<äT˝À $X¯«s¡÷|ü+ ≈£L&Ü e⁄+&ç ñ+fÒ... eT]+‘·

u≤>± ñ+&˚<äì <äs¡Ù≈£îì>± Äj·Tq ‘·|üq ns¡ú+

#˚düT≈£îHêïqT.

ì+&ÉT≈£î+&É ‘=Dø£<äT!

ªªì+&ÉT ≈£î+&É ‘=Dø£<äT, zÏ≈£î+&É m–¬s–]

|ü&ÉT‘·T+~μμ nì ô|<ä›\T #ÓãT‘·T+≤s¡T. ø±düÔ kÕºsY

&ÉyéT sê>±H˚ <äs¡Ù≈£îDÏí ≈£L&Ü <äs¡Ùø£‘·«+ #˚ùd kÕºsY‡

ø=+<äs¡T ‘·j·÷s¡e⁄‘·THêïs¡T. n≥Te+Ï~ ªbÕ‘êfi¯

uÛ…’s¡$μ ∫Á‘·+‘√H˚ kÕºsY nsTTq sêe÷sêe⁄>±s¡T

ªd”‘êsêeTø£fi≤´D+μ ∫Á‘·+‘√H˚ dü÷|üsY &Ó’ ¬sø£ºsY

nì|æ+#·T≈£îHêïs¡T. <äs¡Ù≈£îì>± ‘·qù|s¡T y˚düTø√˝Ò<äT.

dæìe÷ MT&çj·÷ >∑T]+∫ ≈£åîDí+>± ‘Ó*dæHê q≥Tì>±

Ç‘·s¡ <äs¡Ù≈£î\ ∫Á‘ê\˝À qÏ+#˚|ü⁄Œ&ÉT, ‘êH=ø£

$<ë´]ú>±H˚ e⁄+&˚yês¡T. Áø£eT•ø£åD>∑\ q≥Tì>±

<äs¡Ù≈£î&ÉT #Ó|æŒ+~ #˚XÊπs‘·|üŒ ‘êqT @Hê&É÷ ªÇHédædtºμ

¬ø. ùV≤e÷+ãs¡<Ûäs¡sêe⁄

mHé.Ï.ÄsY.‘√ ùV≤e÷+ãs¡<Ûäs¡sêe⁄

257

#˚j·T&É+ Hê nqTuÛÑe+˝À

mqï&É÷ #·÷&É˝Ò<äT.

ªø£<∏ëHêj·T≈£î&ÉTμ ∫Á‘·+˝À

mHé.Ï.ÄsY. b˛wæ+∫q V”≤s√

bÕÁ‘·qT Á|ü‘˚´ø£+>± ªø£ì‡yéμ

#˚düT≈£îHêïqT. Äj·Tq≈£î Ä

∫Á‘·+˝À &É÷´jÓTŸ ˝Ò<äT.

ñ+fÒ u≤>∑T+≥T+<äì yê]øÏ

nìŒ+∫+<˚yÓ÷, #ê˝≤ ]¬ø«dtº

#˚düTÔqï≥T¢>± ªª@+ Áã<äsY!

&É÷´jÓTŸ ˇø£Ï ô|≥ºe#·TÃ

ø£<ë!μμ nHêïs¡T.

ªª˝Ò<äT kÕsY! á bÕÁ‘·

&ç|òü¬s+Ÿ! s=°Hé &É÷´jÓTŸ

ñ+&É≈£L&É<äT!μμ nHêïqT.

ªª@+ Á&û+˝À ñ+&Ée#·TÃ

ø£<ë! @$TÏ nuÛÑ´+‘·s¡+?μμ

nHêïs¡T ø=~›bÕÏ $düT>∑T‘√.

ªªe<äT›kÕsY! ø±´¬sø£ºsY

<Óã“ ‹+≥T+~!μμ nHêïqT.

Äj·Tq ˇø£ÿ ø£åD+ #·÷dæ

ªªÇ≤‡˝Ÿ¬s’Ÿ MT Çwüº+μμ

nHêïπs ‘·|üŒ bÕ≥ ø±yê\ì

qqTï bò˛sY‡ #˚j·T˝Ò<äT. n≥T

e+Ï nyÓ÷|òüT e´øÏÔ Äj·Tq.

ìsêà‘· ÁX‚j·Tùd‡...

ªø£<∏ëHêj·T≈£î&ÉTμ ∫Á‘·+

1969˝À $&ÉT<ä˝…’ Ä @Ï

y˚TÏ ∫Á‘ê˝À¢ ˇø£Ï

ø±e&Éy˚T ø±≈£î+&Ü, ã+>±s¡T

q+~ nyês¡T¶ Hê≈£î ‘Ó∫Ã

ô|Ïº+~. á dæìe÷˝À

»j·T\*‘· ø£<∏ëHêsTTø£>±

qÏ+#ês¡T. ÄyÓTô|’

∫Árø£]+∫q ªªeTT‘ê´\

»\T¢ ≈£î]ùd..μμ bÕ≥

Ä˝Ÿf…ÆyéT Væ≤Ÿ>± ì*∫+~.

ªø£<∏ëHêj·T≈£î&ÉTμ ∫Á‘·+˝À mHé.Ï.ÄsY.

258

á ∫Á‘· ‘·$Tfi¯ Vü≤≈£îÿ\ ø√dü+

$»j·÷ yês¡T, @Mm+ yês¡T

qqTï n&ç>±s¡T.

H˚qT #·Áø£bÕDÏ>±]øÏ e÷≥

Ç#êÃqT. nsTT‘˚ n&Ü«Hé‡

rdüTø√˝Ò<äT. m+.õ.

sêeT#·+Á<äHé kı+‘·+>± Ä

∫Á‘·+ ì]à+#·&ÜìøÏ mHé.Ï.

sêe÷sêe⁄ >±]ì n&ç>±s¡T.

mHé.Ï.sêe÷sêe⁄>±s¡T Hê≈£î

ø£ãTs¡T |ü+bÕs¡T. ªªÁã<äsY!

m+.õ.ÄsY >±s¡T eTq ∫Á‘êìï

‘·$Tfi¯+˝À ì]à+#·&ÜìøÏ

n&ÉT>∑T‘·THêïs¡T. Çe«e#·TÃ

ø£<ë!μμ nHêïs¡T.

H˚qT $»j·÷, @Mm+

dü+düú\ $wüj·T+ #ÓbÕŒqT. á ¬s+&ÉTdü+düú\yês¡÷,

m+.õ.ÄsY. >±s¡÷ á eTT>∑TZs¡÷ mHé.Ï. ÄsY.

Äràj·TT˝Ò! Äj·Tq≈£î @+ #ÓbÕŒ˝À ‘Ó*j·T˝Ò<äT.

ˇø£ÿ ì$Twü+ Ä˝À∫+∫ ªªdüπs Áã<äsY! me]øÏyê«˝À

MTπs ìs¡ísTT+#·Tø√+&çμμ nHêïs¡T. n+‘˚ ‘·|üŒ |òü˝≤Hê

yê]πø Çe«eTì Äj·Tq ÇHédædtº #˚j·T˝Ò<äT. ìsêà‘·

ÁX‚j·TdüT‡qT Äj·Tq m+‘·>± ø√s¡‘ês¡T nH˚~

#Ó|üŒ&Üìπø á dü+|òüT≥q ‘Ó*bÕqT.

259

mHé.Ï.ÄsY, <ëdü] ø±+_H˚wüHé˝À e∫Ãq

‘=*∫Á‘·+ ªeTqTwüß\+‘ê ˇø£ÿfÒμ. n˝≤π>

Ä ‘·sê«‘· Hê\Tπ>fi¯¢ nq+‘·s¡+ M] ø£\sTTø£˝À

e∫Ãq dæìe÷ ªdüs¡ÿdt sêeTT&ÉTμ. á ¬s+&ÉT ∫Á‘ê\

wüOÏ+>¥‡˝À »]–q dü+|òüT≥q\qT <ëdü] Ç˝≤

$e]+#ês¡T.

mHé.Ï.sêe÷sêe⁄>±]‘√ Hê ‘=*

∫Á‘·+ ªeTqTwüß\+‘ê ˇø£ÿfÒμ. Ä ∫Á‘·+ wüOÏ+>¥

HÓ\÷¢s¡T |ü≥ºD≤ìøÏ nsTT<ës¡T øÏ˝À MT≥s¡¢ <ä÷s¡+˝À

ˇø£ ø=+&ÉMT<ä ñqï <˚yê\j·T+˝À #˚düTÔHêï+. Ä

s√E mHé.Ï.ÄsY.>±s¡T, eT] ø=+<äs¡T ô|ò’≥sY‡ MT<ä

ô|ò’Ÿ <äèXÊ´\qT ∫Árø£]+#ê*. Ä ô|ò’Ÿ˝À

sêe÷sêe⁄>±] e+Ïì+&Ü ãTs¡<ä |ü&ÉT‘·T+~.

H˚\MT<ä |ü&ç ô|ò’Ÿ #˚düTÔ+&É>± e+Ï ì+&Ü ãTs¡<ä

ne⁄‘·T+<äqïe÷≥. dæìe÷˝À¢ Vü≤+ãsY nH˚ |ü<ësêúìï

˙fi¯¢˝À

ø£*|æ ãTs¡<ä ‘·j·÷s¡T #˚kÕÔs¡T. düπs! wüOÏ+>¥ düs¡«+

düqï<ä∆+ #˚düT≈£îHêï+. ñ<äj·T+ 7 >∑+≥\ø£˝≤¢

sêe÷sêe⁄>±s¡T y˚Tø£|t‘√ e#˚ÃXÊs¡T. ¬øyÓTsêyÓTHé cÕŸ

¬s&û nHêïs¡T. Ç+‘·˝À y˚Tø£|ty˚THé Ä<äTsê∆>± e∫Ã`

ªkÕØ kÕsY, ãTs¡<ä mô|òø˘º ñ+≥T+<äì

Hê≈£î ‘Ó*j·T<äT. H˚qT Vü≤+ãsY

rdüT≈£îsê˝Ò<äTμ nì #ÓbÕŒ&ÉT. Ç|ü⁄Œ&Ó˝≤? ne‘·\

mHé.Ï.ÄsY.>±s¡T ¬s&û>± ñHêïs¡T. Äj·Tìï

yÓsTTÏ+>¥˝À ô|≤º*. b˛˙ ÖHé≈£î |ü+|æ+∫ ‘Ó|æŒ+#ê

\+fÒ >∑+≥ô|’H˚ y˚dtº ne⁄‘·T+~. Ç+‘·˝À sêe÷sêe⁄

>±s¡T ª@+ Áã<äsY, y˚T+ ¬s&û>± ñHêï+μ nì ø£ãTs¡T

#˚XÊs¡T. H˚qT Äj·Tq <ä>∑Zs¡≈£î yÓ[¢ ªªÄ.. @+ ˝Ò<äT

kÕsY` ˇø£ÿ nsTT<äT ì$TcÕ˝À¢ kÕºsYº #˚<ë›+μμ

nHêïqT. n˝≤ nHêïH˚ ø±˙ m˝≤ #˚j·÷*? nì

<ëdü] Hêsêj·TDsêe⁄

mHé.Ï.ÄsY.‘√ <ëdü]

260

Ä˝À∫düTÔ+&É>±H˚ nsTT<äT

ì$TcÕ\T >∑&ç∫b˛j·÷sTT.

eTs¡˝≤ ªª@+ Áã<äsY @$TÏ

Ä\dü´+μμ nHêïs¡T mHé.Ï.ÄsY.

Çø£ ‘·|üŒ<äqTø=ì yÓT*¢>± ªª@+

˝Ò<äT kÕsY. ãTs¡<ä mô|òø˘ºø√dü+

yê&˚ Vü≤+ãsY rdüT≈£îsê˝Ò<ä≥.

|ü+|æ+#ê*. ˇø£ ns¡>∑+≥˝À

e#˚ÃkÕÔ&ÉTμμ nì #ÓbÕŒqT.

Äj·Tq yÓ+≥H˚ ‘·qøÏ ø=+#Ó+

<ä÷s¡+˝À ñqï eTT]øÏ ø±\Te

yÓ’|ü⁄ #·÷dæ ªn~>√+&ç Áã<äsY

ãTs¡<ä. á ˇ]õq˝Ÿ ãTs¡<ä

ñ+&É>± &É÷|æ¢πøŸ ãTs¡<ä

m+<äT≈£î? <ëìø√dü+ yÓsTTŸ

#˚j·T&É+ m+<äT≈£î?μ nHêïs¡T.

H˚qT yÓ+≥H˚ ªnuÒ“ e<=›<äT›

kÕsY! n~ #ê˝≤ eTTs¡T>∑T

yêdüq edüTÔ+~μ nHêïqT. ªª@+

Áã<äsY ãTs¡<ä eTTs¡T>∑Tyêdüq

ø±ø£ ôd+Ÿyêdüq edüTÔ+<ë?

... Ä ãTs¡<ärdæ Hê wüsYº≈£î

|üPj·T+&çμ nì y˚Tø£|t dæã“+

~ì n<˚•+#êsêj·Tq. yêfi¯ófl

ø=+‘· ãTs¡<ä rdæ Äj·Tq

#=ø±ÿMT<ä |üPXÊs¡T.

nsTT‘˚ n˝≤ |üPj·T≥+

e\q ˇ]õq˝Ÿ>± øÏ+<ä |ü&çq

mô|òø˘º sê˝Ò<äT. ªe<äT› Ç˝≤ #˚ùdÔ

@<√ n*øÏ q≥T¢>± ñ+~. MTs¡T |üø£ÿ≈£î‘·|ü⁄Œø√+&çμ

nì n+<äs¡+ #·÷düTÔ+&É>±H˚ <Ûä&˚\Tq Ä eTT]øÏ

ø±\Te˝À yÓ*¢ø£˝≤ |ü&Ü¶s¡T mHé.Ï.ÄsY. n|üŒÏ<ëø±

ˇø£ yÓ÷düÔs¡T <äTs¡Z+<Ûëìï yÓ<ä»*¢q ø±\Te Ä

ø£<ä*ø£‘√ eTØ <äTs¡Z+<Ûëìï ø=fÒºdæ+~. y˚TeT+<äs¡+

_‘·Ôs¡b˛sTT #·÷düTÔ+&É>±H˚ n≥T Ç≥T <=]¢ ô|’øÏ ˝Ò∫

ªªÇ|ü⁄Œ&ÉT z.πøHê Áã<äsY, mô|òø˘º |üsYô|òø˘º>± e∫Ã+<ë?μμ

nì n&ÉT>∑T‘·T+fÒ Ä eTVü‰qTuÛ≤e⁄ìyÓ’|ü⁄ ø£fi¯¢|üŒ–+∫

#·÷&É≥+ e÷ e+‘Ó’+~.

ªdüs¡ÿdtsêeTT&ÉTμ wüOÏ+>¥˝À...

ªªH˚qT mHé.Ï.ÄsY.>±]‘√ ªdüs¡ÿdt sêeTT&ÉTμ

∫Á‘êìï rdüTÔqï s√E˝À¢ »]–q eTs√ dü+|òüT≥q

#ÓãT‘êqT. u…+>∑Tfi¯Ss¡T˝À ˇø£ bÕ≥ ∫Árø£s¡D

eTT–+#·Tø=ì Ä sêÁ‹øÏ ãj·T\T<˚] eTT<äTeT˝…’ yÓ[¢

Ç+ø√bÕ≥qT ∫Árø£]+#·e\dæ ñ+~. nsTT‘˚ Ä

s√E sêÁ‹ u…+>∑Tfi¯Ss¡T˝À ˇø£ |òü+ø£åHé ñ+~. H˚qT

261

<äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+∫q ª•es¡+»ìμ ∫Á‘·+ u…+>∑Tfi¯Ss¡T

dü$‘· ~∏j˚T≥sY˝À 60 yêsê\T Ä&ç+~. ˇø£ ‘Ó\T>∑T

∫Á‘·+ u…+>∑Tfi¯Ss¡T˝À nìï s√E\bÕ≥T Ä&É≥+

>=|üŒ $X‚wü+. Ä dü+<äs¡“¤+>± >=|üŒ |òü+ø£åHé @sêŒ≥T

#˚XÊs¡T. Ä |òü+ø£åHé≈£î ø£qï&É ø£+Øƒs¡e sêCŸ≈£îe÷sY

>±]ì, mHé.Ï.ÄsY. >±]ì, nøÏÿH˚ì Hêπ>X¯«s¡sêe⁄

>±]ì ÄVü‰«ì+#ês¡T. Ä $»jÓ÷‘·‡e+ |òüTq+>±

»]–+~. |òü+ø£åHé

|üPs¡ÔsTTq yÓ+≥H˚ &çqïsY

|üP]Ô#˚düT≈£îì u…+>∑T

fi¯Ss¡T˝À sêÁ‹ 11>∑+≥

\≈£î ø±s¡¢˝À eTT<äTeT˝…’øÏ

ãj·T˝Ò›sê+. 4 >∑+≥\

Á|üj·÷D+ ‘·s¡yê‘· ‘Ó\¢

yês¡TC≤eTTq 3 >∑+≥\≈£î

eTT<äTeT˝…’ bòÕ¬sdtº≈£î

#˚s¡T≈£îHêï+. ø±s¡T¢ ~–q

yÓ+≥H˚ ª@+ Áã<äsY

wüOÏ+>¥ mìï >∑+≥\≈£î

yÓTT<ä\T ô|&É<ë+μ nì

n&ç>±s¡T mHé.Ï.ÄsY.

sêÁ‘·+‘ê Á|üj·÷D+ #˚dæ

e#êÃs¡T ø£<ë! |ü~ >∑+≥

\≈£î s¡eTàì #Óu≤›e÷? nì

H˚qT Ä˝À∫düTÔ+&É>± eT∞¢

Äj·TH˚ ªª@+ Áã<äsY Äs¡T

>∑+≥\≈£î kÕºsYº #˚<ë›e÷?μμ

nHêïs¡T. Hê≈£î ÄX¯Ãs¡´+

y˚dæ+~. Äj·Tq¬ø’ Äj·TH˚

Äs¡T >∑+≥\≈£î nì #Óù|Ô

H˚qT Ç+πø+ e÷≤¢&É

>∑\qT. ªn˝≤π> kÕsYμ nì

#Ó|æŒ Hê s¡÷yéT≈£î yÓ[¢b˛

j·÷qT. ˇø£ >∑+≥ ≈£îqT≈£î

rùddü]øÏ ‘Ó˝≤¢] b˛sTT+~.

bÕe⁄>∑+≥˝À H˚qT ¬s&û

nsTT ãj·T≥≈£î e#˚Ãdü]øÏ

f…ÆyéT |ü~ ì$TcÕ\T ‘·≈£îÿe Äs¡T nsTT+~. n˝≤

yÓT≥T¢ ~– ¬>dtºVü≤Ödt ø±]&ÜsY˝ÀøÏ e#˚Ãdü]øÏ m<äTs¡T>±

≈£îØÃ˝À ≈£Ls¡TÃì ñHêïs¡T sêe÷sêe⁄>±s¡T. <ä÷s¡+>±

#·÷ùdÔ ]øÏH˚ n˝≤ ≈£Ls¡TÃì ñHêïπsyÓ÷

nqT≈£îHêïqT. rsê <ä>∑Zs¡≈£î yÓ[¢ #·÷ùdÔ.. y˚Tø£|t‘√

dæ<ä∆+>± ñHêïsêj·Tq. sêe÷sêe⁄>±s¡T ¬s&û>±

≈£Ls¡TÃHêïs¡qï $wüj·T+ ‘Ó*j·T&É+‘√ Äe⁄*+‘·\T

ªdüs¡ÿdtsêeTT&ÉTμ˝À»j·TÁ|ü<ä, mHé.Ï.ÄsY

262

ô|&ÉT‘·÷ j·T÷ìŸ yÓT+ãsY‡ ˝Ò∫ Ä<äsêu≤<äsê

nsTT<äT ìeTTcÕ˝À¢ ¬s&û nsTTb˛j·÷s¡T. ìC≤ìøÏ

¬s+&ÉT s√E\T ∫Árø£]+#·e\dæq bÕ≥ ñ<äj·T+

Äs¡T qT+&ç kÕj·T+Á‘·+ Äs¡T<ëø± @ø£_–q

#˚ùdj·T´&É+‘√ |üPs¡ÔsTT+~. Ä s√E sêÁ‘˚ j·T÷ìŸ

yÓTT‘·Ô+ ‹s¡T>∑T Á|üj·÷DeTj·÷´+.

ªdüsêúsY bÕbÕsêj·TT&ÉTμ wüOÏ+>¥˝À Á|üe÷<ä+

ªdüsêúsY bÕbÕsêj·TT&ÉTμ ∫Á‘·+ ø√dü+ #ÓHÓ’ï •yês¡T

ÁbÕ+‘ê\˝À wüOÏ+>¥ #˚düTÔ+&É>± 1980 ôdô|º+ãsY

7q »]–q yÓ÷≤sYu…’ø˘ Á|üüe÷<ä+˝À mHé.Ï.ÄsY.

≈£î&ç#ÓsTT´ eTs√e÷s¡T ÁbòÕø£ÃsY nsTT+~. n<˚ s√E

kÕj·T+Á‘·+ H˚qT ì]à+∫q ªdüTC≤‘·μ ∫Á‘·+ X¯‘·

~H√‘·‡e+ #ÓHÓ’ï˝Àì q÷´ ñ&é ˝≤´+&é‡ Vü≤√≥˝Ÿ˝À

»s¡T>∑T‘·THêïsTT. H˚qT ì]à+∫q ‘=* ∫Á‘·+

ª•es¡+»ìμ X¯‘·~H√‘·‡e, dü«s√í‘·‡yê\≈£î

mHé.Ï.ÄsY.ì, m.mHé.ÄsY.ì ÄVü‰«ì+#ês¡T. n˝≤π>

á ∫Á‘· y˚&ÉTø£\≈£î ≈£L&Ü yê]<ä›]ì |æ*#êqT.

nsTT‘˚ sêe÷sêe⁄>±]øÏ Hê wüOÏ+>¥˝ÀH˚ j·÷øÏ‡

&Ó+Ÿ ø±e&É+‘√ Äj·Tqì $ÁXÊ+‹ rdüTø√eTì H˚qT

#Ó|æŒHê $q≈£î+&Ü ªdüTC≤‘·μ ∫Á‘· y˚&ÉTø£\≈£î #˚‹

ø£≥Tº‘√H˚ Vü‰»s¡j·÷´s¡T. á dü+<äs¡“¤+>± Äj·Tq

e÷≤¢&ÉT‘·÷ ªªX¯‘·~H√‘·‡yê\T nH˚$ eTq+

ñ‘ê‡Vü≤+‘√ eTT+<äT≈£î kÕ>∑&ÜìøÏ Á|ürø£\T.

∫Á‘ê\T ì]àdüTÔqï|ü⁄Œ&ÉT m|üŒÏø£|ü⁄Œ&ÉT |òü*‘ê\T

\_Û+#·ø£b˛e#·TÃ. n+‘·e÷Á‘êq ìs¡T‘ê‡Vü≤|ü&É

≈£L&É<äT. nsTT‘˚ ˇø£ ∫Á‘·+ $»j·Te+‘·yÓTÆ X¯‘·

~H√‘·‡e+ »s¡T|ü⁄≈£î+≥Tqï|ü⁄Œ&ÉT Ä $»j·T+ Ä

∫Á‘êìøÏ dü+ã+~Û+∫q yê]<˚ ø±<äT.. eTq+<äs¡+

n+fÒ |ü]ÁX¯eT n+‘ê ø£*dæ kÕ~Û+∫q $»j·T+>±H˚

uÛ≤$+∫ dü+‘√wækÕÔ+. Hê #ÓsTT´ ÁbòÕø£ÃsY nsTT+~.

ã¢&û Vü‰+&é... á #ÓsTT´ ñ+fÒ m+‘·.. b˛‘˚ m+‘·?

áHêÏ $»jÓ÷‘·‡e Äq+<ëìï eTq+ ‹]– |ü+#·T

ø√˝Ò+ø£<ëμμ nHêïs¡T. nB Äj·Tq >=|üŒ‘·q+.

263

eT÷&√‘·s¡+ <äs¡Ù≈£î\˝À mHé.Ï.ÄsY.‘√

m≈£îÿe ∫Á‘ê\≈£î (12) |üì#˚dæq |òüTq‘·

sê|òüT y˚+Á<äsêe⁄<˚. M]<ä›] ø£\sTTø£˝À e∫Ãq

‘=*∫Á‘·+ ªn&É$sêeTT&ÉTμ (1977). á dæìe÷

sê|òüTy˚+Á<äTì ¬øØsYH˚ ø±<äT, ‘Ó\T>∑T ∫Á‘· |ü]ÁX¯eTøÏ

≈£L&Ü ˇø£ eT\T|ü⁄, uÛ≤Ø ≈£î<äT|ü⁄. ª|òü≈£îÔ ø£eT]¸j·T˝Ÿ

dæìe÷ n+fÒ Ç<˚μ nH˚ uÛ≤yêìï n+<ä]ø° ø£*–+∫q

ªn&É$sêeTT&ÉTμ edü÷fi¯¢ #·]Á‘·˝À ˇø£ ø=‘·Ô #·]Á‘·qT

*œ+∫+~. n+‘·es¡≈£L ø£<∏ëã\+ Á|ü<Ûëq+>±

qeTTà≈£îì dæìe÷\T s¡÷bı+~+∫ <äs¡Ù≈£îì>± z

Á|ü‘˚´ø£ kÕúq+ @s¡Œs¡#·T≈£îqï sê|òüTy˚+Á<äsêe⁄ ªn&É$

sêeTT&ÉTμ dü+#·\q $»j·T+‘√ ‘·q XË’*ì e÷]Ã

uÛ≤Ø ø£eT]¸j·T˝Ÿ ∫Á‘ê\T rj·T&Üìπø n~Ûø£

ÁbÕ<Ûëq´‘· Ç#êÃs¡T. Çø£ nø£ÿ&ç qT+∫ mHé.Ï.ÄsY. `

sê|òüTy˚+Á<äsêe⁄ ø£\sTTø£˝À e∫Ãq ∫Á‘ê˝À¢ ˇø£À,

ns√ ‘·|æŒ‘˚ $T>∑*qe˙ï |òüTq$»j·T+ kÕ~Û+∫qy˚.

á $»j·÷\T |ü\T ø£eT]¸j·T˝Ÿ bòÕs¡Tà˝≤\qT

‘Ó\T>∑T ∫Á‘· |ü]ÁX¯eTøÏ n+~+#êsTT. Ä yêDÏ»´

dü÷Á‘ê\qT ‘Ó\T>∑T dæìe÷ Ç|üŒÏø° nqTdü]k˛Ô+~.

q≥T&ÉT, ìsêà‘·, <äs¡Ù≈£î&ÉT ø√yÓ\eT÷&ç dü÷s¡´

Á|üø±X¯sêe⁄ ‘·qj·TT&ÉT ø±e&É+‘√ ∫qï‘·q+ qT+∫

dæ˙ s¡+>±ìøÏ düìïVæ≤‘·+>± ñ+&˚ neø±X¯+ sê|òüT

y˚+Á<äsêe⁄øÏ \_Û+∫+~. Ä s¡+>∑+˝Àì Ç+Á<äC≤\+

Äj·TDÏí Äø£]¸+∫+~. <ë+‘√ _.m.|üP]Ôø±>±H˚

264

mHé.Ï.ÄsY., mdt.$.ÄsY., kÕ$Á‹

e+Ï ñ<ä›+&É q°q≥T\T

qÏdüTÔqï ªbÕ+&Ée eqyêdü+μ

∫Á‘êìøÏ <äs¡Ùø£‘·« XÊK˝À düVü‰

j·T≈£îì>± #˚sês¡T. n|üŒÏqT+#˚

mHé.Ï.ÄsY. n+fÒ Á|ü‘˚´ø£

n_Ûe÷q+ @s¡Œs¡#·T≈£îì, ‘·qT

<äs¡Ù≈£î&Ó’‘˚ ‘·q n_Ûe÷q

V”≤s√ì $_Ûqï+>± #·÷|æ+#ê\ì

ø£\\T ø£q&É+ ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T.

12 @fi¯¢bÕ≥T Ä ø£\\T #Ó<äs¡

≈£î+&Ü n˝≤π> ‘·q eT~˝À

<ë#·T≈£îqï sê|òüTy˚+Á<äsêe⁄

ªn&É$sêeTT&ÉTμ‘√ neø±X¯+

\_Û+#·>±H˚ $»è+_Û+#ês¡T.

‘Ó\T>∑THê≥ ˇø£ dü]ø=‘·Ô

yêDÏ»´ dü÷Á‘êìï Ä$wüÿ]+

∫q dæìe÷>± ªn&É$sêeTT&ÉTμ

dæ˙ |ü+&ç‘·T\ Á|üX¯+dü\T

n+<äT≈£î+~. ª>±¢eTsY V”≤s√μ>±

‘·q≈£î dü]ø=‘·Ô Çy˚TCŸì ‘Ó∫Ãq

sê|òüTy˚+Á<äsêe⁄ì m+‘√ n_Ûq+

~+#ês¡T sêe÷sêe⁄. ø£<∏ëHêj·T≈£îì BÛs√<ë‘·Ô‘·qT

‘Ós¡ô|’ n&ÉT>∑&ÉT>∑THê Ä$wüÿ]+#˚ HÓ’|ü⁄D´+ kÕ~Û+

∫q sê|òüTy˚+Á<äsêe⁄ ‘·q n_Ûe÷q q≥Tì‘√ $_Ûqï

bÕÁ‘·\T y˚sTT+∫, n_Ûe÷qT\≈£î Äq+<ä+ |ü+#ês¡T.

mHé.Ï.ÄsY.‘√ sê|òüTy˚+Á<äsêe⁄ s¡÷bı+~+∫q

eT÷&ÉT ~«bÕÁ‘ê_Ûqj·T ∫Á‘ê\T (>∑»<=+>∑,

ø=+&ÉMÏ dæ+Vü≤+, »dæºdt #Í<ä]) |òüTq $»j·T+

kÕ~Û+#êsTT. n˝≤π> mHé.Ï.ÄsY. qÏ+∫q ∫e]

kÕ+|òæTø£+ ªy˚T»sY #·+Á<äø±+‘Yμ ∫Á‘êìøÏ

<äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+#˚ ns¡T<Ó’q neø±X¯+

sê|òüTy˚+Á<äsêe⁄øÏ <äøÏÿ+~.

Çø£ÿ&É eTs√ n+XÊìï Á|ükÕÔ$+#ê*.

‘·+Á&ç ¬ø.mdt.Á|üø±X¯sêe⁄ <äs¡Ùø£‘·«+˝ÀqT,

‘·qj·TT&ÉT sê|òüTy˚+Á<äsêe⁄ <äs¡Ùø£‘·«+

˝Àq÷ qÏ+∫ mHé.Ï.ÄsY ]ø±sY¶ HÓ\ø=*Œ‘˚,

‘·+Á&ç mHé.Ï.ÄsY., ‘·qj·TT&ÉT u≤\ø£èwüí

ø£*dæ qÏ+∫q ∫Á‘·+ ªsö&û sêeTT&ÉT`

ø=+f… ø£èwüßí&ÉTμ≈£î <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+#·&É+

sê|òüTy˚+Á<äsêe⁄≈£î \_Û+∫q n<äèwüº+.

265

∫Á‘·

|ü]ÁX¯eT˝ÀøÏ

Á|üy˚•+∫q

sêe÷Hêj·TT&ÉT

ì]à+∫q ‘=*

∫Á‘·+ ªnqTsê>∑+μ.

uÛ≤>∑kÕ«eT´+‘√ á ∫Á‘êìï

ì]à+∫ 50y˚\T qwüºb˛j·÷s¡T. &ÉãT“ b˛sTTHê

dæìe÷ ìsêàD≤ìøÏ dü+ã+~Û+∫q nH˚ø£ $wüj·÷\T

H˚s¡TÃø√e&ÜìøÏ Ä dæìe÷ neø±X¯+ ø£*Œ+∫+<ä+

≤s¡T sêe÷Hêj·TT&ÉT.

ªnqTsê>∑+μ ∫Á‘êìøÏ Ä]úø£+>± qwüº+ ø£\>∑&É+‘√

Ä ìsêà‘·\T yÓ+≥H˚ ∫Á‘· ìsêàD+ #˚|ü≥º˝Òø£

b˛j·÷s¡T. nsTT‘˚ ∫Á‘· ìsêàD+

|ü≥¢ ñ‘ê‡Vü≤+>± ñqï sêe÷Hêj·TT&ÉT kı+‘·+>±

dæìe÷ rj·T&ÜìøÏ düHêïVü‰\T ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. fiÀ¢

‘·q ùdïVæ≤‘·T˝…’q sêCÒ+Á<äÁ|ükÕ<é

(‘·sê«‘· e÷<ÛäM ø£+u…’Hé‡ |ü‘êø£+ô|’

∫Á‘ê\T ì]à+#ês¡T), düTu≤“sêe⁄qT uÛ≤>∑kÕ«eTT

\T>± #˚düT≈£îì ‘·q ≈£îe÷s¡T&ÉT ù|]≥ düTπswt

Ábı&Éø£åHé‡ ù|s¡T‘√ dü+düúqT HÓ\ø=*Œ ªsêeTT&ÉT`

;ÛeTT&ÉTμ ∫Á‘êìï ì]à+#ês¡T.

mHé.Ï.ÄsY. ‘=*kÕ]>± ~«bÕÁ‘ê_Ûqj·T+ #˚dæq

∫Á‘·+ ªsêeTT&ÉT`;ÛeTT&ÉTμ. &ç.$.qs¡düsêE #Ó|æŒq

&Üø£ºsY &ç. sêe÷Hêj·TT&ÉT

ªª∫Á‘· |ü]ÁX¯eT˝ÀøÏ

Á|üy˚•+#˚ Á|ü‹

q≥TìøÏ, ìsêà‘·øÏ, <äs¡Ù

≈£îìøÏ Ä<äs¡Ùe+‘·yÓTÆq e´øÏÔ

mHé.Ï.ÄsY. ì‘·´ ø£èw”e\T

&Üj·Tq. e÷ dü+düú kÕú|üq≈£î

eT÷\ø±s¡≈£î&ÉT. mH√ï $wü

j·÷\T Äj·Tq <ä>∑Zs¡qT+∫

H˚s¡TÃ≈£îHêïqT. ô|<ë›j·Tq‘√

H˚qT ì]à+∫q ∫Á‘ê\T

eT÷&˚ nsTTHê (ªsêeTT&ÉT`

;ÛeTT&ÉTμ, ªÁd”Ô»qàμ, ªlø£èwüí

‘·T˝≤uÛ≤s¡+μ) 30 ∫Á‘ê\T

ì]à+∫q dü+‘·è|æÔ ø£*–+~

Hê≈£îμμ n+≤s¡T düTπswt

Ábı&Éø£åHé‡ n~ÛH˚‘· &Üø£ºsY

&ç.sêe÷Hêj·TT&ÉT.

mHé.Ï.ÄsY.‘√ sêe÷Hêj·TT&ÉT

266

á ∫Á‘·ø£<∏ä q#·Ã&É+‘√bÕ≥T sêe÷Hêj·TT&ÉT‘√

n+‘·≈£î eTT+<äT ñqï ø=~›bÕÏ |ü]#·j·T+

ø±s¡D+>± sêe÷sêe⁄ á ∫Á‘·+˝À qÏ+#·&ÜìøÏ

n+^ø£]+ #ês¡T. 1963 qe+ãsY qT+&ç 1964

nø√ºãsY es¡≈£î HÓ\≈£î Äs¡T s√E\ #=|ü⁄Œq (ñ<äj·T+

7 qT+&ç eT<Ûë´Vü≤ï+ ˇ+Ï>∑+≥ es¡≈£L) ø±©¸≥T¢

Ç#êÃs¡T sêe÷sêe⁄. nsTT‘˚ Äj·Tq düVü≤ø±s¡+‘√

nqT≈£îqï düeTj·÷ì ø£+fÒ 6 HÓ\\ eTT+<˚ dæìe÷ì

|üP]Ô#˚dæ $&ÉT<ä\ #˚j·T>∑*>±s¡T sêe÷Hêj·TT&ÉT.

y˚πs @<Ó’Hê dæìe÷ ôw&É÷´˝Ÿ ø±ì‡˝Ÿ nsTT‘˚

sêe÷Hêj·TT&çøÏ bò˛Hé#˚dæ wüOÏ+>¥ ô|≥Tº≈£î+≤sê

nì n&çπ>yês¡T sêe÷sêe⁄. Ä düeTj·÷ìøÏ »eTTq

&˚Ÿ‡ <=]øÏ‘˚ ;ÛeTTì ¬>≥|t‘√, m˝Ÿ.$»j·T\øÏåà &˚≥T¢

<=]øÏ‘˚ sêeTTì ¬>≥|t˝À ¬s&û nsTT wüOÏ+>¥≈£î

e#˚Ãyês¡T sêe÷sêe⁄. #·ø£#·ø± wüOÏ+>¥ @sêŒ≥T¢

#˚ùdyês¡T sêe÷Hêj·TT&ÉT. nqT≈£îqï <ëìø£+fÒ

m≈£îÿe s√E\T wüOÏ+>¥ #˚dæ dæìe÷\T |üP]Ô#˚dæq

dü+<äsê“¤\T nH˚ø£+ ø±˙, Äs¡T HÓ\\ eTT+<˚ dæìe÷

|üP]Ôø±e&É+ dæ˙ #·]Á‘·˝ÀH˚ ns¡T<Ó’q dü+|òüT≥q. ‘·q

ìsêà‘·\≈£î sêe÷sêe⁄ m+‘· düVü≤ø£]+#˚yês√

#Ó|üŒ&ÜìøÏ Ç~ ∫qï ñ<ëVü≤s¡D.

Äs¡T \ø£å\ s¡÷bÕj·T\ e´j·T+‘√ ªsêeTT&ÉT`

;ÛeTT&ÉTμ ∫Á‘·+ s¡÷|ü⁄~<äT›ø√>±, Ç+<äT˝À ~«bÕÁ‘ê

_Ûqj·T+ #˚dæq+<äT≈£î 40 y˚\T bÕ]‘√wæø£+>±

rdüT≈£îHêïs¡T mHé.Ï.ÄsY. 1964 y˚T 21q $&ÉT<ä˝…’q

á ∫Á‘·+ |òüTq$»j·T+ kÕ~Û+∫+~.

á ∫Á‘· ìsêàD düeTj·T+˝ÀH˚ ¬s+&√ dæìe÷

ø√dü+ mHé.Ï.ÄsY.≈£î n&Ü«Hé‡ Ç#êÃs¡T sêe÷Hê

j·TT&ÉT. ø£èwüßíì>± mHé.Ï.ÄsY. düTÁ|üdæ<äT∆\T ø£qTø£

Äj·Tq V”≤s√>± ø£eT˝≤ø£s¡ ø±y˚TX¯«s¡sêe⁄ <äs¡Ùø£‘·«+

˝À ªlø£èwüí‘·T˝≤uÛ≤s¡+μ ∫Á‘·+ rj·÷\ì Äj·Tq

ø√]ø£. nsTT‘˚ n<˚ düeTj·T+˝À ªMsê_ÛeTqT´μ ∫Á‘·+

˝ÀqT, ªlÁøÏwüíbÕ+&ÉMj·T+μ ∫Á‘·+˝ÀqT mHé.Ï.ÄsY.

ø£èwüßíì bÕÁ‘· b˛wædüTÔHêïs¡T. eT÷&√ dæìe÷˝À ≈£L&Ü

ªlø£èwüí ‘·T˝≤uÛ≤s¡+μ ÁbÕs¡+uÛÀ‘·‡e+˝À ¬ø.mdt.¬s&ç¶, sêe÷Hêj·TT&ÉT, Á‹$Áø£eTsêe⁄, ¬ø.ø±y˚TX¯«s¡sêe⁄,Hê–¬s&ç¶, mHé.Ï.ÄsY, e÷düºsY yÓ+ø£fÒXŸ, e÷düºsY düTπsXŸ, ‘·~‘·s¡T\T

267

ø£èwüßí&ÉT bÕÁ‘· b˛wæùdÔ yÓTTHêÏ˙ ne⁄

‘·T+<äì #Ó|æŒ á ˝À|ü⁄ ˇø£ ∫qï dæìe÷

bÕ¢Hé #˚düTø√eTì sêe÷Hêj·TT&çøÏ dü\Vü‰

Ç#êÃs¡T mHé.Ï.ÄsY. n|ü⁄Œ&ÉT ø±+‘êsêe⁄

V”≤s√>± dæ.mdt.sêe⁄ <äs¡Ùø£‘·«+˝À ªÁ|ü‹»„

bÕ\qμ ∫Á‘·+ ì]à+#ês¡T sêe÷

Hêj·TT&ÉT. ªsêeTT&ÉT` ;ÛeTT&ÉTμ ∫Á‘·+

kÕúsTT˝À Ä dæìe÷ $»j·T+ kÕ~Û+#·ø£

b˛sTTHê nìï Ks¡TÃ\Tb˛q÷ Ä s√E˝À¢H˚

\ø£å s¡÷bÕj·T\T ˝≤uÛÑ+ e∫Ã+~.

sêe÷Hêj·TT&ÉT ì]à+∫q eT÷&√

dæìe÷ ªlø£èwüí‘·T˝≤uÛ≤s¡+μ (1966).

Ç+<äT˝À »eTTq, n+»©<˚$, ø±+‘êsêe⁄

‘·~‘·s¡T\T qÏ+#ês¡T. nsTT‘˚ Ä•+∫q

kÕúsTT˝À á ∫Á‘·+ $»j·Te+‘·+

ø±˝Ò<äT. ˝≤uÛÑeT÷ sê˝Ò<äT, n˝≤>∑ì

qwüºb˛˝Ò<äT.

nq+‘·s¡+ mHé.Ï.ÄsY., n+»©<˚$,

ø£èwüí≈£îe÷] ø±+_H˚wüHé˝À ªÁd”Ô »qàμ

∫Á‘·+ ì]à+#ês¡T sêe÷Hêj·TT&ÉT. mHé.Ï.ÄsY., ø£èwüí

ø£*dæ qÏ+∫q ‘=* ∫Á‘·+ Ç<˚. ¬ø.mdt.Á|üø±X¯sêe⁄

<äs¡Ùø£‘·«+˝À ‘·j·÷¬s’q á ∫Á‘·+ ≈£L&Ü $»j·T+

kÕ~Û+#·˝Ò<äT.

Ä ‘·sê«‘· mHé.Ï.ÄsY. &˚Ÿ‡ ≈£î<äs¡ì ø±s¡D+>±

Äj·Tq‘√ dæìe÷\T ‹j·T´˝Òø£b˛j·÷s¡T sêe÷

Hêj·TT&ÉT.

ªª»j·÷|ü»j·÷\≈£î uÛÑj·T|ü&Éì eTqdüÔ‘·«+

mHé.Ï.ÄsY.~. eT+∫ bÕ¢ì+>¥ ñqï V”≤s√. Äj·Tq≈£î

ñ+&˚ Áø£eT•ø£åD >±˙, ∫Á‘· ìsêàD+ |ü≥¢ rdüT≈£îH˚

ìs¡íj·÷\T ø±˙ #ê˝≤ ø£≥Tº~≥º+>± ñ+&˚$.

nj·Tq≈£îqï ìsêà‘·\˝À j·TTe ìsêà‘·>± Ä<äs¡D

bı+<ä>∑*>±qT. b˛©dt yÓ˝Ÿù|òsY |òü+&é≈£î, Á|ü<ÛëqeT+Á‹

]©|òt |òü+&é≈£î Äj·Tq‘√bÕ≥T H˚q÷ ‹]>±qT.

mHé.Ï.ÄsY. <ë«sê H˚qT #ê˝≤eT+~øÏ |ü]#·j·T

eTj·÷´qTμμ n+≥÷ Ä s√E\qT >∑Ts¡TÔ #˚düT≈£îHêïs¡T

&Üˆˆ &ç. sêe÷Hêj·TT&ÉT.

ªsêeTT&ÉT`;ÛeTT&ÉTμ V”≤s√\T

mHé.Ï.ÄsY. (‘Ó\T>∑T), ~©|t≈£îe÷sY (Væ≤+B), m+.õ.ÄsY (‘·$Tfi¯+)

268

‘Ó\T>∑T ∫Á‘· |ü]ÁX¯eT˝À ªyÓT>±μ

Vü≤√<ëì ìsêà‘·˝À¢ <äøÏÿ+#·T

≈£îqï |òüTq‘· #·\kÕì nX¯«˙<ä‘Y~. kı+‘·

ìsêàD dü+düú\T ø£*– ñqï q≥ Á|üeTTKT\T

ôd’‘·+ ‘·eT yês¡düT\T nX¯«˙<ä‘Y uÒqs¡T

(yÓ’»j·T+r eT÷Mdt) <ë«sê |ü]#·j·TeTe&É+

ˇø£ >ös¡e+>± uÛ≤$kÕÔs¡T. Hê\T>∑T ‘·sê\ nÁ>∑

ø£<∏ëHêj·T≈£î\T qÏ+∫q uÒqsY ‘Ó\T>∑T˝À

Á|üdüTÔ‘êìøÏ Ç<=ø£ÿfÒH˚yÓ÷. V”≤s√ me¬s’Hê düπs

uÛ≤Ø‘·q+‘√, uÛ≤Ø <Ûäq+‘√ yÓ+&ç‘Ós¡≈£î ì+&ÉT

<äq+ #˚≈£L]Ã Áù|ø£å≈£î\≈£î Äq+<ëìï Çe«&Éy˚T

@¬ø’ø£\ø£å´+>± eTT+<äT≈£î kÕ>∑T‘·Tqï nX¯«˙

<ä‘Y 19 @fi¯¢ ej·TdüTπø ìsêà‘·>± e÷sês¡ì

‘Ó\TdüT≈£î+fÒ ÄX¯Ãs¡´+ ø£\T>∑T‘·T+~. Ä

ej·TdüT˝À uÛ≤>∑kÕ«eT´+˝À

Äj·Tq ‘=*kÕ]>± ªz d”‘· ø£<∏äμ

∫Á‘êìï ì]à+#ês¡T.

nX¯«˙<ä‘Y mHé.Ï.ÄsY. n_Ûe÷ì ø±e&É+‘√

Äj·Tq‘√ dæìe÷ rj·÷\H˚ Á|üj·T‘êï\T á ∫Á‘·

ìsêàD düeTj·T+˝ÀH˚ ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. ˇø£s√E

<ÛÓ’s¡´+ #˚dæ ‘Ó\¢yês¡TC≤eTTH˚ mHé.Ï.ÄsY. Ç+ÏøÏ yÓ[¢

b˛j·÷s¡T. Äj·Tq e∫Ãq |üì ‘Ó\TdüT≈£îì mHé.Ï.

ÄsY. ÄX¯Ãs¡´b˛j·÷s¡T. n+‘· ∫qïej·TdüT ≈£îÁsê&ÉT

‘·q‘√ dæìe÷ rj·T&ÜìøÏ sêe&É+ ÄX¯Ãs¡ý˚T ø£<ë.

ˇø£Ï, ¬s+&ÉTkÕs¡T¢ n‘·ìï yê]+#ê\ì #·÷dæHê

yÓqøÏÿ ‘·>∑Zø£ b˛e&É+‘√ nX¯«˙<ä‘Y |ü≥Tº<ä\≈£î yÓT∫Ã

dæìe÷ #˚j·T&ÜìøÏ n+^ø£]+#ês¡T sêe÷sêe⁄.

á dü+düú≈£î ù|s¡T ô|≥º&É+ <ä>∑Zs¡ qT+&ç n˙ï

mHé.Ï.ÄsY. #˚‘·T\ MT<äT>± »]>±sTT. mHé.Ï.ÄsY.

#·\kÕì nX¯«˙<ä‘Y

269

ø£*j·TT>∑ ø£èwüßí&ÉT ø£qTø£ Äj·Tq

n_Ûe÷ì>± ‘·qT @sêŒ≥T #˚ùd

dü+düú≈£î ø£èwüßíì ù|s¡T <Ûä«ì+#˚˝≤

ù|s¡T ô|≥ºeTì mHé.Ï.ÄsY.ì ø√sês¡T

nX¯«˙<ä‘Y. ø£èwüßíì yÓT&É˝À yÓ’»j·T+

‹e÷\ ñ+≥T+~ ø£qTø£ á dü+düú≈£î

yÓ’»j·T+r eT÷Mdt nì ù|s¡Tô|≤ºs¡T

mHé.Ï.ÄsY. ø£èwüßíì ¬>≥|t˝À Äj·Tq

bÕ+#·»q´+ |üP]+#˚ bòıÀqT ‘·eT

dü+düú ˝À>√>± ìs¡ísTT+#ês¡T nX¯«˙

<ä‘Y.

á ∫Á‘· <äs¡Ù≈£îì>± u≤|üj·T´ì

ìj·T$T+#ês¡T sêe÷sêe⁄. n˝≤π>

nX¯«˙<ä‘YøÏ ø=‘·Ô ø£qTø£ ìsêàD

eéVü‰sê\T |üs¡ý˚øÏå+#˚ u≤<Ûä´‘·qT

m+.mdt.¬s&ç¶øÏ n|üŒ–+#ês¡T.

ôdº|t‡øÏ lø±s¡+

á dæìe÷ rùd≥|ü⁄Œ&ÉT nX¯«˙

<ä‘Y ˇø£fÒ nqT≈£îHêïs¡T. ªªeTq+

rùd~ $H√<ë‘·àø£ ∫Á‘·+. mHé.Ï.

ÄsY.ì ø=‘·Ô>± #·÷|æ+∫, m.mHé.ÄsY.

˝≤ Äj·Tq‘√ ôdº|t‡ y˚sTT+#ê*μμ

nì. Äj·Tq á ìs¡íj·T+ rdüTø√e&ÜìøÏ Ç+ø√

ø±s¡D+ ≈£L&Ü ñ+~. n<˚$T≥+fÒ Ä düeTj·T+˝À

yÓTsTTHé ˝…’Hé qT+&ç \÷|t ˝…’Hé˝ÀøÏ yÓ[¢q≥T¢ j·T+>¥

V”≤s√ bÕÁ‘·\T e~˝Òdæ es¡Tdü>± eT<Ûä´ ej·TdüTÿ&ç

bÕÁ‘·\T b˛wæ+#˚yês¡T mHé.Ï.ÄsY. ªã&ç|ü+‘·T\Tμ

(1972), ª<Ûäqe÷ <Ó’ee÷μ (1973), ªne÷àsTT ô|[¢μ

(1974), ª‘ê‘·eTàø£\μ (1974), ªdü+kÕs¡+μ(1975)

‘·~‘·s¡ ∫Á‘ê˝À¢ Äj·Tq b˛wæ+∫q$ ej·TdüT eT[¢q

bÕÁ‘·˝Ò. á $wüj·TyÓTÆ Äj·Tq n_Ûe÷qT˝À¢

ndü+‘·è|æÔ ãj·T\T<˚]+~... mHé.Ï.ÄsY. düºsTT˝Ÿ

e÷sêÃ\ì, bÕ‘· V”≤s√sTTq¢ì e~˝Òdæ qe‘·s¡+

V”≤s√sTTq¢‘√ qÏ+#ê\ì, ôdº|t‡ y˚j·÷\ì...

n_Ûe÷qT\ nuÛÑ´s¡úq mHé.Ï.ÄsY.øÏ #˚]+~. ‘·qì

n_Ûe÷ì+#˚yês¡T ø√]‘˚ @+ #˚j·T&Üì¬ø’Hê Äj·Tq

dæ<ä∆y˚T. n+<äTπø ªm<äTs¡T˝Òì eTìwæμ ∫Á‘·+˝À ôdº|t‡

y˚j·÷\ì nX¯«˙<ä‘Y ø√]q|ü⁄Œ&ÉT yÓTT<ä≥ dü+ø√

∫+∫Hê, Ä ‘·sê«‘· n_Ûe÷qT\ n_ÛeT‘·+ ø±<äq

˝Òø£ n+^ø£]+#ês¡T mHé.Ï.ÄsY. á dæìe÷ ø√dü+

°˝À ∫Árø£]+∫q ªø£dæ>± ñ+~.. ø£dæ ø£dæ>± ñ+~μ

bÕ≥˝À yêDÏl‘√ ø£*dæ Äj·Tq y˚dæq ôdº|ü⁄Œ\T

#·÷dæ n_Ûe÷qT\T Äq+<ä|üs¡eX¯ó\j·÷´s¡T.

n˝≤π> á dæìe÷˝À mHé.Ï.ÄsY. ¬>≥|t ≈£L&Ü

$_Ûqï+>± ñ+&Ü\ì Äj·Tq ø±dü÷ºýéT‡ $wüj·T+˝À

Á|ü‘˚´ø£ ÁX¯<ä∆ rdüT≈£îHêïs¡T u≤|üj·T´, nX¯«˙<ä‘Y.

Væ≤+B dæìe÷\≈£î |üì#˚düTÔ+&É≥+‘√ <äs¡Ù≈£î&ÉT

u≤|üj·T´ eTT+u≤sTT˝Àì bòÕ´wüqT¢ |ü]o*+∫, Ä

&çC…’q¢‘√ s¡y˚Twt nH˚ ø±dü÷ºéTsY‘√ Á&ÉdüT‡\T ≈£îÏº+

#ês¡T. MÏ˝À mHé.Ï.ÄsY. ø=‘·Ô>± ø£ì|æ+#ês¡T.

#·÷dæq Áù|ø£å≈£î˝Ò eT∞¢ eT∞¢ #·÷&É≥+‘√ 1975

&çôd+ãsY 12q $&ÉT<ä˝…’q ªm<äTs¡T˝Òì eTìwæμ |òüTq

nX¯«˙<ä‘Y, mHé.Ï.ÄsY., yêDÏl

270

$»j·T+ kÕ~Û+∫+~.

á dæìe÷ $»j·T+‘√

eT∞¢ j·T+>¥ V”≤s√ bÕÁ‘·

\qT b˛wæ+#·&É+ ÁbÕs¡+

_Û+#ês¡T sêe÷sêe⁄.

ø£sêfÒ ô|ò’≥sY

‘=* dæìe÷ |òüTq

$»j·T+ kÕ~Û+#·&É+‘√

eT÷&˚fi¯ó¢ >±´|t Ç∫Ã

mHé.Ï.ÄsY., u≤|üj·T´

ø±+_H˚wüHé˝ÀH˚ ªj·TT>∑

|ü⁄s¡Twüß&ÉTμ ∫Á‘êìï

ì]à+#ês¡T nX¯«˙<ä‘Y.

»j·TÁ|ü<ä ø£<∏ëHêsTTø£.

Væ≤+BqÏ ø√$T˝≤ $sYÿ

‘√ ø£*dæ mHé.Ï.ÄsY.

bÕ˝§Zqï qè‘·´^‘·+

ªm≈£îÿ m≈£îÿ ‘Ó\¢ >∑TÁs¡+μ

u≤>± bÕ|ü⁄\sY nsTT+~.

nsTT‘˚ dæìe÷˝À

eT<ä´+ ‘êπ> düìïy˚XÊ\T,

<ëìøÏ dü+ã+~Û+∫q

<äèXÊ´\ô|’ ôdHê‡s¡Tyês¡T

ø£HÓïÁs¡ #˚dæq ‘·s¡TD

eT~. n+<äTπø á bÕ≥

˝Àì ø=ìïcÕ≥T¢ ôdHê‡s¡T

yê]øÏ düeT]Œ+#·Tø√yê*‡ e∫Ã+~. ∫es¡≈£î Ä bÕ≥

|ü\¢y˚ e÷]b˛sTT+~.

ªj·TT>∑|ü⁄s¡Twüß&ÉTμ dæìe÷ qT+∫ mHé.Ï.ÄsY.

ø±dü÷ºýéT‡˝À e÷s¡TŒ e∫Ã+~. $»j·Tyê&É˝À bòÕ´wüHé

<äTdüTÔ\ ‘·j·÷ØøÏ ù|s=+~q ªj·÷ø˘‡ f…Æ\sY‡μ yê˝ÒX¯«

s¡sêe⁄ì #ÓHÓ’ï s¡|æŒ+#ês¡T. mHé.Ï.ÄsY. ø=\‘·\T

rdüT≈£îì yêÏøÏ ‘·q<Ó’q XË’*˝À dü]ø=‘·Ô Vü≤+>∑T\T

n~› ˝Òf…dtº Á&ÉdtøÏ s¡÷|üø£\Œq #˚XÊs¡T yê˝ÒX¯«s¡sêe⁄.

bıÏº #=ø±ÿ, ô|<ä› ø±\s¡T, #Ûê‹ ø£ì|æ+#˚˝≤ ô|’q

eT÷&ÉT >∑T+&û\T e~˝Òdæq wüsYº‡. ã÷Ÿø£Ÿ u…˝Ÿ

u≤≥yéT.. á Á&Ódt y˚düT≈£îH˚dü]øÏ mHé.Ï.ÄsY. ej·TdüT

ˇø£ÿkÕ]>± 30 @fi¯ó¢ ‘·–Zb˛sTTq≥¢ì|æ+∫+~ n+<ä

]øÏ. á ∫Á‘·+˝À qÏ+#˚ düeTj·÷ìøÏ mHé.Ï.ÄsY.

ej·TdüT 55 @fi¯ófl. nsTTHê m+‘√ #·˝≤ø°>± j·TTe

V”≤s√\‘√ b˛°|ü&ÉT‘·÷ dæìe÷˝À qÏ+#ês¡T.

Ç+<äT˝À ø£sêfÒ ô|ò’≥sY bÕÁ‘· Äj·Tq~. ø±\Tì n+‘·

m‘·TÔ≈£î m‹Ô j·TeTd”Œ&é˝À mHé.Ï.ÄsY. ô|ò’≥T¢ #˚düTÔ+fÒ

ÄX¯Ãs¡´b˛e&É+ Áù|ø£å≈£î\e+‘·sTT+~. Çø£ »j·TÁ|ü<ä

‘√ ø£*dæ bÕ˝§Zqï bÕ≥\ >∑T]+∫ #Ó|üŒqø£ÿs¡˝Ò<äT.

@ bÕÁ‘· b˛wæ+∫Hê n+<äT˝À ÇfÒº ˇ~–b˛e&É+,

‘·qT ‘·|üŒ eT¬ses¡÷ Ä bÕÁ‘· #˚j·T˝Òs¡ì|æ+#·T

ø√e&É+ mHé.Ï.ÄsY.≈£î e÷Á‘·y˚T kÕ<ÛäýÓTÆ+~.

»j·TÁ|ü<ä‘√ ªj·TT>∑|ü⁄s¡Twüß&ÉTμ Ä≥bÕ≥

271

•yêJ>∑DÒX¯Hé

ˇø£ÿ ˇs¡˝À ¬s+&ÉT ø£‘·TÔ\T ÇeT&Ée⁄ n+≤s¡T.

ø±˙ ˇø£ ∫Á‘·+˝À eTT>∑TZs¡T V”≤s√\T ÇeT&Ée#·TÃ

nì ãTTEe⁄ #˚XÊs¡T k˛<äs¡T\T mHé.Ï.sêe÷sêe⁄

>±s¡T. Äj·Tq‘√ ªuÛÑø£Ô sêeT<ëdüTμ, ªø£s¡íμ yÓTT<ä˝…’q

‘Ó\T>∑T ∫Á‘ê\˝À qÏ+∫Hê k˛<äs¡Tì <äs¡Ùø£‘·«+˝À

qÏ+∫+~ e÷Á‘·+ ª#êDø£´` #·+Á<ä>∑T|üÔμ ∫Á‘·+˝ÀH˚.

ª#êDø£´`#·+Á<ä>∑T|üÔμ˝À n˝…>±®+&ÉsY bÕÁ‘· y˚j·T

eTì mHé.Ï.ÄsY. n&ç–q|ü⁄Œ&ÉT H˚qT yÓ+≥H˚ n+^ø£

]+#·&É+ k˛<äs¡Tì |ü≥¢ ñqï >ös¡euÛ≤e+‘√H˚...

øÏ˝ÀMT≥s¡T bı&ÉT>∑Te⁄qï &Ó’˝≤>∑T\T` n˙ï ø£wüº

yÓTÆq &Ó’˝≤>∑T\‘√ bÕ‹ø£ X¯‘êu≤›\HêÏ #ê]Á‘·ø£

|ü⁄s¡TwüßìøÏ s¡÷|ü⁄ ø£≤º*. e÷‘√bÕfÒ qÏdü÷Ô,

ˇø£&ÉT>∑T yÓqTø£≈£î y˚dæ Ä

ø£åD+˝À &Ó’¬sø£ºsY>± e÷]

düìïy˚XÊìï >∑T]+∫q $e

s¡D\T ÇdüTÔqï sêe÷

sêe⁄>±]ì #·÷ùdÔ Hê≈£î

eTT#·Ã≥y˚ùd~. q≥T&ÉT,

<äs¡Ù≈£î&ÉT, ìsêà‘· n|ü⁄Œ

&É|ü⁄Œ&ÉT dü+uÛ≤wüD\ s¡#·sTT‘·. nH˚ø£ dü+<äsê“¤\˝À

¬øyÓTsê #·÷düT≈£î+≥÷ $düT>∑÷ $sêeT+ ˝Ò≈£î+&Ü,

ÁX¯$Tdü÷Ôe⁄qï sêe÷sêe⁄>±]ì #·÷ùdÔ... ˇø£ e´øÏÔ

ô|]– ô|<ä›yê&ÉT ø±e≤ìøÏ m+‘· ø£èwæ nedüs¡yÓ÷

ns¡úeTe⁄‘·T+~. ‘Ó\¢yês¡T C≤eTTq eT÷&ÉT >∑+≥

\≈£î ìÁ<ä˝Ò∫ WŸ&√sY˝À wüOÏ+>¥≈£î n+<ä]ø£Hêï

272

eTT+<˚ ‘êqT ¬s&û>± e⁄+&É≥+ #·÷ùdÔ, Ç‘·s¡T\≈£î

@<Ó’Hê dü\Vü‰ Çe«uÀj˚TeTT+<äT` ˙e⁄ Ä#·]+∫

#·÷|ü⁄ nqï ‘·$Tfi¯dü÷øÏÔ Hê≈£î C≤„|üø£+ edüTÔ+~.

Ç+‘Ó+<äT≈£î ˇø£ bÂsêDÏø£ ∫Á‘·+, ˇø£ uÛ≤Ø #ê]Á‘·ø£

∫Á‘·+ ˇø£ÿ dü+e‘·‡s¡+˝À rj·T≤ìøÏ>∑\ Ä]úø£

k˛ÔeT‘·T, n+>∑ã\+, düeTs¡ú‘· n˙ï k˛<äs¡T\T

mHé.Ï.ÄsY.˝À e⁄HêïsTT. Ç+<äT˝À dü÷º&çjÓ÷˝≤Ï

dü<äTbÕj·÷\T Hê≈£î ø£*Œ+#ês¡T nqTø=<ë›+. Ç‘·s¡

ø±«*|òæπøwüHé‡ Hê≈£î ñHêïsTT nqTø=+<ë+. Çìï e⁄Hêï

H˚qT ª#êDø£´` #·+Á<ä>∑T|üÔμ ˝≤Ï ∫Á‘êìï n˙ï H˚H˚

nsTT |üP]Ô #˚j·T˝ÒqT. n+<äT≈£î eTs=ø£ sêe÷sêy˚

ø±yê*. Vü‰≤‡|òt Äj·Tq ‘·|üdüT‡≈£L, Bø£å≈£L,

<äø£å‘·≈£L..

ª#êDø£´ #·+Á<ä>∑T|üÔμ ∫Á‘·+ø√dü+ ôV’≤<äsêu≤<é˝À

e⁄qï |ü~ s√E\˝À k˛<äs¡T\T sêe÷sêe⁄,

Hêπ>X¯«s¡sêe⁄, H˚q÷ e÷ bÕÁ‘·\˝À j·TT<ë∆\T #˚XÊ+.

b˛sê&ÉT≈£îHêï+.. sêJ|ü&Ü¶+. ∫es¡≈£î ˇø£ düìïy˚X¯+˝À

H˚qT n˝…>±®+&ÉsY>± Á^dt <˚XÊìøÏ eTs¡*yÓfi¯ó‘·÷

<˚XÊìï #·+Á<ä>∑T|ü⁄Ôì #˚‘·T˝À¢ ô|&ÉT‘·÷, Ä #·+Á<ä

>∑T|ü⁄Ôì #êD≈£î´ì #˚‘·T˝À¢ ô|&ÉT‘·÷ Hêπ>X¯«s¡sêe⁄≈£î

qeTkÕÿs¡+ #˚XÊqT. n˝…>±®+&ÉsY>± H˚qT ˇø£ n]

k˛ºÏ˝Ÿ≈£î e÷Á‘·y˚T ‘·\e+∫ qeTkÕÿs¡+ #˚dæq H˚qT

#êD≈£î´ìøÏ qeTdüÿ]+#˚ düìïy˚X¯+ ∫Á‘·+ ∫es¡˝À

ñ+~. Ä cÕŸ ¬s+&ÉT eT÷&ÉTkÕs¡T¢ ØfÒø˘ nsTT+~.

Á|ü‹kÕØ ∫*|æ>± #·÷ùdyê&ÉT Hêπ>X¯«s¡sêe⁄. H˚q÷

ø=+f…>± Áã<äsY sêe÷sêe⁄‘√ n+≥÷ e⁄+&˚yê&çì..

ne⁄qT kÕsY! ‘Ó\T>∑T˝ÀH˚. ª@+ Áã<äsY.. eTfi≤¢ eTfi≤¢

M&çπø qeTkÕÿs¡+ #˚sTTdüTÔHêïs¡Tμ nì.

m+.õ.ÄsY.

sêe÷sêe⁄≈£î <˚Vü≤ kÂ+<äs¡´+ ñqï~. X¯Øsêìï

Äj·Tq Áø£eT |ü<ä∆‹˝À ñ+#·T‘ês¡T. n+<äTø£H˚ Ä

X¯Øs¡+ ø£<∏ëHêj·T≈£îìøÏ dü]b˛‘·T+~. Á≈£Ls¡ bÕÁ‘·≈£L

dü]b˛‘·T+~. ì»+ #ÓbÕŒ\+fÒ Äj·Tq ˇø£ÿ V”≤s√

bÕÁ‘·<Ûëπs ø±<äT, ø±´¬sø£ºsY j·÷ø£ºsY. ˇø£ ∫Á‘·+˝À

Äj·Tq eTTdü*yêì bÕÁ‘· <Ûä]+∫ ø£fi¯¢CÀ&ÉT ô|≥Tº≈£îì

edü÷Ô e÷≤¢&ÉT‘·T+fÒ.. Äj·TH˚qì H˚qT qeTà˝Òø£

b˛j·÷qT. k˛wü˝Ÿ V”≤s√, eTVü‰sêE, eè<äT∆&ÉT Ç˝≤

mH√ïs¡ø±\ bÕÁ‘·\qT Äj·Tq n<äT“¤‘·+>± b˛wæ+

ª#êDø£´ #·+Á<ä>∑T|üÔμ wüOÏ+>¥˝À•yêJ>∑DÒwüHé, nøÏÿH˚ì, mHé.Ï.ÄsY.

273

#ês¡T. Ä bÕÁ‘·\˙ï bÕÁ‘·\T>±H˚ ø£ì|ækÕÔsTT >±˙,

Äj·Tq˝≤ ø£ì|æ+#·e⁄. n<˚ q≥HêX¯øÏÔøÏ ì<äs¡Ùq+.

ªªsêp`ù|<äμ ∫Á‘·+˝À n‹ øÏ¢wüºyÓTÆq bÕÁ‘·qT >=|üŒ

HÓ’|ü⁄D´+‘√ b˛wæ+#ês¡T. lø£èwüßí&ÉT, lsêeTT&ÉT

yÓTT<ä˝…’q bÂsêDÏø£ bÕÁ‘·\qT <Ûä]+#·&É+˝À Äj·T

q≈£î Äj·TH˚ kÕÏ. bÕÁ‘·qT düèwæº+∫q s¡#·sTT‘·qT,

r]Ã~~›q <äs¡Ù≈£îì ‘·è|æÔ|ü]∫qfÒ¢. Áù|ø£å≈£î\qT ≈£L&Ü

‘·è|æÔ |üs¡TkÕÔs¡T. X¯Ss¡‘·«+ ñÏº|ü&˚ <äèXÊ´ìï qÏdüTÔ

qï|ü⁄Œ&ÉT Äj·Tìï #·÷düTÔ+fÒ uÛ≤y√Á<˚ø£+ ø£\T>∑T

‘·T+~. Äj·Tq n+>±+>±\T, eTTKeT÷, H˚Á‘ê\T,

ø£+sƒ¡eT÷ n˙ï düeTbÕfi¯fl˝À qÏkÕÔsTT. X¯Ss¡‘ê«ìï

#·÷|ækÕÔsTT. á $<ÛäyÓTÆq Ä+–ø£ eTTU≤_Ûqj·÷\T

‘·øÏÿq yê]˝À n+‘·>± #·÷&É˝ÒeTT. Äj·Tq qÏ+#˚

$<Ûëq+, |ü<ä∆‹ y˚s¡T>± e⁄+≤sTT. Äj·Tq meØï

nqTdü]+#·s¡T, nqTdü]+#·˝Ò<äT. Äj·Tq u≤D°ì

nqTdü]+#˚yêπs ñ+≤s¡T >±ì.

Äj·Tq ø±s¡´X¯Ss¡T&ÉT. ‘·\ô|Ïºq |üì »s¡>∑

e\dæ+<˚. wüOÏ+>¥ düeTj·T+˝À Äj·Tq≈£î Ä <Ûë´dü

‘·|æŒ‘˚, Ç‘·s¡ yê´|üø£+ ñ+&É<äT. nqedüs¡+>±

e÷≤¢&ÉT‘·÷ ≈£Ls√Ãø£b˛e&É+, ôdŸ˝À e⁄+fÒ

wüOÏ+>¥ #·ø£#·ø± »s¡T>∑T‘·T+<äì ø=+<äs¡T ìsêà

‘·\T, <äs¡Ù≈£î\T nq&É+ H˚qT $HêïqT. Äj·Tqe\¢

wüOÏ+>¥ πøì‡˝Ÿ nsTT´+<äH√, Äj·Tqø√dü+ ìØøÏådüTÔ

HêïeTH√ mes¡÷ m|ü⁄Œ&É÷ nqTø√˝Ò<äT. ‘·øÏÿq q°

q≥T\≈£î Äj·Tq m+‘√ düVü≤ø±s¡+ #·÷|ü⁄‘ês¡T.

m|ü⁄Œ&É÷ _J>± e⁄+&˚ e´øÏÔ Äj·Tq. f…ÆyéT

Á|üø±s¡+ »]π> J$‘·+ Äj·Tq~. q≥J$‘·+ ˝Àq÷,

ì» J$‘·+˝Àq÷ Äj·Tq≈£î ˇø£˝≤+Ï ∫‘·ÔX¯ó<˚∆

ñqï~. ˇø£ÿ˝≤+Ï ø±s¡´Bπøå ñqï~. n<˚ Äj·Tq

∫Á‘ê\T #·÷düTÔqï|ü⁄Œ&ÉT eTq≈£î ø£*π> uÛ≤e+.

Ç˝≤ sêe÷sêe⁄>±] >∑T]+∫ #ÓbÕŒ\+fÒ Ç+ø±

mH√ï $wüj·÷\THêïsTT. Äj·Tìï #·÷dæ ‘·øÏÿqyêfi¯ófl

H˚s¡TÃø√e\dæq $wüj·÷\÷ mH√ï ñHêïsTT. ∫Á‘ê˝À¢

ø£<∏ëHêj·T≈£î&Ó’ ‘·øÏÿq bÕÁ‘·\qT q&ç|æ+∫qfÒº

nedüs¡+ ø£*–q|ü⁄Œ&ÉT Hêj·T≈£î&Ó’ ‘·øÏÿqyê]ì ‘·q

e÷sêZìøÏ ‹|ü⁄Œ≈£îì q&ç|æ+#·>∑\ X¯øÏÔ ñqï

BÛeT+‘·T&ÉT.

m+.õ.ÄsY.‘√ mHé.Ï.ÄsY.

274

mHé.Ï.ÄsY‘√

ªkÕVü≤düe+

‘·T&ÉTμ ∫Á‘êìï ì]à+∫q j·TTe ìsêà‘·

$<ë´kÕ>∑sY Äj·Tq‘√H˚ eTs√ dæìe÷ rXÊs¡T.

sêe÷sêe⁄ ~«bÕÁ‘ê_Ûqj·T+ #˚dæq Ä ∫Á‘·+

ù|s¡T ªÁù|eTdæ+Vü‰düq+μ. á dæìe÷˝À ¬ø.ÄsY.

$»j·T, eT+EuÛ≤s¡Z$, s¡‹ n–ïVü≤√Á‹ V”≤s√sTT

qT¢>± qÏ+#ês¡T. ªãTÁ]bÕ˝…+ ãT˝À¢&ÉTμ

∫Á‘·+‘√ <äs¡Ù≈£î&ÉT>± |ü]#·j·TyÓTÆq ;s¡+

eTkÕÔHésêe⁄ á ∫Á‘êìøÏ <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+

#ês¡T. mHé.Ï.ÄsY qÏ+∫q ªm<äTs¡T˝ÒìeTìwæμ,

ªkÕVü≤düe+‘·T&ÉTμ ∫Á‘ê\≈£î nk˛dæj˚TŸ

&Ó’¬sø£ºsY>± |üì #˚XÊs¡T. ªÁù|eTdæ+Vü‰düq+μ ∫Á‘·

$X‚cÕ\T ;s¡+ eTkÕÔHésêe⁄ e÷≥˝À¢H˚...

bÕ≥‘√ ÁbÕs¡+uÛÑ+

Ä s√E˝À¢ uÛÑ÷‘ê\sêE nH˚ Äj·Tq dæìe÷\øÏ

eTTVüAsêÔ\T ô|fÒºyês¡T. e÷ dæìe÷≈£î Äj·Tq

‘Ó˝≤¢] eT÷&ÉT >∑+≥\≈£î eTTVüAs¡Ô+ ìs¡ísTT+#ês¡T.

yêVæ≤˙ dü÷º&çjÓ÷˝À y˚dæq ôdŸ˝À bÕ≥‘√ wüOÏ+>¥

ÁbÕs¡+_Û+#ê+. ªCÒ»eTà #Ó|æŒ+~ C≤‹ |æ˝≤¢&=düTÔHêï

&Éì...μ nH˚ |ü\¢$>∑\ bÕ≥qT mHé.Ï.ÄsY, »j·T

e÷*ìô|’ ∫Árø£]+#ê+.

&ÜHé‡ ndæôdº+Ÿ‡ eT÷yÓT+Ÿ‡ #˚dæ #·÷|æ+#·&É+

sêe÷sêe⁄>±]øÏ Çwüº+ ñ+&˚~ø±<äT. qè‘·´ <äs¡Ù≈£î&˚

Ä |üì #˚j·÷*. n+<äTπø &ÜHé‡e÷düºsY lqT #˚dæ

#·÷|æùdÔ Äj·Tq #˚ùdyês¡T.

sêe÷sêe⁄>±]~ uÛ≤Øø±j·T+

ø±e&É+‘√

á

eT÷yÓT+Ÿ‡ #˚ùddü]øÏ

efi¯¢+‘ê #ÓeT≥\T

|üfÒº$. nsTTHê düπs ¬sdtº

rdüT≈£îH˚yês¡T ø±<äT,

]˝≤ø˘‡ nj˚Týês¡T

ø±<äT. ˇø£ÿø£åD+ ≈£L&Ü

≈£Ls√Ã≈£î+&Ü kÕj·T+

Á‘·+ es¡≈£L n˝≤π>

#˚XÊs¡T. fÒø˘ zπø ø±>±H˚

‘·sê«‹ cÕŸ ø√dü+

]Vü‰s¡‡˝Ÿ‡˝À bÕ˝§Zq&É+

Äj·TqπøMT Çã“+~>±

nì|æ+#·˝Ò<äT ø±˙ »j·Te÷*ì efi¯ó¢ e÷Á‘·+

VüAqyÓTÆ+~.

kÕj·T+Á‘·+ Äs¡T >∑+≥\≈£î sêe÷sêe⁄>±s¡T

qqTï |æ*#ês¡T. ªªÁã<äsY.. á HÓ’Ÿ eTq+ ø£+Ïq÷´

#˚ùdÔ kÕ+>¥ nsTTb˛‘·T+<ë?μμ nì n&ç>±s¡T. ªnsTT

b˛‘·T+~ kÕsY.. MTs¡T zπø n+fÒ #˚ùd<ë›+μ nHêïqT.

ªÇ≤‡˝Ÿ¬s’Ÿ.. ø£+Ïq÷´ #˚<ë›+μ nHêïs¡T. ‘Ó˝≤¢]

eT÷&ÉT >∑+≥\≈£î ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆq bÕ≥ ∫Árø£s¡D Ä

;s¡+ eTkÕÔHésêe⁄

275

eTsêï&ÉT ‘Ó˝≤¢] eT÷&ÉT >∑+≥\≈£î |üPs¡Ô sTT+~.

n˝≤ Ä ej·TdüT˝À 24 >∑+≥\ùd|ü⁄ @ø£ <ÛëÏ>±

wüOÏ+>¥˝À bÕ˝§Zqï yÓTT+&çeTìwæ Äj·Tq.

eT]∫b˛˝Òì dü+|òüT≥q

ˇø£s√E dæìe÷˝À #ê˝≤ ø°\ø£yÓTÆq düìïy˚XÊìï

∫Árø£]düTÔHêïqT. Ä]ºdtº>±H˚ ø±<äT e´øÏÔ>± ≈£L&Ü

sêe÷sêe⁄>±]ì u≤>± m*y˚Ÿ #˚dæq düìïy˚X¯+ n~.

Hê J$‘·+˝À eT]∫b˛˝Òì dü+|òüT≥q n~. Ä ∫Á‘·

ø£<∏ä˝À »MT+<ë] e+XÊìøÏ #Ó+~q mHé.Ï.ÄsY ‘·q

y˚Tqø√&É*ï ô|[¢#˚düTø√yê*. ø±˙ nqTø√ì |ü]dæú

‘·T˝À¢ ˇø£ <˚e<ëdæì ô|[¢ #˚düTø√yê*‡edüTÔ+~. Ä

<˚e<ëdæ |æ˝≤¢&çì ø£ì, eT∞¢ y˚Tqø√&É*ï ô|[¢ #˚düTø√

eTì #Ó|æŒ #·ìb˛‘·T+~. Ä y˚Tqø√&É\T Ä |æ˝≤¢&çì

#˚s¡BdüTÔ+~ø±˙ $\q¢ ≈£îÁ≥e\¢ Ä |æ˝≤¢&ÉT Ä Ç+ÏøÏ

<ä÷s¡eTe⁄‘ê&ÉT. á dæìe÷˝À sêe÷sêe⁄>±s¡T

~«bÕÁ‘ê_Ûqj·T+ #˚XÊs¡T.. »MT+<ës¡T>±, <˚e<ëdæ

‘·qj·TTì>±. ¬ø.ÄsY.$»j·T uÛ≤s¡´>±, eT+EuÛ≤s¡Z$

<˚e<ëdæ>± qÏ+#ês¡T. »MT+<ës¡T ‘·qj·TTì>±

yÓ÷Vü≤Héu≤ãT qÏ+#ês¡T.

Ä s√E ôdŸ˝À ∫Á‘·+˝Àì eTTK´‘êsê>∑D

eT+‘ê bÕ˝§Zq>± ø°\ø£ düìïy˚XÊ*ï ∫Árø£]düTÔHêï+.

eTs¡DÏ+∫q »MT+<ës¡TøÏ ‘·~›q+ ô|fÒº düìïy˚X¯eT~.

‘·*¢ bÕÁ‘·<Ûë] ¬ø.ÄsY.$»j·T mHé.Ï.ÄsY‘√ ªMT

Hêqï≈£î ‘·~›q+ ô|≥Tºμ n+≥T+~. sêe÷sêe⁄>±s¡T

@<√ #Ó|üŒuÀ‘·T+&É>± ªªH˚qT #ÓãT‘·THêïqT... yÓ[¢

≈£Ls√Ãμμ nì Ä<˚•düTÔ+~ ¬ø.ÄsY.$»j·T. sêe÷sêe⁄

>±s¡T yÓ[¢ |”≥\ MT<ä ≈£Ls¡TÃ+≤s¡T. Ç+‘·˝À

yÓ÷Vü≤Héu≤ãT yê<äqøÏ ~>∑T‘ês¡T... ªªn‘·HÓes¡T..

|”≥\ MT<ä ≈£Ls=Ãì e÷ HêqïøÏ ‘·~›q+ ô|≥º&ÜìøÏ?μμ

nì. ªªn‘·qT MT Hêqï s¡ø£Ô+ |ü+#·T≈£îì |ü⁄Ïºq

ø=&ÉT≈£î, n‘·ì˝À MTHêqï s¡ø£Ô+ Á|üeVæ≤k˛Ô+~. n‘·H˚

MT Hêqï≈£î ‘·~›q+ ô|≤º*μ n+≥T+~ ¬ø.ÄsY.$»j·T.

ªyêfi¯¢ neTà mes¡T?μ nq&ÉT>∑T‘ês¡T yÓ÷Vü≤Héu≤ãT.

|üø£ÿqTqï bÕÁ‘·\T ª<˚e<ëdæμ nì #ÓãT‘êsTT. ªˇø£

<˚e<ëdæ ø=&ÉT≈£î... M&ÉT e÷Hêqïπø |ü⁄≤º&Éì qeTàø£+

@$TÏ?μ nì Á|ü•ïkÕÔs¡T yÓ÷Vü≤Héu≤ãT. yÓ+≥H˚

ªqTe⁄« MT Hêqïπø |ü⁄≤ºeqï qeTàø£+ @$TÏ?μ nì

¬ø.ÄsY.$»j·T ø=&ÉT≈£îì Á|ü•ï+#˚dü]øÏ n+<äs¡÷ cÕø˘

ne⁄‘ês¡T. ÇB Ä düìïy˚X¯+. Bì >∑T]+∫ n+<ä]ø°

$e]+#êqT ø±˙ ]Vü‰s¡‡˝Ÿ‡ #˚j·T˝Ò<äT. ªÁã<äsY...

∫Á‘·+ bÕ≥\ ]ø±]¶+>¥˝À mdt.es¡\øÏåà,

¬ø.ÄsY.$»j·T, $<ë´kÕ>∑sY, ;s¡+ eTkÕÔHésêe⁄‘√

mHé.Ï.ÄsY.

276

eT+∫ eT÷&é˝À ñHêï+. &Ó’¬sø˘º fÒø˘ #˚<ë›+μ nHêïs¡T

sêe÷sêe⁄>±s¡T. H˚qT zπø nHêïqT. ¬ø.ÄsY.$»j·T Ä

&Ó’˝≤>¥ #Ó|üŒ>±H˚ sêe÷sêe⁄>±s¡T |”≥\ MT<äqT+∫

Ò∫ ªne÷à... Hêø√dü+ ˙ o˝≤ìï X¯+øÏ+#·T≈£î+≤yêμ

nì ÄyÓT <ä>∑Z]øÏ yÓ[¢ @&ÉTkÕÔs¡T, ¬ø.ÄsY.$»j·T ≈£L&Ü

@&ÉTdüTÔ+~. ôdŸ˝À ñqïyês¡+‘ê ø£+≥‘·&çô|≤ºs¡T.

H˚qT ªø£Ÿμ #Ó|æŒ eTÚq+>± s¡T≈£îHêïqT. sêe÷

sêe⁄>±s¡T ø£fi¯ó¢ ‘·T&ÉT#·T≈£î+≥÷ Çe‘·*øÏ e∫Ã ª@+

Áã<äsY.. yê°CŸ ~ HÓø˘º‡ cÕŸ?μ nq&ç>±s¡T.

ª˝Ò<äT kÕsY.. Ç<˚ eHéyÓ÷sYμ nHêïqT. ªeHéyÓ÷sê...

@eTsTT+~?μ nHêïs¡T. sêe÷sêe⁄>±] q≥qøÏ

ôdŸ˝À n+<äs¡÷ ø±¢|t‡ ø=≤ºs¡T. ì»+>±H˚ n<äT“¤‘·+

>±H˚ qÏ+#ês¡T. ø±˙ Ä d”Héì H˚qT ø£ì«Hé‡ #˚düT

≈£îqï $<Ûëq+ y˚s¡T. n+<äTπø eHéyÓ÷sY nHêïqT. sêe÷

sêe⁄>±]øÏ @MT ns¡ú+>±ø£ eT∞¢ ¬sÏº+∫ n&ç>±s¡T...

ªn~ø±<äT kÕsY.. ‘·*¢ n+‘·e÷≥ nq>±H˚ |ü]¬>‘·TÔ

≈£îì ÄyÓT <ä>∑Z]øÏ yÓ[¢ @&Ée&ÜìøÏ MTπs+ ø=‘·Ô V”≤s√

ø±<äT... MTs¡T m+‘√ VüQ+<ë>± qÏùdÔ ‘·|üŒ á d”Hé

sêe÷sêe⁄>±s¡T #˚dæq≥T¢>± ñ+&É<äT. ndü\T |”≥\

MT<äqT+∫ ˝Òe&ÜìøÏ ≈£L&Ü f…ÆyéT rdüTø√yê*. k˛¢>±

˝Ò∫ nø£ÿ&çqT+∫ ‘·*¢H˚ #·÷dü÷Ô uÛ≤s¡+>± n&ÉT>∑T\T

y˚dü÷Ô sêyê*. ˝À|ü*qT+∫ wæe]+>¥ sêyê*. #˚‘·T\T

eDø±*. ø£fi¯¢˝À ˙fi¯ó¢ düTfi¯ó¢ ‹s¡>±* ø±˙ ˇø£ÿ #·Tø£ÿ

≈£L&Ü ãj·T≥≈£î sê≈£L&É<äT. n˝≤ q&ÉTdü÷Ô yÓ[¢ ÄyÓT

#ÓsTT´ |ü≥Tº≈£îì H√≥e÷≥ eNÃ sêq≥Tº>± &Ó’˝≤>¥

#ÓbÕŒ*. Ä &Ó’˝≤>¥ $ì|æ+#·ø£b˛sTTHê |üs¡yê˝Ò<äT.

&É_“+>¥˝À #·÷düT≈£î+<ë+. Ä e÷≥≈£î ‘·*¢ bÕÁ‘·

@&ÉTdüTÔ+~μ nì $e]+#êqT. H˚qT n˝≤ #Ó|üŒ>±H˚

sêe÷sêe⁄>±]øÏ ø√|ü+ e∫Ã+~. ªÇ+‘·ø° ô|ò’q˝Ÿ>±

@eT+≤s¡T?μ nHêïs¡T #ê˝≤ d”]j·Tdt>±.

ªMTs¡T Ç+<ëø£ #˚dæq j·÷øÏº+>¥ Hê≈£î nø£ÿπs¢<äT.

H˚qT #Ó|æŒq≥T¢ #Ój·T´+&ç #ê\Tμμ nHêïqT H˚qT

yÓq≈£îÿ ‘·>∑Z≈£î+&Ü.

ªzπø Áã<äsY... eTeTà*ï |ü≥Tº≈£îì MT j·÷øÏº+>¥

nø£ÿπs¢<äT nH˚ &Ó’¬sø£ºsYì Ç|ü⁄Œ&˚ #·÷düTÔHêï+. MT≈£î

nø£ÿπs¢<äT n+fÒ y˚TyÓT+<äT≈£î #˚kÕÔ+... Ä|òüºsê˝Ÿ H˚qT

Ä]ºdtºì.. MTs¡T &Ó’¬sø£ºsY ø£<ëμ nì e´+>∑´+>± nHêïs¡T.

#Ûêj·÷Á>±Vü≤≈£î&ÉT |æ.mdt.Á|üø±wt‘√ ªsêej·÷´

Á|üø±wt... eHéyÓ÷sY #˚<ë›+... Á≤© |òüdtº bıõwüHé≈£î

yÓfi¯ó¢. y˚T+ edüTÔHêï+. me«]ã&û ¬s&ûμ nì d”]j·Tdt>±

yÓ[¢ |”≥\ MT<ä ≈£Ls¡TÃHêïs¡T sêe÷sêe⁄>±s¡T. ôdŸ˝À

ñqïyêfi¯¢+‘ê Hê e+ø£ C≤*>± #·÷düTÔHêïs¡T. ªá

cÕŸ #˚ùddæ mHé.Ï.ÄsY yÓ[¢b˛‘ês¡T... Çø£ M&ç|üì

Ç+‘˚μ nH˚ uÛ≤e+ n+<ä]˝À ø£ì|æ+∫+~.

H˚qT ne˙ï |üÏº+#·Tø√˝Ò<äT. kÕºsYº #ÓbÕŒqT.

¬ø.ÄsY.$»j·T &Ó’˝≤>¥ #ÓbÕŒs¡T. sêe÷sêe⁄>±s¡T

yÓT*¢>± ˝Ò#ês¡T. n|üŒÏøÏ Äj·TqøÏ ø√|ü+ ‘·>∑Z&É+‘√

H˚qT #Ó|æŒq $wüj·T+ ns¡úyÓTÆ Ä d”Hé >=|üŒ‘·q+

‘Ó*dæq≥T¢+~. n+‘˚ |üP]Ô>± <ëì˝À ÇHéyê˝Ÿ«

ÁbÕs¡+uÛÀ‘·‡yêìøÏ Vü‰»¬s’q ø£èwüí‘√ mHé.Ï.ÄsY.

277

nsTTb˛j·÷s¡T. ø£fi¯¢˝À ˙fi¯ó¢ ‹s¡T>∑T‘·THêïsTT. X¯Øs¡+

eDT≈£î‘√+~. uÛ≤s¡+>± n&ÉT>∑T\T y˚dü÷Ô ‘·*¢ <ä>∑Z]øÏ

yÓ[¢ ÄyÓT #ÓsTT´ |ü≥Tº≈£îHêïs¡T. H√≥ e÷≥

sêe&É+˝Ò<äT.. ndüŒwüº+>±H˚ &Ó’˝≤>¥ #ÓbÕŒs¡T.

yÓ+≥H˚ H˚qT ø£Ÿ #ÓbÕŒqT. n+‘·es¡≈£L ñ>∑Z

ô|≥Tº≈£îqï <äTU≤ìï Çø£ nDT#·Tø√˝Òø£... ªªyê...yê...μ

n+≥÷ @&˚ÃXÊs¡T sêe÷sêe⁄>±s¡T. ôdŸ˝À n+‘ê

ø±¢|t‡. ø±ùd|üj·÷´ø£ ]˝≤ø˘‡ nsTT´ ø£fi¯ó¢ ‘·T&ÉT#·T≈£îì

ªsê Áã<äsY.. sêμ nì qqTï <ä>∑Z]øÏ |æ*∫ >∑Ïº>±

Ä*+>∑q+ #˚düT≈£îì ªj·Tdt.. ◊j·÷+ Ä|üºsê˝Ÿ

Ä]ºdtºì. j·TT ÄsY &Ó’¬sø£ºsYμ nì n_Ûq+~+#ês¡T.

Ç|üŒÏø° Ä d”Hé ‘·\T#·T≈£î+fÒ Hê≈£î @&ÉT|ü⁄ edüTÔ+~.

eTVü‰q≥T&ÉT, >=|üŒ <äs¡Ù≈£î&ÉT nsTTq|üŒÏø°

Hê˝≤+Ï es¡∆e÷q <äs¡Ù≈£î&ÉT #Ó|æŒq e÷≥$ì eT∞¢

Ä cÕŸ˝À bÕ˝§Zq&É+ Äj·Tq >=|üŒ‘·q+. ªrdæ+~

#ê\T.. eHéyÓ÷sY nø£ÿπs¢<äTμ nì Äj·Tq n+fÒ H˚qT

#Ój·T´>∑*–+<˚MT˝Ò<äT. <äs¡Ù≈£îì e÷≥ì >ös¡$+#˚

dü+kÕÿs¡eTTqï >=|üŒe´øÏÔ Äj·Tq.

ªn&É$sêeTT&ÉTμì $T+#˚ kÕúsTT˝À rj·÷\qT≈£îHêï+

e÷ dæìe÷ ¬ø’¢e÷ø˘‡ì ªn&É$sêeTT&ÉTμ ∫Á‘êìï

$T+#˚ kÕúsTT˝À rj·÷\qT≈£îì πøs¡fi¯ n&Ée⁄˝À¢ bÕ¢Hé

#˚XÊqT. ìsêà‘·øÏ uÛ≤s¡+ ø±≈£î+&Ü ÄVü‰s¡+ ì$T‘·Ô+

e÷Á‘·y˚T 50 s¡÷bÕj·T\T Ç#˚Ã˝≤ e+<ä @qT>∑T*ï

e÷≤¢&ÜqT. ¬ø.ÄsY.$»j·T uÛÑs¡Ô y˚˝≤j·TT<Ûä+‘√

e÷≤¢&ç ˇø£ ∫qï $e÷Hêìï eTT+u≤sTT qT+&ç e#˚Ã

@sêŒ≥T #˚XÊqT. $&çuÛ≤>±\T rdüT≈£îe∫Ã Çø£ÿ&É

_–+#·T≈£îH˚ kÂø£s¡´+ ñqï $e÷q+ n~. ô|ÁÀ\T

Ks¡TÃ\T MTs¡T ô|≥Tº≈£î+fÒ #ê\T nì ¬ø.ÄsY.$»j·T

#ÓbÕŒs¡T. πøs¡fi¯˝Àì ˙\+ã÷s¡T düs¡düT‡˝À uÛ≤Ø>± á

ø£¢sTTe÷ø˘‡ rj·÷\ì bÕ¢Hé #˚XÊqT. yÓTT<ä≥ ° yÓ[¢

nø£ÿ&É bÕ≥ rdæ nø£ÿ&É qT+&ç ˙\+ã÷sY yÓfi¯¢&ÜìøÏ

nìï @sêŒ≥T¢ #˚XÊ+.

Çø£ πs|ü⁄ ne⁄Ÿ&√sYøÏ ãj·T\T<˚] yÓfi¯‘êeTq>±

á n+‘·≈£îeT+<äT s√E »]–q dü+|òüT≥q e÷

dæìe÷ C≤‘·ø±ìï e÷πsÃdæ+~. Äs√E ªdüsê∆sY bÕbÕ

sêj·TT&ÉTμ ∫Á‘·+ wüOÏ+>¥˝À »]–q yÓ÷≤sYu…’ø˘

Á|üe÷<ä+˝À sêe÷sêe⁄>±] ≈£î&ç#ÓsTT´ $]–+~.

n+‘·≈£îeTT+<äT eT÷&ÉTkÕs¡T¢ $]–q #˚‹øÏ eT∞¢

Á|üe÷<ä+. Ä eTsêï&ÉT sêe÷sêe⁄>±]ì ø£\e&ÜìøÏ

yÓfi≤¢+. ªkÕØ... Áã<äsY Çyê«fi¯ eTq+ yÓfi¯¢&É+˝Ò<äTμ

nHêïsêj·Tq. ¬s+&ÉT HÓ\\T ¬sdtº rdüT≈£î+fÒø±˙ MT

#ÓsTT´ kÕ«BÛq+˝ÀøÏ sê<äì &Üø£ºs¡T¢ ‘˚*Ã #ÓbÕŒs¡≥.

wüOÏ+>¥ø√dü+ nìï @sêŒ≥T¢ #˚düT≈£îqï e÷ >∑T+&Ó˝À¢

sêsTT|ü&ç+~. nsTTHê #˚ùd<˚eTT+~. n˙ï ø±ì‡˝Ÿ

#˚XÊ+. Äj·Tq #ÓsTT´ kÕ«BÛq+˝ÀøÏ e#êÃø£ wüOÏ+>¥

|üP]Ô#˚dæ $&ÉT<ä\ #˚XÊ+.

dü+Áø±+‹ ø±qTø£>± 1981˝À e∫Ãq ªÁù|eT

dæ+Vü‰düq+μ ]©E ≈£L&Ü ndüÔe´düÔ+>± »]–+~. ø=ìï

@]j·÷˝À¢ eT÷&ÉT s√E\T Ä\dü´+>±

$&ÉT<ä\sTT+~.

qè‘·´ <äs¡Ù≈£î&ÉT lqT, ;s¡+ eTkÕÔHésêe⁄, $<ë´kÕ>∑sY, #Ûêj·÷Á>∑Vü≤≈£î&ÉT Á|üø±wt\‘√ mHé.Ï.ÄsY.

278

sêe÷sêe⁄>±]‘√ H˚qT qÏ+∫q ‘=*∫Á‘·+

ª;Ûwüàμ (1962). n+<äT˝À Äj·Tq f…ÆÏ˝Ÿ bÕÁ‘·

b˛wæ+#ês¡T. <Ûä÷[bÕfi¯>±s¡T <äTs√´<ÛäqTì>± qÏ+

#ês¡T. _.m.düTu≤“sêe⁄ >±]‘√ Hê≈£î n+‘·≈£îeTT+<äT

ñqï |ü]#·j·T+ ø±s¡D+>± <äTXÊÙdüqTì bÕÁ‘·

Ç#êÃs¡T. Ä ∫Á‘· ìsêàD düeTj·T+˝ÀH˚

sêe÷sêe⁄>±]øÏ

düìïVæ≤‘·TDÏí

ø±>∑*>±qT.

Ä s√E˝À¢

Äj·Tq y˚Tø£|t

s¡÷yéT˝ÀøÏ yÓfi¯¢

&ÜìøÏ n+<äs¡÷

uÛÑj·T|ü&˚yês¡T.

ª»>±Zsêe⁄ eT+∫ eTìwæ,

qeTà<ä–q e´øÏÔμ nH˚

n_ÛÁbÕj·T+ mHé.Ï.ÄsY.øÏ

ø£\>∑&É+‘√ Hê‘√ #ê˝≤

#·qTe⁄>± ñ+&˚yês¡T.

Äj·Tq y˚Tø£|t s¡÷yéT˝ÀøÏ

H˚qT yÓfi‚¢yêDÏí.

sêe÷sêe⁄>±s¡T @

dæìe÷ #˚düTÔHêï, ª»>±Zsêe⁄

e+<ä˝≤~ ∫Á‘ê˝À¢ $\Hé>± qÏ+∫q »>±Zsêe⁄øÏ mHé.Ï.ÄsY. n+fÒ

Á|ü‘˚´ø£ n_Ûe÷q+. Ä sêeTTDÏí Vü≤qTeT+‘·T&ÉT m˝≤ uÛÑøÏÔ Á|ü|ü‘·TÔ\‘√

ø=*#˚yê&√, n˝≤π> á ‘ês¡ø£sêeTTìøÏ q$Tàqã+≥T »>±Zsêe⁄. Äj·Tq

mø£ÿ&çøÏ yÓ[¢Hê »>±Zsêe⁄ mkÕÿsYº>± yÓ+≥ ñ+&Ü*‡+<˚.

q≥Tì>± ‘·qì m+‘√ m+ø£πsCŸ #˚dæq sêe÷sêe⁄øÏ ìyêfi¯ó

\T n]Œdü÷Ô Äj·Tq‘√ ‘·q nqTuÛÑyê\T Ç˝≤ $e]+#ês¡T.»>±Z sêe⁄

ªlsêeT |ü≤º_Ûùwø£+μ˝À mHé.Ï.ÄsY.

279

uÛ≤jYT mø£ÿ&Éμ? nì n&çπ>yês¡T. Hê≈£î y˚wü+ ñ+<√

˝Ò<√ Äsê rùdyês¡T. Äj·Tq Hê‘√ ‘·s¡#·÷ #ÓãT

‘·T+&˚yês¡T. ªª»>±Zsêe⁄ uÛ≤jYT ìsêà‘· u≤>∑T+&Ü

\+fÒ eTqeT+<äs¡+ düVü≤ø£]+#ê*. Äj·Tq u≤>∑T+fÒ

eTqeT+<äs¡+ u≤>∑T+≤+μμ nì. Ä lsêeTTDÏí

Ä+»H˚j·TT&ÉT m+‘·>± Áù|$T+#˚yê&√ H˚q÷ nqï

>±s¡+fÒ n+‘˚·>ös¡e+‘√, n_Ûe÷q+‘√ ñ+&˚yêDÏí.

Äj·Tq m|ü⁄Œ&ÉT mø£ÿ&É≈£î yÓ[¢Hê H˚qT yÓ+≥

ñ+&Ü*‡+<˚.

ª\ø°åàø£≤ø£å+μ˝À Ä dü+|òüT≥q

|æ+»\ düTu≤“sêe⁄>±s¡T ì]à+∫q ª\ø°åàø£≤ø£å+μ

(1970) ∫Á‘·+ wüOÏ+>¥˝À »]–q ˇø£ dü+|òüT≥qì

MT≈£î #ÓbÕŒ*. sêe÷sêe⁄>±s¡T V”≤s√, sê»l

V”≤s√sTTHé. H˚qT ÄyÓT y˚Tqe÷eT bÕÁ‘· b˛wæ+#êqT.

$\HébÕÁ‘·. sêe÷sêe⁄>±s¡T sê»l u§bÕŒsTT‘√≥˝À

&ÜHé‡ #˚dü÷Ô bÕ≥ bÕ&ÉT‘·T+≤s¡T. n~#·÷dæ düVæ≤+#·

˝Òì H˚qT ø£‹Ô‘√ Äj·Tq MT<ä≈£î <ë&ç #˚kÕÔqT.

Bìø√dü+ πøs¡fi¯ f…Æ|ü⁄ u≤s¡T ø£‹Ô Hê #˚‹øÏ Ç#êÃs¡T.

ø£‹Ô <ä÷j·T>±H˚ u§bÕŒsTT #Ó≥Tº ‘Ó– |ü&çb˛yê*

ø£qTø£ <ëìøÏ u≤>± |ü<äTqT ô|≤ºs¡T. n|üŒÏøÏ

kÕj·T+Á‘·+ nsTT<äTqïs¡ ø±e&É+‘√ wüOÏ+>¥

‘·«s¡>± eTT–+#·T≈£îì Ç+ÏøÏ yÓfi‚¢ eT÷&é˝À ñHêïs¡T

nqï>±s¡T. ‘·|üŒìdü] nsTT‘˚ ‘·|üŒ Äs¡T ‘·sê«‘·

Äj·Tq |üì#˚ùdyês¡T ø±<äT. cÕŸ rj·T&ÜìøÏ

@sêŒ≥T¢ |üP]Ôø±e&É+‘√ <äs¡Ù≈£î&ÉT $sƒ¡˝≤#ês¡´>±s¡T

e∫Ã #Ó|üŒ&É+‘√ ªz.πø Ç≤‡˝Ÿ¬s’Ÿμ nì ¬øyÓTsê

eTT+<äT≈£î e#êÃs¡T sêe÷sêe⁄>±s¡T. Hê >∑T+&Ó˝À¢

sêsTT |ü&ç+~. ø£‹Ô ô|ò’Ÿ n+≥THêïs¡T. ô|’>± |ü<äTHÓ’q

ø£‹Ô Ç#êÃs¡T. ]Vü‰s¡‡˝Ÿ‡ #˚j·T˝Ò<äT. &Ó’¬sø˘º fÒø˘

n+≥THêïs¡T nì. Ä cÕŸ˝À H˚qT Äj·TqMT<äøÏ

ø£‹Ô‘√ <ë&ç #˚j·T>±H˚ ‘·qT ‘·|æŒ+#·T≈£îì Ä ø£‹Ô

øÏ+<äqT+∫ Çe‘·\øÏ ekÕÔs¡T. n|ü⁄Œ&ÉT ø£‹Ô <Óã“øÏ

u§bÕŒsTT #Ó≥Tº ‘Ó– øÏ+<ä|ü&ÉT‘·T+~, ÇB cÕŸ.

nsTT‘˚ sêe÷sêe⁄>±s¡T yÓ[¢b˛yê\H˚ eT÷&é˝À

ñ+&É≥+, ]Vü‰s¡‡˝Ÿ‡ #˚j·Tø£b˛e&É+e\¢ ø£‹Ô

bıs¡bÕ≥Tq yÓ[¢ Äj·Tq #ÓsTT´ì ã\+>± ‘êøÏ+~.

sƒ¡+>∑TeTì X¯ã›+ sêe&É+‘√ »]–q<˚$TÀ ns¡úeTsTT

Hê >∑T+&Ó Ä–q≥¢sTT+~. ‘·\≈£î ‘·>∑˝≤*‡q

Á|üe÷<äø£s¡yÓTÆq <Óã“qT sêe÷sêe⁄>±s¡T #˚‹‘√

n&ÉT¶ø√>± Ä |ü<äTqT≈£î #ÓsTT´ ‘Ó–+~. s¡ø£Ô+

ø±s¡T‘·Tqï Ä #˚‹ì >∑Ïº>± n˝≤π> |ü≥Tº≈£îì Çe‘·\øÏ

e#êÃs¡T sêe÷sêe⁄>±s¡T. ôdŸ˝À ˇø£fÒ ø£\ø£\+.

n+<ä]˝Àq÷ Ä+<√fi¯q. |æ+»\ düTu≤“sêe⁄>±s¡T

ø±s¡Tø√dü+ |ü]¬>‘êÔs¡T. y˚Tø£|t s¡÷yéT˝À Ï+#·s¡T

ñ+≥T+~ ø£qTø£ H˚qT n≥T |ü]¬>‘êÔqT.

sêe÷sêe⁄>±s¡T #ÓsTT´ n~$T ô|≥º&É+ e\¢ s¡ø£Ô+

es¡<ä u≤~Û‘·T\ düVü‰j·÷s¡ú+ ìs¡«Væ≤+∫q kÕ+düÿè‹ø£ Á|ü<äs¡Ùq˝À mHé.Ï.ÄsY.‘√

bÕ≥T bÕ˝§Zqï eTTø±ÿeT\, |ü<äàHêuÛÑ+, |òüT+≥kÕ\, u≤\ø£èwüí, »>±Zsêe⁄ ‘·~‘·s¡T\T

280

Ä–+~. Ï+#·s¡T y˚j·T&ÜìøÏ Ä #ÓsTT´ rj·T>±H˚

s¡ø£Ô+ eT∞¢ ø±s¡T‘√+~. sêe÷sêe⁄ >±s¡T y˚düT≈£îqï

ã≥º\ì+&Ü s¡ø£Ôy˚T. Ç+‘· »]–Hê Äj·Tq qqTï

ˇø£ÿe÷≥ nq˝Ò<äT. Äj·Tq‘√bÕ≥T H˚qT ≈£L&Ü

ø±s¡T mø£ÿuÀ‘·T+fÒ.. ªe<äT› Áã<äsY.. Ä ¬>≥|t˝À

m+<äT≈£î..μμ nì yê]+#ês¡T.

sêe÷sêe⁄>±]øÏ wüOÏ+>¥˝À >±j·TyÓTÆ+<äH˚ yês¡Ô

|ü]ÁX¯eT˝À bÕπødü]øÏ |ü~ø±s¡T¢ y˚düTø=ì Äj·Tq

düìïVæ≤‘·T\T, ìsêà‘·\T Vü≤&Ü$&ç>± wüOÏ+>¥

kÕŒŸ≈£î #˚s¡T≈£îHêïs¡T. Äj·Tìï ÄdüŒÁ‹øÏ rdüT

¬øfi≤¢s¡T. |ü~ ≈£î≥T¢ |ü&Ü¶sTT. H˚qT wüOÏ+>¥ kÕŒŸ˝ÀH˚

ñ+&çb˛j·÷qT. ¬>≥|t rùddæ &É˝Ÿ>± n˝≤ ≈£îØÃ˝À

≈£Ls¡TÃHêïqT. ø±ùd|üÏøÏ $sƒ¡˝≤#ês¡´>±s¡T bò˛Hé

#˚XÊs¡T. ªª»>±Zsêyé.. Ç+ÏøÏ yÓ[¢b˛.. πs|ü⁄ wüOÏ+>¥

ñ+~. ø±s¡T |ü+|ækÕÔqTμμ nì.

ªªkÕsY.. nqï>±]øÏ m˝≤ ñ+~?μμ ÄÁ‘·+>± n&ç

>±qT. ªªø=+#Ó+ |ò”esY>± ñ+~. Ç+ÏøÏ yÓ[¢b˛j·÷s¡Tμμ

nì #ÓbÕŒsêj·Tq. H˚qT Ç+ÏøÏ yÓfi≤¢H˚ ø±˙, Ä sêÁ‹

ìÁ<ä |ü≥º˝Ò<äT. sêe÷sêe⁄>±πs |ü<˚ |ü<˚ >∑Ts¡TÔ≈£î

edüTÔHêïs¡T. Çø£ ñ+&Éã≥º˝Òø£ bı<äT›H˚ nsTT<äT

>∑+≥\≈£î Äj·Tq Ç+ÏøÏ yÓfi≤¢qT. n|üŒÏπø Äj·Tq

kÕïq+ #˚ùddæ ¬s&û nsTT ≈£îØÃ˝À ≈£Ls¡TÃì ñHêïs¡T.

Äj·Tq ø±fi¯¢ <ä>∑Zs¡ ≈£Ls=Ãì @&Ée≥+ yÓTT<ä\T

ô|≤ºqT. qqTï ø±ùd|ü⁄ n˝≤π> @&Éeì∫Ã.. ª»>±Zsêe⁄

uÛ≤jYT.. eTq+ #ê˝≤ n<äèwüºe+‘·T\+. Ä ø£‹Ô <Óã“øÏ

ø£H√ï, eTTø√ÿ b˛˝Ò<äT. n$ b˛sTT ñ+fÒ ø£èwüßí&ÉT,

sêeTT&ÉT, <äTs√´<ÛäqT&ÉT bÕÁ‘·\T @eTj˚T´$?

nHê´j·TyÓTÆb˛j˚TyêDÏí ø£<ë!μμ nì z<ësêÃs¡T.

Ä ‘·sê«‘· ° Ä|òüsY #˚XÊs¡T. Äj·Tq Ç+À¢ °

#ê˝≤ u≤>∑T+≥T+~. ø£\ø£‘êÔ qT+&ç Á|ü‘˚´ø£+>± °

Ä≈£î\T ‘Ó|æŒ+∫ ‘·j·÷s¡T #˚ùdyês¡T.

ª@ø£Ms¡μ˝À eT∞¢ ø£‹Ôô|ò’Ÿ

sêe÷sêe⁄>±]‘√ ø£‹Ôô|ò’Ÿ n+fÒ ô|ò’≥s¡¢qT ô|fÒº

yês¡T ø±<äT. Ä]ºdüTº\H˚ rdüT≈£îH˚yês¡T. sêe÷sêe⁄

>±s¡T qqTï Á|æ|òüsY #˚ùdyês¡T. ªª@sê... ˇfi¯ó¢ ã*

dæ+<ë?μμ nì Ç˝≤+Ï &Ó’˝≤>∑T\T sêe÷sêe⁄>±]ì

ñ<˚›•+∫ nHê\+fÒ qH˚ï |æ*#˚yês¡T. sêe÷sêe⁄

>±]ì ª@sêμ nì |æ*#êqì ãj·T≥ #Ó|ü⁄Œ≈£îH˚

neø±X¯+ Çe«≈£L&É<äì Äj·Tq Ç‘·s¡T*ï m+ø£πsCŸ

#˚ùdyês¡T ø±s¡T. ª;Ûwüàμ ∫Á‘·+˝Àì ˇø£ düìïy˚X¯+˝À

mHé.Ï.ÄsY.øÏ m<äT› ø£èwüíj·T´ nH˚ n‘·qT &É÷|t>±

qÏ+#ês¡T. sêe÷sêe⁄ <Ûä]+∫q #Ó|ü⁄Œ˝Òï n‘·qT

cÕŸ˝À <Ûä]+#ê&ÉT. n~ #·÷dæ sêe÷sêe⁄>±s¡T y˚πs

#Ó|ü⁄Œ\ »‘· ≈£îÏº+#˚es¡≈£L wüOÏ+>¥≈£î sê˝Ò<äT.

n+‘· sê»dü+ ˇ\ø£uÀùdyêsêj·Tq.

ª\ø°åàø£≤ø£å+μ wüOÏ+>¥˝À Ä dü+|òüT≥q »]–q

20 s√E\ø√ @yÓ÷ &ç.m˝Ÿ.Hêsêj·TD>±s¡T ª@ø£Ms¡μ

∫Á‘·+ yÓTT<ä\Tô|≤ºs¡T. n+<äT˝À ≈£L&Ü ø£‹Ôô|ò’Ÿ

ñ+~. sêe÷sêe⁄>±] ø±+_H˚wüHé˝À e#˚Ã ø£‹Ôô|ò’Ÿ

ø£qTø£ me]ï rdüTø√yê˝≤ nì sêe÷sêe⁄>±]H˚ n&ç

>±s¡T. ªª@eT˝≤ n&ÉT>∑T‘·THêïs¡T.. »>±Zsêe⁄ uÛ≤jYTì

rdüTø√+&çμμ nHêïs¡T. á $wüj·T+ &ç.m˝Ÿ >±s¡T Hê

<ä>∑Zs¡≈£î e∫Ã #Óù|Œdü]øÏ Äj·Tq eT+∫ eTqdüTøÏ Hê

H√≥ e÷≥sê˝Ò<äT.

Äj·Tq |ü<ä›‹ n~

sêe÷sêe⁄>±s¡T ≥e˝Ÿ‡, Ç‘·s¡ ø±dü÷ºýéT‡ Ç+ÏøÏ

rdüT≈£îyÓfi‚¢yês¡ì #Ó|ü⁄Œ≈£îH˚yês¡T. ªªÇ~ mHé.Ï.ÄsY.

<Ûä]+∫+~sê... n+<äTπø H˚q÷ yê&ÉT‘·THêïqTμμ nì

281

#Ó|ü⁄Œ≈£îH˚ neø±X¯+ me]ø° Ç#˚Ãyês¡T ø±<ëj·Tq.

bÂsêDÏø£ ∫Á‘ê\˝À qÏ+#˚≥|ü⁄Œ&ÉT ‘·qT dü«j·T+>±

&çC…’Hé #˚sTT+∫q ø£‘·TÔ\T, u≤D≤\T, |æ\¢qÁ>√$,

øÏØ≤\T, Ç‘·s¡ ÄuÛÑs¡D≤\qT ìsêà‘·\ nqTeT‹‘√

n&ç– rdüT≈£îì ‘·q Ç+À¢ uÛÑÁ<ä|ü]#˚yês¡T. n+<äT≈£î

Çwüº|ü&çq ìsêà‘·\πø Äj·Tq dæìe÷\T #˚ùdyês¡T.

eTT+<äT ˇ|ü⁄Œø=ì Ä ‘·sê«‘· me¬s’Hê $eTs¡Ù\T #˚ùdÔ

düVæ≤+#˚yês¡T ø±s¡T. Äj·Tq |ü<ä›‹ n+‘˚. øÏØ≥+

Ç˝≤ ñ+&Ü*, ÄuÛÑs¡D≤\T á Ø‹˝À ñ+&Ü\ì

Äj·Tq <ä>∑Zs¡ ≈£Ls¡TÃì &çC…’Hé #˚sTT+#·T≈£îH˚yês¡T.

me¬s’Hê bÂsêDÏø£ bÕÁ‘· b˛wæ+#ê\qTø√+&ç,

mHé.Ï.ÄsY. <ä>∑Z]øÏ yÓfi≤¢*‡+<˚. dü«‘·Vü‰>± ∫Á‘·

ø±s¡T&ÉT ø±e&É+‘√ Äj·Tq ¬>≥|t ôdÿ#Y ^dæ Ç#˚Ã

yês¡T. <ëìì ãÏº y˚Tø£|t #˚ùdyês¡T. bÂsêDÏø£ ∫Á‘ê\

ìsêàD düeTj·T+˝À y˚Tø£|t≈£î eTT+<äT yÓTT<äÏu§≥Tº

sêe÷sêe⁄ ô|≤º*‡+<˚. eTVü‰qTuÛ≤e⁄&É+&ç.. |ü]

ÁX¯eTøÏ Ç+‘· eT+∫ù|s¡T sêe&ÜìøÏ ø±s¡D+ Äj·TH˚.

Áø£eT•ø£åDøÏ m+‘√$\Te Ç#˚Ãyês¡T.

uÛÀfi≤X¯+ø£s¡T&ÉT

sêe÷sêe⁄>±s¡T uÛÀfi≤X¯+ø£s¡T&ÉT. Äj·TqøÏ

ÄÁ>∑Vü≤+ e∫ÃHê, nqTÁ>∑Vü≤+ ø£*–Hê ‘·≥Tºø√e&É+

ø£wüº+>± ñ+&˚~. ø√|ü+‘√ ˇø£Ï ¬s+&ÉT ‹≥T¢ ‹ÏºHê,

ø±ùd|üÏøÏ eT∞¢ <ä>∑Z]øÏ |æ*#˚yês¡T.

ª@ø£Ms¡μ wüOÏ+>¥˝À »]–q ˇø£ dü+|òüT≥qì

#ÓãT‘êqT. ˇø£s√E sêe÷sêe⁄>±s¡T ñqï≥Tº+&ç

ªª»>±Zsêyé uÛ≤jYT... Ç|ü⁄Œ&ÉT d”«≥T¢ ‹+<ëe÷?μμ

nHêïs¡T. Hê≈£î #Ó_‘˚ ìsêà‘·≈£î Ä $wüj·T+ #˚s¡y˚dæ

@sêŒ≥T¢ #˚kÕÔqì Äj·Tq≈£î ‘Ó\TdüT. n+<äTπø

ªªn˝≤π> nqï>±s¡Tμμ nì ìsêà‘· &ç.m˝Ÿ.Hêsêj·TDì

|üø£ÿ≈£î |æ*∫ á $wüj·T+ #ÓbÕŒqT. n|ü⁄Œ&ÉT

kÕj·T+Á‘·+ Hê\T>∑T >∑+≥\T ne⁄‘√+~. n&Éj·÷sY

˝Àì dü‘ê´ dü÷º&çjÓ÷˝À wüOÏ+>¥ »s¡T>∑T‘√+~.

s¡TøÏ ø=+#Ó+ <ä÷s¡+. nsTTHê düπs yÓ+≥H˚ &ç.m˝Ÿ

>±s¡T ø±πsdüT≈£îìyÓ[¢ z >∑+≥˝À H˚‹‘√ #˚dæq d”«≥T¢

rdüT≈£îe#êÃs¡T. dü‘ê´ dü÷º&çjÓ÷ m+.õ.ÄsY. >±]~.

Äj·Tq y˚Tø£|t s¡÷yéT sêe÷sêe⁄>±]øÏ e÷Á‘·y˚T

Ç#˚Ãyês¡T. Ä y˚Tø£|t s¡÷yéT˝À d”«Ÿ‡ ô|Ïº+#êqT.

wüOÏ+>¥ |üP]Ôø±>±H˚ Ç<ä›s¡+ y˚Tø£|ts¡÷yéTøÏ

yÓfi≤¢+. H˚qT mì$T~ d”«≥T¢ n‹ø£wüº+ MT<ä ‹q>∑*

>±qT. Äj·Tq e÷Á‘·+ ne©\>± 14 d”«≥T¢ ‹H˚XÊs¡T.

282

nìï d”«≥T¢ ‹HêïqH˚ ø±˙ ø±ùd|üÏøÏ ø£&ÉT|ü⁄˝À

‹|üŒ&É+ yÓTT<ä˝…’+~. Ç|ü⁄Œ&˚ ekÕÔqì #Ó|æŒ ãj·T≥≈£î

e∫Ã yê+‹ #˚düT≈£îHêïqT.

Á|ü‹ s√p ñ<äj·T+ sêe÷sêe⁄>±] Ç+ÏøÏyÓ[¢

Äj·Tìï ø£*ùdyê&çì. nsTT<äTqïs¡ø£˝≤¢ ‘·j·÷¬s’

ãj·T≥ ≈£îØÃ˝À ≈£Ls¡TÃH˚yês¡T. me¬s’Hê eTTKýÓTÆq

e´≈£îÔ\T eùdÔ ˝À|ü\≈£î rdüT¬ø[¢ e÷≤¢&˚yês¡T. qqTï

#·÷&É>±H˚ ª@+ »>±Zsêyé uÛ≤jYT m˝≤ ñHêïs¡T?μ nì

∫s¡Tqe⁄«‘√ Á|ü•ï+#ês¡T.

mì$T~ d”«≥T¢ ‹H˚dü]øÏ Hê |üqsTTb˛sTT+~

eT], nìï d”«≥T¢ ‹qï áj·TqøÏ @+ ø±˝Ò<ë

nì|æ+∫+~. n˝≤+Ï ñ≈£îÿ X¯Øs¡+ Äj·Tq~. @+

‹Hêï, m˝≤ ‹Hêï Vü≤sêsTT+#·T≈£îH˚ X¯øÏÔ Äj·TqøÏ

ñ+&˚~. Ç+‘·˝≤e⁄Hêï |ü∫Ã$Ts¡|üø±j·T*ï (n$ ô|<ä›

ø±s¡+ ñ+&˚$ ø±e⁄) z 20 ‹H˚ùdyês¡T.

yêeTT ô|Ïºq $Ts¡|üø±j·T ãJ®\T bÕ‹ø£

‹H˚ùdyês¡T. ˇø√ÿkÕ] wüOÏ+>¥˝À ñqï

≥T¢+&ç ªªÇyêfi¯ |üø√&ç ‹+<ë+μμ nH˚yês¡T.

Ábı&Éø£åHé yêfi¯¢øÏ #Ó_‘˚ ns¡>∑+≥˝À dæ<ä∆+ #˚ùd

yês¡T. n\¢+, ñ*¢bÕj·T, |ü∫Ã $Ts¡|üø±j·T\T

ˇπø πs+CŸ˝À ø£*|æ ‘·j·÷s¡T#˚dæq |üø√&ç ˇø£

øÏ˝À ne©\>± ‹H˚yês¡T. @MT nj˚T´~ø±<äT

Äj·TqøÏ. |üø√&ç nsTTHê ø√&ç nsTTHê

‹q&É+ $wüj·T+˝À @e÷Á‘·+ sêJ|ü&˚yês¡T

ø±s¡T.

ªn&É$sêeTT&ÉTμ ∫Á‘·+ wüOÏ+>¥ eTT<äT

eT˝…’ bòÕ¬sdtº˝À »]–+~. sêe÷sêe⁄>±]øÏ

|üs¡àHÓ+Ÿ _*¶+>¥˝À ãdü @sêŒ≥T #˚XÊs¡T.

ø=+#Ó+ <ä÷s¡+˝À @sêŒ≥T #˚dæq f…+≥T˝À

H˚qT ñ+&˚yêDÏí. e÷≈£î <ä>∑Zs¡˝ÀH˚ |ü⁄\T\

uÀqT¢ ñ+&˚$. á ∫Á‘· ìsêà‘·\˝À ˇø£¬s’q

dü‘·´Hêsêj·TD>±s¡T #ê˝≤ düs¡<ë nsTTq

e´øÏÔ. ˇø£s√E wüOÏ+>¥ nsTTq ‘·sê«‘·

bòÕ¬sdtº n~Ûø±s¡T\ nqTeT‹ rdüT≈£îì

n&É$˝À y˚≥≈£î yÓ[¢ ø£DTE\T ø=≥Tº≈£î

e#êÃs¡T. <ëì e÷+dü+ n+<ä]ø° e&ç¶+#ês¡T.

ô|ò’Ÿ e÷düºsY e÷<ÛäeHé Ä s√E˝À¢ ≤|t.

Äj·Tq á ∫Á‘êìøÏ |üì#˚XÊs¡T. ø£DTE meTTø£\‘√

dü÷|t ô|Ïº+#ês¡T. sêe÷sêe⁄ >±]øÏ ≈£L&Ü Ä dü÷|t

Ç#êÃs¡T.

Ä eTsêï&ÉT sêÁ‹ sêe÷sêe⁄>±s¡T Hê≈£î ø£ãTs¡T

#˚XÊs¡T. H˚qT yÓfi¯¢>±H˚ ‘·q uÛÀ»q+ ø±´πsCŸ #·÷|ædü÷Ô

ªªHê≈£î ø£&ÉT|ü⁄˝À n<√˝≤ ñ+~. uÛÀ»q+ #Ój·T´qT. Ä

ø±´πsCŸ rdüT¬øfi¯ó¢. ø£DTE dü÷|t |ü+|æ+#ê&ÉT

e÷<ÛäeHé. HêHÓ‡Hé‡.. n~≈£L&Ü π><˚ ø£<ë... n+<äTπø

‹qãT~∆ ø±e&É+ ˝Ò<äTμμ nHêïs¡T.

düπsqì #Ó|æŒ Ä ø±´πsJ rdüT≈£î e#êÃs¡T. <ëìï

$bÕŒqT. ˇø£ –HÓï ì+&Ü MT>∑&É, eTs√ –HÓï˝À dü÷|t,

eT÷&√–HÓï˝À ø£DTEe÷+dü+, ¬s+&ÉT ø√fi¯ó¢ ñHêïsTT.

ø£DTE e÷+dü+ H˚qT ≈£L&Ü eTT≥Tºø√≈£î+&Ü, Ä

¬s+&ÉT ø√fi¯ó¢, MT>∑&É ‹H˚XÊqT. <ë+‘√ Hê |üì nsTT

283

b˛sTTq≥¢ì|æ+∫+~. Äj·Tq s√p ø√fi¯ó¢, MT>∑&É

n+‘·˝≤ m˝≤ ‹H˚yês√ nì|æ+∫+~.

ªm<äTØ‘·μ wüOÏ+>¥˝À

$.eT<ÛäTdü÷<äqsêe⁄>±s¡T <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+∫q

ªm<äTØ‘·μ ∫Á‘·+ wüOÏ+>¥ j·÷Hê+˝À »]–+~. NÛ|t

ôdÁø£≥Ø>± |üì#˚dæq sêE>±]øÏ ø=ã“]‘√≥˝À ¬>dtº

Vü≤Ödt ñ+&˚~. n+<äT˝À sêe÷sêe⁄>±]øÏ $&ç~

@sêŒ≥T #˚XÊs¡T.

sêe÷sêe⁄>±s¡T, yêDÏlô|’ Ä ‘√≥˝ÀH˚ ˇø£ bÕ≥

∫Árø£]+#ês¡T. |üqdüø±j·T\T ~>∑Tã&çøÏ e∫Ãq

düeTj·TeT~. #Ó≥T¢ ô|<ä›m‘·TÔ˝À ñ+&˚$ ø±e⁄. |æ\¢\T

mes¡Hêï ø√kÕÔπsyÓ÷qì á‘· #Ó≥Tº eT≥º\qT ‹s¡π>dæ

|üqdü ø±j·T\ #Ó≥Tº #·T≥÷º ø£fÒºyês¡T. á‘· eTTfi¯ó¢

dü÷<äT˝≤¢ #ê˝≤ |ü<äTqT>± ñ+&˚$. ˇø£s√E |üqdü

#Ó≥Tº øÏ+<ä ì\ã&ç bÕ≥˝À qÏdü÷Ô sêe÷sêe⁄ >±s¡T

#ÓsTT´ Ç˝≤ ô|’øÏ nH˚dü]øÏ Ä eTTfi¯ó¢ >∑T#·TÃ≈£îHêïsTT.

#ÓsTT´ n˝≤π> |ü≥Tº≈£îì eTTfi¯ó¢

ãj·T≥øÏ ˝≤π>XÊs¡T sêe÷sêe⁄ >±s¡T.

s¡ø£Ô+ <Ûës¡>± ø±s¡T‘√+~. #ÓsTT´

n˝≤ n~$T |ü≥Tº≈£îH˚ n≥TÇ≥T

#·÷XÊsêj·Tq. <ä>∑Zs√¢ |ü∫Ã$Ts¡|ü

ø±j·T\ #Ó≥Tº ø£ì|æ+#·>±H˚ ¬s+&ÉT

$Ts¡|üø±j·T\T ø√düT≈£îì H√À¢

y˚düT≈£îì ø£düø£kÕ q$T˝ÒXÊs¡T.

ªn<˚$T≥Hêïμ nì H˚qT n&çπ>dü]øÏ

ªÄ H=|æŒ ‘Ó*j·T≈£î+&Ü ñ+&É≤ìøÏμ

nHêïs¡T. n˝≤ ñ+&˚$ Äj·Tq

|ü<ä∆‘·T\T.

<ësê\T ø£ì|æ+#êsTT

ª<ëqMs¡X¯Ss¡ø£s¡íμ ∫Á‘êìï yÓTT<ä

\Tô|Ïº mø£ÿ&Ü Ä|ü≈£î+&Ü @ø£_–q

wüOÏ+>¥ #˚düTÔHêïs¡T. b˛°>± ª≈£îs¡T

πøåÁ‘·+μ ‘·j·÷s¡e⁄‘·T+&É≥+‘√ d”]

j·Tdt>± Ä ∫Á‘· ìsêàD+˝À ìeT>∑ï

eTj·÷´s¡T sêe÷sêe⁄>±s¡T. es¡Tdü

ô|Ïº düìïy˚XÊ\T rdüTÔHêïs¡T. m˝≤

edüTÔ+<√ s¡ôwdt ≈£L&Ü #·÷&É≥+˝Ò<äT.

Äj·Tq eT÷&ÉT bÕÁ‘·\T #˚düTÔHêïs¡T. ñ+&Éã≥º˝Òø£

ˇø£s√E n&çπ>XÊqT, ªªnqï>±s¡T MTs¡T b˛wædüTÔqï

bÕÁ‘·\T dæ+ø˘ ne⁄‘·THêïjÓ÷ ˝Ò<√ #·÷&É≥+ ˝Ò<äTμμ

nì. ªªeTqMT<ä eTqøÏ qeTàø£+ ˝Òø£b˛‘˚ m˝≤ Áã<äsY..

&√+ŸeÁØ dæìe÷ u≤>± ek˛Ô+~μμ nHêïs¡T. n+‘·

ø±ìŒ¤&ÓHé‡ Äj·TqøÏ.

á dæìe÷˝À Á<Í|ü~ eÁkÕÔ|üVü≤s¡D+ düìïy˚X¯+

ø√dü+ sêe÷sêe⁄>±s¡T dü«j·T+>± e÷¬sÿŸøÏ yÓ[¢ ˇπø

s¡+>∑T Ns¡\T <=s¡ø£ø£ b˛e&É+‘√ s¡ø£s¡ø±\ s¡+>∑T

\Tqï Ns¡\T ø=ì ‘Ó#êÃs¡T. á düìïy˚X¯+˝À H˚qT

Á<Í|ü~ Ns¡ ˝≤>∑T‘·Tqï|ü⁄Œ&ÉT <ësê\T ø£ì|æ+#êsTT.

wüOÏ+>¥ düeTj·T+˝À Ä $wüj·÷ìï y˚TyÓTes¡+

>∑eTì+#·˝Ò<äT. ‘=*ø±|” e∫Ãq ‘·sê«‘· #·÷düT≈£î+fÒ

Ä $wüj·T+ ‘Ó*dæ+~. Ä düeTj·T+˝À ØwüOŸ

#˚j·÷\H˚ Ä˝À#·q e∫ÃHê eé~Û dü]b˛ø£b˛e&É+‘√

e~˝ÒXÊs¡T. dæìe÷˝À <ësê\T ø£ì|æ+#·&Éy˚T ˝À|ü+.

ªm<äTØ‘·μ ∫Á‘·+˝À mHé.Ï.ÄsY., yêDÏl

284

á ∫Á‘·+ wüOÏ+>¥ düeTj·T+˝ÀH˚ eTs√

dü+|òüT≥q. ˇø£s√E wüOÏ+>¥≈£î bÕ´ø£|t #ÓbÕŒs¡T.

X¯≈£îì bÕÁ‘·<Ûë] <Ûä÷[bÕfi¯>±s¡T y˚Tø£|t rj·T

&ÜìøÏ dæ<ä∆eTe⁄‘·THêïs¡T. Ç+‘·˝À y˚Tø£|t rj·T

e<ä›ì, Ç+ø√ cÕŸ rj·÷\ì ø£ãTs¡T e∫Ã+~.

ªnu≤“.. eT∞¢Hê..μμ nì n\dü≥‘√ $düT>±Z

nHêïs¡T <Ûä÷[bÕfi¯>±s¡T. ì»y˚T eT].. @e÷Á‘·+

$ÁXÊ+‹ rdüTø√≈£î+&Ü n+<äs¡+ |üì#˚dü÷ÔH˚

ñHêï+. sêe÷sêe⁄>±s¡T á e÷≥ $Hêïs¡T.

ªª@+ <Ûä÷[bÕfi¯>±s¡T... n+‘· n\dæb˛j·÷sê..

nsTT‘˚ Ç~ #·÷&É+&çμμ nì ø£+ø£D≤\T ô|fÒº ‘·q

#˚‹ì #·÷|æ+#ês¡T. nø£ÿ&É #·s¡à+ ø£$T*b˛sTT,

‘√\T ˝Ò∫b˛sTT+~. dæìe÷˝Àì eT÷&ÉT ¬>≥|t‡

ø√dü+ ‘·s¡T#·T ø£+ø£D≤\T, Ç‘·s¡ ÄuÛÑs¡D≤\T

rdæ ô|&ÉT‘·T+&É≥+ e\¢ #·s¡à+ n˝≤ ø£$T*

b˛sTT+~. nsTTHê Ä u≤<Ûäì n˝≤ zs¡TÃ≈£îì

qÏ+∫q yÓTT+&çeTìwæ mHé.Ï.ÄsY.

Ä øÏØ≤\T, ÄuÛÑs¡D≤\T rdæô|&ÉT‘·Tqï

|ü⁄Œ&ÉT ^düT≈£îb˛j˚T$. Ä ø±\+˝À |ü⁄sêD |ü⁄s¡T

wüß\T MÏì m˝≤ uÛÑ]+#˚yês√ nì H˚qT ˝À˝À

|ü\ $düT≈£îÿH˚ yê&çì. ø±˙ sêe÷sêe⁄ >±]˝À

Ä $düT>∑T<ä\ mø£ÿ&Ü m|ü⁄Œ&É÷ ø£ì|æ+#·˝Ò<äT.

sêeTø£ècÕí dü÷º&çjÓ÷˝À ñqï >∑<äT\˝ÀH˚ e÷

n+<ä]øÏ edü‹ @sêŒ≥T #˚XÊs¡T. sêe÷sêe⁄>±]

nqTeT‹ ˝Ò≈£î+&Ü mes¡+ ãj·T≥øÏ yÓfi¯¢&ÜìøÏ

M˝Ò¢<äT. eT<ä´bÕq+ ìwæ<ä∆+. nsTT‘˚ eTTø±ÿ

eT\>±]øÏ s√p ø=+#Ó+ rs¡∆+ |ü⁄#·TÃø√e&É+

n\yê≥T. ªªkÕsY Hê≈£î ∫qï n\yê≥T ñ+~..

MTs¡T nqTeT‹+#ê*μμ nì ÇHé&Ó’¬sø˘º>± sêe÷

sêe⁄>±]ì n&ç>±sêj·Tq. ªÇ≤‡˝Ÿ ¬s’Ÿ...

C≤Á>∑‘·Ô, eTØ m≈£îÿe |ü⁄#·TÃø√ø£+&çμ nì

Äj·Tq≈£î e÷Á‘·y˚T nqTeT‹ Ç#˚Ãyês¡T.

mHé.Ï.ÄsY.øÏ eT+<äT n\yê≥T ˝Ò<äT.

yÓTT<äÀ¢ >=+‘·T u≤>± sêe&É+ ø√dü+ ‘Ó˝≤¢]

#·T≥º ø±˝ÒÃyês¡T. Ä ‘·sê«‘· ø=+‘·ø±\+ dæ>∑

¬s≥T¢ ‘êπ>yês¡T. Äô|’ nB e÷H˚XÊs¡T. Ä s√E˝À¢

555 dæ>∑¬s≥T¢ ÏqTï\˝À e#˚Ã$. ˇø£ÿ ÏqTï˝À

ª<ëqMs¡X¯Ss¡ø£s¡íμ˝À mHé.Ï.ÄsY.

285

60 dæ>∑¬s≥T¢ ñ+&˚$. e÷¬sÿŸ˝À m≈£îÿe>±

<=]πø$ ø±e⁄. sêe÷sêe⁄ >±]ø√dü+ ‘Ó∫Ã kÕºø˘

ñ+#˚yêfi¯ó¢.

sêeTTì ¬>≥|t ø√dü+

ªn&É$sêeTT&ÉTμ ∫Á‘·+˝À ªø£èwæ ñ+fÒ

eTqTwüß\T s¡Twüß\e⁄‘ês¡T...μ bÕ≥˝À ø±ùd|ü⁄

sêeTTì ¬>≥|t˝À ø£ì|ækÕÔs¡T mHé.Ï.ÄsY. á

bÕÁ‘· ø√dü+ ø±cÕj·T eÁkÕÔ\T ‘Ó|æŒ+#ês¡T.

s¡÷yéT˝À ñqï eT+#·+ rùdXÊs¡T. ø=‘·Ô #ê|ü

‘Ó|æŒ+#ês¡T. <ëìMT<˚ |ü&ÉT≈£îH˚yês¡T. Ç<˚$T

≥Hêï nì n&ç–‘˚ ªªeTq+ sêeTTì y˚wü+

y˚düTÔHêï+ Áã<äsY. ìwüº>± ñ+&Ü* ø£<ëμ nì

#ÓbÕŒs¡T. Ä j·÷ bÕÁ‘·\T b˛wædüTÔqï|ü⁄Œ&ÉT

Äj·Tq n+‘· |ü$Á‘·+>± ñ+&˚yês¡T ø£qTπø Ä

uÛÑ>∑e+‘·TDÏí Äj·Tq˝À #·÷düT≈£îH˚yês¡T »q+.

sêe÷sêe⁄>±] >∑~˝À s¡ø£s¡ø±\ |üfi¯ó¢

ñ+&˚$. nsTT‘˚ u≤&ûì ø£+ÁÀ˝Ÿ˝À ñ+#·T

ø√e&É+ ø√dü+ n$ j·T÷ìŸ˝À n+<ä]ø°

|ü+#˚yês¡T.

Áø£eT•ø£åD≈£î eTs√ ù|s¡T

yÓTT<äÀ¢ ne⁄Ÿ&√sY wüOÏ+>¥‡˝À bÕ˝§Zq

&ÜìøÏ ÄdüøÏÔ #·÷|æ+#˚yês¡T ø±<äT mHé.Ï.ÄsY.

‘·sê«‘· ‘·q |ü<ä∆‹ì ø=+‘·es¡≈£î e÷s¡TÃ

≈£îHêïs¡T. wüOÏ+>¥ ñ+<ä+fÒ n~ n&ÉyÓ’Hê, ñqï

¬s’Hê ø±©¸≥T düeTj·÷ìøÏ bÕe⁄>∑+≥ eTT+<˚

kÕŒŸ˝À ñ+&˚yês¡T. Äj·Tq e#˚Ãdü]øÏ n+‘ê

m\s¡ºsTT ñ+&˚yês¡T. Ä]ºdüTº\T ≈£L&Ü dü]>±Z

düeTj·÷ìøÏ e#˚Ãùdyês¡T. ˇø£ÿ »>∑Zj·T´>±]øÏ

e÷Á‘·y˚T $TqVü‰sTT+|ü⁄ ñ+&˚~. wüOÏ+>¥øÏ

s√p ¬s+&ÉT >∑+≥\T ˝ÒŸ>± e#˚Ãyês¡T »>∑Zj·T´.

#·÷d” #·÷&Éq≥T¢ ñ+&˚yês¡T sêe÷sêe⁄>±s¡T.

ªyê] d”qT¢ Ä|æ, $T–*q$ rj·T+&çμ nH˚yês¡T.

‘·qT m+‘· ˝ÒŸ>± e∫ÃHê Ä ˝ÒŸì ø£esY

#˚ùdyês¡T »>∑Zj·T´>±s¡T. n<äT“¤‘·yÓTÆq C≤„|üø£X¯øÏÔ

Äj·Tq~. m+‘· ô|<ä› &Ó’˝≤>¥ nsTTHê ˇø£ÿkÕ]

#·÷düT≈£îì yÓ+≥H˚ cÕŸ˝À ≥ø£≥ø±

#Óù|Œùdyêsêj·Tq.

ª\e≈£îX¯μ ∫Á‘·+˝À mHé.Ï.ÄsY.

286

ªø£<∏ëHêj·T≈£î&ÉTμ (1969) ∫Á‘·+˝À

‘=*kÕ]>± qÏ+∫q #·\|ü‹sêe⁄qT

mHé.Ï.ÄsY. m+‘√ Áb˛‘·‡Væ≤+#˚yês¡T. ‘·q Á|ü‹

dæìe÷˝Àq÷ y˚wü+ Ç|æŒ+#˚yês¡T. n+‘˚ø±<äT

‘·qT ª<ëqMs¡X¯Ss¡ø£s¡íμ ∫Á‘·+˝À eT÷&ÉT

y˚cÕ\T y˚ùdÔ, #·\|ü‹sêe⁄‘√ nsTT<äT y˚cÕ\T

y˚sTT+#ês¡T. sêeTT&ÉT, sêe

DT&ÉT bÕÁ‘·\qT ‘·qT ªlsêeT

|ü≤º_Ûùwø£+μ˝À <Ûä]ùdÔ, Ç+Á<äõ‘·TÔ, <Ûäq«+‘·]

bÕÁ‘·\qT #·\|ü‹sêe⁄≈£î Ç#êÃs¡T. n˝≤

mHé.Ï.ÄsY. n_Ûe÷HêìøÏ bÕÁ‘·T&Ó’q #·\|ü‹

sêe⁄ Äj·Tq Ä+‘·s¡+–≈£î˝À¢ ˇø£]>± ì*

#ês¡T. mHé.Ï.ÄsY.‘√ ‘·q≈£îqï nqTã+<Ûëìï,

e´øÏÔ>± Äj·Tq >=|üŒ‘·Hêìï #·\|ü‹sêe⁄

$e]+#ês¡T. Äj·Tq e÷≥˝À¢H˚..

Hê<äèwæº˝À sêe÷sêe⁄>±s¡T ˇø£ &çø£¸qØ. @ bÕÁ‘·≈£î

dü+ã+~Û+∫q ]|òü¬sHé‡ ø±yê\Hêï Äj·Tq <ä>∑Zs¡

<=]πø~. Äj·Tq~ ÁøÏj˚TÏyé Áu…sTTHé. ìs¡+‘·s¡+

ø=‘·Ô<äq+ ø√dü+ ‘·|æ+#˚yês¡T. eTVü‰eTVüQ˝…’q ø£e⁄\T

düeTTÁ<ë\ d”ìj·TsY, pìj·TsY, ø=+&ÉMÏ yÓ+ø£≥

ø£$... ‘·~‘·s¡T\‘√ |ü⁄sêD≤\ >∑T]+∫, ø£<∏ä\ >∑T]+∫

#·s¡Ã\T »s¡T|ü⁄‘·÷ ‘·q ne>±Vü≤q

ô|+#·T≈£îH˚yês¡T.

Äj·Tq |ü<ä›‹ ÇB

bı<äT›H˚ï ¬s+&ÉTqïs¡ >∑+≥\≈£î ˝Òe&É+ sêe÷sêe⁄

>±]øÏ n\yê≥T. mÏº |ü]dæú‘·T˝À¢q÷ Äj·Tq á

Áø£eT+ ‘·ù|Œyês¡T ø±<äT. yê´j·÷eT+, ÁbÕD≤e÷j·T+

#˚dæ eT÷&ÉTqïs¡ø£˝≤¢ kÕïHê<äT\T |üP]Ô #˚düT≈£îì

Ä|ò”düT>∑~˝À ≈£Ls¡TÃH˚yês¡T. Ä ‘·sê«‘· >∑+≥qïs¡

#·\|ü‹sêe⁄

ªø£<∏ëHêj·T≈£î&ÉTμ ∫Á‘·+˝ÀmHé.Ï.ÄsY., #·\|ü‹sêe⁄

‘·~‘·s¡T\T

287

ùd|ü⁄ ø=‘·Ô dæìe÷\ ø£<∏ä\T, Ádæÿ|tº‡ >∑T]+∫

Ä˝À∫+#˚yês¡T. nsTT<äT >∑+≥\ø£˝≤¢ uÛÀ»q+ #˚dæ

y˚Tø£|tøÏ yÓfi‚¢yês¡T. ˇø£s√E Äj·Tìï n&çπ>XÊqT.

ªªn<˚$T≥qïj·÷´... MTs¡T nsTT<äT >∑+≥\πø uÛÀ»q+

#˚düTÔHêïs¡T?μ nì. <ëìøÏ Äj·Tq #Ó|æŒq düe÷<Ûëq+

m+‘√ düeT+»dü+>±q÷, Ç‘·s¡T*ï Ä˝À∫+|ü#˚ùd

$<Ûä+>±q÷ ñ+<äì|æ+∫+~. ªeTq ìsêà‘·≈£î ˇø£ÿ

ì$Twü+ ≈£L&Ü y˚dtº ne≈£L&É<äT. wüOÏ+>¥ kÕŒŸøÏ

yÓ[¢q ‘·sê«‘· H˚qT Ï|òæHé #˚dæ ekÕÔq˙, uÛÀ»q+ #˚dæ

ekÕÔq˙ #Ó|æŒ z >∑+≥ ‘·sê«‘· ‹]– ekÕÔeTqTø√.

>∑&ç∫b˛sTTq ø±\+ ‹]–sê<äT ø£<ë! wüOÏ+>¥

yÓTT<ä\T ô|Ïºq ‘·sê«‘· ìsêà‘·≈£î Á|ü‹ø£åD+ $\TyÓ’

q<˚. n+<äTπø Hêe\¢ me]ø° Çã“+~ ø£\>∑≈£L&É<äì Ä

$wüj·T+˝À C≤Á>∑‘·Ô>± ñ+≤qTμ nì. ªeT] dü÷s√´

<äj·÷ìøÏ eTT+<˚ y˚Tø£|t m+<äT≈£î y˚düT≈£î+≤s¡T?μ

nì eTs√kÕ] n&ç>±qT. ªªÄ düeTj·÷ìπø y˚Tø£|t

y˚düTø√yê*. eTTK+ #ê˝≤ Áô|òwt>± ñ+≥T+~. n+‘˚

ø±≈£î+&Ü wüOÏ+>¥ mìï >∑+≥\≈£î yÓTT<ä\T ô|&É‘ês√

‘Ó©<äT. eTq+ y˚Tø£|t y˚düT≈£îì ø±dü÷ºýéT‡‘√ ¬s&û>±

ñ+fÒ eTq |üqT\T #˚düTø√e#·TÃ. yês¡T m|ü⁄Œ&ÉT

|æ*ùdÔ n|ü⁄Œ&ÉT wüOÏ+>¥≈£î yÓfi¯¢e#·TÃ. me]ø° Çã“+~

ø£\T>∑<äT. f…Æ+ y˚dtº ø±<äTμμ nì #ÓbÕŒs¡T nqï>±s¡T.

sêe÷sêe⁄>±] J$‘·+ >∑&çj·÷s¡eT+‘· ø£¬sø˘º>±

q&ç#˚~. ¬øØsY ÁbÕs¡+_Û+∫q ‘=*s√E˝À¢ s√EøÏ

¬s+&ÉT, eT÷&ÉT wæ|òtº\T |üì#˚dæq dü+<äsê“¤\T mH√ï.

ñ<äj·T+ @&ÉT >∑+≥\j˚T´dü]øÏ dü÷º&çjÓ÷˝À ñ+&˚

yês¡T. nø£ÿ&çqT+∫ sêÁ‹es¡≈£L wüOÏ+>¥‡˝À bÕ˝§ZH˚

yês¡T. sêÁ‹ ‘=$Tà~ >∑+≥\ ‘·sê«‘· e´øÏÔ>∑‘·yÓTÆq

|üqT\T #·÷düT≈£îì |ü<äø=+&ÉTqïs¡øÏ ìÁ<äb˛j˚Tyês¡T.

1970 es¡≈£L Ç<˚ |ü<ä›‹ ø=qkÕ–+~. Ä ‘·sê«‘·

¬s+&ÉT wæ|ü⁄º\T #˚j·T&É+ ‘·–Z+∫, kÕj·T+Á‘·+ Äs¡T

>∑+≥\ ‘·sê«‘· wüOÏ+>¥˝À bÕ˝§ZH˚yês¡T ø±<äT.

‘·qT m+‘· _J>± ñHêï, ø±©¸≥T f…ÆyéTøÏ ˇø£ÿ

ì$Twü+ Ä\dü´+>± mHé.Ï.ÄsY. sêe&É+ @ ìsêà‘·

ª<ëqMs¡X¯Ss¡ø£s¡íμ ∫Á‘·+˝À..

288

ms¡T>∑&ÉT. >∑&çj·÷s¡eT+‘· ø£∫Ã‘·yÓTÆq sêe÷sêe⁄>±]

ìØí‘·yÓTÆq ø±s¡´Áø£e÷\qT #·÷dæ, Äj·Tq sêø£‘√

m+<äs√ ‘·eT yêN\qT dü]#˚düT≈£îqï dü+<äsê“¤\T

Hê≈£î ‘Ó\TdüT. j·T÷ìŸ düuÛÑT´\T ø±˙, ìsêà‘· ø±˙

dü÷º&çjÓ÷øÏ #˚s¡ø£eTT+<˚ Äj·Tq nø£ÿ&çøÏ yÓ[¢ yê]

ø√dü+ ìØøÏådü÷Ô ≈£Ls¡TÃqï dü+>∑‘·T\T H˚HÓs¡T>∑T<äTqT.

Çø£ sêe÷sêe⁄>±s¡T ì]à+∫q dæìe÷\

wüOÏ+>¥‡ ñ<äj·T+ @&ÉT >∑+≥\πø yÓTT<ä\j˚T´$.

kÕj·T+Á‘·+ 6 >∑+≥\≈£î bÕ´ø£|t #Óù|Œyês¡T. m+‘√

esYÿ »]π>~. n‘·édüs¡yÓTÆ‘˚ ‘·|üŒ HÓ’Ÿ wüOÏ+>¥\T

#˚ùdyês¡T ø±<ëj·Tq. Ä]ºdüTº\T m|ü⁄Œ&É÷ Áô|òwt>±

ñ+&Ü\H˚yês¡T. yê&çb˛sTTq eTTU≤\‘√, n\dæq

X¯Øsê\‘√ qÏ+#·&ÜìøÏ n+^ø£]+#˚yês¡T ø±<äT. á

$wüj·T+˝À ≈£L&Ü ‘·q >∑Ts¡Te⁄ ¬ø.$.¬s&ç¶>±] |ü<ä∆‹ì

bòÕ˝À nj˚Týês¡T. ôdŸ˝ÀøÏ sê>±H˚ ¬ø.$.¬s&ç¶>±s¡T

Ä]ºdüTº\ eTTU≤\qT |ü]o\q>± #·÷ùdyês¡T. mes¡Hêï

&É˝Ÿ>± ø£ì|æùdÔ, ªª@eTbÕŒ... eTTK+ &É˝Ÿ>± ñ+~?μμ

nì n&çπ>yês¡T. ªsêÁ‹ ˇ+Ï>∑+≥ es¡≈£L wüOÏ+>¥

»]–+<ä+&çμ nì Ä Ä]ºdtºº #Ó|üŒ>±H˚ eTs√e÷≥

˝Ò≈£î+&Ü ªbÕ´ø£|tμ nì wüOÏ+>¥ ø±ì‡˝Ÿ #˚ùdyês¡T.

Ä]ºdüTº\ eTTU≤\T m|ü⁄Œ&É÷ |ü⁄e⁄«˝≤¢ Áô|òwt>± ñ+&Ü

\ì, n|ü⁄Œ&˚ eTTK+˝À mø˘‡Áô|wüHé‡ |ü\T≈£î‘êj·Tì

Äj·Tq #Óù|Œyês¡T. ‘·eTø£+fÒ n+<ä+>± ñqïyê]H˚

‘Ós¡ô|’ #·÷&É≤ìπø Áù|ø£å≈£î\T ekÕÔs¡ì ¬ø.$.¬s&ç¶>±s¡T

nH˚yês¡T. n+<äTπø ªªÇyê*ºøÏ ¬sdtº rdüT≈£îì πs|ü⁄

Áô|òwt>± sê... wüOÏ+>¥ #˚<ë›+μμ nì #Óù|Œyês¡T. Ä

s√E˝À¢ ¬ø.$.¬s&ç¶>±s¡T ø√¢»|t cÕŸ‡ rùdeTT+<äT

Ä]ºdüTº\ eTTU≤\T Áô|òwt>± ñHêïj·÷ ˝Ò<ë nì |ü]

o\q>± #·÷ùdyês¡T. Äj·Tq |ü<ä∆‘·T˝Ò mHé.Ï.ÄsY.øÏ

n\yê≥j·÷´sTT. uÛÀ»q+ #˚dæ sêÁ‹ @&ÉTqïs¡, mì

$T~ >∑+≥\ø£˝≤¢ Äj·Tq |ü&ÉT≈£îH˚yês¡T. eT∞¢ ‘Ó˝≤¢]

¬s+&ÉTqïs¡≈£î ˝Ò#˚yês¡T. B+‘√ eTìwæ m|ü⁄Œ&É÷

#·÷dæHê Áô|òwt>± ñ+&˚yês¡T.

<ä°CŸ mHé.Ï.ÄsY.

|ü⁄sêDbÕÁ‘·\+fÒ n+<ä]ø° >ös¡ey˚T. nsTT‘˚

ø=ìï |ü⁄sêD bÕÁ‘·\T ‘·|ü⁄Œ\T #˚dæHê yêÏì y˚˝…‹Ô

#·÷ù| <ÛÓ’s¡´+ mes¡÷ #˚j·T˝Òø£b˛j·÷s¡T. |ü⁄sêD≤\qT

ªsêeTT&ÉT`;ÛeTT&ÉTμ ∫Á‘·+˝À..

289

Wb˛düq |ü≥º&É+e\¢, ñ<ä›+&É |ü+&ç‘·T\‘√ »]|æq

>√wüßº\˝À ‘Ó\TdüT≈£îqï $wüj·÷\e\¢ sêe÷sêe⁄>±s¡T

‘·q dæìe÷˝À¢ Ä ‘·|ü⁄Œ*ï y˚˝…‹Ô #·÷|æ+#ês¡T.

ª<ëqMs¡X¯Ss¡ø£s¡íμ ∫Á‘·+˝À X¯≈£îì‘√ #Ó|æŒkÕÔs¡T...

ªªù|s¡TøÏ <Ûäs¡àsêCÒ ø±˙ eÏº p<ä], e´düq |üs¡T&ÉTμμ

nì. n˝≤ #Ó|üŒ>∑*–q <ÛÓ’s¡´+ mHé.Ï.ÄsY.≈£î e÷Á‘·y˚T

ñ+~. n˝≤π> eTs√#√≥ <äTs√´<ÛäqTì‘√ nì|ækÕÔs¡T...

ªªbÕ+&Ée⁄\T ◊<äT>∑Ts¡T, y˚T+ q÷s¡T>∑Ts¡+... á

düT$XÊ\ kÕÁe÷C≤´ìï y˚TeT+<äs¡+ |ü+#·T≈£î+fÒ

me]øÏ m+‘· edüTÔ+~? ndü\T n˝≤ eTTø£ÿ\T

eTTø£ÿ\T>± $&É>=Ïº |ü+#·Tø√e&É+ ÁX‚j·Tdüÿs¡e÷?μμ

nì. á HêÏ sê»ø°j·T |ü]dæú‘·T\qT sêe÷sêe⁄

>±s¡T @Hê&√ Væ≤+∫ n˝≤ &Ó’˝≤>∑T\T sêsTT+#ês¡T.

eTq≈£î sêeTT&ÉT m˝≤ ñ+≤&√, ø£èwüßíì s¡÷|ü

y˚T$TÀ ‘Ó©<äT. sêe÷sêe⁄>±s¡T Ä j·÷ bÕÁ‘·\qT

b˛wæ+∫ yêÏøÏ s¡÷|ü+ @s¡Œ]#ês¡T. sêeTT&ÉT,

ø£èwüßí&ÉT Ç˝≤π> ñ+&˚yêπsyÓ÷qì|æ+#ês¡T. ªsêe÷

j·TD+μ, ªeTVü‰uÛ≤s¡‘Yμ Væ≤+B d”]j·T˝Ÿ‡ ì]à+#˚

eTT+<äT Ä <äs¡Ùø£ ìsêà‘·\T sêe÷sêe⁄>±] <ä>∑Zs¡øÏ

e∫Ã Ä $>∑TZ\T, ÄuÛÑs¡D≤\T #·÷dæ &çC…’qT¢ ‘·j·÷s¡T

#˚düT≈£îì yêÏì bòÕ˝À nj·÷´s¡T. Bìe\¢ Ä d”]

j·T˝Ÿ‡≈£î n+<ä+e∫Ã m+‘√ Á|üC≤<äs¡D bı+<ësTT.

mø£ÿ&Óø£ÿ&çyês√ |ü⁄sêD≤\≈£î dü+ã+~Û+∫ @

nqTe÷q+ e∫ÃHê sêe÷sêe⁄>±]ì ø£*dæ dü+<˚Vü≤

ìeè‹Ô #˚düT≈£îH˚yês¡T.

ô|<ä› ~≈£îÿ

n˝≤π> |ü]ÁX¯eT˝À me]øÏ @ Çã“+~ ø£*–Hê

e∫Ã sêe÷sêe⁄>±]øÏ #Ó|ü⁄Œ≈£îH˚yês¡T. Ä $wüj·T+

Äj·Tq #Ó$q y˚ùdÔ ‘·eT≈£î Hê´j·T+ »s¡T>∑T‘·T+<äH˚

qeTàø£+ yê]øÏ. yês¡T #Ó|æŒ+~ $q&Éy˚T ø±≈£î+&Ü

n|üŒÏø£|ü⁄Œ&ÉT Ä düeTdü´ì |ü]wüÿ]+#˚yês¡T sêe÷

sêe⁄>±s¡T. ˇø£]ø=ø£]øÏ |ü&Éø£ uÛ≤sêúÛÑs¡Ô\T $&çb˛

yê*‡q |ü]dæú‘·T\T e∫Ãq|ü⁄Œ&ÉT Äj·TqøÏ á

$wüj·T+ ‘Ó*dæ Ç<ä›]˙ eT+<ä*+∫ yê] ø±|ü⁄sêìï

dü]~<˚›yês¡T. Çø£ V”≤s√sTTqT¢ ‘·eT e´øÏÔ>∑‘· düeTdü´

\qT ô|<ë›j·TqøÏ #Ó|ü⁄Œ≈£îì kÕj·T+ bı+<˚yês¡T. Ä

s√E˝À¢ ˇø£ V”≤s√sTTHé &˚≥T¢ ÄyÓT u≤e #·÷ùdyê&ÉT.

290

q>∑<äT eéVü‰sê\qT ≈£L&Ü Äj·TH˚ |üs¡ý˚øÏå

düTÔ+&É≥+‘√ ÄyÓT ÄdæÔq+‘ê ‘·q ù|s¡TøÏ e÷s¡TÃ

≈£îHêïs¡T. á $wüj·T+ Ä V”≤s√sTTHéøÏ ‘Ó*dæ \uÀ

~uÀeT+≥÷ sêe÷sêe⁄>±]øÏ #Ó|ü⁄Œ≈£îì ø£fi¯¢˙fi¯ó¢

ô|≥Tº≈£î+~. ‘·qT s√&ÉT¶MT<ä ñHêïq+≥÷ ÄyÓT #Ó|üŒ

&É+‘√ sêe÷sêe⁄>±s¡T Ä V”≤s√sTTHé u≤eì |æ*∫

>∑Ïº>± eT+<ä*+∫ ÄdæÔì ‹]– ÄyÓTøÏ sêdæ#˚Ã˝≤

#˚XÊs¡T. Ç˝≤+Ï dü+|òüT≥q\T mH√ï dü«j·T+>±

#·÷dæq Hê≈£î ‘Ó\TdüT. m+‘·eT+~ V”≤s√sTTq¢

dü+kÕsê\T ì\u…≤ºs√ H˚qT #·÷XÊqT.

nqï>±s¡T |ædæHêsê?

sêe÷sêe⁄>±s¡T me«]ø° s¡÷bÕsTT Çe«&ÉT, eÏº

|ædæHê] nH˚ Á|ü#ês¡+ Ä s√E˝À¢ »]π>~. n~

ì»y˚Tqì q$Tà Ç|üŒÏyêfi¯ó¢≈£L&Ü n˝≤π> nqT≈£î+

≥THêïs¡T. n~ #ê˝≤ #ê˝≤ e+ø£s¡e÷≥. <äTs¡T“¤~∆‘√

#˚ùd Á|ü#ês¡+. Äj·Tq >∑T|üÔ<ë‘·. leT‹ ‘ês¡ø£eTà

>±]‘√ ø£*dæ m+<ä]ø√ mH√ïkÕs¡T¢ ñ|üø±sê\T

#˚XÊs¡T. me¬s’Hê Ä]ºdtº Äj·Tq <ä>∑Z]øÏ yÓ[¢ ªnqï

>±s¡÷... H˚qT Ç\T¢ ø£≥Tº≈£î+≥THêïqTμμ nì #Ó_‘˚

#ê\T Äj·Tq m+‘√ Äq+~+#˚yês¡T. ªyÓ˝Ÿ&ÉHé

Áã<äsY.. e÷ <ä>∑Zs¡ ¬s+&ÉT dæìe÷\T #˚düTÔHêïs¡T. yêÏ

bÕ]‘√wæø£+ rdüTø√+&çμ nì ¬s+&ÉT dæìe÷\ &ÉãT“

ˇπøkÕ] Ç#˚Ãyês¡T. mes¡Hêï Ç\T¢ ø£≥Tº≈£î+≥THêï

s¡Hêï, ø±s¡T ø=+≥THêïs¡Hêï ‘Ó*ùdÔ m+‘√ dü+ãs¡

|ü&çb˛j˚Tyês¡T, yê]ì n_Ûq+~+#˚yês¡T.

∫qï ∫qï Ä]ºdüTº\T |ü&˚ Çã“+<äT\T Äj·TqøÏ

u≤>± ‘Ó\TdüT. n+<äTπø yê]ì C≤Á>∑‘·Ô>± #·÷düT≈£îH˚

yês¡T. mHé.Ï.ÄsY.ì q$Tà bısTT´MT<ä mdüs¡T ô|Ïº

y˚cÕ\≈£î yÓfi¯¢e#·TÃ nqT≈£îH˚yêfi¯ó¢ ∫qï Ä]ºdüTº\T.

wüOÏ+>¥ |üP]Ô ø±>±H˚ &ÉãT“ #˚‹˝À |ü&ÉT‘·T+~

ø£qTø£ e#˚Ã≥|ü⁄Œ&ÉT _j·T´+ ø=qT≈£îÿì sêe#·ÃH˚

BÛe÷ yê]˝À ø£ì|æ+#˚~. πs|ü⁄sê, m\T¢+&ç sê nì

‹|æŒ+∫q ìsêà‘·\qT #·÷XÊqT ø±˙ mHé.Ï.ÄsY.˝≤

n+‘· ø£∫Ã‘·+>± ù| #˚ùd ìsêà‘·ì #·÷&É˝Ò<äT.

ôV’≤<äsêu≤<é˝À »]π> sêe÷sêe⁄>±] wüOÏ+>¥‡˝À

bÕ˝§Zq&ÜìøÏ #ÓHÓ’ïqT+∫ e#˚Ãyêfi¯¢+. ‹]– kÕj·T+

Á‘·+ ¬s’\TøÏ yÓ[¢b˛‘·THêïeT+fÒ z#·sY, &ÉãT“ ¬s&û>±

ñ+&˚~. y˚TH˚»s¡¢øÏ ÇùdÔ &ÉãT“ dü]>±Z n+<ä<˚yÓ÷qì

ÄHêÏ eTTKéT+Á‹ dü+Je¬s&ç¶‘√ mHé.Ï.ÄsY, &ç.$.mdt.sêE,

sê»düT˝À#·q, #·+Á<äø£fi¯, dü÷s¡´ø±+‘·+, XÊ+‘·≈£îe÷], kÕ$Á‹, »eTTq

291

dü«j·T+>± Äj·TH˚ Ç#˚Ãyês¡T. ªªC≤Á>∑‘·Ô>± Ç+ÏøÏ

rdüT¬øfi¯¢+&ç Áã<äsY... Ks¡TÃ ô|≥ºe<äT›μμ nH˚yês¡T.

ãj·T≥ ìsêà‘·\ø£+fÒ nqï>±s¡T ‘·≈£îÿe bÕ]

‘√wæø£+ Ç#˚Ãyês¡ì eTs√ Á|ü#ês¡+ ñ+~. ÇB ì»+

ø±<äT. nsTT‘˚ ˇø£ $wüj·T+ #ÓbÕŒ*. ˇø£ Ä]ºdüTºqT

ãTø˘ #˚ùdeTT+<äT ªªMT¬ø+‘· ÇeTà+≤s¡T?μμ nì

n&çπ>yêsêj·Tq. ªMT Çwüº+μ nì Ä Ä]ºdtº #Ó_‘˚ Çø£

n+‘˚ dü+>∑‘·T\T. (m+<äTø£+fÒ ãj·TÏ $wüj·÷\T

Äj·TqøÏ ‘Ó*j·Te⁄. me¬s+‘· rdüT≈£î+≥Tqï~

|üÏº+#·T≈£îH˚yês¡T ø±<äT) Ä Ä]ºdtº n˝≤ nq>±H˚

‘·q≈£î ‘√∫q yÓTT‘·Ô+ #Ó*¢+#˚yês¡T. n˝≤ ø±≈£î+&Ü

ªªãj·T≥ |ü~y˚\T rdüT≈£î+≥THêïqT nqï>±s¡Tμμ nì

#Ó_‘˚ ªªÇ≤‡˝Ÿ¬s’Ÿ (Ç~ Äj·Tq ‘·|ü<ä+) nì

n+‘· &ÉãT“ Ç#˚Ãyês¡T. Äj·Tq <ä>∑Zs¡ H√s¡T ‘Ós¡eø£

‘·≈£îÿe &ÉãT“ rdüT≈£îqïyêfi¯ó¢ ãj·T≥øÏ e∫Ã #Ó&ÉT

Á|ü#ês¡+ #˚ùdyês¡T.

|ü]ÁX¯eT˝À Äj·TDÏí ˇø£ ô|<ä› ~≈£îÿ˝≤ uÛ≤$+∫

me]øÏ @ ø£wüº+ e∫ÃHê #Ó|ü⁄Œ≈£îH˚yês¡T. m+‘·eT+~øÏ

Äj·Tq <Ûäq düVü‰j·T+ #˚XÊs√ Hê≈£î ‘Ó\TdüT. #·<äTe⁄

ø√e&ÜìøÏ &ÉãT“ Ç∫Ã Áb˛‘·‡Væ≤+∫+~ Hê≈£î ‘Ó\TdüT.

Ç+<äT≈£î ¬ø.$.¬s&ç¶>±] $wüj·Ty˚T eT+∫ ñ<ëVü≤s¡D.

$»j·÷ dü+düú≈£î mH√ïVæ≤≥T¢ Ç∫Ãq >=|üŒ <äs¡Ù

≈£î&ÉT ¬ø.$.¬s&ç¶. nsTT‘˚ ˇø£ bÕ¢|t dæìe÷ rXÊs¡ì

Äj·Tq <ä>∑Zs¡Tqï ø±s¡T ≈£L&Ü rùddüT≈£îHêïs¡T. yêfi¯¢

nu≤“sTT bòÕ]HéøÏ yÓ[¢ #·<äTe⁄ø√e&ÜìøÏ &ÉãT“

˝Òø£b˛‘˚ sêe÷sêe⁄>±]øÏ á $wüj·T+ ‘Ó*dæ kÕj·T+

#˚XÊs¡T.

eTs√ $wüj·T+ @$T≥+fÒ nqï>±]øÏ ø£è‘·»„‘ê

uÛ≤e+ m≈£îÿe. #˚dæq y˚T\T eT]∫b˛j˚Tyês¡T ø±<äT.

me] Ç+À¢ eT+∫˙fi¯ó¢ ‘ê–Hê J$‘ê+‘·+ Ä

$wüj·T+ eTs¡∫b˛j˚Tyês¡T ø±<äT. ªyê] Ç+À¢

eT+∫˙s¡T ‘ê>±qT. Á<√Vü≤+ #˚j·T≈£L&É<äTμ nqT

≈£îqï eTVü‰qTuÛ≤e⁄&Üj·Tq. ‘·qì V”≤s√>± |ü]

#·j·T+ #˚dæq <äs¡Ù≈£î&ÉT _.m.düTu≤“sêe⁄>±s¡T, mH√ï

Væ≤Ÿ ∫Á‘ê\≈£î e÷≥\T sêdæq düeTTÁ<ë\ pì

j·TsY\ nekÕq <äX¯˝À Çã“+<äT\T |ü&ÉT‘·T+fÒ ‘·qT

eTTKéT+Á‹ nsTTq ‘·sê«‘· Á|üuÛÑT‘·« |ü<äe⁄\T

ø£≥ºu…Ïº Ä<äT≈£îHêïs¡T.

düeTTÁ<ë\ pìj·TsY,

|ü<äàHêuÛÑ+, düeTTÁ<ë\

d”ìj·TsY ‘·~‘·s¡T\‘√

mHé.Ï.ÄsY.

292

n<˚$<Ûä+>± #·<äTe⁄≈£îqïyêfi¯¢+fÒ m+‘√ >ös¡e+

nqï>±]øÏ. wüOÏ+>¥ kÕŒŸ˝À bò˛sYÔ ndæôdº+Ÿ &Ó’¬sø£ºsY

Á>±&ÉT´j˚TŸ nì ‘Ó*ùdÔ ªªs¡+&ç >∑Ts¡Te⁄>±s¡T...

&Ó’˝≤>∑T\T #Ó|üŒ+&çμμ nì >ös¡$+#˚yês¡T. n+<äs¡÷

u≤>± #·<äTe⁄≈£îì C≤„q+‘√ yÓT\>±\ì sêe÷sêe⁄

>±s¡T n+≥T+&˚yês¡T.

H˚qT eTÁ<ëdüT˝À Ç\T¢ ø£≥Tº≈£îHêïqT. n|üŒÏπø

nqï>±s¡T eTTKéT+Á‹ nj·÷´s¡T. z dü+<äs¡“¤+˝À

Äj·Tq eTÁ<ëdüT e∫Ãq|ü⁄Œ&ÉT H˚qT á $wüj·T+

#ÓbÕŒqT. Äj·Tq m+‘√ dü+ãs¡|ü&ç >∑èVü≤ Á|üy˚XÊìøÏ

eTTVüAs¡Ô+ ô|≥º&Éy˚T ø±≈£î+&Ü <ä>∑Zs¡T+&ç Ä

ø±s¡´Áø£eT+ »]|æ+#ês¡T. nqï>±]øÏ >√<ÛäTeTs¡e«

ñbÕà, MT>∑&É n+fÒ Çwüº+. Ä s√E n$ e&ç¶+#·>±H˚

ø£&ÉT|ü⁄ì+&Ü ‹Hêïs¡T. ø£ì|æ+∫q yêfi¯¢+<ä]ø°

ª#·\bÕjYT ∫qï Ç\T¢ ø£≥Tº≈£îHêï&ÉTμ nì #Óù|Œyês¡T.

∫Hêï, ô|<ä› nH˚ ‘˚&Ü˝Ò≈£î+&Ü n+<ä]˙

düe÷q+>± >ös¡$+#˚yês¡T mHé.Ï.ÄsY. mes¡T ‘·q

<ä>∑Zs¡≈£î e∫ÃHê ˝Ò∫ ì\TÃì ¬s+&ÉT #˚‘·T\T CÀ&ç+∫

qeTdüÿ]+#˚yês¡T. n+‘· >=|üŒ dü+kÕÿs¡+

me]˝Àq÷ #·÷&É˝Ò<äT. eTq+ ¬s+&ÉT #˚‘·T\T

CÀ&ç+∫ qeTdüÿ]ùdÔ ]d”yé #˚düT≈£îH˚ dü+kÕÿs¡+

Çyêfi¯ #ê˝≤eT+~˝À ˝Ò<äT.

≥e˝Ÿ‡ rdüT¬øfi≤Ôsê?

sêe÷sêe⁄>±s¡T ≥e˝Ÿ‡ rdüT¬øfi‚¢yês¡T nH˚

Á|ü#ês¡+ ñ+~. ˇø£kÕ] Äj·Tìï n&ç>±qT. m|ü⁄Œ&É÷

|üø£ÿH˚ ñ+&˚yêDÏí ø£qTø£ m˝≤+Ï dü+<˚Vü≤+ e∫ÃHê

yÓ+≥H˚ Äj·Tìï n&çπ>ùdyêDÏí. ªnqïj·÷´.. ≥e˝Ÿ‡

rdüT¬øfi¯ó‘·THêïs¡ì eTqMT<ä Á|ü#ês¡+ »s¡T>∑T‘√+~.

á ≥e˝Ÿ‡ eTq≈£î nedüs¡e÷μ? nì.

Äj·Tq Hê e+ø£ d”]j·Tdt>± #·÷dæ ªªHêHÓ‡dt‡...

y˚T+ ≥e˝Ÿ‡ rdüT¬øfi¯¢&Éy˚T$TÏ?μμ nHêïs¡T. ‘·sê«‘·

ì<ëq+>±.. ªªeTq≈£î nqï+ ô|&ÉT‘·T+~ y˚Tø£ù|Œ... Ä

y˚Tø£|t eTVü‰\øÏåà ≈£L&Ü. wüOÏ+>¥ nsTTq ‘·sê«‘·

y˚Tø£|tì ≥e˝Ÿ‘√ ‘·T&ç#˚kÕÔ+. Ä ‘·sê«‘· Ä ≥e˝Ÿì

C≤Á>∑‘·Ô #˚j·Tø£b˛‘˚ #Ó|ü⁄Œ\T ‘·T&Ée&Üìø√, fÒãT˝Ÿ

ø°¢Hé #˚j·T&Üìø√ yê&É‘ês¡T ‘·|üŒ |ü$Á‘·+>± ñ+#·s¡T.

eTq+ y˚Tø£|t ‘·T&ÉT#·T≈£îqï ≥e˝Ÿì eTq ø£fi¯¢eTT+<˚

n˝≤ #˚düTÔ+fÒ u≤<Ûä>± ñ+≥T+~. n+<äTπø Ä ≥e˝Ÿì

#·\|ü‹sêe⁄ >∑èVü≤Á|üy˚XÊìøÏmHé.Ï.ÄsY. Vü‰»¬s’q

dü+<äs¡“¤+>±..

293

Ç+ÏøÏ rdüT¬ø[¢ X¯óÁuÛÑ+>± ñ‹øÏ+∫ |ü$Á‘·+>±

ñ+#·T‘ê+. n+‘˚ø±˙ á ≥e˝Ÿ‡ @+ #˚düT

≈£î+≤+?μμ nì $e]+#ês¡T nqï>±s¡T.

Äj·Tq ôdŸ˝ÀøÏ sê>±H˚ ≈£îØÃy˚dæ <ëìMT<ä ≥e˝Ÿ

y˚ùdyês¡T Ábı&Éø£åHé kÕº|òt. n˝≤ wüOÏ+>¥ »]–qHêïfi¯ó¢

≥e˝Ÿ‡ e÷]Ã y˚ùdyêfi¯ó¢. ªªÇ~ sêe÷sêe⁄ yê&çq

≥e˝Ÿμμ nì #Ó|ü⁄Œ≈£îì kÕïHêìøÏ y˚¬ses√ ñ|üjÓ÷

–+#·&É+ Äj·TqøÏ Çwüº+˝Òø£ Ä ≥e˝Ÿ ≈£L&Ü Ç+ÏøÏ

rdüT¬øfi‚¢yês¡T, n+‘˚... Äj·Tq ¬>≥|t˝À ñqï|ü⁄Œ&ÉT @

»s¡ï*düºsTTHê ôdŸøÏ e∫Ã dæº˝Ÿ rdüT≈£î+≤eT+fÒ

n+^ø£]+#˚yês¡T ø±<äT. ªá |ü$Á‘·yÓTÆq ¬>≥|t

ìsêà‘· >±]~. Äj·Tìï n&ç– rdüTø√+&ç.. Hêπø+

nuÛÑ´+‘·s¡+˝Ò<äTμ nH˚yês¡T. n˝≤ ¬>≥|t ©ø˘ ø±≈£î+&Ü

C≤Á>∑‘·Ô |ü&˚yês¡T. ìsêà‘· n_ÛÁbÕj·÷ìøÏ $\Teìdü÷Ô

Äj·Tq nqTeT‹‘√ dæº˝Ÿ‡øÏ bò˛E*#˚Ãyês¡T.

Ä #Ó‘·Ô #·<äeø£+&ç

ø£wüº|ü&É+<˚ mes¡÷ ô|’øÏsês¡T. ÁbÕs¡+uÛÑ+ qT+∫

ø£wüº|ü&˚ eTqdüÔ‘·«+ nqï>±]~. dæìe÷H˚ XÊ«dü>±,

<Ûë´dü>± Äj·Tq m~>±s¡T. Ä s√E˝À¢ Äj·TqøÏ

sê»ø°j·÷\+fÒ ÄdüøÏÔ ˝Ò<äT. ù||üs¡T #·~y˚yês¡T ø±<äT.

ªsê»ø°j·÷\T eTq≈£î nedüs¡e÷.. ù||üs¡T #·~$‘˚

bÕ*Ïø˘‡ e+≥ã&É‘êj·÷ Áã<äsYμ nH˚yês¡T. Ä

s√E˝À¢ ªø±>∑&Üμ˝À dæìe÷ ‘ês¡\ >∑T]+∫ ˙*

yês¡Ô\T sêùdyês¡T. (mHé.Ï.ÄsY., ø£èwüí≈£îe÷] ô|[¢

#˚düTø√uÀ‘·THêïs¡ì n+<äT˝À sêj·T&É+‘√ sêe÷

sêe⁄>±] n_Ûe÷qT\T Ä |üÁ‹ø£qT ‘·>∑\u…≤ºs¡T) Ä

>±dæ|t‡ ÄdüøÏÔø£s¡+>± ñ+&É≥+‘√ ô|<ë›j·TqøÏ ‘Ó*j·T

≈£î+&Ü ªø±>∑&Üμ #·~y˚yêfi¯¢+. m|ü⁄Œ&Ó’Hê Äj·Tq ø£+≥

ã&ç‘˚ ªªÄ #Ó‘·Ô+‘ê #·<äe&É+ nedüs¡e÷?μ nì

eTeTà*ï ‹fÒºyês¡T. ª|ü⁄sêD≤\T #·<äe+&ç, C≤„q+

edüTÔ+~μ nH˚yês¡T.

Äj·Tq ‘˚»düT‡ n˝≤+Ï~

sêe÷sêe⁄>±]ì #ê≥Tq #ê˝≤eT+~ ‹fÒºyêfi¯ófl.

bÕ<äqeTkÕÿsê\T #˚sTT+#·T≈£î+≥THêï&Éì $eT]Ù+

#˚yês¡T. ndü\T Äj·Tq ø±fi¯¢≈£î eTqyÓT+<äT≈£î

yÓTTø±ÿ\ì yê~+#˚yês¡T. n˝≤+Ï yêfi‚¢ Äj·Tq

m<äTs¡T |ü&É>±H˚ ne÷+‘·+ ø±fi¯¢MT<ä |ü&˚yês¡T. n+‘·

‘˚»düT‡, @<√ ‘Ó*j·Tì X¯øÏÔ ñ+~ Äj·Tq eTTK+˝À.

s¡÷|ü•*Œ |”‘ê+ãs¡+‘√ mHé.Ï.ÄsY.

294

ªl y˚Ó+ø£fÒX¯«s¡eTVü‰‘·à´+μ $&ÉT<ä˝…’q ‘·sê«‘· Ä

‹s¡TeT˝ÒX¯ó&˚ mHé.Ï.ÄsY. s¡÷|ü+˝À |ü⁄≤º&ÉH˚ n_Û

ÁbÕj·T+ Áù|ø£å≈£î˝À¢ @s¡Œ&çb˛sTT+~. <ë+‘√ #ÓHÓ’ï

ãE˝≤¢s√&é˝À ñqï Äj·Tq Ç+ÏøÏ Á|ü‹s√p

Hê\T>∑T ãdüT‡\ »q+ e#˚Ãyês¡T. mHé.Ï.ÄsY.

Ç+À¢+∫ ãj·T≥øÏ sê>±H˚ ˇø£ÿkÕ]>± ø±fi¯¢MT<ä

|ü&˚yês¡T. Vü‰s¡‘·T\T Ç#˚Ãyês¡T ø=+<ä¬s’‘˚, ø=ã“]

ø±j·T\T ø=fÒºyês¡T eT]ø=+<äs¡T. sêe÷sêe⁄>±]ì

#·÷&É≥+‘√ ‹s¡T|ü‹ j·÷Á‘· |üPs¡ÔsTT+<äH˚

Äq+<ä+‘√ Çfi¯¢≈£î yÓfi‚¢yês¡T. ì»+>± Äj·Tq

ø±s¡D»qTà&˚.

ìsêà‘·\qT n˝≤ Ä<äT≈£îH˚yês¡T

sêe÷sêe⁄>±]‘√ dæìe÷\T rdæ qwüºb˛sTTq

ìsêà‘·\ dü+K´ y˚fi¯¢MT<ä ñ+≥T+~. Ä]úø£+>±

<Óã“‹qï ìsêà‘·\qT ≈£L&Ü @<√ $<Ûä+>± Ä<äT≈£îH˚

yêsêj·Tq. ˇø£kÕ] z ìsêà‘· sêe÷sêe⁄ <ä>∑Zs¡≈£î

e#êÃs¡T. Äj·Tq >∑‘·+˝À mHé.Ï.ÄsY.‘√ eT+∫

dæìe÷\T rXÊs¡T. Á|üdüTÔ‘·+ |ü]dæú‹ u≤>√˝Ò<äT. ‘·q

≈£L‘·T] ô|[¢ #˚j·÷\qT≈£î+≥THêïqì, kÕj·T+

#˚j·TeTì Äj·Tìï ø£*XÊs¡T ìsêà‘·. yÓ+≥H˚

nqï>±s¡T ‘·q‘√ dæìe÷ rj·÷\ì m<äTs¡T #·÷düTÔqï

eTs√ ìsêà‘·ì |æ*∫, ªM]øÏ &˚Ÿ‡ Ç#êÃ+. MT≈£î Ä

&˚Ÿ‡ ø±yê\+fÒ &ÉãT“ #Ó*¢+∫ rdüTø√+&çμ nì

#Óù|Œyês¡T. n|ü⁄Œ&ÉT Ä ìsêà‘· Äq+<ä+>± yÓTT<äÏ

ìsêà‘·≈£î &ÉãT“ #Ó*¢+∫ &˚Ÿ‡ rdüT≈£îHêïs¡T.

mHé.Ï.ÄsY. n+&É<ä+&É\‘√ Ä ìsêà‘· ‘·q ≈£L‘·T]

ô|[¢ #˚j·T>∑*>±&ÉT. Ç˝≤+Ï dü+|òüT≥q\T mH√ï.

sêe÷sêe⁄>±] ù|s¡T #Ó|ü⁄Œ≈£îì ˝≤uÛÑ|ü&çqyê¬s+<äs√.

ÁbÕs¡+uÛÑ+˝À s√E≈£î ¬s+&ÉT eT÷&ÉT wæ|ü⁄º\T

|üì#˚dæHê Ä]ºdtº>± _J nsTTq ‘·sê«‘· HÓ’Ÿ

wüOÏ+>¥\T e÷H˚XÊs¡T. eTØ n‘·édüs¡yÓTÆ‘˚ ‘·|üŒ

sêÁ‹fi¯ó¢ |üì#˚ùdyês¡T ø±<äT. $sêeT+ ˝Ò≈£î+&Ü

>∑+≥\ ‘·s¡ã&ç |üì #˚dæq s√E\THêïsTT. ì\TÃì

ì\TÃì ø±fi¯ó¢ yê∫b˛j˚T$ ˇø√ÿkÕ].. øÏØ≥+

ãs¡Te⁄qT yÓ÷dü÷Ô n˝≤π> ñ+&˚yês¡T. #·s¡à+ ø£$T*

b˛sTTHê Äj·Tq uÛÑ]+#˚yês¡T ‘·|üŒ u≤<Ûäì e´ø£Ô+

#˚ùdyês¡T ø±s¡T. n+‘· yÓTT+&ç eTìwæ Äj·Tq.

ˇø£kÕ] wüOÏ+>¥ #˚düTÔ+&É>± »s¡«+ e∫Ã+<ë

n_Ûe÷qT\≈£î n_Ûyê<ä+#˚düTÔqï mHé.Ï.ÄsY.

295

j·TqøÏ. eTT≥Tº≈£î+fÒ ˇfi¯ó¢ ø±*b˛‘√+~. ÄdüŒÁ‹øÏ

yÓfi¯<ë+ nqï>±s¡T nHêïqT. ªe<äT› eTq+ yÓ[¢b˛‘˚ Mfi¯¢

wüOÏ+>¥ <Óã“‹+≥T+~. Çs¡yÓ’y˚\ s¡÷bÕj·T\T

qwüº+. mes¡T uÛÑ]kÕÔs¡T <ëìï. ø±ùd|ü⁄ eTqy˚T ø£wüº

|ü&É<ë+μμ nì qqTï yê]+#ês¡T. n˝≤ »«s¡+‘√H˚

wüOÏ+>¥ |üP]Ô#˚XÊs¡T.

ªBø£åμ wüOÏ+>¥˝À..

nqï>±s¡T ì»+>± yÓTT+&ç eTìùw. wüOÏ+>¥˝À

<Óã“ ‘·–*q|ü⁄Œ&ÉT ≈£L&Ü Äj·Tq yÓTT+&ç>±H˚

Á|üe]Ô+#˚yês¡T. ªBø£åμ (1974) ∫Á‘·+ wüOÏ+>¥˝À

»]–q dü+|òüT≥qì $e]kÕÔqT. z düìïy˚X¯+˝À V”≤s√

H˚\MT<äTqï Hê|üsêsTTì »]|æq|ü⁄Œ&ÉT <ëìøÏ+<ä ñqï

bÕeTT ãj·T≥øÏ e∫Ã ø±fÒdüTÔ+~. á düìïy˚XÊìï

∫Árø£]düTÔqï|ü⁄Œ&ÉT Ä bÕeTTøÏ H√s¡T ≈£î≥º˝Ò<äT. Ä

$wüj·T+ me]ø° ‘Ó©<äT. cÕŸ˝À sêe÷sêe⁄>±s¡T

Hê|üsêsTT »s¡|ü>±H˚ bÕeTT ãj·T≥≈£î e∫Ã ì»+>±H˚

ø±fÒdæ+~. #˚‹ qT+∫ s¡ø£Ô+ sêe&É+‘√ n+<ä]ø°

nqTe÷q+ e∫Ã bÕeTT\yêDÏí n&É>∑&É+‘√ H√s¡T

≈£î≥º˝Ò<äì uÛÑj·T|ü&ÉT‘·÷ #ÓbÕŒ&ÉT. <ë+‘√ e÷

n+<ä] >∑T+&Ó˝À¢ ¬s’fi¯ó¢ |ü]¬>‘êÔsTT. Ä $wü+ ˇfi¯¢+‘ê

yê´|æ+#·ø£ eTT+<˚ Äj·Tìï ÄdüŒÁ‹øÏ rdüT¬øfi≤¢\H˚

ìs¡íj·÷ìøÏ e∫Ã sêe÷sêe⁄>±]øÏ #ÓbÕŒ+. nsTT‘˚

wüOÏ+>¥ Ä|ü&ÜìøÏ Äj·Tq ˇ|ü⁄Œø√˝Ò<äT. s¡ø±Ôìï

‘·T&ç#˚dæ Ä #˚‹ì n˝≤π> >∑Ïº>± |ü≥Tº≈£îì ≈£Ls=Ãì,

‘·sê«‹ cÕŸø√dü+ @sêŒ≥T¢ #Ój·TéTì #ÓbÕŒs¡T. e÷

n+<ä]ø° ˇø£fÒ uÛÑj·T+. @+ »s¡T>∑T‘·T+<√qì

Ä+<√fi¯q.

nsTT‘˚ nqï>±]˝À m˝≤+Ï @ f…q¸qT ˝Ò<äT.

Äs¡T>∑+≥\ es¡≈£î wüOÏ+>¥ #˚dæ bÕ´ø£|t nsTTq

‘·sê«‘· Ç+ÏøÏ yÓ[¢b˛j·÷s¡T. #˚‹ì X¯óÁuÛÑ+>± ø£&ç

>±s¡T. n|ü⁄Œ&ÉHêï ÄdüŒÁ‹øÏ yÓfi¯<ëeTHêï ˇ|ü⁄Œø√˝Ò<äT.

@&ÉTqïs¡, mì$T~ >∑+≥\≈£î uÛÀ»q+ #˚dæ |ü&ÉT≈£î

Hêïs¡T. Ä ‘·sê«‘· |æ&ÉT>∑T\T |ü&çHê Äj·Tq ˝Òes¡T.

nsTT‘˚ Ä sêÁ‹ e÷˝À me]ø° ìÁ<ä\T ˝Òe⁄. nqï

mHé.Ï.ÄsY.‘√ ¬ø.dæ.X‚KsYu≤ãT, $T<˚› »>∑Hêï<∏äsêe⁄, $T<˚› sêeTø£ècÕísêe⁄

296

>±]+À¢H˚ ≈£Ls¡TÃì C≤>∑s¡D #˚XÊ+.

m+<äTø£sTTHê eT+∫<äì $cÕìøÏ

$s¡T>∑T&ÉT Ç+»ø£åqT¢ dæ<ä∆+ #˚XÊ+.

¬s+&ÉTqïs¡≈£î Äj·Tq ˝Ò#ês¡T.

Ç+À¢ ø£ì|æ+∫q eTeTà*ï #·÷&É

>±H˚ ÄX¯Ãs¡´b˛sTT ªª@$TÏ MTs¡+‘ê

Çø£ÿ&˚ ñHêïs¡T?μμ nq&ç>±s¡T.

ªªMT≈£î bÕeTT... nBμμ nì qdæπ>

dü]øÏ ªªn~ eTeTà*ï @+ #˚j·T<äT...

MTs¡T yÓfi¯¢+&çμμ nHêïs¡T. n+‘·

ø±ìŒ¤&ÓHé‡ Äj·TqøÏ.

kÕ<Ûës¡D+>± bÕeTT ø£s¡e>±H˚

Ä cÕø˘øÏ Vü‰sYº ô|òsTT˝Ÿ nsTT

#ê˝≤eT+~ #·ìb˛‘·T+≤s¡T. ø±˙

sêe÷sêe⁄>±s¡T yÓTT+&çeTìwæ. Ä

yÓTT+&ç‘·qy˚T Äj·Tìï ø±bÕ&ç+~.

bÕÁ‘·˝À n+‘·>± ˇ~–

b˛j˚Tyês¡T

ˇø£ bÕÁ‘· #˚düTÔqï|ü⁄Œ&ÉT

n+<äT˝À |üP]Ô>± ÇHéyê˝Ÿ« nj˚T´

yês¡T. $cÕ<ä düìïy˚X¯+ #˚düTÔqï

|ü⁄Œ&ÉT bı<äT›qTï+∫ n<˚ eT÷&é˝À

ñ+&˚yês¡T. Ç˝≤+≥|ü⁄Œ&ÉT mes¡Hêï

e∫Ã CÀø˘ #˚ùdÔ Ä eT÷&é b˛‘·T+~

ø£qTø£ eTq≈£î ‘Ó*j·T≈£î+&ÜH˚

Äj·Tq ‘·q #·T≥÷º z ^‘· ^düT≈£îH˚

yês¡T. Ä ^‘· <ëÏ mes¡÷ eTT+<äT≈£î sê≈£î+&Ü

Äj·Tq #·÷düT≈£îH˚yês¡T. d”]j·Tdt y˚wü+ nsTT‘˚

bı<äT›qT+∫ n+<ä]˙ ‹&ÉT‘·T+&˚yês¡T.

y˚T+ Äj·Tìï m|ü⁄Œ&É÷ n+Ïô|≥Tº≈£îì ñ+&˚

yêfi¯¢+. ø£qTø£ Äj·Tq eT÷&é‡ ‘Ó*ùd$. Çø£ wüOÏ+>¥

˝Òì düeTj·÷˝À¢ n+<ä]‘√ u≤>± ñ+&˚yês¡T.

yê] Ks¡à... eTqy˚T+ #˚XÊ+?

sêe÷sêe⁄>±] <ä>∑Zs¡øÏ ìsêà‘·\T, kÕ+πø‹ø£

ì|ü⁄DT\T, Ä]ºdüTº\T, |ü+|æD°<ës¡T\T e#˚Ãyês¡T.

n+<ä]‘√ ÄbÕ´j·T+>± e÷≤¢&˚yês¡T. ªá dæìe÷

MTs¡T #˚düTÔHêïs¡T. Ä dæìe÷ MTs¡T #˚<äT›s¡T>±ìμμ

nH˚yês¡T. ìsêà‘·qT |æ*∫ ªªMT¬se]HÓ’Hê nqT≈£î+

≥THêïsê.. nqTø√ø£b˛‘˚ Ç‘·ìøÏ neø±X¯+ Çe«+&çμμ

nH˚yês¡T. nsTT‘˚ ‘·q n_ÛÁbÕj·÷\qT me]MT<ë

s¡T<˚›yês¡T ø±<äT.

‘·qì $eT]Ù+#˚yê]ì Äj·Tq |üÏº+#·T≈£îH˚yês¡T

ø±<äT. ªyê] Ks¡à... eTq+ @+ #˚XÊeTì yês¡T n˝≤

‹&ÉT‘·THêïs¡T?μ nH˚yês¡T. n˝≤π> Ç+ø=ø£] >∑T]+∫

#Ó&ÉT>± e÷≤¢&É≥+, #ê&û\T #Ó|üŒ&É+ Äj·Tq≈£î

q#·Ã<äT. n˝≤+Ï yêÏì Áb˛‘·‡Væ≤+#˚yês¡T ø±s¡T.

Äj·Tq Äy˚X¯|üs¡T&˚.. me]MT<ä ø√|ü+ e∫ÃHê

ø£åD≤˝À¢H˚ n~ ø£]–b˛j˚T~.

297

H˚qT Äj·TqøÏ $<Û˚j·TT&ç>± ñ+&˚yê&çì. Ä]ºdtº>±

ñ+≥÷H˚ e´øÏÔ>∑‘· |üqT\T |üs¡ý˚øÏå+#˚yê&çì. Ábı&Éø£åHé

eéVü‰sê\T #·ø£ÿu…fÒºyê&çì. ªª#·\bÕjYT... eTq+

bı<äT›H˚ï @&ÉT >∑+≥\≈£î cÕŸ rdüTÔHêï+μμ nH˚yês¡T.

H˚qT nìï @sêŒ≥T¢ #˚ùdyê&çì. Hê‘√bÕ≥T Vü≤]ø£èwüí

ñ+&˚yê&ÉT. u≤\ø£èwüí ≈£L&Ü e÷‘√bÕ≥T ‹]π>yê&ÉT.

ô|<ë›j·TqøÏ H˚q+fÒ m+‘· qeTàø£eT+fÒ ø±´wt

eéVü‰sê\T ≈£L&Ü Hê≈£î n|üŒ–+#˚yês¡T.

V”≤s√sTTHé‘√ ô|fi≤¢?

V”≤s√sTTq¢+<ä]‘√ Äj·Tq düìïVæ≤‘·+>± ñ+&˚

yês¡T. m˝≤+Ï düeTdü´\T e∫ÃHê |ü]wüÿ]+#˚yês¡T.

m|ü⁄Œ&ÉT me]‘√ e÷≤¢&ç+~ eTs=ø£]øÏ ‘Ó*j·T

ì#˚Ãyês¡T ø±<äT. ø£èwüí≈£îe÷]‘√ Áù|eT eéVü‰s¡+

q&ç∫+<äì, n~ ô|[¢ es¡≈£L yÓ[¢+<äì Ä s√E˝À¢

nqT≈£îH˚yês¡T. ø±˙ ì»+ Ä uÛÑ>∑e+‘·T&çπø

‘Ó*j·÷*. mHé.Ï.ÄsY.˝Àì >=|üŒ‘·q+ @$T≥+fÒ..

e´øÏÔ>∑‘· ã\V”≤q‘·\T (ˇø£y˚fi¯ ñ+&ç ñ+fÒ) m|ü⁄Œ&É÷

Äj·Tq <Ó’q+~q eè‹Ô <ÛäsêàìøÏ n&ÉT¶sê≈£î+&Ü

#·÷düT≈£îH˚yês¡T. $X¯è+K\‘ê«ìï, Áø£eT•ø£åD≤sêVæ≤

‘ê´ìï m|ü⁄Œ&É÷ <ä]#˚s¡ì#˚Ãyês¡T ø±s¡T.

eT÷&ÉT s¡ø±\ ô|qTï\T

dæìe÷\ Ádæÿ|tºqT ‘·H˚ kı+‘·+>± sêdüTø√e&É+

mHé.Ï.ÄsY.øÏ n\yê≥T. s¡#·sTT‘· sêdæq &Ó’˝≤>∑T\qT

‹]– sêdüT≈£îH˚yês¡T. nø£ÿ&Éø£ÿ&É ‘·q<Ó’q u≤DÏ˝À

ø=ìï &Ó’˝≤>∑T\T CÀ&ç+#˚yês¡T. Ç+<äTø√dü+ eT÷&ÉT

s¡ø±\ Ç+≈£î ô|qTï\qT Äj·Tq ñ|üjÓ÷–+#˚yês¡T.

&Ó’˝≤>∑T\T ˇø£s¡ø£+ Ç+≈£î‘√, ¬øyÓTsê j·÷+–˝Ÿ‡ eTs√

s¡ø£+ Ç+≈£î‘√, j·÷ø£¸Hé Ç+ø√ Ç+≈£î‘√ sêùdyês¡T.

u≤\ø£èwüí, #·\|ü‹sêe⁄,Vü≤]ø£èwüí

298

Ä sêeT\ø£åàDT\T

m˝≤ ñ+&˚yês√ »q+ ms¡T>∑s¡T

ø±˙ m+‘√ nH√´q´+>± yÓT*–q q+<äeT÷]

k˛<äs¡T\T sêe÷sêe⁄, Á‹$Áø£eTsêe⁄qT #·÷dæ

e÷Á‘·+ dæ˙»q+ eTT]dæb˛j˚Tyês¡T. Ä sêeT\ø£åà

DT\T Mπsqì qy˚Tàyês¡T. ‘·eTTà&É+fÒ sêe÷sêe⁄øÏ

ÁbÕD+. nqïj·T´ n+fÒ n+‘·T˝Òì n_Ûe÷q+

Á‹$Áø£eTsêe⁄øÏ. Ä˝À#·q ˇø£]~, Ä#·s¡D eTs=ø£

]~ nqï≥T¢>± yÓT*π>yês¡T. mHé.Ï.ÄsY. _.m #·~

yês¡T. Á‹$Áø£eTsêe⁄øÏ e÷Á‘·+ #·<äTeã“˝Ò<äT.

#·<äTe⁄ì nÁX¯<ä› #Ój·Té<ä›ì, u≤>± #·<äTe⁄≈£î+fÒ

eT+∫ uÛÑ$wü´‘·TÔ ñ+≥T+<äì ‘·eTTàìøÏ ‘·s¡#·T

#ÓãT‘·T+&˚yês¡T. nsTTHêdüπs #·<äTe⁄ ‘·|üŒ $T–*q

nìï $wüj·÷˝À¢ eTT+<äT+&˚ yês¡T Á‹$Áø£eTsêe⁄.

nqï>±]øÏ dæìe÷˝À #ÛêHé‡ e∫Ãq|ü⁄Œ&ÉT yÓfi≤¢˝≤ e<ë›

nH˚ MTe÷+dü˝À ñqï|ü⁄Œ&ÉT yÓfi¯¢eTì Áb˛‘·‡Væ≤+

#ês¡T Á‹$Áø£eTsêe⁄. n+‘˚ø±<äT |ü]ÁX¯eTøÏ e∫Ãq

‘=* s√E˝À¢ nqï

mHé.Ï.ÄsY. y˚cÕ\ y˚≥˝À ìs¡T‘ê‡Vü≤+

#Ó+~q ‘·s¡TD+˝À Äj·Tq≈£î m+‘√ HÓ’‹ø£ ã˝≤

ìï∫Ã+~ Á‹$Áø£eTsêy˚. nqïj·T´ eTÁ<ëdüT˝À |ü&É

sêì bÕ≥T¢ |ü&ÉT‘·T+fÒ ‘êqT ˙&É |ü≥Tºq ø£&ÉT|ü⁄˝À

#·\¢ ø£<ä\≈£î+&Ü ≈£Ls√Ãe&É+ düããT ø±<äqT

≈£îHêïs¡T. eTÁ<ëdüT˝À nqïj·T´ <ä>∑Z]øÏ yÓ[¢b˛sTT

Äj·Tq ø£cÕº˝À¢ bÕ\T|ü+#·Tø√e&Éy˚T ø±≈£î+&Ü,

Äj·Tq≈£î ø=+&É+‘· n+&É>± ì*∫q ‘·eTTà&ÉT

Á‹$Áø£eTsêe⁄. n+<äTπø ªHê ‘·eTTà&ÉT ã+>±s¡+μ nì

#Ó|æŒ eTT]dæb˛j˚Tyês¡T mHé.Ï.ÄsY. Äj·Tq˝≤+Ï

nqï \_Û+#·&É+ ‘·q n<äèwüºeTH˚yês¡T Á‹$Áø£eTsêe⁄.

dü+bÕ<äq˝Òì Á‹$Áø£eTsêe⁄øÏ |æ\¢qT Çe«&ÜìøÏ

mes¡÷ eTT+<äT≈£îsêì ‘·s¡TD+˝À ÄdæÔ˝À ‘·q

e+‘·Tyê≤ì ≈£L&Ü ‘·eTTàìøÏ sêdæ∫Ãq mHé.Ï.ÄsY.

Wqï‘ê´ìï n|üŒÀ¢ #·T≥Tº|üø£ÿ\yês¡T m+‘√

>=|üŒ>± #Ó|ü⁄Œ≈£îH˚yês¡T. n+‘˚ø±<äT ‘·qT dü+bÕ<äHê

299

|üs¡T&Ó’q ‘·sê«‘· ‘·q ≈£î≥T+u≤ìøÏ m+‘· Ks¡TÃ

ô|fÒºyês√ ‘·eTTàì ≈£î≥T+u≤ìøÏ ≈£L&Ü n+‘˚ Ks¡TÃ

ô|fÒºyês¡T mHé.Ï.ÄsY. ‘·qøÏ m+‘· ÄdæÔ ø=+fÒ ‘·eTTà

&çø° n+‘· ø=Hê*‡+<˚. $»j·÷dü+düú ˇ|üŒ+<ä|üÁ‘·+ô|’

dü+‘·ø£+ #˚ùdeTT+<äT ‘·eTTàì‘√ ø£*dæ Ä˝À∫+

#ês¡T sêe÷sêe⁄. ªá dü+düú ì]à+#˚ Hê\T>∑T ∫Á‘ê

\≈£î ø±ø£\T r]q <äs¡Ù≈£î\T q\T>∑T]ì mqTï≈£î

Hêïs¡T. á q\T>∑T] #˚‘·T˝À¢ Ä Hê\T>∑T ∫Á‘ê˝À¢

qÏ+∫ H˚qT ªkÕºsYμ ø±˝Òø£b˛‘˚ Ç+ø£ Hê≈£î n<äèwüºy˚T

˝Ò<äqT ø√e#·TÃμ.. sêe÷sêe⁄ Ä˝À#·qì Á‹$Áø£eT

sêe⁄ ã\|ü]∫, ˇ|üŒ+<ä+ #˚düTø√eTì #ÓbÕŒs¡T.

Á‹$Áø£eTsêe⁄ dü+^‘· Á|æj·TT&ÉT, ùdïVü≤bÕÁ‘·T&ÉT.

nã<ë›\T #Óù|Œyês¡Hêï, yÓ÷dü–+∫ ã‹πø<ë›eTqT≈£îH˚

e´≈£îÔ\Hêï Äj·Tq≈£î q#·Ã<äT. ˇø£ e÷≥ n+fÒ <ëìï

ì\u…≥Tºø√yê\H˚ ‘ê|üÁ‘·j·T+ mHé.Ï.ÄsY.˝ÀH˚ ø±<äT

Äj·Tq ‘·eTTàì˝Àq÷ ø£ì|æ+#˚~.

Hê≥ø±\ Á|ü<äs¡Ùqø√dü+ ‘·qT @sêŒ≥T #˚dæq

H˚wüq˝Ÿ ÄsYº ~∏j˚T≥sY‡ dü+düú≈£î kÕs¡<∏ä´+ eVæ≤+∫q

Á‹$Áø£eTsêe⁄ ∫Á‘· |ü]ÁX¯eT˝ÀøÏ e∫Ãq ‘·sê«‘· Ä

dü+düú |ü‘êø£+ô|’ ì]à+∫q ∫Á‘ê\≈£î ìsêà‘·>± eé

Vü≤]+#ês¡T. Hê≥ø£ dü+düú>± ñqï HêÏ ÄX¯j·÷\H˚

bÕÏdü÷Ô Ä j·÷ <äs¡Ù≈£î\‘√, n_Ûs¡T#·T\‘√ ª|æ∫Ã

|ü⁄\¢j·T´μ, ª‘√&ÉT<=+>∑\Tμ ∫Á‘ê\T ì]à+∫ #˚‘·T\T

ø±\TÃ≈£îHêïs¡T á nqï<äeTTà\T. nq+‘·s¡+

|æ.|ü⁄\¢j·T´, dæ.|ü⁄\¢j·T´, ¬ø.$.¬s&ç¶ e+Ï ô|<ä›\ dü\Vü‰

y˚Ts¡≈£î ø£eT]¸j·T˝Ÿ $\Te\T »‘·#˚dæ dü+<˚XÊ‘·àø£

∫Á‘ê\T ì]à+∫ $»j·T+ kÕ~Û+#ês¡T. mHé.m.Ï.

|ü‘êø£+ô|’ q+<äeT÷] k˛<äs¡T\T ì]à+∫q ∫Á‘ê˝À¢

f…ÆÏ˝Ÿ‡≈£î eTT+<äT M]<ä›s¡÷ ‘·eT ‘·*¢<ä+Á&ÉT\qT

|üPõ+#˚ düìïy˚X¯+ Áù|ø£å≈£î\qT m+‘√ n\]+#˚~.

Ä s√E\˝À Á‹$Áø£eTsêe⁄ ˇø£ ø£<∏äqT zπø #˚XÊ

s¡+fÒ.. Çø£ m˝≤+Ï dü+<˚Vü‰\T ˝Ò≈£î+&Ü ∫Á‘·

ìsêàD+ #˚|ü≥ºe#·TÃ nH˚ qeTàø£+ <äs¡Ùø£ ìsêà‘·˝À¢

ñ+&˚~. Äj·Tq »&ç®yÓT+Ÿ n˝≤+Ï~. n+<äTπø

mHé.m.Ï. |ü‘êø£+ô|’ q+<äeT÷] k˛<äs¡T*<ä›s¡÷

ì]à+∫q ∫Á‘ê˝À¢ n~Ûø£XÊ‘·+ $»j·Te+‘·eTj˚T´$.

Á‹$Áø£eTsêe⁄ uÛ≤s¡´ »j·T\ø°åà<˚$. yê]øÏ Ç<ä›s¡T

|æ\¢\T. ø£fi≤´D#·Áø£e]Ô, Vü≤ØHé#·Áø£e]Ô. Ç<ä›s¡÷ q≥T˝Ò.

Mfi¯¢˝À Vü≤ØHé #·Áø£e]Ô nø±\eTs¡D+ bı+<ä>±, ø=ìï

∫Á‘ê˝À¢ qÏ+∫q ‘·sê«‘· dæ˙s¡+>∑+ qT+&ç yÓ’<=*–

yê´bÕs¡+ #˚düT≈£î+≥THêïs¡T ø£fi≤´D#·Áø£e]Ô.

mHé.Ï.ÄsY. »ìà+∫q ¬s+&˚fi¯¢ nq+‘·s¡+ Á‹$Áø£

eTsêe⁄ |ü⁄≤ºs¡T. mHé.Ï.ÄsY. 73e @≥ 1996˝À

ø£qTïeT÷ùdÔ, Á‹$Áø£eTsêe⁄ ‘·q 73e @≥ 1998

ôdô|º+ãsY 13q #ÓHÓ’ï˝À >∑T+&Ób˛≥T‘√ eTs¡DÏ+∫ Ä

s¡ø£+>± ≈£L&Ü nqïì nqTdü]+#ês¡T.

Á‹$Áø£eTsêe⁄,

m+.õ.ÄsY,

mHé.Ï.ÄsY.

300

‘·+Á&û ø=&ÉT≈£î\ <äs¡Ùø£‘·«+˝À qÏ+#˚ ne

ø±X¯+ V”≤s√\≈£î #ê˝≤ ns¡T<äT>± \_ÛdüTÔ+

≥T+~. á $wüj·T+˝À mHé.Ï.ÄsY. #ê˝≤ n<äèwüº

e+‘·T˝Òqì #ÓbÕŒ*. dæ.|ü⁄\¢j·T´ <äs¡Ùø£‘·«+˝Àq÷,

Äj·Tq ‘·qj·TT&ÉT dæ.mdt.sêe⁄ <äs¡Ùø£‘·«+˝Àq÷

qÏ+#ês¡T. n˝≤π> $sƒ¡˝≤#ês¡´

<äs¡Ùø£‘·«+˝ÀH˚ ø±≈£î+&Ü Äj·Tq

‘·qj·TT&ÉT

_.$.lìyêdt

<äs¡Ùø£‘·«+˝Àq÷

qÏ+#ês¡T.

‘ê‹H˚ì Á|üø±X¯sêe⁄ <äs¡Ùø£‘·«+˝Àq÷,

Äj·Tq ‘·qj·TT&ÉT Ï.m˝Ÿ.$.Á|ükÕ<é ìπs›X¯

ø£‘·«+˝Àq÷ mHé.Ï.ÄsY. n_ÛqsTT+#ês¡T.

n<˚$<Ûä+>± ø√yÓ\eT÷&ç Á|üø±X¯sêe⁄ <äs¡Ù

ø£‘·«+˝À qÏ+#·&É+‘√bÕ≥T Äj·Tq ‘·qj·TT&ÉT

sê|òüTy˚+Á<äsêe⁄‘√q÷ |üì#˚XÊs¡T. sêe÷sêe⁄˝Àì

q≥T&çì á ‘·+Á&ûø=&ÉT≈£î\T $$<Ûä ø√D≤˝À¢ Ä$wüÿ

]+#ês¡T. mHé.Ï.ÄsY. qÏ+∫q ªÁd”Ô »qàμ, ª$∫Á‘·

≈£î≥T+ã+μ ∫Á‘ê\≈£î Á|üø±X¯sêe⁄ <äs¡Ùø£‘·«+

eVæ≤+#ês¡T. Ç$ ¬s+&É÷ ≈£î≥T+ãø£<∏ë ∫Á‘ê˝Ò ø±e&É+

>∑eTHês¡Ω+. mHé.Ï.ÄsY. >=|üŒ‘·Hêìï, q≥Tì>± Äj·Tq

Á|ü<ä]Ù+∫q yÓ’$<Ûë´ìï Á|üX¯+dædü÷Ô ¬ø.mdt.Á|üø±X¯sêe⁄

>∑‘·+˝À #Ó|æŒq $X‚cÕ\T..

¬ø.mdt. Á|üø±X¯sêe⁄

301

ªªdæìe÷ |ò”\T¶˝À sêe÷sêe⁄>±s¡+fÒ Çwüº+˝Òì

yês¡T+&És¡T. nC≤‘· X¯Á‘·Te⁄ Äj·Tq. <ëìøÏ ø±s¡D+

Äj·Tq eTqdüÔ‘·«+. ª@e+&ûμ, ªMTs¡Tμ, ªyês¡Tμ n+≥÷

me]ì >∑T]+#Ó’Hê düπs Ç+≤ ãj·T≤ eTsê´<ä>±

e÷≤¢&˚ yês¡T. Bø£å, Áø£eT•ø£åD nH˚$ me]HÓ’Hê ô|’øÏ

rdüT≈£îekÕÔsTT. n+<äT≈£î Á|ürø£>± sêe÷sêe⁄>±s¡T

ì\TkÕÔs¡T. yêÏ‘√H˚ Äj·Tq Væ≤e÷\j·÷\+‘·

m‘·TÔ≈£î m~>±s¡T. ˇø£ÿ ñs¡÷›e÷≥ ‘Ó*j·Tø£b˛sTTHê

ôV’≤<äsêu≤<é˝À Ä¬sï\¢˝À Ä uÛ≤wü H˚s¡TÃ≈£îì @ø£+>±

ñ|üHê´dü$Te«&É+ Äj·Tqπø kÕ<ÛäýÓTÆ+~. ‘·qT y˚ùd

y˚cÕ\≈£î ‘·>∑Z≥Tº>± ‘·q X¯Øsêìï m|ü⁄Œ&É÷ n<äT|ü⁄˝À

ô|≥Tº≈£îH˚yês¡T. n+<äT≈£î mH√ï ìj·Te÷\T bÕÏ+#˚

yêsêj·Tq. ‘Ó\¢yês¡Ts¡a≤eTTq eT÷&ÉT >∑+≥\ø√,

Hê\T>∑T >∑+≥\ø√ ˝Ò∫ mø£‡sYôd’CŸ #˚dæ y˚Tø£|t #Ó’sY˝À

≈£Ls¡TÃH˚yês¡T. á Áø£eT•ø£åDqT eTs=ø£]˝À

#·÷&É˝Ò+. Ç<ä+‘ê m+<äT≈£î #ÓãT‘·THêïq+fÒ Á|ü‹uÛÑ

nH˚~ dü«j·T+dæ<ä∆+>± n+<ä]ø° ñ+≥T+~. ø±˙

<ëìøÏ kÕ<Ûäq nH˚~ nedüs¡+ nì #Ó|üŒ&Üìπø.

Äj·Tq dæìe÷ |ü]ÁX¯eT˝ÀøÏ e∫Ãq <ä>∑Zs¡Tï+∫

sê»ø°j·÷˝À¢ ø±\T ô|fÒºes¡≈£î Hê≈£î #ê˝≤ düìï

Væ≤‘·+>± ‘Ó\TdüT. Äj·Tq qÏ+∫q e+<ä˝≤~

dæìe÷˝À¢ ø=ìï e÷Á‘·y˚T $»j·÷ìï kÕ~Û+#·˝Òø£

b˛j·÷j·T+fÒ ‘·|ü⁄Œ Äj·Tq~ ø±<äT. q≥Tì>± Äj·T

HÓ|ü⁄Œ&É÷ ô|òsTT˝Ÿ ø±˝Ò<äT.

H˚qT ªÁd”Ô »qàμ ∫Á‘·+˝À sêe÷sêe⁄ >±]‘√ ø£*dæ

‘=*kÕ]>± |üì#˚XÊqT. Äj·TqøÏ n|üŒÏπø &Ó’¬sø£åHé

n+fÒ @$TÀ ≈£åîDí+>± ‘Ó\TdüT. m+‘√eT+~ &Ó’¬sø£ºs¡¢

e<ä› |üì#˚dæ me] <Û√s¡DÏøÏ ‘·>∑Z≥Tº #˚düTÔ+&˚ yês¡T.

ˇø£s√E ªÁd”Ô»qàμ ∫Á‘·+˝À |üXÊÃ‘êÔ|ü+ d”Hé

rdüTÔHêï+. Äj·Tq q≥q≈£î ôdŸ˝À n+<äs¡÷ ø£+≥

‘·&ç ô|≤ºs¡T. ˇø£ cÕŸ˝À H˚qT &Ó’¬sø£ºsY>± ñ+&ç ªø£Ÿμ

#Ó|üŒ&ÜìøÏ eé~Û ø±yê*‡ e∫Ã+~. yÓ+≥H˚ Ä d”HéqT

∫Árø£]+∫q |ü<ä›‹øÏ Äj·Tq qqTï XÊ¢|òæT+#ês¡T.

Ä eTs¡TdüÏ s√Eq Ç+ø√ d”Hé #˚düTÔHêïqT. yÓqTø£

rdæq Ä |üXÊÃ‘êÔ|ü+ d”Hé≈£î ©&é d”HéqT rdüTÔHêï.

n+<äT˝À ‘·q k˛<ä]ì ª≈£î\≥μ nqe\dæ ñ+~!

ªdædüºsYì ≈£î\≥ nq&É+ u≤>±˝Ò<ä+&ç, Ä˝À∫+#·+&çμ!

nHêïs¡T sêe÷sêe⁄>±s¡T. <ë<ë|ü⁄ Äe÷≥ nq≈£î+&Ü

‘·|æŒ+#·Tø√yê\ì #·÷XÊs¡T. H˚qT n+‘·≈£îeTT+<äT

s√E rdæq |üXÊÃ‘êÔ|ü d”HéqT >∑Ts¡TÔ#˚dæ ªÇø£ÿ&É n+‘·

e÷≥ nqø£b˛‘˚ Ä |üXÊÃ‘êÔbÕìøÏ nedüs¡+ @s¡Œ&É<äTμ

nì $e]+#êqT. ªì»y˚Tq+&çμ nì ˇ|ü⁄Œ≈£îHêïs¡T.

ø±˙ eTVü‰q≥T&ÉT ø£<ë ª≈£î\≥μ nH˚ e÷≥ e‹Ôe‹Ô

‘·q˝À ‘êqT nqT≈£î+≥Tqï≥Tº>± e÷sêÃs¡T. n≥T

e+Ï M\T+<äì n+‘·es¡≈£î H˚qT Ä˝À∫+#·˝Ò<äT.

Ç+ø=ø£kÕ] ª$∫Á‘· ≈£î≥T+ã+μ ∫Á‘·+˝À kÕ$Á‹

>±]‘√ qÏdüTÔqï|ü⁄Œ&ÉT ‘êqT e÷s¡Ty˚wü+˝À ˇø£

sö&û>± Á|üy˚•+∫ ÄyÓTqT øÏ&Üï|t #˚j·÷*. ÄyÓT

Äj·Tq uÛ≤s¡´. #ê˝≤ yÓTTs¡≥T>± Äj·Tq qÏdüTÔ

302

Hêï&ÉT. sêe÷sêe⁄>±]ì kÕ$Á‹ >±s¡T @MT nq˝Òø£

‘·&Éã&ÉT‘·T+fÒ sêe÷sêe⁄ >±πs @eTHê˝À H˚sêŒs¡T!

ª˙ õeTà~j·T´μ ˝≤+Ï ‹≥¢qïe÷≥. Ä$<Ûä+>± ‘·q

‘√bÕ≥T ‘·q düVü≤ q°q≥T\T ≈£L&Ü u≤>± #˚ùdÔH˚

<äèXÊ´\T |ü+&ÉT‘êsTT nì Äj·Tq <äè&ÛÉ $XÊ«dü+.

Ç˝≤ #Ó|ü⁄Œ≈£î+≥÷ b˛‘˚ Hêπø ø±<äT, Á|ü‹ yê]øÏ

mH√ï Ç˝≤+Ï dü+|òüT≥q\T >∑Ts¡TÔ≈£î ekÕÔsTT. ∫Á‘·

d”eT˝À Äj·Tq n&ÉT>∑Tô|Ïºq <ä>∑Zs¡Tï+∫ ∫Á‘·+

‘·s¡Tyê‘· ∫Á‘·+‘√ ‘·q Á|ü‹uÛÑqT Ç+Á|üPyé #˚düT

≈£î+≥÷ @ q≥T&É÷ ‘·q≈£î düe÷qkÕúsTT˝À ˝Òq+‘·

ô|’øÏ m~>±sêj·Tq.

Hêj·T≈£îì y˚cÕ\T <Ûä]+#·&É+ #ê˝≤ düT\uÛÑ+.

Á|ü‹Hêj·T≈£îì y˚cÕ˝À¢ ñqï ø£wüº+ m≈£îÿe. n~ ≈£L&Ü

Äj·TH˚ s¡TEe⁄ #˚XÊs¡T. ø£èwüßí&ÉT, ø£s¡Tí&ÉT, sêeTT&ÉT,

sêeD≤düTs¡T&ÉT... m+<äT˝À u≤>± qÏ+#ês√ #Ó|üŒ&É+

Áù|ø£å≈£î\πø ø±<äT, |ü+&ç‘·T\≈£î ≈£L&Ü ø£wüºy˚T. H˚qT

ª$∫Á‘· ≈£î≥T+ã+μ rdüTÔqï s√E˝À¢H˚ sê»ø°j·÷˝À¢øÏ

~>±\qï n_Û˝≤wü yê]øÏ ø£*–+~. <ëìøÏ ø±s¡D+

#ê˝≤ eTVü≤√qï‘·yÓTÆq~. sê»ø°j·÷˝À¢

sêDÏ+#ê\+fÒ \+#·>=+&ç ‘·q+˝À

sêDÏ+#ê*. n$˙‹ <Û˚´j·T+>± ô|≥Tº

ø√yê*. Ç˝≤+Ï yêÏì düVæ≤+#·˝Òì sêe÷

sêe⁄ sê»ø°j·÷˝À¢øÏ <ä÷ø£&É+ nedüs¡

eTì|æ+∫+~. es¡<ä˝§∫Ã, ø£s¡e⁄ ø±≥ø±

˝§∫Ã <˚X¯+ ìdü‡Vü‰j·T dæú‹˝À ñqï|ü⁄Œ&ÉT

Çø£ÿ&É ∫Á‘·d”eT˝À ‘êì+‘· r]ø£˝Ò≈£î+&Ü

ñHêï, ‘êH˚ ø±≈£î+&Ü ˇø£ Á≥÷|tì

‘·j·÷s¡T#˚dæ ø=ìï yêsê\ bÕ≥T CÀ˝…|üÏº

&ÉãT“ edü÷\T #˚dæ <˚X¯ s¡ø£åDì~ÛøÏ

n+~+#ês¡T. n‘·´~Ûø£ bÕ]‘√wæø£+ rdüT

≈£î+≥THêï <ëìï e<äT\T≈£îì sê»ø°j·T

s¡+>∑ Á|üy˚X¯+ #˚XÊs¡T. ù|<ä\ nuÛÑT´qï‹øÏ

ø£+ø£D+ ø£≥Tº≈£îì Äj·Tq @+ #˚dæ+B

eTqø£+<ä]ø° ‘Ó\TdüT. sêe÷sêe⁄>±s¡T

Ç+ø± ø=ìï s√E\T J$+∫ ñ+fÒ sê»

ø°j·÷˝À¢ ≈£L&Ü ≈£îfi¯ófl ø£&ç– ñ+&˚yês¡T.

ª$∫Á‘·≈£î≥T+ã+μ˝À mHé.Ï.ÄsY., kÕ$Á‹

303

‘·$Tfi¯ ∫Á‘· s¡+>∑ dü÷|üsYkÕºsY

s¡»˙ø±+‘Y 1970\˝À ø=ìï

‘Ó\T>∑T ∫Á‘ê˝À¢ qÏ+#ês¡T.


qÏ+∫q ªf…Æ>∑sYμ (1979)

yêÏ˝À¢ ˇø£Ï.

ô|<ë›j·Tq‘√ s¡»˙ qÏ+

∫q @¬ø’ø£∫Á‘·+ Ç<˚.

∫Á‘· s¡+>∑+˝ÀøÏ Á|üy˚

•+#·ø£eTT+<äT s¡»˙

ø±+‘Y u…+>∑Tfi¯Ss¡T˝À

ãdt ø£+&Éø£ºsY>± |üì#˚dæq

dü+>∑‹ »>∑~«‘·y˚T. Äj·Tq

mHé.Ï.ÄsY. n_Ûe÷ì.

ªe÷j·÷ãC≤sYμ, ªbÕ+&Éeeqyêdü+μ ∫Á‘ê*ï mìï

kÕs¡T¢ #·÷XÊH√ ˝…ø£ÿ˝Ò<äì #ÓãT‘·T+≤s¡T. Ä

dæìe÷\T #·÷dæ n_Ûe÷Hêìï eT]+‘· ô|+#·T

≈£îHêïqì #ÓãT‘ês¡T. eTs√$wüj·T+ @$T≥+fÒ

s¡»˙ø±+‘Y q≥T&Ée&ÜìøÏ Áù|s¡D ø£*–+∫+~ ≈£L&Ü

mHé.Ï.Äπs. n<Ó˝≤>∑+fÒ.. Äj·Tq ø£+&Éø£ºsY>± |üì#˚ùd

s√E˝À¢ ˇø£kÕ] kÕº|òt n+‘ê ø£*dæ ˇø£ bÂsêDÏø£

Hê≥ø£+ Á|ü<ä]Ù+#ês¡T. n+<äT˝À <äTs√´<ÛäqTì bÕÁ‘·

s¡»˙~. Ç+<äTø√dü+ ªlÁøÏwüíbÕ+&ÉMj·T+μ ∫Á‘·+

#·÷dæ n+<äT˝À

mHé.Ï.ÄsY. m˝≤

qÏ+#ês√ ‘·qT

n˝≤π> #˚j·T&ÜìøÏ

Á|üj·T‹ï+#ês¡T.

Hê≥ø£ Á|ü<äs¡Ùq

$»j·Te+‘·yÓT Æ+~.

n+<äs¡÷ s¡»˙ì n_Û

q+~+∫ dæìe÷˝À¢

Á|üj·T‹ï+#·eTì

dü\Vü‰ Ç#êÃs¡T. n˝≤ #ÓHÓ’ï yÓ[¢ |òæ*+

ÇHédææº≥÷´Ÿ˝À #˚] q≥T&Éj·÷´s¡T

s¡»˙ø±+‘Y.

mHé.Ï.ÄsY. dü\Vü‰

q≥Tì>± s¡»˙ø±+‘Y _J

nsTTq düeTj·T+˝À ˇø£kÕ]

yÓT<ä&ÉT˝Àì qsê\≈£î rÁe

yÓTÆq ˇ‹Ô&ç ø£*–+~. Bìe\¢

eTìwæ nHéu≤˝…Hé‡ nsTT

NÏøÏ e÷Ïø° ‘·>±<ë\≈£î

~π>yês¡T. nsTT‘˚ n≥Te+Ï

|ü]dæú‘·T˝À¢ ≈£L&Ü mHé.Ï.ÄsY.

n+fÒ uÛÑj·TuÛÑ≈£îÔ\‘√ yÓT*π>

yês¡T. s¡»˙ø±+‘Y e÷qdæø£ dæú‹ì

>∑eTì+∫q mHé.Ï.ÄsY. ˇø£kÕ] n‘·DÏí |æ*∫ ª#·÷&ÉT

Áã<äsY.. ‘Ó\¢yês¡T s¡a≤eTTq 3.30 qT+&ç 4 >∑+≥\

eT<Ûä´ ø±˝≤ìï ÁãVü≤àø±\+ n+≤s¡T. Ä

düeTj·T+˝À qTe⁄« ÁbÕD≤j·÷eT+ #˚ùdÔ |üP]Ô>±

ø√\T≈£î+≤e⁄μ nì dü\Vü‰ Ç#êÃs¡T. ø=+‘·ø±\+

Äj·Tq #Ó|æŒqfÒ¢ #˚j·T&É+‘√ s¡»˙ø±+‘Y Äs√>∑´+

u≤>∑T|ü&ç+~. á dü+|òüT≥q ‘·sê«‘· mHé.Ï.ÄsY.

n+fÒ >ös¡e+ ô|]–+~. 1993 &çôd+ãsY 15q

ôV’≤<äsêu≤<é˝À »]–q ª≈£î+r|ü⁄Á‘·T&ÉTμ (yÓ÷Vü≤Hé

u≤ãT V”≤s√, <ëdü]

<äs¡Ùø£‘·«+) ∫Á‘·+

Ä&çjÓ÷ |òü+ø£åHé˝À

mHé.Ï.ÄsY. düeTø£å+˝À

s¡»˙ø±+‘Y á

$wüj·÷\T #Ó|æŒ ‘·q

n_Ûe÷Hêìï yÓ\¢

&ç+#ês¡T.

304

<äs¡Ù≈£îì>± mHé.Ï.ÄsY.ªuÛÑ÷¬ø’˝≤dtμ (1958) ∫Á‘· ìsêàD ø±\+˝À

n+<äT˝À mHé.Ï.ÄsY. b˛wæ+∫q sêeDTì

bÕÁ‘· Á|üuÛ≤e+ Äj·Tqô|’ m+‘√ ñ+~. z ]ôdsYÃ

kÕÿ\sY˝≤ Ä bÕÁ‘· #·]Á‘·qT eT~Û+∫...

1960˝À kı+‘·+>± ªd”‘êsêeTø£fi≤´D+μ

∫Á‘êìï ì]à+#ês¡T. ‘·qT #˚|üÏºq Á|ü‹

ø±s¡´Áø£eT+˝Àq÷ ø=‘·Ô<äq+ ñ+&˚˝≤

#·÷düT≈£îH˚ sêe÷sêe⁄ á ∫Á‘êìøÏ

‘=*kÕ]>± <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+#ês¡T. nsTT‘˚

<äs¡Ùø£‘·« u≤<Ûä´‘·qT, ø°]Ôì ˇπø e´øÏÔ

|ü+#·Tø√e&É+ uÛ≤e´+ ø±<äqTø=ì $XÊ\

<äèø£Œ<∏ä+‘√ Ä˝À∫+#ês¡T. j·T÷ìŸ ù|s¡T

f…ÆÏ˝Ÿ‡˝À y˚dæ Á|ü|ü+#· #·\q ∫Á‘· #·]Á‘·˝ÀH˚

ˇø£ ø=‘·Ô dü+Á|ü<ëj·÷ìøÏ lø±s¡+ #·T≤ºs¡T.

<äs¡Ù≈£îì>± ≈£L&Ü mHé.Ï.ÄsY.≈£î

n|ü»j·T+ ˝Ò<äT. d”«j·T <äs¡Ùø£‘·«+˝ÀH˚ m≈£îÿe

∫Á‘ê˝À¢ qÏ+#êsêj·Tq. Ä $esê\T...

u

305

ªl ‹

s¡T|

ü‹ y

˚+ø£f

ÒX¯«s

¡ ø£fi

≤´D

+μ˝

À »j

·TdüT<

Ûä‘√.

.

306

‘·qT q$Tàq q≥q, ‘·qì

nÁ>∑kÕúsTTøÏ ô|+∫q

ìsêà‘·˝Ò eTTKéTì mHé.Ï.ÄsY.

uÛ≤$+#˚yês¡T. n˝≤π> ¬ø.$.¬s&ç¶,

_.mHé.¬s&ç¶, m˝Ÿ.$.Á|ükÕ<é e+Ï

nÁ>∑ÁX‚DÏ <äs¡Ù≈£î\ dü÷Œ¤]Ô‘√

<äs¡Ù≈£îDíj·÷´qì #Óù|Œyês¡T.

d”«j·T <äs¡Ùø£‘·«+˝À 17 ∫Á‘ê˝À¢ qÏ+∫ Ä

s¡ø£+>± ≈£L&Ü ]ø±sY¶‡ HÓ\ø=˝≤Œs¡T sêe÷sêe⁄.

Äj·Tq <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+∫q ∫Á‘ê˝À¢ n~Ûø£

XÊ‘·+ |òüTq $»j·T+ kÕ~Û+#êsTT.

q≥Tì>± ì]«sêeT+>± |üì#˚dü÷Ô ≈£L&Ü

<äs¡Ùø£‘·«+ #˚|ü≤º\H˚ ø√]ø£ mHé.Ï.ÄsY.≈£î

m+<äTø√ ø£*–+~. 40 @fi¯¢ ÁøÏ‘·+ ª‘Ó\T>∑T

dæìe÷μ e÷dü |üÁ‹ø£˝À BìøÏ dü+ã+~Û+∫

$es¡D Ç#êÃs¡T.

ø=H˚ïfi¯fl ÁøÏ‘·+... z dü+<Ûäý˚fi¯... Ä˝À#·q\T

mø£ÿ&çø√ |üs¡T>∑T\T rXÊsTT. Hê ∫qïHêÏ C≤„|üø±\T,

nqTuÛÑyê\T düTŒ¤s¡D≈£î e#êÃsTT. Hê s¡T >∑Ts¡TÔ≈£î

e∫Ã+~. ˇø£HêÏ kÕe÷qT´DÏí áHê&ÉT Ç+‘·Ï ô|<ä›

q≥TDÏí m˝≤ nj·÷´qT? n+≥÷ >∑‘êìï HÓeTs¡T

y˚düT≈£î+≥T+fÒ.....

Á|üÁ|ü<∏äeT+>± Hê ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T Hê Vü≤˝À¢øÏ

e#êÃs¡T. Hê eT+∫, #Ó&É¶\T >∑eTì+∫, Hê˝Àì

‘·bıŒ|ü⁄Œ\qT dü]~~› Hê á J$‘êìøÏ |üP\u≤≥\T

y˚dæq Ä eTVü≤˙j·TT\≈£î H˚qT @+ #˚XÊqT? Ä Á|üX¯ï

Hê eTqdüTqT ˇø£ÿkÕ]>± y˚T˝§ÿ*|æ+~. yê] s¡TD+

mHé.Ï. sêe÷sêe⁄

307

m˝≤rs¡TÃø√yê*? nqï Ä˝À#·q Hê eTqdüT˝À #√≥T

#˚düT≈£î+~. n|üŒÏπø 150 bÕÁ‘·˝À¢ qÏ+#êqT.

|ü]ÁX¯eT≈£î e∫Ã |ü~ùV≤H˚fi¯ó¢ nsTT+~. nsTT‘˚ H˚qT

qÏ+∫q Á|ü‹ ∫Á‘·eT÷ Hê düèwæº ø±<äT. ˇø£ ìsêà‘·,

ˇø£ <äs¡Ù≈£î&ÉT, m+<äs√ kÕ+πø‹ø£ ì|ü⁄DT\T,

ø£fi≤ø±s¡T\T düeTwæº>± ‘·j·÷s¡T #˚dæq ˇø£ ∫Á‘êìï

n~ m+‘· Á|üC≤<äs¡D bı+~Hê ªHê~μ nì #Ó|ü⁄Œ

ø√˝ÒqT. n+<äTe\¢H˚ <äs¡Ùø£‘ê«ìøÏ ñ|üÁø£$T+#êqT.

@∫Á‘êì¬ø’Hê düèwæºø£s¡Ô <äs¡Ù≈£î&˚ ø£<ë!

<äs¡Ù≈£îì>± Hê eTH√uÛ≤yê\qT, Hê düè»Hê‘·àø£

X¯øÏÔì n+<äT˝À Á|ü‹|òü*+|ü#˚dæ, ‘ÓqT>∑T<˚X¯+˝À ì]«

yê<ä+>± ô|<ë›, ∫Hêï n+‘ê yÓT#˚Ã ∫Á‘êìï s¡÷bı+

~+#ê\ì, Hê ‘·*¢<ä+Á&ÉT\ bÕ<ë\ #Ó+‘· ‘·qj·TTì

∫qï ø±qTø£>± düeT]Œ+#ê\ì ìX¯ÃsTT+#·T≈£îHêïqT.

Ä ìs¡íj·T+ |òü*‘·y˚T ªd”‘êsêeTø£fi≤´D+μ. Ä

∫Á‘·+˝À ÄbÕ<äeTdüÔø£eT÷ s¡eTD°j·T‘·qT

ø£eT˙j·T+>± q÷]b˛j·÷\ì nVü≤√sêÁ‘·T\T ø£èwæ

#˚XÊqT. u§‹Ô>± $sêeT+ <=s¡ø£ì dæú‹˝À ≈£L&Ü,

ÁbÕNq Á>∑+<∏ë\HÓìï+ÏH√ |ü]o\q#˚dæ sêe÷j·TD

ø±e´+˝À bÕÁ‘·\qT, ‘·‘ê«\qT eT]ø=+‘· ì•‘·+>±

eT]+‘· zs¡TŒ‘√ ns¡ú+#˚düT≈£îHêïqT. ∫Á‘êìï #·÷dæq

yês¡+‘ê Á|üX¯+dæ+#ês¡T. ªªá ∫Á‘·+ ‘Ó\T>∑T dæìe÷

#·]Á‘·˝À yÓTÆ\TsêsTTμμ n+≥÷ Á|ü»\T, Á|üuÛÑT‘·«+

≈£î]|æ+∫q Á|üX¯+dü\ es¡¸+ Hê bÕ*Ï |üP\»\T¢>±

|ü]D$T+∫+~. ‘=\T‘· nqT≈£îqï Á|üø±s¡+ Ä

∫Á‘êìï Hê ‘·*¢<ä+Á&ÉT\≈£î n+øÏ‘·+ Ç∫Ã Hê ø£˙dü|ü⁄

<Ûäsêàìï HÓs¡y˚s¡TÃ≈£îHêïqT.

q≥Tì>± mH√ï ãs¡Te⁄\T, u≤<Ûä´‘·\THêï yê≥

ìï+Ïì #·ø£ÿ~<äT›≈£î+≥÷, eTs√yÓ’|ü⁄ <äs¡Ù≈£î&ÉT>±

≈£L&Ü Hê J$‘· j·÷Á‘· kÕ–+#ê\ì ìX¯ÃsTT+#êqT.

q≥Tì>± ˇø£ $<ÛäyÓTÆq Äq+<ä+ ñ+fÒ <äs¡Ù≈£îì>±

eTs√ $<ÛäyÓTÆq Vü≤è<äj·T düŒ+<äq, nqTuÛÑyÓ’ø£ y˚<äýÓTÆq

e÷<ÛäTs¡´+ ñHêïsTT. q≥Tì>± H˚qT Hê n_Ûe÷qT\

n;Ûwüº+ Á|üø±s¡+ s¡ø£s¡ø±\ bÕÁ‘·\≈£î jÓ÷>∑ýÓTÆq

ìs¡«#·Hêìï, n+<äyÓTÆq uÛ≤cÕ´ìï #ÓãT‘·T+≤qT.

n˝≤π> <äs¡Ù≈£îì>± Hê ‘√Ï ø£fi≤ø±s¡T\ e<ä›qT+∫ Hê

eTqdüT≈£î q∫Ãq q≥q Ä j·÷ bÕÁ‘·\T ø√πs

n_Ûqj·T+ sêã≥Tº≈£î+≥THêïqT. ˇπø s¡+>∑+˝À

ñ+≥÷ n<˚ ˙&É|ü≥Tºq ÁX¯$Tdü÷Ô ¬s+&ÉT s¡ø±\

yê´|üø±\qT Hê≈£î dü+‘√wüø£s¡+>±, Hê n_Ûe÷

ªy˚eTT\yê&É ;ÛeTø£$μ∫Á‘·+ wüOÏ+>¥˝À ...

308

qT\≈£î Äq+<äø£s¡+>± ìs¡«Væ≤+#·>∑\T>∑T‘·THêïq+fÒ

n+‘·ø£Hêï H˚qT @+ ø√s¡T≈£î+≤qT?

<äs¡Ùø£‘·« $uÛ≤>∑+˝À Hê≈£î >∑Ts¡Te⁄ mes¡T?... Ç<˚

Á|üX¯ï #ê˝≤eT+~ $TÁ‘·T\T n&ç>±s¡T. ì»+

#ÓbÕŒ\+fÒ Hê≈£î >∑Ts¡Te⁄ n+≥÷ mes¡÷ ˝Òs¡T. @

ˇø£ÿ] |ü<ä›r H˚qT nqTdü]+#·qT. Hê<ä+≥÷

kı+‘·yÓTÆq ˇø£ |ü<ä∆‹ì s¡÷bı+~+#·T≈£îHêïqT. n<˚

nqTdü]düTÔHêïqT. ø±˙ ˇø£ÿÏ e÷Á‘·+ ì»+. H˚qT

<äs¡Ù≈£îDÏí ø±e≤ìøÏ |üs√ø£å+>± Áb˛‘·‡Væ≤+∫qyês¡T

lj·TT‘·T\T _.j·THé.¬s&ç¶, ¬ø.$.¬s&ç¶>±s¡T¢. >∑+≥\ ‘·s¡

ã&ç yê]‘√ >∑&É|ü≥+, ôd≥Tº MT<ä yê] @ø±Á>∑‘·, Bø£å

>∑eTì+#êø£ Hê˝À ø=‘·Ô ñ‘ê‡Vü≤+ »ì+∫+~. yê]s¡T

e⁄s¡T Hê≈£î q∫Ãq ô|<ä›\T, Hê <äèwæº˝À |üPE´\T.

q≥Tì>± Hê MT<ä mìï u≤<Ûä´‘·\T ñHêïjÓ÷,

<äs¡Ù≈£îì>± ≈£L&Ü n+‘·≈£î$T+∫qìï u≤<Ûä´‘·\T

e⁄HêïsTT. ªdæìe÷μ nqï~ m+‘√ $\TyÓ’q kÕ<Ûäq+.

<˚X¯+˝À ìs¡ø£åsêdü´‘· $ø£≤≥ºVü‰dü+ #˚düTÔqï á

s√E˝À¢ dæìe÷\ <ë«sê kÕe÷q´ Á|üC≤˙ø£+

‘Ó\TdüTø√>∑*π>$, ‘Ó\TdüTø√e\dæq$ mH√ï ñHêïsTT.

n+<äTe\¢H˚ H˚qT mqTïø=H˚ Á|ür ø£<∏ä≈£L @<√ ˇø£ |üs¡

e÷s¡ú+ ñ+&Ü\ì Hê uÛ≤eq. Hê ∫Á‘·+ <ë«sê Á|ü‹

Áù|ø£å≈£î&ÉT ‘·q≈£î, ‘·q #·T≥÷º ñqï Á|ü|ü+#êìøÏ

Á|üjÓ÷»qø£s¡yÓTÆq ˇø£ ÁbÕ|ü+∫ø£ ˙‹ì ‘Ó\TdüT

ø√yê\ì Hê dü+ø£\Œ+. ñ‘·ÔeT ∫Á‘ê\T á HêÏ

uÛ≤s¡‘êeìøÏ ô|≥ºì ø√≥\T. e÷qe⁄ì˝À ˙‹ì

ô|+bı+~+|ü #˚j·T&ÜìøÏ Ç$ ñ‘·ÔeT kÕ<ÛäHê\T.

n+<äTe\¢H˚ eTq ∫Á‘ê˝À¢ <˚X¯ uÛÑøÏÔ, C≤rj·TuÛ≤e+

ì+&ç ñ+&Ü*. eTq C≤‹, eTq <˚X¯+ m+‘· >=|üŒ<√,

eTq dü+düÿè‹ m+‘· #Ó’‘·qé+‘·yÓTÆq<√ ‘Ó*j·T

C…ù|Œ ∫Á‘ê\T eTq≈£î ø±yê*.

Ç+‘·es¡≈£L mH√ï ∫Á‘ê\≈£î <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+

#êqT. Hê ∫Á‘ê\˙ï Hê≈£î |ü]|üPs¡íyÓTÆq dü+‘·è|æÔ

ì#êÃsTT. yêÏ˝À¢ @~ m≈£îÿe @~ ‘·≈£îÿe nH˚

uÛ≤yêìøÏ neø±XÊ\T ˝Òe⁄. Hê ∫Á‘ê\˙ï Hê _&É¶\

e+Ï$. ˇø£ ‘·+Á&ç <äèwæº˝À _&É¶\+<äs¡÷ düe÷qy˚T.

ˇø£ _&É¶ ‘·≈£îÿe dü+bÕ~+∫Hê, eTs=ø£s¡T m≈£îÿe

ªleT~«sê≥|üs¡«+μ wüOÏ+>¥˝À e÷&Ü, |ü⁄wüŒ\‘·, yêDÏl‘√ mHé.Ï.ÄsY.

309

dü+bÕ~+∫Hê, Äràj·T‘·, nqTsê>±\ $wüj·T+˝À

Ä uÛÒ<äuÛ≤e+ ñ+&Ésê<äT. n˝≤π> Hê ∫Á‘ê˝À¢ ø=ìï

‘·≈£îÿe &ÉãT“qT ‘Ó∫Ã ô|≥ºe#·TÃ, eT]ø=ìï ø£qø£

es¡¸+ ≈£î]|æ+∫ ñ+&Ée#·TÃ. Hê≈£î Ä ‘ês¡‘·eT´+

˝Ò<äT. n˙ï Hê <äèwæº˝À ˇø£fÒ.

uÛÑ$wü´‘·TÔ≈£î dü+ã+~Û+∫q Á|üD≤[ø£\T mH√ï

dæ<ä∆+>± ñHêïsTT. Hê n_Ûe÷qT\ n_Ûe÷q+

ñqï+‘·ø±\+, düèwæº nqTeT‹+∫q+‘· ø±\+

∫Á‘ê˝À¢ qÏdü÷ÔH˚ ñ+≤qT. ñ‘·ÔeT q≥TìøÏ

$s¡eTD n+≥÷ ñ+&É<äT. q≥q nH˚~ πøe\+ ˇø£

yê´|üø£+ ø±<äT, Ç<=ø£ $<ÛäyÓTÆq ‘·|üdüT‡.

<äs¡Ùø£‘ê«ìøÏ dü+ã+~Û+∫q+‘·es¡≈£î eT÷&ÉT

ø£<∏ä\T dæ<ä∆+>± ñHêïsTT. ªn\÷¢] d”‘êsêeTsêEμ,

ª#êDø£´ X¯|ü<∏ä+μ, ªlsêeT |ü≤º_Ûùwø£+μ. H˚qT

dü«j·T+>± Ádæÿ|tº\T sêXÊqT. yêÏì >∑T]+∫ Á|ü‹

s√p, Á|ü‹ ø£åDeT÷ Ä˝À∫dü÷Ô neø±X¯+ <=]øÏ

q|ü⁄Œ&É˝≤¢ yêÏøÏ dü]ø=‘·Ô n+<ä#·+<ë\qT dü+‘·

]+|ü#˚dü÷ÔH˚ ñHêïqT. ÁbÕe÷DÏø£ Á>∑+<∏ë\qT ‹s¡>∑

y˚j·T&É+, Ä bÕÁ‘·\ |ü]<ÛäT\qT $XÊ\+ #˚j·T&É+,

Hê ì‘·´ø£è‘·´+. ñ<ë‘·Ô+, ñ‘·ÔeT+ nsTTq bÕÁ‘·\qT

düs¡«»q düeTà‘·+>± r]Ã~~› Ä ∫Á‘ê\qT

ø£fi≤‘·àø£+>±, Á|üjÓ÷»qø£s¡+>± s¡÷bı+~+|ü

#˚j·T&Éy˚T Hê ÄX¯j·T+.

<äs¡Ù≈£îì>± yêπs Áù|s¡D...

Hê J$‘·+˝À yÓTT<äÏ eT\T|ü⁄ rdüT≈£î e∫Ãq

<äs¡Ù≈£î\T ¬ø.$.¬s&ç¶ >±s¡T, _.mHé.¬s&ç¶>±s¡T, m˝Ÿ.$.

Á|ükÕ<é>±s¡T. á s√Ees¡≈£L n+‘· ø£Hêï >=|üŒ

<äs¡Ù≈£î\T ‘Ó\T>∑T˝À ˝Òs¡T. M] <äs¡Ùø£‘·«+˝À H˚qT

¬s+&˚fi¯¢˝À ($»j·÷ dü+düú˝À ˇ|üŒ+<ä+ düeTj·T+)

ô|’øÏ sê˝Òø£b˛‘˚ eTÁ<ëdüT˙, #·\q ∫Á‘· s¡+>±˙ï XÊX¯«

‘·+>± e~* yÓ[¢b˛yê\ì nqT≈£îHêïqT. yê] <äs¡Ù

ø£‘·«+˝À V”≤s√>± m+‘√ Áø£eT•ø£åD‘√ ø£èwæ #˚j·T

&ÜìøÏ n<˚ dü¬s’q düeTj·TeT˙, Hê≈£î n<=ø£ |üØø£å nì

uÛ≤$+#·T≈£îHêïqT. á s√Eq H˚qT <äs¡Ù≈£î&Ée&ÜìøÏ

≈£L&Ü HêMT<ä yê] Á|üuÛ≤ey˚T ø±s¡D+.

H˚qT n|ü⁄Œ&É|ü⁄Œ&ÉT ªø£<∏˚$TÏμ nì n&çπ>yêDÏí.

¬ø.$.¬s&ç¶>±s¡T, _.mHé.¬s&ç¶>±s¡T yÓ+≥H˚ qy˚«XÊs¡T.

ªªsêe÷sêyé Ádæÿ|tº rdüT≈£îì #·<äyê*>±˙ ø£<∏ä

n&ÉT>∑T‘êy˚$TÏμμ nH˚yês¡T. ∫e]øÏ cÕŸ

@$T≥ì n&ç–Hê düπs Ä s√E˝À¢ Vü‰kÕ´düŒ<ä+>±

ñ+&˚~. m+<äTø£+fÒ Ádæÿ|tº ¬s&û>± ñ+&˚~.

#·<äTe⁄≈£îì dæ<ä∆|ü&˚yêDÏï. á s√EøÏ ≈£L&Ü yê]

|ü<ä∆‘·T˝Ò Hê≈£î ÇHédæŒπswüHé. Hêπø ø±<äT.. ‘Ó\T>∑T ∫Á‘·

|ü]ÁX¯eTπø yês¡T >∑Ts¡T‘·T\T´\T. yê] n&ÉT>∑T

C≤&É\˝ÀH˚ q&ÉTdüTÔHêïqT. Hê ∫Á‘·+˝À Ä]ºdüTº\≈£î

ø£<∏ä #Ó|üŒqT. Ádæÿ|tº #˚‹øÏ∫Ã #·<äTe⁄ø√eT+≤qT.

ôdŸ‡MT<ä≈£î e∫Ãq ‘·sê«‘· Ç‘·s¡ $wüj·÷\ >∑T]+∫

Ä˝À#·qø±˙ »]–‘˚ düVæ≤+#·qT. m+‘· eTTKýÓTÆq

$wüj·÷˝…’Hê ôdŸ ãj·TfÒ. ôdŸ MT<ä≈£î yÓfi≤flø£

πøe\+ q≥q >∑T]+∫, bÕÁ‘· dü«uÛ≤e+ >∑T]+∫

e÷Á‘·y˚T Ä˝À∫+#ê*.

¬ø.$.¬s&ç¶ _.mHé.¬s&ç¶ m˝Ÿ.$.Á|ükÕ<é

310

dü+K´ yÓTT<ä≥ nqT≈£îqïù|s¡T ‘·sê«‹ ù|s¡T

1. ∫<ä+ãs¡ s¡Vü≤dü´+ ã+&ÉsêeTT&ÉT

2. X¯•πsU≤|ü]Dj·T+ e÷j·÷ãC≤sY

3. ;Ûwüà Á|ü‹»„ ;Ûwüà

4. ô|~›+Ï|æ\¢ X¯uÛ≤wt dü÷]

5. ø£|ü≥jÓ÷– eTs¡àjÓ÷–

6. ;ÛeTùdq bÕ+&Éeeqyêdü+

7. <ëd”|æ\¢ dü+‘êq+

8. Ç+Á<äõ‘·TÔ dürdüT˝À#·q

9. Áù|$T+∫ ô|[¢#˚düTø√ $XÊ\ Vü≤è<äj·÷\T

dü+K´ yÓTT<ä≥ nqT≈£îqïù|s¡T ‘·sê«‹ ù|s¡T

10. dü+<˚Vü≤+ Ç<ä›s¡Tô|fi≤¢\T

11. eTeTø±s¡+ yês¡dü‘·«+

12. Ç<˚ <ë] dü+‘√wü+

13. q\¢|æ\¢ HêB Ä&É»H˚à

14. 1972 <=]øÏ‘˚ <=+>∑\T

15. |ü˝≤ïÏ Ms¡ø£<∏ä |ü˝≤ïÏj·TT<ä∆+

16. sêD°Á|üMT\ Á|üMT˝≤s¡T®˙j·T+

17. ø=&ÉT≈£î\T..ø√&Éfi¯ó¢ ñeTà&ç≈£î≥T+ã+

18. j·TTe≈£î˝≤¢sê.. ˝Òe+&ç $X¯«s¡÷|ü+

mHé.Ï.ÄsY. qÏ+∫q ø=ìï ∫Á‘ê\≈£î yÓTT<ä≥ ìs¡ísTT+∫q f…ÆÏ˝Ÿ‡

ø±s¡D≤+‘·sê\ e\¢ Ä ‘·sê«‘· e÷sêsTT. yêÏ $esê\T..

ªeTs¡àjÓ÷–μ ∫Á‘·+˝À mHé.Ï.ÄsY., MTHê≈£îe÷], ø£èwüí≈£îe÷]

311

#ÓHÓ’ï Ï.q>∑sY˝Àì $»j·Tsê|òüTyê#ê] s√&é˝Àì ]|ü_¢ø˘ >±¬s¶Hé‡

nH˚ ù|s¡T>∑\ Ç+ÏøÏ #ê˝≤ #·]Á‘· ñ+~. Á|üdüTÔ‘·+ Ä+Á<Ûë

ø£¢uŸ ñqï Á|ü<˚X¯+˝À ˇø£|ü⁄Œ&ÉT ñqï Ä Ç+À¢ yÓTT‘·Ô+ |üHÓï+&ÉT

b˛s¡¸qT¢ ñ+&˚$. øÏ+<äuÛ≤>∑+˝À Äs¡T, ô|’ uÛ≤>∑+˝À Äs¡T >∑<äT\

#=|ü⁄Œq ñ+&˚$. á Ç+Ï j·T»e÷ì ù|s¡T »j·Tsê+ #ÓÏº. #ÓHÓ’ï

e∫Ãq ‘=*s√E˝À¢ n+fÒ $»j·÷dü+düú ø±+Á≤≈£îº˝À ñqï

ø±\+˝À (1950) mHé.Ï.ÄsY. á Ç+À¢H˚ ñ+&˚yês¡T. jÓ÷>±

q+<é, ‘ê‹H˚ì Á|üø±X¯sêe⁄, Ï.$.sêE ‘·~‘·s¡T\T Äj·Tq‘√

bÕ≥T ñ+&˚yês¡T. mdt.$.s¡+>±sêe⁄, Ä#ês¡´ ÄÁ‘˚j·T y˚πs«s¡T

b˛s¡¸q¢˝À ñ+&˚yês¡T. jÓ÷>±q+<é, ‘ê‹H˚ì Á|üø±X¯sêe⁄,

n≥÷¢] |ü⁄+&ÉØø±ø£åj·T´‘√ ø£*dæ sêe÷sêe⁄ bÕ+&û ãC≤

s¡T≈£î q&ç∫ yÓfi¯ó‘·T+fÒ Äj·Tq n+<äyÓTÆq $Á>∑Vü‰ìï #·÷dæ

áj·THÓes√ dæìe÷ V”≤s√˝≤ ñHêï&˚... nqT≈£îH˚yês¡≥ »q+.

q≥Tì>± ‘·q dü+bÕ<äq yÓTs¡T>∑T|ü&çq ‘·sê«‘·

nø£ÿ&ÉqT+∫ y˚πs#√≥TøÏ eTø±+ e÷sêÃs¡T mHé.Ï.ÄsY.

Ç+ø√ $wüj·T+ @$T≥+fÒ Ä s√E\˝À á Ç+À¢ n<Ó›≈£î

#˚s¡ì dæìe÷yêfi¯ó¢ ˝Òs¡+fÒ n‹X¯jÓ÷øÏÔø±<äT. ª#·+Á<äe+ø£μ

‘·~‘·s¡ ∫Á‘ê˝À¢ qÏ+∫q ø±+#·q á Ç+À¢H˚ ñ+&ç, ìsêà‘·

nsTT+~. pˆˆ ls¡+»ì ≈£L&Ü ª]|ü_¢ø˘ >±¬s¶Hé‡μ˝ÀH˚ ñ+&˚

yês¡T. ÄyÓT nø£ÿ d”ìj·TsY ls¡+»ì ‘·qj·TT&ÉT <äs¡Ù≈£î&ÉT

eT*¢ø±s¡T®qsêe⁄ ≈£L&Ü #ê˝≤ ø±\+ Ä Ç+À¢H˚ ñHêïs¡T.

ìsêà‘· n≥÷¢] |ü⁄+&ÉØø±ø£åj·T´ ª]|ü_¢ø˘ >±¬s¶Hé‡μ˝ÀH˚ ñ+&ç

ìsêà‘· nj·÷´s¡T. V”≤s√sTTHé »j·Tl (qÏ »j·T∫Á‘· ‘·*¢)

á Ç+À¢ #˚]q ‘·sê«‘˚ Á|üeTTK qÏ nsTT+~. Ç+ø± nH˚ø£

eT+~ ∫Hêï ô|<ë› q°q≥T\T á Ç+À¢ ñqïyêπs. eTTK´+>±

mHé.Ï.ÄsY. ]|ü_¢ø˘ >±¬s¶Hé‡˝À ñ+&ç kÕºsY V”≤s√ nj·÷´s¡H˚

Á|ü#ês¡+ u≤>± »s¡>∑&É+‘√ m+‘√ eT+~ es¡úe÷q ‘ês¡\≈£î Ä

Ç\T¢ ôd+ÏyÓT+Ÿ ù|¢dt nsTT+~. n˝≤ m+‘√ eT+~ dæ˙

Á|üeTTKT*ï ∫Á‘· |ü]ÁX¯eTøÏ n+~+∫q ]|ü_¢ø˘ >±¬s¶Hé‡ Á|üdüTÔ‘·+

ªÄ+Á<Ûëø£¢uŸμ>± e÷] ‘Ó\T>∑Tyê]øÏ ùde\+~k˛Ô+~.

312

ˇø£ V”≤s√ ù|s¡T‘√ dæìe÷ f…ÆÏ˝Ÿ‡ sêe&ÉeTqï~ mHé.Ï.ÄsY.

‘√H˚ yÓTT<ä˝…’+~. á q+<äeT÷] ‘ês¡ø£sêeTT&ÉT qÏ+#˚

dæìe÷\ f…ÆÏ˝Ÿ‡ ∫es¡ ªsêeTT&ÉTμ nH˚ |ü<ä+ #˚s¡Ã&É+ 1954˝À

$&ÉT<ä˝…’q ªn–ZsêeTT&ÉTμ dæìe÷‘√ ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆ+~. á

dæìe÷˝À mHé.Ï.ÄsY. bÕÁ‘·ù|s¡T n–ZsêeTT&ÉT. mø£ÿ&É

nHê´j·T+ »]–Hê yÓ[¢ Á|ü‹|òüTÏ+#·&É+ n‘·ìøÏ n\yê≥T.

n–ZsêeTT&ÉT ù|s¡T $+fÒH˚ Á|ü‘·´s¡Tú\ >∑T+&Ó˝À¢ ¬s’fi¯ó¢

|ü]¬>&ÉT‘·T+≤sTT. sê_HéVüQ&é ‘·s¡Vü‰ bÕÁ‘· Ç~. n+<äTπø

dæìe÷ f…ÆÏ˝Ÿ ≈£L&Ü |üesY|òü⁄˝Ÿ>± ñ+&Ü\ì Ä˝À∫+∫ @yÓ÷

ªn–ZsêeTT&ÉTμ nH˚ f…ÆÏ˝Ÿ ìs¡ísTT+#ês¡T <äs¡Ùø£ ìsêà‘·

mdt.m+.lsêeTT\THêj·TT&ÉT. Äj·Tq Ä˝À#·q m˝≤ ñHêï

á dæìe÷ f…ÆÏ˝Ÿ‡ |üs¡+>± ˇø£ ø=‘·Ô dü+Á|ü<ëj·÷ìï

HÓ\ø=˝≤Œs¡ì #ÓbÕŒ*. ªsêeTT&ÉTμ ù|s¡T‘√ eT¬sH√ï ∫Á‘ê\T

sêe&ÜìøÏ ªn–ZsêeTT&ÉTμ ∫Á‘·+ Áù|s¡D nsTT+~. Ä ‘·sê«‘·

mHé.Ï.ÄsY. V”≤s√>± ªX¯uÛ≤wtsêeTT&ÉTμ (1959, dæ.mdt.sêe⁄

<äs¡Ù≈£î&ÉT), ªã+&ÉsêeTT&ÉTμ (1959, |æ.|ü⁄\¢j·T´ <äs¡Ù≈£î&ÉT),

ª≤ø°‡ sêeTT&ÉTμ (1961, $.eT<ÛäTdü÷<äqsêe⁄ <äs¡Ù≈£î&ÉT), ªf…Æ>∑sY

sêeTT&ÉTμ (1962, dæ.mdt.sêe⁄ <äs¡Ù≈£î&ÉT), ª|æ&ÉT>∑TsêeTT&ÉTμ

(1966, _.$sƒ¡˝≤#ês¡´ <äs¡Ù≈£î&ÉT), ªsêeTTì $T+∫q sêeTT&ÉT

(1975, m+.mdt.>√|”Hê<∏é <äs¡Ù≈£î&ÉT), ªn&É$sêeTT&ÉTμ, (1977,

¬ø.sê|òüTy˚+Á<äsêe⁄ <äs¡Ù≈£î&ÉT), ªÁ&Ó’esY sêeTT&ÉTμ (1979, ¬ø.sê|òüT

y˚+Á<äsêe⁄ <äs¡Ù≈£î&ÉT), ªX¯è+>±s¡sêeTT&ÉTμ, (1979, ¬ø.X¯+ø£sY

<äs¡Ù≈£î&ÉT), ª#Ûê˝…+CŸ sêeTT&ÉTμ (1980, Ï.m˝Ÿ.$.Á|ükÕ<é

<äs¡Ù≈£î&ÉT), ªdüs¡ÿdtsêeTT&ÉTμ (1980, <ëdü] Hêsêj·TDsêe⁄

<äs¡Ù≈£î&ÉT), ªsö&ûsêeTT&ÉT` ø=+f…ø£èwüßí&ÉTμ (1980, ¬ø.sê|òüT

y˚+Á<äsêe⁄ <äs¡Ù≈£î&ÉT), ªdüs¡<ësêeTT&ÉTμ (1980, ¬ø.yêdüT

<äs¡Ù≈£î&ÉT), ªø£*j·TT>∑ sêeTT&ÉTμ (1982, ¬ø.u≤|üj·T´

<äs¡Ù≈£î&ÉT). ªsêeTT&ÉTμ f…ÆÏ˝Ÿ‘√ e∫Ãq mHé.Ï.ÄsY. ∫Á‘ê˝À¢

n~Ûø£ XÊ‘·+ Væ≤≥ºsTTqy˚. n+<äTπø Ä ôd+ÏyÓT+ŸqT $T–*q

<äs¡Ùø£ ìsêà‘·\T bòÕ˝À nj·÷´s¡T.

313

bÕ‘· dæìe÷˝À¢ ˇø£ dü+Á|ü<ëj·T+ ñ+&˚~.

n<˚$T≥+fÒ n~ kÕ+|òæTø£, C≤q|ü<ä ø£<∏ë+

XÊ\‘√ s¡÷bı+~q ∫Á‘·yÓTÆHê n+‘·sêï≥ø£+>±

ˇø£ bÂsêDÏø£ ø£<∏äqT Á|üy˚X¯ ô|fÒºyês¡T. ãVüQXÊ

bÂsêDÏø±\ Á|üuÛ≤e+ Ä s√E˝À¢ m≈£îÿe>±

ñ+&É≥+ BìøÏ ø±s¡D+ ø±e#·TÃ. ÁbÕs¡+uÛÑ+˝À

n+<ä] V”≤s√\ ∫Á‘ê\˝À #√≥T #˚düT≈£îqï

á n+‘·sêï≥ø±\T Ä ‘·sê«‹ ø±\+˝À

mHé.Ï.ÄsY. ∫Á‘ê˝À¢ m≈£îÿe>± ø£ì|æ+#êsTT.

|ü⁄sêD|ü⁄s¡Twüßì>± Äj·Tq≈£îqï Çy˚TCŸì á

s¡ø£+>± ñ|üjÓ÷–+#ê\qï n_ÛÁbÕj·T+‘√H√

@yÓ÷ mHé.Ï.ÄsY kÕ+|òæTø±˝À¢ bÂsêDÏø£ n+‘·

sêï≥ø±\qT #˚πsÃyês¡T <äs¡Ùø£ ìsêà‘·\T. Ç≥T

e+Ï$ sêe÷sêe⁄øÏ ≈£L&Ü Çwüº+ ø±e&É+‘√

Äj·Tq nuÛÑ´+‘·s¡+ #Óù|Œyês¡T ø±<äT. Äj·Tq

dæìe÷˝À¢ì ø=ìï n+‘·sêï≥ø±\T...

314

n–ZsêeTT&ÉT

á ∫Á‘·+˝À n\÷¢] d”‘êsêeTsêE ãTÁs¡ø£<∏ä

ñ+~. ªl $\dæ˝…¢&ç ‘Ó\T>∑T<˚X¯eTTq »qqeT+~

Hê&É... zVü≤√.. <˚yê.. BÛXÊ\T&ÉT, ‘Ó\T>∑T jÓ÷<ÛäT&ÉT

d”‘êsêeTsêCÒμ n+≥÷ kÕπ> á ãTÁs¡ø£<∏äì ÄÁ‘˚j·T

sêXÊs¡T. Hê»sY, \ø°åà qs¡düj·T´, sêeTø√Ï qÏdü÷Ô

bÕ&Üs¡T. á ãTÁs¡ø£<∏ä˝À n\÷¢] d”‘êsêeTsêE>±

ø£ì|ækÕÔs¡T mHé.Ï.ÄsY.

»j·Tdæ+Vü≤

mHé.m.Ï. dü+düú ì]à+∫q á ‘=* C≤q|ü<ä

∫Á‘·+˝À düTuÛÑÁ<ës¡T®qT\ Á|üDj·T+ n+‘·sêï≥ø£+>±

ñ+~. ns¡T®qTì>± mHé.Ï.ÄsY., düTuÛÑÁ<ä>± n+»©<˚$

qÏ+#ês¡T. ªªáHêÏ á Vü‰sTT... ø£\ø±<√sTT

ì»yÓ÷sTT..μμ nH˚ bÕ≥ á dü+<äs¡“¤+>± $ì|ædüTÔ+~,

ø£ì|ædüTÔ+~. á bÕÁ‘· b˛wæ+∫q ‘·sê«‘˚ |üP]ÔkÕúsTT

bÂsêDÏø£ bÕÁ‘· b˛wæ+#ê\H˚ ø√]ø£ mHé.Ï.ÄsY.≈£î

ø£*–+~.

#·s¡D<ëdæ

á dæìe÷˝À ªd”‘· n–ïÁ|üy˚X¯+μ Hê≥ø£+ ñ+~.

Ç+<äT˝À sêeTTì>± mHé.Ï.ÄsY., d”‘·>± n+»©<˚$

qÏ+#ês¡T. ª<äTwüßº&ÉT #·÷ôd ìqTï >∑&ÉT <√wü|ü⁄

#·÷&ÉTÿ\#˚ <ä<ä+ø£ dü+ÁuÛÑwüº|ü⁄HÓ’‹ $ÏºqqT sê»

≈£îe÷]ø£ e+X¯ o\‘·q...μ n+≥÷ düeTTÁ<ë\ sêdæq

|ü<ë´\qT |òüT+≥kÕ\, |æ.düTo\ Ä\|æ+#ês¡T.

sêeTT&ÉT, d”‘· bÕÁ‘·\˝À M]<ä›]ì #·÷dæ ‘·qàj·TT

˝…’q ìsêà‘· X¯+ø£s¡¬s&ç¶ Ä ‘·sê«‘· mHé.Ï.ÄsY.,

n+»©<˚$‘√ ª\e≈£îX¯μ ∫Á‘êìï ì]à+#ês¡T.

sêeTT&ÉT` ;ÛeTT&ÉT

mHé.Ï.ÄsY ‘=*kÕ]>± ~«bÕÁ‘ê_Ûqj·T+ #˚dæq

∫Á‘·+ ªsêeTT&ÉT`;ÛeTT&ÉTμ. Ç+<äT˝À ;ÛeTT&ÉT

Hê≥ø±\ Á|æj·TT&ÉT. ªÁ<Í|ü~ eÁkÕÔ|üVü≤s¡D+μ

Hê≥ø£+˝À ;ÛeTTì>± qÏdü÷Ô ª≈£îs¡Teè<äT∆˝Ÿ >∑Ts¡Teè<ä∆

u≤+<Ûäe⁄\T nH˚≈£î˝Ÿ #·÷#·T#·T+&Éμ nì |ü<ë´ìï

bÕ&É‘ês¡T. á |ü<ë´ìï e÷<Ûäeô|~› bÕ&É>±,

ª¬s’‘·T_&É¶μ ∫Á‘·+˝À sê»u≤ãT, sê»Hê\‘√..

315

mHé.Ï.ÄsY. n_ÛqsTT+#ês¡T. á

dæìe÷ $&ÉT<ä˝…’q Äs¡T HÓ\\

nq+‘·s¡+ mHé.Ï.ÄsY. ;ÛeTùdqT&ç>±

qÏ+∫q ªbÕ+&Éeeqyêdü+μ ∫Á‘·+

$&ÉT<ä\e&É+ >∑eTHês¡Ω+.

ñeTà&ç ≈£î≥T+ã+

á ∫Á‘·+˝À ˇø£Ï ø±<äT ¬s+&ÉT

n+‘·sêï≥ø±\T ñHêïsTT. ˇø£Ï

dürkÕ$Á‹, eTs=ø£Ï \+ø±<äVü≤q+.

dürkÕ$Á‹ Hê≥ø£+˝À mHé.Ï.ÄsY.

j·TeTTì>±, sê»u≤ãT dü‘·é+‘·T

ì>±, yêDÏl kÕ$Á‹>± qÏ+#ês¡T.

ªø°åsê_›ô|’ ‘˚\T lVü≤] bÕqT|ü⁄ ˇ]–q

ˇø£ |üø£ÿ≈£î ˇs¡T>∑T>±ø£...μ nH˚ bÕ≥qT

düeTTÁ<ë\ pìj·TsY sêj·T>±, |òüT+≥

kÕ\, ‹\ø£+ bÕ&Üs¡T. ÄdüøÏÔø£s¡yÓTÆq

n+X¯+ @$T≥+fÒ.. á dæìe÷

$&ÉT<ä˝…’q 11 @fi¯¢ nq+‘·s¡+

mHé.Ï.ÄsY., ø£èwüí+sêE, yêDÏl\‘√

ªdürkÕ$Á‹μ s¡÷bı+~+~. ª\e≈£îX¯μ

X¯+ø£s¡¬s&ç¶ á ∫Á‘· ìsêà‘·.

Çø£ Vü‰kÕ´ìï CÀ&ç+∫ s¡÷bı+

~+∫q ª\+ø±<äVü≤q+μ Hê≥ø£+˝À

sêeDT&ç>± mHé.Ï.ÄsY., d”‘·>±

yêDÏl, Ä+»H˚j·TT&ç>± sê»u≤ãT

qÏ+#ês¡T. ªªÇ+‹s√ qH˚ï\Tø√...

\+πøX¯ó&Éqì ‘Ó\TdüTø√μ n+≥÷ ø=düsêE sêdæq

bÕ≥qT |òüT+≥kÕ\, e÷<Ûäeô|~›, ‹\ø£+ bÕ&Üs¡T.

lø±≈£îfi¯ Ä+Á<Ûä eTVü‰$wüßíe⁄ ø£<∏ä

Á|üesêKT´ì bÕÁ‘·qT mHé.Ï.ÄsY. ‘·q

q≥J$‘·+˝À ¬s+&ÉTkÕs¡T¢ b˛wæ+#ês¡T. Ä ¬s+&É÷

n+‘·sêï≥ø±\T ø±e&É+ $X‚wü+. ÄsYº &Ó’ ¬sø£ºsY

@.¬ø.X‚KsY <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+∫q ªlø±≈£îfi¯ Ä+Á<Ûä

eTVü‰$wüßí ø£<∏äμ ∫Á‘·+˝À ‘=*kÕ]>± Äj·Tq Ä

bÕÁ‘· b˛wæ+#ês¡T. »eTTq es¡÷<ÛäTì. á dæìe÷˝À

mHé.Ï.ÄsY.≈£î u≤\eTTs¡[ ù|¢u≤´ø˘ (¬s+&ÉT bÕ≥\T)

n+~+#·&É+ $X‚wü+. |æ+>∑[ s¡∫+∫q ªVü‰ <Ó’ee÷...

bÕ<ä˝Ò|ü+ ø£]–b˛j˚T ‹]–b˛j˚T <ë] ‘Ó*j·Tμ nH˚

bÕ≥qT mdt.C≤qøÏ‘√ ø£*dæ u≤\eTTs¡[ bÕ&Üs¡T.

<˚yê+‘·≈£î&ÉT

mHé.Ï.ÄsY., ø£èwüí≈£îe÷] »+≥>± qÏ+∫q á

∫Á‘·+˝À ªñcÕ|ü]Dj·T+μ n+‘·sêï≥ø£+ ñ+~.

Ç+<äT˝À nìs¡T<äT∆&ÉT>± mHé.Ï.ÄsY, ñwü>±

ø£èwüí≈£îe÷] qÏ+#ês¡T. ªø£\>∑+Ïqe÷à... ø£*ø°..

∫Á‘·˝ÒU≤.. ø£\>∑+Ïqe÷àμ nH˚ á dü+<äs¡“¤+>±

e#˚ÃbÕ≥qT |æ._.lìyêdt, C≤qøÏ bÕ&Üs¡T.

ªeTqTwüß˝À¢ <˚e⁄&ÉTμ ∫Á‘·+˝À yêDÏl‘√..

316

∫Ïº#Ó˝…¢\T

ªÄVü‰Vü‰.. á eqeTT #·÷&É #·÷&É

eTH√Vü≤s¡eTTμ n+≥÷ |òüT+≥kÕ\,

|æsƒê|ü⁄s¡+, e÷<Ûäeô|~›, ‹\ø£+ bÕ&çq

bÕ≥ ªlsêeTeqyêdü+μ n+‘·

sêï≥ø£+˝À ø£ì|ædüTÔ+~, $ì|ædüTÔ+~.

Ç+<äT˝À mHé.Ï.ÄsY., düTs¡_Û u≤\

düs¡dü«‹, |ü<äàHêuÛÑ+ bÕ˝§ZHêïs¡T.

e÷j·Tì eTeT‘·

mHé.Ï.ÄsY., _.düs√C≤<˚$ »+≥>±

qÏ+∫q á ∫Á‘·+˝À ªdü«|üï yêdüe

<ä‘·Ôμ n+‘·sêï≥ø£+ ñ+~. dæìe÷˝À

á n+‘·sêï≥ø£+ ø£ì|ædüTÔ+~ ø±˙,

ì&ç$ ø±s¡D+>±H√ @yÓ÷ á ∫Á‘·+

Md”&û˝À¢ Ç~ #√≥T#˚düTø√˝Ò<äT.

ªnq>∑q>± ˇø£ eTVü≤sêE... n‘·ìù|s¡T

ñ<äj·TqT&ÉTμ n+≥÷ &Üˆˆdæ.Hêsê

j·TD¬s&ç¶ sêdæq ^‘êìï düTo\,

|òüT+≥kÕ\ bÕ&Üs¡T.

eTqTwüß˝À¢ <˚e⁄&ÉT

mHé.Ï.ÄsY. eTs√kÕ] Á|üesê

KT´&ÉT bÕÁ‘·qT b˛wæ+∫q ∫Á‘·$T~.

á dæìe÷˝À e#˚Ã n+‘·sêï≥ø£+˝À

es¡÷<ÛäTì>± yêDÏl qÏ+#ês¡T. u≤¢ø˘

n+&é yÓ’Ÿ˝À s¡÷|ü⁄~<äT›≈£îqï á

∫Á‘·+˝À n+‘·sêï≥ø±ìï e÷Á‘·+

s¡+>∑T˝À¢ ∫Árø£]+#·&É+ $X‚wü+. ªÄVü≤√... Væ≤eT

eqï>∑eTT uÛ≤s¡‘êeìπø ‘·\e÷ìø£eTTμ nH˚ ^‘êìï

Hêsêj·TD ¬s&ç¶ sêj·T>±, düTo\, |òüT+≥kÕ\ bÕ&Üs¡T.

á n+‘·sêï≥ø£+˝À H˚|ü<Ûä´+˝À $ì|æ+#˚ dü«s¡+

ìsêà‘· n≥÷¢] |ü⁄+&ÉØø±ø£åj·T´~.

dü+^‘·\øÏåà

á ∫Á‘·+˝À >∑jÓ÷bÕU≤´q+ n+‘·sêï≥ø£+

ñ+~. dü‘·úÛ≤eT bÕÁ‘· b˛wüD˝À ‘·qø£+≥÷ ˇø£

Á|ü‘˚´ø£‘·qT @s¡Œs¡#·T≈£îqï »eTTq Ç+<äT˝À ø£èwüßíì

>± qÏ+#·&É+ $X‚wü+. ns¡T®qTì>± mHé.Ï.ÄsY.,

>∑j·TTì>± s¡eTD≤¬s&ç¶ qÏ+#ês¡T.

Ç$ø±ø£ ª‹ø£ÿX¯+ø£s¡j·T´μ˝À ≈£L&Ü n+‘·sêï≥ø£+

ñ+≥T+~. n+<äT˝Àq÷ mHé.Ï.ÄsY. sêeD≤

düTs¡Tì>± qÏ+#ês¡T. ª¬s’‘·T_&É¶μ (M~Û uÛ≤>∑e‘·+),

ªdü+kÕs¡+μ (XÊ≈£î+‘·\) ‘·~‘·s¡ ∫Á‘ê˝À¢ n+‘·sêï

≥ø£ düìïy˚XÊ\T ñHêïsTT. ªuÛÑ˝Ò e÷kÕºs¡Tμ˝À ø±˝ÒJ˝À

n+‘·sêï≥ø£+ ñ+≥T+~. n~ ùwø˘‡|æj·TsY Á&Üe÷.

ª#·+&ÉXÊdüqT&ÉTμ˝À <äTs√´<Ûäq @ø£bÕÁ‘ê_Ûqj·T+

ñ+~. bÂsêDÏø£ bÕÁ‘·\T mHé.Ï.ÄsY.≈£î ø=Ïºq |æ+&ç

ø±e&É+‘√ Çe˙ï Áù|ø£å≈£î*ï Äø£≥Tº≈£îHêïsTT.

ªdü+^‘·\øÏåàμ ∫Á‘·+˝À »eTTq‘√

317

318

‘·q

j·TT

\T »

j·TX

¯+ø£s

Yø£èw

üí, sêe

Tø£èw

üí, Vü≤]

ø£èw

üí, kÕs

TTø£è

wüí, »

j·Tø

£èwüí, y

Ó÷V

ü≤Héø£è

wüí, u

≤\ø£è

wüí‘

√ m

Hé.

Ï.Äs

Y.

‘·qT e÷Á‘·y˚T ø±≈£î+&Ü ‘·q yês¡düT\÷ ‘Ó\T>∑T ∫Á‘·

|ü]ÁX¯eT≈£î ùde #˚j·÷\H˚ ‘·\+|ü⁄ mHé.Ï.ÄsY.~. n+<äTπø

yê] _&É¶˝À¢ eTT>∑TZ] uÛÑ$wü´‘·TÔqT |ü]ÁX¯eT≈£î n+øÏ‘·+ #˚XÊs¡T.

ªªHê _&É¶\T πøe\+ Hê ÄdæÔøÏ e÷Á‘·y˚T yês¡düT\T>± ø±ø£ q≥Hê

|üs¡+>± ≈£L&Ü yês¡düT\T>± ì\yê\ì Hê ø√]ø£μμ nH˚yêsêj·Tq.

j·÷uÛ…’ @fi¯¢ ej·TdüT˝À ≈£L&Ü s√E≈£î 20 >∑+≥\T |üì#˚dæq

|òüTq‘· mHé.Ï.ÄsY.~. ªªHê≈£î @&ÉT>∑Ts¡T ø=&ÉT≈£î\T ñHêïs¡T.

yê] J$‘ê\≈£î Hê J$‘·+ e÷s¡Z<äs¡Ùø£+>± ñ+&Ü*.

Áø£eT•ø£åD‘√ Hê |æ\¢\T ‘·eT ø£s¡Ôyê´ìï ‘Ó\TdüTø=ì J$+#·&É+

ø√düy˚T H˚qT Ç+‘· ÁX¯eT rdüT≈£î+≥THêïqT. ÄdæÔb˛sTTHê Hê

yÓ+≥ @&ÉT>∑Ts¡T ñHêïs¡qï <ÛÓ’s¡´+ Hê≈£î+~. ns¡∆ã\+ ø±<äT..

n+>∑ã\+ ø±yê* eTìwæμ nì ≈£L&Ü #Óù|Œyês¡T mHé.Ï.ÄsY.

Äj·Tq Ä•+∫q≥T¢>±H˚ Äj·Tq _&É¶\+<äs¡÷ Áø£eT•ø£åD

‘√ yÓT\T>∑T‘·÷ ô|]– ô|<ä›yê¬s’ ‘·+Á&çøÏ ‘·–q ‘·qj·TT\T>±

ù|s¡T ‘Ó#·TÃ≈£îHêïs¡T. Mfi¯¢˝À q+<äeT÷] Vü≤]ø£èwüí, q+<ä

eT÷] u≤\ø£èwüí Äj·Tq q≥yês¡düT\T>± ∫Á‘· |ü]ÁX¯eT

˝ÀøÏ n&ÉT>∑Tô|Ïº ‘·+Á&çù|s¡T ì\u…≤ºs¡T. q+<äeT÷]

yÓ÷Vü≤qø£èwüí kÕ+πø‹ø£ s¡+>∑+˝ÀøÏ n&ÉT>∑Tô|Ïº n<äT“¤‘· yÓTÆq

#Ûêj·÷Á>±Vü≤≈£î&ç>± ù|s¡T ‘Ó#·TÃ≈£îHêïs¡T. Çø£ ‘·+Á&ç

Áø£eT•ø£åD≈£î yês¡düT&Ó’q q+<äeT÷] sêeTø£èwüí ìsêàD

319

s¡+>∑+˝ÀøÏ Á|üy˚•+∫ dü÷º&çjÓ÷ ìs¡«Vü≤D

u≤<Ûä´‘·\T, ìsêàD |üs¡ý˚ø£åD u≤<Ûä´‘·\T

ìs¡«Væ≤düTÔHêïs¡T. $T–*q ‘·qj·TT\T $$<Ûä

s¡+>±˝À¢ dæús¡|ü&Ü¶s¡T.

q+<äeT÷] e+XÊìøÏ eHÓï‘Ó∫Ã ªô|<ë›j·Tqμ

Á|ü‹wüºqT ÇqeT&ç+|ü#˚düTÔqï q≥ yês¡düT\

$esê\T...

q+<äeT÷] Vü≤]ø£èwüíVü≤]ø£èwüí ‘=*kÕ]>±

qÏ+∫q ∫Á‘·+ ªlø£ècÕí

e‘ês¡+μ (1967). Ç+<äT˝À

Äj·Tq u≤\ø£èwüßí&ç>±

qÏ+#ês¡T. Vü≤]ø£èwüí ìeTà

≈£Ls¡T˝À ‘ê‘·>±] <ä>∑Zs¡

ô|]>±s¡T. eTqe&É+fÒ ‘ê‘·

\ø£åàj·T´ #Í<ä]>±]øÏ m+‘√ Çwüº+. Vü≤]ø£èwüíqT

V”≤s√>± |ü]#·j·T+ #˚j·÷\H˚ ø√]ø£ Äj·Tq≈£î

ñ+&˚~. BìøÏ dü+ã+~Û+∫ 1968˝À ø=+‘·

Á|üj·T‘·ï+ »]–+~ ≈£L&Ü. ‘·eT ÄkÕúq s¡#·sTT‘·

&ç.$.qs¡düsêEqT |æ*|æ+∫ ª‘·eTTà&ÉT ô|[¢` e÷eT

uÛÑs¡‘·+μ ù|s¡T‘√ dæìe÷ rj·T&ÜìøÏ Ádæÿ|tº sêsTT+

#ês¡T. ªe÷j·÷ãC≤sYμ dæìe÷ ø£<∏äì k˛wü˝…’CŸ #˚dæ,

sêe÷sêe⁄ |òüTÀ‘·ÿ#·T&ÉT>±, Vü≤]ø£èwüí n_ÛeTqT´

&ç>± qÏ+#˚ $<Ûä+>± Ádæÿ|tº ‘·j·÷s¡T #˚XÊs¡T

qs¡düsêE.

Ä ø£<∏ä @$T≥+fÒ... á dæìe÷˝À mHé.Ï.ÄsY.~

~«bÕÁ‘ê_Ûqj·T+. ‘·+Á&ûø=&ÉT≈£î\ bÕÁ‘·\T. ¬s+&√

ø=&ÉT≈£î n_ÛeTqT´&ç bÕÁ‘· |ü⁄Ïºq ‘·sê«‘· ‘·+Á&ç

#·ìb˛‘ê&ÉT. n+fÒ sêe÷sêe⁄, Vü≤]ø£èwüí düe‹ k˛<ä

s¡T\qïe÷≥. nsTT‘˚ ˇø£] >∑T]+∫ ˇø£]øÏ ‘Ó©<äT.

mHé.Ï.ÄsY. (bÕÁ‘·ù|s¡T ø=+>∑s¡ eT\¢j·T´) n&É$˝À,

Vü≤]ø£èwüí dæ°˝À ô|s¡T>∑T‘·T+≤s¡T. ªe÷j·÷

ãC≤s¡Tμ˝Àì ã\sêeTT&ÉT, πse‹ bÕÁ‘·\qT á dæì

e÷˝À y˚Tqe÷eT, y˚Tq‘·Ô bÕÁ‘·\T>± e÷sêÃs¡T. πs\+

–, dü÷s¡´ø±+‘·+\qT á bÕÁ‘·\≈£î nqT≈£îHêïs¡T.

y˚Tq\T¢&ç ÄdæÔì ø±C…j·T´&Éy˚T ø±≈£î+&Ü ‘·eT

≈£L‘·T]ï Áù|$TdüTÔHêï&Éì n‘·DÏï, ‘·*¢ì Ç+À¢+∫

‘·]y˚TkÕÔs¡T y˚Tqe÷eT, y˚Tq‘·Ô. düe‹ k˛<äs¡T\T

ø£\TdüTø√e&É+, ø=+>∑s¡ eT\¢j·T´ e÷eT uÛÑs¡‘·+ |üÏº

‘·eTTà&ç ô|[¢ #˚j·T&É+ $T–*q ø£<∏ä.

ªe÷j·÷ãC≤sYμ˝À ñqï eTTK´ düìïy˚XÊ\T @M

e~*ô|≥º≈£î+&Ü mHé.Ï.ÄsY., qs¡düsêE ø£*dæ

Ád”ÿHéù|¢ ‘·j·÷s¡T #˚XÊs¡T. &Ó’˝≤>∑T\T ≈£L&Ü sêXÊs¡T

qs¡düsêE. nsTT‘˚ m+<äTe˝À¢ á dæìe÷ ôdŸ‡

es¡≈£L sê˝Ò<äT. mì$T<˚fi¯¢ nq+‘·s¡+ 1976˝À

dü+Áø±+‹ dü+<äs¡“¤+>± Ç∫Ãq |üÁ‹ø±Á|üø£≥q˝À¢

á∫Á‘·+ $esê\THêïsTT. á˝À|ü⁄ ª‘·˝≤¢ô|fi≤¢e÷μ,

ªsêyéT`s¡V”≤yéTμ ∫Á‘ê˝À¢ qÏ+#ês¡T. ª<ëqMs¡X¯Ss¡ø£s¡íμ

∫Á‘·+˝À ns¡T®qT&ç>± qÏ+#êsêj·Tq. Ä ∫Á‘·+

‘·sê«‘· ìsêàDs¡+>∑+ MT<äøÏ <äèwæº eTs¡˝≤Ãs¡T.

ªÁ&Ó’esYsêeTT&ÉTμ, ªnqTsê>∑<˚e‘·μ ∫Á‘ê\≈£î ìsêà‘·

Äj·TH˚. ‘·+Á&ç ø£qTdüqï˝À¢ yÓT\T>∑T‘·÷ sêeTø£ècÕí

dü÷º&çjÓ÷ ìs¡«Vü≤D u≤<Ûä´‘·\T #˚|ü≤ºs¡T. n˝≤π>

mHé.Ï.ÄsY. sê»ø°j·÷˝À¢øÏ Á|üy˚•+∫, sêÁwüº |üs¡´≥q

ÁbÕs¡+_Û+∫q|ü⁄Œ&ÉT Äj·Tq Á|üj·÷DÏ+#˚ #Ó’‘·q´

s¡<∏ëìï ø=ìïy˚\ øÏ˝ÀMT≥s¡T¢ q&ç|æq kÕs¡~∏ Vü≤]ø£èwüí.

Äj·Tq ‘·qj·TT\T ø£fi≤´DYsêyéT, pìj·TsY

mHé.Ï.ÄsY. ‘ê‘·>±] Á|ü‹wüºqT ô|+#·T‘·÷, ‘·+Á&çøÏ

‘·>∑Z ‘·qj·TT\T>± ù|s¡T ‘Ó#·TÃ≈£î+≥÷ ∫Á‘·

|ü]ÁX¯eT˝À ø=qkÕ>∑T‘·THêïs¡T.

q+<äeT÷] u≤\ø£èwüíª‘ê‘·eTàø£\μ ∫Á‘·+‘√

q≥T&ç>± ∫Á‘· |ü]ÁX¯eT˝ÀøÏ

n&ÉT>∑Tô|≤ºs¡T u≤\ø£èwüí.

‘=*s√E wüOÏ+>¥˝À y˚Tø£|t

y˚düT≈£îì ¬øyÓTsêeTT+<äT≈£î

yÓfi¯¢uÀ‘·÷ ‘·+Á&ç bÕ<ë\≈£î

qeTdüÿ]+#ês¡≥ u≤\ø£èwüí.

ªe÷ Äosê«<ë˝…|ü⁄Œ&É÷ ñ+≤jYT.. q≥T&ç>±

MTs¡T #˚j·÷*‡q ø£èwæ#˚j·÷*. MT ìj·TeTã<ä∆

ø£èwæMT<˚ MT uÛÑ$wü´‘·TÔ Ä<Ûës¡|ü&ç ñ+≥T+~. y˚T >±&é

u…¢dt j·T÷μ nHêïs¡≥ mHé.Ï.ÄsY.

ÄHê&ÉT ‘·+Á&ç #Ó|æŒq e÷≥qT u≤\ø£èwüí Ç|üŒÏø°

320

eT]∫b˛˝Ò<äT. Áø£eT•ø£åD‘√, ìj·TeTã<ä∆ J$‘·+

>∑&ÉT|ü⁄‘·÷ Ç‘·s¡T\≈£î Ä<äs¡Ù+>± ì*#ês¡T.

ªj·÷<√+øÏ u≤sê‘Yμ ∫Á‘·+ Ä<Ûës¡+>± 1975˝À

‘·j·÷¬s’q ªnqï<äeTTà\ nqTã+<Ûä+μ dæìe÷˝À

mHé.Ï.ÄsY.≈£î ∫qï ‘·eTTà&ç>± qÏ+#ês¡T u≤\ø£èwüí.

Ç˝≤ ˝Ò‘·ej·TdüT˝ÀH˚ ªy˚eTT\yê&É ;ÛeTø£$μ,

ª<ëqMs¡X¯Ss¡ø£s¡íμ, ªnø£“sY dü©+ nHês¡ÿ*μ, ªleT<é

$sê≥|üs¡«+μ, ªsö&ûsêeTT&ÉT` ø=+f… ø£èwüßí&ÉTμ, ªl

‹s¡T|ü‹ yÓ+ø£fÒX¯«s¡ ø£fi≤´D+μ, ªnqTsê>∑<˚e‘·μ,

ªdæ+Vü≤+ q$«+~μ ‘·~‘·s¡ ∫Á‘ê˝À¢ ‘·+Á&ç‘√bÕ≥T

ø£*dæ qÏ+∫q u≤\ø£èwüí Væ≤+B˝À $»j·Te+‘·yÓTÆq

ª&çk˛ÿ&Üq‡sYμ dæìe÷ Ä<Ûës¡+>± ‘Ó\T>∑T˝À ‘·j·÷

¬s’q ª&çk˛ÿøÏ+>¥μ (1984) dæìe÷˝À k˛˝À V”≤s√>±

Áù|ø£å≈£î\eTT+<äT≈£î e#êÃs¡T. Ä @&Ü<˚ $&ÉT<ä˝…’q

ªeT+>∑eTà>±] eTqe&ÉTμ ∫Á‘·+ |òüTq $»j·T+

kÕ~Û+#·&É+‘√ n|üŒÏqT+∫ kÕºsY>± Äj·Tq

m<äT>∑T<ä\ ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆ+~.

mHé.Ï.ÄsY.≈£î @ø£\e´ •wüß´&Éqì #Ó|ü⁄Œ≈£îH˚

u≤\ø£èwüí Á|ü‹ $wüj·T+˝Àq÷ ‘·+Á&çì Ä<äs¡Ù+>±

rdüT≈£î+≤s¡T. ô|<ë›j·Tq H˚]Œq Áø£eT•ø£åD, yês¡dü

‘·«+>± \_Û+∫q q≥q, n\yê≥T¢ u≤\ø£èwüíì ˇø£

eT+∫ q≥Tì>± r]Ã~<ë›sTT.

mHé.Ï.ÄsY. ‘·sê«‘· eT∞¢ n+‘·Ï myÓ÷wüHéì

Á|ü<ä]Ù+#˚ V”≤s√>± u≤\ø£èwüí≈£î ù|s¡T+~. n≥T bÂsê

DÏø±˝…’Hê, Ç≥T kÕ+|òæTø£ Ç‹eè‘êÔ˝…’Hê... C≤q|ü<ë

˝…’Hê düeTs¡ú+>± ìs¡«Væ≤+#·>∑\ dü‘êÔ ‘·q≈£î+<äì

Äj·Tq mH√ïkÕs¡T¢ ìs¡÷|æ+#ês¡T.

pìj·TsY mHé.Ï.ÄsY.q+<äeT÷] q≥yês¡

düT\T eT÷&√‘·s¡+˝À eTT>∑TZ

s¡THêïs¡T. M]˝À n+<ä]

ø£+fÒ ∫qïyê&Ó’q pìj·TsY

mHé.Ï.ÄsY. ù|s¡T˝ÀH˚ ø±≈£î+

&Ü b˛*ø£˝À¢q÷ ‘ê‘·>±]ì

nqTø£åD+ >∑Ts¡TÔ #˚düTÔ+

≤s¡T. ªÁãVü≤à]¸ $XÊ«$TÁ‘·μ ∫Á‘·+˝À ‘ê‘·>±]‘√

ø£*dæ qÏ+∫q mHé.Ï.ÄsY. n+<äs¡÷ u≤\˝Ò

qÏ+∫q ªsêe÷j·TD+μ ∫Á‘·+˝À sêeTT&ç>± qÏ+∫

n+<ä] <äèwæºì Äø£≥Tº≈£îHêïs¡T.

ªìqTï #·÷&Ü\ìμ ∫Á‘·+‘√ V”≤s√>± |ü]#·j·TyÓTÆq

mHé.Ï.ÄsY. ‘·q Hê\T>√ ∫Á‘·+ ªÄ~μ˝À q≥$X¯«

s¡÷|ü+ #·÷|æ+∫ u≤ø±‡|ò”düT ñ*øÏÿ|ü&˚˝≤ #˚XÊs¡T.

V”≤s√>± n‘·ì mqØ® @ kÕúsTT˝À ñ+<√ ‘˚*Ã #Ó|æŒq

dæìe÷ Ç~. ªn\¢] sêeTT&ÉTμ, ªHê>∑μ ∫Á‘ê\ ‘·sê«‘·

e∫Ãq ªdæ+Vü‰Á~μ ∫Á‘·+ mHé.Ï.ÄsY. q≥ J$‘·+˝À

ˇø£ yÓTÆ\TsêsTT>± ì*∫+~.

Ç+‘·es¡≈£L 17 ∫Á‘ê˝À¢ qÏ+∫q mHé.Ï.ÄsY.

j·TTe‘·s¡+ ÁπøJ ø£<∏ëHêj·T≈£î˝À¢ ˇø£s¡T.

ø£fi≤´DYsêyéTq+<äeT÷] Vü≤]ø£èwüí≈£î

¬s+&ÉTø£fi¯ó¢... ø£fi≤´DYsêyéT,

mHé.Ï.ÄsY. #˚‹øÏ n+~

e∫Ãq á Ç<ä›s¡T ø=&ÉT

≈£î*ï, Ä]ºdüTº\T>± yês¡T

kÕ~ÛdüTÔqï Á|ü>∑‹ì #·÷dæ

|ü⁄Á‘√‘ê‡Vü≤+ bı+<äT‘·T

Hêïs¡T Vü≤]ø£èwüí.

q+<äeT÷] q≥yês¡düT&ç>± |ü]#·j·TyÓTÆq

ø£fi≤´DYsêyéT ªn‘·H=ø£ÿ&˚μ ∫Á‘·+‘√ ‘·q dü‘êÔ

Á|ü<ä]Ù+#ês¡T. yÓ’$<ÛäýÓTÆq bÕÁ‘·\qT mqTï≈£î+≥÷

Ä]ºdtº>± eTT+<ä&ÉT>∑T y˚düTÔHêïs¡T. n+‘˚ø±<äT

‘ê‘·>±] ù|]≥ ∫Á‘· ìsêàD dü+düúqT HÓ\ø=*Œ

$_Ûqï ∫Á‘ê\T ì]àdüTÔHêïs¡T ø£fi≤´DYsêyéT.

‘ês¡ø£s¡‘·ï‘·qT kÕ+πø‹ø£ s¡+>∑+

˝À Á|üy˚•+∫q|üŒÏø° ‘·q

‘·qj·TT&ÉT ‘ês¡ø£s¡‘·ïqT

q≥T&ç>±H˚ |ü]#·j·T+

#˚XÊs¡T yÓ÷Vü≤qø£èwüí. ªˇø£À

HÓ+ãsY ≈£îÁsê&ÉTμ ∫Á‘·+‘√

V”≤s√>± |ü]#·j·TyÓTÆq

‘ês¡ø£s¡‘·ï eT+∫ eø£Ô ≈£L&Ü. nìïs¡ø±\ bÕÁ‘·\T

#˚dü÷Ô ‘ê‘·>±]˝≤ ù|s¡T ‘Ó#·TÃø√yê\H˚ \ø£å´+‘√

eTT+<äT≈£î kÕ>∑T‘·THêïs¡T.

321

mHé.Ï.ÄsY. n_Ûe÷ì+∫q q≥T˝À¢ |üèB∏«sêCŸ

ø£|üPsY ˇø£s¡T. ∫Á‘· |ü]ÁX¯eT˝À ‘=* n&ÉT

>∑T\T y˚düTÔqï ‘·s¡TD+˝À Äj·Tq Væ≤+B dæìe÷\T

m≈£îÿe>± #·÷ùdyês¡T. eTTK´+>± |üèB∏«sêCŸø£|üPsY,

~©|t≈£îe÷sY qÏ+∫q ∫Á‘ê\T $&ÉT<ä˝…’‘˚ #ê\T

mHé.Ï.ÄsY. yÓ[¢ #·÷&Ü*‡+<˚. á Ç<ä›s¡T eTVü‰

q≥T\T qÏ+∫q ªyÓTT|òüT˝Ÿ m Ä»+μ ∫Á‘·+˝À

|üèB∏Û«sêCŸø£|üPsY nø£“sY bÕ<äTcÕ bÕÁ‘· <Ûä]+#ês¡T.

ÁøÏj·÷ |ü<ë\T eTT+<äT #˚]Ã ˇø£ ø=‘·Ô ‘·s¡Vü‰˝À

&Ó’˝≤>∑T\T #ÓbÕŒsêj·Tq. Ä $<Ûëq+ mHé.Ï.ÄsY.≈£î

u≤>± q∫Ã+~. n+<äTπø ªnø£“sY dü©+ nHês¡ÿ*μ

∫Á‘êìï ì]àdü÷Ô n+<äT˝À nø£“sY bÕÁ‘· <Ûä]+∫

|üèBÛ«sêCŸø£|üPsYì nqTø£]dü÷Ô &Ó’˝≤>∑T\T #ÓbÕŒs¡T.

dü+uÛ≤wüD\ s¡#·sTT‘· &Üˆˆdæ.Hêsêj·TD¬s&ç¶ì Ä

<Û√s¡DÏ˝À &Ó’˝≤>∑T\T sêj·T eTHêïs¡T. (Hêsêj·TD¬s&ç¶

s¡#·q #˚dæq dæìe÷\T ¬s+&˚¬s+&ÉT. ˇø£Ï ª@ø£Ms¡μ,

eTs=ø£Ï ªnø£“sY dü©+ nHês¡ÿ*μ. ¬s+&ÉT ∫Á‘ê˝À¢q÷

V”≤s√ mHé.Ï.ÄsY. ø±e&É+ $X‚wü+.) ªªm+<äT≈£î

j·TT<ä∆+.. Ç~ ≈£î≥T+ã ø£\Vü≤+.. ‘˚\TÃ≈£î+<ë+..

eTì<ä›s¡+μμ á <Û√s¡DÏ˝À ñ+≤sTT dæìe÷˝À

&Ó’˝≤>∑T\T. á ∫Á‘·+˝À z dü+<äs¡“¤+˝À nHês¡ÿ*

bÕÁ‘·<Ûë]DÏ B|ü n+≥T+~... ªªÁ|üuÛÑ÷... MTπs+

e÷≤¢&ÉT‘·THêïs√ Hêø£s¡ú+ ø±e&É+ ˝Ò<äTμμ nì. n˝≤π>

dæìe÷ $&ÉT<ä\j·÷´ø£ Áù|ø£å≈£î\÷ Ç<˚e÷≥ nHêïs¡T.

mHé.Ï.ÄsY. XË’*˝À ø±≈£î+&Ü y˚πs <Û√s¡DÏ˝À &Ó’˝≤>∑T\T

ñ+&É≥+‘√ yêfi¯ófl J]í+#·Tø√˝Òø£b˛j·÷s¡T. eTs√

$wüj·Ty˚T$T≥+fÒ.. á dæìe÷ $&ÉT<ä\≈£îeTT+<äT

sêeTø£ècÕí dü÷º&çjÓ÷˝À Á|æeP´ y˚XÊs¡T. ø=+‘·eT+~

eTTKT´\T dæìe÷ #·÷XÊs¡T. Á|ü<äs¡Ùq eTT–dæq

nq+‘·s¡+ &Ó’˝≤>¥‡˝À ø±¢]° ˝À|æ+∫q $wüj·÷ìï

mHé.Ï.ÄsY.≈£î #ÓbÕŒs¡T Hêsêj·TD¬s&ç¶. Äj·Tq

>∑+;Ûs¡+>± ªÇŸ‡ z.πøμ nì ˇ|ü⁄Œø=Hêïs¡T.

‘ês¡ø£sêe÷ |òæ*+ j·T÷ìŸ |ü‘êø£+ô|’ d”«j·T

<äs¡Ùø£‘·«+˝À mHé.Ï.ÄsY. ì]à+∫q á ∫Á‘·+˝À

dü©+>± u≤\ø£èwüí, ‘êHéùdHé>± >∑TeTà&ç, CÀ<Ûëu≤sTT

>± »eTTq, ~˝Ÿs¡Tu≤>± e÷<Ûä$ qÏ+#ês¡T. #·\|ü‹

sêe⁄, l<ÛäsY Ç‘·s¡ eTTK´ ‘êsê>∑D+. mHé.Ï.ÄsY.≈£î

<äs¡Ù≈£îì>± @&√ dæìe÷. u≤\ø£èwüí≈£î Äs√ ∫Á‘·+.

ñ‘·Ôsê~øÏ #Ó+~q Á|üeTTK dü+^‘· <äs¡Ù≈£î&ÉT

dæ.sêeT#·+Á<ä á dæìe÷øÏ n<äT“¤‘·yÓTÆq u≤D°\T

n+~+#ês¡T. ªuÛÑ˝Ò‘·eTTà&ÉTμ ∫Á‘·+˝À mHé.Ï.ÄsY.≈£î

nìï bÕ≥\T bÕ&çq ñ‘·Ôsê~ >±j·T≈£î&ÉT eTVü≤eTà<é

s¡|ò” á ∫Á‘·+˝À u≤\ø£èwüíøÏ bÕ&É≥+ $X‚wü+.

1978 e÷]Ã 15q $&ÉT<ä˝…’q á ∫Á‘·+

Áù|ø£å≈£î*ï Äø£≥Tºø√˝Òø£b˛sTT+~.

nø£“sY bÕÁ‘·˝À mHé.Ï.ÄsY.

ªyÓTT|òüT˝Ÿ m Ä»+μ dü÷Œ¤]Ô‘√

nø£“sY dü©+ nHês¡ÿ*

322

ªsêj·T\e+Ï sêE ˝Ò&ÉT, nbÕŒJ e+Ï

eT+Ár ˝Ò&ÉTμ nqï≥T¢>± mHé.Ï.ÄsY.˝≤

‘Ó\T>∑T ∫Á‘·|ü]ÁX¯eTì <äXÊu≤›\ ‘·s¡ã&ç

XÊdæ+#·>∑*π> e´øÏÔ, ‘Ó\T>∑Tyê&ç bÂs¡TcÕìï

q\T~≈£îÿ˝≤ #êÏ sê»ø°j·÷\qT eT\T|ü⁄

‹|üŒ>∑*π> X¯øÏÔ.. Ç|üŒÀ¢ eT∞¢ sêe&É+ nkÕ<Ûäý˚T.

Äj·Tq eTs¡DÏ+∫ 14 @fi¯ó¢ ø±edüTÔHêï

nqTì‘·´+ ‘·\#·Tø√ì s√E ˝Ò<äT. Ç+Ï+Ï

Ä‘·àã+<ÛäTe⁄˝≤ Á|ü‹ˇø£ÿ] >∑T+&Ó˝À¢

$T–*b˛j·÷sêj·Tq. Äj·Tq q≥q,

q&Ée&çø£, Áø£eT•ø£åD, |ü≥Tº<ä\, Bø£å,

yÓTT+&ç‘·q+ >∑T]+∫ Ç|üŒÏø° ø£<∏ä\T

ø£<∏ä\T>± #Ó|ü⁄Œ≈£îì eTT]dæb˛‘·T+≤s¡T

n_Ûe÷q»q+. <Ûä]Á‹ ñqï+‘·ø±\+

#·]Á‘· Äj·Tìï >∑Ts¡TÔ+#·T≈£î+≥÷H˚

ñ+≥T+~. Á|ü»\ Vü≤è<äj·÷˝À¢ XÊX¯«‘·

düàs¡D°j·TTì>±, j·TT>∑|ü⁄s¡Twüßì>±, X¯ø£

|ü⁄s¡Twüßì>± ì*∫q mHé.Ï.ÄsY.

ù|]≥ ˇø£ C≤rj·T |òæ*+

nyêsY¶qT 1996˝À ÄHêÏ

eTTKéT+Á‹ #·+Á<äu≤ãT

Hêj·TT&ÉT Á|üy˚X¯ ô|≤ºs¡T.

uÛ≤s¡rj·T #·\q∫Á‘·

|ü]ÁX¯eT≈£î $X‚wü

ùde\T n+~+∫q

∫Á‘· Á|üeTTKT\qT Á|ü‹@≤

á nyêsY¶‘√ dü‘·ÿ]düTÔHêïs¡T. n‘·´+‘· Á|ü‹cÕ˜‘·à

ø£+>± uÛ≤$+#˚ <ë<ë kÕôV≤uŸ bòÕ˝Òÿ nyêsY¶≈£î B≥T>±

@sêŒ≥sTTq mHé.Ï.ÄsY. H˚wüq˝Ÿ |òæ*+ nyêsY¶≈£î

m+|æø£sTTq e´øÏÔøÏ ◊<äT \ø£å\ s¡÷bÕj·T\ q>∑<äT,

C≤„|æø£qT n+<äCÒdüTÔHêïs¡T.

‘=*kÕ]>± á nyêsY¶qT mHé.Ï.ÄsY.

düìïVæ≤‘· $TÁ‘·T&ÉT, düVü≤#·s¡ q≥T&ÉT &ÜˆˆnøÏÿH˚ì

Hêπ>X¯«s¡sêe⁄ n+<äT≈£îHêïs¡T. Ä ‘·sê«‘·

~©|t≈£îe÷sY (1997), •yêJ>∑DÒX¯Hé (1998),

\‘êeT+π>wüÿsY (1999), &ÜˆûÛ≤qTeTr sêeTø£èwüí

(2000), Vü≤èwæπøXŸ eTTKØ® (2001),

&ÜˆˆsêCŸ≈£îe÷sY (2002) n+<äT≈£îHêïs¡T.

Ä ‘·sê«‘· Äπsfi¯¢es¡≈£L á nyêsY¶ ùd

˝Ò<äT. nyêsY¶ $wüj·T+˝À Á|ü‹wüº+uÛÑq

@s¡Œ&É≤ìøÏ Á|üuÛÑT‘·«+ e÷s¡&É+ ≈£L&Ü ˇø£

ø±s¡D+. ø±+Á¬>düT Á|üuÛÑT‘·«+

n~Ûø±s¡+˝ÀøÏ sêe&É+‘√ düVü≤»+>±H˚

mHé.Ï.ÄsY. C≤rj·T |òæ*+ nyêsY¶ MT<ä

<äèwæº kÕ]+#·˝Ò<äT. Bìô|’ mH√ï $eTs¡Ù\T

#Ó\πs>±sTT. nsTTHê Á|üuÛÑT‘·«+ #·*+#·

˝Ò<äT. m≥ºπø\≈£î mìïø£\T eTT+#·Tø=düTÔqï

‘·s¡TD+˝À ÄHêÏ eTTKéT+Á‹

&ÜˆˆyÓ’.mdt.sê»X‚Ks¡¬s&ç¶ á nyêsY¶

$wüj·T+˝À nø±s¡D+>±

Hê\Tπ>fi¯¢bÕ≥T @s¡Œ&çq

Á|ü‹wüº+uÛÑqì ‘=\–dü÷Ô..

Hê\Tπ>fi¯¢ nyês¡T¶\qT

ˇπøkÕ] ÇdüTÔqï≥T¢ nø√ºãsY

20, 2008q Á|üø£Ï+#ês¡T.

V”≤s√ ø£èwüí (2003), dü+^‘· <äs¡Ù

≈£î&ÉT Çfi¯j·TsêC≤ (2004), ø£qï&É

∫Á‘·s¡+>∑ ¬sã˝ŸkÕºsY, sê»ø°j·Ty˚‘·Ô

n+ãØwt (2005), eVæ≤<ë ¬sVü≤e÷Hé (2006) á

nyês¡T¶\T n+<äT≈£îHêïs¡T. 2007øÏ &Üˆˆ<ëdü]

Hêsêj·TDsêe⁄, 2008 dü+e‘·‡sêìøÏ »eTTq

mHé.Ï.ÄsY. C≤rj·T |òæ*+ nyês¡T¶\T bı+<ës¡T.

331

HÓ+. ∫Á‘·+ù|s¡T $&ÉT<ä\ ‘˚~ ìsêà‘· <äs¡Ùø£‘·«+ V”≤s√sTTHé

1. eTq<˚X¯+ 24`11`1949 MTsê®|ü⁄s¡+ sêC≤ Á|ükÕ<é `

2. cÕe⁄ø±s¡T 07`04`1950 Hê–¬s&ç¶, #·Áø£bÕDÏ m˝Ÿ.$.Á|ükÕ<é C≤qøÏ

3. |ü˝…¢≥÷]|æ\¢ 27`04`1950 _.m.düTu≤“sêe⁄ _.m.düTu≤“sêe⁄ n+»*

4. e÷j·÷s¡+uÛÑ (‘·$TfiŸ) 15`09`1950 q+<ä˝≤˝Ÿ ãfÒ*j·÷ Ï.|æ.düT+<äs¡+ õ.es¡\øÏåà

5. e÷j·÷s¡+uÛÑ 22`09`1950 q+<ä˝≤˝Ÿ ãfÒ*j·÷ Ï.|æ.düT+<äs¡+ õ.es¡\øÏåà

6. dü+kÕs¡+ 29`12`1950 ¬ø.$.ø£èwüí, s¡+>∑Hê<∏ä<ëdüT m˝Ÿ.$.Á|ükÕ<é \ø°åàsê»´+

7. bÕ‘êfi¯uÛ…’s¡$ 15`03`1951 Hê–¬s&ç¶, #·Áø£bÕDÏ ¬ø.$.¬s&ç¶ e÷\‹

8. bÕ‘êfi¯uÛ…’s¡$(‘·$TfiŸ) 17`05`1951 Hê–¬s&ç¶, #·Áø£bÕDÏ ¬ø.$.¬s&ç¶ e÷\‹

9. eT©¢X¯«] 20`12`1951 _.mHé.¬s&ç¶ _.mHé.¬s&ç¶ uÛ≤qTeT‹

10. ô|[¢#˚dæ#·÷&ÉT 29`02`1952 Hê–¬s&ç¶, #·Áø£bÕDÏ m˝Ÿ.$.Á|ükÕ<é õ.es¡\øÏåà

332

11. |ü˝…¢≥÷s¡T 19`10`1952 |æ.•esêeTj·T´ ‘ê‹H˚ì Á|üø±X¯sêe⁄ kÕ$Á‹

12. <ëdæ 26`11`1952 |æ.\ø°åàsê»´+ dæ.$.s¡+>∑Hê<∏ä<ëdt \ø°åàsê»´+

13. ø£fi≤´D+ |üDÏíbÕsY 15`08`1952 Hê–¬s&ç¶, #·Áø£bÕDÏ Á|ükÕ<é õ.es¡\øÏåà

14. yÓ˝…’ø±] eT>∑˝Ÿ 1952 |æ.\ø°åàsê»´+ dæ.$.s¡+>∑Hê<∏ä<ëdt \ø°åàsê»´+

15. bÕ‘êfi¯uÛ…’s¡$(Væ≤+~) 1952 mdt.mdt.yêdüHé ¬ø.$.¬s&ç¶ e÷\‹

16. neTà\ø£ÿ\T 12`03`1953 ©Hê #ÓÏºj·÷sY &ç.jÓ÷>±q+<é |ü~àì

17. neTà\ø£ÿ\T(‘·$TfiŸ) 12`03`1953 ©Hê #ÓÏºj·÷sY &ç.jÓ÷>±q+<é |ü~àì

18. |æ∫Ã|ü⁄\¢j·T´ 17`07`1953 mHé.Á‹$Áø£eTsêe⁄ ‘ê‹H˚ì Á|üø±X¯sêe⁄ ø£èwüí≈£îe÷]

19. #·+&ûsêDÏ 28`08`1953 uÛ≤qTeT‹ uÛ≤qTeTr sêeTø£èwüí uÛ≤qTeT‹

20. #·+&ûsêDÏ(‘·$TfiŸ) 28`08`1953 uÛ≤qTeT‹ uÛ≤qTeTr sêeTø£èwüí uÛ≤qTeT‹

21. #·+&ûsêDÏ(Væ≤+~) 28`08`1953 uÛ≤qTeT‹ uÛ≤qTeTr sêeTø£èwüí uÛ≤qTeT‹

22. #·+Á<äVü‰s¡+ 06`01`1954 Hê–¬s&ç¶, #·Áø£bÕDÏ ø£eT˝≤ø£s¡ ø±y˚TX¯«s¡sêe⁄ ls¡+»ì

23. #·+Á<äVü‰sY (‘·$TfiŸ) 06`01`1954 Hê–¬s&ç¶, #·Áø£bÕDÏ ø£eT˝≤ø£s¡ ø±y˚TX¯«s¡sêe⁄ ls¡+»ì

24. e<ä›+fÒ &ÉãT“ 19`02`1954 ôV≤#Y.m+.¬s&ç¶ yÓ’.ÄsY.kÕ«$T C≤qøÏ

25. ‘√&ÉT<=+>∑\T 15`04`1954 mHé.Á‹$Áø£eTsêe⁄ &ç.jÓ÷>±q+<é ùV≤eT\‘·

26. sêE`ù|<ä 25`06`1954 _.m.düTu≤“sêe⁄ _.m.düTu≤“sêe⁄ \ø°åàsê»´+

27. dü+|òüT+ 10`07`1954 m.$.yÓTTj·T´|üŒHé m+.$.sêeTHé n+»*

28. dü+|òüT+(‘·$TfiŸ) 10`07`1954 m.$.yÓTTj·T´|üŒHé m+.$.sêeTHé n+»*

29. n–ZsêeTT&ÉT 05`08`1954 j·Tdt.j·T+.lsêeTT\THêj·TT&ÉT `lsêeTT\THêj·TT&ÉT uÛ≤qTeT‹

30. |ü]es¡Ôq 01`09`1954 ` ‘ê‹H˚ì Á|üø±X¯sêe⁄ kÕ$Á‹

31. Ç<ä›s¡T ô|fi≤¢\T 06`10`1954 Hê>∑÷sY Hê>∑÷sY »eTTq

32. $Tdü‡eTà 12`01`1955 Hê–¬s&ç¶, #·Áø£bÕDÏ m˝Ÿ.$.Á|ükÕ<é kÕ$Á‹

33. πs#·T≈£ÿ 25`03`1955 |òüT+≥kÕ\ ø£èwüíeT÷]Ô |æ.|ü⁄\¢j·T´ n+»*

34. $»j·T>ö] 30`06`1955 ©Hê #ÓÏºj·÷sY &ç.jÓ÷>±q+<é |ü~àì

333

35. #Ós¡|ü≈£îsê #Ó&˚e⁄ 06`07`1955 uÛ≤düÿs¡sêe⁄ uÛ≤düÿs¡sêe⁄ C≤qøÏ

36. »j·Tdæ+Vü≤ 21`10`1955 Á‹$Áø£eTsêe⁄ &ç.jÓ÷>±q+<é n+»*, eVæ≤<ë

37. ø£Hê´X¯ó\ÿ+ 26`08`1955 &ç.m˝Ÿ.Hêsêj·TD |æ.|ü⁄\¢j·T´ C≤qøÏ

38. dü+‘√wü+ 24`12`1955 k˛eTdüT+<äs¡+ dæ.|æ.BøÏå‘Y n+»*, »eTTq

39. ‘ÓHê* sêeTø£èwüí 12`01`1956 _.mdt.s¡+>± _.mdt.s¡+>± uÛ≤qTeT‹, dü+<Ûä´

40. ‘ÓHê* sêeTHé (‘·$TfiŸ) 03`02`1956 _.mdt.s¡+>± _.mdt.s¡+>± uÛ≤qTeT‹, dü+<Ûä´

41. ∫+‘êeTDÏ 11`04`1956 sêeTø£èwüí sêeTø£èwüí uÛ≤qTeT‹, »eTTq

42. »j·T+eTq<˚ 04`05`1956 düT+<äsY˝≤˝Ÿ qVü≤‘ê ‘ê‹H˚ì Á|üø±X¯sêe⁄ n+»*

43. kı+‘·ePs¡T 23`05`1956 õ.dü<ë•e⁄&ÉT Ç.mdt.mHé.eT÷]Ô sê»düT˝À#·q

44. ∫s¡+Je⁄\T 25`06`1956 &ç.j·T˝Ÿ.Hêsêj·TD y˚<ë+‘·+ sê|òüTej·T´ »eTTq

45. ñe÷düT+<ä] 20`07`1956 j·T+.k˛eTdüT+<äs¡+ |æ.|ü⁄\¢j·T´ ls¡+»ì

46. eTs¡àMs¡Hé(‘·$TfiŸ) 03`08`1956 $.>√$+<äsê»Hé Ï.ÄsY.s¡|òüTTHê<∏é `

47. >öØeTVü≤‘·à´+ 05`10`1956 ` &ç.jÓ÷>±q+<é ls¡+»ì

48. ô|+øÏô|fi≤fl+ 06`12`1956 mdt.uÛ≤eHêsêj·TD ¬ø.ø±y˚TX¯«s¡sêe⁄ sê»düT˝À#·q

49. eTs¡TeT>∑fiŸ (‘·$TfiŸ) 06`12`1956 ` ` `

50. #·s¡D<ëdæ 20`12`1956 m.X¯+ø£s¡¬s&ç¶ ‘ê‹H˚ì Á|üø±X¯sêe⁄ n+»*

51. qj·÷ ÄBà 24`12`1956 ` ` `

52. uÛ≤>∑´πsK 20`02`1957 edü+‘·≈£îe÷sY¬s&ç¶ _.j·THé.¬s&ç¶ »eTTq

53. e÷j·÷ãC≤sY 27`03`1957 Hê–¬s&ç¶, #·Áø£bÕDÏ ¬ø.$.¬s&ç¶ dü+<Ûä´

54. e÷j·÷ãC≤sY(‘·$TfiŸ) 12`04`1957 Hê–¬s&ç¶, #·Áø£bÕDÏ ¬ø.$.¬s&ç¶ dü+<Ûä´

55. Ms¡ø£+ø£D+ 16`05`1957 düT+<äs¡+ õ.ÄsY.sêe⁄ ø£èwüí≈£îe÷]

56. dü+ø£\Œ+ 19`05`1957 s¡+>∑Hê<∏ä <ëdt s¡+>∑Hê<∏ä<ëdt ≈£îdüTeT

57. $Hêj·Tø£#·$‹ 22`08`1957 ¬ø.>√bÕ\sêe⁄ düeTTÁ<ë\ sê|òüTyê#ês¡´ »eTTq, ø£èwüí≈£îe÷]

334

58. uÛÑ˝Ò ne÷àsTT\T 06`09`1957 |æ.j·T˝Ÿ.qüs¡düT y˚<ë+‘·+ sê|òüTej·T´ kÕ$Á‹

59. dür nqdü÷j·T (¬>dtº) 27`10`1957 düT+<äsY˝≤˝Ÿ qVü≤‘ê· ¬ø._.Hê>∑uÛÑ÷wüD+ »eTTq

60. kÕs¡+>∑<Ûäs¡ 01`11`1957 HêeT<˚e¬s&ç¶j·÷sY $.mdt.sê|òüTeHé sê»düT˝À#·q

61. ≈£î≥T+ã>ös¡e+ 07`11`1957 _.mdt.s¡+>± _.mdt.s¡+>± kÕ$Á‹

62. bÕ+&ÉTs¡+>∑ eTVü‰‘·à´+ 28`11`1957 Á‹$Áø£eTsêe⁄ ¬ø.ø±y˚TX¯«s¡sêe⁄ n+»*, _.düs√»

63. nHêï‘·eTTà&ÉT 15`02`1958 ¬ø._.Hê>∑uÛÑ÷wüD+ dæ.mdt.sêe⁄ `

64. uÛÑ÷¬ø’˝≤dt 20`03`1958 m.$.yÓTTj·T´|üŒHé ¬ø.X¯+ø£sY »eTTq

65. dü+|üPs¡í sêe÷j·TD+(‘·$TfiŸ) 14`04`1958 myéT.m.y˚DT ¬ø.k˛eTT |ü~àì

66. XÀuÛÑ 01`05`1958 edü+‘·≈£îe÷sY¬s&ç¶ ¬ø.ø±y˚TX¯«s¡sêe⁄ n+»*

67. sê»q+~ì 04`07`1958 myéT.»>∑Hêï<∏äsêe⁄ y˚<ë+‘·+ sê|òüTej·T´ n+»*

68. eT+∫eTqdüT≈£î eT+∫s√E\T 15`08`1958 düT+<äsY˝≤˝Ÿ qVü≤‘ê dæ.mdt.sêe⁄ –]»

69. ø±s¡Ôesêj·Tì ø£<∏ä 18`10`1958 sêeTqï sêeTqï kÕ$Á‹

70. Ç+Ï>∑T≥Tº 07`11`1958 Ä¬øfi¯fl XÊÁdæÔ y˚<ë+‘·+ sê|òüTej·T´ kÕ$Á‹

71. n|ü⁄Œ#˚dæ |ü|ü⁄Œ≈£L&ÉT 14`01`1959 Hê–¬s&ç¶, #·Áø£bÕDÏ Á|ükÕ<é kÕ$Á‹

72. πs#·Tø£ÿ |ü>∑Ï#·Tø£ÿ 14`05`1959 mHé.Á‹$Áø£eTsêe⁄ ø£eT˝≤ø£s¡ ø±y˚TX¯«s¡sêe⁄ C≤qøÏ

73. X¯uÛ≤wtsêeTT&ÉT 04`09`1959 düT+<äsY˝≤˝Ÿ qVü≤‘ê dæ.j·Tdt.sêe⁄ <˚$ø£

74. <Ó’eã\+ 17`09`1959 bıqï\÷] Áã<äsY‡ edü+‘·≈£îe÷sY¬s&ç¶ »j·Tl

75. sê»ôdyÓ’ (‘·$TfiŸ) 02`10`1959 ` ø£eT˝≤ø£s¡ ø±y˚TX¯«s¡sêe⁄ C≤qøÏ

76. u≤\Hê>∑eTà 09`10`1959 mdt.mdt.sêE, dæ.mdt.sêE y˚<ë+‘·+ sê|òüTej·T´ n+»*

77. e∫Ãqø√&É\T q∫Ã+~ 16`10`1959 ` &ç.jÓ÷>±q+<é »eTTq

78. ã+&ÉsêeTT&ÉT 06`11`1959 &ç._.Hêsêj·TD |æ.|ü⁄\¢j·T´ kÕ$Á‹

79. ly˚+ø£fÒX¯«s¡eTVü≤‘·à´+ 09`01`1960 |æ.yÓ+ø£fÒX¯«s¡T¢ |æ.|ü⁄\¢j·T´ kÕ$Á‹, es¡\øÏåà

80. sê»eT≈£î≥+ 24`02`1960 _.j·THé.¬s&ç¶ _.j·THé.¬s&ç¶ sê»düT˝À#·q

335

81. sê»eT≈£î≥+(‘·$TfiŸ) 24`02`1960 _.j·THé.¬s&ç¶ _.j·THé.¬s&ç¶ sê»düT˝À#·q

82. sêDÏ s¡‘·ï Á|üuÛÑ 27`05`1960 _.m.düTu≤“sêe⁄ _.m.düTu≤“sêe⁄ n+»*

83. <˚yê+‘·≈£î&ÉT 07`07`1960 dæ.|ü⁄\¢j·T´ dæ.|ü⁄\¢j·T´ ø£èwüí≈£îe÷]

84. $eT\ 11`08`1960 mdt.m+.mdt.Hêj·TT&ÉT mdt.m+.mdt.Hêj·TT&ÉT kÕ$Á‹

85. BbÕe[ 22`09`1960 ¬ø.>√bÕ\sêe⁄ mdt.s¡»˙ø±+‘Y kÕ$Á‹

86. uÛÑÏº $Áø£e÷s¡ÿ 28`09`1960 |æ.$.$.mdt.eT÷]Ô »+|üq n+»*

87. ø±&Ó<äT›\T mø£s¡+ H˚\ 06`10`1960 bıqï\÷] Áã<äsY‡ »+|üq C≤qøÏ

88. uÛÑø£Ô s¡|òüTTHê<∏é (¬>dtº) 04`11`1960 õ.dü<ë•e⁄&ÉT düeTTÁ<ë\ `

89. d”‘êsêeTø£fi≤´D+ 06`01`1961 mHé.Á‹$Áø£eTsêe⁄ mHé.Ï.sêe÷sêe⁄ _.düs√C≤<˚$

90. Ç+ÏøÏ B|ü+ Ç˝≤¢˝Ò 26`01`1961 Ï.ÄsY.sêeTqï $.ÄsY.¬s&ç¶ _.düs√C≤<˚$

91. dürdüT˝À#·q (Ç+Á<äõ‘Y) 05`05`1961 mdt.s¡»˙ø±+‘Y mdt.s¡»˙ø±+‘Y n+»*

92. ô|+&ç¢|æ\T|ü⁄ 05`05`1961 &ç._.Hêsêj·TD ÄeT+#·s¡¢ X‚wü–]sêe⁄ <˚$ø£

93. XÊ+‘· 14`07`1961 j·T+.ÄsY.»j·Tsê+ j·T+.nbÕŒsêe⁄ n+»*

94. »>∑<˚ø£Ms¡Tì ø£<∏ä 09`08`1961 ¬ø.$.¬s&ç¶ ¬ø.$.¬s&ç¶ _.düs√C≤<˚$

95. ø£*dæe⁄+fÒ ø£\<äTdüTK+ 08`09`1961 sêeTø£èwüíÁ|ükÕ<é ‘ê|” #êDø£´ kÕ$Á‹

96. ≤ø°‡ sêeTT&ÉT 18`10`1961 ¬ø.m.mdt.sêE $.eT<ÛäTdü÷<äqsêe⁄ <˚$ø£

97. >∑T˝Òãø±e[ø£<∏ä 05`01`1962 mHé.Á‹$Áø£eTsêe⁄ mHé.Ï.sêe÷sêe⁄ »eTTq, Hê>∑s¡‘·ï

98. >±*y˚T&É\T 09`02`1962 _.ÄsY.|ü+‘·T\T _.ÄsY.|ü+‘·T\T <˚$ø£

99. f…Æ>∑sYsêeTT&ÉT 08`03`1962 lsêeTT\T, |ü+‘·+ dæ.j·Tdt.sêe⁄ sê»düT˝À#·q

100. ;Ûwüà 19`04`1962 _.m.düTu≤“sêe⁄ _.m.düTu≤“sêe⁄ `

101. <äø£åj·T»„+ 10`05`1962 ¬ø._.Hê>∑uÛÑ÷wüD+ ¬ø._.Hê>∑uÛÑ÷wüD+ <˚$ø£

102. >∑T+&ÉeTàø£<∏ä 07`06`1962 Hê–¬s&ç¶, #·Áø£bÕDÏ ¬ø.ø±y˚TX¯«s¡sêe⁄ kÕ$Á‹

103. eTVü‰eT+Á‹ ‹eTàs¡TdüT 26`07`1962 mdt.sêeTÁãVü≤à+ ¬ø.ø±y˚TX¯«s¡sêe⁄ <˚$ø£, mdt.es¡\øÏåà

336

104. dü«s¡íeT+»] 10`08`1962 Ä~Hêsêj·TDsêe⁄ y˚<ë+‘·+ n+»*

105. s¡ø£Ôdü+ã+<Ûä+ 01`11`1962 düT+<äsY˝≤˝ŸqVü≤‘ê $.eT<ÛäTdü÷<äqsêe⁄ <˚$ø£

106. Ä‘·àã+<ÛäTe⁄ 14`12`1962 sêeTø£èwüíÁ|ükÕ<é sêeTø£èwüí kÕ$Á‹

107. l ø£ècÕís¡T®qj·TT<ä∆+ 09`01`1963 ¬ø.$.¬s&ç¶ ¬ø.$.¬s&ç¶ mdt.es¡\øÏåà

108. Çs¡T>∑T bıs¡T>∑T 11`01`1963 dæ.$»j·TkÕs¡~∏ ◊.j·THé.eT÷]Ô ø£èwüí≈£îe÷]

109. ô|+|ü⁄&ÉT ≈£L‘·Ts¡T 06`02`1963 _.ÄsY.|ü+‘·T\T _.ÄsY.|ü+‘·T\T C≤qøÏ

110. yê©àøÏ 09`02`1963 Vü≤;ãT˝≤¢ dæ.j·Tdt.sêe⁄ sê»düT˝À#·q

111. düe‹ø=&ÉT≈£î 22`02`1963 qMHê, ∫Á‘· yÓ’.s¡+>±sêe⁄ C≤qøÏ

112. \e≈£îX¯ 29`03`1963 m.X¯+ø£sY¬s&ç¶ dæ.|ü⁄\¢j·T´, dæ.mdt.sêe⁄ n+»©<˚$

113. \e≈£îX¯(‘·$TfiŸ) 1963 m.X¯+ø£sY¬s&ç¶ dæ.|ü⁄\¢j·T´, dæ.mdt.sêe⁄ n+»©<˚$

114. |üs¡Te⁄ Á|ü‹wü˜ 09`05`1963 p|üP&ç yÓ+ø£fÒX¯«s¡sêe⁄ j·T+.nbÕŒsêe⁄ n+»*, –]»

115. Ä|üÔ$TÁ‘·T\T 29`05`1963 Hê>∑uÛÑ÷wüD+ ¬ø.Hê>∑uÛÑ÷wüD+ ø£èwüí≈£îe÷]

116. ã+~b˛≥T 15`08`1963 düT+<äsY˝≤˝ŸqVü≤‘ê, &É÷+&û _.$sƒ¡˝≤#ês¡´ ø£èwüí≈£îe÷]

117. \øå±~Ûø±] 27`09`1963 &ç.yÓ+ø£≥|ü‹¬s&ç¶ $.eT<ÛäTdü÷<äqsêe⁄ ø£èwüí≈£îe÷]

118. ‹s¡T|ü‘·eTàø£<∏ä 04`10`1963 <√H˚|üP&ç ø£èwüíeT÷]Ô _.j·Tdt.Hêsêj·TD ø£èwüí≈£îe÷]

119. qs¡ÔqXÊ\ 11`10`1963 l<Ûäs¡sêe⁄, sê»´+ ¬ø.ø±y˚TX¯«s¡sêe⁄ kÕ$Á‹

120. eT+∫ #Ó&ÉT 07`11`1963 sêeTqï sêeTqï _.düs√C≤<˚$

121. ø£s¡íHé (‘·$TfiŸ) 14`01`1964 _.ÄsY.|ü+‘·T\T _.ÄsY.|ü+‘·T\T `

122. >∑T&ç>∑+≥\T 14`01`1964 düT+<äsY˝≤˝ŸqVü≤‘ê, &É÷+&û $.eT<ÛäTdü÷<äqsêe⁄ ø£èwüí≈£îe÷]

123. eTs¡àjÓ÷– 22`02`1964 mdt.¬ø.Vü≤_ãT˝≤¢ _.m.düTu≤“sêe⁄ ø£èwüí≈£îe÷]

124. ø£\yê]ø√&É\T 14`03`1964 ¬ø.ùV≤e÷+ã<Ûäs¡sêe⁄ ¬ø.ùV≤e÷+ã<Ûäs¡sêe⁄ ø£èwüí≈£îe÷]

125. <˚X¯Á<√VüQ\T 07`05`1964 uÀfi¯¢ düTu≤“sêe⁄ uÀfi¯¢ düTu≤“sêe⁄ <˚$ø£

126. sêeTT&ÉT ;ÛeTT&ÉT 21`05`1964 &ç.sêe÷Hêj·TT&ÉT #êDø£´ »eTTq, m˝Ÿ.$»j·T\øÏåà

337

127. dü‘·´Hêsêj·TD eTVü‰‘·à´+ 27`06`1964 |æ.dü‘·´Hêsêj·TD s¡»˙ø±+‘Y ø£èwüí≈£îe÷]

128. n–Z|æ&ÉT>∑T 31`07`1964 _.$sƒ¡˝≤#ês¡´ _.$sƒ¡˝≤#ês¡´ ø£èwüí≈£îe÷], sê»l

129. <ë>∑T&ÉT eT÷‘·\T 21`08`1964 &ç._.Hêsêj·TD Ä<äT]Ô düTu≤“sêe⁄ _.düs√C≤<˚$

130. X¯uÛ≤wt dü÷] 19`09`1964 Ï.ÄsY.#·Áø£e]Ô ◊.j·THé.eT÷]Ô ø£èwüí≈£îe÷]

131. ãÁuÛÑTyêVü≤q 22`10`1964 dæ.»>∑H√àVü≤qsêe⁄ düeTTÁ<ë\ d”ìj·TsY mdt.es¡\øÏåà

132. $yêVü≤ã+<Ûä+ 23`10`1964 sêeTø£èwüí sêeTø£èwüí uÛ≤qTeT‹

133. eT+∫eTìwæ 11`11`1964 ¬ø.düTã“sêE ¬ø.Á|ü‘·´>±‘·à »eTTq

134. yês¡dü‘·«+ 19`11`1964 j·T+.s¡+>±, XÊÁdæÔ #êDø£´ n+»*

135. u§_“*j·TT<ä∆+ 04`12`1964 d”‘êsêyéT d”‘êsêyéT uÛ≤qTeT‹

136. uÛÑø£ÔsêeT<ëdüT (¬>dtº) 23`12`1964 Hê>∑j·T´ $.Hê>∑j·T´ `

137. HêB Ä&É»H˚à 07`01`1965 mdt.$.s¡+>±sêe⁄ m.dæ.Á‹˝Àø£#·+<äsY kÕ$Á‹

138. bÕ+&Ée eqyêdü+ 14`01`1965 m.mdt.ÄsY.Ä+»H˚j·TT\T ¬ø.ø±y˚TX¯«s¡sêe⁄ kÕ$Á‹

139. <=]øÏ‘˚ <=+>∑\T 26`02`1965 &ç.m˝Ÿ.Hêsêj·TD |æ.düTÁãVü≤àD´+ »eTTq

140 eT+>∑eTà X¯|ü<∏ä+ 06`03`1965 &ç.$.j·Tdt.sêE _.$sƒ¡˝≤#ês¡´ »eTTq, m˝Ÿ.$»j·T\øÏåà

141. dü‘·´ Vü≤]X¯Ã+Á<ä 22`04`1965 ¬ø.$.¬s&ç¶ ¬ø.$.¬s&ç¶ mdt.es¡\øÏåà

142. ‘√&ÉT ˙&É 12`05`1965 mHé.mHé.uÛÑŸ, $.sê$T¬s&ç¶ Ä<äT]Ô düTu≤“sêe⁄ »eTTq, uÛ≤qTeT‹

143. Á|üMT˝≤s¡T®˙j·T+ 11`06`1965 Ä~u≤ãT, Hê>∑TeTDÏ j·T+.eT*¢ø±s¡T®qsêe⁄ _.düs√C≤<˚$

144. <˚e‘· 24`07`1965 _.|ü⁄s¡Tc˛‘·Ô+ ¬ø.ùV≤e÷+ã<Ûäs¡sêe⁄ kÕ$Á‹

145. Msê_ÛeTqT´ 12`08`1965 düT+<äsY˝≤˝ŸqVü≤‘ê, &É÷+&û $.eT<ÛäTdü÷<äqsêe⁄ `

146. $XÊ\ Vü≤è<äj·÷\T 09`09`1965 &ç.ø£èwüíeT÷]Ô _.j·Tdt.Hêsêj·TD ø£èwüí≈£îe÷]

147. dæ.◊.&ç. 23`09`1965 Hê–¬s&ç¶, #·Áø£bÕDÏ #êDø£´ »eTTq

148. Ä&ÉÁã‘·T≈£î 12`11`1965 j·Tdt.j·Tdt.yêdüHé y˚<ë+‘·+ sê|òüTej·T´ <˚$ø£

149. lÁøÏwüíbÕ+&ÉMj·T+ 13`01`1966 Á‹$Áø£eTsêe⁄ mHé.Ï.sêe÷sêe⁄ ¬ø.ÄsY.$»j·T

338

149. sê»dü÷j·T+ (‘·$TfiŸ) 14`01`1966 Á‹$Áø£eTsêe⁄ mHé.Ï.sêe÷sêe⁄ ¬ø.ÄsY.$»j·T

150. |ü˝≤ïÏj·TT<ä∆+ 18`02`1966 yÓ’.\ø£åàj·T´#Í<ä] õ.sê$T˙&ÉT uÛ≤qTeT‹, n+»*

151. X¯≈£î+‘·\ 03`03`1966 l<Ûäs¡sêe⁄, sê»´+ ¬ø.ø±y˚TX¯«s¡sêe⁄ _.düs√C≤<˚$

152. |üs¡e÷q+<äj·T´ •wüß´\ ø£<∏ä 07`04`1966 ‘√≥ düTu≤“sêe⁄ dæ.|ü⁄\¢j·T´ ¬ø.ÄsY.$»j·T

153. lø±≈£îfi¯ Ä+Á<Ûä eTVü‰$wüßí ø£<∏ä 06`05`1966 &ç.m˝Ÿ.mHé.#Í<ä] m.¬ø.X‚KsY »eTTq

154. eT+>∑fi¯dü÷Á‘·+ 19`05`1966 m.¬ø.y˚\Hé m.¬ø.y˚\Hé <˚$ø£

155. n–Zãsê≥ 02`06`1966 _.$sƒ¡˝≤#ês¡´ _.$sƒ¡˝≤#ês¡´ sê»l

156. dü+^‘·\øÏåà 07`07`1966 |æ.qs¡dæ+>∑sêe⁄ –&ÉT‘·÷] dü÷s¡´+ »eTTq

157. lø£èwüí‘·T˝≤uÛ≤s¡+ 25`08`1966 &ç.sêe÷Hêj·TT&ÉT ¬ø.ø±y˚TX¯«s¡sêe⁄ »eTTq, n+»*

158. |æ&ÉT>∑TsêeTT&ÉT 10`09`1966 &ç.$.mdt.sêE _.$sƒ¡˝≤#ês¡´ sê»l, m˝Ÿ.$

159. n&ÉT>∑TC≤&É\T 29`09`1966 m+.kÕ+ã•esêe⁄, õ.e+<äq+ #êDø£´ »eTTq

160. &Üø£ºsY Äq+<é 14`10`1966 &ç.$.¬s&ç¶ $.eT<ÛäTdü÷<äqsêe⁄ ø±+#·q, n+»*

161. >√bÕ\T&ÉTùÛÑ÷bÕ\T&ÉT 13`01`1967 yÓ’.$.sêe⁄ õ.$X¯«Hê<∏ä+ »j·T\*‘·, sê»l

162. ìs√∆wæ 02`03`1967 mHé.sêeTÁãVü≤à+ $.<ë<ë$Tsêd” kÕ$Á‹, n+»*

163. ø£+#·Tø√≥ 22`03`1967 j·TT.$X‚«X¯«s¡sêe⁄ dæ.j·Tdt.sêe⁄ kÕ$Á‹, <˚$ø£

164. uÛÑTeqdüT+<ä]ø£<∏ä 07`04`1967 ‘√≥ düTu≤“sêe⁄ dæ.|ü⁄\¢j·T´ ø£èwüí≈£îe÷]

165. ñeTà&ç ≈£î≥T+ã+ 20`04`1967 Á‹$Áø£eTsêe⁄ &ç.jÓ÷>±q+<é ø£èwüí≈£îe÷]

166. uÛ≤e÷$»j·T+ 29`06`1967 k˛eTX‚KsY, sê<Ûëø£èwüí dæ.|ü⁄\¢j·T´ <˚$ø£

167. ì+&ÉTeTqdüT\T 10`08`1967 m+.»>∑Hêï<∏äsêe⁄ mdt.&ç.˝≤˝Ÿ <˚$ø£

168. Ád”Ô »qà 31`08`1967 &ç.sêe÷Hêj·TT&ÉT ¬ø.j·Tdt.Á|üø±X¯sêe⁄ ø£èwüí≈£îe÷]

169. lø£ècÕíe‘ês¡+ 12`10`1967 m.|ü⁄+&ÉØø±ø£åj·T´ ¬ø.ø±y˚TX¯«s¡sêe⁄ <˚$ø£, ø±+#·q

170. |ü⁄Dé‹ 03`11`1967 yêdü÷MTqHé <ë<ë$Tsêd” ø£èwüí≈£îe÷]

171. Ä&É|ü&ÉT#·T 30`11`1967 ¬ø.ùV≤e÷+ã<Ûäs¡sêe⁄ ¬ø.ùV≤e÷+ã<Ûäs¡sêe⁄ ø£èwüí≈£îe÷]

339

172. ∫ø£ÿ&ÉT <=s¡ø£&ÉT 21`12`1967 bı≥÷¢] yÓ+ø£≥Hêsêj·TD _.$sƒ¡˝≤#ês¡´ »j·T\*‘·

173. uÛÑø£ÔsêeT<ëdüT(‘·$TfiŸ) ` Hê>∑j·T´ $.Hê>∑j·T´ `

174. ñe÷#·+&û>öØX¯+ø£s¡T\ ø£<∏ä 11`01`1968 ¬ø.$.¬s&ç¶ ¬ø.$.¬s&ç¶ _.düs√C≤<˚$

175. ì\Te⁄<√|æ&ç 25`01`1968 j·TT.$X‚«X¯«s¡sêe⁄ dæ.mdt.sêe⁄ <˚$ø£

176. ‘·*¢Áù|eT 08`03`1968 j·T+.n»j·YT lø±+‘Y kÕ$Á‹

177. ‹ø£ÿX¯+ø£s¡j·T´ 29`03`1968 &ç.$.j·Tdt.sêE &ç.jÓ÷>±q+<é ø£èwüí≈£îe÷], »j·T\*‘·

178. sêeTT 04`05`1968 eTTs¡T>∑Hé, ≈£îeTs¡Hé, X¯s¡eDHé m.dæ.Á‹˝Àø£#·+<äsY »eTTq

179. ø£*kı∫Ãq n<äèwüº+ 10`08`1968 j·T+.»>∑Hêï<∏äsêe⁄ ¬ø.$X¯«Hê<∏é ø±+#·q

180. ìH˚ïô|fi≤¢&ÉT‘ê 30`08`1968 _.$.lìyêdt _.$.lìyêdt uÛ≤s¡‹

181. uÛ≤>∑´#·Áø£+ 13`09`1968 |æ.j·Tdt.¬s&ç¶ ¬ø.$.¬s&ç¶ _.düs√C≤<˚$

182. H˚H˚ yÓTTq>±DÏí 04`10`1968 mdt.&ç.˝≤˝Ÿ mdt.&ç.˝≤˝Ÿ w”˝≤

183. u≤>±›<é >∑»<=+>∑ 24`10`1968 jÓ÷>±q+<é &ç.jÓ÷>±q+<é »j·T\*‘·

184. ì+&ÉTdü+kÕs¡+ 05`12`1968 |æ.>∑+>±<Ûäs¡sêe⁄ dæ.mdt.sêe⁄ ø£èwüí≈£îe÷]

185. es¡ø£≥ï+ 09`01`1969 Á‹$Áø£eTsêe⁄ mHé.Ï.sêe÷sêe⁄ ø£èwüí≈£îe÷]

186. ø£<∏ëHêj·T≈£î&ÉT 27`02`1969 ¬ø.>√bÕ\ø£èwüí ¬ø.ùV≤e÷+ã<Ûäs¡sêe⁄ »j·T\*‘·

187. uÛÑ˝Òe÷kÕºs¡T 27`03`1969 dæ.mdt.sêE mdt.&ç.˝≤˝Ÿ ø±+#·q

188. >∑+&çø√≥ s¡Vü≤dü´+ 01`05`1969 &ç.$.mdt.sêE _.$sƒ¡˝≤#ês¡´ »j·T\*‘·, <˚$ø£

189. $∫Á‘· ≈£î≥T+ã+ 28`05`1969 $.¬ø.|æ.düT+ø£e*¢ ¬ø.mdt.Á|üø±X¯sêe⁄ kÕ$Á‹

190. ø£<ä\&ÉT e<ä\&ÉT 09`07`1969 ¬ø.d”‘êsêeTkÕ«$T _.$sƒ¡˝≤#ês¡´ »j·T\*‘·

191. ì+&ÉTVü≤è<äj·÷\T 15`08`1969 j·T+.»>∑Hêï<∏äsêe⁄ ¬ø.$X¯«Hê<∏é yêDÏl

192. uÛÑ˝Ò‘·eTTà&ÉT 18`09`1969 m.|ü⁄+&ÉØø±ø£åj·T´ _.m.düTu≤“sêe⁄ ¬ø.ÄsY.$»j·T

193. n–ZMs¡T&ÉT 15`10`1969 _.$.lìyêdt _.$.lìyêdt sê»l

194. e÷‘·è<˚e‘· 07`11`1969 m.|üPs¡í#·+Á<äsêe⁄ kÕ$Á‹ kÕ$Á‹

340

195. @ø£Ms¡ 04`12`1969 &ç.j·T˝Ÿ.Hêsêj·TD dæ.j·Tdt.sêe⁄ ¬ø.ÄsY.$»j·T, »eTTq

196. ‘·˝≤¢ô|fi≤¢e÷ 08`01`1970 Á‹$Áø£eTsêe⁄ mHé.Ï.sêe÷sêe⁄ #·+Á<äø£fi¯

197. \ø°åàø£≤ø£å+ 12`03`1970 |æ+»\ düTu≤“sêe⁄ _.$sƒ¡˝≤#ês¡´ ¬ø.ÄsY.$»j·T, sê»l

198. Ä©u≤u≤ 40 <=+>∑\T 04`04`1970 mHé.sêeTÁãVü≤à+ _.$sƒ¡˝≤#ês¡´ »j·T\*‘·

199. ô|‘·Ô+<ës¡T¢ 30`04`1970 j·TT.$X‚«X¯«s¡sêe⁄ dæ.j·Tdt.sêe⁄ $»j·Tìs¡à\

200. $»j·T+ eTq<˚ 15`07`1970 mHé.kÕ+ã•esêe⁄ _.$sƒ¡˝≤#ês¡´ _.düs√C≤<˚$

201. ∫Ïº#Ó˝…¢\T 29`07`1970 eTTs¡T>∑Hé, ≈£îeTs¡Hé, X¯s¡eDHé j·T+.ø£èwüíHé sê»l

202. e÷j·Tì eTeT‘· 13`08`1970 _.u≤|üj·T´|ü+‘·T\T ¬ø.ø±y˚TX¯«s¡sêe⁄ _.düs√C≤<˚$

203. e÷]q eTìwæ 24`09`1970 mdt.mdt.qVü≤‘ê dæ.j·Tdt.sêe⁄ $»j·Tìs¡à\

204. ø√&É\T~~›q ø±|ü⁄s¡+ 21`10`1970 Á‹$Áø£eTsêe⁄ &ç.jÓ÷>±q+<é yêDÏl

205. ˇπø ≈£î≥T+ã+ 25`12`1970 dæ.ôV≤#Y.sê|òüTesêe⁄ m.;ÛyéTdæ+>¥ \øÏåà

206. lø£èwüí $»j·T+ 11`01`1971 j·T+.j·Tdt.¬s&ç¶ ¬ø.ø±y˚TX¯«s¡sêe⁄ »j·T\*‘·, »eTTq

207. ì+&ÉT <ä+|ü‘·T\T 04`02`1971 j·T+.»>∑Hêï<∏äsêe⁄ ¬ø.$X¯«Hê<∏é kÕ$Á‹

208. sê»ø√≥ s¡Vü≤dü´+ 12`03`1971 j·T+.¬ø.>∑+>∑sêE _.$sƒ¡˝≤#ês¡´ <˚$ø£

209. J$‘·#·Áø£+ 30`04`1971 |æ.>∑+>±<Ûäs¡sêe⁄ dæ.j·Tdt.sêe⁄ yêDÏl, XÊs¡<ä

210. ¬s’‘·T_&É¶ 19`05`1971 ø√≥ yÓ+ø£Á≤eTj·T´ _.m.düTu≤“sêe⁄ yêDÏl

211. n<äèwüº C≤‘·≈£î&ÉT 06`08`1971 ¬ø.ùV≤e÷+ã<Ûäs¡sêe⁄ ¬ø.ùV≤e÷+ã<Ûäs¡sêe⁄ yêDÏl

212. ∫qïHêÏ ùdïVæ≤‘·T\T 06`10`1971 &ç.$.mdt.sêE ¬ø.$X¯«Hê<∏é <˚$ø£

213. |ü$Á‘· Vü≤è<äj·÷\T 24`11`1971 dæ.j·Tdt.sêE m.dæ.Á‹˝Àø£#·+<äsY #·+Á<äø£fi¯

214. l ø£èwüí dü‘·´ 24`12`1971 Á‹$Áø£eTsêe⁄ ¬ø.$.¬s&ç¶ »j·T\*‘·, <˚$ø£

215. ‹s¡T&Ü<˚ ‹s¡T&ÉHé(‘·$TfiŸ) 1971 ` ` kÕ$Á‹

216. l ø£ècÕí+»H˚j·T j·TT<ä∆+ 18`05`1972 &ç.mHé.sêE dæ.mdt.sêe⁄ yêDÏl, <˚$ø£

217. ≈£î\>ös¡e+ 18`10`1972 Á‹$Áø£eTsêe⁄ ù|πøÏ •esêe⁄ »j·T+‹, Äs¡‹

341

218. ã&ç|ü+‘·T\T 23`11`1972 |æ.ù|ÁsêE |æ.#·+Á<äX‚Ks¡¬s&ç¶ n+»*

219. &ÉãT“≈£î˝Àø£+ <ëk˛Vü≤+ 12`01`1973 myéT.»>∑Hêï<∏äsêe⁄ &ç.jÓ÷>±q+<é »eTTq

220. <˚XÀ<ë∆s¡≈£î\T 29`03`1973 j·TT.$X‚«X¯«s¡sêe⁄ dæ.mdt.sêe⁄ yêDÏl

221. <Ûäqe÷ <Ó’ee÷ 24`05`1973 &ç.$.mdt.sêE dæ.mdt.sêe⁄ »eTTq

222. <˚e⁄&ÉT #˚dæq eTqTwüß\T 09`08`1973 õ.Vü≤qTeT+‘·sêe⁄ $.sêeT#·+Á<äsêe⁄ »j·T\*‘·

223. yê&˚M&ÉT 18`10`1973 j·THé.sêeTÁãVü≤à+ &ç.jÓ÷>±q+<é eT+E\

224. mÁs¡ø√≥ Ms¡T&ÉT 14`12`1973 >√bÕ\ø£èwüí bÕs¡úkÕs¡~∏ kÕ$Á‹, _.düs√»

225. |ü˝…¢≥÷] ∫H√ï&ÉT 09`01`1974 _.$sƒ¡˝≤#ês¡´ _.$sƒ¡˝≤#ês¡´ eT+E\

226. ne÷àsTT ô|[¢ 07`03`1974 uÛ≤qTeT‹ sêeTø£èwüí uÛ≤qTeT‹ uÛ≤qTeT‹

227. eTqTwüß˝À¢ <˚e⁄&ÉT 05`04`1974 m.|ü⁄+&ÉØø±ø£åj·T´ _.$.Á|ükÕ<é yêDÏl, _.düs√»

228. ‘ê‘·eTàø£\ 30`08`1974 j·THé.Ï.sêe÷sêe⁄ j·THé.Ï.sêe÷sêe⁄ uÛ≤qTeT‹, ø±+#·q

229. ì|ü⁄Œ˝≤+Ï eTìwæ 25`10`1974 yÓ’.$.sêe⁄ mdt.&ç.˝≤˝Ÿ \‘·

230. Bø£å 11`12`1974 ø√>∑+Ï ≈£î≥T+ãsêe⁄ ¬ø.Á|ü‘·´>±‘·à »eTTq

231. lsêe÷+»H˚j·T j·TT<ä∆+ 10`01`1975 |æ.$.Hêsêj·TDsêe⁄ u≤|ü⁄ _.düs√C≤<˚$

232. ø£<∏ëHêj·T≈£îì ø£<∏ä 21`02`1975 ¬ø.&ç.$.Á|ükÕ<é &ç.jÓ÷>±q+<é yêDÏl

233. e÷j·÷ eToÃ+Á<ä 09`05`1975 |æ+»\ düTu≤“sêe⁄ u≤ã÷ uÛ≤sTT $TÁd”Ô yêDÏl

234. dü+kÕs¡+ 28`05`1975 ‘ê‹H˚ì Á|üø±X¯sêe⁄ ‘ê‹H˚ì Á|üø±X¯sêe⁄ »eTTq

235. sêeTTì $T+∫q sêeTT&ÉT 12`06`1975 j·T+.j·Tdt.>√|”Hê<∏é j·T+.j·Tdt.>√|”Hê<∏é yêDÏl, l$<ä´

236. nqï<äeTTà\ nqTã+<Ûä+ 04`07`1975 myéT.|”‘ê+ãs¡+ mdt.&ç.˝≤˝Ÿ ø±+#·q

237. rs¡TŒ 01`10`1975 j·TT.$X‚«X¯«s¡sêe⁄ j·TT.$X‚«X¯«s¡sêe⁄ `

238. m<äTs¡T˝Òì eTìwæ 12`12`1975 dæ.nX¯«˙<ä‘Y u≤|üj·T´ yêDÏl

239. y˚eTT\yê&É ;ÛeTø£$ 08`01`1976 mHé.Ï.sêe÷sêe⁄ &ç.jÓ÷>±q+<é $»j·T\*‘·

240. Äsê<Ûäq 12`03`1976 m.|ü⁄+&ÉØø±ø£åj·T´ _.$.Á|ükÕ<é yêDÏl

342

241. eTqTwüß\+‘ê ˇø£ÿfÒ 07`04`1976 &ç.yÓ+ø£fÒX¯«s¡sêe⁄ <ëdü] Hêsêj·TDsêe⁄ eT+E\, »eTTq

242. eT>±&ÉT 19`05`1976 \ø°åàsê»´+, l<Ûäs¡sêe⁄ mdt.&ç.˝≤˝Ÿ eT+E\

243. H˚s¡+ Hê~ø±<äT Äø£*~ 22`07`1976 yÓ’.$.sêe⁄ mdt.&ç.˝≤˝Ÿ eT+E\

244. ã+>±s¡T eTìwæ 25`08`1976 |æ.ù|ÁsêE m.;ÛyéTdæ+>¥ \øÏåà

245. e÷<Ó’e+ 17`09`1976 eTDÏj·THé, \ø£åàDHé mdt.mdt.u≤\Hé »j·T∫Á‘·

246. eT+∫øÏ eTs√ù|s¡T 09`12`1976 j·TyéT.eTH√Vü≤sY dæ.j·Tdt.sêe⁄ |ü<äàÁ|æj·T

247. <ëq Ms¡ X¯Ss¡ ø£s¡í 14`01`1977 mHé.Ï.sêe÷sêe⁄ mHé.Ï.sêe÷sêe⁄ _.düs√C≤<˚$, Á|üuÛÑ

248. n&É$sêeTT&ÉT 28`04`1977 dü‘·´Hêsêj·TD, dü÷s¡´Hêsêj·TD ¬ø.sê|òüTy˚+Á<äsêe⁄ »j·TÁ|ü<ä

249. m<äTØ‘· 22`07`1977 mdt.sêeT#·+Á<äsêe⁄ $.eT<ÛäTdü÷<Ûäqsêe⁄ yêDÏl

250. #êDø£´ #·+Á<ä>∑T|üÔ 25`08`1977 mHé.Ï.sêe÷sêe⁄ mHé.Ï.sêe÷sêe⁄ eT+E\, »j·TÁ|ü<ä

251. e÷ Ç<ä›] ø£<∏ä 23`09`1977 ¬ø.s¡+õ‘Y≈£îe÷sY q+<äeT÷] s¡y˚Twt eT+E\, »j·TÁ|ü<ä

252. j·TeT>√\ 21`10`1977 mdt.yÓ+ø£≥s¡‘·ï+ ‘ê‹H˚ì sêe÷sêe⁄ »j·TÁ|ü<ä

253. dür kÕ$Á‹ 04`01`1978 m.X¯+ø£s¡¬s&ç¶ _.m.düTu≤“sêe⁄ »eTTq

254. y˚T\Tø=\T|ü⁄ 13`01`1978 m.|ü⁄+&ÉØø±ø£åj·T´ _.$.Á|ükÕ<é »j·TÁ|ü<ä

255. nø£“sY dü©+ nHês¡ÿ* 15`03`1978 mHé.Ï.sêe÷sêe⁄ mHé.Ï.sêe÷sêe⁄ »eTTq

256. sêeTø£èwüßí\T 08`06`1978 $._.sêCÒ+Á<äÁ|ükÕ<é $._.sêCÒ+Á<äÁ|ükÕ<é »j·TdüT<Ûä

257. j·TT>∑|ü⁄s¡Twüß&ÉT 14`07`1978 dæ.nX¯«˙<ä‘Y ¬ø.u≤|üj·T´ »j·TÁ|ü<ä

258. sê»|ü⁄Á‘· s¡Vü≤dü´+ 28`07`1978 yÓ’.\ø£åàj·T´#Í<ä] mdt.&ç.˝≤˝Ÿ »j·TÁ|ü<ä

259. dæ+Vü≤ã\T&ÉT 11`08`1978 &ç.s¡+>∑sêE ¬ø.sê|òüTy˚+Á<äsêe⁄ yêDÏl

260. lsêeT |ü≤º_Ûùwø£+ 07`09`1978 mHé.Ï.sêe÷sêe⁄ mHé.Ï.sêe÷sêe⁄ dü+^‘·, »eTTq

261. kÕVü≤düe+‘·T&ÉT 06`10`1978 ¬ø.$<ë´kÕ>∑sY ¬ø.u≤|üj·T´ yêDÏl

262. ˝≤j·TsY $X¯«Hê<∏é 17`11`1978 yÓ’.$.sêe⁄ mdt.&ç.˝≤˝Ÿ »j·TdüT<Ûä

263. πø&ç HÓ+.1 15`12`1978 ¬ø.<˚Mes¡Á|ükÕ<é ¬ø.sê|òüTy˚+Á<äsêe⁄ »j·TdüT<Ûä

343

264. Á&Ó’esYsêeTT&ÉT 02`02`1979 q+<äeT÷] Vü≤]ø£èwüí ¬ø.sê|òüTy˚+Á<äsêe⁄ »j·TdüT<Ûä

265. e÷yê] eT+∫‘·q+ 09`03`1979 m.|ü⁄+&ÉØø±ø£åj·T´ _.m.düTu≤“sêe⁄ yêDÏl

266. leT~«sêŸ |üs¡«+ 28`05`1979 mHé.Ï.sêe÷sêe⁄ mHé.Ï.sêe÷sêe⁄ yêDÏl, Á|üuÛÑ

267. y˚≥>±&ÉT 05`07`1979 j·T+.ns¡T®qsêE ¬ø.sê|òüTy˚+Á<äsêe⁄ l<˚$

268. f…Æ>∑sY 05`09`1979 |æ.Hêsêj·TDsêe⁄ q+<äeT÷] s¡y˚Twt sê<Ûë dü\÷»

269. l ‹s¡T|ü‹ yÓ+ø£fÒX¯«s¡ ø£fi≤´D+ 28`09`1979 mHé.Ï.sêe÷sêe⁄ mHé.Ï.sêe÷sêe⁄ »j·TÁ|ü<ä, »j·TdüT<Ûä

270. X¯è+>±s¡ sêeTT&ÉT 22`11`1979 dü‘·´ ‘êjYT ¬ø.X¯+ø£sY \‘·

271. j·TT>∑+<ÛäsY 30`11`1979 |æ.$<ë´kÕ>∑sY ¬ø.j·Tdt.ÄsY.<ëdt »j·TdüT<Ûä

272. #Ûê˝…+CŸ sêeTT&ÉT 12`01`1980 Ï.Á|üø±X¯sêe⁄ Ï.m˝Ÿ.$.Á|ükÕ<é »j·TÁ|ü<ä

273. düs¡ÿdtsêeTT&ÉT 01`03`1980 ø=yÓ’ #Ó[j·THé <ëdü] Hêsêj·TDsêe⁄ »j·TÁ|ü<ä, düTC≤‘·

274. Ä≥>±&ÉT 24`04`1980 õ.sêCÒ+Á<äÁ|ükÕ<é ‘ê‹H˚ì sêe÷sêe⁄ l<˚$

275. dü÷|üsYy˚THé 10`07`1980 ÄsY.>√bÕ˝Ÿ $.eT<ÛäTdü÷<Ûäqsêe⁄ »j·TÁ|ü<ä

276. sö&ç sêeTT&ÉT ø=+f… ø£èwüßí&ÉT 15`08`1980 mHé.Ï.sêe÷sêe⁄ ¬ø.sê|òüTy˚+Á<äsêe⁄ l<˚$

277. düsê›sY bÕbÕsêj·TT&ÉT 30`10`1980 Áø±+‹≈£îe÷sY <ëdü] Hêsêj·TDsêe⁄ l<˚$, XÊs¡<ä

278. düs¡<ë sêeTT&ÉT 14`11`1980 mdt.]j·÷CŸ u≤cÕ ¬ø.yêdüT »j·TdüT<Ûä

279. Áù|eT dæ+Vü‰düq+ 14`01`1981 ¬ø.$<ë´kÕ>∑sY ;s¡+ eTkÕÔHésêe⁄ s¡‹, eT+EuÛ≤s¡Z$

280. >∑»<=+>∑ 30`01`1981 #·\kÕì >√|æ ¬ø.sê|òüTy˚+Á<äsêe⁄ l<˚$, »j·TdüT<Ûä

281. mes¡T <˚e⁄&ÉT 04`03`1981 ` m.;ÛyéTdæ+>¥ »eTTq

282. ‹s¡T>∑T˝Òì eTìwæ 03`04`1981 ¬ø.<˚Mes¡Á|ükÕ<é ¬ø.sê|òüTy˚+Á<äsêe⁄ s¡‹

283. dü‘·´+ •e+ 28`05`1981 &ç.yÓ+ø£fÒX¯«s¡sêe⁄ ¬ø.sê|òüTy˚+Á<äsêe⁄ l<˚$

284. $X¯«s¡÷|ü+ 25`07`1981 ¬ø.uÛ≤qTÁ|ükÕ<é <ëdü] Hêsêj·TDsêe⁄ »j·TdüT<Ûä, n+_ø£

285. n–Zs¡e« 14`08`1981 mHé.Ï.sêe÷sêe⁄ ¬ø.u≤|üj·T´ l<˚$

286. ø=+&ÉMÏ dæ+Vü≤+ 07`10`1981 j·T+.ns¡T®qsêE ¬ø.sê|òüTy˚+Á<äsêe⁄ l<˚$

344

287. eTVü‰|ü⁄s¡Twüß&ÉT 21`11`1981 $.eTùV≤wt \ø°åàB|üø˘ »j·TdüT<Ûä

288. nqTsê>∑<˚e‘· 09`01`1982 q+<äeT÷] Vü≤]ø£èwüí ‘ê‹H˚ì sêe÷sêe⁄ l<˚$, »j·TdüT<Ûä

289. ø£*j·TT>∑ sêeTT&ÉT 13`03`1982 &ç.ls¡+>∑sêE ¬ø.u≤|üj·T´ s¡‹

290. »dæºdt #Í<ä] 28`05`1982 Ï.Á‹$Áø£eTsêe⁄ ¬ø.sê|òüTy˚+Á<äsêe⁄ l<˚$, XÊs¡<ä

291. u§_“*|ü⁄* 09`07`1982 e&˚¶ s¡y˚Twt <ëdü] Hêsêj·TDsêe⁄ l<˚$, »j·T∫Á‘·

292. ej·÷´] uÛ≤eT\T e>∑\e÷] uÛÑs¡Ô\T 20`08`1982 ÄsY.$.>∑Ts¡TbÕ<ä+ ø£≤º düTu≤“sêe⁄ l<˚$

293. Hê<˚X¯+ 27`10`1982 mdt.yÓ+ø£≥s¡‘·ï+ ¬ø.u≤|üj·T´ »j·TdüT<Ûä

294. dæ+Vü≤+ q$«+~ 03`03`1983 q+<äeT÷] Vü≤]ø£èwüí &ç.jÓ÷>±q+<é Á|üuÛÑ

295. #·+&ÉXÊdüqT&ÉT 28`05`1983 q+<äeT÷] Vü≤]ø£èwüí mHé.Ï.sêe÷sêe⁄ sê<Ûä

296. leT~«sêŸ Ms¡ÁãùV≤à+Á<äkÕ«$T #·]Á‘· 29`11`1984 q+<äeT÷] Vü≤]ø£èwüí mHé.Ï.sêe÷sêe⁄ Á|üuÛÑ, ø±+#·q

297. ÁãVü≤à]¸ $XÊ«$TÁ‘· 19`04`1991 mHé.Ï.sêe÷sêe⁄ mHé.Ï.sêe÷sêe⁄ MTHêøÏåX‚cÕÁ~

298. düÁe÷Ÿ nXÀø£ 28`05`1992 q+<äeT÷] Vü≤]ø£èwüí mHé.Ï.sêe÷sêe⁄ yêD°$X¯«Hê<∏é

299. y˚T»sY #·+Á<äø±+‘Y 23`04`1993 yÓ÷Vü≤Héu≤ãT ¬ø.sê|òüTy˚+Á<äsêe⁄ XÊs¡<ä

300. lHê<∏ä ø£$kÕs¡«uÛÖeTT&ÉT 21`10`1993 q+<äeT÷] sêeTø£èwüí u≤|ü⁄ »j·TdüT<Ûä

301. ÁãVü≤à]¸ (Væ≤+~) ` mHé.Ï.sêe÷sêe⁄ mHé.Ï.sêe÷sêe⁄ MTHêøÏåX‚cÕÁ~

345

<

346

q+<äeT÷] ‘ês¡ø£ sêe÷sêe⁄ ù|s¡T ‘·\#·Tø√>±H˚ nX‚wü Áù|ø£åø£ Vü≤è<äj·÷˝À¢

Äq+<äeT÷] ñbıŒ+–b˛‘·T+~. Äj·Tq »qà~q+ dæ˙ |ü+#ê+>∑+˝À |üs¡«~q+>±

>∑Dq¬øøÏÿ+~. |ü⁄sêD bÕÁ‘·\ b˛wüD˝À n~«rj·T q≥T&ÉT>±, ‘Ó\T>∑T #·\q ∫Á‘·

|ü]ÁX¯eT≈£î Ä<äs¡ÙÁbÕj·TT&ç>± ì*∫q mHé.Ï.ÄsY. 60 @fi¯¢ q≥ Á|ükÕúHêìøÏ nø£ås¡

s¡÷|ü+ Çdü÷Ô Hê Á|æj·T $TÁ‘·T&ÉT $Hêj·Tø£sêe⁄ #˚düTÔqï á Á|üj·T‘·ï+ $»j·Te+‘·+

ø±yê\ì Äø±+øÏådüTÔHêïqT.

` |æ.eTTs¡∞ø£èwüí+sêE

m˙

ºÄsY

|òæ*

+ù|òsY

ny

êsY¶

d”«ø

£]+∫

q d

ü+<äs¡“¤+

>± V

”≤s√ ø

£èwüí

Äj

·Tìï n

_Ûq

+~q

|üŒ

Ï <äèX

¯´+

Yuganiki OkkaduNTR

Documents