XÁC ĐỊNH VẤN ĐỀ SỬ DỤNG THUỐCdoccdn.simplesite.com/d/88/cf/284008255822876552/7ae65e5f-4afc-41b0-ae... · Xác định nơi có vấn đề về sử dụng thuốc,

Hội Đồng Thuốc và Điều Trị

XÁC ĐỊNH VẤN ĐỀ SỬ DỤNG THUỐC

Nghiên Cứu Các Chỉ Số

Bs CK II Trịnh Hữu Thọ

Mục tiêu

Mô tả các chỉ số để xác định các vấn đề

liên quan đến việc sử dụng thuốc.

Nghiên cứu các chỉ số kê đơn và giải

thích cách áp dụng để xác định các vấn

đề liên quan đến việc sử dụng thuốc.

Giới thiệu

Sử dụng thuốc không hợp lý là phổ biến và mang

lại những hậu quả như sau:

Ảnh hưởng không tốt đến BN

Tốn kém

Tăng nguy cơ tác dụng phụ (ADR)

Xuất hiện tình trạng kháng thuốc

Nghiên cứu các chỉ số sử dụng thuốc là bước

đầu tiên để cải thiện tình trạng sử dụng thuốc.

Phương pháp giám sát việc sử dụng thuốc

PP Nghiên cứu các chỉ số Sử dụng dữ liệu thu thập được ở cấp độ bệnh nhân và cơ sở y tế

Dữ liệu không đủ để đánh giá sự phù hợp của một loại thuốc cho

một chẩn đoán cụ thể

PP Tổng hợp dữ liệu Sử dụng dữ liệu thông thường (hồ sơ kho).

Cung cấp tổng quan về việc sử dụng thuốc và có thể làm nổi bật

vấn đề của đơn vị

Kiểm tra sử dụng thuốc chuyên sâu Kiểm tra theo đơn thuốc (xem xét hồ sơ bệnh án)

Đánh giá việc sử dụng thuốc (DUE)

Phương pháp định tính để hiểu được nguyên nhân của một vấn đề sử dụng thuốc

Những chỉ số liên quan đến cơ sở y tế (1)

Đo lường các khía cạnh cụ thể của việc sử dụng

thuốc và các hoạt động chăm sóc sức khỏe tại

các cơ sở y tế.

Cung cấp thông tin cho những nhà quản lý y tế

liên quan đến việc sử dụng thuốc, thói quen kê

đơn và các khía cạnh quan trọng khác trong

chăm sóc bệnh nhân.

Những đặc điểm của một chỉ số có giá trị

Cụ thể

Dễ dàng tạo ra và đo lường được

Đáng tin cậy

Hợp lý

Dễ ứng dụng

Những chỉ số liên quan đến cơ sở y tế (2)

Sử dụng các chỉ số để:

Xác định nơi có vấn đề về sử dụng thuốc,

DTC có thể điều tra, nếu cần thiết, có hành

động để cải thiện tình hình

Cung cấp một cơ chế giám sát

Khuyến khích các nhà cung cấp dịch vụ

chăm sóc y tế cải thiện và làm theo tiêu

chuẩn đặt ra.

Những chỉ số liên quan đến cơ sở y tế (3)

Những chỉ số của WHO

Được đề xuất bởi INRUD và WHO

Được sử dụng để đánh giá việc CSSK và sử

dụng thuốc cho CSSK ban đầu tại trạm y tế,

phòng khám hoặc bệnh viện

Các chỉ số kê đơn

Các chỉ số chăm sóc BN

Các chỉ số liên quan đến cơ sở y tế

Các chỉ số sử dụng thuốc bổ sung

Các chỉ số kê đơn

Số lượng trung bình các loại thuốc mỗi lần khám.

Tỷ lệ phần trăm của các loại thuốc kê đơn theo

tên gốc (generic).

Tỷ lệ phần trăm đơn thuốc có kháng sinh.

Tỷ lệ phần trăm đơn thuốc có thuốc tiêm.

Tỷ lệ phần trăm đơn thuốc có Vitamin.

Tỷ lệ phần trăm của các loại thuốc trong danh

mục thuốc thiết yếu.

Các chỉ số kê đơn tại Thái Lan năm 2012

Chỉ số sử dụng thuốc BV vùng

n = 3

BV Huyện

n = 2

Trạm y tế

n = 4

Nhà thuốc

n = 4

Số thuốc / 1 đơn 4,13 3,25 2,74 1,56

% đơn có kháng sinh 23,1 44,6 28,5 17,3

% đơn có thuốc tiêm 5,5 3,1 5,3 0,8

% đơn có vitamin 18,3 9,6 14,2 5,3

% URTI sử dụng KS - 62,4 53,6 -

% thuốc generic 67,4 87,9 91,8 4.0

Một nghiên cứu khảo sát hơn 85 triệu đơn thuốc của các bác sĩ

chuyên khoa khác nhau tại Iran năm 2011

Chuyên khoa Số đơn thuốc Số thuốc trung

bình/đơn thuốc

Chi phí trung bình/đơn thuốc

IRR USD

Tổng quát 49.332.035 3,3 40.903 1,6

Nhi khoa 4.267.479 2,77 32.640 1,3

Phụ khoa 3.945.622 2,39 43.850 1,7

Nội khoa 3.630.239 3,08 94,642 3,7

Chỉnh hình 1.631.094 2,55 39.932 1,6

Nha khoa 1.505.217 2,31 24.178 0,9

Nhãn khoa 1.491.964 2,1 21.620 0,8

Tai mũi họng 1.309.517 2,76 47.567 1,9

Nội thần kinh 1.275.022 2,96 160.342 6,3

Tim mạch 1.180.548 3,68 88.875 3,5

Tâm thần 1.161.574 2,82 79.059 3,1

Ngoại khoa 1.138.152 2,63 51.704 2,0

Da liễu 799.019 2,06 45.039 1,8

Niệu khoa 769.191 2,24 70.918 2,8

Nhiễm 754.775 3,09 72.111 2,8

Ngoại thần kinh 661.015 2,78 89.387 3,5

IRR

=Ir

ania

n R

ial,

US

D=

Un

ited

Sta

tes

do

llar

, (1

IR

R=

0.0

00

039

1144

US

D i

n 2

011

)

Có một nhu cầu không thể thiếu để cải thiện thói

quen kê đơn của các BS chuyên khoa, đặc biệt là

các BS đa khoa. Điều này có nghĩa là các nhà

quản lý cần quan tâm tập trung vào các ưu tiên

như đào tạo liên tục.

4.7

3.63.3

2.21.8 1.5

0

0.5

1

1.5

2

2.5

3

3.5

4

4.5

5

AG BV115 Indonesia Nepal Malaysia WHO

•Phân tích tình hình sử dụng thuốc tại khoa khám bệnh- Bệnh viện Nhân Dân 115

ĐHYD Hà Nội - 2008

Chỉ số thuốc trung bình của 1 đơn thuốc

(2011)

Các chỉ số chăm sóc bệnh nhân

Thời gian thăm khám bệnh trung bình.

Thời gian cấp phát thuốc trung bình.

Tỷ lệ phần trăm các loại thuốc cấp phát

thực tế.

Tỷ lệ phần trăm các loại thuốc có nhãn

đầy đủ.

Tỷ lệ phần trăm bệnh nhân biết cách dùng

thuốc.

Các chỉ số liên quan đến cơ sở y tế

Tính sẵn có của danh mục thuốc thiết yếu

(EML) hoặc danh mục thuốc bệnh viện cho

cán bộ y tế.

Tính sẵn có của thuốc được chỉ định điều trị.

Tính sẵn có của các hướng dẫn điều trị

chuẩn (STGs)

Các chỉ số bổ sung

Tỷ lệ bệnh nhân điều trị mà không cần thuốc

Chi phí thuốc bình quân mỗi lần khám

Tỷ lệ phần trăm chi phí cho thuốc kháng sinh

Tỷ lệ phần trăm chi phí cho thuốc tiêm

Tỷ lệ phần trăm đơn thuốc phù hợp với phác đồ

điều trị (STGs)

Tỷ lệ bệnh nhân hài lòng với sự chăm sóc mà họ

nhận được

Tỷ lệ cơ sở y tế có thể tiếp cận thông tin khách quan

Thực hiện nghiên cứu chỉ số (1)

Xác định mục tiêu, ưu tiên và các chỉ số cần

nghiên cứu

Xác định thiết kế nghiên cứu theo mục tiêu

Giám sát theo thời gian, so sánh các cơ sở với nhau

Điều tra cắt ngang, chuỗi thời gian

Đánh giá các can thiệp

Thử nghiệm ngẫu nhiên, kiểm tra trước/sau, chuỗi

thời gian

Xác định chỉ số và quy trình thu thập dữ liệu

Khảo sát thí điểm (Pilot)

Tập huấn cho người thu thập dữ liệu

Chọn ngẫu nhiên ít nhất 20 cơ sở y tế (nếu có thể

được)

Thu thập 30 đơn thuốc cho mỗi cơ sở (100 đơn nếu

chỉ khảo sát 1 cơ sở)

Phân tích dữ liệu

Cung cấp kết quả cho DTC để đánh giá và theo dõi

Thực hiện nghiên cứu chỉ số (2)

Sử dụng kết quả nghiên cứu các chỉ

số để:

Mô tả thực hành điều trị hiện tại.

So sánh hiệu suất của các cơ sở hoặc người

kê đơn.

Tiến hành theo dõi định kỳ và giám sát các

hành vi sử dụng thuốc.

Xác định các vấn đề sử dụng thuốc ảnh

hưởng đến chăm sóc bệnh nhân.

Đánh giá tác động của sự can thiệp.

Biểu đồ chỉ số kê đơn (1) Việc sử dụng kháng sinh

0

10

20

30

40

50

60

70

80

U0 U1 U3 U3 U5 U6 U7 U8 U9 R0 R1 R2 R3 R4 R5 R6 R7 R8 R9

Cơ sở y tế

Thành thị

Nông thôn

% bệnh nhân

Biểu đồ chỉ số (2) Thời gian khám bệnh trung bình

0

1

2

3

4

5

6

7

U0 U1 U3 U3 U5 U6 U7 U8 U9 R0 R1 R2 R3 R4 R5 R6 R7 R8 R9

Cơ sở y tế

Thành thị

Nông thôn

Thời gian TB (phút)

Thực hành bài tập 1 và 2

Bài tập 1

Tính toán các chỉ số từ đơn thuốc

Bài tập 2

Tính toán các chỉ số chăm sóc BN từ quan sát đóng

vai khám bệnh

Thực hành nhóm bài tập 1

Chia nhóm thảo luận

Mỗi nhóm cử 1 nhóm trưởng, 1 thư ký và

1 người trình bày

Sử dụng mẫu số 2 & 3, phụ lục 1.

Thời gian thảo luận: 30’

Mỗi nhóm trình bày: 5’

Nội Dung Thực hành Nhóm bài tập 1

1. Tính các chỉ số kê đơn từ đơn thuốc

- Số thuốc trung bình mỗi lần khám.

- Tỷ lệ phần trăm của các loại thuốc được kê đơn

theo tên gốc.

- Tỷ lệ phần trăm đơn thuốc có dùng kháng sinh.

- Tỷ lệ phần trăm đơn thuốc có Vitamin.

- Tỷ lệ phần trăm các loại thuốc được kê đơn có

trong danh mục thuốc thiết yếu (EML) hay

danh mục thuốc bệnh viện.

2. Nhận xét từ kết quả tính toán của mỗi nhóm

Tóm tắt

Chức năng quan trọng của HĐTĐT là xác định

các vấn đề sử dụng thuốc và thực hiện biện

pháp khắc phục

Thực hiện nghiên cứu các chỉ số nhằm:

Xác định những vấn đề liên quan đến sử dụng

thuốc

Theo dõi và giám sát sự kê đơn

Đánh giá hiệu quả của những can thiệp