Yoğun Bakımda Uyku Çağlar Çuhadaroğlu Acıbadem Üniversitesi Acıbadem Maslak Hastanesi
Dec 31, 2015
Yoğun Bakımda Uyku
Çağlar ÇuhadaroğluAcıbadem Üniversitesi
Acıbadem Maslak Hastanesi
Endüstri ilişkisi
• Çeşitli??
• Danışma kurulu• Uydu konuşması, başkanlığı• Faz çalışmaları• Kongre,kahve, yemek, kalem, post it......
Neler paylaşılacak ?
• Yoğun bakım ortamı uykuyu nasıl bozar ?• Uykuda neler olur ?• Yoğun bakım sonrası sendromlar ?• Bağışıklığa uyku bozukluğunun etkisi ?
• Yoğun bakımda uyku sorunlarına çözümler
• Başka sefere yoğun bakım personelinin uykusu ??
Bozulmuş Uyku
Sağlık çalışanları/girişimler
AğrıIŞIK
İLAÇLAR Gürültü Anksiyete
Yoğun bakım ortamı• Çalışanlar ortamı hastalara göre daha fazla
rahatsız edici buluyorlar.• HASTALAR:• 1. Endotrakeal tüp, nazogastrik tüp, damar yolları• 2. İletişim zorluğu• 3. Yakınları ile görüşememek• 4. Sürekli ışık• 5. Başkalarının konuşmaları• 6. Sürekli değişen yada tekrarlayan
sesler( alarmlar)
Cornock M et al 1998
• ÇALIŞANLAR.• 1. Alarmlar• 2. Kadın Erkek aynı yerde yatması• 3. Kalabalık ortam• 4. Özel yaşamın hiçe sayılması
Personel ve girişimler• 3 ayrı süre çalışması var– Ortalama 43 dak. Bir hastaya temas– Günde ort. 59.5 temas– Saatte 1 temas
Işıklar
• Sırt üstü yatış • Hasta üstü kapalıda olsa desk ışığı • Alarm ışıkları
Gürültü
Gürültü
Bozulmuş Uyku
Sağlık çalışanları/girişimler
AğrıIŞIK
İLAÇLAR Gürültü Anksiyete
Davranışsal değişim
Bozulmuş tamir
Kardiyak labilite
UZAMIŞ YOĞUN BAKIM SÜRECİ
Niçin iyi uyku önemi ?
• İyileşme süreci için
• Yoğun bakım sendromunu azaltmak için
Uyku ve iyileşme
• Protein sentezi ve hücre rejenerasyonu uykusuzlukta azalır. Uykuda zirve yapar. Bu zirve evre 3 uykuda olur.
• Uyanıklıkta katabolizmayı arttıran kortizol ve katekolaminler salgılanır. Uykuda bu salgılar azalır
Hayvan çalışması
• Rechtschaffen çalışması:– Uykusuz bırakılan sıçanlar ölüyorlar. Ülser,
pulmoner ödem ve iç kanama saptanıyor.
Bağışıklık ve uyku
• Çok farklı sonuçlar var.• Uykusuzluk lökosit fagositozunu azaltır.
İnterferon salgısını arttırır.
• Lenfosit DNA sentezi bozulur. Nötrofil etkilenmez.
• Ortak sonuç değişimler iyi bir gece uykusundan sonra düzelir
Yoğun bakım sendromu
• Yoğun bakımda 3-7 gün kalanlarda mental durumda yaşanan değişimlere denilir. Bir tür deliryum olarak tanımlanmıştır
• Bunun en önde gelen nedeninin uyku bozukluğu olduğu bildirilmiştir.
• Kalma süresi, kardiyak cerrahi ve ileri yaş önemli risklerdir.
Yoğun bakımda 3 günden fazla kalmak
• % 24 ağır uyku kaybı• % 16 orta şiddet kayıp
Uykuyu bozan ilaçlar
Opiadlar Evre 1 i arttırır, REM i azaltır
Benzodiazepinler ilk dozda SWS artar sonra azalır
Ağrıyı kesmek, uyaranlara yanıtı azaltmak elbette vazgeçilmezdir.
Gereksiz tedaviye engel!!!
Uykuyu bozan ilaçlar
• Dopamin ve katekolaminler uyanıklığı arttırır.
• İnhale beta 2 ler de sorun yok
Altta yatan hastalık
• Çok çeşitli etkiler olabilir.• KOAH• Nöromuskuler hastalıklar
NASIL ÖNLERİZ NASIL KORURUZ
• Kar zarar hesabı yapılmalı.
• İyi bir sedatizasyon elbette uyku yapısını bozacaktır. Ancak kesilecek bir ağrı yada ajitasyon daha karlı olabilir.
• Sedasyon gün boyu gerekmeyen olgularda melatonin denenmiş 3 mg saat 22 00 da uykuyu düzenlemiş
İlaçsız yöntemler.
• Fizik tedavi, gevşeme teknikleri hatta müzik ve görüntü kullanılıyor.
• Gece okyanus sesi anlamlı olarak uyku kalitesini düzeltirken, küçük bir grubu irite etmiş
Uyku laboratuarı çalışmaları
• Sağlıklıda uykuya daldıktan sonra yoğun bakım sesi dinletilmiş. Uyku yapısı bozulmuş. Bu gruba kulak tıkacı verildiğinde düzelme gözlenmiş.
Yoğun bakım önlemleri ?
• Alarmlar kısılmalı• Dış ortam ışığına benzer ışılandırma
uygulanmalı• Tek kişilik odalar tercih edilmeli
• Hafif aygıtlar kullanılmalı
• Gereksiz girişim engellenmeli
Yoğun bakım sonrası uyku
• Solunum sorunları
• İnsomnia
• Faz kayması
Solunum sorunlar
• Entübasyona yada trakeostomiye bağlı hasarlar
• Vokal kort paralizisi
• Skar
İnsomnia
• Anksiyete
• Faz kayması
Faz kayması
• Farklı saatlerde uyumak
• Saatle uyanma• Işık tedavisi• Melatonin• Sedatif
Melatonin