Wetsvoorstel stelsel openbare bibliotheekvoorzieningen Technische briefing OCW 25 april 2013 KB Den Haag
Wetsvoorstel stelsel openbare bibliotheekvoorzieningen
Technische briefing OCW
25 april 2013
KB Den Haag
2
Een nieuwe bibliotheekwet: wat regelt een wet?
• Wet is hoogste niveau van nationale regelgeving
• Onderwerpen van groot maatschappelijk belang
• Wet is geen: encyclopedie of compendium bibliotheekwerk
• Wet is wel: alleen het hoogst noodzakelijke regelen, uitwerking in nadere regelgeving
• Sinds 1987 geen zelfstandige wet meer voor openbare bibliotheken
3
Waarom een nieuwe bibliotheekwet?(Memorie van Toelichting)
• Gebrek aan samenhang: inefficiënt en remt innovatie (Commissie Calff, Raad voor Cultuur)
• Huidige kader achterhaald door technologische en maatschappelijke ontwikkelingen
• Maatschappelijk: ander mediagebruik, andere vrijetijdsbesteding, andere bevolkingssamenstelling, lokale bezuinigingen
• Technologisch: digitalisering, internet, van print naar scherm
• Digitale activiteiten van de openbare bibliotheek hebben nu geen formele basis
4
• Decentrale stelsel blijft gehandhaafd
• Ook de provinciale taken geregeld
• Veel vrijheid voor gemeenten en provincies, maar niet onbeperkt
• Structuur van de digitale bibliotheek en relatie met de fysieke bibliotheek • Nieuwe rol van de Koninklijke Bibliotheek
Typering van het wetsvoorstel(Memorie van Toelichting)
5
Kansen voor de bibliotheeksector
•Wet heeft meer impact dan convenant
•Gemeenschappelijk kader voor gesprek met lokale en provinciale overheid
•Zelfstandige bibliotheekwetgeving
•Wet regelt hoofdlijnen; veel uitwerking mogelijk door de branche zelf
•Balans tussen vrijheid en uniformiteit, vooral via netwerkbepalingen
6
De publieke waarden en maatschappelijke functie(artikel 4 en Memorie van Toelichting)
• Maatschappelijke functie en publieke waarden nu niet gedefinieerd
• Gemeenschappelijk kader ontbreekt: Wat is wel/geen openbare bibliotheek?
• Publieke waarden: betrouwbaarheid, onafhankelijkheid, pluriformiteit, toegankelijkheid
• Drie kernfuncties:o Aanbieden van kennis en informatieo Mogelijkheden voor ontwikkeling en educatieo Bevorderen van lezen en kennismaking met literatuur
• Kortweg: lezen, leren, informeren
• Openbare bibliotheek: ‘publieke toegang tot informatie, educatie en cultuur’
7
Meer samenhang in het bibliotheekstelsel(artikel 6 en artikel 7)
• Bibliotheekorganisaties werken samen in één netwerk:
1.Gezamenlijke catalogus (NBC)
2.Deelname aan IBL
3.Gezamenlijk collectiebeleid (collectieplan)
4.Deelname aan digitale infrastructuur
5.Gezamenlijk innovatiebeleid
6.Ondersteuning van het onderwijs
• Betreft: lokale/regionale bibliotheken, provinciale organisaties, digitale bibliotheek, KB• Gemeenten en provincies bevorderen dit• Inhoudelijke en functionele verbinding tussen fysiek en digitaal
8
Nieuwe rol voor de KB(artikel 8)
• KB nu: nationale bibliotheek met een wetenschappelijke taak
• Wetsvoorstel: ook taken voor openbare bibliotheekstelsel en het algemene publiek:
Beheer en ontwikkeling digitale bibliotheek, incl. inkoop e-content (nu Bibliotheek.nl)
Landelijke stelseltaken voor de openbare bibliotheek (nu SIOB)
Voorziening voor leesgehandicapten (nu SIOB)
• KB wordt centrale partij in het bibliotheeknetwerk. Nationale bibliotheek in brede zin
• KB verbonden aan OB-sector met 4 mln. leden. Groter maatschappelijk rendement
9
Collectieplan(artikel 9)
• Ontwikkeling fysiek - digitaal heeft gevolgen voor collectievorming
• Collectieplan regelt samenhang tussen fysiek en digitaal
Bibliotheekbranche maakt plan
• KB verantwoordelijk voor totstandkoming plan
• Artikel gaat over proces, niet over inhoud
10
• Twee onderdelen: infrastructuur en content, inclusief context
• Digitale bibliotheek heeft centrale structuur en is verantwoordelijkheid Rijk:o Bekostiging landelijke digitale infrastructuuro KB koopt content in, op voordracht bibliotheekbranche
• Fysieke en digitale media vormen samen één collectie
• Digitale activiteiten van: o Openbare bibliotheek en CDR (Bibliotheek.nl), o KB o Digitale Bibliotheek van de Nederlandse Letteren (DBNL)samengebracht bij één partij: KB
De structuur van de digitale bibliotheek(artikel 16 en artikel 17)
11
Lidmaatschap van de digitale bibliotheek(artikel 14 en artikel 17)
• Iedereen in NL kan lid worden. Uitbreiding met andere groepen mogelijk
• Keuzevrijheid voor gebruikers. Twee routes:
1. Leden OB ingeschreven als lid digitale bibliotheek
2. Rechtstreeks inschrijven bij digitale bibliotheek
• Centrale administratie van digitale leden nodig voor toegang tot rechtendragende content
• Tarieven niet in de wet zelf. Worden vastgesteld door KB i.o.m. branche
12
• Bekostigingsplicht• Bibliotheekfuncties gedefinieerd• Onderscheidende, publieke karakter• Certificering• Fysiek en digitaal als twee-eenheid• Verantwoordelijkheden overheden• Nationale bibliotheekpas• Inkoop e-content• Decentraal stelsel• Contributievrijdom• Digitaal leenrecht
VOB-aandachtspunten
13
Planning en vervolgstappen
• Tot 19 mei: www.internetconsultatie.nl
• Voor zomerreces: route naar de Ministerraad
• Daarna: voor advies naar Raad van State
• Najaar 2013: aanbieding aan de Tweede Kamer
• In 2014: behandeling in de Eerste Kamer
• 1 januari 2015: inwerkingtreding
14
Tijd voor vragen uit de zaal