This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
4․Փոխադրություն գրաբարից։
Ոչ հացիւ միայն կեցցէ մարդ, այլ ամենայն բանիւ, որ ելանէ ի բերանոյ Աստուծոյ։
Թարգմանություն
Մարդը, ոչ միայն հացով է ապրում, այլ Աստծո բերանից դուրս եկած
խոսքով:
ոչ կեցցէ-չապրի, չի ապրի, չի ապրելու
ամենայն- ամեն, ամեն մի
բանիւ- խոսքով
ելանէ- ելնում է
ի բերանոյ- բերանից
Առաջադրանքներ
Բան արմատով քեզ ծանոթ բառեր գրիր։
Բանբեր, բանասեր, բանահավաք, բանահյուսություն, բանաստեղծ,
բանիմաց, բանավեճ:
Աշխարհաբար դարձրո՛ւ՝
հացիւ բառը-հացով
ի բերանոյ Աստուծոյ բառակապակցությունը-Աստծո բերանից
Ոչ ոք կարէ երկուց տերաց ծառայել․ կամ զմին ատիցէ եւ զմիւսն սիրիցէ, կամ զմին մեծարիցէ եւ զմիւսն արհամարիցէ։
Ոչ ոք չի կարող երկու տտիրոջ ծառայել, կամ մեկին սիրի, մյուսին ատի, կամ մեկին մեծարի, մյուսին արհամարհի:
ոք- մեկը, ինչ-որ մեկը, մի մարդ
ոչ կարէ- չի կարող
երկուց տերանց- երկու տիրոջ
զմին -մեկին
ատիցէ- ատի, կատի, պիտի ատի
Բացատրի՛ր երկու տիրոջ ծառա արտահայտությունը- երկերեսանի մարդ
Որպէս կամիք թէ արասցեն ձեզ մարդիկ, այնպէս արասջիք եւ դուք նոցա։
Թարգմանություն
Ինչպես մարդիկ կվարվեն ձեզ հետ, այնպես ել դուք վարվեք նրանց հետ:
կամիք-կամենում եք
արասցեն-անեն, պիտի անեն,
արասջիք- արեք, անեք, կանեք, անելու եք
Առաջադրանքներ
Նոցա բառն աշխարհաբա՛ր դարձրու:
Նոցա-նրանց
Գրի՛ր կարծիքդ հետևյալ մտքի շուրջ՝ Ինչպես որ վարվեք մարդկանց հետ,
այդպես էլ ձեզ հետ կվարվեն։
Լրացրո՛ւ բաց թողնված տառերը, ո՞ր շարքի բոլոր բառերում է գրվում ց։
հանդիպակաց, մտածածին, մածուցիկ, խուրց
արցունք, դերձակ, այտուցվել, հունցել
լվացք, պախուրց, խորհրդածել, քաղցր
հինավուրց, ուրց, տրցակ, ճրագալույց
Բառերը գրի՛ր գծիկով, միասին կամ անջատ։
Բարձր (աշխարհիկ)-բարձրաշխարհիկ
քանի (որ) - քանի որ
բողոք (դիմում)բողոք-դիմում
բաց (անել)- բաց անել
գլխ (ի) վայր-գլխիվայր
Գառան (դմակ)- գառան դիմակ
գիշեր (ցերեկ)-գիշեր-ցերեկ
գլխ (ի) կոր-գլխիկոր
գոռում (գոչյուն)-գոռում-գոչուն
Ծովից) ծով-ծովից ծով
(բարդ) բարդ - բարդ-բարդ
(առ) հավետ-առհավետ
մեղր (ամիս)-մեղրամիս
արյուն (արցունք)-արյուն-արցունք
Բարակ (մարակ)-բարակ-մարակ
(ոտքից) գլուխ- ոտքից գլուխ
հույս (ապավեն)- հույս-ապավեն
ութ (ոտնուկ)-ութոտնուկ
Պարզ (ու) հստակ - պարզ ու հստակ
ութսուն (ինը)-ութսունինը
խեթ (խեթ)-խեթ-խեթ
բրոնզի (դար)- բրոնզի դար
գոռալ (գոռգոռալ)-գոռալ-գոռգոռալ
Հոգով (մարմնով)-հոգով-մարմնով
ազգ (ուրաց)-ազգուրաց
(բերնե) բերան-բերնեբերան
այստեղ (այնտեղ)-այստեղ-այնտեղ
(անց) կենալ- անց կենալ
Գազ (օջախ)-գազօջախ
ծայրը (ծայրին) հասցնել,-ծայրը ծայրին հասցնել
գնալ (գալ)-գնալ-գալ
գլուխ (կոնծի)-գլուխկոնծի
գիշեր (երգ)-գիշերերգ
Դանդաղ (ընթաց)-դանդաղընթաց
դափնե (տերև)-դափնե տերև
դեղ (դարման)-դեղ դարման
դեռ (ևս)-դեռևս
Դառն (աղի)-դառնաղի
դեմ (անել)-դեմ անել
դեսից (դենից)-դեսից-դենից
հազար (երեք հարյուր)-հազար երեք հարյուր
դժվար (թե)-դժվար թե
Ընդգծի՛ր գործողություն նշանակող երեք բառ։
տնտես, բանտես, վերահաս, պսպղաս, խաղող, քաղող
զրկես, կրկես, հապալաս, ծլվլաս, նշաձող, գրես
առերես, ավերես, ճպճպաս, դարպաս, շենշող, ճնշող
առերես, ավերես, ճպճպաս, դարպաս, շենշող, ճնշող
Գործնական քերականություն
Լրացրո՛ւ բաց թողած տառերը և կետադրի՛ր, անծանոթ բառերը բացատրի՛ր։
Երբ բոլորը վեր կացան, ոտքի ելավ նաև կաթողիկոսին դեմ դիմաց
նստած Դանիել եպիսկոպոսը։ Շոգի պատճառով ուսերին էր գցել
պարեգոտը, որի տակից երևում էին մազեղեն քուրձը սմքած մաշկը։
-Դու ասացիր, հայրապե՛տ, որ Պապը չի իրագործի՝ իր բոլորիս համար
անընդունելի հրամանը, -սկսեց նա լեռնականի բամբ, խռպոտ ձայնով, -
սակայն իմացած լինես, որ նա արդեն իրագործել է։
Ներսեսը սթափվեց այդ հաղորդումից, սփրթնեց և դողդոջուն ձեռքով
նշան արեց, որ Դանիելը շարունակի։
-Միջօրեին թագավորն ազատ է արձակել սարկավագների կալանավորած
պարտազանց շինականներին, և մենք այլևս իրավունք չունեինք մեր
վանքապատկան շինականների վրա։ Սա չի՞ նշանակում արդյոք, որ
աղոթքով ու ճգնությամբ մենք անվերջ ապաշխարհելով պիտի
պոռթկում է, փոթորկում է, ողորկում է, սոսկում է, դողում է, պաղում է
ճոճում է, խղճում է, ճչում է, գոչում է, եռում է, ձմեռում է։
Ընդգծի՛ր Ա խոնարման բայերը։
անսխալ, մխալ, կսկծալ, կանխակալ, հեկեկալ
սոսկալ, քենակալ, շողալ, ձնհալ, ժուժկալ, շրխկալ
նողկալ, փսփսալ, ծավալ, թվալ, անսա՛, որսում է, դարսում է
գվվում է, գգվում է, ժխտում է, վխտում է, սուրում է, բուրում է։
Ապրիլի 3
Արտագրի՛ր նախադասությունները՝ փակագծերում տրված բայերը անհրաժեշտ քերականական ձևերով գրելով համապատասխան տեղերում։
1. Մայր մտնող արևի ճառագայթները ոսկևորել էին ամեն ինչ, և մի կախարդող տեսարան ստեղծել, որով հիանում էին հյուրանոցի պատշգամբները ելած զբոսաշրջիկները։ (հիանալ, ոսկևորել, ստեղծել)
2. Արդեն բացվել էին պարտեզի ծաղիկները, և հեռվից նայելիս թվում էր, թե մի նախշուն գորգ էր ծածկել պատշգամբի առջև փռված այդ հողակտորը։ (թվալ, ծածկել, բացել)
3. Ցանկապատի հետևում երևում էր մի տուն. նրա բակում արևածաղիկներ էին, որոնք, իրենց գեղեցիկ գլուխները բարձր պահած, կարծես ժպտում էին անցորդներին։ (ժպտալ, երևալ, աճել)
4. Մենք մեքենայի միջից անշարժ նայում էինք ճամփեզրի մոտակա սյունին նստած արագիլին, մինչև որ նա տեղից պոկեց և թևերը ծանր-ծանր թափահարելով՝ թռչեց դեպի մոտակա ճահիճները։ (թռչել, պոկել, նայել)
5. Առաջարկը միաձայն ընունվեց, և հաջորդ օրվանից բոլորը սկսեցին աշխատանքի գալ մեկ ժամ շուտ, որպեսզի կարողանան ժամանակին ավարտել պատվերի կատարումը։ (սկսել, ընդունել, կարողանալ)
6. Ընթացող գնացքի լուսամուտից երևում էին մոտակա բնակավայրերի լույսերը, որոնք մի պահ առկայծում էին թանձրացող խավարում, ապա անհետանում։ (երևալ, անհետանալ, առկայծել)
Լրացրո՛ւ բաց թողած տառերը և կետադրի՛ր, անծանոթ բառերը բացատրի՛ր։
Վարդանը սփրթնեց, աչքերը շողացին մռայլ մի ցոլքով, և նա վերջին հայացքով մի ակնթարթում կտրեց զորագնդերը։ Նայեց նրանց, որոնք գնում էին դեպի սխրագործություն, որ չունի մահի երկյուղ։ Ահռելի ուժ իր թիկունքում զգաց ու վճռեց կռվել մինչև վերջին շունչը։
Շիփ-շիտակ զարկեց գետի մեջ՝ ուղիղ մատյան գնդի վրա։ Հայկական այրուձիի զորագնդերը մխրճվեցին պարսիկների մեջ. սկսվեց մի ահավոր նախճիր։ Մատյան գունդը ըննրկեց և սկսեց հետ-հետ շրջվել՝ իրեն քաշելով պատառոտված ու շփոթված թևերը։ Վարդանը ՝մի ակնթարթ տատանվեց բայց իսկույն ևեթ մխրճվեց աջ թևը՝ Սյունյաց ուխտադրուժ զորագնդերի մեջ, որոնք չկարողանալով անդրադարձնել այդ հուժկու հարվածը, ժամանակ չունեցան սթափվելու։ Մոլեգնել սկսեց, ռամկական կռիվը այդ անարվեստ, բայց ոգելից կռիվը։ Թվում էր՝ վրիժառու դարերի կուտակված զայրույթն էր պոռթկում բռնակալների դեմ։
Գործնական քերականություն
1.Նշված աշխատություններից ո՞րը չի պատկանում հայ անվանի լեզվաբան, բառարանագիր Հրաչյա Աճառյանի գրչին.
Հայերէն Գաւառական Բառարան » (1913)
«Հայերէն Արմատական Բառարան» (1926-1935)
«Հայոց անձնանունների բառարան» (1942-1962)
«Բառգիրք հայկազեան լեզուի» (1749-69)
«Եւրոպական փոխառեալ բառ եր հայերէնի մէջ » (1951)
«Լիակատար քերականություն հայոց լեզվի համեմատությամբ 562 լեզուների» (1952):
2. Թավ գրված տրված բառերը գրի՛ր համապատասխան շրջասույթների դիմաց։
Ռազմիկ, սկյուռ, կարտոֆիլ, գրել (շարադրել), մեծ փողատեր, մահվան ժամը հասնել, բանաստեղծ, կաշառակերություն․
1. անտառի քաղցրասեր — սկյուռ
2. Ապոլոնի որդի —բանաստեղծ
3. Արեսի զինվորյալ — Ռազմիկ
4. բանջարեղենի արքա —կարտոֆիլ
5. գաբրիելյան փողը հնչեցնել — մահվան ժամը հասնել
6. ի գիր հանել —գրել
7. Մամոնայի պաշտոնյա — մեծ փողատեր
8. սոցիալական քաղցկեղ —կաշառակերություն3. Բառերից քանիսի՞ արմատին կարող է միանալ և բառ կազմել -իք վերջածանցը, կազմի՛ր հնարավոր տարբերակները և գրի՛ր։
6.Ո՞ր նախադասությունների մեջ բառագործածության սխալ կա (ընդգծիր սխալ օգտագործված բառերը).
ա)Ուժեղ աղմուկից հանկարծակի ի գալով՝ մոտեցավ լուսամուտին։բ) Ավանդության համաձայն՝ վառելիքի դեզը վերածվել է քարե ամրոցի։գ) Ակնոցի վրայից աչքերը հառնեց դիմացը նստած մարդկանց։դ) Առվի մեղմ կարկաչյունը հանգստացնում էր հոգնած նյարդերս։զ) Իր վատ արարքի համար նա մեղանչեց ընկերոջ առաջ։
1.Նախադասությունների մեջ շարադասության (բառերի դասավորության) սխալ կա. ուղղի՛ր:
Գորտն սկսեց բարձր ու երկարաձիգ կռկռալ:
1.Աղմուկի միջից մեզ էին հասնում օգնության հուսահատ կանչերը:
2.Քարացած նայում էր տերևների ու թփերի իրիկնային տարուբերումին,
կարծես առաջին անգամ էր տեսնում:
3.Սա կոշիկն է այն հսկայի, որը հաղթեց դևերին ու հետ բերեց աղջկան:
4.Տեսանք վարորդի այն ավտոբուսը, որով եկել էինք:
2. Ընդգծի՛ր նախադասությունների գլխավոր անդամները (ենթական և ստորոգյալը), դո՛ւրս գրիր գոյականները, ածականները, բայերը առանձին խմբերով։Օձերի որոշ տեսակներ, ջերմության հազարերորդական աստիճանի
փոփոխությանն արձագանքում են: Չղջիկն այնքան նուրբ
լսողություն ունի: Մոտավորապես վաթսունհինգ միլիոն տարի առաջ մեր
մոլորակի կենդանիները զանգվածաբար ոչնչացել են: Գիտնականների
մի խումբ կարծիք է հայտնել: Ուղղակի աղետից հետո փոշու այնքան հոծ
շերտ է պատել Երկիրը: Այդ ժամանակաշրջանի շատ կենդանիներ չեն
կարողացել հարմարվել պայմաններին և ոչնչացել են: Գուցե այդպիսին է
3. Փակագծերում տրված բառերը տեղադրի՛ր նախադասության մեջ՝ անհրաժեշտության դեպքում ենթարկելով համապատասխան փոփոխությունների:
Հանկարծ դրսից լսվեց անհասկանալի բացականչություններ, որոնք որքան մոտեցան , այնքան ավելի սարսափազդու դարձան: (Դառնալ, մոտենալ, լսվել, բացականչություն)
Ես ոչ մի կերպ էի պատկերացնում, թե առանց բարեգործության ինչպես կարող է մարդ հանգիստ վայելելիր կարողությունը՝ բաժին չհանելով ուրիշին: (Ուրիշ, ինքը, բարեգործություն, պատկերացնել)
Մանուկ հասակում ․․․լսել էի, որ ամեն մարդու աջ ուսի վրա հրեշտակ կա ․․․, ձախ ոսի վրա՝ սատանա․ նրանք շարունակ կռվում էին իրար հետ։ (Մայր, կռվել, մարդ, նստել)
Մեր ․բակում մի երկճյուղ հաստաբուն բարդի կար, որը կարծես իր ուսերի վրա էր պահում կապույտ երկինքը։ (Պահել, երկճյուղել, բակ, ուս)
4. Բառերից քանիսու՞մ է գրվում ն տառը, լրացրու՛ և ընդգծի՛ր։
Ինչ որ, ընդ որում, թև (թևի), բաց (դեղին), նոփ (նոր), դարից-դար, դեմ-դիմաց, դույզն ( ինչ), բերնից (բերան), մի (երկու), ընդ (սմին), դեմ (հանդիման), երկրից (երկիր), գլուխ կոտրուկ, դիցուք (թե)։
Գործնական քերականություն
1.Ուղղի՛ր սխալ գործածվող հայերեն բառաձևերն ու բառերի դիմաց գրի՛ր ճիշտ տարբերակները։
Ցրտից սառել-ցրտից սառչել գլխարկ հագնել-գլխարկ դնել ուզում եմ ինչ-որ բան անեմ-ուզում եմ ինչ-որ բան անել հրապարակի վրա հանդես է-հրապարակում հանդես է ներկաների մեջ մեծ մասը ծափահարեցին-ներկաեջների մեջ մեծ մասը
ծափահարեց հիշացնել-հիշեցնել քայլելուց խոսում է-քայլելիս խոսում է միթե՞ այդպես է-մի՞թե այդպես է գույնավոր-գունավոր
մտահաղացում-մտահղացում բանբասել-բամբասել ուղղարկել-ուղարկել զեղջ-զեղչ զիճել-զիչել ըստ ինձ-ըստ իս անձեռնոցիկ-անձեռոցիկ իմ համար-ինձ համար իրոքից-իրոք խոսալ-խոսել ձեր անունն ինչպես է-ձեր անունն ինչ է բուն դա կենդանի է-բուն կենդանի է
2.Դու՛րս գրի՛ր գոյականներն ու ածականները տրված հատվածում։ Մենք Բուենոս Այրեսում հյուրընկալվեցինք տեղի հայկական համայնքի կողմից։ Մեզ ուղեկցողը Վահանն էր՝ բարձրահասակ, գեղահոն, փայլփլուն աչքերով մի երիտասարդ։ Գեղեցիկ տղա էր։ Շնորհակալ եղա մեր պապերին, որ մեզ համար ծնել են վայելչատես այս հայորդուն։
Ադամի կողից ստեղծելով Լիլիթին՝ Աստված ցանկացել էր, որ նրանք սիրեն իրար, գեղեցիկ ապրեն ու բազմանան։ Հեռվից Դվինի եկեղեցին էր՝ բարձր պարսպով, գմբեթարդ տանիքով, քանդակազարդ դռներով։ Նրանք՝ այդ պահակները այնպիսի կեցվածք ունեին, որ կարծես մարդիկ
չլինեին, այլ արձաններ։ Հուսով եմ՝ կգաս ինձ տեսության։ Զարմանում եմ՝ ինչու չօգնեցիր նրան։
5. Բառերի դիմաց գրի՛ր ճիշտ տարբերակները՝ միասին, անջատ կամ գծիկով։
3. Փակագծերում տրված տարբերակներից ընդգծի՛ր ճիշտ թվականը։
Մենք՝ ուսանողներս, այդ մասին լսում էինք (առաջին առաջի) անգամ։ Շուրջ (ութանասուն, ութսուն) դպրոցահասակ երեխաներ էին
մասնակցում գարնանային այդ տոնախմբությանը։ Փոքրիկը ձեռքում ամուր պահել էր (տաս, տասը) դրամ։ Բողոքի երթին մասնակցում էին (հարյուրավոր, հարուրավոր) մարդիկ։ Իմ տեղը երրորդ կարգի (երեսունչորրորդ, երեսունչորսերորդ) աթոռն է։ Երեխաներս սովորում են Երևանի (թիվ համար, թիվ) տասնչորս
դպրոցում։ Այս տարի կայացավ հայերենագիտական միջազգային (VII-րդ , 7-րդ)
գիտաժողովը։ Բացարձակ գերազանցիկ լինելու համար Սոնային պակասում էր
ընդամենը (զրո, զերո) ամբողջ հինգ տասնորդական տոկոս վարկանիշ։
Տնային աշխատանք
Գործնական քերականություն
1.Սյունակներում դեմ դիմաց գրված բառերից ընտրելով մեկական արմատ և տրված վերջածանցներից մեկը՝ կազմի՛ր վեց բարդ ածանցավոր բառ:
(ևս)10. Դառն (աղի), դեմ (անել) , դեսից (դենից), հազար (երեք( հարյուր,
դժվար (թե):2.Փակագծերում տրված բառերից ընդգծի՛ր նախադասությանը համապատասխանողը։
1. Խորին երկյուղածությամբ մոտ գնացի ու (դողդոջուն, դողդոջյուն) ձեռքերով հանեցի ծրարը։
2. Մի( հուժկու, հույժ) դղրդուն կարծես շարժեց Դվինը։3. Գիշերվա (անակնկալ, ակնդետ) տեսիլքից ցնցվել էր Նոր Ջուղան։4. Եվ ահա մի անգամ (շառաչուն, շառաչյուն) հողմին չդիմացավ դարավոր
հսկա կաղնին։5. Արևի (վաղորդայն, վաղորդյան) շողերի հետ մենք հասանք գետափի
6. Ամառ-ամռան, լուսանկարչական, անձկություն-անձկության, հաստատուն, երբ, ջրշուն, անպետք, կորյուն, թողտվություն-թողտվության, շարասյուն-շարասյան։2. Փակագծերում տրված տարբերակներից ընտրի՛ր և ընդգծի՛ր ճիշտը։
1. Այդպես արեց այն (հույսով, հոսով), որ հաջողության կհասնի։
2. Այս սկավառակը պիտի վերադարձնեմ մեր դասարանցի (Մանուկին, Մանկանը)։
3. Նունիկը («Բարի գիշերի», «Բարի գիշերվա») ոչ մի հաղորդում բաց չի թողնում։
4. Նազենին ունի (առաջվանից, առաջուց) ավելի խնամված տեսք։5. Վաղը իմ ընկերոջ՝ (Գալստյան, Գալուստի) ծննդյան տարեդարձն է։6. Տնօրենի (զգուշացմանից, զգուշացումից) հետո ես դասերից այլևս
չբացակայեցի։7. Մի շուն գտանք, որ փախել էր իր դաժան (տերից, տիրոջից)։8. Ձմեռ պապը հանեց իր պարկի (տփերից, տուփերից) մի քանիսը և
բաժանեց երեխաներին։
Տնային աշխատանք
Գործնական քերականություն
4) Ընդգծի՛ր Ի հոլովման ենթարկվող հինգ բառ, գրի՛ր այդ բառաձևերը։
Խմբային ընթերցումներ — «Ու՞ր է իմ պանիրը » ստեղծագործությունը ․ մաս 1:
Նոյեմբերի 27-ը Չարենցի հիշատակի օրն է. նշվում է հանճարեղ պոետի մահվան 80-րդ տարելիցը։ Եղ․ Չարենցի կյանքի մասին ուշագրավ տեղեկություններ ստանալու համար դիտի՛ր «Եղիշե Չարենց . Մահվան տեսիլ» ֆիլմը, հղումը տեղադրի՛ր բլոգումդ և գրի՛ր, թե ինչի մասին էր ֆիլմը, ի՞նչ կարևոր տեղեկություններ ստացար, ինչպիսի՞ն էր դերասանական խաղը։
2. Մեր (թիմն, թիմը) հաղթեց գավաթի մրցաշարում։3. Քաղբանտարկյալների (կանայք, կանայքը) նստացույց են սկսել
կառավարության շենքի առջև։4. Վերջապես (ուղեկցողն, ուղեկցողը) եկավ, և մեր արշավախումբը
շարունակեց ճանապարհը։5. Քիչ անց (ամպրոպը, ապրոպն) որոտաց, և սկսվեց տեղատարափը։6. (Կարենն, Կարենը) ՝ իմ ավագ (եղբայրը, եղբայրն), արդեն ավարտել է
դպրոցը։
2. Գրի՛ր հետևյալ մակաբույծ բառերի ճիշտ գրության ձևերը։Ամսական-ամսեկանօրական-օրեկանավելորդ-ավելնորդկապվել-կապնվելշնորհկալ եմ բոլորին-շնորհակալ եմ բոլորիցսիրահարվել մեկին-սիրահարվել մեկի վրաարջը կենդանի է-արջը դա կենդանի էխոսքս վերեբերում է պատուհանին-խոսքս պատուհանին է վերաբերվումես քեզ լավ եմ վերաբերվում-ես քեզ լավ եմ վերաբերումհուսով եմ-հույսով եմուսուցիչը հանդիսանում է քաղաքակրթության սյուն-ուսուցիչը հանդիսանում է քաղաքակրթության սյունըդիցուք-խոսքիխոսքը թեթրթի մասին է-խոսքը գնում է թերթի մասինխնդիրը որն է-բանը ինչու՞մն էակնոցս տուր-ակնոցներս տուրգլխարկ կրել-գլխարկ հագնելանհետ կորած-անհայտ կորած
3.Սյունակներում դեմ դիմաց գրված բառերից ընտրելով մեկական արմատ և տրված վերջածանցներից մեկը՝ կազմելով վեց բարդ ածանցավոր բառ։
Բնագետ խճանկար ենի —
Արևամուտ շրջադարձ ություն —
Հրաշամանուկ արհեստավարժ ան —
Երկրագունդ առատաձեռն իչ —
Նորավեպ հեքիաթասաց ային —
Ամանոր հնակարկատ որդ —
Բնանկարիչ, Արևադարձային, մանկավարժություն,
4. Ընդգծի՛ր ուղղական հոլովի հինգ ձև յուրաքանյուր շարքում։
2.Առանց փակագծերի գրի՛ր տրված բաղադրիչները, ըստ ընդունված կանոնների՝ միասին, անջատ կամ գծիկով։Արագ (արագ)-արագ - արագհյուր (ընկալություն)- հյուր ընկալություն
յոթանասուն (երեք)-յոթանասուներեքտեղի (անտեղի)- տեղի անտեղիմուգ (կարմիր) - մուգ կարմիրհյուսիս (արևելք)- հյուսիս-արևելքդեմ (դիմաց) -դեմ-դիմացուշ (ուշ)-ուշ-ուշըստ (արժանվույն)-ըստ արժանվույնդուրս (մղել)- դուրս մղելծառից (ծառ)-ծառից-ծառքանի (որ)-քանի որկողք (կողքի)-կողք-կողքիկապտա (կանաչ) - կապտականաչմի (քանի) - մի քանիլեփ (լեցուն)-լեփ-լեցունտեղից (տեղ)- տեղից տեղլեռն (աշխարհ)-լեռնաշխարհերկ (կենցաղ) երկկենցաղսպիրտ (այրոց)-սպիրտայրոցերկու (երրորդ)- երկու երրորդփայտ (փորիկ) - փայտ փորիկհյուսիս (արևմտյան)-հյուսիս-արևմտյանի (սկզբանե) - ի սկզբանեփոք (ինչ)-փոքր-ինչհող (անցում) - հողանցումծափ (տալ)- տափ տալոտքից (գլուխ)- ոտքից գլուխ
Հոկտեմբերի 10
Սովորի՛ր Հապավումների մասին նյութը և Տառային հապավումների ցանկից ընտրի՛ր քեզ հետաքրքրող տասը հապավում, որոնք չգիտեիր, տեղադրի՛ր բլոգումդ և սովորիր։
ՀԱՄԽ - Հայաստանի արհեստակցական միությունների խորհուրդԿԸՀ-Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովՊՓԲԸ-պետական փակ բաժնետիրական ընկերությունՌՆԹ-ռիբոնուկլեինաթթուՊԱՏ-պետավտոտեսչությունՇՀԽ-Շախմատի համաշխարհային խորհուրդ
ՅՈՒՆԵՍԿՕ-կրթության գիտության և մշակույթի հարցերով ՄԱԿ-ի կազմակերպությունՅՈՒՆԻՍԵՖ-ՄԱԿ-ի երեխաների օգնության հիմնադրամԿԽՄԿ-Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեՀԴԿ-Հայաստանի դեմոկրատական կուսակցությունՀԿԽ-Հայկական կարմիր խաչի ընկերություն
« Վայրկյանի հարյուրերորդականը » ֆիլմի վերլուծություն ըստ հետևյալ հարցերի՝
1.Ինչի՞ մասին էր։2.Ի՞նչ զգացումներ է առաջացնում։3.Ի՞նչ միջոցների՝ պատկերի, առարկայի, շարժումի օգնությամբ է հեղինակը տրամադրություն ու տեղեկություն հաղորդում:4.Ի՞նչ արժեք է մեզ փորձում մատնանշել այլ ֆիլմը։ Կա՞ արդյոք ինչ-որ մեկի շահն այստեղ։
1. Զամենայն զոր միանգամ կամիջիք՝ թէ արասցեն ձեզ մարդիկ՝ ա՛յնպէս եւ դո՛ւք արարէ՛ք նոցա:
զամենայն- այն ամենը
կամիջիք-ցանկանաք
արասցեն-անեն
արարէ՛ք-արեք:
ԱշխարհաբարԱյն ամենը, որ կցանկանաք մարդիկ ձեզ անեն՝ այնպես էլ դուք արեք նրանց։
2. Մի՛ դատիք՝ զի մի՛ դատիցիք: Զի որով դատաստանաւ դատիք՝ դատելո՛ց էք. եւ որով չափով չափէք՝ չափեսցի՛ ձեզ: Զի՞ տեսանես զշիղ յական եղբաւր քոյ, եւ ի քում ական զգերանդ ո՛չ նշմարես: Կամ զիա՞րդ ասես ցեղբայր քո. Թող հանի՛ց զշիղդ յականէ քումմէ. եւ ահաւադիկ ի քո՛ւմ ականդ գերա՛ն կայ: Կե՛ղծաւոր՝ հա՛ն նախ զգերանդ յականէ քումմէ, եւ ապա՛ հայեսցես հանել զշիղն յականէ եղբաւր քոյ:
ԱշխարհաբարՄի դատվեք, որպեսզի չդատվեք։ Որովհետև ինչ դատաստանով, որ դատեք նրանով եք դատվելու և ինչ չափով, որ չափեք նրանով պիտի չափվի ձեզ համար։ Այդ ինչպե՞ս է, որ դու տեսնում ես քո եղբոր աչքի շյուղը, բայց չես տեսնում քո աչքի գերանը։ Կամ ինչպե՞ս ես դու քո եղբորն ասում, թող հանեմ քո աչքի շյուղը, երբ որ ահա քո աչքում կա գերան։ Կեղծավոր, նախ առաջինը հանիր քո աչքի գերանը, հետո նոր մտածիր եղբորդ աչքի շյուղի մասին։
Մի՛ դատիք՝-մի դատեք
մի՛ դատիցիք-չդատվեք
դատելո՛ց էք-դատվելու եք
յական-աչքում
զիա՞րդ-ինչպե°ս
թող հանի՛ց-թող հանեմ։
Գրաբար, աշխարհաբարՅԱՂԱԳՍ ՆՈՐԻՆ1 ՅՈՀԱՆՆՈՒ Երբեմն2 սոյն Յոհան անցանէր առ այգեօք ուրումն3. և էր ժամանակն զայգիսն յատելոյ: Աղաղակէր4 առ նա այր մի յայգւոյն, և ասէ. ‹‹Օրհնեա՛, տէր եպիսկոպոս, զմեզ և զայգիսս››: Ասէ Յոհան. ‹‹Փուշ և տատասկ
բուսցի››: Ասէ այրն. ‹‹Ի մարմինդ քո բուսցի փուշ և տատասկ, փոխանակ զի տարապարտուց անիծանես զմեզ››: Եւ եղեն նշանք յաստուծոյ.զի իբրև չոգաւ5 եիսկոպոսն ի վանս իւր, հասին հարուածք ի վերայ նորա, սկսաւ ընդ ամենայն անդամս մարմնոյ նորա որպէս զփուշ հարկանել6: Եւ մեծապէս շտապեալ անկեալ ի տանջանս չարաչարս հարուածոց, և ի մեծ տագնապի կայր աւուրս բազումս: Ապա յղեաց կոչեաց առ ինքն զայգորդն, աղաչեաց զնա առնել ի վերայ նորա7 աղօթս, զի փրկեսցի նա ի ցաւոցն: Այգորդն ասէր. ‹‹Իսկ ես ո՞վ եմ,զի կարեմ զոք8 օրհնել կամ անիծանել. Թող թէ9 զայր եպիսկոպոս››: Իսկ նա բնադատէր զնա յայնժամ. Մինչև յառնէր այգորդն կայր յաղօթս և ասէր. ‹‹Տէր աստուած, դու գիտես՝ զի ես այր մեղաւոր եմ և անարժան, ոչ գիտեմ զաղմուկս՝ յորում ըմբռնեցայս10. Դու փրկեա՛ զիս յայս ի չարէս11, զի ասեն՝ թէ զայր եպիսկոպոս դու անիծեր, և ասեն քո բանիւ եղև: Զի լաւ էր ինձ մահ, քանզի չգիտեմ զայս՝ զոր ինչ զինէն12ասեն››: Եւ զայս ասացեալ՝ անդէն բժշկեցաւ եպիսկոպոսն, և սկսաւ յամենայն մարմնոցն փուշն ի բաց թափել.և էր իբրև զփուշ խոտոց. Վաղվաղակի յարուցեալ ողջացաւ յախտէն:
ԱշխարհաբարՄի անգամ այս Հովհանը անցնում էր ինչ-որ մեկի այգիների կողքով և այգիները Էտելու ժամանակն էր։ Նրան մի մարդ ձայն տվեց այգում և ասաց․ <<Օրհնիր տեր եպիսկոպոս և մեզ և այգիներս>>։ Հովհանը ասաց․<<Փուշն ու տատասկ բուսնի>>։ Ասաց մարդը․ <<Քո մարմնին թող բուսնի փուշ և տատասկը, քանի որ իզուր տեղը անիծում ես մեզ>>։ Եվ աստծո նշան եղավ, քանի որ եպիսկոպոսը գնաց իր վանքը, նրա վրա հարվածներ, և նրա մարմնի բոլոր անդամները փշի նման սկսեցին ծակծկվել։
Գործնական քերականություն
1.Փակագծերում տրված բաղադրիչը հանելով՝ բառերը գրի՛ր միասին, անջատ կամ գծիկով:
Կողք (կողքի)- կողք կողքի,երեք (հարյուր) ամյա-երեք հարյուր ամյամուգ (կարմիր)-մուգ կարմիր գյուղե (գյուղ)-գյուղեգյուղ
ինչ (որ) բան-ինչ-որ:Հինգ (վեց)-հինգ-վեցվեց (անկյունի)-վեցանկյունիուս (տարի)-ուս տարիմարդ (մուրդ)-մարդ-մուրդի (սկզբանե)-ի սկզբանեի (զուր)-իզուրի (սպառ)-իսպառԲարձր (աշխարհիկ)-բարձրաշխարհիկծափ (ծիծաղ)-ծափ-ծիծաղնոփ (նոր)-նոփնորսեփ (սև)-սեփսևաման (չաման)-աման-չամանտաք (տաք)-տաք-տաքՍերնդե (սերունդ)-սերնդեսերունդփոքր (ի շատե) - փոքրիշատեց (պահանջ)-ցպահանջհարգել (պատվել)- հարգել-պատվելմեկից (մեկ)-մեկից մեկՕրին ի (բուն)- օրինիբունահել (ջահել)-ապել-ջահել խելք (խելքի)-խելք-խելքի հարավ (ամերիկյան)-հարավամերիկյան հյուսիս (արևելք)-հյուսիս-արևելք ի (զեն)-ի զենԱփե (ափ)-ափե-ափ գյուղե (գյուղ)-գյուղե-գյուղ շին (վարչություն)-շին վարչություն խելք (խելքի) տալ-խելք խելքի տալ հեռու (մոտիկ)-հեռու մոտիկ ի (հեճուկս)-ի հեճուկս2.Տրված զույգ բառերից ընտրի՛ր մեկական արմատներ և կազմել մբարդ բառեր. ընդամենը 6 բառ:
Օրինակ՝ Ձայնագրել -դասամատյան-մատենագիր
Տոնահանդես -անփառունակ-անհանդես
Լուսահորդ — ամփոփագիր-լուսամփոփ
Թռիչքադաշտ — ուղղություն-ուղղաթիռ
Բարյացակամ- կրթօջախ-բարեկիրթ
Կապավոր — լեռնաշղթա-շղթայակապ
Սահմանագիծ — առաջադրանք-սահմանդիր
Ծառատունկ -տոհմացեղային-տոհմածառ
Աշխարհ, որ տարբերվում է
Աշխարհ, որ տարբերվում է, մյուս աշխարհներից, դա իմ աշխարհն է։ Իմ աշխարհում ամեն ինչ տարբերվում է մյուս աշխարհներից։ Այն աշխարհը որում ես ապրոմ եմ դա արվեստի աշխարհն է, ինչու՞ է արվեստի աշխարը, ասեմ․ Որովհետև արվեստը իմն է, և իմն է եղել, ու ես երբեք չեմ հրաժարվի այն բանից, ինչը ես ամեն ինչից ամենալավն եմ դա անում: Իմ աշխարհում ` միշտ հանգիստ է, խախանդ, երբեմն, երբ ցանկանում եմ անձրև է գալիս, կայծակ է լինում և այլն: Տարբերվող աշխարհումս բացի արվեստից կա` դիզայն և մոդելավորում: Մի խոսքով աշխարհ, որը տարբերվում է, դա իմ աշխարհն է, և ես չեմ բաժանվի իմ աշխարհից:
Գարուն․ գրաբարյան ընթերցում-փոխադրություն
Ձմեռ էանց, անձրևք անցին և գնացեալ մեկնեցան: Ծաղիկք երեւեցան յերկրիմերում.ժամանակ եհաս յատանելոյ. Ձայն տատրակի լսելի եղև յերկրի մերում. Թզենիարձակեաց զբողբոջ իւր. Որթք մեր ծաղկեալք ետուն զհոտս իւրեանց: Արի՛ ե՛կ,մերձաւոր իմ, գեղեցիկ իմ, աղաւնի իմ:… Երևեցո՛ ինձ
զերեսս քո և լսելի արա ինձզբարբառ քո. Զի բարբառ քո քաղցր է և տեսիլ քո գեղեցիկ:
Ձմեռն անցավ, անձրևները անցան և գնալով հեռացան: Ծաղիկները երևացին մերերկրում. Ժամանակը եկավ էտելու. Տատրակի ձայնը լսելի եղավ մեր երկրում. Թզենինբողբոջեց. Խաղողի որթերը ծաղկելով արձակեցին իրենց բույրերը: Վեր կաց, եկ իմմտերիմ, իմ գեղեցիկ, իմ աղավնի:… Ցույց տուր ինձ քո երեսը և լսելի դարձրու ինձ քոխոսքը. Որովհետև քո խոսքը քաղցր է և քո տեսքը գեղեցիկ է:
Հատվածներ Աստուածաշնչից․ փոխադրությունԼուարուք զի ասացաւ. ակն ընդ ական, և ատամն ընդ ատաման: Այլ եսասեմ ձեզ՝մի՛ կալ հակառակ չարին. այլ եթէ ոք ածիցէ ապտակ յաջ ծնօտ քո՝ դարձո նմա և միւսն: Եւ որ կամիցի ոք դատել եւ առնուլ զշապիկս քո, թո՛ղ նմա եւզբաճկոն քո: Եվ որ տարապարհակ վարիցէ զքեզ մղոն մի, ե՛րթ ընդ նմա ևերկուս: Որում խնդրէ ի քէն՝ տո՛ւր, եւ որ կամի փոխ առնել ի քէն՝ մի՛դարձուցանէր զերեսս:
Լսե՛ք, քանի որ ասաց. աչքի դիմաց աչք, և ատամի դիմաց ատամ: Մի բան ասեմ ձեզ՝ մի՛ կանգնեք չարին հակառակ: Եթե մեկը քո աջ ծնոտին ապտակ տա, նրան մյո՛ւսն էլ դարձրու: Եթե ինչ-որ մեկը կամենա քեզ դատել և վերցնի քո շապիկը, թո՛ղ նրան քո հագուստը: Երբ, որ առանց պատճառի որևէ ճանապարհով տանի, գնա նրա հետ: Ով, որ քեզանից մի բան կխնդրի, տու՛ր նրան: Երբ որ քեզնից մի բան վերցնեն, մի՛ արհամարհիր։
Սեպտեմբերի 13-14Դասարանում՝
Տնային աշխատանքի ստուգում Գրաբարյան ընթերցարան ․ աստվածաշնչյան հատվածներիփոխադրությ
ուն , բառային աշխատանք։
Տանը- Ընթերցի՛ր Փոխառություններ , օտարաբանություններնյու թը , սովորի՛ր, նյութի հիման վրա պատրաստի՛ր տեսաշար կամ ներկայացրու՛ այն ռադիոնյութի, տեսանյութի տեսքով։
Կատարի՛ր նաև տրված գործնական առաջադրանքը։
1) Ա սյունակից ընտրի՛ր Բ սյունակում գրված օտարաբանությունների համարժեքները։
Ա) Կոլեկցիա - հավաքածու
օրիենտացիա - կողմնորոշում
տրադիցիա - ավանդույթ
ստաբիլ - կայուն
լոմբարդ - գրավատուն
վալյուտա - արժույթ,
ստարտ - մեկնարկ
դիագնոզ - ախտորոշում
դիսպետչեր - կարգավար
կոմերցիոն - առևտրային
Հայոց լեզուԲառարանային աշխատանքՁախ լույս- ոչ օրինական ճանապարհով օգտագործվող էլեկտրական հոսանքը։Հուրծալ- կարմիր գույնի ծալքեր ունեցողՀուրհուրան- շողշողուն, բոցավառԹագավորամեծար- իշխանավորին մեծարողՁախափնյակ- ձախ ափում գտնվող տարածքՁախ եկամուտ- ոչ օրինական զարտուղիՌուսամերժություն- Ռուսներին՝ ռուսաստանը մերժելըՌուսկոմկուս- ռուսաստանի կոմունիստական կուսակցություն
1. Քննարկե՛ք հետևյալ հատվածը. « Պայքարեք՝ մի կողմ թողնելով ձեր Եսը: Եվ եթե դուք կարողանաք կռիվ տալ առանց ներքին կատաղության, ուրեմն դուք ամեն ինչ անանձնային կարող եք անել, քանի որ բախումը ամենաշատն էշոշափում մարդու Եսը: Եթե դուք դա անեք, դուք կդառնաք ամենակարող»:
1. Դո՛ւրս գրեք և մեկնաբանե՛ք այն հատվածը, որտեղ ասվում է, թե ինչո՞ւ Օմարը չսպանեց թշնամուն:— Ի՞նչ պատահեց,-հարցրեց նա:- Ես 30 տարի այսպիսի պահի եմ սպասել, հուսալով, որ մի օր նիզակս կուրծքդ կխրեմ, և ամեն ինչ կվերջանա: Իմ բախտն այդպես էլ չբերեց, բայց քոնն ահա բերել է: Մի վայկյանում դու կարող էիր ամեն ինչ վերջացնել: Ի՞նչ եղավ քեզ:Օմարը պատախանեց.— Մեր պատերազմը սովորական պատերազմ չի եղել: Ես երդվել էի, որ պայքարելու եմ առանց ներքին զայրույթի: 30 տարվա ընթացքում ես պայքարել եմ առանց բարկության: Իսկ հիմա մեջս կատաղություն բարձրացավ: Երբ դու դեմքիս թքեցիր, հանկարծ այս ամենը անձնային դարձավ: Ես ցանկացա քեզ սպանել. դա իմ Եսից եկող ցանկություն էր: Մինչև այս պահը, 30 տարիների ընթացքում, երբեք այդպիսի խնդիր չեմ ունեցել: Մեր պայքարի պատճառն այլ էր: Դու իմ թշնամին չես եղել. մեր կռիվը երբեք անձնային չի եղել: Ես չեմ ցանկացել քեզ սպանել , ես ուզել եմ գործը հաղթական ավարտի հասցնել: Իսկ հիմա մի պահ ես մոռացա իմ խնդիրը. դու դարձար իմ թշնամին, և ես ցանկացա ոչնչացնել քեզ: Ահա թե ինչու ես չեմ կարող քեզ սպանել: Մի խոսքով, վաղվանից նորից սկսում ենք:
Տանը- գործնական քերականություն
1) Գտի’ր բառագործածության սխալները, ճիշտ բառը գրի՛ր։
Հայերեն լեզվի իմացությունը պարտադիր է պետական կառավարման մարմիններին։
Ավանդույթի համաձայն՝ նրա նախնիները վիշապաքաղեր են եղել։ Վիրավորը բողոքեց, թե թիկունքում թույր կարծիք ունեն ճակատում
կռվող զինվորների մասին։ Ես ձեզ կրկին անգամ զգուշացնում եմ,- սպառնաց պետական մեղադրողը,- որ անողոք եմ լինելու։2) Բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր թույր, ավանդույթ, անողոք բառերը։Թույր - գույն,երանգավանդույթ - անողոք - դաժան, անհաշտ, ոխերիմ, անզիջող3) Տրված բառաշարքից գտի’ր կրտսեր, վիթխարի, երջանիկ, պայծառբառերի ճիշտ հականիշները:Մեծ, հսկա, ավագ, պստիկ, աննշան, փոքր, տխուր, թախծոտ, դժբախտ, մութ, դժգույն, խավար։Կրտսեր - ավագվիթխարի - պստիկերջանիկ - դժբախտպայծառ - մութ
*****************************************************************1) Փակագծերում տրված հարանուններից ընտրի՛ր նախադասությանը համապատասխանողը, Ստեփան Մալխասյանի Բացատրական բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր փակագծում տրված բառերի իմաստները։
1. Գրախանութում վաճառվում է այդ բառարանի երկրորդ հրատարակությունը:
2. Այդ հրատարակչությունը լույս է ընծայել գրքի վերջին հատորը։3. Նա այդ գործում մեծ երախտիք ունի։4. Այդ առաջարկը վեճերի ու քննարկումների տեղիք տվեց:5. Ամենուրեք փթթում էին կանաչ այգիներն ու գեղեցիկ ծաղկանոցները։6. Բակում խաղացող երեխան հովարով գլխարկ էր դրել։
7. Զարմացած երեխան թոթովեց ուսերը։8. Մարզիկները մրցույթին մասնակցելու հրավերք էին ստացել։9. Ջրատար խողովակի փականը նորոգեցին։10. Վարպետը պատրաստակամությամբ օգնեց մեզ։
2) Տրված բառերից առանձնացրու՛ հոմանշային 10 զույգ։