· Web viewVËy mµ ngµy nay - thêi buæi v¨n minh lÞch sù cña thÕ kû 21 ®· ®Õn, nhiÒu ng êi l¹i kh«ng hÒ ®Ó ý ®Õn hoÆc thËm chÝ cßn coi th êng v¨n hãa

CÇu Vång nhá - sè 3

CÇu Vång nhá - sè 3(Sè ra th¸ng mét n¨m 2001)

Buæi chiÒu h«m ®ã, lÏ ra chóng t«i häc nhãm nh thêng lÖ. Nhng h«m nay ®· qu¸ giê gÆp häc nhãm ®Õn 20 phót mµ sao HiÒn, V©n vµ Lan vÉn cha ®Õn nhØ? Mêi phót n÷a l¹i tr«i qua mµ vÉn cha thÊy ai tíi, t«i quyÕt ®Þnh gië vë ra «n l¹i bµi trong khi chê tiÕp. Tõ ngoµi ®êng, tiÕng ngêi, tiÕng xe väng vµo, nhén nhÞp tng bõng. Nh÷ng ngµy cËn TÕt cã kh¸c, ai còng lo ®i s¾m TÕt. §µo, quÊt, b¸nh chng, b¸nh kÑo... T«i ngåi m·i mµ vÉn kh«ng lµm sao tËp trung ®îc vµo bµi vë. §ang loay hoay víi nh÷ng c©u hái sinh vËt, t«i chît giËt m×nh khi nghe thÊy tiÕng çc b¹n gäi. T«i liÒn ch¹y ra më cöa th× thÊy HiÒn, V©n vµ Lan. C¶ ba ¨n mÆc rÊt diÖn. - Trêi ®Êt! TÕt ®Õn n¬i mµ Êy vÉn ngåi häc ®îc c¬ µ? Th«i, cÊt s¸ch vë råi ®i ch¬i víi bän tí. - ThÕ bän Êy quªn µ? C« dÆn ngµy mai kiÓm tra sinh tÊt niªn mµ! - ¤i giêi, c« cßn bËn lo TÕt, thêi gian ®©u mµ ngåi chÊm bµi.HiÒn võa døt lêi th× Lan l¹i nãi tiÕp: - §óng ®Êy, chiÒu h«m qua chóng tí võa nh×n thÊy c« ®i s¾m TÕt xong. C« sÏ ch¼ng kiÓm tra bµi ®©u.

- Th«i, ®i ch¬i TÕt víi bän tí ®i! - V©n cè n× nÌo. Lò b¹n cø nhao nhao giôc gi·. T«i lìng lù mét phót råi thay quÇn ¸o vµ cïng lò b¹n ra khái nhµ, hßa vµo dßng ngêi tÊp nËp trªn ®êng phè. ChiÒu h«m ®ã, chóng t«i lang thang tíi kh¾p chç, xong c«ng viªn l¹i ®i chî hoa råi vµo xem héi chî... Buæi chiÒu tr«i qua thËt nhanh. T«i vÒ ®Õn nhµ th× ®· b¶y giê tèi. ¡n c¬m xong, t«i ®Þnh lÊy s¸ch vë ra «n nèt bµi, nhng m¾t cø dÝp c¶ l¹i. T«i l¨n ra ngñ. Ngµy h«m sau, chóng t«i tíi trêng buæi cuèi cïng tríc khi nghØ TÕt. Trong ®Çu mçi ®øa ®Çy ¾p nh÷ng dù ®Þnh TÕt. Ai còng x«n xao bµn t¸n chuyÖn TÕt. KÎng ®· b¸o vµo líp mÊy phót råi mµ vÉn cha thÊy c« gi¸o tíi, c¶ líp ®· khÊp khëi mõng. Phen nµy cã lÏ thÕ lµ tho¸t ®îc kiÓm tra. §øa nµo ®øa nÊy ®ang hoan hØ ra mÆt, ch¼ng thÊy ai th¾c m¾c kh«ng hiÓu sao c« gi¸o kh«ng ®Õn, v× c« èm hay lµ v×.... L¹i thªm mét phót n÷a tr«i qua... C¶ bän vÉn ®ang mõng quýnh, tëng ®· tho¸t n¹n. T«i còng ®ang thë phµo nhÑ nhâm. Kh«ng ngê ngay lóc ®ã cã mét c« kh¸c tíi thay. Ban ®Çu, c« Êy hái chuyÖn häc trß lan man çc thø vÒ TÕt v.v. C¶ bän høng chÝ kÓ chuyÖn nµy chuyÖn nä. ThÕ nhng chØ ®îc vµi phót nh thÕ, c« Êy l¹i b¶o c¶ líp lµm bµi kiÓm tra theo lêi c« gi¸o dÆn. ... ë phÝa cuèi líp cã tiÕng ai thë dµi ®¸nh sît, chen lÉn nh÷ng tiÕng xuýt xoa, x× xµo, nµi nØ. C« gi¶i thÝch: - Çc em cø yªn t©m. Bµi kiÓm tra sÏ kh«ng khã ®©u, còng t¬ng tù nh nh÷ng c©u hái «n tËp c« gi¸o ®· cho çc em vÒ nhµ th«i. TrËt tù råi chÐp ®Ò ®i çc em! T«i liÕc nh×n th× thÊy mÊy ®øa b¹n cña m×nh còng ®ang luèng cuèng nh t«i. Chóng t«i chØ cßn çch nép giÊy tr¾ng mµ th«i. ThÕ lµ ch¬ng tr×nh du xu©n cña chóng t«i sÏ cã thªm c¶ mÊy chó ngçng ®á chãt, nh÷ng vÞ kh¸ch kh«ng mêi mµ ®Õn. §Êy, bµi häc ®Çu xu©n cña t«i lµ thÕ ®Êy! Tuti

Ban biªn t¹p b¸o “ CÇu vång nhá ”Phßng 504 - Nhµ A-18

2

CÇu vång nhá xin göi ®Õn çc b¹n ®éc gi¶ vµ toµn thÓ gia ®×nh lêi chóc mõng n¨m míi an khang thÞnh vîng, h¹nh phóc vµ thµnh ®¹t. Chóc çc b¹n lu«n ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tÝch tèt trong häc tËp vµ tu dìng. CÇu vång nhá mong lu«n nhËn ®îc sù ñng hé vµ céng t¸c nhiÖt t×nh cña çc b¹n


Khu tËp thÓ §ång XaMai DÞch - CÇu GiÊy - Hµ Néi

Tel/ Fax: 7562716. E-mail: [email protected]

Nh÷ng phong tôc ngµy TÕt

D©n téc ta cã nhiÒu ngµy TÕt. TÕt lµ çch nãi t¾t hai ch÷ lÔ tiÕt. Cã TÕt Thîng nguyªn, Trung nguyªn, H¹ nguyªn, Thanh minh, §oan ngä, Trung thu... Ngµy TÕt nªu ë ®©y tøc lµ nãi t¾t lÔ tiÕt Nguyªn ®¸n (ngµy ®Çu n¨m).Ngµy TÕt d©n téc ta cã nhiÒu phong tôc hay ®¸ng ®îc gäi lµ thuÇn phong nh khia bót, khai canh, h¸i léc, chóc TÕt, du xu©n, mõng thä...

Tèng cùu nghinh t©n (tiÔn cò ®ãn míi)Cuèi n¨m quÐt dän s¹ch sÏ nhµ cöa, s©n ngâ, vøt bá nh÷ng thø r¸c rëi, cïng lµng xãm dän dÑp nhµ thê, ®×nh chïa, ®êng s¸ phong quang, t¾m giÆt, çt tãc, may s¾m quÇn ¸o míi, trang trÝ bµn thê, lau chïi bµn ghÕ, Êm chÐn vµ mäi thøc ¨n vËt ®ùng.NhiÒu gia ®×nh nh¾c nhë con ch¸u tõ giao thõa trë ®i kh«ng quÊy khãc, kh«ng nghÞch ngîm, c·i cä nhau, kh«ng nãi tôc chöi bËy, kh«ng vøt r¾c, vÏ bõa b·i. Cha mÑ, anh chÞ còng kh«ng quë m¾ng, tr¸ch ph¹t con em, ®èi víi ai còng tay b¾t mÆt mõng, vui vÎ niÒm në dÇu l¹ dÇu quen. §èi víi bµ con l¸ng giÒng, dï trong n¨m cã ®iÒu g× kh«ng ph¶i hay xÝch mÝch g× ®Òu xóy xãa hÕt. DÉu cã thùc lßng hay kh«ng, nhng ngêi nµo còng cã vÎ «n tån, hoµ nh·, chuyÖn cò cho qua, kh«ng ®Ó bông, còng kh«ng ai nãi khÝch b¸c hoÆc bãng giã, ¸c ý g× trong nh÷ng ngµy ®Çu n¨m. DÉu cã míi gÆp nhau Ýt phót tríc, nhng sau phót giao thõa coi nh míi gÆp, ngêi ta chóc nhau nh÷ng ®iÒu tèt lµnh.

H¸i léc, x«ng nhµ, chóc TÕt, mõng tuæiAi còng hi väng mét n¨m míi tµi léc dåi dµo, lµm ¨n thÞnh vîng, m¹nh khoÎ, tiÕn bé, thµnh ®¹t h¬n n¨m cò. Léc tù nhiªn ®Õn, cµng sím th× cµng tèt, nhng nhiÒu nhµ chñ ®éng tù m×nh ®i h¸i léc (chØ mét cµnh non ë ®×nh chïa) mang vÒ nhµ, tù m×nh x«ng nhµ hoÆc dÆn tríc ngêi “nhÑ vÝa” mµ m×nh thÝch ®Õn x«ng nhµ. NhiÒu ngêi kh«ng tin tôc x«ng nhµ nhng còng ph¶i dÌ dÆt, cha d¸m ®Õn nhµ ai sím, sî trong n¨m gia ®×nh ngêi ta x¶y ra chuþÖn g× kh«ng hay l¹i ®æ t¹i m×nh “nÆng vÝa”. ChÝnh v× vËy, ®¸ng lÏ sím mång mét ®«ng vui l¹i hãa ra Ýt kh¸ch. Sau giao thõa cã tôc mõng tuæi chóc TÕt. Tríc hÕt con ch¸u mõng tuæi «ng bµ, cha mÑ. ¤ng bµ cha mÑ còng chuÈn bÞ mét Ýt tiÒn ®Ó mõng tuæi cho con ch¸u trong nhµ vµ con ch¸u hµng xãm l¸ng giÒng, b¹n bÌ th©n thÝch. Khi chóc TÕt ngêi ta thÝch nhÊt ®iÒu g× th× chóc ®iÒu ®ã, chóc søc khoÎ lµ phæ biÕn nhÊt. Chóc TÕt nh÷ng ngêi trong n¨m cò gÆp rñi ro tai häa th× ®éng viªn nhau “cña ®i thay ngêi”, “tai qua n¹n khái”, nghÜa lµ ngay trong tai häa còng t×m thÊy çi phóc, híng vÒ sù tèt lµnh. Nh×n chung, trong nh÷ng ngµy ®Çu n¨m, ngêi ta thêng kiªng kh«ng nãi tíi ®iÒu rñi ro hoÆc xÊu xa.Quanh n¨m lµm ¨n vÊt v¶, Ýt cã ®iÒu kiÖn qua l¹i th¨m nhau, nh©n ngµy TÕt ®Õn chóc mõng nhau, g¾n bã t×nh c¶m thËt lµ ®Ëm ®µ ý vÞ. Quµ TÕt, lÔ TÕtB×nh thêng qua l¹i hái th¨m nhau cã khi còng cã quµ, biÓu lé mèi ©n t×nh, nhng phong tôc ta ®i lÔ TÕt vÉn cã ý nghÜa h¬n, nhÊt lµ ®i tríc TÕt cµng quÝ. Lo¹i trõ ®éng c¬ hèi lé quan trªn ®Ó cÇu danh lîi th× viÖc

3

M©m qu¶ TÕt M©m qu¶ mÑ bµy ®Çy ®Æn Hång xiªm, ®u ®ñ, chuèi, na. C©y nhang «ng ch©m ®á löa H¬ng th¬m ngµo ng¹t kh¾p nhµ BÐ ®øng thÇm th× bªn mÑ:

mailto:[email protected]


biÕu quµ TÕt, tá ©n nghÜa t×nh c¶m lµ ®iÒu ®¸ng quÝ. Häc trß tÕt thÇy gi¸o, bÖnh nh©n tÕt thÇy thuèc, con rÓ tÕt bè mÑ vî... Quµ TÕt ®ã kh«ng ®¸nh gi¸ theo thÞ trêng. Khai bótKhai bót lµ mét tôc hay, tiÕc r»ng ngµy nay Ýt ai chó ý. Khai bót lµ n¾n nãt, thËn träng viÕt nh÷ng dßng ch÷ ®Çu n¨m. Giao thõa xong, khai bót ch÷ tèt v¨n hay tøc lµ b¸o hiÖu sang n¨m häc hµnh tÊn tíi, thi cö gÆp may. (TrÝch trong s¸ch “100 ®iÒu nªn biÕt vÒ phong tôc ViÖt Nam”)

Nicolai Copernicus (1473-1543) - Nhµ thiªn v¨n häc Ba LanTrong t¸c phÈm bÊt hñ cña m×nh “ChuyÓn ®éng quay cña çc thiªn thÓ” «ng ®· tr×nh bµy häc thuyÕt cña m×nh cho r»ng mÆt trêi lµ trung t©m cña vò trô, tr¸i ®Êt cïng çc hµnh tinh kh¸c quay xung quanh mÆt trêi. Trªn mé chÝ cña «ng, ngêi ta ®· ghi l¹i mét dßng ch÷ ®Çy ý nghÜa: Ngêi ta gi÷ l¹i mÆt trêi vµ ®Èy tr¸i ®Êt di chuyÓn”.

Johann Wolfgang Goether (1749-1832) - §¹i v¨n hµo §øc¤ng lµ võa lµ nhµ v¨n, nhµ th¬, nhµ viÕt kÞch, nhµ khoa häc, nhµ triÕt häc, nhµ chÝnh kh¸ch cña thÕ kØ 18-19, mét vÜ nh©n cña nh©n lo¹i. Vë kÞch “Faust” lµ kiÖt t¸c lín nhÊt cña cña Goether, chøa ®ùng tÊt c¶ nh÷ng tµi n¨ng s¸ng t¹o cña «ng.

Charles Robert Darwin (1807-1882) - Nhµ sinh vËt häc AnhT¸c phÈm “Nguån gèc çc loµi, con ®êng chän läc tù nhiªn” cña Darwin, ®îc xuÊt b¶n n¨m 1859, thùc sù lµ mét cuéc çch m¹ng trong ngµnh khoa häc tù nhiªn, lµm thay ®æi toµn bé suy nghÜ cña con ngêi. ¤ng cho r»ng v¹n vËt ®Òu biÕn ®æi, ®iÒu nµy tr¸i ngîc víi häc thuyÕt “bÊt biÕn” trong Kinh Th¸nh.

Alfred Nobel (1833-1896) - Nhµ hãa häc kiªm kü s Thôy §iÓnNobel ®i s©u nghiªn cøu chÊt næ, ®Æc biÖt lµ nitrpglycerine, mét chÊt næ nguy hiÓm, cùc nh¹y, g©y nhiÒu tai n¹n. Do chÕ t¹o thuèc næ, nªn nhiÒu ngêi cho «ng lµ hung thÇn ph¸ ho¹i. ChÝnh ®iÒu nµy ®· cã ¶ng hëng lín ®Õn quyÕt ®Þnh cña Nobel sau nµy, ®ã lµ ®Ó l¹i di chóc dµnh toµn bé lîi tøc hµng n¨m cña tµi s¶n cña m×nh ®Ó tÆng thëng cho nh÷ng ç nh©n nµo cã cèng hiÕn lín lao cho nh©n lo¹i. QuÜ ®îc chia ®Òu lµm 5 gi¶i th-ëng vÒ VËt lý, hãa häc, sinh häc, v¨n häc, hßa b×nh vµ n¨m 1996 cã thªm gi¶i thëng vÒ kinh tÕ.

Wilhem Conrad Roentgen (1845-1923) - Nhµ vËt lý ngêi §øc¤ng lµ ngêi t×m ra tia X, hay cßn gäi lµ tia R¬n ghen. Tia X sím ®îc sö dông trong y häc ®Ó chÈn ®o¸n ®iÒu trÞ bÖnh vµ trong c«ng nghÖ ®Ó lµm ph¬ng tiÖn kiÓm tra. ViÖc t×m ra tia X ®· gióp cho vËt lý nguyªn tö tiÕn mét bíc quan träng vµ cã t¸c dông réng r·i, v÷ng ch¾c trong ®êi sèng khoa häc. Víi ph¸t minh nµy, Roentgen ®îc trao tÆng gi¶i Nobel ®Çu tiªn vÒ VËt Lý vµo n¨m 1901.

4


Pablo Ruiz Picasso (1881-1973) - Danh häa T©y ban Nha¤ng lµ mét nghÖ sÜ u tó nhÊt cã ¶nh hëng lín ®èi víi nÒn héi häa thÕ giíi, mét chiÕn sÜ ®Êu tranh cho hoµ b×nh vµ sù tiÕn bé x· héi, ngêi s¸ng lËp trêng ph¸i lËp thÓ trong nÒn héi häa thÕgiíi. T¹i §¹i héi I phong trµo hßa b×nh thÕ giíi häp ë Ba Lan, Picasso ®· vÏ bøc bÝch ch¬ng næi tiÕng cho §¹i héi “H×nh tîng chim bå c©u”.

Alexander Fleming (1881-1955) - Nhµ vi trïng häc AnhSau 15 n¨m nghiªn cøu, t×m tßi trong phßng thÝ nghiÖm, «ng ®· t×m ra chÊt penicilin, thuèc kh¸ng sinh ngµy nay. N¨m 1945, Fleming ®îc nhËn gi¶i thëng Nobel cïng víi Clain vµ Florey, nh÷ng ngêi ®a kh¸ng sinh penicilin vµo qui tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt t¹i MÜ.

HÇu hÕt çc loµi r¾n cã näc ®éc, cã thÓ lµm chÕt ngêi vµ ®éng vËt. ThÕ nhng, ë nhiÒu n¬i trªn tr¸i ®Êt, ngêi ta vÉn tæ chøc nh÷ng lÔ héi, nh÷ng cuéc thi ®éc ®¸o vÒ loµi vËt nguy hiÓm nµy.

LÔ héi r¾n ë ViÖt NamLµng LÖ MËt (gÇn thÞ trÊn §øc Giang) Hµ Néi næi tiÕng vÒ çc mãn ¨n b»ng... thÞt r¾n. Hµng n¨m, cø ®Õn ngµy 23 th¸ng 3, lµng LÖ MËt l¹i tng bõng më héi r¾n. Ngêi ngêi ®æ vÒ trÈy héi rÊt ®«ng. Trong ch¬ng tr×nh lÔ héi cã tr×nh diÔn l¹i tÝch chµng trai ®¸nh r¾n cøu c«ng chóa vµ ®îc suy t«n lµ Thµnh hoµng lµng.

LÔ héi ríc r¾n ë ItaliaLÔ héi diÔn ra ë lµng Cocullo, vïng nói Abruzzes (çch thñ ®« Roma kho¶ng 100km). Hµng n¨m, cø vµo ngµy ®Çu tiªn cña th¸ng 5, theo tËp tôc tõ nhiÒu thÕ kØ, d©n lµng ríc Th¸nh Dominique vßng quanh lµng. §iÒu ®Æc biÖt lµ cæ vµ th©n tîng Th¸nh vµ c¶ nh÷ng ngêi ríc ®Òu ®îc trang ®iÓm b»ng r¾n.§Ó chuÈn bÞ cho lÔ héi, tríc ®ã mÊy ngµy, ngêi d©n trong lµng, tõ trÎ ®Õn giµ ®Òu ®æ x« ®i b¾t r¾n. Ai còng muèn chän ®îc nh÷ng con r¾n to nhÊt, ®Ñp nhÊt. Ai ®i dù lÔ héi ®Òu ph¶i mang theo r¾n. Tuy r¾n cã näc ®éc nhng mäi ngêi ®Òu kh«ng sî r¾n. Theo lêi truyÒn tông cña d©n lµng th× ngµy xa Th¸nh Dominique thêng ch÷a trÞ cho d©n miÒn nói bÞ r¾n ®éc c¾n. Tríc khi rêi khái lµng ®i ®Õn vïng ®Êt kh¸c, Th¸nh Dominique tù nhæ chiÕc r¨ng hµm cña m×nh ®Ó l¹i. ChiÕc r¨ng ®ã cã thÓ ch÷a ®îc mäi vÕt r¾n ®éc vµ chã d¹i c¾n. HiÖn nay, chiÕc r¨ng ®ã vÉn cßn ®îc lu gi÷ trong mét chiÕc b×nh b»ng b¹c ë lµng Cocullo. §iÒu ®Æc biÖt lµ toµn bé c d©n cña lµng chØ cã 450 ngêi, nhng kh¸ch du lÞch ®Õn lµng ®Ó xem lÔ héi r¾n hµng n¨m lªn ®Õn 10 ngµn ngêi. Cã thÓ nãi, Italia lµ níc cã lÔ héi vÒ r¾n ®éc ®¸o, ®«ng vui vµ k× thó nhÊt trªn thÕ giíi.

LÔ héi r¾n ë Ên ®é

5

Trªn ®êi nµy chØ cã mét thø mµ ta ph¶i cói ®Çu th¸n phôc: ®ã lµ thiªn tµi, vµ chØ cã mét thø mµ ta ph¶i quú gèi t«n träng: ®ã lµ lßng tèt.

Victor Huygo


Hµng n¨m, cø vµo kho¶ng th¸ng 11, cã ®Õn hµng v¹n ngêi Ên ®é ®æ vÒ ®Òn thê Nagarada ë thÞ trÊn Manarasana thuéc bang Kerala ®Ó tham dù lÔ héi r¾n.Trong nh÷ng ngµy nµy, ®Òn thê ®îc trang hoµng thËt léng lÉy víi çc tîng r¾n b»ng vµng. Ngêi hµnh h¬ng ®Õn ®©y cÇu nguyÖn vµ t×m sù phï hé cña thÇn r¾n. Mäi ngêi tin r»ng, nÕu giÕt chÕt mét con r¾n, thËm chÝ v« t×nh, còng sÏ gÆp ph¶i sù trõng ph¹t cña thÇn linh nh kh«ng sinh ®îc con, lµm ¨n gÆp nhiÒu rñi ro. §Ó tr¸nh tai häa ®ã, mäi ngêi cÇu nguyÖn cho b¶n th©n, gia ®×nh vµ ®ång thêi d©ng cóng çc lÔ vËt. Çc cÆp vî chång cha cã con thêng ®em lä b»ng b¹c, sau khi cÇu nguyÖn xong, hä ®Æt ngîc xuèng nh lµ dÊu hiÖu chøng tá thÇn r¾n chÊp nhËn sù mong íc cña hä.Trong lÔ héi r¾n cßn cã nhiÒu ho¹t ®éng vui ch¬i gi¶i trÝ, ®Æc biÖt lµ triÓn l·m çc loµi r¾n.

Thi h«n r¾n hæ mang ë Malaixia

Hæ mang lµ loµi r¾n cùc ®éc. Kh«ng may, ai ®ã bÞ nã c¾n mµ kh«ng ®îc cøu ch÷a kÞp thêi hoÆc chÆt bá chç bÞ r¾n c¾n ®Ó näc ®éc ch¹y kh¾p c¬ thÓ th× chØ cã n íc chÕt. ThÕ nhng, t¹i thµnh phè Cangar, n¨m 1997, ngêi d©n xø nµy lai tæ chøc thi ... h«n r¾n hæ mang. §©y lµ cuéc thi ®Êu dµnh cho nh÷ng ngêi luyÖn r¾n can ®¶m nhÊt trªn toµn thÕ giíi. Gi¶i nhÊt kh«ng cao l¾m, chØ cã 2000USD.

Festival nuèt r¾n ë Trung QuècSau cuéc thi h«n r¾n ë Malaixia Ýt l©u, t¹i thñ ®o B¾c Kinh (hå Con Rång), ngêi ta l¹i tæ chøc Festival nh÷ng ngêi nuèt r¾n tµi ba nhÊt. NÐt ®éc ®¸o cña cuéc thi lµ cã nhiÒu ng-êi trªn thÕ giíi tham dù thi. NhiÒu phô n÷ rÊt dòng c¶m, quyÕt chÝ ®ua tµi kh«ng chÞu kÐm ®Êng mµy r©u.

ThÕ lµ c« ®· tíi ®Ých.§Üa “ Oops... I Did It Again“ ®· ®a Britney Spears lªn bËc siªu sao ca nh¹c. C« ®ông ®Õn çi g× th× çi Êy ho¸ vµng ngay. ChuyÕn lu diÔn cña c« tÊt nhiªn còng lµ mét thµnh c«ng. Nhng hÔ cã thµnh c«ng th× ch¾c r»ng còng sÏ cã nh÷ng kÎ ganh tÞ víi m×nh.

Nh÷ng Lêi §ån §¹i

6

TrÝ th«ng minh lµm cho ngêi ta thÊy m×nh kh«n ngoan h¬n chø kh«ng ph¶i ®Ó thÊy ngêi kh¸c ngu dèt h¬n.

W. Goether


Cã kÎ xÊu miÖng tung tin r»ng c« ca sÜ ngoan hiÒn Britney ®· tham dù mét trß ch¬i ®¸nh b¹c tho¸t y trong nhµ cña diÔn viªn Ben Affleck. §ã chØ cã thÓ lµ tin ®ån ®Çy ¸c ý, giíi h©m mé trung thµnh cña c« ®ång ý nh thÕ.Lynne, mÑ c«, còng kh«ng xem nh÷ng bµi b¸o ®ã lµ g× ®¸ng ®Ó t©m tíi. ThÕ nhng trong thêi gian qua, bµ ®· cã chuyÖn ph¶i thËt sù lo l¾ng. Sè lµ c« con g¸i cña bµ ®· lÐn lót ®i g¾n mét vßng trang søc ë rèn. §èi víi bµ ®ã lµ mét viÖc qu¸ ®¸ng! ThÕ lµ Britney ph¶i cho gì çi vßng Êy ®i.

BÝ MËt cña Thµnh C«ngCh¼ng sao, kh«ng mang vßng trang søc rèn Êy n÷a, c« ca sÜ 18 tuæi nµy ®· cèng hiÕn mét s« xuÊt s¾c bËc nhÊt trong kú lu diÔn ë §øc. §ã lµ còng nhê c« ®· häc nh÷ng kho¸ häc vò ë tuæi Êu th¬. BÝ mËt dÉn tíi thµnh c«ng cña c« lµ g×? Lµm viÖc hÕt søc.

Khi míi lªn t¸m, Britney ®· muèn lµm ngêi dÉn ch¬ng tr×nh cho “Mickey Mouse Club“Khi bÞ tõ khíc, c« ®· khãc sít mít. Ba n¨m sau, c« bÐ dÔ th¬ng thùc hiÖn ®îc ý muèn cña m×nh: lµm ngêi dÉn ch¬ng tr×nh truyÒn h×nh “Mickey Mouse“. Kiªn nhÉn chê ®îi ®ã rèt cuéc ®· ®îc viÖc lín, nhê “Mickey Mouse“ mµ Britney quen biÕt víi anh b¹n Justin Timberlake.Môc ®Ých lín cña BritneyNgµy nay, c« g¸i xuÊt th©n tõ thÞ trÊn hÎo l¸nh Kentwood, bang Louisiana cã tÊt c¶: mét mèi t×nh h¹nh phóc, nh÷ng cuéc tuyªn d¬ng liªn tôc, vµ khèi tiÒn. Kh«ng cã gia ®×nh m×nh hç trî th× ch¾c Britney ®· kh«ng tiÕn xa ®îc nh vËy. C« biÕt rÊt râ ®iÒu nµy, nªn c« ®¸p ¬n nh÷ng ngêi th©n cña m×nh b»ng çch:Mua mét ng«i nhµ míi vµ mÑ cña c«, Lynne, cßn ®îc tÆng mét xe Mercedes n÷a. V× bµ lu«n lu«n hç trî con g¸i m×nh v« ®iÒu kiÖn. Mçi khi Britney cÇn bµ, bµ cã mÆt ngay bªn c«. C¶ ®Õn Thîng ®Õ h×nh nh còng phï hé cho c« g¸i Mü m¶nh kh¶nh nµy. Britney tin r»ng Thîng ®Õ ®· dÉn d¾t c« ®i vµo con ®êng ®óng. ThÕ nªn c« g¸i ngoan ®¹o nµy vÉn ®äc kinh cÇu nguyÖn mçi buæi tèi, tríc khi ®i ngñ. NÕu Thîng ®Õ vÉn phï hé cho c«, biÕt ®©u råi mét ngµy nµo ®ã íc m¬ lín cña c« sÏ thµnh hiÖn thùc. C« m¬ íc ®îc h¸t ®«i víi Madonna. Ng«i sao cña løa tuæi míi lín lõng danh kh¾p thÕ giíi bªn c¹nh thÇn t -îng nh¹c trÎ - §ã lµ v¬ng miÖn cho sù nghiÖp ca h¸t cña Britney. Chóng ta h·y cïng chóc c« ®îc to¹i nguyÖn lµ Madonna råi sÏ thuËn lßng. Cã lÏ trong n¨m 2001...?T¸i bót: Madonna vµ Britney ®· dµnh thêi gian r¶nh rçi cho th¸ng N¨m ®Ó cã thÓ cïng thu chung mét bµi h¸t...

7

Tãc Em Lª Çt Yªn

M¸i tãc ng©y hoa n¾ngM¸i tãc bÝm xinh dµi Tãc diÖu hiÒn ngµy n©ng niu s¸ch vë Tãc chê mong vµ tãc tho¶ng h¬ng xu©n Tãc th«i kÑp, cha tr©m, tãc ch¶y vai trßn Tãc mÞn mµng, tãc kiÒu thu, duyªn d¸ng tãc


TrÝ nhíCã nhiÒu ngêi vÉn tù hái, liÖu trÝ nhí m×nh cã v« h¹n kh«ng nhØ? Lµm sao cã thÓ nhí nhiÒu, nhí nhanh vµ nhí l©u, nhÊt lµ lóc tríc khi kiÓm tra. §Ó lµm s¸ng tá thªm nh÷ng c©u hái trªn, mêi çc b¹n tham kh¶o ý kiÕn cña nhµ T©m lÝ häc K.K.Platonov.

Çi kho cña trÝ nhí

8

Nhí MÑ Lª Çt Yªn

MÑ d¹y con t×nh th-¬ng vµ ch÷ yªu ®êiMÑ thao thøcMÑ cêi vµ MÑ khãccho contr¸i ngät cµnh t¬inh÷ng dßng suèi m¸tnh÷ng cöa sæ mu«n mµuvµ ®Êt trêi th¬m tuæi nhá

Hµ Néi ®ãn xu©n

Buæi sím nay mïa Xu©nChît vÒ kh«ng b¸o tríc,Hoa ®µo ®øng tÇn ngÇnChóm chÝm cha në kÞp.

Buæi sím nay l¾ng ngheTiÕng th× thÇm trong giã.Nh÷ng chåi non nãi nháH×nh nh Xu©n ®· vÒ.

Hoa trµn vµo thµnh phèHèi h¶ n¨m cöa «.Ngêi xe nh m¾c cöiHµ Néi ¬i, Xu©n vÒ!

Phè phêng bõng s¾c míiHå hëi bao niÒm vui.§ãn Xu©n ®Çu thÕ kûCê hoa rîp mét trêi.

BiÕt r»ng Xu©n sÏ tíiMµ sao cø båi håi.LÇn sau nªn b¸o trícKhi Xu©n vÒ, Xu©n ¬i!

NguyÔn C«ng

Cßn g× ch©n thËt b»ng t×nh ngêi mÑ mµ nh÷ng g× ®· qua trªn m«i mÑ sÏ ë l¹i, thÊm m·i tËn lßng con.

Lu Träng L

§i kh¾p gÇm trêi, mÑ lµ tèt nhÊt,¨n kh¾p tr¨m mãn, muèi vÉn hµng ®Çu.

Tôc ng÷ Trung Quèc


Ngêi ta kÓ r»ng, cã ngêi ®· quyÕt ®Þnh häc “B¸ch khoa toµn th” lÇn lît theo thø tù tõ ®Çu ®Õn cuèi ®Ó trau dåi häc vÊn cña m×nh. Nhng míi chØ häc ®Õn tõ “absurde’ cã nghÜa lµ “v« lÝ”, anh ta kh«ng thÓ tiÕp tôc ®îc n÷a. Cho dï anh ta cã tiÕp tôc häc “B¸ch khoa toµn th” ®i ch¨ng n÷a th× còng ch¼ng Ých lîi g× cho l¾m. Bëi v×, “B¸ch khoa toµn th” thËt ra chØ lµ s¸ch tra cøu, cßn c¬ së cña häc vÊn lµ hÖ thèng kiÕn thøc ®· thu lîm ®îc.PhÈm chÊt quan träng nhÊt trong tÊt c¶ çc phÈm chÊt quyÕt ®Þnh hiÖu qu¶ cña trÝ nhí lµ tÝnh s½n sµng cña trÝ nhí, tøc lµ kÜ n¨ng rót ra ngay ®îc ®óng nh÷ng ®iÒu cÇn thiÕt trong lóc bÊy giê tõ vèn tri thøc ®· ghi nhí ®îc. Cã nh÷ng ngêi biÕt rÊt nhiÒu nhng toµn bé sù hiÓu biÕt cña hä chØ lµ mét mí chÕt cøng trong trÝ nhí cña hä. Khi cÇn nhí l¹i ®iÒu g× tõ nh÷ng ®iÒu cÇn thiÕt thêng l¹i quªn ®i, cßn nh÷ng çi kh«ng cÇn thiÕt l¹i cø hiÖn ra “sê sê trong ãc”. Nh÷ng ngêi kh¸c cã thÓ biÕt Ýt h¬n, nhng vèn hiÓu biÕt cña hä lu«n lu«n s½n sµng trong ®Çu ãc hä, vµ trÝ nhí cña hä lu«n lu«n t¸i hiÖn ®îc ®óng nh÷ng ®iÒu cÇn thiÕt.Nãi chung, kh«ng thÓ nµo lóc ®Çu häc mét çi g× ®ã b»ng çch nµy hay çch kh¸c, råi sau míi ph¸t triÓn tÝnh s½n sµng cña trÝ nhí. TÝnh s½n sµng cña trÝ nhí h×nh thµnh trong qu¸ tr×nh ghi nhí, mµ sù ghi nhí nµy nhÊt thiÕt ph¶i lµ ghi nhí ý nghÜa, vµ còng trong thêi gian ®ã x¸c lËp ®îc ngay mèi liªn hÖ gi÷a tµi liÖu ®îc ghi nhí víi nh÷ng trêng hîp cÇn dïng ®Õn nh÷ng tµi liÖu ®ã.Khi ®äc mét cuèn tiÓu thuyÕt lÞch sö vµ so s¸nh nh÷ng ®iÒu m« t¶ trong tiÓu thuyÕt víi s¸ch gi¸o khoa lÞch sö, chóng ta ph¶i chuÈn bÞ trÝ nhí ®Ó cã thÓ t¸i hiÖn ®îc nh÷ng ®iÒu ®· ®äc trong çc trêng hîp ®Ò cËp ®Õn nh÷ng sù kiÖn lÞch sö t¬ng øng.Trong qu¸ tr×nh ghi nhí, çc tµi liÖu cÇn ®îc hÖ thèng hãa thêng xuyªn, ë ®©y n¨ng lùc t×m ra trong sù vËt nh÷ng ®iÓm gièng nhau vµ kh¸c nhau cã mét tÇm quan träng ®Æc biÖt. A.V. Xuvorov nãi: ”TrÝ nhí lµ çi kho cña trÝ tuÖ”, nhng trong çi kho nµy cã rÊt nhiÒu ng¨n, v× vËy cÇn thiÕt ph¶i biÕt s¾p xÕp cho ®óng chç”. NapolÐon ®· tõng nãi r»ng, tÊt c¶ c«ng viÖc vµ kiÕn thøc chøa trong ®Çu «ng ta nh thÓ trong çc ng¨n kÐo tñ vËy, chØ cÇn kÐo mçi ng¨n nhÊt ®Þnh lµ cã thÓ lÊy ra ®îc nh÷ng ®iÒu cÇn thiÕt.TÝnh hÖ thèng trong viÖc tÝch lòy tri thøc gióp ph¸t triÓn tÝnh s½n sµng cña trÝ nhí ®¾c lùc nhÊt.Khi chóng ta ghi nhí mét ®iÒu g×, chóng ta cÇn ph¶i hiÓu chóng ta lµm thÕ ®Ó lµm g× vµ chóng ta cÇn ®Õn nh÷ng kiÕn thøc nµy trong nh÷ng trêng hîp nµo.

NÕu b¹n muèn ghi s©u nhí kÜCã lÇn, trong buæi d¹o ch¬i, tÊt c¶ chóng t«i say sa ng¾m mét phong c¶nh tuyÖt ®Ñp.- Nµy, c¶nh ®Ñp lµm sao! - Mét ngêi b¹n ®ång hµnh cña t«i thèt lªn. - T«i muèn thÕ nµo ghi nhí ®îc tÊt c¶. K×a b¹n h·y nh×n, h·y nh×n ®i... Êy thÕ mµ khi nh¾m m¾t chØ thÊy nh÷ng h×nh ¶nh mê nh¹t, m¬ hå, kh«ng trän vÑn cßn l¹i trong trÝ nhí.ThËt vËy, khi nhí l¹i, biÓu tîng bao giê còng m¬ hå vµ kÐm ®Çy ®ñ h¬n so víi khi tri gi¸c. Nhng nÕu b¹n muèn ghi s©u nhí kÜ c¶nh s¾c b¹n ®· nh×n thÊy th× h·y lµm nh sau. Sau khi ng¾m nh×n ch¨m chó c¶nh ®Ñp tríc m¾t, b¹n lu©n phiªn nh¾m m¾t vµ më m¾t ®«i ba lÇn, so s¸nh nh÷ng ®iÒu b¹n nh×n thÊy vµ nh÷ng ®iÒu b¹n h×nh dung trong

9


®Çu ãc. Cø thÕ, lÇn nµy qua lÇn kh¸c, biÓu tîng mµ b¹n thu lîm ®îc sÏ trë nªn s¸ng sña, phong phó vµ râ nÐt h¬n.Nh÷ng bøc tranh, tîng vµ çc c«ng tr×nh kiÕn tróc... mµ chóng ta xem thÊy trong çc cuéc tham quan thêng ®îc ghi nhí kÐm h¬n so víi khi chóng ta võa xem võa ®îc nghe nh÷ng lêi thuyÕt minh s¸ng râ cña ngêi híng dÉn tham quan cã kinh nghiÖm.

Trau dåi trÝ nhí nh thÕ nµo?Ai còng muèn trau dåi trÝ nhí cña m×nh, nhng kh«ng ph¶i ai còng biÕt çch trau dåi trÝ nhí.Qui t¾c tríc tiªn vµ quan träng nhÊt ë ®©y lµ nÕu muèn ph¸t triÓn trÝ nhí th× cÇn ph¶i ph¸t triÓn nã. Nãi thÕ kh«ng ph¶i lµ phÐp lÆp thõa vµ còng kh«ng ph¶i lèi ch¬i ch÷. Bëi v× cã nhiÒu ngêi muèn tho¹t ®Çu trau dåi trÝ nhí cña m×nh råi míi vËn dông nã. Kh«ng thÓ nh thÕ ®îc. ChØ cã lu«n lu«n rÌn luyÖn, chÊt vµo vµ sö dông trÝ nhí, chØ cã lu«n lu«n ghi nhí, t¸i hiÖn nh÷ng ®iÒu ®· ghi nhí ®îc tríc kia vµ l¹i ghi nhí th× míi cã thÓ hoµn thiÖn ®îc trÝ nhí cña m×nh.Ngoµi ra cßn cã mét vµi qui t¾c mµ t«i gäi lµ nh÷ng qui t¾c riªng biÖt, chóng chØ gióp Ých khi ta ®· thùc hiÖn ®îc qui t¾c quan träng nãi trªn.¤n tËp lµ mét trong nh÷ng ®iÒu quan träng nhÊt ®Ó nhí l©u. ý tëng nµy ®· ph¶n ¸nh trong c©u ch©m ng«n cæ “Repetitio est mater studiorum” («n tËp lµ mÑ häc tËp). Nhng, nh çc thùc nghiÖm chuyªn m«n cho thÊy, kh«ng ph¶i bÊt cø sù «n tËp nµo còng ®Òu ®a l¹i kÕt qu¶ tèt; muèn thu ®îc kÕt qu¶, sù «n tËp ph¶i cã ý thøc vµ cã môc ®Ých. Mçi lÇn «n tËp, tµi liÖu «n tËp chõng nh ph¶i ®îc xem xÐt theo quan ®iÓm míi, liªn hÖ nh÷ng sù kiÖn ®· biÕt víi nh÷ng sù kiÖn míi, nÕu kh«ng thÕ, ngêi ta sÏ chãng ch¸n vµ mÊt hÕt høng thó.Sù «n tËp m¸y mãc, nh ®· nãi, lµ sù häc vÑt, kh«ng mang l¹i kÕt qu¶ mÜ m·n.Díi ®©y lµ ®«i ®iÒu cÇn chó ý khi häc thuéc. Mét sè ngêi häc vµo buæi chiÒu th× chãng thuéc h¬n, mét sè ngêi kh¸c th× l¹i vµo buæi s¸ng. Häc vµo ban ngµy gi÷a lóc c«ng viÖc bén bÒ, thêng kÐm hiÖu qu¶ nhÊt. Tèt h¬n hÕt nªn ghi nhí vµo buæi chiÒu vµ «n l¹i vµo buæi s¸ng ngµy h«m sau.ViÖc häc thuéc tµi liÖu tho¹t ®Çu cÇn tiÕn hµnh thËt chËm ®Ó cã ®ñ thêi giê hiÓu thÊu ®¸o tµi liÖu vµ x©y dùng nh÷ng mèi liªn hÖ cÇn thiÕt, sau ®ã cã thÓ tiÕn hµnh nhanh h¬n. NÕu nh cÇn ph¶i ghi nhí nh÷ng tµi liÖu kh«ng cã liªn quan g× víi nhau vµ kh¸ dµi th× tèt h¬n hÕt nªn chia tµi liÖu ra thµnh nh÷ng nhãm nhá liªn kÕt víi nhau theo mét dÊu hiÖu nµo ®Êy. VÝ dô, muèn häc thuéc nhanh bèn m¬i tªn gäi, b¹n h·y chia nh÷ng tªn gäi ®ã ra thµnh bèn hay n¨m nhãm cïng lo¹i hay Ýt ra cã thÓ chia nhãm theo ch÷ çi ®Çu tiªn.Nh÷ng t×nh tiÕt ®îc mét t tëng liªn kÕt l¹i thµnh mét chñ ®Ò toµn vÑn thêng ®-îc ghi nhí nhanh h¬n. ChÝnh v× thÕ, kh«ng nªn häc thuéc lßng tõng dßng riªng biÖt cña mét bµi th¬, lêi mét bµi h¸t.Cuèi cïng, cßn nh÷ng kh¶ n¨ng gióp rÌn luyÖn trÝ nhí nµy n÷a: mét thêi gian biÓu vµ mét chÕ ®é lµm viÖc ®óng ®¾n, kÜ n¨ng ghi chÐp mét çch cã hÖ thèng. V× lÏ, sæ ghi chÐp lµ bé ãc thø hai cña con ngêi cã v¨n hãa. CÇn nhí r»ng, tÊt c¶ nh÷ng g× lµm t¨ng søc khoÎ vµ thÓ lùc còng lµm t¨ng c¶ hiÖu qu¶ cña trÝ nhí.-------------------------

10


Gi¶i ®è trang 23:1. “Ngµi lµ ngêi cña thµnh phè nµy ph¶i kh«ng?”2.

M« M«(TruyÖn dµi nhiÒu kú)

I

Thµnh phè lín vµ c« g¸i nhá

Xa, xa l¾m, khi mµ ngêi ta cßn nãi nhiÒu ng«n ng÷ kh¸c víi b©y giê, ë nh÷ng xø khÝ hËu Êm ¸p cã rÊt nhiÒu thµnh phè lín vµ tr¸ng lÖ. Nµo lµ nh÷ng l©u ®µi, dinh thù cña çc vua chóa, hµng v¹n con ®êng, réng cã, nhá cã vµ còng rÊt nhiÒu ngâ hÎm hÑp quanh co. Nµo lµ nh÷ng ng«i ®Òn ®å sé vµ bªn trong ®Çy nh÷ng pho tîng thÇn th¸nh ®óc b»ng vµng hoÆc cÈm th¹ch. Vµ bao nhiªu lµ nh÷ng khu chî tÊp nËp n÷a, trng b¸n v« sè hµng ho¸ tõ kh¾p n¬i. Råi nh÷ng qu·ng trêng kho¸ng ®·ng, n¬i mäi ngêi thêng häp l¹i chuyÖn v·n víi nhau, bµn nh÷ng viÖc chung hay riªng víi nhau vµ l¾ng nghe ngêi nµy hay ngêi kia tr×nh bµy hoÆc thuyÕt gi¶ng ®iÒu g×. Nhng ®¸ng kÓ h¬n hÕt lµ nh÷ng nhµ h¸t lín. PhÇn lín nh÷ng nhµ h¸t nµy tr«ng rÊt gièng nhau, d¹ng kiÓu r¹p xiÕc nh ta vÉn thÊy hiÖn giê. ChØ kh¸c ë chç lµ hÕt th¶y ®Òu ®îc x©y b»ng ®¸, b»ng rÊt nhiÒu t¶ng ®¸ ®Æt khÝt nhau vµ chång chÊt lªn nhau. Chç ngåi cña kh¸n gi¶ lµ nh÷ng bËc cÇu thang tr¶i theo vßng cung nh mét chiÕc phÔu khæng lå. Nh×n tõ trªn xuèng, cã çi trßn thËt trßn, cã çi h×nh bÇu dôc, cã çi th× chØ lµ mét nöa vßng trßn thËt réng. Ngêi ta gäi ®ã lµ nh÷ng héi trêng.

Nh÷ng héi trêng to th× to nh s©n bãng ®¸, çi nhá h¬n th× còng chøa ®îc kho¶ng vµi tr¨m ngêi. Nh÷ng héi trêng cÇu kú th× cã c¶ nh÷ng cét ®¸ cao vµ kh¾c ®Çy hoa v¨n trang trÝ, nhng còng cã nh÷ng héi trêng thËt ®¬n s¬, kh«ng cã trang trÝ thªm g× c¶. Çi mµ tÊt c¶ nh÷ng héi trêng nµy kh«ng cã lµ çi m¸i che. Ngåi trong ®ã nh×n lªn lµ thÊy ngay bÇu trêi. V× thÕ nªn ë nh÷ng héi trêng sang träng, ngêi ta thêng treo nhiÒu tÊm th¶m dÖt chØ vµng bªn trªn chç ngåi cña kh¸n gi¶ ®Ó hä ®ì ph¶i bÞ nãng khi trêi n¾ng hõng hùc hay bÞ ít khi ma ®æ bÊt ngê. ë nh÷ng héi trêng tÇm thêng th× ngêi ta dïng chiÕu ®¬n b»ng tranh hay r¹. Nãi chung, tïy theo tói tiÒn, mçi ngêi cã thÓ ®i ®Õn héi trêng thÕ nµy hay héi trêng thÕ kia. Nhng ®iÒu

11


ch¾c ch¾n lµ ai còng muèn cã nhµ h¸t v× ai nÊy ®Òu mª xem diÔn kÞch.Trong khi hä ngåi xem víi c¶ t©m hån vµ tri gi¸c nh÷ng vë bi kÞch ®Çy c¶m ®éng hay nh÷ng vë kÞch hµi vui nhén, hÇu nh ai còng c¶m thÊy, kh«ng biÕt do bÝ Èn nµo, nh thÓ nh÷ng t×nh c¶nh sèng ®îc diÔn trªn s©n khÊu Êy lµ thËt, thËt h¬n ®êi sèng thùc tÕ, thêng ngµy cña hä nhiÒu l¾m. Vµ mäi ngêi ®Òu mª thÝch xem thÊy vµ biÕt tíi çi câi kh¸c víi câi cña hä kia.Hµng ngh×n n¨m ®· tr«i qua tõ thuë Êy. Nh÷ng thµnh phè lín xa kia ®· suy tµn tõ l©u, nh÷ng ®Òn ®µi vµ cung ®iÖn còng sôp ®æ c¶. Giã ma, b¨ng gi¸ vµ n¾ng ch¸y ®· ¨n mßn ®i nh÷ng t¶ng ®¸ x©y, nh÷ng héi trêng lín nä giê chØ cßn lµ nh÷ng di tÝch buån b·. Trong nh÷ng kÏ hë cña nh÷ng bøc têng ®æ b©y giê chØ cã nh÷ng con ve m·i h¸t nh÷ng tiÕng ®¬n ®iÖu, cø tõng chuçi, nghe nh ®ã lµ nh÷ng nhÞp thë cña qu¶ ®Êt.Tuy nhiªn, cã vµi thµnh phè lín thêi xa ®ã vÉn cßn l¹i cho ®Õn h«m nay. §êi sèng ë ®ã th× tÊt nhiªn còng kh¸c xa nhiÒu. Ngêi ta ®i l¹i b»ng xe h¬i, xe ®iÖn, xe m¸y, ngêi ta cã ®iÖn tho¹i nãi chuyÖn víi nhau, cã ®iÖn cho ®Ìn vµ ®Ó ch¹y m¸y. Xen gi÷a nh÷ng ng«i nhµ míi vÉn cßn r¶i r¸c ®«i ba cét ®¸, cæng ngâ, mét vµi m¶nh têng ®¸ hoÆc mét héi trêng cña nh÷ng thêi xa xa. ChuyÖn vÒ c« bÐ M« M« x¶y ra t¹i mét thµnh phè nh thÕ.VÒ phÝa Nam thµnh phè nµy, ë tËn sau vïng ngo¹i thµnh, n¬i b¾t ®Çu cã nh÷ng çnh ®ång lóa vµ nhµ cöa hay lÒu ë luém thuém vµ nghÌo nµn h¬n thÊy râ, trong mét khu rõng phi lao nhá vÉn cßn di tÝch cña mét héi trêng Ýt ngêi biÕt ®Õn. §ã lµ mét héi trêng mµ ngµy xa ch¾c h¼n thuéc lo¹i nhµ h¸t dµnh cho ngêi nghÌo. Thêi nay, tøc lµ çi thêi mµ c©u truyÖn vÒ c« bÐ M« M« ®îc kÓ l¹i ®©y, di tÝch héi trêng ®ã nh bÞ l·ng quªn råi. ChØ cã vµi vÞ gi¸o s ngµnh nghiªn cøu thêi cæ ®¹i míi biÕt di tÝch héi trêng cæ nµy, mµ hä còng ch¼ng cßn ngã ngµng tíi nã n÷a v× ë ®ã kh«ng cßn g× ®Ó mµ nghiªn cøu thªm. Di tÝch héi trêng cæ nµy còng kh«ng lµ mét th¾ng c¶nh ®¸ng ®Ó tham quan, nã tÇm thêng nh vËy. ThØnh tho¶ng chØ cã vµi du kh¸ch l¹c bíc ®Õn ®©y, ®i loanh quanh trªn nh÷ng bËc ngåi cá ®· mäc lÊp c¶, ån µo chôp mét ¶nh kû niÖm råi l¹i ®i ngay. Råi çi yªn tÜnh l¹i trë vÒ çi vßng trßn b»ng ®¸, nh÷ng con ve khua lªn khóc kÕ tiÕp trong bµi ca mu«n thuë cña chóng, vµ khóc ca nµy l¹i ch¼ng kh¸c khóc tríc ®ã mét chót nµo. ThËt ra th× chØ cã nh÷ng ngêi d©n sèng gÇn ®ã míi biÕt tíi kiÕn tróc h×nh trßn l¹ lïng nµy. Hä th¶ dª ¨n cá ë ®Êy, bän trÎ th× ®Õn ®Êy ch¬i bãng trªn çi s©n trßn ë chÝnh gi÷a, vµi cÆp t×nh nh©n l©u l©u còng hÑn gÆp nhau ë ®Êy khi chiÒu xuèng.Mét h«m nä, mäi ngêi b¶o nhau r»ng vµi ngµy tríc cã ngêi ®Õn ë trong di tÝch Êy. Mét ®øa bÐ, mµ h×nh nh lµ mét bÐ g¸i. Kh«ng ai cã thÓ nãi ch¾c ®îc v× nã ¨n mÆc h¬i l¹ m¾t. Nã tªn lµ M« M« hay nghe tõa tùa nh vËy.Mµ còng ®óng, d¸ng vÎ vµ çch ¨n mÆc cña M« M« qu¶ lµ kh¸c thêng vµ lµm cho nh÷ng ngêi coi träng sù s¹ch sÏ vµ trËt tù cã thÓ thÊy ghª ®«i chót. C« bÐ ngêi nhá vµ h¬i gÇy, vµ dï cè g¾ng l¾m ngêi ta còng khã mµ ®o¸n ®îc nã chØ míi t¸m tuæi hay lµ ®· mêi hai. M¸i tãc th× ®en tuyÒn vµ qu¨n bõa lªn nh thÓ cha tõng ®îc ch¶i b»ng lîc hay cha khi nµo ®îc c¾t tØa b»ng kÐo. §«i m¾t bÐ ®Ñp, to, ®en nh¸nh vµ ®«i ch©n còng ®en gÇn nh thÕ, v× bÐ hÇu nh chØ ®i ch©n ®Êt. Trong mïa §«ng th× bÐ míi mang giÇy, nhng l¹i lu«n lu«n lµ hai chiÕc giÇy kh¸c nhau, kh«ng hîp víi nhau tÝ nµo vµ ®èi víi ®«i ch©n cña bÐ th× l¹i qu¸ réng n÷a. §ã lµ bëi v× M« M« kh«ng së h÷u çi g× c¶, ngoµi nh÷ng thø bÐ nhÆt ®îc ë ®©u ®ã hay ®îc ai cho. Çi v¸y bÐ mÆc lµ kÕt hîp cña nhiÒu m¶nh v¶i vôn ®ñ mµu kh©u l¹i vµ dµi ®Õn tËn m¾t ç ch©n. Bªn trªn th× bÐ mÆc mét çi ¸o kho¸c

12


®µn «ng ®· cò mÌm, réng lªnh thªnh, hai tay ¸o ®îc x¾n lªn ë chç cêm tay. Tay ¸o dµi thÕ mµ M« M« kh«ng muèn c¾t ng¾n ®i chØ v× bÐ lo xa, nghÜ r»ng m×nh sÏ lín thªm. Vµ lµm sao biÕt ®îc khi nµo th× bÐ míi l¹i kiÕm thÊy çi ¸o ®Ñp vµ tiÖn lîi nh thÕ, cã nhiÒu tói nh thÕ. Ngay bªn díi s©n khÊu mäc ®Çy cá cña héi trêng cæ cã vµi gian phßng ®· ®æ nghiªng ®i mét phÇn, muèn vµo ®Êy ph¶i qua mét cöa tß vß trong bøc têng vßng ngoµi. M« M« ®· vµo ®Êy dän phßng ë. Mét buæi tra, vµi ngêi gåm c¶ ®µn «ng vµ ®µn bµ trong vïng ®Õn chç M« M« vµ hái chuyÖn c« bÐ. M« M« ®øng ®èi diÖn víi hä, nh×n hä víi ¸nh m¾t sî sÖt, lßng nao nao sî bÞ hä ®uæi ®i khái chç nµy. Nhng råi c« bÐ sím nhËn ra r»ng ®ã lµ nh÷ng ngêi cã ý tèt chø kh«ng xÊu. ChÝnh hä còng nghÌo vµ hiÒu râ ®êi sèng lµ thÕ nµo. “ThÕ, “, mét ngêi nãi, “thÕ ch¸u thÝch ë ®©y µ?““V©ng ¹“, M« M« tr¶ lêi.“Ch¸u muèn ë lu«n ®©y?““V©ng, ch¸u thÝch ë ®©y.““Nhng mµ ch¼ng lÏ kh«ng cã ai ë ®©u ®ã chê ch¸u vÒ sao?““Kh«ng ¹.““ý b¸c hái lµ ch¸u kh«ng ph¶i vÒ nhµ µ?““Ch¸u ®ang ë nhµ ch¸u ®©y“, M« M« nãi nhanh. “Nµy ch¸u, tõ ®©u mµ ch¸u ®Õn ®©y?“M« M« gi¬ tay lªn chØ chØ vÒ mét híng nµo ®ã xa xa.“Bè mÑ ch¸u lµ ai?“C« bÐ ngíc m¾t nh×n ngêi hái vµ nh÷ng ngêi kh¸c xung quanh, lé vÎ bèi rèi vµ nhón vai nhÌ nhÑ. Mäi ngêi nh×n nhau vµ thë dµi.“Ch¸u kh«ng ph¶i sî g× c¶“, b¸c Êy nãi tiÕp, “çc b¸c ®©y kh«ng ®uæi ch¸u ®i ®©u, çc b¸c muèn gióp ch¸u th«i.“M« M« im lÆng gËt ®Çu, cã vÎ cßn cha tin l¾m.“Ch¸u b¶o tªn ch¸u lµ M« M«, ph¶i kh«ng?““V©ng.““Tªn nghe xinh l¾m, nhng mµ b¸c cha tõng nghe thÊy çi tªn nµy bao giê.” Ai ®· ®Æt tªn ch¸u nh thÕ?““Ch¸u.““Ch¸u tù gäi ch¸u nh thÕ µ?““V©ng.““Ch¸u sinh n¨m nµo, ch¸u cã biÕt kh«ng?“M« M« ngÉm nghÜ mét l¸t råi nãi: “Theo nh ch¸u nhí ®îc th× ch¸u lóc nµo còng cã ë trªn ®êi råi ¹.““Ch¸u kh«ng cã d×, chó, b¸c, bµ néi, bµ ngo¹i, kh«ng cã gia ®×nh, kh«ng cã nhµ ®Ó mµ vÒ µ?“ M« M« nh×n ngêi hái mét lóc l©u råi lÝ nhÝ: “Ch¸u ®ang ë nhµ ch¸u ®©y.““§îc råi“, b¸c Êy nãi, “nhng mµ ch¸u chØ lµ mét ®øa trÎ con th«i mµ - Ch¸u ®îc bao tuæi råi?““Mét tr¨m“, M« M« nãi víi giäng h¬i do dù.Mäi ngêi cêi å v× nghÜ ®ã lµ c©u tr¶ lêi ®ïa.“LÇn nµy thËt nhÐ! Ch¸u bao tuæi råi?““Mét tr¨m linh hai“, M« M« tr¶ lêi, giäng kÐm m¹nh d¹n h¬n lÇn tríc.Ph¶i mét lóc l©u sau, mäi ngêi míi hiÓu ra lµ c« bÐ chØ biÕt cã vµi con sè ®· nghe ®îc ë ®©u ®ã, thÕ lµ nã cø lùa ra mét con sè ®Ó tr¶ lêi chø thËt ra kh«ng hiÓu nh÷ng con sè ®ã lµ g×, v× kh«ng cã ai ®· d¹y nã çch ®Õm sè.

13


Sau khi bµn víi nh÷ng ngêi kh¸c, b¸c nä xoay qua M« M« nãi:“Ch¸u nghe nµy, nÕu çc b¸c b¸o cho c¶nh s¸t biÕt ch¸u ®ang ë ®©y th× ch¸u cã ®ång ý kh«ng? Ch¸u sÏ ®îc ®a vµo mét nhµ nu«i trÎ nhá, ë ®ã ch¸u ®îc ¨n uèng, cã giêng ®Ó ngñ, ch¸u ®îc häc lµm tÝnh vµ häc ®äc, häc viÕt vµ nhiÒu çi kh¸c n÷a. Ch¸u nghÜ sao, hö?“M« M« nh×n «ng ta, ¸nh m¾t ®Çy kinh hoµng.“Kh«ng“, c« bÐ nãi, “ch¸u kh«ng muèn tíi ®ã. Ch¸u ë ®ã mét lÇn råi. Bän trÎ kh¸c còng vËy. Cöa sæ ë ®ã cã chÊn song. Ngµy nµo còng bÞ ®ßn - mµ toµn lµ ®ßn oan th«i. Mét ®ªm kia, ch¸u nh¶y qua têng, trèn ®i. Ch¸u kh«ng muèn vÒ ®ã n÷a ®©u.““B¸c hiÓu l¾m“, mét b¸c lín tuæi gËt ®Çu nãi. Nh÷ng ngêi kh¸c còng hiÓu vµ còng gËt ®Çu.“Th«i, ®îc“, mét b¸c g¸i nãi, “nhng mµ ch¸u cßn bÐ. Ph¶i cã ai lo cho ch¸u chø!““Th× ch¸u ¹“, M« M« tr¶ lêi, giäng nhÑ nhâm râ.“Ch¸u tù lo lÊy mét m×nh ®îc µ?“ b¸c g¸i Êy hái.M« M« lÆng thinh mét lóc råi míi nãi thËt nhá: “Ch¸u kh«ng cÇn g× nhiÒu.“Nghe thÕ, mäi ngêi l¹i nh×n nhau, thë dµi vµ gËt ®Çu.“Ch¸u ¬i“, ngêi khi n·y hái chuyÖn M« M« ®Çu tiªn l¹i lªn tiÕng, “çc b¸c tÝnh thÕ nµy, ch¸u cã thÓ ®Õn ë t¹m nhµ mét b¸c nµo ®ã nhÐ! Nhµ çc b¸c th× kh«ng réng r·i g× cho cam, cã ngêi th× l¹i cã c¶ mét ®µn con ph¶i nu«i, ph¶i cho ¨n, nhng b©y giê cã thªm mét ®øa n÷a còng ch¼ng ¨n nh»m g×. Ch¸u thÊy sao, cã chÞu kh«ng?““Çm ¬n çc b¸c“, M« M« nãi vµ nhoÎn miÖng cêi, lÇn ®Çu c« bÐ cêi, “Ch¸u çm ¬n çc b¸c nhiÒu! Nhng sao çc b¸c kh«ng cho ch¸u ë ngay chç nµy lu«n ®i?“Mäi ngêi xóm l¹i bµn t¸n tíi lui mét håi l©u, cuèi cïng th× hä ®ång ý. Bëi v× hä thÊy r»ng ®Ó c« bÐ ë ®©y mét m×nh hay ®a c« bÐ vÒ ë víi mét ngêi nµo ®ã th× còng vËy th«i, vµ mäi ngêi ®Òu muèn cïng nhau lo cho c« bÐ, v× ®· ph¶i lo th× nÕu tÊt c¶ cïng gãp tay vµo thay v× chØ mét ngêi dï sao còng dÔ h¬n.Hä b¾t tay ngay vµo viÖc. Hä dùng l¹i cho ngay ng¾n çi gian phßng ®¸ ®æ nghiªng mét nöa mµ M« M« ®· tró trong ®ã tõ khi tíi ®©y, hä dän dÑp vµ söa sang l¹i çc thø hÕt søc m×nh. Mét b¸c lµm nghÒ thî nÒ x©y ngay mét lß nÊu b»ng ®¸, b¸c t×m ®îc c¶ mét èng khãi ®· rØ sÐt g¾n vµo. Mét b¸c thî méc giµ lÊy v¸n thïng gç ®ãng cho mét çi bµn vµ hai çi ghÕ ngåi. Çc bµ mang ®Õn cho mét chiÕc giêng cò b»ng s¾t cã nh÷ng ®êng vßng trang trÝ t¬i m¾t, mét tÊm ®Öm cßn lµnh lÆn vµ hai çi ch¨n. Çi hè ®¸ bªn díi s©n khÊu héi trêng cæ bçng chèc biÕn thµnh mét gian phßng nhá nh¾n Êm cóng. B¸c thî nÒ cã tay vÏ vÏ lªn têng mét bøc tranh hoa. §Õn çi khung bøc tranh vµ çi ®inh treo bøc tranh b¸c còng vÏ cho n÷a.Råi bän trÎ, con cña nh÷ng ngêi nä, mang thøc ¨n mµ chóng ®· nhÞn bít ®Ó dµnh ë nhµ ®Õn cho, ®øa th× mét miÕng phã m¸t, ®øa th× mét m¶nh b¸nh m×, ®øa th× vµi thø qu¶, vµ nhiÒu ®øa kh¸c n÷a... V× nhiÒu trÎ tô l¹i nh thÕ nªn chiÒu h«m ®ã c¶ bän ®«ng ®Õn nçi chóng cã mét b÷a tiÖc thÞnh so¹n ngay gi÷a s©n khÊu héi trêng cæ ¨n mõng nhµ míi cña M« M«. Mét b÷a tiÖc thËt vui ®óng nghÜa vui mµ thêng chØ cã ngêi nghÌo míi vui ®îc nh thÕ.ThÕ lµ mét mèi liªn hÖ th©n t×nh ®· b¾t ®Çu gi÷a c« bÐ M« M« vµ nh÷ng ngêi d©n trong vïng.

Ph¹m Qu©n Ph¬ng dÞch tõ nguyªn b¶n tiÕng §øc--- xem tiÕp ch¬ng II trong sè tíi ---Nguyªn t¸c: Momo, tiÓu thuyÕt cæ tÝch cña Michael EndeTruyÖn vÒ nh÷ng kÎ c¾p thêi gian vµ ®øa bÐ ®· mang l¹i cho loµi ngêi thêi gian bÞ mÊt c¾p

14

Sè phËn chØ mØm cêi víi nh÷ng ai thÝch nghi kh«ng mÖt mái víi thùc tÕ.


§ªm ®ªm, b¹n d¹o ch¬i trong mét thÕ giíi k× l¹. §«i khi ®ã lµ qu¶ lµ mét ®iÒu tuþÖt diÖu, vµ còng kh«ng hiÕm khi thËt lµ kinh khñng. VËy nh÷ng giÊc m¬ ®Çy

bÝ Èn ®ã cã ý nghÜa nh thÕ nµo?B¹n c¶m thÊy t©m tr¹ng m×nh nh thÕ nµo khi thøc dËy? B¹n thÊy m×nh phÊn chÊn hay buån rÇu? NÕu b¹n thÊy trong ngêi phÊn chÊn, vui vÎ, ch¾c ch¾n giÊc m¬ cã liªn quan ®Õn nh÷ng hi väng vµ íc mu«n cña b¹n. NÕu b¹n thÊy trong nguêi buån b·, ch¸n chêng, th× cã nghÜa lµ giÊc m¬ cña b¹n ®· cã liªn quan ®Õn nçi sî h·i hay nh÷ng khóc m¾c nµo ®ã.

Trong m¬, nh÷ng ngêi kh¸c hay çc con thó thêng tîng trng cho nh÷ng b¶n tÝnh riªng cña b¹n. NÕu nhm¬ thÊy b¹n g¸i cña m×nh næi

næi giËn th× cã lÏ chÝnh b¹n ®ang cã mét c¬n giËn ®Êy. NÕu ngÉm nghÜ vÒ nh÷ng ®iÒu c« b¹n g¸i nãi víi m×nh trong giÊc m¬ th× b¹n cã thÓ hiÓu ra râ h¬n vÒ nh÷ng c¶m xóc cña m×nh.

Mét chuyÕn du lÞch trong m¬ cã nghÜa lµ b¹n ®· thay ®æi. ChuyÕn du lÞch nguy hiÓm? §iÒu ®ã cã nghÜa lµ b¹n sî h·i tríc nh÷ng sù thay ®æi. ChuyÕn du lÞch lµm b¹n vui vÎ? VËy lµ b¹n vui v× phÝa tríc

15

M¬ thÊy loµi vËt còng t¬ng tù nh m¬ thÊy ngêi, chóng tîng trng cho nh÷ng c¶m xóc riªng: Thó d÷: Cã mét viÖc nµo ®ã ®ang lµm b¹n sî h·i hoÆc mét c¬n giËn ®ang chi phèi b¹n. NÕu trong giÊc m¬, b¹n trë nªn th©n thiÖn ®îc víi con thó ®ã th× ngµy h«m sau b¹n sÏ thÊy dÔ chÞu h¬n. R¾n: R¾n tîng trng cho n¨ng lùc vµ t×nh yªu. §õng sî con r¾n Êy: Nã lµm b¹n m¹nh d¹n h¬n vµ cßncho b¹n thªm søc sèng n÷a. Chim chãc: Chim tîng trng cho tinh thÇn vµ tù do. M¬ thÊy chim bÞ giam trong lång cã ý nghÜa lµ b¹n cã nh÷ng mong íc bÞ ®Ì nÐn. Chim ë thÕ n»m cã thÓ ®îc hiÓu lµ mét niÒm h¹nh phóc hoÆc trèn ch¹y mét ®iÒu g×. Nh÷ng con thó biÕt nãi:H·y l¾ng nghe xem nh÷ng con thó ®· nãi g× víi


b¹n lµ c¶ mét thêi k× t¬i vui, mµu hång ®Êy.

Trong c¬n m¬ b¹n thÊy m×nh l¹c ®êng vµ suèt c¬n m¬ b¹n ph¶i t×m ®êng ®i cho ®óng? NÕu vËy nghÜa lµ b¹n ®ang ph¶i quyÕt ®Þnh mét vÊn ®Ò quan träng vµ cßn cha biÕt ®îc b¹n cÇn ph¶i lµm g×. H·y ngÉm nghÜ xem b¹n muèn g× vµ b¹n cã thÓ lµm g× ®Ó cã thÓ mong muèn cña b¹n cã thÓ trë thµnh hÞªn thùc.

(Hµ Thu dÞch tõ t¹p chÝ Minimaus - §øc)

Dµnh cho b¹n yªu tiÕng Anh

1. Fill 3 Letters into the blanks to compose a word. Replacing the beginning letter for the ending letter makes other 2 words.

2. Fill the letter into the blanks to compose 5 words: each one has 4 letter on the line along arrow.

16

BÞ truy ®uæiTrong m¬ b¹n bÞ truy ®uæi? Th«ng thêng th× ®ã lµ chÝnh lµ ®iÒu ®ang theo ®uæi b¹n, mét íc muèn hay mét vÊn ®Ò nµo ®ã mµ b¹n kh«ng muèn nh×n nhËn nã. H·y h×nh dung l¹i giÊc m¬ cña b¹n vµ b¹n h·y xoay ngêi l¹i: B¹n ®· nh×n thÊy ai hay çi g×? §iÒu ®ã ch¾c

Seggest:a. condensed atmospherie moistuse

falling in dropsb. small metal spike hammered in to

fasten thingsc. flat usually green part of plant

growing usually on stemd. authorization, decreee. drop of clear salty liquid secreted

from eye and shed esp, in grief


3. Crossword:Down:

a. we use it to writeb. I met her somedaysc. one thousand kilos

Across:a. exactly rightd. egoe. a prefix means “not”

-----------------------answer:1. tea; eat; ate2. rain; nail; leaf; fiat; tear3. Down: a) pen; b) ago; c) ton Across: a) pat; d) ego; e) non

Dµnh cho b¹n yªu tiÕng Ph¸p Les homonymes:Remplace le numÐro entre parenthÌses en choisissant dans chaque sÐrie de mots celui qui convient.

Chez (1), le (2) (3) (4), avec (5) (6) d’oreiller (7) (8). (9) (10), un (11) (12) couvre le (13).Ex: Chez moi, le...

1. mois - moi 8. soie - soi - soit 2. lie - li - lit - lis 9. toue - tout - toux3. est - haie - es 10. prªt - prÌs4. ver - verre - vert - vers - vair 11. bau - beau - baud - baux5. une - hune 12. tapi - tapis6. tªt - taie - tes 13. soi - soie 7. an - en

Lettres et mombres parlant: P 1 AB A 100

17

a. b. c.

d.

e.


--------------------------------------------

RÐponses:Homonymes: Chez moi, le lit est vert, avec une taie d’ oreiller en soie. Tout prÌs, un beau tapis couvre le soie.Lettres et nombres parlant: Un grand abbÐ a traversÐ Paris sans souper.Dr«le de bªte : 1) Girafe. 2) Crotale 3) Crocodile 4) Chameau 5) Cerf 6) Lapin 7) ElÐphant 8) Vache 9) GuÌpard Le mots mystÌre est: Ðtourneau.

Gióp ®ì bÌ b¹n§Ó tr¶ lêi c©u hái cña b¹n §¨ng TuÊn trong CÇu vång nhá sè 2 còng nh ®Ó gióp cho tÊt c¶ çc b¹n kh¸c cã thÓ c¶i tiÕn ph¬ng ph¸p häc ngo¹i ng÷ cña m×nh cho cã hÞªu qu¶ h¬n, ban biªn tËp chóng t«i xin trÝch ®¨ng bµi b¸o cña ThÇy Hoµng TÊt Trêng (MA), gi¸o viªn khoa tiÕng Anh, §HNN, §HQGHN.

(Nh÷ng ph¬ng ph¸p häc ngo¹i ng÷ ®Æc biÖt hÞªu qu¶)

HiÖn nay nhu cÇu häc ngo¹i ng÷ ngµy cµng cao, çc trêng ph¸i d¹y vµ häc thi nhau ®ua në, khiÕn häc viªn “hoa m¾t, giËt m×nh”, kh«ng biÕt häc ë ®©u, nh thÕ nµo, ®Ó ®¹t kÕt qu¶ tèt nhÊt. Mét sè b¸o nãi vÒ ph¬ng ph¸p “siªu tèc BBS”, sau 50 buæi nãi ®îc hµng v¹n c©u. NhiÒu häc viªn tëng thËt lao ®i nÐm tiÒn häc thö vµ thµnh c«ng ë chç “tiÒn ®· bay qua cöa sæ”. ThÕ nµo lµ mét c©u? Chóng t«i cã thÓ d¹y häc sinh sau nöa phót nãi ®îc hµng v¹n c©u. VÝ dô “ Linh is from Hanoi. Nam is from Hai Phong”... ChØ cÇn thay tªn riªng lµ ta cã ngay hµng chôc v¹n c©u ngay.Çc nhµ ng«n ng÷ häc ®· nªu lªn mét ®Æc ®iÓm cña ng«n ng÷ lµ mét hÖ thèng thãi quen. VËy muèn cã thãi quen ph¶i cã thêi gian. Theo c«ng thøc 7 + 2 cña Miller G.A (Mü), t¹i mét ®iÓm tøc thêi, bé ãc con ngêi b×nh thêng chØ tiÕp nhËn ®îc kho¶ng 7 ®¬n vÞ th«ng tin vµo trÝ nhí ng¾n h¹n, mµ nh÷ng ®¬n vÞ th«ng tin nµy muèn ®îc lu gi÷ trong trÝ nhí dµi h¹n hoÆc trÝ nhí vÜnh viÔn cÇn ph¶i tr¶i qua giai ®o¹n “tËp duyÖt”, rÌn luyÖn (rÊt Ýt ®¬n vÞ th«ng tin kh«ng qua giai ®o¹n nµy). John P. Huoston (Mü) kÕt luËn: häc lµ mét qu¸ tr×nh tÝch luü tõ tõ, t¨ng dÇn. Nãi “siªu tèc” cho vui th× ®îc, nÕu nãi nghiªm chØnh, tõ gãc ®é häc thuËt, lµ phi khoa häc. VËy häc ngo¹i ng÷ thÕ nµo ®©y? Tr íc m¾t

18


cã nhiÒu con ®êng ®Õn víi ngäai ng÷. Chóng t«i xin giíi thiÖu con ®êng ng¾n nhÊt, “cao tèc” chø kh«ng ph¶i “siªu tèc”, mong ®ãng gãp mét phÇn nhá cho x· héi, gióp çc b¹n vµ çc em ®ì vÊt v¶ vµ mau chãng thµnh c«ng. Trong nh÷ng ph¬ng ph¸p, thñ thô©t ®iÓn h×nh, ®óc rót tõ kinh ngiÖm riªng, ch¾c ch¾n cã mét sè ®· ®îc çc b¹n ¸p dông. Bµi nµy mang tÝnh thùc tiÔn, phôc vô mäi ®èi tîng ®ang häc tiÕng Anh, do ®ã chóng t«i dïng tiÕng Anh ®Ó minh häa. Sau ®©y lµ mét sè ph¬ng ph¸p vµ thñ thô©t häc ngäai ng÷ ®Ó cã kÕt qu¶ tèt:1. Thùc hµnh:§©y lµ ph¬ng ph¸p tèt nhÊt, cµng luyÖn nhiÒu cµng mau cãng h×nh thµnh ph¶n x¹, kü n¨ng. ë giai ®o¹n ®Çu, thùc hµnh nãi cã tÇm quan träng sè mét, thËm chÝ ph¶i tËp nãi nh trÎ nhá; tõng tõ côm tõ c©u. ë nhµ, nÕu kh«ng cã ai ®Ó héi tho¹i, chóng ta cè g¾ng nãi mét m×nh (xem s¸ch, tù nãi l¹i...). Tr¸nh häc vÑt, ph¶i cã ng÷ c¶nh, t×nh huèng (chøc n¨ng). Nh×n chung, nãi ra ®îc ®iÒu m×nh ®ang häc sÏ nhí l©u h¬n (nãi to, nãi thÇm ®Òu tèt). KhÈu hiÖu “xuÊt khÈu, nhËp t©m” lµ tèi quan träng, cÇn ®a ngay vµo ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y ngo¹i ng÷. Chóng t«i lu«n yªu cÇu häc sinh kÕt hîp võa viÕt võa nãi ngay sau khi viÕt xong mét tõ/ c©u ph¶i nh¾m m¾t nãi l¹i tríc khi ®i tiÕp. Nãi chung, líp ngo¹i ng÷ ph¶i ån µo, “ån µo mét çch h÷u Ých”.2. “T¾m ngo¹i ng÷”:§©y lµ bÞªn ph¸p t¹o m«i trêng, kÕt hîp häc h÷u thøc vµ v« thøc, mét biÕn thÓ cña ph-¬ng ph¸p 1. Çc ban h·y thêng xuyªn bËt b¨ng çt xÐt, video... bÊt k× lóc nµo cã thÓ (nÊu c¬m, lau nhµ, ch÷a xe, tríc khi ngñ...) dï kh«ng l¾ng nghe, bµi häc “vµo ®Çu” lóc nµo kh«ng biÕt. Trong ph¬ng ph¸p nµy, b¨ng hai tèc ®é ®ãng vai trß v« cïng quan träng, ®Æc biÖt ®èi víi häc sinh míi b¾t ®Çu häc ngo¹i ng÷. NÕu thØnh tho¶ng chó ý nh¾c l¹i (v× bÆng cã kho¶ng thêi gian yªn lÆng). “T¾m ngo¹i ng÷” nh thÕ nµy sÏ lµ ph-¬ng ph¸p lý tëng mµ l©u nay cha cã ai quan t©m. Mêi çc b¹n thö ¸p dông vµ sÏ thÊy ng¹c nhiªn vÒ hiÖu qu¶ (sau vµi th¸ng).3. §¶m b¶o tÝnh hÖ thèng:Ng«n ng÷ lµ mét hÖ thèng, mÆc dï cã nhiÒu ngo¹i lÖ. N¾m hÖ thèng ng÷ ph¸p c¬ b¶n, hÖ thèng cÊu t¹o tõ... chóng ta dÔ nhí, dÔ hiÓu vµ vËn dông.

4. HÖ thèng hãa nh÷ng vÊn ®Ò phi hÖ thèng:§©y lµ h×nh thøc “tæ chøc l¹i th«ng tin”. VÝ dô: s¾p xÕp l¹i nh÷ng ®éng tõ bÊt qui t¾c cã ®Æc ®iÓm chung:

bringt brought brought; bet bet betbuy bought bought; cut cut cut

HoÆc hËu tè –y cã nhiÒu nghÜa ®Æc biÖt:wind windy (giã - cã giã) nose nosy (mòi - thãc m¸ch) water watery (níc - cã níc) fox foxy (con ço - x¶o quyÖt)

honest honesty (thËt thµ - sù thËt thµ) dad daddy (bè - bè/çch nãi

th©n mËt)difficult - difficult (khã kh¨n - sù khã kh¨n) book booky (s¸ch - s¸ch/çch

nãi th©n mËt)5. §óc rót qui t¾c:Ngoµi nh÷ng qui t¾c gi¸o tr×nh cung cÊp, chóng ta cã thÓ tù rót qui t¾c ®Ó b¶n th©n cã thÓ tù häc. VÝ dô: nh÷ng tÝnh tõ so s¸nh cÊp cao nhÊt d¹ng bÊt qui t¾c còng ®Òu kÕt thóc lµ -st: (the) best; worst; farthest; least; most...6. KÕt hîp çc gi¸c quan:

19


Nh×n chung, khi kÕt hîp çc gi¸c quan chóng ta nhí l©u h¬n. Nghe nh×n, nghe nãi, nh×n nãi, viÕt nãi... ph¶i ®îc xen kÏ thùc hiÖn. Do ®ã, chóng ta cã trÝ nhí thÞ gi¸c, thÝnh gi¸c vµ trÝ nhí vËn ®éng: qua lêi nãi vµ ®éng t¸c (sê, cÇm, vÉy tay...).7. Häc xo¸y èc: Võa häc bµi míi, võa «n bµi cò, häc mét bµi trong nhiÒu lÇn. VÝ dô: 10 lÇn x 5 10 phót gi¸ trÞ h¬n 1 lÇn x 200 phót, thËm chÝ 300 - 400 phót.8. Häc “r¶i”:Khi kh«ng cã nhu cÇu häc cÊp tèc, chóng ta nªn kÐo dµi khãa häc h¬n lµ häc dån dËp råi kÕt thóc (3 buæi/ tuÇn x 2 n¨m tèt h¬n 6 buæi/tuÇn x 1 n¨m...). Ngo¹i ng÷ còng bÞ “han rØ” nh chiÕc xe m¸y ®Ó l©u ngµy kh«ng ®îc b¶o dìng, ®¹p næ ®Òu ®Æn.9. Häc b»ng liªn tëng, so s¸nh:VÝ dô: Khi häc “sitting room”, nghÜ ngay ®Õn phßng kh¸ch nhµ m×nh, “kitchen” nghÜ ®Õn nhµ bÕp, “reception” nghÜ ®Õn bµn, quÇy tiÕp kh¸ch ë c¬ quan, kh¸ch s¹n... (§Æc bÞªt nh÷ng biÓu ®¹t gièng vÒ cÊu tróc bÒ mÆt nhng kh¸c vÒ néi dung: sitting room = guset room; housework = homework...10. Häc trong ng÷ c¶nh - t×nh huèng: Nh ®· nãi ë trªn, tr¸nh häc tõ / cÊu tróc riªng lÎ mµ ph¶i n»m trong ng÷ c¶nh, ph¶i diÔn ®¹t mét chøc n¨ng nµo ®ã. Kh«ng nªn lµm bµi tËp t¸ch rêi t×nh huèng - ®ã lµ nh÷ng bµi tËp “tÜnh”, bµi tËp “chÕt”, g©y hiÓu nhÇm, khã nhí. 11. Häc “c©u mÉu” thay cho “mÉu c©u”:RÊt nhiÒu b¹n chó ý häc mÉu c©u (cÊu tróc) Ýt sö dông vÝ dô. Chóng ta nªn ®Æt vµ chän mét “c©u mÉu” ®iÓn h×nh cho mçi “mÉu c©u”. C©u nµy ph¶i ng¾n gän, xoay quanh b¶n th©n m×nh, hiÓu biÕt cña m×nh, ®iÓn h×nh tõ t×nh huèng tíi v¨n phong, tõ vùng... Ch¼ng h¹n, ®èi víi mÉu c©u be / get ... used to (doing)Sth chóng ta cã thÓ chän c©u: “I’m not used to (dringking) coffee”. C«ng thøc tr«ng th× dÔ nhí, thùc tÕ khã “tiªu hãa” h¬n mét vÝ dô sinh ®éng, kh«ng nh÷ng thÕ, chóng ta cßn ®îc c¶ mét ng÷ canh, t×nh huèng hay dïng cho b¶n th©n.12. Kh«ng häc nhiÒu cÊu tõ / cÊu tróc ®ång nghÜa mét lóc. Khi tù häc, mét sè b¹n häc qu¸ nhiÒu tõ / cÊu tróc míi, ®ång nghÜa vµo cïng thêi ®iÓm. VÝ dô: “ I’m tired of it; I’m sick of it; I’m sick and tired of it; I’m get up with it”... Qui lô©t xãa mê cña trÝ nhí sÏ lµm ta chãng quªn vµ lÉn lén.13. So s¸nh víi tõ / cÊu tróc cò (gÇn) gièng nhau:Ngîc l¹i víi môc 13, kho häc 1 tõ / cÊu tróc míi, chóng ta so s¸nh víi tõ / cÊu tróc cò (gÇn) gièng nhau vÌe h×nh thøc / néi dung: Tell the way = show the way; division = revision ...

B¹n cã ph¶i lµ ngêi hay ghen tþ kh«ng?1. B¹n cã ®iÒu muèn kÓ cho b¹n

th©nnhÊtcña b¹n, nhng b¹n Êy ®ang dë c©u chuyÖn víi ngêi em hä... c. B¹n lµm nh kh«ng nh×n thÊy hä vµ bá ®i

a. B¹n ®Õn gÆp b¹n Êy vµ kÓ c©u chuyÖn cña m×nh

b. B¹n cø ®Ó cho hä nãi nèt c©u chuyÖn vµ

chê ®Õn khi em hä cña b¹n Êy ®i2. Qu¸ xui xÎo!

20

Muèn häc ph¶i cã chÝ, muèn thµnh tµi cÇn ph¶i häc, kh«ng häc kh«ng thÓ thµnh tµi,

muèn häc ®Ó thµnh tµi ph¶i cã chÝ lín Gia Çt Lîng


Ngêi ngåi cïng bµn víi b¹n (ë líp) ®îc ®iÓm cao nhÊt trong m«n häc yªu thÝch nhÊt cña b¹n b. B¹n hái mîn bµi kiÓm tra ®ã c. B¹n kh«ng nãi g× a. B¹n chóc mõng b¹n Êy3. PhÇn lín çc b¹n cña b¹n th×...

c. ¡n mÆc ®Ñp h¬n b¹na. Cã cïng së thÝch víi b¹nb. HiÓu nhanh h¬n b¹n

4. B¹n mêi b¹n ®i xem phim, nhng b¹n Êy l¹i ®Õn víi mét ngêi b¹n n÷a...

a. B¹n cè g¾ng lµm quen víi ngêi b¹n míi

c. B¹n cè k×m nçi bùc däc cña m×nh b. B¹n cè tá ra dÔ gÇn5. R¾c rèi víi em b¹n lµ lóc: a. Em b¹n ch¼ng bao giê biÕt nã muèn g× b. Nã lu«n muèn thø mµ b¹n thÝch c. Nã lu«n cã ®îc nh÷ng thø nã muèn6. §Ó cã ®îc niÒm tin ®èi víi ai, b¹n cÇn: c. NhiÒu tuÇn a. Vµi giê b. §iÒu ®ã cßn tuú

(Hµ Thu dÞch tõ tiÕngPh¸p)

NÕu b¹n cã nhiÒu c©u tr¶ lêi (a) nhÊt:B¹n kh«ng hÒ biÕt ghen, thËm chÝ kh«ng biÕt ®Õn ®iÒu ®ã n÷a. Thªm n÷a, b¹n kh«ng chÞu næi khi cã ai ®ã ghen víi b¹n. B¹n lµ ngêi dÔ tin vµ lu«n ®é lîng khi ®¸nh gi¸ mäi ngêi. B¹n lu«n æn ®Þnh vµ ch©n thµnh, nhng b¹n kh«ng biÕt ®îc nh÷ng lóc b¹n cña b¹n kh«ng vui. §«i khi b¹n th©n cña b¹n thÊy b¹n thiÕu th©n mËt. NÕu b¹n cã nhiÒu c©u tr¶ lêi (b) nhÊt:Ghen tu«ng lµ mét ®iÒu r¾ rèi, nhng ®«i khi thËt khã tr¸nh. V× b¹n ghÐt th¸i ®é hµo høng hay khã chÞu nªn b¹n lu«n cè giÊu sù ghen tu«ng cña m×nh vµ b¹n lu«n thµnh c«ng. Çhc tèt nhÊt ®Ó b¹n gi÷ b¹n lµ ®õng bao giê tá ra hÑp hßi. NÕu b¹n cã nhiÒu c©u tr¶ lêi (c) nhÊt:B¹n rÊt hay ghen vµ b¹n biÕt râ ®iÒu ®ã. B¹n ghen víi tÊt c¶: b¹n bÌ, anh chÞ em, c¶ víi b¹n rÊt th©n cña b¹n n÷a. Lµm thÕ nµo ®Ó tr¸nh b©y giê? Cã lÏ nªn tin vµo b¶n th©n b¹n h¬n. H·y tù nhñ r»ng mäi ngêi xung quanh ai còng yªu quÝ b¹n dï b¹n cã thÕ nµo vµ ®iÒu nµy kh«ng hÒ thay ®æi trong chèc l¸t ®îc. -------------------------------------TiÕp trang 19T«i chèng ®ì kh«ng kÞp, l¹ng xe sang tr¸i. ThÕ lµ bÞ mét chiÕc xe m¸y ®i qua, kÐo lª mét ®o¹n. May phÝa ngî chiÒu kh«ng cã « t« hay xe m¸y. TÊt c¶ mäi ngêi bªn ®êng ®Òu ho¶ng hån. Sî nhÊt lµ em bÐ cña b¸c ®i xe m¸y, ng· xuèng ®êng, nã h·i ®Õn nçi kh«ng khãc ®îc. T«i ng· kh«ng ®au l¾m, nhng cø n»m im kh«ng d¸m ®éng ®Ëy. Xui xÎo, vÒ ®Õn nhµ l¹i nghe cu Bèng thót thÝt sî mÑ quªn mÊt nã.Rót côc còng chØ t¹i chóng m×nh tan trêng ng©y th¬ v« t. ¤i chao, ng©y th¬ nhng ch¼ng v« téi chót nµo. ThÕ mµ h«m tríc bän líp 9 “gÊu” (9G) ®· lµm t¾c ®êng l¹i cßn hçn l¸o víi mét b¸c ®i chî. B¸c Êy lØnh kØnh ®ñ thø tr«ng ®Õn buån cêi. Tuy lµ ®i bé, dÔ len l¸ch nhng ch¾c b¸c nÆng qu¸, l¹i bËn c¶ hai tay x¸ch hai vai ®eo nªn b¸c kh«ng v-ît qua chíng ng¹i vËt lµ “lò” tan trêng, b¸c bÌn næi çu: - Nµo, nµo, nµo..., dÑp ra xem nµo, ®øng ngåi g× l¹ thÕ? Trêi ®Êt ¬i, chóng mµy chØ häc trong líp th«i µ, ra ®êng lµ v« häc ngay µ? Bçng mét b¹n cao to, tr«ng cã vÎ “anh chÞ” ng· chæng vµo gi÷a ngêi b¸c. CËu ta ®øng dËy, chöi bËy lu«n:

- §. m, bµ mï h¶, bµ chen vµo ®©y lµm g× mµ cßn lµm “«ng” ng· ... Ch¼ng ph¶i lµ cËu ta bÞ ng· ®©u, mµ do mét th»ng b¹n kh¸c x« vµo b¸c Êy ®Ó cµ khÞa. Nh÷ng trß “nhÊt quØ nh× ma”, bän t«i ch¼ng l¹! Nhng nghÞch ngîm kiÓu v« lÔ vµ cã phÇn ®éc ¸c Êy th× ... ®Õn chÞu.

21


Ban Mai

Thãi quen trong ¨n uèng ¡n uèng lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc quan träng mµ hµng ngµy ai còng ph¶i thùc hiÖn. Nã l¹i cµng quan träng h¬n ®èi víi mçi ngêi trong dÞp TÕt Nguyªn §¸n s¾p tíi. M×nh ®· nghe thÊy mét sè b¹n nãi r»ng: ¡n th× dÔ, lµm míi khã. Nhng trong thùc tÕ, kh«ng ph¶i vËy ®©u çc b¹n ¹. Tõ thêi xa çc cô ®· cã c©u: Häc ¨n, häc nãi, häc gãi, häc më”. VËy ®ã, ngµy xa, khi “hµnh ®éng” bÊt cø mét viÖc g×, çc cô ®Òu ph¶i “häc”. VËy mµ ngµy nay - thêi buæi v¨n minh lÞch sù cña thÕ kû 21 ®· ®Õn, nhiÒu ngêi l¹i kh«ng hÒ ®Ó ý ®Õn hoÆc thËm chÝ cßn coi thêng v¨n hãa ¨n uèng. §Æc biÖt lµ nhiÒu häc sinh, sinh viªn ®ang ngåi trªn ghÕ nhµ trêng, nh÷ng ngêi ®ang ®îc gi¸o dôc, còng kh«ng hÒ häc hái, quan t©m ®Õn nh÷ng cö chØ, thãi quen tèt trong b÷a ¨n hµng ngµy. Ph¶i ch¨ng ®ã lµ do lçi cña çc bËc cha mÑ “kh«ng cã ®ñ thêi gian” hoÆc kh«ng ý thøc ®îc tÇm quan träng cña nã ... ®Ó d¹y b¶o con çi. MÆt kh¸c, m×nh nghÜ, khiÕm khuyÕt nµy cßn do ý thøc cña tõng ngêi... M×nh ®a mét sè vÝ dô ®Ó çc b¹n tham kh¶o vµ cã thÓ ®a ra çch gi¶i quyÕt gióp m×nh víi nhÐ. HiÖn nay m×nh ®ang sèng xa nhµ, ë tËp thÕ (cïng víi 6 b¹n g¸i kh¸c). Mçi ngêi cã mét çch sèng vµ thËm chÝ cã mét “thãi quen ¨n uèng” kh¸c nhau. Cã thÓ çc b¹n l¹i cho r»ng m×nh lµ mét bµ mÑ chång khã tÝnh, nhng: D: hay bá dë khi ngêi kh¸c cßn ®ang ¨n... P: khi g¾p thøc ¨n thêng kh«ng høng b¸t mµ ®a ngay lªn miÖng... L: nhai tãp tÐp vµ khi chan canh th× hóp rÊt to... TH: võa ¨n võa nãi chuyÖn... (TH lµ m×nh ®Êy) Vµ ®Æc biÖt lµ G: khi ¨n G thêng cói g»m xuèng m©m vµ hay “bíi” lªn ®Ó chän miÕng ngon. MÆc dï m×nh ®· gãp ý rÊt nhiÒu lÇn, nhng “chøng nµo vÉn tËt Êy”. NhiÒu lóc m×nh rÊt ng¹i khi cã kh¸ch trong b÷a ¨n. Ngay tõ ®Çu m×nh ®· rÊt khã chÞu, nhng cho tíi h«m nay (®· h¬n mét n¨m häc) mµ m×nh vÉn kh«ng thÓ “quen” ®îc çch ¨n uèng cña mÊy b¹n cïng phßng. VËy ®ã, khi ®· trë thµnh thãi quen th× thËt lµ khã gi¶i quyÕt. M×nh còng vËy, nhiÒu khi nãi xong míi nhí ra... M×nh nhê “CÇu vång nhá” gióp m×nh vÊn ®Ò nµy nhÐ. Qua ®©y, m×nh muèn nãi víi çc b¹n häc sinh, ®Æc biÖt lµ çc b¹n g¸i r»ng (vµ còng lµ lêi tù nhñ) TÕt T©n TÞ s¾p tíi - çi TÕt ®Çu tiªn cña ThÕ kû 21, mçi ngêi h·y cè g¾ng ®Ó cã thÓ trë thµnh mét con ngêi lÞch sù, v¨n minh trong cuéc sèng, ®Æc biÖt lµ trong nh÷ng b÷a ¨n ngµy TÕt. H·y t¹o cho m×nh nh÷ng thãi quen tèt trong cuéc sèng hµng ngµy.

NguyÔn ThÞ Thu Hµ, §éi 5, Th«n Thîng, Phïng x¸, Mü §øc, Hµ T©y

Ng©y th¬ tan trêngCha bíc vµo cæng, «i ®· nghe tiÕng cu Bèng khãc thót thÝt ra vÎ tñi th©n l¾m. MÑ cø dç: - Th«i, nÝn ®i nµo con yªu cña mÑ. Th× cã ph¶i mÑ quªn ®ãn con ®©u, mÑ ®· ra khái c¬ quan tõ bèn giê, vµ chØ cßn d¨m tr¨m mÐt n÷a lµ ®Õn trêng con mµ gÇn mét tiÕng ®ång hå kh«ng qua ®îc. Ch¶ lµ gÇn cæng trêng mÇm non Hoa Hång cña con cã ®Õn ba, bèn trêng tiÓu häc vµ c¬ së mµ. Cø tan trêng lµ çc anh çc chÞ tóa ra nh kiÕn, kh«ng cßn lÒ lèi, ch¶ cßn ph¶i tr¸i, mÊy çi xe ®¹p quay ngang quay ngöa gi÷a lßng ®-êng mµ trß chuyÖn. ¤i chao...!

22


MÑ thë dµi, nghe chõng chuyÖn thËt ngao ng¸n! Cßn may - may mÑ cha nh×n thÊy t«i: ¸o r¸ch mét bªn m¨ng-sÐt, quÇn tr¾ng lèp bôi ®êng, cßn xe ®øt lu«n d©y phanh. T«i lÎn vµo bÕp, thay ngay quÇn ¸o, nh©n thÓ röa tay ch©n mÆt mòi råi ra chµo bè mÑ. - Chµ, sao h«m nay vÒ l¹i nhanh nhÑn tù gi¸c thÕ nhØ? Con xem h«m nay chÞ Trª ngoan cha? MÑ t«i thèt lªn ng¹c nhiªn. T«i kh«ng d¸m nh×n bè mÑ. ¤i, tan trêng! Lò chóng t«i cø chuþªn nä xä chuyÖn kia, kh«ng tµi g×gi¶i t¸n ngay ®îc. H«m nay, t«i ®· “gót bai” ®¸m “ngò quû” xong xu«i, phãng xe ®i th× th»ng Hïng “tÑt” ë ®©u lao th¼ng vµo bªn ph¶i t«i, giËt çi cÆp s¸ch ®Ó lÊy l¹i l¸ th t×nh... c¶m cã hai dßng “bä” viÕt cho H. “Êy ¬i, sao h«m nay Êy ngåi ngay ®¬ nh r« bèt thÕ? Tí kh«ng gÝ g¬m ...bót vµo hai bªn cæ n÷a ®©u!”...(Xem tiÕp trang 18)

Trong viÖc tuyÓn nh©n viªn hiÖn nay, ngêi ta thêng dïng ®Õn m«n ph©n tÝch ch÷ viÕt

Trong viÖc tuyÓn nh©n viªn hiÖn nay, ngêi ta thêng dïng ®Õn m«n ph©n tÝch ch÷ viÕt ®Ó ®¸nh gi¸ t çch cña ngêi xin viÖc lµm. Tuy nhiªn, nh÷ng chuyªn ph©n tÝch ch÷ viÕt ®Òu kh¼ng ®Þnh mét ®iÒu: ViÖc ph©n tÝch ch÷ viÕt kh«ng nhÊt thiÕt tiÕt lé ®îc hoµn toµn b¶n tÝnh cña mçi ng-êi. Nã chØ cung cÊp cho ta mét sè chØ dÉn vÒ çc xu híng mét çch t¬ng ®èi. Dï sao, chóng ta h·y cø xem nh÷ng kh¸m ph¸ cña m«n nµy vµ l¹i cã thÓ t×m hiÓu thªm ®«i ®iÒu lÝ thó trong ch÷ viÕt cña m×nh. I. ViÖc s¾p xÕp néi dung trªn trang giÊy1. LÒ bªn tr¸iNÕu chËt: b¹n lµ ngêi thËn träng, kÝn ®¸o.NÕu réng: b¹n lu«n cëi më víi mäi ngêi.2. LÒ bªn ph¶iNÕu hÑp: b¹n lµ ngêi chÝn ch¾n.NÕu réng: b¹n lµ ngêi qu¸ khã kh¨n, lu«n lo l¾ng cho t¬ng lai.3. PhÇn tr¾ng phÝa trªnNÕu hÑp: b¹n lµ ngêi a ®éc lËp, t¸o b¹o vµ hån nhiªn.NÕu réng: b¹n lµ ngêi thËn träng, do dù.4. PhÇn tr¾ng phÝa díi

NÕu b¹n ®Ó qu¸ réng hoÆc qu¸ hÑp: b¹n lµ ngêi thiÕu ®Çu ãc tæ chøc vµ thiÕu kÕ ho¹ch.II. Çc dßng1. Kho¶ng çch gi÷a çc dßngRéng: b¹n lµ ngêi cã ®Çu ãc thÝch tù do hoÆc nhót nh¸t.HÑp: b¹n lµ ngêi cã tÝnh chan hßa.2. §é nghiªng cña dßngHíng lªn cao: b¹n lµ ngêi l¹c quan.Híng xuèng díi: b¹n lµ ngêi bi quan.Th¼ng ngang: b¹n lu«n c«ng b»ng, lµm chñ ®îc b¶n th©n.

3. D¹ng chung cña ch÷a. KÝch thíc cña ch÷: Ch÷ nhá xÝu: b¹n lµ ngêi khiªm tèn.Ch÷ to: b¹n lµ ngêi cao ng¹o.b. §é nghiªng cña ch÷Nghiªng bªn ph¶i: b¹n lµ ngêi tho¶i m¸i, t×nh c¶m, hµo phãng.Nghiªng bªn tr¸i: b¹n sèng co m×nh vµo b¶n th©n, vµ hay quay m×nh vÒ qu¸ khø.Ch÷ th¼ng ®øng: b¹n lµm chñ ®îc b¶n th©n.4. Liªn kÕt gi÷a çc ch÷ viÕtÇc ch÷ liªn kÕt víi nhau: b¹n lµ ngêi chÝn ch¾n, cã suy nghÜ.Kh«ng cã sù liªn kÕt gi÷a çc ch÷: b¹n cã ®Çu ãc sèng ®éng vµ nång nhiÖt.5. Nh÷ng chi tiÕt cña ch÷ viÕta. PhÇn trªn: (h,l, t)V¬n lªn cao: b¹n lµ ngêi thiªn vÒ trÝ tuÖ.Ng¾n: b¹n cã trÝ tuÖ cô thÓ, b×nh thêng.

23

NÒn gi¸o dôc cña mét quèc gia ®îc ®¸nh gi¸ qua çch c xö ë ngoµi ®êng. Khi nµo ta cßn thÊy sù th« lç ë ngoµi ®êng th× ch¾c ch¾n cßn cã sù th« lç

trong çc gia ®×nh. E. De Amicis


Trßn: b¹n cã ®Çu ãc tëng tîng.Ch÷ cã gãc c¹nh: b¹n thiÕu ®Çu ãc tëng tîng.b. PhÇn ch÷ ë dßng gi÷a (a, o, e)Trßn: b¹n lµ ngêi ®¸ng yªu, dÞu dµng.Ch÷ cã gãc c¹nh: b¹n lµ ngêi kh¾c nghiÖt, sèng kh« khan.Ch÷ më: b¹n lu«n ch©n thµnh, nãi th¼ng th¾n.Ch÷ ®ãng (khÐp kÝn): b¹n lµ ngêi kÝn ®¸o.

c. PhÇn díi (g, y):Dµi: b¹n lµ ngêi n¨ng ®éng, ®Çu ãc thùc tÕNg¾n: b¹n lµ ngêi thô ®éng vµ lêi biÕng.Trßn: b¹n lµ ngêi ham dôc väng, ham thÝch thó vui.Cã gãc c¹nh: b¹n lµ ngêi cøng r¾n, lu«n tá uy quyÒn, hiÕu chiÕn.Më: b¹n lu«n ®îc tho¶i m¸i.

(TrÝch trong “Panorama”, H¬ng Mïi dÞch tõ tiÕng Ph¸p)

1. Du kh¸ch ®ang ë ®©u?Cã mét du kh¸ch ®Õn mét trong hai thµnh phè A, B cña mét ®Êt níc tuyÖt ®Ñp. Ngêi thµnh phè A lu«n luon nãi thËt, ngêi thµnh phè B lu«n lu«n nãi dèi. Trong thµnh phè A cã mét sè d©n cña thµnh phè B vµ ngîc l¹i.B¹n h·y gióp ®ì ngêi kh¸ch ph¶i ®Æt c©u hái nh thÕ nµo khi gÆp ngêi ®Çu tiªn ®Ó tõ c©u tr¶ lêi cã thÓ biÕt ®îc m×nh ®ang ë ®©u.

2. Ba nhµ th«ng th¸i:Cã ba nhµ triÕt gia Hy L¹p cæ, sau mét cuéc tranh luËn c¨ng th¼ng vµ còng v× trêi hÌ nãng nùc nªn ®· n»m ngñ díi gèc c©y trong vên cña ViÖn hµn l©m. Cã chó thî th«ng lß ®i qua tinh nghÞch ®· b«i nhä lªn tr¸n c¶ ba nhµ triÕt gia.Khi ba nhµ th«ng th¸i tØnh dËy, hä nh×n nhau vµ cïng ph¸ lªn cêi. Ai còng yªn trÝ r»ng chØ cã hai ngêi kia lµ bÞ nhä vµ hä cêi nhau.ThÕ nhng, trong kho¶nh kh¾c, mét triÕt gia kh«ng cêi n÷a v× «ng ta suy ®o¸n ra trªn tr¸n «ng ta còng bÞ nhä. VËy nhµ th«ng th¸i ®ã suy lô©n nh thÕ nµo?

3. B¶ng vu«ng 5 x 5 « t« ®en tr¾ng xen kÏ¤ng chñ ®Æt 25 con kiÕn vµo vµo 25 « trong b¶ng bªn. ¤ng h« mét tiÕng th× tÊt c¶ çc con kiÕn ph¶i bß sang « bªn c¹nh (1 lÇn)sao cho kh«ng cã 2 con kiÕn nµo ë cïng mét «.Hái sau tiÕng h« ®Çu tiªn th× çc chó kiÕn cã thùc hiÖn ®îc kh«ng?(tøc lµ 25 con ë 25 « kh¸c nhau)

4.

24

Trªn bíc ®êng c«ng t¸c, hµnh lý con ngêi cÇn mang theo:lßng kiªn tr× vµ tÝnh chÞu ®ùng

V. Maiakovski


25

Cêi vui - Vui cêi“Thanh niªn thêi nay thËt lµ mÊt lÞch sù”. - ¤ng Schulz phµn nµn trªn tµu ®iÖn. “Sao «ng nãi thÕ?” - Mét hµnh kh¸ch kh¸c hái mét çch ng¹c nhiªn. “Th× mét thanh niªn ch¼ng võa nhêng chç cho «ng ®ã sao. ¤ng cßn muèn g× n÷a?” “ThÕ «ng kh«ng nh×n thÊy lµ vî t«i vÉn ®ang cßn ®ang ph¶i ®øng kia µ?”

Mét bµ ph¶i tr«ng chõng ®øa ch¸u nhá cña m×nh. Bçng nhiªn trong khi ®ang ch¬i nã hÐt lªn: “MÑ kiÕp”. Bµ bÌn nãi víi nã: “NÕu ch¸u kh«ng bao giê nãi tõ nµy n÷a th× bµ sÏ cho ch¸u 1 Mark”. “§îc ¹.” - §øa ch¸u ®ång ý vµ ®ót tiÒn vµo tói quÇn. Nhng ngay sau ®ã nã nãi: “Bµ ¬i, nhng mµ ch¸u cßn biÕt mét tõ kh¸c cßn bËy h¬n rÊt nhiÒu, trÞ gi¸ Ýt nhÊt còng ph¶i 5 Mark ®Êy bµ ¹”.

“Bè ¬i, Cleopatre thùc ra lµ ai h¶ bè?”. “Hái mÑ con Êy, mÑ quen tÊt c¶ mäi ng-êi trªn phè.”

“CËu ¬i, do ®©u mµ cËu cã çi mòi ®á thÕ?” “Do nh÷ng có ®Êm cña sè phËn ®Êy.” “Lu«n ®Êm vµo mòi ¹?”

Gia ®×nh Neureich muèn kiÕm mét ngêi gióp viÖc míi. Bµ vî ®ang hái mét chÞ ®Õn xin viÖc: “T¹i sao chÞ l¹i bÞ th«i viÖc ë chç cò?” “Mét buæi tèi t«i ®· quªn t¾m röa cho bän trÎ con.”Bçng cã tiÕng tõ phßng trÎ con väng ra: “Chóng ta nhËn c« nµy ®i mÑ.”

“Con trai t«i lµ ®øa rÊt s¹ch sÏ.” - ¤ng bè khoe. “Nã cã lau cæ hµng ngµy kh«ng?” “Kh«ng, nhng mµ lau xe m¸y cña nã.”

Mét viªn c¶nh s¸t nãi víi mét ngêi ®ang c©u ç: “Ngµi kh«ng biÕt ®äc hay sao? Trªn biÓn ®Ò CÊm c©u ç ®©y nµy”. “ Nhng mµ t«i ®©u cã c©u ç. T«i t¾m cho chó giun nhá cña t«i ®Êy chø!”. “Anh ph¶i tr¶ 30 Mark”. “T¹i sao l¹i thÕ?” “T¹i v× chó giun nhá cña anh kh«ng mÆc quÇn t¾m”.

“Klaus, con ®· mêi tuæi råi ®Êy, con kh«ng thÓ ngñ chung trªn giêng cña mÑ ®îc n÷a”. “Nhng mµ bè cßn nhiÒu tuæi h¬n con nhiÒu c¬ mµ”

“Bè ¬i, bè nãi cho con Ferkel lµ g×?” “µ, ®ã lµ con cña con lîn. T¹i sao con hái vËy?” “H«m nay thÇy gi¸o ®· gäi con lµ Ferkel.”

(Ferkel tiÕng §øc cã nghÜa lµ chó lîn con)H«m nay ë trêng bän con ph¶i viÕt bµi luËn víi chñ ®Ò: Bè mÑ chóng ta ®· lµm quen víi nhau nh thÕ nµo? “Th× nh mÑ ®· kÓ víi con, bè vµ mÑ ®· quen nhau ë trªn nói. ThÕ con ®· ®Æt ®Çu ®Ò bµi luËn lµ g×?” “N¹n nh©n cña nh÷ng ngän nói”.

“MÑ ¬i, mÑ ®õng cã b¾t chuyÖn víi ngêi ®µn «ng ®ang ®i ngîc vÒ phÝa chóng ta nhÐ”. - BÐ Kurt nãi. “¤i, Kurt! Cã bao giê mÑ l¹i ®i b¾t chuyÖn víi ®µn «ng l¹ trªn ®êng”. “§ã kh«ng ph¶i lµ ngêi ®µn «ng l¹ mµ lµ thÇy chñ nhiÖm líp con ®Êy”.

Mét «ng bè ®ang ®Þnh ®¸nh con trai m×nh v× cËu ta ®· lµm mét ®iÒu tåi tÖ. Bµ mÑ ®Õn gi÷a hai ngêi vµ can: “Th«i, xin «ng tha cho nã lÇn nµy. H·y ®¸nh nã nÕu lÇn sau nã cßn t¸i ph¹m”. “ThÕ nÕu nã kh«ng t¸i ph¹m n÷a th× sao?”

¤ng Meier cã kh¸ch.

“B©y giê lµ mÊy giê råi nhØ?” - Ngêi kh¸ch muèn biÕt giê sau mÊy tiÕng ®ång hå ngåi ch¬i. “Kh«ng râ n÷a, t«i kh«ng cã ®ång hå” - ¤ng Meier ®¸p - “Nhng chóng ta cã thÓ biÕt ngay lËp tøc”.¤ng ta ®Õn bªn chiÕc d¬ng cÇm vµ ®Ëp m¹nh tay xuèng çc phÝm ®µn. ChØ mÊy gi©y sau tay hµng xãm ®Ëp th×nh thÞch vµo têng vµ hÐt tíng lªn: “Cã im ngay kh«ng, ®õng cã lµm ån n÷a. §å ngu, b©y giê ®· lµ mét rìi s¸ng råi ®Êy!”.

Bµ mÑ nãi víi cËu con trai Rudi cña m×nh: “Con h·y cè g¾ng lªn mét chót n÷a!”CËu con trai Rudi nãi víi giäng dçi: “Con kh«ng ®Þnh cè g¾ng mét chót nµo, con kh«ng muèn trë nªn th«ng minh, con kh«ng muèn ®Ñp, con chØ muèn ®îc nh bè th«i.”

(Hµ Thu dÞch tõ tiÕng §øc)

Nh÷ng cÆp thùc phÈm kh«ng nªn ¨n cïng mét lóc.

Cã nhiÒu lo¹i thùc phÈm cÇn ¨n phèi hîp ®Ó bæ sung çc chÊt dinh dìng cho c¬ thÓ, nhng ngîc l¹i còng cã mét sè lo¹i thùc phÈm xung kh¾c nÕu ¨n phèi hîp cïng mét lóc sÏ g©y h¹i cho søc khoÎ.

1. S÷a bß vµ níc hoa qu¶: S÷a bß giµu chÊt Protein, trong ®ã 80 % lµ Cazein sÏ kÕt dÝnh vµ l¾ng ®äng l¹i, khã tiªu ho¸, trêng hîp nghiªm träng sÏ g©y ra ®Çy bông hoÆc th¸o d¹, cho nªn khi pha s÷a bß kh«ng nªn pha lÉn níc ngät cã tÝnh axit nh níc hoa qu¶ chua... hoÆc khi ¨n xong s¶n phÈm s÷a hoÆc uèng s÷a kh«ng nªn ¨n ngay çc thø hoa qu¶ cã tÝnh axit kh¸c.

2. S÷a bß vµ ®êng: Trong s÷a ®· cã ®êng vµ ®· ®îc xö lý khoa häc khö çc chÊt ®éc h¹i. Nhng tõ ®Çu, ta ®un s÷a bß axit amin sÏ g©y ra ph¶n øng víi Fructoza, sinh ra lo¹i chÊt ®éc h¹i cho c¬ thÓ, cho nªn khi ®un s÷a bß kh«ng ®îc cho ®êng vµo. §îi cho s÷a nguéi míi cho ®êng vµo, hoÆc khi cßn Êm, kh«ng ®ñ nhiÖt ®é g©y ra ph¶n øng míi cho ®êng vµo s÷a ( nÕu muèn ¨n ngät h¬n).3. S÷a ®Ëu t¬ng (®Ëu nµnh) vµ trøng gµ:Thµnh phÇn Protidaza trong s÷a ®Ëu t¬ng hay k×m chÕ søc sèng cña Protein, g©y ¶nh hëng khã tiªu vµ khã hÊp thô dinh d-ìng. Trong lßng tr¾ng trøng gµ cã chÊt nhít protein, sau khi kÕt hîp víi protidaza viÖc ph©n gi¶i Protein bÞ c¶n trë, do ®ã lµm mÊt ®i mét phÇn protein trong c¬ thÓ.4. S÷a ®Ëu t¬ng(®Ëu nµnh) vµ ®êng ®en:Trong ®êng ®en cã chÊt Malic, nÕu cho ®êng ®en vµo s÷a ®Ëu t¬ng g©y ph¶n øng axit sinh ra "chÊt l¾ng biÕn tÝnh", lµm gi¶m chÊt bæ, cho trÎ nhá uèng dÔ g©y ra ®Çy bông, hoÆc khã tiªu, viÖc hÊp thô chÊt Fe, Cu... còng sÏ bÞ gi¶m ®i, cho nªn

uèng s÷a ®Ëu t¬ng nªn dïng ®êng kÝnh tr¾ng.

5. Hoa qu¶ vµ h¶i s¶n:Çc lo¹i h¶i s¶n ®Òu cã chÊt Protein vµ can xi phong phó, nÕu ¨n víi tr¸i c©y cã nhiÒu axit tanic nh: nho, cam , quýt chua ... kh«ng nh÷ng lµm mÊt ®i chÊt dinh dìng, mµ cßn sinh ra khã tiªu hãa, kÝch thÝch ®êng ruét g©y ra ®au bông vµ n«n oÑ.6. ThÞt chã vµ níc chÌ: Trong thÞt chã rÊt giµu Protein. Khi ¨n xong uèng níc chÌ ngay hay sinh ra chÊt cã t¸c dông lµm kÕt tña, khiÕn cho ho¹t ®éng cña ruét bÞ chËm l¹i, ph©n kh« dÔ g©y t¸o bãn, dÔ hót chÊt cã h¹i, thËm chÝ g©y ra ung th.7. Khoai lang vµ qu¶ hång:Khoai lang cã nhiÒu tinh bét, ¨n nhiÒu dÔ g©y kÝch thÝch d¹ dµy sinh ra nhiÒu chÊt chua, nÕu chÊt nµy lÉn lén víi tannin vµ pectin trong qu¶ hång th× sÏ sinh ra sái d¹ dµy, trêng hîp nÆng sÏ sinh ra loÐt hoÆc ch¶y m¸u d¹ dµy, víi ngêi ®· cã chøng ®au d¹ dµy cµng nªn tr¸nh.8.Çc ®éng vËt cã vá sèng trong níc vµ Vitamin C: Çc lo¹i ®éng vËt nµy cã kh¸ nhiÒu hîp chÊt asen ho¸ trÞ 5, tuy kh«ng h¹i cho c¬ thÓ, nhng khi ¨n xong l¹i uèng ngay Vitamin C hay nh÷ng thø cã Vitamin C nh- : ít, cµ chua, míp ®¾ng, chanh, cam ... sÏ lµm ho¸ trÞ 5 biÕn thµnh asen ho¸ trÞ 3, tøc lµ th¹ch tÝn cã chÊt ®éc m¹nh, cho nªn khi ®· uèng Vitamin C hoÆc çc chÊt cã chøa nhiÒu Vitamin C th× kh«ng ®îc ¨n ngay sau ®ã nh÷ng thøc ¨n ®éng vËt cã vá sèng: vá t«m, trai, èc, hÕn ..v..v..9. Gi¸ ®Ëu vµ gan lîn: Trong 100g gan lîn cã nhiÒu vitamin C. NÕu ¨n lu«n 2 thø nµy cïng mét lóc hoÆc

tríc sau trong thêi gian ng¾n, sÏ lµm cho vitamin C bÞ «xi ho¸ lµm cho gi¸ ®Ëu mÊt hÕt chÊt bæ, trë thµnh chÊt b· v× vËy

kh«ng nªn nÊu gi¸ ®Ëu, xµo gi¸ ®Ëu cïng mét lóc víi gan lîn.

Con ngùa tèt nhÊt vÉn cÇn roi da.Con ngêi th«ng minh nhÊt vÉn cÇn nh÷ng lêi khuyªn.

S.A. Tr«m

Trong m«i trêng níc, ç heo sèng rÊt tho¶i m¸i. Tuy nhiªn, nã hÇu nh kh«ng nh×n thÊy g× c¶. VËy nã lµm thÕ nµo ®Ó thÊy ®îc thÕ giíi xung quanh?Nh mét chiÕc tµu ngÇm, ç heo cã mét hÖ thèng ra ®a dß t×m.

1. ¢m thanh ph¸t ra caoTrong ®Çu ç heo cã mét hßn mì bÐ xÝu gióp nã truyÒn ©m thanh ®i mäi híng. §ã lµ nh÷ng ©m thanh cao ®Õn møc con ngêi cã thÓ nghe thÊy.

2. TÝnh to¸n chÝnh x¸cKhi nh÷ng ©m thanh nµy gÆp mét chíng ng¹i vËt díi níc, nã sÏ “n¶y” trë l¹i ç heo (gièng nh tiÕng vang khi ph¸t ra). Lóc ®ã, ç heo ph©n tÝch thêi gian ©m thanh quay trë l¹i. Nã sÏ ®o¸n ®îc vÞ trÝ cña chíng ng¹i vËt

3. “Nh×n” chíng ng¹i vËtÇ heo lu«n sö dông hÖ thèng ra ®a cña m×nh vµ nã cÇn biÕt chÝnh x¸c nh÷ng g× xung quanh nã. §iÒu ®ã lµm cho nã tr¸nh ®îc mäi chíng ng¹i vËt nh: ®¸ t¶ng, vá tµu. 4. T×m måi b»ng ra ®aNhê cã ra ®a cña m×nh, ç heo x¸c ®Þnh ®îc nh÷ng con ç ®Ó ®Æt nh÷ng con ç nµy võa víi miÖng tríc khi thÊy chóng. Nã thËn träng tiÕn l¹i gÇn chóng vµ bÊt th×nh l×nh tÊn c«ng. ThËt lµ th«ng minh!

5. Nh÷ng th«ng tin kh¸cÇ heo cã mét hÖ thèng x¸c ®Þnh rÊt hiÖu qu¶. Nã cã thÓ dß ®îc nh÷ng con ç nhá çhc nã 800m.Ca heo nghe ®îc tÊt c¶ nh÷ng g× x¶y ra díi níc. Ch¼ng cã g× tho¸t ®îc nã.N¬i ë: Ç heo sèng ë mäi ®¹i d¬ngThøc ¨n yªu thÝch: b¹ch tuéc, mùc, nh÷ng con ç nháÇ heo lµ mét loµi ®éng vËt cã vó (gièng ç voi)KÝch thíc: Ç heo nhá nhÊt dµi 1,20m

Ç heo lín nhÊt dµi 3,90m

(Kim Thanh, SV khoa Ph¸p §HNN, §HQGHN, dÞch tõ nguyªn b¶n tiÕng Ph¸p)

Cho b÷a tiÖc ngµy TÕt thªm ngonVµo çc dÞp lÔ tÕt, tµi khÐo tay cña çc çc b¹n g¸i ®îc ph¸t huy ë møc cao nhÊt. ChÕ biÕn ®îc çc mãn ¨n ngon ®· khã, nhng lµm sao cho b÷a tiÖc thªm hÊp dÉn th× cßn tuú thuéc vµo ãc thÈm mü cña vµ sù khÐo lÐo cña mçi b¹n. Sau ®©y, CÇu vång nhá xin giíi thiÖu mét sè kiÓu tØa hoa trang trÝ rÊt dÔ thùc hiÖn.1. Hoa cµ chua: cµ chua chän lo¹i qu¶ nhá, trßn ®Òu, vá kh«ng bÞ søt sÑo. Dïng dao tØa gät vßng quanh t¹o nªn mét d¶i b¨ng vá víi ®é dµy võa ph¶i. Sau ®ã cuén trßn l¹i (chó ý t¹o kho¶ng çch gi÷a çc líp vá), ta sÏ ®îc mét b«ng hoa xinh x¾n, cã thÓ dïng ®Ó trang trÝ cho hÇu hÕt çc mãn ¨n.2. Hoa ít: ít chän lo¹i qu¶ to, dµi. Dïng dao tØa gät chÝch tõ ®Çu qu¶ ít thµnh 4 hoÆc 5 çnh. LÊy mòi dao mòi dao tØa gät sao cho mÒm m¹i råi ng©m vµo níc. 15 phót sau vít ra sÏ ®îc mét b«ng hoa rùc rì.3. Hoa chanh: dïng dao gät c¾t thµnh nh÷ng ®êng gÊp khóc quang qu¶ chanh (chó ý ®a dao ®Õn t©m qu¶ chanh cho chÝnh x¸c. T¸ch ®«i ra ®îc 2 b«ng hoa trang trÝ cho ®Üa muèi ít.

Bón bß HuÕKhèi lîng cho 8-10 t« lín. NÕu muèn nÊu nhiÒu, t¨ng khèi lîng lªn.* 1 ch©n giß heo kho¶ng 1/2kg, chÆt ®îc tõ 8 - 10 miÕng giß (kÓ c¶ giß mãng, giß n¹c). NÕu chØ thÝch ¨n giß n¹c h·y ®Æt mua khoanh giß n¹c (lÊy phÇn giß n¹c ®ïi).* 1 b¾p bß kho¶ng 600g hoÆc mét miÕng n¹m t¬ng ®¬ng.

* 1 muçng xóp ®Çy ruèc HuÕ (kh«ng dïng ruèc Vòng Tµu)* 5-6 tÐp s¶.* Muèi tiªu, bét ngät, níc m¾m.* Hµnh t©y, hµnh l¸, ngß. B¾p chuèi, rau ghÐm, 1,5 kg bón sîi lín.* ít bét hoÆc hét ®iÒu mµu.

Thùc hµnh:Hoµ tan chõng mét muçng canh ®Çy ruèc HuÕ víi lng chÐn níc l¹nh, läc qua r©y.¦íp vµo giß vµ b¾p níc ruèc ®· läc (nÕu cho nhiÒu sÏ bÞ h¨ng mïi ruèc, ruèc íp võa ®ñ sÏ lµm cho thÞt ®Ëm ®µ h¬n, níc cã vÞ th¬m nhÑ tho¶ng mïi ruèc ®Æc trng cña HuÕ).2 muçng canh níc m¾m ngon + 1 muçng cµ phª muèi + tiªu. Bét ngät mçi thø 1/4 th×a cµ phª + 5-6 cñ s¶ röa s¹ch ®Ëp giËp. Dïng ®òa ®¶o kü cho tÊt c¶ thÞt b¸m ®Òu gia vÞ. §Ëy kÝn ®Ó kho¶ng 30 phót cho thÞt thÊm gia vÞ. NÕu muènn cã miÕng giß ch¾c thÞt, h·y dïng chØ cuèn chÆt mçi miÕng giß l¹i thµnh khèi trßn (cuèn sau khi thÞt ®· thÊm gia vÞ, nÕu cuèn tríc, gia vÞ chØ thÊm bªn ngoµi).Cho thÞt vµo nåi cì võa, cho níc s«i vµo ®Ó hÇm thÞt, lîng níc h¬n mÆt thÞt kho¶ng 5cm. Sau khi níc s«i l¹i kho¶ng 30 phót, kiÓm tra xem giß ®· võa mÒm cha (giß võa mÒm, da gißn, míi ngon, ®Ó giß mÒm qu¸ mãn ¨n sÏ kh«ng ®¹t yªu cÇu). Vít giß ra tr íc (trong qu¸ tr×nh hÇm ph¶i lu«n vít bät cho níc trong), xem l¹i níc cã c¹n qu¸ kh«ng. NÕu cÇn cho thªm níc s«i, hÇm tiÕp kho¶ng 30-40 phót n÷a cho b¾p hoÆc n¹m mÒm ra (nÕu dïng n¹m sÏ mau mÒm h¬n b¾p. KiÓm tra b»ng çch c¾t mét l¸t máng). Sau khi n¹m mÒm, xem l¹i níc cßn võa ®ñ cho kho¶ng 10 t«. Vít b¾p ra, nªm l¹i muèi, bét ngät, ruèc, tuú khÈu vÞ ... (mãn bón bß nÕu nÊu nhiÒu níc qu¸ sè b¸t ®· ®Þnh sÏ kh«ng ®Ëm ®µ).Lµm níc mµu: nÕu ¨n cay ®îc cho 1 th×a canh dÇu ¨n vµo ch¶o nhá, dÇu nãng cho vµo 1 th×a canh ít bét vµo ®¶o ®Òu. Nghe ít bèc mïi th¬m, dÇu trë mµu ®á ®Ñp, b¾c

xuèng kÎo ch¸y. §æ qua r©y vµo nåi níc hÇm, gi÷ ít l¹i ®Ó tuú ý nªm vµo t« khi ¨n. NÕu kh«ng ¨n cay ®îc, thay ít bét b»ng hét ®iÒu mµu.Th¸i b¾p hay n¹m thµnh miÕng máng chia ®Òu cho 8-10 t«.Th¸o chØ mçi miÕng giß. Hµnh t©y lét vá th¸i ngang máng, hµnh ngß x¾t nhuyÔn

B¸c sÜ víi Søc khoÎ cña b¹nS¬ cøu báng

Trong cuéc sèng hµng ngµy, chóng ta tiÕp xóc víi nhiÒu t¸c nh©n cã thÓ lµ nguyªn nh©n g©y ra báng nh löa, gas, x¨ng dÇu, níc s«i... Do ®ã, çc em ph¶i biÕt xö lý cÊp cøu k× ®Çu cµng nhanh cµng tèt.Quan niÖm d©n gian:Khi bÞ báng th× lÊy níc m¾m ®æ lªn vïng bÞ tæn th¬ng, hoÆc lÊy mì gµ b«i lªn,... VÝ dô: nh÷ng em bÐ lóc chËp ch÷ng tËp ®i, bÞ ng· ngåi vµo nåi canh mÑ võa b¾c tõ trªn bÕp xuèng, g©y báng nÆng, mÑ liÒn lÊy níc m¾m b«i vµo nhiÒu. Lµm nh vËy g©y ®au ®ín t¨ng thªm vµ rÊt nguy hiÓm ®Õn tÝnh m¹ng.Quan niÖm ®óng ®¾n:BÊt cø mét lo¹i báng nµo, trõ axit sulfaric ®Æc (H2SO4), chóng ta nhanh chãng ng©m vïng bÞ th¬ng vµo níc l· s¹ch, níc cµng l¹nh cµng tèt. Lµm nh vËy lµ chóng ta ®· h¹ ®îc nhiÖt ®é vïng bÞ báng xuèng rÊt nhanh, lµm cho kh«ng tæn th¬ng s©u thªm vµo çc tæ chøc phÝa díi bÒ mÆt báng (ë da n«ng nhÊt lµ thîng b×, råi ®Õn trung b× vµ ®Õn h¹ b×). Ng©m 10-20 phót, sau ®ã dïng Panthenol spray phun lªn vïng bÞ báng. Thuèc nµy t¹o mét líp bät nh bät xµ phßng, cã t¸c dông lµm m¸t vµ tr¸nh nhiÔm khuÈn. Çc em xö lý nh vËy vµ sau ®ã cÇn ®i kh¸m t¹i çc b¸c sÜ cã tr×nh ®é chuyªn khoa báng ®Ó cã chÈn ®o¸n chÝnh x¸c vÒ ®é s©u cña báng, ®iÒu trÞ kÞp thêi, tr¸nh nguy hiÓm ®Õn tÝnh m¹ng hoÆc çc di chøng vÒ sau.Chó ý: a. Khi báng H2SO4 kh«ng ®îc ng©m vµo níc v× lµm nh vËy t¨ng ®é ph¶n øng cña axit

vµ g©y báng s©u thªm.b. Báng ®êng h« hÊp, do x¨ng hoÆc cån bèc ch¸y vµ chóng ta hÝt ph¶i, g©y phï nÒ

thanh qu¶n rÊt nhanh, lµm ïn t¾c ®êng thë, lo¹i nµy cÇn ph¶i ®a ®i cÊp cøu ngay.Trªn ®©y lµ nh÷ng kiÕn thøc s¬ ®¼ng mµ çc em cÇn biÕt ®Ó tù xö lý cho m×nh vµ gióp cho mäi ngêi kh¸c khi bÞ báng. Mçi gia ®×nh chóng ta nªn mua s½n mét hép Panthenol ®Ó ë tñ bÕp, khi cÇn cã thÓ sö dông ngay.

Xö trÝ kú ®Çu khi bÞ bong g©nBong g©n lµ danh tõ d©n gian ®· thµnh dang tõ th«ng dông trong y häc ®Ó chØ tæn th¬ng çc d©y thÇn ch»ng (Ligament) g©y nªn do vËn ®éng qu¸ møc cña khíp. Lo¹i nµy kh«ng kÐm sai khíp, kh«ng kÐm g·y x¬ng t¹i vïng ®ã. VÝ dô: khi sót bãng, khíp gèi duçi qu¸ møc hoÆc khi ®i vÊp, g©y trÑo ch©n, lµm cho bµn ch©n gËp qu¸ møc vµo trong hay ra ngoµi. Tæn th¬ng d©y ch»ng cã nhiÒu møc ®é kh¸c nhau:

- C¨ng qu¸ møc lµm d·n d©y ch»ng- §øt mét phÇn d©y ch»ng- §øt hoµn toµn d©y ch»ng (cã thÓ mét hoÆc nhiÒu d©y ch»ng trong mét

khíp)

Dï bÞ ë møc ®é nµo th× c¶m gi¸c ®Çu tiªn cña chóng ta lµ rÊt ®au ®ín vµ ph¶i dõng ngay l¹i, kh«ng d¸m vËn ®éng n÷a.Th¸i ®é xö trÝ cña chóng ta: çc b¹n cã hay xem bãng ®¸ ë Tivi kh«ng? Ch¾c lµ nhiÒu b¹n ®· thÊy khi cÇu thñ bÞ ®au, çc b¸c sÜ ra s©n vµ chêm ®¸ l¹nh hoÆc phun mét thø thuèc l¹nh (-10 ®Õn -18 ®é C) lµm ®ãng bang ngay vïng bÞ sang chÊn. NÕu nhÑ th× cÇu thñ sau chèc l¸t l¹i tiÕp tôc vµo cuéc; nÕu nÆng, kh«ng ®¸ ®îc th× b¸c sÜ dïng b¨ng thun b¨ng Ðp ngay l¹i vµ bÊt ®éng. §©y lµ ph¬ng ph¸p xö trÝ kú ®Çu rÊt khoa häc, kh¸c víi d©n gian thêng lµm lµ chêm níc nãng hoÆc bãp dÇu. Khi bÞ c¨ng d·n g©y xuÊt huyÕt ë quanh khíp vµ d©y ch»ng, chêm l¹nh lµm co m¹ch, kh«ng g©y tho¸t dÞch ra ngoµi lßng m¹ch, vµ nh vËy kh«ng g©y c¨ng nÒ, do ®ã kh«ng g©y chÌn Ðp, nªn ®ì ®au h¬n. Çc ban nªn biÕt ®iÒu nµy ®Ó xö trÝ lóc gÆp ph¶i, sau ®ã ®i kh¸m ë b¸c sÜ chuyene khoa ®Ó cã chÈn ®o¸n vµ ®iÒu trÞ thÝch hîp cho tõng lo¹i (bã bét hoÆc phÉu thuËt kh©u nèi çc d©y ch»ng bÞ ®øt).

· Web viewVËy mµ ngµy nay - thêi buæi v¨n minh lÞch sù cña thÕ kû 21 ®· ®Õn, nhiÒu ng êi l¹i kh«ng hÒ ®Ó ý ®Õn hoÆc thËm chÝ cßn coi th êng v¨n hãa

Documents