Yüksek Enerji Fiziği, Astrofizik ve Kozmoloji Çalıştayı Yefak-2019 30-31 Ocak 2019 İstanbul Üniversitesi
Yüksek Enerji Fiziği, Astrofizik ve
Kozmoloji Çalıştayı
Yefak-2019
30-31 Ocak 2019
İstanbul Üniversitesi
YEFAK Çalıştayı 30-31 Ocak 2019 İstanbul Üniversitesi 3
DESTEKLEYEN KURULUŞLAR
İstanbul Üniversitesi
Nova Okulları
Türk Fizik Topluluğu Facebook Grubu
YEFAK Çalıştayı 30-31 Ocak 2019 İstanbul Üniversitesi 4
ÖNSÖZ
Bu yıl ikincisini düzenlediğimiz Yüksek Enerji Fiziği, Astrofizik ve Kozmoloji (YEFAK)
Çalıştayı ülkemizin seçkin fizikçileri ve genç araştırmacıların katkılarıyla 30-31 Ocak 2019
tarihinde İstanbul Üniversitesi’nde gerçekleştirilmektedir.
Bildiğiniz gibi Yüksek Enerji Fiziği, Astrofizik, Kozmoloji alanları fiziğin önemli çalışma
alanlarıdır. Bu alanlarda bağımsız yürütülen araştırmalar ve elde edilen kuramsal ve deneysel
sonuçlar içinde yaşadığımız evreni ve doğayı anlama ve kavrama noktasında çok önemli bir yer
tutmaktadır. Fakat öte yandan bu alanlar birbirleri ile bağlaşık ilişkiler içerisindedir. Bu alanlarda
elde edilen sonuçların birbirlerini bütünlemesi ve doğrulaması gerekmektedir. Daha tutarlı bir
kuramsal bakış açısı görece farklı bu alanların bütünleşik ve uyumlu sonuçlar vermesi ile
mümkün olacağı aşikardır. Bu bakış açısından hareketle ülkemizde bu alanlarda önemli kuramsal
ve deneysel araştırmalar yapan ve önemli bulgular elde etmiş araştırmacıları ortak bir çalıştay
platformunda bir araya getirmeyi, bu alanda ülkemizin araştırma potansiyelini ve enerjisini ortaya
çıkarmayı, ortak bir sinerji yaratmayı planladık.
Hem geçtiğimiz yıl hem de bu yıl YEFAK çalıştayına yoğun bir katılımcı ilgisi vardır. Örneğin
bu yıl doktora öğrencileri, doktora sonrası araştırmacılar, alanında uzman araştırmacılar, yüksek
lisans ve lisan öğrencileri ile birlikte lise öğrencileri ve konulara ilgi duyan yurttaşlardan oluşan
600 civarında dinleyici çalıştay da bir araya gelecektir. Bu YEFAK Çalıştayının ilgi odağı olduğu
ve alanda sinerji yarattığının açık bir göstergesidir.
YEFAK Çalıştayına gösterilen ilgi ülkemiz adına bizleri mutlu etmektedir. Bu ilgi elbette
Çalıştayın perspektifine ve çalıştaya katılan değerli bilim insanlarımızın varlığına bağlı olarak
ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle Çalıştaya konuşmacı olarak veya poster sunumları ile katılan;
tüm katılımcılara şükranlarımı sunarım.
Çalıştayın araştırmacılar ve araştırma yapmak isteyenler arasında bir etkileşme ve tanışma
işlevine sahip olacağı, yeni bilimsel işbirliklerine vesile olacağına inanıyoruz. Ümit ederim ki
çalıştay bu yönüyle faydalı olur.
YEFAK Çalıştayı Yüksek Enerji Fiziği, Astrofizik, Kozmoloji alanlarında araştırmalar yapan
herkese açıktır. YEFAK Çalıştayının kalitesi ve başarısı Çalıştaya katılan herkesin emeği ve
katkısı ile ortaya çıkmaktadır.
30-31 Ocak 2019 tarihlerinde Yüksek Enerji Fiziği, Astrofizik, Kozmoloji alanlarında güncel
kuramsal ve deneysel sonuçları dinlemek, tartışmak ve takip etmek için buluşmak üzere.
En iyi dileklerimi sunuyorum.
Ekrem Aydıner
YEFAK Bilimsel Yürütme ve Düzenleme Kurulu Adına
İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Fizik Bölümü
Yüksek Enerji ve Plazma Fiziği Anabilim Dalı
YEFAK Çalıştayı 30-31 Ocak 2019 İstanbul Üniversitesi 5
YEFAK Bilimsel Yürütme Kurulu:
Durmuş Ali Demir, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü
Ekrem Aydıner, İstanbul Üniversitesi
Ersin Göğüş, Sabancı Üniversitesi
Metin Arık, Boğaziçi Üniversitesi
Ömer Faruk Dayı, İstanbul Teknik Üniversitesi
Takhmasib Aliev, Orta Doğu Teknik Üniversitesi
Tekin Dereli, Koç Üniversitesi
Teoman Turgut, Boğaziçi Üniversitesi
YEFAK-2019 Düzenleme Kurulu:
Ayberk Yılmaz, İstanbul Üniversitesi
Ayşe Ulubay, İstanbul Üniversitesi
Aytül Adıgüzel, İstanbul Üniversitesi
Çağlar Doğan, İstanbul Üniversitesi
Çiğdem Yalçın, İstanbul Üniversitesi
Değer Sofuoğlu, İstanbul Üniversitesi
Ekrem Aydıner, İstanbul Üniversitesi (Düzenleme Kurul Başkanı)
Ertan Güdekli, İstanbul Üniversitesi
Fatma Aydoğmuş Şen, İstanbul Üniversitesi
Ferhat Nutku, İstanbul Üniversitesi
Hazal Aktaş, İstanbul Üniversitesi
Mustafa Sarısaman, İstanbul Üniversitesi
Olcay Yalçınkaya, İstanbul Üniversitesi
Özgür Ökcü, İstanbul Üniversitesi
** Liste alfabetik sıra izlenerek düzenlenmiştir.
YEFAK Çalıştayı 30-31 Ocak 2019 İstanbul Üniversitesi 6
Progam Akışı
30 Ocak 2019 Çarşamba
08:55-09:00 Açılış Konuşması: Ekrem Aydıner (İstanbul Üni)
BİRİNCİ OTURUM Oturum Başkanı: İbrahim Semiz (Boğaziçi Üni)
09:00-09:40 Tekin Dereli, (Koç Üniversitesi): "Çağdaş Fiziğin Paradigmatik Denklemleri:
Dirac Denklemi ile Yang-Mills Ayar Alan Denklemleri"
09:40-10:10 Can Kozcaz (Boğaziçi Üni.) "Gauge/Liouville Triality for ABCDE"
10:10-10:40 Eda Kılıçaslan, Ömer Faruk Dayı (İTÜ): "Dönen Koordinat Çerçevesinde Kuantum
Kinetik Denklemi ve Kiral Kinetik Teori"
10:40-11:00 Çay Kahve Arası
İKİNCİ OTURUM Oturum Başkanı: Mithat Kaya (Marmara Üni)
11:00-11:30 Ali Övgün (Doğu Akdeniz Ü): Zayıf Kütleçekimsel merceklenme ve Gauss-Bonnet
Teoremi
11:30-12:00 Aysun Akyüz (Çukurova Üni.): "Aşırı Parlak X-ışın Kaynaklarının Optik Karşılıklarının
ve Yakın Yıldız Kümeleri ile İlişkilerinin Araştırılması"
12:00-12:30 Sinem Şaşmaz Muş (İTÜ) : "Gama Işını Patlamaları ve Magnetarlar"
12:30-13:30 Öğle Yemeği Arası
ÜÇÜNCÜ OTURUM Oturum Başkanı: Tolga Güver (İstanbul Üni)
13:30-14:10 Altuğ Özpineci (ODTÜ): "Hadronlar: Egzotik ve Geleneksel"
14:10-14:40 Nihan Katırcı (İTÜ): "Novelties in Energy-Momentum Squared Gravity Theories"
14:40-15:10 Kıvanç İbrahim Ünlütürk, Tekin Dereli (Koç Üni): "Thermodynamics of Einstein-Born-
Infeld-AdS Black Holes"
15:10-15:40 Çay Kahve Arası / Poster Sunumu
DÖRDÜNCÜ OTURUM Oturum Başkanı: Metin Arık (Boğaziçi Üni)
15:40-16:10 Nasuh Sönmez (Ege Üni.) : "Üst İlmek Mertebesinde Bir Hesabın Anatomisi: Yüklü Higgs
Çiftinin Meydana Gelme Olasılığı"
16:10-16:40 Özgür Ökcü, Ekrem Aydıner (İstanbul Üni.): "AdS Karadelikleri için Joule-Thomson
Etkisi"
16:40-17:10 Beste Korutlu (TÜBİTAK): "Standard Model’de Yumuşak İnce Ayar ve Evrenin Şişme
Skalası "
17:10-17:40 Cem Yetişmişoğlu, Tekin Dereli (Koç Üni.) : "Locally scale invariant extension of
topologically massive gravity in Riemann-Weyl space-times"
YEFAK Çalıştayı 30-31 Ocak 2019 İstanbul Üniversitesi 7
Progam Akışı
31 Ocak 2019 Perşembe
BİRİNCİ OTURUM Oturum Başkanı: Kazım Yavuz Ekşi (İTÜ)
09:00-09:40 Takhmasib Aliev (ODTÜ): "Parçacık Fiziğinin Modern Durumu"
09:40-10:10 İzzet Sakallı (D. Akdeniz Üni): "Asimptotik Olarak Düz Olmayan Karadeliklerin
Hawking Işıması ve Karakteristik Frekansları"
10:10-10:40 Medine İldeş, Metin Arık (Boğaziçi Üni.): "Comparison of Inflationary Models"
10:40-11:00 Çay Kahve Arası
İKİNCİ OTURUM Oturum Başkanı: Özgür Akarsu (İTÜ)
11:00-11:30 Didar Dobur (University of Ghent): "Sheding Light on Neutrino Mass Problem with
Heavy Sterile Neutrinos at the LHC"
11:30-12:00 Mehmet Özkan (İTÜ): "Exotic Massive 3D Gravity"
12:00-12:30 Canan Nurhan Karahan (İTÜ): Standart Modelde Saklı Spin-3/2 Alan
12:30-13:30 Öğle Yemeği Arası
ÜÇÜNCÜ OTURUM Oturum Başkanı: : Cem Güçlü (İTÜ)
13:30-14:10 Emrah Kalemci (Sabancı Üni.): "Galaktik Kara Deliklerde Jet Oluşumu"
14:10-14:40 Mehmet E. Özel (FSMVÜ Mühendislik Fak.): "Yaşamın Başlangıcı: Biyosferin Ortaya
Çıkışı ve Çanakkale “ABC” Modeli"
14:40-15:10 Hemza Azri (Koç Üni.): "Affine Gravity and Cosmological Inflation"
15:10-15:40 Çay Kahve Arası / Poster Sunumu
DÖRDÜNCÜ OTURUM Oturum Başkanı: Tekin Dereli (Koç Üni)
15:40-16:10 Yorgo Senikoğlu, Tekin Dereli (Koç Üni.): "Robinson-Trautman Space-Times in Brans-
Dicke Gravity"
16:10-16:40 Can Güngör (Chinese Academy of Sciences): "Düşük kütleli X-ışın Çiftlerinde Atma
Gözlenmeme Sebebi Compton Saçılması mı?"
16:40-17:10 Coşkun Aydın, O. Uzun (KTÜ): "Proton-Karşı Proton Çarpışmasında Mezon Çifti
Yaratılması"
17:10-17:40 Mustafa Sarısaman (İstanbul Üni.) : "Sigma Modellerinde Gizli Simetriler ve Kac Moody
Cebirleri"
17:40-17:50 Kapanış Konuşması: Tekin Dereli (Koç Üni)
YEFAK Çalıştayı 30-31 Ocak 2019 İstanbul Üniversitesi 8
Poster Sunumları
Çarşamba - Perşembe
Ali Demirözlü, Pınar Kirezli, Dilek Kazıcı (Namık Kemal Üni): "Kozmolojik Arkaplanda Konumlanmiş, Dönen Ve Yüklü Karadelik Çözümleri"
Can Güngör, (China): Aql X-1’ın Tayfsal Özelliklerinin Insight-HXMT Gözlemleriyle İncelenmesi
Derya Gemici-Deveci (Altınbaş Üni., İstanbul Üni.), Ekrem Aydıner (İstanbul Üni.) : "Influence of the Quadratic Interactions Between Dark Components on the Thermodynamics of the Universe'"
Derya Kılıç, Pınar Kirezli, Dilek Kazıcı (Namık Kemal Üni) : "Kozmolojik En Genel Uzay Zaman Geometrisi ve Olası Çözümleri"
Ebru Devlen (Ege Üni.) , Ayşe Ulubay (İstanbul Üni, Boğaziçi Üni Feza Gürsey Araş.Mer.), E. Rennan
Pekünlü (Ege Üni) : "Diyamanyetik Gezegen Oluşum Disklerinde Manyetik Dönme Kararsızlığı"
Elif Bayındır (Boğaziçi Üni.) Ayşegül Tümer (Boğaziçi Üni.), Cemile Ezer(Boğaziçi Üni., Yıldız Teknik Üni.),
Nihal Ercan (Boğaziçi Üni.) : "XMM-Newton Study of Galaxy Cluster Abell 780i"
Feride Turan ve Hatice Nur Kömürcü (Eskişehir Fatih Fen Lisesi) : Bilim-Kurgu Filmlerinde Dilin ve Bilimin
Kurgusu
Fırat Domrul, Pınar Kirezli, Dilek Kazıcı (Namık Kemal Üni.) : "Kozmolojik Arkaplanda Konumlanmiş, Dönen ve Yüklü Karadeliklerin Brans-Dicke Çözümleri"
Işıl Başaran Öz, Nuri Ünal (Akdeniz Üni.) : "f(R) Çekim Teorisinde Noether Simetri Yöntemi ile Çözümler"
YEFAK Çalıştayı 30-31 Ocak 2019 İstanbul Üniversitesi 9
ÖZETLER / ABSTRACTS
SÖZLÜ SUNUMLAR / ORAL PRESENTATIONS
** Sözlü sunumlar listesi alfabetik isim sırası izlenerek düzenlenmiştir.
YEFAK Çalıştayı 30-31 Ocak 2019 İstanbul Üniversitesi 10
Tekin Dereli
Kısa Özgeçmiş:
Ankara Fen Lisesi’nin ilk mezunlarındandır.
B.S. ve Ph.D. derecelerini ODTÜ Fizik Bölümü’nden almıştır. Öğretim Üyelikleri: ODTÜ(1973-1987,1993-
2001), Ankara Universitesi Fen Fakültesi(1987-1993), Koç Üniversitesi(2001- ). Uzun dönemli arastırmacı: Yale
University(ABD), Brandeis University(ABD), University of Vienna(Avusturya), Lancaster University(ingiltere),
ICTP(İtalya), Karlsruhe University(Almanya), University of Wisconsin-Madison(ABD).
1982 TÜBİTAK Bilim Teşvik Ödülü,
1989 Sedat Simavi Vakfı Fen Bilimleri Ödülü,
1993 Prof. Dr. Mustafa Parlar Vakfı Bilim Ödülü,
1996 TÜBİTAK Bilim Ödülü,
TÜBA Üyesi (1994- ), Bilim Akademisi Üyesi (2012- ),
2018 Türk Fizik Derneği Onur Ödülü.
Konuşma Başlığı: Çağdaş Fiziğin Paradigmatik Denklemleri: Dirac Denklemi ile Yang-Mills Ayar Alan
Denklemleri
Özet: Fiziğin temel kuramlarından hepsi birer diferansiyel denklemler takımıyla özdeşleştirilmiş bulunuyor:
Klasik mekanik, Newton hareket denklemleriyle; Elektromanyetizma, Maxwell alan denklemleriyle; Kuantum
mekaniği, Schrödinger dalga denklemiyle; Genel relativite, Einstein alan denklemleriyle. Bu diferansiyel
denklem takımlarının her birisi önemli bilimsel ve teknik uygulamalarının yanında pek çok çağdaş matematiksel
yapının da geliştirilmesine ve incelenmesine öncül olmuşlardır. Bu kapsamda çağdaş fizikte paradigmatik iki
denklemler takımı daha öne çıkmış bulunuyor: Dirac denklemi (1928) ile Yang-Mills ayar alan denklemleri
(1954). Standard elektrozayıf alanlar kuramı ile kuantum kromodinamiğinin (QCD) temelini bu iki denklemler
takımı oluşturmaktadır. Konuşmamda fiziksel ve matematiksel niteliklerine kısaca değineceğim. Önemlerini
vurgulayacağım.
Seçili Yayınlar:
1. M.Adak, T.Dereli, Y.Senikoglu,“Non-Riemannian Description Of Robinson-Trautman Spacetimes In Brans-
Dicke Gravity”, Int. J. Mod. Phys. D 28 (2019) 1950070 (arXiv:1807.07981[gr-qc])
2. S. Benli, T.Dereli, “MassesAndMixingOfNeutralLeptonsInAGrandUnified E6 Model With Intermediate Pati-
Salam Symmetry”, Int. J. Theo. Phys. 57 (2018) 2343 ( arXiv:1707.03144[hep-ph])
3. M. Adak, O. Akarsu, T. Dereli, O. Sert, “Anisotropic Inflation With A Non- minimally Coupled
Electromagnetic Field To Gravity”, JCAP,11(2017)026 (arXiv:1611.03393[gr-qc])
YEFAK Çalıştayı 30-31 Ocak 2019 İstanbul Üniversitesi 11
Can Kozcaz
Kısa Özgeçmiş: Can Kozcaz, Bilkent Üniversitesi Fizik Bölümü’nden 2003 yılında Lisans derecesini ve 2009
yılında Washington Üniversitesi’nden Doktorasını topolojik sicim kuramı üzerine almıştır. Daha sonra üç yıl
Cenevre’deki Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi, CERN’de, teori grubunda doktora sonrası araştırmacı olarak
çalışmalarına devam etmiş, 2012 yılında da Uluslararası İleri Çalışmalar Yüksek Okulu’nda (SISSA) Teorik
Parçacık Fiziği grubuna araştırmacı olarak katılmıştır. 2014-2017 yılları arasında ise Harvard Üniversitesi
Matematik Bölümü’ne bağlı, Matematiksel Bilimler ve Uygulamalar Merkezi’nde (CMSA) Fields Madalyası
sahibi Shing-Tung Yau’nun grubunda sicim kuramı ile ilgili çalışmalar yapmış ve lisans seviyesinde matematik
dersleri vermiştir. Kasım 2017’den bu yana Boğaziçi Üniversitesi Fizik Bölümü’nde öğretim üyesidir.
Sicim kuramı ve kuantum alanlar kuramı üzerine çalışmalarına devam etmektedir.
Talk Title: Gauge/Liouville Triality for ABCDE
Abstract: One of the biggest challenges in theoretical physics is to analytically understand the color confinement
in 4d QCD. Seiberg and Witten made a major breakthrough in this direction when they determined the low energy
effective action of N=2 supersymmetric Yang-Mills theory, a “cousin” to QCD. Seiberg-Witten solution was
based on electromagnetic duality and self-consistency of the proposed solution. Later, a new program was
initiated to compute the same action using more direct methods leading to what is now called the “LMNS or
Nekrasov partition function”. In 2009, Alday, Gaiotto and Tachickawa conjectured a very deep and surprising
connection between Nekrasov partition function for 4d theory and the conformal blocks of Liouville theory in
2d. The Gauge/Liouville trinity was first proposed to understand a particular lift of this correspondence in one
higher dimension using the string theory constructions. Later it was extended for all simply laced groups. In this
talk, I will show how to generalize triality to any simple group based on my work with Haouzi.
Selected Publications:
1. "Energy loss of a heavy quark moving through N=4 supersymmetric Yang-Mills plasma", C. P. Herzog, A.
Karch, P. Kovtun, C. Kozcaz, L. G. Yaffe, arXiv:hep-th/0605158
2. "The Refined Topological Vertex", Amer Iqbal, Can Kozcaz, Cumrun Vafa, arXiv:hep-th/0701156, JH
"M-Strings", Babak Haghighat, Amer Iqbal, Can Kozcaz, Guglielmo Lockhart, Cumrun Vafa, arXiv:1305.6322,
Commun. Math. Phys. (2015) 334: 779
YEFAK Çalıştayı 30-31 Ocak 2019 İstanbul Üniversitesi 12
Eda Kılınçarslan
Kısa Özgeçmiş: İstanbul Teknik Üniversitesi Fizik Mühendisliği'nden 2013 senesinde mezun olmuş, Ömer
Faruk Dayı danışmanlığındaki yüksek lisansını 2015 yılında tamamlamıştır. Halen İTÜ'de Ömer F. Dayı
danışmanlığında doktora çalışmalarına devam etmektedir. Göreli ve göreli olmayan kiral kinetik teorileri üzerine
çalışmaktadır.
İlgi Alanları: Teorik Yüksek Enerji Fiziği, Matematiksel Fizik, Kiral Kinetik Teori
Konuşma Başlığı: Dönen Koordinat Çerçevesinde Kuantum Kinetik Denklemi ve Kiral Kinetik Teori
Özet: Kiral parçacık sistemleri son zamanlarda fiziğin birçok farklı alanında yoğunlukla çalışılmaktadır;
rölativisttik ağır iyon çarpışmalarında, erken evren dönemindeki elektro-zayıf plazma araştırmalarında, katı hal
fiziğindeki Weyl yarı metallerin incelenmesinde ve göreli hidrodinamik sistemlerde geniş bir araştırma olanağı
vardır. Literatürde, kiral fermiyonlarının kinetik teorisi üzerine yapılmış çalışmalar bulunmaktadır. Bu
konuşmada, Wigner fonksiyonları aracılığıyla, dönen koordinat çerçevesinde kurmuş olduğumuz yarı klasik
kovaryant kiral kinetik kuramı anlatılacaktır. 4-boyutlu kiral taşınım denklemlerinden, 3-boyutlu kiral kinetik
denklemlerinin nasıl elde edileceği ve elde edilen bu denklemlerin literatürde çok iyi bilenen anormal(anomalous)
kiral akımı etkilerini ve süreklilik denklemini doğru verdiği gösterilecek.
Seçili Yayınları:
1. Ö. F. Dayi, E. Kilinçarslan, E. Yunt, Semiclassical dynamics of Dirac and Weyl particles in rotating
coordinates, Phys. Rev. D 95, 085005 (2017). arXiv:1605.05451
2. Ö.F.Dayi and E. Kilinçarslan, Nonlinear chiral plasma transport in rotating coordinates, Phys. Rev. D 96,
043514 (2017). arXiv:1705.01267
3. Ö.F.Dayi and E. Kilinçarslan, Quantum Kinetic Equation in the Rotating Frame and Chiral Kinetic Theory,
Phys. Rev. D 98, 081701(R) (2018). arXiv:1807.05912
YEFAK Çalıştayı 30-31 Ocak 2019 İstanbul Üniversitesi 13
Ali Övgün
Short Biography: A. Övgün was born in 1988 in Cyprus. He graduated from Girne 19 Mayıs Türk Maarif Koleji
in 2005. He attended İzmir Institute of Technology (IZTECH), Turkey as an undergraduate, earning a B.Sc. in
Physics in 2010 under the advisor of Prof. Dr. Durmuş Ali Demir. He spent a year at the University of
Southampton, England, , to gain experience in astroparticle physics via SEPnet Ph.D. Scholarships in 2011. He
then returned to Eastern Mediterranean University (EMU), North Cyprus, to complete his M.Sc. in 2013 and
Ph.D. in Physics in 2016 under the supervisor of Prof. Dr. Mustafa Halilsoy and Prof. Dr. İzzet Sakallı. He was
thereafter awarded a FONDECYT Postdoctorado 2017- Grant to continue his research for 3 years at the Instituto
de Física, Pontificia Universidad Católica de Valparaíso (PUCV), Valparaíso, Chile as a Postdocs researcher. Dr.
Övgün’s academic posts have also included a short-term visitor at TH Division, Physics Department, CERN
Switzerland in October 2017; Research Visitor at Department of Physics and Astronomy, University of Waterloo,
; Perimeter Institute for Theoretical Physics, Canada during January-February 2018; California State University,
Fresno in April 2018; Stanford Institute for Theoretical Physics in April-May 2018; Attended to the school of
Prospects in Theoretical Physics 2018 From Qubits to Spacetime (PITP2018) at The Institute for Advanced Study
(IAS) in Princeton, New Jersey, USA in July 2018. He is an Assistant professor at Eastern Mediterranean
University, North Cyprus. He is a member of American Physical Society (APS), Canadian Association of
Physicists (CAP), European Physical Society (EPS) , Southeastern European Network in Mathematical and
Theoretical Physics (SEENET-MTP) and American Mathematical Society (AMS).
Research Areas: Cosmology, black holes, wormholes, gravitational lensing, black hole thermodynamics and
Hawking radiation, complexity and action growth, modified gravity theories.
Talk Title: Light Deflection by Black holes/ Wormholes using Gauss-Bonnet Theorem
Abstract: Gravitational lensing is a thriving research field at the interface of astrophysics and theoretical physics.
In this talk, I will discuss the deflection of light by black holes/ wormholes. We perform our analysis through
optical geometry using the Gibbons-Werner method by adopting the Gauss-Bonnet theorem, which offers a
global perspective of lensing different from the usual treatment. We report an interesting result for the deflection
angle in leading-order terms.
Sample Publications:
1. Light deflection by Damour-Solodukhin wormholes and Gauss-Bonnet theorem
By A. Övgün. Phys.Rev. D98 (2018) no.4, 044033.
2. Light deflection by charged wormholes in Einstein-Maxwell-dilaton theory
By K. Jusufi, A. Övgün, A. Banerjee. Phys.Rev. D96 (2017) no.8, 084036,
3. Shadow cast and Deflection angle of Kerr-Newman-Kasuya spacetime
By A. Övgün, İ. Sakallı, J. Saavedra. JCAP 1810 (2018) no.10, 041
YEFAK Çalıştayı 30-31 Ocak 2019 İstanbul Üniversitesi 14
Aysun Akyüz
Kısa Özgeçmiş: Prof. Dr. Aysun Akyüz, Çukurova Üniversitesi (Ç.Ü) Fen-Edebiyat Fizik Bölümünden 1984
yılında mezun oldu. Aynı üniversitede Yüksek Lisans ve Doktora çalışmalarını tamamladı (1993). Doktora
sonrası çalışmalarını, TÜBİTAK –NATO Doktora sonrası bursunu kazanarak 1994-1996 yılları arasında ABD’de
California Universitesi, Riverside (UCR)’da sürdürdü. 1996-2001 yılları arasında UCR ’a ziyaretçi bilim insanı
olarak (3-6) aylık ziyaretlerde bulundu. 1999 da, Ç.Ü Fizik bölümünde Doçent ünvanı alan Dr. Akyüz, 2005’te
Profesör oldu.
İlgi Alanları: Yüksek enerji (X-ışın ve Gama Işın) Astrofiziği, Optik Astronomi, Galaksi-Ötesi Işıma yapan
kaynaklar
Konuşma Başlığı: Aşırı Parlak X-ışın Kaynaklarının Optik Karşılıklarının ve Yakın Yıldız Kümeleri ile
İlişkilerinin Araştırılması
Özet: Aşırı Parlak X-ışın Kaynaklarının Optik Karşılıklarının ve Yakın Yıldız Kümeleri ile İlişkilerinin
Araştırılması Aşırı-parlak X-ışın kaynakları (AXK, Ultraluminous X-ray sources), X-ışın çiftlerinin bir alt
sınıfıdır. Galaksimizde henüz gözlenemeyen AXK’lar, X-ışın ışıtması çok yüksek (Lx >1039 erg/s)olan Galaksi-
ötesi kaynaklardır. Bu sunumda, NGC4480/NGC4490 çarpışan galaksilerde belirlenen AXK’ ların fiziksel
doğasının anlaşılması için yapılan çoklu dalga boyu ( X-ışın, optik, kızıl-öte) gözlemleri, belirlenen optik
karşılıkları ve kaynağı çevreleyen ortam ile ilişkileri incelenecektir.
Seçili Yayınlar:
1. Avdan, S., Akyuz, A., Vinokurov A., Aksaker, N., Avdan, H., Fabrika, S., Valeev, A.,
Akkaya-Oralhan, I and Balman, Ş., “Optical Counterparts of ULXs and Their Host Environments in NGC
4490/4485”, The Astrophysical Journal.
2. Avdan, H.; Avdan, S.; Akyuz, A.; Balman, S.; Aksaker, N.; Akkaya Oralhan, “X-ray Spectral and Optical
Properties of a ULX in NGC 4258 (M106)”, The Astrophysical Journal, Volume 828, Issue 2, article id. 105, 10
pp. (2016).
3. Avdan, S.; Vinokurov, A.; Fabrika, S.; Atapin, K.; Avdan, H.; Akyuz, A.; Sholukhova, O.; Aksa
ker, N.; Valeev, A., “Optical counterparts of two ULXs in NGC 5474 and NGC 3627 (M 66)”, Monthly Notices
of the Royal Astronomical Society: Letters, Volume 455, Issue 1, p.L91-L95.
YEFAK Çalıştayı 30-31 Ocak 2019 İstanbul Üniversitesi 15
Sinem Şaşmaz
Kısa Özgeçmiş: Sinem Şaşmaz Muş lisans eğitimini İstanbul Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri
Bölümü'de ve aynı üniversitenin Fizik Bölümü'nde tamamladı. Yüksek lisans derecesini Orta Doğu Teknik
Üniversitesi Fizik Bölümü'nden, doktora derecesini de Sabancı Üniversitesi'nden almıştır. Bir süre Sabancı
Üniversitesi'nde doktora sonrası araştırmacı olarak çalışmıştır. Haziran 2016'dan bu yana İstanbul Teknik
Üniversitesi Fizik Mühendisliği Bölümü'nde doktora sonrası araştırmacı olarak çalışmaktadır.
İlgi Alanları: Yüksek enerji astrofiziği, nötron yıldızlarının yüksek enerji zamanlama ve tayf özellikleri, gama
ışını patlamaları.
Konuşma Başlığı: Gama Işını Patlamaları ve Magnetarlar
Özet: Gama ışını patlamaları soğuk savaş döneminde nükleer silah deneme yasaklarının ihlal edilip edilmediğinin
izini sürmek amacıyla fırlatılan Vela uydularının verilerinde keşfedilmiştir. Bu patlamaların enerjileri keV-MeV
mertebesinde olup evrende meydana gelmekte olan en şiddetli patlamalardır. Birçok gama ışını patlamasının
gözlemlenmesi ile patlamaların süresi açısından iki farklı grubun olabileceği saptanmıştır. Bu iki grubun enerji
kaynağının ne olabileceğine ilişkin tartışmalar hala devam etmektedir. Magnetarlar ise çok şiddetli manyetik
alanları ve zaman zaman gösterdikleri patlamalar ile yıldız evriminin son aşamalarına ilişkin yeni problemler
açmış nötron yıldızlarıdır. Gama ışını patlamalarının bazıları magnetarların doğumu ile ilişkilendirilmiştir. Bu
konuşmada evrende gözlemlediğimiz bu iki ilginç olgu birlikte ele alınıp, gama ışını patlamalarını takip eden
ardıl X-ışını verileri yeni oluşan magnetarın evrimine ilişkin bir model ile incelenecek ve bu yıldızların başlangıç
parametrelerine kısıtlamalar getirilecektir.
Seçili Yayınlar:
1. Şaşmaz Muş, S., & Göǧüş, E., Search for High-Energy Gamma-ray Emission from an Anomalous X-ray
Pulsar, 4U 0142+61, The Astrophysical Journal, 723, 100, (2002).
2. Kırmızıbayrak, D., Şaşmaz Muş, S., Kaneko, Y., Göǧüş, E., Broadband Spectral Investigations of
Magnetar Bursts, The Astrophysical Journal Supplement Series, 232, 17, (2017).
3. Şaşmaz Muş, S., Aydın, B., & Göǧüş, E., A glitch and an anti-glitch in the anomalous X-ray pulsar 1E
1841−045, Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 440, 2916, (2014).
YEFAK Çalıştayı 30-31 Ocak 2019 İstanbul Üniversitesi 16
Altuğ Özpineci
Kısa Özgeçmiş:
1976 yılında Mersin’in Anamur ilçesinde doğdu. 1994 yılında, Tarsus Amerikan Koleji’nden mezun olup, ODTÜ
Fizik Bölümünde lisans programına başladı. 1997 yılında ODTÜ Fizik ve ODTÜ Matematik (çift anadal)
bölümlerinden mezun oldu. Yüksek lisans derecesini 1999 yılında Bilkent Üniversitesi fizik bölümünden, doktora
derecesini de 2001 yılında ODTÜ Fizik Bölümünden aldı. Doktora derecesini aldıktan sonra, 2001-2004 yılları
arasında ICTP, Trieste, İtalya’da, 2004-2005 yılları arasında da INFN, Bari, İtalya’da doktora sonrası araştırmacı
olarak çalıştı. 2005 yılından itibaren de ODTÜ Fizik Bölümünde araştırmalarına devam etmektedir.
Konuşma Başlığı: Hadronlar: Egzotik ve Geleneksel
Özet: Etrafımızdaki madde, atomlardan oluşmaktadır. Atomları ise, çekirdek ve etrafındaki elektronlar olarak
anlayabilmekteyiz. Atomun çekirdekleri ise, farklı sayılarda proton ve nötronun bir araya geldikleri yapılardır.
Proton ve nötron, hadron dediğimiz geniş bir ailenin iki temsilcisidir. Yakın zamana kadar bildiğimiz bütün
hadronları, ya bir Kuark ve bir anti-kuarkin bir araya geliştirdikleri mezonlar veya iç (anti) kuarkın bir araya
gelerek oluşturduğu (anti) baronlar olarak tasvir açıklayabiliyorduk. Oysa deneysel olarak gözlemlediğimiz pek
çok hadronu artık bu basit resimle anlamakta zorlanıyoruz. Bu basit resme sığmayan hadronlara ise egzotik
hadronlar adını veriyoruz. Bu konuşmada, egzotik hadronların deneysel ve kuramsal durumu tartışılacaktır.
Seçili Yayınlar:
1. C. Hidalgo-Duque, J. Nieves, A. Ozpineci, V. Zamiralov , "X(3872) and its Partners in the Heavy Quark Limit
of QCD”, Phys.Lett. B727 432-437 (2013).
2. F.K. Guo, C. Hidalgo-Duque, J. Nieves, Altug Ozpineci, M. P. Valderrama , "Detecting the long-distance
structure of the X(3872),“, Eur.Phys.J. C74 no.5, 2885 (2014).
3. E. Cincioglu, J. Nieves, A. Ozpineci, A.U. Yilmazer, "Quarkonium Contribution to Meson Molecules”,
Eur.Phys.J. C76 no.10, 576 (2016).
YEFAK Çalıştayı 30-31 Ocak 2019 İstanbul Üniversitesi 17
Nihan Katırcı
Short Biography: After graduating from the Dept. of Physics at Yıldız Technical University in 2006, Nihan
Katırcı received her M.Sc. and Ph.D. degrees in theoretical cosmology and high energy phenomenology from
Boğaziçi University in 2008 and in 2014, respectively. She then worked in the same university as a post-
doctoral fellow in cosmology between 2014-2016 an she is a post-doctoral researcher in cosmology at the Dept.
of Physics Engineering of Istanbul Technical University (ITU) since 2016.
Research Areas: Theoretical and observational cosmology, gravity theories, alternative modifications of general
relativity, high energy phenomenology.
Title of the talk: Novelties in Energy-momentum squared gravity theories
Abstract: We study the cosmological effects of adding terms of higher-order in the usual energy-momentum
tensor to the matter Lagrangian of general relativity. The resulting cosmological theories give rise to
field equations of similar form to several particular theories with different fundamental bases, including loop
quantum gravity brane-world and k-essence cosmologies. In this talk we will briefly review the novelties of the
energy-momentum squared gravity (EMSG) type theories, theoretical motivations behind it, some of their
cosmological interpretations and implications, as well as current observational constraints. We then focus on the
two different novel properties of EMSG theories. With non-linear source terms in these theories, gravity takes a
portion of the source transforming into other kinds of sources, namely to vacuum which may then lead to ΛCDM
cosmology. From a different perspective, model induces a pseudo non-minimal interaction between the sources
which are observationally well motivated and investigated, particularly on the dark sector. In this respect, we will
then finalize the talk with the prospects for further progress along the road of building higher order (non-linear)
matter models of gravity and their cosmological tests.
Sample Publications:
1.O. Akarsu, N. Katirci, S. Kumar, R. C. Nunes and M. Sami, Cosmological implications of scale-independent
energy-momentum squared gravity: Pseudo non- minimal interactions in dark matter and relativistic relics,
Phys. Rev. D 98, 063522 (2018) arXiv:1807.01588.
2. O. Akarsu, J. D. Barrow, S. Çıkıntoglu, Y. Eksi, and N. Katirci,, Constraint on energy-momentum squared
gravity from neutron stars and its cosmological implications, Phys. Rev. D 97, 124017
(2018) arXiv:1802.02093.
3. O. Akarsu, N. Katirci, and S. Kumar,, Cosmic acceleration in a dust only universe via energy-
momentum powered gravity, Phys. Rev. D 97, 024011 (2018) arXiv:1709.02367. O. Akarsu, M. Arık, N.
Katirci and M. Kavuk., Accelerated expansion of the Universe a la the Stueckelberg mechanism, JCAP 07 (2014)
009, arXiv:1404.0892.
YEFAK Çalıştayı 30-31 Ocak 2019 İstanbul Üniversitesi 18
Kıvanç İbrahim Ünlütürk
Short Biography: Kıvanç İ. Ünlütürk received his BS degree from the Technical University of Kaiserslautern in
2017. Since then, he is an MS student at Koç University, under the supervision of Tekin Dereli.
Talk Title: Thermodynamics of Einstein-Born-Infeld-AdS black holes
Abstract: Born-Infeld electrodynamics is a modification of Maxwell electrodynamics which was originally
introduced to remove the divergence of the electron's self energy. Recently, the interest in Born-Infeld theory was
revived in a variety of fields ranging from non-linear electrodynamics to string models. In this talk, I will discuss
the static black hole solution of Einstein's field equations coupled to Born-Infeld electrodynamics with a negative
cosmological constant. I shall present the basic thermodynamic quantities and the equations of state of these black
holes.
Sample Publications:
Preprint:
1. Hamilton-Jacobi Formulation of the Thermodynamics of Einstein-Born-Infeld-AdS Black Holes
Tekin Dereli, Kıvanç İ. Ünlütürk arXiv:1810.10505
YEFAK Çalıştayı 30-31 Ocak 2019 İstanbul Üniversitesi 19
Nasuf Sönmez
Kısa Özgeçmiş: 1980 yılında Bulgaristan/Kırcaali'de doğmuş ve 1990 yılında Türkiye'ye ailesi ile birlikte göç
etmiştir. E.Ü. Fen Fakültesi Fizik Bölümünden mezun olduktan sonra yüksek lisans ve doktora eğitimini 2012
yılında E.Ü. Nükleer Fizik Bilim Dalında temel parçacıklar ve yüksek enerji fiziği konuları üstüne tamamladı.
Parçacık fiziğinde CMS deneyine ait çarpışma verilerinin analizi, Monte-Carlo simülasyonları, jet fiziği ve
parçacık dedektörleri gibi deneysel çalışmalar yapmıştır. Doktora sonrasında Süpersimetri ve yüklü Higgs gibi
Standart Model ve Ötesi konularında fenomenolojik çalışmaları bulunmaktadır. Gelecekte yapılması öngörülen
lepton hızlandırıcılarında Higgs fiziğine ait ölçümler hakkında fenomenolojik çalışmalar, üst ilmek mertebesinde
hesaplamalar yapabilmek için yazılım/kütüphane geliştirilmesi konuları üzerine çalışmaktadır. Kuantum alan
teorisi ve farklı simetriler ile parçacıkların etkileşimlerinin hesaplanmasında kullanılan matematiksel teknikler
üzerine araştırmalarına devam etmektedir.
Konuşma Başlığı: Üst ilmek mertebesinde bir hesabın anatomisi: Yüklü Higgs çiftinin meydana gelme
olasılığı
Özet: Kuantum Alan Teorisi (KAT), parçacıkları bir alanın kuantumu olarak görmektedir ve parçacıkların kendi
aralarındaki etkileşimleri yerel ayar simetrileri ile açıklamaktadır. Farklı simetrilere sahip ayar alanları ile
günümüzde evreni ifade eden Standart Model (SM) adı verilen teori oluşturulmuştur ve bu teori birçok defa
deneyler ile test edilip başarılı şekilde geçmiştir. Günümüzde SM yüksek enerji seviyelerinde bir teorinin düşük
enerjili bir yaklaşımı olarak görülmektedir ve farklı motivasyonlar ile bu teoriyi genişletmeye çalışmaktadırlar.
Bu amaçla, fizikçiler son yarım yüzyıldır Standart Modeli genişleten birçok teori ortaya atmışlardır. Bunlardan
en ünlüsü ve gelecek vaat edeni Süpersimetri teorisiydi, fakat Büyük Hadron Çarpıştırıcısından gelen sonuçlar
teorinin bazı basitleştirilmiş modellerinin ve senaryolarının terkedilmesine yol açmıştır. Bu çalışmada, KAT
uyarınca ağaç ve birinci ilmek mertebesinde Süpersimetri teorisinin ruhunu taşıyan Universal Olmayan İki Higgs
Parametreli Model uyarınca yüklü Higgs bozan çiftinin meydana gelme olasılıklarının hesabı incelenecektir. Bu
konuşmada özellikle farklı karakterlerdeki (kızılötesi ve maviötesi) ıraksak çıkan ilmek integrallerinin sebepleri,
hesabı ve nasıl ortadan kaldırıldıkları 𝛾𝛾 → 𝐻+𝐻− çarpışması özelinde gösterilecektir.
Seçili Yayınları:
1. Pair production of the lightest chargino at 𝛾𝛾-collider Nasuf Sonmez (Ege U.). May 16, 2018. Nucl.Phys. B939 (2019) 233-252 DOI: 10.1007/JHEP10(2018)083
2. Measuring the triple Higgs self-couplings in two Higgs doublet model Nasuf Sonmez (Ege U.). Jun 23, 2018.
JHEP 1810 (2018) 083 DOI: 10.1007/JHEP10(2018)083
3. Charged Higgs pair production in association with the Z0 boson at electron-positron colliders Nasuf
Sonmez (Ege U.). Nov 7, 2017. Phys.Rev. D98 (2018) no.1, 015015 DOI: 10.1103/PhysRevD.98.015015
YEFAK Çalıştayı 30-31 Ocak 2019 İstanbul Üniversitesi 20
Özgür Ökçü
Kısa Özgeçmiş: Lisans öğrenimini İstanbul Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri bölümünde tamamlayan
Özgür Ökcü, Prof. Dr. Ekrem Aydıner'in danışmanlığında aynı üniversitesinin fizik bölümünde karadeliklerin
termodinamiği üzerine yüksek lisans derecesini almıştır. Halen aynı üniversitenin fizik bölümünde Prof. Dr.
Ekrem Aydıner'in danışmanlığında doktora öğrenimine devam etmektedir. Araştırmaları genelde klasik ve
kuantum karadelikler üzerine yoğunlaşmıştır.
Konuşma Başlığı: AdS Karadelikleri için Joule-Thomson Etkisi
Özet: Değişken kozmolojik sabitin termodinamik basınç ile ilişkilendirilmesiyle başta van der Waals (vdW) tipi
faz geçişleri olmak üzere birçok termodinamik süreci Anti-de Sitter (AdS ) karadelikleri için ele almak
mümkündür. Bu konuşmada Joule-Thomson (JT) etkisi Reissner-Nordström-AdS ve Kerr-AdS karadelikleri için
ele alınmıştır. Hem inversiyon eğrileri hem de izoentalpik eğriler bu karadelikler için tartışılacaktır. Elde edilen
sonuçlar van der Waals akışkanlarının sonuçlarıyla karşılaştırılıcaktır. Her iki sistem için JT etkisinin benzer ve
farklı yönleri ele alınacaktır.
Şeçili Yayınlar:
1. Özgür Ökcü and Ekrem Aydıner, Joule-Thomson expansion of the charged AdS black holes, Eur. Phys. J. C
(2017) 77:24. arXiv:1611.06327.
2. Özgür Ökcü and Ekrem Aydıner, Joule–Thomson expansion of Kerr–AdS black holes, Eur. Phys. J. C (2018)
78:123. arXiv:1709.06426.
YEFAK Çalıştayı 30-31 Ocak 2019 İstanbul Üniversitesi 21
Beste Korutlu
Kısa Özgeçmiş: 1982 yılında Eskişehir’de doğdu. Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Fizik Bölümü’nden
yüksek lisans derecesini 2007 yılında tamamlayarak mezun oldu. Doktora derecesini 2012 yılında Montreal,
Kanada’da bulunan Concordia Üniversitesi Fizik Bölümü’nden aldı.
2006-2009 yılları arasında Çankaya Üniversitesi, Matematik ve Bilgisayar Bölümü’nde uzman olarak görev
yaptı. 2009-2012 yılları arasında Concordia Üniversitesi Fizik Bölümü’nde araştırma görevlisi olarak çalıştı.
2013-2015 yılları arasında İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü’nde doktora sonrası araştırmacı olarak çalıştı. 2015
yılından beri TÜBİTAK Ulusal Metroloji Enstitüsü (UME)’nde uzman araştırmacı olarak görev yapmaktadır.
Elektrodinamik Laboratuvarı Laboratuvar Sorumlusu Vekilidir. Laboratuvar bünyesinde yürütülen kilogramın
Planck sabiti cinsinden yeniden tanımlanması projesinde çalışmaktadır. İki adet uluslararası kütle
karşılaştırmasının yürütücüsüdür.
Araştırma konuları standart model ötesi fenomonoloji odaklı teorik yüksek enerji fiziği, kozmoloji, kütle
metrolojisi ve kuantum metrolojidir. Uluslararası hakemli dergilerde, ulusal ve uluslararası konferanslarda 20
üzerinde makale ve bildirinin yazarıdır.
2012 yılında Concordia Accelerator Ödülüne layık görüldü. TÜBİTAK 2232 - Yurda Dönüş Araştırma Burs
Programı kapsamında finanse edilen İki Higgs Dublet Modeli’nde Vektör Benzeri Fermiyonlar (Proje No:
113C002) başlıklı projenin yürütücülüğünü yaptı.
Konuşma Başlığı: Standard Model’de Yumuşak İnce Ayar ve Evrenin Şişme Skalası
Özet: Standart Model (SM) ikinci ve dördüncü dereceden kuvvet fonksiyonu ıraksamalarından muzdariptir.
Iraksamalar, SM'in geçerlilik limiti olan morötesi enerji skalası Λ_UV ile rahatlıkla parametrize edilebilir. Böyle
bir parametrizasyonda, ikinci dereceden ıraksamalar (Λ_UV^2) Higgs sektörünün kararlı yapısını bozarken,
dördüncü dereceden ıraksamalar (Λ_UV^4) çok büyük vakum enerjilerine sebep olmaktadır.
Higgs alanı ile uzay zaman eğriliği arasındaki etkileşim kuplajının ince ayar yoluyla belirlenmesiyle, ik inci
dereceden ıraksamalar tek halka mertebesinde tamamen ortadan kaldırılabilir. SM parametreleri, Higgs ve uzay-
zaman eğriliği kuplajından bağımsız olmaları sebebiyle ince ayara maruz kalmadıkları için, bahsi geçen etkileşim
kuplajı üzerindeki ince ayar “yumuşak” ince ayar olarak adlandırılır. Bu yumuşak ince ayardan geriye,
gözlemlerle uyumlu, Λ_UV^4 ile orantılı büyük bir vakum enerjisi kalır. BİCEP2, Planck ve diğer cosmik
mikrodalga arkaplan polarizasyon ölçümlerinden elde edilen tensör-skaler oranı kullanılarak Λ_UV ve yumuşak
ince ayarın derecesi belirlenebilir. Dolayısıyla, SM'in geçerlilik üst limiti, evrenin şişme hızı ile belirlenir. Şişme
fazından çıkış, vakum enerjinin bozunumları yoluyla sağlanır. Bunun gerçekleşebilmesi için Λ_UV kayan bir
skala olarak düşünülmüştür. Başka bir deyişle, Λ_UV, dinamik bir skaler alan olan inflatonun başlangıç
değeridir.
Bu modeli özel kılan, tek halka mertebesinde, Higgs bozonunun ağaç mertebesindeki kütlesinin kararlılığının ve
yumuşak ince ayarın kayan morötesi skaladan etkilenmemesidir.
Kaynaklar:
[1] D. A. Demir, Phys. Lett. B, 733, 237 (2014).
[2] B. Korutlu, Modern Physics Letters A, 30, 1550179 (2015).
[3] A. H. Guth, Phys. Rev. D 23, 347 (1981).
[4] A. D. Linde, Phys. Lett. B 108, 389 (1982).
[5] P. A. R. Ade et al. [Planck Collaboration], Astron. Astrophys. 571, A16 (2014).
Seçilmiş Yayınlar:1. B. Korutlu, “Softly Fine-Tuned Standard Model and the Scale of Inflation”, Modern
Physics Letters A, 30, 1550179 (2015).
2. D A Demir, C N Karahan ve B Korutlu, “Higgsed Stueckelberg Vector and Higgs Quadratic Divergence”,
Physics Letters B 740 (2015) 46-50. 3. C N Karahan ve B Korutlu, “Effects of a Real Singlet Scalar on Veltman Condition”, Phys. Lett. B 732, (2014)
320-324.
YEFAK Çalıştayı 30-31 Ocak 2019 İstanbul Üniversitesi 22
Cem Yetişmişoğlu
Kısa Özgeçmiş: Cem Yetişmişoğlu, Koç Üniversitesi Fizik ve Matematik departmanlarından 2015 senesinde
mezun olmuştur. Doktora eğitimine Prof. Tekin Dereli danışmanlığında Koç Üniversitesi Fizik Departmanı'nda
devam etmektedir. Çalışmaları içerisinde üç boyutlu kütleçekimi teorileri ve onların ayar teorisi olarak ifade
edilmesi bulunmaktadır. Bunun yanı sıra, fizikte kullanılan geometrik ve topolojik metotlar ile ilgilidir.
Talk Title: Locally scale invariant extension of topologically massive gravity in Riemann-Weyl space-
times
Abstract: I will present locally scale invariant extension of topologically massive gravity (TMG) using Riemann-
Weyl space-times. First, I will discuss Riemann-Cartan-Weyl space-times in the context of scale covariant
theories. I will, then, present the action formulation of TMG and its locally scale invariant formulation. Finally,
I will show this generalisation is consistent in the sense that the scale invariant theory contains original TMG
theory in its vacuum configuration.
Sample Publications:
1. T. Dereli, C. Yetismisoglu, New Improved Massive Gravity, EPL 114 (2016) 60004
2. T. Dereli, C. Yetismisoglu, New Improved Massive Gravity And Three
3. Dimensional Spacetimes Of Constant Curvature And Constant Torsion, Phys. Rev. D94 (2016) 064067
YEFAK Çalıştayı 30-31 Ocak 2019 İstanbul Üniversitesi 23
Takhmasib Aliev
İlgi Alanları: Teorik parçacık fiziği.Deneylerde yeni bulunmuş parçacıkların özelliklerinin
araştırılması.Karanlik foton. AdS/QCD uygunluğu ve onun hadron fiziğine uygulanması.
Konuşma Başlığı: Parçacık Fiziğinin Modern Durumu
Özet: Paracacik fiziğinde son teorik ve deneysel alanlardaki gelişmeler ele alınacaktır. Konuşmanın sonunda
Yeni fizik aramalarının mümkün yolları da tartışılacaktır.
YEFAK Çalıştayı 30-31 Ocak 2019 İstanbul Üniversitesi 24
İzzet Sakallı
Kısa Özgeçmiş:
Prof. Dr. İzzet Sakallı, 1977 yılında Kıbrıs’ta doğdu. Osmangazi Üniversitesi (O.Ü) Fen-Edebiyat Fizik
Bölümünden 1998 yılında fakülte birincisi olarak mezun oldu. Akabinde Doğu Akdeniz Üniversitesinde Yüksek
Lisans (2000) ve Doktora (2005) çalışmalarını tamamladı. 2008 yılında Yardımcı Doçent, 2011 yılında Doçent
ve 2017 yılında ise Profesör ünvanı alan Dr. Sakallı, 2016 yılından beridir Doğu Akdeniz Üniversitesi Fizik
Bölüm Başkanlığı görevini sürdürmektedir.
Araştırma Alanları: Hawking Radyasyonu, Kuazinormal Modlar, Kuantum Gravite, Gravitasyonel Mercekleme.
Konuşma Başlığı: Asimptotik Olarak Düz Olmayan Karadeliklerin Hawking Işıması ve Karakteristik
Frekansları
Özet: Öncelikle yüklü ve kütleli skaler alanların pertürbasyonlarını yerçekimi, elektromanyetik ve dilaton alanlı
dönen doğrusal-dilaton kara delikleri (asimptotik olarak düz olmayan) için dikkate alıyoruz. Bu geometride,
kovaryant Klein-Gordon denklemini radyal ve açısal parçalara ayırıp her iki denklemin kesin çözümlerini
konfluent Heun fonksiyonları cinsinden nasıl elde edilebileceğini gösteriyoruz. Radyal çözümü kullanarak bu
karadelikle ilgili fiziksel özellikleri buluyoruz: rezonans frekansları, entropi/alan kuantizasyonu ve greybody (gri-
cisim) faktörü. Son olarak statik doğrusal-dilaton kara deliklerin nasıl “Solan Hawking Işıması” yapabileceği
konusunda bilgi veriyoruz. Böylece Schwarzschild karadelik ailesini aksine ışıdıkça sıcaklığı ve entropisi azalan,
tam buharlaşma gerçekleştiğinde geride sıfır sıcaklık ve entropi bırakan bir radyasyonun uzayda mümkün
olabileceğini gösteriyoruz.
Referanslar:
[1] I. Sakalli, PHYSICAL REVIEW D 94, 084040 (2016)
[2] I. Sakalli, Eur. Phys. J. C 75, 144 (2015)
[3] I. Sakalli, M. Halilsoy, and H. Pasaoglu, Astrophys. Space Sci. 340, 155 (2012)
Seçili Yayınları:
1. I. Sakalli, PHYSICAL REVIEW D 94, 084040 (2016)
2. I. Sakalli and O. A. Aslan, Astropart. Phys. 74, 73 (2016)
3. I. Sakalli, Eur. Phys. J. C 75, 144 (2015)
4. I. Sakalli, M. Halilsoy, and H. Pasaoglu, Astrophys. Space Sci. 340, 155 (2012)
YEFAK Çalıştayı 30-31 Ocak 2019 İstanbul Üniversitesi 25
Medine İldeş
Kısa Özgeçmiş: Medine İldeş (Ph.D. candidate)
Degrees Received
B.S.: Boğaziçi University (2003)
M.S.: Boğaziçi University (2006)
Ph.D.: Boğaziçi University (Ph.D. expected 2019)
Areas of interest
• Particle Algebras and Quantum Groups
• Cosmology
Talk Title: Comparison of Inflationary Models
Abstract: The standard model of cosmology would be incomplete without introducing inflationary theories
which have been constructed to solve problems of standard model of cosmology such as the flatness problem, the
horizon problem and the monopole problem. In our previous work [1] we have developed a new type of
inflationary solution in Jordan-Brans-Dicke cosmology. Now we compare our model with other inflationary
scenarios. Then we extrapolate our results to the present day and we approximately formulate the Jordan scalar
field φ(t), the deceleration parameter q(t), the Hubble function H(t) and the scale factor a(t) using today’s
observational data.
References:
[1] Metin Arik, Medine Ildes, and Mikhail B Sheftel. Inflation and linear expansion in the radiation dominated
era in jordan-brans-dicke cosmology. arXiv preprint arXiv:1801.03031, 2018.
Sample Publications:
1. Metin Arik, Medine Ildes, and Mikhail B Sheftel. Inflation and linear expansion in the radiation dominated era
in jordan-brans-dicke cosmology. (in press)
2. Metin Arik and Medine Ildes. Quantum mechanics on periodic and non-periodic lattices and almost unitary
schwinger operators. Journal of Mathematical Physics, 59(5):053506, 2018
3. Metin Arik and Medine Ildes. Quantum mechanics in a space with a finite number of points. Progress of
Theoretical and Experimental Physics, 2016(4), 2016
YEFAK Çalıştayı 30-31 Ocak 2019 İstanbul Üniversitesi 26
Didar Dobur
Short Biography:
Brief academic career:
2015-now Professor in Physics and Astronomy department of the University of Ghent, Belgium
2014-2015 IEF Marie Curie Fellow, Universite Libre de Bruxelles, Brussels, Belgium
2008-2014 Post-doctoral researcher, University of Florida, Gainesvile, USA
2006-2008 Post-doctoral researcher, Istituto Nazionale di Fisica Nucleare (INFN) Pisa, Italy
2002-2006 PhD, University of Freiburg, Germany
BSc and Master degree from Cukurova University, Turkey
Current research activities:
Search for strong & electroweak production of SUSY [somewhat reduced interest]
Search for heavy Sterile neutrinos at the LHC and other small-scale experiments through co-funded
projects
Precision measurements in top-quark sector: This is a recent interests that evolved naturally due to the the
null-results of direct searches for new physics at the highest energy frontier, LHC. New physics at
higher energies could manifest itself as small deviations from predictions of the Standard model at the
LHC. Such deviations can be modeled through so called Effective Field Theory through which
measurements can be used to constrain the Wilson coefficients of the model.
Leading a team of 8 PhD students and three postdoctoral researchers and several master students in CMS
experiment. At the same time the coordinator of various research projects such as "Neutrino puzzle via
the Higgs portal" work package of EOS research funding, Co-convenor of the Top-properties group in
CMS, etc.
Talk Title: Sheding Light on Meutrino Mass Problem with Heavy Sterile Neutrinos at the LHC
Abstract: The SM predicts massless neutrinos. The small neutrino masses implied by the observed neutrino
oscillations, provide a tantalizing allusion to physics beyond the standard model (SM). The hypothetical sterile
neutrinos, accommodate a way to explain this observation, through the see-saw mechanism. If they exist, they
could also provide answers to the nature of dark matter, and the baryon asymmetry of the universe. Such sterile
neutrinos are searched for in various experiments scanning through masses from sub-eV to the TeV scale. The
main theme of the talk will be the searches for heavy sterile neutrinos at the LHC. A brief review of why we need
new physics, how it is searched at the LHC, the role of sterile neutrinos and the experiments that look for their
existence, and finally the results obtained with the CMS detector will be among the subjects discussed.
Selected Publications:
1. CMS Collaboration, "Search for heavy neutral leptons in events with three charged leptons in proton-proton
collisions atsqrt(s)= 13 TeV”, Phys.Rev.Lett. 120 (2018) no.22, 221801 (32 Cit)
2. CMS Collaboration, "Search for top squarks and dark matter particles in opposite-charge dilepton final states
at √s=13TeV",Phys. Rev. D 97 (2018) no. 3, 032009, (13 Cit)
3. CMS Collaboration, Measurement of the Top Quark Pair Production Cross Section in Proton-Proton
Collisions atsqrt(s)=13 TeV, Phys. Rev. Lett. 116, 052002, (70 Cit.)
YEFAK Çalıştayı 30-31 Ocak 2019 İstanbul Üniversitesi 27
Mehmet Özkan
Short Biography: Mehmet Ozkan obtained his Ph.D from Department of Physics, Texas A&M University in
2013. He worked as a post-doc in Prof. Eric Bergshoeff’s group at Groningen University. In 2015 he joined the
Department of Physics at Istanbul Technical University.
Research Areas: Supersymmetry and supergravity, string theory and general relativity
Title of the talk: Exotic Massive 3D Gravity
Abstract: The linearized equations of “New Massive Gravity” propagate a parity doublet of massive spin-2
modes in 3D Minkowski spacetime, but a different non-linear extension is made possible by “third-way”
consistency. The new equations can be derived from a “Chern-Simons-like” action, as for other 3D massive
gravity models, but the new theory is “exotic”: its action is parity odd. This “Exotic Massive Gravity” is the next-
to-simplest case in an infinite sequence of third-way consistent 3D massive gravity theories, the simplest being
the “Minimal Massive Gravity” alternative to “Topological Massive Gravity”.
Sample Publications:
1. Mehmet Özkan (Istanbul, Tech. U.), Yi Pang (Oxford U., Inst. Math.), Paul K. Townsend (Cambridge U.,
DAMTP), “Exotic Massive 3D Gravity”, JHEP 1808 035 (2018).
2. Joseph Novak (Potsdam, Max Planck Inst.), Mehmet Ozkan (Istanbul, Tech. U.), Yi Pang (Potsdam, Max
Planck Inst.), Gabriele Tartaglino-Mazzucchelli (Leuven U.), “Gauss-Bonnet supergravity in six dimensions”,
Phys.Rev.Lett. 119 no.11, 111602 (2017).
3. Remko Klein, Mehmet Ozkan, Diederik Roest (U. Groningen), “Galileons as the Scalar Analogue of General
Relativity”, Phys.Rev. D93 no.4, 044053 (2016).
YEFAK Çalıştayı 30-31 Ocak 2019 İstanbul Üniversitesi 28
Canan Nurhan Karahan
Kısa Özgeçmiş: Canan Nurhan Karahan, Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Fizik Bölümünden mezun oldu. İzmir
Yüksek Teknoloji Enstitüsünde Yüksek Enerji Fiziği alanında yüksek lisans ve doktora eğitimlerini tamamladı.
2018 Ağustos ayından beri İstanbul Teknik Üniversitesi Fizik Mühendisliği Bölümünde doktora sonrası
araştırmacı olarak çalışmalarına devam etmektedir.
İlgi Alanları: Modifiye Newton Dinamiği (MOND), Genişletilmiş Gravitasyon teorileri, Karanlık Madde,
Standart Model-ötesi Fizik
Konuşma Başlığı: Standart Model’de Saklı Spin-3/2 Alan
Özet: Büyük Hadron Çarpıştırıcısı'nda Standart Model’in (SM) mihenk taşı olan Higgs parçacığının 2012
yılında ilk kez gözlemlenmesi ile SM’in son eksik parçası tamamlanmıştır. Fakat tüm başarılarına rağmen SM’in
spektrumunda karanlık madde adayı bir parçacığın olmaması ve SM'in morötesi (UV) ölçeğe aşırı
duyarlılık göstermesi bize SM'in eksik olduğunu göstermektedir. Bu eksikliği giderecek SM-ötesi fizik
arayışları tüm hızıyla sürmektedir. Ancak şuana kadar yapılan çeşitli deneylerde öne sürülen SM-ötesi
parçacıkların izine rastlanamamıştır. Elbette bu durum yeni fizik alanlarının olmadığı anlamına gelmiyor. Belki
de bu alanlar SM spektrumunda gizlenmiştir. Bu aşamada yapılması gereken eğer yeni parçacıklar varsa nerede
saklandıklarını anlamak için her olasılığı değerlendirmek olmalıdır. Bu konuşmada; kütleli spin-3/2 alanın
kendisini sanal olarak ortaya koyarak SM spektrumunda gizlendiği gösterilecektir. Bu alanların çarpıştırıcı izleri
ve halka etkileri üzerine yapılan çalışma sunulacak olup ayrıca bu parçacıkların karanlık madde adayı olma
potansiyeli üzerinde durulacaktır. (Durmuş Demir, Canan Karahan, Beste Korutlu, Ozan Sargın, Hidden spin-3/2
field in the standard model,Eur. Phys. J. C (2017) 77: 593 Doi:10.1140/epjc/s10052-017-5164-3)
Seçili Yayınlar:
1. Durmuş Demir, Canan Karahan, Beste Korutlu, Ozan Sargın Hidden spin-3/2 field in the standard model
Eur. Phys. J. C (2017) 77: 593 Doi:10.1140/epjc/s10052-017-5164-3
2. Durmus Ali Demir, Canan Nurhan Karahan, Beste Korutlu Higgsed Stueckelberg Vector and Higgs Quadratic
Divergence Phys.Lett. B740 (2015) 46-50 Doi:10.1016/j.physletb.2014.11.038
3. Canan Nurhan Karahan, Beste Korutlu Effects of a Real Singlet Scalar on Veltman Condition Phys.Lett. B732
(2014) 320-324 Doi:10.106/j.physletb.2014.03.063
YEFAK Çalıştayı 30-31 Ocak 2019 İstanbul Üniversitesi 29
Emrah Kalemci
Kısa Özgeçmiş: Emrah Kalemci 1996 yılında ODTÜ Fizik Bölümü'nden mezun oldu. X ışını algılayıcıları ve
kara delikler üzerine doktorasını Kaliforniya Üniversitesi San Diego Fizik Bölümü'nden 2002 yılında aldı. 2005
yılına kadar Kaliforniya Üniversitesi Berkeley Uzay Bilimleri Laboratuvarı'nda doktora sonrası araştırmacı
olarak çalıştıktan sonra Türkiye'ye dönerek Sabancı Üniversitesi'nde öğretim üyesi olarak çalışmaya başladı.
Halen Sabancı Üniversitesi'nde kara deliklerin çeşitli bantlarda gözlemleri, x ışını dedektör sistemlerinin
geliştirilmesi ve küçük uydularla bilim üzerine çalışmaktadır. Tübitak Teşvik Ödülü ve TÜBA GEBİP Ödülü
sahibidir.
Konuşma başlığı: Galaktik kara deliklerde jet oluşumu
Özet: Galaktik kara delik çiftlerinde kütle aktarımın artması sonucu ortaya çıkan parlamaların evrimi belli bir
düzende ilerler. Kütle aktarım oranı düşerken radyo, optik ve kızılötesi bantlarda artan ışıma ve radyo
görüntülemesi sistemde jetlerin oluştuğunu gösterir. Karadeliklerde jet oluşumunun fiziği tam olarak
anlaşılmamış olup jet oluşum koşullarının anlaşılması jet fiziği ve kara deliklerden gelen ışımanın anlaşılması
için önemlidir. Bu konuşmada radyodan gama ışınlarına kadar yapılan gözlemlerle kara delik çift yıldız
sistemlerinde jetlerin oluşma koşulları tartışılacaktır.
Seçili Yayınları:
1. “Wind, jet, hybrid corona and hard X-ray flares: multiwavelength evolution of GRO J1655-40 during the 2005
outburst rise”, Emrah Kalemci, Mitchell C. Begelman, Thomas J. Maccarone, Tolga Dincer, Thomas D. Russell,
Charles Bailyn, John A. Tomsick, MNRAS, 463, 615, 2016.
2. “Multiwavelength observations of Swift J1745-26”, Emrah Kalemci et al., MNRAS, 445, 1288, 2014.
3. “Complete multiwavelength evolution of Galactic black hole transients during outburst decay I: conditions for
compact jet formation”, Emrah Kalemci, Tolga Dinçer, Yoon Y. Chun, Michelle M. Buxton, Charles D. Bailyn,
John A. Tomsick, Stephane Corbel, ApJ, Volume 779, p. 95, 2013.
YEFAK Çalıştayı 30-31 Ocak 2019 İstanbul Üniversitesi 30
Mehmet Emin Özel
Kısa Özgeçmiş:
Eğitimim: ODTÜ Fizik mezunu, aynı bölümde MSc(1972), PhD(1977) ve Üniversite Doçenti (1983).
Araştırmalarım: NASA-GSFC (Greenbelt-Maryand, USA)'da araştırma çalışmaları (doktora tezim dahil), ve
diğer projeler; Almanya Max Planck Enstitüleri (Münih, Yerötesi Fizik Enst.; Bonn, Radyoastronomi Enst.) ile
gözlem ve araştırma çalışmaları, projeler; Alexander v. Humboldt burslusu olarak sona eren çalışmalarım
sonrasında bana verilen mali kaynakla Çukurova Üniv. Uzay Bilimleri ve Güneş Enerjisi Araştırma ve Uygulama
Merkezi, UZAYMER’in kuruluşu (1991); TUBITAK Marmara Araştırma Merkezi'nde (Gebze-Kocaeli) radyo
astronomi, astrofizik, enstrumantasyon, astrobiyoloji, uzaktan algılama, coğrafi bilgi sistemleri, istatistik, fen
eğitimi, bilim tarihi, popüler bilim.... konularında çalışmalar, makaleler, projeler ve yöneticilik.
Öğretim ve Misafir Öğretim Üyeliklerim: ODTÜ, Univ of Illinois (Urbana Champaign, ABD); Adana
Çukurova Üniv., Bolu İzzet Baysal Üniv., Çanakkale 18Mart Üniv., Tarsus Çağ Üniv, Istanbul Maltepe Üniv.
İstanbul Işık Üniv ve FSMVÜ’de 1970'den beri yöneticilik, öğretim üyeliği, eğitim, tez danışmanlığı, bilimsel
araştırma çalışmaları.
Yayınlarım: 100 kadar bilimsel makale, 200 kadar konferans tebliği, 100 kadar popüler bilimsel yazılar, 3 adet
popüler kitap ve 1 adet populer yoğun disk (CD) yayını. (Çeşitli zamanlarda, Fenomen, Popüler
Bilim, Cumhuriyet Bilim Teknik, Herkese Bilim Teknoloji ve MAGMA Yeryüzü Dergisi (halen sürüyor)
dergilerinde güncel ve popüler yazılar.
Halen FSMVÜ Müh Fak. (Halıcıoğlu-Istanbul) yarı-zamanlı öğretim üyesi.
Konuşma Başlığı: Yaşamın Başlangıcı: Biyosferin Ortaya Çıkışı ve Çanakkale “ABC” Modeli
Özet: Yaşamın kökenine ilişkin olarak Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Astrobiyoloji Grubu (ÇAG) olarak,
yaşamın çok basit başlangıcına ilişkin geliştirdiğimiz ve ‘Molekülsel ABC’ süreci adını verdiğimiz model
gözden geçirilmektedir. Bu süreç, diğer benzer bir kurgu olan kemoton (chemoton) modeli ile karşılaştırılacak ve
öne sürdüğümüz süreçteki zamana (gece-gündüz çevrimine) bağlı enerjilenme döngüsünün oto-katalitik ince
ayarı mümkün kıldığı belirtilerek, yeryüzünde koşulların uygun olduğu ilk anlardaki çok basit başlangıçların
giderek nasıl yüksek ayar kapasiteli, enerjilenmiş, karmaşıklaşan ve üssel olarak artarak tepki verebilen bir
biyosfere evrildiği gösterilmektedir. Net büyüme çarpanı çok küçük olmakla birlikte, büyüme süreklidir. Ortaya
çıkan oto-katalitik süreçler, gelişime fraktal bir karakter vererek tekrarlanabilir etkileri gözlenebilir kılmaktadır.
Bu özellik, çevrim desenindeki benzerliklerin farkedilmelerine izin vererek karmaşık (hayat-benzeri) süreçlerin
yorumlanmasında çok yararlı olabilir.
Seçili Yayınları:
1.”Near-resonant diurnal reactions: a physical model applicable to the origin of life processes”, Turkish Journal
of Physics, 36, 473, (2012).
2.”Fermi’s Paradox and Mathematical Theory of Rumours: A Possible New Solution?”, Publications of
Astronomical Society of Bulgaria, 1, 6, (2016)
3.“Ibni Sina and Venus Transits”, 18-19 March 2017, Middle East Eclipses, Transits and Other Short-time
Celetail Phenomena” 7th Meeting, Shahr-i Kurd, Iran. (Conference Abstracts, p.8)
YEFAK Çalıştayı 30-31 Ocak 2019 İstanbul Üniversitesi 31
Hemza Azri
Short Biography: Hemza Azri is currently a postdoctoral researcher at Koç university. He has received a BSc
and MSc degrees in theoretical physics from Jijel university (Algeria) in 2007 and 2010 respectively. He has
joined a doctoral program at İzmir Institute of Technology in 2013 where he worked on affine gravity and its
implications to cosmological inflation, and got his Ph. D degree in 2018 under the direction of Prof. D. Demir.
One of his past works focused on inflation and (related) conformal frame problems. Recently, he turned to black
hole physics using numerical methods, induced gravity models, as well as dark matter decays in curved spacetime.
Research Areas: General relativity and its various formulations (like Palatini and purely affine formulations),
numerical relativity, theoretical and observational cosmology, physics of the early universe (inflation, etc.)
Title of the talk: Affine gravity and cosmological inflation
Abstract: In this talk we firstly explore the theoretical aspects of purely affine gravity in the presence of scalar
fields, and reveal the intimate connection between vacuum state and metric structure. In a second stage,
cosmological inflation will be studied in view of cosmological observations and unavoidable frame dependence
occurring in general relativity. We show that affine geometry, based solely on geodesics with no a priori notion
of lengths and angles, leads to general relativity dynamically and may clear away frame ambiguity in inflationary
dynamics.
Sample Publications:
1. H. Azri, Are there really conformal frames? Uniqueness of affine inflation, Int. J. Mod. Phys. D27 (2018)
no.09, 1830006
2. H. Azri, D. Demir, Induced affine inflation, Phys.Rev. D97 (2018) no.4, 044025
3. H. Azri, D. Demir, Affine inflation, Phys.Rev. D95 (2017) no.12, 124007
YEFAK Çalıştayı 30-31 Ocak 2019 İstanbul Üniversitesi 32
Yorgo Şenlikoğlu
Short Biography: Yorgo Şenikoğlu received his B.S. and M.S. degrees from Université Paris Diderot in Paris, and his Ph.D. degree from Boğaziçi University in Istanbul. Since February 2017, he is a post-doc in the physics
department at Koç University working with Prof. T. Dereli and a part-time faculty member at Boğaziçi University
teaching General Relativity and Differential Geometry. Research interests are based on gravitational waves and
black holes in generalized theories of gravity.
Talk Title: Robinson-Trautman Space-Times in Brans-Dicke Gravity
Abstract: The variational field equations of Brans–Dicke scalar-tensor theory of gravitation are given in a non-
Riemannian setting in the language of exterior differential forms over four- dimensional spacetimes. A
conformally rescaled Robinson–Trautman metric together with the Brans–Dicke scalar field are used to
characterize algebraically special Robinson– Trautman spacetimes. All the relevant tensors are worked out in a
complex null basis. Some special families of solutions are also given and discussed.
Selected Publications:
1. M. Adak, T. Dereli, Y. Şenikoğlu, Non-Riemannian description of Robinson–Trautman spacetimes in Brans–
Dicke theory of gravity, Int. J. Mod. Phys. D 28 (2019) 1950070
2. M. Arık, Y. Şenikoğlu, Cosmological isotropic matter-energy generalizations of Schwarzschild and Kerr
metrics, Int. J. Mod. Phys. D 25, No 10 (2016) 1650088
3. M. Arık, Y. Şenikoğlu, The atmosphere of a black hole, Mod. Phys. Lett. A, Vol. 31, No. 5 (2016) 1650034
YEFAK Çalıştayı 30-31 Ocak 2019 İstanbul Üniversitesi 33
Can Güngör
Kısa Özgeçmiş: Can Güngör, lisans ve yüksek lisans eğitimini Ege Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri
Bölümü’nde tamamlandıktan sonra İstanbul Teknik Üniversitesi, Fizik Mühendisliği Bölümü’nde ‘düşük kütleli
X-ışın çiftleri’ konusunda yaptığı çalışmalarla 2016 yılında doktora derecesini elde etmiştir. 2015 – 2016 yılları
arasında, Tübitak 2214/A doktora sırası yurt dışı araştırma programı desteğiyle Almanya Jena Üniversitesi
Astrofizik Enstitüsü ve üniversite gözlemevinde araştırmalarda bulunmuştur. 2017 yılında Sabancı Üniversitesi
Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi’nde doktora sonrası araştırmacı olarak görev almıştır. 2017 eylül ayı
itibarıyla Çin’in ilk uzay gözlemevi olan Insight-Hard X-ray Modulation Telescope operasyon ve bilim
takımında yer almakta ve Institute of High Energy Physics, Chinese Academy of Sciences’ta doktora sonrası
araştırmacı olarak çalışmalarını sürdürmektedir.
İlgi alanları: Nötron yıldızları, X-ışın Çiftleri, Kütle aktarım diskleri, disk – manyetosfer etkileşimi.
Konuşma Başlığı: Düşük kütleli X-ışın Çiftlerinde Atma Gözlenmeme Sebebi Compton Saçılması mı?
Özet: Düşük kütleli X-ışın çifti üyesi nötron yıldızlarının çoğunun dönme dönemi/frekansı, bu sistemlerden X-
ışın atmalarının gözlemlenememesinden dolayı henüz ölçülememiştir. Bunun olası nedenleri şu şekilde
özetlenebilir: (i) Sıkışık cismin manyetik alanı, kütle aktarım diskinin iç kısımlarındaki maddeyi manyetik
kutuplara yönlendirecek kadar güçlü olmayabilir. (ii) Çekimsel mercek etkisi, nötron yıldızı kutuplarından
çıkan X-ışın atmalarının etkisini azaltıyor olabilir. (iii) Dönemsel X-ışın atmaları, nötron yıldızı çevresindeki
elektron bulutu kaynaklı Compton saçılması sebebiyle yok oluyor olabilir. Son seçenek X-ışın uyduları
tarafından yapılan gözlemlerin tayfsal analizleri yardımıyla test edilebilir. Bu noktada X-ışın atmalarının
gözlemlenemediği tespit edilmiş iki X-ışın çift sisteminin –4U 1608-52, 4U 1636-53– Rossi X-ray Timing
Explorer (RXTE) uydusuyla alınmış verileri analiz edilmiş ve kaynaklar farklı ışıtma seviyelerindeyken, sistem
çevresindeki Compton bulutunun optik derinliğinin olası üst sınırları belirlenmiştir. Çalışma sonucunda,
Compton bulutunun, Nötron yıldızının kutuplarından çıkan X-ışın atmalarını yok edecek kadar yoğun olup
olmadığı tartışılmıştır.
Seçili Yayınlar: 1. Swift Observations of the bright uncatalogued X-ray transient MAXI J1535-571.
Tao, L., Chen, Y., Güngör, C., Huang, Y., Lu, F., Qu, J., Song, L., Zhang, L., Zhang, S., Zhang, S.
(2018MNRAS.480.4443T, doi: 10.1093/mnras/sty2157).
2. Partial Accretion in the Propeller Stage of Low-mass X-Ray Binary Aql X–1. Güngör, C., Ekşi, K. Y.,
Göğüş, E., Güver, T. (2017ApJ...848...13G, doi: 10.3847/1538-4357/aa8b76).
3. On the morphology of outbursts of accreting millisecond X-ray pulsar Aquila X-1. Güngör, C., Ekşi, K. Y.,
Göğüş, E. (2017NewA...56....1G, doi: 10.1016/j.newast.2017.04.005).
YEFAK Çalıştayı 30-31 Ocak 2019 İstanbul Üniversitesi 34
Coşkun Aydın
Kısa Özgeçmiş: 1959 yılında Trabzon(Maçka)’da doğan Coşkun Aydın, KTÜ Temel Bilimler Fakültesi Fizik
Mühendisliği Bölümünden mezun (1980) oldu. Doktora çalışması Turan Barut Vakfı tarafından desteklenen
Aydın, doktorasını da KTÜ’ de (1989) yaptı. Nötrino Fiziği, Kuantum Renkdinamiği Toplam Kuralları,
Tedirgemeli Kuantum Renkdinamiği konularında çalışmaları olan Aydın, KTÜ Fizik Bölümünde öğretim üyelisi
olarak çalışıyor.
Konuşma Başlığı: Proton-Karşı Proton Çarpışmasında Mezon Çifti Yaratılması
Özet: Yüksek enerjili çarpışma süreçlerinde ortaya çıkan ürün hadronların tek tek momentumlarının ölçülmesi
ve kuantum sayılarının belirlenmesi kütle merkezi enerjisi arttıkça zorlaşmakta, hadronların momentumlarının
saptanması yerine bunlardan bir kaçının momentumunun ve kuantum sayılarının bulunması etkileşmenin
dinamiği hakkında bilgi edinmemize yetmekte olup, bu tür süreçlere inklusif süreçler deniyor. Tamamiyle
gözlenen ekslusiv süreçlerin tersine, inklusif süreçlerde sonlu sayıda hadron gözlenir. Çok hadronlu süreçlerde
ekslusif ölçme yapılamadığı durumda, inklusif ölçmeye başvurulur. SM’de karşılaşılan sorunlardan bir tanesi de,
yeğin etkileşmenin çiftlenim sabitinin düşük enerjilerde büyük olması nedeniyle bu bölgede örgü hesapları,
KRD(kuantum renk dinamiği) toplam kuralları, ağır kuark etkin kuramları (HQET), kiral tedirgeme kuramı
(ChPT) vs. tedirgemeli olmayan yöntemler kullanılmakla birlikte, tedirgeme ile hesap yapılabilen bir model olan
AdS/KRD ikiliği de bu bölgede, mezon ve baryonların gözlem çerçevesinden bağımsız dalga fonksiyonlarının
analitik olarak hesaplanması ve saçılma genliklerinin elde edilmesi olanağını veriyor ve sonuç olarak, holografiye
dayalı KRD kullanılarak düşük enerji bölgesinde de tedirgeme (perturbasyon) kuramı uygulama olanağı doğuyor.
Bu çalışmada, proton –proton saçılmasında, inklusif mezon çifti yaratılan süreçlerde , çeşitli modellerde elde
edilen dalga fonksiyonları kullanılarak hesaplanan tesir kesitinin mezonun dalga fonksiyonuna bağlı ve yüksek
tvistlerin de önemli katkıları olduğunu gördük.
Seçili Yayınlar:
1. Aydın C, Aydın S, Keskin F and Yılmaz A H (2011) Phys. Rew.D,84(9),96010.
2. Ahmadov A I, Aydın C,Uzun O(2014) Int.J. Mod. Phys. A,29(01)1450002.
3. Ahmadov A I,Aydın C, Myrzakulov R, Uzun O (2015) Int. J. Mod. Phy. A,30(36),1550217.
YEFAK Çalıştayı 30-31 Ocak 2019 İstanbul Üniversitesi 35
Mustafa Sarısaman
Kısa Özgeçmiş: Mustafa Sarısaman, Boğaziçi Üniversitesi Fizik Bölümü’nden 2001 yılında mezun olmuştur. University of Miami Fizik Bölümü’nden “Target Space Pseudoduality in Supersymmetric Sigma Models on
Symmetric Spaces” tez başlığı ile doktora derecesini almıştır. Sonraki yılda University of Miami ve Florida
International University’de geçici öğretim üyesi olarak dersler vermiştir. 2010-2017 yılları arasında Prof. Dr. Ali
Mostafazadeh ile birlikte Koç Üniversitesi Fizik Bölümü’nde Spektral tekillikler, Hermisyen olmayan ve PT
simetrik kuantum mekaniği ve saçılma problemleri ile bunların optiksel uygulamaları konularında doktora sonrası
araştırmacı olarak çalışmıştır. 2018 yılından itibaren İstanbul Üniversitesi Fizik Bölümü Matematiksel Fizik
anabilim dalında öğretim üyesi olarak çalışmalarına devam etmektedir.
Konuşma Başlığı: Sigma Modellerinde Gizli Simetriler ve Kac Moody Cebirleri
Özet: İki boyutlu integrallenebilen ve bir konformal simetrisi olan sigma modellerindeki gizli simetriler
incelenerek bu simetrilerin sonsuz boyutlu uzantılarının Kac-Moody cebirleri ile ilişkileri tartışılacaktır. Sonlu
boyutlu bir G grubu üzerinde tanımlı WZW Modellerindeki gizli simetrilerin analitik süreklilik altında sonsuz
boyutlu uzantıları ele alınarak bunların Kac-Moody cebirlerini ürettikleri gösterilecektir. Hedef uzayda global
olarak tanımlı H-torsiyonuna sahip sigma modellerine ait hareket denklemleri ve Cartan yapı denklemlerinin
bağlaşık yeni bir Lax denklemleri oluşturduğu gösterilerek, buradan elde edilen gizli simetrilerden Kac-Moody
simetrilerinin nasıl oluşturulabildiğinden bahsedilecektir.
Seçilmiş Yayınlar:
1. Unidirectional Invisibility and PT-Symmetry with Graphene, M. Sarisaman and M. Tas, Phys. Rev. B
97, 045409 (2018).
2. Euclidean Pseudoduality and Boundary Conditions in Sigma Models, M. Sarisaman, Nucl. Phys. B 868,
314-327 (2013).
3. Pseudoduality in Supersymmetric Sigma Models, M. Sarisaman, Int. J. Mod. Phys. A 25, 2997-3023
(2010).
YEFAK Çalıştayı 30-31 Ocak 2019 İstanbul Üniversitesi 36
ÖZETLER / ABSTRACTS
POSTER SUNUMLARI / POSTER PRESENTATIONS
** Poster sunumları listesi alfabetik isim sırası izlenerek düzenlenmiştir.
YEFAK Çalıştayı 30-31 Ocak 2019 İstanbul Üniversitesi 37
Diyamanyetik Gezegen Oluşum Disklerinde Manyetik Dönme Kararsızlığı
Ebru DEVLEN1, Ayşe ULUBAY2,3, E. Rennan PEKÜNLÜ1 1Ege Üniversitesi, Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü, 35100, Bornova, İzmir 2 İstanbul Üniversitesi, Fen Fakültesi, Fizik Bölümü, 34134, Vezneciler, İstanbul 3 Boğaziçi Üniversitesi, Feza Gürsey Fizik ve Matematik Uygulama ve Araştırma Merkezi, 34684, Çengelköy,
İstanbul
Kütle aktarım disklerinde açısal momentum taşınımı, halen açıklanmayı bekleyen bir problemdir. Bu problemin
çözümü için en olası görünen aday, zayıf bir manyetik alanın ve merkezden dışarı doğru azalan bir dönme
profilinin varlığında etkin olan manyetik dönme kararsızlığıdır (MDK). Gezegen oluşum disklerinin, evrimlerinin
ilk aşamalarında bu koşulları sağlandığı düşünülmektedir. Bu çalışmada, dönme ve manyetik eksenleri birbirine
eğimli olan diyamanyetik bir gezegen oluşum diski için MDK araştırılmıştır. Diferansiyel dönme yapan, dikey
ve radyal manyetik alan bileşenlerine sahip bir diskin, ideal olmayan manyetohidrodinamik etkiler göz önüne
alınmaksızın, eksen simetrik ve eksen simetrik olmayan tedirginliklere karşı kararsızlığı incelenmiş, kararsızlık
için maksimum büyüme oranları elde edilmiştir. Şimdiye dek elde ettiğimiz bulgular, söz konusu disklerde
manyetik alanın radyal bileşeninin, MDK'yı güçlendirdiği yönündedir.
BİLİMKURGU FİLMLERİNDE DİLİN VE BİLİMİN “KURGU”SU
FERİDE TURAN*, HATİCE NUR KÖMÜRCÜ**
*Uzm. Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni, Eskişehir Fatih Fen Lisesi, [email protected]
** 10.Sınıf Öğrencisi, Eskişehir Fatih Fen Lisesi
ÖZET Uzay-evren, tarih boyu insanlığın kafa yorduğu konulardandır. Bilimsel gelişmelere rağmen hâlen insanlık için
bilinmezlerle doludur. Bilim-kurgu roman, sinema/dizi filmleri insanların bu konudaki merak ve heyecanını
tetiklemektedir. Farklı disiplinlerin ürünü olan sinema/dizi filmleri; görsel boyutunun yanı sıra senaryo
bakımından kurgusal nitelikte olduğundan dil ve edebiyatı da içine almaktadır. Araştırmamızın amacı uzay-evren
konulu bilim-kurgu filmlerinde bilimin gerçekliğini dil, olay örgüsü ekseninde analiz etmektir. Bilim-kurgu
filmleri gerçekten bilimi kurgulamakta mıdır, sorusu araştırmamızın temel problemini oluşturmaktadır.
Araştırmamız nitel olup tarama modelindedir. Araştırmamızın 2 çalışma evreni vardır. İlki son 5 yılda ülkemizde
gösterime girmiş uzay-evren ile ilgili bilim-kurgu sinema filmleridir. Örneklem ise random yöntemiyle
belirlediğimiz şu 7 sinema filmidir: First Man (Ay’da İlk İnsan) 2018, Life (Hayat) 2017, Arrival (Geliş) 2016,
The Martian (Marslı) 2015, Edge of Tomorrow (Yarının Sınırında) 2014, Interstellar (Yıldızlararası) 2014,
Coherence (paralel Evren) 2013. İkinci çalışma evrenimiz ise 2008-2013 yılları arasında 5 sezon devam eden ve
100 bölümden oluşan Fringe adlı dizi filmdir. Örneklemiz ise her sezondan random yöntemiyle seçilecek 2 bölüm
olmak üzere toplamda 10 bölümdür. Filmler dil, olay örgüsü ekseninde ve şu 3 tema çerçevesinde içerik analizine
tabi tutulmuştur: Yüksek enerji astrofiziği, Astrobiyoloji, Kuantum kozmoloji. Bulgularımızdan bazıları şöyledir:
Ele alınan filmlerde bilimin kurgusu yapılırken kozmoloji, astrobiyoloji ve yüksek enerji fiziğine dair bulguların
yer aldığı ve genel olarak filmlerin bilimsel kavramlara dayandırılarak kurgulandığı görülmüştür. Filmlerde
evrende başka yaşam formlarının olabileceği, uzayda ve zamanda yolculuk ele alınmış; bu kapsamda kara delik,
Schrödinger'in kedisi, paralel evren kavramları kurguda kullanılmıştır. Araştırmada ele aldığımız sinema
filmlerin 4’ünde (yani %57,14’ünde) evrende başka canlılar olabileceği tezi savunulmaktadır. Fringe dizisinin ise %80’inde paralel evren konu edilmektedir. “Öyküleyici metinlerde olayların birbirleriyle ilişkisi ve sıralanışı
(kurgulanması) söz konusudur (Ortaöğrt.Türk Dili ve Ed. Dersi Öğretim Programı, s.21) Heyecanlı kurgusuyla
geniş halk kitlelerinin bilime ilgi duymasını sağlayan bilim-kurgu filmlerinde bilim kurgulanırken gerçeklikle
örtüşmelidir. Bilimsel gerçeklikle örtüşen, bunu görsel olarak da iyi sunan filmler eğitim ve eğitim iletişiminde
kullanılmalıdır. Oscar gibi film ödülleri verilirken bilim-kurgu alanındaki film değerlendirmelerinde senaryo,
kurgu, görsel efekt, sahne tasarımı gibi alt dallarının yanı sıra “bilimsel gerçekliğe uygunluk” da yer almalıdır.
Türk Dili ve Edebiyatı derslerinde kurgusal metin yazma çalışmaları yapılırken disiplinlerarası çalışılmalı ve
özellikle fen liselerinde okulun vizyonuna uygun olarak öğrencilerin fen bilimlerine dair öğrendiklerinin
pekiştirebilmesi ve hayal gücünün geliştirilmesi sağlanmalıdır.
YEFAK Çalıştayı 30-31 Ocak 2019 İstanbul Üniversitesi 38
KOZMOLOJİK ARKAPLANDA KONUMLANMIŞ, DÖNEN VE YÜKLÜ KARADELİKLERİN
BRANS-DICKE ÇÖZÜMLERİ
Fırat DOMRUL; Pınar KİREZLİ; Dilek KAZICI
Namık Kemal Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, TEKİRDAĞ
Bu çalışmanın amacı, kozmolojik arkaplanda konumlanmış, yüklü ve dönmekte olan karadelik çözümleri elde
etmektir. Yeterince büyük radyal mesafelerde, Robertson Walker uzay zaman geometrisine sahip çizgi
elemanının Brans-Dicke-Einstein-Maxwell alan denklemleri çözülmüştür. Sadece zamana bağlı olan ölçek
faktörü (genişleme parametresi), Kerr-Newman uzay zaman geometrisine konformal faktor olarak
düşünülmüştür. İlk aşamada, elektromagnetik radyasyona ideal sıvı (perfect fluid) eklenerek uzay zamanın
içerdiği madde tanımlanmış ve Brans-Dicke (BD) parametresinin değerleri için, lineer olarak
genişleyen evren modeli elde edilmiştir. Diğer taraftan değeri, sadece elektromagnetik radyasyon ile
dolu uzay zaman çözümlerini sağlanmakta ve skaler alan serbest kalmaktadır ancak BD parametresinin bu değeri
patolojiktir. Her iki çözümde de ölçek faktörünün, BD skaler alanı ile direkt olarak ilişkili olduğu elde edilmiştir.
KOZMOLOJİK ARKAPLANDA KONUMLANMIŞ, DÖNEN VE YÜKLÜ KARADELİK ÇÖZÜMLERİ
Ali DEMİRÖZLÜ; Pınar KİREZLİ; Dilek KAZICI
Namık Kemal Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, TEKİRDAĞ
ÖZET: Bu çalışmadaki amacımız, kozmolojik arkaplanda konumlanmış, yüklü ve dönen karadelik çözümleri
elde etmektir. Genişleme parametresi, , Kerr-Newman karadelik metriğine konformal faktor olarak düşünülmüş
ve yeterince büyük radyal mesafelerde, uzay zaman metriğinin Robertson -Walker uzay zaman geometrisi
limitine yaklaşması beklenmektedir. Genel görelilik teorisinde, Einstein-Maxwell alan denklemleri çözülerek
uygun genişleme parametresi elde edilmeye çalışılmıştır. Genişleme parametresinin hem radyal hem de zaman
bağımlılığının olması durumunda tutarlı çözümler mevcut değildir. Diğer taraftan genişleme parametresinin
sadece zamana bağlı olması durumunda, stres-enerji tensörü, ideal olmayan kozmolojik sıvı (imperfect fluid)
modelini sağlamaktadır.
Aql X-1’ın Tayfsal Özelliklerinin Insight-HXMT Gözlemleriyle İncelenmesi
Can Güngör
Chinese Academy of Sciences, China
Sık parlama gösteren kütle aktarımlı milisaniye pulsarlarından biri olan Aquila X-1, Çin’in ilk X-ışın gözlemevi
HuiYan – Sert X-ışın Modulasyon Teleskobu (Insight-Hard X-ray Modulation Telescobe; Insight-HXMT)
tarafından 19 – 22 Mart 2018 tarihleri arasında 3 kez gözlendi. Çalışmamızda öncelikle kaynağın 2018 parlaması
incelendi ve literatürdeki çalışmalarla kıyaslanarak sınıflandırıldı. Bu parlamanın disk - manyetosfer etkileşim
evreleri incelenerek Insight-HXMT gözlemlerinin kütle aktarımı evresinden zayıf pervane evresine geçtikten
hemen sonraya karşılık geldiği belirlendi. Çalışamamızda ayrıca Insight-HXMT gözlemlerinin tayfsal
modellemesi yapıldı ve sıkışık nesne çevresinde ters Compton saçılma sürecini doğuran elektron bulutunun
varlığı tartışıldı.
YEFAK Çalıştayı 30-31 Ocak 2019 İstanbul Üniversitesi 39
Influence of Linear Plus Quadratic Interactions Between Dark
Components of the Universe on Thermodynamics
Derya Gemici-Deveci1,2, EkremAydiner1
1 Department of Physics, Faculty of Science, Istanbul university, İstanbul, Turkey
2 Department of Opticianry, Altınbaş university, Bakırköy İstanbul, Turkey
In this study, we work with the holographic model of interacting dark sector (dark energy-dark matter) of the
universe. The Generalized Chaplygin Gas (GCG) model is taken as Dark Energy (DE) candidate and it interacts
with the Cold Dark Matter (CDM) in the framework of linear plus quadratic equation of state parameter (EoS)
and studied the effect of the interaction on the thermodynamics of the universe. As the three interaction
parameters of DE-CDM, Γ𝜌𝐷𝐸, Γ𝜌𝐷𝑀 and Γ(𝜌𝐷𝐸+𝜌𝐷𝑀) are considered. We have derived the corresponding effective
equation of states for these different interaction parameters and analyzed the behaviors of the derivative of
entropies for DE, CDM and the apparent horizon which is considered the boundary of the universe. For this
purpose the generalized second law (GSL) of thermodynamics isued in the Friedman-Robertson-Walker (FRW)
space to analyze the effect of the quadratic terms on the thermodynamics of the universe and the results are
analyzed and compared with solution of the linear form in the literature. Our study differs from studies in the
literature, because we have worked with the linear plus quadratic EoS parameter, by using universe is enveloped
by apparent horizon and we study with Holographic conditions in FRW universe. It can be seen from our study,
the effect of interaction is getting more important if one works HDE model even in the case of studying GCG
model of DE. The effect of the linear plus quadratic interaction on the derivative of the sum of entropy can be
seen from the our figures that the value of the summation for three interaction is bigger than zero, therefore GSL
is valid for in the presence of the interaction between holographic model of GCG DE and CDM. Taking all these
into account GSL is valid for our model and it is also consistent with the different interaction cases.
Derya Gemici-Deveci, EkremAydiner, Influence of Linear Plus Quadratic Interactions Between Dark
Components of the Universe on Thermodynamics, 0202-2893, Gravitation and Cosmology, 2019, Vol. 25,
No. 1, pp. 75–81.
XMM-Newton Study of galaxy cluster Abell 780
Elif Bayındır^1, Ayşegül Tümer^1, Cemile Ezer^1,2, Nihal Ercan^1
1: Boğaziçi University
2: Yıldız Teknik University
In this work, we report the results of our study of the nearby (z=0.0539) galaxy cluster Abell 780 (Hydra A) by
using 123 ks XMM-Newton archival observation enclosing a circular region with 800 kpc radius (~R500). Abell
780 is a cool core cluster (cooling time; tcool <1.0 (h71 )-1/2 Gyr) whose central regions are disturbed by the
cooling flows from the central active galactic nuclei (AGN). Here, we present radial temperature, electron
density, pressure and entropy profiles of the intra-cluster medium.
YEFAK Çalıştayı 30-31 Ocak 2019 İstanbul Üniversitesi 40
KOZMOLOJİK EN GENEL UZAY ZAMAN GEOMETRİSİ VE OLASI ÇÖZÜMLERİ
Derya KILIÇ; Pınar KİREZLİ; Dilek KAZICI
Namık Kemal Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, TEKİRDAĞ
ÖZET: Genel görelilik teorisinde, Einstein alan denklemleri, ikinci dereceden doğrusal olmayan diferansiyel
denklemler içerir. Bu denklemlerin çözümleri, uzay zamanın geometrisi ve içerdiği maddenin özelliklerinin
anlaşılması bakımından önemlidir. Biz bu çalışmada, metrik bileşenleri, hem zaman ve hem de radyal koordinata
bağlı, küresel simetrik ve diagonal uzay zaman metriği yazarak bu geometri için en genel stres-enerji tensörünü
elde ettik. Bu stres-enerji tensörünün bir adet zamansal ve iki adet uzaysal dört-vektör ile ifade edilmesi
gerektiğini vurguladık.
f(R) Çekim Teorisinde Noether Simetri Yöntemi ile Çözümler
Işıl Başaran Öz, Nuri Ünal
Akdeniz Üniversitesi-Fizik Bölümü, 07058 Antalya
Bu çalışmada, f(R) çekim teorisi ele alınmıştır. Bu çekim teorisinin alan denklemlerine statik silindirik simetrik
uzay-zaman için çözümler araştırılmıştır. Kütle çekim teorilerinde, Noether simetri yöntemi, sistemin
korunumlu niceliklerinin (hareket sabitleri) yanında bilinmeyen fonksiyonlarının da belirlenmesinde önemli bir
araç olarak görülmektedir. Bu çalışmada Noether simetri yöntemikullanılarak, Noether integralleri elde edilmiş
ve alan denklemlerine bazı çözümler bulunmuştur.