Yenidoğan ve Pediatrik Yenidoğan ve Pediatrik Dönemde Acil Dönemde Acil Yaklaşımlar Yaklaşımlar Hazırlayan: Uzm. Dr. ELİF ÜNVER KORĞALI Hazırlayan: Uzm. Dr. ELİF ÜNVER KORĞALI SİVAS DEVLET HASTANESİ PEDİATRİ BÖLÜMÜ-2010 SİVAS DEVLET HASTANESİ PEDİATRİ BÖLÜMÜ-2010 Sağlık Slaytları http://hastaneciyiz.blog spot.com
Yenidoğan ve Pediatrik Dönemde Acil Yaklaşımlar. Hazırlayan: Uzm. Dr. ELİF ÜNVER KORĞALI SİVAS DEVLET HASTANESİ PEDİATRİ BÖLÜMÜ-2010. Sağlık Slaytları. http://hastaneciyiz.blogspot.com. İçerik. Yenidoğan canlandırma programı (NRP) Pediatrik temel yaşam desteği (TYD) - PowerPoint PPT Presentation
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Yenidoğan ve Pediatrik Yenidoğan ve Pediatrik Dönemde Acil Dönemde Acil YaklaşımlarYaklaşımlar
Hazırlayan: Uzm. Dr. ELİF ÜNVER KORĞALIHazırlayan: Uzm. Dr. ELİF ÜNVER KORĞALI
SİVAS DEVLET HASTANESİ PEDİATRİ BÖLÜMÜ-SİVAS DEVLET HASTANESİ PEDİATRİ BÖLÜMÜ-20102010
Sağlık Slaytları http://hastaneciyiz.blogspot.com
İçerikİçerik
Yenidoğan canlandırma programı Yenidoğan canlandırma programı (NRP)(NRP)
Pediatrik Pediatrik temel yaşam desteği temel yaşam desteği (TYD)(TYD)
Pediatrik Pediatrik ileri yaşam desteği ileri yaşam desteği (İYD)(İYD)
Dr. Benjamin Pugh (1754)Dr. Benjamin Pugh (1754)
Eğer bebek doğumu izleyerek Eğer bebek doğumu izleyerek hemen soluk alamazsa, ki hemen soluk alamazsa, ki bazen olabilir, bazen olabilir, ağzını silinağzını silin, , ağzınızı çocuğunkine bastırın, ağzınızı çocuğunkine bastırın, aynı anda da burnunu baş ve aynı anda da burnunu baş ve işaret parmaklarınızla sıkarak işaret parmaklarınızla sıkarak havanın kaçmasını engelleyin; havanın kaçmasını engelleyin; akciğerleri şişirinakciğerleri şişirin, , ateşin ateşin karşısındakarşısında vücudunu ovalayınvücudunu ovalayın. . Bu yöntemle ben Bu yöntemle ben birçoğunu kurtardım.birçoğunu kurtardım.
Canlandırmaya Genel Bakış ve İlkeler
Yenidoğan Yenidoğan canlandırmasında canlandırmasında en önemli ve etkin girişim en önemli ve etkin girişim bebeğin akciğerlerini bebeğin akciğerlerini ventile etmektirventile etmektir
Bebeğe ait nedenler:Bebeğe ait nedenler:– Çoğul gebelikÇoğul gebelik– Preterm (<37/52)Preterm (<37/52)– Post term (>42/52)Post term (>42/52)– Gelişme geriliğiGelişme geriliği– Rh iso-immunisation/HydropsRh iso-immunisation/Hydrops– Polihidramniyoz ve oligohidramniyozPolihidramniyoz ve oligohidramniyoz– Konjenital anomalilerKonjenital anomaliler– İntrauterin infeksiyonİntrauterin infeksiyon
Ek Monitorizasyon cihazlarıEk Monitorizasyon cihazları
Doğumhanenin HazırlanmasıDoğumhanenin Hazırlanması
Araç, Gereç ve Ortamın Araç, Gereç ve Ortamın HazırlığıHazırlığı
Gerekli Malzemeler :Gerekli Malzemeler : – Resüsitasyon troleyiResüsitasyon troleyi– Tepeden ısıtıcı ve tepeden aydınlatıcı, Tepeden ısıtıcı ve tepeden aydınlatıcı, – Saat, Steteskop, Saat, Steteskop, – Oksijen kaynağı Oksijen kaynağı (10 Lit/Dk kadar akım sağlayabilen),(10 Lit/Dk kadar akım sağlayabilen),– Yedek oksijen tüpü,Yedek oksijen tüpü,– Yüz maskeleri , Oro-faringeal airway Yüz maskeleri , Oro-faringeal airway (0, 00 boylarda),(0, 00 boylarda),– Resüsitasyon sistemi Resüsitasyon sistemi (Y-parça, maske ve rezeruar kese),(Y-parça, maske ve rezeruar kese),– Havayolu basınç manometresi, Basınç düşürücü valv,Havayolu basınç manometresi, Basınç düşürücü valv,– Mekanik ve/veya manuel aspiratör Mekanik ve/veya manuel aspiratör (çift kontrollü),(çift kontrollü),– Aspirasyon kateterleri Aspirasyon kateterleri (6, 8, 10 FG),(6, 8, 10 FG),– İki adet laringoskop İki adet laringoskop (uygun blade’leri ile)(uygun blade’leri ile)– Trakeal tüpler Trakeal tüpler ( 2, 2.5, 3, 3.5 ve 4 ID boyları), ( 2, 2.5, 3, 3.5 ve 4 ID boyları), Stile,Stile,– Umblikal ven kateter seti, Enjektör Umblikal ven kateter seti, Enjektör (2, 5, 10 ve 20 ml)(2, 5, 10 ve 20 ml)
Araç, Gereç ve Ortamın Araç, Gereç ve Ortamın HazırlığıHazırlığı
Canlandırmanın Canlandırmanın ABCD’siABCD’si AAirwayirway- Solunum yolunu aç - Solunum yolunu aç
(Pozisyon,aspirasyon)(Pozisyon,aspirasyon) BBreathingreathing-Solunumu başlat-Solunumu başlat (Solunumun uyarılması)(Solunumun uyarılması) CCirculationirculation-Dolaşımı sağla-Dolaşımı sağla (Kalp atımı ve renk (Kalp atımı ve renk
Doğumda su içinde solunumdan, Doğumda su içinde solunumdan, hava solumaya geçiş söz hava solumaya geçiş söz
konusudurkonusudur
Doğum öncesi Doğum öncesi akciğerlerakciğerler
Alveoller sıvı doluAlveoller sıvı dolu Kan damarları kasılmışKan damarları kasılmış
Doğum öncesi dolaşımDoğum öncesi dolaşım
Duktus Duktus arteriozus açıkarteriozus açık
Gaz değişimi Gaz değişimi plasentadanplasentadan
Pulmoner Pulmoner hipertansiyonhipertansiyon
Geçiş sürecinde Geçiş sürecinde gerçekleşen olaylargerçekleşen olaylar Alveollerin temizlenmesiAlveollerin temizlenmesi Plasental dolaşımın durmasıPlasental dolaşımın durması Akciğer kan akımının artmasıAkciğer kan akımının artması Fetal dolaşımın sona ermesiFetal dolaşımın sona ermesi
Kısa süreli taktil uyarana yanıt Kısa süreli taktil uyarana yanıt vermeyen tüm apneler vermeyen tüm apneler ikincil ikincil apneapne kabul edilmelidir. kabul edilmelidir. !
CanlandırmCanlandırma Akış a Akış ÇizelgesiÇizelgesi
Bir sonraki basamağa Bir sonraki basamağa geçmeden önce her geçmeden önce her basamak basamak doğru ve doğru ve etkinetkin biçimde yapılmış biçimde yapılmış olmalıdırolmalıdır
SolunumSolunum Kalp atım hızıKalp atım hızı RenkRenk
Apgar SkorlamasıApgar Skorlaması
Nicel değerlendirmeNicel değerlendirme Solunum, kalp atım hızı, Solunum, kalp atım hızı,
renk, kas tonusu, reflekslerrenk, kas tonusu, refleksler 1. ve 5. dakikalarda 1. ve 5. dakikalarda
Apgar SkorlamasıApgar Skorlaması
Apgar’ın kullanımıApgar’ın kullanımı
Canlandırmaya başlama kararıCanlandırmaya başlama kararı Canlandırmaya bebeğin yanıtıCanlandırmaya bebeğin yanıtı
– Uzun süren canlandırmada ya da 5. Uzun süren canlandırmada ya da 5. dakikada 7’nin altında ise 20. dakikada 7’nin altında ise 20. dakikaya kadar 5 dakikada bir bakılırdakikaya kadar 5 dakikada bir bakılır
Canlandırmaya hazırlıkCanlandırmaya hazırlık
Gerekli personel desteğiGerekli personel desteği Malzeme hazırlığıMalzeme hazırlığı
EkipEkip
Her doğumda deneyimli 1 Her doğumda deneyimli 1 personelpersonel
Gerekirse destekGerekirse destek
Yüksek riskli doğumlarYüksek riskli doğumlar
Yalnızca bebekle ilgilenecek en az Yalnızca bebekle ilgilenecek en az 2 personel2 personel
Tam bir canlandırma yapabilecek Tam bir canlandırma yapabilecek en az 1 personelen az 1 personel
MalzemeMalzeme
Tam olmalıTam olmalı Çalışır durumda olmalıÇalışır durumda olmalı Kullanıma hazır olmalıKullanıma hazır olmalı
Canlandırmanın Canlandırmanın Başlangıç Başlangıç BasamaklarıBasamakları
Dört soruDört soru
Bebek terminde mi?Bebek terminde mi? Amniyon sıvısı temiz mi?Amniyon sıvısı temiz mi? Bebek ağlıyor mu ya da solunumu Bebek ağlıyor mu ya da solunumu
var mı?var mı? Kas tonusu iyi mi?Kas tonusu iyi mi?
Tüm yanıtlar “evet”Tüm yanıtlar “evet”
Olağan bakımOlağan bakım
IsıtınIsıtın Hava yolunu temizleyinHava yolunu temizleyin KurulayınKurulayın Rengi değerlendirinRengi değerlendirin Bebek annesinin göğsüne Bebek annesinin göğsüne
– El-ayaklarda: Genellikle üşümeye El-ayaklarda: Genellikle üşümeye bağlıbağlı
Gözlemleyici bakımGözlemleyici bakım
Pozitif basınçlı Pozitif basınçlı ventilasyonventilasyon Solunum yok Solunum yok
(apne)(apne)
Kalp atım hızı Kalp atım hızı 100 atım/dk 100 atım/dk altındaaltında
Dirençli Dirençli siyanozsiyanoz
Yenidoğanın canlandırmasında en etkili ve Yenidoğanın canlandırmasında en etkili ve önemli işlem, önemli işlem, ventilasyondurventilasyondur
*Solunumu olmayan ya da kalp atım hızı 100 *Solunumu olmayan ya da kalp atım hızı 100 atım/dk altında olan bir bebeğe serbest akış atım/dk altında olan bir bebeğe serbest akış oksijen vermek ya da taktil uyaran vermeyi oksijen vermek ya da taktil uyaran vermeyi sürdürmek , işe yaramayacağı gibi uygun sürdürmek , işe yaramayacağı gibi uygun
tedavinin başlamasını da geciktirir. tedavinin başlamasını da geciktirir.
!
Yoğun Yoğun bakımbakım
Taktil UyaranTaktil Uyaran
Bebek apnedeyseBebek apnedeyse Kısa süreli (en fazla iki kez)Kısa süreli (en fazla iki kez)
Uygun uyaranlarUygun uyaranlar
Ayak Ayak tabanına tabanına şaplak ya da şaplak ya da fiskefiske
Daha kolay otururDaha kolay oturur Bebeğin yüzüne daha az basınçla Bebeğin yüzüne daha az basınçla
uygulanabiliruygulanabilir Yanlış yerleştirildiğinde gözlerde Yanlış yerleştirildiğinde gözlerde
hasar oluşturma riski düşüktürhasar oluşturma riski düşüktür
Maskenin boyutlarıMaskenin boyutları
Değişik boyutlarda maskeler hazır bulunmalıdır. Term bebeğe uygun boyutta maske ile preterm bebeğin
ventilasyonu olanaksızdır.!
Ventilasyona hazırlıkVentilasyona hazırlık Uygun boyutta maskeyi seçinUygun boyutta maskeyi seçin Solunum yolunu temizleyinSolunum yolunu temizleyin Bebeğin başının pozisyonunu kontrol Bebeğin başının pozisyonunu kontrol
El ya da parmaklar, trakea ve El ya da parmaklar, trakea ve gözlere bası yapmamalı (vagal gözlere bası yapmamalı (vagal yanıt oluşabilir)yanıt oluşabilir)
Ventilasyon işlemiVentilasyon işlemi
Uygun hacimleUygun hacimle Uygun basınçtaUygun basınçta Uygun hızdaUygun hızda
Ventilasyon hacmiVentilasyon hacmi
Bebek derin Bebek derin nefes alıyor nefes alıyor gibiyse, hacim gibiyse, hacim azaltılmalıdırazaltılmalıdır
Ventilasyon basınçlarıVentilasyon basınçları
30 cmH30 cmH22O üzerinde basınç O üzerinde basınç ender olarak gerekirender olarak gerekir
Kalp atım hızı, renk ve kas Kalp atım hızı, renk ve kas tonusu düzelmiyorsa daha tonusu düzelmiyorsa daha yüksek basınçlar denenebiliryüksek basınçlar denenebilir
Göğüs hareketlerine bakınGöğüs hareketlerine bakın Stetoskop ile solunum seslerini Stetoskop ile solunum seslerini
dinleyindinleyin Oksijeni kontrol edinOksijeni kontrol edin
Etkisiz ventilasyonEtkisiz ventilasyon
Kalp atımı, renk, kas tonusu düzelmiyor Kalp atımı, renk, kas tonusu düzelmiyor ve bebeğin göğsü hareket etmiyorsa;ve bebeğin göğsü hareket etmiyorsa;
• Maske yüze tam oturmamıştır
• Solunum yolu tıkalıdır
• Basınç yetersizdir
Yetersiz genişleme Yetersiz genişleme durumundadurumunda
1. Maskeyi yüze tekrar oturtun.1. Maskeyi yüze tekrar oturtun. 2. Başa yeniden pozisyon verin.2. Başa yeniden pozisyon verin. 3. Sekresyonlar bakımından kontrol 3. Sekresyonlar bakımından kontrol
edin- eğer varsa aspire edin.edin- eğer varsa aspire edin. 4. Bebeği ağzı hafif açıkken ventile 4. Bebeği ağzı hafif açıkken ventile
edin.edin. 5. Göğüs rahat bir biçimde hareket 5. Göğüs rahat bir biçimde hareket
etmeye başlayana dek basıncı arttırın.etmeye başlayana dek basıncı arttırın.
Tüm bu girişimlere karşın fizyolojik düzelme ve yeterli göğüs hareketi yine
de sağlanamamışsa, endotrakeal entübasyon ve endotrakeal tüp ile
ventilasyon gerekir.!
Orogastrik sondaOrogastrik sonda
Maske ile Maske ile ventilasyon ventilasyon sırasında sırasında mideye hava mideye hava girişi olurgirişi olur
Orogastrik sonda Orogastrik sonda uygulama nedenleriuygulama nedenleri
Regürjitasyon ve izleyerek Regürjitasyon ve izleyerek aspirasyonu engellemekaspirasyonu engellemek
Sondanın ölçümüSondanın ölçümü
İşlemİşlem • Ağızdan takılır
• Mide aspire edilir
• Ucu açık bırakılır
• Yanağa tespit edilir
Hemen tüm başarılı yenidoğan canlandırmalarında başarının anahtarı,
etkili ventilasyondur.!
Göğüs Kompresyonu
Akış çizelgesiAkış çizelgesi
30 saniye etkin pozitif basınçlı 30 saniye etkin pozitif basınçlı ventilasyona karşın kalp hızı ventilasyona karşın kalp hızı
60 atım/dakika altında kalırsa; 60 atım/dakika altında kalırsa; göğüs kompresyonuna göğüs kompresyonuna
başlanmalıdır. başlanmalıdır. !
Hipoksi
Bradikardi
Oksijenlenmenin azalması
Organ hasarı
Kompresyon kararı verildiğinde Kompresyon kararı verildiğinde yapılacak entübasyon, etkin yapılacak entübasyon, etkin ventilasyon yapılmasını ve ventilasyon yapılmasını ve kompresyon-ventilasyon kompresyon-ventilasyon
eşgüdümünü sağlar. eşgüdümünü sağlar. !
Göğüs kompresyonuGöğüs kompresyonu
Kalbin sternumla omurga Kalbin sternumla omurga arasında sıkıştırılması arasında sıkıştırılması
Göğüs kompresyonuna her zaman ventilasyon eşlik
etmelidir!
Kompresyon TeknikleriKompresyon Teknikleri
Baş parmak Baş parmak tekniğitekniği
İki parmak tekniğiİki parmak tekniği
Ortak özelliklerOrtak özellikler
Bebeğin pozisyonuBebeğin pozisyonu– Boyun hafif ekstansiyonda Boyun hafif ekstansiyonda – Sırta sert destekSırta sert destek
Kompresyonun özellikleriKompresyonun özellikleri– Aynı yereAynı yere– Aynı derinlikteAynı derinlikte– Aynı hızdaAynı hızda
İki parmak tekniğinin İki parmak tekniğinin dezavantajlarıdezavantajları
Baş parmak tekniğine göre daha Baş parmak tekniğine göre daha yorucuduryorucudur
Tırnaklar…Tırnaklar…
Bası DerinliğiBası Derinliği
Göğüs ön arka çapının yaklaşık 1/3’ü
1/3
Kompresyon alanının yeniden Kompresyon alanının yeniden bulunması için zaman yitirilirbulunması için zaman yitirilir
Kompresyon derinliği üzerindeki Kompresyon derinliği üzerindeki kontrol yitirilirkontrol yitirilir
Yanlış alana bası uygulanıp göğüs Yanlış alana bası uygulanıp göğüs kafesi ya da altındaki organlara kafesi ya da altındaki organlara hasar verilebilir. hasar verilebilir.
Parmaklar göğüsten ayrılırsa
KomplikasyonlarKomplikasyonlar
Kaburga Kaburga kırıklarıkırıkları
PnömotoraPnömotoraksks
Karaciğer Karaciğer hasarıhasarı
Sternum
Kalp
Akciğer
Ksifoid
Karaciğer
Ekip çalışmasıEkip çalışması Başparmak tekniğinde Başparmak tekniğinde ayak ucundaayak ucunda
İki parmak tekniğinde İki parmak tekniğinde yan taraftayan tarafta
Ventilasyonu yapan Ventilasyonu yapan her zaman baş ucundaher zaman baş ucunda
KAH 60 atım/dakika ve üzerinde KAH 60 atım/dakika ve üzerinde ise:ise:– Göğüs kompresyonu sonlandırılırGöğüs kompresyonu sonlandırılır
KAH 100 atım/dakika üzerinde ve KAH 100 atım/dakika üzerinde ve spontan solunum da var ise:spontan solunum da var ise:– Pozitif basınçlı ventilasyon Pozitif basınçlı ventilasyon
sonlandırılırsonlandırılır
Ek işlemlerEk işlemler
Orogastrik sondaOrogastrik sonda Endotrakeal entübasyon (isteğe Endotrakeal entübasyon (isteğe
bağlı)bağlı)
Bebeğin durumu Bebeğin durumu düzelmiyorsadüzelmiyorsa
Göğüs hareketleri yeterli mi?Göğüs hareketleri yeterli mi? Oksijen veriliyor mu?Oksijen veriliyor mu? Bası derinliği uygun mu?Bası derinliği uygun mu? Kompresyon-ventilasyon eşgüdümlü Kompresyon-ventilasyon eşgüdümlü
mü?mü?
30 saniye süreyle ventilasyon 30 saniye süreyle ventilasyon ve eşlik eden kompresyon ve eşlik eden kompresyon sonucunda. Kalp hızı 60 sonucunda. Kalp hızı 60
atım/dakika altında kalıyorsa atım/dakika altında kalıyorsa umblikal yolla adrenalin umblikal yolla adrenalin
Basınç 100 mm/Hg’ye ayarlanırBasınç 100 mm/Hg’ye ayarlanır Geniş bir kateter (10 Fr) takılırGeniş bir kateter (10 Fr) takılır ET tüp aspirasyonu için kateter ET tüp aspirasyonu için kateter
(5-8 Fr) hazırlanır(5-8 Fr) hazırlanır
AnatomiAnatomi
Sagital kesitSagital kesit
GlottisGlottis
Bebeğin pozisyonuBebeğin pozisyonu
Yanlış Yanlış pozisyonlpozisyonl
arar
Laringoskopun Laringoskopun tutulmasıtutulması
Her zaman sol el Her zaman sol el ile!ile!
SüreSüre
20 saniye20 saniye
İşlem – 1. adım İşlem – 1. adım
1.1. Bebeğin Bebeğin başı başı sağ el ile sağ el ile sabitlenir. sabitlenir.
İşlem – 2. adımİşlem – 2. adım
2.2. Bıçak dilin Bıçak dilin sağ sağ tarafından, tarafından, ucu ucu vallekulaya vallekulaya gelene kadar gelene kadar ilerletilir.ilerletilir.
Bıçağı çevreleyen Bıçağı çevreleyen dil görülüyor dil görülüyor
Bıçak biraz Bıçak biraz ilerletilirilerletilir
Çok ilerideÇok ileride
LLaringoskop aringoskop ççok fazla ok fazla ilerletilmiilerletilmişş
ÖÖzefagus zefagus duvarduvarıı ggöörrüüllüüyoryor
Epiglot ve Epiglot ve glottis gglottis göörrüülene lene dek bıdek bıççak geri ak geri ççekilirekilir
Yana kaymışYana kaymış
Laringoskop Laringoskop yana yana yerleştirilmişyerleştirilmiş
BıBıççağın yanında ağın yanında glottisin glottisin parparççasıası
BıBıççak orta ak orta hatta getirilir. hatta getirilir. İlerletilir ya da İlerletilir ya da geri geri ççekilirekilir
Krikoide basıKrikoide bası
Gerektikçe aspirasyonGerektikçe aspirasyon
İşlem – 5. adımİşlem – 5. adım
5.5. Tüp Tüp yerleştiriliryerleştirilir
Tüpün yerleştirilmesiTüpün yerleştirilmesi
Sağ elde, görüntüyü Sağ elde, görüntüyü engellemeyecek biçimde tutulurengellemeyecek biçimde tutulur
Kordlar kapalı ise beklenirKordlar kapalı ise beklenir Vokal kord işaretine dikkatVokal kord işaretine dikkat
İşlem – 6. adımİşlem – 6. adım
6.6. Tüp sağ el işaret parmağı ile Tüp sağ el işaret parmağı ile tespit edilip, laringoskop ağzın tespit edilip, laringoskop ağzın anatomisine uygun olarak anatomisine uygun olarak çıkarılır.çıkarılır.
Tüpün tutulmasıTüpün tutulması
Tüpün çıkmasını engelleyecek Tüpün çıkmasını engelleyecek kadar kadar sıkısıkı
Stilenin çıkmasına izin verecek Stilenin çıkmasına izin verecek kadar kadar gevşekgevşek
Entübasyon mekonyum Entübasyon mekonyum aspirasyonu için iseaspirasyonu için ise
Laringoskop eşliğinde ağız ve Laringoskop eşliğinde ağız ve posterior farinks aspirasyonuposterior farinks aspirasyonu– 12-14 Fr kateter12-14 Fr kateter
DoğrulanırDoğrulanır %100 oksijen ile %100 oksijen ile
ventilasyona başlanırventilasyona başlanır
Tüpün trakeada olduğunu Tüpün trakeada olduğunu doğrulamak çok önemlidir. doğrulamak çok önemlidir. Yanlış yerleştirilmiş bir tüp, Yanlış yerleştirilmiş bir tüp,
hiç yerleştirilmemiş bir tüpten hiç yerleştirilmemiş bir tüpten çok daha kötüdür.çok daha kötüdür.
Entübasyon öncesi Entübasyon öncesi oksijenlendirmeoksijenlendirme
Entübasyon sırasında serbest Entübasyon sırasında serbest akış oksijen akış oksijen
Girişim süresinin 20 saniye ile Girişim süresinin 20 saniye ile sınırlanmasısınırlanması
Trakeaya bas
Kalp atımını izle
Başı stabilize et
Balon ver
Kateter, vs.vs.vs
Tüpün yerini kontrol et
Aspire et
Oksijen ver
Yardımcının rolüYardımcının rolü
İlaçlar İlaçlar
Gerekiyorsa oksijen
Canlandırma gereksiniminin değerlendirilmesi
Başlangıç basamakları
Pozitif basınçlı ventilasyon
Endotrakeal entübasyon
İlaç
Göğüs kompresyonu
%10
%100
‰2
%1
Yenidoğan Resüsitasyonunda İlaç Yenidoğan Resüsitasyonunda İlaç Verme YollarıVerme Yolları
Umblikal venUmblikal ven
Periferik venPeriferik ven
İntratrakeal yolİntratrakeal yol
İntraossöz yol İntraossöz yol
Umblikal yol açılmasıUmblikal yol açılması
İyot çözeltisiyle temizlenirİyot çözeltisiyle temizlenir Kordona, 1-2 cm kalacak Kordona, 1-2 cm kalacak
biçimde düz bir kesi yapılırbiçimde düz bir kesi yapılır Kateterin uKateterin ucu hemen derinin cu hemen derinin
altına gelecek şekildealtına gelecek şekilde
umblikal vene yerleştirilirumblikal vene yerleştirilir 0.5 ml SF ile kontrol edilir0.5 ml SF ile kontrol edilir
Endotrakeal tüpEndotrakeal tüp
En hızlı uygulama yoludurEn hızlı uygulama yoludur Ancak emilim güvenilir değildirAncak emilim güvenilir değildir IV yolla verilenden daha yüksek IV yolla verilenden daha yüksek
doz verilmelidirdoz verilmelidir
Kemik içiKemik içi
Yenidoğanlarda kullanımına ilişkin Yenidoğanlarda kullanımına ilişkin veri kısıtlıdır veri kısıtlıdır
ÖÖnerilen yol = Damar yolu (endotrakeal yol, damar yolu nerilen yol = Damar yolu (endotrakeal yol, damar yolu aaççılıncaya kadar dılıncaya kadar düüşşüünnüülmelidir)lmelidir)
ÖÖnerilen doz = 1/10 000nerilen doz = 1/10 000’’lik lik çöçözeltiden, 0.1 zeltiden, 0.1 –– 0.3 mL/kg 0.3 mL/kg (endotrakeal yol kullanılıyorsa 0,3-1 ml/kg (endotrakeal yol kullanılıyorsa 0,3-1 ml/kg ddüüşşüünnüülmelidir)lmelidir)
ÖÖnerilen hazırlık = 1/10 000nerilen hazırlık = 1/10 000’’lik lik çöçözeltiden, 1 mLzeltiden, 1 mL’’lik lik enjektenjektööre (endotrakeal verilecekse daha bre (endotrakeal verilecekse daha büüyyüük k enjektenjektöör)r)
ÖÖnerilen veriliş hızı = nerilen veriliş hızı = Hızlı Hızlı –– olabildiğince olabildiğince
Önerilen veriliş hızı = 1 mEq/kg/dakikaÖnerilen veriliş hızı = 1 mEq/kg/dakika
Sodyum bikarbonat çok kostiktir Sodyum bikarbonat çok kostiktir ve canlandırma sırasında ve canlandırma sırasında ASLA ASLA endotrakeal tüpten endotrakeal tüpten verilmemelidir.verilmemelidir.!
Narkotik AnaljeziklerNarkotik Analjezikler
• Anneye doğum sancısını azaltmak için verilir
• Bebeğin solunumunu baskılayabilir
• Narkotik antagonisti olarak nalokson kullanmak gerekebilir
ÖÖnerilen yol = nerilen yol = Endotrakeal yol ya da damar yolu yeğlenir. Kas Endotrakeal yol ya da damar yolu yeğlenir. Kas içi ya da deri altı yollar da kabul edilebilirse de etki süresi içi ya da deri altı yollar da kabul edilebilirse de etki süresi gecikecektir.gecikecektir.
ÖÖnerilen doz = nerilen doz = 0.1 mg/kg0.1 mg/kg
Nalokson endikasyonuNalokson endikasyonu
• Pozitif basınçlı ventilasyonla normal kalp atım hızı ve renk sağlanmış olmasına karşın ağır solunum depresyonu
ve
• Anneye son 4 saat içinde narkotik ajan verilme öyküsü
10 dakika etkin canlandırmaya 10 dakika etkin canlandırmaya karşınkarşın– Kalp atımı yoksaKalp atımı yoksa– Belirli durumlar söz konusu iseBelirli durumlar söz konusu ise ((İleri immatürite, ölümcül konjenital İleri immatürite, ölümcül konjenital
malformasyonlar)malformasyonlar)
Özel DurumlarÖzel Durumlar
Canlandırma sonrası Canlandırma sonrası düzelmeyen bebeklerdüzelmeyen bebekler
Ventilasyon yetersiz mi kalıyor?Ventilasyon yetersiz mi kalıyor? İyi ventilasyona karşın bebek siyanotik İyi ventilasyona karşın bebek siyanotik
ya da bradikardik mi kalıyor?ya da bradikardik mi kalıyor? Bebek spontan solunuma başlayamıyor Bebek spontan solunuma başlayamıyor
mu?mu?
Ventilasyonun yetersiz Ventilasyonun yetersiz kalmasıkalması
Çene ileri derecede küçükÇene ileri derecede küçük Doğumda solunum sıkıntısı olabilirDoğumda solunum sıkıntısı olabilir Dil geriye düşerek solunum Dil geriye düşerek solunum
yolunu tıkayabiliryolunu tıkayabilir
Pierre- Robin Pierre- Robin sendromunda sendromunda yapılacaklaryapılacaklar
Bebek yüzüstü çevrilirBebek yüzüstü çevrilir Burundan 12 F kateter Burundan 12 F kateter
ya da 2,5 mm ya da 2,5 mm endotrakeal tüp arka endotrakeal tüp arka farinkse yerleştirilirfarinkse yerleştirilir
Bu bebeklerin entübe Bu bebeklerin entübe edilmesi güçtüredilmesi güçtür
Mekanik tıkanıklığa yol Mekanik tıkanıklığa yol açan diğer durumlaraçan diğer durumlar
Diyafragmanın tam Diyafragmanın tam olarak kapanmaması olarak kapanmaması sonucu batın sonucu batın organlarının göğüs organlarının göğüs boşluğuna boşluğuna geçmesidirgeçmesidir
Solunum sıkıntısı ve Solunum sıkıntısı ve kayık batın bulunurkayık batın bulunur
Ventilasyon için Ventilasyon için endotrakeal tüp endotrakeal tüp kullanılmalıdırkullanılmalıdır
Mideye geniş bir Mideye geniş bir kateter (10 F) kateter (10 F) yerleştirilmelidiryerleştirilmelidir
PnömotoraksPnömotoraks
Alveollerin yırtılması sonucu Alveollerin yırtılması sonucu plevral boşlukta hava plevral boşlukta hava toplanmasıdırtoplanmasıdır
Genellikle kendiliğinden rezorbe Genellikle kendiliğinden rezorbe olurolur
Solunum sıkıntısı varsa plevral Solunum sıkıntısı varsa plevral boşluktaki hava boşaltılmalıdırboşluktaki hava boşaltılmalıdır
Diğer bozulmuş Diğer bozulmuş akciğer işlevi akciğer işlevi durumlarıdurumları
Plevral effüzyonPlevral effüzyon Pulmoner hipoplaziPulmoner hipoplazi İleri derecede immatüriteİleri derecede immatürite Konjenital pnömoniKonjenital pnömoni
İnatçı siyanoz ve İnatçı siyanoz ve bradikardibradikardi
Konjenital kalp hastalığı olabilirKonjenital kalp hastalığı olabilir İleri inceleme gerekirİleri inceleme gerekir
Canlandırmaya ilişkin sorunların nedeni hemen her zaman yetersiz ventilasyona bağlıdır.!
Doğum sonrasıDoğum sonrası
Olağan bakımOlağan bakım Gözlemleyici bakımGözlemleyici bakım Yoğun bakımYoğun bakım
Olağan bakımOlağan bakım
Bebeğin herhangi bir sorunu yokturBebeğin herhangi bir sorunu yoktur Canlandırma gereksinimi yokturCanlandırma gereksinimi yoktur Doğar doğmaz annesinin göğsüne yatırılıp, Doğar doğmaz annesinin göğsüne yatırılıp,
başlangıç basamakları burada yapılabilirbaşlangıç basamakları burada yapılabilir Erken emzirmeyi sağlamak için önemlidirErken emzirmeyi sağlamak için önemlidir
Klinik değerlendirmeKlinik değerlendirme Kullanılan oksijen konsantrasyonuKullanılan oksijen konsantrasyonu Puls oksimetrede okunan değerPuls oksimetrede okunan değer
Oksimetrenin Oksimetrenin hazırlanmasıhazırlanması Başlangıç basamakları sırasında Başlangıç basamakları sırasında
bağlanmalıdırbağlanmalıdır Bebeğin ayak ya da eline bağlanırBebeğin ayak ya da eline bağlanır Bağlama yöntemi markaya göre Bağlama yöntemi markaya göre
değişebilirdeğişebilir
Oksimetrenin Oksimetrenin çalıştırılmasıçalıştırılması Kalp atım hızı ve satürasyon Kalp atım hızı ve satürasyon
okunurokunur Kalp atım hızı doğruysa, Kalp atım hızı doğruysa,
satürasyon güvenilirdirsatürasyon güvenilirdir Değer okunamıyorsa: Değer okunamıyorsa:
– Kalp debisi yetersiz, Kalp debisi yetersiz, – Probun yerleşimi doğru değilProbun yerleşimi doğru değil
Canlandırma girişimleri için puls oksimetrenin doğru bir değer okuması beklenmemelidir .!
Uzun dönemUzun dönem: Yaşam boyu sürecek : Yaşam boyu sürecek sekellersekeller
ÖnlemlerÖnlemler
Bebeğe nazik davranılmasıBebeğe nazik davranılması Bebeğin düz zeminde yatırılmasıBebeğin düz zeminde yatırılması Dikkatli ventilasyonDikkatli ventilasyon
– Aşırı şişme basıncı, pnömotoraksın Aşırı şişme basıncı, pnömotoraksın önlenmesiönlenmesi
COCO22 düzeyinin iyi ayarlanması düzeyinin iyi ayarlanması Damar yolundan sıvıların yavaş Damar yolundan sıvıların yavaş
Pediatrik temel Pediatrik temel yaşam desteği yaşam desteği
(PTYD(PTYD))
Çocuklarda kardiyopulmoner Çocuklarda kardiyopulmoner arrest (KPA) sıklığı ve ileri yaşam arrest (KPA) sıklığı ve ileri yaşam desteği gereksinimi erişkine desteği gereksinimi erişkine oranla daha azdır oranla daha azdır
Aksine çocuklarda erişkine oranla Aksine çocuklarda erişkine oranla resüsitasyonun başarı şansı resüsitasyonun başarı şansı düşüktür. düşüktür.
YENİDOĞANYENİDOĞAN ( 0-30 Gün arası ) ( 0-30 Gün arası )
İNFANTİNFANT ( Bir yaşın altındaki grup ) ( Bir yaşın altındaki grup )
ÇOCUKÇOCUK (Bir – Sekiz yaş arasındaki (Bir – Sekiz yaş arasındaki grup)grup)
GENÇ ERİŞKİNLERGENÇ ERİŞKİNLER (Sekiz yaş (Sekiz yaş üzerindekiler)üzerindekiler)
Pediyatrik Yaş GruplarıPediyatrik Yaş Grupları
..
DEĞERLENDİRMEDEĞERLENDİRME
İŞLEMİŞLEM KARAR VERMEKARAR VERME
Canlandırmada Üç Canlandırmada Üç Önemli AdımÖnemli Adım
– Solunum sayısı < 10, ya da yok,Solunum sayısı < 10, ya da yok,
– Gevşek kas tonusu,Gevşek kas tonusu,
– Bilinçsizlik,Bilinçsizlik,
– Kalp sesleri yavaşlamış ya da yok,Kalp sesleri yavaşlamış ya da yok,
– Periferik nabız zayıf ya da yok.Periferik nabız zayıf ya da yok.
Respiratuvar ArrestRespiratuvar Arrest
Basit Havayolu araçları ya da koruyucu Basit Havayolu araçları ya da koruyucu örtüler dışında,örtüler dışında, HİÇBİR ARAÇ -GEREÇ VE İLAÇ HİÇBİR ARAÇ -GEREÇ VE İLAÇ
KULLANMAKSIZINKULLANMAKSIZIN Havayolu açıklığının Havayolu açıklığının devam ettirilmesi ve solunum ile devam ettirilmesi ve solunum ile dolaşımın desteklenmesini içerirdolaşımın desteklenmesini içerir
HASTANIN :HASTANIN :
İlk değerlendirilmesiniİlk değerlendirilmesiniHavayolu açıklığının sağlanmasını, Havayolu açıklığının sağlanmasını, Ekspirasyon havası ile yapay solunumu,Ekspirasyon havası ile yapay solunumu,Göğüs basılarınıGöğüs basılarını
KAPSAR.KAPSAR.
Temel Yaşam DesteğiTemel Yaşam Desteği
Pediatrik TYD Pediatrik TYD AlgoritmasıAlgoritması
1 Hareketsizliği ve bilinçsizliği belirleyin, 2 Tek kurtarıcıysanız 5 siklus CPR uygulamasından sonra yardım isteyin veya başka bir kişiden yardım için 112 aramasını isteyin ve OED getirin
3 Hava yolunu açın, solunumu kontrol edin
4 Eğer solunum yoksa göğsü yükseltecek kadar 2 kurtarıcı soluk verin
5 Nabzı kontrol edin (max. 10 sn)
7 -Nabız yoksa Tek kurtarıcı: 30 KM / 2 SS Kompresyonu “hızlı ve sert” uygulayın (100/dk) göğüsün relaksasyonuna izin verin.-Kompresyon aralarını minimale indirin-İki kurtarıcı: 15 KM / 2 SS-Yardım gelene kadar her 5 siklusta bir nabız kontrol edin
6 Nabız varsa, her 3sn de bir soluk verin ve her 2 dk bir nabzı kontrol edin
GÖĞÜS BASISI VENTİLASYON+100 / Dakika 12-20 / Dakika
Bu oran 2 kurtarıcı mevcut ise 15/2 olabilir
Bası asla aniden kesilmemelidir ( Kardiyak debi aniden düşer
30 B A S I + 2 V E N T İ L A S Y O N
1 yaş altı Çocuk1 yaş altı ÇocukTEK KURTARICI TEK KURTARICI
GÖĞÜS BASISI VENTİLASYON+100 / Dakika 8-10 / Dakika
Bası asla aniden kesilmemelidir ( Kardiyak debi aniden düşer)
30 B A S I + 2 V E N T İ L A S Y O N
1 yaş üstü ve adölasan1 yaş üstü ve adölasan TEK veya 2 KURTARICI TEK veya 2 KURTARICI
Pediatrik ileri Pediatrik ileri yaşam desteği yaşam desteği (PİYD)(PİYD)
Temel Yaşam Desteği’ni,Temel Yaşam Desteği’ni,
Efektif ventilasyon ve sirkülasyonu sağlamak ve Efektif ventilasyon ve sirkülasyonu sağlamak ve devam ettirmek için, araç gereç ve özel tekniklerin devam ettirmek için, araç gereç ve özel tekniklerin kullanılmasını,,kullanılmasını,,
EKG Monitorizasyonu ve aritmilerin tanınmasını,EKG Monitorizasyonu ve aritmilerin tanınmasını,
İlaç ve sıvı uygulamak için damar yolu açılmasını ve İlaç ve sıvı uygulamak için damar yolu açılmasını ve açıklığının devam ettirilmesini,açıklığının devam ettirilmesini,
Tüm bu durumlar ile ilgili olarak, bilgi, eğitim ve Tüm bu durumlar ile ilgili olarak, bilgi, eğitim ve deneyimle birlikte, neyin ne zaman yapılacağı ve deneyimle birlikte, neyin ne zaman yapılacağı ve uygulanacağı konusunda karar verebilmeyi,uygulanacağı konusunda karar verebilmeyi, KAPSARKAPSAR
İleri Yaşam Desteğiİleri Yaşam Desteği
İleri Yaşam Desteğiİleri Yaşam Desteği
Temel yaşam desteğine devam Temel yaşam desteğine devam edilirken hasta mönitör veya edilirken hasta mönitör veya defibrilatöre bağlanarak ritm defibrilatöre bağlanarak ritm kontrol edilirkontrol edilir
Trakeal entübasyon ve damar Trakeal entübasyon ve damar yolu uygulaması ve periyodik yolu uygulaması ve periyodik olarak doğrulamaları yapılırolarak doğrulamaları yapılır
İleri Yaşam Desteğiİleri Yaşam Desteği
Pediatrik OED ve defibrilatör Pediatrik OED ve defibrilatör kullanımıkullanımı
-Erişkinde olduğu gibi pediatride de -Erişkinde olduğu gibi pediatride de defirilasyon gereği olabilirdefirilasyon gereği olabilir
-1-8 yaş arası çocuklarda OED -1-8 yaş arası çocuklarda OED algoritmalarda yer almaktadır.algoritmalarda yer almaktadır.
- 1 yaş altında defibrilasyon - 1 yaş altında defibrilasyon önerilmemektedirönerilmemektedir
DefibrilatörDefibrilatör
Pedal yerleşimiPedal yerleşimi
Otomatik eksternal Otomatik eksternal defibrilatör (OED)defibrilatör (OED)
İleri Yaşam Desteğiİleri Yaşam Desteği
Asistoli varlığıAsistoli varlığı
AdrenalinAdrenalin
1:1000 veya 1:1000 veya 1:10000 0.01 1:10000 0.01 mg/kg mg/kg IVIV
0.1 mg/kg 0.1 mg/kg tüp içitüp içi
Her 3-5 dakikada Her 3-5 dakikada bir tekrarlanır bir tekrarlanır
İleri Yaşam Desteğiİleri Yaşam Desteği
VF/VT varlığındaVF/VT varlığında
--3 kez defibrile et3 kez defibrile et
2 j/kg 2-4 j/kg 2 j/kg 2-4 j/kg
--Adrenalin uygulaAdrenalin uygula
0.01 mg/kg 0.01 mg/kg IVIV
0.1 mg/kg 0.1 mg/kg tüp içitüp içi
--her ilaçtan 30-60 sn her ilaçtan 30-60 sn sonra 4 j/kg sonra 4 j/kg defibrilasyondefibrilasyon
CPR sırasında sürekli geriye dönük CPR sırasında sürekli geriye dönük olarak entübasyon tübünün ve olarak entübasyon tübünün ve elektrodları yeri kontrol edilirelektrodları yeri kontrol edilir
Nedene yönelik yaklaşımlar göz önüne Nedene yönelik yaklaşımlar göz önüne alınarak çözüm getiriliralınarak çözüm getirilir
- Hipoglisemi düzeltilir- Hipoglisemi düzeltilir- Hipotermi ısıtılırHipotermi ısıtılır- Çeşitli zehirlenmeler antidot Çeşitli zehirlenmeler antidot