www.pgi.gov.pl www.psh.gov.pl Państwowy Instytut Geologiczny Państwowy Instytut Badawczy Ferdynand Ruszczyc Źródło (przed 1900) dr Piotr Herbich dr Piotr Herbich WYBRANE METODYCZNE I FORMALNE WYBRANE METODYCZNE I FORMALNE PROBLEMY ROZPOZNAWANIA, USTALANIA PROBLEMY ROZPOZNAWANIA, USTALANIA I ZAGOSPODAROWANIA ZASOB I ZAGOSPODAROWANIA ZASOB Ó Ó W W W W Ó Ó D PODZIEMNYCH D PODZIEMNYCH
24
Embed
WYBRANE METODYCZNE I FORMALNE PROBLEMY …geoportal.pgi.gov.pl/css/.../prezentacja...Herbich.pdf · Akty prawne regulujące wykonywanie dokumentacji i uwzględnianie jej wyników
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
www.pgi.gov.pl
www.psh.gov.pl
Państwowy Instytut GeologicznyPaństwowy Instytut Badawczy
Ferdynand Ruszczyc Źródło (przed 1900)
dr Piotr Herbichdr Piotr Herbich
WYBRANE METODYCZNE I FORMALNE WYBRANE METODYCZNE I FORMALNE PROBLEMY ROZPOZNAWANIA, USTALANIA PROBLEMY ROZPOZNAWANIA, USTALANIA
I ZAGOSPODAROWANIA ZASOBI ZAGOSPODAROWANIA ZASOBÓÓW W WWÓÓD PODZIEMNYCHD PODZIEMNYCH
ZAKRES TEMATYCZNY PREZENTACJI
Rozpoznawanie zasobów wód podziemnych jednostek bilansowych – ustalanie zasobów dyspozycyjnych wód podziemnych
- Cel ustalania zasobów dyspozycyjnych – racjonalne i zrównowa żone zarządzanie zasobami wód podziemnych w środowisku, zgodne z porz ądkiem prawnym (kontynuacja ustale ń PGG i implementacja RDW do UPW).
- Definicja zasobów dyspozycyjnych zgodna z RDW.- Wykorzystanie ustaleń dokumentacji do prowadzenia gospodarki wodnej –
bilansowa analiza rezerw i deficytów, rozrz ąd zasobów; ocena stanu ilo ściowego wód podziemnych; strategie rozwoju; planowanie pr zestrzenne.
- Udokumentowanie zasobów dyspozycyjnych w trybie określonym Ustawą PGG.
- Aspekty metodyczne rozpoznawania i ustalania zasobów dyspozycyjnych.
Zagospodarowanie zasobów wód podziemnych – ustalanie zasobów eksploatacyjnych ujęć
- Cel ustalania zasobów eksploatacyjnych ujęć – zaopatrzenie w wod ę ludno ści, przemysłu, rolnictwa.
- Definicja zasobów eksploatacyjnych ujęcia i metodyka ich ustalania. - Wykorzystanie ustaleń dokumentacji - wydawania pozwole ń wodno-prawnych
na pobór, projektowanie i ustanawianie stref ochron nych uj ęć. - Aspekty formalne ustalania zasobów eksploatacyjnych (uzasadnienie
potrzeby korzystania z wód podziemnych, okre ślenie zapotrzebowania na wod ę.
Akty prawne regulujące wykonywanie dokumentacji i uwzględnianie jej wyników
• Ustawa z dnia 9.06.2011r. - Prawo geologiczne i górnicze - od 1.I.2012r. [ Art.93, 94,161] MŚ zatwierdza dokumentację zasobów dyspozycyjnych i rozsyła decyzję do marszałków, starostów, dyrektorów rzgw
• Rozporządzenie MŚ z 8.05.2014r. w sprawie dokumentacji hydrogeologicznej … - podaje definicję zasobów dyspozycyjnych i ustala szczegółowy zakres dokumentacji
• Ustawa z dnia 18 lipca 2001r. Prawo wodne (Dz.U.2001 Nr 115 poz.1229) z późniejszymi zmianami – nakazuje uwzględnianie ustaleń dokumentacji w określaniu warunków korzystania z wód regionu i zlewni
- rozpoznania zasobów odnawialnych wód podziemnych,- określania ogranicze ń dla poboru wód w skali regionalnej - procedury bada ń modelowych dla ustalania zasobów dyspozycyjnych,- prowadzenia bilansów wodno-gospodarczych ,- wskazań do opracowania warunków korzystania z wód podziemny ch
regionu wodnego i zlewni.- sporz ądzania program ów prac na wykonanie prac
terenowych i studialnych i sporz ądzenie dokumentacji.
Metodyka określania zasobów dyspozycyjnych wód podziemnych
Stan rozpoznania zasobów dyspozycyjnych w Polsce (1 .01.2014)
Dokumentowanie zasobów dyspozycyjnych wód podziemnychharmonogram projektu realizowanego przez PSH w PIG-PIB (kierownik E. Przytuła)
I transza (2013-2016)obszary priorytetowe - udzielonych koncesji w ęglowodorowych, aglomeracji miejsko-przemysłowych, górnictwa odkrywkowego
Dokumentowanie zasobów dyspozycyjnych wód podziemnychharmonogram realizacji projektu
Transza II (2015-2018)obszary udzielonych koncesji na poszukiwaniegazu kon wencjonalnego, obszary zagro żone susz ą, ochronne Natura 2000,strefy przygraniczne
Stopie ń wykorzystania zasob ów wód podziemnych dost ępnych do zagospodarowania w Polsce
Stosunek [ % ]poboru wód podziemnych do zasobów dyspozycyjnych (lub perspektywicznych)
Hydrogeologiczny bilans wodnogospodarczy kraju
pobór z uj ęćstudziennychwodoc. kom.1,5 km3/rok
105 l/dob ę⋅⋅⋅⋅os.(71%zaopatrz.komunalnego)
odpływ podziemny do rzek ≈ 27km 3/rok 49%odpływu całk.
(SQ = 54,8 km 3/rok)
odwadnianie kopal ń
0,95 km3/rok
infiltracja opadów →→→→ zasilanie wód
podziemnych≈ 34 km 3/r
(18%opadu śred.)
parowanie i wegetacja siedlisk podmokłych
≈ 4 km 3/r
zasoby dost ępne do zagospodarowania: 37 mlnm 3/d (14 km 3/r) ≈1m3/os.dob ę
w tym: - dyspozycyjne 16,7 mln m 3/d- perspektywiczne 20,3 mln m 3/d zmagazynowane zasoby wód
podz. w poziomach u żytkowych≈6 tys.km 3 (158 tys. m 3/os.)≈110 letni odpływ rzeczny
„… - zasoby wód podziemnych dostępne do zagospodarowania, stanowiące średnią z wielolecia wielkość całkowitego zasilania wód podziemnych określonego obszaru bilansowego 1)
pomniejszone o średnią z wielolecia wielkość przepływu wód, tak aby nie dopuścić do
- znacznego pogorszenia stanu wód powierzchniowychzwiązanych z wodami podziemnymi
- powstania znaczących szkód w ekosystemach, - pogorszenia stanu chemicznego wód podziemnych,
ustalone z uwzględnieniem występującego w obszarze bilansowymprzestrzennego zróżnicowania warunków zasilania, występowania,
parametrów hydrogeologicznych i kontaktów hydraulicznychpoziomów wodonośnych,
przestrzennego rozkładu środowiskowych i hydrogeologicznychograniczeń dla stopnia zagospodarowania zasobów wód
podziemnych w ekosystemach lądowych od nich zależnych oraz przestrzennego rozkładu istniejącego użytkowania wód podziemnych
wyznaczone bez wskazywania szczegółowej lokalizacji i warunków techniczno-ekonomicznych ujmowania wód”.
1) jednostka hydrogeologiczna, wytypowana w celu ustalenia zasobów odnawialnych i zasobów dyspozycyjnych wód podziemnych wraz z oceną stopnia ich zagospodarowania; dzieli się na rejony wodno-gospodarcze.
Wykorzystanie dokumentacji hydrogeologicznej ustalającej zasoby dyspozycyjne wód podziemnych do działań administracyjnych:• udzielania i weryfikacji pozwole ń wodno-
prawnych na pobór w ód podziemnych,• ocena stanu ilo ściowego w JCWPd• opracowania programu działa ń uzupełniaj ących
dla utrzymania i osi ągnięcia dobrego stanuwód podziemnych,
• ustanawiania warunków korzystania z w ódregionu wodnego i zlewni : - wymogów w zakresie stanu w ód
wynikaj ących z celów środowiskowych,- ogranicze ń w korzystaniu z w ód, - priorytetów w zaspakajaniu potrzeb wodnych.
Ustawa prawo geologiczne i górnicze - Art. 93, 94. D okumentacja jest przedkładana … do zatwierdzenia w formie decyzji.
Kopie decyzji przesyłane s ą do: dyrektorów rzgw oraz marszałków, starostów - administracji geologicznej właściwej terytorialnie.
Wymagana zawartość dokumentacji (dostosowana do potrzeb zwiazanych z jej wykorzystaniem):
•••• Identyfikacja warunków hydrogeologicznych, stanu i problemów gospodarki wodnej w zakresie wód podziemnych
•••• Model matematyczny jednostki bilansowej dostosowany do ustalania zasobów i przeprowadzania prognoz.
•••• Zasoby odnawialne i dyspozycyjne wód podziemnych us talone w jednostkach bilansowych – rejonach
•••• Bilans wodnogospodarczy zasobów i poboru wód podzie mnych (rzeczywistego, dopuszczalnego w pozwoleniach, perspektywicznego).
•••• Wskazanie rejonów o korzystnych warunkach dla lokal izacji du żych uj ęć wód podziemnych.
•••• Wskazanie ogranicze ń dla zmian poło żenia zwierciadła i gradientów ci śnień w obszarach wymagaj ących utrzymania podanego stanu wód podziemnych
•••• Ocena wpływu zagospodarowania wód podziemnych na pr zepływ rzek. •••• Wytyczne do programów działa ń i warunków korzystania z wód.
Formalne uwarunkowania ustalania zasobów dyspozycyjnych wód podziemnych - zawartość
Dokumentacja ustalaj ąca zasoby dyspozycyjne w ód podziemnych stanowi merytoryczn ą podstaw ę:
- okre ślenia zasad optymalnego rozrząduzasobów wód podziemnych dla zaspokojeniapotrzeb wodnych ludno ści i gospodarki orazochrony środowiska;
- przeprowadzenia jednolitego bilansu wodno-gospodarczego dla identyfikacji rezerw i deficytów zasobów wodnych zlewni;
- ustanowienia warunków korzystania z wódregionu wodnego i zlewni
Pozycja dokumentacji zasobów dyspozycyjnych w gospodarce wodnej
Wybrane aspekty metodyczne ustalania zasobów dyspozycyjnych wód podziemnych
Utrzymanie przepływu nienaruszalnego rzek Qnh
Stosowanie miarodajnych danych hydrologicznych
Qnh = f (NQ) opartych na SNQ z cyklu lat posusznych wybranego z wielolecia
Zwrot w ód z drena ży górniczych i z u życia komunalnego
- zrzut czystych ścieków do rzeki powy żej leja depresji
Wykorzystanie retencji powierzchniowej.
Przepływ nienaruszalny mo że być częściowo utrzymany przez zbiorniki retencyjne
Obliczenia modeloweKryteria dla dopuszczalnego obni żenia ∆∆∆∆Zdopzwierciadła w ód gruntowych w chronionych ekosystemach l ądowych zale żnych od w ód :
- Ustalenia „ Programów ochrony” dotyczącedopuszczalnych zmian średniej głębokości do zwierciadła wód gruntowych w siedlisku (dotyczy ekosystem ów obj ętych ochron ą prawn ą)
- w przypadku braku takich ustale ń –połowę średniorocznej amplitudy z wielolecia
∆∆∆∆Zdop = 0,5 (Hmax – Hmin) < 1,0m
Wybrane aspekty metodyczne ustalania zasobów dyspozycyjnych wód podziemnych
Metodyka badań modelowych w ustalaniu zasobów dyspozycyjnych
Ocena stanu wód podziemnych zgodna z RDW
• Ocena stanu ilo ściowego w ód podziemnych – stopnia osiągnięcia celów środowiskowych wg. Ramowej Dyrektywy Wodnej jest dokonywana w jednolitych częściach w ód podziemnych (JCWPd).
• Zasoby dyspozycyjne s ą ustalane dla rejonów wodno-gospodarczych - jednostek bilansowych w ód podziemnych i powierzchniowych.
• Wydzielanie subcz ęści jako obszarów złego stanu ilościowego w ód podziemnych (deficyt bilansu w rejonie wodno-gospodarczym)
Metodyka badań wpływu zagospodarowania wód podziemnychna potrzeby związane z opracowaniem bilansu wodnogospodarczego
Inercja systemu wodonośnego jednostki bilansowej (TI)
Wpływ poboru UZD wód podziemnych w wysoko ści zasobów dyspozycyjnych na przepływ rzeczny NQ najni ższy roczny Omulwi (p. Czarnotrzew)
w warunkach ró żnego stopnia zwrotu wód po ich wykorzystaniu (0%, 2 5%, 75%)
Zagospodarowanie zasobów wód podziemnych Ustalanie zasobów eksploatacyjnych ujęć
Cel ustalania zasobów eksploatacyjnych ujęćZaspakajanie potrzeb wodnych u żytkowników :
- ludno ści (woda do spo życia) - przemysłu (spo żywczy, farmaceutyczny, - rolnictwa (hodowla, nawodnienia) - leśnictwa (nawodnienia szkółek, cele p.po ż.)
Definicja zasobów eksploatacyjnych ujęcia wód podziemnychIlość wód podziemnych mo żliwa do pobrania z uj ęcia w danych warunkach hydrogeologicznychi techniczno-ekonomicznych , z uwzględnieniem zapotrzebowania na wodęi przy zachowaniu wymogów ochrony środowiska
Zagospodarowanie zasobów w ód podziemnych –ustalanie zasobów eksploatacyjnych uj ęć