11 april 2008 25 Zelf zeggen William van de Pol, technisch directeur van Weij- man Vastgoedonderhoud in Veenendaal en zijn ‘buurman’ Carel Doornenbal van Timmer- Select Doornenbal in Veenen- daal dat ze het ultieme kozijn hebben geconstrueerd, het SpeQtra gevelelement. Is het lef om jezelf de beste te noemen of is een kwestie van pure zelfoverschatting? Geen van beide. Van de Pol is geen borstklopper. In alle stilte gin- gen hij en Doornenbal jaren geleden al aan de slag. Beide gedreven door een gezonde dosis innovativiteit. Ellende Toen Van de Pol 12 jaar gele- den bij Weijman in dienst trad, zag hij het gedoe en gefröbel bij het repareren van houtrot van sterk aangetaste en slecht gevingerlaste hemlock- kozijnen. Het bleef Van de Pol als bouwkundige plagen. Van- uit zijn discipline keek hij an- ders aan tegen kozijnen dan de gemiddelde schilder. ‘Dat moet toch anders kunnen?’, vroeg Van de Pol zich steeds af, ‘Men zegt wel eens dat je als onderhoudsbedrijf gezegend bent met slechte kozijnen. Nee dus. Als resultaatgericht vast- goedonderhoudsbedrijf pro- beer je processen beheersbaar te maken. Ons bestaansrecht is gefundeerd op onderhoud op basis van resultaatgerichte af- spraken. Dat betekent kwali- teit leveren en niet reageren op de ellende van een ander. Dat betekent ook onderhoud plegen op basis van goede af- spraken en op basis van een eerder geleverd en beheers- baar product. We leveren als vastgoedonderhoudsbedrijf daarom niet alleen graag een kozijn maar juist ook het on- derhoud over een lange reeks van jaren. Dat betekent conti- nuïteit voor ons en zekerheid voor onze klanten. Maar dan moet je wel over zo’n kozijn beschikken.’ Klik Zowel Van de Pol als Doornen- bal zijn innovatief ingesteld en volgden, los van elkaar, al tien jaar geleden de ontwikkelin- gen van de testfabriek in Arnhem waar men door het acetyleren van ‘zacht’ hout een nieuw soort hout ontwikkelde. (zie kader ‘accoya’). Toen de twee elkaar toevallig troffen, terwijl ze in Veenendaal nota bene ook nog buren zijn, ont- stond de klik tot wat nu het bedrijf Endura is: producent van SpeQtra houten gevelele- menten volgens concept IV. Dit concept houdt in dat de kozijnen afgelakt en beglaasd geplaatst worden en tegen een van te voren vastgesteld onderhoudsplan in optimale staat worden gehouden, dus- danig dat het kozijn na 25 jaar nog steeds in dezelfde condi- tie verkeert. Verkrijgbaar Met de toepassing van accoya weet Van de Pol zich verzekerd van de betere soort hout in de prijsklasse van vergelijkbaar traditioneel hardhout. ‘Binnen afzienbare tijd is traditioneel tropisch hardhout moeilijk of zelfs helemaal niet meer ver- krijgbaar. In ieder geval onbe- taalbaar. Met accoya is dat geen probleem. Het basishout, radiata pine, is in principe in onbeperkte hoeveelheden in duurzaam beheerde bossen en plantages te kweken’, aldus Van de Pol. Overigens is het helemaal niet nodig om een geheel kozijn uit accoya te laten bestaan. ‘Voor kozijnen die vol ‘in het weer’ staan, ja. In andere gevallen kan het kozijn een samenstel- ling zijn van accoya met vuren en/of grenen met bijvoorbeeld alleen de onderdorpel en het kalf van accoya. Met de huidi- ge stand van de techniek kun je de samenstelling van kozij- nen op afroep combineren. Want wat is er mis met een goed stuk vuren? Dat slechte imago van kozijnen door zwakke verbindingen en hout- rot heeft alles te maken met slecht bouwen in het verleden, met ondeugdelijke vingerlas- sen, verkeerde detailleringen, teveel spinthout en door desastreuse bouwplaats- omstandigheden.’ Flexibel De kozijnen zijn door het vast- goedonderhoudsbedrijf ont- wikkeld als renovatiekozijn. Maar ook in de nieuwbouw is het kozijn toepasbaar. Van de Pol: ‘Hout blijft de toekomst. Qua duurzaamheid en onder- houd hebben we, zeker met dit kozijn, een sterk concurre- rend kozijn ten opzichte van kunststof en aluminium. Hout is zó flexibel om mee te wer- ken. Probeer maar eens nieuw hang- en sluitwerk in kunststof en aluminium aan te brengen. In hout is dat geen probleem. Dat blijft altijd bewerkbaar.’ Keten Ook bouwtechnisch bedrijfs- kundige Jan Huizer bij Weijman Vastgoedonderhoud is nauw betrokken bij het Endura-project: ‘Ik heb als nieuwkomer gemerkt dat de bouw erg traditioneel en productgericht is. Resultaat- gericht vastgoedonderhoud op een goede manier in de praktijk brengen, betekent goede afspraken maken met álle betrokken partijen. Op voorhand. Bij de totstand- koming van dit project is dan ook sprake van een keten- gerichte samenwerking. De betrokken leveranciers over- leggen aanhoudend met elkaar om tot een zo optimaal mogelijke toepassing van elkaars producten te komen.’ Zo kan de kitleverancier bij- voorbeeld een langere vervan- gingstermijn garanderen wan- neer er minder uv-inval plaats- vindt. Daarvoor heeft hij weer de medewerking van de glas- leverancier nodig. Zo is veel discussie over garanties tussen de berokken partijen achteraf te voorkomen. Er zijn nogal wat leveranciers betrokken bij de totstandko- ming van het Endura-project. Bijvoorbeeld Titan Wood als kozijnhoutleverancier, Rickert Glas uit Duitsland voor het glas, en natuurlijk leveranciers van hang- en sluitwerk, lijmen, kitten, rubbers, suskasten en assemblagematerialen. Van de Pol: ‘Het accoya gaf uit- eindelijk de doorslag om de gevelelementen te maken die minstens 50 jaar mee moeten gaan, mits op de juiste manier onderhouden.’ Bij de ontwikkeling van de ge- velelementen is nauw overleg gevoerd met TNO, Stichting Hout Research en met Woningborg. Huizer: ‘Je kunt natuurlijk wel van alles roepen maar het is wel zo prettig wan- neer je je gesterkt voelt door gerenommeerde instituten en adviesorganen.’ Van de Pol: ‘Want bij elke toe- passing kom je heel specifieke zaken tegen. De verlijming van accoya vraagt bijvoorbeeld meer tijd dan normaal, in dit geval zo’n vijftien uur. Ook het gebruik van roestvrij staal is noodzakelijk want het zure acetyleerproces zal ijzeren ma- terialen aantasten.’ RVO Vooralsnog is TimmerSelect Doornenbal de enige timmer- fabriek die het SpeQtra-kozijn produceert. Van de Pol: ‘Daar- bij zal het zeer waarschijnlijk niet blijven. Als op termijn an- dere TimmerSelectfabrieken volgens dezelfde specificaties gaan werken, zal het aantal timmerfabrieken die accoya- kozijnen gaan produceren al- leen maar toenemen. Mits goed onderhouden gaat zo’n kozijn 50 jaar mee. Op deze manier is het daarom een typisch gevelelement voor onderhoudsbedrijven met een VGO-keurmerk. Daar doen we straks graag zaken mee.’ Huizer: ‘Het uitgangspunt van alles blijft de uiteindelijke prestatie. Dit product moet je daarom op de juiste manier verzorgen. Met resultaatge- richt vastgoedonderhoud kan dat prima. Op die manier haal je er het maximale financiële rendement voor je opdracht- gever uit.’ WEIJMAN VASTGOEDONDERHOUD START ENDURA VOOR DE PRODUCTIE VAN HOUTEN GEVELELEMENTEN ‘Wij maken het ultieme kozijn’ VEENENDAAL – Resultaatgericht vastgoedonderhoud, de hoogste duurzaamheidsklasse hout, een gedreven kozijn- fabrikant als compagnon en een innovatieve instelling, dat zijn zo’n beetje de ingrediënten voor het ontstaan van gevelelementen met een levensduur van tenminste 50 jaar. Genoeg reden voor Weijman Vastgoedonderhoud in Veenendaal om er het bedrijf Endura voor op te richten. Op de BouwRai introduceerde het bedrijf de primeur. William van de Pol (links) en Jan Huizer: ‘Onze kozijnen gaan langer mee dan de groeitijd van het hout waarvan ze gemaakt zijn’ Een ogenschijnlijk normale stapel hardhout. Aan deze lading hout ging een modern modificatieproces vooraf om van zacht hout hardhout te maken Een bestelling gevelelementen wordt ingepakt en op het aller- laatste moment op de bouwplaats geleverd om bouwplaats- beschadigingen te vermijden (foto’s: HvG) Dit model gevelelement laat de verschillende combinatie- en las- mogelijkheden zien. Accoya zal vooral daar zitten waar de klimaat- invloeden het sterkst zijn Accoya Het verduurzamen van hout is al jaren een grote uitdaging. Die verduurzaming ging niet zelden gepaard met negatieve milieu- effecten en onwenselijke karakteristieken van het hout. Zo niet het acetyleren zoals dat bij accoya wordt toegepast. Hier wordt hout onder vacuüm en hoge temperatuur behan- deld met azijnzuuranhydride (geconcentreerd keukenazijn). Het azijnzuuranhydride reageert met de ‘zwakke’ hydroxyl- groepen in de houtcellen waarmee de zwakke houtstructuur omgezet wordt in stabiele acetylgroepen die nog nauwelijks water op kunnen nemen. Ook schimmels krijgen daardoor geen vat meer op het hout. Het vervangen van de hydroxylgroepen door acetylgroepen maakt het hout zwaarder, harder en stijver en tast de sterkte en de kleur niet aan. Bovendien beschermen de acetylgroepen het hout tegen uv-straling, waardoor het ook onder invloed van zonlicht zijn kleur behoudt. Accoya is geen hardhoutsoort als meranti of sapupira. Accoya is de verzonnen naam van gemo- dificeerd hout, in dit geval gemodificeerd radiata pine, een snelgroeiende houtsoort die wereldwijd goed gedijt. HOUT svk004_Weijman.qxp 03-04-2008 09:51 Pagina 25