-2 26 - 27 1 inci - 2 inci K 0 : ·Np Y· A ·'- . "! . . - .: . ·. :. HALKEVi TARAFINDAN AYDA • • . · '""• .' .:! .
Yıl - 2 Sayı 26 - 27 1 inci - 2 inci tefrİn, 938
K 0: ·Np Y· A·'-. "! . . ı~
~· - .: . ·. : .
HALKEVi TARAFINDAN AYDA BiR· ÇıKARI L"!F~ ·· • • . · '""• .'.:! .
. '·l(oNt~i'l'A -~·Ş.KI.~-rMEDRIE-SE ·=v-lE ···":>. l'!fı!! ,.}E c ~-ı~ R .. ı ıl!\ S ···E '.:·L··.:I· i~ıi=: E'' .R . ...... Bl11J ·· -'c~'-·sı;r·.-. · --~ ~ ..!.-,~--:~,1·1· ~! .'. ••.
.. . . _ ... . , .~/~A.~Qj,li(~'QiR -~~-QQ,ğA·~ ; :··.··. c ... . ; ~n · ·~ I . · .... Konyada Ümiye~ifazeHİıe ·Efen- -.-v~reni v~ ·z.rge't-eks·e. 'alMı-ı,ılfö·~a·ltfto -~.di:.~~azeti ... ·denirçli; ·. Efencii~in~n · 'he.t:ı:kes ·t!ar:d\ındatı'-'' · ti!'ar.~uöliıo .. medr~~de okuyup :ic~zet ·aldigi- 'in\ır'dm~ 4kincii!gürlü i~azt!t a'han-pı gören eşiden ı:ıiii_ra~ına eren .en · laı'iiVilköiicehodtUirdair lhı~layadıutlt:i' ~.ka:dınlar'd'aô .. biri ' 'olu'r'dü. rak bütüriı..;bui; •.i ziyat-~tleti·tg~ıie
.lcai~' güriü · · e-fe;ndisi ··gibi · han ı· ;.·geni.ş1:biniŞl-eri -ile · ·.fadet·•ı l!ftıf~le'ri mıclal>_i~ ;çok e~ ve.dô.sfunu 'dua rf~ÇeH lazım· 1gele·ö··icletfer'd.~lldi.
··~rj}~in~· okur.: · ~<1iltte camiye ,·E..Şı'a~ını ·.····oko__tıni:'yanl~r ya'İiut :·göftirUrali. · ·. · ~=~ıadr··oıtiia:dığı : iÇi·tı'i>ıiŞi!rcft~ıı .. : : ... .. :pfüıt' cami<h~ :'ka dililar :iÇin in·ahrtini olanıa·f'·g8ğüş_:-g~~fr~J~r ae;~ . .a:ynlmiş' bir Yer.' <b#luiiliFCiü· · -e~l'a<İı'ol'upta llenuz.ôkuma: • .Çağı-.
~--E:ger -:ieazetvereiı -' hocaiı'in ''aiiası na -·variıiiya·niarin ana,. ·v-e : -ıiiiS4·· !j;ı"t-ğı~~ .. ··kcr~i-olatin-·..:cNr 1>~ii'tiy·3:rı · Iarlda :yarabb1i:>iiede:ğöstet- diye
.. s~yHıftiı~:-,.~;_sidd~ö~· .;bfr-i h<tcafi'in ·aıreıHer'de . biiluti.urlarôi~-~ .. H~r ·- ~k's'Ş.Ii': yiş'ı:ndaki'"an·as:ı~·~- c~tiıi 'c'aıiı'iae ·' icaz'e't · . merasitrii _:· icia . til~llfeliiıde; .bir"kiirs·trk'iirtıldüğu- ~idii(;öiiii di. ~i<"Onyanııi .~~ölie·irncıe n\f eve ··ı-caiet ' 'mer'a:simlnt·' ·J(ür-sii ·. öiiyült. ve' ceıiia 'ltı :çô'k 6ir -~aiiıi tizerhıdeiı l:'ekaşaaa hnlun'duğtin'u varchr. 'Eskiden ,ihyaiye ·.aö.ı. ·-ye-.:.JQ~letle~. · -ı~azet ~~eren ·.Ve ahm- rilen ve. Konya 'ka_lcsininı-'ab-,pa-·· ıa:ra'· ·.;.nasil ' tehl-ilHer :y~i:iıllrsa z~ rıi .kapısı yanında·.· · bulundqğu ·ır--a<ıiıit'ai:. ta:rafi'nda'iı : · Cia ayiıi . içi'a · Kapt.İ camii . adı ile ,•anılan ·mer~siiiıe.,.riay.ef öl~~hr.au. · - , .. · bu camide i·cazet almak- te~cih ·-... ~Q.u~4~~- · ~oı:ıra · ğ-erek_ ~ç~zet -olunu~'dü. Kapı camisinde i. fai-Üıi
1390
birde kürsü vardı. Gerek kür- idiler. Dua yaptırdıkt~n sonra süye gerekse minherine bir kud· yetişkin kızı olanlar kendilerine siyet b:afe edilirdi. damat olmasın~ bile teklif eder-
Bunun sebdbide şu idı. Bu lel'di. Köylerden başka şehirler-cami ilk yapıhşındanberi üç de- . 1~~ .taleb7li.~, . ile_ gelupte bu fa yenilenıuişth. Birincisi: ·M:ev- bu suretle · · Könyadc. verleşup lana türbesi şehlerinde~ Pir Hü- .. kalanlaı: . çoktu. Eğer hocanın seyinçel~bi .~ara.f.mqan i?ipa edil- .-. ln.~ı i_le evlenme_ğe muvaffak olurmiştir. İkincisi: Eski ~Uftülefden' larsci: admın 'evveli~e birde da~şenli o~lu Ahmet · efe~di tara- · inat'lr~limesi k9n .'4P,tlurdu. Hoca fındantecd~t edilmiştir. Uçüncüsü: · zad~lerd~n ziyad~ şerefi yükseYangından s_ori:ra ~alk tarafında·n ·· · İirdi. · · Talebeden .. biri.si okuyup yapt~~ılıiı~ş~ır .. B~ ~ütsü ile minb~r · : .· Icazet aldıktari . ·ısonra üç gaye ça~mıı_n_l>ırıncı bınasından kal~a~ · gü derdi..· birin-cisi: Hocanın kızını dır. 1284 yangınındaçarşı -ıle ··:: I d .. ·.. , . I k ı·k. · · . b
L 'd . d v · · a up amat o ma · . . . ıncısı , erarier camı e yan ıgı zaman. · .. · . . . . . , .
b~ ikisi- kurfanlmıŞtir. - _. ,,. __ ~~m~_~da. mevcud · -64- medrese-Kürsüde Ülema icazetname~i . den birisinin_ .?·aş~n~a· müderris
minbetde ··ülema hutbesi okuni:na,.. . . bul':lnma~.f UÇün'disü: Başına sın da- b_aşka ~ir kutsi;et ~üla~-:~- - .-.;_'t.afebe -~oklayup :. il~in yo~~n.d~ haza olunurdu~ Hel~ siyah renkli ... :· yuv~rlanmaktı. Bu:nlar_danbırısını olduğu .için halk a~~-~~nda kar~:- .. :· ka_z·anaiı _iki~cisine·, . · ikincismi kürsü-adi . ile . an~lan bu şebekeÜ. . ~azaıiaıi ~çü~cüsWne · kolaylıkla kürsüniin üzerine çıkı.p icazet~a- _ ._ n~,aşabilir~i. Icai ef alan bir hoca
·me·- okumak. ve hasseten vazu. . hi; ~edresenin ·j başı~a geeınce . iıa.sıhaUa ·. bulunmal< halk ~ ar~:~~- . ö~U~e ~~ÇÜenie~di.· Bildiği~i id- ·• -nda gıptel er : uyandır!!!akbl igi. · 'di~- ettikçe· C!n ·_ikf f e-nden lkisini ·. -IVIe:<lre~~y~ yeni gi~en küçük bir bile bilıiiese Iiıedr~·se : · a-efterine : çöqıe~e. .- ilk y~p~l;<ın4ua :İnşa~.ll~q geÇirdi~i tal~beyf Ahfeşin keçisi ı:·. si~ide . ·k~ra kürsii üzerinde gö~ü; gibi karş~s·ı-na · ' gaçirir onların . . .. ., . . ) •' . : . . . . . ~ . . .ruz . . cümh~si . id~.. .. · kıymetli iamanhıı tamamen boŞa _.,
İJmin s~n ~erhal.esini l;mlup_ta · · geçirirdi~ · Yaşli . ve kabitiyetli · kara kUrsüye ç.kmak h~kkı~ı · :· 'ta-lebe'yi · mücl'erri~ler medreseye kazana~~ mücaz efendiler, yanaştırmazlardı. Talebeden · · ne kadar ~ muzlarını kaldır s ::ı lar birisi bir od'a· istediği · zaman .. ve kollarını kabartsalar haklı sağlam mukatr:-le yaparlar.-Ken-
di de:rslerine devam etmesinide . şart . koyar\ardi. Eğer talebe oda yı · elde ettiktensoni-a sözünde durmaz, başka hocanın dersine kaçınh yaparsa müderrisde c tate-
benin başınİ bir belaya sokardı. İşte bu oda işlerinde çıkartlan müşkillerden dolayı bir· çok . ateşin zekaiar sönüp gitmiŞtir. Mü. derrisler yerli talebeyi sevmezlerdi. Yerli taleb e ·köylü taleb eye iıisbetl~ biraz · daha açık göz olurdu. Birde köylu talebeden maddeten daha ziyade fai- .
del e~ temin olun~rdu. Her m edresede behemehal bir ahır bulunurdu. Köylü talebenfn babası, kardeşi, akrabası hatta köylüsü
. şehre geldiği zaman at ve eşeğini alııra çeker. kendiside ge-
cesini onun yanında geçirirdı.
Bu . suretle · medresenin . ahırındaki gübre· ya satılır yahut medresenin ba hçesi var.sa .oraya
· saçılırdı~ ·Köyden gelirkende iki okka yag, iki okka yoğurt
· getirmeyi unutmazla!'dı. · · Bir İran şairinin dediği gibi: Köylününd.e hocadan bitecek başka işleri eksik olmazdı. Resmi dairelerde işleri filan olursa on~arı kolaylaşbrmak için hocayı avu~at gibi kuUamrlardı. Yerli talebeden böyle faideler beklenmezdi. Bilirsiniıki eskiden tale-
be imtihana· tabi tutulurdu. Alay müftölerinden birisi imtihanı .İcra etmek · için mü.rİıeyyiz olarrk gönderilirdi. · Yerli müderrislerdende aza ·seÇilerek bir
. imtihan komisiyonu teşkil. edilir. Bu komi'>yon huzurunda taieb~ . imtihana çekilirdi. Yerli aza mümeyyizden gizlice evvela ke-
. ndi aralarında koa:ıuşurlar ve sorulacak sualleri lı::ararla-ştırır
lardı. Ya kolay süaller b~lunur, yahut iliizam edilecek talebeye
sua ller bildirilir, cevaplar öğretiiirdi. Bir müderrisin bu komisyona girmesi bütün gayelerine ermesi idi. Hiçbir ehliyet ve liya~atı olmasa bile aza lık nufuzu ile başına bir çok talebe toplamr, oda talebeden topla- .
yatağını toöhrdı. Eg-ermümeyyiz bulaşık bir adam olursa <r
kadar korkulmazdı . Fakat mümeyyiz uyamk bir kimse ise müderrisleri epeyce telaş alırdı. O zaman ifal İzla! ihafe m;uller ~ne baş vuı-ulurdu.
Eğer bu yollarda bir çıkınaza
dayanusa hakkında bir iftira uydurui1rak vazifeden uzaklaştırmak için mazharalar yapılır
her. koldan iınzalanma~·a başlamrdı. .En sonra mlimeyyize işten el çekti iii:-di, başka birisi getir i.irdi. İrutihauda muvaffakıyett·
Hti.zam~-e·dilen · ·talebenin~-vereceği
c·evapları mümeyyiie· ihsas etmeden . -ima-ile öğretmenin yolları
.. vardı-. ;Mesela ·arapça da . bir çok .. nıüenneskelimeler vardır~ Bunlar
1 şekil itibarile müzekker gibidir. . Eğer · bu kelimelerden birisi mü. zekkerıi:iidir, müennesmidir-, ?iy~ .. bir sorulurda hilebenin · send·ele· diğ~ :görülürse . aza~an birisi şahadet parmağını kaldırır kelimenin müzekker olduğunu talebeye · anlatır. Eğer ~ kelime muennes ise şahadet ve orta parmaklarını birlikte kaldırır ,baş parmağının ucunu ikisininarasına temas ·ettirirdi. Arapça'da keHmeleriiı sonlarını doğru okuma• kta bir az zorluk vardır. -Eğer üstüiı okunınaşı icab ederse ·ko· laylik rolini alan müderris
--başınr· hafifce · kaldırır, ·eşre ise yavaşca indirir, · ötre ise ·dudaklarını biraz domartır.
Yalnız şurası iyi bilinmelidir-ki . ·komisyon · azasından· -hepsi de · böyle adilikiere ·tenezzül etmez-lerdi. Maksadımız her kusurdan
-.uzak ·olduklarını . iddia eden '·bir ·zümre·- içindede böyle oyun ·oynayan şahsiyttlerin me'vcut ·olduğu~ u anlatmaktır yoksa . ·her devir ve her meslekte nezih in. sanların buluna bileceği kabul
.. _;ydmelidir. Mi,iderrislerden büyük bir ek-
· seriyet . '· düşüncesizlikle: · < ken:di kuyularını k en di · ellerile· kazmaya çalışırken · ·-bir tat~ftaiı da ·eski idareler · bu ~kuyula·ra ·ken-dilerini yüzü koyun. düşürmeğe · çalışıyorlardı .
Bu ndan ya rJ m. asır .. önce talebeden imtihan kaldır·ılmtş.--~buda hünkarın.~-medrese v.e müderr:islere .. karşı .. b~r : saygı_. gosterdiği telakkı . edilmişti. . f:lalbuki-.-işin iç yüzü böyle .değildi. . , '-Biz : bu esrarı yılları geçti'de . . öy-le- öğr-e
nebil dik. . Velia h~ Reşat - efendi mevlevi -idi -bunun için Abdulha-
" mit meylevileri- hiç sevmezdi. O sulaleye eskidenberi verilmiş olan i~tiyazları kaldırmak ·em e- · linde idi. Bu emelini doğr.udan
doğruya tatbikediverirse .,garezi açıktan sırıtacaktı. · Başka bir yoldan yürüdü. Zaten ·aralarında tarikiyet ve seriat ·geÇimsizligi bulunan medreseliler. le mevlev.ilerin arasıuı bir kat daha aç· mak ıstedi: Her iki. tarafın kuvvetini tev .. zuo ett.irhıek içiQ kollamak. ge~ekirdi ve Ö:;:le yaptı mevleviler'in askerliği yoktu, mevleviler maişet . liususunda güÇlük çekmeyordu. Mevlevil:er
bazı tekaiift, n müstesna ·-idi, mevleviler hamam : .. parası hr.a$ parası bilmezdi • mevleviler! kendi ~şürlerini kendileri·kese.rlerdi.
Ev.kafıc.elaliye::adıtiı·.·alan:~·ağsub bir:~ok· aı:azinin· · f.erağ~ .muamelesiıikdoğrudan .. doğruya:.:_ç.elebi
leri yapar.dı, . . :mevl~vilerin ~-: başı . olan:.o :. ·Pos.tnişinlerinv bir' ı ımzasil e .bütün i·.: ·düğüml.ern çözülebilirdi. .Me:v;leviler. hükümet-içinde ;ayrıca bir ·rhükume.t .:idi, ,ineYleviler bir :hiraftaor :Ebubeki~;: .. di2'ev tar aft an<.: hazreti- Fatime'.~~· .soyundan geldiklerini. göst-er. h~ ... silsite -na·meleı: .-basdır-arak· · K'a .. vmi': -neeibi araptan.· ,olduklarinı .. iddia ··eder-· dt .: Eski . p€1stnisinler.den bostan Ç~lebinin .. Konyada,.· sırtına bir semmpr. kürk geçirm~k suretile Meşhur şair nabiye" -söylendiği bi.r ·kasidenin . şu . (HA:bİFEZA-
DEVi!J:'. SJBHZADEVÜ '·· NEBİ ZADE~ SE RÜ~BEDiR• ŞEREFÜ DUDİMAN MEVtANA) eeyti sQqradan g~l~nleri~ kol~u~l-~!ıiJı kabartmakta . idi. Apdullı~.~it
mevlevil~re kar.şı_ . yine evladı arapta_n. seyy.adi~adeleri. -çık~l)<;lı.
EJ>ulhq.da. gibi ;;Z~ki.J;>ir iblise-son .der~c~<· yijz. verdi. Ahlaksız .-bir . .ad~ m olduğu için.. . mevlevilere galeb~,. çalall.l~dı, . ·. m.edreş_el~ri kor,umay~, . hoç~J~ı:ı şimart~ayı
clah~"uygun buldu ve : ol :surf:tle tevazqnlJ-.. temiQ.e .. muvaffak oldu. 1\ıl~dreselileri askerlikten istisna etti,- . m~drese.lilerde:~ . yol p~rası v~ro:~~kte.n hariç. . tuttu, medr.e-
selileri; de:~temettü vergisin'den af ·etti, . medreseiilere dema:a§lar
, bağlanmaya; balışişler yağmaya i baŞlaçlı, ı:emazan kürsüleri hoca. l~ri·gükre.tmekte; mevlevil'eri..ise · titretmekt.e idi. Yalnız . .medr.esi, lilerin bir .. eksiği' .v:a-=:dı. . · · Hamam.·parası-· ile braş · paraı idi; Bugjbi. masraf.larc~a · onlara o kadar ağır-- gelmeyordu. Me-derselerin · bütün höcr~lerı~d~ ç~ğ denil~n . bir: aödeat ye~i vardı bu · _çağların ayağ_ı , çağ~'!yarak medre.senin: bahçesine akardı. Orada p~rasız pulsu,z · pekala ~ir . hamam-. Y'!-P!l~hi.ljy~.r.du, tıraş p.ar.asıda bir .. :şey ,d:e- . ğildi. . Seyyçıt _. berber,leı:, . vaı:,dı qnlar om-y.zlarında , bir heybe ile akşama kadar m.edrese me.ğr1esel do.laşırlardı.. B~r n,edres~y~ _·gJ:I rinc~ .hoca\aı;ımı . tır,aş e_deriml diye bağırırlardı._. ~ . ·- -~-
Bundan otuz yıl~önce bir.me_dr,e~ sede,bir hocanın yanı-qd~.~t;(l_uq~y().r-
: ~t,ı~ heybeli birjberberin-~er_Q.lt,ıİad] Ho.c.alar.ı:mı: tıraş ed~r:i.~: -nağı;n_~,.~ sin~- duyan-;;:hqca~fendi . :tıt}'Ql~.O .
kalkup carp.a v~uJr~U, :ba_nf.!,d.~ j yüzünü _çevir-CIL . . Başın;ıdaJJ çok rahatsızım müsa4_~ - edinizdel haz\r gelmiş. iken·, .. ·ş.~;~ .berbeı:e , .başımLhir: kazıtayım .. dedb :Bu :~ hocaefendi id , göğdeli . v:;-Iialin derili .. bir·r ·zat l idi.~~be_r~ taklm;;i
'1394
larııiı ·. ortaya · · döktü hocanın
başını kazımıya başladı. Rendenin falaş çıkardığı gibi başıni kaziya kazıya aşındırdı, befki bir sa ·atte İı fazla · meşgul oldu, kazimak ve ·kanayan . yerl~rine pamuk koymak · şartile aldığı ü'cret - nedir bilirmisiniz? Yirmi -para ..... Oyle başm böyle· tıraŞı . olmakla heraber yirmi parada masraftan mı sayılırdı. Sonradan
. öğrendiğiı:ne göre bu herher ·para kazat:mak için mcdresele-
: rde ·başkazımaz imiş , .se.vap k~zaninak için hocaların başİnı kaznmış, hatta fakir .. talebeden
. yirmi para~ deği!, beş para bile · almaz imiş .. . Medreselerde oku·'nur meşhur bir misrag vard~r . . (~..l: . v-)" ')\. ~~· .c.s ' J • r. . ~ ;ı.. <>~)
; (Yılanın ayağını, ka.rıncanın ğÖzünü, talebenin ekmeğini kim-s~- görmedi) -demektir. H.akıkaten böyledir . . Daha o:r;ıların ğörünmez yerlerden bir Çok ekme-. kİ~ri~ gelirdi. . . . .
Medrese aleminde bir de cer usuli vardır. (Cer) arapçada çekm·ek t ür kçede menfaat ma=ıiasınadır. Bazan iki birleşdirile=-..
·r~k .(ccr, cür) dendiğide vaı dır. -· . (Divanı lügatı Türk) menfaat_ matiasına geleni (cür) olatak kaytetmektedir." Dilimiz~e ikisi birlikte ( Cerri menfaat, cürrü menfaat) şekillerindede kullam-
lır. ··Maneviyat · m~kabilinde menfaat toplayanlara ( cerci) maddiyat mukabilinde p~ra toplayanlara (Çerçi] denir . . ve birbirin.den. söyleyişle ayırt · edilirdi.
.(Cerrin türlü türlü nevileri vardır. Remazan cerri, kurba~ . cerri, harman ·cerri, bu üç cerrin -en yağiısı reıi:ıazan ccrri idi. Üç· ayl· r denilen recep şaban remezan . yaklaşırken m~dxese .alemi ·nde bir kımıldanma başlardı.
Genç tall~be köylere ·olgun talebe küçük kasabalara. büyük · mü::de risler ~üyük şehirlEre ·dağılırlar, yağlı bir muhit bulup ora·da kalırlardı.
Bu cerlerin en mu'himi ra-ramaz~n cerri idi. Omuz~n~ _ heybesini alupta yola çıkan bir talebeye neı:eye: diy~ .sorulursa (Şuhur selase münasebeti!e)diye cevap. verirdi. Bütün mukaddes geceler bu ay~arda toplandığı için heY nereye gidilirse ekmek bol iltifatlar mebzul olurdu .. Şnhur selase münasebetile medreseliter nasıl cerre hazırlan.ır
larsa her köy ve kasaba ahali•· si de cerciler için yerlerini ve:.. r eceklerini hazırlarlardı. Zaten müslüman lığın esasımua veneU~~ ibaret değilwiidi? Namazı ed~, orucu: ifa ederniyecek derecede vücütten düşmüş olan ihtiyai·lar· manevi borçlarından . kurtulabil~
mek için yoksulların karınlarını ulurobütün halka taalluk eden doyurmaları lazım ' gelirdi. Zekat bir hak ile meşgul olacakhr,] ise fikaraya pek açık bir yar- Deumekte idi. Demekki bu dımdan ibcir.;:t idi? H0cda ku- yazılışa göre talebei ulum bir vvei inbatiyeden · mahrum olan sıkıntı ile karşılaşırscı. ondan bir kıt,ahalkına yardıma koş. kurHumanın başka yollarıda maktan başka bir şey değildi. kendisine gösterilmiş ve buda İşte hocalar bu aylarda _halka kitaplara geçirilmiş oluyordu. bu muaveneti anlat.maya ~alışır"' :· ·· Telefin·e.fs tehlikesiae · ma~uz.~lan ke~ kendilerinede ·m~h~m- bi_~ ~ :·; her hangi .bir insan için her hisse ayırırlar talebenin ve er~ ~ " lia~gi bir ·- ~aram_ın yaln~z~mu-babı ilnıin biitün :-fıl.ta!aya . şe!~~ balı olması değil, vacip olduğu _tercih . olun~a_sı .laz_ım g~tecegını bile ınakul ve malum iaede bu a.~!atırJar_4~· . )~~edi~l~.ıJnLsöyle.- ·cevaz ve m~bahın talebeye tah·-.yen : .... ~~n~il~ri,.-< 1 iş!~!.i~,~ · g~len sisi mes,eleyi · başkalaştirmış ~es,el~l~r~ ..• ·/.k~t.r-.Pl.~r.C!:.:::. .~~çı]~-':1 ohıy:oıdu. Zümre gayreti ile· .~ö~ yip.e ~e.p,~!~r! ~ ~~~· . (Çag:m _~~gır) ileri götijrülen ·bu gjbJ."~ mes;~le-ş~r,h_ler fıiı~·-. ~ ~irisiitde ·=~~J~~~retle lerin yan b ş · tatbık{ ile .diğer oku~uştl!!D::· orada' , [t.alel?~ıulum ·: .... ·fil{aranın ·hukukunu kendi~eriıie iç~_ıi · ·bol . b·oı> l,larc~n?'"a~~k .Ş~(- : ::··çekın~k bu üç aylar :ce'rrhıde t·ı · t er · · crasben- . ıster~ zor ıle · . · d ·· ·· ı · kt ·d· · ' ._. ı ~ ıs ·:, o . .. '· .. ----- ·- ... -- · ~ · · ·:daha(?:ıya e. gorıJ me e ~ ..ı ! .. :. ·:. hatta -sir katı e . ·halk~n:~(~ıılwı :al-.. .. ., . _ .. . . . . ::·.:"· .. _,.
· .mak cai~çli;;. -~' ... .-Ç)ünk~ ,,Ja.ie~:~i. . , .... [Ark~sı .. var]- ··: .
. ~