Page 1
1
KWARTAAL 1LEWENSWETENSKAPPE PRAKTIESE ONDERSOEKELET WEL : Hierdie ondersoeke word deur die Onderwysdepartement voorgeskryf. Hierdie of soortgelyke vrae kan in enige Toets of Eksamenvraestel van Grey of die Departement gevra word. Sommige ondersoeke het die antwoorde se bladsye onder aan wat in die Antwoord Reeks verkry kan word. Ondersoeke waar daar geen antwoorde is nie moet jy self opsoek in jou handboeke of ander bronne.
Ondersoeke 1-4Die onderstaande apparaat word in verskeie organiese voedseltoetse gebruik.
3.1 Noem die voedingstowwe waarvoor in elk van die eksperimente wat A tot D genommer is, getoets word.
A : ___________________________________________________________
B : ___________________________________________________________
C : ___________________________________________________________
D : ___________________________________________________________
1
Page 2
2
3.2 Identifiseer die chemikalieë wat 1 tot 3 genommer is. 1 : ___________________________________________________________
2 : ___________________________________________________________
3 : ___________________________________________________________
3.3 Noem die kleurverandering vir ‘n positiewe reaksie by elk van die proefbuise wat gebruik word in die eksperimente genommer A tot D.
A : ___________________________________________________________
B : ___________________________________________________________
C : ___________________________________________________________
D : ____________________________________________________________
2
Page 3
3
Ondersoek 5.1
24.1 Watter eienskappe van ensieme word ondersoek ?
______________________________________________________________
24.2 Hoe verskil die resultaat van tafeldoek 1 van dié van tafeldoek 3, nadat dit gewas is ?
______________________________________________________________
_____________________________________________________________
24.3 Gee ‘n rede vir die antwoord in VRAAG 24.2.
______________________________________________________________
______________________________________________________________
24.4 By watter moontlike temperatuur is elk van die volgende tafeldoeke gewas ?
24.4.1 2 _______________________________________________________
24.4.2 3 _______________________________________________________
3
Page 4
4
24.5 Watter ensiem mag moontlik in die waspoeier teenwoordig wees ? Gee ‘n rede vir jou antwoord. ______________________________________________________________ ______________________________________________________________
Antwoorde : bl. 1.67
4
Page 5
5
Ondersoek 5.2
26.1 Wat is die name van die twee onskadelike produkte waarin waterstofperoksied afgebreek word ? _______________________________________________________________
26.2 Katalase is ‘n ensiem. Wat is die funksie van ‘n ensiem ?
________________________________________________________________
26.3 Watter voordeel hou hierdie funksie, in Vraag 26.2 genoem, by hierdie spesifieke reaksie vir die mens in ?
_________________________________________________________________
5
Page 6
6
26.4 Hoe kry die ensiem dit reg om sy funksie, soos in Vraag 26.2 genoem, te verrig ?
________________________________________________________________
26.5 Word die ensiem in die proses deur die giftige stof vernietig, of sal dit weer in ‘n volgende reaksie ‘n rol kan speel ?
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
26.6 Watter waarneming sou op ‘n positiewe reaksie van die katalase dui ?
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
26.7 In watter een van die proefbuise A,B of C sou die reaksie die vinnigste plaasvind ? Gee ‘n rede vir jou antwoord.
_________________________________________________________________ _________________________________________________________________
_________________________________________________________________
26.8 Verduidelik, met redes, die waarnemings in proefbuise A en B onderskeidelik.
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
26.9 Indien jy hierdie ondersoek moes uitvoer, formuleer ‘n hipotese vir die eksperiment.
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
26.10 Noem vir hierdie eksperiment, die
26.10.1 afhanklike veranderlike ________________________________________
26.10.2 onafhanklike veranderlike ______________________________________
6
Page 7
7
26.10.3 vaste veranderlike (s) __________________________________________
____________________________________________________________
26.11 Wat sou die resultaat in proefbuis C wees, indien die hoenderlewer vooraf gekook is ? Gee’n rede vir jou antwoord.
______________________________________________________________
______________________________________________________________
Anwoorde : bl. 1.67
7
Page 8
8
Ondersoek 6.1
2.1 Identifiseer die dele wat 1 tot 13 genommer is.
1 __________________________________________________________________
2 ___________________________________________________________________
3 ___________________________________________________________________
4____________________________________________________________________
5 ___________________________________________________________________
6____________________________________________________________________
7____________________________________________________________________
8____________________________________________________________________
9____________________________________________________________________
8
Page 9
9
10_____________________________________________________________________
11 ____________________________________________________________________
12 ____________________________________________________________________
13_____________________________________________________________________
Antwoorde : bl. 1.69
Ondersoek 6.2
Teken die struktuur van ‘n plantsel (nat montering van ‘n ui epidermis) :
Teken die struktuur van ‘n diersel (wang epiteel) :
9
Page 10
10
Ondersoek 6.3
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________ ________________________________________________________________
________________________________________________________________ ________________________________________________________________
________________________________________________________________ ________________________________________________________________
10
Page 11
11
________________________________________________________________ ________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_________________________________________________________________ ________________________________________________________________
________________________________________________________________
_________________________________________________________________ _________________________________________________________________
11
Page 12
12
3.5.1 Wat is die hoogste vergroting wat jy met hierdie mikroskoop kan kry ?
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
3.5.3 Hoeveel selle van dieselfde grootte sal oor die deursnee van hierdie mikroskoopveld kan inpas ?
___________________________________________________________________
3.5.4 Wat sal die geskatte grootte van elke sel (in mikrometer) wees ?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
3.5.5 Wat sal die geskatte deursnee van die mikroskoopveld onder die hoë vergroting wees ?
__________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
3.5.6 Hoeveel selle sou onder die hoë vergroting in die mikroskoopveld waargeneem kan word ?
___________________________________________________________________
Antwoorde : bl. 1.69- 1.70
Ondersoek 7
12
Page 13
13
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
Antwoorde : bl 1.70
13
Page 14
14
ONDERSOEK 8
14
Page 17
17
Ondersoek 9
17
Page 23
23
Ondersoek 12Identifiseer die onderstaande plantweefsels :
A _______________________________________________________________________
B _______________________________________________________________________
23
Page 24
24
C ______________________________________________________________________
D ________________________________________________________________________
E _______________________________________________________________________
24
Page 25
25
F ________________________________________________________________________
25
Page 26
26
G _________________________________________________________________________
H _______________________________________________________________________
26
Page 29
29
ONDERSOEK 10 Identifiseer die onderstaande dierweefsels :
A ________________________________________________________________________
B ________________________________________________________________________
29
Page 30
30
C _____________________________________________________________________
D ______________________________________________________________________
30
Page 31
31
E _____________________________________________________________________
F __________________________________________________________________________
31
Page 32
32
G _______________________________________________________________________
H _______________________________________________________________________
32
Page 33
33
I _______________________________________________________________________
J ________________________________________________________________________
33
Page 34
34
K ______________________________________________________________________
L ________________________________________________________________________
34
Page 35
35
M ________________________________________________________________________
ONDERSOEK 11
35
Page 36
36
19.1 Definieer die term kloning.
_________________________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
19.2 Onderskei tussen DRIE tipes kloning.
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
_________________________________________________
19.3 Noem die tipe reproduktiewe kloning wat gebuik is om Dolly tot stand te bring.
_________________________________________________________________
19.4 Waarom was dit nodig om die selkern van die eiersel van die tweede skenker te verwyder, voordat die skaap gekloon kon word.
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
19.5 Sal Dolly kenmerke van die eerste of die tweede skenkerskaap hê ?
__________________________________________________________________
19.6 Die byskrif van nommer 5 op die voorstelling is “ Die embrio is gekweek “. Deur watter tipe seldeling ontwikkel die embrio ?
___________________________________________________________________
36
Page 37
37
19.7 Gee DRIE standpunte teen kloning van die mens.
__________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
37