Page 1
คณะเทคโนโลยอตสาหกรรม สาขาวชา ออกแบบสงพมพและบรรจภณฑเอกสารประกอบการสอน รายวชา PPD ๒๔๐๓ รายวชา หลกการออกแบบบรรจภณฑ ปฏญญาณ แสงอรณ อาจารยผสอน
หลกการออกแบบบรรจภณฑ
ในการออกแบบบรรจภณฑ นกออกแบบตองคำานงถงศาสตรและศลปสำาหรบใชแกปญหาการออกแบบบรรจภณฑแตละดานใหเกดผลลพธการออกแบบบรรจภณฑทมประสทธภาพ ในการบรรลวตถประสงคหลกของบรรจภณฑสองขอคอ การออกแบบโครงสรางบรรจภณฑ และการออกแบบกราฟกบรรจภณฑ ทลวนมรายละเอยดทตองคำานงทฤษฎและหลกการทเกยวของ
ขอกำาหนดในการออกแบบโครงการบรรจภณฑทด
· ชนดของวสดมความเหมาะสม ปองกนสนคาไดตลอดอายการวางขาย
· รปแบบกลมกลนสอดคลองกบสนคา
· ขนาดพอดและสามารถรบนำ>าหนกสนคาได
Page 2
· การข>นรป การบรรจ เปด-ปดสะดวก ไมยงยาก
หนาทของบรรจภณฑดานการตลาด(Marketing Functions)
1. หนาทสงเสรมการขาย
2. หนาทสรางมลคาเพม
3. หนาทใหความถกตอง รวดเรวในการขาย
4. หนาทรกษาสงแวดลอม
5. หนาทในการรณรงคเรองตางๆ เชน กนของไทยใชของไทย สงเสรมการทองเทยว
หลก 5 P ของกลยทธทางการตลาด
P1 = Product (ตวสนคา)
P2 = Place (สถานท)
P3 = Price (ราคา)
P4 = Promotion (การประชาสมพน
Page 3
ธ)
P5 = Packaging (บรรจภณฑ)
หลกการออกแบบบรรจบรรจภณฑ ประกอบดวยการออกแบบทสำาคญ 2 สวนคอ
1. การออกแบบโครงสราง เนนคณสมบตของวสดใชทำาบรรจภณฑและ–รปแบบบรรจภณฑ
2. การออกแบบกราฟก เนนการสอความหมายดวยภาพวาดสญลกษณ–ตางๆ ทชวยสงเสรมการขาย
เนอหาการนำาเสนอกราฟกบนบรรจภณฑ
Product & product in use แสดงผลตภณฑและการใช
Ingredient แสดงเครองปรงและสวนผสม
Dramatize the benefit เนนประโยชนอยางนาสนใจ
Heritage/ origin แสดงวฒนธรรมและแหลงกำาเนด
Mood/ characteristic แสดงอารมณและบคลกของสนคา/ผใช
Type classification/family range แสดงชนด/กลมสนคา
Cumulative effect แสดงผลของการรวมหม
Season & occasion แสดงความเปนเทศกาล โอกาสพเศษ
Page 4
การออกแบบกราฟฟคบนบรรจภณฑ
การออกแบบและการจดวางรปประกอบตวอกษร ลวดลาย ถอยคำา เครองหมายหรอตราสญลกษณทางการคา โดยใชหลกวชาการทางศลปะ การจดภาพองคประกอบศลปเพอใหผลงานมความประสานกลมกลนกนอยางสวยงามและสามารถบรรลวตถประสงคทวางไว
ขอมลประกอบการออกแบบบรรจภณฑ
- ขอมลดานการตลาด ไดแก สถานทจดจำาหนาย ฤดกาล
- รปแบบการกระจายสนคา (ปลก/สง) พฤตกรรมผบรโภค
- ปรมาณและมลคาของสนคาในตลาด (สวนแบงทางการตลาด )
- ขอมลเกยวกบผลตภณฑ ไดแก ประวตความเปนมา
- คำาอธบาย จดเดน ประโยชน ขนาดปรมาณบรรจ ความถ/ปรมาณการใชทใชตอคร>ง ราคาและตนทน ขอควรระวง
Page 5
ขนตอนการออกแบบบรรจภณฑ
1. กำาหนดกลมเปาหมาย ถอเปนเรองสำาคญของการออกแบบบรรจภณฑเพราะกลมเปาหมายสามารถสงผลกระทบตอผลตภณฑไดโดยตรง ผประกอบการจะตองศกษาและเรยนรความตองการของตลาดและความตองการของผบรโภค โดยกำาหนดกลมเปาหมายใหชดเจน เพอทจะไดสามารถออกแบบบรรจภณฑใหตรงตอความตองการของกลมเปาหมายใหมากทสด ตวอยาง กลมเปาหมาย เชน วยรน วยทำางาน แมบาน เดก ฯลฯ เปนตน
กลมเปาหมายทไดยกตวอยางน> นอกจากจะมความสนใจและความตองการทแตกตางกนแลวกลมเปาหมายเดยวกนแตชวงอายตางกนและมสถานะทางสงคมทแตกตางกน กยอมมความตองการแตกตางกนดวยเชนกน ซงทำาใหลกษณะของบรรจภณฑกตองมความแตกตางกนไปตามกลมเปาหมายน>นๆ หรอบางคร>งผลตภณฑบางอยางผลตข>นมาเพอผบรโภคกลมหนง แตผบรโภคอกกลมหนงกลบเปนผเลอกและตดสนใจซ>อ เชน อาหารเสรมสำาหรบเดกหรอ นมผงสำาหรบทารก จะเหนไดวาผลตภณฑเหลาน> ทารกและเดกมไดเปน ผเลอกซ>อ แตผเลอกและตดสนใจซ>อกลบเปนผปกครอง
ซงเปนสงทแสดงใหเหนวากอนการออกแบบบรรจภณฑผประกอบการจำาเปนตองกำาหนดกลมเปาหมาย เพอทำาการศกษาความตองการของกลมเปาหมายอยางละเอยดรอบครอบ และคนหาวธวาจะออกแบบอยางไรใหบรรจภณฑของทานสามารถดงดดความสนใจของผ
Page 6
บรโภคตามกลมเปาหมายใหตดสนใจเลอกซ>อผลตภณฑของทาน
2. กำาหนดชอตราสนคา(Brand) ตราสนคาใชเปนชอหรอเครองหมายสำาหรบการเรยกขานผลตภณฑ ผประกอบการจะตองทำาการกำาหนดชอตราสนคาใหเรยบรอยกอนการออกแบบบรรจภณฑ โดยกำาหนดใหชอตราสนคามความเปนเอกลกษณ ชดเจน นาสนใจ ทสำาคญจะตองเปนทจดจำาไดงายแกผบรโภคตราสนคาทดน >นสามารถยกตวอยางไดดงน> คอต>งตามชอเจาของกจการ ต>งตามความเชออนเปนมงคล ต>งตามแหลงทมาของผลตภณฑ หรอต>งโดยการผสมคำาทมความหมายใหเกดเปนคำาใหมทมเอกลกษณ ฯลฯ เปนตน
ลกษณะทดของตราสนคาทด
· ส>น กะทดรด จดจำาไดงาย ออกเสยงไดงายมความโดดเดนเปนเอกลกษณเฉพาะตว
· แปลเปนภาษาตางประเทศไดงายมความหมายทเหมาะสม
· สามารถบอกถงคณสมบตทสำาคญของผลตภณฑ
· สอดคลองกบคานยมและวฒนาธรรมของกลมลกคาเปาหมายสามารถนำาไปจดทะเบยนการคาไดตองไมซำ>ากบของเดมทมอย
Page 7
3. วสดทใชทำาบรรจภณฑ วสดมความจำาเปนอยางยงตอการออกแบบบรรจภณฑ การทผประกอบการตดสนใจวาจะใชวสดอะไรมาผลตเปนบรรจภณฑน>น ทานควรคำานงถงความปลอดภยของผบรโภค ความรบผดชอบตอสงแวดลอม และคณสมบตของวสดแตละประเภท ทจะนำามาผลตบรรจภณฑเปนสำาคญ เนองวสดแตละชนดแตละชนดจะมคณสมบตทเปนขอดและขอเสย ในการคมครองผลตภณฑใหคงคณภาพ การยดอายผลตภณฑ และการนำากลบมาใชใหม(Recycle) ทแตกตางกนไป หากทานเลอกใชวสดไมถกตองนอกจากจะทำาใหเกดผลกระทบตอตวผลตภณฑ ผบรโภคและสงแวดลอมแลว ยงเปนสาเหตใหเกดตนทนในการผลตบรรจภณฑทเพมข>นอกดวย
4. รปทรง บรรจภณฑ ทมรปรางสวยงาม สามารถสรางความประทบใจใหกบผบรโภค ถงแมผบรโภคจะยงมไดสมผสกบตวผลตภณฑทอยภายใน รปทรงของบรรจภณฑสามารถสรางความเปนเอกลกษณได กลาวคอเมอผบรโภคเหนรปทรงสามารถรบรไดทนทวาเปนผลตภณฑอะไรและมชอตราสนคาอะไร หรอจะเปนผลตภณฑเดยวแตกตางกนทชอตราสนคา
5. สสนและกราฟฟค สสนและกราฟฟคน>คอการรวมของการใชสญลกษณ ตวอกษร ภาพประกอบ ลวดลายและพ>นผว ซงสวนประกอบท>งหมดสามารถบงบอกถงชอตราสนคา ลกษณะผลตภณฑ ทบรรจอยภายในไดและสามารถแสดงถงแหลงทมาของผลตภณฑไดดวย
Page 8
การออกแบบบรรจภณฑทด
การออกแบบบรรจภณฑ ใหมความสวยงามและความแปลกตา เทาน>คงไมเพยงพอสำาหรบบรรจภณฑผลตภณฑอาหารเพราะหวใจของบรรจภณฑ คอ การเกบรกษาคณภาพของผลตภณฑใหคงอยยนยาว ดงน>น การออกแบบทดผประกอบการควรคำานงถงหนาทของบรรจภณฑเปนสำาคญ ดงน>
1. ปองกนผลตภณฑ บรรจภณฑทเหมาะสมในการบรรจอาหารจะตองสามารถปองกนไมใหอาหารสมผสกบบรรยากาศภายนอก ซงอาจจะเกดการรว การซม แสง ความรอนเยน
2. เกบรกษาคณภาพของผลตภณฑ บรรจภณฑทตองสามารถรกษาคณภาพของผลตภณฑมใหเปลยนแปลงไป ไมวาจะเปนกลนหรอรสชาต
3. ยดอายผลตภณฑ จะตองสามารถนำาเทคโนโลยทสลบซบซอนมาชวยในการออกแบบ เพอใหบรรจภณฑ สามารถยดอายการเกบรกษาผลตภณฑใหมอายยนยาว
4. ความสะดวกในการใชงาน
5. ความประหยดในการขนสง
งานพมพบรรจภณฑ
ในการพมพสงพมพประเภทบรรจภณฑ ควรใหความสำาคญในการเลอกใชหมกพมพทปลอดภย โดยเฉพาะอยางยงถาเปนบรรจภณฑประเภทอาหาร ควรเลอกสชนด Food grade และควรเปนสทคงทนตอการใชงานทตองการพมพบนวสดใชพมพทตองการได เชน กระดาษแขง แผนกระดาษลกฟก โดยไมทำาใหวสดใชพมพเสยหาย
Page 9
ในการออกแบบบรรจภณฑควรออกแบบใหขนาดของช>นงานกบขนาดกระดาษมาตรฐานทข>นข>นแทนพมพพอด ไมเหลอเศษขอบกระดาษมาก เพอความประหยดตนทน
งานพมพบรรจภณฑ
ในการพมพสงพมพประเภทบรรจภณฑ ควรใหความสำาคญในการเลอกใชหมกพมพทปลอดภย โดยเฉพาะอยางยงถาเปนบรรจภณฑประเภทอาหาร ควรเลอกสชนด Food grade และควรเปนสทคงทนตอการใชงานทตองการ
พมพบนวสดใชพมพทตองการได เชน กระดาษแขง แผนกระดาษลกฟก โดยไมทำาใหวสดใชพมพเสยหาย
ในการออกแบบบรรจภณฑควรออกแบบใหขนาดของช>นงานกบขนาดกระดาษมาตรฐานทข>นข>นแทนพมพพอด ไมเหลอเศษขอบกระดาษมาก เพอความประหยดตนทน
กลองเปนบรรจภณฑเพอการขนสง
The Box as Transit Container
- เปนบรรจภณฑพ>นฐานทมงเนนการใชงาน
- เนนเรองราคา ในการตดสนใจซ>อ
กลองเปนเครองมอทางการตลาด
The Box as a Marketing Tool
- เปนบรรจภณฑทใชเปนสอโฆษณาและประชาสมพนธนอกเหนอจากการใชงาน
Page 10
- การวางแนวคดจะสอดคลองกนระหวางสนคาบรรจภณฑช >นใน และบรรจภณฑช>นนอก
- ออกแบบสวยงามเนนตราสนคาและความเดนเมอโชวตามรานค
สบนบรรจภณฑ
การออกแบบบรรจภณฑ สนบวาเปนองคประกอบทสำาคญอยางหนง เพราะสเปนสงทมผลตอประสาทสมผส เปนเครองดดความสนใจทำาใหเกดความรสกอยากจบตองอยากสมผส โดดเดน
Page 11
ความหมายของส
- เมอตองการความสงบและการพกผอนจะใชสฟาและสขาว
- เมอตองการความสำาคญจะไดแก สมวง แดงองน และขาว เหลองทองคำา และดำา
- เมอตองการความงดงาม ใชสซงเขากนอยางกลมกลน และสมดลย
- เมอตองการความรนรมยใหใชสฟาออน ฟากบขาว หรอขาวกบแดง
- เมอแตละตลาดมลกษณะพเศษของตนข>นอยกบรสนยม ชนผวสไมนยมสนำ>าตาลไหม แตจะชอบสเหลอง ชาวตะวนออกชอบสสดใสสวาง
สทจะใชกบผลตภณฑอาหารจะเปนสสม เหลองออน แดงสด เขยวออน นำ>าตาลออน และสนำ>าตาล สำาหรบเครองดมจะใชเหลองปนนำ>าตาล เหลองแดง หรอเขยวปนฟา หรอฟา
สนำ>าตาล ใหความรสกขงขงและมประโยชน ใสความรสกของความสมบรณของชวต
และงานประจำา
Page 12
สสม ใหความรสกถงรศม และแสดงออกยงกวาสแดง เปนสความเคลอนไหว ใหความร
สกอบอนปลอดภย เชน ไฟทกำาลงไหมอยในเตาผง
สฟาหรอสนำ>าเงน เปนสสรรทลกซ>งและเปนผหญง ใหความรสกพกผอน รสกเปนผใหญ แตกยงใหความทรงจำาวยเดก เปนสทใหชวตแตไมเทาสแดง ขณะทเปนสทเงยบแตไมเทาสเขยวสออนจะดงดดนอยกวาสเขม การมองใหความรสกสดชนสะอาด โดยเฉพาะเมอรวมกบ สขาว
สนำ>าทะเล ใหพลงงานดงเชนไฟ แตเปนไฟเยนทมความสดชนดงนำ>าทะเลในทะเลสาป
สเหลอง เปนสทมรศมทสด เปนสสวาง และมเสยงดง เปนความออนวยในทางตรงขามกบสฟา สเหลองทองใหความรสกมชวตชวา ขณะทสเหลองแกมเขยวใหความรสกของความไมสบาย เมอผสมกบสแดงจะทำาใหสบายตา ใหความอบอน ความพอใจ ดงเชนสทองของทงนา
สมวง ใหความมดและอดอด มกจะเปนสญลกษณของความหมดหวงและความตาย มคณลกษณของความส>นหวงหมดโอกาส ความเงยบทไมมอนาคต ใหมความรสกเปนกลมกอนทแขงแรง ใหความรสกของความสงางามโดยเฉพาะอยางยงเมอมผวมน
สขาว เปนการแสดงออกถงความบรสทธ โดยลกษณะสสรรของสขาวกอใหเกดความรสกของความอางวางไมมจดจบ แตกใหความรสกสดชน และความรสกของความสะอาดเมอใชกบสนำ>าเงน
สเทา ไมมคณลกษณะเฉพาะตวเหมอนสขาว หรอใหความรสกในทางเขมแขงเหมอนสดำา แตแสดงออกซงความเปนกลาง เปนลกษณะของการไมตดสนใจ ไมมพลงงาน สเทาออนใหความรสกกลว
Page 13
สเขยว แสดงถงความมชวตชวา มลกษณะเขมแขง และปราดเปรยว ใหความรสกสงางาม และมเสนห
สแดง เปนสรอน สแดงจะสะดดตาเมอแรกเหน เราจะตองมองไมวาเราจะตองการมองหรอไม แตละโทนของสแดงยงมคณสมบตเฉพาะตว เชน แดง ใหความรสกมงคง มอำานาจ และสงางาม สแดงปานกลางใหความรสกถงพลงงาน การเคลอนไหว และความตองการ เราสามารถเลอกโทนของสแดงมาใชโดยทใหความรสกเบกบานมชวตชวา
สชมพ ใหความรสกออนหวาน เอยงอาย โรแมนตก แตขาดความมชวตชวา เปนลกษณะของผหญงและความรก ใหความรสกของความออนโยนและมเสนห
ขอควรคำานงในการเลอกใชสบนบรรจภณฑ
- สบรรจภณฑทเลอกใชควรกระตนประสาทท >ง 5 เพอทำาใหเกดความอยากซ>อ
- สทใชควรเปนสทจำางาย สามารถทำาใหนกถงยหอหรอผลตภณฑน>นๆ ไดทนท ใชส
จดจำาไดงายดกวาใชสแปลกๆ ไมคนตา
- ถาการขายเปนลกษณะแบบชวยตนเอง สแทเปนสทควรเลอกใช สำาหรบการขาย
แบบตวตอตว กควรเลอกสทแตกตางกนไป สสวางหรอสทคลายๆ กนมกใหความรสกทด สนมๆ เหมาะกบสนคาราคาคอนขางสง
- สทใชบนบรรจภณฑควรเปนสทเหมาะกบผบรโภคในทกๆ สถานการณทผบรโภค
Page 14
นำามาใชงาน
- การเลอกใชสควรเลอกตามลกษณะของลกคา เพศ สงคม เศรษฐกจ สภาพภม
ประเทศ ทต>งลกษณะตลาด
- แสงทใชในรานคา ซปเปอรมารเกต กตองนำามาพจารณาดวย เพราะแสงไฟทแตก
ตางกนกสามารถเปลยนความรสกตอสได
- การเลอกใชสประกอบบนบรรจภณฑ 2 – 3 สทเราคนเคย ไดผลดกวาใชสแปลก
- สทเลอกใชบนบรรจภณฑควรใชสเพอทำาการเนนสวนทตองการจะเนนใหเดนชด
นอกจากน>นใชสทสามารถดงดดไดรองๆ ลงมาตามลำาดบความสำาคญ
- สทเลอกควรเขากนไดกบวสดทเลอกใชดวย
- สของผลตภณฑและสของบรรจภณฑควรเขากนไดด มฉะน >นจะเกดความขดแยงเกด
ข>น เมอเปดสนคาออกจากบรรจภณฑ
- สทเลอกใชจะตองดดเมอพมพขาว ดำา หรอออกทวขาว– - ดำา หรอลงนตยสารอนๆ
ดวย
- ขอจำากดดานราคามผลในการกำาหนดขอบเขตของสดวย
Page 15
- การใชสทไมถกตองทำาใหดนาเบอและกลายเปนสงสงเสรมคแขงได
ประโยชนของสบรรจภณฑ
- เรยกรองความสนใจเมอพบเหน
- จำาไดเมอเหนอกคร >ง (มองหาไดงาย)
- จดจำาไดงาย
- ขอความชดเจนอยางงาย
- ใหผลทางดานการมองเหน
- บงบอกถงสงทบรรจ
- กระตนใหเกดความรสกทางบวกตอสนคา
- สนองความรสกในการบรโภคสนคา
- ชวยใหเกดการยอมรบและความพอใจ
- ชวยแยกความแตกตางในผลตภณฑทเปนชด
- โนมนาวและใหความมนใจแกผซ>อ
บทบาทของสบนบรรจภณฑทมตอการขาย
สของบรรจภณฑจะมความสำาคญมากตอการตดสนใจซ>อ ในกรณท
- ความภกดของลกคาตอสนคาเสอมลง
- ราคาและคณภาพของสนคาไมตางกนมาก
Page 16
- ยอดการจำาหนายไมแนนอน เนองจากเหตผลท>งสองขอแรก ทำาใหลกคาอาจซ>อสนคาทดแทนกนได ยอดจำาหนายจงไมแนนอน
การใชสบนบรรจภณฑ
ผลตภณฑสำาหรบเดก มกเปนสทแสดงความรสกออนโยน ไมแขงมาก เชน สขาว ชมพ
ฟา เขยวออน เหลองออน ฯลฯ เปนสวนทพ>นทใหญๆ และอาจมสสดใสบางจดบนบรรจภณฑ เชน ตวหนงสอกราฟกตางๆ ใหดนาสนใจมากยงข>น
สทสามารถบงบอกถงสถานะผบรโภคใหเปนกลมตามความเขาใจทวไปแบงไดดงน>
- สฟา หรอ สนำ>าเงน แสดงถง ผลตภณฑของเดกผชาย
- สชมพหรอแดง แสดงถง ผลตภณฑของเดกผหญง
แตบางกรณการใชสกอาจจะไมเปนไปตามน>กได ในกรณทเปนสนคาทไมมการแบงเพศเชน บรรจภณฑสชมพ หมายถง ผลตภณฑธรรมดา แตบรรจภณฑสขาว หมายถง ผลตภณฑชนดพเศษ
สำาหรบสทเปนทนยมในการใชเปนสบนบรรจภณฑมากทสดคอ สขาว เนองจากใหความรสกสะอาด ปลอดภย บรสทธ เหมาะสมสำาหรบเดก การเลอกใชสบนบรรจภณฑ จงมความสำาคญตอการเลอกซ>อของผบรโภคไมนอยไปกวาองคประกอบอนๆ ดงทกลาวมา
การพฒนา ทสงผลตอการออกแบบบรรจภณฑ
วถการดำาเนนชวตผบรโภคสมยใหม ทสงผลตอการออกแบบบรรจภณฑ
· ประชากรผบรโภคทมอายสงเพมข>น
Page 17
· การแตงงานชาลง ขนาดของครอบครวเลกลง
· การอพยพเขามาอยอาศยและทำางานในเขตเมองมากข>น
· เวลาในการปรงอาหารเองจำากด
· คำานงถงเรองสขภาพมากข>น
อปสรรคทางการคาระหวางประเทศ
· ผลของความตกลงพหภาคขององคกรการคาโลก ทำาใหเกดมาตรการบงคบใชท
เกยวของกบขอกำาหนดกฎระเบยบ ในการนำาเขาและสงออกสนคาอาหาร
· EU framework Directive 89/109/EEC Article 2 วสดทใชสมผสอาหารโดยตรง
ตองผลตจากหลกเกณฑการผลตทด ( GMF )
· วสดดงกลาวตองไมแพรองคประกอบในตววตถไปยงอาหารในประมาณทอาจเกด
อนตรายตอสขภาพ
· EU Framework Directive 89/109/EEC Article 3 รายชอของวสดทยอมใหใช
สมผสกบอาหาร ( positive list )
กฎหมาย ระเบยบ และขอกำาหนดอน ๆ
· การปดฉลากและขอความทตองแสดงบนฉลาก
· การใหความคมครองสทธบตร และสทธตาง ๆ ของผทเกยวของ
Page 18
· การจดการปญหาสงแวดลอม ขยะชมชน
· ขอกำาหนดวสดบรรจภณฑ เชน Monomer Directive 89/109/EEC
รายชอโมโนเบอรทยอมใหใชผลตเปนพลาสตกทใชสมผสกบอาหารได
ฉลากโภชนาการ คอ ฉลากอาหารทมการแสดงขอมล,โภชนาการ ของอาหารน>นไวบนฉลากโดยแสดงเปนกรอบขอมลโภชนาการ
BAR CODE หรอรหสแทง
· คอ สญลกษณ (Symbol)ทอยในรปแทงบาร สามารถอานไดดวยเครอง Scanner
· บารเหลาน>เปนตวแทนของตวเลขและตวอกษร
· รหสแทงประกอบดวย บารทมสเขม และชองวางสออน
· สแทงบารควรเปนสเขม เชน ดำา,นำ>าเงน, มวง และเขยว ฯลฯเลยงการใชกำ>ากงเชนสเทา
· แตทดทสดคอ แทงบารสดำารองพ>นสขาว
เครองหมายฮาลาล (Halal)
บรรจภณฑสนคา OTOP
นยาม ผลตภณฑ OTOP
Page 19
- ผลตภณฑทผลตโดยกลมชมชนทสะทอนใหเหนภมปญญาทองถน
- ใชวตถดบในพ>นทของแหลงผลตหรอพ>นทใกลเคยง
- กระบวนการผลตไมทำาลายสภาพแวดลอมและทรพยากรทองถน
- เปนผลตภณฑทชมชนชวยกนทำา รวมแรงทำาเปนกลม
ชนดผลตภณฑ OTOP 6 กลม คอ
- อาหารและผลตภณฑอาหารแปรรป
- เครองดมทมแอลกอฮอลและไมมแอลกอฮอล
- ผาและเครองแตงกาย ท>งจากเสนใยธรรมชาตและเสนใยผสม
- ของใชและของประดบตกแตง เครองเรอน เครองใชสอยตกแตง รวมท>งผลตภณฑในกลมจกสาน
- ศลปะประดษฐและของทระลก สงประดษฐทสะทอนวถชวตและภมปญญาทองถน
- สมนไพรทไมใชอาหาร เครองสำาอางสมนไพร นำ>ามนหอมระเหย เปนตน
หนวยงานสนบสนนเครอขายพฒนาผลตภณฑ OTOP
- กรมการพฒนาชมชน
- กรมสงเสรมอตสาหกรรม
- กรมสงเสรมสหกรณยอม
- กรมสงเสรมการสงออก
Page 20
- กรมประชาสมพนธ
- การทองเทยวแหงประเทศไทย
- กรมทรพยสนทางปญญา
- สถาบนอาหาร
- สถาบนรหสสากล
- สำานกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาด
- สถาบนอดมศกษา
- กรมวทยาศาสตรบรการ
- สถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย
ปญหาในการดำาเนนงาน การผลต การจดจำาหนายสนคา OTOP
· สขลกษณะของแหลงผลตโดยเฉพาะสนคา อาหาร เครองดม สมนไพร
· ความเขาใจในกฎระเบยบและมาตรฐานทเกยวของ เชน อย. มผช. มกอช.
· กระบวนการผลตยงไมเหมาะสม ไมมมาตรฐาน
· คณภาพและความสมำาเสมอของสนคา เชนอาหารมอายการเกบส >น
· การเลอกชนดของวสดทใชทำาบรรจภณฑ
· การออกแบบท>งตวผลตภณฑและโครงสรางรปแบบบรรจภณฑ
· การตลาด ชองทางการจดจำาหนาย
Page 21
· เงนทน กรบรหารและการจดการภายในกลม
มาตรฐานทเกยวของกบสนคา OTOP
· มาตรฐานผลตภณฑชมชน (มผช). – ขอกำาหนดคณลกษณะของผลตภณฑทผลตโดยชมชน(สมอ.รบผดชอบจดทำาขอกำาหนดและใหการรบรอง ขอการรบรองไดทอตสาหกรรมจงหวดทกแหงทวประเทศ)
· มาตรฐานสนคาเกษตรและอาหาร (มกอช.) –สญลกษณตว Q ใหการรบรองแหลงผลต สวนประกอบ วธการผลต คณภาพของสนคาและความปลอดภย
· มาตรฐานทประกาศโดยกระทรวงสาธารณสข (มาตรฐาน อย.) เปนมาตรฐานทเกยวกบสถานทผลต ผลตภณฑ การแสดงฉลากและการโฆษณา
ปญหาทพบในการพฒนาบรรจภณฑสนคา OTOP
· ปรมาณการผลตสนคาของชมชนแตละแหงมนอย ทำาใหตนทนการสงผลตบรรจภณฑตอหนวยมราคาสง
· คณภาพของสนคาไมสมำาเสมอ เชน ขนาดของผลตภณฑ
· สนคาทผลตสวนหนงมมลคานอย ทำาใหการเลอกชนดของวสดบรรจภณฑสามารถทำาไดจำากด เชน การใชถงพลาสตก การใชขวดแกวมรปแบบจำากด
· ผผลตชมชนขาดขอมลในการออกแบบบรรจภณฑ
แนวโนมบรรจภณฑ OTOP
· ผผลตชมชนตองรจกบทบาทและหนาทของบรรจภณฑ เพอสามารถเลอกใชบรรจภณฑทเหมาะสมกบสนคาของตน
Page 22
· การตนตวของผประกอบการ การสนบสนนจากภาครฐ และความตองการของผบรโภคจะเปนแรงผลกดนการพฒนาและการใช
บรรจภณฑใหม ๆ ทมคณภาพและไดมาตรฐานมากข>น
· แรงกดดนจากคคาในตางประเทศใหปฏบตตามกฎระเบยบสากลทำาใหสนคาทมศกยภาพและเปนทตองการของชาวตางชาตตองพฒนาบรรจภณฑ
หวขอ การนำากระดาษมาใชกบงานบรรจภณฑในรปแบบกลอง -Paper Box (2 Dimension)
1. ใหนกศกษาตามลำาดบเลขทใชรป ตามเลขทหนาโดย นำาแบบ Paper Box (2 Dimension) เขยน Dimension ขนาดตามรป หนงสอ จำานวน 5 ภาพ ( สง ภาพ Paper Box 2 Dimension 10 คะแนน ) โดยกำาหนดรปแบบกลองจตรส สวนสง เทากบ 5.5 x 5.5 นว ในรปทรงอนกำาหนดความกวางตามขนาดเหมาะสมในสวนสงดานใดดานหนงเทากบ 5.5 นว
2. จากนน พบข>นรปบนกระดาษหนาขาวหลงเทา ( Paper Box 2 Dimension ขนรป กลอง 5 คะแนน ) จำานวน 5 กลอง ตามภาพ Paper Box (2 Dimension) ทเลอกไว
กำาหนดสง 21 /1/58 ในชนเรยน รวมกนอภปรายกรณศกษาการใหคะแนน 1. ตรงเวลา 2 .ความถกตอง 3. ความสะอาดภาพและช>นงาน
Page 23
รวมทงสน 15 คะแนนหมายเหต : มการใชสออเลคทรอนคสประกอบในการสอน ( e-learning )มการจดการเรยนการสอนโดยเนนผเรยนเปนศนยกลาง ( Student-Centered )