Yatay sütun Periyot : 7 tane periyot vardır
Düşey Sütun Grup : 8 tane a grubu ve 8 tanede b grubu vardır. “b” grubu elementlerine geçiş elementleri denir.
Öncelikle periyodik cetvelin bazı gruplarınıinceleyelim:
1a 2a 8a
6a
7a5a4a
3a
3b 4b
5b 6b 7b 8b8b 8b
1b 2b
PERİYODİK CETVEL
Periyodik cetvelin 8a grubuelementleridir.He , Ne , Ar , Kr , Xe , Rn bu grubunelementleridir.Grupta He dışındaki tüm elementlerkararlı elementlerdir.Erime ve kaynama noktaları çokdüşüktür. Grupta yukarıdan aşağıyagidildikçe erime ve kaynama noktalarıyükselir.
SOYGAZLAR
Tümü tek atomlu renksiz gaz halindedir.
Yalnız Rd radyoaktif olup çekirdeğidayanaksızdır.
Doğada çok az bulunurlar.
İyonlaşma enerjileri, sıralarında, en yüksekolan elementlerdir.
Periyodik cetvelin 1a grubu elementleridir
Li , Na , K , Rb , Cs , Fr bu grubunelementleridir.
En yüksek temel enerji düzeylerinde birelektron vardır.
Bileşiklerinde ( +1 ) değerlik alırlar.
Yumuşak, bıçakla kesilebilen, hafifmetallerdir.
Elektrik akımı ve ısıyı iyi iletirler.
Erime ve kaynama noktaları diğer metallerdendüşüktür.Grupta yukarıdan aşağıya doğruerime ve kaynama noktaları düşer.
Özkütleleri düşük olan elementlerdir.
İyonlaşma enerjileri,sıralarında, en düşükolan elementlerdir.
Tepkime verme yatkınlıkları çok fazladır.
Doğada daha çok bileşikleri halindebulunurlar.
Alkali metaller,havanın oksijeni ile etkileşerek oksitoluştururlar.
2 M(k) +1/2 O2 ( g) M2O(k)
Halojenlerle birleşerek tuzları oluştururlar.
2 M(k) + X2 2 MX(k)
Su ile hızlı tepkimeye girerler ve hidrojen gazı (H2)oluştururlar.
2 M(k) + 2 H2O(s) 2 MOH (suda) + H2 (g)
Periyodik cetveli 2a grubunda yer alan elementleretoprak alkali metaller adı verilir
Be , Mg , Ca , Sr , Ba , Ra bu grubun elementleridir.
Bileşiklerinde +2 değerliklidirler.
Isı ve elektrik akımını iyi iletirler.
Alkali metallerden daha sert erime ve kaynamanoktaları daha yüksektir.
İyonlaşma enerjileri alkali metallerden dahayüksektir.
Öz kütleleri de alkali metallerden daha büyüktür
Oksijenle birleşerek oksitleri oluştururlar.
M (k) + ½ O2 (g) MO(k)
Halojenlerle birleşerek tuzları oluştururlar.
M (k) + Cl2 (g) MCl2 (k)
Su ile tepkimeye girerek hidrojen gazı ( H2 )oluştururlar.
M (k) + 2 H2O (s) M(OH)2 (suda) + H2 (g)
▓ Periyodik cetvelin 7a grubunda yer alan elementlerdir.
▓ F , Cl , Br , I , At bu grubun elementleridir.
▓ Bileşiklerinde -1 ile +7 arasında çeşitli değerlikleralabilirler.Ancak F bileşiklerinde sadece -1 değerlikalır.
▓ Erime ve kaynama noktaları grupta aşağıdan yukarıyadoğru azalır.
▓ Elektron alma istekleri en fazla olan elementlerdir.
▓ Tümü renklidir.
▓ Tümü zehirli ve tehlikelidir.
▓ Element halinde 2 atomlu moleküllerden oluşurlar.(F2,Cl2 , Br2 , I2 , At2 )
▓ At (astatin) doğada bulunmayan,ancak radyoaktifolaylarla oluşan bir elementdir.
▓ Oda koşullarında F ve Cl gaz, Br sıvı, I ise katıhaldedir.
Periyodik cetvelin üçüncü sırası Na (sodyum) metaliile başlar Ar (argon) soygazı ile biter.
Periyodik cetvelin aynı grubundaki elementlerindeğerlik elektron sayıları aynı,özellikleri de birbirinebenzerdir.Ancak bir sırada bulunan elementlerin baştadeğerlik elektron sayıları olmak üzere birçok özelliklerifarklılık gösterir.Dolayısıyla da Fiziksel ve kimyasalözeliklerde önemli değişiklikler söz konusudur.
Buradan sonuç olarak sodyumdan başlayarak argonakadar devam eden elementler birbirlerinden fiziksel vekimyasal özellikleri bakımından ayrılmışlardır.
Buraya kadar incelediğimiz gruplar ve sırada değerlikelektronları s ya da p orbitallerinde bulunuyordu.Yani agruplarındaydı.Geçiş elementlerindeyse değerlikelektronları d orbitallerinde bulunur ve bu elementler2a ve 3a grubu arasında yer alır.
Periyodik cetvelin 21 atom numaralı skandiyum ilebaşlayıp 30 atom numaralı çinko ile biten sıradakielementler ile bunların altında kalan tüm elementler,geçiş elementleri grubuna girer.
Ξ Dördüncü sıra geçiş elementleri:Se , Ti , V , Cr , Mn ,Fe , Co ,Ni , Cu , Zn .
Ξ Tümü metaldir.
Ξ 1a ve 2a grubu metallerinden farklı olup,sert veözkütlesi büyük metallerdir.
Ξ Erime ve kaynama noktaları çok yüksektir.
Ξ Elektrik akımı ve ısıyı iyi iletirler.
Ξ Kimyasal tepkimelere yatkınlık bakımındanaralarında çok büyük farklılık vardır.
Ξ 1a , 2a , 3a grubundaki metallerin yalnız bir türdeğerliği söz konusuyken geçiş elementlerininfarklı değerlikli birçok bileşikleri vardır.Geçişelementlerini diğer metalerden farklandıranözellik yalnız s orbitalinden değil,tam doluolmayan d orbitalininde bileşik oluşturma ile ilgiliolmalarıdır.
Ξ Periyodik cetvelin altına iki sıra halinde yazılanelementlere İç geçiş Elementleri ya da İçg eçişMetalleri denir.