This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
మనమందరమూ దుఃఖాలు పోయి సుఖంగా ఎలా ఉండడం అని దారులు వెతుకుతూంటాము కదా! వీటినే అనిష్ట నివృత్తి్త, ఇష్ట పా్ర ప్తి్త అని మన పెద్దలంటారు. అయితే ఈ దారులు వెదికే ప్రయత్నము ఈనాటిది కాదు. మన జీవులందరము బ్రతుకు తెఱవు మొదలు పెటి్టన నాటి నుండి ఈ ప్రయత్నము మొదలయింది. ఇలా ఒక మంచి బ్రతుకు కోసం దారి చూప్తించే జా్ఞ నాని్న దర్శన జా్ఞ నమని అలా చూప్తించేవ్యాటిని దర్శనాలనీ అంటారు.
మన భారతావని అదృష్ట మేమిటంటే మన మహరు| లు తప్తించి, దరి్శంచి మనకందిచి}న అనంతమైన వేదరాశ్రి.
కాని ఈ వేదాలను నమ్మక స్వతంత్రంగా పుటి్ట , నిల్చి}న దర్శనాలు కొని్న ఉనా్నయి. దర్శనాలలో తరా�నికీ, జా్ఞ నానికీ, హేతు బద్ధతకూ పా్ర ధాన్యత ఉంటుంది. అయితే అలాకాకుండా కొందరు మహానుభావుల అనుభవ జా్ఞ నాల ఆధారంగా బయలుద్యేరి విశా్వస పా్ర త్తిపదికతో అనుష్ఠా� నానికీ, ఆచరణకు పెద్ద పీట వేస్తే్త వ్యాటిని మతాలంటాము. కొని్న అంటే విశ్రిష్ఠా్ట ద్వై్వతం లాంటివి మతాలు, దర్శనాలూ కూడా అవవచు} ననుకోండి. వేదాలను అంగీకరిస్తే్త ఆసి్తక దర్శనాలూ, ఆసి్తక మతాలూ అని, అలాకాకుండా అంగీకరించక పోతే నాసి్తక దర్శనాలూ, నాసి్తక మతాలూ అని అంటారు.
పైన అనుకున్నటు� వేదములను నమ్మకుండా తా మునిగింది గంగ, తా వలచింది రంభ అన్న వ్యాళ్ళు� కొంతమంది. అంటే పా్ర పంచిక ఇంది�య భోగాలను అనుభవించడమే జీవిత లక్ష్యమని, అది తప్ప మఱేమీ పటి్టంచు కొననక�రలేదని అనుకున్నవ్యారూ ఉనా్నరు. వీరిలో ముఖ్యమైనవ్యారు ఱెండు రకాలు. పాషండులు, చారా్వకులు అని. వీరిని లోకాయతులని కూడా అంటారు. వీరిలో ఒకరు స్వంత సుఖాలకు మాత్రమే గురి�ంపు నిస్తే్త మఱి యొకరు సుఖంగా కలసి మెలసి మంచిగా మాటలాడుకుంటూ బతుకుదామన్నవ్యారు. బృహస్పత్తి ఈ దర్శనాని్న ప్రత్తి పాదించేడంటారు. వీరు తమ ఇంది�యాలకు తెల్చియబడే జా్ఞ నానికే పా్ర ధాన్యత ఇసా్త రు.
లైంగికత్వ శాబ్తత్వ స్మృత్తిత్వ రహితమైన సాక్షాతా�ర ప్రమాపణము ప్రత్యక్షము అనే ప్రమాణము. సులభంగా చెపా్పలంటే ఇంది�య గా° హ్యము అని అనుకోవచు}. కనబడుతున్న నిపు్పను చూసి ఇది నిపు్ప అని తెలుసుకోవడం.
3
అలా కాక ఒక హేతువుచే ఒక సాధ్యమును తెలుసుకుంటే అంటే కొండపై పొగ ఉన్నది కనుక పొగ ఉన్న చోట నిపు్పంటుంది కనుక కొండపై నిపు్ప ఉన్నది అని అనుకోవడం అనుమిత్తి లేదా అనుమానము అనే ప్రమాణము.
పరమ పురుషులైన ఒకరి ఆప్త వ్యాక్యము వలన, లేదా అపౌరుషేయాలయిన వేదాల వలన తెలుసుకుంటే అది శబ్ద ప్రమాణము.
నా్యయ దర్శనము చెప్తి్పంది అక్షపాద గౌతముడు. ఈ కనబడే జగత్తంతా కార్యమనీ, దీనికొక కారణముంటుందనీ వీరు నము్మతారు. తత్త్వ జా్ఞ నం వలన మిథా్య జా్ఞ నం నశ్రిసు్త ంది. అందువలన రాగ ద్యే్వష్ఠాలు పోతాయి. అపు్పడు కర్మ ప్రవృత్తి్త పోయి, జన్మనాశం వలన మోక్షం లభిసు్త ందని వీరు అంటారు. మనకు తర�ము, హేతువ్యాదము అందిచి}నది ఈ నా్యయ దర్శనము. వీరు ప్రత్యక్ష, అనుమాన, శబ్ద ప్రమాణాలతో బాటు ఉపమానాని్న కూడా ప్రమాణంగా అంగీకరిసా్త రు. ఎందుకంటే హేతువ్యాదము నా్యయము ఈ ఉపమానం మీద ఎకు�వ ఆధారపడి ఉంటుంది. ఆత్మ, శరీరము, ఇంది�యాలు,విషయాలు, బుది్ధ , మనసు్స, అహంకారం, కర్మ, దోషం, జన్మ,ఫలం, దుఃఖానుభూత్తి, మోక్షం వీటి గురించి చెప్తి్ప ఇవి సరి అయిన జా్ఞ నమునకు మూలమని చెబుతారు.
పూర్వ మీమాంస చెప్తి్పనది జైమిని. ఇది వేదాలలో పూర్వభాగమైన కర్మకాండను ఆధారము చేసుకొని ఉంటుంది.
వేదాలలో పూర్వ భాగాని్న కర్మ కాండ అనీ ఉత్తర భాగాని్న బ్రహ్మ కాండ లేదా ఉపనిషతు్త లు అని అంటారు. వైదిక కర్మల యజా్ఞ ల విధి, విధానాలు చెపే్పది వ్యాటి ఫల్చితాలు తెల్చిపేది మీమాంసా దర్శనము. మీమాంస అంటే విచికిత్స, విశే�షణ అని అనుకోవచు}. మీమాంసా దర్శనానికి భాష్ఠా జా్ఞ నము ఎకు�వ అవసరమయింది. ధర్మం, మంచి కర్మలు చేయడం ముఖ్యము. వీరి ప్రకారము కర్మ వలననే ఫల్చితము వసు్త ంది కనుక పరమాత్మతో పనిలేదు. వీరిలో కూడా ముఖ్యంగా పా్ర భాకరులు భాటు్ట లు అని ఱెండు
ఇందులో బ్రహ్మ చింతన పా్ర రంభించిన తరువ్యాత కర్మలతో పని లేదు. అందు వలన వేదాలలో కర్మకాండ అవసరము లేదు.
6
అలాగే వేదాలలో ఉండే అభేద శు6 తులు అంటే బ్రహ్మ, జీవుడు ఒక�టే అనే శు6 తులు మాత్రం పరిగణిసూ్త భేద శు6 తులు అంటే బ్రహ్మ, జీవుడు వేరు అని చెపే్ప శు6 తులు, ఘటక శు6 తులు అంటే బ్రహ్మ, జీవుడు కలసి ఉంటారని చెపే్ప శు6 తులు పరిగణనలోనికి తీసుకోరు.
ఈ కనపడే జగతు్త సత్యమైనది. పరమాత్మ సంకల్పము చేత జీవుళ� కర్మ క్షయానికి సృషి్టంపబడినది. ఆయనను చేరి ఆయన సహవ్యాసములో కైంకరా్యనందము ఎల�పు్పడూ అనుభవిసూ్త ండడం మోక్షము.
కర్మలు అవసరము. కర్మలు అనంతమైన, కాల పరిచే్ఛదము లేని ఫలాలు ఈయలేవు కనుక దాని కోసం బ్రహ్మ జిజా్ఞ స ను ఆరంభంచి బ్రహ్మ స్వరూపాని్న, మన స్వరూపాని్న, మన మాయనకు శేషులమని, పరతంతు్ర లమని తెలుసుకొని, భకి�తో ఆయనకు లక్ష్మీÓ పురస్సరంగా శరణాగత్తి చేసి, ఆయన ఆనందంకోసం శాసాÙ నుసారం వరా× శ6మ విహితమైన కర్మలు చేయాల్చి. ఆయన మనపై కరుణించినపు్పడు ఆయన మనకు మోక్షాని్న ఇసా్త డు. అంటే మిగిల్చిన దర్శనాలలో మనం మన కర్మ వలననో జా్ఞ నము వలననో పొందుతామనే మోక్షం వీరి ప్రకారం అది పొందడం మన చేతులలో లేదు ఆయన కరుణించి కటాక్షిస్తే్త తప్ప.
వీరు వేదాలలో అభేద శు6 తులు, భేద శు6 తులు, ఘటక శు6 తులు అని్నటినీ పరిగణనలోనికి తీసుకొంటారు. జీవ, ప్రకృత్తి తతా్త ్వలు పరమాత్మతో ఎపు్పడూ కలసి ఉంటాయని, వ్యాటి సంబంధము శరీర, శరీరి సంబంధంతో ఉంటాయనీ అంటారు. అంటే ఆత్మ లేకుండా శరీరం ఉండలేనటు� జీవ, ప్రకృతులు పరమాత్మ లేకుండా ఉండలేవు. పరమాత్మ వ్యాటిలో� అంతరా్యమిగా ఎపు్పడూ ఉంటాడు.
మోక్షము ఈ లోకాలలో కుదరదు. మోక్షము పొంద్యేది పరమపదము అనే పరమాత్మ వేంచేసి యుండెడి నిత్య విభూత్తి లోనే.
7
శ్రీ6మనా్నరాయణుడు. ఆయన పర, వ్యూ్యహ, విభవ, అంతరా్యమి, అరా}రూపాలతో తన భకు� లను ఆనందింప చేసా్త డు. ఆయనను నవవిధ సంబంధాలతో అనభవించి ఆనందించిన ఆళ్యా్వరు� మార·దర్శకులు. ఈ విశ్రిష్ఠా్ట ద్వై్వతాని్న వెల్చికి తెచి}న వ్యారు భగవదా� మానుజులు.
ద్వై్వతంలో కూడా మూడు తతా్త ్వలు. బ్రహ్మ, జీవుళ్ళు�, ప్రకృత్తి అని. అయితే విశ్రిష్ఠా్ట ద్వై్వతంలో జీవుళ� లక్షణాలు ఒక�లాగే ఉంటే ద్వై్వతంలో జీవుళ�ందరూ ఒక�లా ఉండరు. వ్యాళ�లో వ్యారి పూర్వ కరా్మనుభవ్యాల బటి్ట హెచు}తగు· లుంటాయి. అందుకే కొందరు ద్యేవుళ్ళు�, కొందరు మనుషు్యలు, కొందరు కి్రమి కీటకాలు ఇలా రకరకాలుగా ఉంటారు. అలాగే జగతు్త లో వసు్త వులలో కూడా తేడాలుంటాయి.
అనగా బ్రహ్మ, జీవుడు వేరు, జీవుడు, జీవుడు వేరు, జీవుడు ప్రకృత్తి వేరు, ప్రకృత్తి బ్రహ్మ వేరు, ప్రకృత్తి లో వసు్త వులూ వేరు వేరు అంటూ వైవిధా్యని్న నిరే్దశ్రించేది ద్వై్వతము. పరమాత్మ ద్వై్వతంలో విషు× వని అంటారు. భకి� ప్రధానంగా భగవంతుని చేరుకోవడమే మోక్షము. శరణాగత్తి ప్రసంగంలేదు. వీరి ప్రకారమూ కొందరు పరమ పాతకులు నీచ లోకాలలో మగు· తూంటారు కాని వ్యారికి మఱి మోక్షము కలుగదు.
ఇలా ఎన్నె్ననో్న తరువ్యాత్తి కాలాలలో మతాలరూపాలలో రూపు దిదు్ద కొని నలుదికు�లా వ్యా్యప్తించేయి. ఉదాహరణకు భగవదా� మానుజులు ఉపద్యేశ్రించినది శ్రీ6వైష×వము అయితే దీనిని శ్రీ6 సంప్రదాయమని అంటారు. అంటే నారాయణుడు లక్ష్మీÓద్యేవికి ఉపద్యేశ్రించినది, ఇలాగే బ్రహ్మ సంప్రదాయమనీ, రుద� సంప్రదాయమనీ, సనక సంప్రదాయమనీ వేరే్వరు వైష×వ మతాలునా్నయి.
మనకిపు్పడు ఇబ్బంది ఏమిటంటే ఇపు్పడు ఈ మతాలూ, సంప్రదాయాలు కొని్న కలగలసి పోయి విషయ వైశద్యము, సంప్రదాయ వివేకము తగి· పోతున్నది. శైవ్యాని్న అద్వై్వతాని్న పరా్యయపదాలుగా వ్యాడేవ్యాళ్ళు� కొందరైతే, విశ్రిష్ఠా్టçద్వై్వతంలో కూడా పరమాత్మకు రూపం లేదనే వ్యారు కొందరు, కర్మలు చేయనక�ర లేదనేవ్యారు మఱి కొందరు, అందరు ద్యేవుళ్ళూ� ఒక�టే మనం ఎవరిని కావ్యాలంటే వ్యారిని ఆరాధించుకోవచు}, అసలు ద్యేవుడికి రూపం లేదనేవ్యారు ఇంకొందరు, ఇలా వివిధ రకాలైన సంకర ప్రవృతు్త లు తలెతు్త తునా్నయి. శ్రీ6శ్రీ6శ్రీ6 త్తి్రదండ శ్రీ6రంగ రామానుజ జీయర్ సా్వమి వ్యారు ఇటువంటి సంద్యేహాలు తీర}టానికి అత్యంత సరళంగా కథారూపాలలో పరమాత్మ ద్యేవుళ్ళు� మనము అనీ దాని క్రమం
8
లోనే ఆయన్నెవరు నేన్నెవరు అద్యేమిటి అని ఱెండు గ°ంథాలు అనుగ°హించేరు. జిజా్ఞ సువులు ఆ గ°ంథాలను తప్పక అధ్యయనము చేయవలెను.
భగవదా� మానుజులు తన శ్రీ6భాష్యమనే గ°ంథంలో చాలా వివరంగా అప్పటి కాలంలో ప్రచారంలో ఉన్న వేరు వేరు దర్శనాలను, వ్యాటి లోటు పాట�ను విశ్రిష్ఠా్ట ద్వై్వతం యొక� గొప్పదనాని్న అనుగ°హించేరు. అది 545 సూత్రములకు భాష్యమనుగ°హించిన మహద· ్రంథము. దానిలో మొదటి నాలుగు సూతా్ర లను చతుసూ్సత్తి్ర అని అంటారు.
కొందరు మితు్ర ల కోరిక మేరకు దాసుడు భగవదా� మానుజులు కటాక్షించిన శ్రీ6భాష్యమ్ చతుసూ్సత్తి్ర లో కొని్న విషయాలను శ్రీ6శ్రీ6శ్రీ6 త్తి్రదండి శ్రీ6రంగ రామానుజజీయరు సా్వమివ్యారనుగ°హించిన గ°ంథాలు మూలముగా, సూëరి�గా దాసుడి అమ్మగారికీ దాసుడికీ జరిగే చరా}రూపంగా అందించడానికి ప్రయత్తి్నసు్త నా్నడు.
Chatussutri (Brahmasutra) by SrimanRamacharyulu, New Delhi
"అమ్మా�! ఆకల్చిగా ఉంది ఏదయినా త్తినడని పెటు్ట " ఒక రోజు సాయంత్రం college నుండి వసూ్త ఏదో పుస్తకం చదువుతున్న మా అమ్మ తో అనా్నను. " అయినాకానీ ఎపు్పడూ అదో అలా భగవంతుడి పుస్తకాలు చదువుతూ కూరు}ంటే ఏమొసు్త ంది నీకు" అని అడిగాను మా అమ్మను.
అమ�: ఏం పెట్టమనా్నవు, పొ్ర దు్ద న్నది చక్కె�ర పొంగల్చి ఉంది త్తింటావ్యా.
అమ�: నీకు చక్కె�ర పొంగల్చి అంటే ఇష్టం కదురా, వద్దంటావేం?
నేను: అయినా అద్యే మళ్ళీ� మళ్ళీ� ఏం త్తినగలం?
9
అమ�: అంటే నీకొక విషయం తెల్చిసి ఉండాల్చి. ఏ లౌకిక కర్మలైనా, విషయమైనా ఎపు్పడూ ఆనందము ఇవ్వలేదు. అందుకే ఇలా భగవంతుని గురించిన విషయాలు తెలుసుకోవ్యాల్చి. అవయితే అలాకాదు.
నేను: లౌకిక కర్మలు, విషయాలంటునా్నవు, యజ్ఞ, యాగాదులు చేసి పొంద్యే స్వర· ఫలాలో.
అమ�: అవీ అంతే కదా, ఆ ఫల్చితం పూర�యిన తరువ్యాత మళ్ళీ� ఇక�డ ఏదో జన్మ పొంది జీవితము గడప వలసినద్యే కదా, అలా కాకుండా భగవంతుని తెలుసుకొని భకి�తో ధా్యనాదులు చేస్తే్త ఆయన కరుణిస్తే్త అపరిమితమైనది, కాల పరిచే్ఛదము లేనిది అయిన ఆనందం పొందవచు}.
నేను: భగవంతుడిని నము్మకొని పని మానేసి కూరో}వచా}?
అమ�: అలా అని ఎవరనా్నరు. మనకు విహితమైన కర్మలు జీవితాంతం చేయాల్చి్సంద్యే. భగవంతుడిని పటు్ట కొని నేను మీకు వంటా, వ్యారూ్ప మానీలేదుకదా!
నేను: అమా్మ! కి్రయాని్వతం కాని పదాలనుండి జా్ఞ నము కలుగదు, లాభము ఉండదు. ఒక పని జరిగితే దాని వలన ఫల్చితం ఉంటుంది. ఆ భగవంతుడు గొప్పవ్యాడు అని నాకు తెల్చిస్తే్త ఫల్చితం ఎలా వసు్త ంది? అలాంటపు్పడు ఈ పుస్తకాలు పటు్ట కొని భగవంతుడి గురించి ఆరాటం ఎందుకు?
అమ�: అలాకాదురా, కి్రయ లేని వ్యాకా్యలు కూడా ప్రయోజనాని్న ఇసా్త యి. మీ నాన్నగారిని చూప్తించి ఆయన మీ నాన్నగారు అంటే అక�డ కి్రయ లేకపోయినా ప్రయోజనం కలుగుతోంది కదా. అసలు భగవంతుడి గురించి తెలుసుకోవడంలో కి్రయాకారిత్వం లేదని నువు్వ ఎందుకనుకుంటునా్నవు. భగవంతుడు మనలను, ఈ జగతు్త లను సృషి్టసు్త నా్నడు, రక్షిసు్త నా్నడు, మోక్షమిచి} మనకు అపరిమిత ఆనంద పదమైన మోక్షమిసు్త నా్నడు అంటూ ఉంటే కి్రయ లేదంటావేమిటి? ఆయనకు మనకు సంబంధము తెలుసూ్త ందికదా, అంటే ప్రయోజనం కలుగుతోంది. అందుచేత మనం భగవంతుడి గురించి తెలుసుకోవడం అవసరమే!
నేను: అయితే ఈ లౌకిక జగత్తంతా అంతా తాతా�ల్చికమే కనుక హుళకే�నా! అలాగయితే అద్యేదో సా్వమీజీ అన్నటు� ఆ భగవంతుడొక�డే నిజము. మిగిల్చినదంతా అబద్ధము, అనిత్యమేనా? నేను కూరు}న్న కురీ} విరిగిపోతే కర్ర ముక�లైపోతుంది. దానిని కాలే}స్తే్త బూడిద అయిపోతుంది. ఆబూడిదతో ఇటుక చేస్తే్త ఇటుక అయిపోతుంది. ఇలా నిడివి, నిలకడ లేనిది కదా ఈ జగతు్త కాని ఈ శరీరముకాని, అంటే తాడుని చూసి పాము అనుకుంటున్న వ్యాడు ఇది పాముకాదు తాడు అని తెలుసుకున్నటు� ఈ జగతు్త అనిత్యము, అసత్యము అని తెలుసుకోవడమేనా, భగవంతుడిని తెలుసుకోవడం అంటే
అమ�: ఈ కనపడే జగతు్త మారుతోండవచు}, అంటే ప్రవ్యాహతో నిత్యమనుకోవచు}. కాని అసత్యమని ఎలా చెపా్త వు ప్రత్యక్షంగా కనపడుతున్నదాని్న పటు్ట కొని.
నేను: అజా్ఞ నం వల�, అవిద్య వల�, నీరు లేని చోట ఎండమావి వలన నీరు కనపడడం లేదూ, fan త్తిరుగుతున్నపు్పడు ఆ ఱెక�లు కనపడక ఒక చక్రం లా కనపడడంలేదూ, అలాగే
10
అమ�: ఈ అవిద్య ఎక�డిది, ఎక�డుంటుంది.
నేను: ఈ అవిద్య మనలను కపే్పసి మనమూ, ఈ జగతు్త ఇదంతా ఉన్నట�నిప్తింపచేసు్త ంది. ఇదంతా మాయ అని తెల్చిస్తే్త ఇద్యేమీ లేదనీ ఉన్నది ఒక� పరమాతే్మనని తెలుసు్త ంది. అద్యే మోక్షం అనా్నరు సా్వమీజీ.
అమ�: ఈ అవిద్య అనేది నువు్వ చెప్తి్పనటు� ఉండడానికి అవకాశములేదు అని అనేక రకాలుగా నిరూప్తించ వచు}. ఉదాహరణకు ఎక�డుందని చెపా్త వు. జీవుడిని ఆశ6యించిందని చెప్పడానికి అవిద్య ఆశ6యించిన తరువ్యాతనే కదా జీవుడు జగతూ్త అంటే మనము ఈ ప్రపంచమూ వచి}నది, అలాకాదు, పరమాత్మని ఆశ6యించినదంటే వెలుగు చీకటి ఒక చోట ఉండనటు� స్వయంప్రకాశకమూ, జా్ఞ నస్వరూపమూ అయిన పరమాత్మని చేరి అవిద్య ఎలాగుంటుంది. పోనీ అవిదా్య, పరమాత్మ ఒక�టే అంటే వెలుగు చీకటి ఒక�టి ఎలాగవుతాయి. అసలు మనమందరము నాశనమయి పోవడము మోక్షమని అంటే అలాంటి మోక్షము ఎవడికి కావ్యాల్చి. ఎండమావిలో నీరు కని్పంచడానికి, త్తిరుగుతున్న పంకా లో ఱెక�లుకాక, చక్రముల కనపడడానికి నిజమైన కారణాలునా్నయి కాని అసత్యమవడంవల� కాదు. అయినా తాడు పాములా కనపడి ఎవరైనా నిజం చెప్తి్పనపు్పడు అది తాడు అయి పోయినటు� గా అంటునా్నవు, అది పాములా చూసి నపు్పడు నీకు చెమటలు పోసింది నిజమేకదా, అంటే ఆ సమయంలో అది సత్యమే, అయినా అసలు పరమాత్మ అయిన మనము మనుషు్యలుగా చూచుకోవడం అంటే ఎలాంటిదంటే తాడు తనను పాముగా చూచుకోవడం , ఇదెలా సంభవం. అసలు మాయ అంటే ఊహించరాని విచిత్ర శకి� కార్యమని కాని, అసలు లేనిది అని కాదు. అందుచేత ఈ అవిద్య, జీవ బ్రహ్మైÓకవ్యాదము అంతా కటు్ట కథే
నేను: ఆ సా్వమీజీ పరమాత్మ నిరి్వశేష చినా్మత్రం అని అనా్నరు. అంటే ఏ విశేష్ఠాలు, లక్షణాలు, గుణాలు లేని చైతన్యమన్నమాట. నువే్వమో విగ°హాలూ అవీ పెటి్ట పూజా అదీ చేసూ్త ంటావు.
నేను: ఈ కనబడుతున్నదంతా భ్రమ అని కదమా్మ తెలుసుకోవలసింది. ఈ కురీ} ఉన్నది, ఈ పుస్తకం ఉన్నది అంటున్నపు్పడు ఈ విశేషణాలు అనీ్న ఈ కురీ}కో పుస్తకానికో. ఇవనీ్న తాతా�ల్చికమయినవి. అంటే నాశనమై పోయేవి. ఇలా నాశనం కాకుండా ఎపు్పడూ ఉండేద్యే పరబ్రహ్మము. అంటే ఈ కురీ} ఉన్నది, ఈ పుస్తకం ఉన్నది అంటున్నపు్పడు ఈ కురీ}, పుస్తకం నాశనం అయిపోయినా ఈ "ఉన్నది" అంటునా్నమే సత్ అద్యే నన్నమాట నిరి్వశేష చినా్మత్రం.
అమ�: అసలు నువు్వ శు6 తులలో కొంతభాగం పరిగణించి కొంతభాగం వదిలేయాలనా్నవే అద్యేతపు్ప. దీని సంగత్తికి తరువ్యాత వదా్ద ం. ఇంతకుముందు కూడా కర్మలను వదిలేసి అంటే వేదాలలో కర్మవిభాగాని్న వదిలేసి, పరమాత్మను గురించి తెల్చిపే జా్ఞ న విభాగాని్న మాత్రము పరిగణనలో తీసుకుంటే చాలేమో అనా్నవు. అదెలాకుదురుతుంది చెపు్ప.
నేను: వీటిలో విషయం వేరు, వ్యాటిలో విషయం వేరు, కర్మ కాండ ప్రయోజనాలు వేరు అవి తాతా�ల్చిక సుఖాలు, జా్ఞ నకాండ ప్రయోజనం శాశ్వత బ్రహా్మనందము, కర్మ కాండ తెలుసు కొనేవ్యాళ్ళు� తాతా�ల్చిక సుఖాలు కోరుకొనే వ్యాళ్ళు�, జా్ఞ నకాండ తెలుసుకొనేవ్యాళ్ళు� శాశ్వత ఆనందం కావలసిన వ్యాళ్ళు�, ఉదాహరణకు మీమాంసా శాసÙంలో జైమిని ధర్మ సూతా్ర లు వ్యాî స్తే్త బాదరాయణుడు బ్రహ్మ సూతా్ర లు వ్యాî స్తేడు. అంటే ఇవి ఱెండూ వేరే్వరనీ ఇది కావ్యాలంటే ఇది, అది కావ్యాలంటే అది మనము తెలుసుకోవ్యాలని నా అభిపా్ర యము.
అమ�: అదెలాగురా, వేదంలో మొదటిభాగంలో భగవదారాధనారూపమైన కర్మలు వివరింపబడగా, ఉత్తర భాగంలో తదారాధు్యడైన పరమాత్మ నిరూప్తింప బడా� డు. ఒకదానికొకటి సంపూరకం కాదా. వ్యాటి ప్రయోజనం వేరు అనా్నవు, కర్మలు చేయడం వలన చిత్త శుది్ధ కల్చిగి మోక్షం సాధితమవుతుంది కదా. నువు్వ చెపే్పది చేతులు కడుగు కొని భోజనం చేయరా అంటే చేతులు కడుగుకోవడం వేరు, భోజనం చేయడం వేరు కనుక నాకు భోజనం చేయాలని అనిప్తించినపు్పడు చేతులెందుకు కడుగు కోవడం అన్నటు� ంది. కవి త్రయం ముగు· రు వ్యాî స్తేరు ఒకే భారతాని్న, బాణభటు్ట డు, ఆయన కుమారుడు వ్యాî స్తేరు కాదంబరిని. అలాగని ఆ గ°ంథాలు వేరే్వరని ఎలాగంటావు. అందుచేత వేదంలో కర్మ కాండ, జా్ఞ న కాండ ఱెండూ పరిగణనలోకి తీసుకోవలసినవే.
నేను: అలాగే సగుణ శు6 తులు, నిరు· ణ శు6 తులూ అని అంటావ్యా? అదెలా కుదురుతుంది. ఒక చోట నిరు· ణం, నిషి�్రయం, అని సత్యమ్, జా్ఞ నమ్ అనంతమ్ బ్రహా్మ అని...
అమ�: ఆగాగు సత్యమ్, జా్ఞ నమ్, అనంతమ్ బ్రహా్మ అన్నదానికి నిరు· ణం అని ఎలా చెబుతావు
నేను: సరేనమా్మ పరబ్రహ్మ నిరి్వశేషము కాదని కలా్యణ గుణపూరు× డనీ ఒపు్పకుంటాను. అయినా పరమాత్మ అంటే ఏమిటి అని నిర్వచించమంటే మళ్ళీ� ఉపనా్యసం మొదలు పెటే్టమేమిటి. ఒక� ముక�లో చెపు్ప, పరమాత్మ అంటే ఏమిటో?
అమ�: అద్యేదో ఒక� ముక�లో నువే్వ చెపు్ప
నేను: "తత్త్వమసి" అంటే "త్వమ్" అంటే నేనే అనే ఈ జీవుడే "తత్ " అంటే ఆ పరబ్రహ్మము "అసి" అంటే అయి ఉనా్నను" అంటే ఈ జీవుడే అవిద్య తొలగి పోతే పరబ్రహ్మమన్నమాట.
అమ�: ఊ, నీకీ వ్యాదము బాగా ఒంటబటి్టనటు� ంది. సరే ఈ వ్యాక్యము ఏ సందర్భం లోదో చెబుతావ్యా.
ఒక�టే ఉన్నది, వేర్కొకటి లేదు అని తాత్తి్త్వక బోధ చేస్తేడు. అంటే ఆ సత్ లాంటివి కాని, సత్ కు వేరయినవి కాని సత్ లోనే వేరే వేరే ఏమయినా గాని లేక సత్ ఒక�టే ఉన్నదన్న మాట. ఇవనీ్న అంటే ఈ జగతు్త , జీవుళ్ళు� ఏమీ లేవన్నమాట, ఈ విషయం నిరా్ధ రిసూ్త "తత్ త్వమ్ అసి" అని అంటే నువు్వ అంటూ వేఱుగా లేవు నాయనా నువ్వంటే ఆ పరబ్రహ్మమే అని తేటతెల�ము చేస్తేడన్నమాట మహరి| ఉదా్ద లకుడు.
అమ�: బాగానే ఉంది కాని మను్న మాత్రం సత్యం అని చెప్పడానికి మృత్తి్తకా ఏవ సత్యమ్ అనాల్చి కాని మృత్తి్తకా ఇత్తి ఏవ సత్యమ్ అని ఎందుకనా్నరంటావు
అమ�: కాదు. ఒక కుండ తయారవడానికి మను్న ఉండాల్చి కద, దానిని ఉపాదానము అంటారు. అలాగే కుమ్మరి కావ్యాల్చి కద, దానిని నిమిత్తకారణమంటారు. చక్రము, కర్ర లాంటివి సహకారి కారణాలు. పరబ్రహ్మ విషయంలో ఇలా మూడు కారణాలూ ఆయనే, ఆయన తప్ప వేఱుగా మఱొక కారణంలేదు అని చెప్పడానికి సత్ ఏవ, ఏకమ్ ఏవ, అది్వతీయమ్ అని మూడు సారు� వ్యాడేరు. అయినా ఈ రాజు అది్వతీయుడు అంటే అలాంటి రాజు మఱొకడు లేడని కాని, ఈ రాజు ప్రజా, పరివ్యారమూ లేని ఒంటరి వ్యాడనా? అలాగే పరబ్రహ్మ అది్వతీయుడు అంటే ఆయన వంటిది కాని, ఆయన కంటె గొప్పద్వైనది కాని వేఱొకటి లేదు అని. అందుకే ఆయనను తెలుసుకొని పూజించాల్చి, ధా్యనించాల్చి. ధా్యనము అంటే తెలుసు కదా ఆయన గురించి నూన్నె ధారలా విచి్ఛన్నము లేని స్మృత్తి.
నేను: చెపే్పనుగా, త్వమ్ అంటే అవిద్య ఆవరించడం చేత నేను వేరు అనుకుంటున్న నువు్వ తత్ అంటే ఏ అవిదా్య, అజా్ఞ నమూ లేని ఆ నిరి్వశేష చినా్మతా్ర నివే, పరబ్రహా్మనివే అని
అమ�: మఱి నువు్వ పరబ్రహ్మకు రూపము, విశేషణం లేవంటునా్నవు, ఎలా కుదురుతుంది. ఇంక, నువు్వ అవిద్య లేని పరబ్రహ్మ, అవిద్యతో ఉన్న నువు్వ అంటే జీవుడు ఒక�టే అంటునా్నవు. అంటే విరుద్ధమైన లక్షణాలున్న ఱెండూ ఒక�టే అంటునా్నవు. ఇదెలా కుదురుతుంది
నేను: ఎందుకు కుదరదు. మామయ్య అంతకు ముందు విశాఖ పట్టణం లోఉండి తరువ్యాత హ్మైదరాబాదు వెళ్ళితే విశాఖ పట్టణం మామయ్య, హ్మైదరాబాదు మామయ్య ఒక�రే అంటునా్నను కదా! అక�డ కూడా లక్షణాలు అంటే విశేషణాలు వేరయినా మామయ్య ఒక�రే కదా!
అమ�: అలా అనవచు} ఒకే కాలం కాదు కనుక. ఇక�డ అలా కాదు కదా, సరే, నువి్వందాకా అవిద్య ఆవరించడం అనా్నవు, అవిద్య ద్యేనిని ఆవరిసు్త ంది
15
నేను: బ్రహ్మనే. బ్రహ్మనే అవిద్య ఆవరించడం చేత అది జీవుడినని భ్రమిసు్త ంది. "తత్త్వమసి" అనే జా్ఞ నము వలన ఆ భ్రమ, ఆ అవిద్య నివర�కమయిపోతుంది.
అమ�: అదీ అంతే. ఇంతకు ముంద్యే అనుకునా్నము. అదీ కుదరదు
నేను: నువు్వ చెప్తి్పనద్యేమిటో మఱి కొంచెం వివరంగా చెపు్ప.
అమ�: భ్రమ పోతుంది అంటునా్నవు కదా, అంటే ముందు భ్రమ ఎలా కలుగుతుంది. నేనూ పెద్ద దానినే, అడ�కచ} చీర కటు్ట కున్న దానినే, మామా్మ పెద్దవ్యారే, అడ� కచ} చీర కటు్ట కునా్నరు. ఆవిడని చూసి నువు్వ నేననుకొని భ్రమ పడా� వు. తరువ్యాత దగ·రా చూస్తే్త ఆవిడ, బొటు్ట , తలకటు్ట అవీ చూసి మామ్మ అని తెల్చిసింది. అంటే ముందు కొని్న ధరా్మల వలన భ్రమ కలగాల్చి, తరువ్యాత మరి కొని్న ధరా్మల వలన ఆ భ్రమ పోవ్యాల్చి. సన్నగా, పొడుగా· ఉన్న తాడుని పాము అని అనుకున్నపు్పడు తరువ్యాత అది కరవదు, కదలదు అని తెల్చిసిన తరువ్యాత ఆ భ్రమ పోతుంది. కాని నువు్వ ధర్మమే లేదంటునా్నవు, మరెలా ఆ భ్రమ పోతుంది. అసలు నువి్వందాకా కథ చెబుతున్నపు్పడు మధ్యలో కొంత వదిల్చి వేస్తేవు. "తద్వైక్షత బహుసా్యమ్ ప్రజాయేయ" అంటే "తత్ అంటే ఆ పరబ్రహ్మ సంకల్చి్పంచెను అనేకముగా అగుదును గాక " అని. అంటే పరబ్రహ్మ కు సర్వజ్ఞత్వం, సత్య సంకల్పత్వం ఉనా్నయన్నమాటే! లేక పోతే సృషి్ట ఎలా జరగుతుంది. అదుగ్యో అలాంటి పరబ్రహా్మత్మకుడవు నువు్వ అని చెప్పడానికి "తత్ త్వమ్ అసి" అని వ్యాడేరు. అంటే ఆ పరబ్రహ్మమే నీకు అంతరా్యమిగా ఉన్నది అని చెబుతునా్నరు ఇక�డ.
నేను: త్వమ్ అంటే నువు్వ అని clear గా ఆత్మ అని చెబుతూంటే అది ఆత్మ కు ఆ నువు్వ అనే పదము అంతరా్యమి ని ఎలా address చేసు్త ంది.
అమ�: నేను మనషు్యడను అంటే ఎవరు మనుషు్యడు
నేను: ఆత్మ, ఆ sorry, మనుష్యత్వము శరీరానికే, ఆత్మకు కాదు. కాని శరీరమూ ఆత్మ కలసి ఉండడం వలన అలా పరిగణిసా్త ం.I mean వ్యాడుతాం
అమ�: పరమాత్మ, ఆత్మ ఎపు్పడూ కలసి ఉంటారు కదా, అందుచేత మనము శరీరానికి చెప్తి్పనది ఆత్మకు పర్యవసించినటు� ఆత్మకు చెప్తి్పంది పరమాత్మ దాకా పర్యవసిసు్త ందన్నమాట. రామాయణం చదువుతూంటావుకదా, దానిలో రావణ సంహారము అయిన తరువ్యాత బ్రహా్మదులు వచి} రాముడిని కీరి�ంచినపు్పడు "జగత్సర్వమ్ శరీరమ్ తే" అంటాడు బ్రహ్మ రాముడిని. అంటే ఈ జగజీ్జవ్యాలనీ్న ఆయన శరీరమన్నమాట. అసలు శరీరమంటే ఏమిటి. 1. తద్యేక ఆశ6యత్వము అంటే ఆత్మనే ఆశ6యించి ఆత్మ లేకపోతే పడిపోయేది 2. తద్యేక ప్రయోజనత్వము అంటే ఆత్మ ప్రయోజనమునకు మాత్రమే ఉన్నది 3.
16
నియత విశేషణత్వము అంటే శరీర వ్యాచక విశేషణాలు ఆత్మకూ చెందుతాయి. ఇలాగయితే శరీరమంటారు.
నేను: అలాగయితే నరకాది లోకాలలో శరీరం బాధలు పడడం ఆత్మకోసమేనా
అమ�: అవును, పాప కర్మ క్షయము కూడా ఆత్మ ప్రయోజనమే కదా
నేను: ఒక స్తేవకుని శరీరం అతని సా్వమికే ఎపు్పడూ స్తేవ చేస్తో్త ందనుకో తనకోసం కాకుండా, అపు్పడో ?
అమ�: అయితే విను, "అంతః ప్రవిష్టః శాసా్త జనానామ్" అంటే పరమాత్మ జనుల లోపల ప్రవేశ్రించి జనములను నియమిసు్త నా్నడు, "యః పృథివ్యా్యమ్ త్తిష� న్, పృథివ్యా్య అంతరః, యమ్ పృథ్వీ్వ నవేద, యస్య పృథ్వీ్వ శరీరమ్, యః పృథ్వీ్వమ్ అంతరః యమయత్తి సత ఆతా్మ అంతరా్యమృతః" అంటే ఎవరు పృథివి యందుండి పృథివి చేత తెలుసుకొన బడక పృథివిని శరీరముగా కలవ్యాడో, వ్యాడు ఈ ఆత్మ అంతరా్యమియు మరియు జనన మరణములు లేని వ్యాడు"య ఆత్మని త్తిష� న్ ఆత్మనో అంతరో యమాతా్మ నవేద....." అంటే ఎవడు ఆత్మచే తెల్చిసికొన బడక ఆత్మను లోపల్చి నుండి నియమించు చునా్నడో "యః పృథివీమ్ అంతరే సంచరన్ .....అపహత పాపా్మ దివ్యో్య ద్యేవ ఏకః నారాయణః" అని ఆయనే ప్రకృత్తి సంబంధము లేని వ్యాడు, ఒక�డు నారాయణుడు. "తత్ సృష్ఠా్ట ్వ, తద్యేవ అనుపా్ర విశత్, తదను ప్రవిశ్య సత్ చ త్యత్ చ అభవత్" దానిని సృజించి దానియందు ప్రవేశ్రించి చేతనము, అచేతనము ఆయెను. "అనేన జీవేన ఆత్మనా అనుప్రవిశ్య నామరూపే వ్యా్యకరవ్యాణి" అనగా జీవునితోబాటు చేతనాచేతనములయందు తానుగూడ అనుప్రవేశము చేసి వ్యాటికి నామరూపములు కల్చి్పంచి వ్యవహార యోగ్యములుగా చేసి ఈ జగజీ్జవ్యాలకు ఆత్మగా అయినాడు. ఇలా ఎనో్న శు6 తులు పరమాత్మ చేతనాచేతనాలకు అంతరా్యమి యై ఉనా్నడని తెలుపుతునా్నయి. అందుచేత ఆత్మకు పరమాత్మకు విడివడని సంబంధము ఉంటుంది.
నేను: ఒక ద�వ్యము మీద జాత్తి, గుణము, రుచి, కి్రయ ఆధార పడి ఆ ద�వ్యము address అయినపు్పడు వ్యాటికి కూడా అది apply అవుతుందనుకోవచు}. పండు చెప్తి్ప నపు్పడు దాని రంగు, రుచీ అవీ దానితో పాటే address అయినటు� అంటే సుëరించి నటు� . కాని నువు్వ రెండు ద�వ్యా్యలు అంటే ఆత్మ, పరమాత్మ విషయంలో ఆత్మను సంబోధిస్తే్త ఆ అంతరా్యమి కి కూడా apply అవుతుంది అంటునా్నవు, ఇదెలాగ
నేను: ఒక పండు, దాని రంగు చెప్తి్పనపు్పడు రంగు పండుకి విశేషమై దానిని వరి×స్తో్త ంది. అలాగే దండి అన్నపు్పడు దండము అది కలవ్యాడికి విశేషణమవుతుంది, కనపడుతుంది. కనపడక, వరి×ంచకుండా ఉంటే ఆత్మ అంటే పరమాత్మ పర్యంతమూ ఎలా వరి�సు్త ంది.
అమ�: అలా అనుకోకూడదు. మను్న కన పడుతుంది, దాని వ్యాసన కనపడదు, అలాగని మను్న అన్నపు్పడు అది దాని వ్యాసనకు వరి�ంచదు అనగలమా, ఆత్మ కంటికి కనపడకపోయినా అంతరింది�యమైన మనసు్సకి తెలుసు్త ంది కదా! అక�డ ఇంతకు ముందు చెప్తి్పనటు� శరీర, ఆత్మ సంబంధమే ముఖ్యము.
నేను: ఇలా కాక, జీవ పరబ్రహ్మలు కుండలో ఆకాశం, మహాకాశం లాగా ఉండి కుండ పగిల్చి పోయినపు్పడు అంటే ఈ శరీరం పోయినపు్పడు జీవ బ్రహ్మలు కల్చిసి పోతారు అపు్పడు జీవబ్రహ్మలు ఒక�టైపోతారు అంటే
అమ�: అదీ కుదరదు. పరబ్రహ్మకు ఉపాధి వలన వచే}యి అంటూ దోష్ఠాలెలా అంటగడతాము
నేను: పోనీ, సముద�ము నుండి క్కెరటము వచి} మళ్ళీ� సముద�ములో కలసి పోయినటు� పరబ్రహ్మ నుండి జీవుడు పరణామం చెంది మళ్ళీ� కల్చిసి పోయాడంటేనో.
అమ�: అదీ కుదరదు. అపు్పడూ పరమాత్మ జీవుడవడాని ఆయనలో దోష్ఠాలు ప్రవేశ్రించడం, మళ్ళీ� ఆయన పరమాత్మగా మారినపుడు మాయమవడం ఇదంతా అసలు కుదరదు.
నేను: ఈ శరీరి, శరీర సంబంధం ఏదో తెల్చిస్వీ తెల్చియనటు� గా ఉన్నది. శరీరమంటే చేష్టలు చేయడానికి కావల్చిసినది, ఇంది�యాలున్నది, అనుభవించడానికి పనికి వచే}ది, చేతులు, కాళ్ళూ� ఇలాంటివి ఉన్నది అని నేను అనుకుంటునా్నను ఇంతవరకూ
అమ�: చేష్టలు చేయడానికి అంటే పనులు చేయడానికి పనికి వచే}ది అంటే మన వంటపాత్రలు, పనిముటు� అవనీ్న శరీరాలే అవుతాయి. ఇంక ఇంది�యాలున్నది అంటే ఇంది�యాలంటే ఏమిటో తెల్చియాల్చి ముందు. ఇంది�యమంటే ఉదాహరణకు మనకు పైన కనపడే గుడు� , ఱెప్ప లతో ఉన్న కనిప్తించేది ఇంది�యం కాదు. అది కేవలం అవయవం మాత్రమే. లోపల కనపడకుండా ఉండి మనకు ఈ దృషి్ట జా్ఞ నం కల్చిగించేది ఇంది�యము. అది ఉండడానికి సహకరించేది, మనకు కనపడుతున్న కను్న అవయవం. అందువలన ఇంది�యాలున్నది అంటే ఆయా అవయవ్యాలనీ్న శరీరాలయిపోతాయి. అలా కాదు కదా. అలాకాక మనం అనుభవించడానికి పనికి వచే}ది అంటే మన ఇళ్ళు�, బంగారాలు ఇంతకుముందు అనుకున్న కుండలాలు ఇలాంటివనీ్న భోగానికి పనికివచే}వే, కాని ఇవి కూడా శరీరాలు కావు. చేతులూ, కాళ్ళూ� ఇలాంటివి ఉన్నది అంటే చెల్చి� ఆడుకొనే బొమ్మను కూడా శరీరమనాల్చి. అందుచేత శరీరమంటే వేఱుగా ఉండకుండా ఎపు్పడూ కూడి ఉండి నియమింపబడి, ఎల�పు్పడూ ఆశ6యించి ఉండి, ఎవరితో ఉన్నదో వ్యారు అలా ఉన్నంతకాలమూ వ్యారి కొఱకు మాత్రమే ప్రవరి�స్తే్త దానిని శరీరమనవచు}ను.
నేను: మఱి చని పోయినపు్పడు శరీరం పోతుంది కదా!
అమ�: అవును. అందుకే "ఎవరితో ఉన్నదో వ్యారు అలా ఉన్నంతకాలమూ" అని అనా్నను. పోయిన తరువ్యాత సూక్షÓ శరీరము వసు్త ందనుకో, అది వేఱే విషయము.
నేను: అలా అంటే గురు� కు వచి}ంది, పోయిన తరువ్యాత కూడా ఆత్మలో పరమాత్మ ఉంటాడా, అలాగే పరమ పదము లోకి వెళ్ళి�న తరువ్యాత కూడా.
అమ�: మన సిదా్ధ ంతములో ఆత్మ మారదు. అందుచేత ఆత్మతో బాటు అంతరా్యమి గా పరమాత్మ ఇక�డైనా, స్వర· , నరకాలలోనైనా, పరమపదములోనైనా ఆత్మతోటే ఉంటాడు.
అమ�: అంటే పరమాత్మ ఆత్మ కల్చిసి ఉంటాయని చెపే్ప శు6 త్తివ్యాకా్యలు. ఇంతకుముందు అనుకునా్నమే, అంతః ప్రవిష్టః శాసా్త జనానామ్ మొదలైన శు6 త్తి వ్యాకా్యలు. అలాగే దా్వ సుపరా× సయుజా.......అనే ముండకోపనిషతు్త లోని వ్యాక్యం సమానమైన గుణములున్న ఱెండు పక్షులు ఒకే చెటు్ట ను ఆశ6యించి ఉనా్నయి. ఒకటి ఆ చెటు్ట పళ్ళు� అనుభవించుచుండగా ఱెండవది అనుభవించకుండా ప్రకాశ్రిస్తో్త ంది అని ఆత్మ, పరమాత్మలు కలసి ఉంటాయని, ఒకటి కరా్మనుభవము అనుభవిస్తో్త ంటే ఱెండవది అనుభవించకుండా ప్రకాశ్రిస్తో్త ందని చెబుతుంది. ఇటువంటి శు6 తులను ఘటక శు6 తులంటారు. ఈ శు6 త్తిలో తెలుస్తో్త ంది కదా కరా్మనుభవము ఆత్మకుకాని పరమాత్మకు కాదని.
19
నేను: "సర్వమ్ ఖలు ఇదమ్ బ్రహ్మ" అని కదమా్మ శు6 త్తి వ్యాక్యము, అంటే ఈ కనపడేదంతా బ్రహ్మమే ననికదా?
నేను: అద్యే భగవదీ·తలో "మాయాంతు ప్రకృత్తిమ్" అని ఈ ప్రకృత్తి అంతా మాయయే అని అన్నటు� ఉంది కదా, నువే్వమో మాయ అంటే అనూహ్యమై విచిత్రమైనది అని అనుకోమంటావు. మఱి మనం గారడీవ్యాడు మాయ చేసి లేని వసు్త వు సృషి్టంచేడు అని అంటాము. ఏమిటో చాలా confusing గా ఉంది.
అమ�: సరే, ఈ మాయ అంటే ఏమిటని నీ ఉద్యే్దశ్యము?
నేను: మొదట ఒక రకంగా ఉన్నటు� అనిప్తింప లేదా కనిప్తింప జేసి ప్తిదప అసలు విషయము లేదా వసు్త వు సమంగా తెల్చిసినపు్పడు తొలగి పోయేది మాయ అనుకోవచే}మో నమా్మ! అంటే ముందు అక�డ పాము ఉందని అనుకునా్నము. తరువ్యాత అది పాము కాదు తాడు అని నాన్నగారో ఎవళ్ళో� చెప్తి్పన తరువ్యాత అది పాము అనే జా్ఞ నము పోతుంది కదా, అలా ముందు ఉండి తరువ్యాత పోయే దానినే మాయ లేదా మిథ్య అనవచు}ను. ఉదాహరణకు కోరు్ట లో ఒక సాక్షిని లాయర్ హత్య చేసిన వ్యాడు ఎలాగుంటాడు అని అడిగితే మొదట ఆ సాక్షి వ్యాడికి తలపై బొదు్ద గా నల�గా జుతు్త ఉంటుందని చెప్తి్ప మళ్ళీ� మర్కొక ఘడియలో లేదండీ నల�గా కాదు తెల�గా ఉంటుందని, మర్కొక మాటు అసలు జుతే్త లేదండీ అంటే ఆ లాయరు వీడు చెపే్పది సత్యముగా తీసుకోలేమని అంటాడు కదా, అలాగే క్షణ క్షణానికి మారి పోయే ఈ కనపడుతున్నదంతా సత్యమని ఎలాగంటావు మిథ్య అనే అనాల్చి కదా.
అమ�: ఈ మిథ్య కలగడానికి కారణం?
నేను: అవిద్య. అంటే అసలు స్వరూపాని్న తెల్చియకుండా చేసి రకరకాలుగా, విచిత్రంగా తోప్తిసూ్త అసలు ఉన్నదో, లేదో తెల్చియనిది అవిద్య అనవచు}ను అనుకుంటాను. అంటే అక�డ లేని పాము ఉన్నదని తెల్చిపే
20
తెల్చివి లేదా జా్ఞ నము అన్నమాట. ఈ అవిద్య ఎప్పటినుండో ఉన్నది, అంటే దానికి పుటు్ట క లేదన్న మాట. అలాగే ఈ అవిద్య వలననే బ్రహ్మ అయిన నేను ఆ విషయం తెలుసుకోలేక రామాని్న అనో మరేదో అనో భ్రమించి వ్యవహరిసు్త నా్నను. అసలు విషయం అంటే నేను బ్రహ్మ అనే విషయం తెల్చిసి పోతే అద్యే ధా్యసలో ఉండి బ్రహ్మత్వం వచే}సు్త ందన్న మాట.
అమ�: బాగుంది. ఎపు్పడు మనం ఇలా బ్రహ్మ గురించి ధా్యనిసూ్త కూరో}వ్యాల్చి అంటావు. ఎవరైనా అలా కూరో}వచా}?
నేను: దీనికే ముఖ్యంగా నాలుగు prerequisites, అంటే కావల్చిసిన స్తోపానాలు అనుకో, అంటారమా్మ సా్వమీజీ. 1. బ్రహ్మ ఒక�టే నిత్యమని మిగిల్చినవనీ్న నిత్యము కాదనీ తెలుసుకోవడం 2. బాహ్య అంతరింది�యాలమీద నియంత్రణ సాధించడం. 3. ఈ లోకంలోను అంతే కాకుండా స్వరా· ది లోకాలలోను కూడా అనుభవ్యాలమీద విరకి� కల్చిగి ఉండడం 4. మోక్షం అంటే ఈ మిథా్యభూతమైన ప్రపంచజా్ఞ నాని్న దాటి బ్రహ్మతా్వని్న పొందడానికి కోరిక గలగి యుండడం.
అమ�: అలాగయితే మోక్షం మనంతట మనం పొందీడమేనా, మర్కొకరి అనుగ°హము వలన కల్చిగేది కాదా?
నేను: నాకని ప్తించేది మనకు ఆత్మ విశా్వసం లేనపు్పడు ఏదయినా మర్కొకళ్ళు� ఇవ్యా్వల్చి తప్ప మనమంతట మనం సాధించలేము, పొందలేము అనుకుంటామమా్మ. అయినా ఇవ్వడానికి వేఱే ఎవరైనా ఉంటే కదా, అంతా బ్రహే్మ అయినపు్పడు, ఇచే}దెవరు, పుచు}కొనేదెవరు?
అమ�: కాని, ఉపనిషతు్త లు అలా చెప్పలేదు నానా్న. శాసాÙ ని్న వదిలేసి అహంకారంతో మోక్షం నాకు నేను పొంద్యేసా్త ను అనకూడదు.
నేను: నేను బ్రహ్మ ఒక�టే నిత్యమని మిగిల్చినది కాదనీ తెలుసుకొని అంటూ కొని్న కండిషను� చెబ్ధితే నువు్వ మరేవ్యో చెపే్పవు. నీ కుడి చేయి తీయి నా దక్షిణ హస్తము పెడతాను అన్నటు� .
మోక్షము సాధించేసా్త ను అంటునా్నవు. నేను విహిత కర్మలు వదలకూడదు అంటునా్నను, మోక్షం పరమాత్మ ఇవ్యా్వల్చి తప్ప మనంతట మనం పొందలేము అని అంటునా్నను. ఈ తేడాలను గమనించు. ఇంక ఇంతకీ మనకి తా్ర డు పాములా ఎందుకు కనపడుతోంది అంటావు మన అనుభవంలో.
నేను: ఱెండు ముఖ్యమైన కారణాలు ఉండవచు}ను. ఒకటి, నాలో దోషం అంటే నాకు కళ్ళు� సమంగా కనపడకపోవడం లేదా నేను సమంగా చూడక పోవడం, మర్కొక కారణం అక�డ దోషం అంటే సమంగా వెలుతురూ అదీ లేకపోవడం వలన.
అమ�: అంటే నువు్వ ఇందాకా చెప్తి్పనటు� మనం బ్రహ్మ అని తెలుసుకోలేకపోవడానికి కారణం దోషం బ్రహ్మ లోనేనా ఉండచు}. మిథా్యవసు్త వు లోనైనా ఉండవచు}ను. మనము ఇంతకు ముందు అనుకున్నటు� ఈ రెండూ సాధ్యం కాదు. (బ్రహ్మలో దోషం ఉండలేదు, ఎందుకంటే బ్రహ్మకు విశేషణం ఉండలేదు, దోషం ఉంటే వ్యాడు బ్రహ్మ కాదు. అలాకాక మిథా్య వసు్త వు లో ఉంది అనుకుంటే దానికి కారణం ఏమిటి అని ప్రశ్రి్నసూ్త పోతే అదొక అంతులేని కథ అయి కూరు}ంటుంది, అందుచేత అదీ కుదరదు.)
నేను: అంతులేని కథ అంటే
అమ�: ఇందాకా వెలుతురు లేక పోవడం వలన అనా్నవు, ఆ వెలుతురు ఎందుకు లేదు
నేను: చీకటి అయి పోయింది. లైటు లేదు
అమ�: లైటు ఎందుకు లేదు
నేను: కరెంటు పోయింది అనుకో
అమ�: కరెంటు ఎందుకు పోయింది.
నేను: టాþ న్సఫార్మర్ పోయిందనుకో
అమ�: టాþ న్సఫార్మర్ ఎందుకు పోయింది
నేను: లోడు ఎకు�వయిపోయిందనుకో
అమ�: ఎందుకు ఎకు�వయి పోయింది
నేను: ముందు ఒక లోడుకు టాþ న్సఫార్మర్ పెటే్టరు. తరువ్యాత ఎకు�వ ఇళ్ళు�వచీ}స్తేయి. దానితో లోడు పెరిగి పోయింది
అమ�: మరి టాþ న్సఫార్మర్ ఎందుకు మార}లేదు.
నేను: వ్యాళ� దగ·ర డబు్బలు లేవ్యో, అశ6దో్ధ నాకు తెల్చియదమా్మ, ప్రత్తి దానికి ఏదో ప్రశ్న వేసు్త నా్నవు
22
అమ�: కదా, దీనినే అంతులేని కథ అనా్నను. అందువలననే ఇలా కుదరదు అని అంటునా్నను. అంటే దోషం ఆ మిథా్య వసు్త వులోనూ ఉండలేదు. ఇందాకా ఈ దోష్ఠానే్న అవిద్య అనా్నవు. దీనిని బటి్ట అవిద్య ఉండడానికి అవకాశము లేదన్నమాట. మర్కొక విషయం తా్ర డు పాము లాగే ఎందుకు కనపడుతోంది. ఏనుగులా ఎందుకు కనపడడం లేదు?
నేను: తా్ర డు లో కొని్న గుణాలు అంటే పొడుగా· , సన్నగా ఉండడం పాములో ఉండడం వలన.
అమ�: అంటే పాము అనేది ఒకటి ఉన్నదనీ దానికి కొని్న గుణాలు ఉనా్నయని ఒపు్పకుంటునా్నవు కద, మఱి పాము మిథ్య అనీ అసలు గుణాలుండవనీ ఎలాగంటునా్నవు.
అమ�: అలాగయితే వసు్త వులకి గుణాలూ, విశేషణాలూ లేవంటావు, అలాగయితే మరి బ్రహ్మకు కూడా జా్ఞ నం లేదంటావ్యా, జా్ఞ నమూ విశేషణమే కదా?
నేను: బ్రహ్మ, జా్ఞ నమూ వేఱు కాదు కదమా్మ, సత్ అనా్న జా్ఞ నమనా్న బ్రహ్మయే కదా! ఇది స్వయంప్రకాశకం, చినా్మత్రం కాబటి్ట , దీనిని తెలుసుకుందికి మర్కొక జా్ఞ నము అక�రలేదు. ( ఇలాంటి ద�వ్యా్యని్న అజడము అంటారు. )
అమ�: జా్ఞ నం, ప్రకాశం అనేవి గుణాలు కదా, అవి వేటికో వ్యాటికి అపె� అవ్యాల్చి కదా, అంటే నల�దనము అంటే అది వేరుగా ఉండదు కదా, కుండయో, బండియో ఏదో ఒకటి దానికి ఆశ6యం అంటే ద్యేనికో ఒక దానికి అపె� అవ్యాల్చి కదా. అంతే కాక కర�, కర్మ అంటే తెలుసుకొనేవ్యాడు, తెలుసుకొనేది ఒకటి కాలేవు కదా.
23
నేను: అలా అసలు వేఱు వేఱుగా ఉండవమా్మ, ఉన్నది ఒక� బ్రహ్మయే. అది తెలుసుకోవడమే మోక్షము. దీపం గురి�ంచడానికి వేర్కొక దీపం అక�రలేదు కదా. ఆ బ్రహ్మకు జా్ఞ త, జే్ఞయము ఇలా ఉండవు. అంతేకాక విశేషణాలు ఏమీ ఉండవు. ఇలా ఒక విశేషణం ఉందనుకుంటే ఆ విశేషణానికి మర్కొక విశేషణం ఉండాల్చి. అలా చూసూ్త పోతే అదీ అంతు లేని కథే. అంటే నల�కుండ అంటే ఎంత నల�దనము అని ప్రశ్న వసు్త ంది. మంచి నల� దనము అంటే ఎంత మంచి....ఇలాగ.
అమ�: అలా కాదు నానా్న, ఒక వసు్త వు తెలుసు కోవ్యాలంటే దాని అసాధారణ ధరా్మని్న బటి్ట తెలుసుకుంటాము. అంటే ఆవు అంటే గంగడోలు ఉన్నది. ఏనుగు అంటే తొండము ఉన్నది, ఇలాగ. ఈ అసాధారణ ధర్మము ఆ వసు్త వు తోటే ఎపు్పడూ ఉండి ఆ వసు్త వ్యూ, ఆ ధర్మమూ ఒకేసారి తెలుసా్త యి. ఒకదాని తరువ్యాత ఒకటి కాదు. ఈ ధర్మమే ఆ వసు్త జాత్తికి మూలము. అద్యే భేదము. అందు వలన ముందు ఏదయినా వసు్త వు ఉన్నదని మాత్రమే తెలుసు్త ంది. తరువ్యాత ఆ వసు్త వు ధరా్మలూ అవీ ఏమిటో మన మనసు్సలో ఉన్న వ్యాసనల వలన తెలుసు్త ంది, అనేది సరి కాదు. ఆ వసు్త వు తో ఉండే అసాధారణ ధర్మము, ఆ వసు్త వు ఒకే సారి తెలుసా్త యి. అసలు వసు్త వులలో భేదాలే లేకపోతే ఇని్న పదాలెందుకు, గుఱ్ఱము తెమ్మంటే గాడిదను తెచి} భేదం లేదు కదండీ అంటే ఊరుకుంటావ్యా? ఈ వసు్త ధర్మము ఆ వసు్త వు పై ఆధారపడి ఉంటుంది, దాని తోనే కలసి ఉంటుంది కాని ఆ ధర్మమే ఆ వసు్త వు కాదు. అంటే నల�ని కుండలో నలుపుదనము, కుండ ఆ ఱెండూ వేఱే కాని నలుపుదనము కుండను ఆశ6యించి ఉంటుంది అంటే అవి ఱెండూ కల్చిస్తే ఉంటాయి. అసలు భేదమే లేదంటే బ్రహ్మ కి మిథ్యకీ భేదం లేదంటావ్యా?
నేను: పూవుకు వ్యాసన దానినే ఆశ6యించి ఉంటే మఱి దూరంగా ఉన్న నాకా వ్యాసన ఎలా తెలుసు్త ంది.
అమ�: అక�డకూడా వ్యాసన కణాలదా్వరా వ్యా్యప్తించి మన దగ·రకు వసు్త ంది. అంటే ఆ వ్యాసనకు కణాలు ఆశ6యమన్నమాట
నేను: అయితే మహాతు్మలు భేదాని్న చూప్తించరు అంటాం కదా?
నేను: అంటే నిరి్వశేషమన్నది ప్రత్యక్షంగా నిరూప్తించలేమంటావు. అనుమిత్తి లేదా అనుమాన ప్రమాణంతో నిరూప్తించచు}నేమో!
అమ�: కుదరదు నానా్న! ఎందుకంటే అనుమాన ప్రమాణము కూడా ముందు ప్రత్యక్ష ప్రమాణాని్న అనుసరించే నిరూప్తించబడుతుంది. ఉదాహరణకు పొగ ఉంది కనుక అక�డ నిపు్ప ఉన్నది అనా్నవనుకో . పొగ అనేది ప్రత్యక్షంగా కనబడిన తరువ్యాతనే కదా, నిపు్ప ఉనికిని ఊహిసు్త నా్నవు. అందువలన ప్రత్యక్షానికి అసలు చిక�ని నిరి్వశేష వసు్త వును అనుమాన ప్రమాణంతో కూడా సాధించలేవు.
నేను: నువు్వ అన్నటు� గా ముందు భేదం ఉండి తరువ్యాత భేదం పోతుందని అనుకుంటేనో, ఉదాహరణకు సముద�ంలోంచి క్కెరటాలు, వ్యాటినుండి నురుగు వచి} తరువ్యాత అంతా సముద�పు నీరు అయిపోయినటు� .
అమ�: నల� కుండ అన్నపు్పడు నల� తనము వేఱు, కుండ తనము వేఱు, వ్యాటి గుణాలు వేఱు, ఉదాహరణకు నల�తనం స్పృశ్రించ బడలేదు. అవి ఱెండూ ఎపు్పడూ కలసి ఉనా్న అవి వేఱు వేఱే.
నేను: పోనే, ఒక ఉపాధి వలన వేఱుగా ఉన్నటు� ండి ఆ ఉపాధి పోయిన తరువ్యాత ఆ భేదము పోతుందంటేనో. కుండలో గాల్చి, పైన గాల్చి కుండ ఉన్నంతకాలమూ వేఱు, కుండ పగిల్చి పోతే ఒక�టే కదా!
అమ�: అదీ కుదరదు. కుండలో గాల్చి పరిమాణము కాని, దానిలో ఉండే ధూళ్ళి కణాలు కాని, పైనున్న గాల్చి పరిమాణానికి ధూళ్ళి కణాలకు వేఱుగా ఉండవ్యూ! అందువలన భేదమనేది తీసి పారేయ లేవు. అసలు నీ ప్రకారం ఈ జా్ఞ నం అంటే ఏమిటి?
నేను: నిత్యము, సత్యము, స్వయం ప్రకాశకము, నిరి్వకారమూ, పా్ర గభావము అంటే అంతకు ముంద్యేదీ లేనిది. దృశ్యత్వము కానిది. ...
అమ�: కుంద్యేటి కొము్మ అనా్నమనుకో. అలాంటిది ఉండదు కనుక అది అసత్యము. ఇదంతా ఎందుకు చెబుతునా్ననంటే ఇందాకా నువు్వ జా్ఞ నము నిత్యము, సత్యము, నిరి్వకారము, పా్ర గభావము లేనిది, దృశ్యత్వము లేనిది, అనా్నవుకదా!
నేను: అవును. పా్ర గభావము ఉంటే నిత్యము అవదు కదా! అలాగే దృశ్యత్వము ఉంటే దానిని తెల్చిసి కొనే జా్ఞ నము ఇంకొకటి, దానిని తెల్చిసి కొనే జా్ఞ నము ఇంకొకటి ....ఇలా మళ్ళీ� అంతులేని కథ అయి పోదూ!
అమ�: జా్ఞ నము సత్యమే మనము ఇందాకా అనుకున్నటు� . కాని స్వరూపతః నిత్యము, నిరి్వకారము, పా్ర గభావము లేనిది, దృశ్యత్వము లేనిది, భేదములు లేనిది, స్వయం ప్రకాశకము అన్న విషయాలు మరి కొంచెం చరి}ంచాల్చి. నిద� పోతున్నపు్పడు ఈ జా్ఞ నము ఉంటుందా!
అమ�: మనం ఇలా మాటలాడుకుంటుంటే సుఖంగా ఉంది. అంటే సుఖజా్ఞ నం ఉంది. వెళ్ళి� చదువు కోమంటే ఆ సుఖ జా్ఞ నం పోయి, అంతకు ముందు లేని దుఃఖ జా్ఞ నం వసు్త ంది. అంటే వికారాలూ, పా్ర గభావము ఉన్నటే� కదా! స్వరూపతః నిత్యము కాదని కూడా అందు వలన తెలుస్తో్త ంది కదా! ఆతా్మ అరే ద�ష్టవ్యః ...అని అంటుంది ఉపనిషతు్త . అంటే ఆత్మ, అద్యే నీ సిదా్ధ ంతంలో జా్ఞ నం దృశ్యత్వము కలది అనే కదా! అంతే కాక కొంతమంది మహాను భావులు మానసికంగా ఆతా్మనుభవ్యాని్న సాధిసా్త రని వినడం, కనడం జరుగుతోందికదా! అందువలన మారుతోంది కాబటి్ట సత్యం కాదు మిథ్య అని చెప్పడం కుదరదు. అసలు మిథ్య సత్యమా,అసత్యమా!
అమ�: జా్ఞ నానికి ముంద్యేమీ లేదు, అంటే అది అనాది అని చెప్తి్ప అందువలన దానికి నాశము కూడా లేదు అందువలన అది నిత్యము అని సాధించడానికి ప్రయత్తి్నసు్త నా్నవు నువు్వ. దీనికి కారణం ధరి్మ జా్ఞ నము, ధర్మ భూత జా్ఞ నముల గురించి పూరి� అవగాహన లేక.
27
జా్ఞ నానికి ముందు, అంటే పా్ర గా్భవము ఉందని అంటే పా్ర గభావము అంటే ముందు లేకపోవడం లేదని అంటునా్నను నేను ధర్మ భూత జా్ఞ నము విషయంలో. అందుకే ఇపు్పడు ఉన్న సుఖ జా్ఞ నము తరువ్యాత ఉండక పోవచు}, ఇపు్పడు లేని దుఃఖ జా్ఞ నము కొత్తగా రావచు}. ఇపు్పడు చెలా� యికి ఆమ� జనికి సంబంధించిన జా్ఞ నము లేదు. ఱేపు నువ్యో్వ, వ్యాళ� మేష్ఠా్ట రో చెపే్పరనుకో దానికి ఆమ� జని సంబంధ జా్ఞ నము కలుగ వచు}. అందువలన జా్ఞ నానికి పా్ర గభావము లేదని చెప్పలేము.
నేను: జా్ఞ నము ఒక�టి కాదా! ఇలా ఆమ� జని జా్ఞ నము, నత్ర జని జా్ఞ నము అని నానా భేదాలు కల్చిగి ఉంటుందా!
అమ�: నువే్వ చెపు్ప. స్వయం ప్రకాశకం అంటే తనను తాను ప్రకాశ్రింప చేసుకుంటూ మిగిల్చిన వ్యాటిని కూడా ప్రకాశ్రింప చేయాల్చి, అంటే తెల్చియ చేయాల్చి ఎపు్పడూ. నేనేమనుకుంటునా్ననో నీకున్న జా్ఞ నానికి తెల్చియక పోవచు} కదా, అలాంటపు్పడు జా్ఞ నాలనీ్న స్వయం ప్రకాశకాలని చెప్పలేము.
అమ�: ఎందుకు కుదరదు? కాంత్తి దీపం ధర్మం, అంతే కాక photons అని కణాల సముదాయము అంటే ద�వ్యము కూడా. అలాగే కరూ్పరం తీసుకుంటే వ్యాసన దాని ధర్మం, ఆ వ్యాసన ఎలా వసు్త ంది, కరూ్పర
28
కణాలు వ్యాయురూపంగా ప్రసరించడం వలన అంటే అది ద�వ్యము కూడా. అనుమానం ఉంటే కరూ్పరానికి తూకం వేసి చూడు ఒక గంట ముందు, ఆ తరువ్యాత. కరూ్పరం బరువు తగి·నటు� తెలుసు్త ంది. అంటే ఆ ద�వ్యం కణాలు ప్రసరిసు్త న్నటే� కదా! అంటే అది ద�వ్యమూ, ధర్మమూ ఱెండూ అవడం లేదూ!
నేను: అలా కాదమా్మ! జా్ఞ నం అజడం కదా, నువ్వంటున్న ఆత్మ కూడా అజడము కదా, అంటే ఆతా్మ, జా్ఞ నమూ ఒకటేనన్న మాట.
అమ�: బాగుందిరా, ఎఱ్ఱ చీర కటు్ట కున్న ఆడుది మా ఆవిడ అనా్నడుట, వెనకటికి ఒకడు. అంటే ఎఱ్ఱ చీర కటు్ట కున్నదెవరైనా వ్యాడి పెళ్యా�మన్నటు� . ఒక� ధరా్మని్న పటు్ట కొని ఆతా్మ, జా్ఞ నమూ ఒక�టే అంటే ఎలా. అలాగయితే ఆతా్మ స్వయం ప్రకాశకమే, దీపమూ స్వయం ప్రకాశకమే కనుక ఆతా్మ, దీపమూ ఒక�టే అని చెప్పలేము కదా!
నేను: అది కాదమా్మ, జా్ఞ నంతో బాటు జా్ఞ తృత్వము కూడా జత చేస్తే్త అంటే జా్ఞ తను కూడా జత కల్చిప్తితే ఆ తెలుసుకోవడం అనేది ఒక కి్రయ, ఏ పనికైనా ముందు, వెనుక ఉంటాయి కనుక మఱి జా్ఞ నం అనిత్యమయి పోతుంది. అంటే నాశం పొందుతుంది. అందుకే జా్ఞ నం జా్ఞ తతో ఉండడానికి అవకాశము లేదు.
అమ�: నేనంటున్నదీ ధర్మభూతజా్ఞ నానికి సంకోచ, వికాసాలుంటాయనేకదా! ఎటొచీ} ఆ జా్ఞ నానికి ఆశ6యమైన చైతనా్యనికి, అద్యే చితు్త కి, అంటే ఆత్మకు నిత్యత్వం ఉంటుంది.
నేను: అదెలా?
అమ�: నువు్వ జా్ఞ న కి్రయాశ6యమనుకొని confuse అవుతునా్నవు. జా్ఞ నాశ6యమనే తీసుకో. Confusion ఉండదు.
నేను: జా్ఞ నము లేకుండా పని ఎలా జరుగుతుంది, అందు చేత జా్ఞ నమే కర�, మళ్ళీ� ఆత్మ అని ఎందుకంటునా్నవు. ఉదాహరణకు నేను కుండను తెలుసుకునా్నను అంటే తెలుకొనేది జా్ఞ నము ఒక�టే, నేను, కుండా ఱెండూ external to జా్ఞ నమే.
అమ�: నువు్వ డబు్బలు తీసుక్కెళ్ళి� పుస్తకాలు కొనా్నవు. పుస్తకాలు ఎవరు కొనా్నరు, నువ్యా్వ, డబు్బలా?
నేను: నేనే, డబు్బలతో కొనా్నను.
అమ�: అలాగే నువే్వ తెలుసు కుంటావు జా్ఞ నముతో. జా్ఞ నము తెలుసుకోదు. అందు వలన కర� నువు్వ అంటే ఆత్మ.
29
నేను: ఈ జా్ఞ తృత్వము అంతః కరణంలో ఉందనుకుంటేనో, అపు్పడు ఈ జా్ఞ నానికి నిత్యత్వం పోతుందన్న సమస్య ఉండదు కదా! అంతః కరణము అంటే మనసు్స కూడా అచేతనము, శరీరంలా పాంచ భౌత్తికం కాక పోవచు} కాని. అందువలన జా్ఞ త అవదు, జా్ఞ నాశ6యమూ అవదు.
నేను: మనసు్స లక్షణాలూ, శరీరం లక్షణాలూ వేఱుకదా, అందువలన జా్ఞ తృత్వము మనసు్సలో ఉండవచు}ను కదా!
నేను: ఈ జా్ఞ న ప్రసారం convection అంటే సంపర�ం వల�నా, conduction అంటే వ్యాహకత్వం వల�నా లేక reflection వలననా?
అమ�: అంటే
నేను: బురద నేలలో ఒక కటిక పుల� పాతేమనుకో. ఆ బురద నీటి కణాలు ఈ కటిక పుల� లో చేరి కటికపుల�లో బురద నీటి లక్షణాలు చేరతాయి. ఇది convection. అలాకాకుండా ఒక లోహపు గొట్టము ఒక పక� నిపు్పలో పెటి్ట ఱెండవ పక� పటు్ట కుంటే కొంత స్తేపటికి చెయి్య కాలుతుంది. ఇక�డ ఆ కణాలు ప్రసరించవు, కదలవు. ఇళ� పనులలో కూలీలు తాము కదలకుండా ఇటుకలు ఒకరికొకరు అందిచు}కుంటూ చివరకు గ్యోడ కడుతున్న తాపీ మేస్వీÙకి అందిచి}నటు� , లోహపు కణాలు తాము కదలకుండా వేడిని మాత్రము ఒక చివరనుండి మర్కొక చివరకు పంపుతాయి. ఇది conduction. అలాకాక వసు్త వు పై పడిన సూర్యకాంత్తి దర్పణము పై బడి పరావర�నం చెంది మనకు చేరడం వలన మనకు వసు్త వు కనపడుతుంది. దీనిని reflection అంటే పరావర�నం అంటారు.
అమ�: ఇవేమీ కాదు. Convection కూ conduction కూ తగిన మాధ్యమము ఉండాల్చి కదా! అచేతనమైన మనసు్స జా్ఞ నానికి అలా ఉండలేదు. ఇంక పరావర�నమంటావ్యా, జా్ఞ తృత్వము మనసు్సపై పరావర�నం చెందుతుందా, మనసు్స జా్ఞ తృత్వముపై పరావర�నం చెందుతుందా!
నేను: జా్ఞ తృత్వమే పరావర�నం చెందతుంది
అమ�: నీ ప్రకారం జా్ఞ తృత్వము మనసు్సలోనే ఉంటే ఇంక పరావర�నం ఏం చెందుతుంది.?
నేను: మనసు్స జా్ఞ తృత్వముపై పరావర�నములచెందుతుంది అంటే
30
అమ�: మనసు్స అచేతనము. దానికి ప్రసారమూ, పరావర�నమూ ఏమిటి, కుండతో దీపానికి కాంత్తి చూప్తించినటు� అది కుదరని విషయము కదా. అందుచేత మనసు్స ఒక గాజ బుడీ�లా ఉండి దీపం కాంత్తి ప్రసార మాధ్యమముగా ఉంటుంది. ఆ మనసు్సలో ఉండే పూర్వ వ్యాసనల వలన కొత్త చేరికల వలన ఆ జా్ఞ న ప్రసారం సంకోచ వ్యా్యకోచాలకూ, మారు్పలూ, చేరు్పలకు లోనవుతుంది. అందుకే ధర్మ భూత జా్ఞ నము మారుతూండడం, ఉండడం, పోవడం అదీ అవుతూంటుంది. అయితే ఆత్మను ఆశ6యించి యున్న ధరి్మ జా్ఞ నము మాత్రము మారు్పలు లేకుండా ఉంటుంది.
నేను: అంటే ధరి్మజా్ఞ నము ఆత్మతో ఎపు్పడూ ఉంటుందంటావ్యా!
నేను: ఈ తెలుసుకోవడంలో తేడాలు ఉంటాయంటునా్నవు కదా, అంటే జా్ఞ నాలలో తేడాలు. ఈ భేదాలు, లేదా దోష్ఠాలు ధర్మ భూత జా్ఞ నం మనసు్స దా్వరా ప్రసరించి నపు్పడు మనసు్సలో మాల్చినా్యలు అవే నువి్వందాకా చెపే్పవే పాత వ్యాసనలు, కొత్త చేరికలూ అని వ్యాటి వలననేనా?
అమ�: అవును. దీపం చుటూ్ట ఉండే గాజు బుడీ� కి ఉన్న మఱకల బటో్ట , రంగుల బటో్ట బయటకు వచే} ఆ కాంత్తి ప్రభావితం అవుతుంది కదా! అలాగే నన్నమాట.
నేను: ఈ మాల్చిన్యము ఆత్మకే ఉందని ఎందుకు అనుకో కూడదు.
అమ�: అలా శాస ్రం చెప్పలేదు. భగవదీ·త చదవలేదూ! అంతే కాక ఆత్మ కే మాల్చిన్యముంటే ఆ మాల్చిన్యం ఎలా పోతుంది.
నేను: మర్కొక ఆత్మ వలన
అమ�: ఱెండు ఆత్మలు అద్యే అజడాలు లేవుకదా నీ ప్రకారం. అంతే కాదు ఆ ఆత్మకు ఉన్న మాల్చిన్యము మర్కొక ఆత్మ వలన అంటే దాని మాల్చిన్యము ఎలా పోతుంది, దాని కోసం మర్కొక ఆత్మ అంటావ్యా! అలా అది అంతులేని కథ. అందు వలన అలాంటి మాల్చిన్యము మఱి పోనే పోదు.
నేను: మఱి మనసు్సకు మాత్రం ఎలా పోతుంది.
అమ�: భగవదీ·త ఱెండవ అధా్యయం చదువు. దానిలో 59 వ శ్లో� కంలో "రస వర్జమ్ రస్తోప్యస్య పరమ్ దృష్ఠా్ట ్వ నివర�తే" అనా్నడు, కృష× భగవ్యానుడు. సూక్షÓంగా చెపా్పలంటే ఆత్మ తన స్వరూపాని్న తెలుసు కొని ప్రవరి�స్తే్త ఈ వ్యాసనలు పోతాయన్న మాట. దీని గురించి మిగిల్చిన శాసాÙ లలో కూడా వివరంగా ఉన్నదనుకో. ఈ తెలుకోవడం, ప్రవరి�ంచడం గురించి మర్కొకసారి చరి}దా్ద ంలే.
నేను: సూర్యకాంత్తి కిరణాలకు చేయి అడు� పెటి్ట నపు్పడు, ఆ చేత్తి సందుల లోంచి వెలుతురు వసు్త ంది కదా, అలా మనసు్స నుండి కూడా స్వతః జా్ఞ న ప్రసారం అవుతుందా!
అమ�: అలా కాంత్తి కిరణాలకు చేయి అడ�ం పెటి్ట నపు్పడు చేత్తి సందులలోంచి వకీ్ర భవనమో, మరేదో అయి వచే}ది కూడా సూర్య కాంతే. చేత్తి లోంచి కొత్తగా పుటు్ట కొచే} కాంత్తి ఏదీ లేదు. అలాగే మనసు్స నుండి జా్ఞ నం ఉత్పత్తి్త అవదు, అభివ్యక�మూ , అంటే ప్రకాశము కాని వసు్త వును ప్రకాశ్రితం చేయడం , అవదు, మనసు్స అచైతన్యము అవడం వలన. అంతేకాదు, అభివ్యక�ము చేయడానికి దానలో సాధన సంపత్తి్త కూడా లేదు.
నేను: కర� అంటే ఆత్మ అన్నకంటే ఆత్మను సాక్షి అంటే బాగుంటుంద్యేమో, అలాగయితే కి్రయకి ఉండే అనిత్యత్వం బాధ ఆత్మకు ఉండదు.
అమ�: నీకు బాగుండడం ప్రకారం నిర×యించ కూడదు. శాసÙం ఎలా చెబ్ధితే అలా తెలుసుకోవ్యాల్చి. ఇంతకు ముందు అనుకున్నటు� శాసÙం ఆత్మయే కర� అని చెప్తి్పంది. అయినా ఆత్మ సాక్షి అంటే మఱి కర� ఎవరంటావు. అచేతనమైన మనసు్స కాదు. శరీరమూ అచేతనమే కనుక శరీరమూ కాదు. జా్ఞ నము ఏదో ఒక ఆశ6యాని్న
32
విడచి ఉండలేదు కనుక జా్ఞ నము కూడా స్వతసి్సద్ధంగా కర� కాలేదు. అందు వలన ఆత్మయే కర� అవుతుంది. అంతేకాదు, జా్ఞ నాశ6యము ఏదో అద్యే కర� అవ్యాల్చి తప్ప వేర్కొకటి కర� అవడానికి అవకాశం లేదు. ఆత్మ కర� అవడం వలన దాని నిత్యతా్వనికీ ఇంతకు ముందు చెపు్పకున్నటు� భంగం రాదు.
నేను: మఱి నిద� పోయి నపు్పడు జా్ఞ న ప్రసారం ఉండదు కదా! అంటే ఆత్మ ఉండదా! అపు్పడు ఆత్మ నశ్రిసు్త ందా! మంచి నిద� నుండి లేచి నపు్పడు గొప్ప సుఖంగా ఉంది, పూరి�గా నను్న నేను మరచిపోయినాను అంటాం కదా!
అమ�: నేను నిద� పోయాను అన్నపు్పడు, నేను అద్యే ఆత్మ ఉంటూనే ఉంది కదా! అందుచేత ఆత్మ నశ్రించడం, మళ్ళీ� పుట్టడం జరగదు. ఎటొచీ} మంచి నిద� పటి్ట ఇంది�యాలతో బాటు మనసు్స కూడా పూరి�గా మూసుకు పోతే ధర్మ భూత జా్ఞ న ప్రసారం జరగదు. ఒక వేళ మనసు్స పూరి�గా విశా6 ంత్తి తీసుకోక పోతే ఈ జా్ఞ నము మనసు్సలో ప్రవేశ్రించి అందులో పాత వ్యాసనలచే ప్రభావితమై ఇంది�యాలు ఇంకా మూసుకొని ఉండడం వలన బయటకు పోక వెనుకకు మరలడం చేత కలలు వసా్త యి. ఆ వ్యాసనలు మంచివయితే మంచి కలలు, చెడువయితే చెడు కలలు. ఈ కలల వలన మనకు ఆ సమయంలో ఏదో ఒక భావన, మంచో, చెడో, ఆనందమో, దుఃఖమో కలుగుతుంది కనుక ఇంతకు ముందు చెపు్ప కున్నటు� ఇవి కూడా సతా్యలే, మిథ్యలు కాదు. నిజానికి మర్కొకరి ప్రమేయం లేకుండా మనం మాత్రమే అనుభవించ వలసిన కర్మ ఫలాలను పరమాత్మ ఈ కలల దా్వరా మనలను అనుభవింప చేసా్త డన్న మాట. వీటికి మర్కొక కారణం, పరమాత్మకు మనపై అనుగ°హం కల్చిగి నపు్పడు మన కర్మ ఫలాలను ఈ రకంగా అనుభవింప చేయాలని సంకల్చి్పంచ వచు}. ఏద్యేమయినా నిద�లో కూడా ఆత్మ ఉంటుంది, నశ్రించదు.
నేను: మఱి అపు్పడు కూడా రాగ ద్యే్వష్ఠాలూ అవీ ఉంటాయా ఆత్మకు!
అమ�: అందుకే భగవదీ·త సమంగా చదువమని చెపే్పది. ఈ రాగ ద్యే్వష్ఠాలూ అవీ ఎలా వచే}యి. సత్త్వ రజస్తమో గుణాల వలన, పూర్వ వ్యాసనల వలన. ఈ వ్యాసనలకు, గుణాలకు ఆశ6యం ఏది.? మనసు్స. మోక్ష దశలో ఈ మనసు్స ఆత్మ నుండి విడి పోతుంది. అపు్పడు ఆత్మ త్తి్రగుణాతీతమై ఉండడం వలన అజా్ఞ నంకానీ, రాగ ద్యే్వష్ఠాలు కానీ దానికి ఉండవు.
నేను: భగవదీ·త సమంగా చదువు అంటునా్నవు. దానిలోనే ఏడవ అధా్యయంలో "భూమిరాపోనలో వ్యాయుః ....అహంకార ఇతీయం మే భినా్నప్రకృత్తిః " అని ఉంది. అంటే ఈ అహంకారం అద్యే అహమ్ అంటే ఆతే్మ కదా ఇది కూడా ప్రకృత్తి భాగమేనన్నమాట. మరి నువే్వమో దీని్న స్వయం ప్రకాశకమనీ, చైతన్యమనీ అంటునా్నవు.
నేను: అది కాదమా్మ, ఆకాశానికి నిజానికి ఏ రంగూ ఉండదు కదా, కాని మనకు పొ్ర దు్ద న్న ఒక రంగు లోను, మధా్యహ్నం ఇంకొక రంగులోను, అలాగే ఈరోజు ఒక రంగు లోను, మర్కొక రోజు మర్కొక రంగు లోను కన బడుతూంటుంది. అలాగే నిజానికి లేక పోయినా మన భేద వ్యాసన వలన ఈ ప్రకృత్తి వివిధ రకాలుగా కనబడుతూంటుంది.
అమ�: ఆకాశం పొ్ర దు్ద న్న ఒకరంగులో, మధా్యహ్నం ఒక రంగులో ....ఇలా ఎందుకు కనబడు తుందో తెలుసును కదా. తెల�ని కాంత్తిలో ఉన్న వివిధములైన రంగు కిరణాలు వేఱు వేఱుగా వకీ్రభవనం చెందడం
34
మధ్యలో ఉన్న ధూళ్ళి కణాల వలన ఇలా జరుగుతుంది. మన భేద వ్యాసన వలన కాదు. సత్యమైన కారణం కనబడుతూండగా దీన్నంతటినీ మిథ్య అని ఎలాగంటావు.
నేను: నేననేది, మన ఇంది�యాలకు పరిమితులునా్నయి. ఉదాహరణకు పొ్ర దు్ద న్న వెల్చిగించిన దీపము సాయంత్రము దాకా వెలుగుతున్నదనుకో. అపు్పడు మనము పొ్ర దు్ద న్న మనం వెల్చిగించిన జా్వలయే సాయంత్రం కూడా ఉందను కుంటాము. కాని నిజానికి పొ్ర దు్ద న్న వెల్చిగించిన జా్వల క్షణ క్షణానికీ మారి పోతూంటుంది, మొదటి జా్వల అంటే ఆ నూన్నె బొటు్ట , వత్తి్త ముకా� కాల్చిపోయి, తరువ్యాత నూన్నె బొటూ్ట , తరువ్యాత వత్తి్త ముకా� తరువ్యాత క్షణంలో జా్వలకు కారణమవుతాయి. అయితే మంట ఆరడం, మళ్ళీ� వెలగడం కాకుండా, మొదటిది ఆరిపోయే సరికి తరువ్యాతది వెలగడం వలన మనం ఈ విషయం గురి�ంచలేక పొ్ర దు్ద న్న జా్వలయే సాయంత్రం కూడా ఉందను కుంటాము. అందు చేత నేను చెపే్పద్యేమి టంటే మన ఇంది�యాల పరిమితుల వలన ప్రత్యక్షం సరి అయిన జా్ఞ నం ఈయదు కనుక ప్రత్యక్షం మీద ఆధార పడక శాసాÙ ని్న ఆశ6యించాల్చి. అపు్పడు శాసÙ ప్రకారం "నేహ నానాసి్త కించన" అని అనేకములైన శు6 తుల వలన ఇలా కనపడుతున్న అనేకములు అనీ్న పా్ర త్తి భాసికములే, నిజానికి ఉన్నది బ్రహ్మ ఒక�టే అని తెలుసు్త ంది.
అమ�: నువు్వ చెప్తి్పన ఉదాహరణములో పొ్ర దు్ద న్న దీపం వెల్చిగించినపు్పడు జా్వల, సాయంత్రం మనం చూసు్త న్న జా్వల ఒకటి కాదని ప్రత్యక్ష ప్రమాణంలో తెల్చియదంటునా్నవు, కాని కొంచెం దగ·రకు వెళ్ళి� నిశ్రితంగా పరిశ్రీల్చిస్తే్త పొ్ర దు్ద న్న మనంపోసిన నూన్నె తరగడం, వేసిన వత్తి్త కాల్చి పోయి చిన్నదయి పోవడం కనబడుతుంది. అంటే దాని్న బటి్ట నీకు తెల్చియదూ, పొ్ర దు్ద న్న జా్వల, సాయంత్రం జా్వల పూరి�గా ఒక�టే కాదని.
నేను: అపు్పడు కూడా నూన్నె తరిగింది, వత్తి్త పొడుగు తగి·ంది, కనుక ఈ జా్వల పొ్ర దు్ద న్న జా్వల కాదు అని అను మాన ప్రమాణం తో గ°హించాల్చి తప్ప ప్రత్యక్ష ప్రమాణం తో మనకు తెల్చియదు.
నేను: అలా కాదు. నిచె}న పటు్ట కొని గ్యోడ ఎకు�తాం, ఎకి�న తరువ్యాత నిచె}న వదిలేసా్త ం, అంటే మరి నిచె}న ఉండదన్నమాట. అలాగే బ్రహా్మనుభవము కల్చిగే దాకా శాసÙము. తరువ్యాత అదీ లేనటే� . లేక పోతే శాసÙమూ, బ్రహ్మ ఱెండయిపోతాయి కదా. అందుచేత అపు్పడు ఉండేది ఒక� బ్రహే్మ. శాసÙమూ ఉండదు.
నేను: ఈ మొత్తమంతా చూడడానికి కూడా కనబడకుండా, అద్యే black hole అని విపరీతమైన mass, Gravity వలన పూరి�గా కుదించుకు పోయి చివరకు ఆ mass విపరీతమై పోవడం వలన పేల్చిపోయి చెలా� చెదురు గా పడి, వ్యాటి వ్యాటి ఆకర|ణ బలాల వలన త్తిరుగుతునా్నయి ఈ గ°హాలూ, నక్షతా్ర లూ అవీని.
నేను: ఒక తోటలోనో అడవిలోనో మొక�లనీ్న ఒకదాని తరువ్యాత ఒకటి పడిపోతూంటే వ్యాటిని మొక�ల సమూహము అని అనము కదా.?అలాగే ఒక అక్షరం తరువ్యాత ఒకటి పడిపోతూంటే అక్షరాల సమూహము, సముదాయము అని ఎలా అంటాము.
అమ�: ఈ విషయం మనం ఇంతకు ముందు అనుకునా్నం. కుండలో ఆకాశం పరిమాణం, పాల్చికలో ఆకాశం పరిమాణం, మహదాకాశం పరిమాణం అనీ్న ఒకటి కాదు. వ్యాటి అసి్తతా్వలు వేరు. అందు చేత వ్యాట�లో� ఒక�టే సత్యం మిగిల్చినవనీ్న అవిద్య వలన కనబడతాయి తప్ప నిజానికి లేవు అన్నది సబబు కాదు.
నేను: మరి "అనృతేన హి ప్రతూ్యఢాః " అని కదా ఛాందోగ్యో్యపనిషత్ చెప్తి్పంది. అంటే అనృతం అంటే అజా్ఞ నం చేత అద్యే అవిద్య చేత ప్రతూ్యఢాః అంటే అపహరించ బడి పోయినారు
అమ�: అవిద్య అంటూ ఉంటే అది ఎవరినో ఆశ6యించి ఉండాల్చి కదా! ఆ అవిద్య బ్రహ్మ ని ఆశ6యించి ఉంటుందా, జీవుడిని ఆశ6యించి ఉంటుందా!
నేను: జీవుడినే ఆశ6యించి ఉంటుంది.
అమ�: ఎప్పటినుండి?
నేను: వ్యాటికి పుటు్ట క లేదు కదమా్మ, అందువలన అనాది నుండి
అమ�: జీవుడూ, అవిదా్య ఱెండూ అనాదులయితే, అవిద్య ఆశ6యించకుండా, జీవుడెలా వసా్త డు, లేదా జీవుడున్నపు్పడు అవిద్య ఎలా ఆశ6యిసు్త ంది. మీ ఇలు� ఎక�డ అంటే పెద్దనాన్న గారింటి పక�న, పెద్దనాన్న గారిలు� ఎక�డ అంటే మా ఇంటి పక�న అన్నటు� ఇలాంటి నిర్వచనం అసంబద్ధమైనది.
అమ�: నువు్వ చెప్తి్పన ఉదాహరణము ఇక�డ కుదరదు. నీ ఉదాహరణములో చెటు్ట తరువ్యాత వితు్త వసు్త ంది, వితు్త తరువ్యాత చెటు్ట వసు్త ంది ఒకదాని తరువ్యాత ఒకటి. అంతే తప్ప ఱెండూ మొదటినుండీ కల్చిసి ఒక�సారే ఉండవు. అందువలన వ్యాటిని పరంపరగా పరిగణించవచు}. కాని, అవిదా్య, జీవుడూ విషయంలో ఇవి ఱెండూ మొదటినుండీ ఉనా్నయంటే మరి పారంపరిక సత్యమని ఎలా చెబుతావు. ఇలాంటి దోష్ఠాని్న అనో్యనా్యశ6య దోషము అని అంటారు.
నేను: పోనీ, బ్రహ్మనే ఆశ6యించి ఉందని అంటే!
40
అమ�: చీకటి, సూరు్యడు కలసి ఉన్నటు� బ్రహ్మ, అవిద్య కలసి ఎలాఉంటాయి. ఒక వేళ బ్రహ్మనే అవిద్య ఆశ6యిస్తే్త వ్యాడు బ్రహే్మ కాడు.
నేను: ఎందు వలన?
అమ�: పరిపూర× జా్ఞ న స్వరూపమైన బ్రహ్మను అవిద్య, అజా్ఞ నం ఎలా ఆశ6యిసు్త ంది. ఆశ6యిస్తే్త జా్ఞ న స్వరూపం అజా్ఞ న వంతమైపోదూ. అంతేకాదు, నీ ప్రకారం బ్రహ్మ నిరి్వశేష చినా్మత్రం. ఈ అవిద్య ఆశ6యిస్తే్త నిరి్వశేషము కాదు, సవిశేషమైపోతుంది, అవిద్య ఒక విశేషం కదా అలాంటపు్పడు అది బ్రహ్మకు విశేషం అయిపోతుంది కదా! సరే ఆ అవిద్య ఎలా పోతుంది?
నేను: తత్త్వమసి అంటే నీవే బ్రహ్మ అయి ఉనా్నవు అని బ్రహ్మ స్వరూపాని్న తెల్చియ చేసు్త ంది .
అమ�: అంటే బ్రహ్మ వేర్కొక external జా్ఞ నానికి గ్యోచరమవుతాడన్నమాట. బాహ్య జా్ఞ నానికి గ్యోచరమయితే ఆ బ్రహ్మ మరి బ్రహ్మ కాడు. గ్యోచరమయితే జడము అని కద నీ సిదా్ధ ంతము. అసలు బ్రహ్మ యే తనకున్న అజా్ఞ నాని్న తొలగించులేక పోతే ఆ బ్రహ్మ పరిపూర× జా్ఞ న స్వరూపం అని ఎలా చెబుతాము.అంతే కాకుండా బ్రహ్మ గ్యోచరిస్తే్త అది ప్రమేయమైపోతుంది. అంటే తెలుసుకొనబడేది అవుతుంది. ఇదీ కుదరదు నీ ప్రకారం.
నేను: అవిద్య ఆశ6యించింది అంటే అది విశేషమైపోతుందని కదా నువ్వంటునా్నవు, కాదు అవిద్య బ్రహ్మ స్వరూపమే అంటే
అమ�: ఆ అవిద్య మరెపు్పడూ పోదు. అపు్పడు ఆ బ్రహ్మ బ్రహే్మ కాదు.
నేను: అవిద్య తొలగి పోయిన తరువ్యాత బ్రహ్మ అయిపోతాడు కదమా్మ!
అమ�: చదరంగంలో రాజుకు చెక్ చెపే్పస్తే్త, అంటే యుద్ధములో రాజును బందీ చేస్తేస్తే్త మరి విడిప్తించీ వ్యారెవరు. కుదరదు కదా!
నేను: ఇంతకు ముందు అనుకున్నటు� గారడీవ్యాడు చేస్వీపనులకు తర�ం అద్యే logic ఉండదమా్మ, అని్నటికీ తర�ం అంటే ఎలాగ. ఒక దివిటీ జ్ఞోరుగా త్తి్రప్తి్పతే చక్రంలా కనపడుతుంది. అంటే దాని్న నిపు్ప చక్రం అనం కదా!
అమ�: బ్రహ్మ నిరి్వశేషము అవడం వలన అవయవ్యాలు ఉండవని కదా నువు్వ అంటావు. అపు్పడు కొంత జా్ఞ నము విడిగానో, చెలా� చెదురుగానో ఉండడం కుదరదు. అపు్పడు అవయవి అయిపోదూ.
అమ�: ఏమిటి గురు� కు వచి}ంది, లేదా నేను ఏమిటి గురు� చేస్తేను అని అంటావు. ఆయన లక్షణాలా, ఏదో ఒకటి చెప్తి్ప గురు� చేయాల్చి కదా, అలాగయితే మళ్ళీ� ఆ బ్రహ్మ సవిశేషమైపోతుంది. అయినా బ్రహ్మ అంటే పరిపూర× జా్ఞ నము కదా, దానికి మళ్ళీ� గురు� చేయడం ఏమిటి, అలా చేయవలసిన అవసరం వస్తే్త అది పరిపూర× జా్ఞ నము, బ్రహ్మ ఎలా?
నేను: తా్ర డు మీద పాము భాసించినటు� అవిద్య భాసిసు్త ంది.?అది పాము కాదు తా్ర డు అని చెప్తి్పన వెంటనే అద్యే నువు్వ బ్రహ్మ ను అని తెల్చిసిన వెంటనే ఆ అవిద్య అనే అభాస పోతుంది
అమ�: నీ ఉదాహరణంలో అది పాముకాదు తా్ర డు అని నీకు చెప్తి్పనపు్పడు అది తా్ర డు అన్న జా్ఞ నము నీకు కల్చిగింది. తా్ర డుకి కాదు. బ్రహ్మ విషయంలో అలా కాదు, నువు్వ బ్రహ్మవు అను జా్ఞ నము అవిద్య ఆవరించిన బ్రహ్మ కు బాహ్య జా్ఞ నము వలన కల్చిగింది.? అంటే తా్ర డుకి తాను పాము కాదు తా్ర డు అను జా్ఞ నము కల్చిగింది. ఇదెలా సంభవం. అసలు తా్ర డు మీద పాము అభాస ఎందుకు కల్చిగిందంటావు. కొని్న లక్షణాలు, అద్యే సన్నంగా, పొడుగా· ఉండడం లాంటివి చూసి కదా పొరబడతాం. నీ భాషలో అవిద్య చేత ఆవరించబడతాం. అంటే సన్నంగా, పొడుగా· అంటూ లక్షణాలు వచే}స్తే్త ఆ బ్రహ్మ సవిశేషమైపోతుంది కదా.
నేను: బ్రహ్మను వదల్చి వేయి అమా్మ, ఈ అవిద్య ఈ ప్రపంచాన్నంతా ఆవరించి భేద భావ్యాని్న కల్చిగిసు్త ందంటే?
42
అమ�: అంటే ప్రపంచాని్న ఆశ6యించి ఈ ప్రపంచాని్న వివిధరకాలుగా విచిత్రంగా చూప్తిసూ్త న్నదంటావు. సరే దాని వలన బ్రహ్మ సత్యం అని ఎలా అనగలము. కనబడుతున్న జగతు్త మిథ్య అంటే బ్రహ్మ సత్యం అని చెప్పలేము. ఈ జగతు్త సత్యం కాదు అని చెప్పగలవేమో, అంతే.
అమ�: ముంద్యే నువు్వబ్రహ్మ గురించి సత్ ఏవ ....అది్వతీయమ్ అని దాని స్వరూపము అది్వతీయము అని అనుకునా్నము కదా!అలాంటపు్పడు బ్రహ్మకు కొత్తగా తెల్చిస్తేది ఏమిటి! అసలు అది్వతీయమ్ అంటేనే బ్రహ్మకు లక్షణం ఉన్నటు� తెలుస్తో్త ంది. అందువలన అవిద్య ద్యేనిని ఆశ6యించి ఉంటుంది అన్నది చెప్పలేవు.
నేను: బ్రహ్మను అవిద్య కప్తి్పవేసు్త ంది అంటేనో, దీపాని్న ఒక మూకుడో ఏదో కప్తి్పవేసినటు� .
అమ�: నీ ప్రకారం బ్రహ్మ విషయంలో బ్రహ్మ, జా్ఞ న ప్రకాశము అద్యే ఉదాహరణలో దీపం, దాని కాంత్తి లాగ అవి ఒక�టే, వేరు కాదు. ఎందుకంటే బ్రహ్మ నిరి్వశేషం కదా, అందువలన ప్రకాశం వేరుగా ఉండదు, అది బ్రహ్మ స్వరూపమే.
నేను: అవును అయితే
అమ�: కాంత్తిని మూయడం అద్యే లేకుండా చేయడం చేస్తే్త కాంత్తి తో బాటు దీపం కూడా ఉండదు. అంటే ప్రకాశంతోపాటు బ్రహ్మ కూడా నాశనం అయిపోతుంది, అలా కుదరదు కదా! అది సరే, మూస్తేసు్త ంది అంటే బ్రహ్మను పుట్టనివ్వకుండా చేసు్త ందా, ఆ బ్రహ్మ ను మూసివేసి స్వయం ప్రకాశకత్వ భంగం చేసు్త ందా!
నేను: మూసివేసు్త ంది.
అమ�: అంటే ఇంతకుముందు అనుకున్నటు� బ్రహ్మ ప్రకాశనాశనం అంటే బ్రహ్మ కూడా నాశనం అయిపోతుంది అన్నమాట. కాని బ్రహ్మకు నాశనం ఉండదు కదా?
నేను: బ్రహ్మను పుట్టనివ్వకుండా చేసు్త ంది.
అమ�: అలాగయితే బ్రహ్మకు అసి్తత్వమే ఉండదు. ఏ విధంగా చూచినా మూయడం అంటే బ్రహ్మ నాశనమవుతుంది అని చెబుతునా్నవన్నమాట, అలా కుదరదు కదా! అందువలన బ్రహ్మను అవిద్య మూస్తేసు్త ంది అని చెప్పలేము.అది అలా ఉంచు, ఇంతకీ ఆ అవిద్య సత్ అంటావ్యా, అసత్ అంటావ్యా?
నేను: సత్ అంటే
అమ�: బ్రహ్మ ఒక సత్, అవిద్య కూడా సత్ అయితే ఱెండు సత్ లు అయిపోవ్యూ. నీ ప్రకారం సత్ ఒక�టే కదా! ఈ ఱెండవ సత్ ను ఏం చేసా్త వు?
43
నేను: పోనీ అసత్ అంటే!
అమ�: అంటే అది జా్ఞ నమా, జా్ఞ నము చేత తెలుసు కొన బడే జే్ఞయమా, తెలుసుకొనే జా్ఞ తా?
నేను: జా్ఞ నమే!
అమ�: అంటే బ్రహ్మ లాగేనా? బ్రహ్మ అనా్న జా్ఞ నమనా్న ఒక�టే కదా! అలాగయితే బ్రహ్మ కూడా అసత్ యే అవ్యాల్చి,
నేను: కాదు, బ్రహ్మలా కాదు,
అమ�: అంటే అనంతమైన జా్ఞ నమా! అలాగయితే మఱి ఈ అవిద్య పోనే పోదు.
నేను: కాదు, అనంతమైనది కాదు
అమ�: అంటే విచి్ఛన్నమైన జా్ఞ నము అన్నమాట. నీ ప్రకారం జా్ఞ నంలో ఎటువంటి భేదాలూ ఉండకూడదు కదా! విచి్ఛన్నము కాని జా్ఞ నము, విచి్ఛన్నమయే జా్ఞ నము ఇలా ఎని్న రకాల జా్ఞ నాలుంటాయి. ఇలా ఉండడం ఎలా ఒపు్పకుంటావు!
నేను: పోనే జే్ఞయమో, జా్ఞ తో అనుకో.
అమ�: ఆ జా్ఞ తకు భ్రమ ఎలా కల్చిగింది. ఇంకొక అవిద్య అంటావ్యా, ఇలా ఆ అవిద్యకు కారణం ఇంకొక అవిద్య, దానికి కారణం మర్కొక అవిద్య అనుకుంటూ అదొక అంతులేని కథ అయిపోదూ? అలా కుదరద్యే!
నేను: సత్ కాదు, అసత్ కూడా కాదుఅంటే
అమ�: ఏదయినా సత్ యేనా అవ్యాల్చి, లేదా అసత్ యేనా అవ్యాల్చి. ఆ ఱెండూ కానిద్యేమిటి? అలాంటిది ఉండదు కదా!
నేను: ఉంటుందనుకో
అమ�: ఉండదు. ఒకవేళ నువ్వన్నటు� మాట వరసకు ఉంటుందంటే ఉన్నది కాబటి్ట అదీ సత్ యే.
నేను: పోనే బ్రహ్మతో ఉన్నది అవిద్య అనకుండా బ్రహ్మనే అవిద్య అంటే!
44
అమ�: బ్రహ్మ, అవిద్య ఒక�టే అంటే బ్రహ్మ కూడా అసత్ అవ్యాల్చి ఎప్పటికీ, ఇద్యేదో సర్వమ్ శూన్యమ్ బ్రహ్మ యేలేదు అనే బౌదా్ధ నికి దారి తీసు్త ంది. మరి నీకు శాసÙం ఎందుకు! అంతే కాదు బ్రహ్మ వలననే ఈ మిథా్య ప్రపంచమంతా గ్యోచరిస్తో్త ందని అంటే మరి అవిద్య ఎందుకు. దాని అవసరమే లేదు. నువు్వ చెప్తి్పనది కుదరదు. అది సరే ఈ అవిద్య ఏం చేసు్త ంది, ఎలా పోతుంది, మర్కొక సారి చెపు్ప.
నేను: అది కాదమా్మ! ఈ అవిద్య సత్ కాని అసత్ కాని అనిర్వచనీయం. అంటే బట్ట , బుట్ట లా సద్వసు్త వ్యూ అంటే ఉన్నదని చెప్పడానికీ, కుంద్యేటి కొము్మ లాగ్యో పుల్చి తొండము లాగ్యో అసద్వసు్త వు అంటే లేనిది అని చెప్పడానికీ కుదరనిది, అంటే అనిర్వచనీయమైనది. నువు్వ కుదరదని చెబుతున్న తర�మంతా అది సద్వసు్త వ్యో, అసద్వసు్త వ్యో అయితే కదా. ఈ అవిద్య ఆ ఱెండూ కాకుండా అనిర్వచనీయమైనది.
అమ�: అలాంటి వసు్త వు ఏదీ ఉండదని చెపే్పను కదా! ఏదయినా సత్, అసత్ లలో ఏదో ఒకటి అయి తీరాల్చి.
నేను: ఎందుకు కుదరదు. ఉదాహరణకు మనకు ఇంతకు ముందు అనుకున్న తా్ర డు, పాము దృష్ఠా్ట ంతమే తీసుకో. పాము కనబడుతోంది కనుక అది సత్ యే. అది పుల్చి లాగ్యో సింహము లాగ్యో కనబడలేదు కదా. పాము లా ఇపు్పడు కనబడుతోంది. కాని తరువ్యాత అది లేదు కనుక (అంటే తా్ర డే ఉన్నది కనుక) అది అసత్. అలాగే అవిద్య వలన జరుగుతున్న ఫల్చితాలను చూసు్త నా్నము, అద్యే రక రకాలుగా ఈ జగతు్త ను కనిప్తింప చేసూ్త భ్రమ జా్ఞ నమును కల్చిగిస్తో్త ంది, అంటే సత్ అనాల్చి. కాని ఉపనిషత్ " సత్ ఏవ ఆస్వీత్ ఏకమేవ అది్వతీయమ్" అని సత్ ఒక�టే ఉందని చెప్తి్పంది, అంటే అవిద్య లేదన్నమాటే కదా. అంటే అవిద్యను అసత్ అనాల్చి. కనుక అవిద్య సత్ కాకుండా అసత్ కాకుండా అనిర్వచనీయమై ప్రతే్యక మైనదన్నమాట.
అమ�: నీ తా్ర డు పాము దృష్ఠా్ట ంతము వలన పామును సత్ కాని అసత్ కాని అనిర్వచనీయమైన ప్రతే్యక వసు్త వు అని చెప్పడం కుదరదు. అలాంటి వసు్త వు ఏదీ ఉండదు. అలాంటిది ఉంటుందని నిరూప్తించే ఏ ప్రమాణమూ, ప్రత్యక్షము గాని అనుమానము గాని, శబ్ద ప్రమాణము గాని, ఉండదు.
అని కదా. అంటే న కారము "పోల్చిఉండి వేఱుగా ఉన్న వసు్త వునకూ " వ్యాడవచు} అబా్ర హ్మణ అంటే బా్ర హ్మణుడు కాని మనుషు్యడు. అలాంటపు్పడు బా్ర హ్మణుడు, అబా్ర హ్మణుడు కల్చిసి ఒక చోట ఉండవచు}. ఇబ్బంద్యేమీ లేదు. మర్కొకలా చెబుతాను విను. గజాభావము అంటే ఏమిటి.
నేను: అంటే ఏనుగు, లొటి్ట ప్తిట్ట ఇక�డ ఉనా్నయనుకో. గజము, గజాభావము కలసి ఉనా్నయి అనడం లో తపు్ప లేదు కదా. అంటే జా్ఞ నము, అవిద్య అద్యే జా్ఞ నాభావము కలసి ఉండడానికి అభ్యంతరము ఏముంది. ఇందాకా వెలుతురు, వెలుతురు లేకపోవడం కలసి సంభవించవు అని అనా్నవు. అసలు వెలుతురు లేకపోవడం అంటే చీకటే కదా!
అమ�: అవును.
నేను: చీకటి కూడా వెలుతురు లేకపోవడం అని కాక చీకటి అని తీసుకో. చీకటి అద్యే తమసు్స positive item కదా.
అమ�: అదెలా.
నేను: నల�టి చీకటి, దట్టమైన చీకటి అని అంటాం కదా. చీకటిని చూసు్త నా్నం, అనుభవిసు్త నా్నం, వరి×సు్త నా్నం. అది positive item కాకపోతే అలా కుదరదు కదా. అలాగే నేను అజా్ఞ నిని, లేదా నేను అజా్ఞ నముతో ఉనా్నను అని మనం అంటూంటాము కదా!
46
అమ�: అవును
నేను: అంటే అజా్ఞ నము positive item కాకపోతే అజా్ఞ నముతో ఉనా్నను అని ఎలా చెబుతాము. అంతేకాదు, నేను అంటే జా్ఞ నము అజా్ఞ నము కలసి ఉన్నటు� ప్రత్యక్షంగా గురి�సు్త నా్నము కదా. అంటే ఈ అవిద్య అద్యే అజా్ఞ నాని్న ప్రత్యక్ష ప్రమాణంతో గురి�ంచడం, నిరూప్తించడం జరుగుతోంది. మనం నిదుర పోయి లేచి నపు్పడు మంచి నిదుర పటి్టంది, అసలు తెల్చివే లేదు అంటాము కదా. అంటే మంచి నిద�లో జా్ఞ నాభావము నాతో ఉన్నటే� కదా. అపు్పడు కూడా మన ప్రత్యక్షానుభవముతో జా్ఞ నము, జా్ఞ నాభావము కలసి ఉన్నటు� అంటే మనలో అవిద్య ఉన్నటు� తెలుసుకుంటునా్నము కదా. అందు వలన నీవన్నటు� అవిద్య జా్ఞ నంతో ఉండదు, అందు వలన అవిద్య లేదు అని చెప్పడం సరి కాదు. పైన చెప్తి్ప నటు� ప్రత్యక్ష ప్రమాణంలో అవిద్య ఉన్నటు� చక�గా తెలుస్తో్త ంది.
అమ�: గజం అద్యే ఏనుగు తెల్చియక పోతే ఏనుగు అభావం అద్యే ఏనుగు లేకపోవడం తెలుసు్త ందా!
నేను: ఏనుగు తెల్చిసినపు్పడే ఏనుగు లేకపోవడం తెలుసు్త ంది
అమ�: అంటే జా్ఞ నము జా్ఞ నమును తెలుసుకుంటున్నపు్పడే అజా్ఞ నమును తెలుసుకొనగలదు. అంటే జా్ఞ నము తన జా్ఞ న స్వరూపమును తెలుసుకుంటున్నపు్పడు నేను అజా్ఞ నిని అని అనడం కాని, అజా్ఞ నం జా్ఞ నంతో బాటు కల్చిసి ఉండడం గాని ఎలా సంభవము.
నేను: అందుకే అజా్ఞ నమును ఒక positive item గా తీసుకోవ్యాల్చి. నేను సుఖముతో ఉనా్నను, అన్నటే� నేను అజా్ఞ నముతో ఉనా్నను అన్నమాట. అపు్పడు నేను, సుఖము వేరయినా కలసి ఉండినటు� నేను అజా్ఞ నము వేరు అయినా కలసి ఉంటాయి.
అమ�: బ్రహ్మ అంటే స్వయం ప్రకాశకం, అంటే ఇది అవిద్య, భ్రమ అని గ°హించాల్చి కదా!
నేను: జా్ఞ నం అవిద్యను తెలుసు కోవడం వలన నేను అజా్ఞ నిని అన్న విషయం తెలుస్తో్త ంది. కాని దానిని నశ్రింప చేయ లేదు.
అమ�: జా్ఞ నం తనను తెలుసుకుంటూ అవిద్యను కూడా తన స్వరూపముగా తెలుసుకుంటుందన్నమాట. అవిద్యను ఆ జా్ఞ నము తెలుసుకొనే వసు్త వుగా ఎలా విడదీయగలము.
నేను: జా్ఞ నము అద్యే బ్రహ్మ స్వయంప్రకాశకము. దానిని తెలుసుకునేందుకు వేరే ప్రమాణం అక�రలేదు. అందుచేత అవిద్య కంటే వేరుగా అది ఉండగలదు. నేను అజా్ఞ నిని అన్నపు్పడు అవిద్య ప్రత్యక్షంగా గ°హింప బడుతోంది. అంటే ప్రత్యక్ష ప్రమాణం కుదురుతోందన్నమాట.
అమ�: బ్రహ్మ స్వయం ప్రకాశకం అంటూనే అవిద్యను అనుభవిసు్త నా్నడని ఎలా చెబుతావు. బ్రహ్మ జా్ఞ నాని్న అనుభవించడం, అజా్ఞ నాని్న అనుభవించడం ఒకే సారి ఎలా? అసలు ఈ అవిద్య positive item అంటునా్నవు కదా! దాని్న నిర్వచించ గలవ్యా.
47
నేను: అవిద్య అనిర్వచనీయము అని చెపే్పను కదమా్మ, ఒక తెల� కాగితం బ్రహ్మ అనుకుంటే దానిపై అవిద్య అనే జిగురు అలమి రంగులు జల్చి�తే ఎలాగ అధా్యసలు అవే తా్ర డు మీద పాము కనబడినటు� , మిథా్య ప్రపంచమంతా కనబడుతోంది. ఈ అవిద్య బ్రహ్మనూ ఆవరిసు్త ంది. అందువలన బ్రహ్మ నిరి్వశేషం కాక విశేష పూరు× డుగా భాసిసా్త డు. అలాగే ప్రపంచం మీదా ఆవరిసు్త ంది, అందుకే ఇలా రకరకాలుగా, బోలెడని్న జీవుళ�లా భాసిసు్త ంది. ఆ అవిద్య పరిమాణంలో తేడాల వలన మనలో భ్రమజా్ఞ నము కూడా వేఱు వేఱుగా ఉన్నట్టనిప్తిసు్త ంది.
అమ�: అవిద్య దోషమా కాదా!
నేను: దోషమే
అమ�: అంటే అది బ్రహ్మలో ఉండడానికి అవకాశం లేదు. బ్రహ్మ నిరి్వశేషం, నిరవద్యం కదా
అమ�: అలాగయితే అది జా్ఞ నం వలన పోదు. నీకు పచ} కామెరు� వచి}న తరువ్యాత నేను వచి} నీకు పచ} కామెరు� లేవు అని చెబ్ధితే ఆ పచ} కామెరు� పోవుకదా!
నేను: బ్రహ్మని కప్పడం, అనుభవింపచేయడం ఒకే సారి అంటే
అమ�: బ్రహ్మ స్వయం ప్రకాశకం కదా, కప్పబడకుండా అవిదా్యనుభవం సాధ్యం కాదు.
నేను: అవిద్య కాకుండా ఇంకేదో కప్పడం వలనఅవిద్య ను బ్రహ్మ అనుభవించడం పా్ర రంభించింది, అపు్పడు అవిద్య వచీ}సింది అంటే
అమ�: అంటే అది మర్కొక అవిద్య లాంటిది, ఏఱాయి అయితేనేం తల పగలగొటు్ట కుందికన్నటు� ఏ అవిద్య అయితేనేం. ఇలా అవిద్యలు పెంచుకుంటూ పోతే అదొక అంతులేని కథ.
నేను: బ్రహ్మను అవిద్య కప్తి్పనపు్పడు బ్రహ్మ కొంత వరకే ప్రకాశ్రిస్తో్త ందంటే
అమ�: బ్రహ్మ లో భాగాలు ఉండవుకదా! అలాంటపు్పడు కొంత భాగం ప్రకాశ్రించడం, కొంత ప్రకాశ్రించకపోవడం ఎలాకుదురుతుంది. స్వయం ప్రకాశకం అన్నపు్పడు ఇలా చెప్పలేం. ఒక వేళ బ్రహ్మ లో ఈ అప్రకాశత ఉందంటే అది ఎలా వసు్త ంది. అలాగయితే మరి అవిద్య ఎందుకు. దాని అవసరమే లేదు. అలాంటపు్పడు బ్రహ్మ కూ మిగిల్చిన మిథా్య ప్రకృత్తికీ తేడా ఏమిటి.
నేను: అవిద్య దోషం కదా!
అమ�: అవిద్య దోషం, దాని వలన జగతూ్త దోషమే. బ్రహ్మను ఆవరించడం వలన అదీ దోషమే. మరి బ్రహ్మ సత్యం అని అననక�రలేదు. అంతా శూన్యమే అని అనేసుకోవచు}. నేను: నువు్వ ప్రత్యక్ష ప్రమాణాని్న నేనేమి చెప్తి్పనా ఒపు్పకోవడం లేదు. అనుమాన ప్రమాణంలో నిరూప్తిసా్త ను, చూడు
నేను: బ్రహ్మ లో. అందు వలననే బ్రహ్మ స్వస్వరూపజా్ఞ న భ్రమ తో ఉంది.
అమ�: అవిద్య బ్రహ్మ లో ఉండదు. ఎందుకంటే నీ ప్రకారం, బ్రహ్మ జా్ఞ నాశ6యం కాదు. తా్ర డు, పాముల జా్ఞ నం తా్ర డు లో ఉండదు. జా్ఞ నాశ6యం అయిన నీలో ఉంటుంది. అవిద్య ద్యేనిని ఆచా్ఛదించింది అద్యే ఆవరించింది
నేను: చెపే్పను కదా, బ్రహ్మనే.
అమ�: కుదరదు. తా్ర డు, పాముల జా్ఞ నం తా్ర డుని ఇక�డ మన విషయంలో బ్రహ్మను ఆవరించదు, జా్ఞ నాశ6యమైన నిను్న ఆవరిసు్త ంది. నీ ప్రకారం బ్రహ్మ జా్ఞ నాశ6యం కాదాయె. మరి ఆ అవిద్య ఎలా తొలగుతుంది.
నేను: నివర�క జా్ఞ నము వలన
50
అమ�: అవిద్య నివర�కజా్ఞ నం వలన ఎలా తొలగు తుంది, తా్ర డు దగ·రకు వెళ్ళి� చెప్తి్ప చూడు నువు్వ తా్ర డువి పామువి కాదు అని, అది జా్ఞ త అయితేకదా తెలుసుకుందికి, అవిద్య నివర�కం అవడానికి అసలు ఆ అజా్ఞ నానికి ఆధారం ఎక�డ నేను: బ్రహే్మ.
అమ�: అసలు అది జా్ఞ నాశ6యము కానపు్పడు అజా్ఞ నము నకు ఆధారము కాదు. కుండ, బండ లాగ. సరే, అవిద్య ఎవరిని మూస్తేసు్త ంది
నేను: బ్రహ్మనే
అమ�: బ్రహ్మ అవిద్య చేత మూయబడలేదు, ఎందుకంటే అది జా్ఞ నమునకు విషయం కాదు, తా్ర డు లాగే. ఏది అవిద్య చేత మూయబడుతుందో అద్యే కదా అసలు జా్ఞ నము వలన తెల్చియాల్చి. తా్ర డు బదులుగా పాము కనిప్తించిందంటే తా్ర డు అవిద్య చేత మూయబడినదంటునా్నవు. అసలు జా్ఞ నము వలన అద్యే కదా తెల్చియాల్చి, కాని నీ ప్రకారం బ్రహ్మ గ్యోచరమయితే జడము, అంటే బ్రహే్మ కాదు మరెలా? బ్రహ్మకున్న అవిద్య అసలు జా్ఞ నం వలన పోతుందా
నేను: పోవ్యాల్చి మరిఅమ్మ: బ్రహ్మ జా్ఞ నవిషయం, అవిద్య అసలు జా్ఞ నం వలన పోయిందని ఎలా చెబుతావు, అది గ్యోచరమైతే, అపు్పడు మొదటికే మోసం. అలా గ్యోచరమైతే బ్రహ్మ బ్రహే్మ కాదు. అవిద్యకు ముందు ఏమిటి ఉంది
నేను: అవిద్యకు ముందు ఏమీ లేదు
అమ�: నువు్వ అవిద్యను అనుమాన ప్రమాణంతో ఋజువు చేసా్త నంటునా్నవు. ఏద్వైనా అనుమాన ప్రమాణం తో ఋజువు అవుతుందంటే దానికి తర�ం, కారణం ఉంది. అంటే దానికి పుటు్ట క ఉంది. అంటే అవిద్యకు ముందు అవిద్య లేదు. అవిద్య అనాది కాదు. అంతేకాదు అవిద్య నాశనమవుతుంది కనుక అనాది కావడానికవకాశము లేదు.ఇంతకీ ఈ అవిద్య ఎలా నశ్రిస్తో్త ంది?
అమ�: అవిద్య positive item అంటునా్నవు కదా. ఏదయినా positive item నశ్రించడం ఎలా? యోగ శకి� వలననో మర్కొక శకి� వలననో అది రూపాంతరం చెందవచు}ను, లేదా కొంత శకి� రూపాని్న పొందవచు}ను. కాని జా్ఞ నము వలన నాశనం అయిపోవడం అసంభవం కదా. భావరూపమైన అజా్ఞ నం మర్కొక జా్ఞ నం వలన నశ్రించదు. ఒక కుండ ను ఱాయి పెటి్ట కొడితే పగుల వచు}ను. కుండ గురించి తెలుసుకుంటే అది నాశనమెలా అవుతుంది.
నేను: పాము, లేదా దాని వలన కల్చిగిన భయము అది పాము కాదు తా్ర డు అని చెప్పడం వలన పోయింది కదా.
51
అమ�: అలా చెప్పడం వలన కాదు, ఆ పాము తరువ్యాత కనబడక పోతేనే అంటే దాని దగ·రకు వెళ్ళి� చూడడం వలననో, దీపం వెల్చిగించు కోవడం వలననో అలా ఏదో చేయడం వలన ఆ పాము కనబడక తా్ర డు కనబడడం అయితే అపు్పడు భయం పోతుంది. అందు వలన ఎవరివలననో విన్న జా్ఞ నం చేత కాదు భయం పోవడం. అంటే ఆభయానికి కారణం పోయిన తరువ్యాత ఆ భయం పోతుంది. అందు చేత అవిద్య నువు్వ positive item అంటే అది జా్ఞ నం వలన నాశనం అవదు.
నేను: ప్రపంచం అంతా మిథ్య కదా, ఈ భ్రమకు కారణం ఉండాల్చి కదా. అంటే అవిద్య లేకుంటే ఎలా?
నేను: తా్ర డూ, పామూ ఱెండూ లేవన్న వ్యారిని, ఱెండూ గురి�ంచలేమన్న వ్యారినీ వదలేయి. అసంబద్ధమైన వ్యాదాలు, అవి. అన్యథా ఖా్యత్తిని తీసుకో. పాము ధరా్మలకు, తా్ర డు ధరా్మలకు తేడా తెల్చియక పోవడమేగా అన్యథా ఖా్యత్తి అంటే. అందుకే తా్ర డును బదులుగా పామనుకుంటునా్నమని కదా! ఇదెలా కుదురుతుంది. ఇంక, పాములా ఉన్న వసు్త వు తా్ర డు జాత్తికి చెందదు కదా, తా్ర డును పాము అనుకోవడానికి, అన్యథా ఖా్యత్తి ప్రకారం . ఇదీ కుదరదు. ఒకచోట ఉన్న వసు్త వు మర్కొక చోట ఉన్నటు� భాసిస్తే్త అన్యథా ఖా్యత్తి అనవచు}ను. ఇదీ కుదరదు. కొము్మలు విరిగిన ఆవు లో ఉండే ఆవు లక్షణాలు కొము్మలు లేని ఆవులో ఉంటే, అంటే రెండింటిలోనూ గ్యోత్వముండడం వ్యాస్తవమే కదా. భ్రమ కాద్యే!అలా కాకుండా ఒకచోటనే ఉన్నది మర్కొకచోట నున్నటు� భాసించడం అన్యథా ఖా్యత్తి అంటే మందు వలననో మంత్రం వలననో పాము కరవకపోతే అక�డ పామే లేదని అనలేము కదా! పాముకి, తా్ర డుకి కొని్న సామాన్య అసాధారణ ధరా్మలుండడం వలన అవే సన్నగా, పొడుగా· ఉండడం లాంటివి, తా్ర డుని పామనుకోవచు}. కాని ఆ పాము కదలదు, కరవదు అని తెల్చిసినపు్పడు ఆ భ్రమ ఉండదు కదా. అలాంటపు్పడు తా్ర డు మీద కనపడింది, పాము కాదు పాము లాంటిది. పాము జాత్తిద్యేదో అనుకో. అందుచేత అన్యథా ఖా్యత్తి ఎలా చూసినా పని చేయదు.
అమ�: ఆ జాత్తి సత్యమా, కాదా
నేను: సత్యమే,
అమ�: సత్యం అయిన జాత్తి అసత్యం అయిన వసు్త వులను ఆశ6యించి ఉంటుందా!
నేను: పోనే జాత్తిని అసత్యమే అంటే
అమ�: అసత్యమైన జాత్తిలో సత్యమైన తా్ర డుకు సంబంధము ఎలా చెబుతావు.
నేను: అందుకే కదమా్మ సత్ కాక అసత్ కాక అనిర్వచనీయమైనది అని ఆ పామును చెబుతునా్నము
నేను: పచ} కామెరు� వంటి దృషి్ట దోషము వచి}న వ్యాడికి తెల�ని శంఖము కూడా పచ}గా కనబడుతుంది. దానికేం చెపా్త వు.
అమ� : శంఖాదుల నుండి వచి}న కిరణాలు కంటిలో ప్తిత్తద�వ్యంతో కలవడంవలన అలా పచ}గా కనబడుతోంది కదా. అందుచేత కిరణములతో బాటు ఈ సూక్షÓ పీత ద�వ్యము గ°హించడం వలన కల్చిగే ఈ దృషి్ట జా్ఞ నము ఆ సందర్భములో సహజమే!
నేను: నువు్వ నాగపూరు లో ఉంటే హ్మైదరాబాదును దక్షిణంగా ఉన్నదంటావు. బెంగుళ్ళూరులో ఉంటే అద్యే హ్మైదరాబాదు ఉత్తరదికు�గా ఉంటుంది. అసలు అనంతాకాశము లో ఒక�టే దికు� అని అనుకోవచా}. ఈ దికు�ల సంగత్తి ఏమిటి!
నేను: అవిద్య ఉందని చెప్పడానికి నేను చెబుతున్న ప్రత్యక్ష, అనుమాన ప్రమాణాలు నువు్వ ఒపు్పకోవడం లేదు. కాని, ఎనో్న శబ్ద ప్రమాణాలునా్నయి కదా! వ్యాటికేం చెబుతావు
అమ�: ఏమిటవి?
నేను: తైత్తి్తరీయ బా్ర హ్మణం లో "నాసదాస్వీత్ నోసదాస్వీత్ తమ ఆస్వీత్ తమసా గూఢమగే° ప్రకేతమ్ అని ఉందట. అంటే " సృషి్టకి ముందు సత్, అసత్ లేవు, తమసు్స ఉండి జా్ఞ నం దానిచే కప్పబడి ఉంది. " అని. తమస్సంటే అవిద్య అన్నమాట.
నేను: జ్ఞో్యతీంషి విషు× ః భువనాని విషు× ః వనాని విషు× ః ...యదసి్త యనా్నసి్తచ సూర్య చందు� లు, లోకాలు, ....ఇలా ఉన్నవీ లేనివీ కూడా బ్రహ్మమే అని కదా విషు× పురాణం. అలాగే "జా్ఞ న స్వరూపః భగవ్యాన్ " అంటే జా్ఞ నమే స్వరూపముగా కలవ్యాడు, అంటే జా్ఞ నము గుణమని కాదు. "యదాతు శుద్ధం...జా్ఞ నమపాస్త దోషమ్" అంటే అవిద్య అనే దోషము పోయి జా్ఞ నము తన సా్వభావిక రూపంలోకి వసు్త ంది. అని, అంటే అవిద్య ఉన్నదనే కదా!"తసా్మత్ న విజా్ఞ న మృతేసి్త కించిత్ ..." అంటే విజా్ఞ నం అద్యే బ్రహ్మ తప్ప మరే వసు్త వులు లేవు అనీ"జా్ఞ నమ్ యథా సత్యమ్ అసత్యమ్ అన్యత్" అని బ్రహ్మమొక�టే సత్యము, మిగిల్చినదంతా లేనిద్యే అనిఇలా ఎనో్న ప్రమాణాలు మనకు కనబడుతునా్నయి.
అమ�: అంటే మర్కొక జా్ఞ నమా, దానిని పోగొట్ట డానికి మర్కొక జా్ఞ నాని్న తెచు}కోవ్యాల్చి. ఇదొక అంతులేని కథ అయిపోదూ!అయినా "తత్త్వ మసి" లాంటి వ్యాకా్యల వలన మోక్షము వసు్త ంది అని కాదు, శు6 తులు చెప్తి్పనది, "వేదాహమ్ ఏతమ్ పురుషమ్ మహాన్తమ్ ఆదిత్య వర×మ్ .....నాన్యః పంథా అయనాయ విద్యతే" అని పరమాత్మ ఆదిత్య వర×ము లాంటి దివ్య గుణ విశేషములు గలవ్యాడని, వ్యానిని తెలుసుకొంటే మోక్షము సిది్ధసు్త ందని ఇలా అనేక శు6 తులలో చెప్తి్పంది. బ్రహ్మ గురించి శ్లోధక వ్యాకా్యలనీ్న ఆయన కళ్యా్యణ గుణ విశ్రిషు్ట డు అనీ హేయ ప్రత్యనీకుడనీ చెబుతాయి. అటి్ట పరమాత్మ, అనేక దోషములతో పుణ్య, పాపకర్మలను చేసి వ్యాటి ఫల్చితములను అనుభవించడానికి పుటి్టన మనము ఎలా ఒక�టి అవుతాము.
అమ�: అసలు ఇంత మంది జీవుళ్ళు� ఒకటి కాదనడానికి, ఒకటిగా అవరనడానికి ఈ పుణ్య, పాపకర్మలే నిదర్శనం. ఇవి ఒకొ�క�ళ�కూ ఒకొ�క�లా ఉంటాయి. అందువలననే మనందరి జనన, మరణాలూ, మనం చేస్తే పనులూ, మన మన సత్త్వ, రజ, స్తమో గుణాలూ ఇవనీ్న వేరుగా ఉంటాయి. శు6 తులు కూడా "నితో్య నితా్యనామ్, చేతనశే}తనానామ్" అంటూ ఈ జీవుళ�ందరూ అనేకాలు అని చెప్తి్పంది. ఆ అందరూ మొత్తం బంధాలు నాశనమయిపోయి నాశనం ఎలా అయిపోతారు. అంతేకాదు, ఈ బంధం పోగొటే్ట జా్ఞ నం మళ్ళీ� ఎలా పోతుంది
నేను: అద్యే బ్రహ్మ స్వరూపము నేను మిథ్య అని తెలుసుకోవడం అన్నమాట. అమ్మ: తెలుసుకుంటునా్నడు అంటే వ్యాడు జా్ఞ త కావ్యాల్చి. ఇది కుదరదుగా నీ ప్రకారము.
నేను: అదంతా భా్ర ంత్తి జా్ఞ నము వలననే కదమా్మ,
అమ�: ఇలా అవిద్య కలగడానికి మర్కొక భా్ర ంత్తి జా్ఞ నము, శభాష్, అదొక అంతులేని కథ.
నేను: అలా కాదు, జీవ బ్రహ్మలు ఒకటే అనే జా్ఞ నంలోనే జా్ఞ త, జా్ఞ న స్వరూపం కూడా ఉంటారు. అవిద్య పోతే బ్రహ్మ ఒక�డే.
అమ�: చిన్న తము్మడు తలుపు వెనక దాకొ�ని నేను లేను అన్నటు� ంది నువు్వ చెప్తి్పంది. నేను అందరినీ చంపేసా్త ను అంటే ఆ అందరిలో నువ్యూ్వ ఉంటావ్యా, ఉండవ్యా? నువు్వ కూడా నాశనమయిపోతే ఇంక సాధించేద్యేముంది, నేనంటూ లేనపు్పడు వచే} మోక్షము అద్యేమి మోక్షము, అదెవడికి కావ్యాల్చి. అందుచేత ఈ అవిద్య నివృత్తి్త అనేది నీ అపోహ మాత్రమే.
59
నేను: కత్తి్తతో అందరినీ చంప్తివేసిన తరువ్యాత ఒకడు తనను తాను చంపుకోలేడంటావ్యా?
అమ�:మనమనుకుంటున్న విషయంలో తనను తాను కత్తి్తతో చంపుకున్న తరువ్యాత ఆ కత్తి్త కూడా నాశనమవ్యాల్చి, అంటే ఆ జీవుడికి తాను నాశనం చేసుకుందికి పనికివచి}న నివర�క జా్ఞ నం తానూ తరువ్యాత నాశనమైపోవ్యాల్చి. నువె్వపు్పడైనా అలా ఊహించనైనా ఊహించగలవ్యా. అయినా ఇంతకుముందు చెపు్పకున్నటు� తన నాశనమే మోక్షము అంటే, సాధనా చతుష్టయము మాట పక�నుంచు, అలాంటి మోక్షం దరిదాపులకు వ్యాసన చూడడానికైనా ఎవడైనా వసా్త డంటావ్యా? అలా తనను తాను నాశనం చేసుకొనేది మోక్షమూ కాదు, దానికుపకరించి తరువ్యాత తనకు తానుగా నాశనమయిపోయే నివర�కజా్ఞ నమూ ఉండదు, అలా ఎవడో చెప్తి్పనంత మాతా్ర న నాశనమయిపోయే అవిద్య అనే అసంబద్ధమైన జా్ఞ నమూ ఉండదు. అలా ఏ శు6 తులూ, శాసాÙ లు చెప్పనూలేదు.
నేను: పోనే శాసాÙ లు పరమాత్మ తప్ప మిగిల్చినదంతా మిథ్య అనీ ఆ పరమాత్మ కూడా నిరి్వశేషమైనదనీ చెపే్పయని ఒపు్పకుంటావ్యా.
అమ�: దీనిగురించి ఇంతకుముందు అనుకునా్నం. ఇంతకూ అపచే్ఛద నా్యయం అంటే ఏమిటి!
నేను: శు6 తులలో ఒకే విషయాని్న ఱెండు చోట� వేఱే్వఱు గా చెప్తి్పనపు్పడు తరువ్యాత చెప్తి్పనదానిని పరిగణించి ముందు చెప్తి్పన దానిని పరిహరించాల్చి. అంటే తరువ్యాత చెప్తి్పంది ముందు చెప్తి్పనదానిని supercede చేసు్త ందన్నమాట.
అమ�: యజ్ఞంలో యజమాని, ఋత్తి్త్వకు�లూ పరస్పర సంబంధంతో అగి్నహోత్ర ప్రదక్షిణ చేయాల్చి. ఆ సంబంధం తప్తి్ప పోతే పా్ర యశ్రి}త్తం చేసుకోవ్యాల్చి. ఈ సంబంధం తప్తి్పపోడాని్న అపచే్ఛదమని అంటారు. ఈ పా్ర యశ్రి}తా్త లు కూడా ఉదా· తకు అపచే్ఛదమైతే ఒకలా, మర్కొకరికి అపచే్ఛదమైతే మర్కొకలా ఉంటాయి. యాదృచి్ఛకంగా ఇద్దరికి అపచే్ఛదమైతే తరువ్యాత అంటే ఱెండవ అపచే్ఛదానికి పా్ర యశ్రి}త్తము చేయాల్చి అన్నది అపచే్ఛదనా్యయము. ఇక�డ యాదృచి్ఛకంగా జరిగినపు్పడు ఈ నా్యయము వరి�సు్త ంది. కాని నియతముగా అంటే బుది్ధ పూర్వకంగా చేసిన వ్యాటికి అపచే్ఛద నా్యయము వరి�ంచదు. నేను ఒకరిని బుది్ధ పూర్వకముగా చంపేసి, తరువ్యాత వ్యారి ఇంటిలో ఒక రూపాయి దొంగతనం చేస్తేననుకో. అపచే్ఛద నా్యయం ప్రకారం నాకు చంపడానికి శ్రిక్ష పడకుండా రూపాయి దొంగల్చించినందుకు మాత్రమే శ్రిక్ష పడాల్చి. కాని అలా
అమ�: అంటే నీవు చదవడం పుస్తకం మీద ఆధార పడి ఉంది. తాతగారికి పుస్తకం అక�రలేదు ఆయన చదివేవ్యాటికి వేటికయినా, అంటే పుస్తకం నీకొక ఉపాధి అంటే సాధనము. ఆ ఉపాధి పోతే నీకా చదవగలచిన గుణం ఉండదు. అలాగే నేను చిన్నపు్పడు బోలెడంత పని చేస్తేదాని్న. ఇపు్పడు శకి� తగి·పోయి చేయలేను. అలా కాకుండా పరమాత్మకు కళ్యా్యణగుణాలనీ్న సా్వభావిక మైనవి. అంటే ఆయనకు ఇలాంటి పరిమితులూ, ఉపాధులూ ఉండవన్నమాట. "సా్వభావికీ జా్ఞ న బలా కి్రయాచ" అనికదా శు6 త్తి. అంతేకాదు "నాన్యః హేతుః విద్యతే ఈశనాయ" అంటే బ్రహ్మ నియంతృత్వమునకు మరేమీ కారణము ఆధారము అక�రలేదని కూడా శు6 త్తి చెబుతుంది. అందువలన పరమాత్మ గుణాలు కల్చి్పతాలు, స్తోపాధికాలు కాకపోడం వలన ఎపు్పడూ ఉంటాయి.
అమ�: అక�డ శతమ్ అంటే వంద అని కాదు, అసంఖా్యకము అని. ఒక వేళ వంద అని తీసుకునా్న, అది అవధికి వరి�సు్త ంది తప్ప ఆయనకు కాదు. తైత్తి్తరీయోపనిషతు్త ఆయన యొక� ఆనందమనే ఒక� గుణం వరి×ంచడానికే ప్రయత్తి్నంచి ఆయురారోగ్య ఐశ్వరా్యలతో నున్న యువకుడి ఆనందాని్న base గా తీసుకొని దానికి వందల, వందల రెటు� అంటూ లెకి�ంచి యతో వ్యాచో నివర�ంతే....మనసాప్తి సహ అని వ్యాకు�కీ మనసు్సకి అందనంత అని తేల్చి}ంది
నేను: వ్యాకు�కీ, మనసు్సకీ అందనంత అంటే శూన్యమని కూడ అనుకోవచా}
అమ�: పరమాత్మవి అపా్ర కృత్తికమైన దివ్యమైన కళ్యా్యణ గుణాలు. మన ఇంది�యాలు, మనసు్స పా్ర కృత్తిక మైనవి. కనబడే ఏడు కిరణాల కటుపకా�, ఇటుపకా� ఉన్న ప్రకృత్తిలో రోజూ చూసు్త న్న కాంత్తి కిరణాలనే చూడలేము. పరమాత్మను ఎలా తెలుసుకుంటాము, ఆయన అనుకుంటే తప్ప
అమ�: ఇందాకా అనుకున్న దహర విద్యలో బ్రహ్మని గుణాలతో ఉపాసించాలని చెప్తి్పంది కద. మర్కొక General నియమం ఏమిటంటే "యథాక్రతుః అసి్మన్ లోకే పురుషో భవత్తి తథేతః పే్రత్య భవత్తి" అంటే జీవుడు ఈ లోకంలో ఎలా ఉపాసన చేసా్త డో చనిపోయిన తరువ్యాత దానినే పొందుతాడు అని. అందువలన పరమాత్మ కళ్యా్యణగుణాలనీ్న ఈ లోకంలో ఉపాసించి, మోక్ష దశలో వ్యాటిని అనుభవిసా్త మన్నమాట.
నేను: "విజా్ఞ న ఘన ఏవ" అంటే బ్రహ్మ స్వరూపం అంటే బ్రహ్మ జా్ఞ నమే అని కదా
నేను: కాని బృహదారణ్యకోపనిషతు్త లో "నదృషే్టః ద�ష్ఠా్ట రమ్ నమతేః మనా్త రమ్...." అని ఉందట. అంటే దృషి్ట అద్యే జా్ఞ నము కంటె (వేఱుగా) జా్ఞ త లేడు, మననము కంటే(వేఱుగా) మననం చేస్తేవ్యాడు లేడు అని కదా. అంటే బ్రహ్మకు ద�ష్టత్వం, మంతృత్వం లేవని కదా
నేను: మనకు ప్రత్యక్షంగా తెల్చియనిది చెప్పడానికి శాసÙం కానీ, ప్రత్యక్షంగా గ°హిసు్త న్న ఈ భేద వ్యాసన చెప్పడానికి శాసÙమెందుకమా్మ!
అమ�: ప్రత్యక్షం గా తెల్చిసింది గ°హించడానకి మాత్రమే శాసÙం కాదు అంటే ఒపు్పకుంటాను. కాని ప్రత్యక్షంగా గ°హించినదంతా చెత్త బుట్టలో వేయడానికి శాసÙం అన్నది సరికాదు. ఆప్తిల్ పండు నేల మీద పడడం ప్రత్యక్షంగా గ్యోచరిస్తో్త ంది. అది మిథ్య కాదు. కాని, ఎందుకు పడుతోందో, ఎంత వేగంతో పడుతోందో, ఎక�డయినా అలాగే పడుతుందా, .....ఇలాంటి విషయాలు తెలుసుకోవ్యాలంటే శాసÙం కావ్యాల్చి. ఆ విషయాలు భౌత్తికాలయితే భౌత్తిక శాసÙం సరిపోవచు}. కాక అలౌకిక విషయాలయితే వేదాంత శాసÙం అవసరం పడుతుంది. మనకు శు6 తులు కనపడుతున్న వసు్త భేదానే్న కాదు, కనపడని తత్త్వ త్రయ భేదాలనూ నిర్వచించింది. దానికి మూలాలు చెప్తి్పంది. ఆ పరమాత్మ అంతరా్యమిత్వము నువు్వ ప్రత్యక్షంగా చూడలేవుకదా శాసాÙ ల దా్వరానే తెలుసుకోవ్యాల్చి. అందుకే శాసాÙ ధ్యయనము.
నేను: కేవలం విధి వ్యాకా్యలు అంటే శ్లో6 తవ్యః, మన్తవ్యః, నిదిధా్యసితవ్యః ద�ష్టవ్యః ఉపాస్వీత అంటూ చెపే్ప శు6 తులు సామాను్యలకు, తత్త్వ ప్రత్తిపాదితాలైన శు6 తులు నిరు· ణం, నిషి�్రయం లాంటి శు6 తులు జా్ఞ నులకు అని అంటారమా్మ!