· Web viewจ ดการศ กษาระด บอ ดมศ กษาด านว ทยาศาสตร ส ขภาพ โดยเน นความต องการของท

บทท 1บทนำ�

คว�มเปนม�และคว�มสำ�คญของปญห�

การวจยเพอพฒนาองคกร หมายถง การศกษาและวเคราะหเกยวกบการดำาเนนงานสภาพแวดลอม และกระบวนการของสถาบนอดมศกษา เพอประโยชนในการจดหาขอมลสำาหรบสนบสนนการวางแผน การกำาหนดนโยบาย และการตดสนใจเรองตางๆ ซงการวจยนนเปนกระบวนการแสวงหาความร ความเขาใจ และความถกตอง ในสงทตองการศกษา โดยมการรวบรวมขอมล การจดระเบยบขอมล การวเคราะหและตความหมายของผลทไดจากการวเคราะห ซงเปาหมายทสำาคญของการวจย คอ การไดมาซงความร ความเขาใจ ในสงทตองการศกษาอยางถกตองตามหลกวชา เปนการกระทำาอยางมระบบทสามารถตรวจสอบความถกตองได การวจยเกดขนดวยเหตผลทสำาคญ 2 ประการ คอ การวจยเพอความรทางวชาการ และการวจยประยกต ซงเปนการวจยทนำาผลมาใชในทางปฏบตโดยตรง โดยในปจจบนหนวยงานและองคกรตาง ๆ ทงในภาครฐและเอกชน ไดใหความสำาคญกบการวจยเปน อยางมาก โดยเฉพาะการวจยประยกตทเนนการนำาผลมาใชในการปรบปรงและพฒนาหนวยงานและองคกรโดยตรงและทำาอยางตอเนอง โดยใชวธวทยาการวจยในลกษณะตาง ๆ ทมความสอดคลองและเหมาะสมกบเรองทตองการปรบปรงและพฒนา ผลทไดจากการวจยนนนอกจากจะนำาไปใชประโยชนในการปรบปรงและพฒนาสถาบนแลวยงเปนผลงานทางวชาการทสามารถนำาไปใชในการขอรบการประเมนเพอความกาวหนา

72

ในวชาชพของผทำาวจยไดอกทางหนง นอกจากนในความหมายเพอการประกนคณภาพ

ประกอบกบทางสำานกวชาวทยาศาสตรสขภาพ ซงเปนหนวยงานดานการศกษาทมพนธกจหลก คอ 1. จดการศกษาระดบอดมศกษาดานวทยาศาสตรสขภาพ โดยเนนความตองการของทองถนและอนภมภาคลมนำาโขงอยางมมาตรฐาน ตามกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษา 2. วจยเพอสรางองคความรดานวทยาศาสตรสขภาพ และนำาไปใชประโยชนในการพฒนาคณภาพชวตของประชาชน 3. บรการวชาการทางดานวทยาศาสตรสขภาพแกสงคม เพอใหประชาชนและองคกรตางๆ ไดรบความรความเขาใจทางดานสขภาพและนำาไปใชประโยชนไดดวยตนเอง และ 4. ทำานบำารงศลปวฒนธรรม เพอสบสานวฒนธรรมและสรางจตสำานกในการสบสานและอนรกษวฒนธรรมไทย โดยมเปาหมาย คอ 1. ผลตบณฑตสาขาวชาวทยาศาสตรสขภาพทมความเชยวชาญในสาขาวชาชพและมความเขาใจในบรบทของทองถนเปนอยางด 2. มผลงานวจยทางดานวทยาศาสตรสขภาพ ทนำาไปใชประโยชนตอทองถน และอนภมภาคลมนำาโขง 3. เปนศนยกลางการใหบรการวชาการดานวทยาศาสตรสขภาพแกทองถนและอนภมภาคลมนำาโขง และ 4. สบสานวฒนธรรมและสรางจตสำานกในการสบสานและอนรกษวฒนธรรมไทย ซงบณฑตสาขาวชาวทยาศาสตรสขภาพนนตองมคณลกษณะอยางหนงทสำาคญ คอ มบคลกภาพทด สขภาพสมบรณแขงแรง เปนแบบอยางทดได

ดงนน ทางทมผวจยจงตองการทราบขอมลดานสขภาพดานกายและสงคมของนกศกษา สำานกวชาวทยาศาสตรสขภาพ ประจำาปการศกษา 2557 เพอจะไดนำาผลการวจยดงกลาวนำาเสนอผเกยวของ เพอการวางแผนในการปรบปรง พฒนาใหนกศกษามสขภาพทสมบรณแขงแรง เหมาะกบการเปนผนำาดานสขภาพตอไป

73

โจทยก�รวจย

นกศกษา สำานกวชาวทยาศาสตรสขภาพ มระดบภาวะสขภาพทางกายและทางสงคม เปนอยางไร

สมมตฐ�นก�รวจย

นกศกษา สำานกวชาวทยาศาสตรสขภาพ มสขภาพทางกายและทางสงคมอยในระดบด

วตถประสงคของก�รวจย

1. เพอศกษาสภาวะสขภาพทางกายของนกศกษาสำานกวชาวทยาศาสตรสขภาพ

2. เพอศกษาสภาวะสขภาพทางสงคมของนกศกษาสำานกวชาวทยาศาสตรสขภาพ

กรอบแนวคดก�รวจย

ตวแปรตน ตวแปรตาม

ขอบเขตของก�รวจย 1. ขอบเขตด�นเนอห�

ขอมลทวไป ไดแก เพศ อ�ย ชนป โรคประจำ�ตว ร�ยได

ภาวะสขภาพสขภาพทางกายและทางสงคมของนกศกษา สำานกวชาวทยาศาสตรสขภาพ

74

การวจยครงนเปนการวจยเชงสำารวจภาคตดขวาง (Cross-sectional Survey Study) ศกษาเกยวกบภาวะสขภาพทางกายและทางสงคม ของนกศกษาสำานกวชาวทยาศาสตรสขภาพ 2. ขอบเขตด�นประช�กรทศกษ� นกศกษาสำานกวชาวทยาศาสตรสขภาพ ประจำาปการศกษา

2557 3. ขอบเขตด�นสถ�นทศกษ�

สำานกวชาวทยาศาสตรสขภาพ มหาวทยาลยราชภฎเชยงราย 4. ขอบเขตด�นระยะเวล�ทศกษ�

ชวงเดอนเมษายน ถง เดอนตลาคม พ.ศ.2558

นย�มศพทเฉพ�ะ นกศกษ� หมายถง นกศกษาทงเพศหญงและเพศชายทกำาลงศกษาในหลกสตรสาธารณสขศาสตรชนปท 1-3 ของสำานกวชาวทยาศาสตรสขภาพ มหาวทยาลยราชภฎเชยงราย

สขภ�พท�งก�ย หมายถง สภาวะรางกาย ไดแก นำาหนก สวนสง ปรมาณไขมนใตชนผวหนง เสนรอบเอว สขภาพชองปาก ประสทธภาพการทำางานของห ตา และปอดของนกศกษาทมความสมบรณ แขงแรง เจรญเตบโตอยางปกต

สขภ�พท�งสงคม หมายถง สภาวะของนกศกษาทสะทอนความเปนอยหรอการดำาเนนชวตอยในสงคมไดอยางปกตสข ไมทำาใหผอนหรอสงคมเดอดรอนสามารถเขากบบคคลและชมชนทอยได

ประโยชนทค�ดว�จะไดรบจ�กก�รวจย 1. สำานกวชาวทยาศาสตรสขภาพ สามารถนำาผลการวจยไปใช

วางแผนพฒนาเพอการปองกนและสงเสรมสขภาวะอนสมบรณ ใหแกนกศกษา

75

2. คณะ หรอมหาวทยาลยราชภฎเชยงราย สามารถนำารปแบบ วธการ ไปปรบหรอประยกตใชเพอการมสขภาวะทดของนกศกษาอนๆตอไป

บทท 2แนวคด ทฤษฎและผลง�นวจยทเกยวของ

การศกษาภาวะสขภาพสขภาพทางกายและทางสงคมของนกศกษา สำานกวชาวทยาศาสตรสขภาพ มหาวทยาลยราชภฏเชยงราย นนทางทมผวจย ไดศกษาเอกสาร ตำารา บทความ งานวจย และแนวคดทฤษฎทเกยวของเพอเปนพนฐานในการสราง

76

กรอบความคดการวจยทชนำาประเดนสำาคญในการศกษา ซงไดขอสรปตามประเดนตอไปน

1. แนวคดเกยวกบสขภาพ2. ความรเกยวกบโรคอวน3. การตรวจสมรรถภาพการไดยน4. การตรวจสมรรถภาพการมองเหน5. ระบบทางเดนหายใจ6. แนวคดสขภาวะทางสงคม7. งานวจยทเกยวของ

แนวคดเกยวกบสขภ�พ

1.แนวคดเกยวกบสขภ�พ

จากการรวบรวมขอมลของสกณา บญนรากร (2555) ไดสรปแนวคดเกยวกบสขภาพ ตงแตอดตสมยกรกโบราณ โดยฮปโปเครตส (Hippocreates) ไดกลาววา สขภาพ คอภาวะสมดลของของเหลว 4 อยางในรางกาย ไดแก เลอด นำาเหลอง นำาด และเสมหะ ในขณะททฤษฎการแพทยแผนไทย ไดอธบายสขภาพไววา เปนภาวะสมดลของธาตทง 4 ของรางกายไดแก ดน นำา ลม ไฟ ทงสองแนวคดนมองวาสขภาพเปนเรองของบคคลทจะตองทำาใหรางกายตนเองเกดความสมดลเรองสขภาพจงเปนความรบผดขอบของบคคล แนวคดของแพทยแผนจนทกลาวถงสขภาพ คอ รางกายประกอบดวยอวยวะตนทงหาเปนศนยกลางเชอมโยงกบอวยวะกลางและเนอเยออน ๆ ทำางานพงพาและควบคมซงกนและกน โดยอาศยเลอดและลมปราณหลอเลยงภายใตการควบคมดแลของจตใจ รางกายมความสมพนธใกลชดกบธรรมชาตสงแวดลอม (สำานกการแพทยทางเลอก,

77

2556) ตอมามมมองของสขภาพเปลยนมาเปนความเชอทวา รฐมหนาทและความรบผดชอบในชวตความเปนอยของบคคล โดยการออกนโยบาย การใชมาตรการทางกฎหมายและกฎระเบยบ เพอจดสงแวดลอมทถกสขลกษณะใหแกชมชน ทำาใหคนมสขภาพดขน

Smith (1983, อางใน สกณา บญนรากร, 2555) ไดวเคราะหแนวคดเชงปรชญา พบวา ม 4 แนวคด ดงน

1. แนวคดทางดานคลนก (Clinical model) มองสขภาพดวาเปนภาวะทปราศจากอาการและอาการแสดงของโรค ความพการหรอการบาดเจบตาง ๆ สวนความเจบปวยเปนภาวะทมอาการและอาการแสดงของโรคหรอมความพการบาดเจบเกดขน แนวคดนกลาววา ถาทานไมปวย ทานกเปนผมสขภาพด จงเนนทการรกษา“ ”เสถยรภาพดานสรรภาพ นำาไปสการบรการสขภาพเชงรบ คอ รอใหแระชาชนเกดอาการและอาการแสดง แลวจงมงรกษาอาการ รวมทงความพการบาดเจบทเกดขน ตามแนวคดนจงเกดการสรางเสรมสขภาพนอยมาก 2. แนวคดการปฏบตตามบทบาท (Role performance model) ความหมายของสขภาพในแนวคดน ไดรบอทธพลมาจากนกสงคมวทยา ซงสนใจเกยวกบบทบาทของบคคลในสงคมเปนหลก สขภาพด จงหมายถง ความสามารถของบคคลในการปฏบตหนาทตามบทบาทไดตามทสงคมคาดหวง เชน ความสามารถในการทำางาน ทำากจวตรประจำาวน สวนความเจบปวย หมายถง ความลมเหลว ในการปฏบตหนาทตามบทบาททสงคมคาดหวง เมอเจบปวยบคคลจะไมสามารถกระทบตามบทบาทตาง ๆ ได เชน ตองหยดงาน นอนพก เปนตน

3. แนวคดดานการปรบตว (Adaptive model) แนวคดนเชอวามนษยมการปรบตวตอสงแวดลอมอยางตอเนองตลอดเวลา เพอรกษาดลยภาพกบสงแวดลอม สขภาพด จงหมายถง ความยดหยนใน

78

การปรบตวเขากบสงแวดลอมไดอยางสมดล เปนความสามารถทจะมปฏสมพนธอยางมประสทธภาพระหวางรางกายและสงแวดลอม สวนการเจบปวยหมายถง ความลมเหลวในการปรบตว แนวคดนทำาใหตองมองสขภาพใหครอบคลมปจจยตาง ๆ ทมผลตอสขภาพ รวมถงพฤตกรรมสขภาพดวย

4. แนวคดดานยไดโมนสตค (Eudaemonistic model) หมายถง เปนภาวะทบรรลถงความสำาเรจสงสดในชวต (Self Actualization) สขภาพด จงหมายถง การบรรลถงความใฝฝนในชวต สามารถดำารงชวตไดอยางมความสขและมพฒนาการตามวยอยางเตมศกยภาพ ซงสะทอนความสามารถของบคคลในการกระทำาตามทตนเองตองการจะทำาและตองการจะเปน สวนความเจบปวยเปนสภาวะทขดขวางความสำาเรจสงสดในชวตของบคคล หรอเหนยวรงไมใหบคคลพฒนาไปถงจดสงสดในชวตตามทใฝฝน

สรปไดวา สขภาพและความเจบปวยถอเปนสงทอยรวมกนบนเสนชวต ซงแสดงภาวะตาง ๆ ตงแตสขภาพดทสด จนกระทงเจบปวย พการ และเสยชวต แตการแสดงออกของภาวะสขภาพตองเกดจาก การบรณาการทงรางกาย จตใจ สงคม บคคลเปนผรบบทบาทในการทำาใหสมดลระหวางตนเองและสงแวดลอม

ปจจยกำาหนดสขภาพไมเพยงแตไดรบอทธพลจากปจจยสวนบคคล เชน พนธกรรม อาย เพศ เทานน แตยงไดรบผลกระทบจากปจจยดานสงแวดลอม ทงดานกายภาพ ชวภาพและสงคม และระบบบรการสาธารณสข ปจจยแตละดานมความเชอมโยงและสงผลกระทบตอกนทงทางตรงและทางออม เปรยบไดกบการเคลอนไหวอยางเปนพลวตร ดงนนการสรางเสรมสขภาพและปองกนโรคจงตองอาศยความรวมมอจากบคคลและภาคสงคมในการเขามามบทบาทในการควบคมปจจยกำาหนดสขภาพ

79

2.คว�มหม�ยของสขภ�พ

คำาวา สขภาพ มความหมายครอบคลมถงความปลอดภย (safe) ไมมโรค (sound) หรอทงหมด (whole) สขภาพของแตละบคคลจงแตกตางกนขนกบความแตกตางของบคคล บางคนอาจมองสขภาพเพยงการปราศจากโรค แตบางคนอาจมองสขภาพเปนการบรรลเปาหมายสงสดของชวต ซงความหมายของสขภาพมความแตกตางกน ดงตอไปน

องคการอนามยโลก (WHO: : World Health Organization, 1986) ไดใหความหมายของคำาวา "สขภาพ" หมายถง ภาวะแหงความสมบรณของรางกาย จตใจ และการดำารงชวตอยในสงคมไดอยางเปนปกตสข ไมใชเพยงแตความปราศจากโรค หรอทพพลภาพเทานน ความหมายของ "สขภาพ" ในปจจบน มองคประกอบ 4 สวน ดงตอไปน

1. สขภาพกาย (Physical Health) หมายถง ความสมบรณของรางกาย กลาวคอ อวยวะตางๆอยในสภาพทด มความแขงแรงสมบรณ ปราศจากโรคภยไขเจบ รางกายสามารถทำางานไดตามปกต และมความสมพนธกบทกสวนเปนอยางด และกอใหเกดประสทธภาพทดในการทำางาน

2. สขภาพจต (Mental Health) หมายถง สภาพของจตใจทสามารถควบคมอารมณได มจตใจเบกบานแจมใส มใหเกดความคบของใจหรอขดแยงในจตใจ สามารถปรบตวเขากบสงคมและสงแวดลอมไดอยางมความสข สามารถควบคมอารมณไดเหมาะสมกบสถานการณตาง ๆ ซงผมสขภาพจตด ยอมมผลมาจากสขภาพกายดดวย ดงท John Lock ไดกลาวไววา “A Sound mind is in a sound body” คอ จตใจทแจมใส ยอมอยในรางกายทสมบรณ“ ”

80

3. สขภาพสงคม (Social Health) หมายถง บคคลทมสภาวะทางกายและจตใจทสขสมบรณ มสภาพของความเปนอยหรอการดำาเนนชวตอยในสงคมไดอยางปกตสข ไมทำาใหผอน หรอสงคมเดอดรอน สามารถปฏสมพนธและปรบตวใหอยในสงคมไดเปนอยางดและมความสข

4. สขภาพจตวญญาณ (Spiritual Health) หมายถง สภาวะทดของปญญาทมความรทว รเทาทนและความเขาใจอยางแยกไดในเหตผลแหงความดความชว ความมประโยชนและความมโทษ ซงนำาไปสความมจตอนดงามและเออเฟ อเผอแผ

Pender (1996, อางใน อาภาพร เผาวฒนา, 2555) กลาวถง สขภาพทไมไดมงเนนเพยงการรกษาเสถยรภาพ ตามแนวคดดานคลนก ดานบทบาท และดานปรบตวเทานน แตมองสขภาพเปนการพฒนาเพอใหบรรลเปาหมายสงสดในชวต ดงนนความหมายของสขภาพตามแนวคดของ Pender จงหมายถงการบรรลถงการใชศกยภาพสวนบคคลทตดตวมาแตกำาเนดและทไดรบการพฒนา เพอใชความสามารถในการดแลตนเองและมความพงพอใจในสมพนธภาพกบบคคลรอบ รวมถงการปรบตวเพอรกษาความมนคงของโครงสรางทางสงคม และสอดคลองกลมกลนกบสงแวดลอมทมความสำาคญกบตนเอง ซงบคคลจะบรรลภาวะนไดจากการปฏบตพฤตกรรมทมเปาหมาย

พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 (สกณา บญนรากร, 2555) ใหคำาจำากดความวา สขภาพ หมายถง ภาวะทปราศจากโรคภยไขเจบ เชน อาหารเพอสขภาพ การสบบหรเปนอนตรายตอสขภาพ

พระราชบญญตสขภาพแหงชาต พ.ศ. 2550 ไดใหความหมายของสขภาพ หมายความวา ภาวะของมนษยทสมบรณทงทางกาย

81

ทางจต ทางปญญาและทางสงคม เชอมโยงกนเปนองครวมอยางสมดล

สรปไดวา สขภาพ หมายถง ภาวะความสมบรณของรางกาย จตใจ สงคม และจตวญญาณ ไมใชเพยงแตความปราศจากโรค หรอทพพลภาพเทานน รวมถงสามารถดำารงชวตและปรบตวอยในสงคมไดอยางปกตสข

สขภาพในแนวคดทประยกตใชในประเทศไทยมความหมายทมากกวาความเจบปวย การรกษาใหหลดพนจากโรค ความพการตาง ๆ ทเกดขน แตสขภาพคอสขภาวะหรอความเปนอสระหลดพนจากความบบคนทงทางกาย ทางจตวญญาณ ทางสงคม และทางปญญา การพฒนาสขภาพทดตองอยบนรากฐานของการมคณธรรมและจรยธรรม เคารพในสทธ คณคาและศกดศรของความเปนมนษย (อาภาพร เผาวฒนา, 2555)คว�มรเรองโรคอวน

1.คว�มหม�ย องคการอนามยโลก (WHO, 1998) ไดประกาศวา นำา

หนกเกนมาตรฐาน หรอ โรคอวน เปนโรคทมการสะสมของไขมนในรางกายทจะสงผลกระทบตอสขภาพเพราะนำาหนกเกนมาตรฐาน โรคอวนยงสงผลใหเปนแหลงของโรคมากมาย

กองโภชนาการ กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข (กรมอนามย, 2530 : 12-13) ไดสรปวา ภาวะอวน หมายถง สภาวะทรางกายมนำาหนกตวมากกวาปกต โดยการสะสมของไขมนใตผวหนง ซงอาจวดไดโดยเครองมอวดความหนาของไขมนใตผวหนง หรอเมอเปรยบเทยบนำาหนกกบนำาหนกมาตรฐานของคนทมอายและความสงเดยวกน และนำาหนกเกนมาตรฐานปกตไปรอยละ 20 หรอเมอเปรยบเทยบกบนำาหนกและสวนสงตามมาตรฐานนำาหนก สวนสง และเครองช

82

วดภาวะโภชนาการของประชากรไทย อาย 1 วน- 19 ป ของกรมอนามย กระทรวงสาธารณสข พ.ศ. 2530 แลวอยในเปอรเซนไทลตงแต 97 ขนไป

ดษณ สทธปรยาศร (2527: 516) กลาววา โรคอวน หรอ Obesity คอ ภาวะทรางกายมเนอเยอไขมนสะสมไวเกนปกต จนทำาใหมพยาธสภาพ หรอโรคมากกวาคนปกต และมอายสนกวาคนปกต โดยมดชนทบอกภาวะอวนทมผนยมใชมากทสด คอ รอยละ 120 หรอ 1.2 เทาของนำาหนกทควรจะเปน

จากทกลาวมาสรปไดวา โรคอวน หมายถง การทบคคลนนมนำาหนกเมอเปรยบเทยบกบความสง พบวาเกนกวาทมาตรฐานกำาหนดไว จนทำาใหเกดความลำาบากและโรคมากมายแกบคคลนน

2.ก�รประเมนภ�วะอวน ปจจบนน การประเมนภาวะนำาหนกเกนหรออวนนน ม 3 วธ

ซงแตละวธกมราย ละเอยดทแตกตางกนไป ไดแก1. การชงนำาหนกและวดสวนสง เปนวธทงาย มคาใชจาย

นอยมาก โดยนำาหนกนอกจากจะแปรตามมวลไขมนแลวยงขนอยกบความสง จากนนนำานำาหนกและสวนสงมาเปรยบเทยบกนเกณฑอางองการเจรญเตบโต ซงเปนคาทไดจากการรวบรวมนำาหนกและสวนสงของเดกทไดรบอาหารและการเลยงดทถกตองเหมาะสม อาศยอยในแวดลอมทเออตอการมสขภาพด ไมเจบปวยบอยและสามารถเตบโตไดเตมศกยภาพตามกรรมพนธ (full growth potential) ใชเครองมอวดและวธวดมาตรฐาน และมจำานวนเดกแตละกลมอายและเพศทมากพอ เกณฑอางองแบงเปน 2 ประเภท คอ

1.1 เกณฑอางองทเปนมาตรฐานในการประเมนการเจรญเตบโตและภาวะโภชนาการของเดกระหวางประเทศตางๆ ซง

83

องคการอนามยโลก แนะนำาใหใชเกณฑอางองของศนยสถตสขภาพแหงชาตของสหรฐอเมรกา (National Center for Health Statistic หรอ NCHS) กบเกณฑอางองระหวางประเทศ

1.2 เกณฑอางองทองถน (local reference) เปนเกณฑอางองทแตละประเทศจดทำาขนเอง เพอใชในการประเมนการเจรญเตบโตและภาวะโภชนาการของประชากร ในประเทศ ซงมขอดตรงทสามารถขจดปญหาทางพนธกรรมหรอเชอชาตได แตขอดอย คอ ไมสามารถเปรยบเทยบกบนานาชาตได ภายใตเกณฑอางองการเจรญเตบโต องคการอนามยโลกเสนอใหใชคาทเบยงเบนตำากวามธยฐาน (median) มากกวา 2SD (<- 2SD) เปนคาทแสดงการมปญหาภาวะโภชนาการขาด ในทางตรงกนขามคาทเบยงเบนสงกวาคามธยฐาน (median) มากกวา 2 SD (>+ 2 SD) เปนคาทแสดงการมปญหาภาวะโภชนาการเกน การประเมนภาวะขาดอาหาร และประเมนภาวะโภชนาการเกนและอวน มอย 3 ดชน (กองโภชนาการ กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข, 2542) ไดแก

1.2.1 นำาหนกตามเกณฑอาย นำาหนกเปนผลรวมของนำาหนกกลามเนอ ไขมน นำา และกระดก เมอมการขาดสารอาหารในระยะแรก นำาหนกตวจะลดลงกอนทจะมการชะงกของการเพมสวนสง ดชนประเภทนมขอจำากดตรงทไมสามารถแยกแยะไดระหวางการขาดสารอาหารแบบฉบพลนและแบบเรอรง

นำาหนกตามเกณฑอายนำาหนกมากกวาเกณฑ >+ 2 SDนำาหนกคอนขางมาก >+ 1.5 SD ถง + 2

SDนำาหนกตามเกณฑ - 1.5 SD ถง +1.5 SDนำาหนกคอนขางนอย <- 1.5 SD ถง – 2 SD

84

นำาหนกนอยกวาเกณฑ <- 2 SD1.2.2 สวนสงตามเกณฑอาย มความสมพนธกบ

ภาวะโภชนาการทเกดขนอยางตอเนอง และสะทอนใหเหนถงภาวะโภชนาการในระยะยาว เดกทไดรบสารอาหารทไมเพยงพอเปนเวลานานและ/หรอมการเจบปวยบอยๆ สงผลใหการเจรญเตบโตของกระดกสนหลงชะงก เดกจะตวเตยกวาเดกรนราวคราวเดยวกน ดชนประเภทนเหมาะสำาหรบการขาดสารอาหารแบบเรอรง

สวนสงตามเกณฑอายสงกวาเกณฑ >+ 2 SDคอนขางสง >+ 1.5 SD ถง + 2 SDสวนสงตามเกณฑ - 1.5 SD ถง +1.5 SDคอนขางเตย <- 1.5 SD ถง – 2 SDเตย <- 2 SD

1.2.3 นำาหนกตามเกณฑสวนสง เปนดชนทสะทอนใหเหนภาวะโภชนาการในปจจบน เหมาะสำาหรบการประเมนภาวะขาดสารอาหารอยางฉบพลน ททำาใหมนำาหนกลดลงและมภาวะผอม โดยจะใชดชนสวนสงตามเกณฑอายรวมกบนำาหนกตามเกณฑสวนสงในการประเมนภาวะโภชนาการของเดก เพอทจะแยกแยะไดวา เดกนนมสวนสงอยในเกณฑเตย หรอเปนไปตามเกณฑหรอสงกวาเกณฑ และมนำาหนกสมสวนกบสวนสงหรอไม

นำาหนกตามเกณฑสวนสงอวน >+ 3SDเรมอวน >+ 2 SD ถง + 3SDทวม >+ 1.5 SD ถง + 2 SDสมสวน - 1.5 SD ถง +1.5 SD

85

คอนขางผอม <- 1.5 SD ถง – 2 SDผอม <- 2 SD

2. ดชนมวลกาย หรอ Body mass index (BMI, Quetelet index) (www.who.int ) นยมใชสำาหรบเดกอาย 2-18 ป และมแนวโนมจะใชในเดกมากขน คาดชนมวลกายคำานวณไดดงน

BMI = นำาหนก (กโลกรม) สวนสง (เมตร2)

ขณะนยงไมมเกณฑอางอง BMI สำาหรบเดกไทย จงเปรยบเทยบโดยใชคาอางอง BMI ตามอาย และเพศของ

2.1 องคการอนามยโลก คา BMI ≥ +1 SD และไมเกน +2 SD เปนภาวะนำาหนกเกน และคา BMI ≥ +2 SD เปนโรคอวน

2.2 การศกษาอนๆ ไดแก การศกษาของศนยควบคมโรคของสหรฐอเมรกา (CDC), การศกษาของ Himes, Dietz, Must และคณะ (Lender CM, Hoppin AG.,2003: 917-934) กำาหนดคา BMI ≥ P 85th แต < P 95th เปนภาวะนำาหนกเกน และคา BMI ≥ P 95th เปนโรคอวน สำาหรบผใหญชาวเอเชย ดชนมวลกายปกตเทากบ 18.5-22.9 กก./เมตร2 ถามคาตงแต 23 กก./เมตร 2 ขนไปถอวา นำาหนกตวเกน (overweight) และตงแต 30 กก./เมตร 2 ขนไปถอวาอวน (Mei Z, et al 2002: 978-985 และ Cole TJ, Bellizzi MC, Flegal KM, Dietz WH, 2000 : 1240-1243)

3. การประเมนภาวะอวนดวยวธการอนๆ (Forbes GB, 1990:7-12) ประกอบดวย 4 วธ คอ

86

3.1 การใช Dual-energy X-ray Absorptionmetry (DXA) เปนวธมาตรฐานทใชกนในปจจบน เปนการตรวจรางกายโดยใชรงสแกมมา 2 ชดทมพลงงานตางกนในเวลาเดยวกน เนอเยอชนดตางๆ ในรางกายจะสามารถดดซบรงสไดแตกตางกน การประมวลผลจะไดเปนปรมาณแรธาตชนดตางๆ เชน มวลไขมน และเนอเยอของรางกาย แตเนองจากการสงตรวจยงมราคาแพงจงไมเหมาะทจะใชเปนการตรวจประจำา (Routine) ทางคลนกได

3.2 การวดความหนาแนนของรางกาย (body density) เปนวธทใชการชงนำาหนกตวในอากาศ และขณะอยใตนำา (under water weighting) และคำานวณคาไดเปนมวลไขมน (fat mass) และมวลของรางกายทไมใชไขมน (fat-free mass) วธนเปนวธทยงยาก ไมสามารถใชทำาการตรวจวดในเดกได

3.3 Bioelectrical impedance analysis (BIA) เปนวธทนยมใชกนในปจจบนอกวธหนง โดยอาศยหลกความแตกตางในการนำาไฟฟาของ lean tissue ซงเปนตวนำาไฟฟาทด กบไขมนทเปนตวนำาไฟฟาทเลว การตรวจดวยวธ BIA เชอถอไดในคนทม สขภาพปกต อวนเลกนอยจนถงอวนปานกลาง และคนทไมมปญหา body water distribution แตจะไมเหมาะกบคนทอวนมาก คนอวนทกำาลงลดนำาหนก หรอนำาหนกเพม

3.4 การวดความหนาแนนของไขมนใตผวหนง (skinfold thickness) เปนวธทนยมวดกนทางคลนก โดยตำาแหนงทวดคอ กลามเนอ triceps (กลามเนอบรเวณใตทองแขน), biceps (กลามเนอบรเวณเหนอขอศอก), sub scapular (กลามเนอบรเวณสะบก) และ suprailiac (กลามเนอบรเวณเชงกราน) และนำาผลรวมของความหนาของไขมนใตผวหนงทง 4 แหง มาแทนในสมการ จะไดรอยละของนำาหนกตวทเปนไขมน

87

(percent body fat) โดยตำาแหนงทนยมวดมากทสด คอ triceps เพราะมความสมพนธสอดคลองกนกบรอยละของนำาหนกตวทเปนไขมนไดดพอสมควร แตวธนตองการผวดทมความชำานาญสงทจะวดไดอยางเทยงตรง อกทงยงมความแตกตางระหวางผวดแตละคน ในคนทอวนมาก ความคลาดเคลอนกเกดขนมาก ก�รตรวจสมรรถภ�พก�รไดยน (Audiometry)

1. โครงสร�งและสวนประกอบของหห (Ear) เปนอวยวะทเกยวของกบการไดยนและการทรงตว ม

โครงสรางสวนประกอบดงน (วไล และคณะ, 2539)1.1 หชนนอก (External ear) ประกอบดวย ใบห

(Pinna) เปนสวนทยนออกมาดานขางศรษะ ทำาหนาทรบคลนเสยงใหผานเขาไปในรห ชองหหรอรห (Auditory canal) มลกษณะเปนชองเขาไปในกระดกขมบภายในรหจะมขน และตอมขห (Ceruminous glands) ทำาหนาทขบขห มลกษณะคลายขผงชวยปองกนสงแปลกปลอมเขาไปในรห

1.2 หสวนกลาง (Middle ear) เปนโพรงอากาศในกระดกขมบอยตอจากแกวห ตดตอกบโพรงจมกและลำาคอทางหลอดยสเตเชยน (Eustachian Tube) ซงมประโยชนชวยปรบความดนอากาศภายในชองหสวนกลางกบอากาศภายนอก ภายในหชนกลางนจะมกระดกห 3 ชน คอ กระดกคอน (Malleus)กระดกทง (Incus) และกระดกโกลน (Stapes) กระดกเหลานจะยดตดกนเพอนำาคลนเสยงจากเยอแกวหไปสหชนใน โดยปลายขางหนงของกระดกคอนเชอมตอกบเยอแกวหอกขางหนงตดกบกระดกทง กระดกทงตดกบกระดกโกลน และสวนปลายของกระดกโกลนเชอมตอกบหชนใน

1.3 หสวนใน (Inner ear) หสวนในประกอบดวยชองและทออยในกระดกขมบ เรยกวา เลบรนธ(Labyrinth) แบงออกเปน 2

88

สวน คอ ออสซอส เลบรนธ (Osseous labyrinth) เปนชองสวนนอก มลกษณะเปนสวนของกระดกซงเปนชองตดตอกน อยสวนพตรสของกระดกขมบ แบงออกเปน 3 สวน คอ 1) เวสตบล (Vastibule) เปนชองกลางอยดานหลงของคอเคลย และดานหนาเซมเซอรคลารคาแนล เปนชองทตดตอกบหชนกลาง 2) เซมเซอรคลาร คาแนล (Semicircular canal) เปนทอโคง 3 ทอ ตงอยดานบนและดานหลงของเวสตบล ทำาหนาทเกยวกบการทรงตวและสมดลของรางกาย 3) คอเคลย (Cochlea) ประกอบเปนสวนหนาของเลบรนธ อยดานหนาของเวสตบล มรปรางคลายกนหอย ขดเวยนขนาด 2 ½ รอบ ภายในมอวยวะททำาหนาทเกยวกบการไดยน และเมมเบรนส เลบรนธ (Membranous labyrinth) เปนชองสวนใน อยภายในออสซอส เลบรนธ ระหวางออสซอส เลบรนธ กบเมมเบรนส เลบรนธ มของเหลวบรรจอย เรยกวาเพรลมพ (Perilymph) สวนภายในเมมเบรนส เลบรนธ มของเหลวบรรจอย เรยกวา เอนโดลมพ(Endolymph) ทผนงมแขนงของประสาทออดทอร (Auditory nerve)

ภ�พท 1 แสดงโครงสรางและสวนประกอบของห

89

2. กลไกก�รไดยน การไดยนเกดขนเมอมคลนเสยงเดนทางเขาสชองหสวนนอก

ทำาใหเยอแกวหเกดการสนสะเทอน และสงตอไปยงกระดกหทงสามชนในหสวนกลาง กระดกหชนหลงสดเชอมตดกบหสวนใน ทำาใหเกดการสนสะเทอนไปยงของเหลวเพรลมพและของเหลวเอนโดลมพในหสวนในซงคลนของเหลวนจะไปกระตนเซลลทหนาทรบเสยง ทำาใหเกดคลนประสาทสงตอไปยงสมองทเปนศนยการไดยน บรเวณกลบขมบของสมองใหญ โดยผานเสนประสาทสมองคท 8 (Auditorynerve) แปรความรสกเปนเสยงตางๆ

การสญเสยการไดยนเนองจากเสยงดง (Noise Induced Hearing Loss)

2.1 ประสาทหผดปกตเนองจากเสยงดงรบกวน 2.1.1 การสญเสยความสามารถในการไดยน

(Temporary threshols shift: TTS) เซลลประสารทรบการไดยนมอาการลาจากการสมผสเรยงดงตอเนองเปนเวลานาน ๆ ไมสามารถแปลสญญาณการสนสะเทอนเปนคลนประสาทได เกดอาการหตงชวคราว (Audiotory fatigue) อาการหตงนมกรวมกบมเสยงดงในห (Tinnitus) ในกรณสงสยวาจะสญเสยความสามารถในการไดยนชวคราว ควรใหพนกงานพกจากการฟงเสยงทตำากวา 70 dBA อยางนอย 48 ชวโมง

2.1.2 การสญเสยความสามารถในการไดยนถาวร (Permanent threshold shift: PTH) เมอผปวยมอาการลาของเซลลรบเสยงจนไมสามารถไดยนเสยงในระดบปกต หากยงสมผสกบเสยงตอเนองอกจะทำาใหเซลลรบเสยงถกทำาลายอยางถาวร (Degenerative change of hair cell)

90

1) ในระยะแรกการสญเสยการไดยนจะเรมเสยทชวงความถของเสยง 3,000 -6,000 Hz. และจะพบเสมอวาจะเสยทความพของการไดยนท 4,000 Hz. กอนความถอน ๆ

2) เรมมเสยงดงรบกวนในห ความไวของหในการรบเสยงลดลง แตพอเลกงานไมไดอยในททมเสยงดงจะรสกวาการไดยนดขน อาจมอาการปวดหหรอเวยนศรษะรวมดวย

3) เมอทำางานในทมเสยงดงเปนระยะเวลานาน ๆ จะมการสญเสยการไดยนไปทละนอย โดยไมรสกตว จนลกลามไปถงชวงความถของการพดคย (500 – 2,000 Hz.) ทำาใหการรบฟงเสยงคำาพดไมเขาใจ ถาผดปกตมากจะไมทราบทศทางของเสยงทไดยน

4) ตรวจภายในชองหไมพบสงผดปกต ตรวจวดการไดยนดวยเครองตรวจวดการไดยน จะไดกราฟลกษณะเสนประสาทหผดปกต

2.2 ประสาทหผดปกตเนองจากมเสยงดงมาก ๆ 2.2.1 หออทนทหลงจากไดรบเสยงดง2.2.2 มเสยงดงในหตลอดเวลา2.2.3 มกฟงคำาพดเขาใจด เนองจากการไดยนไมเสยท

บรเวณความถของการพดคย2.2.4 เมอตรวจวดการไดยนพบวา มลกษณะความผด

ปกต

3. ก�รตรวจสมรรถภ�พก�รไดยน การตรวจสมรรถภาพการไดยน เปนการเฝาระวงโรคหเสอมจาก

การประกอบอาชพนนจะทำาเพอวดหาความไวในการไดยนทความถตางๆ โดยใชสญญาณเสยงทบรสทธจากเครองตรวจการไดยน การตรวจจะบอกไดวามการสญเสยการไดยนเสยงทางอากาศมากนองเพยงไร แตไมสามารถแยกแยะความผดปกตของระบบการนำาเสยงและระบบประสาท

91

การรบสมผสเสยงสำาหรบองคประกอบทสำาคญในการตรวจการไดยนม 4 องคประกอบคอ หองตรวจ เครองมอ ตวผตรวจ ซงตองมความรทกษะในการตรวจ ผรบการตรวจซงตองหยดสมผสเสยงกอนตรวจเพอปองกนภาวการณสญเสยการไดยนแบบชวคราว

เทคนควธการตรวจการไดยน 1) Descending Technique โดยการปลอยระดบเสยงท

ดง เพอใหผถกทดสอบไดยนกอนแลวคอยๆลดความดงลง ทละนอย ทละ 10 dBHL จนถงจดหนงทผถกทดสอบไมไดยนเสยง ใหเพมระดบเสยงจากจดทไมไดยน ทละ 5 dBHL หากไมไดยนกใหเพมอก 5 dBHL จนเรมไดยน แลวลดลงไปอก 10 dBHL เมอแนใจวาผถกทดสอบไดยน แนชดทจดนนๆ ใหลดลง 10 dBHL อกครงถาไมไดยน ใหเพมขน 5 dBHL ทำากลบไปกลบมาจนไดจดทผถก ทดสอบไดยนโดยใชระดบเสยงเบาทสดทผถกตรวจสามารถตอบสนองไดรอยละ 50 ถง 70 ของจำานวนครงทให สญญาณ จดนนคอ hearing threshold

2) Ascending Technique ใชในกรณทผถกทดสอบอายนอย หรอหหนวกมากๆ รวมทงผทไมแนใจวาจะแสรงทำา เปนหหนวกหรอไมวธนเรมจากความตงใจทผถกทดสอบไมไดยนกอน แลวเพมความดงทละ 10 dBHL จนถง จดทผถกทดสอบเรมไดยนเสยงเบาทสดแลวลดเสยงลง 5 dBHL ทำากลบไปกลบมาจนไดจดทผถกทดสอบได ยนเสยงบางไมไดยนเสยงบางจดนนคอ hearing threshold

3) Combination Technique ใชวธผสมระหวางวธท1 และท 2 โดยใชระดบเสยงดง-เบาสลบกนไป การเตรยมผถกทดสอบ กอนตรวจผถกทดสอบควรงดรบฟงเสยงดงเกน 80 dBA เปนเวลา 8 - 16 ชวโมง เพอหลกเลยงการเกดหตงแบบ ชวคราว

92

(TTS) หากไมสามารถทำาไดในทางปฏบตตองสวมใสทครอบหลดเสยงตลอดเวลาทสมผสเสยงกอน

โดยปกตแลวระดบการไดยนปกตจะอยระหวาง-10จนถง 25 เดซเบล ผทมระดบการไดยนสงกวาน ถอวามความผดปกตของระดบการไดยน โดยแบงเปนระดบตาง ๆ ดงน (รศ.นพ.วชญ บรรณหรญ, 2556)

ระดบก�รไดยน (เดซเบล)

คว�มผดปกต

-10 ถง 25 การไดยนปกต26 ถง 40 หตงเลกนอย41 ถง 55 หตงปานกลาง56 ถง 70 หตงมาก71 ถง 90 หตงอยางรนแรงมากกวา 90 หหนวก

4. กลมคนทควรไดรบก�รตรวจสมรรถภ�พก�รไดยน คนงานใหมตองไดรบการทดสอบการไดยนกอนการรบเขา

ทำางานหรอภายใน 6 เดอนแรก ทสมผสเสยงเฉลย 8 ชวโมงทระดบ 85 dBA หรอสงกวา อยางนอยเปนประจำาทกป

Listening check คอ การตรวจสอบการทำางานของเครองตรวจสมรรถภาพการไดยน (Audiometer) โดยการฟงสญญาณเสยงกอนการตรวจแตละวน (ตรวจสอบสายทครอบห ความดง ความถเสยง การขามสญญาณจากทครอบหหนงไปอกขางหนง

การควบคมคณภาพในการตรวจสมรรถภาพการไดยน คำานงถงเรอง ผตรวจ ผรบการตรวจปฏบตตามขอแนะนำา หองทใชตรวจ เครองมอตอง calibrate การใหผรบการตรวจสมรรถภาพการไดยน หยดสมผสเสยงกอนการรบการตรวจมวตถประสงคเพอ

93

ปองกนภาวะ temporary threshold shift ซงอาจทำาใหผลการตรวจผดพลาด

ก�รตรวจสมรรถภ�พก�รมองเหน (Vision Screener)

ต� (Eye) เปนอวยวะสำาคญททำาหนาทเกยวกบการมองเหน โดยการแปลงพลงงานแสงใหเปนคลนประสาทสงไปยงสมองสวนทเปนศนยกลางเกยวกบการมองเหนบรเวณสมองใหญกลบทายทอย (Occipital lobe) ผานเสนประสาทสมองคท 2 (Optic nerve) เพอแปรเปนการมองเหนภาพตาง ๆ

1. ก�ยวภ�คและสรรวทย�ของต�1.1 อวยวะทชวยในการปองกนตาและเคลอนไหวลกตา

เปนอวยวะทไมไดเกยวของกบการมองเหนโดยตรง แตเปนสวนทปองกนลกตาซงเปนอวยวะทเกยวกบการมองเหน ไดแก คว (Eyebrow) ทำาใหใบหนาสวยงาม และปองกนเหงอไมใหไหลเขาตา, หนงตา (Eyelid) ปองกนอนตรายทจะเกดขนกบตา เชน ในกรณทจะมสงแปลกปลอมเขาตาหนงตากจะปดทนทโดยเปนปฏกรยาสะทอนกลบ (Reflex), ขนตา (Eyelashes) ชวยปองกนเหงอและสงแปลกปลอมเขาตา, ตอมนำาตา (Lacrimal gland) ชวยขบนำาตาออกมาหลอเลยงลกตาใหชมชน และชวยชะลางสงสกปรกภายในตาทำาใหตาสะอาด, กลามเนอภายนอกลกตา (Extrinsic muscle of the eye) ลกตาแตละขางมกลามเนอ 6 มด ซงแตละมดกจะทำาหนาทเพอดงลกตาในทศทางตาง ๆ กลามเนอเหลานจะตองทำางานรวมกนเปนอยางดจงจะทำาใหลกตาเคลอนไหว เพอใหรบตวกระตนทเหมาะสม (ผาสก มหรรฆานเคราะห, 2556)

94

ภ�พท 2 แสดงกลามเนอสำาหรบการเคลอนไหวลกตา

1.2 ลกตา (Eyeball) เปนสวนททำาหนาทเกยวกบการมองเหน มลกษณะกลม โดยมเสนผาศนยกลาง 24 มลลเมตร (มม.) โดย ประมาณ โดยผสายตาสนมาก เสนผาศนยกลางอาจยาวกวาน หรอผทมสายตายาว เสนผาศนยกลางอาจสนกวาน ทงนลกตา มปรมาตรประมาณ 6.5 มลลลตร (มล.) มนำาหนกประมาณ 7.5 กรม เมอแรกเกดจะมเสนผาศนยกลางประมาณ 16-17 มลลลตร พออาย 3 ขวบ จะเพมเปน ประ มาณ 22.5-23 มลลลตร และจะมขนาดเทาผใหญ คอ 24 มลลลตร เมออายประมาณ 13 ป ลกตาวางอยในชองกระดกของกะโหลก (Skull) ทเรยกวา เบาตา (Orbit) สวนหลงสดของลกตาเปนขว/จานประสาทตา (Optic disc) ซงตอเนองไปเปนเสนประสาทตา หรอเสนประสาทสมองเสนท 2 (Optic nerve หรอ Cranial nerve II ยอวา CNII) โดยเขาสสมองบรเวณทายทอย (Occipital lobe) ซงเปนสมองสวนรบรการมองเหน (สกาวรตน คณาวศรต, 2556) ผนงดานนอกของลกตามกลามเนอลาย 6 มดมายดตด ทำาหนาทชวยในการเคลอนไหวลกตา ผนงของลกตาประกอบดวยเนอเยอ 3 ชน คอ

1.2.1 ชนนอกสด (Fibrous coat) ประกอบดวยกระจกตา/ตาดำา (Cornea) ทอยดานหนา เปนสวนทคลมสวนดำา

95

ของตา มลกษณะใส โปรงแสง ไมมหลอดเลอดมาเลยง เปนสวนทชวยใหแสงผานเขาไปในตา และตาขาว/เปลอกลกตา (Sclera) เปนชนนอกสดของตา อยถดตาดำาออกมาและรวมไปถงสวนดานหลงลกตา โดยความโคงของกระจกตาและตาขาวไมเทากน กระจกตาเปนเหมอนรปโคมปดอยขางหนา (สกาวรตน คณาวศรต, 2556) มสขาวขน แสงผานไมไดสวนใหญอยภายในเบาตา ดานหลงมเสนประสาทสมองคท 2 (Optic nerve) ทะลเขามา ลกตาชนนอกสดน ถอวาเปนชนปกปองเนอเยอทสำาคญภายในลกตา ทงนรอยตอระหวาง กระจกตาและตาขาวเรยกวา Limbus

1.2.2 ชนกลาง (Vascular coat) ในชนนมเซลลส (Pigment cell) มาก อนเปนเหตใหตาคนเรามสตางกนในแตละเชอชาต มสเขมทบแสงเพอปองกนการสะทอนกลบของแสงทเขาไปยงจอรบภาพ รวมเรยกเนอเยอชนนวา Uvea หรอ Uveal tract ซงเนอเยอชนกลางนประกอบดวย Iris (มานตา) (สกาวรตน คณาวศรต, 2556) เปนแผนกลามเนออยหนาเลนสหลงกระจกตา ตรงกลางของมานตาเรยกวา รมานตา (Pupil) มานตาทำาหนาทปรบขนาดของรมานตา เพอใหพอเหมาะกบปรมาณแสงทผานเขาลกตา ถามแสงสวางมากรมานตาจะถกปรบใหแคบลงทำาใหแสงผานเขาตานอยลง ในทางกลบกนถาแสงสวางนอยรมานตาจะถกปรบใหขยายกวางขน เนอเยอซเลยร บอด (Cillary body) อยใตขอบของกระจกตา ซงอยสวนหนา มลกษณะเปนสนนนขนมา มหนาทปรบเปลยนความโคงของเลนซเพอชวยใหการมองเหนในระยะตาง ๆ ไดชดเจนเปนกลามเนอในการบบมานตา และเนอเยอ Choroid ทอยสวนหลง ซงเปนชนทมหลอดเลอดมาก เปนชนนำาอาหารมาเลยงสวนตาง ๆ ของลกตาผานทางหลอดเลอด

1.2.3 ชนในสด (Nervous coat) เปนชนของระบบประสาทททำาหนาทในการมองเหน บอยชนในสดของลกตา คอ

96

ชนจอตา/จอประสาทตา หรอเรยกวา เรตนา (Retina) ในชนนประกอบดวยเซลลประสาทรบความรสก 2 ชนด คอ รอด เซลล (Rod cell) มลกษณะเปนแทงสเหลยมทรงกระบอก มหนาทรบการกระตนจากแสงสลว และภาพขาวดำาโคนเซลล (Cone cell) มลกษณะยาวตอนปลายเปนรปกรวย ทำาหนาทรบแสงจา รบภาพชด และภาพสดานหลงจอตามจดสำาคญสองจด คอ จดบอด (Blind sport) เปนบรเวณทมหลอดเลอดและเสนประสาททอดผาน ถามแสงมาตกทจดนจะมองไมเหนภาพ และจดสเหลอง (Yellow sport)เปนบรเวณทมโคนเซลล (Cone cell) มาก ถามแสงมาตกจดนจะมองเหนภาพชดเจนทสด

1.3 กระจกตา (Cornea) กระจกตา เปนสวนทอยดานหนาสดของลกตา มลกษณะเปนรปโคม มสดสวนเปน 1/6 ของวงชนนอกสดของลกตา เปนเนอเยอใส ไมมส มกจะเรยกกนวา ตาดำา ทจรงเปนสวนใส ไมมส ทเหนดำาเพราะเปนสของมานตาทอยลกลงไป กระจกตาเปนเสมอนฝาปดคลาย ๆ แผนพลาสตก/กระจกหนาปดนาฬกา มลกษณะเปนรปโคมคลายกระทะ มเสนผาศนยกลางประมาณ 11.5 มลลเมตร แนวตงสนกวาแนวนอนเลกนอย มความหนาตรงกลางประมาณ 0.5-0.6 มลลเมตร (500-600 ไมครอน) สวนขาง ๆ หนาประมาณ 0.6-0.8 มลลเมตร บรเวณตรงกลางดานหนามรศมความโคงประมาณ 7.8 มลลเมตร ตรงกลางดานหลง รศมความโคงประมาณ 6.5 มลลเมตร

1.3.1 หนาทของกระจกตา 1) ปกปองสวนตาง ๆ ภายในลกตา2) เปนตวหลกทำาใหเกดการหกเหของแสงเพอ

เกดการมองเหน3) เปนทางผานของยารกษาทเราใชหยอดตาให

ซมเขาไปภายในลกตา เพอรกษาความผดปกตภายในลกตา

97

1.3.2 ลกษณะพเศษของกระจกตา 1) ไมมหลอดเลอด (Avascular) ซงการไมม

หลอดเลอดนนมทงขอดและขอเสย ขอดคอ ทำาใหกระจกตาใสอยเสมอ (หากขนจะทำาใหตามว) สวนขอเสยคอ หากมการอกเสบตดเชอ การหายของแผลจะยากกวาเนอเยออน ๆ เพราะไมมหลอดเลอดนำาเมดเลอดขาวมาชวยขจดเชอโรค

2) มความใสอยเสมอ เนองจากการเรยงตวของเนอเยอกระจกตาเปนไปอยางสมำาเสมอเปนระเบยบ

3) ตวกระจกตาอยในภาวะแหง (Dehydrate) ถาอยในภาวะอมนำา กระจกตาจะบวมทำาใหตามวลง

4) มปลายประสาทมาเลยงกระจกตา มากกวาในเนอเยอสวนอน ๆ ในรางกาย กระจกตาจงไวตอความรสก การสมผส ความรอน สารเคม และ/หรอผง แมขนาดเลกนดเดยวเมอกระทบกระจกตา จะสงผลใหรสกเจบปวด และเคองตาอยางมาก

1.4 ตาขาว (Sclera) ตาขาว หรอ เปลอกลกตา เปนสวนตอจากกระจกตาไปดานหลง ประกอบดวยสาร Collagen ชนดทเรยงตวกนอยางไมเปนระเบยบ จงเปนฝาขาวไมใสอยางกระจกตา เปนสวนหอหมเนอเยอภายในลกตา และเปนทเกาะของกลามเนอนอกลกตาทอยในเบาตา (Extraocular muscle) ทมหนาทกลอก หรอเคลอนไหวลกตา

Limbus เปนบรเวณรอยตอของกระจกตาและตาขาว จากกระจกตาทใสเปลยนมาเปนตาขาวทขน Limbus เปนบรเวณกวางประมาณ 10-15 มลลเมตร เปนบรเวณสำาคญ เพราะจกษแพทยใชเปนจดอางองในการตรวจรกษา โดยองจดนเปนหลก ตลอดจนเปนบรเวณทจกษแพทยใชกรดมด เพอเขาสภายในลกตาเมอตองการผาตด อกทงเปนบรเวณทกรองสารนำาในลกตา ออกไปแลกเปลยนกบเลอดในหลอดเลอด เปนทซงกอใหเกดมมตา

98

(Chamber angle) ทใชในการบอกชนดของโรคตอหน กลาวคอ มมตา เปนการทำามมระหวางกระจกตาและมานตา ซงทำามมไดตงแต 10°-40° โดยประมาณ ถามมนเปน 10° แสดงวาเปนมมทแคบมาก แพทยมกใชคำาวา แคบเปน Grade 1 ถามมนประมาณ 20° เปนมมทคอนขางแคบเปน Grade 2 ถามมน 30° เปน Grade 3 เปนมมคอนขางกวาง ถามมน 40° เปนมมทกวางมากเปน Grade 4 โดยทถามมเปน Grade 1 และ 2 แสดงวามแนวโนมเปนตอหนชนดมมแคบหรอมมปด (Closed-angle glaucoma หรอ โรคตอหนเฉยบพลน) ถาเปน Grade 3 และ 4 จดวาเปนตอหนชนดมมเปด (Open-angle glaucoma หรอ โรคตอหนเรอรง)

1.5 แกวตา (Lens) แกวตาเปนสวนชวยใหเกดการรวมแสงคลายเลนสนนในแวนตาทว ๆ ไป ดวยเหตทแกวตาเปนอปกรณในการรวมแสงคลายเลนสแวนตา จงสามารถเอาออกแลวเอาเลนสแวนตาทมนษยสรางขน มาใสทดแทนได ดงททำากนในการผาตดเอาแกวตาออกแลวฝงแกวตาเทยมไปแทนท กสามารถทำาใหการมองเหนกลบคนดงเดมได

แกวตา เปนวสดใสคลายจานบน หรอลกสะบาทนนทงขางหนาและขางหลง (Biconvex) วางอยหลงมานตาดวยสายโยงแกวตา (Lens zonule) ทเปนเสนใยบาง ๆ ยดแกวตาใหตดกบเนอเยอ Ciliary body ตวแกวตาจะกนชอง Posterior chamber ออกจากชอง Vitreous chamber แกวตา เปนอวยวะทไมมหลอดเลอดมาเลยง ไมมเสนประสาทและมชวตอยไดโดยไดอาหารจากสารนำาในลกตา และจากวนตา แรกเกดแกวตาจะมขนาดเสนผาศนยกลางประมาณ 6.4 มลลเมตร มความหนาประมาณ 3.5 มลลเมตร นำาหนกประมาณ 60 มลลกรม ตวเนอเยอแกวตาจะมการสรางขนมาเรอย ๆ จนมขนาดเสนผาศนยกลางประมาณ 9 มลลเมตร หนาประมาณ 5 มลลเมตร และนำาหนกประมาณ 255 มลลกรม เมอ

99

อาย 80 ป ความโคงหนาและโคงหลง ตลอดจนดชนการหกเหของแสงอาจเปลยนตามอาย ผสงอายสายตาอาจเปลยนจากการเปลยนแปลงของแกวตา ผสงอายทแกวตาเรมขนหรอเรมเปนโรคตอกระจก อาจกอใหเกดภาวะสายตาสนชวคราว (Secondary myopia) ได

1.5.1 สวนประกอบของแกวตา ประกอบดวย1) ถงหม (Capsule) เปนเยอบางหม

แกวตา สวนหนาจะหนากวาสวนหลงและคอนขางยดหยน2) Lens zonule เปนเนอเยอโยงแกวตาให

ตดกบเนอเยอ Ciliary body ถาเนอเยอสวนนขาด จะทำาใหแกวตาเคลอนไปจากทเดม (Lens dislocation) ได

3) เนอเยอบผวแกวตา (Lens epithelium) เปนเซลลทมการเจรญเตบโตแบงตวใหมมากขนตามอายเพอสรางเปนเนอเลนส (Lens fibre) เปนเหตใหขนาดของแกวตาใหญขนเมอคนเราอายมากขน

4) Nucleus and Cortex เปนใจกลางของแกวตาทจะถกเบยดใหอดแนนขน ทำาใหแกวตาจากเดมทไมมส จะออกสเหลองเปนตอกระจก (แกวตาขน) เมออายมากขน

1.5.2 หนาทของแกวตา1) ทำาหนาทรวมกบกระจกตา ในการหกเหแสง

จากวตถใหมาโฟกส (Focus) ทจอตา ทำาใหเกดการมองเหน2) ชวยใหตาสามารถเพงใหเหนวตถใกล ๆ ได

โดยการเพมกำาลงหกเหมากขน ซงความสามารถนจะลดลงตามอาย จนอายประมาณ 40 ปขนไป จะมองเหนวตถทระยะ 30-40 เซนตเมตร (ระยะทใชอานหนงสอ) ไมไดชด เกดเปนภาวะสายตาผสงอาย (Presbyo pia)

100

3) แกวตามคณสมบตรกษาตวเองใหคงความใส เพอการมองเหน (สกาวรตน คณาวศรต, 2556)

2. ปจจยทมผลตอก�รมองเหน2.1 แสงสวาง (Lighting)แสงสวางมความสำาคญตอการมองเหนขณะปฏบตงาน ม

ผลตอความสะดวกสบายความแมนยำา และประสทธภาพของการทำางาน การทำางานในททมความเขมของแสงสวางทไมเหมาะสม จะกอใหเกดอนตรายตอผปฏบตงานได การทำางานในททมแสงสวางมากเกนไปจะทำาใหปวดตา เยอบตาอกเสบ กระจกตาดำาอกเสบ สวนการทำางานในททแสงสวางนอยเกนไปจะทำาใหกลามเนอตาทำางานหนก ปวดตา เกดความเมอยลาของตา (แอนน จระพงษสวรรณ, 2556) ปญหาของแสงสวางทมผลกระทบตอผทำางาน ไดแก

2.1.1 แสงสวางนอยเกนไป จะมผลเสยตอตา ทำาใหกลามเนอตาทำางานมากเกนไป โดยบงคบให มานตาเปดกวาง เพราะการมองเหนนนไมชดเจน ตองใชเวลาในการมองเหนรายละเอยดนน ทำาใหเกดการเมอยลาของตาทตองเพงออกมา ปวดตา มนศรษะ ประสทธภาพและขวญกำาลงใจในการทำางานลดลง การหยบจบ ใชเครองมอเครองจกรผดพลาดเกดอบตเหตขน หรอไปสมผสถกสวนทเปนอนตราย

2.1.2 แสงสวางทมากเกนไป แสงจาตาทเกดจากการแหลงกำาเนดแสงโดยตรง (Direct glare) หรอ แสงจาตาทเกดจากการสะทอนแสง (Reflected glare) จากวสดทอยในสงแวดลอม เชน ผนงหอง เครองมอ เครองจกร โตะทำางาน เปนตน จะทำาใหผทำางานเกดความไมสบายใจ เมอยลา ปวดตา มนศรษะ กลามเนอหนงตากระตก วงเวยน นอนไมหลบ การมองเหนแยลง นอกจากนยงกอใหเกดผลทางจตใจ คอเบอหนายในการทำางาน ขวญและกำาลง

101

ใจในการทำางานลดลง เปนผลทำาใหเกดอบตเหตไดเชนเดยวกน(สถาบนความปลอดภยในการทำางาน, 2550)

2.2 ขนาดวตถ (Size) ขนาดของวตถ เปนขนาดทตกกระทบบนเรตนา ซงวดอย

ในรปของมมแหงการมอง (Visual angle) ทถกกำาหนดดวยระยะทางกบขนาดทางกายภาพของวตถ และพบวาคนเราจะมองเหนภาพชดเจนทสดทมมประมาณ 1.4 - 2 องศา

2.3 ความแตกตางของสวตถกบพนผวโดยรอบ (Contrast) เปนความแตกตางระหวางวตถกบฉากหลง เกดขนโดยการสะทอนแสงจากพนผววตถนน ๆ เขาตา โดยพนผวเหลานนอาจมสหรอความสวางแตกตางกน ถาความแตกตางยงมากกจะยงมองเหนวตถชดเจนขน

2.4 เวลา (Time) เวลาทใชในการมองตองมากพอทจะระบรายละเอยดของวตถนนๆ ได

3. ก�รตรวจสมรรถภ�พก�รมองเหนการตรวจสมรรถภาพสายตา เปนการทดสอบความสามารถใน

การทำางานของตาในเรองความสมดลของกลามเนอนอกลกตา การเหนภาพคมชดของสายตา การเหนความลกของภาพ การแยกสลานสายตา (Visual Discrimination) การทดสอบจะบอกวาสายตาเหมาะสมกบลกษณะงานททำาหรอไม โดยนำาผลการตรวจไปเทยบกบแผนงานมาตรฐาน (จรญ ชดนาย และคณะ, 2556) ซงจะแบงลกษณะงานเปน 6 กลม คอ งานธรการหรอบรหาร งานเกยวกบการตรวจสอบ งานทควบคมเครองจกรทเคลอนไหวระยะไกล งานทควบคมเครองจกรระยะเหยยดแขน งานชางทอาศยทกษะเฉพาะทางและกลมแรงงานไรฝมอ

4. คว�มผดปกตของส�ยต�

102

4.1 สายตายาว (Hyperopia) อาจเกดจากกระบอกตาสนเกนไปหรอเพราะแกวตาหรอกระจกตาแบน ทำาใหแสงทผานเขาลกตารวมกนยาวเกนจอตา ทำาใหมองเหนไมชด แกไขโดยใชแวนเลนซนนเพอชวยรวมแสงใหสนเขา

4.2 สายตาสน (Myopia) สวนใหญเกดขนเนองจากกระบอกตายาวเกนไป สวนนอยเกดจากแกวตาหรอกระจกตารวมแสงแลวไมถงจอตา ทำาใหมองเหนไมชด แกไขโดยใชแวนเลนซเวาเพอชวยรวมแสงใหยาวขน

4.3 สายตาเอยง (Astigmatism) เปนภาวะทมองเหนภาพไมชดเจน เนองจากสวนโคงของกระจกตาหรอแกวตาไมเทากน ทำาใหการหกเหของแสงตามแนวตางๆ ไมเทากน การแกไขโดยใชแวนกาบกลวย (Cylindrical lens) เพอทำาใหการหกเหของแสงทกแนวเทากนได

ระบบท�งเดนห�ยใจ

ระบบทางเดนหายใจ นบเปนระบบทสำาคญอยางยงตอการมชวตของคนและสตวสงมชวต ทกชนด เนองจากมการทำางานททำาให ออกซเจนเขาสรางกาย และขบคารบอนไดออดไซดออกมาจากรางกายเกอบตลอดเวลา และถาเมอใดระบบนหยดทำางาน นนหมายถง การเสยชวตจะตามภายในเวลาไมนานการวภาคของระบบทางเดนหายใจ (พชรา กอยชสกล, 2554)

หากพจารณาดอวยวะตาง ๆ ในระบบทางเดนหายใจ จะพบวามลกษณะเปนทอทเปนทางเดนเขาออกของอากาศและมการแลกเปลยนแกซบางชนดบรเวณทอนสวนปลายของทอ ซงพอแลกเปลยนเสรจกเดนทางกลบมายงทางเดม เพยงแตตอน เรมแรกจะเปนทอใหญมพบงทอเดยวแลวแตกแขนงเปนทอเลก ๆ จนกลายเปนกลม

103

ถงลมทมผนงบาง ๆ ในสวนสดทาย และทผนงของถงลมจะปกคลมดวยตาขายขงหลอดเลอดฝอย ซงผนงชดตดกบถงลม และเปนบรเวณทมการแลกเปลยนแกซตาง (พชรา กอยชสกล, 2554)

ทางเดนหายใจทงหมด ตงแตปลายจมกถงถงลม แบงออกเปน 2 สวน

1. บรเวณทางเดนอากาศ ( Conducting zone ) เปนสวนทไมมการแลกเปลยนแกซเกดขน ทำาหนาทเปนเพยงชองทางของอากาศทผานเขาออกจากภายนอกไปยงถงลมเทานน สวนนเรมตงแตจมกจนถงหลอดลมเลกสวยปลาย (Terminal bronchioles) ซงเปนหลอดลมทมขนาดเลกทสด แตยงไมมถงลมมาเปด

2. บรเวณทมการแลกเปลยนแกส (Respiratory zone) เปนบรเวณทมการแลกเปลยนกสระหวางอากาศในถงลมและในหลอดเลอดฝอยทหมถงลมอย ดงนนบรเวณน คอบรเวณน คอบรเวณทมถงลมมาเปดเขาสทางเดนหายใจนนเอง

ลกษณะทางกายวภาคของแตละสวน มดงนจมก (Nose) เปนอวยวะทอยตรงกลางของใบหนา ภายนอก

จะมองเหนเปนสน ปกจมกและรจมก สวนของรจมก (Nosetrils) คอ สวนททำาหนาทเปนประต หรอ ทางเขา ออก ของอากาศเมอม–การหายใจในภาวะปกต มอย 2 ร ภายในรมขนจมกททำาหนาทปกปองสงแปลกปลอมบางอยางเขาไปในจมก ภายในชองจมกจะมเยอบผวชนดเมอก (Mucous membrane) ทตดตอกบผวหนงดานนอก สวนดานในจะตอเนองกบเยอบผวสวนทอยถดไป นอกจากเปนทางเขา - ออกแลว จมกยงทำาหนาทอน ๆ อกเชน เพมอณหภมและความชนของอากาศทหายใจเขา ทำาใหเกดเสยงกอง ขบมกหรอเมอกออกมาเปนกบดกเชอโรครวมทงฝนละอองตาง ๆ และทสำาคญ สวนบนสดของจมกยงเปนบรเวณทรบกลนดวย

104

หลอดคอ (Pharynx) เปนสวนทอยถดมาจากชองจมก มลกษณะเปนทอยาวประมาณ 15 เซนตเมตร เชอมตอระหวางจมกกบหลอดอาหาร รปรางเหมอนกรวย โดยปลายบนกวาง ปลายลางแคบ สวนดานหนามชองทางตดตอกบชองปากและกลองเสยง หลอดคอแบงออกเปน 3 สวน

1. หลอดคอสวนบน หรอ เนโซฟารงซ (Nasopharynx) เปนสวนทอยดานหลงของชองจมกเหนอลนไก ดาน ขางทง 2 ดานของสวนนจะมรเปดของทอยสเตเชยน (Eustachian tube) ซงเชอมตอไปทหชนกลาง

2. หลอดคอสวนกลาง หรอ โอโรฟารงซ (Oropharynx) คอ สวนทถดลงมา อยบรเวณดานหลงของชองปากลงไปจนถงระดบของกระดก ไฮออย บรเวณน เราจะมองเหนเมอมองเขาไปดานในสดของชองปากเวลาอางปากกวาง ๆ และ เปนทางทใชรวมกนระหวางทางเดนอากาศและทางเดนอาหาร

3. หลอดคอสวนลาง หรอ ลารงโกฟารงซ (Laryngopharynx) คอ สวนลางสดอยดานหลงของชองปากลงไปจนถงสวนตนของหลอดอาหาร ทางผานของอาหารและอากาศจะไขวกนบรเวณน

3.1 กลองเสยง (Larynx or Organ of Voice) เปนอวยวะทนอกจากเปนทางเดนอากาศและแลวยงทำาใหเกดเสยงดวย รปรางเปนกลองดานบนกวางเปนรปสามเหลยมตงอยทระดบกระดกสนหลงสวนคอชนท 3 ถง 6 ประกอบดวยกระดกออนทงหมด 9 ชน ดานหนาจะยนออกมาเหนไดชดเจนในผชาย หรอ เรยกวา ลกกระเดอก สวนของผหญงจะไมยนออกมามากนก ภายในกลองเสยงจะมสายเสยง (Vocal cords) ซงเปนแผนกลามเนอ 2 แผนกนอยจะเปดเมอหายใจเขาออกและเมอปดจะทำาใหสายเสยงมาชดกนและสนไหวเมอเปลงเสยงพด

105

3.2 หลอดลม (Trachea) เปนทอทประกอบดวยกระดกออนรปตว C เรยงตอ ๆ กนยาวประมาณ 4 นวครง กวางประมาณ 1 นว ตงอยดานหนาของหลอดอาหาร เมอลงไปถงระดบเดยวกนกบกระดกสนหลงสวนนอกชนท 5 จะแยกออกเปน 2 ทอ (Bronchi) ไปดานวายและขวา โดยดานขวาจะใหญกวาและลาดกวาเลกนอย

สวนหลอดลมทถดจากน คอ สวนทเขาไปอยในเนอปอด จะแตกแขนงออกละมขนาดเลกลงเรอย ๆ รวมทงผนงจะบางลงเรอย ๆ จนสดทายผนงจะกลายเปนเนอบาง ๆ ไมมกระดกออน และสวนปลายสดจะมถงลมเลก ๆ (Alveoli or Air Sacs) รวมกนอยเปนพวง ๆ และทวทกสวนของปอดปอด (Lungs) ม 2 ขาง คอ ปอดซายและปอด อยในชองทรวงอกตงแตระดบกระดกไหปลาราจนถงประมาณชายโครงทง 2 ขาง ซาย และขวาตามลำาดบเชนเดยวกน ปอดจะมกระดกซโครงและกลามเนอระหวางซโครงหมเปนผนงดานนอก และมกลามเนอกระบงลม (Diaphragm) กนดานลางระหวางปอดและชองทอง ปอดเปนอวยวะทมถงลมขนาดเลก (Alveoli) อยภายในจำานวนมากมาย ทำาใหปอดมลกษณะมรพรนขนาดเลกๆอยในทกสวน ลกษณะคลายฟองนำา ปอดแตละขางจะแบงออกเปนกลบ (Lobe) ปอดขวาม 3 กลบไดแก กลบบน กลบกลาง และกลบลาง (Upper middle lower lobe) ปอดซายม 2 กลบไดแก กลบบน และลาง (Upper lower lobe) มเยอหมปอดเปนพงผดบางๆคลมอยภายนอกเรยกวา Pleura

เยอหมปอด (Pleura) เปนเยอบาง ๆ ม 2 ชน คอ ชนทอยชดกบเนอเยอปอด (Visceral pleura) และชนทอยตดกบผนงชองอก (Parietal pleura) ระหวาง 2 ชนนจะเกดเปนชองขน (Pleural cavity) เยอหมปอดทำาหนาท สรางและหลงของเหลวออกมาเพอใหเกดการหลอลน ปองกนการเสยดสของเนอเยอหมปอดทง 2 ชนในขณะหายใจ ชองวางนจะใหญขนทบรเวณชายโครงดาน

106

ลางทไมมเนอปอดอย ชองอก (Thorax or thoracic cavity) ชองวางทอยภายในทรวงอกซงเปนชองปด ไมมการตดตอกบภายนอก ประกอบดวยดานหนาเปนกระดกซโครง พรอมทงกลามเนอระหวางซโครง สวนดานหลงเปนกระดกสนหลงดานลางเปนกลามเนอกะบงลม ภายในชองอกนมปอดอยในลกษณะคลายถงลมทอยในกลอง

การหายใจ (Respiration) 1. การหายใจเขา (Inspiration) กะบงลมจะเลอนตำาลง

กระดกซโครงจะเลอนสงขน ทำาใหปรมาตรของชองอกเพมขน ความดนอากาศในบรเวณรอบ ๆ ปอดลดตำาลงกวาอากาศภายนอก อากาศภายนอกจงเคลอนเขาสจมก หลอดลม และไปยงถงลมปอด

2. การหายใจออก (Expiration) กะบงลมจะเลอนสง กระดกซโครงจะเลอนตำาลง ทำาใหปรมาตรของชองอกลดนอยลง ความดนอากาศในบรเวณรอบ ๆ ปอดสงกวาอากาศภายนอก อากาศภายในถงลมปอดจงเคลอนทจากถงลมปอดไปสหลอดลมและออกทางจมก

พชรา กอยชสกล( 2554) การทำางานของกลามเนอของการหายใจ จะมากหรอนอยขนกบปรมาตรของ อากาศทรางกายตองการในแตละกจกรรมของรางกาย การหายใจจงแยกเปน 2 ลกษณะไดแก

1. การหายใจในสภาวะปรกตของรางกาย เรยกวา การหายใจเงยบ (quiet breathing) หรอ อพเนย (eupnea) การหายใจแบบนเปนการทำางานของกะบงลมและกลามเนอของการหายใจเขาหดตวและเมอมการคลายตวกลบสภาวะปรกต จะมการหายใจออก ซงจดเปนกระบวนการพาสซฟ การหายใจแบบนแยกเปน 2 ชนด

2. การหายใจลก หรอการหายใจเนองจากการทำางานของกะบงลม (deep breathing diaphragm breathing) การหายใจในรปแบบนมการทำางานของกะบงลมเปนหลก ปรมาตรอากาศทไหลเวยนเขา - ออกจะมมากกวา

107

3. การหายใจตน หรอการหายใจเนองจากการทำางานของซโครง (shallow breathing costal breathing) การหายใจแบบนอาศยการทำางานของกลามเนอเอกซเทอรนอล และอนเทอรนอล อนเตอรคอสตอล เปนหลก (พชรา กอยชสกล, 2554)

กล�มเนอทใชในก�รห�ยใจ (Respiratory muscles) 1. กลามเนอทชวยเพมขนาดทรวงอกเพอหายใจเขา

กระบงลม (diaphragm) เปนกลามเนอทสำาคญทสดของการหายใจเขาในขณะพกการหดตวจะทำาใหเพมขนาดของทรวงอกตามแนวตงกลามเนอระหวางซโครง ซงเรยกวา เอคซเทอนลอนเตอรคอสตน (external intercostal) กลามเนอนเกาะจากขอบลางของซโคลงซบนและวงเปนเสนทแยงมมมาทางดานหนา มาเกาะทขอบบนของซโครงซลาง เวลาหดตวจะชวยยกซโครงและกระดกหนาอก(sternum) ขนทำาใหทรวงอกขยายตวโดยมากจะเกดเมอรางกายจำาเปนตองหายใจแรง ๆเชน ในขณะออกกำาลงกายกลามเนอบรเวณคอ คอ กลามเนอสกาลนส (scalenus) และสเตอโนไคลโดมาสตอยด (sternocleidomastoid) ทง 2 มดเวลาหดตวจะชวยยกซโครง 2 ซบน และกระดกหนาอกขนทำาใหทรวงอกเกดชองวาง โดยมากจะเกดขนขณะรางกายออกกำาลงกาย กลามเนอทชวยเหยยดหลงและศรษะใหตงตรงเพอใหหายใจเขาไดเตมทในขณะ ออกกำาลงกายอยางหนก คอ กลามเนอหลงรปสามเหลยมใหญ ซงมชอวา ทราพเซยซ (trapezius)

2. กลามเนอทชวยในการหายใจออกกระบงลม เมอคลายตวจะดนขนสดานบนทำาใหขนาดของทรวงอกแคบลง แรงดนของอากาศในปอดเพมสงขน จงเกดการหายใจออกกลามเนอทอง (abdominals) จะหดตวทำาใหความดนในชองทอง

108

สงขน ความดนนจะไปดนกระบงลมซงคลายตวใหกลบขนไปในทรวงอกไดมากขน (พชรา กอยชสกล, 2554)

กลไกก�รห�ยใจ (Mechanism of respiration)การหายใจแตละครง แบงออกเปน 3 ระยะคอ1. ระยะพกของการหายใจ (Respiratory pause)2. การหายใจเขา (Inspiration)3. การหายใจออก (Expiration)

ปรม�ตรและคว�มจของปอด (Lung volumes and lung capacities)

พชรา กอยชสกล ( 2554) เนองจากการหายใจในแตละครงจะมอากาศไหลเขหรอออกในปรมาณหนง ซงอาจจะไมเทากนแลวแตความแรงของการหายใจแตละครง ปรมาตรหรอความจปอดมดงน

1. ปรมาตรของอากาศทหายใจเขาหรอออก (Tidal volume ,VT)

2. ปรมาตรของอากาศทสามารถหายใจเขาไดสงสด หลงจากหายใจเขาปกต (Inspiratory Reserve Volume , ERV)

3. ปรมาตรของอากาศทหายใจเขาไปสงสด หลงจากหายใจออกปกตแลว (Expiratory Reserve Volume , ERV)

4. ปรมาณของอากาศทเหลออยในปอด หลงจากทมการหายใจออกเตมทแลว (Residual V0lume ,RV)

5. ความจของปอดทสามารถหายใจเขาไดมากทสด (Vital Capacity ,VC = IRV + VT + ERV)

6. ปรมาณของอากาศทสามารถหายใจเขาไดเตมท (Inspiratory Capacity , IC = IRV + VT)

7. ปรมาตรของอากาศทเหลออยในปอดหลงจากทหายใจออกปกต (Functionnal Residual Capacity , FRC = ERV + RV)

109

8. ความจทปอดสามารถบรรจไดทงหมด (Total Lung Capacity , TLC = IRV + VT + ERV + RV )

เสนกราฟทไดจากการบนทก จะมลกษณะขนลงตามการหายใจ โดยเสนในขาขนจะแสดงถงการหายใจเขา (Inspiratory = I) เสนในขาลงจะแสดงการหายใจออก (Expiratory = E) โดยความสงของแตละเสนแสดงใหเหนถงปรมาตรของอากาศ

ปรมาตรและความจตาง ๆ ตามปกต มดงน (หนวย = ลตร)ชาย หญง

VT 0.5 0.5IRV 3.3 1.9ERV 1.0 0.7RV 1.2 1.1IC 3.8 2.4

FRC 2.2 1.8VC 4.8 3.1TLC 6.0 4.2

ก�รถ�ยเทอ�ก�ศของปอด ( Pulmonary ventilation )

การถายเทอากาศเขา ออกจากปอดในแตละสถานการณ อาจ–จะเปลยนแปลงไดแต จะมคาปกตของการหายใจแตละอยางอย เชน

1. ปรมาตรของอากาศทหายใจเขาหรอออกใน 1 นาท (The minute respiratory volume) นนคอ เทากบอตราการหายใจ (ครง/นาท ) x VT

ตามปกตมคา = 12 ครง/นาท x 500 มลลลตร = 6 ลตร/นาท

110

2. ปรมาตรของอากาศทเขาถงถงลมหรอสวนทมการแลกเปลยนแกซใน 1 นาท (The Alveolar ventilation) ซงเทากบ อตราหายใจ x ปรมาตรของอากาศทเขาสถงลมแตละครง

= 12 ครง / นาท x (VT – บรเวณทไมมการแลกเปลยน)

= 12 x (500 -150)= 12 x 3504.2 ลตร/นาท

3. ปรมาตรของอากาศทคน ๆ หนงนนสามารถหายใจเขาหรอออกไดมากทสดและเรวทสดเทาทจะทำาได ภายใน 1 นาท (Maximal Vountary Ventilstion ,MVV หรอ Maximal Breathing Capaciyt ,MBC) นนคอ เทากบอตราหารหายใจเรวทสด x ปรมาณของอากาศทหายใจเขาออกไดมากทสดแตละครงซงผใหญปกต = 127 – 170 ลตร/นาท

ปจจยทมผลตอระบบท�งเดนห�ยใจจากการศกษาและสำารวจ (ดารณ จารมตร และคณะ ,2006)

อาคารสำานกงาน เปนอกปจจยเสยงททำาใหเกดการสะสมของเชอโรคภายในอาคารได 7 ปจจย ไดแก 1) วสดและเครองใชสำานกงานทมคณสมบตในการดดซบความชน 2) สภาพแวดลอมภายในทเปนซอกมม 3) อากาศทมความชนสง 4) การเตรยมพนทในการทำาความสะอาดทไมเพยงพอ 5) ปญหาจากงานระบบปรบอากาศ 6) แนวทางการประหยดพลงงาน และ 7) การทำาความสะอาดและการตดตงอปกรณทผดวธ นอกจากนยงพบวา พฤตกรรมของผใชอาคารเปนสาเหตสำาคญตอการสะสมของเชอโรคและมความเสยงตอโรคระบบทางเดนหายใจ

การศกษาการประเมนความผดปกตของระบบทางเดนหายใจ ของพนกงานรมควนยางแผนพบวามปรมาณ Total PAHs อยใน

111

ชวง 35.743 – 191.525 ng/m3 ปรมาณ Nitrogen dioxide อยในชวง 23.82 - 27.31 ppb ปรมาณ Sulfur dioxide มปรมาณในชวง 0.07 - 0.15 ppb และไมมการตรวจพบปรมาณ Ozone ปรมาณ Volatile organic compounds พบวา สารสวนใหญมปรมาณ นอยกวา 0.001 mg/m3 ผลความผดปกตของระบบทางเดนหายใจ พบวา กลมคนงานรมควนยางแผน และกลมชาวสวนยางมสมรรถภาพปอดแบบ Obstructive รอยละ 8.7 และ 1.8 ตามลำาดบ และคาเฉลยของคา FVC % , FEV1(l) , FEV1 % , FEV1 /FVC % และ FEF25-75% ในกลมคนงานรมควนยางแผนมคาตำากวากลมชาวสวนยางเลกนอย โดยกลมคนงานรมควนยางแผนมอาการของระบบทางเดนหายใจสงกวากลมชาวสวนยางอยางมนยสำาคญทางสถต (p < 0.05) และพบวากลมคนงานมหอบหดรอยละ 6.1 หลอดลมอกเสบเรอรงรอยละ 2.6 สวนกลมชาวสวนยางมหอบหดรอยละ 2.6 (วทชย เพชรเลยบ )

ผลการศกษาสมรรถภาพปอดของตำารวจจราจรกบมลพษทางอากาศ ในอำาเภอเมอง จงหวดสราษฎรธาน พบวากลมตำารวจจราจร 47 คน มผลสมรรถภาพปอดผดปกต รอยละ 31.9 ตรวจวดมลพษทางอากาศในชวงเวลาการจราจรหนาแนน 5 แหง พบวา มกาซทเกนมาตรฐาน คอ ซลเฟอรไดออกไซดและสารอนทรยไอระเหย พบคาสงสด 14.8 ppm และ 40 ppm (วยะดา แซเตย และคณะ ,2552)

แนวคดสขภ�วะท�งสงคม

สขภาพทดมความมายครอบคลมไปถงคำาวา สขภาวะ ซงให“ ”ความสำาคญกบมตอน ๆ ของชวตดวย ไดแก มตทางกาย มตทาง

112

จตใจ มตทางสงคมและมตทางจตวญญาณ ซงในทนจะกลาวถง สขภาวะทางสงคม

สขภาวะทางสงคม หมายถง การมสวสดภาพทราบรน กลมกลนทงในระดบครอบครว ในระดบชมชนไปจนถงสงคม ไดรบการเคารพ ไดรบการเออเฟ อเกอกล มการชวยเหลอเจอจนกน เรยกวา อยในสภาพแวดลอมทอบอน ครอบครวเขมแขง ซงเชอมโยงกบสขภาวะทางจต (ไพศาล วสาโล, 2555)

สขภาวะทางสงคม (Social health) หมายถง ความสามารถในการอยรวมกบผอน อนไดแก สมาชกในครอบครว เพอนฝง เพอนรวมงาน และเพอนบาน ทงนมการแสดงใหเหนวา การสนบสนนของสงคม มสวนสำาคญในการชวยใหรางกาย สามารถฟ นตวจากโรคภยไขเจบไดเรวขน นอกจากน ยงชวยลดผลกระทบของความเครยด ทมตอสขภาวะทางกาย และทางอารมณ รวมทงยงชวยลดอตราการเจบปวย และอตราตายดวย สำาหรบพนฐานทางสงคมนน จะสงผลกระทบอยางมาก ตอพฤตกรรม หรอวถการดำารงชวตของบคคลนน (โครงการประชาสมพนธเผยแพรขอมลการสรางเสรมสขภาพ, 2548)

สขภาวะทางสงคม คอ การอยรวมกนดวยด ทก ๆ ระดบปญหาใหญของมนษยคอ การอยรวมกนไมเปน เกดความแตกสลายทางสงคม ครอบครวกออนแอลง ไมอบอน ชมชนไมเขมแขงในสงคมขาดการผนกตวทจะทำาอะไร เพราะฉะนน Social Disintegration เปนเรองทใหญของสงคมทวโลก ดงนนการสรางความเขมแขงของชมชน การเสรมสรางความเขมแขงของชมชน (Community Empowerment) คอ การเพมพลงใหแกประชาชนในการคด ในการทำา และการมสวนรวมในการพฒนา สามารถรวมกลม รวมคด รวมทำา รวมกำาหนดอนาคตและรวมรบผลประโยชนทจะเกดขน ซงภาครฐจะตอบงปรบบทบาทการทำางานทคดให ชนำามาเปนผชวยเหลอประชาชนใหรวมกลมกนคด ทำา รบผดชอบ ในรปของประชาคมหรอ

113

เวทประชาคม การจาง การซอ ฯลฯ ใหเออตอการมชมชนเขามามสวนรวมมากทสด (ประเวศ วะส, 2541 อางใน ธดารฐ อฐกจ, 2548)

โดเนตเทลล และดาวส (Donattelle & Davis, 1998 อางใน อปสร เหมนาไลย, 2549) ไดกลาวถง สขภาวะทางสงคม ประกอบดวยการมปฏสมพนธกบผอน ความสามารถในการปรบตวกบสถานการณในสงคมและพฤตกรรมประจำาวน

แนวคดสขภาวะทางสงคม ใหความสำาคญของเกยวกบสขภาวะทสมบรณซงจะเหนไดวา สขภาวะทางสงคม คอ การอยรวมกนดวยดในทก ๆ ระดบ ในชมชน ครอบครว และสงคมโลก ถามนษยไมอยรวมกนเปนชมชน เกดความแตกแยก จะกอใหเกดปญหาทางสงคมได ดงนนการสรางเสรมมสขภาวะทางสงคมจงมความเชอมโยงไปถงจตใจ เศรษฐกจ จตวญญาณและสขภาพ

ทศนคตพนฐ�นเพอพฒน�สขภ�วะ พระไพศาล วสาโล (2555) ไดกลาวไวใน ธรรมเพอสขภาวะบน

วถความพอเพยงวา ทศนะคตพนฐานทนำาไปสสขภาวะทง 4 ประการ และปจจยกำาหนดสขภาวะ ไดแก

1. คดถงสวนรวม คดถงผอนมากกวาตวเอง เวลานคนไทยคดถงตวเองมากกวาคนอน จะทำาอะไรกจะถามวาทำาแลวฉนจะไดอะไร ไมเคยถามวาทำาแลวสงคมจะไดอะไร การรณรงคเรองสงแวดลอมเปนไปไดยากลำาบากมาก เพราะรณรงคสงแวดลอมตองทำาใหคนคดถงสวนรวมมากกวาความสะดวกสบายสวนตว ทำาไมไมควรใชโฟม หรอเปดแอรเตมท กเพราะมนกอปญหาแกสวนรวม คนเราจะไมใชโฟมหรอไมเปดแอรฟมเฟอยกตอเมอคดถงสวนรวมมากกวาความสะดวกสบายสวนตว แตคนไทยตอนนคดถงตวเองมากกวาสวนรวม คดถงตนเองมากกวาคนอน คดถงตวเองมากกวาลก คดถงตวเองมากกวาผวหรอเมยดวยซำา

114

2. เหนวาความสขไมไดเกดจากวตถอยางเดยวแตมาจากทอนดวย ตอนนมการรณรงค ไมซอกสขได คนมกจะคดวามความสข“ ”จากการซอ แตอาตมาคดวาไมพอ ตองบอกวา สขไดเพราะไมซอ “ ”ซอแลวทกขไมรวาจะเกบไวทไหน ไมรจะเทยวทไหนเพราะมเงนมากเหลอเกน ทกขเพราะซอมากเหลอเกน บางคนมเสอมากไมรจะใสตวไหน มรองเทาเปนพนคเครยดไมรจะใสคไหน แตทจรง ความสขหาไดจากการทำางานและเสยสละ เชน โครงการจตอาสา ชวนคนทำาความด มความสขไดโดยทำาความด มคนหนงเขาไปนวดเดกทบานปากเกรด (เปนเดกกำาพรา กลามเนอลบเพราะไมมใครอม) 2-3 ครงทกสปดาห เดมเขาเปนไมเกรน แตการทำาเชนนทำาใหเขาหายไมเกรน ลมกนยาไปเลย เดกใหความสขแกเขามาก ไมใชเขาไปใหความสขแกเดกเทานน กรณนเปนตวอยางการไดรบความสขทไมไดมาจากการบรโภคเพยงอยางเดยวตอนนคนไทยวยรน หนมสาวไมคอยเขาใจ แตเมอเขาไดทำาเขาจะรไดและพบวา ความสขเปนเรองททาทาย และเปนสงทเงนทองซอไมได

3. พงพานำาพกนำาแรงและความเพยรพยายามของตนเอง ไมหวงลาภลอยคอยโชคและรวยลด เชน เลนการพนน เลนหวย หวงพงแตจตคามรามเทพ (ซงแมทกวนนจะตกสมยแลวสงศกดสทธอนกมาแทนท) การโกงขอสอบ การคอรปชน เปนผลมาจากความคดวาทำาอยางไรจะรวยโดยไมตองเหนอย นกศกษากคดวาทำาอยางไรจะเรยนดไดโดยไมตองเหนอย ทำาอยางไรจะไดคะแนนดโดยไมตองสอบ ถาไมโกงกไปขอคะแนนจากอาจารย โดยการใหบรการพเศษแกอาจารยเพอทจะไดคะแนนด

4. คดด คดเปน เหนตรง ไมคดเอาแตใจตนเอง คอ รจกคด คดเกอกลคดเปนประโยชนตอผอน เอาความถกตองเปนหลก ความถกใจเปนรอง

115

ง�นวจยทเกยวของ

ง�นวจยสขภ�พนกศกษ�ท�งก�ยหรอสมรรถภ�พท�งก�ย (Physical Health)

อรามศร ชศร (2524: บทคดยอ) ศกษาสมรรถภาพทางกายของนสตระดบปรญญาบณฑต วชาเอกพลศกษาในมหาวทยาลยในกรงเทพมหานคร มวตถประสงคเพอ 1) ศกษาสมรรถภาพทางกายของนสตระดบปรญญาบณฑต วชาเอกพลศกษาในมหาวทยาลยในกรงเทพ 2) เพอสรางเกณฑปกตสมรรถภาพทางกายของนสตปรญญาบณฑต วชาเอกพลศกษาในมหาวทยาลยในกรงเทพ ทำาการสมตวอยางประชากรแบบแบงกลมมจำานวนทงสน 476 คน เปนชาย 412 คน หญง 334 คน จากมหาวทยาลยเกษตรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย มหาวทยาลยรามคำาแหง และ มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ดำาเนนการวจยโดยใหกลมตวอยางประชากรเขารบรบการทดสอบสมรรถภาพทางกาย โดยใชแบบทดสอบสมรรถภาพทางกายมาตรฐานระหวางประเทศ นำาขอมลทไดจากการทดสอบมาวเคราะหหาคาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน แปลงคะแนนดบใหเปนคะแนน T ปกต เปรยบเทยบสมรรถภาพทางกายของนสต 4 มหาวทยาลยโดยแยกเพศ ทดสอบความมนยสำาคญ ดวยวธวเคราะหความแปรปรวนแบบทางเดยว และทดสอบความแตกตางเปนรายคตามวธของนวแมนคลส ผลการวจยปรากฏวา

1) ความสามรถเฉลยในการทดสอบสมรรถภาพทางกายแตละรายการมดงน (a) สำาหรบนสตชาย วง 50 เมตร 7.20 วนาท ยนกระโดดไกล 2.23 เมตร แรงบบมอ 43.50 กโลกรม ลกนง 24.54 ครง ดงขอ 8.47 ครง วงเกบของ 10.37 วนาท โนมตวขางหนา 12.11 เซนตเมตร วง 1,000 เมตร 3.58 นาท (b) สำาหรบนสตหญง วง

116

50 เมตร 8.45 วนาท ยนกระโดดไกล 1.78 เมตร แรงบบมอ 32.47 กโลกรม ลกนง 19.67 ครง งอแขนหอยตว 17.06 วนาท วงเกบของ 11.60 วนาท โนมตวไปขางหนา 13.68 เซนตเมตร วง 800 เมตร 3.6 นาท

2) สมรรถภาพทางกายของนสตชาย และนสตหญงระดบปรญญาบณฑต วชาเอกพลศกษา ในแตละสถาบนมความแตกตางกนอยางมนยสำาคญทระดบ 0.05

3) สมรรถภาพทางกายของนสตชายและนสตหญง ระดบปรญญามหาบณฑต วชาเอกพลศกษาในชนปท 2 และ ชนปท 3 ดกวา สมรรถภาพทางกายของนสตชนปท 1 และปท 4

4) เกณฑปกตสมรรถภาพทางกายสำาหรบนสตระดบปรญญาบณฑต วชาเอกพลศกษาม 5 ระดบ คอ ดเลศ ด ปานกลาง พอใช และยงไมพอใช สมรรถภาพทางกายของนสตระดบปรญญาบณฑต วชาเอกพลศกษาในมหาวทยาลยในกรงเทพมหานคร สวนมากอยในเกณฑปานกลาง

ธเนศพล สขสด (2552: บทคดยอ) ศกษาสมรรถภาพทางกลไกและดชนมวลกาย ของนกศกษาระดบปรญญาตรวชาเอกพลศกษา สถาบนการพลศกษา ประจำาปการศกษา 2551 มจดมงหมายเพอศกษาความสามารถทางกลไกและดชนมวลกายของนกศกษาระดบปรญญาตร วชาเอกพลศกษา สถาบนการพลศกษา ปการศกษา 2551 กลมตวอยางทใชในการศกษาครงน เปนนกศกษาระดบปรญญาตร วชาเอกพลศกษา สถาบนการพลศกษา ปการศกษา 2551 จำานวน 400 คน เปนนกศกษาชาย 200 คน และนกศกษาหญง 200 คน โดยวธการสมแบบหลายขนตอน เครองมอทใชในการวจยเปนแบบทดสอบสมรรถภาพกลไกของแบรโรว เมอรวบรวม

117

ขอมลแลวจากนนดำาเนนการวเคราะหขอมล โดยการหาคาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน

ผลการวจยพบวาสมรรถภาพทางกลไกของนกศกษาชาย ยนกระโดดไกล มคาเฉลยเทากบ 234.12 เซนตเมตร สวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 18.59 ทมลกเมดซนบอล มคาเฉลยเทากบ 1159.73 เซนตเมตรสวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 143.03 วงซกแซก มคาเฉลยเทากบ 22.08 วนาท สวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 1.63 สมรรถภาพทางกลไกของนกศกษาหญง ยนกระโดดไกลมคาเฉลยเทากบ 182.38 เซนตเมตร สวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 17.33 ทมลกเมดซนบอล มคาเฉลยเทากบ 680.25 เซนตเมตร สวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 79.87 วงซกแซก มคาเฉลยเทากบ 28.33 วนาท สวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 1.91 ดชนมวลกายของนกศกษาชาย มคาเฉลยเทากบ 23.13 สวนเบยงเบนมาตรฐานเทา 1.31 และ ดชนมวลกายของนกศกษาหญง มคาเฉลยเทากบ 20.71 สวนเบยงเบนมาตรฐานเทา 1.22 หนกของนกศกษาชายและนกศกษาหญงอยในเกณฑปกต

อภวฒน ปานทอง (2556: บทคดยอ) ศกษาสมรรถภาพทางกายและพฤตกรรมการออกกำาลงกายของนกศกษามหาวทยาลยราชภฏสกลนคร ปการศกษา 2554 โดยมเพอศกษาสมรรถภาพทางกายและเปรยบเทยบพฤตกรรมการออกกำาลงกายของนกศกษามหาวทยาลยราชภฏสกลนคร ปการศกษา 2554 กลมตวอยางทใชเปนนกศกษาชาย จำานวน 240 คน และ นกศกษาหญง จำานวน 240 คน โดยการสมแบบแบงชนอยางไมเปนสดสวน (Non Proportional Stratified Random Sampling) เครองมอทใชในการวจยเปนแบบทดสอบสมรรถภาพทางกายมาตรฐานระหวางประเทศ (International Committee of the Standardization of Physical Fitness Test = ICSPFT)

118

และแบบสอบถามพฤตกรรมการออกกำาลงกายชนดตารางประมาณคา ทมคาความเชอมน เทากบ 0.85 สถตทใชในการวเคราะหขอมล คอ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน ความถ รอยละ คะแนนท (T-score) ทดสอบคาท (t-test) และทดสอบคาเอฟ (F-test)โดยผลการวจยพบวา 1) คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของนกศกษาชายในรายการวงเรว 50 เมตร เทากบ 8.14 วนาท ,0.98 วนาท รายการยนกระโดดไกล เทากบ 196.45 เซนตเมตร, 21.5 เซนตเมตร รายการ ลก นง เทากบ – 22.6 ครง, 4.8 ครง รายการแรงบบมอ เทากบ 38.6 กโลกรม, 7 กโลกรม รายการดงขอ เทากบ 6.62 ครง, 4.7 ครง รายการวงเกบของ เทากบ 11.56 วนาท, 1.8 วนาทรายการนงงอตวไปขางหนา เทากบ 5.12 เซนตเมตร, 4.2 เซนตเมตร รายการวง 1,000 เมตร เทากบ 6.32 นาท, 0.62 นาท สวนคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของนกศกษาหญงในรายการวงเรว 50 เมตรเทากบ 9.54 วนาท ,1.12 วนาท รายการยนกระโดดไกล เทากบ 145.56 เซนตเมตร, 14.22 เซนตเมตร รายการลก นง เทากบ – 15.3 ครง, 3.5 ครง รายการแรงบบมอ เทากบ 25.9 กโลกรม, 5.2 กโลกรม รายการงอแขนหอยตว เทากบ 5.27 วนาท, 3.7 วนาท รายการวงเกบของ เทากบ 13.02 วนาท, 1.02 วนาทรายการนงงอตวไปขางหนา เทากบ 6.89 เซนตเมตร, 5.01 เซนตเมตร รายการวง 800 เมตร เทากบ 7.35 นาท, 1.06 นาท 2) ระดบสมรรถภาพทางกายรวมทกรายการของนกศกษาชายและนกศกษาหญง เปนคะแนนท (T-score) ระดบสงมากเทากบ 72 คะแนนขนไป ระดบสงเทากบ 61–71 คะแนน ระดบปานกลางเทากบ 40–60 คะแนน ระดบตำาเทากบ 29–39 คะแนน และระดบตำามากเทากบ 28 คะแนนลงมา

119

3) นกศกษาชายและนกศกษาหญง มพฤตกรรมดานความรแตกตางกนอยางมนยสำาคญทระดบ .05 สวนดานเจตคตและดานการปฏบตไมแตกตางกน

4) นกศกษาแตละคณะมพฤตกรรมการออกกำาลงกายไมแตกตางกน

รงสรรค อกษรชาต และคณะ (2555: บทคดยอ) ศกษาสมรรถภาพทางกายของนกศกษามหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลพระนคร จำานวน 870 คน เปนนกศกษาชาย 410 คน นกศกษาหญง 460 คน เครองมอทใชในการวจยคอแบบทดสอบสมรรถภาพทางกายเพอสขภาพ AAHPERD Health-Related Physical Fitness Test จำานวน 3 รายการ คอ 1) นงกมตวไปขางหนา 2) ลกนง 1 นาท 3) ยนกระโดดไกล และแบบทดสอบของ ACSM จำานวน 1 รายการ คอการวดดชนมวลกาย งานวจยนใชการแบงเกณฑสมรรถภาพทางกายออกเปน 5 ระดบ คอ ดมาก ด ปานกลาง คอนขางตำา และตำา ผลการวจยพบวาสมรรถภาพทางกายของนกศกษาอยในเกณฑปานกลาง

บทท 3

120

วธก�รดำ�เนนก�รวจย

การวจยครงนเปนการวเชงปรมาณ เรอง การศกษาภาวะสขภาพสขภาพทางกายและทางสงคมของนกศกษา สำานกวชาวทยาศาสตรสขภาพ มหาวทยาลยราชภฏเชยงราย ซงมขนตอนและวธการในการดำาเนนงาน ดงน

1. ประชากรทศกษาและกลมตวอยาง2. การเลอกพนททศกษา3. ขอมลทใชในการวจย4. เครองมอและการสรางเครองมอในการวจย5. การตรวจสอบคณภาพของเครองมอ6. ขนตอนและวธการเกบรวบรวมขอมล7. การวเคราะหขอมล

กลมประช�ก�รและตวอย�งทศกษ�

กลมประช�กร คอ นกศกษาสำานกวชาวทยาศาสตรสขภาพ ปท 1-3 ประจำาปการศกษา 2557 จำานวน 305 คน

กลมตวอย�ง คอ นกศกษาสำานกวชาวทยาศาสตรสขภาพ ปท 1-3 ประจำาปการศกษา 2557 จำานวน 172 คน คำานวณโดยใชสตรทาโรยามาเน ดงน

n = N/ 1+Ne2

โดย N คอ จำานวนประชากรe คอ ความคลาดเคลอน มคา 0.05

ก�รเลอกพนททศกษ�

121

สำานกวชาวทยาสาสตรสขภาพ

ขอมลทใชในก�รวจย

1. ขอมลทวไป ไดแก เพศ อาย ชนป โรคประจำาตว รายไดทงหมด

2. ขอมลสขภาวะทางสงคม 3. ขอมลการตรวจประเมนสขภาวะทางกาย ไดแก นำาหนก สวน

สง ปรมาณไขมนใตชนผวหนง และ เสนรอบเอว สขภาพชองปาก ประสทธภาพของ ห ตา และปอด

เครองมอและก�รสร�งเครองมอในก�รวจย1. แบบสอบถ�ม ทผศกษาสรางขนจากการทบทวน

วรรณกรรม การคนควาเอกสารและตำาราทเกยวของ โดยแบงเปน 3 ตอน ดงน

ตอนท 1 ขอมลทวไป ไดแก เพศ อาย ชนป โรคประจำาตว รายไดทงหมด จำานวน 5 ขอ

ตอนท 2 ขอมลสขภาวะทางสงคม จำานวน 11 ขอตอนท 3 ขอมลการตรวจประเมนสขภาวะทางกาย ไดแก นำา

หนก สวนสง ปรมาณไขมนใตชนผวหนง และ เสนรอบเอว สขภาพชองปาก ประสทธภาพของ ห ตา และปอด

2. เครองมอประเมนประเมนสขภ�วะท�งก�ย2.1 เครองชงนำาหนกแบบดจตอล2.2 เครองวดสวนสงแบบตดฝาผนง2.3 สายวดเสนรอบเอว2.4 เครองมอวดปรมาณไขมนใตชนผวหนง 2.5 เครองมอวดประสทธภาพของห2.6 เครองมอวดประสทธภาพของตา

122

2.7 เครองมอวดประสทธภาพของปอด2.8 เครองมอตรวจสขภาพชองปาก

ก�รตรวจสอบคณภ�พของเครองมอ1. การหาความตรงเชงเนอหา (content validity) ผศกษา

นำาแบบสอบถามไปตรวจสอบความตรงเชงเนอหา โดยผทรงคณวฒ 3 ทานพจารณาตรวจสอบความครอบคลม ความตรงของเนอหา รวมทงความเหมาะสมของภาษา และนำาขอมลทไดมาคำานวณคาดชนความตรงเชงเนอหา จากนนนำามาปรบปรงแกไขใหสมบรณตามขอเสนอแนะของผทรงคณวฒ

2. การหาความเชอมนของเครองมอ (reliability) ผศกษาไดนำาแบบสอบถามทไดปรบปรงแกไขใหสมบรณตามขอเสนอแนะของผทรงคณวฒไปทดลองใชกบศกษาทมลกษณะคลายคลงกลมประชากรทศกษา เพอหาความสอดคลองของแตละสวน แลวนำาแบบสอบถาม ไปหาคาความเชอมน โดยใชสตรสมประสทธแอลฟาของ ครอนบาค (Cronbach’s alpha coefficient)

3. เครองชงนำาหนกแบบดจตอล มคาอานสงสด 130 กโลกรม ทดสอบคาโดยใชตมนำาหนก ขนาด 1000 กรม กอนเรมชง

4. เครองวดสวนสงแบบตดฝาผนง คาสงสด คอ 200 เซนตเมตร ทดสอบโดยวธใชเทปวดอนอนมาเปรยบเทยบ กอนเรมวด

5. สายวดเสนรอบเอว วดสงสด ได 150 เซนตเมตร ทดสอบโดยวธใชเทปวดอนอนมาเปรยบเทยบ กอนเรมวด

6. เครองมอวดปรมาณไขมนใตชนผวหนง 7. เครองมอวดประสทธภาพของห8. เครองมอวดประสทธภาพของตา9. เครองมอวดประสทธภาพของปอด

123

10. เครองมอตรวจสขภาพชองปาก

ขนตอนและวธก�รเกบรวบรวมขอมลในการวจยครงนผวจย ไดดำาเนนการศกษาเปนขนตอน ดงน

6.1 ตดตอประสานงาน คณบดสำานกวชาวทยาศาสตรสขภาพ เพอชแจงการวจย

6.2 เขาชแจงการขอมลเกยวกบการทำาวจยแกนกศกษาแตละหองแตละชนป

6.3 นดวนเพอทำาการตรวจรางกาย และทำาแบบสอบถาม6.4 ประเมนแปลผลกบเกณฑอางองของแตละการทดสอบ

ก�รวเคร�ะหขอมลและสถตทใชขอมลทผานการตรวจสอบความถกตอง แลวนำาไปวเคราะหทาง

สถต โดยใชโปรแกรมสำาเรจรป ดงน7.1 วเคราะหขอมลทวไป ของนกศกษา โดยการแจกแจง

ความถ และหาคารอยละ7.2 วเคราะหขอมลสขภาวะทางสงคม โดยการหาคาเฉลย และ

สวนเบยงเบนมาตรฐานโดยมเกณฑการแปลคะแนน7.3 วเคราะหขอมลภาวะภาวะสขภาวะทางกาย โดยการ

แจกแจงความถ หาคารอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน

124

บทท 4ผลก�รวจย

การวจยครงนเปนการวเชงปรมาณ เรอง การศกษาภาวะสขภาพสขภาพทางกายและทางสงคมของนกศกษา สำานกวชาวทยาศาสตรสขภาพ มหาวทยาลยราชภฏเชยงราย โดยผลการวจยแสดงเปนประเดนตางๆ ดงน

1. ผลการวเคราะหขอมลทวไป2. ผลการวเคราะหขอมลสขภาพทางกาย3. ผลการวเคราะหขอมลสขภาพทางสงคม

สวนท 1 ผลการวเคราะหขอมลทวไป

ต�ร�งท 1 จำานวนและรอยละของนกศกษาจำาแนกตามเพศ

เพศ จำ�นวน รอยละชาย 18 14.2หญง 109 85.8

125

รวม 127 100.0

จากตารางท 1 พบวา นกศกษามจำานวนทงหมด 127 คน สวนใหญเปนเพศหญง เพศหญง จำานวน 109 คน (รอยละ 85.5) เพศชาย 18 คน (รอยละ 14.2)

ต�ร�งท 2 จำานวนและรอยละของนกศกษาจำาแนกตามชนป

เพศ จำ�นวน รอยละชนปท 1 43 33.9ชนปท 2 43 33.9ชนปท 3 41 32.3

รวม 127 100.0

จากตารางท 2 พบวา นกศกษามจำานวนทงหมด 127 คน เปนนกศกษาชนปท 1 และ 2 จำานวนเทากน คอ 43 คน (รอยละ 33.9) ชนปท 3 จำานวน 41 คน (รอยละ 32.3)

ต�ร�งท 3 จำานวนและรอยละของนกศกษาจำาแนกตามรายไดสทธตอเดอน

ร�ยได จำ�นวน รอยละนอยกวา 2,000 บาท 15 11.82,000 - 3,000 บาท 22 17.33,001 - 4,000 บาท 28 22.0

126

4,001 - 5,000 บาท 30 23.6มากกวา 5,000 บาทขนไป 32 25.2

รวม 127 100.0

จากตารางท 3 พบวา นกศกษามจำานวนทงหมด 127 คน สวนใหญมรายไดสทธตอเดอนมากกวา 5000 บาทขนไป จำานวน 32 คน (รอยละ 25.2) รองลงมา คอ รายไดสทธ 4,001 - 5,000 บาท ตอเดอน จำานวน 30 คน (รอยละ 23.6) และรายไดสทธตอเดอนนอยทสด คอ นอยกวา 2,000 บาท จำานวน 15 คน (รอยละ 11.8)

ต�ร�งท 4 จำานวนและรอยละของนกศกษาจำาแนกตามความพอเพยงตอรายจายของครอบครว

คว�มพอเพยงตอร�ยจ�ยของครอบครว

จำ�นวน รอยละ

ไมพอใช 27 21.3พอใช 99 78.0เหลอใช 1 0.8

รวม 127 100.0

จากตารางท 4 พบวา สวนใหญคดวาครอบครวมรายไดพอใชกบรายจาย จำานวน 99 คน (รอยละ 78.0) รองลงมา คอ ไมพอใช จำานวน 30 คน (รอยละ 21.3) และเหลอใช จำานวน 1 คน (รอยละ 0.8)

ต�ร�งท 5 จำานวนและรอยละของนกศกษาจำาแนกชาตพนธ

127

ช�ตพนธ จำ�นวน รอยละไมใช 106 83.5ใช 22 16.5

กะเหรยง 10 7.5

อาขา 2 1.5เมยน 2 1.5ลาฮ 2 1.5ลวะ 2 1.5ไทลอ 2 1.5ไทไหญ 2 1.5

รวม 127 100.0

จากตารางท 5 พบวา สวนใหญไมเปนชาตพนธ จำานวน 105 คน (รอยละ 82.7) แตในจำานวนทเปนชาตพนธ พบวา กะเหรยง เปนชาตพนธทพบมากทสด จำานวน 10 คน (รอยละ 7.5)ต�ร�งท 6 จำานวนและรอยละของนกศกษาจำาแนกตามการมโรคประจำาตว

ก�รมโรคประจำ�ตว จำ�นวน รอยละไมม 104 81.9ม 23 18.1

ภมแพ แพแมลง แพอาหาร 13 10.2กระเพาะ 1 0.8ดาง-ขาว 1 0.8ไทรอยด 1 0.8ธาลสซเมย 1 0.8ไมเกรน 3 2.3

128

หอบหด 2 1.6หวใจ 1 0.8

รวม 126 100.0

จากตารางท 6 พบวา นกศกษ�มจำานวนทงหมด 127 คน สวนใหญไมมโรคประจำาตว จำานวน 104 คน (รอยละ 81.9) แตในจำานวนทมโรคประจำาตว พบวา สวนใหญเปนภมแพ แพแมลง แพอาหาร พบมากทสด จำานวน 13 คน (รอยละ 10.2)

ต�ร�งท 7 จำานวนและรอยละของนกศกษาจำาแนกตามการออกกำาลงกาย

ก�รออกกำ�ลงก�ย จำ�นวน รอยละทกวน 3 2.43-4 ครงตอสปดาห 18 14.21-2 ครงตอสปดาห 37 29.1นานๆ ครง 63 49.6ไมเคยเลย 6 4.7

รวม 127 100.0จากตารางท 7 พบวา นกศกษามจำานวนทงหมด 127 คน สวน

ใหญออกกำาลงกายนานๆ ครง จำานวน 63 คน (รอยละ 49.6) รองลงมา คอ 1-2 ครง/สปดาห จำานวน 37 คน (รอยละ 29.1) และนอยทสด คอ ออกกำาลงกายทกวน จำานวน 3 วน (รอยละ 2.4)

สวนท 2 ผลการวเคราะหขอมลสขภาพทางกาย

ต�ร�งท 8 จำานวนและรอยละของนกศกษาจำาแนกตามการออกกำาลงกาย

129

ก�รออกกำ�ลงก�ย จำ�นวน รอยละทกวน 3 2.43-4 ครงตอสปดาห 18 14.21-2 ครงตอสปดาห 37 29.1นานๆ ครง 63 49.6ไมเคยเลย 6 4.7

รวม 127 100.0

จากตารางท 8 พบวา นกศกษามจำานวนทงหมด 127 คน สวนใหญออกกำาลงกายนานๆ ครง จำานวน 63 คน (รอยละ 49.6) รองลงมา คอ 1-2 ครง/สปดาห จำานวน 37 คน (รอยละ 29.1) และนอยทสด คอ ออกกำาลงกายทกวน จำานวน 3 วน (รอยละ 2.4)

ต�ร�งท 9 จำานวนและรอยละของนกศกษาจำาแนกตามภาวะอวนลงพง

ภ�วะอวนลงพง จำ�นวน รอยละไมมภาวะอวนลงพง 101 79.5มภาวะอวนลงพง 26 20.5

รวม 127 100.0จากตารางท 9 พบวา นกศกษามจำานวนทงหมด 127 คน สวน

ใหญไมมภาวะอวนลงพง จำานวน 101 คน (รอยละ 79.5) และมภาวะอวนลงพง จำานวน 26 คน (รอยละ 20.5)

ต�ร�งท 10 จำานวนและรอยละของนกศกษาจำาแนกตามดชนมวลกาย

ดชนมวลก�ย จำ�นวน รอยละ

130

จากตารางท 10 พบวา นกศกษามจำานวนทงหมด 127 คน สวนใหญดชนมวลกายอยในเกณฑปกต (18.5-22.9 กก./ม 2) จำานวน 70 คน (รอยละ 55.1) รองลงมา คอ นอยกวาปกต จำานวน 31 คน (รอยละ 24.4) และนอยทสด คอ เปนโรคอวน จำานวน 4 คน (รอยละ 3.1)

ต�ร�งท 11 จำานวนและรอยละของนกศกษาจำาแนกตามเปอรเซนตไขมนใตชนผวหนง

เปอรเซนตไขมนใตชนผวหนง จำ�นวน รอยละปกต 72 56.7ผดปกต (นอยและมากกวาปกต) 55 43.3

รวม 127 100.0

จากตารางท 11 พบวา นกศกษามจำานวนทงหมด 127 คน สวนใหญเปอรเซนตไขมนใตชนผวหนง จำานวน 72 คน (รอยละ 56.7) และเปอรเซนตไขมนใตชนผวหนง (นอยและมากกวาปกต) จำานวน 55 คน (รอยละ 43.3)

ต�ร�งท 12 จำานวนและรอยละของนกศกษาจำาแนกตามพฤตกรรมการสบบหร

พฤตกรรมก�รสบบหร จำ�นวน รอยละไมสบบหร 122 96.1เคยสบแตเลกมาแลว 4 8.1สบบหร 1 0.8

131

รวม 127 100.0

จากตารางท 12 พบวา จำานวนนกศกษาตอบแบบสอบถามทงหมด 127 คนไมสบบหร 122 คน (รอยละ 96.1) เคยสบแตเลกแลวจำานวน 4 คน (รอยละ 8.1) และสบบหรจำานวน 1 คน (รอยละ 0.8)

ต�ร�งท 13 จำานวนและรอยละของนกศกษาจำาแนกตามการเกดอบตเหตบรเวณทรวงอก

ก�รเกดอบตเหตบรเวณทรวงอก จำ�นวน รอยละเคยไดรบอบตเหตบรเวณทรวงอก ไมเคย 124 97.6 เคย 3 2.4

รวม 127 100.0

จากตารางท 13 พบวา จำานวนนกศกษาตอบแบบสอบถามทงหมด 127 คน ไมเคยไดรบอบตเหตบรเวณทรวงอกจำานวน 124 คน( รอยละ 97.6) และเคยไดรบอบตเหตบรเวณทรวงอก 3 คน (รอยละ 2.4)

ต�ร�งท 14 จำานวนและรอยละของนกศกษาจำาแนกตามคนในครอบรวหรอคนรอบขางสบบหร

คนในครอบรวหรอคนรอบข�งสบ จำ�นวน รอยละ

132

บหรคนในครอบรวหรอคนรอบขางสบบหร ไมสบบหร 55 43.3 สบบหร 72 56.7

รวม 127 100.0

จากตารางท 14 พบวา จำานวนนกศกษาตอบแบบสอบถามทงหมด 127 คน รอบขางไมสบบหร จำานวน 72 คน (รอยละ 56.7) และไมสบบหร จำานวน 55 คน (รอยละ 43.3)

ต�ร�งท 15 จำานวนและรอยละของนกศกษาจำาแนกตามเปนโรคประจำาตวเกยวกบระบบทางเดนหายใจ

ก�รเปนโรคประจำ�ตวเกยวกบระบบท�งเดนห�ยใจ


ไมเปน 119 93.7 เปน 8 6.3 ภมแพ 3 37.5 หอบหด 2 25.0 ไมระบ 3 37.5

รวม 127 100.0

จากตารางท 15 พบวา จำานวนนกศกษาตอบแบบสอบถามทงหมด 127 คน ไมเปนโรคระบบทางเดนหายใจ จำานวน 119 คน( รอยละ 93.7) และเปนโรคประจำาตวเกยวกบระบบทางเดน จำานวน 8 คน ( รอยละ 6.3) ซงเปนภมแพ และไมระบโรค อยางละจำานวน 3

133

คน (รอยละ 37.5) ของผเปนโรค และหอบหด จำานวน 2 คน ( รอยละ 25.0)

ต�ร�งท 16 จำานวนและรอยละจำาแนกตามคนในครอบครวเปนโรคระบบทางเดนหายใจ

คนในครอบครวเปนโรคระบบท�งเดนห�ยใจ


ไมเปน 119 93.7 เปน 8 6.3 ไซนส 1 12.5 ถงลม 1 12.5 ปอด 1 12.5 ภมแพ 1 12.5 หอบหด 4 50

รวม 127 100.0

จากตารางท 16 พบวา จำานวนนกศกษาตอบแบบสอบถามทงหมด 127 คนไมเปนโรคประจำาตวเกยวกบระบบทางเดนหายใจ จำานวน 119 (รอยละ 93.7 )และเปนโรค จำานวน 8 (รอยละ 6.3) และสวนใหญเปน หอบหด จำานวน 4 คน (รอยละ 50) และเปน ไซนส ถงลม ปอด ภมแพ จำานวนอยางละ 1 คน รอยละ (12.5)

ต�ร�งท 17 จำานวนและรอยละของนกศกษาจำาแนกตามผลการตรวจวดสมรรถภาพปอด

สมรรถภ�พปอด จำ�นวน รอยละ

134

Normal 110 86.6Obstruction 6 4.6Restrictive 10 7.6Combined 1 0.8รวม 127 100.0

จากตารางท 17 พบวา ผลการตรวจวดสมรรถภาพปอดของนกศกษาสวนใหญมสมรรถภาพปอดปกตจำานวน 110 คน (รอยละ 86.6) รองลงมาคอ สมรรถภาพปอดการขยายตวปอดลดลง จำานวน 10 คน(รอยละ 7.6) และนอยทสด คอ เปนกลมอาการทงสมรรถภาพปอดการขยายตวปอดลดลงและสมรรถภาพปอดอดกน จำานวน 1 คน (รอยละ 0.8)

ต�ร�งท 18 จำานวนและรอยละผลการตรวจวดระดบการไดยนของหขางขวาจำาแนกตามความถ

ระดบความถผลการตรวจวดหขางขวา

ผานจำานวน (รอยละ)

ไมผานจำานวน (รอยละ)

125 Hz 121 (95.3) 6 (4.7)250 Hz 118 (92.9) 9 (7.1)500 Hz 121 (95.3) 6 (4.7)750 Hz 122 ( 96.1) 5 (3.9)1000 Hz 122 (96.1) 5 (3.9)1500 Hz 122 (96.1) 5 (3.9)2000 Hz 122 (96.1) 5 (3.9)3000 Hz 123 (96.9) 4 (3.1)4000 Hz 121 ( 95.3) 6 (4.7)6000 Hz 118 (92.9) 9 (7.1)8000 Hz 115 (90.6) 12 (9.4)

135

จากตารางท 18 พบวา ผลการตรวจวดระดบการไดยนของหขางขวา พบวา ชวงความถท 8000 Hz นกศกษาไมผานการตรวจวด จำานวน 12 คน (รอยละ 9.4) รองลงมา คอ ชวงความถท 250 Hz และ 6000 Hz จำานวน 9 คน(รอยละ 7.1) และชวงความถนอยทสดทนกศกษาไมผานการตรวจ คอ ชวงความถ 3000 Hz จำานวน 4 คน(รอยละ 3.1)

ต�ร�งท 19 จำานวนและรอยละผลการตรวจวดระดบการไดยนของหขางซายจำาแนกตามความถ

ระดบความถผลการตรวจวดหขางซาย

ผานจำานวน(รอยละ)

ไมผานจำานวน(รอยละ)

125 Hz 119 (93.7) 8 (6.3)250 Hz 114 ( 89.8) 13 (10.2)500 Hz 123 (96.9) 4 (3.1)750 Hz 122 (96.1) 5 (3.9)1000 Hz 123 (96.9) 4 (3.1)1500 Hz 123 (96.9) 4 (3.1)2000 Hz 123 (96.9) 4 (3.1)3000 Hz 122 (96.1) 5 (3.9)4000 Hz 121 ( 95.3) 6 (4.7)6000 Hz 110 (86.6) 17 (13.4)8000 Hz 119 (93.7) 8 (6.3)

จากตารางท 19 พบวา ผลการตรวจวดระดบการไดยนของหขางซาย พบวา ชวงความถท 6000 Hz นกศกษาไมผานการตรวจวด จำานวน 17 คน(รอยละ 13.4) รองลงมา คอ ชวงความถท 250 Hz จำานวน 13 คน (รอยละ 10.2) และชวงความถนอยทสดท

136

นกศกษาไมผานการตรวจ คอ ชวงความถ 500 Hz 1000 Hz 1500 Hz และ 2000 Hz จำานวน 4 คน (รอยละ 3.1)

ต�ร�งท 20 สรปผลการตรวจวดของหขาวและหซาย

ผลก�รตรวจวด จำ�นวน รอยละ ผาน 121 95.3 ไมผาน 6 4.7

รวม 127 100

จากตารางท 20 พบวา ผลการตรวจวดระดบการไดยนของหทง 2 ขาง พบผผานการทดสอบ จำานวน 121 คน (รอยละ 95.3) และไมผานการทดสอบ 6 คน (รอยละ 4.7)

ต�ร�งท 21 จำานวนและรอยละของนกศกษาจำาแนกตามการสวมแวนตา/คอนแทคเลนส

ก�รสวมแวนต�/คอนแทคเลนส จำ�นวน รอยละ แวนตา 13 10.2 คอนแทคเลนส 8 6.3 ไมสวมแวนตา/คอนแทคเลนส 106 83.5

รวม 127 100.0

จากตารางท 21 พบวา จำานวนนกศกษาททดสอบสมรรถนะทางสายตาทงหมด 127 คนสวนใหญไมใสแวนตา/คอนแทคเลนสจำานวน 106 คน (รอยละ 83.5) รองลงมาคนใสแวนตา จำานวน 13 คน (รอยละ 10.2) และสวมใสคอนแทคเลนส จำานวน 8 คน (รอยละ 6.3)

137

ต�ร�งท 22 จำานวนและรอยละของนกศกษาจำาแนกตามความถในการใสแวนตา/คอนแทคเลนส

คว�มถในก�รใสแวนต�/คอนแทคเลนส


สมำาเสมอ 9 7.1 บางครง 12 9.4 ไมใส 106 83.5

รวม 127 100.0

จากตารางท 22 พบวา จำานวนนกศกษาททดสอบสมรรถนะทางสายตาทงหมด 127 คน สวนใหญไมใสแวนตา/คอนแทคเลนสจำานวน 106 คน (รอยละ 83.5)รองลงมาคอสวมใสบางครงจำานวน 12 คน (รอยละ 9.4) และนอยทสดคอสวมใสเปนประจำา จำานวน 12 คน (รอยละ 7.1)ต�ร�งท 23 จำานวนและรอยละของนกศกษาจำาแนกตามการรบการตรวจสมรรถภาพการมองเหนจากผเชยวชาญ

ก�รรบก�รตรวจสมรรถภ�พก�รมองเหน

จ�กผเชยวช�ญ


ไมเคย 62 48.8 เคย 65 51.2 1-6 เดอน 20 15.7 7-12 เดอน 1 0.8 1-2 ป 25 19.7 3-4 ป 14 11.0

138

มากกวา 5 ป 5 3.9รวม 127 100.0

จากตารางท 23 พบวา จำานวนนกศกษาททดสอบสมรรถนะทางสายตาทงหมด 127 คน สวนใหญเคยรบการตรวจสมรรถภาพการมองเหนจากผเชยวชาญ จำานวน 65 คน (รอยละ 51.2) และในจำานวนทเคยรบการตรวจสมรรถภาพการมองเหนจากผเชยวชาญ พบวา เคยไดรบการตรวจครงสดทายในชวง 1-2 ป มากทสด จำานวน 25 คน (รอยละ 19.7) รองลงมาคอ เคยไดรบการตรวจครงสดทายในชวง 1-6 เดอน จำานวน 20 คน (รอยละ 15.7 ) และนอยทสดคอเคยไดรบการตรวจครงสดทายในชวง 7-12 เดอนจำานวน 1 คน (รอยละ 0.8)

139

ต�ร�งท 24 จำานวนและรอยละของนกศกษาจำาแนกตามปญหาเกยวกบดวงตา

ปญห�เกยวกบดวงต� จำ�นวน รอยละ ไมเคย 90 70.9 เคย 37 29.1 เคองตา 1 2.7 ตอลม 3 8.1 มองภาพเบลอ/ไมชด 6 16.2 ตาอกเสบ 1 2.7 ตาแดง 1 2.7 แพแสง 11 29.7 เยอบตาอกเสบ 2 5.5 รดสดวงตา 1 2.7 สายตาสน 7 18.9 สายตาเอยง 1 2.7 สายตาสนและเอยง 1 2.7 แสบตา 1 2.7 ประสบอบตเหตเกยวกบดวงตา 1 2.7

รวม 127 100.0

จากตารางท 24 พบวา จำานวนนกศกษาททดสอบสมรรถนะทางสายตาทงหมด 127 คน สวนใหญไมเคยมปญหาเกยวกบดวงตา จำานวน 90 คน (รอยละ 70.9) แตในจำานวนทเคยมปญหาเกยวกบดวงตา พบวา มอาการแพแสงมากทสด จำานวน 11 คน (รอยละ 29.7) รองลงมาคอมปญหาสายตาสนจำานวน 7 คน (รอยละ 18.9) และนอยทสดคอ เคองตาตาอกเสบตาแดง รดสดวงตาสายตาเอยง

140

สายตาสนและเอยงแสบตาประสบอบตเหตเกยวกบดวงตาจำานวนเทากน คอ 1 คน (รอยละ 2.7)

141

ต�ร�งท 25 จำานวนและรอยละ จำาแนกการมองเหนระยะไกล

ร�ยละเอยดก�รทดสอบ จำ�นวน รอยละการมองเหนระยะไกล ตาขวา ผาน 116 91.3 ทดสอบซำา 1 0.8 ไมผาน 10 7.9การมองเหนระยะไกล ตาซาย ผาน 118 92.9 ทดสอบซำา 6 4.7 ไมผาน 3 2.4การมองเหนระยะไกล สองตา ผาน 122 96.1 ทดสอบซำา 4 3.1 ไมผาน 1 0.8การมองเหนระยะไกล ตาเขแบบซอนเรน แนวราบ ปกต 85 66.9 เขขวา 10 7.9 เขซาย 31 24.4 ไมสามารถทดสอบได 1 0.8การมองเหนระยะไกล ตาเขแบบซอนเรน แนวระนาบ ปกต 68 53.5 เขขวา 4 3.1 เขซาย 57 42.5 ไมสามารถทดสอบได 1 0.8การมองเหนระยะไกล การมองภาพ 3 มต

142

ผานการทดสอบ 85 66.9 ทดสอบซำา 7 5.5 ไมผานการทดสอบ 35 27.6

ต�ร�งท 25 (ตอ)

ร�ยละเอยดก�รทดสอบ จำ�นวน รอยละการมองเหนระยะไกล ตาบอดส (รนแรง) ผานการทดสอบ 124 97.6 ทดสอบซำา 2 1.6 ไมผานการทดสอบ 1 0.8การมองเหนระยะไกล ตาบอดส (ออนๆ) ผานการทดสอบ 121 95.3 ทดสอบซำา 4 3.1 ไมผานการทดสอบ 2 1.6การมองเหนระยะไกล ลานสายตาขางซาย 85 ๐

เหน 96 75.6 ไมเหน 31 24.4การมองเหนระยะไกล ลานสายตาขางซาย 70 ๐

เหน 112 88.2 ไมเหน 15 11.8การมองเหนระยะไกล ลานสายตาขางซาย 55 ๐

เหน 89 70.1ไมเหน 38 29.9

143

การมองเหนระยะไกล ลานสายตาขางซาย Nasalเหน 64 50.4ไมเหน 63 49.6การมองเหนระยะไกล ลานสายตาขางขวา 85 ๐

เหน 91 71.7ไมเหน 36 28.3การมองเหนระยะไกล ลานสายตาขางขวา 70 ๐

เหน 112 88.2 ไมเหน 15 11.8


ร�ยละเอยดก�รทดสอบ จำ�นวน รอยละการมองเหนระยะไกล ลานสายตาขางขวา 55 ๐

เหน 81 63.8 ไมเหน 46 36.2การมองเหนระยะไกล ลานสายตาขางขวา Nasal เหน 62 48.8 ไมเหน 65 51.2การมองเหนระยะไกล การมองภาพรวม ผานการทดสอบ 122 96.1 ทดสอบซำา 3 2.4 ไมผานการทดสอบ 2 1.6

144

จากตารางท 25 พบวา จำานวนนกศกษาททดสอบสมรรถนะทางสายตาทงหมด 127 คน ในการทดสอบสายตาในแตละชวง ตามรายละเอยดดงตอไปน การมองเหนระยะไกล ตาขวา พบวา ผานการทดสอบ จำานวน 116 คน (รอยละ 91.3) รองลงมาคอ ไมผานการทดสอบ จำานวน 2 คน (รอยละ 1.6) และนอยทสดคอ ทดสอบซำา จำานวน 1 คน (รอยละ 0.8) การมองเหนระยะไกล ตาซายพบวาผานการทดสอบจำานวน 121 คน (รอยละ 95.3) รองลงมาคอ ทดสอบซำา จำานวน 4 คน (รอยละ 3.1) และนอยทสด ไมผานการทดสอบ จำานวน 3 คน (รอยละ 2.4) การมองเหนระยะไกล สองตาพบวาวาผานการทดสอบจำานวน 122 คน (รอยละ 96.1) รองลงมาคอ ทดสอบซำา จำานวน 4 คน (รอยละ 3.1) และนอยทสด ไมผานการทดสอบ จำานวน 1 คน (รอยละ 0.8) การมองเหนระยะไกล ตาเขแบบซอนเรน แนวราบพบวาปกต จำานวน 85 คน (รอยละ 66.9) รองลงมาคอ เขซาย จำานวน 31 คน (รอยละ 24.4) และนอยทสดคอ ไมสามารถทดสอบไดจำานวน 1 คน (รอยละ 0.8) การมองเหนระยะไกล ตาเขแบบซอนเรน แนวระนาบพบวาปก จำานวน 86 คน( รอยละ 53.5) รองลงมาคอ เขซาย จำานวน 57 คน (รอยละ 42.5) และนอยทสดคอ ไมสามารถทดสอบไดจำานวน 1 คน (รอยละ 0.8) การมองเหนระยะไกล การมองภาพ 3 มต พบวาผานการทดสอบจำานวน 85 คน (รอยละ 66.9) รองลงมาคอไมผานการทดสอบจำานวน 35 คน (รอยละ 27.6) และนอยทสดไมผานการทดสอบ จำานวน 35 คน (รอยละ 27.6) การมองเหนระยะไกล ตาบอดส (รนแรง) พบวา ผานการทดสอบ จำานวน 124 คน (รอยละ 97.6) รองลงมาคอ ทดสอบซำาจำานวน 2 คน (รอยละ 1.6) และนอยทสดคอ ไมผานการทดสอบจำานวน 1 คน (รอยละ 0.8) การมองเหนระยะไกล ตาบอดส (ออนๆ) พบวา ผานการทดสอบ จำานวน 121 คน (รอยละ 95.3) รองลงมาคอ ทดสอบซำาจำานวน 4 คน (รอยละ 3.1) และ

145

นอยทสดคอ ไมผานการทดสอบจำานวน 2 คน (รอยละ 1.6)การมองเหนระยะไกล ลานสายตาขางซาย 85 องศา มองเหนจำานวน 96 คน (รอยละ 75.6) มองไมเหนจำานวน 31 คน (รอยละ 24.4)การมองเหนระยะไกล ลานสายตาขางซาย 70 องศา มองเหนจำานวน 112 คน (รอยละ 98.2) มองไมเหนจำานวน 15 คน (รอยละ 11.8) การมองเหนระยะไกล ลานสายตาขางซาย 55 องศา มองเหนจำานวน 89 คน (รอยละ 70.1) มองไมเหนจำานวน 38 คน (รอยละ 29.2) การมองเหนระยะไกล ลานสายตาขางซาย Nasal มองเหนจำานวน 64 คน (รอยละ 50.4) มองไมเหนจำานวน 63 คน (รอยละ 49.6) การมองเหนระยะไกล ลานสายตาขางขวา 85 องศาองศา มองเหนจำานวน 91 คน (รอยละ 71.7) มองไมเหนจำานวน 36 คน (รอยละ 28.3) การมองเหนระยะไกล ลานสายตาขางขวา 70 องศา มองเหนจำานวน 91 คน (รอยละ 71.7) มองไมเหนจำานวน 36 คน (รอยละ 28.3) การมองเหนระยะไกล ลานสายตาขางขวา 55 องศา มองเหนจำานวน 81 คน (รอยละ 71.7) มองไมเหนจำานวน 36 คน (รอยละ 28.3) การมองเหนระยะไกล ลานสายตาขางขวา Nasal มองเหนจำานวน 62 คน (รอยละ 48.8) มองไมเหนจำานวน 65 คน (รอยละ 51.2) และการมองเหนระยะไกล ในภาพรวมพบวาผานการทดสอบจำานวน 122 คน (รอยละ 96.1) รองลงมา ทดสอบซำาจำานวน 3 คน (รอยละ 2.4)

ต�ร�งท 26 จำานวนและรอยละ จำาแนกการมองเหนเวลากลางคน

ร�ยละเอยดก�รทดสอบ จำ�นวน รอยละการมองเหนเวลากลางคน สองตา ผานการทดสอบ 123 96.9 ทดสอบซำา 1 0.8

146

ไมผานการทดสอบ 3 2.4รวม 127 100.0

จากตารางท 26 พบวา จำานวนนกศกษาททดสอบสมรรถนะทางสายตาทงหมด 127 คน ผลการทดสอบการมองเหนในเวลากลางคนพบวานกศกษาสวนใหญมผลการทดสอบผาน จำานวน 123 คน (รอยละ 96.9 )รองลงมาคอไมผานการทดสอบ จำานวน 3 คน (รอยละ 2.4) และนอยทสดคอ ทดสอบซำาจำานวน 1 คน (รอยละ 0.8)

ต�ร�งท 27 จำานวนและรอยละ จำาแนกการมองเหนระยะกลาง

ร�ยละเอยดก�รทดสอบ จำ�นวน รอยละการมองเหนระยะกลาง 1 (39”) ผานการทดสอบ 124 97.6 ทดสอบซำา 2 1.6 ไมผานการทดสอบ 1 0.8การมองเหนระยะกลาง 2 (26”) ผานการทดสอบ 124 97.6 ทดสอบซำา 3 1.6

จากตารางท 27 พบวา จำานวนนกศกษาททดสอบสมรรถนะทางสายตาทงหมด 127 คน พบวาการมองเหนระยะระยะกลาง 1 (39 ฟต) มนกศกษาผานการทดสอบจำานวน 124 คน (รอยละ 97.6 ) รองลงมาคอทดสอบซำา จำานวน 2 คน (รอยละ 1.6) และนอยทสดคอ ไมผานการทดสอบจำานวน 1 คน (รอยละ 0.8) สวนการมองเหนระยะกลาง 2 (26 ฟต) ผานการทดสอบจำานวน 124

147

คน (รอยละ 97.6) และตองทำาการทดสอบซำาจำานวน 3 คน (รอยละ 1.6)

148

ต�ร�งท 28 จำานวนและรอยละ จำาแนกการมองเหนระยะใกล

ร�ยละเอยดก�รทดสอบ จำ�นวน รอยละการมองเหนระยะใกล ตาขวา ผาน 118 92.9 ทดสอบซำา 4 3.1 ไมผาน 5 3.9การมองเหนระยะใกล ตาซาย ผาน 117 92.1 ทดสอบซำา 7 5.5 ไมผาน 3 2.4การมองเหนระยะใกลสองตา ผาน 126 99.2 ทดสอบซำา 1 0.8การมองเหนระยะใกล ตาเขแบบซอนเรน แนวราบ ปกต 49 38.6 เขขวา 3 2.4 เขซาย 75 59.1การมองเหนระยะใกล ตาเขแบบซอนเรน แนวระนาบ ปกต 53 41.7 เขขวา 2 1.6 เขซาย 72 56.7การมองเหนระยะใกล การมองภาพ 3 มต

149


ร�ยละเอยดก�รทดสอบ จำ�นวน รอยละ ผานการทดสอบ 83 65.4 ทดสอบซำา 8 6.3 ไมผานการทดสอบ 36 28.3การมองเหนระยะใกล การมองภาพรวม ผานการทดสอบ 121 95.3 ทดสอบซำา 4 3.1 ไมผานการทดสอบ 2 1.6

จากตารางท 28 พบวาจำานวนนกศกษาททดสอบสมรรถนะทางสายตาทงหมด 127 คนโดยการทดสอบแยกตามระยะการมองเหนโดยมรายละเอยดดงตอไปน การมองเหนระยะใกล ตาขวาพบวา ผานการทดสอบ จำานวน 118 คน (รอยละ 92.9) รองลงมาคอ ไมผานการทดสอบจำานวน 5 คน (รอยละ 3.9) และนอยทสดคอ การทดสอบซำา จำานวน 4 คน (รอยละ 3.1) การมองเหนระยะใกล ตาซายผานการทดสอบ จำานวน 117 คน (รอยละ 92.1) รองลงมาคอ ไมผานการทดสอบจำานวน 7 คน (รอยละ 5.5) และนอยทสดคอ การทดสอบซำา จำานวน 3 คน (รอยละ 2.4)การมองเหนระยะใกลสองตาผาน จำานวน 126 คน (รอยละ 99.2) ทดสอบซำา จำานวน 1 คน (รอยละ 0.8) การมองเหนระยะใกล ตาเขแบบซอนเรน แนวราบ พบวา ปกตจำานวน 49 คน (รอยละ 38.6) รองลงมาคอ เขซาย จำานวน 75 คน (รอยละ 59.1) และนอยทสดคอ เขขวา จำานวน 3 คน (รอยละ 2.4) การมองเหนระยะใกล ตาเขแบบซอนเรน แนวระนาบ พบ

150

วา เขซาย จำานวน 72 คน (รอยละ 56.7) รองลงมาคอ ปกต จำานวน 53 คน (รอยละ 41.7) และนอยทสดคอ เขขวา จำานวน 2 คน (รอยละ 1.6) การมองเหนระยะใกล การมองภาพ 3 มต พบวา ผานการทดสอบ จำานวน 83 คน (รอยละ 65.4) รองลงมาคอ ไมผานการทดสอบ จำานวน 36 คน (รอยละ 28.3) และนอยทสดคอ ทดสอบซำา จำานวน 8 คน (รอยละ 6.3) การมองเหนระยะใกล ภาพรวม พบวา ผานการทดสอบจำานวน 121 คน (รอยละ 95.3) รองลงมาคอ ทดสอบซำาจำานวน 4 คน (รอยละ 3.1)

ต�ร�งท 29 จำานวนและรอยละจำาแนกตามผลการตรวจวดสมรรถภาพการมองเหน

สมรรถภ�พก�รมองเหน จำ�นวน รอยละผานการทดสอบ 114 89.8ควรไดรบการตรวจจากผเชยวชาญ

รวม13

12710.2

100.0

จากตารางท 29 พบวา จำานวนนกศกษาททดสอบสมรรถนะทางสายตาทงหมด 127 คนพบวา นกศกษาทผลการประเมนวาผานการทดสอบ มจำานวน 114 คน (รอยละ 89.8) และอกจำานวน 13 คน (รอยละ 10.2) ควรไดรบการตรวจจากผเชยวชาญ

151

3. ผลก�รวเคร�ะหขอมลสขภ�พท�งสงคม

ต�ร�งท 30 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบของสขภาวะทางสงคมของนกศกษา จำาแนกตามขอคำาถาม

หวขอคำ�ถ�ม ค�เฉลยสวนเบยง

เบนม�ตรฐ�น

ระดบสขภ�วะท�ง

สงคม1. จำานวนครอบครวทรจก

1.1 0.3 นอย

2. จำานวนเพอนสนท 1.0 0.2 นอย3. กจกรรมสงสรรคกบเพอนหรอญาต

2.2 0.6 ปานกลาง

4. เพอนฝงมาเยยม 2.0 0.7 ปานกลาง5. การไปเยยมเพอนทบาน


6. การพดคยทาง 2.5 0.5 ด

152

โทรศพท7. การเขยนจดหมายถงเพอนสนท

1.2 0.4 นอย

8. การเขากนไดกบคนอน 2.3 0.4 ปานกลาง9. การไปรวมกจกรรมทางศาสนา


10. การเปนสมาชกสมาคมตาง ๆ

1.1 0.3 นอย

11. ระดบของการมกจกรรมรวม

1.6 0.8 นอย

ภ�พรวมของระดบสขภ�วะท�งสงคม

1.7 0.2 ป�นกล�ง

จากตารางท 30 พบวา นกศกษามสขภาวะทางสงคมโดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง (xX = 1.7, S.D. = 0.2) ซงสามารถอธบายรายขอคำาถามไดดงน คอ นกศกษามระดบสขภาวะทางสงคมอยในระดบด ในหวขอการพดคยทางโทรศพท (xX = 2.5, S.D. = 0.5) รองลงมาคอระดบสขภาวะทางสงคมปานกลาง ในเรองของการเขากนไดกบคนอน (xX = 2.3, S.D. = 0.4) และระดบสขภาวะทางสงคมนอย คอ จำานวนเพอนสนท (xX = 1.0, S.D. = 0.2)

บทท 5ก�รอภปร�ยผลและขอเสนอแนะ

153

การวจยครงนเปนการวเชงปรมาณ เรอง การศกษาภาวะสขภาพสขภาพทางกายและทางสงคมของนกศกษา สำานกวชาวทยาศาสตรสขภาพ มหาวทยาลยราชภฏเชยงราย ซงมวตถประสงค 1) เพอศกษาสภาวะสขภาพทางกาย และ 2) เพอศกษาสภาวะสขภาพทางสงคมของนกศกษาสำานกวชาวทยาศาสตรสขภาพ กลมตวอยางคอ นกศกษาสำานกวชาวทยาศาสตรสขภาพ ปท 1-3 ประจำาปการศกษา 2557 จำานวน 172 คน โดยมการเกบขอมล ขอมลทวไป ขอมลสขภาวะทางสงคม และขอมลการตรวจประเมนสขภาวะทางกาย ไดแก นำาหนก สวนสง ปรมาณไขมนใตชนผวหนง และ เสนรอบเอว สขภาพชองปาก ประสทธภาพของ ห ตา และปอด และนำามาแจกแจงความถ หาคารอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานโดยแสดงเปนประเดนตางๆ ดงน

1. สรปผลการวจย2. การอภปรายผลการวจย3. ขอเสนอแนะ

สรปผลก�รวจย

1. ผตอบแบบสอบถามมจำานวนทงหมด 127 คน เพศหญง เพศหญงมากกวาเพศชาย รอยละ 85.5 แบงเปน เปนนกศกษาชนปท 1 และ 2 จำานวนเทากน คอ รอยละ 33.9 ชนปท 3 รอยละ 32.3 สวนใหญมรายไดสทธตอเดอนมากกวา 5000 บาทขนไป รอยละ 25.2 และคดวาครอบครวมรายไดพอใชกบรายจาย รอยละ 78.0 สวนใหญไมเปนชาตพนธ รอยละ 82.7 แตในจำานวนทเปนชาตพนธ พบวา กะเหรยง เปนชาตพนธทพบมากทสด รอยละ 7.5 สวนมากไมมโรคประจำาตว รอยละ 81.9 แตในจำานวนทมโรคประจำาตว พบวา เปนภมแพ แพแมลง แพอาหาร พบมากทสด รอยละ 10.2 และสวน

154

ใหญจะออกกำาลงกายนานๆ ครง รอยละ 49.6 สวนใหญนกศกษาไมสบบหร รอยละ 96.1 นกศกษาไมเคยไดรบอบตเหตบรเวณทรวงอก รอยละ 97.6 คนในครอบครวหรอคนรอบขางไมสบบหร รอยละ 56.7 นกศกษาไมเปนโรคระบบทางเดนหายใจ รอยละ 93.7 และดานคนในครอบครวไมเปนโรคระบบทางเดนหายใจ รอยละ 93.7

2. ขอมลดานสขภาพทางกาย พบวา2.1 เปอรเซนตไขมนใตชนผวหนง พบวา ผดปกต (นอยกวา

และมากกวาปกต) รอยละ 43.3 และมภาวะอวนลงพง รอยละ 20.5 ดชนมวลกายมากกวาปกต (23.0-24.9 กก./ม 2) และโรคอวน(≥25.0 กก./ม 2) รอยละ 20.4

2.2 ผลการตรวจวดสมรรถภาพปอด พบวา นกศกษาสวนใหญมสมรรถภาพปอดปกตรอยละ 86.6 รองลงมาคอ สมรรถภาพปอดการขยายตวปอดลดลง รอยละ 7.6 และนอยทสด คอ เปนกลมอาการทงสมรรถภาพปอดการขยายตวปอดลดลงและสมรรถภาพปอดอดกน รอยละ 0.8

2.3 ผลการตรวจวดระดบการไดยนของหขางขวา พบวา ชวงความถท 8000 Hz นกศกษาไมผานการตรวจวด รอยละ 9.4 รองลงมา คอ ชวงความถท 250 Hz และ 6000 Hz รอยละ 7.1 และชวงความถนอยทสดทนกศกษาไมผานการตรวจ คอ ชวงความถ 3000 Hz รอยละ 3.1 ผลการตรวจวดระดบการไดยนของหขางซาย พบวา ชวงความถท 6000 Hz นกศกษาไมผานการตรวจวด รอยละ 13.4 รองลงมา คอ ชวงความถท 250 Hz รอยละ 10.2 และชวงความถนอยทสดทนกศกษาไมผานการตรวจ คอ ชวงความถ 500 Hz 1000 Hz 1500 Hz และ 2000 Hz รอยละ 3.1 ผลการตรวจวดระดบการไดยนของหทง 2 ขาง พบผผานการทดสอบ รอยละ 95.3 และไมผานการทดสอบ รอยละ 4.7

155

2.4 ผลการตรวจสมรรถนะทางสายตาดวยเครองตรวจวดสมรรถภาพการมองเหนของนกศกษา พบวา นกศกษาทผลการประเมนวาผานการทดสอบ รอยละ 89.8 และอกรอยละ 10.2 ควรไดรบการตรวจจากผเชยวชาญ

3. ขอมลดานสขภาพทางสงคม พบวา จากการศกษาสขภาวะทางสงคมของนกศกษา พบวา โดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง (xX = 1.7, S.D. = 0.2) ซงสามารถอธบายรายขอคำาถามไดดงน คอ นกศกษามระดบสขภาวะทางสงคมอยในระดบด ในหวขอการพดคยทางโทรศพท (xX = 2.5, S.D. = 0.5) รองลงมา คอ ระดบสขภาวะทางสงคมปานกลาง ในเรองของการเขากนไดกบคนอน (xX = 2.3, S.D. = 0.4) และระดบสขภาวะทางสงคมนอย คอ จำานวนเพอนสนท (xX = 1.0, S.D. = 0.2)

ก�รอภปร�ยผลก�รวจย

1. ขอมลดานสขภาพทางกาย จากการศกษาเปอรเซนตไขมนใตชนผวหนงของนกศกษา พบ

วา ผดปกต (นอยและมากกวาปกต) รอยละ 43.3 ซงสอดคลองกบการศกษาของ จงกลวรรณ มสกทอง (2010) ทศกษาเรอง ความรทางโภชนาการ ทศนคตตออาหาร พฤตกรรมการรบประทานอาหาร และภาวะโภชนาการของนกศกษาพยาบาล คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล พบวา มปรมาณไขมนสะสมใตชนผวหนงมากกวาปกต รอยละ 45.5 มภาวะอวนลงพง รอยละ 20.5 ดชนมวลกายมากกวาปกต (23.0-24.9 กก./ม 2) และโรคอวน(≥25.0 กก./ม 2) รอยละ 20.4 ซงสอดคลองกบการศกษาของ วรรณภา เลกอทย และคณะ ทศกษาเรองปจจยทมผลตอการเกดโรคอวนในกลมนกศกษา

156

ระดบปรญญาตรในจงหวดเชยงใหม (2554) ทพบวา รอยละ 29 มนำาหนกตวเกน หรอโรคอวน และสอดคลอง กบการศกษาของ มณฑนา จาภา (2557) เรอง ความรทางโภชนาการ ทศนคตตออาหาร พฤตกรรมการรบประทานอาหาร และภาวะโภชนาการของนกเรยนพยาบาลทหารอากาศ พบวา มดชนมวลกายอยในเกณฑ ผอม นำาหนกเกนและอวน รอยละ 24.29 ซงเราจะพบวาเดกและวยรนทอวนมโอกาสเปนผใหญทอวน รอยละ 30 และผ ใหญทอวนจะม ชวงอาย ขยท สนลง (Marilyn,1992) และยงพบวาภาวะนำาหนกเกนและโรคอวน เปนปจจยเสยงทสำาคญของสาเหตการตายของประชากรและเกดโรคเรอรง โดยรอยละ 44 ของผปวยเบาหวาน รอยละ 23 ของผปวยโรคหวใจ และรอยละ 7 – 41 ของผปวยมะเรง มปจจยเสยงทสำาคญ คอ ภาวะการมนำาหนกเกนและโรคอวน ( WHO, 2011)

จากการศกษาสมรรถภาพปอดของนกศกษา พบวา ดานสมรรถภาพปอดการขยายตวปอดลดลงของนกศกษา รอยละ 7.6 สมรรถภาพปอดอดกน รอยละ 4.6 และเปนกลมอาการทงสมรรถภาพปอดการขยายตวปอดลดลงและสมรรถภาพปอดอดกน รอยละ 0.8 ซงกลมอาการของกลมอาการขยายตวปอดลดลง รวมทงกลมอาการทงสมรรถภาพปอดการขยายตวปอดลดลงและสมรรถภาพปอดอดกน นนจะมอาการหลกคอไอ มเสมหะ หรออาการหายใจเหนอยทคอยๆเปนมากขนเรอยๆ เหนอยงายและอาจทำาใหมขอจำากดในการทำากจกรรมตางๆ กาจนา ภวลย (2554) ซงอาจมตอความสามารถในการทำากจกรรมของนกศกษาไดเชนกน จากการศกษาของ เมธณ จนตยะ (2553) พบโรคปอดอดกนเรอรงสงผลคกคามตอชวตผปวยเปนอยางยง กอใหเกดผลกระทบ ดานรางกาย จตใจ จตสงคม เศรษฐกจ ซงสะทอนถงคณภาพชวตของผปวยโรคปอดอดกนเรอรง สาเหตหลกททำาใหเกดโรค 1.การสบบหร เปน

157

สาเหตทสำาคญและพบบอยสด ซงรวมถงบหรททำาจากใบจากดวย ปรมาณและระยะเวลาทสบบหรมความสมพนธกบการเกดโรค 2.การทำางานบางประเภททมการหายใจเอาละอองสารเคมบางอยางเปนปรมาณมากและตดตอกนเปนเวลานานๆ เชน การทำางานในเหมองถานหน งานอตสาหกรรมสงทอจากฝาย 3.มลภาวะในอากาศ พบวาประชากรทอยอาศยในเมองใหญๆมอตราการปวยเปนโรคปอดอดกนเรอรงมากกวาประชากรในชนบท 4.โรคทางพนธกรรม เชน โรคขาดเอนไซม (Enzyme) ชอ Alpha-one antitrypsin เปนโรคทางพนธกรรมชนดทถายทอดไปสลกหลานได (สลล ศรอดมภาส, 2558)

จากการศกษาสมรรถภาพการไดยนของนกศกษา พบวา สมรรถภาพการไดยนโดยรวมอยในเกณฑปกต ผานการตรวจวด และพจารณาการตรวจในแตละความถของหแตละขาง พบวา สมรรถภาพการไดยนของหขางขวา ความถทนกศกษามผลตรวจไมผานมากทสด รอยละ 9.4 คอ ระดบความถ 8000 Hz และสมรรถภาพการไดยนของหขางซาย ความถทนกศกษามผลตรวจไมผานมากทสด รอยละ 13.4 คอ ระดบความถ 6000 Hz ซงระดบความถ 6000 – 8000 Hz เปนเสยงทมความถสง เสยงจะมลกษณะแหลม คนสวนใหญทสมผสเสยงดงไมคอยตระหนกถงการสญเสยการไดยนจะกวาจะมปญหาในการสนทนากบผอน ซงมกจะสายเกนแกไข (สำานกโรคจากการประกอบอาชพและสงแวดลอม กรมควบคมโรค, 2551) โดยจากการตรวจสมรรถภาพการไดยนของนกศกษาสำานกวชาวทยาศาสตรสขภาพนน ในขอบเขตการศกษาเปนการศกษาเชงสำารวจ จงไมมการศกษาหาปจจยทมผลตอสมรรถภาพการไดยน หากแตการเสอมของประสาทหในระดบความถสงนน มกเกดจากการไดรบเสยงดง เชน เสยงเพลง เสยงดงในสถานบนเทง จากการศกษาครงนจงมโอกาสทนกศกษาทมผลการตรวจสมรรถภาพการไดยนไมผานเกณฑนน เกดจากความคลาด

158

เคลอนของผตรวจ หรอของผรบการตรวจ รวมถงเครองมอการตรวจกได

2. ขอมลดานสขภาพทางสงคม จากการศกษาสขภาวะทางสงคมของนกศกษา พบวา ภาพ

รวมอยในระดบปานกลาง แสดงใหเหนวา นกศกษามความสามารถในการอยรวมกบผอน ซงไดแก กจกรรมสงสรรคกบเพอนหรอญาต การไปเยยมเพอน เพอนฝงมาเยยมทบาน การเขากนไดดกบผอน เปนตน ซงสอดคลองกบแนวคดของโครงการประชาสมพนธเผยแพรขอมลการสรางเสรมสขภาพ (2548) ทกลาววา สขภาวะทางสงคม คอ ความสามารถในการอยรวมกบผอน อนไดแก สมาชกในครอบครว เพอนฝง เพอนรวมงาน และเพอนบาน ทงนแสดงใหเหนวา การสนบสนนของสงคม นอกจากน ยงชวยลดผลกระทบของความเครยด ทมตอสขภาวะทางกาย และทางอารมณ รวมทงยงชวยลดอตราการเจบปวย และอตราตายดวย สำาหรบพนฐานทางสงคมนน จะสงผลกระทบอยางมาก ตอพฤตกรรม หรอวถการดำารงชวตของบคคลนน นอกจากนการศกษาพบวา นกศกษามระดบสขภาวะทางสงคมอยในระดบด ในเรองของการพดคยโทรศพท เมอเปรยบเทยบกบการเขยนจดหมายถงเพอนสนท อยในระดบนอย แสดงใหเหนวา นกศกษาใหความสำาคญกบการตดตอสอสารผานโทรศพทมากกวาการเขยนจดหมาย กลาวคอ การสอสารดวยเสยงผานการพดคยทางโทรศพทมประโยชนแบบทการพมพใด ๆ หรอการเขยน ไมสามารถเอาชนะได ทงการพดคยกบเพอน ครอบครว การตดตอธรกจ จะทำาใหเกดความเขาใจทตรงกน กระชบและคลาดเคลอนนอยทสด ซงการสอสารดวยเสยงผานโทรศพท เปนทางเลอกทด ทไมสามารถปฏเสธได (INC quity, 2557) โทรศพทมทงคณและโทษ หากใชไปในทางทถกตองเหมาะสมจะไดรบประโยชนจากการใชงาน ทงการตดตอ

159

สอสารและการใชงานอนเตอรเนต หากใชในทางทไมถกไมควรใชนานเกนไปอาจทำาใหเกดผลเสยตอสขภาพ และอาจเกดการบาดเจบจากอบตเหตมอถอระเบดได

ในขณะเดยวกนการเปนสมาชกสมาคมตาง ๆ และระดบของการมกจกรรมรวมกบบคคลอน พบวา สขภาวะทางสงคมอยในระดบนอย แสดงใหเหนถงความเชอมโยงนกศกษาใหความสำาคญกบการมปฏสมพนธกบบคคลรอบขางหรอบคคลอนผานโทรศพทมอถอ มากกวาการเขารวมกจกรรมทมการพบปะสงสรรคกน กจกรรมสงสรรคกบเพอนหรอญาต เพอนฝงมาเยยม การไปเยยมเพอนทบานและการเขากบคนอนไดด พบวา ระดบสขภาวะทางสงคมอยในระดบปานกลาง แสดงใหเหนวา นกศกษาตองการอยรวมกบผอน เปนกลมกอน อยางมปฏสมพนธกบบคคลอน และตองการการยอมรบจากเพอน ซงสอดคลองกบไวทเบคและคณะ (Whitbeck et.al,1989 อางใน ธรพร ตนทปธรรม,2554) ทกลาวไววา เดกวยรนใหความสำาคญตอการคบเพอน และกลมเพอนมาก และกลมเพอนวยนจะตองมความสนใจ คานยมและความคดเหนในเรองใหญ ๆ ตรงกน การเขารวมกลมกนของวยน อาจมทงขอดคอ เพอการมสวนรวม สรางประสบการณการอยรวมกนในสงคม การเรยนรการเขาสงคม และขอเสยคอ ขาดความเปนตวของตวเอง ซงอาจทำาใหกระทำาพฤตกรรมตามผนำาไปในทางททำาคนบคคลอนเดอนรอนได นอกจากกลมเพอนแลวองคประกอบของสงคมทอยลอมรอบตวนกศกษากมบทบาทในการพฒนาทางสงคมของวยน เนองจากความสมพนธของสงคมและสมาชกนนเปนไปในลกษณะการใหมาและรบไป ดงนน พฤตกรรมของสมาชกในสงคมแตละสงคมอาจมสวนในการเปลยนโครงสรางของสงคมและเปลยนแปลงพฤตกรรมได

160

ขอเสนอแนะ

ขอเสนอแนะจากผลวจย1. บทบาทอาจารยผสอน ควรเพมพนความรทางโภชนาการ

เกยวกบอาหารประเภทไขมน สรางทศนคต และสงเสรมพฤตกรรมการออกกำาลงกายในนกศกษา รวมทงกำาหนดใหมการตดตามหรอเฝาระวงทกปเพอการมสขภาพทดของนกศกษาอยางตอเนอง

3. ควรมการตดตามประเมนสมรรถภาพปอดของนกศกษาทมปญหา เพอดแนวโนมของความรนแรงเพอสงเสรมและการรกษาตอไป

4. สมรรถภาพการไดยนของนกศกษาสำานกวชาวทยาศาสตรสขภาพ มหาวทยาลยราชภฏเชยงราย ถงแมจะมสดสวนของนกศกษาผานการประเมน แตควรจดกจกรรมสนบสนนสงเสรมความรดานการปฏบตตนเพอปองกนการเสอมของประสาทห

5. ขอมลการตรวจตา สามารถนำาไปเปนแนวทางสำาหรบผบรหารสำานกวชาวทยาศาสตรสขภาพ ในการจดทำาแนวทางการเฝาระวงสขภาพ โดยเฉพาะโรคและความผดปกตเกยวกบการมองเหน หรอจดทำาโครงการอบรมใหความรเกยวกบโรคและความผดปกตเกยวกบการมองเหนทเกดจากการเรยน การทำางาน เพอสรางความตระหนกใหแกนกศกษา

ขอเสนอแนะเพอการวจยในครงตอไป1. ควรมการศกษาถงปจจยทมผลตอสมรรถภาพปอดของ

นกศกษา เพอหาแนวทางในการสงเสรม และการปองกนไมใหเกดโรค หรอในกลมตวอยางทมลกษณะใกลเคยงกลมนกศกษา

161

2. ควรหาตวแปรทสามารถเชอมโยงความสมพนธกบการเสอมของประสารทห หรอการเกดภาวะสมรรถภาพการไดยนทผดปกต เพมเตม

3. ควรศกษาสมรรถภาพการไดยนในระยะยาว มการตรวจวดทกภาคการศกษา เพอสงเกตความเปลยนแปลงของสมรรถภาพการไดยน เนองจากการตรวจวดครงเดยวอาจมความคลาดเคลอนของขอมลได

4. ควรมการศกษาปจจยดานสภาพแวดลอมในการเรยน การทำางานของกลมนกศกษา และหาความสมพนธระหวางตวแปรปจจยสภาพแวดลอมกบผลการตรวจสมรรถภาพการมองเหน เพอเปนประโยชนตอการจดสภาพแวดลอมการเรยนใหนกศกษาอยางเหมาะสม

เอกส�รอ�งอง

กองทนตสาธารณสข กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข. (2547). ปจจยทมอทธพลตอการเกดฟนผของเดกไทยอาย 6-30 เดอน. (พมพครงท 1). กรงเทพฯ: โรงพมพองคการสงเคราะหทหารผานศก.

กองทนตสาธารณสข กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข. (2550). ผลการสำารวจขอมลสภาวะปราศจากฟนผของเดกอาย 3 ป พ.ศ.2551. ระบบออนไลน. แหลงทมา http: //dental.anamai.moph.go.th/oralhealth.html. (5 มนาคม 2558).

กองโภชนาการ กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข. (2542). คมอแนวท�งก�รใชเกณฑอ�งองนำ�หนก สวนสงเพอประเมนภ�วก�รณเจรญเตบโตของเดกไทย.

162

กรมอนามย กระทรวงสาธาณสข. (2530). ม�ตรฐ�นนำ�หนก สวนสง และเครองชวดภ�วะโภชน�ก�รของประเทศไทย อ�ย 1 วน- 19 ป. กรงเทพฯ: องคการสงเคราะหทหารผานศก.

คณะกายภาพบำาบด”. ว�รส�รพฒน�ก�รเรยนก�รสอน มห�วทย�ลยรงสต. 8(1): บทคดยอ. (ออนไลน).

สบคนวนท 12 มนาคม 2558. จาก: http://isdc.rsu.ac.th/journal/article/113

โครงการประชาสมพนธเผยแพรขอมลการสรางเสรมสขภาพ มหาวทยาลยอสสมชญ. (2548).

ก�รสงเสรมสขภ�พบคล�กร. สบคนเมอ 25 กรกฎาคม 2558. จาก http://www.ohrm.au.edu/AU%20HEALTH/healthprom2.html

จรญ ชดนาย และคณะ. (2556). คว�มสมพนธระหว�งคว�มล�ของส�ยต�กบก�รตรวจสมรรถภ�พท�งส�ยต� ในกลมผใชง�นคอมพวเตอรในโรงพย�บ�ลอตรดตถ. วารสารวจยทางวทยาศาสตรสขภาพ, 7 (2), 47-56.

จงกลวรรณ มสกทอง. (2010). ความรทางโภชนาการ ทศนคตตออาหาร พฤตกรรมการรบประทานอาหาร และภาวะโภชนาการของนกศกษาพยาบาล คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล. Journal of Nursing Science.Vol.28 No.3 Jul - Sep 2010.

ชวทย ประดษฐบาทกา.(2558) ปญหาเกยวกบสายตาผดปกต, (26 กรกฎาคม 2558) แหลงทมาระบบ

ออนไลน. เขาถงไดจาก http://www.lasikthai.com/cms.php?ref=do%3Aread%2Fid%3A40.

163

ดษณ สทธปรยาศร.(2527). ภาวะโภชนาการเกน. โภชนศกษ�ส�ธ�รณสข (หนวยท 1-7 หนา 17-532). กรงเทพฯ: สาขาวทยาศาสตรสขภาพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

ดารณ จารมตร และคณะ .(2006 ).โรคระบบท�งเดนห�ยใจ: คว�มเสยงร�ยแรงจ�กก�รออกแบบและจดก�รอ�ค�ร. Journal of Architectural/Planning Research and Studies Volume 4 (2). 2006

ธเนศพล สขสด. (2552). สมรรถภ�พท�งกลไกและดชนมวลก�ย ของนกศกษ�ระดบปรญญ�ตรวช�เอกพลศกษ� สถ�บนก�รพลศกษ� ประจำ�ปก�รศกษ� 2551. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาวชา พลศกษา. มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. (ออนไลน). สบคนวนท 12 มนาคม 2558. จาก: http://thesis.swu.ac.th/swuthesis/Phy_Ed/Tanetpol_S.pdf

ธดารตน อฐกจ. (2548). ก�รมสวนรวมของชมชนในก�รพฒน�สขภ�วะท�งสงคมในเขตเทศบ�ล

ตำ�บลแมตน อำ�เภอล จงหวดลำ�พน. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม.

ธรพร ตนทปธรรม. (2554). ก�รใชเฟสบคทมผลกระทบตอลล�ชวตของนกศกษ�มห�วทย�ลย

เชยงใหม. วทยานพนธ ศกษาศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม.

นฤมล สประโค. (2550). ความสมพนธของความร ความเชอในประสทธภาพแหงตน การบรโภคอาหารกบการปองกนการเกดโรคในชองปาก ของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน โรงเรยนศรวชยวทยา อำาเภอเมอง จงหวดนครปฐม. ระบบออนไลน. แหลงทมา http:// ps.npru.ac.th/health/wp-

164

content/uploads/2008/04/binder10.pdf. (5 มนาคม 2558).

นพวรรณ เปยซอ, ดษณ ทศนาจนทธาน, สมาล กตตภม และคณะ.(2009). ความรทางโภชนาการ ทศนคตเกยวกบอาหาร พฤตกรรมการรบประทานอาหารและภาวะโภชนาการของนกศกษาพยาบาล. ระบบออนไลน. แหลงทมา http med.mahidol.ac.th nursingsitesdefault filespublicjournal2552issue_0105.pdf. (เขาถงเมอ 24 กรกฎาคม 2558).

ปราโมช เชยวชาญ. (2551). หนวยท 4 ก�รตรวจวดและก�รประเมนก�รสมผสเสยง: เอกสารการสอนชดวชาสขศาสตรอตสาหกรรมการประเมน. (พมพครงท 1). กรงเทพฯ: สำานกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

พระราชบญญตสขภาพแหงชาต พ.ศ. 2550 (2550, 19 มนาคม) ราชกจจานเบกษาออนไลน เลม 124 ตอนท 16 ก คนวนท 5 มนาคม 2558 จาก http://www.moph.go.th/hot/national_health_50.pdf

ไพศาล วสาโล. (2555). ธรรมเพอสขภ�วะบนวถคว�มพอเพยง. เจาอาวาสวดปาสคะโต จ.ชยภม

คณะกรรมการประจำาสถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยขอนแกน.

รงสรรค อกษรชาต และคณะ. (2555). ร�ยง�นก�รวจย เรองก�รศกษ�สมรรถภ�พท�งก�ยของนกศกษ�

มห�วทย�ลยเทคโนโลยร�ชมงคลพระนคร. (ออนไลน). สบคนวนท 12 มนาคม 2558. จาก:

165

http://repository.rmutp.ac.th/bitstream/handle/123456789/1354/Larts_56_05.pdf?sequence=1

วนทน พนธประสทธ. (2557). สขศาสตรอตสาหกรรม กลยทธ ประเมน ควบคม และจดการ. (พมพครงท 1). กรงเทพฯ: หจก. เบสท กราฟฟค เพรส.

วชญ บรรณหรญ. การตรวจระดบการไดยน. ระบบออนไลน. แหลงทมา http://www.si.mahidol.ac.th

/sidoctor/e-pl/articledetail.asp?id=758. (4 มนาคม 2558)

วทชย เพชรเลยบ.(2550). ก�รประเมนคว�มผดปกตของระบบท�งเดนห�ยใจ และส�รเคมกออนตร�ย ของพนกง�นรมควนย�งแผนในสหกรณกองทนสวนย�ง จงหวดสงขล� . การประชมทางวชาการระดบบณฑตศกษา ครงท 2 บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

วยะดา แซเตย และคณะ. (2552).สมรรถภาพปอดของตำารวจจราจรกบมลพษทางอากาศ ในอำาเภอเมอง จงหวดสราษฎรธาน กลมโรคจากการประกอบอาชพและสงแวดลอมสำานกงานปองกนควบคมโรคท 11 นครศรธรรมราช

วไล ชนธเนศ, ธนวา ตนสถตย และมนตกานต ตนสถตย. (2556). กายวภาคศาสตรของมนษย. (พมพครงท 14). กรงเทพฯ: โรงพมพเฟ องฟา.

เมธน คปพทยานนท. (2546). ประสทธผลของโปรแกรมฝกอบรมทางจตพฤตกรรมศาสตรเพอปลกฝงและพฒนาพฤตกรรมทนตสขภาพเดกนกเรยนประถมศกษา.รายงานวจยฉบบสมบรณ การวจยและพฒนาระบบพฤตกรรมไทย.สำานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต.กรงเทพฯ.

166

มณฑนา จาภา. (2557). ความรทางโภชนาการ ทศนคตตออาหาร พฤตกรรมการรบประทานอาหาร และภาวะโภชนาการของนกเรยนพยาบาลทหารอากาศ วารสารพยาบาลตำารวจ ปท 6 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2557 ระบบออนไลน. แหลงทมา httpwww.tci-thaijo.orgindex.phppolicenursearticleview2782823927. (เขาถงเมอ 24 กรกฎาคม 2558)

สกณา บญนรากร. (2555). ก�รสร�งเสรมสขภ�พแบบองครวมทกชวงวย. สงขลา: เทมการพมพ. คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยนราธวาสราชนครนทร.

สถาบนความปลอดภยในการทำางาน. (2550). แสงทมผลตอก�รมองเหน, 2558 วนทเขาถงขอมล 7 เมษายน 2558 (ออนไลน) เขาถงไดจาก http://msds.pcd.go.th/searchName.asp?vID=122.02health.asp?news_id=1701

สำานกการแพทยทางเลอก. (2556). ก�รแพทยแผนจน (Traditional Chinese Medicine). วารสารสำานกการแพทยทางเลอก ปท 6 ฉบบท 1 มกราคม เมษายน –2556.

หาหมอ.com. (2556). ก�ยวภ�คและสรรวทย�ของต�, 2558 วนทเขาถงขอมล 6 มนาคม 2558(ออนไลน) เขาถงไดจาก http://haamor.com/th/กายวภาคและสรรวทยาของตา

อภวฒน ปานทอง. (2556). “สมรรถภาพทางกายและพฤตกรรมการออกกำาลงกายของนกศกษามหาวทยาลยราชภฏสกลนคร ปการศกษา 2554”. ว�รส�รบณฑตศกษ� มห�วทย�ลย

167

ร�ชภฏสกลนคร.10(48): 1-6. (ออนไลน). สบคนวนท 12 มนาคม 2558.จาก: http://www.tci-thaijo

.org/index.php/SNGSJ/article/viewFile/14978/13739

อรามศร ชศร. (2524). สมรรถภ�พท�งก�ยของนสตระดบปรญญ�บณฑต วช�เอกพลศกษ�ใน

มห�วทย�ลยในกรงเทพมห�นคร. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต. จฬาลงกรณมหาวทยาลย. (ออนไลน). สบคนวนท 12 มนาคม 2558. จาก: http://cuir.car.chula.ac.th

/handle/123456789/27726แอนน จระพงษสวรรณ. (2556). สงคกค�มสขภ�พจ�กสภ�พ

แวดลอมในก�รทำ�ง�นและก�รสำ�รวจสถ�นประกอบก�ร. วารสารพยาบาลสาธารณสข, 27(3), 106 – 144.

อปสร เหมนาไลย. (2549). สขภ�วะของผทเปนโรคจตเภททม�รบบรก�รทโรงพย�บ�ลเวยงป�เป�

จงหวดเชยงร�ย. การคนควาแบบอสระ พยาบาลศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยเชยงใหม.Denis F. Kinane, and Mark P.Bartold. (2007).Clinical relevance of the host responses of

periodontitis. Periodontology 2000. 43 : 278-293.

Edmonson, E.M.S. (1990). Food composition and food cariogenicity factors affecting the

cariogenic potential of food. Carie Res., 24: 60-71.

168

Forbes GB. Body composition In: Brown ML, editor. Present knowledge in nutrition. 6th ed. Washington DC: ILSI, 1990:7-12.

INC quity. (2557). 9 เหตผลทควรสอสารผานโทรศพทมากกวาสงขอความ. Infogination Co.,Ltd.

สบคนเมอ 25 กรกฎาคม 2558. จาก http://incquity.com/articles/9-reasons-why-you-should-talk-phone-more.

Lander CM, Hoppin AG. Evaluation and management of obesity. In: Walker WA, Watkins JB, 2003

Marilyn,T.E.(1992). Behavior disorders of children and adolescents : Assessment, etiology and intervention. New Jersey : Englewood cliffs.NJ : Prentice-Hall.

Mei Z, Grummer-Strawn LM, Pietrobelli A, Gouding A, Goran MI, Dietz WH. Validity of bodymass index compared with other body-composition screening indexes for the assessment of body fatness in children and adolescents. Am J Chin Nutr2002; 75:978-85.

WHO Consultation on Obesity. Obesity: preventing and managing the global epidemic.Geneva: World Health Organization, 1998.

World Health Organization (WHO). (1986). Ottawa Charter for Health Promotion Document for WHO Publication.

169

ภ�คผนวก

ภ�คผนวก ก

170

แบบสอบถ�มทใชในก�รวจย

แบบสอบถ�ม

เรอง การศกษาภาวะสขภาพสขภาพทางกายและทางสงคมของนกศกษา สำานกวชาวทยาศาสตรสขภาพ มหาวทยาลยราชภฏเชยงราย ซงมวตถประสงค

1) เพอศกษาสภาวะสขภาพทางกาย 2) เพอศกษาสภาวะสขภาพทางสงคมของนกศกษาสำานกวชา

วทยาศาสตรสขภาพ

โดยแบบสอบถามฉบบน ไดแบงขอมลออกเปน 6 ตอน ดงน1) ขอมลทวไป2) แบบตรวจตรวจ

วเคราะหปรมาณไขมนใตชนผวหนง3) แบบตรวจประเมน

สมรรถภาพการไดยน4) แบบตรวจประเมน

สมรรถภาพการมองเหน5) แบบตรวจประเมน

สมรรถภาพการทำางานของปอด6) ขอมลเกยวกบสภาวะสขภาพทางสงคมโดยขอมลทไดจากการวจยในครงน ทางคณะผวจยจะใชเพอ

การวจยเทานน และจะรายงานผลเปนภาพรวม ไมมการระบขอมลทแสดงความเปนตวตนของผตอบแบบสอบ และทางคณะผวจยเองตองขอขอบคณเปนอยางยงสำาหรบขอมลและความรวมมอในครงน

171

คณะผวจย

สวนท 1 ขอมลทวไป1.1) เพศ ชาย หญง1.2) อาย .............ป 1.3) สาขาวชา สาธารณสขศาสตร

อาชวอนามยและความปลอดภย1.4) ชนป ป 1 ป 2 ป 3 1.5) โรคประจำาตว ไมม

ม โปรดระบ ......................................................

1.6) รายไดสทธตอเดอน นอยกวา 2,000 บาท 2,000 – 3,000 บาท 3,001 – 4,000 บาท 4,001 – 5,000 บาท มากกวา 5,000 บาท

1.7) ทานคดวารายไดของครอบครวทานเอง เพยงพอตอการใชจายหรอไม

1.ไมพอใช 2. พอใช3.เหลอใช

1.8) ทานเปนคนชาตพนธหรอไม

172

1.ใช โปรดระบ ........ 2.ไมใช

1.1 ปกากะญอ 1.2 อาขา 1.3 เมยน 1.4 มง 1.5 ลาฮ 1.6. ลซอ 1.7 ลวะ 1.8 ไทยวน 1.9 ไทลอ 1.10 ไทใหญ 1.11 ไทเขน 1.12

อนๆ.............................1.9) ความถในการออกกำาลงกายของตวทานเอง

1. ทกวน 2. 3-4 ครงตอสปดาห 3.1-2 ครงตอสปดาห

4. นานๆ ครง 5. ไมเคยเลย

สวนท 2 การตรวจวเคราะหปรมาณไขมนใตชนผวหนง

2.1) นำาหนก ................................... กโลกรม 2.2) สวนสง .................................... เซนตเมตร 2.3) เสนรอบเอว ............................ เซนตเมตร

สวนสง/2 = …………………….… เซนตเมตร

2.4) การวเคราะหไขมนใตชนผวหนง2.4.1) เปอรเซนตไขมน.................... %2.4.2) ดชนมวลกาย (BMI) ................................ กก./ม 2

ก�รประเมนภ�วะอวนลงพงไมมความเสยงตอภาวะอวนลงพง คอ เสนรอบเอว ≤ สวนสง/2

ค�ปกตของเปอรเซนตไขมนผหญง 20-30 %

ค�ปกตของอตร�ก�รเผ�ผล�ญขณะพก

ผหญง 1200 กโล

ก�รแปรผลดชนมวลก�ย18.5-22.9 กก. /ม 2

ปกต23.0-29.9 กก. /ม 2 นำา

ก�รแปรผลค�ไขมนในชองทอง

(Visceral FAT LEVEL)

ระดบ 1-9

173

2.4.3) อตราการเผาผลาญเทยบเทาคนปกตอาย .............. ป

2.4.4) อตราการเผาผลาญขณะพก (RM) …................ กโลแคลอร

2.4.5) ประเมนคาไขมนในชองทอง (VISCERAL FAT LEVEL) .............

2.5) การตรวจวเคราะหไขมนในแตละบรเวณ 2.5.1) ทงหมดของรางกาย (WHOLE BODY) - % ไขมนใตชนผวหนง นอย ปกต มาก- % กลามเนอ และกระดก ................. นอย ปกต

มาก2.5.2) บรเวณชองทอง (TRUNK)- % ไขมนใตชนผวหนง ................. นอย ปกต

มาก- % กลามเนอ และกระดก ................ นอย ปกต

มาก2.5.3) บรเวณขา (LEGS)- % ไขมนใตชนผวหนง ................... นอย ปกต

มาก- % กลามเนอ และกระดก ................... นอย ปกต

มาก2.5.4) บรเวณแขน (ARMS)- % ไขมนใตชนผวหนง .................... นอย ปกต

มาก- % กลามเนอ และกระดก .................... นอย ปกต

มาก

174

สวนท 3 การตรวจประเมนสมรรถภาพการไดยน

Frequency in Hertz

สรปผลก�รตรวจวด

สมรรถภ�พก�รไดยน ผานการ ทดสอบ ไมผานการ

ทดสอบ.......... ทดสอบซำา ควรไดรบการตรวจจากผเชยวชาญ

2512 50 1K 2K 4K 8K + 2512 50 1K 2K 4K 8K 0

102030405060708090

101112(d

0102030405060708090

101112(d

R LAIR

BONE

○ ×

175

สวนท 4 การตรวจสมรรถภาพการมองเหน

แบบบนทกผลก�รทดสอบสมรรถภ�พก�รมองเหน

1.ผถกทดสอบสวม แวนตา คอนแทคเลนสความถในการใสแวนตา/คอนแทคเลนส สมำาเสมอ บางครง

2. เคยไดรบการตรวจสมรรถภาพการมองเหนจากผเชยวชาญหรอไม? ไมเคย เคยรบการทดสอบครงสดทาย เมอ................................................

3. เคยมปญหาใดๆกบดวงตาหรอไม? ไมเคย เคย ถาเคยปญหานนคอ...............................................

75

176

4. การทดสอบการมองเหนระยะไกล

ร�ยละเอยดก�รทดสอบและแปนอกษร

ไมผ�นก�รทดสอบ ทดสอบซำ�ผ�นก�รทดสอบ

ในแตละแถวก�รมองไกล : ต�ขว�

A B C1. 20 = 547638

25 = 428576

30 = 943852

20/70 = 9574

20/30 = 943852

2. 40 = 795823

50 = 357248

60 = 7236

20/200 = 5

20/60 = 7236

20/40 = 795823

20/25 = 428576

3. 70 = 9574

100 = 92 200 = 5 20/100

= 9220/50 = 357248

20/20 = 547638

ก�รมองไกล : ต�ซ�ยA B C

1. 20 = 745932

25 = 578236

30 = 346752

20/70 = 8453

20/30 = 346752

2. 40 = 534268

50 = 752386

60 = 6254

20/200 = 3

20/60 = 6254

20/40 = 534268

20/25 = 578236

3. 70 = 8453

100 = 85 200 = 3 20/100

= 8520/50 = 752386

20/20 = 745932

ก�รมองไกล : สองต�A B C

1. 20 = 857432

25 = 674235

30 = 382457

20/70 = 2978

20/30 = 382457

อนญาตใหผดได 1



F-

F-

F-

177

2. 40 = 563472

50 = 859423

60 = 8927

20/200 = 9

20/60 = 8927

20/40 = 563472

20/25 = 674235

3. 70 = 2978

100 = 43 200 = 9 20/100

= 4320/50 = 859423

20/20 = 857432

5. การทดสอบการมองเหนเวลากลางคน (อานคอลมน A)ก�รมองเหน : ทงสองต�

1. 20 = 475386 2. 25 = 826547 3. 30 = 597328 4. 40 = 279358 5. 50 = 842753

20/50 = 842753 20/40 = 279358

20/30 = 59732820/25 = 82654720/20 = 475386

6. การทดสอบการมองเหนระยะกลาง 1 (39”) (อานคอลมน B)ก�รมองเหน : ทงสองต�

1. 20 = 573284 2. 25 = 764235 3. 30 = 283745 4. 40 = 473562 5. 50 = 324958

20/50 = 324958 20/40 = 473562

20/30 = 28374520/25 = 76423520/20 = 573284

7. การทดสอบการมองเหนระยะกลาง 2 (26”) (อานคอลมน C)ก�รมองเหน : ทงสองต� 20/50 = 683257 20/40 = 20/30 =

F-

I-

76

ESO 0 1 2 3 4 5 6

RIGHT H. 0 1 2 3 4 l 5 6

178

1. 20 = 975342 2. 25 = 638275 3. 30 = 763425 4. 40 = 243658 5. 50 = 683257

243658

76342520/25 = 63827520/20 = 975342

8. การทดสอบการมองเหนระยะไกล


ไมผ�นก�รทดสอบ ทดสอบซำ�ผ�นก�ร

ทดสอบในแตละแถว

ทดสอบต�เข แบบซอนเรนสแดง ตาเข แนวระนาบ–

สเขยว ตาเข แนวตง– ORTHOทดสอบก�รมองภ�พรวม

เหนลกบอล 4 ลกเหนลกบอล 4 ลกแลวเหน 3

ลก

เหนลกบอล 3 ลก

ทดสอบก�รมองภ�พ 3 มต (ก�รมองลก) กลอง หวใจ บวก ดาว บวก

ทดสอบต�บอดสรนแรง (แดง/เขยว) 32 79 23 อานผดทงหมด ถก 1 ตวเลข

ถก 2 หรอ 3 ตวเลข

ทดสอบต�บอดส อานผดทงหมด ถก 1 ตวเลข ถก 2 หรอ 3 I-

F-

F-

F-

F-

85◦ 70◦ 55◦ NASAL

NASAL 55◦ 70◦ 85◦

ขางซาย

ขางขวา

179

ออนๆ (นำาเงน/มวง) 92 56 63 ตวเลข

ทดสอบล�นส�ยต�

9. การทดสอบการมองเหนระยะใกล

N-

N-

N-

78

ESO 0 1 2 3 4 5 6

RIGHT H. 0 1 2 3 4 l 5 6

180

N-

N-


ไมผ�นก�รทดสอบ ทดสอบซำ�ผ�นก�ร

ทดสอบในแตละแถว

ก�รมองใกล : ต�ขว�A B C

1. 20 = 547638

25 = 428576

30 = 943852

20/70 = 9574

20/30 = 943852

2. 40 = 795823

50 = 357248

60 = 7236

20/200 = 5

20/60 = 7236

20/40 = 795823

20/25 = 428576

3. 70 = 9574

100 = 92 200 = 5 20/100

= 9220/50 = 357248

20/20 = 547638

ก�รมองใกล : ต�ซ�ยA B C

1. 20 = 745932

25 = 578236

30 = 346752

20/70 = 8453

20/30 = 346752

2. 40 = 534268

50 = 752386

60 = 6254

20/200 = 3

20/60 = 6254

20/40 = 534268

20/25 = 578236

3. 70 = 8453

100 = 85 200 = 3 20/100

= 8520/50 = 752386

20/20 = 745932

ก�รมองใกล : สองต�A B C

1. 20 = 857432

25 = 674235

30 = 382457

20/70 = 2978

20/30 = 382457

2. 40 = 563472

50 = 859423

60 = 8927

20/200 = 9

20/60 = 8927

20/40 = 563472

20/25 = 674235

3. 70 = 2978

100 = 43 200 = 9 20/100

= 4320/50 = 859423

20/20 = 857432

ทดสอบต�เข แบบซอนเรนสแดง ตาเข แนวระนาบ–

สเขยว ตาเข แนวตง– ORTHO

ทดสอบก�รมองภ�พรวม เหนลกบอล 4 ลกเหนลกบอล 4

ลกแลวเหน 3 ลก

เหนลกบอล 3 ลก

ทดสอบก�รมองภ�พ 3 มต กลอง หวใจ บวก ดาว บวก




181

สรปผลก�รตรวจสมรรถภ�พก�รมองเหน ผานการทดสอบ ไมผานการทดสอบ.............. ทดสอบซำา

ควรไดรบการตรวจจากผเชยวชาญ

80

182

สวนท 5 การตรวจสมรรถภาพปอด

แบบสอบถ�มก�รตรวจสมรรถภ�พปอด1.การสบบหร

ไมสบบหร เคยสบแตเลกแลว เลกมา

นาน...........................เดอน /ป สบหร สบมาแลว................... ป

จำานวนการสบบหร ................มวน/วน2.เคยไดรบอบตเหต หรอบาดเจบเกยวกบทรวงอก

ไมเคย เคย3.คนในครอบครวหรอคนรอบขางสบบหร

ไมสบ สบ4.ทานเปนโรคระบบทางเดนหายใจ

ไมเปน เปนระบ.........................................

5.คนในครอบครวเปนโรคระบบทางเดนหายใจ ไมเปน เปน

ระบ........................................6. ผลก�รตรวจวด

ค�ต�ง ๆ ทวดได

ค�ทวดได ค� Pred. %

FEV1 FVC%FVC (ลตร)

183

สรปผลก�รตรวจสมรรถภ�พปอด Normal Spirometry Small Airway Obstruction Restriction

คำ�ชแจง1. แบบสอบถามสขภาวะทางสงคม มขอคำาถาม ทงหมด 11 ขอ2. ใหผตอบแบบสอบถาม ทำาเครองหมายวงกลม ○ ลอมรอบ

ตวเลขและกรอกขอมลลงในชองวางใหครบถวนตามความจรง

1. ขอมลเกยวกบสภ�วะสขภ�พท�งสงคม1. มครอบครวกครอบครวในละแวกบานของทานททานรจก ซงทานเคยไปเยยมบานเขา และเขากเคยมาเยยมบานทาน

จำานวน ........... ครอบครว2. ทานมเพอนสนทกคน ซงทานรสกอสระทจะพดคยเกยวกบสงททานคด (อาจจะรวมญาตของทานดวย)

จำานวนเพอนสนท ........... คน3. เมอปทผานมา ทานไดมกจกรรมสงสรรคกบเพอนหรอญาตของทานบอยครงแคใด เชน ออกเทยวดวยกนหรอไปเยยมกนและกน (โปรดวงกลมลอมรอบตวเลข)

ทกวน 1หลายวนใน 1 สปดาห 2สปดาหละ 1 ครง 32 หรอ 3 ครงตอเดอน 4

184

เดอนละ 1 ครง 55-10 ครงตอป 6นอยกวา 5 ครงตอป 7

4. ในชวง 1 เดอนทแลว เพอนของทานมาเยยมทานทบานบอยครงเพยงใด (ไมนบรวมญาต)

ทกวน 1หลานวนใน 1 สปดาห 2ประมาณสปดาหละ 1 ครง 32-3 ครงตอเดอน 41 ครงในเดอนทผานมา 5ไมเคย 6

5. ในระยะ 1 เดอนทแลว ทานเคยไปเยยมเพอนของทานทบานของเพอนบอยครงเพยงใด (ไมรวมถงญาต)

ทกวน 1หลายวนใน 1 สปดาห 2ประมาณสปดาหละ 1 ครง 32-3 ครง 41 ครงในเดอนทผานมา 5ไมเคย 6

6. ในระยะ 1 เดอนทแลว ทานพดโทรศพทกบเพอนสนทหรอญาตของทานบอยครงเพยงใด

ทกวน 1หลายครงใน 1 สปดาห 2ประมาณ 1 ครงตอสปดาห 3

185

2-3 ครง 41 ครง 5ไมเคย 6

7. ในระยะ 1 เดอนทผานมา ทานเขยนจดหมายถงเพอนสนทหรอญาตของทานบอยครงเพยงใด

ทกวน 1หลายครงใน 1 สปดาห 2ประมาณ 1 ครงตอสปดาห 32-3 ครงใน 1 เดอน 41 ครงใน 1 เดอน 5ไมเคย 6

8. โดยทวไป ทานเขากบบคคลอนไดดเพยงใดดกวาทเคยเปน 1เทากบทเคยเปน 2ไมดเทากบทเคยเปน 3

9. ในระยะ 1 เดอนทแลวมา ทานไดเขารวมพธทางศาสนาบอยครงเพยงใด

ทกวน 1มากกกวา 1 ครงตอสปดาห 21 ครง ตอสปดาห 32-3 ครงใน 1 เดอน 4

186

1 ครงใน 1 เดอน 5ไมเคย 6

10. ทานไดเขาเปนสมาชกสมาคมหรอองคการตางๆ อยางสมครใจ กองคการ/สมาคม

จำานวน ..................... สมาคม/องคการถาไมมใหใส เลข 0

11. ทานเขารวมกจกรรมกบสมาคม หรอองคการเหลานนมากนอยเพยงใด (ถาทานเขารวมเปนสมาชกของหลายองคการ ทานพจารณาเฉพาะองคการททานรสกวามความใกลชดมากทสดเทานน)

เขารวมเกอบจะทกครง 1เขารวมบาง 2ไมคอยไดเขารวม 3ไมไดเปนสมาชกของสมาคม/องคการใด 4

ภ�คผนวก ขร�ยน�มผเชยวช�ญในก�รตรวจสอบเครองมอ

187

การตรวจสอบคณภาพเครองมอการตรวจสอบความตรง (Validity) ผวจยไดทำาการทดสอบความ

ตรงโดยนำาแบบสอบถามทผวจยไดสรางขนไปใหผเชยวชาญ 3 ทาน ตรวจสอบความตรงตอเนอหา (Index of concurrence, IOC) โดยมผเชยวชาญ 3 ทาน ดงน

1. อาจารยรวพรรด พลลาภ2. อาจารยวชรพงษ เรอนคำา

3. อาจารยพชรนทร วนยางคกล

· Web viewจ ดการศ กษาระด บอ ดมศ กษาด านว ทยาศาสตร ส ขภาพ โดยเน นความต องการของท

Documents